@agri - uitgawe 5 - mei 2012
DESCRIPTION
@agri - uitgawe 5 - Mei 2012 Landbou- en gemeenskapstydskrifTRANSCRIPT
@ a g r iJou no.1 aanlyn tydskrif
Noord-KaapSuid-Vrystaat
Uitgawe 5 • Mei 2012
ProvinsieProvinsiese garsoesse garsoesbeste in jarebeste in jare
Provinsiese garsoesbeste in jare
Beste boere in landBeste boere in landkom uit Noord-Kaapkom uit Noord-Kaap
· Wildboer· Wildboer· Garsboer· Garsboer
Beste boere in landkom uit Noord-Kaap
· Wildboer· Garsboer
Arbeidswetgewing lei totArbeidswetgewing lei totkommer in landboubedryfkommer in landboubedryfArbeidswetgewing lei totkommer in landboubedryf
Hoofartikel: herstruktureringHoofartikel: herstruktureringby waterwese - beterby waterwese - beter
dienste en bestuur?dienste en bestuur?
Hoofartikel: herstruktureringby waterwese - beter
dienste en bestuur?
Tupperware en Avan-produkte. Skakel Tania Wiid vir 'n katologus by 082 457 2708. Voorraad is ook
beskikbaar by Die Pershuis in Jacobsdal.
Wil jy graag jou dienste of produk adverteer? Advertensies soos hierde in die“Dit-en-dat”-afdeling kos R60.
Stuur u inligting na [email protected].
Wil jy graag van iets ontslae raak of is jy opsoek na ‘n winskopie? Advertensies soos
hierde in die “Koop-en-Verkoop”-afdeling kos R100 (foto ingesluit) en verskyn ook
op @agri se webwerf. Stuur u inligting na [email protected].
Wil u graag hier adverteer?
Skakel Clivé by 053 591 0761 /083 708 3974 of stuur e-pos aan
DES GNSSPM
G R A P H I C | W E B D E S I G N
DES GNSSPM
Stephan Vorster 082 655 3278 • [email protected] • www.spmdesigns.co.za
• brochures• flyers • posters
• banners • stickers• web page design• e-mail stationery
• business cards• letterheads
• logo’s
Uitgawe 5: Mei 2012
@agriClivé Burger ‐ Redakteur 083 708 3974 [email protected]
Stephan Vorster ‐ Grafiese [email protected]
16 Afgelope garsseisoen wasuitstekend vir produsente
2 Redaksie
Mei 2012 1
Foto: Clivé Burger
3 @agri Dagboek
4 Alfa & Omega
4 Uit my Inbox
6 Herstrukturering in waterwesedepartementsal hopelik tot beter diens en bestuur lei
8 Noord‐Kaap wildboer aangewysas beste in die land
13 SA se beste garsboer komuit die Noord‐Kaap
20 Wheat cultivar trial results reflects excellentyields under irrigation conditions in 2011
23 Mielie‐oes is na verwagtinglaer weens droogtetoestande
24 Die mikpunt is 20 ton/ha!
27 SA graanhanteerders gerat om15 miljoen ton graan te berg
28 Monsanto‐verteenwoordigervan Kby beste in streek
29 Landboubedryf is bekommerdoor arbeidswetgewing
31 New Blue Box is set to revolutionisethe irrigation industry in SA
32 Resessie onwaarskynlikvir Suid‐Afrika
36 Produksiehandleidings virkoring word nou uitgestuur
37 Saterdag is markdag
39 Landbou‐organisasies steundie SKA‐bod
41 Nuwe boek oor opkomende boerderyin SA bekendgestel
43 Wintertyd...verkoue en griep
Die opinies wat deur persone in hierdie publikasie geopper word, is persoonlik en weerspieël nie noodwendig dié van die redaksie of medewerkers nie.
2 Mei 2012
Dit voel soos nou die dag wat almal gewerskaf het om alles gereed te kry vir Kersfees. Mense het die lang paaie
aangedurf vir die Desembervakansie see toe...
En nou lê en loer die middeljaar al weer vir ons. Die winter kruip stadig nader. Die bome verloor hul blare en die groen langs die pad is stadig besig om plek te maak vir die valigheid van die nuwe seisoen.
Die winter het mos 'n manier om in jou lyf te kom nesskrop. Die pas raak stadiger en die energie minder. Maar soms dink ek tog dit is nodig en dit is juis hoe dit moet wees... die seisoene dwing ons om rustiger te word en dinge rondom ons raak te sien wat ander tye soms ongesiens verbygaan.
Dalk is dit nodig om hierdie winter weer te gaan stilstaan by 'n boom en te kyk hoe die blare afval, hoe jou grasperk ook in 'n diep slaap gaan, hoe die miere elke dag steeds hard werk, hoe die son opkom en ondergaan. Letterlik gaan sit en kyk hoe dit gebeur.
En dan ook weer boeke vat oor wie jy is, waar jy is en waarheen jy oppad is. Soms is dit nodig om net bietjie te gaan stilstaan. En te herdink, heroorweeg, herbesin, herkou.
Die lewe wag vir niemand nie. Dit staan nie stil en kyk oor sy skouer en wonder wanneer jy gaan aankom nie. Elkeen loop sy eie pad...en soms ja is daar afdraaipaaie en stopstrate. Tye van onsekerheid en vrae, ontnugtering, vrese en woede. Maar elke dag wat ons nuut kan opstaan en God se wonderwêreld rondom ons inneem, is dit genoeg rede om op te kyk en dankie te sê vir die lewe.
En dankie vir God.
Ja daar is baie waarvoor ons kan dankie sê elke dag. Ons sien net nie alles raak nie, want ons lewens is te gejaagd.
Ons besproeiingboere is ook almal nou besig om te stroop of om voor te berei vir die oes. Ander is weer besig om vroeë aanplantings te maak. Dit bly 'n aanhoudende siklus – seisoen in en seisoen uit.
Ons Noord-Kaapse boere maak ons weer vandeesmaand trots op hulle want twee van die topboere in die provinsie het weer eens bewys dat ons kan spog met die bestes in Suid-Afrika.
Die ander provinsies se boere kan maar gerus kom kers vashou by Schalk Human van Douglas en Wiaan van der Linde van Modderrivier, wat onderskeidelik aangewys is as Nasionale Garsboer en Wildboer van die Jaar. En dit sommer hier op eie bodem. Baie geluk aan dié twee boere wat wys dat harde werk eindelik beloon word.
Ons kyk ook vandeesmaand na koringkultivars en hoe dit presteer het die afgelope seisoen. Die LNR Kleingraaninstituut het hul produksiehandleidings gereed en diegene wat dit nog nie ontvang het nie, kan gerus binne lees hoe hulle te werk moet gaan om dit te bekom.
Mielieproduksie lyk goed hoewel die droogte plek-plek in die land veroorsaak het dat die tonne afgeneem het. Lees ook meer hieroor binne.
Ons doen weer 'n beroep op al ons lesers om nuus uit jul omgewing vir ons aan te stuur. Foto's is ook welkom. Vertel vir ons as daar iets gebeur sodat ons dit ook in ons dagboek kan aanteken. Besoek gerus ons webwerf by www.leesagri.spmdesigns.co.za vir meer inligting. Vorige uitgawes kan ook hier gelees word.
En dan as jy van iets ontslae wil raak of op soek is na iets, adverteer dit in ons Dit en Dat en Koop en Verkoop-afdelings. Advertensietariewe is agter in die tydskrif.
Groete tot Juniemaand. Lekker lees!
Clivé
@agri
Sluitingsdatum vir die Junie 2012-uitgawe van @agri vir kopie, foto's en advertensiemateriaal: 25 Mei 2012.
Dorpe in die Noord-Kaap en Suid-Vrystaat word versoek om asseblief alle belangrike datums aan @agri deur te gee vir
plasing. Stuur die inligting na [email protected]. Mei 2012 3
Benodig u 'n eerlike, lojale en hardwerkende plaasbestuurder met jarelange ondervinding van
graanverbouing (droëland en besproeiing), groente-verbouing, skaap en bees (vleisbees en melkery)? Skakel gerus Petrus van der Walt by 083 601 3494.
Mei8 MeiGriekwastad. Griekwastad-Grootrivier boerevereniging-vergadering. 15:00.
8 MeiDouglas. VLV. Kunste en handvlyt en gesondheid. NG Kerksaal. 15:00. Navrae: Linzetta Smit by 053 298 1203 of 082 338 7326.- - - -
9 MeiKoegas. Agri Hay landbou-unievergadering. 14:30.Navrae: Joe Scholtz by 082 324 9600.- -
15 tot 18 MeiBothaville. Nampo Oesdag.Navrae: Wim Venter by 056 515 2145.- -
15 Mei Griekwastad. VLV. Leefstyl. 10:30. Praatjie: Plant jou eie kruietuin en gebruik dit. Hoekom moet ek my vel versorg? Oppersaal, NG Kerkgebou. Navrae: Hanna van der Linde (voorsitter) 083 391 8821.- -
21 tot 24 Mei Griekwastad. Pinksterdienste in NG Kerk. 18:00.
31 MeiKimberley. Jeneka Vroue-organisasie bied aan: Lizz Meiring met Jou geheime bedrading, wat jy nie oor jouself geweet het nie. Vir kaartjies kontak Marian van der Westhuizen by 083 633 6446 minstens twee weke voor die tyd.
Junie12 Junie Griekwastad. VLV. Kuns en handvlyt. 10:30. Demonstrasie en werkswinkel: blitskuns. Oppersaal, NG Kerkgebou.Navrae: van der Linde (voorsitter) 083 391 8821.Hanna
12 JunieDouglas. VLV. Leefstyl en landbou en tuinbou.NG Kerksaal. 15:00. Navrae: Linzetta Smitby 053 298 1203 of 082 338 7326.
Julie17 Julie Griekwastad. VLV. 10:30. Potpourri. Oppersaal,NG Kerkgebou. Navrae: Hanna van der Linde (voorsitter) 083 391 8821.
17 JulieDouglas. VLV. Opvoeding en kultuur en leefstyl.NG Kerksaal. 15:00. Navrae: Linzetta Smit by 053 298 1203 of 082 338 7326.
27 JuliePrieska. Kuiermark en fees ten bate van Huis Frank du Toit-ouetehuis. Van 09:00 tot 17:00 by ouetehuis. Mariëtte Crafford is die gasbesoeker. Navrae: Rina Coetzee by 082 948 2354.
28 JuliePrieska. Sonskynkafee met Mariëtte Crafford. 11:00 tot 13:00 – Inspirasie met omgewingsprodukte. 14:30 tot 16:30 – Betowering met sjokolade. Plek: Likkewaanwerf. Uitstallers welkom. Ten bate van Huis Frank du Toit-ouetehuis.Besprekings en navrae: Rina Coetzee by 082 948 2354.
Augustus7 AugustusVolop. Agri Hay landbou-unievergadering. 14:30. Navrae: Joe Scholtz by 082 324 9600.
10 tot 12 AugustusPrieska. Vrouefees met Dalena Ferreira en Wilna Cilliers.Temas: Agter Maskers, Die rêrige jy en Die mooi jy. Demonstrasie van Carmien Tee. Ten bate van Huis Frank du Toit-ouetehuis.Navrae: Rina Coetzee by 082 948 2354.
14 Augustus Griekwastad. VLV. Openbare sake. 10:30. Praatjie: Maak 'n belegging in jou toekoms, respekteer jou omgewing. Demonstrasie: soete verleiding. Opper-saal, NG Kerkgebou. Navrae: Hanna van der Linde (voorsitter) 083-391-8821.
14 AugustusDouglas. VLV. Openbare sake en landbou en tuinbou. NG Kerksaal. 15:00. Navrae: Linzetta Smit by053 298 1203 of 082 338 7326.
15 AugustusGriekwastad. Griekwastad-Grootrivier boereverenigingvergadering. 15:00.Navrae: Deon du Toit by 083 658 9283.
September4 September Griekwastad. VLV. Potpourri. 10:30. Brokkies met interessante inligting en kort demonstrasies. Oppersaal, NG Kerkgebou. Navrae: Hanna van der Linde (voorsitter) 083 391 8821.
11 SeptemberDouglas. VLV. Leefstyl, gesondheid en kunste en handvlyt. NG Kerksaal. 15:00. Navrae: Linzetta Smit by 053 298 1203 of 082 338 7326.
12 SeptemberGriekwastad. Noord-Kaap Veldramveiling. Skougronde.
15 September Griekwastad. NG Kerkbasaar.
Iets omvoor te leef
A Gentle Reminder...
A few years ago, at the Seattle Special Olympics, nine contestants, all physically or mentally disabled, assembled at the starting line for the 100-yard dash.
At the gun, they all started out, not exactly in a dash, but with a relish to run the race to the finish and win.
All, that is, except for one little boy who stumbled on the asphalt, tumbled over a couple of times, and began to cry.
The other eight heard the boy cry. They slowed down and looked back. Then they all turned around and went back... every one of them.
One girl with Down's syndrome bent down and kissed him and said, "This will make it better".
Then all nine linked arms and walked together to the finish line.
Everyone in the stadium stood, and the cheering went on for several minutes.
People who were there are still telling the story.
Why?
Because deep down we know this one thing: What matters in this life is more than winning for ourselves.
What matters in this life is helping others win, even if it means slowing down and changing our course.
(Ingestuur: Dorothy-Anne Howitson, Kimberley)
Joh. 14:19 – Nog net 'n klein rukkie, en dan sien die wêreld My nie meer nie, maar julle sien My, omdat Ek lewe en julle sal lewe.
In hierdie onheilspellende dae waarin ons leef, is daar baie mense wat wonder of dit die moeite werd is om te leef. Hulle koester bevreesde twyfel oor die onbekende toekoms en gevolglik verval hulle in 'n gemoedstemming van pessimisme en terneergedruktheid. Desnieteenstaande moet ons onthou dat lewe baie kosbaar is en selfs die terneergedrukte mens besef dit as sy lewe bedreig word.
Afgesien van hoe uitsigloos die toekoms mag lyk, is dit van die allergrootste belang om te erken en aanvaar dat jou lewe en jou toekoms in die hande van die lewende Christus is. Die Christen se lewe word nie beheer deur 'n blinde noodlot nie. God is in beheer van elke situasie waarin jy jou bevind. Hy weet van jou behoeftes en is gereed om daarin te voorsien deur die rykdom en oorvloed wat daar in Jesus Christus is.
Soos wat jou geloof groei en sterker word en jy Hom meer en meer vertrou, begin jy besef hoe groot die vreugde van 'n lewe in Christus is en hoe betroubaar God is. Hy verander nooit nie. Hy is die rots op wie jy jou lewe en toekoms kan bou in die wete dat sy genade elke dag vir jou genoeg is.
Deur sy dood en opstanding het Jesus nie alleen aan jou lewe gegee nie, maar Hy het ook aan jou 'n rede gegee om te leef en daarby deur sy Gees die vermoë om voluit te lewe. Gryp daardie lewe aan en leef dit in die volheid van Jesus jou Here!
Deur al die veranderende omstandighede van die lewe, dierbare Here, in blydskap en droefheid, sal my hart nog u lof besing en U dank vir die lewe in oorvloed wat U vir my moontlik gemaak het. Amen
Die tragedie van die lewe is dit wat in 'n mens sterf terwyl hy nog lewe.
– Albert Schweitzer –
(Uit: Elke Môre Nuut – Solly Ozrovech)
4 Mei 2012
R30
@ a g r i Noord-KaapSuid-Vrystaat
www.leesagri.spmdesigns.co.za
G A S T E H U I S EAdverteer jou gastehuis!Veenwouden Gastehuis, Jacobsdal: Egte, plattelandse atmosfeer en vriendelikheid. Skakel Miranda van der Walt by 083 7090 688 of 053 591 0757 (ná 15:00)
Veenwouden Gastehuis, JacobsdalEgte, plattelandse atmosfeer en vriendelikheid. Skakel Miranda van der Walt by 083 7090 688of 053 591 0757 (ná 15:00). Ervaar die platteland, sonder enige pretensies, net soos dit is.
R60
R15001/8ste blad advertensie+ link na volbladpdf-advertensie in beide tydskrif en op@agri se webwerf.
Vir enige navrae kontak Clivé Burger by053 591 0761, 083 708 3974, stuur ‘n faks na
086 502 3941 of e-pos na [email protected].
R2500
Het jou gastehuisal sy eie webwerf?
In vandag se tyd kan jy dit niebekostig om nie een te hê nie!
Stephan VorsterGraphic / Web Designstephan spmdesigns@ .co.za
spmdesignswww. .co.za
DES GNSSPM
DES GNSSPM
082 655 3278
6 Mei 2012
Herstrukturering inwaterwesedepartement
sal hopelik tot beterdiens en bestuur lei
it is uiters noodsaaklik dat 'n langtermyn visie Den gepaardgaande beplanning vir waterhulp-bronbestuur in plek geplaas word. Daarom vind
Agri SA dit bemoedigend dat die minister 'n periode van 20 tot 30 jaar hieraan koppel en ons vertrou dat die nuwe nasionale waterhulpbronstrategie, wat tans afge-wag word, ook 'n belangrike bousteen in die verband sal vorm.
Só het Dan Kriek, voorsitter van Agri SA se natuurlike hulpbronne-komitee, gesê na aanleiding van 'n verklaring van die minister van waterwese, Edna Molewa. “Die minister se beoogde herstrukturerings-prosesse in die departement van waterwese sal hopelik tot verbeterde dienslewering en bestuur lei”, het Kriek bygevoeg.
Die minister het in haar verklaring gesê die agterstand in onderhoudswerk aan waterinfrastruktuur word op R15 miljard bereken, terwyl die departement in die volgende tien jaar beleggings van nagenoeg R573 mil-jard moet maak om nuwe damme te bou en bestaande infrastruktuur op te gradeer.
Volgens die departement sal die tesourie net 44% van dié uitgawes kan finansier. Daar is dus 'n tekort van 56% wat aangevul moet word om die projekte te voltooi. “Agri SA vertrou dat die verhaling van koste vanaf watergebruikers ooreenkomstig sosio-ekonomiese oorwegings, bekostigbaarheid en volgens erkende rekenkundige praktyke sal geskied”, het Kriek gesê.
Agri SA wag reeds geruime tyd dat die departement vordering moet maak met die hersiening van die prys-strategie vir water. Volgens Kriek sal die departement se beoogde raamwerk en beleid vir watertariefverhogings hopelik bydra om watertartiefverhogings te stabiliseer.
Het het egter gesê die minister se gedagterigting rondom eenvormige watertariewe is nie moontlik nie, aangesien elke besproeiingskema historiese werklikhede en kostestrukture het wat verreken moet word.
“Wat wel aan 'n wesentlike behoefte sal voldoen, is deursigtigheid rakende berekeningsmetodieke wanneer watertariewe bepaal word, 'n situasie wat tot hiertoe grootliks afwesig was. Ons vertrou dat die intervensies
rakende verbeterde finansiële bestuur, waarna die minister verwys het, alreeds hieraan aandag sal skenk.”
Agri SA het gesê hulle het reeds vir 'n aantal jare onder andere vanweë vaagheid oor berekeningsmetodieke daarin geslaag om watertariefverhogings te beperk by wyse van onderhandelinge met die departement. Uitsluitsel word van die departement afgewag oor die verhogings in watertariewe wat vir 2012/2013 sal geld. Die organisasie het ook weer gevra vir 'n maksimum styging van 10% in gevalle waar skemas besig is om volle verhaling van kostes in te faseer.
Besproeiingsboere het die afgelope aantal jare groot vordering gemaak rondom wateraanvraagbestuur deur gebruik te maak van die nuutste navorsingsontwikkeling en besproeiingstegnologie, aldus Kriek.
“Die departement se beoogde intervensies soos om groter magte aan die Watertribunaal te verleen om water- en omgewingsoortredings te hanteer, is 'n positiewe stap, uiteraard aan die daarstelling van toereikende kapasiteit aan die instelling. Ons sal graag die inhoudelike hiervan met die minister wil bespreek”, het hy bygevoeg.
Dit blyk egter asof die feit dat die landbou meer as 60% van die beskikbare water gebruik vir die minister problematies is. “Dit is nie duidelik hoe dit water-behoeftes en alternatiewe ekonomiese oorwegings tans strem nie en ons sal graag meer besonderhede van die minister rakende hierdie siening wil verneem.”
TLU SA het op hul beurt te kenne gegee dat boere hoogs ontsteld is oor die minister se stelling dat landbou te veel water opeis.
TLU se president, Louis Meintjes, het gesê dat landbou water nodig het om voedsel op volhoubare skaal te kan produseer. “Die staat en sy strukture se onvermoë om volhoubaar suiwer water tot beskikking van die landbou te stel, laat die land se voedselproduksie op 'n krisis afstuur. As die minister iets te sê het oor water, behoort sy te begin by die effektiewe suiwering en korrekte toepassing van wetgewing, en nie net nog 'n stok te soek om landbou onregverdig mee by te kom nie.”
Meintjes het verwys na talle projekte en ontwikkelings wat geweldig swaar is op watergebruik, soos die ontwikkeling van gholf-landgoedere. “Suid-Afrika is 'n water-skaars land, en daarom behoort die regering watergebruik te prioritiseer. Water vir voedselvoor-siening behoort 'n prioriteit te wees. Dit word egter toenemend in die wiele gery deur munisipaliteite wat nie hul afvalwater behoorlik suiwer nie en rou riool in riviere uitstort.
Hy het bygevoeg dat talle boere nie meer daardie water wil gebruik nie, omdat dit eerder gewasse sal beskadig in plaas daarvan te bevoordeel. Myne wat ooglopend toegelaat word om suur water in rivierstelsels te stort, behoort ook vasgevat te word,” het Meintjes versoek.
TLU het ook gesê hulle is ongelukkig omdat daar steeds geen antwoorde ontvang is vanaf die polisie en die nasionale vervolgingsgesag nadat TLU al meer as 'n jaar gelede strafregtelike klagte teen die minister gelê het oor daar niks aan die besoedelingsprobleem gedoen word nie.
Dié landbou-organisasie wag ook vir 'n afspraak met die minister.
Mei 2012 7
4 April 2012
Die 2011‐winterseisoen was definitief een om te onthou. Die jaar was gekenmerk deur 'n koue voorseisoen en 'n matige laatseisoen wat voordelig was vir die
korrelvulperiode van alle wintergewasse. Peste uit die verlede het ons ook vir 'n slag uitgelos en behalwe vir 'n bladmyner of twee was daar nie veel wat die groeiende
graangewas negatief beïnvloed het nie. Die 2011‐seisoen is gekenmerk deur enorme oeste en uitstekende kwaliteit.
Noord-Kaapwildboer aangewysas beste in die landClivé Burger, redakteur
9
it sit nie sommer in Denige ou se broek om deur 'n organisasie
soos Wildlife Ranching South Africa (WRSA) as Wildboer van die Jaar aangewys te word nie.
Wiaan van der Linde van Wintershoek Safari's by Modderrivier is baie beskeie oor hierdie eerbewys wat hom te beurt geval het.
“Droom groot en jaag hulle na totdat dit waar word. Dit kom nie altyd maklik nie, maar geloof en harde werk help baie.” Só het Wiaan tydens 'n vorige onderhoud gesê toe hy gevra is hoe hy dit reg kry om jaarliks nuwe uitbreidings in sy wildbesig-heid te bewerkstellig en dit 'n sukses te maak.
“Ek is baie dankbaar vir die toekenning, maar die verant-woordelikheid op my skouers is nou groter as voorheen. Die blootstelling is egter baie goed vir besigheid.”
'n Paneel beoordelaars het Wintershoek besoek waar hulle onder meer gekyk het na Wiaan se betrokkenheid by die gemeenskap, sy personeel se behuising, begrotings, veldbestuur en deelname aan georganiseer-de strukture. Daar word nie gekyk na die aantal diere of hektare waarop geboer word nie.
Diegene wat Wiaan ken, weet egter daar is niks wat vir hom te groot is om aan te pak nie en niks staan in sy pad as hy besluit het om daarvan 'n sukses te maak nie.
Wiaan se besigheid was 'n klein begin. Wintershoek Safari's het egter die laaste paar jaar uitgebrei tot 'n suk-sesvolle besigheid met talle vertakkings. Die aanvanklike 2 500ha is uitgebrei tot oor die 16 000ha. Dit is te danke aan 'n paar aangrensende
boere wat ook in sy droom geglo het. Die Wintershoek Privaat Natuurreservaat is gestig met aandeelhouers uit hierdie aangrensende plase. Ná lang onderhandelinge het Wiaan die eienaars oorreed om hul grond beskikbaar te stel en dit deel te maak van die reservaat. Wintershoek Safari's en Johnny Vivier Safari's, waarvan Wiaan die eienaar is, tree as jagonder-nemer op die reservaat op.
Die groter reservaat maak dit moontlik om op 'n meer na-tuurlike manier met 'n groter verskeidenheid spesies te boer. Tans is daar sowat 30 spesies op die plaas. Groter troppe wild kan ook aange-hou word wat weer tot 'n groter genepoel bydrae.
In 2007 het Wintershoek Safari's ook die internasio-naal bekende naam in die wildbedryf, Johnny Vivier Safari's, gekoop en word die besigheid onder hierdie naam in veral Amerika be-mark. Ander lande waarin Wintershoek Safari's bemar-king doen, is Spanje, Mexiko, Rusland, Argentinië en Aus-tralië. Behalwe vir jagte wat plaaslik gedoen word verge-sel Wiaan en sy span profes-sionele jagters ook kliënte na Tanzanië, Zambië, Zimbab-we, Namibië en Botswana.
Diversifisering is die belang-rikste aspek in Wiaan se besigheid en glo hy dat die een bedryf die ander een moet ondersteun. “Die groot-te van skaal bepaal of jy oorleef in enige besigheid. As jy diversifiseer, versprei jy risiko.”
Hy vertel 'n wildboer kies of hy boer met gewone en/of skaars wild. Die groot vraag is egter wat doen jy daar-mee. Dit is belangrik dat daar in elke ketting waarde toege-voeg word. Wiaan maak seker dat hy oral waarde toevoeg. Hy bied trofeejag aan asook korporatiewe
jagte. Lewendige wild met topgene word verkoop aan telers. Die karkasse word verwerk en die vleis, vel en horings word verkoop.
Daarby saam het hy ook die African San Taxidermy Studio op die plaas geopen waar die kliënt reeds voor sy vertrek kan reël hoe die dier opgestop word. Dit word dan verskeep. Binne is ook 'n curio-winkel en die kliënt kan uit 'n groot verskeidenheid geskenke kies om huis toe te neem.
Sowat 18 maande gelede het Wiaan en 'n ander bekende sakeman in die Noord-Kaap, Hennie Gous, besluit om saam in besigheid te gaan. Die grond waarop gejag kan word (drie daarvan is naby Groblershoop) beslaan nou meer as 45 000ha.
“Ek en Hennie het dieselfde visie en droom en daarom werk hierdie vennootskap vir ons.”
Hulle het saam die WB Safari Company gestig wat as jagondernemer optree op vier konsessies en deur hulle besit en bestuur word. Hen-nie het ook ingekoop in African San Taxidermy Studio. Verder het hulle hul belange uitgebrei en nog waarde in die ketting gevoeg deur Oryx Venison in Kuru-man te open. Dit is 'n vleis-verwerkingsaanleg waar alle snitte bemark word – van aan die man in kleiner nedersettings tot topsnitte aan restaurante in Gauteng. Hulle voorsien aan myne in die omgewing sowel as kettingwinkels.
“Dit is belangrik dat die ver-bruiker die mind shift moet maak dat wildsvleis 'n gesonde, organiese produk is. Boere is egter prysnemers en dit is lankal tyd dat ons prysbepalers moet word van ons eie produk. Ook die Regering moet die potensiaal
Mei 2012
10 Mei 2012
iaan het onlangs Wop WRSA (Wildlife Ranch ing South
Africa) se wildseminaar as spreker opgetree.
Die tema van die seminaar was Wildbedryf – vestiging van huidige en toekomstige bewaring en groen ekonomie‐voordele. Wiaan se praatjie het spesifiek gehandel oor Diversifisering en waarde‐toevoeging tot jou wildbedryf in sy geheel.
Volgens hom beleef die wild‐bedryf tans 'n bloeifase dank‐sy pryse en die vraag na skaars wild. Daarteenoor het gewone en vlaktewild se pryse effe stagneer. Buite‐landse en trofeejag is kwes‐baar omdat dit onderworpe is aan die wisselkoers en tans beweeg dollarpryse sywaarts.
Ondanks hierdie faktore groei die bedryf egter steeds en is daar konstant nuwe toetre‐ders. “Daar is steeds 'n onont‐gunde potensiaal in die be‐dryf en is daar baie ruimte vir ontwikkeling en groei. Die
wildbedryf is goeie valuta‐verdiener.”
