ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ของกลมวยเบบบมเมอร

โดย

นายศตพล เกดอย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอสารมวลชน

คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ของกลมวยเบบบมเมอร

โดย

นายศตพล เกดอย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสอสารมวลชน

คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ปการศกษา 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยธรรมศาสตร

ATTITUDE, BEHAVIOR, AND MEDIA LITERACY OF BABY BOOMERS USING LINE APPLICATION

BY

MR. SATAPON KERDYOO

A THESIS SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF MASTER OF ARTS PROGRAM IN MASS COMMUNICATION

FACULTY OF JOURNALISM AND MASS COMMUNICATION THAMMASAT UNIVERSITY

ACADEMIC YEAR 2015 COPYRIGHT OF THAMMASAT UNIVERSITY

(1)

หวขอวทยานพนธ ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร

ชอผเขยน นายศตพล เกดอย ชอปรญญา วารสารศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา/คณะ/มหาวทยาลย สอสารมวลชน

คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ปการศกษา

ผชวยศาสตราจารย ดร.วกานดา พรสกลวานช 2558

บทคดยอ

การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยการรบร ทงการรบรในประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนทสงผลตอทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน ศกษาทศนคตทสงผลตอพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลก และคณสมบตทใชงาน ตลอดจนการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร โดยเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) รปแบบสารวจ (Survey Research) ศกษาจากกลมตวอยางทมอายระหวาง 51-69 ป (กลมวยเบบบมเมอร) และทงหมดเปนผใชงานแอปพลเคชนไลน จานวน 400 คน โดยใชการสมตวอยางแบบไมอาศยความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) ทงในแบบเจาะจง (Purposive Sampling) และแบบสโนวบอล(Snowball Sampling) ใชแบบสอบถามในการเกบขอมล (Questionnaire) ซงจากการตงสมมตฐาน 4 ขอ ผลการศกษาไดตามดงน

1. การรบรในประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธอยางมนยสาคญกบทศนคตทมตอการใชงานแอปพลเคชนไลน โดยเปนความสมพนธทางบวก

2. ทศนคตทมตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธอยางมนยสาคญกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลน โดย เปนความสมพนธทางบวก

(2)

3. พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานมความสมพนธอยางมนยสาคญกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน โดยเปนความสมพนธกนทางบวก

4. ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนในดานเพศ อาย และการศกษาจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน

ค าส าคญ: แอปพลเคชนไลน, กลมวยเบบบมเมอร, การรบรในประโยชน, การรบรในความงาย, การรบรในความเพลดเพลน, ทศนคตทมตอการใชงาน, พฤตกรรมการใชงาน, การรเทาทนสอ

(3)

Thesis Title ATTITUDE, BEHAVIOR, AND MEDIA LITERACY OF BABY BOOMERS USING LINE APPLICATION

Author Mr. Satapon Kerdyoo Degree Master of Arts Major Field/Faculty/University Mass Communication

Faculty of Journalism and Mass Communication Thammasat University

Thesis Advisor Academic Years

Assistant Professor Vikanda Pornsakulvanich, Ph.D. 2015

ABSTRACT

The purposes of this study were to study the relationship between perceived usefulness, perceived ease of use, perceived enjoyment in using LINE, attitude toward LINE, LINE usage, and media literacy. This study was a quantitative research in form of survey.

The sample of this study was people who had the age between of 51-69 years old, all users of LINE. There were 400 samples participating in this study. The non-probability random sampling with the purposive sampling and the snowball sampling were used.

Based on 4 hypotheses, the findings were as follows: 1. Perceived usefulness, perceived ease of use, and perceived enjoyment

in using LINE were positively related to attitude toward LINE. 2. Attitude toward LINE was positively related to LINE usage in term of

the number of times LINE was used monthly, duration of using LINE daily, primary purpose or motives for using LINE, and the features in LINE.

3. LINE usage in term of the number of times LINE was used monthly, primary purpose or motives for using LINE, and the features in LINE were positively related to media literacy in using LINE.

(4)

4. There were no differences between demographic features (i.e., gender, age, and education) and media literacy in using LINE.

Keywords: LINE, Baby boomers, Perceived usefulness, Perceived ease of use, Perceived enjoyment, Attitude toward use, Behavior in use, Media literacy.

(5)

กตตกรรมประกาศ

ตลอดระยะเวลาเกอบหนงปทไดจดทาวทยานพนธ ตงแตเรมคดหวขอรางวทยานพนธจวบจนมาถงวนทวทยานพนธฉบบนสาเรจเสรจสมบรณไดนน กระผมตองขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารย ดร.วกานดา พรสกลวานช กรรมการและอาจารยทปรกษาวทยานพนธ ทคอยแนะนา ใหคาปรกษาในการจดทาวทยานพนธอยตลอด ทงยงทมเทและอดทนในการตรวจแกไขงานของกระผม ตลอดจนคอยเคยงขางใหกาลงใจ ปลกกระตน และเชอมนในตวกระผมเสมอมา จนเปนแรงผลกดนใหสามารถจดทาวทยานพนธฉบบนจนสาเรจได

ขอขอบพระคณรองศาสตราจารยกตมา สรสนธ ประธานกรรมการสอบวทยานพนธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ณชชฎา ดารงศร และรองศาสตราจารย ดร.กาญจนา โชคเหรยญสขชย กรรมการสอบวทยานพนธ ททกทานไดใหคาแนะนาตาง ๆ ทเปนประโยชน ทาใหวทยานพนธฉบบนสมบรณยงขน

ขอบคณกาลงใจและความชวยเหลอจากเพอน ๆ พ ๆ MA 33 และจากเพอนรวมทมอาจารยทปรกษาทกคน ขอบคณทรวมสรางมตรภาพและความทรงจาด ๆ ตลอด 2 ปทผานมา

ขอบคณกลมเพอนทรกยง Fellow Traveler และเพอน ๆ ลาซาล 61 รน 27 แมเราจะไมไดเจอกนบอย แตทกครงทขอความชวยเหลอ ทกคนกพรอมใจและยนดทจะชวยจากใจจรง ทงยงคอยถามไถใหพลงและแรงใจอยทกเวลา ขอบคณทรกและไมทงกนตลอดสบกวาปทรจกกนมา

ขอบคณพ ๆ ในฝายสงเสรมและพฒนาหองสมด และเพอนพนองในกลม มาเฟยสานกฯ ทใหคาปรกษาในการทาวทยานพนธ สอนการเขาระบบ MyCat รวมทงรบฟงปญหา และคอยปลอบใจใหกาลงใจเวลาทกระผมรสกทอถอย ขอขอบคณจากใจจรง

อกทงขอขอบคณผตอบแบบสอบถามทกทานทใหความรวมมอในการตอบแบบสอบถามในครงนเปนอยางด จนทาใหวทยานพนธฉบบนสามารถสาเรจลลวงได

ทายทสดและสาคญยง ขอขอบพระคณ คณพอ คณแม และครอบครว ทคอยสนบสนนและชวยเหลอกระผมเสมอมา ตงแตเรมตดสนใจเรยนตอระดบปรญญาโท จนมาถงการทาวทยานพนธ ซงทกครงในเวลาทเหนอย รสกทอถอยและหมดกาลงใจทจะสตอ กจะไดคาพด คาสอนและกาลงใจจากพอและแม ทเปนพลงแรงใจสาคญททาใหลกขนสไดอกครง พวกทานเปนสวนสาคญททาใหกระผมสามารถกาวมาสความสาเรจในจดนได ขอบคณททานรกและเชอมนในตวลกคนนครบ

นายศตพล เกดอย

(6)

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย (1) บทคดยอภาษาองกฤษ (3) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญตาราง (10) สารบญภาพ (11) บทท 1 บทนา 1

1.1 ทมาและความสาคญ 1 1.2 ปญหานาวจย 8 1.3 วตถประสงคของการวจย 8 1.4 สมมตฐานการวจย 8 1.5 ขอบเขตการวจย 9 1.6 นยามศพท 9 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 10

บทท 2 แนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 12

2.1 แนวคดเรองเจเนอเรชนเบบบมเมอร (Baby Boomers Generation) 12

2.1.1 รปแบบการดาเนนชวตของกลมเบบบมเมอร 13 2.1.1.1 อนรกษนยมกงสมยใหม 13 2.1.1.2 เชอมนในตวเอง 13 2.1.1.3 มประสบการณสง 13

(7)

2.1.1.4 รกครอบครว 13 2.1.1.5 ตองการใหตวเองดด 14 2.1.1.6 ใชชวตเรยบงาย 14 2.1.1.7 ทรงอทธพลทางความคด 14

2.2 แนวคดเรองสอสงคมออนไลน (Social Media) 15 2.2.1 ลกษณะของสอสงคมออนไลน 16 2.2.2 ประเภทของสอสงคมออนไลน 17

2.2.2.1 Blog 17 2.2.2.2 Twitter และ Microblog 17 2.2.2.3 Social Networking 17 2.2.2.4 Media Sharing 18 2.2.2.5 Social News และ bookmarking 18 2.2.2.6 Online Forums 18

2.3 แนวคดเกยวกบทศนคต 20 2.3.1 ประเภทของทศนคต 21

2.3.1.1 ทศนคตในทางบวก 21 2.3.1.2 ทศนคตในทางลบ 21 2.3.1.3 การไมแสดงออกทางทศนคต 21

2.4 แนวคดการรเทาทนสอ (Media Literacy) 22 2.5 ทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (Technology Acceptance Model) 25 2.6 ทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications) 28 2.7 งานวจยทเกยวของ 30

2.7.1 ความสมพนธระหวางตวแปรการรบรประโยชน ความงาย ความเพลดเพลน 30 กบทศนคต

2.7.2 ความสมพนธระหวางตวแปรทศนคตกบพฤตกรรมการใชสอ 31 2.7.3 ความสมพนธระหวางตวแปรพฤตกรรมการใชสอกบการรเทาทนสอ 32 2.7.4 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกนจะมการรเทาทนสอทแตกตางกน 33

2.8 กรอบการวจย 34 บทท 3 ระเบยบวธวจย 38

(8)

3.1 ประชากรเปาหมายและกลมตวอยาง 38 3.2 วธการสมตวอยาง 39 3.3 เครองมอทใชในการวจย 39 3.4 การทดสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย 43 3.5 การเกบรวบรวมขอมล 43 3.6 ตวแปรทใชในการวจย 44 3.7 วเคราะหขอมล 45

บทท 4 ผลการศกษา 48 บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ 60

5.1 สรปผลการศกษา 60 5.2 อภปรายผลการศกษา 62

5.2.1 การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงาน 62 แอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

5.2.2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรม 65 การใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงาน ตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

5.2.3 พฤตกรรมการการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน 68 จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความ สมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

5.2.4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใช 70 แอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน

5.3 ขอจากดและขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 71 5.4 ขอเสนอแนะทวไป 73

รายการอางอง 74

ภาคผนวก

(9)

ภาคผนวก ก ตารางนาเสนอผลการวเคราะหขอมล 80 ภาคผนวก ข แบบสอบถาม 91 ประวตผเขยน 99

(10)

สารบญตาราง ตารางท หนา 3.1 สมมตฐานการวจย และสถตทใชในการทดสอบ 46 4.1 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยการรบรประโยชน 53

ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยทศนคต ตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

4.2 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงาน 54 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน

4.3 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงาน 55 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยระยะเวลาทใชงานแอปพลเคชนไลนตอวน

4.4 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงาน 55 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยจดประสงคหรอแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลน

4.5 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงาน 56 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลน

4.6 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยจานวนเดอนทใชงาน 57 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยการรเทาทนการใชงานแอปพลเคชนไลน

4.7 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยจดประสงคหรอแรงจงใจ 57 หลกในการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยการรเทาทนการใชงานแอปพลเคชนไลน

4.8 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยคณสมบตทใชงาน 58 แอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยการรเทาทนการใชงานแอปพลเคชนไลน

(11)

สารบญภาพ ภาพท หนา 2.1 แบบจาลองการยอมรบเทคโนโลยตามแนวคดของ Davis 26 2.2 กรอบการวจย 37

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญ

เทคโนโลยทางการสอสารทพฒนากาวหนา เปนสวนหนงทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมไมวาจะเปนสงคมภายในประเทศหรอระหวางประเทศ เพราะความกาวหนาทางเทคโนโลยทางการสอสารทาใหคนในสงคมตดตอสอสารแลกเปลยนขอมลขาวสารตาง ๆ กนไดโดยงายและรวดเรว ปราศจากขอจากดของเรองเวลาและสถานท ทาใหสงคมโลกกาวเขาสยคแหงโลกาภวตน ทเสมอนเชอมโลกไวอยางไรพรมแดน การตดตอสอสารในยคปจจบนจงเปนเรองทสะดวกมากขน

สอใหมอยางสอสงคมออนไลนกเปนหนงในเทคโนโลยทางการสอสารทไดเขามามบทบาทมากในชวตประจาวนของแตละคน สอสงคมออนไลนทาใหเราสามารถตดตอพดคยผานวธการตาง ๆ รบและแลกเปลยนขอมลขาวสารไดโดยงาย เพยงแคมระบบอนเทอรเนตและอปกรณทสามารถรบสอสงคมออนไลนได เชน คอมพวเตอร หรอโทรศพทมอถอ แนนอนวา เมอสอสงคมออนไลนไดถกพฒนาและเกดการยอมรบทจะใชงาน เหลานลวนสงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางพฤตกรรมทางการสอสารจากเดม โดยเปนการเปลยนมาใชการสอสารผานทางโลกออนไลนมากขน

ในสงคมไทย สอสงคมออนไลนทเรมเขามามบทบาทสาคญตอการสอสารอยางเหนไดชดกคอ Facebook และ Twitter ทนบวาเปนสอสงคมออนไลนในชวงแรก ๆ ททาใหคนไทยเรมจะใชสอออนไลนเพอตดตอ รวมกลม นาเสนอขอมลสวนตว แชรความความคดรวมทงอดมการณตาง ๆ ลงไปซงกเปนททไดรบความนยมเปนอยางมาก แตสอสงคมออนไลนกยงถกพฒนาออกมาอกเรอย ๆ เพอตอบสนองความตองการอนหลากหลายของคนในสงคม จนในป 2554 กเกดเปนแอปพลเคชนหนงนนกคอ “LINE”

“LINE”เปนแอปพลเคชนทพฒนาโดยทมงาน NAVER JAPAN มจดเรมมาจากการเกดเหตการณแผนดนไหวในประเทศญปนเมอป 2544 ททมงานไดเหนคนญปนตองตอควกนยาวเพอใชบรการโทรศพทสาธารณะในการตดตอสอสารกนยามเกดภยพบต จงเกดความคดทจะสรางสอสงคมออนไลนขนมา เพอใหคนไดตดตอสอสารกนไดงายและสะดวกสบายมากขน จนพฒนามาเปน แอปพลเคชนไลน โดยเรมใหบรการในการดาวนโหลดแอปพลเคชนในชวงเดอนมถนายน ป 2554 และหลงจากนนภายในระยะเวลา 1 เดอน LINE กสามารถเปนอนดบหนงของแอปพลเคชนฟรใน App Store ทมยอดดาวนโหลดมากทสด (LINE LOVER, 2557)

2

แอปพลเคชนไลนไดมการพฒนาการใชงานอยางตอเนอง จนกลายเปนแอปพลเคชนทไมใชเพยงไวเพอการสอสารอยางธรรมดา แตสามารถเปนเครอขายทางสงคมออนไลน ในลกษณะทวา ผคนสามารถทจะแชรขอมล,ความรสก,เหตการณตาง ๆ ไดอยางสะดวก รวดเรว กบผรวมสนทนาหรอกลมเพอนตาง ๆ ได ผานคณสมบตมากมาย ไมวาจะเปนความสามารถในการสอสารสนทนาผานขอความการโทร หรอการสอสารผานวด โอ ซงการพฒนาคณสมบตดงกลาวเปนการเออและตอบสนองความตองการในการตดตอสนทนาทหลากหลายของผใชบรการ ซงในขณะนนถอวาเปนคณสมบตเดนของ LINE เนองจากแอปพลเคชนทเปนสอสงคมออนไลนยงมไมมากเทาปจจบน อกทงแอปพลเคชนสอสงคมออนไลนอน ๆ ทเกดขน ยงมคณสมบตในการสนทนาทไมครอบคลมเทา แอปพลเคชนไลน หรอหากมกมลกษณะทยากตอการใชงานมากกวา จดนจงทาให LINE เปนสอสงคมออนไลนทกาลงไดรบความนยมเพมขน

นอกจากนอกคณสมบตเดนของ LINE ทเปนสวนสาคญใหเกดความนยมคอ สตกเกอร ซงเปนจดท LINE พฒนาตางออกมาจากสอสงคมออนไลนอน ๆ ทมเพยงการสงอโมตคอนเลก ๆ แทนการพมพขอความยาว ๆ ซงอาจจะยากตอการรบรของคสนทนาในการแปลความหรอสอความ แต สตกเกอรของ LINE จะเปนรปภาพทมขนาดใหญขน และเปนภาพทมการสออารมณตาง ๆ ออกมาไดอยางชดเจนและมคาบรรยายประกอบ หรออาจสามารถเปนภาพเคลอนไหวและมเสยงกได ซงเปนเอกลกษณเฉพาะทดแลวรบรไดวาเปนสตกเกอรของ LINE (LINE LOVER, 2557) ทงน สตกเกอรมทงแบบทโหลดฟรและแบบทตองเสยคาใชจาย โดยปจจบนสตกเกอรมความหลากหลายมากขนจากการผลตของบคคล หรอองคกรตาง ๆ ไมใชมเพยงเฉพาะของ LINE เพยงเทานน จนสามารถกลาวไดวาคณสมบตในการสอสารผานสตกเกอรน กลายเปนคณสมบตเดนทไดรบความนยมมากในกลมผใชงานแอปพลเคชนไลน อกทงยงกลายมาเปนจดขายททาใหบรษทสนคาตาง ๆ ใชประโยชนในคณสมบตน เพอชวยประชาสมพนธแบรนดและสนคาของตนเองอกดวย

นอกจากคณสมบตหลก ๆ ทกลาวในขางตน LINE ยงสามารถสนทนากบเพอนไดเปนกลมมากถง 200 คน โดยสามารถสงรปภาพ วดโอ คลปเสยงของขอมล เหตการณตาง ๆ ไดไมตางจากการสนทนาแบบสวนบคคล อกทงยงสามารถแชรสถานททอย ณ ปจจบนของแตละคนใหกบผรวมสนทนาหรอกลมเพอนได เพอใหเปนการทราบทศทาง ทอย ใชประโยชนในการบอกเสนทางหรอตดตาม เปนตน นอกจากนแอปพลเคชนไลนยงไดพฒนาคณสมบตทคลายคลงกบ Facebook ทสามารถสราง Timeline ของตนเองได โดยสามารถโพสตภาพ คลปวดโอ ตงสถานะเลาความรสก บอกเลาเหตการณสถานการณตาง ๆ ในชวต โดยทผทเปนเพอนใน LINE สามารถเขามากดไลค หรอแสดงความคดเหนไดเหมอนกบ Facebook (LINE LOVER, 2557)

จากคณสมบตทกลาวมาทงหมดนนลวนมสวนประกอบสรางให LINE กลาย เปน แอปพลเคชนทไดรบความนยมในการใชงานมากขนเรอย ๆ โดยหลงจากท LINE ไดทาการเปดตวได

3

ประมาณหนงป จานวนผใชงาน LINE ทวทงโลกกขนมาอยท 50 ลานบญชผใช และในเดอนมกราคมป 2556 อตราการเตบโตของจานวนผใชแอปพลเคชนไลนทวโลกกกาวกระโดด จนมจานวนผใชงานครบ 100 ลานบญชผใช ซงเมอเปรยบเทยบระยะเวลาการทมจานวนผใชทวโลกครบ 100 ลานบญชระหวาง LINE, Twitter และ Facebook พบวา LINE มอตราการเตบโตทรวดเรวกวา หรอใชระยะเวลาสนกวาในการไปถง 100 ลานบญชผใช โดยใชระยะเวลาเพยง 19 เดอน ในขณะท Twitter ใชระยะเวลา 49 เดอน และ Facebook ใชระยะเวลาถง 54 เดอน ถงจะมจานวนผใชงานทวโลกครบ100 ลานบญช (Blognone, 2556) แตทงนอาจเกยวกบวาในชวงท Twitter และ Facebook เปดตวการเขาถงอนเทอรเนต ความสะดวก และความนยมในการใชสอสงคมออนไลนของคนทวโลกยงไมมากเทาชวงท LINE กาเนดขน

การเตบโตของผใชงานของ LINE นนยงเพมขนอยางตอเนอง โดยในเดอนเมษายนป2557 LINE ไดเปดเผยถงจานวนบญชผใชงาน คอ จากเดมม 230 ลานบญชผใช กกลายเปน 400 ลานบญชผใช โดยเปนการเตบโตทเรมขยายฐานไปยงประเทศใหม ๆ อยางอเมรกาเหนอ และประเทศแถบยโรปมากขน ซงเมอรวมกบกลมประเทศทใชงานแอปพลเคชนไลนเปนสวนใหญอยางสเปน ,ประเทศในแถบอเชยตะวนออกเฉยงใต และประเทศอน ๆ จงทาใหยอดการเตบโตของ LINE สงขนอยางมาก และเปนไปในวงกวาง ซงการเตบโตของ LINE ทขยายฐานไปทวโลก ทาใหทางบรษทตองพฒนาแอปพลเคชนใหรองรบภาษาไดมากขน คขนานกนไป โดยจากเดมท แอปพลเคชนไลนสามารถรองรบภาษาไดเพยงสองภาษา คอ ภาษาญปนกบภาษาองกฤษ LINE กไดพฒนาโดยสามารถรองรบภาษาไดมากถง 17 ภาษาดวยกน นจงเปนอกหนงปจจยสาคญทเออใหผคนทวโลกหนมาสนใจและเปดรบใชงานแอปพลเคชนไลนมากขน อกทง LINE ยงไดเกบสถตการใชงานแอปพลเคชนไลนในฟงกชนตาง ๆ ของผใชทวโลกในป 2557 โดยพบวา สถตการใชแอบพลเคชนไลนในการสงขอความตอหนงวนของผใชทวโลก มสถตเฉลยอยมากกวาวนละ 10,000 ลานขอความ สาหรบการใชฟงกชน LINE Free Call ในการโทรศพทตดตอสนทนา มสถตเฉลยอยมากกวาวนละ 12,000 ลานครง สวนฟงกชนการสงสตกเกอร พบวา สถตเฉลยตอวนทผใชแอปพลเคชนไลนทวโลกใชสตกเกอรใน การสอสารกน มมากถงวนละ 1800 ลานครง (กระปกดอทคอม, 2557)

ปจจบน (ขอมล ณ เดอนมกราคม ป 2558) ไดมผใชงานแอปพลเคชนไลนทวทงโลกมากกวา 560 ลานบญชผใช โดยประเทศญปน มจานวนผใชแอปพลเคชนไลนมากสดเปนอนดบ 1 โดยมมากถง 58 ลานบญช รองลงมาคอประเทศไทย มจานวนผใชงานแอปพลเคชนไลนมากถง 33 ลานบญช สวนอนดบท 3 คอ ประเทศอนโดนเซย โดยมจานวนผใชงานแอปพลเคชนไลนมากถง 30 ลานบญช ตามมาดวยประเทศอนเดย มจานวนผใชงาน 30 ลานบญช, ประเทศสหรฐอเมรกามจานวนผใชงาน 25 ลานบญช, ประเทศสเปนมจานวนผใชงาน 18 ลานบญช, ประเทศไตหวนมจานวนผ ใชงาน 17 ลานบญช และประเทศเกาหลใต มจานวนผ ใชงาน 16 ลานบญช ตามลาดบ

4

(Marketplus, 2558) ซงจากสถตจะเหนไดวาแถบประเทศทมการใชงานแอปพลเคชนไลนสงโดยสวนใหญจะเปนประเทศในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ซงหนงในนนกคอประเทศไทย การใชงานแอปพลเคชนไลนในประเทศไทยมอตราสงมากจนกลายมาเปนอนดบสอง รองจากประเทศญปนทเปนเจาของแอปพลเคชนไลน ความนาสนใจจงอยทวา สาเหตใดททาใหแอปพลเคชนไลนไดเขามามบทบาทมากตอประชาชนคนไทย จนเกดการยอมรบและใชงานขน ทงยงสามารถกาวขนมาเปนอนดบสองของจานวนผใชงานแอปพลเคชนไลนทวโลก

สาหรบการใชงานแอปพลเคชนไลนในประเทศไทยนน มอตราการเพมขนอยางตอเนองไมตางจากจานวนผใชแอปพลเคชนไลนทวโลก โดยเพยงแคหกเดอนหลงจากทมการเปดตว แอปพลเคชนไลน จานวนผใชงานไลนในประเทศไทยกมมากถง 10 ลานบญช และหลงจากนนในป 2556 ไดมการรายงานสถตผใชงานแอปพลเคชนไลนในประเทศไทยวามผใชแอปพลเคชนไลนถง 18 ลานบญช ซงนบวาเปนประเทศทมผใชงานแอปพลเคชนไลนมากทสดมาเปนอนดบท 2 จากทงหมด 231 ประเทศ โดยเปนรองประเทศญปน ทมผใชงานไลนสงถง 47 ลานบญช (LINE LOVER, 2557) ซงความนยมในการใชงานแอปพลเคชนไลนของคนไทยนนกยงมมากขนเรอย ๆ เพราะมการรายงานในปลายป 2557 วา คนไทยใชงานแอปพลเคชนไลนเพมขนจาก 18 ลานบญช มาเปน 33 ลานบญช และยงคงครองอนดบเปนประเทศทมผใชงานแอปพลเคชนไลนมากทสดมาเปน อนดบท 2 รองจากประเทศญปน เชนเดม (Droidsans, 2557) ฉะนนการเตบโตของยอดการใชงานแอปพลเคชนไลนในไทยจงมอตราทสงขนเรอย ๆ และมแนวโนมทจะมากขนอกในปตอ ๆ ไป

นอกจากนจากการวเคราะหของบรษท Ericsson ยงปรากฏวา LINE เปนหนงใน แอปพลเคชนสามอนดบ ทเปนทนยมของคนไทยทใชมอถอสมารทโฟนอกดวย โดยอกสองอนดบคอFacebook และ YouTube (Flashfly, 2558) อกทงผลการวจยของบรษท มายรม (ประเทศไทย)จากด ทไดทาการสารวจพฤตกรรมของคนกรงเทพฯ ทมอายระหวาง 15-45 ป กบการใชงาน มอถอสมารทโฟนขน กไดพบวา แอปพลเคชนทถกใชงานมากทสดบนมอถอแบบสมารทโฟน คอ แอปพลเคชนไลน โดยการใชงานเฉลยตอวนอยท 261 นาทตอคน และมการเปดแอปพลเคชนไลนขนมาใชงานตอวนมากถง 58 ครงตอคน และสาหรบชวงเวลาทมการใชงานแอปพลเคชนไลนมากทสด อยในชวงตงแต 20.00 - 24.00 น. ซงเมอเปรยบเทยบการใชงานของ Facebook ผลการวจยพบวามการใชงานรองลงมาเปนอนดบสอง โดยการใชงานเฉลยตอวนอยท 113 นาทตอคน และไดมการเปดFacebook ขนมาใชงานตอวนเฉลยมากถง 30 ครงตอคน ดงนนเมอพจารณาเรองระยะเวลาใน การใชงาน LINE จงเปนแอปพลเคชนทกลมตวอยางมการใชงานมากทสด คอ มระยะเวลาในการ ใชงานนานและบอยครงทสด ตามมาดวย Facebook และ YouTube ตามลาดบ (Mirum, 2558)การสารวจดงกลาวจงเปนการบงบอกถงความนยมของแอปพลเคชนไลนทเขามาครอบครองความนยมของคนไทยได

5

สงทนาสนใจคอ ในประชากรผใชงานแอปพลเคชนไลนในประเทศไทย ความนยมไมไดอยแคเฉพาะหมวยรนหรอวยทางานเทานน หากแตประชากรอยางกลมวยเบบบมเมอรทมอายตงแต 51–69 ป กเปนกลมทมแนวโนมในการใชแอปพเคชนไลนในการตดตอสอสารมากขนดวย เพราะกลมประชากรกลมนมการใชอนเทอรเนตเพมขนในชวงไมกปทผานมา โดยจากการสารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2558 ของสานกงานสถตแหงชาต กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (2558) พบวา รอยละของการใชอนเทอรเนตของกลมอาย 50 ปขนไป มรอยละทมากขนเรอย ๆ โดยในป 2556 มการใชอนเทอรเนตรอยละ 6.6, ในป2557 มการใชอนเทอรเนตรอยละ 8.4 และลาสดในป 2558 กลมอาย 50 ปขนไป มการใชอนเทอรเนตเพมขนเปนรอยละ 9.6 ซงแมวาจานวนคารอยละจะนอยเมอเทยบกบกลมอายอน ๆ แตกเหนไดวากลมประชากรเบบบมเมอรกยงคงใหความสนใจทจะเปดรบหรอใชอนเทอรเนตเพมขน และการเปดใชอนเทอรเนตทเพมขนกมแนวโนมทจะสอดคลองกบการเปดใชงานสอสงคมออนไลน โดยเฉพาะ แอปพลเคชนไลนดวย เพราะเปนสอทตองอาศยสญญาณอนเทอรเนตในการเปดใชงาน อกทงจากรายงานผลการสารวจพฤตกรรมผใชงานอนเทอรเนตในประเทศไทย ป 2558 โดย สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (2558) กยงสนบสนนขอมลดงกลาว โดยพบวากลมเบบบมเมอรในประเทศไทยนนใชอนเทอรเนตเพอสอสารผานสอสงคมออนไลนมากถง 45.3% และสอสงคมออนไลนทกลม เบบบมเมอรใชงานมากทสดเปนอนดบหนงนนกคอ “LINE”

กลมวยเบบบมเมอร (Baby Boomers) เปนการเรยกกลมคนทเกดระหวางป พ.ศ. 2489-2507 หรอเปนกลมคนทมอาย 51-69 ป (ณ ปปจจบน 2559) ซงเหตทเรยกกลมคนกลมนวา เบบบมเมอร เนองมาจาก ในชวงสงครามโลกครงท 2 ผชายถกใหไปเกณฑทหารเพอทาสงคราม พอสงครามสงบ และสนสดลง ผชายเหลานกกลบมาแตงงานกบภรรยาและมลกกน ซง เดกทเกดขนเหลานสวนใหญเกดมาชวงหลงสงครามโลกครงท 2 ผนวกกบเปนชวงทเดกเกดขนจานวนมากนนเอง ดวยเหตนจงเรยกวา “บม” จนกลายมาเปนชอคนกลมวยนวา “เบบบมเมอร” (Kook, 2556) ซงสาหรบจานวนประชากรกลมวยเบบบมเมอรในประเทศไทย ณ ป 2557 นนมมากถง 13 ลานคน (กรมการปกครอง, 2557) ซงนบวาเปนกลมวยหนงทมจานวนประชากรมาก

จากรายงานของ Nielsen ป 2557 ทไดทาการวเคราะหศกษากลมวยเบบบมเมอรทวโลกในปจจบน พบวา 79% ของประชากรกลมวยน จะเปดรบสงใหม ๆ เพมขน และมความสนใจทจะทดลองในสงใหม ๆ อยเสมอ โดยเฉพาะสอดจทล และ Gadget ตาง ๆ และสดสวนการใชงานอนเทอรเนตของประชากรกลมวยนเพมขนกวาเดมในชวงไมกปทผานมา โดยมการวเคราะหวาเพราะกลมเบบ บมเมอรมความมนคงในการงานและการเงน ผนวกกบเรมเกษยณอาย จงทาใหมเวลาวางทจะศกษาเรยนร สนใจสงใหม อกทงเชอวา เพราะกลมเบบบมเมอรเปนกลมทพบเจอหรอผานเหตการณ ประสบการณมาหลายอยางในชวงอายทผานมา เชน สงคราม การเปลยนแปลงทางสงคมและ

