ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบ การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ปรญญานพนธ ของ

ณภทสรณ นรกจ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2555

ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบ การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ปรญญานพนธ

ของ ณภทสรณ นรกจ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2555 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบ การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

บทคดยอ ของ

ณภทสรณ นรกจ

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

พฤษภาคม 2555

ณภทสรณ นรกจ. (2555). ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลป สรางสรรคดวยเมลดพช. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต ผชวยศาสตราจารย จราภรณ บญสง. การวจยครงน มจดมงหมายสาคญ เพอศกษาและเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปน คอ เดกชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ของโรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร ซงเลอกมาโดยวธเจาะจง (Purposive Sampling) จานวน 1 หองเรยน และไดทดสอบความสามารถในการใชมอโดยใชแบบประเมนทผวจยสรางขน โดยคดเลอกเดกทมคะแนนความสามารถในการใชมอใน 15 อนดบสดทายกาหนดเปนกลมทดลอง โดยทาการทดลอง 8 สปดาห สปดาหละ 3 วนๆ ละ 1 ครงๆ ละ 30 นาท ในวนจนทร พธ ศกร เวลา 10.00 – 10.30 น. รวม 24 ครง เครองมอทใชในการวจยครงน คอ แผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช และแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอทผวจยสรางขน ไดคาดชนความสอดคลองของแบบประเมนกบจดประสงค (IOC) อยระหวาง 0.67 – 1.00 และม แบบแผนการวจยเปนการวจยเชงทดลองแบบ One – Group Pretest – Posttest Design การวเคราะหขอมลโดยใช t – test for Dependent Samples ผลการวจยพบวา 1. ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย ภายหลงจากไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสงขนกวากอนไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 2. ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค ดวยเมลดพชสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

THE ABILITY IN USING HANDS OF EARLY CHILDHOOD CHILDREN OBTAINED THROUGH CREATIVE GRAIN ART ACTIVITIES

ABSTRACT BY

NAPHATSORN NORAKIT

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education Degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University May 2012

Naphatsorn Norakit. (2012). The Ability In Using Hands of Early Childhood Children Obtained Through Creative Grain Art Activities. Master thesis, M.Ed. (Early Childhood Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee: Assoc. Prof. Dr.Yawvapa Tejagupta, Assoc.Prof. Jiraporn Boonsong.

The purposes of this research were to study and compare the ability in using hands of early childhood children before and after creative grain art activities. The samples in this study were boys and girls ages 5-6 years who studied in kindergarden 2 in the first semester of the academic year 2011 in Sangkaprachanussorn School, under Nongjok District Offices, Bangkok Metropolitan, who purposively sampling for 1 class and passed the Ability in Using Hands Assessment form constructed by researcher to choose the last 15 childrens as samples. The experiment were carried out for 8 executive weeks, 3 days per weeks, 30 minutes per days, including 24 times. The research instruments used in this study were Creative Grain Art Activities Lesson Plan and the Ability in Using Hands Assessment form constructed by researcher, with index of consistency (IOC) at 0.67-1.00, and the reliability for the whole test were .83

The research design of this study was One Group Pretest - Post test design. Data was analyzed using t-test for dependent samples. The results of this study were: 1. The abilities of early childhood children in using hands obtained through creative grain art activities was higher than before. 2. The abilities of early childhood children in using hands obtained through creative grain art activities was significantly higher level at .01

ปรญญานพนธ เรอง

ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบ การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ของ ณภทสรณ นรกจ

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

.......................................................................คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร. สมชาย สนตวฒนกล) วนท.........เดอน ………………. 2555

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ....................................................ประธาน ...................................................ประธาน (รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต) (รองศาสตราจารย ดร.กลยา ตนตผลาชวะ) ..................................................กรรมการ ...................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) (รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต) ......................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) ......................................................กรรมการ (อาจารย ดร. สจนดา ขจรรงศลป)

งานวจยนไดรบทนอดหนนการวจย จาก

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประจาปงบประมาณ พ.ศ. 2554

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจไดดวยดเพราะผวจยไดรบความกรณาในการใหคาแนะนา และความอนเคราะหอยางดยงจาก รองศาสตราจารย ดร.เยาวพา เดชะคปต ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ และผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคา เพอใหคาปรกษาแนะนาและตรวจแกไขขอบกพรองตางๆ ในการจดทางานวจยนทกขนตอน ขอกราบขอบพระคณรองศาสตราจารย ดร.กลยา ตนตผลาชวะ ประธานการสอบปากเปลาปรญญานพนธ อาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป กรรมการสอบปากเปลาปรญญานพนธ ทไดใหขอเสนอแนะเพมเตม ทาใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณมากยงขน และเปนอาจารย ซงเปนแบบอยางทดใหกบศษย ในการปฏบตตน ซงผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน ขอกราบขอบพระคณคณาจารยสาขาการศกษาปฐมวยทกทานทไดกรณาอบรมสงสอน ใหความร ตลอดจนประสบการณทมคายงแกผวจย ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยสวรรณา ไชยะธน ผชวยศาสตราจารย ดร.กรภสสร อนทรบารง อาจารยอไรวรรณ โชตชษณะ ผชวยศาสตราจารย บญญาพร อนกล อาจารยปยะธดา เกษมสวรรณ และ อาจารยจงรก อวมมเพยร ผเชยวชาญในการตรวจเครองมอ ทกรณาพจารณาตรวจและใหคาแนะนาในการปรบปรงแกไขเครองมอทใชในการทดลองและเกบขอมลในการวจยครงน ขอกราบขอบพระคณผบรหารโรงเรยน คณะคร และขอขอบใจนกเรยน โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร ทไดใหความรวมมอและอานวยความสะดวกแกผวจยเปนอยางดยงและสาเรจลลวงไปดวยด ขอกราบขอบพระคณ คณะกรรมการคดเลอกทนของ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทไดมอบทนสนบสนนการวจยครงน ขอขอบพระคณ พๆ นองๆ และเพอนๆ ทกคนทใหทงกาลงกายและกาลงใจทดเยยมตลอดระยะเวลาทศกษาและทางานวจย ขอขอบคณผมพระคณอกหลายทานทมไดกลาวนามในทน ซงมสวนชวยเหลอ ในการทาปรญญานพนธ ฉบบนจนสาเรจสมบรณยงขน ขอขอบใจลกสาวทเปนแรงบนดาลใจใหทางานในครงนไดสาเรจ ขอกราบขอบพระคณ คณพอเตยงจว แซเตยว และ คณแมชน นรกจ ผใหกาเนด อบรมเลยงด และเปนกาลงใจใหผวจยมาโดยตลอด คณคาและคณประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณบดา มารดาตลอดจนครอาจารยทกทาน ทงในอดตและปจจบนทไดประสทธประสาทวชาความรแกผวจย

ณภทสรณ นรกจ

สารบญ บทท หนา

1 บทนา …………………………………………………………………………………. 1 ภมหลง ……………………………………………………………………………. 1 ความมงหมายของการวจย ………………………………………………………. 3 ความสาคญของการวจย …………………………………………………………. 3 ขอบเขตของการวจย …………………………………...………………………… 3 นยามศพทเฉพาะ …………………………………………………………………. 4 กรอบแนวคดในการวจย ………………………………………………………….. 6 สมมตฐานในการวจย ……………………………………………………………... 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ........................................................................ 7 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ ............................. 8 ความหมายของความสามารถในการใชมอ ...................................................... 8 ความสาคญของความสามารถในการใชมอ ...................................................... 9 พฒนาการความสามารถในการใชมอ .............................................................. 11 การสงเสรมความสามารถในการใชมอ ............................................................ 15 ทฤษฏทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ .............................................. 18 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ ............................................ 21 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเขยน ...................................................... 23 ความหมายและความสาคญของการเขยน ....................................................... 23 ปจจยทเกยวของและลกษณะพฒนาการเขยนของเดกปฐมวย .......................... 26 การสงเสรมพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวย ........................................ 30 งานวจยทเกยวของกบการเขยน ..................................................................... 32 เอกสารงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค 34 ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค .......................................................... 34 ความสาคญของกจกรรมศลปสรางสรรค .......................................................... 36 การจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย ............................................ 37 องคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย .......... 40 กจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย ...................................................... 42 สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค ......................................................... 44 บทบาทผทเกยวของกบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย .......... 46

สารบญ (ตอ) บทท หนา 2 (ตอ) งานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค ................................................ 48

3 วธดาเนนการวจย .............................................................................................. 52 การกาหนดประชากรและการสมตวอยาง .......................................................... 52 เครองมอทใชในการวจย .................................................................................. 52 การสรางและหาคณภาพของเครองมอทใชในงานวจย ....................................... 53 การสรางแบบประเมนความสามารถในการใชมอ ......................................... 54 วธการดาเนนการประเมน ........................................................................... 57 การเกบรวบรวมขอมล …................................................................................. 58 การดาเนนการทดลอง ..................................................................................... 59 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล ...................................... 60 สถตพนฐานทใชในการวเคราะหขอมล ......................................................... 60 สถตทใชหาคณภาพของเครองมอ ............................................................ 61 สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐาน ............................................................ 61

4 ผลการวเคราะหขอมล ….................................................................................... 62 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ............................................................... 62 การวเคราะหขอมล ......................................................................................... 62 ผลการวเคราะหขอมล .................................................................................... 62

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ…............................................................ 65 ความมงหมายของการวจย ............................................................................. 65 สมมตฐานของการวจย ................................................................................... 65 ความสาคญของการวจย ................................................................................. 65 ขอบเขตของการวจย ...................................................................................... 65 เครองมอทใชในการวจย ................................................................................. 66 วธดาเนนการวจย ........................................................................................... 66 สรปผลการวจย .............................................................................................. 66 อภปรายผล ................................................................................................... 67

สารบญ (ตอ) บทท หนา ขอสงเกตทไดรบจากการวจย .......................................................................... 72 ขอเสนอแนะในการนาไปใช ............................................................................ 73 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป ............................................................... 74 บรรณานกรม .................................................................................................................. 75 ภาคผนวก ....................................................................................................................... 83 ภาคผนวก ก. ............................................................................................................. 84 ภาคผนวก ข. ............................................................................................................. 89 ภาคผนวก ค. ............................................................................................................. 99 ภาคผนวก ง. ............................................................................................................. 102 ประวตยอผวจย ............................................................................................................... 104

บญชตาราง ตาราง หนา 1 แบบแผนการทดลอง ............................................................................................... 58 2 รายการจดกจกรรมในการทดลอง 8 สปดาห ............................................................ 59 3 ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทางดานหยบจบและทางดานการเขยน กอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ..........................

63

4 การเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงการจด กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ...................................................................

64

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย ......................................................................................... 6

บทท 1 บทนา

ภมหลง สงคมปจจบนมแนวโนมในการแขงขนกนอยางตอเนองเพมมากขนในทกๆ ดาน ทงทางดานธรกจ เทคโนโลยและนวตกรรม ความเปนอย หรอแมกระทงทางดานการศกษา ทงนเพอมงพฒนาตนเองและพฒนาประเทศไปใหถงขดสด เพอใหประเทศชาตมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรว การแขงขนน จะนามาซงการเปลยนแปลงในสงคมโลกอยางตอเนอง ดงนงการศกษาจงมสวนสาคญอยางยงในการสรางทรพยากรมนษยทมคณภาพทงทางความรคคณธรรมและมความสามารถในแตละแขนง โดยใหความสาคญกบการศกษาของมนษย เพอใหเกดการเรยนรตงแตแรกเกดจนถงวยทสงขน ทงนเพอใหสามารถแกไขปญหาของสงคมและตอบสนองความตองการในสงคมยคโลกตอไป เดกปฐมวยคอ วยตงแตอาย 0 – 6 ป เปนวยทมความสาคญหรอเรยกไดวาเปนชวงโอกาสทองของชวตมนษย เนองจากเดกในวยนเปนวยทมพฒนาการ และการเจรญเตบโตทางดานรางกายและทางดานสมองสงสดในชวงชวตของมนษย ซงบคลากรทางการศกษาหรอผทเกยวของกบการจดการศกษาปฐมวยควรเลงเหนความสาคญของการสงเสรมพฒนาการทางดานรางกายและทางดานสมองใหกบเดกในวยน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2526: 3) จากนโยบายการจดการศกษาระดบปฐมวย ซงระบไวในหลกสตรการศกษาปฐมวยพทศกราช 2546 (กรมวชาการ. 2546: 2) กาหนดจดมงหมายสาคญของการจดการศกษาระดบปฐมวยไว เพอพฒนาและเตรยมความพรอมใหกบเดกปฐมวย ทง 4 ดาน ไดแก ดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคมและสตปญญา ซงพฒนาการแตละดานลวนแลวแตอยบนพนฐานของทฤษฎจตวทยาพฒนาการ ซงเนนเดกเปนศนยกลางของการเรยนร การจดกจกรรมสาหรบเดกปฐมวยทเหมาะสม ควรจดแบบบรณาการผานการเลนโดยใหเดกเรยนรผานประสาทสมผสทง 5 (กรมวชาการ. 2546: 10 – 16) แตในปจจบนนยงมโรงเรยนอกหลายแหงทยงคงมงเนนการอาน เขยน และการทองจาเหมอนระบบการศกษาสมยกอน และปญหาทพบโดยทวไป คอ ครผสอนมงเนนสอนการอาน การเขยน ใหกบเดกเพยงอยางเดยว โดยไมไดคานงถงการฝกการใชกลามเนอมอทมความแขงแรงและใชไดอยางคลองแคลวใหกบเดก ซงเปนพนฐานในการเขยนของเดกอยางแทจรง และควรเปดโอกาสใหเดกทากจกรรมตามความตองการ และความสนใจของตนอยางสอดคลองกบวย และความแตกตางระหวางบคคล การจดประสบการณตางๆ ใหกบเดกปฐมวยควรเปนการจดประสบการณตรง ทมความหลากหลายใหเดก โดยใหเดกลงมอปฏบตจรง (กรมวชาการ. 2546: 10 – 16) ซงเดกจะเกดการเรยนรผานการลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ซงเปนการเรยนรอยางแทจรงและสอดคลองกบธรรมชาตและพฒนาการของเดก (เตมสร เนาวรงส. 2544: คานา) การจดประสบการณใหกบเดกปฐมวยควรมงสงเสรม และใหความสาคญในการฝกการใชมอใหกบเดก เพราะนอกจากจะชวยสงเสรมใหเดกไดรบการฝกทกษะการใชประสาทสมผสทง 5 แลว ยงชวย

2

สงเสรมกลามเนอมอกบสายตา ใหประสานสมพนธกน ในการทากจกรรมตางๆ ตลอดจนการใชมอ ในการกระทาสงตางๆ ในชวตประจาวนของตนเองไดอยางคลองแคลว การฝกกลามเนอมอใหกบเดกปฐมวยถอเปนพนฐานในการเตรยมความพรอมในการเขยนใหกบเดก กจกรรมทจดใหกบเดกปฐมวย ควรใหเดกไดพฒนาความพรอมทางการใชกลามเนอมอและสายตาใหมากทสด (ลดดา นละมณ. 2531: 125) และควรเปนกจกรรมทเดกปฏบตอยางสนกสนานจากการใชมอในการหยบจบวสดตางๆ เชน ของเลน ของใชสวนตว ใบไม ดอกไมหรอแมกระทงเมลดพชชนดตางๆ จากกจกรรมดงกลาวเดกจะเขาใจวธการ ใชนวมอ องมอ ในการหยบจบสงของตางๆ อยางถกวธจากการเลนหรอการทากจกรรมตางๆ เชน การเลนพลาสตกสรางสรรค การสรางรป กระดานปกหมดและการทากจกรรมสรางสรรคตางๆ กจกรรมศลปสรางสรรคเปนหนงใน 6 กจกรรมหลก ซงระบไวในหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546 (กรมวชาการ. 2546: 58) กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทชวยใหเดกแสดงออกทางอารมณ ความรสก ความคดรเรมสรางสรรคและจนตนาการผานงานศลปะ เชน การวาดภาพ การปน การฉก การตดปะ การพมพภาพ การรอย การประดษฐ ฯลฯ (กรมวชาการ. 2546: 58) นอกจากนยงสามารถใชวสดจากธรรมชาตมาเปนสวนประกอบในการทากจกรรมศลปสรางสรรค เชน นาเมลดพชทไดจากธรรมชาตมาสรางสรรคผลงานของตนเอง ซงเปนการสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการใหกบเดกปฐมวย และยงเปนกจกรรมทสงเสรมพฒนาการทางดานรางกายดานการหยบจบ นอกจากนการฝกกลามเนอมอดงกลาวยงเปนพนฐานของทกษะทางภาษาในดานการเขยนตอไปในอนาคต

ทกษะทางภาษาประกอบดวย 4 ทกษะ ไดแก ทกษะการฟง การพด การอาน และการเขยน เดกปฐมวยสามารถเรยนรภาษาจากการมปฏสมพนธกบบคคลรอบขางและสงตางๆ จากการไดเหน ไดชม ไดฟง ไดสมผสรางกายขณะทากจกรรม เปนการชวยใหเดกเกดทกษะทางภาษาและสามารถใชภาษาในการตดตอสอสารได (กลยา ตนตผลาชวะ. 2547: 143) การเขยนเปนทกษะทางภาษาหนงในส ทกษะทมความสาคญและจาเปนอยางยงตอการดาเนนชวต เพราะการเขยนเปนการถายทอด ความเขาใจ ความคด ความรสกและความตองการ ผานการสอสารดวยระบบเครองหมาย อนไดแก ตวอกษร (นฤมล เฉยบแหลม. 2545: 1) เดกจะเขยนเพอสอความหมายใหผอนเขาใจ การเขยนเปนทกษะทางภาษาทยากสาหรบเดกปฐมวย และควรเรมตนจากการขดเขยน ซงตองใชกลามเนอมอทแขงแรงโดยเฉพาะเดก ในวย 3 – 6 ขวบ นน กลามเนอมอยงอยในระหวางการพฒนา ดงนนเดกควรไดรบการพฒนาความสามารถในการใชมอ เพอเตรยมความพรอมในการเขยนโดยการทากจกรรมทใชสอวสด ตางๆ ทเดกจะไดฝกการใชกลามเนอมอและสายตาใหทางานประสานสมพนธกน ดงนนการสงเสรมความสามารถในการใชมอเปนสงทมความจาเปนอยางยงตอชวตประจาวนของเดกปฐมวย จากทกลาวมาแลวทาใหเหนถงความสาคญของการใชมอทมผลตอการเขยนและความสาคญของกจกรรมศลปสรางสรรคทมผลตอการใชมอ ผวจยในฐานะเปนครผสอนระดบปฐมวย พบวา เดกปฐมวยสวนใหญ มปญหาทางดานการใชกลามเนอมอในการหยบจบและการเขยน ผวจยจงสนใจทจะทาการวจยการจดกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพช โดยเปนการจดประสบการณตรงในการใชกลามเนอมอ จากการลงมอปฏบตใหกบเดก โดยมความเชอวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสามารถสงเสรมกลามเนอมอของเดกปฐมวย

3

โดยการหยบจบเมลดพชและวสดตางๆ ซงจะชวยใหกลามเนอมอสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพและเปนพนฐานทดในการสงเสรมการเขยนทถกตอง นอกจากนจากการทากจกรรมศลปะยงทาใหเดกมความสนกสนานเพลดเพลนและความคดสรางสรรคเพมมากขน ซงผวจยคาดหวงวางานวจยในครงนจะเปนประโยชนและเปนแนวทางใหแกครผสอน บคลากรทเกยวของกบการจดการศกษาระดบปฐมวย พอ-แม ผปกครอง ทพบปญหาเกยวกบการใชมอของเดกปฐมวย สามารถนากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชไปปรบใชเพอพฒนาการจดกจกรรมในชนเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน และยงถอเปนพนฐานสการเขยนตอไปในอนาคต

ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไว ดงน 1. เพอศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย กอนและหลงไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ความสาคญของการวจย จากการศกษาในครงน ทาใหทราบถงการพฒนาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ซงผลของการศกษาในครงน จะสามารถเปนแนวทางในการสอน และพฒนาเดกปฐมวยในการจดกจกรรม เพอเปนประโยชนตอคร นกเรยน ผปกครอง และผทเกยวของทางดานการศกษา ไดนาไปประยกตใชในการพฒนาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยไดตอไป

ขอบเขตของการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนเดกปฐมวยชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขต หนองจอก สงกด กรงเทพมหานคร 3 หองเรยน จานวน รวม 95 คน กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนเดกชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร ซงเลอกมาโดยวธเจาะจง (Purposive Sampling) 1 หองเรยน และผานการประเมนวดความสามารถในการใชมอ โดยใชแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอทผวจยสรางขน โดยคดเลอกเดกทมคะแนนความสามารถในการใชมอ 15 อนดบสดทาย เปนกลมทดลอง

4

ระยะเวลาในการทดลอง การศกษาในครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ระยะเวลาในการทดลอง 8 สปดาหๆ ละ 3 วนๆ ละ 1 ครงๆ ละ 30 นาท โดยทาการฝกในวนจนทร พธ และศกร เวลา 10.00 น. ถง 10.30 น. รวม 24 ครง ตวแปรทศกษาคนควา 1. ตวแปรอสระ ไดแก การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 2. ตวแปรตาม ไดแก ความสามารถในการใชมอ 2 ดาน ประกอบดวย 2.1 ความสามารถทางดานหยบจบ 2.2 ความสามารถทางดานการเขยน

นยามศพทเฉพาะ 1. เดกปฐมวย หมายถง เดกชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในระดบ ชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขต หนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร 2. ความสามารถในการใชมอ หมายถง ความสามารถในการควบคมกลามเนอมอใหประสานสมพนธกบสายตา ซงการศกษาในครงนแบงความสามารถในการใชมอออกเปน 2 ดาน ดงน 2.1 ความสามารถดานการหยบจบ หมายถง ความสามารถในการใชมอและนวมอ หยบจบ สงของตางๆ ไดอยางคลองแคลว มนคง มการประสานสมพนธระหวางมอกบตา เพอใชในการบงคบทศทางไดอยางถกตอง ความสามารถดานการหยบจบในงานวจยน สามารถวดไดโดยใชแบบประเมนความสามารถทางดานหยบจบทผวจยสรางขน ซงเปนแบบประเมนโดยการปฏบตจรงในการใชมอหยบจบสงตางๆ 2.2 ความสามารถดานการเขยน หมายถง ความสามารถของเดกในการใชมอในการขดเขยน วาดภาพ เขยนสญลกษณตางๆ เพอสอความหมาย บอกความหมายของสงทตนเองเขยนได มจนตนาการและสามารถออกแบบการเขยนของตนเอง โดยการศกษาในครงนแบงความสามารถทางดานการเขยน ออกเปน 5 ดาน ดงน ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย หมายถง การขดเขยเสนตางๆ และบอกความหมายของเสนทเขยน พรอมทงบอกเลาเรองราวของสงทเขยนไดอยางสมพนธกน ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน หมายถง การวาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายและเลาเปนเรองราวไดอยางสมพนธกน ดานท 3 การเขยนสญลกษณแทนการเขยน หมายถง การเขยนสญลกษณคลายตวอกษรซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมายพรอมทงเลาเรองราวทมความสมพนธกนได

5

ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง หมายถง การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเองตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมา สามารถบอกความหมายและเลาเรองราวใหสมพนธกบสงทเขยนได ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนดวยตวเอง หมายถง มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนและเลาเรองราวทมความสมพนธกนได ความสามารถดานการเขยนในงานวจยน สามารถวดไดโดยใชแบบประเมนความสามารถดานการเขยนทผวจยสรางขน โดยประเมนจากผลงานของเดกในการทากจกรรมวาดภาพ 3. กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช หมายถง กจกรรมทเปดโอกาสใหเดกแสดงออกทางความคดสรางสรรค โดยสารวจ สงเกต เปรยบเทยบ หยบจบ และไดลงมอกระทาตอเมลดพช และวสดตางๆ ตามความสนใจของตน โดยใชเมลดพชทมรปราง รปทรง ส ขนาด ทแตกตางกนมาเปนสวนประกอบในการทากจกรรมศลปสรางสรรค ซงเมลดพชแตละชนดทนามาใชในกจกรรมศลปสรางสรรคในครงน เปนเมลดพชทใชประโยชนในการบรโภค หรอสามารถนามาเปนเปนวตถดบในการอตสาหกรรมได แตไมไดใชทาพนธ หรอเพาะปลกซงอาจจะมชวตอยหรอไมมชวตกได ไดแก เมลดขาวโพด เมลดถวตางๆ เมลดกระถน เมลดแตงโม เมลดฟกทอง เมลดแมงลก เมลดหางนกยง เมลดคน เมลดละมด และธญพชตางๆ เชน งาขาว งาดา เมลดดอกทานตะวน เปนตน ดงนนเมลดพชตางๆ ทนามาทากจกรรม จงมรปทรง ขนาด นาหนกทแตกตางกน เพอเปนการสงเสรมความสามารถในการใชมอและนวมอ และการประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอกบสายตาของเดกปฐมวย การรบรโดยใชประสาทสมผสจากกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชในรปแบบตางๆ นน ไดแก การวาดภาพ การฉกปะ การตด การรอย การพบ การปน ประกอบเมลดพช ซงกจกรรมทจดในครงนเปนกจกรรมทยดเดกเปนศนยกลาง เพอใหเดกไดรบประสบการณตรง และเปนกจกรรมทสงเสรมความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชในแตละครง ใชเวลาในการดาเนนกจกรรม ครงละ 30 นาท ตามแผนการจดกจกรรมทผวจยสรางขน การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ประกอบดวยจดประสงค เนอหา ขนตอนการดาเนนกจกรรม สอการเรยนการสอน วธการประเมนผล สาหรบขนตอนการดาเนนกจกรรมม 3 ขนตอน ดงน 3.1 ขนนา เปนการนาเขาสกจกรรมดวยการรองเพลง การทาทาทางประกอบเพลงการทองคาคลองจอง ปรศนาคาทาย หรอการใชสอประกอบ 3.2 ขนดาเนนกจกรรม เดกลงมอปฏบตกจกรรมตามขนตอนของกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพช 3.3 ขนสรป เดกและครรวมกนสนทนาเพอสรปความรทไดรบใหตรงตามจดประสงค ในกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพช รปแบบการจดกจกรรมในงานวจยนจดเปน 6 รปแบบหมนเวยนกนไป ไดแก การวาดภาพ การฉกปะ การตด การรอย การพบ การปน ซงในแตละกจกรรมจะมความแตกตางกนในรายละเอยดของการปฏบตกจกรรม

6

กรอบแนวคดในการวจย ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยในงานวจยน สามารถพฒนาผานการจดกจกรรมศลปสรางสรรคทเปดโอกาสใหเดกไดใชวสดจากธรรมชาต เชน เมลดขาวโพด เมลดถวชนดตางๆ เมลดกระถน เมลดแตงโม เมลดฟกทอง เมลดแมงลก เมลดหางนกยง เมลดคน เปนตน ความคดพนฐานของการพฒนาความสามารถในการใชมอของเดกเกยวของกบการบงคบกลามเนอมอ ใหทางานประสานกนกบสายตาในการหยบจบสงตางๆ การวาดภาพ การลากเสน การตดกระดาษ การรอยลกปด การเคลอนไหวลลามอ และการเขยน เปนตน (นภเนตร ธรรมบวร. 2540: 73) ผวจยเชอวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช จะสงผลตอความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย ดงแสดงในภาพประกอบ 1

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดในการวจย

สมมตฐานในการวจย เดกปฐมวยหลงการไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช มความสามารถ ในการใชมอสงกวากอนการไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

การจดกจกรรม ศลปสรางสรรค ดวยเมลดพช

ความสามารถในการใชมอ 1. ความสามารถทางดานหยบจบ 2. ความสามารถทางดานการเขยน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของเพอนามาใชเปนพนฐานของงานวจยมดงน 1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ 1.1 ความหมายของความสามารถในการใชมอ 1.2 ความสาคญของความสามารถในการใชมอ 1.3 พฒนาการความสามารถในการใชมอ 1.4 การสงเสรมความสามารถในการใชมอ 1.5 ทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ 1.6 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเขยน 2.1 ความหมายและความสาคญของการเขยน 2.2 จดมงหมายและองคประกอบของการเขยน 2.3 ปจจยทเกยวของและลกษณะพฒนาการเขยนของเดกปฐมวย 2.4 การสงเสรมพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวย 2.5 งานวจยทเกยวของกบการเขยน 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค 3.1 ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค 3.2 ความสาคญของกจกรรมศลปสรางสรรค 3.3 การจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย 3.4 องคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย 3.5 กจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย 3.6 สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค 3.7 บทบาทผทเกยวของกบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย 3.8 งานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค

8

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ 1.1 ความหมายของความสามารถในการใชมอ ความสามารถในการใชมอ หมายถง ความสามารถในการควบคมบงคบกลามเนอมอในการประกอบกจกรรมตางๆไดอยางคลองแคลวมนคง สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2528: 16) การใชมอของเดกปฐมวยถอเปนการพฒนากลามเนอมดเลก เชน มอ นวมอ ซงเปนพนฐานนาไปสความสามารถในดานตางๆ การสงเสรมความสามารถในการใชมอใหกบเดกปฐมวยนนสามารถจดประสบการณไดอยางหลากหลายและควรเปดโอกาสใหเดกไดใช มอ นวมอ ในการบงคบกลามเนอมอเพอปฏบตกจกรรม ซงความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยนน มความจาเปนและสามารถเชอมโยงกนระหวางกลามเนอมอ การบงคบกลามเนอมดเลกใหทางานประสานสมพนธกบสายตาในขณะทากจกรรมตาง ๆ ดงนนความสามารถในการใชมอจงมความสมพนธกบการบงคบกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวย ซงมผใหความหมายเกยวกบความสามารถในการใชมอไวดงน ฟอรส และ คสซงเจอร (เยาวพา เดชะคปต. 2542; 87; อางองจาก Frost; & Kissinger. 1974) กลาวถง ความสามารถในการใชมอ เพอทากจกรรมตางๆ ซงความสมพนธ ระหวางกลามเนอมอ และตาเกยวของกบทกษะตางๆ ในการชวยเหลอตนเอง เชน การตดกระดม รบลกบอลทกระเดาะเพยงครงเดยว ฟอรแมน และ ฟลท (เบญจมาศ วไล. 2544: 14; อางองจาก Forman; & Fleet. 1980: 3) กลาววา ความสามารถในการใชมอ คอ ความสามารถในการบงคบการเคลอนไหวของกลามเนอมอ นวมอและแขน ในการทากจกรรมตางๆ โดยการประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอกบการใชสายตา นวแมน (เบญจมาศ วไล. 2544: 14; อางองจาก Neumaan. 1978: 26) ใหความเหนวา ความสามารถในการใชมอเปนกระบวนการ ของการใชประสาทสมผสใหประสานสมพนธกนในการทากนกรรมอยางระมดระวง สมบรณ ชตพงศ และคณะ (2518: 57) กลาววา ความสามารถในการใชมอ หมายถง ความสามารถเกยวกบระบบประสาททางกลามเนอและความสามารถในการใชกลามเนอตางๆ พรรณ ช. เจนจต (2528: 85 – 94) กลาววา ความสามารถในการใชมอ คอ ความสามารถในการปรบตวทเดกมทกษะการใชมอในการปฏบตงานในชวตประจาวนได เชน การชวยตวเอง การแตงกาย การทางานตางๆ ตลอดจนการเลน สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต (2528: 16) กลาววา ความสามารถในการใชมอ เปนความสามารถในการบงคบควบคมกลามเนอนวมอ ในการประกอบกจกรรมตางๆ ไดอยางมนคงคลองแคลว กรรณการ วจตรสคนธ (2529: 42) กลาววา ความสามารถในการใชมอ คอ การใช กลามเนอมอ เปนพฤตกรรมทแสดงใหเหนถงความสามารถในการประสานงานระหวางมอกบตา ซง แสดงออกใหเหนทางความสามารถในการใชมอของเดก

9

รชน รตนา (2533: 7) กลาววา ความสามรถในการใชมอ หมายถง ความสามารถ ในการทางานประสานสมพนธกนดระหวางกลามเนอนวมอ ทาใหสามารถกระทากจกรรมตางๆ ไดอยางถนดและมประสทธภาพ เออพร สมมาทพย (2537: 221) กลาววา ความสามารถในการใชมอ หมายถง ความสามารถในการใชมอ และนวมอในการใชทากจกรรมตางๆ โดยสมพนธกบการใชสายตา นภเนตร ธรรมบวร (2540: 73) กลาววา ความสามารถในการใชมอเปนความสามารถในการบงคบกลามเนอมอสวนตาง ๆ ใหทางานประสานกน เชน กลามเนอมอกบสายตา ในการหยบจบสงตาง ๆ การวาดภาพ การลากเสน การตดกระดาษ การรอยลกปด การเคลอนไหวลลามอ และการลากเสนตามรอยปะ เปนตน อธษฐาน พลศลปศกดกล (2546: 111) กลาววา มอเปนกลามเนอทใชในการทางานละเอยดทไมตองอาศยการเคลอนทของรางกาย สวนใหญเปนการใชกลามเนอเลกทนวมอ โดยไมตองทางานสมพนธกบสายดวย กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 100) กลาวถง ความสามรถในการใชมอหมายถง การสรางเสรมความสามารถในการใชการหยบ จบ คดเขยน และทากจกรรมทตองใชกลามเนอนวมอ ฝามอและขอตอ วรรณ อยคง (2547: 27; อางองจาก Audrey. 1998) ใหความหมายของความสามารถในการใชมอ หมายถง ความสามารถในการใชอวยวะเพยงบางสวน โดยเฉพาะมอในการกระทากจกรรม เชน การตด การเขยน หลกการทางานทสาคญ คอ ความสามารถ ในการควบคม การประสาน สมพนธกนของมอ นวมอ และตา จากขอความดงกลาวสรปไดวา ความสามารถในการใชมอ หมายถง การบงคบมอและกลามเนอมอทใชในการทางานละเอยด ทไมตองอาศยการเคลอนทของรางกายเปนความสามารถในการบงคบควบคมการเคลอนไหวของกลามเนอมอ นวมอใหประสานสมพนธกบสายตาและประสานสมผส ทาใหสามารถทากจกรรมตางๆ และชวยเหลอตนเองในชวตประจาวนไดอยางคลองแคลว มประสทธภาพความถนดและเหมาะสมกบพฒนาการทง 4 ดาน 1.2 ความสาคญของความสามารถในการใชมอ มอเปนอวยวะสาคญหนงประการในการประกอบกจวตรประจาวนดวยตนเอง เชน การใส-ถอดกระดม รดซป การแปรงฟน ผกเชอกรองเทา งานศลปะ รวมทงการขดเขยน ถาเดกใชกลามเนอไดอยางคลองแคลว จะชวยสงเสรมพฒนาการดานตางๆ เชน ดานสตปญญาไดดขน เพราะมอมสวนทาใหเดกไดใชมอสารวจ สมผสจบตองสงของตางๆ ในทกกจกรรมซงมผใหความหมายของความสาคญของความสามารถในการใชมอไว ดงน ไทดแมน และ บทเทอรฟลด (รชน รตนา. 2533: 12; อางองจาก Tidyman; & Butterfield. 1951: 363 – 365) กลาวถง ความสาคญของความสามารถการใชมอทมความสาคญตอการเขยน ซง

10

ตองอาศยการประสานงานทด ระหวางสายตากบมอตลอดจนการควบคมกลามเนอมอและกลามเนอแขน นอกจากนนตองอาศยความแมนยาของการรบรรปราง และลกษณะตางๆ ไดถกตอง ดอรสน (สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2538: 32; อางองจาก Dason. 1957: 391 – 392) กลาววา ความสาคญของความสามารถในการใชมอมความสาคญตอการเขยน การเขยนทดจะตองมการประสานงานกนอยางดระหวางสายตา มอ และการควบคมกลามเนอ ซงเปนความสาคญของความสามารถในการใชกลามเนอมอ ชยยงค พรหมวงศ (2521: 101 – 102) กลาวถง ความสาคญของความสามารถในการใชมอ ไววา มไดหมายถงเพยงการเขยนตวอกษรตามความหมายของผใหญ แตการเขยนของเดกอนบาลเพยงการขดเขยนไปมากเปนการเขยนในขนเรมตนแลว ซงประโยชนของการเขยนกเพอสอความหมายและแสดงออกซงความคดเหนเปนสอในการแสดงออกทตามองเหน โดยตองใชความสมพนธระหวางตากบมอในการบงคบควบคมการทางาน สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต (2526: 2) กลาววา ความสาคญของความสามารถในการใชมอเปนความสมพนธระหวางกลามเนอมอกบสายตา การฝกประสาทสมผสและความคลองแคลว ซงจะนามาไปสการอานและการเขยนของเดก เยาวพา เดชะคปต (2528: 123) เสนอวา การควบคมและประสานงานกนของกลามเนอมอกบสายตามความสมพนธกบการรบร และสตปญญาของเดกปฐมวยดวย เกยรตวรรณ อมาตยกล (2539: 9) กลาวถง ความสาคญของความสามารถในการใชมอ ไววา มอของคนเราคอฐานของสมองผทใชไดรบการบรหารมอมาตงแตเดกๆ จะเปนผทมสมองด มความคดฉบไว การฝกฝนความคลองแคลววองไวของการใชกลามเนอนวมอมความสมพนธ อยางมากกบความคดอนฉบไวของเดกและในทางตรงกนขามเดกทไมมความสามารถเคลอนไหวนวมอไดคลองแคลวมกจะทาอะไรๆ ชาไปดวย พฒนา ชชพงศ (2541: 122) กลาวถง ความสามารถในการใชกลามเนอมอ ไววา คอ การพฒนากลามเนอนวมอใหแขงแรง ซงเดกพรอมทจะลากลลามอ ซงเปนพนฐานสาคญของการเขยน จรล คาภารตน (2541: 14) กลาวถง ความสาคญของความสามารถในการใชกลามเนอมอ ไวดงนคอ ในขณะทเดกกาลงลากเสนในลกษณะขดเขยไปมานน สมองของเดกจะมจตนาการทไรขอบเขต และทาใหกลามเนอมอและประสาทตามความสมพนธกน พนสข บณยสวสด (2544: 41) กลาววา เดกจะสามารถเขยนสงใดได ตอเมอมความสามารถในการใชกลามเนอมอกบสายตาทางานประสานสมพนธกนไดด อธฐาน พลศลปศกด( 2546: 111) กลาววา การใชมอเปนการจบของเลน และเรยนรทกษะในการชวยเหลอตวเอง เชน การกนอาหาร และแตงตว กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 100) กลาววา การสงเสรมพฒนาการกลามเนอมอ เปนการพฒนา การกลามเนอนวมอทมความสาคญตอเดกมาก เพราะเดกตองใชมอในการทากจกรรมทสาคญ ไดแก การเขยนหนงสอ การจดกระทาหยบจบ การปน การตกแตงสงตางๆ

11

จากขอความทกลาวมาสรปไดวา ความสามารถในการใชมอมความสาคญตอเดก กลาวคอ กลามเนอมอ และความสามารถในการใชมอเปนสงทสาคญ การเคลอนไหวกลามเนอตา มอ นวมอ และแขน ทสมพนธกนจะทาใหเดกสามารถทากจวตรประจาวนไดคลองแคลววองไว ซงการบรหารกลามเนอมอใหแขงแรงชวยในการพฒนาของการรบรและสตปญญาทวองไว ตลอดจนพนฐานความสามารถในการเขยนของเดกตอไป 1.3 พฒนาการความสามารถในการใชมอ มผกลาวถงพฒนาการความสามารถในการใชมอไว ดงน สมาคมคหเศรษฐศาสตรแหงประเทศไทย (2525: 124) กลาวถง พฒนาการความสามารถในการใชมอดงน เมออาย 3 – 4 ขวบ จะเรมใชชอนปอนอาหารเองได เมออาย 5 – 6 ขวบ จะรบ และขวางลกบอลไดคลองแคลว สานกเลขาธการคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการศกษาฯ สหประชาชาต (2529: 23 – 27) กลาวถง พฒนาการความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย โดยแบงตามความสามารถตามชวงวยแรกเกดถง 6 ขวบ สาหรบวย 2 – 6 ขวบ ดงน อาย 2 – 3 ขวบ รจกแตงตวและเลอกเสอผาไดเอง เขยนรปหว และ ตวหรออาจจะสวนอนๆ ของรางกาย สามารถทางานงายๆ ได อาย 4 – 5 ขวบ เขยนรป มหว มตว มสวนตางๆ ของรางกายทสาคญๆ ไดเขยนรปสเหลยมหรอสามเหลยมตามแบบได อาย 6 ขวบ สามารถรบลกบอลทโยนมาใหจากระยะไกล 1 เมตร เขยนรปหว มตว มขา แขน และ มอได จนทรเพญ ศรมนตะ (2531: 70 – 81) กลาวถง พฒนาการความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก ไวดงน อาย 3 ป สามารถหยบเศษผงโดยปดตาขางหนงได ตดกระดาษดวยกรรไกรได วางบลอก 3 ชน เปนสะพานได ควบคมดนสอใหอยระหวางหวแมมอ และนวมออกสองนวได เขยนวงกลมทบตามแบบอกษรได วาดรปคนโดยมศรษะ และอาจมสวนอนของรางกายอกสกสองอยาง อาย 4 ป สามารถปดตาขางเดยวหยบและวางเศษผงหรอวสดเลกๆ ไวทเดมได รอยลกปดได แตยงรอยรเขมไมได ตอบลอกเปนหอคอยสง 10 ชนได จดบลอก 6 อนเรยงเปนบนได 3 ชนได กดหวแมมอลงบนนวแตละนวไดตามตวอยาง จบดนสอไดอยางเดกโต เขยนทบกากบาท และเขยนตวหนงสอทงายๆ บางตว เชน ง บ ป ได วาดรปคนมศรษะและขาอาจจะมแขนและลาตวดวย อาย 5 ป สามารถรอยรเขมได นาบลอกมาเรยงเปนขนบนได 3 – 4 ขน เขยนทบรปสเหลยมจตรส (ตอมารปสเหลยม) และตวอกษรบางตวได อกษรบางตวเขยนไดโดยไมตองมคนบอก วาดรปคนโดยเรมตนทลาตวกอนแลวจงวาดศรษะ แขน ขา และ หนาตา และยงวาดบานพรอมหลงคามหนาตาง ประต ปลองไฟไดดวย ระบายสภาพดวยความระมดระวง

12

อาย 6 ป เขยนทบรปสเหลยมจตรสไดอยางถกตอง เขยนทบรปบนไดไดเรยบรอยพยายามจะวาดรปสเหลยมขนมเปยกปน วาดรปสามเหลยมไดถกตองกวาเมออาย 5 ป ดวงเดอน ศาสตรภทร (2535: 117 – 129) สรปพฒนาการดานความสามารถในการใชมอของเดกวยตางๆ จากแนวคดของ กเซล (Gesell) ไวดงน อาย 3 ขวบ 1. ตอกอนไมไดสง 9 กอน 2. ตอกอนไมเปนรปสะพานได 3. หยบลกกวาดใสขวดได 10 เมด ในเวลา 30 วนาท 4. เขยนรปวงกลมตามแบบได 5. เขยนรปกากบาทได 6. จดรปเหลยมใสชองทาไดถกตามแบบ 7. กนอาหารไดเองโดยไมหกเลอะเทอะ 8. รนนาจากเหยอกได 9. ใสรองเทาไดเอง 10. ใสเสอทไมมกระดมได อาย 4 ขวบ 1. เลยนแบบวางกอนไมเปนรปประตได 2. วาดรปคนมสวนสาคญ 2 สวน 3. วาดรปกากบาท 4. พบกระดาษได 3 ทบ (ตามแบบ) 5. ลางหนา ลางมอ และ แปรงฟนไดเอง 6. ใสเสอผาและถอดไดเอง เฉพาะชนนอก อาย 5 ขวบ 1. ตอกอนไมทาขนบนไดได 2 ขน 2. วาดรปสามเหลยมเหมอนแบบ 3. แตงตวและถอดเสอผาไดเองโดยไมตองชวยเหลอ อาย 6 ขวบ 1. เลนตอกอนไมทาบนไดได 3 ขน 2. วาดรปคนมสวนคอ มอ และใสเสอผา 3. แตงตวและผกเชอกรองเทาได สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2546: 38 – 40) กลาวถง ความสามารถในการใชมอ ดงน วย 4 – 5 ป 1. เสยบคลบกระดาษลงบนกระดาษ

13

2. จบดนสอดวยนวมอในทาทางทถกตอง 3. พบกระดาษซอนกน 3 ทบได และ ใชนวรดตามรอยพบ 4. ประกอบภาพตดตอ 6 – 10 ชน ลงในกรอบ 5. มความคลองในการใชกรรไกร ตดกระดาษเปนรป 6. ปนดนนามนเปนรปรางหยาบๆ ทผอนอาจไมเขาใจความหมาย 7. เขยนรปมหว มตว มสวนตางๆของรางกายทสาคญๆได 8. เขยนรป หรอ ตามแบบ 9. สามารถเขยนเสน (เสนตามรอยปะ) 10. วาดรปบานแบบงายๆ 11. ระบายสรปทรงและแบบอสระงายๆทมขนาดใหญภายในขอบรป 12. สามารถพบนวมอของตนเองเอาขนหรอหดลงทละนว 13. สามารถกะขนาดรปราง ของสงของรวาอะไรเลกหรอใหญ วย 5 – 6 ป 1. สามารถรบลกบอลทโยนมาจากระยะไกล 1 เมตร 2. ใชอปกรณตางๆ ประกอบการเลนดนนามน เชน ขวด 3. กรอกนา – ทราย ลงในภาชนะและเทออก 4. ไขและหมนลกบดประตดวยกญแจ 5. เปดปดเขมกลดทมขนาดใหญ 6. รอยดายขนลงผานรทเจาะบนกระดาษฝกการเยบ 7. ตอแทงไมเปนรปตางๆ 8. ประกอบภาพตดตอจานวนไมเกน12 ชน เขาดวยกน (ไมมกรอบ) 9. ประกอบภาพตดตอ 16 – 20 ชน เขาดวยกนลงในกรอบ 10. ใชกรรไกรไดคลอง ตดกระดาษตามรอยเปนภาพตางๆ ได 11. ปนดนนามนเปนรปสงของทมรายละเอยดสอความหมายใหผอนเขาใจ 12. เขยนรปมหว มตว มขาแขน และมอ 13. เขยนรปตามคาสงโดยไมมแบบ 14. ลอกแบบตวพยญชนะขนาดสง 2 – 4 เซนตเมตร 15. เขยนตวพยญชนะตามรอยประได เขยนชอตวเองได 16. ระบายสทมความละเอยด โดยอยในขอบเขต สชา จนทรเอม (2543: 41 – 42) กลาวถง ความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกแบงตามชวงวย ดงน อาย 3 ป 1. ชวยจดโตะอาหาร ไมทาถวยชามหลน

14

2. ตอแทงไมสเหลยม 9 แทง ไดในทางสง 3. สรางสะพานโดยใชแทงไมสเหลยม 3 แทง 4. แตงตวเองไดถาชวยกลด หรอปลดกระดมให 5. ปลดกระดมดานหนาเอง 6. เขยนแบบกากบาทไดเขยนรปคนตามทสง อาย 4 ป 1. กลดกระดมเสอเอง 2. เขยนกากบาทไดเหมอน อาย 5 ป 1. ผกเชอกรองเทา 2. เขยนรปสามเหลยมไดเหมอน 3. เขยนตวอกษร อาย 6 ป 1. สามารถใชมอและใชตาประสานกนดขน 2. การจบดนสอในการเขยนทาไดดขน 3. ชอบวาดภาพระบายสแตจะทาไดไมเรยบรอยเพราะเดกไมอยนง 4. เดกสามารถจะมองเดกคนอนเลนโดยทมอของตนยงทางานตอไปได 5. สามารถใชกลามเนอมอและสายตาพรอมๆกนขณะเดนหรอนงเขยนหนงสอตวเลกๆ 6. ชอบใชมอหยบอาหารใสปากมากกวาใชชอน – สอม อาไพพรรณ ปญญาโรจน (2545: 322 – 323) กลาวถง ความสามารถในการใชมอ ดงน อาย 1 ป หยบ จบสงของดวยนวหวแมมอและนวช จบดนสอกลางแทงดวยองมอแลวขดเขยนไปมา อาย 2 ป ชอบเลนของเลนทออกแรงมากขน เชน ด หรอตอกดวยคอน ดงออกหรอสวมใสของสองสงทมรปรางเหมาะมอและมสสะดดตา อาย 3 ป กลามเนอแขงแรง ใชมอหยบจบอาหารตลอดจนใชชอนตกอาหารเขาปากได ชวยตวเองในการแตงกาย เชน ถอดและใสกระดมเสอไดเองแตตองการใหผใหญชวยเหลออย สามารถจบดนสอขดเขยนได อาย 4 ป วนนสามารถชวยตวเองในการแตงตว ลางมอ แปรงฟน ไดมากขน อาย 5 – 6 ป เดกวนนสามารถใชกรรไกรตดกระดาษตามรปไดด ปนดนนามน เยบผาดวยเขมเลมโต วาดเขยนดวยดนสอและสนา อธษฐาน พลศลปศกดกล (2546: 111) กลาววา ถงพฒนาการความสามารถในการใชมอวา ขนอยกบระดบสตปญญาตามวฒภาวะของสมองทเปนไปตามวย โดยพฒนาจากตนแขนไปสปลายแขนหรอจากตนไปสปลาย ดงน

15

อาย 1 ป สามารถใชนวโปงและนวชไดแตไมคลอง จงจาสงของทงมอ และลากเสนเปนแนวตงจากบนลงลางขนๆ ลงๆ ได อาย 2 ปขนไป สามารถเขยนโยงลากเสนตอเนองกน กอนจะรจกลากเสนตามแนวนอนสลบซายขวา จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา พฒนาการความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยนน จะพฒนาการเปน ไปอยางมระบบตามชวยอายของเดก โดยจะพฒนาจากตนแขนไปสปลายแขนโดยพฒนาความสามารถในการใชมอควบคไปกบกลามเนอใหญ และระดบสตปญญาตามวฒภาวะสมอง 1.4 การสงเสรมความสามารถในการใชมอ ฟชเชอร และ เทอรร (เบญจมาศ วไล. 2544: 18; อางองจาก Fisher; & Terry. 1997: 284) กลาววา การจดประสบการณใหแกเดก เพอสงเสรมความสามารถในการใชมอของเดกกอนทจะเรยนเขยนไว ดงน 1.4.1 การวาดรประบายส จดทใหวาดบนพนหรอบนกระดาษทใชขาตง เสนตง ทเดกตองใชในการเขยนอกษร เสนตรง วงกลม หรอเสนพนฐานตางๆนน จะพบไดจากการวาดภาพของเดก 1.4.2 การออกแบบ ใหเดกไดออกแบบของ เชน ลวดลายทขอบรปภาพของจลสารทหอหนงสอ รปทรงของถงกระดาษ ความคดในการออกแบบของเดกจะมาจากลลาเสนและอนๆ 1.4.3 ถาดทรายเปนกจกรรมททาไดงายและเดกๆจะรสกสนกสนานมาก ในการใชนววาดเสนและระบายสดวยมอ แอนเดอรสน และ แลพพ (เบญจมาศ วไล. 2544: 18; อางองจาก Anderson; & Lapp. 197: 102) กลาวถง วธสงเสรมใหเดกมความสามารถในการใชมอ ในการฝกกลามเนอ และฝกการบงคบเครองมอทใชเขยน ใหเดกไดพฒนากลามเนอมดเลกดวยการเลนตางๆ เชน เลนโทรศพท จดโตะ เปลยนชดตกตา ตดกระดาษดวยกรรไกร เขยนภาพดวยมอ ปนดนเหนยว ถกสานและฝกใชชอลกเขยนกระดานดาหรอใชสเทยนในกระดาษแผนใหญๆ ซงเปนการฝกฝนเกยวกบพนฐานในการเขยนโดยตรง เขาใจรปรางตวอกษรทแทจรงและรจกวธเขยนโดยเดกจะสามารถเขยนวงกลมไดเปนอนดบแรก โดยมการกาหนดทศทางทเรมตนให เชน เขยนรปนาฬกา ขนมกลมๆ ลกบอล ฟองสบ เปนตน ตอจากนนกเชอมโยงวงกลมกบเสนตรง เชน วาดภาพเกวยนมลอ วาดภาพไกงวงมขนไกทหาง วาดภาพไมตะพดมหวกลม สานกคณะกรรมการศกษาแหงชาต (2526: 101 – 107) เสนอกจกรรมรอยทสงเสรมการใชมอของเดกอาย 5 – 6 ป ดงน 1. รอยลกปดเมดดวยดายหรอเอน 2. รอยหลอดกาแฟดวยเชอก 3. รอยเชอกรองเทา 4. หดเยบผา (เปนรปภาพเจาะรโดยรอบใชเขมไหมพรมรอยขน – ลง ตามรทเจาะไว)

16

5. รอยดอกไม ใบไมโดยใชกานมะพราว 6. รอยไหมพรมแลวทอเปนผน สมนา พานช (2531: 24) กลาวถง วธการสงเสรมความสามารถในการใชมอไววา คอการฝกใหเดกใชนวมอในการวาดภาพ ระบายส ปน ตดกระดาษ เขยนหนงสอ ทากจกรรมอนๆ ในเรองการชวยเหลอตวเอง เชน การตดกระดม การรดซป ฯลฯ พนสข บณยสวสด (2544: 41 – 42) กลาวถง วธการสงเสรมความสามารถในการใชมอ ดงน 1. เลนโยน-รบลกบอล โยน – รบ หวงยางหรอลกชวง 2. เลนเกมและการละเลนทใชมอทนงเลนอยกบท เชน หมากเกบ อตก หมากขน ฯลฯ 3. นวมอขดเขยนเลนบนดน ใชนวมอเขยนเลนบนทราย และขดอโมงค กอเจดยทรายใชชอลกขดเขยนกระดานเลน 4. ใชทางานศลปะตางๆ เชน วาดภาพระบายสดวยสเทยนหรอสไม วาดภาพดวยพกนหรอแปรงทาสอนเลกๆ โดยใชสนา สฝน หรอสโปสเตอร ใหวาดดวยนวดวยแปงมนผสมสหรอโคลน ใหวาดดวยกาวนาโรยทรายส หรอขเลอยไมปนผสมส หรอกากมะพราวปนผสมส วาดภาพดวยเชอกหรอหลอดดาย พมพเศษวสด หรอฟองนา ใชกระดาษขยมหรอใบไม กานกลวย เลนสบนกระดาษหยดส เทส เปาส ลบส ทางานกระดาษดวยเลนปนแปงทผสมสอาหาร ดนนามน ดนเหนยว ปนทรายผสมนา ประดษฐสงของจากเศษวสด 5. เลนของเลนทใชมอ นวมอ เชน เลนโทรศพท เลนเปลยนเสอตกตา รดซปตดกระดมผกเชอกรองเทา เลนใสของลงกรอบหรอชองทมรปคลายของนน เชน ใสหมดลงในชองกระดานหมด ใสรปทรงลงกลองหยอดรปทรง สวมลกกลมแทงไม เลนรอยลกปด เลนเยบผาบาง แผนหนงตอกตาไก ถกหรอสานดวยดายหรอพลาสตกเสน เลนตอไมบลอก ตอเลโก เลนภาพตดตอ เลนตวงนา เลนกอเจดยทราย 6. เลนเครองดนตรสาหรบเดก เชน เขยาแซค ตกลอง ตฉาบ ตระนาด เปาป ดดเปยโนดดกตาร ฯลฯ เครองเลนดนตรเหลานทาดวยวสดทเหลอใช เยาวพา เดชะคปต (2543: 22 – 24) กลาวถง อปกรณทสงเสรมกลามเนอเดก ไดแก 1. อปกรณประเภททสงเสรมการใชกลามเนอกบสายตา (Eye Hand Coordination) เชน การรอยลกปด รอยเชอก รอยดอกไม เยบกระดม รดซป เรยงส เรยงไมหนบ ปกหมด ตอกตะป 2. อปกรณประเภทหนงทจดกระทาตอวตถ (Manipulative) เชน การตอบลอกตางๆ ไดแก บลอกไม บลอกพลาสตก บลอกชด ตวตอพลาสตกตางๆ เปนตน กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 103) กลาวถง กจกรรมทพฒนาความสามารถในการใชมอ เพอฝกการทางานประสานสมพนธระหวางตากบมอแลว ยงเปนการพฒนาทกษะการใชมอ เนองจากการกระตนจากปลายกลามเนอเลกจะสงผลตอไปยงใยประสาท ทาใหเกดความเจรญงอกงามของใยประสาท ซงมหลายกจกรรม เชน 1. กจกรรมการปน เปนการสงเสรมการทางานของกลามเนอมอ ฝามอ ขอมอและนวมอในการบบ บ ดง นวด ทบ และประดษฐ ซงสงผลใหเพมความแขงแรงของกลามเนอมอ ม

17

ทกษะในการใชมอ ใชนวมอในการทางานอยางคลองแคลวขน วสดทมาใชในการปน ไดแก ดนเหนยว ดนนามน ปจจบนนยมใชแปงปนโด (Play Dough) 2. กจการฉกกระดาษ การตด การปะกระดาษบนภาพ โดยเนนความสามารถของการจบ การถอและการกะประมาณ ทแตกตางกน ดงน เดกอาย 4 – 5 ป 1. แปะกระดาษตามรปรอย 2. ตดกระดาษตามรปรอย เดกอาย 5 – 6 ป 1. ใชกรรไกรไดคลอง ตดกระดาษตามรอยพบตางๆ 2. การวาดภาพ ระบายส เดกอาย 4 – 5 ป 1. จบดนสอทาทางทถกตองไดด 2. เขยนรปตามแบบ 3. วาดรปสงทคนเคย 4. วาดรปคนครบสวนประกอบของรางกาย 5. วาดรปบาน 6. ระบายสรปทรงและแบอสระไดตามกรอบรป เดกอาย 5 – 6 ป 1. วาดรปคนและเสอผาใหรายละเอยด 2. เขยนรปตามจตนาการ หรอตามคาสงไดโดยไมมแบบ 3. ระบายสไดสวยงาม ใหภาพทมความละเอยดขนาดเลก โดยอยในกรอบรป 4. การพบ การพบเปนกจกรรมทเพมความสามารถในการควบคมกลามเนอนวมอ ขอมอและการใชสายตาสมพนธกบมอ การพบแตละอายจะแตกตางกนตามความสามารถแตละชวงวย ดงน เดกอาย 4 – 5 ป 1. พบกระดาษซอนกน 3 ทบ 2. ใชนวรดรอยพบ 3. พบเปนรปรางอยางงาย เชน จรวด เรอสาปน เดกอาย 5 – 6 ป 1. เรยนพบกระดาษรปตางๆ 2. พบกระดาษเปนรปรางทมรายละเอยด 3. การฝกความคลองแคลวของกลามเนอเลก

18

กจกรรมทฝกเคลอนไหวพนฐานของกลามเนอเลก ไดแก การตอไมบลอก การรอยลกปด รวมถงกจกรรมทเกยวของกบการหยบจบ การใชนว เชน การเลนเปยโน การดดพณ เปนตน ซงกจกรรมฝกความคลองแบงตามอาย ดงน เดกอายมากกวา 1 – 3 ป 1. รอยลกปด 2. รดซป 3. ตดกระดม 4. ตอไมบลอก 5. แกะหอของขวญทผกเชอกหลวมๆ เดกอนบาล อาย 3 – 6 ป 1. ตอไมบลอก 2. จดแยกสงของ 3. รอยดาย 4. ผกเชอก จากเอกสารทกลาวมาสรปไดวา การสงเสรมความสามารถในการใชมอนน ทาไดโดยใหเดกฝกทกษะในการใชมอหยบจบสมผสกบวตถ สอ และอปกรณทหลากหลาย ตลอดจนการเคลอนไหวของมอทประสานสมพนธกน โดยการสงเสรมใหฝกฝนทกษะในการทากจกรรมตางๆ เชน การวาดภาพระบายส การปน การฉกปะ การตด พบกระดาษ การถก การรอย เปนตน 1.5 ทฤษฎทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ นกการศกษาและนกจตวทยาตางมความเชอเกยวกบความสามารถในการใชมอทแตกตางกน ดงนนจงพยายามศกษา คนควาหาขอมลเพออธบายถงพฒนาการในแตละขนทเกยวของกบความสามารถในการใชมอของเดกในแตละวย ซงผลจากการศกษาคนควาดงกลาวน ทาใหเกดทฤษฎทเกยวกบความสามารถในการใชมอขนมาหลายทฤษฎโดยมรายละเอยด ดงน 1.5.1 ทฤษฎพฒนาการของกเซล (ประมวญ ดคคนสน. 2524: 178 – 179; อางองจาก Gesell. 1947) ซงเปนนกจตวทยาพฒนาการ กลาววา ความสามารถในการใชมอของเดกสามารถแบงออกเปนระยะและมขนตอนพฒนาการในการสงเสรมกลามเนอมอทมความสาคญแกชวต ซงเปนรากฐานของบคคล เมอเจรญเตบโตเปนผใหญพฤตกรรมของบคคลจะมอทธพลมาจากสภาพความพรอมทางรางกาย ไดแก กลามเนอมอ กระดกและระบบประสาทตางๆ สงแวดลอมเปนเพยงสวนประกอบของการเปลยนแปลง โดยกเซลไดแบงพฒนาการเดกออกเปน 4 ดาน ดงน 1.5.1.1 พฤตกรรมดานการเคลอนไหว (Motor Behavior) เปนความสามารถของรางกายทครอบคลมถงการบงคบอวยวะตางๆ ของรางกายความสมพนธดานการเคลอนไหวทงหมด 1.5.1.2 พฤตกรรมดานการปรบตว (Adaptive Behavior) เปนความสามารถ ในการประสานงานระหวางระบบการเคลอนไหวกบระบบความรสก (Motor Sensory Coordination) เชน

19

ประสานงานระหวางสายตากบมอ (Eye hand Coordination) ซงดไดจากความสามารถในการใชมอของเดก (Manipulation) เชน ในการตอบสนองตอสงทเปนลกบาศก การสนกระดง การแกวงกาไล ฯลฯ ฉะนนพฤตกรรมดานการปรบตวสมพนธกบพฤตกรรมดานการปรบตว จงสมพนธกบพฤตกรรมการเคลอนไหว 1.5.1.3 พฤตกรรมทางดานภาษา (Language Behavior) ประกอบดวยวธสอสารทกชนด เชน ทาทางการเคลอนไหวรางกาย ความสามารถในการเปลงเสยง 1.5.1.4 พฤตกรรมทางดานนสยสวนตวและสงคม (Personal-Social Behavior) เปนความสามารถในการปรบตวของเดก ระหวางบคคลและระหวางกลม ภายใตสภาพแวดลอมและสภาพความเปนจรง นบเปนการปรบตวทตองอาศยความเจรญของสมองและระบบการเคลอนไหวประกอบ ในสวนทเกยวกบความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก กเซล (Gesell) พบวา กอนทคนเราจะทาอะไรงายๆ เชน หยบอาหารใสปากไดนน ผานการเรยนรหลายขน กลาวคอ 1.5.1.4.1 ขนแรกทารกใชมอตะปบ 1.5.1.4.2 ขนตอมาจบของดวยมอ 4 นวตดกนฝามอ โดยรเรมใชฝามอตอนใกลๆ สนมอ ตอมาจะเลอนไปใชใจกลางมอ แลวใชหวแมมอคอยๆ เลอยมาจบ 1.5.1.4.3 ขนสดทายคอ การหยบของดวยนวหวแมมอกบปลายนวมอ ยงไปกวานน กเซล (Gesell) ตงขอสงเกตวา การควบคมปฏบตการแหงกลามเนอของคนเรา มพฒนาการจากศรษะจรดเทา เรยกวา “Cephalo Caudal Sequence” คอ หนศรษะไดกอนชนคอ แลวจงควา คบ นง คลาน ยน เดน และวง ตามลาดบ สวนพฒนาการปฏบตการกลามเนอมอ เรมจากใกลตวกอนเรยกวา “Proximdistal Sequence” โดยขาทารกสามารถบงคบการเคลอนไหวของแขนขา โดยการแกวงแขนขากอนมอและเทา เดกใชแขนคลองกอนมอ และกอนนว ดงนนเดกเลกๆ เมอตองการจบอะไรกผวาไปทงตว ตอมาจงยนออกไปเฉพาะแขนแลวใชมอและนวดงกลาว ถาจะใหเดกเลกๆ เขยนหนงสอมกจะเขยนตวโตๆ เพราะกลามเนอมอยงไมคลอง ไดแตวาดแขนไปกวางๆ ตอมาเมอการบงคบกลามเนอบรรลวฒภาวะแลว จะสามารถเขยนตวเลกๆ ได เพราะเดกสามารถบงคบกลามเนอมอและนวได สรปวา กลามเนอมอสามารถพฒนาการได ตงแตแรกเกดและพฒนาการใหมความแขงแรง คลองแคลวขนไดจากการจดสภาพแวดลอมทใหเดกไดลงมอปฏบตในชวตประจาวน ดงนนจากทฤษฏของ กเซล (Gesell) ทาใหทราบวา เดกสามารถพฒนาการหยบจบจากสวนใหญไปหาสวนเลก และยงชวยใหกลามเนอมอพฒนาไปสการเขยนตอไป 1.5.2 ทฤษฎพฒนาการของอรคสน (สรมา ภญโญอนนตพงษ. 2545: 47; อางองจาก Sprinthall. 1998) กลาวถง พฒนาการของเดกวย 2 – 3 ป ซงเปนขนการควบคมตนเอง หรอสงสย อาย โดยเดกเรมเรยนรทชวยตนอง สามารถทจะควบคมตนเองในการทาอะไรงายๆ ไดเหมาะสมกบวย เชน การหยบอาหารเขาปาก ซงถามการบงคบหรอเขมงวดมากเกนไป เดกอาจรสกวา ตนไมสามารถทาได ซงจะสงผลใหเดกพงพาผอน

20

จากทฤษฎของอรคสน ทาใหทราบวา เดกพฒนาการหยบจบสงตางๆ จากการใชประสาทสมผส และการเปดโอกาสใหเดกไดหยบจบสงตางๆดวยตนเอง จากงายไปหายากและมความเหมาะสมกบวยของเดก 1.5.3 ทฤษฎพฒนาการของเคปฮารท โทมส อาร เมอเร (สมศร เมฆไพบลยวฒนา2551: 35; อางองจาก Kephart. 1971) กลาวถง พฒนาการเปนลาดบขนของเดก คอ เรมจากการรบขาวสารขอมลของเดก (Information Processing Stage) เรยกวา “Innate หรอ Stimulus-responded Reflex Period” (ระยะทมอยเดมแตกาเนดหรอระยะของปฏกรยาการกระตน-ตอบสนองโดยอตโนมต) ระยะนเดกจะมองกระพรบตา สะดง หมนตว และทาอะไรตามแบบอตโนมต ระบบประสาทและกลามเนอจะคอยๆ เจรญเตบโตขนมาทละนอย ปฏกรยาอตโนมตบางอยาง จะมการปรบใหเขากบสถานการณ จากนนขนตอนการรบร (Perceptual Stage) จะเชอมโยงหรอปรบใหเดกแยกภาพ และพนผวโดยอาศยการจดประสบการณใหกบเดก จากนนจงพฒนาสการจบวตถเลกๆ เดกจะกระตนนวหวแมมอและนวชใหบบเขามาทศทางตรงขามเพยงอยางเดยว โดยไมออกแรกกระตนสวนอนๆ เมอเดกเรยนร บรรลการควบคม สรปไดวา การจดประสบการณทสงเสรมกลามเนอมอและประสาทสมผสใหกบเดกนน สามารถมสวนชวยใหเดกบงคบมอในการเขยนหนงสอ เดกสามารถแยกมมมองทเหมาะสม และเคลอนไหวกลามเนอมอไปสสงนนๆ แลวพฒนาไปสการคนหาควา โดยใชสายตา ประสาทสมผสตางๆ เพอใหเรยนรและสมพนธกนกบการใชกลามเนอมอในการเคลอนไหวอยางถกตองและคลองแคลว 1.5.4 ทฤษฎพฒนาการของมอนเตสซอร ลลลารด (lillard. 1996: 27) กลาวถง การสอนแบบมอนเตสซอรวา แนวการสอนแบบมอนเตสซอรนนไมเนนการใหความรดานสมองมากกวาการใชมอในการลงมอปฏบตจรง (Never give to the brain more than we give to the hand) โดยเดกสามารถพฒนาองคความรไดดวยตนเอง จากการลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ในสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร จระพนธ พลพฒน (2540: 14 – 15) กลาววา การจดการเรยนรของ มอนเตสซอร เปนรปแบบการเรยนการสอนทมจดมงหมายเพอพฒนารางกาย อารมณ-จตใจ สงคมและสตปญญา ซงแนวคดของมอนเตสซอรนนเรมจากการเรยนรจากรปธรรมไปสนามธรรม โดยใชมอและประสาทสมผสทง 5 ในการเรยนรผานอปกรณทมอนเตสซอรสรางขน อปกรณของมอนเตสซอรประกอบดวยหลายรปแบบ เชน อปกรณทเนนการใชกลามเนอมอและประสาทสมผสในการทากจกรรม ซงเหมาะสาหรบใชกบเดกเลกๆ เพอพฒนาไปสการใชอปกรณทางวชาการตอไป ซงอปกรณของมอนเตสซอร เปนสงทชวยในการควบคมตนเองของเดกขณะทางาน เดกมความอยากรอยากเหนในการแสวงหาความรเกยวกบสงตางๆ ทตนเองสนใจ อยากทดลอง อยากเรยนรกจกรรมใหมๆ เดกมอสระในการเลอกทากจกรรมตามความสนใจของตนเอง ทาใหเดกมสมาธในการทางานไดโดยไมมใครมารบกวน ซงเปนสงทมอนเตสซอร ใหความสนใจ เมอทางานเสรจเดกตองเปนผเกบอปกรณใหเรยบรอย นอกจากนนเดกสามารถเรยนรจากการทางานรวมกบผอน รจกการรอคอย เรยนรการใชอปกรณรวมกน ซงความสนใจของเดกจะเปลยนแปลงไปตามพฒนาการของเดกในแตละวย

21

สรปไดวา มอนเตสซอร มงเนนใหเดกเกดการเรยนรจากสภาพแวดลอมและอปกรณทมอนเตสซอรสรางขน เพอใหเดกไดลงมอปฏบตงานตวยตนเอง ตามความสนใจของตนและทาใหเกดทกษะในการใชกลามเนอมอใหทางานไดอยางคลองแคลว มนคงและเชอมโยงเขาสทกษะการเขยนของเดกปฐมวย จากทฤษฎพฒนาการของนกการศกษาเกยวกบความสามารถในการใชมอนน แสดงใหเหนวาทกทฤษฎเดกมพฒนาการในการใชกลามเนอมอ โดยเรมจากการเคลอนไหวอวยวะสวนตางๆ ทเรยกวากลามเนอใหญกอนแลวจงคอยๆ พฒนาสการใชกลามเนอมอ ซงจะเปนไปตามวฒภาวะ พฒนาการ และการเรยนรของเดกในแตละวย จงสงผลใหเดกสามารถควบคมการทางานของมอใหประสานสมพนธกบสายตาในการหยบจบและนาไปสการเขยนทคลองแคลวและมประสทธภาพเพมมากขน 1.6 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการใชมอ งานวจยในตางประเทศ ฮลการด (พรรณ ช. เจนจต. 2528: 35; อางองจาก Hillgard. 1932) ศกษาคนควาเรองความพรอมในการใชมอ พบวา เดกมอายมากกวาเดกมวฒภาวะมากกวาเขยนรไดเรวและงายกวาเดกทมอายนอย จาการทดลองกบกลมเดกหนงอายประมาณ 2 – 3 ขวบ โดยการฝกใหตดกระดม ปนบนได และการใชกรรไกรเปนเวลา 12 อาทตย เปรยบเทยบกบเดกกลมหนง ซงเปนกลมควบคมไมไดรบการฝกใหทากจกรรมตางๆ ดงกลมทดลอง เดกกลมนมอายแกกวาเดกกลมแรก 3 เดอน ผลปรากฏวา หลงการฝกหด 12 อาทตย เดกในกลมทดลองทากจกรรมเหลานนไดดกวากลมทดลอง ซงไดรบการฝกหดมาเปนเวลา 3 เดอน ผลจากากรทดลองนสรปไดวาเดกอายมากกวาใชเวลาในการฝกการใชกลามเนอมอ นอยกวาเดกทมอายนอย คอฟแมน ซาลมา และ คอฟแมน (สานกงานคณะกรรมการประถมศกษา. 2538: 32; อางองจาก Kaufman, A.S.; Zalma, R.; & Kaufman, N.L. 1978) ศกษาวจยพบวา การเพมความสามารถในการใชมอ จะนาไปสการจบลกบอล และสงอนรวมทงการเขยนไดดขน โลแวนเฟลด และ แลมเบท บรทเทน (ลลตพรรณ ทองงาม. 2539: 32; อางองจาก Lowenfeld; & Lambert Brittiain. 1964) จากการศกษาไดใชแบบทอสอบแสตนฟอรด บเนท (Standford-Binet Test) โดยใหเดกผกเชอกปรากฏวา เดกอาย 5 ขวบ ทสามารถทาไดมจานวน 35% เดกอาย 7 ขวบ ทสามารถทาไดมจานวน 69% เดกอาย 9 ขวบ ทสามารถทาไดมจานวน 94% เชลเดน (สมศร เมฆไพบลยวฒนา. 2551: 37; อางองจาก Shelden. 1998: 3089) ศกษาถง ความแมนยาในการใชมอและการสงเกตพฤตกรรมการทางานระหวาง กลามเนอมดเลกของเดกนกเรยนทเปนอมพาต ไมสามารถเดนไดเหมอนกบเดกปกต โดยนกเรยนทเปนอมพาต ไมสามารถเดนไดตองประสบกบความลาบากมากกวา นกเรยนทมรางกาย และสภาพแวดลอมทางการศกษาปกต เชน มขอจากดดานการเขยน การทากจกรรมในหองเรยน ทงทมมาตรฐานในการทดสอบ ทกษะตางๆ ดานการใชกลามเนอมดเลก เพอหาระดบมาตรฐานของสตปญญาทเดกตองเกดทกษะ ในการเรยนรทจาเปน

22

สาหรบเดก การวเคราะหผลทางดานการทางานของกลามเนอมดเลก โดยทาการวดซาๆ หลายๆ ครง ผลปรากฏวา การทางานของกลามเนอมดเลกและพฤตกรรมในการทางานทงกลมทดลองและกลมควบคมมความแตกตางกนนยสาคญทางสถต งานวจยในประเทศ กรวภา สรรพกจจานง (2532: 45) ศกษาความสามรถการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบชนาและแบบอสระ พบวา เดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบอสระ มความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบชนา รชน รตนา (2533: 17) ศกษาเปรยบเทยบความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทผปกครองใชกจกรรมชดใหความรแกผปกครองกบเดกปฐมวยทผปกครองใชกจกรรมในชวตประจาวน ผลการศกษาพบวา ความสามารถในการใชกลามเนอของเดกปฐมวยทผปกครองใชกจกรรมในประจาวน เมอเปรยบเทยบภายในกลมพบวาทงกลมทดลอง และกลมควบคมมความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงขนกวากอนทดลอง กรณา ญาณวนจฉย (2545: 46 – 47) ศกษาความสามารถในการใชกลามเนอเลกเดกทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนไดชนปฐมวยทฝก โดยใชกจกรรมสรางสรรค ผลการศกษาพบวา 1. ความสามรถในการใชกลามเนอเลกของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบเรยนไดชนปฐมวยทฝกโดยการใชกจกรรมสรางสรรคอยในระดบพอใช 2. ความสามรถในการใชกลามเนอเลกของเดกทมความบกพรองทางสตปญญา ระดบเรยน ไดชนปฐมวยทฝกโดยใชกจกรรมสรางสรรคสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 วรรณ อยคง (2547: 58) ศกษาความสามรถของกลามเนอมอของเดกปฐมวยทไดรบกจกรรมการปน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยไดรบการจดกจกรรมการปน มความสามารถของกลามเนออยในระดบสงกวากอนการทดลองทากจกรรมการปนมนยสาคญทระดบ .01 ปทมทพย ไพศาล (2547: 43 – 46) ศกษาผลการใชกจกรรมเคลอนไหว เชงสรางสรรค เพอพฒนากลามเนอมดเลกของเดกชนอนบาล 2 โรงเรยนวดหลกส ผลการศกษาพบวา 1. เดกมพฒนาความสามารถดานการใชกลามเนอมดเลกมากขนหลงจากไดรบการใชกจกรรมเคลอนไหวเชงสรางสรรคอยางนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. เดกทมพฒนาความสามารถดานการใชกลามเนอมดเลกมากขน หลงจากไมไดใชกจกรรมเคลอนไหวเชงสรางสรรคอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เดกทไดรบการใชกจกรรมการเคลอนไหวเชงสรางสรรคมการพฒนาความสามารถดานการใชกลามเนอมดเลกมากกวาเดกทไมไดรบการใชกจกรรมเคลอนไหวเชงสรางสรรค อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

23

จากการศกษาเอกสารงานวจยทเกยวของกบความสามรถในการใชมอสรปไดวา ความสามารถในการใชกลามเนอมอ นวมอ และการประสานสมพนธ ระหวางมอกบตา เปนพนฐานสาคญในการหยบจบสงตางๆ และดาเนนชวตประจาวนทากจกรรมตางๆ ซงเคลอนไหวสมผส หยบจบ สงตางๆ ของเดกยงพฒนาไมเตมทตองอาศยการฝกหดและเตรยมความพรอม เชน การจดกจกรรมศลปะประเภทวาดภาพระบายส การตด ฉกปะ การขยา การประดษฐเศษวสด การรอย ลวนเปนกจกรรมทสงเสรมความสามารถในการใชมอใหมประสทธภาพยงขนเปนการพฒนากลามเนอนวมอใหแขงแรง ตลอดจนพฒนากลามเนอมอและตาใหประสานสมพนธกนไดดจนพรอมจะลากลลามอ หรอ การเคลอนไหวมอไปในทศทางตางๆ ซงเปนพนฐานสาคญสาหรบการเขยนทจะนาไปสการเขยนในระดบประถมตอไป

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเขยน 2.1 ความหมายและความสาคญของการเขยน 2.1.1 ความหมายของการเขยน การเขยนเปนทกษะหนงของการใชภาษา ทตองไดรบการฝกฝนจนชานาญ เพอทจะถายทอดความร ความคดของตนใหผอนเขาใจ ซงมผใหความหมายของการเขยนไว มากมาย ดงน ไวกอตสก (นฤมล เฉยบแหลม. 2545: 21; อางองจาก Morrow. 1993: 239; citing Vygotsky. 1978: Mind in Society : The Development of Psychological Processes) กลาววา เดกพฒนาภาษาเพอทจะเขารวมกจกรรมในสงคม ฉะนนเดกตองเรยนรทจะเขาใจ ใชและสรางสญลกษณขน นนคอ การสอภาษาโดยใชสญลกษณเปนสงทมความสาคญมากระบวนการพฒนาสญลกษณ เดกตองเรยนรทจะฟง พด อาน และเขยน หรอการพฒนาทกษะทางภาษาทง 4 ดาน เดกจะเรมเรยนรภาษาตงแตทารก เรยนรทจะฟงเพอทจะพด ใชกรยาทาทาง ใชสญลกษณ หรอการวาดรป จนกระทงพฒนามาเปนการเขยนและการอาน ไดสน (นฤมล เฉยบแหลม. 2545: 21; อางองจาก Morrow. 1993: 239; citing Dysion. 1985: Individual Differences in Emergine Writing) กลาววา เดกจะเรยนรภาษาเพอทจะเรยนรการรหนงสอ นนคอ เดกตองมประสบการณเกยวกบสญลกษณเพอสอสารในสงคมโดยใชสญลกษณ ซงแบงเปน 3 ระยะได ดงน 1. พฒนาการรหนงสอโดยผานพฒนาการทางภาษา 2. พฒนาการทางภาษาโดยผานพฒนาการทางสญลกษณ 3. พฒนาการทางสญลกษณโดยผานพฒนาการทางสงคมและการเขาใจวฒนธรรมเดกสวนใหญจะมพฒนาการทางภาษาอยางตอเนอง โดยไมมชองวางระหวางระยะใดระยะหนง และมทศทางของแตละคน พฒนาการรหนงสอของเดกเรมจากการเรยนรทจะตดตอกบคนอน ขนแรกคอ การพดทไมมความหมาย พฒนามาสการพดทมความหมาย พฒนามาสการเลนกบสญลกษณ และในทสดคอการเขยนระยะใหมๆ ทเกดขนจะมพนฐานมาจากระยะกอนๆ ทงนเพอทจะหารปแบบใหมในการตดตอสอสาร

24

ราศ ทองสวสด (2527: 182) กลาววา การเขยนของเดกปฐมวยควรหมายถง การเขยนเสนยงๆ หรอวาดภาพตางๆ ตามวยหากเดกสามารถพฒนาการเขยนเหลาน ไดกจะชวยใหเดกเขยนภาพทมความหมายได ทศนา แขมมณ และวาร ถระจตร (2535: 107) กลาวถง การเขยนวาเปนการฝกลลาการใชมอเพอใหเดกมความพรอมในการเขยนสามารถบงคบกลามเนอมอไดตามตองการ หรรษา นลวเชยร (2535: 232 – 233) กลาวถง การเขยน วาเดกจะพฒนาความสามารถในการเขยนจากขนงาย ๆไปสขนทซบซอนขนทงนเพอแสดงออกถงความประทบใจของตน เพอแลกเปลยนความรหรอเพอสนองสงบนเทง เดกตองการประสบการณ การทาเครองหมาย และการทดลองเขยนคาเขยนประโยคเพอจะไดเกดการคนพบวาเครองหมายเหลานนมความหมาย นตยา ประพฤตกจ (2539: 161 – 177) กลาววา การเขยน (Writing) ของเดกทมอายนอยกวา 6 ป เปนการเขยนในลกษณะการจบปากกา หรอดนสอแลวลากไปลากมาในกระดาษ และเดกสามารถบอกไดวา สงนนคอ อะไร และสามารถเชอมโยงเปนเรองราวได สรปไดวา การเขยนในเดกปฐมวย หมายถง การขดเขยนถายทอดความคดของตนเองออกมาอยางมความหมายเดกสามารถบอกไดวาตนเองเขยนอะไร การเขยนของเดกจะเปนไปตามพฒนาการและความสามารถเฉพาะของแตละคน ซงจะมความพรอมไมเทากน ความสาคญของการเขยน มผกลาวถงความสาคญของการเขยนไวดงน สนท ตงทว (2529: 118) สรปความสาคญของการเขยนไวดงน 1. เปนเครองแสดงออกทางความร ความคดและความรสกของมนษย 2. เปนเครองมอสาคญในการจดความเจรญของมนษย 3. เปนเครองมอสอสารในอดต ปจจบนและอนาคต 4. เปนเครองมอทใชสนองความปรารถนาของมนษย เชน ความรก ความเขาใจเปนตน 5. เปนเครองมอสาคญทางวฒนธรรมทถายทอดมรดกทางดานสตปญญา ของ มนษย 6. เปนสอทชวยแพรกระจายความร ความคดใหกวางไกล 7. เปนสอกลางทใหความร ความคด และความเพลดเพลนแกคนทกเพศทกวย 8. เปนบนทกทางสงคมทใหประโยชน แกคนรนปจจบนและอนาคต 9. เปนงานอาชพทสาคญอยางหนงในปจจบน นภดล จนทรเพญ (2531: 9) กลาวถง ความสาคญของการเขยนไววา 1. การเขยนเปนการสอสารของมนษย 2. การเขยนเปนเครองมอถายทอดความร 3. การเขยนสามารถสรางความสามคคในมนษยชาต

25

4. การเขยนเปนเครองระบายออกทางอารมณของมนษย กรรณการ พวงเกษม (2532: 31) กลาววา การเขยนเปนวธการหนงทเดกไดแสดงออกเปนพฒนาการทางภาษาอกดานหนงทมความสาคญ เชนเดยวกบการพด การเขยนเปนเครองมอทจะพฒนาความมเหตผลในเดก เปนการแสดงออกซงสนทรยะและความคดสรางสรรคของเดก เปนทางทจะระบายอารมณ เปนการเพมความเชอมน ใหมขนในตนเอง ครควรแนะนาใหเดกรจกเขยนโดยใชความคดใชประสบการณ ความพอใจ ตลอดจนทกษะทางภาษาในระดบพฒนาการของเดกเอง นฤมล เฉยบแหลม (2545: 22) กลาววา การเขยนมความสาคญคอ เปนวธการสอสารอยางหนงทผเขยนสงถงผรบ โดยทการเขยนนนสามารถแสดงใหเหนถงความรสก อารมณสนทรยะความตองการ ภมปญญาและประสบการณของผเขยนการเขยนสามารถเกบไวไดนานและถอเปนเครองมอถายทอดวฒนธรรมอยางหนง สรปไดวา การเขยนมความสาคญ คอ เปนการสอสารทผเขยนสงถงผรบโดยทการเขยนนนสามารถแสดงใหเหนถงความรสก ความตองการและประสบการณภมปญญาและประสบการณของผเขยน 2.2 จดมงหมายและองคประกอบของการเขยน 2.2.1 จดมงหมายของการเขยน การถายทอดความรสกนกคดของผเขยนนน ผเขยนยอมตองม จดมงหมายไวในใจวาจะเขยนอะไรเขยนอยางไร เขยนเพอใคร เขยนทาไม จงจะทาใหผอานเขาใจเปนอยางด ผกาศร เยนบตร (2526: 95) กาหนดจดมงหมายในการเขยนแตละครงไว ดงน 1. เพออธบาย เปนการบอกเลาใหทราบตองการใหผอานรบความร ความคดประสบการณ เชน บทความ ตาราวชาการ ฯลฯ 2. เพอพรรณนา เปนการบอกความรสกใหทราบ ตองการใหผอานทราบความรสกตอสงใดสงหนงหรอบคคลใดบคคลหนง เชน รสกรก โกรธ ฯลฯ เชน เรยงความ นวนยาย เรองสนฯลฯ 3. เพอเปลยนความคด เปลยนใจ เปลยนความรสกของผอานตามทผเขยนตองการ เชน ชกชวนใหเหนจรงหรอปฏบตตาม หรรษา นลวเชยร (2535: 232 – 234) กลาวถงการกาหนดจดมงหมายการเขยนในเดกปฐมวยไววา เดกจะพฒนาความสามารถในการเขยนจากขนงายๆ ไปสขนทซบซอนยงขนทงน เพอแสดงออกถงความประทบใจของตน เพอแลกเปลยนความรสก เพอแสดงความตองการหรอเพอเสนอสงบนเทงเดกตองการประสบการณ การทาเครองหมาย และการทดลองเขยนคาเขยนประโยค เพอทจะไดเกดการคนพบวา เครองหมาย เหลานนมความหมาย สรปไดวา จดมงหมายของการเขยน เปนการถายทอดความรสกนกคดของผเขยนตองการสอสารให ผอาน เขาใจ สวนเดกปฐมวยมจดมงหมายเพอแสดงออกถงความประทบใจหรอเพอแลกเปลยนความรและความคดเหน เพอแสดงความตองการหรอเพอเสนอสงบนเทง

26

องคประกอบของการเขยน สนท ฉมเลก (2540: 181 – 182) กลาวไววา การเขยนมองคประกอบสาคญ 4 ประการคอ 1. ผเขยนหรอผสงสาร ผเขยนเปนจดกาเนดททาใหเกดงานเขยนขน ลกษณะตางๆ ของผเขยนทชวยใหเกดงานเขยนไดแก ความร การแสดงความคดเหน ความสามารถในการใชภาษาลาดบความสาคญ ลกษณะทางการเขยนทสงผลไปถงลายมอของผเขยน และความมมารยาทในการเขยน 2. ภาษา ภาษาทใชในการเขยนม 3 ระดบ คอ ภาษาพด ภาษากงแบบแผน และภาษาทมแบบแผนสามารถสอนผเขยนภาษาไดทง 3 ระดบ แตความสาคญอยทการเลอกใชภาษาอยางเหมาะสมกบกาลเทศะบคคล จดมงหมายสถานท เวลาและสถานการณสงแวดลอม 3. เครองมอ เครองมอททาใหเกดสาร คอ เครองเขยน เชน ดนสอ ปากกา กระดาษ หรอ อนๆ ทใชแทนกนได และตวอกษรทอาจจะเรยกอกอยางหนงวา ลายมอ ถาลายมอสะอาดเรยบรอย ถกตองและชดเจน ถอวาเปนเครองมอทมประสทธภาพ 4. ผอาน ผอานเปนองคประกอบทสาคญ ทผเขยนตองคานงถง เพราะเปาหมายสาคญของการเขยน คอ มงใหผอานเกดการรบรและเขาใจในสงทสอสารออกไป ดงนนผเขยนจงจาเปน ตองเลอกเนอหา ภาษาวธเขยน รปแบบการเขยนใหเหมาะสม และสอดคลองกบผอาน จงจะทาใหการสอสารเกดประสทธภาพ นฤมล เฉยบแหลม (2545: 24) กลาววา องคประกอบของการเขยนม 4 ประการ ทครตองยดหลกและคานงถงเสมอ กอนทจะวางแนวทางในการสอนเขยนและนอกเหนอจากน ยงมปจจยทเกยวของกบการสอนเพอพฒนาการเขยนใหกบเดกอกก คอ ปจจยทเกยวกบดานรางกายของเดก เชน อวยวะทเกยวของกบการเขยน ไดแก กลามเนอมอ ประสาทตา ความสมพนธระหวางตากบความสนใจ ความสามารถในการเชอมโยงความคด และสญลกษณใหสมพนธกบปจจยทเกยวของกบสงแวดลอมรอบตวเดก เชน สภาพครอบครว โรงเรยน ซงประกอบไปดวยครทเปนตนแบบในการเขยนหรอเทคนควธการสอนเขยน เปนตน สรปไดวา องคประกอบของการเขยน ม 4 ประการ คอ ผเขยนหรอผสงสาร ภาษา เครองมอ ผอาน ซงในการสอนเพอพฒนาการเขยนครตองยดหลกและคานงถงเสมอกอนทจะวางแนวทางในการสอนเขยน สวนปจจยทเกยวของกบการสอน เพอพฒนาการเขยนใหเดก คอ ดานรางกาย สตปญญา สงแวดลอมรอบตวเดก และครยงถอวาเปนตนแบบในการเขยนใหกบเดกปฐมวยอกดวย 2.3 ปจจยทเกยวของและลกษณะพฒนาการเขยนของเดกปฐมวย 2.3.1 ปจจยทเกยวของกบการเขยน การเขยนเปนการถายทอดความคด ความรสก และความเขาใจของตนเองออกมาเพอสอความหมายของตนใหผอนเขาใจ และเปนเครองมอสาหรบพฒนาความคดสตปญญา ตลอดจนเจตคตดวยการเขยน จงเปนทกษะการแสดงออกทสาคญ และสลบซบซอน

27

วรรณ โสมประยร (2537: 146 – 148) กลาววา ปจจยทเกยวของกบการเขยน มหลายประการ ดงน 1. อวยวะทเกยวของกบการเขยน 1.1 มอ การพฒนากลามเนอมอมสวนสาคญในการเขยน เดกบางคนไมสามารถบงคบกลามเนอมอใหเขยนได บางคนมอพการกทาใหเขยนไมถนด หรอไมสามารถเขยนไดเลยการเขยนตองใชมอเปนประการสาคญ ดงนนจงตองมการฝกกลามเนอมอดวย 1.2 ตา การเขยนจาเปนตองใชสายตาในการด ขณะเขยนสาหรบเดกทพฒนาการทางอวยวะตาไมเจรญตามปกต จะมองภาพกลบกนกบสภาพจรง คอ มองตวอกษรกลบหว 1.3 ความสมพนธระหวางตากบกลามเนอ การเขยนตองอาศยการมอง เพอรบเขาและใชมอเขยนสงทมองเหนนน นอกจากนตายงมองสงทเขยนวาเหมอนทคดไวหรอไม 2. สมองหรอสตปญญากบการเขยน การเขยนเปนการถายทอดความคดความเขาใจและเปนเครองมอสาหรบพฒนาความคดและสตปญญา ดงนนสมองกจะเปนปจจยหนงทจาเปนตอการเขยนอยางยง เพราะถาสมองไมคดสงใดแลวกไมมความตองการทจะเขยนแสดงสงนนออกมาใหผอนเขาใจ นอกจากน สมองยงเกยวของกบการเขยนในเรองตางๆ อกเชนกน 2.1 ความสามารถในการรบรและคาสง ตอไปน เชน การสงเกตสงทเขยนวามลกษณะอยางไร การเหนความสมพนธของเรองราวทเขยน การลาดบความคดเพอบรรยายเรองราวและการจาลกษณะตวอกษร คาประโยค และขอความ 2.2 ความสามารถในการแสดงออกทตางกนเนอง จากความสามารถในการรบและการถายทอดของแตละบคคลแตกตางกน คอ บางคนเขยนไดเรว แตบางคนบงคบกลามเนอใหเขยนไดไมด 2.3 ชวงความสนใจและความตงใจตางกน เดกทมชวงความสนใจสน มกเขยนไดนอย ทาใหทกษะการเขยนไมดเทาทควร และมความตงใจเรยนนอยลง 2.4 การเขยนมความจาเปนตองโยงความคดใหสมพนธและตอเนองกน เพราะ ความคดทสมพนธและตอเนองกนจะเปนสอใหเดกเขยนเรองราวตางๆ ใหตดตอสมพนธกน ไดมากขน 3. สงแวดลอม การเขยนตองอาศยประสบการณพนฐานอนๆ ทงจากบาน โรงเรยน และสงคมซงเปนปจจยทเกยวของกนและมอทธพลตอการพฒนาทกษะการเขยนของเดก ดงน 3.1 สงแวดลอมทางบาน ไดแก ฐานะเศรษฐกจและสงคม ความสมพนธในครอบครวภาษาพดจานวนพนองในครอบครว และการอบรมเลยงด สงแวดลอมทกลาวมาน นบเปนสงแวดลอมทมอทธพลตอการพฒนาทางภาษาของเดกมาก ทงนเพราะบานเปนสงแวดลอมทเดกประสบกอนและอยใกลตวทสด นอกจากนกระบวนการเรยนรภาษาอยางหนงทเดกใชเปนอนดบแรกคอ การเอาอยางและเลยนแบบ เมอบานมอทธพลตอการฟง การพด และการอาน ดงนนบานจงเปนอนดบแรกทมอทธพลตอการเขยนเพราะ เดกยอมเขยนตามทตนพดหรอเขยนตามทไดฟงและอานมา

28

3.2 สงแวดลอมทางโรงเรยน โรงเรยนทาหนาทสรางเสรม ปรบปรงแกไขพฤตกรรมตางๆของเดก ดงนนทกษะทางภาษาของเดก ซงรวมทกษะการเขยนดวย ยอมพฒนาไปตามสภาพแวดลอม ซงไดแก ตวครและเพอนๆ ในดานตวครเปนสงแวดลอมทมอทธพลตอภาษาของเดกมาก โดยเฉพาะอยางยงการเขยนของเดกมกเรมตนจากคร เชน วธเขยนของคร วธการเขยนของครทเปนตนแบบของการเขยนของเดก เจตคตของคร และบรรยากาศการเรยนเขยน ครไดจดบรรยากาศใหเดกมอสระในการคด ยอมชวยใหเดกสามารถเขยนอยางสรางสรรคไดสมบรณอยางเตมท สวนเพอนนนถอเปนสงแวดลอมทอยใกลตวเดกมาก เพราะในการเขยนเดกจะซกถามเพอนหรอลอกการเขยนจากเพอน เปนตน 3.3 สงแวดลอมทางสงคมและชมชน เดกๆ ตองเกยวของกบสงคมและชมชนตลอดเวลา ดงนนสภาพแวดลอมทางชมชนและสงคม ยอมมบทบาททสาคญตอการพฒนาเดกในดานพฤตกรรม บคลกภาพ เจตคต ทกษะทางภาษาและอนๆ สาหรบทางดานภาษาไทยเฉพาะการเขยนเดกมกฟง และอานจากสอมวลชนดวย เดกจงเขยนตามประสบการณทพบจากโทรทศนหนงสอพมพและเอกสารตางๆ จากเอกสารทกลาวมาพอสรปไดวา ปจจยทเกยวของกบการเขยนประกอบดวย อวยวะทเกยวของกบการเขยน เชน มอ ตา ซงตองมความสมพนธกนสมองหรอสตปญญาสมองเปนตวคดวา จะเขยนอะไรสวนสงแวดลอม ไดแก บาน โรงเรยน สงคมและชมชนทเดกเกยวของ เดกมกจะฟงและอานจากสอ ดงนนเดกจงเขยนตามประสบการณทพบเหน 2.3.2 ลกษณะพฒนาการเขยนของเดกปฐมวย การเขยนเปนการถายทอดความคด ความรสก และความเขาใจของตนเองออกมาเพอสอความหมายใหผอนเขาใจและเปนเครองมอสาหรบพฒนาความคดสตปญญา ตลอดจน เจตคตดวยการเขยนจงเปนทกษะ การแสดงออกทสาคญและสลบซบซอนการเขยนของเดกแตละวย มความแตกตางกน เรมจากการลากเสนทยงไมมความหมายไปจนถงการลากเสนทมความหมายสรางสญลกษณและสอความหมาย ซงมผกลาวถงลกษณะพฒนาการเขยนของเดกปฐมวยไว ดงน โลเวนเฟลด (สภาพ กตตสาร. 2530: 26; อางองจาก Lovenfeld. n.d.) กลาวถงพฒนาการในการเขยนของเดกปฐมวย ดงตอไปน 1. เดกในชวง 2 – 4 ป จะมพฒนาการในการเขยนโดย หยบจบ ขดเขยนอยางสะเปะสะปะ เพราะยงไมสามารถบงคบมอได จนกระทงประสาทมอเรมสมพนธกบการควบคมสายตาในงานททาได จะเรมเขยนลากเสนทสะเปะสะปะไปสเสนโคง มการวนซาเสนเดม มทงเสนในแนวดงและเสนแนวนอน และจะลากเปนวงกลม จากนนเรมเลาถงการขดเขยน เรมสนใจและสารวจสงตางๆ รอบตว สามารถแสดงออกมาในเสนทตนขดเขยน 2. เดกวย 4 – 7 ป จะมพฒนาการในการเขยน โดยการขดเขยนนน เรมมความหมายชดเจนยงขน เปนการเรมตนสอสารดวยภาพ เดกเรมสรางแบบในการวาดของตน แบบแผนหรอสญลกษณแรกทเดกทาขน ไดแก คน เพราะเปนสงทใกลตวเดกมากทสด

29

ทศนา แขมมณ และคณะ (2536: 76 – 77) แบงพฤตกรรมการเขยนตามธรรมชาตของเดกปฐมวยออกเปน 7 ลกษณะ ดงน 1. วาดแทนเขยน เดกสอการคดโดยใชการวาดแทนเขยน 2. ขดเขยแทนเขยน เดกพยายามทจะเขยนหนงสอแบบผใหญ แตการเขยนของเดกคอ การขดเขยในระยะแรก เดกอาจขดเขยไปทวหนากระดาษอยางไมมระบบ ตอมาเดกจะรจกขดเขยจากซายไปขวา สงทขดเขยดคลายตวหนงสอมากกวาภาพ 3. เขยนทาเครองหมายคลายตวหนงสอ เดกพยายามเขยนตวหนงสอบางตวคลายตวอกษรบางตว กไมคลายตวอกษรแตเปนรปรางตวอกษรทเดกคดขนเอง 4. เขยนตวอกษรทรจกดวยวธทคดขนเอง เดกอาจเขยนคาทเขยนไดแลว เชน ชอของตวเองดวยการสลบทตวอกษรหรออาจเขยนตวอกษรสลบ 5. คดตวอกษร เดกอาจคดลอกตวอกษรทเนนอยรอบตว หรอบอกขอความทตองการจะเขยนใหผใหญชวยเขยนใหแลว จงนาไปลอก บางครงอาจเปนการลอกหมดทกตวบางครงเปนการลอกเฉพาะคาทตองการไปผสมกบคาทเขยนไดแลว 6. เขยนโดยคดสะกดขนเอง เดกจะคดวธสะกดขนเอง เมอเขาไมทราบวธสะกดแบบผใหญ เชน เดกเขยน คม แทนคาวา ดอกไม 7. เขยนสะกดคาใกลเคยง หรอเหมอนกบวธสะกดของผใหญ เชน เขยนวา “ขอบคณคะ” โดยผสมพยญชนะและสระตามเสยงของคาทเขาพดหรอไดยน ราศ ทองสวสด (2537: 29) กลาววา การสอนหนงสอในระดบปฐมวยสวนใหญนนจะเปนในลกษณะทครเรมสอน อาน – เขยน เรว แตเดกมไดเรยนรไปดวย การจะเรยนอานเขยนไดชา หรอ เรวยอมเปนไปตามพฒนาการของเดก นตยา ประพฤตกจ (2539: 178 – 179) แบงพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวยไดดงน เดก 2 ขวบ ลากเสนขยกขยก ลากเสนตามรปวงกลมได จบดนสอหรอปากกาโดยใชทงมอจบและทงแขนขยบเขยอนจะขดเขยนจนเตมหนากระดาษ พอใจกบรอยขดเขยนตนเอง เดก 3 ขวบ ชอบเขยนตวอกษรตวโตๆทกครงทกแบบชอบวาดระบายส เดก 4 ขวบจดจาอกษรบางตวได รวมทงจาชอตนเองได อาจเขยนชอตนเองได หรอเขยนไดเปนบางตว ชอบวาดและระบายส การวาดรปคน วาดแคเพยงเสนตรงแนวตงและรางแบบหยาบๆ แตวาดรปกลมและสเหลยมได เดก 5 ขวบ เขยนชอตนเองได การเขยนพยญชนะตวเลข อาจเขยนไมเรยงลาดบและบางทเขยนหวกลบกม สามารถเขยนตวเลขไดแตตวไมเทากน และมขนาดพอดๆ จบดนสอปากกาหรอพกนไดดขน ชอบวาดและระบายส สามารถวาดภาพทยกขนได และภาพมความสมบรณมากขน ชอบเลยนแบบ สามารถวาดรปสเหลยมและวงกลมเขาดวยกน ชอบถามถงตวสะกดของคา สรปไดวา ลกษณะและการเขยนของเดกปฐมวยจะเรมจากการวาดรป เพอสอความคด โดยการขดเขยนแบบเขยนของตวเอง คดลอกตวอกษรจากแบบ จนกระทงสามารถเขยนและสะกดไดถกตอง

30

ตามแบบการเขยนจรง ซงจะเหมอนการเขยนของผใหญ ซงกระบวนการเขยนของเดกจะแตกตางจากผใหญ 2.4 การสงเสรมพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวย การสงเสรมพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวยเปนสงทควรสงเสรม เนองจากเดกปฐมวยจะไดรบการพฒนาทงทางดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคมและสตปญญา ซงจะเรมตนจากการขดเขยน การวาดภาพ ซงเดกสามารถมพฒนาการทางดานความคด จากการขดเขยนสญลกษณตางๆ เพมขน และถอเปนการพฒนาทกษะดานการเขยนตวอกษรแกเดกปฐมวยได มอรโรว (นฤมล เฉยบแหลม. 2545: 36; อางองจาก Morrow. 1993: 245) กลาววา แนวทางสงเสรมพฤตกรรมการเขยนใหกบเดกปฐมวยสามารถทาได ดงน 1. ควรจดสงแวดลอมใหมอปกรณทหลากหลายสาหรบเดกไดฝกเขยน 2. ควรจดกจกรรมทสนกสนานใหเดกไดเขารวมเพราะเดกจะทาผลงานจากประสบการณทเขาพอใจ 3. เดกจะสงเกตการเขยนของผใหญเสมอทงขณะทางานและในเวลาวาง เพราะฉะนน ผใหญควรทาตนใหเปนแบบอยางทดแตเดก 4. เดกตองการโอกาสและวสดอปกรณทจะเขยนดวยตวเอง 5. บางครงเดกตองการความชวยเหลอในการตดสนใจทจะเขยน อยาปลอยใหเดกเขยนคนเดยว 6. เดกจะใหความหมายสงทเขาเขยนขน เชน ตวหนงสอ คา เปนตน 7. ในการเขยนของเดก โดยมากมกจะมความหมายในการสอสาร ดงนนตองให ความสนใจ 8. เดกควรไดรบการสนบสนนในระยะยาวทงเปนรายบคคลและเปนกลม อาจจะโดยการใหเขยนบนทก เขยนการด เขยนบตรอวยพรในโอกาสตางๆ เขยนคา เขยนสญลกษณ เขยนประกาศ เขยนเรองราว และเขยนตวหนงสอ เปนตน 9. ควรอานเรองราวทหลากหลายใหเดกฟง เพราะอาจเปนการจดประกายความคดของเดก 10. ควรหาโอกาสทเหมาะสมในการสอนเดกเขยน 11. ควรเปดโอกาสใหเดกไดเขยนคาจากตนแบบ พนสข บณยสวสด (2532: 53 – 54) กลาววา การเตรยมความพรอมทางดานการเขยนใหแก เดกเลก เปนการเตรยมความพรอมทางพฒนาการตางๆกอนเขยน ดงน 1. การเตรยมความพรอมดานรางกาย เปนการเตรยมความพรอมในการรบรทางตาสามารถสงเกต และจาแนกสงทเหน การเคลอนสายตาจบภาพจากซายไปขวา

31

1.1 เตรยมความพรอมของกลามเนอแขน มอ นวมอ ใหแขงแรงในการจบดนสอใหมนคง เตรยมความพรอมทจะใชตาและมอใหสมพนธกนอยางด สามารถจบดนสอลากไปตามทศทาง และเปนรปรางทตามองเหนได 1.2 การเตรยมความพรอมทางสตปญญา เปนการเตรยมความพรอมในการจดจา คอ ใหสามารถจาภาพของตวอกษร จาลลาการเขยนอกษรแตละตว และเตรยมความพรอมในการคดและการเขาใจในการเขยนเพมมากขน 2. การฝกเรองตวพยญชนะ ครแจกซองใหเดกแตละคนเพอประสมตวอกษร ตามชอของตนเอง หรอแจกตวเลขใหเรยงกได ถาโรงเรยนมกระดานและตวอกษรแมเหลกกสามารถใชตวอกษรหรอตวเลขเรยงบนกระดานได นอกจากนครอาจใชตวอกษรททาดวยไมพลาสตก หรอกระดาษแขง เพอใหนกเรยนลากเสนตามแบบ 3. การเรยงชอสงของ ครจดสงของใหเรยงจากซายไปขวาหรอจากบนลงลาง และเรยกเดกใหชพรอมทงบอกชอสงของนนตามลาดบทวาง 4. การวาดภาพ 4.1 ควรใหเดกวาดภาพใหเสรจอยางนอยสกสวนหนงกยงด 4.2 ใหเดกลากเสนตามรอยปะ 4.3 ใหเดกเขยนในอากาศหรอใชนวจมนาแลวเขยนบนพนซเมนต 4.4 ใหลากเสนตอภาพใหสมบรณ 4.5 การโยงเสนจบค เชนระหวางแมกบลก (ของสตวชนดตางๆ) รองเทาแบบตางๆ 5. การตดปายชอนอกจากเดกมปายชอตดเสอแลว ครควรจดทาปายชอเดก เพอใหเดกหยบไปแขวนบนแผนกระดาษ ซงครเขยนชอศนยการเรยนตางๆ ไว เดกจะตองสนใจกอนวา จะเลอกศนยใด แลวจงนาปายชอตนไปแขวน หรอถามปาย “อาสาสมครในวนน” กใหเดกนาไปแขวนดวย 6. ศลปะ เชน ใหเดกละเลงส แลวใชนวเขยน (Finger Painting) ลงบนสเรยบๆ นน หรอ เขยนบนทราย การปะเศษกระดาษรปตางๆ เปนตวอกษร การขยากระดาษ การสานกระดาษ หรอ ไหมพรมเสนโตๆ กได จากทกลาวมาสรปไดวา แนวทางสงเสรมพฒนาการทางการเขยนของเดกปฐมวยทงครและผปกครองตองรวมมอกนและควรจดกจกรรม สภาพแวดลอมรอบตวเดกและมอปกรณทสงเสรมการเขยนอยางหลากหลาย การจดกจกรรมควรใหเดกมสวนรวมอยางกระตอรอรน ใหเดกมโอกาส สารวจ คนควา ทดลอง เพอพฒนาใหเดกมคณสมบตของการเปนผสงสาร โดยเปนแบบอยางทดใหกบเดก ควรพดคยซกถามถงสงทเดกเขยน ตอบคาถามเมอเดกสงสย และประการสาคญควรเปนนกสงเกตทดวา เดกสนใจอะไร เพอทจะเชญชวนใหเดกเขยนเกยวกบสงนน

32

2.5 งานวจยทเกยวของกบการเขยน งานวจยตางประเทศ เดล (มนตกราน คมรกษา. 2551: 56; อางองจาก Dale. 1978: 307) ศกษาการใชถอยคาของเดกในชวงอายตางๆ ตงแตอาย 2 ป ถง 12 ป โดยวธการทดสอบคาศพทจากรปภาพ ผลการศกษาพบวา ความถกตองในการใชคาศพทของเดกเพมขนตามลาดบอาย กลาวคอ ชวงอาย 2 ป เรมท 25 คา ถง 60 คา เมออาย 6 ป และเพมขน 90คา เมออาย 12 ป อตราการเพมของคาศพทตางๆ จะสงขนอยางรวดเรวในระยะกอนวยเรยน หลงจากวยนคาศพทจะคอยๆ เพมขนอยางชาๆ แตจะไมมการหยดนง สดสวนของคาชนดตางๆ ทเดกนามาใชมกจะเปลยนไปดวย กลาวคอ สดสวนของการใชคานามจะลดลง ในขณะทสดสวนของการใชคาวเศษณ บรพบท และสนธาน จะเพมขนเมอพจารณาจากจานวนคาทเดกนามาใช จอหนสน (มนตกราน คมรกษา. 2551: 56; อางองจาก Johnson. 1989: Abstract) ศกษาเกยวกบลกษณะทาทางวธการสอความหมาย และหนาทในการสอความหมายของเดก 3 ขวบ ขณะมปฏสมพนธกบผใหญและเพอนๆ ในสถานการณทเกดขนตามธรรมชาต พบวา ปฏสมพนธระหวางเดกกบผใหญหลายคน เดกกบผใหญคนเดยว และเดกกบเดก มโครงสรางตางกนและเดกทมปฏสมพนธกบผใหญในขณะทเลนและผใหญใชวธการพดโดยไมออกคาสงจะมวธการสอความหมายไดวองไวและมการเรยนรโดยไมคาดหมายเกดขน ไดค (จจตร ทองเอยด. 2540: 58; อางองจาก Dyck. 1993) ศกษาการเขยนบนทกในชนเรยน แนวทางทชวยปรบปรงภาษา การเรยนร และความคด งานวจยนเปนการศกษาเฉพาะกรณตวอยางประชากรเปนนกเรยนระดบกลางจากชนเรยนวชาวทยาศาสตร และสงคมศกษา โรงเรยนในชนบทเมองมานโทบา จานวน 8 คน ผลการศกษาพบวา การเขยนบนทกในชนเรยนชวยใหนกเรยนพฒนาทงดานการเขยน การเรยนร และความคด เรดแมน (มนตกราน คมรกษา. 2551: 57; อางองจาก Redman. 1994) ศกษาเกยวกบการเขยนบนทกเปนเสมอนการฝกการสอสาร และสภาวะการอานออกเขยนได ตวอยางประชากรเปนนกเรยนเกรด 8 จานวน 26 คน ผลการศกษาพบวา นกเรยนมความสามารถในการสอสาร รปแบบการสนทนา และการเขยนเพมขน บลด (Blood. 1996: Abstract) ศกษาความสามารถทางภาษาของเดกอาย 3 – 5 ป จานวน 67 โรงเรยน โดยการทดสอบพฒนาการทางภาษาการรบร การเขยนและมการศกษาระยะยาว มผปกครองของเดกเขารวม 56 คน เขามามสวนรวมในการเรยนของเดก จากการศกษาพบวา การเรยนรภาษาของเดกขนอยกบความสนใจของเดก และเจตคตของผปกครองในกระบวนการเรยนรเพออานออกเขยนไดและสงเสรมใหเดกเขยนชอตนเองจะทาใหมความสามารถในการเรยนร การอานเขยนไดอยางมความหมาย เพราะชอของเดกถกเรยกอยเปนประจาทกวน และเปนคาทสามารถนกภาพได หากสามารถเขยนชอตนเองไดจะเปนแนวทางขยายความสามารถในการรบรคาอนตอไป

33

งานวจยในประเทศ จจตร ทองเอยด (2540: 78 – 80) ศกษาการพฒนาความสามารถในการเขยนเจอรนลของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 จานวน 20 คน โดยกอนการทดลองตวอยางประชากรทาแบบสอบความสามารถในการเขยนเจอรนล ฉบบท 1 ขณะดาเนนการทดลองตวอยางประชากรไดรบการสอนการเขยนเจอรนลหลงเลกเรยนวนละ 1 ชวโมง เปนเวลา 4 สปดาหๆ ละ 5 วน หลงการทดลองตวอยางประชากรไดทาแบบสอบความสามารถในการเขยนเจอรนล ฉบบท 2 ผลการศกษาพบวา คะแนนเฉลยความสามารถในการเขยนเจอรนลหลงการทดลองสงกวาคะแนนเกณฑทกาหนดไว อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวตรา เศรษฐสมบตกล (2543: บทคดยอ) ศกษาความสามารถในการเขยนความเรยงภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางกลมทไดรบการเสรมและไมไดรบการเสรมการเขยนแบบบนทกการเรยนร แบงเปน 2 กลม กลมท 1 เปนกลมทดลองไดรบการสอนเขยนความเรยงภาษาไทยโดยไมไดรบการเสรมการเขยนแบบบนทกการเรยนร ผลการศกษาพบวานกเรยนทไดรบการสอนเขยนความเรยงภาษาไทยโดยไดรบการเสรมการเขยนแบบบนทกการเรยนร มความสามารถในการเขยนความเรยงภาษาไทยสงกวานกเรยนทไดรบการสอนเขยนความเรยงภาษาไทย โดยไมไดรบการเสรมการเขยนแบบบนทกการเรยนรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ประไพ แสงดา (2544: บทคดยอ) ศกษาผลการจดกจกรรมเสรมการเลานทานไมจบเรองทมตอความสามารถดานการเขยนของเดกปฐมวย กลมตวอยาง ทใชในการศกษาเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 4 – 5 ป จานวน 15 คน ผลการวจยพบวา ความสามารถดานการเขยนของเดกปฐมวยในแตละชวงระยะเวลาของการจดกจกรรมเสรมการเลานทานไมจบเรองมการเปลยนแปลงขนความสามารถดานการเขยนสงขน รญจวน ประโมจนย (2544: บทคดยอ) ศกษาผลการจดกจกรรมเสรมการเลานทานประกอบภาพทมตอความสามารถดานการเขยนของเดกปฐมวย กลมตวอยาง ทใชในการศกษาเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 4 – 5 ป จานวน 10 คน ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยกอนการจดกจกรรม และระหวางการจดกจกรรมการเลานทานประกอบภาพ ในแตละชวงสปดาห มความสามารถดานการเขยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 นฤมล เฉยบแหลม (2545: บทคดยอ) ศกษาพฒนาการดานการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณการเรยนรภาษาแบบธรรมชาต กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 4 – 5 ป จานวน 10 คน ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณการเรยนรภาษาแบบธรรมชาต มพฒนาการดานการเขยนสงกวากอนการจดประสบการณการเรยนรภาษาแบบธรรมชาตอยางมนยสาคญทางสถตท .05 อนงค วรพนธ (2546: บทคดยอ) ศกษาพฒนาการอานและการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลก กลมตวอยางทใชในการศกษาเปนนกเรยนชาย – หญง อายระหวาง 5 – 6 ป ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเลานทานประกอบ

34

การทาสมดเลมเลกรายบคคล กจกรรมการเลานทานประกอบการทาสมดเลมเลก และกจกรรมการเลานทานแบบปกต มพฒนาการอานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เดกปฐมวย กอนการจดกจกรรมเลานทานประกอบ การทาสมดเลมเลก รายบคคล รายกลม และกจกรรมการเลานทานแบบปกต มพฒนาการทางภาษาดานการเขยนแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต จากเอกสารและงานวจยทเกยวของ สรปไดวา การสงเสรมและพฒนาการเขยนใหกบเดกปฐมวยสามารถสงเสรม และพฒนาการเขยนไดดวยการจดกจกรรมทเนนเดกเปนศนยกลางกจกรรมการเขยนควรเปนการเขยนทเปดโอกาสใหเดกเขยน สอสารความคดออกมาตามความตองการของเดก ใหเดกไดลงมอปฏบตเอง และการใหการเสรมแรง กระตนโดยถามใหเดกไดคดถอเปนการสงเสรม การเขยนอยางแทจรง กจกรรมหนงทคดวาจะสงเสรมการเขยนใหแกเดกไดเปนอยางด คอกจกรรมศลปสรางสรรคเพราะเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดใชมอในการทากจกรรมและสามารถสอความหมายทางการคดจากผลงานของตนเองใหผอนเขาใจได และเปนกจกรรทชวยสงเสรมใหเดกพฒนาความสามารถ ในการใชมอและสายตาใหประสานสมพนธกน ซงการทเดกจะสามารถเขยนไดดตองคานงถงการทางานใหสมพนธกนระหวาง สมอง สายตา และการเคลอนไหวของกลามเนอมอเปนสาคญ

3. เอกสารงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค 3.1 ความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรค กจกรรมศลปสรางสรรคเปนสงมคณคาตอเดก และเปนกจกรรมหนงทควรจดใหกบเดกเพอพฒนาเดกทงดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา ซงนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของกจกรรมศลปสรางสรรคไว ดงน ปเตอรสน (จตทนาวรรณ เดอนฉาย. 2541: 24; อางองจาก Peterson. 1958: 101) กลาววา เดกทกคนตองการทจะแสดงออกทางดานความคดและความรสกตางๆ ศลปะเปนแนวทางหนงในการแสดงออกของเดก ซงเดกตองการโอกาสทจะแสดงออก อกทงยงสามารถถายทอดความร ความรสก และความเขาใจ รวมทงบคลกภาพและความเปนอสระของเดกออกมาได ซงสงเหลานถายทอดมาจากประสบการณและจตนาการของเดกแตละคนนนเอง แทนสเลย (พรพรรณ ราไพรจพงศ. 2550: 23; อางองจาก Tansley. 1960: 167 – 172) กลาววา งานสรางสรรคในโรงเรยนเปนรปแบบททาใหเดกไดรบประสบการณทสมบรณ ในการพฒนาความเจรญงอกงามทกดาน เชน พฒนาการทางดานอารมณ สตปญญา ทาใหเกดการเรยนรอยางกวางขวาง วรณ ตงเจรญ (2526: 28 – 29) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทเดกปฐมวยสามารถแสดงความคดสรางสรรค ฝกประสาทสมพนธ และสงเสรมพฒนาการดานตางๆ ไดแก รางกาย อารมณ สงคม สตปญญา รวมทงชวยใหเดกมสขนสยทดเกยวกบการกน เลน ออกกาลงกาย และพกผอนอยางถกตอง

35

วราภรณ รกวจย (2527: 36) กลาววา กจกรรมสรางสรรค หมายถง กจกรรมทสงเสรม ความสามารถในการใชกลามเนอเลก ชวยพฒนากลามเนอมอและสายตาใหสมพนธกน เพอเตรยมพรอมดานการเรยน ซงสอดคลองกบ เยาวพา เดชะคปต (2542: 36 – 38) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรค หมายถง กจกรรมทสงเสรมความสามารถดานการใชกลามเนอเลก ชวยพฒนากลามเนอมอ และสามารถใชสมพนธกน เพอเตรยมความพรอมดานการเขยน และมโอกาสพฒนาทกษะพนฐานในการอาน เลศ อานนทนะ (2529: 44) สรปการสอนศลปศกษาแบบสรางสรรควาการสอนศลปศกษาตามแนวความคดใหมทสงเสรมการแสดงออกทางความคดรเรม และความคดจนตนาการ เพอพฒนาทางสมอง รางกาย สงคม และสงเสรมความเจรญเตบโตทาง อารมณ จตใจ การสอนใหบรรลถงความมงหมายของศลปศกษา ครจาเปนจะตองสงเสรมใหนกเรยนทกคนมการแสดงออกอยางอสระเสร (Free Expression) ดวยการทดสอบคนควากบวสดนานาชนดอยางกวางขวางทสด โดยไมมการใชอานาจบบบงคบขเขญ ใดๆ ทงสน มฉะนนแลวความคดรเรมสรางสรรคจะไมเกดขน พรมารนทร สทธจตตะ (2529: 24) กลาววา กจกรรมทชวยสงเสรมใหเดกเกดการเรยนรไดด คอ กจกรรมสรางสรรคทางศลปะ เพราะเปนกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจ ความสามารถ และสอดคลองกบหลกพฒนาการของเดกเปนอยางด ทงยงชวยใหกลามเนอและตาสมพนธกน ชวยผอนคลายความเครยดทางอารมณ และสงเสรมความคดอสระ ความคด จตนาการการรจกการทางานดวยตนเอง ฝกการแสดงออกอยางสรางสรรค ทงความคดและการกระทา ซงสามารถถายทอดออกมาเปนผลงานศลปะและยงนาไปสการเรยนเขยนตอไป คมอหลกสตรการปฐมวย พทธศกราช 2546 (2546: 50) ไดใหความหมายของกจกรรมสรางสรรคไววา กจกรรมสรางสรรคเปนกจกรรมทชวยใหเดกแสดงออกทางอารมณ ความรสกความคดรเรมสรางสรรค และจตนาการโดยใชศลปะ เชน การเขยนภาพ การปน การฉก ปะ การตดปะ การพมพภาพ การรอย การประดษฐ หรอวธการอนทเดกไดคดสรางสรรคและเหมาะสมกบพฒนาการ ดน จระเดชากล (2546: 101) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรค คอ สงทจะชวยเปนแนวทางใหเดกไดแสดงความสามารถ ความรสกนกคดของตนเองออกมาในรปของกจกรรมทเดกมจนตนาการ กจกรรมเหลานนอาจจะอยในรปของวตถสงของหรอรปภาพ ซงเดกจะใชศลปะเปนสออธบายในสงทเขากระทาหรอประดษฐขน เดกรจกคนควา ทดลองและสอความคดของตนเองใหผอนเขาใจ สรปไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทสงเสรมพฒนาการทง 4 ดาน คอ ทางดานรางกาย อารมณ- จตใจ สงคมและสตปญญาของเดก ซงกจกรรมมลกษณะทเปดโอกาสใหเดกไดแสดงออกทางความคด และจนตนาการดวยตนเองอยางเสร ทาใหเดกมความเชอมนในตนเองกลาคด กลาทา กลาแสดงออกแสดงออกไดอยางมเหตผล รจกการสงเกต เปรยบเทยบ ตลอดจนสามารถคดปญหาดวยตนเองได

36

3.2 ความสาคญของกจกรรมศลปสรางสรรค กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทมความสาคญตอเดกปฐมวยในการสงเสรมพฒนาการดานตางๆ ของเดก โดยเฉพาะการสงเสรมความรสกทดตอตนเอง ซงมผกลาวเกยวกบความสาคญของกจกรรมศลปะสรางสรรคไว ดงน วรณ ตงเจรญ (2524: 93) กลาววา กจกรรมศลปะเดกเปนกจกรรมทมงใหเดกแสวงหาความสาเรจในการทางาน โดยยดถอความตองการและการทาไดของเดกเปนพนฐานของกจกรรม การสงเสรมใหเดกรจกเลอกสรรและสรางสรรคงานดวยวสดตางๆ เปนการเสนอความรสกนกคดผานวสดเหลานน ซงสรางความประทบใจใหกบตนในขณะปฏบตงาน และเกดความภาคภมใจทสามารถสรางงานไดสาเรจ นรมล ตรณสาร สวสดบตร (2525: 34) เสนอแนวความคดไววา ศลปศกษาเปนวชาทจาเปนตองจดไวในหลกสตรเพราะเปนวชาทชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรทสาคญหลายประการ และการเรยนรเหลานน จะชวยพฒนานกเรยนใหเตบโตขน เปนผทสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางเปนสขและเจรญกาวหนา พรมารนทร สทธจตตะ (2529: 24) กลาววา กจกรรมสรางสรรคทางศลปะ เปนกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจ ความสามารถและสอดคลองกบหลกพฒนาการของเดกเปนอยางด ทงยงชวยใหกลามเนอมอและตาสมพนธกน ชวยผอนคลายความเครยดทางอารมณ และสงเสรมความคดอสระความคดจนตนาการ การรจกการทางานดวยตนเองฝกการแสดงออกอยางสรางสรรคทงความคดและการกระทา ซงสามารถถายทอดออกมาเปนผลงานศลปะและนาไปสการเรยนเขยน อานตอไป ราศ ทองสวสด (2529: 103 – 104) กลาววา กจกรรมสรางสรรค หรอศลปะสาหรบเดกมไดมจดมงหมายใหเดกทางานเพอความสวยงามหรอทาใหเหมอนจรง แตตองการชวยพฒนากลามเนอมอใหแขงแรง การฝกประสานสมพนธระหวางมอกบตา เพอเปนพนฐานการเขยนทดตลอดจนชวยพฒนาอารมณ จตใจใหเดกมความเพยร อดทน มสมาธในการทางาน และรจกรบผดชอบ การทางานเปนกลมชวยใหเดกเรยนรการเขาสงคม การแบงปน ความเออเฟอเผอแผ และสงเสรมพฒนาการดานปญญา ทาใหเดกรจกคด มเหตผลในการทางาน จงควรใหกาลงใจในการทางานกบเดกอยางสมาเสมอ ใหเดกเกดความมนใจ กลาคด กลาแสดงออกอยางเตมท สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2531: 6 – 15) สรปถงประโยชนของกจกรรมศลปสรางสรรค ดงน 1. เดกไดแสดงออกอยางอสระ มอสรภาพในการทางาน โดยครวางวสดอปกรณไว ใหเดกสามารถหยบไดตามความพอใจ และสามารถแลกเปลยนความคดของตนกบเพอนได 2. เกดความพอใจและสนกสนานในขณะทางาน เดกๆ ไดพดคย และแลกเปลยนความคดเหนกบเพอน เปนการเปดโอกาสใหเดกแสดงออกทางความคด และความสามารถทางสรางสรรคจะชวยใหเดกตระหนกถงครคาของความเปนมนษย สงเสรมใหเขามกาลงใจ เขาใจตนเองวามความคดทดและมความสามารถหลายอยาง

37

ภรณ ครรตนะ (2535: 67) อธบายถง กจกรรมสรางสรรคศลปะวา เปนกจกรรมทเหมาะสมกบความสนใจ ความสามารถและสอดคลองกบพฒนาการของเดกเปนอยางยง กจกรรมสรางสรรค จงไมเปนเพยงแตสงเสรมการประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอ-ตา และการผอนคลายความเครยดทางอารมณทอาจมเทานน แตยงเปนการสงเสรมความคดอสระ ความคดจนตนาการ ฝกการรจกทางานดวยตนเอง และฝกการแสดงออกอยางสรางสรรค ทงทางความคดและการกระทา ซงถายทอดออกมา เปนผลงานทางศลปะและยงนาไปสการเรยน เขยน อาน อยางสรางสรรคตอไป จงใจ ขจรศลป (2535: 44) กลาววา ศลปะมความสาคญในการสงเสรมความคดสรางสรรคใหแกเดก และนอกจากจะปลกฝงความสามารถดานความคดสรางสรรคแลว ยงสงเสรมความเชอมน ในตนเอง และสงเสรมพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาอกดวย ซงการสงเสรมใหไดผลดนน ครจาเปนตองใหอสระแกเดกในการแสดงออกทางความคด รเรมดวยตนเองอยางจรงจง การพฒนานนจงจะไดผล เยาวพา เดชะคปต (2542: 107) มทศนะทสอดคลองกนวา ศลปะเปนแนวทางหนงทจะชวยใหเดกไดแสดงความสามารถและความรสกนกคดของตนออกมาในรปของภาพ หรอสงของทเดกสามารถแลเหนได เดกใชศลปะเพอเปนสออธบายสงทเขาทา เหน รสก และคดออกมาเปนผลงาน การจดประสบการณทางศลปะใหแกเดก ชวยใหเดกมโอกาส คนควา ทดลองและสอสารความคด ความรสกของตนใหผอน และโลกทอยรอบตวเขาเขาใจได นอกจากนนยงไดมโอกาสพฒนาความสามารถในการคดและการใชจตนาการ การสงเกตและเพมพนการรบรทมตอตนเองและผอน และพฒนาความเชอมนเกยวกบตนเองในการเลอกใชวสดตางๆ สงเสรมใหเดกไดพฒนากลามเนอมอ ความสมพนธระหวางมอกบตา เกดความคดรวบยอดเกยวกบรปราง ส และมโอกาสพฒนาทกษะพนฐานดานการอาน พฒนาทกษะทางสงคมจากการแบงปนอปกรณทใช แบงหนาทรบผดชอบในการดแลทาความสะอาดอปกรณเหลานน สรปไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทควรสงเสรมใหเดกไดแสดงออก ทาให เกด ความพอใจและสนกสนานในขณะทางาน ผอนคลายความเครยด ปลกฝงความสามารถดานความคดสรางสรรค สงเสรมความเชอมนในตนเอง อดทนมสมาธในการทางานรจกรบผดชอบสงเสรมพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา เดกไดเรยนรการเขาสงคม จากการทางานเปนกลม รจกการแบงปน ความเออเฟอเผอแผมเหตผลในการทางาน 3.3 การจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย การจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย เปนกจกรรมหลกกจกรรมหนงในหลายๆ กจกรรมทครจดใหกบเดก ครตองคานงถงตวเดกเปนสาคญ ซงการจดกจกรรมตองสอดคลองกบพฒนาการทางศลปะของเดก การเลอกกจกรรมควรเลอก กจกรรมทชวยฝกใหเดกไดพฒนาทงทางดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญาไปพรอมๆ กน ซงจรรตน บญรนทร (2547: 31) ใหความคดเหนวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรค

38

1. เนนทกระบวนการขณะทเดกไดลงมอทางานศลปะ ไมใชเนนทผลงาน เพราะศลปะแสดงออกถงประสบการณและความรสกของเดก 2. คานงถงอาย ความสามารถ ความตองการ และความสนใจของเดก 3. สงเสรมความคดรเรมและความคดทอสระ 4. ใหความสาคญกบความคดสรางสรรค การทางานอยางมอสระและยดหยน 5. ยอมรบอตราพฒนาการและความแตกตางระหวางบคคลของเดกแตละคน เกศน นสยเจรญ (2527: 5 – 6) กลาววา ครควรมการเตรยมการทงตวครผเรยน และวสดอปกรณ ดงน การเตรยมตวผสอนหรอคร ควรเปนผมความกระตอรอรน รกการสอน การศกษาคนควาหาความชานาญในกจกรรม ควรรวา จะสอนอะไรใหสอดคลองกบวย และวฒภาวะของผเรยน ควรใชเนอหาใด และใชสอการสอนอยางไรจงจะเหมาะสม การเตรยมตวผเรยน เนองจากเดกแตละวยมพฒนาการทางดานรางกาย อารมณสงคม และสตปญญาไมเทาเทยมกน แมแตเดกในวยเดยวกนกมวฒภาวะตางกน การจดกจกรรม จงตองคานงถงพฒนาการของเดกเปนสาคญ โดยเฉพาะกจกรรมสรางสรรคเปนกจกรรมทตองใชทกษะเกยวกบมอ และสายตาทสมพนธกน จงควรศกษาพฒนาการเดกทอยในหองเรยนควบคกนไปดวยการเตรยมสอการเรยนการสอน (วสดอปกรณ) สอการเรยนการสอนมอยทวไปทกหนแหง และมหลายชนด ครตองพจารณาเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรมและวยของเดกและทสาคญทสด คอ สอทใชในการจดกจกรรมสรางสรรคควรเปนสอทหางาย และมราคาถก เลศ อานนทนะ (2535: 57) กลาววา ในการจดกจกรรมศลปะทด จะตองมความยดหยนและเปลยนแปลงได เปดโอกาสใหเดกแสดงออกอยางเสร ไมยดตดกบผลงานสาเรจรปมโอกาสสารวจ ทดลองคนควา ดวยวสดนานาชนดอยางอสระปราศจากการออกคาสง ดงนนหลกในการจดกจกรรมควรมลกษณะ ดงตอไปน 1. จดเตรยมสภาพแวดลอมและสรางบรรยากาศใหนาสนใจ สนกสนาน 2. กาหนดกจกรรมใหมการแสดงออกอยางเสร ในลกษณะทเลอกไดตามความสนใจหรอยดหยนไดและงาย 3. จดแบงพนทใหเดกไดแสดงออกอยางอสระ มบรรยากาศทยวย และทา ทาย 4. ครผสอนควรใชคาพดทยวย และ ทาทายแทนการออกคาสงใหเดกทาตาม 5. สงเสรมใหเดกเรยนร โดยการสารวจ ทดลอง และคนควาดวยตนเอง 6. ในบางกจกรรมทจาเปนตองแสดงการสาธตใหเดกๆ ดเปนแนวทาง ควรเสนอแนะใหพอเกดความเขาใจและเปดโอกาสใหเดกลงมอปฏบตตามความคดของตน 7. กอนลงมอปฏบตงานศลปะ ควรแนะนาใหเดกสวมเสอกนเปอน ซงอาจเปนเสอผาเกาๆ ของพอแม และซกใหสะอาดภายหลงใชแลว พระพงษ กลพศาล (2538: 37 – 38) กลาววา การจดกจกรรมสาหรบเดกอาย 5 – 6 ขวบควรมลกษณะทแยกออกมาเดนชด มกระบวนการและจดมงหมายทชดเจน กจกรรมกอใหเกดการทางาน

39

ทประสบผลสาเรจไดเปนอยางด นอกจากนควรเปดโอกาสใหเดกไดใชประสบการตรงจากนอกหองเรยน หลกเลยงกจกรรมทมผลงานเหมอนกนทงหอง มอสระในการทางานตามความพอใจของเดก โดยไมกาหนดพนทอยางเขมงวด และใหเดกไดทางานเปนกลมบาง ครจะตองแสดงความรก ความหวงใย และพยายามใชคาพดทกระตนจนตนาการของเดก เบญจา แสงมะล (2545: 63 – 67) กลาววา การจดกจกรรมศลปสรางสรรค มสงทควรคานงถงขอเสนอแนะ ดงน 1. ความสนใจของแตละบคคล ครควรชวยเหลอใหเดกไดประสบการณทเปนผลสาเรจตามความตองการของเดก สรางเสรมเจตคตทดตอการผดพลาดและการรจกรบผดชอบในการดแลรกษาวสดพรอมทงสรางความรสกมนคง โดยปลอยใหเดกมอสระในการคด จตนาการ เลอกและตดสนใจ ครมหนาทชวยเหลอแนะนาเดกเมอตองการใชคาถามกระตนความคดและใหความเหนพองในความพยายามทแทจรงของเดก นอกจากนน ครควรมความเปนกนเอง จรงใจ และมความเขาใจในตวเดกดวย 2. การจดสถานท เวลา และวสดใหพอเพยงเหมาะสม เพอใหเดกไดเคลอนไหวอยางอสระเมอทางานเปนกลมเลกๆ บนพน บนโตะ ภายในและภายนอกอาคารเรยนมอบความไววางใจแกเดกใหเดกดแลรกษาเครองมอ เครองใชและวสดดวยตนเอง เวลาทใหเดกไมควรนอยเกนไป จนเดกตองรบรอนในการกระทา กจกรรม การสารวจ การวางแผน การเกบทาความสะอาดหลงจากการทางานเสรจ วสดทใชตองเตรยมไวหลากหลายชนดใหเดกเลอกตามความพอใจ และเหมาะสมกบอายของเดก เกบรกษางาย และใหโอกาสเดกมประสบการณทางประสาทสมผส 3. การแสดงออกเชงสรางสรรค เดกตองการประสบการณทสมบรณ เพอชวยกระตนการแสดงออกสรางสรรค ประสบการณนเรมจากการเลนของเดกในชวตประจาวน การพด การสนทนา ความรสกในสงทเดกเหน ชวยใหเดกนกถงเหตการณทเกดขน ครควรสนบสนนการพดของเดก การแสดงออกทางการกระทา และการแสดงออกโดยการใชสอกลาง วสดเครองใชทางศลปะ การทศนศกษา เปนสวนหนงในการสรางเสรมการแสดงออกแบบสรางสรรค 4. เจตคตของผปกครองทมตอการแสดงออกสรางสรรคของเดก ครตองทาหนาทเปนผปกครองเดกเขาใจผลงานของเดก และสามารถเสนอแนะผปกครองในการเลอกวสดทเหมาะสมใหเดกเมออยบาน 5. ครใชวธการสรางสรรค สนบสนนเดกใหเลอกกจกรรมศลปะดวยวธ ซงเดกจะแสดงออกหรอกระทาได และรวบรวมความคดหรอวสด วธนไมไดหมายความวาเดกจะกระทากจกรรมโดยปราศจากการแนะนา แตหมายความวา เดกจะตดสนใจและเลอกดวยตนเอง กจกรรมศลปะ ควรมหลายชนดใหเดกไดมโอกาสเลอกในแตละวน 6. ครวางแผนจดเตรยมกจกรรมตางๆ เปนอยางด เดกมอสระในการคนหาสารวจและทดลองและเมอเดกรสภาพแวดลอม เดกกจะถายทอดสงทตนเองรใหผอนเขาใจ กลามเนอเลกการประสานสมพนธระหวางมอและตากจะพฒนาขน มโนภาพเรองรปทรง ส เจรญเตบโตขน การทเดกไดเลนรวมกบเพอน พดสนทนา แลกเปลยนสงของ รบผดชอบรวมกน การรอคอย ตามลาดบ ชวยเสรมสรางความพรอมทางอารมณ และสงคมแกเดก

40

7. ครตองรวบรวมหลกฐานเพอจดหมายในการวดผล คมอหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช (2546: 50) สรปวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรคควรจดใหกบเดกทกวน โดยอาจจดวนละ 3 – 5 กจกรรม ใหเดกเลอกทาอยางนอย 1 – 2 กจกรรม ตามความสนใจ จงไดเสนอแนะการจดกจกรรม ดงตอไปน 1. การจดเตรยมวสดอปกรณ ควรพยายามหาวสดในทองถน มาใชกอนเปนอนดบแรก 2. กอนใหเดกทากจกรรมตองอธบายวธใชวสดทถกตองใหเดกทราบพรอมทง สาธตใหเดกดจนเขาใจ 3. ใหเดกทากจกรรมสรางสรรคประเภทใด ประเภทหนง รวมกนในกลมยอย เพอฝกใหเดกรจกการวางแผน และการทางานรวมกบผอน 4. แสดงความสนใจในงานของเดกทกคน ไมควรมองผลงานเดกดวยความขบขนและควรนาผลงานของเดกทกคน หมนเวยนจดแสดงทปายนเทศ 5. หากพบวา เดกคนใดสนใจทากจกรรมอยางเดยวตลอดเวลา ควรกระตนเราและจงใจใหเดกเปลยนทากจกรรมอนบาง เพราะกจกรรมสรางสรรคแตละประเภทพฒนาเดก แตละดานแตกตางกน และเมอเดกทาตามทแนะนาไดควรใหแรงเสรมทกครง 6. เกบผลงานชนทแสดงความกาวหนา ของเดกเปนรายบคคล เพอเปนขอสงเกตพฒนาการเดก กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 189) กลาววา กจกรรมศลปสรางสรรคเปนกจกรรมทเปดโอกาสใหเดกไดสารวจ คนพบ และไดทดลองกบสออปกรณทางศลปสรางสรรค ซงชวยใหเกดการพฒนา ความคดรวบยอดพนฐานทางวทยาศาสตร และคณตศาสตรจากการสงเกต และประเมนภาพการจดกจกรรมศลปะควรแนะนาหรอบอกเดกเพยงเลกนอยเทานน แตใหเดกคนพบกระบวนการทางศลปะดวยตนเอง โดยใหเดกไดคนควาอยางกวางขวางจากอปกรณทหลากหลาย (Schirrmacher. 1988: 190 – 191) ใหโอกาสแกเดกในการทางานตามความพอใจและเปนอสระ ครตองเปนผกระตนจนตนาการของเดก พรอมกบการสนบสนนใหเดกแสดงออกดานความคดสรางสรรค โดยหลกเลยงใหเดกลอกเลยน หรอวาดภาพระบายสจากสมดภาพ เพราะเทากบเปนการกกความคดเดก จากเอกสารดงกลาวขางตนสรปไดวา หลกในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย มความสาคญ เปรยบเสมอนหวใจของการจดกจกรรมทครและผทเกยวของ จะนาไปปรบใชกบเดกในการจดกจกรรม จงตองคานงถงพฒนาการของเดกเปนสาคญ และจดใหเหมาะสม สอดคลองกบวยความสนใจ และควรเปดโอกาสใหเดกมอสระในการคด การแสดงออก ไดทดลอง คนควา ไดลงมอปฏบตดวยตนเองผานการเลน และมปฏสมพนธกบสอวสดทหลากหลายและเหมาะสมกบเดกหรออาจเปนวสดทไดจากธรรมชาต เชน เมลดพชชนดตางๆ เปนตน 3.4 องคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย การจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวยนน คร ผปกครองและผทเกยวของกบการจดการศกษาใหกบเดกปฐมวย ควรศกษาหลกและองคประกอบในการจดกจกรรมศลปะสรางสรรค

41

สาหรบเดกปฐมวย เพอใหมความสอดคลองและเหมาะสมกบเดกในแตละวย และชวยใหเดกปฐมวยสามารถพฒนาศกยภาพของตนเองใหถงขดสดได ดงนนจงมผกลาวเกยวกบองคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย ดงน วรณ ตงเจรญ (2536: 244 – 245) กลาววา การเรยนการสอนศลปะสาหรบเดกจาเปน ตองประกอบดวยปจจยหลายอยางทสรางเสรมใหเกดคณคาขน ปจจยแรก ความพรอม ในตวผเรยนซงความพรอมรวมถงความพรอมทางวฒภาวะ ความพรอมทางดานประสบการณ ความพรอมดานวสดอปกรณ ความพรอมตางๆ น จะชวยเกอกลหนนใหการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพซงการสอนศลปะจะตองพจารณาถงกจกรรมศลปะ สอการสอน กระบวนการสอน ในการปฏบตกจกรรมศลปะทเปดโอกาสใหเดกทางานรวมกน ปรกษาหารอชวยเหลอกน ยงเปนการสงเสรมการอย รวมกน ในการจดกจกรรมศลปะตองมบรเวณปฏบตงานทสะดวกสาหรบการทางานรวมกน และบรรยากาศทมเสรภาพ สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต (2541: 21) เสนอเกยวกบองคประกอบสาคญในการจดกจกรรมวา การจดกจกรรมเปนหวใจสาคญ กอใหเกดทกษะการเรยนร เปนประสบการณการเรยนรโดยการปฏบต มองคประกอบดงน 1. วสดอปกรณ (Materials) 2. การจบตอง สมผสกระทากบสอวสดเครองเลน (Manipulation) 3. การใหเดกเลอกทากจกรรมสงตางๆ ดวยตนเอง (Choices) 4. การทใหเดกมโอกาสทจะบอกเลารายงานถงสงทเขาตองการทาและกระทากจกรรมตางๆ รวมกบเพอนๆ และคร (Words) 5. การใหเดกไดรบความชวยเหลอสนบสนนจากคร (Support) ครตองใชเทคนคกระบวนการอนหลากหลาย เพอสนบสนนใหเดกทากจกรรม ม ความพยายามทากจกรรม เราใหเสยงทดลองทากจกรรมททาทายความสามารถเดก เพญทพา อวมมณ (2547: 38) กลาวถงองคประกอบในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวยนนประกอบดวย ประการแรกความพรอมในตวผเรยน ซงควรพจารณาถงวฒภาวะของผเรยน ประการทสอง วสด อปกรณ ซงชวงๆ ของพฒนาการของ ผเรยนจะเปนตวกาหนดวสด อปกรณ ทเหมาะสมสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน รวมถงสงแวดลอมภายในชนเรยนและประสบการณดานการศกษา ประการทสาม กจกรรมทางศลปะ ซงควรคานงถงการทใหเดกไดมโอกาสเลอกทากจกรรมตางๆ ดวยตนเอง ไดลงมอกระทากบสอ วสด และไดมโอกาสทางานรวมกบเพอนและคร มโอกาสพดเกยวกบงานหรอกจกรรมทไดปฏบต นอกจากนน อกประการทสาคญ คอ การทเดกไดรบการสนบสนน ชวยเหลอจากคร โดยสนบสนนใหเดกไดทากจกรรม ใหเดกแสดงออกถงความตองการของตนเอง และไดรบการพฒนาศกยภาพของแตละคน ดงนนการจดกจกรรมศลปสรางสรรค สาหรบเดกปฐมวยใหมประสทธภาพในการพฒนาเดกไดดนน จาเปนตองใหความสาคญกบองคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค ซงเปรยบเสมอนกญแจสาคญทจะนาไปสความสาเรจในการจดกจกรรม ใหเกดการพฒนาเดกใหเจรญเตบโตพรอมกบมพฒนาการทดในทกดาน เพอเปนพนฐานทสาคญในการเรยนร

42

ในวยตอไปซงกจกรรมศลปสรางสรรคทเหมาะสมกบเดกและเพมพนประสบการณแกเดกนนสามารถจดไดอยางหลากหลาย และมความแปลกใหมมากมาย สรปไดวา องคประกอบทสาคญในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค สาหรบเดกปฐมวยนนประกอบดวย 1. ตวผเรยนซงรวมไปถงความพรอมทางวฒภาวะของเดกดวย 2. วสด อปกรณ ทเหมาะสมและสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน 3. กจกรรมทางศลปะ สอการสอน กระบวนการสอน และในการปฏบตกจกรรม ควรเปดโอกาสใหเดกทางานรวมกนปรกษาหารอชวยเหลอกน 4. ครควรใหการสนบสนนไดแสดงออกถงความตองการของตนเององคประกอบทกลาวมาแลวขางตน เปรยบเสมอนกญแจสาคญทจะนาไปสความสาเรจในการจดกจกรรมการพฒนาเดกใหเจรญเตบโตพรอมกบมพฒนาการทดในทกดาน เพอเปนพนฐานทจะเรยนรในวยตอไป 3.5 กจกรรมศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย การจดกจกรรมทางศลปะทเหมาะสมใหกบเดกควรคานงถงตวเดก และการเปดโอกาสใหเดกไดมอสระในการทดลองคนควา และสามารถถายทอดสอสารสงททดลองกบผอน นอกจากนยงไดมโอกาสพฒนากลามเนอใหญ กลามเนอเลก และการสรางความสมพนธระหวางมอกบตา เสรมสรางความเขาใจเกยวกบส รปทรง ซงจะเปนพนฐานตอการเตรยมความพรอมในการอาน และยงไดมโอกาสพฒนาการทางสงคม การแลกเปลยนวสด อปกรณ หมนเวยนกนรบผดชอบในการใชและเกบอปกรณตางๆ มผใหแนวคด ดงน แฮมมอนด (เยาวพา เดชคปต. 2542: 32; อางองจาก Hammond. 1967: 275 – 282) สรปกจกรรมศลปสรางสรรคทควรจดใหกบเดกเอาไว ดงน 1. การปน 2. การประดษฐ 3. การฉก – ตด – ปะ 4. การระบายส 5. การวาดภาพดวยนวมอ 6. การเลนบลอก 7. การวาดภาพดวยทราย 8. การวาดภาพดวยฟองสบ วรณ ตงเจรญ (2526: 29 – 31) กลาววา กจกรรมทจดใหกบเดก การวาดภาพระบายส ไดแก การวาดภาพโดยเสร การปายสดวยพกน การระบายสเทยนในวธการตางๆ หรอระบายส ตามรปทรง เรองราวทกาหนด และพาเดกออกไปศกษานอกสถานทแลวกบมาเขยนภาพเปนตน การทดลองเกยวกบส ไดแก การละเลงส หยดส ทาส เปาส ผสมส โรยสและกลงส เปนตน ซงมรายละเอยด ดงน

43

การพมพภาพไดแก พมพภาพดวยวสด แมพมพตรายาง หรอสวนตางๆ ของชวงแขนและการพมพภาพลายนน โดยใชดนสอหรอดนสอส เปนตน การปนไดแก การปนดวยแปง ดนเหนยว ดนนามน ใหเปนรปทรงปนเปนเรองราวปนเปนขนม ปนตามใจชอบ และการเลนกอทรายการพบ ฉก ตด ปะ ไดแก การฉกหรอตดปะเปนเรองราวตางๆ การพบหรอมวนกระดาษเปนรปทรงตางๆ แลวนามาประดษฐ สงตางๆ และการพบผา เชดหนา ใบตอง ใบมะพราว ตามใจชอบ เปนตน การประดษฐ ไดแก การประดษฐภาพ เครองหอยแขวน ประดษฐของเลนของใช การรอยวสดตางๆ การเยบหรอการสาน เปนตน การเขยนภาพผนง โดยใชกระดาษตอกนเปนแผนใหญ และใหเดกชวยกนเขยนภาพตามความมงหมาย ชยณรงค เจรญพานชกล (2532: 7) กลาววา กจกรรมทเหมาะสาหรบเดกกอนวยเรยนแบงออกเปน 5 สาขาใหญๆ คอ 1. กจกรรมวาดเสน (Drawing) 2. กจกรรมระบายส (Painting) 3. กจกรรมภาพพมพ (Print making) 4. กจกรรมประตมากรรม (Sculpture) 5. กจกรรมการประดษฐตกแตง (Crafts) ชยณรงค เจรญพานชยกล (2533: 51) แบงกจกรรมศลปะทเหมาะสมสาหรบเดก ออกเปน 5 สาขาใหญๆ คอ 1. กจกรรมวาดเสน (Drawing) การวาดเสนเปนภาพทเกดจากการขดเขยนวสดบางชนดลงบนกระดาษ โดยแสดงลกษณะเปนเสน 2. กจกรรมระบายส (Painting) เปนการสงเสรมพฒนาการทางกลามเนอนวมอกบสายตา มสชนดตางๆ พกนเปนอปกรณ 3. กจกรรมภาพพมพ (Print Making) กรรมวธทางภาพพมพ มหลายวธ แตทเหมาะสมสาหรบเดกๆ คอ การพมพจากแมพมพนน ใชสทาดานหลงของวสดแลวนามาประทบลงบนกระดาษจะไดภาพพมพเกดขน 4. กจกรรมประตมากรรม (Sculpture) ทเหมาะสมกบเดกเลกๆ กคงจะเปนงานดนเทานน นอกนนกมบางแตไมเดนชด เชน ประตมากรรมประกอบกลองกระดาษ ประตมากรรม ประกอบ เศษไม 5. กจกรรมประดษฐตกแตง (Crafts) หมายถง กจกรรมทครอบคลมกวางขวางมาก เชน การทาภาพประตด ทาหนากาก หน การถกทอไหมพรมดวยนวมออยางงายๆ เปนงานทเนนใหเดกเรยนรการทางานทมกระบวนการ หรอมขนตอนดวย

44

ดงนนกจกรรมศลปสรางสรรคทจดใหกบเดกไดนนมหลายกจกรรมซงกจกรรม ทจดใหกบเดกลวนเปนกจกรรมทเนนใหเดกไดแสดงออกอยางอสระ ตามความพอใจความคด และจนตนาการ รจกการคดแกปญหา นอกจากนนยงเปนกจกรรมทสงเสรมพฒนาเดกทกดานไปตามวยอยางเตมศกยภาพของเดกแตละคน ซงกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพชเปนกจกรรมหนงทเดกไดมโอกาสใชความคด การสอความหมาย และสรางสรรคผลงานทางศลปะในรปแบบทตองการ อนจะนาไปสประสบการณพนฐานดานภาษาและการเรยนรเรองตางๆ ของเดกตอไป 3.6 สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคนน ถอเปนสงสาคญในการสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการใหกบเดกปฐมวยเปนอยางมาก ดงนนครผสอนควรคานงถงการใชสอใหมความหลากหลาย ปลอดภยและมความเหมาะสมกบเดกในแตละวย ซงจากความสาคญนไดมผใหความหมายเกยวกบสอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรค ดงตอไปน ฮลเดเบรนด (เพญทพา อวมมณ. 2547: 42; อางองจาก Hildebrand. n.d.) มทศนะวาการใหสอศลปะอยางตอเนองแกเดก มความสมเหตสมผลเพยงพอ เพอใหเดกเกดความคดสรางสรรคและเพอชวยเดกคนหาสงทยอมใหเดกแสดงออกถงความรสก อารมณ และความคดของเขาเปนพเศษ อยางไรกตามกยงมเหตผลอนอก ทกษะตางๆ ทพฒนาขนผานการใชสอศลปะเปนได ทงทกษะการเขยน และการอานเบองตน บางครงกเรยกวา เรมอานออก เขยนได (Emerging Literacy) ชยณรงค เจรญพานชยกล (2532: 5) กลาววา สอ วสดอปกรณ ทใชประกอบกจกรรมศลปสรางสรรคของเดกวยกอนเรยน มความจาเปนอยางยงทควรจดวางไวอยางมระเบยบนาใช เรามกพบเสมอวาเดกเลกๆ ไมรจะเรมตนทางานศลปะอยางไรด แตเมอเดกเหนอปกรณหลายอยางวางไวบนโตะกเกดความคดทจะอยากวาดหรออยากทากจกรรมศลปะทนท ซงสอดคลองกบ พระพงษ กลพศาล (2545: 191) ทกลาววา สอ วสดทางศลปะเปนหวใจสาคญอยางหนงทจะชวยกระตนการทางานศลปะแกเดกเปนอยางมาก นอกเหนอไปจากประสบการณทางการมอง และการสงเกต ซงถาเราจดเตรยมสอ วสดหลายๆ ชนดใหเดกเดกจะวาดภาพ หรอทางานศลปะไดดขน เพราะสอ วสดเปนสงทาทายใหเดกชอบงานศลปะนนเอง สรพรรณ ตนตรตนไพศาล (2545: 51) กลาววา การทางานศลปะกบเดกๆ นน วสดอปกรณทใชไมใชหามาเพอการทางานใหผลงานดเยยม แบบผททางาน แตเดกๆ จะมองดวสดทมอย แลวนามาผนวกเขากบประสบการณของเขา ในการตดสนใจเลอกวสดอปกรณประกอบการทางานศลปะ ซงผใหญเองกอาจจะคาดคดไมถง ฉะนนครควรจดหาวสดหลากหลายไวแนะนาใหแกเดก เมอถงเวลาอนสมควรทเขาสามารถทาได วสดอปกรณทกชนดมสวนสนบสนนงานทางศลปะครควรรวา เดกทกคนตองพฒนาเทคนคดวยตนเองโดยอาศยการใหโอกาส มองเหนคณคา มความรดและยดหยน ควรกาหนดกระบวนการในการใชวสดอปกรณดวย บางครงวสดอปกรณหลายรปแบบกสามารถนามาใชในหองเรยนพรอมๆ กน เพอใหโอกาสเดกในการพฒนาความสามารถในการแสดงออก ความเปนระเบยบ

45

สรพรรณ ตนตรตนไพศาล (2545: 51) เสนอวา สอ/อปกรณสาหรบการทางานทางศลปะของเดกปฐมวยควรมดงน 1. พกน 2. พกนหรอแปรงทาส ขนาดยาว 9 นว ถง 10 นว เหมาะสาหรบเดกเลกๆ 3. กระดานขาหยงระบายส เปนอปกรณทใชในการระบายส สาหรบใหเดกไดยนวาดรป ระบายส เดกจะสามารถเคลอนไหวแขนอยางอสระและสามารถถอยหลงมาดภาพทเขาวาดไดทงยงอยในระดบสายตาของเดกดวย 4. ภาชนะใสส ภาชนะทใสสนากเปนสงสาคญเชนกน ควรใชถวยพลาสตก กระปอง เลกๆ หรอกลองใสนมทไมใชแลว ทาเครองหมายสบนภาชนะใหเดกเหน 5. กรรไกร กรรไกรเปนอปกรณทเดกชอบมากชนดหนง กรรไกรทจะนามาใหเดกใชจะตองเปนกรรไกรปลายมน มขนาดพอเหมาะกบมอเดก ไมทอ งางออกไมยาก หรอหลวมจนกระทง ใชตดกระดาษไมออก 6. ลกกลง เปนอปกรณใชกลงหมกหรอส ใชในการพมพมลกษณะเปนแทงกลมหมดวยยาง มดามถอ มหลายขนาด ใชกลงทาส หรอกลงบนสแลวกลงทบบนวสดเพอใชในการพมพ 7. แผนฉลรปทรง เปนอปกรณสาหรบรป มขายตามรานเครองเขยน ททาขนจากแผนพลาสตก เจาะเปนรปวงกลม สามเหลยม สเหลยมหรอรปอนๆ ชวยในการสรางภาพ 8. แผนกระดานรองเขยน ทาจากไมอดหรอกระดาษอด มตวหนบกระดาษ เพอใชรองในการวาดรป มหลายขนาด ควรใชขนาดทเหมาะสาหรบเดก มนาหนกเบา เพอนาตดตวไปวาดรปนอกสถานท 9. เสอคลมกนเปอน ใชผาหรอผาพลาสตกเปนเสอคลมใหเดกใส ขณะทากจกรรมทเปรอะเปอนงาย ใหมขนาดทเดกสวมใสสบายสะดวกในการใสและถอดออก เบญจา แสงมะล (2546: 119 – 131) กลาววา การจดกจกรรมศลปสรางสรรค สาหรบเดกปฐมวยนน มหลายประเภท แตละประเภทมวธการจดทแตกตางกนออกไปการนาสอมาใชในกจกรรมประเภทตางๆ จงมหลายลกษณะทแตกตางกนออกไปและสอทจะนามาใชสาหรบจดกจกรรมทางศลปะใหแกเดกปฐมวย ไดแก 1. วสดทซอมาดวยราคาถก อาทเชน กระดาษปรฟ กระดาษส สฝน ดนสอส สเทยน ผาสาล แปง กาวแผน กระดาษแขง ชอลก ลวดกามะหยหรอลวดชนดตางๆ 2. วสดเหลอใช เชน กลองกระดาษ ถวยไอศกรม จกไมกอก ฝานาอดลม ถงกระดาษ กระดาษหนงสอพมพ ขวดพลาสตก เศษผา หลอดกาแฟ หลอดดาย กระดาษหอของขวญ บตรเชญเกลดปลา ลวดผกถงขนม ฯลฯ 3. วสดทองถน อาทเชน ใบไม กะลา เปลอกมะพราว กานกลวย กานมะพราว ใบตอง ใบมะพราว ดอกกรรณการ ดอกอญชน ฟาง เปลอกหอย ดน หน ทราย ฯลฯนอกจากนน กลาวถงสอทจะนามาใชในกจกรรมประดษฐเศษวสด ไดแก กลองกระดาษตางๆ หลอดดาย เศษผาตางๆ

46

เศษไหมพรม ลวดชนดตางๆ ฟาง อบยา ขวดพลาสตก กระปองนม กงไมแหง หรออาจเปนเศษวสดทหางายในทองถน สญลกษณ สวรรณรศม (2533: 23) กลาวในแนวทางเดยวกนวา สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคนน มความสาคญยงตอการเรยนรของเดก ซงเดกจะเรยนรจากสอ โดยอาศยประสาทสมผสทง 5 ไดแก ตา ห จมก ลน และกาย ดงนนในการจดหาสอทเหมาะสม จงเปนหนาทของผสอนทจะตองใหความสนใจเปนพเศษ คอ 3.1 สอทจะนามาใหเดกเกดการเรยนรตองเปนสอทหางาย และอยรอบๆ ตวเดก 3.2 สอนนตองมความปลอดภย เพราะเดกเรยนรจากสอดวยการสมผส 3.3 สอตองมราคาไมแพง หางาย และประหยดเวลา อาจเปนสอทหางายไดจากภายในทองถน 3.4 สอทนามาใชตองตรงกบเปาหมาย ทจะใหเดกเกดการเรยนร และสรางเสรมใหเดกมความพรอมในการพฒนาการทงสดานไปพรอมๆ กน ไดแก รางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา 3.5 สอนนตองสะดวกตอการนามาใชสอย สาหรบการปฏบตกจกรรมทางศลปะของเดก 3.6 สอทนามาใชตองสอดคลองกบวย และความสามารถของเดก สรปวา สอทใชในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดก มความสาคญยงตอการเรยนรของเดก ซงเดกจะเรยนรจากสอดงนนสอทจะจดใหกบเดกตองเปนสอทหางาย และอยรอบตวเดก มความปลอดภยราคาไมแพงตรงกบเปาหมายสอดคลองกบวย และความสามารถของเดก สออปกรณทจดในการทากจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดก ส พกน กระดาษ ภาชนะใสส กรรไกรลกกลง เสอคลมกนเปอน 3.7 บทบาทผทเกยวของกบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย การจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกปฐมวย ครเปนผมบทบาทในการจดกจกรรมทสนองตอความตองการของเดกเพอใหเดกไดแสดงออกถงความตองการและความรสกของตนเอง ในขณะทเดกทากจกรรมซงจะชวยสรางความมนใจ และเกดความภาคภมใจในผลงานของตน ซงมผใหความหมายเกยวกบบทบาทผทเกยวของกบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคใหกบเดกไว ดงน ชยณรงค เจรญพานชยกล (2531) กลาววา ตามปกตการจดกจกรรมการสอนศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวยจะไมแยกตวกจกรรมอยางเดนชด แตจะใหเดกเลอกทาเองตามความพอใจเฉพาะตนหรอกลม จงจาเปนตองมครเปนพเลยงหลายๆ คนคอยชวยดแล กจกรรมสรางสรรคเปนกจกรรมเดยวทสามารถทาใหเดกๆ มประสบการณในการทางานสาเรจไดเปนอยางด ดงนนการจดกจกรรมการสอนศลปสรางสรรคสาหรบเดกปฐมวย จงควรคานงถงสง ดงตอไปน 1. วางแผนลวงหนาตลอดเทอมวาแตละสปดาหจะใหเดกทากจกรรมอะไร ตามลาดบ ความอยากงายของกลวธการทางานและความรโดยกาหนดจดประสงคและวธประเมนผลไวดวยยงด

47

2. จดเตรยมวสดอปกรณ สภาพหองเรยนและวธการสอนใหสอดคลองกบแผน ทวางไว 3. ระหวางทเดกทากจกรรมควรระลกเสมอวา 3.1 กจกรรมทจดใหนนเปดโอกาสใหเดกไดใชประสบการณตรงจากสงแวดลอม นอกหองเรยนเพยงพอหรอไม 3.2 หลกเลยงกจกรรมทใหเดกตองทาแลวมผลงานเหมอนกนทงหอง โปรดจาไวเสมอวา การทางานศลปสรางสรรคคอ การแสดงออกทางการรบรเฉพาะตน และอยางสอนหลก หรอทฤษฎทางศลปะใดๆ ทงสน 3.3 พฤตกรรมการทางานศลปะของเดกเลก ๆแตละคนไมเหมอนกน บางคนชอบนงทางานทโตะ บางคนชอบนอนกบพน ควรใหอสระอยางเตมท ถาเดกทางานดวยความสขหองเรยนจะเงยบ 3.4 ใหโอกาสเดกทางานเปนกลมบางเพอฝกประสบการณทางสงคมใหแกเดก เลศ อานนทนะ (2535: 14) ใหแนวคดเกยวกบบทบาทของคร และผปกครองในการจดกจกรรมศลปศกษา ควรคานงถงแนวความคด ดงตอไปน 1. สอนดวยความรก 2. ยอมรบนบถอในความสามารถของนกเรยนแตละคนทแตกตางกน 3. หลกเหลยงการวพากษวจารณในเชงลอเลยน เสยดส หรอ ตาหน ตเตยนโดยตรง 4. ไมจาเปนตองรบรอนแกไขผลงานศลปะของนกเรยน แตควรพดจาใหเกดความคดดวยตวเอง 5. อยาแทรกแซงความคดหรอตดสนใจแกปญหาแทนนกเรยน ทางทด ควรสงเสรมใหกลาคด กลาทา และกลาแสดงออกใหมากทสด 6. ใชคาพดยวยและทาทายใหเดกแสดงออกแทนการออกคาสง 7. วางแผนการจดเตรยมสออปกรณเอาไวลวงหนา เปดโอกาสใหนกเรยนไดแสดงออกอยางอสระ หรรษา นลวเชยร (2535: 186 – 189) กลาวถง บทบาทของครในการจด กจกรรมศลปสรางสรรค ดงน 1. ใหการแนะแนวใหขอเสนอแนะใหกาลงใจ ใหขอมลยอนกลบ และการยอมรบ 2. เลอกและวางแผนการจดประสบการณ และสงแวดลอมใหเหมาะสมตามความสามารถของแตละคน 3. สงเสรม ยอมรบ และใหกาลงใจในความพยายามของเดก โดยใชคาพด คาชมเชยทใหกาลงใจ และเสรมสรางความรสกวาตวเองมคา เชน 3.1 ครชอบความคดของเธอ หรอเปนความคดทด 3.2 เธอทาไดถาพยายามตอไป หรอเธอทาไดด 3.3 เธอมความพยายามดมาก หรอ เธอตงใจทางานนนจรงๆ

48

3.4 ครชอบทเธอทางานจนสาเรจ 3.5 อะไรททาใหเธอมความคดทวเศษเชนน 4. หลกเลยงการถามถงสงทเดกวาด หรอผลตวาเปนอะไร หรอภาพอะไร ซงเปนการทาลายความมนใจของเดก เพราะเดกอาจจะทาในสงทสามารถพดถงหรอตงชอได ซงการใหเดกพดถงผลงานอาจทาใหเดกละอาย เนองจากเดกไมสามารถพดหรอบรรยายถงผลงานของตนได แตครควรถามวา เดกทาผลงานอยางไรเปนการเนนกระบวนการ เดกจะมความพอใจในการทางานมากกวาตวผลงาน สรปไดวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรค ครถอเปนผทมบทบาทสาคญในการวางแผนการจดกจกรรมทหลากหลาย และจดเตรยมสออปกรณทสามารถพฒนาความสามารถในดานตางๆ เชนการใชมอในการหยบจบอปกรณไดอยางอสระ คอยชวยเหลอแนะนาเมอเดกตองการ ใหกาลงใจสนบสนน และชมเชย ไมตาหนผลงานเดก กระตนใหเดกรจกคดแกปญหาเมอเกดปญหาขน ตลอดจนบนทกผลงานและประเมนความกาวหนาของเดกอยางตอเนอง 3.8 งานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค งานวจยในตางประเทศ แสตปป (พรพรรณ ราไพรจพงศ. 2550: 39; อางองจาก Stapp. 1964: 52 – 58) ศกษาความสมพนธระหวางความคดสรางสรรค และสตปญญาของนกเรยนทเรยนศลปะและไมเรยนศลปะพบวา ความคดสรางสรรคและสตปญญาไมมความสมพนธกนแตนกเรยนทเรยนศลปะไดคะแนนความคดสรางสรรคสงกวาพวกทไมไดเรยนศลปะ วลเลยม (พรพรรณ ราไพรจพงศ. 2550: 39; อางองจาก William. 1917: 352 – 358) ศกษาความสมพนธระหวางความคดสรางสรรคดานความคดรเรมกบ คะแนนของหมวดวชาคณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศลปศกษา และดนตร ผลปรากฏวา ความสมพนธระหวางความคดรเรมกบคะแนนรวมหมวดศลปศกษาและวชาดนตรมความสมพนธกนในระดบสง เคลล (พรพรรณ ราไพรจพงศ. 2550: 39; อางองจาก Kelley. 1986: 32 – a) ศกษาเปรยบเทยบผลการฝกตามแบบแผนเสรมสรางประสบการณทางศลปะ เพอพฒนาความคดสรางสรรคทางศลปะเปนเวลา 10 สปดาห ในชนประถมศกษาปท 1 ผลปรากฏวา ความคดรเรมสรางสรรคของเดกทเขารวมตามแผนกบเดกทไมไดเขารวมตามแผนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต.01 งานวจยในประเทศ สมใจ ตงนกร (2531: 46) ศกษาเกยวกบความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยในโครงการอนบาลชนบททไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคทแตกตางกน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคหมนเวยนทไมไดจดตามแบบการจดประสบการณ แตใชวสดแทนจากธรรมชาตทมอยโดยทวไปในทองถน สามารถสงเสรมพฒนาการดานกลามเนอเลกไดดกวากลมเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคหมนเวยนทจดตามแผนการจดประสบการณ

49

กรวภา สรรพกจจานง (2531: 45) ศกษาความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบชแนะและแบบอสระพบวา เดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบอสระ มความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบชนา จงใจ ขจรศลป (2532: 80) ศกษาความคดสรางสรรคและความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค และการเลนตามมมทแตกตางกน พบวาเดกทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคและการเลนตามมมแบบรเรมอยางอสระมความคดสรางสรรค และมความเชอมนสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคและเลนตามมมแบบครชแนะ อาร เกษมรต (2533: 209) ศกษาความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบเขมงวดกวดขน และเดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบรกทะนถนอมเมอทากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม และทากจกรรมศลปสรางสรรคปกต กลมตวอยางเปนนกเรยนชนอนบาลปท 2 ปการศกษา 2532 โรงเรยนอนบาลนนทบร จงหวดนนทบร จานวน 60 คน ซงไดมาโดยวธการสมตวอยางงาย เพอกาหนดเปนกลมทดลอง 2 กลม และกลมควบคม 2 กลมกลมทดลองไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลม กลมควบคมไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคปกต เปนเวลา 8 สปดาห ผลการศกษาพบวา 1) เดกปฐมวยทไดรบการ อบรมเลยงดแบบเขมงวดกวดขนเมอทากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมมความเชอมนในตนเองสงกวา เมอทากจกรรมศลปสรางสรรคตามปกต 2) เดกปฐมวยทไดรบการอบรมเลยงดแบบทะนถนอม เมอทากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม มความเชอมน ในตนเองสงกวาเมอทากจกรรมศลปสรางสรรคปกต สทธพรรณ ธระพงษ (2534: 74) ศกษาพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวย ททากจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม พบวา 1) การเปรยบเทยบพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม พบวา กอน และหลงการทดลองกลมทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอแตกตางกนกบกอนการทดลอง 2) การเปรยบเทยบพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม แบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม มพฤตกรรมการรวมมอสงกวากลมทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคเปนกลมแบบครไมมสวนรวม ชไมมน ศรสรกษ (2540: 80) ศกษาความสมพนธทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลม แบบวางแผน ปฏบต ทบทวน พบวา 1) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค เปนกลมแบบวางแผน ปฏบต ทบทวนกอนและหลงทดลองมความสมพนธทางสงคมแตกตางกน โดยหลงทดลองเดกปฐมวย มความสมพนธทางสงคมสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ. 01 2) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค เปนกลม แบบปกตกอนและหลงทดลอง มความสมพนธทางสงคมแตกตางกน โดยหลงทดลองเดกปฐมวยมความสมพนธทางสงคมสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3) เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผนปฏบต ทบทวน และแบบปกต มความสมพนธทางสงคม

50

แตกตางกนโดยเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผน ปฏบต ทบทวนมความสมพนธทางสงคมสงกวาเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ชนกพร ธระกล (2541: 51) ศกษาเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบเนนกระบวนการ ผลปรากฏวา เดกทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบเนนกระบวนการทางวทยาศาสตรกบเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบปกตมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค แบบเนนกระบวนการ มทกษะกระบวนการทาง วทยาศาสตรสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคแบบปกต พนดา ชาตยาภา (2544: บทคดยอ) ศกษาเกยวกบกระบวนการสอความหมายของเดกปฐมวย โดยการสรางเรองราวในกจกรรมศลปสรางสรรค ตามแนวการสอนภาษาแบบธรรมชาต ผลการศกษาพบวา เดกมการเปลยนแปลงการสอความหมายตามระยะเวลาดงน สปดาหท 1 เดกมการพฒนาการสอความหมายทกดาน ทงการฟง การพด การอาน และการเขยนโดยมการพฒนาดานการพดมากเปนอนดบแรก ในสปดาหท 2 – 4 เดกมการพฒนา การสอความหมายเพมขนจากสปดาหท 1 ทกดาน โดยมการพฒนาการดานการพดและการฟงมากเปนอนดบแรกสปดาหท 5 – 7 เดกมการพฒนา การสอความหมายเพมขนจากสปดาหท 2 – 4 ทกดาน โดยมการพฒนาดานการพด และการฟงมากเปนอนดบแรก สปดาหท 8 เดกมการพฒนา การสอความหมายเพมขนจาก สปดาหท 5 – 7 ทงการฟง การพด การอาน และการเขยน โดยมพฒนาทใกลเคยงกนทกดาน วราภรณ นาคะศร (2546: 47) ศกษาเกยวกบการคดเชงมเหตผลของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคโดยใชทรายส ผลการศกษาพบวา การคดเชงมเหตผลของเดกปฐมวยหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองทากจกรรมศลปสรางสรรคโดยใชทรายสอยางมนยสาคญ ทางสถตทระดบ .01 เพญทพา อวมมณ (2547: บทคดยอ) ศกษาความสามารถดานมตสมพนธทใหลวดกามะหยสในการทากจกรรมศลปสรางสรรค ผลการศกษาพบวา ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยหลงทากจกรรมทใชลวดกามะหยสในการทา กจกรรมศลปสรางสรรคโดยรวมอยในระดบปานกลาง และเมอจาแนกรายดานปรากฏวาดานการรบรลกษณะของวตถ เมอมการเคลอนยายหรอเปลยนมมมองนนอยในระดบสง สวนดานการจาแนกลกษณะของวตถทอยคงท ดานหาความสมพนธของวตถสองสงหรอมากกวา ดานการจดหมวดหมวตถสองถงสามมต และดานการจนตนาการเกยวกบสวนประกอบตางๆ เมอนามาประกอบเขาดวยกนนนอยในระดบ ปานกลาง สวนความสามารถ ดานมตสมพนธของเดกปฐมวยหลงทากจกรรมทใชลวดกามะหยสในการทากจกรรมศลปสรางสรรคสงกวากอนทากจกรรมทใชลวดกามะหยส ในการทากจกรรมศลปสรางสรรค อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 พรพรรณ ราไพรจพงศ (2550: บทคดยอ) ศกษาทกษะการเขยนของเดกปฐมวยททากจกรรมศลปสรางสรรคการวาด ภาพประกอบการพมพภาพ ผลการวจยพบวา ทกษะการเขยนของเดกปฐมวยหลงการทากจกรรมศลปสรางสรรคการวาดภาพประกอบการพมพภาพสงกวากอนทา

51

กจกรรมศลปสรางสรรคการวาดภาพประกอบการพมพภาพอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และ พบวา เดกปฐมวยสวนใหญมทกษะการเขยน ทงโดยรวมและรายดานเพมขน คดเปนรอยละ 95.00 ของนกเรยนทงหมด สรปไดวา จากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบกจกรรมศลปสรางสรรค จะเหนไดวากจกรรมศลปสรางสรรคสามารถพฒนาเดกใหมความพรอมในทกดาน ไมวาจะเปนดานรางกาย อารมณ-จตใจ สงคม และสตปญญา โดยเฉพาะการพฒนาดานการหยบจบและสามารถพฒนาไปสการเขยนไดตอไป ดงนนการจด กจกรรมศลปสรางสรรค จงมความสาคญและความจาเปนสาหรบการสงเสรมความพรอมทางการเขยนใหกบเดกปฐมวย ซงผวจยจงใชกจกรรมศลปสรางสรรค เพอพฒนาความสามารถของกลามเนอมอใหกบเดกปฐมวย

52

บทท 3 วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงน 1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพของเครองมอ 4. แบบแผนการทดลองและวธดาเนนการทดลอง 5. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนเดกชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ของโรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร 3 หอง จานวน 95 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนเดกชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก สงกดกรงเทพมหานคร ซงเลอกมาโดยวธเจาะจง (Purposive Sampling) 1 หองเรยน และไดประเมนวดความสามารถในการใชมอ โดยใชแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอทผวจยสรางขน โดยคดเลอกเดกทมคะแนนความสามารถในการใชมอ 15 อนดบสดทาย เปนกลมทดลอง

เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงน เครองมอทใชในการวจย มดงน 1. แผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 2. แบบประเมนวดความสามารถในการใชมอ ซงแบงออกเปน 2 ดาน ดงน 2.1 แบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ 2.2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน

53

การสรางและหาคณภาพของเครองมอทใชในการวจย การสรางแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชมขนตอน ดงน 1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน 1.1 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบศลปสรางสรรคของ ชนกพร ธรกล (2541) พนดา ชาตยาภา (2544) วราภรณ นาคะศร (2546) เพญทพา อวมมณ (2547) 1.2 กจกรรมสาหรบเดกปฐมวยของ เยาวพา เดชะคปต (2542) 1.3 ศลปศกษาของวรณ ตงเจรญ (2532) และ สรพล ขนธศภ (2543) 1.4 กจกรรมศลปะ สาหรบเดกกอนวยเรยนของ สตยา สายเชอ (2541) 1.5 ศลปะสาหรบเดกปฐมวยของสรพรรณ ตนตรตนไพศาล (2545) 1.6 คมอหลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546 ของกรมวชาการ 2. สรางแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ซงมรายละเอยด ดงน 2.1 ชอกจกรรม 2.2 จดประสงคของการทากจกรรม 2.3 วสด - อปกรณทใชในการทากจกรรม 2.4 ขนตอนในการดาเนนกจกรรม 3. นาแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทผวจยสรางขนเสนอตอผเชยวชาญจานวน 3 ทานเพอตรวจพจารณาและปรบปรงแกไขใหเหมาะสม จานวน 3 ทาน คอ 3.1 อาจารยปยะธดา เกษมสวรรณ ศกษานเทศกชานาญพเศษสานกการศกษากรงเทพมหานคร 3. 2 อาจารยจงรก อวมมเพยร อาจารยประจาโรงเรยนวดเกาะลอย จงหวดระยอง 3. 3 ผชวยศาสตราจารยบญญาพร อนากล อาจารยประจาโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร (ฝายประถม) กรงเทพมหานคร ผลการพจารณาจากผเชยวชาญทง 3 ทาน เหนสมควรใหมการปรบจดประสงคใหมความสอดคลองกบกจกรรม ปรบเปลยนสอใหเหมาะสมกบเดก พรอมทงปรบเปลยนชอกจกรรมในบางกจกรรมใหนาสนใจ สวนการดาเนนกจกรรมใหเขยนขนตอนการดาเนนกจกรรมเพมเตมใหละเอยด รวมถงใหดแลความปลอดภยในการใชวสดอปกรณและเมลดพชทมขนาดเลก ซงเดกหยบเขาจมกไดงาย และควรใหคาแนะนาในการใชวสดอปกรณในการทากจกรรมศลปสรางสรรคกอนทากจกรรมทกครง 4. นาแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช มาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมตามคาแนะนาของผเชยวชาญ 5. นาแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทปรบปรงแกไข ตามคาแนะนาของผเชยวชาญแลวไปทดลองใช (Try out) กบโรงเรยนสงฆประชานสสรณ อาย 5 – 6 ป เพอปรบปรงกจกรรมใหเหมาะสม เชน ในกจกรรมบางกจกรรมทใชเมลดพชทมขนาดเลกมากเกนไป เชน เมลดงา ทาใหยากตอการหยบจบของเดก จงแกปญหาดวยการใชชอนตกเมลดพช และโรยลงบนกาวททาในผลงานแทน และแนะนาอปกรณทใชทกครงโดยเนนในเรองวธการใชอปกรณทถกตอง

54

6. นาแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทปรบปรงเหมาะสมแลว ไปจดทาเปนฉบบสมบรณ เพอนาไปใชกบกลมตวอยางในการทดลอง การสรางแบบประเมนความสามารถในการใชมอ มลาดบขนตอน ดงน 1. ศกษาตาราเอกสาร ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบความสามารถในใชมอ และ แบบประเมนความสามารถในการใชมอ 2. สรางแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอ ซงแบงออกเปน 2 ชด ดงน 2.1 ชดท 1 แบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ มจานวน 8 ขอ 2.2 ชดท 2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน มจานวน 5 ดานๆ ละ 2 รายการ 3. สรางคมอในการดาเนนการประเมนวดความสามารถในการใชมอ ใหสอดคลองกบแบบประเมนทไดสรางขนในขอ 2 ไดแก 3.1 ชดท 1 แบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ ซงเปนแบบประเมนเพอใหกลมตวอยางไดปฏบตโดยมจานวนรายการทงหมด 8 ขอ ทเกยวของกบความสามารถทางดานหยบจบ ไดแก 1) พบกระดาษรปทรงสามเหลยมใหบรรจบกนพอด 2) ขยากระกาษหนงสอพมใหเปนทรงกลม 3) หยบกระดมวางเรยงตอกนเปนเสนตรงจานวน 10 เมด 4) วานไมบลอกตอกนในแนวตง 10 อน 5) รอยเชอกราองเทาตามแบบ 6) รดซบกางเกง 7) ถอแกวทมนาไดโดยไมหกเปนเวลา 1 นาท 8) ใชแกวกรอกนาใสขวดโดยไมหก เกณฑการใหคะแนนแบบประเมนความสามารถทางดานหยบจบ แบงออกเปน 3 ระดบ ดงน ให 2 คะแนน กรณเดกทาไดครบตามกาหนดสมบรณและเสรจภายในเวลาทกาหนด ให 1 คะแนน กรณเดกทาไดเกนครงหนงของเกณฑทกาหนดแตไมเสรจภายในเวลาทกาหนด ให 0 คะแนน กรณเดกไมใหความรวมมอหรอทาไดไมถงครงหนงของเกณฑ 3.2 ชดท 2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน ซงเปนแบบประเมนจากการเกบผลงานของเดกกอนไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช โดยสปดาหแรก กอนการทดลองเปนการเกบผลงานของเดกทไดจากกจกรรมเสรมการเลานทาน และบนทกภาพในนทานตามหนวยการเรยนทไดเรยนในสปดาหนน เพอเปนขอมลพนฐานและเกบผลงานของเดกในสปดาหสดทายหลงจากการทดลอง เพอประเมนความสามารถในการใชมอทางดานการเขยน โดยมจานวน

55

ทงหมด 5 ดาน ในแตละดานประเมนจากผลงานของเดกปฐมวย 2 ชนงาน ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน ดานท 3 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตวเอง ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง เกณฑการใหคะแนนความสามารถทางดานการเขยนแบงเปนคะแนน 0 – 3 คะแนนโดยแยกเปน 5 ดาน ดงน ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย หมายถง การขดเขยเสนตางๆ และบอกความหมายของเสนทเขยน พรอมทงบอกเลาเรองราวของสงทเขยนไดอยางสมพนธกน เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน หมายถง ขดเขยเสนตาง ๆและบอกความหมายของเสน พรอมทงบอกเลาเรองราวของสงทเขยนไดอยางสมพนธกน ให 2 คะแนน หมายถง ขดเขยเสนตางๆ และบอกความหมายของสงทเขยนไดเปนประโยค ให 1 คะแนน หมายถง ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายเปนคา ให 0 คะแนน หมายถง ขดเขยเสนตางๆบอกความหมายและเลาเรองราวไมได ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน หมายถง การวาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายและเลาเปนเรองราวไดอยางสมพนธกน เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน หมายถง วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมาย และเลาเปนเรองราวไดอยางสมพนธกน ให 2 คะแนน หมายถง วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายเปนประโยคได ให 1 คะแนน หมายถง วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายได ให 0 คะแนน หมายถง วาดภาพสอความหมายและเลาเปนเรองราวไมได ดานท 3 การเขยนสญลกษณแทนการเขยน หมายถง การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมาย พรอมทงเลาเรองราวทมความสมพนธกนได เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน หมายถง การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเอง แตสามารถบอกความหมาย พรอมทงเลาเรองราวทมความสมพนธกนได ให 2 คะแนน หมายถง การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเอง แตสามารถบอกความหมายได

56

ให 1 คะแนน หมายถง การเขยนสญลกษณไมคลายตวอกษร แตบอกความหมายของตวอกษรทเขยนได ให 0 คะแนน หมายถง เขยนสญลกษณคลายตวอกษรบอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง หมายถง การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเองตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมา สามารถบอกความหมาย และเลาเรองราวใหสมพนธกบสงทเขยนได เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน หมายถง การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาแตสามารถบอกความหมายและเลาเรองราวใหสมพนธกบสงทเขยนได ให 2 คะแนน หมายถง การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาแตสามารถบอกความหมายได ให 1 คะแนน หมายถง การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาหรอเขยนไมครบ ให 0 คะแนน หมายถง เขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง บอกความหมายและเลาเรองราวไมได ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง หมายถง มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเอง โดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนและเลาเรองราวทมความสมพนธกนได เกณฑการใหคะแนน ให 3 คะแนน หมายถง มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานง ถงความถกผดสามารถบอกความหมายของคาทเขยนและเลาเรองราวทมความสมพนธกนได ให 2 คะแนน หมายถง มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานง ถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนได ให 1 คะแนน หมายถง มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานง ถงความถกผดแตบอกความหมายไมได ให 0 คะแนน หมายถง ไมมนใจในการเขยนสะกดคาขนเอง บอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได 4. นาแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอและคมอดาเนนการประเมนทสรางขนเสนอตอผเชยวชาญทางดานการศกษาปฐมวย จานวน 3 ทาน คอ 4.1 ผชวยศาสตราจารย ดร.กรภสสร อนทรบารง อาจารยประจาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 4.2 ผชวยศาสตราจารยสวรรณา ไชยะธน หวหนาภาควชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม 4.3 อาจารยอไรวรรณ โชตชษณะ อาจารยโรงเรยนสาธต อนบาลละอออทศ

57

ผลการพจารณาจากผเชยวชาญทง 3 ทาน เหนสมควรใหมการปรบภาษาในคาสงบางรายการใหมความกระชบ ชดเจน ตรงประเดนเพมขนและหาคาความเทยงตรง โดยนาแบบประเมนความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยไปใหผเชยวชาญ ทง 3 ทาน พจารณาลงความเหนใหคะแนนแลวนาคะแนนทไดมาวเคราะหหาคาคณภาพระหวางแบบประเมนกบจดประสงค (IOC) ซงในการวจยครงน ไดคาดชนความสอดคลองระหวางแบบประเมนกบจดประสงค (IOC) ซงอยระหวาง 0.67 – 1.00 5. นาแบบประเมนความสามารถในการใชมอทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญแลวไปทดลองใช (Try Out) กบเดกปฐมวยชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 15 คน เพอหาคณภาพของแบบทดสอบทงฉบบ 6. นาแบบประเมนความสามารถในการใชมอทปรบปรง เหมาะสมแลว มาจดทาเปนแบบประเมนฉบบสมบรณ เพอนาไปใชกบกลมตวอยางในการทดลอง วธการดาเนนการประเมน 1. การเตรยมการประเมน 1.1 ในการประเมนครงน ทาการประเมนเปนรายบคคล การจดเตรยมสถานททาการประเมนควรคานงถงสภาพแวดลอมภายในและภายนอก อากาศตองถายเทไมมเสยงรบกวน และมแสงสวางเพยงพอ 1.2 สรางสถานการณในการประเมนใหเปนสภาพปกต โดยสรางความคนเคยดวยการสนทนากบเดกกอนการประเมน 1.3 จดเตรยมอปกรณ ไดแก แบบประเมน นาฬกาจบเวลา กระดาษรปทรงเรขาคณต กระดาษหนงสอพมพ กระดม ไมบลอก รองเทา เชอกผกรองเทา กางเกงทมซบรด แกวนาดม นา และขวดนา ใหเดกกอนการประเมน 2. การประเมน 2.1 ขนเตรยมตว และสรางความคนเคย ผทดสอบสนทนากบเดก และสรางความคนเคยกอนการประเมน 2.2 ขนประเมน 2.2.1 ชดท 1 แบบประเมนปฏบตความสามารถดานการหยบจบ ผประเมนดาเนนการประเมนโดยแจกอปกรณแตละชนดใหกบเดกทละรายการในการประเมน พรอมทงอธบายวธการปฏบตใหเดกฟง โดยผประเมนอานรายการประเมนใหเดกฟงทละขอจากคมอดาเนนการประเมน และใหเดกปฏบตตามรายการประเมนทกาหนดใหเสรจสมบรณ โดยผประเมนจะทาการประเมน และบนทกผลการประเมนลงในแบบประเมนความสามารถดานการหยบจบโดยใชระยะเวลาในการประเมนครงละ 30 นาท กอน – หลงการทดลอง 2.2.2 ชดท 2 แบบประเมนความสามารถดานการเขยน ผประเมนทาการประเมนเปนรายบคคลซงไดมาจากชนงานวาดภาพของเดกปฐมวย 2 ชนงาน กอน-หลง การทดลองโดยเปนชนงานทไดมาจากการทากจกรรมวาดภาพจาก

58

นทานทผวจยเลาจานวน 2 เรอง ซงเปนเรองเดยวกนทงกอนและหลงการทดลอง จากนนจะทาการประเมนความสามารถทางดานการเขยนโดยแบงออกเปน 5 ดาน ไดแก ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน ดานท 3 การเขยนสญลกคลายตวอกษร ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง ในการดาเนนการประเมน ผวจยเปนผดาเนนการประเมนดวยตนเองโดยอธบายวธการปฏบตและเตรยมอปกรณ เพอใหเดกปฏบตและดาเนนการประเมน นอกจากนมผชวยดาเนนการประเมนชวยดแล และอานวยความสะดวกใหผรบการประเมนไดรบอปกรณทถกตองตามคาสงและขนตอน ซงการประเมนจะใชระยะเวลาชนละ 1 วนๆ ละ 30 นาท โดยทาการทดลองในวนจนทรและวนพธ กอน – หลงการทดลอง เมอทาการประเมนเรยบรอยแลวจงนาแบบประเมนมารวมใหคะแนนตามเกณฑ

การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ซงผวจยดาเนนการทดลองแบบ One – Group Pretest – Posttest Design (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 249) ตามตาราง 2 ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง

กลม Pretest Treatment Posttest

E T1 X T2

ความหมายของสญลกษณ E แทน กลมตวอยางในการทดลอง T1 แทน การประเมนกอนการทดลอง (Pre-test โดยใชแบบประเมนความสามารถ ในการใชมอ X แทน การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช T2 แทน การประเมนหลงการทดลอง (Post-test) โดยใชแบบประเมนความสามารถ ในการใชมอ

59

การดาเนนการทดลอง มขนตอนดงน การทดลองในครงนดาเนนการในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 ในชวงเดอนกรกฏาคม 2554 ถง สงหาคม 2554 เปนเวลา 8 สปดาหๆ ละ 3 วนๆ ละ 30 นาท ระหวางเวลา 10.00 – 10.30 น. รวม 24 วน โดยมลาดบขนตอน ดงน 1. สรางความคนเคยกบเดกกลมตวอยางเปนเวลา 1 สปดาห 2. นาแบบประเมนความสามารถในการใชมอทผวจยสรางขนทดสอบกบเดกกอนการทดลอง (Pre-test) 3. ดาเนนการทดลองโดยการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 3 วน ไดแก วนจนทร พธ และศกร วนละ 30 นาท ดงปรากฎใน ตาราง 2 ตาราง 2 รายการจดกจกรรมในการทดลอง 8 สปดาห

สปดาห ท วน รายชอกจกรรม ความสามารถทปรากฏ

จนทร วาดภาพกบเมลดแมงลก ความสามารถดานการเขยน พธ รปทรงหรรษา ความสามารถดานหยบจบ 1 ศกร กาวสสรางภาพ ความสามารถดานการเขยน จนทร สรอยคอถวเหลอง ความสามารถดานหยบจบ พธ เรอโจรสลด ความสามารถดานการเขยน

2 ศกร ตกตาแปงปน ความสามารถดานหยบจบ

จนทร ดอกไมของหน ความสามารถดานการเขยน พธ เมลดนอยตวเลข ความสามารถดานหยบจบ

3

ศกร หนากากอนเดยแดง ความสามารถดานการเขยน จนทร มานบงลม ความสามารถดานหยบจบ พธ สตวปาแสนซน ความสามารถดานการเขยน 4 ศกร แปงขนมปงแปลงกาย ความสามารถดานหยบจบ จนทร ลกแกะนอย ความสามารถดานการเขยน พธ โลกใตทะเล ความสามารถดานหยบจบ

5 ศกร นวมอสรางภาพ ความสามารถดานการเขยน

จนทร สายโทรศพทพศวง ความสามารถดานหยบจบ พธ โมบายดาวลกไก ความสามารถดานการเขยน

6 ศกร กรอบรปความทรงจา ความสามารถดานหยบจบ

60

ตาราง 2 (ตอ)

4. เมอดาเนนการทดลองครบ 8 สปดาห ผวจยทาการประเมน (Prosttest) กบกลมตวอยาง โดยใชแบบประเมนความสามารถในการใชมอฉบบเดยวกนกบแบบทดสอบทใชกอนทดลอง 5. นาคะแนนทไดจากการประเมนไปทาการวเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต เพอสรปผลการวจยตอไป

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล นาขอมลทไดไปวเคราะหดวยวธการทางสถตตางๆ ดงน 1. สถตพนฐานทใชในการวเคราะหขอมล 1.1 หาคาเฉลย (Mean) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 73)

Ν

Χ=Χ ∑

เมอ Χ แทน คาเฉลย ∑Χ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง 1.2 หาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 79)

( )( )1

22

−×∑−×∑Ν

=NN

S

สปดาห ท วน รายชอกจกรรม ความสามารถทปรากฏ

จนทร ลายเสนจากหมกจน ความสามารถดานการเขยน พธ หมบานถวนอย ความสามารถดานหยบจบ

7 ศกร ทายซ.....ฉนคอใคร ความสามารถดานการเขยน

จนทร กลองปะเทงปะ ความสามารถดานหยบจบ พธ เมลดพชสรางภาพ ความสามารถดานการเขยน

8 ศกร ลกชบแสนอรอย ความสามารถดานหยบจบ

61

เมอ S แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง ∑Χ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

2∑Χ แทน ผลรวมของคะแนนนกเรยนแตละคนยกกาลงสอง 2. สถตทใชหาคณภาพของเครองมอ 2.1 หาคาความเทยงตรงรายขอดวยการคานวณความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงค โดยใชสตร (บญเชด ภญโญอนนตพงษ. 2545: 95)

NRIOC ∑

=

เมอ IOC แทน คาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบแตละขอกบ จดประสงค ∑R แทน ผลรวมของคะแนนจากผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญทงหมด 3. สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐาน 3.1 เปรยบเทยบความแตกตางของคะแนน กอนทดลองและหลงทดลอง โดยใช t-test สาหรบ Dependent Samples โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 104)

( )1

22

−

−=

∑∑∑

NDDN

Dt

เมอ t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t – distribution D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค N แทน จานวนคของคะแนน D∑ แทน ผลรวมทงหมดของผลตางของคะแนนระหวางกอนและ หลงการทดลอง

2D∑ แทน ผลรวมของกาลงสองของผลตางของคะแนนระหวางกอน

และหลงการทดลอง

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล การเสนอผลการวเคราะหขอมลสาหรบการวจยในครงน ผวจยไดกาหนดสญลกษณในการวเคราะหขอมล ดงน N แทน จานวนเดกปฐมวยในกลมตวอยาง Χ แทน คาเฉลยของคะแนน Χ d แทน คาเฉลยความตางรวมของคะแนน

t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t-distribution p แทน ความนาจะเปนของคาสถต SD แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของความแตกตางของคะแนน ** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

การวเคราะหขอมล การศกษาครงน ผวจยเสนอผลการวเคราะหขอมลโดยคานวณเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยดวยการหาคาเฉลย และทดสอบคา t ซงการเสนอผลการวเคราะหขอมล และการแปลผลการวเคราะหขอมลในการทดลอง ดงน ตอนท 1 ผลการศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคดวยเมลดพช ตอนท 2 ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ผลการวเคราะหขอมล ตอนท 1 ผลการศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจด กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลด ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฏดง ตาราง 3

63

ตาราง 3 ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทางดานหยบจบ และทางดานการเขยนกอนและ หลงทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

กอน หลง ความสามารถในการใชมอ (n=12) Χ S.D. Χ S.D. การเปลยนแปลง

รอยละของ การเปลยนแปลง

1. ความสามารถทางดานหยบจบ 6.20 2.10 14.33 1.99 8.13 131.13 2. ความสามารถทางดานการเขยน 8.07 1.75 21.13 3.29 13.07 161.96

2.1 ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย 2.00 0.38 4.47 0.74 2.47 123.33 2.2 ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน 1.93 0.26 5.07 0.70 3.13 162.07 2.3 ดานท 3 การเขยนสญลกษณแทนการเขยน

1.53

0.52

4.33

0.62

2.80

182.61

2.4 ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง

1.20

0.68

3.80

0.86

2.60

216.67 2.5 ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง

1.40

0.83

3.47

1.13

2.07

147.62

รวม 13.33 4.37 35.47 4.90 22.13

166.01

ผลการวเคราะหตาราง 3 พบวา ความสามารถดานการใชมอของเดกปฐมวยหลงจากไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช พบวา เดกปฐมวยมการเปลยนแปลงความสามารถในการใชมอ โดยรวมคดเปนรอยละ 166.01 ของความสามารถพนฐานเดม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ความสามารถทางดานหยบจบมการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 131.13 ของความสามารถพนฐานเดม สวนความสามารถทางดานการเขยน มการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 161.96 ของความสามารถพนฐานเดม โดยเดกปฐมวยมการเปลยนแปลงความสามารถทางดานการเขยนในดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเองมากเปนอนดบแรก รองลงมาคอ ดานท 3 การเขยนสญลกษณแทนการเขยนดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน รองลงมา คอ และดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเองตามลาดบ สวนดานท 1 การขดเขยเสนตาง ๆทมความหมาย มการเปลยนแปลงจากพนฐานเดมเปนอนดบสดทาย จากตาราง 3 สรปไดวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคจากเมลดพช มความสามารถในการใชมอสงขน

64

ตอนท 2 การเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฎดงตาราง 4 ตาราง 4 การเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย กอนและหลงการจดกจกรรม ศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

กอน หลง ความสามารถในการใชมอ

Χ SD Χ S.D. Χ d SD t P

1. ความสามารถทางดาน หยบจบ 6.20 2.01 14.33 1.99 8.13 0.35 89.23** 0.00 2. ความสามารถทางดานการเขยน 8.07 1.75 21.13 3.29 13.07 2.55 19.86** 0.00 2.1 ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย 2.00 0.38 4.47 0.74 2.47 0.64 14.93** 0.00 2.2 ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน 1.93 0.26 5.07 0.70 3.13 0.74 16.33** 0.00 2.3 ดานท 3 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร 1.53 0.52 4.33 0.62 2.80 0.68 16.04** 0.00 2.4 ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง 1.20 0.68 3.80 0.86 2.60 0.51 19.86** 0.00 2.5 ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง 1.40 0.83 3.47 1.13 2.07 1.22 6.55** 0.00

รวม 13.33 4.37 35.47 4.90 22.13 4.61 18.59** 0.00

ผลการวเคราะหตาราง 4 พบวา หลงการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยในภาพรวมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาแยกเปนรายดานพบวา ความสามารถในการใชมอ ไดแก ความสามารถทางดานหยบจบ และความสามารถทางดานการเขยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา กจกรรมศลปสรางสรรค ดวยเมลดพชสงเสรมใหเดกปฐมวย มความสามารถในการใชมอโดยรวมและแตละดานสงขน

บทท 5 สรปผลอภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง เพอศกษาความสามารถดานในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช และเพอเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงการทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สรปสาระสาคญของการศกษาดงน

ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 2. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

สมมตฐานของการวจย เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช มความสามารถในการใชมอสงกวากอนการทดลอง

ความสาคญของการวจย การวจยในครงน เพอศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย ทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ซงมผลตอความสามารถทางดานหยบจบและทางดานการเขยนเพมขนอกทงยงเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนใหกบคร ผปกครอง และผทเกยวของกบการศกษาของเดกปฐมวย ใหมความสอดคลองและเหมาะสมกบพฒนาการของเดกปฐมวย

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงน เปนเดกปฐมวยชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาอยในชนอนบาล 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขต หนองจอก สงกด กรงเทพมหานคร จานวน 3 หองเรยน รวม 95 คน กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนเดกชาย – หญง อาย 5 – 6 ป ทกาลงศกษาชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสงฆประชานสสรณ สานกงานเขตหนองจอก

66

สงกดกรงเทพมหานคร ซงเลอกมาโดยวธเจาะจง (Purposive Sampling) 1 หองเรยน และไดประเมนวดความสามารถในการใชมอ โดยใชแบบประเมนวดความสามารถในการใชมอทผวจยสรางขน โดยคดเลอกเดกทมคะแนนความสามารถในการใชมอ 15 อนดบสดทาย เปนกลมทดลอง

เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงน เครองมอทใชในการวจย มดงน 1. แผนการจดประสบการณการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช จานวน 24 แผน 2. แบบประเมนความสามารถในการใชมอ จานวน 2 ชด ชดท 1 แบบประเมนปฏบตความสามารถดานการหยบจบ จานวน 8 ขอ ชดท 2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน จานวน 5 ขอ

วธดาเนนการวจย 1. ประเมนเดกกอนการทดลอง (Pretest) กบกลมตวอยางทใชในการทดลอง เพอหาพนฐานความสามารถในการใชมอโดยใชแบบประเมนความสามารถในการใชมอ 2. ผวจยดาเนนการทดลองดวยตนเอง โดยกลมตวอยางจะไดรบการจดกจกรรมดวยเมลดพชในการทากจกรรมศลปสรางสรรค ในชวงเดอน กรกฎาคม 2554 – สงหาคม 2554 ใชเวลาในการทดลอง 8 สปดาหๆ ละ 3 วนๆ ละ 30 นาท ชวงระยะเวลา 10.00 – 10.30 น. รวมทงสน 24 ครง 3. เมอดาเนนการทดลองครบ 8 สปดาห ผวจยทาการประเมนหลงการทดลอง (Posttest) กบกลมตวอยาง โดยใชแบบประเมนความสามารถในการใชมอฉบบเดยวกนกบแบบประเมนทใชกอนการทดลอง 4. นาคะแนนทไดจากการประเมนไปทาการวเคราะหขอมลดวยวธการทางสถต

สรปผลการวจย 1. ผลการศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช พบวา ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย โดยรวม มพฒนาการเพมขนคดเปนรอยละ 166.01 ของความสามารถพนฐานเดม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ความสามารถทางดานหยบจบมการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 131.13 ของความสามารถพนฐานเดม สวนความสามารถทางดานการเขยน มการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 161.96 ของความสามารถพนฐานเดม 2. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย กอนและหลงไดรบการจด กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช พบวา เดกปฐมวยหลงการทดลองทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช มความสามารถในการใชมอ ในภาพรวมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาแยกเปนรายดานพบวา ความสามารถในการใชมอ ดานการหยบจบ และดานการเขยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสงเสรมใหเดกปฐมวย มความสามารถในการใชมอโดยรวมและรายดานสงขน

67

อภปรายผล การวจยครงน มจดมงหมายสาคญเพอศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย และเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย กอนและหลงการทากจกรรมศลปสรางสรรค ดวยเมลดพช ทงนสามารถอภปรายได ดงน 1. ผลการศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช พบวา ความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย โดยรวม มพฒนาการเพมขนคดเปนรอยละ 166.01 ของความสามารถพนฐานเดม เมอพจารณาเปนรายดานพบวา ความสามารถทางดานหยบจบมการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 131.13 ของความสามารถพนฐานเดม สวนความสามารถทางดานการเขยน มการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 161.96 ของความสามารถพนฐานเดม ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหนวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สงเสรมความสามารถในการใชมอดานการหยบจบและดานการเขยนใหกบเดกปฐมวยสงขน ทงนอาจเนองมาจาก การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เปนกจกรรมทสงเสรมใหเดกไดเรยนรจากการลงมอปฏบตจรง โดยสมผส หยบ จบวสดตาง ๆในขณะทากจกรรม และเปดโอกาสใหเดกเรยนรจากวสดธรรมชาต ทงนตรงกบแนวคดของ จอหน ดวอ (John Dewey) ทเชอวา การเรยนรเกดจากการกระทา (Learning by doing) และการลงมอปฏบตจรง และสอดคลองกบ เพยเจต และ อนเฮลเดอร (วรวรรณ เหมชะญาต. 2536: 31 – 32; อางองจาก Piaget; & lnhelder) ทกลาววา เดกสามารถเขาใจถงสงตางๆ และความสมพนธระหวางตนเองกบวตถไดโดยการลงมอกระทากบวตถโดยตรงเปนสาคญ ซงสอดคลองกบ เตมสร เนาวรตน (2544: คานา) ทกลาววา การเรยนรผานการลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ทาใหเกดทกษะทเหมาะสมกบพฒนาการของเดกในแตละวย ซงกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพชนน ไมเพยงแตสงเสรมการประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอกบสายตาในขณะลงมอปฏบตกจกรรมเทานน แตยงชวยใหเดกผอนคลายความเครยดทางอารมณอยางอสระ สงเสรมความคดสรางสรรค จนตนาการ และฝกการทางานดวยตนเอง ผานประสาทสมผสทงหา ซงผลงานของเดกจะเนนการนาเมลดพชชนดตางๆ มาประกอบกบวสดอปกรณทมความหลากหลาย เชน เมลดพชกบกระดาษลง แปงโด ใบไม กระถางตนไม กลอง ขวดพลาสตก แกวนา เปนตน สอดคลองกบงานวจยของ โณทย อดมบญญานภาพ (2536: 79) ทศกษาเกยวกบการพฒนาความคดสรางสรรคเดกกอนประถมศกษาโดยใชเครองเลนอสระ กระดาน กระดาษทราย และไหมพรม ซงพบวา การจดเตรยมสอวสดทมสสนหลากหลายส อปกรณทงายตอการเลนหรอทากจกรรมตางๆ จะเปนตวกระตนใหเดกเกดการเรยนร จากประสบการณทไดสงเกต หรอการสมผส และนามาผสมผสานเพมเตม เพอรเรมสรางสรรคผลงานของตนเอง และสอดคลองกบงานวจยของกรวภา สรรพกจจานง (2532: 45) ทศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบอสระ มความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปสรางสรรคแบบชนา เมอพจารณาความสามารถในการใชมอเปนรายดานสามารถอภปรายได ดงน 1.1 ความสามารถทางดานหยบจบ พบวา มการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 131.13 ของความสามารถพนฐานเดม ทงนอาจเนองมาจาก กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทาใหเดกมโอกาส

68

ในการหยบ จบอปกรณและเมลดพชตามความตองการของตนเองในขณะทากจกรรมศลปะ ตามความพอใจของตนเอง เดกใชมอ นวมอในการหยบจบเมลดพชแตละชนดเพอสรางผลงานของตน เชน ตกตาแปงปน หนากากอนเดยแดง หมบานถวนอย เปนตน นอกจากนยงชวยสงเสรมใหเดกมความมนคงในการใชกลามเนอมอประสานสมพนธกบสายตา ทาใหเดกมสมาธในการทางาน เดกไดฝกทกษะการใชมอจากการลงมอปฏบตซาๆเพอใหเกดความชานาญในการบงคบกลามเนอมอไดอยางคลองแคลวจากการทางานศลปสรางสรรค ซงสอดคลองกบงานวจยของ สมใจ ตงนกร (2531: 46) ทศกษาเกยวกบความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย ในโครงการอนบาลชนบททไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคทแตกตางกน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคหมนเวยนทไมไดจดตามแบบการจดประสบการณแตใชวสดจากธรรมชาตทมอยโดยทวไปในทองถน สามารถสงเสรมพฒนาการดานกลามเนอเลกไดดกวากลมเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคหมนเวยนทจดตามแผนการจดประสบการณ สรปไดวา จากประสบการณทเดกไดรบในการทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช นน สงเสรมใหเดกไดฝกทกษะการใชมอในการหยบจบเมลดพช และอปกรณตางๆ จากการทาซาๆ บอยๆ เดกจะพฒนากลามเนอมอทางดานหยบจบ ซงหลงจากทเดกปฐมวยไดรบประสบการณจากการนากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสงผลใหความสามารถในการใชมอทางดานหยบจบของเดกปฐมวยสงขน 1.2 ความสามารถทางดานการเขยน พบวา มการเปลยนแปลงคดเปนรอยละ 161.96 ของความสามารถพนฐานเดม ทงนเนองมาจาก เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สามารถใชมอในการขดเขยนเสนตางๆ ทมความหมาย วาดภาพแทนการเขยน และใชสญลกษณตางๆ แทนการเขยน อกทงสามารถสะกดคาอยางงายดวยวธการของตนเองโดยผานผลงานศลปะ โดยใชสเทยน สไม และสนาเขามามสวนชวยในการทากจกรรม เปนตน สอดคลองกบ วรณ ตงเจรญ (2526: 49 – 52) ทกลาวถง การวาดภาพของเดกวา เปนการสะทอนใหเหนพฒนาการ หรอความเจรญเตบโตของรางกาย เปนการแสดงออกทชใหเหนความสามารถของการใชสายตาสมพนธกบการเคลอนไหวการใชมอ ทตองใชทกษะ ในการควบคมทศทาง และสอดคลองกบ อภสร จรญชวนะเพท (2529: 100 – 101) ทกลาววา การใชศลปะชวยสงเสรมการเขยนของเดกปฐมวย กจกรรมศลปนนเดกไดแสดงความรสก นกคด ชวยผอนคลายความคบของใจทางอารมณ โดยผานการวาดภาพ และสงเสรมพฒนาการทางดานภาษา ซงสอดคลองกบงานวจยของ เคลล (พรพรรณ ราไพรจพงศ. 2550: 39; อางองจาก Kelley. 1986: 32 – a) ศกษาเปรยบเทยบผลการฝกตามแบบแผนเสรมสรางประสบการณทางศลปะ เพอพฒนาความคดสรางสรรคทางศลปะเปนเวลา 10 สปดาห ในชนประถมศกษาปท 1 ผลปรากฏวา ความคดรเรมสรางสรรคของเดกทเขารวมตามแผนกบเดกทไมไดเขารวมตามแผนแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต .01 และสอดคลองกบงานวจยของ พรมารนทร สทธจตตะ (2529: 24) ทศกษาเกยวกบกจกรรมททาใหเดกเกดการเรยนรไดด พบวา กจกรรมสรางสรรคทางศลปะเปนกจกรรมทเหมาะกบความสนใจ ความสามารถ อกทงยงสอดคลองกบหลกการพฒนาการของเดก ทงยงชวยใหกลามเนอมอและสายตาทางานสมพนธกน ซงจะนาไปสการเรยน เขยนอาน ดงท ราศ ทองสวสด (2529: 103 – 104) กลาววา กจกรรมสรางสรรคทางศลปะสาหรบเดก มไดมจดมงหมายใหเดกทางานเพอความสวยงาม แตตองการ

69

ชวยพฒนากลามเนอมอใหแขงแรง การฝกประสานสมพนธระหวางมอกบตา เพอเปนพนฐานการเขยนทด และท เกยรตวรรณ อมาตยกล (2539: 9) กลาววา การฝกฝนความคลองแคลวของการใชกลามเนอมอมความสมพนธอยางมากกบการเขยนของเดก ดงนนจะเหนไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชนน เปนการเปดโอกาสใหเดกเรยนรจากประสบการณตรงและถายทอดความรสกนกคด ผานการวาดภาพและกจกรรมตางๆ ทาใหเดกสามารถพฒนากลามเนอมอใหแขงแรงจากการฝกลลามอในการวาดภาพ การบงคบกลามเนอมอใหทางานประสานสมพนธกบสายตา ซงสอดคลองกบงานวจยของรญจวน ประโมจนย (2544: บทคดยอ) ทศกษาผลการจดกจกรรมเสรมการเลานทานประกอบภาพทมตอความสามารถดานการเขยนของเดกปฐมวย กลมตวอยาง ทใชในการศกษาเปนเดกชาย – หญง อายระหวาง 4 – 5 ป จานวน 10 คน ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยกอนการจดกจกรรมและระหวางการจดกจกรรมการเลานทานประกอบภาพในแตละชวงสปดาห มความสามารถดานการเขยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001 ดงนนสามารถสรปไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ทาใหเดกไดฝกทกษะการใชมอเพอพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอมอดานการเขยนใหมความความคลองแคลว มนคง จากการสรางสรรคผลงานศลปะของตนเอง ซงเปนพนฐานในการพฒนาสการเขยนของเดกตอไป ในอนาคตและยงเปนการพฒนาความสามารถในการใชมอใหกบเดกปฐมวยอกดวย จากทอภปรายมาสรปไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เปนกจกรรมทสงเสรมความสามารถการใชมอทงดานการหยบจบสงตางๆ และดานการเขยน เพราะเดกมโอกาสใชมอปฏบตจรง ตามความสนใจของตนเองอยางอสระ จงสงผลใหความสามารถการใชมอโดยรวมของเดกปฐมวย มพฒนาการสงขนจากความสามารถพนฐานเดม 2. ผลจากการเปรยบเทยบความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย กอนและหลง ไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช พบวา เดกปฐมวยหลงการทดลองทากจกรรมศลปสรางสรรค ดวยเมลดพช มความสามารถในการใชมอ ในภาพรวมสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาแยกเปนรายดาน พบวา ความสามารถในการใชมอ ดานความสามารถดานหยบจบ และความสามารถดานการเขยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว แสดงวา การจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สงเสรมความสามารถในการใชมอดานการหยบจบและดานการเขยนใหกบเดกปฐมวยสงขน ทงนอาจเนองมาจาก กจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพช เปดโอกาสใหเดกฝกฝนและพฒนาการใชกลามเนอมอในการหยบจบเมลดพช เพอปะตดในกจกรรมศลปะ ฝกลลามอจากการวาดภาพในถาดเมลดพชอยางอสระ ซงมความเหมาะสมกบพฒนาการเดกในแตละวย สอดคลองกบ สมนา พานช (2531: 24) ทกลาววา วธการสงเสรมความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวย คอ การฝกใหเดกใชมอ นวมอในการวาดภาพ ระบายส ปน ตดกระดาษ เขยนหนงสอหรอทากจกรรมตางๆ ในการชวยเหลอตวเอง เชน การตดกระดม การรดซป ฯลฯ และสอดคลองกบ กลยา ตนตผลาชวะ (2547: 100) ทกลาววา การสงเสรมกลามเนอมอ เปนการพฒนาการกลามเนอมอ นวมอ ทมความสาคญตอเดกมาก เพราะเดกตองใชมอในการทากจกรรมทสาคญ ไดแก การเขยนหนงสอ การหยบจบ การปน การตกแตงสงตางๆ เชนเดยวกบ เกยรตวรรณ อมาตยกล (2539: 9) ทกลาวถง ความสาคญของความสามารถในการใชมอวา มอของคนเรานน ถอเปนพนฐานของการสรางเซลลสมอง

70

ถามนษยไดรบการบรหารมอมาตงแตวยเดกจะสามารถเปนผทมสมองด มความคดฉบไว ซงควรฝกฝนความคลองแคลววองไวในการใชกลามเนอมอ นวมอใหสมพนธกน เพอพฒนาสการจดระบบสมองใหมศกยภาพทดยงขน แตในทางตรงกนขามเดกทไมไดฝกการเคลอนไหวมอ นวมอใหมความคลองแคลวนน มกจะทาสงตางๆ ไดชาไปดวย ดงนนจงควรจดกจกรรมสงเสรมการเคลอนไหวกลามเนอมอ นวมอ ใหกบเดกปฐมวย โดยผานกจกรรมตางๆ เชน กจกรรมศลปสรางสรรค กจกรรมการเลนตางๆ ทตองใชกลามเนอมอ นวมอและประสาทสมผสในการเรยนรใหกบเดกเพอใหเดกปฐมวยพฒนาความสามารถในการใชมอไดอยางเตมศกยภาพ สอดคลองกบงานวจยของ คอฟแมน ซาลมา และ คอฟแมน (สานกงานคณะกรรมการประถมศกษา. 2538: 32; อางองจาก Kaufman, A.S.; Zalma, R.; & Kaufman, N.L. 1978) ทศกษาพบวา การเพมความสามารถในการใชมอ จะนาไปสการจบลกบอล และสงอนรวมทงการเขยนไดดขน ซงผลจากการวจยในครงนพบวา จากการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชนน เดกปฐมวยเรยนรจากประสบการณตรง ไดลงมอปฏบตจรง ไดกระทากจกรรมอยางอสระ และทาซาๆ บอยๆ สงผลใหเดกปฐมวยมความสามารถทางดานการเขยนสงขน นอกจากนยงสามารถอภปรายเปนรายดานไดดงน 2.1 ผลการเปรยบเทยบความสามารถดานหยบจบ พบวา คาเฉลยของคะแนนหลงการไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สงกวากอนไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช โดยกอนการทดลองมคาเฉลยของคะแนนอยท 6.20 คะแนน และหลงการทดลองม คาเฉลยของคะแนน 10.33 จากการเปรยบเทยบพบวา มคาเฉลยแตกตางกนระหวางกอนและหลงการทดลองแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจจะเปนเพราะ ขณะทเดกทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เดกไดใชมอในการหยบจบเมลดพชและอปกรณตางๆ ทมความหลากหลาย เชน กจกรรมสตวปาแสนซน กลองปะเทงปะ เมลดพชสรางภาพ ทสอดคลองกบ สมบรณ ชตพงศ และคณะ (2518: 57) ทกลาววา ความสามารถในการใชมอ คอ ความสามารถเกยวกบระบบประสาททางกลามเนอมอ และความสามารถในการใชกลามเนอมอ ในการบงคบ หยบจบสงตางๆ ไดอยางมนคง คลองแคลว และสอดคลองกบ พรรณ ช. เจนจต (2528: 85 – 94) ทกลาววา ความสามารถการใชมอในการหยบจบ คอ ความสามารถในการปรบตวทเดกมทกษะการใชมอ เพอหยบจบหรอปฏบตงานในชวตประจาวนได เชน การชวยตวเอง การแตงกาย การทางานตางๆ ตลอดจนการเลน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ฮลการด (พรรณ ช. เจนจต. 2528: 35; อางองจาก Hillgard. 1932) ทศกษาคนควา เรองความพรอมในการใชมอ พบวา เดกมอายมากกวาเดกมวฒภาวะมากกวาเขยนรไดเรวและงายกวาเดกทมอายนอย จาการทดลองกบกลมเดกหนงอายประมาณ 2 – 3 ขวบ โดยการฝกใหตดกระดม เดนขนบนได และการใชกรรไกรเปนเวลา 12 อาทตย เปรยบเทยบกบเดกกลมหนง ซงเปนกลมควบคมไมไดรบการฝกใหทากจกรรมตางๆ ดงกลมทดลอง เดกกลมน มอายแกกวาเดกกลมแรก 3 เดอน ผลปรากฏวา หลงการฝกหด 12 อาทตย เดกในกลมทดลองทากจกรรมเหลานนไดดกวากลมทดลอง ซงไดรบการฝกหดมาเปนเวลา 3 เดอน ผลจากการทดลองนสรปไดวา เดกอายมากกวาใชเวลาในการฝกการใชกลามเนอมอ นอยกวาเดกทมอายนอยและสอดคลองกบ รชน รตนา (2533: 17) ทศกษาเปรยบเทยบความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทผปกครองใชกจกรรมชด ใหความรแกผปกครองกบเดกปฐมวย

71

ทผปกครองใชกจกรรมในชวตประจาวน ผลการศกษาพบวา ความสามารถในการใชกลามเนอของเดกปฐมวยทผปกครองใชกจกรรมประจาวน เมอเปรยบเทยบภายในกลมพบวา ทงกลมทดลอง และกลมควบคมมความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงขนกวากอนทดลอง สรปไดวา เดกปฐมวยจากการปฏบตกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสงผลใหเดกปฐมวยสามารถฝกฝนและพฒนาความสามารถในดานหยบจบเมลดพชและวสดตางๆ ในขณะทากจกรรม อกทงเปนพนฐานของการพฒนาทกษะทางดานรางกายในการหยบจบ ตลอดจนการปฏบตกจวตรประจาวนไดดวยตนเอง มความเขาใจในการบงคบมอ เพอหยบจบเมลดพชตางๆ เพอนามาทากจกรรมศลปะอยางมนคง 2.2 ผลการเปรยบเทยบความสามารถดานการเขยน กอนและหลงการจดกจกรรมศลป-สรางสรรคดวยเมลดพช พบวา คาเฉลยของคะแนน หลงการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช สงกวากอนการจดกจกรรม กลาวคอ กอนการทดลองมคาเฉลยของคะแนนอยท 8.07 คะแนน และหลงการทดลอง มคาเฉลยของคะแนนอยท 21.13 คะแนน ซงพบวา มคาเฉลยแตกตางกน ระหวางกอนและหลงการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจจะเปนเพราะ ในขณะทเดกทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เดกใชความสามารถทางดานการเขยนถายทอดออกมา เชน กจกรรมการวาดภาพในถาดเมลดพชพรอมสอความหมายจากภาพทวาด เปนการพฒนาความสามารถ ดานการเขยนในการฝกลลามอเพอไปสการเขยนระดบสงตอไป สอดคลองกบ แอนเดอรสน และ แลพพ (เบญจมาศ วไล. 2544: 18; อางองจาก Anderson; & Lapp. 197: 102) ทกลาวถง วธสงเสรมใหเดกมความสามารถในการใชมอ คอ การฝกกลามเนอ และฝกการบงคบเครองมอทใชเขยน ทาใหเดกไดพฒนากลามเนอมดเลกดวยการเลน เชน เลนโทรศพท จดโตะ เปลยนชดตกตา ตดกระดาษดวยกรรไกร เขยนภาพดวยมอ ปนดนเหนยว ถกสานและฝกใชชอลกเขยนกระดานดา หรอใชสเทยนในกระดาษแผนใหญๆ ใหการฝกฝนเกยวกบพนฐานในการเขยนโดยตรง เขาใจรปราง ตวอกษรทแทจรงและรจกวธเขยน เดกจะเขยนวงกลมเปนอนดบแรกๆ โดยมการกาหนดทศทางทเรมตนให เชน เขยนรปนาฬกา ขนมกลมๆ ลกบอล ฟองสบ เปนตน ตอจากนนกเชอมโยงวงกลมกบเสนตรง เชน ใหวาดภาพเกวยนมลอ วาดภาพไกงวงมขนไกทหาง วาดภาพไมตะพดมหวกลม และสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต (2526: 2) ทเสนอความสาคญของความสามารถในการใชมอ เปนความสมพนธระหวางมอกบสายตา การฝกประสาทสมผส และความคลองแคลว ซงจะนามาไปสการอานและการเขยนของเดก ดงนน การสงเสรมความสามารถในการใชมอ จงสงผลตอทกษะทางดานการเขยนใหแกเดกปฐมวย สอดคลองกบ ชยยงค พรหมวงศ (2521: 101 – 102) ทกลาววา ความสามารถในการใชมอ มไดหมายถงการเขยนตวอกษรตามความหมายของผใหญเทานน แตเปนการขดเขยนเสนตางๆ ซงถอเปนการเขยนในขนเรมตนของเดกปฐมวย การเขยน มประโยชนเพอสอความหมายและแสดงออกทางความคด ซงเปนสอในการแสดงสงทสายตามองเหน โดยใชความสมพนธระหวางกลามเนอมอกบสายตาเพอควบคมการทางานตางๆ ซงสอดคลองกบงานวจยของ มนตกราน คมรกษา (2551: บทคดยอ) ทศกษาผลของการจดกจกรรมทศนศกษาประกอบการบนทกขอมลทมตอการสอความหมายดานการเขยนของเดกปฐมวย ผลการวจยพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมทศนศกษาประกอบการบนทกขอมล ม

72

การสอความหมายดานการเขยนทง 6 ขน ในแตละชวงสปดาหแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยทการเปลยนแปลงการสอความหมายดานการเขยน กอนการทดลอง กบระหวางการจดกจกรรมในชวงสปดาหท 6 จนถงหลงการทดลอง (สปดาหท 11 – 12) มการเปลยนแปลงในทางทเพมขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ยกเวนระหวางการจดกจกรรมชวงสปดาหท 3 กบ สปดาหท 4 และสปดาหท 4 กบสปดาหท 5 มการเปลยนแปลงเพมขนอยางไมมนยสาคญทางสถต เชนเดยวกบงานวจยของ พรพรรณราไพ รจพงศ (2550: บทคดยอ) ทศกษาเกยวกบ ทกษะการเขยนของเดกปฐมวยททากจกรรมศลปสรางสรรคการวาด ภาพประกอบการพมพภาพ จากผลการวจยพบวา ทกษะการเขยนของเดกปฐมวยหลงการทากจกรรมศลปสรางสรรค การวาดภาพประกอบการพมพภาพสงกวากอนทา กจกรรมศลปสรางสรรค การวาดภาพประกอบการพมพภาพอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และ พบวา เดกปฐมวยสวนใหญ มทกษะการเขยนทงโดยรวมและรายดานเพมขน คดเปนรอยละ 95.00 ของนกเรยนทงหมด ทกลาวมาแสดงใหเหนวา จากการปฏบตกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เดกปฐมวยสามารถพฒนาทกษะการเขยนได อกทงชวยสงเสรมทกษะการใชมอใหมความแขงแรง ในการทางานศลปะ การฝกลลามอจากการวาดภาพ เดกเกดเรยนรจากการฝกกลามเนอมอในการเขยนเพอสรางสรรคผลงานใหมความหลากหลาย รวมถงการนาเมลดพชมาประกอบกบวสดตาง ๆดงนนกจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพช จงสงผลใหเดกปฐมวยมความสามารถในการใชมอดานการเขยนสงขน หลงจากทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช จากการอภปรายทกลาวมาสรปไดวา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชสงเสรมใหเดกปฐมวยมความสามารถดานการหยบจบและดานการเขยนสงขน เนองจากเดกปฐมวยเกดเรยนรโดยการไดลงมอปฏบต การทาซา เดกมโอกาสใชมอในการสมผสกบเมลดพชแตละชนดทมขนาดแตกตางกนเพอนามาสรางสรรคผลงานของตนเอง ซงสงเสรมใหเดกปฐมวย มความสามารถในการบงคบกลามเนอมอ ใหมความมนคง แขงแรง คลองแคลว ในการหยบจบเมลดพชและการเขยน เพมขน ดงนน กจกรรมศลปสรางสรรคจากเมลดพชถอเปนกจกรรมทมความสาคญและเหมาะสมกบพฒนาการของเดกปฐมวย สงผลใหความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยดานการหยบจบ และดานการเขยนสงขน หลงจากไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ขอสงเกตทไดรบจากการวจย จากการทผวจยไดจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชนน ผวจยพบวา 1. เดกมสมาธในการทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชเพมมากขน เพราะเมลดพช แตละชนดมรปทรงและขนาดทมความแตกตางกนไป ซงเมลดพชบางชนด เชน เมลดถวเขยว เมลดถวเหลองผาซกทมขนาดเลก เดกจงตองใชสมาธในการหยบจบเพอทาชนงานของตนเองใหสาเรจ และเสรจภายในเวลาทกาหนด

73

2. เดกไดใชความคดและจนตนาการในการสรางสรรคชนงานของตนเอง ซงครเปนผเตรยมวสดอปกรณ และเมลดพชชนดตางๆ ไวใหเปนสอประกอบ เชน กระดาษโปสเตอรส กลอง ขวดพลาสตก กระจก กระถางตนไมขนาดเลก แกวนา แปงโด เมลดพช โดยเดกสามารถนามาตกแตงชนงาน เพอใหเกดความสวยงาม และตองนามาประกอบเปนศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 3. เดกเกดการเรยนรและสงเกตเกยวกบขนาด ส รปรางลกษณะตางๆ ของเมลดพชแตละชนด เนองจากในการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช แตละกจกรรมเดกๆ จะไดเหนขนาด และส ความแตกตางของเมลดพชแตละชนด เชน ถวเขยว ถวแดง ถวดา งาขาว เมดแมงลก ลกเดอย ถวเหลองผาซก เมลดตนหางนกยง เมลดตนคน เปนตน นอกจากนกจะเรยนรเรอง ขนาด ส รปทรง รวมถงทศทาง ในการวางเมลดพชในตาแหนงตาง ๆพรอมทงตอเตม เดกจะตองมการนาชนสวนตาง ๆมาประกอบเขาดวยกน และกตองมการนาชนสวนบางชนออกบาง เพอความสวยงาม หรอบางครงกตองนาชนสวนตด ตกแตง ซงเดกตองมการสงเกต เพอจะทาใหผลงานของตนเองนน ออกมาตามทตองการ 4. เดกรจกรกษาความสะอาดและเกบวสดอปกรณเขาทเมอทากจกรรมเสรจแลว เนองจากขณะททากจกรรม มกจะมเมลดพชแตละชนดทงใหญและเลกตกอย ทงบรเวณโตะทากจกรรม และบรเวณพนหอง ซงทาใหสกปรกจงตองชวยกนเกบและทาความสะอาดเพอใหหองเรยนสะอาด หลงจากการทากจกรรมเสรจเรยบรอย และในสวนของอปกรณอนๆ เชน กาว กรรไกร ส ซงเปนอปกรณทใชตอไดกเกบเขาทใหเรยบรอย เนองจากสดวกในการหยบใชในการทากจกรรมครงตอไป

ขอเสนอแนะในการนาไปใช 1. ขณะทเดกปฏบตกจกรรมครควรสงเกตการจดกจกรรมของเดก คอยเปนทปรกษาแนะนาหรอใชคาชมเชยทเปนการกระตนใหเดกใชความคดในการสรางผลงานของตนเอง และเมอมเดกทยงไมเขาใจในการทากจกรรม ครควรสาธตการจดกจกรรมใหดเปนตวอยางเปนรายบคคล ควรสรางบรรยากาศการจดกจกรรมใหเดกไดทาอยางอสระ 2. กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชน ในการจดกจกรรมตองมการใชเมลดพช เปนวสดหลกและยงมวสดประกอบตางๆ ทหลากหลาย เศษเมลดพชทนามาใช ควรมขนาดทพอเหมาะสาหรบมอเดก ครควรหากลองสาหรบใสเมลดพช เพอจะไดเกบไวใชในงานครงตอไป นอกจากนวสดบางชนดทอาจเกดอนตราย เชน ขวดแกว หรอ การใชกรรไกร และความคมของเมลดพชบางชนดทอาจทาใหบาดมอเดกได ครควรดแลและอธบายในการใชวสดอปกรณอยางละเอยด เพอความปลอดภยของเดกในขณะททากจกรรม 3. ครไมควรประเมนผลงาน เพอใหเดกตองทาผลงานออกมาสวยงาม ตามทครตองการ แตควรเพมทกระบวนการทางานทสงเสรมความคดและจนตนาการ การใชความสามารถในการใชมอทงทางดานหยบจบเมลดพชและทางดานการเขยนอกษรทกยวของกบกจกรรมทสามารถถายทอดลงสชนงานได เพอทาใหเดกเกดความภาคภมใจในผลงานของตนเอง และไดสงเสรมพฒนาการใหกบเดกปฐมวย

74

ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยจากการทากจกรรมอนๆ เชน การละเลนเดกไทย การเลนหมากกระดาน หรอการจดกจกรรมศลปสรางสรรคจากวสดอนๆ เชน ลวด กามะหย เปนตน 2. ควรมการศกษา ผลของการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทมตอความสามารถพนฐานดานอนๆ ของเดกปฐมวย เชน พฒนาทกษะทางภาษาในการสอสารความสามารถพนฐานทางวทยาศาสตร ความสามารถพนฐานทางคณตศาสตรเลขอนกรม เปนตน 3. ควรมการเปรยบเทยบผลของการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชทสงเสรมทาง ดานผวสมผส หรอจดกจกรรมศลปสรางสรรคจากวสดอนๆ ทมผลตอเดกปฐมวย

บรรณานกรม

76

บรรณานกรม กรมวชาการ. (2546). คมอหลกสตรการศกษาปฐมวย พทธศกราช 2546. กรงเทพฯ: ครสภา. กรรณการ พวงเกษม. (2532). การสอนเขยนเรอง โดยใชจนตนาการทางสรางสรรคในระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. กรรณการ วจตรสคนธ. (2529). คมออบรมและเลยงดเดกเลก. กรงเทพฯ: เทพรตนการพมพ. กรวภา สรรพกจจานง. (2532). ความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทไดรบการฝก กจกรรมศลปสรางสรรคแบบชนาทางและแบกบอสระ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร กรณา ญาณวนจฉย. (2545). การศกษาความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกทมความบกพรอง ทางสตปญญาระดบเรยนไดชนปฐมวยทฝกโดยการใชกจกรรมสรางสรรค. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กลยา ตนตผลาชวะ. (2542). การเลยงดเดกกอนวยเรยน 3 – 5 ขวบ. กรงเทพฯ: โชตสขการพมพ. ------------ . (2547). การจดกจกรรมการเรยนรสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เอดสน เพรส โปรดกส. เกศน นสยเจรญ. (2527). การสอนศลปะสาหรบเดกเลก. ใน เอกสารการฝกอบรม ผดด. รนท 2. ขอนแกน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. เกยรตวรรณ อมาตยกล. (2539). เรยนๆ เลนๆ ทอนบาลทอนบาลอมาตยกล. จงใจ ขจรศลป. (2532). ผลการจดกจกรรมศลปสรางสรรคและกจกรรมการเลนตามทมตอความคด สรางสรรคและความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ------------ . (2535). ผลการจดกจกรรมศลปสรางสรรคและกจกรรมการเลนตามทมตอความคดสรางสรรค และความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จรล คาภารตน. (2541). การสอนศลปะเพอพฒนาความคดสรางสรรคระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: เวลดมเดย. จนทรเพญ ศรมนตะ. (2531). คมอดแลลกรก. กรงเทพฯ: แปลนพบลชชง. จตทนาวรรณ เดอนฉาย. (2541). ทกษะพนฐานทางคณตศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปะวาดภาพนอกหองเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จระพนธ พลพฒน. (2540). การสอนแบบมอนเตสซอร จากทฤษฎสแนวทางปฏบต. กรงเทพฯ:

เดอะมาสเตอรกรปแมเนจเมนท.

77

จรรตน บญรนทร. (2547). การศกษารปแบบการจดกจกรรมทศนศลปสรางสรรคสาหรบเดกดอยโอกาส อายระหวาง 9 – 12 ป กรณศกษา : นกเรยนทสงกดโรงเรยนเฉลมมณฉาย-วทยการ จงหวด สมทรปราการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จจตร ทองเอยด. (2540). การพฒนาความสามารถในการเขยนเจอรนลของนกเรยนชนประถมศกษา ปท 3. วทยานพนธ ค.ม. (ประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงการณมหาวยาลย. ถายเอกสาร. ชนกพร ธระกล. (2541). ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปสรางสรรคแบบเนนกระบวนการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชไมมน ศรสรกษ. (2540). การศกษาความสมพนธทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ศลปสรางสรรคเปนกลมแบบวางแผนปฏบตทบทวนและแบบปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชวลต ดาบแกว. (2533). ศลปศกษา เลม 4 การออกแบบและสรางสรรคงานศลปะจากวสดตางๆ กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ชยณรงค เจรญพานชยกล. (2531). แบบทางพฒนาการเรยนการสอนศลปะสาหรบเดกปฐมวย. ใน เอกสารการสมมนาหลกสตรสาหรบเดกปฐมวย ณ วทยาลยครสวนดสต. 16 – 17. พฤษภาคม 2531. กรงเทพฯ: โรงเรยนสาธตอนบาลละอองอทศวทยาลยครสวนดสต. ------------ . (2533). พฒนาเดกดวยศลปะ. กรงเทพฯ: อกษรสมพนธ. ชยยงค พรหมวงศ. (2521). นวกรรมและเทคโนโลยทางการศกษากบการสอนระดบอนบาล. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพนช. โณทย อดมบญญานภาพ.(2536). การพฒนาความคดสรางสรรคเดกกอนประถมศกษาโดยใชเครอง

เลนอสระกระดานกระดาษทรายและไหมพรมหลากส. สานกงานการประถมศกษาจงหวด กาฬสนธ. ถายเอกสาร

เตมสร เนาวรงส. (2544). ครปฐมวยกบศลปะเดก. กรงเทพฯ: ภาควชาอนบาลศกษา คณะครศาสตร สถาบนราชภฏสวนดสต. ทศนา แขมมณ; และ วาร ถระจตร. (2535). หนนอยนารก. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. ทศนา แขมมณ; และคณะ. (2536). หลกการและรปแบบการพฒนาเดกปฐมวยตามวถชวตไทย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. นภดล จนทรเพญ. (2531). การใชภาษาไทย. กรงเทพฯ: ตนออ. นภเนตร ธรรมบวร. (2540). การประเมนผลพฒนาการเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

78

นฤมล เฉยบแหลม. (2545). การศกษาพฒนาการดานการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณการเรยนรภาษาแบบธรรมชาต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นตยา ประพฤตกจ. (2539). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. นรมล ตรณสารสวสดบตร. (2525). ศลปศกษากบครประถม. กรงเทพฯ: ตรณสาร. บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2526). การทดสอบแบบองเกณฑ : แนวคดและวธการ. กรงเทพฯ: ภาควชาพนฐานการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ------------ . (2545). รายงานวจยฉบบสมบรณเรองการวดประเมนการเรยนร. กรงเทพฯ: ศนยศกษา ตามแนวพระราชดาร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. เบญจมาศ วไล. (2544). การสงเสรมพฒนาการดานกลามเนอเลกของเดกปฐมวยโดยใชกจกรรม ศลปะสรางสรรคประกอบการประเมนสภาพจรง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เบญจา แสงมล. (2545). การพฒนาเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เมธทปส. ปทมทพย ไพศาล. (2547). ผลการใชกจกรรมเคลอนไหวเชงสรางสรรคเพอพฒนากลามเนอมดเลก ของนกเรยนชนอนบาล 2 โรงเรยนวดหลกส (ทองใบทวารวทยา) เขตหลกสกรงเทพมหานคร. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ประมวญ ดคคนสน. (2524). จตวทยา : จตวทยาเบองตน. กรงเทพฯ: ไทยวฒนพานช. ประไพ แสงดา. (2544). ผลของการจดกจกรรมเสรมการเลานทานไมจบเรองทมตอความสามารถ ดานการเขยนของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ผกาศร เยนบตร. (2526). ทกษะทางภาษา. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บางเขน. พนดา ชาตยาภา. (2544). กระบวนการพฒนาการสอความหมายของเดกปฐมวยโดยการสรางเรองราว ในกจกรรมศลปสรางสรรคตามแนวการสอนภาษาแบบธรรมชาต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนวโรฒ. ถายเอกสาร. พรพรรณ ราไพรจพงศ. (2550). ทกษะการเขยนของเดกปฐมวยททากจกรรมศลปสรางสรรคการวาดภาพ ประกอบการพมพภาพ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พรมารนทร สทธจตตะ. (2529). การเปรยบเทยบความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทเรยนการสรางภาพโดยการใชและไมใชรปเลขาคณตเปนสอ. วทยานพนธ ค.ม. (การประถม ศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. พรรณ ช. เจนจต. (2528). จตวทยาการเรยนการสอน : จตวทยาการศกษาสาหรบครในชนเรยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: อมรนทรการพมพ.

79

พฒนา ชชพงศ. (2540). โครงการสรางและพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวยกอนประถมศกษา. วารสารการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: เอดสน เพรสโปรดกส. ------------ . (2541). ทฤษฏและปฏบตการพฒนาหลกสตรการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: ภาควชา หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ. พรพงษ กลพศาล. (2538). สมองลกพฒนาไดดวยศลปะ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: พมพด. พนสข บณยสวสด. (2532). เมอหนนอยหดเขยน. กรงเทพฯ: แปลนพบลชชง. ------------ . (2544). เมอหนนอยหดเขยน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. เพญทพา อวมมณ. (2547). ความสามารถดานมตสมพนธของเดกปฐมวยทใชลวดกามะหยสในการทา กจกรรมศลปสรางสรรค. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ภรณ ครรตนะ. (2535). การเลนของเดก. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอนคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มนตกราน คมรกษา. (2551). ผลของการจดกจกรรมทศนศกษาประกอบการบนทกขอมลทมตอการ สอความหมาย ดานการเขยนของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เยาวพา เดชะคปต. (2528). กจกรรมสาหรบเดก. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ------------ . (2542). การจดการศกษาสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: เอพกราฟฟกสดไซน. ราศ ทองสวสด. (2527). การจดประสบการณเพอฝกทกษะทางภาษาแกเดกปฐมวย. ใน เอกสาร การสอนชดวชาการสรางเสรมประสบการณชวตระดบปฐมวยศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: โรงพมพสหมตร. ราศ ทองสวสด; และคนอนๆ. (2529). คมอการนเทศการศกษาระดบกอนปฐมวย. กรงเทพฯ: อกษรไทย. รชน รตนา. (2533). ผลของการใชกจกรรมจากชดใหความรแกผปกครองทมตอความสามารถในการใช กลามเนอเลกของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครทรวโรฒ. ถายเอกสาร. รญจวน ประโมจนย. (2544). ผลการจดกจกรรมเสรมการเลานทานประกอบภาพทมความสามารถ ดานการเขยนของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ลลตพรรณ ทองงาม. (2539). วชาประถม 422 ศลปะสาหรบครประถม. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตร และการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ลวน สายยศ; และ องศนา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: สวรยาสาสนการพมพ. เลศ อานนทนะ. (2529). จตวทยากบพฤตกรรมการแสดงออกทางศลปะของเดก. ใน สรปการจด ชมนมเชงปฏบตการศลปะเดก : ความคดสรางสรรคและจนตนาการ. หนา 137 – 145. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงศกษาธการ.

80

เลศ อานนทนะ. (2535). เทคนควธสอนศลปะเดก. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วรรณ โสมประยร. (2537). การสอนภาษาไทยระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. วรรณ อยคง. (2547). ความสามารถของกลามเนอเลกของเดกปฐมวยทไดรบกจกรรมการปน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วรวรรณ เหมชะญาต. (2536). ผลของการจดกจกรรมการเรยนการสอนตามแนวคดของกาเยทมตอ ความสามารถในการรบรทางดานมตสมพนธของเดกกอนวยเรยน. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. วราภรณ นาคะศร. (2546). การคดเชงมเหตผลของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปสรางสรรค โดยใชทรายส. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ------------ . (2527). การศกษากอนวยเรยนเอกสารประกอบการสอน กร. 311. ภาควชาหลกสตร และการสอนคณะศกษาศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. วรณ ตงเจรญ. (2526). การสรางเสรมลกษณะนสยเดกปฐมวยดวยศลปะ. ใน เอกสารการสอนชด วชาการเสรมลกษณะนสยเดกปฐมวย หนวยท 1 – 7. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย สโขทยธรรมธราช. ------------ . (2536). ทศนศลป. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ------------ . (2532). ศลปะและลกกอนวยเรยน รวมบทวจารณและทรรศนะทางศลปะศลปทรรศน. กรงเทพฯ: ตนออ. สนท ฉมเลก. (2540). พฤตกรรมการสอนภาษาไทยระดบประถมศกษา. พษณโลก: ฝายเอกสารตารา สถาบนราชภฏพบลสงคราม. สนท ตงทว. (2529). การใชภาษาเชงปฏบต. กรงเทพฯ: ดวงกมล. สมใจ ตงนกร. (2531). ความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวยในโครงการอนบาล ชนบททไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคแตกตางกน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สมบรณ ชตพงศ; และคณะ. (2518). สงคตนยมวาดวยเพลงคลาสสค. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. สมศร เมฆไพบลยวฒนา. (2551). ความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวยทไดรบ

กจกรรมสรางสรรครอยดอกไม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมาคมเศรษฐศาสตรแหงประเทศไทย. (2525). การพฒนาเดก. กรงเทพฯ: วบลยกจ. สตยา สายเชอ. (2541). กจกรรมศลปะสาหรบเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหชาต. (2541). คมอการจดกจกรรมทเนนผเรยนเปน ศนยกลางการเรยนร. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

81

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2526). การจดบรการศนยเดกกอนวยเรยน. ใน เอกสารการนเทศการศกษา ฉบบท 255. กรงเทพฯ: ภาคพฒนาตาราและเอกสารวชาการ กรมการฝกหดคร. สรพรรณ ตนตรตนไพศาล. (2545). ศลปะสาหรบเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: โปรแกรมวชาศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร สถาบนราชภฎสวนดสต. สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2545). การวดและประเมนแนวใหม : เดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ภาควชาฯ. สชา จนทรเอม. (2543). จตวทยาเดก. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สทธพรรณ ธระพงศ. (2534). การศกษาพฤตกรรมการรวมมอของเดกปฐมวยททากจกรรมศลปะ สรางสรรคเปนกลมแบบครมสวนรวมและแบบครไมมสวนรวม. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สมนา พานช. (2531). การเตรยมความพรอมเดกเลก. ราชบร: โรงเรยนชมชนเมองราชบร. สรพล ขนธศภ. (2543). การพมพภาพหนงสออานประกอบอางองชดศลปะสาหรบเดกประถม. กรงเทพฯ: บรรณกจ. สวตรา เศรษฐสมบตกล. (2543). การเปรยบเทยบความสามารถในการเขยนความเรยงภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางกลมทไดรบการเสรมและไมไดรบการเสรมการ

เขยนแบบการบนทกการเรยนร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต. (การสอนภาษาไทย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

หรรษา นลวเชยร. (2535). ปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ------------ . (2535). ปฐมวยศกษาหลกสตรและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: โอเอสพรนตงเฮาส. อนงค วรพนธ. (2546). พฒนาการอานและการเขยนของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทาน ประกอบการทาสมดเลมเลก. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อธษฐาน พลศลปศกดกล. (2546). กระตนกลามเนอมดเลกเสรมสรางสตปญญา. บนทกคณแม. 9(118): 110 – 114. อภสร จรญชวนเพท. (2529, เมษายน). แนวคดในการเตรยมความพรอม. รกลก. 4(1): 101 – 106. อาร เกษมรต. (2533). ผลการจดกจกรรมศลปสรางสรรคเปนกลมและกจกรรมศลปสรางสรรคปกต ทมตอความเชอมนในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดอบรมเลยงดแบบเขมงวดกวดขน และแบบรกทะนถนอม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อาไพพรรณ ปญญาโรจน. (2545). การอบรมเลยงดกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: คณะวทยาศาสตร และเทคโนโลย สถาบนราชภฎจนทรเกษม.

82

เออพร สมมาทพย. (2537). แนวการจดกจกรรมและสอการสอนเพอพฒนาทกษะกลไกกลามเนอเลก สาหรบเดกปฐมวย ในปฐมวยศกษา : กจกรรม และสอการสอนเพอพฒนาทกษะ พฒนาการ และการเรยนร. บรรณาธการโดย พราวพรรณ เหลองสวรรณ. หนา 220 – 225. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Anderson, P.S.; & Lapp, D. (1979). Language Skills in Elementary Education. 4th ed. New York: Macmillian. Blood, R.W. (1996). What’ in a Name? . The Rode of Name Writing in Children’s Literacy

Acquisition University of Virginia. United States of America. Bruner, J.S. (1961). The Process of Education. Massachusett: Harward University Press Cambridge. Fisher, J.; & Terry, A. (1997). Children’s Language and the Language Arts. Massachusett: Allyn & Bacon A Simon & Schuster. Forman, E.; & Fleet, H. (1980). Constructive : Play – Applying Piaget in the Preschool. Sanfrancisco : Brooks Cole. Ham, Mond S.L.; et al. (1976). Good Shool for Young Children. New York: MacMillan. Kelley, Ramona M.; & Daniel. (1986, July). Effects of an Administrative Plan for Excellence in Creative Arts Experience on the Development of Creativity in First. Graders, Dissertation Abstracts International. 44(01) : 32 – A. Lillard, Paula Polk. (1996). Montessori Today. New York: Schocken Books. Neuman, B. (1978). Experinces in Science for Young Children. New York: A Division of Litton Educational. Stampp, Ray V. (1964, June). Relationship of Measures of Creativity General Intelligence and Memory. Dissertation Abstract International. 5258 – A. Williams, Frank E. (1971, December). Teaching for Creativity. Instructor. 8: 42 – 44.

ภาคผนวก

84

ภาคผนวก ก - คมอการใชแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช - ตวอยาง แผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

85

คมอการใชแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

1. คาชแจง กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช เปนกจกรรมทใชเมลดพชเปนวสดประกอบในการทากจกรรม ซงเดกสามารถเลอกทาไดตามความสามารถ และความสนใจ โดยมวตถประสงคเพอใหเดกไดเกดการเรยนรจากการใชประสาทสมผสในการทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ทงนยงเปนกจกรรมทสงเสรมความสามารถในการใชมอของเดกปฐมวยในดานการหยบจบ และดานการเขยน ซงผวจยไดสรางขน และเตรยมวสดอปกรณใหเดกไดเลอกทากจกรรมอยางเสร เหมาะสมกบพฒนาการและความสนใจของเดกจานวนทงสน 24 กจกรรม

2. จดประสงค 2.1 เพอสงเสรมความสามารถทางดานหยบจบ 2.2 เพอสงเสรมความสามารถทางดานการเขยน 2.3 เพอสงเสรมความคดสรางสรรค

3. เนอหา กจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช 24 กจกรรม

4. การดาเนนกจกรรม 4.1 สรางขอตกลงในการทากจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช ดงน 4.1.1 ตกลงสญญานกอนหมดเวลาดวยการเขยาเครองเคาะจงหวะ 4.1.2 เมอทากจกรรมเสรจแลวควรเกบอปกรณเขาทและลางมอใหสะอาด 4.2 ครแนะนากจกรรมและอปกรณ รวมทงวธการปฏบตทถกตอง ปลอดภย 4.3 เดกลงมอปฏบตกจกรรมอยางอสระ ครคอยแนะนาชวยเหลอเมอเดกตองการ 4.4 เดกเลาถงผลงานของตนเองจากการทากจกรรม

5. การประเมนผล 5.1 สงเกตผลงานของเดก 5.2 สงเกตพฤตกรรมขณะเดกทากจกรรม 5.3 สงเกตการเกบอปกรณเขาทใหเรยบรอย

86

6. บทบาทคร 6.1 ศกษาแผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชใหเขาใจกอนลงมอจดกจกรรม 6.2 สรางขอตกลงและอธบายขนตอนในการปฏบตกจกรรม 6.3 กระตนใหเดกสนใจในกจกรรม และใหแรงเสรมทางบวกขณะทเดกทากจกรรม ในขนสรปใหเดกทบทวนถงเรองทไดทาและผลทไดจากการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

7. บทบาทเดก ครควรชใหเดกเหนบทบาทของตนเอง ดงน 7.1 ปฏบตกจกรรมตามทตกลงกนไว 7.2 พยายามใหเดกฝกการสงเกต จาแนก และเปรยบเทยบขณะทากจกรรม 7.3 สามารถตอบคาถามในสงทตนเองทาได

87

แผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ชอกจกรรม 1 : วาดภาพกบเมลดแมงลก

จดมงหมาย 1. เพอสงเสรมความสามารถในการใชมอในการวาดภาพ 2. เพอสงเสรมควาสามารถทางดานการเขยน 3. เพอสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการ 4. เพอสงเสรมการวางแผนและการทางานอยางเปนขนตอน 5. เพอสงเสรมทกษะทางภาษาในการถายทอดความคดเหนของตนเอง

ขนตอนการดาเนนกจกรรม ขนนา 1. ครแนะนาอปกรณในการทากจกรรม พรอมทงวธการทากจกรรมใหถกตอง 2. เดกๆ สงเกตรปราง ลกษณะ ส ของอปกรณ พรอมทงวางแผนในการสรางสรรคผลงานของตนเองตามจนตนาการ ขนดาเนนกจกรรม 3. เดกๆ ลงมอปฏบตกจกรรมโดยใชนวมอวาดภาพลงไปในถาดงาดาทเตรยมไว จากนนใหเดกทากาวลงบนกระดาษแขงเทา-ขาว ใหทว และควาลงบนทรายสทเดกๆ วาดไวในถาด กดลงเบาๆ พอใหเมลดงาดาตดทกระดาษแลวยกขนนาไปตากใหแหง ขนสรป 4. เมอทางานเสรจแลวเดกๆออกมานาเสนอผลงานของตนเองหนาชนเรยน จากนนเดกและครรวมกนสรปเกยวกบกจกรรมและจงชวยกนเกบอปกรณเขาทใหเรยบรอย

สอ/วสดอปกรณ 1. เมลดแมงลก 2. กาว 3. ระดาษแขงเทา-ขาว 4. ถาดใสทราย 5. แปรงทากาว

การประเมนผล 1. สงเกตจากการเขารวมกจกรรม 2. สงเกตจากผลงานของเดก

88

แผนการจดกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพช

ชอกจกรรม 2 : รปทรงหรรษา

จดมงหมาย 1. เพอสงเสรมความสามารถในการใชมอในดานการหยบจบ 2. เพอสงเสรมความมนใจและการตดสนใจของตนเอง 3. เพอสงเสรมทกษะทางภาษาในการถายทอดความคดเหนของตนเอง 4. เพอสงเสรมทกษะการสงเกตและการทางานอยางเปนขนตอน 5. เพอสงเสรมความคดสรางสรรคและจนตนาการ

ขนตอนการดาเนนกจกรรม

ขนนา 1. ครแนะนาอปกรณในการทากจกรรม พรอมทงวธการทากจกรรมใหถกตอง 2. เดกๆ สงเกตรปราง ลกษณะ ขนาด ส และจานวนของอปกรณ พรอมทงคดวางแผนในการสรางผลงานตามจนตนาการ ขนดาเนนกจกรรม 1. แจกรปทรงตางๆ แตละชนด ไดแก พรอมทงออกแบบการนาเมลดพชมาตดรปทรงของตนเองตามจนตนาการ 2. เดกๆ ลงมอปฏบตกจกรรม โดยทากาวทรปทรงทตนเองเลอกและนาเมลดพชไปตดทกระดาษรปทรงเพอสรางภาพของตนเองจากนนนาไปปะตดบนกระดาษ A4 ใหเดกๆ วาดภาพตอเตม ระบายสและตกแตงใหสวยงาม ขนสรป 1. เมอเดกๆ ทาผลงานเสรจเรยบรอย จงนาผลงานออกมานาเสนอหนาชนเรยน พรอมทงเลาเรองราวตางๆ เกยวกบผลงานของตน

สอ/วสดอปกรณ 1. เมลดถวเหลองผาซก / เมลดลกเดอย / เมลดถวดา / เมลดถวเขยว 2. กระดาษโปรสเตอรสแขงรปทรง 3. กระดาษ A4 4. กาว

การประเมนผล 1. สงเกตจากการเขารวมกจกรรม

2. สงเกตจากผลงานของเดก

89

ภาคผนวก ข

- แบบประเมนความสามารถในการใชมอ แบงเปน 2 ชด - คมอการใชแบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ - ตวอยางแบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ - คมอการใชแบบประเมนความสามารถทางดานเขยน - ตวอยางแบบประเมนความสามารถทางดานเขยน

90

คมอดาเนนการประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ

1. คาชแจง 1.1 แบบประเมนนเปนแบบประเมนความสามารถทางดานหยบจบสาหรบเดกปฐมวย ชนอนบาล 2 (อาย 5 – 6 ป) 1.2 แบบประเมนความสามารถทางดานหยบจบนเปนแบบประเมนปฏบตรายบคคลมทงหมด 8 รายการ มลกษณะเปนรายการปฏบตใหเดกลงมอทาตามรายการทกาหนด 1.3 ในการดาเนนการประเมน ผดาเนนการประเมนดวยตนเอง โดยอธบายวธการปฏบตและเตรยมอปกรณ เพอใหเดกปฏบตและดาเนนการประเมนทละขอ นอกจากนมผชวยดาเนนการประเมนชวยดแลและอานวยความสะดวกใหผรบการประเมนไดรบอปกรณทถกตองตามคาสงและขนตอน ซงการประเมนจะใชระยะเวลา 1 วน 30 นาท เมอทาการประเมนเรยบรอยแลว นาแบบประเมนมารวมใหคะแนนตามเกณฑ

2. คาแนะนาในการใชแบบประเมน 2.1 ลกษณะทวไปของแบบประเมน ประกอบดวยรายการประเมนปฏบตทงหมด 8 รายการ พรอมอปกรณประกอบการประเมน 2.2 เกณฑการใหคะแนนแบงออกเปน 3 ระดบ ดงน ให 2 คะแนน กรณเดกทาไดครบตามกาหนดสมบรณและเสรจภายในเวลาทกาหนด ให 1 คะแนน กรณเดกทาไดเกนครงหนงของเกณฑทกาหนด แตไมเสรจภายในเวลาทกาหนด ให 0 คะแนน กรณเดกไมใหความรวมมอหรอทาไดไมถงครงหนงของเกณฑ 2.3 การเตรยมตวกอนดาเนนการประเมน 2.3.1 สถานทประเมนควรเปนหองเรยนทมสภาพแวดลอม ทงภายในหองเรยน และนอกหองเรยนเอออานวยตอผรบการประเมน เชน โตะ เกาอ มขนาดพอเหมาะกบผรบการประเมน มแสงสวางเพยงพอ ไมมเสยงดงรบกวน 2.3.2 ผดาเนนการประเมนตองศกษาคมอในการประเมนใหเขาใจกระบวนการในการประเมนทงหมด เพอใหเกดความชานาญในการใชแบบประเมน ซงจะทาใหการดาเนนการประเมน เปนไปอยางราบรน และกอนการประเมนผดาเนนการประเมนตองเขยนชอ - นามสกล ของผเขารบการประเมนใหเรยบรอย กอนลงมอประเมน ผดาเนนการประเมนตองอธบายขนตอนและอปกรณตางๆ ใหผเขารบการประเมนดไปพรอมๆ กน

91

2.3.3 อปกรณทใชในการประเมน แบบประเมนความสามารถทางดานหยบจบประเภทขอรายการปฏบต เตรยมอปกรณ ดงน 2.3.3.1 คมอดาเนนการประเมน 2.3.3.2 แบบประเมน 2.3.3.3 อปกรณทใชในขอรายการปฏบต ไดแก 2.3.3.3.1 กระดาษรปทรงสามเหลยม 1 แผน 2.3.3.3.2 กระดาษหนงสอพมพ 1 แผน 2.3.3.3.3 กระดม จานวน 10 เมด 2.3.3.3.4 ไมบลอกรปทรงสเหลยมผนผา จานวน 10 บลอก 2.3.3.3.5 รองเทาและเชอกผกรองเทา จานวน 1 ค 2.3.3.3.6 กางเกงมซบ จานวน 1 ตว 2.3.3.3.7 แกวนาดมพลาสตก จานวน 1 ใบ 2.3.3.3.8 ถงนาพลาสตกใสนา จานวน 1 ใบ 2.3.3.3.9 ขวดนาพลาสตกขนาด 1.25 ลตร จานวน 1 ใบ 2.3.3.4 นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 2.3.4 ผรบผดชอบ 2.3.4.1 กอนดาเนนการประเมนใหผรบการประเมนไปทาธระสวนตว เชน ดมนา เขาหองนา ใหเรยบรอย 2.3.4.2 ผดาเนนการประเมนควรสรางความคนเคยกบผรบการประเมนโดยทกทายพดคยเพอสรางสมพนธภาพทด เมอเหนวาผรบการประเมนพรอมจงเรมทาการประเมนทละขอรายการ 2.4 ขอปฏบตในการประเมน 2.4.1 ผดาเนนการประเมนอานคาสง และขอรายการใหผรบการประเมนฟงชาๆ และชดเจนรายการละ 2 ครง 2.4.2 ใหผรบการประเมนใชเวลาปฏบตตามรายการประเมนตามระยะเวลาทกาหนดไว 2.5 ระยะเวลาทใชในการประเมน

แบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบกาหนดขอละ 5 นาท

92

ชดท 1 แบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบ

จดมงหมาย : เพอประเมนความสามารถทางดานการหยบจบของเดกปฐมวยจากการลงมอปฏบตจรง คาชแจง : 1. แบบประเมนชดนเปนแบบประเมนปฏบตความสามารถทางดานหยบจบรายบคคล 2. ผประเมนอานขอรายการปฏบตใหผไดรบประเมนลงมอปฏบต 3. ผประเมนใสเครองหมาย / ลงในชองบนทกคะแนนตามความสามารถของผไดรบการประเมน ชอ ด.ช. / ด.ญ. ..................................................................... นามสกล ............................................................. ชนอนบาล ............................................................................. โรงเรยน ............................................................. ผทาการประเมน .................................................................... วนทประเมน .......................................................

รวมคะแนนทได .................................... คะแนน

ผลการประเมน

รายการประเมน ทาไดครบ

สมบรณเสรจตามเวลา

(2 คะแนน )

ทาไดเกนครงแตไมเสรจตาม

เวลา (1 คะแนน )

ไมใหความรวมมอหรอทาไดไมถงครงหนง

(0 คะแนน )

พฤตกรรมทพบ ในขณะถกประเมน

1. พบกระดาษรปทรงสามเหลยมใหบรรจบกนพอด

2. ขยากระดาษหนงสอพมพใหเปนทรงกลม

3. หยบกระดมวางเรยงตอกนเปนเสนตรงจานวน 10 เมด

4. วางไมบลอกตอกนในแนวตง 10 อน

5. รอยเชอกรองเทาตามแบบ 6. รดซบกางเกง 7. ถอแกวทมนาไดโดยไมหกเปนเวลา 1 นาท

8. ใชแกวกรอกนาใสขวด โดยไมหกได

93

คมอดาเนนการประเมนปฏบตความสามารถทางดานการเขยน

1. คาชแจง 1.1 แบบประเมนน เปนแบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน สาหรบเดกปฐมวย ชนอนบาล 2 (อาย 5 – 6 ป) 1.2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยนนเปนแบบประเมนรายบคคล ซงไดมาจาก ชนงานวาดภาพของเดกปฐมวย 2 ชนงาน กอน-หลง การทดลอง โดยเปนชนงานทไดมาจากการทากจกรรมวาดภาพจากนทานทผวจยเลาจานวน 2 เรอง ซงเปนเรองเดยวกนทงกอนและหลงการทดลองจากนนจะทาการประเมนความสามารถทางดานการเขยนโดยแบงออกเปน 5 ดาน ไดแก ดานท 1 การขดเขยเสนตางๆ ทมความหมาย ดานท 2 การวาดภาพแทนการเขยน ดานท 3 การเขยนสญลกคลายตวอกษร ดานท 4 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ดานท 5 การเขยนสะกดคาขนเอง 1.3 ในการดาเนนการประเมน ผวจยเปนผดาเนนการประเมนดวยตนเองโดยอธบายวธการ ปฏบตและเตรยมอปกรณเพอใหเดกปฏบตและดาเนนการประเมน นอกจากนมผชวยดาเนนการประเมนชวยดแลและอานวยความสะดวกใหผรบการประเมนไดรบอปกรณทถกตองตามคาสงและขนตอน ซง การประเมนจะใชระยะเวลาชนละ 1 วนๆ ละ 30 นาท โดยทาการทดลองในวนจนทรและวนพธกอน - หลงการทดลอง เมอทาการประเมนเรยบรอยแลวจงนาแบบประเมนมารวมใหคะแนนตามเกณฑ

2. คาแนะนาในการใชแบบประเมน 2.1 ลกษณะทวไปของแบบประเมน ประกอบดวยรายการประเมนความสามารถทางดานการเขยนโดยแบงออกเปน 5 ดาน 2.2 เกณฑการใหคะแนน ผวจยเปนผประเมนความสามารถทางดานการเขยนดวยตนเอง ดงน เมอนาผลงานของเดกทไดจากการทากจกรรมวาดภาพจากนทานมาประเมนตามเกณฑการใหคะแนนความสามารถทาง ดานการเขยนทผวจยสรางขน ถาพบวา ผลงานของเดกอยในระดบคะแนนใด ผวจยจะทาเครองหมายถกลงในชองคะแนนนน 2.3 การเตรยมตวกอนดาเนนการประเมน 2.3.1 สถานทประเมน ควรเปนหองเรยนทมสภาพแวดลอม ทงภายในหองเรยน และนอกหองเรยน เอออานวยตอผรบการประเมน เชน โตะ เกาอ มขนาดพอเหมาะกบผรบการประเมนมแสงสวางเพยงพอ ไมมเสยงดงรบกวน

94

2.3.2 ผดาเนนการประเมน ตองศกษาคมอในการประเมนใหเขาใจกระบวนการในการประเมนทงหมด เพอใหเกดความชานาญในการใชแบบประเมน ซงจะทาใหการดาเนนการประเมนเปนไปอยางราบรน และกอนการประเมนผดาเนนการประเมนตองเขยนชอ- นามสกล ของผเขารบการประเมนใหเรยบรอย กอนลงมอประเมนผดาเนนการประเมนตองอธบายขนตอนและอปกรณตางๆ ใหผเขารบการประเมนดไปพรอมๆ กน 2.3.3 อปกรณทใชในการประเมน แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยนประเภทขอรายการ เตรยมอปกรณ ดงน 2.3.3.1 คมอดาเนนการประเมน 2.3.3.2 แบบประเมน 2.3.3.3 อปกรณทใชในการประเมน ไดแก 2.3.3.3.1 หนงสอนทาน เรอง สดา สขาว (ประเมนครงท 1) แตงโดย ผชวยศาสตราจารย บบผา เรองรอง ภาพโดย สะอาด จอมงาม 2.3.3.3.2 หนงสอนทาน เรอง โตขน ฉนจะเปน (ประเมนครงท 2) แตงโดย กงไผ เอกคณาปราชญ ภาพโดย ไพสน กลนนอย / ศลา ศรมาลา 2.3.3.3.3 กระดาษ A4 จานวน 1 แผน 2.3.3.3.4 ดนสอดา 1 แทง 2.3.3.3.5 ยางลบ 1 กอน 2.3.3.3.6 สไม / สเทยน 2.3.3.4 นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 2.3.4 ผรบผดชอบ 2.3.4.1 กอนดาเนนการประเมนใหผรบการประเมนไปทาธระสวนตว เชน ดมนา เขาหองนาใหเรยบรอย 2.3.4.2 ผดาเนนการประเมน ควรสรางความคนเคยกบผรบการประเมนโดยทกทายพดคยเพอสรางสมพนธภาพทด ดงน ผดาเนนการประเมน... สวสดคะเดกๆ วนนครมนทานสนกๆ มาเลาใหเดกๆ ฟงคะ เดกๆ อยากรมยวา นทานเรองนจะเปนนทานเกยวกบอะไร แตกอนทเราจะฟงนทานเรามาชวยกนสรางขอตกลงในการฟงนทานกนกอนนะคะ (ใหเดกเปนผเสนอขอตกลงทจะทารวมกน) เอาละ ตอนนเรากไดขอตกลงในการฟงนทานเรยบรอยแลว เรามาเรมฟงนทานกนเลยนะคะ (ครเลานทานจนจบเรองและใชคาถามกระตนความคดใหกบเดกทงกอนเลา ขณะเลา และหลงจากทเลาจบ โดยเชอมโยงเขาสตวอกษรทมความสมพนธกบตวละครในนทาน)

95

2.3.4.3 ใหเดกวาดภาพเกยวกบเนอเรองในนทานแลวเขยนตวอกษร หรอสญลกษณสะกดคาเกยวกบภาพในนทานทตนเองวาดลงในผลงาน พรอมทงอธบายใหผประเมนฟงไดถงสงทตนเองเขยน 2.3.4.4 ผประเมนทาการประเมนลงในแบบประเมนความสามารถทางดานการเขยนใหครบสมบรณและรวบรวมออกมาเปนคะแนนตามเกณฑทกาหนด 2.4 ขอปฏบตในการประเมน 2.4.1 ผดาเนนการประเมนเลานทานและอธบายกจกรรมใหผรบการประเมนฟงชาๆ และชดเจน 2 ครง 2.4.2 ใหผรบการประเมนใชเวลาปฏบตกจกรรมและประเมนตามระยะเวลาทกาหนดไว 2.5 ระยะเวลาทใชในการประเมน แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยนจะใชระยะเวลาทงหมด 2 วนๆ ละ 30 นาท ในวนจนทรและวนพธ กอน – หลงการทดลอง

96

เกณฑการประเมนความสามารถทางดานการเขยน

เกณฑการประเมนความสามารถทางดานการเขยน คะแนนการประเมน

1. การขดเขยเสนตางๆทมความหมาย 1.1 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายของเสน พรอมทงบอกเลาเรองราวของสงทเขยนไดอยางสมพนธกน

3

1.2 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายของสงทเขยนไดเปนประโยค 2 1.3 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายเปนคา 1 1.4 ขดเขยเสนตางๆ บอกความหมายและเลาเรองราวไมได 0 2. การวาดภาพแทนการเขยน 2.1 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายและเลาเปนเรองราวไดอยางสมพนธกน

3

2.2 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายเปนประโยคได 2 2.3 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายได 1 2.4 วาดภาพ สอความหมายและเลาเปนเรองราวไมได 0 3. การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร 3.1 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมาย พรอมทงเลาเรองราวทมความสมพนธกนได

3

3.2 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมายได 2 3.3 การเขยนสญลกษณไมคลายตวอกษรแตบอกความหมายของตวอกษรทเขยนได 1 3.4 เขยนสญลกษณคลายตวอกษร บอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได 0 4. การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง 4.1 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมา แตสามารถบอกความหมายและเลาเรองราวใหสมพนธกบสงทเขยนได

3

4.2 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมา แตสามารถบอกความหมายได

2

4.3 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาหรอเขยนไมครบ

1

4.4 เขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง บอกความหมายและเลาเรองราวไมได 0 5. การเขยนสะกดคาขนเอง 5.1 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนและเลาเรองราวทมความสมพนธกนได

3

5.2 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนได

2

5.3 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผดแตบอกความหมายไมได

1

5.4 ไมมนใจในการเขยนสะกดคาขนเอง บอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได 0

97

ชดท 2 แบบประเมนความสามารถทางดานการเขยน

จดมงหมาย : เพอประเมนความสามารถทางดานการเขยนของเดกปฐมวยจากการลงมอปฏบตจรง คาชแจง : 1. แบบประเมนชดนเปนแบบประเมนความสามารถทางดานการเขยนรายบคคล 2. ผประเมนใสเครองหมาย / ลงในชองบนทกคะแนนตามความสามารถของผไดรบการประเมน ชอ ด.ช. / ด.ญ. ..................................................................... นามสกล ............................................................. ชนอนบาล ............................................................................. โรงเรยน ............................................................. ผทาการประเมน .................................................................... วนทประเมน .......................................................

รายการประเมน ผลการประเมน

1. การขดเขยเสนตางๆทมความหมาย 1.1 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายของเสน พรอมทงบอกเลาเรองราวของสงทเขยนไดอยางสมพนธกน

1.2 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายของสงทเขยนไดเปนประโยค 1.3 ขดเขยเสนตางๆและบอกความหมายเปนคา 1.4 ขดเขยเสนตางๆ บอกความหมายและเลาเรองราวไมได 2. การวาดภาพแทนการเขยน 2.1 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายและเลาเปนเรองราวไดอยางสมพนธกน

2.2 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายเปนประโยคได 2.3 วาดภาพแทนการเขยนพรอมสอความหมายได 2.4 วาดภาพ สอความหมายและเลาเปนเรองราวไมได 3. การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร 3.1 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมาย พรอมทงเลาเรองราวทมความสมพนธกนได

3.2 การเขยนสญลกษณคลายตวอกษร ซงบางตวคดขนเองแตสามารถบอกความหมาย ได 3.3 การเขยนสญลกษณไมคลายตวอกษรแตบอกความหมายของตวอกษรทเขยนได 3.4 เขยนสญลกษณคลายตวอกษร บอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได

98

รายการประเมน ผลการประเมน

4. การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง 4.1 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาแตสามารถบอกความหมายและเลาเรองราวใหสมพนธกบสงทเขยนได

4.2 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาแตสามารถบอกความหมายได

4.3 การเขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง ตวอกษรทเขยนอาจสลบทไปมาหรอเขยนไมครบ

4.4 เขยนตวอกษรทรจกดวยวธการของตนเอง บอกความหมายและเลาเรองราวไมได 5. การเขยนสะกดคาขนเอง 5.1 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนและเลาเรองราวทมความสมพนธกนได

5.2 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผด สามารถบอกความหมายของคาทเขยนได

5.3 มความมนใจในการเขยนสะกดคาขนเองโดยไมคานงถงความถกผดแตบอกความหมายไมได

5.4 ไมมนใจในการเขยนสะกดคาขนเอง บอกความหมายและเลาเปนเรองราวไมได

รวมคะแนน

99

ภาคผนวก ค

ตวอยางภาพกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชและผลงานนกเรยน

100

ตวอยางภาพกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชและผลงานนกเรยน

วาดภาพกบเมลดแมงลก

101

ตวอยางภาพกจกรรมศลปสรางสรรคดวยเมลดพชและผลงานนกเรยน

หมบานถวนอย

เมลดพชสรางภาพ

ตอเตมภาพจากเสนเชอก

102

ภาคผนวก ง

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการวจย

103

รายนามผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอในการวจย ผชวยศาสตราจารย ดร.กรภสสร อนทรบารง ผชวยศาสตราจารย อาจารยประจา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปกร 2) ผชวยศาสตราจารย สวรรณา ไชยะธน ผชวยศาสตราจารย หวหนาภาควชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม อาจารยอไรวรรณ โชตชษณะ อาจารย โรงเรยนสาธตอนบาลละอออทศ

ประวตยอผวจย

105

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวณภทสรณ นรกจ วนเดอนปเกด 17 พฤษภาคม 2525 สถานทเกด กรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน 42 / 336 หม 8 แขวงคฝงเหนอ เขตหนองจอก กรงเทพมหานคร 10530 โทร. 08-9982-5016 ตาแหนงหนาทการงานปจจบน ครโรงเรยนสงฆประชานสสรณ สถานททางาน โรงเรยนสงฆประชานสสรณ 3/3-4 ถนน สงฆประชา แขวงลาผกช เขตหนองจอก กรงเทพมหานคร 10530 ประวตการศกษา พ.ศ. 2544 ชนมธยมศกษาปท 6 จาก โรงเรยนวชรธรรมสาธต กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2547 ปรญญาตร ครศาสตรบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย จาก สถาบนราชภฎสวนดสต กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2555 การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร