การถอดบทเรยนความส าเรจ การเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

เพอน ามาพฒนาชมชน บานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง

จงหวดก าแพงเพชร

Reproducing Effective Lesson on Sufficiency Economy for Developing Wangnumdaeng

Community, Moo 5,Thamkeua sub-district, Klongklung district, Kamphaengphet

province

นงลกษณ จวจ1 และคณะ2

Nonglak Jiwju1and other2

1 คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร 2 ทพยวรรณ ศบญนนท , อน ธยชะพงษ ,

ชญานนนท ศรกจเสถยร , ชเกยรต เนอไม ประพสสร บวเผอน

บทคดยอ

การวจยเรองการถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เพอน ามา

พฒนาชมชนบางวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร มวตถประสงคเพอ

1) ถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 2) จดท าคมอชมชนตนแบบดาน

เศรษฐกจพอเพยง และ 3) พฒนาชมชนบางวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวด

ก าแพงเพชร เพอใหเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เครองมอทใชคอ แบบสมภาษณ การจดกจกรรม

แลกเปลยนเรยนร การด าเนนการขบเคลอนการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง และการประเมน

ประสทธภาพตามตวชวดความส าเรจ สวนการวเคราะหขอมลผวจยไดรวบรวมขอมล และน าขอมลมาเขยนเชง

พรรณนา อธบายลกษณะของสงทไดศกษาโดยเฉพาะ

ผลการวจยจากการถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง พบวา ชมชนตนแบบทงสองชมชนมผน าชมชนทเขมแขง มการบรหารจดการชมชนเพอขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงใหเปนชมชนตนแบบ มการรวมกลมจดตงกลมอาชพเพอสรางรายไดอยางยงยน มงเนนใหสมาชกในชมชนมคณภาพชวตทดและสามารถพงพาตนเองไดตลอดจนมความรบผดชอบตอการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม จนชมชนเปนทรจกแพรหลายในการด ารงชวตดานเศรษฐกจพอเพยง

นอกจากน ผวจยไดน าองคความรทไดรบจากการสมภาษณและการถอดบทเรยนจากชมชนมาสรปแนวคดรวมกน และน าขอมลมาจดท าคมอเพอเปนแนวทางปฏบตใหแกชมชนตางๆ ไดน าไปประยกตใชใน

ชมชนทตองการพฒนาเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ซงประกอบดวยแนวทางการพฒนาชมชนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง การขบเคลอนการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง กลยทธในการขบเคลอนการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง และปจจยความส าเรจสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

จากนนผวจยไดจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงใหกบกลมครวเรอนเปาหมายของชมชนบานวงน าแดง หม 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร เพอใหเกดความเขาใจและความรวมมอในการพฒนาชมชน โดยคดเลอกครวเรอนจ านวน 30 ครวเรอน เพอขบเคลอนการด าเนนงานในการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง คอ แตงตงคณะกรรมการด าเนนงาน ก าหนดเปาหมายการด าเนนงานของชมชน โดยมงทจะพฒนาสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงทงหมด 4 ดาน คอ ดานจตใจและสงคม ดานเศรษฐกจ ดานการเรยนร และดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงในชมชนใหความรวมมอในการพฒนาชมชนเปนอยางด และเมอกลมครวเรอนตนแบบน าไปขยายผลกจะเปนแรงผลกดนใหกลมชาวบานเกดความสนใจ และด าเนนชวตตามแนวทางชวตแบบพอเพยงโดยนอมน าแนวคดหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชภายในชมชน ซงจะสงผลใหชมชนมชวตทด สามารถพงตนเองไดอยางยงยน สมาชกในชมชนเกดความสข และเปนแนวทางการพฒนาการเปนชมชนตนแบบตอไป

ค าส าคญ

การพฒนาชมชน, ชมชนตนแบบ, คมอชมชนตนแบบ, เศรษฐกจพอเพยง

Abstract The study on “Reproducing Effective Lesson on Sufficiency Economy for

Developing Wangnumdaeng Community, Moo 5, Thamkeua sub-district, Klongklung

district, Kamphaengphet province,” had the following objectives: 1) to reproduce the

effective lesson on sufficiency economy, 2) to make a manual on community model of

sufficiency economy, and 3) to develop Wangnumdaeng community Moo 5, Thamakeua sub-

district, Klongklung district, Khamphengphet province as a community model of sufficiency

economy. Tools used were questionnaires, conducting activities on exchange on learning of

ideas in carrying out a community model of sufficiency economy and evaluation of their

effectivity following key indicators of achievement. On data analysis were done by

describing, explaining characteristics of things studied in particular.

Results of the study on reproducing effective lesson on sufficiency economy showed

that community model of two communities have strong leaders with community management

skills motivating the development of sufficiency economy to be community models where

there were cooperation of professional groups that generate sustainable incomes for the

community people to have quality lives and sufficient financially gaining responsibility

toward environmental conservation making their communities known fir sufficiency

economy

In addition, the researchers used the knowledge obtained from the interview and

reproducing effective lesson from the community and compiled them as a manual to guide

the locals in developing their communities as model communities of sufficiency economy

which comprised of guidelines for community development based on sufficiency economy,

on motivating the community of sufficiency economy and factors in achieving an effective

community model of sufficiency economy.

Activities on exchange of lessons on community model of sufficiency economy for

the households in Wangnumdaeng Community, Moo 5, Thamkeua sub-district, Klongklung

district, Kamphaengphet province were held to have understanding and cooperation in

community development. In achieving this 30 households were chosen to motivate

community models of sufficiency economy and committees with goals were established. Four

aspects geared for achievement included emotion and society, economy, learning or

mastering, and natural and environmental resources. Cooperation for community

development was present in the community since the people were determined in practicing

the principles of sufficiency economy by cherishing the ideology of sufficiency economy that

made the people live quality lives happily.

Keywords community development, community model, manual on community model,

sufficiency economy

ความเปนมาและความส าคญของปญหา เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชถงแนวทางการด ารงอยและการปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ

ตงแตระดบครอบครวระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและบรหารประเทศใหด าเนนไปในทางสาย

กลางโดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตนความพอเพยง หมายถง ความ

พอประมาณ ความมเหตผลรวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร คอไมมผลใด ๆ

อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความ

ระมดระวงอยางยง ในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอนและ

ขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจ

ในทกระดบใหมส านกในคณธรรม มความซอสตยสจรต ตองมความรอบรทเหมาะสม และตองด าเนนชวตดวย

ความอดทน ความเพยร มสต ปญญาและความรอบคอบเพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลง

อยางรวดเรวและกวางขวางทงดานวตถสงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด การ

ขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง เพอสานตอความคดและเชอมโยงการขยายผลทเกดการน าหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงไปใชเพอจดประกายใหความร ความเขาใจทถกตอง ซงจะน าไปสการยอมรบ และการน าไป

ประยกตใชใหเกดผลในทางปฏบตในทกภาคสวนของสงคมอยางจรงจง (พระราชด ารสพระบาทสมเดจพระ

เจาอยหว จากวารสารชยพฒนา,2542) ซงจากการศกษาผวจยไดส ารวจชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

และไดคดเลอกมาส าหรบการท าการศกษาวจยจ านวน 2 แหง เพอน ามาเปนตนแบบในการพฒนาชมชนดาน

เศรษฐกจพอเพยง คอ บานโพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร และบานบอแกว

หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร เพราะวาทง 2 ชมชน เปนหมบานเศรษฐกจ

พอเพยงตนแบบ ซงชมชนบานโพธพฒนาฯ ไดรบรางวลระดบจงหวดในการเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง

ระดบ“อยด กนด ”ในป 2550และ ระดบ “พออย พอกน”ในป 2557 และพฒนามาเปน ระดบ “อยด กนด”

ในป 2558 และชมชนบานบอแกวฯ ไดรบรางวลระดบจงหวดในการเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ “อย

ด กนด” ในป 2556 และพฒนาเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงระดบ “อยเยน เปนสข” เมอป 2557 จากการ

ลงพนทส ารวจเบองตนท าใหผวจยสนใจชมชนดงกลาวเพอถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดาน

เศรษฐกจพอเพยงเพอน ามาพฒนาชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวด

ก าแพงเพชร ตอไป

จากการสมภาษณผใหญเวคน วชรเวโรจน ผน าชมชนบานโพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร ไดนอมน าเอาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปรบในชวตประจ าวน เพราะวาประชาชนในชมชนประสบกบปญหาความยากจน และทางผน าชมชนยงไดเกบขอมลความจ าเปนพนฐานของชมชน (จปฐ.) แลวพบวาตกเกณฑมาตรฐานขนต า โดยมเครองชวดขอมล จปฐ. เปนเครองมอชวด ประชาชนมการบรโภคและใชจายอยางเกนตว กอใหเกดหนสนเพมขนอยางรวดเรว จากภาวะเศรษฐกจโลกตกต าสงผลกระทบท าให คาครองชพสงขน ท าใหหลายครอบครวตองประสบกบภาวะหนสน จากปญหาดงกลาวท าใหผน าชมชนไดหารอรวมกบคนในชมชน และไดขอสรปทจะรวมกนแกปญหาของชมชน โดยนอมน าเอาแนวคดเศรษฐกจพอเพยง ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาปรบใชในการด ารงชวต เรมจากการพงตนเองเปนส าคญ คอ การพฒนาจตใจของตนเองใหเปนผมคณธรรมพฒนาตนเองใหมความร สามารถพงตนเองในดานการด ารงชวต ดานเศรษฐกจ ดานสงคม และดานเทคโนโลย ซงจะมผลตอธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใชหลกการพงตนเองใหพนจากวกฤตเศรษฐกจ จงไดน าแผนพฒนาชมชนของหมบานมาปรบปรงแกไข และด าเนนการใหเปนไปตามแผนพฒนาชมชนตามเกณฑตวชวดการประเมนของกระทรวงมหาดไทยในการเปนเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ และไดรบความรวมมอจากประชาชนในชมชน แลกเปลยนเรยนรรวมกนในชมชน อกทงยงไดรบการสนบสนนเงนงบประมาณทงภายในและภายนอกชมชนจนโครงการส าเรจผลบรรลจดท าโครงการตามเกณฑวตถประสงคของโครงการจนไดรบรางวลระดบจงหวดในการเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบระดบ “อยด มสข” ในป 2558 จนท าใหคณภาพชวตของประชาชนในชมชนมชวตทดขน จงถอวาเปนหมบานตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง การพฒนาชมชนบานโพธพฒนาจะเนนการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในชวตประจ าวน เรมจากการพงพาตนเองกอน ซงสอดคลองกบแนวคดการพฒนาบนพนฐานเศรษฐกจพอเพยง (คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต,2558) ในประเดนทวา เศรษฐกจพอเพยง หมายถง เศรษฐกจทสามารถอมชตวเองอยได โดยไมเดอดรอน โดยตองสรางพนฐานทางเศรษฐกจของตนเองใหดเสยกอน คอตงตวใหมความพอกนพอใชไมมงหวงแตจะทมสรางความเจรญยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตเพยงอยางเดยว

ชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร เปนหมบานหนงทมโอกาสเขาสกระบวนการพฒนาหมบานตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยง พฒนาตนเองจากวถของชมชนทมอย สบคนหาศกยภาพของตน เรยนรทจะพฒนาตนเองโดยใชเวทประชาคมเปนแหลงแลกเปลยน ทบทวน และก าหนดทศทางการพฒนารวมกน บานบอแกวมการพฒนาชมชนอยางตอเนองจนมผลงานทเดนชด มการ

พฒนาชมชนทหลากหลายและประสบความส าเรจเปนแบบอยางทดได สามารถเปนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงจนไดรบรางวลระดบจงหวดในการเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง ระดบ“อยด มสข” เมอป 2556 และพฒนาเปนหมบานเศรษฐกจพอเพยงระดบ “อยเยน เปนสข” เมอป 2557 จาการสมภาษณผใหญทว เทยงบญ ผน าชมชนบานบอแกวฯ ใหขอมลวาการท างานของชมชนจะเปนการสรางภาคเครอขาย การท างานรวมกนระหวางชมชนกบโรงเรยน วด และต ารวจ ท างานรวมกนแบบบรณาการ ซงกจกรรมทส าคญทพฒนาชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง คอ การรจกพงตนเอง ซงประชาชนในชมชนสวนใหญพนเพเปนคนอสาน ทมการอยอยางพอเพยง และท าอาชพเสรมเปนประจ าอยแลวกอนทจะเขาประกวดเศรษฐกจครวเรอนตนแบบ ตวอยางกจกรรม เชน การปลกผกสวนครวรวกนได การประหยดน า ประหยดไฟ ใชปยชวภาพในการท านา ท าบญชรายรบ รายจายของครวเรอน ใชสงของทจ าเปน ไมฟมเฟอย รกษาสขภาพใหแขงแรง อกทงมการรวมกลมอาชพทสรางรายไดใหครวเรอนกบชมชน คอ กลมอาชพท าไมกวาด และเปลญวน ฯลฯ ซงเกดจากการรวมกลมสตรทวางงานในหมบานไดรเรมทจะท าอาชพเสรม โดยไดรบการสนบสนนจากผ น าชมชน และหนวยงานทเกยวของ โดยมผเฒาผแกไดถายทอดความร นอกจากนยงมกลมอาชพทสรางรายไดใหกบชมชนอก คอ กลมอาชพ จกรสาน เลยงจงหรด การสงเสรมใหครวเรอนน าวสด ทรพยากรทมอยในชมชนมาใชในการสรางผลตภณฑ เชน น าตนคลามาใชสานกระตบ เพอใหเกดรายไดเสรม สงเสรมใหทกครวเรอนมการออมทรพย ซงในหมบานมสมาชกกลมออมทรพย จ านวน 100 คน นอกจากนยงมการออมดวยตนเอง รวมทงลกหลานไดมการออมโดยฝากเงนในรปแบบธนาคารชมชน มการบรหารจดการชมชนโดยคนในชมชน ชมชนมความรก ความสามคค สามารถแกไขปญหาดานตาง ๆ ไดดวยตนเอง และสามารถเปนตนแบบในดานการบรหารจดการชมชนได และทส าคญคนในชมชนเกดความสข มคณภาพชวตทดขน เปนการสรางชมชนใหเขมแขง และทส าคญยงเปนการสรางรากฐานทางดานเศรษฐกจใหเกดความมนคง การพฒนาชมชนหมบาน วงน าแดงไดมการพฒนาชมชนโดยการประยกตภมปญญาชาวบาน เชน การทอเสอ การสานกระตบขาวทเปนถอเปนวฒนธรรมของภาคอสาน การท าไมกวาด เปลยวน เปนตน ซงสอดคลองกบแนวคดเรองการพฒนาชมชนบนพนฐานภมปญญาของการพฒนาชมชนยงยน (คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต,2558) ไดน าคณคาและมลคามาเปนแนวทางในการประยกตภมปญญาชาวบานในการพฒนาชมชนและสงคม เชน หตถกรรม สมนไพร การนวด และศลปะตาง ๆ รวมไปถงสถาปตยกรรมทมมลคาทางประวตศาสตร เปนตน ซงสงเหลานลวนมคณคาและพรอมทจะแปรเปนมลคาถามการจดการทเหมาะสม ซงเปนสงคมยคหลงสมยใหมทผคนรองหาจตวญญาณและวฒนธรรมชมชน

ดงนนจากเหตผลและความส าคญดงกลาว ท าใหผวจยเลงเหนถงความส าคญในการด าเนนงานเกยวกบความส าเรจของกลมเศรษฐกจพอเพยงบานโพธ พฒนา หม 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร และชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร ในการเปนชมชนตนแบบเพอพฒนาชมชนอนตอไป การแกปญหาชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงท าใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน ซงผวจยใชวธการถอดบทเรยน การเรยนรจากกลมชมชน การถายทอดความรของกลมผน าทมความร ความช านาญในเรองความส าเรจของกลมเศรษฐกจพอเพยง และกลมทมสวนท าใหบานโพธพฒนา หม 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร และชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง

อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร เกยวกบขนตอนการด าเนนงาน เครองมอและเทคนคในการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงจนผานเกณฑประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงของทกระทรวงมหาดไทยก าหนดจนไดรบรางวลหมบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ แลวน าขอมลทไดรบจากการศกษาครงนมาสรางเปนนวตกรรมการเรยนรสความส าเรจของชมชน โดยจดท าเปนคมอชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เพอน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนาพนทชมชนใกลเคยงเพอเกดการพฒนาชมชนตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซงผวจยไดส ารวจความตองการพนทในจงหวดก าแพงเพชรทมบรบทใกลเคยงกน และไดคดเลอกชมชนทตองการพฒนาใหเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง โดยผวจยไดผลการส ารวจ คอ บานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร เพอน ามาพฒนาชมชนใหเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ใหประชาชนในชมชนมคณภาพชวตทดขน สามารถพงพาตนเองได จากการด าเนนชวตแบบเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบเปนแนวทางปฏบตในการแกไขปญหาการท ามาหากน หนสน และอยอยางมความสข รอดพนความวกฤต ตลอดจนสามารถด ารงชวตอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ

วตถประสงคของการวจย 1. เพอถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 2. เพอจดท าคมอชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 3. เพอพฒนาชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร

วธด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากรทใชในการศกษาครงน มทงหมด 3 กลม คอ กลมท 1 คอ ชมชนตนแบบดานเศรษฐกจ ประชากรทใชในการศกษาครงน คอประชากรทมภมล าเนาอาศยอยในชมชนบานโพธพฒนา หมท 9 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร จ านวน 155 ครวเรอน จ านวนประชากรทอาศยอยจรง ทงหมด 525 คน เปนเพศชาย 246 คน เพศหญง 279 คน โดยการส ารวจขอมลจากความจ าเปนพนฐาน ระดบหมบานป 2557 กลมท 2 คอ ชมชนตนแบบดานเศรษฐกจ ประชากรทใชในการศกษาครงน คอประชากรทมภมล าเนาอาศยอยในชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร จ านวน 202 ครวเรอน จ านวนประชากรทอาศยอยจรง ทงหมด 1,013 คน เปนเพศชาย 349 คน เพศหญง 363 คน โดยการส ารวจขอมลจากส านกทะเบยนอ าเภอไทยงาม เมอวนท 1 มกราคม 2558 กลมท 3 คอ ชมชนทไดรบการพฒนา ประชากรทใชในการศกษาครงน คอ กลมครวเรอนตนของชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร โดยคดเลอกจากความตองการของชมชน จ านวน 30 ครวเรอน

