ภาพสะทอนสมพนธ ไทย-จน อาจารยชวลต จเจย

“บนความจรงของโลกสนนวาส แทบทกสงคมมกหลกเลยงปฏสมพนธทมตอวฒนธรรมอนทอยนอกวฒนธรรมเดมของตนไปไมได เมอหลกเลยงไมได กยอมทตองเลอกวาจะรบหรอไมรบเอาวฒนธรรมทตางไปจากตนมาใช ถารบจะรบอยางไร....”

สาหรบสงคมไทย เปนเชนนนหรอไม ?

ประวตศาสตรจนโดยสงเขป

ซางเซยอเชยนเหนยน หาพนปโดยประมาณ

ยคโบราณ (กอนราชวงศฉน)

ยคจกรพรรด (สมยราชวงศ)

ยคจนยคใหม

ตามชวงเวลา

ยคโบราณ ชวงเวลากอนการสถาปนาราชวงศฉน

ยคหน จดเรมตนสงคมบรรพกาล

--- มนษยหนหยวนโหมว มนษยหนหลานเถยน มนษยหนปกกง

สถาปนาราชวงศเซย ราชวงศซาง และราชวงศโจว

ยคทาส (2100 – 1028 ป กอน ค.ศ.)

ราชวงศเซย (夏朝 2100 – 1600 ป กอน ค.ศ.)

ราชวงศนสถาปนาโดยฉ โอรสของตาอว กษตรยองคสดทายคอ เจย (桀) รวมมกษตรยปกครองทงหมด 17 พระองค (รวมตาอว)

ราชวงศชาง (商朝 1600 – 1028 ป กอน ค.ศ.)

ราชวงศนสถาปนาโดยชางทง (商汤) ซงไดฉวยโอกาสนากาลงลกฮอขนโคนลมการปกครองของพระเจาเจยแหงราชวงศเซย กษตรยองคสดทายของราชวงศนคอ โจว (纣) ราชวงศนมกษตรยปกครองทงสน 30 พระองค ยคนการทาเครองสมฤทธมความเจรญรงเรองทสด ทงยงเปนยคทอกษรกระดองเตา (甲骨文) ถอกาเนดขนมาดวย

ยคศกดนา (1027 ป กอน ค.ศ. – ค.ศ. 1912)

ราชวงศโจว (周朝 1027 – 256 ป กอน ค.ศ.)

ราชวงศโจวเปนราชวงศทยาวนานทสดในประวตศาสตรจน

จดเรมตนของระบอบศกดนาในประเทศจน

ราชวงศนแบงไดเปน ๒ ชวง คอ ราชวงศโจวตะวนตก (西周 1027 – 771 ป กอน ค.ศ.) กบราชวงศโจวตะวนออก (东周 770 – 256 ป กอน ค.ศ.)

ยคราชวงศโจวตะวนออกแบงยอยไดเปนสองยค คอ ชนชว (春秋) และจานกว (战国) ซงเปนยคแหงการสรบแยงชงดนแดนกนของบรรดาจโหว หรอเจาครองแควนทงหลาย และยคนเปนยคตนกาเนดของปรชญาสาคญทกลายเปนเสาหลกทางความคดของอารยธรรรมจนในกาลตอมา นนคอ ปรชญาขงจอ (儒家) กบปรชญาเตา (道家)

ราชวงศฉน (秦朝 221 – 207 ป กอน ค.ศ.)

จนซฮองเต (秦始皇帝) ไดสถาปนาราชวงศฉน (秦朝)

สถาปนารฐทรวบรวมศนยอานาจขนเปนครงแรกในประวตศาสตรจน

สถาปนาตาแหนงผปกครองสงสดทเรยกวา “ฮองเต” หรอจกรพรรด (皇帝) เปนครงแรก

สรางความเปนอนหนงอนเดยวกนใหกบประเทศใน หลาย ๆ ดาน ทงดานภาษา การคมนาคม ระบบเงนตรา ระบบการชงตวงวด รวมทงการสรงกาแพงเมองจน (万里长城)

ราชวงศฮน (汉朝 202 ป กอน ค.ศ. – ค.ศ. 220)

หลวปง (刘邦) สถาปนาราชวงศฮนหลงจากราชวงศฉนลม และไดสถาปนาตนเปนจกรพรรดนามวา ฮนเกาจ (汉高祖)

ราชวงศฮนแบงไดเปนสองชวงคอ ราชวงศฮนตะวนตก (西汉 202 ปกอน ค.ศ. – ค.ศ. 8) กบราชวงศฮนตะวนออก (东汉 ค.ศ. 25 – 220)

เกดยคสามกก (三国ค.ศ. 220 – 265)

ราชวงศจน (晋朝 ค.ศ. 265 – 420)

สถาปนาขนโดยจกรพรรดจนหวต (晋武帝)

พชตสามกก รวมแผนดนจนเปนหนงเดยวได

ราชวงศจนแบงไดเปนสองชวง คอ จนตะวนตก (西晋 ค.ศ. 265 - 316) กบจนตะวนออก (东晋 ค.ศ. 317 - 420)

ราชวงศเหนอใต (南北朝 ค.ศ. 420 – 589)

แผนดนจนถกแบงออกเปนสองสวน โดยมแมนาแยงซเกยง (长江)

ราชวงศตาง ๆ ผลดเปลยนกนขนมาปกครอง

ราชวงศสย (隋朝 ค.ศ. 581 – 618)

ราชวงศสยสถาปนาโดยจกรพรรดสยเหวนต (隋文帝)

รวมแผนดนจนใหเปนหนงเดยว หลงจากการแตกแยกวนวายในสมยราชวงศเหนอใตไดสาเรจ

รเรมระบบการสอบเขารบราชการ (科举) หรอการสอบจอหงวน

ขดคลองตาอวนเหอ (大运河) เปนเสนทางคมนาคมเพอเชอมตอเหนอใตเขาดวยกน

ราชวงศถง (唐朝 ค.ศ. 618 – 907)

ราชวงศถงสถาปนาขนโดยจกรพรรดถงเกาจ (唐高祖)

มความเจรญรงเรองสงสดในทก ๆ ดาน โดยเฉพาะในรชสมยของจกรพรรดถงไทจง (唐太宗) ถอเปนยคทองของประวตศาสตรจน

ราชวงศซง (宋朝 ค.ศ. 960 – 1279)

ราชวงศซงสถาปนาโดยจกรพรรดซงไทจ (宋太祖) ราชวงศนสามารถแบงไดเปนสองชวงคอราชวงศซงเหนอ (北宋 ค.ศ. 960 – 1127) กบซงใต (南宋 ค.ศ. 1127 – 1279) ยคนมบคคลทคนไทยรจกกนดคอ เปาเจง (包拯) หรอเปาบนจน กบเยวเฟย (岳飞) หรองกฮย ราชวงศซงใตลมสลายลงดวยนามอของกองทพมองโกลแหงราชวงศหยวน

ราชวงศหยวน (元朝 ค.ศ. 1271 – 1368)

ราชวงศนสถาปนาโดยจกรพรรดหยวนซอจ (元世祖) หรอ กบไลขาน แหงมองโกล (蒙古)

แผนดนจนทงหมดตองตกอยภายใตการปกครองของชนกลมนอยทไมใชชาวฮน เปนครงแรก

ราชวงศหมง (明朝 ค.ศ. 1368 – 1644)

ราชวงศนสถาปนาโดยจกรพรรดหมงไทจ (明太祖) หรอจหยวนจาง (朱元璋) ผเปน “จกรพรรดผมาจากชนชนชาวนา” ทไดครองแผนดนจนทงหมดพระองคแรกในประวตศาสตรจน

อานาจการปกครองแผนดนจนไดกลบคนสชาวฮนอกครง และถอเปนราชวงศสดทายทปกครองโดยชาวฮน

ยคทมการตดตอกบชาวยโรปโดยตรงหลงยคฟนฟศลปวทยาการเปนครงแรก

ราชวงศชง (清朝 ค.ศ. 1644 – 1912)

ราชวงศนสถาปนาโดยจกรพรรดชงไทจง (清太宗)

ครองแผนดนจนทงหมดในสมยจกรพรรดคงซ (康熙)

จนถกปกครองโดยชาวแมนจ (满族) ถอเปนราชวงศท สองในประวตศาสตรจน ทแผนดนจนทงหมดตองอยภายใตการปกครองของชนกลมนอย

ราชวงศสดทายของประเทศจนในยคศกดนา

ยคสาธารณรฐประชาธปไตย (ค.ศ. 1912 – 1949)

ซนยดเซน (孙中山) ทาการปฏวตเปลยนแปลงระบอบการปกครองของจน

จดสนสดของจนในยคศกดนา และระบอบจกรพรรด

ยคสาธารณรฐสงคมนยม (ค.ศ. 1949 – ปจจบน)

เหมาเจอตง (毛泽东) สถาปนาประเทศสาธารณรฐประชาชนจน (中华人民共和国) ขนเมอวนท 1 ตลาคม ค.ศ. 1949

ประเทศจนกอยภายใตการปกครองของพรรคคอมมวนสตจนมาจนถงปจจบน

จากแผนดนจนสฝงสยาม

สโขทย

อยธยา

รตนโกสนทร

การอพยพสประเทศไทยของชาวจน สมยสโขทย • ชาวจนเรมเดนเรอสาเภามาคาขายในดนแดนสวรรณภมตงแตกอน

สมยอาณาจกรสโขทย แตหลกฐานทชดเจนทสดคอ เมอชาวจนมาสอนการทาเครองถวยชาม โดยเฉพาะเครองสงคโลก

สมยกรงศรอยธยา • ชาวจนไดมาตงบานเรอนอยมาก โดยสวนมากจะมาจากตอนใต

ของประเทศจน เพอมาตงรกรากและทาการคา เรมมการตดตอซอขายสนคาระหวางกนมากขน

• อาศยเรอสาเภาในการเดนทาง

• จดประสงคหลกคอการคาขาย ไมใชการหนความยากจน หรอความลาบาก

สมยกรงธนบร • เมอสมเดจพระเจากรงธนบร ไดทรงขนครองราชยแลว ชาวจน

แตจวไดเขามาทาการคา และอพยพมายงกรงธนบรเปนจานวนมาก ทาใหประชากรชาวจนโพนทะเลในไทยเพมขนอยางรวดเรว

สมยกรงรตนโกสนทร การอพยพของชาวจนยคแรก สวนมากเปนผชาย เมอเขามาตง

รกรากแลวกจะแตงงานกบผหญงไทย และกลายเปนคานยมในสมยนน ลกหลานจากการแตงงานขามเชอชาตนเรยกวา "ลกจน" แตในสมยกรงรตนโกสนทรน กระแสการอพยพเรมเปลยนไป ผหญงจนอพยพเขามาในสยามมากขน จงทาใหการแตงงานขามเชอชาตลดลง

จากการคา สการแลกเปลยนทางวฒนธรรม

“วฒนธรรมจนไดเขามาในสงคมไทยตงแตเมอครงทสโขทยเปนอาณาจกรเรองอานาจ และเมออยธยาเรองอานาจในสมยถดมา วฒนธรรมจนกยงคงอยในสงคมไทย และในสมยอยธยานเองททาใหรวา วฒนธรรมจนในสงคมไทยนน สวนหนงนอกจากจะมาในรปแบบของสนคาอนเกดจากการคาแลว ภาษาจนกนบวามบทบาทอยดวย”

สามารถแยกกลมคาตามตามหนาทในการใชไดดงน

1. กลมคาทมความหมายในทางเศรษฐกจ

2. กลมคาทมความหมายในทางความเชอ

3. กลมคาทมความหมายในทางโภชนาการ

4. กล มด าท มความหมายเปนส งของเคร อง ใชหรอเครองประดบ

5. กลมคาทมความหมายบงบอกสถานะของบคคล