แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

CURRICULUM DEVELOPMENT APPROACH FOR BANGKOK METROPOLITAN’S SCHOOL CURRICULUM

IN LADKRABANG DISTRICT

วรภทร ไมไหว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2552

DPU

แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

วรภทร ไมไหว วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย พ.ศ. 2552

DPU

CURRICULUM DEVELOPMENT APPROACH FOR BANGKOK METROPOLITAN’S SCHOOL CURRICULUM

IN LADKRABANG DISTRICT

WERAPAT MAIWHAI

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Education

Department of Education Management Graduate School, Dhurakij Pundit University

2009

DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง “ แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ” ส าเรจไดเพราะไดรบความกรณาจาก อาจารยผควบคมวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร.สมบรณวลย สตยารกษวทย อาจารยผควบคมวทยานพนธรวม อาจารยสรว ศนาลย และ รองศาสตราจารย ดร.กลา ทองขาว ผใหแนะน าและสนบสนน แกไขขอบกพรองตางๆ รวมทงใหก าลงใจ และแนวคดตลอดระยะเวลาในการวจย ผวจยขอขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบคณพระคณ นายอดศกด เลขะวฒนะ นายประทวน เกาะแกว นางส าเนยง น าคางงาม นางสาวไพเราะ พมมน และอาจารยโชต แยมแสง ซงกรณาเปนผเชยวชาญตรวจสอบแบบสอบถามทใชในการเกบขอมล ใหค าแนะน าขอเสนอแนะตางๆเกยวกบแบบสอบถามทใชใน การเกบขอมล และขอขอบคณผอ านวยการ ครโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ทไดกรณาตอบแบบสอบถามอยางครบสมบรณ

ขอขอบพระคณคณะผบรหารและครโรงเรยนวดราชโกษา เขตลาดกระบงกรงเทพมหานคร ทกรณาตอบแบบสอบถามในการน าแบบสอบถามไปทดลองใช

ขอขอบคณ นายสมคด - นางประนอม ไมไหว ครอรสา ไมไหว และด.ญ.กชนช ไมไหว ทเปนคนใหก าลงใจและเปนผพมพตนฉบบ ตลอดระยะเวลาในการท าวจย

คณคาของงานวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเพอทดแทนคณแต บดา-มารดา รวมทง คร-อาจารย ผใหความรทงในอดตและปจจบน

วรภทร ไมไหว

DPU

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย.................................................................................................................. บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................. กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………... สารบญ.................................................................................................................................... สารบญตาราง.......................................................................................................................... สารบญภาพ............................................................................................................................. บทท

1 บทน า.......................................................................................................................... 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา........................................................................... 1.2 วตถประสงคของการวจย..................................................................................... 1.3 ขอบเขตการศกษา................................................................................................. 1.4 ประโยชนทคาดวาไดรบ....................................................................................... 1.5 นยามศพท............................................................................................................

2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ................................................................... 2.1 แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขนพนฐาน......................................................... 2.2 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตร................................................................. 2.3 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตรสถานศกษา.............................................. 2.4 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา………………………………………… 2.5 การตรวจสอบคณภาพหลกสตร........................................................................... 2.6 แนวคดเกยวกบการมสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษา........................ 2.7 บทบาทของผทมสวนเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษา…………….. 2.8 บทบาทหนาทของผทเกยวของในการน าหลกสตรการศกษาขนพนฐานไปใชใน

สถานศกษา........................................................................................................... 2.9 ผลงานวจยทเกยวของ…………………….……………………………………..

2.9.1 งานวจยภายในประเทศ.............................................................................. 2.9.2 งานวจยตางประเทศ...................................................................................

ฆ จ ช ซ ญ ฏ

1 1 3 3 4 4 7 8

10 24 29 39 40 46

47 51 51 53

DPU

ฌ

สารบญ (ตอ)

หนา 3 วธการด าเนนการวจย...................................................................................................

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง................................................................................... 3.2 เครองมอทใชในการวจย...................................................................................... 3.3 การสรางและการทดสอบเครองมอในการวจย.................................................... 3.4 วธการรวบรวมขอมล........................................................................................... 3.5 การวเคราะหขอมล...............................................................................................

4 ผลการวจย................................................................................................................... 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ.............................................................................

5.1 สรปผลการวจย.................................................................................................... 5.2 อภปรายผล........................................................................................................... 5.3 ขอเสนอแนะการวจย............................................................................................ 5.4 ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป............................................................................

บรรณานกรม.......................................................................................................................... ภาคผนวก................................................................................................................................

ภาคผนวก ก แบบสอบถามเพอการวจย........…............................................................... ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจยและผลการหาคาความเทยงตรงของ

แบบสอบถาม............................................................................................... ภาคผนวก ค รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ.........................................................

ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจเครองมอการวจย............. ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหใหนกศกษาเกบขอมล......................................

ประวตยอของผวจย.................................................................................................................

65 65 69 70 71 71 73

103 104 108 113 114 115 125 126

135 142 144 150 152

DPU

ญ

สารบญตาราง

ตารางท 3.1 จ านวนประชากรและกลมตวอยางของผอ านวยการสถานศกษา และรองผอ านวยการสถานศกษาแตละโรงเรยน...................................................

3.2 จ านวนประชากรและกลมตวอยางของครแตละโรงเรยน...................................... 4.1 จ านวนและคารอยละเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม........................ 4.2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณในการปฏบตงาน ในสถานศกษาของครผสอน ผบรหารสถานศกษา และคณะกรรมการ สถานศกษา............................................................................................................ 4.3 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ในภาพรวม............................................................. 4.4 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของผบรหาร สถานศกษา............................................................................................................ 4.5 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของคณะกรรมการ สถานศกษา............................................................................................................ 4.6 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของคร...................... 4.7 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานวสยทศนของผน า .. 4.8 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการวางแผน........ ..

หนา

67 68 74

75

77

77

78

79

80

81

DPU

ฎ

ตารางท 4.9 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต

ลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการสรางความ เขาใจแกบคลากร................................................................................................. 4.10 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต ลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการมสวนรวม ของชมชนและเครอขาย...................................................................................... 4.11 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดาน ทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร................................................................... 4.12 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดาน ขนตอนการสรางและการใชหลกสตร................................................................. 4.13 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดาน การตดตามและทบทวนหลกสตร........................................................................

หนา

82

83

84

85

86

DPU

ฏ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 องคประกอบของหลกสตร..................................................................................... 2.2 โครงสรางหลกสตรการศกษาขนพนฐาน............................………………...…… 2.3 รปแบบขนตอนการสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.................................................................................................. 2.4 ผลการมสวนรวมในองคการ.................................................................................. 2.5 แนวทางในการพฒนาวสยทศนของผบรหารสถานศกษา......................................

14 22

36 41 57

DPU

ค

หวขอวทยานพนธ แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ชอผเขยน นายวรภทร ไมไหว อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.สมบรณวลย สตยารกษวทย อาจารยทปรกษารวม อาจารยสรว ศนาลย สาขาวชา การจดการการศกษา ปการศกษา 2552

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอศกษาสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาของ

โรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร 2) เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษา 3) เพอศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร 4) เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ในเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร จ านวนประชากร คอ ผบรหารคณะกรรมการสถานศกษาและครจาก 20 โรงเรยน กลมตวอยาง 347 คน เครองมอทใชในการศกษาไดแกแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคาประกอบดวยค าถาม 36 ขอ วเคราะหความแตกตางของระดบความคดเหนของกลมตวอยาง ผวจยสงแบบสอบถามไปจ านวน 347 ฉบบ ไดรบคน 347 ฉบบคดเปน 100 % วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS เพอหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย พบวา 1) สภาพในการสร างหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ใน เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร ในภาพรวมอยในระดบมากเรยงตามล าดบดงน ดานการวางแผน ดานวสยทศนของผน า ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร พบวา 2) ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และครเกยวกบสภาพการสรางหลกสตรสถานศ กษาพบวาทกด านไมแตกตางกน 3) แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร ประกอบดวยการ วเคราะหขอมลทเกยวของ กบสถานศกษา ก าหนดวสยทศน ภารกจ และเปาหมายของการจดการศกษา ก าหนดคณลกษณะอนพงประสงค ของผ เรยน โครงสรา งหลกสตรสถานศกษาแตละชวงชน สดสวน

ฆ

DPU

ง

เวลาเรยน ผลการเรยนทคาดหวงและสาระการเรยนรรายปหรอรายภาค ค าอธบายรายวชาใหครอบคลมเนอหาสาระของวชา จดท าหนวยการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรของแตละกลมสาระ แผนการจดการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน สอการเรยนร แหลงการเรยนร การวดผลและประเมนผล บรหาร จดการงบประมาณ อาคารสถานท วสดอปกรณ และบคลากรใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา 4) พบวาปญหาคอ ดานวสยทศนของผน า ขอเสนอแนะคอ ผบรหารสถานศกษาควรใหความสนใจในการก าหนดนโยบายในการสรางหลกสตรสถานศกษาและจดท าแผนการสรางหลกสตรสถานศกษา ลวงหนา และจดประชมชแจง พรอมทงแลกเปลยนความคดเหนทเกยวของ เพอใหการจดท าแผนการสรางหลกสตรสถานศกษา และการปรบปรงหลกสตรสถานศกษาไวในแผนยทธศาสตรของสถานศกษา

DPU

จ

Thesis Title Curriculum Development Approach for Bangkok Metropolitan’s School Curriculum in Ladkrabang District

Author Werapat Maiwhai Thesis Advisor Associate Professor Dr.Somboonwan Satyarakwit Co-advisor Suravee Sunalai Department Education Management Academic Year 2009

ABSTRACT

The purposes of this research were to 1. study the state of curriculum development

approach for Bangkok Metropolitan’s school curriculum in Ladkrabang District. 2. compare opinions about school curriculum development in practice. 3. study curriculum development approach for Bangkok Metropolitan’s school curriculum in Ladkrabang District. 4. study problems and suggestions of curriculum development approach for Bangkok Metropolitan’s school curriculum in Ladkrabang District of 20 schools. 347 samples were studied. Rational- scale questionnaire comprises 36 items to analyze level of opinions difference. The researcher distributed and returned 347 copies of questionnaire which was 100%. The obtained data were analyzed by SPSS for mean, standard deviation.

The results of the study were as following 1. The state of curriculum development approach for Bangkok Metropolitan’s school

curriculum in Ladkrabang District was high in overall respectively as following (1) planning (2) leader’s vision (3) well understanding among staff (4) curriculum development approach and use (5) curriculum development follow-up and monitor (6) participation of community and network (7) resources for curriculum development.

2. It was found from comparing administrators’, school committee’ and teachers’ opinions about school curriculum development in practice that every aspect was no different.

3. The curriculum development approach for Bangkok Metropolitan’s school curriculum in Ladkrabang District composed of analysis of school data, prescription of vision, mission, target of education management, desirable characteristics of learners, school curriculum

DPU

ฉ

for each interval, proportion of learning time, anticipation of learning results and learning feature of each academic year and semester, course description covering major contents , learning units standardization for each group of subjects, learning management plan, learner development activities, instructional media, buildings, equipments and teachers simulating to school curriculum.

4. Problems of curriculum development approach for Bangkok Metropolitan’s school curriculum in Ladkrabang District were leaders’ visions and suggestions were that the administrators should concern about designation of curriculum development policy and plan in advance and that set the meeting to inform and exchange related ideas and opinions in order to design plans for curriculum development approach and improvement being designated in the school strategy.

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ในกระแสโลกาภวตน สภาวการณปจจบนมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว โดยเฉพาะการเปลยนแปลงทาง ดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย และวทยาการ ทมความพฒนาไปอยางรวดเรว จงจ าเปนตองก าหนดแนวทางในการพฒนาการศกษาใหสอดคลองกบสภาวการณของโลกใหมนษยรเทาทนการเปลยนแปลงทเกดขนในปจจบน ในชวงหลายปทผานมา ผปกครอง คร ผบรหารสถานศกษา และผมบทบาทในการจดการศกษา ไดจดเวทพบปะกนอยางกวางขวางทวทกภมภาคของประเทศเพอคนหาค าตอบวาการจดการศกษาในทศวรรษตอไปจะไปในทศทางใดโดยเฉพาะเรองการปฏรปการเรยนรใหผเรยนเปนทรพยากรททรงคณคาและมศกยภาพทจะสามารถกอบกวกฤตทางเศรษฐกจ การเมอง สงคมใหเปนสงคมทเขมแขงและสามารถอยในสงคมโลกไดอยางปกตสข (คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร, 2543: 1)

เจตนารมณของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 80 (3) ถกก าหนดไวอยางชดเจนใหพฒนาคณภาพและมาตรฐานการจดการศกษาในทกระดบ และ ทกรปแบบใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทางเศรษฐกจและสงคม จดใหมแผนการศกษาแหงชาต กฎหมายเพอพฒนาการศกษาของชาต จดใหมการพฒนาคณภาพครและบคลากรทางการศกษาใหกาวหนาทนการเปลยนแปลงของสงคมโลก เปนเครองมอในการพฒนาทรพยากรมนษย(รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยพทธศกราช, 2550: 23-24) ไดก าหนดแนวทางการจดการศกษาไวอยางชดเจนในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 4 ก าหนดแนวทางการจดการศกษาในระบบการศกษาทกระดบ ตองจดการศกษาทสงเสรมใหผเรยนพฒนาเตมตามศกยภาพ เนนความรคคณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการตามความเหมาะสมโดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล โดยค านงวาผเรยนทกคนมความสามารถทจะเรยนรพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความส าคญและตวจกรทจะก าหนดทศทางการจดการศกษาทส าคญทสดกคอ หลกสตร และผทมสวนเกยวของกบการบรหารหลกสตรใหเปนไปอยางมประสทธภาพมากทสด (วชร บรณสงห, 2544: 19)

หลกสตรทสอดคลองกบการปฏรปการศกษาจะตองเปนหลกสตรทมความหลากหลาย (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2543 : 14) นอกจากนแลวตองเปลยนหลกสตรทมความตายตว ไมทน

DPU

2

กบความรและวทยาการใหมๆ ของโลก ใหเปนหลกสตรทสามารถปรบเปลยนไดตลอดเวลาตามความจ าเปนไปสระดบการปฏบตในสถานศกษา โดยออกแบบใหสอดคลองกบสภาพของทองถนและความพรอมของสถานศกษาตลอดจนการจดการเรยนรโดยเนนใหผเรยนไดเรยนรจรงจากการปฏบต ตลอดจนประสบการณทหลากหลายรปแบบ (ชยอนนต สมทรวณช, 2544: 3)

กระทรวงศกษาธการไดด าเนนการปรบปรงหลกสตรทสอดคลองกบดงกลาวขางตนคอหลกสตรแกนกลางทมโครงสรางยดหยนในสวนทจ าเปนตอการพฒนาคณภาพชวต ความเปนไทย ความเปนพลเมองทดของชาต ตลอดจนเพอการศกษาตอและใหสถานศกษาท าสาระใหสอดคลองกบชมชน สงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงค เพอใหเปนพลเมองทดของประเทศชาตรวมถงจดใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจของผเรยนแตละกลมเปาหมายโดยค านงถงหลกความแตกตางระหวางบคคล (กรมวชาการ, 2545: 1)

ดวยเหตนท าใหสถานศกษา ตองจดท าหลกสตรทมสวนสาระสวนหนงเปนสาระแกนกลางและอกสวนหนงเปนสาระทเกยวกบชมชน สงคม ตลอดจนการบรหารจดการหลกสตรในสถานศกษา โดยมอ านาจในการตดสนใจด าเนนการจดการศกษาในสถานศกษารวมกบคณะกรรมการสถานศกษา (กรมวชาการ, 2542: 2)

ดวยเหตทสถานศกษายงไมเคยด าเนนการจดท าหลกสตรดวยตนเองมากอนเปนผลท าใหหลกสตรทสถานศกษาจดท าขนนนยงไมไดคณภาพ ดงนนกระทรวงศกษาธการจงไดก าหนดยทธศาสตรโดยมเปาหมายทสงเสรมใหสถานศกษา บคลากร ตลอดจนผทเกยวของมความร ความเขาใจ และสามารถจดท าหลกสตรไดอยางมประสทธภาพ โดยจดใหมโครงการทดลองรปแบบการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาในโรงเรยนน ารองและโรงเรยนเครอขายทกระทรวงศกษาธการประกาศรายชอตงแตปการศกษา 2545 เปนตน (ถวลย มาศจรส, 2545: 18)

โรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานคร มโรงเรยนน ารองและโรงเรยนเครอขายใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานในปการศกษา 2545 จ านวน 13 โรงเรยนโดยไดรบคดเลอกจากกรมวชาการกระทรวงศกษาธการใหเปนโรงเรยนน ารอง 1 โรงเรยน คอ โรงเรยนคลองมะขามเทศ ส านกงานเขตประเวศ ซงโรงเรยนดงกลาวกจะเปนแกนน าในการสรางหลกสตรสถานศกษา (โสภณ ค านงเนตร, 2548: 55) เนองจากโรงเรยนในสงกดกรงเทพมหานครมจ านวนมาก การมโรงเรยนน ารองเพยง 1 โรงเรยนจงไมเพยงพอทจะสรางเครอขายใหกบโรงเรยนอนๆไดทงหมด ท าใหประสบปญหาในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร

กรงเทพมหานครเปนหนวยงานทองถนทจดการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา และรบมธยมศกษาตอนปลาย มโรงเรยน

DPU

3

ในสงกดทงหมด 435 โรงเรยนอยในความรบผดชอบของส านกการศกษากรงเทพมหานคร กระจายอยตามพนทส านกงานเขตทงหมด 50 เขต (ส านกการศกษา กรงเทพมหานคร, 2548 : 10) ซงผวจยมสวนรวมในการปฏบตหนาทอยในโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครมความสนใจทจะศกษาแนวทางการจดท าหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานของโรงเรยนในส านกงานเขตลาดกระบงประกอบดวยโรงเรยนทงหมดจ านวน 20 โรงเรยนวามแนวทางในการจดท าหลกสตรสถานศกษาอยางไร เพอเปนขอมลในการปรงปรงแกไขหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานใหเปนไปในทศทางเดยวกนใหสมดงเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 อกทงไดพฒนาและปรงปรงหลกสตรการจดการศกษาของชาตใหสอดคลองกบสงแวดลอมและเทคโนโลยทกาวหนาและเปลยนแปลงอยตลอดเวลาเพอรองรบการเปลยนแปลงหลกสตรสถานศกษาในอนาคตอนใกล 1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอศกษาสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานคร 1.2.2 เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษา 1.2.3 เพอศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

สงกดกรงเทพมหานคร 1.2.4 เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร 1.3 ขอบเขตการศกษา

การวจยครงน ผวจยไดก าหนดขอบเขตดานเนอหา ประชากรและกลมตวอยางทจะศกษาดงน

1.3.1 ขอบเขตเนอหา ขอบเขตของการศกษาครงนมงศกษาการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานครในดานตางๆ ตอไปน 1) ดานวสยทศนของผน า 2) ดานการวางแผน 3) ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 4) ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

DPU

4

5) ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 6) ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 7) ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร

1.3.2 ประชากรและกลมตวอยาง การศกษาครงน ใชเครองมอในการจดเกบรวมรวมขอมล 2 ประเภท คอ แบบสมภาษณ

สถานศกษาทเปนตวอยางทดเพอใหไดมาซงแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา และแบบสอบถามสถานศกษาในเขตลาดกระบงเกยวกบสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษา

1. ประชากรของสถานศกษาเพอศกษาตวอยางทดในการสรางหลกสตรสถานศกษา จากสถานศกษา 2 แหง โดยเกบขอมลจากการสมภาษณกลมตวอยางตอไปน

1) ผบรหารสถานศกษา สถานศกษาละ 2 รวม 4 คน 2) หวหนาหมวด 8 กลมสาระ สถานศกษาละ 8 คน รวม 16 คน 3) คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาละ 2 คน รวม 4 คน

2. สถานศกษาเพอศกษาสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ไดแก สถานศกษาในเขตลาดกระบงจ านวน 18 แหง โดยเกบขอมลจากแบบสอบถามจ านวนกลมตวอยางตอไปน

1) ผบรหารสถานศกษา รวม 40 คน 2) คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน สถานศกษาละ 5 คน รวม 90 คน 3) คร รวม 217 คน

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลจากการศกษาใชเปนขอมลสารสนเทศใหหนวยงานทเกยวของจดประชม อบรม สมมนา เพอเพมพนประสทธภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบสภาพความตองการของทองถนของสถานศกษาขนพนฐานทตงอยในเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร และสามารถประยกตใชในโรงเรยนทตงอยในเขตอนๆได นอกจากนผลการศกษาสามารถใชเปนแนวทางส าหรบโรงเรยนในสถานศกษาขนพนฐานในการสรางหลกสตรสถานศกษาใหดยงขน 1.5 นยามศพท

หลกสตรสถานศกษา หมายถง มวลประสบการณความรตางๆทโรงเรยนจดท าขน และน าไปใชในการจดการเรยนการสอนเฉพาะในโรงเรยนนน

DPU

5

แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา หมายถง รปแบบวธการสรางหลกสตรของโรงเรยนทก าหนดตามประกาศกระทรวงศกษาธการเรองการใชหลกสตรแกนกลางขนพนฐาน พ.ศ. 2551

สภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษา หมายถง ลกษณะการสรางหลกสตรของหลกสตรสถานศกษาทพจารณาดานวสยทศนของผน า ดานการวางแผน ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร และดานการตดตาม และทบทวนหลกสตร

ผบรหารสถานศกษา หมายถง ผด ารงต าแหนง หรอรกษาการในต าแหนงหรอปฏบตหนาทในต าแหนงผอ านวยการสถานศกษา รองผอ านวยการสถานศกษา โรงเรยนในส านกงานเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน หมายถง บคคลทไดรบการแตงตงใหด ารงต าแหนงคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานครตามระเบยบกรงเทพมหานครวาดวยคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานสงกดกรงเทพมหานคร พ.ศ.2547 ไดแก

1) ผแทนผปกครอง หมายถง ผแทนของผมรายชอเปนผปกครองตามทะเบยน นกเรยนทก าลงศกษาอยในสถานศกษานน จ านวนไมเกนสองคน

2) ผแทนคร หมายถง ผแทนของขาราชการครผปฏบตการสอนและผชวยผบรหารสถานศกษานน จ านวนไมเกนสองคน

3) ผแทนองคกรเอกชน หมายถง ผแทนของชมรม สมาคม มลนธ องคกรเอกชนหรอกลมบคคลในรปอนใดทด าเนนกจกรรมเพอประโยชนของสาธารณะ และมทตงอยในเขตบรการของสถานศกษานน จ านวนไมเกนสองคน

4) ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน หมายถง ผแทนเทศบาล องคการบรหาร สวนจงหวด องคการบรหารสวนต าบล หรอองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบอน จ านวนไมเกนสองคน

5) ผแทนศษยเกา หมายถง ผแทนของสมาคมศษยเกา ชมรมศษยเกา หรอบคคลทเคยศกษาจากสถานศกษานน จ านวนไมเกนสองคน

6) ผทรงคณวฒ หมายถง ผน าทางศาสนาผทรงภมปญญาไทยในทองถน ขาราชการบ านาญ ขาราชการอนนอกสงกดสถานศกษา พนกงานรฐวสาหกจ เจาหนาทใน

DPU

6

หนวยงานอนของรฐ เจาของหรอผบรหารสถานประกอบการ ทงในและนอกเขตบรการของสถานศกษานน จ านวนไมเกนสคน

คร หมายถง บคลากรทางการศกษาทท าหนาจดการเรยนการสอนในสถานศกษา ของโรงเรยนสงกดส านกงานเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร DPU

7

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน เปนการศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร และการปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบสภาวการณในปจจบน เพอเปนขอมลใหบคลากรทมสวนเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษาไดพฒนาคณภาพสถานศกษาในเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร และสามารถประยกตใชในสถานศกษาในเขตอนๆได

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เพอใชเปนขอมลและเปนแนวทางประกอบการด าเนนการวจยทชดเจนและครอบคลมเนอหาสาระตางๆใหมากทสด ซงจะปรากฏวามแนวคด หลกการ และทฤษฎรวมทงผลงานวจยทเกยวของจ านวนมาก ผวจยไดเรยบเรยง สรป และน าเสนอ ดงน

2.1 แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขนพนฐาน 2.2 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตร 2.3 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตรสถานศกษา 2.4 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา 2.5 การตรวจสอบคณภาพหลกสตร 2.6 แนวคดเกยวกบการมสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษา 2.7 บทบาทของผมสวนเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษา 2.8 บทบาทของผมสวนเกยวของในการน าหลกสตรการศกษาขนพนฐานไปใชใน

สถานศกษา 2.9 ผลงานวจยทเกยวของ

2.9.1 งานวจยภายในประเทศ 2.9.2 งานวจยตางประเทศ

DPU

8

2.1 แนวคดเกยวกบการจดการศกษาขนพนฐาน 2.1.1 ความจ าเปนในการจดการศกษาขนพนฐาน

ประเทศไทยตองเผชญกบสภาวะทจะตองปฏรปการศกษา อนเนองมาจากปญหาทางการศกษาของประเทศไทยทก าลงประสบอยในขนวกฤต ดวยเหตผลหลายประการ เชน สมรรถนะและศกยภาพในการแขงขนของคนไทยดอยกวาในหลายประเทศ ปญหาสงคม ปญหาวกฤตเศรษฐกจ ปญหาความยากจน ปญหาความเสอมถอยทางดานศลธรรม ปญหายาเสพตด ปญหาความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมทงระบบความออนแอของระบบการเมองการปกครอง ทส าคญยงไปกวาเหตผลทกลาวมาแลวคอ ระบบการศกษาไทยยงมขอจ ากดและขอดอยอยมาก ท าใหไมมบทบาทและพลงทจะชวยสนบสนนการพฒนาศกยภาพและคณภาพของคนไทยใหทดเทยมอารยประเทศได ไมวาจะเปนการสรางความพรอมทจะรบการเปลยนแปลงของวทยาการ ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยการสอสารในยคสารสนเทศ การพฒนาเศรษฐกจสงคมบนฐานของความร ดงนนการลงทนเพอการศกษาทผานมาจงยงไมคมคา อนเปนผลสบเนองมาจากเหตผลดงน

1. ความลมเหลวของการจดการศกษาทไมสามารถสรางคนใหมจตสาธารณะมศกยภาพพอในการด ารงชวตในสงคมไดอยางเปนสข อนเปนผลสบเนองมาจากสาเหตตอไปน

1) ความเสมอภาคในโอกาสทางการศกษา ปจจบนมนกเรยนออกจากระบ บโรงเรยนโดยไมจบชนประถมศกษาประมาณรอยละ 15 หรอประมาณ 4 แสนคน ทงๆทเปนการศกษาภาคบงคบ กลมบคคลเหลานเปนบคคลดอยโอกาสทางการศกษาเพราะความยากจนและอยหางไกลในถนทรกนดารและผพการ 2) ผส าเรจการศกษาเพมขน แตยงไมมลกษณะอนพงประสงค ไมวาจะเปนดานความสามารถ การคดวเคราะห การสรางองคความร ตลอดจนความรทไดรบตลอดการศกษาและยงขาดความสามารถในดานการสอสารทางดานภาษาตางประเทศ ทงดานการพดและการเขยน 3) การบรหารจดการ เปนอกปญหาหนง เพราะการศกษาไทยมการบรหารแบบรวมศนยอ านาจไวทสวนกลางท าใหการบรหารขาดการมสวนรวม ขาดเอกภาพดานนโยบาย และขาดการประสานงานดานนโยบาย 4) ขาดการมสวนรวมของภาคประชาชน เพราะการศกษาของไทยถกมองวาเปนหนาทของรฐทตองด าเนนการจดการของสถานศกษา ผบรหารและคร ท าใหการศกษาไทยไมคอยมบทบาทกบวถชวต ขาดการตรวจสอบท าใหการจดการศกษาขาดคณภาพ

2. การเปลยนแปลงสภาพทางเศรษฐกจและสงคม ในชวงทศวรรษทผานมาประเทศไทยมงเนนพฒนาดานเศรษฐกจ โดยมการน าเทคโนโลยมาใชในการผลตมากขนท าใหสนคา

DPU

9

ทางดานอตสาหกรรมเปนสนคาหลกทท ารายไดใหกบประเทศ สงผลใหอตราการเจรญเตบโตของประเทศและรายไดตอหวของประชากรเพมขน ซงเปนการเจรญทไมยงยน เมอสภาพการณของโลกและเศรษฐกจเกดการเปลยนแปลงท าใหเกดวกฤตเศรษฐกจขนรนแรง

3. ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ โลกยคปจจบนมความเจรญกาวหนาทางดานวทยาการและเทคโนโลยเปนอนมากและแผกระจายไปทวไมจ ากดขอบเขตท าใหเกดผลกระทบตอการด ารงชวตของคนไทยในสงคมไทยมากขนจากเดม

4. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มเจตนาใหการศกษาเปนเครองมอส าคญในการพฒนาคน คมครองสทธ สรางความเสมอภาค ใหโอกาสคนทกคนไดรบการศกษาอยางทวถง และใหโอกาสแกทกฝายไดมสวนรวมในการจดการศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษาใหเทาเทยมและสอดคลองกบแนวนโยบายแหงรฐ

5. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดก าหนดใหการศกษาเปนกระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคล และสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานวฒนธรรมเพอใหเกดการเรยนรตลอดชวต (ส านกงานปฏรปการศกษา, 2544: 3)

จากปจจยดงกลาวเปนแรงกระตนเสรมใหเกดการเปลยนแปลงทางการศกษาของไทยอยางมทศทางมเปาหมายทตองการเหนการศกษามศกยภาพและมพลงเพยงพอในการท าหนาทในกระบวนการพฒนาคณภาพสมาชกในสงคมดวยรปแบบวธการตางๆ รวมทงการสรางองคความรและภมปญญาใหแกสงคมเพอเปนฐานไปสการพฒนามนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ

2.1.2 แนวนโยบายและหลกการจดการศกษาขนพนฐาน บทบญญตแหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 49

ก าหนดใหบคคลมสทธเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐานไมนอยกวา 12 ป ทรฐจะตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย และในการจดการศกษาของรฐตองค านงถงการมสวนรวมของประชาชน ชมชน และองคกรปกครองสวนทองถน โดย ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 4 ไดก าหนดใหการศกษาเปนกระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคมโดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวชาการ การสราง องคความรจากสภาพแวดลอมสงคมการเรยนร และปจจยเกอหนนใหบคคลเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และไดใหความหมายของ การศกษาขนพนฐาน หมายถง การศกษากอนระดบอดมศกษา ส าหรบสถานศกษาขนพนฐาน หมายถง สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน

DPU

10

นอกจากนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ไดน าสนอหลกการศกษาซงสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 เกยวกบการศกษาขนพนฐานเชนกน โดยในหมวด 3 ระบบการศกษา มาตรา 15 การจดการศกษามสามรปแบบคอ การศกษาในระบบ การศกษานอกระบบ และการจดการศกษาตามอธยาศย สวนการจดการศกษาในระบบนนมการแบงออกเปนสองระดบคอ การศกษาขนพนฐาน และการศกษาระดบอดมศกษา การศกษาขนพนฐานประกอบดวย การศกษาซงจดไมนอยกวาสบสองปกอนระดบอดมศกษา และมการศกษาภาคบงคบจ านวนเกาป โดยใหเดกซงมอายยางเขาปทเจดเขาเรยนในสถานศกษาขนพนฐานจนอายยางเขาปทสบหก เวนแตสอบไลไดชนปทเกาของการศกษาภาคบงคบ

ส าหรบภารกจของสถานศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการไดก าหนดขอบขายงานไว 4 ดาน คอ งานวชาการ งานบคคล งานงบประมาณและการเงน และงานบรหารทวไป โดยงานวชาการจดเปนงานหลกหรอเปนภารกจส าคญของสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย งานหลกสตร งานจดการเรยนการสอน งานนเทศการศกษา งานจดแหลงการเรยนร งานสอและอปกรณการเรยนการสอน งานวดผลและประเมนผลการศกษา และอนๆ ซงกระบวนการจดการเรยนการสอนทท าใหผเรยนไดรบความรประสบการณ และไดรบการปลกฝงคณธรรม คานยมทพงประสงค ฯลฯ คอกรอบแนวทางทสถานศกษาด าเนนการตามหลกสตร ทงหลกสตรแกนกลางและหลกสตรสถานศกษา 2.2 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตร

หลกสตรมความส าคญยงในการจดการศกษาทกระดบ เพราะเปนกรอบแนวทางการปฏบตทจะน าไปสกระบวนการจดการเรยนรใหผเรยนไดรบประสบการณตอการด ารงชวตรวมทงเปนแนวทางในการใหการศกษา ความร การถายทอดทางวฒนธรรม การปลกฝงเจตคตหรอคานยม เพอใหผเรยนไดพฒนาไปในทศทางทสอดคลองกบความมงหมายของการศกษา ฉะนนผทเกยวของในการจดการศกษาจะตองมความเขาใจเกยวกบหลกสตรอยางถกตองและสามารถน าความรเหลานไปใชในการจดการเรยนการสอนไดอยางแทจรงและสมฤทธผล

2.2.1 ความหมายของหลกสตร ค าวาหลกสตร( Curriculum)มความหมายไดหลายความหมายสามารถจดเปนกลม

ใหญๆได 3 กลม คอ กลมทมองหลกสตรวาเปนสงทคาดหวง (Intended) กลมทมองหลกสตรวาเปนสงทเกดขนจรง (Actualized) และกลมทมองหลกสตรครอบคลมทงสองกลมทกลาวมา กลมทมองหลกสตรวาเปนสงทคาดหวงไดแกกลมทใหความหมายวาหลกสตรคอ วชาและเนอหาวชา

DPU

11

หลกสตรเปนโปรแกรมการศกษา หลกสตรเปนเอกสาร และหลกสตรเปนแมบท สวนกลมทมองวาเปนสงทเกดขนจรงคอ ประสบการณ ดงเขยนเปนแผนภาพดงน (บญชม ศรสะอาด, 2546: 7)

จากแผนภาพดงกลาวขางตนสามารถสรปไดวาหลกสตรแบงออกเปน 3 สวน ไดแก 1. หลกสตรแมบท คอ ขอก าหนด แนวทาง จดหมาย โครงสรางเนอหาสาระ และ

กจกรรมทก าหนดใหโรงเรยนตางๆปฏบตตาม ผก าหนดหลกสตร คอ กระทรวงศกษาธการ 2. เอกสารประกอบหลกสตรและวสดการเรยน สอการสอนตางๆ เชน คมอคร

แผนการสอน หนงสอเรยน ต ารา อปกรณการสอน แบบฟอรมตางๆ ฯลฯ สงเหลานจดท าโดยนกวชาการหลายระดบ เชน กรมวชาการ เขตพนทการศกษา จงหวด อ าเภอ และแมแตโรงเรยนเอกชนกท าขนเพยงแตใหสอดคลองกบหลกสตรแมบทและเหมาะสมทจะน าไปใชประกอบการเรยนการสอน

3. กจกรรม ไดแก การปฏบต เชน การบรหารหลกสตร การบรหารงานวชาการ การจดกจกรรมการเรยนการสอน ตลอดจนการวดและประเมนผล

ภญโญ สาธร (2516) กลาววา หลกสตร คอ บรรดาประสบการณทโรงเรยนจดใหแกนกเรยน เพอใหนกเรยนไดเรยนร และพฒนาตนเองไปในทศทางทปรารถนา

สวสด จงกล (2539) กลาววา หลกสตร คอ ขอก าหนดซงระบจดมงหมายของการศกษา เนอหาสาระ และเกณฑการใชหลกสตร ซงจดใหนกเรยนเรยนร เพอใหมความรเจตคต ทกษะและพฤตกรรมสอดคลองกบจดมงหมายทก าหนดไว

กลมทมองหลกสตรวา เปนสงทคาดหวง

กลมทมองหลกสตรวา เปนสงทเกดขนจรง

หลกสตรคอวชาและเนอหาวชา หลกสตรเปนโปรแกรมการศกษา หลกสตรเปนเอกสาร หลกสตรเปนแมบท

หลกสตรคอประสบการณ

DPU

12

ธ ารง บวศร (2542) กลาววา หลกสตร คอ แผนซงไดออกแบบจดท าขนเพอแสดงจดหมายการจดเนอหาสาระ กจกรรมและมวลประสบการณในแตละโปรแกรมการศกษา เพอใหผเรยนมการพฒนาในดานตางๆ ตามจดมงหมายทไดก าหนดไว

กรมวชาการ (2542) ไดก าหนดความหมายของ หลกสตรวาหมายถง มวลประสบการณตางๆ ทสถานศกษาจดขนทงในและนอกหองเรยน เพอใหผเรยนเกดการเรยนรและพฒนาตนเองไปในทศทางทเหมาะสม

วชย วงษใหญ (2537) ใหความหมายของ หลกสตรวา หมายถง มวลประสบการณทงปวงทจดขนใหผเรยนเกดการเรยนรตามมาตรฐานสากล มาตรฐานความเปนชาตไทยและมาตรฐานทชมชนทองถนตองการ

กาญจนา คณารกษ (2540) กลาววา หลกสตรหมายถง โครงการ หรอแผนงาน อนประกอบดวย หลกการ จดมงหมาย โครงสราง กจกรรม และวสดตางๆ ในการจดการเรยนการสอน อนทจะพฒนาศกยภาพผเรยนใหเกดความรความสามารถ โดยสงเสรมตามศกยภาพสงสดของตนเอง

เซเลอร และอเลกซานเดอร ( Saylor and Alexander,1974) กลาววา หลกสตร คอบรรดาความพยายามทงหลายของโรงเรยน ในการทจะสงผลใหเกดผลของการเรยนทโรงเรยนพงปรารถนา ทงในสภาพการณภายใน ตลอดจนภายนอกโรงเรยน

โบแชมพ (Beauchamp,1981: 61-62) กลาววา หลกสตรมความหมาย 3 สถานะ 1. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตศาสตรสาขาวชาหนง 2. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตเกยวกบการเรยนทเขยนขนอยางเปนทางการ 3. ความหมายของหลกสตรในขอบเขตของระบบการท างานทเกยวของกบหลกสตร

ชศร สวรรณโชต (2544) กลาววา หลกสตรหมายถง ปฏกรยาสมพนธระหวางครกบผเรยนและสงแวดลอมในการเรยน รวมทงวตถประสงคทครก าหนดไวใหผเรยนบรรลถงจดหมายทตงไว

เทอน ทองแกว (2546) กลาวา หลกสตรหมายถง การวางแผน หรอการออกแบบหลกสตรทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง

จากการใหความหมายดงกลาว สรปไดวา หลกสตรมความหมายครอบคลมตงแตเอกสาร แนวทางการจดการศกษาแตละระดบชวงชน ซงประกอบดวยกลมสาระวชา ขอบขายของเนอหา โครงสรางหลกสตร การจดกจกรรมการเรยนการสอนและรวมถงมวลประสบการณตางๆททางโรงเรยนจดใหแกนกเรยนทงในและนอกหองเรยน

DPU

13

2.2.2 ความส าคญของหลกสตร หลกสตรมความส าคญตอการก าหนดมาตรฐานและคณภาพการศกษาของผเรยนทงน

เพอใหแนใจวาผเรยนในแตละวยแตละระดบการศกษาทมคณภาพเทาเทยมกนหรอไม อยางไร สนต ธรรมบ ารง(2527 ก: 152) สรปความส าคญของหลกสตรไว 9 ประการ คอ

1. หลกสตรเปนแผนปฏบตงานของคร เพราะวาหลกสตรจะก าหนดจดมงหมายเนอหาสาระ การจดกจกรรมการเรยนการสอนและการวดผล

2. หลกสตรเปนขอก าหนดแผนการเรยนการสอนอนเปนสวนรวมของประเทศ เพอน าไปสความมงหมายตามแผนการศกษาชาต

3. หลกสตรเปนเอกสารของทางราชการ เปนธรรมนญในการจดการศกษาเพอใหบคคลทเกยวของกบการศกษาปฏบตตาม

4. หลกสตรเปนเกณฑมาตรฐานการศกษา เพอควบคมการเรยนการสอนในสถานศกษาในระดบตางๆ

5. หลกสตรเปนแผนการด าเนนงานของผบรหารการศกษา 6. หลกสตรจะก าหนดแนวทางในการสงเสรมความเจรญงอกงามและพฒนาการ

ของเดกตามจดมงหมายการศกษา 7. หลกสตรจะเปนตวก าหนดรปรางของสงคมในอนาคต 8. หลกสตรจะก าหนดแนวทางใหความร ทกษะ ความสามารถ ความประพฤตทจะ

เปนประโยชนตอสงคม อนเปนการพฒนาก าลงคนซงจะน าไปสการพฒนาเศรษฐกจและสงคม 9. หลกสตรเปนสงทบงชถงความเจรญของประเทศ

ธ ารง บวศร(2542ข : 9-10) กลาววา หลกสตรเปนหวใจของการศกษา เปนสงทชใหเหนวาโรงเรยนมความมงหมายทจะจดการศกษาใหแกผเรยนอยางไร และสามารถใหความร เสรมสรางทกษะ และเจตคตในดานใดบาง

2.2.3 องคประกอบของหลกสตร องคประกอบของหลกสตร ไดมผใหแนวคดไวหลายลกษณะกลาวคอ บญม เณรยอด (2531) ไดสรปองคประกอบของหลกสตรไว 4ขอ ไดแก จดมงหมาย

ของหลกสตร เนอหาของหลกสตร การน าหลกสตรไปใช และการประเมนผลหลกสตร กรมวชาการ (2532) ไดก าหนดองคประกอบของหลกสตรประถมศกษา และ

มธยมศกษาฉบบปรง พ.ศ.2533 ประกอบดวย หลกการ จดหมาย โครงสราง เวลาเรยน แนวด าเนนการและการวดผล ประเมนผลและการตดตาม

สงบ ลกษณะ (2542) จ าแนกองคประกอบของหลกสตรไว 5 สวน คอ

DPU

14

1. ผลการเรยนร ซงนยมเรยกวา มาตรฐานการเรยนร 2. ขอบขายเนอหาวชา หรอ สาระการเรยนร 3. แผนการจดกจกรรมการเรยนการสอน 4. แผนการใชสอการเรยนการสอน 5. แผนการวดผลประเมนผล เพอแสดงหลกฐานการบรรลผลการเรยนร

ทาบา (Taba, 1962) ไดกลาวถงองคประกอบของหลกสตร ไดแก วตถประสงคทวไปและวตถประสงคเฉพาะวชา เนอหาวชาและจ านวนชวโมงส าหรบการสอนแตละวชา กระบวนการเรยนการสอนหรอการน าหลกสตรไปใช และการประเมนผลหลกสตร สามารถสรปเปนองคประกอบส าคญ 4 สวน ดงแสดงใน ภาพท 2.1

วตถประสงค เนอหาวชา กจกรรม

ประเมนผล ภาพท 2.1 องคประกอบของหลกสตร ทมา: Taba Hilda , 1962: 422-423

2.2.4 โครงสรางหลกสตร

โครงสรางหลกสตร เปนการก าหนดรายละเอยดหลกสตรตอเนองจากทเลอกรปแบบหลกสตรแลว คอเปนการก าหนดแจกแจงรายวชา หรอกลมวชา การก าหนดเวลาเรยนตงแตตนจนจบหลกสตร โครงสรางหลกสตรจงเปนผงโดยรวมของหลกสตรทเปนขอก าหนดหลกทมความส าคญมาก

ไทเลอร (Tyler ,1960) กลาววาโครงสรางของหลกสตรประกอบดวย 4 สวน คอ 1. จดมงหมาย(Educational Purpose) ทโรงเรยนตองการใหเกดผล 2. ประสบการณ (Educational Experience) เพอใหจดมงหมายบรรลวตถประสงค

DPU

15

3. วธการจดประสบการณ ( Organization of Educational Experience) เพอใหการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ

4. วธการประเมน ( Determination of What to Evaluate) เพอตรวจสอบจดมงหมายทตงไว

การก าหนดโครงสรางเวลาเรยนพนฐานและเพมเตม สถานศกษาสามารถด าเนนการ ดงน

ระดบประถมศกษา สามารถปรบเวลาเรยนพนฐานของแตละกลมสารระการเรยนรไดตามความเหมาะสม ทงน ตองมเวลาเรยนรวมตามทก าหนดไวในโครงสรางเวลาเรยนพนฐาน และผเรยนตองมคณภาพมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทก าหนด

ระดบมธยมศกษา ตองจดโครงสรางเวลาเรยนพนฐานใหเปนไปตามทก าหนดและสอดคลองกบเกณฑการจบหลกสตร

ส าหรบเวลาเรยนเพมเตม ทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา ใหจดเปนรายวชาเพมเตมหรอกจกรรมพฒนาผเรยนโดยพจารณาใหสอดคลองกบความพรอม จดเนนของสถานศกษาและเกณฑการจบหลกสตร เฉพาะระดบชนประถมศกษาปท 1-3 สถานศกษาอาจจดใหเปนเวลาส าหรบสาระการเรยนรพนฐานในกลมสาระการเรยนรภาษาไทยและกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

กจกรรมพฒนาผเรยนทก าหนดไวในชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 ปละ 120 ชวโมง และชนมธยมศกษาปท 4-6 จ านวน 360 ชวโมง เปนเวลาส าหรบปฏบตกจกรรมแนะแนว กจกรรมนกเรยน และกจกรรมเพอสงคม และสาธารณประโยชน ในสวนกจกรรม เพอสงคมและสาธารณประโยชนใหสถานศกษาจดสรรเวลาใหผเรยนไดปฏบตกจกรรม ดงน

ระดบประถมศกษา (ป.1-6) รวมเวลา 6 ป จ านวน 60 ชวโมง ระดบมธยมศกษา (ม.1-3) รวมเวลา 3 ป จ านวน 45 ชวโมง ระดบมธยมศกษา (ม.4-6) รวมเวลา 3 ป จ านวน 60 ชวโมง

2.2.5 รปแบบของหลกสตร หลกสตรแตละรปแบบจะแตกตางกนในประเดนส าคญ ดงตอไปน คอแนวความคด

หรอปรชญาในการจดการศกษา จดเนนของความมงหมาย เกณฑการเลอกเนอหาบรรจในหลกสตร การจดเนอหาประสบการณการเรยนร การเนนวธการเรยนการสอน จดเนนการประเมนผลการเรยน จากหลกเกณฑความแตกตางของหลกสตรดงกลาวขางตน อาจจ าแนกรปแบบของหลกสตรได 8 รปแบบ (ฆนท ธาตทอง, 2550: 17-19) ดงน

DPU

16

1. หลกสตรแบบเนอหาวชาหรอแบบรายวชา เปนหลกสตรดงเดมหรอหลกสตรเกาทเนนการถายทอดเนอหาวชาเปนหลก ตองการใหผเรยนไดเนอหาความรตางๆจะจดเนอหาไวเพอการถายทอดอยางมระเบยบตามทผรในแตละวชาไดก าหนดไว โดยจดแยกออกเปนรายวชายอยๆ เชน จดเปนวชาอานเลาเรอง เรยงความ หลกภาษา ประวตศาสตร ภมศาสตร เขยนไทย คดไทย เปนตน วธการถายทอดใชวธการบรรยาย ครเปนศนยกลางของการเรยนการสอน นกเรยนไมคอยมโอกาสแสดงความคดเหน ทกอยางครเปนผจดประสบการณใหทงสน การวดผลและประเมนผลใชวธวดความจ าเปนสวนใหญ จดไดวาหลกสตรแบบนเนนการสอนหนงสอมากกวาสอนคน

2. หลกสตรแบบสมพนธวชา เปนหลกสตรทมพนฐานมาจากหลกสตรแบบรายวชา เนองจากเมอน าหลกสตรรายวชาไปใชการเรยนรของผเรยนในแตละวชาแตกแยกกน มากขน ผเรยนน าความรไปใชประโยชนไดนอย เพอแกปญหานจงน าเนอหาวชาตางๆทมลกษณะคลายคลง และมสวนเกยวของสมพนธกนจดไวดวยกน เชน น าวชาวรรณคดไทยไปสมพนธกบ วชาศลปะ น าวชาวทยาศาสตรไปสมพนธกบภมศาสตร เปนตน แตอยางไรกตาม หลกสตรแบบนยงคงมเอกลกษณของแตละวชาอยเชนเดม การจดการเรยนการสอนจะเนนครเปนศนยกลาง เนนการสอนแบบสมพนธวชาในเนอหาทเกยวของกน ท าใหครทสอนวชาตางกนมโอกาสวางแผนรวมกน การวดผลจะมงวดดานเนอหาวชาและพฒนาการทางสตปญญาเปนส าคญ โดยมขอดคอครมการวางแผนการเรยนการสอนรวมกน และนกเรยนจะไดรเนอหาวชาทมความสมพนธระหวางวชาตาง ๆ แตมขอจ ากดทวาจดโปรแกรมการสอนใหเนอหาวชาสมพนธกนท าไดยาก การเรยนการสอนยงเนนเนอหาวชาเชนเดยวกบหลกสตรแบบรายวชาและครตางหมวดวชากนอาจมทศนคตตางกนหรอมความคดเหนทไมตรงกน

3. หลกสตรแบบหมวดวชา หรอสหสมพนธ หลกสตรแบบนมจดมงหมายจะผสมผสานเนอหาวชาทมลกษณะใกลเคยงกน หรอสาขาเดยวกน ใหมความสมพนธระหวางวชามากขน ในลกษณะหมวดวชา เชน หมวดวชาสงคมศกษา ประกอบดวยวชาภมศาสตร ประวตศาสตร หนาทพลเมอง ศลธรรม หมวดวชาคณตศาสตร ประกอบดวย วชาเลขคณต พชคณต ตรโกณมต เรขาคณต ตวอยางหลกสตรแบบหมวดวชา ไดแก หลกสตรประถมศกษา และหลกสตรมธยมศกษา พ.ศ. 2503 ดานการสอนยงยดการบรรยาย การวดผลจะเนนวดความรดานเนอหาวชาและพฒนาการดานสตปญญาเปนส าคญ

4. หลกสตรกจกรรมและประสบการณ หลกสตรลกษณะแบบนตองการแกไขขอบกพรองของหลกสตรแบบรายวชา ทไมค านงถงความตองการและความสนใจของผเรยน หลกสตรนจงยดเอากจกรรม ความสนใจและประสบการณแวดลอมมาเปนแนวทางในการจดล าดบประสบการณการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถน าความรไปใชไดในชวตจรง โดยยดปรชญาพพฒ

DPU

17

นาการเปนแนวทางดานการวดผลใหความส าคญกบการพฒนาตวผเรยนมากกวาปรมาณความรความจ า โดยมขอด คอสนองความตองการ และความสนใจของผเรยนเปนการเรยนอยางมความหมาย ผเรยนมสวนรวมในการวางแผนการเรยนและการแกปญหาในการเรยน ผเรยนและผสอนมความสมพนธใกลชดโดยผเรยนเปนศนยกลางของการเรยน แตมขอจ ากดทวาผเรยนอาจไดเนอหาวชานอย เพราะเสยเวลากบการท ากจกรรมมาก ตองใชสถานทเฉพาะ อปกรณตองพรอม บางครงท าไมไดเพราะมงบประมาณจ ากด

5. หลกสตรเพอชวตและสงคม หลกสตรนไดรบอทธพลจากแนวคดปรชญา พพฒนาการนยม (Progressivism) ของ จอหน ดวอ (John Dewey) ซงเชอวาการเรยนรเกดจากประสบการณ และประสบการณจะท าใหพฤตกรรมเปลยนแปลง หลกสตรนจะยดเอาสงคมและชวตของเดกเปนหลก เชน การมสวนรวมในวฒนธรรมประเพณของสงคมทแวดลอมอย โดยพยายามใหเนอหามสวนสมพนธกบชวต เพอใหผเรยนน าความรไปประยกตใชในชวตจรง การจดการเรยนการสอนจะยดผเรยนเปนส าคญ ครมบทบาทในการใหค าแนะน า การวดผลประเมนผลจะเนนพฒนาการของผเรยนทกดาน และความสามารถในการปรบปรงตนเองและสรางสรรคสงคม โดยมขอด คอสนองตอความตองการในการด ารงชวตของผเรยนในสงคม สงเสรมใหผเรยนมความรบผดชอบตอสงคม และมมนษยสมพนธทด พฒนาคณภาพชวตของผเรยน โดยทผเรยนรจกแสวงหาความรดวยตนเอง แตมขอจ ากดทวาหลกสตรขาดความสมบรณในสาระของเนอหา เพราะเนนความสนใจในทางปฏบตของผเรยนเปนสวนใหญ การผสมผสานและจดหมวดหมของประสบการณการเรยนรยงไมมวธการทสมบรณ ผเรยนจงน าความรเพยงบางสวนไปประยกตใชได ครทไมไดรบการฝกฝนอาจมปญหาในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

6. หลกสตรแกนกลาง หลกสตรแบบนมลกษณะการผสมผสานเนอหาวชาเพอทจะตอบสนองความตองการและความสนใจของผเรยน สงเสรมการเรยนทมความสมพนธกบประสบการณชวตของผเรยน หลกสตรประกอบดวยสงทผเรยนตองเรยนเปนความรหลกสวนหนง และสวนทใชเลอกสวนหนง หลกส าคญอยทการจดเวลาเรยน และการจดเนอหาใหสอดคลองกบความตองการของผเรยนและขณะเดยวกนเนนการเรยนรทางวชาการอยางมระบบ หลกสตรแบบนจะก าหนดวชาใดวชาหนงเปนศนยกลางหรอแกนวชาอนๆจะสนบสนนแกน นอกจากก าหนดวธการนแลวอาจใชความตองการของผเรยนหรอกจกรรมในสงคมเปนแกนกไดการเรยนการสอนวชาแกนเปนวชาส าคญของหลกสตรและจะเนนการผสมผสานความรจากหลายๆวชาเขาดวยกน ซงเรยกวา บรณาการในการสอน (integration) หลกสตรแบบแกนจะเปนรากฐานของหลกสตรแบบหนวยกต หลกสตรนจะจดตามแนวคดของปรชญาปฏรปนยม (Reconstructionism) โดยม ขอด คอ มการผสมผสานทางดานการเรยนรและเนอหาวชามความเกยวพนกบชวตและความสนใจของ

DPU

18

ผเรยน สนองความสนใจและความถนดของแตละบคคล เปดโอกาสใหผเรยนศกษาคนควาหาความรเพมเตมดวยตนเอง สภาพการเรยนการสอนแบบปญหาเปนแกนกลาง ชวยใหผเรยนมทกษะตาง ๆ ทงทเปนทกษะพนฐานทางสงคม แตมขอจ ากดทวาการจดการเรยนการสอนใชงบประมาณมาก เพราะกจกรรมการเรยนการสอนมการลงมอปฏบตมากขน การสอนแบบปญหาเปนแกนกลางยากกวาธรรมดา ตองอาศยครทมความรด มความสามารถในการวางแผนและการเตรยมการสอน การสอนแบบนครตองใชเวลามากในการวางแผนรวมกบครคนอน ซงมขอจ ากดหลายอยาง ท าใหเกดความยงยาก ครจงมกแยกวชาออกจากกน

7. หลกสตรแบบเอกตภาพ หลกสตรแบบนจดเนอหาสาระของหลกสตรไปตามความเหมาะสมและความตองการของผเรยนแตละบคคล การจดหลกสตรแบบนขนอยกบดลยพนจของครผสอนทจะวเคราะหความตองการ ระดบสตปญญา และความสามารถของผเรยนไดอยางถกตอง จดการเรยนการสอนอยในรปของการจดชดการเรยนใหผเรยนไดศกษาและพฒนาความสามารถของตนไปตามล าดบ มขอดคอผเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเอง โดยมครคอยใหค าแนะน าปรกษา ผเรยนยดแนวการสอนทจดท าไว โดยไมตองพบผสอนเปนประจ า ผเรยนทมความสามารถสงสามารถพฒนาตนเองไดเตมความสามารถ แตมขอจ ากดทวาความสมพนธในการรวมกลมมนอย ผเรยนขาดความรบผดชอบและไมมความซอสตยอาจจะไมไดผลเตมท การแกปญหาตางๆกระท าไดนอย และควรจะมาจากความคดเหนของกลมมากกวาคนเดยว

8. หลกสตรบรณาการ เปนการผสมผสานเนอหาเขาดวยกน ไมแยกเปนรายวชา โดยพยายามรวมประสบการณตางๆ ใหเปนอนหนงอนเดยวกน โดยจะคดเลอกตดตอนมาจากหลาย ๆ สาขา แลวมาจดเขาเปนกลมเปนหมวดหม เพอใหนกเรยนไดประสบการณทตอเนอง มคณคาตอการด าเนนชวตและพฒนาตนเอง การบรณาการเนอหาวชาตา ๆ จะเนนทตวเดกและปญหาสงคมเปนส าคญ การจดการเรยนการสอนจะยดตวผเรยนและสงคมเปนศนยกลางของการเรยนการสอน มงใหผเรยนไดรบประสบการณตรง และน าความรไปใชในชวตประจ าวน จดกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความตองการของผเรยน การวดผลจะเนนพฒนาการทกดานโดยเฉพาะดานความสามารถในการแกปญหา มขอดคอ ชวยใหผเรยนมประสบการณตอเนอง มประโยชนโดยตรงตอการด ารงชวตเปนหลกสตรทมการผสมผสานกนอยางด สอดคลองกบความสนใจและความตองการของผเรยน เนอหาและประสบการณในการเรยนรไดรบการคดเลอกมาจากสาขาวชาตางๆโดยมงประโยชนของผเรยนสงสด

จากทกลาวมาจะเหนไดวา การก าหนดรปแบบของหลกสตรเปนการพจารณาเลอกและจดเนอหาวชาของหลกสตรใหสอดคลองกบความมงหมายของหลกสตร โดยหลกสตรแตละ

DPU

19

รปแบบจะมจดมงหมาย โครงสรางหลกสตรทแตกตางกนออกไป เนองจากการสรางหลกสตรแตละครง ตางยคตางสมยกน จงตองค านงถงพนฐานทแตกตางกนดวย

2.2.6 ลกษณะของหลกสตรทด หลกสตรทดยอมสงผลดตอการบรหารหลกสตร และการจดการเรยนรในโรงเรยน

กลาวคอหลกสตรทดจะเปนแนวทางใหผบรหารโรงเรยนน าไปปฏบตไดดมประสทธภาพ ทางดานครสามารถน าไปใชในการจดการเรยนการสอน ใหเกดผลดตอผเรยน หลกสตรทดควรมลกษณะดงท ฆนท ธาตทอง (2550: 20-21) ไดระบไวคอ

1. หลกสตรควรมความคลองตว และสามารถปรบปรงและยดหยนใหเหมาะสมกบสภาพการณตาง ๆ ทเปลยนแปลงไดเปนอยางด

2. หลกสตรควรเปนเครองมอทจะชวยใหการเรยนการสอนไดบรรลตามความมงหมายทก าหนดไว

3. หลกสตรควรไดรบการจดท าหรอพฒนาจากคณะบคคลหลายฝาย เชน คร ผปกครอง ประชาชน นกวชาการ นกพฒนาหลกสตรและผบรหาร ใหมสวนรวมและรบรในการจดท าหลกสตร

4. หลกสตรจะตองจดไดตรงตามความมงหมายของการศกษาแหงชาต 5. หลกสตรควรจะมกจกรรมกระบวนการและเนอหาสาระของเรองทสอนบรบรณ

เพยงพอทจะชวยใหผเรยนคดเปน ท าเปน แกปญหาเปน และพฒนาการเรยนผเรยนในทกๆดาน 6. หลกสตรควรบอกแนวทางดานสอการสอน การใชสอ การวดและประเมนผล

ไวอยางชดเจน 7. หลกสตรควรมลกษณะทสนองความตองการและความสนใจ ทงของนกเรยน

และสงคม 8. หลกสตรควรสงเสรมความเจรญงอกงามในตวผเรยนทกดาน รวมทงสงเสรม

ความคดรเรม สรางสรรค 9. หลกสตรควรชแนะแนวทางกระบวนการเรยนร เพอใหผเรยนไดเพมพนความร

ทกษะ และเจตคตไดดวยตนเอง จากสอตาง ๆ ทอยรอบตว 10. หลกสตรควรจดท ามาจากการศกษาขอมลพนฐานดานตาง ๆ อยางรอบคอบ เชน

ขอมลทางดานปรชญาการศกษา จตวทยา สงคม การเมอง การปกครอง วฒนธรรม วทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตน

11. เปนหลกสตรทยดผเรยนเปนส าคญ เนอหาและกจกรรมตองเหมาะสมกบธรรมชาต และความตองการของผเรยน

DPU

20

12. เนอหาและประสบการณตองสอดคลองกบสภาพการด ารงชวตของผเรยน ประสบการณตองเปนสงทใกลตว และสามารถน าไปใชในชวตประจ าวน

2.2.7 ประเภทหลกสตร 1. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ . 2545

ไดก าหนดใหมการจดท าหลกสตร การศกษาขนพนฐาน เพอความเปนไทยความเปนพลเมองทดของชาต การด ารงชวตและการประกอบอาชพ ตลอดจ นเพอการศกษาตอโดยใหสถานศกษาขนพนฐานจดท าสาระของหลกสตรในสวนทเกยวกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต ซงนบวาเปนการเปลยนแปลงครงยงใหญทมการเปดโอกาสใหสถานศกษาเปนผจดท าหลกสตรไดเอง โดยหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ไดก าหนดสาระและมาตรฐานการเรยนรเปนเกณฑในการก าหนดคณภาพผเรยนเมอเรยนจบการศกษา โดยก าหนดไวเฉพาะสวนทจ าเปนส าหรบทเปนพนฐานในการด ารงชวตใหมคณภาพ สวนสาระและมาตรฐานการเรยนรตามความสามารถ ความถนด มงเนนผเรยนเปนส าคญบนพนฐานความเชอ ทกคนสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดตามศกยภาพ

โครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จากโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซง

ประกาศใชตามค าสงกระทรวงศกษาธการท สพฐ 293 /2551 สง ณ วนท 11 กรกฎาคม 2551 และเพอใหการจดการศกษาเปนไปตามหลกการ จดมงหมาย และมาตรฐานการเรยนร ทก าหนดโดยในสถานศกษาและผทเกยวของ จงไดก าหนดโครงสรางของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานดงน

1) ระดบการศกษา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จดระดบการศกษา แบบ เปนระบบดงน

1. ระดบประถมศกษา (ชนประถมศกษาปท 1 – 6) 2. ระดบมธยมศกษาตอนตน (ชนมธยมศกษาปท 1-3) 3. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ชนมธยมศกษาปท 4-6)

2) มาตรฐานการเรยนร ก าหนดสาระการเรยนรตามหลกสตร ซงประกอบดวยการพฒนาผเรยนใหเกดความสมดล โดยค านงถงหลกพฒนาการทางสมองและพหปญญา หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน จงก าหนดใหผเรยนเรยนร 8 กลมสาระการเรยนร ดงน

DPU

21

(1) ภาษาไทย (2) คณตศาสตร (3) วทยาศาสตร (4) สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (5) สขศกษาและพลศกษา (6) ศลปะ (7) การงานอาชพและเทคโนโลย (8) ภาษาตางประเทศ

3) กจกรรมพฒนาผเรยน เปนกจกรรมทจดใหผเรยน ไดพฒนาความสามารถของตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอความเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย สตปญญา อารมณและสงคม เสรมสรางใหเปนผมศลธรรม จรยธรรม มระเบยบวนย ปลกฝงและสรางจตส านกของการท าประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข กจกรรมพฒนาผเรยนแบงออกเปน 3 ลกษณะไดแก

(1) กจกรรมแนะแนว (2) กจกรรมนกเรยน (3) กจกรรมเพอสงคมและสาธารณะประโยชน

4) มาตรฐานการเรยนร หลกสตรการศกษาขนพนฐานก าหนดมาตรฐานการเรยนรตามกลมสาระการเรยนร 8 กลม ทเปนขอก าหนดคณภาพผเรยนดานความร ทกษะกระบวนการ คณธรรมจรยธรรมและคานยมของแตละกลม เพอใชเปนจดมงหมายในการพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะทพงประสงคซงก าหนดเปน 2 ลกษณะ คอ

(1) มาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐาน (2) ตวชวดชนป ส าหรบการศกษาภาคบงคบ (ป.1 – ม.6)

เพอใหเกดความเปนเอกภาพ และความชดเจนในการจดการเรยนการสอนในแตละระดบชน รวมทงชวยแกปญหาการเทยบโอนระหวางสถานศกษา สวนในระดบมธยมศกษาตอนปลาย (มธยมศกษาปท 4 - 6) ยงคงใชตวชวดชวงชน

5) การจดเวลาเรยน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานก าหนดเวลาใน การจดการเรยนรและกจกรรมพฒนาผเรยนไว ดงน

(1) ระดบประถมศกษา (ประถมศกษาปท 1-3 )ใหจดเวลาเรยนเปนรายป โดยมเวลาเรยนวนละไมเกน 5 ชวโมง

DPU

22

(2) ระดบมธยมศกษาตอนตน (มธยมศกษาปท 1-3) ใหจดเวลาเรยนเปนรายป โดยมเวลาเรยนวนละ ไมเกน 6 ชวโมง คดน าหนกของรายวชาทเรยนเปนหนวยกต ใชเกณฑ 40 ชวโมงตอภาคเรยนมน าหนกวชา เทากบ 1 หนวยกต (นก.)

(3) ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (มธยมศกษาปท 4-6) ใหจดเวลาเรยนเปนรายภาค โดยมเวลาเรยนวนละ ไมเกน 6 ชวโมง คดน าหนกของรายวชาทเรยนเปนหนวยกต ใชเกณฑ 40 ชวโมงตอภาคเรยนมน าหนกวชา เทากบ 1 หนวยกต (นก.)

ภาพท 2.2 โครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ทมา: กระทรวงศกษาธการ,2551:17-18

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

โครงสราง

สาระการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยน

1. ภาษาไทย 2. คณตศาสตร 3. วทยาศาสตร 4. สงคมศกษาศาสนาและวฒนธรรม 5. สขศกษา และพลศกษา 6. ศลปะ 7. การงานอาชพและเทคโนโลย 8.ภาษาตางประเทศ

กจกรรมแนะแนว

กจกรรมนกเรยน

ลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ชมนม / ชมรม

ระดบ 1.ป.1-6 2.ม.1-3 3. ม.4-6

ชวโมงตอป ระดบประถมศกษา ไมเกน 1,000 ชม. ระดบมธยมศกษาตอนตน ไมเกน 1,200 ชม. ระดบมธยมศกษาตอนปลาย ไมเกน 1,200 ชม.

1. ระดบชนเรยน 2. ระดบสถานศกษา 3. ระดบเขตพนทการศกษา 4. ระดบชาต

จบ ม.3 จบการศกษาภาคบงคบ จบ ม.6 จบการศกษาขนพนฐาน

เกณฑการจบหลกสตร

การวดผลประเมนผล กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

DPU

23

2. สถานศกษาขนพนฐาน สงกดกรงเทพมหานคร กรงเทพมหานครมอ านาจหนาทในการจดการศกษา ตงแตเรมสถาปนาในป พ.ศ. 2515

ตามประกาศคณะปฏวต ฉบบท 335 โดยรบโอนการจดการศกษาจาก 2 องคการคอเทศบาลนครหลวงและองคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบร ซงองคการทงสองถอก าเนดขนเมอ พ.ศ. 2514 จากประกาศคณะปฏวตฉบบท 24 - 25โดยเทศบาลนครหลวงยบรวมกนและรบโอนการจดการศกษาจากเทศบาลกรงเทพและเทศบาลธนบร และองคการบรหารนครหลวงกรงเทพธนบรเปนการยบรวมกนและรบโอนการจดการศกษาจากองคการบรหารสวนจงหวดพระนครและองคการบรหารสวนจงหวดธนบร โดยทงสองเทศบาลรบโอนการจดการศกษามาจากกระทรวงศกษาธการตงแตป พ.ศ. 2480 ปจจบนการจดการศกษาของกรงเทพมหานคร เปนอ านาจหนาทตามทก าหนดไวมาตรา 29 (21) แหงพระราชบญญตระเบยบการบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 โดยมการจดการศกษาหลายระดบและหลายรปแบบ มหนวยงานทรบผดชอบ เชน

1. การจดการศกษากอนประถมศกษา มการจดการศกษาในรปแบบศนยเลยงดเดก มส านกงานอนามยเปนผดแล และการจดการศกษาในระดบอนบาล มส านกการศกษาดแล

2. การจดการศกษาระดบประถมศกษา อยในความรบผดชอบของส านกการศกษาและส านกงานเขต มโรงเรยนจ านวน 435 โรงเรยนกระจายอยทวพนท 50 ส านกงานเขต

3. การจดการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนและตอนปลาย เปดสอนในโรงเรยนประถมศกษาของกรงเทพมหานครจ านวน87โรงเรยนตามโครงการขยายโอกาสทางการศกษา ซงส านกงานเขตเปนผดแล

4. การจดการศกษาระดบอดมศกษา ไดแก วทยาลยพยาบาลเกอการณยอยในความรบผดชอบของส านกการแพทย

5. การจดการศกษานอกระบบโรงเรยนไดแก การฝกอบรมอาชพระยะสนในโรงเรยนอาชพกรงเทพมหานครและกลมสนใจตามความเหมาะสม ซงอยในความดแลของส านกพฒนาชมชน

การจดการศกษาของกรงเทพมหานครมโรงเรยนทงหมด 43 5 โรงเรยนโดยมส านกการศกษาเปนผดแล ซงกระจายอยตามพนท 50 ส านกงานเขตเปนไปตามพระราชบญญตระเบยบการบรหารราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 และประกาศกรงเทพมหานคร ลงวนท 31ตลาคม 2528 เรองการจดระเบยบราชการของกรงเทพมหานคร และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) ลงวนท 2 เมษายน 2530 เรองการแบงสวนราชการภายในหนวยงานและการก าหนดอ านาจหนาทของสวนราชการกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2535 ลงวนท 31 มนาคม 2535 เรองการแบงสวนราชการภายในหนวยงานและการก าหนดอ านาจหนาทของสวนราชการกรงเทพมหานคร

DPU

24

2.3 แนวคดและหลกการเกยวกบหลกสตรสถานศกษา ค าวาหลกสตรสถานศกษาไดมผทใหค านยามไวดงตอไปน ปญญา แกวกยร และ สภทร พนธพฒนกล (2545 : 26) ไดใหความหมายของหลกสตร

สถานศกษาวา หมายถง หลกสตรทโรงเรยนไดด าเนนการจดท าหรอพฒนาขนโดยจดท าองคประกอบตางๆ ของหลกสตรใหเปนไปตามขอบขายทก าหนดไวในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน แลวจดท าสาระหรอรายละเอยดใหสอดคลองกบสภาพปญหาของโรงเรยน ชมชน และทองถน รวมทงความถนด ความสนใจ ตลอดจนความสามารถของผเรยน หลกสตรของแตละโรงเรยนจงมสวนทเปนแกนกลางเหมอนกน แตจะมความแตกตางกนในสวนทเพมเตมตามวสยทศนและความตองการของบคคลตางๆทมสวนเกยวของ

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2545ก : 5) กลาววา หลกสตรสถานศกษา เปนแผน แนวทางหรอขอก าหนดของการจดการศกษาทจะพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถ โดยสงเสรมใหแตละบคคลพฒนาไปสศกยภาพสงสดของตนรวมถงล าดบขนของมวลประสบการณทกอใหเกดการเรยนรสะสมซงจะชวยใหผเรยนน าความรไปสการปฏบตไดประสบความส าเรจ

สรปไดวา หลกสตรสถานศกษา หมายถง หลกสตรทโรงเรยนจดท าขน เพอพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถ เกดการเรยนร สามารถน าความรไปสการปฏบตจนมชวตอยในโรงเรยน ชมชน สงคม และโลกอยางมความสข

จดมงหมายของหลกสตรสถานศกษา สถานศกษาเปนหนวยงานส าคญทมหนาทจดการศกษาและเปนแหลงของการแสวงหา

ความรส าหรบผเรยน ชมชนและสงคม จงจ าเปนตองมหลกสตรเปนของตนเองเพอใหสอดคลองกบความตองการของชมชนและสงคมนน ๆ พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 มาตรา 27 จงไดก าหนดใหสถานศกษามคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเปนผก าหนดหลกสตรแกนกลางและใหสถานศกษามหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในสวนทเกยวของกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะทพงประสงค เพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต ซงเรยกวา “หลกสตรสถานศกษา”

หลกสตรสถานศกษา เปนแนวทางหรอขอก าหนดของการจดการศกษาทจะพฒนาใหผเรยนมความรความสามารถ โดยสงเสรมใหแตละบคคลพฒนาไปสศกยภาพสงสดรวมทงล าดบขนของมวลประสบการณทกอใหเกดการเรยนรสะสม รจกตนเอง มชวตอยในโรงเรยน ชมชน

DPU

25

สงคม อยางมความสข ดงนนหลกสตรสถานศกษาจงมความส าคญตอการพฒนาการศกษาของชาตกระบวนในการจดท าหลกสตรสถานศกษาเปนสงส าคญมากทตองค านงถงองคประกอบดงท กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2545ข: 5) ไดกลาวไววา

1. หลกสตรสถานศกษา ควรพฒนาใหผเรยน เรยนรอยางมความสข มความรความสามารถ มทกษะการเรยนรทส าคญ ๆ มกระบวนการคดอยางมเหตผล มโอกาสใชขอมลสารสนเทศและเทคโนโลยสอสาร และสงเสรมใหผเรยนอยากรอยากเหน มความมนใจ มก าลงใจในการเรยนรและเปนบคคลทเรยนรไดตลอดเวลา

2. หลกสตรสถานศกษาควรสงเสรมการพฒนาดานจตวญญาณ จรยธรรม สงคมและวฒนธรรม โดยเฉพาะพฒนาผเรยนใหมความเขาใจและศรทธาในความเชอของตน ความเชอและวฒนธรรมทแตกตางกน มอทธพลตอตวบคคลและสงคม สถานศกษาตองพฒนาหลกคณธรรมและความมอสระของผเรยน มความพรอมในการเปนผบรโภคทตดสนใจแบบมขอมลและเปนอสระ เขาใจในความรบผดชอบทมตอสงคมโดยรวม สามารถชวยพฒนาสงคมใหเปนธรรม มความ เสมอภาค มความตระหนก เขาใจ และยอมรบสภาพแวดลอมทตนด ารงชวตอย ยดมนในขอตกลงรวมกนตอการพฒนาทยงยนทงในระดบสวนตน ระดบทองถน ระดบชาต และระดบโลก

3. หลกสตรสถานศกษา ควรเกดจากการทสถานศกษาน าสภาพตางๆทเปนปญหา จดเดน เอกลกษณของชมชน สงคม ศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงค เพอการเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคมและประเทศชาต มาก าหนดเปนสาระและจดกระบวนการเรยนรใหผเรยนบนพนฐานของหลกสตรแกนกลาง และเพมเตมสาระและมาตรฐานการเรยนร หรอรบไดตามความถนด ความสนใจของผเรยนโดยความรวมมอของทกคนในโรงเรยนและชมชน มการก าหนดวสยทศน และแผนพฒนาคณภาพ เพอน าไปสการออกแบบหลกสตรสถานศกษาใหมคณภาพ

4. หลกสตรสถานศกษาทมคณภาพตองเปนหลกสตรทพฒนามาจากขอมลสารสนเทศดานตาง ๆ ของสถานศกษา และชมชนใหสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน มการระดมทรพยากรทงของสถานศกษาและชมชนมาใชอยางคมคา เตมตามศกยภาพ

2.3.1 ความส าคญของหลกสตรสถานศกษา

ในอดตสถานศกษาเปนผรบผดชอบในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหบรรลจดหมายตาม วตถประสงคหลกสตรกลางทกระทรวงศกษาธการไดก าหนดไวเทานนแตปจจบนแนวความคด ดงกลาวเปลยนไปไดม การกระจายอ านาจและมอบหมายใหสถานศกษามอ านาจตดสนใจในการจดกจกรรมมากขน จง มผน าแนวความคดนบรรจไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ. 2542 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 เพอใหสมฤทธผลในการปฏบตดงใน

DPU

26

มาตรา 27 ทวา ใหสถานศกษาขนพนฐานมหนาทจดท าสาระของหลกสตรตามวตถประสงคในวรรคหนง และสวนทเกยวของกบสภาพปญหาในชมชนและสงคม ภมปญญาทองถน คณลกษณะอนพงประสงคเพอเปนสมาชกทดของครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต (ส านกงานปฏรปการศกษา, 2544: 15)

จากขอความดงกลาวขางตนแสดงวา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน จะตองจดท าสาระในรายละเอยดตามกรอบของหลกสตรแกนกลาง และจดท าหลกสตรอนบางสวนเพมเตม เพอสนองความตองการของผเรยนและความตองการของทองถนนนๆ ดงนนบทบาทของสถานศกษาโดยเฉพาะผบรหาร และคณะครจะตอง รบผดชอบงานทางดานการจดท ารายละเอยด ของหลกสตรในทกเนอหาสาระเพมเตม เพอใหหลกสตรตอบสนองตอความตองการของชมชนและทองถนใหมากทสด ประกอบกบสถานศกษามบคลากรท มความพรอมทจะก าหนด รายละเอยดสาระของหลกสตรเพมเตมไดเอง (ธวชชย ชยจรยฉายากล และคณะ,2545: 3-4)

ในการจดท าหลกสตรระดบสถานศกษานนนอกจาก เปนบทบาทของ บคลากรของสถานศกษา โดยตรงแลว สถานศกษาอาจเชญนกวชาการจากมหาวทยาลย ผเชยวชาญจากหนวยงานตาง ๆ มาชวยจดท าหลกสตรใหแกสถานศกษาได มาช (Marsh1,1997: 8) ไดกลาววา ผทจะจดท าหลกสตรใหแกโรงเรยนมาจากหลายแหลงจากบคลากรในโรงเรยน คร ผบรหารโรงเรยน ผปกครองนกเรยน ผเชยวชาญจากสถาบนอดมศกษา กลมบคคลจากกลมอตสาหกรรมและชมชน เจาหนาทของรฐบาลจนถงนกการเมองระดบชาตหรอระดบทองถน

2.3.2 องคประกอบของหลกสตรสถานศกษา สารสนเทศทจ าเปนตอการพฒนาคณภาพของสถานศกษา (กรมวชาการ

กระทรวงศกษาธการ,2545ก: 13 -23) หลกสตรสถานศกษา ควรประกอบดวยหวขอส าคญๆ ดงน 1. ขอมลทวไปเกยวกบสถานศกษา

1) ประวตของโรงเรยน ประวตทตง ขนาด จ านวนพนท ลกษณะ การจดตง สถานภาพของสถานศกษา ระดบการศกษาทเปดสอน จ านวนนกเรยน ความสามารถพเศษ จ านวนหองเรยนและหองปฏบตกจกรรม อตราการยายเขาออกของนกเรยน

2) ศกยภาพของสถานศกษา จดเดน จดดอย โอกาส ปจจยทเออตอการพฒนาสถานศกษา ความส าเรจ ความภาคภมใจของสถานศกษา

3) ความตองการของชมชน ความตองการเกยวกบอาชพ การศกษาตอ ความตองการของชมชนเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษา

4) แนวโนมการพฒนาทองถน สภาพเศรษฐกจของชมชน และผปกครอง สภาพสงคมและวฒนธรรมของชมชน สภาพทรพยากร จ านวนประชากรในเขตพนทบรการ

DPU

27

5) แนวทางการจดการศกษา ทศทาง วสยทศน กระบวนการจดท าวสยทศน ภารกจ และเปาหมายสถานศกษา ความสอดคลองของวสยทศน ภารกจ เปาหมายของสถานศกษา

6) การมสวนรวมของคณะกรรมการสถานศกษา คณะกรรมการนกเรยน จ านวนครงเขารวมในรอบป

2. สารสนเทศทเกยวกบผเรยน 1) ผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน

2) คณลกษณะอนพงประสงค 3. สารสนเทศของการบรหารงานอาชพ 1) หลกสตรและการเรยนการสอน จ านวนชนเรยน จ านวนรายวชาทเปดสอน เวลา

เรยนแตละกลมวชา 2) ความสอดคลองของหลกสตรกบความตองการของทองถน 3) เทคนควธการสอนทครน ามาใช 4) รอยละของรายวชาทปรบสาระการเรยนรใหสอดคลองกบความตองการของ

ผเรยน ผปกครอง และชมชน 5) การมสวนรวมในการจดการเรยนการสอน

6) บรรยากาศการเรยนการสอน 7) การวดและประเมนผลการเรยน - ความถกตองครบถวนของเอกสารหลกฐานการประเมนผลการเรยน - ความหลากหลายในวธการและการใชเครองมอการประเมน - การมสวนรวมในการวางแผนวดและประเมนผลการเรยน - การน าผลการวดและการประเมนผลการเรยนไปใชในการพฒนาผเรยน 8) การจดกจกรรมพฒนาผเรยน - การเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยน - ผลการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

4. สารสนเทศเพอการบรหารจดการ 1) สภาพการบรหารและการจดการ - ความสอดคลองระหวางวสยทศน ภารกจ และเปาหมายการพฒนา ความคด

ความเขาใจเกยวกบวสยทศน ภารกจ เปาหมาย ผลงาน กระบวนการพฒนาวสยทศน การก าหนดภารกจและเปาหมาย

DPU

28

- ความสมพนธระหวางแผนพฒนาคณภาพการศกษากบวสยทศนและภารกจ เปาหมายการพฒนา แผนพฒนาคณภาพสถานศกษา รายงานผลความส าเรจของการด าเนนการ ตามแผน

- ภาวะผน าและการบรหาร ขอมลทแสดงการเปดโอกาสใหบคลากรมสวนรวมรบรขอมลและการตดสนใจ ขอมลแสดงการสบเปลยนบทบาทหนาทตามวาระ ความพงพอใจในการปฏบตงานตามหนาท ความพงพอใจในการบรหารจดการ

- โครงสรางองคกร ขอมลการจดบคลากรตามหนาท การยอมรบในหนาท และความรบผดชอบในการไดรบมอบหมาย ความคดเหนเกยวกบการแบงหนาทของบคลากร

2) สภาพและบรรยากาศโดยเรยนร - การมาเรยนของนกเรยนในแตละภาคเรยน - ความพงพอใจของผปกครองตอการเรยนการสอนของสถานศกษา - การใหบรการดานสขภาพอนามย และความปลอดภยในโรงเรยน - สภาพการจดแหลงการเรยนร - การใชเทคโนโลยในแตละประเภททงในและนอกสถานศกษา

3) ทรพยากรและสงอ านวยความสะดวก - สดสวนและงบประมาณพฒนาคณภาพแตละระดบการศกษา - งบประมาณการศกษาตอคนตอปแตละระดบการศกษา - คาใชจายในการพฒนาคณภาพการศกษา - การใชงบประมาณตามแผน - การบรหารงบประมาณ

4) การพฒนาวชาชพ - รอยละของครทท าวจยในชนเรยน - จดเนนของการพฒนาบคลากรของโรงเรยน - รอยละของบคลากรทไดรบการประชมอบรม - ผลงาน เกยรตบตร รางวลทคร ผเรยนไดรบ - รอยละของจ านวนครทไดรบการนเทศตามกลมสาระการเรยนร

5) ความสมพนธระหวางสถานศกษากบผปกครองและชมชน - การเปดโอกาสใหบคลากรภายนอกเขามามสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยน - การรบการสนบสนนดานการศกษาจากหนวยงานอน - การจดกจกรรมประชาสมพนธของโรงเรยน

DPU

29

2.4 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา 2.4.1 กระบวนการสรางหลกสตรสถานศกษา

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางทเปนกรอบแนวทางใหสถานศกษาน าไปจดท าหลกสตรของสถานศกษาเอง ในการจดท าหลกสตรสถานศกษาสามารถด าเนนการจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยมกระบวนการดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2545ก : 30-42)

1. การก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย และคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนสถานศกษาจ าเปนตองก าหนดวสยทศนเพอมองอนาคตวาโลกและสงคมรอบๆจะเปลยนแปลงไปอยางใด และสถานศกษาจะตองปรบตว ปรบหลกสตรอยางไรจงจะพฒนาผเรยนใหเหมาะสมกบยคสมยซงท าไดโดยอาศยความรวมมอของชมชน พอแม ผปกครอง ครอาจารย ผเรยน ภาคธรกจ ภาครฐในชมชน รวมกนกบคณะกรรมการสถานศกษาแสดงความประสงคอนสงสงหรอวสยทศนทปรารถนาใหสถานศกษาเปนสถาบนพฒนาผเรยนทมพนธกจหรอภาระหนาทรวมกนในการก าหนดงานหลกทส าคญ ๆ ของสถานศกษาพรอมดวยเปาหมาย แผนปฏบตการและตดตามผล ตลอดจนจดท ารายงานแจงสาธารณชนและสงผลยอนกลบใหสถานศกษา เพอการปฏบตงานทเหมาะสมตามหลกสตรของสถานศกษา และมาตรฐานหลกสตรการศกษาขนพนฐานของชาตทก าหนดไว

วสยทศน เปนเจตนารมณ อดมการณ หลกการ ความเชอ อนาคตทพงประสงค เปนการคดไปขางหนา มเอกลกษณ สามารถสรางศรทธาและจดประกายความคดในสภาพการพฒนาสงสด

ภารกจ แสดงวธด าเนนการของสถานศกษาเพอบรรลวสยทศน และน าไปสการวางแผนปฏบตตอไป

เปาหมาย ก าหนดเปนความคาดหวงดานคณภาพทเกดกบผเรยน ซงสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตรการศกษาขนพนฐานและวสยทศนของสถานศกษา

คณลกษณะอนพงประสงค สถานศกษาตองรวมกบชมชนก าหนดลกษณะอนพงประสงค เพอเปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม และคานยม สถานศกษาสามารถก าหนดไดตามความตองการ โดยใหสอดคลองกบสภาพปญหา และความจ าเปนทจะตองม การปลกฝงคณธรรมจรยธรรมและคานยมดงกลาวใหแกผเรยนเพมจากทก าหนดไวในกลมสาระการเรยนรตางๆ

2. การจดท าโครงสรางหลกสตรสถานศกษา ในการจดท าโครงสรางหลกสตรสถานศกษา สถานศกษาจะตองศกษาโครงสราง

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน แนวทางการจดท าหลกสตรสถานศกษา สาระและมาตรฐานการเรยนรทง 8 กลมสาระและกจกรรมพฒนาผเรยน รวมทงขอมลของสถานศกษา น ามาก าหนดสาระ

DPU

30

การเรยนรและเวลาเรยนใหสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ และเปาหมาย หรอจดหมายของสถานศกษา โครงสรางหลกสตรสถานศกษา ประกอบดวย สาระการเรยนร หรอผลการเรยนรทคาดหวงรายวชา หนวยการเรยนร 8 กลมสาระรายปหรอรายภาค ทงทก าหนดไวในลกษณะและเพมเตมตามความถนด ความสนใจ ความตองการของผเรยน ชมชน และทองถน มกจกรรมพฒนาผเรยนทกภาคเรยน ก าหนดเวลาแตละกลมสาระ หนวยการเรยนร กจกรรมพฒนาผเรยนรายป หรอรายภาค

3. การจดท าสาระของหลกสตร ในการจดท าสาระหลกสตรแตละกลมสาระด าเนนการดงน

ก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค โดยวเคราะหจากมาตรฐานการเรยนรชวงชนทก าหนดไวในแตละกลมสาระการเรยนร มาจดเปนผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค ทระบถงความรความสามารถของผเรยน และคณธรรมจรยธรรม คานยม ซงจะเกดขนหลงจากการเรยนรในแตละปหรอภาคนน โดยทสถานศกษาก าหนดเพมเตม ไดตามความเหมาะสมสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจ และสภาพปญหาและความตองการของชมชน

ก าหนดเวลาและจ านวนหนวยกต ส าหรบสาระการเรยนรรายภาคทงสาระการเรยนรพนฐานและสาระการเรยนรทสถานศกษาก าหนดเพมเตมขน ดงน ชวงชนท 1 ประถมศกษาปท 1 – 3 ชวงชนท 2 ประถมศกษาปท 4 – 6 และชวงชนท 3 มธยมศกษาปท 1 – 3 ก าหนดสาระการเรยนรรายภาคและก าหนดจ านวนหนวยกตใหเหมาะสมและสอดคลองกบมาตรฐานและสาระการเรยนร ใชเกณฑการพจารณาทใชเวลาการจดการเรยนร 40 ชวโมงตอภาคเรยน มคาเทากบ 1 หนวยกต

ส าหรบสาระการเรยนรทสถานศกษาจดท าเพมขนซงเปนวชาเฉพาะของสายอาชพหรอโปรแกรมเฉพาะทางอนๆใชเกณฑการพจารณา คอ สาระการเรยนรทใชเวลาจดการเรยนรระหวาง 40 – 60 ชวโมงตอภาคเรยน มคาเทากบ 1 หนวยกต ทงนสถานศกษาก าหนดไดตามความเหมาะสมและใชหลกเกณฑเดยวกน จดท าค าอธบายรายวชา โดยการน าเอาผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค สาระการเรยนรรายปหรอรายภาครวมทงเวลา และจ านวนหนวยกตทก าหนดมาเขยนเปนค าอธบายรายวชา โดยใหประกาศดวย ชอรายวชา จ านวนเวลาหรอจ านวนหนวยกต มาตรฐานการเรยนรและสาระการเรยนรของรายวชานนๆ ซงสามารถเขยนค าอธบายรายวชาไดหลายรปแบบ ส าหรบชอรายวชา สถานศกษาก าหนดไดตามความเหมาะสม ทงนตองสอความหมายไดชดเจน มความสอดคลองกบสาระการเรยนรทก าหนดไวในรายวชานน

4. การออกแบบการเรยนร การออกแบบการเรยนร ในสาระการเรยนรตางๆ มกระบวนการและวธการท

หลากหลาย ผสอนตองค านงถงพฒนาการทางดานรางกายและสตปญญา ความสนใจ และ

DPU

31

ความสามารถของผเรยนเปนระยะ ๆ อยางตอเนอง ดงนน การจดการเรยนรในแตละชวงชน ควรใชรปแบบ หรอวธการทหลากหลายเนนการจดการเรยนการสอนตามสภาพจรง การเรยนรดวยตนเอง การเรยนรรวมกน การเรยนรจากธรรมชาต การเรยนรจากการปฏบตจรง และการเรยนรแบบ บรณาการ ใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนรคคณธรรม ทงนตองพยายามน ากระบวนการจดการทางวทยาศาสตรไปสอดแทรกในการเรยนการสอนทกกลมสาระการเรยนรเนอหาและกระบวนการตาง ๆ ใหมการขามกลมสาระการเรยนร ซงการเรยนรในลกษณะองครวม การบรณาการ เปนการก าหนดเปาหมายการเรยนรรวมกน ยดผเรยนเปนส าคญ โดยกระบวนการเรยนรจากกลมสาระเดยวกนหรอตางกลมสาระการเรยนรมาบรณาการในการจดการเรยนการสอน

การจดการสถานศกษาตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานและหลกสตรสถานศกษามงสงเสรมใหผเรยน เรยนรดวยตนเอง เรยนรอยางตอเนองตลอดชวต และใชเวลาอยางสรางสรรค รวมทงมความยดหยน สนองความตองการของผเรยน ชมชน สงคม และประเทศชาต ผเรยนสามารถเรยนรไดทกเวลา ทกสถานทและเรยนรไดจากสอการเรยนร และแหลงการเรยนรทกประเภท รวมทงจากเครอขายการเรยนรตางๆ ทมอยในทองถน ชมชน และแหลงอนๆ เนนสอทผเรยน และผสอนใชศกษาคนควาหาความรดวยตนเอง ผเรยนผสอนสามารถจดท าและพฒนาสอการเรยนรขนเอง หรอน าสอตางๆ ทอยรอบตวและในระบบสารสนเทศมาใชในการเรยนร

การวดและประเมนผล การวดและประเมนผลการเรยนรเปนกระบวนการทใหผสอนใชพฒนาคณภาพผเรยนรวมทงขอมลทจะเปนประโยชนตอการสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนาและเรยนรอยางเตมตามศกยภาพ สถานศกษาเปนผจดท าหลกเกณฑและแนวปฏบตในการวดและประเมนผลการเรยนรของสถานศกษา เพอใหบคลากรทเกยวของทกฝายถอปฏบตรวมกนและเปนไปในมาตรฐานเดยวกน

5. การออกแบบกจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยนเปนกจกรรมทจดใหผเรยนพฒนาความสามารถของตนเองตาม

ศกยภาพ มงเนนเพมเตมจากกจกรรมทไดจดใหเรยนรตามกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม การเขารวมและปฏบตกจกรรมทเหมาะสมรวมกบผอนอยางมความสขกบกจกรรมทเลอกดวยตนเองตามความถนด และความสนใจอยางแทจรงเปนการพฒนาทส าคญ สถานศกษาจะตองด าเนนการอยางมเปาหมาย มรปแบบ และวธการทเหมาะสม กจกรรมพฒนาผเรยน แบงเปน 2 ลกษณะ คอ

กจกรรมแนะแนว เปนกจกรรมทสงเสรมและพฒนาความสามารถของผเรยนใหเหมาะสมตามความแตกตางระหวางบคคล สามารถคนพบและพฒนาศกยภาพของตน เสรมสรางทกษะชวต วฒภาวะทางอารมณ การเรยนรในเชงพหปญญา และการสรางสมพนธภาพทด ซง

DPU

32

ผสอนทกคนตองท าหนาทแนะแนวใหค าปรกษาดานการศกษาตอ และการพฒนาตนเองสโลกอาชพและการมงานท า

กจกรรมนกเรยน เปนกจกรรมทเกดจากความสมครใจของผเรยน มงเนนพฒนาคณลกษณะทพงประสงคเพมเตมจากกจกรรมในกลมสาระ เปนกจกรรมทผเรยนชวยกนคดชวยกนท า ชวยกนแกปญหา สงเสรมศกยภาพของผเรยนอยางเตมท รวมถงกจกรรมทมงปลกฝงความมระเบยบวนย ความรบผดชอบ รสทธหนาทของตนเอง แบงตามความแตกตางระหวางกจกรรมไดเปน 2 ลกษณะ คอ กจกรรมพฒนาความถนด ความสนใจ ความตองการของผเรยนและกจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด และผบ าเพญประโยชน ซงสถานศกษาตองจดใหผเรยนทกคนเขารวมกจกรรมใหเหมาะสมกบวย วฒภาวะ และความแตกตางระหวางบคคลของผเรยน

6. การก าหนดรปแบบ วธการ เกณฑการตดสน เอกสารหลกฐานการศกษา เกณฑการผานชวงชนและการจบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน การจดการศกษาตาม

หลกสตรการศกษาขนพนฐานซงใชเวลาประมาณ 12 ป ผเรยนสามารถจบการศกษาได 2 ชวง คอ จบชนมธยมศกษาปท 3 ถอวาจบการศกษาภาคบงคบ และจบชนมธยมศกษาปท 6 ถอวาจบการศกษาขนพนฐาน

เกณฑการจบการศกษา เนองจากมการเปลยนแปลงจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 มา

เปนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มรายละเอยดเปลยนแปลงไปจากเดมดงตอไปน (กระทรวงศกษาธการ,2551: 26-28)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน ก าหนดเกณฑกลางส าหรบการจบการศกษาเปน 3 ระดบ คอ ระดบประถมศกษา ระดบมธยมศกษาตอนตน และระดบมธยมศกษาตอนปลาย

เกณฑการจบการศกษาระดบประถมศกษา 1. ผเรยนเรยนรายวชาพนฐาน และรายวชา/กจกรรมเพมเตมตามโครงสรางเวลา

เรยนทหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานก าหนด 2. ผเรยนตองมผลการประเมนรายวชาพนฐาน ผานเกณฑการประเมนตามท

สถานศกษาก าหนด 3. ผเรยนมผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนในระดบผานเกณฑการ

ประเมนทสถานศกษาก าหนด 4. ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในระดบผานเกณฑการ

ประเมนตามทสถานศกษาก าหนด

DPU

33

5. ผเรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและและมผลการประเมนผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษาก าหนด

เกณฑการจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน 1. ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตมไมเกน 81 หนวยกต โดยเปนรายวชา

พนฐาน 63 หนวยกต และรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษาก าหนด 2. ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนวชา

พนฐาน 63 หนวยกต และรายวชาเพมเตม ไมนอยกวา 14 หนวยกต 3. ผเรยนมผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนในระดบผานเกณฑการ

ประเมนทสถานศกษาก าหนด 4. ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในระดบผานเกณฑการ

ประเมนตามทสถานศกษาก าหนด 5. ผเรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและมผลการประเมนผานเกณฑการประเมน

ตามทสถานศกษาก าหนด เกณฑการจบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย

1. ผเรยนเรยนรายวชาพนฐานและเพมเตมไมเกน 81 หนวยกต โดยเปนรายวชาพนฐาน 39 หนวยกต และรายวชาเพมเตมตามทสถานศกษาก าหนด

2. ผเรยนตองไดหนวยกตตลอดหลกสตรไมนอยกวา 77 หนวยกต โดยเปนวชาพนฐาน 39 หนวยกต และรายวชาเพมเตม ไมนอยกวา 38 หนวยกต

3. ผเรยนมผลการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนในระดบผานเกณฑการ ประเมนทสถานศกษาก าหนด

4. ผเรยนมผลการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในระดบผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษาก าหนด

5. ผเรยนเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนและและมผลการประเมนผานเกณฑการประเมนตามทสถานศกษาก าหนด

เอกสารหลกฐานการศกษา สถานศกษาตองพจารณาจดท าเอกสารการประเมนผลการเรยนร เพอใชประกอบการด าเนนงานดานการวดและประเมนผลการเรยนรตามทเหนสมควร เชน เอกสารแสดงผลการเรยนรของผเรยน แบบบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยนในรายวชาตา งๆ แบบรายงานการพฒนาคณภาพเปนรายบคคล ระเบยนสะสมแสดงพฒนาการดานตางๆและแบบแสดงผลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค เปนตน

DPU

34

7. การพฒนาระบบการสงเสรมสนบสนน ในการจดการศกษาใหมคณภาพตามจดหมายของหลกสตรสถานศกษาควรพฒนา

ระบบการสงเสรมสนบสนนตาง ๆ ทเออใหสามารถจดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพ ในเรองการพฒนากระบวนการแนะแนวทางการพฒนาแหลงการเรยนรและหองสมด การวจยเพอพฒนาคณภาพและเครอขายวชาการ

8. การเรยบเรยงเปนหลกสตรสถานศกษา จากกระบวนการดงกลาวขางตน สถานศกษาจะมรายละเอยดทครอบคลมภาระงานการ

จดการศกษาทกดาน ในขนนจงเปนการวเคราะหและเรยบเรยงเพอใหเปนหลกสตรสถานศกษาทสมบรณประกอบดวย 1) วสยทศน ภารกจ เปาหมาย 2) คณลกษณะอนพงประสงค 3) โครงสรางหลกสตร 4) รายวชาตามกลมสาระการเรยนร 5) กจกรรมพฒนาผเรยน 6) การจดการเรยนรและสงเสรมการเรยนร 7) การวดและประเมนผล 8) การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา ทงน สถานศกษาอาจก าหนดหวขอเพมเตมหรอเปลยนแปลงไดตามความจ าเปนและเหมาะสม

2.4.2 การสรางหลกสตรสถานศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2545ก : 9) ไดกลาวถงการสรางหลกสตร

สถานศกษาและการบรหารหลกสตรสถานศกษา ดงน 1. ศกษาวเคราะหขอมลทเกยวของ 2. ก าหนดวสยทศน ภารกจ และเปาหมายของการจดการศกษาของสถานศกษา 3. ก าหนดคณลกษณะอนพงประสงค 4. ก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาแตละชวงชน และสดสวนเวลาเรยน 5. ก าหนดผลการเรยนทคาดหวงและสาระการเรยนรรายปหรอรายภาค 6. จดท าค าอธบายรายวชา 7. จดท าหนวยการเรยนร 8. จดท าแผนการจดการเรยนรฃ 9. ก าหนดกจกรรมพฒนาผเรยน 10. ก าหนดสอการเรยนร/แหลงการเรยนร 11. ก าหนดการวดผลและประเมนผล 12. บรหารจดการงบประมาณ อาคารสถานท วสดอปกรณ และบคลากรให

สอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา ถวลย มาศจรส (2545 : 130) ไดกลาวถง การจดท าสาระหลกสตรสถานศกษาวาม

ขนตอน ดงน

DPU

35

1. ก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงรายปหรอรายภาค 2. ก าหนดสาระการเรยนรรายปหรอรายภาค 3. ก าหนดเวลาและหรอจ านวนหนวยกต 4. จดท าค าอธบายรายวชา 5. จดท าหนวยการเรยนร 6. จดท าแผนการจดการเรยนร พะยอม แกวก าเนด (2537 : 14) กลาวถงการจดท าหลกสตรทจะใหบรรลตามจดมงหมาย

ของหลกสตรจะตองประกอบดวยการด าเนนการดงน 1. ก าหนดปรชญาและอดมการณ 2. วตถประสงค นโยบายของโรงเรยน 3. ศกษา ส ารวจปญหา ความตองการและสภาพทองถน 4. ศกษา ส ารวจปญหา ความตองการของนกเรยนและผปกครอง 5. ศกษา ส ารวจความถนด ความสามารถเฉพาะของนกเรยน 6. แบงกลมนกเรยน ตามความถนด ความสามารถ 7. จดท าหลกสตรใหสอดคลองกบสภาพทองถนและสงเสรมความสามารถของ ผเรยน 8. จดบรการแนะแนวเพอใหผเรยนรจกตนเองและสงคมทองถนของตน จะไ ดเลอก

เรยนรายวชาทเหมาะสมกบตนเอง 9. พฒนากระบวนการเรยนการสอนของครอาจารย สงเสรมใหนกเรยนรจกคด 10. น าทรพยากรจากภายนอกเขามสวนรวมในการเรยนการสอน 11. จดท าแผนการสอน เนอหา เทคนคการสอน อปกรณ เพอสงเสรมใหนกเรยนไดรบ

ประสบการณตรงกบชวต เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอมของตน 12. เตรยมสถานท อปกรณ เครองมอ เครองใชประชาสมพนธและท าความเขาใจกบผปกครอง และหนวยงานทเกยวของใหไดรบทราบวตถประสงคของการจดการศกษาตามหลกสตร 13. จดกจกรรมเสรม เชน การประกวด นทรรศการ การสาธต และจดปจจยทจะเปนการสงเสรมและพฒนาทสมบรณ 14. ตดตาม ชวยเหลอ นเทศ แกปญหา พฒนางาน และใหขวญก าลงใจในการด าเนนงานตามหลกสตร 15. พฒนาผบรหารสถานศกษา คร-อาจารย และบคคลทเกยวของเพอการพฒนางานหลกสตร

DPU

36

เอกรนทร สมหาศาล (2546) กลาวถงการจดท าหลกสตรสถานศกษาวาจะตองก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย หรอจดหมาย คณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษา การจดหลกสตรกจกรรมพฒนาผเรยน การผลต การเลอก และการใชสอการเรยนร การวดผลและประเมนผลหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนหลกสตรองมาตรฐานหลกสตรสถานศกษากเชนเดยวกน เปนหลกสตรองมาตรฐาน กระบวนการจดท าหลกสตรสถานศกษาจงเรมจากการศกษามาตรฐานการเรยนรของแตละกลมสาระการเรยนรหลกสตรแกนกลางฯ ศกษาเปาหมายในการพฒนาคนในระดบทองถน ทก าหนดโดยส านกงานเขตพนทการศกษา แลวจงน าขอมลดงกลาว มาจดท าเปนหลกสตรสถานศกษา

ภาพท 2.3 รปแบบขนตอนการสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช 2551 ทมา: กระทรวงศกษาธการ, 2551: 1-8

สรป การจดท าหลกสตรสถานศกษาจะตองด าเนนการโดยการศกษาวเคราะหขอมลก าหนดปรชญาและเปาหมายของการจดการศกษาของสถานศกษา ก าหนดโคร งสรางหลกสตร แตละชวงชนและจดสดสวนเวลาใหสอดคลองกบโครงสรางของหลกสตรโดยยดหลกสตแกนกลาง

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551(มาตรฐานการเรยนร-โครงสรางหลกสตรฯ -กจกรรมพฒนาผเรยน-คณลกษณะอนพงประสงค-สมรรถนะส าคญ-การประเมนผล ฯลฯ)

หลกสตรระดบทองถน(เปาหมายระดบทองถน ก าหนดโดย สพท.)

หลกสตรสถานศกษา -วสยทศน -คณลกษณะอนพงประสงค -สมรรถนะส าคญของผเรยน

-โครงสรางหลกสตร -ค าอธบายรายวชา

-เกณฑการวดผลการเรยนร และการจบหลกสตร

กรรมการสถานศกษาฯ ใหความเหนชอบ

น าไปใช

DPU

37

เปนแมแบบในการจดท า ก าหนดมาตรฐานการเรยนรและสาระการเรยนร ก าหนดสาระของกจกรรมพฒนาผเรยน ก าหนดสอการเรยนรและก าหนดการวดผลและประเมนผล

กรมวชาการ (246 : บทคดยอ ) ไดตดตามและประเมนผลการจดท าหลกสตรการศกษาขนพนฐานของโรงเรยนเครอขายการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา 1) การเตรยมความพรอมในการจดท าหลกสตร สงทโรงเรยนสวนใหญไดด าเนนการแลวไดแกการแตงตงคณะกรรมการระดบกลมสาระ การศกษาดงาน การประชาสมพนธใหผปกครอง นกเรยน ชมชนรบทราบโดยการประชมชแจง แจกเอกสาร ตดปายโปสเตอร แจงผานนกเรยน มการใช ขอมลในการจดท าหลกสตรสถานศกษาในระดบมาก ไดแกขอมลบคลากร นกเรยน และแหลงการเรยนรในสถานศกษา บคลากรของโรงเรยนมความรความเขาใจเกยวกบการจดท าหลกสตรสถานศกษาในระดบมากใน 2 อนดบแรกคอ การจดกจกรรมพฒนาผเรยน การออกแบบจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ หลกสตรการศกษาขนพนฐาน การก าหนดโครงสรางของหลกสตรและการจดสดสวนเวลาเรยน และเรองทบคลากรมความรความเขาใจในระดบนอย ไดแกการใชกระบวนการวจยในการเรยนรและการออกแบบหนวยการเรยนรแบบบรณาการ โรงเรยนมความพรอมในการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ในระดบนอย เพราะระยะเวลาในการจดท าหลกสตรมนอย บคลากรมความรเรองหลกสตรยงไมชดเจน ครยงไมมนใจในการจดท าหลกสตรทด าเนนการแลววาถกตองหรอไม 2) การด าเนนการจดท าหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนสวนใหญจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยคณะครในโรงเรยน มการจดสาระการเรยนร จดท าผลการเรยนร การวดและประเมนผล หนวยการเรยนร และคาดวาหลกสตรสถานศกษาจะเสรจทนเปดภาคเรยน คณะกรรมการสถานศกษาไดเขามามสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษา เชน รวมกนก าหนดวสยทศน คณะอนกรรมการระดบกลมสาระรวมจดท ากลมสาระการเรยนร คณลกษณะทพงประสงคโครงสรางของหลกสตร ส าหรบชมชนเขามามสวนรวมในการตดตามตรวจสอบและสอดสองความประพฤตของนกเรยน รวมจดกจกรรมตางๆ ของโรงเรยน จดหาเงนทน และสนบสนนดานวสดอปกรณ อาคารสถานทและสงกอสรางตางๆ 3) ปญหาทพบในการด าเนนงาน ไดแก ครเขาใจเกยวกบการจดท าหลกสตรการศกษาไมชดเจน ครขาดความมนใจในการจดท าหลกสตรสถานศกษา เวลาในการท าหลกสตรการศกษาไมเพยงพอ และบคลากรครมภาระงานมาก 4) ความตองการความชวยเหลอจากหนวยงานตางๆ เชน สนบสนนเอกสารหรอคมอในการจดท าหลกสตร นเทศตดตามก ากบดแล เปนพเลยงในการท าหลกสตรและใหค าแนะน าตอบขอสงสยและปญหา หนวยงานทตองการใหชวยเหลอ ไดแก กรมตนสงกด กรมวชาการ มหาวทยาลย และสถาบนราชภฎ

ประเดนการเปลยนแปลงหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

DPU

38

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน (ฉบบปรบปรง ) ยงคงยดมาตรฐานการเรยนร และหลกการเดม แตมการ เปลยนแปลงเพอใหเกดความชดเจนในการน าไปสการปฏบตในประเดนส าคญ ไดแก

1. ก าหนดวสยทศนหลกสตร : หลกสตรการศกษาขนพนฐานทใชอยในปจจบนก าหนดใหสถานศกษาจดท าวสยทศนของหลกสตรในระดบสถานศกษา แตขาดการก าหนดวสยทศนในระดบชาต ท าใหเปาหมายและทศทางของการจดการศกษาขาดความเปนเอกภาพ ในการปรบปรงหลกสตรในครงนจงมการก าหนดวสยทศนหลกสตรในระดบชาตขน เพอใหเปนเปาหมายทชดเจนตรงกนในการจดการศกษาเพอพฒนาเยาวชนของชาต

2. สมรรถนะส าคญของผเรยน : มการก าหนดสมรรถนะส าคญ 5 ดาน เพอเปนจดเนนในการพฒนาผเรยนในระดบการศกษาขนพนฐาน คอ 1) ความสามารถในการสอสาร 2) การคดอยางมวจารณญาณ 3) ทกษะการแกปญหา 4) ทกษะชวต 5) ความสามารถในการใชเทคโนโลย ในการจดการเรยนการสอน ครผสอนตองปลกฝงและพฒนาใหผเรยนเกดสมรรถนะเหลานในทกกลมสาระการเรยนร

3. จดท าตวชวดชนป: ไดมการก าหนดตวชวดชนปส าหรบการศกษาภาคบงคบ จากเดมทมการก าหนดมาตรฐานชวงชน แลวใหโรงเรยนก าหนดผลการเรยนรทคาดหวงแตละปเอง ท าใหเกดความซ าซอนและมความแตกตางระหวางหลกสตรของสถานศกษาแตละแหงมาก จงก าหนดตวชวดชนปจะชวยใหเกดความเปนเอกภาพ และมความชดเจนในการจดการเรยนการสอนและประเมนผลในแตละระดบชน รวมทงชวยแกปญหาการเทยบโอนระหวางสถานศกษา

4. ก าหนดสาระการเรยนรแกนกลาง : แตเดมสวนกลางก าหนดสาระการเรยนรในแตละกลมสาระไวในลกษณะของผงมโนทศน เพอเปนแนวทางส าหรบสถานศกษาน าไปพจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษา หลายกลมสาระใหตวอยางเนอหาแนนมาก และมความซ าซอนกนในระหวางชน กอใหเกดปญหาเมอสถานศกษาน าไปใชในการจดท าหลกสตรการเรยนการสอน การปรบปรงหลกสตรครงนไดก าหนดสาระการเรยนรแกนกลางซงเปนจดรวมทผเรยนในทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานตองเรยนร ชวยใหเกดความเปนเอกภาพในการจดการศกษา

5. ปรบโครงสรางเวลาเรยน: ในการปรบปรงหลกสตรครงน สวนกลางก าหนดเวลาเรยนขนต าใน แตละปไว โดยเปดชองใหสถานศกษาสามารถก าหนดเพมเตมไดตามความเหมาะสม ซงจะชวย ให การจดหลกสตรสถานศกษาส าหรบผเรยนในระดบชนตางๆ และในกลมสาระตางๆ มความเหมาะสม และสอดคลองกบจดมงหมายของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

DPU

39

2.5 การตรวจสอบคณภาพหลกสตร หลงจากทไดจดท าสาระของหลกสตรเรยบรอยแลวจะตองมการตรวจสอบในแตละ

หวขอไดแก วสยทศน ภารกจ เปาหมาย คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา รายวชาตามกลมสาระการเรยนร การวางแผนการจดการเรยนรและการสงเสรมการเรยนร สถานศกษาจะตองพฒนาระบบ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบหลกสตรสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพการจดการศกษา (กระทรวงศกษาธการ, 2545ข: 2-12)

2.5.1 การประเมนหลกสตร ความหมายของการประเมนหลกสตร วชย วงษใหญ (2523 : 203) กลาวถงการประเมนหลกสตร (Curriculum evaluation)

หมายถง การประเมนคณคาของหลกสตร โดยใชผลจากการวดในแงมมตาง ๆ น ามาพจารณารวมกน แลวน ามาสรปวาจะใหคณคาของหลกสตรทพฒนาขนมาไดอยางไร มคณภาพดหรอไม อยางไร เมอเทยบกบเกณฑทก าหนด ไดผลตามวตถประสงคทตงไวหรอไม มสวนใดทตองปรบปรงแกไข

เสนย พทกษอรรถณพ (2524 : 5) กลาววา การประเมนหลกสตร หมายถง กระบวนการศกษาสวนประกอบตาง ๆ ของหลกสตร ไดแก หลกการ โครงสราง จดประสงคการเรยนร เนอหาวชา กจกรรม สอการเรยนการสอน วธสอน และการวดผล โดยการพจารณาวามความสมพนธกนหรอไมอยางไร

วชย ประสทธวฒเวชช (2542: 30 ) ไดใหความหมายของการประเมนหลกสตร คอ การรวบรวมขอมลแลวน ามาวเคราะหเพอน ามาเปรยบเทยบ ระหวางผลการใชหลกสตรทวดไดกบจดมงหมายของหลกสตร เพอหาขอบกพรองและน ามาแกไข

ทาบา (Taba,1962: 310) กลาววา การประเมนหลกสตรมความหมายครอบคลมขอบขายหลายประการ อาจเปนการประเมนจดมงหมายและขอบขายของหลกสตร คณสมบตของบคลากรทรบผดชอบเรองหลกสตร ความสามารถของผเรยน ความส าคญของรายวชาตางๆ ผลของการน าหลกสตรไปใชและการประเมนผลการเรยนตางๆ

กลาวโดยสรปแลว การประเมนหลกสตรหมายถง การด าเนนการเกบรวบรวมขอมลแลววเคราะหผล เพอหาค าตอบใหไดวาหลกสตรทสรางและใชนนมความเหมาะสมกบสภาพทเปนจรงในขณะนนหรอไม เพยงใด และบรรลตามวตถประสงคทก าหนดไวหรอไม มสวนใดทตองปรบปรงแกไข เพอพฒนาหลกสตรใหมคณภาพดยงขนไป

DPU

40

2.5.2 ระยะเวลาในการประเมนหลกสตร สครฟเวน (Scriven,1991) กลาววา ระยะเวลาในการประเมนหลกสตร แบงออกเปน 2

ระยะคอ 1. การประเมนความกาวหนาหรอการประเมนระยะสน ( Formative evaluation)

ไดแก การประเมนในระยะทโครงการก าลงด าเนนอย เพอประโยชนในการปรบปรงโครงการใหดขน เพราะการประเมนจะชวยใหขอมลยอนกลบ ( Feedback) เพอน ามาใชหาจดบกพรอง

2. การประเมนผลสรป ( Summative evaluation )หรอการประเมนระยะยาว ไดแก การประเมนเมอโครงการสนสดลง เพอประโยชนในการศกษาคณคาของโครงการ และเพอพจารณาน าลกษณะทดของโครงการนนไปใชในสถานการณอนตอไป 2.6 แนวคดเกยวกบการมสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

2.6.1 ความหมายของการมสวนรวม อนภาพ ถรลาภ (2528: 21-22) ไดกลาวถง การมสวนรวมในการพฒนาเกดจากพนฐาน

4 ประการ คอ 1. บคคลหรอทกคนตองมความสามารถทจะมสวนรวม คอ จะตองมศกยภาพทจะ

เขารวมในการด าเนนกจกรรมตาง ๆ เชน ความสามารถในการคนหาความตองการ การวางแผน การจดการการบรหารองคกรและการใชทรพยากร

2. บคคลหรอทกคนจะตองมความพรอมทจะมสวนรวม 3. บคคลหรอทกคนตองมความประสงคทจะเขารวม ทกคนจะตองมความเตมใจ

และเหนประโยชน 4. บคคลหรอทกคนจะตองมความเปนไปไดทจะเขารวม คอ ทกคนตองมโอกาสท

จะเขารวมเปนการกระจายอ านาจใหแกทกคนไดรวมตดสนใจ และก าหนดกจกรรมทตนตองการการมสวนรวมของประชาชนเปนแนวคดทางยทธศาสตรของหลกการพฒนาชมชนทจะท าใหประชาชนบงเกดความศรทธาในตวเอง (Self – reliance) ความเชอมนในตนเอง (Self – confidence) ความรสกเปนเจาของ (Sense of belonging) ในการด าเนนงานตามโครงการพฒนาตางๆในชมชนซงจะน าไปสความสามารถและประสทธภาพในการปกครองตนเองในระบอบประชาธปไตยของประชาชน

เสรมศกด วศาลาภรณ (2537: 182 – 184) ใหความหมายของการมสวนรวม ( Participation )วาเปนการทบคคลหรอคณะบคคลเขามาชวยเหลอ สนบสนนท าประโยชน ในเรองตางๆหรอกจกรรมตางๆ อาจเปนการมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจหรอกระบวนการบรหาร

DPU

41

การใหบคคลมสวนรวมในองคการนน บคคลตองมสวนเกยวของในการด าเนนการหรอปฏบตภารกจตางๆ เปนผลใหบคคลนนมความผกพนตอกจกรรมและองคการในทสด ดงภาพท 2.4 ดงน

การมสวนรวม ( Participation )

การมสวนเกยวของ (Involvement )

การมความผกพน ( Commitment )

ภาพท 2.4 ผลการมสวนรวมในองคการ ทมา: เสรมศกด วศาลาภรณ, 2537:182

2.6.2 ลกษณะของการมสวนรวม กรรณกา ชมด (2524: 13) ไดแบงรปแบบของการมสวนรวมหลงจากไดศกษาวจย

เรอง การมสวนรวมของประชาชนทมผลตอการพฒนาเศรษฐกจ โครงการสารภ ต .ทาชาง อ .วารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน ออกเปน 10 รปแบบ คอ

1) การมสวนรวมประชม 2) การมสวนรวมในการออกเงน 3) การมสวนรวมเปนกรรมการ 4) การมสวนรวมเปนผน า 5) การมสวนรวมสมภาษณ 6) การมสวนรวมเปนผชกชวน 7) การมสวนรวมเปนผบรโภค 8) การมสวนรวมเปนผรเรม หรอผเรมการ 9) การมสวนรวมเปนผใชแรงงาน 10) การมสวนรวมออกวสดอปกรณ

DPU

42

เจมศกด ปนทอง ( 2525 : 11 - 13) ไดกลาวถงการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาชนบท วาม 4 ขนตอน คอ

1) การมสวนรวมในการคนหาปญหาและสาเหตของปญหา 2) การมสวนรวมในการวางแผน 3) การมสวนรวมในการลงทนและปฏบตงาน 4) การมสวนรวมในการตดตามและประเมนผล

ยวฒน วฒเมธ (2534: 12 ) กลาววา หลกความรวมมอของประชาชนทส าคญยง คอ การเปดโอกาสใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการด าเนนงานอยางจรงจงและจรงใจ โดยเปดโอกาสใหมการศกษา(Education)การรวมพจารณา (Consensus) และการตดสนใจรวมกน (Consent) ในการแกปญหาหรอการวางโครงการตางๆ การเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมเพอเปนการใหประชาชนไดมสทธและความเสมอภาคกนในอนทจะรบผดชอบสงคม ประชาชนจะมโอกาสรวมคด รวมตดสนใจ รวมปฏบต และรวมรบผดชอบ

นรวรรณ พรมชม และคณะ (2537: 7) ไดแบงรปแบบการมสวนรวมของกรรมการการศกษาไวเปน 2 ดาน คอ

1) การมสวนรวมในดานนโยบาย ไดแก การใหขอมล การใหค าแนะน า และการรวมตดสนใจ

2) การมสวนรวมในดานปฏบตการเชน แรงงาน เงน วสดอปกรณ ประชาสมพนธและประสานงาน

เอกชย กสขพนธ (2538: 328 – 332 ) กลาวถง ระบบการมสวนรวมทเปนทยอมรบในปจจบนม 3 ระบบ คอ

1) ระบบการปรกษาหารอ (Consulting management) เปนการบรหารแบบเปด

โอกาสใหผบรหาร และการประสานความรวมมอ 2) การมสวนรวมในผลประโยชน (Benefits) 3) การมสวนรวมในการประเมนผล (Evaluation)

เดวสและนวสตรอม (Davis and Newstrom อางในเสรมศกด วศาลาภรณ . 2537 : 182) เหนวา การมสวนรวมเปนความเกยวของดานจตใจ และอารมณของบคคลทมตอกจกรรมของกลมเปนตวกระตนใหท างานส าเรจตามเปาหมาย ซงการมสวนรวมเกยวของกบ

1) การเขาไปเกยวของดวย (Involvement) 2) การชวยเหลอและท าประโยชน (Commitment) 3) การรบผดชอบ (Responsibility)

DPU

43

พตต (Putti อางใน ทศนา แสวงศกด . 2539: 25 – 26) สรปวธการบรหารแบบมสวนรวมไว 8 แบบ คอ

1) การวางแผนแบบสแกนลอน (The Scanlon Plan) เปนการท างานแบบทม ระหวางคนงานกบผบรหาร เพอลดตนทนการผลตและเพมผลผลต คาจางและผลก าไร

2) จเคกรฟ (Jishu Kanri – JK) เปนการจดตงกลมอสระเลกๆทมอ านาจเดดขาด กลมเหลานจะพจารณาปญหาทเกยวของกบการท างานแลวพยายามทจะหาขอยตทสรางสรรค ผน ากลมอาจสบเปลยนกนระหวางสมาชกภายในกลม

3) การปรกษาตามสายงานบงคบบญชา (Consultative hierarchy) เปนวธการทลกจางมสวนรวมตดสนใจ โดยเครอขายคณะกรรมการตางๆซงเปนตวแทนของกลมตางๆภายในองคการ

4) ทกรป (T – Group approach or sensitivity) ใชการบรหารแบบมสวนรวมในการฝกอบรมและพฒนามนษยสมพนธของฝายบรหาร

5) การบรหารทมสวนเกยวของกบผบรหารระดบตางๆในองคการ (Multiple –Management) เปนการบรหารแบบมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจและการบรหาร

6) ควซซ (Quality control circle) เปนการท างานของกลมเลกๆ ม 3 – 15 คน โดยม วตถประสงคทจะแกปญหารวมกน

7) แนวทางการใชคณะกรรมการในการบรหารแบบมสวนรวม (Committee approach for participation)

8) การมสวนรวมและการสรางทม (Participation and team building) 2.6.3 ขนตอนของการมสวนรวม

การมสวนรวมเปนกจกรรมทมนษยท าขนเปนกระบวนการ อาจแบงออกไดเปนหลายขนตอน การมสวนรวมแตละขนตอนมความส าคญแตกตางกน ตามลกษณะกจกรรม

ขนตอนของการมสวนรวมนมผแบงไวหลายแบบดงน ดเรก ฤกษหราย (2527: 73-74) ชใหเหนขนตอนของการมสวนรวม ซงเขาเรยกวาเปน

ขอบเขตของการมสวนรวมทส าคญ 6 แบบ คอ การวเคราะหปญหาความตองการของชมชนหรอของกลม การก าหนดแนวทางการด าเนนการใหบรรลผล ในการแกปญหาหรอบรรลเปาหมาย การระดมทรพยากรทงในและนอกชมชน การปฏบตตามแผนทก าหนดไว การควบคมตดตามและประเมนผล และการจดสรรผลประโยชนทเกดขนอยางยตธรรม

DPU

44

ทนงศกด คมไขน า และคณะ (2542: 77-78) เสนอวา การมสวนรวมของประชาชนควรมสวนรวมครบทกขนตอน คอ นบตงแตการมสวนรวมในการคด การศกษาปญหา ความตองการวางแผนจดท าโครงการ การปฏบต จนถงการตดตามและประเมนผลโครงการ

2.6.4 ปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวม ชชาต พวงสมจตร (2540: 268 – 271 อางใน วลลภ บญกตตเจรญ,2547 : 54) ไดท า

การวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวมของชมชนกบโรงเรยนประถมศกษาในเขตปรมณฑล กรงเทพมหานคร เหนวาปจจยทสงเสรมการมสวนรวมสรปไดดงน

1) ปจจยทเกยวกบสภาพแวดลอม (1) โครงสรางทางเศรษฐกจแบบอตสาหกรรมจะชวยใหชมชนมความพรอมใน

การสนบสนนโรงเรยนดานการเงน เพราะเปนยานอตสาหกรรมยอมท าใหเกดภาวะเศรษฐกจด (2) ลกษณะนสยของคนไทยชวยสงเสรมการเขามามสวนรวมกบโรงเรยน

กลาวคอโดยทวไป คนไทยมนสยชอบท าบญสนทานไมคอยจะปฏเสธค าขอรองของผอนโดยเฉพาะโรงเรยนทเปนสถาบนสอนบตรหลานใหเปนคนด มความร

(3) ระบบการเมองการปกครองสวนทองถน กระตนใหนกการเมองเขามามสวนรวมกบโรงเรยน ซงในชวงทมการเลอกตงผสมครมกจะตองเขาไปพบประชาชนและชวยเหลอกจกรรมของสงคม โดยเฉพาะวดกบโรงเรยนทเปนสถาบนหลกของชมชน

2) ปจจยทเกยวกบชมชน ความศรทธาของชมชนทมตอโรงเรยน หากโรงเรยนสรางความศรทธาใหกบ

ชมชนได เชน ผลการเรยนด นกเรยนสามารถสอบชงทนหรอสอบเขาสถาบนทมชอเสยงได โรงเรยนไดรบรางวลชนะเลศ โรงเรยนชนะการประกวดผลงานทางวชาการ ครอาจารยเอาใจใสนกเรยน ฯลฯ สงเหลานจะท าใหชมชนเกดความศรทธาตอโรงเรยน

ชมชนมความรสกวาตนเองเปนเจาของโรงเรยน และตองมหนาทตอโรงเรยนความรสกดงกลาวมกจะอยในรปของโรงเรยนของเรา การเปนศษยเกา การเปนบคคลทมสวนรวมในการกอตง และท านบ ารงโรงเรยน การเปนผปกครองนกเรยน ฯลฯ

ความคาดหวงของชมชนตอโรงเรยน ไดแก ความคาดหวงวาโรงเรยนจะสงสอนบตรหลานของเขาใหเปนคนเกง คนด และคาดหวงใหโรงเรยนมคณภาพไมเปนรองโรงเรยนอนชมชนมความสมพนธอนดกบโรงเรยน

DPU

45

3) ปจจยเกยวกบโรงเรยน (1) ปจจยเกยวกบผบรหารและคร ซงไดแก ผบรหารและครมความสมพนธอนด

กบชมชน ใหเกยรตและใหก าลงใจแกผเขามามสวนรวมกบโรงเรยน โรงเรยนมสมาคมศษยเกาหรอสมาคมผปกครองและครรวมกนปฏบตหนาท

(2) เปนครอยในโรงเรยน มความสนใจและเอาใจใสตอการจดการเรยนการสอน (3) ปจจยเกยวกบผลงานและวธปฏบตของโรงเรยน เชนโรงเรยนมชอเสยงดาน

วชาการ โรงเรยนมการพฒนาในดานตางๆ เปนตน ปรชญา เวสารชช ( 2528: 33-35 อางใน วลลภ บญกตตเจรญ,2547 :55) กลาวถงปจจย

ทผลกดนการมสวนรวมของประชาชน คอ 1) ปจจยภายในตวบคคล เปนแรงผลกดนหรอแรงจงใจทเกดขนในตวบคคลเอง 2) ปจจยสงแวดลอม ไดแกสภาพแวดลอมทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคมและการเมอง 3) ปจจยผลกดนจากบคคลอน 4) รางวลตอบแทนคอประชาชนเขารวมกจกรรมโดยหวงประโยชนตอบแทน อนภาพ ถรลาภ (2528: 21-26 ) ไดศกษาถงปจจยทมผลกระทบทเปนตวกระตนใหเกด

การมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา และพบวาปจจยส าคญทมผลตอการมสวนรวมมอย 4 ประการคอ

1) ความใกลชดเจาหนาทของรฐ 2) การค านงถงผลประโยชนในการตอบแท 3) การยอมรบแบบอยาง 4) ความเชอถอในตวผน า เมตต เมตตการณจต ( 2541: บทคดยอ ) ไดศกษาการมสวนรวมในการบรหาร

โรงเรยนของคณะกรรมการศกษาประจ าโรงเรยนเทศบาลในจงหวดนครราชสมา พบวา ปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวมแบงไดเปน 2 ปจจยคอ

1) ปจจยเกยวกบกรรมการศกษา ไดแก การไมมเวลาวาง ไมมถนก าเนด หรอไมมทพกอาศยในทองถนทโรงเรยนตงอย

2) ปจจยเกยวกบโรงเรยน ไดแก ผบรหารขาดภาวะผน า ไมมมนษยสมพนธ ธวช ทนโตพาส (2521: 11) ไดศกษาบทบาทของโรงเรยน ชมชน ในการพฒนาชนบท

ในประเทศไทยเขตการศกษา 12 พบวาปญหาการมสวนรวมของกรรมการโรงเรยนสวนใหญกรรมการโรงเรยนมฐานะยากจนจงท าใหไมสามารถเสยสละเวลาใหกบการท าหนาทเปนกรรมการโรงเรยนไดอยางเตมทเพราะตองค านงถงปากทองตวเองกอนทจะสละเวลามาเพอสวนรวม

DPU

46

ยวฒน วฒเมธ (2534: 69 – 70) ไดกลาวถง ขอจ ากดในการจดตงและพฒนาองคกรประชาชนทท าใหไมกาวหนาเทาทควรนนมสาเหตมาจาก

1) ผน าทองถนของชมชนนน ถกก าหนดบทบาทและสรางขนโดยขบวนการทางราชการจงท าใหรสกวาเปนคนของทางราชการมากกวาเปนของประชาชน ผลงานทเกดจงเปนของราชการมากกวาของประชาชน ผน าทองถนไมสามารถดงประชาชนเขามามสวนรวมไดอยางแทจรง

2) ผน าทองถนมขดความสามารถในการบรหาร การจดการคอนขางจ ากดและมกถก ชน าจากทางราชการเปนสวนใหญจงท าใหขาดความศรทธาจากประชาชน

3) ผน าทองถน มกแสวงหาอทธพลใสตนหรอพวกของตน ซงแทนทจะพทกษประโยชนของประชาชน กลบกลายเปนผกดขและอาจเปนเครองมอของพวกมอทธพล

4) โครงสรางและระบบทางสงคมมผลตอทศนคต คานยมของคนไทยตอการยอมรบสภาพชน าโดยผน าทองถนและขาราชการในทองถนนน

สนทร ชอบท าด (2543: บทคดยอ) พบวากรรมการศกษาไมทราบวาการประชาสมพนธเปนหนาทของตน สาเหตมาจากกรรมการศกษาไมมความรความเขาใจในงานประชาสมพนธของโรงเรยนและตองประกอบอาชพในแตละวน

จฬาพร ดสคนธ (2537: 97 – 99) กลาววา โรงเรยนไมสามารถปฏบตตามค าแนะน าของกรรมการศกษาได มสาเหตมาจากกรรมการขาดความร ความเขาใจในบทบาทหนาท นอกจากนโรงเรยนยงขาดความพรอมทจะใหบรการแกชมชนและหนวยงานอน 2.7 บทบาทของผมสวนเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

หลกสตรสถานศกษาขนพนฐานเปนหลกสตรทกระจายอ านาจการจดการศกษาภาคบงคบใหกบสถานศกษาในทกๆ ดานทงดานวชาการ การบรหารจดการ และการใชหลกสตร เปนกระบวนการน าหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานไปสการปฏบตในสถานศกษา ความส าเรจของการบรหารหลกสตรสถานศกษาควรจะไดรบการสนบสนนสงเสรมการใชหลกสตรสถานศกษาจากผทเกยวของดงตอไปน

1. ผบรหารสถานศกษา ในฐานะทเปนตวจกรส าคญทจะขบเคลอนหลกสตรสถานศกษาไดอยางมประสทธภาพ จะตองเขาใจบทบาทและหนาทของตนเองอยางถองแท

2. ครผสอน เปนตวจกรทส าคญรองลงมาจากผบรหารสถานศกษาเนองจากเปนผรบนโยบายจากผบรหารทจะตองด าเนนการสอนตามบทบาทของตนเอง

DPU

47

3. ผเรยน มสวนทส าคญและมผลตอการใชหลกสตรสถานศกษาโดยตรง สมพนธกบประสบการณการเรยนรของผเรยนในแตละชวงวย เปนเปาหมายการจดการศกษาของรฐทมงหวงพฒนาใหคนไทยมความสมบรณและสมดลทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม จรยธรรม

4. ผปกครอง เนองจากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดเปดโอกาสใหประชาชนทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการจดการศกษาเพราะวาผปกครองตองใหความรวมมอและรบผดชอบตอการเรยนรของผเรยนตลอดจนดแลเอาใจใสใหบตรหลานไดพฒนาเตมตามศกยภาพ

5. ประชาชน การศกษาไทยไดมการเปลยนแปลงทส าคญสงผลตอคณภาพของพลเมองไทยในอนาคตคอ การจดใหมการศกษาตลอดชวตส าหรบทกคน

6. ชมชน ดงจะเหนไดวาพระราชบญญตการศกษาแหงชาตไดเปดโอกาสใหชมชนรวมจดท าหลกสตรและการบรหารจดการใหเกดวฒนธรรมการเรยนรทกลมกลนกบทองถน รวมทงสงเสรมสนบสนนทรพยากรเพอการศกษา

7. คณะกรรมการประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของสถานศกษา 8. คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 9. คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา มบทบาทส าคญใน

การวางแผนการด าเนนงานวชาการ ตลอดจนสงเสรมและสนบสนนการพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร การนเทศภายใน 2.8 บทบาทหนาทของผทเกยวของในการน าหลกสตรการศกษาขนพนฐานไปใชในสถานศกษา

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2546) กลาววาการบรหารจดการหลกสตรของสถานศกษา จะเปนไปอยางมประสทธภาพนนผเกยวของทกระดบ ทกฝาย ตองมความร ความเขาใจและรบทบาทหนาทและภารกจ ตลอดจนแนวทางการปฏบต การสนบสนนในการใชหลกสตรการศกษาขนพนฐานใหมประสทธภาพดงนน ผเกยวของกบการน าหลกสตรการศกษาไปใชในสถานศกษามบทบาทหนาท ดงน

บทบาทผบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาเปนผมสวนส าคญในการน าหลกสตรไปใช และยงมบทบาท

ส าคญยงตอความส าเรจของหลกสตร หลกสตรจะไปถงผเรยนหรอไมขนอยกบเทคนคการบรหารงานของผบรหาร อ านาจ จนทรแปน (2532 : 108-109) กลาวถงบทบาทหนาทของผบรหารวา เปนบคคลส าคญมากตอการบรหารหลกสตร ควรจะมบทบาทดงตอไปน

DPU

48

1. ศกษาวเคราะหเจตนารมณหรอนโยบายการจดการศกษาของชาตและทองถน 2. ก าหนดนโยบายและแผนปฏบต เพอใหเกดแนวทางปฏบตใหเหมาะสมกบ

สถานการณของสถานศกษาตลอดจนสภาพแวดลอมของสถานศกษา 3. ประชมชแจง ท าความเขาใจเกยวกบแนวทางปฏบตอยางทวถงและตอเนอง 4. สงเสรมสนบสนนปจจยทจ าเปนในการใชหลกสตรใหมประสทธภาพมากทสด 5. เปนผน าทางความคดในการพฒนาหลกสตร 6. ก าหนดโครงการกจกรรม เพอสงเสรมสนบสนนกจกรรมการเรยนการสอน 7. ก าหนดโครงการพฒนาบคลากรและสงเสรมบรรยากาศทางวชาการใหครใชความร

ความสามารถไดเตมท 8. ประเมนการใชหลกสตร บทบาทครผสอน ครเปนบคคลทส าคญทสดในการน าหลกสตรไปสการปฏบตทจะท าใหการใชหลกสตร

บรรลตามวตถประสงค ครเปนองคประกอบหนงทส าคญในการจดการศกษาใหประสบความส าเรจดวยด เพราะการจดการศกษาทยดผเรยนมความส าคญทสดตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 นน กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตนเตมตามศกยภาพ ดงนนบทบาทหนาทของครผสอนจะตองเปลยนไป

หนาทของครผสอนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานมดงน 1. ศกษาหลกสตรเพอสรางความเขาใจเกยวกบหลกสตรอยางชดแจงโดยเฉพาะ

หลกการ จดมงหมาย โครงสราง อตราเวลาเรยน และการวดประเมนผล 2. ศกษาแผนการจดการเรยนร คมอครใหเขาใจ และวางแผนสรางหนวยการเรยนร

ก าหนดกจกรรมการเรยนร 3. ศกษาท าความเขาใจวธการสอนแบบตางๆ เพอจะไดเลอกใชใหเหมาะสมกบ

จดประสงค ลกษณะเนอหาวชา และผเรยน 4. วางแผนสรางหนวยการเรยนร ก าหนดกจกรรมการเรยนร 5. จดท าแผนการเรยนรทเนนผเรยนส าคญทสด เปดโอกาสใหผเรยนปฏบตจรง

แสดงออกอยางอสระ และมสวนรวมทกกจกรรม 6. จดท าและพฒนาสอการเรยนรใหผเรยนเกดการเรยนรทงภายในและภายนอก

สถานศกษาจดหาแหลงการเรยนรอนๆ ในชมชน เชน หองสมด พพธภณฑ สวนสาธารณะ แหลงผลตศลปหตถกรรมพนบาน ฯลฯ

DPU

49

7. พฒนาตนเองใหเปนบคคลทใฝร ทนตอเหตการณ พยายามคดคนหาวธการทเหมาะสม หรอวธการทมประสทธภาพในการจดการเรยนร

8. เปนแบบอยางทด มคณธรรม ปฏบตดตอเพอน คร และนกเรยน 9. จดสภาพแวดลอมของหองเรยนและสถานศกษาใหเออตอการเรยนร ใหม

บรรยากาศดงดดความสนใจ ทาทายใหผเรยนอยากมสวนรวม 10. จดการวดและประเมนผลการเรยนรทสอดคลองกบสภาพจรง โดยประเมนจาก

การปฏบต การสงเกต การสมภาษณ จากแฟมสะสมงาน ฯลฯ 11. จดท าวจยในชนเรยน เพอพฒนาหลกสตรและกระบวนการเรยนร 12. จดท าขอมลผเรยนเปนรายบคคล โดยใหมการประสานกนระหวางสถานศกษา

บานและชมชน เพอการพฒนาใหมคณลกษณะอนพงประสงค ดงจะเหนวางานทเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช ทส าคญคอกจกรรมการสอน ซง

หลกสตรจะสมฤทธผลตามความมงหมายของผสรางหลกสตรมากนอยเพยงใดขนอยกบการสอนของครขณะเดยวกนการสอนของครตองพงหลกสตรควบคกนไป

บทบาทผเรยน การจดการศกษายดผเรยนมความส าคญทสดเพราะผเรยนเปนผลผลตของการจด

การศกษา เปนเปาหมายการจดการศกษาของรฐทมงหวงพฒนาใหคนไทยมความสมบรณและสมดลทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรมจรยธรรม การจะใหมผเรยนมคณสมบต และคณลกษณะอนพงประสงค คอ เปนคนด มปญญา และมความสขนน ตวผเรยนเองกตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรจากการเปนผรบความรมาเปนผสรางองคความรดวยตนเอง มความมงมนในการพฒนาตนเอง เขามามสวนรวมในกระบวนการจดการเรยนรทสอดคลองกบความถนด ความสนใจ และความสามารถของตนเอง

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2546 ) ไดกลาวถงบทบาทของผเรยน ดงน 1. มสวนรวมในการวางแผนจดกระบวนการเรยนรรวมกบผปกครองและครวาง

แผนการเรยนรของตนเองใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของตนเอง 2. มความรบผดชอบ ใชเวลาวางใหเปนประโยชน บรหารจดการเรยนรของตนเองให

มคณภาพ 3. ปฏบตตนเปนบคคลแหงการเรยนร รวธแสวงหาความร สามารถสรางองคความร

ดวยตนเอง 4. มการประเมนและพฒนาตนเองใหกาวหนาอยางตอเนอง 5. รกษาสทธและโอกาสในการรบการศกษาขนพนฐาน 12 ป

DPU

50

6. มปฏสมพนธทดกบครและเพอน ชวยเหลอ เออเฟอเผอแผซงกนและกน บทบาทผปกครอง บทบาทหนาทของผปกครองท กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2546) ไดกลาวถง ม

ดงน 1. ก าหนดแผนการเรยนรของผเรยนรวมกบครและผเรยน 2. มสวนรวมในการก าหนดสาระของหลกสตรและก าหนดแผนพฒนาสถานศกษา

หรอธรรมนญสถานศกษา 3. สงเสรม สนบสนนกจกรรมของสถานศกษา เพอพฒนาผเรยนตามศกยภาพ 4. จดบรรยากาศในบานใหเออตอการเรยนร 5. อบรมเลยงด เอาใจใสใหความรก ความอบอน สงเสรมการเรยนร และพฒนาการ

ดานตาง ๆ ของผเรยน 6. สนบสนนทรพยากรเพอการศกษาตามความเหมาะสมและจ าเปน 7. รวมมอกบครและผเกยวของ ประสานงาน ปองกน และแกไขปญหาเกยวกบ

พฤตกรรมทไมพงประสงคของผเรยน 8. ปฏบตตนใหเปนบคคลแหงการเรยนร มความรคคณธรรมเปนแบบอยางทด น าไปส

การพฒนาใหเปนสถาบนครอบครวแหงการเรยนร 9. มสวนรวมในการประเมนผลการเรยนรของผเรยน และในการประเมนผลจด

การศกษาของสถานศกษา 10. จดใหบตรธดา หรอบคคลทอยในความดแลไดรบการศกษาภาคบงคบ 9 ป บทบาทประชาชน 1. มสวนรวมในการจดท าแผนพฒนาสถานศกษาหรอธรรมนญของสถานศกษา 2. มสวนรวมในการก าหนดสาระตามหลกสตรของสถานศกษา โดยค านงถงความ

ตองการของสงคม และชมชน 3. เปนศนยการเรยนร เครอขายการเรยนร ใหผเรยนไดมประสบการณจากสถานการณ

จรง 4. ใหการสนบสนนการจดกจกรรมการเรยนรของสถานศกษา 5. มสวนรวมในการตรวจสอบและประเมนผลการจดการศกษาของสถานศกษา 6. เสนอแนะแนวทางการพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

DPU

51

บทบาทคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน 1. ก าหนดนโยบายและแผนพฒนาของสถานศกษา 2. ใหความเหนชอบแผนปฏบตการประจ าปของสถานศกษา 3. ใหความเหนชอบในการจดท าหลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของทองถน 4. ใหความเหนชอบในการแตงตงคณะท างานและอนกรรมการตาง ๆ ทสถานศกษา

แตงตง 5. สนบสนน สงเสรมการบรหารดานวชาการของสถานศกษา 6. สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากรภายนอกและภม

ปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของนกเรยนทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณ ศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต

7. เสรมสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชน ตลอดจนประสานงานกบองคกรทงภาครฐและภาคเอกชน เพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชนและมสวนรวมในการพฒนาชมชนและทองถน 2.9 ผลงานวจยทเกยวของ

2.9.1 งานวจยภายในประเทศ เอนก อคคเดช (2549) ไดท าวจยเรองการบรหารหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

ขนาดเลก ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวาในภาพรวมและรายดานอยในระดบมากทกดาน เรยงจากมากไปหานอย ดงน การจดท าสาระของหลกสตรสถานศกษาการก าหนดแผนการบรหารหลกสตรสถานศกษา การนเทศ ก ากบ ตดตาม และการประเมนผล การเตรยมความพรอมของสถานศกษา การปรบปรงและพฒนากระบวนการบรหารหลกสตรขนพนฐานและหลกสตรสถานศกษา การด าเนนการใชหลกสตรสถานศกษา และการสรปผลการด าเนนการบรหารหลกสตรสถานศกษาตามล าดบ โดยตองการใหโรงเรยนพฒนา ดานการสรปผลการด าเนนการบรหารหลกสตรสถานศกษา การจดอบรมครเพอสรางความตระหนก และความรความเขาในเกยวกบหลกสตร และสามารถจดท าแผนการสอนและการจดการเรยนการสอนไดตรงตามเปาหมายของหลกสตร และประเมนผลการใชหลกสตรทกภาคเรยน เพอ การปรบปรงและพฒนาการบรหารหลกสตรทกป

ประพนธ พมจนทร (2549) ไดท าวจยเรองการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานตามวฎจกรคณภาพของเดมมงในอ าเภอทามวงส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต1 ผลการวจยพบวา ครยงขาดความตระหนกในการบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา การ

DPU

52

จดท าหลกสตรไมเปนมาตรฐานเดยวกนและยงไมสอดคลองกบความตองการของทองถนและชมชน ครยงไมพฒนาแผนการจดการเรยนรและสอดวยตนเอง ครยงขาดความชดเจนในการวดและการประเมนผล สดทายโรงเรยนสวนใหญจะไมคอยไดน าผลการประเมนไปปรบปรงพฒนาหลกสตรทมอยแลว

บาทหลวงวรยะ สเสงยม (2549) ไดท าวจยเรองการบรหารหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน ในโรงเรยนสงกดสงมณฑลราชบร ผลการวจยพบวา ผบรหาร ควรพฒนาตนเองโดยแสวงหาความรอยเสมอ ควรจดอบรมใหความรเรองหลกสตรแกบคลากรคร และผปกครองอยางสม าเสมอ โดยเชญผเชยวชาญเรองหลกสตรเปนวทยากรในการจดอบรม ควรจดใหมการวางแผนรวมกน มคณะกรรมการตดตามการด าเนนงานใหเปนไปตามแผนทตงไว ควรประชาสมพนธและเปดโอกาสใหผปกครองเขามามสวนรวม และควรท าการปรบปรงหลกสตรใหพฒนาสอดคลองความตองการของชมชนและทองถน

คนงนจ ศร (2549) ไดท าวจยเรองความคดเหนของครและผปกครองนกเรยนเกยวกบหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนสนก าแพงคนธาอนสรณ อ าเภอสนก าแพง จงหวดเชยงใหมผลการวจยพบวา ความคดเหนของคร ดานการก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย และคณลกษณะทพงประสงค เปนอนดบแรกทส าคญทสดในการจดท าหลกสตรสถานศกษา ตลอดจนการวางแผนทงครและผปกครองนกเรยนโดยใหส ารวจความตองการของชมชนและผเรยน

ชชาต พวงสมจตร (2541) ไดท าวจยเรองการวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวมของชมชนกบโรงเรยนประถมศกษา ในเขตปรมณฑลกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวาคนในชมชนทเขามามสวนรวมกบโรงเรยนมากทสด คอกลมกรรมการการศกษา หรอกลมกรรมการโรงเรยน โดยชมชนเขามามสวนรวมในการบรจาคทรพยและวสดสงของมากทสดสวนวธการเขามามสวนรวมของชมชนทงทางตรงและทางออมนน เมอโรงเรยนมกจกรรมส าคญ และรองขอความรวมมอแลวชมชนจะใหความรวมมอ และปจจยทเปนอปสรรคตอการเขามามสวนรวม ของชมชนกบโรงเรยนนนกมปจจยดานสภาพแวดลอม ไดแก เศรษฐกจ การเมอง สงคมวฒนธรรมและเทคโนโลย ปจจยเกยวกบชมชน ปจจยเกยวกบโรงเรยน ไดแก ผบรหารและคร ผลงานและวธปฏบตงานและปจจยเกยวกบโรงเรยนดานอนๆ

เมตต เมตตการณจต (2541) ไดท าการวจยเรองการมสวนรวมในการบรหารโรงเรยนของกรรมการศกษาประจ าโรงเรยนเทศบาล ในจงหวดนครราชสมา พบวากรรมการมสวนรวมในแตละดานมากทสด ดงน ดานการวางแผน ไดแก การรวมก าหนดความตองการในการพฒนาโรงเรยน ดานการจดหาและจดสรรทรพยากร ไดแก การจดหาเงน และจดหาก าลงคนหรอแรงงานใหโรงเรยน ดานการประสานงาน ไดแก การประสานกบคนในทองถน และหนวยงานของราชการ

DPU

53

ดานการประเมนแผนการหรอการปฏบต ไดแก การรวมประชาสมพนธใหประชาชนทราบเมอผลการปฏบตงานเสรจสนและไดสรปการมสวนรวมประสานงาน รวมบรจาคเงนและทรพยสนตลอดจนในดานการเสยสละแรงงานและกลาวอกวา ประชาชนสวนใหญมภารกจสวนตว และจะตองประกอบอาชพจงมกไมมเวลาทจะรวมมอในกจกรรมตาง ๆ ของทางโรงเรยนเทาทควร

พทกษ จอมเมอง (2542) ไดท าการวจยเรองความพรอมของบคลากรทางการศกษาในการสงเสรมภาคสวนตาง ๆ ใหเขามามสวนรวมในการจดการศกษา พบวา บคลากรทางการศกษายงไมมความพรอมเทาทควร อาทเชน บคลากรทางการศกษาขาดความรความเขาใจในบทบาทภาระหนาทของตนเอง ขาดการมสวนรวมในการจดท าแผนงานและโครงการ ขาดการประสานงานและการประชาสมพนธทด ขาดงบประมาณสนบสนนทเพยงพอ ไมมเวลาและมปญหาทางดานเศรษฐกจในครอบครว ขาดความตระหนกในหนาท ขาดความเสยสละและไมมความรบผดชอบ และทส าคญทสดกคอ ขาดการสนบสนนสงเสรมจากผบรหารโรงเรยนในทก ๆ ดาน ตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณ แตธรรมเนยมปฏบตในระบบการจดการศกษาของไทยเรายงเปนการรวมศนยอ านาจไวในสวนกลางและมกยดตดกบระเบยบของราชการจนเกนไป

อทร กอนสมบต (2544) ไดศกษาเรองการมสวนรวมของผปกครองในการจดการศกษาของโรงเรยนมธยม สงกดกรมสามญศกษาจงหวดนาน พบวา การมสวนรวมของผปกครองในการจดการศกษาโดยรวมอยในระดบนอย และพบปญหาทเกดจากผปกครองคอ โรงเรยนขาดการประชาสมพนธและไมกระตนใหผปกครองเขามามสวนรวมในการจดการศกษาและยงขาดการวางแผนรวมกน

ทพทยา สวรรณภม (2544 : 108) ไดศกษาการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนตามการรบรของคณะกรรมการโรงเรยน กลมศรนครนทร สงกดกรงเทพมหานคร มขอเสนอวาโรงเรยนควรใหความส าคญกบคณะกรรมการโรงเรยนโดยจดมการอบรมสมมนาเพอแลกเปลยนความคดเหนและแลกเปลยนประสบการณในดานการพฒนาการศกษาของแตละคนและตองมการด าเนนการสรางความรความเขาใจตลอดจนสรางความตระหนกใหเหนความส าคญในบทบาทและหนาทของคณะกรรมการ

2.9.2 งานวจยตางประเทศ ล (Lee. 1995; 1646-Aอางใน เอนก อคคเดช 2549,58 ) ไดศกษาเรอง ความคดรวบยอด

ใหมของหลกสตรทองถน พบวาหลกสตรแหงชาตของเกาหลยงไมเปนหลกสตรทองถน การวจยมงวเคราะหปญหาการศกษาของเกาหลและหลกสตรแหงชาตของเกาหลใหม ใหผมสวนรวมในทองถนเปนผตรวจสอบและใหครผสอนมบทบาทในการจดท าหลกสตรสาระทองถน

DPU

54

แอน เทเบอรก เอส (Ann Teberg S and others: 2000) ไดศกษาความตองการในการพฒนาและปฏรปหลกสตร พบวา ครมความตองการในการวางแผนและการแสดงความคดเหนรวมกนเกยวกบการสอน งบประมาณ ตองการการยอมรบจากผบรหาร ตลอดจนตองการขอมลเกยวกบกลยทธดานการสอนและการประเมนในชนเรยน

ดอสเลอร (Delores. 1998 : Abstract อางใน ไพรช แสงไพโรจน,2548 :47) ไดศกษาบทบาทของผปกครองชาวเมกซกน ผลการศกษาพบวา ครควรมการเยยมบานนกเรยน พบปะผปกครอง บดา มารดา เพอรวมกนตดสนใจ การวางแผนการจดสรรงบประมาณ หลกสตร การบรหารงานบคคล การพฒนาบคลากรและการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนเพอใหผปกครองมสวนรวมในการบรหารและการตดสนใจ ผบรหารควรมประชาธปไตยใหโอกาสกบผปกครองทกคน

อเมน เทคา (Amenu – TeKaa อางใน วลลภ บญกตตเจรญ, 2547:63) ไดศกษาทศนะของชาวอนเดยน ในประเทศแคนนาดา เกยวกบการมสวนรวมของประชาชนในการจดการศกษา ซงผลการวจยพบวา การจดการศกษาประสบความส าเรจในชมชนทมประชาชนมสวนรวมในการพฒนาหลกสตร การจดการศกษาทสามารถตอบสนองความตองการของชมชน และสอดคลองกบวฒนธรรมของชมชนนนๆเมอประชาชนมสวนรวมอยางเขมแขง การจดการศกษากจะประสบผลส าเรจ

องลช และสเตฟฟ ( English and Steffy 1983 : 29-32) ไดศกษาความแตกตางของการ สรางหลกสตรกบการน าหลกสตรไปใช พบวาการสรางหลกสตรกบการน าหลกสตรไปใชนนมความแตกตางอยางเหนไดชดในเรองการจดการเรยนการสอน เพราะการสรางคอ การก าหนดเปาหมาย วตถประสงค แตการน าไปใชยงไมสมพนธ กบการบรหารจดการหลกสตรทดตองเกยวของกบการจดการเรยนการสอน

ยเนสโก (UNESCO : 1978 : 66) ไดศกษาเรอง ปญหาการใชหลกสตรของบางประเทศในทวปเอเชย ไดแก บงคลาเทศ อนเดย มาเลเซย ฟลปปนสและศรลงกา พบวา ปญหาของการใชหลกสตรทมผลกระทบหรอเปนปญหามากทสดกคอ ขาดการประสานงานทดระหวางหนวยงานตางๆทมความเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช ตลอดจนผบรหาร ไมใหความส าคญกบการเปลยนแปลงหลกสตรทเกดขน และการนเทศตดตามการใชหลกสตรของครผสอน ขาดแคลนต าราเรยนททนสมย หนงสออานประกอบ และศนยพฒนาหลกสตรขาดการวางแผนทจะน าหลกสตรออกมาใชอยางมประสทธภาพ

ครสต แอล.ฉอปเปลครสเตยน (HappelChristain Kristi L. : 2006) ไดศกษาวจยเรองการสรางความรวมมอเพอสรางหลกสตรศลปะซงมความเกยวของกบชวตความเปนอยของนกเรยน

DPU

55

โดยเนนการศกษาหาวธการเชอมความสมพนธระหวางหลกสตรกบชวตความเปนอยของนกเรยนทอยทโรงเรยนเรยนกบชวตนอกโรงเรยน ของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายเขามามสวนรวมในการท ากจกรรม เพอรวบรวมขอมล เกยวกบความสนใจ ผลการวจยพบวาประสบการณของผเรยนมความเกยวเนองกบบทบาทของครผสอนทจะเกดความรวมมอไปสแรงจงในการเรยนรของนกเรยน

จากแนวความคดและประกอบกบทฤษฎทเกยวของกบการสรางหลกสตรสถานศกษาตองอาศยหลกการทง 7 ดานเขามามสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษาจะตองใชบคลากรทเกยวของหลายฝายเขามาเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษาตองเรมจากผบรหารทเปนตวจกรในการขบเคลอนการจดท าหลกสตรสถานศกษาใหส าเรจไดนนสงแรกทผบรหารและครควรจะปฏบตมดงตอไปน 1) ดานวสยทศนของผน า 2) ดานการวางแผน 3) ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 4) ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 5) ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 6) ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 7) ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร

ดานวสยทศนของผน า

วสยทศน หมายถง ภาพในอนาคตขององคกรทผบรหารและสมาชกขององคกรรวมกนวาดฝน หรอจนตนาการขนโดยมพนฐานอยบนความจรงในปจจบนและสามารถ เชอมโยงวตถประสงค ภารกจ คานยม และความเชอมนเขาดวยกน พรอมทงพรรณนาใหเหนทศทางของสถานศกษาอยางชดเจน มพลงทาทาย และมความเปนไปได (รง แกวแดง, 2539 : 129) วสยทศนจงเปนเสมอนพมพเขยวของสภาพทตองการเพอใหทกคนท างานไปสความส าเรจในอนาคต วสยทศนไดมาจากการวเคราะหปญหาขององคกรบนพนฐานของขอมลทมอย ในปจจบน รวมกบการระดมความคดหาแนวทางหรอวธการแกปญหาเพอใหไดมา ซงองคกรอนพงประสงคในอนาคต (บณฑต แทนพทกษ, 2540: 27) วสยทศนเปนเรองของทก ๆ คน แตวสยทศนไมสามารถเกดขนกบทกคนได หากไมไดรบการปลกฝงตลอดจนการเพาะบม ไมไดรบการเรยนรจากสงคม (เกรยงศกด เจรญวงศศกด, 2541: 65)

วสยทศนเปนสงทพงปรารถนาของผบรหารในการด าเนนกจกรรมขององคกร หากผบรหารปราศจากวสยทศนกจะไมสามารถสรางสรรคความเจรญกาวหนา และรกษาความเปนองคกรไวได (Sergiovanni, 1987: 73) วสยทศนท าใหผบรหารมองเหนวาอะไรเปนสงส าคญทแทจรงขององคกร และสามารถก าหนดภาพในอนาคตขององคกรไดวาตองการใหเปนอยางไร เพอก าหนดกจกรรม และแนวทางปฏบตงานใหบรรลผลส าเรจตามตองการโดยไมเสยเวลากระท าการในสงทไมเปนประโยชน และยงเปนแรงกระตนใหสมาชกขององคกรปฏบตงาน ดวยความเตมใจ (Duke, 1987: 51) วสยทศนจะชวยสรางความผกพนของสมาชกเพอการบรรลเปาหมาย ผบรหารทมวสยทศนจะสามารถ

DPU

56

สรางวสยทศนใหกบองคกร และเปลยนวสยทศนใหเปนสภาพทเปนจรง มองเหนไดอยางชดเจนวาเปาหมายทตองการใหเกดคออะไร จะตองท าอะไร และท าอยางไรจงจะบรรลเปาหมายนน วสยทศนทชดเจนมาจากการเขาใจ องคกรอยางถองแทและลกซง งานวจย บทความและวรรณกรรม ไดช ใหเหนวาวสยทศนเปนสงจ าเปนและเปนองคประกอบทส าคญของผบรหาร (เสรมศกด วศาลาภรณ, 2538: 6)

การสรางวสยทศนมประเดนทควรศกษาและพจารณาดงตอไปน 1. ผบรหารจะตองเขาใจองคกร ผบรหารสถานศกษาจะตองเขาใจองคกรอยางลกซง

เขาใจภารกจ เปาหมาย และวตถประสงคเดมของสถานศกษา เขาใจวฒนธรรมของสถานศกษา เขาใจความตองการและคานยมของคร นกเรยน ตลอดจนกรรมการสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาจะตองวเคราะหองคกรเพอหาจดแขง จดออนของสถานศกษาเพอน ามาวเคราะหหาสาเหตและแนวทางแกไข

2. ผบรหารจะตองเขาใจสภาพแวดลอม เนองจากสถานศกษาเปนระบบสงคม ซงไดรบผลกระทบจากสงแวดลอม ผบรหารสถานศกษาจ าเปนจะตองศกษาสภาพปจจบนของสงแวดลอม และศกษาแนวโนมของสงแวดลอม รวมทงวเคราะหสงแวดลอมเพอแสวงหาโอกาส และหลกเลยงความเสยงหรออปสรรคทจะเกดขนกบสถานศกษา

ในการสรางวสยทศนผบรหารสถานศกษาควรไดรบการพฒนาตนเองใหมขดความสามารถในดานตอไปน (เสรมศกด วศาลาภรณ , 2538 : 27)

1. การมองการณไกล 2. การมองยอนกลบไปขางหลง 3. การมองผลกระทบและแนวโนมตาง ๆ 4. การมององคกรในภาพรวม 5. การคาดคะเนแรงตอตานตาง ๆ 6. การวเคราะหจดแขงและจดออนขององคกร 7. การมความมงมนหรอความสนใจทจะเปลยนแปลง 8. การทดสอบวาวสยทศนทสรางขนนนสอดคลองกบเปาหมายขององคกร และ

ความสามารถของสมาชกในองคกรหรอไม วสยทศนของผบรหารสถานศกษา เปนสงจ าเปนทผบรหารสถานศกษาทกคนจะตองม

เพอน าการเปลยนแปลง มาสสถานศกษาใหบรรลเปาหมายทตองการ โดยเฉพาะอยางยงในทามกลางกระแสการเปลยนแปลงของโลกในยคปจจบน ดงทจะเสนอแนวทางในการพฒนาวสยทศนของผบรหารสถานศกษาตามกรอบแนวคดในภาพท 2.5 ดงน

DPU

57

ภาพท 2.5 แนวทางในการพฒนาวสยทศนของผบรหารสถานศกษา ทมา: ชลาลย นมบตร,2552:1

การสรางวสยทศน หมายถง การทผบรหารสถานศกษาสามารถสราง ภาพในอนาคตของสถานศกษาไดอยางชดเจนวาประสทธผลทดทสดของสถานศกษาทตองการอยางแทจรงคออะไร ทงนโดยอาศยทกษะการเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และการสงเคราะหขอมลของผบรหารสถานศกษา

การเผยแพรวสยทศน หมายถง การทผบรหารสถานศกษาสามารถสอสารใหสมาชกมความเขาใจในวสยทศนของตนไดอยางชดเจน ยอมรบ และเตมใจทจะปฏบตงานทงหลายเพอใหบรรลวสยทศนนน

การปฏบตตามวสยทศน หมายถง การทผบรหารสถานศกษาสามารถน าวสยทศนไปสการปฏบตจรงไดเปนผลส าเรจ ทงนโดยวธการหลอมวสยทศนของตนลงไปสนโยบาย เปาหมาย แผนงาน โครงการ กจวตรประจ าวนของสถานศกษา และโดยการสรางความสมพนธอนดกบคณะคร

ประเมนผลเพอการปรบปรงและแกไข หมายถง การทหลอมรวมทงสามดานแลวพบปญหาในการปฏบต กตองมการนเทศตดตามประเมนผลเพอมาปรบปรงและแกไขในขอบกพรองทพบในระดบขนตางๆขณะเดยวกนผบรหารกตองท าการเปลยนแปลงบางสงบางอยาง เพอน าสถานศกษาไปสวสยทศนทก าหนด ซงเปนสงทยาก และมกจะลมเหลว เนองจากธรรมชาตของบคคลกดยอมมการตอตานเมอมการเปลยนแปลง ดงนน ผบรหารสถานศกษาจงควรมการประเมนผลเปนระยะเพอทดสอบวาวสยทศนนนสอดคลองกบ เปาหมายของสถานศกษา สอดคลองกบความสามารถของบคลากรในสถานศกษาหรอไม หากไดค าตอบปฏเสธ ผบรหารสถานศกษากจะตองน าวสยทศนนนมาพจารณาเพอปรบเปลยนตอไป ผบรหารทดควรมองการสรางวสยทศน การเผยแพรวสยทศน การปฏบตตามวสยทศน และการประเมนผล เพอการปรบปรงและแกไขใหมความเชอมโยงกน

การเผยแพรวสยทศน

ประเมนผลเพอการปรบปรงและแกไข

การสรางวสยทศน การปฏบตตามวสยทศน DPU

58

ดานการวางแผน ผบรหารสถานศกษาทกคนยอมตองการท างานใหส าเรจ และมความคดหลายอยางทจะ

หาวธใหงาน บรรลเปาหมาย ความคดของผบรหารอาจเลอนลอยไมชดเจนอาจเปนไปไดหรอเปนไปไมได แตสงทท าใหความคดของผบรหารเปนความจรงกคอแผน หากขาดการวางแผนหนทางทจะบรรลผลกเปนไปไดยาก ในแงของการบรหารการวางแผนเปนหวใจส าคญ และการควบคมการวางแผน มความส าคญมากทจะบอกไดวาองคการจะประสบความส าเรจหรอไม แผนเปนสงทแสดงใหเปนวาสถานศกษาพยายามทจะท าใหดยงขนกวาทก าลงกระท าอยและพยายามท าใหดกวา การวางแผนเปนการตดสนใจลวงหนากอนทจะเกดเหตการณจรง

การวางแผน หมายถง กระบวนการในการก าหนดวตถประสงคและวธการวาจะท าอยางไรใหบรรลวตถประสงคนน หากจะกลาวในแงของสถานการณ การวางแผนเปนกระบวนการทเผชญกบความไมแนนอนโดยการก าหนดการกระท าขนลวงหนาเพอใหไดผลตามทก าหนดไว การวางแผนจะเกยวของกน 2 อยางคอ จดหมายปลายทางกบวธการ จดหมายปลายทางกคอจะท าอะไร วธการกคอจะท าอยางไร (เสนาะ ตเยาว,2543)

วตถประสงคในการวางแผน การวางแผนอาจตอบไดวา เพอลดความไมแนนอนลงหรอลดความเสยงใหเหลอนอย

ทสด หากสถานการณตางๆ ในโลกมความแนนอนกไมจ าเปนตองมการวางแผนคดอยากจะท าอะไรกไดและกประสบผลส าเรจตามตองการดวย แตเพราะสถานการณตางๆ ไมมความแนนอนหรอมความเสยงจงตองมการวางแผน อาจสรปไดเปนประเดนดงตอไปน (เสนาะ ตเยาว, 2543)

1. การวางแผนท าใหรทศทางในการด าเนนงาน เมอผปฏบตงานรทศทางการท างานกสามารถประสานงานกน รวาควรท าอะไรและท าอยางไรจะไดผลตามเปาหมายทก าหนดไว

2. การวางแผนท าใหลดความไมแนนอนลง เพราะผบรหารจะมงมนไปสจดหมายปลายทางอยางแนวแน สามารถคาดคะเนการเปลยนแปลงอนอาจเกดขนไดดยงขน สามารถปรบเปลยนใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงขณะเดยวกนกเตรยมพรอมรบการเปลยนแปลงอยางเหมาะสม

3. การวางแผนท าใหลดความเสยหายการซ าซอนกนของงานทท า เนองจากการวางแผนท าใหรทงวธการและเปาหมายของงานจงท าใหมความชดเจนในการท างาน รวากจการรมใดควรท ากอนหลงอยางไร

4. การวางแผนท าใหรมาตรฐานในการควบคม หนาทขนสดทายของการบรหารคอ การควบคมใหเปนไปตามเปาหมายทก าหนด กจกรรมทส าคญของการควบคมคอมาตรฐานทให

DPU

59

เปรยบเทยบกบการปฏบตทเกดขนจรง การวางแผนจงก าหนดมาตรฐานไดแนนอนชดเจนวาตองใหไดผลงานอยางไร ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร

สถานศกษาตองสรางความเขาใจแกบคลากรครโดยการเชญวทยากรเขามาใหความรความเขาใจ ตลอดจนสงเสรมใหคณะครมความรความสามารถ เจตคตและทกษะในการท างาน ทเปนการปฏบตงานทมประสทธภาพยงขนโดยตองมการกระท าอยางตอเนองโดยการพฒนาบคลากรเหลานนใหมศกยภาพเพมขน

สมาน รงสโยกฤษฏ (2524 : 8) ใหความเหนวาการพฒนาบคลากร หมายถง การด าเนนการเกยวกบการสงเสรมใหบคลากรมความร ความสามารถ มทกษะในการท างานดขนตลอดจนมทศนคตทด ในการท างานอนจะเกดผลใหการปฏบตงานมประสทธภาพยงขน

สมเดช สแสง (2542 : 728) ไดใหความหมายการาพฒนาบคลากรวา การพฒนาบคลากร หมายถง การด าเนนการใหบคคลไดเพมพนความสามารถในการปฏบตงานใหสามารถปฏบตงานไดตามทหนวยงานตองการ ในการพฒนาบคลกรดงกลาว โดยปกตจะด าเนนการในดานใดดานหนงหรอหลายดานประกอบกนตอไปน

1. ความร หมายถง การพฒนาใหเกดความรเพมขน 2. ความช านาญหรอทกษะ หมายถง พฒนาใหเกดความช านาญหรอทกษะในการ

ปฏบตงานเพมขน 3. ทศนคต หมายถง พฒนาใหเกด ทศนคตทดตอหนวยงานผบรหารสถานศกษาตอง

บรหารงานโดยค านงถงอยางมากคอ 4. มนษยมชวตจตใจ ปรารถนาการดแลเอาใจใส ตองการขวญและก าลงใจเปนสงท

ชวยใหเกดพลงในการท างาน 5. มนษยเปนผมปญญาและความสามารถ สวนหนงทตดมาอยกบตวอกสวนหนงเปน

สวนทสามารถพฒนาใหเกดขนได และยงสามารถพฒนาใหเกดทกษะในรปแบบตางๆ วธการและกระบวนการในการพฒนาบคลากร วธการในการพฒนาบคลากรมหลายวธ (ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษา

แหงชาต, 2534: 113 – 116) กลาวโดยสรปไววา วธการส าคญมดงน 1. การฝกอบรม 2. การสงบคลากรไปศกษาฝกอบรมหรอดงาน 3. การพฒนาบคคลโดยกระบวนการาปฏบตงาน

DPU

60

4. การพฒนาดวยตนเอง 5. การพฒนาทมงาน หรอการพฒนาองคการ

ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

วชต นนทสวรรณ และจ านงค แรกพนจ (2541: 21-29) ไดน าเสนอรปแบบการมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษาไวดงน

1. รปแบบการจดการศกษาเพอพฒนาตนเอง การจดการศกษาในลกษณะน เกดจากความสามารถและความตองการของคนในชมชน ทมงใหเกดการเรยนรทสอดคลองกบ วถชวตและตอบสนองความตองการของสมาชกในชมชน ไดเขามามบทบาทหลกในการจดการศกษา ทงน รปแบบการมสวนรวมตามแนวทางน ตองอาศยองคประกอบ 3 อยางทมอยในชมชน ไดแก คน ความร และทรพยากร โดยการก าหนดเนอหากจกรรมการเรยนร จะเรมจากจดเลกๆ ทเกยวของกบชวตประจ าวนแลวขยายออกไปสเนอหากจกรรมทซบซอน

2. รปแบบการมสวนรวมในการจดการศกษาของโรงเรยน ชมชนมสวนรวมกบโรงเรยนในการสรางหลกสตรทองถนทสมพนธ และสอดคลองกบความเปนจรงของสภาพชมชน สนองความตองการและวถชวตของชมชนในทองถน โดยบคคลในทองถน เชน ปราชญชาวบาน ผรผน าชมชน ผปกครอง มาจดท าหลกสตรสถานศกษารวมกน

3. รปแบบการเชอมประสานความรวมมอการจดการศกษาระหวางโรงเรยนกบชมชน มกระบวนการเรยนรทเขมแขง ม องคกรชมชนเพอจดการเรยนรรวมกน มเครอขายการเรยนรเพอการแลกเปลยนประสบการณกบชมชนอนหรอเครอขายสถานศกษาอนดวย

การมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษา นอกจากจะเปนการมสวนรวมกบโรงเรยนในการพฒนา การจดการเรยนการสอนแลว จะเปน การมสวนรวมกบโรงเรยนในการพฒนาการจดการเรยนการสอนแลว ยงเปนไปในลกษณะของการรวมกนจดการศกษาใหแกคนในชมชน เพอสรางความเขมแขงใหแกชมชนนน ๆ ดวยบนพนฐานของการมสวนรวม เพอดงทกภาคสวนใหเขามามสวนรวมตอการพฒนาการศกษาของสถานศกษา ดงมรายละเอยดตอไปน

การใหความรความเขาใจในบรบทและภาระงานของสถานศกษา ในการพฒนาเดกและเยาวชนวามอะไรดบางเพอสรางความรและความเขาใจในบทบาทหนาท ตามภาระงานทกฎหมายก าหนด เชน บทบาทหนาทของคร ผบรหาร ผปกครอง กรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ชมชน ศษยเกา ผทรงคณวฒในชมชน พระสงฆ เพอสรางความตระหนก และเหนถงความส าคญของตนเอง ทจะตองเขามามสวนรวมตอการพฒนาการศกษา

DPU

61

เชญชวนขอความอนเคราะห ขอความรวมมอใหเหนถงประโยชน หลกเหตผล ผลดผลเสย ทจะตองเขามามสวนรวมประชาสมพนธ

มอบบทบาทหนาทตามภาระงานใหความส าคญใหเกยรตใหการยอมรบและการยกยองชมเชยและความภาคภมใจในความส าเรจรวมกน

รวมรบร ตรวจสอบพฒนาแผนงานโครงการ รวมประเมนรบทราบถงปญหาและการพฒนาสความส าเรจแหงเปาหมายรวมกน

รายงานผลส าเรจและปญหา ใหผเกยวของทางการศกษาไดรบทราบถงความส าเรจ ความกาวหนา และแนวทางการแกไขปญหารวมกน ดวยการเขามารวมคด รวมวางแผนงานโครงการ รวมด าเนนการ รวมประเมนผลและภมใจในความส าเรจรวมกน ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร

ผบรหารสถานศกษาจะตองระดมทรพยากรทมอยในสถานศกษาและภายในชมชนเขามามสวนรวมในการสรางหลกสตรเพอประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนและประสทธผลแกผเรยนใหไดมากทสด โดยอาจจะระดมทรพยากรดานบคลากรภายในทองถน อาทเชน ภมปญญาทองถน ผน าชมชน เปนตน และการน าทรพยากรในชมชนมาใชใหเกดประโยชนในการสรางหลกสตรสถานศกษา โดยยดหลกโรงเรยนกบชมชน หรอทองถน ตองมความสมพนธกนอยางใกลชดตองพงพาอาศยซงกนและกน ปกตโรงเรยนจะไดรบการสนบสนนดานงบประมาณจากรฐ แตกไมเพยงพอ ซงกมความจ าเปนทโรงเรยนอาจเสาะแสวงหาทรพยากรมาเพมเตม เพอประโยชนในการพฒนา ทรพยากรทโรงเรยนจะน ามาใชไดแก (พร เกาทณฑทอง, 2545: 46)

1. ดานก าลงทรพย จากประชาชนทมฐานะดในชมชนเขามามสวนรวมในการพฒนาโรงเรยน

2. ดานก าลงความคด สตปญญา ความร หรอมทกษะช านาญเปนพเศษททางโรงเรยนอาจเชญมาเปนวทยากรใหความรได

3. ดานก าลงกาย เชน เปนกรรมการโรงเรยนในการจดงานของโรงเรยน แหลงทรพยากรบางอยางในชมชนเปนสงทมคณคาตอการศกษา ตอกระบวนการเรยนรของนกเรยน การใชแหลงทรพยากร เพอประโยชนในการพฒนาดานการเรยนการสอน

แหลงทรพยากรในชมชนเปน 6 ประเภท (อทย บญประเสรฐ,2529: 156 –157) 1. ทรพยากรธรรมชาต ประกอบดวย สงทเปนตามสภาพธรรมชาต เชน แสงแดด น า

อากาศ แผนดน ทะเล สตว พช ปา ภเขา แรธาตตางๆ สภาพแวดลอมทางธรรมชาตอน ๆ ใน ทองถน

DPU

62

2. ทรพยากรมนษย ไดแกประชาชน หรอบคคลประเภทตาง ๆ ทงทอยในทองถนนนโดยเฉพาะและบคคลจากทองถนอนทมาเยยมเยยน หรอผทรบเชญมารวมกจกรรมของโรงเรยน

3. ทรพยากร ทเปนสถาบนในทองถน ไดแก องคการตาง ๆ เชน วด ตลาด หองสมดประชาชนสถานอนามย ศาลาประชาคม กลมชาวนา เทศบาล สมาคม ฯลฯ

4. แหลงทรพยากรดานเทคนค หมายถง สงทแสดงถงความกาวหนาทางเทคโนโลยและนวตกรรมดานตาง ๆ หมายถง สงประดษฐคดคนขนมา สงทมนษยท าการปรบปรงโรงงานททนสมยระบบการสอสารคมนาคม ศนยคอมพวเตอร เครองมอหรอระบบใหม ๆ ทน าเขามาใชในทองถนนน ๆ

5. ทรพยากรในรปกจกรรมของทองถน อาจเปนกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรมและประเพณตาง ๆ

6. ทรพยากรดานการเงน ซงหมายถง ทรพยากรในรปการเงนทงโดยทางตรง และทางออมจากผมฐานะด ผทยนดจะบรจาค ทงโดยทางตรงและทางออมเพอสนบสนนโครงการและกจกรรมของโรงเรยน ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร

ดานนผบรหารสถานศกษาตองใหความส าคญไปไมนอยกวาดานอนๆ เพราะดานขนตอนการสรางหลกสตรและการน าไปใชนนเปนเรองละเอยดออนทตองใชทรพยากรทงบคคลและทรพยากรทเปนวตถรวบรวมมาเปนหลกสตรและน าไปใชกบผเรยนใหเกดประโยชนสงสดและการสรางหลกสตรกมรายละเอยดมากมายทผบรหารสถานศกษาตองท าความเขาใจในโครงสรางและบรบทของหลกสตร และตองปรบเปลยนตามกระแสของโลกเพอใหเปนหลกสตรแหงการเรยนรในยคโลกาภวตน โดยสถานศกษาจะตองจดโครงสรางหลกสตรใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง และใหสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ เปาหมายในการจดการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ฉบบปรง พ.ศ.2545 ตลอดจนมการประชมชแจงรายละเอยดปลกยอยเพอใหคร และบคลากรทางการศกษาไดรบร และรบทราบจดมงหมายของหลกสตรทสถานศกษาจดท าขนเพอใหบรรลเปาหมายทสถานศกษาวางไว ทายสดคอการน าหลกสตรไปใช กตองมนตดตามและท าการศกษาขอมลตาง ๆ ตลอดจนประเดนปญหาทพบในระหวางการใชหลกสตรเพอน ามาปรบปรงแกไขในปการศกษาหนาตอไป

DPU

63

ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร ผบรหารสถานศกษาตองประเมนหลกสตรกอนน าไปใชและปรบปรงบางสวนท

บกพรองแลวกน าหลกสตรไปใชจรงและประเมนดวา มการพฒนาไปตามจดมงหมายของหลกสตรหรอไม หลกสตรมความเหมาะสมเพยงใด ปญหาและขอบกพรองทเกดจากการใชหลกสตรมอะไรบางซงขอมลทไดจากการประเมนและตดตามทจะน ามาทบทวนปรบปรงเปลยนแปลงหลกสตรใหมความเหมาะสมทจะใชตอไปโดยใชระบบการมสวนรวมของบคคลากรหลายๆ ฝายเขามารวมกนพจารณาด าเนนการแกไขในจดทยงไมสมบรณหรอเตมเตมใหเหมาะสมยงขน ตลอดจนมการนเทศตดตามอยางสม าเสมอ และรายงานผลการใชหลกสตรสถานศกษาตอชมชน พรอมทงเตรยมการรองรบการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก สรป

จากแนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของทไดศกษาขางตน สามารถสรปสาระส าคญดงตอไปน

1. ขนตอนการสรางหลกสตรสถานศกษา (กระทรวงศกษาธการ, 2551 : 37) 2. การจดท าหลกสตรสถานศกษา โดยทวไปนนด าเนนการโดยคณะกรรมการ หรอ

คณะท างานซงมขนตอนการด าเนนการ ดงน 1) แตงตงคณะกรรมการ และคณะท างาน : คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงาน

วชาการของสถานศกษา ประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา และครผสอน 2) วเคราะหขอมลจากแหลงตางๆ : มแหลงขอมลส าคญมากมายทเปนประโยชนตอ

การจดท าหลกสตรสถานศกษา อาท หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551กรอบหลกสตรระดบทองถน ขอมลจากการวเคราะห สภาพ ปญหา จดเนน ความตองการของชมชน และของสถานศกษาแตละแหง ตลอดจนความตองการของผเรยนตลอดจนภมปญญาทองถน

3) จดท าหลกสตรสถานศกษา : พจารณาจดท าหลกสตรสถานศกษาซงมองคประกอบส าคญไดแก วสยทศน สมรรถนะส าคญของผเรยน คณลกษณะอนพงประสงค โครงสรางหลกสตรสถานศกษา (เวลาเรยน รายวชาพนฐาน /เพมเตม กจกรรมพฒนาผเรยน ) ค าอธบายรายวชา และเกณฑการจบหลกสตร พรอมกนนสถานศกษาจะตองจดท าเอกสารระเบยบการวดผลประเมนผล เพอใชควบคกบหลกสตรสถานศกษา

4) คณะกรรมการสถานศกษาพจารณาใหความเหนชอบ : น าเสนอรางเอกสารหลกสตรสถานศกษา และระเบยบการวดประเมนผล ตอคณะกรรมการสถานศกษาเพอพจารณาใหความเหนชอบ หากมขอเสนอแนะจากคณะกรรมการ กน าขอเสนอแนะดงกลาวไปพจารณา

DPU

64

ปรบปรงรางหลกสตรสถานศกษาใหมความเหมาะสม ชดเจนยงขน กอนการอนมตใชหลกสตร เมอไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาแลว ใหจดท าเปนประกาศหรอค าสงเรองใหใชหลกสตรสถานศกษา โดยผบรหารสถานศกษาและประธานกรรมการสถานศกษาเปนผลงนาม

5) ใชหลกสตรสถานศกษา: ครผสอนน าหลกสตรสถานศกษาไปก าหนดโครงสรางรายวชาและออกแบบหนวยการเรยนรเพอพฒนาผเรยนใหมคณภาพตามเปาหมายของหลกสตรสถานศกษา

6) วจยและ ตดตามผลการใชหลกสตร : ด าเนนการตดตามผลการใชหลกสตรอยางตอเนองเปนระยะๆ เพอน าผลจากการตดตามมาใชเปนขอมลพจารณาปรบปรงหลกสตรใหสมบรณยงขน

3. บคลากรทเกยวของในการสรางหลกสตรสถานศกษาทส าคญไดแก 1) ผบรหารสถานศกษา เปนตวจกรส าคญทจะขบเคลอน การศกษาใหไปในทศทาง

เดยวกบเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และฉบบแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545

2) คร เปนตวจกรทตองใหความส าคญไมนอยไปกวาผบรหารสถานศกษา เพราะวาครเปนผน าหลกสตรไปใช ยอมจะพบปญหาในการใช มากกวาและถาพบปญหากตองสามารถแกไขไดทนท แตบางครงกไมสามารถแกไขปญหาไดถาปลอยไวกจะสงผลกระทบตอผเรยน

3) ผเรยนมความส าคญทสดเพราะผเรยนเปนผลผลตของการจดการศกษา เปนเปาหมายการจดการศกษาของรฐทมงหวงพฒนาใหคนไทยมความสมบรณและสมดลทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความรและคณธรรม จรยธรรม การจะใหผเรยนมคณสมบต และคณลกษณะอนพงประสงค คอ เปนคนด มปญญา และมความสขนน ตวผเรยนเองกตองปรบเปลยนพฤตกรรมการเรยนรจากการเปนผรบความรมาเปนผสรางองคความรดวยตนเอง

4) ผปกครอง ตองดแลและเอาใจใสบตรหลานในเรองการเรยนตางๆ เพอเปนการตรวจสอบวาบตรหลานของตนเองมปญหาเรองการเรยนหรอไม เพอหาทางแกไขปญหาตอไป

5) กรรมการสถานศกษา ใหความเหนชอบในการแตงตงคณะท างานและอนกรรมการตาง ๆ ทสถานศกษาแตงตง ตลอดจนสนบสนน สงเสรมการบรหารดานวชาการของสถานศกษา สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากรภายนอกแลภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของนกเรยนทกดาน รวมทงสบสานจารตประเพณ ศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต เสรมสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชน ตลอดจนประสานงานกบองคกรทงภาครฐและภาคเอกชน เพอใหสถานศกษาเปนแหลงวทยาการของชมชนและมสวนรวมในการพฒนาชมชนและทองถน

DPU

65

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษา

ของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร โดยใชขอมลจากการส ารวจโดยใชแบบสอบถาม แลวน ามาประมวลผลโดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางดานสงคมศาสตร SPSS (Statistical Package for Social Science) และไดขอมลจากการสมภาษณเจาะลกซงน ามาวเคราะหเนอหาเพอหาค าตอบตามวตถประสงคโดยมรายละเอยด ดงน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.3 การสรางและการทดสอบเครองมอในการวจย 3.4 วธการรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.1.1 ประชากร

การศกษาครงน ก าหนดหนวยทศกษาคอบคคลทเกยวของกบการสรางหลกสตรสถานศกษาอน ไดแก ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และคร โดยผบรหารสถานศกษาประกอบดวย ผอ านวยการ และรองผอ านวยการ ของโรงเรยนในเขตลาดกระบง

จ านวนโรงเรยนในเขตลาดกระบงมทงสน 20 โรงเรยน ในจ านวนนม 2 โรงเรยนทเปนตวอยางทดในการสรางหลกสตร จากการเปนตวแทนเครอขายใหการอบรมในการสรางหลกสตรสถานศกษาแกโรงเรยนในเครอขายทงหมดในเขตลาดกระบง ซงไดแก โรงเรยนวดลาดกระบง และโรงเรยนวดราชโกษา ผศกษาจะด าเนนการสมภาษณ ผบรหารสถานศกษา สถานศกษาละ 2 คนหวหนาหมวด 8 กลมสาระ สถานศกษาละ 8 คน และคณะกรรมการสถานศกษาขนฐาน สถานศกษาละ 2 คน เกยวกบการสรางหลกสตรของ 2โรงเรยนเพอใหไดขอมลอนเปนประโยชนตอการน าเสนอการสรางหลกสตรสถานศกษา จงแยกโรงเรยน 2 นออกจากกลมโรงเรยนทอยในขายของ

DPU

66 การศกษาโดยใชแบบสอบถาม ดงนนประชากรจงหมายถง บคคลทเกยวของกบการสรางหลกสตรของโรงเรยน 18 แหงไดแกกลมบคคลตอไปน

(1) ผบรหารสถานศกษา จ านวน 45 คน (2) คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน จ านวน 270 คน (3) คร จ านวน 532 คน

3.1.2 กลมตวอยาง

จากบคคล 3 กลมทเกยวของกบการสรางหลกสตรสถานศกษาไดก าหนดใหมการสอบถามจากทง 3 กลม กลมแรกเปนกลมผบรหาร ประกอบผอ านวยการ และรองผอ านวยการ ก าหนดขนาดของตวอยางโดยใชตารางของ เครซและมอรแกน Krejcie & Morgan (1970) ไดจ านวน 40 คน กลมทสองเปนคณะกรรมการสถานศกษา เนองจากบคคลในกลมนไมไดประจ าอยทโรงเรยนการตดตอสอบถามท าไดยากมาก จงไดก าหนดขนาดของตวอยางเปน 5 คนจากสถานศกษาแตละแหง รวมเปนคณะกรรมการสถานศกษาตกเปนกลมตวอยาง จ านวน 90 คน โดยใหแตละโรงเรยนเปนผคดเลอกกรรมการสถานศกษาดวยตนเองในการตอบแบบสอบถามในกลมของครก าหนดขนาดของตวอยางโดยใชตารางของ เครซและมอรแกน Krejcie & Morgan (1970) ไดจ านวน 217 คน ในการก าหนดจ านวนครทเปนตวอยางจากแตละโรงเรยนจะใชสดสวนจากจ านวนครทงหมดในโรงเรยนโดยสงแบบสอบถามไปนนขนอยกบโรงเรยนจะแจกใหครทานใดตามจ านวนทก าหนด

รายละเอยดของจ านวนผอ านวยการสถานศกษา รองผอ านวยการสถานศกษา และครทเปนตวอยางจากแตละโรงเรยนแสดงใน ตารางท 3.1 และ 3.2

DPU

67 ตารางท 3.1 จ านวนประชากรและกลมตวอยางของ ผอ านวยการสถานศกษา และรองผอ านวยการ สถานศกษาแตละโรงเรยน ‘II

โรงเรยน

ประชากร กลมตวอยาง แดงเปา (สงสขบรณะ) 1 0 วดปลกศรทธา 2 2 วดสงฆราชา 3 3 วดบ ารงรน 3 3 วดพลมานย 3 3 วดสทธาโภชน 3 3 แสงหรญวทยา 2 2 ประสานสามคค (บานทบยาว) 1 0 วดบงบว 3 3 วดทพพาวาส 3 3 ล าพะอง 3 3 วดขมทอง 2 2 ต าบลขมทอง (ประชาอทศ) 1 0 ขมทอง(เพชรทองค าอปถมภ) 1 0 วดลานบญ 4 4 วดปากบง 4 4 สเหราล านายโส 1 0 เคหะชมชนลาดกระบง 5 5 รวมทงหมด 45 40

DPU

67 ตารางท 3.2 จ านวนประชากรและกลมตวอยางของครแตละโรงเรยน

โรงเรยน ประชากร กลมตวอยาง แดงเปา (สงสขบรณะ) 10 4 วดปลกศรทธา 29 12 วดสงฆราชา 41 16 วดบ ารงรน 32 13 วดพลมานย 36 15 วดสทธาโภชน 24 10 แสงหรญวทยา 26 11 ประสานสามคค (บานทบยาว) 9 4 วดบงบว 25 10 วดทพพาวาส 20 8 ล าพะอง 30 12 วดขมทอง 10 4 ต าบลขมทอง (ประชาอทศ) 7 3 ขมทอง(เพชรทองค าอปถมภ) 7 3 วดลานบญ 68 28 วดปากบง 49 20 สเหราล านายโส 15 6 เคหะชมชนลาดกระบง 94 38 รวมทงหมด 532 217

DPU

68 3.2 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลวจยครงน ใช แบบสมภาษณ และแบบสอบถามทผวจยสรางขน โดยอาศยแนวคด เอกสารและงานวจยทเกยวของ แบบสอบถามเปนค าถามเกยวกบสภาพการสราง หลกสตรสถานศกษา เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร โดยใหผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และครเปนผตอบแบบสอบถาม สวนแบบสมภาษณแบบกงมโครงสรางเกยวกบ แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน จะสมภาษณจากผบรหารสถานศกษา ตวแทนคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และตวเทนคร โรงเรยนวดลาดกระบง และโรงเรยนวดราชโกษา ผศกษาจะด าเนนการสมภาษณ ผบรหารสถานศกษา สถานศกษาละ 2 คน หวหนาหมวด 8 กลมสาระสถานศกษาละ 8 คน และคณะกรรมการสถานศกษาขนฐาน สถานศกษาละ 2 คน

แบบสอบถามทใชในการเกบขอมลในสถานศกษาจ านวน 18 แหงแบงออกเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 สอบถามเกยวกบขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม เปนแบบส ารวจรายการ (Check List )

ตอนท 2 สอบถามเกยว สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ซงค าตอบเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ (Rating scale) แตละระดบมความหมายดงน

ระดบ 0 หมายถง ไมมการปฏบต ระดบ 1 หมายถง มการปฏบตนอย

ระดบ 2 หมายถง มการปฏบตปานกลาง

ระดบ 3 หมายถง มการปฏบตคอนขางมาก ระดบ 4 หมายถง มการปฏบตมาก

การแปลคาของคาเฉลยของคะแนนความคดเหนเปนดงน 0.00 – 0.80 หมายถง ไมมการปฏบต 0.81 – 1.60 หมายถง มการปฏบตนอย 1.61 – 2.40 หมายถง มการปฏบตปานกลาง 2.41 – 3.20 หมายถง มการปฏบตคอนขางมาก 3.21 – 4.00 หมายถง มการปฏบตมาก

ตอนท 3 เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษา

DPU

69

ตอนท 4 สอบถามเกยวกบขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร 3.3 การสรางและการทดสอบเครองมอในการวจย

การวจยครงนใชแบบสมภาษณและแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ซงมขนตอนการสรางเครองมอ ดงน

3.3.1 ศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอน ามาเปนขอมลในการสรางเครองมอ 3.3.2 การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

3.3.2.1 การทดสอบความตรง (Validity) 1) แบบสมภาษณ โดยน าแบบสมภาษณใหอาจารยทปรกษาและผเชยวชาญจ านวน 5 ทาน เพอตรวจสอบถงความครอบคลมของเนอหา การใชภาษา 2) แบบสอบถาม โดยน าแบบสอบถามให อาจารยทปรกษาและผเชยวชาญจ านวน 5 ทาน เพอตรวจสอบถงความครอบคลมของเนอหา การใชภาษาตลอดจนโครงสรางของแบบสอบถามเพอใหครอบคลมกบนยามและวตถประสงคทก าหนดไว แลวน ามาพจารณาหาคาดชนความสอดคลอง (Index of Congruence : IOC) โดยการน าคะแนนทเปนผลการพจารณาของผเชยวชาญแตละขอค าถามมารวมกน แลวหารดวยจ านวนผเชยวชาญ ทงหมด ถาคา IOC ของขอค าถามใดมากกวา 0.50 แสดงวาขอค าถามนนมความตรง ส าหรบเกณฑการพจารณาคาดชนความสอดคลองไดก าหนดเงอนไขดงน

+1 แสดงวา แนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหาท ก าหนด 0 แสดงวา ไมแนใจวาขอค าถามสอดคลองกบเนอหาทก าหนด

-1 แสดงวา แนใจวาขอค าถามไมสอดคลองกบเนอหาทก าหนด รายนามผเชยวชาญประกอบดวย 1. นายอดศกด เลขะวฒนะ ผอ านวยการโรงเรยนวดราชโกษา 2. นายประทวน เกาะแกว ผอ านวยการโรงเรยนวดพลมาน 3. นางส าเนยง น าคางงาม คร คศ. 2 โรงเรยนวดราชโกษา 4. นางสาวไพเราะ พมมน ศกษานเทศกเชยวชาญ สพท.เขต 1สพรรณบร 5. อาจารยโชต แยมแสง มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

3.3.2.2 การทดสอบคาความเชอมน (Reliability) น าแบบสอบถามทไดไปท าการทดสอบหรอทดลองใช (Try-out) เพอทดสอบความเขาใจในค าถามกบครในโรงเรยนวดราชโกษาจ านวน 30 คน แลวน ามาหาคาความเชอมนดวยวธการของครอนบค (Cronbach) ดวยสตร

DPU

70 สมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) การน าแบบสอบถามไปทดสอบความเขาใจจะท ากบกลมทดลองซงเปนคนละกลมกบกลมทเปนกลมตวอยางจรง ผลการวเคราะหไดคาสมประสทธแอลฟาเทากบ 0.9746 แสดงวาแบบสอบถามมความเชอมนสงสามารถน าไปสอบถามกลมตวอยางได

3.3.3 ปรบปรงแกไขเครองมอ ไดปรบปรงขอค าถามใหสละสลวยยงขน และรวมขอความทมหมายหมายเหมอนกนใหอยในขอเดยวกน พรอมทงเสนอใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบอกครงเพอน าไปเปนแบบสอบถามทสมบรณส าหรบการน าไปเกบรวมรวมขอมลในการท าวจยกบกลมตวอยางจรง 3.4 วธการรวบรวมขอมล

ขนตอนในการเกบรวบรวมขอมล เปนดงน 1. ขอหนงสอจากบณฑต วทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ถงผอ านวยการส านก

การศกษากรงเทพมหานคร เพอขออนญาตเกบรวบรวมขอมลจากโรงเรยนสงกดกรงเทพมหานคร ส านกงานเขตลาดกระบง

2. สงแบบสอบถามใหโรงเรยนโดยแยกเปนกลมตวอยางแตละโรงเรยนแลวน าไปสงดวยตนเองทงหมด

3. ผวจยจะตดตามเกบแบบสอบถามคนในกรณทยงไมไดรบคนตามเปาหมายดวยตนเองอกครง 4. สมภาษณบคคลทเกยวของของโรงเรยนวดลาดกระบง และโรงเรยนวดราชโกษาทเปนตวอยาง

ทด 3.5 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลเพอตอบวตถประสงคของการวจย ก าหนดใหมการวเคราะหขอมล2 สวนส าคญ คอ

3.5.1 การศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน โดยการวเคราะหเชงเนอหาทไดจากการสมภาษณ การสงเกต การตรวจสอบเอกสาร.

3.5.2. การศกษาสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน โดยใชโปรแกรมส าเรจรป SPSS และเลอกใชสถต ดงรายละเอยดตอไปน

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ซงเปนค าถามแบบเลอก ตอบ วเคราะหโดยใชวธการหาความถและหาคารอยละ (percentage)

ตอนท 2 ความคดเหนของบคลากรทางการศกษา และขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ซงเปนความคดเหน 5

DPU

71 ระดบ (Rating scale) วเคราะหโดยใชวธการหาคาเฉลย (Mean : X )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.) วเคราะหความแตกตางของระดบความคดเหนของกลมประชากรใชคาสถต F-test

ตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ซงเปนค าถามแบบปลายเปด น าเสนอโดยความเรยง

DPU

73

บทท 4

ผลการวจย

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาของ

โรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตใน

การสรางหลกสตรสถานศกษา เพอศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขต

ลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะการสรางหลกสตร

สถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ในการวเคราะหและน าเสนอขอมล

ของการวจยครงน จะน าเสนอผลการวเคราะหขอมลในรปของตารางประกอบค าบรรยาย โดย

แบงเปน 5 ตอน ไดแก

ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบผตอบแบบสอบถาม โดยใชวธการหาความถ

และหาคารอยละ

ตอนท 2 ผลการวเคราะหความคดเหนของบคลากรทางการศกษาเกยวกบสภาพใน

การสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานครโดยใชวธการหา

คาเฉลย (Mean : X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.)

ตอนท 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการ

สรางหลกสตรสถานศกษาตามความเหนของกลมตวอยางโดยใชวธการหาคาเฉลย (Mean : X )

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.)

ตอนท 4 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกด

กรงเทพมหานคร โดยการสมภาษณ คร ผบรหารสถานศกษา และคณะกรรมการสถานศกษา

ตอนท 5 เพอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

สงกดกรงเทพมหานคร

DPU

74

ตอนท 1 การวเคราะหขอมลเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

การวเคราะหขอมลเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย วฒ

การศกษา ต าแหนงทเกยวของกบโรงเรยน ประสบการณในการปฏบตงานในสถานศกษา ปรากฏ

ตามตารางท 4.1 – 4.2

ตารางท 4.1 จ านวนและคารอยละเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

สถานภาพ จ านวน(คน) รอยละ 1.เพศ ชาย หญง

139 208

40.1 59.9

รวม 347 100.00 2.อาย นอยกวา 30 ป 30- 40 ป 41-50 ป 51-60 ป มากกวา 60 ป

29 120 100 86 12

8.4 34.6 28.8 24.8 3.5

รวม 347 100.00 3.วฒการศกษา ต ากวามธยมศกษาตอนปลาย มธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา อนปรญญา ปรญญาตรหรอเทยบเทา ปรญญาโท ปรญญาเอก

6 35 24 197 83 2

1.7 10.1 6.9 56.8 23.9 0.6

รวม 347 100.00

DPU

75

ตารางท 4.1 จ านวนและคารอยละเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม (ตอ)

จากตารางท 4.1 พบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ59.9)

เพศชาย รอยละ 40.1 มอายระหวาง 30 – 40 ป มากทสด (รอยละ 36.4) นอยทสด คอ มากกวา 60 ป

(รอยละ 3.5) สวนใหญมวฒการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทา มากทสด (รอยละ 56.8) ระดบ

ต ากวามธยมศกษาตอนปลายนอยทสด(รอยละ 1.7) ต าแหนงทเกยวของกบทางโรงเรยน มากทสด

คอ ครผสอน (รอยละ 62.5)และนอยทสด คอ ผบรหารสถานศกษา (รอยละ 11.5)

ตารางท 4.2 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของประสบการณในการปฏบตงานใน

สถานศกษาของครผสอน ผบรหารสถานศกษา และคณะกรรมการสถานศกษา

ประสบการณ (ป) คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

X S.D.

ครผสอน 9.04 8.24

ผบรหารสถานศกษา 5.53 3.97

คณะกรรมการสถานศกษา 3.23 2.26

จากตารางท 4.2 พบวาครผสอนมประสบการณในการปฏบตงานในสถานศกษาโดย

เฉลยอยท 9.04 ป ผบรหารสถานศกษามประสบการณโดยเฉลยอยท 5.53 ป และคณะกรรมการ

สถานศกษามประสบการณโดยเฉลยอยท 3.23 ป

สถานภาพ จ านวน(คน) รอยละ 4.ต าแหนงทเกยวของกบทางโรงเรยน ครผสอน ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา

217 40 90

62.5 11.5 25.9

รวม 347 100.00 DPU

76

ตอนท 2 การวเคราะหความคดเหนของบคลากรทางการศกษา เกยวกบสภาพการปฏบต ในการ

สราง หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

การวเคราะหความคดเหนของบคลากรทางการศกษา เกยวกบการปฏบต ในการสราง

หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร 7 ดาน ไดแกดาน

วสยทศนของผน า ดานการวางแผน ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานการมสวนรวมของ

ชมชนและเครอขาย ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร และดานการตดตามและทบทวน

หลกสตรแยก แสดงตามกลมตวอยางไดแก ผบรหารสถานศกษา คร และคณะกรรมการสถานศกษา

เมอคา X คอ คาเฉลยของระดบความคดเหน ซงมคาระดบความคดเหน 0 ถง 4 และสวน S.D. คอ

คาเบยงเบนมาตรฐานของระดบความคดเหน ความหมายของระดบความคดเหนเปน มาตราสวน

ประมาณคา 5 ระดบ (Rating scale) แตละระดบมความหมายดงน

ระดบ 0 หมายถง ไมมการปฏบต

ระดบ 1 หมายถง มการปฏบตนอย

ระดบ 2 หมายถง มการปฏบตปานกลาง

ระดบ 3 หมายถง มการปฏบตคอนขางมาก

ระดบ 4 หมายถง มการปฏบตมาก

การแปลคาของคาเฉลยของคะแนนความคดเหนเปนดงน

0.00 – 0.80 หมายถง ไมมการปฏบต

0.81 – 1.60 หมายถง มการปฏบตนอย

1.61 – 2.40 หมายถง มการปฏบตปานกลาง

2.41 – 3.20 หมายถง มการปฏบตคอนขางมาก

3.21 – 4.00 หมายถง มการปฏบตมาก

รายละเอยดปรากฏตามตารางท 4.3 – 4.14

DPU

77

ตารางท 4.3 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร ในภาพรวม (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

1.ดานวสยทศนของผน า 3.29 0.67 มาก 2

2.ดานการวางแผน 3.32 0.66 มาก 1

3.ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 3.29 0.66 มาก 2

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 3.25 0.71 มาก 4

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 3.15 0.78 คอนขางมาก 5

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 3.29 0.70 มาก 2

7. ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร 3.28 0.65 มาก 3

รวม 3.27 0.69 มาก

จากตารางท 4.3 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา พบวาโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร การสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมการปฏบตอยใน

ระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการสรางหลกสตรสถานศกษา

ของโรงเรยนสงทสด คอ ดานการวางแผน ( X = 3.32) รองลงมาคอ ดานวสยทศนของผน า

ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร

( X = 3.29, 3.29) ตามล าดบ สวนดานทโรงเรยนใหความส าคญต ากวาดานอนๆ คอ ดานทรพยากร

ทใชในการสรางหลกสตร ( X = 3.15)

ตารางท 4.4 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษา (n = 40)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

1.ดานวสยทศนของผน า 3.36 0.61 มาก 4

2.ดานการวางแผน 3.46 0.67 มาก 1

3.ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 3.39 0.64 มาก 2

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 3.35 0.69 มาก 5

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 3.38 0.68 มาก 3

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 3.35 0.71 มาก 5

7. ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร 3.35 0.67 มาก 5

รวม 3.38 0.67 มาก

DPU

78

จากตารางท 4.4 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขต

ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ผบรหารสถานศกษามความคดเหนวาในภาพรวมสภาพการสราง

หลกสตรสถานศกษา โรงเรยนมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยน

ใหความส าคญในการปฏบตดานการวางแผนมากทสด ( X = 3.46) รองลงมาคอ ดานการสราง

ความเขาใจแกบคลากร และดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร ( X = 3.39 , 3.38) ตามล าดบ

ตารางท 4.5 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของคณะกรรมการสถานศกษา

(n = 90)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

1.ดานวสยทศนของผน า 3.20 0.66 คอนขางมาก 5

2.ดานการวางแผน 3.23 0.59 มาก 3

3.ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 3.25 0.61 มาก 2

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 3.26 0.62 มาก 1

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 3.04 0.83 คอนขางมาก 7

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 3.18 0.68 คอนขางมาก 6

7. ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร 3.22 0.55 มาก 4

รวม 3.20 0.65 คอนขางมาก

จากตารางท 4.5 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร คณะกรรมการสถานศกษามความคดเหนวาในภาพรวมสภาพการ

สรางหลกสตรสถานศกษา โรงเรยนมการปฏบตอยในระดบคอนขางมาก เมอพ จารณาเปนรายดาน

พบวาโรงเรยนใหความส าคญในการปฏบตดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขายมากทสด

( X = 3.26) รองลงมาคอ ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร และดานการวางแผน

( X = 3.25 , 3.23) ตามล าดบ

DPU

79

ตารางท 4.6 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร ในภาพรวม ตามความคดเหนของคร (n = 217)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

1.ดานวสยทศนของผน า 3.30 0.74 มาก 2

2.ดานการวางแผน 3.27 0.73 มาก 4

3.ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 3.24 0.74 มาก 5

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 3.14 0.82 คอนขางมาก 6

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 3.14 0.82 คอนขางมาก 6

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 3.34 0.68 มาก 1

7. ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร 3.28 0.72 มาก 3

รวม 3.24 0.75 มาก

จากตารางท 4.6 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขต

ลาดกระบง กรงเทพมหานคร ครมความคดเหนวาในภาพรวมสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา

โรงเรยนมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการ

ปฏบตดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตรมากทสด ( X = 3.34) รองลงมาคอ ดาน

วสยทศนของผน า และดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร ( X = 3.30 , 3.28)

ตามล าดบ

DPU

80

ตารางท 4.7 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอ ดานวสยทศนของผน า (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบดาน

วสยทศนของผน า

1.ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนง 3.09 0.70 คอนขางมาก 7

ในแผนยทธศาสตรของสถานศกษา

2.ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนง 3.31 0.72 มาก 4

ในแผนปฏบตราชการของสถานศกษา

3.ผบรหารสถานศกษาท าความเขาใจสภาพปจจบนและ 3.36 0.62 มาก 2

ปญหาในการด าเนนงานของสถานศกษาเพอก าหนดกรอบ

ในการจดท าหลกสตร

4.ผบรหารสถานศกษาสรางความตระหนกและสงเสรมให 3.36 0.62 มาก 2

บคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษา

5.ผบรหารสถานศกษาใหครมสวนรวมในการก าหนดวสยทศน 3.39 0.62 มาก 1

ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงค

ของผเรยน

6.ผบรหารสถานศกษาใหนกเรยนมสวนรวมในการก าหนด 3.18 0.73 คอนขางมาก 6

วสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะ

อนพงประสงคของผเรยน

7.ผบรหารสถานศกษาใหความส าคญตอองคกรตางๆ ผน า 3.24 0.70 มาก 5

ชมชนคณะกรรมการสถานศกษา โดยใหเขารวมในการจดท า

หลกสตรสถานศกษาในหวขอสาระทองถน

8.ผบรหารสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตร 3.34 0.63 มาก 3

สถานศกษาและด าเนนการประชมวางแผนการบรหาร

หลกสตรสถานศกษาโดยเนนการมสวนรวม

รวม 3.29 0.67 มาก

จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานวสยทศนของผน า พบวาดาน

วสยทศนของผน ามการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนให

ความส าคญในดานวสยทศนของผน าสงทสด คอผบรหารสถานศกษาใหครมสวนรวมในการ

ก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา แล ะคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

DPU

81

( X = 3.39) รองลงมาคอ ผบรหารสถานศกษาท าความเขาใจสภาพปจจบนและปญหาในการ

ด าเนนงานของสถานศกษาเพอก าหนดกรอบในการจดท าหลกสตร และผบรหารสถานศกษาสราง

ความตระหนกและสงเสรมใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษา

( X = 3.36, 3.36) ตามล าดบ

ตารางท 4.8 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการวางแผน (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานการวางแผน

9.สถานศกษาก าหนดนโยบาย ดานงานวชาการ ดานบรหาร 3.20 0.63 คอนขางมาก 4

งานบคคล ดานงบประมาณ ดานอาคารสถานท ดานความสมพนธ

ระหวางชมชน และน ามาประกอบการจดท าแผนพฒนาในการสราง

หลกสตรสถานศกษา

10.สถานศกษาศกษาท าความเขาใจเกยวกบแผนปฏบตการประจ าป 3.38 0.62 มาก 1

ทสอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน และน าขอมลมาประกอบการ

สรางหลกสตรสถานศกษา

11.สถานศกษาศกษาสภาพปญหาและความตองการของทองถนเพอ 3.28 0.70 มาก 2

น าเสนอขอมลมาใชในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

12.สถานศกษาใหบคลากรทเกยวของมสวนรวมในการวางแผน 3.38 0.68 มาก 1

จดท าหลกสตรสถานศกษาเพอใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

ขนพนฐาน

13.สถานศกษาประสานงานกบบคลากรทมความรเกยวกบ 3.24 0.68 มาก 3

หลกสตรทองถน (สาระเพมเตม) เพอมารวมการวางแผนในการ

ก าหนดกรอบเนอหา

14.สถานศกษาวางแผนในการจดครเขาสอน โดยส ารวจ 3.38 0.65 มาก 1

ความพรอมของครภายในโรงเรยน ภาระงานของคร

คณสมบตของคร ตลอดจนความรความสามารถ ประสบการณ

ในการสอนเพอประสทธภาพในการน าหลกสตรสถานศกษาไปใช

ในแตละกลมสาระของรายวชาทตนเองรบผดชอบ

รวม 3.32 0.66 มาก

DPU

82

จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการวางแผน พบวาการวางแผนม

การปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการวางแผน

สงทสด คอ สถานศกษาศกษาท าความเขาใจเกยวกบแผนปฏบตการประจ าปทสอดคลองกบ

วสยทศนของโรงเรยน และน าขอมลมาประกอบการสรางหลกสตรสถานศกษา สถานศกษาให

บคลากรทเกยวของมสวนรวมในการวางแผนจดท าหลกสตรสถานศกษาเพอใหสอดคลองกบ

หลกสตรสถานศกษา สถานศกษาวางแผนในการจดครเขาสอน โดยส ารวจความพรอมของคร

ภายในโรงเรยน ภาระงานของคร คณสมบตของคร ตลอดจนความรความสามารถ ประสบการณใน

การสอนเพอประสทธภาพในการน าหลกสตรสถานศกษาไปใชในแตละกลมสาระของรายวชา ท

ตนเองรบผดชอบ ( X = 3.38) รองลงมาคอ สถานศกษาศกษาสภาพปญหาและความตองการของ

ทองถนเพอน าเสนอขอมลมาใชในการจดท าหลกสตรสถานศกษา และสถานศกษาประสานงานกบ

บคลากรทมความรเกยวกบหลกสตรทองถน (สาระเพมเตม) เพอมารวมการวางแผนในการก าหนด

กรอบเนอหา ( X = 3.28, 3.24) ตามล าดบ

ตารางท 4.9 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการสรางความเขาใจแกบคลากร

(n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร

15.สถานศกษาเชญวทยากร ผเชยวชาญมาอบรมใหความรกบ 3.26 0.67 มาก 3

บคลากรคร และผเกยวของในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

16.สถานศกษาพาบคลากรคร และผเกยวของในการจดท า 3.26 0.68 มาก 3

หลกสตรสถานศกษาศกษาดงานทงในและนอกสถานทเพอ

เพมประสทธภาพในการปฏบตงาน

17.สถานศกษาจดประชมชแจงในเรองหลกสตรสถานศกษา 3.34 0.62 มาก 1

แผนการสอน กจกรรมทจะตองจดขนในการสอนแตละระดบ

ใหเปนทเขาใจตรงกน

18.สถานศกษาจดเอกสารและคมอการปฏบตงานใหเพยงพอ 3.30 0.68 มาก 2

ตอการด าเนนงาน

รวม 3.29 0.66 มาก

DPU

83

จากตารางท 4.9 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการสรางความเขาใจแกบคลากร พบวาการสรางความเขาใจแกบคลากร มการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการสรางความเขาใจแกบคลากรสงทสด คอ สถานศกษาจดประชมชแจงในเรองหลกสตรสถานศกษาแผนการสอน กจกรรมทจะตองจดขนในการสอนแตละระดบใหเปนทเขาใจตรงกน ( X = 3.34) รองลงมาคอ สถานศกษาจดเอกสารและคมอการปฏบตงานใหเพยงพอตอการด าเนนงาน ( X = 3.30) ตามล าดบ

ตารางท 4.10 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการมสวนรวมของชมชนและ

เครอขาย (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

19.สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการ 3.22 0.71 มาก 4

จดท าหลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนในกลมเครอขาย

20.สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการจดท า 3.29 0.74 มาก 1

หลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนนอกเครอขาย

21.สถานศกษาใหชมชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในการ 3.25 0.71 มาก 2

สรางหลกสตรสถานศกษา

22.สถานศกษาสนบสนนใหชมชนมสวนรวมดแลก ากบตดตาม 3.24 0.69 มาก 3

ประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

รวม 3.25 0.71 มาก

จากตารางท 4.10 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย พบวาการมสวนรวมของชมชนและเครอขายมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการมสวนรวมของชมชนและเครอขายสงทสด คอ

สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการจดท าหลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนนอกเครอขาย ( X = 3.29) รองลงมาคอ สถานศกษาใหชมชนมสวนรวมในการ

DPU

84

แสดงความคดเหนในการสรางหลกสตรสถานศกษา และสถานศกษาสนบสนนใหชมชนมสวนรวมดแลก ากบตดตามประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนในการจดท าหลกสตรสถานศกษา ( X = 3.25 , 3.24) ตามล าดบ

ตารางท 4.11 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานทรพยากรทใชในการสราง

หลกสตร (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร

23.สถานศกษาก าหนดแนวทางของการระดมทรพยากรทงภายนอก 3.16 0.75 คอนขางมาก 2

ภายในทองถน เพอน ามาใชในการสรางหลกสตร

24.สถานศกษาขอความรวมมอ และความชวยเหลอเรองงบประมาณ 3.10 0.87 คอนขางมาก 4

กบชมชนในการสรางและใชหลกสตร

25.สถานศกษาน าวทยากรทเปนภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมใน 3.15 0.77 คอนขางมาก 3

การจดท าหลกสตร

26.สถานศกษารวบรวมสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆ 3.22 0.72 มาก 1

ทสามารถสงเสรมการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ

รวม 3.15 0.78 คอนขางมาก

จากตารางท 4.11 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร พบวาทรพยากรทใชในการสรางหลกสตรมการปฏบตอยในระดบคอนขางมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในทรพยากรทใชในการสรางหลกสตรสงทสดคอ สถานศกษารวบรวมสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆทสามารถสงเสรมการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ ( X = 3.22) รองลงมาคอ สถานศกษาก าหนดแนวทางของการระดมทรพยากรทงภายนอกภายในทองถน เพอน ามาใชในการสรางหลกสตร และสถานศกษาน าวทยากรทเปนภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมการจดท าหลกสตร ( X = 3.16, 3.15) ตามล าดบ

DPU

85

ตารางท 4.12 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานขนตอนการสรางและการใช

หลกสตร (n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานขนตอนการสรางและการใชหลกสตร

27.สถานศกษาวางแผนบรหารจดการหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 3.27 0.64 มาก 3

กบบคลากรคร โดยก าหนดหลกการ จดมงหมาย และโครงสราง

หลกสตรสถานศกษา

28.สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ 3.34 0.69 มาก 1

หลกสตรแกนกลาง

29.สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ 3.34 0.63 มาก 1

วสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะ

อนพงประสงคของผเรยน

30.สถานศกษาประชมชแจงเนนย าใหคณะครน าหลกสตรไปใช 3.28 0.72 มาก 2

31.สถานศกษาน าหลกสตรไปใชปฏบต 3.23 0.85 มาก 4

รวม 3.29 0.70 มาก

จากตารางท 4.12 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานขนตอนการสรางและการใชหลกสตร พบวาขนตอนการสรางและการใชหลกสตรมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในขนตอนการสรางและการใชหลกสตรสงทสดคอ สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง และสถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน ( X = 3.34,3.34) ตามล าดบ รองลงมาคอ สถานศกษาประชมชแจงเนนย าใหคณะครน าหลกสตรไปใช ( X = 3.28)

DPU

86

ตารางท 4.13 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง

กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการตดตามและทบทวนหลกสตร

(n = 347)

สภาพการสรางหลกสตร X S.D. แปลผล อนดบ

ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร

32.สถานศกษาตดตามและทบทวนการใชหลกสตรสถานศกษาโดย 3.31 0.68 มาก 2 ใชระบบการมสวนรวม 33.สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการนเทศภายในเพอตดตามและ 3.23 0.61 มาก 4 ทบทวนการใชหลกสตร และรายงานผลการด าเนนงานอยางนอย ปการศกษาละ 1 ครง 34.สถานศกษาน าขอมลทไดจากการตดตามและทบทวนมาปรบปรง 3.29 0.62 มาก 3 และพฒนาหลกสตรสถานศกษา 35.สถานศกษารายงานผลการใชหลกสตรสถานศกษาของสถานศกษา 3.23 0.62 มาก 4 ตอชมชนและหนวยงานทเกยวของเปนประจ าทกปการศกษา 36.สถานศกษามการเตรยมการดานการใชหลกสตรสถานศกษาเพอ 3.37 0.71 มาก 1 การรองรบการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก

รวม 3.28 0.65 มาก

จากตารางท 4.13 ผลการวเคราะหสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร จ าแนกเปนดานและรายขอดานการตดตามและทบทวนหลกสตร พบวาการตดตามและทบทวนหลกสตรมการปฏบตอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดานพบวาโรงเรยนใหความส าคญในการตดตามและทบทวนหลกสตรสงทสดคอ สถานศกษามการเตรยมการดานการใชหลกสตรสถานศกษาเพอการรองรบการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก ( X = 3.37) รองลงมาคอ สถานศกษาตดตามและทบทวนการใชหลกสตรสถานศกษาโดยระบบการมสวนรวม และสถานศกษาน าขอมลทไดจากการตดตามและทบทวนมาปรบปรง และพฒนาหลกสตรสถานศกษา ( X = 3.31 , 3.29) ตามล าดบ

DPU

87

ตารางท 4.14 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสราง

หลกสตรสถานศกษาตามความเหนของกลมตวอยาง

สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา

ผบรหารสถานศกษา

(n=40)

คณะกรรมการสถานศกษา

(n=90)

คร

(n=217)

F Sig.

X S.D. X S.D. X S.D. 1. ดานวสยทศนของผน า 3.36 0.61 3.20 0.66 3.30 0.74 3.85 0.23 2. ดานการวางแผน 3.46 0.67 3.23 0.59 3.27 0.73 2.06 0.26 3. ดานการสรางความ

เขาใจแกบคลากร

3.39

0.64

3.25

0.61

3.24

0.74 1.59 0.38 4. ดานการมสวนรวมของ

ชมชนและเครอขาย

3.35

0.69

3.26

0.62

3.14

0.82 1.96 0.28 5. ดานทรพยากรทใชใน

การสรางหลกสตร

3.28

0.68

3.04

0.83

3.14

0.82 2.41 0.16 6. ดานขนตอนการสราง

หลกสตรและการใชหลกสตร

3.35

0.71

3.18

0.68

3.34

0.72

2.20 0.17 7. ดานการตดตามและ

ทบทวนการสรางหลกสตร

3.35

0.67

3.22

0.55

3.28

0.72

1.18 0.44

จากตารางท 4.14 หากวเคราะหในแตละกลมพบวาความคดเหนเกยวกบการปฏบตใน

แตละดานของผบรหารอยในระดบมากทกดาน และคะแนนของความคดเหนไมตางกนมากนก คอ

อยในระหวาง 3.28 ถง3.46 ทมคะแนนสงสดคอดานการวางแผน ทนอยทสดคอดานทรพยากรทใช

ในการสรางหลกสตร สวนอก 5 ดานคะแนนใกลเคยงกนมาก ระหวาง 3.35 ถง 3.39

กลมคณะกรรมการสถานศกษาแบงดานตางๆ เปน 2 สวน สวนแรกเหนวาปฏบตอยใน

ระดบมากมคะแนนระหวาง 3.22 ถง 3.26 ซงมอย 4 ดาน อก 3 ดานเหนวาปฏบตอยในระดบ

DPU

88

คอนขางมาก คะแนนอยระหวาง 3.04 ถง 3.20 เรยงจากคะแนนมากไปนอย ไดแก ดานการมสวน

รวมของชมชนและเครอขาย ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานการวางแผน ดานการตดตาม

และทบทวนการสรางหลกสตร ดานวสยทศนของผน า ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใช

หลกสตร ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร

สวนกลมครมความเหนวาดานการมสวนรวมของชมชนและดานทรพยากรทใชในการ

สรางหลกสตร มการปฏบตอยในระดบคอนขางมาก คะแนนเทากนคอ 3.14 ทเหลออก 5 ดาน

เหนวาปฏบตในระดบมาก คะแนนระหวาง 3.24 ถง 3.34 โดยดานขนตอนการสรางและการใช

หลกสตรมคะแนนสงสด

แมวาคะแนนเฉลยและระดบของความเหนเกยวกบการปฏบตในแตละดานมความ

แตกตางในบางกลม แตเมอทดสอบสมมตฐานทางสถตแลวพบวา ทงผบรหาร คณะกรรมการ

สถานศกษาและคร มความคดเหนของการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษาทง 7 ดานไม

แตกตางกนอยางมนยส าคญ

ตอนท 3 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงก ด

กรงเทพมหานคร

จากการสมภาษณผอ านวยการ รองผอ านวยการ หวหนากลมสาระการเรยนร ตวแทน

คร และคณะกรรมการสถานศกษา จากตวอยางโรงเรยน 2 แหงในเรองแนวทางการสรางหลกสตร

สถานศกษาพบวาโรงเรยนทงสองแหงไดน าเสนอแนวทางในการสรางหลกสตรโดยอาศยหลก

พนฐานทง 7 ดาน ดงตอไปน

1) แนวทางการสรางวสยทศนของผน า

ผอ านวยการโรงเรยนกลาววา วสยทศนของผน านนส าคญเปนอยางมากในการ

ขบเคลอนกระบวนการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเปนอยางมาก เนองจากผน าตองเปน

ตนแบบในการด าเนนการมอบหมายใหมผรบผดชอบและคอยชวยเหลอและเปนทปรกษาเมอพบ

กบปญหา อปสรรคในการจดท าหลกสตรสถานศกษาและตองก าหนดไวในแผนยทธศาสตรของ

โรงเรยน เมอก าหนดไวในแผนยทธศาสตรแลวกตองสรางความตระหนกถงความส าคญในการ

สรางหลกสตรสถานศกษาโดยค านงถงหลกของการมสวนรวมของบคลากรทเกยวของ อาทเชน

DPU

89

คณะกรรมการสถานศกษา ตลอดจนผรในเรองนนมาใหความรเพมเตม ยอมรบฟงความคดเหนท

แตกตาง แลวพยายามหลอมรวมใหเปนเรองเดยวกนและใหเกดปญหานอยทสด หรอไมกน าปญหา

มาบอกกลาวเพอหาแนวทางแกไขตอไป กลาทจะตดสนในบางเรอง และเปลยนแปลงระบบ

กฎเกณฑทไมเออตอการปฏบตงาน แตงตงคณะกรรมการปฏบตงานใหค านงถงความสามารถเปน

หลก เพอประสทธภาพของงาน

2) แนวทางการวางแผนสรางหลกสตรสถานศกษา

ผอ านวยการกลาววาในดานการวางแผนเปนสงส าคญมากทสดกวาได เพราะถาเรา

วางแผนผดงานทออกมากไมประสบผลส าเรจ จะตองใหคณะครและบคลากรทเกยวของของ

สถานศกษาเขามามสวนรวมในการก าหนดแผนงาน ตลอดจนนโยบายหลกของสถานศกษา และ

ประสานงานกบบคลากรทองถนตลอดจนภมปญญาทองถนในพนทของสถานศกษาตงอย โดยให

บคคลเหลานเขามาเปนทปรกษาและคอยตรวจสอบขอผดพลาดทอาจจะเกดขน และลดขอผดพลาด

ทจะเกดขนใหนอยทสด แตงตงคณะกรรมการปฏบตหนาทใหมหนาทประสานงานกบบคลากรใน

สถานศกษาและนอกสถานศกษาเพอน าเอาความตองการของทองถนมาจดท าหลกสตรสถานศกษา

ใหมความหลากหลายและเปนทตองการของทองถนจรงๆ และผบรหารสถานศกษาตองมการ

วางแผนในการจดครเขาสอน โดยตองส ารวจความสามารถและความพรอมของครผสอน ความ

ถนดตลอดจนศกษาปญหาและความพรอมของบคลากรในสถานศกษาเพอน ามาเปนแนวทางในการ

วางแผนงานและตดสนใจเพอน าขอมลมาประกอบการสรางหลกสตรสถานศกษารวมกนโดยเชญ

คณะกรรมการสถานศกษาเขามารวมเปนคณะกรรมการปฏบตงานของสถานศกษาดวย เพอรบฟง

ขอมลทหลากหลายและใหครมสทธแสดงความคดเหนโดยครทแสดงความคดเหนนนไมมขอ

ไดเปรยบและเสยเปรยบแตอยางไรโดยจะตองมการวางแผนทจะจดท าหลกสตรรวมกนดงตอไปน

หลงจากทไดด าเนนการเตรยมความพรอมใหแกบคลากรทกดานเรยบรอยแลว โรงเรยนจะตองม

การระดมสรรพก าลง ทงดานความคด และเวลา ปจจยอน ๆ เพอการด าเนนการดงน

1. ศกษาวเคราะหขอมลทเกยวของรวมกน

2. ก าหนดวสยทศน ภารกจ และเปาหมาย ของการจดการศกษาของสถานศกษา

DPU

90

3. ก าหนดคณลกษณะอนพงประสงค โดยใชของหลกสตรแกนกลางเปนหลกและ

เพมเตมเพอใหสอดคลองกบ ม. 27 วรรค 2 ของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 ฉบบ

แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2545

4. ก าหนดสมรรถนะผเรยนโดยยดตามหลกสตรแกนกลาง

5. ก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาแตละชวงชน และสดสวนเวลาเรยน

กลมสาระพนฐาน ยดตามแกนกลางทก าหนด สวนสาระเพมเตมใหโรงเรยนพจารณาตามความ

เหมาะสม ทงนตองไมขดกบหลกการทหลกสตรแกนกลางก าหนด

6. ก าหนดตวชวดรายปและสาระการเรยนรแกนกลางรายป ส าหรบชน ป. 1 - 6,

ม.1 - 3 สวน ม.4 - 6 ใหยดตวชวดชวงชน สาระการเรยนรแกนกลางชวงชน จดท าเปนรายภาค ซง

หลกสตรแกนกลาง จดท าไวใหแลว ก าหนดสาระการเรยนรทองถน ตวชวดการเรยนรทองถนท

โรงเรยน ชมชน รวมกนก าหนดขน ตามกรอบแนวคด หรอขอบขายการเรยนรทองถนทสพท.

ประกาศไว

7. จดท าค าอธบายรายวชา การจดท าค าอธบายรายวชา ใหพจารณาค าส าคญจาก

มาตรฐานการเรยนรและตวชวด ซงจะพบในลกษณะของเนอหาสาระ ทกษะกระบวนการ และ

คณลกษณะของนกเรยน ค าส าคญของเนอหาสาระบงบอกใหทราบวา นกเรยนจะตองเรยนรเนอหา

สาระใดบาง สวนค าส าคญในลกษณะของทกษะกระบวนการนน มงเนนการฝกปฏบต รวมทง

คณลกษณะทตองการปลกฝงใหเกดแกนกเรยนเพอใหบรรลมาตรฐานทก าหนด

8. ออกแบบการเรยนร ครทกคนเปนนกออกแบบ ภารกจหลกในวชาชพคร คอ

การออกแบบหลกสตรประสบการณการเรยนร เพอไปสเปาหมายทก าหนดไว ออกแบบเครองมอ

ประเมนความตองการและเครองมอประเมนผลวาไดบรรลเปาหมายทตงไวหรอไม

รองผอ านวยการฝายวชาการกลาววา ครจ านวนไมนอยวางแผนการเรยนการสอนดวย

การสอหนงสอเรยน แผนการสอน และกจกรรมทถกใจ แทนทจะออกแบบเครองมอเหลานจาก

เปาหมายการเรยนรและมาตรฐานทก าหนดไว หนงสอนจงเสนอกระบวนการออกแบบ การเรยนรท

ยอนกลบ โดยเรมจากเปาหมายการเรยนรทพงประสงค จากนนจงออกแบบหลกสตรและแผนการ

เรยนการสอน ทงจะไมรอจนออกแบบการเรยนการสอนแลวเสรจ จงออกแบบการประเมนผล แต

จะวเคราะหตงแตชวงแรกของการออกแบบหลกสตรวา หากผเรยนบรรลเปาหมายทก าหนดไว

DPU

91

จะตองมหลกฐานอะไร จงจะถอวาผเรยนไดเกดความเขาใจในระดบทพงประสงค ตอเมอมความ

ชดเจนในเรองเปาหมาย และหลกฐานจงออกแบบการเรยนการสอน วธการนจงจะชวยใหผสอนม

ความชดเจนในเรองเปาหมาย และมความสอดคลองระหวางกจกรรมการเรยนการสอนและ

เปาหมายทพงประสงค

โดยสรปการออกแบบแบบยอนกลบจะม 3 ขนตอนดงน

ขนตอนท 1 การก าหนดเปาหมายทพงประสงค

ขนตอนท 2 การก าหนดหลกฐานทแสดงไดวาผเรยน บรรลเปาหมายทพงประสงค

ขนตอนท 3 การวางแผนประสบการณการเรยนรและการสอน

9. ก าหนดหนวยการเรยนรเปนหวใจชองหลกสตร กวาไดการก าหนดหนวยการ

เรยนรควรมลกษณะเปนหนวยการเรยนรทองมาตรฐาน คอมมาตรฐานการเรยนร ตวชวด เปน

เปาหมายของหนวยการเรยนร

10. จดท าแผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนรเปนเครองมอส าคญส าหรบ

ผสอนในการจดการเรยนร ซงผสอนจะตองมความรความสามารถในการจดท าแผนการจดการ

เรยนรเพอไปสเปาหมายของการจดการศกษาของหลกสตรทก าหนดไว ผสอนจะตองหากลยทธ

และวธการในการจดท าแผนการจดการเรยนรใหครบถวนตามองคประกอบส าคญวาจดท าแผน

อยางไร เพอใคร มเทคนคและวธการอยางไร ผลทไดรบจะเปนอยางไร ดงนนแผนการจดการเรยนร

จงเปรยบเสมอนเปาหมายความส าเรจทผสอนคาดหวงไว

ขนตอนการจดการท าแผนการจดการเรยนร

1) วเคราะหค าอธบายรายวชา เพอประโยชนในการก าหนดหนวยการเรยนร

และรายละเอยดของแตละหวขอของแผนกการจดเรยนร

2) วเคราะหจดประสงครายวชาและมาตรฐานรายวชา เพอน ามาเขยนเปน

จดประสงคการเรยนร โดยใหครอบคลมพฤตกรรมทงดานความร ทกษะ / กระบวนการ เจตคตและ

คานยม

3) วเคราะหสาระการเรยนร โดยเลอกและขยายสาระทเรยนรใหสอดคลองกบ

ผเรยน ชมชน และทองถน รวมทงวทยาการและเทคโนโลยใหม ๆ ทจะเปนประโยชนตอผเรยน

DPU

92

4) วเคราะหกระบวนการจดการเรยนร (กจกรรมการเรยนร) โดยเลอกรปแบบการ

จดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

5) วเคราะหกระบวนการประเมนผล โดยเลอกใชวธการวดและประเมนผลท

สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

6) วเคราะหแหลงการเรยนร โดยคดเลอกสอการเรยนรและแหลงการเรยนร

ทงในและนอกหองเรยนใหเหมาะสมสอดคลองกบกระบวนการเรยนร

11. ก าหนดกจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยน เปนกจกรรมทจดอยาง

เปนกระบวนการดวยรปแบบ วธการทหลากหลาย ในการพฒนาผเรยนทงดานรางกาย จตใจ

สตปญญา อารมณ และสงคม มงเสรมเจตคตคณคาชวต ปลกฝงคณธรรมและคานยมทพงประสงค

สงเสรมใหผเรยนรจกและเขาใจตนเอง สรางจตส านกในธรรมชาต และสงแวดลอม ปรบตวและ

ปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสงคม ประเทศชาต และด ารงชวตไดอยางมความสข

12. ก าหนดสอการเรยนร / แหลงเรยนร สอการเรยนรอาจจะกลาวไดวาเปนทกสง

ทกอยางรอบตวผเรยนทชวยใหผเรยนเกดการเรยนร เชน วสด อปกรณ วธการ ตลอดจนคน สตว

สงของ ธรรมชาต รวมถงเหตการณ หรอแนวความคด อาจอยในลกษณะทถายทอดความรความ

เขาใจความรสกเพมพนทกษะและประสบการณ หรอเปนเครองมอทกระตนใหเกดศกยภาพทาง

ความคด (Cognitive tools) ตลอดจนสงทกระตนใหเปนผแสวงหาความรและมทกษะในการสราง

ความรดวยตนเอง เพอมงสงเสรมใหผเรยนมโอกาสเรยนรดวยตนเอง

13. ก าหนดการวดและประเมนผล การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยน

เปนองคประกอบส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษา ท าใหไดขอมลสารสนเทศทจ าเปนในการ

พจารณาวาผเรยนเกดคณภาพการเรยนรตามผลการเรยนรทคาดหวงและมาตรฐานการเรยนร

จากประเภทของการประเมนโดยเฉพาะการแบงประเภทโดยใชจดประสงคของ

การประเมนเปนเกณฑในการแบงประเภท จะเหนวา การวดและประเมนผลการเรยนนอกจากจะม

ประโยชนโดยตรงตอผเรยนแลว ยงสะทอนถงประสทธภาพการการสอนของคร และเปนขอมล

ส าคญทสะทอนคณภาพการด าเนนงานการจดการศกษาของสถานศกษาดวย ดงนนครและ

สถานศกษาตองมขอมลผลการเรยนรของผเรยน ทงจากการประเมนในระดบชนเรยน ระดบ

DPU

93

สถานศกษา และระดบอนทสงขน ผอ านวยการวรตน ตรงแกว กลาววาประโยชนของการวดและ

การประเมนผลการเรยนรจ าแนกเปนดานๆ ดงน ดานการจดการเรยนร แบงออกเปน 5 ประการ

การวดและประเมนผลการเรยนรของผเรยนมประโยชนตอการจดการเรยนรหรอ

การจดการเรยนการสอนดงน

13.1 เพอจดต าแหนง ผลจากการวดบอกไดวาผเรยนมความรความสามารถอยในระดบใดของกลมหรอเปรยบเทยบกบเกณฑแลวอยในระดบใด การวดและประเมนเพอจดต าแหนงน มกใชในวตถประสงค 2 ประการคอ

1) เพอคดเลอก เปนการใชผลการวดเพอคดเลอกเพอเขาเรยน เขารวมกจกรรม-โครงการ เพอการท ากจกรรม หรอการใหทนผล การวดและประเมนผลลกษณะนค านงถงการจดอนดบทเปนส าคญ

2) เพอแยกประเภท เปนการใชผลการวดและประเมนเพอแบงกลมผเรยน เชน แบงเปนกลมออน ปานกลาง และเกง แบงกลมผาน-ไมผานเกณฑ หรอตดสนได-ตก เปนตน

13.2 เพอวนจฉย เปนการใชผลการวดและประเมนเพอคนหาจดเดน-จดดอยของผเรยนวามปญหาในเรองใด จดใด มากนอยแคไหน เพอน าไปสการตดสนใจการวางแผนการจดการเรยนรและการปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน

13.3 เพอตรวจสอบและปรบปรง การประเมนเพอเปนการประเมนเพอตรวจสอบผลการเรยนรเทยบกบจดประสงคหรอผลการเรยนรทคาดหวง ผลจากการประเมนใชพฒนาการจดการเรยนรใหมประสทธภาพยงขน โดยอาจจะปรบปรงหรอปรบเปลยนวธการสอน ปรบเปลยนสอการสอน (Teaching Media) ใชนวตกรรมการจดการเรยนร เพอน าไปสการพฒนาการจดการเรยนรทมประสทธภาพ

13.4 เพอการเปรยบเทยบ เปนการใชผลการวดและประเมนเปรยบเทยบวาผเรยนมพฒนาการจากเดมเพยงใด และอยในระดบทพงพอใจหรอไม

13.5 เพอการตดสน การประเมนเพอการตดสนผลการเรยนของผเรยนเปนการประเมนรวม คอ ใชขอมลทไดจากการวดเทยบกบเกณฑเพอตดสนผลการเรยนวาผาน-ไมผาน หรอใหระดบคะแนน

14. บรหารจดการงบประมาณ อาคารสถานท วสด อปกรณ และบคลากรใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

14.1 แนวทางในการสรางความเขาใจแกบคลากร

DPU

94

ผอ านวยการกลาววาสรางความตระหนกใหแกบคลากร เพอใหเหนความส าคญและ

ความจ าเปนทจะตองรวมมอกนสรางหลกสตรสถานศกษาขนใชในการจดการศกษาตามแนวทาง

ของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน บคลากรทส าคญ เชน คณะครในโรงเรยน กรรมการ

สถานศกษา ผปกครอง ผน าชมชน ภมปญญาทองถน ตลอดจนนกเรยน เปนตน โดยโรงเรยนจะตอง

จดเตรยมหรอจดท า ขอมลทส าคญ ๆ เชน ขอมลทแสดงถงความร ความเขาใจเกยวกบรฐธรรมนญ

แหงราชอาณาจกรไทย 2550 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต 2542 ฉบบแกไขเพมเตม ฉบบท 2

พ.ศ. 2545 หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 พฒนาบคลากรของสถานศกษาใหม

ความร ความเขาใจเกยวกบการจดท าหลกสตรสถานศกษา เชน การศกษาหลกสตรการศกษาขน

พนฐาน เอกสารประกอบหลกสตร ศกษาสภาพปจจบน ปญหาและความตองการในเรองของ

ทรพยากรทจะน ามาใชในการสรางหลกสตรของบคลากร ชมชน เชน ขอมลทวไป สภาพ ศกยภาพ

จดเดน จดดอย ปจจยพนฐานทเปนทางบวกของโรงเรยน เปนตน ครกลาววาผบรหารสถานศกษา

นอกจะสรางความตระหนกแลวตองเชญวทยากรผเชยวชาญในเรองนนๆมาใหความร และ

น าออกไปศกษาดงานทงในและนอกสถานทเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน และทายสดท

คณะครตองการมากทสดคอผบรหารตองจดเตรยมเอกสารและคมอปฏบตงานใหเพยงพอตอการ

ด าเนนงาน

14.2 แนวทางของการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

คณะกรรมการสถานศกษาและครกลาววา การจดอบรม ประชมทางวชาการ สราง

เครอขายการเรยนรรวมกนของบคลากรมการแตงตงคณะท างานทรบผดชอบการศกษาเอกสาร

หลกสตร ในแตสาระ เพอการแลกเปลยนเรยนรรวมกน มการจดท าขอมลสารสนเทศของโรงเรยน

อยางเปนระบบ ครบทกดาน เชน ขอมลบคลากร ทงโรงเรยน ชมชน ภมปญญา แหลงเรยนร

คณภาพนกเรยน สภาพความส าเรจความภาคภมใจในอดต ควรจะมทงบคลากรภายใน และภายนอก

เพอรวมการตรวจสอบ ตลอดจนแกไขจดบกพรองในสวนตางๆ ทพบปญหาการแตงตง

คณะกรรมการของสถานศกษา ใหครอบคลมสอดคลองตามภารกจของการบรหารจดการหลกสตร

เชน คณะกรรมการบรหารหลกสตรและงานวชาการสถานศกษา คณะกรรมการระดบกลมสาระการ

เรยนร คณะกรรมการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

DPU

95

14.3 แนวทางการน าทรพยากรมาใชในการสรางหลกสตร

ผบรหารสถานศกษากลาววา ชมชนมสวนในการสนบสนนทรพยากรทเปนภมปญญา

ทองถนเขามามสวนรวมในหารสรางหลกสตรสถานศกษาเปนอยางด เพราะเนองจากชมชนแตละ

พนททตงอยรอบบรเวณโรงเรยนนนเตมไปดวยบคลากรทหลากหลายอาชพ ถาเราเชญบคลากร

เหลานเขามามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษายงจะท าใหบคคลเหลานมความรสกเปน

สวนหนงของโรงเรยน เวลาโรงเรยนขอความชวยเหลอกจะระดมทรพยากรทมอยในทองถนเขามา

ชวยในการพฒนาโรงเรยน

14.4 แนวทางการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร

คณะคร และผบรหารสถานศกษากลาววาการจดท าระบบสารสนเทศของสถานศกษา

ตามภารกจของการเปนผบรหารสถานศกษา ครและบคลากรทเกยวของตองจดท ารวมกนเพอจะได

ขอมลทครบถวนและสมบรณมากทสดดงมรายละเอยดดงตอไปน เชน ขอมลทวไปของสถานศกษา

สภาพการบรหารและจดการการศกษา คณภาพผเรยนทงในอดต ปจจบน ศกยภาพของสถานศกษา

จดเดน จดดอย โอกาสทเอออ านวย ปจจยทสงเสรมการพฒนา หรอ SWOT ความตองการของ

สถานศกษาทมทศทางทชดเจน สอดคลองตอบสนองตอทองถน แนวทางการจดการศกษา

ตอบสนองแนวนโยบายพนฐานของรฐ วสยทศนโรงเรยน เผยแพรประชาสมพนธในการสราง

หลกสตร ใหผมสวนเกยวของไดรบร เขาใจตรงกน เพอความรวมมอทดในการด าเนนการจดการ

การศกษาตอไป

ขนตอนการด าเนนการสรางหลกสตรแกนกลางสถานศกษา

1. จดวางบคลากรใหเหมาะสมกบความร ความสามารถ ความถนด โดยการแตงตง

คณะอนกรรมการจดท ารางสาระหลกสตรสถานศกษา และหลกสตรกลมสาระตางๆ ทง 8 กลม และ

กจกรรมพฒนาผเรยน พรอมมอบหมายภารกจใหชดเจน

2. คณะอนกรรมการ ฯ ดงกลาวควรด าเนนการดงน

ก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมาย คณลกษณะทพงประสงค สมรรถนะผเรยน รวมกน

ด าเนนการทกคนทงบคลากรคร ผปกครอง ผน าชมชน กรรมการสถานศกษา ภมปญญาทองถน

DPU

96

วสยทศน เปนเจตนารมณ อดมการณ หลกการ ความเชอ อนาคตทพงประสงคเปนการ

คดไปลวงหนา มเอกลกษณ ทสามารถสรางความศรทธา การมสวนรวม และจดประกายความคดใน

สภาพการพฒนาสงสด มความเปนไปได มตวชวดความส าเรจทชดเจน มระยะเวลาทแนนอน

ภารกจ แสดงวธด าเนนการของสถานศกษา การมสวนรวมของชมชน ทองถน เพอให

บรรลวสยทศนและน าไปสการวางแผนปฏบตตอไปอยางเปนรปธรรม

เปาหมาย ก าหนดเปนความคาดหวงดานคณภาพทเกดกบผเรยน ซงสอดคลองกบ

วสยทศน ภารกจ ทสถานศกษาก าหนดและสอดคลองกบหลกการ จดหมายของหลกสตรการศกษา

ขนพนฐาน

คณลกษณะอนพงประสงค เปนเปาหมายในการพฒนาผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม

และคานยม ซงโรงเรยน สามารถก าหนดขนไดตามความตองการ โดยสอดคลองกบวสยทศน สภาพ

ปญหา และความจ าเปนทจะตองมการปลกฝงคณธรรม จรยธรรมและคานยม เพมจากทก าหนดใน

กลมสาระการเรยนรตางๆ

สมรรถนะผเรยน เปนเปาหมายสดทายทบงบอกวา เมอผเรยนจบการศกษาขนพนฐาน

หรอชวงชนทโรงเรยนจดการศกษาแลว ผเรยนจะมความสามารถทปรากฏขนไดอยางมรปธรรม

หรอปรากฏใหเปนทรบรรบทราบไดดวยวธการทหลากหลาย เปนทยอมรบหรอรบรของผเกยวของ

ไดจรง

3. จดท าโครงสรางหลกสตรแกนกลางสถานศกษา ทกคนจดท ารวมก นโดยการศกษา

วเคราะห วสยทศน เปาหมาย ภารกจ รวมกน แลวน ามาก าหนดโครงสรางหลกสตร ก าหนดสาระ

การเรยนร และเวลาเรยนใหชดเจน ซงโครงสรางหลกสตรจะตองประกอบดวย

- สาระการเรยนร หรอรายวชา มาตรฐานการเรยนร หนวยการเรยนรครบ 8 กลม

สาระ สาระรายป รายภาค ทงทก าหนดไวในหลกสตรและเพมเตมตามความถนด ความสนใจ ความ

ตองการของชมชน ทองถน ผเรยน

- มกจกรรมพฒนาผเรยนรายปและภาค

- เวลาแตละกลมสาระ ทกชวงชน ชนป หนวยการเรยนร

DPU

97

4. จดท าสาระหลกสตร

4.1 ก าหนดตวชวดการเรยนรรายป รายภาค โดยวเคราะหจากมาตรฐานการเรยนร

ตวชวดการเรยนรรายปทหลกสตรแกนกลางก าหนดไวในแตละกลมสาระการเรยนร

4.2 ก าหนดสาระการเรยนรทองถน โดยวเคราะหจากมาตรฐาน ตวชวดการเรยนร

รายป / รายภาค ทก าหนดไว ใหสอดคลองกบสภาพความตองการของทองถน ชมชน

5. ก าหนดเวลาเรยน และ คาน าหนกกลมสาระ หรอ จ านวนหนวยกต

ชนท 1 ( ชน ป . 1 – 3 ) ชวงชนท 2 ( ป. 4 – 6 ) ก าหนดสาระการเรยนรเปนรายป

ก าหนดคาบเวลาเปน ชวโมง โดยค านงถงความเหมาะสมสอดคลองกบผลการเรยนรทคาดหวง และ

สาระการเรยนรรายป สวนชวงชนท 3และ4 ก าหนดสาระการเรยนรเปนรายภาค

6. จดท าค าอธบายรายวชา ใหเขยนเปนความเรยง

7. จดท าหนวยการเรยนรโดยการน าเอาสาระการเรยนร วน ป ทก าหนด ไปบรณาการ

เปนหนวยการเรยนรเยยวๆ เพอความสะดวกในการจดการเรยนรและผเรยนไดเรยนรในลกษณะ

องครวม หนวยการเรยนร แตละหนวยประกอบดวย ผลการเรยนรทคาดหวงสาระการเรยนร และ

จ านวนคาบ เวลาส าหรบจดการเรยนร ซงเมอผเรยน เรยนรครบทกหนวยการเรยนรยอย กสามารถ

ตวชวดรายปได เวลาส าหรบจดการเรยนร ซงเมอผเรยน เรยนรครบทกหนวยการเรยนรยอย ก

สามารถตวชวดรายปได

8. จดท าแผนการจดการเรยนร วเคราะหจากค าอธบายรายวชา รายป แตละหนวยการ

เรยนร ก าหนดเปนแผนการจดการเรยนรของผเรยนและผสอน

8.1 การจดการเรยนการสอน ครตองค านงถง จตวทยาพฒนาการของผเรยน

สภาพความพรอมของผเรยน วธการเรยนร กระบวนการเรยนร ความตอเนองของการเรยนร

เนนการบรณาการโดยชวงชนท 1 ใชกลมสาระภาษาไทย หรอคณตศาสตร เปนแกน ชวงชนท 2

เนนการบรณาการ โครงงาน โดยใชหวเรองเปนแกน เพอใหผเรยนไดฝกคด วเคราะห สงเคราะห

สรางองคความรไดดวยตนเอง

8.2 สอการเรยนร ใชสอหลากหลาย เนนของจรง ของจ าลอง ทนสมย ใกลตว เกด

การเรยนรงาย เชงประจกษ

DPU

98

8.3 การวดและประเมนผล ดวยวธการทหลากหลาย มเกณฑการวดทสอดคลองกบ

มาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร และสภาพทแทจรงขององคความร ผเรยนในแตละระดบชน

8.4 การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษา เพอใหหลกสตรสามารถเปนเครองมอ

ในการเสรมสรางคณภาพผเรยนตามทคาดหวงได เชน การบรรจแผนงานทางวชาการลงใน

แผนพฒนาคณภาพอยางหลากหลายและตอเนอง การจดการแหลงเรยนรใหเออตอการเรยนรตาม

หลกสตร การจดการสภาพแวดลอมภายใน ภายนอก การเตรยมการของบคลากรทเกยวของ เปนตน

9. คณะกรรมการจดท ารางหลกสตร น ารางหลกสตร เขารวมพจารณาปรบปรงแกไข

เรยบเรยง เพอใหเปนหลกสตรทสมบรณ

การเรยบเรยงหลกสตรแกนกลางสถานศกษา ประกอบดวยสวนส าคญดงตอไปน

1. สวนน า คอการแสดงถง สภาพพนฐานทวไปของสถานศกษา ชมชน 2. วสยทศน ภารกจ เปาหมาย คณลกษณะอนพงประสงค 3. โครงสรางหลกสตร 4. ค าอธบายรายวชาตามกลมสาระการเรยนร 8 กลมสาระ 5. กจกรรมพฒนาผเรยน 6. การจดการเรยนรและการสงเสรมการเรยนร 7. การวดและประเมนผล 8. การบรหารจดการหลกสตรแกนกลางสถานศกษา 9. อน ๆ

10. การใชหลกสตร 10.1 การบรหารจดการการเรยนร

10.2 การจดการดานโครงสรางบรรยากาศการเรยนร อาคารสถานท แหลงเรยนร ภายใน ภายนอก

11. การจดท าแผนพฒนาคณภาพการศกษา แผนปฏบตการประจ าป ทสนองตอการพฒนาคณภาพผเรยนตามเปาหมายหลกสตร เนนการเรยนรควบคการลงมอปฏบตจรง การพฒนาและซอมเสรมศกยภาพผเรยนตามสภาพจรงเชงประจกษ อยางตอเนอง

12. การจดหา เลอก ใช จดท าและพฒนาสอ และสงเสรมการใชสอ นวตกรรมเทคโนโลย ใหสอดคลองตามแผนการเรยนร

13. การจดกระบวนการเรยนร เนนการตอบสนองศกยภาพ ความตองการของผเรยน

DPU

99

14. กจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมแนะแนว กจกรรมลกเสอ ยวกาชาด กจกรรมผเรยน กจกรรมสาธารณประโยชนและเพอสงคม

15. การวดประเมนผล เนนการประเมนผลดวยวธการทหลากหลาย ประเมนตามสภาพจรงการจดท าคมอการวดประเมนผล ระเบยบการวดประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษา การผานชวงชน การเทยบโอน

16. การวจยในชนเรยน 16.1 การนเทศภายใน ก ากบ ตดตาม 16.2 การบรหารดานบคคล การแตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตรและงาน

วชาการ คณะกรรมการด าเนนการจดสรางเกณฑการประเมนอาน เขยน คด วเคราะห คณะกรรมการวดประเมนคณลกษณะอนพงประสงค คณะกรรมการด าเนนการตามระเบยบการวดประเมนผลของสถานศกษา

16.3 การบรหารแบบบรณาการ การมสวนรวมของผมสวนไดเสยในผลผลตของการศกษา การสนบสนนทรพยากร แหลงเรยนรภายนอก เชน สถานประกอบการในทองถน ของชมชน

17. แนวทางการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร

ผบรหารโรงเรยนตองตงคณะกรรมการนเทศภายในของสถานศกษาโดยมตวแทนแต

ละฝายจากคร ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมสถานศกษา เพอเปนการถวง ตลอดจนก าหนด

แผนงาน โครงการนเทศ ตดตาม ก ากบ ในสถานศกษาเอกสารหลกฐานการด าเนนงานบรหาร

จดการหลกสตรทเปนปจจบน รายงานการนเทศภายใน ภายนอก เปนปจจบน ตลอดจนมระบบ

ก ากบ ตดตามและประเมนผลโดยเนนการมสวนรวมของคณะครและผบรหารเพอการปฏบตหนาท

เปนไปดวยความเรยบรอยโดยค านงถงคณภาพในการจดการศกษา

ตอนท 4 ปญหาและขอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบงสงกด

กรงเทพมหานคร

สภาพปญหาและขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษา จากแบบสอบถาม

ความคดเหนเพมเตมมขอบขาย 7 ดาน ดงน (ตวเลขในวงเลบทายแตละขอความเปนความถของ

ความเหน)

DPU

100

ดานวสยทศนของผน า 1) ผบรหารสถานศกษายงขาดความสนใจในการก าหนดนโยบายในการสรางหลกสตร

สถานศกษาเปนหนงในแผนยทธศาสตร และมความสบสนกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางมากและรวดเรว (5)

2) ผบรหารสถานศกษา จะตองตงคณะกรรมการด าเนนการสรางหลกสตรโดยค านงถงความรความสารถของบคลากรเปนหลกโดยปราศจากอคต (4)

3) ผบรหารสถานศกษาขาดความตอเนอง เพราะมการยายเขายายออก บอยจงท า ใหมาสามารถไปฏบตอยางจรงจง และนโยบายในการบรหารจดการหลกสตรตองตระหนกถงการมสวนรวมของทกภาคสวนในการก าหนดแผนยทธศาสตรของสถานศกษา (3)

4) ผบรหารสถานศกษาตองเปนผน าทางความคด ความทนสมย ยอมรบการเปลยนแปลง เปนนกพฒนาโดยมงประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน เพอพฒนาคณภาพการศกษาโดยไมมผลประโยชนแอบแฝง ยดหลกการบรหารจดการแบบธรรมาภบาล ดานการวางแผน

1) ผบรหารสถานศกษาควรจะมการประชมวางแผน ก าหนดเปาหมายในการจดท าหลกสตรสถานศกษาโดยใหบคลากรทกฝายมสวนรวมในการวางแผนรวมกน (10)

2) ก าหนดแผนงานลวงหนา และประชมชแจงพรอมทงแลกเปลยนความคดเหนกบบคลากรทเกยวของทกคน ไมใชแสดงความคดเหนผานหวหนาสายชน และคณะกรรมการด าเนนการจดท าหลกสตรเทานนเพราะการจดท าหลกสตรสถานศกษาตองอาศยความรวมมอจากบคลกรทเกยวของทงหมดไมใชแคคณะกรรมการด าเนนการเพยงฝายเดยวเทานน (7)

3) ก าหนดกรอบระยะเวลาในการจดท าหลกสตรใหสอดคลองกบสภาวการณในปจจบน (4)

4) วางแผนจดครผสอนใหเขาสอนโดยค านงคณวฒ ความรความสามารถ เพอประสทธภาพในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร

1) ผบรหารสถานศกษาตองจดประชมชแจง ในเรองหลกสตรสถานศกษา แผนการจดการศกษา ตลอดจนการจดกจกรรมใหเขาใจตรงกนอยางสม าเสมอภาคเรยนละ 1 ครง

2) สถานศกษาควรจดใหมการอบรมเรองหลกสตรสถานศกษา ตลอดจนการศกษาดงานทงนอกและในสถานท

DPU

101

3) ผบรหารสถานศกษาตองเปนผประสานความรวมมอกบบคลากรคร และคณะกรรมการสถานศกษาใหเนนถงการมสวนรวมในการจดท าหลกสตรสถานศกษา โดยแบงภาระงานใหบคลากรทกคนมสวนรวมรบผดชอบ ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

1) ผบรหารสถานศกษาตองเปนหวเรอใหญในการเชอมความสมพนธกบโรงเรยนตางๆ เพอสรางพนธมตรในการจดการเรยนการสอนในลกษณะของเครอขาย (11)

2) ผบรหารสถานศกษาตองดงชมชนเขามามสวนรวมในการจดกจกรรมการรยนการสอน เพอใหชมชนนนไดตระหนกถงผลดในการจดการเรยนการสอนโดยน าเอาภมปญญาทองถนทมอยมาถายทอดใหกบลกหลานของพวกเขาเอง เพอสบสานใหคงอยคกบชมชนและทองถนอยางยงยน (11)

3) ผบรหารตองท าใหชมชนเหนความส าคญของสถานศกษาวาเปนความรบผดชอบรวมกนทจะตองเขามาชวยเหลอและสนบสนนในดานตางๆ ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร

1) ผบรหารสถานศกษาตองรวบรวมสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆ ทสามารถสงเสรมใหน ามาใชรวมกนในการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ เพอสรางเครอขายกบสถานศกษาอนในการใชแหลงการเรยนร ตลอดจนสออปกรณรวมกน (8)

2) ขาดสอการเรยนการสอนและงบประมาณ ตองการใหผบรหารสถานศกษาด าเนนการขอความรวมมอจากชมชน หางราน สมาคมและหนวยงานทเกยวของหรอใกลเคยงเพอใหการสนบสนนงบประมาณและวสดอปกรณ ใชสอจากแหลงการเรยนร ใชสอการสอนระบบเครอขายของโรงเรยนตนแบบ หรอโรงเรยนใกลเคยง รวบรวมสอไวในหองสอ และมการสรางสอเพมเตม (8) ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร

1) ผบรหารสถานศกษาตองเปนแกนหลกในการสรางหลกสตรสถานศกษารวมกบคณะคร และเชญใหคณะกรรมการสถานศกษา ตลอดจนผทรงคณวฒเขามามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษาโดยก าหนดกรอบเนอหาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลางทกระทรวงศกษาธการก าหนดใหมาแลวโดยมาเสรมในหลกสตรสาระทองถนทตองการจะเตมเตม

DPU

102

2) ผบรหารสถานศกษาตองระดมทรพยากรทมอยในทองถน ตลอดจนวสดอปกรณทจ าเปนในการสรางหลกสตรเนองจากทผานมาผบรหารยงขาดความสนใจในเครองมออ านวยความสะดวกในการสรางหลกสตรสถานศกษา อาทเชน คอมพวเตอร หนงสอคมอตางๆ ตลอดจนผเชยวชาญทจะใหค าปรกษาในการสรางหลกสตรสถานศกษา

3) ผบรหารตองใหขวญและก าลงใจแกคณะครอยางทวหนาโดยไมค านงถงพวกพองซงจะสงผลตอการจดการเรยนการสอนของครสวนมากทไมพอใจผบรหาร

4) ควรจดท าหลกสตรสถานศกษารวมกนในรปแบบเครอขาย หรอสงกด เพอใหเปนไปในมาตรฐานเดยวกน

5) ควรมการวางแผนขนตอนในการสรางและการใชหลกสตร เมอทดลองใชควร น ามาปรบปรงและพฒนาใหดขน

ปญหาทส าคญในการสรางหลกสตรสถานศกษา คอ นโยบายทางดานการศกษาของไทยไมนงเปลยนไปตามกระแสความคดของนกการเมองเปนสวนใหญท าใหการศกษาของประเทศไมพฒนาเทาทควรจะเปน ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร

1) ขอจ ากดของเวลาและภารกจอนทตองปฏบต ท าใหขาดการนเทศอยางจรงจง และการนเทศตดตามไมเปนไปตามวนเวลาทก าหนด

2) ขาดเครองมอและรปแบบการนเทศทชดเจน 3) การนเทศตดตามผลไมไดประสทธภาพเทาทควร เพราะผนเทศขาดความรขาด

ประสบการณในการนเทศ และไมมแนวทางทแนนอนในทางปฏบต

DPU

103

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนมวตถประสงค เพอศกษาสภาพในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร เพอเปรยบเทยบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษา เพอศกษาแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร เพอศกษาปญหาและขอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ประชากรทใชในการศกษาวจยครงนคอบคลากรทางการศกษาทมสวนเกยวของกบการสรางหลกสตรสถานศกษาไดแก ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และครของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร จ านวนกลมตวอยางทใชของกลมผบรหารสถานศกษา 40 คน คณะกรรมการสถานศกษา 90 คน และคร 217 คน รวมทงสน 347 คน

เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถามเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ทผวจยสรางขนโดยแบงออกเปน 3 ตอนดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ขอมลเกยวกบสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

การวเคราะหขอมล วเคราะหโดยใชวธการหาความถ คารอยละ คาเฉลย (Mean : X )และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation : S.D.) วเคราะหเปรยบเทยบของระดบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษาของกลมตวอยาง

DPU

104

5.1 สรปผลการวจย

ผวจยน าเสนอสรปผลการวจย ตามวตถประสงคของการวจยเปน 3 ตอน ดงตอไปน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และครสวนใหญเปนเพศหญง

(รอยละ59.9) มากกวาเพศชาย (รอยละ40.1) มอายอยระหวาง 30 – 40 ปมากทสด (รอยละ 34.6)

และนอยทสดมอายมากวา 60 ป (รอยละ 3.5) มการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทาสงสด

(รอยละ 56.8) และการศกษาระดบปรญญาเอก (รอยละ 0.6) นอยทสดตามล าดบ โดยม

ประสบการณการการท างานในระดบครผสอนมากทสดโดยเฉลย 9.04 ป ผบรหารสถานศกษาโดย

เฉลย 5.53 ป และนอยทสดคอคณะกรรมการสถานศกษาโดยเฉลย 3.23 ปตามล าดบ

ตอนท 2 จากความคดเหนของบคลากรทางการศกษา เกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตร

สถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

ดานวสยทศนของผน า

โรงเรยนใหความส าคญกบวสยทศนของผน ามการปฏบตอยในระดบมาก ดงจะเหน

ไดจากผบรหารในสถานศกษาใหครมสวนรวมในการก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายในการจด

การศกษาและคณลกษณะอนพงประสงค ตลอดจนสรางความตระหนกและสงเสรมใหบคลากรใน

สถานศกษามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษาและศกษาสภาพปจจบนของสถานศกษา

ตลอดจนปญหาในการด าเนนงานของสถานศกษา เพอก าหนดกรอบในการจดท าหลกสตรและสงท

ส าคญทสดทผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรสถานศกษาเปนหนงในแผนยทธศาสตร

ของสถานศกษา และการใหนกเรยนมสวนรวมในการก าหนด วสยทศน ภารกจ เปาหมายการจด

การศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนเองยงอยในระดบการปฏบตคอนขางมาก

ดานการวางแผน

พบวาการวางแผนมการปฏบตยในระดบมากทงหมดเมอพจารณาจากรายขอ พบวา

สถานศกษาศกษา ท าความเขาใจเกยวกบแผนปฏบตการประจ าปทสอดคลองกบวสยทศนของ

โรงเรยน และน าขอมลมาประกอบการสรางหลกสตรสถานศกษา และใหบคลากรทเกยวของมสวน

รวมในการวางแผนจดท าหลกสตรสถานศกษา เพอใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา

ขนพนฐาน โดยจะตองค านงถงความพรอมของครภายในโรงเรยน ภาระงานของคร ตลอดจน

DPU

105

ความรความสามารถ ประสบการณในการสอนเพอประสทธภาพในการน าหลกสตรสถานศกษาไป

ใชในแตละกลมสาระของวชาทตนเองรบผดชอบ และสถานศกษาควรก าหนดนโยบายดานงาน

วชาการ ดานบรหารงานบคคล ดานงบประมาณ ดานอาคารสถานท ดานความสมพนธระหวาง

ชมชน และน ามาประกอบการจดท าแผนพฒนาในการสรางหลกสตรสถานศกษาใหชดเจนมากขน

เพราะยงอยในระดบการปฏบตคอนขางมาก

ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร

การสรางความเขาใจแกบคลากรมระดบการปฏบตอยในระดบมากทงหมด และ

พบวาประเดนทใหความสนใจมากทสดคอสถานศกษาจดประชมชแจงในเรองหลกสตรสถานศกษา

แผนการสอน กจกรมทตองจดขนในการสอนแตละระดบใหเปนทเขาใจตรงกน โดยเชญวทยากร

ผเชยวชาญมาอบรมใหความร ตลอดจนศกษาดงานทงในและนอกสถานท

ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

ดงจะเหนไดจากผลการวเคราะหพบวามระดบการปฏบตอยในระดบมากทกรายขอ

และสถานศกษาใหความส าคญในการสรางเครอขาย และแลกเปลยนประสบการณในการจดท า

หลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนนอกเครอขาย ซงสงผลใหชมชนไดเขามามสวนรวม

ในการแสดงความคดเหน สนบสนนชวยเหลอ และสงส าคญทสดคอ มสวนดแลก ากบตดตาม

ประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร

ทรพยากรทใชในการสรางหลกสตรของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกด

กรงเทพมหานคร พบวาอยในระดบคอนขางมาก ซงมจากหลายปจจยซงสถานศกษา ตองใหความ

เอาใจใสในการขอความรวมมอ และความชวยเหลอ เรองงบประมาณกบชมชนในการสรางและใช

หลกสตรตลอดจน การน าเอาวทยากรทเปนภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมในการจดท า

หลกสตร ทายทสดสถานศกษาตองรวบรวมสออปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆ ทสามารถ

สงเสรมการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ

ดานขนตอนการสรางและการใชหลกสตร

พบวาขนตอนการสรางและการใชหลกสตรมการปฏบตอยในระดบมากทงหมด

และสถานศกษายงใหความส าคญในการจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ

DPU

106

หลกสตรแกนกลาง ตลอดจนวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพง

ประสงคของผเรยน ใหสอดคลองกบ พรบ.การศกษาแหงชาต ดงจะเหนไดจากสถานศกษามการ

ประชมชแจง เนนย าใหคณะครกอนน าหลกสตรสถานศกษาไปใชจรง

ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร

พบวาโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ใหความส าคญในดานนอยาง

เหนไดชดจากผลการปฏบตอยในระดบมากทงหมดในรายขอ เนองจากสถานศกษามความตนตวใน

การเตรยมการดานการใชหลกสตรสถานศกษาเพอการรบรอง การประเมนคณภาพจากองคกร

ภายนอก และสงส าคญทสดกคอมการตดตาม และทบทวนการใชหลกสตร โดยใชระบบการมสวน

รวมโดยตงคณะกรรมการด าเนนการนเทศภายใน เพอตดตามการใชหลกสตรและรายงานผลให

คณะคร และบคลากรทเกยวของกบหลกสตรสถานศกษาทราบ โดยมการรายงานผลการด าเนนงาน

ปการศกษาละ 1 ครง

ตอนท 3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบระดบความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสราง

หลกสตรสถานศกษาตามความเหนของกลมตวอยาง

จากการวจยพบวาระดบความคดเหนของผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการ

สถานศกษา และครมความเหนสอดคลองกนโดยคะแนนของความคดเหนไมแตกตางกนมากนก

โดยเฉพาะผบรหารสถานศกษาใหความสนใจในเรองการวางแผนมากทสด สวนคณะกรรมการ

สถานศกษาใหความสนใจในเรองการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย และครใหความสนใจใน

เรองขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร ซงชใหเหนวาความคดเหนเหลานเมอน ามา

หลอมรวมเขาดวยกนกนาจะบงเกดผลในการปฏบตมากขน เพราะถาบคคลทง 3 ฝายมความเขาใจ

ในทศทางเดยวกนแลว การปฏบตงานกจะด าเนนไปไดดวยความราบรน และประสบผลส าเรจใน

การสรางหลกสตรสถานศกษาตามเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

ตอนท 4 แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกด

กรงเทพมหานคร

จากผลการวจ ย พบวา แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ไดยดหลกการสรางหลกสตรสตรจาก กรมวชาการ

DPU

107

กระทรวงศกษาธการ (2545 : 9) ไดกลาวถงการสรางหลกสตรสถานศกษาและการบรหารหลกสตร

สถานศกษา ดงน

1. ศกษาวเคราะหขอมลทเกยวของกบสถานศกษา 2. ก าหนดวสยทศน ภารกจ และเปาหมายของการจดการศกษาของ

สถานศกษา 3. ก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน 4. ก าหนดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาแตละชวงชน และสดสวนเวลา

เรยน 5. ก าหนดผลการเรยนทคาดหวงและสาระการเรยนรรายปหรอรายภาค 6. จดท าค าอธบายรายวชาใหครอบคลมเนอหาสาระของวชา 7. จดท าหนวยการเรยนรตามมาตรฐานการเรยนรของแตละกลมสาระ 8. จดท าแผนการจดการเรยนร 9. ก าหนดกจกรรมพฒนาผเรยนเพอเปนการเสรมเนอหาสาระนอกจาก

กจกรรมการเรยนการสอนในหองเรยน 10. ก าหนดสอการเรยนร/แหลงการเรยนร 11. ก าหนดการวดผลและประเมนผล 12. บรหารจดการงบประมาณ อาคารสถานท วสดอปกรณ และบคลากรให

สอดคลองกบหลกสตรสถานศกษา ซงแนวทางการสรางของแตละโรงเรยนนนคลายกนมากอยในระดบมากเปนสวนใหญ

มสวนนอยทอยในระดบคอนขางมาก เนองจากปจจยหลายอยางทงนขนอยกบดานวสยทศนของผน า ดานการวางแผน ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร ดานการตดตามและทบทวนการสรางหลกสตร แตปจจยดานขนาดของโรงเรยนไมมผลตอการสรางหลกสตรสถานศกษาของส านกงานเขตลาดกระบง เพราะไดมการรวมตวกนเปนเครอขาย และจะมการอบรมปฏบตการพฒนาหลกสตรสถานศกษาเปนประจ าทกปการศกษาโดยใหครทกคนเขารวมอบรมหมดทกคน แต คณะกรรมการสถานศกษายงไมมการจดอบรมและสอบถามขอคดเหนซงสอดคลองกบผลการวจยทวา ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย ทคณะกรรมการสถานศกษาตองการเขามามสวนรวมในกระบวนการสรางหลกสตรอยางแทจรงไมใชเพยงประชมคณะกรรมการสถานศกษาแลว เสนอใหคณะกรรมการเหนชอบหลกสตรเทานนเพอประสทธภาพของหลกสตรและประสทธผลของผเรยน และผบรหารสถานศกษาควรสงเสรม

DPU

108

และพฒนาบคลากรใหมความรความเขาใจเรอง หลกสตร โดยเชญผเชยวชาญเปนผใหการอบรมอยางตอเนองใหกบบคลากรครและบคคลทเกยวของ และควรจดใหมการวางแผนการด าเนนรวมกนทง 3 ฝายรวมกนอยางเปนระบบมขนตอนทชดเจน โดยเชญผทมสวนเกยวของรวมกนวางแผน เพอใหเกดความเขาใจตรงกน สามารถด าเนนงานใหเปนไปตามแผนทวางไว สดทายเปดโอกาสใหชมชนเขามามสวนรวมใน การสรางหลกสตรสถานศกษาและการปรบปรงหลกสตรสถานศกษามากขน โดยเชญมาเปนกรรมการในการจดท าหลกสตรสถานศกษา

ตอนท 5 เพอเสนอแนะการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

จากการวจยพบวาขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร จะตองจดท าในลกษณะเครอขายรวมกนจดท าเพอประสทธภาพการสรางหลกสตรไดคนพบวาการจะสรางหลกสตรใหประสบผลส าเรจนนจะตองอาศยหลก ทง 7 ดานเขามามสวนรวมในการปฏบตงาน และวธการสรางหลกสตร จะตองมการเตรยมความพรอม ซงการเตรยมความพรอมจะตองมทงผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และคร จะตองมความรความเขาใจในเรองหลกสตรทจะจดท าโดยท าการอบรมและศกษาดงานทงใน และนอกสถานทตามสมควร การวางแผนในการจดท าหลกสตรจะตองยดรปแบบทกระทรวงศกษาธการก าหนดมาใหอยางเครงครด แตดานเนอหาสาระเพมเตมจากหลกสตรแกนกลาง ทางกลมโรงเรยนในส านกงานเขตลาดกระบง จะมการรวมกลมแยกยอยเปนเครอขายยอยแลว น าเสนอรวมกนละน ามาเสนอกลมใหญเพอความเปนเอกภาพของเนอหาทเปนแบบฉบบเดยวกน กระบวนการจดท า จะประชมอบรมเปนเครอขายแลวแยกยายกนท าในแตละโรงเรยนแตจดเดนทไดคนพบคอจะมทมจากศกษานเทศกของส านกงานเขตออกตรวจและใหความชวยเหลอดานขอมล เมอโรงเรยนใดมปญหาทางกลมใหญกจะใหความชวยเหลอแบบกลยาณมตร สวนดานการใชหลกสตรจะประกาศใชพรอมกนและเมอมปญหาในการใชหลกสตรกจะมการปรบปรงแกไขในทกภาคเรยน การนเทศ ตดตามและประเมนผล กจะมทมงานของผบรหารโรงเรยนสลบกนตรวจและเสนอแนะใหความชวยเหลอในบางโรงเรยนทพบปญหา 5.2 อภปรายผล

จากผลการวจยเรอง แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขต

ลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร มประเดนทจ าน ามาอภปราย ไดดงน

1. จากการศกษาครงนพบวาสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง กรงเทพมหานครผบรหารสถานศกษาใหความส าคญกบครมสวนรวมใน

DPU

109

การก าหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

มากแตยงความความเอาใจใสในสวนของผเรยนทยงไมเปดกวางใหแสดงความคดเหนมากนกและ

จดดอยทคนพบคอผบรหารควรจะก าหนดแผนกลยทธในเรองการสรางหลกสตรใหอยใน

แผนปฏบตงานของสถานศกษาอยางเปนระบบ ควบคกบการก าหนดนโยบายในดานตางๆ เพอ

น ามาประกอบการจดท าแผนพฒนาในการสรางหลกสตร และทส าคญตองเชญผเชยวชาญมาใหการ

อบรมแกคณะครและบคลากรทางการศกษา ตลอดจนน าไปศกษาดงานทงในและนอกสถานท

รวมทงสรางเครอขายงานใหมการแลกเปลยนประสบการณซงกนและกนใหมากขน โดยอาจจะม

การพบปะในรปแบบของกลมโรงเรยน หรอเขตพนทการศกษาใหมากขนเพอเปนตวประสาน

ขอมลตางๆ รวมกนเพอน ามาปรบปรงและแกไขหลกสตรไดอยางเหมาะสมและครบกระบวนความ

รวมทงใชทรพยากรทมอยอยางจ ากดรวมกนโดยมการแลกเปลยนซงกนและกนในรปแบบตางๆ

ตามความเหมาะสมในแตละเรอง รวมทงสถานศกษาตองน าหลกสตรทสรางขนมาน าไปใชใน

บางครงอาจจะพบปญหาในการใชเนองจากเปนชวงแรกๆทสถานศกษาตองสรางหลกสตร

สถานศกษาขนมาใชเอง กจะพบปญหา ดงนนผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และ

ครตองรวมกนแกไขปญหาและน าผลทไดจากการตดตามมาทบทวนปรบปรงแกไขและพฒนา

หลกสตรสถานศกษารวมกนซงสอดคลองกบผลการวจยของ ยเนสโก (UNESCO: 1978: 66) ได

ศกษาเรอง ปญหาการใชหลกสตรของบางประเทศในทวปเอเชย ไดแก บงคลาเทศ อนเดย มาเลเซย

ฟลปปนสและศรลงกา พบวา ปญหาของการใชหลกสตรทมผลกระทบหรอเปนปญหามากทสดก

คอ ขาดการประสานงานทดระหวางหนวยงานตางๆทมความเกยวของกบการน าหลกสตรไปใช

ตลอดจนผบรหาร ไมใหความส าคญกบการเปลยนแปลงหลกสตรทเกดขน และการนเทศตดตาม

การใชหลกสตรของครผสอน ซงพบในชวงแรกของการสรางหลกสตรสถานศกษา แตบดนปญหา

เหลานเรมคลคลายลงบางแลว ดงจะเหนไดจากโรงเรยนในเขตลาดกระบงนนเรมมความตนตวใน

การสรางหลกสตรสถานศกษาและมการตดตามและปรบปรงแกไขอยตลอดเวลาเพอเตรยมการ

รองรบการประเมนคณภาพจากภายนอกเปนอนดบท 1 ในดานการตดตามและทบทวนหลกสตร

2. ผลการเปรยบเทยบความคดเหนของประชากรกลมตวอยาง พบวาผบรหาร

สถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา และคร มความเหนสอดคลองกนเปนอยางมากแตยงมบาง

ประเดนทมความคดเหนแตกตางกนออกไปอาทเชนผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการ

DPU

110

สถานศกษา และครควรจะใหความสนใจเรองทรพยากรทใชในการสรางหลกสตรใหมากขน

เนองจากทรพยากรทใชในการจดสรางหลกสตรนนมความส าคญตอกระบวนการสรางหลกสตร

สถานศกษาปจจยหนงทควรไดรบความสนใจและด าเนนการใหครบองคประกอบเหมอนดานอนๆ

3. จากผลวจยพบวาความคดเหนเกยวกบการปฏบตในการสรางหลกสตรสถานศกษา

ของโรงเรยนเขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ในภาพรวมมการปฏบตอยในระดบมากโดย

โรงเรยนใหความสนใจในเรองของการวางแผนเปนอนดบท 1 ซงชใหเหนไดวาโรงเรยนของเขต

ลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร มการเตรยมการในเรองการสรางหลกสตรสถานศกษาเปนอยาง

ดโดยเฉพาะดานวสยทศนของผน ากอยในอนดบท 2 ซงท าใหโรงเรยนในเขตนมความตนตว

เนองจากผน าหรอผบรหารโรงเรยนใหความเอาใจใสในกระบวนการสรางและตระหนกถง

ความส าคญของการสรางหลกสตรสถานศกษา และการสรางความเขาใจแกบคลากรในทงเรองการ

สรางหลกสตรและการใชหลกสตรอยในอนดบท 2 เหมอนกน แตดานทรพยากรทใชในการสราง

หลกสตรมผลการปฏบตอยในระดบคอนขางมาก เนองจากมปจจยหลายประการ อาทเชน

งบประมาณททางราชการใหนนมอยางจ ากดซงไมเพยงพอตอการด าเนนงานของโรงเรยนในบาง

โรงเรยน เปนสงททายทายของผบรหารสถานศกษาตองคดคนหาวธการใชทรพยากรทมอยอยาง

จ ากดนนมาใชในกระบวนบรหารจดการใหด าเนนกจกรรมตางๆใหไปดวยดและ โรงเรยนจะตอง

ดงชมชนเขามามสวนรวมในในการระดมทรพยากรทมอยในชมชนเขามาใชในการสรางหลกสตร

สถานศกษา ตลอดจนด าเนนกจกรรมของสถานศกษาในดานตางๆ และน าเอาภมปญญาทองถนเขา

มาผนวกไวในหลกสตรสถานศกษา เพราะโรงเรยนยงขาดในสวนนอยมากทเปนจดออนอยางเหน

ไดชดในผลการวเคราะหขอมลในภาพรวม โดยแยกออกเปนความคดเหนของผบรหารสถานศกษา

กใหความส าคญในเรองการวางแผนมากทสด และดานการสรางความเขาใจแกบคลากรแตดาน

วสยทศนของผน ายงไมเดนชด เนองจากผบรหารสถานศกษา แตละคนกจะมมมมองทแตกตางกน

ออกไป และปรบเปลยนโยกยายต าแหนงบอยมากตามค าสงของส านกการศกษากรงเทพมหานคร

จงท าใหไมเกดความตอเนองในดานนโยบายการบรหารโรงเรยน ท าใหเกดความสะดดในบาง

ชวงเวลาเมอต าแหนงผบรหารสถานศกษาวางลง หรอมรกษาการปฏบตหนาทอย ในดานความ

คดเหนของคณะกรรมการสถานศกษา ใหความสนใจในเรองของการมสวนรวมของชมชนและ

เครอขายมากกวาดานอนๆ ซงดานวสยทศนของผน าอยในอนดบเกอบสดทายนนชใหเหนวา

DPU

111

คณะกรรมการสถานศกษายงไมใหความสนใจในเรองการสรางหลกสตรสถานศกษามากเทาไหร

จะมงประเดนไปทการมสวนรวมของชมชนทจะเขามาสรางหลกสตรสถานศกษาเปนสวนใหญอาจ

สรปไดวาเนนการมสวนรวมในการสรางหลกสตรมากกวาขนตอนการสรางและการใชหลกสตร

อาจจะสงผลตอเนอหาของหลกสตรสถานศกษาได ในสวนความคดเหนของครเหนวาขนตอนการ

สรางหลกสตรและการใชหลกสตร นนส าคญควบคไปกบดานวสยทศนของผน า ทจะเปนตวการ

เชอมความส าเรจในการสรางหลกสตรสถานศกษา แตยงมจดบอดทครยงขาดความสนใจในเรอง

ของการน าชมชนเขามามสวนรวมและสรางเครอขาย เพอระดมทรพยากรมาใชในการสราง

หลกสตร ซงเปนจดออนของครทยงขาดความเอาใจใสในเรองนเพราะเปนปจจยทส าคญใน

กระบวนการสรางหลกสตรสถานศกษาทขาดเสยมได ซงในการสรางหลกสตรสถานศกษาจะตอง

อาศยความรวมมอกนหลายฝาย เพราะครจะด าเนนการฝายเดยวไมไดจะตองอาศยความรวมมอกน

ทง 3 ฝาย จงจะประสบผลส าเรจในการสรางหลกสตรสถานศกษาและผบรหารสถานศกษาตองเปน

ตวจกรส าคญในการขบเคลอน รวมทงระดมทรพยากรทมอยทงในและนอกโรงเรยน ตลอดจน

เครอขายของชมชน เขามามสวนรวมในการจดท าหลกสตร ตลอดจนมการประชาสมพนธใน

รปแบบตางๆ ทหลากหลาย เชน วารสารโรงเรยน จดหมายขาว หรอใหครประจ าชนชวยสอสาร

โดยตรงกบผปกครอง ทงนเพอใหทราบโดยทวกน ตลอดจนวางแผนเตรยมความพรอมและการ

จดท าหลกสตรสถานศกษา โดยจะตองมการก าหนดปรชญา วสยทศน ภารกจ ทงนเพราะ ปรชญา

วสยทศน ภารกจ เปนเสมอนหางเสอในการน าพาสถานศกษาไปสจดมงหมายซงเปรยบไดกบ

วสยทศนของผน า ถาโรงเรยนใดมการพฒนามากซงอาจจะหมายความวา ผน ามวสยทศนในการ

เปลยนแปลง แตถาโรงเรยนไมมการพฒนา เปรยบเสมอนผบรหารไมมวสยทศนในการ

เปลยนแปลงไดแตคงเดมไวอยางเดยวกเปรยบเหมอนกบหลกสตรสถานศกษากตองมการ

เปลยนแปลงตามยคและสมยใหทนตอการเปลยนแปลงของโลกทนเหตการณ ซงสอดคลองกบ

เอนก อคคเดช (2549) ไดท าวจยเรองการบรหารหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนขนาดเลก

ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2 ผลการวจยพบวาในภาพรวมและรายดานอยในระดบ

มากทกดาน เรยงจากมากไปหานอย ดงน การจดท าสาระของหลกสตรสถานศกษาการก าหนด

แผนการบรหารหลกสตรสถานศกษา การนเทศ ก ากบ ตดตาม และการประเมนผล การเตรยมความ

พรอมของสถานศกษา การปรบปรงและพฒนากระบวนการบรหารหลกสตรขนพนฐานและ

DPU

112

หลกสตรสถานศกษา การด าเนนการใชหลกสตรสถานศกษา และการสรปผลการด าเนนการบรหาร

หลกสตรสถานศกษาตามล าดบ โดยตองการใหโรงเรยนพฒนา ดานการสรปผลการด าเนนการ

บรหารหลกสตรสถานศกษา การจดอบรมครเพอสรางความตระหนก และความรความเขาใน

เกยวกบหลกสตร และสามารถจดท าแผนการสอนและการจดการเรยนการสอนไดตรงตามเปาหมาย

ของหลกสตร และประเมนผลการใชหลกสตรทกภาคเรยน เพอการปรบปรงและพฒนาการบรหาร

หลกสตรทกป มการรายงานผลการศกษาตอหนวยงานตนสงกด และมการตดตามประเมนผลในทก

ชวงปการศกษา ทส าคญในกระบวนการตางๆทกลาวมาขางตนกยงมความเหนสอดคลองและความ

เปนไปไดกบ เมตต เมตตการณจต (2541) ไดท าการวจยเรองการมสวนรวมในการบรหารโรงเรยน

ของกรรมการศกษาประจ าโรงเรยนเทศบาล ในจงหวดนครราชสมา พบวากรรมการมสวนรวมใน

แตละดานมากทสด ดงน ดานการวางแผน ไดแก การรวมก าหนดความตองการในการพฒนา

โรงเรยน ดานการจดหาและจดสรรทรพยากร ไดแก การจดหาเงน และจดหาก าลงคนหรอแรงงาน

ใหโรงเรยน ดานการประสานงาน ไดแก การประสานกบคนในทองถน และหนวยงานของราชการ

ดานการประเมนแผนการหรอการปฏบต ไดแก การรวมประชาสมพนธใหประชาชนทราบเมอผล

การปฏบตงานเสรจสนและไดสรปการมสวนรวมประสานงาน รวมบรจาคเงนและทรพยสน

ตลอดจนในดานการเสยสละแรงงานและกลาวอกวา ประชาชนสวนใหญมภารกจสวนตว และ

จะตองประกอบอาชพจงมกไมมเวลาทจะรวมมอในกจกรรมตาง ๆ ของทางโรงเรยนเทาทควร ซงม

ความคดเหนสอดคลองกบผบรหารสถานศกษาทใหความส าคญในดานการวางแผนมากทสด แตยง

มจดออนในการสรางเครอขายระหวางโรงเรยนในกลมเครอขายซงโรงเรยนในเขตลาดกระบง ควร

จะมการสรางเครอขายกบภายนอกมากขนโดยดงชมชนเขามามสวนรวมใหมากขน โดยท าให

ชมชนนนมความรสกเปนสวนหนงของโรงเรยนใหได

4. จากการศกษาครงนพบวาขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของ

โรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร จะตองจดท าในลกษณะเครอขายรวมกนจดท าเพอ

ประสทธภาพการสรางหลกสตรไดคนพบวาการจะสรางหลกสตรใหประสบผลส าเรจนนจะตอง

อาศยหลก ทง 7 ดานเขามามสวนรวมในการปฏบตงาน และวธการสรางหลกสตร จะตองมการ

เตรยมความพรอม ซงการเตรยมความพรอมจะตองมทงผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการ

สถานศกษา และคร จะตองมความรความเขาใจในเรองหลกสตรทจะจดท าโดยท าการอบรมและ

DPU

113

ศกษาดงานทงในและนอกสถานทตามสมควร การวางแผนในการจดท าหลกสตร จะตองยดรปแบบ

ทกระทรวงศกษาธการก าหนดมาใหอยางเครงครด แตดานเนอหาสาระเพมเตมจากหลกสตร

แกนกลาง ทางกลมโรงเรยนในส านกงานเขตลาดกระบง จะมการรวมกลมแยกยอยเปนเครอขาย

ยอยแลว น าเสนอรวมกนละน ามาเสนอกลมใหญเพอความเปนเอกภาพของเนอหาทเปนแบบฉบบ

เดยวกน กระบวนการจดท า จะประชมอบรมเปนเครอขายแลวแยกยายกนท าในแตละโรงเรยนแต

จดเดนทไดคนพบคอจะมทมจากศกษานเทศกของส านกงานเขตออกตรวจและใหความชวยเหลอ

ดานขอมล เมอโรงเรยนใดมปญหาทางกลมใหญกจะใหความชวยเหลอแบบกลยาณมตร สวนดาน

การใชหลกสตรจะประกาศใชพรอมกนและเมอมปญหาในการใชหลกสตรกจะมการปรบปรงแกไข

ในทกภาคเรยน การนเทศ ตดตามและประเมนผล กจะมทมงานของผบรหารโรงเรยนสลบกนตรวจ

และเสนอแนะใหความชวยเหลอในบางโรงเรยนทพบปญหา

5.3 ขอเสนอแนะการวจย

1. ผบรหารสถานศกษาควรใหความสนใจในการก าหนดนโยบายในการสรางหลกสตร

สถานศกษาและจดท าแผนการสรางหลกสตรสถานศกษาใหเปนหนงในแผนยทธศาสตรของ

สถานศกษา

2. ผบรหารควรมก าหนดแผนงานการจดสรางหลกสตรสถานศกษาลวงหนา และประชมชแจง

พรอมทงแลกเปลยนความคดเหนกบบคลากรทเกยวของโดยตรง เพราะการจดท าหลกสตร

สถานศกษาตองอาศยความรวมมอจากทกฝาย ผบรหารสถานศกษาควรน าชมชนเขามามสวนรวม

ในการจดท าหลกสตรสถานศกษา และจดกจกรรมการเรยนการสอน และน าเอาภมปญญาทองถนท

มอยมาถายทอดใหกบลกหลาน เพอสบสานวฒนธรรมและภมปญญาทองถนใหคงอยคกบชมชน

อยางยงยน

3. จากการศกษาพบวาสถานศกษายงขาดสอการเรยนการสอนและงบประมาณ ผบรหาร

สถานศกษาควรด าเนนการขอความรวมมอจากชมชน หางราน สมาคมและหนวยงานทเกยวของ

หรอใกลเคยงเพอใหการสนบสนนงบประมาณและวสดอปกรณ การใชสอจากแหลงการเรยนร การ

ใชสอการสอนจากระบบเครอขายของโรงเรยนตนแบบ หรอโรงเรยนใกลเคยง

DPU

114

5.4 ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป

1. ควรศกษาหาวธการบรหารหลกสตรแนวใหม เพอประสทธภาพการจดการเรยนการสอ

2. ควรท าการศกษาการประเมนผลการจดท าหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน สงกด

กรงเทพมหานคร

3. ควรมการศกษา เรองผลทผเรยนไดรบจากการจดการศกษา ตามจดมงหมายของหลกสตร

สถานศกษาขนพนฐาน

DPU

115

บรรณานกรม

DPU

116

บรรณานกรม ภาษาไทย

หนงสอ กรมวชาการ.(2542).การพฒนารายวชาสงคมศกษาใหสอดคลองกบทองถนในหลกสตรมธยมศกษ า

ฉบบปรบปรง พ.ศ.2533.กรงเทพ ฯ :โรงพมพครสภาลาดพราว. กรมวชาการ.(2546). รายงานการศกษาความพรอมการใชหลกสตรขนพนฐาน พทธศกราช 2544

ปการศกษา 2546.กรงเทพมหานคร :โรงพมพครสภาลาดพราว. กรมสามญศกษา.(2521). คมอการประเมนมาตรฐานโรงเรยนมธยมศกษา พ.ศ. 2521.

กรงเทพมหานคร : เอราวณการพมพ. กระทรวงศกษาธการ. กรมวชาการ. (2544). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.

กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กระทรวงศกษาธการ. (2545ก). แนวทางการจดท าหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพครสภาลาดพราว. กระทรวงศกษาธการ.(2545ข). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพมหานคร

:โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ(ร.ส.พ). กระทรวงศกษาธการ. (2546). คมอการบรหารสถานศกษาขนพนฐานทเปนนตบคคล. กรงเทพฯ : องคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.

กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด. กาญจนา คณารกษ.(2540).หลกสตรและการพฒนา.พมพครงท 2. นครปฐม : มหาวทยาลย

ศลปากร ,วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร. เกรยงศกด เจรญวงศศกด.(2543).ปนสมองของชาต:ยทธศาสาตรปฏรปการศกษา.

กรงเทพมหานคร : ส.เอเชย เพรส(1989)จ ากด. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2541). มองฝนวนขางหนา: วสยทศนประเทศไทย

ป 2560. กรงเทพฯ: ซคเซส มเดย. คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, ส านกงาน. ( 2534). ประสทธภาพการบรหาร

โรงเรยนประถมศกษา. กรงเทพฯ อรณการพมพ.

DPU

117

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต,ส านกงาน.(2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟฟก.

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต,ส านกงาน.(2536). คมอการบรหารงานบคคลส าหรบขาราชการคร หลกการและแนวปฏบต.กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

คณะอนกรรมการการปฏรปการเรยนร.(2543).ปฏรปการเรยนร ผเรยนส าคญทสด. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

ฆนท ธาตทอง.(2550). การพฒนาหลกสตรทองถน. กรงเทพมหานคร : เพชรเกษมการพมพ. เจมศกด ปนทอง.(2525). การระดมประชาชนเพอพฒนาชนบท. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ชชวาลย คมภราวฒน.(2544).ความรเกยวกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544 และการ

จดท าหลกสตรสถานศกษา.บรรมย : ส านกงานเขตพนทการศกษาบรรมย เขต 1 ชยยทธ วชรานนท.(2550). รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550. กรงเทพฯ :

บณฑตอกษร. ชยอนนต สมทวณช.(2544).การพฒนาคณภาพของสถานศกษาดวยการพฒนาหลกสตรทรอบ

ดาน.กรงเทพ ฯ : บรษท 21 เซนจร จ ากด. ชลาลย นมบตร.(2552).การพฒนาวสยทศนของผบรหารสถานศกษา.มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

บางเขน. ชศร สวรรณโชต.(2544).หลกสตรและการพฒนาการสอน.กรงเทพฯ : หางหนสวนจ ากดโรงพมพ

อกษรไทย. ถวลย มาศจรส.(2545). คมอการเขยนและการจดท าหลกสตรสถานศกษา. กรงเทพฯ : ธารอกษร. ทนงศกด คมไขน า และคณะ.(2542). การพฒนาชมชนเชงปฏบต. กรงเทพฯ : บพธการพมพ. ธวชชย ชยจรฉายากล และคณะ.(2545).หลกสตรสถานศกษา.กรงเทพ ฯ : ส านกงานปฏรป

การศกษา ธวธชย ชยจรฉายากล และคณะ.(2545).ชดฝกอบรมคร : ประมวลสาระ บทท 5 หลกสตร

สถานศกษา. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ธ ารง บวศร. (2542ข). ทฤษฎหลกสตร. การออกแบบและการพฒนา. พมพครงท 4. กรงเทพฯ :

ครสภา. บญชม ศรสะอาด.(2546).การพฒนาหลกสตรและการวจยเกยวกบหลกสตร. กรงเทพมหานคร:

สวรยาสาสน. บญม เณรยอด. (2531). การพฒนาหลกสตร หลกการ และแนะแนวปฏบต. กรงเทพฯ : อลน เพรส.

DPU

118

ประกอบ คณารกษณ และคณะ.(2543). สภาพความพรอมของหนวยงานทางการศกษาตอการ ปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ. นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลยศลปากร พระราชวงสนามจนทร.

ประทาน คงฤทธศกษากร. (2526). การบรหารและการจดระเบยบบรหารราชการไทย. กรงเทพมหานคร: โอ.เอส.พรนตงเฮาส.

ประทาน คงฤทธศกษากร.(2529). การบรหารและจดระเบยบบรหารราชการไทย. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

ปญญา แกวกยร และสภทร พนธพฒนกล.(2545).การบรหารจดการศกษาในรแบบการใชโรงเรยน หรอเขตพนทการศกษาเปนฐาน.กรงเทพ ฯ : ภาพพมพ

พะยอม แกวก าเนด.(2534).หลกการหลกสตรประถมศกษาและมธยมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533).กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภาลาดพราว.

ไพรตน เตชะรนทร.(2527). ทบทวนการพฒนาชนบทไทย 3. กรงเทพฯ : โรงพมพเจรญผล. ภญโญ สาธร.(2516).หลกการบรหารการศกษา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพวฒนาพานช ยวฒน วฒเมธ. (2534). การพฒนาชมชนจากทฤษฎสการปฏบต. กรงเทพฯ : บางกอกบลอก. ราชบณฑตยสถาน.(2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : นานมบคส. รง แกวแดง.(2539). รเอนจเนยรงระบบราชการไทย ภาค 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพมตชน. วชย ประสทธวฒเวชช. (2542). การพฒนาหลกสตรทสานตอทองถน. กรงเทพฯ :

เซนเตอรดสคพเวอรร. วชย วงษใหญ.(2523).การพฒนาหลกสตรแบบครบวงจร.ม.ป.ท. วชย วงษใหญ.(2537).กระบวนการพฒนาหลกสตรและวธการเรยนการสอน.พมพครงท 2.

กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน. วชต นนทสวรรณ และจ านงค แรกพนจ.(2541).บทบาทของชมชนกบการศกษา :รายงาน

การศกษาวจยเสนอส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ : ส านกนายกรฐมนตร.

วญญ องคณารกษ. (2517). วธท างานใหด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช. วาสนา แสงงาม.(2547). รายงานวจยเรองศกษาการน าภมปญญาทองถนมาใชในการจดการเรยนร ของสถานศกษาระดบขนพนฐานในจงหวดปตตาน. กรงเทพฯ :

ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม. สงบ ลกษณะ.(2542). การพฒนาหลกสตรทองถน. กรงเทพมหานคร: โรงพมพศาสนา. สงด อทรานนท. (2532). พนฐานและการพฒนาหลกสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : มตรสยาม.

DPU

119

สงด อทรานนท.(2535). พนฐานและหลกการพฒนาหลกสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โรงพมพ มตรสยาม.

สมาน รงสโยกฤษณ.(2524).ความรทวไปเกยวกบการบรหารบคคล.กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ สวสดการ ก.พ.

สมเดช สแสง.(2542).คมอปฏบตงานในโรงเรยนประถมศกษา.(ฉบบปรบปรง 2542) เอกสาร พฒนาความรสนมาชกอบรมพฒนาความรดานระเบยบกฎหมาย : มปท.

สมศกด สนระเวชญ.(2542). มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพมหานคร : วฒนาพานช. สนต ธรรมบ ารง. (2527ก). พนฐานและการพฒนาหลกสตร. กรงเทพฯ : วงเดอน. สนต ธรรมบ ารง.(2527ข). หลกสตรและการบรหารหลกสตร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพนรสงห. สวสด จงกล. (2539). เอกสารการสอนชดวชาการสอนกลมการงานพนฐานอาชพ หนวยท 1 และ 2

กรงเทพฯ : บรษทประชาชนจ ากด. ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. ( 2534). ประสทธภาพการบรหาร

โรงเรยนประถมศกษา. กรงเทพฯ อรณการพมพ. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.(2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542.

กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟฟก. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร.(2545). พระราชบญญตการศกษา

แหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม(ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ : พรกหวานกราฟ ฟค. ส านกงานทดสอบทางการศกษา กรมวชาการ.(2545).การประเมนผลการเรยนตาม หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544.กรงเทพ ฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว

ส านกงานปฏรปการศกษา.(2544). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และพระราชกฤษฎกา จดตงส านกงานปฏรปการศกษา พ.ศ. 2542 ม.ป.ท.

เสนย พทกษอรรณพ.(2524). การประเมนโครงการเพอการพฒนาหลกสตร .กรงเทพ ฯ : กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

เสรมศกด วศาลาภรณ.(2537). “ หนวยท 7 ปญหาและแนวโนมเกยวกบการมสวนรวมของ ประชาชนในการบรหารการศกษา. ประมวลสาระชดวชาสมมนาการประถมศกษา. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เสรมศกด วศาลาภรณ.(2538). วสยทศนของผบรหารการศกษา. ในประมวล สาระชดวชาประสบการณวชาชพมหาบณฑตบรหารการศกษา. เลมท 1. หนวยท 1. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

DPU

120

เสนาะ ตเยาว .(2543). หลกการบรหาร : การวางแผน. กรงเทพฯ : โรงพมพ มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อทย บญประเสรฐ.(2529).การใชแหลงทรพยากรของทองถนในการพฒนาโรงเรยนชมชน: เอกสารการสอนชดวชาโรงเรยนกบชมชน. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เอกชย กสขพนธ.(2538). การบรหารทกษะและการปฏบต. กรงเทพฯ : สขภาพใจ. เอกรนทร สมหาศาล.(2546).กระบวนการจดท าหลกสตรสถานศกษา แนวคดสปฏบต.กรงเทพฯ :

บคพอยท จ ากด. อนภาพ ถรลาภ. (2528). การวเคราะหเชงสมมตฐานการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา

ชนบทศกษาเฉพาะกรณ อ.พบลมงสาหาร จ.อบลราชธาน. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อ านาจ จนทรแปน.(2532).การพฒนาหลกสตร : ทฤษฎสการปฏบตระดบโรงเรยน.เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

บทความ

เทอน ทองแกว.(2546).หลกสตรและการสอนในยคมหาวทยาลยราชภฎ.วารสารวชาการ6,2

(กมภาพนธ 2546) : 52-53. วทยานพนธ กรรณกา ชมด. (2524). การมสวนรวมของประชาชนทมผลตอการพฒนาเศรษฐกจ ศกษาเฉพาะ

โครงการสารภ ต าบลทาชาง อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน . ปรญญานพนธ สค.ม. สาขาวชาสงคมสงเคราะหศาสตร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

คนงนจ ศร.(2549).ความคดเหนของครและผปกครองนกเรยนเกยวกบหลกสตรสถานศกษาของ โรงเรยนสนก าแพง จงหวดเชยงใหม. การคนควาแบบอสระ สาขาวชาประถมศกษา เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม

DPU

121

จฬาพร ดสคนธ.(2537).การศกษาสภาพปญหาในการปฏบตงานของคณะกรรมการศกษาประจ า โรงเรยนประถมศกษา ส านกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต.สาขาวชาการบรหารการศกษา.กรงเทพมหานคร : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ชชาต พวงสมจตร.(2540). การวเคราะหปจจยทสงเสรมและปจจยทเปนอปสรรคตอการมสวนรวม ของชมชนกบโรงเรยนประถมศกษาในเขตปรมณฑลกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญาครศาสตร ดษฎบณฑต. สาขาบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ทศนา แสวงศกด. ( 2539). รปแบบในการมสวนรวมระยะสนชางอตสาหกรรม กรมอาชวศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. สาขาวชาการบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ทพทยา สวรรณภม.(2544).การสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนตามการรบรขอ คณะกรรมการโรงเรยน กลมศรนครนทร สงกดกรงเทพมหานคร.วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต. สาขาวชาการบรหารการศกษา.กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ธวช ทนโตพาส.(2521).บทบาทของโรงเรยนชมชนในการพฒนาชนบทประเทศไทย เขตการศกษาท 12. ปรญญานพนธ สค.ม ( สงคมสงเคราะหศาสตร ). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นรวรรณ พรมชม, และคณะ. (2537). การมสวนรวมของกรรมการศกษาประจ าโรงเรยนใน โครงการศกษา เพอพฒนาชนบท จงหวดขอนแกน. ขอนแกน : งานการวจย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

บณฑต แทนพทกษ.(2540). ความสมพนธระหวางภาวะผน า อ านาจ ความศรทธา และความพงพอใจ ในงานของครโรงเรยนมธยมศกษา. วทยานพนธ ปรญญาเอก, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, ประสานมตร.

บาทหลวงวรยะ สเสงยม.(2550).การบรหารหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานในโรงเรยนสงกดสงฆ มนฑลราชบร.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา.นครปฐม: มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

DPU

122

ประพนธ พมจนทร.(2549).การบรหารจดการหลกสตรสถานศกษาขนพนฐานตามวฎจกรคณภาพ ของเดมมงในอ าเภอทามวง ส านกงานเขตพนทการศกษากาญจนบร เขต 1.สารนพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา.กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย ศลปากร

พร เกาทณฑทอง.(2545).สภาพทเปนจรงและความคาดหวงของพฤตกรรมการสราง ความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชนของผบรหารโรงเรยน สงกดส านกงานการ ประถมศกษาจงหวดเพชรบร.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา.เพชรบร : สถาบนราชภฏเพชรบร.

พทกษ จอมเมอง. (2542). การศกษาการปฏบตงานตามบทบาทหนาทของคณะกรรมการโรงเรยน ประถมศกษาสงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดตรง. วทยานพนธการศกษา มหาบณฑต. สาขาวชาการบรหารการศกษา .มหาวทยาลยทกษณ.

พราวจนทร เปงวงศ.(2548).การใชหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ในโรงเรยน ประถมศกษา อ าเภอทงหวชาง จงหวดล าพน.การคนควาแบบอสระ สาขาวชาหลกสตร และการสอน.เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

เมตต เมตตการณจต. (2541). การมสวนรวมในการบรหารของคณะกรรมการการศกษาประจ า โรงเรยนเทศบาลในจงหวดนครราชสมา.วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชา บรหารการศกษา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วลลภ บญกตตเจรญ.(2547). การมสวนรวมของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานในสถานศกษา สงกดจงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา ฉะเชงเทรา : สถาบนราชภฎราชนครนทร.

วาสนา แสงงาม.(2547). รายงานวจยเรองศกษาการน าภมปญญาทองถนมาใชในการจดการเรยนร ของสถานศกษาระดบขนพนฐานในจงหวดปตตาน. กรงเทพฯ :ส านกงานคณะกรรมการ วฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม.

สนทร ชอบท าด. (2543). บทบาทของคณะกรรมการศกษาเกยวกบความสมพนธระหวาง โรงเรยนกบชมชนของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวด อางทอง.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต.สาขาวชาบรหารการศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

DPU

123

โสภณ ค านงเนตร.(2548).การจดและบรหารหลกสตรสถานศกษาตามหลกสตรการศกษาขน พนฐาน พทธศกราช 2544 ของโรงเรยนน ารองและโรงเรยนเครอขายการใชหลกสต สถานศกษาขนพนฐาน สงกดกรงเทพมหานคร.วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา.กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อทร กอนสมบต.(2544).การศกษาการมสวนรวมของผปกครองโรงเรยนในการจดการศกษาของ โรงเรยนมธยมศกษาจงหวดนาน.วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหา การศกษา.อตรดตถ : สถาบนราชภฎอตรดตถ.เอนก อคคเดช.(2549).การบรหารหลกสต สถานศกษาของโรงเรยนขนาดเลก ส านกงานเขตพนทการศกษานครปฐม เขต 2. สาร นพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา.กรงเทพฯ: มหาวทยาล ศลปกร

อนนต ธค า.(2544). การมสวนรวมของชมชนในการจดการศกษาในโรงเรยนประถมศกษา สงกด ส านกงานการประถมศกษาจงหวดนาน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต. สาขาวชาบรหารการศกษา. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ภาษาตางประเทศ

BOOKS Ann ,Teberg s and others.Identified Professional Development Need of teacher in Curriculum

Reform [online]. Acessed 7 May 2000. Availble from : http//Nericac.net/eicdc/ED 430976.htm.

Beauchamp,Crecrge .(1975). Developing The Curriculum. 3rd ed. New York : HarperCollins Publishers.

Beauchamp,Crecrge .(1981). Curriculum Theory. 4th ed. Itasea,Illinois : F.E. Peacock. Castallo,Richard T. et. Al. (1992). School Personnel Administration : A Practitioner ’s

Guide.Massachusetts: Sirmon & Schuster , Inc. Duke, D. L.(1987). School Leadership and Instructional Improvement.

New York: Random House.

DPU

124

English,Frenchwick W. and Steffy,Betty E. “ Differentiating Between Design and Delivery Problem in Achieving Quality Control in School Curriculum Management.” Educational Technology.4,16( December 1983) : 29-32

Krejcie, R.V., Morgan, D.W.( 1970). Determining Sample Size for Research Activities. Journal of Education and Psychological Measurement. 30 : 607-610.

Happelchristian, Kristi L.(2006).Collaborating to create art curriculum that is relevant to students lives. M.A.Dissertation,The University of Arizona

Marsh, C.J.(1997).Perspectives: Key Concepts for Understanding Curriculum. London: Falmer Press Saylor, J.G.and Alexander, W.M. (1974).Planning Curriculum for Schools. New York :

Holt, Rinehart and Winston Sergiovanni, T. J.(1987). Educational Governance and Administration. 2 nd ed. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall, Inc. Scriven, M. (1991). Evaluation thesaurus. 4th ed. Newbury Park, CA: Sage Publications. Taba, Hilda.(1962).Curriculum Development : Theory and Practice. New York : Harcourt,

Brace, Jovanovich Tyler, Ralph W.(1960).Basic Principles of Curriculum and Instruction. Chicago University

Of Chicago Press. UNESCO.(1978).Strategies and Procedures in Developing and Implementing

Curriculum.Bangkok : The Unesco Regional Office for Education in Asia and Oceania.

DPU

125

ภาคผนวก

DPU

126

ภาคผนวก ก

แบบสอบถามเพอการวจย

DPU

127

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง

แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

แบบสอบถามเกยวกบแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร แบงออกเปน 3 ตอนคอ

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 ขอมลเกยวกบสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

การตอบแบบสอบถามของทานครงน ผวจยจะถอเปนความลบใชเฉพาะงานวจยในครงน

เทานน ผวจยขอขอบพระคณอยางยงในการใหความรวมมอเปนอยางด มา ณ โอกาสน

นายวรภทร ไมไหว

นกศกษาหลกสตรศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

128

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงใน ตามสภาพทเปนจรงของทาน

1. เพศ ชาย หญง 2. ปจจบนทานอาย นอยกวา 30 ป 30 – 40 ป 41 – 50 ป 51 – 60 ป มากกวา 60 ป 3. วฒการศกษาสงสดของทาน ตากวามธยมตอนปลาย มธยมตอนปลายหรอเทยบเทา อนปรญญา ปรญญาตรหรอเทยบเทา ปรญญาโท ปรญญาเอก

4. ตาแหนงทเกยวของกบทางโรงเรยนททานไดรบอยในขณะน ครผสอน หวหนากลมสาระ

ผบรหารสถานศกษา คณะกรรมการสถานศกษา 5. ประสบการณในการปฏบตงานในสถานศกษาน…………………………ป

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบสภาพการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน ค าชแจง โปรดระบระดบการปฏบตในแตละรายการโดยทาเครองหมาย / ในชองทตรงกบระดบปฏบตในโรงเรยนของทาน โดยระดบการปฏบต แบงออกเปน 5 ระดบดงน ระดบ 0 หมายถง ไมมการปฏบต

ระดบ 1 หมายถง มการปฏบตนอย

ระดบ 2 หมายถง มการปฏบตปานกลาง

ระดบ 3 หมายถง มการปฏบตคอนขางมาก ระดบ 4 หมายถง มการปฏบตมาก

DPU

129

ตอนท 2

ขอ สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ระดบการปฏบต 0 1 2 3 4 1. ดานวสยทศนของผน า 1 ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนงในแผน

ยทธศาสตรของสถานศกษา

2 ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนงในแผนปฏบตราชการของสถานศกษา

3 ผบรหารสถานศกษาทาความเขาใจสภาพปจจบนและปญหาในการดาเนนงานของสถานศกษา เพอกาหนดกรอบในการจดทาหลกสตร

4 ผบรหารสถานศกษาสรางความตระหนกและสงเสรมใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษา

5 ผบรหารสถานศกษาใหครมสวนรวมในการกาหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

6 ผบรหารสถานศกษาใหนกเรยนมสวนรวมในการกาหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

7 ผบรหารสถานศกษาใหความสาคญตอองคกรตางๆ ผนาชมชน คณะกรรมการสถานศกษา โดยใหเขารวมในการจดทาหลกสตรสถานศกษาในหวขอสาระทองถน

8 ผบรหารสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตรสถานศกษา และดาเนนการประชมวางแผนการบรหารหลกสตรสถานศกษาโดยเนนการมสวนรวม

DPU

130

ขอ สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ระดบการปฏบต 0 1 2 3 4

2. ดานการวางแผน 9 สถานศกษากาหนดนโยบาย ดานงานวชาการ ดานบรหารงาน

บคคล ดานงบประมาณ ดานอาคารสถานท ดานความสมพนธระหวางชมชน และนามาประกอบการจดทาแผนพฒนาในการสรางหลกสตรสถานศกษา

10 สถานศกษาศกษาทาความเขาใจเกยวกบแผนปฏบตการประจาปทสอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน และนาขอมลมาประกอบการสรางหลกสตรสถานศกษา

11 สถานศกษาศกษาสภาพปญหาและความตองการของทองถนเพอนาเสนอขอมลมาใชในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

12 สถานศกษาใหบคลากรทเกยวของมสวนรวมในการวางแผน จดทาหลกสตรสถานศกษาเพอใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน

13 สถานศกษาประสานงานกบบคลากรทมความรเกยวกบหลกสตรทองถน (สาระเพมเตม) เพอมารวมการวางแผนในการกาหนดกรอบเนอหา

14 สถานศกษาวางแผนในการจดครเขาสอน โดยสารวจความพรอมของครภายในโรงเรยน ภาระงานของคร คณสมบตของคร ตลอดจนความรความสามารถ ประสบการณในการสอนเพอประสทธภาพในการนาหลกสตรสถานศกษาไปใชในแตละกลมสาระของรายวชาทตนเองรบผดชอบ

3. ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 15 สถานศกษาเชญวทยากร ผเชยวชาญมาอบรมใหความรกบ

บคลากรคร และผเกยวของในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

16 สถานศกษาพาบคลากรคร และผเกยวของในการจดทาหลกสตรสถานศกษาศกษาดงานทงในและนอกสถานทเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน

DPU

131

ขอ สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ระดบการปฏบต 0 1 2 3 4 17 สถานศกษาจดประชมชแจงในเรองหลกสตรสถานศกษา แผนการ

สอน กจกรรมทจะตองจดขนในการสอนแตละระดบใหเปนทเขาใจตรงกน

18 สถานศกษาจดเอกสารและคมอการปฏบตงานใหเพยงพอตอการดาเนนงาน

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 19 สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการจดทา

หลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนในกลมเครอขาย

20 สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการจดทาหลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนนอกเครอขาย

21 สถานศกษาใหชมชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในการสรางหลกสตรสถานศกษา

22 สถานศกษาสนบสนนใหชมชนมสวนรวมดแลกากบตดตาม ประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 23 สถานศกษากาหนดแนวทางของการระดมทรพยากรทงภายนอก

ภายในทองถน เพอนามาใชในการสรางหลกสตร

24 สถานศกษาขอความรวมมองบประมาณกบชมชน ในการสรางและใชหลกสตร

25 สถานศกษานาวทยากรทเปนภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมในการจดทาหลกสตร

26 สถานศกษารวบรวมสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆ ทสามารถสงเสรมการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 27 สถานศกษาวางแผนบรหารจดการหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

กบบคลากรคร โดยกาหนดหลกการ จดมงหมาย และโครงสรางหลกสตรสถานศกษา

DPU

132

ขอ สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา ระดบการปฏบต 0 1 2 3 4 28 สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ

หลกสตรแกนกลาง

29 สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ วสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

30 สถานศกษาประชมชแจงเนนยาใหคณะครนาหลกสตรไปใช 31 สถานศกษานาหลกสตรไปใชปฏบต 7. ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร 32 สถานศกษาตดตามและทบทวนการใชหลกสตรสถานศกษาโดย

ใชระบบการมสวนรวม

33 สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการนเทศภายในเพอตดตามและ

ทบทวนการใชหลกสตร และรายงานผลการดาเนนงานอยางนอยปการศกษาละ 1 ครง

34 สถานศกษานาขอมลทไดจากการตดตามและทบทวนมาปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษา

35 สถานศกษารายงานผลการใชหลกสตรสถานศกษาของสถานศกษาตอชมชนและหนวยงานทเกยวของเปนประจาทกปการศกษา

36 สถานศกษามการเตรยมการดานการใชหลกสตรสถานศกษาเพอการรองรบการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก

DPU

133

ตอนท 3 ขอเสนอแนะในการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน คาชแจง ขอใหทานเขยนปญหาและขอเสนอแนะเกยวกบการปฏบตงานในการสรางหลกสตรสถานศกษา เพอเปนขอมลในการปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษาตอไป

1. ดานวสยทศนของผนา ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

2. ดานการวางแผน ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

3. ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

DPU

134

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 7. ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

ขอขอบพระคณทกทานทสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม

DPU

135

ภาคผนวก ข เครองมอทใชในการวจยและผลการหาคาความเทยงตรงของ

แบบสอบถาม

DPU

136

คณภาพเครองมอ ตาราง คาดชนความสอดคลอง เรอง “ แนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน

เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร ”

สภาพการสรางหลกสตรสถานศกษา คะแนนการพจารณาของ ผเชยวชาญ R

IOC

คนท1

คนท2

คนท3

คนท4

คนท5

1. ดานวสยทศนของผน า 1 ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนงใน

แผนยทธศาสตรของสถานศกษา +1 +1 +1 +1 +1 5 1

2 ผบรหารสถานศกษาจดใหการสรางหลกสตรเปนหนงในแผนปฏบตราชการของสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

3 ผบรหารสถานศกษาทาความเขาใจสภาพปจจบนและปญหาในการดาเนนงานของสถานศกษา เพอกาหนดกรอบในการจดทาหลกสตร

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

4 ผบรหารสถานศกษาสรางความตระหนกและสงเสรมใหบคลากรในสถานศกษามสวนรวมในการสรางหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

5 ผบรหารสถานศกษาใหครมสวนรวมในการกาหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

+1

+1

+1 +1 +1 5 1

6 ผบรหารสถานศกษาใหนกเรยนมสวนรวมในการกาหนดวสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

7 ผบรหารสถานศกษาใหความสาคญตอองคกรตางๆ ผนาชมชน คณะกรรมการสถานศกษา โดยใหเขารวมในการจดทาหลกสตรสถานศกษาในหวขอสาระทองถน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

8 ผบรหารสถานศกษาแตงตงคณะกรรมการบรหารหลกสตรสถานศกษา และดาเนนการประชมวางแผนการบรหารหลกสตรสถานศกษาโดยเนนการมสวนรวม

+1

+1

+1

+1

+1

5

1

DPU

137

2. ดานการวางแผน 9 สถานศกษากาหนดนโยบาย ดานงานวชาการ ดาน

บรหารงานบคคล ดานงบประมาณ ดานอาคารสถานท ดานความสมพนธระหวางชมชน และนามาประกอบการจดทาแผนพฒนาในการสรางหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

10 สถานศกษาศกษาทาความเขาใจเกยวกบแผนปฏบตการประจาปทสอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน และนาขอมลมาประกอบการสรางหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

11 สถานศกษาศกษาสภาพปญหาและความตองการของทองถนเพอนาเสนอขอมลมาใชในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

12 สถานศกษาใหบคลากรทเกยวของมสวนรวมในการวางแผน จดทาหลกสตรสถานศกษาเพอใหสอดคลองกบหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

13 สถานศกษาประสานงานกบบคลากรทมความรเกยวกบหลกสตรทองถน (สาระเพมเตม) เพอมารวมการวางแผนในการกาหนดกรอบเนอหา

+1

+1

+1 +1 +1 5 1

14 สถานศกษาวางแผนในการจดครเขาสอน โดยสารวจความพรอมของครภายในโรงเรยน ภาระงานของคร คณสมบตของคร ตลอดจนความรความสามารถ ประสบการณในการสอนเพอประสทธภาพในการนาหลกสตรสถานศกษาไปใชในแตละกลมสาระของรายวชาทตนเองรบผดชอบ

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

3. ดานการสรางความเขาใจแกบคลากร 15 สถานศกษาเชญวทยากร ผเชยวชาญมาอบรมใหความรกบ

บคลากรคร และผเกยวของในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

+1

+1

+1

+1

+1

5

1

16 สถานศกษาพาบคลากรคร และผเกยวของในการจดทาหลกสตรสถานศกษาศกษาดงานทงในและนอกสถานทเพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

DPU

138

17 สถานศกษาจดประชมชแจงในเรองหลกสตรสถานศกษา แผนการสอน กจกรรมทจะตองจดขนในการสอนแตละระดบใหเปนทเขาใจตรงกน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

18 สถานศกษาจดเอกสารและคมอการปฏบตงานใหเพยงพอตอการดาเนนงาน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

4. ดานการมสวนรวมของชมชนและเครอขาย 19 สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณ

การจดทาหลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนในกลมเครอขาย

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

20 สถานศกษาสรางเครอขายและแลกเปลยนประสบการณการจดทาหลกสตรสถานศกษารวมกนระหวางโรงเรยนนอกเครอขาย

+1

+1

+1 +1 +1 5 1

21 สถานศกษาใหชมชนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในการสรางหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

22 สถานศกษาสนบสนนใหชมชนมสวนรวมดแลกากบตดตาม ประเมนผลการปฏบตงานของโรงเรยนในการจดทาหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

5. ดานทรพยากรทใชในการสรางหลกสตร 23 สถานศกษากาหนดแนวทางของการระดมทรพยากรทง

ภายนอกภายในทองถน เพอนามาใชในการสรางหลกสตร

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

24 สถานศกษาขอความรวมมองบประมาณกบชมชน ในการสรางและใชหลกสตร

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

25 สถานศกษานาวทยากรทเปนภมปญญาทองถนเขามามสวนรวมในการจดทาหลกสตร

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

26 สถานศกษารวบรวมสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรตางๆ ทสามารถสงเสรมการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

DPU

139

6. ดานขนตอนการสรางหลกสตรและการใชหลกสตร 27 สถานศกษาวางแผนบรหารจดการหลกสตรการศกษาขน

พนฐานกบบคลากรคร โดยกาหนดหลกการ จดมงหมาย และโครงสรางหลกสตรสถานศกษา

+1

+1

+1 +1 +1 5 1

28 สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบหลกสตรแกนกลาง

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

29 สถานศกษาจดโครงสรางหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ วสยทศน ภารกจ เปาหมายการจดการศกษา และคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

30 สถานศกษาประชมชแจงเนนยาใหคณะครนาหลกสตรไปใช

+1

+1

+1

+1

+1

5

1

31 สถานศกษานาหลกสตรไปใชปฏบต +1 +1 +1 +1 +1 5 1 7. ดานการตดตามและทบทวนหลกสตร 32 สถานศกษาตดตามและทบทวนการใชหลกสตร

สถานศกษาโดยใชระบบการมสวนรวม +1 +1 +1 +1 +1 5 1

+1 +1 +1 +1 +1 5 1 33 สถานศกษาแตงตงคณะกรรมการนเทศภายในเพอตดตาม

และทบทวนการใชหลกสตร และรายงานผลการดาเนนงานอยางนอยปการศกษาละ 1 ครง

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

34 สถานศกษานาขอมลทไดจากการตดตามและทบทวนมาปรบปรงและพฒนาหลกสตรสถานศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

35 สถานศกษารายงานผลการใชหลกสตรสถานศกษาของสถานศกษาตอชมชนและหนวยงานทเกยวของเปนประจาทกปการศกษา

+1

+1

+1 +1 +1 5 1

36 สถานศกษามการเตรยมการดานการใชหลกสตรสถานศกษาเพอการรองรบการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอก

+1 +1 +1 +1 +1 5 1

DPU

140

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Mean Std Dev Cases 1. ขอ_1 3.3214 .7228 28.0 2. ขอ_2 3.2500 .7005 28.0 3. ขอ_3 3.2857 .7629 28.0 4. ขอ_4 3.3571 .7310 28.0 5. ขอ_5 3.3571 .7800 28.0 6. ขอ_6 2.8571 .9705 28.0 7. ขอ_7 3.0714 .6042 28.0 8. ขอ_8 3.1786 .7228 28.0 9. ขอ_9 3.1786 .7724 28.0 10. ขอ_10 3.3214 .6696 28.0 11. ขอ_11 3.1786 .6118 28.0 12. ขอ_12 3.2500 .6455 28.0 13. ขอ_13 3.0000 .7201 28.0 14. ขอ_14 3.1786 .7228 28.0 15. ขอ_15 3.1429 .6506 28.0 16. ขอ_16 2.7500 .7515 28.0 17. ขอ_17 3.0714 .6042 28.0 18. ขอ_18 3.0357 .7445 28.0 19. ขอ_19 2.5357 .7445 28.0 20. ขอ_20 2.7143 .8968 28.0 21. ขอ_21 2.7857 .7382 28.0 22. ขอ_22 2.7857 .8325 28.0 23. ขอ_23 2.7857 .8325 28.0 24. ขอ_24 2.4643 .9616 28.0 25. ขอ_25 2.8929 .8317 28.0 26. ขอ_26 3.1786 .8189 28.0

DPU

141

27. ขอ_27 3.1786 .7724 28.0 28. ขอ_28 3.3214 .7228 28.0 29. ขอ_29 3.3571 .7310 28.0 30. ขอ_30 3.3929 .7860 28.0 31. ขอ_31 3.4286 .6901 28.0 32. ขอ_32 3.1429 .7559 28.0 33. ขอ_33 3.3214 .7724 28.0 34. ขอ_34 3.3214 .8189 28.0 35. ขอ_35 3.0714 .8133 28.0 36. ขอ36 3.4286 .7902 28.0 _ R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) N of Cases = 28.0 N of Statistics for Mean Variance Std Dev Variables Scale 111.8929 351.5066 18.7485 36 Item Means Mean Minimum Maximum Range Max/Min Variance 3.1081 2.4643 3.4286 .9643 1.3913 .0649 Reliability Coefficients 36 items Alpha = .9677 Standardized item alpha = .9691

DPU

142

ภาคผนวก ค รายชอผเชยวชาญตรวจสอบเครองมอ

DPU

143

รายชอผเชยวชาญตรวจสอบแนวทางการสรางหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยน เขตลาดกระบง สงกดกรงเทพมหานคร

1. นายอดศกด เลขะวฒนะ ผอานวยการโรงเรยนวดราชโกษา 2. นายประทวน เกาะแกว ผอานวยการโรงเรยนวดพลมานย 3. นางสาเนยง นาคางงาม คร คศ.2 โรงเรยนวดราชโกษา 4. นางสาวไพเราะ พมมน ศกษานเทศกเชยวชาญ สพท.เขต 1สพรรณบร 5. อาจารยโชต แยมแสง มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

DPU

144

ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหเปนผเชยวชาญตรวจเครองมอการวจย

DPU

145

DPU

146

DPU

147

DPU

148

DPU

149

DPU

150

ภาคผนวก จ

หนงสอขอความอนเคราะหใหนกศกษาเกบขอมล

DPU

151

DPU

152

ประวตยอผวจย

ชอ – นามสกล นายวรภทร ไมไหว ประวตการศกษา ครศาสตรบณฑต วชาเอกภาษาองกฤษ

วชาโท บรหารการศกษา สถาบนราชภฎราชนครนทร ปการศกษา 2544 การศกษาบณฑต วชาเอกการวดและประเมนผลการศกษา

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ปการศกษา 2549

ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน พ.ศ. 2550 – ปจจบน

คร ค.ศ. 1 โรงเรยนวดราชโกษา ส านกงานเขตลาดกระบง กรงเทพมหานคร

DPU