2. กลมตวอยางทน ามาศกษาครงน คอ กลมตวอยางท 1 ชมชนตนแบบดานเศรษฐกจ กลมตวอยางทใชในการศกษา คอกลมผน าทมความรความช านาญในเรองเศรษฐกจพอเพยง หรอบคคลทเกยวของกบการด าเนนงานดานเศรษฐกจพอเพยงของชมชนบานโพธพฒนา หมท 9 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร ซงศกษาเปนรายกรณมผใหขอมลทงหมด 19 คน ประกอบดวย 1) ผใหญบาน จ านวน 1 คน 2) ผชวยผใหญบาน จ านวน 2 คน 3) คณะกรรมการหมบาน จ านวน 8 คน 4) ประธานกองทนหมบาน จ านวน 1 คน 5) สมาชกองคกรปกครองสวนทองถนในหมบาน จ านวน 2 คน และ 6) กลมครวเรอนตนแบบ จ านวน 5 คน กลมตวอยางท 2 ชมชนตนแบบดานเศรษฐกจ กลมตวอยางทใชในการศกษา คอกลมผน าทมความรความช านาญในเรองเศรษฐกจพอเพยง หรอบคคลทเกยวของกบการด าเนนงานดานเศรษฐกจพอเพยงของชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร ซงศกษาเปนรายกรณมผใหขอมลทงหมด 13 คน ประกอบดวย 1) ผใหญบาน จ านวน 1 คน 2) คณะกรรมการหมบาน จ านวน 7 คน 3) กลมครวเรอนตนแบบ จ านวน 4 คน และ 4) ผน าอาสาพฒนาชมชน จ านวน 1 คน กลมตวอยางทจะพฒนาในครงน คอ ชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร โดยคดเลอกจากความตองการของชมชน จ านวน 30 ครวเรอน

เครองมอทใชในการวจย แบบสมภาษณเกยวกบการศกษาขอมลการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

กระบวนการถอดบทเรยน การแลกเปลยนเรยนรการเปนชมชนตนแบบใหกบกลมเปาหมาย คมอการถอดบทเรยนการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง การอบรมเชงปฏบตการ และการทดลองปฏบตด าเนนการขบเคลอนการเปนชมชนตนแบบดาน

เศรษฐกจพอเพยง แบบประเมนประสทธภาพตามตวชวดความส าเรจของการพฒนาชมชนบานวงน าแดงฯ

การวเคราะหขอมล

ในการศกษาครงนเปนการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ ซงผวจยไดเกบรวบรวมขอมลจากบทสมภาษณเชงลกในเรองของความส าเรจของกลมเศรษฐกจในการเปนเปนหมบานตนแบบดาน เศรษฐกจพอเพยงของบานโพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร และชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร แลวน าขอมลทไดมาวเคราะหผล จากการศกษาบรบทของชมชนดานตาง ๆ การด าเนนงานดานเศรษฐกจพอเพยง กลยทธทสรางความส าเรจ แลวจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในเวทประชาคม รวบรวมขอมล วเคราะหขอมลโดยเขยนเชงพรรณา อธบายลกษณะของสงทศกษาโดยเฉพาะ

สรปผลการวจย

1. สภาพทวไปของพนทศกษา บรบทชมชนบานโพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร พบวา บานโพธ

พฒนา ตงขนเมอปพ.ศ. 2507 โดยมนายหล า วรวาท เปนผรเรมในการกอตงหมบาน และมก านนส าล โพธอวม ไดท าการขอแยกหมบานออกจากบานโคนใต พรอมทงตงชอหมบาน เพราะเหนวาเมอแยกออกจากบานโคนใตแลวหมบานจะตองพฒนาใหเจรญกาวหนาจงใหนามสกลของทานมาเปนชอหมบาน“โพธพฒนา” ซงบานโพธพฒนาอยหางจากทวาการอ าเภอเมองก าแพงเพชร ประมาณ 30 กโลเมตร มขนาดเนอทประมาณ 5,073 ไร อาณาเขตทางทศเหนอตดตอกบหมท 9 บานปลองพฒนา ทศตะวนออกตดตอกบหมท 10 บานหนองปลอง ทศใตตดตอกบหมท 6 บานหงสทองเจรญ และทศตะวนตกตดตอกบหมท 2 บานโคนใต บานโพธพฒนามจ านวนครวเรอนทงหมด 155 ครวเรอน ประชากรสวนใหญมอาชพเกษตรกร รายไดเฉลย 110,914 บาท/คน/ป และในหมบานยงมประเพณเทศกาลประจ าปคอ 1.ประเพณสงกรานต ซงเปนประเพณสรงน าพระและรดน าด าหวผสงอาย จะจดขนทวดโพธพฒนาในวนท 16 เมษายน ของทกป 2. ประเพณท าบญกลางบาน จะจดขนในชวงเดอนพฤษภาคมของทกป กอนทเกษตรกรจะลงมอท าไร ไถนา สถานทส าหรบการจดจะจดทอาคารอเนกประสงคกลางหมบาน โดยในชวงเยนจะนมนตพระสงฆมาเจรญพระพทธมนตสะเดาะเคราะหใหกบประชาชนในหมบาน และในตอนเชาจะนมนตพระมาฉนทเชา เปนอนเสรจพธ (แผนพฒนาชมชนบานโพธพฒนา,2558)

บรบทชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร พบวา บานบอแกว ตงขนประมาณ ป พ.ศ. 2506 ประชาชนสวนใหญยายถนฐานมาจาก จงหวดอดรธาน ซงชาวบานไดพากนไปขดบอน า และเมอขดลงไปพบน าสะอาดเหมอนแกว จงไดตงชอหมบานวาบานบอแกว โดยบานบอแกวนอยหางจากศนยราชการจงหวดก าแพงเพชร ประมาณ 52 กโลเมตร อยหางจากอ าเภอไทรงาม 11 กโลเมตร และมอาณาเขตทางทศเหนอตดตอกบหมท 2 บานวงโขน ต าบลหนองคลา ทางทศใตตดตอกบหมท 10 บานบอแกวพฒนา ทศตะวนออกตดตอกบหมท 6 บานไรนาขวญ และทศตะวนตก ตดตอกบหมท 8 บานแกวสระ ต าบลพานทอง อาชพเรมแรกของชาวบานคอการท านา แตในปจจบน มการท าไรออย และบางสวนยงมการท าหตถกรรมไมกวาด สานกระตบ และทอเสอกก (แผนพฒนาชมชนบานบอแกว,2558)

2. ผลการศกษาความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง จากการสมภาษณและการสนทนากลมชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง พบวา ชมชนบาน

โพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร ในอดตเปนหมบานทมความยากจน ตกเกณฑประเมนมาตรฐานขนต าขอมลความจ าเปนขนพนฐาน (จปฐ.) ซงเปนขอมลของประเทศทใชวดคณภาพชวตของคนไทยทกครวเรอน พบวา 4 ประเดนแรกทไมผานเกณฑคอ คนในครวเรอนไมสบบหร จ านวน 69 คน คดเปนรอยละ 13.14 รองลงมาคอ คนอายมากกวา 60 ปเตมขนไป มอาชพและรายได จ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 11.67 คนในครวเรอนไมดมสรา (ยกเวนดมเปนครงคราว) ไมผานเกณฑจ านวน 55 คน คดเปนรอยละ 10.48 และคนอาย 15-60 ปเตม มอาชพและรายได ไมผานเกณฑจ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 3.95 ตามล าดบ จากการสมภาษณผใหญบานเวคน วชรเวโรจน ผใหญบานคนปจจบน ซงในตอนนนไดด ารงต าแหนง

เปนประธานสภาของชมชนสงเกตพฤตกรรมของคนในชมชน พบวาคนในชมชนมพฤตกรรมการใชจายมากกวารายรบ โดยจะมการซอพชผกสวนครวมาท าอาหาร เชน ใบกระเพรา โหระพา พรก มะนาว ตระไคร เปนตน ซงสงเหลานประชาชนในชมชนสามารถปลกกนเองไดโดยไมมคาใชจาย จงไดรวมกบผน าชมชนน าแผนพฒนาชมชนมาปรบปรงแกไขเพอแกไขปญหาและพฒนาคณภาพชวตของประชาชนใหดยงขน รวมทงการแกไขปญหาความยากจนของประชาชนตามนโยบายของรฐบาลและกระทรวงมหาดไทย โดยน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช มาประยกตปรบใชกบชมชน โดยมเปาหมายมงทจะพฒนาเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 5 ประเดน ไดแก 1. สรางกระบวนการพฒนาชมชนดวยหลก “การพงตนเอง” ในการแกปญหาความยากจนของประชาชนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2. ชาวบานมสขภาพสมบรณแขงแรง ลดละเลกอบายมข 3. จดระบบการบรหารจดการชมชนและพฒนาเศรษฐกจชมชน 4. การบรหารจดการชมชนโดยคนในชมชน สามารถแกไขปญหาดานตาง ๆ ดวยตนเอง และสามารถท าเปนตนแบบดานการบรหารจดการชมชนได และ 5. เปนตนแบบในการสงเสรมความรดานเศรษฐกจพอเพยงสหมบานอน ๆ ตอไป

ชมชนมการด าเนนการสการพฒนาชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงตามเกณฑการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงของกระทรวงมหาดไทยก าหนด จ านวน 4 ดาน ไดแก ดานจตใจและสงคม ดานเศรษฐกจ ดานการเรยนร และดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากการถอดบทเรยน พบวา มการด าเนนงานสการพฒนาการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงระดบ “กนด อยด” โดยมการประเมนตวชวดทงหมด 23 ตวชวด ซงจะตองผาน 17 ตวชวด และชมชนไดผาน 22 ตวชวด ดงน

ดานจตใจและสงคม ม 7 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงผาน 7 ตวชวด ไดแก ชมชนมความสามคคและก าหนดความตองการรวมกน รวมมอกนจดกจกรรม และเขารวมกจกรรมตาง ๆ รวมทงไดมการออกกฎ ระเบยบรวมกน และบนทกไวเปนลายลกษณอกษรถงจารต วฒนธรรม ประเพณทถายทอดสบตอกนมา และมการปฏบตรวมกน ชมชนไดมการจดตงกองทนจ านวน 9 กองทน คอ กองทนหมบาน กองทนธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณ (ธกส.) ตอยอด กองทนแกไขปญหาความยากจน (กข.คจ.) กองทนแมของแผนดน กองทนประปาหมบาน กองทนชมชนพอเพยง กองทนอยดมสข กองทนศนยสงเคราะหราษฎรประจ าหมบาน และกองทนมยาซาวา โดยชมชนจะยดมนหลกการประชาธปไตย ในการจดเวทประชาคมท าแผนพฒนาหมบาน และขอเสนอโครงการของหมบาน ชมชนมการตนตว รจกรกษาสทธหนาท และเสรภาพทางการเมอง ซงคนในชมชนยดมนในคณธรรม จรยธรรมอนดงาม มการปฏบตศาสนกจรวมกนทงหมบาน ปฏบตตามวฒนธรรมประเพณและมารยาท โดยประชาชนใหความรวมมอและเขารวมกจกรรมตาง ๆ ทชมชนจดขน เชน ประเพณรดน าด าหวผสงอาย ประเพณแหเทยนพรรษา ประเพณสรงน าพระ ประเพณบญบงไฟ ประเพณเทศนมหาชาต ประเพณลอยกระทง ประเพณตกบาตรเทโว ประเพณท าบญกลางบาน สลกภตผลไม และประเพณทอดกฐน ทอดผาปา เปนตน ซงชมชนมการออกกฎ ระเบยบรวมกนเพอลดอบายมข ไดแก หามเลนการพนนในงานศพ ไมใหดมเหลา สบบหรในวด และจดโครงการงดเหลาเขาพรรษา จนไดถกประกาศวาเปนหมบานศล 5 และชมชนมความเชอมนในปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มการน าหลกปรชญา

เศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดกจกรรมการเรยนรและน าไปปฏบตในครวเรอน เชน การปลกผกสวนครว 5 อยาง การผลตและใชผลตภณฑในชมชน ดานเศรษฐกจม 5 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผาน 5 ตวชวด ไดแกชมชนไดสงเสรมใหคนในชมชนมการจดท าบญชรายรบ-รายจายของครวเรอนเปนประจ า โดยไดสรางเครอขายความรวมมอกบมหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชรในการใหความรแกคนในชมชน และจดท าคมอการจดท าบญชครวเรอนเพอบนทกบญชภายในครวเรอน ชมชนมกจกรรมเพอลดรายจายในชวตประจ าวน และสามารถสรางรายไดเพม ไดแก การปลกผกสวนครว การท าน ายาลางจาน เลยงไก เลยงหม ท าน าหมกชวภาพ กลมเลยงจงหรด การรวมกลมสานตะกรา กลมตดยางรถยนต กลมเผาถาน น าสมควนไม กลมขนมทองมวน กลมท าขนมขาวเกรยบ การท าน ายาดนฝน (ถพน) กลมอาชพ ชมชนมการเรยนร ปรบปรง และพฒนาการประกอบอาชพรวมกนเปนกลมทงดานการผลต การตลาด การจดการ และเงนทนเพอใหไดผลผลตมากขน โดยมการด าเนนงานในรปแบบวสาหกจ จ านวน 3 กลม ไดแก วสาหกจชมชนกลมสงเสรมผผลตขาวปลอดภยบานโพธพฒนา กลมเพาะเหดฟางบานโพธ พฒนา และกลมวสาหกจชมชนกลมปลกออยบานโพธพฒนา และชมชนมกจกรรมการออมทหลากหลาย เชน ออมวนละ 1 บาท การออมทรพยเพอการผลต มกองทนในรปแบบสวสดการแกสมาชก และรณรงคใหลดการกยมนอกระบบ ดานการเรยนรม 7 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ผาน 6 ตวชวด ไดแก ชมชนมการเกบรวบรวมขอมลของชมชน มแผนชมชน และน ามาวเคราะหเพอหาขอบกพรอง มรายงานการพฒนาชมชน น าขอมลและแผนชมชนมาใชในการตดสนใจ เพอพฒนาชมชน และการจดท าโครงการแกปญหาตาง ๆ แตชมชนไมผานตวชวดในเรองการคนหาและใชภมปญญาทองถน .ซงทางชมชนชแจงวาชมชนมภมปญญาทองถน เชน การทอเสอกก การสานทางมะพราว การกองแฝกมงหลงคา การท าบงไฟ และการ พนหมอเปา เสก พน แตไมมจดบนทกอยางชดเจน ชมชนไดมการจดสถานทส าหรบเปนศนยการเรยนรและมการใชประโยชนจากศนยการเรยนรใหแกคนในและนอกหมบาน ชมชนมการจดกจกรรมการเรยนรและถายทอดเทคโนโลยและวทยาการใหม ๆ โดยสงเสรมใหผน าชมชนเขารวมอบรม ประชม ศกษาดงาน เพอน ามาปรบใชในการท างานของชมชน เพอพฒนาตนเองและการเปนผน า ชมชนไดมการเชอมโยงเครอขายการเรยนรระดบกลม/เครอขาย เพอแลกเปลยนเรยนรรวมกบหมบาน/ชมชน หนวยงาน องคกร และสถาบนการศกษา และชมชนมการวเคราะหศกยภาพของชมชนและเมอพบปญหากสามารถทแกปญหาเองได มการจดแผนชมชนโดยกระบวนการเรยนรของชมชน ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ม 4 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงผาน 4 ตวชวด ไดแก ชมชนมกจกรรมดานการจดการทรพยากรธรรมชาต วางแผนการอนรกษทรพยากรธรรมชาต โดยมการจดตงกลมเพอการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และมการท ากจกรรมรวมกบเยาวชน รวมทงไดมการรณรงคลดการใชพลงงาน เชน รณรงคการใชไฟฟาอยางประหยดโดยใชหลอดไฟประหยด และสงเสรมใหใชจกรยานในระยะทางใกล ๆ เพอลดการใชพลงงานและยงท าใหสขภาพดอกดวย ชมชนมกระบวนการเรยนรการจดการใชทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในการกอใหเกดรายได การแปรรปผลตภณฑ การท าน าสมควนไม เปนตน จากการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงของชมชนตามเกณฑ

การประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงทกระทรวงมหาดไทยก าหนดท าใหชมชนบานโพธพฒนา หมท 5 ต าบล คณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร ไดรบการยกยองใหเปนบานเศรษฐกจพอเพยงตนแบบระดบ “พออย พอกน” ประจ าป 2557 ระดบ “กนด อยด” ตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ประจ าป 2558

จากการศกษาชมชนบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร พบวา คนในชมชนสวนใหญยายถนฐานมาจากภาคอสาน ซงพนฐานของคนอสานเปนคนท ามาหากน คนในชมชนจงไมมปญหาเรองการครองชพ จากการสมภาษณผใหญทว เทยงบญ ผใหญบานตงแตป 2553 ถงปจจบน พบวา ทกครวเรอนในชมชนมอาชพ มรายไดทกครวเรอน อาชพสวนใหญของคนในชมชน คอ การท านา การปลกออย และมอาชพเสรมในเวลาวางหรอชวงหยดพกจากการท านา การปลกออย ไดแก การท าไมกวาดออน ไมกวาดแขง ทอเสอ เลยงจงหรด เปนตน ท าใหชมชนมความเขมแขงสามารถพงตนเองไดอยางยงยน จากความพรอมนทางกลมผน าชมชนจงมแนวคดทจะพฒนาชมชนใหเปนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง จงมการเตรยมความพรอมทจะพฒนาชมชน โดยเรมจากการจดท าแผนชมชนแบบมสวนรวม เพอจดท าโครงการในการพฒนาชมชนไดตรงกบความตองการและแกไขปญหาทเกดขน พรอมทงสงกลมพฒนาในชมชนไปศกษาดงาน ไดแก การท าแกสจากขหม การตดตงแผงโซลาเซลลเพอเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหเปนพลงงานไฟฟา แตการน ามาประยกตใชนนคอนขางยาก มผท าแกสจากขหมเพยงรายเดยว ดงนนกลมผน าชมชนและกลมชมชนตนแบบจงรวมกนคดวาควรไปศกษาดงานในอาชพทสามารถท าไดและเหมาะสมกบชมชนบานบอแกว กพบวาอาชพทไปศกษาดงานแลวน ากลบมาท าได คอ การเลยงปลา เลยงกบในโอง การเลยงไขไก การเลยงจงหรด ซงสามารถท าไดงายกวา และหลงจากการศกษาดงานคนในชมชนกสามารถท าไดจรง หลงจากนนคนในชมชนไดรวมกนจดท าปายคม มการแตงตงหวหนาคมแตละคมเพอเปนผด าเนนงานและประสานงาน มการปลกผกสวนครวในแตละครวเรอนทกครวเรอนอยางจรงจง รณรงคเรองสงแวดลอมและความสะอาดในหมบาน มการจดประกวด ท าใหคนในชมชนเกดการแขงขนทจะพฒนา แขงขนทจะสรางอาชพมรายได จงท าใหชมชนนสามารถทจะน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในครวเรอนไดอยางจรงจง โดยชมชนมเปาหมายการด าเนนงานของชมชน มงทจะพฒนาสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 4 ประเดนหลก ไดแก 1.การพฒนาชมชนทหลากหลาย มการจดตงกลมอาชพทมความเขมแขงและประสบความส าเรจเปนแบบอยางทด 2. ระบบการจดการทดในดานกองทนตาง ๆ สามารถเปนตนแบบได 3. การจดระเบยบหมบานทนาอยโดยใชกตการวมกน และ4. เปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เปนศนยการเรยนรของชมชนอนไดรวมเรยนรตอไป การด าเนนการสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงระดบ “กนด อยด”ในป 2556 โดยมการประเมนตวชวด 23 ตวชวด ซงจะตองผาน 17 ตวชวด ซงชมชนสามารถผานทง 23 ตวชวด

ดานจตใจและสงคม ม 7 ตวชวด ชมชนมการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจผาน 7 ตวชวด ไดแก มการประชมวางแผนรวมกน จดกจกรรมรวมกบภาครฐ เอกชน และกลมองคกรตาง ๆ มกฎระเบยบ ขอบงคบทรวมกนเสนอและปฏบตรวมกน จ านวน 10 ขอ กอใหเกดความสงบสข ชมชนมกองทนหมบานและกองทนเมอง กองทนสจจะออมทรพยเงนลาน กองทนแกไขปญหาความยากจน (กข.คจ.) กลมออมทรพยเพอการผลต และกองทนแหงความเกอกลบานบอแกว ชมชนไดมการสงเสรมการใชสทธเลอกตงในทกระดบ โดยเนนไมใหม

การซอสทธขายเสยง การบรหารงานของผใหญบานเปนแบบประชาธปไตย รบฟงความคดเหนของผอน โดยคนในชมชนจะยดมนคณธรรมและจรยธรรมอนดงามปฏบตศาสนกจรวมกนทงหมบาน ปฏบตตามวฒธรรมประเพณและมารยาทไดแก เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอวด โรงเรยน หมบาน เชน ปรบภมทศภายในหมบาน การบ าเพญประโยชน สงเสรมใหเดกและเยาวชนมสวนรวมในการสบสานประเพณไทย เชน การจดงานรดน าด าหวผสงอาย การจดงานวนพอ และการจดงานวนแม มการประดบธงแสดงความจงรกภกดตอพระมหากษตรย ตามอาคารบานเรอนและสถานทส าคญ รวมไปถงจดงานประเพณตาง ๆ เชน งานทอดกฐน งานท าบญตกบาตรในวนพระ วนส าคญทางศาสนา ประเพณบญบ งไฟทสบทอดมาแตสมยกอน มการรณรงคใหภาษาถน (ภาษาอสาน) และการถายทอดภมปญญาทองถน ชมชนมการปองกนและแกไขปญหายาเสพตด โดยมกลมและองคกรทปฏบตงานดานยาเสพตดในพนทหมบาน เพอเปนเครอขายเฝาระวงปองกนการเขาไปมสวนรวมกบยาเสพตด สงเกตการณ รายงานพฤตกรรมของกลมเสยงภายในพนท คดกรองผเสพเพอเขาสกระบวนการบ าบดฟนฟ เพอใหปญหายาเสพตดในหมบานเบาบางและหมดสนไป ซงในป 2547 ชมชนไดรบพระราชทางขวญถงตามโครงการ กองทนแมแหงแผนดน เพราะชมชนไดรวมแรงรวมใจตอส เพอเอาชนะวกฤตปญหายาเสพตดได เรองการแกไขปญหาผเสพ/ตดยาเสพตด และกจกรรมเฝาระวงปญหายาเสพตด และชมชนมการภมปญญาทองถนไปปรบใชในชวตประจ าวน สงเสรมและรวบรวมองคความรดานภมปญญา ซงเปนภมปญญาทสบทอดและสานตอมาจนถงปจจบน เชน การสบสานภมปญญากระตบขาวอสานจากตนคลา และสงเสรมใหมการแลกเปลยนเรยนรการด ารงชวตตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงรวมกน ทงในดานการประกอบอาชพ และการจดท าบญชครวเรอน

ดานเศรษฐกจ ม 5 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงผาน 5 ตวชวด ไดแก ชมชนไดมการจดท าบญชครวเรอน และสามารถทจะวางแผนการใชจายในครวเรอนไดรวมทงจดกจกรรมเพอลดรายจายในชวตประจ าวน ไดแก การปลกผกสวนครวรวกนได การประหยดน า ประหยดไฟ ใชปยชวภาพในการท านา และมกจกรรมสรางรายไดเพม ไดแก การเลยงหม การเลยงปลา การเลยงกบ เลยงไก เลยงเปด เลยงจงหรด สานกระตบ ท าไมกวาด แปลยวน การท าดอกไมประดษฐจากรงไหม โมบายหลอดส ชมชนไดสงเสรมใหผน าชมชนและคนในหมบานไปศกษาดงานรวมกบหนวยงานตาง ๆ เพอไดเรยนร ปรบปรง และพฒนาการประกอบอาชพรวมกนทงดานการผลต การตลาด การจดการ และเงนทน เพอใหไดผลผลตมากขน มการจดตงกลมวสาหกจชมชน จ านวน 3 กลม ไดแก วสาหกจชมชนกลมไมกวาดแขง ไมกวาดออนบานบอแกว กลมจกสานบานบอแกว และมการออมทรพย จ านวน 100 คน โดยเปนสมาชกกลมออมทรพยการผลต กลมสจจะออมทรพย โครงการชมชนพอเพยง กองทนหมบาน นอกจากนยงมการออมดวยตนเอง รวมทงลกหลานโดยการฝากเงนในรปแบบธนาคารชมชน

ดานการเรยนร ม 7.ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงผาน 7 ตวชวด ไดแก การเกบรวบรวมขอมลของชมชน มแผนชมชน มการวเคราะหชมชนเพอหาขอบกพรองในการจดท าแผนพฒนา มแผนการพฒนาหมบาน ปฏทนการจดท าแผนประจ าป มรายงานการพฒนาชมชน ผลงานกจกรรมทไดรบรางวลตาง ๆ มการรวบรวมองคความรดานภมปญญา ซงเปนภมปญญาสบทอดและสานตอมาจนปจจบน และมการน าขอมลจากการจดท าแผนชมชนมาใชในการตดสนใจในการพฒนาชมชน และการ

จดท าโครงการแกปญหาตาง ๆ ชมชนมการใชภมปญญาทองถนและมปราชญชมชน รวมทงมการเกบรวบรวมขอมล ดงน 1) นายบญธรรม วงคจนทร มความรเรองวฒนธรรมประเพณ 2) นางไหม เทศดวง มความรเรองการท าบายศรสขวญในพธตาง ๆ และงานฝมอ 3) นางปาน โสดาจนทร มความรเรองวฒนธรรมประเพณ และการท าบายศร 4) นายทอง สาข า มความรเรองงานชางไม และการสรางบาน 5) นายสรยนต ควเขม มความรเรองการสะเดาะเคราะห ตอชะตา และหมอน ามน 6)นายทองไสย มาปอง มความรเรองการท าผาไหม และการเลยงหมอน 7) นายแปลง สเชยงสา มความรเรองการสานกระตบขาว 8) นางสมร จ าปามน มความรเรองการทอเสอ การทอผา และ 9) นางหนพน นาคไธสง มความรเรองการท าไมกวาดแขง ไมกวาดดอกหญา ชมชนไดมการจดสถานทส าหรบเปนศนยการเรยนรและมการใชประโยชนจากศนยการเรยนรใหแกคนในและนอกหมบาน โดยจดท าเปนศนยเศรษฐกจครวเรอนพงตนเองตามปรชญาเศรษฐกจพอเพยง แบบครบวงจร เปดโอกาสใหนกเรยน เยาวชน ชมชนอนไดเขามาศกษา มจดการเรยนรการท ากระตบขาว จดการเรยนรหมอดนอาสา จดการเรยนรการท าบญชครวเรอน จดการเรยนรตวอยางเศรษฐกจพอเพยง และพฒนาสนคาในกลมอาชพตาง ๆ ใหมคณภาพ เชน การท าไมกวาด การท าแปลยวน ทมคณภาพไดมาตรฐาน ชมชนมการจดกจกรรมการเรยนรและถายทอดเทคโนโลยและวทยาการใหม ๆ โดยสงเสรมใหผน าชมชนเขารวมอบรม ประชม ศกษาดงาน เพอน ามาปรบใชในการท างานของชมชน และเพอพฒนาตนเองและการเปนผน า มการเชอมโยงเครอขายการเรยนรระดบกลมเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกบชมชน หนวยงาน วด โรงเรยนในชมชน องคกรและสถาบนการศกษา ชมชนมการวเคราะหศกยภาพของชมชนและเมอพบปญหากสามารถทแกปญหาเองได มการบรหารจดการชมชน ซงคนในชมชนมความรก สามคค สามารถแกปญหาดานตาง ๆ ไดดวยตนเอง และสามารถเปนตนแบบในการบรหารจดการชมชนได

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ม 4 ตวชวด มการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยงผาน 4 ตวชวด ไดแก ชมชนมกจกรรมสงเสรมการปลกตนไมยนตนทกครวเรอน และจดใหมการดแล

รกษาแหลงน าของตนเองและแหลงน าสาธารณประโยชน มการจดต งกลมเ พอการบรหารจดการ

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กลมผใชน า มการออกกฎ ระเบยบ ใหประชาชนคนในหมบานรวมกน

ยดถอปฏบตรวมกน มการท ากจกรรมรวมกน ท าใหภมทศนภายในหมบานนาดสวยสะอาดตา เปนระเบยบ

เรยบรอย ชมชนไดรณรงคการลดใชพลงงาน เชน ประหยดไฟโดยใชหลอดไฟประหยด และสงเสรมใหใช

จกรยานในระยะทางใกล ๆ เพอเปนการลดใชพลงงานอกทงยงสงเสรมใหสขภาพดอกดวย ชมชนสนบสนนใหม

การใชทรพยากรธรรมชาตในทองถนมาสรางมลคาเพมเปนสนคาเพอจ าหนาย รวมทงการปลกทดแทนเพอเปน

ทนส าหรบผลตสนคาทไมเปนพษกบสงแวดลอม เชน ปลกตนคลาไวหวไรปลายนา เพอมาเปนวสดในการสาน

กระตบขาว และการปลกตนตาลส าหรบท าตกระตบขาว การปลกมะพราวเพอท าไมกวาด การปลกไผเพอท า

ดามไมกวาด รวมทงการปลกไมยนตนเพอสรางภมทศนทดในชมชน จากการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงท าให

ชมชนบานบอแกวไดรบการยกยองใหเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ป 2556 ระดบอยด กนด

จากการศกษา พบวา ชมชนทงสองชมชนตนแบบมความเขมแขง มความรก ความสามคค

ในชมชน สามารถแกไขปญหาดานตาง ๆ ไดดวยตนเอง คนในครวเรอนมคณภาพชวตทดขน ครวเรอนม

ความสขและมรายไดเพมขน ชมชนมความรบผดชอบตอการอนรกษทรพยากรและสงแวดลอม และทส าคญ

ชมชนมชอเสยงเปนทรจกแพรหลายในการด ารงชวตดานเศรษฐกจพอเพยง โดยทงสองชมชนมกลยทธในการ

ขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจเปนชมชนตนแบบ คอ 1.การสรางความเขมแขงใหกบตวเองและภายในชมชน

ดวยการเรมจากการพงตนเอง และพฒนาอยางตอเนองจนเกดผลส าเรจ 2.การรวมกลมจดตงกลมอาชพใน

ชมชนทมความเขมแขง มการผลต การพฒนาผลผลต และมชองทางกระจายสนคา ท าใหครวเรอนและชมชน

เกดรายได 3.ชมชนมการจดกจกรรมทขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอน าไปสการพฒนาทเปน

รปธรรม จนบรรลเปาหมาย 4.มกฎระเบยบ กตกาของชมชน ทใชส าหรบจดระเบยบหมบานใหนาอยโดยใชกฎ

กตการวมกน 5.การบรหารจดการชมชนโดยคนในชมชน ขบเคลอนหรอท ากจกรรมรวมกนดวยความรก ความ

สามคค ท าใหเกดพลงในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ และปจจยแหงความส าเรจในการ

เปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง คอ 1.ชมชนมการก าหนดเปาหมายในการพฒนาอยางชดเจนในการ

เปนหมบานเศรษฐกจพอเพยง 2.ประชาชนในชมชนใหความส าคญในเรองเศรษฐกจพอเพยง และมการ

ประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงดวยตนเองได 3.ศกยภาพของผน า จะตองเปนผทมความร ความเขาใจ การ

ประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงในชมชน ตองมความเปนผน าในการขบเคลอน การเชญชวนประชาชนในชมชน

เหนประโยชนและมสวนรวมในการด าเนนงาน 4.งบประมาณสนบสนนในการจดท าโครงการจากทงภายในและ

ภายนอกชมชน เพอใหการด าเนนงานส าเรจบรรลเปาหมาย และ 5.มพนทส าหรบการสาธต เวทการเรยนร ท า

ใหเกดการเรยนร การเลยนแบบทจะประสบความส าคญ เชน การมศนยการเรยนรดานเศรษฐกจพอเพยงใน

ชมชน

สรปผลการพฒนาชมชนบานวงน าแดง ผวจยไดคดเลอกกลมเปาหมาย จ านวน 30 ครวเรอน ในการจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนนรการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เพอท าความเขาใจและการศกษาปญหาของชมชน พบวา ชมชนมรายไดไมเพยงพอกบรายจาย ไมรจกการออมทถกวธ ผวจยศกษาและรวมกนกบกลมครวเรอนตนแบบวางแผนการพฒนาชมชน จากการวางแผนไดจดกจกรรมเชงปฏบตการเพอพฒนา มกจกรรมโครงการ ดงน

1) จดกจกรรมการพฒนาใหความรเกยวกบการจดท าบญชครวเรอน เพอใหรจกการวเคราะหรายรบ รายจาย รจกวธการออมทถกวธ จากการพฒนากลมครวเรอนเปาหมายทงหมดใหความสนใจและสามารถจดท าบญชครวเรอนไดดวยตนเอง ทงหมด 30 ครวเรอน จากการศกษาพบวากลมเปาหมายยงไมคอยเกดความเขาใจ จ านวน 5 ครวเรอน ดงนนผวจยจงใชวธการเสนอแนะการน าหลกการวเคราะหเพองายตอการน าไปใชกบกลมเปาหมายดงกลาวนน

2) จดกจกรรมฝกอาชพเสรมใหกบคนในชมชน ไดแก การท าขนมคพเคก ขนมเครปเคก และการท าดอกไมประดษฐ จากการตดตามผลพบวา มจ านวน 2 ครวเรอน ทน าอาชพเสรมไปใชในการด ารงชวตจรง ซงม 1 ครวเรอนทไดท าขนมเครปเคกและอก 1 ครวเรอนท าขนมคพเคก โดยจะสงใหกบรานเบอรเกอร

ตาง ๆ ในเขตตลาดทามะเขอ ต าบลคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร จากการตดตามประเมนผลพบวาครวเรอนดงกลาวมรายไดเพมขนจากอาชพเสรม จากการสมภาษณพบวาชวตความเปนอยดขน

จากการศกษาวจยและพฒนาชมชนบานวงน าแดงนนคณะผวจยไดน าโครงการพฒนาลงสชมชนเพอพฒนากลมครวเรอนตนแบบ พบวา เกดความรวมมอเปนอยางด แตการน าความรทไดรบไปใชตอนนถอวานอยมากจาก 30 ครวเรอน น าไปใชจรงไดเพยง 2 ครวเรอนเทานน ฉะนนจะตองมวธการขยายผลความรหรอการผลกน าการน าไปใชไดจรง การน าแนวคดหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใหเกดประโยชน สามารถแกปญหาความยากจน ปญหารายไดไมพอกบรายจาย จงจะสามารถท าใหชมชนมชวตทด พงพาตนเองไดอยางยงยน สมาชกในชมชนเกดความสขจนสามารถเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงไดในอนาคต

3. การจดท าคมอชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง จากการถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ผวจยไดน าองค

ความรทไดรบจากการสมภาษณและการถอดบทเรยนจากชมชนมาสรปแนวคดรวมกน และน าขอมลมาจดท า

คมอ เพอน าแนวคดวธการนไปประยกตใชในชมชนทตองการพฒนาเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

ซงคมอประกอบดวยขอมลดงน แนวทางการพฒนาชมชนตามหลกเศรษฐกจพอเพยง การขบเคลอนการพฒนา

หมบานเศรษฐกจพอเพยง กลยทธในการขบเคลอนการพฒนาหมบานเศรษฐกจพอเพยง และปจจย

ความส าเรจ ซงมประเดนส าคญสรปเปนขนตอนการด าเนนงานสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง

โดยมประเดนส าคญ 6 ประเดน คอ 1. ชมชนตนแบบแหงการเรยนร โดยศกษาวเคราะหขอมลพนฐานทจ าเปน

สภาพปญหาของชมชน การด าเนนงานกอนการเปนชมชนตนแบบ การก าหนดเปาหมายการด าเนนงานท

ชดเจน และการด าเนนงานสการพฒนาชมชนตามแบบเศรษฐกจพอเพยง โดยจะมงพฒนา จ านวน 4 ดาน คอ

ดานจตใจและสงคม ดานเศรษฐกจ ดานการเรยนร และดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กลยทธท

ส าคญในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ และปจจยแหงความส าเรจ ศกยภาพในการ

พฒนาอาชพจนสามารถสรางชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง 2. หลกส าคญในการสรางชมชนตนแบบ จะ

เนนกระบวนการมสวนรวมสมาชกชมชน การเพมความสามารถในการประกอบอาชพ เพมโอกาสหรอ

ทางเลอกในการประกอบอาชพเสรม สงเสรมการรวมกลมพฒนาอาชพเชงพาณชย การอนรกษ

ทรพยากรธรรมชาตเพอการบรหารจดการทยงยน และการรกษาขนบธรรมเนยมประเพณ การเสรมสรางภม

ปญญาทองถนภายในชมชน และทส าคญการสรางเครอขายและความรวมมอระหวางชมชนกบภาครฐ หรอ

ภาคเอกชนตาง ๆ 3. องคประกอบทส าคญของชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง จะตองประกอบดวยผน า