6

เทคโนโลย ทาใหกลมนมความเขาใจบรบทสงคมและสามารถปรบตวเองใหเขากบสงตาง ๆ ไดงาย (TCDC, 2558) ฉะนนแลวจากรายงานการวเคราะหดงกลาว จงมาสนบสนนถงการเปดรบอนเทอรเนตหรอใชสอสงคมออนไลนอยางแอปพลเคชนไลนทมมากขนและเปนทนยมของกลมวยเบบบมเมอร

ดงนนดวยความทแอปพลเคชนไลนไดกลายมาเปนสอสงคมทนยมของกลมเบบบมเมอรและเปนแอปพลเคชนทมคณสมบตทงการสอสาร รบสงขอมลขาวสาร รวมทงชวยดาเนนการทางธรกจ ผนวกกบในวนขางหนากลมวยเบบบมเมอรจะมบทบาทสาคญ ในการนาใหประเทศไทยกาวเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณ ซงมผลอยางมากตอโครงสรางทางสงคมและเศรษฐกจ เพราะปจจบนอตราการเกดของประชากรนอย ทาใหสดสวนประชากรวยเดกทจะพฒนามาเปนวยทางานนอยลง ในขณะทอตราผสงอายกลบเพมขนสวนทางกน ซงสวนใหญกเปนผทเกษยณหรอไมไดทางาน จงอาจกระทบตอโครงสรางทางสงคมและการพฒนาประเทศได แตอยางไรกตามกมการมองอกแงวากลมวยทจะกาวขนมาเปนผสงอายอยางกลมเบบบมเมอรนนมความมนคงทางการ เงน ครอบครวและประสบการณ และแนวโนมการใชเครองจกรแทนแรงงานคนกเพมขนเชนกน เพราะฉะนนกลมวย เบบบมเมอรทกาวมาเปนผสงอาย อาจจะมบทบาทสาคญตอการพฒนาประเทศ และเปนกลมสาคญทฐานเศรษฐกจใหความสนใจ หรอใหความสาคญกเปนได

ฉะนนดวยเหตทงหมดดงกลาว ผวจยจงมงทจะศกษาการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยน เ พอตองการทจะทราบวาเหตใดคนกลมนทด เหมอนวาลาสมย กลบถงยอมรบและใช แอปพลเคชนไลน หรอทรายงานขางตนบอกวาคนกลมนสามารถปรบตว หรอเรยนรสงใหม ๆ เสมอแทจรงแลวเปนไปตามนนหรอไม รวมถงลกษณะการใชงานแอปพลเคชนไลนเปนไปในลกษณะใด ใชในการตดตอสอสาร ใชเพอการคา หรอใชเพอทางาน เปนตน เพอศกษาแนวโนมการใชงาน แอปพลเคชนไลนอนจะสามารถสงผลกระทบไปยงสวนตาง ๆ ได จงเลอกทจะศกษาถง ทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน พฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลน เพราะทศนคตกบพฤตกรรมเปนเรองทสมพนธเกยวของกน ซงทศนคตกคอความคดความรสกทมตอสงใดสงหนง เสมอนความพรอมทจะตอบสนองตอสงเราออกไปในทศทางหนง ๆ ซงการตอบสนองกคอการแสดงออกมาเปนพฤตกรรม ฉะนนเมอคนเราเกดการรบสารขน กจะมกระบวนการกลนกรองทางความคด มความรสกเกดเปนทศนะตอสารและกจะแสดงออกมาอยในรปแบบของพฤตกรรม โดยจะสอดคลองกบทศนะของแตละคน (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533) ซงตวแปรดานทศนคตและพฤตกรรมจะทาใหทราบวากลมเบบบมเมอรมทศนคตตอแอปพลเคชนไลนอยางไร เปนไปในลกษณะทสมพนธกบพฤตกรรมจนกอใหเกดการใชงานมาก หรอนอย

นอกจากนยงทาการศกษาการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนดวย เพราะปจจบน การไหลของขอมลขาวสารมอยมากมาย ซงมทงขอมลทเปนจรงและไมเปนจรง โดยเฉพาะในสอสงคมออนไลนทผคนสามารถเขาถงไดงายและรวดเรว รวมถงสามารถแชรขอมลตอออกไปไดโดยสะดวก

7

และทนท ซงหากขอมลขาวสารทไดรบและสงตอนนเปนความจรงกจะเปนประโยชนตอการรบรของคนในสงคม แตหากเปนเรองเทจกจะนาความเสยหายมาใหกบสงคมไดเชนกน และการแยกแยะวาขอมลใดจรงหรอเทจกตองอาศยประสบการณ ในการตความหมาย คด วเคราะหดวย อกทงเราอาจถกครอบงาดวยวาทกรรมหรออดมการณทสอพยายามแฝงหรอถายทอดมาโดยงาย ผานการพมพ แชร โฆษณา หรอถายทอดอยางซา ๆ เปนตน จงอาจทาใหเราเชอในสารนน ๆ โดยงาย เพราะความเคยชนและไมตงคาถามตความกลบไป ฉะนนดวยทแอปพลเคชนไลนกเปนสอสงคมออนไลนทสามารถเปดรบขอมลขาวสารเหลานไดผานการกระจายขาวสงตอในกลมการสนทนา การใชสอจงตองควบคไปกบการรเทาทนดวย เพอไมใหผใชตกอยภายใตการครอบงาจากขอมลขาวสารทถกสงผานมาจากสอดงนนการรเทาทนสอจงเปนอกหนงตวแปรสาคญทใชในการศกษาครงน

ดวยเหตนผ วจยจงตองการศกษาทศนคต พฤตกรรม และการร เทาทนการใช แอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร กเพอตองการทราบวาปจจยอะไรททาใหประชากรกลมนเกดทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน จนนาไปสพฤตกรรมการใชงานของพวกเขา และทศนคตกบพฤตกรรมการใชมทศทางทสอดคลองกนมากนอยเพยงใด อกทงจากพฤตกรรมการใชงาน แอปพลเคชนไลนกลมวยเบบบมเมอรไดใชอยางรเทาทนหรอไม ซงผวจยมองวางานวจยนจะเปนการศกษาทคอนขางจะครอบคลมในทกกระบวนการ ซงตางจากการศกษาเพยงเฉพาะจด หรอสวนใดสวนหนง เนองจากการศกษาครงน จะดต งแตแรกวากอนการใชงานแอปพลเคชนไลนกลมวย เบบบมเมอรไดมการรบรในแอปพลเคชนไลนอยางไรบาง ทงในเรองประโยชน ความงาย และความเพลดเพลน และการรบรนสรางทศนคตทดทอยากจะใชงานแอปพลเคชนไลนหรอไมและเมอเกดทศนคตทด พวกเขามการยอมรบ โดยมพฤตกรรมการใชงานไลนเปนอยางไร สอดคลองหรอไมสอดคลองกบทศนคตและการรบรทมอยกอน จนมาถงในขนสดทายวาเมอพวกเขาใชงาน แอปพลเคชนไลน พวกเขาไดใชอยางรเทาทนในสอน สามารถจดการ ควบคม หรอไมตกอยภายใตการครอบงาของแอปพลเคชนไลนไดดในระดบใด

การศกษาในครงนจงเปนการศกษาทมองถงการทแอปพลเคชนไลนเขามามบทบาทตอคนวยเบบบมเมอร จนไปถงผลกระทบในการใช ซงทายทสดแลวผลจากการวจย จะเปนตวสาคญทจะทาใหเราไดทราบถง บทบาทของกลมเบบบมเมอรทมตอสงคม โดยมองผานการใชแอปพลเคชนไลน วาแทจรงพวกเขาเปนคนลาสมย หรอยอมเอนออนไปตามวยทเพมขนหรอไม เปนตน รวมทงบทบาทในการใชงานแอปพลเคชนไลนวา กลมวยนจะใชสอดงกลาวอยางรเทาทนไปในทางทเปนประโยชนหรอไมเกดประโยชน และทสาคญคอองคกรหรอหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชนตาง ๆ สามารถนาไปปรบใชในการวางแผนการสอสาร โดยการนาเทคโนโลยเขามามบทบาทในการสอสารสาระประโยชน ตาง ๆ ไปยงประชากรกลมเบบบมเมอรทจะกลายเปนประชากรกลมผสงอายในภายหนา

8

1.2 ปญหาน าวจย

1.2.1 ทศนคตตอแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอรหลงจากทไดรบรใน ความงาย รบรประโยชน และรบรความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลนเปนอยางไร

1.2.2 ทศนคตตอแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอรจะมความสมพนธกบพฤตกรรมใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานอยางไร

1.2.3 กลมวยเบบบมเมอรมพฤตกรรมใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานอยางไร และปจจยใดบางทสงผลตอการใชงานแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทน

1.2.4 กลมวยเบบบมเมอรมระดบการใชงานแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทนมากนอยเพยงใด และปจจยใดบางทสงผลตอการใชงานแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทน

1.3 วตถประสงคของการวจย

1.3.1 เพอศกษาปจจยการรบรตาง ๆ ทงการรบรในประโยชน การรบรความงาย และการรบรความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลนทสงผลตอทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลนของกลม เบบบมเมอร

1.3.2 เ พ อศ กษาท ศนคต ต อแอปพล เคชน ไลนท ส ง ผลต อพฤต กรรมใช ง าน แอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานของกลมวยเบบบมเมอร

1.3.3 เพอศกษาพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานของกลมวยเบบบมเมอร

1.3.4 เพอศกษาการรเทาทนสอในการใชงานแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร 1.4 สมมตฐานการวจย

1.4.1 สมมตฐานท 1 การรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

9

1.4.2 สมมตฐานท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

1.4.3 สมมตฐานท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการรเทาทน การใชแอปพลเคชนไลน

1.4.4 สมมตฐานท 4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

1.5 ขอบเขตการวจย

1.5.1 การศกษาวจยครงนเปนการศกษาวจยในรปแบบปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชแบบสอบถามในการเกบขอมล (Questionnaire)

1.5.2 ขอบเขตประชากรและกลมตวอยาง มงศกษาเฉพาะกลมประชากรวยเบบบมเมอร ทมอายระหวาง 51-60 ป และ 61-69 ป ทเปนผใชงานแอปพลเคชนไลน จานวนทงหมด 400 คน

1.5.3. ขอบเขตระยะเวลาในการเกบขอมลวจย ไดเรมทาการเกบรวมรวมขอมลตงแตเดอนเมษายนถงเดอนพฤษภาคม 2559

1.6 นยามศพท

1.6.1 แอปพลเคชนไลน หมายถง ซอฟแวรประยกตจาพวกสอสงคมออนไลนทพฒนาโดยบรษท NAVER โดยเปนซอฟแวรทใชในการสนทนาตดตอสอสารกนระหวางบคคล หรอกลมบคคล โดยการพมพขอความ โทรดวยเสยง หรอ การโทรดวยวดโอ เปนตน โดยอาศยการเชอมตอผานเครอขายอนเทอรเนตและอปกรณทรองรบ เชน คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ หรอแทบเลต

1.6.2 กลมเบบบมเมอร หมายถง ประชากรเพศชายและหญงทเกดขนระหวางป พ.ศ. 2489–2507 หรอเปนกลมคนทมอาย 51-69 ป (ณ ปปจจบน 2559) โดยเปนกลมวยทอยในชวงทมอตราการเกดของประชากรโลกจานวนมากภายหลงจากการเกดสงครามโลกครงท 2

1.6.3 การรบรประโยชนการใชงานแอปพลเคชนไลน หมายถง การทรบรวา แอปพลเคชนไลนมประโยชน ซงถาหากใชงานแลวกจะมาชวยเพมประสทธภาพในการตดตอสอสารโดยการพมพ การโทร การวดโอ หรอการแบงปนขอมลขาวสารกบบคคลอน ทงแบบเดยวและกลมบคคลได

10

1.6.4 การรบรความงายในการใชงานแอปพลเคชนไลน หมายถง การทรบรวา แอปพลเคชนไลนมความงายในการดาวนโหลด งายในการใชงาน ซงคณสมบตตาง ๆ สามารถเรยนร เขาใจ และใชไดโดยไมตองอาศยความพยายามมากนก รวมทงสามารถถายทอดความรในการใชไปยงผอนไดดวย

1.6.5 การรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน หมายถง การทรบรวาแอปพลเคชนไลน สามารถสรางความสนกสนานใหกบผใชไดเมอยามใชงาน เชน เพลดเพลนกบ การสนทนา การสงสตกเกอรวดโอ หรอเพลดเพลนทสามารถเลนเกมซงใชไลนเปนชองทางในการเขาถง

1.6.6 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน หมายถง ความรสกอยางใดอยางหนงของกลมวยเบบบมเมอรทมตอแอปพลเคชนไลน หลงจากทรบรประโยชนในการใชงาน รบรความงายในการใชงาน และรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน ซงจะเปนไปในลกษณะความรสกทเหนดวย ตงแตระดบนอยทสดจนไปถงระดบเหนดวยมากทสด ซงในแตละระดบความเหนดวยกจะบงบอกถงทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ตงแตมทศนคตไมดตอการใชงานจนไปถงมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

1.6.7 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน หมายถง ลกษณะการกระทาทกลมวยเบบบมเมอรแสดงออกมาในดานตาง ๆ จากการใชงานแอปพลเคชนไลน ทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหลกหรอแรงจงใจสาคญททาใหเกดการใชงาน และคณสมบตทใชงาน ซงพฤตกรรมในการใชงานของแตละบคคลกจะแตกตางกนไปตามลกษณะของ แตละบคคล

1.6.8 การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน หมายถง ความสามารถของกลมวย เบบบมเมอรในการว เคราะหขอมล ตความหมาย ประเมนขอมลขาวสาร จากการใชงาน แอปพลเคชนไลนเพอตดตอสอสาร เปดรบขอมล หรอแบงปนขอมลขาวสาร โดยกลมเบบบมเมอรนนจะตองมการเขาถง แยกแยะ วเคราะห ประเมน รวมทงตรวจสอบขอเทจจรงในขอมลทเปดรบกอนทจะเชอหรอแบงปนขอมลไปยงบคคลอน ๆ ทตดตอสอสารได 1.7 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.7.1 เพอทราบถงการยอมรบ และพฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวย เบบบมเมอร เนองจากปจจบนกลมวยเบบบมเมอรสนใจในการใชแอปพลเคชนไลนมากขน การศกษาครงนจะทาใหเรารความสมพนธระหวางตวแปรตาง ๆ ทมผลตอการยอมรบเทคโนโลย วาอะไรเปนปจจยทสาคญททาใหเกดการยอมรบ และหลงเกดการยอมรบมพฤตกรรมการใชเปนไปในลกษณะใด

11

1.7.2 เพอทราบวากลมวยเบบบมเมอรมการใชแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทนมากนอยเพยงใด เนองจากปจจบนแอปพลเคชนไลนสวนหนงถกใชงานเพอสงและเปดรบขอมลขาวสารตาง ๆ ซงงายและรวดเรวตอการรบร ทงผคนยงปฏบตตนเหมอนกบสอมวลชนทสามารถผลตและสงตอขอมลขาวสารไปไดเอง โดยบางครงอาจมความผดพลาดหรอมเนอหาทบดเบอน ฉะนนเพอใหการใชแอปพลเคชนไลนนนเปนไปอยางเปนประโยชน ไมถกครอบงา จงตองศกษาการรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน วากลมวยเบบบมเมอรมแนวโนมการใชแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทนหรอไม

1.7.3 ผลทไดจากการวจยสามารถนาไปใชประกอบในการวางแผนการสอสารในอนาคตเนองจากกลมวยเบบบมเมอรจะกลายเปนวยสงอายในวนขางหนา ซงประกอบกบสงคมไทยจะเปนสงคมผสงอายอยางเตมตว ฉะนนผลการวจยจะทาใหหนวยงานหรอองคกรตาง ๆ สามารถวางแผนไดวาควรจะมนโยบายแผนการสอสารอยางไรไปในแนวทางใด ผานชองทางใดทสามารถสงสารทเปนประโยชนไปยงกลมดงกลาวไดโดยตรงและรวดเรว

12

บทท 2 แนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลม

วยเบบบมเมอร” มแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของมาใชเปนกรอบในการวจยดงน 2.1 แนวคดเรองเจเนอเรชนเบบบมเมอร (Baby Boomers Generation) 2.2 แนวคดเรองสอสงคมออนไลน (Social Media) 2.3 แนวคดเกยวกบทศนคต 2.4 แนวคดการรเทาทนสอ (Media Literacy) 2.5 ทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (Technology Acceptance Model) 2.6 ทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications) 2.7 งานวจยทเกยวของ 2.8 กรอบการวจย

2.1 แนวคดเรองเจเนอเรชนเบบบมเมอร (Baby Boomers Generation)

ในการศกษาครงน เปนการศกษาถงกลมวยเบบบมเมอรโดยเฉพาะ เพอศกษาถง ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของคนกลมน เนองจากเปนกลมวยทเปนกาลงสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจ และจะเปนกลมวยสงอายในภายหนา ดงนนแนวคด เจเนอเรชนเบบบมเมอร จะชวยใหทราบถงทมา ความหมาย และลกษณะของกลมวยนไดมากขน เพอนามาใชในการศกษาตอไป

เจเนอเรชนเบบบมเมอร (Baby Boomers Generation) หรอ Gen B เปนกลมคนทเกดระหวางป พ.ศ. 2489-2507 ซงเปนชวงหลงสงครามโลกครงท 2 สาเหตทเรยกคนกลมนวา “เบบบมเมอร” เนองจากในชวงทยงมสงครามโลกครงทสอง ประชากรเพศชายไดถกเกณฑไปรบเพอปกปองประเทศของตน อกทงบรรยากาศในสภาวะตอนนนทอยในชวงสงคราม ลวนทาใหอตราการเกดของประชากรมนอยลง แตเมอสงครามสงบลง เขาสสภาวะปกต จงเรมมการฟนฟทงบานเมองเศรษฐกจ รวมทงพลเมองทสญเสยไปกบสงคราม โดยการสงเสรมใหมการเพมจานวนประชากรของประเทศ คานยมของการมลกจานวนมากจงเกดขน เพอทจะสรางประชากรขนมาทดแทน และพฒนามาเปนแรงงานขบเคลอนฐานเศรษฐกจ ทาใหจานวนเดกทเกดในยคนมจานวนมาก โดยอเมรกามจานวนเดกทเกดในชวงระยะเวลาดงกลาวสงถง 78 ลานคน สวนในประเทศไทยกไดสงเสรมและ

13

สนบสนนใหมการเพมจานวนประชากร เพอเปนกาลงสาคญในการพฒนาและฟนฟประเทศหลงเหตการณสงครามเชนกน โดยมอตราการขยายตวของประชากรสง จนระดบสงกวาปละ 4 % ดวยเหตดงกลาวน จงเรยกกลมคนทเกดในชวงนนวา “เบบบมเมอร” (E_ditor, 2551)

2.1.1 รปแบบการด าเนนชวตของกลมเบบบมเมอร จากประสบการณและการศกษาตาง ๆ เกยวกบพฤตกรรมของกลมวยเบบ

บมเมอร ทาใหมการรวบรวมลกษณะเดน ๆ ทสาคญของกลมวยน โดยมลกษณะโดยรวมคลาย ๆ กน 7 ประการ คอ (โกวท วงศสรวฒน, 2552)

2.1.1.1 อนรกษนยมกงสมยใหม เนองจากกลมเบบบมเมอร เกดในชวงหลงสงครามโลก และมอตราการ

ขยายตวทางประชากรสง ซงเปนยคสมยทอยในชวงภาวะลาบาก เพราะเปนชวงทเกดการฟนฟจากสงคราม ทาใหประชากรกลมนเตบโตขนมาดวยการรบรความยากลาบากของพอแม จงเปนคนอดทน และทมเทชวตเพอการทางาน เคารพกฎเกณฑทตงไว อกทงยงมแนวคดทจะทางานหนกเพอกอรางสรางตว คนวยนจงทมเทใหกบการทางานและตอตวองคกรเปนหลก รวมไปถงการใหความสาคญกบครอบครว กใหความสาคญเทยบเทากบการงาน และมกจะไมเปลยนงานบอย เนองจากมความจงรกภกดกบองคกรสง ทาใหกลมวยเบบบมเมอรมบคลกทผสมผสานระหวางความอนรกษนยมกงทนสมยเอาไวในตวแตกตางกนไป ขนอยกบวาใครจะผานชวงยคใดมากกวากน

2.1.1.2 เชอมนในตวเอง ความเชอมนในตวเองของกลมเบบบมเมอร มาจากการทคนวยนผาน

เหตการณตาง ๆ มาหลากหลายและมากมาย ทงการเปลยนแปลงทางการเมอง และการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ ซงลวนมสวนใหคนวยนมความเชอมนในตวเองสง และสามารถตดสนใจดาเนนการวางแผนทจะทาในสงตาง ๆ ไดโดยเดดขาดและจรงจง เพราะเชอวาตนเองสามารถเปลยนแปลงทกอยางได และกาหนดใหทกอยางเปนไปอยางทตองการไดโดยงาย

2.1.1.3 มประสบการณสง จากทกลาวไปวา คนกลมนผานชวงเวลาและพบเจอประสบการณ

การทางาน และการดาเนนชวตมามากมายในแตละชวงยคและสมยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว เหลานลวนทาใหกลมวยเบบบมเมอรรสกวาตนเองเปนผมประสบการณสง มากกวาจะคดวาตนเองแกตว หรอทาอะไรไมได ซงนกเปนสาเหตทไปเสรมคนกลมนวามความเชอมนในตนเองสงตามไปดวย

2.1.1.4 รกครอบครว จดเดนของคนกลมวยน คอการเกดมาในครอบครวใหญและเปนครอบครว

แบบขยาย โดยจากยคทมการสงเสรมใหมการขยายประชากรจนเกดกลมวยเบบบมเมอรขนมามาก ทาใหคนกลมวยเบบบมเมอรเกดและเตบโตมาในครอบครวขนาดใหญ อยกบพอแมและพนองจานวนมาก

14

ถกอบรม เลยงด และเตบโตมาพรอม ๆ กน เหลานลวนประกอบสรางความรกความผกพนใหกบ พวกเขา กบการอยกบครอบครวขนาดใหญ รกหรอใกลชดครอบครว ซงแมวาในปจจบน ระบบครอบครวจะกลายเปนครอบครวขนาดเลกมากขน อกทงมการแยกยายถนทอยหางไกลกนกวาในสมยกอน แตคนกลมวยนกยงคงมความรสกผกพน และรกครอบครวอยเชนเดม ทงยงมความตองการและโหยหาความรกและการมาอยรวมกนของรนลก ๆ ของตนดวย

2.1.1.5 ตองการใหตวเองดด นอกจากกลมวยเบบบมเมอรจะรกครอบครวแลว พวกเขายงคงรกตวเอง

อกดวย ซงคอการตองการดแลตวเองใหดดอยเสมอ ฉะนนกลมวยนยงมอกชอหนงทเรยกวา “Young at Heart” คอ กลมทมหวใจเปนหนมเปนสาวอยตลอด โดยมความพยายามในการดแลตวเองออกกาลงกาย แตงกายใหดดเสมอ อกทงชอบทจะเขากลมสงคม ทสามารถเพมความรสกภมใจและคณคาทางจตใจใหตนเองได เชน การเขากลมเพอนเพอทากจกรรมตาง ๆ การรวมเปนผชวยเหลอสมาคมตาง ๆ เปนตน

2.1.1.6 ใชชวตเรยบงาย แมวาจะอยในยคทคอนขางวนวาย แตคนกลมเบบบมเมอรมกจะชอบใช

ชวตทเรยบงายไมซบซอน กลาวคอ จะชอบดาเนนกจกรรมตาง ๆ ทไมยงยากมากนก หรอไมเลอกทาในสงทมความซบซอนมาก เพอลดเวลาและขนตอนตาง ๆ ลง ทงนเพราะอาจเกดจากการทคนกลมนทมเทเวลาใหกบการทางาน และผานประสบการณมามากมาย ทาใหการดาเนนชวตในแตละวนตองเรยบงายและสะดวก เพอไมใหมากระทบตอสวนอน ๆ

2.1.1.7 ทรงอทธพลทางความคด เนองจากเปนผทผานระยะเวลาแตละยคสมยมาพอสมควร และม

ประสบการณในการดาเนนชวตมาคอนขางหลากหลาย ทาใหปจจบนคนกลมเบบบมเมอรกลายเปนกลมคนทมอทธพลทางความคด และอย เบองหลงการตดสนใจในการกระทาการณของคนใน เจเนอเรชนอน ๆ อยเสมอ โดยจะเหนวาปจจบนคนในกลมเบบบมเมอร กลายเปนผทรงอทธพลทางความคดในทกระดบของสงคม ไมวาจะเปนตงแตครอบครวไปถงระดบชาต และเกอบทกวงการไมวาจะการเมอง หรอธรกจ เปนตน

จากการกลาวมานน อาจบอกไดวากลมวยเบบบมเมอร หรอ Gen B เปนกลมวยทมบทบาทคอนขางสงในปจจบน เนองจากมประสบการณชวตและการเรยนรทางธรกจ และอาชพดานตาง ๆ มามาก นอกจากนยงเปนผขบเคลอนเศรษฐกจหลก ๆ ภายในประเทศมากมาย เพราะดวยอายการทางาน และหลาย ๆ คนกเปนกาลงหลกใหกบองคกร ในการทจะเปนผนาการตดสนใจและดาเนนงานตาง ๆ อกทงความคดของคนกลมนยงมอทธพลตอความคดของคนรนหลง เนองจากเปน

15

กลมอายรนผใหญทเปน พอ แม หรอเจานายทมประสบการณ มอทธพลตอการชนาแนวทางการดาเนนชวตของเจเนอเรชนอน ๆ

ผนวกกบไมกสบปขางหนา สงคมไทยจะกาวเขาสสงคมผสงอายอยางเตมขน สวนทางกบอตราการเกดทมแนวโนมลดลง ๆ เนองจากไลฟสไตลการใชชวตค และความคดในการแตงงาน การมลกทเปลยนไปของเดกเจเนอเรชนใหม ฉะนนแลวบทบาทของกลมวยเบบบมเมอร จงเปนทนาสนใจในการทจะศกษา เพอทจะมองสงคมทขบเคลอนโดยคนกลมน ไมวาจะเศรษฐกจ การเมอง เปนตน ซงในการศกษาครงน แมจะเปนเพยงการศกษาเพยง ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนของคนวยน ไมไดศกษาในเชงมหภาคโดยตรง แตเนองจากแอปพลเคชนไลน เปนสอสงคมออนไลนทกาลงเปนทนยม และเปนสอทสามารถใชเพอตดตอสอสาร รบขอมลขาวสาร และดาเนนการทางการคาได ฉะนนการใชแอปพลเคชนไลนของคนกลมน อาจสามารถอธบายแนวโนมการใชสอทสงผลตอสงคมกเปนได

2.2 แนวคดเรองสอสงคมออนไลน (Social Media)

เนองจากในการศกษาคร งน เปนการศกษาการใชสออยางแอปพล เคชนไลน ซงแอปพลเคชนไลนนน จดเปนสอสงคมออนไลนชนดหนง ฉะนนเพอเปนการทาความเขาใจใน แอปพลเคชนดงกลาวมากขน ผวจยจงไดทาการนาแนวคดทเกยวของอยาง สอสงคมออนไลน และแอปพลเคชนไลน มาชวยอธบายในการศกษาครงน

สอสงคมออนไลน (Social Media) เปนสอทมผใชบรการเปนผสอสารในการผลตเนอหาเรองราวประสบการณ รวมทงรปภาพและวดโอดวยตนเอง หรออาจพบจากสออน ๆ แลวนาขอมลเนอหาเหลานนมาแบงปนใหกบผอนทอยในเครอขายของตน ทงผานทางเวบไซตสงคมออนไลนทใหบรการ หรอในแอปพลเคชนสอสงคมออนไลน ซงสอสงคมออนไลนนนจะมลกษณะเปนการสอสารสองทาง (Interactive) ทสามารถแบงปน ตดตอสอสาร โตตอบกนไปมาได โดยเปนไปอยางรวดเรวทนททนใด (ธญวฒน กาบคา, 2553) อกทงยงมลกษณะหลากหลายรปแบบ ทงกระดานความคดเหน (Discussion Boards), เวบบลอค (Weblogs), วก (Wikis), Podcasts, รปภาพ และวดโอ สวนเทคโนโลยทรองรบเนอหาเหลานกรวมถง เวบบลอค (Weblogs), เวบไซตแชรรปภาพ, เวบไซตแชรวดโอ, เวบบอรด, อเมล, เวบไซตแชรเพลง, Instant Messaging, Tool ทใหบรการ Voice over IP เปนตน ซงแมโดยหลกสอสงคมออนไลนจะเปนตวชวยในการตดตอสอสารกบบคคล กลมบคคล หรอกบภาคสวนตาง ๆ แตสงอนททาใหสอสงคมออนไลนมความพเศษออกไป คอ เปนสอทให แตละปจเจกบคคลสามารถกระทาการดงตอไปนได (Boyd & Ellison, 2007, อางถงใน วมลพรรณ อาภาเวท, สาวตร ชวะสาธน, และชาญ เดชอศวนง, 2554, น.12)

16

1. ปจเจกแตละคนสามารถใชสอสงคมออนไลนเพอการสรางขอมลสวนตวลงในพนทสาธารณะ หรอกงสาธารณะภายในระบบทมขอบเขต

2. สามารถทจะเชอมตอ และสงตอขอมลจากผอนทยนยอมใหมการแบงปนขอมล ไปยงบคคลอน ๆ ทตดตอสอสารกน

3. ปจเจกสามารถทจะเขาชมขอมลสวนตว หรอสามารถทจะปองกนไมใหบคคลอนเขามาภายในระบบในขอมลสวนตว หรอในสงทตองการปดเพอความเปนสวนตวได

2.2.1 ลกษณะของสอสงคมออนไลน ดงทกลาวไปบางเกยวกบลกษณะของสอสงคมออนไลนวามการสอสารเปนแบบ

สองทางและรวดเรวทนท ซงกเปนเพยงแคสวนหนงเทานน เพราะสอสงคมออนไลนในขณะทเราสามารถตอบโตและการตดตอสอสารไดออกไปอยางรวดเรว เรากสามารถทจะยดหยนเวลาไดในคราวเดยวกน กลาวคอ เราสามารถทจะเลอกตอบสนทนาเมอไหรกไดตามความตองการ อกทงยงทาใหเรามเวลาในการคดไตรตรองในการตอบโตบทสนทนากลบไป ซงตางจากการสอสารแบบเผชญหนาทจะตองมการตอบโตสนทนากนในทนท

นอกจากนลกษณะของสอสงคมออนไลน คอ การยดหยนในเรองสถานท เนองจากแตละบคคลสามารถทจะตดตอสอสารกบบคคลอน ๆ ไดทวโลก ไมวาพวกเขาเหลานนจะอยหางไกลมากเพยงใด โดยไมตองคานงขอจากดทางพนท เพยงแตตองเขาถงอนเทอรเนต และสอสงคมออนไลนนน ๆ ซงการลดขอจากดน ทาใหการตดตอสอสารนนเปนไปอยางสะดวกสบาย ประหนงวาไดตดตอสอสารพดคยอยในททเดยวกน เปนการชวยใหคนทอยหางไกล ยงรสกใกลชด หรอไดแชรประสบการณในชวงเวลาเดยวกนจนเกดความรสกรวมได อกทงสอสงคมออนไลนยงอาจมสวนชวยชดเชยความตองการเขาสงคมใหกบบคคลทไมกลาเขาสงคมไดดวย ในการมาตอบสนองความตองการสวนลกภายในใจ

การตดตอสอสารสองทาง กเปนลกษณะสาคญของสอสงคมออนไลน แนนอนวาในการตดตอสอสารโดยปกตนน ยอมมการปฏสมพนธสอสารระหวางกนอยแลวกบบคคลตาง ๆ ซงในสอสงคมออนไลนกสามารถกระทาไดเชนกน จงเสมอนวาเปนการพดคยกนแบบเผชญหนา หรอพบปะกนจรง เพยงแตสงทแตกตางออกไปกคอ ในการสอสารสองทางของสอสงคมออนไลนนน จะไมกดดนเทากบการสอสารแบบเผชญหนา เพราะสามารถทจะหลบเลยงประเดน หรอไตรตรองใน การตอบสนทนาไดมากกวา จงทาใหบคคลส วนใหญพงพอใจทจะใชสอสงคมออนไลนใน การตดตอสอสาร

