การพัฒนารปูแบบ read...
TRANSCRIPT
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ปรญญานพนธ
ของ
จารทศน วงศขาหลวง
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย
พฤษภาคม 2557
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ปรญญานพนธ
ของ
จารทศน วงศขาหลวง
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย
พฤษภาคม 2557
ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
บทคดยอ
ของ
จารทศน วงศขาหลวง
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย
พฤษภาคม 2557
จารทศน วงศขาหลวง. (2557). การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ. ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: ผชวยศาสตราจารย เรอโท ดร.
ไพบลย ออนมง, อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ, ศาสตราจารย ดร.อาร สณหฉว.
การวจยครงมวตถประสงคเพอสราง ประเมนประสทธภาพและขยายผลรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดวยกระบวนการวจยและพฒนา (Research
and Development) แบงออกเปน 3 ระยะ ดงน
ระยะท 1 การสรางรปแบบ READ ดาเนนการ ดงน
1.1 การสงเคราะหองคประกอบทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยศกษา
เอกสารทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรกของเดก ประกอบดวย 5 ดาน ไดแก ดานการรจก
หนงสอ ดานการรกหนงสอ ดานการใชหนงสอ ดานความเขาใจเรอง และดานการแสวงหา
1.2 การสรางรปแบบ READ โดยการศกษาแนวคดทฤษฎของนกการศกษา จาก
เอกสาร งานวจย และการสมภาษณผเชยวชาญ แลวนามาสรางรปแบบ ประกอบดวย 4 ขนตอน
ไดแก ขนการอาน (Reading-R) ขนขยายความเขาใจ (Expanding = E) ขนกจกรรมตอเนอง
(Activity = A) และขนแสดงผลงาน (Display = D)
ระยะท 2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ ดงน
2.1 การตรวจสอบรปแบบ READ โดยผเชยวชาญจานวน 7 คนตรวจสอบ พบวาม
ความเหมาะสมและความสอดคลองมากทสดทกดาน
2.2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ โดยนาไปทดลองใชกบเดกวยเตาะแตะ
อาย 2 ปครง ถง 3 ป ในสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล ภาคเรยนท 1-2 ปการศกษา 2556
โดยใชการวจยแบบ Time-Series Design เปนเวลา 8 สปดาห มการสงเกตพฤตกรรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะกอนการจดกจกรรมและทกๆ 2 สปดาห รวม 5 ครง แลวนามา
วเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา (Repeated measures ANOVA) พบวา รปแบบ READ
สามารถสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
ระยะท 3 การขยายผลรปแบบ READ โดยจดการอบรมเชงปฏบตการเพอนาเสนอ
รปแบบ READ ใหกบครปฐมวยจานวน 20 คน ทสอนในชนเรยนเดกวยเตาะแตะ พบวา ครปฐมวย
ทนารปแบบ READ ไปทดลองใชมความคดเหนวา รปแบบ READ มความเหมาะสมมากทสด
THE DEVELOPMENT OF “READ” MODEL FOR TODDLER’S
PRE-READING SKILLS
AN ABSTRACT
BY
JARUTUS WONGSKHALUANG
Presented in partial fulfillment of the requirements for the
Doctorate of Education Degree in Early Childhood Education
at Srinakharinwirot University
May 2014
Jarutus Wongskhaluang. (2014). The Development of “READ” Model for Toddler’s Pre-
Reading Skills. Dissertation, Ed.D. (Early Childhood Education). Bangkok: Graduate
School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Assist.Prof. Lt.JG.Dr.
Paiboon Onmung, Dr.Patana Chutpong, Prof.Dr. Aree Sunhachawee
The purposes of this study were to develop, evaluate and disseminate a model for
toddler’s pre-reading skills. This research and development consisted of 3 phases as
follows:
Phase I: Develop the READ model for toddler’s pre-reading skills : 1) Synthesize
relevant case histories and relevant literature review regarding pre-reading skills.The factors
of pre-reading skills considered consisted of 5 components as follows: Know Books, Love
Books, Use Books, Understand in Books and Look for Books. 2) Establishing the READ
model for Toddler’s pre-reading skills based on literature review and expert interview, and
consisted of 4 steps, namely : Reading (R), Expanding (E), Activity (A) and Display (D).
Phase II: The efficiency of the READ Model to develop toddler’s pre-reading skills:
1) The READ Model as perceived by the experts were in high and highest levels of
confidence. 2) The READ Model was provided to Banruk Nursery School, Sriracha district,
Chonburi province. The experiment was the Time-Series Design for 8 weeks with
15 children, ages 2½ - 3 years old, studying in the 1st - 2
nd semester of the 2013 academic
year. The researchers observed the behavior of pre-reading skills among the children
every 2 weeks, including the first time before starting program, for a total of 5 times. The
repeated measures ANOVA was used to analyze the data. The result showed that toddler’s
pre-reading skills advanced at every observation, at a statistically significant level of .05.
Phase III: Implementation of the READ Model for toddler’s pre-reading skills is
expanded: Workshops were held for 20 teachers who teach in toddler’s classes at nursery
and school. The 20 teachers implemented the READ Model in their classroom for 2 to 4
weeks. The results showed that the READ Model as perceived by teachers in classroom of
2½ - 3 years old were suitable in highest levels.
ปรญญานพนธ
เรอง
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ของ
จารทศน วงศขาหลวง
ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย
ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
...................................................................คณบดบณฑตวทยาลย
(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)
วนท ……… เดอน ........................... พ.ศ............
คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา
......................................................ประธาน .........................................................ประธาน
(ผชวยศาสตราจารยเรอโท ดร.ไพบลย ออนมง) (รองศาสตราจารย ดร.สรมา ภญโญอนนตพงษ)
......................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ
(อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ) (ผชวยศาสตราจารยเรอโท ดร.ไพบลย ออนมง)
......................................................กรรมการ .........................................................กรรมการ
(ศาสตราจารย ดร.อาร สณหฉว) (อาจารย ดร.พฒนา ชชพงศ)
…......................................................กรรมการ
(ศาสตราจารย ดร.อาร สณหฉว)
.........................................................กรรมการ
(รองศาสตราจารย ดร.กลยา ตนตผลาชวะ)
ประกาศคณปการ
ปรญญานพนธนสาเรจไดดวยความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารย เรอโท ดร.ไพบลย
ออนมง อาจารยดร.พฒนา ชชพงศ และศาสตราจารย ดร.อาร สณหฉว ทกรณาใหคาปรกษา
คาแนะนา ขอคดเหน ตลอดจนแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเมตตา และใหกาลงใจแกผวจย
เสมอมา ผวจยซาบซงในความกรณาของทานเปนอยางยงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง มา
ณ โอกาสน
ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.กลยา ตนตผลาชวะ และ รองศาสตราจารย
ดร. สรมา ภญโญอนนพงษ กรรมการทแตงตงเพมเตม ทกรณาใหคาแนะนาในการทาปรญญา
นพนธนใหมความสมบรณขน
ขอขอบพระคณผเชยวชาญทกทานทใหความอนเคราะห สละเวลาตรวจสอบคณภาพ
เครองมอในการวจยและใหขอมลทเปนประโยชนในการศกษาวจย
ขอขอบพระคณคณะผบรหาร คณะคร สถานพฒนาเดกเอกชน และโรงเรยนเอกชน ใน
จงหวดชลบรทใหความรวมมอการทาวจยครงน
ขอขอบพระคณคณาจารยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทกทานทใหความรทางวชาการ
และวชาชวตมาตลอดระยะเวลาของการศกษาระดบบณฑตศกษา มหาบณฑต และดษฎบณฑต
ณ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒแหงน ผวจยตระหนกวาการศกษานนตองดาเนนตอไปอยางไมมท
สนสดและตองสามารถยงประโยชนแกผอนได ดงปรชญาของมหาวทยาลยศรนครนทวโรฒทวา
“การศกษาคอความเจรญงอกงาม”
ขอบพระคณบดามารดา และผมพระคณทกทานทสนบสนนการศกษาของผวจยตลอดมา
ขอขอบคณมตรสหายทกคนทใหความชวยเหลอ ทงยงใหกาลงใจทดเยยมตลอดระยะเวลาทศกษา
และทางานวจยจนสาเรจราบรน
ความดทงปวงอนเกดจากการศกษาระดบดษฎบณฑตน ขอนอมระลกถงพระคณ บดา
มารดา ผมพระคณ บรพคณาจารย
คณคาและประโยชนใดๆ อนบงเกดจากปรญญานพนธฉบบน ขออทศแดดวงวญญาณของ
รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต
จารทศน วงศขาหลวง
สารบญ
บทท หนา
1 บทนา.................................................................................................................... 1
ภมหลง................................................................................................................ 1
วตถประสงคของการวจย...................................................................................... 4
ความสาคญของการวจย........................................................................................ 5
ขอบเขตของการวจย............................................................................................. 5
ประชากรทใชในการวจย.................................................................................... 5
กลมตวอยางทใชในการวจย............................................................................... 5
ระยะเวลาในการวจย.......................................................................................... 6
ตวแปรทศกษา.................................................................................................. 6
นยามศพทเฉพาะ.................................................................................................. 7
กรอบแนวคดในการวจย......................................................................................... 9
2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ........................................................................... 12
เอกสารทเกยวของกบทฤษฎพนฐานในการพฒนารปแบบ………………………….. 13
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต ...................................................... 13
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร ....................................................... 20
ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก …………………………………………. 24
ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร ………………………………….. 32
เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก…………………………… 34
ความหมายของทกษะการอานเรมแรก……………………………………………... 34
ความสาคญของทกษะการอานเรมแรก…………………………………………….. 38
องคประกอบของการอาน…………………………………………………………… 42
ทฤษฎการอาน………………………………………………………………………. 44
พฒนาการการอานของเดกวยเตาะแตะ……………………………………………. 49
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ………………………………………… 54
รปแบบการสอนภาษาทสงเสรมทกษะการอานเรมแรก……………………………. 60
การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก………………………………………………….. 65
การประเมนทกษะการอานเรมแรก…………………………………………………. 88
งานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก……………………………………… 93
สารบญ (ตอ)
บทท หนา
2 (ตอ)
เอกสารทเกยวของกบเดกวยเตาะแตะ……………………………………………….. 101
ธรรมชาตของเดกวยเตาะแตะ……………………………………………………… 102
พฒนาการของเดกวยเตาะแตะ……………………………………………………. 103
การจดประสบการณการเรยนรสาหรบเดกวยเตาะแตะ....................................... 118
กรอบแนวคดในการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.............................................................................
121
3 วธดาเนนการวจย................................................................................................. 124
ระยะการศกษาวจย.............................................................................................. 125
ตอนท 1 การสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ.................................................................................
130
ตอนท 2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.........................................................
138
ตอนท 3 การขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรม
แรกของเดกวยเตาะแตะ...........................................................................
142
4 ผลการวเคราะหขอมล.......................................................................................... 145
การรายงานผลการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ........................................................................................
145
ตอนท 1 ผลการสรางรปแบบ READเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ.................................................................................
145
ตอนท 2 ผลการประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.........................................................
155
ตอนท 3 ผลการขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรม
แรกของเดกวยเตาะแตะ...........................................................................
162
สารบญ (ตอ)
บทท หนา
5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ....................................................................... 165
วตถประสงคของการวจย...................................................................................... 165
ขอบเขตการวจย................................................................................................... 165
วธดาเนนการวจย................................................................................................. 165
สรปผลการวจย.................................................................................................... 165
อภปรายผลการวจย.............................................................................................. 165
ขอเสนอแนะ......................................................................................................... 173
บรรณานกรม.................................................................................................................. 174
ภาคผนวก....................................................................................................................... 186
ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ.........………………………………………………… 187
ภาคผนวก ข แบบบนทกการสมภาษณความคดเหนเกยวกบการพฒนารปแบบ
การจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.................
191
ภาคผนวก ค ตวอยางคมอรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ.................................................................................................
193
ภาคผนวก ง ผลการประเมนจากผเชยวชาญ.............................................................. 235
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดดวยเตาะแตะตามความคดเหนของผเชยวชาญ
236
ผลการพจารณาคดเลอกหนงสอทเหมาะสมใชรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะโดยผเชยวชาญ............................
242
ผลการประเมนความเหมาะสมของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.........................................................................
245
ผลการประเมนความสอดคลองของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ.........................................................................
247
ภาคผนวก จ เครองมอประกอบการใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ..............................................................................
249
ภาคผนวก ฉ ตวอยางขนตอนรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ.........................................................................................
266
สารบญ (ตอ)
บทท หนา
ภาคผนวก (ตอ)
ภาคผนวก ช ภาพการดาเนนการขยายผลรปแบบ READเพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ...................................................................
265
ประวตยอผวจย.............................................................................................................. 279
บญชตาราง
ตาราง หนา
1 ขนตอนการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ...............................................................................
126
2 การสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะของนกการศกษา…………. 147
3 คาเฉลยพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรก ครงท 1-5................................................ 159
4 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของทกษะการอานเรมแรกระหวางครงทสงเกต...... 161
5 ระดบความเหมาะสมของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะตามความคดเหนของครปฐมวย………………………………...
162
บญชภาพประกอบ
ภาพประกอบ หนา
1 กรอบแนวคดการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ………………………………………………………………….
10
2 ขนตอนการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก...... 125
3 ลาดบขนตอนการสรางแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ……………………………………………………………………………...
133
4 ลาดบขนตอนการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ…………….........................................................................
138
5 ความสมพนธระหวางทฤษฎกบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรก………………………………………………………………………
144
6 ความสมพนธระหวางทฤษฎกบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรก
154
7 ความสมพนธระหวางคาเฉลยทกษะการอานเรมแรกของแตละดานกบครงทสงเกต 160
1
บทท 1
บทนา
ภมหลง
เดกปฐมวยอายแรกเกดถง 5 ป เปนวยทมการเรยนรมากทสดในวงจรชวตมนษย (วนเพญ
บญประกอบ. 2542: 2) เดกวยนควรไดรบการสงเสรมอยางเหมาะสมเพอพฒนาสความงอกงามของ
ชวต สงผลใหประเทศไทยมทรพยากรมนษยทมคณภาพตามแผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2545-
2559 ทมงหมายใหคนเปนศนยกลางของการพฒนา (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
2545: บทสรป) ซงมความสอดคลองกบนโยบายและยทธศาสตรการพฒนาเดกปฐมวยอาย 0- 5 ป
ระยะยาว พ.ศ. 2550-2559 มเปาหมายใหเดกอายตากวา 3 ปไดรบการสงเสรมพฒนาการเพราะ
เปนการพฒนามนษยอยางยงยนและนบเปนชวงทสาคญทสดในการพฒนาศกยภาพสมอง
(สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2550: 7)
เดกอาย 1-3 ป หรอทเรยกวาวยเตาะแตะ (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 2) เปนวยทม
การเปลยนแปลงทางสตปญญามาก เรมเรยนร รบร หดใชเหตผล อยากรอยากเหน ชางซกถาม
(Question Age) มคลงคาศพทมากขนและเรมเหนความหมายของเสยงทเลยนแบบ (True Speech)
เขาใจภาษาและใชภาษาไดอยางอตโนมตเชนเดยวกบผใหญ (Sowers. 2000: 143; เพญพไล
ฤทธาคณานนท. 2549: 99; ศรเรอน แกวกงวาล. 2549: 205) นอกจากในวยนจะมพฒนาการดาน
การฟงและพดทพฒนาอยางรวดเรวแลว พฒนาการทางการอานกจะปรากฏใหเหนอยางเปน
รปธรรมมากขนดวย นบเปนชวงสาคญกอนทเดกจะอานออกเขยนได พฒนาการการอานในชวงน
จงสงผลตอความพรอมในการเรยนอานเขยนอยางเปนทางการและสงผลตอนสยรกการอานซงจะตด
ตวไปจนโตเปนผใหญ (Gunning. 1990: 48-49; ฟอกซ. 2553: 88-89)
การสงเสรมพฒนาการทางภาษาในเดกปฐมวยเปนเรองสาคญเพราะภาษาเปนเครองมอ
ในการสอความหมาย และแลกเปลยนประสบการณซงกนและกน (Krauss. 1996: 16) นอกจากการ
ฟงและการพดทเดกเรยนรตงแตแรกเกดแลว การอานถอเปนทกษะทเดกปฐมวยตองไดรบการ
พฒนา เปนหวใจของการพฒนาทกษะภาษาและเปนกญแจสาคญในการสรางเสรมสตปญญาของ
คนไทยสการพฒนาศกยภาพชวต (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2550: 2,25; บนลอ
พฤกษะวน. 2532: 7) เพราะการอานชวยกระตนการเตบโตของสมอง หากเดกมประสบการณการ
อานตงแตแรกเกด เดกจะมพฒนาการการอานดขนและมการพฒนาคาศพทมากขน ประสบ
ความสาเรจในการเรยนในโรงเรยนและพฒนาทกษะการคดอยางกวางขวาง (อาร สณหฉว. 2543: 3;
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร. 2550: 22) สงทเดกไดรบจากการอานหนงสอจะผานเขาส
กระบวนการความคดของเดกแลวเกบเปนประสบการณในการนามาวเคราะหเรอง หรอนามาใชกบ
สถานการณตางๆ ทาใหเดกรคณคาของหนงสอและเกดประสบการณสนทรยะ (กองบรรณาธการ
รกลก. 2551: 172)
2
จากการสารวจสถานการณศนยเดกเลกทกสงกดทวประเทศของสานกอนามยสงแวดลอม
กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2552 พบวา เดกกอนวยเรยนอาย 2-5 ปทอยในศนยเดก
เลกมพฒนาการเตบโตลาชามากทสดในดานภาษา (สานกสถตแหงชาต. 2554: online) และการ
สารวจดานการอานหนงสอของคนไทย พ.ศ. 2551 พบวาคนไทยอาย 6 ปขนไปมอตราการอาน
หนงสอตากวาทสารวจไวเดมเมอพ.ศ. 2548 เดกปฐมวยมผใหญอานหนงสอใหฟงหรออานหนงสอ
เองรอยละ 36 คดเปนสดสวน 1 ใน 3 ของเดกปฐมวยทวประเทศ (สานกงานสถตแหงชาต. 2552:
1-3) จากผลการสารวจดงกลาวชใหเหนวา เดกไทยมประสบการณการอานนอย เมอเดกไมไดรบ
การปพนฐานในการเรยนการอานทดมากอนเขาโรงเรยนทาใหเกดอปสรรคในการเรยนอานทถอเปน
ทกษะสาคญทตองใชในการเรยน (กรองแกว ฉายสภาวธรรม. มปป. 16-17) และยงสงผลตอนสยรก
การอานของเดกทตดตวไปจนเปนผใหญดวย จากประสบการณของผวจยในการทางานกบเดกวย
เตาะแตะในสถานพฒนาเดกพบวา เดกทไดรบการเลยงดจากครอบครวทใหดโทรทศนตงแตเลกมก
มพฒนาการไมสมวยทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เชน ไมเขาใจภาษา ไมสามารถ
สอสารดวยภาษาพดได ไมสนใจสงแวดลอมและการเขาสงคม กลามเนอมดใหญและมดเลกใชงาน
ไดไมคลองแคลวและไมประสานสมพนธกน ในขณะทเดกวยเตาะแตะทไดรบการเลยงดดวยการอาน
หนงสอใหฟง จะมสมาธสนใจเรยนรส งตางๆด มพฒนาการสมวย ชอบการอานหนงสอและจาก
ประสบการณของผวจยในดานการจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานระดบอนบาลและระดบ
ประถมศกษา พบวาเหตทเดกระดบประถมศกษาอานหนงสอไมออก สวนหนงเกดจากการไมชอบ
การอานหนงสอและไมมประสบการณการอานทสนกสนาน เมอเดกไดรบการจดกจกรรมสงเสรม
นสยรกการอานดวยกจกรรมเสรมหลกสตรวชารกการอาน มการบรณาการการอาน ฟง พด เขยน
ทากจกรรมการอานโดยเนนประสบการณสนทรยะ เดกระดบประถมศกษาทอานหนงสอไมออก
มทศนคตตอการอานดขนและสามารถอานหนงสอไดดข น เดกระดบอนบาลมทศนคตตอการอานด
ชอบอานหนงสอ และมความพรอมตอการเรยนอานในวยถดไป (จารทศน วงศขาหลวง. 2547 : 4-4;
2547: 15-18)
การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก (Pre-reading Skills) จงมความสาคญเพราะเปน
ทกษะพนฐานของกระบวนการอาน เปนการเตรยมพรอมและเปนเครองมอทจะทาใหเดกมพนฐาน
การอานกอนเขาโรงเรยนและมแนวโนมทจะเรยนรไดงายเมอถงเวลาเรยนอานเดกทไดร บ
ประสบการณทกษะการอานเรมแรกมาตงแตวยทารกและวยเตาะแตะจะมพนฐานในการเรยนอาน
ดกวาเดกทไมมประสบการณมากอนซงทาใหการเรยนเปนไปงายขนเพราะเดกเขาใจนยยะของการ
อาน รวาภาพและอกษรมความหมายซอนอย (Sowers. 2000: 140) การปลกฝงใหเดกวยเตาะแตะ
รกการอานและมทกษะการอานจงเปนแนวทางชวยแกไขปญหาคนไทยไมอานหนงสอและไมรกการ
อานได (ปรดา ปญญาจนทร. 2554 : สมภาษณ)
ทกษะการอานเรมแรก คอ ความสามารถเบองตนทเปนพนฐานของกระบวนการอาน
(Lantosca. 2011: online อางองจาก Rezel; & Cooter. 2008: 80) เดกวยเตาะแตะมพฒนาการการ
อานอยในขนกอนการอาน คอ เรมเรยนรวาหนงสอคออะไร รจกการปฏบตตอหนงสอ มความสนใจ
3
ตอภาพและความหมายของภาพ จาเรองทเพงฟงไปได เรมสนใจตวอกษรและเสยงของอกษร
สามารถจาอกษรและจาคาบางคาทพบบอยๆได เรมทาทาทางเสมอนวาอานได มความพยายามใน
การถอดรหสแปลความทงภาพและอกษรทมอยในหนงสอ การเรยนรการอานของเดกเรมจากการ
เรยนรโดยดตวแบบทใกลชด “การออกเสยงเมอเหนภาพ” เปนจดเรมตนของการอานทมผลตอการ
อานในวยตอไป เดกแตละคนจะมพฒนาการในขนแรกไมเทากน เดกทมประสบการณดานการอาน
มากกวาจะมพฒนาการในขนนดกวา และเมอเดกทมพฒนาการการอานในขนนดจะมความพรอม
มความสนใจ และมความสขเมอเรยนการอานในโรงเรยน (Stewig; & Simpson. 1995: 180 – 182;
บงอร พานทอง. 2541: 24-25 อางองจาก Cochrane; & others. 1984)
หลกการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกใหกบเดก คอการทาใหการอานเปนสวนหนงของ
ชวตประจาวน (Strommen.1997: 60) ไดฟงผใหญอาน พดคยและทากจกรรมตอเนองจากหนงสอ
(Sowers.2000: 146) ทากจกรรมทมการเชอมโยงการอานเขากบสงทเดกคนเคย สรางประสบการณ
ทเกยวเนองกบสงทมอยในหนงสอ เพอใหเดกเชอมโยงความหมายของสงทมในหนงสอเขากบสงทม
อยจรงในชวต (Family Education Network. 2011: online) เดกวยนสามารถเขาใจสญลกษณท
นอกเหนอจากภาษาพดอนเปนทมาของการอานไดแลว การอานหนงสอและทากจกรรมตอเนองจาก
หนงสอจะชวยใหเซลสมองแตกกงกานออกมาเชอมตอกนเปนวงจร เกบเปนขอมลความทรงจา
เมอมสญญาณเดยวกนเขามาอก สมองจะแปลความหมายได ถอเปนพนฐานในการอาน
(อดม เพชรสงหาร. 2550: 13,26) พนฐานในการอานของเดกเลก คอ การอานภาพเพราะภาษาเดก
คอภาษาภาพ เดกจงอานดวยการอานภาพถอเปนสวนหนงในทกษะการอาน (กลวรา ชพงศ
ไพโรจน. 2554: สมภาษณ) เมอฝกฝนการอานภาพบอยๆเดกจะมความสามารถในการจาแนก แปล
ความหมายซงถอเปนฐานของทกษะการอาน (Evelyn. 2003: 22) ภาพในหนงสอชวยเชอมโยงโลก
ความจรงและตอยอดประสบการณใหกบเดก ทาใหเดกรวาภาพแทนสงทมอยจรง และรวาการอานม
ความสาคญตอชวต เกดทกษะการอานนาสนสยการอานระยะยาว (Machado. 1995: 37-39)
ทงยงมความสอดคลองกบการยกระดบมาตรฐานศนยเดกเลกทกแหงตามมาตรฐานศนยเดกเลก
แหงชาต โดยเฉพาะดานคณภาพเดกทมงหมายใหเดกมความสามารถในการอานเหมาะสมตามวย
ไดแก การสนใจ หยบอานหรออธบายภาพในหนงสอ สามารถพลกด เปดหนาหนงสอไดอยาง
ถกตอง ทองคาคลองจอง และจาแนกความแตกตางระหวางตวอกษรได (กระทรวงการพฒนาสงคม
และความมนคงของมนษย.2555: 29)
ดวยสถานการณปญหาเดกวยเตาะแตะในประเทศไทยและความสาคญของการสงเสรม
ทกษะการอานของเดกปฐมวยดงกลาว การพฒนาเดกในดานทกษะการอานเรมแรกจงจาเปนตอง
เรมตงแตกอน 3 ปซงเปนวยทสมองเตบโตรวดเรวและมพฒนาการทางภาษารวดเรวกวาวยอน
ทงยงเปนสวนหนงทรวมขบเคลอนนโยบายของประเทศในการสงเสรมการอานเพอการเรยนรตลอด
ชวตอยางยงยน ตามทรฐบาลกาหนดใหการอานเปนวาระแหงชาตและกาหนดใหป 2552-2561 เปน
ทศวรรษแหงการอานของประเทศไทย 4 0โดยมยทธศาสตร 3 ดาน ไดแก 4 0การพฒนาคนไทยใหม
ความสามารถในดานการอาน การพฒนาคนไทยใหมนสยรกการอาน และการสรางบรรยากาศและ
4
สงแวดลอมในการสงเสรมการอาน ผวจยจงพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยมกระบวนการจดกจกรรม 4 ขน ไดแก
ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกมประสบการณการอาน
ทงกจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน รจกหนงสอ รกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนทเดกขยายความ
เขาใจดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเอง รจกวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอและมความผกพนกบหนงสอ
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆท
เกยวของกบเรองทอาน เพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพทอยางเปน
รปธรรม และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขน
กจกรรมมานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ
ผวจยเชอวารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
สามารถใชเปนแนวทางหนงทครและผปกครองสามารถนาไปใชในการจดกจกรรมเตรยมความพรอม
ทกษะทเปนพนฐานกระบวนการอานสาหรบเดกปฐมวยได
คาถามการวจย
การใชรปแบบ READ ทสามารถสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะม
ลกษณะอยางไร
วตถประสงคของการวจย
การศกษาครงนมวตถประสงคเพอพฒนารปแบบเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกโดยม
วตถประสงคเฉพาะของการวจย ดงน
1. เพอสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. เพอประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
3. เพอขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
5
ความสาคญของการวจย
ผลทไดจากการวจยครงน ทาใหไดรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะซงเปนกระบวนการทสามารถนามาใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรก (Pre-Reading Skills) เปนทางเลอกรปแบบหนงทครในสถานพฒนาเดกปฐมวย
สามารถเลอกนาไปใช
ขอบเขตของการวจย
การวจยครงนเปนการศกษารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะโดยมขอบเขตการวจย ดงน
ประชากรทใชในการวจย
ในการวจยครงนตองทดลองกบเดกและเกบขอมลจากคร ประชากรจงประกอบดวย 2 กลม
คอ
1. เดกปฐมวยทมอายระหวาง 2 ปครง ถง 3 ป ในสถานพฒนาเดก บานรกเนอรส
เซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย
จงหวดชลบร ปการศกษา 2556
2. ครปฐมวยทปฏบตงานสอนอยในชนเรยนของเดกทมอายระหวาง 2 ปครง
ถง 3 ป ของสถานพฒนาเดกเอกชน สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด
ชลบร และโรงเรยนเอกชนสงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนท
การศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา 2556
กลมตวอยางทใชในการวจย
กลมตวอยางทใชในการวจยครงน คอ
กลมท 1 กลมตวอยางทใชในระยะการสรางรปแบบ READ คอ เดกอาย 2 ปครง
ถง 3 ป ในสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงาน
พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดชลบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 ทไดมาจาก
การสมแบบกลม (Cluster random sampling) โดยการจบฉลากมา 1 หองเรยน จานวน 10 คน
กลมท 2 กลมตวอยางทใชในระยะการศกษาประสทธภาพรปแบบ READ คอ เดกอาย
2 ปครง ถง 3 ป โดยแบงเปน
2.1 กลมตวอยางทใชในการศกษานารองทดลองใชครงท1 คอเดกอาย 2 ปครง
ถง 3 ป ในสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงาน
พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดชลบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 ทไดมาจาก
การสมแบบกลม (Cluster random sampling) โดยการจบฉลากมา 1 หองเรยน จานวน 10 คน
6
2.2 กลมตวอยางทใชในการศกษานารองทดลองใชครงท 2 คอเดกอาย 2 ปครง
ถง 3 ป ในสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงาน
พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดชลบร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2555 ทไดมาจาก
การสมแบบกลม (Cluster random sampling) โดยการจบฉลากมา 1 หองเรยน จานวน 10 คน
2.3 กลมตวอยางทใชในการทดลอง คอ เดกอาย 2 ปครง ถง 3 ป ในสถานพฒนา
เดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความ
มนคงของมนษย จงหวดชลบร ภาคเรยนท 1-2 ปการศกษา 2556 ทไดมาจากการสมแบบกลม
(Cluster random sampling) โดยการจบฉลากมา 1 หองเรยน จานวน 15 คน
กลมท 3 กลมตวอยางทใชในระยะขยายผลรปแบบ READ คอ ครปฐมวยทปฏบตงาน
สอนอยในชนเรยนของเดกทมอายระหวาง 2 ปครง ถง 3 ป สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความ
มนคงของมนษยจงหวดชลบร และสงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนท
การศกษาประถมศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา 2556 โดยเปนผสมครใจนารปแบบ READ ไป
ทดลองใช
ระยะเวลาทใชในการวจย
ระยะเวลาทใชในการวจยครงน ระยะท 1 การสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ใชเวลาประมาณ 1 ป (ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 ถง ภาค
เรยนท 2 ปการศกษา 2555) ระยะท 2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ใชเวลาประมาณ 1 ป (ภาคเรยนท 1 - 2 ปการศกษา 2556)
ระยะท 3 ขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ใชเวลา
ประมาณ 2 เดอน (ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556) รวมระยะเวลาในการดาเนนการวจยครงน
ประมาณ 2 ป 6 เดอน จงแลวเสรจทกขนตอน
ตวแปรทศกษา
1. ตวแปรอสระ คอ รปแบบ READ
2. ตวแปรตาม คอ ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
เครองมอทใชในการวจย
เครองมอทใชในการวจยครงน ประกอบดวย 2 สวน คอ
1. เครองมอทใชในการทดลอง
1.1 คมอรปแบบ READ
1.2 แผนการจดกจกรรมรปแบบ READ
2. เครองมอทใชในการเกบขอมล
2.1 แบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2.2 แบบสอบถามความคดเหนของครทใชรปแบบ READ
7
นยามศพทเฉพาะ
1. การพฒนารปแบบ หมายถง กระบวนการสรางและปรบปรงรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ มรายละเอยด ดงน
1.1 การสรางรปแบบ หมายถง การสงเคราะหรปแบบ READ จากการศกษา
เอกสารและงานวจยทเกยวของ และประเมนรปแบบการจดกจกรรมโดยผเชยวชาญ เพอนามาสราง
เครองมอประกอบการใชรปแบบการจดกจกรรม ไดแก แผนการจดกจกรรม แบบประเมนพฤตกรรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หนงสอภาพสาหรบเดกทประกอบการใชรปแบบ โดยม
ทดลองนารองและปรบปรงใหมความสมบรณยงขนกอนนาไปใชจรง เกณฑการสรางรปแบบการจด
กจกรรม คอ ผเชยวชาญประเมนวารปแบบ READ มความเหมาะสมในการนาไปใชจดกจกรรมเพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.2 การทดสอบประสทธภาพรปแบบหมายถง การนารปแบบ READ ไปทดลอง
ใชกบเดกทมอายระหวาง 2 ปครง ถง 3 ป เกณฑการทดสอบประสทธภาพรปแบบการจดกจกรรม
คอ เดกมทกษะการอานเรมแรกเพมขนหลงจากไดรบการจดกจกรรมตามรปแบบ READ
1.3 การขยายผลรปแบบ หมายถง การนารปแบบ READไปใหครปฐมวยท
ปฏบตงานสอนอยในชนเรยนของเดกทมอายระหวาง 2 ปครง ถง 3 ป ทดลองใช เกณฑการขยาย
ผลรปแบบ คอ ครปฐมวยประเมนวารปแบบ READ มความเหมาะสมในการนาไปใชจด
ประสบการณเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. รปแบบ READ หมายถง กระบวนการจดกจกรรมซงนามาใชเปนแนวทางในการ
จดประสบการณในสถานพฒนาเดก เพอใหเดกวยเตาะแตะมทกษะการอานเรมแรก ประกอบดวย
4 ขนตอนดงน
2.1 ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกมประสบการณการอาน
ทงกจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเองเพอใหเดกเพอใหเดก
พนฐานกระบวนการอาน รจกหนงสอ รกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ ดวยวธการอาน 3 วธ
ไดแก การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดยใชภาษาของตนเอง
2.2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนทเดกขยายความ
เขาใจดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเองรจกวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอและมความผกพนกบหนงสอ ครสนทนา
เกยวกบหนงสอและเชอมโยงกบประสบการณของเดก สนทนาเกยวกบตวละคร (characters) โครง
เรอง (plot) สถานทและเวลาของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme) สงเสรมใหเดกไดแสดง
ความคดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน โดยใชคาถามปลายเปด
และคาถามปลายปด
8
2.3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆ ท
เกยวของกบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรองเขาใจความหมายของคาศพทอยางเปนรปธรรม
และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง ครสงเสรมใหเดกทากจกรรมท
เกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยมอปกรณใหเดกปฏบตเองโดย
อสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
2.4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขน
กจกรรมตอเนองมานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดกนาผลงาน
มาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
3. ทกษะการอานเรมแรก หมายถง พฤตกรรมเบองตนทเปนพนฐานของ
กระบวนการอาน ไดแก
3.1 ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดก
มความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไวสาหรบอาน ไดแก รจกชออกษร(แมจะเรยกไมถก)
รวาคาสามารถอานได รจกถามวาตวหนงสอทเหนอานวาอยางไร รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ
รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนาและดานหลงของหนงสอ รจกดานบน
และดานลางของหนงสอ
3.2 ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดกแสดงออกวา
เดกเหนความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ ไดแก รจกหยบหนงสอมาเปดด มสมาธจดจอขณะ
เปดดหนงสอ ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหนในหนงสอ แสดงความ
ตองการอยากอานเอง มหนงสอทชอบ มชวงเวลาการอานเปนกจวตร และปฏบตตอหนงสออยาง
ถกตอง
3.3 ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกร
วธการใชหนงสอ ไดแก ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญรวาการอาน
ตองอานจากซายไปขวา รวาการอานตองอานจากหนาไปหลง ทาเสยงคลายอานขณะเปดดหนงสอ
ชทตวอกษรหรอภาพไปดวยขณะอาน รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว และรจกเปดหนงสอ
อยางระมดระวง
3.4 ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวา
เดกเขาใจเรองราวในหนงสอ ไดแก เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบเรองหรอพดตามทจา
ได เตมคาหรอวลในตอนถดไป เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง บอกชอตวละครในเรอง
บอกฉากของเรอง บอกตอนจบของเรอง บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบเรอง และตอบ
คาถามเกยวกบเรองทฟงได
3.5 ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความ
ตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม ไดแก อยากมหนงสอเปนของตนเอง กระตอรอรนเมอผใหญ
แนะนาหนงสอเลมใหม สนใจหยบหนงสอใหมมาเปดด สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ สนใจ
9
มองหรออานสงตางๆรอบตว ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการอานหนงสอพดเชอมโยง
ประสบการณของตนเองกบหนงสอ และสนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
4. เดกวยเตาะแตะ หมายถง เดกทมอายระหวาง 2 ปครง ถง 3 ปในสถานพฒนา
เดก สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดชลบร ปการศกษา 2556
กรอบแนวคดในการวจย
ในการศกษาวจยครงน ผว จยศกษาทฤษฎพนฐานในการพฒนารปแบบและแนวคด
พนฐานในการพฒนารปแบบเปนแนวทางในการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ รวมทงศกษาทฤษฎทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรกเพอ
ใชในการกาหนดทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ไดแก ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา
และภาษาของเพยเจต ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของ
ไวกอตสก ทฤษฎพฒนาการของเดกวยเตาะแตะการสอนภาษาแบบองครวมของกดแมน ทฤษฎ
พฒนาการการอานของโคเครน ทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของสกนเนอร สรปเปน
ภาพประกอบไดดงน
10
ขนการอาน (Reading=R) ขนตอนทเดกม
ประสบการณการอาน ทงกจกรรมทครอานใหฟง
(การอานใหฟงจนจบเรอง) การอานรวมกบคร(อานให
ฟงแลวหยดเพอใหเดกคาดเดาคา การอานใหฟงแลว
หยดสนทนา) และการอานดวยตนเอง
ทกษะการอานเรมแรก
1. ดานการรจกหนงสอ
( Know Books)
2. ดานการรกหนงสอ
(Love Books)
3. ดานการใชหนงสอ
(Use Books)
4.ดานความเขาใจเรอง
(Understand in Books)
5.ดานการแสวงหาหนงสอ
(Look for Books)
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของไวกอตสก การสงเสรมพฒนาการการอาน
ตองจดสถานการณการเรยนรท เกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรง (Actual
Development Level) แลวชวยเหลอสนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร
(scaffolding) ผานการแกปญหาภายใตคาแนะนาของผใหญ หรอการรวมมอ
ชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดกพฒนาสระดบพฒนาการท
สามารถเปนไปได (Potential Development Level)
ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E)
ขนตอนทเดกขยายความเขาใจดวยการสนทนาและ
เชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก
สนทนาเกยวกบตวละคร โครงเรอง สถานทและเวลา
ของเรอง แกนสาระของเรอง สงเสรมใหเดกไดแสดง
ความคดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดม
ของเดก
ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A)
ขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆทเกยวของกบเรองท
อานไดแก การวาด การระบายส การป น การ
ประดษฐ และศลปะจดวาง
ทฤษฎพฒนาการการอานของโคเครน เดกตองมความสมพนธกบหนงสอโดยม
ตวแบบหรอมคนชวยอาน ตองเรมจากการทเดกรวตถประสงคของการอานหนงสอ
สนใจหยบด ทาทาเสมอนอาน ใหความหมายของภาพได มการพดเชอมโยงกบ
ประสบการณเดม
ทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของสกนเนอร เมอเดกไดรบการเสรมแรง เดก
จะแสดงพฤตกรรมนนซาอก
ขนแสดงผลงาน (Display=D)
ขนตอนทเดกถายทอดประสบการณจากหนงสอทใช
และแสดงผลงานในรปแบบตางๆ เชน เลา แสดง
ครเสรมแรงทางบวก
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
เกดจากการปรบโครงสรางทางสตปญญาเชอมโยงประสบการณเกาเขากบ
ประสบการณใหม(Accommodation) ผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม การใช
ประสาทสมผสและการเลน
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร เกดจากการคนพบดวยตนเอง
เดกสามารถใชคาแทนสญลกษณทเกดจากประสบการณจรง สรางภาพในสมอง
เขาใจภาพแทนของจรง นาสการเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงนน
แนวคดการสอนภาษาแบบองครวมของกดแมน การสงเสรมทกษะการอาน
ตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบประสบการณจรงทม
ความหมายตอเดก ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
10
11
สมมตฐานการวจย
เดกวยเตาะแตะทไดรบการจดกจกรรมตามรปแบบ READ มทกษะการอานเรมแรกเพมขน
12
บทท 2
เอกสารและงานวจยทเกยวของ
การวจยเพอสรางและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงตอไปน
1. เอกสารทเกยวของกบทฤษฎพนฐานในการพฒนารปแบบ
1.1 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget’s Cognitive
Development Theory)
1.2 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner’s Theory of Discovery
Learning)
1.3 ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก (Vygotsky’s Sociocultural
Theory)
1.4 ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner’s Operant
Conditioning Theory)
2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก
2.1 ความหมายของทกษะการอานเรมแรก
2.2 ความสาคญของทกษะการอานเรมแรก
2.3 องคประกอบของการอาน
2.4 ทฤษฎการอาน
2.5 พฒนาการการอานของเดกวยเตาะแตะ
2.6 ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2.7 รปแบบการสอนภาษาทสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
2.8 การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
2.9 การประเมนทกษะการอานเรมแรก
2.10 งานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก
3. เอกสารทเกยวของกบเดกวยเตาะแตะ
3.1 ธรรมชาตของเดกวยเตาะแตะ
3.2 พฒนาการของเดกวยเตาะแตะ
4. กรอบแนวคดในการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
13
1. เอกสารทเกยวของกบทฤษฎและแนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ
ผวจยศกษาทฤษฎและแนวคดพนฐานในการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกปฐมวย ดงตอไปน
1.1 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget’s Cognitive
Development Theory) ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจตกลาวถงหลกพฒนาการของ
เดกแตละวย แนวคดพนฐานเชอวาเดกไมไดเกดมาพรอมความรและความคด เดกเรยนรโลก
ภายนอกรอบตวและพฒนาความคดไปตามลาดบขนตอน การเจรญเตบโตทางความคดพฒนาไป
พรอมกบพฒนาดานรางกายในดานตางๆ (ศรเรอน แกวกงวาล. 2553: 53) มผกลาวถงทฤษฎ
ของเพยเจตไวดงตอไปน หลกการของทฤษฎ
หลกการของทฤษฎ กลาวถงทฤษฎการรคดของมนษยทดารงชวตอยดวยการปรบตวให
เขากบสงแวดลอมโดยอาศยกระบวนการตางๆ นกการศกษาของประเทศไทยกลาวถงหลกการ
ทฤษฎของเพยเจตไวดงน
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 43) สรปขนของพฒนาการของเพยเจต ไววา เดกวย
2- 3 ป มพฒนาการอยในขน Pre-Operational Thought เดกวยนเรมเขาใจความคงตวของสสาร
เรมมองของหลายสงมากกวาสงใดสงหนงในเวลาเดยวกน ยงไมสามารถคดยอนกลบได ยงไม
สามารถแกปญหาไดอยางเตมท แบงออกเปน 2 ระยะ คอ
1. ระยะ Pre-conceptual thought อาย 2-4 ป เดกมแนวคดเรองตางๆมากขนแต
ยงไมสมบรณและไมมเหตผล สามารถใชภาษาไดแตยงเปนภาทเกยวของกบตนเองเปนสวนใหญ
ชอบเลนสมมต ชอบใชสญลกษณ ความคดความเขาใจขนอยกบการรบรเปนสวนใหญ ยงไมเขาใจ
เรองความคงตวของวตถ สงของ
2. ระยะ Intuitive thought อาย 4-7 ป เดกมความคดมเหตมผลมากขน แตเปน
ลกษณะของการรบรมากกวาความเขาใจ เดกมปฏกรยาสนใจสงแวดลอมมากกวา สนใจอยากร
อยากเหน มพฤตกรรมชางซกถามมากขน ในแตละขนของพฒนาการเดกจะพฒนาโครงสรางของ
ความคดการเรยนรและการรบรเรยกวา Schema หรอรปแบบของพฤตกรรมทบคคลใชในการคด
และแสดงออกโดยใชหลกการของพฒนาการดานการรบร คอ เดกจะเรยนรภาษาโดยรบรขอมลใหม
(Assimilation)และปรบเปลยนแนวคดในการรบรขอมลใหม (Accommodation) โดยผานการ
จดระบบ ปรบตว และรกษาความสมดล
สกมมา (Schema) เปนกระบวนการของพฤตกรรมซงเปนผลมาจากโครงสรางทาง
ชววทยา เชน ระบบยอยอาหาร หรอบางอยางกเกดขนงายๆ เชน การดดของเดกเมอไดรบการ
กระตนทปาก สกมมาแบงออกเปน 2 ชนด คอ สกมมาทเกดจากความรสกของอวยวะเคลอนไหว
(Sensorimotor Schema) ไดแก สกมมาเบองตนทเกยวกบการสมผสและการเคลอนไหวอยางงายๆ
สกมมาเกดจากระบวนการคดเขาใจ (Cognitive Schema) ทมความซบซอนมากขนจากสกมมาใน
14
ชนแรกเกดการผานกระบวนการ Internalization ในสมองเพอตความโดยนาประสบการณเกามา
ประยกตกบสภาวการณใหมทาใหเกดความเขาใจของสงตางๆทกวางขวางขน
การปรบตว (Adaptation) มนษยดารงชวตอยดวยการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม
(Adaption) อาศยกระบวนการ 2 ชนด คอ การซมซบประสบการณ (Assimilation) เกดขนเมอไดพบ
ประสบการณใหมและใหประสบการณเกามอยรบประสบการณใหม หรออาจเรยกวากระบวนการท
มนษยซมซบสงแวดลอมตามความสามารถในการรบร เชน การยอยอาหารทมลกษณะเหมาะสมตอ
การดดซมเขาสรางกาย อกชนดหนงคอการปรบโครงสรางทางปญญา (Accommodation) คอ
กระบวนการในการเปลยนแปลง ทเกดขนในตวของสงมชวตเพอใหสามารถอยในสภาพการณนนได
การปรบโครงสรางสตปญญา คอ การทมนษยเราจะตองปรบตวใหเหมาะสมกบสงแวดลอมหรอ
ประสบการณใหมทไดรบ กระบวนการซมซบประสบการณกบการปรบโครงสรางสตปญญามก
เกดขนพรอมกนเปนสวนมาก มบางครงทคนซมซบประสบการณแตไมไดมการปรบโครงสราง
แตเมอเกดการปรบโครงสรางสตปญญาขนเมอใดจะเกดการซมซบประสบการณกอนเสมอ
กระบวนการทงสองนามาซงความสามารถในการปรบตวเขากบสงแวดลอมของมนษย
การสมดล (Equilibration) เปนอกกระบวนการหนงทเดกเกดการพฒนาความคดความ
เขาใจขนนนเพราะเดกพยายามทจะทาในสงทเขาถกฝกฝนมา เชน การกนขาวของเดกซงตองใช
ชอนตก เดกจะใชประสบการณเกาในการใชชอนตกของเลนมาใชกบประสบการณใหมคอการตก
อาหาร การทเดกใชความสามารถเดมทมอยมาปรบเขากบประสบการณใหม เพอใหเกดความสมดล
ขนระหวางประสบการณใหมทเกดขนกบการรบรของเดกนเราเรยกวา กระบวนการปรากฏการณ
สมดล (Equilibration) จงสามารถสรปไดวา เดกซมซบประสบการณ (Assimilation)แลวเกบสะสม
เปนประสบการณเกา เมอมประสบการณใหมเดกกปรบประสบการณเกาใหเขากบประสบการณใหม
(Accommodation) ซงเรยกวากระบวนการปรบตว (Adaptation) และเกดการปรบตวเพอใหเกดการ
สมดลระหวางประสบการณใหมกบการรบรของเดก (Equilibration) (พรรณทพย ศรวรรณบศย.
2553: 38-39; ประณต เคาฉม. 2549: 68) การเรยนรภาษาเปนสงทชวยสงเสรมพฒนาการทาง
สตปญญา สงคมและอารมณของเดกปฐมวย มผกลาวถงการเรยนรภาษาตามทฤษฎของเพยเจตไว
ดงตอไปน
สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 5) กลาววา สงทมอทธพลตอ
กระบวนการสอนภาษา ไมวาจะเปนการฟงพดอานเขยน เดกจะเรยนรจากกจกรรมโดยการ
เคลอนไหวของตนเองจากการไดสมผสกบสงแวดลอมและสรางองคความรขนภายในตน
กระบวนการเรยนรมใชเกดจากการรบเขา (Passive) แตเพยงอยางเดยว เดกจะเปนผกระทา เรยนร
(Active) ในการคดดวยตนเอง การเรยนรของเดกเกดขนจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมผาน
การเลน จะชวยใหเดกไดเรยนรภาษาจากกจกรรมททารวมกนและเปนรายบคคล
ทอมสน (2546: 31) กลาววา เดก 2 ปแรกเปนชวงของระบบประสาทการรบรและ
กลามเนอเคลอนไหว (sensory-motor) และชวงปท 3-5 เปนชวงของสญลกษณตวแทน สอดคลอง
กบภาพวาดของเดกนทานและเทพนยายทมตอเดก เดก 3 ขวบสามารถเขาสโลกของตรรกะไดและ
15
เชอมโยงความคดไดดวยจนตนาการ เดกกาลงเรมนาโลกเขามาสแบบแผนทางความคด การเรยนร
ของเดกทกคนจะเปนไปตามชวงอายหรอขนตอนดงกลาว เดกจะไมสามารถเรยนรขามขนตอนหรอ
เรยนรส งทอยในขนตอนทสงกวาได หากยงไมถงชวงวยของขนตอนนน ๆ การมสวนรวมของเดก
เปนหวใจสาคญในกระบวนการเรยนร เนองจากความรไมอาจสงผานโดยการพดคยหรอนงฟงเพยง
อยางเดยว แตเดกจะตองกระตอรอรน ตนตว มสวนรวมและเปนผสรางความรดวยตนเอง การสราง
สงแวดลอมทจะชวงกระตนการเรยนรในโรงเรยนจงเปนสงสาคญเพอเปดโอกาสใหเดกไดลงมอ
สารวจ คนหา สมผส ทดลอง ตงคาถาม และคนหาคาตอบดวยตนเองผานกจกรรมตาง ๆ ทครจดขน
และแสดงความคดเหนในเรองตาง ๆ นอกจากนครยงตองทาหนาทในการประเมนพฒนาการดาน
สตปญญาของเดกดวยวา แตละคนแสดงออกไดเหมาะสมกบวยและวฒภาวะหรอไม หากพบวาเดก
คนใดมปญหาครตองหาทางชวยเหลอตอไป
กลยา นาคเพชร และคนอนๆ (2548: 51-52,58-59) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตวา เปน
ทฤษฎทใชวธการทางวทยาศาสตรและความคดตามแบบนกปรชญา เดกไมไดเกดมาพรอมความร
และความคด แตเดกเรยนรจากโลกภายนอกและพฒนาไปตามลาดบขนตอน สงทเปนปจจยสาคญ
คอการมปฏสมพนธ (Interaction) กบสงแวดลอมตงแตแรกเกด ความรทไดจากการศกษาเดกเลกๆ
กลมหนงสามารถใชแทนเดกทวโลกได พฒนาการเปนสงทมอยแลว ไมคงทและมววฒนาการ
ลกษณะสาคญ 2 ประการในทฤษฎพฒนาการของเพยเจตคอ 1)การเจรญเตบโตทางรางกายเปน
ตวการทนาสพฒนาการทางสมองโดยทกระบวนการของสมองนนมความสมพนธกบพฒนาการทาง
อวยวะ 2) ประสบการณเปนตวการหนงทมผลตอพฒนาการคอ บคลกลกษณะของบคคลเกดจาก
การทบคคลรจกแยกแยะประสบการณของตนเอง โครงสรางความคดความเขาใจจงเปนพฤตกรรม
ทเกดจากการรวมกนของประสบการณทางกาย องคประกอบทกอใหเกดพฤตกรรมดานความคด
ความเขาใจ พฒนาการทางสตปญญา ประกอบดวย 4 องคประกอบคอ 1)วฒภาวะ (Maturation)
หมายถง วฒภาวะทางระบบประสาท 2) ประสบการณทางกาย (Physical-experience) หมายถง
ประสบการณทางกายทเดกมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางกายภาพ 3)การถายทอดทางสงคม
(Social Transmission) หมายถง การอบรมเลยงด และการใหการศกษาแกเดกทมผลตอ
ประสบการณสวนตวของเดก 4) หลกการภาวะสมดล (Equilibration) หมายถง การปรบตวทาง
สตปญญาของบคคลทจะพยายามหาสมดลระหวางตวเดกกบสงแวดลอมโดยใชกระบวนการปรบตว
2 อยางทเกดขนอยเสมอ คอ การดดซมเขาสโครงสราง (Adaptation) คอ กระบวนการหรอวธการท
บคคลรบขอมลหรอสงทไดรบรใหมเขาไปผสมผสานกบความรเดม เดกเคยบบของเลนแลวมเสยง
ตอมา เดกกจะบบของ เลน เพราะคดว าจะมเ สยงอกและการปรบ โครงสรา งความคด
(Accommodation) คอกระบวนการหรอวธการทบคคลปรบโครงสรางความคดใหม เพอใหสามารถ
รบขอมลหรอประสบการณใหมทแตกตางจากประสบการณเดมทมอย เชนเดกเคยดดนมจากเตานม
ของแม ตอมาใชขวดนม เดกตองปรบโครงสรางความคดใหมเพราะขวดนมและจกนมแตกตางจาก
เตานมของแม เดกวย 2-3 ป อยในขนคดกอนปฏบตการ (Preoperational Stage) เดกมพฒนาการ
ทางความคดอยในการนาความรความจาในอดต เรมมความคดเกยวกบการกระทา เรมมการคด
16
สลบซบซอนและความคดนนคานงถงวธการดารงชวตในสงคมทอยดวย และมพฒนาการอยในชวง
ขนยอยท 1 คอ ขนคดกอนมมโนทศน เปนขนหวเลยวหวตอของการทเดกจะเปลยนจากการแสดง
ทาทางมาเปนการใชภาษาแทน ภาษาทเดกพดเปนคาซาและเกยวของกบตนเอง ยงไมสามารถแยก
ตนเองออกจากสงแวดลอมได เดกจะมลกษณะเปรยบเทยบทกอยางใหเขากบการกระทาของมนษย
เชน เหนนารอนเดอดกเรยกวานาไอ (ไอเหมอนคน) การใชภาษาของเสยงจากดอยทการใชคาคา
เดยว แทนความหมายหลายๆความหมาย เรมใชเหตผลบาง แตเปนเหตผลทไมสอดคลองกบ
สภาพการณ ระยะนเดกใชภาษามาก โดยใชในรปแบบตางๆคอ การใชภาษาเปนเครองมอของการ
คดหยงร (Initiative Thought) เพอแสดงความคดเหนของตน การใชภาษาเปนศนยกลางของการ
ตดตอของตวเอง (Egocentrism Communication) เชน เดกชอบทะเลาะกนเพอแสดงความคดวา
ตนเองถก การใชภาษาเปนเครองมอของการตดตอทางสงคม (Social Communication) ทาใหเดก
เขาใจสงแวดลอมภายนอกและพยายามปรบตวใหเขากบสงแวดลอมภายนอก
ภญญดาพชญ เพชรรตน (2549: 27; อางองจาก Piaget. 1986) กลาววา เดกไมไดเกด
มาพรอมความรและความคด เดกเรยนรโลกรอบตวและพฒนาความคดไปตามลาดบขนความ
เจรญเตบโตทางความคดพฒนาไปพรอมกบพฒนาการทางกาย ดงนนภาษาทเดกใชเปนการแสดง
ถงระดบพฒนาการทางสตปญญาของเดก
ประณต เคาฉม (2549 : 68) กลาววา ทฤษฎการรคดของมนษยอยบนพนฐานทาง
ชววทยา สงมชวตทกชนดดารงชวตอยดวยการปรบตวใหเขากบสงแวดลอม (Adaptation) ในขณะ
ทโครงสรางของรายกายถกปรบใหเหมาะสมกบสงแวดลอม โครงสรางของความคดกจะถกปรบให
เหมาะกบความเปนจรงภายนอก (External reality) โดยอาศยกระบวนการประการสาคญคอ การดด
ซมเขาสโครงสราง (Assimilation) และการปรบขยายโครงสราง (Accommodation)
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550:55) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตวา มนษยมความสามารถ
ในการสรางความรผานการปรบตวใหเขากบสงแวดลอมซงเปนกระบวนการทเดกสรางโครงสราง
ตามความคด (Schema) โดยมการปฏสมพนธโดยตรงกบสงแวดลอม 2 ลกษณะ คอ เดกพยายาม
ปรบตวใหเขากบสงแวดลอมโดยซมซบประสบการณ (Assimilation) และการปรบโครงสรางทาง
ปญญา (Accommodation) ตามสภาพแวดลอมเพอใหเกดความสมดลในโครงสรางตามความคด
ความเขาใจ (Equilibration) ความสามารถนเปนสวนสาคญของโครงสรางทางสมองและเนนเรองการ
เรยนรทจะเกดขนได เมอเดกมปฏสมพนธกบเพอนและผใหญ ในการเขาสงคมนนๆ อทธพลของ
ทฤษฎน มบทบาทในการจดประสบการณใหกบเดก คอ ใหเดกเรยนรโดยใหโอกาสเดกในการเลน
สารวจ ทดลอง มโอกาสเลอกตดสนใจและแกปญหาตางๆดวยตนเอง
อาร สณหฉว (2550: 29-30) สรปหลกพฒนาการของเพยเจต โดยแบงระดบพฒนาการ
ของเดกไวในทฤษฎ 3 ชวงอาย แตทจะกลาวถงในวจยน กลาวเพยงชวงทเกยวของกบการประชากร
ทใชในการวจยเทานน ไดแก ระดบพฒนาการความรสกทางอวยวะเคลอนไหว (Sensorimotor
Phase) อาย 0-2 ป และ ระดบพฒนาการทางความคดรวบยอด (Conceptual Thought Phase)
17
1. อาย 2-7 ป วย 0-2 ป (Sensorimotor Stage) หรอเรยกวาขน
พฒนาการความรสก
ทางอวยวะเคลอนไหว (Sensorimotor Phase) เปนวยทมการเตบโตพฒนาอยางมาก ใยประสาท
เพมขนอยางมากในชวงน เดกจะมการเปลยนแปลงทางรางกายอยางมาก เดกเรยนรจากประสาท
สมผสทง 5 และการเคลอนไหวของตนเอง การใหประสบการณเดกวยนตองเปนการใหเดกได
เคลอนไหวรางกาย สมผส มองดสงตางๆ ในระดบขนนยงมข นยอยอก 6 ขน คอ ขนปฏกรยาสะทอน
(Reflexive Phase) ขนแรกนทารกจะมพฤตกรรมสะทอนอยางงาย (Reflex) เชน การดดนว
การไขวควา พฤตกรรมนเปนพฤตกรรมทไมเกยวของกบการเรยนร เกดขนเพอตอบสนองการ
กระตนจากภายนอกโดยอตโนมต ขนพฒนาอวยวะเคลอนไหวดวยประสบการณเบองตน (Primary
Circular Reaction) ทารกในขนนจะใชประสบการณทไดรบเปนแนวทางเคลอนไหวตนเอง
พฤตกรรมการเคลอนไหวทเกดขนในระยะนขาดการประสานงานและมกเปนพฤตกรรมทซาๆงายๆ
และปราศจากจดมงหมาย ความสนใจของทารกจะอยทการเคลอนไหวไมใชทผลของการเคลอนไหว
ไดแก การททารกเลนมอ กามอปดและเปดทาอยอยางนซาๆ หรอ กระตกผาหมซาๆ ขนพฒนาการ
อวยวะเคลอนไหวทมจดมงหมาย (Secondary Circular Reaction)เปนระยะแรกททารกแสดง
พฤตกรรมโดยมความตงใจหรอมจดมงหมาย เรมมพฤตกรรมซาๆ เพราะเกดความสนใจในผลของ
พฤตกรรมนน เชน เตะหรอกระตกเทาเพอใหปลาตะเพยนเคลอนไหว การสนของเลนเชนกระดง
หรอระฆง สนใจเสยงทเกดการสน ทาพฤตกรรมซาๆโดยมความมงหมายพฒนาการขนทเกดขน
เพราะทารกตองการทจะเหนการเปลยนแปลงในสงแวดลอมรอบตว ขนการประสานของอวยวะ
(Coordination of Secondary Reactions) ทารกจะเรมแกปญหางายๆ ใชประสบการณในอดตชวย
ในการแกปญหา ระยะนทารกอาย 8-9เดอน ถง 11หรอ 12 เดอน ถาเอาตกตาซอนไวใตหมอน
ทารกจะผลกหมอนเพอเอาตกตาทซอนอย พฤตกรรมนจะเกดขนอยางมจดมงหมายกอนในระยะน
การผลกหมอนของเดกเปนเพยงความสนใจทเหนหมอนลมลงไป พฒนาการขนท 1 น สงของตางๆ
เรมมความหมายตอทารก ความอยากรอยากเหน ความสนใจในสงตางๆรวมกนกอตวขน เดกเรม
ตนตวตอสภาพแวดลอมมากขน และเรมเลยนแบบคนทอยใกลๆ ขนพฒนาการความคดรเรมแบบ
ลองผดลองถก (Tertiary Circular reactions) เดกเรมจะทดลองพฤตกรรมลองผดลองถก (Trial and
Error) และเรมสนใจในผลของพฤตกรรมใหมทมการทดลองทาดหลายๆแบบ และสนใจทผลท
เกดขนซงตางกบพฒนาการอวยวะเคลอนไหวโดยมจดมงหมายตรงทเดกไมเพยงแตสนใจจะทาซาๆ
แตเปลยนแปลงใหเกดความใหมอยเรอยๆ และเรมมความคดรเรมซงเปนจดเรมตนของการสะสม
กระบวนการความคดความเขาใจ(Cognitive Process) ในระยะตอๆไปของพฒนาการทางสตปญญา
ของมนษยขนพฒนาการโครงสรางสตปญญาเบองตน (Invention of New Means Through
Internal Mental Combinations) ระยะนเปนพฒนาการยอยขนสดทายในระดบพฒนาการเบองตน
เดกเรมแสดงความกาวหนาในระดบสตปญญาและความคด สามารถเรมแกปญหาทตนประสบได
รจกคดวธการแกปญหาโดยไมตองอาศยการลองผดลองถก โดยเหนไดจากการรจกเปดฝากลองทละ
นอยเพอหยบของขางใน เมอเดกเขนรถไปชนกาแพงแลวไปตอไมได เดกจะเดนออมไปอกขางหนง
18
แลวเขนถอยหลงออกมา พฤตกรรมเชนนแสดงถงการทเดกเรมเรยนรความสมพนธของสงแวดลอม
และสามารถทจะอนมานความสมพนธของเหตปละผลได เดกสามารถแสดงพฤตกรรมเลยนแบบ
ผใหญไดโดยอาศยการจาโดยไมตองมตวอยางจรงๆ
2. วย 2-7 ป (preoperational stage) หรอเรยกวา ขนพฒนาการความคดรวบยอด
(Conceptual Thought Phase) เปนวยทสมองกาลงพฒนาอยางรวดเรว เดกวยนมพฒนาการทาง
ภาษามาก การคดแบบสญลกษณ (symbolic thinking) และคดแบบศนยกลางทตนเอง(egocentric
thinking) เดกวยนชอบเลยนแบบผใหญ ชอบเลนบทบาทสมมต เมอปดตาตนเองแลวตนเองไมเหน
ผอนกคดวาผอนไมเหนดวย ชอบซกถามและมการปฏเสธเพอแสดงความเปนตวของตวเอง เดกวย
นตองเพมการพดคย ตอบคาถาม และสงเสรมใหเดกถาม รวมทงสงเสรมการวง ปนปาย คลาน ซง
ชวยใหมการทรงตว อานเขยนไดด วยนเปนวยสาคญทพอแมควรสงเสรมนสยรกการอานใหเดกโดย
อานหนงสอใหเดกฟง กจกรรมการอานททารวมกนทาใหเกดความอบอนทางอารมณ การให
หนงสอเดกดเองโดยไมทากจกรรมอะไรไมคอยมผลตอการสงเสรมนสยรกการอาน เพราะไมม
ปฏสมพนธระหวางผใหญกบเดก
นตยา คชภกด (2551: 371-374) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตวา ขนตอนพฒนาการ
ขนอยกบวฒภาวะของสมองและโอกาสทจะเรยนรจากสงแวดลอมดวยการกระทาและความคดของ
ตนเองทเรยกวา Schema โดยจาแนกเปน การดดซมเขาสโครงสราง (Assimilation) ซงเปนการ
แกปญหาดวยการกระทาในรปแบบเดม และการปรบขยายโครงสราง (Accommodation) เปนการ
แกปญหาโดยการปรบตวและปรบวธการกระทา จาแนกออกเปน 4 ระยะ แตในงานวจยนจะกลาว
เพยง 2 ระยะเทานน ซงเปนชวงทเกยวของกบประชากรทใชในงานวจย
1. วยแรกเกด ถง 24 เดอน ระยะ Sensori-motor วยทารกมพฒนาการรวมเรวทก
ดาน มความสามารถในการรบร จา เลยนแบบ ความสามารถในการเขาใจและแกปญหา
สภาพแวดลอมรอบตว แบงยอยไดอก 6 ระยะ คอ ระยะแรกเกดถง 1 เดอน ระยะ 1-4 เดอน ระยะ
4-9 เดอน ระยะ 9-12 เดอน ระยะ 12- 18 เดอน และ ระยะ 18-24 เดอน ซงระยะสดทายของชวง
นเปนระยะการเรยนรภาษาและการวางแผน เดกเรมรรกคดโยมการวางแผนหรอทดลองกระทาใน
ความคดกอนทจะมการลงมอทาจรงๆ เดกเรมคดถงประสบการณเดมและเลอกวธการกอนทจะลงมอ
ทา เปนการแกปญหาอยางมแบบแผนและมประสทธภาพมากขน เดกวยนเรยนรภาษาอยางรวดเรว
แมนยา เมอสนสดระยะน เดกจะสามารถสอสารกบบคคลทแวดลอมไดมากขน มการประสาน
สมพนธระหวางระบบตางๆของรางกายและความคดดขน ควบคมการเคลอนไหวสวนตางๆของ
รางกายไดดขน วยนเปนวยสาคญของการรากฐานพฒนาการทางบคลกภาพ เปนการปลกฝง
ความคดรวบยอด (Concept) อนเปนพนฐานทจาเปนในการดารงชวต เดกวยนตองไดรบการเอาใจ
ใสอยางถกตอง มโภชนาการทด ไดเรยนรภาษา ไดเลน และเรยนรกบสงแวดลอมและบคคลรอบตว
2. วย 2-7 ป ระยะการคดอยางไมใชเหตผลทสมบรณ (Pre-Operational Period)
พฒนาการทางสตปญญาของวยนเปนไปอยางรวดเรวทงดานการรบร เรยนร และการแกปญหา
นบเปนระยะแกปญหาดวยสงทรบรและจนตนาการของตนเอง และยงไมรจกคดดวยเหตผลท
19
สมบรณ (Pre-Logical) หรอ กอนจะรจกคดไตรตรอง (Pre-Mental Operation) ชวงวย 2-4 ป
ทกอยางขนกบสงทเดกเหน ประสาทสมผสและการตความตามประสา การตดสนใจอาจคลาดเคลอน
เชน เดกเรยกสตว 4 เทาทกชนดวาแมว เพราะจาไดวาคลายกบแมวทบาน แตเมอมการเรยนรจาก
ประสบการณ ไดเหน ไดยนหลากลหาย เดกจะมความคดความเขาใจสงตางๆดขนพฒนาความม
เหตผลอยางมประสทธภาพมากขน สามารถแยกแยะความแตกตางของสงตางๆได สามารถจดกลม
ของสตว มความคดรวบยอดเกยวกบจานวน ตวเลข
พรรณทพย ศรวรรณบศย (2553: 38)กลาวถงการกาหนดหลกของพฒนาการในทฤษฎน
ไว 3 ประการ คอ
1. พฒนาการของเดกเปนไปตามระดบวฒภาวะ (Maturation) เปนกระบวนการท
แนนอนพฒนาการในวยหลงสามารถทานายไดจากพฒนาการในตอนตนพฒนาการของเดกเปนไป
ตามการสะสมการเรยนร (Learning)
2. พฒนาการของเดกเปนไปตามการสะสมการเรยนร (Learning) ทไดจาก
ประสบการณกบสงแวดลอมและการปรบตวเขากบสงแวดลอมของเดก
3. พฒนาการของเดกเกดขนจากการผสมผสานระหวางทฤษฎวฒภาวะ
(Maturational Theory) และทฤษฎการเรยนร (Learning Theory)
ศรเรอน แกวกงวาน (2553: 54-55) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตวาพฒนาการของเดกตาม
ทฤษฎนจะพฒนาไปเปนชดและเปนขนตอน เมอเดกพฒนาถงขนตอนหนงกจะมปฏสมพนธกบ
สงแวดลอมอยางหนง พฒนาการในขนตนจะเปนฐานใหมพฒนาการในขนตอๆไปเปนกระบวนการ
ตอเนอง สรปในชวงวยทเกยวของกบงานวจยไดดงน
1. ขนใชสมผสและกลามเนอ (Sensorimotor Period) ตงแตแรกเกดถง 2 ป ลกษณะ
พฒนาการเดน คอ รวาสงของเปนวตถทแตกตางจากตวเดก รจกแสวงหาสงเรา รจกจาสงทนาสนใจ
ภาษาพดในวยนยงพฒนาไมเตมท เขาใจเรองราวโยการใชการเคลอนไหวและประสาทสมผส รวา
วตถทมอยไมสญหายไป ความเฉลยวฉลาดสงเกตไดจากการกระทาทเหนได มโลกทศนอยกบ
เหตการณเฉพาะหนา ไมเขาใจโลกตามความเปนจรง
2. ขนกาหนดความคดไวลวงหนา (Pre-Conceptional Thought Period)
อาย 2-4 ป มลกษณะเฉพาะวยคอคดเอาแตใจตว ไมเขาใจความคดของผอน เหนความเหมอนแต
ไมเหนความแตกตาง ถาเดกเหนวตถ 2 อยางมความคลายกนในบางลกษณะ วตถนนยอม
เหมอนกนในลกษณะอนๆทงหมดดวย เดกใชเหตผลจากการรบรเปนแมบท ยงแกปญหาโดยใช
เหตผลไมคอยได
ในตางประเทศ นกการศกษากลาวถงทฤษฎของเพยเจตกบการเรยนรการอานของเดก
ปฐมวยไวดงตอไปน
รดเดล (Ruddell. 2002: 46-47 อางองจาก Piaget. 1967; Piaget & Inhelder.1969;
Damon.1984) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตกบการอานวา เดกเลกเปดหนาหนงสอไปโดยอานออก
เสยงคาทมความสมพนธกบภาพไปดวย เดกมแนวโนมทจะเรยนรส งใหมมากขน คนเราเรยนรส ง
20
ใหมทมอยใน สกมมา (Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation) เรยนรส งใหมเขามาแทนทความร
เดม เปนสกมมาใหมทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสด ถอเปนการสมดล (Equilibration)
เชน เดกกบหนงสอภาพไดโนเสารเลมแรก ครงแรกเดกอาจบอกวาไดโนเสารคอหมา แตเมอมการ
เรยนรเพมเตมวาสงนเรยกวาไดโนเสาร เดกกจะสรางความรใหมเชอมโยงประสบการณเดม โดยนา
Doggie รวมกบ Dinosaurs เปน Dinnie เปนตน ในสวนนเพยเจตอธบายวาเปนความสมบรณใน
การแสดงออกระหวางสตปญญากบการเรยนรจากสงแวดลอมซงมความจาเปนมากและไมกอใหเกด
ความขดแยงในใจของเดก เรยกวา การสมดล (Equilibration) ดงนนในชวงวย Sensorimotor