Wiaan het 'n vergelyking getrek tussen wild‐ en bees‐produksie en is daar gevind dat beide dieselfde hoeveel‐heid vleis per hektaar lewer. Beeskarkasse verkoop egter teen dubbel die prys as waar‐teen wildkarkasse verkoop word. Wildsvleis is gesog en gesond maar onbeskikbaar.
Hy het gewaarsku dat die wildboer tans totaal beheer oor sy produk in terme van vleisbemarking verloor. Dit is juis die vleis wat die grootste geleentheid bied wat waarde‐ontwikkeling betref.
Lewendige diere Wat lewendige diere betref is die vraag na eksotiese en skaars wild tans hoog danksy hul teelwaarde. Die ekono‐miese waarde lê egter steeds in die trofeediere, want sodra die bulle (skaars wild) te veel gaan word en die aanbod die vraag oorskry, sal die waarde daarvan daal. Die pryse van gewone en vlakte wild is egter
reeds onder druk en word goeie pryse net vir voortref‐like diere behaal.
TrofeejagDie mark vir trofeejag is vol‐gens Wiaan redelik goed. Die enigste probleem is dat die ekonomie tans onder druk is en dollarpryse beweeg sy‐waarts. Die bemarkingskoste is hoog en die kompetisie in die bedryf baie sterk. Die mark is kompeterend want daar is baie rolspelers.Namibië is byvoorbeeld baie meer bedryfs‐ en jagtervrien‐delik. “Suid‐Afrika is nie jag‐tervriendelik nie. Die Rege‐ring kan meer toerismepoten‐siaal ontsluit deur vriendeliker wetgewing daar te stel”, meen hy.
Die infrastruktuur rakende verblyf en geriewe is baie goed ontwikkel en die bedryf word goed georganiseer deur sy strukture soos jagtersvere‐nigings. Wat taksidermie be‐tref is dit goed ontwikkel in Suid‐Afrika, maar die stan‐daard daarvan bly egter 'n uitdaging.
Wiaan praat oor diversifisering
van die wildbedryf besef en erken. Daar is hope werksgeleenthede en geleentheid vir vaardigheids-ontwikkeling. Die waarde van die wildbedryf in Suid-Afrika is verseker hoër as wat die persepsie is.
“Wildsvleis kan 'n reuse bydrae maak tot voedsel-sekerheid. Dit beteken ook meer arbeid teen hoër salarisse en vleis word vanaf die veld verkoop.”
Volgens Wiaan is daar steeds baie geleenthede in die wildbedryf behalwe vir dit waarin hy reeds betrok-ke is. Daar is nog leerprodukte wat 'n groot afset kan wees. Hoekom sal jy tevrede wees met R3 500 vir 'n gemsbok as iemand dit op jou plaas skiet, as daardie bok jou eintlik R8 000 in die sak kan bring nadat waardetoevoeging gedoen is?, is sy vraag.
Hy oorweeg nie eens uitvoere nie. Daar is 'n mark vir elke produk in die waardeketting in Suid-Afrika. Ons plaaslike mense eet vleis en dit gaan nie verander nie.
Wiaan van der Linde van Wintershoek Safari's is aangewys as Wildboer van die Jaar.
Mei 2012 11
BiltongjagWat dié bedryf betref, is groei beperk en beweeg pryse sy‐waarts. 'n Ander groot pro‐bleem is geweerlisensies wat groei geweldig beperk. Boog‐jag daarenteen groei baie goed. “Dit is ook belangrik dat liefde vir jag by ons kinders ontwikkel word sodat hierdie bedryf lewendig gehou sal word.”
VleisbemarkingWildsvleis is 'n unieke produk wat organies en gesond is. Ongelukkig is daar min rekla‐me vir wildsvleis en is dit nie geredelik in die kleinhandel beskikbaar nie. Dit word ook nie baie in die spysenierings‐bedryf gebruik nie, en hier is verseker ruimte vir groei.
Omdat daar ook nie georgani‐seerde strukture is nie, is die produsent geneig om beheer oor sy produk te verloor en bly hulle prysnemers in plaas van prysvormers.
NeweprodukteOngelukkig is daar bykans geen afset vir velle nie en tog is dit 'n unieke produk vir die skoen‐ en meubelbedryf.
Daar is wel geleentheid vir klein projekte (BEE) en is dit nodig dat dit deur die bedryf ondersteun sal word.Die horings, bene en skedels kan verder verwerk word tot “curios” en meubels, ligte en ander produkte. Hier bestaan veral 'n goeie geleentheid vir vaardigheidsontwikkeling.
Die pad vorentoeWiaan het gesê dit is nodig dat 'n behoorlike studie van elke bedryfsvertakking met potensiële waardeontsluiting en werkskeppingspotensiaal gedoen word.
Stig 'n werksgroep om ge‐leenthede vir die ontwikkeling van wildsvleismarkgeleent‐hede te ondersoek of skep 'n bedryfsliggaam wat finansie‐ring kan bekom vir promosie en markontwikkeling.
Hy het verder voorgestel dat inligtingstukke rakende stan‐daarde en kostestrukture op‐gestel word om in die bedryf verprei te word en kry die Re‐gering se ondersteuning vir bedryfsontwikkeling.
“My boodskap aan ander boere is om te kapataliseer op die energie in die wildbedryf. Daar is net só veel opsies en uitbrei-dingsmoontlikhede. In die wild-bedryf kry jy op die ou end meer uit as wat jy insit.”
Wat die teel van skaars wild-soorte betref, is Wiaan optimis-ties. Geen wildboer hoef te dink hy is te klein om skaars wild te teel nie. Veral sakemanne sien skaars wild as 'n goeie beleg-ging, want tans is daar geen belegging wat die opbrengs op
kapitaal gee as wat juis in die geval van skaars wild is nie.
Die vraag is, is dit volhoubaar? Wiaan glo so. Mense wat belê daarin het die persepsie geskep van die waarde van 'n spesifieke spesie. Skaars wild is egter nie die enigste inkomste-genererende skakel in die bedryf nie. Dit is net baie belangrik dat mense ingelig sal besigheid doen en seker is van wat hulle doen om die risiko te verskans. Daar is al baie ouens wat pak slae gekry het.
Nog 'n arm van Wiaan se besigheid is Valley Containers wat die verhuring van kantoor-spasie, stoorspasie en tydelike behuising insluit.
Ook die vervoer van wild maak 'n groot deel uit van Winters-hoek Safari's. In plaas daarvan om geld te bestee aan sulke dienste wat hy moet huur, het hy sy eie vragmotor en toege-ruste waens aangekoop. Só bespaar hy verder geld deur dit dan eerder van sy eie besigheid te “huur”.
Verlede jaar het hulle ook 'n gedeelte by die lodge aangebou waar konferensies en gesellig-hede gehou kan word. Dit het plek vir sowat 250 mense. “Ek wou ook op dié manier hê dat die aangrensende plaas-eienaars, wat deel is van die Wintershoek Privaat Natuur-reservaat, 'n plek moet hê waar hulle ook deel van die opset kan wees.” Verder gee dit toegang vir mense van buite om ook 'n bietjie van Wintershoek te kan smaak.
Dit is duidelik dat Wiaan geen geleentheid deur sy vingers laat
Hier is Wiaan se kantoor en woonplek op die plaas.
12 Mei 2012
Die ingang na Wintershoek Safari's.
Daar is 'n watergat voor die lodge waar die diere soggens vroeg en saans kom water drink.
glip nie. Sy ondersteunings-netwerk is baie goed en hy sorg dat die bestuur van elke besig-heid seepglad verloop.
Volgens Wiaan kan enige besigheid net suksesvol wees as jy toegewyde en trotse personeel het wat hul werk en medewerkers respekteer en
ondersteun. Tans is sowat 120 mense permanent in diens van die verskillende besighede.
Wiaan is voorsitter van WRSA in Noord-Kaap maar dien ook op die direksie van dié wildorganisasie. Hy is belas met werwing, en studiegroep voorsitters. Hy is reeds twee
jaar lid van die direksie maar dien reeds 6 jaar op die presi-dentsraad.
Vir enige navrae kontakWiaan by 053 204 0042 of
stuur 'n epos na [email protected].
ie Nasionale Garsboer van die Jaar Daangewys deur SAB Maltings (Pty) Ltd. is vanjaar 'n boer van die
Noord-Kaap. Schalk Human van Douglas het hierdie toekenning ontvang.
Die wenners van verskillende kategorieë is op 'n geselligheid in Kimberley aangewys. Daar was ses finaliste uit die GWK-area (drie in die groot kontrak-kategorie en drie in die klein kontrak-kategorie), dieselfde so ook vir die Vaalhartsgebied en nege uit drie areas in Taung.
Die kategoriewenners was:
Des Puttick (Vaalharts – klein)Josias Delport (Vaalharts – groot)Michael Jacobs (GWK – klein)Schalk Human (GWK – groot)Joseph Sedumedi (Taung Pumimoe)Solomon Jabang (Taung Bosele)Nicodemus Mateise (Taung Bosele)
Mateise is ook aangewys as Taung Garsboer van die Jaar.
Die boere is gekies op grond van hulle kwaliteitspremies per ton, vog uitgesluit, asook hulle opbrengs. Kwaliteit tel 70% en opbrengs 30%.
Daar is tans sowat 500 garsboere in die besproeiingsgebied.
Volgens Frikkie Lubbe, landboukundige van SAB Maltings in Kimberley, het garsboere die afgelope seisoen 'n wonderlike jaar beleef. Lees gerus die artikel op bl. 16.
SA se beste garsboer komuit die Noord-Kaap
Clivé Burger, redakteur
Nicodemus Mateise is as die Taung Garsboer van die Jaar aangewys. John Stenslunde, besturende direkteur van SAB
Maltings, het die toekennings oorhandig.
Schalk Human (links) van Douglas is deur SAB Maltings aangewys as Nasionale Garsboer van die Jaar. Hy het sy toekenning van John Stenslunde, besturende direkteur
van SAB Maltings, ontvang.
Mei 2012 13
Robbie Wessels het as gaskunstenaar by die geselligheid opgetree.
Josias Delport van Vaalharts is aangewys as garsboer van sy streek vir boere wat meer as 250 ton gars lewer.
Des Puttick is as Vaalharts se beste garsboer in die kleiner kategorie (minder as 250 ton) aangewys.
Joseph Sedumedi is een van die top drie garsboere uit die Taung-area.
Altesaam drie boere is as topboere uit die Taung-area aangewys. Solomon Jabang (regs) is een van hulle. Hier is hy by John Stenslunde, besturende
direkteur van SAB Maltings.
14 Mei 2012
Gaste by die Garsboer van die Jaar-geselligheid was van links Jacques Faber van Douglas, een van die benoemdes in die GWK-area, sy vrou, Antoinette, Marius van der Schyff, Yda en Jacques Pretorius, Wilmarie van der Schyff, almal werksaam by
GWK in Douglas, en Frank Lawrence, voorsitter van GWK se direksie, ook van Douglas.
Michael Jacobs, 'n jong boer van Douglas, is aangewys as die beste garsboer in die GWK-distrik
wat minder as 250 ton gars lewer.
Louis Olivier van Hartsvallei (links) en Frank Lawrence van Douglas het beide erkenning van SAB Maltings en die garstelersinstituut
ontvang vir hul bydrae tot die garsbedryf in die Noord-Kaap.
Mei 2012 15
Afgelope garsseisoen wasuitstekend vir produsente
Frikkie Lubbe, landboukundige, SAB Miller, Kimberley
Die 2011‐winterseisoen was definitief een om te onthou. Die jaar was gekenmerk deur 'n koue voorseisoen en 'n matige laatseisoen wat voordelig was vir die
korrelvulperiode van alle wintergewasse. Peste uit die verlede het ons ook vir 'n slag uitgelos en behalwe vir 'n bladmyner of twee was daar nie veel wat die groeiende
graangewas negatief beïnvloed het nie. Die 2011‐seisoen is gekenmerk deur enorme oeste en uitstekende kwaliteit.
16 Mei 2012
Indien na die groter prentjie gekyk word, kan gesien word dat die grootste volume gars steeds in die Vaalhartsgebied geproduseer word met die GWK‐gebied in die tweede plek wat bestaan uit Rietrivier, Barkly‐Wes en Douglas (Figuur 1).
Taung skuif in die derde plek in en het hierdie jaar besonder min moutgars gelewer weens reën in die stroopseisoen, wat sowat 2 860 ton gars in die voergarsmark laat beland het.
Die GWK‐gebied was ook nie heeltemal pynloos nie en het sowat 609 ton voergraad gars opgelewer as gevolg van oopgebarste korrels en gars wat met koring gekontamineer was.
61
6
6
24
3
Volumes moutgarsper area - 2011 (% van totaal)
Vaalharts
Taung
Rietrivier
Douglas
Barkly WesFiguur 1
35000
40000
45000
50000
55000
60000
5.305.505.705.906.106.306.506.706.907.107.30
1 2 3
Opb
reng
s (t/
ha)
Volu
me
(ton)
JaarOpbrengsVolume
Figuur 2
Volume en opbrengs 2009-2011
Uit Figuur 2 is dit duidelik dat die 2011‐seisoen se volume en opbrengs baie hoër was as die afgelope twee jaar. Die gemiddelde opbrengs het verbeter met een en 'n half ton per hektaar! Die volume was ook die hoogste in die afgelope drie jaar en het net oor die 55 000 ton gerealiseer.
Figuur 3
Volumes, per kultivar, moutgars gelewerper area - 2011 (% van totaal)
45.7
47.0
6.0
1.3
Puma
Cocktail
SSG 585
Marthe
Soos Figuur 3 aandui, was die grootste deel van die oes, volumegewys, die kultivar, Cocktail, gevolg deur Puma en dan SSG 585 wat vir die laaste jaar aangeplant was in die 2011‐seisoen.
Die eksperimentele kultivar, Marthé, het die kleinste deel van die oes uitgemaak.
Mei 2012 17
23456789
Douglas Vaalharts Taung Rietrivier Barkly Wes
Opb
reng
s (t/
ha)
Area
2009
2010
2011
Opbrengs per area - Besproeiing 2009-2011
Figuur 4
Figuur 4 dui weer eens op die verskille in opbrengs oor die jare. Hieruit kan ook duidelik gesien word dat die 2011‐seisoen se gelyke nie gou weer gesien sal word nie. Behalwe vir die Taung‐area wat deur reën in oestyd gepla is, het al die areas groot verhogings in opbrengs getoon. Die gebied met die hoogste opbrengs is Douglas met 'n gemiddelde opbrengs van 8t/ha. Soos reeds vroeër genoem was die kwaliteit van die 2011‐oes van 'n baie hoë standaard.
Figuur 5
1.41.45
1.51.55
1.61.65
1.71.75
1.81.85
1.9
Taung GWK Vaalharts
% v
an v
olum
e
Area
2009
2010
2011
Gemiddelde %TN per area - Besproeiing 2009-2011 Na bestudering van Figuur 5 is die effek van die spesifieke seisoen se klimaat op korrelstikstof duidelik. Al drie die areas het presies dieselfde tendens met 2009 en 2011 hoër as 2010. Die bewering wat gemaak word dat opbrengs en %TN negatief met mekaar gekorreleer is, is ook deur die 2011‐seisoen verkeerd bewys. Die gemiddelde %TN vir al drie gebiede kom in 'n baie nou band voor ‐ rondom die 1,8 merk, wat baie gewens is vir die vermouters.
Gemiddelde vetkorrelpersentasie per area - Besproeiing 2009-2011
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
GWK Taung Vaalharts
% V
etko
rrel
Area
2009
2010
2011
Figuur 6
Die vetkorrelpersentasie dui op die hoeveelheid korrels wat, ná die sifproses, bo op die 2,5mm sif bly. Die vetkorrelpersentasie van die 2011‐seisoen was besonders hoog, met die gemiddeld vir die GWK‐gebied wat oor die 96% was. Die hoogste vetkorrelpersentasie vir 'n vrag gars behaal vir die 2011‐seisoen was 99,8%. Die hoë syfers wat hier behaal is, dui net weer eens op 'n uitsonderlike gunstige seisoen om graan te produseer.
18 Mei 2012
0
0.5
1
1.5
2
2.5
3
3.5
4
GWK Taung Vaalharts
% v
an v
olum
e
Area
2009
2010
2011
Figuur 7 is 'n weerspieëling van die hoeveelheid sifsels wat gelewer is tydens die 2011‐seisoen. Die glyskaal is in 2011 aangepas sodat die produsente ruim vergoed word deur skoon te stroop en die produsente het alles van hul kant af gedoen om die sifsels so laag as moontlik te hou.
Om mee af te sluit, was die 2011‐garsseisoen werklik 'n seisoen om te onthou. Die kwaliteit en opbrengste wat in hierdie seisoen gerealiseer het, was uit 'n ander wêreld en kom selde in 'n leeftyd voor.
Gemiddelde sifsels per area - Besproeiing 2009-2011
Figuur 7
Vir enige verdere navrae, kontak Frikkie Lubbe by 082 921 7994.
Mei 2012 19
Kajak op VanderkloofdamIs jy op soek na iets lekkers om te doen oor 'n naweek? Wat dan van kajak ry en die dam só ervaar? Dit is groot pret en die hele gesin kan deelneem. Vir enige verdere navrae oor Adventure Kayaking by Vanderkloof, skakel Ethel van der Walt van Toerisme Vanderkloofdam by 082 607 1194.
Wheat cultivar trial results reflectsexcellent yields under irrigation
conditions in 2011Willem Kilian, Ben van Rensburg, Coenie Nel, Manus van der Merwe and
Elsa van der Merwe, ARC-Small Grain Institute, Bethlehem
The 2011 season turned out to be an excellent production year under irrigation conditions. Wheat yields realised by producers were drastically higher than the medium term average for the different production regions. These positive outcomes were also reflected in the results generated in the National Wheat Cultivar Evaluation Programme.
he higher yield levels can be attributed to a Tnumber of factors that had a positive effect on production. The most important factor is
probably the cooler temperatures that were expe-rienced during the growing season. Since wheat is a cool weather crop, lower temperatures, that extend the growing period, enable the plant to produce a higher yield.
The results of the cultivar trials under irrigation were presented to the National Wheat Cultivar Adaptation Workgroup in February this year. The report was accepted and the new recommendations for the 2012 season were finalised. Four new cultivars, which were tested for the second year in the field
trials, were added to the recommendations. These cultivars are SST 866, SST 867, SST 875 and SST 877.
The cultivar trials are analysed separately for all the irrigation regions, and the data generated present an exce l l en t oppor tun i t y to compare the performance of new cultivars with existing ones.
In the tables below the yield reactions of irrigation cultivars are presented and discussed. The three year average results are also indicated, since these data give an indication of the yield stability of cultivars.
8
9
10
11
12
SST
806
SST
835
SST
884
CRN
826
SST
875
SST
816
PAN
3478
SST
815
SST
877
PAN
3471
SST
895
SST
867
SST
866
SST
876
Tamb
oti
Krok
odil
Duzi
Olifa
nts
SST
822
Buffe
ls
Sabie
Timba
vati
PAN
3434
Karie
ga
Bavia
ans
Umlaz
i
Stee
nbra
s
SST
843
Yield
(ton
/ha)
Ave: 10.85 ton/ha
LSD: 0.25 ton/ha
8
9
10
11
12
Yield
(ton
/ha)
Ave: 10.85 ton/ha
LSD: 0.25 ton/ha
Figure 1: Yield (ton/ha) of cultivars included in the cooler irrigation areas during 2011.
20 Mei 2012
7
8
9
10
SST
806
SST
835
CRN
826
PAN
3471
PAN
3478
SST
876
Krok
odil
Duzi
Olif
ants
SST
822
PAN
3434
Bavi
aans
Sabi
e
Karie
ga
Buffe
ls
SST
843
Yiel
d (to
n/ha
)Ave: 8.70 ton/ha
LSD: 0.15 ton/ha
7
8
9
10
Yiel
d (to
n/ha
)Ave: 8.70 ton/ha
LSD: 0.15 ton/ha
Figure 2: Yield (ton/ha) of cultivars included in the coolerirrigation areas during the period 2009-2011.
All the data are for the earlier planting dates in the different regions.
Results 2011Cooler central irrigation areasThe average yield over localities and cultivars was 10,85 ton/ha (Figure 1). From the combined analysis for the first plantings, SST 806, CRN 835 and SST 884, had the highest yields, followed by CRN 826, SST 875 and SST 816. The first two cultivars did not differ significantly from each other.
The three year average grain yields indicate that SST 806 produced the highest yield, followed by SST 835 and CRN 826 (Figure 2). SST 806 had a significantly higher yield than all the other cultivars.The average hectolitre mass values calculated over the years indicate acceptable high values for all cultivars, with 82,99 kg/hl and 80,48 kg/hl recorded for 2011 and 2010 respectively.
Grain protein was on average slightly lower during 2011 at 11,94%, compared to 12,19% in the previous season. Falling number values were generally high, with an average of 368 seconds for cultivars and localities combined.
Warmer northern irrigation areas An average yield of 6,73 ton/ha was recorded for
the combined analyses for the warmer irrigation areas (Figure 3). The cultivar SST 806 produced the highest yield from the combined results, followed by SST 895 and SST 884. The six best performing cultivars did not differ significantly from each other.
The three year average yields indicate thatPAN 3471 had the highest yield, followed bySST 806 and SST 876 (Figure 4). The first two cultivars did not differ significantly in yield. Hectolitre mass values were high, with an average of82,20 kg/hl, compared to 80,97 kg/hl during 2010.
The average protein content of the grain was low at 10,50%, similar to the 10,84% in 2010. Falling number values were acceptable, with an average value of 337 seconds recorded for the area.
More detailed information on the performance of irrigation wheat cultivars, including data on the one year performance as well as the long term data for all the production regions and different planting times are available in the Production Guidelines published by the ARC-Small Grain Institute on an annual basis.
Research was made possible through funding by the Winter Cereal Trust and the Agricultural Research Council.
Mei 2012 21
Figure 4: Yield (ton/ha) of cultivars included in thewarmer northern irrigation areas during the period 2009-2011.
5
5.5
6
6.5
7
7.5
8
PAN
3471
SST
806
SST
876
CRN
826
Krok
odil
SST
835
PAN
3478
Duzi
Karie
ga
Sabi
e
Bavi
aans
Olif
ants
PAN
3434
SST
843
Buffe
ls
SST
822
Yiel
d (to
n/ha
)
Ave: 6.33 ton/ha
LSD: 0.21 ton/ha
5
5.5
6
6.5
7
7.5
8
PAN
3471
SST
806
SST
876
CRN
826
Krok
odil
SST
835
PAN
3478
Duzi
Karie
ga
Sabi
e
Bavi
aans
Olif
ants
PAN
3434
SST
843
Buffe
ls
SST
822
Yiel
d (to
n/ha
)
Ave: 6.33 ton/ha
LSD: 0.21 ton/ha
Figure 3: Yield (ton/ha) of cultivars included in thewarmer northern irrigation areas during 2011.
5
5.5
6
6.5
7
7.5
8
SST
806
SST
895
SST
884
SST
866
Um
lazi
PAN
347
8
SST
816
PAN
347
1
SST
876
Sabi
e
Tim
bava
ti
Bavi
aans
Karie
ga
SST
875
SST
815
SST
877
CR
N 8
26
Duz
i
Krok
odil
Olif
ants
SST
843
Tam
boti
PAN
343
4
SST
835
Stee
nbra
s
Buffe
ls
SST
867
SST
822
Yiel
d (to
n/ha
)Ave: 6.73 ton/ha
LSD: 0.29 ton/ha
5
5.5
6
6.5
7
7.5
8
SST
806
SST
895
SST
884
SST
866
Um
lazi
PAN
347
8
SST
816
PAN
347
1
SST
876
Sabi
e
Tim
bava
ti
Bavi
aans
Karie
ga
SST
875
SST
815
SST
877
CR
N 8
26
Duz
i
Krok
odil
Olif
ants
SST
843
Tam
boti
PAN
343
4
SST
835
Stee
nbra
s
Buffe
ls
SST
867
SST
822
Yiel
d (to
n/ha
)Ave: 6.73 ton/ha
LSD: 0.29 ton/ha
22 Mei 2012
Mielie-oes is na verwagtinglaer weens droogtetoestande
ie grootte van die verwagte kom-Dmersiële mielie-oes is op 11,306 miljoen ton vasgestel, wat 3,42% of
399 800 ton laer is as die vorige skatting van 11,705 miljoen ton. Die verwagte oesverwagting van mielies is verlaag hoof-saaklik weens mid-seisoen droogtetoe-stande wat gedurende Februarie en Maart geheers het en opbrengste negatief beïn-vloed het.
Die verwagte opbrengs van mielies per hektaar het sedert die vorige skatting afge-neem en staan nou op 4,19 ton/ha teenoor die 4,36 ton/ha van die vorige skatting. Die skatting van die oppervlakte onder mielies beloop 2,699 miljoen ha, wat 0,63% of 17 000 ha meer is as die 2,682 miljoen ha van die vorige skatting.
Die oppervlakteskatting vir die Noord-Kaap, Vrystaat, KwaZulu-Natal, Mpumalanga, Limpopo, Gauteng en Noordwes is geba-seer op inligting soos verkry vanaf die Produsente Onafhanklike Oesskattingstelsel (“PICES”), soos deur die LNR-geleide konsortium gerapporteer.
Die oppervlak onder witmielies is 1,636 mil-joen ha en vir geelmielies is dit 1,063 mil-joen ha. Die produksieskatting van witmie-lies is 6,539 miljoen ton, 264 500 ton min-der as die 6,804 miljoen ton van die vorige skatting. Die opbrengs van witmielies is 4,00 ton/ha teenoor die 4,17 ton/ha van die vorige skatting.
In die geval van geelmielies is die produk-sieskatting 4,766 miljoen ton, wat 135 300 ton minder is as die 4,902 miljoen ton van die vorige skatting. Die opbrengs van geelmielies is 4,48 ton/ha teenoor die4,67 ton/ha van die vorige skatting.
Sonneblomsaad: die produksieskatting vir sonneblomsaad is 514 890 ton, wat25 930 ton minder is as die 540 820 ton van die vorige skatting. Die hersiene opper-vlakteskatting vir sonneblomsaad is453 350 ha, wat 10 050 ha meer is as die 443 300 ha van die vorige skatting.
Die verwagte opbrengs is 1,14 ton/ha teenoor die 1,22 ton/ha van die vorige skatting.
Ander gewasse: die produksieskatting van sojabone is 720 500 ton, wat35 450 ton minder is as die 755 950 ton van die vorige skatting. Die geskatte oppervlakte beplant met sojabone is472 000 ha, terwyl die verwagte opbrengs 1,53 ton/ha is teenoor die 1,60 ton/ha van die vorige skatting.
Die verwagte grondbone-oes is62 240 ton, wat 4 925 ton minder is as die 67 165 ton van die vorige skatting. Vir grondbone is die oppervlakteskatting45 450 ha, terwyl the verwagte opbrengs 1,37 ton/ha is teenoor die 1,48 ton/ha van die vorige skatting.
Die produksieskatting van sorghum is 138 825 ton, wat 6 325 ton minder is as die 145 150 ton van die vorige skatting. Die oppervlakteskatting vir sorghum is48 550 ha. Die verwagte opbrengs is2,86 ton/ha teenoor die 2,99 ton/ha van die vorige skatting.
In die geval van droëbone is die produk-sieskatting 47 315 ton, wat 6,36% minder is as die 50 530 ton van die vorige skatting. Vir droëbone is die geskatte oppervlakte beplant 39 750 ha, en die verwagte opbrengs is 1,19 ton/ha teenoor die1,27 ton/ha die vorige skatting.
Mei 2012 23
4 April 2012
ie 20 Ton Challenge wat in samewer-Dking met Puricare in Hopetown begin is, is baie goed op dreef. Daar word binne-
kort gestroop en dit is juis waarvoor almal aan't wag is...
Om te hoor watter saadmaatskappy se kultivar die beste gevaar het en of die 20 ton uitdaging kon realiseer.
Die bekendmaking van die maatskappy(e) wie se saad 20 ton/ha kon lewer, sal op 'n gesel-ligheid in die skoolsaal van Hoërskool Hope-town op 31 Julie gedoen word. Hier gaan dan
sommer heerlik saamgekuier word tot laatnag toe, word belowe. Nicol Jansen, boer van Hopetown en verteenwoordiger van Puricare, sê die feit dat produsente die afgelope twee jaar onder produksiekoste presteer het, het daartoe gelei dat daar na ander oplossings gesoek is.
Produsente moet 'n wins maak, dit kan nie anders. En daarvoor het hulle hoër opbrengste nodig en is 'n meer biologiese benadering dus nodig. In die omstandighede waarin produ-sente deesdae boer, kan ons nie anders as om die beste van alles te hê ten einde volhoubaar
'n Boeredag is onlangs op die plaas Deurdruk van Nicol Jansen in die Hopetown‐distrik gehou waar produsente presies kon hoor waaroor die Top 20 Challenge gaan en wie al die betrokke rolspelers is. Die proewe wat
geplant is, kon ook besigtig word. Die vier insetverskaffers is Monsanto, Pioneer, Pannar en Agricol.
Die mikpunt is 20 ton/ha!
‘n Groot groep boere het opgedaag om meer te hoor van die Top 20 Challenge.
Clivé Burger, redakteur
24 Mei 2012
4 April 2012
en winsgewend te kan boer nie, sê Nicol. As boer het Nicol die projek geïnisieer, maar Puricare genader om betrokke te raak. Die vier saadmaatskappye wat by die projek betrokke is, is Monsanto, Pioneer, Agricol en Pannar. Elkeen kon twee kultivars plant wat hy glo aanpasbaar sou wees by die ligging, klimaat en grond. Altesaam 17,3ha is aangeplant.
Die uiteinde van die projek is dat daar geld gegenereer moet word, en dit is goedgedink om Hoërskool Hopetown die begunstigde van die wins te maak. “Geen gemeenskap kan voortbestaan as sy skool nie sterk is nie, en daarom wil ons op só manier sorg dat ons gemeenskap ook 'n bydrae maak tot ons plaas-like skool.”
Die insetverskaffers en ander betrokke rolspe-lers het reeds verlede jaar in Oktober by mekaar gekom en die werkbaarheid van die projek bepaal en die strategiese beplanning
gedoen. GWK hanteer die finansiële bestuur van die projek.
Na afloop van die oesproses sal somme gemaak word om te sien of die syfers klop en of die projek koste-effekt ief was. Elke insetverskaffer sal volledig terugvoering oor sy kultivar gee.
Die mielies behoort einde Mei gestroop te word en die uitslag daarvan sal op 31 Jul ie bekendgemaak word. Belangstellendes kan ook vir R50 'n kaartjie koop en voorspel watter saadmaatskappy hy dink die 20 ton sal kan lewer. Vir diegene wat regraai is daar lekker pryse op die spel. 'n Gelukkige eerste wenner kan met R8 000 wegstap, ‘n naaswenner met R3 000 en dan is daar ook 3 x R1 000 se troospryse.
Vir enige verdere navrae oor die projek kan Nicol Jansen by 082 948 2629 gebel word.
Die groot vraag is: watter maatskappy se kultivar gaan die beste vaar?
Produsente het in die land die mielies van elke insetverskaffer besigtig.
4 April 201226 Mei 2012
ie graanhanteerders van DGosa (Graanhanterings‐organisasie van Suider‐
Afrika) is gereed om vanjaarsowat 15 miljoen ton graan in silo's in Suid‐Afrika op te berg, het Annatjie Loio, president van Gosa, op dié organisasie se 29ste jaarlikse symposium by Klub Mykonos in die Weskus gesê. Dit behels inname, hantering, bero‐king, versending, vervoer enverskeping.
In haar jaarverslag het Loio gesê die geskatte oeste van verskillen‐de gewasse is 11,7 ton mielies, 541 000 ton sonneblomsaad, 756 000 ton sojabone,67 000 ton grondbone,145 000 ton sorghum,50 000 ton droëbone en2 miljoen ton koring.
Met 'n plaaslike geraamde verbruik van 9,5 miljoen ton laat dit 'n surplus van 2,2 miljoen ton vir uitvoer. Loio het Gosa‐lede gelukgewens met hul puik diens verlede jaar met die hantering van 10,4 miljoen ton mielies, waarvan 1,8 miljoen ton uitgevoer is na Mexiko, Italië, Korea, Venezuela, Koeweit, Iran, Japan, Madagaskar en Taiwan.
Sowat 100 000 ton witmielies is uit Zambië en 150 000 ton geelmielies uit Roemenië en Oekraïne ingevoer. Met 'n koringoes van 1,4 miljoen ton, het ons 'n tekort van 750 000 ton ingevoer. Daar was ook 'n tekort
aan graansorghum en 50 000 ton moes uit Australië ingevoer word.
Wêreldgraanvoorraad, volgens Loio, bestaan uit 125 miljoen ton mielies waarvan 58 miljoen ton in Chinese hande is, 213 miljoen ton koring met 65 miljoen ton in China en 60 miljoen ton sojabone.
“Aanduidings is dat Amerika vanjaar 'n reuse mielieoes gaan insamel en met politieke verkiesings in die VSA, Frankryk en die VSA kan dit die wêreldekonomie onvoorspelbaar beïnvloed. Die ekonomiese groei in Afrika is die tweede vinnigste in die wêreld. Die sub‐Saharastreek het reeds 'n bevolking van een biljoen wat
Hans Lombard Skakeldienste
SA graanhanteerders gerat om15 miljoen ton graan te berg
Foto: Hans Lombard
almal gevoed moet word. Vir ons lede beteken dit groter uitda‐gings in die toekoms aangesien ons in die bevoorregte posisie is om opbergingskapasiteit en infrastruktuur te hê om graan‐invoere na dié streek te kana‐liseer," het Loio gesê.
"Die wêreldvoedselprogram het my reeds genader om kursusse in graanberoking‐ en opberging vir personeel uit Afrikastate aan te bied. Ek is trots dat ons die kennis en vernuf van ons lede wat ons oor die jare opgedoen het, met ons buurstate kan deel.”
Loio, 'n graanhandelaar en besturende direkteur van haar eie besigheid, Unitrade 826, is vir die tiende agtereenvolgende jaar herkies as president van Gosa.
Verteenwoordigers van ons gebied wat die Gosa‐simposium in die Weskus bygewoon het, is almal van GWK. Van links is Jaco Voges, depotbestuurder in Douglas, Frikkie Jansen,
depotbestuurder in Prieska, Carl du Toit, fasiliteitsbestuurder in Douglas, Hendrikus Keulder, graanverkryger in Douglas, en Dirk Stoltze, depotbestuurder in Barkly‐Wes.
Mei 2012 27
Monsanto-verteenwoordigervan Kby beste in streek
CBlivé
FOTOGRAFIEurgerCBlivé
FOTOGRAFIEurger
053 591 0761 • 083 708 3974
Laat my toe omjou mooiste dag
se herinneringe met'n kamera vas te lê.
Stephen Bann (middel) van Kimberley is
onlangs aangewys as Monsanto se
saadverteenwoordiger van die jaar vir die
wesstreek. Hy het sy toekenning by
Kievietskroon in Pretoria ontvang. Die
twee langs hom is Kobus Stenekamp
(links) en Gert Heyns (regs), albei direkteure
van Monsanto.
ie President van Agri DSA, Johannes Möller, het dié organisasie se
misnoeë uitgespreek oor die kabinet wat ingrypende wysi‐gings aan arbeidswetgewing goedgekeur het ondanks onvoltooide onderhandelings wat die afgelope jaar in Nedlac daaroor gevoer is. Dit boonop terwyl Agri SA as deel van die sakegemeenskap in goedertrou aan die proses deelgeneem het om werk‐bare oplossings vir hoogs komplekse kwessies te vind.
Möller het gesê dit blyk uit die gepubliseerde konsep‐wetgewing dat hierdie insette vanweë politieke oorwegings bloot van die tafel gevee was. Wysigings op die Wet op Arbeidsver‐houdinge en die Wet op Basiese Diensvoorwaardes is in Maart deur die minister van arbeid, Mildred Oliphant, aangekondig.
Verskeie elemente van die konsepwetsontwerp skep kommer en kan uiters negatief op die werkskep‐pingspotensiaal van die landbou inwerk, aldus Möller. Dit sluit in dat:
Ondanks 'n lae vlak van vakbondverteenwoordiging
in 'n bepaalde sektor soos landbou, die minister erkenning aan 'n vakbond kan gee wat impliseer dat vakbonde makliker toegang tot plase sal kry en geregtig sal wees op aftrekorders vir lidmaatskapgelde;
die minister ook verhogings sal kan vasstel, nie net rakende minimum vergoedingsvlakke nie, maar ook op werklike vergoedingsvlakke, selfs al is dit hoër as minimum lone;
die minister ook metodes vir die vasstelling van die waarde van huurarbeiders se woon‐ en gebruiksreg vir doeleindes van die huurarbeiderswet sal kan bepaal; en
ernstige beperkings geplaas kan word op die gebruik van meer buigsame arbeidsreëlings. Die minister sal die praktyke van sub‐kontraktering, arbeidsmakelary en uitkontraktering kan verbied of reguleer.
Möller het gesê Agri SA het binne BUSA en Nedlac die kort‐, medium‐ en langtermyn implikasies van bepaalde voorstelle op die landboubedryf en werkskepping in die
Landboubedryf is bekommerdoor arbeidswetgewing
algemeen duidelik uitgewys, onder andere groter nakomingsverpligtinge wat op die werkgewers geplaas sal word. Daar is konsensus in die sakegemeenskap dat dit noodsaaklik is om 'n objektiewe impak‐analise van die voorgestelde wetgewing te doen.
Onbedoelde gevolge behoort uitgewys en geëvalueer te word alvorens hierdie wetge‐wing deur die parlementêre proses gevoer word.
“Wat Agri SA betref, sal die konsepwetsontwerpe, indien dit deurgevoer word, die mikpunte wat die Nasionale Ontwikkelingsplan (Visie 2030) rakende werkskepping stel, ondermyn.
Dié plan het besondere verwagtinge oor die werkskeppingspotensiaal van die landbou, maar met die veronderstelling dat dit in 'n vriendelike beleidsomgewing kan geskied.
Die konsepwetgewing dra ongelukkig geensins by om vertroue by landbouers vir groter indiensname te skep nie”, het Möllerbygevoeg.
Mei 2012 29
insor is 'n spognuwe F1 pampoenvariëteit uit Wdie K2 Saad-teelprogram, wat nou met uit-sonderlike witroesweerstand in subtropiese
toestande gekweek kan word.
Hierdie deurbraak en die registrasie van dié 15kg tot 18kg witpampoen van K2 kom sowat drie jaar nadat die Pampoene vir Afrika-teelprogram in 2009 by hul nuwe Delphina-proefplaas buite Oudtshoorn begin is.
Op die plaas Welkom van Johan Nel, oos van Calitzdorp in die Klein-Karoo, vertel Pierre Maritz, navorsingsbestuurder van K2, opgewonde en met trots waarom die nuwe voldiepte, stewige boerpampoen vir Afrika sy hart warm laat klop. Winsor is volgens Maritz die eindresultaat van harde werk oor 'n lang tyd.
“K2 is baie trots op Nel en op die sukses wat hy met van die eerste kommersiële saad van die nuwe deurbraak in pampoenproduksie behaal het. Die projek word in samewerking met hul Nederlandse filiaal, Bakker Brothers, gedoen”, sê Maritz.
Hy sê K2 se doel was om die regte eienskappe soos 'n aantreklike voorkoms, 'n dik ferm vleiswand, 'n relatiewe klein pitholte, 'n lang raklewe, goeie eetwaardes en ook baie goeie siekteweerstand bymekaar te bring en só die beste moontlike opbrengs te verseker - 'n vrug kan so mooi lyk soos kan kom, maar as daar nie optimale opbrengs per hektaar is nie, maak geen teelprogram sin nie.
“Boere oorleef op opbrengs. Aan my is gesê dat indien jy 'n 10 ton trok vol pampoene op die ewenaar sou kon neersit, dit binne minute deur honger verbruikers opgeraap sou word. Vir honger Afrika was pampoen-
verbouing in die subtrope tot dusver, weens die uiterste siektedruk toestande daar, buite bereik”, aldus Maritz. K2 Saad Bemarking met sy hoofkantoor in Oudtshoorn, het egter die uitdaging gepak om die DNA-samestelling van pampoene te rekonstrueer, sodat optimale vleiswanddikte en die langste moontlike raklewe 'n werklikheid word vir die behoefte aan gesonde kos vir Afrika.
Deur volgehoue navorsing op die Delphina-navorsings-stasie in die Swartberg is daar die afgelope drie jaar uitstekend gevorder met die identifisering van DNA-merkers wat optimale siekteweerstand in die pam-poenfamilie sal verseker.
Volgens Maritz het hulle kragte saamgespan met Bio Diagnostics in die VSA. “Ons gaan binnekort die onderskeie DNA-merkers finaal identifiseer wat vir ons die aanduiding sal gee van watter geen of kombinasie van gene verantwoordelik is vir die weerstand teen sekere swamsiektes by die pampoenfamilie.
“Ons doen dit om te verseker dat ons in die toekoms alle pampoen-ouerlyne van die Cucurbita maxima-groep kan omskakel om weerstandbiedend te wees teen die toepaslike siektes en sodoende pampoene beskikbaar kan stel wat in verskeie wêrelddele, insluitend die subtrope, geproduseer en verkoop kan word.“
Maritz meen dat baie mense skepties is en is daarom bly oor die vermoë van Afrika om vir deurbrake van hierdie aard te betaal. “Die feit is dat Suid-Afrika ten volle bewus is van die eerstewêreldse deurlopende geldelike steun aan Afrika om voedselprogramme te ontwikkel en in stand te hou.”
Pampoenkosvir Afrika!Met Winsor, die nuwe bielie van 'n witpampoen wat daarop gemik is om subtropiese Afrika se kosbehoeftes te help verlig, is links Johan Nel, pampoenkweker van Calitzdorp, en die hoof van die teelprogram, Pierre Maritz, navorsings-bestuurder by K2 Saad in Oudtshoorn.
Foto: Jan Greyling
4 April 20124 April 201230 Mei 2012
New Blue Box is set torevolutionise the irrigation
industry in SAhe USB Control Box, known as the TBlue Box, launched by Agrinet is a first in South Africa. The irrigation team,
led by Guilliam Oberholster, and product manager at Agrinet, says the team involved in developing the Blue Box includes Skygistics locally and Electroil in Italy. The specifica-tions were provided by the expert team of technical advisors of the Agrinet Irrigation team.”
Brand Theunissen, Managing Director of Agrinet, said the key to the success in the agricultural sector is strategy and the ability to adapt in an ever changing market. “Resources and equipment are often distributed over a vast area and as a result farmers are faced with the formidable task of monitoring and controlling these assets.”
The Blue Box can give customers access to information that will improve the manage-ment of boreholes, dams, irrigation systems, electrical supply and electrical motors. This access may be obtained remotely via cell phone or satellite.
The features and benefits include IP54 Enclosure, dry run protection; over and under
voltage protection; over and under current protection; motor temperature protection; over and under pressure; energy counter; real time clock; total flow counter; real time display of volts, amps, watts and power factor and has a USB port for onsite diagnostics; storage of last 1000 events, instantly downloadable on site. It also reads all three phases continuously, both amps and volts and can also telemetrically stop/start and provide motor status.
Agrinet is a wholesale distributor of industrial products, agricultural requisites and related products to retailers and industrial end-users in Sub-Saharan Africa.
Agrinet's direct involvement with more than 4 000 agricultural and retail outlets in South Africa, establishes the company as a leading supplier of irrigation products and general industrial requisites on a wholesale level.
For any further enquiries contact Guilliam Oberholster at 012 647 2130
or send him an e-mail at [email protected].
TRANSPORT EN VOERE
Johan 082 896 0051 • Elsabie 072 027 7908
Alle vervoer(18m links)asookuitverhuringvan 6mtippers.
Bemarkingvan voer,lusern en
mielies.Jonel
Resessie onwaarskynlikvir Suid-Afrika
Die Graanhanteringsorganisasie van Suider‐Afrika het sy 29ste symposium by Klub Mykonos aan die Weskus aangebied. Hier is verskeie aktuele sake onder meer voedselsekerheid, spoorvervoer, klimaat en die
ekonomie rakende graan bespreek. , deurwinterde Hans Lombardlandboujoernalis, het dit bygewoon en doen verslag.
en spyte van 'n resessie in groot dele van die Twêreld, veral die Europese Unie, word geen resessie vir Suid-Afrika vir die volgende vyf
jaar voorspel nie, het dr. Roelof Botha, bekende ekonoom en medebesturende direkteur van die Gopa Groep, gesê.
“Ekonomiese vooruitsigte vir die landbou en die land was nog nooit so rooskleurig as nou nie,” het hy op die Gosa-simposium gesê.
In 'n ekonomiese oorsig oor die BRICS-lande – Brasilië, Rusland, Indië, China en Suid-Afrika – het hy gesê die volgende BRICS-spitsberaad aan die einde van Maart beloof betekenisvolle, globale finansiële en politieke veranderinge.
Dit behels die totstandkoming van 'n ontwikkelingsbank en 'n beleggingsfonds om die opkomende, ontwikkelende lande 'n hupstoot te gee. Sub-Sahara-Afrika sal veral voordeel uit dié inisiatiewe benut deur regstreekse substansiële beleggings, skepping van infrastruktuur, vaardighede en maatreëls om produktiwiteit, veral in landbou, te bevorder.
Die waarde van voedselverbruik in BRICS, met 'n bevolking van 2,9 biljoen, is VS$2- triljoen, 34 keer
die totale landbou-opbrengs van Suid-Afrika. Volgens die huidige groeitendens sal die gekombineerde BBP van BRICS dié van die VSA in 2014 verbysteek. Verlede jaar het BRICS 21,6% van die totale wêreld BBP verteenwoordig. Vier lede tel onder die wêreld se top tien ekonomieë.
“Gevolglik is dit geen verrassing nie dat elke multinasionale korporasie in die hoë-inkomstegroepe in die BRICS-lande belê. Dit kan tot groot voordeel vir die Suider-Afrikaanse Ontwikkelingsgemeenskap (SAOG) strek, wat tot 'n opkomende supermoondheid in die streek kan lei met groot ekonomiese voordele vir Suid-Afrika,” het Botha gesê.
Navorsing deur Botha dui daarop dat die unieke kombinasie van ekonomiese en demografiese grootte, geo-politiese teenswoordigheid, stygende per kapita inkomste, tegnologiese vordering en kernwapentuig behoort te lei tot 'n reklassifikasie van BRICS-lande as opkomende supermoondhede.Suid-Afrika se insluiting onder dié terme mag bevraagteken word. Maar gesien in die breë perspektief van die SAOG met 'n bevolking van 300 miljoen met beheer oor 'n menigte minerale en metaalbronne, is dit nie verregaande nie, aldus Botha.
32 Mei 2012
Opwindende tye vir graanbedryfwat voedselsekerheid betref
uid-Afrika se huidige bevolking is 50 mil-Sjoen. Graanverbruik is sowat 14 miljoen ton. Teen 2030 is die verwagte bevolking
sowat 59 miljoen en 'n minimum graanvoorraad van sowat 25 miljoen ton sal nodig wees. Dit sluit graan vir biobrandstof uit, het Jannie de Villiers, hoofbestuurder van Graan SA, op die Gosa-simposium in 'n oorsig oor voedselseker-heid gesê.
“Die graanbedryf sal hierdie uitdaging met innoverende denke moet aanpak. Om minstens 25 miljoen ton te produseer, is nie net regressie-uitbreiding nie. Ons sal kommunale grond in produksie moet kry, opbrengste verbeter en slimmer te werk moet gaan,” het hy beklemtoon.
Suid-Afrika, het hy bygevoeg, sit met die teenstrydigheid dat ons 100% voedselsekerheid op nasionale vlak het, maar bykans 25% van die huishoudings in die land beleef voedselon-sekerheid. Waar loop dinge verkeerd in Suid-Afrika?
Die groot uitdaging is hoe ons met die sterk punte van nasionale voedselsekerheid 'n brug kan bou na die voedselonsekerheid wat sommige van ons huishoudings beleef.
Die volgende pilare vir dié brug word aanbeveel:
Vennootskappe tussen die staat en die privaat sektor.
Wantroue uit die weg ruim. Gunstige landboubeleid (tariewe). Goeie infrastruktuur. Meer hektaar onder besproeiing. Kultuur van opleiding met mentors.
Ons het reeds die millenniumdoelwit bereik deur die hoeveelheid mense wat op minder as VS$1 per dag leef te halveer.
Ons nuwe mikpunt is om die dwarslat na VS$2.50 per dag te verhoog. Dit is baie ambisieus, maar wel haalbaar, veral indien die skepping van werksgeleenthede van die regering realiseer.
“Ons moet ons hande uitsteek om die minister van landbou te help om die regte dinge te doen en ophou om haar aanhoudend sleg te sê. Daar lê opwindende tye voor vir die graan- en oliesadebedrywe. Landbou is die sout wat genesing vir die land kan bewerkstellig,” het de Villiers gesê.
Transnet sal ondanks pogings steedsnie alle graan kan vervoer nie
ransnet verwag om in die Tvolgende sewe jaar dubbel die tonnemaat
graan as tans te vervoer, maar gaan nie naby aan die behoefte van die graanbedryf kom nie, het Albert Swart, uitvoerende bestuurder van verkope en bemarking: landbou van Trans-net Freight Rail (TFR), op die Gosa-simposium gesê.
TFR het verlede jaar 3,3 miljoen ton graan vervoer. Die jaarlikse produksie is 15 miljoen ton wat
vervoer moet word. Die afge-lope aantal jare, volgens Swart, was daar 'n afname in die tonne-maat graan wat TFR vervoer het.
Dit was hoofsaaklik toe te skryf aan onbetroubare en verouderde lokomotiewe en trokke.
Om sake te verbeter het TFR onderneem om vanaf 1 April 2012 meer as R200 miljard te spandeer om spoorkapasiteit op te knap, R77,2 miljoen vir nuwe
lokomotiewe, R76,7 miljard aan infrastruktuurverbetering, en R47,1 miljard op nuwe trokke.
“Ons gaan kyk om só veel as moontlik vir die graanbedryf te doen maar gaan nie naby kom aan wat die bedryf wil hê nie,” het Swart bygevoeg.
Annatjie Loio, president van Gosa, het gesê dis onaanvaar-baar en kan net toegeskryf word aan swak bestuur aan die kant van TFR.
Mei 2012 33
Klimaatsverandering kanlandbouwinsgewendheid knou
limaatsverandering kan oesgewasse se Knetto winsgewendheid in 2050 vermin-der met tussen R759 miljoen en
R3,9 miljard rand (-12 % en -66%),gebaseer op 2010 se statistieke.
Die Vrystaat en Noordwes word die ergste geraak, het prof. James Blignaut van die departement ekonomie aan die Universiteit van Pretoria, op die Gosa-simposium gesê.
Veeteeltverliese kan tussen R760 miljoen(-11%) en R2 034 miljard (-31%) beloop. Tuinbougewasse kan van 'n netto wins van
R159 miljoen, 3%, en op die swakste scenario tot R1 389 miljard, -32%, daal.
In die Vrystaat kan die verliese vir oesge-wasse tussen R181 miljoen en R1 780 miljard beloop en in Noordwes tussen R175 miljoen en R812 miljoen.
“Landbou se winsgewendheid is besonder sensitief teenoor die verwagte langtermyn klimaatsverandering indien dit nie dringend deur internasionale pogings aangespreek word om kweekhuisgasse te verminder nie,” het Blignaut beklemtoon.
GWK-werknemer tweedebeste in streek
Nanine Hayes (links) van GWK se Nashua Mobile‐tak in Douglas is onlangs as 2de
pryswenner deur MTN in die Noord‐Kaap en Vrystaat aangewys oor haar kennis oor verskillende netwerke.
Hiermee het sy vir haarself 'n Blackberry 9800 Torch
gewen. Alle personeel word op 'n gereelde basis deur die verskillende netwerke getoets oor hul kennis van
die netwerk se produkte. By Nanine is Darryl Vaalbank, kliëntediensverteenwoor‐
diger van MTN vir die Noord‐Kaap en Vrystaat.
34 Mei 2012
it is vir navorsers by die DLNR‐Kleingraaninstituut belangrik dat k le in ‐
graanprodusente altyd toegang het tot die nuutste onafhanklike koringinligting.
'n Komitee bestaande uit kun‐d i ge s va n d i e k l e i n g ra a n ‐instituut, die Universiteite van die Vrystaat en Stellenbosch, SANSOR, SAB Maltings (Pty) Ltd, die onderskeie departe‐mente van landbou, saadmaat‐skappye en ander belangrike rolspelers, het vroeër vanjaar vergader om navorsingsresul‐tate te evalueer en aanbevelings op grond van wetenskaplike resultate te maak.
Aangesien die koringplant so 'n besonderse aanpassing toon en omdat Suid‐Afrika só 'n wye verskeidenheid van omgewings‐ en dus verbouingstoestande het, plant die produksieprak‐tykespan by die kleingraaninsti‐tuut verskeie kultivar‐evaluasie‐proewe regoor Suid‐Afrika. Nu‐we sowel as bestaande kultivars van alle saadmaatskappye word in hierdie proewe onder dieself‐de toestande geplant. Op só 'n manier kan die kultivars se opbrengspotensiaal, kwaliteit e n a n d e r e i e n s ka p p e m et mekaar vergelyk word en kan aanbevelings aan produsente gemaak word rakende watter kultivars die beste in 'n bepaal‐de situasie sal presteer.
Hierdie inligting is ook tot elke koringprodusent se beskikking.
Die kleingraaninstituut publi‐seer jaarliks hierdie kompakte handleiding wat die jongste inligting en resultate oor kulti‐varprestasie, onkruid‐, siekte‐ en insekbeheer, asook ander algemene bestuurspraktyke met betrekking tot suksesvolle klein‐graanverbouing bevat. Hierdie handleidings stel baie nuttige en duidelike riglyne waarbinne aanbevelings en produksie‐besluite behoort gemaak te word.
Dié diens wat die kleingraan‐insituut aan produsente verskaf, is van onskatbare waarde, want elke produsent kan volgens sy eie unieke omstandighede 'n produksieplan met behulp van die produksiehandleiding daar‐stel.
Behalwe vir kultivarkeuse, word onderwerpe soos algemene koringbestuur, wisselbouriglyne, grondbewerking, plantvoeding en grondsuurheid, en onkruid‐, plaag‐ en siektebeheer daarin volledig hanteer.
Deur hierdie produksieriglyne sinvol te gebruik, kan die produ‐sent sy hulpbronne optimaal benut om winsgewend en vol‐houbaar te produseer. Vir elke koringprodusent is die boekie dus 'n moet!
Elri Burger, Skakelbeampte, LNR-Kleingraaninstituut, Bethlehem
Produksiehandleidings virkoring word nou uitgestuur
Twee afsonderlike handleidings is in Afrikaans en Engels beskik‐baar vir die somer‐ en winter‐reënvalgebiede onderskeidelik.
Danksy finansiële ondersteuning van die Wintergraantrust kan die produksiehandleidings gratis aan kleingraanprodusente ver‐skaf word. Ander instansies wat belangstel kan die handleidings aankoop teen R70 elk.
Die handleidings word tans na sowat 8 000 produsente land‐wyd gepos. Die handleidings sal ook in CD‐formaat beskikbaar wees.
Sou u verkies om die boekie dan eerder elektronies te gebruik, kontak ons asseblief. Indien die kleingraaninstituut nie u naam en posadres het nie, kan u Elri Burger by 058 307 3507 of Eve‐line Mofokeng by 058 307 3400 kontak.
Indien u nie die boekie ontvang nie of u het intussen van pos‐adres verander, kontak ons asseblief ook sodat die nodige veranderinge aan die adreslys aangebring kan word.
Die handleidings sal ooktydens die Nampo Oesdag van
15 tot 18 Mei by die klein‐graaninstituut se stalletjie indie Microbial Solution‐saal
beskikbaar wees.
Mei 2012 35
Saterdag is markdagn Jacobsdal is die eerste Saterdag van die maand sommer 'n uitstappiedag vir die hele gesin. IDan word daar geproe, koffie gedrink, gespeel, gekoop en sommer net lekker saamgekuier by Authentic Roots Kwekery waar die markdag gehou word. Vir enige navrae oor die
markdag en as jy sou belangstel om jou produkte te kom uitstal, bel gerus vir Lucille Bruwer by 082 889 2920.
Joan Nolan sorg sommer met baba op die heup dat almal se mae vol is met haar heerlike
boereworsrolle en worsies-op-'n-stokkie.
Brinkie Bruwer (6) waai soos 'n wafferse koning van sy perd se rug af!
Gerhard Scholtz spog graag met sy vloot trekkers en implemente van vervloë dae – elkeen mooi
“gespit” en “gepolish”.
Wat is 'n markdag sonder pannekoek. Ronelle Steenkamp gooi hulle behendig in die lug en dan in
jou bord...vir net R3 elk.
36 Mei 2012
Oom Alex Flemming help verkoop aan die ingelegde bottels vrugte en konfyt, maar moenie 'n fout maak nie! Hy is knap met sy hande en maak die mooiste klimrame vir kinders en braaiers
vir diegene wat graag 'n vleisie op die kole gooi!
Marna Dekker (voor) is 'n klein enterpreneur wat self vir haar sak sorg. Sy “verhuur” haar perd uit vir 'n vinnige heen en
weertjie. Op die perd se rug is Ruan Watts (7) van Kimberley.
Heerlike ingelegde produkte en tuisgemaakte konfyt. Smullekker...
Mooi handewerk vir die huis.
