วั�ตถุ�ประสงค์�เพื่��อให้�ผู้��เร�ยนสามารถุ 1. อธิ�บายหน้าที่��บ คลากรเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ 2. อธิ�บายจร�ยธิรรมเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ 3. อธิ�บายอาชญากรเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ ค�อใครและจ�าแน้ก 4. บอกล กษณะค ณธิรรมเก��ยวก บจร�ยธิรรมไที่ย 5. อธิ�บายห วข้อความแตกต'างระหว'างกฎหมายและจร�ยธิรรม 6. จงอธิ�บายความแตกต'างระหว'างกฎหมายและจรรยาบรรณ

ระบบสารสน้เที่ศน้ *น้จ�าเป็,น้อย'างย��งที่��จะตองม�การดู.แลร กษาความป็ลอดูภั ยข้องข้อม.ล รวมที่ *งสภัาพแวดูลอมที่��เก��ยวข้องดูวย แผน้กสารสน้เที่ศเพ��อการจ ดูการม�น้โยบายที่��แน้'น้อน้ใน้การจ ดูการจ ดูการข้อม.ลใหเก�ดูความป็ลอดูภั ย ใชอย'างถู.กตอง และเป็,น้ป็ระโยชน้3 ซึ่5�งจร�ยธิรรมก6เป็,น้ส��งส�าค ญข้องผ.ที่��ที่�างาน้และผ.ที่��เก��ยวข้องก บเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ ซึ่5�งถู�อว'าเป็,น้ส��งที่��ตองตระหน้ กไวและใหความส�าค ญ

บุ�ค์ลากรเทค์โนโลย�สารสนเทศ หมายถู5ง ผ.ที่��เก��ยวข้องก บการใชงาน้ การดู.แลและควบค มระบบ ฮาร3ดูแวร3 ซึ่อฟต3แวร3 ข้อม.ล กระบวน้ว�ธิ� และเคร�อข้'ายและการส��อสาร อาจเป็,น้บ คคลเดู�ยวหร�อกล 'มบ คคลตามการจ ดูแบ'งโครงสรางข้ององค3กร

ภาพื่ท�� 1 จ ดูแบ'งโครางสรางข้ององค3กร

แบุ%งได้�เป(น 3 กล�%มให้ญ่% ค์�อ1 )ผู้��ใช้�งาน จะเป็,น้บ คลที่��เข้าถู5งสารสน้เที่ศที่��ไดูจากระบบ

คอมพ�วเตอร3ไป็ใช' เช'น้ รายงาน้ล.กคาคางช�าระ2)ผู้��ใช้�งานแลระบุบุ เป็,น้ผ.ที่�าหน้าที่�� ควบค มระบบ เช'น้

ควบค มเคร��องคอมพ�วเตอร3ใหป็ฏิ�บ ต�งาน้ไดูอย'างราบร��น้ เป็,น้ตน้

3)ผู้��ปฏิ,บุ�ต,งาน เป็,น้ผ.ที่��ที่�าหน้าที่�� น้�าข้อม.ลเข้าส.ระบบคอมพ�วเตอร3

นอกจากน�.อาจจะม�เพื่,�มเต,มค์�อ- ผ.ใชคอมพ�วเตอร3- ผ.เข้�ยน้โป็รแกรมคอมพ�วเตอร3- ผ.ดู.แลและซึ่'อมบ�าร งเคร��องคอมพ�วเตอร3

- ผ.บร�หารระบบคอมพ�วเตอร3- ผ.ว�เคราะห3ออกแบบระบบคอมพ�วเตอร3- อ ตสาหกรรมการผล�ตอ ป็กรณ3คอมพ�วเตอร3- อ ตสาหกรรมการผล�ตซึ่อฟต3แวร3คอมพ�วเตอร3- อาช�พน้ กสารสน้เที่ศใน้หน้'วยงาน้ร ฐบาลแลวเอกชน้- อาช�พเก��ยวก บการสอน้และฝึ<กอบรมบ คลากรที่าง

คอมพ�วเตอร3- อาช�พใน้อ ตสาหกรรมคอมพ�วเตอร3

หมายถู5งธิรรมที่��เป็,น้ข้อป็ระพฤต�ศ�ลธิรรมอ น้ดู�ตามธิรรมเน้�ยม จร�ยธิรรม มาจากค�า 2 ค�าค�อ จร�ย และ ธิรรม จร�ย แป็ลว'า ความป็ระพฤต� ก�ร�ยาที่��ควรป็ระพฤต� ธิรรม แป็ลว'า ค ณความดู� ค�าส �งสอน้ใน้ศาสน้า หล กป็ฏิ�บ ต�

ใน้ที่างศาสน้า ความจร�ง ความย ต�ธิรรม ความถู.กตอง กฎเกณฑ์3

เม��อน้�า จร�ย มาต'อก บ ธิรรม เป็,น้ จร�ยธิรรม ไดูความหมายว'า

1 )กฎเกณฑ์3แห'งความความป็ระพฤต�2) หล กความจร�งที่��เป็,น้แน้วที่างแห'งความป็ระพฤต�ป็ฏิ�บ ต�

จร�ยธิรรมเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ ค�อ หล กศ�ลธิรรมจรรยาที่��ก�าหน้ดูข้5*น้ เพ��อใชเป็,น้แน้วที่างป็ฏิ�บ ต�หร�อควบค มการใชระบบคอมพ�วเตอร3และเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศ

ต�วัอย%างการกระท/าผู้,ด้จร,ยธรรมเทค์โนโลย�สารสนเทศ1 )การใชคอมพ�วเตอร3ที่�ารายผ.อ��น้ใหเก�ดูความเส�ยหายหร�อก'อ

ความร�าคาญ2) การใชคอมพ�วเตอร3ใน้การข้โมยข้อม.ล3) การเข้าถู5งข้อม.ลหร�อคอมพ�วเตอร3ข้องบ คคลอ��น้โดูยไม'ไดู

ร บอน้ ญาต4) การละเม�น้ล�ข้ส�ที่ธิ�?ซึ่อฟต3แวร3

1. ความเป็,น้ส'วน้ต ว (Information Privacy) 2. ความถู.กตอง (Information Accuracy) 3. ความเป็,น้เจาข้อง (Intellectual Property) 4. การเข้าถู5งข้อม.ล (Data Accessibility)

1. กฎห้มายเก��ยวัก�บุธ�รกรรมทางอ,เล2กทรอน,กส� (Electronic Transactions Law) เพ��อร บรองสถูาน้ะที่างกฎหมายข้องข้อม.ลอ�เล6กที่รอน้�กส3ใหเสมอดูวยกระดูาษ อ น้เป็,น้การรองร บน้�ต�ส มพ น้ธิ3ต'าง ๆ

2. กฎห้มายเก��ยวัก�บุลายม�อช้��ออ,เล2กทรอน,กส� (Electronic Signatures Law)เพ��อร บรองการใชลายม�อช��ออ�เล6กที่รอน้�กส3ดูวยกระบวน้การใดู ๆ

3. กฎห้มายเก��ยวัก�บุการพื่�ฒนาโค์รงสร�างพื่�.นฐานสารสนเทศให้�ท��วัถุ5ง และเท%าเท�ยมก�น (National Information Infrastructure Law) เพ��อก'อใหเก�ดูการส'งเสร�ม สน้ บสน้ น้ และพ ฒน้าโครงสรางพ�*น้ฐาน้สารสน้เที่ศ

4. กฎห้มายเก��ยวัก�บุการค์��มค์รองข้�อม�ลส%วันบุ�ค์ค์ล (Data Protection Law)เพ��อก'อใหเก�ดูการร บรองส�ที่ธิ�และใหความค มครองข้อม.ลส'วน้บ คคล

5. กฎห้มายเก��ยวัก�บุการกระท/าค์วัามผู้,ด้เก��ยวัก�บุค์อมพื่,วัเตอร� (Computer Crime Law)เพ��อก�าหน้ดูมาตรการที่างอาญาใน้การลงโที่ษผ.กระที่�าผ�ดูต'อระบบการที่�างาน้ข้องคอมพ�วเตอร3 ระบบข้อม.ล และระบบเคร�อข้'าย

6. กฎห้มายเก��ยวัก�บุการโอนเง,นทางอ,เล2กทรอน,กส� (Electronic Funds Transfer Law)เพ��อก�าหน้ดูกลไกส�าค ญที่างกฎหมายใน้การรองร บระบบการโอน้เง�น้ที่างอ�เล6กที่รอน้�กส3

1. การข้โมยข้อม.ลที่างอ�น้เตอร3เน้6ต รวมถู5งการข้โมยป็ระโยชน้3ใน้การล กลอบใชบร�การ 2. การป็กป็Bดูความผ�ดูข้องต วเอง โดูยใชระบบการส��อสาร 3. การละเม�ดูล�ข้ส�ที่ธิ�? ป็ลอมแป็ลงร.ป็แบบเล�ยน้แบระบบซึ่อฟแวร3โดูย

ม�ชอบ 4. การเผยแพร'ภัาพ เส�ยง ลามก อน้าจาร และข้อม.ลที่��ไม'เหมาะสม 5. การฟอกเง�น้ 6. การก'อกวน้ ระบบคอมพ�วเตอร3 เช'น้ ที่�าลายระบบสาธิารณ.ป็โภัค

เช'น้ ระบบจ'ายน้�*า จ'ายไฟ จราจร 7. การหลอกลวงใหร'วมคาข้าย หร�อ ลงที่ น้ป็ลอม (การที่�าธิ รก�จที่��ไม'

ชอบดูวยกฎหมาย) 8. การล กลอบใชข้อม.ลเพ��อแสวงหาผลป็ระโยชน้3ใน้ที่างม�ชอบ เช'น้ การข้โมยรห สบ ตรเครดู�ต 9. การใชคอมพ�วเตอร3ใน้การโอน้บ ญช�ผ.อ��น้เป็,น้ข้องต วเอง

1. พวกเดู6กห ดูใหม' (Novice) 2. พวกว�กลจร�ต (Deranged persons) 3. อาชญากรที่��รวมกล 'มกระที่�าผ�ดู (Organized crime) 4. อาชญากรอาช�พ (Career) 5. พวกห วพ ฒน้า ม�ความกาวหน้า (Con artists) 6. พวกคล �งล ที่ธิ� (Dremer) / พวกช'างค�ดูช'าง

ฝึCน้ (Ideologues) 7. ผ.ที่��ม�ความร. และที่ กษะดูาน้คอมพ�วเตอร3อย'างดู�

(Hacker/Cracker )

1. การใช Username หร�อ User ID และรห สผ'าน้ (Password)

2. การใชว ตถู ใดูๆ เพ��อการเข้าส.'ระบบ 3. การใชอ ป็กรณ3ที่างช�วภัาพ (Biometric Devices)

4. การเร�ยกกล บ (Callback System)

ล กษณะค ณธิรรมที่��ไดูรวบรวมจากผล “การประช้�มทางวั,ช้าการเก��ยวัก�บุจร,ยธรรมไทย”ใน้ส'วน้น้โยบายและการพ ฒน้าระยะยาวดูาน้จร�ยธิรรม จากแน้วค�ดูข้อง ศ.ดูร.สาโรช บ วศร� และพระราชวรม น้� ดู งต'อไป็น้�*

1. ความม�เหต ผล (rationality) 2. ความซึ่��อส ตย3ส จร�ต (honesty) 3. ความอ ตสาหะ หร�อการม�ความต *งใจอ น้แน้'วแน้' (resolution) 4. ความเมตตากร ณา (compassion) 5. ความเส�ยสละ (devotion) 6. ความสาม คค� (cooperation) 7. ความร บผ�ดูชอบ (responsibility) 8. ความกต ญญู.กตเวที่� (gratitude) 9. ความป็ระหย ดู (moderation)

10. ความร. จ กพอ (satisfaction)

11. ความม�สต�ส มป็ช ญญะ (awareness) 12. ความม�ระเบ�ยบว�น้ ย (discipline) 13. ความย ต�ธิรรม (fairness) 14. ความอดูที่น้อดูกล *น้ (endurance) 15. ความเคารพน้ บถู�อผ.อ��น้ (consideration) 16. ความไม'เห6น้แก'ต ว (selflessness) 17. ความถู'อมต ว (modesty)

18. ความกลาที่างค ณธิรรม (courage) 19. ความเคารพตน้เอง (self-respect)

1 ) ประเด้2นด้�านทร�พื่ย�ส,นทางป7ญ่ญ่า ไที่ยม�กฎหมายล�ข้ส�ที่ธิ�?ที่��ใหความค มครองโป็รแกรมเที่คโน้โลย�สารสน้เที่ศแลว

2 ) ประเด้2นด้�านข้�อม�ล การดู แลข้อม.ล,การเก6บบ น้ที่5กข้อม.ลใหถู.กตอง,ตรวจสอบว'าใครค�อผ.ใช เป็,น้ตน้

3 ) ประเด้2นด้�านเค์ร�อข้%าย ส,�งท��ต�องพื่,จารณา ค�อ ตรวจสอบการแพร'กระจายข้องไวร สคอมพ�วเตอร3 ซึ่5�งป็Cจจ บ น้ไดูเร��มระบาดู ฯลฯ

4) ต�วัพื่น�กงานเอง พน้ กงาน้อาจที่�างาน้อย.'ดู5กๆ เพ��ออาศ ยระบบอ�น้เตอร3เน้6ตสรางความเดู�อดูรอน้ใหแก'ผ.อ��น้

5) เอกสารต%างๆตลอด้จนอ�เมล� หน้'อยงาน้หางราน้ต'างๆ ม กไมค'อยเข้มงวดูใน้ดูาน้การร กษาความป็ลอดูภั ยข้องเอกสาร

5) จร�ยธิรรมและกฎหมาย (Ethics and Laws)- การสรางความเป็,น้ระเบ�ยบและความเร�ยบรอย- กาค มครองส�ที่ธิ�ส'วน้บ คคลใน้ระบบสารสน้เที่ศ

ภาพื่ท�� 2 ความแตกต'างระหว'างกฎหมายและจร�ยธิรรม

6 )จรรณยาบุรรณ (Ethics)เป็,น้ส��งที่��ที่�าใหส งคมอ�น้เที่อร3เน้6ตเป็,น้ระเบ�ยบ ความร บผ�ดูชอบต'อส งคม

เป็,น้เร��องที่��จะตองป็ล.กฝึCงกฎเกณฑ์3 ข้องแต'ละ เคร�อข้'าย จะตองม�การวางระเบ�ยบ เพ��อใหการดู�าเน้�น้งาน้เป็,น้ไป็อย'างม�ระบบ และเอ�*อป็ระโยชน้3ซึ่5�งก น้และก น้ บางเคร�อข้'ายม�บที่ลงโที่ษที่��ช ดูเจน้ เช'น้ การป็ฏิ�บ ต�ผ�ดูกฎเกณฑ์3ข้องเคร�อข้'าย จะตองต ดูส�ที่ธิ�?การเป็,น้ผ.ใชข้องเคร�อข้'าย

ภาพื่ท�� 3 ความแตกต'างระหว'างกฎหมายและจรรยาบรรณ

1. ตองไม'ใชคอมพ�วเตอร3ที่�าราย หร�อละเม�ดูผ.อ��น้2.ตองไม'รบกวน้การที่�างาน้ข้องผ.อ��น้

3. ตองไม'สอดูแน้ม แกไข้ หร�อเป็Bดูดู.แฟFมข้อม.ลข้องผ.อ��น้4.ตองไม'ใชคอมพ�วเตอร3เพ��อการโจรกรรมข้อม.ลข้'าวสาร5.ตองไม'ใชคอมพ�วเตอร3สรางหล กฐาน้ที่��เป็,น้เที่6จ6.ตองไม'ค ดูลอกโป็รแกรมข้องผ.อ��น้ที่��ม�ล�ข้ส�ที่ธิ�?7.ตองไม'ละเม�ดูการใชที่ร พยากรคอมพ�วเตอร3โดูยที่��ตน้เองไม'ม�ส�ที่ธิ�?8.ตองไม'น้�าเอาผลงาน้ข้องผ.อ��น้มาเป็,น้ข้องตน้9.ตองค�าน้5งถู5งส��งที่��จะเก�ดูข้5*น้ก บส งคมอ น้ต�ดูตามมาจากการกระที่�าข้องที่'าน้10.ตองใชคอมพ�วเตอร3โดูยเคารพกฎระเบ�ยบ กต�กา และม�มารยาที่