Stage และ Preoperational Stage ตองมการพฒนาภาษาทกดานพรอมกบการเรยนรดวยการ
เคลอนไหว รวมทงสงเสรมพฒนาการดานการอานทถอเปนสงสาคญสาหรบวยนแตตองเรยนรผาน
การระทา ฟง ด ดม ชม สมผส
ทอมปนส (Thompkins. 2003: 4) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตวา ทฤษฎนอธบายถงการ
เรยนรโดยการปรบโครงสรางทางสตปญญาของเดก ใหความสาคญกบสงแวดลอมซงทาใหเดกเกด
การเรยนร มหลกการคอ เดกตองเปนผลงมอทา เดกตองไดรบการแนะนาใหเกดการเรยนรใหมเดก
ตองจดการและผสมผสานขอมลในสกมมา
ทฤษฎของเพยเจตสามารถประยกตใชกบการเรยนรการอานของเดกได มผศกษาการ
เรยนรอานตามทฤษฎของเพยเจตไวดงตอไปน
ทอมปนส (Thompkins, Gail E. 2003: 4) กลาวถงทฤษฎของเพยเจตกบการอานวา
การทเดกอานหนงสอโดยมงไปทความเขาใจในการสรางความหมาย จากการใชวธการรวบรวม
ขอมล อานหนงสอตามขอมลเดมทมอย การทเดกสนใจในระหวางการอานจะทาใหเดกเหน
ความสาคญของตวอกษรบนหนาหนงสอ สรางความหมายไวในสมอง กระบวนการนจะชวยใหเดก
เกดการเรยนรในเวลาเดยวกน รปแบบการโตตอบของผใหญและเดกนามาใชในการอานได เดกจะ
อานไดเองโดยอตโนมต โดยใชหลกการ คอ เดกใชความรเดมและเรยนรคาใหมทอาน เดกใชทกษะ
การบงชคาและทาความเขาใจสงทอาน ผใหญเปนผชวยใหเดกอานได
สรป คนเราเรยนรส งใหมทมอยใน สกมมา (Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation)
เรยนรส งใหมเขามาแทนทความรเดม เปนสกมมาใหมทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสดถอเปน
การสมดล (Equilibration) การทเดกอานหนงสอโดยมงไปทความเขาใจในการสรางความหมาย
จากการใชวธการรวบรวมขอมล อานหนงสอตามขอมลเดมทมอยการทเดกสนใจในระหวางการอาน
จะทาใหเดกเหนความสาคญของตวอกษรบนหนาหนงสอ สรางความหมายไวในสมอง
กระบวนการนจะชวยใหเดกเกดการเรยนรในเวลาเดยวกน
1.2 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner’s Theory of Discovery
Learning) ทฤษฎของบรเนอร กลาวถงอนทรย (organism) รบรและเรยนรสงตางๆ โดยความ
เจรญเตบโตของสตปญญา เนนความสาคญในการพบสงจงใจในการเรยนร ครสามารถสอนวชา
21
ตางๆ ซงจะเปนวชาอะไรกไดไดผลดใหแกเดกทอยในขนพฒนาการใดกได แตการเรยนรตองเปน
การคนพบดวยตนเอง(Learning by discovery) การเรยนรเปนกระบวนการทเกบเกยวกบ
ประสบการณรอบตวเอง และใชประสบการณทเกบรวบรวมไวนนเปนเครองมอ ความรเปน
กระบวนการมใชผล (Knowing is process not a product) สามารถสรปทฤษฎของบรเนอรไดดงน
หลกการของทฤษฎ คอ มนษยเลอกทจะรบรส งทตนเองสนใจและกระบวนการเรยนรเกด
จากกระบวนการคนพบดวยตนเอง (discovery learning) มนษยมข นการเรยนรจากภาพแทนของ
จรง (enactive stage) ขนการเรยนรจากของจรง (iconic stage) และขนการเรยนรสญลกษณและ
นามธรรม (symbolic stage) การเรยนรทไดผลดทสด คอ การใหผเรยนคนพบการเรยนรดวยตนเอง
โดยอาศยพฒนาการทางสตปญญา นกการศกษาไทยกลาวถงหลกการของทฤษฎพฒนาการทาง
สตปญญาของบรเนอรไวดงตอไปน
สขม เฉลยทรพย (2531: 114-115) กลาวถงการสอนแบบ “Discovery Approach” โดยม
ความคดเกยวกบการสอนวาในการสอนเรามงหวงทจะสอนใหคนมสวนรวมในกระบวนการตางๆ ท
จะกอใหเกดการเรยนรเราสอนเนอหา แตมใชเพยงการทองจาแตสอนเพอจะชวยใหไดผลผลต
แนวความคดเกยวกบการอานตามทศนะของบรเนอรเปนการผสมผสานกระบวนการตางๆ 3
กระบวนการตอไปนเขาดวยกน ซง ทง 3 กระบวนการนนอาจเกดขนโดยเรยงลาดบดงตอไปน
1. ขนคนหาความร (acquisition) ขนคนหาความรจากการอานใหม ๆ เขาแทนท
ความรเกาเปนการจดระเบยบโครงรางของความรจากการอานความรใหม ๆ เขาไปแทนทความรเกา
หรอเปนการจดระเบยบความรทไดรบมาใหเปนระเบยบมากขน
2. ขนดดแปลงความร (transformation) ขนดดแปลงความร เปนกระบวนการ
เปลยนแปลงขาวสารความรทไดรบมาจากการอานนนใหเกดประโยชนตอประสบการณหรอ
สถานการณใหมๆ หรอเกดความคดใหมๆ หรอ เกดแนวความคดใหมๆ ทจะจดโครงรางของ
ระเบยบขาวสารความรเดมนนเพอใหสมพนธ และตอเนองกบความรสถานการณความรใหม
3. ขนประเมนผลความร (evaluation) ขนประเมนผลความรเปนกระบวนการท
ตอเนองกบขอ 2 โดยผเรยนหรอผอานจะประเมนวา สงทเปลยนแปลงไปนนเปนสงทดหรอไมดหรอ
ทาใหเกดการเรยนรทกาวหนามากขน หรอไมเพยงใด ดงนนเมอผอานอานไปแลวไดความรใหมวา
การทาขนมไมใหบดงายนนทาไดอยางไร เมอทราบแลวกนามาดดแปลงกบความรเกาทผอานรเพยง
วาการทาขนมนนทาไดอยางไรและเมอมาถงขนประเมนผลกพอสรปไดวาควรจะลดสวนผสมอะไร
และเพมสวนผสมอะไร จากความรเกาและความรใหมทไดมาทงสองอยางนนมา ประเมนผลลพธ
ครงสดทายอกครงเพอไมใหขนมนนบด
ทศนา แขมมณ (2545: 18) กลาววา มนษยเลอกทจะรบรสงทตนเองสนใจและ
กระบวนการเรยนรเกดจากกระบวนการคนพบดวยตนเอง (discovery learning) มนษยมข นการ
เรยนรจากภาพแทนของจรง (enactive stage) ขนการเรยนรจากของจรง (iconic stage) และขนการ
เรยนรสญลกษณและนามธรรม (symbolic stage) การเรยนรทไดผลดทสด คอ การใหผเรยนคนพบ
การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรเกดขนไดจากการทคนเราสามารถสรางความคดรวบยอด และเกด
22
การคดแบบหยงร (intuition) ขน โดยแรงจงใจภายในเปนปจจยสาคญทจะชวยใหผเรยนประสบ
ผลสาเรจในการเรยนร
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 60) กลาวถงทฤษฎของบรเนอรวา พฒนาการและการ
เรยนรของเดกเกดจากกระบวนการภายในอนทรย เนนความสาคญของสงแวดลอมและวฒนธรรมท
แวดลอมเดก ซงจะพฒนาไดดเพยงใดขนอยกบประสบการณและสงแวดลอมรอบตวเดก เนน
หลกการกระบวนการคด 4 ขอ คอ แรงจงใจ (Motivation) โครงสราง (Structure) ลาดบความ
ตอเนอง (Sequence) การเสรมแรง (Reinforcement)
พรรณทพย ศรวรรณบศย (2553: 185) กลาวถงลาดบขนพฒนาการทางสตปญญาของบ
รเนอรสามารถแบงไดเปน
1. ขนพฒนาการเอนเนกทฟ (Enactive Representation)ขนพฒนาการระยะนเปนขน
พฒนาการทตรงกบระดบพฒนาการความรสกทางอวยวะเคลอนไหว (the sensory-motor phase)
ของเพยเจต ประมาณตงแตแรกเกดถงประมาณ 2 ป เปนขนของพฒนาการทางสตปญญาความคด
กอนระยะเวลาทเดกออนจะพดหรอใชภาษาไดสตปญญาความคดของเดกในวนนแสดงออกโดยทาง
กรยากรรม (actions) เดกสามารถแกปญหาไดแมวาไมสามารถทจะอธบายดวยคาพด เดกในวยน
จาเปนตองมโอกาสทจะสามารถทจะปะทะกบสงแวดลอมดวยตนเอง และแสดงพฤตกรรม เพราะการ
ปะทะกบสงแวดลอมเปนสงจาเปนสาหรบพฒนาการดานสตปญญาและความคด
2. ขนพฒนาการไอโคนก (lkonic Representative)ขนพฒนาการระยะนมลกษณะ
คลายกบระยะขนพฒนาการกอนเกดความคดรวบยอดอยางใชเหตผลของเพยเจต (pre-conceptual
phase) (อายประมาณ 2-4 ป) เดกในระยะนเมอเหนสงเราจะเกดการรบรและเกดภาพในสมอง มก
มองอยแงเดยวและไมสามารถเหนแงอน เมอยงโตขนกยงมความชานาญในการสรางยงขน เพอเปน
ประโยชนในการเลยนแบบ (identification) เดกเรมทจะสามารถใชภาษาและเขาใจความหมายของ
สญลกษณ สามารถเรยกบางสงบางอยางรอบๆ ตวแตการใชภาษาของเดกมกจะใชภาษาทเกยวของ
กบตวเอง เดกจะมองโลกและเขาใจสงตางๆ ในแงทตนเองสามารถจะรบรส งแวดลอมและไมสามารถ
จะเขาใจความหมายของตวเลอก(alternative) นอกจากน เดกขนนไมสามารถจะตงเกณฑในการ
แยกหมอยางถกตองเดกจะแยกตามการรบรในชวตจรง เชน จะนาสนขรวมอยกบคน เพราะสนขเปน
สตวเลยงทพวพนอยกบคนมาก จงสามารถสรปลกษณะของพฒนาการในวยนไดดงน ความคด
ตายตว (stuck) งายตอการชกจง (autistic) ไมมระบบ (diffuse) รปธรรม (concrete) ตนเปน
ศนยกลาง (egocentric) ซกซน (unsteady attention) ตองมการชแนะทแนนอน (organized around
the cues)
3. ขนพฒนาการซมโบลก (symbolic Representative) ตรงกบขนพฒนาการใกลเกด
ความคดรวบยอดอยางใชเหตผล (intuitive phase) ของเพยเจต เดกเขาใจลกษณะของสงเราไดด
ขนเพราะเดกสามารถแยกลกษณะของตวเลอก (alternative) ไดอยางรวดเรว ทงยงสามารถสรป
หรออภปรายขอสรปทงทส งเราเปนนามธรรมและเปนสญลกษณ ทงใชภาษาเปนเครองมอในการคด
ไดดดวย เมอเดกมความสามารถเชนน บรเนอรหมายความวาเดกมพฒนาการทางสตปญญา
23
นอกจากนนกวชาการศกษาตางประเทศ กลาวถงทฤษฎของบรเนอรไว ดงน
รคาโด (Ricardo. 2003: 65) กลาวถงทฤษฎของบรเนอรประกอบดวยขนพฒนาการ
3 ระดบ ระดบพฒนาการความรสกทางอวยวะเคลอนไหว (Sensory motor phase) ระดบพฒนาการ
ความคดรวบยอด (Conceptual thought phase) ระดบพฒนาการความเขาใจอยางมวจารณญาณ
(Format operations) เนนพฒนาการในระยะพฒนาการความคดรวบยอด ซงยงแยกออกเปน 3 ขน
คอ ขนพฒนาการกอนเกดความคดรวบยอดอยางใชเหตผล (pre-conceptual phase)ขนพฒนาการ
ใกลเกดความคดรวบยอดอยางใชเหตผล (intuitive phase) ขนพฒนาการเดความคดรวบยอดอยาง
ใชเหตผลเปนรปธรรม(concrete operations)
จากแนวคดทฤษฎตามทกลาวมา สามารถนามาใชในการจดกจกรรม มหลกการดงน คร
ควรวเคราะหและจดโครงสรางเนอหาสาระการเรยนรใหเหมาะสมกบระดบขนพฒนาการทาง
สตปญญาของผเรยน ครควรจดกจกรรมการเรยนรทใหผเรยนไดคนพบการเรยนรดวยตนเอง เพราะ
จะเปนการเรยนรทมความหมาย ครควรสงเสรมใหผเรยนคดอยางอสระ เพอชวยสงเสรมความคด
สรางสรรคของนกเรยน ครควรสอนใหเดกเกดความคดรวบยอด ครควรสรางแรงจงใจภายในใหเกด
ขนกบผเรยน เพราะเปนสงจาเปนในการเรยน
สรป จากการศกษาทฤษฎของบรเนอรสามารถนาทฤษฎมาใชในงานวจยน คอ
พฒนาการทางสตปญญาซงเกดจากการทเดกลงมอกระทาและคนพบความรดวยตนเอง(discovery
Learning) โดยอาศยองคประกอบทเสรมสรางพฒนาการทางสตปญญาคอพนธกรรม (Genetic
Factors) ภาษาศาสตร (Linguistic Factors) และวฒนธรรม (Cultural Factors) การเรยนรจะเปนไป
ดวยดเมอเดกไดปฏสมพนธกบสงแวดลอม การเตบโตทางปญญา คอ ความสามารถในการใหขอมล
เกยวกบตนเอง ผอนโดยใชคาและสญลกษณแทนสงทเกดจากประสบการณ ไดแก ขนพฒนาการ
เอนเนคทฟ (Enactive Representation) เดกตองไดโอกาสในการปะทะสงแวดลอมดวยตนเอง ดวย
การสมผสจบตอง ขนพฒนาการไอโคนค (Iconic Representation) เมอเหนสงเราเกดการรบร เกด
ภาพในสมอง ยงสรางภาพในสมองไดมากยงด และเรมเขาใจความหมายของสญลกษณ สามารถ
สรางมโนภาพ (imagery)ในใจได เดกสามารถใชรปภาพแทนของจรง รจกสงของจากภาพ ขน
พฒนาการซมโบลค (Symbolic Stage) เดกเรมเรยนรความสมพนธของสงทเหนพฒนาความคดรวบ
ยอดของสงทเหน การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกมความเหมาะสมในระดบพฒนาการของวย
เตาะแตะเพราะเดกอยในวยทเมอเหนสงเราจะเกดการรบรและเกดภาพในสมอง การสรางภาพใน
สมองบอยขนจะเกดความชานาญมากขนซงเปนพนฐานของการอานและการเรยนรตางๆ แตการ
เรยนรนนตองเปนกระบวนการเรยนรเกดจากกระบวนการคนพบดวยตนเอง (discovery learning)
การจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกจงตองใหความสาคญกบการเรยนรภาพแทนของจรง
เรยนรจากของจรงใหมากทสดและใหความสาคญกบการคนพบดวยตนเอง เพราะเดกอานโดยใชคา
แทนสญลกษณทเกดจากประสบการณจรง สรางภาพในสมองแทนของจรง โดยใชกระบวนการ
เรยนรการอานตงแตขนคนหาความร (acquisition) จากการอานหนงสอหรอรจกสงใหมๆทมอยใน
24
หนงสอ ขนดดแปลงความร (transformation) คอ การนามาใชในสถานการณตางๆได และขน
ประเมนผลความร(evaluation) วาทาใหตนเองรอะไรเพมขน
1.3 ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของไวกอตสก (Vygotsky’s
Sociocultural Theory) แนวคดของไวกอตสกใหความสาคญกบ “พนทรอยตอพฒนาการ และ
การเสรมตอการเรยนร พนทรอยตอพฒนาการ” ซงเปนระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรง
กบระดบพฒนาการทสามารถเปนไปได เดกสามารถแกปญหาทยากเกนกวาระดบพฒนาการท
แทจรงของเขาได หากไดรบการแนะนาชวยเหลอหรอไดรบความรวมมอจากผใหญทมความสามารถ
มากกวา การเสรมตอการเรยนรเปนบทบาทผสอนในการสงเสรมพฒนาการของผเรยนและ
เตรยมการชแนะหรอใหความชวยเหลอเพอใหผเรยนไปสพฒนาการในระดบทสงขน
หลกการของทฤษฎกลาวถงความสาคญของการชวยเหลอในการพฒนาสตปญญาของเดก
จากผทมความสามารถมากกวาโดยอาศยการมปฏสมพนธทางสงคม พนทรอยตอพฒนาการ (Zone
of Proximal Development) เปนหนงในมโนทศนของไวกอตสกทมชอเสยงเปนอยางมาก อธบาย
เกยวกบความสมพนธระหวางการเรยนรและพฒนาการ และเปนทรจ กเปนอยางดในวงการ
การศกษาของเดกปฐมวยและพฒนาการเดกวาเดกเรยนรและพฒนาความคดความเขาใจตนเองได
อยางไร นกการศกษาไทยกลาวถงหลกการของทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของไว
กอตสกไวดงตอไปน
นตยา คชภกด (2551: 370-371) กลาวถงหลกการพฒนาการทางสตปญญาของ
ไวกอตสกวา ทฤษฎนเนนการทเดกเรยนรเพมขนจากการชนาของผใหญหรอเดกทโตกวา
(Scaffolding) ซงชวยใหเดกเรยนรไดอยางกวางขวาง (assisted discovery) โดยเฉพาะในดาน
ภาษา
ศรเรอน แกวกงวาล (2553: 60) กลาววา แนวคดทโดดเดนของไวกอตสก ม 3 ประการ
คอ
1. มนษยมความสามารถในการสรางเครองมอตางๆและสญลกษณตางๆ ทาให
มนษยมวฒนาการทางอารยธรรมและวฒนธรรม ซงมผลตอวธคด แผนพฒนาการและการดารงชพ
ของมนษยในสงคมนนแลแผขยายไปสสงคมอน
2. ภาษามความสาคญตอพฒนาการมนษยในแงบคคลและสงคมหลายทศทาง
ภาษาเปนสอใหคนไดตดตอสมพนธสอสารทงความรสกสวนตว ความรความคด และวทยาการตางๆ
ภาษาเปนสอถายทอดมรดกทางวทยาการและวฒนธรรมจากคนในสงคมหนงไปยงสงคมหนง จาก
คนรนหนงไปรนถดไป 3. ภาษาเปนระบบสญลกษณทเพมพนพฒนาการทางสตปญญาระดบบคคล สงคม
และอารยธรรมของโลก หากปราศจากภาษา มนษยกจะใชความคดและสงคมเทยบเทาลง
25
การเรยนรภาษา ภาษาเปนเครองมอหรอสญลกษณใหเดกไดแสดงความคดออกมาและ
การเรยนรภาษาของเดกกยงขนอยกบสงแวดลอมและกระบวนการทางสงคม จดเรมตนของการ
เรยนอานเขยนของเดกมาจากการเลนเชงจนตนาการและสญลกษณซงชวยใหเดกแทนทวตถดวย
สญลกษณ อนเปนการจดเตรยมไปสการอานเขยนจรงมผกลาวถงการเรยนรภาษาตามทฤษฎ
พฒนาการทางสตปญญาและภาษาของไวกอตสกไวดงตอไปน
สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 5) กลาววา ภาษาของเดกเกดขนได
จากการปฏสมพนธกบบคคลใกลเคยง เชน พอ แม เพอน คร และอทธพลของบรบทสงรอบตวเดก
การชวยเหลอและลงมอทา เปนขนตอน ผานการเลนและกจกรรม ชวยใหเกดการเรยนรภาษาผาน
การใชสญลกษณ
ทอมสน (2546: 18) กลาววา เมอผใหญเขาใจโลกโดยผานการกอรปความคดนนเปน
กระบวนการสรางสรรค ซงไมสามารถเรยนรไดดวยการทองหรอดวยการอธบายอยางเปนธรรม
(artificial explain) เมอเดกไดยนถอยคาทไมเขาใจ ครงแรกในบรบทหนงและตอมาในอกบรบทหนง
จะเรมเขาใจความคดใหมบาง ในทสดแลวจะทาสงนนใหกลายมาเปนของตนเอง การพยายามจะ
อธบายความคดใหมใหเดกฟงกจะเปนเรองไรผลและเปนไปไมไดเชนเดยวกบการสอนเดกใหเดน
โดยการอธบายหลกการทรงตว เดกซมซบเอาความคดตางๆมาแบบสาเรจรปโดยไมไดม ”ประวต
ภายใน” พวงตดมาแตอยางใด แตการกอรปความคดมไดเกดขนอยางเปนอตโนมต แตกอเกดขน
จากการกาหนดเปาหมายใหกบทางออกในการแกไขปญหา
ครส (Krauss. 1996: 14-16) กลาวถง พนทรอยตอพฒนาการวา เปนพนททอยระหวาง
ระดบของการแสดงพฤตกรรมโดยไดรบการชวยเหลอกบการทางานทเดกทาอยางอสระตามลาพง
พนทรอยตอของพฒนาการนไมมความคงทไมมความแนนอน แตจะแปรเปลยนไป ในความ
แปรเปลยนนนทาใหเดกกลายเปนผทมความสามารถในการเรยนรมากขนและมความเขาใจในความ
ซบซอนของมโนทศนและทกษะตางๆ มากยงขน อะไรกตามทเดกไดรบการชวยเหลอในอดตจะ
กลายมาเปนการทางานอยางอสระตามลาพงในปจจบน และเมอเผชญกบสถานการณการเรยนรใหม
จากทเคยทางานอยางอสระตามลาพง กจะกลายมาเปนการทางานทตองไดรบความชวยเหลอจาก
ผเชยวชาญกวาวงจรนกจะเกดขนตอเนองซาไปซามาเพอการไดมาซงความร ทกษะ กลวธ หรอ
พฤตกรรมการเรยนรอนๆ ทมคณภาพสงขน โครงสรางทดของเปาหมายในการเรยนพนทรอยตอ
ของพฒนาการ (Zone of Proximal Development) คอพนทระหวางพฒนาการทเปนจรง (Actual
Development Level) กบ ระดบพฒนาการทสามารถเปนไปได(Potential Development Level)
ซงเดกตองไดรบการชวยเหลอสนบสนนจากผใหญ กระบวนการ ZPD เรมจากการมปฏสมพนธทาง
สงคม ครมบทบาทในการสนบสนนการเรยนรของเดก โดยใชปจจย 3 ประการ คอ 1)ครตองทา
หนาทสงเสรมและขยายการเรยนรของเดกโดยการสนบสนนการมปฏสมพนธ การรวมมอกนในการ
ตระหนก เขาใจและทาใหเกดความชานาญ 2) ครตองมบทบาทในการสงเสรมอยางยดหยน
3)ครตองสนบสนนในเรองทจาเปนเทานน
26
แชฟเฟอร (Shaffer. 1999: 259-260) กลาววา การพฒนาจากความรความเขาใจจากมโน
ทศนโดยธรรมชาตไปสมโนทศนทเปนระบบ จะตองอาศยสอกลางทมความหมาย (Mediation) ดงน
1. ภาษา (Language) ไวกอตสกไดแสดงทศนะไววา ภาษาเกดขนครงแรกเปนภาษา ทไมไดแสดงถงความคด เปนชวงระยะเวลาทความคดกบภาษาไมมความสมพนธกน แตเมอเดกม
พฒนาการมากขน ความคดกบภาษาจะเรมมความสมพนธกนมากขน ความคดถกแสดงใหเหน
ออกมาผานทางภาษา ซงภาษาทแสดงออกมาจะมความเปนเหตเปนผลมากขนกเปนผลสบเนอง
จากการใชความคดทมากขน ดงน น ภาษาจงเปนเครองมอในการพฒนาความคด และใน
ขณะเดยวกนเรากพฒนาภาษาโดยผานทางการคดดวยเชนกน ความสมพนธทเออประโยชนซงกน
และกนน ทาใหเกดความเชอทวาพฤตกรรมทางสงคมซงเกยวของกบการใชภาษา สามารถนาไปส
การเพมพฒนาการทางความคดได เดกใชภาษาในการสอสารความคดระหวางบคคล และสอสารกบ
ความคดของตนเองดวยการพดกบตนเอง (Inner Speech) ตวอยางเชน เดกอาย 4 ขวบ ผซงเพง
ไดรบจกซอวรปภาพเปนของขวญวนเกด เขาพยายามตอจกซอวแตกทาไมสาเรจ ในขณะทตอ
ชนสวนกจะพดกบตนเองไปพรอมๆ กน ราวกบวามคนอนรวมทางานดวย จนกระทงพอเขามาม
สวนรวม พอนงขางๆ เขาและใหคาแนะนาวาควรจะตองวางชนสวนตรงสวนทเปนมมกอน ถา
ชนสวนนนมสวนทเปนสแดงกใหหาชนสวนอนๆ ทมสแดงรวมอยดวย ถาเดกดเหมอนวากาลงม
ความคบของใจ พอจะแสดงตวอยางโดยการตอชนสวนสองชนทเปนภาพเนอเดยวกน พรอมทง
อธบาย จนกระทงเดกตอจกซอวจนสาเรจ พอใหคาพดททาทายใหเขาตอจกซอวภาพนอกครงดวย
ตวของเขาเองตามลาพง เขาเรมตนดวยการแบงชนสวนจกซอวออกเปนกลม สเดยวกนกกองไวเปน
พวกเดยวกน จากนน พอคอยๆถอยหลงออกมาปลอยใหเดกทางานอยางอสระมากขนเรอยๆ การท
เดกพดไปพรอมกบททากจกรรม ไวกอตสกอธบายวา เดกเรมตนจากการสอสารกบบคคลอน แลว
กลายมาเปนการสอสารกบความคดของตนเองโดยการพดกบตนเอง ตอมาเมอเดกไดสรางความร
และเพมพนความเขาใจในสงตางๆ มากขน เสยงทเปลงออกมาจากการพดกบตนเองจงคอยๆ เงยบ
ไป กลายเปนการสอสารภายในกระบวนการคดของเดกเทานน ซงขณะทเดกกาลงใชความคดแสดง
วาเดกกาลงสรางความรความเขาใจภายในตน (Internalization) ขน อนเปนการสรางความหมาย
ใหมขนจากภายในตน โดยใชความคดของตนตความหมายของภาษาหรอปรากฏการณตางๆ เพอ
ทาใหความรความเขาใจของตนเองมความชดเจนยงขน ฃ จากตวอยางทเดกตอจกซอว การทเดก
พดออกมาในขณะททากจกรรม จงเปนสงทสะทอนใหเหนวา ในขณะนนเดกกาลงคดอะไรอยในใจ
หรอพยายามสรางความรความเขาใจใหกบตนเอง ซงไวกอตสกอธบายวาขณะนนเดกกาลงสราง
พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) ขน
2. ปฏสมพนธทางสงคม (Social Interaction) ทารกเกดมาพรอมกบพนฐานทาง
ความคดความเขาใจกบสงตางๆ ในระดบตา (Lower Mental Functions) คอ มความใสใจ การรสก
การรบร ความจา ทไมซบซอน เนองจากขดจากดทางชวภาพ การมจนตนาการหรอบนทก
ประสบการณใหอยภายในความทรงจาอาจยากเกนกวาความสามารถของเดกทจะสามารถทาได แต
การทเดกมปฏสมพนธทางสงคม (Social Interaction) กบพอแม คร และคนอนๆ ทใหความเอาใจใส
27
ดแล ชวยเหลอแกเดก จะชวยทาใหเดกไดสรางและเดกสามารถเรยนรไดอยางไมมขดจากดขนอย
กบบรบททางสงคมทจะเออใหเดกเกดปฏสมพนธกบบคคลรอบขาง ความชวยเหลอในพนทรอยตอ
พฒนาการนนนอกจากจะเปนปฏสมพนธระหวางผเชยวชาญกบผเรมฝกหด เมอผเชยวชาญม
ความสามารถมากกวาไดชวยเหลอผเรมฝกหด รวมไปถงการรวมมอทางสงคมในการทากจกรรม
ดวย ซงไมใชเพยงเดกตองการผใหญทคอยใหความชวยเหลอเทานน เดกสามารถเรมกจกรรมใน
พนทรอยตอพฒนาการระดบทสงขนไดจากการมปฏสมพนธทางสงคมกบเพอนหรออาจจะกบเดกท
อยในระดบพฒนาการทตางกน หรอแมกระทงกบเพอนในจนตนาการ สาหรบการสรางปฏสมพนธ
ระหวางผสอนกบผเรยนนน ผสอนอาจทาไดหลายอยาง เชน ผสอนอาจแสดงการพดเปนนยหรอ
เพยงแคบอกใบ สรางเงอนไขในการเรยนรบางอยางขนมา การถามคาถามนา การบอกใหผเรยน
ทบทวนสงทไดพดอธบายไปแลว การถามผเรยนวาเขาใจอะไรบางจากการเรยนรเปนระยะๆ การ
สาธตประกอบการอธบายซงบางงานอาจจะสาธตบางสวนหรอบางงานกอาจะสาธตใหเหนทงหมด
การจดสงแวดลอมทเอออานวยตอการเรยนร การฝกหดทกษะเฉพาะอยางทจาเปนสาหรบผเรยน
สาหรบการเรยนร นอกจากน พฤตกรรมการมปฏสมพนธทางสงคมยงรวมไปถงการโตตอบพดคย
กบบคคลซงไดนาเสนอผลงาน หรอแมกระทงขณะทเดกกาลงจนตนาการ แลวกาลงพยายาม
ถายทอดความคดออกมาเปนคาพดเพออธบายบางสงบางอยางใหแกเพอน
3. วฒนธรรม (Culture) เดกจะปรบเปลยนความคดความเขาใจไปตามประสบการณท
ไดรบจากสงคมและวฒนธรรมจนกระทงสรางความรข นมา ทาใหเดกมกระบวนการทางปญญาใน
ระดบทสงขน (Higher Mental Functions) ซงแตละวฒนธรรมจะถายทอดลกษณะเฉพาะของความ
เชอและคานยมในวฒนธรรมนนไปสเดกๆ ทาใหเขารวา เขาคดอะไร และควรคดอยางไรจงจะ
เหมาะสม เชน เดกทอยนอกระบบการศกษา แมวาจะไมสามารถคดคานวณตวเลขดวยวธการทเปน
ขนตอนและเปนระบบเหมอนกบเดกทเรยนอยในโรงเรยน แตเดกเหลานนกมความเขาใจเกยวกบตว
เลขทจะตองใชในชวตประจาวนในแบบฉบบของเขา รจกใชตวเลขในการเจรจาตอรองหรอการ
บรหารความเสยง เพอใหเขาสามารถเอาตวรอดจากการถกคกคามตางๆ ได ซงเดกทเรยนในระบบ
การศกษาอาจยงไมมความเขาใจในเรองนดเทากบเขา ทเปนเชนนเพราะเดกทงสองกลมอยคนละ
บรบทเชงสงคมวฒนธรรม
4. การเลยนแบบ (Imitation) บทบาทของการเลยนแบบมความสาคญตอการเรยนร
และพฒนาการ เชน ถาเดกกาลงเกดอปสรรคในการแกโจทยปญหาทางคณตศาสตร ครจงแกปญหา
ใหเหนเปนตวอยางบนกระดานดา ในขณะนนเดกอาจจะเลยนแบบวธการแกปญหาของคร โดยสราง
ความเขาใจขนภายในตนเอง แตถาครใหแกปญหาคณตศาสตรทยากขน อนเปนการขยายสงท
เรยนรแลวไปสสงทเรยนรใหม เดกอาจจะยงไมสามารถเขาใจไดในขณะนน ครจงจาเปนตอง
แกปญหาโจทยคณตศาสตรลกษณะนหลายๆ ครง เพอใหเดกคอยๆ เลยนแบบวธการแกปญหา
อยางคอยเปนคอยไป
28
5. การชแนะหรอการชวยเหลอ (Guidance or Assistance) การชแนะหรอการ
ชวยเหลอ เปนการรวมมอทางสงคม (Social Collaborative) ทสนบสนนใหพฒนาการทางความร
ความเขาใจเกดการเจรญงอกงาม ไวกอตสกจะเนนไปทการมบคคลทมความเชยวชาญกวาอาสาท
จะมสวนรวมใหความชวยเหลอในสถานการณการเรยนรโดยใหการดแลเอาใจใสและปรบปรงผเรยน
ทเรมฝกหด การจดเตรยมสงทจะชวยสนบสนนเพอใหผเรยนเพมความรความเขาใจในการแกปญหา
เรยกวา “การเสรมตอการเรยนร” (Scaffold)
6. การเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) หมายถง บทบาทเชงปฏสมพนธระหวาง
ผสอนกบผเรยน ทใหการชวยเหลอดวยวธการตางๆ ตามสภาพปญหาทเผชญอยในขณะนนเพอให
ผเรยนสามารถแกปญหานนดวยตนเองไดโดยเปนการจดเตรยมสงทเอออานวยการใหการชวยเหลอ
แนะนา สนบสนน ขณะทผเรยนกาลงแกปญหาหรอกาลงอยในระหวางการเรยนรเรองใดเรองหนง
(ผเรยนกาลงอยในพนทรอยตอพฒนาการ) ทาใหผเรยนตองสรางความรความเขาใจเพอใชในการ
แกปญหาอยางเปนขนตอน และปรบการสรางความรความเขาใจภายในตน (Internalization)
ใหกลายเปนความรความเขาใจใหมภายในตนเอง ซงทาใหผเรยนสามารถกากบตนเองในการเรยนร
และมความเชอมนในตนเองในการเรยนรทเพมมากขน ซงจดเรมตนของการเรยนอานของเดกมา
จากการเลนเชงจนตนาการและสญลกษณซงชวยใหเดกแทนทวตถดวยสญลกษณ อนนเปนการ
จดเตรยมไปสการอานเขยนจรง ถงแมวาจะตองใชเวลากอนทจะปรากฏออกมาแตตองสราง
ประสบการณตางๆอยางกวางขวาง เพราะเดกมสงแวดลอมทางการอานเขยนอยทกวน ไมวาจะเปน
ปายตางๆ การเขาใจพฒนาการของมนษยจะตองเขาใจวฒนธรรมและรปแบบการอบรมเลยงดของ
เดกตงแตแรกเกด พฒนาการของมนษยเปนอทธพลของการอบรมเลยงดทถายทอดวฒนธรรมคา
นยม และความเชอใหกบเดกตงแตเกด มนษยจะพฒนาการขนมาจากวฒนธรรมทไดรบถายทอดมา
เดกจะเรยนรตางๆตามวฒนธรรมทเขาเจรญเตบโตขนมาและสงผลพฒนาการทางสตปญญาของเดก
แตละวยทเพมขนถงขนสงสดตามศกยภาพของแตละบคคลโดยความชวยเหลอจากผใหญทมความ
ใกลชดกบเขาและเพอนในวยเดยวกน
วงและพทน (Wing; & Putney. 2002: 95) กลาวถงทฤษฎของไวกอตสกวา การจดการ
เรยนรจะตองคานงถงระดบพฒนาการ 2 ระดบ คอ ระดบพฒนาการทเปนจรง (Actual
Development Level) และระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได (Potential Development Level)
ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรงและระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได เรยกวา
พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) ซงไวกอตสกเปรยบเทยบการเรยนรกบ
พฒนาการไวดงน
การเรยนรในอดต ระดบพฒนาการทเปนจรง
(Past Learning) (Actual Development Level)
การเรยนรในปจจบน: พนทรอยตอของพฒนาการ
(Present Learning) (Zone of Proximal Development)
29
การเรยนรในอนาคต ระดบพฒนาการทสามารถเปนไปได
(Future Learning) (Potential Development Level)
พฒนาการและการเรยนรมลกษณะทเออประโยชนซงกนและกน การเรยนรนาไปสพฒนาการ
สนบสนนพฒนาการ หรอผลกดนใหพฒนาการเปนไปในระดบทสงขน เปนการขยายระดบ
พฒนาการออกไปอยางไมมขดจากด โดยเกดจากการเรยนรมโนทศน 2 ประเภท คอ มโนทศนโดย
ธรรมชาต (Spontaneous or Everyday Concepts) และ มโนทศนทเปนระบบ (Scientific or
Schooled Concepts) มโนทศนโดยธรรมชาต (Spontaneous or Everyday Concepts) เกดจาก
การสงเกตหรอจากการรบความรสกทางประสาทสมผสเปนประสบการณทสรางขนมาดวยตนเอง
จากเหตการณในชวตประจาวนทวๆ ไป และไดถกนามาใชในลกษณะทแทบจะไมรตวสวน มโนทศน
ทเปนระบบ (Scientific or schooled concepts) เปนมโนทศนทถกพฒนาขนมาในลกษณะทเปน
ระบบมากขน มลกษณะกวางๆ มความเปนนามธรรมมาก และไดถกนามาใชอยางมระเบยบแบบ
แผนและมจดมงหมาย ดงนน มโนทศนทเปนระบบจงเปรยบไดกบมโนทศนทเกดจากการเรยนใน
โรงเรยนหรอสถานศกษา มโนทศนทง 2 ประเภทนทางานประสานกน มโนทศนในชวตประจาวนม
ความจาเปนสาหรบเดกทจะเปนจดเรมตนของการเรยนร เพอใหไดมาซงมโนทศนทเปนระบบ มโน
ทศนทเปนระบบจะทาหนาทหลอมรวมมโนทศนในชวตประจาวน เพอใหเดกไดนาไปใชประกอบการ
คดซงกอใหเกดการเรยนรทมากขน รวมทงเปนแนวทางสาหรบการพฒนาและขยายมโนทศนโดย
ธรรมชาตใหกลายเปนมโนทศนทเปนระบบ
โซเวอรส (Sowers. 2000: 13) กลาววา ทฤษฎของไวกอตสกใหความสาคญการ “การ
พด” การทผใหญสนบสนนใหเดกสรางความรดวยการพดและการกระทาจะชวยใหเดกมพฒนาการ
และมความรเพมขนได พฤตกรรมและการพดของผใหญเปนการชวยเหลอเดก เพราะการเสรมตอ
การเรยนร (Scaffolding) เปนการสรางอปสรรคใหเดกเผชญภาวะปญหา เพอสรางรปแบบพนฐาน
สตปญญาและสงคม ซงการเสรมตอการเรยนรจะชวยใหเดกทาเรองยากๆไดสมบรณ ถาเดกเกด
ปญหา มคาถามแลวไดรบการตอบสนองดวยการกระทา การตอบคาถาม จะทาใหเดกเกดความคด
รวบยอดมากขน
การอานเปนสวนหนงของการเรยนรภาษาซงการเรยนรการอานตองอาศยการม
ปฏสมพนธกบผใหญเชนกน มผกลาวถงการเรยนรการอานตามทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา
และภาษาของไวกอตสกไวดงตอไปน
รดเดล (Ruddell. 2002) กลาวถง ทฤษฎของไวกอตสกทสมพนธกบการเรยนรการอาน
ของเดกวา การมปฏสมพนธกบสงคมเปนสงสาคญ เพราะเชอวาเดกมความคดรวบยอดผานการม
ปฏสมพนธกบผใหญ เดกทโตกวา ตวแบบทมอทธพลตอเดกหรอ มความสามารถในการคดท
ซบซอนกวา หรอ มพฤตกรรมทดกวา ทฤษฎของไวกอตสก กลาวถงการเรยนรสงคมใน ZPD ทเปน
พนททางปญญาและโอกาสระหวางการทาอยางอสระของเดก สงคมและประสบการณทเดกไดรบม
อทธพลตอการเรยนรการอานของเดก
30
ทอมปนส (Thompkins. 2003: 6) กลาวถงทฤษฎของไวกอตสกกบการอานวา การอาน
เปนพฤตกรรมทางสงคมทสะทอนวฒนธรรมและการสอสาร การทเดกอานเขยนเปนนนเกดจากการ
ทเดกพยายามตอบสนองวฒนธรรมและการใชชวตของตนเอง ภาษาชวยจดการความคด เดกใช
ภาษาในการเรยนรทกษะการสอสารใหดขน เปนการถายทอดประสบการณกบผอนตามความเขาใจ
ของเดก ใชภาษาในการปฏบตทกษะทางสงคมตามทผใหญวางแผนไวในกจกรรมททารวมกน เชน
พดเกยวกบหนงสอทอาน การมปฏสมพนธทางสงคมทาใหเดกเรยนรการสมพนธกบคนอน
โครงสรางและขอบขายทางพฒนาการ (scaffolding and the zone of proximal development)
การเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) เปนสงทผใหญตองสนบสนนเดก เดกสามารถทาสงยากๆได
สาเรจโดยการรวมมอของผใหญมากกวาการทาดวยตนเอง เชน เมอครใหเดกอานหนงสอ เดกไม
สามารถอานลาพงได หรอ การใหเดกเขยนหนงสอ เดกไมสามารถเขยนเองได แตเมอมการเสรมตอ
การเรยนร (Scaffolding) เดกจะพฒนาการเรยนรตอไปไดเมอเรยนรตามลาพง ในทางกลบกน เดก
จะเรยนรไดนอยเมอเรยนรตามลาพง ดงนน พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal
Development) จงเปนชวงพนทระหวางพฒนาการทเปนจรง (Actual Development Level) กบ
ระดบพฒนาการทสามารถเปนไปได(Potential Development Level) เดกจะเรยนรตามทครกาหนด
โครงสรางไวโดยครเปนผกาหนดการเรยนร เมอวงจรวนมาอกครงเดกกสามารถทาไดดวยตนเอง
โดยทครไมตองชวยเหลอ โดยมหลกการคอ ความคดและภาษามความสมพนธกน ปฏสมพนธทาง
สงคมมความสาคญตอการเรยนรภาษา ครเปนคนจดการเสรมตอการเรยนร (Scaffolding)ใหเดก
ครเปนคนวางแผนโครงสรางการเรยนโดยขนกบพนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal
Development)
แมค ครอสก (Mc Closkey. 2012: online) กลาววาการสนบสนนกระบวนการการอาน
ของเดก ครจาเปนตองเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) ดวยการอานใหฟง การอานใหฟงใสครง
แรก ครอานโดยตลอดจนจบ แตการอานใหฟงครงตอมา ครตองหยดเพอถามคาถาม ถามเกยวกบ
รปภาพ เชอมโยงกบประสบการณ การอานใหฟงเปนหนทางทเดกไดเตรยมรปแบบการอาน โดยม
ครเปนตวอยางทจะนาไปสการแสดงออกในการอานของเดก
อลเบอร (Alber. 2012: online) กลาววา การเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) เปนสงแรก
ทครตองใหการชวยเหลอการเรยนอานของเดก เพราะจะทาใหเดกมพฒนาการดขนตามศกยภาพ
ของแตละบคคล พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal) คอ พนทระหวางความสามารถทเดก
ทาไดเพมขนจากความสามารถเดมหลงจากไดร บความชวยเหลอจากผใหญหรอเพอนทม
ความสามารถมากกวา สามารถนาทฤษฎนไปใชในหองเรยนได ดงน
1. บอกและทาใหด (Show and Tell) การพดเปนหนทางพฒนาการเรยนรของเดก
และเปนสงสาคญทชวยพฒนาการเสรมตอการเรยนร ครสามารถทาไดดวยการจดกลมเลกๆในศนย
การเรยน จดกจกรรมโดยใหเดกไดเหนตวแบบในกลมทใหญกวา อาจใหเดกเหนผลผลตกอนทจะ
ลงมอทา ครอาจแนะนาเปนขนๆแตละกระบวนการ ใชวธการคดดงๆ (Think Alouds)ใหเปนสวน
หนงของกระบวนการเรยน
31
2. ตอยอดความรเดม (Tap into Prior Knowledge) เปนการทบทวนประสบการณ
เดมของเดก เชอมโยงเขากบชวตของเดก ครตองแนะนาและชวยเดกในการเชอมโยงเขากบชวต
ซงภายหลงเดกจะทาไดเอง
3. จดเวลาในการพดคย (Give Time to Talk) เดกจาเปนตองมเวลาสาหรบ กระบวนการเกดความรใหม มเวลาสนทนากบเพอนทเรยนดวยกนเพอเชอมโยงประสบการณทม
เหมอนกน
4. ความเขาใจคาศพท (Pre-Teach Vocabulary) ครตองมการอางองถงคาศพทท
ไมไดใชบอยครง ดวยการใหเดกไดพบกบคายากๆ การสอนคาศพททาใหเดกเกดการเรยนรคา และ
ชวยใหเดกใหความหมายได เกดความสนใจในคานนมากขน สรางสญลกษณหรอวาดภาพเกยวกบ
คานน
5. การใชภาพ (Use Visual Aids) ภาพเปนเครองมอทเสรมตอการเรยนรของเดก
ชวยใหเดกแทนทความหมายในใจได
6. อานแลวหยดถามคาถาม (Ask Question Pause Review) การหยดอานเพอถาม
คาถามเปนหนทางหนงในการตรวจสอบความเขาใจของเดก เกดความคดใหมจากการสนทนา
เกยวกบเรองทอาน หยดครงแรกเพอถามคาถาม หยดอกครงเพอทบทวน คาถามของครจะชวยให
เดกเกดความมนใจ คาถามปลายเปด คาถามปลายปดสงเสรมใหเดกถกเถยง คนพบ ถามคาถาม
กราเบล (Grable. 2012: online) กลาววา การเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) เปนการ
เปลยนแปลงในเทคนคการสอนภาษาเพอใหเกดทกษะใหมๆ เดกมความสมพนธกบครมากขนใน
รปแบบการเรยนรน บรเนอรทาการทดลองโดยใชการเสรมตอการเรยนรพบวา เวลาแมอานหนงสอ
ใหลกฟง แมเปดหนงสอซงสรางความสนใจใหกบเดกเปนสญญาณใหเดกเกดความชนชมในการอาน
เมอแมชวนลกอาน สนทนาคาและสนทนาภาพในหนงสอแตละหนา การปฏสมพนธทงายและม
ความยดหยนเชนนจะชวยใหเดกเกดความคดใหมๆและมสตปญญาทกาวหนา ครสามารถ
ประยกตใชการเสรมตอการเรยนร (Scaffolding) ในหองเรยนไดโดยลดขนตอนและการจดการท
ซบซอนลง ชวยใหเดกมสมาธในชวงเวลาหนง ระหวางการเรยนเรองยากๆแลวใชการเสรมตอการ
เรยนร(Scaffolding) จะชวยใหเดกมทกษะมากขนโดยเฉพาะการพดและการอาน
ซมเมอรแมน (Zimmerman. 2012: online) กลาววา การเสรมตอการเรยนร
(Scaffolding)ในการอานคอการสรางการอาน พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal
Development) เปนสงสาคญทสดสาหรบการเรยนร เปนพนทระหวางความสามารถของเดกในการ
เรยนรตามลาพงกบความสามารถททาโดยไดร บการชวยเหลอ การเสรมตอการเรยนร
(Scaffolding)ในการอานจะชวยเชอมการอานกบความรเดม เตรยมเดกใหมความเขาใจดวยวธทงาย
และรวดเรว โดยใชวธการดงน
1. การเสรมตอการเรยนรกอนอาน (Pre-Reading Scaffolding) ครตองใชวธ KWL ในการสอนอาน ไดแก ครอานหนงสอภาพใหเดกฟงแลวเชอมโยงกบประสบการณของเดกเดกรอะไร
(K-Know) เดกอยากรอะไร (W-What) เดกเรยนรอะไรหลงจากนน (L-Learn)
32
2. การเสรมตอการเรยนรระหวางอาน (During Reading Scaffolding) ครใชการ
เสรมตอการเรยนรดวยการอานออกเสยง สนทนาเกยวกบเรอง
3. การเสรมตอการเรยนรหลงอาน (Post Reading Scaffolding) ครตองสนทนาหลง
การอาน อานซา ทากจกรรมสรางสรรค แสดงละครตามเรอง
สรป จากการศกษาทฤษฎของไวกอตสก การทากจกรรมกบเดกตองคานงถงระดบ
สตปญญาของมนษยออกเปน 2 ระดบระดบสตปญญาขนเบองตน (Elementary mental processes)
เปนระดบสตปญญาทมในตวมนษยทกคนและไมตองเรยนร สวนระดบสตปญญาขนสง (Higher
mental processes) นน ตองอาศยการเรยนรจากการมปฏสมพนธกบผอนและการใชภาษา ขน
พฒนาการทางภาษาของเดกม 3 ขน เรมจากภาษาสงคม (Social Speech) ทเดกใชในการม
ปฏสมพนธกบผอน ภาษาทเดกพดกบตนเองโดยไมเกยวของกบใคร (Egocentric Speech) และ
ภาษาทเดกพดในใจเฉพาะตนเอง (Inner Speech) โดยตองคานงถงขอบเขตการเรยนร (Zone of
Proximal Development) ซงเปนชวงหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรงกบพฒนาการทสามารถ
ทาไดโดยไดรบการชวยเหลอจากผทมความสามารถมากกวา โดยใหเดกปฏบตกจกรรมดวยตนเอง
มปฏสมพนธทางสงคมกบผอน เดกวยเตาะแตะมพฒนาการอยในระดบภาษาสงคม (Social
speech) ตงแตแรกเกดถง 3 ป เปนวยทพฒนาปฏสมพนธกบผอน เดกจะใชภาษาเพอแสดง
ความคดเพอสอสารอารมณ และแสดงการควบคมพฤตกรรมของผอน การสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกจงตองใหความสาคญกบการทากจกรรมตอเนองจากการอานและเนนการมปฏสมพนธกบ
สงคม เพราะเดกมความคดรวบยอดผานการมปฏสมพนธกบผใหญ เดกทโตกวา ตวแบบทมอทธพล
ตอเดก หรอ มความสามารถในการคดทซบซอนกวา หรอ มพฤตกรรมทดกวา ทฤษฎของไวกอต
สกกลาวถงการเรยนรสงคมใน ZPD ทเปนพนททางปญญาและโอกาสระหวางการทาอยางอสระของ
เดก สงคมและประสบการณทเดกไดรบมอทธพลตอการเรยนรการอานเรมแรกของเดก 1.4 ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner’s Operant
Conditioning Theory)
เบอรรส สกนเนอร (Burrhus Skinner) เปนนกจตวทยาเชงพฤตกรรมแหงมหาวทยาลย
ฮารวารด ทฤษฎของสกนเนอรเปนทฤษฎทมประโยชนในการอธบายพฤตกรรมของมนษย
นกการศกษาไทย กลาวถงทฤษฎของบรเนอรไวดงตอไปน
พรรณทพย ศรวรรณบศย (2551: 135-137) กลาวถงทฤษฎการวางเงอนไขการกระทา
ของสกนเนอรวา การเรยนรแบบวางเงอนไขการกระทา (Operant Conditioning) เปนไปตามความ
เชอทวาพฤตกรรมทกอยางของมนษยกอใหเกดผลกรรม การเรยนรตามแนวคดนมความสมพนธ
ระหวางการกระทา มนษยควรมชวตทมความสข รทศทางในชวตของตน มทกษะ มพฤตกรรมทด
มประสทธผล กบกรรมบางอยางเปนความสมพนธกนโดยธรรมชาต เมอคนแสดงพฤตกรรมใดแลว
ไดรบผลกรรมทพงพอใจ พฤตกรรมนนยอมเกดขนบอยครง แตถาทาแลวไมเกดผลทพงพอใจ
33
พฤตกรรมนนกจะลดลงหรอหายไป แสดงวาพฤตกรรมใดจะคงอย เพมขน หรอหายไป ยอมขนอย
กบผลกรรมทไดรบวาพงพอใจหรอไม โดยมกฏ 4 ประการ คอ
1. การเสรมแรงบวก (positive reinforcement) ไดแก การไดรบรางวลเมอแสดง
พฤตกรรมทพงประสงค เชน ใหขนมเมอหยดรองไห
2. การลงโทษทางบวก (positive punishment) ไดแก การไดรบสงทไมตองการ
เมอแสดงพฤตกรรมทไมพงประสงค เชน เดกถกตเมอเกเร
3. การเสรมแรงลบ (negative reinforcement) ไดแก การเอาสงทไมตองการออกไป
เชน เอาโซตรวนออกจากนกโทษเมอปฏบตตวด
4. การลงโทษทางลบ (negative punishment) ไดแก การเอาสงทเปนรางวล
ออกไป เชน ตดคาขนมเมอเกเร
จราภา เตงไตรรตน (2552: 128-130) กลาวถงทฤษฎการวางเงอนไขแบบการกระทา
(Operant Conditioning) วา การวางเงอนไขแบบปฏบตการกลาวถงความสมพนธระหวาง
พฤตกรรมกบสงแวดลอมโดยสงเราทาใหเกดพฤตกรรมและผลของพฤตกรรมนน สงสาคญคอ จะ
เนนทผลของพฤตกรรมในสงแวดลอมทเราอาศยอย จะมสงเราทาใหอนทรยแสดงพฤตกรรมออกมา
ซงพฤตกรรมกจะมผลตามมา ผลนนมผลทาใหพฤตกรรมทอนทรยแสดงออกมาเพมขนถาผแสดง
พฤตกรรมพอใจในผลของพฤตกรรมนนหรอพฤตกรรมนนลดลง ถาผแสดงพฤตกรรมไมพอใจใน
พฤตกรรมนน พฤตกรรมสวนใหญของมนษยมาจากพฤตกรรมประเภท Operant Behavior ซงเปน
พฤตกรรมทคนเปนผกระทาตอสงแวดลอมของตนเอง การเรยนรแบบนในบางครงจงเรยกวา การ
วางเงอนไขแบบปฏบตการ (Instrumental Conditioning) ถาตองการใหพฤตกรรมแบบการกระทา
คงอยจะตองใหการเสรมแรง แบงออกเปน 2 ชนดคอ 1) สงเสรมแรงบวก (Positive Reinforcer)
หมายถง สงเราเมอใหแลวทาใหอนทรยเกดความพอใจ เชน อาหาร คาชม เงน จะทาใหเพม
แนวโนมของการตอบสนองเพมขน เ ปนผลมาจากพฤตกรรมน นอนทรยเกดความพอใจ
2)สงเสรมแรงลบ (Negative Reinforcer) หมายถง การเปลยนสถานการณหรอเปลยนสงแวดลอมท
จะชวยใหความถของพฤตกรรมเพมขน ซงเปนผลเนองมาจากพฤตกรรมทอนทรยแสดงออก
สามารถหลกเลยงหรอยบยงสงทไมพงพอใจได
พรรณทพย ศรวรรณบศย (2551: 135-137) กลาววา การเสรมแรงม 2 ประเภท คอ การ
เสรมแรงตอเนอง เปนการเสรมแรงทกครงทคนแสดงพฤตกรรมทพงประสงค ทาใหพฤตกรรมเกด
บอยสมาเสมอ แตเมอหยดเสรมแรงอาจมผลใหพฤตกรรมหายไปอยางรวดเรว การเสรมแรงเปนครง
คราว ไดแก การเสรมแรงเปนอตราสวนทแนนอน การเสรมแรงเปนชวงเวลาทแนนอน
การเสรมแรงอตราสวนแปรปรวน การเสรมแรงเปนชวงเวลาทแปรปรวน
สรางค โควตระกล (2552: 193-194) กลาววา ครผสอนทดจะตองสามารถเลอกใชวธการ
เสรมแรงใหกบผเรยนไดอยางเหมาะสม โดยยดหลกสาคญดงตอไปน
1. ครตองทราบวาพฤตกรรมทแสดงใหเหนวานกเรยนเรยนรแลวมอะไรบางและให
การเสรมแรงพฤตกรรมนน
34
2. ตอนแรกครควรใหการเสรมแรงทกครงทนกเรยนแสดงพฤตกรรมทพงปรารถนา
แตตอนหลงใชการเสรมแรงเปนครงคราวได
3. ครจะตองระวงไมใหเกดการเสรมแรง เมอนกเรยนแสดงพฤตกรรมทไมพง
ปรารถนา
4. ถาจาเปนสาหรบนกเรยนบางคน ในการเปลยนแปลงพฤตกรรมครอาจใชการ เสรมแรงทเปนขนมหรอสงของ หรอสงทจะเอาไปแลกของรางวลได สาหรบพฤตกรรมทซบซอน คร
ควรใชหลกการดดพฤตกรรม (Shaping) คอใหแรงเสรมกบพฤตกรรมทนกเรยนทาไดใกลเคยงกบ
เปาหมายทกาหนดไวตามลาดบขน คอยๆลดสญญาณบอกแนะหรอการชแนะลงเมอเรมเหนวาไม
จาเปน คอยๆลดแรงเสรมแบบใหทกครงลง เมอเหนวาผเรยนกระทาไดแลวและผเรยนเรมแสดงวา
มความพอใจ ซงเปนแรงเสรมดวยตนเองจากการทางานนนได
มาชาโด (Machado. 1995: 6) กลาววาทฤษฎของสกนเนอรเปนทฤษฎทางพฤตกรรม
ศาสตร (Behaviorist Theory) ทใชในการสงเสรมพฒนาการทางภาษา โดยมแนวคดวา ผใหญเปนผ
มบทบาทในการสอสารของเดก เปนผสงเสรมทงทางปรมาณและคณภาพ สงแวดลอมมความสาคญ
ตอพฒนาการทางภาษาอยางมาก เมอเดกทาดแลวไดรบการใหแรงเสรมจากผใหญจะทาใหเดกม
พฒนาการไดไว
สรป การนาทฤษฎมาประยกตใชในการสงเสรมทกษะการอาน การเรยนรภาษาของเดก
เปนการใชเงอนไข เดกเรยนรการพดจากการเสรมแรงของพอแมจากการฟงและยม กอด พดคย นก
พฤตกรรมนยมบางทานเชอวา เดกเรมรภาษาจากการมปฏสมพนธกบผอน เดกเรยนรภาษาจาก
การเลยนแบบโดยเดกจะสงเกต และเลยนแบบพฤตกรรมเมอมปฏสมพนธกบพอแมหรอคนอน หาก
เดกไดรบการเสรมแรงจะทาใหการเลยนแบบ
2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก
2.1 ความหมายของทกษะการอานเรมแรก
การอาน เปนกระบวนการทคนอานเขาใจและรโครงสรางของความหมายระหวางการอาน
การอานทแทจรงผอนตองเกดความเขาใจในสงทอานอยางสมบรณและเปนกระบวนการถายทอด
ความหมายจากคนคนหนงถงกลมหนง ผเขยนไดถายทอดความร ความคดเหน ความรสกนกคด
ออกมาเปนลายลกษณอกษรสอถงผอานใหเขาใจในภาษา แนวความคดทส ออยางเกดความร ความ
เขาใจ และเกดอรรถรส (Tomphins. 2003: 23)
1.1.1 ความหมายของการอาน
ในการเรยนภาษา การฟงและการพดเปนสงทสาคญลาดบแรก การอานเปนสงทม
ความสาคญในลาดบตอมา สามารถสรปความหมายของการอานไดดงตอไปน
บนลอ พฤกษะวน (2532: 2) การอาน เปนการใชความสามารถในการออกเสยงคา
หรอประโยค ทาใหเขาใจความหมายในการสอความโดยการอานหรอฟงผอนอานแลวรเรอง
35
เรยกวาอานได อกความหมายหนงคออานเปน หมายถงการสอความหมายถายโยงความคด ความร
จากผเขยนถงผอาน ประเมนสงทอานได
นตยา ประพฤตกจ (2532: 2) กลาววา การอาน หมายถง การปฏสมพนธกบภาษา
ซงเปนตวหนงสอหรอภาพ (ภาษาเขยน) และผลทไดจากการปฏสมพนธกบภาษาคอความเขาใจ
หรรษา นลวเชยร (2535: 219) กลาววา การอานเปนกระบวนการคนหาความหมาย
จากตวอกษร คาทถกจดรวบรวมอยบนหนากระดาษไวเพอสอความหมายทตองการแสดงออกมา
ผอานจะรบรสญลกษณหรอตวอกษรดวยสายตาเปนประการแรกหลงจากนนกจะคนหาความหมาย
หรอทาความเขาใจกบสญลกษณนน
อนงคศร วชาลย (2536: 54) กลาววา การอานเปนกระบวนการทสลบซบซอน โดย
เรมจากการทตาเหนภาพหรออกษร รบภาพ จาได เขาใจความหมาย เลอกความหมายทดทสดแลว
มาประมวลเปรยบเทยบและสรปอยางมเหตผลทาใหเขาใจความหมายในสงทอาน
วรรณ โสมประยร (2537: 121) กลาววา การอานเปนกระบวนการทางสมองทตองใช
สายตาสมผสตวอกษรหรอสงพมพอนๆ รบรและเขาใจความหมายของคา หรอสญลกษณโดยการ
แปลออกเปนความหมายทใชสอความคด และความรระหวางผเขยนกบผอานไปดวยตลอดเวลา
อรญญา ฤาชย (2541: 18) ไดกลาวไววา การอาน เปนกระบวนการแปลความหมาย
ของอกษรออกมาเปนถอยคาหรอความเขาใจจากตวอกษรออกมาเปนความคดแลวสามารถนา
ความคดนนไปใชใหเกดประโยชนได
นพดล จนทรเพญ (2542: 73) ไดใหความหมายของการอาน การอาน หมายถง การ
แปลความหมายของตวอกษร เครองหมายสญลกษณ เครองสอความหมายตางๆ ทปรากฏแกตา
ออกมาเปนความคด ความเขาใจเชงสอสาร แลวผอานสามารถนาความคด ความเขาใจนนไปใชให
เกดประโยชนไดตอไป
เตอนใจ กรยกระโทก (2543: 15) ไดกลาวไววา การอานเปนกระบวนการแปล
ความหมายของตวอกษร เปนความคดโดยอาศยประสบการณเดม แลวนาความคดไปใชใหเกด
ประโยชนตอไป
สาอาง หรญบรณะ และคณะ (2544: 39-41) กลาววา การอาน เปนการมองเหน
ตวอกษร ความเขาใจรหสทสรางความสมพนธระหวางเสยงและอกษรทเหนทาใหเกดความเขาใจใน
ระดบคากอน แลวจงเกดความเขาใจความหมายของกลมคา เพราะมความเขาใจในหลกของภาษา
เมอเขาใจความหมายของประโยค ขอความ ผอานจะตองสรางความคด หรอจนตนาการจากสงท
อานออกมาเปนภาพ แลวเรยบเรยงหาความสมพนธระหวางความคดใหมกบความรทมอยเดม แลว
สรางเปนความรใหม ซงการอานจะเกดขนกตอเมอเดกไดภาษาพดแลวเปนการอาน คอ การถอด
รหสอกษรออกมาวามความหมายอยางไรในภาษาพดทเดกพดได การอานตามธรรมชาตของเดกนน
เรมจากเดกเหนคาทงคาแลวถอดออกมาเปนวามหมายเชน เหนรถยนต แลวเหนคาวา รถ แลวคณ
แมบอกวา รถ เดกจะไดความคดออกมาเปนความหมาย โดยเรมจากผอานจะรบรภาพ สญลกษณ
หรอตวอกษรดวยมองเหนภาพเปนอนดบแรก แลวจามาเปรยบเทยบกบประสบการณเดม เพอจะ
36
คนหาความหมายหรอทาความเขาใจเกยวกบสญลกษณโดยการเลอกความหมายทดทสดนามา
ประมวลสรปอยางมเหตผลทาใหเขาใจในสงทอานซงถอเปนทกษะ
อจฉรา นาคทรพย (2546: 28) ไดกลาวถงความหมายของการอานไววา การอานเปน
กระบวนการทางสมองทมการแปลความหมายของตวอกษร หรอสญลกษณทมองเหนโดยผาน
กระบวนการคด เกดเขาใจและถายทอดออกมาเปนถอยคาทมความหมาย สอไดตรงกนระหวาง
ผอานและผเขยน
ปยรตน กลอนดอน (2547: 7) ไดกลาววา การอาน หมายถง การสรางความหมาย
จากภาพสญลกษณ โดยอาศยความร ประสบการณเดมของผอาน และสงชแนะในการคาดคะเนและ
ตรวจสอบความหมายทอาน
สทธรตน คยสวสด (2547: 48) ไดกลาวถงความหมายของการอานไววา การอานเปน
กระบวนการทางสมองทใชสอความหมายตวอกษรหรอสญลกษณ ออกมาในรปของความคดความ
เขาใจ แลวนาไปใชใหเปนประโยชนโดยตวอกษรทใชเปนเพยงเครองหมายแทนคาพด และคาพด
เปรยบเสมอนเครองหมายความคดอกทหนง ซงเปนสงสาคญในการนาไปใชในการฝกทกษะฟง พด
อาน เขยน ไดอยางถกตอง และสามารถใชสอสารกบผอนไดอยางด
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2547: 2) การอาน หมายถง การอานทตองเปน
การอานโดยมความเขาใจในความหมาย มใชอานออกเสยงเปนคาๆ
1.1.2 ความหมายของทกษะการอาน
การอานเปนทกษะอยางหนง ทกษะการอานจงมความหมายทสอดคลองกบการอาน
มผกลาวถงทกษะการอานไวมากมาย สรปไดดงตอไปน
บนลอ พฤกษะวน (2532: 22) กลาววา ทกษะการอาน หมายถง ความสามารถทจะ
ใชประโยชนจากการอานไดหลายดาน หลายลกษณะ เชน ไดรบความร ไดรบความเพลดเพลน
มทศนคตทดและมนสยรกการอาน
นตยา ประพฤตกจ (2538: 2) กลาววา การอานถอเปนทกษะอยางหนง
ประสบการณของผอานทจะชวยทาใหเกด มกระบวนการ 4 ระดบ คอ การถายทอดความหมายจาก
คนหนง โดยอาศยภาษาเปนสอโดยผเขยนถายทอดความหมายใหผอานเขาใจตามความคดและ
เจตนาของผเขยนซงการอานนเปนกระบวนการเรยนรเชนเดยวกบการพด การออกเสยงเปนคาๆ
หรอหลายคา ซงรวมกนเขาเปนประโยคทใหความหมายเมอเราอานนน มไดจากดแตการอานเพยง
อยางเดยว แตการพดเปนรากฐานของการอานกเรมตนดวยวธนเชนกน
มยร กนทะลอ (2543: 11) ใหความหมายของทกษะการอานไววา ทกษะการอาน คอ
การเขาใจภาษาของผเขยนและของสงพมพนนๆ โดยการจบแนวความคดจากกลมคาและ
ความหมายตางๆ จากสงทอาน การอานเปนประสบการณของผอานและกอใหเกดทกษะ ซงม
กระบวนการ 4 ขนตอน คอ การรบร ความเขาใจ ความคดรวบยอด การตดสนใจ การคดหา
เหตผลและการนาความคดใหมทไดรบมาผสมเขากบความรทมอยเดม
37
1.1.3 ความหมายของทกษะการอานเรมแรก
ทกษะการอานเรมแรก เ ปนจดเรมตนของทกษะการอาน เ ปนพนฐานของ กระบวนการอาน ซงมผใหความหมายของทกษะการอานเรมแรกไวมากมายโดยมความสมพนธกบ
ภาษาแรกเรม ดงตอไปน กดแมน (Goodman. 1976; Goodman; & Goodman. 1978: online) กลาววาการ
เรยนรภาษาและ ใชภาษาสอสารของเดกจะแตกตางอยางมากจากการเรยนรและใชภาษาของผใหญ
เดกเรยนรทจะ อานเขยนจากประสบการณและภาษาทแวดลอมตวเดก การเรยนรภาษาในระยะ
แรกเรมหรอการร หนงสอขนตนของเดกเปนปรากฎการณทสมพนธกบวฒนธรรม
ไวนเบอรเกอร แฮนนอน และนทบราวน (Weinberger, Hannon; & Nutbrown, 1990)
ไดกลาวถงความหมายของการเรยนรภาษาแรกเรมวา คอการทเดกเรมมความรเกยวกบการอาน
เขยนเปนการพฒนาความสามารถของเดกในสภาพแวดลอมของการอานเขยน โดยเดกเรยนรวาการ
อานเขยนเปนสงทมประโยชน และมความหมายกอนทจะสามารถอานเขยนไดอยางถกแบบแผน
สโคโลสเซอร และฟลปส (ภญญดาพชญ เพชรรตน. 2549: 31อางองจาก Schlosser;
& Phillips, 1991) ไดกลาวเพมเตมวา การรหนงสอขนตน เปนทกษะทไดรบมาโดยผานการ
ปฏสมพนธอยางมความหมายกบภาษาและตวหนงสอ
โซเวอรส (Sowers. 2000: 141) กลาววา ทกษะการอานเรมแรก (pre-reading
skills) หมายถง ทกษะพนฐานของกระบวนการอาน เรมตนดวยการใหคนเคยกบหนงสอดวยวธ
ธรรมชาต สามารถใชคาวา Early Reading หรอ Pre-reading กได
ศนยการเรยนรครอบครว (family learning. 2011: online) กลาววา ทกษะการอาน
เรมแรกหมายถง ทกษะพนฐานทเดกจาเปนตองเรยนรเพอเตรยมตวสการเรยนอาน ทกษะการอาน
เรมและจะชวยใหเดกมความพรอมในการพฒนาทกษะการอาน
International Encyclopedia of Education (Slegers. 2012: online) ไดนยามคาวา
ภาษาแรกเรม หมายถง พฤตกรรมการอานและการเขยนของเดกปฐมวยทแสดงออกกอนทเดกจะ
เรยนรภาษาในระบบ
ทกษะการอานเรมแรกเปนทกษะทเดกตองเรยนรต งแตเกดเพราะมความจาเปนในการ
เรยนการอานตามแบบแผน ไดแก การพดคยเกยวกบเรอง (Tell Stories) รกหนงสอ (Love Books)
เรยนศพท (Learn Words) ฟงเสยง(Hear Sounds) รจกอกษร (Know Letters) รจกใชหนงสอ
(Use Books) ประกอบดวย 6 ทกษะยอย ไดแก คาศพท (Vocabulary) คอรช อเรยกของสงตางๆ
ความรเรองหนงสอ (Print Awareness) คอ รวาตองถอหนงสออยางไร รวาหนงสอมไวใชทาอะไร
รจกเปดหนงสอไปทละหนา ความรเรองตวอกษร (Letter Knowledge) คอ รวาตวอกษรแตละตวม
ความแตกตางกน รชอเรยกของตวอกษร รเสยงของอกษรและรวาอกษรปรากฏอยในทตางๆ
การตระหนกรในเสยง (Phonological Awareness) คอ ไดยนเสยงและเลนเสยง เลนคาได ความ
สนใจหนงสอ (Print Motivation) คอ การเรมสนใจและสนกกบหนงสอ ทกษะเกยวกบเนอเรอง
38
(Narrative Skills) คอความสามารถในการอธบายสงทเกดขนหรอเหตการณในเรองได (St. Paul
Public Library. 2011: online; Every Child Reading to Read. 2011: online)
สรป ทกษะการอานเรมแรก หมายถง ทกษะพนฐานของกระบวนการอานเพอเตรยม
ความพรอมสการเรยนการอาน สามารถสงเสรมไดดวยการใหเดกคนเคยกบหนงสอดวยวธธรรมชาต
และทกษะการอานเรมแรกเปนฐานของการอานในระดบสง การอาน หมายถง กระบวนการทาง
สมอง ในการคนหาความหมายสญลกษณตางๆ ของผเขยน ซงเปนกระบวนการทซบซอนในการ
แปลความหมายออกมาเปนถอยคาและความคด การอานจงเปนการรบรขอมลและแลกเปลยนขอมล
ผานกระบวนการคดจนเกดการเรยนรความหมายไดอยางถกตอง เพราะการอานใหประโยชนแก
มนษยทกดานการทผอานจะเขาใจสารไดมากนอยเพยงใดนน ตองอาศยประสบการณเดมของผอาน
เปนพนฐานเพอกอใหเกดความเขาใจในเรองราวนนๆ และนาไปใชใหเกดประโยชนตอใน
ชวตประจาวนได และสาหรบการอานของเดกปฐมวยนน เดกจะตองมความพรอมในการกวาด
สายตา จากซายไปขวาการอานเรองราวจากภาพ ซงเดกจะเรมจากการคาดเดาภาษาจากภาพทม
สญลกษณตางๆ และ รจกแกไขความผดในคาและประโยคดวยตนเอง จนกระทงพฒนาไปสการอาน
หนงสอไดเองตามความสนใจ 2.2 ความสาคญของทกษะการอานเรมแรก
ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญสาหรบเดกและสามารถพฒนาไดตงแตกอนเขาเรยน
เพอเปนรากฐานในการอาน รวมทงการอานมความสาคญตอทกชวงวย นกการศกษากลาวถง
ความสาคญของการอานและทกษะการอานเรมแรกไวดงน
2.2.1 ความสาคญของการอาน
การอานมความสาคญตอทกชวงวยและจาเปนตองมการสงเสรมการอานตงแตกอนท
เดกจะเขาโรงเรยน มผกลาวถงความสาคญของการอานไวดงตอไปน
นตยา ประพฤตกจ (2532: คานา) กลาววา การอานสามารถพฒนาเดกไดตงแตกอน
เขาโรงเรยน การสงเสรมการอานตองทาตงแตแรกเกดโดยเปนไปอยางธรรมชาต เพราะการสราง
ทศนคตและการเรยนรในดานใดกตามตงแตยงเลกเดกจะรบรไดรวดเรวและมความฝงใจกบ
ประสบการณตางๆ
บนลอ พฤกษะวน (2532: 7) การอานมความสาคญในการชวยพฒนาการพด
ถาเดกอานเปนอานมากกจะใชภาษาพดไดถกตอง เมอเดกมนสยรกการอานยอมสรางพนฐาน
ประสบการณและขยายประสบการณ มความร ฟงเรองราวตางๆไดด มความสามารถในการเขยน
ตามมาเพราะเหนแบบอยางจากการอาน ประการสาคญคอชวยพฒนาความคด สงเสรมใหเดกไดใช
กระบวนการคด (thinking process) นาไปสการพด อาน เขยนไดด จงกลาวไดวาการอานเปนหวใจ
ของการพฒนาทกษะทางภาษา
39
วรรณ โสมประยร (2534: 27) กลาววา การอานมความสาคญตอทกเพศ ทกวย
ทกอาชพ มประโยชนในการดาเนนชวตประจาวน เพราะปจจบนตองอาศยการอาน ในการ
ตดตอสอสาร ทาความเขาใจกบบคคลอน ๆ รวมไปกบทกษะการฟง การพด การเขยน ทงในกจ
สวนตวการศกษา การประกอบอาชพตาง ๆ ในสงคม และยงเปนการชวยกนอนรกษวฒนธรรมไทย
ไวอกดวย การอานเปนเรองทมความสาคญและเปนเรองใหญของชาต การอานตองทาในทกกลม
อาย คนไทยทกคนตองเขาถงการอานไดงาย
สนนทา มนเศรษฐวทย (2537: 6) กลาววา การอานหนงสอทาใหไดเนอหา สาระ
ความรมากกวาการศกษาหาความรดวยวธอน ๆ เชน การฟง ผอานสามารถอานหนงสอไดโดยไม
จากดเวลาและสถานท หนงสอเกบไวไดนานกวาอยางอน ผอานสามารถฝกการคดและสราง
จนตนาการไดเองขณะอาน การอานสงเสรมใหสมองด มสมาธนานกวาอยางอน ผอานเปนผ
กาหนดการอานไดดวยตนเอง ผอานเกดความคดเหนไดดวยตวของตนเองในขณะอาน ผรกการ
อานจะรสกมความสข
อทย ภรมยรน (2541: 27) กลาววา การอานเปนเครองมอสาคญอยางหนงของมนษย
ทจะชวยใหเกดความร และความคดเหนเทาทนความเปนไปในสงคม และสามารถเลอกรบขาวสารท
เปนประโยชนมากทสดในยคปจจบนทประกอบดวยขอมลขาวสาร ทผานสอตาง ๆ มากมายและ
หลากหลาย การอานมความสาคญในการสรางพฤตกรรมการเรยนรตลอดชวต
ฉววรรณ คหาภนนทน (2545: 57) กลาววา การอานมความสาคญมาก ในประเทศ
สหรฐอเมรกาทาการวจยเกยวกบเดกทอานหนงสอไดเรวและไมมปญหาการอานพบวา เดกไดรบ
การอานหนงสอใหฟงตงแตกอนเขาโรงเรยน สงแวดลอมของเดกมสงพมพ หนงสอตางๆ มอปกรณ
การเขยน มการสงเสรมการอาน เชน ซอหนงสอให พาไปหองสมด ชวยเขยนตามคาบอกของเดก
ดงนนการอานหนงสอใหเดกฟง อานดงๆ อานในใจเงยบๆ เพอสรางนสยรกการอาน โดยไมเนนให
อานหนงสอออก แตมงเนนใหเดกเกดความเพลดเพลน ไดรบความรโยไมเครยด มความคนชนกบ
หนงสอ มเจตคตทดตอหนงสอ เมอเดกมเจตคตทดกจะอานไดเรวเมอเขาเรยนในระบบ
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2547: คานา,2) กลาววา การอานมความสาคญ
เพราะ เปนหนทางทจะนาไปสการสรางสรรคองคความรใหมๆไดอยางไรขอบเขตทาใหคนพฒนา
ความคดไดกวางไกลอยางไมสนสด การปลกฝงนสยรกอานจาเปนตองทาอยางเรงดวนตอเนอง
การพฒนาครอบครวจะนาสการพฒนาเดกปฐมวยได การอานจงมความสาคญเพราะเปนชองทาง
สาคญในการสรางพฤตกรรมการเรยนรตลอดชวต เปนวธทจะนาไปสการสรางสรรคองคความรทไร
ขอบเขต และสรางวนยใฝรใหคนเกดพฒนาความคดไดอยางกวางไกล ไมสนสด รวมทงการอานยง
เปนหนทางในการสะสมทนของชวตเพราะถอเปนขมทรพยทางสตปญญาทจะนาพาคนไดกาว
ออกไปจากโลกแคบ การอานจงเปนกญแจสาคญในการสรางเสรมสตปญญาของคนไทยไปสการ
พฒนาการศกยภาพชวตและสตปญญาของคนในชาต
40
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 6,33-34) การอาน มความสาคญตอชวต
ตงแตแรกเกดถงวยชราเพราะการอานทาใหซมซบรบรขาวสารและขอมลตางๆอยางไรพรมแดนบน
ฐานของการแสวงหาและความอยากรอยากเหนอนเปนความตองการของมนษยการอานนาสการ
พฒนาในทกดาน ดานจตวทยาการอานเปนกระบวนการทางจตทด ซบซอนและเกยวของกบ
สญลกษณทใชแทนความหมายของภาษาเพอทาความเขาใจกบความคดของผเขยน ดานการสอสาร
การอานคอการสอความหมายระหวางผเขยนกบผอานโดยมขอเขยนเปนสอกลางทผอานสามารถ
ซมซบและคนหาความหมายจากงานเขยน ดานสงคม การอาน เปนบอเกดของการเรยนรและการ
ดารงชวตโดยนกคดในอดตไดบนทกความรสกนกคดไวเปนลายลกษณอกษร นามาใชใน
ชวตประจาวนของตน การอานจงพฒนามนษยซงความสามารถในการอานจะงอกงามขนตามความ
เจรญงอกงามของวย การอานนาสการคนพบแนวคดทดทจะนามาประยกตใชในชวตของผอานได
ทาใหไดสาระความรมากกวาการหาความรในวถอนๆเพราะสามารถอานเพอคนความรโดยไมจากด
เวลา สถานทดวยเพราะสามารถนาหนงสอไปไหนมาไหนไดอยางสะดวกโดยมอายการใชงานไม
จากด อกทงการอานทาใหเกดกระบวนการคดและจนตนาการเปนการสงเสรมใหสมองด มสมาธ
เพราะขณะอานผอานจะตองพเคราะหเนอหาสาระไปดวยแลวนาไปปฏบตจนเกดประโยชนแกชวต
ของตนเอง
กองบรรณาธการรกลก (2551: 172) กลาววา การอานมความสาคญในการชวยพฒนา
ศกยภาพของเดก เพราะชวยทาใหเดกไดรบความร การรบขอมลจากการฟงอยางเดยวอาจทาให
เดกไมเขาใจเทากบการหยบหนงสอขนมาใหเดกด ความรทไดจากหนงสอจะผานสกระบวนความคด
ของเดกแลวเกบเปนประสบการณสาหรบเดกในการนามาวเคราะหเรองตางๆในภายหลงได
รวมทงทาใหเดกไดพฒนาความคดและปญญา ความรจากการอานกอใหเกดความคดตางๆทนามา
ประยกตกบสถานการณได เดกไดรบการปลกฝงในระบบคณคาหนงสอทดจะทาใหซมซบคณคาดๆ
ในชวต มความสขสนทรยในจตใจ
2.2.2 ความสาคญของทกษะการอานเรมแรก
ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญสาหรบเดกอยางมาก นกวชาการและนกการ
ศกษากลาวถงความสาคญของทกษะการอานเรมแรกไวดงตอไปน
เบอรนส อ คลลแนน (2542: 12,16) กลาวถงความสาคญของทกษะการอานเรมแรก
วา เดกทาความเขาใจชวตจากการอานหนงสอ และใชประสบการณชวตอธบายเรองราวในหนงสอ
หนงสอจงมความหมายตอชวต เดกมกเชอมโยงตนเองเขากบหนงสอโดยใชคาวา “เหมอน”
อาร สณหฉว (2543: 3) กลาวถงความสาคญของทกษะการอานเรมแรกวา การอาน
หนงสอกอนเขาโรงเรยน จะทาใหเดกประสบความสาเรจในการเรยน ไดพฒนาทกษะการคดอยาง
กวางขวาง
กองบรรณาธการรกลก (2549: 32) กลาวถงทกษะการอานสาหรบเดกวยเตาะแตะไว
วา การอานของเดกวยเตาะแตะมความสาคญ เพราะภาพและตวหนงสอในหนงสอคอภาษาอยาง
หนง การทผใหญอานหนงสอใหเดกฟง เดกจะไดเรยนรภาษาไปดวย เพราะเดกไดฟงรปประโยค
41
บทสนทนา การใชภาษาโตตอบ การฟงซาหลายครงจะทาใหเดกเขาใจเรองราวมากขน มความคด
รวบยอดในการจบประเดน สมาธจดจอของเดกชวยพฒนาสมรรถนะในการฟงซงเปนพนฐานสาคญ
ของการเรยนรภาษา รวมไปถงการปลกฝงนสยรกการอานของเดกดวย
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร (2550: 22) กลาวเกยวกบทกษะการอาน
เรมแรกไววา การอานหนงสอใหเดกฟงตองทาตงแตทารกไมตองรอจนอาย 3 ป เพราะจะทาให
สญเสยเซลสมองเนองจากไมไดใชมน และจะทาใหพฒนาการดานการพฒนาการอานยากขนเรอยๆ
การอานใหฟงเปนการพฒนา เพราะการอานเปนทกษะทไมมทางจะเกดขนเองโดยธรรมชาต
การอานไมใชพรสวรรคทตดตวมาแตกาเนดแตเปนทกษะทตองฝกฝนและสงเสรมอยตลอดเวลาทง
ยงไมสามารถปลกฝงไดในระยะเวลาอนสน และไมสามารถปลกฝงไดในวยผใหญ แตตองปลกฝง
ตงแตวยทารกชวง 6 ปแรกของชวตซงเปนระยะทสาคญทสดในการวางรากฐานและสรางเสรม
คณภาพของคน
เมม ฟอกซ (2553: 13-14) กลาววา ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญเพราะชวย
ลดปญหาเรองการอานได และเรมปองกนตงแตกอนเขาโรงเรยน
กนนง (Gunning. 1990: 5) กลาววา ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญเพราะเปน
ประสบการณสาคญของเดก ในขนแรกเดกตองฟงเรองโดยเขาใจความหมายตองนาเรองทอานและ
ฟงไปใชในชวตประจาวนได เดกทไดรบการสงเสรมใหเลนเปนกลมจะสามารถพฒนาทกษะการอาน
ไดดและใชในกจกรรมการเลนไดเพราะการอานชวยตอบสนองอารมณและสตปญญา การอานจงตอง
เรมจากการการอานเรมแรกทนาสการชนชมในการอานซงจะทาใหเดกประสบความสาเรจในการ
อานอยางมาก
โซเวอรส (Sowers. 2000: 141) กลาวถงความสาคญของทกษะการอานเรมแรกวา
คนสวนใหญมกเขาใจวา การอานเปนความสามารถในการถอดรหสและการเขาใจขอความทเขยน
เปนกระบวนการทเรมตนในชนประถมศกษา แตความเปนจรงแลว ทกษะการอานเรมตนยาวนาน
กอน 6 ป เดกวยเตาะแตะและวยเตรยมอนบาลแสดงพฤตกรรมการอานเรมแรกแลว เชน ถอ
หนงสอถกทศทาง พดตามเรองทผใหญอานใหฟง พฤตกรรมนคอพนฐานของกระบวนการอาน
เครอขายการเรยนรครอบครว (Family Education Network . 2011: online) กลาววา ทกษะการ
อานเรมแรก (Pre-Reading) มความสาคญเพราะเปนทกษะทเดกจาเปนตองใชในการชวยใหเดก
คนเคยกบหนงสอ ถอเปนทกษะทเดกเรยนรดวยวธธรรมชาต ระหวางทเดกอยในชวงปฐมวย
เดกสามารถฝกทกษะนไดทงทบานและในสถานรบเลยงเดกซงนบวาเปนสถานททมสวนอยางมาก
ในการเตรยมสงแวดลอมในการฟง พด อาน เขยนใหกบเดก
ศนยการเรยนรครอบครว (family learning. 2011: online) กลาวถงความสาคญของ
ทกษะการอานเรมแรกวา แมวาวนหนงเดกจะสามารถอานหนงสอไดเอง และเกดความพรอมในการ
อานไดเองโดยมพฤตกรรมทสามารถสงเกตไดคอเดกเรมถามวานคออะไร นเขยนวาอยางไร
แตเดกจะไมถามคาถามเหลานและไมสนใจหนงสอ หากเดกไมมพนฐานในการอานเรมแรก
(pre-reading)
42
สรป การอานเปนสงทมคณคา จาเปนตอการศกษา ตอชวตและความเปนอยในสงคม
ปจจบน การอานเปนเครองมอสาคญในการเรยนรส งตาง ๆ ทสงผลใหเกดการพฒนาบคคลและ
ประเทศชาต โดยการเรมปลกฝงตงแตวยเดกดวยการสรางใหเดกมนสยรกการอานและมทกษะการ
อานเรมแรกกอนการอานออกเขยนไดเพอ ใหเดกเกดความสนใจและชนชมในการอาน
มความสามารถในการอานเรมแรกซงเปนฐานสาคญของการเรยนการอานอยางเปนทางการตอไป
2.3 องคประกอบของการอาน
องคประกอบในการสอนอานเบองตนนนคอ ความพรอมรางกาย สตปญญาและอารมณ
ของเดก มผกลาวถงองคประกอบของการอานไวดงตอไปน
บนลอ พฤกษะวน (2532: 12) กลาวถงองคประกอบในการสอนอานไวดงน
1. ธรรมชาตของอกษร ในอดตมนษยไมไดมตวอกษรใช แตเมอมภาษาพด
มนษยเรมบนทกสงทจะสอความหมายดวยภาพ (pictograph) ดงทเหนในภาษาจน
2. การใชภาพสอความหมาย (ideograph) มนษยใชภาพในการสอความหมายมา
นานและสอความไดด ดงปรากฏตามภาพผนง วหาร ซงใชแทนตวหนงสอได ภาพดงกลาวนนใช
สอความในเชงรปธรรม
3. การใชเสยงของภาพในการสอความหมาย มการนาภาพมาเรยงการแลวใชเสยง
ของภาพในการสอสารเปนประโยค เมอฟงแลวเกดความเขาใจ ทาใหเกดแนวคดของการกาหนด
ตวอกษรขนใชในการผสมเสยงอาน ซงวธการสะกดตวผสมคา (synthetic method) กมววฒนาการ
มาจากแนวคดเรองเสยงของภาพ (phonograph) เปนวธด งเดมในการกาหนดสญลกษณเสยงอานให
ตรงกบเสยงพดเรมจากการอานภาพและความหมายของภาพ
ศรรตน เจงกลนจนทร (2536: 38) กลาวถงองคประกอบของการอาน ไวดงตอไปน 1. การจาแนกความแตกตาง และความเหมอนดวยตา หมายถง การทเดกจาเปนตอง
รจกการสงเกตเหนความเหมอน และความแตกตางกนของรปทรงของวตถ รปภาพ คาทเขยนเปน
สญลกษณ ความสามารถในการอานขนอยกบความสามารถในการเหน ความแตกตางระหวางคาท
อานกบคาอนๆ เดกจะสามารถเหนภาพความแตกตางของคาไดดกวาเหนความเหมอน ควบคกบ
การเหนภาพของคานนๆ ดวย
2. การจาแนกเสยงทคลายคลงกนจากการฟง หมายถง ความสามารถในการจาแนก
เสยงชวยใหการอานเปนไปอยางถกตอง และสามารถในการจาแนกเสยงนน สามารถพฒนาไดโดย
การฝกฝน สงสาคญคอมใชฝกฝน โดยการใหเดกฟงแตเสยงอยางเดยว ควรใหเดกไดฟงเสยงควบค
กนกบการเหนภาพของคานนๆ ดวย
3. ความสามารถในการฟงเรองราวตางๆ หมายถง การฝกใหเดกรจกคดหาเหตผล
โดยครตงคาถามประเภททาไม รสกอยางไร อะไรจะเกดขนตอไป หรอเรองนใหความรขอคดอะไร
แกเราบาง
43
4. การเรยนรคาศพท หมายถง การเรยนรคาศพททใชกนอยท วไป จะชวยใหเดกม
ความพรอมในการอานมากขน และถาตองการใหการอานประสบความสาเรจดวยด และนาความคด
จากการอานไปใชใหเดกเขาใจความหมายของคาศพทใหมๆ ใหมาก
5. การสรางความสนใจในการอานหมายถง การสรางความสนใจเปนสงทจะตองทา
ตงแตอยบาน และตอเนองมาถงโรงเรยน เชน การอาน การวาดภาพ การเลานทาน เปนตน
6. การสรางความคดรวบยอด หมายถง เดกเรยนรในการความคดรวบยอดจาก ประสบการณและลกซงกวางขวางของประสบการณ มการสรางความสามารถในการคดถงคานนๆใน
ลกษณะของนามธรรมเปนพฒนาการในการเขาใจความสามารถในขนแรก เดกสามารถจาแนก
สงของอยางหนงออกจากสงของอนได เมอเดกมความชานาญมากขน เดกจะมการรบรเฉยบคม
กวางขวางและมความซบซอนยงขน เดกสามารถเขาใจลกษณะทสาคญและไมสาคญของสงตางๆใน
สงแวดลอมของตน เดกจะสามารถใชประสบการณของตน ในการสรางความคดรวบยอดซงเรมดวย
การเขาใจสงทเปนนามธรรม จนกระทงสามารถจดกลมของสงตางๆ ได และในทสดสามารถจาแนก
ประเภทได
7. การเขยน หมายถง การใชสายตามองตวอกษรจากซายไปขวา บนลงลาง
ตามลาดบฉะนนการฝกความสามารถทางการเขยนจงเกยวกบการอาน การฝกการเขยนตวอกษรทา
ใหเพมทกษะการอานไดเรวขน เนองจากเดกไดเหนความแตกตางของตวอกษร แตละตวไดอยาง
ชดเจน
พนส สขหนองบง (2538: 32) ไดเสนอองคประกอบในการอาน ดงน
1. ความสามารถในการแยกสงทไดยนเปนการเขาใจและสามารถใชภาษาพดไดอยาง
ถกตองแยกคาพดทแตกตางกนไดสามารถแยกดวยคา และออกเสยงในการอานปากเปลาได
2. ความสามารถทางความคดและความจาความสามารถในการใช และเขาใจเหตผล
รจกเชอมโยงความคดใหมความหมาย เขาใจความหมายของประโยคและรปรางของคาได
3. ความสามารถทางสายตาความสามารถในการแยกคาทคลายคลงกน และมองเหน
ความแตกตางของคานนๆ
4. ความสนใจความสามารถทนงนง จบสายตาไปตามสงทอาน เคลอนไหวสายตาได
ตามสมควร จงมสมาธในการอาน การฟง และการทาตามคาสงได
สนท ฉมเลก (2540: 150) ไดสรปองคประกอบทางการอานของเดกไดดงน
1. องคประกอบทางดานรางกาย ไดแก สายตา ปาก ห
2. องคประกอบทางดานจตใจ ไดแก ความตองการ ความสนใจ ความศรทธา
3. องคประกอบทางดานสตปญญา ไดแก ความสามารถในการรบร ความสามารถ
ในการ นาประสบการณเดมไปใช ความสามารถในการใชภาษาใหถกตอง ความสามารถในการ
เรยน
4. องคประกอบทางประสบการณพนฐาน
5. องคประกอบทางวฒภาวะ อารมณ แรงจงใจและบคลกภาพ
44
6. องคประกอบทางสงแวดลอม
กดแมน (Goodman. 1971: 25 – 27) กลาววา การอานของเดกขนกบองคประกอบหลาย
ประการ ไดแก
1. ความรทางภาษา (linguistic Knowledge) โดยในระยะแรกผอานจะเรยนร
ความสมพนธเกยวกบตวอกษรและความหมายของคา ตอมาเมอผอานมประสบการณในการอาน
มากขนกจะสามารถอานเพอความเขาใจไดมากขน
2. ประสบการณและความรเกยวกบสงทอาน (Schema) ไดแก ความรเกยวกบ
เนอหาและความรเดมทผอานมอยความสมบรณของเนอเรอง หรองานเขยนนน (Conceptual or
Semantic Completeness) ผอานจะไมเขาใจสงทอาน หากเนอเรองนนมเนอความทยงไมสมบรณ
ยกเวนในกรณทมความรพนฐานเกยวกบเนอเรองทอานมากอน
3. ความสามารถในการวเคราะหโครงสรางของงานเขยนนน (Text Schema) งาน
เขยนแตละชนมลกษณะและโครงสรางทแตกตางกน และยงสะทอนใหเหนถงความเชอตลอดจน
วฒนธรรมของผเขยนดวย ดงนน หากงานเขยนเสนอเรองราวทแตกตางไปจากวฒนธรรมและ
ประสบการณเดมของผอาน การอานกจะไมประสบผลสาเรจ
สรป องคประกอบของการอานประกอบดวยการจาแนกความแตกตางการสงเกตดวยตา
และจาแนกเสยงจากการฟง การเรยนรคาศพทตางๆ ทคนเคยจนเขาใจความหมายของคาจากนน
เดกจะสรางความคดรวบยอดจากประสบการณทเรยนร เพอเกดความเขาใจยงขนในลกษณะของ
นามธรรม หรอการแปลความหมายของคาออกจากสญลกษณหรอภาพทเหนได สงเหลานจงควร
สงเสรมใหเดกไดมการพฒนาตงแตกอนเขาอนบาลเพราะเดกทมความคนเคยและมทกษะด จะชอบ
อานหนงสอและสามารถอานไดเองโดยธรรมชาต
2.4 ทฤษฎการอาน
การวจยครงน ผวจยศกษาทฤษฎการอานตางเพอนามาใชในการกาหนดทกษะการอาน
เรมแรก ดงตอไปน
2.4.1 ทฤษฎการอานของโคเครน (Cochrane’s Reading Theory)
โคเครน (Brewer. 1995: 218; citing Cochrane; others. 1984) อธบายพฤตกรรม
การอานไว 5 ขน ดงน
1. ขนเกดความสงสย (Magical stage)เดกจะเรยนรวตถประสงคของหนงสอ
ตางๆ เรมคดวาหนงสอเหลานนมความสาคญจองมองทหนงสอ หยบจบหนงสอขนมาถอไวบอยครง
จะเปนหนงสอทเขาชอบ
2. ขนเกดแนวความคด (self – concept stage) เดกพจารณาตวเองวาเปนผอาน
เรมเขาใจไปผกพนกบกจกรรมการอาน อาจจะเสแสรงอาน ใหความหมายของหนงสอจากรปภาพ
ตางๆ หรอประสบการณเดม ใชภาษาคลายๆหนงสอแมวาจะไมเขาใจเนอเรอง
45
3. ขนเชอมตอการเปนผอาน (bridging reader stage) เดกใหความสาคญกบ
ตวอกษรสามารถเลอกคาทคนเคย สงเกตคาตาง ๆ อานเรองทเขยนเองได อานตวหนงสอจากบทกว
เพลงกลอนกลอมเดก เดกจะเชอวาพยางคแตละพยางค คอ คาหนงคา เกดความขดแยงในการจบค
ตวอกษรและเสยงอาน เรมระลกถงตวอกษรได
4. ขนทะยานสผอาน (take – off reader stage) เดกเรมใช 3 ระบบ เขาดวยกน
(เสยง ความหมาย โครงสราง ประโยค) เดกตนตวกบการอาน เรมคนเคยกบบรบทใสใจตอ
ตวหนงสอทอยรอบตว และอานทกๆ อยาง (เชน กลองใสอาหาร ฉลาก และเครองหมายตางๆ เปน
ตน)ในขนน คอ เดกจะใหความสาคญกบตวอกษรแตละตวมากไป
5. ขนสามารถอานโดยไมตองพงพง (independent reader stage) เดกสามารถ
อานหนงสอตางๆ ทไมเคยอานได สามารถใหความหมายจากตวหนงสอ จากประสบการณ และจาก
ตวชแนะของผเขยนได สามารถเขาใจเรองทเกยวของกบประสบการณไดงายๆ แตจะเปนโครงสราง
และเนอเรองทพนๆ เทานน
โคเครน (บงอร พานทอง. 2541: 24 -25; อางองจาก Cochrane; Others.1984)
กลาวถงขนตอนการพฒนาการอานของเดกไวดงน
1. ขนกอนทจะสามารถอานไดดวยตนเองอยางอสระการเรยนรการอานในขนน
จะเปนการเรยนรเบองตนถงความสมพนธของตนเองกบหนงสอวาคอหนงสออะไร และควรจะปฏบต
ตอหนงสอนนๆ อยางไร ในขนนเดกจะไมสามารถอานหรอทาความเขาใจหนงสอไดดวยตนเอง
จะตองมผเขามาชวย สามารถแยกยอยออกได เปนสามระยะคอ
ระยะการเรมเรยนร เปนขนเรมตงแตเกดซงเดกหรอผอานจะยงไมรจกหนงสอ
หรอสงพมพตางๆ วาคออะไร แตจะเรยนรทละนอยจากประสบการณ จากสภาพสงแวดลอม
จะศกษาวาหนงสอคออะไร แมจะเรมจากการกลบหวทายบางกตาม
ระยะทเดกเรมมความรสกเหมอนตนเองเปนผอานในขนนเดก โดยทวไป อาย
ประมาณ 2 ขวบ จะสามารถถอหนงสอไดถกทศทาง ทราบวาควรอานจากซายไปขวา จากบนลงลาง
เปดหนงสอจากหนาแรกไปหนาสดทายเดกเรมใหความสนใจรปภาพและเกดความสนใจ
ความหมายของภาพตางๆ
ระยะทสามจะเปนชวงทเดกเรมเรยนรเกยวกบตวอกษร เดกจะเรมม
ความสามารถในการทา ความเขาใจตวอกษรและเสยงตางๆ ตลอดจนการนาไปใชในการอาน เรม
รจกคาและนาไปใชได จาคาบางคาเปนพเศษ เชน ชอตวเอง และคาทพบบอยๆ เดกจะเรยนร และ
ทราบความหมาย ตลอดจนสามารถนาไปใชไดถกตองกอนคาอนๆ
2. ขนสามารถอานไดดวยตนเองอยางอสระ ในขนนเดกจะมความรเกยวกบ
ตวอกษร เสยง และระบบภาษามากขน ทราบความหมายของคา และสามารถอานคางายๆ ใน
หนงสอทไมเคยอานมากอน เรมเกดความมนใจใน การทจะนาความสามารถทงหมดในการอานมา
ใชเพออานในสงทตนตองการจะอาน ในขนนสามารถ แบงยอยออกเปน 3 ระยะ เชนกน คอ
46
ระยะทมความมนใจ ในการนาตวบงชในระบบภาษาตางๆ มาใชรวมกนใน
กระบวนการอาน เรมมความอยากอานมากขน อยากอานใหผอนฟงทกครงทมโอกาส ม
ความสามารถ เขาใจคาๆ หนง ซงในสถานการณตางๆ ได ระยะนจะเกดขนในชวงสนๆ จากนน
เดกจะสามารถอานไดอยางธรรมชาต
ระยะทสองนเดก หรอผอานจะมความสามารถในการอานไดอยางเปนอสระ
มากขนสามารถอานไดดวยตนเองและสนใจทจะอานเพอความพอใจของตนเองมากกวาทจะอานให
ผฟงเหมอนในระยะทผานมา
ระยะทมทกษะการอาน ผอานทพฒนามาถงระยะนจะเปนผทมความสามารถ
ในการอาน ระดบทเลอกสงทตองการอานไดดวยตนเอง โดยมพนฐานมาจากประสบการณสวนตว ท
ตองการจะคนหาความรเพมเตมในสงทสนใจ
2.4.2 ทฤษฎการอานของไบรอน
ไบรอน (บาเพญ การพานชย. 2539: 33; อางองจาก Brian. 1992: 15 – 19) ได
กลาวถงขนของพฒนาการดานการอานดงน
ขนท 1 ขนกอนการอาน (early emergent reading) ขนนเปนขนตอนทสาคญใน
การทเดกเรยนทจะอาน ซงแบงออกเปน 2 ชวง คอ
กอนการอาน (early emergent) ในขนนเดกเรยนรการอาน โดยใชหนงสอเปน
แนวทาง ในการอานตามระดบความสามารถ โดยจาเรองราว รปภาพในแตละบทการเปดหนงสอ
จากซายไปขวา
การแรกเรมการอาน (emergent reading) ในขนนเดกเรมเรยนรในการ
แยกแยะ เดก ๆ ไดยนเรองราว โคลงกลอน และรองเพลง เขาเรมเรยนรในการอานและตอบสนอง
ตอเรองราวในหนงสอ
ขนท 2 ขนการเรมอาน (early reading) เดกในขนนเรมเรยนการอาน ตองการสอ
และหนงสอหลากหลายในการสนบสนนทกษะในการอานอยางมระบบ เขาเรยนรเรองราวในหนงสอ
และเรองราวทใชตองเปนเรองราวในชวตประจาวน เรยนรและเขาใจถอยคาทเปนประโยควาเปน
ประเดนสาคญหรอเรองทสาคญสามารถโยงภาพเขากบคาหรอตวหนงสอ และเรมใสใจกบการออก
เสยงตามคา
ขนท 3 ขนการอาน (fluency reading) เดกขนนจะเรยนอานและเพมพนคาศพท
เขาตองการเวลาในการทจะอานอยางมอสระ การฝกหดและการจดระบบดวยตนเอง เดกอาจจะไม
มนใจ แตพยายามทจะจาคาการสงเกตและใชตวบงช เชน ในการอานออกเสยงจะเรมปรบปรงในการ
อานอยางมประสทธภาพมากขนการพฒนาทกษะทางภาษาและผลสาเรจของเดกจะขนอยกบ
พฒนาการขนท 1 เปนสาคญ
47
2.4.3 ทฤษฎการอานของเบรเวอร
เบรเวอร (Brewer. 1995: 93) กลาวถง พฒนาการดานการอานของเดกไว 5 ขน
ดงน
1. ขน Magical Stage เดกจะเรยนรวตถประสงคของหนงสอตางๆเรมคดวา
หนงสอมความสาคญ จองมองทหนงสอ หยบหนงสอขนมาถอไวบอยครงจะเปนหนงสอทเดกชอบ
2. ขน Self-Concept Stage เดกพจารณาตวเองวาเปนผอานเรมเขาไปผกพน
กบกจกรรมการอาน อาจจะแสรงอานใหความหมายของหนงสอจากรปภาพตางๆ หรอประสบการณ
เดม ใชภาษาคลายหนงสอแมวาจะไมเขากบเนอเรอง
3. ขน Bridging Reade Stageเดกใหความสาคญกบตวอกษร สามารถเลอกคาท
คนเคย สงเกตคาตางๆ อานเรองทเขยนเองได อานตวหนงสอจากบทกว เพลง กลอนกลอมเดก เดก
จะเชอวาพยางคแตละพยางค คอ คาหนงคา เกดการขดแยงในการจบคตวอกษรและเสยง การอาน
เรมระลกถงตวอกษรได
4. ขน Take-Off Reader Stage เดกเรมใช 3 ระบบชแนะเขาดวยกน คอเสยง
ความหมาย โครงสรางประโยค เดกตนตวกบการอาน เรมคนเคยกบบรบท ใสใจตอตวหนงสอทอย
รอบตว และอานทกอยางทเดกพบเหน อนตรายในขนน คอ เดกจะใหความสาคญกบตวอกษรแตละ
ตวมากเกนไป
5. ขนสามารถอานหนงสอไดโดยไมตองพงพาผอน (Independent Reader
Stage)เดกสามารอานหนงสอตางๆ ทไมเคยอานได สามารถใหความหมายจากตวหนงสอจาก
ประสบการณเดม และจากตวชแนะของผเขยนได สามารถเขาใจเรองทเกยวกบประสบการณได
งายๆแตจะเปนโครงสรางและเนอเรองพนๆ เทานน
2.4.4 ทฤษฎการอานของสโคโลสเซอร และ ฟลลป
สโคโลสเซอร และ ฟลลป (เฉลมชย พนธเลศ. 2540: 53; อางองจาก Scholosser; &
Phillip. 1991)ไดกลาวถงโครงสรางขนพฒนาการของการอานไวดงน
ขนท 1 พยายามตามประสบการณเดม
ขนท 2 รวาคามความคงท
ขนท 3 อานคาทคนเคยไว จาแนกและบอกชอตวอกษรไดบาง
ขนท 4 อานเดาเสยงพยญชนะตนในคาใหมได
ขนท 5 จาตวอกษรทสมพนธกบเสยงในคาได
2.4.5 ทฤษฎการอานของโฮลดาเวย
โฮลดาเวย (ภญญดาพชญ เพชรรตน. 2549: 21-23; อางองจาก Holdaway. 1979)
ไดกลาวถงพฒนาการดานการอานของเดกปฐมวยทสอดคลองกนไว 5 ขน ดงน
ขนท 1 Emergent Reading แบงยอยออกเปน 6 ขน คอ ดหนงสอเรองทชอบ พด
ขอความในหนงสอดวยภาษาของตนเอง ทาทาเหมอนอานหนงสอ จบใจความและตรวจสอบความ
ถกตองของเนอเรอง โดยการใชประสบการณเดมของตนเอง ไมสนใจขอความตามลาดบของเรอง
48
อานเรองสนๆ ทบอกใหครบนทกให อานและเขยนตวขดเขย (Scribbles) อานตวอกษรแลพยายาม
ลอกหรอเขยนทบ
ขนท 2 Advanced Emergent Reading รจกกวาดตามองขอความตามบรรทด
ดขอความทมตวหนงสอและเขยนเวนคา ตรวจสอบความถกตอง โดยการเดาจากประสบการณเดม
และจากสงชแนะ อานขอความทมตวอกษรและคาทเหนกนอยเปนประจา หาคาทตวอกษรคลายคลง
กน โดยการตรวจสอบจากจดเรมตนของประโยค
ขนท 3 Emergent to Early Reading คอ รจกคาทอยในชวตประจาวนเมอเหนคา
นนในบรบทหรอสงแวดลอม คาดเดาคาใหม โดยดรปประโยค และความหมายกวาดสายตาถก
ทศทางเมอมองขอความทคนเคย ชและบอกชอของตวอกษรสวนใหญได พจารณาตวอกษรบางตว
เพอจะบอกวาคอตวอะไร แลวพยายามลอกและตกแตงรปรางของตวอกษร
ขนท 4 Early Reading คอ ชหรอกวาดตามองจดเรมตน และจดจบของคาบางคา
ใชเสยงพยญชนะตนทรจกในการคาดเดา และตรวจสอบคาทอาน บอกขอสงเกตทแสดงวา รวาคาๆ
เดยวกนสามารถผสมกบคาอนกลายเปนคาใหมได เชน เดกชาย เดกหญง แมคา แมนา เปนตน
ลอกหรอเขยนสอความหมายโดยใชภาษางายๆ ของตนเองใชรปประโยคทถกตองและกลบมาอาน
ได เลนเกมโดยใชบตรคาทมคาทคนเคย หรอเรยงบตรคาใหเปนประโยคไดถกตอง ชหรอกวาดตา
มองจดเรมตนและจดลงทายของประโยค
ขนท 5 Advanced Early Reading คอ คาดเดาขอความจากสงชแนะ โดยด
พยญชนะตวแรกของคาประกอบกบความรเดมเกยวกบความสมพนธระหวางรปตวอกษรกบเสยง
ตวอกษรจาและตรวจสอบตวอกษรทสมพนธกบเสยงของคา ตรวจสอบคาทอานดวยการชตวอกษร
ในคาพรอมกบออกเสยงไปดวย ใชรปและเสยงตวอกษรเปนหลกสะกดคาใหมทไมรจกหรอคาทไม
แนใจ
เมม ฟอกซ (2553: 88-89) กลาวถงทฤษฎการอานวา การอานเปนทกษะทตอง
สงเสรมตงแตเดกอายนอย เดกทไมเคยมใครอานหนงสอใหฟงจะไมรวาตวหนงสอมความหมายซอน
อย และถาเดกไมรนยยะของตวหนงสอเดกจะพบวาการอานเปนเรองยากมาก เมอเดกพยายาม
อานดวยตนเอง เขาจะอานไมไดความหมายทแทจรงดวยไมเคยมประสบการณถงนยยะในภาษา
เขยนมากอน นยยะของการคลองจอง นยยะนทาน นยยะของเพลงหรอเสยงของคาทไมธรรมดา
ไวยากรณทไมคนเคยในประโยคภาษาเขยนและการทางานของประโยค เดกทไดฟงนทานบอยๆจะ
รจกคาดเดานยยะในหนงสอ รจงหวะ คาคลองจอง และทวงทานองการซาคา ประการสาคญ
หนงสอทเดกอานและคาทใชในหนงสอตองเปนสงทเกยวของและอยในชวตของเดก เพราะถาเปน
หนงสอทนาเบอ เดกกจะหยดอานและหยดหดอานไปดวย
สรป จากทกลาวขางตนจะเหนไดวาการอานของเดกปฐมวยมการพฒนาเปนลาดบ
ขนตอน จากขนทงายสยาก ซงพฒนาการแตละขนตองอาศยการเรยนรความสมพนธของตวอกษร
กบ ความหมายของคา ความรเกยวกบสงทอานเชอมโยงกบความรเดมทเดกมอย และความสนใจใน
การอาน รวมถงประสบการณทเดกไดร บจากกจกรรมการอานในชวตประจาวนและจาก
49
สภาพแวดลอมทเดกอาศยอย การจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกตองคานงถงพฒนาการ
การอานออกเปน ขน 1 ขนเกดความสงสย (Magical stage) เดกเรมใหความสาคญกบหนงสอ
ดวยการเรมจองมองหนงสอหยบจบบอยครง ขน 2 ขนเกดแนวความคด (self – concept stage)
เรมเขาไปผกพนกบหนงสอ ใหความหมายรปภาพตางๆได การเรมพนฐานในการอานเรมแรกม
ความสาคญมากตอขนตอๆไป โดยเฉพาะ เดกทพฒนาการการอานในขนแรกดมแนวโนมทจะม
พฒนาการการการอานดเมอเขาเรยน 2.5 พฒนาการการอานของเดกวยเตาะแตะ
เดกวยเตาะแตะมความสามารถในการพด ฟง และเรมมพฒนาการดานการอานมาก
ขน เปนวยทเหมาะสมในการสงเสรมทกษะการอาน มผกลาวถงพฒนาการการอานของเดกวย
เตาะแตะไวดงตอไปน
ฉนทนา ภาคบงกช (2538: 3) กลาววา เดกจะมลกษณะการเรยนรการอานโดยเรม
จากการเรยนรดานการอานทเกดขนเองตามธรรมชาตจากตวหนงสอตางๆทพบในสงคมรอบตว เชน
สญญาณจราจร ปายชอราน ตราตามกลองและซองสนคาทคนเคย ปายประกาศ ฯลฯ เดกทมโอกาส
อานหรอเหนตวหนงสอมากยอมมโอกาสพฒนาการอานไดรวดเรว เดกเรยนรดานการอานไดดเมอ
สงนนมความหมายตอเดก การอานหนงสอนทานใหเดกฟงอยางสนกสนานอยเสมอชวยใหเดก
พฒนาการอานไดรวดเรวและรกการอาน เดกเรยนทจะอานภาพจากนทานและคอยๆ เรยนรเสยง
พยญชนะจากตวหนงสอในนทาน เดกชอบอานขอความทผใหญชวยเขยน ถายทอดความคดของตน
จากผลงานศลปะของตน การมโอกาสไดอานมากยอมนาไปสการพฒนาดานเขยนไดรวดเรว
กมลรตน คะนองเดช (2540: 36) กลาววา เดกจะเรมตระหนกวาตวหนงสอเปนสงท
เปนธรรมชาตมความหมายและมประโยชนในสงแวดลอมของเขา เดกจะเหนผใหญใชตวหนงสอใน
หลายลกษณะ เชน การอานหนงสอพมพ เขยนจดหมาย เขยนรายการซอของอานรายการอาหารใน
ภตตาคาร อานปายชอรานหรอตราสนคา สงแวดลอมทเตมไปดวยตวหนงสอหรอสงพมพนทาให
เดกตระหนกไดเรววาตวหนงสอเปนสงพมพในรปแบบตางๆ นนมความหมายและทาใหไดสงท
ตองการ
เยาวพา เดชะคปต (2542: 22 – 24) กลาววา การอานของเดกมกเรมตนจากการ
ทาทาเลยนแบบการอานของผใหญอานโดยการจาสงทผใหญอานใหฟง หลงจากทเดกไดฟงขอความ
หรอเรองราวทครอานใหฟง เดกจะทาทาอานโดยพดคาทจาได อานโดยอาศยภาพในการเดา
ขอความ ในขณะทอาน เดกจะดภาพเปนสวนใหญ เดกทผใหญอานหนงสอใหฟงพรอมทงชขอความ
ใหดไปดวยอาจจะสนใจดหรอชขอความทเขาประทบใจบางเปนครงคราว โดยเฉพาะถาขอความนน
สมพนธกบภาพ อานโดยการเดาเนอหา เดกรวาเนอหาควรจะเปนไปในทานองใดและไมเปนไปใน
ทานองใด หรออะไรทควรคกบอะไร เดกจะทาทาอานโดยอาศยความรเดมในการเดา
50
พชร ผลโยธน และ วรนาท รกสกลไทย (2543: 20-21) ไดกลาวถงพฒนาการดานการ
อานของเดกปฐมวย ดงน
ขนท 1 คาดเดาภาษาหนงสอ แกไขความผดพลาดของความหมายดวย
ตนเองพยายามใชประสบการณจากการพดคยกลบมาเปนภาษาทใชอาน
ขนท 2 แกไขความผดในประโยคดวยตนเอง ตระหนกวาตวหนงสอมรปรางคงท
สามารถชบอกคาทเหมอนกนซงอยในหนาเดยวกน
ขนท 3 จาคาทคนเคยได ใชวธการอานไปในทศทางเดยวกนจนเปนนสย
สามารถระบและบอกชอตวอกษรไดเกอบหมด
ขนท 4 เขาใจเกยวกบการเรมตน และการลงโทษเมอนามาใชในการเดาคา ใช
เสยงชวงตนของคาในการเดา คาใหมๆ ในบรบท สามารถใชคาทรจกมาแตงประโยคได
ขนท 5 ในการแกปญหาการอานคา ใชเสยงเรมตน และเสยงควบกลา สามารถร
วาเสยงของคาทไดยนประกอบดวยตวอกษรอะไร สรางคาศพทจากสงทพบเหนไดมากขน
กรมวชาการ (2547: 132) กลาวถงพฒนาการในการอานของเดกปฐมวยไวดงน
ขนท 1 (3 – 4 ป) สนใจถอหนงสอ เหนการสรางความหมายจากหนงสอเปนเรอง
อศจรรย ฟงคาทอาน เลนคา ตระหนกในตวหนงสอทส งแวดลอม ใชตวหนงสอประกอบการเขยน
ภาพถอหนงสอหวกลบ – อาน
ขนท 2 (4 – 5 ป) เลยนแบบการอาน อานเรองทคนเคย จาชอและคาตางๆ ใน
สงแวดลอมเรมอานคาจากภาพ อานคาทรจกแตไมแนนอน พดคาทเรมตนเหมอน ๆ กน เรมม
ความรในการถอหนงสอ จาคาสาคญในโคลง กลอน นทาน
ขนท 3 (4 – 6 ป) เขยนและอานกลบคาทเขยน อานหนงสอ คาคลองจองทใช
ภาพเปนสอสาหรบอาน จาตวอกษร อานคาเรมตน ลงทาย สงเกตความแตกตางจบคทเหมอนกนใน
หนงสอโคลง กลอน อานคาไดในบรบทหนง แตไมสามารถอานไดในบรบทอน
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2550: 37-40) กลาววา ทกครงทมการอาน
หนงสอใหเดกฟงเดกวยเตาะแตะมกมหนาตาทสดใส ยมแยมอารมณด ตนตว มชวตชวา พยายาม
เรยนร และหดพดคาใหมๆเรยนรสงใหมๆผานเรองและภาพจากหนงสอ เมอแมจบหนงสอเดก
มกจะนวเนยใกลๆ หนงสอทาใหเหนภาพทชดเจนวาเดกตองการไดรบการเอาใจใส เพราะเดกจะ
ตอบสนองดวยความรก ความเขาใจอยางอบอน ในวย 2 ป เมอบอกวาจะอานหนงสอใหฟงกจะวง
มาฟง นทานยาวๆบางเรองกสามารถฟงไดนาน นทานจงชวยเดกไดมากมาย เดกพดไดเยอะ ได
รจกคามากมายจากนทาน และผใหญสามารถปลกฝงนสยทดทแฝงในเรอง เชน ตวละครตวไหน
นสยด ชอบตวละครอะไร ดอยางไร ไมดอยางไร ดงนนการอานหนงสอใหเดกฟงจงเปนสงสาคญ
ทสดของการเรยนรและพฒนาการทางภาษาของเดก
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร (2551: 33, 106-108) กลาววา พฒนาการ
ดานการรบรเสยงพฒนาขนในเดกเปนขนตอนทแนนอน ไมใชสงบงเอญ แมวาเดกจะไมไดพฒนา
เปนขนเปนตอนนหมดทกคน เชน เดกบางคนรจกแยกแยะเสยง (segmenting) กอนการผสมเสยง
51
(blending) เดกบางคนพอเรมรจกหรอมทกษะการรบรเสยงแบบใดแบบหนง ยงไมทนจะสมบรณก
เรมพฒนาทกษะการรบรเสยงในลาดบตอไปพรอมๆกน สามารถสรปไดดงน
1. ขนมทกษะรบร “เสยงแตเสยงทไดยน (พยางค-beats)” เชน จอ-ระ-เข กอน
ทกษะอนๆ “เสยงสมผส” (rhyme) กอนวาเปนเสยงเหมอนหรอคลองจองกนนนตามมาทหลง
2. ขนการรบร รวาเสยงไหนเปนเสยงไหน มกจะมากอนความสามารถท
ประดษฐเสยงได เชน เดกรบรคาทสมผส (rhyme) กอน แตความสามารถทจะสรางคาสมผสไดเอง
นนตามาทหลง เชน หรบรวา “ไกไข” สมผสกน แตถาถามวาอะไรสมผสกบคาวา “มา” ยงตอบไมได
ทกษะในสวนแรกของคาจะมากอนทกษะในสวนทาย และตามดวยทกษะการรบรในตอนกลางของคา
เชน “จระเข” เดกจะไดยนเสยง “จอ” และจาไดกอน “นกแกว” จะไดยนเสยง “นก” กอน นานเขาจง
จะจาคาวา จระเขและนกแกวไดหมด เดกจะอานแบบรวมๆไดกอนทจะรจกสะกดคา เชน อานไดวา
กอเอยกอไก แตมาเขยนและสะกดไดทหลง ความสามารถในการนาเสยงตางๆสลบทไปมาเพอ
สรางคาใหมๆ การทดลองสลบคานจะมอยระยะหนงเปนทมาของการเลนเสยงกบเดก การผสมคา
ใหดตลกเปนการทดลองเสยงของสมองซงเปนการลองถกลองผดแบบหนง การเลนกบเสยงเปน
ทกษะทายสดทจะพฒนาขน เดกวยเตาะแตะใชภาษาไดกวางขวางขน พดเปนประโยคได สอสาร
กบผอนได ตงคาถามเปน เลนสมมตไดเกงขน มอสระในหลายดาน สนใจหนงสอทมเรองราว
เหมอนจรง เปนคาซา เรองไมยาวนก การสนทนาจากเรองจงเปนสงจาเปนเชนกน รปภาพประกอบ
ควรมความหมายชดเจนมทาทางทปรากฏไดชด เดกชอบดภาพในหนงสอนานๆและชอบถาม
เกยวกบภาพ ดงนนเมอเดกมพฒนาการทางภาษากวางขวางขน ผใหญควรตอบสนองพฒนาการ
ในขนนดวยญาณทศนะเพอใหเดกพฒนาการพดไปไดกวางขวางเรวขน เชน เดกพดวา “ตกตา”
ผใหญควรพดเสรมวา “นตกตาของหนไง” เดกจะไดฟงคาใหมเพมเตมทเปนประโยคและทวนคาซา
ทผใหญพดไดยาวขน เดกตองการไดยนผใหญใชภาษา เพราะในชวงนพฒนาการของเขาจะกาวไป
เพอทจะเรยนรถอยคา เสยง และโครงสรางใหมๆ ทลอกเลยนมา ผใหญควรใหเดกมโอกาสไดพดกบ
คนอนๆดวยกจกรรมกบเดกและผใหญเพอใหเดกไดมประสบการณของตนเองกบผอนอยางอตโนมต
ในวยเตาะแตะผใหญควรอานหนงสอใหเดกฟงมากๆ รวมทงสรางความเชอมโยงทดระหวาง
กจกรรมการเลนและเวลาพกผอน เดกอาจขอใหอานเรองทเดกชอบซาอก เดกจะเรมเชอมโยง
รปภาพกบคาและเขาใจความหมายของภาพและคาทเหนไดโดยธรรมชาต ซงผใหญตองจดใหเดกได
ไปเทยวสถานทใหมๆ การขยายประสบการณของเดกสามารถทาไดจากการอานหนงสอกอนทจะ
เดนทางไปเทยวและอานหนงสอเรองทเกยวของนนซาอกครง จะทาใหเดกเขาใจมากขน
นกวชาการศกษาตางประเทศกลาวถงพฒนาการการอานของเดกวยเตาะแตะไว
ดงตอไปน
กนนง (Gunning. 1990: 9-10) กลาววา การอานเปนพฒนาการความสามารถท
ตอเนองจากประสบการณของเดกจากการพดไปสหนงสอ ความคลองแคลวในการอานและ
ความกาวหนาในการอานขนอยกบเดกแตละวยรวมถงประสบการณใหมๆทเดกไดรบเกยวกบ
คาศพท และการมปฏสมพนธกบหนงสอ ความสนใจในการอานของเดกแตละคนขนอยกบ
52
ประสบการณในชวตของเดก การอานเรมแรกเปนการอานทพฒนาไปทละนอยและมการพฒนาอยาง
ตอเนอง เปนพฒนาการทเกดขนตามธรรมชาตขนอยกบกระบวนการพฒนาการของเดกแตละคนท
จะกาวสข นตอไป ในชวงปฐมวยจงมความจาเปนมากทสดในการเขาใจกระบวนการอาน เดกวย
เตาะแตะมพฒนาการการอานอยในขนเรมแรก (Emergent Literacy) อาย 0- 5 ป เปนชวงทเดกม
การพฒนาจากการเคลอนไหว (sensorimoter) เรยนรจากประสาทสมผสโดยตรงและการเคลอนไหว
ไปส ข นเรมความคดรวบยอด (pre-operational) เรมใชการคดเปนเหตเปนผลมากขนจากการสราง
ความคดรวบยอด เดกสรปสงตางๆตามการรบรและมการใชคาทยากขน พฒนาการทางภาษาในชวง
นพฒนาไปยางรวดเรวมาก เมอสนสดขนนแลวเดกจะสามารถอานภาพ สญลกษณ และอกษรได
และคนพบการเขยนการการขดเขย (scribbles) การเขยนลกษณะคลายๆอกษร (letterlike forms)
ประดษฐการสะกดคา (invented spelling) เดกทคนเคยกบหนงสอจะเรยนการอานไดเรวขนเมอเขา
สระดบอนบาล เดกในวยนยงยดตนเองเปนศนยกลาง (Ego-centric) แตเดกรกทจะอานและฟงเรอง
ทผใหญไดถาสนใจเพยงพอ สนกกบเรองจนตนาการ มหศจรรย เรองเกยวกบบคคล ชอบจงหวะ
(Rhyme) คาซา (Repetition) วรรณกรรมทกชนด (alliteration)
รอสโกส และ นวมา (ภญญดาพชญ เพชรรตน. 2549 : 30 อางองจาก Roskos; &
Neuma. 1994)ไดกลาวถงพฤตกรรมบงชพฒนาการการอานขนตนไวดงน
1. รความหมายของหนงสอ
2. ถอหนงสอถกตอง
3. รจกปกหนาและปกหลงของหนงสอ
4. เปดหนงสอจากหนาไปหลง
5. อานเรองราวจากภาพ
6. อานหนงสอทชนชอบจากการจา
7. ลาดบเรองราวจากทฟง
8. ทองคาคลองจองและรองเพลง
9. คาดคะเนเกยวกบเรองราวจากชอเรองและคาบรรยายหนาปก
10. รบรวาภาษาพดสามารถถายทอดเปนตวหนงสอได
11. สามารถระบชอตวอกษรได
โฮลดาเวย (ภญญดาพชญ เพชรรตน. 2549: 34 อางองจาก Holdaway, 1997)
กลาวถงพฒนาการทางการอานขนตนของเดกไว 3 ดาน ดงน
1. การมความรเกยวกบหนาทของตวหนงสอ
2. การมความรเกยวกบลกษณะของตวหนงสอ
3. การเหนความสมพนธของลกษณะและหนาทของตวหนงสอ
โซเวอรส (Sowers. 2000: 141) กลาววา เดกวย 2-3 ป สามารถสงเกตเหนสงงาย
จากภาพทดอยแมวาภาพนนจะคอนขางเลกหรอยากแกการสงเกต ภาพนนกลบหวกลบหาง แตก
สามารถบอกชอภาพทเหนไดถกตอง เดกวยนยงไมมความเขาใจเกยวกบระยะทางใกลไกลหรอ
53
ความสาคญมากนอยของภาพเดกจะแสดงการตนเตนสนใจในภาพทสามารถจาได เมออาย 3 ขวบ
ไปแลวจะมความจาดมากแมจะจาไดไมนานนก เดก 2 ขวบจะงนงงตอภาพทเหนไมครบถวน
เชน ภาพรถทเหนแตหลงคาหรอเหนเฉพาะสวนหนาของรถเดกสวนใหญไมพรอมทจะเขาใจรปภาพ
ทเปนเรองราว ดงนนในวยนเดกสามารถจดจาหนงสอโดยดจากปก เหนปกกจาไดวาเปนเลมไหน
ทาทาทางคลายวากาลงอาน เรมจาหนงสอเลมโปรดได แสดงความตองการอยากอานและฟงการ
อานอยางกระตอรอรน ขอใหผใหญอานหนงสอใหฟง สนใจเขารวมกจกรรมการอานทโรงเรยน รจก
วจารณตวละครในหนงสอ เลนออกเสยงสนกสนาน ดภาพในหนงสอแลวรวาภาพนนแทนของจรงทม
อยในโลก นงฟงผใหญอานอยางเอาใจใส เรมสนใจคาบางคาเปนพเศษ เรมแยกแยะภาพกบ
ตวหนงสอได เรมขดเขยนเสนทดคลายรปแบบตวอกษร จงกลาวไดวา เดกแรกเกดถง 3 ป จะม
ความสามารถในการทาเสยงหลายเสยง รจงหวะเหมอนทผใหญทาได ตอบสนองตอการแสดงออก
ทางใบหนาและทาทาง เรมใชคาทเขาใชบอยๆโดยทความหมาย รจกทาเสยงเลนและสนกกบบทกว
คาทไมมความหมาย รจกคาประมาณ 270-900 คา คาสวนมากทใชเปนคาสรรพนาม กรยา คาพด
งายๆทรความหมายบางไมรความหมายบาง พดถงสงแวดลอมใกลๆ ตวได พดไดประโยคละ 3- 4
คาหรออาจพดเปนประโยคได พยายามใชคาพดใหมๆ อาจไมถกไวยากรณบาง ทาเสยงสงตา
เหมอนเสยงเพลงได และชอบพดซาๆ ดงนนในวยนจงชอบเลมเกมทใชเสยง ถอหนงสอหรอบลอก
อกษรเลนบอยๆ สามารถจาปกหนงสอได เขาใจวธการถอหนงสอ แบงหนงสอกบอานกบผใหญท
คนเคยได บอกชอสงทมอยในหนงสอได ดภาพและเชอมโยงภาพกบสงทมอยจรงได พดคย
เกยวกบตวละครในหนงสอได ฟงเรองราวในหนงสอไดอยางตงใจ พดหรอบอกผใหญเกยวกบสงท
เขาเขยนได เรมสนใจสงพมพ เชน อกษรตวแรกในชอของตนเอง เรมขดเขยนอยางมจดมงหมาย
ได พยายามเขยนหรอวาดบางสงทดมความหมาย สรางอกษรจากรปรางหรอขดเขยไปในทศทาง
เดยวกนได สนใจรปภาพสวยๆทมสชดเจน ในวยนจงเปนวยทสนใจหนงสอ อานคลองแคลวแต
สะกดและจาอกษรไมได ควรสงเสรมใหเดกดรปภาพตองพยายามใหเดกรวาหนงสอมความสาคญ
มาก สรางทศนคตทดใหเดก
เคลย เทลและไวเฮรท (พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร. 2551: 9 อางองจาก
Clay. 1972, Teale; & Sulzby. 1986 and Whitehust; & Lonigan. 2011) กลาววา กอนทเดกจะ
อานออกเขยนได เดกเรยนรภาษามาตงแตแรกเกดแลว เดกเลกเรยนรจากการสงเกตของตนเอง
วา การอานเรมจากซายไปขวา การอานหนงสอตางจากการทางานอยางอน คอ เวลาอานตองจองด
ทแผนกระดาษโดยไมทาอะไรอยางอนเลย เวลาอานมอารมณจดจอ สนใจ บางคนอานแลวหวเราะ
เสยงดง เปนตน เดกรต งแตเลกแลววาหนงสอคงมอะไรบางอยางทพเศษตางจากสงอนเดกจงรดวา
หนงสอมความหมายสาคญบางอยางแนนอน
สรป เดกปฐมวยโดยเฉพาะวยเตาะแตะสามารถเรมเรยนรและเตรยมทกษะการอานได
แลว หากเดกไดรบประสบการณทางการอานจะมการเรยนรการอานไดด และเปนไปตามธรรมชาต
สามารถเรมตนเตรยมความพรอมใหเดกไดโดยทเดกจะตองมโอกาสไดเหนตวหนงสอบอย ๆ ผใหญ
เปนบคคลสาคญในการสงเสรม สนบสนนและเปนตวอยางทดใหกบเดกซงการเตรยมเดกวย
54
เตาะแตะในขนกอนการอานมความสาคญมากตอพฒนาการในขนตอๆไป เพราะจะทาใหเดกจะม
พฒนาการในการอานทกาวหนาและมนสยรกการอาน ครและผเกยวของกบเดกควรมความรและ
เขาใจเกยวกบพฒนาการการอานของเดกเปนอยางด เพอจะชวยสงเสรมและจดกจกรรมให
สอดคลองกบพฒนาการความสนใจของเดกอยางถกตองและเหมาะสม เปนการปพนฐานพฒนาการ
อานของเดกตอไป 2.6 ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
การวจยครงนเปนการพฒนารปแบบสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ผวจยศกษาเอกสารทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรกเดกวยเตาะแตะดงตอไปน
2.6.1 ลกษณะของทกษะการอานเรมแรก
บนลอ พฤกษะวน (2532: 3) กลาววา การอานสาหรบเดกวยเตาะแตะคอการอาน
ภาพเปนเครองชวยกาหนดแนวฝกอานและเขาใจความหมายของคาทอานไดดขน ครตองชวยให
เดกมทกษะในการอานภาพกอน ซงจะชวยใหการอานมความหมายคอ อานได อานแลวรเร อง
เบอรนส อ คลลแนน (2542: 6) กลาวถงการอานของเดกวยเตาะแตะวา การอาน
คอการใหความหมายของตวหนงสอซงพฤตกรรมการอานเรมแรกทปรากฏคอ การหยบหนงสอถอ
ขนไวตรงๆ การเปดหนาแรกเพอเรมอาน การเปลยนหนาไปในจงหวะทอานไป การเลอกหนงสอท
ชอบจากชน
ฉววรรณ คหาภนนทน (2545: 61) กลาววา การเตรยมการอานใหเดกตองทา
โดยการเตรยมความพรอมตงแตหลงคลอดไปจนถง 2 ขวบครง พอแมควรพฒนาเดกดวยการรอง
เพลงกลอมเดก อานหนงสอใหฟง ใหเลนของเลนทสงเสรมพฒนาการ ทาสงตางๆงายๆดวยตนเอง
เมอสมองซกซายขวาของเดกเรมทางานพรอมกนแลว ในวยนถอเปนวยทเหมาะสมตอการสอนอาน
และเมอหลง 2 ขวบครงไปแลว เดกเรมพดไดยาวขน การอานหนงสอและทากจกรรมการเลนเปน
ประโยชนมากตอวยตอไปทจะเรมหดอานได
กนนง (Gunning. 1990: 22) กลาววา ทกษะการอานเรมแรกพฒนาในรปแบบ
พฒนาการดานการฟงพด เดกเรยนรภาษามาเปนเวลานานแลวกอนทจะเขาโรงเรยน พฒนาการ
ทางภาษาเรมตนทบาน เรมจากการไดรบคาศพท ใชภาษาใหมๆ รจกสญลกษณ ปายโฆษณา
ขอความทปรากฏบนกลอง การอานของเดกพฒนาตลอดเวลาในชวตประจาวนตงแตยงอานไมได
เดกทพอแมอานหนงสอใหฟง ทงหนงสอพมพ นตยสาร จะสงผลใหเดกเขยนอกษร เตมรปรางได
ดงนนจงตองอานหนงสอใหเดกฟงเสมอๆและใชดนสอสเทยนขดเขยน เดกเลกจะมประสบการณกบ
สงแวดลอมไดงายและถอวาเปนเรองจาเปน พฒนาการของเดกเรมจากการทเดกไดใชภาษา ตอง
ชวยเดกคนพบและนาเดกไปสทศทางทางภาษา เดกทเขาอนบาลและมประสบการณทางภาษาทด
มากอน เดกจะใชภาษาดและมรปแบบการใชภาษาเปนทางการทดทงการฟง การพด การอาน
การเขยน
55
โซเวอรส (Sowers. 2000: 142-143) กลาวถงการเรยนรดานการอานของเดกวย
เตาะแตะวาเดกเรมสนใจหนงสอมากขน ถามประสบการณกบหนงสอมาอยางดจะสามารถถอ
หนงสอดเองไดและออกเสยงตามไปกบภาพทเหน เปดหนงสอถกทศทางมากขน พดคา 2 คาขนไป
ตอกนได ชอบชและบอกสงตางๆทอยรอบตวและทเหนในหนงสอ ชอบฟงคนอนอานบางแตชอบ
อานเองมากกวา การอานในทนคอการชภาพของสงทรจกและออกเสยงคาโดยดภาพนน สามารถ
จาและเชอมโยงเหตการณทผานมาแลวโดยอาศยภาพ เชน ดนส เมอวานน เราเหนรถคนใหญ
เหมอนแบบนเลย สามารถดหนงสอไดดวยตนเองโดยใชเวลาสนๆ สามารถแบงปนกนอานกบคนอน
ได มทกษะการอานเรมแรกทปรากฏวนชวงวยน คอ แรกเกดถง 3 เดอน สามารถมองไปทหนงสอ
ได ชอบดภาพสสดๆ 3-6 เดอน เรมสนใจหนงสอและสงของ เปดด เอาเขาปาก สนใจฟงผใหญอาน
หนงสอใหฟงบาง 6-9 เดอน ชวยผใหญเปดหนงสอได ชหนงสอใหผอนดขณะทกาลงถออยได
12-15 เดอน สนกและสนใจฟงหนงสอทผใหญอานใหฟง จาสงของและคนในหนงสอได อยากเปด
หนงสอเอง 15-24 เดอน สนใจอยากเปดหนงสอ เปดหนงสอถกทาง ถาคนอนเปดผดกสามารถบอก
ได ถามประสบการณในการอานสามารถจบคภาพและอกษรในหนงสอได สนกกบการชภาพ
นงคนเดยวและดหนงสอได สนกกบเรองทไดยน ดและสมผสภาพ มหนงสอทชอบ หยบหนงสอ
บอยๆ สนใจและสนกกบหนงสอสงเกตไดจากการพดโตตอบระหวางทอานออกเสยงสวนเดกวย
2-3 ป (Young Preschoolers) เปนชวงรอยตอของการฟงเรองทอานและดหนงสอคนเดยว เดกจะ
สนกกบการทายเหตการณลวงหนา (Predictable) และการเลาเรองซา (Repetitive) เรยนรไวในการ
จดจาคาและอานหนงสอนนบอยๆ เดกชวงกอนเขาอนบาลจะมความสนใจ รจกใชคาแทนทคาซาใน
เรอง ถอเปนทกษะการตระหนกในเสยงซงเปนสวนหนงของกระบวนการอาน แตเดกยงไมเขาใจ
การใชคาในสงพมพวามความหมายแทนการพด เมออานออกเสยงเดกจะรจกแยกแยะประเภทของ
จงหวะโดยการจบค การอานออกเสยงเปนทานองจากตวแบบทอานใหฟงชวยเดกใหมความเขาใจ
เรองนไดมาก ชวง 2-3 ป เดกเรมสนใจและเหนความสาคญของหนงสอมากขนโดยอาศยการ
เลยนแบบสงแวดลอมทเขาอาศยอย
สรป เดกวยเตาะแตะเรยนรจากการเลนและมความสนใจในการอานหนงสอมากขน
เหมาะสมกบการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกเพอเปนพนฐานในการอานในระดบตอไป แตตอง
เปนการเรยนรโดยการลงมอปฏบตจรงและเรยนรจากสงแวดลอมทเดกอาศยอย รวมทงตอง
สอดคลองกบความสนใจของเดก
2.6.3 พฤตกรรมของทกษะการอานเรมแรก
พฤตกรรมทแสดงถงทกษะการอานของเดกเรมจากการทเดกตองรวาจะอานอยางไร
และสามารถเขาใจพนฐานความคดรวบยอดในการอานเสยกอน เรมตนทข นพนฐาน (Basic
Concepts) คอรวาตนเองพดอะไรและคนอนพดอะไรกสามารถเขยนลงไปและอานสงเหลานนได
คาสรางจากอกษรและประโยคสรางจากคา ตองอานจากซายไปขวาและบนลงลาง อานจากหนาไป
หลง เวลาคนเราพดจะแบงแยกเปนคาๆ เดกตองเขาใจความหมายของคาทใช ขนตอมา
56
(Advanced Concepts) เดกควรรวาหนงสอตองมชอ ชอเรอง ผแตง ชอผวาดภาพประกอบ
(Gunning. 1990: 32)
ลารค (Larrick. 1964: 30) กลาวถง ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไว
วา เดกเรมชนชมการอานหนงสอมาตงแตเลกๆ แตอาจเรมสนใจในชวงอายทตางกน การอาน
หนงสอใหเดกเลกฟงบอยๆจะทาใหเดกเขาใจวาการอานหนงสอทาใหสขใจ
1. อาย 8-9 เดอน เรมสนกกบเพลง
2. อาย 12-14 เดอน เรมสนใจดภาพในหนงสอ ชอบคาคลองจองและเพลง
3. อาย 18 เดอน – 24 เดอน เปดหนงสอดเองทละหนาได
มาชาโด (Machado, Jeanne M. 1995: 183) กลาววา พฤตกรรมการอานเรมแรก
ของเดกกอนวยเรยน (Young Preschoolers) อาย 2-3 ป มดงตอไปน
1. สามารถนง สนใจ ดหนงสอภาพนานๆ
2. เปดหนงสอไดทละหนา
3. มหนงสอทชอบ
4. ชและพดเกยวกบคน สงของทปรากฏในหนงสอ
5. บอกชอตวละครในหนงสอได
6. หยบหนงสอใหผใหญอานใหฟง
7. ชอบกจกรรมการอานหนงสอ
8. นาหนงสอมาโรงเรยน
9. สนทนา แสดงบทบาทสมมตหลงจากฟงเรองทอานแลว
10. ถอหนงสอถกตอง
11. สนกกบการไปเยยมชมหองสมด
12. ชคาหรออกษรทปรากฏในทตางๆ
13. อยากใหเขยนชอในผลงาน
เบอรนส อ คลลแนน (2542: 6) กลาววา การเรยนรภาษาเกดจากการเรยนร เดก
ไมไดพดไดเองโดยธรรมชาต แตเกดจากการฟงผใหญ ดผใหญเปนแบบ เมอเดกออกเสยงแลวไดรบ
การตอบสนอง มคนสนใจ กอด เดกจงเรยนรวาภาษาชวยใหเดกไดในสงทตองการ เดกเรยนการ
อานดวยวธเดยวกน จงควรจดสภาพแวดลอมใหเดกเหนวาการอานสาคญ มแบบอยางในการอาน
ดวยการอานใหฟง ใหกาลงใจและชมเชยในความพยายามการอานของเดก เดกทไมรอะไรเลยกจะ
กลายเปนรวธการอานมากขน เชนเดยวกบการหดพด
57
จากการศกษาคนควาจากเอกสารตางๆ พบวา ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ประกอบดวยพฤตกรรมและความสามารถ ดงตอไปน
1. ดานความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ (Concepts of Books)
มารโรล (Marrow. 1993: 169) กลาววา ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอทา
ใหเดกรวาสงพมพมความหมายตอชวตและตองฝกตงแตกอนวยเรยนเพราะเปนฐานสาคญมากของ
การอาน
Ornstein (1998: 60) กลาววา เดกควรเรมกจกรรมการอานเรมแรกตงแตอาย
ยงนอย กจกรรมเหลานจะชวยใหเดกพฒนาความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ แนวคดเหลานรวมถง
รว ธการถอหนงสอ รวาตองเปดหนงสอจากซายไปขวา ความแตกตางระหวางการพมพ
ความสามารถในการบอกหนาของหนงสอจากดานหลง เมอเดกมแนวคดพนฐานเหลานตงแตวย
เตาะแตะ เดกจะสามารถเรยนรแนวความคดทซบซอนมากขนเกยวกบการอานไดในวยตอไป เดกเรยนรวาจะตองอานจากซายไปขวาแลวเพอกลบไปยงจดเรมตนของบรรทดถดไป เปนการอาน
จากบนลงลางเรมตนทดานบนซาย ตอไปเดกจะไดเรยนรทจะบอกคาจากตวอกษรสองตวอกษรท
แตกตางกน
กนนง และ ชดด (Gunning. 1990: 32; Shedd. 2008: 28-29) กลาววา
ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ ไดแก 32หนงสอเปนสงทมประโยชน3 2 เวลาเราพดอะไร หรอ คนอน
พดอะไรสามารถเขยนและอานได 3 7หนาปกประกอบดวยชอเรองและผเขยน3 7หรอผวาดภาพประกอบ
3 2สงพมพ 3 2เปนสงทอยรอบตวเรา คา ขอความ แตกตางจากภาพ อานสงทมอยในภาพได รวาคาม
ความหมาย37 32เรา32ถอหนงสอและเปดหนงสอจากซายไปขวา3 7 เราอาน3 7ขอความจะอานจากซายไปขวา3 7
เราอานหนงสอจากหนาไปหลง
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 111-112) กลาววา เดกเรยนรทกษะนจากการ
สงเกตภาษาเขยนทมอยในสงแวดลอม ฟงผใหญอานหนงสอใหฟง รวมไปถงสงแวดลอมทเดกได
อานและเขยนดวยตนเอง พนฐานของความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอคอ ตวอกษร คา การเขยน
และการอาน เดกเรยนรทจะเปดหนงสอเพอดวามอะไรอยขางใน มสวนรวมกบกจกรรมเกยวกบ
หนงสอนนๆ จะเหนไดวาเดกมประสบการณเกยวกบเรองนจากบานและในสงคมอยแลว เดกเรยนร
เกยวกบสงพมพทกวนเชน สามารถสงอาหารตามรายการอาหารได รวาพนกงานรบรายการอาหาร
จะจดรายการลงในใบบนทกและเดกจะไดรบรายการอาหารตามนน หมายความวาตวอกษรม
ความหมาย เราสามารถอานและเขยนเพอสอสารระหวางกนได ดงนนครสามารถสรางบรรยากาศ
เชนนในหองเรยนไดดวย เชน ตดคาและสญลกษณตางๆในหอง เขยนขอตกลงของหองเรยน เขยน
ขอความตดในหอง เดกเรยนรเรองน จากการสงเกตสงแวดลอม ทดลองอานและเขยนดวยตนเอง
ดงนนตองใหเดกมโอกาสทดลองบอยๆ
I dealcurriculum (2011: online) กลาววา ความคดรวบ
ยอดเกยวกบหนงสอคอพนฐานของทกษะการอาน เดกตองรวา37หนงสอมความหมาย บางคนอาจรได
เองแตบางคนไมเขาใจ ผใหญจาเปนตองตรวจสอบใหแนใจวาเดกเขาใจทกษะทสาคญน
58
Family learning (2011: online ) กลาววา การพฒนา
แนวความคดเกยวกบการพมพตงแตอายยงนอยเปนสงสาคญทสงผลตอการอานออกเขยนได เมอ
เดกเขาโรงเรยนอนบาลทกษะดานนเปนปจจยสาคญในการกาหนดระดบการรหนงสอของเดกดวย ม
คากลาววาผใหญไมสามารถทาใหเดกอานออกเขยนไดจนกวาจะไดรบประสบการณการอานเรมแรก
มาอยางดเสยกอน การประเมนสามารถทาไดในขณะทอานใหถามคาถามเดกไปดวย และพดคย
เกยวกบหนงสอ รวมทงใหโอกาสเดกในการเปดหนาหนงสอและถอหนงสอบาง และควรบอกชอเรอง
ของหนงสอ ทายเรองจากปก ระหวางอานอาจจบมอเดกชไปทคาแตละคากไดหากเดกสนใจ ซงจะ
ชวยใหเดกเหนคาแตละคา หากมการอานไปแลวหลายครงควรใหเดกไดเลาเรองตามคาพดของเดก
เองบาง หนงสอทใชจงควรเปนหนงสอทมขนาดใหญและมคาไมกบรรทดตอหนงหนา ทกษะนจง
ประโยชนมากในเรองการคนชนกบหนงสอ เพราะจะชวยใหเดกรสกสบายกบการอานหนงสอและ
เขาใจวาหนงสอมไวทาอะไร
Saint Paul Public Library (2012: online) กลาวถง ความคดรวบยอดเกยวกบ
หนงสอ ไววา เดกควรรจกดานในของหนงสอ ไดแก 37ขอความตางๆมคาและชองวาง 3 7เราอานจากบน
ลงลาง คาตางๆนนมทง 3 7ตวอกษรและตวเลข 3 7 เสยงและคามความหมาย รจกจบคคาทเหน เสยงของ
คา และความหมายของคา สามารถจบครปราง รปทรง ไปจนถงตวอกษรทเหมอนและตางกนได
สามารถสงเสรมไดดวยการเรมแนะนาหนงสองายๆใหเดก มอบหนงสอเปนของขวญพาเดกไป
หองสมดบอยๆ มหนงสอหลากหลายใหเดก เดกทชอบและรกการอานจะเรยนรการอานออกไปเอง
2. ดานคาศพท (Vocabulary)
กนนง (Gunning. 1990: 4) กลาววา เดกมความสามารถในการอานทจากด
มาก เดกจะยงอานไมไดจนกวาจะรคาศพทและรวาคาในประโยคจดวางเรยงกนไวอยางม
ความหมาย เดกจงตองมคลงคาศพทจานวนมากกอนทจะอานได เดกทรคาศพท 5,000 คาตงแต
ประถมปท 1 และอานคาศพททใกลเคยงได เมอจบมธยมปลายเดกจะมคลงคาศพทถง 50,000 คา
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 81) กลาววา เดกจาเปนตองเขาใจความหมาย
ของคาทอาน เดกทมปญหาในการแปลความคา จะไมเขาใจสงทอาน เดกทรความหมายของคา
มาก มกอานไดดกวาเมออานได จงควรใหเดกใชคาใหมๆหรอสรางบรรยากาศการใชคาใหมในการ
พดหรออานเพอใหเกดการเรยนรคาใหม โดยเฉพาะคาพองความหมาย (Synonyms) คาตรงขาม
(antonyms) ซงจะชวยใหเดกรจกคามากขนและจดระบบในสมองไดดขน
เกรฟ (Grave; & other. 2004: 219) กลาววา คาศพทถอเปนเครองมอสาคญ
เดกวยเตาะแตะทมคนอานและคยเกยวกบหนงสอมากๆจะมคลงคาศพทมากกวาปกตเมอเขา
อนบาล การอานเปนทกษะทางภาษาทมความสาคญ
The Early Literacy Initiative (2012: online) เสนอวา เดกทมคาศพทมากจะ
เปนนกอานทดกวา เพราะการรคาศพทจะชวยใหเดกจาคาทเขยนไดและเขาใจสงทอานไดดกวา
Saint Paul Public Library (2012: online) เสนอวา ผใหญสามารถสอนเดก
ไดดวยการพดกบเดกเกยวกบสงรอบตว เมอเดกพดตองฟง ถามและตอบคาถามของเดก ถามเดก
59
ดวยคาถามทหลากหลาย แมวาเดกยงคดคาตอบไมออกแตเดกกไดเรยนรคาถามใหมๆ และหาก
เดกถามตองตอบเดกเสมอ พดกบเดกและอานออกเสยงใหชด ใชประโยคสน พดซาหรออานคาท
นาสนใจ ชใหเดกดภาพและเรยนรคาศพทใหมจากภาพในหนงสอ
3. ดานความเขาใจเกยวกบเรอง (Comprehension of Story)
กนนง (Gunning. 1990: 4,29) กลาววา การอานจะไมมความสาคญใดๆเลย
ถาเดกไมเขาใจความหมายของเรองนนๆ หรอ ไมมความสมพนธกบเรองนนๆ การเลนบทบาท
สมมตหรอเลนเปนกลมเปนวธการหนงทสามารถนาเรองทอานไปใชไดและทาใหผใหญเหนวาเดกม
ความเขาใจ เดกทอานหนงสอมากๆจะมความคลองแคลวและรสกวาการอานเปนเรองงายเพราะม
ความเขาใจพนฐานอยแลวตงททยงอานไมออก เดกจะสนกและรสกวาการอานนนเขาใจงาย การท
เดกเรมอานแมยงอานไมเปนแตกเหนกระบวนการอานทตายตว เมอสนกกบเรองมากขนและม
ความคลองแคลวมากขนเดกจะอานไดเองโดยธรรมชาต
โซเวอรส (Sower. 2000: 51-52) กลาววา ความเขาใจในเรองจะชวยให
การอานของเดกมความหมายตอชวต ถอเปนความสามารถสาคญทเดกตองไดรบการฝกฝนและ
สามารถฝกไดตงแตอาย 12 เดอน
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 79-81) กลาววา ความเขาใจในการอานเปน
หนทางหนงใหเดกอานหนงสอเปนเมออานหนงสอได แสดงใหเหนถงความเขาใจในหลายๆทาง
ครอาจใหเดกเลาเรองหลงจากทฟงไปแลวดวยภาษาของเดกเอง หรอ อาจเวนชองวางไวใหเดกเตม
คาตอบเพอดความเขาใจ ถามคาถามแลวดคาตอบของเดก บนทกความเหนระหวางการสนทนา
หรอ สงเกตจากการสรางชนงานวาเดกนาสงทไดอานไปใชประโยชนหรอไม
4. ดานการรบรเสยง (Phonemes Awareness)
กนนง (Gunning. 1990: 28-29,49 ) กลาววา เสยงเปนสวนหนงในการอาน
ทมความสมพนธระหวางอกษรกบเสยง เดกจะใชความรเรองนไปสการเขยนดวยแมจะยงทาไมได
ในทนทกตาม การตระหนกในเสยงจงเปนสงทเดกตองฝกฝนเพอทจะรจ งหวะ รเรองเสยง
มความสามารถในการเปลงเสยง เพราะเดกตองใชทกษะเหลานในการถอดรหส ทกษะนเปนสงท
ชวยใหเดกอานออกเขยนได เดกตองเรยนรในการนาเสยงมาแทนทคาและมความเขาใจในเสยง
นนๆ
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 74,143-145) กลาววา แมวาเดกจะเรยนร
เกยวกบเสยงไดแมนยาเมอวยประถมกตาม แตกสามารถสงเสรมไดตงแตอายนอยเพราะครไดสอน
สงเหลานอยแลวในชวตประจาวน เชน ออกเสยงคาในบทรองเลนของเดกชวยใหเดกมความรเรอง
การตระหนกในเสยง หรอ การออกเสยงคาทคลายกน เชน bat cat เปนการชวยชใหเดกตระหนก
ในเสยง สามารถทาได 5 วธ คอ การจบคเสยงคา การแยกเสยงในคา ผสมเสยงจากคา การแทน
เสยงในคา และการแยกสวนทเปนสวนประกอบของเสยง การตระหนกในเสยงเปนพนฐานในการ
เขาใจเสยงทตางกน
60
เกรฟ (Grave; & other. 2004: 97) กลาววา การ
ตระหนกในเสยงจะทาใหเดกคนเคยกบการอาน รวาอกษรและภาพแทนดวยเสยงของคา เปน
พนฐานของการอานออกเขยนได
Idealcurriculum (2011: online) กลาววา ทกภาษามเสยง เดกตองรวาเสยง
เหลานนมความหมาย เสยงชวยในการรบรเกยวกบ ฟอนม หากเดกมความคนเคยจะทาใหเรยนรท
จะอานและเขยนไดงายขน
Saint Paul Public Library (2012:online) การตระหนกในเสยงประกอบดวย
การรบรเสยง คอ ความสามารถในการฟง การรเกยวกบหนวยเสยง บางสวนของการรบรเสยงคา
ความสามารถในการฟง ความสมพนธระหวางเสยงและตวอกษรพยางค สามารถสงเสรมทกษะน
ใหกบเดกไดดวยการอานบทกลอมเดก คาคลองจองใหเดกไดยนคาและจงหวะ รองเพลงกบเดก
อานบทกวเพราะบทกวจะชวยใหเดกแยกคาออกจากกนได การรองเพลงเปนวธการหนงทชวยให
เดกไดยนพยางคทอยในคาทแตกตางกน
5. ดานความรเกยวกบตวอกษร (Alphabet Knowledge)
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 74,143-145) ใหความหมายของความร
เกยวกบตวอกษรไววา หมายถง การจาแนกความเหมอนและความแตกตางของภาพหรออกษร
มความสนใจตวอกษรและภาพทปรากฏในทตางๆ การจาภาพและอกษรได รวาอกษรมชอเรยก
เขาใจวาเมอพดสงใดสามารถเขยนลงไปและอานสงทเขยนได สนใจเมอมการแนะนาตวอกษรหรอ
ทากจกรรมเกยวกบตวอกษร จาคาทคนเคยบางคาได
2.7 รปแบบการสอนภาษาทสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกเปนสวนหนงของการสอนภาษาสาหรบเดกปฐมวย
ผวจยศกษาแนวคดการสอนภาษาทสามารถประยกตใชเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ ไดแก การสอนภาษาแบบองครวม เพอประยกตใชแนวคดในการพฒนารปแบบสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรก
2.7.1 การสอนภาษาแบบองครวม (Whole Language Approach) ภาษาแบบองครวม
(Whole Language) เปนคาทพบครงแรกในหนงสอภาพของเดกทเขยนโดย จอหน อามอส โคมนอส
ในยคครสตศตวรรษท 17 ภาษาธรรมชาตนนเตมไปดวยภาพสงตาง ๆ ชอ คา อธบายสงเหลานน
สวนความหมายของภาษาของโคมนอสจะไมเหมอนความหมายในปจจบนเสยทงหมด แตชใหเหน
ลกษณะเดนสาคญทคานงถงวธการเรยนรแบบเดกดวยการใชภาษาเชนเดยวกบปจจบนทเราใชน
เอง โคมนอสเชอวา เดกสามารถคนพบขอมลใหม ๆ ไดดวยการนาเสนอดวยสงทเดกคนเคยในชวต
อยแลว เดกจะเขาใจสงของทเปนรปธรรมไดโดยการใชภาษาถนหรอภาษาในชวตประจาวนของเดก
(สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2543: 4) แนวการสอนภาษาแบบองครวมใชกนมากท
ประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา และองกฤษ ระหวางป ค.ศ. 1980-1995 ซงประเทศนวซแลนดซง
61
เปนจดเรมตน (อาร สณหฉว. 2550: คานา) ภาษาเปนเรองสาคญสาหรบชวตเดก เดกตองเรยนร
ภาษา และตองใชภาษาเพอการเรยนร (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2543: 5)
ภาษาเปนตวแทนของความคดมนษย โดยผใชภาษาไดรวบรวมเอาสญลกษณ คอ เสยงในภาษาพด
และตวอกษรในภาษาเขยนมาสรางเปนคา เพอใชแทนสงตางๆ ตามความรสกนกคด ภาษาจงเปน
เครองมอในการตดตอสอสาร ทสมพนธกบความคดและการสรางสรรคสงคมมนษยททาใหสงคม
มนษยเจรญกาวหนามาจนปจจบน (ภาวณ แสนทวสข. 2533: 3 อางองจาก Goodman. 1986)
สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 5-6,13) กลาววา การสอนภาษา
แบบองครวม (Whole Language Approach) มววฒนาการมาจากหลายศาสตร และหลายแนวคด
ในกลมนกภาษาศาสตร นกสงคมวทยา นกจตวทยา พฒนาการและการเรยนร แนวการสอนภาษา
แบบธรรมชาตเปนปรชญาแนวคด ไมใชวธการสอนภาษาเพราะจากแนวคดน คร พอแม หรอผใหญ
สามารถนาไปสการสอนดวยวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย พฒนาการทางดานการคดและการ
ใชภาษาของเดกโดยการเรยนรผานประสบการณตรงจากสงทเรยนอยางมความหมาย เดกจะรบและ
ซมซบขอมลทางภาษาจากสภาพแวดลอมในบรบททางสงคม วฒนธรรมและการใชภาษารวมกนกบ
ผคนทอยแวดลอมใกลชด ซงจะทาใหเดกเกดการเรยนรภาษาไดดโดยเดกจะไมเกดความรสก
ยากลาบากในการเรยนรเหมอนแนวการสอนภาษาในระบบโรงเรยนแบบเดม แนวทางการจด
ประสบการณเพอพฒนาทางภาษาของเดกในโรงเรยน จงควรใหตอบสนองธรรมชาตการเรยนรของ
เดก และเหมาะสมกบขนพฒนาการของเดกแตละวย หลกการ แนวคดแบบภาษาธรรมชาตน
สามารถใชเปนวธการเรยนการสอนภาษาในโรงเรยน เพอใหเดกเกดความสนใจในการเรยนรภาษา
อยางมความหมายตอชวต ขณะทอานหนงสอใหเดกฟงควรชนวตามตวหนงสอประกอบไปดวย และ
ใหเรยนรทจะเขาใจประเดนในเรองทอานวาสงประกอบกนขนทงหมดคอองครวมทเปนเนอหาทนา
เสนอระบบการคดดวยไวยากรณของภาษา ดงนนทกครงในระหวางการอานควรสนทนากบเดก
เกยวกบกฎเกณฑทางภาษาอยางงาย ๆ เนอหาทอานควรสมพนธกบสงตาง ๆ รอบตว และ
พยายามเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกตลอดเวลาเพอใหเหนประโยชนและความเกยวพน
ของภาษาเขยนกบชวตจรง
กดแมน (Goodman.1974: 25 - 27) กลาววา การทเดกจะอานออกเมอเขาโรงเรยน
เดกจะตองมความรทางภาษา (Linguistic Knowledge) มากอนโดยในระยะแรกเดกจะเรยนร
ความสมพนธเกยวกบตวอกษรและความหมายของคาแตละคา เมอเดกมประสบการณในการอาน
มากขนกจะสามารถอานเพอความเขาใจไดมากขนมประสบการณและความรเกยวกบสงทอาน
(Schema) ไดแก ความรเกยวกบเนอหาและความรเดมทมอย รบรถงความสมบรณของเนอเรองหรอ
งานเขยนนน (Conceptual or Semantic Completeness) เดกจะไมเขาใจสงทอาน หากเนอเรองนน
มเนอความทยงไมสมบรณยกเวนในกรณทมความรพนฐานเกยวกบเนอเรองทอานมากอน รวมทง
ตองมความสามารถในการวเคราะหโครงสรางของงานเขยน (Text Schema) ซงองคประกอบทกลาว
มาทงหมดเดกควรมฐานกอนทจะเรยนอยางเปนทางการ
62
กนนง (Gunning. 1990: 5,48-49) กลาววา การสอนภาษาองครวมใหความสาคญกบ
การอานมาก ถอวาเปนกจกรรมทางภาษาทมความสาคญและเดกกมความสามารถในการอานอยาง
จากด เดกจะอานไมไดจนกวาจะรศพท รการจดวางเรยงคาในประโยคการมทกษะในการอานภาษา
หนงจะชวยแทนททกษะนในอกภาษาหนงเชนเดยวกน การเรยนภาษาบนพนฐานของการอานจงม
ความสาคญมาก ความสามารถทางการอานของเดกอาจไมปรากฏใหเหนชดเจนน แมวาเดกจะเรม
อานออกเขยนไดเมออาย 5 ปแลว แตเดกกมพฒนาการทางภาษามาตงแตกอนหนานนทงการอาน
และการเขยนซงมผลตอการทาใหเดกเกดความพรอมในการอานเขยน ผใหญตองเหนคณคาและ
สรางทกษะในการเรยนภาษาเรมแรกใหเกดขนกบเดกตงแตกอนเขาโรงเรยน การวจยหลายชน
พบวาเดกเรยนรโครงสรางทางภาษาจากการฟงเรองทผใหญอานใหฟงเขาใจสญลกษณจากการอาน
และนทาน รจ กพดกบผใหญ สงเกตเวลาทผใหญอานเขยน ทดลองอานเขยนดวยตนเองแม
พฒนาการทางภาษาจะไมไดพฒนาตามรปแบบเสมอไปแตกเรมพฒนาเปนลาดบขนทงฟง พด อาน
เขยน เดกจะพฒนาเรอยไปจนกระทงเดกมความพรอมทจะเรยน และทงหมดพฒนาไปพรอมๆกน
รดเดล (Ruddell. 2002: 11-12) กลาววา การจดกจกรรมโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน
ไดรบความสนใจอยางมากในชวงหลงป 1980 เพราะเปนการจดการเรยนการสอนททาใหเดกไดรบ
ประสบการณทมคณคา เปาหมายของการใชแนวคดนเพอพฒนาสนทรยภาพในตวเดก
ทอมปนส (Tomphins. 2003: 33-38) เสนอขนตอนการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการ
อาน โดยใชแนวการสอนภาษาแบบองครวม ไว 3 ขนตอน คอ ขนกอนอาน (pre-reading) ขน
ระหวางอาน (while-reading) และขนหลงอาน (post-reading)
1. ขนกอนอาน (Pre-reading) กระบวนการอานไมไดเรมตนทผอานเปด
หนงสอแลวอานประโยคแรก แตการอานเรมตนจากการเตรยมพรอมในการอาน การพฒนาเดกตอง
เรมจากพนฐานความรเดมและกระตนใหเกดความสนใจในหนงสอ ครตองมการเตรยมการดวยการ
ระดมสมอง และพดเกยวกบหนงสอกอนทจะเรมอาน ใหเดกไดเตรยมตวและทากจกรรมเบองตน
เพอทบทวนความรเดมกอนทจะอาน กอนการอานครตองใหเดกไดเหนหนาปกสรางความสนใจใน
หนงสอเลมนนดวยการพดคยเกยวกบชอเรองและภาพประกอบทอยบนปกแนะนาชอผแตง ชอผวาด
ภาพประกอบแกเดก ใหเดกมโอกาสพดในเรองทเดกไดยน และควรแนะนาเดกเรองลกษณะของตว
ละคร เวลา สถานทในเรอง พรอมทงตงจดประสงคในการฟงนทานใหเดกดวยวามอะไรเกดขนกบตว
ละครหลก
2 ขนระหวางการอาน (While-Reading) ในขนนเดกใชความรในการถอดรหส
(decoding) การจาคา ทกษะ และคาศพทเรยนรระหวางการอาน การทเดกจะมความสามารถในการ
อานออกไดนนตองมคลงคาศพททเขาเขาใจมากพอ เวลาอานจงสามารถอานและเขาใจโดยอตโนมต
และจะนาทกษะการถอดรหสมาใชเมอจาเปน เดกจะประยกตใชความรโครงสรางของคาและสราง
ความหมาย เมอเดกอานตอเนองไปนานๆจะมคาทรความหมายเพมขนและชดเจนขนแตขนตอน
สาคญในการสอนอานคอการทาใหเดกรสกชนชมในการอานซงเดกจะอานอกษรไดเองเมอเรมอาน
ได ในชวตประจาวนของเดกมความใกลชดกบการอานอยางมากอยแลวไมวาจะเปนการเหนพอแม
63
อานหนงสอ นงอานหนงสอกบพอแม เปดหนงสอดเอง เมออยในโรงเรยนครอาจทากจกรรมกบเดก
ดวยการนงอานดวยกน แนะนาหนงสอ ใหเดกอานเองเงยบๆ อานออกเสยงรวมกน ในระหวางการ
อานครควรชกชวนเดกใหแสดงความคดเหนเกยวกบเรอง ขยายรายละเอยดของเรองวามตอนใดท
ประทบใจเพอชวยใหเดกเขาใจภาษาในเรองและองคประกอบในเรอง เชน ปญหาของตวละครหลก
พยายามหาขอยตของปญหานน การถามคาถามเดกเปนโอกาสททาใหเดกเขาใจเกยวกบเรองและ
ศพทตางๆ เมอเจอเรองทคดวายากสาหรบเดก ครอาจชวยเดกแปลศพท และสนทนาวาชนชอบจด
ใดในเรองถามเดกและทานายเรองทจะเกดขนตอไป ประเดนสาคญคอตองยอมรบความคดเหนของ
เดก ในการอานออกเสยงถาครคดวาคาใดมความสาคญกบเดกสามารถพยายามใหคาอธบายงายๆ
แกเดกได หรอ อธบายตอในภายหลง ถาครคดวาเดกยงไมเขาใจแนวคดหลกของเรอง ครอาจ
อธบายใหเดกฟงอกครงหนงได แตถาพบวามบางสงทสนกกวากมงไปทจดนนกอนได แตประการ
สาคญครควรสรางบรรยากาศในชนเรยนใหเดกเกดการแสดงออกโดยใชประโยค “หนคดวา.....”
บอยๆ เพอสงเสรมใหเดกไดพฒนาพฤตกรรมการแสดงความคดเหนอยางสมาเสมอ แตกอนทครจะ
ถามเดก ครควรเรมตนดวยประโยค “ครคดวา.....”เสยกอนเพราะครเปนตวแบบทสาคญ ครสามารถ
เลอกใชประเภทของการอานตามประสบการณ วย จานวนเดกในกลมและพฒนาการของเดก
3.ขนหลงอาน (Post-reading) ควรใหเดกไดพดคยเกยวกบหนงสอ ใหเดกม
โอกาสสนทนากบเพอนเกยวกบหนงสอเรองนน ครอาจชวยไขขอสงสยเกยวกบความคดรวบยอดให
เดกได ฟงความคดเหนของเดกและถามคาถามเดกบาง เชน “จะเกดอะไรขนถา.....” และ “หน
คดอยางไรกบหนงสอเลมน” หลงจากสนทนาแลวใหเดกไดวาดเขยนเกยวกบเรองทอาน ในขนหลง
การอานครควรทบทวนเรอง ไมวาจะเปนปญหา สถานท ประเดนสาคญในเรอง ชวยเดกสราง
ความสมพนธเชอมโยงระหวางเหตการณและตวละครหลก เหตการณทตวละครกาลงเผชญอย
แลวคอยนาเดกเขาสกจกรรม เชน สนทนาเกยวกบเรอง ผแตง ผวาดภาพประกอบคนเดยวกน หรอ
ชวนเดกหาขอมลเพมเตมอนๆจากหนงสอเลมใหมๆเพอใหเดกไดเรยนรโลก แลวคอยทากจกรรม
ศลปะตอไป กจกรรมในขนนจะชวยใหเดกมประสบการณเกยวกบแนวคดหลกของเรองอยางแทจรง
เดกทไดทากจกรรมตอเนองจากเรอง ทงวาดภาพประกอบ แสดงละคร เปนกจกรรมสาคญมาก
เพราะทาใหเดกมความเขาใจ มการพฒนาความรสกกบโครงสรางของเรอง การสนทนาและการทา
กจกรรมจะทาใหเดกมความสนกและเกดทศนคตทดตอการอาน
เกรฟ (Grave and other. 2004: 70-72) กลาววา แนวคดนไดรบความนยมมากใน
ประเทศสหรฐอเมรกา เพราะเปนรปแบบการสอนทองวถธรรมชาต ชวยเปลยนแปลงระบบการสอน
ภาษาในอดตทขดตอธรรมชาต การเรยนดวยวธธรรมชาตจะทาใหเดกเรยนอานเขยนงายขน
รปแบบนชวยสรางทกษะใหมๆ ทจาเปนตอการอานเขยนใหกบเดก เชนการใหความสาคญเรองเสยง
ทกษะยอยในการอานทถกรวมเปนหนงเดยว คาศพท การอานเรองโดยใหความสาคญกบตวละคร
โครงเรอง แนวคด ฉาก เพราะเปนฐานสาคญในการอานงานวรรณกรรม การสอนภาษาแบบองค
รวม ไดรบการพฒนาไปสการจดกจกรรมโดยใชวรรณกรรมเปนฐาน (Literature based Approach)
เปนการสอนทเนนเดกเปนศนยกลาง มงเนนไปทการอานดวยการอานวรรณกรรมทคานงถง
64
สนทรยภาพในวรรณกรรมสาหรบเดก ทาใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน มงเนนความเขาใจ
ในเรอง เสยง คาศพท ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอซงเปนฐานสาคญในการเรยนรการอาน
ชดด (Shedd. 2008: 24-25) กลาวถง รปแบบสงเสรมทกษะการอานทพฒนาจาก
การสอนภาษาองครวมไวดงตอไปน
ขนท 1 คอ การเลอกหนงสอ (Choosing Books) เลอกหนงสอทมภาพประกอบท
มพลงเพยงพอตอความสนใจในการอานของเดก ภาพประกอบตองมความเขม และมความสาคญ
ตอความเกยวพนกบเดกเพราะเดกยงไมสามารถอานหนงสอไดพรอมทงทาใหเดกมความพรอม
มความสนใจ มกาลงใจ มความรวมมอในการอาน มการเลอกหนงสอทมความหลากหลาย มคณคา
นาสนใจสาหรบเดก เลอกประเภทของหนงสอทหลากหลายเพอชวยใหเดกจาสงทอยในหนงสอไปใช
ในชวตประจาวน ในการทากจกรรมตามรปแบบใชหนงสอทชวยพฒนาทกษะภาษา เชน หนงสอ
สอนพยญชนะ (Alphabet Book) เพอพฒนาความรเกยวกบอกษร (letter-sound knowledge)
หนงสอทมจงหวะ (rhyming book) ทชวยในการตระหนกในเสยง (phonological awareness)
การวจยพบวาหนงสอสามารถชวยใหเดกเกดการเรยนรทหลากหลาย เชน หนงสอเกยวกบส
สามารถทาใหเกดความคดใหมๆ ในเรองสแตสรางความรและศพททเชอมโยงกบสงทมอยจรงกบสงท
อยในหนงสอ
ขนท 2 การจดระดบอาย (Setting the Stage) เมอเลอกหนงสอได ครตองจดกลม
เดกใหมทนงทมพนทวางเพยงพอเพอใหเดกสามารถขยบตวไดบางเตรยมเดกใหมสมาธในระหวางท
ครอานซงชวยใหเกดประโยชนตอพฒนาการทางทกษะภาษา อารมณและสงคม จากนนครตองเรม
บทบาทของการอานออกเสยงโดยวางแผนวาทานงของตนเอง ตองมนใจวาเดกเหนหนงสอ เตรยม
เดกใหเขาสการอาน รวมถงการวางแผนในการใชเสยง หนงสอทมตวละครหลากหลายอาจตองใช
เสยงทแตกตางกนเพอใหเกดความสนใจ การใชเสยงอานออกเสยงสงตาเปนทานอง (Intonations)
การใชเสยงสงตา (Inflections) สาหรบตวละครทแตกตางกนเพอทาใหหนงสอเลมนนนาสนใจและ
เกดการปฏสมพนธกบเดก การเปลยนโทนเสยงจะชวยใหเดกเขาใจตวละครดขน และเกดการมสวน
รวมในบทบาทการสนทนาของตวละครเหลานนดขน
ขนท 3 เตรยมการอาน (Preparing to read) กญแจสาคญในการพฒนาเดกคอ
การวางแผนของคร เพราะจะทาใหเดกไดคนพบสงแปลกใหมคาใหมๆ จากหนงสอการสรางคาถาม
และเนอหาหรอทกษะใหมๆระหวางการอาน ครสามารถสอนเรองความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ
(Concept of Print) จากการชทวนคาขณะอานเพอใหเดกเหนคาตางๆในขณะทครอาน เหนวาการ
อานนนเรมจากซายไปขวา ไดรจกคาศพทใหมๆจากการอาน รวมทงไดพฒนาความเขาใจในเรอง
ไมวาจะเปน ฉาก ครสามารถถามเดกไดวาเรองนนตวละครตางๆอยทไหน ซงชวยพฒนาความ
เขาใจของเดกได สงสาคญคอ การสะทอนการเรยนรของเดกทครสามารถสงเกตไดจากคาถามทเรา
ถามเดกโดยใชหนงสอเขามาเชอมโยงกบชวตประจาวน
65
Family Education Network (2011: online) กลาวถง การสอนภาษาองครวมวาเดก
เรยนรภาษาจากการดและฟงผใหญ ผใหญจงตองสงเสรมใหเดกไดไปดสถานททนาสนใจ ไมวาจะ
เปนหองสมด รานหนงสอ สวนสาธารณะ พพธภณฑแลวชวนเดกพดคยกบสงทเหน ถามคาถาม
เกยวกบสงทเขาเหน เมอกลบมาแลวตองถามเดกซาตงหวขอการสนทนาใหเดกกบเพอนวยเดยวกน
ดวย เชน ครอยากฟงเรองแมลงยกษในพพธภณฑ เพอใหเดกเลาสงทตนเองสมผสไดออกมาแลว
นาไปรวมกบคาตอบของเพอน รจกทงการฟงและการพดเพอสอความคดและประสบการณของ
ตนเอง นอกจากนควรใหเดกไดมโอกาสชวยงานเลกๆนอยๆเพอใหเดกภมใจละเกดแรงจงใจในการ
เรยนรคาใหมๆ กบสถานการณใหมๆ
สรป หลกการสอนภาษาแบบองครวมเปนแนวทางทสามารถมาใชโดยจดกจกรรมให
เดกคนเคยกบการอาน มโอกาสแสดงออกทางการอาน ดวยการเลน การมปฏสมพนธ และการม
ประสบการณตรง การสงเสรมพฒนาการดานการอานตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ ตองทาใหเดก
รกจากแรงจงใจภายใน(Intrinsic Motivation)มการเชอมโยงกจกรรมกบประสบการณจรงทม
ความหมายตอเดก ใหความสาคญกบสนทรยภาพในการอาน เนนความเขาใจในเรอง เสยง คาศพท
และความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ และควรตอบสนองธรรมชาตการเรยนรของเดก และเหมาะสม
กบขนพฒนาการของเดกแตละวย เดกควรเกดความสนใจในการเรยนรภาษาอยางมความหมายตอ
ชวต
2.8 การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
การจดกจกรรมสงเสรมการอานสาหรบเดกมความสาคญมากและตองทากอนทเดกจะเขา
โรงเรยน เพราะการอานหนงสอใหเดกฟงตงแตแบเบาะจะชวยใหเดกพฒนาทกษะการพดใหเรวขน
เดกทไมไดเรยนพดจะพดไมไดจนกวาจะมคนพดดวย ดงนนการพฒนาเดกจงตองทาดวยความรก
การหวเราะ การพดคยอยางลกซงเตมเปยมความหมายกอนทเดกจะครบ 3 ขวบ แตประการท
สาคญทสดคอการสรางความรสกของการเปนนกอานใหเดกใหสาเรจใหได เพราะการเรมตนทดจะ
นาสความสามารถ ความเขาใจและการวางแผนการจกกจกรรมสงเสรมการอาน (Gunning.1990:
9-10) ในประเทศญปน พบวาคนมพฤตกรรมการอานตลอดเวลา มนสยรกการอานมาก เพราะม
การปลกฝงใหอานตงแตเลกๆ แมเดกอานหนงสอไมเปนกฝกใหจบตองกอนเพอใหเดกมความ
ผกพนกบหนงสอ (ฉววรรณ คหาภนนท. 2545: 8)
2.8.1 หลกการจดกจกรรม
การจดกจกรรมสงเสรมทกษะภาษาในปจจบน ตองเรมจากความเขาใจกอนจงจะทาให
เดกเกดความตองการในการอานเขยนตอไป ความรเกยวกบการอานเขยนมสวนสาคญในการเรยนร
ภาษา เดกตองเกดความคดรวบยอดวาคาสามารถเขยนลงไปไดและเราสามารถอานคาได เดกตองม
ความรพนฐานเรองการตระหนกในเสยง ความรเกยวกบจงหวะ ความสามารถในการเปลงเสยง
การจาอกษร เพราะการตระหนกในเสยงเปนสงทเดกตองฝกฝนในการฟงเสยงและการถอดรหส
66
กจกรรมทางภาษาทเดกทาทบานและทกษะภาษาสงคม เปนสงทผใหญตองสงเสรมใหเกดความ
สมดล คอ การอานจรง การเขยนจรง ในชวตประจาวน (Gunning. 1990: 49) มผกลาวถงหลกการ
จดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกไวดงตอไปน
อาร สณหฉว (2550: 16-17) กลาวถงการอานในประเทศนวซแลนดวามการจดทา
โปรแกรมสอนอานโดยเรมจากการผลตหนงสอเลมเลก (Ready to Read Series) มหลกในการยด
เดกเปนศนยกลาง คานงถงพฒนาการตามวย ความสนใจของเดก หนงสออานและวธสอนตองม
ลกษณะ ดงตอไปน คอ ทาใหการอานเปนกจกรรมทสนกสนาน สรางนสยรกการอานทถาวร เรองท
เรยนมความหมายสาหรบเดก ทาใหเดกสามารถอานหนงสอไดเอง ใหเดกไดมโอกาสเลอกหนงสอ
อานประเภทตางๆ ใหเดกไดมโอกาสฝกเขยนและพดอยางกวางขวาง สามารถอานอยางวเคราะห
วจารณได ใหเดกสามารถอานออกเขยนไดอยางมประสทธภาพ กจกรรมทจะชวยเดก ใหเกด
พฒนาความพรอมในการอานสามารถจดไดดงน
1. กจกรรมสงเสรมใหเดกมพฒนาการและมทกษะในการอาน โดยมความมง
หมายใหเดกเขาใจความหมายของคาเสยกอนทจะอาน เชน กจกรรมการสนทนาในตอนเชา แนะนา
ใหเดกรจกคร รจกเพอนในชนเรยน หรอรองเพลงตางๆ เชน ครอบครวของฉน สวสดเธอจา นวโปง
อยไหนกจกรรมเสรมประสบการณใหกบเดก โดยฝกใหเดกเลนเกม เลนของเลน ฟงนทาน พาเดก
ไปเทยวตามสถานทตางๆ เชน สวนสตว เดนเทยวรอบบรเวณโรงเรยน แนะนาสถานทตางๆ ใน
โรงเรยน
2. กจกรรมสงเสรมใหเดกเกดทกษะในเรองของจานวน เพอใหเกด
ความคนเคยกบเสยงแลวจงโยงไปสความหมาย ไปสเสยงกบภาพ แลวจากภาพไปถงตวในทสด คร
อาจนาหนงสอทมรปภาพตาง ๆ ซงมตวหนงสอประกอบบางใหเดกดและฝกใหเดกนบภาพตางๆ
โดยออกเสยงหรอเลนเกมตางๆ เชน งไตบนได
3. กจกรรมสงเสรมการเหนและพดจากสงทเหน เพอฝกหดใหเดกสามารถ
เหนความแตกตางและแยกไดวาของจรงแตกตางกบภาพอยางไร โดยครหาของจรงและภาพใหเดก
ดและสงเกตเปรยบเทยบขนาดใหญ เลก เปรยบเทยบจานวน เปรยบเทยบความเหมอนและความ
ตางตลอดจนตความหมายและเชอมความหมายกบสงทเหนโดยการพด
4. กจกรรมสงเสรมการเหนและการทางานจากซายไปขวา เพอใหเดกเกด
ความเคยชน และความคด ความเชอมนวา ในการอานและเขยนจะตองเรมจากซายไปขวาเสมอ ซง
กจกรรม ทจะฝกเดกใหรจกทางานจากซายไปขวาอาจทาได เชน ฝกขดเสนจากซายไปขวาหลายๆ
เสน ฝกดรปภาพจากซายไปขวาหลายๆ รป
5. กจกรรมสงเสรมการไดยน ฝกใหเดกเลอกภาพใดภาพหนง จากทเสยง
คลายกน เชน ไก กบ ไข, กรรไกร กบ บนได, รม กบ ผาหม ฯลฯ แลวเปลยนคาใหยากขนเรอยๆ
เพอฝกทกษะในการฟงการแยกเสยงใหเดกรจกความหมา
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร (2551: 17) กลาวถง การสอนภาษาเดก
เลก 2 ประการคอ
67
1. พฒนาการทางภาษาของเดกถกตกรอบมากเพราะแนวการสอนทเนนการ
เรยนรอยางมพธรตองและเปนทางการ เนนการสอนอานและการสะกดเหมอนสอนเดกโต ไมสนใจ
ความสนกสนานความเพลดเพลนในการอานและไมสนใจเดกเปนรายบคคล หลกสตรตองการเนน
จดมงหมายทตองการวดผลมาตรฐานกดดนใหเปนแผนการสอนแขงกระดางไมสอดคลองกบ
ลกษณะการเรยนรตามธรรมชาตของเดกวยน
2. แนวโนมกลบกนคอปฏเสธการสอนภาษาใหเดกเพราะเหนวาเดกยงเลก
อยไมควรสอนภาษา แมจะมการเลานทานและรองเพลงซงเปนสวนหนงของภาษา แตไมมการ
วางแผนอยางมทศทาง ในการเรยนรภาษาของเดกเลกจากดอยแตเพยงการเลานทานและรองเพลง
เทานน ในความเปนจรงเดกจาเปนตองไดรบความรสกสาเรจและภมใจในการอานหรอเขยน ในขน
แรกนการอานเขยนไมควรเนนเรองความถกตอง หรอ การสะกดคา เดกควรไดรบการกระตนการให
ลองอานและลองเขยนเมอเขาพรอม ความบกพรองในการอานเขยนเปนการพฒนาการขนแรก
เหมอนการหกลมเมอหดเดน แตครตองอานใหเดกฟงอยางสมาเสมอ สงทอานตองมหลากหลาย
ตงแต บทรองเลน นทาน ตานาน เรองรางงายๆ ครและพอแมเปนแบบอยางดานภาษาสาหรบเดก
เมอเดกสนใจอานเขยนแลวการสอนหลกภาษาจงตามมาทหลง
แนวทางการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกจงตองคานงถง
1. เดกมจงหวะในการเรยนรตางกน เดกในระยะเรมตนกาวเขาสการเรยนร
ภาษามจงหวะการเรยนรทแตกตางกนไปในแตละคน มพฒนาการในจงหวะตางๆ เดกมสมาธ ม
ความพรอม มความสามารถในการสรางจนตภาพทางภาษาแตกตางกนมาก โดยอาย เดกอาย 3 ป
กบ 3 ป 2 เดอนกอาจตางกน การใชเกณฑวาอยช นเรยนเดยวกน เชน อยอนบาล 2 เหมอนกนถอ
วาเปนเกณฑหยาบทใชในการจดหองเรยน
2. แผนการจดกจกรรมระดบปฐมวยควรจดอยางยดหยน แมวาจะมการจด
กจกรรมภารวมกนทงหอง (whole-class activities) แตตองสนใจกจกรรมสาหรบกลมเลกลง (group
activities) เชน การจดการอานใหฟงในกลมเลกเพอคลคลายและตอบสนองเดกทมศกยภาพการ
เรยนรทตางกน
3. ทาใบงานอยางยดหยน เพราะเดกทกคนมความแตกตางกน จงตองเตรยม
ไวหลายแบบเพอรองรบ ตอบสนองกระบวนการเรยนรของเดกเปนรายบคคล (individualized
learning activities)
4. ตองมการจดเวลาใหแนนอน แมวาเดกจะชอบพลกดหนงสอ ฟงนทานแต
การพฒนาภาษาไมใชทากจกรรมเพยงมมอสระหรอเดกจะเขามมภาษาเมอใดกได แตตองมการจด
เวลาใหแนนอน
นกวชาการศกษาตางประเทศกลาวถงหลกการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกไวดงตอไปน
68
กนนง (Gunning. 1990: 9-10) กลาววา การพฒนาทกษะภาษาพฒนาในระหวาง
การเลนกจกรรมตางๆ เชน มมบทบทสมมตเกยวกบอปกรณการอานการเขยน ซงการเลนของเดก
จะออกมาในรปแบบของการเลนเลยนแบบผใหญในชวตประจาวน เดกจะเลนกบอปกรณตางๆได
ดวยความสนกสนานและประทบใจในอปกรณงานวจยหลายชนพบวาการเลนของเดกมความสมพนธ
กบพฒนาการทางภาษาอยางเหนไดชด โดยเฉพาะอปกรณหลากหลายในบาน มมบทบาทสมมต
เชน รานของชา ธนาคาร โรงพยาบาล รานคา ในการจดมมประสบการณ ควรใหเดกไดสมผสกบ
รปแบบทางสงแวดลอมทเหมอนในชวตจรง เชน มมรานอาหาร ควรมเมน ปายเมนบนกาแพง การ
เลนมความสาคญในการพฒนาเดกและคนพบวธการใชภาษาหลงจากทเดกรจกลากนวบนอกษรใน
กระดาษและสงเสยงพดออกมา การเลนในมมบทบาทสมมตเปนการเลนทใหเดกรสกวาตนเองอาน
เขยนไดกอนทจะสามารถทาสงนนไดจรงๆเดกจะเรยนรการอานเขยนจากการเลนโดยสงเกตสมาชก
ในครอบครวและคนทมความสมพนธดวย เดกควรไดรบการกระตนใหมความสขสนกกบการเขากลม
ภาษากบเพอนวยเดยวกนเพอสนทนาเกยวกบเรองทอาน
ชดด (Shedd and Duke. 2008: 24-25) กลาววา ในเดกเลกอานเรมตนเพยงอาน
ภาพ และตงแตการอานเรมตนไปจนจบ ครตองสงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหน และเกดการ
เรยนรอยางลมลกจากเรองนน เดกตองไดรบประสบการณตอเนองจากการอานโดยทากจกรรมทม
คณคาเกยวกบเรองหลงจากทไดสนทนาเกยวกบเรองทครอานใหฟงไปแลว ครควรถามเดกวา คด
อยางไรกบเรองน และกอนทจะอานซาอกครง ครควรพดคยกบเดกเพอเชอมโยงสเรองตอๆไปท
เกยวของกบเรองทอานไปแลวดวย การสนทนาเกยวกบเรองจะทาใหครสามารถจดกจกรรมตอเนอง
ทอยในความสนใจของเดกได ซงสามารถใชระยะเวลาเทาใดกไดไมจากด เชนการอานเรอง
Growing Vegetable Soup ของ Louis Ehlert หลงจากการอานแลวเดกและครรวมกนทาซปผก ทา
สวน อานเรองตนไมเพมเตม ชมสวน หรอดตนไมทแตกตางกนโดยมหนงสอเรองดงกลาวเปน
แนวทาง
สรป การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก มหลกการคอเดกจาเปนตองเรยนร
เพอทจะอานอยางไดผลคอ เดกตองสามารถพดและฟงได สามารถปฏบตตามคาสงได เขาใจ
เรองราวทอานใหฟง มคาศพทพนฐานมากพอทจะพดคยอภปรายถงสงทรเหนได โดยจะตองม
ทกษะการรบรดวยตาทพฒนาไดพอสมควรเพราะการจะอานไดเดกตองสามารถวเคราะหสงทเหนได
และเดกควรมความเขาใจดวยวาตวหนงสอและภาพสอสารขอความได เดกจาเปนตองเรมเขาใจถง
ความคดรวบยอดของคา และรคาศพท ซงทงหมดนเปนพนฐานของกระบวนการอาน
2.8.2 ขนตอนการจดกจกรรม
การจดกจกรรมสงเสรมการอานสาหรบเดกวยเตาะแตะเรมจากการเรยกความสนใจส
การอาน ใชคาถามแบบใหตอบเพยงสนๆ รอคอยใหเดกตอบแตถาจาเปนจรงๆอาจตอบให โตตอบ
กบเดก ในชวงแรกพฒนาการทางภาษาของเดกยงจากด ผใหญอาจเหมอนเปนผนาในการอาน แต
เมอเดกมพฒนาการดขนจงคอยใหเดกเปนผนาในการอานและการสนทนานน
69
นตยา ประพฤตกจ (2538: 56 – 57) กลาววา การอานหนงสอใหเดกฟงควรแสดง
ความกระตอรอรนและพอใจขณะทอานใหเดกฟง ชรปภาพดวยขณะอานหรอพดคยเกยวกบภาพใน
หนงสอ ใหเดกถอหนงสอ และเปดปดแตละหนาดวยตนเอง เลาเรองทมความคลายคลงกน แตเวน
คาหรอบางสวนของประโยคไวเพอใหเดกได ตอเตมเอง ใหเดกบรรยายรปภาพ และเลาเรองใหฟง
เขยนเรองตามทเดกแตง และเลาเรองใหฟง ใหเดกลองแตงเรองเอง หรอตอเตมเรองททานเปนผเรม
กอน ถาหากเดกยงไมแสดงความสนใจดานการอาน จงหาโอกาสในขณะทเดกเลน ของเลนอยอยาง
เงยบ ๆ ในทสดเดกกจะตองอยากทจะมสวนรวมในการอานเองโดยธรรมชาต การอานใหฟงทาให
เดกเรยนรวาการอานหนงสอตองเรมจากหนาปกไปจนถงหลงปก รวาคาทไดฟงมาจากตวหนงสอท
ปรากฏบนหนากระดาษ รวาการอานหนงสอจะตองอานจากซายไปขวา รวาถามตวหนงสอมากกวา
1 บรรทดตองอานจากขางบนกอน การอานหนงสอใหเดกฟงตองอานชาๆ ชดๆ เพราะถาเรว
เกนไปเดกจะจบคาและสานวนไมทน ขณะทเดกฟงเดกจะสรางภาพตามเรองราวไดดวย
ถาหนงสอนนมภาพควรชภาพใหดตามไปดวย
มณฑา พรหมบญ (2539: 4) กลาวถงกจกรรมสงเสรมการอานสาหรบเดกตอง
อาศยความรวมมอกนระหวางคร และพอแมจะตองชวยกนสารวจสงตางๆ 6 ประการ ดงน
1. พยายามคนหาประเภทหนงสอทถกใจเดก เดกแตละคนจะถกกระตนดวย
สงเราทไมเหมอนกน ดงนนการบงคบใหเดกอานหนงสอทเขาไมชอบ หรอไมสนใจ เปนการปลกฝง
ความเกลยดชง จงไมควรทา โดยเฉพาะอยางยงในระยะเรมแรกเชนน
2. พอแม หรอคร ควรใหเวลาแกการอานหนงสอใหเดกฟง เพราะอาจจะเปน
แรงจงใจใหเดกรกการอานได การอานใหเดกฟงกอนนอนจะชวยฝกนสยรกการอานใหเดกเปนอยาง
ด วธอานทมชวตชวา และสอความหมายใหเหมาะแกวย จะเปนสงกระตนความสนใจของเดกให
เดกอยากอานเองในเวลาตอไป
3. ควรมกจกรรมใหเดกอานหนงสอทเดกเปนผเลอกเอง ทงเปนกจกรรม
รวมกนหรอตางคนตางอานเงยบๆ และใชเวลาไมยาวนานนก ในระหวางเรยนหรอกอนเลกเรยน
เพอฝกนสยรกการอาน โดยไมจาเปนทตองมการวดผลในเรองทเดกอาน
4. ควรมกจกรรมการอานหนงสอภายในครอบครว เดกจะรกการอานเมอเดก
ไดเหนตวอยางสมาชกในครอบครวชอบอานหนงสอ จานวนหนงสอในบานไมใชสงสาคญในการฝก
นสยรกการอานใหแกเดก เพยงแคหนงสอพมพรายวนกฝกนสยรกการอานได
5. หองสมดโรงเรยนควรมมมทแยกสาหรบเดกโดยเฉพาะ และมหนงสอท
เลอกสรรอยางด มความหลายหลายและเขยนขนสาหรบเดกโดยเฉพาะอาจมเดกสวนนอยจานวน
หนง มความบกพรองทางดานการอาน โดยอาจมสาเหตมาจากทางดานจตใจ หรอรางกาย เดกกลม
นจะไดรบการดแลเปนพเศษเพอชวยเหลอแกไขขอบกพรองดงกลาว โดยขอใหครและผปกครองอยา
พงรบดวนลงความเหนวาเดกมความบกพรองทางสตปญญาดานอน
70
บงอร พานทอง (2541ข: 22 - 24) กลาววา มวธการตางๆ มากมายทจะชวย
สงเสรมการอาน โดยเฉพาะผทเร มอานแตบางวธกสามารถใชกบเดกในระดบสงขนได ไดแก
1. วางพนฐานความรท วไปและนาความรเดมทเดกมอยแลวมาใชใหได
ประโยชนในการเรยนการอาน มนกวจยหลายทานไดทาการวจยถงความสาคญของความรเดมทม
ตอการอานของผอานแตละคน ซงมความรกวางขวางมากขนเทาใด กจะสามารถชวยใหทาความ
เขาใจกบการอานขอความตางๆ ไดมากขน เดกทเรมเรยนอานกเชนกน เขาจะมความรทางดาน
ตางๆตลอดจนความสามารถในการใชภาษาอยในระดบหนง และถาหากเราสามารถจดการเรยนการ
สอนททาใหเดกสามารถนาความรเดมมาใชไดกจะเปนประโยชนอยางยงกบการเรยนการสอนนนๆ
ในทางตรงกนขามหากเดกจะตองเรยนรในสงใหมไมเคยรมากอน ไมมขอมลอนๆ จะชวยใหเขาใจ
งายขน เดกจะเกดความเบอหนายในทสด ดงนนการจดการเรยนการสอนทจะไดผลดกตองคานงถง
พนฐานของผเรยน ทงดานความร วฒนธรรม และสภาพแวดลอมของเดกแตละคนมาพจารณาและ
รวมเขาไปในการจดการเรยนการสอนดวยสงซงจะชวยในการพจารณาวางหลกสตรและชวยใหการ
เรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ ครควรเปนผจดหาหนงสอและอปกรณการอานใหเดก
ตามสภาพแวดลอม และความสนใจของเดกใหหลากหลายทสด หากมเดกทมาจากสภาพแวดลอมท
ตางกนกอาจหาตวอยางหนงสอหรออปกรณอนๆ ทจะสามารถเรยนรวฒนธรรมหรอความแตกตาง
ระหวางกลมคนกได ครอาจพานกเรยนไปพบของจรง (Field trips) โดยพาไปชมสถานทตางๆ เชน
สานกพมพ หองสมด โรงงานอตสาหกรรม ฯลฯ เปนตน มการใหพนฐานความรหรอประสบการณ
อาจทาไดโดยการอานใหเดกฟง ดภาพยนตร หรอเชญวทยากรเฉพาะมาบรรยายใหเดกทางานเดยว
หรอเปนกลม เพอคนควาในหวขอทตนสนใจใหกวางขวางยงขนไป หรอใหมการอภปรายในสงซง
สนใจรวมกน แลวไดไปพบเหนหรออานหนงสอเลมเดยวกน
2. กจกรรมการอานใหเดกฟง กจกรรมนทาไดทงเดกเลกและเดกโต เดก
สวนใหญจะชอบฟงเรองราวตางๆ ทนาสนใจทผใหญหรอครอานใหฟง เรองทอานสวนมากจะเปน
เรองทผอานเองกชอบ เพราะอาจจะมทงความสนก ตนเตน และใหคณคา ความพอใจ ซงอาจจะ
เกดขนไดมากกวาทเขาจะอานเอง โดยเฉพาะกรณทเดกเรมอานอาจจะไมคอยสนกหรอซาบซงกบ
เรองเทาทควรเพราะยงอานไมเกงนก การอานใหเดกฟงบางครงจะชวยใหเดกเดาขอความหรอเนอ
เรองลวงหนาได ทาใหเกดความสนก ทาทาย และรกการอาน อยากมโอกาสอานไดเกงๆเหมอน
ตนแบบ คอ ผสอนนนเอง
3. ตนแบบในการอาน (Reading Model) แสดงใหเดกเหนวา การอานม
ความสาคญในชวตของคนเรา การอานจะทาใหผอานไดความรกวางขวาง ทงในสาขาอาชพของตน
และนอกสาขาอาชพ การอานทาใหเกดความสนกสนานถอเปนงานอดเรกไดเชนกน เพราะยงอาน
มากจะยงไดความรกวางขวางขน อานเพราะรกทจะอาน สนกกบการอาน มใชอานเพราะถกบงคบ
ใหอาน หากสามารถเปลยนความรสกของเดกวา อานหนงสอเพราะรกทจะอาน แทนการถกบงคบ
ใหอาน จะเทากบเปนการวางรากฐานการอานทดทสด
71
4. จดเวลาใหเดกๆ ไดมโอกาสอานเปนประจา บางครงเปนกจกรรมท