ทด มศกยภาพความเปนผน า มความร ใหความส าคญเกยวกบการประยกตใชเศรษฐกจพอเพยง กระบวนการ

เรยนรเพอแกไขปญหาและพฒนาชมชนอยางตอเนอง 4.ขนตอนการด าเนนงานสการพฒนา จะตองก าหนด

พนทหรอกลมตวอยางทจะพฒนากอนจดล าดบความส าคญของปญหา และประชมหาแนวทางแกไขปญหา ม

การก าหนดกจกรรมและด าเนนงาน มการประเมนผลและหาแนวทางการแกไขปญหา 5.กลยทธทส าคญในการ

ขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ จากการวเคราะหสามารถสรปกลยทธไดดงน ชมชนสรางความ

เขมแขงสามารถพงพาตนเองได โดยมการรวมกลมจดตงอาชพในชมชนมการผลตและพฒนาผลตภณฑ หา

ชองทางการกระจายสนคา ท าใหชมชนเกดรายได มการจดกจกรรมทขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยง เพอ

น าไปสการพฒนาอยางเปนรปธรรม มกฎ ระเบยบ กตกาของชมชน ทใชส าหรบจดระเบยบหมบานใหนาอย

และมการบรหารจดการชมชนโดยคนในชมชน และ 6.ปจจยแหงความส าเรจ ชมชนตองมการก าหนด

เปาหมายการด าเนนงานในการพฒนาอยางชดเจน ใหความส าคญและเชอมนในการพฒนาตนเอง สามารถ

ประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงตนแบบดวยตนเองได ผน าจะตองมศกยภาพ มความร ความเขาใจในการ

ประยกตใชเศรษฐกจพอเพยงในชมชน มงบประมาณสนบสนนในการจดท าโครงการทงภายในและภายนอก

ชมชน มพนทส าหรบการสาธต เวทการเรยนร ท าใหเกดกระบวนการเรยนร

4. ผลการพฒนาชมชนบางวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร

ผวจยไดท าการส ารวจชมชนทตองการพฒนาชมชน และไดคดเลอกมา 1 ชมชนคอชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร เพอน ามาพฒนาชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง จากการศกษาขอมลพนฐานและการพฒนาชมชนพบวาบานวงน าแดงกอตงขนประมาณ พ.ศ.2500 ประชาชนทมาอยอาศยสวนใหญอพยพมาจากจงหวดชยนาทและสพรรณบร หมบานมพนททงหมด 1,386 ไร โดยมอาณาเขตทางทศเหนอตดตอกบหมท 17 อ าเภอทรายทองวฒนา ทศใตตดตอกบหมท 4 บานหนองจอก ทศตะวนออกตดตอกบหมท 7 บานอส าเภา ต าบลทามะเขอ และทศตะวนตกตดตอกบหมท 6 บานวงตะลอม ต าบลวงยาง มจ านวนครวเรอนทอาศยอยจรง 127 ครวเรอน มไฟฟาใชทกครวเรอน สวนน าประปามใชแตยงไมคอยเพยงพอใชนก และยงมใชไมครบทกครวเรอน การคมนาคม สวนใหญเปนถนนลาดยางและคอนกรตในหมบาน มหอกระจายขาวของหมบานจ านวน 1 แหง มแมน ากงจนทใชส าหรบการเกษตร อาชพสวนใหญของคนในชมชนคอการท านาและไมประดบ มบางสวนท าสวนและคาขาย

ผวจยจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงใหกบกลมเปาหมายเพอใหเกดความเขาใจและความรวมมอในการพฒนาชมชน โดยคดเลอกครวเรอนจ านวน 30 ครวเรอน เพอขบเคลอนการด าเนนงานในการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ดงน แตงตงคณะกรรมการด าเนนงาน ก าหนดเปาหมายการด าเนนงานของชมชน โดยมงทจะพฒนาสการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงทงหมด 4 ดาน คอดานจตใจและสงคม ดานเศรษฐกจ ดานการเรยนร และดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงผลการวจยพบวา

ดานจตใจและสงคม มการพฒนาสรางความสามคคและความรวมมอของคนในหมบาน โดยจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในการพฒนาชมชนดานเศรษฐกจพอเพยง ฝกบทบาทการเปนผน า เชญชวนใหประชาชนสนใจและใหความรวมมอ ก าหนดขอปฏบตรวมกน

ดานเศรษฐกจ สงเสรมการจดท าบญชครวเรอน สามารถวเคราะหรายรบ -รายจายของครวเรอนและน าความรไปขยายผลตอชมชน มกจกรรมลดรายจายและสรางรายได ผวจยไดพฒนาการท าอาชพเสรม 2 อาชพคอการท าขนม ไดแก ท าขนมคพเคก ขนมเครปเคก และการท าดอกไมประดษฐ ซงทางกลมครวเรอนตนแบบสามารถน าไปเปนอาชพเสรมเพอเพมรายได ในชมชนมกจกรรมการออมทหลากหลาย เชน กองทนเงน

ลาน กลมออมทรพย กลมแมบาน กลมไมดอกไมประดบ เงนเศรษฐกจชมชน กองทนโครงการการแกไขปญหาความยากจน (กข.คจ.) และกลมเกษตรกร ผวจยจงไดพฒนาระบบการบรหารจดการกองทนตาง ๆ ใหเปนระบบ มการจดการทชดเจน มการจดท าแผนการด าเนนงานของกองทนตาง ๆ การท าบญชของกองทน เพอสรางความเปนธรรมและโปรงใสในกระบวนการท างาน

ดานการเรยนร สงเสรมและพฒนาชมชนในการวเคราะหศกยภาพของชมชน คนหาภมปญญาทองถน หาแนวทางรวมกนในการจดตงศนยการเรยนร เพอน ามาปรบใชในการพฒนาตอไป สงเสรมกจกรรมการเรยนรในการใชเทคโนโลยททนสมยตาง ๆ เพอน ามาปรบใชในการท างานของชมชน

ดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม สงเสรมการสรางจตส านกในการดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของคนในชมชน มการจดท าแผนการอนรกษทรพยากรธรรมชาต รณรงคการใชพลงงานอยางประหยด การสรางมลคาเพมจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ซงในชมชนมนายบญ เลยมทอง ปราชญชาวบานเรองการสานของใชจากไมไผ กควรน าความรมาพฒนาสครวเรอนตนแบบเพอเปนการสรางมลคาเพมจากทรพยากรธรรมชาต

การพฒนาชมชนบานวงน าแดง หมท 5.ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร คนในชมชนใหความรวมมอในการพฒนาชมชนเปนอยางด และเมอกลมครวเรอนตนแบบน าไปขยายผลกจะเปนแรงผลกดนใหกลมชาวบานเกดความสนใจ และด าเนนชวตตามแนวทางชวตแบบพอเพยง โดยน าแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช ซงจะท าใหชมชนมชวตทด พงตนเองไดอยางยงยน สมาชกในชมชนเกดความสข และเปนแนวทางการพฒนาการเปนชมชนตนแบบตอไป

อภปรายผลการวจย จากการการถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง เพอน ามาพฒนา

ชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร พบวา ชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงบานโพธพฒนา หมท 5 ต าบลคณฑ อ าเภอเมอง จงหวดก าแพงเพชร ไดน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราช มาประยกตปรบใชกบชมชน โดยเรมจากการทผน าชมชนใหคนในชมชนทจะขอกยมเงนจากกลมออมทรพยหรอกองทนตาง ๆ ในชมชนจะตองปลกผกอยางนอย 5 อยาง และสงเสรมการจดท าบญชครวเรอน เพอแสดงรายรบและรายจาย ท าใหคนในชมชนตระหนกถงการใชจายอยางคมคาและประหยด ซงสอดคลองกบงานวจยของไสว เจรญศร (2551) เรองแนวทางขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบหมบาน บานน าดบ ต าบลหนองปลง อ าเภอเมองก าแพงเพชร จงหวดก าแพงเพชร พบวา แนวทางการขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทส าคญคอ ดานการลดรายจาย ไดแก การลดคาสาธารณปโภคทเกนความจ าเปนของครวเรอน ฝกอบรมบตรหลานใหเหนคณคาของเงน สงเสรมการปลกผกสวนครวไวบรโภคเอง และสงเสรมการเลยงสตวไวบรโภคเอง ดานการเพมรายได ไดแก การใชทดนใหเกดประโยชนสงสดโดยการปลกพชอายสน การเพมมลคาผลผลตในอาชพหลก การเกบของใชแลวไวขาย เชน ขวด พลาสตก แกว เศษเหลก ฯลฯ และการหาของปาขาย เชน เหด หนอไม ผกจากธรรมชาตตามฤดกาล และบานบอแกว หมท 5 ต าบลพานทอง อ าเภอไทรงาม จงหวดก าแพงเพชร มการ

รวมกลมกนท าอาชพเสรม เพอสรางรายไดจากภมปญญาทองถนคอการสานกระตบ ท าไมกวาด แปลยวน และสงเสรมใหคนในชมชนไดศกษาดงานจากแหลงเรยนรตาง ๆ ในอาชพทสามารถท าไดและเหมาะสมกบชมชนบานบอแกว หลงจากการศกษาดงานคนในชมชนกสามารถน ามาประกอบอาชพไดจรง คอการเลยงปลา เลยงกบในโอง การเลยงไกไข การเลยงจงหรด ทงนเพอใหคนในชมชนมความรและสามารถน ามาประกอบอาชพได ซงสอดคลองกบทศนา แขมมณ (2546) ทกลาววาความพอเพยงคอการศกษาหาความรทจ าเปนตอการท างาน ไมวาจากผรหรอแหลงความรอนๆ จะชวยใหการท างานของบคคลกาวหนาและไดผลมากขนหรอพดงายๆ วาทฤษฎเปนสงจ าเปนส าหรบการปฏบตและในขณะเดยวกนการปฏบตกสงผลท าใหทฤษฎหรอ ขอความรขยายตวออกไป จากนนผน าชมชนรวมกบคนในชมชนพฒนาชมชน โดยการจดท าปายคม และคดเลอกหวหนาคมเพอเปนผด าเนนงานและประสานงาน ทงนเพอเปนการกระจายอ านาจ และความรบผดชอบเพอใหการด าเนนงานเปนไปอยางทวถงและมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบ ทฤษฎภาวะผน าเรองการมอบอ านาจของ รงสรรค ประเสรฐศร (2548) ทกลาววา หากผน ามการมอบอ านาจใหแกพนกงานอยางจรงจงจะท าใหบรรยากาศในการท างานมความไววางใจซงกนและกน การสอสารระหวางบคคลหรอหวางกลมเกดประสทธผลและเกดผลลพธใหม ๆ ทสรางสรรค ซงมาจากการทสมาชกของกลมหรอพนกงานสามารถแสดงความคดเหนและศกยภาพของตนไดอยางอสระ โดยผน าจะตองสรางสภาวะทจะกระตนการสรางเสรมและการปลดปลอยความคดรเรมสรางสรรค ความสามารถพเศษเฉพาะตว ความสามารถ และศกยภาพทมอยในบคคลทกคน วธการนจะชวยใหบคคลสามารถปฏบตหนาทไดดยงขนในองคกรมการปลกผกสวนครวทกครวเรอนอยางจรงจง มการรณรงคสงแวดลอมและความสะอาดในหมบาน โดยมการจดประกวดเพอใหทกคนเกดการแขงขนขนทจะพฒนาชมชน จงท าใหชมชนนสามารถทจะพงพาตนเองได

ผลจากการถอดบทเรยนความส าเรจ ทงสองชมชนไดน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชในการขบเคลอนการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ท าใหชมชนสามารถพงพาตนเอง ทงนเนองจากทงสองชมชนมผน าชมชนทเขมแขง รบฟงความคดเหนของผอน มมนษยสมพนธทด และคนในชมชนใหความรวมมอในการพฒนาชมชนเปนอยางด ท าใหชมชนสามารถน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใชได จนไดรบโลหรางวลการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง ซงสอดคลองกบแนวคดและทฤษฎเกยวกบการประยกตใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของสเมธ ตนตเวชกล (2550) ทกลาววาเศรษฐกจพอเพยงสามารถน าไปประยกตใชไดกบสงคมทกระดบ คอการทสมาชกในครอบครวใชชวตบนพนฐานของการรจกตนเองสามารถพงตนเองไดและด าเนนชวตอยางพอกนพอใช โดยไมเบยดเบยนผอน

การพฒนาชมชนบานวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร จากการถอดบทเรยนความส าเรจการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงของชมชนบานโพธพฒนาและบานบอแกว โดยมงพฒนาการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยง โดยจดกจกรรมแลกเปลยนเรยนรในการพฒนาชมชนบานวงน าแดงดานเศรษฐกจพอเพยง ฝกบทบาทการเปนผน า ก าหนดขอปฏบตรวมกน สงเสรมการจดท าบญชครวเรอน จดกจกรรมลดรายจายและสรางรายได พฒนาการท าอาชพเสรมคอการท าขนมคพเคก ขนมเครปเคก และการท าดอกไมประดษฐ เพอน าไปประกอบอาชพเพมรายได กจกรรมการออมทหลากหลาย สงเสรมการวเคราะหศกยภาพของชมชน คนหาภมปญญาทองถน สงเสรมการสรางจตส านกใน

การดแลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของคนในชมชน รณรงคการใชพลงงานอยางประหยด ทงนเพอใหคนในชมชนบางวงน าแดง หมท 5 ต าบลทามะเขอ อ าเภอคลองขลง จงหวดก าแพงเพชร มความรความเขาใจในการพฒนาตนเองและชมชน สามารถมชวตความเปนอยทด พงพาตนเองได และพฒนาชมชนใหเปนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงตอไป ซงสอดคลองกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทกลาววา เศรษฐกจพอเพยงหมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร นนคอไมมผลใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายในทงนตองอาศยทงความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. การพฒนาการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงสงส าคญทจะตองมคอการสนบสนนจากผน า และคนในชมชนใหความรวมมอ 2. การด าเนนงานตาง ๆ ภายในหมบานจะตองใชหลกประชาธปไตย รบฟงความคดเหนของผอน จะท าใหการด าเนนงานนนจะประสบความส าเรจ ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรพฒนาการเปนชมชนตนแบบดานเศรษฐกจพอเพยงตามตวชวดทง 23 ตวชวด เพอใหชมชนสามารถพงพาตนเองได และขยายผลสชมชนอนตอไปเพอเพมพนทการเศรษฐกจพอเพยงตนแบบ

เอกสารอางอง

กชกร ช านาญกตตชย และคนอนๆ. (2554). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงประยกตใชในการด าเนนชวตของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏสวนดสต. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

กนกภรณ ชเชด และสกรรจ พรหมศร. (2551). การถอดบทเรยน วธวทยาเพอเสรมสรางการเรยนรส าหรบนกปฏบต ภาคประชาสงคม.

กลทพย ศาสตระรจ. (2551). การสอสารจตส านกสาธารณะ เรองการถอดบทเรยนกระบวนการสอสารของกลมเยาวชนในจตส านกสาธารณะของชมรมพทธศาสตรสากล. กรงเทพฯ. คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

เกณฑการประเมนหมบานเศรษฐกจพอเพยงของทกระทรวงมหาดไทย. [Online] Available: http://cddweb.cdd.go.th/chumchon

คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ส านกงาน. (2547). เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: มปท. เฉลมศร จอกทอง และคณะ. (2550). การเชอมโยงเครอขายเพอประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใน

ระดบครอบครวและชมชน : กรณศกษาบานซาเลอด ต าบลกงรถ อ าเภอหวยแถลง และบานล าโพง ต าบลพดซา อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา. งานวจยของมหาวทยาลยราชภฎนครราชสมา.

ชเกยรต สตะวงศ. (2555). การขบเคลอนชมชนอยดมสขภายใตแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง: การถอดบทเรยน กรณศกษา หมบานสนปเลย ต าบลบวสล อ าเภอแมลาว จงหวดเชยงราย. วทยานพนธปรญญาโท.มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

ทว ทองพรม และนงลกษณ อยบญ. (2549). การถอดบทเรยนโครงการพฒนาศกยภาพหมบาน/ชมชน SML จงหวดอตรดตถ : กรณศกษา บานหนองปาไร หมท 5 ต าบลวงดน อ าเภอเมอง จงหวดอตรดตถ.วทยานพนธศลปะศาสตร สาขาวชาพฒนาสงคม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

ทศนา แขมมณ. (2546). การพฒนาคณธรรม จรยธรรม และคานยม : จากทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ: เมธทปส. ประเวศ วะส. (2551). เศรษฐกจพอเพยง และประชาสงคม. กรงเทพฯ: หมอชาวบาน.

ยทธดนย สดาหลา. (2550). ถอดบทเรยน...ไมยากอยางทคด. [Online] Available: http://newsser.fda.moph.go.th/rumthai/userfiledownload/asu96dl.pdf. [2550, กมภาพนธ 27]

รตนา ดวงแกว. (2553). คมอการถอดบทเรยนโครงการพฒนาชมชน. กรงเทพฯ. วรศรา เพชรทองดวง. (2551). การพฒนาชมชนตามแนวคดปรชญาเศรษฐกจพอเพยง กรณศกษา

ต าบลบานหลวง อ าเภอเสนา จงหวดพระนครศรอยธยา. จงหวดพระนครศรอยธยา: ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอพระนครศรอยธยา.

วจารณ พานช. (2548). การจดการความรฉบบนกปฏบต. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: ตถาตา พบลเคชน จ ากด

ไสว เจรญศร. (2551). การขบเคลอนปรชญาเศรษฐกจพอเพยงในระดบหมบาน บานน าดบ ต าบลหนองปลง อ าเภอเมองก าแพงเพชร จงหวดก าแพงเพชร. วทยานพนธ. มหาวทยาลยราชภฏก าแพงเพชร.

สเมธ ตนตเวชกล. (2550). สงเคราะหองคความรเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอดอยสะเกด. (2549). การน าหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปฏบตเปนแบบอยางของผน าทองถน บานปาไผ อ าเภอดอยสะเกด จงหวดเชยงใหม. จงหวดเชยงใหม: ส านกงานพฒนาชมชนอ าเภอดอยสะเกด.

อรสดา เจรญรถ. (2551). เศรษฐกจพอเพยงภายใตการเปลยนเปลยนของสงคมไทย. กรงเทพฯ. ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย.