1

مدیریت ریسک و توانگري مالي در

شركت هاي بيمه

2

مدیریت ریسک بیمه گر تعریف ریسک:

ریس�ک شاخص�ی ب�رای نش�ان دادن ع�دم اطمین�ان ب�وده و مهم�ترین و مت�داولترین معنای آن عبارتند از:

.احتمال وقوع یک حادثه ناخوشایند است•

انحراف منفی از آنچه که مطلوب است.•

زیان مالی احتمالی ناشی از خطر و در نتیجه ضرر و زیان احتمالي در آینده است.•

تعریف مدیریت ریسک بیمه گر:شرکتهای بیم�ه س�نتی، سیس�تم م�دیریتی س�ازمان اغلب ب�ه م�دیریت ریس�ک تک ت�ک •

م�دیریت ریس�ک از پ�ایین ب�ه باال-م�دیریت ریس�ک تعه�دات و بیمه نامه ه�ا توج�ه دارد )گ�زار اس�ت بیم�ه ریس�کها این تجمی�ع از ک�ه حاص�ل ک�ل س�ازمان ریس�ک ب�ه ولی )

(، توجه کافی نمی نماید.مدیریت ریسک از باال به پایین-مدیریت ریسک بیمه گر)

در س�طح ش�رکت ب�ه منظ�ور ب�ه های س�ازمانیک چ�ارچوب ج�امع و یکپارچ�ه ب�رای م�دیریت ریس�ک•.حداکثر رساندن ارزش یک شرکت

اهداف مديريت ريسك:•- باال بردن ارزش شرکت از طریق و بهبود کارایی سرمایه،1-پشتیبانی از تصمیم سازی استراتژیک،2-ك�اهش ريس�كهاي مرتب�ط ب�ا حوزه ه�اي مش�خص س�ازمان ت�ا رس�يدن ب�ه ي�ك س�طح قاب�ل 3

قبول از ريسك براي بنگاه.

3

ادامه- مدیریت ریسک

:طرز تلقي درباره ريسك

. ريسك گريزي نسبي1. ريسك گريز مطلق2. ريسك پذيري نسبي3. ريسك پذيري مطلق2

ريسك گريز مطلق

ريسك پذيري مطلقريسك گريزي نسبي

ريسك پذيري نسبي

ريسك

بازدهA

B

C

4

ادامه- مدیریت ریسک

صرف ريسك چيست( Risk Premium:)به ازاي هر واحد از ريسك چقدر حاضريم دريافت نماييم.

صرف ريسك مالي: . 1 R-Rf= بازده بدون ريسك منهاي بازده

:صرف ريسك بيمه اي. 2نرخ حق بيمه دريافتي به ازاي هر واحد ريسك پذيرفته شده.

:اصل حق بيمه انتظاري منصفانه. 3)(LossEP

5

-مدیریت ریسک سازمانی(ERM)

فرآیند مدیریت ریسک COSO از دیدگاه سازمانی

( 2004موسس:ه ک:وزو )(COSO ) م:دیریت ریس:ک س:ازمانی رابه صورت زیر تعریف میکند:

فرآین�د سیس�تماتیکی اس�ت ک�ه درون سیس�تم نظ�ارتداخلی ی�ک ش�رکت )هم�راه ب�ا پوش�ش تم�ام فعالیته�ای

ت��اثیر ک��ردن تج��اری ش��رکت(، در جهت ب��رآورده سیاس�ت های اتخ�اذ ش�ده توس�ط ه�یئت م�دیره ب�ا تعه�د نس����بت ب����ه اه����داف کس����ب و کار و حف����اظت از س��رمایهگذاری س��هامداران و دارایی ه��ای ش��رکت تعبی�ه می ش�ود. این فراین�د م�دیریت و کن�ترل م�وثر ریس��ک ش��رکت در کس��ب و کار اس��ت، ک��ه مرزه��ای س��اختگی س��ازمان را نظ��ر نگرفت��ه و وابس��تگیهای متقاب�ل بین ریس�ک ها را م�دیریت میکن�د. بهعالوه، این فرآین�د از طری�ق بررس�ی منظم انج�ام میش�ود و ب�ه ط�ور م�داوم تح�والت و تغی�یرات محی�ط کس�ب و ک�ار را

منعکس میکند.

6

7

( حاکمیت شرکتیCorporate Governance:) حاکمیت ش:رکتی ش:امل ی:ک مجموع:ه فرآين:دها و روابطی اس:ت بین س:هامداران، م:دیران و حسابرس:ان ش:رکت ک:ه متض:من برق:راری نظ:ام کن:ترلی بمنظ:ور اين رع:ایت حق:وق س:هامداران و جلوگ:یری از سوءاس:تفاده های احتم:الی.

” حاص:ل ش:ود اطمين:ان ك:ه دارد اهميت آنج:ا از ي:ك موض:وع م:ديران آي:ا ب:ر نظ:ارت و كن:ترل ب:ه اق:دام م:ديريتي، مناس:ب فرآين:دهاي ب:ا س:ازمان

؟“.ريسك هاي سازمان مي نمايند يا خير( كنترل داخليInternal Control:)

س:رمايه و داراييه:ا حف:ظ ب:راي الزم فرآين:دهاي و اق:دامات برن:امه ريزي سهامداران.

( اجراImplementation:)يك منب:ع وي:ژه بايس:تي روش اج:راي كن:ترل داخلي را ب:ا داش:تن دانش و تجرب:ه

كافي شناسايي و پياده سازي كند.:فرآيند مديريت ريسك

:منابع ريسك زا و پاسخ به آنهامنابع ريسك زا بايد مشخص شوند تا بهترين پاسخ به آنها شناسايي شوند.

تحليل شناسايي ارزيابي )كيفي( سنجش )كمي( برنامه ريزي مديريت

8

(IRMمديريت ريسك يكپارچه )ERM ريس:ك م:ديريت ب:ه توان:د می م:الي موسس:ات در

تبديل مي شود.IRMيكپارچه در ارتب:اط ب:ا ص:نعت بیم:ه، م:دیریت ریس:ک يكپارچ:ه وس:یله ای

اس:ت ب:رای ثبت و م:دیریت همزم:ان تم:امی ریس:کها در ی:ک شرکت.

ه:دف وج:ه IRMنهایت:ا دو ه:ر ريس:كهاي برگ:رفتن در دی:دگاه از بخش:ی عن:وان ب:ه همزم:ان ب:ه ص:ورت ترازنام:ه ب:ه دس:ت ك:ل ريس:ك مقايس:ه و ریس:ک موسس:ه م:دیریت در س:رمايه ب:ا ریس:کها( تجمی:ع و ادغ:ام از )حاص:ل آم:ده

دسترس )مازاد يا حقوق صاحبان سهام( مي باشد.

9

( - IRMمديريت ريسك يكپارچه )ادامه

مفهوم توانگري مالي (Solvency)

10ها

دارايي

هاهی

بدک

سری

لک

هاهی

بد

حقوقصاحبان

سهام

آی:ا س:رمایه بیمه گ:ر کف:ایت الزم جهت پ:رداخت دی:ون و خس:ارات ش:رکت را خواه:د داش:ت وض:عیت م:الی ش:رکت ب:ا توج:ه ب:ه ح:ق بیم:ه دری:افتی و س:ایر فعالیته:ای ب:ه عب:ارتی ی:ا خ:یر؟

مالی وی و در نتیجه ریسک پذیرفته شده توسط شرکت، چگونه است؟سرمایه در دسترس )حقوق

صاحبان سهام واقعی( نسبت کرانه توانگری مالی )%(

ریسک کل در ش:رکتهای بیم:ه س:نتی، سیس:تم ب::ه اغلب س::ازمان م::دیریتی م:دیریت ریس:ک تک ت:ک تعه:دات و

م�دیریت بیمه نامه ه:ا توج:ه دارد )( ولی ریس�ک از پ�ایین ب�ه ب�اال

ب:ه ریس:ک ک:ل س:ازمان ک:ه حاص:ل اس::ت ریس::کها این تجمی::ع از

ب�ه ) ب�اال از ریس�ک م�دیریت (، توجه کافی نمی نماید. پایین

مفهوم توانگري مالي (Solvencyیک مثال -)

11

بدهی= 45

تومان

سرمایه = 5

تومان

مبلغ پرتفولیوی

سرمایه گذاری در بورس =

تومان50

فرض بر آنست که

در سررسید بدهی )یا پایان دوره

مالی( پرتفولیو

% 20دچار زیان شود.

زیان سرمایه سرمایه گذار=

تومان1

زیان وارده به منبع

مالی ناشی از بدهی=

تومان9

سرمایه باقیمانده سرمایه گذار=

تومان4

مبلغ باقیمانده از بدهی=

تومان36

مبلغی که می تواند

بابت بدهی

بپردازد =توم4+36ان

12

شناسايي ريسكها

شناس�ایی ریس�ک فرات�ر از موض�وع ریس�ک هایی اس�ت •ک�ردن هس�تند، کن�ترل ی�ا ح�تی و بیم�ه ش�دن قاب�ل ک�ه ک�ه اس�ت این س�وال شناس�ایی مرحل�ه در مي باش�د. س�رمايه ی�ک واح�د تج�اری چگون�ه و از چ�ه ط�رقي تهدی�د می ش�ود؟ ب�ا ط�رح این س�وال در واق�ع م�ا خ�ود را مح�دود

به تعداد خاصی از ریسک ها نخواهیم کرد.

در حقیقت، م�دیریت ریس�ک بای�د س�ازمان را درون ی�ک •چ�ارچوب منظم دی�ده و ب�ا دی�د ج�امع )از ب�اال ب�ه پ�ايين(، تم��ام و نگریس��ته را س��ازمان م��انعی هیچ ب��دون بخش ه�ای س�ازمان را از نظ�ر بگذران�د و ریس�ک های آنه�ا

را شناسایی نماید.

1313

طبقه بندی مهمترین ریسکها در شرکت های بیمه

ریسک های شرکتهای

بیمه

داراییها )مالی(

اعتباری: نوکول و

اتکایی

بازاری )نوسانات

قیمت(

نقدینگی و نقد شوندگی

عملیاتیبیمه ای

)کسب و کار(

صدور: معمول بیمه

ای

صدور: حوادث

فاجعه آمیز

14

گيري ريسك‌ارزيابي و اندازه قیمت گ:ذاری از جهت چ:ه ریس:ک ان:دازه گیری

ب:ه لح:اظ قرارداده:ای بیم:ه و چ:ه قرارداده:ای باش:د. بیم:ه می پ:ایه ای ارک:ان از یکی اتک:ایی اگ:ر چ:ه روش:های متع:ددی، متناس:ب ب:ا مف:اهیم ریس:ک، ب:رای ان:دازه گیری آن وج:ود دارد، لیکن جهت در بیم:ه ش:رکتهای اخ:یر س:ال های در تخص:یص بهین:ه س:رمایه خ:ود و همچ:نین مبحث س:مت ب:ه م:الی، ت:وانگری و س:رمایه کف:ایت روی ریس::ک ان::دازه گیری ن::وین روش::های

آورده اند.

15

گيري ريسك‌ارزيابي و اندازه

.)تواتر وقوع ریسکها )احتماالت و فراواني

.)تاثيرات و هزينه هاي ناشي از ریسکها )شدت خسارات

.ارتباط و همبستگي بین ريسكها

16

ريسكهاي نامطلوب مهمترند

17

گيري ريسك ‌مهمترين روشهاي اندازه Riskدر نظام توانگری مالی

Measures

اص�ول دی�دگاه )از انتظ�اری خس�ارات تعیین حق بیمه(

از دی�دگاه واری�انس ی�ا انح�راف از معی�ار(تابع مطلوبیت(

n

rnn LPE LOSS

1

)()(

S

sssr

S

ssss

PrEr

PrrE

1

22

1

)(

)(

n

i

n

jijji

n

iiip www

1 11

222

18

گيري ريسك ‌مهمترين روشهاي اندازه Riskدر نظام توانگری مالی

Measuresدر معرض ريسك )ارزش Value at Risk-

VaR )از دیدگاه سرمایه الزامی( )ی::ک ی::ا دارایی ی::ک ممکن خس::ارت حداکثر پرتفولی:وی دارایی در ی:ک دوره زم:انی معین و

با یک فاصله اطمینان مشخص.

:به طور مثال در تابع توزیع نرمال داریم

)1(

1)()Pr(

)(:inf1)(:inf

11

0

L

VaR

L

L

FVaR

dllfVaRL

lFRLlLPRLVaR

11 zVaR

19

گيري ريسك ‌مهمترين روشهاي اندازه Riskدر نظام توانگری مالی

Measures

20

:VaRروشهای اندازه گیری . روش واریانس- کواریانس ساده 1م:دلهای 2 براس:اس واریانس-کواریانس روش .

اتورگرسیو ناهمسانی Autoregressive)واریانس Conditional Heteroskedastisity-ARCH)

. روشهای ناپارامتریک3. شبیه سازی تاریخی4. شبیه سازي مونت كارلو 5

گيري ريسك ‌مهمترين روشهاي اندازه Riskدر نظام توانگری مالی

Measures

21

امید ریاضی شرطی دنباله(Conditional Tail Expectation)

Tail Value at )يا ارزش در معرض ريسك دنبالهRisk) ][

)(

α1α1

-1α1

VaRLossLoss| E CTETVaR

α1 FVaR

α

α1TVaR α1VaR

f(Loss)

1-α = 99%

Loss

گيري ريسك ‌مهمترين روشهاي اندازه Riskدر نظام توانگری مالی

Measures

22

ریسک هاتجمیع و ادغامتجمی:::ع و ادغ:::ام برای ریس:کها بایس:تی س:اختار را ریس:کها همبس:تگی

در نظر گرفت.برای اینک:ار از اب:زاري ب:ا ن:ام

ب:ا Copulaک:اپوال ) ی:ا ( و توزی::ع ت::ابع عب::ارتی متغیره:::ای مش:::ترک اس:::تفاده خس:::ارت

نماييم. نظ::ر در ب::ا حقیقت در ک::اپوال ن::وع گ::رفتن )نرم:ال ی:ا غ:یر نرم:ال(، همبس:تگی ض:رایب م:ا را ریس::::ک ها بین ب::ه و ک::رده محاس::به فعالیت ه::ای مجم::وع ی:ک چش:م ب:ه س:ازمان )ب:ا ن:اهمگن پرتفولی:وی مختل::ف( توزی::ع تواب::ع

نگاه می کنیم.

)()()( BRiskARiskBARisk

23

برنامه ريزي پاسخ به ريسك.نگه داري بیم�ه( ريس�ك انتق�ال و ريس�ك تامين

های اتکایی(..مدیریت دارایی-بدهی

سیستم و مدل توانگری مالی ایران

نوع مدل توانگری مالیانواع ریسکهای مشمولاندازه گیری ریسکهاادغام ریسکهانسبت توانگری مالی و سطوح نظارت

24

نوع مدل توانگری مالی ایران:دو نوع مدل توانگری مالی در دنیا وجود دارد

25

مدلهای بر مبنای حسابداری/ ایستا ()مدلهاي بر مبنای ضرايب ریسک

مدلهای بر مبنای جریان نقدینگی/ پویا )مدلهاي بر مبنای سناریو(

S& PGDV 2002RBC- NAICUK-FSA)غیر زندگی( UK-FSA)زندگی( FAF)ریسک صدور( کاناداسنگاپور)استرالیا )غیر زندگی -ژاپنFSA

SST)ریسک دارایی( FAF)ریسک مالی( NAIC ریسکهای( ALM) سنگاپور )ریسکهای صدور زندگی و نرخ

بهره()استرالیا )زندگی

بر مبنای نوع مدل توانگری مالی ایرانحسابداری/ ایستا است.

انواع ریسکهای مشمول بن:دی طبق:ه گ:ران، IAAمط:ابق بیم:ه ریس:کهای از

و IAISالزام:ات آم:اری مح:دودیتهای ب:ه توج:ه ب:ا و مدلس:ازی ریس:ک ص:نعت بیم:ه ای:ران، در م:دل ت:وانگری

مالی ایران ریسکهای زیر در نظر گرفته شده اند: :نام�ه بیم�ه ص�دور ریس:ک ریس�ک و معم:ول ریس:ک

بیم:ه ص:دور از ناش:ی )زلزل:ه( آم:یز فاجع:ه ح:وادث نامه.

:ریس:ک نوس:ان ارزش داراییه:ا در ب:ازار ریس�ک ب�ازاریمربوطه.

:اعتب�اری ریس:ک ریس�ک و مطالب:ات نوک:ول ریس:ک ط:رف تج:اری اتک:ایی ناش:ی از ع:دم انج:ام تعه:دات ه:ر

یک از طرفین. :نق�دینگی دارایی ج:اری ریس�ک کف:ایت ریس:ک ع:دم

جهت پاسخگویی به مطالبات کوتاه مدت.

26

روش اندازه گیری ریسکها پیش:نهاد و IAAمط:ابق IAIS گ:یری ان:دازه روش

ریس:ک در م:دل ت:وانگری م:الی ای:ران ارزش در مع:رض اطمین:ان VaRریس:ک فاص:له در ه:ای 99 ح:وزه %

مختلف ریسک می باشد. فرآین:د م:اهیت ب:ه توج:ه ب:ا ریس:ک ن:وع ه:ر برای

تص:ادفی آنه:ا مدلس:ازی ب:ا تواب:ع توزی:ع مختل:ف ص:ورت گرفته است:

:تقریب توانی نرمال.ریسک بیمه :ب�ازاری اتورگرس:یو ریس�ک ناهمس:انی واری:انس

(ARCH.) :ریسک اعتباری( اعتبار در معرض ریسکCaR.) :جریان:ات نق:د در مع:رض ریس:ک ریس�ک نق�دینگی

(CFaR.)

27

ادغام ریسکها مط:ابق پیش:نهادIAA و Solvency II ب:ا ف:رض اینک:ه ت:ابع توزی:ع

اس:ت نرم:ال ریس:کها انف:رادی توزیعه:ای دنبال:ه مش:ترک )ک:اپوالی نرم:ال(، ل:ذا س:اختار همبس:تگی بین ریس:کها )ج:زیی و

کلی( به صورت خطی )پیرسون( در نظر گرفته شده است. ،بیم:ه ع:الی ش:ورای تخصص:ی کمیس:یون موص:وبات مط:ابق

ض:رایب همبس:تگی بین کلی:ه ریس:کها ص:فر در نظ:ر گرفت:ه ش:ده اند.

ادغ:ام ریس:کها در ه:ر ح:وزه از ج:ذر مجم:وع مج:ذور ریس:کها ب:هدست می آید:

( ریس�ک بیم�هR1 =) ج:ذر مجم:وع مج:ذور ریس:کهای رش:تههای بیمه.

( ریس�ک ب�ازاریR2 =) ج:ذر مجم:وع مج:ذور ریس:کهای س:هامو امالک و مستغالت.

( اعتب�اری ریس:کهای (= R3ریس�ک مج:ذور مجم:وع ج:ذر نوکول و اتکایی.

( بیم�ه ش�رکت ک�ل مج:ذور (= TRریس�ک مجم:وع ج:ذر ریسکهای بیمه، بازاری، اعتباری و نقدینگی.

28

نسبت توانگری مالی-سرمایه موجود

م�الی ت�وانگری موج�ود = نس�بت ب:ر س�رمایه تقس:یم ریسک کل بیمه گر

سرمایه موج�ود: عب�ارت اس�ت از س�رمایه در دس�ترسبیمه گر جهت پوشش تعهدات احتمالی.

و ملزوم�ات از غ�یر )ب�ه دارایی موج�ود= سرمایه دارایی نامش�هود(-ب�دهی+ م�ازاد ارزش روز نس�بت ب�ه

ارزش دفتری دارایی ثابت.

29

100الزامي سرمايه مبلغ

موجود سرمايه مبلغ SMR

نسبت توانگری مالی-سرمایه موجود: داراییها

30

الف(داراييها

موجودي نقد

سرمايه گذاريهاي كوتاه مدت

مطالبات از بيمه گذاران و نمايندگان

مطالبات از بيمه گران و بيمه گران اتكايي

ساير حسابها و اسناد دريافتني

سهم بيمه گران اتكايي از ذخاير فني

مطالبات بلند مدت

سرمايه گذاريهاي بلند مدت

داراييهاي ثابت مشهود

ساير داراييها )غير از داراييهاي نامشهود(

جمع

31

ب( بدهيها

و گ::ذاران بيم::ه ب::ه بدهي نمايندگان

بيم:ه و گ:ران بيم:ه ب:ه بدهي گران اتكايي

اس:::ناد و حس:::ابها ساير پرداختني

ذخيره ماليات بر درآمدسود سهام

ذخيره حق بيمهذخيره خسارت معوق

منقض::ي ريس::كهاي ذخ::يره نشده

ساير ذخاير فنيحق بيمه سالهاي آتي

پاي:ان خ:دمت ذخ:يره مزاي:اي كاركنان

ساير بدهيهاجمع

مازاد ارزش روز نسبت به ارزش دفتری ج(داراییهای ثابت

مازاد ارزش روز داراییهای ثابت

د( الف منهاي ب به اضافه ج سرمايه موجود

نسبت توانگری مالی-سرمایه موجود: بدهی ها

نسبت توانگری مالی-سرمایه الزامی، سرمایه (: ریسک RBCاقتصادی یا سرمایه بر مبنای ریسک )

بیمه گری

نوع ريسك رشته كسب و كار

ضریب ریسک )درصد(((Risk Exposureمقدار ريسك نما

حق بیمه عاید شده میزان ریسک )میلیارد ریال(سهم نگهداری (3)میلیارد ریال( )

خسارت واقع شده سهم نگه داری (4)میلیارد ریال( )

روش حق (1بیمه )

روش خسارت

(2)

ریسک بیمه

آتش سوزي 17.2 24.5    =MAX{)3(*)1( ,

)4(*)2(}باربري 12.3 17.5      

حوادث 67.8 96.9      

اتومبيل

حوادث سرنشين 25.0 35.8      

بدنه 30.9 44.2      

ثالث 112.7 161.0      

زندگي مرگ و مير 116.4 166.3      

درمان 81.5 116.5      

بدنه كشتي 218.1 311.6      

هواپيما 101.7 145.3      

مهندسي 108.8 155.4      

پول 292.3 417.6      

ساير 68.4 97.7      

حوادث فاجعه آمیز )زلزله(

58.0 آتش سوزي 84.1      

مهندسی 5.1 7.4      

زندگی 13.0 18.8      

ثالث 16 23.2      

33

نسبت توانگری مالی-سرمایه الزامی، سرمایه اقتصادی یا (: ریسک بازاری، اعتباری و RBCسرمایه بر مبنای ریسک )

نقدینگی

نوع ريسك

نوع كسب و كارريسك نما

Exposoure (1)

ضریب ریسک )درصد(

(2)

میزان ریسک

)میلیارد ریال(

ریسک بازاری

سهام ارزش پرتفوليو 28.3 =)1(*)2(امالك و مستغالت ارزش پرتفوليو 2.6

نوع ريسك

نوع كسب و كار

Exposoureريسك نما (1)

ضریب ریسک )درصد(

(2)

میزان ریسک

)میلیارد ریال(

ریسک اعتبار

ی

مطالبات خارجیحق بيمه واگذاري اتکایی

اختیاری 0.1 =)1(*)2(

مطالبات داخلی

ارزش مطالبات از داخل % مبلغ حق 50کشور تا

بیمه0.5

ارزش مطالبات از داخل % 100% تا 50کشور از

مبلغ حق بیمه0.7

ارزش مطالبات از داخل % مبلغ 100کشور بیش از

حق بیمه0.9

ریسک نقدینگ

یجریانات نقد Max }0, {) - دارایی جاری

)بدهی جاري36.1

سطوح نظارت

34

سطوح نظارت بر توانگری مالی

1سطح >100%

2سطح 100% 70%

3سطح 70% 50%

4سطح 50% 10%

5سطح 10% 0%

35

با سپاس