เรยกวา Sustained Silent Reading เปนการจดเวลาใหเดกไดมโอกาสอานเงยบๆ โดยเสร จะอาน
อะไรกไดครอาจจดหาไวหรอเดกจดหามาเองตามความสนใจ แลวใหชวงเวลาสก 5 - 10 นาท ในแต
ละวนใหเดกไดอาน ครกควรรวม กจกรรมนดวยเชนกน เปนการแสดงแบบอยางทด อาจมการอาน
บทกวทไพเราะหรอบทละครบาง 5. พยายามโนมนาวใหเดกเหนความสาคญของการอาน เหนคณคาความร
ความสนกสนานทจะไดรบจากการอาน ไดเหนแบบอยางการเรยนภาษา การใชภาษาทด ทสาคญ
เดกจะตองเหนความสาคญของการอานดวยตนเอง อานดวยความยนดและพอใจจะอาน มใชอาน
เพราะถกบงคบ รจกคนควาหาความรเพมเตมไดจากการอาน ซงจะเปนพนฐานการดารงชวตตอไป
ในอนาคต รวมทงการศกษาในระดบสงตอไปจนถงการดารงชวตในอนาคตแมจะจบการศกษาแลวก
ตาม การอานยงคงมบทบาทสาคญในชวตมนษยเสมอ
6. พยายามสอนใหเดกเขาใจถงกระบวนการอาน และสามารถอานไดอยางม
ประสทธภาพ หากเดกคนใดมขอบกพรองในดานใด เปนหนาททครผสอนจะตองพยายามหาทาง
แกไข เสรมความรและประสบการณ การอานมากทาใหเดกไดความรกวางขวางและรกการอานมาก
ขน ทงนเพราะเขามหลกเกณฑวาควรทาอยางไรเมอพบปญหาในการอาน สามารถชวยเหลอตนเอง
ได ความสนใจดานการอานจะพฒนาขนเปนลาดบ
อาร สณหฉว (2544: 45 – 50) เสนอแนวการจดกจกรรมสงเสรมการอานและ
ใหคนเคยกบตวหนงสอสาหรบเดกปฐมวยไวดงน
1. ครอานหนงสอใหเดกฟงทกวน หนงสอนนามาจากมมหองสมดเมออาน
เสรจแลวนาไปไวทมมหองสมดตามเดมเดกๆ จะตามไปอาน เดกยงอานหนงสอไมออกแตอานเรอง
จากภาพและจากความจาทครอานใหฟง
2. หนงสอทเลอกเขามมหองสมด ถาเปนหนงสอภาพทไมมคากจะด เพราะ
เดกจะอานเรองราวเหตการณทเกดขน หรอถาเปนหนงสอทมคามตวหนงสอตวพมพควรใหญชดเจน
เนอเรองควรเปนเรองงายๆ มคาซาทเดกทายได ทานองเดยวกบเรอง “ยายกบตา” ทมคาวา “ไมใช
กงการอะไรของฉน” เพราะการทเดกจาคาพดได เดกจะโยงกบตวหนงสอไดตอไป หนงสอทครอาน
ใหฟงนหลายครงทครอาจจะนาเลมเกามาอานอกถาเดกขอรอง การอานหนงสอใหเดกฟงอาจจะอาน
ในชวงเวลาเลนเสรตามมม โดยครอานใหเดกกลมเลกๆ 4 – 5 คนฟง ถาครอานหนงสอใหเดกฟง
ทงชนในชวงเวลากจกรรมวงกลมเปน Shared Reading ครสามารถใชหนงสอเลมใหญ (Big Book)
ซงพมพขยายจากหนงสอเดกธรรมดาจะชวยใหเดกทงกลมเหนภาพและตวหนงสอไดชดเจน ถาไมม
หนงสอเลมใหญ ครควรเลอกหนงสอทมภาพชดเจนและพยายามชและหนใหเดกทกคนมองเหนได
3. ครสนทนาอภปรายเกยวกบหนงสอกบเดก ใหเดกไดคด พดออก
ความเหนดวยเชน ใหทายเรองทจะเกดขนตอไป ใหเดกรวมออกเสยงดวย ฯลฯ
4. ครใหเดกไดแสดงกจกรรมเกยวกบภาษา เชน ใหเดกออกมาเลาเรองท
อานหรอใหเดกแสดงทาทาง เลาเรองราวจากหนงสอ
72
5. ตามมมตางๆ ในหองเรยน ครพยายามหาสงของจรงทมตวหนงสอมาวาง
ไวใหเดกเลน เชน กลองยาสฟน กลองนม และสงของทมอกษรปายชอชดเจน ฯลฯ
ฉววรรณ คหาภนนทน (2545: 8 ,142) กลาววา การอานใหฟง หมายถง
การอานออกเสยงเนอเรองในหนงสอใหผฟงไดฟงเพอใหไดอรรถรสของเนอเรองและนาเสยงของ
ผอาน เพอสอนการอาน เพอใหผฟงอยากอานหนงสอเลมนน ทาใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน
การอานหนงสอใหฟงเปนวธปลกฝงใหเดกรกการอานอยางไดผลทสดโดยเฉพาะเดกเลกทยงอานไม
ออก เพราะการอานใหฟงเปนการรบรประสาทตา หอยางเพลดเพลน ขณะทฟงและดภาพไปดวย
ทาใหเดกไดเรยนรเสยงจากผใหญ เซลสมองพฒนาโดยเฉพาะชวง 2-3 ป จงไมควรพลาดโอกาส
ชวงนไป เปนกจกรรมทมประโยชนเพราะการอานชวยพฒนาการทางภาษา ไดแก ตวหนงสอ ศพท
ความเขาใจเรอง ใหความรมากมาย ทาใหเดกเพลดเพลนสนก เนอหาชวยยอโลกทซบซอนใหเลกลง
และสรางความเขาใจใหแกเดก และเปนการเชอมความสมพนธความอบอนระหวางผใหญและเดกได
เ ป นอย า งด ดงน น วธส ร า ง นสย รก กา ร อ าน จง ไ ด แ ก เ ล า นท าน อ านหน ง สอ อ าน
บทกลอนใหเดกฟง เปดภาพสวยๆใหเดกด เลนของเลน รองเพลง เลนละคร สนทนาเกยวกบ
หนงสออยางสมาเสมอ พาเดกไปแหลงทมหนงสอหลากหลาย เชน หองสมด รานหนงสอ ฝกบนทก
สงทไดเรยนรหรอไดไปทศนศกษา ตดภาพอกษรในระดบสายตาเดกอยางชดเจน ซอหนงสอเปน
ของขวญในโอกาสพเศษตางๆ จดชนหนงสอหรอมมเขยนสวนตวใหเดก แนะนาใหเดกรจกสวน
ตางๆของหนงสอ เชน ปกหนา ปกใน เปนแบบอยางในการอานหนงสอ ถนอมหนงสอ สอน
วธการใชหนงสอทถกตอง กระตนใหเดกวาดภาพ แตงเรองจากภาพ แตงนทาน เมออานหนงสอให
เดกฟงแลว ควรวางหนงสอนนไวใกลๆ เพอใหเดกหยบสมผสหรอานตอ หลงอานหนงสอใหฟงแลว
ควรสนทนาเกยวกบเนองเรอง ตวละครทชอบ ใหเดกเลาตอนจบ ตอบคาถามงายๆเพอตรวจสอบ
ความเขาใจ หลงอานหนงสอแลวใหทากจกรรมทเกยวของดวยการลงมอปฏบต
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2547:19-20) เสนอกจกรรมใน
กระบวนการสงเสรมการอานเดกปฐมวยอายกอน 6 ป ไววา การอานหนงสอใหฟง เปนกระบวนการ
สาคญถอเปนกลยทธในการสรางพฤตกรรมการอานในกลมทไมอานหนงสอหรออานไมคลอง เมอม
ผใหญอานใหฟง เดกจะซมซบภาษาไปทละนด เนอความกชวยสรางความสมพนธระหวางผใหญกบ
เดก เกดการโยงใยสการผจญภย ตนเตน สนกสนาน และสรางจนตนาการอนเปนรากฐานทสาคญ
ของชวต วธการอานคออานชาๆชดถอยชดคา เพอใหผฟงเกดจนตนาการสรางภาพตามหรอ
หนงสอทมภาพประกอบทเดกเหน ซงไมเพยงแตอานจบไปเทานนแตตองตอยอดดวยการซกถาม
ตอยอดความคดใหเดก พรอมทงการกระตนใหเกดการอานในมมตางๆเปนเรองสาคญ ไดแก การ
อานเอาเรอง คอ อานใหไดความร ความเขาใจในเนอหา อานอยางเกบประเดนทาความเขาใจเนอหา
สาคญของเรองทอานได และ การอานเอารส คอ การอานใหเกดการกระทบความรสกดานใดดาน
หนงแกจตใจ ทงความบนเทงใจ ตนเตน เราใจ เศรา รก สขใจ ปลกจตสานกทจะนาสงทไดจากการ
อานสความคดสรางสรรคทไดขณะอาน นาไปปรบใชในชวตประจาวน จงถอเปนคณคาของการอาน
แตการอานหนงสอใหเดกฟงนนกตองกระทาอยางมความหมายตอเดก
73
กองบรรณาธการรกลก (2551: 174-177) เสนอแนวทางการจดกจกรรมสงเสรม
การอานไว ดงน
1. ผใหญตองเลอกหนงสอทเหมาะกบวยและความสนใจของเดก
2. อานหนงสอกบเดกทกวน
3. เวลาอานตองใชนวชไลไปตามคาทอาน
4. ชชวนใหเดกดสงตางๆทมอยจรงเชอมโยงกบหนงสอ
5. พดคยเกยวกบหนงสอ
6. จดมมการอาน
7. หาหนงสอทสอดคลองกบกจกรรมของเดกและทากจกรรมเพอการขยาย
โลกในหนงสอใหกวางขน เชนพาไปพพธภณฑ ไดพดคยกบคนสาคญในเรองนนๆ ไดดหนงสอทม
ความหลากหลายกวาเลมทมอย หรอลงมอปฏบตกบเรองทอานอยางใกลชดจะทาใหเดกสนกกบ
การเรยนรและการอานมากขน
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร (2551: 22-23) กลาววา การอานใหฟง
สามารถทาไดทมมอาน (reading corner) ในหองเรยนเพราะหองเรยนมความพรอมแตบางกรณอาจ
อานใหฟงกลางแจงไดแตตองไมมเสยงรบกวนสมาธ เดกไดยนเสยงชดเจน เหนภาพและขอความใน
หนงสอและตองทากจกรรมอานใหฟงทกวน ใชชวงเวลาทเดกไมเหนอยเกนไป ไมไดอยในชวงท
อาละวาด ระยะเวลากอาจนานถง 10 นาทเพราะเดกบางคนมสมาธสนใจเปนชวโมง
เมม ฟอกซ (2553: 39,73) กลาววา การอานหนงสอใหเดกฟงเปนการประทบ
อกษรลงไปในใจเดก เมอเดกเลกมองเหนหนาหนงสอ ลกษณะเหลานนจะคนเคยกบสายตาเดก
เดกจะเรมเขาใจวาการรบสารจากหนงสอหมายถงสามารถจารปรางของคาทงหมดได รวมทง
ลกษณะตวพมพ เครองหมายวรรคตอน ตวพมพดา ตวพมพเอน หวขอเรอง ภาพ ซงตวอกษร
ไมไดมอยแคในหนงสอ แตมอยรอบตวเดก ทงปายประกาศ โปสเตอร ปายทะเบยนตางๆถอเปน
โอกาสในการทาใหเดกไดรวาการอานมความสาคญและอยในชวต การอานใหเดกฟง ควรอานออก
เสยงใหชดเจนและพยายามแสดงความรสกออกมาในขณะทอานหนงสอใหเดกฟง เมออานนทาน
ครจาเปนตองรสกถงบางตาแหนงในรางกาย เชน ดวงตาทแสดงอารมณออกมา นยนตาตองสอสาร
กบเดก เสยงตองหลากหลายอารมณ สหนาเปลยนแปลงไปอยางธรรมชาต เสยงทขน ลง หยด
การเนนเสยงเปนคลายเสยงดนตรสาหรบหของเดกเลก เดกเลกชอบเสยงคลายดนตร ทวงทานอง
งายๆทาใหจาไดงาย การอานหนงสอในเรองเดมซาจงเปนเรองด หากเดกจบทวงทานองถอยคาได
มากขน เดกกจะยงสนกกบคาและสนกกบการอานดวยตนเองมากขนเทานนดวยวธเดยวกบทเราทา
การอานออกเสยงจงเปนรปแบบหนงทไมมวธทเฉพาะเจาะจง เพราะถอเปนศลปะรปแบบหนงซงม
ดวงตาการเลนเสยงเปนสวนประกอบสาคญ เรองทอานควรจะอยในดวงตาของผอานมากพอกบปาก
ครสามารถออกเสยงแลวเบกตากวาง หรตาลงประกอบดวยไดแตไมควรแสดงความรสกมากเกนไป
เพยงใหเดกเกดความสนใจกพอ ความดงของเสยงกมความสาคญ อาจเปนเสยงตะโกน เสยงกระซบ
74
ซงผใหญสามารถทาเสยงไดอยางนอย 7 แบบเพอกระตนความสนใจของผฟง ไดแก เสยงดง-เบา
เสยงชา-เรว เสยงสง-ตา และการหยด
นกวชาการศกษาตางประเทศกลาวถงขนตอนการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการ
อานไวดงตอไปน
ลารค (Larrick. 1964: 30-31) เสนอแนวทางการสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ไวดงน
1. ตองใชเวลาในการอานหนงสอใหเดกฟงในแตละวน โดยอาจใชเวลาเดม
2. ใหเดกไดถอหนงสอเองบาง
3. หากเดกขอใหอานเรองเดมอกครงตองอานใหเดกฟงและชวนเดกเลอก
หนงสอใหหลากหลาย
4. ถามคาถามเกยวกบเรอง คา และความคดของเดกหลงจากอานหนงสอ
ดวยกนแลว
5. จดทนงอยางไรกไดแตตองใหเดกเหนหนงสอ
6. การอานรอบแรกอานใหเดกฟงจนจบ รอบถดมาตองเรมถามคาถาม ชให
เดกดภาพ ซงเดกทไมมประสบการณในการอานมาเลยอาจสนใจนอย และใชเวลานานกวาจะตอบ
คาถามได
7. ตองเปลยนเลมใหม หากเดกเบอเลมเดมแลว
8. จดเตรยมหนงสอทหลากหลาย
แคมเบล (Campbell. 2001: 1-7)กลาวถง การสอนภาษาในประเทศนวซแลนด
และประเทศองกฤษวามการจดกจกรรมการอานสาหรบเดกปฐมวยดวยการอานรวมกนทงชน
(shared reading) การอานกลมยอย (guided reading) ฝกอานเองตามลาพง (independent
reading) สอนเขยนรวมกนทงชน (shared writing) เขยนเองตามลาพง (independent writing)
และมการอานหนงสอใหฟง (read aloud) และการอานเงยบ (sustained silent reading) สามารถ
สรปไดดงน
1. การอานหนงสอใหฟง (read aloud) หมายถง การทผใหญอานหนงสอให
เดกฟงทงเปนกลมและเปนรายบคคล ในประเทศนวซแลนดเรยกวา Storybook Reading แตใน
ประเทศองกฤษ เรยกวา Story Reading เดกทมการอานหนงสอใหฟงทบานมาตงแตเลกจะไมม
ปญหาการเรยนเมอเขาโรงเรยน ซงโรบน แคมเบล ไดทาการวจยเรองการอานใหฟงนทงทบานและ
ทโรงเรยน โดยทาการศกษาเดกตงแตอยระดบเตรยมอนบาลไปจนถงประถมศกษาพบวา การอาน
ใหฟงเปนหนทางในการทาใหเดกอานหนงสอได มความสาคญตอการจดกจกรรมภาษาเพอสงเสรม
พฒนาการ ถงแมจะเปนเรองยากทเดกจะอานไดจากการทมผใหญอานใหฟง แตการทากจกรรม
ตอเนองจากหนงสอนบวามประโยชนมาก เดกทไมมประสบการณทผใหญอานใหฟงมาจากบาน
จาเปนทครตองอานใหฟงอยางสมาเสมอ เพอใหเดกคนพบความสนกและพงพอใจในหนงสอโดยม
ผใหญอานใหฟง และสนทนาเกยวกบเรอง การอานใหฟงจงถอเปนการสงเสรมพฒนาการทางภาษา
75
ของเดกอยางมาก ไมวาจะเปนการไดเหนตวแบบในการอานของผใหญทาใหเดกเขาใจเบองตน
เกยวกบหนงสอวาใชอยางไร มสวนประกอบใดบาง เมอเดกดผใหญอานหนงสอใหฟงเดกจะเกด
ความรในทศทางทนทเกยวกบดานขวาและซายของหนงสอ ดานหนาและดานหลงของหนงสอ
โดยเฉพาะถาครใชหนงสอภาพขนาดใหญ (Big Book)เดกกจะเหนตวอกษรตามทครอานดวยซงถอ
เปนกระบวนการเรยนรการอาน และเดกสามารถเรยนรไดมากกวาการใชหนงสอ เพราะเดกจะ
เรยนรโครงสรางของเรอง การเรมตนเรอง กลางเรอง ตอนจบ เดกไดรคาใหม โครงสรางประโยคและ
รปแบบการใชภาษาใหมๆ เมอเดกมโอกาสเขยนเรองเดกจะใชอทธพลของเรองทไดฟงไป
นอกจากนเดกยงรและเขาใจอกษร และความสมพนธของอกษรกบเสยง จากการเรมอานหนงสอให
ฟงกคอการทเดกเรมเรยนรอกษรและเสยงไปดวย จงไมใชเรองยากทเดกจะเดาเสยงของอกษรได
เมอหดอาน รวมทงเกดทศนคตทดซงเปนฐานสาคญของพฒนาการการอานของเดก เปนการนาเดก
สการอานหนงสอเลมอนๆและเกดทศคตทดตอการเรยนร
2. การอานรวมกนทงชน (shared reading) ไดแนวคดจากการอาน
หนงสอใหฟงทบานแตเปลยนมาอานรวมกนทงชน ทกครงทอานรวมกนเดกตองมหนงสอททกคน
เหนภาพและอกษรได อาจทาเปนหนงสอเลมใหญหรอหนงสอเลมเลกทมปรมาณพอเพยงกบเดก
หนงเลมใชเวลาการสอน 3-5 วน เมออานจบในรอบแรกจะมการใหเดกเลาเรองยอนกลบ (retell)
มการอภปรายเพอใหฝกคดวเคราะห คดแกปญหา ลาดบเรอง วนทสองมการอานซาทบทวน สอน
การฝกสะกดคาหรอหลกภาษา ฝกการเขยนจากรปแบบของหนงสอทอาน ฝกทาหนงสอวนทสามจง
อานทบทวน ทากจกรรมภาษาตอ วนทสทากจกรรมตอเนอง วนทหาเปนการเสนอผลงานของ
นกเรยน ควรมงการสอนใหเดกคนเคยกบหนงสอ ไดทกษะการพด ฟง เขาใจความหมายของ
คาศพทในหนงสอ ไมมงหวงใหอานออก
3. การอานกลมยอย (guided reading) ถอเปนกระบวนการสาคญในการ
สอนภาษา เพราะเปนโอกาสทครจะไดเหนความสามารถ ปญหาในการอานของเดก แบงเดกอาน
เปนกลมเลก 4-6 คน ใชหนงสอทเหมาะกบพฒนาการของเดก เปดหนงสอเงยบๆจนจบ อธบาย
เรองและคา ใหเดกดและชตามจากนนจงอานใหครฟง
4. การอานเองตามลาพง (independent reading) เปนการฝกเดกใหอาน
เองอสระ เลอกหนงสอเอง นาไปอานเองเปนการฝกนสยรกการอาน ครตองจดทาหองสมดใน
หองเรยนใหใชเวลาวางมาเลอกหยบหนงสอไปอานเอง
5. การอานทบาน เพอสรางนสยรกการอานตลอดชวต ตองใหเดกยม
หนงสอไปอานทบาน โดยมสมดบนทกใหพอแมลงชอกากบ ครควรจดถงพเศษใหเดกไดเลอก
หนงสอกลบไปอานทบานและนามาคนในวนรงขน
76
นอกจากนยงกลาวถงขนตอนการจดกจกรรมการอานใหฟงทงหอง (whole-class
session) มข นตอน คอ
1. กอนอานใหฟง ชหนงสอใหเดกด อยาใหไกลจากตวเดกเพราะทาใหรสก
หางเหนดงความสนใจเดกไดยาก ใหเดกไดมองเหนหนาปก ชอผแตงผวาดภาพประกอบ ปกหลง
คยกบเดกวาหนงสอเลมนเกยวกบเรองอะไร เพอชวยใหเดกเตรยมความพรอมความรวาหนงสอเลม
นเกยวกบเรองอะไร เปดโอกาสใหเดกนกเชอมโยงไปเรองอนๆทเขยนโดยผเขยนหรอผวาด
ภาพประกอบทอาจเคยฟงมาแลว มความตนตวทจะเขาสการฟงและอาน และถอเปนการเรยนร
แบบรวมมอกนระหวางผใหญกบเดก ทาใหเดกมโอกาสโตตอบ ฝกการแสดงความคดเหนและตอบ
คาถาม
2. การอานใหฟงครงแรก มอของครควรชทภาพกอนเพอสรางความเขาใจ
ทชดเจน ไมตองสนใจตวหนงสอในครงแรกๆ เมออานครงตอไปจงใชนวชไปทตวอกษรทอาน คร
อานใหฟงตงแตตนจนจบ ไมหยดซกถามพดคยกลางคน ถาตองการสนทนากบเดกควรอานใหจบ
กอน การอานใหฟงควรอานเสยงดงฟงชด ถาเปนบทสมผสตองอานใหถกจงหวะไมซกถามหรอ
แทรกขณะอาน การเลาขยายความหรอถามแทรกขนมา ทาใหเดกตดตามเรองราวไดไมดเรองขาด
ตอน ถารสกวาจาเปนตองเลาบางอยางใหเดกเขาใจศพทหรอพนฐานบางอยางใหเลาหรออธบาย
เสยกอนเรมอาน เมออานจบแลวเดกสนใจขอฟงซาควรอานอกรอบหนงแลวจงสนทนากบเรองทอาน
ชวนทากจกรรมอนทครเตรยมไวตอไป เมอผใหญอานใหฟงครงแรก เดกมกพงความสนใจไปทเรอ
เรองและความหมาย การฟงซาครงตอมาจะเปดโอกาสใหเดกเกดการเรยนรทสาคญ คอ คดซาดใหม
วาเรองราวดาเนนไปแบบไหน ตวเดกคดและรสกอยางไรกบเรองน เรมสนใจโครงสรางของเรองและ
ถอยคาสานวน คาศพททปรากฏในเรอง เปดโอกาสใหฟงและสนใจบางจดของเรองทไมไดใสใจใน
รอบแรก การสนทนากบเดกในเรองทอานใหฟง ไมควรเนนการสนทนาแบบ สอบ หรอ วดผล ควร
ทาบรรยากาศใหเปนธรรมชาต
3. การอานใหฟงครงทสอง เปนการอานอกครง ครควรไลนวไปตาม ขอความทอานดวย ถาไมแนใจวาเดกเขาใจเรองแลว ใหชท ภาพทกครงทอาน จนกวาจะแนใจวาเดก
เขาใจเรองแมนยาแลว ระหวางการอานครงทสอง สามารถหยดเปนครงคราวเพออภปรายเรองและ
ภาพเพอชวยใหเขาใจมากขนได การอานใหฟงในครงตอมา ควรไลนวตามขอความทอานเพอดง
ขอความสนใจของเดกไปทตวอกษร หยดทคาทตองการอานซาตามครและชนวไปทคานนๆดวย
ชใหนกเรยนสงเกตเครองหมายวรรคตอนตางๆทครตองการเนน ชกชนใหเดกอานคลอไปกบคร
เทาททาได ฝกใหเดกอานพรอมเพรยงกน ถาครแนใจวาอานไดแลว ควรกระตนใหเดกอานคน
เดยว
4. การตงคาถามจากเรองทอาน มทงคาถามปลายปดซงเปนคาถามทคร
ตงคาถามโดยละขอความใหตอบ ครเปนผตดสนวาถกหรอผด ทฤษฎนเรยกวา IRE Pattern I =
ครเปนผต งคาถาม (Initiate) R = เดกตอบคาถาม (Response) และ E = ครประเมนผล (Evaluate)
ครอาจใชไดบางแตไมควรใชจนกลายเปนสตรสาเรจ เพราะเปนบรรยากาศทไมกระตนการคดและ
77
จนตนาการ และผใหญคมการสนทนาไวหมด สวนคาถามปลายเปดอาจมคาตอบเพยงคาตอบเดยว
หรอหลายคาตอบกไดแตเนนใหเดกคด พดในสงทคดและถกเถยงกนเอง ครไมใชผทจะบอกวาถก
หรอผด คาถามนมกเปน ถาเปนอยางนแลวจะเกดอะไรขน ถาไมเปนอยางนแลวหนคดวาจะเปน
อยางไรตอไป ในเดกเลกบางคนอาจตอบไมไดเพราะสมองไมคนเคยตอการคด มขอมลไมเพยงพอ
หรอยงไมเกดการเชอมโยงรวดเรวพอทจะเรยบเรยงขอมลได ครตองสงเกตการณตอบคาถามของ
เดกเพอเลอกคาถามในการพฒนาเดกแตละคนใหเตมศกยภาพ
ทอมปนส (Tompkins. 2003: 33-38) เสนอขนตอนการจดกจกรรมสงเสรม
การอานสาหรบเดก ไว 3 ขนตอน คอ กอนการอาน (pre-reading) ระหวางการอาน (while-reading)
และหลงการอาน (post-reading) สรปกระบวนการสงเสรมอานสาหรบเดกเลก ดงตอไปน
ขนกอนอาน (Pre-reading) กระบวนการอานไมไดเรมตนทผอานเปด
หนงสอแลวอานประโยคแรก แตการอานเรมตนจากการเตรยมพรอมในการอาน การพฒนาเดกตอง
เรมจากพนฐานความรเดมและกระตนใหเกดความสนใจในหนงสอ ครตองมการเตรยมการดวยการ
ระดมสมอง และพดเกยวกบหนงสอกอนทจะเรมอาน ใหเดกไดเตรยมตวและทากจกรรมเบองตน
เพอทบทวนความรเดมกอนทจะอาน กอนการอานครตองใหเดกไดเหนหนาปกสรางความสนใจใน
หนงสอเลมนนดวยการพดคยเกยวกบชอเรองและภาพประกอบทอยบนปกแนะนาชอผแตง ชอผวาด
ภาพประกอบแกเดก ใหเดกมโอกาสพดในเรองทเดกไดยน และควรแนะนาเดกเรองลกษณะของตว
ละคร เวลา สถานทในเรอง พรอมทงตงจดประสงคในการฟงนทานใหเดกดวยวามอะไรเกดขนกบตว
ละครหลกดวยขนตอนตอไปน กจกรรมทบทวนประสบการณเดม (Activity Background
Knowledge) คอกจกรรมทเดกทบทวนประสบการณเดมทเกยวกบเรองทจะอานเสยกอนเพอ
เชอมโยงประสบการณเดมไปสประสบการณใหมทางภาษา รวมทงเนอหาใหมๆทจะไดเรยนร
ครตองแนะนาใหเดกไดรเกยวกบชอเรอง ชอผเขยน ชอผแปล ชอผวาดภาพประกอบ และใหเดก
แสดงความคดเหนเกยวกบชอเรองหรอประเดนทจดชนวนใหเดกเกดความอยากรเพอนาสการอาน
1. การกาหนดจดประสงคในการอาน (Setting Purposes) หากครและเดก
ไดกาหนดจดประสงคในการอานรวมกนไว เมอเดกอานกจะสนใจและสนกสนาน เดกจะอานดวย
ความรสกชนชมตอการอานและกาวเขาสโลกของการอานอยางแทจรง เมอครแนะนาหนงสอแตละ
ครงอยางมจดประสงค เดกจะเรมคนเคยกบเครองมอในการเลอกหนงสออานอยางมจดประสงค
เชนกน และทาใหครรวาเดกคาดหวงตอเรองทอานอยางไร และเขาจะทากจกรรมอะไรตอไปจากการ
อาน แมเดกแตละคนจะมความสนใจตางกนแตครตองมเปาหมายวาจะชวยเดกในการเรยนรเปน
รายบคคลใหได ดงนนเดกตองฝกการตงจดประสงคในการอานและเขาถงการอานในเชงสนทรยะ
เพราะไมวาจะอานกครง เดกจะประสบความสาเรจและมจดมงหมายในการอาน เมอเดกสราง
จดประสงคในการอานไดแลว เดกจะมความเขาใจในการเลอกหนงสออยางมคณคามากขนดวย
โดยมขนตอน ไดแก ขนแรก การสรางเปาหมายในการอาน เพอใหเดกเกดแรงบนดาลใจและม
แนวทางในการอาน ขนทสอง คอการตงจดประสงคกจกรรมเพอเตรยมการอาน เชนใหเดกวาดภาพ
ความรเดม ระดมสมองเกยวกบโครงเรองทจะอานซงครอาจชวยเชอมโยงกบความคดรวบยอดทได
78
กบเรองทจะอานใหเดด ขนทสาม เดากอนทจะอาน เพราะเดกแตละคนอาจมเปาหมายในการอานท
ตางกน ครชวยไดโดยใชวธ Directed Reading – Thinking Activity (DRTA)ชวยใหเดกฝกการ
ทานายลวงหนา หลงจากทอานแลวเดกจะไดพบคาตอบ นอกจากนครสามารถกาหนดวาเดกควร
จะอานอะไรใหเดกบางกไดในระหวางการทากจกรรมวงวรรณกรรม (Literature Circle) กจกรรมการ
อาน (Reading Workshop)
2. การวางแผนการอาน (Planning for Reading) เดกทเคยเลอกหนงสอ
อานเองบอยๆในขนเตรยมการอาน เดกจะรจกเลอกหนงสอทตนเองสนใจ ซงการอานถอเปนเรอง
ยากสาหรบเดกแตภาพประกอบเปนสงทเกยวของกบการอานอยางแยกจากกนไมไกเพราะเปนสงท
เดกดภาพเขาใจและเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกไดงายครตองวางแผนตงแตการเลอก
หนงสอทไมหางไกลไปจากประสบการณเดมของเดก ตงจดประสงคในการอาน และวางแผนการจด
กจกรรม
3. กจกรรมการออกเสยงซาและคาคลองจอง R and R (repetition and
Rhyme) เปนการฝกใหเดกออกเสยงซา ผใหญควรอานใหเดกฟงซาๆและชาๆ เวนวรรคใหเดกได
ออกเสยงคาทขาดหายไปบางเพอใหเดกเกดความสนกกบการอาน ฝกใหเดกไดเดาคา (Guess the
Rhyme) การฟงเสยงและเคาะจงหวะ (Sound clapping) เพราะการฟงเสยงซามความสาคญ เดกจะ
รวาทไหนมเสยงและมความสาคญตอการอาน ผใหญควรออกเสยงพรอมกบเดกแลวตบมอตามเสยง
เชน มามา แลวตบมอตามพยางคนนๆ
4. กจกรรมสงเสรมใหเดกพด (Tot Talk) เมอเดกเลกพด เดกจะม
ประสบการณในการฟงคาใหมๆ อาจใหเดกชวยหยบของตางๆและพดเกยวกบสงนนๆ เชน อะไร
ใหญทสด สงนนๆมสอะไรบาง เมอเดนออกไปขางนอกเดกหยดดอะไร ผใหญควรชวนพดคยกบสง
นน นอกจากคาถาม ใชหรอไมใช” แลว ควรถามเดกดวยคาถาม “ถา...” “ทาไม...” ดวย หากผใหญ
ไมรคาตอบตองชวนเดกเปดดในหนงสอทนท
ขนระหวางการอาน (While-Reading) ในขนนเดกใชความรในการถอดรหส
(decoding) การจาคา ทกษะ และคาศพทเรยนรระหวางการอาน การทเดกจะมความสามารถในการ
อานออกไดนนตองมคลงคาศพททเขาเขาใจมากพอ เวลาอานจงสามารถอานและเขาใจโดยอตโนมต
และจะนาทกษะการถอดรหสมาใชเมอจาเปน เดกจะประยกตใชความรโครงสรางของคาและสราง
ความหมาย เมอเดกอานตอเนองไปนานๆจะมคาทรความหมายเพมขนและชดเจนขน แตขนตอน
สาคญในการสอนอานคอการทาใหเดกรสกชนชมในการอานซงเดกจะอานอกษรไดเองเมอเรมอาน
ได ในชวตประจาวนของเดกมความใกลชดกบการอานอยางมากอยแลวไมวาจะเปนการเหนพอแม
อานหนงสอ นงอานหนงสอกบพอแม เปดหนงสอดเอง เมออยในโรงเรยนครอาจทากจกรรมกบเดก
ดวยการนงอานดวยกน แนะนาหนงสอ ใหเดกอานเองเงยบๆ อานออกเสยงรวมกน ในระหวางการ
อานครควรชกชวนเดกใหแสดงความคดเหนเกยวกบเรอง ขยายรายละเอยดของเรองวามตอนใดท
ประทบใจเพอชวยใหเดกเขาใจภาษาในเรองและองคประกอบในเรอง เชน ปญหาของตวละครหลก
พยายามหาขอยตของปญหานน การถามคาถามเดกเปนโอกาสททาใหเดกเขาใจเกยวกบเรองและ
79
ศพทตางๆ เมอเจอเรองทคดวายากสาหรบเดก ครอาจชวยเดกแปลศพท และสนทนาวาชนชอบจด
ใดในเรอง ถามเดกและทานายเรองทจะเกดขนตอไป ประเดนสาคญคอตองยอมรบความคดเหน
ของเดก ในการอานออกเสยง ถาครคดวาคาใดมความสาคญกบเดกสามารถพยายามใหคาอธบาย
งายๆแกเดกได หรอ อธบายตอในภายหลง ถาครคดวาเดกยงไมเขาใจแนวคดหลกของเรอง คร
อาจอธบายใหเดกฟงอกครงหนงได แตถาพบวามบางสงทสนกกวากมงไปทจดนนกอนได แต
ประการสาคญครควรสรางบรรยากาศในชนเรยนใหเดกเกดการแสดงออกโดยใชประโยค “หนคดวา
.....” บอยๆ เพอสงเสรมใหเดกไดพฒนาพฤตกรรมการแสดงความคดเหนอยางสมาเสมอ แต
กอนทครจะถามเดก ครควรเรมตนดวยประโยค “ครคดวา.....”เสยกอนเพราะครเปนตวแบบทสาคญ
ครสามารถเลอกใชประเภทของการอานตามประสบการณ วย จานวนเดกในกลมและพฒนาการของ
เดก
ขนหลงอาน (Post-reading) ควรใหเดกไดพดคยเกยวกบหนงสอ ใหเดกม
โอกาสสนทนากบเพอนเกยวกบหนงสอเรองนน ครอาจชวยไขขอสงสยเกยวกบความคดรวบยอด
ใหเดกได ฟงความคดเหนของเดกและถามคาถามเดกบาง เชน “จะเกดอะไรขนถา.....” และ “หน
คดอยางไรกบหนงสอเลมน” หลงจากสนทนาแลวใหเดกไดวาดเขยนเกยวกบเรองทอาน ในขนหลง
การอานครควรทบทวนเรอง ไมวาจะเปนปญหา สถานท ประเดนสาคญในเรอง ชวยเดกสราง
ความสมพนธเชอมโยงระหวางเหตการณและตวละครหลก เหตการณทตวละครกาลงเผชญอย
แลวคอยนาเดกเขาสกจกรรม เชน สนทนาเกยวกบเรอง ผแตง ผวาดภาพประกอบคนเดยวกน
หรอชวนเดกหาขอมลเพมเตมอนๆจากหนงสอเลมใหมๆเพอใหเดกไดเรยนรโลก แลวคอยทา
กจกรรมศลปะตอไป กจกรรมในขนนจะชวยใหเดกมประสบการณเกยวกบแนวคดหลกของเรอง
อยางแทจรง เดกทไดทากจกรรมตอเนองจากเรอง ทงวาดภาพประกอบ แสดงละคร เปนกจกรรม
สาคญมากเพราะทาใหเดกมความเขาใจ มการพฒนาความรสกกบโครงสรางของเรอง การสนทนา
และการทากจกรรมจะทาใหเดกมความสนกและเกดทศนคตทดตอการอาน ซงกจกรรมหลงการอาน
มดงน
1. การสรางคาถามและการสนทนากบเดกจงเปนสงสาคญอยางมาก คาถาม
ทเชญชวนใหเกดการคาดเดา คาถามปลายปด เชน ผชายในเรองใสเสอสอะไร คาถามปลายเปด
เชน หนคดวาเดกคนนนรสกอยางไร คาถามเหลานลวนมความสาคญ โดยเฉพาะคาถามปลายเปด
จะชวยใหเดกตอบคาถามไดหลากหลายและเกดการสนทนาทดระหวางครกบเดก ทาใหเดกมทกษะ
ภาษาเรมแรก (Critical Early Literacy Skills) มคาศพทมากขน (Shedd. 2008: 24-25) ในขนน
ผใหญควรถามเดกวาเดกมความเขาใจดขนมากนอยเพยงไรในเรองนนๆ เดกเรยนรเกยวกบเรอง
นนดขนหรอไม เพราะถอวาเปนหนทางททาใหเดกเกดการเรยนรทสมบรณขน และทาใหผใหญรวา
เดกสนใจสงทอานดวยกนหรอไม
2. กจกรรมสงเสรมประสบการณจรง เชน ไปหองสมด พพธภณฑ สวนสตว
เยยมเพอนบาน ซงเปนกจกรรมทตอเนองจากการอาน จะทาใหเดกมความเหน มคาถาม และม
คาตอบมากขน เพราะถาเดกมการสงสมประสบการณทกวางขวางกจะงายตอการทจะอานหนงสอ
80
เปน ผใหญสามารถอานหนงสอใหเดกฟงมากๆเพอใหเดกรจกโลกผานหนงสอ เมอเดกรจกโลกมาก
ขน เดกจะอานไดงายขน วธการคอนอกจากการอานใหเดกฟงเพอใหเดกมโลกทกวางไกลขนแลว
การพาเดกออกไปทองโลกกเปนเรองสาคญและมประโยชน เดกจะรวบรวมขอมลทนาสนใจจากการ
ฟงผใหญอานใหฟง ดรายการโทรทศนดๆ เรยนรส งตางๆทงจากคอมพวเตอร การลงมอทาสง
ตางๆ เชน รดนมวว เลนฟตบอล นบเปนการขยายประสบการณออกไปชวยใหเดกเขาใจโลกมาก
ขน (13National Capital Language Resource Center. 2011: online)
3. กจกรรมทเกยวกบการเลนผานการฟงและพด (Listening and Talking)
ในวยนเชอวาการเลนตางๆเปนความจรง เชน เลนพดโทรศพททงของเลนและของจรง ผใหญตอง
ชวยใหเดกไดฝกพดกบเดกหรอผใหญเพอใหพฒนาการฟงการพด ใหเดกไดมโอกาสแตงตวโยใช
อปกรณ หมวก รองเทา กญแจ กระเปา เพราะเดกเลกชอบเลนแตงตวมาก ในขณะเดยวกนเดกควร
ไดเลนกบเพอนวยเดยวกนในรปแบบการเลนเสมอนจรง (make-believe play) เพอใหเดกไดฝกใช
คาใหม ฝกเดกเรยนรทจะเลนดวยกนบาง ทงรองเพลง เลนนวมอ เลนหนมอ เลนคาตรงกนขาม
และผใหญควรตอบคาถามของเดกบอยๆ การพดคยกบเดกระหวางการทากจกรรมประจาวนจงม
ความหมายมาก เชน การเกบของเลน ลางมอ กนขาว นอกจากนควรชวนเดกพดคยในเวลาทเดก
กาลงทาสงตางๆ เชน แสดงความคดเหน ถามคาถาม เลนและพดกบเดกดวยการถามคาถามให
เดกไดอธบายสงทกาลงเกดขนในขณะนน เหลานจะชวยพฒนาการใชภาษาพดและฟงของเดกไดด
ขนมาก (Family Education Network. 2011: online)
4. กจกรรมคนพบ (Exploring) ครและเดกอานหนงสอซารวมกนอกครงใน
วนอนๆ เดกจะเปดกลบไปดหนาทเคยดมาแลวและรสกสนกกบการอานในครงตอมา ถอเปนโอกาส
ในการทครจะสอนการอานคา สญลกษณในชวงนดวย ในขนนเดกจะเพมคลงคาศพท
5. กจกรรมแนะนาการอาน (Guided Reading) ครแนะนาหนงสอและอาน
กบเดกในกลมเลกๆ 4-5 คน ซงครจะพบวาเดกจะเรมทาทาทางเสมอนอาน ในขณะทครอานออก
เสยงกบเดก เดกจะเรมเปดหนงสอตามทละหนา เดกทมประสบการณในการอานมากจะเรมอานเอง
เงยบๆได แตตองเรมจากพฒนาการขนแรกสดคอการอานโดยไมไดอานออกกอน ฝกไดจากการให
เดกอานหนงสอภาพบอยๆ เดกทมประสบการณอานหนงสอภาพตงแตยงอานไมออกจะมสมาธ
นานกวา
ชดด (Shedd. 2008: 22-27) กลาววา การอานออกเสยงใหฟงทกวนจงเปน
กจกรรมทมประโยชนมากโดยเฉพาะในกจกรรมวงกลม เพราะเดกจะสามารถไดยนเสยงทครอาน
ครไดชวยแปลความของคาใหมๆใหเดกเขาใจได การอานออกเสยงทกวนจงเปนกจกรรมทชวย
สงเสรมพฒนาการทางทกษะภาษาเรมแรก (early literacy skills) การอานออกเสยงใหเดกฟงกอาจ
ไมงายนกสาหรบเดกเลกทตองจดกจกรรมเปนกลม แตการอานออกเสยงรวมกนกเปนหนทางในการ
ชวยพฒนาทกษะภาษาเรมแรกใหกบเดก เพราะประสบการณเรมแรกของการพฒนาทกษะภาษา
เรมแรกของเดกกคอ ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ (Concepts of Print) การตระหนกในเสยง
81
(Phonological awareness) เพราะทงสองประการเปนทกษะเบองตนสาหรบเดกทเดกควรมกอนท
จะเขาโรงเนยน นบเปนโอกาสในการชวยพฒนาทกษะภาษาทจะพฒนาอยางมากในชวงปฐมวย
เมซธ (Mesut; & others. 2009: 24) กลาววา การเรมตนถามคาถามอาจเรมดวย
การใหเดกตอบแบบถกผดเสยกอนเพราะเปนเบองตนของการฝกตอบคาถาม จากนนคอยขยาย
คาถามใหกวางขวางขนเมอเดกมประสบการณมากขนแลว เชน หนคดอยางไรถา..... ในระหวางท
เดกฝกตอบ ผใหญตองใหกาลงใจในการตอบของเดกดวย ใหเดกเปนคนสาคญเพราะถอเปน
โอกาสทเดกจะไดเรยนรการนาความคดใสลงไปในคา ในประโยคทกาลงถายทอดออกมา
เครอขายครอบครวในประเทศสหรฐอเมรกา (Family Education Network. 2011
: online) เสนอแนะวา การทเดกไดสนทนากบเพอนวยเดยวกนโดยมผใหญสรางคาถามถอเปน
ประโยชนมากเชนกน เชน สงโตตวนนเหมอนทหนเคยเหนในสวนสตวไหม การใชคาถามนบวาม
ความสาคญมากตอการอานและพฒนาทกษะภาษาของเดก รวมทงมผลตอทกษะทางวทยาศาสตร
เพอใหเดกมประสบการณในการคนหาสบสวนขอเทจจรง (Investigate) ในธรรมชาต ไมวาจะเปน
การตงขอสงเกต ตงคาถาม เกบขอมล หาคาตอบอยางเปนระบบและสรปผล (Conclusion)
บนฐานของการรจกวเคราะหขอมล การจดกจกรรมทเกดประโยชนสามารถทาไดงายๆคอ การอาน
(Reading) การสนทนา (Discussing) และการทากจกรรมทเกยวของจากหนงสอ (Activity)
สรป การจดกจกรรมสงเสรมการอาน ผใหญตองเลอกหนงสอทเหมาะกบวยและ
ความสนใจของเดก อานหนงสอกบเดกทกวน เวลาอานตองใชนวชไลไปตามคาทอาน ชชวนใหเดก
ดสงตางๆทมอยจรงเชอมโยงกบหนงสอ พดคยเกยวกบหนงสอ จดมมการอาน หาหนงสอท
สอดคลองกบกจกรรมของเดกและทากจกรรมเพอการขยายโลกในหนงสอใหกวางขน เชนพาไป
พพธภณฑ ไดพดคยกบคนสาคญในเรองนนๆ ไดดหนงสอทมความหลากหลายกวาเลมทมอย หรอ
ลงมอปฏบตกบเรองทอานอยางใกลชดจะทาใหเดกสนกกบการเรยนรและการอานมากขน และควร
จดกจกรรม 3 สวนใหญๆ คอ กจกรรมกอนการอาน กจกรรมระหวางการอาน และกจกรรมหลงการ
อาน และควรจดสภาพแวดลอมการอานใหนาสนใจ เพอเปนการสรางแรงจงใจและกระตนใหเดก
อยากอานหนงสอ เปนการสรางความรกการอานใหกบเดก และปลกฝงใหเดกมนสยรกการอาน
ตอไปในอนาคต
2.8.3 สาระในการจดกจกรรม
การจดกจกรรมสงเสรมการอานควรมสาระทเหมาะสมกบวยและสอดคลองกบ
สาระทควรรสาหรบเดกปฐมวยอายตากวา 3 ป ตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ.2546 ไดแก
1. สาระทเกยวกบตวเดก จะมเนอหาเกยวกบรจกชอของตนเอง เรมตนจาก
ชอเลน รจกรปรางหนาตา ชอเรยกสวนตางๆของรางกาย เดกจะไดสารวจความสามารถของตนเอง
ในการทาสงตางๆ เชน คลาน หยบขอ
82
2. เรองราวเกยวกบตวบคคลและสถานทแวดลอมของเดก มเนอหาเกยวกบ
การรจกชอของพอแมพนองและบคคลตางๆในครอบครว ไดพบปะพดคย ทาความรจกชอเรยกหรอ
สรรพนามแทนตวผดแล มปฏสมพนธกบผคนในครอบครว ชมชน สงคม วฒนธรรมทอยใกลตวเดก
ในชวตประจาวน เชน ไปตลาดกบแม
3. ธรรมชาตรอบตว มเนอหาเกยวกบการรจกชอสงมชวต ไมมชวตรอบตว
เชอมโยงลกษณะคณสมบตอยางงายของสงตางๆ ในธรรมชาตทพบเหนในชวตประจาวนจากากร
ชแนะหรอสารวจ
4. เรองสงตางๆ รอบตว มเนอหาเกยวกบ การรจกชอสงของ เครองใช ของ
เลน เชอมโยงลกษณะหรอคณสมบตงายๆของสงตางๆทอยใกลตว เชน รปทรง รปราง ส ขนาด
ผวสมผส
ชดด (Shedd. 2008: 22-27) กลาวถงสงทควรสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ใหกบเดก ไวดงน
1. การจบค (Matching) ในขณะทอานหนงสอกบเดก สามารถสอนเดกให
รจ กการจบค เหมอน รปราง (Shapes) รปแบบ (Patterns) อกษร (Letters)และคา (Words)
รวมทงทากจกรรมเพมเตมจากบตรภาพ การจบคบตรภาพทเหมอนกนดวย
2. ทวงทานองจงหวะ (Rhyming) งายวจยหลายชนพบวาการทเดกเขาใจ
จงหวะและทวงทานองของคา ถอเปนจดเรมตนของการอานออกเขยนไดและการเรยนเขยนอาน
อยางเปนทางการดวยการสะกดคาในระดบตอไป สงเสรมไดดวยการใหเดกเตบคาทขาดหายไปจาก
การทครพดบทกวแลวเวนวรรคคาสดทายเอาไวเพอใหเดกเตบคาหรอคาดเดาคา ครตองเรมจากงาย
ไปหายาก รวมทงเลนคาคลองจองกบเดกบอยๆ ใหเดกไดรองเพลงทสนกสนาน
3. ทกษะในการรอกษร (Letter Skills) การจารปรางของอกษร หรอ การ
ทเดกเรยนรเสยงพนฐานของอกษรตางๆถอเปนการเรมตนในการเตรยมทกษะกอนการอานใหกบ
เดก สามารถสงเสรมไดดวยการเรมแนะนาตวอกษรกบเดก ทาใหเดกเกดความสนใจในรปรางของ
อกษร ใชอกษรและเสยงคาทมความหมาย ทอมและคนอนๆ (2546: 176) กลาววา แรงบนดาลใจ
ในการเขยนสาคญกวาสงอนใด ควรวางพนฐานจากการเตรยมตวทเปนลาดบขนตอนจาก
ประสบการณกบถอยคา ไมวาจะเปนจากทไดยนหรอไดเหน
4. ทศทางในการอาน (Direction) การพมพเรมจากซายไปขวา การเปด
หนงสอเรมจากซายไปขวา เดกตองมทกษะวาจะตองอานจากทางไหนกอน ถอเปนการเตรยมให
เดกรทศทางในการอานตอไป ในเบองตนเดกอาจไมรจกซายขวาแตเดกควรเขาใจวาตองมองจาก
ทางนกอนแลวจงไปมองทางน วธสงเสรมเดกคอ ชนวไลตวอกษรใหเดกเหนวาเรมอานจากทศทาง
ใด แลวอาจลองถามเดกวาเรมทางใด หรอ อาจฝกการลากเสนจากการเรมจากซายไปขวากได
5. ทกษะการเคลอนไหว (Motor Skills) เดกตองฝกการจบวสดขดเขยน
ควบคมการใชวสดในการเขยนใหได ตองสงเสรมใหเดกวาดรปมากๆ ขดเขยนมากๆโดยใชวสด
หลากหลาย สงเสรมใหเดกไดเลนของเลนทใชกลามเนอมอ ทากจกรรมจากหนงสอบอยๆ
83
6. ความคดรวบยอดเกยวกบการพมพ (Concept of Print) คอความร
เกยวกบการถอหนงสอ การเปดหนงสอจากซายไปขวา การเปลยนหนาอยางเปนจงหวะสมาเสมอ
การเหนภาพแลวเขาใจภาพนน การรคาและการออกเสยงไปดวยเมอเปดหนงสอ สงเสรมไดโดย
การทใหเดกไดอ านหนงสอกบผใหญบอยๆและพยายามใหเดกถอหนงสอเองใหได จด
สภาพแวดลอม 7. ทกษะภาษา (Language Skills) เมอเดกมประสบการณทางภาษาแลวก
จะเปนเรองงายมากทจะเรยนรในการอาน แตเดกตองฝกการฟงสมาเสมอ สนกกบการสนทนาทง
กบเดกและผใหญ รวมถงฟงเรองในหนงสอและบทกวไดจนจบ เดกตองมความพรอมในการอาน
เชน มคาถามวา “คานอานวาอะไร” “นอกษรอะไร” เปนสญญาณทบงบอกวาเดกมความพรอมใน
การอานแลว และควรเรมอานโดยชไปพรอมๆกนกบผใหญได
อาร สณหฉว (2550: 28) และ ทอมปนส (Tomphins. 2003 : 284-294) เสนอ
เนอหาทครตองสอนเมออานหนงสอประเภทเลาเรอง (narrative texts) ไดแก นทาน เรองสน
นวนยาย คอ เหตการณของเรองหรอพลอตเรอง (plot) ตวละคร (characters) สถานทและเวลา
ของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme)
1. ดานโครงเรอง (plot) คอ ลาดบเหตการณทตวละครในเรองเขาไป
เกยวของกบเหตการณขดแยงในเรอง โครงเรองจะดาเนนไปตามเปาหมายใดเปาหมายหนง เปน
ขนตอนทตวละครดาเนนเรองไปจนถงเปาหมายนนตวละครจะเปนผมเปาหมายโดยทตวละครอนจะ
คอยสนบสนนเปาหมาย คอยแนะนา หรอคดคานตวละครหลก หรอ ขดขวางไมใหประสบ
ความสาเรจ ซงตวละครหลกตองพยายามเอาชนะอปสรรคนนไปใหถงเปาหมาย และแกปญหาให
ได โครงเรองเปนพนฐานสาคญทสดในการรเหตการณของเรอง มกมตอนตน ตอนกลาง ตอนทาย
ของเรอง ความขดแยงทพบในเรอง ไดแก อปสรรคระหวางตวละครกบธรรมชาต ตวละครกบสงคม
ตวละครดวยกนเอง ภายในตวละครเอง กจกรรมทเกยวกบโครงเรอง เชน คดวาเรองนจะเกยวกบ
อะไร (เดากอนอาน) คดวาเรองนจะเปนไปไดในชวตจรงหรอไมผเขยนไดเคาเรองจากอะไร (เดา
คาตอบ ระดมสมอง) นกเรยนรสกอยางไรกบตอนจบของเรอง ในเรองมปมขดแยง (conflict) หรอ
ปญหา (problems) อะไรบาง
2. ดานตวละคร (characters) ตวละครเปนคนหรอสตวกได ตวละครท
ปรากฏบอยๆจะมความสาคญตอเรองเพราะเรองมจดศนยกลางอยทตวละครหรอกลมของตวละคร
นน ตวละครเอก มกมตวละครอนๆทชวยแกปญหาในเรองโดยมการพฒนาตวละครเอง 4 ดาน คอ
สงทตวละครเปนอยางแทจรง การกระทา บทสนทนา การทตวละครพดคนเดยวกจกรรมทเกยวของ
กบตวละคร เชน ตวละครเอกในเรองแกปญหาอยางไร รวมไปถงการแสดงความรสกเชน ชอบตอน
ไหน ตอนไหนตนเตน ชอบตวละครตวไหน ไมชอบตวไหนเพราะอะไร ตวละครในเรองมการ
เปลยนแปลงพฒนาจากเรองอยางไร
84
3. ดานฉาก (setting) คอสถานทหรอเวลาของเรอง ไดแก สถานท
(Location) สภาพอากาศ (weather) ระยะเวลา (Time Period) เวลา (Time) กจกรรมทเกยวของ
กบฉาก เชน ใหเดกเลาถงสถานท ดนฟา อากาศ ฤดกาลในเรอง
4. ดานแกนสาระของเรอง (theme) คอประเดนหลกทถกซกซอนในเรอง
อาจใหเดกสรปแกนของเรองวาเปนเรองเกยวกบอะไร เชน ความรก ความซอสตย ความอจฉารษยา
ความกลาหาญ ความเสยสละ
สรป เนอหาทใชในการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกควรเปน
เรองทอยในความสนใจและเหมาะสมกบวยของเดกรวมทงสอดคลองกบหลกสตรการศกษาปฐมวย
2546
2.8.4 การจดสภาพแวดลอม
สภาพแวดลอมคอสงตางๆกระตนประสาทสมผสทกสวนของมนษย การไดยน การ
มองเหน การไดกลน การไดรส และผวสมผส ผใหญตองเปดโอกาสใหเดกไดเรยนร อยากร อยาก
หาคาตอบในบรรยากาศทอบอน (กองบรรณาธการรกลก. 2551: 152) ในบานหรอสถานรบเลยง
เดกควรมหองสมดใหเดกไดคนเคยกบหนงสอและแสดงใหเดกเหนความสาคญของหนงสอดวยการ
วางหนงสอในชนใหเดกไดเลอกดมากๆ ทงไดฟงนทานจากผใหญ อานกบผใหญหรอเลอกอานดวย
ตนเอง หนงสอทนามาวางในมมหนงสอควรเปนหนงสอทอยในความสนใจของเดก เชน สตว
(Family Education Network. 2011: online) การจดสภาพแวดลอมในการอานมความสาคญมาก
เพราะสภาพแวดลอมในการอานจะนาสนสยรกการอาน (reading habit) ครอบครวเปนฐานแรกทจะ
เปนแบบอยางแกเดก ถาพอแมและคนในครอบครวมนสยรกการอาน มพฤตกรรมอานเปนกระจา
จะทาใหเดกเหนและมนสยรกการอานตามไปดวย (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. 2550: 9)
การสรางสงแวดลอมทรายลอมไปดวยสงพมพทาใหเดกไดสมผสกบหนงสอจานวนมากๆ มอปกรณ
การเขยนรอบตวเดกทเดกสามารถหยบจบได เปนหนทางททาใหเดกไดใกลชดกจกรรมทางภาษา
คนเคยกบการสนทนา สงเกตและมประสบการณทสนกสนานกบการอานเขยน (Shedd. 2008: 22-
27. อางองจาก Smith; & others. 2002)
หรรษา นลวเชยร (2535 : 204) เสนอวาการเรยนภาษาเดกเพอสงเสรมการ
เรยนรภาษาของเดกตองมาจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมสรปได 4 หลกการ คอ
1. สงแวดลอมทสอดคลองกบวธการเรยนรของเดกการสงเสรมใหเดกได
สารวจปฏบตจรง กระทาดวยตนเอง อยในสงแวดลอมทเปนอสระ รจกสงเกต ตงสมมตฐาน ผใหญ
ไมควรเปนผออกคาสงอยางเดยว ควรใหเดกเปนผต งคาถามบาง
2. สงแวดลอมทสงเสรมปฏสมพนธระหวางเดก และบคคลรอบขางเดกควร
ไดสอสารแบบสองทาง ซงเปนหวใจสาคญของการสอสาร บคคลทเดกมปฏสมพนธดวยไดแก พอแม
เพอน ญาต พนอง เปนตน
85
3. สงแวดลอมทเนนความหมายมากกวาดานรปแบบ พอแมหรอผใหญควร
ยอมรบการสอสารของเดกในรปแบบตางๆ กน โดยคานงถงความหมายทเดกตองการจะสอออกมา
เปนสงสาคญกวาการพดดวยรปแบบไวยากรณทถกตองเรยงภาษาจากงายๆไปสภาษาทซบซอน
4. สงแวดลอมทประกอบดวยความหลากหลายทงดานวาจาและไมใชวาจา
เดกควรจะไดรบประสบการณและการมปฏสมพนธในหลายๆ รปแบบ เพราะประสบการณจะมสวน
ชวยดานการแสดงออกทางภาษาของเดก จะตองจดสงแวดลอมใหสอดคลองกบการเรยนรของเดก
ใหมโอกาสไดมปฏสมพนธ ไดลงมอกระทา ไดสงเกตสงตางๆ ทอยรอบตว เพราะสงแวดลอมจะชวย
ปรบพฤตกรรมทเรยนใหเกดการเรยนรตอไปไดอยางรวดเรวและมความกาวหนาทางดานภาษาตอๆ
ไป
ปทมา คณเวทยวรยะ (2549: 19) และ เนตรทพย แกวหลา (2552: 19) กลาววา
การจดสภาพแวดลอมทางภาษาใหกบเดกนนมความสาคญและตองกระทาโดยใชวธใหเดกเรยนร
อยางเปนธรรมชาตโดยใชกระบวนการศลปะภาษาซงจะชวยทาใหเดกเปนอสระและทาใหม
ประสบการณการอานทหลากหลายในชวตประจาวนและมความหมายตอตวเดก ซงการสงเสรม
ความสามารถทางภาษาใหเดกปฐมวยนน คอ การเปดโอกาสใหเดกมประสบการณตรงทางภาษา
ดานการพด การฟง การอาน การเขยน และภาษาทาทาง โดยใหเดกไดฝกฝนไดปฏบตจรงใน
บรรยากาศทเปนอสระและผอนคลาย ตลอดจนการใหกาลงใจ เพอใหเดกเกดความมนใจเปนการ
สงเสรมใหเดกสามารถพฒนาทางภาษาไดดยงขนตอไป
พรพไล เลศวชา และ อครภม จารภากร (2550: 75-76, 86) กลาววา บรรยากาศ
หองเรยนทเหมาะสมสาหรบการจดกจกรรมสงเสรมการอานจงตองเปนหองเรยนทมชวตชวา มสสน
มเครองมอ อปกรณทกระตนและรองรบการเรยนรของเดก จงหวะ (rhythm)แหงการเรยนรของเดก
ตองเกดขนอยางระมดระวง ตองมหนงสอจานวนมากทชวยสรางแรงกระตน แรงจงใจทมมอาน
(reading corner) มดนสอ สเทยน ดนนามนอยอกมมหนง หองเรยนเปนระเบยบสวยงาม สะอาด
สะอาน กระตนใหเกดจตสานกของความเปนระเบยบ มมมทแสดงการสาธตกระบวนการของ
ธรรมชาต เครองมอทางวทยาศาสตร มมมเลนสาหรบเดกดวย ในการจดกจกรรมสงเสรมทกษะ
ภาษาจาเปนตองมมมอาน (reading corner) หมายถง อาณาบรเวณทมพนทปด หมายถง ปด หรอ
หางจากสงแวดลอมทดงความสนใจไปทางอน การใชพนทเลกๆใหพอดกบนกเรยนและครควรปดกน
อยางนอย 2 ดาน ทาใหขณะดาเนนการกจกรรมการอาน ครจะเปนจดเดนทสมองของเดกตองให
ความสนใจอยส งเดยว พนทเลกทาใหครใชพลงงานนอยโดยเฉพาะการพดตะเบงเสยง กวาดสายตา
ไปไดทวและสงเกตเดกแตละคนในเวลาอนสนรบมอกบพฤตกรรมเดกไดอยางเหมาะสม และเดกกจะ
รสกวาตวเองเปนสวนหนงของกลมตองปรบพฤตกรรมไปตามกลมมากกวาทจะมอสระ สถานการณ
เชนนจะทาใหเดกคนเคยตอการฟง การอาน นาไปสการชอบฟง ชอบอานและการอานเองในเวลา
ตอไป มมอานจะทาใหเกดพนทดเยยมทเดกจะไดรบประสบการณจากการอาน การตงมมอานตองอ
ยในมมสงบ ไมใชเอาหนงสอมาตงไวรวมๆกน มบรรยากาศเชญชวนใหเดกอาน ตงปกใหเดกเหน
ชดเจน เพอกระตนการอาน การวางหนงสอในมมอานควรตองใหเดกไดจ บตองและสมผส
86
ประสบการณใกลชดหนงสอตงแตวยเยาว ถอเปนฐานในการอานทจาเปนและกระตนใหเดกชอบ
หนงสอโดยอาจหมนเวยนหนงสอในหองแลวหมนเวยนกน หนงสอทจาเปนตองมในหองคอ หนงสอ
ภาพทไมมตวหนงสอ หนงสอนทานภาพ หนงสอนทานทไมมภาพ หนงสอทมเนอหาเชงสารคด
หนงสอบทคลองจอง หนงสอก.ไก หนงสอเพลง
กองบรรณาธการรกลก (2551: 151-152) เสนอแนะการสงเสรมพฒนาการการ
อานของเดกวาตองสรางสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรและพฒนาการทางสมองไดแก การเลน
กบเสยง เสยงทมความถคอนขางสง เชน เสยงแม เสยงไวโอลน ทาใหสมองเดกพฒนาไดเพราะ
เสยงกอใหเกดผลดตอการพดและภาษา การทเดกจะพดไดตองไดยนกอน เมอไดยนชดเจนจงพด
ถกตอง เดกไดเรยนรภาษาและการสอสารซงเปนเครองมอสาคญในการเรยนรของมนษย การเลน
กบการเลา คอ การเลานทานไปพรอมกบชวนเดกดหนงสอ ทาใหตาของเดกเหนภาพและตวหนงสอ
หไดยนเสยงผใหญอานใหฟง ระบบประสาทไดยนและการมองเหนของเดกถกกระตนไปพรอมกน
วงจรภาษาพดและภาษาอานจะเกดการเชอมตอกน ทาใหทกษะภาษาและการสอสารเกดการพฒนา
อยางเตมท เกดการเรยนรทจะวางใจคนอน เกดนสยรกการอานและการแสวงหาความรในอนาคต
ในขณะเดยวกนเดกตองไดเลนเพอใหเกดการเรยนร ไดทากจกรรมตางๆผานการเลน เพราะในทาง
ประสาทวทยา ความรใหมทเกดขนคอรอยเชอมตอใหมของเซลสมอง ความรเดมทไดจากการเลน
หรอการทาซาคอความเขมแขงของรอยเชอมทมอยเดม ยงเลนมาก รอยเชอมยงมากและแขงแรง
การทางานศลปะกทาใหสมองของเดกไดทางานทกสวน ทงสวนทรบผดชอบเกยวกบจนตนาการ
การตดสนใจ การวางแผน การคมอวยวะใหทางานประสานสมพนธกน เกดการกระตนเตรยมความ
พรอมสมองสวนตางๆใหมความสมบรณ การเลนเคลอนไหว จะกระตนวงจรสมองทคมกลามเนอให
มความเขมแขง ในชวงวยนจงจาเปนอยางยงทตองอานหนงสอใหเดกฟงและพดกบเดกเพราะจะ
ชวยเพมทกษะการใชภาษา
กนนง (Gunning. 1990: 22, 63-64) กลาววา การสรางสงแวดลอมทางภาษาจง
ตองเรมจากการอาน เขยน ฟง และพด สภาพแวดลอมทชวยสงเสรมทกษะภาษา เปนการพฒนา
คขนานระหวางรางกายและความกลาแสดงออก ทางกายภาพ ครตองใชหองเรยนเปนหองเรยนท
ทาใหเดกคนเคยกบหนงสอและการอาน ทงบตรภาพและรปภาพตางๆ รวมไปถงปฏทนวนเกดเดก
วนสาคญทจะมาถง หนงสอพมพของเดกทมการจดวางไวใหเดกไดชม ตปลาทมชอของเดก หองทม
มมการเขยนและการฟง มมมหนงสอทมหนงสอหลากหลายและเหมาะสมกบวย มกระดานชอลก
เพอใหเดกไดเขยน แมวาเดกมกเรมอานไดเมอเขาอนบาล การอานออกนนมความสมพนธกบ
สตปญญา แตทกษะการอานเรมแรกไมเกยวกบสตปญญาด เดกทมทกษะการอานเรมแรกดมกม
พอแมทใหเวลากบเดก อานหนงสอกบเดกโดยเลอกเรองทเดกสนใจ ตอบสนองความสนใจของเดก
ในเวลาทเดกถามวา “นอะไร” “นอานวาอะไร” การทผใหญตอบสนองภาษากบเดกจะทาใหเดกชอบ
อานหนงสอมากกวา การทผใหญกระตนใหเดกชอบหนงสอและทาใหเดกซมซบนสยรกการอาน
รวมทงฟงเดกและพดกบเดกจะทาใหเดกเกดความรสกรกการอานและชอบหนงสออยางแทจรง
87
โดยเฉพาะพอแมทมการศกษาสงมกสรางสงแวดลอมทมคณคาทางภาษาใหกบลกไมวาจะเปนการ
ตอบสนองพฒนาการทางภาษาโดยการพาเดกไปทศนศกษาในทตางๆ
โซเวอรส (Sowers (Sowers. 2000: 145) กลาววา สงแวดลอมทางการอาน
(Environment Print) คอ การใชสงพมพเปนสญลกษณ ปายประกาศ อกษร ส รปราง รปทรง
รปภาพทปรากฏในการพมพ เพราะอยในสงแวดลอมทมการพมพตลอดทงวนทง ปาย โทรทศน
ฉลากกลองอาหาร กลองของเลนซงเดกสามารถเรยนรการอานไดจากสงแวดลอมนเอง นกวจย
พบวาเดกอเมรกนอาย 2 ขวบครงถง 3 ป สามารถจาคาทพบเหนในชวตประจาวนได เพราะเดกจา
คาจากสงแวดลอมทางการอาน เมอชไปทคานนๆแลวมการออกเสยงใหฟง เดกจะสามารถจาไดโดย
ยงไมไดเรยนการสะกดคา เดกจงตองรจกจาคา รปทรง ส รปแบบอกษร รปภาพ ซงเปนพนฐานของ
การอานเมอเตบโตขน การทเดกชไปทภาพแลวพดออกเสยงไดถอวาเปนการอานเรมแรกแลว เชน
เหนภาพนมแลวบอกวานม ถอวาอานไดโดยใชประสบการณเดมและพฤตกรรมนเปนผลดตอการ
เรยนอานในอนาคตเพราะพฤตกรรมนเปนสวนหนงของกระบวนการอาน เดก 3 ขวบสามารถจา
รปทรง ส และโครงสรางของตวอกษรได รจกชอของสงตางๆจากประสบการณเดมแมวายงไมรคา
หรอชอของสงตางๆทงหมดกตาม แตถอเปนทกษะการอานพนฐาน เดก 3 ขวบบางคนชอบอาน
หนงสอโดยรสกวาเปนสวนหนงของสงคมททาใหเขารสกปลอดภย เดกวยนจงชอบอานหนงสอมาก
เดกจงจดจาประสบการณสงแวดลอมทางการอานได สนกกบการอานอยางมากพรอมตอการอาน
หนงสอ
สรป สงแวดลอมทางการอานเปนปจจยสาคญในการสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
สภาพแวดลอมในการอานจะนาสนสยรกการอาน (reading habit) เดกทอยในสภาพแวดลอมทม
บคคลทมพฤตกรรมอานเปนกระจาจะทาใหเดกเหนและมนสยรกการอานตามไปดวย รวมทงเรยนร
และเลยนแบบพฤตกรรมการอานทถกตอง
2.8.5 การเลอกหนงสอ
การเลอกหนงสอทเหมาะกบวยและความสนใจของเดกเปนปจจยสาคญในการสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรก
ลารค (Larrick. 1964: 31-32 ) กลาววา เดกอายตากวา 4 ปควรไดอานหนงสอท
หลากหลายโดยเลอกหนงสอทงาย มภาพและสชดเจน ประเภทหนงสอทเดกควรอาน ไดแก
1. Nursery Rhymes เปนหนงสอททาใหเดกไดสมผสความสวมงาม
ทงภาพ
และภาษา เกดความรสกพเศษกบหนงสอ
2. Bed Time Story เปนหนงสอททาใหเดกผอนคลายและสงบลงเพอเตรยม
นอน
3. Animals Story เปนหนงสอททาใหเดกไดสมผสตวละครทมบคลกเสมอน
คนจรงๆ
4. Nursery Tales เปนหนงสอทเหมาะกบเดก 3 ขวบ ตวละครมบทบาท
88
เหมอนจรง โครงเรองเหมอนจรง
5. The Child’s World เปนหนงสอทสนกและทาใหเดกเหนโลกทเปนจรงใน
ชวต
บราวน (Brown. 1993: 12) กลาวถง แนวทางการเลอกหนงสอสาหรบใชในการ
จดกจกรรมวาควรเลอกหนงสอทเดกเหมาะกบวยแลความสนใจของเดกในหองเรยน
1. หนงสอสาหรบเดกอาย 0-2 ป การเลอกหนงสอสาหรบเดกวยนตอง
คานงถงพฒนาการดานรางกาย เลอกหนงสอทมภาพประกอบใหญชดเจน เปนหนงสอทสนใจนงด
นานๆ สามารถถอเองได เรองกระชบ โครงเรองสน หนงสอสาหรบเดกในวยนตองมคานอยเพอชวย
ใหเดกพดกบหนงสอได หนงสอชวยสนบสนนการพดซงเปนขนแรกของภาษาทพฒนาสการอาน
ไดแก Concept Book ทแสดงภาพสงตางๆทอยรอบตวเปนสงทเดกใชในกจวตร รจกสงของใน
ชวตประจาวน รปแบบของหนงสอมกมความแขงแรง ปลอดภยกบการถอ Nursery Rhyme เปน
หนงสอบทกวทชวยใหเดกสนใจบทกวและชอบอานออกเสยง Interactive Books เปนหนงสอทชวย
สงเสรมประสาทสมผส การประสาน สมพนธของกลามเนอมอกบตา เดกสามารถสมผสผวสมผสใน
หนงสอ เดกหยบจบเปดปดได
2. หนงสอสาหรบเดกอาย 2-4 ป Picture Story Books เปนหนงสอทมโครง
เรองเรยบงาย ภาพประกอบสวย ใชเลาเรองได เปนเรองทเดกวยนสนใจ ตวละครมกเปนสตว
เหมาะใชอานใหเดกฟง Concept Books เปนหนงสอทชวยใหเดกเรยนรส งรอบตวและเขาใจ
ความคดรวบยอดของสงตางๆ เชน เหมอน ตาง Counting Books หนงสอแสดงการนบ ABC
Books หนงสอแสดงตวอกษร Illustrated Dictionary เปนหนงสอทแสดงใหเหนคาทหลากหลาย
ชวยใหเดกเขาใจชอ อกษร สญลกษณของสงตางๆรวมถงคน ซงมความสาคญกบเดกมาก 2.9 การประเมนทกษะการอานเรมแรก
การประเมนทกษะการอานเรมแรกมความสาคญสาหรบครและผปกครองทใชในการสงเกต
พฤตกรรมเดก มผกลาวถงการประเมนทกษะการอานเรมแรกไวดงน
ฉนทนา ภาคบงกช (2538: 1 – 4) เสนอวาการประเมนพฤตกรรมการอาน สามารถ
สงเกตความกาวหนาทางการอานในเดกวยเตาะแตะ ประเมนไดจากพฒนาการทางดานการอาน
ดงตอไปน
1. การแสดงออก เดกมความสนใจอานอยางเปนธรรมชาต มความกระตอรอรน
และมนใจในการเขยนสงแปลกใหม แสวงหานทานใหมๆ มาอาน
2. ความเปนอสระ สามารถเลอกนทานไดเอง
3. ความเขาใจพนฐานทางภาษา สามารถรคาศพททใชพดอยางกวางขวาง
คาดคะเนไดวาสงใดชวยใหพบคาตอบได สรางความสมพนธระหวางประสบการณเกากบเรองทอาน
ได
89
4. การพด แสดงออกอยางมความคลองแคลว อานใหฟงอยางมนใจ สมเสยง
แสดงถงความเขาใจและใชวลประกอบไดด
5. มเทคนคการอาน รวาหนงสอประกอบดวยขอความ
ฉววรรณ คหาภนนทน (2545: 49-51) กลาวถงการประเมนการอานไววา ความสนใจ
ในการอานและความสามารถในการอานของเดกแตละคนมความแตกตางกน ผประเมนตองคานงถง
ปจจยดงตอไปน
1. ดานสตปญญา เดกทมความเฉลยวฉลาดจะอานหนงสอไดเรวกวา ม
ความสามารถในการเลอกอานหนงสอทนาสนใจไดดกวาเดกวยเดยวกน จะขามไปอานหนงสอของ
เดกวยถดไปไดมาก และมความสามารถในดานความคดรวบยอดไดดและเรวกวาเดกวยเดยวกน
2. อายตางกน เดกทโตกวาอาจอานหนงสอไดแตกฉานกวา
3. เพศของเดก เดกเลกจะสนใจหนงสอเหมอนๆกนแตเมอโตขนเดกชายจะ
สนใจเครองยนต ไฟฟาคอมพวเตอรมากกวา สวนเดกหญงสนใจเกยวกบความงาม เครองแตงกาย
มากกวา
4. ความถนดตามธรรมชาต เดกทมความสนใจตางกนจะเลอกหนงสอทแตกตาง
กนออกไป
5. สงแวดลอม สงแวดลอมทางบาน ทพอแมสนบสนนการอาน เลอกหนงสอ
และซอหนงสอใหเดกบอยๆ เดกเหนพอแมอาน กจะมความสนใจการอานมากกวา สวนสงแวดลอม
ทางโรงเรยน ถาทโรงเรยนมหนงสอมาก ครแนะนาหนงสอทนาสนใจบอยๆ เดกจะสนใจอาน
หนงสอดๆ และชอบอาน กลมเพอนกมผลเชนเดยวกน เดกทมเพอนสนใจหนงสอกมกจะสนใจอาน
หนงสอไปดวยเพราะไดแลกเปลยนความคดเหนกน จะเหนไดวาสงแวดลอมมผลตอความสนใจของ
เดกและความสนใจกมผลตอพฤตกรรมทางการอานดวย
อาร สณหฉว (2550: 46-47) กลาวถง การประเมนผลการสอนภาษาวา เดกแตละคน
เปนศนยกลางการเรยนการสอน การประเมนผลของเดกจงเปนการวนจฉยจดออนของเดก ชวยให
เดกบรรลถงเปาหมายทต งไวอยางไร เพยงไร ปรบปรงโปรแกรมการเรยนการสอนทพฒนาเดกใหม
จดมงหมายมากขน ดงนน การสอนภาษาจงมจดมงหมายทจะพฒนาทกษะและเจตคต ไดแก
ทกษะการสอสาร คอ การพด การด การฟง การอาน การเขยน และการนาเสนอ ทกษะการ
แสวงหาความรขอมลและการคดแกปญหา ทกษะสงคมและการทางานรวมกบผอน ทกษะการ
จดการตนเอง (self-management) และทกษะการทางานและการศกษาเรยนร (work and study
skills) สวนเนอหาสาระ ไดแก ภาษาพด (oral language) ไดแกทกษะความสามารถในการพดและ
การฟง ภาษาเขยน (written language) ไดแก ทกษะความสามารถในการอานและการอเขยน
ภาษาการด (visual language) ไดแกทกษะความสามารถในการด (viewing) และการนาเสนอ
(presenting) ซงเนอหาสาระและทกษะทงสามดานน ไดแก เนอหาสาระทใชภาษา (function)
เชน นวนยาย นทาน และกระบวนการของภาษา (process) ไดแก การใชภาษา กระบวนการหา
90
ขอมล (processing information) คอ การหาขอมลจากการอาน การถาม การสงเกต การคด
วเคราะห (critical thinking) ภาษาเปนเครองมอในการคก การคดแบบตางๆชวยใหเกดความงอก
งามทางภาษา เชน เปรยบเทยบ จนตนาการ
พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร. (2551: 77) กลาววา พฤตกรรมทบงบอก
ความสนใจการอานของเดกเปนกระบวนการอนซบซอน ทกษะของเดกมกไดรบอทธพลจากการจด
กจกรรมของคร ทกษะการอานทครตองฝกฝนไดแก เดกมแรงจงใจบางอยางททาใหรสกอยากอาน
เดกเรมรวาขอความทปรากฏในหนงสอไมใชเพยงตวอกษรแปลกๆเรยงลาดบกน แตขอความ
เหลานนบอกเลาเรองราวทนาสนใจ เดกเรยนรส งทปรากฏอยในหนงสอ เดกคนเคยกบแบบแผน
(pattern) ของคาในหนงสอเลมนนมาบางแลว รวาแบบแผนของตวอกษรตางกน มความหมาย
ตางกน เดกตองมทกษะในการเขาใจภาพได เดกทมความพรอมในการอานเองจะมพฤตกรรม คอ
รจกอานออกเสยงดงโดยเฉพาะหนงสอทคนเคย รจกการเวนวรรคและการจบประโยค สามารถอาน
หนงสอ เนอหาทไมคนเคย รจกอานเองเงยบๆ แสดงความกระตอรอรนอยากอานหนงสอเลมใหม
เพมเตม เรมหดเดาและลองอานคาทไมคนเคยโดยดจากภาพ ตวอกษร รปคาทมองเหน จดจา
เรองราวทอานและกลาวถงประเดนสาคญของเรองได เรมรจกเลอกหนงสอตามจดประสงคของ
ตนเอง เรยนรทจะเขยนสงทคดและรสก หรอตอบคาถามได การอานของเดกจงไมจาเปนตองอาน
หนงสอออก เพราะเดกอานภาพมากกวาอานอกษร ดงนนการอานของเดกเลกและเดกทอานไม
ออก คอ การอานภาพ
กนนง (Gunning. 1990: 9-10) กลาววา การประเมนการอานเปนการพฒนาการ
ความสามารถทตอเนองจากประสบการณของการพดสหนงสอ ความคลองแคลวของเดกขนอยกบ
ประสบการณเกาเชอมโยงกบประสบการณใหม คาศพททม และประสบการณในการมปฏสมพนธกบ
หนงสอ ความสนใจในการอานจงขนอยประสบการณของเดกแตละคน การอานเรมแรกเปน
พฒนาการขนทสาคญเปนฐานในการพฒนาสขนอน จงมความจาเปนมากทสดตอกระบวนการอาน
ของเดก การสรางความรสกการเปนนกอานตองทาใหสาเรจในขนน เพราะการเรมตนทดจะนาส
ความสามารถ ความเขาใจในการอาน
มาชาโด (Machado. 1995: 105) กลาววา ทกษะการอานมความหลากหลายและม
ความสมบรณ จะตองปรากฏบอยและเปนการผสานของทกษะและความสามารถ เปาหมายของการ
อานจะทาใหเดกมทกษะในการอานตามมา เดกทมทกษะการอานด ประเมนไดจากการสงเกต
พฤตกรรมตอไปน
1. สามารถอานภาพได
2. แสดงความสนใจและสนกกบเรองหรอหนงสอ
3. สามารถเรยงภาพตามเหตการณของเรองทฟงได
4. สามารถหาสงของทซอนในภาพได
5. เดาความหมายของขอความได
6. อานชอตนเองหรอชอของสงอนๆ
91
7. คาดเดาเหตการณตอไปได
8. จาอกษรในชอของตนเองหรอในคาอนๆได
9. รทศทางซายขวา
10. เตมคาในประโยคใหสมบรณได
11. เลอกตวละครทชอบได
12. ดแลหนงสอ ใชหนงสออยางถนอม
13. แตงเรองจากภาพไดเอง
14. เหนรายละเอยดเลกนอยทมความแตกตางกนไดด
15. จาชออกษรได
16. แสดงความสนใจหองสมดหรอชนหนงสอ
17. แสดงความสนใจเสยงและอกษร
18. ดหรอใชหนในการเลาเรองทฟงการอานไปแลวได
19. มพนฐานในวรรณกรรมทองถนตามวย
สวนความกาวหนาทางภาษาดานความเขาใจภาษาสาหรบเดกวยเตาะแตะสามารถ
ประเมนไดจากลกษณะดงตอไปน
1. ความสนกสนาน รวาการอานทาใหเกดความสนกสนานซงสามารถพจารณา
ไดจากการแสดงออกในเรองการตอบสนองดานอารมณ มความปรารถนาทจะใหผอนอานดวยกน
และอานหนงสอหลายเลมเพมขน
2. การสรางสรรค เดกแสดงออกจากการเขยน เชน วาดภาพตอกนเปนเรองราว
หรอขดเขยแลวพดเลาได
3. การนาเสนอ เดกสามารถแสดงออกได จากการเลาถงภาพทวาด มทาทาง
สนใจขณะอานนทานหรอคาคลองจอง แนะนาหรอโฆษณาหนงสอ ใชภาษาพดแทนภาษาเขยนหรอ
ภาษาทยาก เลอกหนงสออานและบอกไดวาเลมใดนาสนใจ เลนบทบาทสมมตหรอแสดงทาทาง
ประกอบการอาน
อาร สณหฉว (2550: 60-62) กลาววาในประเทศสหรฐอเมรกาไดกาหนดมาตรฐาน
ของเดกปฐมวย 3-4 ป ดงน
1. มาตรฐานการพด มตวบงชดานการพด คอ พดแสดงความรสก ความคด
ความตองการได รวมสนทนาได ถามคาถาม อธบายได พดตามเรองในการแสดงบทบาทสมมตได
ตวบงชดานคาศพท คอ ใชคาศพทใหมทฟงได ใชศพทจากหนงสอในการสนทนาได ถามชอสงของ
ทไมรจกได ถามความหมายของคาทไมรจกได เขาใจลกษณะและคณสมบตของสงตางๆ ตวบงช
ดานการฟง คอ ขานรบเมอถกเรยกชอ ตงใจฟงเวลาครอานนทานใหฟง ทาตามคาสงได ตวบงช
ดานความรเรองเสยงของอกษร คอ ทองหรอรองเพลงได บอกชอเพอนทมอกษรนาหนาเหมอนกน
ได
92
2. มาตรฐานดานภาษาและตวหนงสอ มตวบงชดานตวอกษรและหนงสอ คอ
หยบหนงสอมาอานไดถกตอง ดคาและภาพในหนงสอจากซายไปขวา รจกวาหนาปกเปนอยางไร
ชอผเขยน ผวาดภาพอยทใด ใชนวชตวอกษรจากซายไปขวา จากบนลงลาง รจกชอตวอกษร ตว
บงชดานความเขาใจเรองจากหนงสอ คอ เลาเรองจากหนงสอทฟงได บอกไดวาตวละครในเรองม
ใครบาง ตวบงชดานความสนใจในการอาน คอ ทาทาอานหนงสอโดยดรปภาพ หยบหนงสอมาให
อานใหฟง ขอยมหนงสอกลบบาน ตวบงชดานการเขยน คอ พยายามเขยนชอตนเอง ชอบเขยนตาม
แบบ ชอบเรองตางในมมหนงสอ มาชาโด (Machado.1995: 183) นาเสนอแบบประเมนพฒนาการพฤตกรรมการอาน
(Checklist for the Development of Reading Behavior)ไวดงน
อาย 2 ป
1. มหนงสอทชอบ
2. ทาทาเสมอนอาน (ถอหนงสอและพด)
3. เปดหนงสอจากขวาไปซาย
4. ตอบเกยวกบเรองหลงจากทอานใหฟงได
5. สนใจเรองทอานใหฟง
6. จาชอตวละครได
7. เลาโครงเรองจากหนงสอทอานใหฟงได
8. ถามวาในหนงสอเขยนวาอะไร
อาย 2 ปครง
1. สามารถชหนาปกไดเมอถาม
2. สามารถชปกหลงไดเมอถาม
3. สามารถชสวนบนของหนงสอไดเมอถาม
4. สามารถชสวนลางขงหนงสอไดเมอถาม
5. ทาทาเสมอนหยบวตถในหนงสอ
6. สนกกบการดหนงสอภาพ
7. ชอบฟงและออกเสยงคาคลองจองตาม
8. สามารถเตมคาลงทายทเวนไวใหสมบรณได
9. บอกอกปกรยาของภาพทเหนในหนงสอได
10. แสดงอารมณโตตอบกบเรอง
11. ทวนประโยคไดทกคาถามทพด
12. ถามเกยวกบหนงสอในหวขอทเจาะจงเมอฟงการอาน
13. ไมยอมรบการเปลยนแปลงเนอหาเรองทเคยฟงไปแลว
14. บอกจดประสงคของสมดภาพระบายสได
93
15. สามารถบอกคณลกษณะพนฐานได เชน เปยก ไมเปยก
16. สงเกตตวอกษรตางๆ
อาย 3 ป
1. สนใจเรองทอานใหฟง แมวาไมสามารถเหนภาพได
2. เลอกภาพ 2 ภาพทเหมอนกนได
3. สามารถวาด ขด + X หลงจากทาใหดได
4. สามารถทากจกรรมตามคาบอกได
5. สามารถบอกตวอกษรได
6. ถามเกยวกบภาพเมอไดฟงการอาน
สรป การประเมนทกษะการอานเรมแรกสามารถประเมนไดจากการสงเกต
พฤตกรรมของเดก ในทกษะการอานเรมแรก การอานของเดกจงไมจาเปนตองอานหนงสอออก
เพราะเดกอานภาพมากกวาอานอกษร ดงนนการอานของเดกเลกและเดกทอานไมออก คอ การอาน
ภาพ รวมไปถงการสนใจและมปฏกรยาตอบสนองตอฟงเรองราวในหนงสอทอานใหฟง ซงเปน
พฤตกรรมพนฐานในการกระบวนการอาน
2.10 งานวจยทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรก
งานวจยตางประเทศ งานวจยตางประเทศมการศกษาเกยวกบทกษะการอาน
เรมแรกของเดกไว ดงตอไปน
ลาเวน (Lavine. 1977) ศกษาการอานของเดกวยเตาะแตะ เพอใหเทราบถงความ
แตกตางของการรบรการอานและการเขยนของเดกปฐมวย ในศนยเดกเลกและโรงเรยนอนบาล
โดยทาการศกษาเดก 3 กลม คอ อาย 3 ป 4 ป และ 5 ป จานวนกลมละ 15 คน พบวาการรบร
ความแตกตางของตวอกษรทเหมอนหรอตางกนในการอานเรมแรกมผลตอการอานของเดก เดกร
ความแตกตางของตวอกษรจะมศกยภาพในการอานดกวาเมอเรยนอาน
แมคแลน (Maclean. 1987) ศกษาคาคลองจองและการอานของเดกปฐมวย การ
วจยนทาการศกษาระยะยาวตงแตเดกอาย 15 เดอน จนถง 3 ป 4 เดอน จานวน 66 คน ใช
เครองมอในการวจยไดแก การรคาคลองจอง (Nursery Rhymes : NRs) พบวาตนกาเนดของการ
ตระหนกรในเสยงของเดกเลกเปนองคประกอบสาคญทชวยใหเดกเรยนรภาษา การจาคา 2 คาท
สมผสกนทาใหเดกรความเกยวของของเสยง การตระหนกในเสยง การรในเสยงสมผส และการร
เสยงของอกษรมความสมพนธกบทกษะการอานเรมแรก
เทเลอร (Taylor. 1988) ทาการวจยเปรยบเทยบโปรแกรมการอานของเดกปฐมวยทใช
หนงสอเลมใหญกบการใชหนงสอขนาดปกต(Traditional – Size Books) ใชเวลาทาการทดลอง 1
ภาคเรยน ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการสอนโดยใชหนงสอเลมใหญมคะแนนความคด
94
รวบยอดเกยวกบตวหนงสอ (Concept About Print)คาคนตา (Sight Word Vocabulary) สงกวา
กลมควบคมอยางมนยสาคญ
แกรนท (Grant. 1990) ศกษาความสมพนธของการจดประสบการณหนงสอเลมใหญ
ทมตอการใชเหตผลเกยวกบตวหนงสอของเดกอยางมความหมายโดยใชหนงสอขนาดตางๆ ผล
การศกษาพบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญเกยวกบขนาดของหนงสอแตมความแตกตาง
กนอยางมนยสาคญในดานความคดรวบยอดเกยวกบตวหนงสอ ซงปรากฏวาเดกจะถามคาถาม
ในขณะใชหนงสอเลมใหญมากกวาหนงสอเลมเลก (Small Book) และคาถามของเดกจะมงเนนไปท
คาอธบายประกอบภาพมากกวาตวหนงสอ
ฟรทซ (Fritz. 1990) ศกษาการประเมนผลเจคตในโปรแกรมการอานเขยนดวยหนงสอ
เลมใหญของเดกปฐมวย ซงประกอบดวยกจกรรมการอานหนงสอเลมใหญ การจบหนงสอ (Book
Handing) ประสบการณในการใชภาษา (Relate Language Arts Experiences) และกจกรรมการ
เขยนตามโอกาส ผลการศกษาพบวาเจตคตทมตอโปรแกรมการอานเขยนหนงสอเลมใหญของเดก
จะมสวนในการเรยนรความคดรวบยอดเกยวกบการอานเบองตน
บอกซ (Box. 1990) ทาการวจยเกยวกบผลการจดประสบการณการอานรวมกนท
มตอความคดรวบยอดเกยวกบตวหนงสอและหนงสอแปลเคาโครงเรองของเดกปฐมวย ผลการวจย
พบวา เดกทมความคดรวบยอดเกยวกบตวหนงสอการอานเบองตน และความเขาใจในเดกโครงเรอง
สงขน รวมทงการอานตองมการเชอมโยงตอเนองไปกบการทากจกรรมทมความหมายตอตวเดกดวย
เลนเน (Leney. 1992) ศกษาเกยวกบพฤตกรรมการอานของเดกเกรด 1 เปน เวลา
1 ป ทเปลยนแปลงเกยวกบการอานจากการมสวนรวมในการเรยนอานแบบธรรมชาต (Whole
Language) จานวน 4 คน ไดบนทกและวเคราะห 4 วธการทใชใหเหนถงการอานออก เขยนได โดย
การซมซบภาษาจากพฤตกรรม การพดคยกบเพอนและบคคลอน การเลน การอานดวยตนเองท
สมพนธกบสอในหองเรยนและการเขยนแบบไมเปนทางการในศนยการเขยน แลวบนทกความถจาก
การเขาใจคา ความเขาใจความหมาย ความคลองแคลวในการอานมากกวา 3 เดอน พบวา เดกม
ความเจรญกาวหนาอยางตอเนองในการอานแบบไมเปนทางการ และจากสถานการณการเลน
โดยรวม
แอนเดอรสน (Anderson.1992) ศกษาเรองการอานหนงสอกบเดกของเดก
ทาการศกษาเดกวยเตาะแตะอาย 18-30 เดอน 10 คน ทดลองโดยการอานหนงสอรวมกนกบแม
พบวา แมและเดกมพฤตกรรมการสอสารดขน มพฤตกรรมการอานหนงสอรวมกนและสราง
ความคนเคยของเดกตอหนงสอมากขน หลงจากการอานมการตงคาถาม ทาใหเดกและแมมการ
โตตอบระหวางกนมากขน
รอส (Ross. 1993: 188) ไดทาการวจยเกยวกบเรองการสอนอานเปนคาไววา การ
สอนวธอานเปน คานใชไดดทงเดกพเศษและเดกปกตซงดในดานการจาคา เดกจะเรยนรคาศพทได
มากกวาและใชเวลานอยกวาการเรยนโดยปกต
95
สตารล (Stahl.1994) ศกษาการตระหนกรในเสยงมความสมพนธกบการอานเรมแรก
ทาการศกษาเดกจานวน 113 คน ในเกรด 1 พบวา การตระหนกรในเสยงมความสมพนธกบการ
เรยนรภาษา เดกตองรอกษรและมการตระหนกในเสยงมความจาเปนตอการอานคา ซงทาใหการ
เรยนภาษาในระดบทซบซอนดขนดวย
ไวเฮทส และคนอนๆ (Whitehurst; others. 1994: 679 – 689) ศกษาการอานหนงสอ
มภาพในสถานเลยงเดกกลางวน และในสถานอนเคราะหเดกจากครอบครวทมรายไดนอยใน
นวยอรค กลมตวอยาง คอ เดกกอนวยเรยน พบวา การอานหนงสอใหเดกฟงมผลทาใหเดกร
คาศพทมากขนเปน 2 เทาของกลมควบคม โดยทพอแมและครอานหนงสอใหเดกฟงจะไดผลดทสด
จากการทดลองพวกเขาสรปผลวาการทพอแมและครอานหนงสอใหเดกฟงจะชวยสงเสรมพฒนาการ
ทางภาษาใหกบเดกกอนวยเรยน และจากการทพอแมและครอานหนงสอใหเดกฟงบอยๆ มผล
สะทอนทาใหเดกเกดความสนใจหนงสอ มนสยการอานและสนใจอานหนงสออนๆ ดวย การอานออก
เสยงของเดกขนอยกบความสมพนธของผใหญกบเดก ไดแกการเลอกคณภาพของหนงสอ การตง
คาถามปลายเปดและปลายปดของผใหญ การสนทนาเกยวกบเรอง การสรางคาถามเกยวกบเรองจะ
ทาใหเดกเกดการเรยนรและขยายประสบการณออกไปไดมากขนการใหเดกไดคาดเดาเกยวกบเรอง
การพดถงความสมพนธของเดกกบหนงสอ นบเปนภาษาทสอดคลองกบบรบทของเดก
(decontextualized language) เชน การพดถงสงทเกยวของกบหนงสอซงอาจมสวนเกยวของกบ
เดกทงในอดตและอนาคต นบเปนการยอนประสบการณกลบมาใหม ผลการศกษานพบวาการอาน
ออกเสยงชวยสงเสรมพฒนาการทางภาษา ไดแก การอานมความสาคญตอการอานออกเสยงกบ
เดก การอานออกเสยงสามารถสงเสรมทกษะภาษาเรมแรกได (Emergent Literacy Skills)
การเลอกหนงสอทใชอานมผลตอความสนใจและทศนคตของเดก การใชแผนการสอน เชน คาถาม
สนๆ การแสดงความคดเหนเกยวกบการอานหลงจากการอานมผลตอการอานของเดก หลงการ
ทดลองพบวา หลงจากการอานออกเสยงใหฟง เดกสามารถแสดงความคดเหนได ตอบคาถาม
ปลายเปดและปลายปดได ในการแสดงความคดเหนและการตอบคาถามโดยใชคาทหลากหลาย
(Multiple-Word)ทแสดงถงความเขาใจเกยวกบเรองซงเปนผลจากการอาน
โวลค ( Wolke. 1998) ทาการวจยระยะยาวเรองทกษะการคด ผลสมฤทธทางภาษา
และทกษะการอานเรมแรกของเดกอาย 6 ปทคลอดกอนกาหนด โดยใชกลมประชากรเปนเดกอาย
6 ปในประเทศเยอรมน กลมทดลองจานวน 264 คน และกลมควบคม 264 คน พบวา ภาษา
เรมแรกและทกษะการอานเรมแรกของเดกทคลอดกอนกาหนดมคะแนนตากวาเดกทคลอดตามอาย
ครรภปกต
โฮลม (Hulme. 1999) ศกษาเรองการตระหนกในเสยงสงเสรมใหเดกมแนวโนมดาน
ทกษะการอานเรมแรกดขน ทาการศกษาในเดกอาย 5-6 ป ผลการศกษาพบวาในระยะกอนทเดกจะ
อานไดตองมการตระหนกในเสยง ซงชวยใหเดกมทกษะการอานดขนและเปนผลดตอการเรยนใน
ระยะยาว
96
บส (Bus. 1999) ศกษาเรองการตระหนกในเสยงและการอานเรมแรกพบวา การ
ตระหนกในเสยงมผลตอการอาน ผลการศกษาพบวาการแทนทคา การตระหนกในเสยงความร
เกยวกบตวอกษรมผลตอการถอดรหสทจะทาใหการเรยนอานสาเรจ การตระหนกในเสยงม
ความสาคญตอการอานแตไมใชปจจยทเพยงพอตอทกษะการอานเรมแรก
โครน (Crone. 1999) ศกษาเรอง อายของเดกมผลตอทกษะการอานเรมแรกและ
ภาษาเรมแรก ทาการศกษาเดกจานวน 337 คน ทาการศกษาระยะยาวตงแตโครงการ Head Start
ถงเกรด 1 พบวาเดกทมอายมากทสดในศนยเดกเลกและในระดบอนบาลมทกษะภาษาเรมแรกดกวา
เพอนรวมชนทอายนอยกวา 10เดอน เดกทเรมเขาเรยนเรวกวาจะมทกษะภาเรมแรกและทกษะการ
อานเรมแรกดกวา ดงนนอายของเดกและประสบการณในการทากจกรรมในศนยเดกเลกและใน
โรงเรยนอนบาลมผลตอทกษธภาษาเรมแรกและทกษะการอานเรมแรก
อะแมนดา (Amanda. 2000) ศกษาเรองความสามารถในการพดคาศพท : บทบาท
ในการตระหนกในเสยงและความสามารถในการอานเรมแรก งานวจยนใชรปแบบการสอน Lexical
Restructuring Model พบวาการรคาศพท ทกษะการตระหนกในเสยง จะทาใหการอานเรมแรก
ประสบความสาเรจ การรคาศพททาใหเกดความเขาใจมากขนในการอาน เพราะการอานมการ
เชอมโยงระหวางการพดเขาไปสการอานเปนการเรยนรดวยการแทนท ปจจยทมความสาคญไดแก
อายของเดก การตระหนกในเสยง การจาคาทพดได การรคาศพท การแทนทคาศพท
โลนแกน (Lonigan. 2000) ศกษาการพฒนาทกษะภาษาเรมแรกและทกษะการอาน
เรมแรกของเดกกอนวยเรยน พบวา ภาษาพด ความรเกยวกบการพมพ การตระหนกในเสยงเปน
ทกษะสาคญในการเรยนรทกษะภาษาเรมแรกและพฒนาทกษะการอานเรมแรก การวจยนทาให
ทราบถงความสมพนธของภาษาเรมแรกของเดกกอนวยเรยนและหลงจากการมการสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรก พบวา ทกษะภาษาเรมแรกและทกษะการอานเรมแรกปรากฏพรอมกนเมอเดกอาย
3 ป โดยทาการศกษาตงแตเดกอยในวยกอนเขาเรยนไปจนถงเดกอาย 5 ป พบวา ความรเกยวกบ
ตวอกษร การตระหนกในเสยง มความสาคญตอการถอดรหสการอานเมอเดกเรยนการอานในชวง
ปลายอนบาลและประถมตน
ไมดเซอร (Mioduser. 2000) ศกษารปแบบการเรยนรทใชคอมพวเตอรเปนฐานเพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก โดยทาการศกษาเดกอาย 5-6 ปทมปญหาการเรยนร มการใช
รปแบบการเรยนการสอนคอมพวเตอรเพอพฒนาทกษะการอานเรมแรก พบวารปแบบดงกลาว
สงผลใหเดกมทกษะการอานเรมแรกดขน หลงการทดลองเดกมทกษะการอานเรมแรกไดแก การ
ตระหนกในเสยง การจาคา การรอกษรดขนดวย
ดคคนสน (Dickinson. 2004) ศกษาความสมพนธระหวางทกษะการอานเรมแรกละ
ทกษะการพดของเดกอนบาล โดยทาการศกษากบเดกอนบาลจานวน 30 คน พบวาทกษะการอาน
มความสมพนธกบความสามารถในการพดของเดก และทกษะการอานเรมแรกสามารถสงเสรมได
ดวยการจดสงแวดลอมทางการพมพ ใหเดกเขาใจกระบวนการถอดรหสคาการตระหนกในเสยง
97
ความเขาใจเนอเรอง เดกทมความสามารถในการพดและการใหคาจากดความคาไดดจะมทกษะการ
อานเรมแรกดดวย
เดบารา (Deborah. 2000) ศกษาการพฒนาทกษะการอานเรมแรกตงแตอนบาลถง
เกรด 3 ศกษาเดก 40 คน โดยใชรปแบบการสอน Letter Word Identification (LWID) พบวา การ
สอนภาษาของครอบครว ภาษาพด การอานเรมแรก สตปญญา มผลตอทกษะการอานเรมแรกของ
เดก การรและเขาใจคาศพท การตระหนกในเสยง การสะกดคามผลตอการอานทปรากฏชดเจนเมอ
อยเกรด 3 แตการสอนภาษาของครอบครวและประสบการณกอนเขาเรยนเปนปจจยสาคญทมผล
ตอทกษะการอาน รวมทงภาษาพดมผลตอทกษะการอานดวย
พอตเตอร (Potter. 2000) ศกษาเรองการปฏสมพนธระหวางแมและเดกวยเตาะแตะ
ขณะอานหนงสอดวยกน ทาการศกษาเดกอาย 2 ปและแมของเดก โดยใหแมอานหนงสอใหลก
ฟงพบวา เดกและแมมปฎสมพนธกนมากขน พบพฤตกรรมการเลาเรอง การสนทนา การตงคาถาม
และการตอบคาถาม การชชวนดสญลกษณตางๆในสงพมพ ทาใหแมลกมปฏสมพนธเชงบวกตอกน
เอลซาเบท (Elisabeth. 2000) ศกษาบทบาทและอทธพลของพอแมในการอาน
หนงสอกบเดกของครอบครวทมรายไดตา ทาการศกษาโดยใหผปกครองอานหนงสอกบเดก และ
รายงานการอานประจาทกวน หรอ รายสปดาห ประชากรไดแกครอบครวทมรายไดต า 800
ครอบครว พบวา แมเปนผอานหนงสอใหเดกฟงมากกวา แมจานวน 1 ใน 3 ของประชากรเปน
ผอานหนงสอกบลก ผปกครองทมการศกษาสงกวา และมทกษะภาษาด มแนวโนมทจะอานหนงสอ
กบลกบอยครงหวา มความพยายามในการอานหนงสอกบเดกทารก เดกวยเตาะแตะและวยอนบาล
มากกวา ผลการวจยนชใหเหนวาควรมการสงเสรมและใหความรกบผปกครองทมรายไดตาใหเหน
ความสาคญของการอานหนงสอกบลกเพอสรางความเขาใจในภาษาและทกษะการใชภาษาใหกบ
เดก
เลอ (Lehr. 2001) ศกษาเรองการเตรยมเดกใหเปนนกอานดวยการจดกจกรรมสาหรบ
เดกแรกเกดถง 6 ป ทาการศกษาเดก 4 ชวงอาย ไดแก เดกทารก ( 0-1 ป) เดกวยเตาะแตะ (1-3
ป) เดกวยกอนเขาเรยน (3-4 ป) วยอนบาล (5-6 ป) เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบบนทก
รายการการอานของเดกทสรางขนตามพฒนาการทางภาษาของเดกแตละวย โดยใหผปกครองและ
ผดแลเดกเปนผสงเกตพฤตกรรม ผลการศกษาพบวา เมอคนในครอบครวจดกจกรรมสงเสรมใหเดก
อานหนงสอ จะทาใหเดกมรากฐานการอานเมอเขาเรยนในศนยเดกเลกและในโรงเรยนอนบาล
กจกรรมสงเสรมการอานทบานเปนพนฐานสาคญทสงผลตอการสอนอานอยางเปนแบบแผน
(Formal Reading Instruction) กจกรรมทชวยสรางพนฐานการอานเรมแรกไดแกการพดคย การฟง
และอานหนงสอใหเดกฟงทกวน ทาใหเดกรวาการอานเปนสงทมคณคา การอานเปนสงทมความสข
การจดกจกรรมนตองทาใหเดกสนกกบการอาน ตงแตเดกอยในวยทารกไปจนถง 6 ป จะชวยสราง
ประสบการณสาคญทอยในชวตประจาวนของเดก
98
สตเฟน (Stephen . 2002) ศกษาเรองพนธกรรมและสงแวดลอมมอทธพลตอทกษะ
การอาน งานวจยนทาการศกษารปแบบพนธกรรมของพนองทมผลตอทกษะการอานของเดกในกลม
ตวอยางเปน เดก 272 ค ทงฝาแฝด พนองทองเดยวกน และพนองบญธรรม ทาการศกษาดาน
ความรตวอกษร การตระหนกในเสยง การจาชอไดอยางคลองแคลว ความสามารถในการคด
พบวาผลกระทบทางพนธกรรมและสงแวดลอมมผลตอทกษะการอานของเดก
โมนค (Monique. 2003) ศกษาการมสวนรวมของผปกครองในการพฒนาทกษะการ
อานของเดก โดยทาการศกษาความสมพนธระหวางประสบการณทกษะภาษาเรมแรกทบาน และ
ทกษะการอานเรมแรก ผลการวจยพบวา เดกทมประสบการณการอานหนงสอทบานหรอกอนเขา
โรงเรยนจะมพฒนาการดานคาศพท และทกษะความเขาใจในการฟงดกวา ทกษะการอานออกเขยน
ไดจะปรากฏชดเจนเมออยเกรด 3 แตประสบการณตงแตกอนเขาโรงเรยนมความสมพนธกบทกษะ
การอานเรมแรกและทกษะภาษาเรมแรกอยางชดเจน เดกมทกษะการอานเรมแรกและทกษะภาษา
เรมแรกตงแตกอนเขาโรงเรยนมแนวโนมทจะมพฒนาการทางภาษาและการอานดกวาเมอเรยนเกรด
1 เดกทสามารถอานคาไดในเกรด 1 มแนวโนมทจะเขาใจการอานไดดเมออยเกรด 3 งานวจยน
ชใหเหนวาการอานคลองแคลวในระดบประถมศกษามผลจากประสบการณการอานเรมแรกและ
ทกษะภาษาเรมแรกตงแตกอนเขาโรงเรยน เดกทมประสบการณภาษาเรมแรกในชวงกอนเขาเรยน
ทแตกตางกนทาใหมความสามารถในการอานเมออยเกรด 3 ตางกนดวย
มเตอร (Muter. 2004) ศกษาเรองการตระหนกในเสยง คาศพท ไวยากรณ เปน
พนฐานของทกษะการอานเรมแรก การวจยนทาการศกษาระยะยาว 2 ป ศกษาเดกอาย 4 ป จานวน
90 คนในประเทศองกฤษ พบวาทกษะการอานเรมแรกมความสมพนธกบการตระหนกในเสยง การร
อกษร ทกษะการรไวยากรณ ความเขาใจในการอาน เดกทมทกษะการจาคาทดมแนวโนมทจะร
อกษรและตระหนกรในเสยงดกวา เดกทมความเขาใจในการอานมแนวโนมทจะมทกษะการรคาศพท
และจาคาศพทไดด การตระหนกในเสยงและการรคาศพทชวยพฒนาทกษะการอานเรมแรกได
มารช (Marsh. 2004) ศกษาวธการสอนภาษาใหเดกปฐมวย ทาการศกษาเดกใน
กลมครอบครวชนชนแรงงาน อาย 2 ปครง ถง 4 ป จานวน 44 คน พบวา รปแบบการสงเสรมทกษะ
ภาษาเรมแรกมผลตอการเรยนรภาษาของเดกวยเตาะแตะ กจกรรมสงเสรมการเรยนรภาษาเรมแรก
เรมตนจากการรบรทละเลกทละนอยจากประสบการณในชวตประจาวน องคความรนควรมการบรรจ
ไวในหลกสตรสาหรบเดกเลก
คารดโล (Cardillo: 2010) ศกษาเรองความสมพนธระหวางการรบรการออกเสยงของ
เดกทารก การรคาศพทของเดกวยเตาะแตะ และการใชภาษาของเดกอนบาล โดยสงเสรม
พฤตกรรมการออกเสยงกบเดกอาย 7-11 เดอน สงเสรมการพฒนาคาศพทเดกวยเตาะแตะอาย 18-
24 เดอน โดยสรางสงแวดลอมทางภาษาทบาน เมอใชเครองมอ SES ทมการตรวจสอบคณภาพ
แลวกบเดกเมออาย 5 ป พบวา การตระหนกในเสยงของเดกกอนวยเรยนมผลตอการอาน เดกทม
ปฏสมพนธกบสงแวดลอมทางภาษาในชวง 0- 1 ปจะมการรบรดานการออกเสยงดกวา สงผลตอการ
รคาศพทเมอเดกอยในวยเตาะแตะ 1-3 ป และทาใหเดกมการใชภาษาดเมออยในระดบอนบาล
99
ดงนนเดกวยทารก วยเตาะแตะทไดรบประสบการณทางภาษาทดจะมแนวโนมในการเรยนภาษา
อยางเปนทางการไดดกวา
32เดบบ (Debbie. 2011) 3 2 ศกษาเรองวฒนธรรมการอานกบการเรยนรภาษาเรมแรกของ
เดก มวตถประสงคในการศกษาเกยวกบวฒนธรรมการอานทมผลตอการสอนทกษะการอานใหกบ
เดก ทาการศกษาเดกอนบาลถงประถมศกษา พบวาวฒนธรรมการอานมผลตอการสอนอาน
ความรเกยวกบอกษรมผลตอความสามารถการอาน ผลสมฤทธของการรทกษะเหลานทาใหเดกม
คะแนนสงขนและมความแตกตางอยางมนยยะสาคญทางสถตของเดกกลมควบคมและกลมทดลอง
สวนความคดรวบยอดเกยวกบการพมพมความสมพนธกบวฒนธรรมการอานและมความแตกตาง
อยางมนยยะสาคญทางสถตของเดกกลมทดลองและกลมควบคม ทกษะการอานเรมแรกตองอาศย
ปจจยคอ ความคดรวบยอดเกยวกบสงพมพ และความรเกยวกบตวอกษร
ฟ ล ง น (Fuligni. 2 0 11 ) ศกษา เ ร อ งค วามส าคญของ 2 -3 ป แ รกขอ งชวต
มวตถประสงคในการศกษาสงแวดลอมของเดกวยเตาะแตะ ทาการศกษาเดกอาย 14 เดอน และ 24
เดอน จานวน 2,615 คนพบวา การสนบสนนการเรยนรภาษาของผปกครอง ทกษะการพดของ
ผปกครอง และการใหความอบอนกบเดกมผลตอความเขาใจและการใชภาษาของเดกวยเตาะแตะ
สภาพแวดลอมและการใหความอบอนมอทธพลตอการพฒนาเดกอยางมาก
งานวจยในประเทศไทย ในประเทศไทยมการศกษาวจยเกยวกบการอานมาเปน
เวลานาน ซงมการเชอมโยงการสงเสรมการอานเขากบสงทเดกคนเคยและมความหมายตอเดก
มการใหความสาคญกบพฤตกรรมการอานและการจดสงแวดลอมทางการอานของเดกระดบอนบาล
สนย ทองศรประภา (2535: 33 – 35) ศกษาเปรยบเทยบความพรอมในการอาน
ภาษาไทยของนกเรยนอนบาล ซงไดรบประสบการณทสมพนธกบการอานแตกตางกน พบวาเดกท
ไดรบการจดประสบการณสมพนธกบการอานมาก จะมความพรอมในการอานภาษาไทยมากกวา
เดกทไดรบการจดประสบการณสมพนธการอานนอย ซงการจดประสบการณสมพนธกบการอาน คอ
การจดกจกรรมสงเสรมการอาน รวมทงการจดสงแวดลอมทสงเสรมประสบการณใหแกเดก ทาให
เดกเกดความสนใจการอาน เชน การเลานทาน เลาเรองจากภาพ เลนเกม แสดงหน จดมมหนงสอ
การหดสะกดคาจากปายชอหางราน ปายโฆษณา การไปทศนศกษา การเลนบทบาทสมมต
เปนการสงเสรมทกษะการอานสาหรบเดกโดยมการเชอมโยงเขากบสงทมความหมายตอตวเดก
สอดคลองกบ
บาเพญ การพานชย (2539: บทคดยอ) ไดศกษาพฒนาการอานของเดกปฐมวยท
ไดรบการจดประสบการณกจกรรมสนทนาประกอบกจกรรมการอาน กจกรรมสนทนาประกอบการ
อานตวหนงสอ และกจกรรมสนทนาแบบปกต ผลการวจย พบวา เดกปฐมวยทไดรบการจด
ประสบการณกจกรรมสนทนาประกอบกจกรรมเสรมการอาน แตกตางจากกลมทไดรบการจด
กจกรรมการอานตวหนงสอ และแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.1
100
ชมจรา เลาหบตร (2542: 64 – 66) ศกษาผลของการจดกจกรรมสงเสรมการอานใน
มมหนงสอทมตอพฤตกรรมการใชหนงสอทถกตองของเดกปฐมวย ผลการวจย พบวาเดกปฐมวยท
ไดรบการจดกจกรรมสงเสรมการอานในมมหนงสอ มคะแนนเฉลยพฤตกรรมการใชหนงสอทถกตอง
เมอครบ 8 สปดาห แตกตางจากเดกปฐมวยทไดรบกจกรรมการอานตามความสนใจอยางมนยสาคญ
ทางสถตท ระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทต งไว แสดงใหเหนวาการจดกจกรรมสงเสรมการ
อานในมมหนงสอ สามารถเปลยนพฤตกรรมการใชหนงสอทถกตองไดเกดจาก การดการเหน
ตวอยางการอานของครในแตละวน ทกๆ วน และการมปฏสมพนธทดรวมกน ทาให เกด
ความสมพนธทดในหองเรยน กอใหเดกมเจตคตทดตอการอานได
อนงค วรพนธ (2546: บทคดยอ) พฒนาการอานและการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบ
การกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลก ผลการศกษาพบวา 1) เดกปฐมวยทไดการ
จดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลกรายบคคล กจกรรมการเลานทานประกอบการ
ทาสมดเลมเลกรายกลม และกจกรรมการเลานทานแบบปกต มพฒนาการอานแตกตางกนอยางม
นยสาคญทางสถตทระดบ .01 2) เมอทาการเปรยบเทยบเปนรายคพบวา คะแนนเฉลยพฒนาการ
ทางภาษาดานการอานของเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลม
เลกรายบคคล และเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลกราย
กลมแตกตางจากกลมเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานแบบปกตอยางมนยสาคญท
ระดบ .01 สวนเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลก
รายบคคลกบเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลกแตกตาง
กนอยางไมมนยสาคญทางสถต 3) เดกปฐมวยกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมการ
เลานทานประกอบการทาสมดเลมเลกรายบคคล รายกลม และการจดกจกรรมการเลานทานแบบ
ปกตมพฒนาการทางภาษาดานการเขยนแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต โดยในแตละชวง
ของการจดกจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลก มการเปลยนแปลงขนพฒนาการทาง
ภาษาดานการเขยนสงขนทกคน
มงคล นามโคตร (2547: บทคดยอ) ศกษาการใชหนงสอภาพเพอสรางนสยการอาน
ของเดกปฐมวย ผลการศกษาพบวา คะแนนเฉลยนสยการอานของเดกปฐมวยหลงการทดลองสง
กวา กอนการทดลองอยางมนยสาคญทระดบ .01 คะแนนเฉลยนสยการอานระหวางเพศชายและ
เพศหญงของแตละระยะการทดลองไมแตกตางกน คะแนนเฉลยนสยการอานของเดกปฐมวยเปน
รายดานกอนและหลงทดลองแตกตางกนโดยคะแนนเฉลยหลงการทดลองสงกวาคะแนนเฉลยกอน
การทดลองอยางมนยสาคญทระดบ .01 ทกดาน
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2548 : บทนา, 39-45) ทาโครงการวจยและ
พฒนารปแบบการสงเสรมนสยรกหนงสอในเดกอายตากวา 1 ป หรอโครงการหนงสอเลมแรก
(Bookstart) คอ กระบวนการสงเสรมใหพอแมมความสขกบลก โดยมหนงสอเปนสอสานสายใยใน
ครอบครว และสรางพนฐานการศกษาตงแตวยเยาว หมายถงผใหญทกคนพงตระหนกรวาวยเดกเลก
โดยเฉพาะในขวบปแรกของชวต เปนชวงวยทพงเพาะกลาเมลดพนธแหงการอานในเดกดวยการจด
101
กระบวนการในการกระตนใหเดกเหนความสาคญของการอานอยางตอเนอง และสมาเสมอ จนเปน
"นสย" ผลการวจยพบวา พอแมลกมวนยในการอานมากขน มวถชวตทผกพนกบหนงสอดวยการ
อานหนงสอใหลกฟง เลาเรองจากหนงสอ และอานหนงสอกบลกอยางสมาเสมอเปนประจา เดกม
ความผกพนกบการอานและมพฒนาการทกดานดขนตามไปดวย
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา (2551: 1-5) ทาการศกษาโครงการวจยและพฒนา
รปแบบการสงเสรมนสยรกการอานในเดกอายตากวา 1 ป ดวยกระบวนการของ ชดหนงสอเลมแรก
(Bookstart) ทาการศกษาระยะยาวจนถงป 2550 มเดกคงเหลอในการดาเนนงานโครงการตอเนองม
อาย3–4 ป พบวาพอแมสวนใหญสงเสรมใหเดกมหนงสอเปนสวนหนงของชวต พอแมลกมวนยใน
การอานมากขน มการใชเวลาในการอานหนงสอกบลกอยางเปนประจาสมาเสมออกทงยงใชหนงสอ
เปนแนวทางในการเลนกบลกหลงการอานหนงสออยางสนกสนานทาใหลกสนใจหนงสอมากยงขน
นาสการสรางสมพนธภาพทอบอนและแนบแนนยงขน พอแมลกมทศนคตทดตอการอาน และเหน
ความสาคญของการใชหนงสอเปนสอในการสงเสรมนสยรกหนงสอ ทาใหพฒนาการของเดกดขน
อยางเดนชด อกทงยงแสดงใหเหนถงความสมพนธทดระหวางเดกกบหนงสอ เดกมพฒนาการดาน
อนๆ ดขนตามไปดวย
สรป จากการศกษางานวจยทงในและตางประเทศดงทกลาวมาแลวจะเหนไดวาใน
ตางประเทศใหความสาคญกบ “ทกษะการอานเรมแรก” ตงแตแรกเกด-3 ปอยางมาก เพราะเปนการ
สรางรากฐานใหเดกมพนฐานการอานเตรยมพรอมตอการเรยนอานอยางเปนทางการ โดยสราง
ทกษะการอานเรมแรก ไดแก ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ การรคาศพท ความเขาใจในเรอง
การตระหนกในเสยงและความรเกยวกบตวอกษร การอานหนงสอกบเดกไมไดมงหวงใหเดกม
ความสามารถในการอานเรมแรกเทานนแตเดกตองคนเคยกบการอานเทานน และมความชนชมใน
การอานซงเปนพนฐานสาคญ ในประเทศไทยมการวจยดานการอานจานวนมากเชนกนแตสวนใหญ
มงเนนไปทเดกระดบอนบาล 3-5 ป สาหรบเดกอาย 0-3 ป ในประเทศไทยมโครงการวจยการใช
หนงสอสาหรบเดก Bookstart แตมงเนนไปทความสมพนธครอบครวทศนคตตอการอานและ
พฒนาการเดกโดยรวม จงยงควรตองมรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกท
ชดเจน ทาใหผว จยสนใจทาการวจยเกยวกบรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ เพอใหทราบวาการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ควรมรปแบบการเรยนการสอนอยางไร และการใชรปแบบการจดกจกรรมสามารถสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไดอยางไร
3. เอกสารทเกยวของกบเดกวยเตาะแตะ
พฒนาการพนฐานของเดกสามารถแบงออกตามวย ไดแก วยทารก คอ อายแรกเกดถง
1 ป วยเตาะแตะ คอ อาย 1-3 ป วยกอนเรยน คอ อาย 3-4 ป เดกโต คออาย 5-12 ป
ในงานวจยนทาการศกษากบเดกวยเตาะแตะ เดกวยเตาะแตะ (Toddlers) หมายถง เดกทมอายคาบ
102
เกยวระหวาง 1-3 ป (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 2; อรพรรณ ลอบญธวชชย. 2541: 128)
ผวจยศกษาเอกสารทเกยวของกบเดกวยเตาะแตะดงน
3.1 ธรรมชาตของเดกวยเตาะแตะ
คาวา ธรรมชาต หมายถง สงทมอยเปนธรรมดา ธรรมชาตของเดกปฐมวยจงหมายถง
สงทเกดมและเปนอยธรรมดาในตวเดกซงตดตวมาตงแตปฏสนธเปนทารกและเตบโตเปนผใหญ สง
เหลานในตวเดกจะมดารเกดการเปลยนแปลงทางกายภาพ รปราง หนาตา และความคด เปน
กระบวรการเปลยนแปลงทเกดขนในตวเดก ปรากฏออกมาในรปของพฒนาการ การเจรญเตบโต
วฒภาวะและการเรยนร (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 78) จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบ
เดกวยเตาะแตะ มผกลาวถงธรรมชาตของเดกวยเตาะแตะไวดงตอไปน
โสภาพรรณ รตนย (2532: 205) กลาววา เดกวยเตาะแตะเปนจดวกฤตสาหรบ
พฒนาการทางรางกายความเชอมนในตนเอง การเรยนร และความโดดเดยวโดยลาพงเปนตวเอง
ซงพฒนาการและการเรยนรของเดกในชวงวยตากวา 3 ขวบมความสาคญมากซงความเปลยนแปลง
จะเปนไปอยางรวดเรวและเหนไดอยางชดเจน
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 128) กลาววา เดกวยเตาะแตะทมอาย 1-3 ป
เปนวยทพนจากความเปนทารก เดกพยายามทจะแยกออกจากมารดา แสวงหาอสรภาพ ความเปน
ตวของตวเอง พฤตกรรมทพบในเดกวยน คอ การเจรญเตบโตดานรางกาย ลดอตราลงกวาวยทารก
จะมการขยายสดสวนของอวยวะตางๆนอยลงแตเพมความแขงแรงของกลามเนอและกระดก
พฒนาการในการใชกลามเนอ การเคลอนไหว การใชมอใชเทา ทากจกรรมตางๆคลองแคลวขน
เปนวยแหงการฝกควบคมการขบถาย พฒนาตนเองจากความเปนอสระ เดกจะพยายามฝกฝน
กจกรรมตางๆดวยตนเอง แสวงหา สบคนดวยตนเอง อยากรอยากเหน ชางซกถาม เรยนรศพท
ใหม สรางประโยคสนได ตองการความรกความอบอนและกาลงใจจากคนใกลชดในการทากจกรรม
แสดงพฤตกรรมตอตานปฏเสธ (Negativism) มกกระทาตรงขามกบสงทบอก แสดงพฤตกรรมเจา
อารมณ เอาแตใจตวเอง และมกแสดงออกโดยการลงมอลงเทา
นภเนตร ธรรมบวรและอารยา สขวงศ (2541: 4) กลาววา พอแมหรอบคลากรผให
การเลยงดมตองความเขาใจตอพฒนาการของเดกเพอจดประสบการณหรอโปรแกรมการเลยงดให
ตอบสนองและเสรมสรางศกยภาพการเรยนรของเดกไดอยางเตมทไมวาจะเปน พฒนาการการ
เรยนรของเดกไดอยางเตมทไมวาจะเปนพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญาและ
ภาษา
ธดา ภประทาน (2542: 28) กลาววา เดกวยเตาะแตะมลกษณะเฉพาะเนองจาก
ไมใชเดกทารกและเดกอนบาล แตเปนวยทมการพฒนาและเจรญเตบโตอยางรวดเรว ไมหยดยง
พรอมทจะทดสอบและรบรทกสงทกอยางของโลก
103
อดมลกษณ กลพจตร (2542: 3) กลาววา พฒนาการเดกตงแตวยแรกเกดถง 3 ป
มความสาคญมาก การเปลยนแปลงจะเปนไปอยางรวดเรวจนเหนชดเจนถงพฒนาการและ
ความสามารถทเดกแสดงออก ผเลยงดตองใหความสาคญจดประสบการณตอบสนองตอศกยภาพใน
การเรยนรอยางเตมท
คมอพฒนาการเดก (2543: 275) กลาววา วย 0 – 3 ป เปนชวงทสาคญทสดสงท
เราจะทาเพอใหเดกไดเตบโตไปเปนผทมความสามารถและใชชวตไดอยางมความสขคอ การสราง
เงอนไขและสถานการณตาง ๆ เพอใหเดกไดมโอกาสทจะใชศกยภาพในตวเขาออกมาใหไดมาก
ทสด
ศรเรอน แกวกงวาน (2549: 199) กลาววา เดกวยเตาะแตะอยในกลมเดกวยกอน
เขาเรยน เรมตงแตอาย 2 ขวบ มลกษณะเดนตามวยคอ อยากเปนอสระ อยากเปนตวของตวเอง
ชอบปฏเสธ หวดอ ไมตามใจใครงายๆ เรยกวาวยชางปฏเสธ (Negativistic period) เพราะเดกเพง
พนจากความเปนทารก เพงเรมมความสามารถในการใชภาษา เพงเขาใจสงแวดลอม เพงรจกการใช
ความสามารถทางกาย เชน นว มอ แขน ขา ดงนนเดกตองการใชความสามารถเหลาน รวมทงเดก
เรมมความสมพนธกบบคคลตางๆในครอบครวและขยายวงกวางไปยงบคคลอน จงทาใหมความ
ปรารถนาทจะเปนตวของตวเองมากขน อยากตามใจตนเองและอยากตามใจคนอนในเวลาเดยวกน
สรป เดกวยเตาะแตะเปนชวงทเรมปรบตนเองจากวยทารกมาสวยเดกตอนตนซงเปน
ชวงทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวทกดาน วยนจงมความสาคญมากในการสรางรากฐานของชวต
3.2 พฒนาการของเดกวยเตาะแตะ
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 31) ใหความหมายของพฒนาการวาหมายถง
การเปลยนแปลงไปในทางทดข น เปนการเพมขนของความสามารถและหนาทของอวยวะตางๆ ทง
รางกาย อารมณ สงคม สตปญญา
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 78-85) กลาววา พฒนาการของเดกจะมแบบแผน
ของการเจรญเตบโตในแบบแผนเดยวกน คอ มแบบแผนเฉพาะ มการเปลยนแปลงดานปรมาณท
ชดเจน มการเปลยนแปลงดานคณภาพทอาจสลบซบซอนเกยวของกบกลไกการทางานภายใน
รางกาย พฒนาการทกดานมความสมพนธกน พฒนาการแตละดานบางชวงมลกษณะเดนยางเหน
ไดชดกวาดานอน พฒนาการของเดกสามารถคาดหวงและทานายได พฒนาการของเดกแตละคน
ขนอยกบความแตกตางของแตละบคคล นกการศกษาใหความหมายของพฒนาการไวดงตอไปน
นตยา คชภกด (2551: 359) ใหความหมายของพฒนาการไววาพฒนาการ
(development) หมายถง การเปลยนแปลงดานการทาหนาท (Function)และวฒภาวะ (Maturation)
ของอวยวะระบบตางๆ รวมทงตวบคคลทาใหสามารถทาหนาทไดอยางมประสทธภาพ ทาสงทยาก
สลบซบซอนมากขน เพมทกษะใหมๆ และความสามารถในการปรบตวตอสงแวดลอมการศกษา
เกยวกบการเรยนรของเดกและจาเปนอยางยงทผใหการดแล และผทเกยวของกบเดกควรมความร
104
ความเขาใจในการพฒนาเดกและธรรมชาตการเรยนรของเดกเพอทจะไดวางแผนการจด
ประสบการณและสงเสรมศกยภาพการเรยนรอยางเตมทดวย พฒนาการของเดกวยเตาะแตะ
สามารถจาแนกเปนแตละดาน รางกาย อารมณ สงคม สตปญญา มผศกษาพฒนาการเดกมากมาย
และกลาวถงพฒนาการเดกแตละดานไวดงตอไปน
3.2.1 พฒนาการดานรางกาย
พฒนาการดานรางกายปรากฏออกมาในรปแบบของสขภาพอนามยในดานรปราง
และสดสวนของรางกาย (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 86) การเจรญเตบโต (Growth) หมายถง
การเปลยนแปลงขนาดของรางกายและอวยวะ ซงเกดจากการเพมจานวนและขนาดของเซลและสวน
หลอเลยง ทาใหรปรางเปลยน เชน มขนาดโตขน สงขน สดสวนเปลยนแปลง การประเมนการ
เจรญเตบโตทาไดโดยชงนาหนก และวดสวนสงของเดก แลวนามาเปรยบเทยบกบมาตรฐานตาม
อาย ในชวง 2-6 ป เดกตองมนาหนก และสวนสงเพมขนทกป อาย 2 ป นาหนกประมาณ 11-12
กโลกรม สวนสงประมาณ 87-89 เซนตเมตร อาย 3 ป นาหนกประมาณ 13-14.5 กโลกรม สวนสง
ประมาณ 94-95 เซนตเมตร จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบพฒนาการดานรางกายของเดกวย
เตาะแตะ นกการศกษาหลายทานกลาวไวดงน
หรรษา นลวเชยร (2535: 36) กลาววาพฒนาการทางรางกาย หมายถง
ความสามารถของรางกายในการทรงตวในอรยาบถตาง ๆ และ การเคลอนไหว เคลอนทไปโดยใช
กลามเนอมดใหญ เชน การนง ยน เดน วง กระโดด เปนตน การใชสมผสรบร และการใชตาและมอ
ประสานกนในการทากจกรรมตาง ๆ เชน การหยบจบของ การขดเขยน ป น ประดษฐ เปนตน
ทศนา แขมมณและคณะ (2535: 70 - 71) เสนอวา การจดประสบการณการ
เรยนรสาหรบเดกปฐมวยเพอสงเสรมพฒนาการดานรางกายใหเตมศกยภาพของเดกแตละคนนน
จะตองตระหนกถงงานพฒนาทางดานรางกายทง 5 สวน การเปลยนแปลงลกษณะทางรางกาย การ
เปลยนแปลงสวนตาง ๆ ของรางกายเปนการเปลยนแปลงลกษณะโครงสราง และสวนประกอบของ
รางกายทางสรรวทยาตามแบบแผนของพฒนาการในแตละวย ในระยะปฐมวยตอนตน สดสวนของ
รางกายจะเปลยนไป ชวงแขนยาวขนศรษะดยาว เลกลง และไดขนาดกบลาตว โครงกระดกของเดก
วยนจะแขงแกรงกวาเมอยในวยทารก กลามเนอเตบโตและแขงแรงขน ซงสามารถชวยเหลอตนเอง
ไดดขน ความสามารถในการเคลอนไหวกลามเนอใหญ การเคลอนไหวของกลามเนอใหญ (Gross-
motor Development) หมายถง กลามเนอทใชในการเคลอนไหวอวยวะสวนใหญ เชน แขน ขา
หวไหล ฯลฯ ซงโดยมากแลวกลามเนอสวนนจะเปนสวนทเดกใชในการประกอบกจกรรมประจาวน
เชน เดน วง ปน กระโดด พฒนาการดานการเคลอนไหวเกยวกบการบงคบกลามเนอใหญของเดก
ปฐมวยเปนไปตามลาดบขนตอนของพฒนาการทพฒนาจากทกษะการเคลอนไหวขนตนในชวยวย
ทารกทเรมตนจากความสามารถในการทรงตว การเคลอนไหวทยงไมมรปแบบทแนนอนไปสทกษะ
การเคลอนไหวพนฐานทมรปแบบและจดมงหมายมากขน อนนาไปสทกษะการเคลอนไหวทวไป
และทกษะการเคลอนไหวเฉพาะเจาะจงทมสมรรถภาพมากขนตามลาดบเมอเดกมอายมากขน
ความสามารถในการเคลอนไหวกลามเนอเลกและการทางานประสานสมพนธกนการเคลอนไหวของ
105
กลามเนอเลก (Fine-motor Development) หมายถงกลามเนอทเดกใชในการหยบจบ (Manipulative
Abilities) สงตาง ๆ เชน การจบดนสอส การตดกระดม การใชกรรไกร การรอยลกปด เปนตน ซง
สวนมากจะอยในบรเวณขอมอ มอ นวมอ การทางานของกลามเนอเลกในการทางานสวนตาง ๆ
เหลานตองใหประสานสมพนธกน เชน การทางานประสานกนของกลามเนอมอ ตา ขอมอ นวมอ
นภเนตร ธรรมบวร และอารยา สขวงศ (2541: 5) กลาวถงพฒนาการดาน
รางกายของเดกวยเตาะแตะวา การเรยนรของเดกวยเตาะแตะใชรางกายเปนสวนใหญ เรยนรผาน
การกระทามากกวาการคด เรยนรจากสงแวดลอมผานประสาทสมผส คอ การมอง ไดยน ชม ดม
กลน สมผส มการครอบคลมหลายดานไมเฉพาะแตการแตะตองดวยมอเทานน แตรวมไปถงผวหนง
ทวรางกาย ปาก และแขนขา มการทรงตวทม นคงและมการทางานของกลามเนอสวนตางๆท
ประสานสมพนธกนไดด ยน นงยองๆ เออมมอหยบ ปนและลกขนไดโดยไมลม เคลอนตวขนลง
บนไดโดยจบราวหรอมอผอนเพอทรงตวได กระโดด วงได ขวางวตถไปยงเปาไดดกวา กลามเนอ
มดเลกมการพฒนาดขน
เยาวพา เดชะคปต (2542: 38) กลาวถงพฒนาการของเดกวยเตาะแตะวา
เรมขนบนไดโดยไมตองชวย เดนไดคลอง รบประทานอาหารไดเองโดยใชชอนตกและทาหก
เลกนอย รบประทานอาหารไดเองโดยไมตองใหความชวยเหลอ รจกเลอกอาหารทไมชอบออกไป
ทางานเลกๆนอยๆได เชน หยบของตามคาบอก เปดประตให ปนเกาอเพอหยบของทอยสง หยบ
ของทเกะกะออกได ใชตะกราใสของเลกๆนอยๆ เรมเปนตวของตวเองมากขน เลนเองโดยไมตองม
ผใหญเฝาได เชน วาดรปดวยดนสอส เลนตอบลอกไม แตงตวตกตา ดหนงสอภาพ
กระทรวงศกษาธการ (2546: 15-16) กลาวถงพฒนาการของเดกอาย 24-36
เดอนไววา เดกสามารถวงคลองแตไมสามารถหยดไดทนท เดนถอยหลงได เดนขนลงบนไดไดเอง
โดยวางเทาทงสองขางบนบนไดขางเดยว หยบของชนเลกๆไดแตหลดมองาย จบดนสอแทงใหญๆ
ไดดวยนวชและนวหวแมมอ
อไรวรรณ โชตชษณะ (2547: 8) กลาววา พฒนาการดานรางกายของเดกวย
เตาะแตะเปนการเปลยนแปลงอยางตอเนอง และเปนไปตามลาดบขนตอน ซงเปนการเปลยนแปลงท
เหนไดชด ไดแก นาหนก สวนสง โครงสรางของรางกาย การทางานระบบตาง ๆ และการ
เคลอนไหว
กลยา นาคเพชร และคนอนๆ (2548: 104-105) กลาววา เดกวย 2 – 3ป
มการเพมขนของนาหนกตวอยางสมาเสมอ เมออาย 2 ปจะมระบบกลามเนอและประสาทสมผส
ทางานสมบรณขน มความวองไวในการใชอวยวะตางๆ ชอบกระโดด วงเลนและรจกวงใหชาหรอเรว
ตามทตองการ วงเลยวหกมมหรอหยดวงไดอยางกระทนหน เดนเขยงบนปลายเทา เดนขนบนได
สลบเทาได
เพญพไล ฤทธาคณานนท (2549: 99) กลาววา เดกวยเตาะแตะมพฒนาการ
ดานรางกายชาลงกวาวยทารกแตจะมการเปลยนแปลงทางสตปญญาสงเรมเรยนร หดใชเหตผล ม
ความจาและพดไดมากขน เดกอาย 2 ขวบมความสงครงหนงของความสงเมอโตเปนผใหญเตมท
106
และมความสงเพมขนปละ 3-4 นว นาหนกเพมชาลง ความสามารถทางกลามเนอและการเคลอนไหว
(Motor Ability) พฒนามากขน เรมฝกควบคมการขบถายไดทงอจจาระ ปสสาวะเมออาย 3 ป
ในดานการรบประทานอาหาร สามารถตกอาหารรบประทานไดเอง ถอดเสอผาไดเองบางชน เดกวย
เตาะแตะสามารถทรงตว (Balance) โดยสงเกตไดจากการปนปายหรอโยนลกบอล เดนทรงตวบน
พนได ไมสามารถเดนบนทางคดเคยวได ถาเดนบนไมกระดานพาด ในดานกลามเนอมดเลก เดก
วยเตาะแตะจบพกนลากเวนและวงกลมได แปะรปบนกระดาษโดยใชกาวได เมอจบดนสอเปนจะ
เรมวาดรปในระยะแรกจะเปนลายเสน (scribbling) ตอมาจงรจกตงชอรอยขดเขย (Name Scribble
Stage) แลวจงเปนขนลายเสนทควบคมได (Controlled Scribble Stage)
ศรเรอน แกวกงวาล (2549 : 200-202) กลาววาพฒนาการดานรางกายของ
เดกวยเตาะแตะเปนไปแบบเจรญเตบโตเพอใหทางานเตมทตามหนาทแตอตราการเปลยนแปลง
คอนขางชาเมอเทยบกบวยทารก สดสวนรางกายเปลยนแปลงไปเปนชวงขายาวขนการพฒนา
สมรรถภาพทางกายเปนการเตรยมเดกเพอชวยเหลอตวเอง หากไมไดรบการฝกหดใหชวยเหลอ
ตนเองบางจะเขากลมกบสงคมไดคอนขางลาบากเพราะโลกของเดกจะเรมออกจากครอบครวสสงคม
มากขน วยนจงควรพฒนาการทางานประสานสมพนธของอวยวะทใชการเคลอนไหว (Motor
Coordination) ถอเปนจดเดนของพฒนาการในวยน ในดานกลามเนอมดเลกมการพฒนาบางแมจะ
ไมเทาพฒนาการกลามเนอมดใหญแตเดกกเรมวาดรป ทางานฝมอเลกๆนอยๆได วยนจงควรฝกให
เดกใชมอ (handedness) เพราะเปนสงทตองฝกใหคลองแคลว เพอใหเดกพฒนากลามเนอมดเลก
ยงเดกมความสามารถในการใชมอมากเทาใดยงพฒนาสตปญญาไดดและเรวมากเทานน (ศรเรอน
แกวกงวาล. 2549: 202 อางองจาก Gromly; & Brodzinsky. 1989: 159)
สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2550: 22) กลาวถง
พฒนาการดานรางกายของเดกวย 2-3 ปไววา เดกสามารถกระโดดดวยขา 2 ขาง กาวขน-ลง
บนไดโดยไมตองชวย ฉกกระดาษเปนชนใหญ ระบายสดวยสเทยนแทงใหญ รอยลกปดขนาดใหญ
ได 5 ลก จบลกบอลทกลงมาและกลงกลบไป ตอบลอกแนวตงได 6 ชน เลนกบดนเหนยว / ดน
นามนโดยทบ ขยา แผ วงไดแตไมสามารถหยดไดในทนท
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 88) กลาวถงพฒนาการดานรางกายของเดก
วยเตาะแตะไววา เดกสามารถยนเดนได เปดดหนงสอ ขนลงบนได วงได โยนลกบอลไปขางหนา
ไดเดนขนบนไดได เดนตามเสนบนพนได วงตามลาพงได กระโดดขนลงอยกบทได เรมใชมอท
ชอบใช รอยลกปดขนาดใหญได เขยนรปวงกลมตามแบบได
นตยา คชภกด (2551: 360) กลาววา พฒนาการดานรางกาย หมายถง
ความสามารถของรางกายในการทรงตวในอรยาบถตางๆ และการเคลอนไหวโยใชกลามเนอมด
ใหญ การใชสมผสในการรบร และการใชมอกบตาในการทากจกรรมตางๆ
107
คมอพฒนาการเดก (2551: 330) กลาววา เดกวย 2-3 ป ม
พฒนาการกลามเนอใหญดขน วง เดนไดคลองแคลว กระโดด เขยงปลายเทาได เปลยนอรยาบถได
เรว นวมอเคลอนไหวไดโดยอสระ ทางานประสานสมพนธกนไดด ลากเสนหรอหยบของชนเลกได
เปดหนงสอทละหนาได
โซเวอรส (Sowers (Sower, Jayne. 2000: 23-24) กลาวถงพฒนาการทาง
รางกายของเดกวยเตาะแตะอาย 18 เดอน ถง 3 ป ไววา เดกสามารถกมลงหยบของโดยไมตองชวย
กระโดดจากพนดวยขา 2 ขา รบลกบอลได แตยงไมพยายามจบลกบอลทกลงไป เตะบอลโดยใชขา
เดนขนลงบนไดตามลาพงได วงไดดข น ตอบลอกเปนชนๆได ขดเขยดวยสเทยนได
สรป พฒนาการดานรางกายของเดกวย
เตาะแตะคอ กระบวนการเปลยนแปลงของพฤตกรรมการเคลอนไหวทเกดจากปฎสมพนธระหวาง
กรรมพนธและสงแวดลอม มการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในชวง 0- 3 ป การทเดกไมอยนง
เคลอนไหวเกอบตลอดเวลาเปนการชวยพฒนากลามเนอใหญและกลามเนอเลกและการกระตนการ
สรางโยงใยของเสนประสาททพฒนาเกอบสมบรณในวยน จงจาเปนอยางยงทผใหการดแล และผท
เกยวของกบเดกควรมความรความเขาใจในการพฒนาเดกและธรรมชาตการเรยนรของเดก เพอทจะ
ไดวางแผนการจดประสบการณและสงเสรมศกยภาพการเรยนรอยางเตมท
3.2.2 พฒนาการทางอารมณ – จตใจ พฒนาการทางอารมณและจตใจม
ความสาคญกบเดกวยเตาะแตะเปนอยางมากพฒนาการทางอารมณและจตใจ หมายถง
คว ามสามารถ ในการร สก แบะแสดงความร สก ขอ ง เ ดก โ ดยท เ ดก ร จ กค วบค มแล ะ
แสดงออกอยางเหมาะสมกบวยและสถานการณ ตลอดจนสรางความรสกทด นบถอตนเอง
(สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 89) พฒนาการทางอารมณขนอยกบองคประกอบหลายประการซง
ตองอาศยการเจรญเตบโตและพฒนาการรางกายเปนสวนประกอบเดกทมอารมณดเมอไดรบความ
รกความอบอนและการยอมรบจากผใกลชด (อรพรรณ ลอบญธวชชย. 2541: 44) จากการศกษา
เอกสารทเกยวของกบพฒนาการดานอารมณของเดกวยเตาะแตะ มนกการศกษากลาวไวดงตอไปน
หรรษา นลวเชยร (2535:36) กลาววา เดกในวยเตาะแตะยงมอารมณไมคงท
แปรเปลยนไดงายและรวดเรว เชน จากรองไหไปเปนหวเราะ เดกวยนเปนวยปฎเสธและจะเรมแสดง
ความรสกเหนใจ สงสาร และรจกการดแลเอาใจใสผอ นไมชอบเหนผอนรองไห 2 1เดกมพนฐานของ
อารมณแตกตางกนตงแตแรกเกดและมกจะคงลกษณะทวไปจนโต เชน2 1 เดกบางคนปรบตวงาย เดก
บางคนปรบตวยาก บางคนอารมณด บางคนอารมณ ไมด บางคนชอบอยเฉยๆเปนสวนใหญแตบาง
คนไมชอบอยเฉย ชอบเลนมชวตชวา
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 44,129) กลาววา เดกอาย 2-3 ป จะม
อารมณกลวการถกทอดทง กลวเสยงดง กลวคนแปลกหนา และเรมรจกอารมณสนก ในวย 3 ป
เดกเรมมอารมณดขน ชอบเลนสนก ชอบมเพอน พยายามทาตวเขากบผอน ใหความรวมมอกบ
ผใหญด ไมรองไหโดยไมมเหตผลแลว พยายามใชความคดและมเหตผลมากขนเรมควบคมอารมณ
108
ตนเองไดบาง ความกลวธรรมชาตจะลดลงแตจะกลวสงอนแทน เชน กลวสตว กลวความมด
มอารมณอจฉารษยา เพมขน
นตยา คชภกด (2543: 2; 2551: 360) กลาววา พฒนาการดานอารมณ
(Emotional Development) หมายถง ความสามารถในดานการแสดงความรสก เชน พอใจ ไม
พอใจ รก ชอบ โกรธ เกลยด กลว และเปนสข ความสามารถในการแยกแยะ ความลกซงและการ
ควบคมการแสดงออกของอารมณอยางเหมาะสม เมอเผชญกบสถานการณตาง ๆ ตลอดจนการ
สรางความรสกทดและนบถอตอตนเองหรออตมโนทศน ซงเกยวของกบพฒนาการดานสงคมดวย
คมอหลกสตรกอนประถมศกษา พทธศกราช 2540 (กระทรวงศกษาธการ.
2543 : 42-44) กลาวถง พฒนาการทางอารมณของวยเตาะแตะวา เดกวยนมความสามารถในการ
แสดงออกทางความรสกทชดเจน เชน รสกผกพนกบพอแม ผดแลเดก สรางสมพนธภาพกบพอแม
และผอน มอารมณดใจ โกรธงายกวาวยทารก เอาแตใจตวเองโดยไมคานงถงกาลเทศะ อยในวย
ชางปฏเสธและกาลงพฒนาความเปนตวของตวเอง ตองการควบคมสถานการณ เรมรจกเลนกบ
ผใหญและคนอนๆ แตยงยดตนเปนศนยกลาง เอาแตใจ เพราะยงใชภาษาสอสารไมคอยได ดเผนๆ
เหมอนดอรน เจาอารมณ ชอบปฏเสธ ตอตานคาสง เปนวยทตองเรยนรทางอารมณมากขน
อารมณทเกดขนกบเดกวยน ไดแก โกรธ เดกวยเตาะแตะจะรสกโกรธไดงาย รสกถกขดใจเมอ
ไมไดสงทตองการ กลว เดกวยเตาะแตะจะกลวสงเราเปนชนดๆ เปนไปตามประสบการณและ
จนตนาการของตน เชน ความมด เสยงดง คาข บางครงกกลวไมมเหตผล อจฉา เดกวยเตาะแตะ
มกรสกอจฉาเมอรสกวาตนเองดอยกวาผอน หรอ กาลงจะสญเสยสงทเปนของตนเองไปใหผอน เดก
อาจรงแกผอนเพอเรยกรองความสนใจ สข เมอผเลยงดยมแยมแจมใส เดกไดรบการตอบสนอง
ความตองการอยางเหมาะสมจะมอารมณแจมใสราเรง หวเราะ และยมแยมงาย รก เดกรกคนทอย
ใกลชดและใหการดแล เรยนรทจะรกผทสนใจตนเอง จงตองการความใกลชด สายสมพนธทม นคง
จงเปนพนฐานสาคญของการพฒนาบคลกภาพตลอดชวต เดกทมความผกพนมนคงกบผเลยงดใน
ขวบปแรกจะคอยๆคลายความกงวลเวลาหางผดแล เดกเรมรจกเลยนแบบและปรบตวเขากบผอน
ไดแลว เรมเลนคนเดยวเปนในชวง 2 ป และเรมเลนกบผอนไดเมอ 3 ป
อดมลกษณ กลพจตร (มปป. :103-104) กลาววา เดกวยเตาะแตะจะพฒนา
ความรสกตอตนเองทงในทางบวกและทางลบ เดกจะใหความหมายตอการตอบสนองทไดรบจากผ
เลยงและเดกในการสะทอนความมคณคาของตน จนตนาการของเดกจะเพมสงขนในวยนเดกจะ
จรงจงและบางครงจะรสกกลว เดกมกจะไมสามารถพดในสงทตนเองกลว เดกจงตองการการยอมรบ
และความปลอดภยจากผใหการเลยงดขณะทเดกกาลงอยในวยชางฝนและจนตนาการ อารมณของ
เดกจะสะทอนพฤตกรรมทตงใจ เดกวยนมกจะเปลยนแปลงอารมณงาย บางครงอาจจะยมและ
หวเราะแลวเปลยนเปนสงเสยงแหลมดง และรองไห
กระทรวงศกษาธการ (2546: 15-16) กลาวถงพฒนาการดานอารมณ-จตใจ
ของเดกอาย 24-36 เดอนไววา เดกเรมแสดงอารมณความรสกตางๆดวยคาพด มความรสกทดตอ
ตนเอง เมอไดรบการยกยองชมเชย มความเปนตวของตวเอง
109
กลยา นาคเพชร และคนอนๆ (2548: 105-106) กลาววา พฒนาการทาง
อารมณของเดกวย 2-3 ป อยในชวงของวยเดกตอนตน อารมณทเกดขนเพอตอบสนองการคนหา
สงแปลกใหม ความเปนอสระของตนเอง เดกยงคงมอารมณพอใจ ไมพอใจ ตนเตน โกรธ กลว อจฉา
รษยา รก สนกสนานราเรง อยากรอยากเหน หงดหงด ดอร น อยในวยปฏเสธ (Negativistic Phase)
อารมณทเกดขนคงอยชวขณะและหายไปไดเรว เดกไมรจกเกบหรอเจบจา ไมมอารมณคางหรอ
อาฆาตแคน อารมณทแสดงตรงไปตรงมา เปดเผย ยงคงเปลยนแปลงกลบไปกลบมาไดงาย เมอเดก
ถกขดใจ แกปญหาใหตวเองไมไดจะรองไหคราครวญ ดนกบพน ทารายตนเอง อารมณดอดง
(Negativistic) เปนอารมณทตองการความเปนอสระและพงตนเอง จงมกแสดงอาการปฏเสธความ
ชวยเหลอจากผเลยงด แกลงทากจกรรมอนแทนหรอทากจกรรมนนชาๆ
ศรเรอน แกวกงวาล (2549: 205-208) กลาววา เดกวยเตาะแตะพนจากวย
ทารก และมอารมณทหลากหลาย ไดแก อารมณโกรธ เดกเรมรจกอารมณโกรธ รสกโกรธไดงาย
มากเพราะมความเปนตวของตวเองไมตามใจใคร และเรยนรไดวาวธการเอาชนะทเรวทสดคอก
แสดงอารมณโกรธ อารมณอวดดอถอด เพราะเดกตองการทาอะไรๆดวยตนเอง อยากฝกฝนทกษะ
ใหมๆ อารมณอยากรอยากเหน เพราะเดกเรมรจกใชเหตผล มความเปนตวของตวเองมากอารมณ
กาวราว มกเกดขนเมอเดกรสกเครยด หรอ พฒนามาจากการเหนตวแบบของผอนซงจะเปลยน
วธการแสดงออกไปตามวยและการเรยนร เชน จากการรองไหไปสการใชกาลงอารมณอจฉารษยา
เกดขนเมอรสกวาสญเสยสงทตนเองรกซงอาจตดตวไปจนเปนผใหญได อารมณหวาดกลว เดกเรม
รจกกลวสงทนากลวและสมควรกลวมากกวาวยทารกเพราะรจกใชเหตผลมากขน สงเราททาใหเดก
กลวมมากขน ทงทพบไดดวยตนเองหรอประสบการณทางออมเดกอาจแสดงออกดวยการหลกเลยง
สถานการณนน อารมณหรรษา เกดขนในขณะทเดกประสบความสาเรจในการเปนตวของตวเองได
สมใจ สามารถแสดงสมรรถภาพในการใชทกษะกลามเนอและประสาทสมผสไดเตมท
สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2550: 21) กลาวถง
พฒนาการดานรางกายของเดกวย 2-3 ปไววา เดกควรเรมแปรงฟนไดเอง ชวยเหลอตนเองในการ
แตงตวได ชวยเหลอตนเองในการเขาหองนา ตบมอเขากบจงหวะเพลง ทาทาทางเคลอนไหว
รางกายเมอไดยนจงหวะเพลง เกบของเลนเขาท บอกเพศของตนเองไดถกตอง เขาใจการรอคอยท
เปนไปตามลาดบ บอกความรสกและความตองการของตนเองได ทาตามคาสงงายๆได
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 90) กลาวถงพฒนาการดานอารมณของเดก
วยเตาะแตะ 1- 3 ป ไววา เดกมกทาตามใจตวเอง ชอบใชคาวาไมเอา แสดงความรสกดวยคาพด
ชอบใหผอนชมเชย มความเปนตวของตวเอง ราเรงแจมใส เรมควบคมอารมณได เรมมความรสกท
ดตอตนเองและผอน มความมนใจในตนเอง เรมมคณธรรม แสดงความรกตอเพอนและสตวเลยง
คมอพฒนาการเดก (2551: 336-337,348-349, 359, 365)กลาวถงพฒนาการ
ทางอารมณของเดกวยเตาะแตะไววา เดกเรมมอารมณกาวราว ชอบทาทายสงทผใหญบอกใหทา
มความรสกวาตนเองมความสาคญสงมากตองการทาอะไรดวยวธของตนเองทกสง สามารถรกและ
รบความรกจากผอนได มความรสกตอตนเองในทางบวก มอารมณขนๆลงๆ ไมยอมยดหยนอยาก
110
ทาตามทตวเองตองการ รจกเพศของตนเองเรมสนใจความแตกตางระหวางหญงชาย กลวและ
กระวนกระวายถาตองแยกจากแม กลวสงแปลกใหม เชนความมดหรอเสยงดง กลวตามสงทผใหญ
กลว เชน หน แมลง ทดสอบความสามารถของตนเองตลอดเวลา แสดงความเปนอสระ จะม
ความรสกตอตนเองดถามคนแสดงความยอมรบและชมเชย เรยนรวาพอแมจากไปชวงเวลาหนงแต
ยงคงอยและจะกลบมา สนใจการแสดงออกมากขน
นงพงา ลมสวรรณ (2555: online) กลาววา พนฐานของอารมณนอาจกระตน
ใหไดรบการตอบสนองจากสงแวดลอมตางกน ลกษณะครอบครว การเลยงดและทาทของพอแมทม
ตอเดกจะมอทธพลตอการ พฒนาบคลกภาพมากกวาคณสมบตทางชวภาพของเดก เพราะเดกจะ
พยายามปรบตวและมอง ตวเองตามทผใหญมองตน เดกจะเรยนรจากผใหญทตนรกโดยการเอา
อยาง เดกจะคอยสงเกตและซมซบสงรอบๆ ตวไว เปนคณสมบตของตนดวย
สรป พฒนาการดานอารมณของเดกวยเตาะแตะพฒนาการทางจตใจเปน
ขบวนการทสาคญยงในชวตมนษย ทควบคมากบการพฒนาการทางรางกาย มนษยแตละคนทเกด
ขนมาควรมโอกาสไดพฒนาทงรางกายและจตใจ ใหเตมศกยภาพทไดรบมาตามธรรมชาต อะไรท
เปนธรรมชาตเรายงมความสามารถไปแกไขไดนอยมากในขณะน เชน พนธกรรมดานตางๆทตดตว
มาเนองจากไดถายทอดมาจากพอแมของตน เชน สผม รปราง ความฉลาด โรคบางชนด แตสวนท
เราสามารถทาไดดคอ สวนทเปนพฒนาการตงแตอยในครรภมารดาและหลงจากเดกคลอดออก
มาแลวโดยจดสงแวดลอมใหเหมาะสมทสดทเดกจะพฒนาไปอยางเตมทเพอใหเปนทรพยากรบคคล
ทมคณภาพตอตนเอง และสงคมสวนรวมตอไป
3.2.3 พฒนาการทางสงคม พฒนาการทางสงคม หมายถง ความสามารถของเดก
ในการชวยเหลอตนเองและสรางสมพนธภาพกบเพอน ปรบตวในการเลนหรออยกบผอนไดอยางม
ความสข ทาหนาทตามเวลา มความรบผดชอบ รจกกาลเทศะ ชวยเหลอตนเองในชวตประจาวน
ความเจรญเตบโตทางสงคมของเดกเรมตงแตแรกเกด (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 91)
พฒนาการทางสงคมเรมตนขนเมอเดกเขาใจความแตกตางระหวางตนเองกบผอน เดกเรมยม
รองไห เมอมสมพนธภาพทางสงคม เมอเดกอาย 6 เดอนไปแลวจะมพฤตกรรมทางสงคมทขยาย
ออกไปรวดเรวเพราะเดกเรมทาสงตางๆไดและเรมมการตดตอกบผอน สงคมของเดกจะขยายมาก
ขน เดกจะปรบตวในสงคมไดดขนโดยอาศยพนฐานจากสงคมภายในครอบครว การตดตอทางสงคม
ระยะแรกๆ จะพฒนาจากการเลน เดกทมทกษะในการเลนมาก จะสามารถผกมตรกบผอนไดมาก
(อรพรรณ ลอบญธวชชย. 2541: 47) จากการศกษาเอกสาร มนกการศกษากลาวถงพฒนาการ
ทางสงคมของเดกวยเตาะแตะ ดงตอไปน
เกษลดา มานะจต (2536: 27) กลาววา เดกวยนเรมมการสรางสมพนธภาพกบ
ผอนมากกวาพอ แม หรอคนเลยงแตยงเลนกบผอนในลกษณะตางคนตางเลนเพราะ ยงมการยดเอา
ตนเองเปนศนยกลาง (Self - Center) อยจงมพฤตกรรมออกมาในรปของการเรยกรองความสนใจไม
รจกการให การรบหรอการประนประนอม ชอบเลนลาพง ถาเขากลมมกทะเลาะแยงหรอทารายกน
111
บางครง เดกจะเรมดอร นทาในสงทตรงกนขามกบคาสง ตอตาน หรอทาราย ทบต เตะ กด ผลกเมอ
ถกขดเกลา
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 47-49) กลาวถงพฒนาการทางสงคมของเดกวย
เตาะแตะวา เดกวยนมกแสดงพฤตกรรมดอร น ทาตรงขามกบทบอกโดยการพดปฏเสธระหวางการ
กระทา ชางซกถาม สนใจสงตางๆรอบตว การสงเสรมพฒนาการทางสงคมควรเรมตงแตวยทารก
ซงพฒนาไดจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม อยในขนพฒนาการ ความเปนตวของตวเองกบ
ความไมมนใจในตนเอง (Autonomy / Doubt) ของ อรกสน (Erikson) ทกลาววาเดกอาย 2-3 ป
เปนวยทมพฒนาการทางกลามเนอแขงแรงขนมาก เดกพยายามทดลองใชกลามเนอทกสวนของ
รางกายเพอทากจกรรมตางๆดวยตนเอง ถาเดกไดรบอนญาตใหทาสงตางๆโดยมการใหกาลงใจ
จากผใหญ เดกจะพฒนาความเปนตวของตวเอง มความมนใจในตนเอง แตถาผใหญทาใหเสย
หมด เดกจะเกดความเคลอบแคลงสงสย ไมมนใจในความสามารถของตน
อไรวรรณ โชตชษณะ (2547: 12) กลาววา การพฒนาทกษะสงคมจะเรมในชนน
เดกเรมแยกตนเองจากผอน มความรสกเปนของตน เดกรสกมความสขในการเลนคนเดยวและรจก
เชอฟงคาสง เดกจะเลนใกล ๆ เพอนโดยไมเลนดวยกน จะไมรจกการแบงบนสงของระหวางเพอน
(หรรษา นลวเชยร. 2535 :36) แตเดกจะเรมมการสรางสมพนธภาพกบผอน มากกวา พอ แม แต
ยงคงพฒนาการความเปนตวของตวเอง โดยจะขยายความสมพนธกบเดกคนอน โดยการเลยนแบบ
พฤตกรรมการเลนแบบคขนาน นงใกลกนแตตางคนตางเลน
กลยา นาคเพชรและคนอนๆ (2548: 106-107) กลาววา สงคมของวยเดก
ตอนตนขยายจากผเลยงดไปสบคคลอน เดกแสดงตองการทจะเลนกบบคคลอนนอกบาน แตเดก
วยนยงยดตนเองเปนศนยกลางอยทาใหเลนกบผอนไดเพยงชวงสน ชอบเอาชนะผอน การเลนในวย
นยงเลนอยแบบตางคนตางเลนแตนงใกลๆกน (Parallel Play) ตอมาจงจะพฒนามาเปนการเลนท
เกยวของกน (Associative Play) ผเลยงดควรสอนใหเดกรจกความรอมชอม การรจกใหและรบจะ
เปนผลดตอเดกในอนาคต เดกวยนจะประสบปญหาในการสรางสมพนธภาพกบเพอนเลนใหอย
คงทนไมไดจงอาจมเพอนสมมต เดกจะสมมตเพอนเลนขนตามความตองการและความสขของ
ตนเอง เดกสามารถนงพดกบสงของไดเปนเวลานาน ทาใหเดกสรางจนตภาพและความคด
สรางสรรค เดกวยนเกดการเรยนรทางจรยธรรมเพอหลกเลยงไมใหตนเองถกลงโทษ และยนดจะทา
ความดเพอไดรบการชมเชยจากผอน เดกจะเลยนแบบการกระทาถกผดจากผเลยงด ผเลยงดวยตอง
ชแนะสงสอนสงทถกตองในวยนเพอพฒนาไปสการใชเหตผลมากขนในระยะตอไป นอกจากนในวย
นเดกจะเรมปฏเสธ ตอตาน ผเลยงดตองสนบสนนใหเดกพงตนเอง สรางวนยในตนเอง เชน แตงตว
อาบนา เปนตน
ศรเรอน แกวกงวาล (2549: 207-208) เดกวยเตาะแตะพนจากการเปนทารกแลว
จงมความพยายามในการเขาหาผอนมากกวาจะรอใหผอนเขาหาตนเองเหมอนในวยทารกเดกเรม
เบอการมผใหญเปนเพอนจงเขาหาเดกวยเดยวกนได เรมเรยนรกฎระเบยบงายๆในสงคมทไมใช
ครอบครว แมจะยงไมสามารถอยรวมกบเพอนวยเดยวกนไดราบรนเพราะเดกตองการการสนใจ
112
จากผอนมากกวาทจะสนใจผอน ยงไมมประสบการณทางสงคม ไมรจกออมชอม ไมรจกการใหและ
รบ จงทะเลาะเบาะแวงกนบอยแตไมไดตอสกนจรงจงมากนก ทะเลาะกนแลวกลมและดกนงายๆ
การรวมกลมในระยะนจงเปนชวงกอนการรวมกลมอยางแทจรง (pre-gang age) เดกในกลมเดยวกน
มผนาทฉลาดกวาคนอน แตเดกบางคนอาจไมเขากลมเพราะ งอแง ชอบรงแกคนอน ตดพอแม เดก
ทเพอนชอบมดเปนเดกทตามใจเพอน กระตอรอรน สงทเดกเลนมความหลากหลายมากขนโดยการ
เลนปนกนไปหลายๆแบบ เชน เลนคนเดยว คอ เลนกบตกตา เลนบลอก เลนสมมต คอเลน
เลยนแบบโลกความจรงทเดกเคยมประสบการณ เลนเชงสงคมคอเลนตงแต 2 คนขนไป เลนและด
ผอนเลน เลนอยางเดยวกนแตไมเลนดวยกน (Pararell Play) เลนรวมกน (Associative Play)
อดมลกษณ กลพจตร (ม.ป.ป.:107) กลาววา เดกวยเตาะแตะมพฒนาการ
ความเปนตวเอง แตจะใชคาทช ชดวามความตองการแยกออกจากคนทวไป เชน หน (อาจใชชอแทน
ตว) ของหน เดกวยนจะขยายความสมพนธกบคนอนเดกจะตระหนกถงความรสกของคนอนท
สะทอนพฤตกรรมตนเอง และอาจแสดงพฤตกรรมตอบสนองโดยการหวเราะปลอบโยน หรอรองไห
เดกวยนจะเลยนแบบพฤตกรรมตนเองและพฤตกรรมผอน เดกจะพยายามทาใหคนอนมความสข
และแสดงพฤตกรรมใหการชวยเหลอผอน ในสถานการณทเดกไดรบการชมเชย เดกจะมพฤตกรรม
การเลนแบบคขนานคอนงใกลกนแตตางคนตางเลน และเดกยงคงไมสามารถแบงปนของเลนให
ผอนไดโดยงาย
นตยา คชภกด (2551: 360-361) กลาววา
พฒนาการทางสงคม (Social Development) หมายถง ความสามารถในการสรางสมพนธภาพกบ
ผอน มทกษะในการปรบตวเขาสงคม คอ สามารถทาหนาทตามบทบาทของตน รวมมอกบผอน ม
ความรบผดชอบ มความเปนตวของตวเอง สาหรบเดก หมายถงความสามารถในการชวยเหลอ
ตนเองในชวตประจาวนการปฏบตตวเหมาะสมกบสถานการณในบรบทวฒนธรรมของตนเอง
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 91) กลาวถงพฒนาการทางสงคม
ของเดก 1-3 ปไววา จาและบอกชอคนได ชอบเปนทยอมรบของผใหญ พดบอกความตองการได ทา
กจวตรเองได เชน ลางมอ รบประทานอาหาร เรมรจกการใชหองนา เรมมการอยรวมกบผอน เรม
รจกกฎกตกาเรมแบงปนสงของ เรมรจกการทางานทไดรบมอบหมาย
คมอพฒนาการเดก (2551: 336-337,348-349, 359,365) เดกวย 2-3 ปเรม
เลยนแบบมารยาททางสงคมและการปฏบตตอกนจากพอแม ตดและรกแมมาก มความเปนตวของ
ตวเองสง ยดตนเปนศนยกลาง คนพบวาตนเองมความสาคญตอผอนโดยเฉพาะพอแม ชอบแสดง
ทาควบคมและออกคาสงคนอน มกเลาใหฟงถงประสบการณทไดรบขณะนน สามารถสอความ
ตองการ ความรสก ความสนใจใหผอ นรบรไดโดยใชคาพดหรอทาทาง รวาผอนคาดหวงหรออยากให
ตนเองทาอะไรหรอไมอยากใหทาอะไรไดดกวาเมอกอน แสดงความรสกไววางใจผใหญ บางครงก
สามารถยอมรบความตองการของผอนไดบาง ชอบชวยทางานบาน แยกระหวางพอแมได สนใจเลน
รวมกบเดกอนมากขน เวลาเลนมกพดไปดวย เลนเลยนแบบจนตนาการและการสมมตได เลนใกล
คนอนแตยงไมเลนดวยกน ชอบเสยงเพลงมกโยกตวตามหรอรองเพลง เมออาย 3 ปจะเรมเขากลม
113
ได มทาทเปนมตร เชอฟงมากขน มสมาธสนใจนาน 20 นาท ชอบเลนสมมต เลนบลอก เลนทราย
และนา
สานกสงเสรมสถาบนครอบครว (2552: 69) กลาวถงพฒนาการทางสงคมของ
เดกวยเตาะแตะวา เดกอาย 2 ป เรมรจกการเลนกบผอนรสกสนกทไดเลน รจกการเลยนแบบ เชน
การปรบมอตามผอน การออกเสยงและทาทาทางตามกน เมออาย 3 ป จะเรมเลนกบเพอนอยางม
ความสขได บางครงอาจเกดการแยงของเลนกน แตในทสดเดกจะเรยนรการแกปญหารวมกน การ
เลนกบเพอนจะทาใหเดกมความสมพนธทดกบผอน เดกทไมไดรบการกระตนดวยการเลน และการ
เขากลมกบเดกอนจะสญเสยความสามารถในการปรบตวเขาสงคมเมอโตขน
โซเวอรส (Sowers. 2000: 23-24) กลาวถงพฒนาการทางสงคมของเดกวย
เตาะแตะอาย 18 เดอน ถง 3 ป ไวดงวา เดกเรมตดสนใจสงตางๆดวยตนเอง ชอบเลนเกม
การละเลนตางๆ บอกความรสกของตนเองได ชอบเลนกบเดกอน ไมเขาใจการแบงปน เลนอย
ขางเดกอนแตยงไมเลนดวยกน เรมรอคอยด
สรป พฒนาการดานสงคม เดกวยเตาะแตะเรมมความสมพนธกบผอนมากขน
แตยงยดตนเองเปนศนยกลาง การจดกจกรรมทสงเสรมใหเดกมความพรอมในการเขาสงคมจงม
ความสาคญและตองสอดแทรกในทกกจกรรม
3.2.4 พฒนาการทางสตปญญาและภาษา พฒนาการทางสตปญญา
หมายถง
ความสามารถในการรบร การเขาใจสงตางๆ การใชเหตผล การแกปญหาซงแสดงออกโดยการใช
ภาษาในการสอความหมายเปนสวนใหญ (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 92) นกการศกษา
กลาวถงพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของเดกวยเตาะแตะไวดงตอไปน
หรรษา นลวเชยร (2535: 37) กลาววา เดกวยเตาะแตะเรมพฒนาทางดาน
จนตนาการและการมเหตผลจาเหตการณทผานมาได เดกเรยนรเกยวกบเวลา แตยงไมเขาใจคาวา
วนน เมอวาน หรอพรงนสามารถเรยนรช อส และสามารถบอกสไดถกตอง หนงหรอสองส เดกชอบ
นบเลยโดยอาศยการจาอาจจะนบศนยถงสามหรอมากกวา แตหลงจากนนจะสบสนในดานภาษา
เดกจะเรยนรคาศพทเพมขนประโยคยาวขน และรจกเลนภาษา
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 41) กลาววา พฒนาการของเดกวย 2-3 ป
สามารถเขาใจคาสงงายๆ พดประโยคทมหลายคาเขาดวยกน พดเปนประโยคไดยาวขน อาจม
คาสนธานเชอมประโยคทพดได
เยาวพา เดชะคปต (2542 : 38) กลาววา เดกวย 2 ปเรมรจกชอสงของทอย
รอบตว สามารถพดประโยคสนๆได พออาย 3 ป จะสามารถเลาเรองทประสบพบเหนมาอยางงายๆ
ได บอกความตองการดวยทาทางและคาพดได
นตยา คชภกด (2543: 31) กลาววา พฒนาการทางสตปญญาหมายถงการ
เปลยนแปลงความสามารถเขาใจเกยวกบสงรอบตวและความสมพนธระหวางตนเองกบ
ปรากฎการณและสงตางๆ ซงทาใหบคคลสามารถปรบตวสรางทกษะใหม ๆ เพมขนจากความเขาใจ
114
และทกษะเดมมาใชในการแกปญหาไดทศทางของการพฒนา เรมจากการเขาใจและเรยนรเกยวกบ
สงทตนสมผสไดโดยตรงหรอ รปธรรมมาเปนการเขาใจในสญลกษณ (Symbol) และตอมรจกคด
เขาใจและแกปญหาเชงนามธรรมไดจากการใชตนเองเปนศนยกลาง (Egocentrism) ในการตดสน
ความสมพนธของสงตาง ๆมาสการใชเหตผลการตงสมมตฐาน การวเคราะหและสงเคราะหจาก
ขอมลตาง ๆตลอดจนการพสจนสมมตฐาน เพอหาวธการแกปญหาท เปนไปในรปแบบตาง ๆ
อาไพพรรณ ปญญาโรจน (2545: 322-338) กลาววาเดกวยเตาะแตะอาย 2-
3 ป เปนวยทชอบเลยนแบบ ทาทาทางและพดตามผใหญได รความหมายของการไดรบฟงคาสง
รจกของทเหมอนกน เปรยบเทยบจบคกนได ดภาพจากหนงสอรวมกบผใหญได ชภาพและตอบ
คาถามได มความสนใจในการเรยนรดวยตนเอง เมออาย 3 ป เดกจะเรมรจกดหนงสอภาพดวย
ตนเอง เรยกชอสงของจากภาพทเหนได สามารถแยกแยะภาพหลายๆภาพในหนาเดยวกนได
เลยนแบบการกระทาของผใหญ
อดมลกษณ กลพจตร (ม.ป.ป.: 109 - 110) กลาววา การเรยนรของเดกวย
เตาะแตะ เปนการใชความคดในการลองผดลองถก การใชความคดในลกษณะนจะเกดขนอยาง
รวดเรวกวา การลองผดลองถกในวยทารกซงการเรยนรของเดกวยทารก เนนทการกระทากบวตถ
เดกวยนรบการพฒนาการยอมรบในความคงอยของวตถแลว เดกเรมรวาวตถหรอบคคลยงคงอยแม
จะมองไมเหนเดกรวาตวเดกเปนสงทแยกออกจากคนอน ๆและวตถอน ๆเดกสามารถเรยนรจากการ
เลนโดยใชสญลกษณเปนการเลน โดยใชตวแทนวตถความรสกหรอความคดของเดกการเลนแบบใช
สญลกษณจะตอบสนองหนาทหลายอยางคอ เดกสามารถระบายความขดแยงและแสดงออกในโลก
สมมตเดกสามารถคนหาความพงพอใจในความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองเชน เดกเลน
ตกตาเพอตอบสนองการเรยกรองความตองการภายในใจทจะใหมการดแลอมชมากขนกวาปกตท
ไดรบอย เดกสามารถเลนสมมต เปนผอนหรอวตถตาง ๆ ดงนน การเลนของเดก จงสะทอนความ
เขาใจ เกยวกบการแยกผอนหรอสงตาง ๆ ออกจากตวเดกเอง และพยายามเลยนแบบพฤตกรรมท
เหมอนหรอแตกตางจากพฤตกรรมของตนเอง
กระทรวงศกษาธการ (2546: 16) กลาวถงพฒนาการดานสตปญญาไววา
เดกมชวงความสนใจกบของบางอยางไดนาน 3-5 นาท ชอบดหนงสอภาพ ชอบฟงบทกลอน นทาน
คาคลองจอง สนใจคนควาสารวจสงตางๆ เรมใชประโยคคาถาม “อะไร” สนใจอยากรอยากเหนสง
รอบตว ขดเขยนเสนตรงเปนแนวดง วางของซอนกน 4-6 ชน
อไรวรรณ โชตชษณะ (2547:12) กลาววา พฒนาการทาง
สตปญญาจะเรมจากการเขาใจและเรยนรเกยวกบสงทตนสมผสไดโดยตรง หรอรปธรรมมาเปน การ
เขาใจในสญลกษณ โดยจะคอย ๆ ใชความคด ในการลองผดลองถก และเรมพฒนาการดาน
จนตนาการ และการมเหตผลจากการใชตนเองเปนศนยกลางในการตดสนความสมพนธของสงตาง
ๆ มาสการใชเหตผล
กลยา นาคเพชรและคนอนๆ (2548: 107-108) กลาววา พฒนาการของเดก
วยเตาะแตะซงอยในชวงวยเดกตอนตนอยในระยะมความสามารถของการใชสญลกษณซงเปน
115
ความสามารถทสาคญของเดกวยน เปนพนฐานของจนตนาการ ใชภาษาแทนสงของบคคลและ
เหตการณตางๆไดดขน เขาใจเรองการเลนสมมต พฒนาการทางภาษาของเดกวยเตาะแตะมการ
พฒนาอยางเหนไดชด เรยนรศพทเพมขนรวดเรวมาก เมอไดยนคาศพทเพยงครงเดยวคานนจะผาน
กระบวนการ Fast Mapping คอเดกจะซมซบคาใหมโดยจดเขาเปนกลมความหมายของคานน เดก
เรยนรคานามไดเรวกวา กรยาและคณศพท เมอเดกอาย 3 ปจะเรมพดประโยคทมประธาน กรยา
กรรม เปนประโยคทยาวขน มสวนขยาย การพดภาษาเปนลกษณะยดตนเปนศนยกลาง เดกทกคน
จะคาดหวงวาคนอนเขาใจภาษาทตนเองพด เรมใชภาษาทเหมาะสมกบสถานการณ เดก 2-3 ปจะ
พดกบตกตา นอง ดวยเสยงสง และพดกบสตวเลยงในบานดวยการสงเสยงตา ใชภาษาเปนทางการ
มากขนเมอเลนสมมตเปนแพทย คร การแสดงออกขณะพดจะมความเหมาะสม เดกแสดงทาทสนใจ
ฟงและพยกหนาเมอผอนพด นบเลขได บอกความตองการ ถามวาทาไม อยางไร จะเรมถามทก
อยางทเหนหรอสงสยเมออาย 2 ป 6 เดอน ถาผเลยงดตอบคาถามเดกจะมพฒนาการทางภาษาด
มาก เดกรจกทศทางบนลาง ใชคาพดปฏเสธได ลกษณะเดนทสะทอนพฒนาการทางปญญาและ
ภาษาของเดกวยน คอ ยดตนเองเปนศนยกลาง (Egocentrism) คอ การมองสงตางๆรอบตวจาก
ความคดความเขาใจของตนเองเปนหลก ไมเขาใจมมมองของคนอน เชน เวลาเลนซอนหา เดกมก
เอาหนาซอนแตไมซอนตวเพราะคดวาตนเองไมเหนหมายถงคนอนไมเหนตนเองดวย มความคด
และความเขาใจเรองการคงสภาพเดม (Conservstion) คอ เดกวยนมรปแบบการคดแงมมเดยว ไม
สามารถคดยอนกลบได ความสามารถในการจดกลม (Classification) คอ เดกวย 2-3 ปยงไม
สามารถจดกลมของทมรปทรง ขนาด สทแตกตางกนเขาดวยกนได ชวงความสนใจของขอมล
ขาวสาร (Attention) คอ เดกชวงวยนมความสนใจสน
นตยา คชภกด (2548: 186-187) กลาวถงพฒนาการทางสตปญญาและ
ภาษาของเดกวยเตาะแตะวา เดกวยนสวนใหญจะพดรเร องแลวพฒนาการความเขาใจทางภาษาจะม
ความเชอมโยงของสงตางๆทมความซบซอนมากขน เดกจงสามารถเขาใจคาสงยาวๆทมากกวา
1 ขนตอนได เขาใจบพบทงายๆ เชน บน ใต เขาใจคณศพทหรอคาขยายความในประโยคไดด
ภาพดของเดกวยนยงเปนประโยคสนๆ บางคนสามารถพดเปนประโยคยาวๆได พฒนาการทาง
สงคมจะชวยใหเดกรจกการใชภาษาพดทมากขนและสามารถสอสารกบผอนไดอยางเหมาะสม
เพญพไล ฤทธาคณานนท (2549: 114) เดกวยเตาะแตะมการ
เปลยนแปลงทางสตปญญาทรวดเรวมาก เมออาย 2 ป พดตอกนเปนคาได และจะพดไดยาวขน
เรอยๆ เมออาย 3 ขวบจะมคาศพททเขาใจเปนพนๆคา ซงสามารถดพฒนาการทางภาษาของเดก
ไดจากจานวนการใชคาศพท (Active) และคาศพททเดกเขาใจ (Passive)
ศรเรอน แกวกงวาล (2549 : 205,215-216) กลาววา เดกวย 2-3 ปเปนวยท
เรมซกถามและมความอยากรอยากเหน เรยกวาวย ชางซก (Questioning Age) เปนลกษณะเดนท
เรมตงแตวยเตาะแตะ เดกเรมมความตองการเปนของตนเอง อยากรอยากเหน ชางซกถาม ถามการ
ตอบสนองเดกในวยนจะทาใหเดกใชเหตผลไดเรวขน มการเรยนรเกยวกบตนเอง แตกยงยดตนเอง
เปนหลกไมรจกคดแบบใจเขาใจเรา ไมสามารถนกไดวาคนอนมความคดแตกตางไปจากตนอยางไร
116
คดเหนแตดานทเหมอนกน ยงไมเหนสวนทตางกนในวตถหรอเหตการณ ในดานการพฒนาความคด
เรองการจดกลม เดกวยเตาะแตะเรมจดกลมตามทตนเองมองเหนไดแลว ดานการตงใจรบรขอมล
เดกวย 2-3 ปยงมความตงใจสนใจสงใดไมนานนก ดานความสามารถในการจาขอมลขาวสาร
สามารถจาเรองทลวงไปแลวไดบาง มกเปนความสามารถในการจาแบบเหนแลวนกไดโดยเฉพาะสง
เราทเปนการเหน (Visual Stimuli) โดยเฉพาะในชวง 2 ป เดกมความสามารถในการจาแบบ “มสง
เราแลวนกได” มากกวา “นกไดเอง” เมอโตขนจงจะสลบกน
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 91) กลาวถงพฒนาการทางสตปญญาของ
เดก 1-3 ปไววา เดกรจกชอตวเอง ชอบดหนงสอภาพ ใชคาถามวาอะไร มความอยากรอยากเหน
เรยนรคาใหมๆ พยายามทาตามคาสง สามารถโตตอบดวยประโยคสนๆ บอกชอสงของทเหมอนกน
ได ขดเขยเสนอสระได นบปากเปลา 1-5 ได
สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (2550: 21) กลาวถง
พฒนาการดานสตปญญาของเดกวย 2-3 ปไววา สามารถวาดภาพใบหนาคนทมสวนประกอบ
รองเพลง ทองคาคลองจองตามตวอยาง บอกชอจรงชอเลนของตนเองได บอกชอสงของวตถโดย
การดจากรปภาพได ชสวนตางๆของรางกายตามคาบอกไดอยางนอย 5 สวน บอกชอสตวไดอยาง
นอย 3 ชนด ชบอกเลก-ใหญไดถกตอง จบควตถทสเหมอนกนไดอยางนอย 2 ส รบรดวยประสาท
สมผสทง 5 ตดภาพตดตอชนใหญจานวน 3-5 ชนได
รววรรณ รงไพรวลย (2551: 162-165) กลาวถงพฒนาการทางภาษาวา เปน
ความสามารถทเกดจากการทางานรวมกนของสมองสวนตางๆ ถกกาหนดโยปจจยทางพนธกรรม
และสงแวดลอมในการเรยนร มความสาคญในกระบวนการสอสาร เปนพนฐานในการเรยนร พฒนา
สตปญญาในการแกปญหา ทกษะการเขาสงคมและอยรวมกบผอนซงพฒนาการทางภาษามการ
พฒนารวดเรวในชวงปฐมวย เดกวย 2-3 ป ควรมพฒนาการทางภาษาตามวย ดงน
1. ดานความเขาใจภาษา ไดแก สามารถทาตามคาสง 2 ขนตอนทม
ความสมพนธกน เชน หยบชอนแลวปอนขาวตกตา เขาใจเมอพดถงของเลนหรอสงของทไมมอย
ตรงหนา เชน ไปหยบถงทรายทบอทรายมา ชอวยวะได 3-6 อยาง เขาใจการใชคณศพทบอกขนาด
ใหญเลก บอกความรสกสมผสรอนเยน ชรปสงตางๆทบอกใหชได เขาใจคาถามไดมากขนเชน น
อะไร แมอยไหน ชภาพในหนงสอไดถกตองเมอสงโดยใชคาสงกรยาทาทาง หรอ หนาทของสงของ
เชน ใครกาลงวง อะไรเอาไวตกขาว ชเครองแตงกายตามคาบอกได 3 อยาง เชน เสอ กางเกง
รองเทา รบพบท ในนอก ทาตามคาสง 3 ขนตอน เชน ไปหองนอนแลวหยบหมอนมาใหแม เขาใจ
หนาทของสงของ เชน แกวใชใสนาดม เขาใจจานวนหนงและทงหมด หยบของเลนไปหนงอน
หยบขนมไปใหหมด รเพศและอาย
2. ดานการใชภาษา ไดแก พดเปนคาไดมากขนประมาณ 50 คา เรยกชอ
เลน ของใช หรอของกนทชอบไดเอง นาคามารวมกนเพอบอกความตองการหรอความรสก เชน นา
อก ไมเตม คาทนามาประกอบดวย บคคล-การกระทา การกระทา-สงของการกระทา-ตาแหนง
บอกความเปนเจาของ-บคคล บอกชอภาพจากรปภาพได ถามคาถามอะไร พดใหคนไมคนเคยฟง
117
เขาใจไดประมาณรอยละ 50 บอกชอตวเองได เรยนรและใชคาศพทใหม บอกความตองการ
ความรสกและเลาเรองทสนใจ ถามคาถาม อะไร ของใคร ทไหนได ใชภาษาพดแสดงความตองการ
มากกวาทาทาง พดเปนวลหรอประโยคทยาวประมาณ 3 คา การพดชดเจนพอททาใหคนไมคนเคย
ฟงไดเขาใจรอยละ 75 ตอบคาถาม อะไร ทไหน ได
คมอพฒนาการเดก (2551: 336-337,348-349, 359,365) เดกวย 2-3 ป
สามารถเรยกชอสงของทเหนได รจกของรอบตวทกอยาง พดชบอกสวนตางๆของรางกายไดดขน
พดเลยนแบบคาทผใหญพดพดคาศพทไดมากขนและเรยนรคาศพทไดรวดเรว รคาใหมๆประมาณ
50 คาตอเดอน ผสมคา 2 คาขนไปไดเมออาย 2 ปและใชประโยคทมคา 4 คาขนไปไดในวย
2 ปครง เขาใจประโยคยาวๆ คนพบวาทกสงรอบตวมชอเรยก ชอบฟงนทาน ชอบดหนงสอภาพ
และชบอกชอภาพ รองเพลงบางทอนได เลยนแบบสาเนยงพดของผใหญทใกลตว บอกชอตนเองได
รวาอะไรอยในประเภทเดยวกน ชอบขดเขยน ลากเสนลอกแบบได มชวงทสนใจดสงตางๆนานขน
มความเขาใจเรองเวลาจากด มความรความจาดวาสงตางๆควรจะตงอยตรงไหน เรยนรโดยการ
ทดสอบวาวตถตางๆมคณสมบตตางกน สามารถแยกออกระหวางอนเดยวกบหลายอน เขาใจ
ความสมพนธของเหตและผลอยางงายๆ จาเรองราวตางๆไดนานขน อยากเรยนรส งตางๆโดยใช
การตงคาถาม รจกสหลายส เรมมสมาธตงอกตงใจเปน สนใจสารวจสงตางๆ เมออาย 3 ป จะ
พดจามเหตผลมากขน ชอบใชคาถามวา อะไร อยางไร ทาไม เมอไร เรยกชอสงทคนเคยไดคลอง
บอกรปรางและสได อธบายรปภาพในหนงสอได รตาแหนงบนลาง นบเลขไดแตอาจรคาจานวน
เพยงแค 1-3
โซเวอรส (Sowers. 2000: 23-24) กลาวถงพฒนาการดานสตปญญาและ
ภาษาของเดกวยเตาะแตะอาย 18 เดอน ถง 3 ป ไววาเดกเรมแกปญหาโดยใชทกษะการเคลอนไหว
เขาใจการคงอยของสงของ แมวาจะหายไปจากสายตา สามารถหาของทซอนอยได ตอภาพตดตอ
2-4 ชนได ใชเครองมอถกประเภท เชน ชอน ใชคา 10-20คา ใชวลดวยการตอคา 1-2 คา โดยถก
ความหมาย เขาใจคา 20-50 คา โตตอบบทสนทนากบผใหญได เขาใจคาบพบทและคาวเศษณ
ตอบคาถามงายๆได ใชประโยคโดยมคาเชอม สนทนาเหตการณทผานไปแลวหรออนาคตได
เขาใจชอสถานท
สรป จากพฒนาการของเดกวย
เตาะแตะทกลาวมาขางตน ทาใหทราบวาการสงเสรมพฒนาการเดกควรตองสงเสรมไปพรอมกนทก
ดานทงรางกายอารมณสงคมสตปญญา แมวารปแบบการเรยนการสอนในงานวจยนจะมงสงเสรม
พฒนาการทางทกษะกอนการอานของเดกวยเตาะแตะกตาม แตการสงเสรมพฒนาการดานอนควร
ตองใหความสาคญไปพรอมกนดวยเพอการพฒนาเดกอยางเปนองครวม
118
3.3 การจดประสบการณการเรยนรสาหรบเดกวยเตาะแตะ
การจดประสบการณเพอสงเสรมพฒนาการเดกวยเตาะแตะมความสาคญมากการ
เรยนรทกษะบางอยางจะเกดขนไดดทสดในชวงเวลาหนงเรยกวา Sensitive Period ถอวาชวงเวลาน
เปนชวงพเศษทเปดโอกาสใหผใหญไดสงเสรมพฒนาการเดก ถอเปนหนาตางแหงโอกาส (Window
of Opportunity) (นตยา คชภกด. 2548: 167)
อรพรรณ ลอบญธวชชย (2541: 126-130) เดกวยเตาะแตะมพฒนาการรางกาย
เตบโตชาลงแตเดกตองไดรบการสงเสรมพฒนาการดานรางกาย การทากจกรรมตางๆควรเปนการ
ฝกกลามเนอใหญและกลามเนอเลก เดกควรไดวง เดน ทากจกรรมตามความตองการไดปนปายขน
บนได หยบจบขวางปา เดกควรไดทากจกรรมเหลานดวยความปลอดภย ในดานสตปญญาถอวาม
ความสาคญมาเพราะเปนชวงสาคญของการเจรญเตบโตทางสมอง วยทารก สมองเจรญถงรอยละ
23 ของผใหญ วยเตาะแตะอาย 3 ป เซลลสมองเจรญรอยละ 90 ของผใหญ พฒนาการทาง
สตปญญาในวยนเรมจากการทดลองและเลยนแบบ กจกรรมสาหรบวยนจงควรตอบสนองความ
อยากรอยากเหนของเดก ไมเรงเรยนเกนไป เพราะเดกจะเบอหนายทอแทหมดกาลงใจ
สถานการณการเรยนรตองสนกสนาน ใหเดกอยากรวมกจกรรมดวยความเตมใจ เมอเดกทาสาเรจ
ตองชนชมสนบสนน ดานอารมณ เดกเรมมความตองการการเปนอสระ ผใหญตองเปดโอกาสให
เดกทาสงตางๆเอง เชน ตกขาว ชวยเหลอตนเองในกจวตร ผใหญควรดแลอยเพยงหางๆ ควรมการ
สงเสรมการแกไขปญหาเฉพาะหนาและความสามารถในการตดสนใจดวยตนเอง ดานสงคม เดกเรม
ตดตอสมพนธกบบคคลอนโดยสงเกตจากผใหญทอยใกลชดและประทบใจ
กระทรวงศกษาธการ (2546: 16-17) กลาวถงการจดประสบการณการเรยนรของเดก
อายตากวา 3 ปไววา ประสบการณสาคญเปนสงจาเปนอยางยงทจะตองเกดขนในตวเดก เพอพฒนา
เดกทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา ประกอบดวยการอบรมเลยงดของพอแมหรอผ
เลยงดในสนบสนนใหเดกไดมประสบการณดวยการใชประสาทสมผสทง 5 การเคลอนไหวสวนตางๆ
ของรางกาย ไดแก
1. ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานรางกาย สนบสนนใหเดกไดใช
กลามเนอมดใหญ กลามเนอมดเลก และการประสานสมพนธระหวางกลามเนอและระบบประสาทใน
กจวตรประจาวนหรอการทากจกรรมตางๆ ควรสงเสรมใหเดกเคลอนไหวและการทรงตว
การประสานสมพนธของกลามเนอและระบบประสาทเรยนรผานการเลนและกจกรรมตางๆ ไดรบ
ประสบการณใชกลามเนอใหญ กลามเนอเลกและฝกการประสานสมพนธระหวางแขนกบขา มอกบ
ปาก มอกบตาไปดวยกน
2. ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานอารมณ จตใจ เปนการสนบสนน
ใหเดกไดแสดงออกทางอารมณความรสกทเหมาะสมกบวย มความสข ราเรงแจมใส ไดพฒนา
ความรสกทดตอตนเองและมความเชอมนในตนเองจากการปฏบตกจวตรประจาวน เชน เลน
119
ฟงนทาน ทองคาคลองจอง รองเพลง ควรสงเสรมดวยการใหเดกรบรอารมณความรสกตนเอง
แสดงอารมณทเปนสข ควบคมอารมณและการแสดงออก
3. ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสงคม เปนการสนบสนนใหเดกได
โอกาสปฏสมพนธกบบคคลและสงแวดลอมรอบตวในชวตประจาวน ไดปฏบตกจกรรมตางๆ เชน
เลนอสระ เลนรวมกลมกบผอน ฝกใหเดกชวยเหลอตนเองในกจวตรประจาวนตามวยทเดกสามารถ
ทาได
4. ประสบการณสาคญทสงเสรมพฒนาการดานสตปญญาเปนการสนบสนนใหเดก
รบรและเรยนรสงตางๆรอบตวในชวตประจาวนผานประสาทสมผสทง 5 และการเคลอนไหว
พฒนาการใชภาษาเพอสอความหมายและความคด รจกสงเกตคณลกษณะตางๆไมวาจะเปนส
ขนาด รปราง รปทรง ผวสมผส จดจาชอเรยกสงตางๆรอบตว ควรสงเสรมดวยการใหเดกสงเกต ฟง
คอด แกปญหา และภาษา เดกควรไดรบการชแนะใหรจกคณสมบตของสงตางๆรอบตว มโอกาส
สารวจ คนควา ทดสอบ ทดลอง ฝกใหเดกคดวางแผน คดตดสนใจหรอคดแกปญหาในเรองงายๆ
ดวยตนเอง แสดงออกถงจนตนาการ ความคดสรางสรรคตางๆออกมาเปนภาพวาดหรอบอกเลา
เรองราวตางๆตามความสามารถของวย
3.3.1 หลกการจดประสบการณสาหรบเดกวยเตาะแตะ เดกจะเกดการเรยนรไดดทสด
จากการไดรบประสบการณทเหมาะสม การจดประสบการณใหกบเดกแตละวยควรจดใหสอดคลอง
กบอาย ธรรมชาต และความตองการของเดก ซงมความแตกตางกนในแตละชวงอาย โดยเฉพาะเดก
วยเตาะแตะอาย 1-3 ปทในชวงปลายของวยเตาะแตะมความเชอมตอกบเดกวย 3-4 ปดวย
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 103-104) กลาววา เดกอาย 1-3 ปมลกษณะ
พฤตกรรมในแตละระดบอายทคลายคลงกนและแตกตางกน เดกอาย 3 ปซงเปนชวงปลายของวย
เตาะแตะจะไมเหมอนกบเดกวยเตาะแตะทวไป พฒนาการอาจคลายกบเดกวย 4 ขวบ ดงนนครตอง
มความเขาใจลาดบพฒนาการทตอเนองจากเดกวย 2 ปครง ถง 4 ปวามลกษณะคลายกน โดยปกต
แลวพฒนาการของเดกอาย 2 ปครงถง 3 ปครงจะมพฒนาการคลายคลงกน ซงมการจด
ประสบการณทเหมาะสมสาหรบเดกปฐมวยในชวงวยดงกลาว ดงตอไปน
1. จดสภาพแวดลอม พนท สอ วสด ครภณฑ ใหมความสะอาด ปลอดภย จด
ของเลนใหเดกสมผสจบตองได จดพนทใหเดกคบคลานเคลอนไหวอยางอสระ พนทหองงายตอการ
ทาความสะอาด มเครองนอน เสอผาสะอาด มทใหเดกปนปาย
2. จดกจกรรมและประสบการณใหเดกเรยนรโดยใหรบประทานอาหารดวยมอ
หรอชอน ยกแกวนาขนดมได ลางมอ เขาหองนาเปน สนบสนนใหเดกเลน อานหนงสอใหเดกฟง
ทางานศลปะ ใชสเทยน สนา ป นแปง เลนกลางแจง เลนนาเลนทรายทกวน เรยนรจากตาด หฟง
จมกดมกลน ลนชมรส ผวหนงสมผส
3. จดการดแลสขภาพ ความปลอดภยและโภชนาการ โดยตองดแลเดก
ตลอดเวลาใหมสขภาพด ระวงโรคตางๆ ลางของเลนใหสะอาด อาหารสะอาดถกตองตามหลก
โภชนาการ ระวงปลกไฟ แตงกายใหสะอาด มบนทกขอมลสขภาพ
120
4. สรางสายสมพนธทอบอน โดยมครมบคลกภาพด และมปฏสมพนธใหความ
รกความอบอนแกเดก สมผสจบกอด คลกคล ประสานสายตากบเดกบอยๆ สนใจเดกรองไห ทกทาย
พอแม เปดโอกาสความเปนอสระใหกบเดก สงเกตและสนใจเดกทกคน
กระทรวงศกษาธการ (2546: 20) กาหนดหลกการจดประสบการณสาหรบเดก
อายตากวา 3 ป เอาไวในหลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 2546 วา เลยงดเดกใหมสขภาพดและ
ปลอดภยมปฏสมพนธกบเดกดวยวาจาและทาททอบอนเปนมตร จดประสบการณการเรยนรให
สอดคลองกบธรรมชาต ความตองการและพฒนาการของเดก จดสภาพแวดลอมทปลอดภยเออตอ
การเรยนรตามวยของเดก ประเมนการเจรญเตบโตและพฒนาการเดกอยางตอเนองสมาเสมอ
ประสานความรวมมอระหวางครอบครว ชมชน และสถานศกษาในการพฒนาเดก
สานกสงเสรมสถาบนครอบครว (2552: 85-87,114-115) กลาววา เดกวย 2-3 ป
เปนวยทเปนนกผจญภยตองการสารวจโลกกวางแตในขณะเดยวกนกตองการใหพอแมอยดวยใกลๆ
อยากเปนอสระแตอยากใหมผใหญอยใกลๆ เพอความรสกปลอดภยวยนตองฝกใหทาสงตางๆดวย
ตนเอง เชน จบชอนกนขาว ระบายส เกบของเลน ถอดรองเทา ชวยเหลอตนเองในการแตงกาย
การฝกใหเดกทาอะไรเองจะสงผลใหเดกรจกการพงพาตนเองซงสงผลตอความคดทางบวกวาตนเอง
สามารถทาอะไรเองไดสาเรจ ฝกทกษะการประสานสมพนธมอกบตา เดกไดเรยนรและพฒนาทกษะ
การแกปญหา มความรบผดชอบใหชวยเหลอตนเองไดตามสมควร ฝกฝนเรองกฏเกณฑและ
ระเบยบวนยในการอยรวมกนในสงคม เดกทไดรบการฝกฝนในการชวยเหลอตนเองมากดจะม
ความพรอมในการเรยนรไดดกวา เดกทไมไดรบการฝกจะทาเมอตนอยากทา เอาแตใจ จงไมคอยม
ความพรอม เดกวย 2 ป เรมเรยกชอสงตางๆและคนทคนเคยได จงควรสงเสรมใหเดกพดโดยม
ผใหญเปนแบบอยาง เดกวย 2 ป 6 เดอน เรมใชคาถาม “อะไร” บอยครง รองเพลงสนๆ เลยนแบบ
ทาทาง จงตองหมนพดคยดวยภาษาพดทชดเจน ตอบคาถามของเดกเสมอๆ เดกวย 3 ป จะบอก
ชอเพศของตนเองได รจกการให รบ และใหอภย จงควรสนบสนนใหเดกพด เลาเรอง รองเพลง ขด
เขยน ทาทาทางตางๆ สงเกตทาทางและความรสกของเดก ตอบสนองเดกโยไมบงคบหรอตามใจ
เกนไป ควรจดหาสงทมรปราง ขนาดตางมาใหเดกเลน หดขดเขยน นบ แยกกลม และเลนสมมต
3.2.2 แนวการจดประสบการณสาหรบเดกวยเตาะแตะ
สรมา ภญโญอนนตพงษ (2550: 104-105) กลาวถงแนวการจดประสบการณ
สาหรบเดกวยเตาะแตะไววา ครควรใหความรกและความปลอดภยแกเดก เมอเดกรองไหกลวสงใด
สงหนง ครควรเตรยมประสบการณลดความกลวใหเดก ครควรเสรมพฒนากรดานความเปนอสระ
ชวยเหลอใหเดกไดทาอะไรตามความสามารถและทาในสงทตองการ ครควรใหโอกาสเดกลงมอ
กระทาดวยตนเอง รจกการแตงตว เขาหองนา กนอาหารเอง แปรงฟน ลางมอ ชวยหยบสงของ คร
เขาใจพฒนาการและอตราในการเจรญเตบโตของเดก เดกควรไดรบการสงเสรมดานการชมและการ
รบประทานอาหาร ครควรใหเดกนอกพกผอนตอนกลางวน ใหโอกาสเดกเลนดวยตนเอง เลนกบ
เพอน หรอกลมเพอน 1-2 คน ครควรตระหนกและรบรวาเดกอาย 3 ขวบบางครงอาจเขากบเพอน
ในกลมไมคอยได ครควรทจะอานนทานหรอเลนดนตรกบกลมเลกๆ ครควรสอนใหเดกให
121
ความสาคญกบเพอน รจกการแบงปนและการใหอภย ครควรเตรยมพนท เพอใหเดกเลนกจกรรม
เชน วง ขจกรยาน ครควรเตรยมวสดอปกรณสาหรบพฒนากลาเนอมอ เชน กจกรรมการเลนภาพ
ตอ รอยลกปด ฯลฯ ครควรเตรยมวสดอปกรณ เวลา ใหมากเพยงพอกบเดก ครสงเสรมความอยากร
อยากเหนของเดก ใหโอกาสในหารทดลอง เชน เลนทราย เลนนา มของเลนหลายอยางใหเดกได
เลน ครสงเสรมพฒนาดานภาษาของเดกดวยการพดทชดเจน และใชคาพดทสรางสรรคเพราะเดกจา
คาไดมากในวย 3 ขวบ ครเตรยมความปลอดภยและสงแวดลอมทไมเปนอนตรายกบเดก 4. กรอบแนวคดในการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ มทฤษฎ แนวคดท
เกยวของดงน
1. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของเพยเจย (Piaget’s Cognitive
Development Theory) ซงเปนพฒนาการของเดกออกเปนชวงๆตามอาย เดกวย 2-7 ป
(preoperational stage) หรอเรยกวา ขนพฒนาการความคดรวบยอด (Conceptual Thought
Phase) เปนวยทสมองกาลงพฒนาอยางรวดเรว เดกวยนมพฒนาการทางภาษามาก เปนวยสาคญ
ทควรสงเสรมนสยรกการอานใหเดกโดยอานหนงสอใหเดกฟง การใหหนงสอเดกดเองโดยไมทา
กจกรรมอะไรไมคอยมผลตอการสงเสรมนสยรกการอาน เพราะไมมปฏสมพนธระหวางผใหญกบเดก
(อาร สณหฉว. 2550: 29-30) เมอเดกเลกเปดหนาหนงสอไปโดยอานออกเสยงคาทมความสมพนธ
กบภาพไปดวย เดกมแนวโนมทจะเรยนรสงใหมมากขน คนเราเรยนรสงใหมทมอยใน สกมมา
(Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation) เรยนรส งใหมเขามาแทนทความรเดม เปนสกมมาใหม
ทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสด ถอเปนการสมดล (Equilibration) (Robert B. Ruddell.