Mei 2012 37
Dis weer tyd vir Nampo Oesdag
“Graan SA se Nampo Oesdag maak 'n ander wêreld vir 'n mens oop. 'n Produsent se behoefte en fokus op sy plaas is elke jaar anders en onder hierdie groot oesdag‐sambreel is daar iets om elke produsent se spesifieke behoefte jaarliks te bevredig,” sê Cobus van Coller, voorsitter van die Oesdag.
Bewaar die toekoms, tree vandag op is 2012 se oesdagtema en dit spreek tot elke landbouer wat erns maak met bewaring vir die toekoms. Aangesien bewaring wyer strek as net bewaringsboerdery, sonkrag en windturbines, is ‘n verskeidenheid van produkte, dienste en tegnologie vanjaar te sien. Landbou moet sy deel vir bewaring doen en die Oesdag ondersteun produsente hierin.
Volgens Jannie de Villiers, Graan SA se uitvoerende hoofbestuurder, s ke p d i e o r g a n i s a s i e d e u r d i e O e s d a g ' n b a i e g o e i e netwerkgeleentheid vir alle rolspelers in landbou. Dit bied ook die ideale kans om landbou se storie aan die publiek en nie‐landboukenners te vertel. “Die innovasie en nuwe tegnologie wat in samewerking met insetverskaffers op een terrein ten toon gestel word, is 'n pluspunt. As jy dus tegnologies wil bybly, is Graan SA se Nampo Oesdag die plek om te wees vanjaar.”
Die infrastruktuur op Nampo‐park word gereeld verbeter om 'n aangename atmosfeer vir besoekers te skep. Graan SA sien ook toe dat top‐uitstallers 'n plek by die Nampo Oesdag inneem sodat besoekers uitstekende waarde kry. Besoekers kan uitsien na meer uitstallers as verlede jaar, nadat daar by die suidhek op Nampo‐park nuwe uitstalruimtes ingerig is. 'n Ander opgradering wat tans in sy beginfase is, is dié van die beeskompleks.
Gekombineerde uitstallings vanuit Amerika en Argentinië vorm deel van die oorsese uitstallers en individuele uitstallers uit Pakistan, Brasilië, Italië en Denemarke sal ook deel uitmaak van die meer as 670 uitstallers. Kyk ook uit vir virtuele en statiese demonstrasies by sommige meganisasie‐uitstallers se standplase asook die statiese uitstallings en produktoeligting by die vee‐afdeling. Die meeste groot‐ en kleinveegenootskappe in ons land is by die Oesdag teenwoordig.
'n Ploegkompetisie, wat geskoei is op die internasionale wêreldploegkampioenskappe, word tydens die Oesdag deur Graan SA, BKT en Tubestone bekendgestel. Om aanstaande jaar 'n moontlike deelnemer aan dié demonstrasies te wees, moet 'n inskrywingsvorm voltooi word, wat jou die kans bied om die wêreldploegkampioenskappe in Kroasië gedurende September by te woon.
Vir die avontuurlustiges word daar daagliks 4x4‐demonstrasies van die nuutste modelle by die hindernisbaan aan die suidekant van die terrein gelewer. Die immergewilde Graan SA/Omnia Boerepatente‐kompetisie is oudergewoonte op sy pos tydens die Oesdag.As vroulief nie heeldag na bakkies, trekkers of ploeë wil kyk nie, is daar die georganiseerde damesprogram en 'n verskeidenheid ander tipes nie‐landbou‐stalletjies. Moet ook nie vergeet van die smullekker, tradisionele Suid‐Afrikaanse kosstalletjies tussendeur jou inkopies nie – van pannekoek, kerrie en rys, worsbroodjies en hamburgers tot heerlike braaivleis is op die spyskaart.'n Spesiale parkeerterrein, gratis toegang en 'n ledelokaal waar hulle
regdeur die dag kan kom ontspan en gratis verversings geniet, is tot die beskikking van Graan SA se opbetaalde lede. Lede ontvang vooraf 'n uitnodiging deur die pos om die Oesdag as gaste van Graan SA by te woon. Diegene wat graag 'n lid van Graan SA wil word, is welkom om die lokaal te besoek vir meer inligting.
Om seker te maak dat jy nie al hierdie opwinding by die Oesdag misloop nie, skakel in op Graan SA Radio (90.9 FM), wat gedryf word deur OFM Stereo. Uitsendings sal van 15 tot 18 Mei tussen 06:00 en 18:00 binne 'n 75 km radius van Nampo‐park geskied om besoekers ingelig te hou van gebeure op en om Nampo‐park.
D i e O e s d a g p r o g r a m k a n o p G r a a n S A s e w e b b l a d (www.grainsa.co.za) afgelaai word, terwyl die uitstallerslys weer in mobi‐formaat beskikbaar sal wees – wat handig is om 'n uitstaller se standplaas op jou foon na te slaan.
As jy “landbougees” wil vang, moet jy Nampo Oesdag toe kom, reken Van Coller. Graan SA se Oesdag bied jou nie net 'n geleentheid om die tegnologiese fokus op jou plaas te verskuif nie, maar dit is ook 'n plek waar jy 'n warm, vriendelike, landelike boerdery‐atmosfeer kan ervaar.
Kaartjies is vooraf beskikbaar by uitgesoekte Engen‐diensstasies en landbou ‐agentskappe asook by Senwes Vi l lage ‐winkels . Toegangskaartjies beloop R70 per persoon vir bywoning op Dinsdag, Donderdag en Vrydag, maar kaartjies vir Woensdag kos R80 per persoon.
Die jaarlikse Nampo Oesdag lê om die draai en soos in die verlede beloof hierdie landbou-uitstalling om niemand wat dit bywoon, teleur te stel nie.
Dit word gehou van 15 tot 18 Mei by Nampopark buite Bothaville.
38 Mei 2012
Landbou-organisasies steundie SKA-bod
ndien Suid-Afrika die SKA-Bod (Square IK i l o m e t r e A r r a y ) w e n , h o u d i t uitsonderlike voordele vir Suid-Afrika in.
Benewens die stimulus wat dit vir tegnologiese ontwikkeling bied, sal dit ook ekonomiese voordele vir die Noord-Kaap en Suid-Afrika in die algemeen inhou.
Henk van Wyk, president van Agri Noord-Kaap, het gesê georganiseerde landbou ondersteun die Suid-Afrikaanse regering se bod om die SKA-teleskoop na Afrika te bring en is daartoe verbind om in samewerking en by wyse van onderhandeling met die departement van wetenskap en tegnologie, SKA en die selfoondiensverskaffers na die belange van sy lede om te sien.
Agri Noord-Kaap is reeds sedert Mei 2010 betrokke by die projek en 'n forum is gestig om om te sien na die belange van landbouers wat daardeur geraak word. Sedertdien word daar op 'n kwartaallikse basis vergaderings gehou waarby alle belanghebbende rolspelers betrokke is, naamlik die georganiseerde landbou, MTN, Vodacom, SKA en die departement van wetenskap en tegnologie. Telkom het ook tot die forum se werksaamhede toegetree.
Van Wyk het gesê die hoofdoel van die forum is om probleme aan te spreek wat die projek vir
plaaslike landbouers inhou. Doeltreffende kommunikasie in die landelike omgewing is van kardinale belang vir ekonomiese bedrywighede en dit is juis die enkele grootste probleem wat deur die forum aangespreek word. Goeie samewerking word verkry vanaf MTN en Vodacom om sover moontlik die impak op selfoonseine die hoof te bied. SKA het in die verband ook reeds ooreenkomste beding en gesluit met verskeie landbouers wat geraak word deur die installering van alternatiewe satellietkommunikasie waar selfoonkommunikasie ingekort is.
Die vestiging van kritiese infrastruktuur soos paaie, die lê van optiese veselkabels en elektrisiteitsvoorsiening is ook belangrik vir die opheffing van die landelike gemeenskappe in die Noord-Kaap. Die projek het tot op datum reeds bygedra tot nuwe werksgeleenthede in 'n dorp soos Carnarvon en 'n ekonomiese opbloei is reeds waargeneem in die stygende pryse van eiendom in dié dorp. Dié projek sal uiteraard ook ekonomiese vooruitsigte vir aangrensende dorpe en Suid-Afrika se buurstate inhou.
Die bod sou reeds toegeslaan gewees het, maar dit is onverwyld uitgestel. Dit is nog onduidelik wanneer dit bekendgemaak gaan word wie die bod gewen het. Daar is 'n beroep deur minister Naledi Pandor gedoen dat die proses nie onnodig verleng sal word nie.
Mei 2012 39
Ethel van der Walt,Vanderkloof Toerisme
Die een sliksluis in die Vanderkloof-damwal is onlangs oopgemaak. Daar is bevind dat die rivier nie genoeg water het vir die boere stroomaf om te pomp nie en die departement van waterwese in Vanderkloof het besluit om die sliksluis vir 'n rukkie oop te maak om meer water deur te laat sodat die rivier kan styg. Dit was 'n indrukwekkende gesig om te sien.
Karoo-egpaar vier 60ste huweliksherdenkingToffie en Joyce Blumenthal, woonagtig in die Eedenglen-aftreeoord in Jeffreysbaai, het onlangs hul 60ste huweliksherdenking gevier. Hulle is in Kimberley getroud en het op die familieplaas, Zoutpansdrift in die Luckhoff-distrik, geboer tot en met hul seun se oorname van die plaas in die vroeë tagtigerjare. Hulle het 'n plaas in die Tzitzikama gekoop en was vir baie jare daar produktief tot hul aftrede in Jeffreysbaai waar hulle aangehou het met hul passie vir natuurbewaring deur ere-wildbewaarders te wees tot ná Joyce se beroerte in 2003.
Na 'n jaar se beplanning en voorbereiding, het die groot dag wat so lank na uitgesien is, aangebreek. Toffie (89) het eiehandig al die tafels en banke gemaak om in hul woonhuis se sitkamer te pas sodat Joyce (85), wat sedert
'n beroerte in 'n rolstoel is, nie uit die huis hoef te gaan nie.
Dit was 'n familiefees soos min. Kinders, kleinkinders, agterkleinkinders, neefs en niggies, het van heinde en ver gekom! Dit was 'n wonderlike ervaring om op hierdie manier eerbetoon aan hul ouers, grootouers, oom en tante te bring. En 'n belewenis vir Joyce en Toffie wat vir so baie 'n voorbeeld is van liefde en trou aan mekaar.
Prof. Herman van Schalkwyk, rektor van die Potchefstroom-kampus van die Noordwes Universiteit, in samewerking met Wageningen Academic Publishers in Nederland en die redakteurs en outeurs, stel op 15 Mei hul boek, Unlocking markets to smallholders – Lessons from South Africa, bekend.
Hier onder volg 'n kort beskrywing oor die boek.
Nuwe boek ooropkomende boerderyin SA bekendgestel
"Unlocking markets to smallholders- Lessons from South Africa"
his book assesses the Tinstitutional, technical and market constraints
as well as opportunities for smallholders, notably, emer-ging farmers in disadvantaged areas such as the former homelands of South Africa.
E m e r g i n g f a r m e r s a r e previously disadvantaged black people who started or will start their business with the support of special govern-ment programs.
Public support programs have been developed as part of the Black Economic Empower-
ment strategy of the South African government. These programs aim to improve the performance of emerging farmers.
This requires, f i rs t and foremost, upgrading the emerging farmers skills by providing access to know-ledge about agricultural and entrepreneurial practices.
To become or to remain good farmers they also need access to suitable agricultural land and sufficient water for irrigation and for feeding their cattle.
Finally, for emerging farmers to be engaged in viable farming operations, various factors need to be in place such as marketing and service institutions to give credit for agricultural inputs and invest-ments; input markets for farm machinery, farm implements, fertilizers and quality seeds; and accessible output markets for their end products.
This book develops a policy framework and potential institutional responses to unlock the relevant markets for smallholders.
Vir enige verdere navrae oor die boek skakel Vincent Eastes (018) 299-2600.
Mei 2012 41
Petrusburg VLU besoek Jacobsdalie VLU van Petrusburg het Donlangs besoek afgelê in Jacobs-dal en onder meer Authentic
Roots Kwekery besoek. By hierdie kwekery kan jy jou verlustig in al die lekkerruik kruieplantjies en ander struike en blomme vir die tuin. Daar was 'n juwele-uitstalling en die vrouens het heerlik geëet en gekuier.
Foto's: Lucille Bruwer
BKB het onlangs 'n heerlike kuieroggend vir vroue in die Rietrivier, Modderrivier en Jacobsdal-omgewing aangebied. Die bekende televisieaanbieder, Janie du Plessis (tweede van links), was die gasspreker. Sy het vertel van haar lewe later waar sy getroud was met 'n Italianer en ook hoe sy kanker oorwin het. Hier saam met haar is van links Christa du Plooy, werksaam by BKB, Du Plessis, Jolize Wiid, Mara Krause en Hettie Lotz.
Snif...snif. En dan skielik: a-a-atiishoeee!
Ja nee kyk, die winter beteken net een ding – verkoue... of griep.
Daar is wel gelukkiges onder ons wat dit geredelik vryspring met dalk net so ekstra paar tissues wat saamgedra moet word vir 'n loopneus of 'n Strepseltjie moet sluk vir 'n seer keel, maar ander is minder gelukkig en kry verkoue of griep sommer met mening.
En dit begin gewoonlik met 'n baie dik kop, 'n krapperigheid in die keel en so effense loperige neus. Maar as jy jouself nie mooi oppas nie, kan dit beteken dat jy voor jy jou kom kry, pens en pootjies in die bed lê met die komberse opgetrek tot onder jou oë.
Dit is omtrent 'n besigheid. Die tissues lê een groot berghoogte op die bedkassie, daar staan gewoonlik een (of almal) van die volgende:
Vicks Acta Plus of enige ander Vicks'rige produk Pakkie Strepsils Hoesmedisyne – Chamberlains, Coughmed, ag you
name it! Pakkie Med-Lemon (my ma glo vas daaraan!)
Boks tissues Panado's of enige ander kopseerpille (En langs die vrouens se bed gewoonlik 'n leë
lekkergoedpapiertjie – genugtig mens moet darem iets hê wat lekker is wanneer mens só sleg voel.
Nietemin, verkoues en griep is niemand se speelmaat nie en is dit maar beter om voorsorg te probeer tref of dan jouself net behoorlik op te pas.
Soos 'n doktersvriend van my man graag sê: “'n Mens kan niks doen aan verkoue nie. Eet 'n sak lemoene. 'n Verkoue vat twee weke of 14 dae om oor te gaan!”
Hulle (die slim mense soos die een van die lemoene hierbo) sê egter dat wanneer mens verkoue het, mens liefs eerder by die huis moet bly – en sommer nog beter in die bed. Ongelukkig is dit iets wat (ek veral) sommige mense baie moeilik regkry. Daar is net altyd te veel om te doen. Loopneus en al!
Dokters waarsku dat sommige virusse nie enige man se maat is nie en dat daar liefs nie mee gespeel moet word nie. Indien mens 'n ernstige verkoue of griep sou verwaarloos kan dit ernstige komplikasies inhou. Dit kan selfs tot die dood lei.
Wintertyd...verkoue en griep
Clivé Burger, redakteur
Mei 2012 43
Griep en verkoue was nog altyd met ons, maar wat is nou eintlik die verskil tussen die twee? Goeie vraag! In die volksmond het die begrippe immers so vermeng geraak dat daar eintlik nie meer 'n onderskeid getref word nie. Dan is dit vir die leek ook baie moeilik om die verskille te diagnoseer.
Albei ontstaan deur virusse. Maar waar daar meer as honderd verskillende virusse is wat verkoues veroorsaak, is daar veel minder soorte wat griep veroorsaak. Dit is hoekom 'n mens inspuitings teen griep kry, maar nie teen verkoues nie.
Die twee kwale se simptome kom baie ooreen. As 'n reël is 'n verkoue lig, terwyl griep neig om swaarder te wees. 'n Verkoue begin dikwels met 'n moeë gevoel, 'n genies, gehoes en 'n loopneus. Jy't moontlik glad nie koors nie of dit is dalk net so ietsie hoër as gewoonlik. Jou spiere kan ook seer wees, jou keel kan seer of krapperig voel, jou oë kan water en jou kop kan pyn.
Griep kom vinnig en tref 'n mens soos 'n tienton-vragmotor. Die simptome is baie soos dié van verkoue, net erger. Jy voel waarskynlik swak en moeg, het 'n hoë koors, jou hoese is droog, jou neus loop en jou spiere pyn. Boonop het jy 'n kwaai hoofpyn en keelseer, en jou oë kan ook seer wees. Dit duur gewoonlik langer om gesond te word van griep as wanneer jy net 'n verkoue het.
Griep kan ernstig wees. Duisende Suid-Afrikaners sterf jaarliks daarvan, meestal ou mense of ander verswaktes, wat dikwels ook ander gesondheidsprobleme soos byvoorbeeld hartsiektes het.
Soorte griepGriepvirusse word in groepe A, B en C ingedeel. Tipe A-stamme is die volopste en word, benewens in mense, ook by baie diere soos robbe, varke en voëls aangetref. Tipe B- en C-stamme besmet net mense en uitbrekings van Tipe B vind elke twee of drie jaar plaas. Tipe C veroorsaak ligte verkoueagtige siektes.
Griepvirusse kan muteer, met ander woorde só van gedaante verander dat hulle telkens 'n nuwe gevaar skep waarteen die mens elke keer opnuut geïmmuniseer moet word. Daar word gereken dat hulle van diere af na die mens “spring”, veral in oorbevolkte lande in Asië.
Só was tipe A-stamme al vir baie wêreldwye griep-epidemies verantwoordelik. Elke nou en dan doem die spookbeeld weer op van die sogenaamde Spaanse griep, wat in 1918 minstens twintig miljoen, sommige meen selfs veertig miljoen, lewens geëis het - twee tot vier keer meer as die Eerste Wêreldoorlog.
Griepvirusse word genoem na die streek waar hulle vir die eerste keer in 'n laboratorium geïsoleer is. Die Spaanse griep (wat vermoedelik eintlik in China ontstaan het) kon besonder vinnig toeslaan. Daar is verhale van mense wat gesond werk toe gegaan en dood neergeval het voordat hulle die fabriek of kantoor bereik het.
In New York het vier vroue sit en brug speel, en aan die einde van die aand het slegs een nog gelewe.
Ook in Suid-Afrika het die griep ongekende verwoesting gesaai. Gesinne op plase is gelyk getref, met 'n hoë koors, dermprobleme en ondraaglike spierpyne, maar daar was niemand om vir hulle te sorg nie. Albei ouers is soms dood, met verwese klein kindertjies wat dan heeltemal wees gelaat is.
Benewens die Spaanse griep was daar in die twintigste eeu nog twee ernstige griepepidemies: die Asiatiese griep in die 50's en Hongkong-griep in 1968. Die beskikbaarheid van antibiotika om sekondêre infeksie teen te werk, en beter gesondheidsorg in die algemeen, het die dodetal in die laaste twee epidemies baie beperk.
Werk griepinspuitings?Die vraag kan gevra word as griepvirusse muteer, het griepinspuitings dan enige nut? Baie mense glo trouens dat sulke inspuitings geen waarde het nie of, tot oormaat van ramp, dat dit 'n gesonde mens kan siek maak. Maar kan dit wees? Viroloë sê nee - én 'n gekwalifiseerde ja. Hulle sê in die algemeen tref die inenting sy kol en dat dit tussen 70 tot 90% persent doeltreffend is.
Vir eers is dit belangrik om te weet dat die regte entstof vir 'n spesifieke virusstam gebruik moet word. Dan moet mense onthou dat die beskerming wat die entstof bied twee weke neem om te ontwikkel. 'n Kenner by 'n groep mediese sentrums verduidelik voorts dat die entstof mense net teen die griepvirus en nie teen ontsteking van die boonste lugweë of teen gewone verkoues beskerm nie. Juis om hierdie rede dink baie mense die inspuitings werk nie.
Maar doodveilig soos die entstof is, is daar volgens 'n apteker tog mense wat 'n effense “grieperigheid” daarvan kry - en 'n minderheidsgroepie wat hulle liefs glad nie moet laat inent nie. Onder die laasgenoemdes is dié wat baie allergies is vir eiers, want eierproteïen word as basis vir die entstof gebruik.
Daarbewens moet mense met akute koorssiekte die griepspuitnaald vermy, asook vroue wat in die eerste drie maande van swangerskap is.
Raad vir grieppasiënte Deur warm stoom in te asem van 'n warm
stort, bad of skottel, kan jy verligting kry van 'n toe neus, styfheid en 'n seer keel.
Probeer om warm water te drink met suurlemoensap en heuning daarin.
Hou jou vlakke van vitamien C en sink op 'n gesonde vlak. Kenners reken dit help jou liggaam om infeksies te beveg.
Maak seker dat jy oorgenoeg rus kry en drink baie vloeistowwe.
Onthou dat geen medisyne verkoue en griep kan genees nie. Jou apteker het egter middels wat wel onaangename simptome soos pyn, 'n hoë koors, 'n genies en gehoes, en 'n toe neus kan verlig. Dit sal jou help om beter te slaap sodat jy liggaam beter in staat sal wees om die infeksies te beveg.
44 Mei 2012
Waarom antibiotika NIE help teen griep en verkoue nieBaie mense dink dat antibiotika die wondermedisyne teen omtrent elke kwaal of pyn moet wees, terwyl die onoordeelkundige gebruik van dié middels eintlik baie meer kwaad as goed doen.
Antibiotika is middels wat bakterieë doodmaak, maar nie virusse nie. Bakterieë is mikroskopiese, klein eensellige organismes wat siektes soos longontsteking en gonorree veroorsaak. Die eenvoudigste vorms van bakterieë is so klein dat tot 20 000 in 'n ry van een sentimeter kan inpas.
Griep en verkoues word egter deur virusse veroorsaak – baie klein mikrobes waarvan die groottes in miljoenstes van millimeters aangedui word. Teen hulle, soos gesê, is antibiotika heeltemal nutteloos.
Trouens, die blindelingse gebruik van antibiotika kan beteken dat mutasies van bakterieë 'n algehele weerstand teen alle bekende antibiotika ontwikkel. Nogtans is antibiotika nuttig teen ernstige en gevaarlike komplikasies van griep soos longontsteking of brongitis en kan dit wel van onskatbare waarde wees as dit met sorg gebruik word.
Keer die verspreiding van kieme1. Moenie glase met ander mense deel nie. 2. Gebruik papierservette en handdoeke in die
kombuis. Bakterieë en virusse kan vir ure lank op sponse of lappe oorleef.
3. Maak oppervlaktes soos traprelings, telefone, kombuistoonbanke en deurknoppe skoon. Dit voorkom hand-tot-hand verspreiding van virusse.
4. Was speelgoed gereeld in warm, seepwater om bakterieë en virusse dood te maak.
5. Maak vensters oop omdat kieme in vuil lug oorleef.
6. Probeer om te vermy om te rook by jou huis. Rook is 'n respiratoriese irritasie wat jou meer vatbaar vir virusse van verkoues en griep maak.
7. Was jou hande gereeld, veral voor jy eet om jou teen kieme te beskerm. Kieme oorleef dikwels vir ure, soms ook weke, en lê en wag vir die volgende persoon om aan te steek. 'n Koekie seep is die perfekte broeiarea vir virusse en bakterieë – was jou hande eerder met vloeibare antibakteriese seep.
8. Probeer om nie aan jou oë, neus en mond te vat nie. Dit is presies só wat kieme versprei en veral hoe kinders siek word.
Dis steeds nie te laat nie!
As jy siek word, volg hierdie wenke:1. Hou jou afstand. As jy siek is, hou jou
afstand van ander om hulle te beskerm om nie ook siek te word nie.
2. Gebruik weggooibare sneesdoekies
wanneer jy jou neus blaas, gebruik elke sneesdoekie net een maal, gooi dit dan weg en was jou hande skoon.
3. Hou jou hand voor jou mond sê die aap vir die hond. Hou jou hand voor jou mond as jy hoes of nies om te keer dat ander aansteek.
4. Moenie in jou hande nies nie. Gebruik 'n sneesdoekie en gooi dit dadelik weg want jou hande is die grootste verspreiders van kieme.
5. Bly tuis. As dit moontlik is probeer om skool, werk en ander uitstappies te vermy. So help jy om te keer dat ander siek word.
6. Drink ten minste agt glase water per dag. Kruietee en verdunde vrugtesappe is nog 'n goeie manier om jou waterinname te vermeerder.
7. Kry genoeg slaap. Meeste mense benodig minstens sewe tot agt ure slaap vir optimale rus.
8. Bestuur jou spanningsvlakke. Chroniese stres kan jou immuniteit verswak.
9. Neem elke dag multivitamienaanvullings om seker te maak jy kry genoeg vitamiene en minerale.
10. Eet jogurt. Sommige studies wys dat 'n koppie laevet jogurt jou kanse om verkoue te kry met 25% verminder. Navorsers glo die voordelige bakterieë in jogurt versterk jou immuniteit.
12. Moenie rook nie. Statistieke wys dat strawwe rokers meer gereeld en meer ernstige verkoues kry. Selfs om net naby rook te wees is baie nadelig vir jou immuniteit. Rook droog jou asemhalingskanale uit.
13. Drink minder alkohol. Strawwe alkoholgebruik onderdruk die immuniteit op verskeie maniere. Alkohol dehidreer die liggaam en veroorsaak ook ander sekondêre komplikasies.
14. Ontspan. As jy jouself kan leer ontspan, aktiveer jy jou immuniteit outomaties.
Kruieoplossings vir verkoue en griepHet jy geweet die kruie en speserye in jou kombuiskas kan help om 'n verkoue te voorkom of ten minste help om die simptome te verlig?
Kruie en speserye word al vir eeue as medisyne en vir kookkuns gebruik. Meeste van hulle het antibakteriese kwaliteite met verdere geneigdheid om jou liggaam te help herstel van verkoue en griep. Kruie maak die kieme dood en help jou herstel.
So waarvoor wag jy? Kook 'n geurige ete en hou jouself en jou familie gesond!
A-a-a-tieee-sjoeee!!!!
Bless you!
Bronne: www.jouwereld.co.za (Inligting verskaf deur Fountainhead) en www.mieliestronk.co.za
Mei 2012 45
Sny die butternut in die lengte deur en verwyder die pitte.
Sprinkel die Robertsons Atlantic Sea Salt en Black Pepper liggies oor en plaas die helftes met die oop kant na bo in 'n bakpan.
Gooi 'n bietjie olyfolie oor.
Bak in 'n voorverhitte oond teen 200ºC vir 45 minute.
Braai die Pancetta vir vyf minute net so in 'n pan totdat dit bruin is en vet afgegee het. Verlaag die hitte en gooi weer bietjie olyfolie
oor. Sodra die olie warm is, gooi die knoffel by en braai vir 'n paar minute.
Voeg die Robertsons Italian Herbs Paste by. Haal die butternut uit die oond uit. Vul die holtes van die butternut met die Pancetta‐mengsel en gooi Mascarpone bo‐oor. Sprinkel die songedroogde tamaties en gerasperde Parmesan ook nou bo‐oor.
Sit dit terug in die oond totdat die kaas gesmelt en effe bruin is.
1 (500 g) heel butternut 125g gerookte Pancetta (gesny) 3 eetlepels Robertsons Italian Herbs Paste 4 songedroogde tamaties in olie (gedreineer en
fyngekap) 2 eetlepels olyfolie 2 knoffelhuisies (fyngemaak) Robertsons Atlantic Sea Salt and Black Pepper om oor te
sprinkel 175g Mascarpone‐kaas 2 eetlepels Parmesan (vars gerasper)
My man, wat baie lief is vir kosmaak, vertel altyd dat ek enige tyd “verskriklik lekker” sal eet – mits daar natuurlik iets soets in my bord is! En ek moet bieg, ek is baie lief vir pampoen veral, maar ook vir patats (in bruinsuiker en stroop gaargemaak).
Hier is 'n heerlike Butternut-resep. Dit lyk so lekker, ek is sommer lus en gaan maak dit nou dadelik!
46 Mei 2012
Horisontale Banner(19 x 5,4cm)
1 maand: R575 elk2 maande: R550 elk
Tydskrifaanlyn
Tariewe vir advertensies
nuwe
Jou no.1aanlyn-tydskrif
Volblad(21 x 29,7cm)
1 maand: R1 950 elk2 maande: R1 850 elk
BTW nie betaalbaar.
Ontwerpkoste is ingesluit by prys.
“Koop en Verkoop”-afdeling
R100(word ook op webwerf geplaas)
(9 x 3,0cm) sluit ‘n foto in
Volblad (21 x 29,7cm)
Smalls (9 x 2,0cm)
1/4 Blad(9 x 13,4cm)
1 maand: R595 elk
1/8 Blad(9 x 6,3cm)
1 maand: R425 elk
2 maande: R550 elk
2 maande: R400 elk
R60 vir 5 reëls“Dit en dat”-afdeling
SMALLSslegs R60