positioning thailand in the next three decades: four challenges … · 2014-11-23 · ล...

วนจนทรท 24 พฤศจกายน 2557 ณ ชน 22 โรงแรมเซนทาราแกรนดและบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร เซนทรลเวลด 1

การสมมนาวชาการประจ าป 2557

“ประเทศไทยในสามทศวรรษหนา: สความทาทายเพอการเตบโตอยางมคณภาพ” (Positioning Thailand in the Next Three Decades: Four Challenges to Quality Growth)

บทความท 1:

การเตบโตอยางมพลวต: การยกระดบความสามารถในการแขงขน

โดย

ดร. เดอนเดน นคมบรรกษ ดร. สเมธ องกตตกล ฉตร ค าแสง ธารทพย ศรสวรรณเกศ

รวมจดโดย

มลนธชยพฒนา ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

มลนธฟรดรคเอแบรท และ

มลนธสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย


บทความท 1 การเตบโตอยางมพลวต : การยกระดบความสามารถ

ในการแขงขน

ดร.เดอนเดน นคมบรรกษ ดร.สเมธ องกตตกล

ฉตร ค าแสง ธารทพย ศรสวรรณเกศ

1. บทน ำ

รายงานวจยหลายชนระบวา ประเทศไทยไดเขาส “กบดกประเทศรายไดปานกลาง” หรอ Middle – income trap แลวเนองจากอตราการขยายตวเฉลยของเศรษฐกจไทย 11 ปยอนหลง (moving average) ลดลงอยางตอเนองจากรอยละ 9 ในป 1990 เหลอเพยงรอยละ 3 ในป 2002 หลงจากนน แมอตราการขยายตวเฉลยจะเพมขนบางจากการฟนตวของเศรษฐกจหลงวกฤต “ตมย ากง” ในป 1997 แตกอยในระดบไมเกนรอยละ 4 เทานน1 ลาสดในป 2013 อตราการขยายตวของประเทศไทยเหลอเพยงรอยละ 2.9 และปนมการประมาณการณวาเศรษฐกจไทยจะขยายตวเพยง รอยละ 1.5 เทานน2

แมสถานการณทางการเมองในประเทศและสภาวะเศรษฐกจทถดถอยในสหรฐอเมรกาและยโรป รวมถงการชะลอตวของเศรษฐกจจนจะเปนตวแปรส าคญทเปนอปสรรคตอการขยายตวของเศรษฐกจไทย แตปญหาในเชงโครงสรางภายในประเทศกเปนปจจยส าคญทไมนอยกวากน อนง รายงานแนวโนมเศรษฐกจของประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต จนและอนเดยขององคกรเพอการพฒนาและความรวมมอทางเศรษฐกจลาสด3 ไดประมาณการณไววา ในชวงป 2014 – 2018 อตราการขยายตวทางเศรษฐกจของไทยจะเฉลยรอยละ 4.9 ตอป ต ากวารอยละ 5.1 ของมาเลเซยซงเปนประเทศทมรายไดตอประชากรทสงกวาไทย และต ากวารอยละ 5.8 และ 6.0 ของประเทศฟลปปนส

1 สมชย จตสชน 2 ธนาคารแหงประเทศไทย 3 OECD (2014)


และอนโดนเซยซงมรายไดตอประชากรต ากวาไทย ซงแปลวามาเลเซยจะมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจททงหางประเทศไทยมากขน ในขณะทอนโดนเซยและฟลปปนสจะเรงขนมาใกลไทยมากขน

ทผานมา มการศกษาจ านวนมากทระบวา ประเทศไทยจ าเปนตองกาวขามใหพนกบดกรายไดปานกลางดงเชน ประเทศเกาหลใต หรอ ไตหวนโดยการยกระดบอตสาหกรรมภายในประเทศจากเดมทผลตสนคามลคาเพมต าทใชแรงงานและวตถดบเขมขน ไปสการผลตสนคาหรอบรการทมมลคาเพมสงซงใชความรและเทคโนโลยเขมขน ประเทศไทยมความพรอมมากนอยเพยงใดทจะเปลยนผานไปสประเทศทมรายไดสงดงเชนเกาหลใตหรอไตหวน ?

การประเมนความพรอมดงกลาวอาจศกษาจากการจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ โดยเวทเศรษฐกจโลกหรอ World Economic Forum (WEF) ซงลาสด ประเทศไทยไดรบการจดอนดบเปนประเทศทมขดความสามารถในการแขงขนอนดบท 31 จากทงหมด 144 ประเทศ ลดลงจากท 37 ในปกอนหนาตามทปรากฏในรปท 1 ดานลาง แมขดความสามารถของประเทศไทยไดรบการจดอนดบทดขนอยางมนยส าคญแตกยงคงเปนรองมาเลเซยแมในปลาสด ในขณะทฟลปปนสและอนโดนเซยไดเพมขดความสามารถในการแขงขนอยางมนยส าคญในชวง 5 ปทผานมา นอกจากนแลว หากวเคราะหในรายละเอยดจะพบวา ตวแปรหลกทท าใหขดความสามารถในการแขงขนของไทยเพมขนคอการบรหารจดการเศรษฐกจมหภาคทดสงผลใหอตราเงนเฟออยในระดบต า อตราแลกเปลยนมเสถยรภาพ ฯลฯ มใชประสทธภาพของภาคการผลตแตอยางใด

รปท 1 อนดบควำมสำมำรถในกำรแขงขนของไทยเทยบกบประเทศเพอนบำน

หมายเหต: 2014 จดอนดบทงหมด 144 ประเทศ, 2013 จดอนดบทงหมด 148 ประเทศ, 2012 จดอนดบทงหมด 144 ประเทศ, 2011 จดอนดบทงหมด

142 ประเทศ, 2010 จดอนดบทงหมด 139 ประเทศ และ 2009 จดอนดบทงหมด 133 ประเทศ

ทมา: The Global Competitiveness Report, 2009 – 2014 World Economic Forum

36 38 39 38 37 31

0

10

20

30

40

50

60

70

80

902009 2010 2011 2012 2013 2014

อนดบ

เวยดนาม

ฟลปปนส

อนโดนเซย ไทย เกาหลใต มาเลเซย

ไตหวน


การจดอนดบขดความสามารถในการแขงขนของ WEF จะตางจากการจดอนดบขดความสามารถขององคกรอนๆ เชนของสถาบนการพฒนาการบรหารจดการนานาชาต (International Institution for Management Development: IMD) ตรงทการใหคะแนนพจารณาจากดชนตางๆ ซงเปนองคประกอบทส าคญในการก าหนดขดความสามารถในการแขงขนของประเทศนน จะค านงถงล าดบขนในการพฒนาทางเศรษฐกจ (Stage of Development) ของแตละประเทศดวย ทงน WEF ไดจดกลมประเทศตามระดบการพฒนาทางเศรษฐกจเปน 3 กลม ประกอบดวย (1) กลมทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจคอนขางต าซงตองการปจจยระดบพนฐาน (Basic requirements) ไดแก ปจจยเชงสถาบน (institutions) โครงสรางพนฐาน (infrastructure) ความมนคงของเศรษฐกจในระดบมหภาค (macroeconomic environment) และ การศกษาและการสาธารณสขในระดบพนฐาน

(2) กลมประเทศทมระดบการพฒนาปานกลางซงเนนการพฒนาเศรษฐกจโดยการเพมประสทธภาพในภาคการผลต (efficiency-driven countries) ส าหรบกลมประเทศนปจจยทส าคญทจะชวยผลกดนใหสามารถเปลยนผานไปสกลมประเทศทมการพฒนาระดบสง ไดแก การศกษาระดบสงและการฝกทกษะ ประสทธภาพของตลาดสนคาและตลาดแรงงาน ระดบการพฒนาของตลาดการเงน ความพรอมทางดานเทคโนโลย และ ขนาดของตลาด

(3) กลมประเทศทมระดบการพฒนาสงไดแกกลมประเทศทขบเคลอนเศรษฐกจโดยนวตกรรม (Innovation-driven countries)

การใหน าหนกดชนชวดตวแปรทมผลตอระดบของการพฒนาในแตละกลมแตกตางกนไป ตามรายละเอยดทปรากฏในตารางท 1 ดานลาง

ตำรำงท 1 กำรจดกลมตำมล ำดบขนของกำรพฒนำ (Stage of Development) ล ำดบขนท 1

กลมประเทศทขบเคลอนโดยใชปจจยกำรผลต (Factor-driven)

กลมประเทศ เปลยนผำนจำกล ำดบขนท 1 ส ล ำดบขนท 2

ล ำดบขนท 2 กลมประเทศทขบเคลอนโดยกำรเพมประสทธภำพ (Efficiency-driven)

กลมประเทศ เปลยนผำนจำกล ำดบขนท 2 สล ำดบขนท 3

ล ำดบขนท 3 กลมประเทศทขบเคลอนโดยนวตกรรม (Innovation-driven)

รายไดประชาชาตตอจ านวนประชากร (ดอลลารสหรฐฯ)

< 2,000 2,000 –2,999 3,000 – 8,999 9,000 –17,000

> 17,000

น าหนกคะแนนส าหรบกลมดชนพนฐาน (Weight for basic requirements)

60% 40 - 60% 40% 20 - 40% 20%


ล ำดบขนท 1 กลมประเทศทขบเคลอนโดยใชปจจยกำรผลต (Factor-driven)

กลมประเทศ เปลยนผำนจำกล ำดบขนท 1 ส ล ำดบขนท 2

ล ำดบขนท 2 กลมประเทศทขบเคลอนโดยกำรเพมประสทธภำพ (Efficiency-driven)

กลมประเทศ เปลยนผำนจำกล ำดบขนท 2 สล ำดบขนท 3

ล ำดบขนท 3 กลมประเทศทขบเคลอนโดยนวตกรรม (Innovation-driven)

น าหนกคะแนนส าหรบกลมดชนการเพมประสทธภาพ (Weight for efficiency enhancers)

35% 35 - 50% 50% 50% 50%

น าหนกคะแนนส าหรบกลมดชนนวตกรรม (Weight for innovation and sophistication factors)

5% 5 - 10% 10% 10 - 30% 30%

ทมา : The Global Competitiveness, World Economic Forum

ประเทศไทยจดอย ในกลมท 2 หรอ “กลมประเทศทตองใหความส าคญแกการเพม

ประสทธภาพในภาคการผลต” (efficiency-driven countries) เพอยกระดบขดความสามารถในการแขงขน เขาสกลมล าดบขนท 3 หรอ “กลมประเทศทขบเคลอนเศรษฐกจโดยนวตกรรม” (Innovation-driven countries) ซงเปนกลมประเทศทพฒนาแลว มาเลเซยไดรบการจดอนดบใหอยระหวางกลม 2 และ 3 และฟลปปนสอยระหวางกลมท 1 และ 2

การทประเทศไทยจะสามารถพฒนานวตกรรมเพอสรางการเตบโตทางเศรษฐกจอยางมพลวตไดนน ตองมทงปจจยพนฐาน 4 เสาหลก คอ 1) โครงสรางพนฐานทางกายภาพ (physical infrastructure) เชน ระบบการขนสงและการสอสารทมประสทธภาพ เปนตน 2) โครงสรางพนฐานทางสถาบน (Institutional infrastructure) ตางๆ เชน กฎระเบยบ นโยบาย มาตรการของรฐ ทเออตอการการประกอบธรกจและการลงทนทมประสทธภาพ สรางนวตกรรมของภาคเอกชน 3) ระดบการศกษาและสาธารณสขขนพนฐาน และ 4) เศรษฐกจมหภาคทมความมนคง ในรปท 2 ดานลาง นอกจากนแลว ประเทศไทยยงตองมอก 6 เสาหลกทรองรบภาคการผลตทมประสทธภาพ ไดแก ขนาดของตลาด ประสทธภาพของตลาดสนคาและบรการ ตลาดแรงงาน และตลาดการเงน รวมทงความพรอมทางดานเทคโนโลย และคณภาพของการศกษาขนสงและการฝกอบรมซงสะทอนคณภาพของทนและทกษะของแรงงานซงเปนปจจยการผลตทส าคญสองประการ


รปท 2 ดชนชวด 3 กลม และจ ำแนกเปนทงหมด 12 เสำหลก (Pillar)

ทมา : The Global Competitiveness 2013 – 2014, World Economic Forum

บทความนจะวเคราะหวาประเทศไทยมความพรอมในการยกระดบขดความสามารถในการแขงขน เพอปรบพนฐานของประเทศไทยไปสประเทศทขบเคลอนโดยนวตกรรมในสามทศวรรษขางหนามากนอยเพยงใด โดยหวขอท 2 จะประเมนความพรอม ณ ปจจบนจากการวเคราะหผลการประเมนดชนทเปนเสาหลกของการพฒนาทางเศรษฐกจทง 12 เสาหลก ซงจะใหเหนภาพกวางวาประเทศไทยมจดออนหรอจดแขงอยางไรเพอทจะเปนแนวทางในการวเคราะหในเชงลกในหวขอท 3 ซงจะวเคราะหวาจดออนนนเกดจากอะไร และหวขอท 4 จะน าเสนอแนวทางในการแกไขจดออนตางๆ เพอทจะใหประเทศไทยสามารถกาวขามกบดกประเทศรายไดปานกลางไปสการเปนประเทศทพฒนาแลวในสามทศวรรษขางหนา

อนง เนองจากการศกษานเปนการมองภาพกวางเพอทจะใหเขาใจถงปจจยหลกทเปนอปสรรคและปญหาของการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของเศรษฐกจไทย การวเคราะหจงจะไมลงลกในรายประเดนปญหาซงมจ านวนมากและมความหลากหลาย หากแตจะเปนการเปนวเคราะหถงปญหาในเชง “ระบบ” ซงจะน าไปสขอเสนอแนะในเชงระบบทส าคญทจะสามารถน าพาประเทศไทยใหกาวไปขางหนาได


2. จดออน จดแขงของเศรษฐกจไทย

ดงทไดกลาวไวในหวขอท 1 วาประเทศไทยไดรบการจดใหอยในกลมประเทศทมระดบรายไดปานกลาง ซงตองใหความส าคญแกการเพมประสทธภาพของการผลตเปนส าคญ หากพจารณาจากการจดอนดบเสาหลกของความสามารถในการแขงขนของ WEF ทง 12 เสาตามทปรากฏในตารางท 2 ดานลางนน จะเหนไดวา ประเทศไทยมจดแขงในเรองของความมนคงของเศรษฐกจในระดบมหภาค และขนาดของตลาด ซงไดรบการจดอนดบท 19 และ 22 จากจ านวนทงหมด 144 ประเทศ ประสทธภาพของตลาดสนคาและบรการและระดบการพฒนาของตลาดการเงนไทยกอยในเกณฑทคอนขางดเชนกน นนหมายความวา ระบบการบรหารจดการเศรษฐกจมหภาคและระบบตลาดสนคาและตลาดการเงนของไทยโดยรวมเปนปจจยส าคญทเออตอขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ

ตำรำงท 2 จดแขง จดออนของปจจยในกำรขบเคลอนเศรษฐกจของไทย

กลมดชน จดแขง ระดบปำนกลำง จดออน

ดชนพนฐำน Basic Requirements (40%)

ความมนคงของเศรษฐกจในระดบมหภาค ( 19)

โครงสรางพนฐาน (48)

ระบบสขภาพและการศกษาขนพนฐาน (66)

สถาบน (84)

ดชนกำรเพมระสทธภำพ Efficiency Enhancers (50%)

ขนาดของตลาด (22) ประสทธภาพของ

ตลาดสนคา (30) ระดบการพฒนาของ

ตลาดการเงน (34)

การศกษาและการอบรมขนสง (59)

ความพรอมดานเทคโนโลย (65)

ประสทธภาพของตลาดแรงงาน (66)

ดชนดำนนวตกรรม Innovation & Sophistication (10%)

ศกยภาพของภาคธรกจ (41)

นวตกรรม (67)

หมายเหต : จดแขง จดออน ทแสดง องจาก The Global Competitiveness, World Economic Forum 2008 – 2014 “The country’s greatest weakness is related to its macroeconomic stability, where it ranks a low 67th overall (134 countries).

ทมา : The Global Competitiveness, World Economic Forum 2014 (Overall 144 countries)


ในทางตรงกนขาม ขดความสามารถในการแขงขนของไทยดานความพรอมดานเทคโนโลย การท านวตกรรม ระบบสขภาพและการศกษาขนพนฐาน ตลอดจนประสทธภาพของตลาดแรงงานยงอยในระดบทคอนขางต า โดยไดรบการจดอนดบ 60 ปลายๆ จากจ านวนทงหมด 144 ประเทศ

ดชนทไดรบการจดอนดบต าสด คอ ดชนปจจยดานสถาบนซงถกจดใหอยในอนดบท 84 จากจ านวนทงหมด 144 ประเทศ การทประเทศไทยไดคะแนนดชนนต าเปนพเศษเปนสงทนากงวลเพราะ “เสาหลกดานสถาบน”เปนเสาแรกของการพฒนาเศรษฐกจของ WEF การใหคะแนนเสาหลกดานสถาบนนจะพจารณาจากดชนทหลากลาย เชน ประสทธภาพในการใชจายของภาครฐ การทจรตคอรรปชน ความโปรงใสในการตดสนใจเชงนโยบายของภาครฐ ความเชอมนของสาธารณชนตอนกการเมอง ฯลฯ การทประเทศไทยไดคะแนนต าสะทอนวา การท างานของภาครฐตางๆ เพอการขบเคลอนเศรษฐกจยงไมมประสทธภาพเทาทควร ซงสงผลใหประเทศไทยมปญหาในดานผลตภาพของทงทน แรงงาน และสถาบน อนเปนปจจยส าคญในการสงตอใหประเทศไทยเปลยนผานไปสประเทศทมรายไดสงดงทกลาวไวกอนหนาน

โดยทวแลวการเตบโตทางเศรษฐกจม 2 ลกษณะ ไดแก การเตบโตในเชงปรมาณ กลาวคอ การเพมจ านวนปจจยการผลตเพอสรางสนคาและบรการจ านวนมาก อาท การเพมจ านวนแรงงานเขาสภาคการผลตและการลงทนขนาดใหญ เปนตน การเตบโตอกประเภทหนง คอ การเตบโตเชงคณภาพซงมงเนนการใชทรพยากรทมใหคมคามากยงขน เชน การพฒนาประสทธภาพในการบรหารจดการระบบเศรษฐกจ การสรางสรรคนวตกรรมทท าใหการลงทนปรมาณเทาเดมสามารถสรางรายไดแกประเทศมากขน และการพฒนาคณภาพของแรงงาน

ตารางท 3 ดานลางชใหเหนวา การเตบโตของประเทศไทยในชวง 20 ปทผานมา ตงแตป 1990 ถง 2012 มผลตภาพในดานแรงงาน ทน และระบบ4 เพมขนโดยเฉลยรอยละ 3.37, -1.06 และ 1.19 ตอป ตวเลขดงกลาวแสดงใหเหนวา การเจรญเตบโตของเศรษฐกจไทยในเชงคณภาพทผานมานนอาศยการเพมผลตภาพของแรงงานเปนหลกซงเกดจากการโยกยายแรงงานออกจากภาคเกษตรทมผลตภาพแรงงานต าไปสภาคการผลตทมผลตภาพแรงงานสงกวามากเนองจากมการใชเครองจกรและเทคโนโลยทเขมขนกวา แตเปนทนาสงเกตวาอตราการเพมของผลตภาพของทนในชวงสองทศวรรษทผานมากลบตดลบ ซงแสดงวาปจจยทนนนใหผลตอบแทนทลดลง

สงทนาเปนหวง คอ อตราการเพมของผลตภาพแรงงานของไทยลดลงอยางตอเนองซงสะทอนวา ภาคอตสาหกรรมการผลตไมสามารถดดซบแรงงานจากภาคการเกษตรไดเชนเดม เนองจากการขยายตวของภาคอตสาหกรรมของไทยลดลงอนเกดจากทงปจจยภายในทสญเสยขดความสามารถในการแขงขนจากคาแรงทเพมสงขนและจากปจจยภายนอก คอ สถานภาพทาง

4 ผลตภาพระบบ หมายถง Total Factor Productivity หรอผลตภาพการผลตรวม ทไมไดเกดจากการเพมปจจยการผลต คอ ทนหรอแรงงาน โดยทวไปแลว ตวเลขผลตภาพการผลตสะทอนการเพมผลผลตทเกดจากตวแปรเชง “คณภาพ” เชน การท านวตกรรม การเพมทกษะของแรงงาน หรอ คณภาพของนโยบายหรอการบรหารจดการของภาครฐ


เศรษฐกจทถดถอยของประเทศเศรษฐกจขนาดใหญ เชน สหรฐอเมรกา สหภาพยโรป ญปน เปนตน รวมทงการชะลอตวของเศรษฐกจจนทท าใหการสงออกซบเซา

ตำรำงท 3 อตรำกำรเจรญเตบโตเฉลยตอปของผลตภำพของแรงงำน ทน ระบบ และ GDP ไทย

1990 - 2012 1990 - 1999 2000 - 2005 2006 - 2012

ผลตภาพแรงงาน (%) 3.37 4.60 2.98 2.01 ผลตภาพทน (%) -1.06 -5.40 3.63 0.69

ผลตภาพระบบ (%) 1.19 -0.36 3.24 1.35 GDP (%) 4.47 0.01 5.44 3.50

หมายเหต: ขอมลผลตภาพแรงงาน ทน และระบบน ามาจาก Asian Productivity Organization

ขอมล GDP น ามาจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ทมา: ค านวณโดยคณะผวจย

เมอเปรยบเทยบการพฒนาผลตภาพทง 3 ดาน คอ ทน แรงงานและระบบของประเทศไทย

กบประเทศในภมภาคเอเซยตะวนออกพบวาเปนทนากงวล เนองจากคแขง เชน จน อนเดย อนโดนเซย และฟลปปนสมอตราการเพมผลตภาพแรงงานมากกวาไทยเพราะยงมแรงงานสวนเกนในภาคการเกษตรทสามารถโยกยายเขามาสภาคอตสาหกรรมทยงคงเตบโตอยางตอเนอง นอกจากนแลว ประเทศเหลานยงมอตราการเพมผลตภาพในเชงระบบทสงกวาดวย ซงหมายความวาการขยายตวของประเทศเหลานเกดจากปจจยในเชง “คณภาพ” มใชเฉพาะปจจยในเชงปรมาณ ในขณะเดยวกน ประเทศเกาหลใตซงมระดบการพฒนาทสงกวาประเทศไทยยงมอตราการเพมผลตภาพแรงงานและผลตภาพระบบทสงกวาไทยหากแตอตราการเพมของผลตภาพของทนตดลบ กลาวโดยสรป ประเทศไทยจะตองปรบเปลยนโมเดลในการพฒนาทตางไปจากเดม โดยเนนการพฒนาทใหความส าคญแกการเพมคณภาพของแรงงานและทน มฉะนนแลวจะไมสามารถแขงขนกบประเทศคแขงอนๆ ทมคาจางแรงงานทต ากวาได


รปท 3 : กำรเปรยบเทยบกำรเตบโตของผลตภำพแรงงำน ทน และระบบของไทยกบตำงประเทศ

หมายเหต: การเตบโตของผลตภาพค านวณดวยวธอตราเฉลยสะสมตอปจากขอมลป 2006 ถง 2012 ทมา : APO Productivity Database โดย Asian Productivity Organization, ค านวณโดยคณะผวจย

การศกษาประสบการณของประเทศเอเซยทไดรบความส าเรจในการกาวขามกบดกประเทศ

รายไดปานกลาง เชน ญปน เกาหลใต และไตหวน พบวา การยกระดบรายไดประชากรของประเทศตองอาศยการสะสมทน (Capital accumulation) เพอยกระดบผลตภาพของแรงงานในประเทศใหสงขน แตการสะสมทนในเชงปรมาณเพยงอยางเดยวนนไมเพยงพอทจะผลกดนใหเศรษฐกจเตบโตในระดบสงพอทจะหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง หากแตการลงทนนนจะตองเปนการลงทนทมประสทธภาพสงควบคกนไปดวย ในการศกษาน การประเมนประสทธภาพของการใชทนในประเทศใดประเทศหนงใชการพจารณาจากอตราสวนของการลงทนตอรายไดของประเทศ หรอทเรยกกนวา Incremental Capital Output Ratio (ICOR) ซงค านวณจากการหารมลคาการลงทนดวยมลคาของ

ผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (GDP) ทเพมขน ( - -

) คาทค านวณออกมาได

คอปรมาณการลงทนทใชเพอสรางมลคาเพม หรอ GDP ใหสงขน 1 หนวย หากตวเลขดงกลาวอยในระดบต าหมายความวาประเทศมการใชทนอยางมประสทธภาพ และในทางตรงกนขาม การใชทนทขาดประสทธภาพจะสะทอนดวยตวเลข ICOR ทสง

ตารางท 4 ดานลางแสดงใหเหนวา ในชวงระยะเวลาเปลยนผานสประเทศทมรายไดสง ประเทศเหลานมสดสวนการลงทนตอ GDP ทอาจไมสงนก คอประมาณรอยละ 20 - 30 ของ GDP

2.01 1.04

3.42 2.63 2.26

9.63 6.78

0.69 0.83 0.11 1.61

-0.89 -3.43 -1.88

1.35 0.88 1.89 1.99

1.81

3.34

3.15

-5

0

5

10

15

ไทย มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส เกาหลใต จน อนเดย

รอยล

ะเฉล

ยตอป

ผลตภาพแรงงาน ผลตภาพทน ผลตภาพระบบ


หากแตมประสทธภาพของการลงทนสง โดยมคา ICOR ระหวาง 2.7 – 3.9 เทานน นอกจากนยงสามารถยนระยะของปรมาณและประสทธภาพของการลงทนไดในระยะยาว

ตำรำงท 4 กำรเปรยบเทยบประสทธภำพกำรลงทนของไทยกบประเทศในเอเชยชวงทมกำรเตบโตสง

ประเทศ ชวงเวลำ อตรำกำรเตบโต GDP (%) [1]

อตรำสวนกำรลงทน (%/GDP) [2]

ICOR [2]/[1]

ญปน 1961 – 1970 10.4 32.6 3.9 เกาหลใต 1981 – 1990 9.2 29.6 3.2

ไตหวน 1981 – 1990 8.0 21.9 2.7

จน 1991 – 2011 10.4 40.4 3.9 2009 - 2011 9.6 48.2 5.0

ไทย* 1985 – 1995 9.5 36.23 3.8 2000 – 2012 4.4 25.48 5.7 ทมา: FT Alphaville (2013), China’s Challenge, explained in three easy charts. สามารถดาวนโหลดไดจาก ftalphaville.ft.com

ส าหรบตวเลขของประเทศไทยค านวณมาจากขอมลบญชรายไดประชาชาตของส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ประเทศจนซงมอตราการขยายตวของเศรษฐกจทสงมากในชวงป 1991 - 2011 มการลงทน

สงถงรอยละ 40 ของรายไดของประเทศ และในชวงสามป 2009-2011 ICOR เพมขนไปเปน 5.0 ลาสดตวเลขของ CEIC และ Bank of America Merrill Lynch แสดงวา ICOR ของจนไดเพมสงขนเปน 6.0 จากการทรฐบาลยงคงทมเงนในการลงทนในขณะทอตราการขยายตวของเศรษฐกจจนลดลง5 ซงสะทอนวาจนไมสามารถพงพาการสะสมทนใหเปนหวจกรในการขยายตวทางเศรษฐกจดงเชนในชวงสองทศวรรษทผานมาอกตอไปแลว หากแตตองพงพาการเตบโตทมาจากการพฒนาทกษะของแรงงานหรอนวตกรรม

ในชวงทประเทศไทยมการเตบโตแบบกาวกระโดดในป 1985 – 1995 ประเทศไทยมอตราการลงทนเฉลยรอยละ 36 ของ GDP ซงสงกวาประเทศทสามารถเปลยนผานไปสประเทศทมรายไดสงอยาง ญปน เกาหลใต และไตหวนคอนขางมาก มประสทธภาพของการลงทนในระดบทดโดยมคา ICOR 3.81 ซงทดเทยมกบประเทศญปนในชวงเปลยนผาน ท าใหในขณะนนประเทศไทยมศกยภาพเพยงพอในการเปน “เสอตวทหาของเอเชย” อยางไรกตาม เศรษฐกจไทยมการเตบโตทรอนแรงจนเกดฟองสบในภาคการเงนและเผชญกบวกฤตเศรษฐกจครงยงใหญในป 1997 จากการลงทนทไรประสทธภาพนนเอง จงท าใหประเทศไทยไมสามารถหลดพนจากกบดกประเทศรายไดปานกลางได

5 Morgan Stanley (2014)


ในชวงป 2000 ถง 2012 เปนชวงทเศรษฐกจไทยฟนตวจากวกฤตเศรษฐกจ คา ICOR โดยเฉลยในชวงเวลาดงกลาวสงขนเปน 5.72 ซงอยในเกณฑทไมมประสทธภาพ โดยเฉพาะเมอเทยบกบตวเลขของ ประเทศญปน เกาหลใตและไตหวนในชวงเปลยนผานไปสประเทศทมรายไดสง ดงนน โจทยส าคญของประเทศไทย คอ ท าอยางไรทจะเพมประสทธภาพของการลงทนเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนและยกระดบรายไดของประเทศ แตกอนทสามารถตอบโจทยดงกลาวได จะตองมการศกษาวเคราะหถงปจจยปญหาทสงผลใหการลงทนในประเทศมประสทธภาพต าโดยตลอดมาตงแตอดตจวบจนปจจบนซงจะน าเสนอในหวขอท 3 ตอไปน

3. ปจจยทมผลตอกำรลงทนทไมมประสทธภำพ

ในชวงทผานมา ไดมบทความทวเคราะหและวจารณเศรษฐกจของประเทศจนวามความเสยงทจะชะลอตวคอนขางแรงเนองมาจากการกระตนการขยายตวทางเศรษฐกจทเนนการลงทนเปนหวจกรนนเรมประสบปญหาซงสะทอนมาจากประสทธภาพการลงทนทต า โดยมเหตผลหลกไดแก การลงทนของรฐวสาหกจและของภาครฐทมประสทธภาพต า การแทรกแซงกลไกตลาดของภาครฐ การคมครองอตสาหกรรมภายในประเทศทไมมประสทธภาพ คณะผวจยเหนวา กรณของประเทศไทยทมคา ICOR ทสงเชนเดยวกบจนมเหตปจจยทคลายคลงกน โดยปญหาดงกลาวเกดจาก “แนวคด” หรอ “ทศนคต” ของผก าหนดนโยบายและขาราชการ เกยวกบบทบาทของภาครฐในการบรหารจดการระบบเศรษฐกจทไมเออตอการลงทนทมประสทธภาพใน 3 ระดบ คอ

(1) การใหบรการสาธารณะ (operation) ทพงพาการลงทนของภาครฐทมประสทธภาพต า (2) การก ากบดแล (regulation) ทเนนความมนคงมากกวาประสทธภาพ (3) การด าเนนนโยบายอตสาหกรรม (policy) ทไรทศทาง โดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.1 การใหบรการสาธารณะพงพาการลงทนของภาครฐทมประสทธภาพต า

ตามหลกเศรษฐศาสตร รฐควรเขามาท าหนาทในการจดหาบรการสาธารณะใหแกประชาชนแทนเอกชนเฉพาะในกรณทการใหบรการดงกลาวตองการเงนลงทนสงท าใหบรษทเอกชนไมตองการรบภาระความเสยงในกรณทการลงทนผดพลาดท าใหเกดความเสยหายในวงเงนสง หรอในกรณทบรการดงกลาวมลกษณะทหนนเสรมการพฒนาของภาคสวนอนๆ ในระบบเศรษฐกจ (positive externalities) เชน การกอสรางถนน ทาเรอ หรอรางรถไฟ ท าใหรฐตองเขามาลงทนแทนเอกชนเพอใหมโครงสรางพนฐานทเพยงพอตอการพฒนาประเทศ

โดยหลกการแลว รฐไมควรลงทนในธรกจทเอกชนพรอมทจะด าเนนการ เพราะการลงทนโดยภาครฐมกไมมประสทธภาพเทาการลงทนของเอกชน เนองจากการลงทนของรฐใชเงนประชาชนซง


ตางจากการลงทนของเอกชนทใชเงนของผประกอบการ ท าใหมโอกาสทจะเกดความหละหลวมในการใชจายไดสงจากขาดแรงจงใจทจะตองประหยดตนทนหรอสรางรายไดเพอท าก าไร ดวยเหตผลดงกลาว ประเทศทมระดบการพฒนาทางเศรษฐกจสงขน บทบาทของรฐในการเปนผจดหาบรการสาธารณะจะลดนอยลงเนองจากภาคเอกชนมศกยภาพในการบรหารจดการการลงทนขนาดใหญมากขนจากการพฒนาของตลาดการเงนทเอออ านวยใหธรกจสามารถเขาถงแหลงเงนทนไดสะดวกขน มตนทนทางการเงนทต าลง มเครองมอในการจ ากดความเสยงทางการเงนทหลากหลายขน

ในกรณของประเทศไทยนน การลงทนของภาครฐคดเปนสดสวนประมาณหนงในสของการลงทนโดยรวมของประเทศในชวงป 2004 - 2008 และคงอยในระดบรอยละ 22.15 ในชวงป 2009 – 2013 ดงตารางท 5 โดยภาครฐเนนการลงทนในโครงสรางพนฐาน ท าใหตลาดการกอสรางเปนของภาครฐและเอกชนอยางละครง ในขณะทการลงทนในเครองจกรอปกรณส าหรบการผลตนน เอกชนเปนผมบทบาทมากกวา

ตำรำงท 5 สดสวนกำรลงทนจ ำแนกตำมประเภทและผลงทน 2004 - 2008 2009 – 2013

การลงทนโดยเอกชน กอสราง 337,622 436,085

เครองจกร/อปกรณ 1,266,211 1,724,314

รวม 1,603,832 2,160,400

การลงทนโดยภาครฐ

กอสราง 354,591 414,675

เครองจกร/อปกรณ 177,096 200,314

รวม 531,687 614,989

การลงทนรวม 2,135,519 2,775,389

สดสวนการลงทนของรฐ/การลงทนรวม(รอยละ) 24.89 22.15

หมายเหต: มลคาการลงทนเปนคาเฉลยตอป มหนวยลานบาท ทมา: บญชประชาชาตโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

การลงทนของภาครฐมประสทธภาพมากนอยเพยงใด? การวเคราะหประสทธภาพของการ

ลงทนของภาครฐนนสามารถแบงไดเปนสองสวน คอ การวเคราะหประสทธภาพของการลงทนโดยหนวยงานของ รฐวสาหกจ เชน การไฟฟาฝายผลต การทาเรอ ฯลฯ ซงอาจพจารณาไดจากผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจนนๆ และการวเคราะหประสทธภาพของการลงทนของหนวยงานรฐ เชน กรมการบนพลเรอน กรมทางหลวง ซงไมสามารถวเคราะหจากงบการเงนได จงตองวเคราะหจากมตอนๆ เชน อตราการใชประโยชนจากโครงสรางพนฐานทลงทน เปนตน

ประสทธภาพของการลงทนของรฐวสาหกจ

รฐวสาหกจ มมลคาการลงทนโดยรวมปละกวา 200,000 ลานบาท หรอคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 7 ของการลงทนรวมของประเทศตามทปรากฏในรปท 4 ดานลาง ในจ านวนนเปน


การลงทนโดยรฐวสาหกจทแขงขนโดยตรงกบภาคเอกชน จงสามารถเปรยบเทยบอตราผลตอบแทนจากการลงทนของรฐวสาหกจเหลานกบผลตอบแทนของภาคเอกชนจากงบการเงนประจ าป

รปท 4 ขนำดของกำรลงทนผำนรฐวสำหกจ

หมายเหต: ปรมาณการลงทนของรฐวสาหกจน ามาจาก ขอมลส าคญของรฐวสาหกจไทย โดยส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ การลงทนรวมของประเทศน ามาจาก บญชประชาชาต โดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ทมา : ค านวณโดยคณะผวจย

ตารางท 6 ดานลางแสดงผลการด าเนนงานของรฐวสาหกจเมอเทยบกบคแขงทเปนเอกชน

ภายในประเทศและรฐวสาหกจดวยกนในตางประเทศ ในธรกจโทรคมนาคม การบน พลงงาน และ ธรกจแพรภาพกระจายเสยง จะเหนไดวา วสาหกจทเปนของรฐบาลไทยมผลการด าเนนงานทดอยกวาทงคแขงทเปนธรกจเอกชนในประเทศและรฐวสาหกจทประกอบธรกจทคลายคลงกนในตางประเทศ เมอพจารณาจากผลตอบแทนตอสนทรพยและอตราสวนก าไรสทธ การทรฐวสาหกจไทยมผลตอบแทนจากสนทรพยทต ากวาเอกชนเปนสงทคาดเดาไดเนองจากวสาหกจของรฐไมมเจาของ รวมทงมกฎ กตกาของราชการทรดตวท าใหแขงกบเอกชนไดยาก แตการทรฐวสาหกจไทยยงมประสทธภาพต ากวารฐวสาหกจของประเทศอน เชน SingTel (สงคโปร) Singapore Airlines (สงคโปร) หรอ Petronas (มาเลเซย) สะทอนใหเหนวารฐวสาหกจไทยอาจตองเผชญปญหามากกวารฐวสาหกจประเทศอน เชน การแทรกแซงทางการเมองทท าใหเกดความเสยหาย

11.32 10.12

9.53 9.57

6.99 7.57

9.15

7.13

0

2

4

6

8

10

12

0

50,000

100,000

150,000

200,000

250,000

300,000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

รอยล

ะ

ลำนบ

ำท

การลงทนของรฐวสาหกจ รอยละตอการลงทนรวมทงประเทศ (แกนขวา)


ตำรำงท 6 กำรเปรยบเทยบรฐวสำหกจไทยกบบรษทตำงๆ ในชวง 2009 ถง 2013 อตสำหกรรม บรษท อตรำผลตอบแทนจำก

สนทรพย(%) อตรำก ำไรสทธ (%) อตรำกำรหมนเวยนของ

สนทรพย (เทำ)

โทรคมนาคม CAT* -19.54 -122.32 0.16

TOT* -17.50 -128.08 0.14

AIS 25.51 20.58 1.22

DTAC 10.03 12.76 0.79

TRUE -1.64 -3.51 0.50

SingTel 9.81 21.56 0.46

การบน Thai Airways* 0.49 0.99 0.67

Bangkok Airways 2.21 3.67 0.57

Singapore Airlines 3.06 4.56 0.65

ปโตรเลยม PTT* 6.26 3.90 1.60

Petronas 11.25 19.18 0.59

โทรทศน MCOT* 5.77 13.12 0.43

BEC (Channel 3) 38.10 29.83 1.27

BBTV (Channel 7) 13.38 44.49 0.30

หมายเหต : * หมายถงบรษททเปนรฐวสาหกจของไทย

: รายไดทน ามาใชค านวณไดถกหกรายไดทมาจากเงนอดหนนของรฐบาลและรายไดทมาจากสมปทาน

ทมา: รายงานประจ าปของบรษท, ระบบคลงขอมลธรกจ (กรมพฒนาธรกจการคา) และ ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ

นอกจากรฐวสาหกจขางตนแลวยงพบวาในกรณของรฐวสาหกจในกลมสถาบนการเงนมผล

การด าเนนงานทต ากวาภาคเอกชนเชนกน ถงแมวาสถาบนการเงนเฉพาะกจมภารกจในการอ านวยความสะดวกในการเขาถงแหลงเงนทนส าหรบผทมรายไดนอยและธรกจขนาดยอมทไมมหลกทรพยค าประกน แตการศกษาของ เดอนเดน และคณะ (2013) ชใหเหนวาเกดปญหาในหลายมต ตงแตประเดนดานการปดชองวางทางการเงน (Financing gap) ซงมผประกอบการรายเลกจ านวน 1.67 ลานรายยงไมสามารถเขาถงแหลงเงนทน ปญหาการใหสนเชอทไมตรงกบกลมเปาหมาย (Targeting) และผลสมฤทธในการพฒนาศกยภาพของผเขาถงแหลงเงนทน

นอกจากนสถาบนการเงนเฉพาะกจยงมหนาทในการเปนเครองมอในการด าเนนนโยบายแบบกงการคลง (Quasi fiscal policy) ทส าคญอกทางหนง อนง การด าเนนการของสถาบนการเงนเฉพาะกจกลบมปญหาในการควบคมคณภาพสนเช อจนท าใหมสนทรพยทไมกอใหเกดรายได (Non-performing loans : NPL) หรอหนเสยจ านวนมาก เชน ธนาคารเพอการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME Bank) มอตราสวน NPL ตอสนเชอรวมทรอยละ 32 ธนาคารอสลามมอตราสวน NPL ตอสนเชอรวมรอยละ 29 เปนตน นอกจากนอตราสวน NPL ตอ สนเชอรวมของสถาบนการเงนเฉพาะกจอนๆ โดยเฉลยกมคาสงกวาธนาคารพาณชย หนเสยเหลานบงชถงปญหาในการคดครองและตดตาม (Screening and monitoring) ในกระบวนการปลอยสนเชอจนเปนภาระ


ทางการคลงเพราะรฐบาลจ าเปนตองใชงบประมาณแผนดนเขาไปเพมทนเพอปองกนการลมละลายของสถาบนการเงนเหลาน ดงนนปญหาในการใชทรพยากรจ านวนมากไปอยางผดทผดทางนจงเปนสาเหตส าคญทท าใหการใชจายภาครฐเกดความสญเสยซงน ามาสการขาดประสทธภาพในทสด

เปนทนาสงเกตวา ธนาคารของรฐซงมภารกจหรอกลมลกคาทเฉพาะเจาะจง เชน ธนาคารเพอการน าเขาและสงออก (EXIM Bank) ธนาคารอาคารสงเคราะห (GHB) และธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (BAAC) มอตราหนเสยต ากวาธนาคารทมฐานลกคากวาง เชน SME Bank หรอ Isalamic Bank เนองจากการเมองแทรกแซงในการปลอยสนเชอไดยากกวา นอกจากนแลว บรรษทประกนสนเชอขนาดยอม (Credit Guarantee) ซงท าหนาทค าประกนสนเชอโดยมธนาคารพาณชยเอกชนเปนผตดสนใจในการปลอยสนเชอมอตราหนเสยต าเชนกน ซงตอกย าประสทธภาพในการตดสนใจในการปลอยกของภาคเอกชนทดกวา

รปท 5 อตรำสวน NPL ตอสนเชอรวมของสถำบนกำรเงนไทยในป 2013

ทมา : ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ, ขอมลของบรษท

31.9 29.2

6.1 4.4 4.1 3.9 3.8 3.6 2.7 2.6 2.3 2.2 2.1 2.1 1.7 1.7 1.1 0

5

10

15

20

25

30

35

SME

Bank

Islam

ic Ba

nk GHB

EXIM

Ban

k

BAAC

Cred

it Gu

aran

tee

KKP

TMB

BAY

KTB

CIM

BT BBL

SCB

KBAN

K

TISCO

TCAP GSB

รอยล

ะ

สถาบนการเงนเฉพาะกจ ธนาคารพาณชยไทย


ประสทธภาพของการลงทนของหนวยงานราชการ

นอกจากการลงทนผานรฐวสาหกจแลวภาครฐยงมการลงทนผานงบประมาณแผนดนทมมลคาเฉลย 3 แสนลานบาทตอปโดยเฉลยในชวงป 2004 ถง 2008 และ 4 แสนลานบาทตอปโดยเฉลยในชวงป 2009 ถง 2013

การลงทนผานงบประมาณแผนดนมวตถประสงคหลก คอ การสรางโครงสรางพนฐานโดยเฉพาะดานโลจสตกสซงชวยลดตนทนในดานธรกจและเอออ านวยใหเกดการเคลอนยายของปจจยการผลตไดอยางมประสทธภาพมากขน อยางไรกตามการลงทนสรางโครงสรางพนฐานของไทยกลบมปรมาณไมสอดคลองตอความตองการใชงานจนท าใหการลงทนบางอยางกลายเปนภาระทางการคลง ในขณะทการลงทนบางประเภทมปรมาณไมมากเพยงพอจนท าใหเอกชนไมไดรบประโยชนจากโครงสรางพนฐานอยางเตมท

สาเหตส าคญอกประการหนงทท าใหการลงทนสรางผลตอบแทนไดนอย คอ การขาดการวางแผนหรอไมมการศกษาความเปนไปได (Feasibility study) อยางรอบคอบและเปนระบบจนท าใหปรมาณการลงทนไมกอใหเกดประโยชน ตวอยางทเหนไดชดส าหรบปญหาดงกลาวคอ การลงทนสรางสนามบนภมภาค เนองจากโครงการสรางสนามบนประจ าจงหวดตางๆนนเปนการลงทนเพอสรางสนามบนขนาดเลกจ านวนมาก ซงไมมความสอดคลองกบปรมาณความตองการใชสนามบนและไมไดค านงถงตนทนในการด าเนนการซงมตนทนคงทสง สงผลใหสนามบนจ านวนมากมอตราการใชงานทต าเกนไปและสรางภาระตนทนสวนเกนใหกบการคลง

จากงาน สเมธ และคณะ (2013) ขอมลของกรมการบนพลเรอนและการทาอากาศยานแหงประเทศไทยในป 2013 สนามบนซงมความสามารถในการรองรบผโดยสารต ากวา 100,000 คนตอปมอตราการใชงานเพยงรอยละ 10 ในขณะทสนามบนทมก าลงรองรบผ โดยสาร 100,001 ถง 1,000,000 คนตอปจ านวน 15 แหงมอตราการใชงานเฉลยรอยละ 19 สนามบนทมก าลงรองรบผโดยสาร 1,000,001 คน ถง 10,000,000 คน จ านวน 15 แหง มอตราการใชงานเฉลยรอยละ 36 ดงแสดงในรปท 6 หมายความวาสนามบนจ านวน 31 แหงนมการลงทนทมากเกนความจ าเปน6

หากพจารณาเปรยบเทยบระหวางสนามบนนานาชาตและสนามบนภมภาคจะพบวาอตราการใชงานของสนามบนนานาชาตจะสงกวาสนามบนภมภาคอยางมาก ท รอยละ 85 ตอรอยละ 20 ตวเลขดงกลาวแสดงถงการจดสรรงบประมาณการลงทนโครงสรางพนฐานของภาครฐทไมถกทถกทาง ไมสอดคลองกบความตองการตอการใชงาน โดยงบประมาณทถกจดสรรเพอสรางสนามบนนานาชาตนนนอยเกนไปในขณะทสนามบนภมภาคมปรมาณมากเกนไป นอกจากนสนามบนภายในประเทศซงด าเนนการโดยบรษท การบนกรงเทพ จ ากด ยงมอตราการใชงานของสนามบนรอยละ 40 สงกวา

6 อยางไรกตาม สนามบนภมภาคกมไดมวตถประสงคในเชงพาณชยเพยงอยางเดยวและมความจ าเปนบางอยางในการกอสรางขน อาท สนามบนภมภาคจ านวนมากมการใชงานโดยกองทพและ/หรอมกแปรรปมาจากสนามบนของกองทพ


อตราการใชงานของสนามบนภายใตกรมการบนพลเรอน สะทอนถงการด าเนนงานทมประสทธภาพมากกวาเมอเปรยบเทยบระหวางสนามบนภายในประเทศดวยกน

รปท 6 อตรำกำรใชงำนสนำมบนของประเทศไทยในป 2013

หมายเหต: อตราการใชงานเฉลยของสนามบนภาครฐแสดงดวยสฟา และอตราการใชงานเฉลยของสนามบนเอกชนแสดงดวยสแดง ทมา: สเมธ (2013), ขอมลการบนของกรมการบนพลเรอน และ สถตขนสงทางอากาศของ บรษท ทาอากาศยานแหงประเทศไทย

จ ากด (มหาชน)

ความไรประสทธภาพของการด าเนนกจการโดยภาครฐยงแสดงใหเหนอยางเดนชดในการ

ประกอบกจการรถไฟโดยเฉพาะในมตของการขาดการวางแผน ขอมลของศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงคมนาคมแสดงใหเหนวาหวรถจกรทมอยทงหมดของประเทศไทยในป 2013 จ านวน 258 หวนน มเพยง 149 หว หรอคดเปนรอยละ 58 ทสามารถน าไปใชงานได นอกจากนยงเปนทนาสงเกตอกวาจ านวนหวรถจกรทสามารถใชงานไดนนอยในอตราต ามาโดยตลอด มคาเฉลยรอยละ 60 ในชวง 12 ปจาก 2002 ถง 2013 และจ านวนหวรถจกรทจดทะเบยนมจ านวนนอยลงเรอยๆ จาก 279 หวเหลอเพยง 258 หวในชวงเวลาเดยวกน ตวเลขดงกลาวแสดงวาการลงทนเพอการพฒนารถไฟไมเพยงพอแมแตส าหรบการทดแทนของทช ารดและเสอมโทรมไปตามกาลเวลา สงเหลานกลายเปนขอจ ากดทางดานการขนสงดวยระบบรางทงทการขนสงดวยวธนมตนทนต าทสด

จ านวนหวรถจกรทมจ ากดของการรถไฟแหงประเทศไทยสงผลกระทบโดยตรงตอความคมคาของการลงทนในรางรถไฟ รปท 7 แสดงใหเหนวารางรถไฟของประเทศทง 4 สาย คอ สายเหนอ สายอสาน สายตะวนออกและสายใต มอตราการใชงานเฉลยเพยงรอยละ 50 48 20 และ 41 ตามล าดบ การมจ านวนหวรถจกรทช ารดและไมเพยงพอนท าใหโครงขายรางของประเทศไทยไมถกใชงานอยางเตมท การวเคราะหความเปนไปไดของการลงทนอยางไมเปนระบบและการขาดแผนงานใน


การพฒนาโครงสรางพนฐานในระยะยาวจงท าใหผลตอบแทนตอการลงทนในระบบรางทผานมามคานอยและดเหมอนไมมความคมคาทจะลงทนเพม

รปท 7 อตรำกำรใชงำนรำงรถไฟ

ทมา: พตรานช ศรประสทธ และคณะ (2011)

3.2 การก ากบดแลของภาครฐทเนนความมนคงมากกวาประสทธภาพ

ในประเทศทมระดบของการพฒนาทางเศรษฐกจสง ภาครฐจะเปลยนบทบาทจากการเปนผใหบรการสาธารณปโภคพนฐาน เชน ไฟฟา ประปา ขนสง สอสาร การเงน ฯลฯ มาเปนผก ากบดแลธรกจปลอยใหเอกชนเขามาท าหนาทในการจดหาบรการสาธารณปโภคพนฐานใหแกประชาชนแทน โดยเปาหมายในการก ากบดแลธรกจเอกชนนนอาจมหลากหลาย ไมวาจะเปนการใหบรการสาธารณปโภคพนฐานททวถง เชน บรการไฟฟา การสอสาร เปนตน การก าหนดอตราคาบรการทเหมาะสมในกรณทบรการมลกษณะผกขาด เชน คาไฟฟา คากาซ ฯลฯ ความมนคงของบรการสาธารณปโภคพนฐานอยางธรกจพลงงาน หรอ เสถยรภาพของระบบบรการ เชน ธรกจการเงน ตลอดจนการก ากบดแลการแขงขนทเปนธรรมในตลาด

หนวยงานก ากบดแลรายสาขาในประเทศไทย มกใหความส าคญแกเปาหมายในการสรางความมนคงหรอเสถยรภาพใหแกบรการทก ากบดแลมากกวาเปาหมายในการสงเสรมประสทธภาพซ งสามารถสะทอนไดจาก (1) การก ากบดแลอตราคาบรการทใชหลกของการก าหนดราคาตามตนทนจรง (cost plus) มากกวาการก าหนดราคาทองกบตนทนทมประสทธภาพ เชน การก าหนดราคาแบบ

1304 762 520 678

1295

820

2077

984

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

สายเหนอ สายอสาน สายตะวนออก สายใต

เทยว

ตอวน

การใชงาน ความจคงเหลอ

50.2%

49.8%

51.8%

48.2% 20.0%

80.0%

40.8%

59.2%

2,599

1,582

2,597

1,662


price cap7 และ (2) การก ากบดแลการแขงขนในตลาดซงมกจ ากดการแขงขนในตลาดโดยการจ ากดใบอนญาตในการประกอบกจการหรอ การละเลยทจะก าหนดกฎ กตกาทจ าเปนในการสงเสรมใหมการแขงขนทเทาเทยมกนระหวางผประกอบการรายใหมและผประกอบการรายเดมในอตสาหกรรม อนง แมเปาหมายในการสรางความมนคงหรอเสถยรภาพของธรกจภายใตการก ากบดแลจะมความส าคญ แตกมตนทนเชนกน เชนเดยวกบการสรางบาน หากตองการสรางบานทมโครงสรางทแขงเกรงเพยงพอทจะรบกบภยพบตจากแผนดนไหวขนรนแรงไดยอมเปนสงทด แตมตนทนสง ยงมนคงยงแพง ค าถามคอจดคมทนอยทไหน การก ากบดแลทดจงตองมการถวงดลระหวางระดบของความมนคงกบระดบของประสทธภาพของธรกจทก ากบดแลใหเหมาะสม

ตวอยางของการก ากบดแลทใหความส าคญแกเปาหมายดานความมนคงหรอเสถยรภาพมากกวาประสทธภาพ คอ การก ากบดแลธรกจธนาคารพาณชยโดยธนาคารแหงประเทศไทย สบเนองจากการทประเทศไทยตองเผชญกบวกฤตการเงนทรนแรงมากในป 1997 จนกระทงท าใหตองมการลอยตวคาเงนบาทสงผลใหสถาบนการเงนทมหนเปนเงนสกลตางชาตจ านวนมากตองปดตวลงไป และเศรษฐกจไทยหดตวอยางมาก ธนาคารแหงประเทศไทยจงใหความส าคญแกการสรางเสถยรภาพของระบบการเงนของประเทศ ซงแปลงมาเปนความมนคงทางการเงนของธนาคารพาณชย

มาตรการหนงทชวยสรางความมนคงทางการเงนแกธนาคารพาณชยไทย คอการจ ากดการแขงขนจากธนาคารตางประเทศ ดงจะเหนไดวา แผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท 2 ทจดท าขนโดยธนาคารแหงประเทศไทยนนยงคงจ ากดจ านวนบรษทลก (subsidiary) ของธนาคารตางชาตทสามารถขอใบอนญาตในการประกอบกจการธนาคารพาณชยใหม ไดเพยง 5 รายและจ ากดจ านวนสาขาไมเกน 20 แหง และ ATM นอกสถานทท าการไมเกน 20 แหงซงท าใหไมสามารถแขงขนในตลาดคาปลกบรการการเงนกบธนาคารทองถนทมสาขาทวประเทศไทยได

นอกจากนแลว แนวทางในการก ากบดแลอตราคาธรรมเนยมบรการทางการเงนในอดตทมการก าหนด “ราคาเพดาน” ของคาธรรมเนยมธนาคารส าหรบบรการเกอบทกประเภท ซงมผลท าใหธนาคารพาณชยพรอมใจกนก าหนดราคาตามราคาเพดานทธนาคารแหงประเทศไทยก าหนด ท าใหธนาคารพาณชยมกไมเลอกทจะตดราคาอตราคาบรการของกนและกนในลกษณะทเปดเผยตอสาธารณชนแมในบางกรณจะมการเจรจาตอรองราคาในลกษณะตวตอตวกบลกคาบางรายโดยเฉพาะลกคาขนาดใหญ แมในปจจบน ธนาคารแหงประเทศไทยจะปฏเสธการก าหนดอตราคาบรการหรอคาธรรมเนยมสงสด หากแตการพดคยเพอการก าหนดราคาคาธรรมเนยมบรการรวมกนกลายเปนธรรมเนยมปฏบตของธนาคารพาณชยไทยแมพฤตกรรมดงกลาวจะผดกฎหมายมาตรา 27 วาดวยการกระท าการรวมกนของ พ.ร.บ. การแขงขนทางการคา พ.ศ. 2542 อนง ในตางประเทศ การท

7 การก าหนดราคาตามตนทนจรง (cost plus) เปนการก าหนดราคาสนคาโดยใหบรษทมอตราก าไรทคงทซงท าใหธรกจมความมนคงสง แตผประกอบการจะขาดแรงจงใจในการลดตนทนและพฒนาประสทธภาพ แตกตางจากการก าหนดราคาขนสง (price cap) ซงไมสามารถเพมราคาสนคาเพอรกษาก าไร การลดตนทนจงเปนวธการเดยวในการเพมอตราก าไรของธรกจ


ผประกอบการพดคยกนเรองราคาเปนมลความผดทางอาญาวาดวยการฮวกนในการก าหนดราคาโดยไมตองพสจนเจตนาหรอความจ าเปน (illegal per se) แตในประเทศไทย หนวยงานก ากบดแลรายสาขาและหนวยงานทดแลกฎหมายแขงขนทางการคากลบปลอยใหผประกอบการสามารถกระท าพฤตกรรมดงกลาวไดอยางเสร

การก ากบดแลทใหความส าคญแกเสถยรภาพของระบบการเงนและสถาบนการเงนสงผลใหธนาคารพาณชยไทยมความมนคงสงโดยพจารณาจากอตราการด ารงทนตอสนทรพยทงหมด (Capital / Asset) หากแตมประสทธภาพต ากวาธนาคารพาณชยในตางประเทศโดยพจารณาจากสวนตางอตราดอกเบย (Interest Rate Spread) ตามทปรากฏในรปท 8 ดานลาง

รปท 8 เสถยรภำพและประสทธภำพของภำคกำรเงน

หมายเหต: ขอมลลาสดป 2012 ทมา: ขอมลภาคการเงน โดยธนาคารโลก

ในลกษณะเดยวกน เปาหมายในการสรางความมนคงดานพลงงานของประเทศท าใหรฐบาลม

นโยบายทก าหนดใหบรษทพลงงานและบรษทผลตไฟฟาของประเทศ คอ บรษท ปตท. จ ากด มหาชน เปนผซอขายกาซ และการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย หรอ กฟผ. เปนผซอขายไฟฟารายเดยว แมการมผประกอบการรายเดยวทบรหารจดการแหลงพลงงานหรอกระแสไฟฟาของประเทศจะท าใหรฐสามารถก ากบควบคมอปสงคและอปทานในประเทศไทยไดงาย แตการผกขาดยอมบนทอนประสทธภาพของผประกอบการ

ถงแม ปตท. จะเปนหนงในผทมประสทธภาพในการสรางรายไดตอจ านวนพนกงานบรษทสงทสดในโลก8 แตกลบมอตราก าไรจากการด าเนนงานเฉลยเพยงรอยละ 6.21 ในชวงป 2009 – 2013

8 Hartley and Medlock III (2013)

Capital/Asset (%)

Stable


ต ากวาบรษทปโตรเลยมแหงชาตในประเทศอนซงเฉลยรอยละ 19.42 และต ากวาอตราก าไรของบรษทพลงงานเอกชนทเฉลยรอยละ 12.28 ตามทปรากฎในรปท 9 ซงสะทอนวา ปตท.เปนกจการทมตนทนสงมาก

รปท 9 อตรำก ำไรจำกกำรด ำเนนงำนของบรษทปโตรเลยมเฉลย ป 2009 ถง 2013

หมายเหต: บรษทปโตรเลยมแหงชาตแสดงดวยสฟา และบรษทปโตรเลยมขามชาตแสดงดวยสแดง ทมา: รายงานประจ าปของบรษท

อนง การผกขาดไมจ าเปนตองหมายถงการมตนทนสงหรอประสทธภาพต าหากการก ากบดแล

ของภาครฐสามารถสรางแรงจงใจหรอแรงกดดนใหผประกอบการทผกขาดตองขวนขวายในการประหยดตนทน ในตางประเทศ เชน การใชการก าหนดเพดานราคา (price cap) ทสามารถปรบขนไดตามอตราเงนเฟอและดชนการเพมประสทธภาพ (CPI-X) โดยตวแปรประสทธภาพหมายถงอตรารอยละของตนทนทผประกอบการตองปรบลดในแตละปเพอทจะใหตนทนการผลตสนคาหรอบรการเทาเทยมกบตนทนของผประกอบการรายอนทประกอบธรกจทเหมอนหรอใกลเคยงกน (Benchmarking) การก าหนดราคาดงกลาวเปนการ “บบ” ใหผประกอบการทมตนทนสงตองลดตนทนลงตามเปาทก าหนดไว เพราะหากผประกอบการไมสามารถท าไดกจะมก าไรนอยลงเนองจากราคามไดปรบไปตามตนทนจรง หากแตปรบตามตนทนเปาหมาย

การก ากบดแลอตราคาบรการในประเทศไทยในทกสาขาบรการยงใชระบบการก าหนดราคาทองกบตนทนทแทจรง (cost plus) ซงมการก าหนดราคาโดยค านวณจากคาใชจายในการผลตหรอเงนทลงทนไปจรง ท าใหผประกอบการไมมแรงจงใจทจะตองประหยดตนทนเพราะสามารถสงผานตนทนของความไรประสทธภาพทงหมดใหแกผบรโภค ไมวาจะเปนการจดซอจดจางทมตนทนสงเกนควร การบรหารเงนกทผดพลาดท าใหมภาระหนทสงเกนควร การซอกจการในตางประเทศทมผลท าให

6.21

33.32

27.92

17.79

10.79 7.27

17.01 14.00

11.51

6.59

0

5

10

15

20

25

30

35PT

T

Petro

nas

Stat

oil

Petro

bras

Petro

china

Perta

mina

Chev

ron

Exxo

nMob

il

Tota

l

BP

รอยล

ะ เฉลย 19.42

เฉลย 12.28


ขาดทนอยางตอเนอง หรอ การจายคาเบยประชมแกกรรมการในอตราทสงเกนควร นอกจากนแลว ระบบการก ากบดแลทใหอตราผลตอบแทนจากการลงทนทตายตว (Internal rate of return) เชนในกรณของการก าหนดคาตอบแทนของการลงทนในระบบทอกาซของ ปตท. นน ท าใหบรษทไมมความเสยงใดๆ ในการลงทนรวมทงหากอตราดงกลาวสงเกนควร ยงสรางแรงจงใจทบดเบอนใหมการขยายโครงขายใหมากทสดเพราะยงลงทนมาก ยงไดคาตอบแทนทเปนเงนมาก ซงตนทนทเกดขนทงหมดประชาชนเปนผแบกรบ

กลาวโดยสรป แมความมนคงหรอเสถยรภาพของบรการเปนสงทจ าเปน แตในขณะเดยวกนกตองไมละเลยประสทธภาพของระบบ เพราะการทภาคการเงนหรอพลงงานมตนทนสงยอมบนทอนขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการไทยทตองใชบรการดงกลาว โดยเฉพาะทตองแขงขนกบผประกอบการในตางประเทศ การใหความส าคญแกความมนคงหรอเสถยรภาพของระบบโดยการจ ากดการแขงขนในตลาดเปนการท าลายธรกจในระยะยาว เนองจากธรกจทไมตองแขงขน ไมตองเผชญกบความเสยงในการตดสนใจในการลงทน ยอมไมมขดความสามารถในการพฒนาเทคโนโลยใหมตลอดจนการคดคนสนคาหรอบรการทหลากหลายใหแกลกคา ธรกจทขาดพลวตดงกลาวจะท าใหการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจไมตอเนองและไมสามารถกาวขามกบดกรายไดปานกลางได

3.3 การขาดทศทางการพฒนาอตสาหกรรม

แนวคดเกยวกบบทบาทของภาครฐในการก าหนดทศทางในการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศแบงเปนสองคาย คายแรกเปนแนวคดแบบเสรนยมใหม (neoliberalism) ซงไดรบการยอมรบจากองคกรระหวางประเทศทางดานเศรษฐกจทส าคญ ไดแก ธนาคารโลก กองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) หรอทเรยกกนวา ฉนทามตวอชงตน (Washington Consensus) แนวคดดงกลาวเชอวา รฐไมควรมบทบาทในการ “ชน า” ตลาดหรอภาคธรกจวาอตสาหกรรมทควรจะพฒนาคออตสาหกรรมใด เนองจากรฐขาดทงขอมลและศกยภาพในการเปนผก าหนดทศทางดงกลาว สงทรฐควรท าเปนเพยงการ “สรางสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนาอตสาหกรรม” เปนการทวไป เชน การมระบบการศกษาทมคณภาพ โครงสรางพนฐานททวถงและเพยงพอ กฎ ระเบยบของภาครฐทไมเปนอปสรรคตอการประกอบธรกจและการลงทน ตลอดจนสงเสรมใหกลไกทางตลาดท างานไดอยางสมบรณโดยการมนโยบายทเปดเสรใหมการแขงขนในตลาดอนจะสงผลใหมการพฒนาทรพยากรอยางมประสทธภาพ

แนวคดดงกลาวไมสอดคลองกบประสบการณเชงประจกษในประเทศเอเชยตะวนออก เชน เกาหลใต และ ไตหวนซงเปนสองประเทศทสามารถกาวขามกบดกประเทศรายไดปานกลางมาสการเปนประเทศอตสาหกรรมทมการผลตสนคาทมมลคาเพมสงไดโดยรฐมบทบาทอยางส าคญ ไมวาจะเปนในกรณของเกาหลใตทรฐบาลมงมนในการสรางอตสาหกรรมเหลกครบวงจรเมอ 40 ปกอนโดยการจดตง POSCO ซงเปนรฐวสาหกจทลงทนในอตสาหกรรมการผลตเหลกตงแตตนน าจากการถลง


เหลกจนปลายน าเพอปอนวตถดบใหแกอตสาหกรรมสงออก ในปจจบน POSCO กลายเปนบรษททผลตเหลกทมประสทธภาพทสดในโลกแหงหนงและเกาหลใตกลายเปนประเทศยกษใหญในอตสาหกรรมตอเนองตางๆ ทใชเหลกเปนวสดไมวาจะเปนอตสาหกรรมรถยนตหรอการตอเรอ

ในกรณของไตหวนนน แมรฐบาลมไดสงเสรมอตสาหกรรมหนกประเภทใดเปนพเศษ แตการจดตงสถาบนวจยเทคโนโลยอตสาหกรรม หรอ ITRI เปนจดเปลยนทสามารถผลกดนใหอตสาหกรรมภายในประเทศสามารถกาวขามไปสการผลตสนคาอเลกทรอนกสทมมลคาเพมสงได

งานชนส าคญทอธบายเหตผลและความจ าเปนในการมนโยบายอตสาหกรรม คอ งานของ Ricardo Hausmann และ Dani Rodrik ทชอวา “Doomed to Choose: Industrial Policy as a Predicament” ในป 2006 บทความดงกลาวระบวา การมระบบตลาดทเสร กฎ ระเบยบของภาครฐทมประสทธภาพ โครงสรางพนฐาน และการศกษาทมคณภาพเปนสงทจ าเปนในการเพมประสทธภาพของภาคการผลตหากแตไมเพยงพอทจะผลกดนใหประเทศก าลงพฒนาสามารถกาวขามไปสการเปนประเทศพฒนาแลวไดเนองจากการกาวขามไปสเศรษฐกจทองกบสนคาทมมลคาสงตองการการปรบเปลยนโครงสรางของเศรษฐกจไปสโครงสรางใหมแบบ “กาวกระโดด” เชน ตองมการลงทนจ านวนมากในการพฒนาแหลงวตถดบทไดมาตรฐาน เครองจกร อปกรณ ระบบการบรหารจดการ ทกษะแรงงาน ตลอดจนกฎ ระเบยบในการก ากบดแลมาตรฐาน หากไมมการด าเนนการอยางเปนระบบรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชนแลว การลงทนโดยเอกชนจะมความเสยงทางธรกจสงและมผลตอบแทนจากการลงทนต า ตวอยางเชน หากเอกชนตองการพฒนารสอรทแหงหนงในพนทหางไกลจากตวเมอง แตรฐไมตดถนนทมงหนาไปยงรสอรทดงกลาว การลงทนของเอกชนกจะลมเหลว ตวอยางดงกลาวแสดงใหเหนวา การลงทนของรฐและเอกชนจะตอง “ไปดวยกน”

จากตรรกะดงกลาว รฐจ าเปนตองก าหนดทศทางในการปรบเปลยนโครงสรางอตสาหกรรมพรอมกบเอกชนไปสการผลตสนคาและบรการทมความซบซอน การทรฐมทรพยากรจ ากดท าใหไมสามารถลงทนในการสงเสรมอตสาหกรรมทกอตสาหกรรมเนองจากอตสาหกรรมแตละประเภทตองการกฎ ระเบยบ โครงสรางพนฐาน โครงสรางสถาบน ระบบโลจสตกส การฝกอบรมแรงงานทมลกษณะเฉพาะตวทแตกตางกน ทส าคญคอ องคประกอบทส าคญเหลานบางกรณไมสามารถ “ซอ” ได เชน การสรางกฎ ระเบยบ และสถาบน ตลอดจนโครงสรางพนฐานในดานขนสง สอสาร ฯลฯ ท าใหหลกแนวคดเสรนยมใหมทคาดหวงวาการเปดเสรจะสามารถแกปญหาไดทงหมดจงมขอจ ากด

ตวอยางเชน การพฒนาธรกจอสงหารมทรพยตองการนายหนาคาอสงหารมทรพย บรการประกนอคคภย กฎหมายและบรการวาดวยการดแลผลประโยชนของคสญญา (escrow account) ระบบการรบรองนกกฎหมายอสงหารมทรพย (real estate lawyer) ฯลฯ ซงจะตางไปจากในกรณของการพฒนาอตสาหกรรมการผลตเหลกครบวงจร หรอ อตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางมาก

นอกจากประเดนของความจ าเปนทรฐจะตองก าหนดทศทางในการสงเสรมอตสาหกรรมบางประเภทใหมการประสานงานกบภาคเอกชนเพอใหการลงทนของทงภาครฐและภาคเอกชนม


ประสทธภาพมากขนกวาในกรณทตางคนตางท าแลว (investment coordination) รฐยงมบทบาททส าคญในการลงทนในปจจยการผลตทจ าเปนตอการพฒนาอตสาหกรรมนนๆ เชน การผลตบคลากรทมทกษะเฉพาะ ทงนแมธรกจจะสามารถพฒนาบคลากรทมทกษะพเศษได แตมความเสยงวา บคคลทมความเชยวชาญทพฒนาขนมานนจะยายไปอยกบผประกอบการรายอน ถงแมการยายทท างานของบคคลดงกลาวเปนประโยชนแกเศรษฐกจโดยรวมเพราะเปนการกระจายทกษะเฉพาะทพฒนาขนมาในธรกจหรออตสาหกรรมนนๆ ในวงกวางมากขน (spillovers) แตท าใหเอกชนทลงทนในบคคลดงกลาวเสยประโยชน จงขาดแรงจงใจทจะพฒนาทกษะของพนกงานเอง ภายใตสภาวการณดงกลาว รฐจงตองเขามาลงทนแทนเอกชนเพอใหไดมาซงบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะส าหรบอตสาหกรรมนนๆ อยางเพยงพอเพอผลกดนอตสาหกรรมเปาหมายใหเตบโตได

กลาวโดยสรปแลว รฐจ าเปนตองพฒนานโยบายอตสาหกรรมเพอใหเอกชนสามารถวางแผนและบรหารจดการการลงทนใหสอดคลองกบทศทางนโยบายอตสาหกรรมของภาครฐ และ เพอทจะสามารถจดล าดบความส าคญในการจดสรรทรพยากรของภาครฐในการสร างปจจยทจ าเปนตอการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายทเอกชนไมตองการลงทนเพราะมความเสยงสง

รายงานเรองรฐบาลไทยกบการพฒนาทไมสมดล (The Thai Government and Thailand’s Uneven Economic Development) ของ Rick Doner ในป 2008 ไดตงขอสงเกตวา ประเทศไทยเปนประเทศทไมเคยมนโยบายอตสาหกรรม การขยายตวของเศรษฐกจไทยทผานมานนเกดจากการทผประกอบการขวนขวายในการพฒนาสนคาใหมๆ ขนมาแทนสนคาทสญเสยขดความสามารถในการแขงขนใหแกประเทศทมคาจางแรงงานต ากวา ดวยเหตผลดงกลาว ประเทศไทยจงเปนประเทศทมสนคาการสงออกทหลากหลายมาก (diversified) ตงแตสนคาเกษตร เชน ขาว มนส าปะหลง กง สปปะรดกระปอง ปลากระปอง ไปจนกระทงคอมพวเตอร แผงวงจรไฟฟา รถยนตและชนสวนยานยนตร

แตปญหาทเกดขน ณ ขณะนคอ ยทธศาสตรในการพฒนาอตสาหกรรมทหวงพ งพาการพฒนาอตสาหกรรมใหมๆ สามารถท าไดในระดบหนงเทานน เมอประเทศมรายได มคาจางทสงในระดบหนงแลว การสงออกจะตองเนนการพฒนาในแนวดงหรอแนวลกมากกวาแนวราบหรอแนวกวาง ซงรายงานชนนไดสรปวาประเทศไทยมาถงทางตนแลว เพราะขาดปจจยเชงสถาบนซงหมายถงนโยบายอตสาหกรรมของภาครฐทจะสามารถพาภาคเอกชนกาวขามไปสอตสาหกรรมทมมลคาสงซงตองการโครงสรางพนฐานทงทางกายภาพและกฎ กตกาของภาครฐทเสรมหนนตามทไดกลาวมาแลว การขยายตวทผานมานนพงพาเทคโนโลยของตางชาตเปนหลก ดงจะเหนไดวาบรษททสงออกสนคาทมมลคาเพมสง เชน รถยนต และ สนคาอเลกทรอนกส ลวนเปนบรษทขามชาตทงสน ท าใหเศรษฐกจไทยทผานมาเตบโตไดโดยไมมการพฒนาขดความสามารถในเชงเทคโนโลยของตนเอง เปนเพยงแหลงในการ “ประกอบ” สนคาดงกลาวเทานน ดงท Wade (2006) ไดกลาวไววา ประเทศไทยใหความส าคญแกการ “ก าหนดราคา” ทเหมาะสม และ “ซอเทคโนโลย” (getting the price right,


buying skills) แทนการ “พฒนาสถาบน” ทเหมาะสมและ “พฒนาเทคโนโลย” (getting the institution right, building skills)

Doner เหนวาการทนโยบายอตสาหกรรมไรทศทางนนสวนหนงมาจากการเมองทมกมรฐบาลผสมท าใหแตละกระทรวงทอยภายใตการควบคมของพรรคการเมองทตางกนไมสามารถประสานงานกนได และความไมมนคงทางการเมองยงท าใหมการปฏวตและเปลยนรฐบาลบอยครง นโยบายอตสาหกรรมจงขาดความตอเนองเพราะรฐบาลมอายสนมาก นอกจากน ประเทศไทยยงมฐานดานวศวกรรมทออนแอ ตางจากเกาหลใตและไตหวนในชวงกอนการเปลยนผานไปสประเทศอตสาหกรรม ท าใหไมสามารถดดซบเทคโนโลยและทกษะในการผลตจากบรษทขามชาตได

4. ขอเสนอแนะแนวทำงในกำรระดบควำมสำมำรถในกำรแขงขนของประเทศไทยในอก 30 ปขำงหนำ

การทประเทศไทยจะสามารถเตบโตอยางมพลวตในชวง 30 ปขางหนานนจ าเปนตองพงพาภาครฐท “รบทบาท” ทควรจะเปนของตนและ “เลนบทบาท“ ของตนไดอยางมประสทธภาพ

การรบทบาท หมายถง การทภาครฐตระหนกวา ตนควรเปนผท “คดหางเสอเรอ (steering)” ไมใชผพายเรอเอง (rowing) ซงหมายความวา รฐจะตองไมเขาไปแขงขนกบเอกชนในการประกอบธรกจเชงพาณชย และหากมความจ าทจะตองด าเนนการเพอประโยชนสาธารณะ ดงในกรณของการใหสนเชอแกผประกอบการรายยอย กควรใหเอกชนเขามามสวนรวมในการจดหาบรการดงกลาว เชน การใหธนาคารพาณชยเปนผตดสนใจปลอยสนเชอโดยรฐวสาหกจเปนผค าประกนแทนทรฐวสาหกจเปนผปลอยสนเชอเอง ซงจากประสบการณทผานมาแสดงวาธนาคารของรฐทปลอยสนเชอเองไมวาจะเปนธนาคารเพอวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ธนาคารอาคารสงเคราะห หรอ ธนาคารอสลามลวนมปญหาหนเสยสงมาก เปนภาระทางการคลงของประเทศในขณะทผลประโยชนทเกดแกสาธารณะไมชดเจน ยกเวนธนาคารของภาครฐทมภารกจเฉพาะเจาะจง มไดปลอยกใหแกประชาชนหรอธรกจทวไป เชน ธนาคารเพอการน าเขาและสงออก ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร เปนตน

ในอนาคต รฐบาลไทยควรจ ากดบทบาทในการลงทนของภาครฐเฉพาะในสวนของโครงสรางพนฐานทจะชวยยกระดบขดความสามารถในการลงทนของเศรษฐกจและอตสาหกรรมไทย คณะผวจยเหนวาการพฒนาประสทธภาพของการลงทนของภาครฐในอนาคตใหสงกวาทผานมามหลกการทส าคญสองประเดน คอ การกระจายอ านาจในการลงทนสทองถน และการรวมทนกบเอกชนมากขน

การกระจายอ านาจในการลงทนสทองถนเปนองคประกอบส าคญของการพฒนาประเทศเนองจากการรวมศนยการตดสนใจในการลงทนทงหมดไวทสวนกลางไมสอดคลองกบพฒนาการทาง


เศรษฐกจและสงคมทมความซบซอนมากขนในเชงพนท ท าใหการตดสนใจจากสวนกลางไมสามารถตอบสนองความตองการของคนในพนทได

อนง ความหมายของการกระจายอ านาจในการตดสนใจลงทนสทองถนหมายถง (1) การใหทองถนสามารถก าหนดการใชจายทงขนาดและประเภทเองได (2) การททองถนสามารถจดท างบประมาณไดเอง (3) การททองถนสามารถหารายไดเอง และ (4) การททองถนมความรบผดชอบตอการใชจายหรอการลงทนของตน หากการลงทนสรางสนามบนในแตละจงหวดเปนไปตามหลกการดงกลาว คงไมเกดการกอสรางสนามบนแทบทกจงหวดดงทน าเสนอมาแลว เพราะหากคนในพนทสามารถตดสนใจไดวาจะใชเงนงบประมาณไมวาจะเปนงบประมาณททองถนจดเกบไดเองหรอสวนกลางโอนมาใหกบสงปลกสรางใด คงไมเลอกลงทนในสนามบนทไมสามารถใชประโยชนได

แมประเทศไทยมกฎหมายวาดวยแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถนมาตงแตป 2009 แตยงไมเคยมการกระจายอ านาจสทองถนอยางจรงจงในทางปฏบต เชน องคกรปกครองสวนทองถนยงตองพงพาเงนอดหนนจากรฐบาลท าใหไมมความเปน อสระ การกเงนขององคกรปกครองสวนทองถนตองไดรบการเหนชอบจากคณะรฐมนตรตามกฎหมาย การใชจายงบประมาณเนนการปฏบตตามกฎระเบยบมากกวาผลงาน เปนตน

แมทผานมาจะมการน าเสนอปญหาเกยวกบการใชจายงบประมาณอยางไมมประสทธภาพขององคกรปกครองสวนทองถนในสอบอยครง แตประสบการณในตางประเทศแสดงวา การกระจายอ านาจทางการคลงนนแมในระยะแรกเรมจะมปญหาการใชเงนอยางไมคมคาหรอแมกระทงมการทจรตคอรรปชนอยางแพรหลาย9 แตปญหาดงกลาวจะคลคลายลงไปเมอประชาชนในทองถนเรมเรยนรถงปญหาและอปสรรคตางๆ ในการบรหารงบประมาณของตนเอง ดงนน การกระจายอ านาจการคลงสทองถนเปนเสาหลกของการพฒนาประสทธภาพของการลงทนของภาครฐในอนาคตอยางหลกเลยงไมได

ในขณะทการกระจายอ านาจสทองถนจะชวยใหมการตรวจสอบและมกลไกทใหมการรบผดชอบตอผลลพธของโครงการลงทนของภาครฐทดขน (monitor & accountability) อนจะสงผลใหการลงทนทใชเงนสาธารณะมประสทธภาพมากขน นอกจากน การรวมลงทนกบภาคเอกชนเปนอกแนวทางหนงทมความส าคญอยางยงเพราะเอกชนใชเงนสวนตวในการลงทนจงมแรงจงใจทตองประหยดตนทนและสรางผลประโยชนจากการลงทนใหมากทสด ตางจากหนวยงานของรฐทขาดแรงจงใจในเชงพาณชย

ความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนเปนแนวทางในการลงทน กอสราง และด าเนนกจการทเกยวของกบโครงสรางพนฐานทประเทศตางๆ ใหความส าคญมากขนอยางตอเนอง เพราะเปนวธทประหยดงบประมาณภาครฐและท าใหทรพยากรถกใชงานอยางมประสทธภาพมากกวาการลงทนภาครฐแบบทวไป โดยภาครฐท าหนาทเปนผก ากบดแลโครงการเพอใหมนใจวาประชาชนจะไดรบ

9 Oates, Wallace (1999)


บรการสาธารณะทจ าเปน อยางไรกตามความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชนตองอาศ ยองคประกอบหลายประการเพอน าไปสความส าเรจของความรวมมอซงจะตองไดรบการจดการใหดควบคไปดวยการประเมนความพรอมของประเทศไทยส าหรบ PPP ซงจดท าโดย Economist Intelligence Unit ในป 2011 พบวาประเทศไทยยงอยในระดบปานกลาง โดยอยในล าดบท 10 จาก 16 ประเทศทท าการศกษา แตปญหาดานความไมมเสถยรภาพทางการเมอง และทส าคญคอโครงสรางทขาดความเปนระบบโดยเฉพาะกฎหมายทเกยวของกบ PPP นนเปนสงทจ าเปนตองไดรบการแกไขอยางเรงดวนเนองจากขนตอนกระบวนการในปจจบนมความลาชาและขาดความแนนอน รวมถงปญหาดานการตดสนอยางเปนธรรมในกรณการเกดขอพพาท

รปท 10 กำรเปรยบเทยบคะแนนควำมพรอมส ำหรบ PPP ในแตละมต

ทมา: Evaluating the environment for public-private partnerships in Asia-Pacific โดย Economist Intelligent Unit (2011)

ปญหาทส าคญคอ พ.ร.บ. วาดวยการใหเอกชนเขารวมงานหรอด าเนนการในกจการของรฐ

พ.ศ. 2535 เปนกฎหมายในการก ากบดแลโครงการ PPP ขาดหลกเกณฑทชดเจนในการก ากบดแล กลาวคอ กฎหมายฉบบนไมครอบคลมดานการกระจายความเสยง ไมไดก าหนดขนตอนการจดซอจดจางเอาไว และไมไดระบหลกเกณฑในการเลอกโครงการส าหรบการท า PPP

อนง สถานการณดงกลาวกก าลงพฒนาไปในทศทางทดมากขนเนองจากประเทศไทยไดปรบปรงกฎหมายทเกยวของ โดยพ.ร.บ. การใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ พ.ศ. 2556 ซงรวมพฒนาขนโดยธนาคารพฒนาเอเชย (Asian Development Bank: ADB) มผลบงคบใชในปดงกลาว

020406080

100

โครงสรางกฎหมาย และการก ากบดแล

โครงสรางเชงสถาบน

วฒภาวะดานการบรหารจดการ

บรรยากาศการลงทน

สงอ านวยความสะดวก ทางการเงน

ตวปรบคาส าหรบระดบภมภาค

เกาหลใต อนเดย จน ฟลปปนส อนโดนเซย เวยดนาม ไทย


มการจดท าแผนยทธศาสตรการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐท าใหภาครฐมความชดเจนในการเปดใหเอกชนรวมลงทนในสาขาตางๆอยางเปนระบบ และมการก าหนดขนตอนส าหรบการใหเอกชนรวมลงทน ลงทน ไดแก การตงคณะกรรมการ นโยบายการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ ซงเปนขนตอนกอนการเสนอโครงการ และการแกไขสญญาและการท าสญญาใหม ซงเปนขนตอนหลงการก ากบดแลและตดตามผล ทมการก าหนดกรอบเวลาอยางชดเจน และใหส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจเปนหนวยงานหลกในการประสานงานโครงการ PPP ทหนวยงานตางๆ น าเสนอ และเปนหนวยงานเลขานการของคณะกรรมการนโยบายการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ

กรอบกฎหมายใหมและแผนยทธศาสตรดงกลาวชวยแกจดออนส าคญในการท า PPP ของประเทศไทยในอดตทผานมาได แตในปจจบนรฐบาลยงไมมความชดเจนในการน ารปแบบ PPP มาใชอยางเปนรปธรรม ซงเหนไดจากนโยบายการลงทนโครงสรางพนฐานดานคมนาคมททงรฐบาลทผานมาและรฐบาลปจจบนน าเสนอ ซงมรายละเอยดในสวนของการรวมลงทนของภาคเอกชนอยนอยมาก เปนการเสยโอกาสทจะน าความเชยวชาญของเอกชน ทงดานการบรหารจดการความเสยงและประสทธภาพของการตอบสนองตอความตองการในการใชบรการของประชาชน นโยบายการลงทนในอนาคตจงจ าเปนตองพจารณาชองทาง PPP อยางจรงจงมากหากประเทศไทยตองการยกระดบประสทธภาพของเศรษฐกจเพอใหกาวขามกบดกรายไดปานกลางไปได

การเลนบทบาททด หมายถง การท าหนาทเปนผก ากบดแล และ ผก าหนดนโยบายทด การก ากบดแลทดหมายถงการก ากบดแลธรกจเอกชนทเอาผบรโภคเปนทตงมใชผประกอบการ หากเปนเชนนนแลว หนวยงานทท าหนาทในการก ากบดแลควรมมาตรการสงเสรมใหมการแขงขนในตลาดมากขน มความเขมงวดในการก าหนดอตราคาบรการมใหผประกอบการสามารถสงผานตนทนของ “ความไรประสทธภาพ” ตอไปยงผบรโภคอยางไมมขดจ ากด รวมทงมมาตรการในการคมครองผบรโภคจากคณภาพของบรการทไมเปนไปตามมาตรฐานหรอวธทางการตลาดทไมเปนธรรมเท ยบเทากบมาตรฐานสากล แนวทางทจะเปลยน “แนวคด” ของหนวยงานก ากบดแลใหมระยะหางจากผประกอบการมากขน คอ การเปลยนโครงสรางของผปฏบตหนาทจากเดมทมกประกอบดวยอดตขาราชการและผทเกยวของหรอเคยเกยวของโดยตรงกบธรกจทอยภายใตการก ากบดแล เปนนกเศรษฐศาสตร นกกฎหมาย และตวแทนภาคประชาชน

ในสวนของการเลนบทบาทของผก าหนดนโยบายทดนนเปนสงททาทายมากทสด รฐบาลไทยจะตองสามารถก าหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมไทยใหกาวพนไปจากทางตน แมการเรยกรองใหรฐเขามาเลนบทบาทดงกลาวมความเสยงอยางยง เพราะรฐมโอกาสทลมเหลวโดยเฉพาะกรณของประเทศไทยทผลการประเมนขดความสามารถในการแขงขนจดอนดบคณภาพของสถาบนไวต ามากกวาปจจยอนๆ แตประเทศไทยไมมทางเลอกอนหากแตจะตองผลกดนใหรฐมนโยบาย


อตสาหกรรมทชดเจนแมจะเปนเรองทยากในลกษณะเดยวกบการทรฐตองมนโยบายการศกษาหรอนโยบายสขภาพทด

Doner ไดวเคราะหไววา การทรฐจะขวนขวายดนรนผลกดนใหมการยกระดบของอตสาหกรรมไทยอยางจรงจงนนตองเกดจากภาวะวกฤต ทผานมาหลงวกฤตทางดานการเงนในป 1997 เศรษฐกจไทยดขนอยางรวดเรวจากการสงออกทไดรบอานสงสจากคาเงนบาททออน ท าใหแรงกดดนของการปฏรประบบเศรษฐกจออนแรงลง นอกจากนแลว การทภาคบรการของประเทศ เชน โทรคมนาคม พลงงาน กอสราง ทองเทยว การเงน ฯลฯ ยงไดรบการคมครองจากกฎหมายทจ ากดทนตางดาว ธรกจเหลานจงมก าไรสวนเกน ท าใหภาคอตสาหกรรมการผลตสญเสยขดความสามารถในการแขงขนในการผลตสนคาเพอสงออกในตลาดโลก และขวนขวายทจะยายธรกจเขามาอยในภาคบรการทไดรบการคมครองแทนทจะลงทนในการท านวตกรรมหรอปรบปรงเทคโนโลยเพอลดตนทนหรอเพมมลคาใหแกสนคาของตน

Hausmann and Rodrik (2006) ไดเสนอแนะแนวทางในการก าหนดนโยบายอตสาหกรรมทดเพอลดความเสยงของความลมเหลวของรฐหลายประการดงน

ประการแรก การก าหนดทศทางในการพฒนาอตสาหกรรมวาจะเนนไปทกลมอตสาหกรรมประเภทใดนนมไดมาจากการ “เลอก” ของรฐ หากแตจะตองมาจากประมวลขอมลรายละเอยดจ านวนมากจากภาคเอกชน ดงนน กระบวนการในการก าหนดนโยบายอตสาหกรรมของประเทศตองมลกษณะท “เปด” เพอรบฟงขอมลและความคดเหนจากภาคธรกจ วชาการ ประชาสงคม ฯลฯ ในวงกวางมใชเปนการปดประตท างานโดยภาครฐเทานน

ประการทสอง ในการจดท านโยบายอตสาหกรรมนน รฐจะตองระมดระวงมใหการก าหนดทศทางการพฒนาอตสาหกรรมกลางเปนกจกรรมทเอกชนเขามา “ลอบบ” เพอผลประโยชนของตนเอง ดงนน การประสานงานระหวางรฐกบเอกชนในการก าหนดทศทางการยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของภาคอตสาหกรรมตองด าเนนการผาน “สมาคมการคา” มใชผประกอบการรายใดรายหนง

ประการทสาม ในการพจารณาขอเสนอแนะของภาคอตสาหกรรมตางๆ ตองยดหลกวาการสงเสรมจะตองเปนไปเพอยกระดบผลตภาพของอตสาหกรรมนนๆเทานน มใชเปนการใหการอดหนนทางการเงนเพอชดเชยใหกบความไรประสทธภาพในระบบ หรอ อาจมงเปาไปทการใหการสงเสรมกจกรรมใหมๆ เชน สนคาตวใหม ทตองการการฝกอบรมแบบใหม การลงทนใหม ซงจะเออใหมการปรบโครงสรางเศรษฐกจไปสการผลตสนคามลคาสง

ประการทส เพอใหนโยบายการสงเสรมอตสาหกรรมไดรบการยอมรบจากสงคมในวงกวางวาเปนนโยบายทเปนประโยชนแกเศรษฐกจและประชาชนของประเทศดวยรวม มไดเอาประโยชนใหแกกลมธรกจหรอกลมบคคลใดบคคลหนงโดยเฉพาะ การประเมนขอเสนอของภาคเอกชนทจะยกระดบอตสาหกรรมจะตองด าเนนการอยางโปรงใส รฐตองแสดงวาการพฒนาอตสาหกรรมเปาหมายหนงใดนนจะสงผลประโยชนตอประชาชนโดยรวมในรปแบบของภาษรายไดนตบคคล การจางงาน หรอ ผลต


ภาพแรงงาน เปนตน โดยผทท าหนาทในการประเมนขอเสนอของภาคเอกชนตองมความเปนกลาง เปนมออาชพทไดรบการยอมรบจากสาธารณชน

ประการสดทาย การบรหารจดการนโยบายอตสาหกรรมมความซบซอนสงมากเพราะเกยวโยงกบหนวยงานทงภาครฐและเอกชนทหลากหลาย เนองจากมกจกรรมทตองด าเนนการจ านวนมาก รฐควรพจารณาวธการบรหารงานในลกษณะเครอขายแทนการรวมศนยอ านาจในการบรหารจดการ โดยมหนวยงานทงรฐและเอกชนทหลากหลายทท าหนาทเปน “หนวยบญชาการยอย” ซงท าหนาทในการวเคราะหโอกาส สรางแรงจงใจใหเอกชนและประสานงาน ตลอดจนตดตามและประเมนผลการด าเนนงานอยางตอเนองในรายกจกรรม เชน การใหการสนบสนนการฝกอบรมทกษะแรงงาน การสรางโครงสรางพนฐานทจ าเปน การบญญตกฎ ระเบยบในการก ากบดแลทเหมาะสม ฯลฯ โดยมการเชอมโยงและประสานงานกนระหวางการบรหารจดการจ าแนกตามลกษณะกจกรรมและการบรหารจดการในรายอตสาหกรรมเพอใหการด าเนนนโยบายอตสาหกรรมเปนไปอยางบรณาการ

กลาวโดยสรป การปฏรปประเทศไทยใน 30 ปขางหนานนตองการ “การยกเครอง” การบรหารเศรษฐกจของภาครฐคอนขางมาก ซงเปนสงทยากมาก แตประเทศไทยไมมทางเลอกอกตอไปเพราะเราไดมาสทางตนของการพฒนาทางเศรษฐกจทไรทศทางและไรบทบาทของภาครฐแลว


บรรณำนกรม

คณะกรรมการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ (กพช.). มกราคม 2554. ผลการวเคราะหตวชวดและแนวทางการจดการจดออนของประเทศไทยจากการจดอนดบความสามารถในการแขงขนโดย WEF และ IMD. กรงเทพฯ : ส านกงานคณะกรรมการพฒนาขดความสามารถในการแขงขนของประเทศ, ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

เดอนเดน นคมบรรกษ ศาสตรา สดสวาสด และภาวน ศรประภานกล. 2556. บทบาทของภาครฐในการจดสรรทรพยากรดานการเงนการคลง. บทความน าเสนอในการสมนาประจ าป 2556 ของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย สามารถดาวนโหลดไดท tdri.or.th/seminar/ye2013

ธมกร ธาราศรสทธ. 2554. ความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยจากการจดอนดบของ WEF และ IMD. Executive Journal 2554. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยกรงเทพ.

พตรานช ศรประสทธ และคณะ. 2556. การวเคราะหศกยภาพของโครงสรางพนฐานและการบรหารจดการดานโลจสตกสเพอสงเสรมการแขงขน. กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

สเมธ องกตตกล และคณะ. 2556. การวเคราะหศกยภาพของโครงสรางพนฐานและการบรหารจดการดานการขนสงทางอากาศเพอสงเสรมความสามารถในการแขงขน. กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

Amay Hattangadi and Swanand Kelkar. 2014. Connecting the Dots: Not time for BHAGs yet. Investment Management, Morgan Stanley.

Doner, Rick. 2008. The Thai Government and Thailand’s Uneven Economic Development. Thailand: Thailand Development Research Institute.

Economist Intelligence Unit. 2011. Evaluating the environment for public-private partnerships in Asia-Pacific.

Hartley, Peter R. and Kenneth B. Medlock III. 2013. Changes in the Operational Efficiency of National Oil Companies. The Energy Journal. International Association of Exhibitions and Events (IAEE).

Hausmann, Ricardo and Dani Rodrik. 2006. Doomed to Choose: Industrial Policy as a Predicament. Harvard University. Available on: https://www.sss.ias.edu/files/pdfs/ Rodrik/Research/doomed-to-choose.pdf

Klaus Schwab. 2009. The Global Competitiveness Report 2009–2010. Switzerland: World Economic Forum Geneva.







Michael E. Porter., and Klaus Schwab. 2008. The Global Competitiveness Report 2008–2009. Switzerland: World Economic Forum Geneva.

Oates, Wallace. 1999. An Essay on Fiscal Federalism, Journal of Economic Literature. Vol. 37 Issue 3 p 1120-1149.

The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD). 2014. Economic Outlook for Southeast Asia, China and India: Beyond the Middle Income Trap. Available on: www.oecd.org/site/seao/Pocket%20Edition%20SAEO2014.pdf

Wade, Robert. 2006. The Case for Open-Economy Industrial Policy. World Bank.

positioning thailand in the next three decades: four challenges … · 2014-11-23 · ล...

Documents