นอกจากนลกษณะของสอสงคมออนไลนทสาคญอกประการ คอ ลกษณะในการสนบสนนการเปลยนแปลงอตลกษณของตนเอง เนองจากการสอสารโดยการพมพขอความตาง ๆ แตละคนสามารถทจะเลอกตวตนไดเอง โดยอาจจะแสดงตวตนทเปนตวเองบางสวน เปนตวตนทงหมด

17

หรออาจจะแสดงออกมาในสงทไมใชตวตนแทจรงของตนเองเลยกเปนได โดยแตละคนสามารถทจะแสดงออกทางความคด ความตองการ อารมณ หรอสนทนาออกมาในสงทพวกเขาไมกลาหรอสามารถทาไดในชวตความจรง ซงอาจเปนผลมาจากบรบทตาง ๆ ทแวดลอม พวกเขาจงใชสอสงคมออนไลนในการใชพนทตรงน สรางตวตนหรอเปดเผยตวตนออกมาโดยเฉพาะ เพอเตมเตมความตองการในสวนลกของจตใจ โดยเชอวาบคคลในปจจบนจะมชวตในโลกสงคมออนไลนแตกตางจากความเปนจรง และในสอสงคมออนไลน หรอโลกออนไลนจะมการรวมกลมในทางความคด หรอทากจกรรมตาง ๆ พวกเขาเหลานกจะเลอกรวมตว เขากลมทมอตลกษณ หรอแนวทางความคด การกระทาทคลายคลงกบตวตนของแตละคน เพอทจะไดรบโอกาสในการสนบสนนทางความคด หรอการกระทา แตทงน อตลกษณทสรางขน กสามารถแปรเปล ยนไดตลอดเวลาขนอยกบอารมณ ความรสกและ ความปรารถนาทแปรเปลยนไปของแตละคน (วรรณพร กลนบว, 2554)

2.2.2 ประเภทของสอสงคมออนไลน ภเษก ชยนรนดร (2553) ไดจาแนกรปแบบของสอสงคมออนไลนไวดงน

2.2.2.1 Blog ซงเปนคาทถกลดรปจากคาวา Weblog ถอเปนระบบจดการเนอหา(Content Management System: CMS) รปแบบหนง ซงทาใหผใชสามารถเขยนบทความและทาการเผยแพรไดโดยงาย ไมยงยากในการทจะเรยนรภาษา HTML หรอโปรแกรมทา web site ทงนการเรยงเนอหาจะเรยงจากเนอหาทมาใหมสดกอน จากนนกลดหลนไปตามลาดบของเวลา (Chronological Order) ซงการเกดของ Blog เปดโอกาสใหบคคลทมความสามารถในดานตาง ๆ สามารถเผยแพรความรดงกลาวดวยการเขยนไดอยางเสร ไมมขอจากด จงทาใหเกด Blog ขนมาจานวนมากมาย และเปนการเพมเนอหาใหกบโลกออนไลนไดเปนจานวนมาก นอกจากนสงท Blog ไดเกดเปนลกษณะของ Social คอ การเปดใหเพอน ๆ เขามาแสดงความเหนไดนนเอง

2.2.2.2 Twitter และ Microblog สวนนจดวาเปนรปแบบหนงของ Blog เพยงแตจะแตกตางไปในลกษณะทวา ในการโพสตจะสามารถโพสตขอความไดเพยงไมเกน 140 ตวอกษรตอครง ซงจดประสงคหลกเดมของผผลตคอ ไวสาหรบใหผใชไดเขยนเรองราววาคณกาลงทาอะไรอยในขณะน แตปจจบนภาคธรกจจะนา Twitter ไปใชในทางการคาไมวาจะเปนการสรางการแบรนด การโฆษณาเพอเพมยอดขาย เปนตน ทงนเราสามารถใชเพอชวยประชาสมพนธบทความใหม ๆ บน Blog ไดดวย ซง Twitter นนกกลายเปนนยมขนมากอยางรวดเรวจนทาใหเวบไซตประเภท Social Network ตางกเพมคณสมบตทคลายคลงนลงไป นนกคอ การนา Microblog เขาไปเปนสวนหนงดวยนนเอง

2.2.2.3 Social Networking ซงสามารถแปลความหมายไดวา เปนเครอขายทเชอมโยงเรากบเพอน ๆ จนกอเกดเปนสงคมขน โดยผใชจะเรมตนสรางตวตนของตนเองขนมาในสวนของ Profile ซงประกอบดวยขอมลสวนตว รปการจดบนทก หรอการใสวดโอและอน ๆ นอกจากน Social Networking ยงสามารถเพมจานวนเพอนใหมากขนได โดยการ Invite Friend, Find Friend

18

รวมถงสามารถเพมเพอนจากเพอนของเพอนไดดวย สาหรบภาคธรกจนน Social Networking กไดถกมาใชตดตอกบกลมผบรโภค เพอชวยในการสรางภาพลกษณของแบรนดและประชาสมพนธสนคาดวยเชนกน อกทงหากกลมผบรโภคใหความสนใจในสนคา กสามารถทจะตงกลมขนมาเพอสนทนาแบงปนขอมลสนคาทสนใจไดดวย ทงนลกษณะของ Social Networking อาจจะแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ประเภทแรกจะสนใจในการสรางเครอขายระหวางเพอน ๆ หรอครอบครว เชน Facebook, LINE หรอ Myspace และอกประเภทคอ สนใจในการสรางเครอขายในเชงธรกจ ทเปดใหใส Resume และขอมลเชงอาชพตาง ๆ เชน Linkedin หรอ Plaxo เปนตน

2.2.2.4 Media Sharing เปนเวบไซตทเปดโอกาสใหเราสามารถอพโหลดรปภาพ รวมทงวดโอตาง ๆ เพอทจะเผยแพรแบงปนใหบคคลรอบขางหรอบคคลทวไปไดเปดรบและรบชม ซงปจจบนชองทางนเปนชองทางหนงทนยมในการแบงปนรปภาพและวดโอ โดยไมจาเปนจะตองใชทนมาก เพราะเราสามารถใชกลองดจตอล หรอโทรศพทมอถอ ถายทอดความคดเปนรปแบบวดโอ จากนนนาขนไปสเวบไซต Media Sharing อยาง Youtube ได ซงหากผลงานทเราทาเปนทชนชอบ กจะทาใหเกดการบอกตอ แชรอยางแพรหลายไปทว

2.2.2.5 Social News and Bookmarking เปนเวบไซตทเชอมโยงไปยงบทความหรอเนอหาตาง ๆ ในอนเทอรเนต ทใหผใชไดสงและทาการใหคะแนนกบบทความหรอเนอหานน จงเปนเสมอนตวชวยกลนกรองวาบทความใดหรอเนอหาใดเปนทนาสนใจทสด ในสวนของ Social Bookmarking นน เปนการทเปดโอกาสใหเราสามารถทาการ Bookmark เนอหาหรอเวบไซตทชนชอบ โดยไมขนอยกบคอมพวเตอรเครองใดเครองหนง เพราะเปนการทาผานชองทางออนไลน และเนอหาในสวนทเราทา Bookmark ไวน สามารถทจะแบงปนใหคนอน ๆ ไดดวย ซงในทางธรกจจะใชเปนเครองมอในการบอกตอและสรางจานวนคนเขามายงทเวบไซตเพอประโยชนทางการตลาด

2.2.2.6 Online Forums ถอเปนรปแบบของสอสงคมออนไลนทมลกษณะเกาแกทสด เปรยบเหมอนททใหบคคลไดเขามาสนทนาในเรองหรอหวขอตาง ๆ ท เขาสนใจ เชน เรองละคร เพลง กฬา สขภาพ หนงสอ และอน ๆ อกมากมาย ไดทาการแลกเปลยนความคดเหน แสดงขอมลขาวสาร ตลอดจนถงการแนะนาสนคาหรอบรการตาง ๆ ซงจะเปนประโยชนใหแตละคนไดนาเสนอ แชรประสบการณรวมกนในหวขอนน ๆ ได ซงรปแบบของ Forums ทคนเคยกนในไทย เชน เวบไซต พนทป เวบไซตประมล เปนตน ซงภาคธรกจสามารถใชชองทางตรงน เพอใชในการสรางความสมพนธทดกบผบรโภค หรอดความสนใจ หรอคาวพากษวจารณของลกคาทมตอสนคา เพอนาไปพฒนาปรบปรงกได เวบไซตประเภท Forums จงอาจจะเปนเวบไซตทเปดใหแลกเปลยนความคดเหนกนโดยเฉพาะ หรออาจจะเปนสวนหนงในเวบไซตตาง ๆ กเปนได

จากทกลาวมานน คอประเภทของสอสงคมออนไลนทถกแบงแยกประเภทเอาไว ซงปจจบนนนสอสงคมออนไลนสอหนง อาจจะไมสามารถจาแนกไดชดเจนวาเปนแบบใดอยางตายตว

19

เพราะไดถกพฒนาและผสมผสานอยตลอด สอสงคมออนไลนในปจจบนจงตางทพยายามสรางแบรนดของตนใหครอบคลมและเปนทตองการทางตลาดใหมากทสด

สาหรบแอปพลเคชนไลนกจดวาเปนหนงในสอสงคมออนไลน เนองมาจาก LINE เปนแอปพลเคชนทผสมบรการ Messaging และ Voice Over IP เขาดวยกน ซงหากจดตามประเภทขางตน กจะผสมผสานระหวาง Social Networking และ Media Sharing เพราะสามารถทจะสรางประวต เชญเพอนมาเปนเพอน รวมถงสงขอความ แชรรปภาพ แชรวดโอ ขอมล สงขอความเสยง โทรพดคยกน video call ตดตอสอสารระหวางผใชงานดวยกนได สามารถโตตอบการสนทนาได และเปนไปอยางสะดวกและรวดเรว รวมทงยงดาวนโหลดใชบรการไดฟร (LINE LOVER, 2557, น.27)

ซงแอปพลเคชนไลนนนจดวามลกษณะเฉพาะทสรางความแตกตางอยางเดนชดแตกตางออกไปจากแอปพลเคชนสนทนาอน ๆ โดยสามารถสรปลกษณะเฉพาะของแอปพลเคชนไลนไดดงน (ศภศลป กลจตตเจอวงศ, 2556)

1. การสอสาร 2 ทาง (Two-way Communication) LINE สามารถใชเพอตดตอสอสารจากผสงสารไปยงผรบสารไดโดยตรง โดยสามารถสงขอความ รปภาพ เอกสาร หรอขอมลขาวสารตามทตองการ เพอกอใหเกดการรบรและพฤตกรรม อกทงยงสามารถแสดงปฏกรยาตอบกลบ (Feedback) โดยตรงไดทนท

2. สามารถสอสารไดตลอดเวลา (Anytime) โดยผใชสามารถสอสารไปยงคสนทนาไดตลอดเวลาโดยไมจากดชวงเวลา และระยะเวลาในการสอสาร หากยงมการเชอมตอเครอขายสญญาณอนเทอรเนต และคสนทนายงคงมสถานะเปนเพอนกน

3. สามารถสงรปแบบสารไดหลากหลาย (Multi-media) ลกษณะเดนเฉพาะของ LINEคอ สามารถสงสารทมรปแบบหลากหลายแตกตางกน โดยสามารถเลอกใหเหมาะสมกบรปแบบและกลมเปาหมายในการสอสารได เชน ขอความ รปภาพ การสงลงคเพอเชอมตอเวบไซตจากภายนอก คลปวดโอ รายการสนคา สตกเกอร ขอความเสยง การโทร การสนทนาทางวดโอ เปนตน

4. สามารถเลอกปดกนการสนทนาได (Block) กลาวคอ เมอผใชไมตองการจะรบสารจากคสนทนาคนใด เราสามารถเลอกปดการสนทนากบคสนทนารายนนไดอยางเฉพาะเจาะจง

5. สามารถสรางไทมไลนได (Timeline) เชนเดยวกบสงคมออนไลนอน ๆ อยาง Facebook และ Twitter โดยผใชนนสามารถโพสตขอความ รปภาพ หรอคลปวดโอบนหนาไทมไลนของตนเองไดตามความตองการ

6. รองรบไฟลขอมลไดหลากหลาย (Files Support) ในแอปพลเคชนไลนนอกจากสามารถทจะสงขอความสนทนาเปนตวอกษร ภาพ หรอสตกเกอรแลว ผใชยงสามารถสงแฟมงานเอกสารในรปแบบของนามสกลไฟลตาง ๆ ได มลกษณะคลายกบการรบ-สงอเมลจากผสงไปยงผรบโดยตรงซงไฟลทสามารถใชงานไดนน เชน .pdf .ppt .doc และ .jpeg เปนตน

20

ดงนนดวยลกษณะเดนทแตกตางแหลากหลายของแอปพลเคชนไลนดงทไดกลาวมาในขางตนทาให LINE เปนสอสงคมออนไลนทไดกาลงไดรบความนยมในปจจบน

ซงจากแนวคดเรองสอสงคมออนไลนและแอปพลเคชนไลน ผวจยจะนามาเปนสอหลกในการศกษาคร งนถ ง ทศนคต พฤตกรรม และการร เทาทนของกล มเบบบมเมอรทมตอ แอปพลเคชนไลนน เพอจะดแนวโนมและความนยมของสอสงคมออนไลน และการใชสอสงคมออนไลนของกลมวยเบบบมเมอร

2.3 แนวคดเกยวกบทศนคต

สาหรบทศนคตนน เปนตวแปรทสาคญทใชในการศกษาครงน เนองจากการทจะเกดการใชงาน หรอไมใชงานแอปพล เคชนไลน ตองเรมจากการมทศนคตอยางใดอยางหนงตอ แอปพล เคชนไลน เสยกอน ซ งทศนคตจะเปนไปในทางบวกหรอลบ กอยทวามการรบร ใน แอปพลเคชนไลนไปในทางบวกหรอลบมากกวากน ซงหากทาใหเกดทศนคตทด กจะมแนวโนมทจะใชงานในสง ๆ นน ฉะนนเพอใหเกดการเขาใจถงตวแปรทศนคตมากขน ผวจยจงไดนาแนวคดเกยวกบทศนคตมาอธบายในการศกษาครงน

ทศนคตเปนสงทเกดจากความเชอ ความรสก ซงสามารถเปนไดทงดานบวกและดานลบและจะเปนตวทจะกาหนดพฤตกรรมของแตละคนในการตอบโต หรอแสดงออกตามทศนคตทบคคลเชอและรสก ซง Roger (1978, อางถงใน ศวช จนทนาสภาภรณ, 2554, น.11) ไดกลาววาทศนคตนนเปนตวชวดวาบคคลรสกและคดอยางไรกบคนรอบขาง วตถ หรอสงแวดลอม ตลอดจนสถานการณตาง ๆ โดยทศนคตของมนษย มรากฐานมาจากความเชอ ความคด ความรสกของแตละบคคลทจะตอบสนองตอสงเราทเขามา แลวสงผลตอพฤตกรรมตาง ๆ วาชอบหรอไมชอบประเดนใดประเดนหนงถอไดวาทศนคตเปนการสอสารภายในบคคล (Intrapersonnal Communication) ทเปนผลกระทบจากการรบสารจากผสงสารซงจะสงผลตอการตอบโตพฤตกรรมของผรบสารตอไป โดยสามารถแบงแยกองคประกอบของทศนคตได 3 ประการคอ

1. ดานความนกคด (Cognitions) เปนสวนของความเขาใจ ความเชอของบคคลตอสงรอบขาง วตถ สถานการณทเกยวของกบตนเอง หากบคคลมความคดและความรตอสงนนในเชงบวกกมกจะมทศนคตตอสงนนในเชงบวกเชนกน ซงองคประกอบดานความนกคดของบคคลนนประกอบดวยกน 3 สวน ไดแก สวนทเปนความรเกยวกบขอเทจจรง สวนทเปนความเชอ และสวนทเปนการประเมน ซงองคประกอบดานความคดนกคดเหลาน คอ สงทตวบคคลรบรและนกคดทงสน

21

2. ดานความรสก (The Affective Response) เปนสวนทเกยวกบอารมณทเกยวเนองกบสงตาง ๆ ไมวาจะเปนความรสกพงพอใจหรอไมพงพอใจ ชอบหรอไมชอบ ซงมผลแตกตางกนไปตามบคลกและคานยมของแตละบคคล

3. ดานการกระทา (Behavior) เปนสวนทเกยวของกบพฤตกรรมของบคคลทมทศนคตตอสงใดสงหนง ซงเปนผลมาจากองคประกอบดานความร ความคด และความรสก แลวแสดงออกมาในรปแบบพฤตกรรมทจะกระทาตามทศนคต หรอพฤตกรรมการตอตานในทศนคตนน

ฉะนนทศนคตของบคคลทมตอสงใดสงหนงทแตกตางกนไปตามแตละบคคลกเนองมาจากบคคลมองคประกอบดานความร แนวความคด และความรสกทแตกตางกน จงเหนไดวาสวนประกอบพนฐานของทศนคตทางดานความคด ความเขาใจ มความเกยวของสมพนธกบความรสกของบคคลทอาจแสดงผลออกมาในรปแบบของการกระทาทแตกตางกน สามารถเปนไปไดทงในทางบวกทางลบ ซงกขนอยกบประสบการณ การเรยนรของบคคลตอสงสงนนดวย แตอยางไรกตาม แมตางคนสามารถมทศนคตทแตกตางกนออกไปได แตประเภทของทศนคตทแสดงออกมากจะแบงออกมาเพยงไมกประเภทเทานน ซงดารณ พานทอง (2542) ไดแบงประเภทการแสดงออกทางทศนคตไว 3 ประเภท คอ

2.3.1 ประเภทของทศนคต 2.3.1.1 ทศนคตในทางบวก (Positive Attitude) คอ เปนการแสดงออก หรอม

ความรสกตอสงหนง ๆ ทอยแวดลอมไปในแนวทางทดยอมรบหรอเกดความพอใจ เชน เดก ๆ มทศนคตทดตอการรบชมภาพยนตรการตน เพราะสรางความสนกสนาน และจนตนาการใหกบพวกเขาเปนตน

2.3.1.2 ทศนคตในทางลบ (Negative Attitude) คอ เปนการแสดงออก หรอมความรสกตอสงทอยแวดลอมในทางทไมพอใจ ไมด ไมยอมรบ ไมเหนดวย เชน เปนคนทชอบเลยงสตวและรกสตว เมอเวลาเหนใครกตามทารณสตวกจะไมเหนดวย หรอไมพอใจในการกระทาดงกลาวเปนตน

2.3.1.3 การไมแสดงออกทางทศนคต หรอมทศนคตเฉย ๆ คอ มทศนคตเปนกลาง ซงอาจเปนเพราะวาไมมความรความเขาใจในเรองนน ๆ หรออาจจะมความร หรอมทศนคตอยเดม เพยงแตอาจจะกลววาเมอแสดงทศนคตออกไปในทางใดทางหนงอยางสดโตง อาจนามาซงผลเสยแกตน เชน เราแสดงทศนคตทเปนกลางตอปญหาทางการเมอง เพราะเรากลววาหากแสดงทศนคตไปตรง ๆ อาจทาใหผทรไมพอใจ เปนตน

ซ ง จ ากแนวความคด เ ร อ งท ศนคต ผ ว จ ยจะน ามาศ กษาถ งท ศนคตท ม ต อ แอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร เพอดวาหลงจากทกลมวยเบบบมเมอรมการรบรประโยชน การรบรความงาย และการรบรความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลนแลว มนกอใหเกดเปนทศนคต

22

ตอแอปพลเคชนไลนในทศทางใด สมพนธกบการรบรหรอไม อกทงยงทาการศกษาวา เมอมทศนคตตอแอปพลเคชนไลนอยางใดอยางหนงแลว จะสงผลในแงทวาสมพนธกบพฤตกรรมอยางไร มความเปนไปในทศทางสอดคลองกนมากนอยเพยงใด

2.4 แนวคดการรเทาทนสอ (Media Literacy)

การรเทาทนสอนนเปนตวแปรทสาคญอกหนงตวแปรในการศกษาครงน และเปนตวแปรทจะดผลจากการใชสอแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอรดวยวา พวกเขามการใชงาน แอปพลเคชนไลนอยางรเทาทนมากนอยเพยงใด เพราะปจจบนขอมลขาวสารตาง ๆ สามารถถกสงผานแอปพลเคชนไลนไดโดยงาย ฉะนนการเปดรบขาวสารผานแอปพลเคชนไลนจะตองมการแยกแยะ เทาทนวาเปนจรงหรอไม มขอเทจจรง หรอแหลงทมาทนาเชอถอเพยงใด แนวคดนจงสาคญทควรศกษาและนามาอธบายในครงน

แนวคดการรเทาทนสอ (Media Literacy) คอ ความสามารถทแตละบคคลจะเปดรบสอ มความเขาใจ และสามารถวพากษ ไตรตรอง รวา คา ภาพ กราฟฟค หรอเสยงทถายทอดออกมาผานสอ เกดการทางานรวมกนอยางไร และตความเนอหาออกมาไดหลากหลาย ดวยความตระหนกถงผลกระทบของสอ เพอใหบคคลนน ๆ ไมตกอยภายใตการครอบงาและใชงานสออยางเปนประโยชนในชวตประจาวนอยางเทาทน โดยหลกการเบองตนของการรเทาทนสอนน เรมมาจากการเขาไปมองทตวสอ โดยมองวาเนอหาทสอไดสรางขนไมไดสะทอนความเปนจรงออกมาทงหมด หากแตถกประกอบสราง แตงเตมขนมา เชน ใชเทคนคพเศษ แสง ส เปนตน

อกทงสอยงเปนตวแทนของการสรางภาพความเปนจรง กลาวคอ เราจะเหนภาพหรอเหตการณตาง ๆ มากมายทเกดขนในโลกจากสอ สอจะเปนตวแทนทในการถายทอดภาพ หรอเหตการณเหลานออกมา ซงการถายทอดนจะถกผลต ตความ และสรปออกมาโดยสอนน ๆ เสมอนเปนการสรางภาพความจรงตามทสอตองการใหเปน แตอยางไรกตามในหลกการเบองตนการรเทาทนสอน กยงมองวา แมวาสอจะนาเสนอหรอถายทอดสงใดออกมา แตกยงเชอวาผรบสารกมภาพหรอทศนคตเกยวกบเรองนน ๆ อยกอนแลว ฉะนนจงเกดการตอรองทางความหมายระหวางสงทตนคด กบสงทสอคด จนทายทสดวาจะเลอกรบความหมายแบบไหน ซงกระบวนการดงกลาวนกขนอยกบลกษณะของแตละตวบคคล ทแตกตางกน

นอกจากนสารทสอสงออกมาอาจมการแฝงนยทางธรกจการคา หรออาจมอดมการณคานยมบางประการแฝงอย เชน คานยมในการดาเนนชวตบางประการ สงคมทชายเปนใหญ เปนตนรวมทงสอยงมบทบาทมากในทางการเมอง ในการถายทอดอดมการณทางการเมองออกมา และ

23

สามารถทาใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคมได เชน การเสนอขาวความขดแยงทางการเมองของกลมเสอส อดมการณทางประชาธปไตย เปนตน (อณาโลม จนทรรงมณกล, 2549)

ฉะนนจากหลกการททกลาวมาเปนการมองสอและสารในสอ ทพยายามแฝงนยยะและใหความหมายบางประการออกมา ผลตสรางจนกลายเปนคานยมหนงในสงคม ดงนนสงสาคญคอประชาชน ผรบสาร จาเปนจะตองเปดรบสออยางรเทาทน เทาทนในสอแตละประเภท เทาทนในสารทสงมา ไมตกเปนทาสหรอถกครอบงาโดยงาย และใชเหตผลไตรตรองในสารทเปดรบ การรเทาทนสอจงจาเปนและสาคญมากในปจจบนทมการไหลของขาวสารออกไปไดอยางกวางขวางและรวดเรว

ซง Potter (2008) กลาววา บคคลทมการรเทาทนสอดจะควบคมสอไดมากกวา เพราะรวาจะจดการกบสารตาง ๆ ทเขามาไดอยางไร ใชมมมองใดในการอาน วเคราะห แตสาหรบคนทไมมความรในสออยางด ทาใหโครงสรางความรตาและไมเพยงพอในการทจะแปลความหมายจากสอไดอยางเทาทน จงทาใหไมสามารถตความสารทสอนาเสนอมาไดอยางหลากหลายและเทาทน ซงมแนวโนมวาคนกลมนจะยอมรบความหมายทสอนาเสนอมาโดยตรง ซงจากนยามขางตน Potter ไดกาหนดความรพนฐานเกยวกบการรเทาทนสอ 4 ประการ คอ

1. การรเทาทนสอมลกษณะเปนตวแปรตอเนอง (Continuum) กลาวคอ การรเทาทนสอนนไมใชตวแปรทเปนประเภท (Category) หรอเปนชดสาเรจ เชน หญงหรอชาย หากแตเปนความรทไปเปนอยางตอเนองและเปนระดบไปเรอย ๆ โดยสามารถปรบปรงพฒนาระดบการรเทาทนใหดขนได ไมมจดสนสด หรอจดสงสด

2. การรเขาใจในสอจาเปนตองไดรบการพฒนา กลาวคอ เมอเรามการฝกฝนและพฒนาทกษะการรเทาทนสออยตลอด จะชวยใหระดบศกยภาพของเราในการเปดรบเนอหาจากสอมวลชนนนสงขน ในลกษณะทวา เราจะเรมตงขอสงสยกบสอโฆษณาทเหน หรอเนอขาวสารท อานมากขน ไมไดยอมรบแตแรกเหมอนกอน หรอหากมการยอมรบในตวเนอหาของสอ กจะเปนการยอมรบทมเหตผลและไตรตรองมาแลว ซงในการพฒนาทกษะน จาเปนทจะตองมการพฒนาไปอยางตอเนองอยางจรงจง เพอทจะสามารถรเทาทนและไมลาสมย

3. การรเทาทนสอนนมลกษณะหลายมต (Mulitidimensional) ประกอบดวย มตดานการรและเขาใจ (Cognitive Domain) ซงหมายถง กระบวนการทางสมอง

(Mental Process) และการคด (Thinking) ทจะสามารถตระหนกรในสงตาง ๆ ไดตงแตระดบงายไปถงระดบทซบซอนมากขน เชน รวากระบวนการสอสารของสอแตละประเภทเปนอยางไร หรอเหตใดสอนจงมบทบาทและกลายเปนทนยม

มตดานอารมณ (Emotional Domain) ซงหมายถง เปนความรสกตาง ๆ ทสามารถเกดขนไดจากการทเสพงานจากสอ เพราะสอสามารถผลตสรางอารมณ หรอความรสกแทรกลงไปใน

24

เนอหาได ฉะนนการรเทาทนในทนคอ การเทาทนในสญลกษณทถกผผลตแทรกแฝงมากบสอ รในอารมณหรอทศทางของอารมณทสอตองการพาใหเปน

มตดานสนทรยะ (Aesthetic Domain) ซงหมายถง ความรถงกระบวนการทสอนนผลตสรางความหมายขนมาวาเปนไปอยางไร และสามารถทจะบงชบอกไดวา รปแบบของนกเขยน ผผลต เปนอยางไร มเอกลกษณอยางไร รวมทงสามารถแยกแยะ ตรวจสอบความเปนศลปะไดวาสงใดเปนศลปะแท สงใดเปนศลปะเทยมทถกผลตสรางขน

มตดานศลธรรม (Moral Domain) ซงหมายถง ความสามารถทจะเขาใจคานยมหรอคณคาทอยในเนอหาของสอมวลชน จนสามารถร แยกแยะไดอยางเดดขาดวา สงใดด สงใดไมด และ สงใดจรง สงใดไมจรง เปนการรเทาทนวาสอไดผลตหรอสอดแทรกอดมการณบางประการมาหรอไม ซงความสามารถในการแยกแยะนจะไดมากหรอนอย ขนอยกบระดบการร เทาทนสอทมใน แตละคน ทจะตองอาศยการจดการ หรอการพฒนาในการรเทาทนสออยตลอด

4. จดประสงคของการรเทาทนสอ คอ มความสามารถในการตความสารมากขน เพราะแทจรงแลวสารทสอทกสอผลตขนมา จะตองอาศยการตความทงหมด รวาเหตใดตองผลตสารน ตองจดวางสารน หรอตองใชคาพดหรอสอความออกมาแบบน เพราะสอแตละสอ ไมวาขาว โฆษณา ละคร กจะมความมงผลทแตกตางกนไป การใชสารในการสอความกยอมตางกน ฉะนนการมความสามารถในการตความสารทถกสงผานมาจะชวยใหรเทาทนสอมากขน

สาหรบปจจบน ดวยเทคโนโลยทางสอสารทพฒนามากขน ทาใหการตดตอสอสารและการเปดรบขอมลขาวสารเปนไปโดยงาย ทงยงสงผลตอบทบาทการสอสารของแตละคน ทสามารถเปนไดทงผรบและผสงสาร ฉะนนการรเทาทนสอในปจจบน จงไมใชเพยงแคเปนการเปดรบสารอยางเทาทน หากแตยงหมายรวมถงการผลตและสงตอขอมลขาวสารอยางเทาทนดวย โดยผรบสารจะตองสามารถวเคราะห ตความ วพากษในขอมลทผลตหรอเปดรบมา และมการตรวจสอบดวาเปนขอเทจจรงเปนประโยชนควรแกการสงตอไปยงผอนหรอไม ทงนกเพอไมใหตกอยภายใตการครอบงาของสอ หรอเปนการชวยสอในการผลตซาอดมการณบางประการตอไปเปนทอด ๆ อนจะเปนการนาพามาซงผลกระทบตอบคคลหรอตอสงคมโดยรวมได

ดงนน จากการเปลยนแปลงทางการสอสาร และการใชส อในปจจบน ทาให Livingstone (2004) ไดสรปองคประกอบทจะเพมทกษะการเทาทนสอตาง ๆ ทครอบคลมตงแตสอดงเดมจนถงสอใหมไดดงน

1. การเขาถงสอ คอ ความสามารถทบคคลจะเขาถงสอตาง ๆ ไดอยางเตมท โดยจะตองรบรและเขาใจในความหมายได ซงถอวาเปนจดแรกทจะทาใหเกดทกษะการรเทาทนสอ

25

2. การวเคราะห คอ เมอแตละบคคลมการเขาถงสอไดแลว จะตองสามารถวเคราะหสอและความหมายทถกประกอบสรางจากสอไดดวย สามารถวเคราะหและเขาใจไดตงแตกระบวนการผลตสราง เทคนค ภาษา การใสความหมาย เปนตน

3. การประเมน คอ เมอมการเขาถงสอและวเคราะหสอแลว จะตองมการประเมนควบคไป เพอทาการแยกแยะ และใหคณคากบสงทเปดรบวาดหรอไมด สามารถนาไปใชใหกอเกดเปนประโยชนตอผรบสารอน ๆ มากนอยเพยงใด หรอเกดคณคาตอจตใจ อารมณ ความรสก หรอตอสงคมหรอไม ซงในการประเมนนน นบวาเปนสวนทยาก เพราะจะตองใชการตดสนใจทอาศยประสบการณ ความรและทกษะสง เพอทจะนามาเปนตวรองรบเหตและผลทไดทาการประเมนไป ซงการประเมนในแตละสารแตละสอกจะใชแนวทางทแตกตางกนออกไปตามลกษณะของสาร และสอนน ๆ

4. การสรางสรรคเนอหา คอ ความสามารถในการสรางสรรคเนอหาอยางเทาทน เพราะการรเทาทนสอนน ไมใชแตเพยงสามารถเปดรบสอ มทกษะในการวเคราะหและประเมนสอ หากแตยงจะตองมทกษะในการสรางสรรคสอออกไปอยางเทาทนดวย โดยจะตองรวาจะตองผลตสารออกไปอยางไร เพอใหบรรลเปาหมายและมประสทธภาพ ไมนามาซงผลกระทบอนทจะไมกอใหเกดคณคาตอสงคมและผทเปดรบ นนคอ ตองมความเขาใจในธรรมเนยมและจรยธรรมในการผลตสารและสงสาร

ฉะนนการรเทาทนสอจงจาเปนและสาคญมากสาหรบยคในปจจบน ซงถาหากเราไมมการรเทาทนในสอทงทเราเปดรบและสงตอ ไมวาจะเปนขอมลขาวสาร ภาพ เสยง วดโอ เปนตน เรากจะอาจจะตกอยใตการครอบงาทางความคด อดมการณทสอนนพยายามโนมนาวเราไดโดยงาย หรออาจถกกลายเปนเครองมอในการผลตซาอดมการณเหลานนออกไป

ดงนนในการศกษาวจยครงนผวจยจงนาตวแปรการรเทาทนสอมาใชในการศกษาเพอทจะทราบวาจากการทกลมเบบบมเมอรยอมรบและมการใชแอปพลเคชนไลนแลว พวกเขาไดใชงานแอปพลเคชนไลนอยางรเทาทนหรอไม โดยจะดจากลกษณะทางประชากรของกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนวาจะสงผลตอระดบการรเทาทนสอทแตกตางกนหรอไม รวมทงพฤตกรรมการใช แอปพลเคชนไลนจะสมพนธกบการรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนหรอไมดวย

2.5 ทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (Technology Acceptance Model)

ในการศกษาครงนผวจยไดนาตวแปร การรบรประโยชน การรบรในความงาย การรบรความเพลดเพลน และทศนคตทมตอการใชงาน มาใชในการศกษา ซงเปนตวแปรทมาจากทฤษฎ การยอมรบเทคโนโลย หรอ TAM เพอจะไดรวากลมวยเบบบมเมอรนน กอนทจะมการยอมรบใชงานแอปพลเคชนไลน พวกเขามการรบรในแอปพลเคชนไลนอยางไร สมพนธกนหรอไม ซงจะเปนสวน

26

หนงในการศกษาตอไป แตเพอทจะใหเขาใจในตวแปรดงกลาวและเพอไดเหนกรอบการเชอมโยงกนระหวางตวแปรแตละตว ผวจยจงไดนาทฤษฎ TAM มาอธบายในภาพรวมดงน

ทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (Technology Acceptance Model หรอ TAM) เปนทฤษฎท Davis ดดแปลงมาจากทฤษฎการกระทาตามหลกเหตและผล หรอ TRA โดยจดประสงคหลกของทฤษฏ TAM จะเปนทฤษฎทชวยในการคาดการณและอธบายวาเหตใดระบบบางระบบถงเปนทยอมรบ และบางระบบอาจไมถกการยอมรบ โดยศกษาจากปจจยทมอทธพลตอพฤตกรรมการใชเทคโนโลย (Davis, Bagozzi, & Warshaw, 1989)

สาหรบปจจยททาใหคนจะยอมรบหรอไมยอมรบเทคโนโลย ทฤษฎนแสดงใหเหนสองปจจยทมความสาคญ คอ 1. การรบรถงประโยชน (Perceived Usefulness) และ 2. การรบรในความงายในการใชงาน (Perceived Ease of Use) กลาวคอ อยางแรกคนเราเลอกจะใชหรอไมใชเทคโนโลย ขนอยกบวาพวกเขาเชอหรอไมวาเทคโนโลยนนจะชวยใหการทางานของพวกเขาดขน นนกคอ การรบรในประโยชนของเทคโนโลยนน ๆ สวนประการทสอง แมรวาเทคโนโลยทไดรบจะเปนประโยชน แตในเวลาเดยวกนหากระบบเปนเรองยากเกนไปทจะใช กจะเกดการชงนาหนกกน ระหวางประโยชนกบความพยายามในการใชเทคโนโลยนน ๆ นนเปนการบงบอกวา การรบรถง ความงายในการใชงานเทคโนโลยกมสวนสาคญทจะทาใหคนยอมรบหรอไมยอมรบเทคโนโลย ซงทงตวแปรการรบรในประโยชน และการรบรในความงายกจะสงผลตอทศนคตทนาไปสการใชงานเทคโนโลยนนดวย และตวแปรทศนคตจะนาไปสพฤตกรรมความตงใจทจะใช จนทายทสดไปสการยอมรบในเทคโนโลยใหม ๆ (Davis, 1989) ดงภาพประกอบ 2.1 แบบจาลองการยอมรบเทคโนโลยตามแนวคดของ Davis

ภาพท 2.1 แบบจาลองการยอมรบเทคโนโลยตามแนวคดของ Davis . ทมาจาก “User acceptance of computer technology: A comparison of two theoretical models," by Davis, F. D., Bagozzi, R. P.; Warshaw, P. R., 1989, Management Science, 35, p 985. Copyright 1989 by INFORMS.

External Variables

Perceived Usefulness

Perceived Ease of Use

Attitude toward Using

Behavioral Intention to Use

Actual Use

27

ซงจากโมเดลทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (TAM) จงมตวแปรทสาคญอย 6 ประการ คอ (Davis, 1989)

1. ตวแปรภายนอก (External Variables) หมายถง ลกษณะทางประชากรศาสตร ประสบการณคานยมตาง ๆ ของแตละบคคล เปนตน ซงเหลานจะมอทธพลตอการรบรถงประโยชนทจะไดรบจากเทคโนโลยสารสนเทศ และการรบรวาเปนระบบทงายตอการใชงาน โดยเชอวาแตละบคคลทแตกตางกนไปกจะมการการรบรทตางกน

2. การรบรถงประโยชนทไดรบจากเทคโนโลย (Perceived Usefulness) หมายถง ระดบการรบรถงประโยชนในการนาเทคโนโลยนนมาใช โดยเชอวาจะชวยเพมประสทธภาพในการทางานมากขน ซงการรบรถงประโยชนนนจะสงผลตอทศนคตตอการใชและความตงใจทจะใช

3. การรบรวาเปนระบบทมความงายตอการใชงาน (Perceived Ease of Use)หมายถง ระดบทผใชงานรบรวาการใชงานในเทคโนโลยนน ๆ ไมตองใชความพยายามมาก หรอไมมความซบซอนมากเกนไป ซงถายงรบรในความงายของเทคโนโลยนน ๆ กจะทาใหมโอกาสทผใชยอมรบในการใชงานเทคโนโลยนน ๆ มากยงขน ซงการรบรความงายตอการใชงานนนจะสงอทธพลโดยตรงตอทศนคตตอการใช และยงมอทธพลทางออมตอทศนคตตอการใช ผานการรบรถงประโยชนจากเทคโนโลยอกดวย

4. ทศนคตทมตอการใชงาน (Attitude toward Using) หมายถง ระดบการรบรความรสกทมตอเทคโนโลยนน ๆ วาด หรอไม ซงตวทศนคตทมตอการใชงานจะสงผลตอความตงใจทจะใชงาน และนาไปสการยอมรบในเทคโนโลยนน ๆ ในทสด

5. พฤตกรรมการตงใจทจะใชงาน (Behavioral Intention to Use) หมายถง ความตงใจทผใชจะพยายามใชงานและความเปนไปไดทผใชจะยอมรบ และมทาททจะใชงานตอไปในอนาคต โดยพฤตกรรมความตงใจใชนนจะไดรบอทธพลจากการรบรประโยชนและทศนคตทมตอเทคโนโลยนน ๆ

6. การใชงานจรง (Actual Use) การใชงานจรงจะเปนผลสดทายทเกดขนหลงจากมการรบรในดานตาง ๆ จวบจนมทศนคตและความตงใจทจะใช ซงหากมการใชงานเทคโนโลยนน ๆ กถอวาเปนการยอมรบเทคโนโลยนน

ตวแปรทกลาวมาขางตนนนถกนามาใชศกษาการยอมรบเทคโนโลยตาง ๆ มากมาย ไมวาจะเปนการศกษาการยอมรบอนเทอรเนต โทรศพท หรอสอสงคมออนไลน เปนตน ซงแตละการศกษากไดมการนาแบบจาลองของ TAM ไปพฒนาหรอปรบใชตามบรบททแตกตางกน ทาใหผวจยพฒนาและเพมตวแปรทคาดวาจะสงผลตอการยอมรบเทคโนโลยเขาไป ซงหนง ในนนกคอ การรบรความเพลดเพลน โดยพบวา เปนอกหนงตวแปรทสาคญทสงผลไปยงทศนคตและความตงใจใชงานเทคโนโลยตาง ๆ ดวย (Praveena & Thomas, 2014)

28

การรบรความเพลดเพลน (Perceived Enjoyment) เปนตวแปรทถกพฒนาจากแบบจาลองเดมของ TAM ซงจดวาเปนแรงจงใจทเกดขนจากภายใน ในแงทวาจะเปนตวขบไปสการเปดรบการใชงานเทคโนโลย ซงจะมความแตกตางจากแรงจงใจภายนอกอยางการรบรในประโยชน ทการยอมรบการใชงานนนจะขนอยกบวาจะเทคโนโลยนนสามารถนาไปใชประโยชน ทางานไดบรรลเปาหมายตามทตงไวหรอไม แตแรงจงใจภายในนนจะอยทความพงพอใจของตนเองเปนหลก ทตองการจะใชงานเทคโนโลยเพอมาตอบสนองความสข ความเพลดเพลนของตน ฉะนนการรบรเพลดเพลนจงเปนอกหนงตวแปรทจะสงผลไปยงทศนคต ความตงใจทจะใชงาน จนนาไปสการยอมรบการใชงานเทคโนโลยในทสด (Davis, F.D., Bagozzi, R. P., & Warshaw, P. R., 1992)

ดงนนจะเหนไดวาปจจยทสงผลใหเกดกระบวนยอมรบหรอการใชงานนนมาจากการมทศนคตทดตอเทคโนโลยนน ๆ ซงการทบคคลแตละคนจะมทศนคตทดได จะตองเหนถงประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในเทคโนโลยนน ๆ มากอนนนเอง ฉะนนจากทฤษฎและแบบจาลองของทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย ผวจยจงจะนามาประยกตใชกบการศกษาวจยครงน เพอวดถงการรบรในประโยชน รบรในความงาย และรบรในความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลน เพอดวาหล งจากท กล มวย เบบบม เมอร รบร ในตวแปรท ง สามแลว พวกเขามทศนคตอย างไรกบ แอปพลเคชนไลน และตวแปรใดทสงผลใหพวกเขามทศนคตทดจนไปสการยอมรบการใชงาน

2.6 ทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications)

พฤตกรรมในการใชสอนน เปนอกตวแปรทสาคญในการศกษาครงน เพราะพฤตกรรมจะเปนผลทเกดขนจากทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน ซงพฤตกรรมการใชสอทแตกตางกนไปนนกขนอยกบความพงพอใจและการใชประโยชนในสอนน ๆ มากนอยตางกนไปตามแตละปจเจก ฉะนนเพอใหเขาใจในหลกการ และเพอใหการศกษาครงนชดเจนมากขน ผวจยจงนาทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจมาอธบายดงน

ทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications) ไดใหความสนใจในการเชอมโยงเหตผลของการใชสอเขากบตวแปรดานตาง ๆ อยางปจจยความแตกตางของแตละบคคล ความตองการหรอแรงจงใจทจะใชสอ การใชสอ และผลจากการใชสอ โดยบคลกลกษณะของบคคลทแตกตางกนกจะมแรงจงใจเปาหมายในการใชสอแตกตางกนไป ซงแรงจงใจตรงนกจะสงผลตอการเปดรบใชสอ เชน ความถ เวลาทใชสอนน ๆ เปนตน ซงทายทสดแลวทกตวแปรจะสงไปยงผลจากการใชสอ ในลกษณะทวา หลงจากเปดรบสอตามความตองการของแตละบคคลแลว สอไดมาตอบสนองตอความรสกและเปลยนแปลงพฤตกรรมไดหรอไม (Rubin, 2002) กลาวอกแงหนงคอ ลกษณะทางประชากรศาสตร จตวทยา รวมทงประสบการณสวนตวของแตละคน ลวนหลอหลอมใหแตละคนเกด

29

ความตองการพนฐานใด ๆ ขน รวมทงสงผลตอการเลอกใชสอและความพงพอใจในสอดวย ซงเมอแตละคนเกดมความตองการอยางใดอยางหนงขน กจะตองหาวธการ หรอกระทาการตาง ๆ เพอมาตอบสนองตอความตองการดงกลาว ซงความตองการกจะเปนบอเกดของแรงจงใจทสาคญทจะทาใหแตละบคคลพยายามหาหนทางมาตอบสนองเพอใหเกดความพงพอใจได ซงในแงนกคอการเลอกเปดรบสอ โดยแตละบคคลกจะเลอกเปดรบแตกตางกนไป ซงผลของหลงจากการเปดรบสอใดสอหนงหนงกอาจจะนามาซงความพงพอใจ สามารถตอบสนองความตองการได หรออาจไมพงพอใจกไดเชนกน ขนอยกบตามแตละตวบคคล (สรพงษ โสธนะเสถยร, 2533)

ซง Katz, Blumler, and Gurvitch (1974, P.21) ไดสรปขอสนนษฐานเกยวกบทฤษฎนไว 5 ประการดงน

1. ผใชสอมลกษณะเปนผกระทาและมจดมงหมายในการใชสอ 2. ยดถอผรบสารเปนหลก โดยดวาผรบสารใชสออยางไร มเจตนาอยางไร ไมไดดท

อทธพลของสอทมาสงผลตอผรบสารเพยงอยางเดยว 3. สอจะเกดการแขงขนตอกนเ พอท จะสามารถไปตอบสนองความตองการ

ของผใชได 4. ผคนมความตระหนกรเพยงพอทจะอธบายความสนใจ แรงจงใจในการใชสอของ

ตนเองได 5. ผใชสอจะเปนผประเมนคณคาของเนอหาของสอทเปดรบดวยตนเอง ซงหากกลาวโดยรวม ทฤษฎดงกลาวเปนการใหความสาคญกบผรบสารเปนหลก

ในฐานะทเปนผเลอกใชสอประเภทตาง ๆ มองวาผรบสารไมไดมลกษณะเปน Passive อยางททฤษฎสงคมมวลชนกลาวอาง หากแตมลกษณะเปน Active เปนผกระทา คอ สามารถเลอกเปดรบสอ ใชสอตาง ๆ ไดตามตองการ การใชสอตามแตละบคคล เพอเตมเตมหรอตอบสนองความตองการในแตละดานของตน โดยเมอรวาตองการอะไรกจะเลอกเปดรบหรอใชสอในทางทดทส ดเพอตอบสนองความตองการตรงน จงกลาวไดวาคนทมความแตกตางกนกจะมการเปดใชประโยชนและความพงพอใจจากสอแตกตางกนไป และผลจากการใชสอกจะแตกตางไปตามแตละคน ทงน Katz, Gurevitch, and Haas (1973) ไดสรปความตองการในการใชประโยชนจากสอได 5 รปแบบ คอ

1. ความตองการทจะร (Cognitive Needs) คอ ความตองการดานขอมลขาวสาร ความร ความคด และความเขาใจ

2. ความตองการดานอารมณ (Affective Needs) คอ ความตองการดานความพงพอใจ ความบนเทงและสนทรยะ

30

3. ความตองการแบบบรณาการ (Integrative Needs) คอ ความตองการใชสอเพอสรางความมนคง ความนาเชอถอและความเชอมน ซงผสมผสานทงความตองการรและความตองการดานอารมณไวดวยกน

4. ความตองการเปนสวนหนงของสงคม (Social Integrative Needs) คอ ความตองการทจะใชสอเพอตดตอสมพนธกบคนในครอบครว เพอน รวมทงกบสงคมโลก

5. ความตองการปลดปลอยและหลกหนจากความเครยด (Tension Release Needs) คอ ความตองการทจะหลกหนจากปญหาและสงรมเราตาง ๆ ทประสบในชวตประจาวน โดยหนไปเปดรบความบนเทงในสอมวลชน เพอชวยลดความตงเครยด และสรางความผอนคลาย

ฉะนนทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจจงเปนการศกษาในตวปจเจก ทจะด การใชสอทสอดคลองกบความตองการของตนตามแตละคน ดงนนจากทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ ผวจยจงจะนามาประยกตใชในการศกษาถงการใชแอปพลเคชนไลน ในแงทวากลม เบบบมเมอรแตละคนจะมการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกนไปหรอไม ไมวาจะเปนจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน ระยะเวลาการใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจทใชงาน และคณสมบตทใชงาน เพราะทงนเชอวาแตละคนกจะมการใชงานแอปพลเคชนไลนแตกตางกนไปตามวตถประสงคและความตองการสวนตน อกทงยงนาตวแปรดานพฤตกรรมการใชงานมาศกษาวาทศนคตทมตอ แอปพลเคชนไลนจะมสมพนธกบพฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลนหรอไม รวมทงพฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ จะมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนเปนอยางไร สมพนธหรอไมสมพนธกน

2.7 งานวจยทเกยวของ

เพอทาการศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” ผวจยไดทบทวนงานวจยทเกยวของ เพอมาเปนแนวทางประกอบในการศกษาครงน ซงพบวามงานวจยทสอดคลองและไมสอดคลองไปตามแนวทางสมมตฐานดงน

2.7.1 ความสมพนธระหวางตวแปรการรบรประโยชน ความงาย ความเพลดเพลนกบทศนคต

จากการทบทวนงานวจยเกยวกบความสมพนธระหวางตวแปรการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนกบทศนคตทตงใจจะใชสงใดสงหนง พบวาเปนไปดงน

บษรา ประกอบธรรม (2555) ทไดศกษาเกยวกบการใชสอสงคมออนไลนของนกศกษามหาวทยาลยกรงเทพ เพอทจะศกษาวา สาเหตหรอปจจยใดทสงผลใหนกศกษาเหลานเกดการยอมรบทจะใชงานสอสงคมออนไลนตาง ๆ รวมทงศกษาความสมพนธระหวางตวแปรทมผลตอไป

31

ยงการยอมรบสอสงคมออนไลนของนกศกษา ซงจากผลการศกษา กพบวา การรบรความงายในการใชงาน การรบรประโยชน และปจจยอทธพลของสงคม ลวนมอทธพลตอทศนคตทมตอการใชสอสงคมออนไลน และทศนคตทมตอการใชสอสงคมออนไลนกไปสงผลตอความตงใจทจะใชสอสงคมออนไลนอกดวย ฉะนนในงานวจยน จงทาใหเหนวา ตวแปรทางดานการรบรในประโยชน การรบรความงายของเทคโนโลยกบตวแปรดานทศนคตทมตอเทคโนโลยมความสมพนธกน

เชนเดยวกบการศกษาของ Pornsakulvanich and Dumrongsiri (2010) ทไดศกษาเกยวกบความตงใจทจะใชบลอกในประเทศไทย โดยมจดมงหมายเพอศกษาวาปจจยใดบางทมอทธพลตอการใชบลอก ซงผลการศกษา พบวา การรบรประโยชนในการใชบลอก การรบรความเพลดเพลนในการใชบลอก และอทธพลทางสงคม มความสมพนธกบทศนคตความตงใจทจะใชงานบลอก อกทงโดยรวมสามารถสรปไดวา ทศนคตทดตอการใชบลอก อทธพลของคนใกลชด ครอบครวและเพอนจะมผลอยางมากตอความตงใจในการใชบลอก หรอการกลบมาใชบลอกบอยมากขนในอนาคต ซงจากงานวจยดงกลาวทาใหเหนวา ตวแปรดานการบรในความเพลดเพลนกเปนอกหนง ตวแปรทมความสมพนธกบทศนคตทมตอการใชงาน

ดงนนจากการทบทวนงานวจยทงหมดขางตน เปนการสนบสนนวา การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนลวนมความสมพนธกบทศนคตทมตอการใชงาน

2.7.2 ความสมพนธระหวางตวแปรทศนคตกบพฤตกรรมการใชสอ จากการทบทวนงานวจยเกยวกบความสมพนธของตวแปรดานทศนคตกบ

พฤตกรรม พบวาเปนไปดงน ทพาพร ฉนชยพฒนา (2556) ทไดศกษาความพงพอใจทมตอแอปพลเคชนไลน

และการคาดหวงในประโยชนทจะไดรบจากการใชงาน เพอทจะทราบถงความสมพนธระหวาง ความคาดหวงประโยชนและความพงพอใจทมตอแอปพลเคชนไลน กบแนวโนมพฤตกรรมในการใชงานของผใชแอปพลเคชนไลนวามความสมพนธกนหรอไม อยางไร ซงผลการศกษา กพบวา ความพงพอใจทมตอแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ ทงรปแบบเนอหา การสรางเอกลกษณ การตดตอทางสงคมและการใหความบนเทง ตางกมความสมพนธกบพฤตกรรมในการเปดรบใชงานแอปพลเคชนไลน ซงเปนความสมพนธทางบวก กลาวคอ ถายงมความพงพอใจตอแอปพลเคชนไลนมาก พฤตกรรมการเปดใชงานแอปพลเคชนไลนกจะมากตามดวย

เชนเดยวกบ อาฟฟ ลาเตะ, ศรชฌา กาญจนสงห, จระนนท อนนตไทย, และสรณสร โททอง. (2555) ทไดทาการศกษาการใช Facebook ของนสตมหาวทยาลยบรพา เพอทจะศกษาวา ทศนคตทมตอประเดนตาง ๆ ของนสตมความสมพนธกบพฤตกรรมการใช Facebook ของนสตหรอไม อยางไร ซงผลการศกษา พบวา ทศนคตทมในดานตาง ๆ ไมวาจะเปนในดานสขภาพ หรอดานการศกษา ลวนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใช Facebook อยางมนยยะสาคญ กลาวคอ ผท

32

มทศนคตทดตอสขภาพ พฤตกรรมการใช Facebook กจะมแนวโนมลดลง ทงนเพราะการใชงาน Facebook ทมาก จะสงผลกระทบตอสขภาพรางกาย ในขณะทผทมทศนคตทดตอดานการศกษา จะยงมพฤตกรรมการใช Facebook ทเพมขน

นอกจากน จากการศกษาของ ศวช จนทนาสภาภรณ (2554) ทไดทาการศกษาเกยวกบทศนคตของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบรทมตอการเปดใชงานสอสงคมออนไลน เพอทจะศกษาความสมพนธระหวางทศนคตกบพฤตกรรมการใชงานสอสงคมออนไลน ซงผลการศกษา พบวา ทศนคตทมตอการเปดรบสอสงคมออนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมในการใชงานสอสงคมออนไลนทงในดานระยะเวลา และความถในการใชงาน แตทงนพบวา ทศนคตทมตอ การเปดรบสอสงคมออนไลนไมมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานในดานจดประสงคในการใชงาน

ดงนนจากการทบทวนงานวจยทงหมดในขางตน แสดงใหเหนวา สวนใหญแลวทศนคตกบพฤตกรรมในการใชงานเปนตวแปรทมความเกยวเนองสมพนธกน

2.7.3 ความสมพนธระหวางตวแปรพฤตกรรมการใชสอและการรเทาทนสอ จากการทบทวนงานวจยในตวแปรดานพฤตกรรมในการใชสอกบตวแปรดาน

การรเทาทนสอ พบวา เปนไปดงน จนดารตน บวรบรหาร (2548) ทไดทาการศกษาเกยวกบความรเทาทนในการใช

สออนเทอรเนตของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในกรงเทพมหานคร เพอตองการจะทราบวานกเรยนมธยมศกษาตอนปลายมความรเทาทนสออนเทอรเนตมากนอยเพยงไร รวมทงสามารถประเมนความเสยงบนอนเทอรเนตและปองกนตวเองออกจากความเสยงนนไดหรอไม อยางไร ซงผลการศกษา พบวา พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตของนกเรยนทงในดานระยะเวลา และประสบการณในการใช ลวนมความสมพนธกบการรเทาทนสออนเทอรเนต โดยผใชงานอนเทอรเนต 16-20 ชวโมงตอสปดาห จะมการรเทาทนสอมากกวาผทใชงานอนเทอรเนต 6-15 ชวโมง และผทใชนอยกวา 1-5 ชวโมง เชนเดยวกนกบประสบการณการใชอนเทอรเนต ทผทใชอนเทอรเนตมานาน 4-5 ป จะมระดบการรเทาทนสออนเทอรเนตมากกวาผทใชอนเทอรเนตมานาน 2-4 ป และนอยกวา 2 ป

ซงจากการวจยขางตน แสดงใหเหนวา พฤตกรรมในการใชสอกบการรเทาทนสอเปนตวแปรทมความสมพนธตอกน แตอยางไรกตาม ยงมงานวจยทปรากฏวา พฤตกรรมการใชสอไมมความสมพนธกบการรเทาทนสอ นนคอ

สภารตน แกวสทธ (2553) ทไดศกษาเกยวกบพฤตกรรม การรเทาทนการใชงานอนเทอรเนต และการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคล เพอทจะศกษาถงความสมพนธของพฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรเทาทนสอ และการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคล ซงผลการศกษา พบวา พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตไมวาจะเปนสถานททใชอนเทอรเนต ระยะเวลาทใชอนเทอรเนต ความบอยในการใชอนเทอรเนต วตถประสงคท เขาใชอนเทอรเนต ตางกไมม

33

ความสมพนธกบการรเทาทนสอของผใชอนเทอรเนต จงเปนการบงบอกวาพฤตกรรมในการใชสอไมไดสงผลใหผใชเกดการรเทาทนขน

ดงนนจากการทบทวนงานวจยทงหมดในขางตน ทาใหเหนวาตวแปรดานพฤตกรรมการใชสอกบการรเทาทนสอ สามารถเปนไปไดทงในแนวทางทสมพนธและไมสมพนธกน

2.7.4 ลกษณะทางประชากรทแตกตางกนจะมการรเทาทนสอทแตกตางกน จากการทบทวนงานวจยในตวแปรดานลกษณะทางประชากรกบตวแปรดาน

การรเทาทนสอ พบวา เปนไปดงน จนดารตน บวรบรหาร (2548) ทไดทาการศกษาเกยวกบความรเทาทนในการใช

สออนเทอรเนตของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลายในกรงเทพมหานคร เพอตองการจะทราบวานกเรยนมธยมศกษาตอนปลายมความรเทาทนสออนเทอรเนตมากนอยเพยงไร รวมทงสามารถประเมนความเสยงบนอนเทอรเนตและปองกนตวเองออกจากความเสยงนนไดหรอไม อยางไร ซงผลการศกษา พบวา รายไดของครอบครว และระดบการศกษาของผปกครองทแตกตางกนจะทาใหความรเทาทนสออนเทอรเนตแตกตางกนดวย โดยผปกครองทมรายไดมากกวา 20,000 บาทขนไป จะมความรเทาทนสออนเทอรเนตมากกวาผปกครองทมรายไดนอยกวา 20,000 บาท สวนผปกครองทจบการศกษาระดบปรญญาตรขนไป จะมความรเทาทนสออนเทอรเนตมากกวาผปกครองทจบการศกษาระดบประถมถงมธยมตน

ซงจากงานวจยในขางตน แสดงใหเหนวา ลกษณะทางประชากรทแตกตางกนจะทาใหการรเทาทนสอมความแตกตางกนดวย แตอยางไรกตาม ยงมงานวจยทปรากฏวา ความแตกตางทางลกษณะทางประชากร เชน เพศ อาย การศกษา ไมไดสงผลใหเกดการรเทาทนสอทแตกตางกนทงหมด หากแตมบางตวแปรเทานนททาใหการรเทาทนสอแตกตางกนไป นนคอ

สภารตน แกวสทธ (2553) ทไดศกษาเกยวกบพฤตกรรม การรเทาทนการใชงานอนเทอรเนต และการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคล เพอทจะศกษาถงความสมพนธของพฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรเทาทนสอ และการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคล ซงผลการศกษา พบวา มเพยงลกษณะทางประชากรของผใชอนเทอรเนตในดานเพศทแตกตางกนเทานนทมการรเทาทนสอทแตกตางกน แตสาหรบดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดทแตกตางกน กลบมการรเทาทนสอทไมแตกตางกน

ดงนนจากการทบทวนงานวจยทงหมดในขางตน ทา ใหเหนวาลกษณะทางประชากรทแตกตางกน อาจมผลใหระดบการรเทาทนสอนนแตกตางกนไปดวย ในอกทางหนงกอาจจะไมทาใหการรเทาทนสอนนแตกตางกน สามารถเปนไปไดทงสองแนวทาง

34

2.8 กรอบการวจย

จากแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของทไดกลาวมาทงหมด ผวจยไดกาหนดกรอบการวจย เพอทาการศกษาทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวย เบบบมเมอร โดยทาการตงสมมตฐานดงน

2.8.1 เนองจากในการศกษาครงนมงทจะศกษาถงทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร ซงทศนคตนนจะเปนจดเรมตนทสาคญทจะนาไปถงการยอมรบทจะใชหรอไมใชแอปพลเคชนไลน แตกอนทกลมเบบบมเมอรจะมทศนคตอยางใดอยางหนงจนนาไปสการยอมรบในแอปพลเคชนไลนนน จะตองมความรในแอปพลเคชน หรอเหนคณคาใน แอปพลเคชนนนกอน ซงจากการศกษาทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (TAM) ปจจยทเชอวาจะสงผลตอทศนคตในการใชงานเทคโนโลย ไดแก การรบรประโยชนในการใชงาน การรบรความงาย และ การรบรความเพลดเพลน ซงจากงานวจยของบษรา ประกอบธรรม (2555) ทไดศกษา “การยอมรบเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษา: กรณศกษามหาวทยาลยกรงเทพ” กพบวาสอดคลองไปตามทฤษฎ คอ การรบรความงายในการใชงาน การรบรประโยชน มอทธพลตอทศนคตทมตอการใชเครอขายสงคมออนไลน เชนเดยวกบ Pornsakulvanich and Dumrongsiri (2010) ทไดศกษา“ทศนคตและอทธพลทางสงคม ตวบงชความตงใจในการใชบลอกในประเทศไทย” กพบวา การรบรประโยชนในการใชบลอก การรบรความเพลดเพลนในการใชบลอก มความสมพนธกบทศนคตความตงใจทจะใชงานบลอก สอดคลองกบทฤษฎเชนกน

ดงนนในการศกษาทศนคตทมตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ผวจยจงไดเรมศกษาโดยดความสมพนธระหวางตวแปรการรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนการใชงานแอปพลเคชนไลนกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

จงตงเปนสมมตฐานท 1 (H1) คอ การรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพล เคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน

2.8.2 การศกษาถงความสมพนธระหวางทศนคตกบพฤตกรรมนน เปนการศกษาเพอทตองการรวาเมอกลมเบบบมเมอรมทศนคตอยางใดอยางหนงตอแอปพลเคชนไลน พวกเขาจะแสดงพฤตกรรมออกมาในการใชงานอยางไร เปนไปในแนวทางทสอดคลองกบทศนคตทมหรอไม ซงจากการทบทวนงานวจยกพบวา ตวแปรระหวางทศนคตกบพฤตกรรมนนโดยรวมมความสมพนธ หากแตจะมพฤตกรรมในบางดานเทานน ทอาจไมไปสมพนธกนทศนคตทมอย ซงงานวจยของ ทพาพร ฉนชยพฒนา (2556) ทไดศกษาเรอง “ความคาดหวงและความพงพอใจตอแอปพลเคชน ‘ไลน’ (LINE) ในรปแบบของการสอสารผานบญชอยางเปนทางการ (Official Accounts LINE) ” พบวา ความพงพอใจ

35

ทมตอแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมทจะเปดใชงานแอปพลเคชนไลน โดยเปนไปในทางบวก สวนอาฟฟ ลาเตะ, และคณะ (2555) ทศกษาเรอง “ทศนคตทมผลตอการใช Facebook ของนสตมหาวทยาลยบรพา” กพบวา ทศนคตทมในดานตาง ๆ จะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใช Facebook ขณะทในงานวจยของศวช จนทนาสภาภรณ (2554) ทไดศกษาเรอง “ทศนคตทมตอการเปดรบสอสงคมออนไลนบนเครอขายสงคมออนไลน : กรณศกษานกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลย ราชมงคลธญบร” แมจะพบวาทศนคตทมตอการเปดรบสอสงคมออนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมในการใชงานสอสงคมออนไลนทงในดานระยะเวลา และความถในการใชงาน แตกยงพบวาในสวนพฤตกรรมดานจดประสงคในการใชงานไมไดสมพนธกนกบทศนคตทมตอการเปดรบ

ฉะนนจากงานวจย แมจะพบวาทศนคตไมไดมความสมพนธกบพฤตกรรมใน การใชงานสอในทก ๆ ดาน แตสวนใหญกมแนวโนมทสมพนธกน ผนวกกบกลมตวอยางทใชในการศกษาของผวจยกมความเฉพาะเจาะจงไปทกลมวยเบบบมเมอร แตกตางไปจากงานวจยขางตน และเพอใหการศกษานนครอบคลมในทกประเดนสาคญ ๆ จงไดศกษาความสมพนธระหวางตวแปรทศนคตทมตอการใชงานแอปพลเคชนไลนกบพฤตกรรมการใชงานในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน คณสมบตทใชงาน รวมทงแรงจงใจทใชงาน

โดยตงเปนสมมตฐานท 2 (H2) คอ ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

2.8.3 เนองจากการศกษาครงนตองการจะศกษาถงการรเทาทนสอแอปพลเคชนไลนวา จากการทกลมเบบบมเมอรกาลงนยมใชแอปพลเคชนไลนกนอยางมากมาย พวกเขาไดใชอยางรเทาทน ในสารหรอขอมลทถกสงผานมาในแอปพลเคชนนมากนอยเพยงใด ฉะนนการทจะรวาเทาทนหรอไมนน พฤตกรรมในการใชงานจะเปนตวบงบอกสาคญ ซงจากการทบทวนงานวจยของจนดารตน บวรบรหาร (2548) ทไดศกษาเรอง “ความรเทาทนสออนเทอรเนต การประเมนความเสยง และพฤตกรรมการปองกนตวเองของนกเรยนชนมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร” กพบวา ลกษณะพฤตกรรมการใชงานอนเทอรเนตในแงระยะเวลา และประสบการณในการใชมความสมพนธกบการรเทาทนสออนเทอรเนต แตงานวจยของสภารตน แกวสทธ (2553) ทศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตการรทนสอ และพฤตกรรมการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคลทางอนเทอรเนต” กลบพบวา พฤตกรรมการใชอนเทอรเนตไมวาจะเปน สถานททใชอนเทอรเนต ระยะเวลาทใชอนเทอรเนตความบอยในการใชอนเทอรเนต วตถประสงคทเขาใชอนเทอรเนตไมมความสมพนธกบการรเทาทนสอของผใชอนเทอรเนต

ซงแมงานวจยทงสองจะมความแตกตางกนในแงผลของความสมพนธระหวางพฤตกรรมและการรเทาทนสอ แตดวยเรองทศกษามบรบทและกลมตวอยางทแตกตางกนออกไป

36

อาจจะนามาซงความแตกตางของผลทได ดงนนเพอตองการจะทราบวาพฤตกรรมการใชงาน แอปพลเคชนไลนจะมผลตอการรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนอยางทไดคาดไวหรอไม ผวจยจงคงยงศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน แรงจงใจในการใชงาน คณสมบตทใชงานกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

โดยตงเปนสมมตฐานท 3 (H3) คอ พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

2.8.4 จากแนวคดของการรเทาทนสอ ประสบการณ ความแตกตางของแตละบคคลในการเปดรบสารใด ๆ จะเปนตวบงบอกทสาคญถงระดบการรเทาทนสอของแตละคน ทจะตความหมายของสารทถกสงผานมาจากสอ โดยไมเชอโดยงายหรอถกครอบงา ฉะนนในการศกษาวาการรเทาทนสอแอปพลเคชนไลนของกลมเบบบมเมอรเปนไปอยางไร จงตองทาการศกษาในลกษณะทางประชากรทแตกตางกนจะทาใหการรเทาทนสอนนแตกตางกนหรอไม ซงงานวจยของจนดารตน บวรบรหาร (2548) ทศกษาเรอง “ความรเทาทนสออนเทอรเนต การประเมนความเสยง และพฤตกรรมการปองกนตวเองของนกเรยนชนมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร” พบวา ลกษณะทางสงคมประชากรอนไดแก รายไดของครอบครว ระดบการศกษาผปกครองมความสมพนธกบความรเทาทนสออนเทอรเนต ในขณะทสภารตน แกวสทธ (2553) ทศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรทนสอ และพฤตกรรมการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคลทางอนเทอรเนต” กลบพบวา มเพยงลกษณะทางประชากรของผใชอนเทอรเนตในดานเพศทแตกตางกนเทานน ทมการรเทาทนสอทแตกตางกน แตสาหรบดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดทแตกตางกน กลบม การรเทาทนสอทไมแตกตางกน

แมวางานวจยทไดทบทวน จะมประเดนทไมสอดคลองกนในแงของความแตกตางของลกษณะทางประชากรกบการสงผลใหการรเทาทนสอแตกตางหรอไมแตกตางกน แตดวยการศกษาครงนมการศกษาในแงมมของบรบท สอ และกลมตวอยางทใชทแตกตางออกไปจากงานวจยทงสอง ฉะนนจงจาเปนทจะตองศกษาวา ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกนหรอไม เพอจะทราบวากลมเบบบมเมอรดวยกนเองจะใชแอปพลเคชนไลนอยางเทาทนหมดหรอมความแตกตางออกไป โดยจะวดจาก เพศ อาย และระดบการศกษาทแตกตาง

ดงนนจงตงเปนสมมตฐานท 4 (H4) คอ ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

37

การรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน

- จานวนเดอนทใช - ระยะเวลาทใช - แรงจงใจหลก

- คณสมบตทใช

ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอร

- เพศ

- อาย - การศกษา

- อาชพ

ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

การรบรประโยชนการใช

งานแอปพลเคชนไลน

ซงจากสมมตฐานทงหมดทกลาวมา จงสามารถสรางเปนกรอบการวจย เพอทจะศกษา “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” ไดดง ภาพท 2.2

H1 H1 H2

H3

H4

ภาพท 2.2 กรอบการวจย

การรบรความงายใน การใชงานแอปพลเคชนไลน

การรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน

การรบรประโยชนใน การใชงานแอปพลเคชนไลน

38

บทท 3 ระเบยบวธวจย

การศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลม

วยเบบบมเมอร” เปนการศกษาแบบวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) รปแบบวจยเชงสารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ (Questionnaire) ในการเกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจจากกลมตวอยางเพยงครงเดยว

3.1 ประชากรเปาหมายและกลมตวอยาง

ประชากรเปาหมายในการวจยครงน คอ ประชากรคนไทยทมชวงอายระหวาง 51-60 ป และประชากรคนไทยทมชวงอาย 61-69 ป (กลมวยเบบบมเมอร) และเปนผทใชงานแอปพลเคชนไลนทงหมด

ซงจานวนประชากรกลมวยเบบบมเมอรในประเทศไทย ณ ป 2557 นน พบวามจานวนประมาณ 13 ลานคน (กรมการปกครอง, 2557) ดงนนการกาหนดกลมตวอยางในการใชศกษาวจย ผวจยจะกาหนดจาก สตรของทาโร ยามาเน (Taro Yamane) โดยกาหนดระดบความเชอมนเทากบ 95 % และความคลาดเคลอนเทากบ 5 % หรอ 0.05 ตามสตรตอไปน (Yamane, 1973)

n =

e2

โดยท e = ความคลาดเคลอนจากการประเมนคา (กาหนด = 0.05)

N = จานวนประชากร n = จานวนกลมตวอยาง

ซงสามารถแทนคาในสตรไดดงน

n =

( )2

n = 399.98 400

ดงนนกลมตวอยางในการวจยครงนจงใชจานวน 400 คน

39

3.2 วธการสมตวอยาง

ใชวธการสมตวอยางแบบไมใชความนาจะเปน (Non-Probability Sampling) คอ 3.2.1 แบบการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยกลมตวอยางเปนกลมวย

เบบบมเมอรตอนตน (Bright) ทอายระหวาง 51-60 ป ซงเปนผใชงานแอปพลเคชนไลนเปนประจา และกลมวยเบบบมเมอรตอนปลาย (Basic) ทอายระหวาง 61-69 ป ซงเปนผใชงานแอปพลเคชนไลน เปนประจา โดยผวจยจะใชวธการแจกแบบสอบถาม ใหกบกลมวยเบบมเมอร ณ สถานทตาง ๆ ในกรงเทพมหานคร อนไดแก หางสรรพสนคา สวนสาธารณะ และหนวยงานของรฐ เนองจากสถานทเหลาน เปนแหลงทมประชาชนอยมาก จงเออตอการหากลมตวอยางทเปนกลมวยเบบบมเมอรไดมากกวาแหลงอน

3.2.2 แบบการสมแบบสโนวบอล (Snowball Sampling) โดยทาการเลอกและเกบขอมลจากผใหขอมลแรกทเปนกลมวยเบบบมเมอรตอนตน (Bright) ทมอายระหวาง 51-60 ป ซงใชงานแอปพลเคชนไลนเปนประจา และกลมวยเบบบมเมอรตอนปลาย (Basic) ทมอายระหวาง 61-69 ป ซงใชงานแอปพลเคชนไลนเปนประจา โดยใหผใหขอมลนนแนะนาตวอยางคนถดไป จนกระทงไดกลมตวอยางครบตามจานวนทตองการ

3.3 เครองมอทใชในการวจย

การวจยครงนผวจยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลซงสรางขนเพอศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 5 สวนดงน

สวนท 1 เปนแบบสอบถามเกยวกบการรบรการใชแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ ไดแก การรบรประโยชน การรบรความงาย และการรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน เปนลกษณะคาถามแบบปลายปด (Close-ended Question) แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) โดยแบงเปนหวขอใหญจานวน 3 ขอใหญ และขอหวขอยอยจานวน 15 ขอยอย โดยมเกณฑการใหคะแนนและเกณฑการประเมนผลดงน

เกณฑการใหคะแนน ระดบ 5 หมายถงรบรมากทสด ระดบ 4 หมายถงรบรมาก ระดบ 3 หมายถงรบรปานกลาง ระดบ 2 หมายถงรบรนอย

40

ระดบ 1 หมายถงรบรนอยทสด เกณฑการประเมนผล

คะแนนเฉลย 4.21-5.00 หมายถงกลมวยเบบบมเมอรมการรบรระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41-4.20 หมายถงกลมวยเบบบมเมอรมการรบรระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61-3.40 หมายถงกลมวยเบบบมเมอรมการรบรระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81-2.60 หมายถงกลมวยเบบบมเมอรมการรบรระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00-1.80 หมายถงกลมวยเบบบมเมอรมการรบรระดบนอยทสด

ซงหลงจากนาแบบสอบถามในสวนนจานวนทงหมด 400 ชด ไปทดสอบเพอหาคาความเชอมน ปรากฏวามคา Cronbach's alpha เทากบ 0.91 ซงมคามากกวา 0.70 จงถอวาแบบสอบถามในสวนนมความเชอมน

สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน เปนลกษณะคาถามแบบปลายปด (Close-ended Question) แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จานวน 10 ขอ โดยมเกณฑการใหคะแนนและเกณฑการประเมนผลดงน

เกณฑการใหคะแนน ระดบ 5 หมายถงเหนดวยมากทสด ระดบ 4 หมายถงเหนดวยมาก ระดบ 3 หมายถงเหนดวยปานกลาง ระดบ 2 หมายถงเหนดวยนอย ระดบ 1 หมายถงเหนดวยนอยทสด

เกณฑการประเมนผล คะแนนเฉลย 4.21-5.00 หมายถงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนมากทสด คะแนนเฉลย 3.41-4.20 หมายถงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนมาก คะแนนเฉลย 2.61-3.40 หมายถงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81-2.60 หมายถงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนนอย คะแนนเฉลย 1.00-1.80 หมายถงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนนอยทสด

ซงหลงจากนาแบบสอบถามในสวนนจานวนทงหมด 400 ชด ไปทดสอบเพอหาคาความเชอมน ปรากฏวามคา Cronbach's alpha เทากบ 0.91 ซงมคามากกวา 0.70 จงถอวาแบบสอบถามในสวนนมความเชอมน

สวนท 3 เปนแบบสอบถามเกยวกบพฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลน ไดแก จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกทใชงาน และคณสมบตทใชงาน เปนลกษณะคาถามแบบแบบปลายเปด (Open-ended Question) จานวน 2 ขอ คาถามแบบปลายปด

41

(Close-ended Question) แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จานวน 2 สวน แบงเปนสวนจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน จานวน 12 ขอ และสวนคณสมบตในการใชงาน จานวน 10 ขอ

โดยในสวนจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน มเกณฑการใหคะแนนและเกณฑการประเมนผลดงน

เกณฑการใหคะแนน ระดบ 5 หมายถงใชงานเพอจดประสงคนนมากทสด ระดบ 4 หมายถงใชงานเพอจดประสงคนนมาก ระดบ 3 หมายถงใชงานเพอจดประสงคนนปานกลาง ระดบ 2 หมายถงใชงานเพอจดประสงคนนนอย ระดบ 1 หมายถงใชงานเพอจดประสงคนนนอยทสด

เกณฑการประเมนผล คะแนนเฉลย 4.21-5.00 หมายถงมการใชงานเพอจดประสงคนนระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41-4.20 หมายถงมการใชงานเพอจดประสงคนนระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61-3.40 หมายถงมการใชงานเพอจดประสงคนนระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81-2.60 หมายถงมการใชงานเพอจดประสงคนนระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00-1.80 หมายถงมการใชงานเพอจดประสงคนนระดบนอยทสด

ซงหลงจากนาแบบสอบถามในสวนนจานวนทงหมด 400 ชด ไปทดสอบเพอหาคาความเชอมน ปรากฏวามคา Cronbach's alpha เทากบ 0.88

สวนในสวนคณสมบตทใชงาน มเกณฑการใหคะแนนและเกณฑการประเมนผลดงน เกณฑการใหคะแนน

ระดบ 5 หมายถงใชงานมากทสด ระดบ 4 หมายถงใชงานมาก ระดบ 3 หมายถงใชงานปานกลาง ระดบ 2 หมายถงใชงานนอย ระดบ 1 หมายถงใชงานนอยทสด

เกณฑการประเมนผล คะแนนเฉลย 4.21-5.00 หมายถงใชงานคณสมบตนนในระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41-4.20 หมายถงใชงานคณสมบตนนในระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61-3.40 หมายถงใชงานคณสมบตนนในระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81-2.60 หมายถงใชงานคณสมบตนนในระดบนอย

42

คะแนนเฉลย 1.00-1.80 หมายถงใชงานคณสมบตนนในระดบนอยทสด ซงหลงจากนาแบบสอบถามในสวนนจานวนทงหมด 400 ชด ไปทดสอบเพอหาคาความ

เชอมน ปรากฏวามคา Cronbach's alpha เทากบ 0.86 ซงมคามากกวา 0.70 จงถอวาแบบสอบถามในสวนนมความเชอมน

สวนท 4 เปนแบบสอบถามเกยวกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน เปนลกษณะคาถามแบบปลายปด (Close-ended Question) แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จานวน 9 ขอ โดยมเกณฑการใหคะแนนและเกณฑการประเมนผลดงน

เกณฑการใหคะแนน ระดบ 5 หมายถงกระทามากทสด ระดบ 4 หมายถงกระทามาก ระดบ 3 หมายถงกระทาปานกลาง ระดบ 2 หมายถงกระทานอย ระดบ 1 หมายถงกระทานอยทสด

เกณฑการประเมนผล คะแนนเฉลย 4.21-5.00 หมายถงรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบมากทสด คะแนนเฉลย 3.41-4.20 หมายถงรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบมาก คะแนนเฉลย 2.61-3.40 หมายถงรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบปานกลาง คะแนนเฉลย 1.81-2.60 หมายถงรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบนอย คะแนนเฉลย 1.00-1.80 หมายถงรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบนอยทสด

ซงหลงจากนาแบบสอบถามในสวนนจานวนทงหมด 400 ชด ไปทดสอบเพอหาคาความเชอมน ปรากฏวามคา Cronbach's alpha เทากบ 0.84 ซงมคามากกวา 0.70 จงถอวาแบบสอบถามในสวนนมความเชอมน

สวนท 5 เปนแบบสอบถามเกยวกบลกษณะทางดานประชากรศาสตรของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย การศกษา และอาชพ เปนลกษณะคาถามแบบปลายปด (Close-ended Question) จานวน 4 ขอ โดยแบงเปนแบบใหเลอกตอบหนงขอจากสองตวเลอก (Dichotomous Scale) จานวน 2 ขอ และแบบใหเลอกตอบเพยงขอเดยวจากหลายตวเลอก (Multiple Choices) จานวน 2 ขอ

43

3.4 การทดสอบคณภาพของเครองมอทใชในการวจย เนองจากการวจยครงนใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย ผวจยจงไดทา

การทดสอบหาความเทยงตรง (Validity) และความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดงตอไปน 3.4.1 การทดสอบหาความเทยงตรง (Validity) ผวจยไดนาแบบสอบถามทจดทาขนไป

ใหอาจารยทปรกษาและคณะกรรมการในการสอบวทยานพนธพจารณา เพอชวยตรวจสอบความเทยงตรงดานเนอหา (Content Validity) ทงขอความ ภาษาทใช และความเหมาะสมของขอคาถาม เพอชวยแนะนา ปรบปรง แกไขใหมความเทยงตรงมากยงขน จากนนนาแบบสอบถามทไดทาการปรบปรงแกไขไปทดสอบกอนเกบขอมลจรงเพอหาความเชอมนของแบบสอบถามในสวนตาง ๆ

3.4.2 การทดสอบหาความเชอมน (Reliability) ผวจยไดนาแบบสอบถามทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองเกบขอมล (Pre - Test) กบกลมตวอยางทมลกษณะตรงตามกลมตวอยางทจะใชจรง จานวนทงหมด 30 ชด และทดสอบความเชอมน เพอตรวจสอบวาขอคาถามในแตละขอแตละสวนของแบบสอบถามสามารถสอความหมายไดตรงตามทผวจยตองการ และคาถามมความเหมาะสมงายตอทาความเขาใจ ซงผวจยไดทาการทดสอบความเชอมนของแบบสอบถามในสวนท 1 สวนท 2 สวนท 3 และสวนท 4 คอ เปนขอคาถามสวนในการวดการรบรการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลน, ขอคาถามสวนในการวดทศนคตตอแอปพลเคชนไลน , ขอคาถามสวนในการวดพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน ในสวนจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน และขอคาถามสวนในการวดการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ตามลาดบ เพอหาคาของครอนบาค โดยหากไดคาความเชอมนตงแต 0.70 ขนไป จะถอวาแบบสอบถามนนมความเชอมน (Cronbach, 1984) ซงจากการทไดนาแบบสอบถามไปทดสอบ ปรากฏวาคา Cronbach's alpha ของแบบสอบถามทไดในสวนท 1-4 ทงหมดลวนมคามากกวา 0.70 ขนไป จงถอวาแบบสอบถามมความเชอมน

3.5 การเกบรวบรวมขอมล

การศกษาวจยเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” เปนการศกษาเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยผวจยไดทาการเกบรวบรวมขอมลจากแบบสอบถามทตอบโดยกลมตวอยางทเปนวยเบบบมเมอรมอายระหวาง 51-69 ป และเปนผใชแอปพลเคชนไลน จานวน 400 คน โดยผวจยไดดาเนนการเกบขอมลตงแตเดอนเมษายน ถงเดอนพฤษภาคม 2559

44

3.6 ตวแปรทใชในการวจย 1. การรบรแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลน

- การรบรประโยชนของแอปพลเคชนไลน - การรบรความงายของแอปพลเคชนไลน - การรบรความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลน

2. ทศนคตทมตอการใชงานแอปพลเคชนไลน 3. พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน

- จานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน - ระยะเวลาทใชงานตอวน - จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน - คณสมบตทใชงาน

4. การรทนการใชแอปพลเคชนไลน 5. ลกษณะทางประชากรศาสตร

- เพศ - อาย - การศกษา - อาชพ

ตวแปรทใชในการวจยเปนไปตามสมมตฐานทตงได 4 ประการ ดงน สมมตฐานท 1 การรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนในการใช

งานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ตวแปรอสระ คอ การรบรประโยชน การรบรความงาย และการรบรความเพลดเพลนใน

การใชแอปพลเคชนไลน ตวแปรตาม คอ ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน สมมตฐานท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการ

ใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

ตวแปรอสระ คอ ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ตวแปรตาม คอ พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน

45

สมมตฐานท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

ตวแปรอสระ คอ พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน ตวแปรตาม คอ การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน สมมตฐานท 4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใช

แอปพลเคชนไลนทแตกตางกน ตวแปรอสระ คอ ลกษณะทางประชากรกลมเบบบมเมอร ไดแก เพศ อาย การศกษา ตวแปรตาม คอ การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

3.8 วเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลผวจยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS (Statistical Package for Social Science) เพอชวยในการวเคราะหทางสถต จากนนนาผลทไดมาจดทาตารางวเคราะหทางสถตเพอแปรความหมายขอมลและทารายงานเพอนาเสนอผลการวจยตอไป สวนสถตทใชในการวเคราะหขอมลมดงน

3.8.1 สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) เปนสถตทใชเพอทาการหาคาความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพอพรรณนาขอมล การรบรการใชแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลน ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน ระยะเวลาทใชงานตอวนแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน และลกษณะทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอรทงเพศ อาย การศกษา และอาชพ

3.8.2 สถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) ใชในการทดสอบสมมตฐาน โดยใชสถต Pearson Correlation เพอทดสอบหาความสมพนธระหวางตวแปรในสมมตฐานท 1 การรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน สมมตฐานท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน แรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน และสมมตฐานท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน หรอแรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตทใชงานมความสมพนธกบ การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ซงในการพจารณาดขนาดความสมพนธระหวางสองตวแปรในแตละสมมตฐาน สามารถใชคา Pearson Correlation (r) เทยบกบเกณฑตอไปน (โมไนยพล รณเวช, 2558)

46

คา r มากกวา 0.70 ขนไป ถอวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนสงมาก คา r อยระหวาง 0.50 – 0.69 ถอวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนสง คา r อยระหวาง 0.30 – 0.49 ถอวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนปานกลาง คา r อยระหวาง 0.10 – 0.29 ถอวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนตา คา r อยระหวาง 0.01 – 0.09 ถอวาตวแปรทงสองมความสมพนธกนตามาก นอกจากนใชสถต t-test เพอทดสอบสมมตฐานยอยท 4.1 เพศของกลมวย

เบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน และสมมตฐานยอยท 4.2 อายของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

และใชสถต One-Way ANOVA เพอใชทดสอบสมมตฐานยอยท 4.3 คอการศกษาของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการร เทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน (ดงตารางท 3.1)

ตารางท 3.1

สมมตฐานการวจย และสถตทใชในการทดสอบ

สมมตฐาน สถตทใชใน การทดสอบ

สมมตฐานท 1 การรบรประโยชน การรบรความงาย การรบรความเพลดเพลนการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

Pearson Correlation

สมมตฐานท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

Pearson Correlation

สมมตฐานท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

Pearson Correlation

47

ตารางท 3.1

สมมตฐานการวจย และสถตทใชในการทดสอบ (ตอ)

สมมตฐาน สถตทใชใน การทดสอบ

สมมตฐานท 4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะม การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

สมมตฐานยอยท 4.1: เพศของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะม การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

t-test

สมมตฐานยอยท 4.2: อายของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะม การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

t-test

สมมตฐานยอยท 4.3: การศกษาของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกน จะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

One-Way ANOVA

48

บทท 4 ผลการศกษา

การศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลม

วยเบบบมเมอร” เปนการศกษาแบบวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) รปแบบวจยเชงสารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ (Questionnaire) ในการเกบรวบรวมขอมลจากประชาชนกลมวยเบบบบมเมอรทมอายระหวาง 51-69 ป และทงหมดเปนผใชงานแอปพลเคชนไลน จานวน 400 คน และนาขอมลททาการเกบแบบสอบถามได ไปวเคราะหผานโปรแกรมคอมพวเตอร ซงสามารถไดผลการวจยออกเปน 6 สวน ดงน

สวนท 1 ลกษณะทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอร สวนท 2 การรบรทงในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงาน

แอปพลเคชนไลน สวนท 3 ทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน สวนท 4 พฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลน สวนท 5 การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน สวนท 6 ผลการทดสอบสมมตฐาน

สวนท 1 ลกษณะทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอร

จากการศกษาลกษณะทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอรในเรอง เพศ อาย ระดบการศกษา และอาชพ ผลทไดปรากฏดงน

เพศ พบวา กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 62.0 เปนเพศหญง และสวนทเหลอรอยละ 38.0 เปนเพศชาย (ดงตารางท 1 ในภาคผนวก)

อาย พบวา กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 83.8 มอาย 51-60 ป และสวนทเหลอรอยละ 16.3 มอาย 61-69 ป (ดงตารางท 2 ในภาคผนวก)

ระดบการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 49.0 จบการศกษาระดบ ปรญญาตร รองลงมารอยละ 30.8 จบการศกษาระดบสงกวาปรญญาตร รองลงมารอยละ 10.5 จบการศกษาระดบอนปรญญา/ปวส . รองลงมารอยละ 3.8 จบการศกษาระดบประถมศกษา รองลงมารอยละ 3.5 จบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย และรอยละ 2.5 จบการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน ตามลาดบ (ดงตารางท 3 ในภาคผนวก)

49

อาชพ พบวา กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 72.0 ประกอบอาชพขาราชการ/รฐวสาหกจรองลงมารอยละ 8.5 ประกอบอาชพคาขาย/ธรกจสวนตว รองลงมารอยละ 7.8 ประกอบอาชพพน ก ง านบร ษท เ อกชน รองล งมาร อยละ 6.8 เป นแม บ าน /พ อบ าน และร อยละ 5.0 ประกอบอาชพอน ๆ ตามลาดบ (ดงตารางท 4 ในภาคผนวก)

สวนท 2 การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน

จากการศกษาการรบรในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน ผลทไดปรากฏดงน

โดยรวมกลมตวอยางมการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนทงสามดานเฉลยอยในระดบมาก (M = 3.90, SD = 0.56)

โดยกลมตวอยางมการรบรประโยชนการใชงานแอปพลเคชนไลน (M = 4.12, SD = 0.57) มากกวาการรบรความงายในการใชงานแอปพลเคชนไลน (M = 3.83, SD = 0.71) และการรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน (M = 3.75, SD =0.67) (ดงตารางท 5 ในภาคผนวก)

การรบรประโยชน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการรบรประโยชนในการใชงาน แอปพลเคชนไลนฉลยอยในระดบมาก (M = 4.12, SD = 0.57)

ทงน กลมตวอยางมการรบรประโยชนในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบมากทสดในประเดน “แอปพลเคชนไลนชวยใหทานตดตอสอสารกบบคคลอนได” (M = 4.29, SD = 0.66) “แอปพลเคชนไลนสามารถเปดรบและแบงปนขอมลขาวสารกบบคคลอนได” (M = 4.23, SD = 0.67) และ “แอปพลเคชนไลนชวยใหสามารถสนทนาแบบการโทร หรอวดโอกบบคคลทอยหางไกลได” (M = 4.21, SD = 0.77) ตามลาดบ

และมการรบรประโยชนในการใชงานแอปพล เคชนไลนระดบมากในประเดน “แอปพลเคชนไลนสามารถชวยใหการทางานของทานสะดวกและรวดเรวขน” (M = 4.10, SD = 0.81) และ “แอปพลเคชนไลนสามารถตดตอสนทนากบกลมเพอนหรอกลมททางานแบบกลมได และมากถง 200 คน” (M = 3.79, SD = 1.03) (ดงตารางท 6 ในภาคผนวก)

การรบรความงาย พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการรบรความงายในการใชงาน แอปพลเคชนไลนเฉลยอยในระดบมาก (M = 3.83, SD = 0.71)

ทงน กลมตวอยางมการรบรความงายในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบมากในประเดน “แอปพลเคชนไลนมความงายตอการจดจาใหเขาใจถงการใชงาน” (M = 3.99, SD = 0.75) “ทานใชงานแอปพลเคชนไลนโดยไมตองใชความพยายามมาก” (M = 3.89, SD = 0.83) “ทาน ดาวนโหลดแอปพลเคชนมาใชไดโดยงาย” (M = 3.87, SD = 0.82) “ทานสามารถเรยนรการใช

50

แอปพลเคชนไลนไดอยางรวดเรว” (M = 3.79, SD = 0.83) และ “ทานสามารถถายทอดการใชงานแอปพลเคชนไลนใหกบบคคลอนได” (M = 3.65, SD = 0.91) ตามลาดบ (ดงตารางท 7 ในภาคผนวก)

การรบรความเพลดเพลน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการรบรความเพลดเพลนใน การใชงานแอปพลเคชนไลนเฉลยอยในระดบมาก (M = 3.75, SD = 0.67)

ทงน กลมตวอยางมการรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบมากในประเดน “แอปพลเคชนไลนทาใหทานสามารถพบปะกลมเพอนได” (M = 4.24, SD = 0.70) “แอปพลเคชนไลนนาความเพลดเพลนมาใหกบทาน” (M = 3.95, SD = 0.77) “แอปพลเคชนไลนทาใหทานผอนคลายได” (M = 3.85, SD = 0.79) และ “แอปพลเคชนไลนทาใหทานมความสขยามใชงาน” (M = 3.77, SD = 0.80) ตามลาดบ

และกลมตวอยางมการรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบ ปานกลางในประเดน “แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถเลนเกมสได” (M = 2.98, SD = 1.19) (ดงตารางท 8 ในภาคผนวก)

สวนท 3 ทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน

จากการศกษาทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน ผลทไดปรากฏดงน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมทศนคตทดตอการใชงานแอปพล เคชนไลน มาก

(M = 4.18, SD = 0.55) ทงน กลมตวอยางมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบมากทสดใน

ประเดน“แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถสงขอมล ขาวสารไปยงบคคลทตองการไดโดยตรง” (M = 4.40, SD = 0.64) “แอปพลเคชนไลนชวยใหทานไดรบขอมลขาวสารไดอยางรวดเรว” (M = 4.35, SD = 0.63) “แอปพลเคชนไลนทาใหไดตดตอสอสารกบบคคลไดงายขน” (M = 4.33, SD = 0.59) “แอปพลเคชนไลนเปนสอสงคมออนไลนททนสมย” (M = 4.30, SD = 0.61) “แอปพลเคชนไลนชวยลดระยะเวลาในกระบวนการตดตอสอสาร” (M = 4.28, SD = 0.69) และ “แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการตดตอสอสารใหกบทาน” (M = 4.24, SD = 0.66) ตามลาดบ

และม ท ศนคต ท ด ต อก า ร ใช ง า นแอปพล เ ค ช น ไลน ร ะด บม าก ในประ เ ด น “แอปพลเคชนไลนชวยสรางความสมพนธทใกลชด” (M = 4.06, SD = 0.80) “แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการทางาน” (M = 4.04, SD = 0.61) “แอปพลเคชนไลนชวยทาใหทานเกดความ

51

สนกและเพลดเพลน” (M = 3.92, SD = 0.88) และ “แอปพลเคชนไลนชวยดาเนนการทางธรกจ/การคาไดงาย สะดวกขน” (M = 3.90, SD = 0.94) ตามลาดบ (ดงตารางท 9 ในภาคผนวก)

สวนท 4 พฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลน

จากการศกษาพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงานระยะเวลาทใชงานตอวน แรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน ผลทไดปรากฏดงน

จานวนเดอนทใชงาน พบวา โดยเฉลยกลมตวอยางมการใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลว 25.01 เดอน ทงน กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 39.3 มการใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวมากกวา 12 เดอน - 24 เดอน รองลงมารอยละ 26.8 ใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวมากกวา 24 เดอน - 36 เดอน รองลงมารอยละ 23.8 มการใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวไมเกน 12 เดอน และรอยละ 10.3 มการใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวมากกวา 36 เดอนขนไป ตามลาดบ (ดงตารางท 10 ในภาคผนวก)

ระยะเวลาท ใช งานตอวน พบวา โดยเฉล ยกล มตวอยางมระยะ เวลาใช งาน แอปพลเคชนไลนตอวน 92.89 นาท ทงน กลมตวอยางสวนใหญรอยละ 63.8 มระยะเวลาใชงาน แอปพลเคชนไลนตอวนไมเกน 60 นาท รองลงมารอยละ 15.3 มระยะเวลาใชงานแอปพลเคชนไลนตอวนมากกวา 60 นาท - 120 นาท รองลงมารอยละ 10.8 มระยะเวลาใชงานแอปพลเคชนไลนตอวนมากกวา 120 นาท - 180 นาท และรอยละ 10.3 มระยะเวลาใชงานแอปพลเคชนไลนตอวนมากกวา 180 นาท ขนไป ตามลาดบ (ดงตารางท 11 ในภาคผนวก)

จดประสงคหลกหรอแรงจงใจในการใชงาน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการใชงานแอปพลเคชนไลนเพอตอบสนองแรงจงใจตาง ๆ เฉลยอยในระดบปานกลาง (M = 3.28, SD = 0.66)

ทงน กลมตวอยางมแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบมากในประเดน “เพอตดตอสอสารกบเพอนเกา ๆ ” (M = 4.12, SD = 0.82) “เพอตดตอสอสารกบครอบครว”(M = 4.11, SD = 0.86) “เพอความใกลชดกบเพอนหรอครอบครว” (M = 4.04, SD = 0.82) “เพอเปดรบขอมลขาวสาร” (M = 3.91, SD = 0.83) “เพอการทางาน/การศกษา” (M = 3.74, SD = 1.01) และ “เพอความทนสมย ไมตกยค” (M = 3.40, SD = 1.00) ตามลาดบ

มแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบปานกลางในประเดน “เพอคลายความเหงา” (M = 3.31, SD = 1.06) “เพอหาเพอนคยใหม ๆ ” (M = 2.76, SD = 1.10) “เพอดาเนนการทางการคา”(M = 2.71, SD = 1.19) และ “เพอดขอมลหรอสงซอสนคาและบรการ” (M = 2.62, SD = 1.17) ตามลาดบ

52

และมแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลนระดบนอยในประเดน “เพอไวด Timeline (การตงสถานะ) ของเพอน ๆ ” (M = 2.60, SD = 1.08) และ “เพอไวเลนเกมส” (M = 2.15, SD = 1.05) (ดงตารางท 12 ในภาคผนวก)

คณสมบตทใชงาน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการใชงานคณสมบตตาง ๆ ใน แอปพลเคชนไลนเฉลยอยในระดบปานกลาง (M = 3.06, SD = 0.68)

ทงน คณสมบตในแอปพลเคชนไลนทกลมตวอยางมการใชงานระดบมากคอ “สนทนาโดยการพมพ” (M = 4.10, SD = 0.75) “สนทนาโดยการใชสตกเกอร” (M = 3.71, SD = 0.91) และ“แชรภาพ/ขอมลขาวสาร” (M = 3.64, SD = 0.97) ตามลาดบ

คณสมบตในแอปพลเคชนไลนทมการใชงานระดบปานกลางคอ “สนทนาโดยการโทร” (M = 3.17, SD = 0.97) “สงไฟลงาน เอกสารตาง ๆ ” (M = 3.03, SD = 1.12) “โพสตภาพหรอขอความลง Timeline” (M = 2.78, SD = 1.15) “แชรสถานท (Location)” (M = 2.68, SD = 1.10) และ “สนทนาโดยการวดโอ” (M = 2.61, SD = 1.08) ตามลาดบ

และคณสมบตในแอปพลเคชนไลนทมการใชงานระดบนอยคอ “แชรบญชผใชใหกบเพอน” (M = 2.54, SD = 1.07) และ “สนทนาโดยการสงขอความเสยง” (M = 2.42, SD = 1.08) (ดงตารางท 13 ในภาคผนวก)

สวนท 5 การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

จากการศกษาการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ผลทไดปรากฏดงน พบวา โดยรวมกลมตวอยางมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนเฉลยอยในระดบมาก

(M = 3.56, SD = 0.64) ทงน กลมตวอยางมการร เทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบมากในประเดน

“ทานจะไมแชรหรอโพสตภาพ ขอมลขาวสารทไดรบ หากยงไมแนใจในความถกตอง” (M = 4.17, SD = 0.83) “เมอไดรบขอมลขาวสารจากไลนทานจะไมเชอตามทนท” (M = 3.78, SD = 0.97) “ทานสามารถแยกแยะขอมลขาวสารทไดรบจากไลนไดอยางถกตอง วาสงใดจรง สงใดเทจ ” (M = 3.69, SD = 0.79) “ทานมการตรวจสอบขอมลขาวสารทไดรบ จากแหลงขาวอน ๆ ” (M = 3.61, SD = 0.97) “ทานมกจะวเคราะหขอมลขาวสารทไดรบจากไลนอยเสมอ” (M = 3.55, SD = 0.96) “ทานอานขอมลขาวสารทไดรบจากไลนอยางละเอยด” (M = 3.49, SD = 0.86) และ“ทานมกตกเตอนเพอนหรอบคคลใกลชดเรองการแชรภาพ/ขอมลตาง ๆ ” (M = 3.44, SD = 1.04) ตามลาดบ

และมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนระดบปานกลางในประเดน “หากรวาขอมลขาวสารทคนอนแชรมานนไมถกตอง ทานจะแกไขขอมลใหกบกลมสนทนาหรอคสนทนาทนท”

53

(M = 3.36, SD = 1.13) และ “ทานอานขอมลขาวสารทไดรบจากไลนมากกวา 1 รอบ” (M = 3.03, SD = 1.01) (ดงตารางท 14 ในภาคผนวก)

สวนท 6 การทดสอบสมมตฐาน

ในการศกษาครงนผวจยไดตงสมมตฐานเพอการศกษาไว 4 สมมตฐาน ซงผลทไดคอ สมมตฐานท 1 การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงาน

แอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน จากสมมตฐานท 1 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ การรบรประโยชน ความงาย และ

ความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบทศนคตตอการใช งานแอปพล เคชนไลน ซ งหมายความว า ผท มการรบรประโยชน ความงาย และ ความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมมทศนคตทดตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงาน แอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบสงมาก (r = 0.72, p < .05) (ดงตารางท 4.1)

ตารางท 4.1 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

ตวแปร การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการ

ใชงานแอปพลเคชนไลน

ทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน

การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงาน

แอปพลเคชนไลน 1.00 0.72*

*p < .05 สมมตฐานท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรม

การใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงค หรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน โดยแบงเปน

54

สมมตฐานยอยท 2.1 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน

จากสมมตฐานยอยท 2.1 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ ทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน ซงหมายความวา ผทมทศนคตทดตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมมจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมมจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบตา (r = 0.23, p < .05) (ดงตารางท 4.2)

ตารางท 4.2 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยจ านวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน

ตวแปร ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน จานวนเดอนทใชงาน

แอปพลเคชนไลน ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน 1.00 0.23*

*p < .05 สมมตฐานยอยท 2.2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบ

พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานระยะเวลาทงานใชแอปพลเคชนไลนตอวน จากสมมตฐานยอยท 2.2 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานระยะเวลาทงานใชแอปพลเคชนไลนตอวน ซงหมายความวา ผทมทศนคตทดตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมมระยะเวลาทใชงานแอปพลเคชนไลนตอวนมาก สวนผทมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมมระยะเวลาทใชงานแอปพลเคชนไลนตอวนนอยทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบตา (r = 0.17, p < .05) (ดงตารางท 4.3)

55

ตารางท 4.3

ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยระยะเวลาทใชงานแอปพลเคชนไลนตอวน

ตวแปร ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน ระยะเวลาทงานใช

แอปพลเคชนไลนตอวน ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน 1.00 0.17*

*p < .05

สมมตฐานยอยท 2.3 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพล เคชนไลนในดานจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน แอปพลเคชนไลน

จากสมมตฐานยอยท 2.3 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ ทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลน ซงหมายความวา ผทมทศนคตทดตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก จะยงมแรงจงใจในการเปดใชงานแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนนอย จะมแรงจงใจในการเปดใชงานแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบสง (r = 0.53, p <.05) (ดงตารางท 4.4) ตารางท 4.4 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ตวแปร ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน

1.00 0.53*

*p < .05

56

สมมตฐานยอยท 2.4 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลน

จากสมมตฐานยอยท 2.4 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานคณสมบตท ใชงานแอปพล เคชนไลน ซ งหมายความวา ผทมทศนคตทดตอการใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบปานกลาง (r = 0.48, p <.05) (ดงตารางท 4.5)

ตารางท 4.5

ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลน

ตวแปร ทศนคตตอการใชงาน

แอปพลเคชนไลน คณสมบตทใชงาน แอปพลเคชนไลน

ทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน

1.00 0.48*

*p < .05

สมมตฐานท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการรเทาทน การใชแอปพลเคชนไลน โดยแบงเปน

สมมตฐานยอยท 3.1 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

จากสมมตฐานยอยท 3.1 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ พฤตกรรมการใชงาน แอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ซงหมายความวา ผทมจานวนเดอนทใชงาน แอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมจานวนเดอน ทใชงานแอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบตา (r = 0.18, p <.05) (ดงตารางท 4.6)

57

ตารางท 4.6 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยจ านวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน กบคาเฉลยการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

ตวแปร จานวนเดอนทใชงาน

แอปพลเคชนไลน การรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

จานวนเดอนทใชงาน แอปพลเคชนไลน

1.00 0.18*

*p < .05 สมมตฐานยอยท 3.2 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจดประสงคหรอ

แรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน จากสมมตฐานยอยท 3.2 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ พฤตกรรมการใชงาน

แอปพลเคชนไลนในดานแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ซงหมายความวา ผทมการใชงานแอปพลเคชนไลนเพอตอบสนองแรงจงใจในดานตาง ๆ มาก จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทมการใชงานแอปพลเคชนไลนเพอตอบสนองแรงจงใจในดานตาง ๆ นอย จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบปานกลาง (r = 0.42, p <.05) (ดงตารางท 4.7) ตารางท 4.7 ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลนกบคาเฉลยการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

ตวแปร จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน

การรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน

1.00 0.42*

*p < .05

58

สมมตฐานยอยท 3.3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

จากสมมตฐานยอยท 3.3 พบวา ไดรบการยอมรบ กลาวคอ พฤตกรรมการใชงาน แอปพลเคชนไลนในดานคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกอยางมนยสาคญกบการร เทาทนการใชแอปพล เคชนไลน ซ งหมายความวา ผท ใชงานคณสมบตตาง ๆ ใน แอปพลเคชนไลนมาก จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนมาก สวนผทใชงานคณสมบต ตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนนอย จะมแนวโนมรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนนอย ทงนขนาดของความสมพนธดงกลาวอยในระดบสง (r = 0.51, p <.05) (ดงตารางท 4.8)

ตารางท 4.8

ผลการทดสอบคาสมประสทธสหสมพนธระหวางคาเฉลยคณสมบตทใชงานแอปพลเคชนไลน กบคาเฉลยการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

ตวแปร คณสมบตทใชงาน แอปพลเคชนไลน

การรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

คณสมบตทใชงาน แอปพลเคชนไลน

1.00 0.51*

*p < .05 สมมตฐานท 4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใช

แอปพลเคชนไลนทแตกตางกน โดยแบงเปน สมมตฐานยอยท 4.1 เพศของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใช

แอปพลเคชนไลนทแตกตางกน จากสมมตฐานยอยท 4.1 พบวา ไมไดรบการยอมรบ กลาวคอ กลมวยเบบบมเมอรทง

เพศชาย (M = 3.62, SD = 0.63) และเพศหญง (M = 3.53, SD = 0.64) ตางกมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน (t (398) = 1.46, p > .05)

สมมตฐานยอยท 4.2 อายของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

59

จากสมมตฐานยอยท 4.2 พบวา ไมไดรบการยอมรบ กลาวคอ กลมวยเบบบมเมอร ทงทมอายระหวาง 51-60 ป (M = 3.57, SD = 0.66) และระหวาง 61-69 ป (M = 3.53, SD = 0.52)ตางกมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน (t (108.16) = .504, p > .05)

สมมตฐานยอยท 4.3 การศกษาของกลมวยเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทแตกตางกน

จากสมมตฐานยอยท 4.3 พบวา ไมไดรบการยอมรบ กลาวคอ กลมวยเบบบมเมอร ทมระดบการศกษาทงในระดบประถมศกษา (M = 3.28, SD = 0.68) มธยมศกษาตอนตน (M = 3.25, SD = 0.69) มธยมศกษาตอนปลาย (M = 3.69, SD = 0.75) อนปรญญา/ปวส. (M = 3.51, SD = 0.73) ปรญญาตร (M = 3.54, SD = 0.61) และสงกวาปรญญาตร (M = 3.66, SD = 0.62) ตางกมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนไมแตกตางกน (F (5) = 1.88, p > .05)

60

บทท 5 สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1 สรปผลการศกษา

การศกษาเรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” มวตถประสงคคอ

1. เพอศกษาปจจยการรบรตาง ๆ ทงการรบรในประโยชน การรบรความงาย และ การรบรความเพลดเพลนของแอปพลเคชนไลนทสงผลตอทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลนของกลม วยเบบบมเมอร

2. เพอศกษาทศนคตตอแอปพลเคชนไลนทสงผลตอพฤตกรรมใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานของกลมวยเบบบมเมอร

3. เพอศกษาพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจานวนเดอนใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงานของกลมวยเบบบมเมอร

4. เพอศกษาการรเทาทนสอในการใชงานแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร สาหรบแนวคดและทฤษฎทนามาประยกตใชในการศกษาครงนประกอบดวย แนวคด

เรองเจเนอเรชนเบบบมเมอร (Baby Boomers Generation) แนวคดเรองสอสงคมออนไลน (Social Media) แนวคดเกยวกบทศนคต แนวคดการรเทาทนสอ (Media Literacy) ทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (Technology Acceptance Model) และทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ (Uses and Gratifications)

มรปแบบการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) แบบวจยเชงสารวจ (Survey Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอ (Questionnaire) ในการเกบรวบรวมขอมลโดยการสารวจจากกลมตวอยางเพยงครงเดยวระหวางเดอนเมษายน - พฤษภาคม 2559 โดยกลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ ประชากรกลมวยเบบบมเมอรทมอายระหวาง 51-69 ป และทงหมดเปนผใชแอปพลเคชนไลน จานวน 400 คน ซงจากการศกษา สามารถสรปผลได คอ

กลมตวอยางสวนใหญเปนผหญง โดยมจานวน 248 คน และมอายระหวาง 51-60 ปจานวน 335 คน มระดบการศกษาปรญญาตร จานวน 196 คน และมอาชพเปนขาราชการหรอรฐวสาหกจ จานวน 288 คน

61

โดยรวมกลมตวอยางมการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนใน การใชแอปพลเคชนไลน ทงสามดานเฉลยอยในระดบมาก

โดยในการรบรประโยชนของแอปพลเคชนไลน กลมตวอยางมการรบรในประเดน “แอปพลเคชนไลนชวยใหทานตดตอสอสารกบบคคลอนได” มากเปนอบดบหนง สวนในการรบรความงายในการใชแอปพลเคชนไลน กลมตวอยางมการรบรในประเดน “แอปพลเคชนไลนมความงายตอการจดจาใหเขาใจถงการใชงาน” มากเปนอบดบหนง และในการรบรความเพลดเพลนในการใช แอปพลเคชนไลน กลมตวอยางมการรบรในประเดน “แอปพลเคชนไลนทาใหทานสามารถพบปะกลมเพอนได” มากเปนอบดบหนง

ในสวนของทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน โดยรวมกลมตวอยางมทศนคตทดมากตอ แอปพลเคชนไลน โดยประเดน “แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถสงขอมล ขาวสารไปยงบคคลทตองการไดโดยตรง” เปนประเดนทกลมตวอยางสวนใหญมทศนคตทดมากเปนอนดบหนง

ในสวนพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน พบวา โดยสวนใหญ กลมตวอยางใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวมากกวา 12 เดอน แตไมเกน 24 เดอน และมการใชงานแอปพลเคชนไลน ไมเกน 60 นาทตอวน ซงสาหรบแรงจงใจหลกททาใหกลมเบบบมเมอรมาใชงานแอปพลเคชนไลนมากทส ด คอ เ พอตดตอสอสารกบเ พอนเกา ๆ และคณสมบตท กลมตวอยางสวนใหญ ใช ใน การตดตอสอสารในแอปพลเคชนไลน คอ การสนทนาโดยการพมพ

และในสวนการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน กลมตวอยางสวนใหญมระดบการร เทาทนการใชแอปพลเคชนไลนเฉลยอยในระดบมาก โดยประเดน “ทานจะไมแชรหรอโพสตภาพ,ขอมลขาวสารทไดรบ หากยงไมแนใจในความถกตอง” เปนประเดนทกลมตวอยางสวนใหญกระทามากทสด

สาหรบในสวนของสมมตฐานทผวจยไดตงไว จานวน 4 ขอ เพอสาหรบใชในการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรการรบรในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน ทศนคตตอแอปพลเคชนไลน พฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน และเพอศกษาลกษณะความแตกตางทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอรกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ซงจากการทดสอบสมมตฐาน ผลเปนไปดงน

ผลการทดสอบในสมมตฐานท 1 พบวา การรบรในประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกกบทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน ซงหมายความวา ถากลมเบบบมเมอรยงมการรบรทงในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมากเทาไร กลมเบบบมเมอรกยงจะมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนมากเทานน

62

สวนสมมตฐานท 2 กพบวา ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดานจานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน ซงหมายความวา ถากลม เบบบมเมอรยงมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมากเทาไร กลมเบบบมเมอรกจะยงมพฤตกรรมในการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ มากขนเทานน

และในสมมตฐานท 3 กพบวา พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดานจานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความสมพนธทางบวกกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนดวยเชนกน ซงหมายความวา ถากลมเบบบมเมอรยงมพฤตกรรมการใชแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ มากเทาไร กจะยงทาใหกลมเบบบมเมอรนนมระดบการรเทาทนการใชงานแอปพลเคชนไลนมากขนตามดวย

แตทงนในสมมตฐานท 4 กลบพบวา ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนไมวาจะในดาน เพศ อาย หรอระดบการศกษา กลบมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน ซงหมายความวา เพศ อาย หรอระดบการศกษาทแตกตางของกลมวยเบบมเมอร ไมไดเปนตวไปกาหนดระดบการรเทาทนในการใชงานแอปพลเคชนไลนวาจะมากหรอนอย ไมแปรเปลยนไปตามความแตกตางของลกษณะทางประชากร

5.2 อภปรายผลการศกษา

5.2.1 การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน

จากผลการศกษา ทพบวา การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกกบทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ยอมรบสมมตฐานทตงไวนน มความสอดคลองกบทฤษฎการยอมรบเทคโนโลย (TAM) กลาวคอ ทฤษฎ TAM เปนทฤษฎ ทชวยในการคาดการณและอธบายเหตผลในการยอบรบเทคโนโลยใดเทคโนโลยหนงของแตละบคคล ซงปจจยทจะสงผลในการยอมรบหรอไมยอมรบเทคโนโลยนน ตวแปรทสาคญ ๆ คอ การรบรในประโยชนในการใชงาน การรบรความงายในการใชงาน และการรบรในความเพลดเพลนในการใชงาน ซงทงสามจะเปนตวแปรทมความสมพนธตอเนองไปยงทศนคตความตงใจทใชงาน ทาใหเกดเปนทศนคตในทศทางใดทศทางหนง และเมอมทศนคตในความตงใจทจะใชงานแลว จะสงผลไปยงพฤตกรรมในการใช จนนาไปสการยอมรบหรอไมยอมรบเทคโนโลยนน ๆ ซงทงหมดมแนวโนมทจะเปนไปในทางทสมพนธกน (Davis et al., 1989)

63

ฉะนนผลการศกษาจงเปนการบงบอกวา แอปพลเคชนไลนเปนสอสงคมออนไลนทกลมวยเบบบมเมอรมองวามประโยชน งายตอการใชงาน รวมถงสามารถนาความเพลดเพลนมายงพวกเขาได โดยจะเหนไดจากผลการศกษา ทพบวา โดยรวมกลมวย เบบบมเมอร ลวนม การรบรเกยวกบแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนทงหมดอยในระดบมาก อกทงจากทฤษฎการยอมรบเทคโนโลยทไดกลาววา หากผใชเหนวาเทคโนโลยทเปดรบนนมประโยชน โดยสามารถมาชวยในการทางานใหสะดวก มประสทธภาพมากขน อกทงเวลานามาใชกไมตองใชความพยายามมากทจะเขาถงหรอเปดรบ และสามารถสรางความเพลดเพลนยามใชงาน ผใชกมแนวโนมทจะมทศนคตทดตอเทคโนโลยนน ๆ ซงจากการศกษากพบวา กลมวยเบบบมเมอรมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลน นจงเปนการตอกยาวาแอปพลเคชนไลน เปนสอสงคมออนไลนทกลมวยเบบบมเมอรมองวามคณคา ใหความสนใจทจะใชงานในปจจบน และสอดรบกบรายงานของสานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกสทพบวา แอปพลเคชนไลนเปนสอสงคมออนไลนทกลม เบบบมเมอรใหความสนใจและใชงานมากทสด (สพธอ., 2558)

นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดเกยวกบทศนคตของ Roger (1978) ทกลาววา ทศนคตหนง ๆ จะเกดขนได จะตองอาศยความเชอ ความรสก ทมภายในจตใจของมนษย ซงการทมนษยจะเกดความเชอ ความรสกในเรองใด ๆ ขน จะตองมการรบรในเรองนน ๆ เสยกอน จงตองมการเปดรบ/เรยนร และเมอเกดการรบรขนแลว จะทาใหเกดเปนทศนคตทเปนไปในทศทางใดทศทางหนงตามความรสกทพงตองการของแตละบคคล เชนเดยวกนกบทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน ทกอนทกลมวยเบบบมเมอรจะมทศนคตตอแอปพลเคชนไลน จะตองมการรบรในคณสมบตหรอคณคาของแอปพลเคชนในดานตาง ๆ เชนกน

ซงการทผลการศกษาครงนบอกวา การรบรในประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตตอแอปพลเคชนไลน โดย ยงถากลมวยเบบบมเมอรมการรบรในประโยชน ความงาย รวมทงความเพลดเพลนในการใชงาน แอปพลเคชนไลนมากเทาไร กยงทาใหกลมเบบบมเมอรมทศนคตทดตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมากขนเทานน เปนเพราะแอปพลเคชนไลนคอสอสงคมออนไลนทถกออกแบบมาเพอความงาย และความสะดวกรวดเรวในการตดตอสอสาร ทรวมลกษณะพเศษอนหลากหลายเขาไวดวยกน เชน การสนทนาโดยการพมพ การโทร การวดโอ สงขอมลขาวสาร ไฟลงาน อกทงยงสามารถเลอกท จะสนทนาแบบสวนตวระหวางบคคลหรอจะสนทนารวมแบบกลมกทาได เปนตน (LINE LOVER, 2557) และแมวาจะเปนแอปพลเคชนทรวมวธการและชองทางในการตดตอสอสารทหลากหลาย แตการใชงานกลบมความงายตอการเขาถง ทงยงมรปแบบการสนทนา อยางเชน สตกเกอรไลน ทนา ความเพลดเพลน ความสขมาใหกบผใชในเวลาตดตอสอสารไดอกดวย เหลานจงประกอบสรางให แอปพลเคชนไลนเปนแอปพลเคชนทถกรบรวามทงประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการ

64

ใชงาน และเมอมการแพรหลาย เกดการยอมรบการใชงานในกลมตาง ๆ มากมาย ผนวกกบความรวดเรวของเทคโนโลย ทพฒนากาวหนาไปยงทกหนแหง นาพาใหเกดการไหลของขอมลขาวสารทรวดเรวและไรขอจากดของเวลาและสถานท ยงทาใหการรบรในคณคาของแอปพลเคชนไลน กระจายไปในวงกวางและบอยครงขน ประกอบกบลกษณะพฤตกรรมของกลมวยเบบบมเมอรทมการศกษาวา มกจะมการเปดรบหรอทดลองสงใหม ๆ อยตลอด เพราะเรมมความมนคงในการงานหรอเรมเขาสวยเกษยณอาย ทาใหมเวลาวางในการเรยนรสงตาง ๆ ใหกาวทนมากขน เพอปรบตวใหเขากบสงคมทแปรเปลยนไปในทกขณะ (TCDC, 2558) ฉะนนเมอคณคาของแอปพลเคชนไลนไดรบการตอกยา ผลตซา และแพรหลาย กยงทาใหกลมเบบบมเมอรมการรบรในคณคาของแอปพลเคชนไลนและเกดความสนใจ จนทายทสดกจะเกดเปนทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลน

ดงนนจากผลการศกษาทพบวา การรบรในดานตาง ๆ ของแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน จงสอดคลองกบผลการวจยของ บษรา ประกอบธรรม (2555) ทไดศกษา “การยอมรบเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษา: กรณศกษามหาวทยาลยกรงเทพ” ซงพบวา การรบรความงายในการใชงาน การรบรประโยชน ตางกมอทธพลตอทศนคตทมตอการใชงานเครอขายสงคมออนไลน รวมทงสอดคลองกบผลการวจยของ Pornsakulvanich and Dumrongsiri (2010) ทไดศกษา “ทศนคตและอทธพลทางสงคม ตวบงชความตงใจในการใชบลอกในประเทศไทย” ซงพบวา การรบรประโยชนในการใชบลอก การรบรความเพลดเพลนในการใชบลอกและอทธพลทางสงคม มความสมพนธกบทศนคตความตงใจทจะใชงานบลอกดวย

ซงจากผลการศกษาหรองานวจยทสอดคลองทหยบยกมานน จะเหนไดวาสอสงคมออนไลนนนกาลงเปนสอทไดรบความสนใจ และสวนใหญกมแนวโนมมทศนคตทด โดยจะเหนไดจากความสมพนธของการรบรกบทศนคต ทงนอาจเปนเพราะความกาวหนาของเทคโนโลยและการดาเนนชวตทตองสอดคลองไปตามการเปลยนแปลง ฉะนนการตดตอสอสารจะตองมความรวดเรว ฉบไว กาวทนในและสถานการณตาง ๆ ทวโลกมากขน ซงสอสงคมออนไลนไดเขามาตอบโจทยตรงน เพราะสามารถเปดรบรบขอมลขาวสารตาง ๆ โดยไรขอบเขตและขอจากดของสถานทและเวลา ดงนน การทกลมวยเบบบมเมอรในปจจบนมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนอยมาก จงนาจะเปนประโยชน และชองทางทสาคญทภาครฐ หรอภาคสวนตางๆ จะใชแอปพลเคชนไลนมาชวยในการสอสาร วางระบบการรบรขอมลขาวสารของรฐหรอประเทศผานแอปพลเคชนไลนนได โดยอาศยการสราง การรบรในประโยชนเพมเตมลงไปใหกบกลมวยเบบบมเมอร

65

5.2.2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดาน จ านวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน

จากผลการศกษา ทพบวา ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลนมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน ระยะเวลาทใชงานตอวน แรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน ยอมรบสมมตฐานทตงไวนน มความสอดคลองกบแนวคดทเกยวกบทศนคตของ Zimbardo และ Ebbesen (1970 อางถงใน พรทพย บญนพทธ, 2531, น. 49) ทกลาวถงองคประกอบของทศนคตและความสมพนธ คอ ทศนคตนนจะประกอบดวย สวนของความรเขาใจ สวนของความรสก และสวนของการกระทา ซงหากมการรบร หรอเขาใจในเรองใด ๆ ไมวาจะเปนไปในเชงบวกหรอเชงลบ ความรสกหรอทศนคตกมแนวโนมทจะเปนไปในทศทางเดยวกบความรความเขาใจนน ๆ และสดทายการกระทาทแสดงออกมากจะสมพนธไปกบทงสองสวนขางตน นอกจากนยงสอดคลองในลกษณะทวา การรบรการใชงานในดานตาง ๆ ของแอปพลเคชนไลน ทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน และพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร ตางกเปนไปในทศทางทสมพนธกน นนเปนเพราะ การทกลมเบบบมเมอรใหความสนใจในแอปพลเคชนไลนขน และเหนถงคณคาประโยชนตาง ๆ ทแอปพลเคชนไลนมนน จะกอเกดเปนทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลน ซงตวทศนคตตรงนจะผนเปลยนใหเกดพฤตกรรมทแสดงออกมา นนคอ กลมเบบบมเมอรเกดการใชงานแอปพลเคชนไลน ซงพบวา ยงถากลมเบบบมเมอรมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนมากเทาไร พฤตกรรมในการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ จะมากขนเทานน

ดงนนผลการศกษาจงสอดคลองกบผลการวจยของ ทพาพร ฉนชยพฒนา (2556) ทศกษาเรอง “ความคาดหวงและความพงพอใจตอแอปพลเคชน ‘ไลน’ (LINE) ในรปแบบของการสอสารผานบญชอยางเปนทางการ (Official Accounts LINE) ” ซงพบวา ความพงพอใจทมตอแอปพลเคชนไลนไลนโดยรวมในแตละดานมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน โดยเปนไปในทางทางบวก นนคอ ยงถามความพงพอใจตอแอปพลเคชนไลนมาก การใชงาน แอปพลเคชนไลนกจะยงมากตาม ทงยงสอดคลองกบผลการวจยของอาฟฟ ลาเตะ และคณะ (2555) ทศกษาเรอง “ทศนคตทมผลตอการใช Facebook ของนสตมหาวทยาลยบรพา” ซงพบวา ทศนคตทมในดานตาง ๆ จะมความสมพนธกบพฤตกรรมการใช Facebook กลาวคอ ผทมทศนคตตอดานสขภาพทด พฤตกรรมการใช Facebook กจะมแนวโนมลดลง สวนผทมทศนคตทดตอดานการศกษาพฤตกรรมการใช Facebook จะเพมขน และสอดคลองกบผลการวจยของศวช จนทนาสภาภรณ (2554) ทไดศกษาเรอง “ทศนคตทมตอการเปดรบสอสงคมออนไลนบนเครอขายสงคมออนไลน : กรณศกษา นกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร” ซงพบวา ทศนคตทมตอการเปดรบสอ

66

สงคมออนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมในการใชงานสอสงคมออนไลนทงในดานระยะเวลา และความถในการใชงาน

นอกจากนดงทกลาวไปบางแลววา แอปพล เคชนไลน ถกประกอบสรางความหมาย และคณคา ผานการแพรหลายของการใชงาน และการนาเสนอขอมลขาวสารไมวาจะผานสอบคคล สอสารมวลชน หรอแหลงขอมลใด ๆ กตาม เหลานลวนนาพาใหกลมวยเบบบมเมอรเกดความสนใจในตวแอปพลเคชนไลนและผลกดนใหเกดพฤตกรรมการใชงานตามมา และจากรายงานป 2558 ของสานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส ทไดรายงานวา กลมวยเบบบมเมอรนนจะใชอนเทอรเนตเพอสอสารผานสอสงคมออนไลนมากถง 45.3% โดยสนใจใชแอปพลเคชนไลนมากทสดเปนอนดบหนง (สพธอ., 2558) กเปนการสนบสนนวาปจจบนกลมวยเบบบมเมอรใหความสนใจทจะใชงานแอปพลเคชนไลนมากขน

แตอยางไรกตามแมผลการศกษาจะแสดงใหเหนวาทศนคตมความสมพนธกบพฤตกรรมการใชงาน แตนนกไมใชวาจะมความสมพนธกนสงในพฤตกรรมทก ๆ ดาน หากแตทเดนชด จะมในดานแรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตในการใชงาน ทจะมระดบความสมพนธอยระดบสง และระดบปานกลาง ในขณะทความสมพนธระหวางทศนคตกบจานวนเดอนทใชงาน และกบระยะเวลาทใชงานกลบมความสมพนธในระดบตา โดยพบวา แมกลมเบบบมเมอรจะมทศนคตทดตอ แอปพลเคชนไลน แตโดยรวมมการใชงานแอปพลเคชนไลนเฉลยเพยง 25 เดอน ซงแสดงใหเหนวา กลมวยเบบบมเมอรเพงจะมการเปดรบแอปพลเคชนไลนไดเพยงไมกป จงไมมความเดนชดทวา ยงกลมวยเบบบมเมอรมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนจะยงคงใชงานแอปพลเคชนไลนตอไป

สวนในเรองของระยะเวลาในการใชงานทพบวา สวนใหญกลมเบบบมเมอร ใชงานแอปพลเคชนไลนเฉลยอยท 92 นาทตอวน แสดงใหเหนวา แมกลมเบบบมเมอรจะมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลนมาก แตการใชงานตอวนกลบไมไดสงมากตาม หรอมากเกนจนไมสามารถนาเวลาไปทากจกรรมอยางอนได ทงนเพราะดวยลกษณะของกลมวยเบบบมเมอร ทเปนวยทผานการทางาน การเรยนร และประสบการณมามากมาย จงสามารถจดการ จดแบงเวลาตาง ๆ ควบคมการดาเนนชวตได เพอไมใหการใชแอปพลเคชนไลนนนมากระทบตอสขภาพ การทางาน หรอตอปจจยอน ๆ ซงสอดคลองกบการศกษาของ ปรางสรางค โชตชชวาลญกล (2556) ทศกษาเรอง “แรงจงใจทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตเฟซบค (Facebook) ของกลมวยกลางคนและวยสงอาย” ซงกลมตวอยางไดใหเหตผลของการใชงานเฟซบคเพยงไมเกน 3 ชวโมงตอวนวา หากไมมการควบคมการใชงาน สดทายจะกระทบตอสขภาพ ความสมพนธในครอบครว รวมถงตอหนาทการงานได เหมอนกบดงท โกวท วงศสรวฒน (2552) ไดกลาววากลมวยเบบบมเมอรนน แมจะมการปรบเปลยน เปดรบสงใหม ๆ แตสงทกลมวยเบบบมเมอรใหความสาคญมากกวากคอ การทมเทใหกบการทางาน จงรกภกดตอองคกร รกครอบครว และรกตวเอง ฉะนนจงมกจะหลกเลยงการกระทาใด ๆ ทสงผลกระทบตอปจจยเหลาน

67

แตอยางไรกตาม แมพฤตกรรมดานแรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตในการใชงาน จะคอนขางมความสมพนธกบทศนคตตอแอปพลเคชนไลน แตกยอมมการใชงานทแตกตางกนไปตามแตละบคคล ขนอยกบวาแตจะคนจะใชแอปพลเคชนไลนเพราะสาเหตใด หรอจะใชงานในคณสมบตไหนมากนอยกวากน เปนไปตามความตองการหรอแรงจงใจทไมเหมอนกน ซงสอดคลองกบทฤษฎการใชประโยชนและความพงพอใจ ทแตละปจเจกจะสามารถเลอกใชสอ เปดรบสอไดตามตองการ เพอมาสนองความตองการในแตละดานของตวเอง (Rubin, 2002) ซง Katz et al. (1973) ไดสรปความตองการใชประโยชนจากสอเพอตอบสนองความตองการไว 5 แบบ ดวยกน คอ ความตองการร ความตองการทางอารมณ ความตองการแบบบรณาการ ความตองการเปนสวนหนงของสงคม และความตองการปลดปลอยและหลกหนจากความตงเครยด ซงจากผลการศกษากพบวา กลมวยเบบบมเมอรสวนใหญจะใชแอปพลเคชนไลนเพอตดตอสอสารกบเพอนเกา ๆ และเพอตดตอสอสารกบครอบครว นแสดงใหเหนวา โดยหลกแลวทกลมเบบบมเมอรมการเปดใชงานแอปพลเคชนไลนกเพอนามาใชตอบสนองความตองการในดานการเปนสวนหนงของสงคม เพอทจะใชแอปพลเคชนไลนไวตดตอปฏสมพนธกบเพอน ๆ หรอครอบครว ซงเปนการตอกยาลกษณะของกลมวยเบบบมเมอรท โกวทย วงศสรวฒน (2552) ไดสรปไวสวนหนงวา กลมเบบบมเมอรจะเปนกลมวยทใหความสาคญกบเพอน คนในครอบครว และตองการความรกความผกพนจากคนรอบขางอยเสมอ

สวนในดานคณสมบตทใชงานในแอปพลเคชนไลน ทสามารถตดตอสอสารไดหลายวธการ ทงผานการพมพ การสงขอความเสยง การวดโอ หรอการโทรศพทสนทนา เปนตน ซงลวนเปนคณสมบตทมขนเพอตอบสนองความตองการทจะใชอนหลากหลายของกลมวยเบบบมเมอรแตละคน โดยคณสมบตทกลมวยเบบบมเมอรสวนใหญใชมากทสดกคอ การสนทนาโดยการพมพ ทงนอาจเปนเพราะ เปนคณสมบตพนฐาน มความคนเคย และสะดวกทสดในการสอความหมายออกไปไดชดเจน เรยบงาย และรวดเรวกวาวธการตดตอสอสารวธการอน ๆ ซงสอดคลองกบลกษณะของกลมเบบบมเมอรท โกวทย วงศสรวฒน (2552) สรปไวสวนหนงวา กลมวยเบบบมเมอรจะไมชอบดาเนนการหรอทาสงตาง ๆ ทยงยากหรอซบซอนมาก

ดงนนจากผลการศกษาทบงบอกความสมพนธระหวางทศนคตกบพฤตกรรม การใชงานแอปพลเคชนไลน โดยเฉพาะในดานแรงจงใจในการใชงาน และคณสมบตทใชงาน ทาใหทราบถงพฤตกรรมในการตดตอสอสารในแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร วากลมวย เบบบมเมอร ยงคงเปนกลมวยทตองการความรก ความใกลชดจากครอบครวและกลมเพอนอย ขณะเดยวกนกยงเปนผทปรบเปลยนตนเองใหเขากบการเปลยนแปลงของเทคโนโลย เพอใหตวเองทนสมยและทนสถานการณทเปลยนแปลงไปตลอดเวลา เหลานจงเปนแรงจงใจทสาคญททาใหกลมวยเบบบมเมอรนนเปดรบและใชงานแอปพลเคชนไลนขน ซงนนแสดงใหเหนวากลมเบบบมเมอรนนเปนผรบสารทเปนลกษณะ Active นนเอง

68

นอกจากนจากผลการศกษายงทาใหเหนวา หากมการสงเสรมการรบร และกลม เบบบมเมอรยงคงมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลน แนวโนมการใชแอปพลเคชนไลนกจะสงขนดวยในอนาคต ฉะนนองคกรภาครฐ หรอภาคเอกชน ควรมการสงเสรมหรอวางแผนในระยะยาว ในการทจะรเรมใชแอปพลเคชนไลนเปนสอกลางในการสอสารไปยงกลมวยเบบบมเมอรโดยเฉพาะ เชน ภาคธรกจอาจจะใช LINE เพอสรางการรบรในแบรนด สวนในภาครฐ จากผลทพบวา พฤตกรรมการเปดรบขอมลขาวสารของกลมวยเบบบมเมอรในแอปพลเคชนไลนนนจดอยในระดบมาก และกลมวยเบบ บมเมอรเปนกลมวยทมความมนคงในการทางาน รายได ซงสาคญตอการพฒนาและขบเคลอนเศรษฐกจของชาต จงอาจใหชองทางนเพอการสอสารขอมลของรฐออกไป เพอใหกลมวยเบบบมเมอรไดรบขาวสารทเปนประโยชน ถกตอง โดยตรง และรวดเรว

5.2.3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานจ านวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน คณสมบตทใชงานมความสมพนธกบการร เทาทนการใช แอปพลเคชนไลน

จากผลการศกษาทพบวา พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนทงในดาน จานวนเดอนทใชงาน จดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงาน และคณสมบตท ใชงาน มความสมพนธทางบวกกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ยอมรบสมมตฐานทตงไวนน มความสอดคลองกบแนวคดการรเทาทนสอ ซงการรเทาทนสอจะตองอาศยความสามารถของแตละบคคลในการเขาใจ ตความ ไตรตรอง วพากษสารหรอสงตาง ๆ ทถกถายทอดผานสอได โดยทไมตกอยภายใตการครอบงาของสอนน ๆ (อณาโลม จนทรรงมณกล, 2549) นอกจากนดงท Potter (2008) ไดกลาววา การรเทาทนสอนนจะเปนสงท เปนไปอยางตอเนองไมมทตายตวหรอจดสนสด หากแตจะตองพฒนาการรเทาทนไปเรอย ๆ โดยจะตองอาศยความรในสอนน ๆ ซงความรดงกลาวจะมาจากทกษะ และประสบการณในการใชสอนนเอง ฉะนน ผลการศกษาทพบวา ยงกลมวยเบบบมเมอรมพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ มากเทาไร ระดบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนกมากขนตามเทานน จงสนบสนนแนวคดการรเทาทนสอ เพราะแมวาแอปพลเคชนไลนจะเปนสอสงคมออนไลนทมรปแบบคลายคลงกบสอสงคมออนไลน อน ๆ แตลกษณะรปแบบการใชงานในการเปดรบสาร การสนทนา การสงขอมลตาง ๆ กลบแตกตางออกไป ฉะนนการเรยนรและการใชงานในคณสมบตตาง ๆ รวมทงรวาแอปพลเคชนไลนสามารถกระทาและตอบสนองแรงจงใจสวนไหนไดบางอยตลอดจะทาใหเราเขาใจความเปน LINE ไดดขน เขาใจในทศทางของขอมลขาวสารทสามารถไหลผานทงการเปดรบและการสงตอไดวาสามารถเปนไปในทศทางใด มาจากชองทางใดไดบาง จนสงสมเปนทกษะ ประสบการณ และทายทสดจะเกดการรเทาทนในสอแอปพลเคชนไลน

ผลการศกษาจงสอดคลองกบผลการวจยของ จนดารตน บวรบรหาร (2548) ทศกษาเรอง “ความรเทาทนสออนเทอรเนต การประเมนความเสยงและพฤตกรรมการปองกนตวเอง

69

ของนกเรยนชนมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร” ซงพบวา ลกษณะพฤตกรรมการใชงานอนเทอรเนตในแงระยะเวลา และประสบการณในการใช มความสมพนธกบการร เทาทนสออนเทอรเนต โดยผใชงานอนเทอรเนต 16-20 ชวโมงตอสปดาห จะมการรเทาทนสอมากกวาผทใชงานอนเทอรเนต 6-15 ชวโมง และผทใชนอยกวา 1-5 ชวโมง เชนเดยวกนกบในเรองประสบการณการใชอนเทอรเนต ทผทใชอนเทอรเนตมานาน 4-5 ป จะมระดบการรเทาทนสออนเทอรเนตมากกวาผทใชอนเทอรเนตมานาน 2-4 ป และผทใชนอยกวา 2 ป

นอกจากน จากผลการศกษาทพบวา กลมวยเบบบมเมอรสวนใหญมการร เทาทนในแอปพลเคชนไลนมาก โดยจะไมแชร โพสตภาพ หรอขอมลขาวสารทไดรบออกไปหากยงไมแนใจในความถกตอง รวมถงมกจะแยกแยะ วเคราะห ขอมลขาวสารทไดรบจากแอปพลเคชนไลน และไมเชอตามสารทนททเปดรบ เหลานแสดงใหเหนวากลมเบบบมเมอรมทกษะในการรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนเปดรบขอมลขาวสารตามแนวคดของ Livingstone (2004) ทไดกลาวถงองคประกอบทกษะการรเทาทนสอไว 4 องคประกอบ วาจะประกอบดวย ความสามารถในการเขาถงสอ การวเคราะหสอ การประเมนสอ และการสรางสรรค/การสอสารสอ ซงองคประกอบสาคญเหลานจะเรยงไปตามลาดบ จงสามารถสรปไดวากลมเบบบมเมอรนนมทกษะการรเทาทนขอมลขาวสารทเปดรบในแอปพลเคชนไลน โดยเฉพาะทกษะในการวเคราะหขอมลขาวสาร และทกษะการประเมนสอ ทสามารถแยกแยะขอมลขาวสารไดวาสงใดจรง สงใดเทจ และควรทจะแชรตอไปหรอไม

การรเทาทนสอนนถอวาเปนเรองทสาคญและจาเปนมากในยคสมยทขอมลขาวสารสามารถแพรกระจายไปไดอยางรวดเรวโดยการนาพาของเทคโนโลยทกาวหนา เพราะเหลานทาใหแตละบคคลสามารถมบทบาทในการสอสารท เปนไดทงผผลตเนอหาและเปดรบขาวสารไดและลวนเปนไปโดยงายดาย จงทาใหขอมลขาวสารทหมนเวยนในแตละวนในสอตาง ๆ มมาก ขาดการควบคม และการกลนกรองในขอเทจจรง จงจาเปนทจะตองเทาทนเพอทจะสามารถพจารณาในเนอหา ขอมลทเปดรบมาไดวามความเปนจรงและนาเชอถอมากนอยเพยงใด เพอทจะไมตกอยภายใต การครอบงาโดยสอหรอถกเปนเครองมอในการผลตซาอดมการณบางประการ ฉะนนประสบการณ ทกษะความรในสอตาง ๆ จงตองมการพฒนาอยตอเนองและตลอดเวลา

ซงจากผลการศกษาจะเหนไดวา พฤตกรรมการใชงานโดยเฉพาะในสวนของคณสมบตตาง ๆ โดยรวมแลวกลมเบบบมเมอรมการใชงานคณสมบตตาง ๆ อยในระดบปานกลาง ในขณะทกลมวยเบบบมเมอรมการรเทาทนแอปพลเคชนไลนอยในระดบมาก แสดงใหเหนวา กลมวยเบบบมเมอรสามารถพฒนาการรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนในการเปดรบขอมลขาวสารไดอยางรวดเรว เพราะเพยงแคใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนไมมากกสามารถเกดทกษะ ทจะสามารถวเคราะห ตความ ประเมน ขอมลขาวสารทถกสงผานมายงแอปพลเคชนไลนไดในระดบทมากได จงสะทอนใหเหนวา หากมการใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนไดครบถวนและ

70

มากขน กยงทาใหกลมเบบบมเมอรรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนมากขนตามไปดวย เพราะทงสองตวแปรมความสมพนธกนในระดบสง ดงนนภาครฐ หรอภาคสวนสงคมตาง ๆ เชน สอมวลชน บคคลในครอบครว ควรสงเสรมใหกลมเบบบมเมอรเรยนรและใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนใหครบถวนและบอยครงขนเมอเรมมการใชงาน เพอทจะชวยเรงพฒนาใหเกดทกษะการรเทาทนใน แอปพลเคชนไลน

5.2.4 ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกนจะมการรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน

จากการศกษาทพบวา ลกษณะประชากรกลมเบบบมเมอรทแตกตางกน ทงในสวนของ เพศ อาย และระดบการศกษา จะมการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนทไมแตกตางกน ไมยอมรบสมมตฐานทตงไวนน มความสอดคลองกบผลการวจยของสภารตน แกวสทธ (2553) ทศกษาเรอง “พฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรทนสอ และพฤตกรรมการปองกนตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคลทางอนเทอรเนต” ซงพบวา ลกษณะทางประชากรของผใชอนเทอรเนตในดานอาย ระดบการศกษา อาชพ และรายไดทแตกตางกนจะมการรเทาทนสอไมแตกตางกน

ซงจากแนวคดการรเทาทนสอ Potter (2008) ไดกลาววา คนทเปนผใหญนนจะมทกษะการรเทาทนสอในมตดานตางๆ ทงความร ความเขาใจ ดานอารมณ ดานศลธรรม มากกวาเดกหรอคนทมอายนอยกวา เพราะผใหญนนจะมประสบการณในการเรยนรการใชสอ เรยนรการใชชวตจรงทางสงคมมามากกวา ทกษะการวเคราะห ตความ ประเมนสอจงมมากกวา ซงหากกลาวในลกษณะเชนนกอาจเปนการบงบอกวา ลกษณะทางประชากร เชน อายทแตกตาง การศกษาทแตกตางยอมสงผลใหการรเทาทนสอนนมากนอยแตกตางกนดวย แตการทผลการศกษาครงนกลบตรงกนขาม ทงนเพราะ Potter ยงไดมองไปอกวา ทกษะการรเทาทนสอไมใชสงทตายตว ไมใชวาใครมการรเทาทนมากกจะยงมากอยในภายหนา หากแตระดบทกษะการรเทาทนสามารถแปรเปลยนขนลงได ขนอยกบสอทเปดรบ แรงจงใจในการใชสอ หรอตามเนอหาขาวสารท ไดรบ เชน คนทมทกษะการรเทาทนในสอดงเดมอยางโทรทศนหรอหนงสอพมพมาก ไมไดหมายความวาเมอเปดรบสอใหมอยางสอสงคมออนไลนกจะมการรเทาทนในสอใหมมากดวย เพราะสอใหมกบสอดงเดมกมวธการทสอแฝงอดมการณ ถายทอด หรอสงผานขอมลขาวสารแตกตางกนออกไป ฉะนนการรเทาทนสอจงไมไดขนอยกบปจจยทางประชากรเพยงอยางเดยว หากแตขนอยกบวาเรามประสบการณในการใชสอนนหรอไม หรอเขาใจสอนน ๆ มากนอยเพยงใดดวย

เชนเดยวกนกบในกรณของแอปพลเคชนไลนทจดวาเปนสอสงคมออนไลนทใหมสาหรบกลมวยเบบบมเมอร ทงลกษณะการใช วธการตดตอสอสารทรวบรวมไวหลากหลาย และสามารถเปนชองทางสาหรบขอมลขาวสารใหไหลผานไดงาย รวดเรว ซงแตกตางออกไปจากสออน ๆ ในขณะทกลมวยเบบบมเมอรเองกเพงมการเปดอตราการใชงานอนเทอรเนตและสอสงคมออนไลนท

71

เพมมากขนเพยงในชวงหนงถงสองปทผานมา ดงจะเหนจากรายงานของสานกงานสถตแหงชาตทอตราการใชงานอนเทอรเนตของกลมวยเบบบมเมอรในป 2558 มอยทรอยละ 9.6 ซงเพมขนจากในป 2556 ทมอตราการใชมอยเพยงรอยละ 6.6 (สสช., 2558) เชนน แอปพลเคชนไลนจงถอวาเปนเทคโนโลยใหมสาหรบกลมวยเบบบมเมอรทแตละคนกตองทาการเรยนร เพอสรางเสรมการกอตวของทกษะและประสบการณการใชงาน อนจะนามาซงจะเกดการรเทาทนในการทจะสามารถเขาถง วเคราะห ตความในขอมลขาวสารทไหลผานมายงแอปพลเคชนไลนได

ดงนนจากผลการศกษาจงสะทอนใหเหนวา ความแตกตางทางเพศ อายทมากหรอนอย หรอการศกษาทสงหรอตา ไมใชปจจยสาคญทจะไปมผลใหกลมวยเบบบมเมอรมการรเทาทนสอใหมอยางแอปพลเคชนไลนวามากหรอนอย หากแตกลมเบบบมเมอรจะรเทาทนการใช แอปพลเคชนไลนมากหรอนอย ขนอยกบพฤตกรรมการใชงานเพยงเทานน โดยเฉพาะเมอมการใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนทมากขน

ซงเมอดจากผลการศกษาจะเหนไดวา กลมเบบบมเมอรมการใชงานในคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนโดยรวมแลวอยในระดบปานกลาง แตการรเทาทนของกลมเบบบมเมอร กลบอยในระดบมาก ทง ๆ ทปจจยทางดานประชากรทงในดานเพศ อาย และการศกษา กไมไดมผลตอการรเทาทน ดงนนจงนาสนใจในการคนหาทวา นาจะมปจจยอน ๆ อกหรอไม ทมอทธพลตอการร เทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร

แตอยางไรกตามการทลกษณะทางประชากรไมมผลตอการรเทาทน เปนการทาใหเหนในแงหนงทเปนไปตามแนวคดการรเทาทนสอของ Potter ทวา ทกษะการรเทาทนเปนสงทตองเรยนร พฒนาตอไปเรอย ๆ อยางไมสามารถหาจดจบของมนได ใชวาเมอมความร มทกษะแลว จะสามารถรเทาทนสอไดตลอด เพราะสอเองกยงจะมการแปลงเปลยน กาวลา พฒนาไปอยเรอย ๆ จงตองมการเรยนร พฒนาทกษะในการวเคราะห ตความ แยกแยะ ใหเทาทนอยดวยตลอดเชนกน 5.3 ขอจ ากดและขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

5.3.1 การศกษาวจยในครงน ตวแปรทใชในการศกษาวจยจากดอยทการศกษาความสมพนธระหวางตวแปรการรบรทงในดานประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลนกบทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน ความสมพนธของทศนคตทมตอพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน พฤตกรรมการใชงานกบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน และความแตกตางทางลกษณะประชากรเบบบมเมอรในดาน เพศ อาย และการศกษา กบการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ดงนนในการศกษาวจยครงตอไปควรมการศกษาตวแปรอนเพมเตม อาท ปจจยใดทมผลใหกลมวยเบบบมเมอรเกดการรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในแอปพลเคชนไลน

72

ซงอาจจะเปนจากการนาเสนอขาวสารของสอมวลชน หรอจากการแนะนาของสอบคคล เปนตน หรออาจศกษาในความแตกตางของสถานภาพของกลมเบบบมเมอรกบการรเทาทนสอ ทงนเพอใหการศกษาถงทศทางการนาไปสการใชงานแอปพลเคชนไลนนนครอบคลมมากยงขน วาอะไรมอทธพลตอการรบรและตอพฤตกรรมในการใชงาน รวมทงยงมปจจยอนใดหรอไมทสงผลตอการรเทาทน การใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร

5.3.2 การศกษาวจยในครงนเปนการศกษาเจาะจงเฉพาะกลมวยเบบบมเมอรทเปนผใชงานแอปพลเคชนไลน ในการเกบขอรวบรวมขอมลจงตองใชระยะเวลาพอสมควร ดงนนในการศกษาวจยครงตอไป จงควรมการวางแผนการเกบรวบรวมขอมล ตงแตการออกแบบแบบสอบถามทตองใหมความงายตอการตอบ กระชบในการอาน และอธบายรายละเอยดใหเขาใจมากทสดจนถงการเพมชองทางการตอบแบบสอบถามเพมเตม เชน การฝากแบบสอบถามบนหนาเวบไซตทกลมวยเบบบมเมอรมการเขาถงมาก เพอใหการเกบรวบรวมขอมลเปนไปตามแผนเวลาทวางไวใหมากทสด

5.3.3 การศกษาวจยครงนนนเปนการศกษาทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนเฉพาะอยทกลมวยเบบบมเมอร ดงนนเพอใหการศกษาวจยในครงตอไปนนมความเดนชด เหนภาพการใชงานแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอรมากขนและแตกตางออกไปจากการศกษาครงน จงควรมการศกษาเปรยบเทยบการใชแอปพลเคชนไลนระหวางเจเนอรเรชนขน เพอใหทราบถงความแตกตางในการใชงานแอปพลเคชนไลนของสองกลมวย อกท งยงสามารถเขาใจการใชงานแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอรไดดขน โดยอาศยจากผลของความแตกตางในการใชงานของทงสองกลมวย

5.3.4 การศกษาวจยครงนนนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบขอมล ฉะนนขอมลทไดรบกจะมลกษณะเปนไปในเชงสถตมากกวาในเชงเหตผลหรอเจาะลก เชน จากผลการศกษาในสวนของการร เทาทนการใช แอปพลเคชนไลน ทาใหเราทราบเพยงวา สวนใหญแลวกลมเบบบมเมอรมกจะไมแชรหรอโพสตภาพ ขอมลขาวสารทไดรบ หากยงไมแนใจในความถกตอง แตสาหรบสาเหตหรอปจจยททาใหกลมเบบ บมเมอรเลอกทจะไมแชรขอมลขาวสารหากยงไมแนใจในความถกตองนนเปนสงทจะตองอาศยการศกษาเชงคณภาพเขามาชวยในการตอบขอคาถาม ดงนนในการศกษาวจยครงตอไปจงควรมการศกษาวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เพมเตม โดยอาจใชวธการสมภาษณเชงลก (In-Depth Interview) เพอใหไดซงขอมลทมความละเอยดมากขน และเขาใจความเปนเหตและผลในแตละตวแปรและความสมพนธระหวางตวแปรในแตละความสมพนธ การวจยเชงคณภาพจงจะเปนขอมลเชงลกทสามารถจะนาไปสนบสนนใหการวจยเชงปรมาณมความนาเชอถอมากยงขนได

73

5.4 ขอเสนอแนะทวไป

5.4.1 จากการศกษาวจย กลมวยเบบบมเมอรตางกมทศนคตทดตอแอปพลเคชนไลน ทงยงสมพนธไปในทางบวกกบพฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลนในดานตาง ๆ ดงนน ภาคธรกจ รวมถงภาครฐสามารถนาผลการศกษาไปใชประโยชน ในการจดทานโยบายทางการตลาดและทางการสอสารได กลาวคอ ภาคธรกจทมกลมวยเบบบมเมอรเปนกลมเปาหมายสามารถนาไปประยกตใชจดทานโยบายสงเสรมการตลาด โดยการสรางการรบรในแบรนดสนคาผานการทาสตกเกอรใหดาวนโหลดใชงาน ทงนเพราะกลมวยเบบบมเมอรมการใชสตกเกอรเพอตดตอสอสารในแอปพลเคชนไลนกนอยมาก การจดทาสตกเกอรจงจะชวยดงดดใหกลมเบบบมเมอร เปดรบ สนใจในแบรนดสนคาได สวนในภาครฐสามารถนาผลทางดานพฤตกรรมไปใชในการวางแผนนโยบายการสอสารในระดบชาตได ซงกลมวยเบบบมเมอรนน ปจจบนถอวาเปนกลมทมความมนคงทางอาชพ รายได และเปนกลมหนงทเปนกาลงสาคญตอการขบเคลอนเศรษฐกจ การเผยแพรขอมลขาวสารบานเมอง เศรษฐกจทผนแปรจงจาเปนตอคนกลมน หากแตปจจบนขอมลขาวสารนนเกดการไหล ผานไปทวทศทาง แพรกระจายไปอยางรวดเรวและบางครงขาดการตรวจสอบ ไรซงความนาเชอถอในขอเทจจรง ฉะนนหากนาประโยชนจากแอปพลเคชนไลนมาจดทาเปนสวนหนงของนโยบายการสอสาร โดยการใหหนวยงานทสาคญของรฐจดตงบญชผใชงานแอปพลเคชนไลนทเปนทางการขนเพอทาหนาทใน การเผยแพรขาวสารไปยงกลมวยเบบบมเมอร กจะเปนการชวยใหตดตอสอสารสาระประโยชนนนเปนไปอยางรวดเรว โดยตรง ทงยงขจดปญหาของความไมนาเชอถอในขอมลไดอกดวย ทงนเพราะสวนใหญกลมวยเบบบมเมอรมการใชแอปพลเคชนไลนเพอเปดรบขอมลขาวสารกนอยมาก

5.4.2 ในการศกษาครงน กลมวยเบบบมเมอรมระดบการรเทาทนในแอปพลเคชนไลนมาก แสดงถงทกษะความสามารถในการวเคราะห ประเมน ตความสารจากสอไดดในระดบหนง แตทกษะการร เทาทนสอนนเปนส งทตองพฒนาและเสรมสรางอยตลอด เ พอใหก าวทนกบ การเปลยนแปลงของแอปพลเคชนไลนทมการพฒนาคณบตตาง ๆ อยางตอเนอง ทงน เพราะความสมพนธระหวางคณบตทใชงานในแอปพลเคชนไลนกบการรเทาทนการใชงานนนมความสมพนธกนสง ดงนน บรษท NAVER แหงประเทศไทย ภาคสอมวลชน รวมทงภาคประชาชน ควรชวยกนนาเสนอ ใหขอมล และสงเสรมใหเกดการใชงานคณสมบตตาง ๆ ในแอปพลเคชนไลนใหครบถวนและเปนไปอยางถกวธ เพอใหทราบวาแอปพลเคชนไลนสามารถกระทาอะไรไดบาง ขอมลขาวสารสามารถไหลผานหรอเปดรบ สงผานไดในคณสมบตใด เปนการเรยนรและสรางทกษะในการใชงาน แอปพลเคชนไลนใหเกดความชานาญมากยงขน ตามการพฒนาของแอปพลเคชนไลนทแปรเปลยนไปเพอทจะทาใหกลมวยเบบบมเมอรนนยงคงรเทาทนในการใชแอปพลเคชนไลนอย

74

รายการอางอง

หนงสอ ดารณ พานทอง. (2542). ทฤษฎจงใจ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง. พรทพย บญนพทธ. (2531). องคประกอบของทศนคต. กรงเทพฯ: เทพนมตการพมพ. สรพงษ โสธนะเสถยร. (2533). การสอสารกบสงคม. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. อณาโลม จนทรรงมณ. (2549). เปดประตสการรเทาทนสอ: แนวคดทฤษฎและประสบการณรเทาทน

สอเพอสขภาพ. กรงเทพฯ: มสเตอรกอปป. LINE LOVER. (2557). LINE เลนกเพลน หาเงนกได. กรงเทพฯ: อนสพล. บทความ ศภศลป กลจตตเจอวงศ. (2556). โทรศพทมอถออจฉรยะทศวรรษใหมของนวตกรรมการสอสารแหง

อนาคต. วารสาร Veridian E-Journal กลมมนษยศาสตรและสงคมศาสตร, 6(1), 132-142 . สบคนจาก http://www.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/ 28348

อาฟฟ ลาเตะ, ศรชฌา กาญจนสงห, จระนนท อนนตไทย, และสรณสร โททอง. (2555). ทศนคตทม ผลตอการใช Facebook ของนสตมหาวทยาลยบรพา. วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลย สงขลานครนทร, 23(3), 80-97. สบคนจาก http://edumis.pn,psu.ac.th/edu_jn2015/ index.php/edu_jn2015 /article/view/55/6pdf

เอกสารอน ๆ ทพาพร ฉนชยพฒนา. (2556). ความคาดหวงและความพงพอใจตอแอปพลเคชน “ไลน” (LI E) ใน

รปแบบของการสอสารผานบญชอยางเปนทางการ (Official Accounts LINE). (การคนควา อสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและ สอสารมวลชน, สาขาวชาสอสารมวลชน.

บษรา ประกอบธรรม. (2555). การยอมรบเครอขายสงคมออนไลนของนกศกษา: กรณศกษา มหาวทยาลยกรงเทพ. งานวจย, มหาวทยาลยกรงเทพ, คณะบรหารธรกจ.

75

โมไนยพล รณเวช. (2558). เอกสารประกอบการเรยนวชาการวเคราะหขอมลทางสถตเพอการวจย การสอสาร. กรงเทพฯ: คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วมลพรรณ อาภาเวท,สาวตร ชวะสาธน,และชาญ เดชอศวนง. (2554). พฤตกรรมการสอสารใน เฟซบค (facebook) ของนกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร.งานวจย, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร, คณะเทคโนโลยสอสารมวลชน.

ศวช จนทนาสภาภรณ. (2554). ทศนคตทมตอการเปดรบสอออนไลนบนเครอขายสงคมออนไลน : กรณศกษานกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร. (การคนควาอสระปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร, คณะบรหารธรกจ.

วทยานพนธ จนดารตน บวรบรหาร. (2548). ความรเทาทนสออนเทอรเนต การประเมนความเสยงและพฤตกรรม

การปองกนตวเองของนกเรยนชนมธยมปลายในเขตกรงเทพมหานคร (วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะนเทศศาสตร, สาขาวชาวารสารสนเทศ.

ปรางสรางค โชตชชวาลยกล. (2556). แรงจงใจทมผลตอพฤตกรรมการใชเวบไซตเฟซบค (Facebook) ของกลมวยกลางคนและวยสงอาย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรรมศาสตร, คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน, สาขาวชาสอสารมวลชน.

วรรณพร กลนบว. (2554). การสรางเครอขายทางสงคมทาง www.facebook.com ของกลมวย ท างาน. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรกจบณฑตย, คณะนเทศศาสตร, สาขานเทศศาสตรธรกจ.

สภารตน แกวสทธ. (2553). พฤตกรรมการใชอนเทอรเนต การรทนสอ และพฤตกรรมการปองกน ตวเองจากการละเมดสทธสวนบคคลทางอนเทอรเนต. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). จฬาลงกรณมหาวทยาลย, คณะนเทศศาสตร, สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ.

สออเลกทรอนกส กระปกดอทคอม. (2557). LINE มผใชเกน 400 ลานแลว ไทยมากเปนอนดบ 2 ของโลก. สบคนเมอ

วนท 5 มกราคม, 2559, จาก http://line.kapook.com/view85566.html กรมการปกครอง. (2557). จานวนประชากรแยกรายอาย ทวประเทศเดอนธนวาคม พ.ศ. 2557.

สบคนเมอวนท 2 พฤศจกายน, 2558, จาก http://stat.dopa.go.th/stat/statnew /upstat_age_disp.php

76

โกวท วงศสรวฒน. (2552). เจนวายคออะไร. สบคนจาก http://www.matichon.co.th/matichon /view_news .php?newsid=01act02170652&sectionid=0130&day=2009-06-17

ธญวฒน กาบคา. (2553, 2 มถนายน). Social Media คออะไร?. สบคนจาก https://krunum. wordpress.com/ 2010/06/02/social-network/

ภเษก ชยนรนดร. (2553). ขอมลเกยวกบสอสงคม Social Media. สบคนจาก http://www.doctor pisek.com/pisek/

สานกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส. (2558, 6 สงหาคม). ETDA เผยผลสารวจพฤตกรรม ผใชเนตป 58 เจาะผใชแยกตามเจนเนอเรชนแบบถงกน. สบคนเมอวนท 2 พฤศจกายน 2558, จาก https://www.etda.or.th/content/thailand-internet-user-profile- 2015.html

สานกงานสถตแหงชาต. (2558). สารวจการมการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในครวเรอน พ.ศ. 2558. สบคนจาก http://service.nso.go.th/nso/web/survey/surtec5-1-3.html

Blognone. (2556, 5 ธนวาคม). สถต LINE ในประเทศไทย: ผใชงาน 20 ลานราย, แบรนดใหญ 34 บรษท, ประสทธภาพดกวา Facebook. สบคนเมอวนท 5 มกราคม, 2559, จาก https://www.blognone. com/node/51409

Droidsans. (2557, 20 ตลาคม). LINE เปดเผยยอดผใชงานจรง ไทยยงใชเยอะเปนอนดบ 2 ของโลก. สบคนเมอวนท 2 พฤศจกายน, 2558, จาก http://droidsans.com/line-may-only-170- million-users

E_ditor. (2551). ป พ.ศ. 2555 ปรากฏการณ “Baby Boom” สบคนจาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=213433

Flashfly. (2558, 28 กรกฎาคม). อรคสนเผย LINE, Facebook และ YouTube เปน 3 แอป ยอดนยม. สบคนเมอวนท 5 มกราคม, 2558, จาก http://www.flashfly.net/wp/?p= 124271

Kook. ( 2556, 24 ธนวาคม). ความแตกตางของคนหลาก Generation. สบคนเมอวนท 2 พฤศจกายน, 2558, จาก http://socialintegrated.com/ความแตกตางของคนหลาก Generation

Marketplus. (2558, 17 มถนายน). จานวนผใชงาน LINE ทวโลก. สบคนเมอวนท 30 ธนวาคม, 2558, จาก http://www.marketplus.in.th/index.php?mode=content_id&itemid =819

Mirum. (2558). ผลสารวจพฤตกรรมการใชสมารทโฟน. สบคนจาก http://www.mirum.co.th/ paper/

77

TCDC. (2558). เจาะเทรนดโลก 2015. สบคนจาก http://www.tcdc.or.th/projects/trend/ Books Cronbach, L. J. (1984). Essential of psychology testing. New York: Harper. Katz, E., Blumler, J., & Gurevitch, M. (1974). Utilization of mass communication by the

individual. Beverly Hills: Sage. Potter, W. J. (2008). Media Literacy (4th Ed). California: Sage Publicatons. Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis (3rd Ed). Newyork: Harper

and Row Publication. Articles Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance

of information technology. MIS Quarterly, 13( 3), 319-340 Davis, F.D., Bagozzi, R. P., & Warshaw, P. R. (1989). User acceptance of computer

technology: A comparison of two theoretical models. Management Science, 35, 982-1003.

Davis, F.D., Bagozzi, R. P., & Warshaw, P. R. (1992). Extrinsic and intrinsic motivation to use computers in the workplace. Journal of Applied Social Psychology, 22(14), 1111-1132.

Katz, E., Gurevitch, M., & Haas, H. (1973). On the Use of the Mass Media for Important Things. American Sociological Review, 38(2), 164-181. Retrieved from http://repository.upenn.edu/asc_papers/267.

Livingstone, S. (2004). What is media literacy?. Intermedia, 32(3), 18-20. Rubin, A. M. (2002). The uses-and-gratifications perspective of media effects. In J.

Bryant and D. Zillmann (Eds.), Media effects: Advances in theory and Research (2nd Ed.) (525-548). Mahwah NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

78

Pornsakulvanich, V., & Dumrongsiri, N. (2010). Attitude and Social Influence Predicting the Intention to Blog in Thailand. NIDA Development Journal, 50 (2), 71-87. Retrieved from http://www.academia.edu/3477281/Attitude_and_social_ influence_predicting_ the_intention_to_blog_in_Thailand

Electronic Medias Praveena, K., Thomas, S. (2014). Continuance Intention to Use Facebook: A Study of

Perceived Enjoyment and TAM. Retrieved from http://www.journal. bonfring.org/papers/iems/volume4/BIJ-4794.pdf

79

ภาคผนวก

80

ภาคผนวก ก. ตารางน าเสนอผลการวเคราะหขอมล

ตารางท 1 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามเพศ

เพศ จานวน(คน) รอยละ

ชาย หญง

152 248

38.0 62.0

รวม 400 100.0

ตารางท 2 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาย

อาย จานวน(คน) รอยละ 51-60 ป 61-69 ป

335 65

83.8 16.3

รวม 400 100.0

ตารางท 3 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามการศกษา

การศกษา จานวน(คน) รอยละ

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน

มธยมศกษาตอนปลาย อนปรญญา/ปวส.

ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

15 10 14 42 196 123

3.8 2.5 3.5 10.5 49.0 30.8

รวม 400 100.0

81

ตารางท 4 แสดงจ านวนและรอยละของกลมตวอยางจ าแนกตามอาชพ

อาชพ จานวน(คน) รอยละ ขาราชการ /รฐวสาหกจ พนกงานบรษทเอกชน คาขาย/ธรกจสวนตว

แมบาน/พอบาน อน ๆ

288 31 34 27 20

72.0 7.8 8.5 6.8 5.0

รวม 400 100.0

ตารางท 5 แสดงคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามการรบรการใชแอปพลเคชนไลน ในดานประโยชน ความงายในการใชงาน และความเพลดเพลน

การรบร คาเฉลยเลข

คณต สวนเบยงเบน

มาตรฐาน ความ หมาย

ประโยชนในการใชงานแอปพลเคชนไลน 4.12 0.57 มากทสด

ความงายในการใชงานแอปพลเคชนไลน 3.83 0.71 มาก ความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน 3.75 0.67 มาก

การรบรประโยชน ความงาย และความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน

3.90 0.56 มาก

82

ตารางท 6 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามการรบรประโยชน การใชงานแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการรบร รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานตดตอสอสารกบบคคลอนได

160 (40.0)

196 (49.0)

43 (10.8)

1 (0.3)

0 (0.0)

400 (100.0)

4.29 0.66 มากทสด

2. แอปพลเคชนไลนชวยใหสามารถสนทนาแบบการโทร หรอวดโอกบบคคลทอยหางไกลได

158 (39.5)

180 (45.0)

51 (12.8)

10 (2.5)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.21 0.77 มากทสด

3. แอปพลเคชนไลนสามารถตดตอสนทนากบกลมเพอนหรอกลมททางานแบบกลมได และมากถง 200 คนตอกลม

111 (27.8)

149 (37.3)

98 (24.5)

29 (7.3)

13 (3.3)

400 (100.0)

3.79 1.03 มาก

4. แอปพลเคชนไลนสามารถชวยใหการทางานของทานสะดวกและรวดเรวขน

132 (33.0)

192 (48.0)

60 (15.0)

14 (3.5)

2 (0.5)

400 (100.0)

4.10 0.81 มาก

5. แอปพลเคชนไลนสามารถเปดรบและแบงปนขอมลขาวสารกบบคคลอนได

137 (34.3)

225 (56.3)

30 (7.5)

7 (1.8)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.23 0.67 มากทสด

รวม 4.12 0.57 มาก

83

ตารางท 7 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามการรบรความงาย ในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการรบร รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1. ทานดาวนโหลดแอปพล เคชนมาใชไดโดยงาย

85 (21.3)

204 (51.0)

88 (22.0)

20 (5.0)

3 (0.8)

400 (100.0)

3.87 0.82 มาก

2. ทานสามารถเรยนรการใชแอปพลเคชนไลนไดอยางรวดเรว

81 (20.3)

179 (44.8)

118 (29.5)

20 (5.0)

2 (0.5)

400 (100.0)

3.79 0.83 มาก

3. ทานใชงานแอปพลเคชน ไลนโดยไมตองใชความพยายามมาก

96 (24.0)

185 (46.3)

103 (25.8)

12 (3.0)

4 (1.0)

400 (100.0)

3.89 0.83 มาก

4. แอปพลเคชนไลนมความงายตอการจดจาใหเขาใจถงการใชงาน

103 (25.8)

199 (49.8)

90 (22.5)

7 (1.8)

1 (0.3)

400 (100.0)

3.99 0.75 มาก

5. ทานสามารถถายทอดการใชงานแอปพลเคชนไลนใหกบบคคลอนได

69 (17.3)

166 (41.5)

126 (31.5)

32 (8.0)

7 (1.8)

400 (100.0)

3.65 0.91 มาก

รวม 3.83 0.71 มาก

84

ตารางท 8 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามการรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการรบร รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1. แอปพลเคชนไลนนาความเพลดเพลนมาใหทาน

98 (24.5)

194 (48.5)

100 (25.0)

6 (1.5)

2 (0.5)

400 (100.0)

3.95 0.77 มาก

2. แอปพลเคชนไลนทาใหทานผอนคลายได

83 (20.8)

192 (48.0)

110 (27.5)

13 (3.3)

2 (0.5)

400 (100.0)

3.85 0.79 มาก

3. แอปพลเคชนไลนทาใหทานสามารถพบปะกลมเพอนได

152 (38.0)

200 (50.0)

42 (10.5)

5 (1.3)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.24 0.70 มาก

4. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถเลนเกมสได

49 (12.3)

83 (20.8)

129 (32.3)

87 (21.8)

52 (13.0)

400 (100.0)

2.98 1.19 ปานกลาง

5. แอปพลเคชนไลนทาใหทานมความสขยามใชงาน

75 (18.8)

175 (43.8)

136 (34.0)

12 (3.0)

2 (0.5)

400 (100.0)

3.77 0.80 มาก

รวม 3.75 0.67 มาก

85

ตารางท 9 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามทศนคตตอการใชงาน แอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบความเหนดวย รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1. แอปพลเคชนไลนเปนสอสงคมออนไลนททนสมย

153 (38.3)

216 (54.0)

30 (7.5)

1 (0.3)

0 (0.0)

400 (100.0)

4.30 0.61 มากทสด

2. แอปพลเคชนไลนทาใหไดตดตอสอสารกบบคคลไดงายขน

159 (39.8)

217 (54.3)

23 (5.8)

1 (03.)

0 (0.0)

400 (100.0)

4.33 0.59 มากทสด

3. แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการตดตอสอสารใหกบทาน

143 (35.8)

212 (53.0)

43 (10.8)

1 (0.3)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.24 0.66 มากทสด

4. แอปพลเคชนไลนชวยลดระยะ เวลาในกระบวนการตดตอสอสาร

164 (41.0)

184 (46.0)

50 (12.5)

2 (0.5)

0 (0.0)

400 (100.0)

4.28 0.69 มากทสด

5. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานไดรบขอมลขาวสารไดอยางรวด เรว

172 (43.0)

198 (49.5)

27 (6.8)

3 (0.8)

0 (0.0)

400 (100.0)

4.35 0.63 มากทสด

6. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถสงขอมล ขาวสารไปยงบคคลทตองการไดโดยตรง

188 (47.0)

185 (46.3)

25 (6.3)

1 (0.3)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.40 0.64 มากทสด

7. แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการทางาน

120 (30.0)

192 (48.0)

74 (18.5)

11 (2.8)

3 (0.8)

400 (100.0)

4.04 0.61 มาก

8. แอปพลเคชนไลนชวยดาเนน การธรกจ/การคาไดงายสะดวกขน

108 (27.0)

180 (45.0)

88 (22.0)

11 (2.8)

13 (3.3)

400 (100.0)

3.90 0.94 มาก

9. แอปพลเคชนไลนชวยสรางความสมพนธทใกลชด

127 (31.8)

188 (47.0)

70 (17.5)

14 (3.5)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.06 0.80 มาก

10. แอปพลเคชนไลนชวยทาใหทานเกดความสนก เพลดเพลน

111 (27.8)

169 (42.3)

99 (24.8)

17 (4.3)

4 (1.0)

400 (100.0)

3.92 0.88 มาก

รวม 4.18 0.55 มาก

86

ตารางท 10 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตาม จ านวนเดอนทใชงานแอปพลเคชนไลน

จานวนเดอนทใชงาน จานวน(คน) รอยละ

ไมเกน 12 เดอน มากกวา 12 เดอน – 24 เดอน มากกวา 24 เดอน – 36 เดอน

มากกวา 36 เดอนขนไป

95 157 107 41

23.8 39.3 26.8 10.3

รวม 400 100.0 คาเฉลยเลขคณต = 25.01เดอน

สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 12.28 เดอน

ตารางท 11 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตาม ระยะเวลาทใชงานแอปพลเคชนไลนตอวน

ระยะเวลาทใชงาน (ตอวน) จานวน(คน) รอยละ

ไมเกน 60นาท มากกวา 60 นาท– 120นาท มากกวา 120นาท– 180 นาท

มากกวา 180 นาท ขนไป

255 61 43 41

63.8 15.3 10.8 10.3

รวม 400 100.0 คาเฉลยเลขคณต = 92.89 นาท

สวนเบยงเบนมาตรฐาน = 88.01 นาท

87

ตารางท 12 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการใชงาน รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

ตองการขอมลขาวสาร 1. เพอเปดรบขอมลขาวสาร 92

(23.0) 203

(50.8) 89

(22.3) 9

(2.3) 7

(1.8) 400

(100.0) 3.91 0.83 มาก

2. เพอการทางาน.การศกษา 90 (22.5)

176 (44.0)

88 (22.0)

31 (7.8)

15 (3.8)

400 (100.0)

3.74 1.01 มาก

ตองการทางอารมณและความพงพอใจ 3. เพอไวด Timeline (การตงสถานะ) ของเพอน ๆ

17 (4.3)

62 (15.5)

143 (35.8)

102 (25.5)

76 (19.0)

400 (100.0)

2.60 1.08 นอย

4. เพอดขอมลหรอสงซอ สนคาและบรการ

29 (7.3)

59 (14.8)

128 (32.0)

101 (25.3)

83 (20.8)

400 (100.0)

2.62 1.17 ปานกลาง

ตองการสรางความเชอมน ความมนคง 5. เพอทนสมยไมตกยค 51

(12.8) 142

(35.5) 142

(35.5) 47

(11.8) 18

(4.5) 400

(100.0) 3.40 1.00 มาก

6. เพอดาเนนการทางการคา 33 (8.3)

70 (17.5)

116 (29.0)

109 (27.3)

72 (18.0)

400 (100.0)

2.71 1.19 ปานกลาง

ตองการปฏสมพนธทางสงคม

7. เพอตดตอสอสารกบ ครอบครว

145 (36.3)

175 (43.8)

61 (15.3)

15 (3.8)

4 (1.0)

400 (100.0)

4.11 0.86 มาก

8. เพอตดตอสอสารกบ เพอนเกา ๆ

142 (35.5)

180 (45.0)

65 (16.3)

9 (2.3)

4 (1.0)

400 (100.0)

4.12 0.82 มาก

9. เพอความใกลชดกบเพอน หรอครอบครว

122 (3.05)

189 (47.3)

72 (18.0)

15 (3.8)

2 (0.5)

400 (100.0)

4.04 0.82 มาก

10. เพอหาเพอนคยใหม ๆ 25 (6.3)

77 (19.3)

131 (32.8)

112 (28.0)

55 (13.8)

400 (100.0)

2.76 1.10 ปานกลาง

88

ตารางท 12 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามจดประสงคหรอแรงจงใจหลกในการใชงานแอปพลเคชนไลน (ตอ)

ตารางท 13 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐานจ าแนกตาม คณสมบตทใชในแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการใชงาน รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

ตองการปลดปลอยความตงเครยด 11. เพอคลายความเหงา 56

(14.0) 120

(30.0) 132

(33.0) 75

(18.8) 17

(4.3) 400

(100.0) 3.31 1.06 ปาน

กลาง 12. เพอไวเลนเกมส 10

(2.5) 31

(7.8) 101

(25.3) 124

(31.0) 134

(33.5) 400

(100.0) 2.15 1.05 นอย

รวม 3.28 0.66 ปาน

กลาง

ขอความ

ระดบการใชงาน รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

1. สนทนาโดยการพมพ 127 (31.8)

193 (48.3)

74 (18.5)

5 (1.3)

1 (0.3)

400 (100.0)

4.10 0.75 มาก

2. สนทนาโดยใชสตกเกอร 77 (19.3)

165 (41.3)

131 (32.8)

17 (4.3)

10 (2.5)

400 (100.0)

3.71 0.91 มาก

3. สนทนาโดยการโทร 32 (8.0)

116 (29.0)

154 (38.5)

82 (20.5)

16 (4.0)

400 (100.0)

3.17 0.97 ปานกลาง

4. สนทนาโดยการวดโอ 21 (5.3)

56 (14.0)

137 (34.3)

116 (29.0)

70 (17.5)

400 (100.0)

2.61 1.08 ปานกลาง

5. สนทนาโดยการสง ขอความเสยง

18 (4.5)

44 (11.0)

116 (29.0)

133 (33.3)

89 (22.3)

400 (100.0)

2.42 1.08 นอย

89

ตารางท 13 แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐานจ าแนกตาม คณสมบตทใชในแอปพลเคชนไลน (ตอ)

ขอความ

ระดบการใชงาน รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด

6. สงไฟลงาน เอกสารตางๆ 36 (9.0)

105 (26.3)

139 (34.8)

74 (18.5)

46 (11.5)

400 (100.0)

3.03 1.12 ปานกลาง

7. แชรภาพ /ขอมลขาวสาร 77 (19.3)

156 (39.0)

129 (32.3)

23 (5.8)

15 (3.8)

400 (100.0)

3.64 0.97 มาก

8. แชรสถานท (Location) 18 (4.5)

73 (18.3)

143 (35.8)

93 (23.3)

73 (18.3)

400 (100.0)

2.68 1.10 ปานกลาง

9. แชรบญชผใชใหกบเพอน 15 (3.8)

59 (14.8)

128 (32.0)

121 (30.3)

77 (19.3)

400 (100.0)

2.54 1.07 นอย

10. โพสตภาพ หรอขอความ ลง Timeline

27 (6.8)

83 (20.8)

136 (34.0)

84 (21.0)

70 (17.5)

400 (100.0)

2.78 1.15 ปานกลาง

รวม 3.06 0.68 ปาน

กลาง

90

ตารางท 14

แสดงจ านวนรอยละคาเฉลยเลขคณตและสวนเบยงเบนมาตรฐาน จ าแนกตามการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน

ขอความ

ระดบการใชงาน รวม คาเฉลยเลขคณต

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ความ หมาย มาก

ทสด มาก ปาน

กลาง นอย นอย

ทสด 1. ทานอานขอมลขาวสารทได รบจากไลนอยางละเอยด

46 (11.5)

150 (37.5)

167 (41.8)

29 (7.3)

8 (2.0)

400 (100.0)

3.49 0.86 มาก

2. ทานอานขอมลขาวสารทได รบจากไลนมากกวา 1 รอบ

25 (6.3)

103 (25.8)

165 (41.3)

73 (18.3)

34 (8.5)

400 (100.0)

3.03 1.01 ปานกลาง

3. ทานมกจะวเคราะหขอมลขาวสารทไดรบจากไลนอยเสมอ

64 (16.0)

150 (37.5)

140 (35.0)

33 (8.3)

13 (3.3)

400 (100.0)

3.55 0.96 มาก

4. เมอไดรบขอมลขาวสารจากไลนทานจะไมเชอตามทนท

99 (24.8)

161 (40.3)

104 (26.0)

25 (6.3)

11 (2.8)

400 (100.0)

3.78 0.97 มาก

5. ทานมการตรวจสอบขอมลขาวสารทไดรบ จากแหลงขาวอน ๆ

69 (17.3)

166 (41.5)

121 (30.3)

30 (7.5)

14 (3.5)

400 (100.0)

3.61 0.97 มาก

6. ทานสามารถแยกแยะขอมลขาวสารทไดรบจากไลนไดอยางถกตอง วาสงใดจรง สงใดเทจ

61 (15.3)

173 (43.3)

147 (36.8)

17 (4.3)

2 (0.5)

400 (100.0)

3.69 0.79 มาก

7. ทานจะไมแชรหรอโพสตภาพขอมลขาวสารทไดรบ หากยงไมแนใจในความถกตอง

162 (40.5)

155 (38.8)

73 (18.3)

7 (1.8)

3 (0.8)

400 (100.0)

4.17 0.83 มาก

8. หากรวาขอมลขาวสารทคนอนแชรมานนไมถกตอง ทานจะแกไขขอมลใหกบกลมสนทนาหรอคสนทนาทนท

61 (15.3)

133 (33.3)

132 (33.0)

37 (9.3)

37 (9.3)

400 (100.0)

3.36 1.13 ปานกลาง

9. ทานมกตกเตอนเพอนหรอบคคลใกลชดเรองการแชรภาพ/ขอมลตาง ๆ

61 (15.3)

135 (33.8)

147 (36.8)

32 (8.0)

25 (6.3)

400 (100.0)

3.44 1.04 มาก

รวม 3.56 0.64 มาก

91

ภาคผนวก ข. แบบสอบถาม

เรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวย

เบบบมเมอร” ค าชแจง: แบบสอบถามนจดทาขนเพอสอบถามขอมลและความคดเหนของกลมเบบ

บมเมอรทมตอแอปพลเคชนไลนในประเดนตาง ๆ ทงนเพอนาไปเปนขอมลในการศกษาทาวจย เรอง “ทศนคต พฤตกรรม และการรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร” ซงเปนการศกษาจดทาวทยานพนธระดบปรญญาโท สาขาสอสารมวลชน คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร ดงนนเพอประโยชนในการศกษา เพอทจะทราบถงแนวโนมการใชแอปพลเคชนไลนของกลมวยเบบบมเมอร ผวจยจงขอความรวมมอใหผตอบแบบสอบถามตอบคาถามใหครบถวน ถกตอง เปนไปตามขอเทจจรงของตวทานเอง และขอขอบพระคณไว ณ ทน ซงหากมขอสงสยสามารถตดตอไดท นายศตพล เกดอย เบอรโทร: 083-163-2727 หรอทาง e-mail: oat_redblue@hotmail.com โดยแบบสอบถามแบงออกเปน 5 สวน ดงน

สวนท 1 การรบรการใชแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงายในการใชงาน และความเพลดเพลน

สวนท 2 ทศนคตทมตอแอปพลเคชนไลน สวนท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน สวนท 4 การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน สวนท 5 ลกษณะทางประชากรของกลมวยเบบบมเมอร

ค าถามคดกรอง (โปรดท าเครองเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด ) 1. ทานใชแอปพลเคชนไลนหรอไม

1. ใช 2. ไมใช(จบการสอบถาม)

92

สวนท 1 การรบรการใชแอปพลเคชนไลนในดานประโยชน ความงายในการใชงาน และความเพลดเพลน ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในชองวางทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ

ระดบการรบร

มากทสด (5)

มาก

(4)

กลาง

(3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

การรบรประโยชนการใชงานแอปพลเคชนไลน

1. แอปพลเคชนไลนชวยใหตดตอสอสารกบบคคลอนได

2. แอปพลเคชนไลนชวยใหสามารถสนทนาแบบการโทร หรอวดโอกบบคคลทอยหาง ไกลได

3. แอปพลเคชนไลนสามารถตดตอสนทนากบกลมเพอนหรอกลมททางานแบบกลมได และมากถง 200 คนตอกลม

4. แอปพลเคชนไลนสามารถชวยใหการทา งานของทานสะดวกและรวดเรวขน

5. แอปพลเคชนไลนสามารถเปดรบและแบง ปนขอมลขาวสารกบบคคลอนได

การรบรความงายในการใชงานแอปพลเคชนไลน

6. ทานดาวนโหลดแอปพลเคชนมาใชไดโดย งาย

7. ทานสามารถเรยนรการใชแอปพลเคชน ไลนไดอยางรวดเรว

8. ทานใชงานแอปพลเคชนไลนโดยไมตองใชความพยายามมาก

93

ขอความ (ตอ)

ระดบการรบร

มากทสด

(5)

มาก

(4)

กลาง

(3)

นอย

(2)

นอยทสด

(1)

9. แอปพลเคชนไลนมความงายตอการจดจาใหเขาใจถงการใชงาน

10. ทานสามารถถายทอดการใชงาน แอปพลเคชนไลนใหกบบคคลอนได

การรบรความเพลดเพลนในการใชงานแอปพลเคชนไลน

11. แอปพลเคชนไลนนาความเพลดเพลนมาใหกบทาน

12. แอปพลเคชนไลนทาใหทานผอนคลายได

13. แอปพลเคชนไลนทาใหทานสามารถพบปะกลมเพอนได

14. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถเลนเกมสได

15. แอปพลเคชนไลนทาใหทานมความสขยามใชงาน

94

สวนท 2 ทศนคตตอการใชงานแอปพลเคชนไลน ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในชองวางทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ

ระดบความเหนดวย

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด(1)

1. แอปพลเคชนไลนเปนสอสงคมออนไลนททนสมย

2. แอปพลเคชนไลนทาใหไดตดตอสอสารกบบคคลไดงายขน

3. แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการตดตอสอสารใหกบทาน

4. แอปพลเคชนไลนชวยลดระยะเวลาในกระบวนการตดตอสอสาร

5. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานไดรบขอมลขาวสารไดอยางรวดเรว

6. แอปพลเคชนไลนชวยใหทานสามารถสงขอมล ขาวสารไปยงบคคลทตองการไดโดย ตรง

7. แอปพลเคชนไลนชวยเพมประสทธภาพในการทางาน

8. แอปพลเคชนไลนชวยดาเนนการทางธรกจ/การคาไดงาย สะดวกขน

9. แอปพลเคชนไลนชวยสรางความสมพนธทใกลชด

10. แอปพลเคชนไลนชวยทาใหทานเกดความสนกและเพลดเพลน

95

สวนท 3 พฤตกรรมการใชงานแอปพลเคชนไลน ค าชแจง: โปรดระบจ านวนระยะเวลาและจ านวนเวลาเฉลยตอวนในการใชแอปพลเคชนไลนของทาน

แอปพลเคชน “ LINE.”

1.ใชงานแอปพลเคชนไลนมาแลวกเดอน

2.ใชงานแอปพลเคชนไลนเฉลยกนาทตอวน

…… ………… ………เดอน

…………… ………นาท/วน

ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในชองวางทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ

ระดบการใชงาน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด(1)

3.จดประสงคหลก หรอแรงจงใจในการใชงานแอปพลเคชนไลน

ตองการขอมลขาวสาร 3.1 เพอเปดรบขอมลขาวสาร

3.2 เพอการทางาน/การศกษา

ตองการทางอารมณและความพงพอใจ 3.3 เพอไวด Timeline (การตงสถานะ) ของเพอน ๆ

3.4 เพอดขอมลหรอสงซอสนคาและบรการ

ตองการสรางความเชอมน ความมนคง

3.5 เพอความทนสมย ไมตกยค 3.6 เพอดาเนนการทางการคา

ตองการปฏสมพนธทางสงคม

3.7 เพอตดตอสอสารกบครอบครว 3.8 เพอตดตอสอสารกบเพอนเกา ๆ

3.9 เพอความใกลชดกบเพอนและครอบครว

96

ขอความ (ตอ)

ระดบการใชงาน

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด(1)

3.10 เพอหาเพอนคยใหมๆ

ตองการปลดปลอยความตงเครยด 3.11 เพอคลายความเหงา

3.12 เพอไวเลนเกมส

4. คณสมบตททานใชในแอปพลเคชนไลน 4.1 สนทนาโดยการพมพ

4.2 สนทนาโดยการใชสตกเกอร 4.3 สนทนาโดยการโทร

4.4 สนทนาโดยการวดโอ

4.5 สนทนาโดยการสงขอความเสยง 4.6 สงไฟลงาน เอกสารตาง ๆ

4.7 แชรภาพ /ขอมลขาวสาร

4.8 แชรสถานท (Location) 4.9 แชรบญชผใชใหกบเพอน

4.10 โพสตภาพ หรอขอความลง Timeline

สวนท 4 การรเทาทนการใชแอปพลเคชนไลน ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในชองวางทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด

ขอความ

ระดบการกระทา

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

1. ทานอานขอมลขาวสารทไดรบจากไลนอยางละเอยด

97

ขอความ (ตอ)

ระดบการกระทา

มากทสด (5)

มาก

(4)

ปานกลาง (3)

นอย

(2)

นอยทสด (1)

2. ทานอานขอมลขาวสารทไดรบจากไลนมากกวา 1 รอบ

3. ทานมกจะวเคราะหขอมลขาวสารทไดรบจากไลนอยเสมอ

4. เมอไดรบขอมลขาวสารจากไลนทานจะไมเชอตามทนท

5. ทานมการตรวจสอบขอมลขาวสารทได รบจากแหลงขาวอน ๆ

6. ทานสามารถแยกแยะขอมลขาวสารทไดรบจากไลนไดอยางถกตอง วาสงใดจรง สงใดเทจ

7. ทานจะไมแชรหรอโพสตภาพ,ขอมลขาวสารทไดรบ หากยงไมแนใจในความถกตอง

8. หากรวาขอมลขาวสารทคนอนแชรมานนไมถกตอง ทานจะแกไขขอมลใหกบกลมสนทนาหรอคสนทนาทนท

9. ทานมกตกเตอนเพอนหรอบคคลใกลชดเรองการแชรภาพ/ขอมลตาง ๆ

สวนท 5 ลกษณะทางประชากรศาสตรของกลมวยเบบบมเมอร ค าชแจง: โปรดท าเครองหมายลงในทตรงกบขอมลและความคดเหนของทานมากทสด 1. เพศ

1. ชาย 2. หญง 2. อาย

1. 51-60 ป 2. 61-69 ป

98

3. การศกษา 1. ประถมศกษา 2. มธยมศกษาตอนตน 3. มธยมศกษาตอนปลาย 4. อนปรญญา/ปวส. 5. ปรญญาตร 6. สงกวาปรญญาตร

4. อาชพปจจบน/อาชพกอนเกษยณ 1. ขาราชการ /รฐวสาหกจ 2. พนกงานบรษทเอกชน 3. คาขาย/ธรกจวนตว 4. แมบาน/พอบาน 5. อน ๆ (โปรดระบ)………………

99

ประวตผเขยน

ชอ นายศตพล เกดอย วนเดอนปเกด 17 มถนายน 2534 การศกษา ปการศกษา 2556: รฐศาสตรบณฑต

(เกยรตนยมอนดบสอง) มหาวทยาลยธรรมศาสตร ประสบการณทางาน ปจจบน: นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ

หอสมดแหงมหาวทยาลยธรรมศาสตร