2002: 46-47 อางองจาก Piaget. 1967; Piaget & Inhelder. 1969; Damon. 1984) ดงนนการปรบ
โครงสรางทางสตปญญาของเดก ตองใหความสาคญกบสงแวดลอมซงทาใหเดกเกดการเรยนร
มหลกการคอ เดกตองเปนผลงมอทา เดกตองไดรบการแนะนาใหเกดการเรยนรใหม เดกตองจดการ
และผสมผสานขอมลในสกมมา (Thomkins, Gail E. 2003: 4)
2. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner’s Theory of Discovery
Learning)เดกวยเตาะแตะอยในขนพฒนาการไอโคนก (lkonic Representative)ขนพฒนาการระยะ
นมล กษณะคลายกบระยะขนพฒนาการกอนเกดความคดรวบยอดอยางใชเหตผลของเพยเจต
(preconceptual phase) (อายประมาณ 2-4 ป) วยนเมอเหนสงเราจะเกดการรบรและเกดภาพใน
สมอง เดกเรมใชภาษาและเขาใจความหมายของสญลกษณ (พรรณทพย ศรวรรณบศย.
2553: 185) ทกษะการอานเกดจากการคนพบดวยตนเอง เดกสามารถใชคาแทนสญลกษณทเกด
จากประสบการณจรง สรางภาพในสมอง เขาใจภาพแทนของจรง นาสการเกดความคดรวบยอด
เกยวกบสงนน
122
3. ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก (Vygotsky’s Sociocultural Theory) ม
สาระสาคญ คอ การจดการเรยนรจะตองคานงถงระดบพฒนาการ 2 ระดบ คอ ระดบพฒนาการท
เปนจรง (Actual Development Level) และระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได (Potential
Development Level) ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรงและระดบพฒนาการทสามารถจะ
เปนไปได เรยกวา พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) การสงเสรม
พฒนาการการอานตองจดสถานการณการเรยนรทเกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรงแลวชวยเหลอ
สนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร (scaffolding) ผานการแกปญหาภายใตคาแนะนาของผใหญ
หรอการรวมมอชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดกพฒนาสระดบพฒนาการท
สามารถเปนไปได (Wing; & Putney. 2002: 95) การเสรมตอการเรยนรในการอานจะชวยเชอมการ
อานกบความรเดม เตรยมเดกใหมความเขาใจดวยวธทงายและรวดเรว โดยใชวธการ คอ การเสรม
ตอการเรยนรกอนอาน (Pre-Reading Scaffolding) ดวยการอานหนงสอภาพใหเดกฟงแลวเชอมโยง
กบประสบการณของเดก การเสรมตอการเรยนรระหวางอาน (During Reading Scaffolding) ดวย
สนทนาเกยวกบเรอง และการเสรมตอการเรยนรหลงอาน (Post Reading Scaffolding) ดวยการทา
กจกรรมสรางสรรค และแสดงละครตามเรอง (Zimmerman. 2012: online)
4. ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner’s Operant Conditioning
Theory)กลาวถง การเรยนรแบบวางเงอนไขการกระทา (Operant Cooditioning) เมอคนแสดง
พฤตกรรมใดแลวไดรบผลกรรมทพงพอใจ พฤตกรรมนนยอมเกดขนบอยครง แตถาทาแลวไม
เกดผลทพงพอใจพฤตกรรมนนกจะลดลงหรอหายไป (พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2551: 135-137)
ถอเปนทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร (Behaviorist Theory) ทใชในการสงเสรมพฒนาการทางภาษา
เพราะผใหญเปนผมบทบาทในการสอสารของเดกเปนผสงเสรมทงทางปรมาณและคณภาพ
สงแวดลอมมความสาคญตอพฒนาการทางภาษาอยางมาก เมอเดกทาดแลวไดรบการใหแรงเสรม
จากผใหญจะทาใหเดกมพฒนาการไดไว (Machado, Jeanne M. 1995: 6)
5. การสอนภาษาแบบองครวม (Whole Language Approach) เปนรปแบบการสอนท
องวถธรรมชาตทาใหเดกเรยนอานเขยนงายขนและชวยสรางทกษะใหมๆทจาเปนตอการอานเขยน
ใหกบเดก เชน การใหความสาคญเรองเสยง คาศพท การอานเรองโดยใหความสาคญกบตวละคร
โครงเรอง แนวคด ฉาก เพราะเปนฐานสาคญในการอานงานวรรณกรรม (Grave and other. 2004:
70-72) การสอนภาษาองครวมใหความสาคญกบการอานมาก ถอวาเปนกจกรรมทางภาษาทม
ความสาคญ การเรยนภาษาบนพนฐานของการอานจงมความสาคญมาก (Gunning. 1990: 5
อางองจาก Carroll.1977) การทเดกจะอานออกเมอเขาโรงเรยน เดกจะตองมความรทางภาษา
(Linguistic Knowledge) มากอนโดยในระยะแรกเดกจะเรยนรความสมพนธเกยวกบตวอกษร
ความหมายของคาแตละคา มประสบการณและความรเกยวกบสงทอาน (Schema) ไดแก ความร
เกยวกบเนอหาและความรเดมทมอยร บรถงความสมบรณของเนอเรองหรองานเขยนน น
(Conceptual or Semantic Completeness) มความสามารถในการวเคราะหโครงสรางของงานเขยน
(Text Schema) ซงองคประกอบทกลาวมาทงหมดเดกควรมฐานมากอนทจะเรยนอยางเปน
123
แบบแผน (Goodman.1974: 25 - 27) แมความสามารถทางการอานของเดกอาจไมปรากฏใหเหน
ชดเจนนก เพราะเดกจะเรมอานออกเขยนไดเมออาย 5 ปแลว แตเดกกมพฒนาการทางภาษามา
ตงแตกอนหนานนทงการอานและการเขยนซงมผลตอการทาใหเดกเกดความพรอมในการอานเขยน
ดงนนการสงเสรมทกษะการอานตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบ
ประสบการณจรงทมความหมายตอเดก ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
6. ทฤษฎพฒนาการการอานของโคเครน (Cochrane’s Reading Theory) กลาวถง
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไววา เดกวยเตาะแตะมพฒนาการอยในขนท 1 คอ ขน
กอนทจะสามารถอานไดดวยตนเองอยางอสระ การเรยนรการอานในขนนจะเปนการเรยนรเบองตน
ถงความสมพนธของตนเองกบหนงสอวาคอหนงสออะไร และควรจะปฏบตตอหนงสอนนๆ อยางไร
ในขนนเดกจะไมสามารถอานหรอทาความเขาใจหนงสอไดดวยตนเองจะตองมผใหญเขามา
ชวยเหลอ สามารถแยกยอยเปนสามระยะคอ ระยะทหนง ระยะเรมเรยนร เปนขนเรมตงแตเกดซง
เดกยงไมรจกหนงสอหรอสงพมพตางๆ วาคออะไร แตจะเรยนรทละนอยจากประสบการณ จาก
สภาพสงแวดลอม จะคนหาวาถงหนงสออะไร แมจะเรมจากการกลบหวทายบางกตาม ระยะทสอง
ระยะเรมมความรสกเหมอนตนเองเปนผอาน ในขนนเดกอายประมาณ 2 ขวบ จะสามารถถอหนงสอ
ไดถกทศทาง ทราบวาควรอานจากซายไปขวา จากบนลงลาง เปดหนงสอจากหนาแรกไปหนา
สดทาย เดกเรมใหความสนใจรปภาพและเกดความสนใจ ความหมายของภาพตางๆ ระยะทสาม
ระยะเรมเรยนรเกยวกบตวอกษร เดกจะเรมมความสามารถในการทาความเขาใจตวอกษรและเสยง
ตางๆ ตลอดจนการนาไปใชในการอาน เรมรจกคาและนาไปใชได จาคาบางคาเปนพเศษ เชน ชอ
ตวเอง และคาทพบบอยๆ ตลอดจนสามารถนาไปใชไดถกตองกอนคาอนๆ การอานออกเขยนไดใน
วยทโตขนจะมประสทธภาพมากมากนอยเพยงใดขนอยกบพฒนาการขนท 1 เปนสาคญ ดงนนการ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะจงมความสาคญตอวยถดไป
จากการศกษาทฤษฎและแนวคดขางตน กลาวไดวา ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญ
ตอเดกวยเตาะแตะและสามารถสงเสรมไดโดยจดกจกรรมใหเดกคนเคยกบหนงสอ เกดความ
สนกสนานเพลดเพลน มงเนนความเขาใจในเรอง เสยง คาศพท ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ
ซงเปนฐานสาคญในการเรยนรการอาน
124
บทท 3
วธดาเนนการวจย
การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and Development) มรายละเอยดและ
ขนตอนการดาเนนการวจยดงน
ตอนท 1 การสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ตอนท 2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
ตอนท 3 การขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
125
วธดาเนนการวจย
การวจยและพฒนา (Research and Development) แบงเปนระยะการศกษาวจย ดงน
ตอนท 1
การสรางรปแบบ
การสงเคราะหทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
การสรางรปแบบการจดกจกรรม
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ 1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ การจด
กจกรรม และทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. สรางรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. สรางคมอการใชรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ตรวจสอบรปแบบและคมอโดยผเชยวชาญใชแบบประเมน
ประสทธภาพรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
การศกษานารองครงท 2 แลวปรบปรงแกไข
ทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะกบกลมตวอยาง จานวน 15 คน
เปนเวลา 8 สปดาห
ตอนท 2
การประเมนประสทธภาพรปแบบ
READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ตอนท 3
การขยายผลรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ
1. จดอบรมเชงปฏบตการเพอนาเสนอผลการทดลอง
และประสทธภาพของรปแบบ READ และใหครนาไป
ทดลองใช
2. ปรบรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะใหมความสมบรณ
1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยทเกยวของ
2. สงเคราะหเนอหาทเกยวของกบพฒนาการเดกวย
เตาะแตะ และทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. สรางแบบประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
4. ตรวจสอบแบบประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะโดยผเชยวชาญ
5. ทดสอบแบบประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะกบกลมเดกวยเตาะแตะทไมใชกลมตวอยางและ
ปรบแกไข
ภาพประกอบ 2 ขนตอนการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
การศกษานารองครงท 1 แลวปรบปรงแกไข
126
จากภาพประกอบ 2 แสดงขนตอนการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอาเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจยอธบายการศกษาแตละขนตอนของการดาเนนการวจยและ
พฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดงปรากฏในตาราง 1
ตาราง 1 ขนตอนการศกษาและพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
ระยะ
การศกษาวจย วตถประสงค วธดาเนนการ แหลงขอมล เครองมอ
ตอนท 1
การสราง
รปแบบ
1.การสงเคราะห
ทกษะการอาน
เรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
เพอสงเคราะห
ทกษะการอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยท
เกยวของ
2. สงเคราะหเนอหาทเกยวของกบ
พฒนาการเดกวยเตาะแตะ และทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. สรางแบบประเมนพฤตกรรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
4. ตรวจสอบแบบประเมนพฤตกรรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะโดยผเชยวชาญ จานวน 5
ทาน
5. ทดสอบแบบประเมนพฤตกรรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะกบกลมเดกวยเตาะแตะท
ไมใชกลมตวอยางและแกไข
1.เอกสารและ
งานวจยท
เกยวของกบ
ทกษะการอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
1.แบบ
ประเมนความ
สอดคลองของ
แบบประเมน
ทกษะการ
อานเรมแรก
ของเดกวย
เตาะแตะ
2.แบบ
ประเมน
ทกษะการ
อานเรมแรก
ของเดกวย
เตาะแตะ
127
ตาราง 1 (ตอ)
ระยะ
การศกษาวจย วตถประสงค วธดาเนนการ แหลงขอมล เครองมอ
ตอนท 1
การสราง
รปแบบ
1.2 การสราง
รปแบบการจด
กจกรรมสงเสรม
ทกษะการอาน
เรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
เพอสราง
รปแบบการจด
กจกรรม
สงเสรมทกษะ
การอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
1. ศกษาเอกสาร ตารา และงานวจยท
เกยวของ การจดกจกรรม และทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. สรางรปแบบการจดกจกรรมสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
3. สรางเครองมอประกอบดวย
- การคดเลอกหนงสอภาพสาหรบเดก
ทใชในรปแบบ พจารณาโดย
ผเชยวชาญ 3 ทาน
- คมอและแผนการจดกจกรรมรปแบบ
READ - แบบประเมนประสทธภาพรปแบบ
READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.เอกสารและ
งานวจยท
เกยวของกบ
การจดกจกรรม
สงเสรมทกษะ
การอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
1.คมอและ
แผนการจด
กจกรรม
รปแบบ
READ
2.แบบ
ประเมน
ประสทธภาพ
รปแบบ
READ เพอ
สงเสรมทกษะ
การอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
3.แบบ
คดเลอก
หนงสอภาพ
สาหรบเดกท
เหมาะสมใช
ในรปแบบ
READ
128
ตาราง 1 (ตอ)
ระยะ
การศกษาวจย วตถประสงค วธดาเนนการ แหลงขอมล เครองมอ
ตอนท 2
การประเมน
ประสทธภาพ
รปแบบ
1.เพอประเมน
ความเหมาะสม
และความ
สอดคลองของ
รปแบบ READ
2.เพอ
ตรวจสอบ
คณภาพ
เครองมอทใช
ในการวจยและ
ความเปนไปได
ในการนา
รปแบบไป
ทดลองใช และ
ศกษาปญหา
อปสรรค
ระหวางการ
ดาเนนการ
ทดลองเพอ
ปรบปรงแกไข
กอนทดลองใช
จรง
3.เพอทาการ
ทดลองรปแบบ
READ
1.ตรวจสอบรปแบบโดยผเชยวชาญ
จานวน 7 ทาน
2.ปรบปรงตามขอเสนอแนะ
3.การตรวจสอบคณภาพมขนตอนดงน
- นารปแบบไปทดลองใชกบเดกวย
เตาะแตะทมลกษณะใกลเคยงกลม
ตวอยาง จานวน 10 คน ครงท 1 แลว
แกไขปรบปรง
- นารปแบบไปทดลองใชกบเดกวย
เตาะแตะทมลกษณะใกลเคยงกลม
ตวอยาง จานวน 10 คน ครงท 2 แลว
แกไขปรบปรง
- ทดลองกบเดกทเปนกลมตวอยาง 15
คน
1. ผเชยวชาญ
ดานการศกษา
ปฐมวย
2.เดกวย
เตาะแตะทม
ลกษณะ
ใกลเคยงกบ
กลมตวอยาง
จานวน 10 คน
2 กลม
3.เดกวย
เตาะแตะทเปน
กลมตวอยาง
จานวน 15 คน
1.คมอการใช
รปแบบ
READ
2. แบบ
ประเมน
ประสทธภาพ
รปแบบ
READ
3. แบบ
ประเมนทกษะ
การอาน
เรมแรกของ
เดกวย
เตาะแตะ
129
ตาราง 1 (ตอ)
อธบายรายละเอยดของแตละขนตอนในการดาเนนงานวจยตามลาดบ ดงตอไปน
ระยะ
การศกษาวจย วตถประสงค วธดาเนนการ แหลงขอมล เครองมอ
ตอนท 3
การขยายผล
รปแบบ
เพอขยายผล
รปแบบ READ
1. จดอบรมเชงปฏบตการเพอ
นาเสนอผลการทดลองและ
ประสทธภาพของรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ แนะนาวธการใชรปแบบ
แกครทสมครใจนารปแบบ READ ไป
ทดลองใช
2. รวบรวมขอมลความคดเหนของคร
จากแบบสอบถาม
3. ปรบรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
4. ไดรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะทมความสมบรณ
1.การจดอบรม
เชงปฏบตการ
เรองรปแบบ
READ เพอ
สงเสรมทกษะ
การอาน
เรมแรก
2.ครปฐมวยท
สอนอยในชน
เรยนเดกอาย 2
ปครงถง 3 ป
1.เอกสาร
ประกอบการ
อบรม
2.แบบสอบ
ถามความ
คดเหนเรอง
รปแบบ
READ เพอ
สงเสรมทกษะ
การอาน
เรมแรก
130
ตอนท 1 การสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
วตถประสงค
เพอสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ และเพอสรางรปแบบการจด
กจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
วธการศกษา
ในการศกษาทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจยดาเนนการ ดงน
1. การสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ในการสงเคราะห
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจยศกษาตามขนตอน ดงตอไปน
1.1 การสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.1.1 การศกษาขอมลพนฐานจากการสมภาษณนกวชาการศกษา ครผสอน
ระดบปฐมวย เกยวกบความคดเหนในการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ในประเดน 1) แนวคดในการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ 2) แนวคดในการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ 3) แนวคดในการ
ประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะเมอไดแนวคดและความคดเหนแลวจงนามา
ประมวลเพอสรปเปนขอมลในการศกษา 2 ประเดน คอ ดานทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ และ ดานการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.1.2 การสงเคราะหแนวคดของนกการศกษาทเกยวของกบทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ จากการศกษาเอกสาร ตารา งานวจยทเกยวของกบทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดงน สโคโลสเชอรและฟลลป (Scholosser; & Phillip. 1991)
เบรเวอร (Brewer.1995) โคเครน (Cochrane.1984) กนนง (Gunning. 1990) มาชาโด (Machado.
1995) ทอมปน (Tomphin. 2003) ไบรอน (Brain.1992) โซเวอรส (Sowers. 2000) ออนสไตน
(Ornstein 1998) เคลย (Clay. 1972) ไวทเฮรส (Whitehust. 2011) เทลและซสบ (Tale&Sulzby.
1986)ฉววรรณ คหาภนนทน (2545) นตยา ประพฤตกจ (2538) อาร สณหฉว (2544) และพรพไล
เลศวชาและอครภม จารภากร (2551) ประกอบกบพฒนาการของเดกปฐมวย
1.1.3 ผวจยนาแนวคดของนกการศกษามาประกอบการอธบายรายละเอยด ในการสงเคราะหสรปเปนลกษณะทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ประกอบกบพฒนาการ
การอานของเดกวยเตาะแตะ ดงน 1) ดานความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ (Concepts of Books)
2) ดานคาศพท (Vocabulary) 3) ดานความเขาใจเกยวกบเรอง (Comprehension of Story)
4) ดานการรบรเสยง (Phonemes Awareness) 5) ดานความรเกยวกบตวอกษร (Alphabet
Knowledge)
131
1.1.4 ผวจ ยนาลกษณะทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมา
กาหนดนยามและพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ประกอบดวย ทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หมายถง พฤตกรรมเบองตนทเปนพนฐานของกระบวนการอาน
ไดแก 1) ดานการรจกหนงสอ(Know Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกมความคนเคย
กบหนงสอและรวาหนงสอมไวสาหรบอาน ไดแก รจกเรยกชอตวอกษร รวาคาสามารถอานได รจก
ถามวาตวหนงสอทเหนนนคอคาวาอะไร รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนาและดานหลงของหนงสอ รจกดานบนและดานลางของหนงสอ
2) ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดกแสดงออกวาเดกเหนความสาคญ
ของหนงสอและชอบหนงสอ ไดแก รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรอยขางใน มสมาธจดจอขณะ
เปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหนในหนงสอ แสดง
ความตองการอยากอานหนงสอเอง มหนงสอทชอบ มชวงเวลาการอานเปนสวนหนงของกจวตร
ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง 3) ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออก
วาเดกรวธการใชหนงสอ ไดแก ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ
รวาการอานตองอานจากซายไปขวา รวาการอานตองอานจากดานหนาไปดานหลง ทาเสยงคลาย
อานขณะเปดดหนงสอ ชทตวอกษรหรอภาพไปดวยในขณะอาน รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ
แลว 4) ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกเขาใจ
เรองราวในหนงสอ ไดแก เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบเรองหรอพดตามทจาได เตมคา
หรอวล ในตอนถดไป เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง บอกชอตวละครในเรอง บอกฉาก
ของเรอง บอกตอนจบของเรอง บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถามเกยวกบ
เรองทฟงได 5) ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความ
ตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม ไดแก อยากมหนงสอเปนของตนเอง กระตอรอรนเมอผใหญ
แนะนาหนงสอเลมใหมทไมเคยเหน สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมาเปดด สนใจการทากจกรรม
เกยวของกบหนงสอ สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการ
อานหนงสอ พดเชอมโยงประสบการณของตนเองเกยวกบหนงสอ สนใจการมประสบการณจรง
เหมอนในหนงสอ
1.2 การสรางเครองมอวดพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ผวจยสรางเครองมอวดพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยดาเนนการ
ดงตอไปน
1.2.1 การศกษาและกาหนดลกษณะของแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ซงเปนเครองมอทผวจยสรางขนจากการศกษาและสงเคราะหแนวคด
ของ สโคโลสเชอรและฟลลป (Scholosser; & Phillip. 1991) เบรเวอร (Brewer. 1995) โคเครน
(Cochrane.1984) กนนง (Gunning. 1990) มาชาโด (Machado. 1995) ทอมปน (Tomphin. 2003)
132
ไบรอน (Brain.1992) โซเวอรส (Sowers. 2000) ออนสไตน (Ornstein 1998) เคลย (Clay. 1972)
ไวทเฮรส (Whitehust. 2011) เทลและซสบ (Tale&Sulzby. 1986) ฉววรรณ คหาภนนทน (2545)
นตยา ประพฤตกจ (2538) อาร สณหฉว (2544) และพรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร
(2551) ประกอบกบพฒนาการของเดกปฐมวย แลวนามาเปนแนวทางในการกาหนดรปแบบการวด
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.2.2 ขนตอนการสรางเครองมอวดทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
มรายละเอยดในการดาเนนการแตละขนตอน ดงน
1.2.2.1 การกาหนดวตถประสงคในการสรางแบบประเมนพฤตกรรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะนเพอใชเปนเครองมอสาหรบการประเมนทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ ประกอบดวย 5 ดาน
1.2.2.2 เกณฑการใหคะแนนในแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ เปนแบบ Rubric Score มเงอนไขการใหคะแนน ดงน
เดกสามารถปฏบตไดดวยตนเอง ให 2 คะแนน
เดกสามารถปฏบตไดหลงจากครแนะนาชวยเหลอ ให 1 คะแนน
เดกไมปฏบต ให 0 คะแนน
1.3 การตรวจสอบเพอแสดงหลกฐานความเทยงตรงตามเนอหา
1.3.1 เมอไดแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมของเดกวยเตาะแตะแลว
นาไปใหผเชยวชาญ 5 ทาน (ภาคผนวก ก) ตรวจสอบเพอแสดงหลกฐานความเทยงตรงตามเนอหา
โดยประเมนความสอดคลองระหวางลกษณะพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
กบนยามทกาหนด (Item Objective Congruence) ซงตองมคา IOC มากกวาหรอเทากบ .50
(บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2526: 89) ผเชยวชาญจานวน 5 ทาน ตรวจสอบแบบประเมน
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผลปรากฏวา ไดขอทมคาระหวาง .50-1.00
จานวน 40 ขอ แบงออกเปน 5 ดาน ดานละ 8 ขอ ในบางขอผเชยวชาญขอใหผวจยปรบปรงแกไข
คาใหสอดคลองกบนยามและพฒนาการของเดกวยเตาะแตะ โดยตดขอทไมสอดคลองออกไป
1.3.2 นาแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะท ปรบแกตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ไปทดลองใชกบเดกปฐมวยทไมใชกลมตวอยางทม
คณลกษณะใกลเคยงกน จานวน 10 คน เพอดความเขาใจในการใช ความสอดคลองของการประเมน
ระดบพฤตกรรม และการบนทกพฤตกรรม
133
1.4 การเขยนคมอการใชแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ การเขยนคมอการใชแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1.4.1 ผวจยสรางคมอดาเนนการสงเกตพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ โดยมองคประกอบ ดงน คาชแจง ประกอบดวย ระดบอายของเดก เงอนไขการใหคะแนน
และแนวทางเบองตนในการใชแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกกบหนงสอสาหรบเดก
แตละเรอง
1.4.2 การเขยนคมอการใชแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ผวจยสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะออกเปน 5 ดาน ไดแก
ดานการรจกหนงสอ ดานการรกหนงสอ ดานการใชหนงสอ ดานความเขาใจ และดานการแสวงหา
จากขอมลขางตน สามารถอธบายลาดบการศกษาทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ดงปรากฏในภาพประกอบ 3
ภาพประกอบ 3 ลาดบขนตอนการสรางแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
ลาดบการสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1. การศกษาและกาหนดลกษณะพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. การสรางเครองมอวดพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. นาแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ใหผเชยวชาญตรวจสอบ
ความสอดคลองระหวางลกษณะพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะกบนยามท
กาหนด (Item Objective Congruence)
4. การเขยนคมอการใชแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
5. นาแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไปใชกบเดกวยเตาะแตะกอน
และหลงการทดลอง
134
2.การสรางโครงรางรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ ในขนตอนน ผวจยศกษาวเคราะหเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยนาขอมลทไดมาสงเคราะหเปนกรอบแนวคดพนฐาน
เกยวกบการกาหนดโครงรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ซงเปนเครองมอทผวจยสรางขนเพอนาไปใชสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะโดยดาเนนการ ดงน 2.1 การกาหนดโครงรางรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ
2.1.1 ศกษาวเคราะหทฤษฎตามแนวคดของนกการศกษา ไดแก แนวคดการสอน
ภาษาแบบองครวมของกดแมน (Goodman’s Whole Language Approach) (Grave and other.
2004: 70-72; Gunning. 1990: 5 อางองจาก Carroll.1977; Goodman.1974: 25 - 27) ทฤษฎ
พฒนาการการอานของโคเครน (Cochrane’s Reading Theory) (บงอร พานทอง. 2541: 24-25;
อางองจาก Cochrane and other. 1984) ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของเพยเจย
(Piaget’s Cognitive Development Theory) (อาร สณหฉว. 2550 : 29-30; Ruddell. 2002 : 46-
47 อางองจาก Piaget. 1967) ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner’s Theory of
Discovery Learning) (พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2550: 185) ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไว
กอตสก (Vygotsky’s Sociocultural Theory) (Wink & Putney. 2002:95; Zimmerman. 2012 :
online) ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner’s Operant Conditioning Theory)
(พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2550: 135-137; Machado. 1995 : 6)
2.1.2 ศกษาทฤษฎและแนวคดขางตนนามากาหนดเปนกรอบโครงรางรปแบบ ซง
ประกอบดวย ขนการอาน ขนการขยายความเขาใจ ขนกจกรรมตอเนอง และขนนาเสนอผลงาน
2.1.3 นาขอมลทไดจากการสงเคราะหองคประกอบการจดกจกรรม การสมภาษณ
ความคดเหนครผสอนเดกอาย 2 ปครง ถง 3 ปเกยวกบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ การสงเคราะหกรอบโครงรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ และการสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
มาสรางโครงรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดย
มวธการดาเนนการ ดงน
2.1.3.1 การกาหนดจดมงหมายและกรอบโครงรางรปแบบการจดกจกรรม
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดวยการศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ
และการวเคราะห สงเคราะหขอมลเบองตนจากทฤษฎ แนวคด หลกการทเกยวของกบการจด
กจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ และพฒนาการของเดกวยเตาะแตะ
135
2.1.3.2 การกาหนดแนวทางในการสรางโครงรางรปแบบการจดกจกรรม
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยตะแตะ โดยกาหนดขนตอนใหสอดคลองกบ
องคประกอบทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ 5 ดาน ไดแก การรจกหนงสอ การใช
หนงสอ การรกหนงสอ ความเขาใจ และการแสวงหา
2.1.3.3 การกาหนดลกษณะของโครงรางรปแบบการจดกจกรรมเพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจยไดศกษาขอมลจากทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ 5 ดาน ไดแก การรจกหนงสอ การใชหนงสอ การรกหนงสอ ความเขาใจ และ
การแสวงหา และหลกการจดประสบการณสาหรบเดกอายตากวา 3 ป ตามหลกสตรการศกษา
ปฐมวย พ.ศ. 2546 แลวแบงออกเปน 4 สาระ ประกอบดวย เรองราวเกยวกบตวเดก เรองราว
เกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆรอบตวเดก
2.1.3.4 การกาหนดหนงสอภาพสาหรบเดกทใชในการจดกจกรรมรปแบบ
จานวน 4 เลม ไดแก เมนหลบฝน คณฟองนกแปรงฟน หวผกกาดยกษ และอนบาลชางเบม โดย
พจารณาคดเลอกหนงสอทไดรบการคดสรรจากหนวยงานภาครฐและเอกชนจานวน 4 หนวยงานขน
ไปทระบไวในรายชอหนงสอเสรมประสบการณระดบปฐมวย ป พ.ศ. 2555 โดยสานกวชาการและ
มาตรฐานการศกษา จากทงหมด 739 เรอง ไดมาจานวน 19 เรอง แลวใหผเชยวชาญดาน
วรรณกรรมสาหรบเดกและการศกษาปฐมวย จานวน 3 ทาน (ภาคผนวก ก) พจารณาคดเลอกมา 4
เรอง ทสอดคลองกบสาระการเรยนรทง 4 สาระ ประกอบดวย เรองราวเกยวกบตวเดก เรองราว
เกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก ธรรมชาตรอบตว และสงตางๆรอบตวเดก ตามหลกสตร
การศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (สาหรบเดกอายตากวา 3 ป) ในแตละเรองนามาจดเปน
แผนการจดกจกรรมตามรปแบบ 2.2 การสรางโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
2.2.1 การสรางโครงรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ มจดมงหมาย ขนตอน วธการ และกจกรรม ดงน
2.2.1.1 กาหนดจดมงหมายของรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดงน
รปแบบ READ สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะม
วตถประสงคเพอใหเดกมทกษะการอานเรมแรกซงพนฐานของกระบวนการอานทเตรยมเดกใหม
ความพรอมตอการเรยนอานในระดบตอไป โดยสงเสรมใหเดกมความคนเคยกบหนงสอมทศนคตทด
ตอการอาน และมทกษะพนฐานของกระบวนการอานผานกจกรรมทสนกสนานเพลดเพลน
2.2.1.2 กาหนดขนตอนการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ไวตามลาดบขน ดงน
136
ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกม
ประสบการณการอาน ทงกจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง
เพอใหเดกเพอใหเดกมพนฐานกระบวนการอาน รจกหนงสอ เกดความรสกรกหนงสอ และรจก
วธการใชหนงสอ โดยใชวธการอาน 3 วธ ไดแก การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดย
ใชภาษาของตนเอง
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนท
เดกขยายความเขาใจดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก
เพอใหเดกมพนฐานกระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคา
ของเรองทอานวามความหมายตอตนเอง รจกวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอ ครสนทนาเกยวกบ
หนงสอและเชอมโยงกบประสบการณของเดก สนทนาเกยวกบตวละคร (characters) โครงเรอง
(plot) สถานทและเวลาของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme) สงเสรมใหเดกไดแสดงความ
คดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน โดยใชคาถามปลายเปดและ
คาถามปลายปด
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดก
ทากจกรรมอนๆทเกยวของกบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของ
คาศพทอยางเปนรปธรรม และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง คร
สงเสรมใหเดกทากจกรรมทเกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยม
อปกรณใหเดกปฏบตเองโดยอสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะ
จดวาง
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนา
ผลงานททาในขนกจกรรมมานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดก
นาผลงานมาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
2.2.1.3 กาหนดเนอหาสาระในการจดกจกรรมเพอประกอบการใชรปแบบ
การจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก ดงน
เนอหาทใชในรปแบบ READ แตละเรองทนามาจดทาเปนแผนการ
จดกจกรรมสอดคลองกบสาระเนอหาตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 สาหรบเดก
อายตากวา 3 ป ประกอบดวย เรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอม
เดกธรรมชาตรอบตว สงตางๆรอบตวเดก ในเนอหาแตละหนวยจะมหนงสอภาพสาหรบเดกทใช
ประจาหนวยหนวยละ 1 เรอง ซงผเชยวชาญพจารณาคดเลอกจากหนงสอทไดรบการคดสรรจาก
หนวยงานภาครฐและเอกชนจานวน 4 หนวยงานขนไป ทระบไวในรายชอหนงสอเสรมประสบการณ
ระดบปฐมวย ป 2555 โดยสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา ไดแก เรองเมนหลบฝน
เรองคณฟองนกแปรงฟน เรองหวผกกาดยกษ และเรองอนบาลชางเบม กจกรรมหนวยละ 10 วน
วนละ 20-30 นาท โดยเขยนแผนการจดกจกรรมตามลาดบขนตอน คอ
137
ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R)
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E)
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A)
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D)
2.3 การจดทาคมอการใชโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
การจดทาคมอการใชโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ ประกอบดวย หลกการและเหตผล แนวคดทฤษฎทเกยวของหลกการและแนวคด
ของรปแบบ วตถประสงค ความหมาย ลาดบขนตอน สอและแหลงเรยนร การจดสภาพแวดลอมท
เหมาะสมกบการจดกจกรรมตามรปแบบ READ การบนทกหลงการสอน และภาคผนวกทชวยใหคร
จดกจกรรมไดสะดวกขน
2.4 การจดทาแผนการจดกจกรรมตามโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
การจดทาแผนการจดกจกรรมตามขนตอน วธการ และกจกรรมของโครงรางรปแบบ
READ ประกอบดวย สาระสาคญ จดประสงคการเรยนร เนอหา กระบวนการเรยนร (จดมงหมาย
รปแบบการจดกจกรรม สอการเรยนร พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทปรากฏ และภาคผนวก
จากขอมลขางตน สามารถอธบายลาดบขนตอนการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรก ดงภาพประกอบ 4
138
ภาพประกอบ 4 ลาดบขนตอนการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
ตอนท 2 การประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
วตถประสงค
เพอประเมนประสทธภาพเครองมอทใชในการวจยและความเปนไปไดในการนารปแบบไป
ทดลองใช และศกษาปญหา อปสรรคระหวางการดาเนนการทดลองเพอปรบปรงแกไขกอนทดลองใช
จรง
วธศกษา
ในการประเมนประสทธภาพโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ผวจยดาเนนการ ดงน
ขนตอนการสรางรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1. การกาหนดแนวทางในการสรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะใหสอดคลองกบเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ
2. การศกษาและนาทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมากาหนดจดมงหมายและกรอบโครง
รางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. สรางรปแบบการจดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตรวจสอบ
คณภาพโดยผเชยวชาญ และนามาพจารณาแกไข ปรบปรง
4. การเขยนคมอและแผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
139
1. การประเมนประสทธภาพโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกโดยเสนอตอผเชยวชาญ
1.1 นาโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก เสนอ
ผเชยวชาญจานวน 7 ทาน (ภาคผนวก ก) โดยใชเกณฑการคดเลอกผเชยวชาญ ดงน
1.1.1 ผเชยวชาญดานการศกษาปฐมวย ประกอบดวย คณสมบต สาเรจ
การศกษาไมตากวาระดบมหาบณฑต สาขาการศกษาปฐมวยหรอมประสบการณดานการศกษา
ปฐมวยไมนอยกวา 10 ป หรอมคณสมบตทง 2 ประการขางตน
1.1.2 ผเชยวชาญดานวรรณกรรมสาหรบเดก หรอ การจดกจกรรมสงเสรม
การอานสาหรบเดกปฐมวย ประกอบดวย คณสมบต สาเรจการศกษาไมตากวาระดบมหาบณฑต ม
ประสบการณดานวรรณกรรมสาหรบเดก หรอ การจดกจกรรมสงเสรมการอานสาหรบเดกปฐมวย
ไมนอยกวา 10 ป หรอมคณสมบตทง 2 ประการขางตน
1.1.3 ผเชยวชาญดานการจดกจกรรมสาหรบเดกวยเตาะแตะ ประกอบดวย
คณสมบต สาเรจการศกษาไมตากวาระดบปรญญาตร และมประสบการณดานการจดกจกรรม
สาหรบเดกวยเตาะแตะ ไมนอยกวา 5 ป 1.2 สรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามความ
คดเหนของผเชยวชาญ เพอการตรวจสอบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ซงผวจยสรางขน โดยมขนตอนการดาเนนการ ดงน
1.2.1 ผวจยนาเนอหาของโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมาสรางแบบประเมนประสทธภาพโครงรางรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ จานวน 10 ขอ ซงเปนแบบสอบถามลกษณะ
มาตรสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating Scale) โดยมเกณฑใหนาหนกคะแนน ดงน
5 หมายถง เหมาะสมมากทสด
4 หมายถง เหมาะสมมาก
3 หมายถง เหมาะสมปานกลาง
2 หมายถง เหมาะสมนอย
1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด
หลงจากนนจงนาแบบประเมนแระสทธภาพโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะไปเสนอตอผเชยวชาญ
1.2.2 นาขอมลทไดจากขอเสนอแนะของผเชยวชาญมาประมวลสราง
โครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยกาหนดขนตอน
รปแบบ และคมอการใชรปแบบ
140
2. การประเมนประสทธภาพโดยการทดลองใชครง ท 1 การประเมน ประสทธภาพโดยการทดลองใชครงท 1 ผวจยใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะไปทดลองจดกจกรรมกบเดกวยเตาะแตะทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง
จานวน 10 คน ดงน
2.1 กลมตวอยางทใชในระยะน ไดแก เดกอาย 2ป ครง ถง 3 ป จานวน 10 คน ท
กาลงเรยนอยช นเตรยมอนบาล (หองดวงตะวน) ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 สถานพฒนาเดก
บานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคง
ของมนษย จงหวดชลบร ระยะเวลา 5 วน วนละ 20 - 30 นาท
2.2 เครองมอทใชในการวจยคอ แผนการจดกจกรรม “หนวยฝนเอยฝนตก”
2.3 เขยนแผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หนวยฝนเอยฝนตก เตรยมสถานทจดกจกรรม เตรยมสอการเรยนร
เชน หนงสอเรองเมนหลบฝน พรอมสรางความคนเคยกบเดก เตรยมการบนทกขอมลและจดเกบ
เปนภาพนง
2.4 ดาเนนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ หนวยฝนเอยฝนตก ผวจ ยดาเนนการจดกจกรรมดวยตนเองเพอหา
ขอบกพรองของการเรยงลาดบขนตอน เนอหา คาถาม และสอทใช
2.5 หลงจากนน ปรบปรงแกไขรปแบบ รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หนวยฝนเอยฝนตก กอนนาไปทดลองใช ครงท 2 3. การประเมนประสทธภาพโดยการทดลองใชครงท 2 การประเมนประสทธภาพ
โดยการทดลองใชครงท 2 ผวจยใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะไปทดลองจดกจกรรมกบเดกวยเตาะแตะทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง จานวน
10 คน ดงน
3.1 กลมตวอยางทใชในระยะน ไดแก เดกอาย 2 ป ครง ถง 3 ป จานวน 10 คน
ทกาลงเรยนอยชนเตรยมอนบาล (หองสายนา) ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 สถานพฒนาเดก
บานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคง
ของมนษย จงหวดชลบร ระยะเวลา 5 วน วนละ 20 - 30 นาท
3.2 เครองมอทใชในการวจยคอ แผนการจดกจกรรม “หนวยหนนอยฟนสะอาด”
3.3 เขยนแผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หนวยหนนอยฟนสะอาด เตรยมสถานทจดกจกรรม เตรยมสอการ
เรยนร เชน หนงสอเรองเมนหลบฝน พรอมสรางความคนเคยกบเดก เตรยมการบนทกขอมลและ
จดเกบเปนภาพนง
141
3.4 ดาเนนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ หนวยหนนอยฟนสะอาด ผวจยดาเนนการจดกจกรรมดวยตนเองเพอหา
ขอบกพรองของการเรยงลาดบขนตอน เนอหา คาถาม และสอทใช
3.5 หลงจากนน ปรบปรงแกไขรปแบบ รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หนวยหนนอยฟนสะอาด กอนนาไปทดลองใชจรง 4. การทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ การทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ผวจยจดกจกรรมตามรปแบบ READ ใหกบเดกวยเตาะแตะทเปนกลมตวอยาง จานวน 15 คน โดย
ดาเนนการวจยแบบ Time-Series Design (Kerlinger. 2000: 541) ซงมแบบแผนการทดลอง ดงน
𝑦𝑦1 𝑥𝑥1 𝑦𝑦2 𝑥𝑥2 𝑦𝑦3 𝑥𝑥3 𝑦𝑦4 𝑥𝑥4 𝑦𝑦5
𝑦𝑦 หมายถง การวดทกษะการอานเรมแรกแตละครง
𝑥𝑥 หมายถง กจกรรมตามรปแบบ READ ในแตละเรอง
ผวจยดาเนนการวจยตามแบบแผนการทดลอง ซงอธบายรายละเอยดไดดงน
4.1 กลมตวอยางทใชระยะน ไดแก เดกวยเตาะแตะ อาย 2 ปครง ถง 3 ป จานวน
15 คน ทกาลงเรยนอยช นเตรยมอนบาล (หองทอรง) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 สถานพฒนา
เดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความ
มนคงของมนษย จงหวดชลบร ระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 5 วน วนละ 20 - 30 นาท
4.2 เครองมอทใชการวจย คอ แผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ จานวน 8 สปดาห
4.3 ผวจยดาเนนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยมผชวยวจยอก 2 คนชวยเหลอและชวยสงเกตการจดกจกรรม
4.4 หลงจากนนจงปรบปรงรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะกอนนาไปขยายผล 5. การปรบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ ผวจยนาผลการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะมาปรบปรงกระบวนการจดกจกรรม ดงน
142
ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R) เปนขนตอนทเดกมประสบการณการอาน ทง
กจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน รจกหนงสอ รกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ ครอานหนงสอใหฟงดวยวธการ
อาน 3 วธ ไดแก การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดยใชภาษาของตนเอง
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) เปนขนตอนทเดกขยายความเขาใจ
ดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดกเพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเองรจ กวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอและมความผกพนกบหนงสอ
ครสนทนาเกยวกบหนงสอและเชอมโยงกบประสบการณของเดกสนทนาเกยวกบตวละคร
(characters) โครงเรอง (plot) สถานทและเวลาของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme)
สงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน
โดยใชคาถามปลายเปดและคาถามปลายปด
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) เปนขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆท
เกยวของกบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพทอยางเปน
รปธรรม และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง ครสงเสรมใหเดกทา
กจกรรมทเกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยมอปกรณใหเดก
ปฏบตเองโดยอสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) เปนขนตอนทเดกนาผลงานททาในขน
กจกรรมมานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดกนาผลงานมาเสนอ
หนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
ตอนท 3 การขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
การขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะโดย
การจดอบรมเชงปฏบตการใหกบครผสอนเดกวยเตาะแตะ (ระดบชนเตรยมอนบาล)
วตถประสงค
เพออธบายขนตอน และผลทเกดจากการใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
วธการศกษา ผวจยทาการปรบปรงรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ โดยมวธการ ดงน
1. กลมตวอยาง คอ ครปฐมวยทสอนอยระดบชนเตรยมอนบาล (วยเตาะแตะ 2 ป
ครง ถง 3 ป) จานวน 20 คน ทปฏบตการสอนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ของสถานพฒนา
เดกเอกชน สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จงหวดชลบร และ โรงเรยน
143
เอกชน สงกดสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการศกษาเอกชน เขตพนทการศกษาประถมศกษา
ชลบร เขต 3 จานวน 10 แหง ซงเปนสถานพฒนาเดกและโรงเรยนทผบรหารสนบสนนใหครนา
รปแบบ READ ไปทดลองใชในหองเรยน
2. เครองมอทใชในการเกบขอมล ไดแก
2.1 เอกสารประกอบการอบรมเชงปฏบตการ เรอง “การสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ”
2.2 แบบสอบถามความคดเหนในการทดลองใช “รปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ”
3. การดาเนนการ
3.1 ผวจยประชาสมพนธไปยงโรงเรยนเอกชนและสถานพฒนาเดกเอกชนใน
จงหวดชลบร เพอใหสถานพฒนาเดกและโรงเรยนสงครเขารวมอบรมเชงปฏบตการเรอง
“การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ” โดยใหสงหนงสอตอบรบการเขารวมอบรม
3.2 จดอบรมเชงปฏบตการ ครงท 1 เพอนาเสนอผลการทดลอง ประสทธภาพของ
รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยดาเนนการ ดงน
3.2.1 บรรยายพรอมนาเสนอดวยโปรแกรม PowerPoint ประกอบเอกสารการ
อบรมเชงปฏบตการเรอง “การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ”
3.2.2 ครเลอกเรองทสนใจนาไปทดลองจดกจกรรมในหองเรยนของตน
อยางนอย 2 สปดาห พรอมลงนามทาบนทกความเขาใจ (MOU-Memorandum Of Understanding)
3.2.4 ครนารปแบบ READ ไปทดลองใชในหองเรยนของตน เปนเวลาอยาง
นอย 2 สปดาห พรอมจดทารายงานผลการทดลองใช ผวจยกาหนดเวลาใหครการดาเนนการระยะน
เปนเวลา 1 เดอน
3.2.3 จดอบรมเชงปฏบตการ ครงท 2 เพอใหครนาเสนอความคดเหนใน
การทดลองใชรปแบบ READ และผลการทดลองใชรปแบบ READ ผวจยและครแลกเปลยน
ขอคดเหน ขอเสนอแนะ
3.3 ผวจยใหครทเขารบการอบรมตอบแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบการจด
กจกรรมรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ เพอรวบรวมขอมลท
ไดมาวเคราะหและปรบปรงแกไขตามความเหมาะสม
4. ผวจยไดรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ฉบบสมบรณ
จากขอมลขางตน สามารถอธบายลาดบขนตอนการขยายผลรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก ดงภาพประกอบ 5
144
ประชาสมพนธการอบรม
”การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ”
ไปยงโรงเรยนเอกชนและ
สถานพฒนาเดกเอกชนในจงหวดชลบร
การอบรมเชงปฏบตการ ครงท 1
- รวบรวมจานวนผเขาอบรม
- จดเตรยมสถานทการอบรม
- จดเตรยมเอกสารและอปกรณประกอบการ
อบรม
- ผวจยนาเสนอรปแบบ READ
- ผวจยชแจงขอตกลงและขนตอนการอบรม
- ครเลอกเรองทสนใจทาไปทดลองใช
- ครลงนาม MOU
- ครนารปแบบไปทดลองใชกบเดกอาย 2 ป
ครง ถง 3 ปในหองเรยนของตน อยางนอย
2สปดาห (ใหเวลาครในการดาเนนการเปน
เวลา 1 เดอน)
- ครบนทกผลการจดกจกรรมบนทกภาพ
การจดกจกรรมและบนทกการสงเกต
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
- ครจดทารายงานผลการจดกจกรรม
- ครทาแบบสอบถามความคดเหนเกยวกบ
การใชรปแบบ READ
การอบรมเชงปฏบตการ ครงท 2
ครปฐมวยทดลองใชรปแบบ READ
- ครทเขาอบรมรายงานผลการจดกจกรรม
แลกเปลยนความคดเหน และขอเสนอแนะ
ในการใชรปแบบ READ (ครนาเสนอ
ดวยรปแบบโปรแกรมPowerPoint
ภาพเคลอนไหว และเอกสารรายงาน)
- มอบวฒบตรแกครทเขารวมอบรม
รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ฉบบสมบรณ
นาความคดเหนและขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไขตามความเหมาะสม
ภาพประกอบ 5 ความสมพนธระหวางทฤษฎกบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรก
145
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล
สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลและการแปลความหมายผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดกาหนด
สญลกษณเพอใชแทนความหมาย ดงน
��𝑥 หมายถง คะแนนคาเฉลย
S.D. หมายถง คาความเบยงเบนมาตรฐาน
df หมายถง ขนความเปนอสระ (Degrees of freedom)
F หมายถง คาสถตทใชในการพจารณาการแจกแจงแบบเอฟ
Sig. หมายถง ระดบความมนยสาคญทางสถต
ผลการวเคราะหขอมล
ผลการวเคราะหขอมลจากการพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ จาแนกออกเปน 3 ตอน ดงน
ตอนท 1 ผลของการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
ตอนท 2 ผลของการประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ตอนท 3 ผลของการขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
ผลการวเคราะหขอมลมรายละเอยดดงตอไปน
ตอนท 1 ผลของการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
ในขนตอนนผวจยศกษาเอกสารทเกยวของกบทกษะการอานเรมแรกและการจดกจกรรม
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยดาเนนการตามลาดบ ดงน
1. ผลของการสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจยศกษา
แนวคดของนกการศกษาดานทกษะการอานเรมแรก ไดแก สโคโลสเชอรและฟลลป (Scholosser; &
Phillip. 1991) เบรเวอร (Brewer. 1995) โคเครน (Cochrane.1984) กนนง (Gunning. 1990)
มาชาโด (Machado. 1995) ทอมปน (Tomphin. 2003) ไบรอน (Brain.1992) โซเวอรส (Sowers.
146
2000) ออนสไตน (Ornstein. 1998) เคลย (Clay. 1972) ไวทเฮรส (Whitehust. 2011)
เทลและซสบ (Tale&Sulzby. 1986) ฉววรรณ คหาภนนทน (2545) นตยา ประพฤตกจ (2538)
อาร สณหฉว (2544) และพรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร (2551) แลวจงนาแนวคดของนก
การศกษามาประกอบการอธบายรายละเอยดในการสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ซงประกอบไปดวย 1) 9 ดานการรกหนงสอ( Love Books) 2) ดานการใชหนงสอ (Use Books) 3) ดานการฟงเสยง (Hear Sounds) 4) ดานการเรยนรศพท (Learn Words)
5) ดานการรจกอกษร (Know Letters) 6) ดานการเลาเรอง (Tell Stories) จากนนผวจยคดเลอก
ลกษณะทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมากาหนดนยามและพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยองหลกพฒนาการของเดกวยเตาะแตะไดดงน
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ หมายถง พฤตกรรมเบองตนทเปนพนฐาน
ของกระบวนการอาน ไดแก 1) ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกมความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไวสาหรบอาน ไดแก รจกเรยกชอ
ตวอกษร รวาคาสามารถอานได รจกถามวาตวหนงสอทเหนนนคอคาวาอะไร รจกอานคาทปรากฏ
คกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนาและดานหลงของหนงสอ
รจกดานบนและดานลางของหนงสอ 2) ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมท
เดกแสดงออกวาเดกเหนความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ ไดแก รจกหยบหนงสอมาเปดด
วามอะไรอยขางใน มสมาธจดจอขณะเปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง รจกอาน
ตามรปภาพทเหนในหนงสอ แสดงความตองการอยากอานหนงสอเอง มหนงสอทชอบ มชวงเวลา
การอานเปนสวนหนงของกจวตร ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง 3) ดานการใชหนงสอ (Use Books)
หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกรวธการใชหนงสอ ไดแก ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบ
ทาทางการถอหนงสอของผใหญ รวาการอานตองอานจากซายไปขวา รวาการอานตองอานจาก
ดานหนาไปดานหลง ทาเสยงคลายอานขณะเปดดหนงสอ ชทตวอกษรหรอภาพไปดวยในขณะอาน
รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว 4) ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง
พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกเขาใจเรองราวในหนงสอ ไดแก เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยง
กบเรองหรอพดตามทจาได เตมคา หรอวล ในตอนถดไป เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง
บอกชอตวละครในเรอง บอกฉากของเรอง บอกตอนจบของเรอง บอกความรสกหรอความคดเหน
เกยวกบเรอง ตอบคาถามเกยวกบเรองทฟงได 5) ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง
พฤตกรรมทแสดงออกถงความตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม ไดแก อยากมหนงสอเปนของ
ตนเอง กระตอรอรนเมอผใหญแนะนาหนงสอเลมใหมทไมเคยเหน สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมา
เปดด สนใจการทากจกรรมเกยวของกบหนงสอ สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว ใชคาศพทใหม
เพมขนหลงจากการฟงการอานหนงสอ พดเชอมโยงประสบการณของตนเองเกยวกบหนงสอ สนใจ
การมประสบการณจรงเหมอนในหนงสอ สามารถสรปเปนตาราง ไดดงน
147
ตาราง 2 การสงเคราะหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะของนกการศกษา
ขอ
ดานการรจกหนงสอ (Know Books)
หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกม
ความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไว
สาหรบอาน
Cla
y (1
972)
Coc
hran
e (1
984)
Tale
&Sul
zby
(198
6)
Gun
ning
(19
90)
Scho
loss
er&
Philli
p(19
91)
Bria
n (1
992)
Mac
hado
(199
5)
Brew
er (
1995
)
Orn
stei
n (1
998)
Sow
ers
(200
0)
Thom
phin
(200
3)
Shed
d (2
008)
Fam
ilyle
arni
ng (2
011)
W
hite
hust
(201
1)
St.P
aul P
ublic
Lib
rary
(20
12)
ฉววร
รณ ค
หาภ
นนทน
(254
5)
อาร
สณ
หฉว
(255
0)
พรพ
ไล เล
ศวชา
(255
1)
1 ชหรอบอกภาพทเหนในหนงสอได
2 เรยกชอตวอกษร แมจะเรยกไมถก
3 แยกแยะภาพกบตวหนงสอได บอกไดวา
เวลาอานตองอานทตวอกษร
4 รจกถามวาตวหนงสอทเหนนนคอคาวาอะไร
หรออานวาอยางไร
5 จาคา หรอ ภาพ หรอ สญลกษณทคนเคยได
6 รจกตาแหนงของชอหนงสอ
7 รจกหนาปกหนงสอ
8 รจกดานหนาและดานหลงของหนงสอ
9 รจกดานบนและดานลางของหนงสอ
148
ตาราง 2 (ตอ)
ขอ
ดานการรกหนงสอ (Love Books)
หมายถง พฤตกรรมทเดกแสดงออกวาเดก
เหนความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ
Cla
y (1
972)
Coc
hran
e (1
984)
Tale
&Sul
zby
(198
6)
Gun
ning
(19
90)
Scho
loss
er&
Philli
p(19
91)
Bria
n (1
992)
Mac
hado
(199
5)
Brew
er (
1995
)
Orn
stei
n (1
998)
Sow
ers
(200
0)
Thom
phin
(200
3)
Shed
d (2
008)
Fam
ilyle
arni
ng (2
011)
W
hite
hust
(201
1)
St.P
aul P
ublic
Lib
rary
(20
12)
ฉววร
รณ ค
หาภ
นนทน
(254
5)
อาร
สณ
หฉว
(255
0)
พรพ
ไล เล
ศวชา
(255
1)
1 รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรอยขางใน
2 มสมาธจดจอขณะเปดหนงสอดเอง
3 ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง
4 รจกอานตามรปภาพทเหนในหนงสอ
5 แสดงความตองการอยากอานหนงสอดวย
ตนเอง
6 มหนงสอทชอบ
7 มชวงเวลาการอานเปนสวนหนงของกจวตร
8 แสดงทาทางรกตอการอานหนงสอ
9 แสดงความเปนเจาของหนงสอ
10 ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง
149
ตาราง 2 (ตอ)
ขอ
ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง
พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกรวธการใช
หนงสอ
Cla
y (1
972)
Coc
hran
e (1
984)
Tale
&Sul
zby
(198
6)
Gun
ning
(19
90)
Scho
loss
er&
Philli
p(19
91)
Bria
n (1
992)
Mac
hado
(199
5)
Brew
er (
1995
)
Orn
stei
n (1
998)
Sow
ers
(200
0)
Thom
phin
(200
3)
Shed
d (2
008)
Fam
ilyle
arni
ng (2
011)
W
hite
hust
(201
1)
St.P
aul P
ublic
Lib
rary
(20
12)
ฉววร
รณ ค
หาภ
นนทน
(254
5)
อาร
สณ
หฉว
(255
0)
พรพ
ไล เล
ศวชา
(255
1)
1 ถอหนงสอถกทศทาง
2 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ
3 รวาการอานตองอานจากซายไปขวา
4 รว าการ อานตอง อานจากดานหนาไป
ดานหลง
5 ทาเสยงคลายอานขณะเปดดหนงสอ
6 ชอกษรและภาพไปดวยขณะอาน
7 รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว
8 รจกเปดหนงสออยางระมดระวง
9 ถอหนงสอถกทศทาง
10 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ
150
ตาราง 2 (ตอ)
ขอ
ดานความเขาใจ (Understand in Books)
หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกเขาใจ
เรองราวในหนงสอ
Cla
y (1
972)
Coc
hran
e (1
984)
Tale
&Sul
zby
(198
6)
Gun
ning
(19
90)
Scho
loss
er&
Philli
p(19
91)
Bria
n (1
992)
Mac
hado
(199
5)
Brew
er (
1995
)
Orn
stei
n (1
998)
Sow
ers
(200
0)
Thom
phin
(200
3)
Shed
d (2
008)
Fam
ilyle
arni
ng (2
011)
W
hite
hust
(201
1)
St.P
aul P
ublic
Lib
rary
(20
12)
ฉววร
รณ ค
หาภ
นนทน
(254
5)
อาร
สณ
หฉว
(255
0)
พรพ
ไล เล
ศวชา
(255
1)
1 ชหรอบอกวาภาพทเหนคอภาพอะไรโดย
สามารถใชคาศพททตรงกบภาพ
2 เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบ
เรองหรอพดตามทจาได
3 รวาภาพมความหมายแทนสงทมอยจรง
4 เดาคา หรอวล ตอนถดไป
5 เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง
6 บอกชอตวละครในเรอง
7 บอกฉากของเรอง
8 บอกตอนจบของเรอง
9 บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบ
เรอง
10 แสดงอารมณโตตอบกบเรองทฟง
151
ตาราง 2 (ตอ)
ผวจยนาทกษะการอานเรมแรกทสงเคราะหไดมาสรางแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ นาเสนอตอผเชยวชาญดานการศกษาปฐมวย จานวน 5 ทาน เพอ
ประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาโดยใชคาดชนความสอดคลอง (IOC) ผลการประเมนแบบประเมน
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ไดคาดชนความสอดคลอง ระหวาง 0.2 - 1.0
ผวจยเลอกใชเฉพาะขอทมคาดชนความสอดคลองมากกวา 0.5 และตดขอทไดคาดชนความ
สอดคลองตากวา 0.5 ออก พรอมทงปรบปรงแกไขขอความบางขอตามคาแนะนาของผเชยวชาญ
ทงนผเชยวชาญมขอเสนอแนะวา พฤตกรรมบงชบางขออาจไมใชพฤตกรรมตามวย แตรปแบบการ
จดกจกรรมทสงเสรมอาจจะชวยใหเกดพฤตกรรมทกาวหนาได และพฤตกรรมบงชบางขอ ควรปรบ
คาใหเขาใจงาย
ขอ
ดานการแสวงหา (Searching for Books)
หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความ
ตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม
Cla
y (1
972)
Coc
hran
e (1
984)
Tale
&Sul
zby
(198
6)
Gun
ning
(19
90)
Scho
loss
er&
Philli
p(19
91)
Bria
n (1
992)
Mac
hado
(199
5)
Brew
er (
1995
)
Orn
stei
n (1
998)
Sow
ers
(200
0)
Thom
phin
(200
3)
Shed
d (2
008)
Fam
ilyle
arni
ng (2
011)
W
hite
hust
(201
1)
St.P
aul P
ublic
Lib
rary
(20
12)
ฉววร
รณ ค
หาภ
นนทน
(254
5)
อาร
สณ
หฉว
(255
0)
พรพ
ไล เล
ศวชา
(255
1)
1 อยากมหนงสอเปนของตนเอง
2 อยากนาหนงสอของตนเองมาใหเพอนดหรอ
ใหผใหญอานให
3 กระตอรอรนเมอผใหญแนะนาหนงสอเลม
ใหมทไมเคยเหน
4 สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมาเปดด
5 สนใจการทากจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
6 สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว
7 ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการ
อานหนงสอ
8 พดเช อมโยงประสบการณของตนเอง
เกยวกบหนงสอ
9 สนใจการมประสบการณจรงเหมอนใน
หนงสอ
10 อยากมหนงสอเปนของตนเอง
152
2. ผลของการสรางรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ในการสรางรปแบบเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก ผวจยศกษาทฤษฎและแนวคด
ทเกยวของ ไดแก
แนวคดการสอนภาษาแบบองครวมของกดแมน การสงเสรมทกษะการอานตองทาให
เดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบประสบการณจรงทมความหมายตอเดก
ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
ทฤษฎพฒนาการการอานของโคเครน เดกตองมความสมพนธกบหนงสอโดยมตว
แบบหรอมคนชวยอาน ตองเรมจากการทเดกรวตถประสงคของการอานหนงสอ สนใจหยบด ทาทา
เสมอนอาน ใหความหมายของภาพได มการพดเชอมโยงกบประสบการณเดม
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกเกด
จากการปรบโครงสรางทางสตปญญาเชอมโยงประสบการณเกาเขากบประสบการณใหม
(Accommodation) ผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม การใชประสาทสมผสและการเลน
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร เกดจากการคนพบดวยตนเอง เดก
สามารถใชคาแทนสญลกษณทเกดจากประสบการณจรง สรางภาพในสมอง เขาใจภาพแทนของจรง
นาสการเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงนน
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของไวกอตสก การสงเสรมพฒนาการการอานตอง
จดสถานการณการเรยนรทเกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรง (Actual Development Level)
แลวชวยเหลอสนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร (scaffolding) ผานการแกปญหาภายใต
คาแนะนาของผใหญ หรอการรวมมอชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดก
พฒนาสระดบพฒนาการทสามารถเปนไปได (Potential Development Level)
ทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของสกนเนอร เมอเดกไดรบการเสรมแรง เดกจะ
แสดงพฤตกรรมนนซาอก
ผวจยศกษาสงเคราะหแนวคดทฤษฎมาเปนฐานในการสรางโครงรางรปแบบเพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ประกอบไปดวยขนตอน 4 ขนตอน ไดแก
ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกมประสบการณการอาน ทง
กจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง เพอใหเดกเพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน รจกหนงสอ รกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ ดวยวธการอาน 3 วธ ไดแก
การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดยใชภาษาของตนเอง
ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนทเดกขยายความเขาใจ
ดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเองรจ กวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอและมความผกพนกบหนงสอ
ครสนทนาเกยวกบหนงสอและเชอมโยงกบประสบการณของเดกสนทนาเกยวกบตวละคร
153
(characters) โครงเรอง (plot) สถานทและเวลาของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme)
สงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน
โดยใชคาถามปลายเปดและคาถามปลายปด
ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆท
เกยวของกบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพทอยางเปน
รปธรรม และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง ครสงเสรมใหเดกทา
กจกรรมทเกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยมอปกรณใหเดก
ปฏบตเองโดยอสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขนกจกรรม
ตอเนอง มานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดกนาผลงานมาเสนอ
หนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
ผวจยสามารถอธบายความสมพนธของการนาทฤษฎมาใชในการสรางโครงราง
รปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ดงปรากฏใน
ภาพประกอบ 5
154
ภาพประกอบ 6 ความสมพนธระหวางทฤษฎกบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ขนการอาน (Reading=R) ขนตอนทเดกม
ประสบการณการอาน ทงกจกรรมทครอานใหฟง
(การอานใหฟงจนจบเรอง) การอานรวมกบคร(อานให
ฟงแลวหยดเพอใหเดกคาดเดาคา การอานใหฟงแลว
หยดสนทนา) และการอานดวยตนเอง
ทกษะการอานเรมแรก
1. ดานการรจกหนงสอ
( Know Books)
2. ดานการรกหนงสอ
(Love Books)
3. ดานการใชหนงสอ
(Use Books)
4.ดานความเขาใจเรอง
(Understand in Books)
5.ดานการแสวงหาหนงสอ
(Look for Books)
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของไวกอตสก การสงเสรมพฒนาการการอาน
ตองจดสถานการณการเรยนรท เกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรง (Actual
Development Level) แลวชวยเหลอสนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร
(scaffolding) ผานการแกปญหาภายใตคาแนะนาของผใหญ หรอการรวมมอ
ชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดกพฒนาสระดบพฒนาการท
สามารถเปนไปได (Potential Development Level)
ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E)
ขนตอนทเดกขยายความเขาใจดวยการสนทนาและ
เชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก
สนทนาเกยวกบตวละคร โครงเรอง สถานทและเวลา
ของเรอง แกนสาระของเรอง สงเสรมใหเดกไดแสดง
ความคดเหนความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดม
ของเดก
ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) ขนตอนทเดกทา
กจกรรมอนๆทเกยวของกบเรองทอานไดแก การวาด
การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
ทฤษฎพฒนาการการอานของโคเครน เดกตองมความสมพนธกบหนงสอโดยม
ตวแบบหรอมคนชวยอาน ตองเรมจากการทเดกรวตถประสงคของการอานหนงสอ
สนใจหยบด ทาทาเสมอนอาน ใหความหมายของภาพได มการพดเชอมโยงกบ
ประสบการณเดม
ทฤษฎการวางเงอนไขการกระทาของสกนเนอร เมอเดกไดรบการเสรมแรง เดก
จะแสดงพฤตกรรมนนซาอก
ขนแสดงผลงาน (Display=D) ขนตอนทเดก
ถายทอดประสบการณจากหนงสอทใช และแสดงผล
งานในรปแบบตางๆ เชน เลา แสดง ครเสรมแรง
ทางบวก
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต การสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
เกดจากการปรบโครงสรางทางสตปญญาเชอมโยงประสบการณเกาเขากบ
ประสบการณใหม(Accommodation) ผานการมปฏสมพนธกบสงแวดลอม การใช
ประสาทสมผสและการเลน
ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร เกดจากการคนพบดวยตนเอง
เดกสามารถใชคาแทนสญลกษณทเกดจากประสบการณจรง สรางภาพในสมอง
เขาใจภาพแทนของจรง นาสการเกดความคดรวบยอดเกยวกบสงนน
แนวคดการสอนภาษาแบบองครวมของกดแมน การสงเสรมทกษะการอาน
ตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบประสบการณจรงทม
ความหมายตอเดก ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
154
155
เมอไดโครงรางรปแบบ READ แลว ผวจยนาโครงรางมาสราง คมอและแผนการจด
กจกรรมตามรปแบบ READ โดยใหผเชยวชาญดานการศกษาปฐมวยและดานวรรณกรรมสาหรบ
เดกคดเลอกหนงสอภาพสาหรบเดกทเหมาะสมใชกบรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ มขนตอนคอ พจารณาคดเลอกหนงสอทไดรบการคดสรรจากหนวยงาน
ภาครฐและเอกชนจานวน 4 หนวยงานขนไปทระบไวในรายชอหนงสอเสรมประสบการณระดบ
ปฐมวย ป พ.ศ. 2555 โดยสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา จากทงหมด 739 เรอง ไดมา
จานวน 19 เรอง แลวใหผเชยวชาญดานวรรณกรรมสาหรบเดกและการศกษาปฐมวย จานวน 3ทาน
(ภาคผนวก ก) พจารณาคดเลอกมา 4 เรอง ทสอดคลองกบสาระการเรยนรท ง 4 สาระตามหลกสตร
การศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (สาหรบเดกอายตากวา 3 ป) โดยมเกณฑในการเลอกตาม
หลกการทางทางวรรณกรรมสาหรบเดกและหลกการทางการศกษาปฐมวย คอ มความเหมาะสมกบ
วยและความสนใจของเดกวยเตาะแตะทงเนอหาและภาพประกอบ และมความเหมาะสมกบการ
นาไปจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ผวจย
เลอกใชหนงสอสาหรบเดกทผเชยวชาญมความคดเหนตรงกน 2 ใน 3 วามความเหมาะสม
ไดหนงสอภาพสาหรบเดกทใชในการจดกจกรรมรปแบบ READ มจานวน 4 เลม ไดแก เมนหลบฝน
คณฟองนกแปรงฟน หวผกกาดยกษ และอนบาลชางเบม ซงหลงจากสรางคมอและแผนการจด
กจกรรมตามรปแบบ READ แลว ผวจยสรางคมอการใชแบบประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะทมรายละเอยดตวบงชสอดคลองกบหนงสอภาพสาหรบเดก เพอใหสามารถสงเกต
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไดอยางชดเจน
ตอนท 2 ผลของการประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
1. ผลของการตรวจสอบคณภาพของรปแบบ READ โดยผเชยวชาญ ในขนตอนน ผวจยนารปแบบและเอกสารคมอการใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ ประเมนความเหมาะสมและความสอดคลองโดยผเชยวชาญ จานวน 7 ทาน ไดผลการ
ตรวจสอบคณภาพการประเมนความเหมาะสมของรปแบบ READ วามความเหมาะสมมากทสดทก
ดาน โดยมคาเฉลยระหวาง 4.00 – 4.86 ทงน ผเชยวชาญมขอเสนอแนะเพมเตมคอ ควรเนนการ
สรางใหเดกเกดเจตคตทตอการอาน ระยะเวลาทควรใชคอ 10-12 นาท ตามทฤษฎ แตรปแบบ
กจกรรมมการเปลยนแปลง เคลอนไหว แตละชวงไมนานนก รวมทงผเชยวชาญยงตงขอสงเกตวา
เดกทมประสบการณในศนยเดกยาวนานกวาอาจมผลตอความสนใจ สมาธ และการทากจกรรมของ
เดก ครทเปนผนาทมความเชยวชาญนาจะมผลตอการดาเนนกจกรรม สดสวนครกบเดกมผลตอ
การดาเนนกจกรรม หากมการปรบแกไขแลว ผลของการวจยจะเปนประโยชนตอเดกวยเตาะแตะ
อยางมากเพราะปจจบนไมมรปแบบการจดกจกรรมสงเสรมการอานทเปนขนตอนชดเจน ซงการ
ปลกฝงทกษะการอานจะตองทาในวยกอน 3 ปเพราะจะเปนทกษะทคงอยคอนขางถาวร และปจจบน
156
ไมมแผนการจดกจกรรมของสถานพฒนาเดกเอกชน สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคง
ของมนษย ซงรปแบบ READ นาจะเปนแนวทางในการจดกจกรรมทสงเสรมพฒนาการเดกได
2. ผลของการตรวจสอบคณภาพของรปแบบ READ โดยการทดลองใช ในขนน
ผวจยมวตถประสงค เพอตรวจสอบความเปนไปไดของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะทพฒนาขน และเพอตรวจสอบเครองมอประกอบการใชรปแบบ READ
กอนนาไปทดลองใชจรง ประกอบดวยแผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ แบบประเมน
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2.1 ผลการศกษานารอง ครงท 1 จากการศกษานารองครงท 1 กบ เดกวยเตาะแตะ
ชนเตรยมอนบาล (หองดวงตะวน) อาย 2 ปครงถง 3 ปของสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล
อาเภอศรราชา จงหวดชลบร ผลการศกษานารองครงท 1 พบวา
1. รปแบบกจกรรมมความเหมาะสมกบเดก เพราะเดกไดทากจกรรมท
หลากหลาย แมบางกจกรรมอาจยากไปบาง แตเมอครสนบสนนชวยเหลอทาใหเดกเกดการเรยนร
เพมขนได เชน กอนการทดลอง เดกไมรจกดานหนา ดานหลง ดานบน ดานลาง ถอหนงสอไม
ถกทศทาง ไมสามารถพดนาเสนอไดดทกคน ไมสามารถเรยงลาดบโครงเรองได แตเมอจดกจกรรม
ซาในวนท 3-5 เดกสามารถปฏบตไดดข น คนเคยและสนกสนานกบกจกรรมมากขน
2. พฤตกรรมเดกขณะทากจกรรม เดกมความสนกสนาน กระตอรอรน อยากพด
อยากทา อยากนาเสนอผลงานของตนเอง ในบางวนเดกไดทากจกรรมเหมอนในหนงสอ เดกจะพด
ขณะทากจกรรมวา “เหมอนในหนงสอเลย” “เปนเมนเหมอนเมนหลบฝนเลย”
3. รปแบบ READ สามารถทาใหเกดทกษะการอานเรมแรก แผนการจด
กจกรรมแตละวนระบพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทสงเสรมในแผนนนๆเอาไวแลว สามารถ
สงเกตพฤตกรรมรายขอไดในแตละวน
ปญหาทพบและแนวทางแกไขไดแก
1. ลาดบขนการอานในขน R (ขนการอาน) ทแบงออกเปน 3 ระยะ พบวาม
ความซบซอนและบางชวงยาวนานเกนไปทาใหเดกเบอ เชน การอานใหฟง ถาทาซานานหลายวน
เดกหมดความสนใจ เพราะเดกเรมพดเตมคาจากความทรงจาเดมแลว จงแกไขเปน 4 ระยะ ไดแก
วนท 1- 2 ครอานใหฟง
- ครอานใหฟงจนจบเรองเพอใหเดกจาเรองได
วนท 3-4 อานรวมกบคร
- ครอานแลวหยดใหเดกพดเองโดยใชหนงสอของครเพอเตรยมพนฐานให
เดก รวาหนาใดมเนอเรองอยางไร รจ กเตมคาหรอประโยคในเรอง
กอนทจะเปดหนงสอเองในระยะถดไป
157
วนท 5-8 อานพรอมกน
- ครอานแลวหยดใหเดกพดเองเปนชวงๆโดยใหเดกเปดหนงสอเองไป
พรอมกน เดกไดสมผสหนงสอดวยตนเอง มครสนบสนนชวยเหลอ
เพอใหเดกรวธการใชหนงสอ เชน ถอหนงสอถกทศทาง รวาหนาใดมเนอ
เรองอยางไร
วนท 9-10 อานเอง
- เปดหนงสออานเองลาพงโดยใชภาษาของเดกเอง ซงบทบาทของเดกจะ
เพมขนในวนทายๆและบทบาทของครจะลดลง
2. ระยะเวลายาวนานเกนกวาทกาหนด เพราะเดกไมอยากหยดทา เดกอยาก
นาเสนอทกคน แกไขโดย การกาหนดเวลาแตละขนใหเหมาะสม เชน ระยะแรกของแผนการจด
กจกรรม วนท 1-5 ของแผน ชวงเวลา ขน R (ขนการอาน) และ E (ขนขยายความเขาใจ) อาจเยอะ
กวา แตระยะทายๆ วนท 6-10 ของแผน อาจลดเวลา ขน R (ขนการอาน) และ E ขนขยายความ
เขาใจ) ลง แลวเพมเวลาใหข น A (ขนกจกรรมตอเนอง)และ D (ขนแสดงผลงาน) กรณไมสามารถยต
กจกรรมไดตามเวลาจรงๆควรยดหยนใหเดกไดทากจกรรมตอไปอยางอสระ แลวบนทกเวลาจรงไว
เพอหาคาเฉลยของเวลา
3. เนอหา บางคาถามทระบในแผนการจดกจกรรมยากเกนไป เชน ชอบ
เพราะอะไร ดวยพฒนาการตามวย เดกยงตอบไมได
4. หนงสอไมเพยงพอ การจดกจกรรมตามรปแบบ READ เดกควรมหนงสอทก
คน หรอ ควรมหนงสออยางนอย 2 คนตอ 1 เลม เพอไมใหเกดการแยงหนงสอซงเปนพฒนาการ
ตามวย
5. ผชวยทากจกรรม ควรมเฉลย เดก 5 คน ตอ คร 1 คน เพราะชวงทา
กจกรรมขน A (กจกรรมตอเนอง) เดกตองการการชวยเหลอแนะนาจากคร
6. พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรก อาจไมปรากฏตามแผนในแตละวน เพอให
การสงเกตพฤตกรรมอยในระหวางการทากจกรรมใหมากทสด แกไขโดยเพมคาถามเขาไปใน
แผนการจดกจกรรม เชน การเรยกชอตวอกษร(แมจะเรยกไมถก) ครอาจถามวา ชอเรองเมนหลบ
ฝนเขยนไวตรงไหน เมอเดกชแลวถามตอวา มตวอกษรอะไรบาง ยกเวนบางขอทจาเปนตองสงเกต
นอกเหนอเวลาจดกจกรรมกตองสงเกตนอกเหนอเวลาจดกจกรรม ไดแก มชวงเวลาการอานเปน
กจวตร มหนงสอทชอบ (หยบบอย พดบอย บอกใหอานซาๆ)
2.2 ผลการศกษานารอง ครงท 2 จากการศกษานารองครงท 2 กบ เดกวยเตาะแตะ
ชนเตรยมอนบาล (หองสายนา) อาย 2 ปครง ถง 3 ป ของสถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล
อาเภอศรราชา จงหวดชลบร ผลการศกษานารองครงท 2 พบวา
1. หลงจากดาเนนการแกไขขอบกพรองจากทดลองนารองครงท 1 แลวพบวา
การดาเนนกจกรรมแตละขนตอนราบรนด
158
2. ลาดบพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทพบ
วนท 3 เดกชอเรองได
วนท 4 เดกจาชอผแตงได และจาวลซาในเรองได เชน ขอบใจ ขอบใจ / ไม
เปนไร ไมเปนไร วนหลงจะมาแปรงฟนใหใหมนะ
วนท 5 เดกเรมทาเสยงตวละครอยางมนใจ เชน ฮปโปเสยงใหญ
วนท 8 เดกเรมจาภาษาเขยนในหนงสอได ถาครอานไมครบ เดกจะพดคาท
เปนภาษาเขยนตรงกบในหนงสอ เชน ไมตนกไมเปนไร แปรงฟนใหหมเบาๆ จงแปรงฟนใหทนท
3. ขนการอาน ปรบปรงแกไขใหมความชดเจนและสอดคลองกบพฤตกรรรม
เดก
วนท 1- 2 ครอานใหฟง ครอานใหฟงจนจบเรองเพอใหเดกจาเรองได
วนท 3-4 อานโดยมสวนรวม ครอานแลวหยดใหเดกพดเองโดยใชหนงสอ
ของครเพอเตรยมพนฐานใหเดก รวาหนาใดมเนอเรองอยางไร รจกเตมคาหรอประโยคในเรอง
กอนทจะเปดหนงสอเองในระยะถดไป
วนท 5-8 อานรวมกน ครอานแลวหยดใหเดกพดเองเปนชวงๆโดยใหเดกเปด
หนงสอเองไปพรอมกน เดกไดสมผสหนงสอดวยตนเอง มครสนบสนนชวยเหลอ เพอใหเดกร
วธการใชหนงสอ เชน ถอหนงสอถกทศทาง รวาหนาใดมเนอเรองอยางไร
วนท 9-10 อานเอง เปดหนงสออานเองลาพงโดยใชภาษาของเดกเอง / หรอ
อานใหเพอนฟง
4. ขนขยายความเขาใจ พบวา การเรยงลาดบโครงเรอง การเรยงจากบนลง
ลาง หนาไปหลง เดกเขาใจลาดบมากกวาเรยงจากซายไปขวา
5. ขนกจกรรมตอเนอง พบวา กจกรรมทเดกตนเตนและชอบมาก คอ กจกรรม
ทมตวเดกเขาไปเกยวของ เชน คณ.(ชอเดก)..นกแปรงฟน ในขณะทากจกรรม เดกจะพดถงหนงสอ
ไมวาจะเปนตวละครทชอบ หรอ แปรงฟน
6. พฤตกรรมเดกทสงเกตพบ คอ เมอเดกเหนตวอกษรบนกระดานกรวาคอเพลง
ใด แมเปลยนเพลงแลวกรวาคอเพลงใหม ไมใชเพลงเดม เพลงทเขยนบนกระดานมความสาคญกบ
เดก เดกรวาอานได จากทอานในหนงสอ เรมอานสงทอยบนกระดาน
7. พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรก มบางรายการปรากฏ แตไมไดเขยน
เอาไวในแผนการจดกจกรรม ควรเพมเตม และอาจไมตายตวเสมอไปวาวนใดตองมพฤตกรรมใด
ปรากฏ สามารถเพมเตมไดเรอยๆขนอยกบพฤตกรรมทเดกพบในวนนนๆ
159
2.3 ผลการทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ ผวจยนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ซง
ประกอบดวยแผนการจดกจกรรมทผวจยสรางขนไปทดลองจดกจกรรมกบเดกวยเตาะแตะอาย 2 ป
ครง ถง 3 ป ทกาลงศกษาอยชนเตรยมอนบาล ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2556 ของสถานพฒนา
เดกบานรกเนอรสเซอรสคล อาเภอศรราชา จงหวดชลบร สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความ
มนคงของมนษย จงหวดชลบร ระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 5 วน ทกวนจนทร – ศกร เวลา
ประมาณ 9.00 – 9.30 น. รวมทงสน 40 ครง ผวจยและผชวยวจยสงเกตพฤตกรรมเดกในสปดาหท
2,4,6 และ 8 โดยนาคะแนนผลการสงเกตพฤตกรรมกอนการทดลองและผลการสงเกตทกๆ
2 สปดาห รวม 5 ครง ไปแสดงเปนแบบกราฟเสนอยางตอเนองในแตละดานของพฤตกรรมทกษะ
การอานเรมแรก และนาไปทดสอบสมมตฐานโดยการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซา
(Repeated Measures ANOVA) พบวา รปแบบ READ สามารถพฒนาทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เนองจาก ทกษะการอานเรมแรกของเดก
ทง 15 คน เพมขนทกดาน โดยเพมขนมากในเวลา 6 สปดาห (ครงท4) ซงดานความเขาใจและดาน
การรจกหนงสอจะเพมขนอยางรวดเรวภายในเวลา 4 สปดาห (ครงท 3) สวนดานการรกหนงสอจะ
เพมชากวาดานอน โดยเรมเพมมากในสปดาหท 2 (ครงท 2) ตามตาราง 3 และภาพประกอบ 7
และเมอนาไปทดสอบทางสถต พบวา ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะทกดานเพมขนทก
ครงของการสงเกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน ครงท 1 และครงท 2 ของดานการ
รกหนงสอ และครงท 3-5 ของดานความเขาใจ ตามตาราง 4 ตาราง 3 คาเฉลยพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรก ครงท 1-5
ดานการรจก
หนงสอ ดานการรกหนงสอ ดานการใชหนงสอ ดานความเขาใจ ดานการแสวงหา
��𝑥 S.D. ��𝑥 S.D. ��𝑥 S.D. ��𝑥 S.D. ��𝑥 S.D.
ครงท 1 3.667 2.093 7.400 1.993 3.600 1.724 4.467 2.416 6.133 1.407
ครงท 2 9.467 1.956 8.467 1.407 7.200 1.474 10.200 2.111 9.067 2.120
ครงท 3 13.600 0.986 12.667 0.488 10.067 0.458 15.733 0.704 10.733 0.704
ครงท 4 15.200 0.414 15.400 0.828 14.600 0.910 15.933 0.258 15.267 0.799
ครงท 5 15.733 0.458 15.867 0.516 15.667 0.488 15.933 0.258 16.000 0.000
160
ภาพประกอบ 6 ความสมพนธระหวางคาเฉลยทกษะการอานเรมแรกของแตละดานกบครงทสงเกต
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
14.00
16.00
18.00
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 ครงท 4 ครงท 5
ดานการรจกหนงสอ
ดานการรกหนงสอ
ดานการใชหนงสอ
ดานความเขาใจ
ดานการแสวงหา
161
ตาราง 4 ผลการเปรยบเทยบความแตกตางของทกษะการอานเรมแรกระหวางครงทสงเกต
Measure Time
Type III Sum
Mean Square df F Sig.
of Squares
ดานการรจกหนงสอ ครงท 1 กบ ครงท 2 504.600 504.600 1 100.347* .000
ครงท 2 กบ ครงท 3 256.267 256.267 1 90.265* .000
ครงท 3 กบ ครงท 4 38.400 38.400 1 39.526* .000
ครงท 4 กบ ครงท 5 4.267 4.267 1 16.000* .001
ดานการรกหนงสอ ครงท 1 กบ ครงท 2 17.067 17.067 1 4.054 .064
ครงท 2 กบ ครงท 3 264.600 264.600 1 121.855* .000
ครงท 3 กบ ครงท 4 112.067 112.067 1 121.309* .000
ครงท 4 กบ ครงท 5 3.267 3.267 1 5.914* .029
ดานการใชหนงสอ ครงท 1 กบ ครงท 2 194.400 194.400 1 72.383* .000
ครงท 2 กบ ครงท 3 123.267 123.267 1 54.382* .000
ครงท 3 กบ ครงท 4 308.267 308.267 1 367.818* .000
ครงท 4 กบ ครงท 5 17.067 17.067 1 26.746* .000
ดานความเขาใจ ครงท 1 กบ ครงท 2 493.067 493.067 1 48.980* .000
ครงท 2 กบ ครงท 3 459.267 459.267 1 76.788* .000
ครงท 3 กบ ครงท 4 0.600 0.600 1 1.909 .189
ครงท 4 กบ ครงท 5 0.000 0.000 1
ดานการแสวงหา ครงท 1 กบ ครงท 2 129.067 129.067 1 19.034* .001
ครงท 2 กบ ครงท 3 41.667 41.667 1 9.831* .007
ครงท 3 กบ ครงท 4 308.267 308.267 1 752.744* .000
ครงท 4 กบ ครงท 5 8.067 8.067 1 12.642* .003
162
ตอนท 3 ผลของการขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวย เตาะแตะ
ในขนตอนนเปนการขยายผลรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ผวจยจดการการอบรมเชงปฏบตการ เรอง “การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ” แกครปฐมวยของสถานพฒนาเดกเอกชนและโรงเรยนเอกชนในจงหวดชลบร ซงเปน
ครผสอนในหองเรยนเดกอาย 2 ปครง ถง 3 ป จานวน 20 คน หลงจากครนารปแบบ READ ไป
ทดลองใชในหองเรยนของตนเปนเวลาอยางนอย 2 สปดาหแลวครรายงานผลการจดกจกรรมและทา
แบบสอบถามความคดเหน ผวจยนาคะแนนแบบสอบถามความคดเหนของครจานวน 20 คน มา
หาคาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ดงปรากฏในตาราง 5
ตาราง 5 ระดบความเหมาะสมของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะตามความคดเหนของครปฐมวย
ผลการวเคราะหตาราง 5 พบวา ครปฐมวยทนารปแบบ READ ไปทดลองใชมความ
คดเหนเกยวกบรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะอยในระดบ
มากทสดทกดาน ซงครปฐมวยมความคดเหนในแตละดาน ดงน ดานพฤตกรรมเดก ครทนารปแบบไปทดลองใชพบวา เดกมความสข สนกสนาน
กระตอรอรน สนใจในการทากจกรรม มความตงใจและสนใจในการอานและการทากจกรรมอยางมาก
อยากชวยครอานนทานแตละหนา ผปกครองชนชมวาในชวงทากจกรรมตามรปแบบ เดกนานทาน
ไปเลาทบาน นาเพลงไปรองทบาน และถามวาครเลานทานอยางไรเดกจงจาไดตงแตตนจนจบเรอง
ท รายการประเมน 𝒙𝒙�
S.D.
ระดบ
คณภาพ
1 การอธบายการจดกจกรรมตามขนตอนของรปแบบ
READ มความชดเจน 4.50 0.51 มากทสด
2 ขนตอนของรปแบบ READ สามารถนาไปปฏบตจรงได 4.80 0.41 มากทสด
3 รปแบบ READ สามารถสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะได 4.80 0.41 มากทสด
4 การจดกจกรรมตามรปแบบ READ เปนกระบวนการทม
ความตอเนองและมความสอดคลองกน 4.70 0.47 มากทสด
5 รปแบบ READ มความเหมาะสมกบเดกอาย 2 ป ครง
ถง 3 ป 4.75 0.64 มากทสด
163
และนานทานไปพดเชอมโยงกบสงรอบตว เดกมสวนรวมในการทากจกรรมทกขนตอน และไดลงมอ
ทามากกวานงฟง เดกมพฒนาการดขน เชน เดกทไมพดเรมพยายามออกเสยงพด เดกทไมกลา
แสดงออกสามารถออกมานาเสนอผลงานของตนเองได เดกรจกตอบคาถามทแสดงความคดเหนไดด
ขน เดกไดใชความคดในการทากจกรรมอยางมาก เดกสนใจการอานหนงสอมากขน รจกวธใช
หนงสอ หยบจบอยางถนอมมากขน รจกสนทนาโตตอบถามคาถามเลยนแบบคาถามทครถาม
(คาถามทระบในแผน) รจกการเปนผนาผตาม
ดานทกษะการอานเรมแรก ครทนารปแบบ READ ไปทดลองใชมความคดเหนวา ทกษะ
การอานเรมแรกบางดานเปนสงทเกดขนเองอยแลวตามวย แตตองสงเสรมเพมเตม
ดานคมอและสอ ครทนารปแบบ READ ไปทดลองใช มความคดเหนวาคมอและสอทมให
มความเหมาะสมสามารถนาไปใชไดเลย ทงซดเพลง ซดภาพทใชทากจกรรม สามารถพมพมาใชได
เลย สวนสอทตองหาเองมความเหมาะสมสามารถหาไดงาย เชน กระดาษ ไหมพรม กาว เปนสงทม
อยแลวในหองเรยน
ดานรปแบบ READ ครทนารปแบบ READ ไปทดลองใช มความคดเหนวารปแบบ
READ แตกตางจากการจดกจกรรมสงเสรมการอานทเคยใช แตเดมมการอานนทานใหฟง รอง
เพลงทเกยวของ สอนใหจาอกษร อานนทานเพยงเรองละ 1 ครง แตไมมการสนทนา ไมมการทา
กจกรรมทเกยวของกบเรองอยางเปนรปธรรม ไมไดทาเปนขนตอนชดเจนเหมอนในรปแบบ
รปแบบ READไมไดพฒนาแตทกษะการอานอยางเดยว แตกจกรรมในรปแบบสงเสรมพฒนาการ
เดกทงรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา
ดานการสนบสนนของผบรหาร ครทนารปแบบ READ ไปทดลองใช มความคดเหนวา
ผบรหารเหนความสาคญของการจดกจกรรมรปแบบ READ เชน จดชวงเวลาใหครและนกเรยนท
ทดลองใชรปแบบนาเสนอผลงานใหนกเรยนหองอนชมหนาเสาธง จดซอหนงสอทใชในรปแบบแก
นกเรยนทกคน จดใหครทเขาอบรมนาความรไปขยายผลสอนครปฐมวยทกหอง จดใหครทงระดบ
ปฐมวยทนอกเหนอจากครทเขาอบรมนารปแบบไปทดลองใชในหองเรยน
ดานปญหาและอปสรรค ครทนารปแบบ READ ไปทดลองใช มความคดเหนวา ประสบ
อปสรรคดานการจดกจกรรมในชวงแรก เพราะครยงใชรปแบบไมคลอง จดการชนเรยนไมไดจงเกด
ความวนวายเพราะทกคนอยากทา เดกไมคนเคยกบการฟงเพอนนาเสนอผลงาน ไมคนเคยกบการ
รอคอย ดานวสดอปกรณ หนงสอไมเพยงพอ เดกทกคนตองมหนงสอเปนของตนเอง
นอกจากนครทนารปแบบ READ ไปทดลองใชมขอเสนอแนะวา เนองจากการจดกจกรรม
ในระดบเนอรสเซอรไมมแผนการสอนทใหครใชไดทนท โดยเฉพาะสถานพฒนาเดกในสงกด
สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย อยากใหนารปแบบนไปทาแผนการจดกจกรรม
สาหรบระดบชนเนอรสเซอรใหครบทกหนวยเพราะรปแบบมความเหมาะสมกบวย สนกสนาน และ
สงเสรมพฒนาการเดกทกดาน ซงหลงจากการครทดลองใชรปแบบแลวจะนารปแบบ READ ไปใช
ในกจกรรมเสรมประสบการณในหองเรยนตอไป และควรมการขยายผลรปแบบนใหสถานพฒนา
เดกหรอโรงเรยนอนบาลทงหมด สาหรบเดกเลกครอาจชวยเหลอเยอะ แตเดกโตสามารถใหเดกทา
164
เองได หรออาจปรบรายละเอยดกจกรรมใหยากขน ซบซอนขน เหมาะกบวยของเดกทโตขน
รวมทงมจดใหมการอบรมวธการเขยนแผนการจดกจกรรมตามรปแบบโดยใชหนงสอภาพสาหรบ
เดกเรองอนๆ
165
บทท 5
สรป อภปราย และขอเสนอแนะ
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก เปนการวจยและพฒนา
โดยมวตถประสงคเพอสรางรปแบบ READ ประเมนประสทธภาพรปแบบ READ และขยายผล
รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
วธดาเนนการวจยประกอบดวย 3 ขนตอน คอ การสรางรปแบบ READ ก า ร ป ร ะ เ ม น
ประสทธภาพรปแบบ READ และการขยายผลรปแบบ READ
สรป
ผลการวจยสรปไดดงน
1 รปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนการอาน (Reading=R) ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E)
ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) และ ขนแสดงผลงาน (Display=D)
2. รปแบบ READ สามารถสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไดอยาง
มนยสาคญทางสถตทระดบ .05
3. ครปฐมวยทนารปแบบ READ ไปทดลองใช มความคดเหนวารปแบบ READ ม
ความเหมาะสมในระดบมากทสด
อภปราย
การพฒนารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ มประเดน
สาคญในการอภปราย ดงน 1. รปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกม
ประสบการณการอาน ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนทเดกขยาย
ความเขาใจดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก ขนท 3 ขน
กจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดกลงมอทากจกรรมทเกยวของกบเรองทอาน ขน
ท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขนกจกรรมตอเนองมา
นาเสนอและจดแสดงควบคกบหนงสอ สอดคลองกบทฤษฎการสอนภาษาแบบองครวมของกดแมน
(Whole Language Approach) เปนรปแบบการสอนทองวถธรรมชาตทาใหเดกเรยนอานเขยนงาย
ขนและชวยสรางทกษะใหมๆทจาเปนตอการอานเขยนใหกบเดก เชน การใหความสาคญเรองเสยง
คาศพท การอานเรองโดยใหความสาคญกบตวละคร โครงเรอง แนวคด ฉาก เพราะเปนฐานสาคญ
166
ในการอานงานวรรณกรรม (Grave; & other. 2004: 70-72) เพราะการเรยนภาษาบนพนฐานของ
การอานจงมความสาคญมาก เนองจากเดกมความสามารถในการอานอยางจากด เดกจะอานไมได
จนกวาจะรศพท รการจดวางเรยงคาในประโยค (Gunning. 1990: 5 อางองจาก Carroll.1977) การ
ทเดกจะอานออกเมอเขาโรงเรยน เดกจะตองมความรทางภาษา (Linguistic Knowledge) มากอน
โดยในระยะแรกเดกจะเรยนรความสมพนธเกยวกบตวอกษร ความหมายของคาแตละคา
มประสบการณและความรเกยวกบสงทอาน (Schema) ไดแก ความรเกยวกบเนอหาและความร เดม
ทมอย รบรถงความสมบรณของเนอเรองหรองานเขยนนน(Conceptual or Semantic
Completeness) มความสามารถในการวเคราะหโครงสรางของงานเขยน (Text Schema)
ซงองคประกอบทกล าวมาท งหมดเดกควรมฐานมากอนทจะเรยนอยางเ ปนแบบแผน
(Goodman.1974: 25 - 27) แมความสามารถทางการอานของเดกอาจไมปรากฏใหเหนชดเจนนก
เพราะเดกจะเรมอานออกเขยนไดเมออาย 5 ปแลว แตเดกมพฒนาการทางภาษามาตงแตกอนหนา
นนทงการอานและการเขยนซงมผลตอการทาใหเดกเกดความพรอมในการอานเขยน ดงนนการ
สงเสรมทกษะการอานตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบประสบการณจรง
ทมความหมายตอเดก ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
นอกจากนขนตอนของรปแบบ READ ยงมความสอดคลองกบทฤษฎพฒนาการอาน ของโคเครน (Cochrane’s Reading Theory) ทสอดคลองกบพฒนาการตามวยของเดก กลาวถง
ขนตอนการพฒนาการอานของเดกไววาพฒนาการการอานของเดกจะเปนไปตามลาดบขนโดย
ขนอยกบการเรมตนพฒนาการในขนแรกเปนสาคญ เรมจากขนกอนทจะสามารถอานไดดวยตนเอง
อยางอสระ เดกเรมเรยนรความสมพนธของตนเองกบหนงสอวาคอหนงสออะไร และควรจะปฏบต
ตอหนงสอนนๆ อยางไร เดกจะไมสามารถอานหรอทาความเขาใจหนงสอไดดวยตนเอง จะตองมผ
เขามาชวย เดกจะยงไมรจกหนงสอหรอสงพมพตางๆวาคออะไร แตจะเรยนรทละนอยจาก
ประสบการณ จากสภาพสงแวดลอม จนเดกเรมมความรสกเหมอนตนเองอานได สามารถถอหนงสอ
ไดถกทศทาง ทราบวาควรอานจากซายไปขวา จากบนลงลาง เปดหนงสอจากหนาแรกไปหนา
สดทาย สนใจรปภาพและเกดความสนใจความหมายของภาพตางๆ ไปจนถงการเรมเรยนรเกยวกบ
ตวอกษร เรมรจกคาและนาไปใชได จาคาบางคาเปนพเศษ เชน ชอตวเอง และคาทพบบอยๆ
(บงอร พานทอง. 2541: 24 -25; อางองจาก Cochrane; Others.1984) การจดกจกรรมตามขนตอนรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะจะเรมจากสงทงายไปสยากดวยการสรางความคนเคยจากการอานใหฟง แลวคอยๆ ให
เดกมสวนรวมจากการเดาขณะทครหยดอาน ไปจนถงการปลอยใหเดกอานเองตามลาพง เพอใหเดก
มประสบการณเกยวของกบหนงสอ โดยเนนใหเดกไดรจกการใชหนงสอ รจกตวอกษร ไดเหนภาพ
ไดฟงเสยง และเหนตวอยางการอาน ตามขนการอาน (Reading) เมอเดกคนเคยกบหนงสอ กจะ
รสกวาหนงสอเปนสวนหนงของเรองราวในชวต เกดความผกพนจนกลายเปนความรก จากนน
พยายามให เดกซมซบประสบการณ (Assimilation) และปรบโครงสรา งทางสตปญญา
(Accommodation) ตามทฤษฎการพฒนาทางสตปญญาของเพยเจต ทกลาวถงพฒนาการตามวย
167
2-7 ป (preoperational stage) หรอเรยกวา ขนพฒนาการความคดรวบยอด (Conceptual Thought
Phase) เปนวยทสมองกาลงพฒนาอยางรวดเรว เดกวยนมพฒนาการทางภาษามาก การคดแบบ
สญลกษณ (symbolic thinking) วยนเปนวยสาคญทควรสงเสรมนสยรกการอานใหเดกโดยอาน
หนงสอใหเดกฟง กจกรรมการอานททารวมกนทาใหเกดความอบอนทางอารมณ การใหหนงสอเดก
ดเองโดยไมทากจกรรมอะไรไมคอยมผลตอการสงเสรมนสยรกการอาน เพราะไมมปฏสมพนธ
ระหวางผใหญกบเดก (อาร สณหฉว. 2550: 29-30) เมอเดกเลกเปดหนาหนงสอไปโดยอานออก
เสยงคาทมความสมพนธกบภาพไปดวย เดกมแนวโนมทจะเรยนรส งใหมมากขน คนเราเรยนรส ง
ใหมทมอยในสกมมา (Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation) เรยนรส งใหมเขามาแทนทความร
เดม เปนสกมมาใหมทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสด ถอเปนการสมดล (Equilibration)
(Robert B. Ruddell. 2002: 46-47 อางองจาก Piaget. 1967; Piaget; & Inhelder. 1969; Damon.
1984) ดงนนการปรบโครงสรางทางสตปญญาของเดก ตองใหความสาคญกบสงแวดลอมซงทาให
เดกเกดการเรยนร มหลกการคอ เดกตองเปนผลงมอทา เดกตองไดรบการแนะนาใหเกดการเรยนร
ใหม เดกตองจดการและผสมผสานขอมลในสกมมา (Thomkins, Gail E. 2003: 4) โดยใหเชอมโยง
เรองราวในหนงสอเขากบประสบการณในชวตของเดก ทาใหเดกเกดการสรางภาพขนในสมอง
เขาใจภาพ ใชคาแทนสญลกษณจากของจรงตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner’s Theory of
Discovery Learning) ทกลาววา เดกวยเตาะแตะอยในขนพฒนาการไอโคนก( lkonic
Representative) ขนพฒนาการระยะนมลกษณะคลายกบระยะขนพฒนาการกอนเกดความคดรวบ
ยอดอยางใชเหตผลของเพยเจต (preconceptual phase) วยนเมอเหนสงเราจะเกดการรบรและเกด
ภาพในสมอง เดกเรมใชภาษาและเขาใจความหมายของสญลกษณ (พรรณทพย ศรวรรณบศย.
2553: 185) ทกษะการอานเกดจากการคนพบดวยตนเอง เดกสามารถใชคาแทนสญลกษณทเกด
จากประสบการณจรง สรางภาพในสมอง เขาใจภาพแทนของจรง นาสการเกดความคดรวบยอด
เกยวกบสงนน โดยครเองตองคอยสงเสรมสนบสนนการเสรมตอการเรยนรของเดกใหสงสดในขน
ขยายความเขาใจ (Expanding) เพอใหเดกจะสามารถใชคาแทนสงตางๆ ทาใหเดกมความเขาใจใน
เรองราวมากขน สามารถเลาเรองหรอแสดงความคดเหนไดตามความรสก ตามประสบการณของ
ตนเอง ตามทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก (Vygotsky’s Sociocultural Theory) ม
สาระสาคญ คอ การจดการเรยนรจะตองคานงถงระดบพฒนาการ 2 ระดบ คอ ระดบพฒนาการท
เปนจรง (Actual Development Level) และระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได (Potential
Development Level) ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรงและระดบพฒนาการทสามารถจะ
เปนไปได เรยกวา พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) การสงเสรม
พฒนาการการอานตองจดสถานการณการเรยนรทเกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรงแลวชวยเหลอ
สนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร (scaffolding) ผานการแกปญหาภายใตคาแนะนาของผใหญ
หรอการรวมมอชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดกพฒนาสระดบพฒนาการท
สามารถเปนไปได (Wing; & Putney. 2002:95) การเสรมตอการเรยนรในการอานจะชวยเชอมการ
อานกบความรเดม เตรยมเดกใหมความเขาใจดวยวธทงายและรวดเรว โดยใชวธการ คอ
168
การเสรมตอการเรยนรกอนอาน (Pre-Reading Scaffolding) ดวยการอานหนงสอภาพใหเดกฟงแลว
เชอมโยงกบประสบการณของเดก การเสรมตอการเรยนรระหวางอาน (During Reading
Scaffolding) ดวยสนทนาเกยวกบเรอง และการเสรมตอการเรยนรหลงอาน (Post Reading
Scaffolding) ดวยการท ากจกรรมสร า งสรรค แล ะแสดงละครตาม เ ร อ ง ( Zimmerman.
2012: online) ในขนกจกรรมตอเนอง(Activity) มความเชอวา การเรยนรทดเดกตองไดลงมอทาเอง
เพอใหเขาใจและขยายความคดเพมขน รปแบบนจงใหความสาคญกบการใหเดกกระทากจกรรมท
ตอเ นองอยางอสระดวยตนเองผานกจกรรมทเดกสามารถทาได สอดคลองกบ สานกงาน
คณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2543: 5) ทกลาววาการสงเสรมทกษะการอานจงมไดเกดจากการ
รบเขา (Passive) เพยงอยางเดยว แตเดกตองเปนผลงมอทา (Active) ดวยตนเอง มการปฏสมพนธ
กบสงแวดลอมผานการเลน กจกรรมตางๆ ควรไดรบการสงเสรมใหเดกเกดพฤตกรรมตอเนองจน
เปนนสย จงนาแนวคดการเสรมแรงของสกนเนอร (Skinner’s Operant Conditioning Theory) มาเปน
สวนสดทายของรปแบบน เรยกขนแสดงผลงาน(Display) ดวยการเปดโอกาสใหเดกไดนาเสนอสงท
ไดทา โดยครพยายามใหคาชมเชย หรอใหรางวลเพอใหเดกเกดความภาคภมใจ พอใจกบพฤตกรรม
ทแสดงออกนาไปสการทาซา จนกลายเปนนสยตอไป เพราะเมอเดกแสดงพฤตกรรมใดแลวไดรบผล
กรรมทพงพอใจ พฤตกรรมนนยอมเกดขน (พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2551: 135-137) ถอเปน
ทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร (Behaviorist Theory) ทใชในการสงเสรมพฒนาการทางภาษา เพราะ
ผใหญเปนผมบทบาทในการสอสารของเดก เปนผสงเสรมทงทางปรมาณและคณภาพ สงแวดลอมม
ความสาคญตอพฒนาการทางภาษาอยางมาก เมอเดกทาดแลวไดรบการใหแรงเสรมจากผใหญจะ
ทาใหเดกมพฒนาการไดไว (Machado, Jeanne M. 1995 : 6)
2. จากผลของการประเมนประสทธภาพรปแบบ READ พบวา รปแบบ READ สามารถ
พฒนาทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไดอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05
สอดคลองกบงานวจยของ ไวเฮสท (Whitehurst; others. 1999) ทศกษาการอานหนงสอภาพใน
สถานเลยงเดกกลางวน พบวา การอานหนงสอใหเดกฟงมผลทาใหเดกรคาศพทมากขนเปน 2 เทา
ทาใหเดกเกดความสนใจหนงสอ มนสยการอานและสนใจอานหนงสออนๆดวย การตงคาถาม
ปลายเปดและปลายปดของผใหญ การพดถงความสมพนธของตวเดกกบหนงสอ การสนทนา
เกยวกบเรอง ทาใหเดกเกดการเรยนรและขยายประสบการณออกไปไดมากขน หลงการทดลอง
พบวาหลงจากการอานหนงสอใหฟง เดกสามารถแสดงความคดเหนได ตอบคาถามปลายเปดและ
ปลายปดได สามารถแสดงความคดเหนและการตอบคาถามโดยใชคาทหลากหลาย (Multiple-
Word) ทแสดงถงความเขาใจเกยวกบเรองซงเปนผลจากการอาน และสอดคลองกบ เลอ (Lehr.
2001) ททาการศกษาเรองการเตรยมเดกใหเปนนกอานดวยการจดกจกรรมสาหรบเดกแรกเกดถง
6 ป ผลการศกษาพบวา เมอคนในครอบครวจดกจกรรมสงเสรมใหเดกอานหนงสอ จะทาใหเดกม
รากฐานการอานเมอเขาเรยนในโรงเรยนอนบาล กจกรรมสงเสรมการอานทบานเปนพนฐานสาคญ
ทสงผลตอการสอนอานอยางเปนแบบแผน (Formal Reading Instruction) กจกรรมทชวยสราง
พนฐานการอานเรมแรกไดแก การพดคย การฟง และอานหนงสอใหเดกฟงทกวน ทาใหเดกรวาการ
169
อานเปนสงทมคณคา การอานเปนสงทมความสข การจดกจกรรมนตองทาใหเดกสนกกบการอาน
ตงแตเดกอยในวยทารกไปจนถง 6 ป จะชวยสรางประสบการณสาคญทอยในชวตประจาวนของเดก
สอดคลองกบงานวจยของโลนแกน (Lonigan. 2000) ทศกษาเรองการพฒนาทกษะภาษาเรมแรก
และทกษะการอานเรมแรกของเดกกอนวยเรยน งานวจยของวลเลย (Walley,. 2000) ทศกษาเรอง
ความสามารถในการพดคาศพท : การรบรเสยงและความสามารถในการอานเรมแรก โดยใชรปแบบ
การสอน Lexical Restructuring Model งานวจยของโพล (Poe. 2004) ทศกษาเรองภาษาเรมแรก
และการพฒนาทกษะการอานเรมแรกของเดกชาวแอฟรกน และงานวจยของสพซ (Speece. 2011)
ทศกษาการพฒนาทกษะการอานเรมแรกเดกปฐมวย โดยใชรปแบบการสอน Letter Word
Identification (LWID) สอดคลองกบงานวจยในประเทศไทยของบาเพญ การพานชย (2539)
ทศกษาพฒนาการอานของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณกจกรรมสนทนาประกอบกจกรรม
การอาน นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยทเกยวกบการอานหนงสอใหเดกฟงทสามารถสงเสรม
ทกษะการอาน ไดแกงานวจยของ บอกซ (อนงค วรพนธ. 2546; อางองจาก Box. 1990) ททาการ
วจยเกยวกบผลการจดประสบการณการอานรวมกนทมตอความคดรวบยอดเกยวกบตวอกษร โดย
ใชหนงสอนทานสาหรบเดกปฐมวย งานของ วาสคและอลส (Wasik and Alice. 2001) ททดลอง
โดยจดประสบการณการอาน ใหครอานหนงสอใหเดกฟง สนทนาเกยวกบเรอง สนทนาเกยวกบ
คาศพทในหนงสอและนาวตถสงของทเปนของจรงมาใหเดกสมผสเพอใหเดกเรยนรอยางม
ความหมาย รวมทงฝกฝนใหเดกตอบคาถามปลายเปดและปลายปดและทากจกรรมจรงทเกยวของ
กบหนงสอ รวมถงงานวจยของแอนเดอรสน (Anderson. 1994) ทศกษาเรองการอานหนงสอกบเดก
วยเตาะแตะ ใหเดกอานหนงสอรวมกนกบแม และงานของลอวสน (Lawson. 2010) ทศกษาเรอง ผล
ของการอานหนงสอใหเดกฟง โดยใชวธการใหพอแมอานหนงสอใหเดกปฐมวยฟง งานวจยอนๆ ท
สอดคลองไดแก เฟลทเชอรและคนอนๆ (Fletcher and others. 2005) ทศกษาเรองการตอบสนอง
และการใหความสนใจหนงสอภาพของเดกวยเตาะแตะ งานของซมคอรค และ จด (Simcock; &
Judy. 2006) ทศกษาเรอง ผลของการใชสญลกษณของเดกวยเตาะแตะจากหนงสอภาพ งานของ
เบรน (Byrne. 1991) ทศกษาเรองการประเมนประสทธภาพของโปรแกรมการสอนการรบรเสยง
สาหรบเดกปฐมวย และงานของคารดโล (Cardillo. 2010) ทศกษาเรองความสมพนธระหวางการ
รบรการออกเสยงของเดกทารก การรคาศพทของเดกวยเตาะแตะ และการใชภาษาของเดกอนบาล
และงานวจยทเนนสภาพแวดลอมทไดผลสอดคลองคอ งานของคารอล (Carol. 1994) ทศกษาเรอง
ผลของการเลนของเดกปฐมวยในสภาพแวดลอมทเออตอการอาน งานของสนย ทองศรประภา
(2534) ทศกษาเปรยบเทยบความพรอมในการอานภาษาไทยของนกเรยนอนบาลซงไดรบ
ประสบการณทสมพนธกบการอานแตกตางกน งานของชมจรา เลาหบตร (2542) ทศกษาผลของ
การจดกจกรรมสงเสรมการอานในมมหนงสอทมตอพฤตกรรมการใชหนงสอทถกตองของเดก
ปฐมวย และงานวจยทดแรงจงใจ ไดแก งานของมอรแกน (Morgan. 2007) ทศกษาเรอง
ความสมพนธของทกษะการอานและแรงจงใจในการอานของเดกปฐมวย
170
เมอพจารณาการเพมขนของทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ พบวาทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะเพมขนมากในเวลา 6 สปดาห (ครงท 4) ซงดานความเขาใจ
และดานการรจกหนงสอจะเพมขนอยางรวดเรวภายในเวลา 4 สปดาห (ครงท 3) เมอนาไปทดสอบ
ทางสถต พบวา ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะทกดานเพมขนทกครงของการสงเกต
อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวน ครงท 1 และครงท 2 ของดานการรกหนงสอ และครง
ท 3-5 ของดานความเขาใจ จากผลการวจยดงกลาวจะเหนไดวาเดกวยเตาะแตะมทกษะการอาน
เรมแรกดานการรกหนงสออยบางแลว เชน เดกรจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรอยขางใน รจก
อานตามภาพทเหนในหนงสอ ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง และอยากอานหนงสอเอง
พฤตกรรมทเดกแสดงออกวาเหนความสาคญของหนงสอเหลานสอดคลองกบทฤษฎการอานของโค
เครน (Cochrane’s Reading Theory) ทอธบายพฤตกรรมการอานขนแรกสด ขนเกดความสงสย
(Magical stage) ไววา เดกจะเรมสนใจหนงสอ เรมคดวาหนงสอมความสาคญ รจกจองมองท
หนงสอ รจกหยบหนงสอขนมาถอไวบอยๆ พฒนาการในขนแรกนมผลตอพฒนาการในขนถดไป
ซงหลงจากจดกจกรรมตามรปแบบ READ แลวพบวา ทกษะการอานเรมแรกทกดานเรมเพมมากขน
เรอยๆในทกครงทสงเกต แสดงวารปแบบ READ สามารถพฒนาเดกไปสข นเกดแนวความคด (self – concept stage) คอ เรมเขาใจเรองราวในหนงสอ ผกพนกบกจกรรมการอาน อาจจะเสแสรง
อาน ใหความหมายของหนงสอจากรปภาพตางๆ หรอประสบการณเดม ใชภาษาคลายๆหนงสอ
(กรวภา สรรพกจจานง. 2548: 45; อางองจาก Brewer. 1995: 218; citing Cochrane; others.
1984) และแมวาการอานเปนความสามารถในการถอดรหสและการเขาใจขอความทเขยน เปน
กระบวนการทเรมตนในชนประถมศกษา แตความเปนจรงแลว ทกษะการอาน เรมตนยาวนานตงแต
กอน 6 ป เดกวยเตาะแตะแสดงพฤตกรรมการอานเรมแรกอยบางแลว ถอเปนพนฐานของ
กระบวนการอาน กอนทเดกจะอานออกเขยนได เดกเรยนรภาษามาตงแตแรกเกด เดกเลกเรยนร
จากการสงเกตของตนเองวา การอานเรมจากซายไปขวา การอานหนงสอตางจากการทางานอยาง
อน คอ เวลาอานตองจองดทแผนกระดาษโดยไมทาอะไรอยางอนเลย เวลาอานมอารมณจดจอ สนใจ
เดกเรยนรตงแตเลกแลววาหนงสอมอะไรบางอยางทพเศษตางจากสงอนและหนงสอเปนสงทม
ความหมายสาคญบางอยาง จงเปนผลใหทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะบางดานม
ปรากฏอยแลว และเมอมการจดกจกรรมสงเสรมจงเพมขน ยกเวน ดานการรกหนงสอทจะเพมชา
กวาดานอน โดยเรมเพมมากในสปดาหท 2 (ครงท 2) สอดคลองกบ พรพไล เลศวชาและอครภม
จารภากร (2550: 22) ทกลาววา การอานเปนทกษะทไมสามารถเกดขนเองโดยธรรมชาต ตอง
ฝกฝนและสงเสรมอยตลอดเวลา ทงยงไมสามารถปลกฝงไดในระยะเวลาอนสน และไมสามารถ
ปลกฝงไดในวยผใหญ การอานหนงสอใหเดกฟงจงตองทาตงแตทารกไมตองรอจนอาย 3 ป เพราะ
จะทาใหสญเสยเซลสมองเนองจากไมไดใช และจะทาใหพฒนาการดานการพฒนาการอานยากขน
เรอยๆ (Sowers. 2000: 141 อางองจาก Sulzby. 1985; พรพไล เลศวชาและอครภม จารภากร.
2551: 9 อางองจาก Clay. 1972, Teale; & Sulzby. 1986 and Whitehust; & Lonigan. 2011)
171
สวนทกษะการอานเรมแรกดานการรจกหนงสอและการใชหนงสอยงไมปรากฏชดเจนใน
ชวงแรก แตเพมขนอยางรวดเรวภายในเวลา 4 สปดาห (ครงท 3) เนองจากการรจกหนงสอ
การใชหนงสอ และความเขาใจ เปนสงทครตองแนะนาแกเดก เชน การชตาแหนงของชอหนงสอ
การรจกปกหนาปกหลง ดานบนและดานลางของหนงสอ การถอหนงสอถกทศทาง การอานจาก
ซายไปขวา การชอกษรไปดวยขณะอาน การเปดหนงสออยางระมดระวง การสนทนาตอบคาถาม
จากเรอง สอดคลองกบ รดเดล (Robert B. Ruddell. 2002: 46-47 อางองจาก Piaget. 1967;
Piaget; & Inhelder. 1969; Damon. 1984) ทกลาวถงทฤษฎของเพยเจตกบการอานวา การเรยนร
สงใหมจะเพมมากขนในขณะทเปดหนาหนงสอไป เมอมการแนะนาหนงสอแกเดก เปนการเรยนรส ง
ใหมทมอยใน สกมมา (Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation) เรยนรส งใหมเขามาแทนทความร
เดม กลายเปนสกมมาใหมทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสด ดงนนการแนะนาใหเดกรจก
หนงสอและการใชหนงสอจงเปนสงสาคญทชวยสงเสรมพฒนาการดานการอาน
จงสรปไดวารปแบบ READ สามารถพฒนาทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ได เปนการสรางพนฐานของกระบวนการอานทสงผลตอพฒนาการดานการอานทกาวหนาสข น
ถดไป เพราะพฒนาการการอานเปนไปตามลาดบขน เมอเดกมพฒนาการขนแรกอยางดจะทาให
กาวสข นถดไปไดอยางดดวย การปลกฝงใหเดกวยเตาะแตะรกการอานและมทกษะการอานจงเปน
แนวทางชวยแกไขปญหาคนไทยไมอานหนงสอและไมรกการอานได (ปรดา ปญญาจนทร. 2554:
สมภาษณ) ซงพฒนาการการอานในวยเตาะแตะสงผลตอความพรอมในการเรยนอานเขยนในระบบ
โรงเรยนและสงผลตอนสยรกการอานซงจะตดตวไปจนโตเปนผใหญ (Gunning. 1990: 48-49)
จากการนาแนวคดทฤษฎทางการเรยนร มาเปนแนวทางในการพฒนารปแบบ และไดผลการพฒนา
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะสอดคลองกบงานวจยทผานมาทงของไทยและ
ตางประเทศ จงเปนทเชอมนไดวารปแบบ READ น มประสทธผลตามความมงหมายของการวจย
สามารถนาไปขยายผลใชกบเดกในวยนได และจากการวจยน ใชเฉพาะเดกวยเตาะแตะ ผวจยจงม
ขอจากดในการวดทกษะของเดกไดแคเพยงพฤตกรรมทเปนสมรรถนะของเดกอายไมเกน 3 ป
เทานน
3. จากผลของการขยายผลรปแบบ READ พบวา ครปฐมวยทนารปแบบ READ ไป
ทดลองใชมความคดเหนเกยวกบรปแบบ READ วามความเหมาะสมในระดบมากทสด แสดงใหเหน
วารปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมความเหมาะสมในการ
พฒนาเดกวยเตาะแตะ เมอเดกทากจกรรมตามรปแบบนน เดกมความสข สนกสนาน กระตอรอรน
สนใจในการทากจกรรม มความตงใจและสนใจในการอานและการทากจกรรมอยางมาก อยากชวย
ครอานนทานแตละหนา ผปกครองชนชมวาในชวงทากจกรรมตามรปแบบ เดกนานทานไปเลาท
บาน นาเพลงไปรองทบาน และถามวาครเลานทานอยางไรเดกจงจาไดตงแตตนจนจบเรองและนา
นทานไปพดเชอมโยงกบสงรอบตว เดกมสวนรวมในการทากจกรรมทกขนตอนและไดลงมอทา
มากกวานงฟง ซงครปฐมวยมความคดเหนวารปแบบ READ แตกตางจากการจดกจกรรมสงเสรม
การอานทเคยใช แตเดมครปฐมวยจดกจกรรมโดยอานนทานใหฟง รองเพลงทเกยวของมงเนนการ
172
สอนใหจาอกษร อานนทานเพยงเรองละ 1 ครง ไมมการสนทนา ไมมการทากจกรรมทเกยวของ
กบเรองอยางเปนรปธรรม ไมไดทาเปนขนตอนชดเจนเหมอนในรปแบบ อาจเปนเพราะ
กระบวนการจดกจกรรมทง 4 ขนตอนของรปแบบ READ นนสอดคลองกบ การจดกจกรรมโดยใช
วรรณกรรมเปนฐาน (Literature based Approach) ทเนนเดกเปนศนยกลาง มงเนนการอาน
วรรณกรรมทคานงถงสนทรยภาพในวรรณกรรมสาหรบเดก ทาใหเดกเกดความสนกสนาน
เพลดเพลน มงเนนความเขาใจในเนอเรอง เสยง คาศพท ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอซงเปน
ฐานสาคญในการเรยนรกระบวนการอาน (Grave; & other. 2004: 70-72) จงทาใหครและเดก
ดาเนนกจกรรมดวยความสนกสนานและเกดบรรยากาศทเออตอการสรางนสยรกการอาน ซงมความ
สอดคลองกบการสงเสรมการอานของตางประเทศ เชน ประเทศญปนทพบวาคนมพฤตกรรมการ
อานตลอดเวลา มนสยรกการอานมาก เพราะมการปลกฝงใหอานตงแตเลกๆ แมเดกอานหนงสอไม
เปนกฝกใหจบตองกอนเพอใหเดกมความผกพนกบหนงสอ (ฉววรรณ คหาภนนท. 2545: 8
อางองจาก ผสด นาวาวจต. 2539: 40-41)
ในดานการสงเสรมพฒนาการเดก ครปฐมวยทนารปแบบ READ ไปทดลองใชเปนเวลา
2 – 4 สปดาห พบวา เดกมพฒนาการดขน เชน เดกทไมพดเรมพยายามออกเสยงพด เดกทไม
กลาแสดงออกสามารถออกมานาเสนอผลงานของตนเองได เดกทตอบคาถามไมไดเรมรจกตอบ
คาถามทแสดงความคดเหนไดดขน เดกไดใชความคดในการทากจกรรมอยางมาก เดกสนใจการ
อานหนงสอมากขน สงทพบไดอยางชดเจนคอ เดกรจกวธใชหนงสอ หยบจบอยางถนอมมากขน
รจกสนทนาโตตอบ ถามคาถามเลยนแบบคาถามทครถาม รจกการเปนผนาผตาม ซงแสดงใหเหน
วารปแบบ READ สามารถสงเสรมพฒนาการเดกวยเตาะแตะได สอดคลองกบแนวการจดกจกรรม
สงเสรมการอานของ ชดดละดก (Shedd; & Duke. 2008: 24-25) ทกลาววาการสงเสรมการอานใน
เดกเลกอานเรมตนเพยงอานภาพ สงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหน และเกดการเรยนรอยางลม
ลกจากเรองนน เดกตองไดรบประสบการณตอเนองจากการอานโดยทากจกรรมทมคณคาเกยวกบ
เรองหลงจากทไดสนทนาเกยวกบเรองทครอานใหฟงไปแลว ครควรถามเดกวา คดอยางไรกบเรองน
และกอนทจะอานซาอกครง ครควรพดคยกบเดกเพอเชอมโยงสเรองตอๆไปทเกยวของกบเรองท
อานไปแลวดวย การสนทนาเกยวกบเรองจะทาใหครสามารถจดกจกรรมตอเนองทอยในความสนใจ
ของเดกไดซงสามารถใชระยะเวลาเทาใดกไดไมจากด เชน การอานเรอง Growing Vegetable Soup
ของ Louis Ehlert หลงจากการอานแลวเดกและครรวมกนทาซปผกทาสวน อานเรองตนไมเพมเตม
ชมสวน หรอดตนไมทแตกตางกนโดยมหนงสอเรองดงกลาวเปนแนวทาง
นอกจากน การวจยครงนไดรบการสนบสนนทดจากผบรหารของโรงเรยนเอกชนและสถาน
พฒนาเดกเอกชนในจงหวดชลบรทเหนความสาคญของการจดกจกรรมรปแบบ READ เชน จด
ชวงเวลาใหครและนกเรยนททดลองใชรปแบบนาเสนอผลงานใหนกเรยนหองอนชมหนาเสาธง
จดซอหนงสอทใชในรปแบบแกนกเรยนทกคน จดใหครทเขาอบรมนาความรไปขยายผลสอนคร
ปฐมวยทกหอง จดใหครทงระดบปฐมวยทนอกเหนอจากครทเขาอบรมนารปแบบไปทดลองใชใน
หองเรยน การสนบสนนของผบรหารดงกลาวแสดงใหเหนวาสงคมใหความสาคญกบการรณรงค
173
สงเสรมการอานในระดบปฐมวยตามนโยบายของประเทศในการสงเสรมการอานเพอการเรยนร
ตลอดชวตอยางยงยน ตามทรฐบาลกาหนดใหการอานเปนวาระแหงชาตและกาหนดใหป 2552-
2561 เปนทศวรรษแหงการอานของประเทศไทย 42โดยมยทธศาสตร 3 ดาน ไดแก 4 2การพฒนาคนไทย
ใหมความสามารถในดานการอาน การพฒนาคนไทยใหมนสยรกการอาน และการสรางบรรยากาศ
และสงแวดลอมในการสงเสรมการอาน (สานกเลขาธการนายกรฐมนตร. 2555: ออนไลน)
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช
1. จากผลการวจยทพบวา ทกษะการอานเรมแรกทกดานเพมขนอยางมากในสปดาหท 6
(ครงท 4) ดงนน ผนารปแบบนไปใชจงควรใชเวลาไมนอยกวา 6 สปดาห
2. การนาแผนการจดกจกรรมรปแบบ READ ไปใชควรคานงถงพฒนาการของเดกวย
เตาะแตะและจดกจกรรมอยางยดหยนตามความสนใจของเดก
3. ระยะเวลาในการอบรมครเพอนารปแบบ READ ไปใช ควรใชเวลาประมาณ 1 – 2 วน
จดการอบรมใหครอบคลมทงภาคทฤษฎและภาคปฏบต เพอใหครสามารถนารปแบบ READ ไป
ใชไดอยางมประสทธภาพ
ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป
1. การวจยครงนกาหนดขอบเขตอายเดก ตงแต 2 ปครงถง 3 ป เทานน ในการวจยครง
ตอไป อาจขยายขอบเขตใหกวางขนทงดานกจกรรมและเครองมอวด
2. การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกสาหรบเดกวยเตาะแตะเปนสงทผปกครองสามารถ
สงเสรมได การวจยครงตอไปอาจประยกตรปแบบ READ ใหเหมาะสาหรบผปกครอง
174
บรรณานกรม
175
บรรณานกรม
กมลรตน คนองเดช. (2540). รายงานการวจยการสอนภาษาธรรมชาตทมตอการเรยนรดานการอาน เขยน ภาษาไทยของเดกสองภาษา ระดบอนบาลใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต. ยะลา
ภาคอนบาลศกษา สถาบนราชภฎยะลา.
กรองแกว ฉายสภาวธรรม. (2537). พฒนาเดกเลกดวยการอาน. กรงเทพฯ: ตนธรรม.
กองบรรณาธการรกลก. (2548). คมอพฒนาสมองลกดวยสองมอพอแม. กรงเทพฯ: รกลก
----------. (2548). คมอพฒนาการเดก. กรงเทพฯ: รกลก
กลยา นาคเพชร. (2548). จตวทยาพฒนาการสาหรบพยาบาล. กรงเทพฯ: วทยาลยพยาบาล
สภากาชาดไทย
กลยา ตนตผลาชวะ. (2545, กรกฎาคม). “การจดการศกษาสาหรบเดกวยเตาะแตะ” วารสาร
การศกษาปฐมวย6(3): 67.
----------. (2548, มกราคม). “การจดกจกรรมการเรยนรสาหรบเดกวยเตาะแตะ” วารสาร
การศกษาปฐมวย 9(1): 38-49
----------. (2542). การเลยงดกอนวยเรยน 3-5 ป. กรงเทพฯ: โชตสขการพมพ.
กลวรา ชพงศไพโรจน. (2554, 26 กมภาพนธ). สมภาษณโดยจารทศน วงศขาหลวง ท
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
เกษลดา มานะจต. (2536). รายงานผลการวจยผลการจดหองเรยนแบบศนยการเรยนตอความพรอม
ในการเรยนของเดกปฐมวยในโรงเรยนสาธตแผนกอนบาลวทยาลยครเชยงใหม. เชยงใหม:
ภาควชาการอนบาลศกษา วทยาลยครเชยงใหม
คมอการพฒนาเดก. (มปป.) กรงเทพฯ : สานกพมพรกลก.
จอหน บ ทอมสนและคนอนๆ. (2546). เดกตามธรรมชาต : คมอดแลและเสรมสรางศกยภาพเดก
ในเจดปแรก. แปลโดย วศษฐ วงวญ�. กรงเทพฯ : สวนเงนมมา
จารทศน วงศขาหลวง. (2547). การจดกจกรรมเสรมหลกสตรวชารกการอาน. ใน รวมเลมบทคดยอ
ผลงานครตนแบบปฏรปการเรยนรภาษาไทย. หนา44. ชลบร: สานกงานเขตพนท
การศกษาชลบรเขต 3.
............. (กนยายน, 2547). กจกรรมเสรมหลกสตรวชารกการอาน. วารสารหนงสอ
เพอเดก. (2)4: 15-18
จระประภา บญยนตย. (2551). วธชวยใหเดกรกการอาน. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน
จราภา เตงไตรรตน. (2552). จตวทยาทวไป. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร
ฉนทนา ภาคบงกช. (2538). การสมมนาทางวชาการเรองสอเพอพฒนาเดกไทยวยเรยนร.
กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
ฉววรรณ คหาภนนท. (2542). การอานและการสงเสรมการอาน. กรงเทพฯ: ศลปาบรรณาคาร
176
ชมจรา เลาหบตร. (2542). ผลของการจดกจกรรมสงเสรมการอานในมมหนงสอทมตอพฤตกรรม
การใชหนงสอทถกตอง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
เตอนใจ กรยกระโทก. (2543). การศกษาผลการสอนซอมเสรมดานความเขาใจในการอานและการ
เขยน สะกดคาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โดยใชหนงสอแผนเดยวเปนสอ.
ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาประถม). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทศนา ซอนอย. (2550). หลกการและรปแบบการพฒนาเดกปฐมวยตามวถชวตไทย.
---------. (2545). กระบวนการเรยนร: ความหมาย แนวทางการพฒนา และ ปญหาขบของใจ.
(พมพครงท1). กรงเทพฯ: บรษทพฒนาคณภาพวชาการ จากด. ทศนา แขมมณ.(2550).
ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. (พมพครงท 6).
กรงเทพฯ: ดานสทธา
นงพงา ลมสวรรณ. (2543). เลยงลกถกวธ ชวเปนสข. กรงเทพฯ: แปลน บคเนต.
นภดล จนทรเพญ. (2539). การใชภาษาไทย. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ตนออ.
นภเนตร ธรรมบวร, อารยา สขวงศ. (2541). รปแบบการจดการเรยนการสอนสาหรบเดกวยตากวา
3 ป. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
--------. (2540). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
นตยา คชภกด. (2543). ขนตอนการพฒนาเดกปฐมวยตงแตปฎสนธ – 5 ป. สถาบนแหงชาตเพอ
การศกษาสาหรบเดกปฐมวย: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.
นตยา ประพฤตกจ. (2538). การพฒนาการอานของลก. พมพครงท 2 กรงเทพฯ: ขาวฟาง.
บงอร พานทอง. (2534, มนาคม). “ทาอยางไรเดกจงรกการอานและการเรยนภาษา, “ วารสาร
มศว. ปทมวน. 2: 70 - 72 .(2541ก).
บนลอ พฤกษวน. (2543) มตใหมในการสอนอาน.. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.
บาเพญ การพานชย. (2539). พฒนาการอานของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณกจกรรม
สนทนาประกอบกจกรรมการอาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2526). การทดสอบแบบองเกณฑ. กรงเทพฯ: ภาควชาพนฐาน
การศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
เบอรนส อ คลลแนน. (2542). 51คมอสาหรบพอแมผปกครองในการปลกฝงเดกนอยใหรกการอาน51.
กรงเทพฯ: ไทมไลฟ.
ประณต เคาฉม. (2549). จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยา มหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ
177
ประเสรฐ ผลตผลการพมพ. (2553). ผลการสารวจศนยเดกเลกทวประเทศ. (ออนไลน).
วนทสบคน 12 มกราคม 2553 จาก http://www.moc.moe.go.th/node/1225
ปรดา ปญญาจนทร. (2554, 26 กมภาพนธ). สมภาษณโดยจารทศน วงศขาหลวง ทมหาวทยาลย
ศรนครนทรวโรฒ
ปทมา คณเวทยวรยะ. (2549). ความสามารถทางภาษาของเดกปฐมวยทไดรบกจกรรมการเรยนร
แบบจตปญญาโดยใชสอไมมโครงสราง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).
กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
พรพไล เลศวชาและอครภม จารกร. (2551). สมองอนบาล. กรงเทพฯ: ธารปญญา.
พรรณทพย ศรวรรณบศย. (2550). จตวทยาครอบครว. กรงเทพฯ: สาหนกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
พนส สขหนองบง. (2538). ผลการใชเกมสอนซอมเสรมวชาภาษาไทยกบนกเรยนชนประถมศกษา
ปท 3 ทอานหนงสอไมออก. วทยานพนธ.กศ.ม. (จตวทยาการศกษา) มหาสารคาม:
มหาวทยาลยมหาสารคาม.
พชร ผลโยธน และวรนาท รกสกลไทย. (2543). เอกสารประกอบการอบรม Whole Language
โครงการพฒนาอนบาลศกษาโดยผานกระบวนการนเทศรนท 2. กรงเทพฯ: ถายเอกสาร.
พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
พฒนาสงคมและความมนคงของมนษย,กระทรวง. (2555). มาตรฐานศนยเดกเลกแหงชาต.
กรงเทพฯ : สานกงานสงเสรมสวสดภาพและพทกษเดก เยาวชน ผดอยโอกาสและผสงอาย.
เพญพไล ฤทธาคณานนท. (2549). พฒนาการมนษย. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
ภาวณ แสนทวสข. (2538). การพฒนาชดการจดประสบการณการเขยนรวมกนตามแนวการสอน
ภาษาแบบธรรมชาตสาหรบเดกอนบาล. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.
ภญญดาพชญ เพชรรตน. (2549). รายงานการวจย เรองการศกษาความเขาใจของผบรหารและคร ปฐมวยเกยวกบการปฏบตทเหมาะสมกบพฒนาการทางภาษาแรกเรมของเดกปฐมวยใน
จงหวดชลบร. ชลบร: ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยบรพา.
มงคล นามโคตร. (2547). การใชหนงสอภาพเพอสรางนสยการอานของเดกปฐมวยโรงเรยนบาน
หนองไมงาม จงหวดสรนทร. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร.
มยร กนทะลอ. (2543). ผลของการจดกจกรรมการอานตามแนวการสอนภาษาแบบธรรมชาตตอ
พฒนาการดานการอานภาษาไทยของเดกปฐมวยทพดภาษาถน. ปรญญานพนธ
กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรม.
ถายเอกสาร.
เมม ฟอกซ. (2553). มหศจรรยแหงการอาน. แปลโดยรววาร โฉมเฉลา. กรงเทพฯ: อมรนทร.
178
เยาวพา เดชะคปต. (2542). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: แมค
--------. (2542). กจกรรมสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เจาพระยาระบบการพมพ.
วรรณ โสมประยร. (2534). การสอนภาษาไทยระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตร
และการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
วนเพญ บญประกอบ. (2542). ปญหานาปวดหวเจาตวเลก. กรงเทพฯ : แปลนพบลชชง
วทยากร เชยงกล. (2548). เรยนลก รไว ใชสมองอยางมประสทธภาพ. กรงเทพฯ:สถาบนวทยาการ
การเรยนร.
ศรรตน เจงกลนจนทน. (2536). การอานและการสรางนสยรกการอาน. กรงเทพฯ:
ไทยวฒนาพานช
ศรเรอน แกวกงวาล. (2536). จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ : สาขาจตวทยา
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
สนท ฉมเลก. (2540). พฤตกรรมการสอนภาษาไทยประถมศกษา. พษณโลก: สถาบนราชภฏพบล
สงคราม
สานกงานกองทนสนบสนนการวจย. (2554). การดโทรทศนกบพฒนาการทางภาษา สงคมและ
อารมณของเดกอาย 1-3 ป. (ออนไลน). วนทสบคน 15 กมภาพนธ 2555.
จาก www.pr.trf.or.th
สานกงานเลขาธการสภาการศกษา. (2548). การสงเสรมนสยรกการอานในเดกอายตากวา 1 ป.
กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
----------. (2550). นโยบายและยทธศาสตรการพฒนาเดกปฐมวย (0-5ป) ระยะยาว พ.ศ.2550-2559.
กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
----------. (2551). รปแบบการสงเสรมนสยรกการอานในเดกอาย 3-4 ป โดยพอแมผดแลเดก.
กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.
สานกงานเลขาธการนายกรฐมนตร. (2552). การสงเสรมการอานเปนวาระแหงชาต. (ออนไลน).
วนทสบคน 12 เมษายน 2556. จาก www.thaigov.go.th
สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546.
กระทรวงศกษาธการ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.
สถตแหงชาต,สานกงาน. (2552). การสารวจการอานหนงสอของประชากร ป 2551. กรงเทพฯ:
สานกสถตพยากรณ
--------. (2552). การสารวจเดกและเยาวชนป 2551. กรงเทพฯ: สานกสถตพยากรณ
สาอาง หรญบรณะ และคณะ. (2544). รายงานการวจย รปแบบการจดการศกษาสาหรบผม
ความสามารถพเศษดานภาษาไทย. กรงเทพฯ:ศนยการศกษาแหงชาตเพอพฒนาผม
ความสามารถพเศษ สกศ.
สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2550). การศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: โครงการความรวมมอระหวาง
มหาวทยาลยราชภฎสวนดสตกบกรมสงเสรมการปกครองทองถน.
179
สขม เฉลยทรพย. (กนยายน – ตลาคม, 2530). นสยรกการอาน รากฐานของการพฒนา.
จนทรเกษม. 198 : 26 - 31.
สนย ทองสรประภา. (2534). การเปรยบเทยบความพรอมในการอานภาษาไทยของนกเรยนอนบาล
ซงไดรบประสบการณทสมพนธกบการอานตางกน.ปรญญานพนธ กศ.ม.
(บรรณารกษศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
ถายเอกสาร.
สนนทา มนเศรษฐวทย. (2537). หลกและวธสอนอานภาษาไทย. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.
สมณฑา พรหมบญ. (2539). อจฉรยภาพ ภาษาและการอาน. เอกสารประกอบการการอบรมการ
สรางอจฉรยภาพในการอาน. กรงเทพฯ: สมาคมอนบาลแหงประเทศไทย.
สรางค โควตระกล (2552). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพแหงจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย โสภาพรรณ รตนย. (2532). สองขวบปแรกแหงชวต. กรงเทพฯ : สานกพมพขาวฟาง.
หนองไมงาม จงหวดสรนทร. วทยานพนธ ศษ.ม.(หลกสตรและการสอน). นนทบร:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร.
หรรษา นลวเชยร. (2535). ปฐมวยศกษา : หลกสตรและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.
อนงค วรพนธ. (2546). พฒนาการอานและการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลา
นทานประกอบการทาสมดเลมเลก. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
อนงคศร วชาลย. (2536). ผลการใชตานานพนบานลานนาเพอพฒนาความเขาใจในการอานของ
นกเรยนชนประถมศกษาปท 6. พะเยา: สานกงานการประถมศกษาจงหวดพะเยา.
อนามย,กรม. (2550). ผลการสารวจพฒนาการเดกในประเทศไทย. (ออนไลน).
วนทสบคน 14 พฤศจกายน 2553. จาก www.anamai.moph.go.th
อรพรรณ ลอบญธวชชย. (2541). การบรบาลทารกและเดกวยกอนเรยน. กรงเทพฯ: บคเนท
อาร สณหฉว. (2543). พหปญญาในหองเรยน. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหนงสอ กรมวชาการ.
----------. (2550). ทฤษฎการเรยนรของสมองสาหรบพอแม. กรงเทพฯ: เบรนเบสบคส.
อาไพพรรณ ปญญาโรจน. (2545). การอบรมเลยงดเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: คณะวทยาศาสตร
และเทคโนโลย สถาบนราชภฏจนทรเกษม.
อรญญา ฤาชย. (2541). การเปรยบเทยบความเขาใจในการอานความสามารถในการเขยนและเจต
คตตอการเรยนภาษาไทยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนแบบมง
ประสบการณทางภาษากบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา).
กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
อจฉรา นาคทรพย. (2546). การศกษาความสามารถในการอานของเดกทมปญหาในการเรยนรดาน
การอานโดยวธการสอนอานคา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ:
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรรนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.
180
อดม เพชรสงหาร. (2550). พฒนาเดกปฐมวยดวยหนงสอ. กรงเทพฯ: มลนธซเมนตไทย
อดมลกษณ กลพจตร. (ม.ป.ป.). วธเลยงดเดกวยทารกและวยเตาะแตะ เลน 1. กรงเทพฯ:
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
--------. (ม.ป.ป.). วธเลยงดเดกวยทารกและวยเตาะแตะ เลน 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
อทย ภรมยรน. (2541, พฤษภาคม). การอานสรางปญญายคโลกาภวตน. วารสารการศกษานอก
โรงเรยน. 1(6): 27 – 30.
อไรวรรณ โชตชษณะ. (2547). ผลของการจดกจกรรมการเคลอนไหวประกอบการเลาเรองทมตอ
พฒนาการกลามเนอใหญของเดกวยเตาะแตะ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย).
กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.
Alber, Rebecca. (2011). Six Scaffolding Strategies to Use with Your Students. Retrieved
September 21, 2012, from URL: http://www.edutopia.org
Anderson, Yockel Julie. (June 1994). Joint Book-Reading Strategies in Working-Class
African American and White Mother-Toddler Dyads. Journal of Speech and Hearing
Research (37) : 583-593
Amanda C. Walley. (2000). Spoken vocabulary growth: Its role in the development of
phoneme awareness and early reading ability. Reading and Writing. 16(1-2) : 5-20.
Blaug, Ricardo. (2003). Democracy : A Reader. Cambridge : Edinburgh University Press
Box, J.A. (1990). The Effect of shared Reading Experience on Head start children’s Concept
about Print and story Structure. Dissertation, Ed.D. New York: University of Alabama
at Birmingham.
Brewer, Jo Ann. (1995). Introduction to Early Childhood Education: Preschool Through
Primary Grades. United States of America: a Simon and Schuster.
Byrne, Brian ; Fielding-Barnsley, Ruth. (Dec, 1991). Evaluation of a program to teach
phonemic awareness to young children. Journal of Educational Psychology. 83(4) :
451-455.
Bus, Adriana G. (Sep 1999). Phonological awareness and early reading: A meta-analysis
of experimental training studies. Journal of Educational Psychology. 91(3) : 403-414
Caine RN. and Caine G. (1990). Understanding a Brain Based Approach to Learning and
Teaching. Educational Leadership. 48(2): 66-70.
Cardillo, Gina C. (2010). Predicting the predictors: Individual differences in longitudinal
relationships between infant phonetic perception, toddler vocabulary, and
preschooler language and phonological awareness. Retrieved April 24, 2011, from
URL: http://gradworks.umi.com
181
Carol Vukelich. (Jun, 1994). Effects of play interventions on young children's reading of
environmental print. Early Childhood Research Quarterly. 9(2) : 153-170.
Charles, Hulme. (June, 2002). Phoneme Awareness Is a Better Predictor of Early Reading
Skill Than Onset-Rime Awareness. Retrieved January 21, 2012, from URL:
http://www. sciencedirect.com
Cox ,Carole ; & Zarrillo, James. (1993). Teaching Reading with Children’s Literature. USA. :
Macmillan.
Crone, Deanne A.; Whitehurst, Grover J. (Dec 1999). Age and schooling effects on
emergent literacy and early reading skills. Journal of Educational Psychology 91(4):
604-614
David K. Dickinson. (April, 2004) Interrelationships among prereading and oral language
skills in kindergartners from two social classes. Retrieved January 21, 2012, from
URL: http://www.sciencedirect.com
Debbie Vera. (September 2011). Using popular culture print to increase emergent literacy
skills in one high-poverty urban school district. Journal of Early Childhood Literacy.
11(3) : 307-330
Deborah L. Speece. (2011). Growth in early reading skills from kindergarten to third grade.
Retrieved January 21, 2012, from URL: http:// www.sciencedirect.com
Deutsch, Nellie. (2011). The Brain Based Learning Theory. Retrieved October 24, 2011,
from URL: http://www.helim.com
Dixon-Krauss, Lisbeth. (1996). Vygotsky in the Classroom. NewYork : Longman.
Elizabeth A. Hasson. (2000). Reading with infants and toddlers. Early Childhood
Education Journal. 19(1) : 35-37.
Evelyn, Arizpe. (2003). Children Reading Pictures. New York: RoutledgeFalmer
Every Child Reading to Read. (2011) Retrieved October 24, 2011, from URL:
http://attachments.wetpaintserv.us
Family Education. (2011). Way to build Pre-Reading Skills. Retrieved April 24, 2011, from
URL: http://school.familyeducation.com
Family Learning. . (2011). Pre-Reading Skills. Retrieved May 2, 2011, from URL:
http://www.familylearning.org.uk/pre-reading_skills.html.
Fletcher, Kathryn L.; & others. (January, 2005). Responsiveness and attention during
picture‐book reading in 18‐month‐old to 24‐month‐old toddlers at risk. Early Child
Development and Care. 175(1) : 63-83
182
Fuligni, Allison Sidle (June, 2011). The Infant-Toddler HOME in the 2nd and 3rd Years of
Life. Retrieved January 2, 2012. from URL: http://www. http://www.tandfonline.com
Gail E. Tompkins. (2003). Literacy for the 21 st Century. USA.: Pearson Education.
Goodman, S. & Goodman, M. (1978). Reading of American children shoes ready is a stable.
Rural dialect of English or language other than English. August, 422 p.
Retrieved August 21, 2012, from URL: http://www.reading.org
Goodman, Kenneth. (1991). The Whole Language. USA. : American School.
Grable, Cheryl. (2012). Scaffolding Lesson. Retrieved October 21, 2012,
from URL: http:// www.ualr.edu
Grave, Michael F.; & other. (2004). Teaching Reading in the 21st Century. USA. : Pearson
Education.
Gunning, G. Thomas. (1990). Reading Instruction for all Children. USA. : A Division of
Simon and Schuster,Ins.
Haris, Larry Allen and Carl Bernard Smith. Reading Instruction. 4 th ed.New York:
Macminlian Publishing, n.d.
Idealcurriculum. (2011). What is Phonological Awareness. Retrieved October 2, 2011, from
URL: http://www.idealcurriculum.com.
----------. (2011).52 Teach the alphabet and letter sounds in fun and effective ways. Retrieved
October 2, 2011, from URL: http://www.idealcurriculum.com.
---------. (2011).52 How do you teach concepts about print?. Retrieved October 2, 2011, from
URL: http://www.idealcurriculum.com.
Lantosca, Elena. (2011). Emergent Literacy : Concepts About Print.
Retrieved November 2, 2011, from URL: http://www.mason.gmu.edu.
Jackie Marsh. (49February 2004). The Techno-Literacy Practices of Young Children. Journal
of Early Childhood Research. 2 (1) : 51-66
Julie Anderson-Yockel. (June 1994). Joint Book-Reading Strategies in Working-Class
African American and White Mother-Toddler Dyads. Journal of Speech and Hearing
Research (37) : 583-593
Kastelorizios, G. (1995 ). Contexts that Support Language Development in a Kindergarten
Classroom. Concordia University.
Kerlinger, Fred N. (2000). Foundation of behavioral research. Fort Worth, TX : Harcourt
College Publishers.
Krauss, Lisbeth Dixon. (1996). Vygotsky in the Classroom. USA.: Longman
183
Larrick, Nancy. (1964). A Parent’s Guide to Children’s Reading. New York: Doubleday &
Company.
Lavine, Linda O. (March, 1977). Differentiation of letterlike forms in prereading children.
Developmental Psychology. 13(2) : 89-94.
Leney, T. L. (1992). Reading Development in four Representative Transitional First Grade
Students Participating in a whole language Approach to Reading, Dissertation
Abstracts International. Winter.
Lehr, Fran (2010). Helping Your Child Become a Reader: With Activities for Children from
Infancy through Age 6. Retrieved April 24, 2011, from URL: http:// eric.ed.gov
Lonigan, Chistopher J. (Sep, 2000). Development of emergent literacy and early reading
skills in preschool children: Evidence from a latent-variable longitudinal study.
Developmental Psychology. 36(5) : 596-613
Machado, Jeanne M. (1995). Early Childhood Experiences in Language Arts Emerging
Literacy. USA. : Delmar.
Maclean, Morag. (Jul 1987). Rhymes, nursery rhymes, and reading in early childhood.
Journal of Developmental Psychology. 33(3) : 255-281
Marrow, Leasley Mandel. (1993). Literacy Development in the Early Years. USA.: Allyn
and Bacon.
Mc. Closkey, Mary Lou. (2012). Scaffolding for Reading : Providing Support Through the
Reading Process. Retrieved September 22, 2012, from URL:
http://www.mindspring.com
Meagan K. Shedd and Nell K. Duke. (November, 2008). The Power of Planning :
Effectioive Read Alouds. Young Children. 14(11) : 22-27
Mioduser,D. ( March 2000). The learning value of computer-based instruction of early
reading skills. Journal of Computer Assisted Learning . 16(1) : 54-63.
Monique, Senechal; Jo-Anne LeFevre. (March/April 2002). Parental Involvement in the
Development of Children’s Reading Skill: A Five-Year Longitudinal Study. Child
Development. 73(2) : 445–460.
Morgan , Paul L. and others. (2007). Is There Bidirectional Relationship Between Children's
Reading Skills and Reading Motivation. Exceptional Children. 73(2) : 242-255.
Muter, Valerie. (Sep 2004) Vocabulary, and Grammatical Skills as Foundations of Early
Reading Development: Evidence From a Longitudinal Study. Developmental
Psychology. 40(5) : 665-681
184
National Capital Language Resourse Center. (2011). Developing Reading Activity. Retrieved
March 22, 2011, from URL: http://www.nclrc.org/essentials/reading/developread.html
Ornstein, Allan C. (1993) Foundations of Education. Boston : Houghton Mifflin
Poe, Michele Dand others. (Jul, 2004). Early language and the development of children's
reading skills. Journal of School Psychology. 42(4) : 315-332.
Potter, Cheryl A. (Jun 2000). The Effects of Genre on Mother-Toddler Interaction during
Joint Book Reading. The Transdisciplinary Journal. 10(2) : 97-105.
Taylor, Grant. (1960). American English Reader : Story of Reading and Vocabulary
Development. New York : McGraw-Hill.
The Early Literacy Initiative. (2011). Early Child Ready to Read. Retrieved
January 5, 2012, from URL: http://www.sppl.org Razza, Rachel A. (Nov 2010). Association among Family Environment Sustained Attention
and School Readiness for Low-Income Children. Developmental Psychology.
(46) 6: 1528
Robin Campbell. (2001). Read - Alouds with Young Children. USA. : International Reading
Association.
Robert B. Ruddell. (2002). Teaching Children to Read and Write. USA. : Pearson
Education.
Ross, B.; & William, N. (1993). Teaching students with Mild Disabilities. Massachusetts:
Allyn and Bacon. A Simon & Schuster.
Sackes, Mesut. (Novemver,2009). Using Children’s Books to Teach Inquiry Skill. Young
Children. 14(11) : 24-26.
Saint Paul Public Library. (2012). The Early Literacy Initiative : The Public Library
Association. Retrieved January 1, 2012, from URL: http://www.sppl.org.
Shaffer, David R. (1999). Developmental Psychology : Childhood and Adolescence.
Pacific Grove : Brooks/Cole.
Simcock, Gabrielle; DeLoache, Judy. (Nov,2006). Get the picture? The effects of iconicity
on toddlers' reenactment from picture books. Developmental Psychology. 42(6) :
1352-1357
Sower, Jayne. (2000). Language Arts in Early Education. USA. : Delmar.
Speece, Deborah L. (2011). Growth in early reading skills from kindergarten to third grade.
Retrieved January 21, 2012, from URL: http:// www.sciencedirect.com
185
Stephen A. Petrill. (2010). Reading Skills in Early Readers Genetic and Shared
Environmental Influences. Retrieved January 21, 2012, from URL:
http://www.ldx.sagepub.com
Stewig, John Warren; & Simpson, Mary Jett. (1995). Language Arts in the Early Childhood
Classroom. USA. : Wadsworth.
Strommen, Ellen A. (1983). Developmental Psychology. USA. : Dorsey Press.
Stahl, Steven A.; Murray, Bruce A. (June, 1994) Defining phonological awareness and its
relationship to early reading. Journal of Educational Psychology. 86(2) : 221-234.
Study Guides and Strategies. (2011). Pre-Reading Strategies. Retrieved June 12, 2011,
from URL: http://www.studygs.net/preread.html.
Wasik, Barbara A.; Bond, Mary Alice. (Jun 2001) Beyond the pages of a book: Interactive
book reading and language development in preschool classrooms. Journal of
Educational Psychology. 93(2) : 243-250.
Weiss, Ruth Palombo. (July, 2000). Brain Based Learning Training and Development. ASTD
Magazine. : 22-24
Wolke, Dieter. (July, 1998). Cognitive status, language attainment, and prereading skills of
6-year-old very preterm children and their peers: the Bavarian Longitudinal Study.
Retrieved January 21, 2012, from URL: http://www.journals.cambridge.org
Weinberger, J. Hannon, P. & Nutbrown, C. (1990). Ways of working with parents to promote
early literacy development. Educational Research Centre: University of Sheffield.
Retrieved 15 October, 2012, from URL: http://www.eric.ed.gov
Wink, Joan & Putney, LeAnn G. (2002). A vision of Vygotsky. Boston : Allyn and Bacon
Whitehurst, Grover J. (Dec 1999) Age and schooling effects on emergent literacy and early
reading skills. Journal of Educational Psychology 91(4): 604-614
Zimmerman, Jennifer. (2012). What is Scaffolding in Reading? Retrieved October 21,
2012, from URL: http:// www.ehow.com
186
ภาคผนวก
187
ภาคผนวก ก
รายนามผเชยวชาญ
188
รายนามผเชยวชาญ
ผเชยวชาญประเมนความสอดคลองของแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ จานวน 5 ทาน มดงน
1. รศ.ดร.วฒนา มคคสมน อาจารยประจาภาควชาหลกสตรและการสอน
วชาเอกปฐมวยศกษา สาขาวชาศกษาศาสตร
มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
2. ผศ.ดร.ขวญฟา รงสยานนท รองคณบด คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต
3. อ.ดร.ธนยา พทธยาพทกษ อาจารยประจาสาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
4. อ.เรองศกด ปนประทป กรรมการผจดการมลนธหนงสอเพอเดก
5. อ.ณชรตน ทรวดทรง ครปฐมวย โรงเรยนพระตาหนกสวนกหลาบมหามงคล
ผเชยวชาญตรวจสอบโครงรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก คมอและ
แผนการจดกจกรรม จานวน 7 ทาน มดงน
1. รศ.เกรก ยนพนธ อาจารยประจาสาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
2. ผศ.ดร.รฐดาว พศาลพงศ อาจารยประจาโปรแกรมการศกษาปฐมวย คณะครศาสตร
มหาวทยาลยราชภฎนครปฐม
3. ดร.สทธาภา โชตประดษฐ หวหนาสาขาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยบรพา
4. อ.ศรพงษ ทณรตน ผอานวยการโรงเรยนอนบาลมณยา จงหวดนนทบร
5. อ.อจฉรา โตสาเภา หวหนาแผนกเตรยมอนบาล โรงเรยนสาธตอดมศกษา
จงหวดชลบร
6. อ.นงเยาว มสนธ ครปฐมวย โรงเรยนกนตบตร กรงเทพมหานคร
7. อ.อรรถยา นครจารพงศ ครปฐมวย โรงเรยนบานออกระทง จงหวดนครปฐม
189
ผเชยวชาญพจารณาเลอกหนงสอสาหรบเดกทนาไปใชในการจดกจกรรมรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก จานวน 3 ทาน มดงน
1. ผศ.รพนทร คงสมบรณ อาจารยประจาสาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
2. ผศ.เพยงจต ดานประดษฐ อาจารยประจาโปรแกรมการศกษาปฐมวย
คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎนครปฐม
3. อ.พชน เลาแสงชยวฒน ครผสอนวชารกการอานระดบปฐมวย
โรงเรยนเซนฟรงกซสซาเวยรคอนแวนต
กรงเทพมหานคร
ผเชยวชาญในการสมภาษณเกยวกบความตองการของสงคมในการสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกใหกบเดกวยเตาะแตะ ความเปนไปไดในการทาวจย การนาทฤษฎพนฐานมาใชในการ
สรางรปแบบ แนวทางการสรางรปแบบเพอใชสงเสรมทกษะการอานเรมแรก โดยทาการสมภาษณ
ผเชยวชาญทมประสบการณทางานดานการอานของเดกปฐมวยไมนอยกวา 10 ป จานวน 7 ทาน
ไดแก
1. ศ.ดร. อาร สณหฉว ผอานวยการโรงเรยนสาธตบางนา
2. รศ.กลวรา ชพงศไพโรจน นกเขยนหนงสอสาหรบเดก นกเลานทาน
อาจารยสาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
3. รศ.เกรก ยนพนธ อาจารยประจาสาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
4. ดร.วรนาท รกสกลไทย ผอานวยการโรงเรยนเกษมพทยา
5. อาจารยปรดา ปญญาจนทร นกเขยนหนงสอสาหรบเดก
และวทยากรจดกจกรรมสงเสรมการอาน
6. นางสรวงมณฑ สทธสมาน บรรณาธการนตยสาร Mother&Care
ผจดรายการวทยและโทรทศน
7. นายบญเอก พฤกษวฒนา บรรณาธการสานกพมพสถาพรบคส
และวทยากรจดกจกรรมสงเสรมการอาน
190
ผเชยวชาญในการสมภาษณเกยวกบพฤตกรรมการอานของเดกวยเตาะแตะในสถานพฒนาเดก
ความสาคญและความตองการจาเปนในการสงเสรมทกษะการอานเรมแรก โดยทาการสมภาษณ
ครผสอนเดกอาย 2-3 ปทมประสบการณในการสอนในสถานพฒนาเดกมากกวา 5 ป จานวน 3 ทาน
ไดแก
1. นางธราลกษณ เนตรนลวรโชต ผรบใบอนญาตและครผสอน
สถานพฒนาเดกเปยมสขเนอสเซอร
จงหวดชลบร
2. นาย18ศรพงษ ทณรตน18 ผอานวยการโรงเรยนอนบาลมณยา
จงหวดนนทบร
3. นางสาวดวงกมล เอมวฒน ผรบใบอนญาตและครผสอน
สถานพฒนาเดกควคดสอนเนชนแนลเนอสเซอร
จงหวดชลบร
191
ภาคผนวก ข
แบบบนทกการสมภาษณความคดเหนเกยวกบ
การพฒนารปแบบการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
192
แบบบนทกการสมภาษณความคดเหนเกยวกบการพฒนารปแบบ
การจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ คาชแจง
1. แบบบนทกการสมภาษณนเปนสวนหนงของปรญญานพนธระดบปรญญาเอกสาขา
การศกษาปฐมวย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มวตถประสงคในการพฒนารปแบบการ
จดกจกรรมเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. ความคดเหนของผสมภาษณถอเปนความลบ จะไมนาไปเปดเผย ณ ทใดๆ จะใชเพอ
ประโยชนของการวจยครงนเทานน
3. แบบบนทกการสมภาษณนแบงออกเปน 2 ตอน ไดแก ขอมลสวนตวและขอมลในการศกษา
ขอมลสวนตว
ผใหการสมภาษณ ชอ....................................นามสกล..............................................................
ตาแหนง..........................................................สถานททางาน.....................................................
สมภาษณวนท............................................เวลา..............น.สถานทสมภาษณ............................
ผสมภาษณ.................................................................................................................................
ขอมลในการศกษา
1. ความตองการจาเปนของการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกใหกบเดกวยเตาะแตะ
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
2. แนวคด ทฤษฎและรปแบบการสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
3.หลกการจดกจกรรมสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
4.การประเมนทกษะการอานเรมแรกสาหรบเดกวยเตาะแตะ
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
193
ภาคผนวก ค
ตวอยางคมอประกอบการใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
194
คมอรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
จารทศน วงศขาหลวง
195
คานา
สถานการณปญหาการอานในประเทศไทยอยภาวะวกฤต การสงเสรมใหเดกปฐมวยมทกษะ
การอานเรมแรกจงเปนจดเรมตนสาคญในการแกปญหาคนไทยไมรกการอานการพฒนาเดกดาน
ทกษะการอานเรมแรกจาเปนตองเรมตงแตกอน 3 ปซงเปนวยทสมองเตบโตรวดเรวและมพฒนาการ
ทางภาษารวดเรวกวาวยอน เดกทไดรบประสบการณทกษะการอานเรมแรกมาตงแตวยทารกและ
วยเตาะแตะจะมพนฐานในการเรยนอานดกวาเดกทไมมประสบการณมากอนซงทาใหการเรยน
เปนไปงายขน รปแบบ READ เปนแนวทางหนงในการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ มการพฒนารปแบบการจดกจกรรมจากแนวคดทฤษฎทางการศกษาและมขนตอนการจด
กจกรรมทมงใหเดกเกดความสนกสนาน คนเคย ผกพนกบหนงสอซงครและผปกครองสามารถ
นาไปใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมเตรยมความพรอมทกษะทเปนพนฐานกระบวนการอาน
สาหรบเดกปฐมวยได
จารทศน วงศขาหลวง
ผวจย
196
หลกการและเหตผล
เดกอาย 1-3 ป หรอทเรยกวาวยเตาะแตะ (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2550: 2) เปนวยทม
การเปลยนแปลงทางสตปญญามาก เรมเรยนร รบร หดใชเหตผล อยากรอยากเหน ชางซกถาม
(Question Age) มคลงคาศพทมากขนและเรมเหนความหมายของเสยงทเลยนแบบ (True Speech)
เขาใจภาษาและใชภาษาไดอยางอตโนมตเชนเดยวกบผใหญ (Sower. 2000: 143; เพญพไล ฤทธา
คณานนท. 2549: 99; ศรเรอน แกวกงวาล. 2549: 205) นบเปนชวงสาคญกอนทเดกจะอานออก
เขยนได พฒนาการการอานในชวงนจงสงผลตอความพรอมในการเรยนอานเขยนและสงผลตอนสย
รกการอานซงจะตดตวไปจนโตเปนผใหญ (Gunning. 1990 : 48-49; ฟอกซ. 2553: 88-89)
จากการสารวจสถานการณศนยเดกเลกทกสงกดทวประเทศของสานกอนามยสงแวดลอม
กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข พ.ศ. 2552 พบวา เดกกอนวยเรยนอาย 2-5 ปทอยในศนยเดก
เลกมพฒนาการเตบโตลาชามากทสดในดานภาษา (สานกสถตแหงชาต. 2554: online)และการ
สารวจดานการอานหนงสอของคนไทย พ.ศ. 2551 พบวาคนไทยอาย 6 ปขนไปมอตราการอาน
หนงสอตากวาทสารวจไวเดมเมอพ.ศ. 2548 และเดกปฐมวยทมผใหญอานหนงสอใหฟงหรออาน
หนงสอเองมเพยงรอยละ 36 คดเปนสดสวน 1 ใน 3 ของเดกปฐมวยทวประเทศ (สานกงานสถต
แหงชาต. 2552: 1-3) จากผลการสารวจดงกลาวชใหเหนวา เดกไทยมประสบการณการอานนอย
และเมอเดกไมไดรบการปพนฐานการอานทดมากอนเขาโรงเรยนทาใหเกดอปสรรคในการเรยนอาน
ซงถอเปนทกษะสาคญทตองใชในการเรยน (กรองแกว ฉายสภาวธรรม. มปป.16-17) เดกทไดรบ
ประสบการณทกษะการอานเรมแรกมาตงแตวยทารกและวยเตาะแตะจะมพนฐานในการเรยนอาน
ดกวาเดกทไมมประสบการณมากอนซงทาใหการเรยนเปนไปงายขนเพราะเดกเขาใจนยยะของการ
อาน รวาภาพและอกษรมความหมายซอนอย (Sowers. 2000: 140) การปลกฝงใหเดกวยเตาะแตะ
รกการอานและมทกษะการอานจงเปนแนวทางชวยแกไขปญหาคนไทยไมอานหนงสอและไมรกการ
อานได (ปรดา ปญญาจนทร. 2554: สมภาษณ)
ทกษะการอานเรมแรก (Early Reading Skills) คอ ความสามารถเบองตนทเปนพนฐานของ
กระบวนการอาน (Lantosca. 2011: online อางองจาก Rezel; & Cooter. 2008.: 80 ) เดกวย
เตาะแตะมพฒนาการการอานอยในขนกอนการอาน นนคอ เรมเรยนรวาหนงสอคออะไร รจกการ
ปฏบตตอหนงสอ มความสนใจตอภาพและความหมายของภาพ จาเรองทเพงฟงไปไดเรมสนใจ
ตวอกษรและเสยงของอกษร สามารถจาอกษรและจาคาบางคาทพบบอยๆได เรมทาทาทางเสมอน
วาอานได มความพยายามในการถอดรหสแปลความทงภาพและอกษรทมอยในหนงสอ การเรยนร
การอานของเดกเรมจากการเรยนรโดยดตวแบบทใกลชด “การออกเสยงเมอเหนภาพ” เปน
จดเรมตนของการอานทมผลตอการอานในวยตอไป เดกแตละคนจะมพฒนาการในขนแรกไมเทากน
เดกทมประสบการณดานการอานมากกวาจะมพฒนาการในขนนดกวาและเมอเดกทมพฒนาการการ
อานในขน นดจะมความพรอม มความสนใจ และมความสขเมอเรยนการอานในโรงเรยน
197
(Stewig; & Simpson. 1995: 180 – 182; บงอร พานทอง. 2541 : 24-25 อางองจาก Cochrane
& others. 1984) )
หลกการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกใหกบเดก คอการทาใหการอานเปนสวนหนงของ
ชวตประจาวน (Strommen; & Mates. 1997: 60) ไดฟงผใหญอาน พดคยและทากจกรรมตอเนอง
จากหนงสอ (Sowers. 2000: 146) ทากจกรรมทมการเชอมโยงการอานเขากบสงทเดกคนเคย สราง
ประสบการณทเกยวเนองกบสงทมอยในหนงสอ เพอใหเดกเชอมโยงความหมายของสงทมใน
หนงสอเขากบสงทมอยจรงในชวต (Family Education Network. 2011: online) เดกวยนสามารถ
เขาใจสญลกษณทนอกเหนอจากภาษาพดอนเปนทมาของการอานไดแลว การอานหนงสอและทา
กจกรรมตอเนองจากหนงสอจะชวยใหเซลสมองแตกกงกานออกมาเชอมตอกนเปนวงจร เกบเปน
ขอมลความทรงจา เมอมสญญาณเดยวกนเขามาอก สมองจะแปลความหมายได ถอเปนพนฐานใน
การอาน (อดม เพชรสงหาร. 2550: 13,26) การอานของเดกเลก คอ การอานภาพเพราะภาษาเดก
คอภาษาภาพ เดกจงอานดวยการอานภาพ (กลวรา ชพงศไพโรจน. 2554: สมภาษณ) เมอฝกฝน
การอานภาพบอยๆเดกจะมความสามารถในการจาแนก แปลความหมายซงถอเปนฐานของทกษะ
การอาน (Evelyn. 2003: 22) ภาพในหนงสอชวยเชอมโยงโลกความจรงและตอยอดประสบการณ
ใหกบเดก ทาใหเดกรวาภาพแทนสงทมอยจรง และรวาการอานมความสาคญตอชวต เกดทกษะการ
อานนาสนสยการอานระยะยาว (Machado.1995: 37-39)
ดวยสถานการณปญหาเดกวยเตาะแตะในประเทศไทยและความสาคญของการสงเสรม
ทกษะการอานของเดกปฐมวยดงกลาว การพฒนาเดกในดานทกษะการอานเรมแรกจงจาเปนตอง
เรมตงแตกอน 3 ปซงเปนวยทสมองเตบโตรวดเรวและมพฒนาการทางภาษารวดเรวกวาวยอน
ผวจยจงศกษาพฒนารปแบบเพอใชเปนแนวทางในการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ
วตถประสงค
กจกรรมในรปแบบ READ สงเสรมทกษะการอานเรมแรก ซงเปนพนฐานของกระบวนการ
อานทเตรยมเดกใหมความพรอมตอการเรยนอานในระดบตอไป ไดแก
1. ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกม
ความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไวสาหรบอาน ไดแก รจกเรยกชอตวอกษร รวาคาสามารถ
อานได รจกถามวาตวหนงสอทเหนคอคาวาอะไร รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของ
ชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนาดานหลงของหนงสอ รจกดานบนดานลางของ
หนงสอ
2. ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดกแสดงออกวาเดกเหน
ความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ ไดแก รจ กหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรอยขางใน
มสมาธจดจอขณะเปดดหนงสอ ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหนใน
198
หนงสอ แสดงความตองการอยากอานเอง มหนงสอทชอบ มชวงเวลาการอานเปนสวนหนงของ
กจวตร ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง
3. ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกรวธการใช
หนงสอ ไดแกถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ รวาการอานตอง
อานจากซายไปขวา รวาการอานตองอานจากดานหนาไปดานหลง ทาเสยงคลายอานขณะเปดด
หนงสอ ชทตวอกษรหรอภาพไปดวยขณะอาน รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว รจกเปด
หนงสออยางระมดระวง
4. ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดก
เขาใจเรองราวในหนงสอไดแก เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบเรองหรอพดตามทจาได
เตมคาหรอวลในตอนถดไป เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง บอกชอตวละครในเรอง บอก
ฉากของเรองบอกตอนจบของเรอง บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถาม
เกยวกบเรองทฟงได
5. ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความตองการ
ในการเรยนรเพมเตมจากเดม ไดแก อยากมหนงสอเปนของตนเองกระตอรอรนเมอผใหญแนะนา
หนงสอเลมใหมทไมเคยเหนสนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมาเปดด สนใจการทากจกรรมทเกยวของ
กบหนงสอ สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการอาน
หนงสอ พดเชอมโยงประสบการณของตนเองเกยวกบหนงสอ สนใจการมประสบการณจรงเหมอนใน
หนงสอ
ทฤษฎพนฐานทใชในการสรางโครงรางรปแบบ
ในการสรางรปแบบเพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก ผวจยศกษาทฤษฎและแนวคดท
เกยวของกบทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ แลวสงเคราะหแนวคดของนกการศกษา
ดงน
1. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาและภาษาของเพยเจย (Piaget’s Cognitive
Development Theory) ซงเปนพฒนาการของเดกออกเปนชวงๆตามอาย เดกวย 2-7 ป
(preoperational stage) หรอเรยกวา ขนพฒนาการความคดรวบยอด (Conceptual Thought
Phase) เปนวยทสมองกาลงพฒนาอยางรวดเรว เดกวยนมพฒนาการทางภาษามาก เปนวย
สาคญทควรสงเสรมนสยรกการอานใหเดกโดยอานหนงสอใหเดกฟง การใหหนงสอเดกดเองโดยไม
ทากจกรรมอะไรไมคอยมผลตอการสงเสรมนสยรกการอาน เพราะไมมปฏสมพนธระหวางผใหญกบ
เดก (อาร สณหฉว. 2550: 29-30) เมอเดกเลกเปดหนาหนงสอไปโดยอานออกเสยงคาทม
ความสมพนธกบภาพไปดวย เดกมแนวโนมทจะเรยนรส งใหมมากขน คนเราเรยนรส งใหมทมอยใน
สกมมา (Schema) ถอเปนการปรบตว (Adaptation) เรยนรสงใหมเขามาแทนทความรเดม เปน
199
สกมมาใหมทจาไดและกลายเปนพฤตกรรมในทสด ถอเปนการสมดล (Equilibration) (Robert B.
Ruddell. 2002 : 46-47 อางองจาก Piaget. 1967; Piaget & Inhelder. 1969; Damon. 1984)
ดงนนการปรบโครงสรางทางสตปญญาของเดก ตองใหความสาคญกบสงแวดลอมซงทาใหเดกเกด
การเรยนร มหลกการคอ เดกตองเปนผลงมอทา เดกตองไดรบการแนะนาใหเกดการเรยนรใหม
เดกตองจดการและผสมผสานขอมลในสกมมา (Thomkins, Gail E. 2003: 4)
2. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของบรเนอร (Bruner’s Theory of Discovery
Learning)เดกวยเตาะแตะอยในขนพฒนาการไอโคนก (lkonic Representative)ขนพฒนาการระยะ
นมล กษณะคลายกบระยะขนพฒนาการกอนเกดความคดรวบยอดอยางใชเหตผลของเพยเจต
(preconceptual phase) (อายประมาณ 2-4 ป) วยนเมอเหนสงเราจะเกดการรบรและเกดภาพใน
สมอง เดกเรมใชภาษาและเขาใจความหมายของสญลกษณ (พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2553:
185) ทกษะการอานเกดจากการคนพบดวยตนเอง เดกสามารถใชคาแทนสญลกษณทเกดจาก
ประสบการณจรง สรางภาพในสมอง เขาใจภาพแทนของจรง นาสการเกดความคดรวบยอด
เกยวกบสงนน
3. ทฤษฎวฒนธรรมเชงสงคมของไวกอตสก (Vygotsky’s Sociocultural Theory)
มสาระสาคญ คอ การจดการเรยนรจะตองคานงถงระดบพฒนาการ 2 ระดบ คอ ระดบพฒนาการท
เปนจรง (Actual Development Level) และระดบพฒนาการทสามารถจะเปนไปได (Potential
Development Level) ระยะหางระหวางระดบพฒนาการทเปนจรงและระดบพฒนาการทสามารถจะ
เปนไปได เรยกวา พนทรอยตอพฒนาการ (Zone of Proximal Development) การสงเสรม
พฒนาการการอานตองจดสถานการณการเรยนรทเกนกวาระดบพฒนาการทเปนจรงแลวชวยเหลอ
สนบสนนดวยการเสรมตอการเรยนร (scaffolding) ผานการแกปญหาภายใตคาแนะนาของผใหญ
หรอการรวมมอชวยเหลอกบเพอนทมความสามารถเหนอกวา เพอใหเดกพฒนาสระดบพฒนาการท
สามารถเปนไปได (Wing & Putney. 2002:95) การเสรมตอการเรยนรในการอานจะชวยเชอมการ
อานกบความรเดม เตรยมเดกใหมความเขาใจดวยวธทงายและรวดเรว โดยใชวธการ คอ การ
เสรมตอการเรยนรกอนอาน (Pre-Reading Scaffolding) ดวยการอานหนงสอภาพใหเดกฟงแลว
เชอมโยงกบประสบการณของเดก การเสรมตอการเรยนรระหวางอาน (During Reading
Scaffolding) ดวยสนทนาเกยวกบเรอง และการเสรมตอการเรยนรหลงอาน (Post Reading
Scaffolding) ดวยการทากจกรรมสรางสรรค และแสดงละครตามเรอง (Zimmerman. 2012: online)
4. ทฤษฎวางเงอนไขแบบการกระทาของสกนเนอร (Skinner’s Operant Conditioning
Theory)กลาวถง การเรยนรแบบวางเงอนไขการกระทา (Operant Cooditioning) เมอคนแสดง
พฤตกรรมใดแลวไดรบผลกรรมทพงพอใจ พฤตกรรมนนยอมเกดขนบอยครง แตถาทาแลวไม
เกดผลทพงพอใจพฤตกรรมนนกจะลดลงหรอหายไป (พรรณทพย ศรวรรณบศย. 2551: 135-137)
ถอเปนทฤษฎทางพฤตกรรมศาสตร (Behaviorist Theory) ทใชในการสงเสรมพฒนาการทางภาษา
เพราะผใหญเปนผมบทบาทในการสอสารของเดก เปนผสงเสรมทงทางปรมาณและคณภาพ
200
สงแวดลอมมความสาคญตอพฒนาการทางภาษาอยางมาก เมอเดกทาดแลวไดรบการใหแรงเสรม
จากผใหญจะทาใหเดกมพฒนาการไดไว (Machado, Jeanne M. 1995: 6)
4. การสอนภาษาแบบองครวม (Whole Language Approach) เปนรปแบบการสอนทอง
วถธรรมชาตทาใหเดกเรยนอานเขยนงายขนและชวยสรางทกษะใหมๆทจาเปนตอการอานเขยน
ใหกบเดก เชน การใหความสาคญเรองเสยง คาศพท การอานเรองโดยใหความสาคญกบตวละคร
โครงเรอง แนวคด ฉาก เพราะเปนฐานสาคญในการอานงานวรรณกรรม (Grave and other. 2004
: 70-72) การสอนภาษาองครวมใหความสาคญกบการอานมาก ถอวาเปนกจกรรมทางภาษาทม
ความสาคญและเดกกมความสามารถในการอานอยางจากด เดกจะอานไมไดจนกวาจะรศพท รการ
จดวางเรยงคาในประโยค การเรยนภาษาบนพนฐานของการอานจงมความสาคญมาก (Gunning.
1990: 5 อางองจาก Carroll.1977 ) การทเดกจะอานออกเมอเขาโรงเรยน เดกจะตองมความร
ทางภาษา (Linguistic Knowledge) มากอนโดยในระยะแรกเดกจะเรยนรความสมพนธเกยวกบ
ตวอกษร ความหมายของคาแตละคา มประสบการณและความรเกยวกบสงทอาน (Schema)
ไดแก ความรเกยวกบเนอหาและความรเดมทมอย รบรถงความสมบรณของเนอเรองหรองานเขยน
นน (Conceptual or Semantic Completeness) มความสามารถในการวเคราะหโครงสรางของงาน
เขยน (Text Schema) ซงองคประกอบทกลาวมาทงหมดเดกควรมฐานมากอนทจะเรยนอยางเปน
แบบแผน (Goodman.1974: 25 - 27) แมความสามารถทางการอานของเดกอาจไมปรากฏใหเหน
ชดเจนนก เพราะเดกจะเรมอานออกเขยนไดเมออาย 5 ปแลว แตเดกกมพฒนาการทางภาษามา
ตงแตกอนหนานนทงการอานและการเขยนซงมผลตอการทาใหเดกเกดความพรอมในการอานเขยน
ดงนนการสงเสรมทกษะการอานตองทาใหเดกคนเคยกบหนงสอ มการเชอมโยงกจกรรมกบ
ประสบการณจรงทมความหมายตอเดก ประกอบดวยกจกรรมกอนอาน ระหวางอานและหลงอาน
5. ทฤษฎพฒนาการการอานของโคเครน (Cochrane’s Reading Theory) กลาวถง
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะไววา เดกวยเตาะแตะมพฒนาการอยในขนท 1 คอ ขน
กอนทจะสามารถอานไดดวยตนเองอยางอสระ การเรยนรการอานในขนนจะเปนการเรยนรเบองตน
ถงความสมพนธของตนเองกบหนงสอวาคอหนงสออะไร และควรจะปฏบตตอหนงสอนนๆ อยางไร
ในขนนเดกจะไมสามารถอานหรอทาความเขาใจหนงสอไดดวยตนเองจะตองมผใหญเขามา
ชวยเหลอ สามารถแยกยอยเปนสามระยะคอ ระยะทหนง ระยะเรมเรยนร เปนขนเรมตงแตเกดซง
เดกยงไมรจกหนงสอหรอสงพมพตางๆ วาคออะไร แตจะเรยนรทละนอยจากประสบการณ จาก
สภาพสงแวดลอม จะคนหาวาถงหนงสออะไร แมจะเรมจากการกลบหวทายบางกตาม ระยะทสอง
ระยะเรมมความรสกเหมอนตนเองเปนผอาน ในขนนเดก โดยทวไป อายประมาณ 2 ขวบ จะ
สามารถถอหนงสอไดถกทศทาง ทราบวาควรอานจากซายไปขวา จากบนลงลาง เปดหนงสอจาก
หนาแรกไปหนาสดทาย เดกเรมใหความสนใจรปภาพและเกดความสนใจ ความหมายของภาพตางๆ
ระยะทสาม ระยะเรมเรยนรเกยวกบตวอกษร เดกจะเรมมความสามารถในการทา ความเขาใจ
ตวอกษรและเสยงตางๆ ตลอดจนการนาไปใชในการอาน เรมรจกคาและนาไปใชได จาคาบางคา
เปนพเศษ เชน ชอตวเอง และคาทพบบอยๆ เดกจะเรยนร และทราบความหมาย ตลอดจนสามารถ
201
นาไปใชไดถกตองกอนคาอนๆ การอานออกเขยนไดในวยทโตขนจะมประสทธภาพมากมากนอย
เพยงใดขนอยกบพฒนาการขนท 1 เปนสาคญ ดงนนการสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะจงมความสาคญตอวยถดไป
จากการศกษาทฤษฎและแนวคดขางตน กลาวไดวา ทกษะการอานเรมแรกมความสาคญตอ
เดกวยเตาะแตะและสามารถสงเสรมไดโดยจดกจกรรมใหเดกคนเคยกบหนงสอ เกดความ
สนกสนานเพลดเพลน มงเนนความเขาใจในเรอง เสยง คาศพท ความคดรวบยอดเกยวกบหนงสอ
ซงเปนฐานสาคญในการเรยนรการอาน
หลกการและแนวคดของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดก
วยเตาะแตะ
การศกษาปฐมวยเปนการพฒนาเดกตงแตอายแรกเกดถง 5 ป บนพนฐานการอบรมเลยงด
และการสงเสรมกระบวนการเรยนรทสนองตอธรรมชาตและพฒนาการของเดกแตละคนตาม
ศกยภาพทกดาน ทงดานรางกาย อารมณ สงคม สตปญญา ภายใตบรบทสงคมและวฒนธรรมทเดก
อาศยอย เพอสรางรากฐานคณภาพชวตเดกใหพฒนาไปสความเปนมนษยทสมบรณ เกดคณคาตอ
ตนเองและสงคม ซงการพฒนาความสามารถเบองตนทเปนพนฐานของกระบวนการอาน เปน
จดเรมตนทมผลตอการอานในวยตอไป เมอเดกทมพฒนาการการอานในขนเรมแรกดจะมความ
พรอม มความสนใจ มความสขเมอเรยนการอานในระดบอนบาล นบเปนชวงสาคญกอนทเดกจะอาน
ออกเขยนได พฒนาการการอานในชวงนจงสงผลตอความพรอมในการเรยนอาน และสงผลตอนสย
รกการอานซงจะตดตวไปจนโตเปนผใหญ ซงเปนการสรางวฒนธรรมการอานใหสงคมไทย ผวจยจง
กาหนดกรอบแนวคดในการสรางรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะ ดงน
1. กาหนดวตถประสงคของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
รปแบบ READ สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะมวตถประสงคเพอให
เดกมทกษะการอานเรมแรกซงพนฐานของกระบวนการอานทเตรยมเดกใหมความพรอมตอการ
เรยนอานในระดบตอไป โดยสงเสรมใหเดกมความคนเคยกบหนงสอ มทศนคตทดตอการอาน
และมทกษะพนฐานของกระบวนการอานผานกจกรรมทสนกสนานเพลดเพลน
202
2. กาหนดความหมายและลาดบขนตอนของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
รปแบบ READ หมายถง กระบวนการจดกจกรรมของเดกวยเตาะแตะ เพอ
พฒนาทกษะการอานเรมแรก ซงผวจยศกษาสงเคราะหเอกสารเกยวกบการจดกจกรรมสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกปฐมวยตามแนวคดทฤษฎของเพยเจย ไวกอตสก บรเนอร กดแมน
โคเครน และสกนเนอร แลวนามาเปนแนวทางในการจดกจกรรม ดงตอไปน
2.1 ขนการอาน (Reading=R) หมายถง ขนตอนทเดกมประสบการณการอาน
ทงกจกรรมทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง เพอใหเดกเพอใหเดกม
พนฐานกระบวนการอาน รจกหนงสอ เกดความรสกรกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ ครดวย
วธการอาน 3 วธ ไดแก การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดยใชภาษาของตนเอง
2.2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) หมายถง ขนตอนทเดกขยายความ
เขาใจดวยการสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดก เพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเอง รจกวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอ ครสนทนาเกยวกบหนงสอและ
เชอมโยงกบประสบการณของเดก สนทนาเกยวกบตวละคร (characters) โครงเรอง (plot) สถานท
และเวลาของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme) สงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหน
ความรสกเชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน โดยใชคาถามปลายเปดและคาถาม
ปลายปด
2.3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) หมายถง ขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆท
เกยวของกบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพทอยางเปน
รปธรรม และเหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง ครสงเสรมใหเดกทา
กจกรรมทเกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยมอปกรณใหเดก
ปฏบตเองโดยอสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
2.4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) หมายถง ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขน
กจกรรมมานาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดกนาผลงานมาเสนอ
หนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
3. การกาหนดลกษณะของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
ผวจยศกษาจากการสงเคราะหเอกสารแลวนามาเปนแนวทางในการจดกจกรรม ดงตอไปน
3.1 ดานผลการเรยนร หมายถง เปาหมายทตองการใหเกดกบเดกวยเตาะแตะท
ผานกระบวนการจดกจกรรมตามรปแบบทผวจยใชในการวจยในครงน คอ ทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ ประกอบดวยทกษะการอานเรมแรก 5 ดาน ไดแก
203
3.1.1 ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกมความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไวสาหรบอาน
3.1.2 ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดก
แสดงออกวาเดกเหนความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ
3.1.3 ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกรวธการใชหนงสอ
3.1.4 ดานความเขาใจ (Understand Stories) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกเขาใจเรองราวในหนงสอ
3.1.5 ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกถงความตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม พดเชอมโยงประสบการณของตนเอง
เกยวกบหนงสอ
3.2 ดานสาระการเรยนร หมายถง สาระเนอหาตามหลกสตรการศกษาปฐมวย
พทธศกราช 2546 สาหรบเดกอายตากวา 3 ป ประกอบดวย
3.2.1 เรองราวเกยวกบตวเดก เดกควรรจกชอของตนเอง เรมตนจาก
ชอเลน รจกรปราง หนาตาและชอเรยกสวนตางๆของรางกาย ตลอดจนไดสารวจความสามารถของ
ตนเองในการทาสงตางๆ เชน คลานได หยบของได
3.2.2 เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก เดกควรจะม
โอกาสรจกชอพอแม พนอง บคคลตางๆในครอบครว ตลอดจนมโอกาสไดพบปะพดคย ทาความรจก
กบชอเรยกหรอสรรพนามแทนตวของญาตหรอผเลยงดรวมทงมปฏสมพนธกบผคนในครอบครว
ชมชน สงคม วฒนธรรมใกลตวทอยในชวตประจาวน เชน เลนกบพนองในบาน ไปตลาดกบแม
3.2.3 ธรรมชาตรอบตว เดกควรจะไดรจกชอสงมชวตและสงมชวต
รอบตว รวมทงมการเชอมโยงลกษณะหรอคณสมบตอยางงายของสงตางๆ ในธรรมชาตทพบเหน
ในชวตประจาวนจากการชแนะหรอสารวจ
3.2.4 สงตางๆรอบตวเดก เดกควรรจกชอวตถสงของ เครองใชหรอ
ของเลนทอยรอบตว รวมทงมการเชอมโยงลกษณะหรอคณสมบตอยางงายๆ ของสงตางๆทอยใกล
ตวเดก เชน ส รปราง รปทรง ขนาด ผวสมผส
เนอหาทใชในรปแบบ READ แตละเรองทนามาจดทาเปนแผนการจดกจกรรม
สอดคลองกบสาระเนอหาตามหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 สาหรบเดกอายตากวา
3 ป ประกอบดวยเรองราวเกยวกบตวเดก เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก
ธรรมชาตรอบตว สงตางๆรอบตวเดก ในเนอหาแตละหนวยจะมหนงสอภาพทใชประจาหนวย
หนวยละ 1 เรอง ซงผเชยวชาญพจารณาคดเลอกจากหนงสอทไดรบการคดสรรจากหนวยงาน
ภาครฐและเอกชนจานวน 4 หนวยงานขนไป ทระบไวในรายชอหนงสอเสรมประสบการณระดบ
204
ปฐมวย ป 2555 โดยสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา ไดแก เรองเมนหลบฝน เรองคณฟอง
นกแปรงฟน เรองหวผกกาดยกษ และเรองอนบาลชางเบม
3.3 ดานการจดกจกรรมการเรยนร หมายถง ขนตอนดาเนนการจดกจกรรมเพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก มข นตอน คอ ขนท 1 ขนการอาน ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ ขน
ท 3 ขนกจกรรมตอเนอง ขนท 4 ขนแสดงผลงาน ซงมจานวน 4 หนวย แตละหนวยดาเนนการจด
กจกรรมเปนเวลา 2 สปดาห สปดาหละ 5 วน เปนเวลา 8 สปดาห รวม 40 วน วนละ 25-30 นาท
ยดหยนตามความสนใจของเดก
3.4 ดานการจดสภาพแวดลอม
3.4.1 บรรยากาศหองเรยน ตองเปนหองเรยนทมชวตชวา มสสน ม
อปกรณทกระตนและรองรบการเรยนรของเดก
3.4.2 มมอาน (reading corner) หมายถง อาณาบรเวณทมพนทปด
หมายถง ปด หรอ หางจากสงแวดลอมทดงความสนใจไปทางอน การใชพนทเลกๆใหพอดกบ
นกเรยนและครควรปดกนอยางนอย 2 ดาน ทาใหขณะดาเนนการกจกรรมการอาน ครจะเปนจดเดน
ทสมองของเดกตองใหความสนใจอยส งเดยว พนทเลกทาใหครใชพลงงานนอยไมตองพดตะเบงเสยง
กวาดสายตาไปไดทวและสงเกตเดกแตละคนในเวลาอนสน รบมอกบพฤตกรรมเดกไดอยาง
เหมาะสม และเดกกจะรสกวาตวเองเปนสวนหนงของกลม สถานการณเชนนจะทาใหเดกคนเคย
ตอการฟง การอาน นาไปสการชอบฟง ชอบอานและการอานเองในเวลาตอไป การตงมมอานตองอ
ยในมมสงบ ไมใชเอาหนงสอมาตงไวรวมๆกน แตตองจดใหมบรรยากาศเชญชวนใหเดกอาน ตงปก
ใหเดกเหนชดเจน เพอกระตนการอาน การวางหนงสอในมมอานควรตองใหเดกไดจบตอง ควรม
กระดานชอลกเพอใหเดกไดเขยน และทแสดงผลงานของเดก
3.4.3 หนงสอสาหรบเดก หนงสอทจาเปนตองมคอ หนงสอทใชใน
รปแบบ READหนงสอภาพทไมมตวหนงสอ หนงสอนทานภาพ หนงสอนทานทไมมภาพ หนงสอ
บทคลองจอง หนงสอก.ไก หนงสอเพลง บตรภาพ รปภาพ ปฏทน
3.4.4 จดชวงเวลาการอาน ชวงเวลาการอานตองทาเปนกจวตร ทง
การทากจกรรมการอานตามรปแบบ และการเปดหนงสอดเองอสระ ในเวลาเชา หรอ กอนกลบบาน
หรอ กอนนอน
4. ดานการประเมนผล หมายถง การตดตามความกาวหนาของเดกวยเตาะแตะตาม
เปาหมายการเรยนรโดยการประเมนตามสภาพจรงระหวางการทากจกรรมและหลงการทากจกรรม
ดงน
4.1.1 การประเมนโดยการบนทกคาพดของเดก
4.1.2 การประเมนผลโดยการสงเกตพฤตกรรมเดกจากแบบประเมน
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
205
ตวอยางแผนการจดกจกรรมตามรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ (อาย 2 ปครง ถง 3 ป)
เรอง หนนอยฟนสะอาด
(ระยะเวลา 2 สปดาห สปดาหละ 5 วน วนละ 20-30 นาท)
หนงสอเรอง คณฟองนกแปรงฟน
สาระสาคญ การแปรงฟน
จดประสงคการเรยนร 1. เพอใหเดกรจกการดแลรกษาความสะอาดฟน อปกรณในการแปรงฟน
และการแปรงฟนทถกวธ
2. ปลกฝงใหเดกมทกษะการอานเรมแรก
เนอหา การดแลรกษาความสะอาดฟนทาไดดวยการแปรงฟน อปกรณสาหรบสาหรบแปรงฟนไดแก
แปรงสฟนและยาสฟน แปรงสฟนมขนนม มดามจบมหลายส ยาสฟนเปนของเหลวใสไวในหลอดม
หลายกลน หลายรส การแปรงฟนทถกวธคอแปรงจากดานบนลงลางและแปรงจากดานลางขนบน
เราควรแปรงฟนวนละ 2 ครง คอหลงตนนอนและกอนนอน
206
กจกรรม วนท 1
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกการดแลรกษาความสะอาดฟน
2. เพอใหเดกฝกการดภาพในหนงสอและสวนตางๆของหนงสอ
3. เพอใหเดกฝกการฟงเรองราว
4. เพอใหเดกฝกการพด การตอบคาถามและแสดงความคดเหน
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครทกทายพรอมชกชวนเดกๆรองเพลง “แปรงฟน” ครชเนอเพลงไปดวยขณะรองเพลง แลวนาหนงสอ
เรอง “คณฟองนกแปรงฟน” ใหเดกดหนาปกหนงสอ ครและเดกรวมกนสนทนาเกยวกบหนาปกหนงสอ
โดยใชคาถาม ดงน
- เดกๆคดวาหนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟนเปนเรองเกยวกบอะไร
- เดกๆคดวาคณฟองจะทาอะไรในเรองน
- เดกๆคดวาในเรองนมตวละครอะไรบาง
2. ครอานหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” ใหเดกฟง โดยเรมจากการอานชอเรอง ชอผแตง และอาน
เรองใหเดกฟงโดยใชวธการอานแบบอานใหฟงจนจบเรอง ระหวางอานครควรชภาพจากหนาซายไปหนา
ขวา เปดหนงสอใหถกตองเปนแบบอยางแกเดก เมออานจบแลวชดานหลงปกใหเดกด แลวพลก
ดานหนาใหเดกเหนหนาปกอกครง
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
3. ครแนะนาใหเดกรจกปกหนา ปกหลงของหนงสอ พรอมกบสนทนา ดงน
- หนาปกเขยนชอเรองไววา “คณฟองนกแปรงฟน” เรองและภาพโดย “ชวน วสาสะ”
หนาปกมรปใคร กาลงทาอะไร
- ปกหลงเขยนวา “ฟนบนกแปรงลงลาง ฟนลางกแปรงขนบน” ปกหลงมรปใคร กาลงทาอะไร
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
4. ครชกชวนเดกวาดภาพระบายส แปรงฟน
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
5. ครชกชวนเดกนาภาพออกมาเลาใหเพอนฟงหนาชน หากเดกยงไมสามารถพดเองไดโดยตลอด ครควร
ชวยเหลอสงเสรมและใหกาลงใจ
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- กระดาษ
- ส / ดนสอ
207
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหน มชวงเวลาการอานเปนกจวตร ปฏบตตอหนงสอยาง
ถกตอง
การใชหนงสอ
เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจากหนาไปหลง
ชภาพไปดวยขณะอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
บอกชอตวละคร
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอผใหญแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณตนเองกบหนงสอ สนใจกจกรรมท
เกยวของกบหนงสอ
208
กจกรรม วนท 2
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกการดแลรกษาความสะอาดฟน
2. เพอใหเดกฝกการดภาพในหนงสอและสวนตางๆของหนงสอ
3. เพอใหเดกฝกการฟง
4. เพอใหเดกฝกการพด การตอบคาถามและแสดงความคดเหน
5. เพอใหเดกฝกการอานรวมกบคร
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกๆรองเพลง “ฟนบนกแปรงลงลาง ฟนลางกแปรงขนบน” ครชเนอเพลงไปดวยขณะรอง
เพลง แลวชกชวนเดกดหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” โดยใชคาถาม“ใครจาไดบาง หนงสอเลมนม
ชอเรองวาอะไรเอย”
2. ครอานหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” ใหเดกฟง โดยเรมจากการอานชอเรอง ชอผแตง และอาน
เรองใหเดกฟงโดยใชวธการอานแบบอานใหฟงจนจบเรอง ระหวางอานครควรชภาพจากหนาซายไป
หนาขวา เปดหนงสอใหถกตองเปนแบบอยางแกเดก เมออานจบแลวชดานหลงปกใหเดกด แลวพลก
ดานหนาใหเดกเหนหนาปกอกครง
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
3. ครและเดกทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม “ชอเรองอะไร
เขยนไวตรงไหน เดกๆเหนอกษรอะไรบาง ดานบน-ลาง
4. ครและเดกสนทนาเกยวกบเรองและเชอมโยงกบประสบการณของเดกโดยใชคาถาม
- ตวละคร : ในเรองนมตวละครชออะไรบาง เดกๆชอบใครมากทสด
- ฉาก : ในเรองนตวละครตางๆอยทไหน เปนเวลากลางวนหรอกลางคน
- โครงเรอง : คณฟองทาอะไรบาง ตอนจบคณฟองกลบบานแลวคณฟองลมทาอะไร ถาคณฟองไมไป
แปรงฟนใหเพอนๆ เดกๆคดวาจะเกดอะไรขน
- แกนเรอง : เดกๆคดวาทาไมเราตองแปรงฟน เดกๆคดวาคณฟองมนสยอยางไร ถาเดกๆเปนคณฟอง
เดกๆจะแปรงฟนใหเพอนไหม เวลาเดกๆอยบานใครแปรงฟนให
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
5. ครชกชวนเดกระบายสภาพคณฟองนกแปรงฟน
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
6. ครชกชวนเดกนาผลงานออกมาเลาใหเพอนฟงหนาชน หากเดกยงไมสามารถพดเองไดโดยตลอด คร
ควรชวยเหลอสงเสรมและใหกาลงใจ
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- ภาพรางคณฟอง
- สเทยน
209
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหน ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง มชวงเวลาการอานเปน
กจวตร
การใชหนงสอ
เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจากหนาไปหลง ชภาพ
ไปดวยขณะอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
บอกชอตวละคร บอกฉาก บอกโครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
210
กจกรรม วนท 3
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกการดแลรกษาความสะอาดฟน
2. เพอใหเดกรจกสวนตางๆของหนงสอ
3. เพอใหเดกฝกการพด การฟงและแสดงความคดเหน
4. เพอใหเดกฝกการอานรวมกบครโดยการอานภาพ
5. เพอใหเดกไดทากจกรรมรวมกบผอน
6. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
7. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” ครชเนอเพลงบนกระดานไปดวยขณะรอง จากนนครชกชวนใหเดก
อานหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” รวมกบคร โดยใชวธการอานแลวหยดเพอใหเดกมสวนรวมใน
การอานภาพและเตม คา หรอ วลซา เชน
- เพอนตวตอไปของคณฟองคอ....... (เดกอานภาพแลวตอบ)
- คณฮปโป (คณจระเข คณชาง) บอกวา ....... “ขอบใจ ขอบใจ”
- คณฟองบอกวา ....... “ไมเปนไร ไมเปนไร พรงนจะมาแปรงใหอกนะ”
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครทบทวนครและเดกทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม
“ชอเรองอะไร เขยนไวตรงไหน เหนอกษรอะไรบาง ดานบน-ลาง ดานหนา-หลง อยตรงไหน”
3. ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอตวละครทมอยในเรอง ช
ชวนใหดคาและภาพ
4. ครเชญชวนใหเดกทสมครใจออกมาชภาพตวละคร สงของ สถานท
5. ทบทวนเรองราวโดยการรวมกนสนทนาถง “ตวละคร” ทเปนคนและสตวทมรปราง มชอเรยกตางกน
ไดแก คณฟอง คณหม คณปลา คณฮปโป คณจระเข คณชางโดยใชคาถาม “ในเรองนมตวละคร
อะไรบาง เดกๆชอบตวไหน อยากเปนตวละครตวไหน
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
6. เดกเลอกตวละครทชอบแลวประดษฐหมวกตวละครตางๆในเรอง
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
7. เดกสวมหมวกตวละครออกมาใหเพอนๆด แนะนาตวละครทตนเองทา โดยอาจเรยงลาดบการนาเสนอ
พรอมกบเปดหนงสอไปดวย
211
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- เพลง “แปรงฟน”
- ภาพตวละครสาหรบละบายส
- กระดาษแขงตดเปนเสนขนาด 1 นวสาหรบทาหมวกคาด
- บตรภาพ
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจก
หนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหน ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง มชวงเวลาการอาน
เปนกจวตร
การใชหนงสอ
เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจากหนาไปหลง
ชภาพไปดวยขณะอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
212
กจกรรม วนท 4
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกแปรงสฟน
2. เพอใหเดกฝกการดภาพในหนงสอ
3. เพอใหเดกฝกการฟง
4. เพอใหเดกฝกการพด การตอบคาถามและแสดงความคดเหน
5. เพอใหเดกสามารถเรยงลาดบเหตการณในเรอง
6. เพอใหเดกฝกการอานรวมกบคร
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” ครชเนอเพลงบนกระดานไปดวยขณะรอง จากนนครชกชวนใหเดก
อานหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” รวมกบคร โดยใชวธการอานแลวหยดเพอใหเดกมสวนรวมใน
การอานภาพและเตม คา หรอ วลซา เชน
- เพอนตวตอไปของคณฟองคอ....... (เดกอานภาพแลวตอบ)
- คณฮปโป (คณจระเข คณชาง) บอกวา ....... “ขอบใจ ขอบใจ”
- คณฟองบอกวา ....... “ไมเปนไร ไมเปนไร พรงนจะมาแปรงใหอกนะ”
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกรวมกนทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของ
หนงสอ โดยใชคาถาม (เดกๆเหนตวอกษรอะไรบาง ใครเหน (ชออกษร) บางเอย
3. ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอ
ตวละครทมอยในเรอง ชชวนใหดคาและภาพ
4. เดกและครรวมกนทบทวน “โครงเรอง”ในหนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
โดยการลาดบเหตการณของเรอง 3 ชวง ไดแก
จดเรมตนของเรอง
- คณฟองเปนนกแปรงฟน คณฟองแปรงฟนใหหม ปลา ฮปโป จระเข
จดสดยอดของเรอง
- คณฟองแปรงฟนใหฟนใหชาง แตชางแปรงฟนเองจดจบของเรอง
- คณฟองกลบบาน เขานอนโดยลมแปรงฟน
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
5. ครชกชวนเดกประดษฐปอปอพคณฟองนกแปรงฟน
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
6. ครชกชวนใหเดกนาผลงานออกมาเลาใหเพอนฟงหนาชนได จงถงาใหแทน
213
สอและอปกรณ
1. หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
2. ภาพเหตการณของเรองทสาเนาจากหนงสอ ปะตดบนกระดาษแขง
3. กระดาษ A4
4. ภาพรางคณฟอง
5. กาว
6. ส
7. บตรภาพ
พฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง รจกอานตามรปภาพทเหน ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง มชวงเวลาการอานเปน
กจวตร
การใชหนงสอ
เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจากหนาไปหลง
ชภาพไปดวยขณะอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถามจากเรอ
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบ
หนงสอ
214
กจกรรม วนท 5
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกการดแลรกษาความสะอาดฟน
2. เพอใหเดกฝกการฟง การพด และแสดงความคดเหนของตนเอง
3. เพอใหเดกฝกการอานโดยวธการอานภาพ
4. เพอใหเดกฝกการทากจกรรมรวมกบผอน
5. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
6. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” และดหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” โดยถามเดกวา “หนงสอ
เลมนมชอเรองวาอะไร” จากนนเดกและครอานหนงสอพรอมกน โดยใหเดกมโอกาสเปดหนงสอดวย
ตนเองไปพรอมกบคร ครควรเชญชวนและแนะนาวธใชกอนอานพรอมกนวา
- ใครอยากอานหนงสอเลมนดวยตนเองบางเอย
- เวลาเปดหนงสอตองเปดเบาๆ เราปา ฉก กด หรอเปดหนงสอแรงๆ ไดหรอไม เพราะอะไร เมออาน
เสรจแลวตองทาอยางไร
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกรวมกนทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม
(เดกๆเหนตวอกษรอะไรบาง ใครเหน (ชออกษร) บางเอย
3. ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอตวละครทมอยในเรอง ช
ชวนใหดคาและภาพ
4. ครและเดกรวมกนสนทนา โดยใชคาถาม
- ถาเดกๆอยากเปนนกแปรงฟนเหมอนคณฟอง เดกๆตองทาอยางไร
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
5. เดกทากจกรรม “หนเปนนกแปรงฟน” : เดกระบายสตวนกแปรงฟนโดยตดหนาของตนเองลงบนลาตวท
ครรางโครงรางไวให แลวตงชอของตนเองลงไป เชน คณ...(ชอเดก) นกแปรฟน
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
6. เดกนาเสนอ “หนเปนนกแปรงฟน” หนาชน พรอมทงบอกวานกแปรงฟนชออะไร รองเพลงและแสดง
ทาทางประกอบเพลง “แปรงฟน”
7. เดกและครรวมกนจดแสดงผลงาน “หนเปนนกแปรงฟน” คกบหนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- ภาพระบายสสวนลาตวนกแปรงฟน
- สเทยน
- ภาพถายของเดก
215
- เพลง “แปรงฟน”
- กาว
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจก
หนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง
รจกอานตามรปภาพทเหน แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร
ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจาก
หนาไปหลง ชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสอ
อยางระมดระวง
ความเขาใจ
เมอเปดหนงสอ พดตามทจาได เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบ
เรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
สนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
216
กจกรรมวนท 6
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกอปกรณในการแปรงฟน
2. เพอใหเดกฝกการฟงและการพด
3. เพอใหเดกไดอานและหยบจบหนงสอดวยตนเอง
4. เพอใหเดกทากจกรรมรวมกบผอน
5. เพอใหเดกเกดทกษะการสงเกต จาแนก เปรยบเทยบ
6. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
7. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” แลวทบทวนเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” พรอมกน โดยใหเดกม
โอกาสเปดหนงสอดวยตนเองไปพรอมกบคร ครควรเชญชวนและแนะนาวธใชกอนอานพรอมกนวา
- ใครอยากอานหนงสอเลมนดวยตนเองบางเอย
- เวลาเปดหนงสอตองเปดเบาๆ เราปา ฉก กด หรอเปดหนงสอแรงๆ ไดหรอไม เพราะอะไร เมออาน
เสรจแลวตองทาอยางไร
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกรวมกนทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม
(เดกๆเหนตวอกษรอะไรบาง ใครเหน (ชออกษร) บางเอย
3. ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอตวละครทมอยในเรอง ช
ชวนใหดคาและภาพ
4. เดกและครรวมกนสนทนา เกยวกบอปกรณแปรงฟน ไดแก แปรงสฟน ยาสฟน แกว ซงครนาอปกรณ
จรงมาใหเดกสมผส
- แปรงสฟนมขนนม มดามจบ มหลายส หลายขนาด
- ยาสฟนเปนของเหลวอยในหลอด มหลายรส หลายกลน
5. ครชวนเดกเปรยบเทยบสของแปรงสฟนทคณฟองใชในเรอง ซงแตละหนาคณฟองใชแปรงสฟนของสตว
แตละตวคนละเดกทากจกรรมจบคเหมอนแปรงสฟนกบแกวทมสตางๆ
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
6. ครชกชวนเดกประดษฐแปรงสฟน
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
7. เดกและครชวยกนจดแสดงแปรงสฟนสตางๆคกบหนงสอ
217
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- กระดาษส
- กาว
- บตรภาพ
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง
รจกอานตามรปภาพทเหน แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร
ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอานจาก
หนาไปหลง ชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสอ
อยางระมดระวง
ความเขาใจ
เมอเปดหนงสอ พดตามทจาได เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบ
เรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
สนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
218
กจกรรม วนท 7
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกแปรงสฟน
2. เพอใหเดกฝกการฟงและการพด
3. เพอใหเดกไดอานและหยบจบหนงสอดวยตนเอง
4. เพอใหเดกเกดทกษะการสงเกต จาแนก เปรยบเทยบ
5. เพอใหเดกฝกการทากจกรรมรวมกบผอน
6. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
7. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” แลวทบทวนเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” พรอมกน โดยใหเดกม
โอกาสเปดหนงสอดวยตนเองไปพรอมกบคร ครควรเชญชวนและแนะนาวธใชกอนอานพรอมกนวา
- ใครอยากอานหนงสอเลมนดวยตนเองบางเอย
- เวลาเปดหนงสอตองเปดเบาๆ เราปา ฉก กด หรอเปดหนงสอแรงๆ ไดหรอไม เพราะอะไร เมออาน
เสรจแลวตองทาอยางไร
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกรวมกนทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม
(เดกๆเหนตวอกษรอะไรบาง ใครเหน (ชออกษร) บางเอย
3. ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอตวละครทมอยในเรอง ช
ชวนใหดคาและภาพ
4. ครและเดกสนทนาเปรยบเทยบแปรงสฟนในเรองขนาด เลก ใหญ ของแปรงสฟน (แปรงสฟนนนอาจเปน
ของเดกทขอความรวมมอพอแมใหนามาจากบานกได)
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
5. กจกรรมศลปะสอประสม : เดกปะตดแปรงสฟนลงบนแผนกระดานรองเขยน ตกแตงดวยวสดตางๆ
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
6. เดกนาเสนอผลงานศลปะสอประสม เดกและครรวมกนจดแสดงผลงานคกบหนงสอเรองคณฟองนกแปรง
ฟน
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- หนงสอเรองอนทเกยวกบการแปรงฟน
- แปรงสฟนเกาของเดกทขอใหผปกครองชวยเตรยมมาจากบาน
- วสดเหลอใช
- กาว
- กระดานรองเขยนขนาดเลก
- บตรภาพ
219
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกถามวาคาตางๆอานวาอยางไร รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ
รจกตาแหนงของชอหนงสอ รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง
รจกอานตามรปภาพทเหน แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร
ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอาน
จากหนาไปหลง ชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ
เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
เมอเปดหนงสอ พดตามทจาได เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบ
เรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบ
หนงสอ สนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
220
กจกรรม วนท 8
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกยาสฟน
2. เพอใหเดกไดฝกการฟงและการพด
3. เพอใหเดกไดอานและหยบจบหนงสอดวยตนเอง
4. เพอใหเดกเกดทกษะการสงเกต จาแนก เปรยบเทยบ
5. เพอใหเดกฝกการทากจกรรมรวมกบผอน
6. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
7. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” แลวทบทวนเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” พรอมกน โดยใหเดกม
โอกาสเปดหนงสอดวยตนเองไปพรอมกบคร ครควรเชญชวนและแนะนาวธใชกอนอานพรอมกนวา
- ใครอยากอานหนงสอเลมนดวยตนเองบางเอย
- เวลาเปดหนงสอตองเปดเบาๆ เราปา ฉก กด หรอเปดหนงสอแรงๆ ไดหรอไม เพราะอะไร เมออาน
เสรจแลวตองทาอยางไร
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกรวมกนทบทวน ชอเรอง ปกหนา ปกหลง ดานบน ดานลางของหนงสอ โดยใชคาถาม
- เรองนมชอเรองวาอะไร เขยนไวตรงไหน
- ดานบน-ลาง ดานหนา-หลง อยตรงไหน
- เดกๆเหนตวอกษรอะไรบาง ใครเหน (ชออกษร) บางเอย
- ครชชวนใหเดกสงเกตความแตกตางของตวหนงสอกบภาพ โดยนาบตรภาพชอ สงทมอยในเรอง ชชวน
ใหดคาและภาพ
3. ครชกชวนใหเดกสงเกตยาสฟนทคณฟองใช เชอมโยงเรองกบสงทมอยจรง โดยการนายาสฟนทมกลน ส
รสชาตทแตกตางกนมาใหเดกด ดม สมผส ชม
4. เดกและครรวมกนสนทนาเปรยบเทยบ ยาสฟน เดกใชประสาทสมผสในการด ดม ชมยาสฟนรสชาต
ตางๆแลวทายโดยจบคกบภาพทตรงกบรสชาตนน (เดกจะเลอกใชประสาทสมผสในการด ดม ชม อยาง
ใดกไดตามทเดกถนด)
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
5. ครชกชวนเดกทาศลปะจากแปรงสฟน โดยใชแปรงสฟนจมสแลวระบายบนกระดาษ
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
6. เดกเลอกหนงสอเกยวกบการแปรงฟนทชอบมาเลาใหเพอนฟง หรอ เลาวธการแปรงฟนใหเพอนฟง
หรอ รองเพลงแปรงฟนใหเพอนฟง ตามความสมครใจของแตละคน หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
221
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองอนทเกยวกบการแปรงฟน
- กระดาษวาดเขยน
- แปรงสฟนทไมใชแลว
- สโปสเตอร
- บตรภาพ
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกเรยกชออกษร รวาคาสามารถอานได รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ รจกตาแหนงของชอหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง ตงใจฟงเมอผใหญอานใหฟง
รจกอานตามรปภาพทเหน แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร
ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวาการอานตองอานจาก
หนาไปหลงชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ
เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
เมอเปดหนงสอ พดตามทจาได เตมคาหรอวล บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบ
เรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
สนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
222
กจกรรมวนท 9
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกสถานททใชในการแปรงฟน
2. เพอใหเดกรจกอปกรณในการแปรงฟน
3. เพอใหเดกรจกวธการแปรงฟน
4. เพอใหเดกฝกการฟง การพด
5. เพอใหเดกไดอานและหยบจบหนงสอดวยตนเอง
6. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
7. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” แลวทบทวนเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” เดกอาจอยากอานลาพง
หรออานใหเพอนฟง ควรเปดโอกาสใหเดกทากจกรรมโดยอสระ
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. เดกและครรวมกนสนทนาเกยวกบหองนาซงเปน “ฉาก” ของเรอง เปดหนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
อกครงเพอใหเดกสงเกตรายละเอยดภาพ หรอ นาภาพหองนาและอางลางหนา มาใหเดกใช
ประกอบการสนทนา โดยใชคาถาม
- เดกๆแปรงฟนทไหน
- อปกรณในการแปรงฟนมอะไรบาง
- วธการแปรงฟน
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
3. ครชกชวนเดกประดษฐแปรงสฟนขนาดใหญ โดยจดเตรยมอปกรณและขนโครง
รางใหเดก แลวชกชวนเดกใหมสวนรวมในการปะตด ทากาว ระบายส
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
4. เดกเลอกหนงสอเกยวกบการแปรงฟนทชอบมาเลาใหเพอนฟง หรอ เลา วธการแปรงฟนใหเพอนฟง
หรอ รองเพลงแปรงฟนใหเพอนฟง ตามความสมครใจของแตละคน
สอและอปกรณ
1.หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
2. หนงสอเรองอนทเกยวกบการแปรงฟนซงครแจงผปกครองใหเดกนามา
4.กระดาษส
5. กระดาษหนงสอพมพ
6. กาว
7. ส
223
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง รจกอานตามรปภาพทเหน
แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทาง เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา
การอานตองอานจากหนาไปหลง ชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน
เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจเมอเปดหนงสอ พดตามทจาได
บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบเรอง ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
224
กจกรรม วนท 10
จดมงหมาย
1. เพอใหเดกรจกการแปรงฟน อปกรณแปรงฟน สถานทแปรงฟน วธการแปรงฟน
2. เพอใหเดกฝกการทากจกรรมรวมกบผอน
3. เพอใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเองและรจกชนชมผอน
4. เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรค
5. เพอใหเดกมความกลาแสดงออก
การจดกจกรรม
ขนท 1 ขนการอาน
1. ครชกชวนเดกรองเพลง “แปรงฟน” แลวทบทวนเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” เดกอาจอยากอานลาพง
หรออานใหเพอนฟง ควรเปดโอกาสใหเดกทากจกรรมโดยอสระ
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ
2. ครและเดกสนทนาสรปกจกรรมทเดกทาไปแลว
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง
3. เดกและครรวมกนจดเตรยมการแสดงผลงานโดยพจารณาจากความสนใจเดก เดกและครชวยกนจดวาง
ตกแตงมมหนงสอ จดแสดงผลงานททาไปแลวควบคกบหนงสอเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” ซกซอม
บทบาทสมมต
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน
4. เดกและครรวมกนแสดงผลงาน โดยเชญครและเดกหองอนมารวมกจกรรม โดยพจารณาการเลอก
แสดงผลงานตามความสนใจของเดก เดกอานหรอเลาเรอง “คณฟองนกแปรงฟน” ดวยตนเองโดยใชสอ
ตางๆ เดกแสดงบทบาทสมมตโดยสวมหมวกตวละครทจดทาไวแลว (ครอาจเปนผเลา ดาเนนเรอง
และเชญชวนเดกเปนผแสดง)รองเพลงแปรงฟนพรอมแสดงทาทาง
สอและอปกรณ
- หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
- หนงสอเรองอนทเกยวกบการแปรงฟน
- ผลงานทเดกทา
ทกษะการอานเรมแรกทสงเสรม
การรจกหนงสอ
รจกหนาปกหนงสอ รจกดานหนา-หลงของหนงสอ
การรกหนงสอ
รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรขางใน มสมาธขณะเปดหนงสอดเอง รจกอานตามรปภาพทเหน
แสดงความตองการอยากอานเอง มชวงเวลาการอานเปนกจวตร ปฏบตตอหนงสอยางถกตอง
225
การใชหนงสอ
ถอหนงสอถกทศทางเลยนแบบทาทางการถอหนงสอ การอานตองอานจากซายไปขวา การอานตองอาน
จากหนาไปหลง ชภาพหรออกษรไปดวยขณะอาน ทาเสยงคลายอาน เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ
เปดหนงสออยางระมดระวง
ความเขาใจ
เมอเปดหนงสอ พดตามทจาได บอกชอตวละคร ฉาก โครงเรอง บอกความคดเหนเกยวกบเรอง
ตอบคาถามจากเรอง
การแสวงหาหนงสอ
กระตอรอรนเมอแนะนาหนงสอใหม พดเชอมโยงประสบการณกบหนงสอ สนใจกจกรรมทเกยวของกบหนงสอ
สนใจการมประสบการณเหมอนในหนงสอ
226
หนงสอเรองคณฟองนกแปรงฟน
เขยนเรองและวาดภาพโดย : ชวน วสาสะ
คณฟองเปนนกแปรงฟนคณฟองตนเชาและแปรงฟนหลงจากแปรงฟนเสรจแลว คณฟองก
ออกจากบานเดนทางไปแปรงฟนใหเพอนๆไดแก คณหม คณปลา คณฮปโป และคณจระเข คณ
ฟองแปรงฟนไปรองเพลงไปอยางสนกสนาน คณฟองอยากแปรงฟนใหคณชางแตคณชางบอกวา
คณชางโตแลวสามารถแปรงฟนไดเอง คณฟองจงถงาใหแทน เมอคณฟองกลบบานอาบนาแลวเขา
นอนโดยลมแปรงฟนใหตวเอง
คณะกรรมการคดสรรทพจารณาคดเลอกหนงสอเลมน
ใหเปนหนงสอเสรมประสบการณสาหรบเดกปฐมวย ของสานกวชาการและมาตรฐานการศกษา
สมาพนธองคกรเพอพฒนาหนงสอและการอาน
สมาคมไทสรางสรรค
วทยากร เชยงกลและคณะ
กลมนเทศและพฒนามาตรฐานการศกษา (สปช.)
โครงการหนงสอเลมแรก
คณะกรรมการสรรหาสออปกรณสาหรบเดกปฐมวย กระทรวงสาธารณสข
อทยานการเรยนร TK Park
โครงการคดสรร 108 หนงสอด
หนงสอดเดนสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ
หนงสอ BBL ทผานการวจยของสถาบนสงเสรมอจฉรยภาพและนวตกรรมการเรยนร
สมาคมผจดพมพและผจาหนายหนงสอแหงประเทศไทย
227
ตวอยางเกณฑการใหคะแนนตามแบบประเมนทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
เรองคณฟองนกแปรงฟน
228
1.ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกมความคนเคยกบ
หนงสอและรวาหนงสอมไวอาน
ขอ พฤตกรรม สงเกต เงอนไขการใหคะแนน
2 1 0
1.1 เรยกชอตวอกษร
ได แมจะเรยกไม
ถก
เมอเดกเปดหนงสอดเอง หรอ เมอ
ครอานหนงสอใหฟงและถาม
คาถาม เชน “เดกๆเหนตวอกษร
อะไรบาง” “เดกๆเหน ฟ.ฟน ไหม
อยตรงไหน”
ชทไปอกษรตวใด
ตวหนง หรอบอก
ชออกษรตวใดตว
หนง ไดดวยตนเอง
(แมจะไมถกตอง)
ชทไปอกษรตวใด
ตวหนง หรอบอก
ชออกษรตวใดตว
หนง หลงจากท
ครแนะนา
ไมทาเลย หรอ
ชไปทบรเวณ
อนทไมมอกษร
เชน ทวาง หรอ
ภาพ
1.2 รวาคาสามารถ
อานได
เมอเดกเปดหนงสอดเอง หรอ
เมอครถามวา “สงทหนอานอย
นนเขาเขยนไวตรงไหน”
ชทบรเวณ
ตวหนงสอไดดวย
ตนเอง
ชทบรเวณ
ตวหนงสอ
หลงจากทคร
ชวยเหลอแนะนา
ไมทาเลย หรอ
ชไปทบรเวณ
อนทไมม
ตวอกษร เชน
ภาพ
1.3
รจกถามวา
ตวหนงสอทเหน
นนคอคาวาอะไร
หรออานวา
อยางไร
เมอเดกเปดหนงสอดเอง
ขอใหครอานใหฟง
หรอถามวาอานวา
อยางไรดวยตนเอง
หรอแสดงความ
ตองการใหครอาน
ใหฟงอยางชดเจน
ขอใหครอานใหฟง
หลงจากทครถาม
วาใครอยากอาน
หนงสอใหฟงบาง
ไมทาเลย
1.4 รจกอานคาท
ปรากฏคกบภาพ
เดกออกเสยงอานจากบตรภาพท
เคยเหน หรอ เมอครอานคาในบตร
ภาพแลวใหเดกช เชน
อานหรอชไดดวย
ตนเองทงหมด
อานหรอชไดบาง
หลงจากทคร
ชวยเหลอแนะนา
ไมทาเลย
1.5 รจกตาแหนงของ
ชอหนงสอ
เมอครถามวา “ชอหนงสออย
ตรงไหน ชใหดสคะ”
ชทบรเวณชอ
หนงสอไดถกตอง
ดวยตนเอง
ชทบรเวณชอ
หนงสอไดถกตอง
หลงจากทคร
ชวยเหลอแนะนา
ไมทาเลย หรอ
ชไปทบรเวณ
อนทไมใชชอ
หนงสอ
1.6 รจกหนาปก
หนงสอ
เดกบอกไดเมอเดกเหนหนงสอทคร
เคยอานใหฟงแลว หรอ เมอครถาม
วา “หนงสอเลมนมชอเรองวาอะไร”
บอกชอเรองได
ครบถวนดวยตนเอง
บอกชอเรองได
หลงจากทคร
ชวยเหลอแนะนา
บอกไมไดเลย
229
1.7 รจกดานหนาและ
ดานหลงของ
หนงสอ
เมอครถามวา“ดานหลง – ดานหนา
ของหนงสอคอดานไหนเอย เดกๆช
ใหคณครดซคะ”
ดานหนา
ดานหลง
ชไดท งดานหนาและ
ดานหลงดวยตนเอง
ชไดท งดานหนา
และดานหลงหรอ
เพยงดานเดยว
หลงจากทคร
ชวยเหลอแนะนา
ไมทาเลย หรอ
ชไมไดเลย
1.8 รจกดานบนและ
ดานลางของ
หนงสอ
เมอครถามวา“ดานบน-
ดานลางของหนงสออยไหน
เอย ชใหคณครดซคะ”
บน
ลาง
ชไดทงดานบน
และดานลางดวย
ตนเอง
ชไดทงดานบน
และดานลาง
หรอเพยงดาน
เดยว หลงจาก
ทครชวยเหลอ
แนะนา
ไมทาเลย
230
2. ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดกแสดงออกวาเดกเหน
ความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ
ขอ พฤตกรรม สงเกต เงอนไขการใหคะแนน
2 1 0
2.1 รจกหยบหนงสอ
มาเปดดวามอะไร
อยขางใน
เมอใหหนงสอแกเดกในขณะทา
กจกรรมตามรปแบบ หรอ ใน
กจกรรมอานหนงสอประจาวน
หยบมาเปดดทนท เปดดหลงจากทคร
แนะนา
ไมทาเลย
2.2 มสมาธจดจอขณะ
เปดหนงสอดเอง
เมอใหหนงสอแกเดกในขณะทา
กจกรรมตามรปแบบ หรอ ใน
กจกรรมอานหนงสอประจาวน
เปดดจนจบเลม
หรอเปลยนเลมใหม
ไมไปเลนอยางอน
เปดดพกเดยวกลก
ไปเลนอยางอน คร
ตองคอยเชญชวน
ไมทาเลย
2.3 ตงใจฟงเมอผใหญ
อานหนงสอใหฟง
เมอครอานหนงสอใหฟงในขณะทา
กจกรรมตามรปแบบ หรอ ใน
กจกรรมอานหนงสอประจาวน
ตงใจฟงโดย
ตลอดจนจบเรอง
สนใจเปนชวงๆ
หรอตองมการ
แนะนาจงสนใจ
ไมสนใจเลย
2.4 รจกอานตาม
รปภาพทเหนใน
หนงสอ
เมอเดกเปดหนงสอดเอง หรอ
เมอครอานหนงสอใหฟงแลวถาม
คาถาม เชน “นรปอะไร” หรอ
“..........อยไหนเอย”
อานภาพโดยใชคา
วล /ประโยคทตรง
กบภาพหรอชตรง
กบภาพ
ใชคาไมตรงกบ
ภาพหรอชภาพไม
ตรงกบทบอก คร
ตองแนะนา
ไมทาเลย
2.5 แสดงความ
ตองการอยากอาน
หนงสอเอง
เมอครจดหนงสอใสตะกรามาวาง
ใกลมอเดก หรอ เมอครเชญชวน
วา “ใครอยากอานบาง”
เดกแสดงความ
ตองการอยากอาน
หนงสอเองอยาง
ชดเจน เชน เสนอ
ตว ขอหยบเปดด
เอง
เดกเขาไปหยบ
หลงจากครแนะนา
หรอ ครตองพาเขา
ไปหยบ
ไมทาเลย
2.6 มหนงสอทชอบ
ขณะกจกรรมอานหนงสอประจาวน
เชน กอนนอน ตอนเชา กอนกลบ
บาน
เดกแสดงใหเหน
อยางชดเจนวาม
หนงสอทชอบ เชน
หยบเลมเดมซาๆ
ขอใหครอานเลม
เดม
เดกหยบหรอบอก
เรองทชอบ
หลงจากครถาม
ไมทาเลย
2.7 มชวงเวลาการอาน
เปนสวนหนงของ
กจวตร
เมอครจดกจวตรใหเดกมชวงเวลา
การหยบหนงสอมาดเองในชวง
กอนนอนกลางวน หรอชวงเชาเมอ
มาถงหองเรยน
เดกหยบหนงสอมา
อานไดเองในเวลา
เดม หรอ ทวงถาม
เมอไมมกจกรรมนน
เดกหยบหนงสอ
มาอานหลงจากท
ครแนะนาวาถง
เวลาอานหนงสอ
แลว
ไมทาเลย
2.8
ปฏบตตอหนงสอ
อยางถกตอง
เมอเดกเปดหนงสอดเอง หยบจบอยางทะน
ถนอมตามวย ไมกด
ไมฉก ไมปา ไมขยา
หยบจบอยางทะน
ถนอมขนหลงจาก
ไดรบการแนะนา
กด ฉก ปา ขยา
แม ไ ด ร บ ก า ร
แนะนาแลว
231
3. ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกรวธการใชหนงสอ
ขอ พฤตกรรม สงเกต เงอนไขการใหคะแนน
2 1 0
3.1 ถอหนงสอถก
ทศทาง
เมอเดกหยบหนงสอเปดดเอง เดกถอหนงสอถก
ทศทางไมกลบหว
หรอแมครสงใหสลบ
ดาน เดกพลก
กลบมาไดถกตอง
เดกถอหนงสอถก
ทศทางหลงจากท
ไดรบการแนะนา
เดกยงคงถอ
หนงสอกลบ
ดานแมไดรบ
การแนะนาแลว
3.2 เลยนแบบทาทาง
การถอหนงสอของ
ผใหญ
เมอเดกเปดหนงสอดเอง เดกถอหนงสอแลว
จองดในหนงสอ
เปดแตละหนาดได
เอง จะหนหนงสอ
เขาหาตว หรอหน
ใหเพอนดกได
เดกถอหนงสอแลว
เปดดหลงจาก
ไดรบการแนะนา
ไมทาเลย
3.3 รวาการอานตอง
อานจากซายไป
ขวา
เมอเดกไดเปดหนงสอดเอง หรอ
เมอครอานใหฟง หรอ เมอชเนอ
เพลงบนกระดาน หรอ เมอครถาม
วา“เราเรมอานจากทางไหนกอน”
เดกมองหรอชทาง
ดานซายกอน
ทางดานขวาไดเอง
อยางชดเจน
เดกมองหรอช
ดานซายกอน
ดานขวาหลงจากท
ไดรบการแนะนา
พลกไปมา ไม
มองทางใดทาง
หนงอยาง
ชดเจน
3.4 รวาการอานตอง
อานจากดานหนา
ไปดานหลง
เมอเดกเปดหนงสอดเอง เดกเปดหนงสอทละ
หนาตงแตหนาแรก
ไปหนาสดทายได
เอง แมเปดขามไป
กยอนกลบมาเปด
ใหม
เดกเปดทละหนา
ตงแตหนาแรกแต
ขามหนาไปบาง
ครตองคอย
ชวยเหลอแนะนา
ไมทาเลย
หรอเปดกลบไป
กลบมา หรอ
เปดไมถกดาน
3.5 ทาเสยงคลายอาน
ขณะเปดดหนงสอ
เมอเดกเปดหนงสอดเอง เดกออกเสยงพด
คลายอาน อาจม
การเวนวรรคตอน
เดกออกเสยงพด
หลงจากทครถาม
นา หรอแนะนา
ไมทาเลย
3.6 ชทตวอกษรหรอ
ภาพไปดวยขณะ
อาน
เมอเดกเปดหนงสอดเอง หรอ เมอ
ชคา / เนอเพลงบนกระดาน
เดกเอานวชท
ตวอกษรหรอภาพ
ไปดวยขณะอานได
เอง
เดกเอานวชท
อกษรหรอภาพ
หลงจากครบอก
หรอแนะนา
ไมทาเลย
3.7 รจกเกบหนงสอ
เขาทเมออานเสรจ
แลว
เมอเดกอานหนงสอเสรจแลว เดกปดหนงสอแลว
นาไปเกบทดวย
ตนเองไดอยาง
เรยบรอย
เดกนาไปเกบท
หลงจากไดรบการ
แนะนา
ไมทาเลย
3.8 รจกเปดหนงสอ
อยางระมดระวง
เมอเดกเปดหนงสอดเอง เปดอยางระมดระวง
โดยไมใหขาดหรอ
ยบไดดวยตนเอง
พยายามเปดอยาง
ระมดระวง
หลงจากไดรบการ
แนะนา
ยงคงไม
ระมดระวง แม
จะไดรบการ
แนะนาแลว
232
4. ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกเขาใจเรองราวในหนงสอ
พฤตกรรม สงเกต เงอนไขการใหคะแนน
2 1 0
เมอเปดดหนงสอ
สามารถพด
ใกลเคยงกบเรอง
หรอพดตามทจา
ได
เมอครอานใหฟงโดยใหเดกมสวน
รวมในการอาน หรอ เมอเดกเปด
หนงสอดเอง เชน
เพอนตวแรกของคณฟองคอคณหม
เดกเลาจากความจา
ใชคาใกลเคยงกบท
ครอานใหฟง /เลา
เองโดยใชคา
สอดคลองกบภาพ
เดกเลาแตครตอง
ชวยเหลอแนะนา
เปนระยะ
ไมไดเลย
เตมคา หรอวล ใน
ตอนถดไป
เมอครอานใหฟงโดยใหเดกมสวน
รวมในการอาน เดกสามารถเตมคา
หรอวลทครเวนไวใหได ซงเปนคา/
วลซา หรอ คาจากภาพทครช เชน
คณฟองแปรงฟนใหกบคณ
................(ครชภาพปลา)
พรอมกบรองเพลง(วลซา)
เดกเตมคาหรอวล
ไดทนท
เดกเตมคาหรอวล
ไดหลงจากทคร
ชวยเหลอพดนาให
กอน
ไมไดเลย
เลาโครงเรองหรอ
เหตการณจาก
เรองทฟง
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ใหเดกเรยงลาดบของเหตการณ
จากภาพหรอเดกเลาขณะเปด
หนงสอดเอง
คณฟองเปนนกแปรงฟน
คณฟองจะแปรงฟนใหชาง
แตชางแปรงฟนเองได
คณฟองกลบบาน ลมแปรงฟน
เดกเรยงลาดบ
เหตการณจดเรมตน
จดสดยอดของเรอง
และจดจบของเรอง
ไดถกตอง
เดกเรยงลาดบได
แตครตองชวยชนา
ไมทาเลย
233
4.4 บอกชอตวละคร
ในเรอง
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ถามคาถามวา “ในเรองนมตว
อะไรบางเอย”
บอกไดถกตองตาม
เรองดวยตนเอง
บอก แตครตอง
ชวยพดชนา
ไมบอกเลย
4.5 บอกฉากของเรอง
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ถามคาถามวา “ในเรองนเขาอยท
ไหนกน”
บอกไดถกตองตาม
เรองดวยตนเอง
บอก แตครตอง
ชวยพดชนา
ไมบอกเลย
4.6 บอกตอนจบของ
เรอง
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ถามคาถามวา “ตอนจบ คณฟอง
ไดแปรงฟนใหตนเองไหม”
บอกไดถกตองตาม
เรองดวยตนเอง
บอก แตครตอง
ชวยพดชนา
ไมบอกเลย
4.7 บอกความรสก
หรอความคดเหน
เกยวกบเรอง
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ถามคาถามเกยวกบเรอง เชน
“เดกๆคดวาถาคณฟองไมไปแปรง
ฟนใหเพอนจะเกดอะไรขน”
“ทาไมชางจงแปรงฟนเองได”
(คาถามปลายเปด)
บอกไดดวยตนเอง บอก แตครตอง
ชวยพดชนา
ไมบอกเลย
4.8 ตอบคาถาม
เกยวกบเรองทฟง
ได
หลงจากครอานหนงสอใหฟง คร
ถามคาถามเกยวกบเรอง เชน
“ทาไมชางจงไมใหคณฟองปรงฟน
ให”
“คณฟองแปรงฟนใหใครบาง”
(คาถามปลายปด)
ตอบไดถกตองตาม
เรองดวยตนเอง
ตอบ แตครตอง
ชวยชนา
ไมตอบเลย
234
5.ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกถงความตองการในการอาน
เพมเตมจากเดม
ขอ พฤตกรรม สงเกต เงอนไขการใหคะแนน
2 1 0
5.1 อยากมหนงสอ
เปนของตนเอง
เมอครจดหนงสอใสตะกรามาวาง
ใกลมอเดก หรอ เมอถงเวลาจด
กจกรรมการอานประจาวน หรอ
เมอทากจกรรมในรปแบบ หรอ
ครเชญชวนวา “ใครอยากได
หนงสอเลมนบาง” “อยากไดเรอง
อะไรกลบบาน”
เดกแสดงความ
ตองการทนท
เดกแสดงความ
ตองการหลงจาก
ครเชญชวนเปน
การสวนตวหรอ
ตองนาหนงสอไป
สงให
ไมทาเลย
5.2 กระตอรอรนเมอ
ผใหญแนะนา
หนงสอเลมใหมท
ไมเคยเหน
เมอครแนะนาหนงสอเลมใหม
ในขณะทากจกรรมรปแบบ หรอ
ในขณะทากจกรรมการอาน
ประจาวน
เดกกระตอรอรน
สนใจ ตงใจ จดจอ
กบหนงสอใหมทนท
เดกสนใจเปนบาง
ชวง หรอ เมอ
ไดรบการแนะนา
ไมสนใจเลย
5.4 สนใจการทา
กจกรรมท
เกยวของกบ
หนงสอ
เมอครจดกจกรรมอสระใหเลอก
หลายกจกรรม เชน อานหนงสอ
เลน
เดกเลอกกจกรรม
อานหนงสอดวย
ตนเองบอย
เดกเลอกกจกรรม
อานหนงสอ
หลงจากทไดรบ
การแนะนาเชญ
ชวน
ไมสนใจเลย
5.5 สนใจมองหรอ
อานสงตางๆ
รอบตว
เมอเดกเหนภาพหรอคาทเกยวของ
กบเรองซงครตดไวในหองเรยน
เดกสนใจมอง หรอ
ช หรอ พด เกยวกบ
สงนนดวยตนเอง
เดกมอง หรอ ช
หรอ พด หลงจาก
ทครเชญชวน
ไมสนใจเลย
5.6 ใชคาศพทใหม
เพมขนหลงจาก
การฟงการอาน
หนงสอ
เมอครอานใหฟงโดยเดกมสวนรวม
หรอ เดกอานลาพง หรอ เลน
บทบาทสมมต
*ครควรบนทกการใชคาศพทของ
เดก เพราะสงทเดกพดอาจแตกตาง
และมความหลากหลาย
เดกใชคาใหมซงท
อยในหนงสอได
ถกตองตรง
ความหมายดวย
ตนเอง เชน ขอบใจ
ไมเปนไร คราวหนา
เดกใชคาใหมทอย
ในหนงสอหลงจาก
ทครพดชนา
ไมมเลย
5.7 พดเชอมโยง
ประสบการณของ
ตนเองกบหนงสอ
เมอทากจกรรมตอเนองเกยวกบ
หนงสอ เชน หนแปรงฟนเอง หน
มแปรงสฟนสสม แมซอยาสฟนให
*ครควรบนทกคาพดของเดก
เพราะสงทเดกพดอาจแตกตางและ
มความหลากหลาย
เดกพดเชอมโยง
ประสบการณ
เกยวของเรองได
เอง
เดกพดแตครตอง
พดชนา
ไมพดเลย
5.8 สนใจการม
ประสบการณเหมอน
ในหนงสอ
เมอเดกทากจกรรมทเกยวของกบ
เรอง เชน เลนบทบาทสมมตเปน
ตวละครในเรอง ทากจกรรมศลปะ
เดกกระตอรอรน
อยากทา พด
เกยวกบสงททาโดย
เชอมโยงกบเรอง
เดกสนใจทา
หลงจากทคร
แนะนา
ไมสนใจเลย
235
ภาคผนวก ง
ผลการประเมนจากผเชยวชาญ
236
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ
237
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ
ขอ
ดานการรจกหนงสอ (Know
Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกมความคนเคย
กบหนงสอและรวาหนงสอมไว
สาหรบอาน
ความคดเหนของ
ผเชยวชาญ
ΣR
IOC
รายการปรบปรง 1 2 3 4 5
1 ชหรอบอกภาพทเหนในหนงสอ
ได
-1 1 1 1 -1 1 0.20 ตดออกเพราะซ ากบขอ
2.4
2 เรยกชอตวอกษรได 1 -1 1 1 1 3 0.60 คงไว แตควรแกเปน รจก
เรยกชอตวอกษร แมจะ
เรยกไมถก
3 รวาคาสามารถอานได 1 -1 1 1 1 3 0.60 คงไว
4 รจ กถามวาตวหนงสอทเหนนน
คอคาวาอะไร หรออานวาอะไร
1 1 1 -1 1 3 0.60 คงไว
5 จาคา ภาพ สญลกษณทคนเคย
ได
1 1 1 1 1 5 1.00 ซบซอน ควรแกเปน รจก
อานคาทปรากฏคกบภาพ
6 รจกชอหนงสอ 1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว ควรแกเ ปน รจ ก
ตาแหนงของชอหนงสอ
7 รจกปกหนงสอ 1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
8 ร จ ก ด า นห น า ด า นห ลง ข อ ง
หนงสอ
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
9 รจ กดานบนและดานลางของ
หนงสอ
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
238
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ (ตอ)
ขอ ดานการรกหนงสอ (Love
Books) หมายถง พฤตกรรมท
เดกแสดงออกวาเดกเหน
ความสาคญของหนงสอและชอบ
หนงสอ
ความคดเหนของ
ผเชยวชาญ
ΣR
IOC
รายการปรบปรง 1 2 3 4 5
1 สนใจทจะเปดดวามอะไรอยขาง
ใน
0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว ควรแกเปน รจ ก
หยบหนงสอมาเปดดวาม
อะไรอยขางใน
2 มสมาธจดจอขณะเปดหนงสอด
เอง
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
3 ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอให
ฟง
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
4 รจ กอานตามรปภาพทเหนใน
หนงสอ
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
5 แสดงความตองการอยากอาน
หนงสอดวยตนเอง
0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว
6 มหนงสอทชอบ 1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
7 มชวงเวลาการอานเปนสวนหนง
ของกจวตร
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
8 แสดงทาทางรกตอการอานหรอ
หนงสอ
0 1 1 0 0 2 0.40 ตดออก เพราะยากเกนวย
9 แสดงความเปนเจาของหนงสอ 1 1 0 0 0 2 0.40 ตดออก เพราะยากเกนวย
10 ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง 0 1 1 1 0 3 0.60 คงไว
239
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ (ตอ)
ขอ ดานการใชหนงสอ (Use
Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกว า เดกร วธการใช
หนงสอ
ความคดเหนของ
ผเชยวชาญ
ΣR
IOC
รายการปรบปรง 1 2 3 4 5
1 ถอหนงสอเปน 1 1 0 1 1 4 0.80 คงไว แตควรแกเปน ถอ
หนงสอถกทศทาง
2 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ
ของผใหญ
1 1 0 1 1 4 0.80 คงไว
3 รวาการอานตองอานจากซายไป
ขวา
0 1 1 0 1 3 0.60 คงไว
4 ร ว า ก า ร อ า น ต อ ง อ า น จ า ก
ดานหนาไปดานหลง
1 1 1 -1 1 3 0.60 คงไว
5 ทาเสยงสงต าคลายอานขณะ
เปดดหนงสอ
1 1 1 0 1 4 0.80 คงไว แตควรแกเปน ทา
เสยงคลายอานขณะเปดด
หนงสอ
6 ชคาไปดวยในขณะอาน 0 1 1 0 1 3 0.60 คงไว แตควรแกเ ปน ช
ตวอกษรหรอภาพไปดวย
ขณะอาน
7 เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจ
แลว
0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว แตควรแกเปน รจก
เกบหนงสอเขาทเมออาน
เสรจแลว
8 เปดหนงสออยางระมดระวง 0 1 1 0 1 3 0.60 คงไว แตควรแกเปน รจก
เ ป ด ห น ง ส อ อ ย า ง
ระมดระวง
9 ถอหนงสอเปน 1 1 0 1 1 4 0.80 คงไว แตควรแกเปน ถอ
หนงสอถกทศทาง
10 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอ
ของผใหญ
1 1 0 1 1 4 0.80 คงไว
240
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ (ตอ)
ขอ ดานความเขาใจ (Understand
in Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกเขาใจเรองราว
ในหนงสอ
ความคดเหนของ
ผเชยวชาญ
ΣR
IOC
รายการปรบปรง 1 2 3 4 5
1 ชหรอบอกวาภาพทเหนคอภาพ
อะไรโดยสามารถใชคาศพทท
ตรงกบภาพ
-1 0 1 1 1 2 0.40 ตดออก เพราะซากบ 2.4
2 เมอเปดดหนงสอสามารถพด
ใกลเคยงกบเรองหรอพดตามท
จาได
1 1 1 0 1 4 0.80 คงไว
3 รวาภาพมความหมายแทนสงทม
อยจรง
0 0 1 1 0 2 0.40 ตดออก
3 เดาคาซาหรอวลซาในหนาถดไป 1 1 1 -1 1 3 0.60 คงไว แตควรแกเปน เตม
คา หรอวล ในตอนถดไป
4 เลาโครงเรองหรอเหตการณจาก
เรองทฟง
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
5 บอกชอตวละครในหนงสอ 0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว แตควรแกเปน บอก
ชอตวละครในเรอง
6 บอกฉากของเรอง 1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
7 บอกตอนจบของเรอง 1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
8 บอกความรสกหรอความคดเหน
เกยวกบเรอง
1 1 1 0 1 4 0.80 คงไว
9 ตอบคาถามเกยวกบเรองทฟงได 1 1 1 1 0 4 0.80 คงไว
241
ผลการประเมนคณภาพและรายละเอยดการปรบปรงแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ตามความคดเหนของผเชยวชาญ (ตอ)
ขอ ดานการแสวงหา (Look for
Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกถงความตองการใน
การเรยนรเพมเตมจากเดม
ความคดเหนของ
ผเชยวชาญ
ΣR
IOC
รายการปรบปรง 1 2 3 4 5
1 อยากมหนงสอเปนของตนเอง 0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว
2 อยากนาหนงสอของตนเองมาให
เพอนดหรอใหผใหญอานให
0 0 1 1 0 2 0.40 ตดออก
3 สนใจเมอผใหญแนะนาหนงสอ
เลมใหมทไมเคยเหน
1 1 1 1 1 5 1.00 ค ง ไ ว แ ต ค ว ร แ ก เ ป น
กระตอรอรน เมอผใหญ
แนะนาหนงสอใหมทไม
เคยเหน
4 สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมา
เปดดหรอขอใหอานใหฟง
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว แตควรตดหรอขอ
อานใหฟงออก
5 สนใ จกา ร ไ ปหอ งสม ด ร า น
หนงสอ มมหนงสอ
0 0 1 1 1 3 0.60 คงไว แตควรแกเปน สนใจ
การทากจกรรมเกยวของ
กบหนงสอ
6 สนใจมองหรอ อ านสง ต า งๆ
รอบตว
1 1 1 1 -1 3 0.60 คงไว
7 ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจาก
การฟงการอานหนงสอ
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
8 พดเชอมโยงประสบการณของ
ตนเองเกยวกบหนงสอ
1 1 1 1 1 5 1.00 คงไว
9 สนใจเมอผใหญแนะนาหนงสอ
เลมใหมทไมเคยเหน
1 1 1 1 1 5 1.00 ค ง ไ ว แ ต ค ว ร แ ก เ ป น
กระตอรอรน เมอผใหญ
แนะนาหนงสอใหมทไม
เคยเหน
10 สนใจการมประสบการณจรง
เหมอนในหนงสอ
0 1 1 1 1 4 0.80 คงไว
242
ผลการพจารณาคดเลอกหนงสอทเหมาะสมใชในรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยผเชยวชาญ
243
หนงสอทไดรบการคดสรรจากหนวยงานภาครฐและเอกชนจานวน 4 หนวยงานขนไป
ทระบไวในรายชอหนงสอเสรมประสบการณระดบปฐมวย ป พ.ศ. 2555 โดยสานกวชาการและ
มาตรฐานการศกษา
ผลการพจารณาคดเลอกหนงสอสาหรบเดกทเหมาะสมนาไปใชในรปแบบ READ เพอ
ชอหนงสอ
ค ว า ม
สอดคลองกบ
ส า ร ะ ท ค ว ร
เ ร ย น ร ต า ม
ห ล ก ส ต ร
ก า ร ศ ก ษ า
ปฐมวย 2546
สมาพ
นธอง
คกรเ
พอพ
ฒนา
หนงส
อและ
การอ
าน
สมาค
มไทส
รางส
รรค
วทยา
กร เช
ยงกล
และ
คณะ
หนงส
อดเด
น สพ
ฐ. ก
ระทร
วงศก
ษาธ
การ
กลมน
เทศแ
ละพ
ฒนา
มาตร
ฐานก
ารศก
ษา
กระท
รวงส
าธาร
ณะส
ข
สถาบ
นสงเ
สรมอ
จฉรย
ภาพ
สมาค
มผจด
พมพ
และผ
จาหน
ายหน
งสอ
โครง
การห
นงสอ
เลมแ
รก
อทยา
นการ
เรยน
ร TK
Par
k
โครง
การค
ดสรร
108
หนง
สอด
รวม
1 กระดกกระดกกระดอก
กระแดก
ตวเดก 6
2 ขอหนหลบหนอย ตวเดก 5
3 คณฟองนกแปรงฟน ตวเดก 6
4 มดสบตว ธรรมชาตรอบตว 5
5 มาเลนดวยกนนะ ธรรมชาตรอบตว 5
6 เมนหลบฝน ธรรมชาตรอบตว 5
7 เลนกลางแจง สงตางๆรอบตวเดก 5
8 หวผกกาดยกษ บคคลและสถานท 5
9 อเลงเคงโคงจบแมลง ธรรมชาตรอบตว 5
10 คณตาหนวดยาว บคคลและสถานท 4
11 คณแมขาอมหนอย ตวเดก 4
12 เจาตวเลก บคคลและสถานท 4
13 ทายซ ทายซ ฉนคอใคร ธรรมชาตรอบตว 4
14 พระจนทรอรอยไหม ธรรมชาตรอบตว 4
15 เลนรมนา สงตางๆรอบตวเดก 4
16 ตด ตวเดก 4 17 อ ตวเดก 4 18 อนบาลชางเบม สงตางๆรอบตวเดก 4
19 เอะหางของใคร ธรรมชาตรอบตว 4
244
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกสาหรบเดกวยเตาะแตะโดยผเชยวชาญ
สาระทควรเรยนร
ตามหลกสตร
การศกษาปฐมวย
พ.ศ. 2546
ชอหนงสอ
ความคดเหน
ผเชยวชาญ
ΣR
ผล
1
2
3
เรองเกยวกบตวเดก
กระดกกระดกกระดอกกระแดก 1
ขอหนหลบหนอย 0
คณฟองนกแปรงฟน 2 ใช
ตด 0
อ 0
คณแมขาอมหนอย 0
เรองเกยวกบบคคล
และสถานทแวดลอม
เดก
หวผกกาดยกษ 2 ใช
คณตาหนวดยาว 0
เจาตวเลก 1
ธรรมชาตรอบตว
มดสบตว 0
มาเลนดวยกนนะ 1
เมนหลบฝน 2 ใช
อเลงเคงโคงจบแมลง 0
ทายซ ทายซ ฉนคอใคร 0
พระจนทรอรอยไหม 0
เอะหางของใคร 0
สงตางๆรอบตวเดก
เลนกลางแจง 1
เลนรมนา 0
อนบาลชางเบม 2 ใช
245
ผลการประเมนความเหมาะสมของรปแบบ
READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
246
ผลการประเมนความเหมาะสมของรปแบบREAD เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
ท รายการประเมน ความคดเหนของผเชยวชาญ
𝒙𝒙�
S.D.
ระดบ 1 2 3 4 5 6 7
1 ความชดเจนของการอธบายความหมาย
และความสาคญของรปแบบ READ
5 5 5 4 5 5 4 4.71 0.45 มากทสด
2 ความชดเจนของจดมงหมายของรปแบบ
READ
5 5 5 4 5 5 4 4.71 0.45 มากทสด
3 ความสมพนธระหวางทฤษฎ แนวคด
พนฐานของการกาหนดกรอบแนวคด
เกยวกบรปแบบ READ
5 5 5 5 5 5 4 4.86 0.35 มากทสด
4 การกาหนดขนตอนการจดกจกรรมใน
รปแบบ READ
5 5 5 5 5 5 4 4.86 0.35 มากทสด
5 การรอยเรยงขนตอนในรปแบบ READ ม
ความเกยวเนองกน
5 4 4 4 5 5 4 4.43 0.49 มากทสด
6 ความชดเจนของแตละขนตอนในรปแบบ
READ
5 4 4 4 5 4 3 4.43 0.49 มากทสด
7 เนอหาสาระทใชมความเหมาะสมในการ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรก
4 4 5 4 5 5 5 4.57 0.49 มากทสด
8 ระยะเวลาในการจดกจกรรมตามรปแบบ
READ
5 5 4 4 5 4 5 4.57 0.49 มากทสด
9 ความเปนไปไดในการจดกจกรรมตาม
รปแบบ READ
5 5 5 4 5 5 4 4.71 0.45 มากทสด
10 ผลของการจดกจกรรมรปแบบ READ จะ
ทาใหเกดการพฒนาทกษะการอานเรมแรก
ของเดกวยเตาะแตะ
5 5 5 5 5 5 4 4.86 0.35 มากทสด
247
ผลการประเมนความสอดคลองของรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะโดยผเชยวชาญ
248
ผลการประเมนความสอดคลองของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะโดยผเชยวชาญ
ท
รายการประเมน
ความสอดคลอง
IOC
ความ
หมาย 1 2 3 4 5 6 7
1 ความสอดคลองระหวางทฤษฎแนวคด
พนฐานกบองคประกอบรปแบบ READ
+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 สอดคลอง
2 ความสอดคลอ งของความหมายแล ะ
ความสาคญของรปแบบ READ
+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 สอดคลอง
3 ความสอดคลองระหวางหลกการของรปแบบ
READ กบองคประกอบของรปแบบ
+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 สอดคลอง
4 ความสอดคลองระหวางหลกการของรปแบบ
READ กบขนตอนการจดกจกรรม
+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 สอดคลอง
5 ความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบการ
ประเมนผลของรปแบบ READ
+1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 +1 สอดคลอง
249
ภาคผนวก จ
เครองมอประกอบการใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
250
แบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
251
แบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
กจกรรมเรอง.................................................... วน.......................................... ชอ ด.ช./ ด.ญ. ..............................................................................ชอเลน..................
ดาน
ท1
ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกมความคนเคยกบหนงสอและรวาหนงสอมไว
สาหรบอาน
คะแนน รายละเอยด
พฤตกรรม 2 1 0
1 รจกเรยกชอตวอกษร แมจะเรยกไมถก
2 รวาคาสามารถอานได
3 รจกถามวาตวหนงสอทเหนนนคอคาวาอะไร หรออานวาอยางไร
4 รจกอานคาทปรากฏคกบภาพ
5 รจกตาแหนงของชอหนงสอ
6 รจกหนาปกหนงสอ
7 รจกดานหนาและดานหลงของหนงสอ
8 รจกดานบนและดานลางของหนงสอ
ดาน
ท 2
ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรมทเดก
แสดงออกวาเดกเหนความสาคญของหนงสอและชอบหนงสอ
คะแนน รายละเอยด
พฤตกรรม 2 1 0
1 รจกหยบหนงสอมาเปดดวามอะไรอยขางใน
2 มสมาธจดจอขณะเปดหนงสอดเอง
3 ตงใจฟงเมอผใหญอานหนงสอใหฟง
4 รจกอานตามรปภาพทเหนในหนงสอ
5 แสดงความตองการอยากอานหนงสอเอง
6 มหนงสอทชอบ
7 มชวงเวลาการอานเปนสวนหนงของกจวตร
8 ปฏบตตอหนงสออยางถกตอง
ดาน
ท3
ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกรวธการใชหนงสอ
คะแนน รายละเอยด
พฤตกรรม 2 1 0
1 ถอหนงสอถกทศทาง
2 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ
3 รวาการอานตองอานจากซายไปขวา
4 รวาการอานตองอานจากดานหนาไปดานหลง
5 ทาเสยงคลายอานขณะเปดดหนงสอ
6 ชทตวอกษรหรอภาพไปดวยในขณะอาน
7 รจกเกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว
8 รจกเปดหนงสออยางระมดระวง
252
ดาน
ท4
ดานความเขาใจ (Understand in Books) หมายถง พฤตกรรม
ทแสดงออกวาเดกเขาใจเรองราวในหนงสอ
คะแนน รายละเอยด
พฤตกรรม 2 1 0
1 เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบเรองหรอพดตามทจาได
2 เตมคา หรอวล ในตอนถดไป
3 เลาโครงเรองหรอเหตการณจากเรองทฟง
4 บอกชอตวละครในเรอง
5 บอกฉากของเรอง
6 บอกตอนจบของเรอง
7 บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบเรอง
8 ตอบคาถามเกยวกบเรองทฟงได
ดาน
ท 5
ดานการแสวงหา (Look for Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกถงความตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม
คะแนน รายละเอยด
พฤตกรรม 2 1 0
1 อยากมหนงสอเปนของตนเอง
2 กระตอรอรนเมอผใหญแนะนาหนงสอเลมใหมทไมเคยเหน
3 สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆมาเปดด
4 สนใจการทากจกรรมเกยวของกบหนงสอ
5 สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว
6 ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการอานหนงสอ
7 พดเชอมโยงประสบการณของตนเองเกยวกบหนงสอ
8 สนใจการมประสบการณจรงเหมอนในหนงสอ
วน /เดอน/ปทสงเกต..................................................... ลงชอ.........................................................ผสงเกต
253
แบบสอบถามความคดเหนของคร
ในการทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
254
แบบสอบถามความคดเหนของคร
ในการทดลองใชรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
คาชแจง
1. จดมงหมายในการสอบถามความคดเหนหลงจากททานไดทดลองใชรปแบบ READ
เรยบรอยแลว เพอนาความคดเหนททานไดเสนอแนะไปปรบปรงรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะ
การอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. จานวนคาถามมทงหมด 5 ขอ ทเกยวกบรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
3. ลกษณะของแบบสอบถามมทงคาถามปลายเปดและคาถามปลายปดททานสามารถแสดง
ความ
คดเหนเกยวกบรปแบบ READ หลงจากททานไดทดลองใชเรยบรอยแลว
4. แบบสอบถามความคดเหนของครเกยวกบรปแบบ READ จาแนกออกเปน 3 สวน ดงน
สวนท 1 สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม
สวนท 2 คาถามปลายปดเกยวกบความคดเหนของครเกยวกบรปแบบ READ
สวนท 3 คาถามปลายเปดแสดงความคดเหนเพมเตม
ขอขอบคณในความอนเคราะหของทาน
จารทศน วงศขาหลวง
ผวจย
255
สวนท 1 สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม
ชอ-นามสกล.................................................................................อาย......................................ป
ระดบการศกษา.........................................................วชาเอก……………………………..…………
ตาแหนง.........................................สถานททางาน........................................................................
ระยะเวลาในการดแลเดกอาย 2 -3 ป เปนเวลา.................ป
สวนท 2 คาถามเกยวกบความคดเหนของครเกยวกบรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการ
อานเรมแรก
คาชแจง โปรดอานรายการประเมนแตละรายการแลวทาเครองหมาย ลงในชองระดบความ
เหมาะสม ท ตรงกบความคดเหนของทาน แบบประเมนนเปนแบบอนดบคณภาพมาตร
สวนประเมนคา โดยแบงออกเปน 5 ระดบ ดงน
ระดบ 5 หมายถง เหมาะสมมากทสด
ระดบ 4 หมายถง เหมาะสมมาก
ระดบ 3 หมายถง เหมาะสมปานกลาง
ระดบ 2 หมายถง เหมาะสมนอย (ควรปรบปรง)
ระดบ 1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด (ควรปรบปรงอกมาก)
ท
คาถาม
ระดบความเหมาะสม
5 4 3 2 1
1 การอธบายการจดกจกรรมตามขนตอนของรปแบบ READ มความ
ชดเจน
2 ขนตอนของรปแบบ READ สามารถนาไปปฏบตจรงได
3 รปแบบ READ สามารถสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะได
3.1 รปแบบ READ สามารถสงเสรมดานการรจกหนงสอได
3.2 รปแบบ READ สามารถสงเสรมดานการรกหนงสอได
3.3 รปแบบ READ สามารถสงเสรมดานการใชหนงสอได
3.4 รปแบบ READ สามารถสงเสรมดานความเขาใจได
3.5 รปแบบ READ สามารถสงเสรมดานการแสวงหาได
4 การจดกจกรรมตามรปแบบ READ เปนกระบวนการทมความ
ตอเนองและมความสอดคลองกน
5 รปแบบ READ มความเหมาะสมกบเดกอาย 2 ป 6 เดอน -3 ป
256
สวนท 3 การแสดงความคดเหนเพมเตม
1. ความประทบใจขณะทดลองใชรปแบบ
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
2. ปญหาและอปสรรคทเกดขนขณะทดลองใชรปแบบ
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
3. ขอเสนอแนะในการปรบปรงรปแบบ
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
.............................................................................................................................. ...................
.................................................................................................................................................
ลงชอ.............................................................
(....................................................................)
ผประเมน
257
แบบประเมนคณภาพประสทธภาพของเครองมอทใชในรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ โดยผเชยวชาญ
258
แบบประเมนความสอดคลองของ
แบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
.............................................................................................................
คาชแจง
1. วตถประสงคของการศกษาครงนเพอนาผลการพจารณาของทานไปปรบปรงแบบ
ประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะใหมคณภาพสงขน
2. ประโยชนทไดจากผลการประเมนประสทธภาพของผเชยวชาญจะนาไปปรบปรงแบบ
ประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ขอความอนเคราะหทานพจารณาความเหมาะสมของแบบประเมนพฤตกรรมทกษะการ
อานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะตามรายการประเมนทกาหนดแลวทาเครองหมาย ลงในชองการ
ประเมน ขอขอบพระคณในความอนเคราะหของทาน
จารทศน วงศขาหลวง
ผวจย
259
แบบประเมนความสอดคลองของ
แบบประเมนพฤตกรรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ ……………………………………………………………………………………………………
คาชแจง โปรดอานรายการประเมนแตละรายการแลวทาเครองหมาย ลงในชอง
ระดบความคดเหนทตรงกบความคดเหนของทาน แบบพจารณาความสอดคลองดวยดชนความ
สอดคลอง ดงน
ระดบ 1 หมายถง เหนดวย
ระดบ 0 หมายถง ไมแนใจ
ระดบ-1 หมายถง ไมเหนดวย
ขอ
ดานการรจกหนงสอ (Know Books) หมายถง
พฤตกรรมทแสดงออกวาเดกมความคนเคยกบหนงสอและร
วาหนงสอมไวสาหรบอาน
ความคดเหน
ขอเสนอ แนะ 1 0 -1
1 บอกภาพทเหนในหนงสอได
2 เรยกชอตวอกษรได
3 รวาคาสามารถอานได
4 รจกถามวาตวหนงสอทเหนนนคอคาวาอะไร
5 จาคา ภาพ สญลกษณทคนเคยได
6 รจกชอหนงสอ
7 รจกหนาปกหนงสอ
8 รจกดานหนาดานหลงของหนงสอ
9 รจกดานบนดานลางของหนงสอ
รวมคะแนน
260
ขอ
ดานการรกหนงสอ (Love Books) หมายถง พฤตกรรม
ทเดกแสดงออกวาเดกเหนความสาคญของหนงสอและชอบ
หนงสอ
ความคดเหน
ขอเสนอ แนะ 1 0 -1
1 สนใจทจะเปดดวามอะไรอยขางใน
2 มสมาธจดจอขณะเปดหนงสอดเอง
3 ขอใหผใหญอานหนงสอใหฟง
4 ชอบหยบหนงสอมาเปดดเอง
5 แสดงความตองการอยากอาน อยากฟง
6 มหนงสอทชอบ
7 มชวงเวลาการอานเปนสวนหนงของกจวตร
8 แสดงทาทางรกตอการอานหรอหนงสอ
9 แสดงทาทางหวงและความเปนเจาของหนงสอ
10 หยบจบหนงสออยางทะนถนอม
รวม
ขอ
ดานการใชหนงสอ (Use Books) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกวาเดกรวธการใชหนงสอ
ความคดเหน
ขอเสนอ แนะ 1 0 -1
1 ถอหนงสอเปน
2 เลยนแบบทาทางการถอหนงสอของผใหญ
3 รวาการอานตองอานจากซายไปขวา กวาดตา หรอ ชจาก
ซายไปขวา หรอ สามารถบอกไดเมอถาม
4 รวาการอานตองอานจากดานหนาไปดานหลง
5 ทาเสยงสงตาคลายอานขณะเปดดหนงสอ
6 ชคาไปดวยในขณะอาน
7 เกบหนงสอเขาทเมออานเสรจแลว
8 เปดหนงสออยางระมดระวง
รวม
261
ขอ
ดานความเขาใจ (Comprehension) หมายถง พฤตกรรม
ทแสดงออกวาเดกเขาใจเรองราวในหนงสอ
ความคดเหน
ขอเสนอ แนะ 1 0 -1
1 ชหรอบอกวาภาพทเหนคอภาพอะไรโดยสามารถใชคาศพท
ทตรงกบภาพ
2 เมอเปดดหนงสอสามารถพดใกลเคยงกบเรองหรอพดตามท
จาได
3 รวาภาพมความหมายแทนสงทมอยจรง
4 เดาคาซาหรอวลซาในหนาถดไป
5 เดาเหตการณทจะเกดขนตอไป
6 บอกชอตวละครในหนงสอ
7 บอกฉากของเรอง
8 บอกตอนจบของเรอง
9 บอกความรสกหรอความคดเหนเกยวกบเรอง
10 แสดงอารมณโตตอบกบเรองทฟง
11 พดคยเกยวกบคาศพทได
รวม
ขอ
ดานการแสวงหา (Searching) หมายถง พฤตกรรมท
แสดงออกถงความตองการในการเรยนรเพมเตมจากเดม
ความคดเหน
ขอเสนอ แนะ 1 0 -1
1 อยากมหนงสอเปนของตนเอง
2 อยากนาหนงสอของตนเองมาใหเพอนดหรอใหผใหญอาน
ให
3 สนใจเมอผใหญแนะนาหนงสอเลมใหมทไมเคยเหน
4 สนใจหยบหนงสอเลมใหมๆ มาเปดดหรอขอใหอานใหฟง
5 สนใจการไปหองสมด รานหนงสอ มมหนงสอ
6 สนใจมองหรออานสงตางๆรอบตว เชน ปายประกาศ ฉลาก
7 ใชคาศพทใหมเพมขนหลงจากการฟงการอานหนงสอ
8 พดเชอมโยงประสบการณของตนเองเกยวกบหนงสอ
9 สนใจการมประสบการณจรงเหมอนในหนงสอ
รวม
262
แบบประเมนประสทธภาพ
รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
………………………………………………………………………………
คาชแจง
1. วตถประสงคของการศกษาครงนเพอนาขอมลทไดไปปรบแกไขการประเมนการพฒนา
รปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
2. ประโยชนทไดจากผลการประเมนของผเชยวชาญจะนาไปปรบปรงรปแบบ READ เพอ
สงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
3. แบบประเมนประสทธภาพรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวย
เตาะแตะประกอบดวยขอมล 2 ตอน ดงน
ตอนท 1 การประเมนความเหมาะสมของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ตอนท 2 การประเมนความสอดคลองของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ขอความกรณาจากทานผเชยวชาญไดพจารณาความเหมาะสมและความสอดคลองระหวาง
องคประกอบตางๆตามรายการทกาหนด โดยทาเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความ
คดเหนของทาน หากมขอเสนอแนะเพมเตมกรณาลงรายละเอยดทายรายการประเมน
ขอขอบพระคณอยางสงในความกรณาของทาน
จารทศน วงศขาหลวง
ผวจย
263
ขอมลสวนตว
1. ชอ............................................................ตาแหนง................................................
2. สถานททางาน........................................................................................................
3. ประสบการณดานการศกษาปฐมวย ........................ป
4. จบการศกษาสงสดระดบ ................................................สาขา..................................
ตอนท 1 การประเมนความเหมาะสมของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรก
คาชแจง โปรดอานรายการประเมนแตละรายการทเกยวกบรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะและทาเครองหมาย ลงในชองระดบความเหมาะสมท
ตรงกบความคดเหนของทาน หากมขอเสนอแนะเพมเตมกรณาลงรายละเอยดทายรายการประเมน
ซงแบบประเมนฉบบนเปนแบบอนดบคณภาพมาตรประเมนคา โดยแบงออกเปน 5 ระดบ ดงน
ระดบ 5 หมายถง เหมาะสมมากทสด
ระดบ 4 หมายถง เหมาะสมมาก
ระดบ 3 หมายถง เหมาะสมปานกลาง
ระดบ 2 หมายถง เหมาะสมนอย
ระดบ 1 หมายถง เหมาะสมนอยทสด
ท รายการประเมน ระดบความเหมาะสม ขอ
เสนอแนะ 5 4 3 2 1
1 ความชดเจนของการอธบายความหมายและความสาคญของ
รปแบบ READ
2 ความชดเจนของจดมงหมายของรปแบบ READ
3 ความสมพนธระหวางทฤษฎ แนวคดพนฐานของการกาหนดกรอบ
แนวคดเกยวกบรปแบบ READ
4 การกาหนดขนตอนการจดกจกรรมในรปแบบ READ
5 การรอยเรยงขนตอนในรปแบบ READ มความเกยวเนองกน
6 ความชดเจนของแตละขนตอนในรปแบบ READ
7 เนอหาสาระทใชมความเหมาะสมในการสงเสรมทกษะการอาน
เรมแรก
8 ระยะเวลาในการจดกจกรรมตามรปแบบ READ 9 ความเปนไปไดในการจดกจกรรมตามรปแบบ READ
10 ผลของการจดกจกรรมรปแบบ READ จะทาใหเกดการพฒนา
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
รวม
264
ตอนท 2 การประเมนความสอดคลองของรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของ
เดกวยเตาะแตะ
คาชแจง โปรดอานรายการประเมนแตละรายการทเกยวกบรปแบบ READ เพอสงเสรม
ทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ และพจารณาวามความสอดคลองเพยงใดโดยทา
เครองหมาย ลงในชองระดบความสอดคลองทตรงกบความคดเหนของทาน
ระดบ 1 หมายถง สอดคลอง
ระดบ 0 หมายถง ไมแนใจ
ระดบ -1 หมายถง ไมสอดคลอง
ท
รายการประเมน
ความสอดคลอง
ขอเสนอแนะ 1 0 -1
1 ความสอดคลองระหวางทฤษฎแนวคดพนฐานกบองคประกอบรปแบบ
READ
2 ความสอดคลองของความหมายและความสาคญของรปแบบ READ
3 ความสอดคลองระหวางหลกการของรปแบบ READ กบ
องคประกอบของรปแบบ
4 ความสอดคลองระหวางหลกการของรปแบบ READ กบขนตอนการ
จดกจกรรม
5 ความสอดคลองระหวางวตถประสงคกบการประเมนผลของรปแบบ
READ
ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
ลงชอ..................................................................
(.........................................................................)
265
ภาคผนวก ฉ
ภาพตวอยางขนตอนรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
266
ขนตอนรปแบบ READ เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
ขนท 1 ขนการอาน (Reading=R) เปนขนตอนทเดกมประสบการณการอาน ทงกจกรรม
ทครอานใหฟงและการมประสบการณในการอานดวยตนเอง เพอใหเดกเพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน รจกหนงสอ เกดความรสกรกหนงสอ และรจกวธการใชหนงสอ โดยใชวธการ
อาน 3 วธ ไดแก การอานใหฟง การอานรวมกบคร และการอานโดยใชภาษาของตนเอง
267
ขนท 2 ขนขยายความเขาใจ (Expanding=E) เปนขนตอนทเดกขยายความเขาใจดวย
การสนทนาและเชอมโยงเรองราวในหนงสอกบประสบการณของเดกเพอใหเดกมพนฐาน
กระบวนการอาน มความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพท เหนคณคาของเรองทอานวาม
ความหมายตอตนเอง รจกวธการใชหนงสอ รสกรกหนงสอ ครสนทนาเกยวกบหนงสอและเชอมโยง
กบประสบการณของเดก สนทนาเกยวกบตวละคร (characters) โครงเรอง (plot) สถานทและเวลา
ของเรอง (setting) แกนสาระของเรอง (theme) สงเสรมใหเดกไดแสดงความคดเหนความรสก
เชอมโยงกบประสบการณเดมของเดกกบเรองทอาน โดยใชคาถามปลายเปดและคาถามปลายปด
ขนท 3 ขนกจกรรมตอเนอง (Activity=A) เปนขนตอนทเดกทากจกรรมอนๆทเกยวของ
กบเรองทอานเพอใหเดกมความเขาใจเรอง เขาใจความหมายของคาศพทอยางเปนรปธรรม และ
เหนความสมพนธของสงทมอยหนงสอกบสงทมอยในชวตจรง ครสงเสรมใหเดกทากจกรรมท
268
เกยวของกบเรอง ทงกจกรรมทครเปนผนา และกจกรรมทครจดเตรยมอปกรณใหเดกปฏบตเองโดย
อสระ ไดแก การวาด การระบายส การป น การประดษฐ และศลปะจดวาง
269
ขนท 4 ขนแสดงผลงาน (Display=D) คอ ขนตอนทเดกนาผลงานททาในขนกจกรรมมา
นาเสนอหนาชนเรยนและจดแสดงควบคกบหนงสอ ครสงเสรมใหเดกนาผลงานมาเสนอหนาชนเรยน
และจดแสดงควบคกบหนงสอโดยพจารณาจากความสนใจของเดก
270
ภาคผนวก ช
ภาพตวอยางการขยายผลรปแบบ READ
เพอสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ
271
การอบรม “การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ”
ครงท 1 วนเสารท 8 กมภาพนธ 2557
ณ หองประชมชน 3 โรงเรยนสอนภาษาและวฒนธรรมญปนวาเซดะ จงหวดชลบร
เพอนาเสนอประสทธผลรปแบบ READ
272
ผเขาอบรมเปนครปฐมวยจานวน 20 คน ทสอนอยชนเตรยมอนบาล (อาย 2-3ป) ใน
โรงเรยนเอกชนและสถานพฒนาเดกเอกชนจงหวดชลบร จานวน 10 แหง ไดแก สถานพฒนาเดก
เอกชน สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จ.ชลบร ไดแก ฝากรกเนอสเซอร
สาธตเนอสเซอร ซอนกลนเนอสเซอร และโรงเรยนเอกชน สงกดสานกงานเขตพนทการ
ประถมศกษาชลบร เขต 3 ไดแก อนบาลทนาพรวทยา อนบาลบานตนรก โรงเรยนดวงมณ
โรงเรยนอกษรศกษา โรงเรยนอกษรเทพประสทธ โรงเรยนอกษรพทยา โรงเรยนมารวทยบอวน
273
การทดลองใชรปแบบ READ ของครปฐมวย วนท 8 กมภาพนธ 2557 – วนท 8 มนาคม 2557
ณ โรงเรยนของครปฐมวยทเขาอบรม
ผเขาอบรมนารปแบบการสอน “READ” ไปปฏบตการสอนในหองเรยนของตนเอง
ขนการอาน (R-Read)
ขนขยายความเขาใจ E-Expanding
274
ขนขยายความเขาใจ (E-Expanding)
275
ขนกจกรรมตอเนอง (A-Activity)
276
ขนนาเสนอผลงาน (D-Display)
277
การอบรม “การสงเสรมทกษะการอานเรมแรกของเดกวยเตาะแตะ”
ครงท 2
วนเสารท 8 มนาคม 2557
ณ หองประชมชน 3 โรงเรยนสอนภาษาและวฒนธรรมญปนวาเซดะ จงหวดชลบร
เพอใหครนาเสนอผลการทดลองใชรปแบบ READ และความคดเหนเกยวกบรปแบบ READ
278
279
ประวตยอผวจย
280
ประวตยอผวจย
ชอ ชอสกล นางสาวจารทศน วงศขาหลวง
วนเดอนปเกด 1 กมภาพนธ 2523
สถานทเกด อาเภอศรราชา จงหวดชลบร
สถานทอยปจจบน 151/311-312 หม7 ตาบลสรศกด อาเภอศรราชา จงหวดชลบร
ตาแหนงการทางานปจจบน ผรบใบอนญาต
สถานพฒนาเดกบานรกเนอรสเซอรสคล
สาขาศรราชา จงหวดชลบร และสาขาอมตะนคร จงหวดชลบร
สงกดสานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวด
ชลบร กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย
ประวตการศกษา
พ.ศ. 2540 มธยมศกษา
จาก โรงเรยนเซนตปอลคอนแวนต
อาเภอศรราชา จงหวดชลบร
พ.ศ. 2544 ศลปศาสตรบณฑต (เกยรตนยม)
สาขาวรรณกรรมสาหรบเดก
จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร
พ.ศ. 2549 ศกษาศาสตรบณฑต สาขาปฐมวยศกษา
จาก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร
พ.ศ. 2551 การศกษามหาบณฑต สาขาศลปศกษา
จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร
พ.ศ. 2557 การศกษาดษฎบณฑต สาขาการศกษาปฐมวย
จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร