ศลปะชมชนสามแพรง

โดย นางสาวนชกานต เตมยศลปน

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป (ทฤษฎศลป)

ภาควชาทฤษฎศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2559

ศลปะชมชนสามแพรง

โดย นางสาวนชกานต เตมยศลปน

ศลปนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป (ทฤษฎศลป)

ภาควชาทฤษฎศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2559

Sam Prang Community Art

By

Miss Nitchakarn Temiyasillapin

A Thesis in Partial Fulfillment of the Requirement for the Degree Bachelor of Fine Arts (B.F.A), Program in Visual Arts

Department of Art Theory, The Faculty of Painting Sculpture and Graphic Arts

Silpakorn University Academic Year 2016

คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหศลปนพนธ เรอง “ศลปะชมชนสามแพรง” เสนอโดย นางสาวนชกานต เตมยศลปน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปบณฑต สาขาวชาทศนศลป กลมวชาเอกทฤษฎศลป

.........................................................

(รองศาสตราจารยญาณวทย กญแจทอง) คณบดคณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ

............../............................/..............

ผควบคมศลปนพนธ อาจารยโอชนา พลทองดวฒนา

คณะกรรมการตรวจศลปนพนธ ....................................................ประธานกรรมการ

(รองศาสตราจารยสธ คณาวชยานนท) .........../ ................................/...........

........................................................กรรมการ

(อาจารยโอชนา พลทองดวฒนา) .........../ ................................/...........

.......................................................กรรมการและเลขานการ

(อาจารยลลนธร เพญเจรญ) .........../ ................................/...........

ง

หวขอศลปนพนธ ศลปะชมชนสามแพรง ชอนกศกษา นางสาวนชกานต เตมยศลปน สาขาวชา ทศนศลป (ทฤษฎศลป) ภาควชา ทฤษฎศลป ปการศกษา 2559

บทคดยอ

จากการศกษาวจยในครงน ผวจยไดทาการรวบรวมขอมลภาคเอกสาร และภาคสนามจากการสมภาษณกลมตวอยางประชากรในโครงการศลปะชมชนสามแพรง ระหวางป พ.ศ.2556-2558 ไดแก ผ จดโครงการ ศลปน ผ นาชมชน และผ เขารวมกจกรรม เพอนามาวเคราะห และสรปผลการวจยตามหลกการจดการโครงการ โดยพบวา โครงการศลปะชมชนสามแพรงทง 3 ครง จดทาขนเพอสรางความภาคภมใจใหชาวชมชน โดยอาศยความรวมมอจากเครอขายบคคลภายนอกใหเขามาเพอหวงพงพากาลงในการชวยตอสกบปญหาทชมชนเผชญ นาไปสการเปนพนทศลปะ และแหลงทองเทยวเชงนเวศนวฒนธรรมชมชน ไดรบเงนสนบสนนจากกองทนสนบสนนสงเสรมสขภาพ การรบบรจาค และการขายของทระลก ทรพยากรบคคลเนนการปฏบตงานแบบมสวนรวมในเชงลก โดยจดพนทกจกรรมกลางแจงแบบปด ซงเปนกจกรรมจากภายนอกเปนสวนใหญ จะทาการประชาสมพนธครอบคลมกบกลมเปาหมาย โดยการดาเนนโครงการไดรบความรวมมอจากชมชน และหนวยงานทเกยวของอยางด ผลเปนทนาพงพอใจ คอ สามารถเลอนนโยบายแผนแมบทและพฒนากรงรตนโกสนทรเฉพาะพนทชมชนสามแพรงออกไปอยางไมมกาหนด หนวยงานราชการเรมสนใจ และใหความรวมมอ บคคลภายนอกกลบเขามาทองเทยวในชมชนหลงจบโครงการ สวนจดทควรไดรบการพฒนา คอการประชาสมพนธภายในงาน ดานสาธารณปโภคและการใหบรการ ดานกจกรรมทยงไมเสรมสรางความเขาใจดานประวตศาสตรชมชน และในดานทยงไมสามารถเปนพนทศลปะทยงยนได

จ

Thesis Title Sam Prang Community Art Name Miss Nitchakarn Temiyasillapin Concentration Visual Arts Department Art Theory Academic Year 2016

Abstract

The researcher gathers both secondary data and primary data from interviewing participants who joined Sam Prang community art project between 2013-2015. The researcher interviewed project manager, artist, community leader and participants. The result of the study is

Sam Prang community art project is in its third year. It aims to make people in community proud to be part of community. This art project is organized by coordinating between people in the community and outside community-based organization who can help solve problems and support the local community. This art project transforms the community into the art space and local cultural and ecotourism destinations. The project is supported and funded by Thai Health Promotion Foundation, donation as well as souvenir sales. Stakeholders have been working closely for the project. The outdoor activities are created by people from outside community. The public relation has been effective at delivering awareness to the target group. Accordingly, all stakeholders heavenly involved in this community work and it is success. There are several benefits of this art project. First of all, the planning policy and local development in Sam Prang community area has been postponed. Secondly, government agencies start pay attention and support this community. Finally, people from outside visits and generate incomes into the community after the project finished. Nevertheless, the public relation, customer services and public utilities should be improved. Activities should support and help the visitor understand community history. Art space is also only temporary.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

ขาพเจานอมราลกคณบดา มารดา ผ ใหกาเนด และครอบครว ทอบรมสงสอน สนบสนนและใหโอกาสทางการศกษาขาพเจาเสมอมา ชแนวทางการดาเนนชวตใหขาพเจาตงอยบนพนฐานของความพอด และสอนใหรจกความอดทนเมออยรวมกบผ อนในสงคม ศลปนพนธฉบบนสามารถสาเรจลลวงไปไดดวยดจากการทไดรบโอกาสจากอาจารยโอชนา พลทองดวฒนา อาจารยผควบคมศลปนพนธ ทคอยใหคาแนะนา และชวยเหลอขาพเจาในทกๆ ดาน

ขอขอบพระคณรองศาสตราจารยสธ คณาวชยานนท และอาจารยลลนธร เพญเจรญ คณะกรรมการตรวจศลปนพนธ ทสละเวลามาชวยตรวจสอบ แกไข และใหคาแนะนา

นอกจากนขาพเจาขอขอบพระคณ คณวรพจน โอสถาภรตน ผจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง อาจารยวจตร อภชาตเกรยงไกร ศลปน คณอภชาญ วลลา ผ นาชมชนแพรงภธร คณวษณ พราวฒน ผ นาชมชนแพรงนรา คณปฏพตร พรหมนส ผ เขารวมกจกรรม และคณอนวฒน ทองสดา ทใหความกรณา และสละเวลาเพอใหขาพเจาสมภาษณ และใหขอมลทสาคญอนเปนประโยชนแกการศกษาในครงน

ช

ค าน า

เอกสารฉบบนเปนสวนประกอบของผลงานศลปนพนธ สาขาวชาทศนศลป กลมวชาทฤษฎศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร ภายใตหวขอเรอง ศลปะชมชนสามแพรง โดยมวตถประสงคในการศกษาแนวคด และกระบวนการการจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง ระหวางป พ.ศ.2556-2558 ผวจยหวงเปนอยางยงวาศลปนพนธฉบบนจะเปนประโยชนตอผสนใจศกษาตอไป

ซ

สารบญ หนา ................................................................................................................ ง บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................... จ กตตกรรมประกาศ .................................................................................................................. ฉ คานา .................................................................................................................................... ช สารบญ ................................................................................................................................. ซ สารบญตาราง ....................................................................................................................... ญ สารบญภาพ .......................................................................................................................... ฎ

บทท 1 บทนา ................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของโครงการศลปนพนธ ...................................... 1

วตถประสงคของการทาศลปนพนธ ................................................................. 6 ขอบเขตของการทาศลปนพนธ ....................................................................... 6 วธการศกษา ................................................................................................. 6

แหลงขอมลทใชในการศกษา .......................................................................... 6 2 ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ .................................................................................... 7 นยามและความหมายของศลปะชมชน ........................................................... 7 ศลปะชมชน ..................................................................................... 8 ศลปะสาธารณะ ............................................................................... 9 ศลปะเชงสมพนธ ............................................................................ 13 ศลปะชมชนในประเทศไทย .......................................................................... 17 การจดการโครงการ ..................................................................................... 20 ชมชนสามแพรง .......................................................................................... 25 กลมดนสอส ................................................................................................ 29

ศลปะชมชนสามแพรง ................................................................................. 31 3 การดาเนนการวจย .................................................................................................. 35

วธดาเนนการวจย ........................................................................................ 35 การจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง .......................................................... 35

ฌ

บทท หนา ศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 ................................................... 36

ศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 ...................................... 49 Hi กนและกน ศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 .............................. 60 4 การวเคราะหผลการวจย ........................................................................................... 72

การกาหนดโครงการ .................................................................................... 72 เนอหาและแนวคดโครงการ ............................................................. 72 การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ ...................................... 72 การวางแผนโครงการ ................................................................................... 73 งบประมาณและแหลงเงนทน ........................................................... 73 การจดสรรและจดการทรพยากร ...................................................... 73 รปแบบกจกรรมและการจดการพนท ................................................ 74 การปฏบตโครงการ ...................................................................................... 76 การประชาสมพนธ .......................................................................... 76 การดาเนนโครงการ ......................................................................... 76 การปดโครงการ........................................................................................... 77 ผลการดาเนนโครงการ .................................................................... 77 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ............................................................................... 91 บทสรป ....................................................................................................... 91 ขอเสนอแนะ ............................................................................................... 93 บรรณานกรม ........................................................................................................... 95 ภาคผนวก ............................................................................................................... 98 ประวตการศกษา ................................................................................................... 106

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 การจดการโครงการศลปะชมชนสามแพรง ตงแตป พ.ศ.2556-2558 ................................................................................................ 79

ฎ

สารบญภาพ ภาพท หนา 1 Richard Serra, T.W.U, 1981, Public Installation Art ............................................. 11

2 Richard Serra, Tilted Arc, 1981, Public Installation Art ........................................ 11

3 ฤกษฤทธ ตระวนช, Untitled 1990 (Pad Thai), พ.ศ.2533 ........................................ 15

4 นาวน ลาวณยชยกล, Treated, Ozonated and Bottled, พ.ศ.2537 .......................... 15

5 สรสห กศลวงศ, 1000 Lire Market , พ.ศ.2544 ........................................................ 16

6 สาครนทร เครอออน, Terraced Rice Fields Art Project, พ.ศ.2550 ......................... 16

7 โครงการถนนเดกเดนนางเลง .................................................................................... 19

8 โครงการมาจาก (คนละ) ฟากฟาของเพงผา ............................................................... 19

9 โครงการ 13 ป คลต สายนา ความหวง ...................................................................... 20

10 แบบจาลองการบรหารโครงการ ................................................................................ 21

11 การแบงวงจรชวตของโครงการ .................................................................................. 22

12 ขนตอนของโครงการ ................................................................................................ 23

13 โครงการเพชรบร...ดจง ............................................................................................. 30

14 โครงการบานในฝน สนตสขทกดวงใจ ........................................................................ 33

15 โครงการบานในฝน สญจร ตอน คนความหวงคนหลงคลน (สนาม) ............................ 33

16 โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ........................................................................... 34

17 โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ตอน เมองยม ...................................................... 34

18 โปสเตอรศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 .................................................. 37

19 การสมภาษณคณวรพจน โอสถาภรตน...................................................................... 37

20 กจกรรมการแสดงดนตรจากศลปน เจยบ วรรธนา ...................................................... 41

21 กจกรรมการแสดงจาก Baby Mime show for Kid ..................................................... 41

22 กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ ชด รอยรกแพรงนรา ................................................. 44

ฏ

ภาพท หนา

23 แผนพบโฆษณาโครงการศลปะชมชมรวมมตรสามแพรง ครงท 2 ................................ 49

24 บรรยากาศการเตรยมงานของอาสาสมครกลมรกยม .................................................. 52

25 บรรยากาศกจกรรมภายในแพรงนรา ......................................................................... 55

26 โปสเตอรโครงการ Hi กนและกน Colorful ................................................................. 60

27 กจกรรม Street Art by Sand .................................................................................. 64

28 กจกรรมการแสดงระบาจากประเทศอนโดนเซย .......................................................... 65

29 ภาพบรรยากาศการประดบไฟในงานสามแพรง ครงท 3 .............................................. 67

30 กจกรรม Printing Art Show ..................................................................................... 67

31 คณอภชาญ วลลา ผ นาชมชนแพรงภธร ..................................................................... 70

1

บทท 1

บทน า

ความเปนมาและความส าคญของโครงการศลปนพนธ

ศลปะชมชน (Community Art) เปนแนวทางโครงการศลปะรวมสมยซงเกดขนในชวงครสตทศวรรษท 1960 อนเนองมาจากแนวคดทางศลปะในยคหลงสมยใหม ทตองการนาศลปะออกจากพนทพพธภณฑ หรอหอศลป ไปสพนทสาธารณะ เพอเปนการลดชองวางระหวางศลปนกบผ ชมลง และทาลายเขตแดนระหวางศลปะ กบชวตประจาวน กอใหเกดการปรบเปลยนจากรปแบบการสรางสรรคศลปะในรปวตถ ไปสศลปะในรปแบบกจกรรมทใหประชาชนเขามามสวนรวม แตในปจจบนคาดงกลาวยงมความหมายกากวมระหวาง ศลปะกบชมชน (Art and Community) และศลปะชมชน (Community art) ซงมความหมายโดยนยยะเกยวของกบกระบวนการพฒนาไปสประชาธปไตย ศลปะชมชนจงมความจาเปนอยางยงทตองอาศยการมสวนรวมของชมชนมากกวาการนาเอาศลปะหรอกจกรรมทางศลปะไปอยในชมชน 1 ในทนศลปะชมชนจงหมายถง การใชศลปะเปนสอกลางในการเชอมโยงคนในชมชน เพอใหเกดกระบวนการเรยนรบางอยาง ระหวางศลปนททางานศลปะกบประชาชนในชมชนนนๆ โดยผานกระบวนการการมสวนรวมของคนในชมชนและศลปน2 อนกอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม หรอนาไปสผลอนดกบชมชนตอไป ผานการจดกจกรรมทางศลปะ และศลปวฒนธรรม

กระบวนการการมสวนรวมของชมชนมความสาคญอยางยงในการดาเนนการจดกจกรรมตางๆ ภายในโครงการ จงไดมการแบงระดบการมสวนรวมของคนในชมชนออกเปน 6 ระดบ ตามลาดบความเขมขนจากนอยไปมาก ประกอบไปดวย ระดบการใหขอมล ระดบการเปดรบความคดเหนของประชาชน ระดบการปรกษาหารอ ระดบการวางแผนรวมกน ระดบการรวมปฏบต และระดบการควบคมและตดตามโดยประชาชน

1อรรฆย ฟองสมทร, “จงเตมคาในชองวาง,” ใน ศลปะชมชน เสยงสะทอน 476 กม.,อรรฆย ฟอง

สมทร, บรรณาธการ (กรงเทพฯ: อษาคเนย, 2551), 18 2ประณชา กลยาณมตร, “ศลปะชมชนในความนาจะเปน,” ใน ศลปะชมชน เสยงสะทอน 476 กม.,

อรรฆย ฟองสมทร, บรรณาธการ (กรงเทพฯ: อษาคเนย, 2551), 36

2

สาหรบประเทศไทยนน การจดกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรม อนเปนสอเพอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม เรมปรากฏขนอยางเปนรปธรรมประมาณทศวรรษ 2540 เปนตนมา จากการตระหนกถงภาวะความเสอมสลายของพนทชมชนทงในชนบท และในยานเมองเกาของกรงเทพมหานคร ในป พ.ศ. 2541 เกดโครงการทชอวา สนกกบถนน ฟนฟชมชนพระอาทตย ซงเปนกจกรรมของกลมบางกอกฟอรมทนบวาสงผลใหเกดการตนตวในการฟนฟชมชน โดยเฉพาะชมชนพระอาทตย และยานบางลาภ ผานกจกรรมการปดถนนเพอใหกลมคน ชมชน และองคกร ไดทากจกรรมทหลากหลาย อนสงผลใหเกดประโยชนตอชมชนเกาแก ตอมาในป พ.ศ. 2543 ปรากฏเปนงานเทศกาลแพรงภธร ตอนกนอานในยานแพรง ณ ชมชนแพรงภธร ในเขตพระนคร ป พ.ศ. 2544 ปรากฏโครงการศลปะชมชนในพนทชนบทหางไกล เสยงสะทอน : 476 กม. ณ หมบานกกจาปา หมบานทงเทง และหมบานโปง อาเภอดานซาย จงหวดเลย ป พ.ศ.2551 โครงการมาจาก (คนละ) ฟากฟาของเพงผา : สการทะลายเสนแบงของวธวทยาทางโบราณคด วลในมานษยวทยา และมายาในศลปกรรม ทแหลงโบราณคดเพงผาถาลอด และเพงผาบานไร อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน ในป พ.ศ. 2553 โครงการศลปในซอย ณ ชมชนกฎจน ในป พ.ศ. 2554 โครงการถนนเดกเดน ตอน มน เลก มาก ณ ชมชนนางเลง

โครงการศลปะชมชนบางโครงการมงเนนการเขาไปชวยเหลอชมชนทเผชญกบปญหาตางๆ เชน โครงการเทศกาลศลปะเพอสงแวดลอม และชมชน 13ป คลต ชวต สายนา ความหวง ณ หมบานคลตลาง จงหวดกาญจนบร ในป พ.ศ. 2554 ทดาเนนการเคลอนไหวผานกจกรรมทางศลปะเพอเปนสอใหสงคมภายนอกไดรบทราบถงปญหาทชมชนตองเผชญกบมลภาวะสารตะกวปนเปอน จากการปลอยนาเสยของโรงแตงแรลงลาหวยคลตทชาวบานใชบรโภค สงผลใหเกดปญหาเดกพการทงทางกายภาพ และทางสมองจงเปนสาเหตใหเกดโครงการดงกลาว เพอกอใหเกดกระบวนการยตธรรมรวมถงเยยวยาชมชนขน

ชมชนสามแพรง หรอชมชนรมคลองคเมองเดม คอชอเรยกยานชมชนเมองเกา ในกรงเทพมหานคร ทตงอยในพนทแขวงศาลเจาพอเสอ เขตพระนคร มอาณาบรเวณตดกบถนนบารงเมอง ถนนเฟองนคร ถนนตะนาว และถนนอษฎางค อนประกอบไปดวยสามชมชน คอ แพรงสรรพศาสตร แพรงนรา และแพรงภธร ซงตงชอตามพระนามของพระบรมวงศานวงศเจาของพนทเดม พนทบรเวณนมประวตความเปนมายาวนาน เรมตงแตสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกล าเจาอยหว รชกาลท 4 ททรงโปรดเกลาฯ พระราชทานวงทประทบแกพระราชโอรส ไดแก พระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงสรรพศาสตรศภกจ พระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศ และพระเจาบรมวงศเธอกรมหมนภธเรศธารงศกด ตอมาในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลา

3

เจาอยหว รชกาลท 5 จงไดมการพฒนาพนทบรเวณแพรงดวยการตดถนนผานวงทงสาม และสรางอาคารตกแถวแบบชโน-โปรตกสขนบรเวณแพรงภธร และแพรงนรา และใหพนทในการเชาอยอาศยทาการพาณชยจนกลายเปนยานการคาทรงเรองในเวลาตอมา

ชาวชมชนทอาศยอยบรเวณแพรงในปจจบน สวนใหญมบรรพบรษเปนคนเกาแกทอาศย และประกอบอาชพคาขายอยทแพรงตงแตเดม สบเนองกนมารนตอรน แมวายานนจะเคยเปนยานพาณชยทหรหรา แตเมอกาลเวลาเปลยนไปกไมไดเปนยานการคาทรงเรองอยางอดต แตยงคงเปนชมชนทยงคงหลงเหลอเอกลกษณเกาแก และมวถชวตเรยบงาย อาชพดงเดมทเคยขนชอบางอาชพยงคงไดรบการสบทอดตอ เชน รานยาโบราณ การชบโลหะ หรอรานขายเครองแบบเสอปาและชดขาราชการ แตบางอาชพกไมไดรบการสบทอดตอ เชน การทาเครองหนง แตสามแพรงกยงเปนยานทขนชอเรองอาหารการกน และขนมไทยทหากนไดยาก รวมถงยงมสถาปตยกรรมเกาแกทยงคงสภาพสวยงามยาวนานมาจนถงปจจบน

ปจจบนยานสามแพรงมเจาของกรรมสทธอยหลายเจา แตพนทสวนใหญเปนของสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรย มเพยงสถานกาชาดท 2 ทเปนกรรมสทธของสภากาชาดไทย และอาคารพาณชยบรเวณแพรงสรรพศาสตรเทานนทเปนกรรมสทธของเอกชน สวนทดนและอาคารเกาแกทเหลอเปนของสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรย และอยในพนทเกาะรตนโกสนทรชนนอกทถกจดเปนสวนหนงของพนทโครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร3 ทาใหชมชนมกเผชญปญหาความไมมนคงเรองทอยอาศย เปนผลจากการพฒนาของภาครฐหลายครง นบตงแตตนทศวรรษท 2520 เปนตนมา เมอเกดปญหาความไมมนคง รวมทงขาวลอเรองการพฒนาชม ชนเพอใหเปนยานเศรษฐกจการคาแหงใหม อนมแนวโนมใหคนในชมชนสญเสยเอกลกษณ และพนทอยอาศย จงเกดกระแสการรณรงค และจดกจกรรมในรปแบบตางๆ ขนหลายโครงการ เพอสนบสนนการทองเทยววถชมชน และดงเอกลกษณความเปนชมชนยานเมองเกา เชน งานเทศกาลแพรงภธร ตอน กนอานในยานแพรง ป พ.ศ. 2543 งานสสนแหงชมชนสามแพรง : เยอนยานรานตลาดทสามแพรง ป พ.ศ. 2544 งานสานฝนในยานแพรง ป 2544 งานสงกรานตในยานแพรง ป 2545 งานละครปรดาลย ป 2546 งานกจกรรมเดก “ยลเชาวน เยาวชน” ป 2546 ทเกดจากความรวมมอของ

3โครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร เปนโครงการทเกดขนเพอทาหนาท

อนรกษ ปรบปรง และบรณะอาคารโบราณสถานตางๆ ในเกาะรตนโกสนทร ควบคมและพฒนาอาคารสงกอสรางใหเปนไปอยางมระเบยบ

4

ชมชน กบสานกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว กรงเทพมหานคร สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ บานอาศรมศลป และกลมบางกอกฟอรม เปนตน

ลาสดเมอป พ.ศ. 2558 ไดมการจดงานเทศกาลศลปะชมชนสามแพรงขน โดยกลมดนสอส มวตถประสงคในการเสรมสรางความเขมแขง และพฒนาศกยภาพของเยาวชน และคนในชมชน ตองการใหคนรนใหมในชมชนเหนคณคาของตนเอง พฒนาพนทชมชนใหเปนพนทสรางสรรค รวมถงสงเสรมการทองเทยววถชมชนใหผคนเหนคณคาของยานเมองเกา โดยกจกรรมทงหมดภายในงานเทศกาล ไดนาศลปะมาใชเปนสอกลางในการสรางสมพนธภาพอนดระหวางคนในชมชนเอง และประชาชนทเขารวมกจกรรม โดยโครงการสามแพรง ไดมจดเรมตนเมอป พ.ศ. 2547 จากโครงการทชอวา บานในฝน จานวน 3 ครง คอเทศกาลชมชน ดนตร ศลปะ บานในฝน สนตสขทกดวงใจ ในป พ.ศ. 2547 เทศกาลดนตร หนงกลางแปลง บานในฝนสญจร ตอน คนความหวงคนหลงคลน (สนาม)ในป พ.ศ. 2548 และเทศกาล ชมชน ดนตร ศลปะ บานในฝน วนดอกไมบาน ในป พ.ศ.2549 ตอมาใชชอโครงการพนทน...ดจง จานวน 2 ครง คอ โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ในป พ.ศ. 2553 โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ตอน เมองยมในป พ.ศ. 2555 และไดถกขยบขยายพนทจากเดมทจดกจกรรมบรเวณแพรงภธร มาจดกจกรรมในพนททงหมด 3 แพรง ในชอโครงการวา เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet เทศกาลศลปะชมชนรวมมตรสามแพรงFacestreet ครงท 2 ในป พ.ศ. 2556 และ Hi กนและกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 ในป พ.ศ. 2558 โดยกจกรรมถกจดขนในชมชนสามแพรง คอ แพรงสรรพศาสตร แพรงนรา แพรงภธร และตลอดแนวถนนตะนาว โดยเรมตงแตหนาประตแพรงสรรพศาสตร จรดแยกบารงเมอง หรอบรเวณสกกเสาชงชา โดยการเปลยนพนทชมชนใหเปนยานศลปะ

ภายในงานเทศกาลศลปะชมชนสามแพรง ประกอบดวยกจกรรมศลปะหลายแขนง ทงทศนศลป ศลปะการแสดง และดนตร ทงสวนกจกรรมจากผจดรวมกบภาคเครอขายพนทน...ดจง เชน กจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปนรวมสมย เชน วจตร อภชาตเกรยงไกร สธ คณาวชยานนท และชลต นาคพะวน กจกรรมสาธตปฏบตการศลปะทามอ และของประดษฐจากเครอขายในจงหวดตางๆ กจกรรมการแสดงละครใบ ละครชาตร และเลานทานสาหรบเดกและครอบครว กจกรรมแสดงดนตรและศลปวฒนธรรมนานาชาต นทรรศการภาพถาย และกจกรรมจากชาวชมชนสามแพรง นอกจากการจดกจกรรมรปแบบตางๆ แลวผจดยงไดความรวมมอจากเยาวชนอาสาระดบมธยมศกษาจากโรงเรยนใกลเคยง และเยาวชนในชมชนทาหนาทมคคเทศกใหความรเกยวกบชมชนอกดวย โดยมวตถประสงคเพอตองการใหคนรนใหมในชมชนเหนคณคาของตนเอง

5

เกดเปนยานศลปะและพนทสรางสรรคใหเกดความรวมมอกนของคนในชมชน รวมถงเปนการสงเสรมการทองเทยววถชมชนใหผคนเหนคณคาของยานเมองเกา

เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง เปนกจกรรมทจดขนโดยกลมดนสอส ซงเกดจากการรวมกลมกนของบณฑตจากคณะวารสารศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร เพอจดกจกรรมเคลอนไหวทางสงคม โดยใชศลปะเปนสอ เพอตองการสอสารกบวยรน และเยาวชนทมปญหา โดยเรมตนจากการทานตยสารแจกฟรสาหรบวยรน ในป พ.ศ. 2528 ใชชอวา ดนสอส หลงจากทปดตวนตยสารลงไปจงหนมาทางานหลกในฐานะองคกรไมแสวงผลกาไร (Nonprofit Organization) จดงานรณรงค ประชาสมพนธ และระดมทนใหกบมลนธตางๆ ทเปนประโยชนตอสงคม โดยแบงแนวคดการทางานออกเปนสามดานคอ ดานเยาวชนอาสา ดานรณรงคเพอสงคม และดานศลปะชมชน โดยไดใหความสาคญกบศลปะกบเยาวชนวาเปนสอทสามารถเชอมโยงผ คน เปนกระบวนการทสงเสรมการมสวนรวมของชมชน นาไปสการพฒนาฟนฟใหสงคมเหนคณคาของชมชนได

นอกจากกจกรรมศลปะชมชนสามแพรง กลมดนสอสยงทางานรวมกบชมชนอนๆ ทงในเมองและในชนบทหลายจงหวด เนองจากกระแสสงคมสมยใหมมกทาใหเยาวชนรนใหม ซงเปนกาลงหลกในการพฒนาสงคมและชมชนมองไมเหนคณคาของถนเกด จงเกดเปนเครอขายโครงการพนทน...ดจง โดยมวตถประสงคเพอพฒนาชมชนใหอยรวมกบสงคมสมยใหมได โดยไมถกลดทอนคณคาเดม เสรมสรางใหคนรนใหมมองเหนคณคา และลทางในการพฒนาพนทตอไปในอนาคต นอกจากนยงมโครงการททาเกยวกบชมชนทมปญหาเพอตองการสอสารใหสงคมไดรบทราบถงปญหาทเกดขน และเกดการเยยวยาชมชนขน เชน โครงการเทศกาลศลปะเพอสงแวดลอม และชมชน 13 ป คลต ชวต สายนา ความหวง

เนองจากผวจยมความสนใจในแนวทางของศลปะชมชน ทไดขยายขอบเขตของศลปะจากพนททางศลปะอยางหอศลป ออกสพนทสาธารณะในชวตจรง โดยนาเอากระบวนการทางการบรหารจดการไปผสมผสานรวมกบกระบวนการทางศลปะ เพอกอใหเกดกจกรรมการมสวนรวมของคนในชมชน ทจะนามาซงประโยชนแกสงคมและชมชนอยางแทจรง ผ วจยจงตองการทจะศกษาเกยวกบแนวคด และกระบวนการการจดเทศกาลศลปะชมชนสามแพรง ในดานตางๆ ซงประกอบไปดวย ดานเนอหาและแนวความคดโครงการ การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ ดานงบประมาณและแหลงเงนทน ดานการจดสรรและจดการทรพยากร ดานรปแบบกจกรรมและการจดการพนท ดานการประชาสมพนธ ดานการดาเนนโครงการ และผลการดาเนนโครงการ โดยจะศกษาโครงการทจดขนในระหวางป พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2558 ซงเปนการจดกจกรรม 3 ครงลาสด

6

ของกลมดนสอส ทไดขยายพนทจากเดมคอบรเวณแพรงภธร มาใชพนทยานแพรงทงหมดในการดาเนนกจกรรม เนองจากมกระบวนวธคด และการจดการทนาสนใจ ไดรบผลตอบรบทดจากชมชนและสงคม เพอใหเหนถงแนวทางการดาเนนงานโครงการศลปะชมชน และสามารถนาองคความรทไดรบจากการศกษาครงนไปพฒนาตอยอดในการจดโครงการศลปะชมชนของตนเองในโอกาสตอไป

วตถประสงคของการท าศลปนพนธ ศกษาแนวคด และกระบวนการการจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง

ขอบเขตของการท าศลปนพนธ ศกษาแนวคด และกระบวนการการจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง ตงแตป พ.ศ.

2556-2558 จานวน 3 โครงการ ไดแก เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet เทศกาลศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 และ Hi กนและกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3

วธการศกษา เปนการวจยเชงคณภาพโดยใชวธการรวบรวมขอมลจากเอกสาร และการสมภาษณผจด

งาน หวหนาชมชน ศลปน และผ เขารวมกจกรรม ในลกษณะของการสมภาษณเชงลกแบบกงมโครงสราง เพอนามาวเคราะหขอมล โดยมขนตอนการวจยดงตอไปน

1. ศกษาเอกสารทเกยวของ 2. การเกบขอมลภาคสนาม จากการสมภาษณ 3. วเคราะหขอมล 4. สรปผลการศกษา 5. เขยนเอกสารรายงานการวจย

แหลงขอมลทใชในการศกษา 1. สมภาษณคณะผจดงาน หวหนาชมชน ศลปน และผ เขารวมกจกรรม 2. หนงสอ รายงานวจย บทความ และเอกสารวชาการทเกยวของ 3. สอสารสนเทศทเกยวของ

7

บทท 2

ทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

ผวจยไดรวบรวมขอมลเอกสารทเกยวของกบการวจยในหวขอศลปะชมชนสามแพรง ซงประกอบไปดวยประเดนหวขอตางๆ ดงน คอ นยามและความหมายของศลปะชมชน ศลปะสาธารณะ ศลปะเชงสมพนธ ศลปะชมชนในประเทศไทย การจดการโครงการ ประวตความเปนมาชมชนสามแพรง กลมดนสอส รวมถงศลปะชมชนสามแพรง เพอนามาประกอบในการดาเนนการวจย และการวเคราะหผลการวจยตอไป

นยามและความหมายของศลปะชมชน หลงสมยใหม หรอโพสตโมเดรน (Postmodernism) เกดขนหลงจากสกลความคดแบบสมยใหม (Modernism) เรมตนขนเมอประมาณครสตทศวรรษท 1970 มจดกาเนดจากการปฏวตทางภาษาศาสตร เกดสกลความคดหลงโครงสรางนยม ซงสลายความสาคญของผ เขยนลง โดยหนมาใหความสาคญกบการตความหมายของผอาน โดยมงานเขยน The Death of the Author หรอมรณกรรมของผแตง โดย โรลองด บารต (Roland Barthes) สงอทธพลตอแนวคดน ซงบารตสเชอวา ตวบท (Text) มใชเนอหาของงานเขยนทรอคอยผอานไปคนความหมาย แตเปนกระบวนการทเกยวของกบการสรางความหมายแบบไมรจบ (Significance) โดยผอานตองเปนผ คนความหมายดวยตนเอง การอานจงขนอยกบผอานและงานเขยนไมจาเปนตองขนอยกบผ เขยนอกตอไป4 โพสตโมเดรนใหความสนใจในการใชสอสารสนเทศ เนองจากวทยาการดานสอและคอมพวเตอรสามารถผลตซาขอมล ขาวสาร และวฒนธรรม อนสงผลใหเกดเปนสงคมของการบรโภคสญญะ เกดปรากฏการณทเรยกวาลาความจรง ในขณะเดยวกนกหนมาใหความสาคญกบบคคลธรรมดา กลมคนทเปนรองทางสงคม สนใจสทธความเทาเทยมระหวางเพศ ดงนแลวสกลความคดแบบหลงสมยใหมจงสงอทธพลมายงความเคลอนไหวทางศลปะเชนกน ศลปะหลงสมยใหม แสดงความเปนปฏปกษหรอคดคานและบอนเซาะคตสมยใหม โดยการลมลางบญญตอนเครงครดซงศลปน

4 โอชนา พลทองดวฒนา, “บทความปรทศน : สนทรยศาสตรตะวนตก: การแสวงหาค าตอบ

เกยวกบศลปะ ความงาม และความจรง,” (Veridian E-Journal Silpakorn University, 2556), เขาถงเมอ 8 กมภาพนธ 2560, บทความปรทศนจาก วารสารวชาการ Veridian E-Journal บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร http://www.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/35044/29118

8

ยดถอเปนหวใจ5 ทใหความสาคญกบกาหนดความหมายจากความเปนปจเจกของศลปน และยดมนกบหลกการเหตและผล รวมถงความบรสทธปราศจากการองปจจยภายนอก มาสการเปดโอกาสใหผ ชมเปนผ ตความ ตดสน และประเมนคาผลงานจากประสบการณสวนตว และใหความสาคญกบสงทเปนสามญ หลงสมยใหมเชดชการผสมผสานศาสตรและรปแบบเขาดวยกน จงเกดศลปะประเภทใหมๆ ลกษณะแปลกประหลาด และมรปแบบเปนลกผสม (Hybrid)

ศลปะชมชน (Community Art) เปนแนวทางศลปะรวมสมยในยคหลงสมยใหม ซงเกดเปนกระแสเคลอนไหวครงแรกทาง

ตะวนตก เมอประมาณครสตทศวรรษท 1960 ซงเรมตนมาจากแนวคดดานศลปะสาธารณะดวยเจตนาทตองการนาเอาศลปะออกจากพนทจารตทางศลปะ คอ พพธภณฑ หอศลป หรอหองจดแสดงสเหลยม ออกสพนทสาธารณะเพอคนประโยชนแกประชาชน อนเนองมาจากระบบอปถมภจากสภาศลปะตางๆ (Art Council) ทใหเงนทนกบศลปนในการสรางสรรคผลงาน ระยะแรกนนจงมรปแบบเปนประตมากรรมกลางแจง หรอเปนผลงานศลปะทถกตดตงในพนทสาธารณะ หรอชมชน ตอมาจงไดพฒนาไปสศลปะเกยวเนอง หรอศลปะเชงสมพนธ (Relational Art) ซงเรมชดเจนขนในชวงทศวรรษท 1990 ขณะเดยวกนแนวคดเรองศลปะชมชนกเกดขนในเวลาใกลเคยง และเปนลกษณะหนงจากพฒนาการของศลปะสาธารณะ แตมความแตกตางกนอยางชดเจนเรองความมงหมายเพอชมชนมากกวาการเปนเพยงศลปะทถกตดตงในพนทตางๆ โดยมการกลาวถงความหมาย หรอนยามของศลปะชมชนจากนกวชาการไทยแตกตางกนออกไป ดงตวอยางตอไปน อรรฆย ฟองสมทร ภณฑารกษหอศลปมหาวทยาลยกรงเทพ ไดกลาววา Community Art นนมนยยะทเกยวของกบกระบวนการพฒนาไปสความเปนประชาธปไตยในสงคมวฒนธรรมรวมอยดวย ทจาเปนอยางยงทตองอาศยการมสวนรวมของชมชนมากกวาการทผลงานศลปะหรอกจกรรมทางศลปะไดเขาไปเพยงการหยบยนศลปะให หรอเพยงการปฏสมพนธกบชมชนในแบบผวเผน6

ถนอม ชาภกด นกวจารณ และอาจารยประจาคณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ กลาววา ศลปะชมชนเปนแนวทางการทางานแบบสนทรยศาสตรการมสวนรวม

5 วรเทพ อรรคบตร, “สาระสงเขปของ ศลปะหลงสมยใหม,” ใน เขานอก-ออกใน รวมบทสมภาษณ

และบทความศลปะรวมสมย (พ.ศ.2546-2548),วรเทพ อรรคบตร, บรรณาธการ (กรงเทพฯ: ไอคอน พรนตง, 2548), 269

6 อรรฆย ฟองสมทร, “จงเตมคาในชองวาง,” ใน ศลปะชมชน เสยงสะทอน 476 กม.,อรรฆย ฟองสมทร, บรรณาธการ (กรงเทพฯ: อษาคเนย, 2551), 18

9

คอ การทางานของศลปนในพนทจรงโดยไมไดระบวาเปนงานศลปะ และเปนการนาเอาเงอนไขเ รองความจาเปนของชมชน พน ท และสถานการณเปนตวกาหนด ซงจะตางจากกลมสนทรยศาสตรเชงสมพนธ7 ธเนศ วงศยานนาวา นกวชาการและอาจารยประจาสาขาวชาการเมองการปกครอง คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร กลาววา ศลปะของการมสวนรวม เกดขนพรอมกบการขยายตวของระบบทนนยมแบบเสรนยมใหม เกยวเนองกบการทศลปนไดรบเงนสนบสนนจากสถาบนศลปะ (Art Council) จงตองทางานททะลายเรองพนทการแสดงศลปะเพอประชาชน และมาจากแนวคดการลมลางความเปนเจาของ หรอความเปนทรพยสนของงานนนๆ8

จากนยามศลปะชมชนจากนกวชาการขางตนพอจะสรปไดวา ศลปะชมชน คอ การนาศลปะเปนสอกลางเพอกอใหเกดการรวมมอระหวางชมชน ศลปน และผ ดาเนนการในระดบตางๆ โดยนาเอาเรองประเดนปญหา สภาพการณ รวมถงความจาเปนของชมชนเปนตวกาหนดเปาหมายในการปฏบตการ เพอใหเกดผลลพธ หรอประโยชนกบชมชน โดยใชศลปะเปนเครองมอ ซงมาจากความคดเรองการลดบทบาทความเปนเจาของงานศลปะลง

ศลปะสาธารณะ (Public art) แนวคดศลปะสาธารณะชดเจนขนในสงคมวฒนธรรมตะวนตก ชวงทศวรรษท 1960 -

1970 โดยเรมจากการเปลยนความคดดวยการเสนอบรบทใหมของประตมากร รมในพนทสาธารณะ ทจากเดมมกเปนประตมากรรมกลางแจงในรปแบบอนสาวรย หรอสวนประกอบในการตกแตงอาคารสงกอสราง ใหหลดพนออกจากสวนประกอบหนงของสถาปตยกรรมทเปนเพยงเครองประดบตกแตงทแสดงถงสญลกษณของรฐชาต และมเปาหมายเพอการโฆษณาชวนเชอเทานน ศลปะจงเรมมบทบาทมากขนในพนทสาธารณะ

7 การบรรยาย ถนอม ชาภกด, สตตะ ศลปะ ปกรณม หนาอกสตร : ปฏบตการศลปะเชงสงคม

,10 ธนวาคม 2559 8 การบรรยาย ธเนศ วงศยานนาวา, สตตะ ศลปะ ปกรณม ศาสนา หนาอกสตร : ปฏบตการ

ศลปะเชงสงคม, 10 ธนวาคม 2559

10

การเปลยนแปลงความคดดงกลาวเกดจากการสนบสนนนโยบายทางการเมองในดานวฒนธรรม สภาศลปะและสถาบนตางๆ ทงในสหรฐอเมรกา และยโรปใหการอปถมภทนแกศลปนในการสรางสรรคผลงาน ซงจานวนเงนดงกลาวมาจากการเสยภาษของประชาชนในประเทศหรอในรฐ ดวยเหตปจจยนเองจงนาเอาผลงานศลปะทนอกเหนอจากประตมากรรมอนสาวรย ออกนอกพนทพพธภณฑ หอศลป หรอสถาบนทางศลปะ ไปสการเผยแพรตดตงในพนทสาธารณะ และใหศลปนสรางสรรคผลงานทมความสมพนธกบพนทนนๆ เพอใหประชาชนในทกระดบเขาถงศลปะได รวมทงตอกยาความคดวาสาธารณชนควรเปนเจาของผลงานศลปะ ซงเปนการตอบแทนการสนบสนนจากภาคประชาชน ทงยงเปนการลดชองวาง สรางความสมพนธ รวมถงเปดโอกาสในการพบปะกนระหวางศลปะ ศลปน และประชาชนดวย ยกตวอยางเชน Public Art Fund ซงเปนกองทนสนบสนนและจดการโครงการศลปะพนทสาธารณะในเมองนวยอรก ซงทางานรวมกบ The Public Art Council และ Citywide สนบสนนผลงานของศลปน เชน Richard Serra ในผลงานประตมากรรมจดวางขนาดใหญ T.W.U ซงถกตดตงไวททางเขาสถานรถไฟใตดนแฟรงคลน (The Franklin Street Subway Station) และ John’s Rotary Arc ทถกตดตงไวถดจากผลงานชนแรกเพยงชวง 4 ถนน

11

ภาพท 1 Richard Serra, T.W.U, 1981, Public Installation Art ทมา : TWU, 1979/1980 by Richard Serra [online], accessed February 1, 2017, available from http://www.poster-bargains.com/giant/855935.php

ภาพท 2 Richard Serra, Tilted Arc, 1981, Public Installation Art ทมา : FAH 2 Final Exam 2015 [online], accessed February 1, 2017, available

from https://www.studyblue.com/notes/note/n/fah-2-final-exam- 2015/deck/14556 37

12

ในชวงเวลาคาบเกยวระหวาง ทศวรรษท 2530-2540 เกดกระแสความเคลอนไหวเรองพนทศลปะแบบทางเลอกใหม โดยเรมมการเปดหอศลปสาหรบคนเฉพาะกลม และมกจะเปนงานทไมประนประนอมกบตลาดและความชอบของคนทวไปเลยแมแตนอย 9 นอกจากพนทหอศลปทางเลอก ยงมลกษณะพนทศลปะอกแบบหนงคอ พนทสาธารณะ โดยเรมการจดนทรรศการศลปะในพนทชมชน และสาธารณะอยางแพรหลายในชวงกลางทศวรรษท 2530 ดวยเหตนการนาเอาผลงานศลปะออกนอกพนทหอศลปจงทาใหลกษณะของผลงานมทงในรปแบบประตมากรรมกลางแจง ศลปะจดวาง และศลปะเชงสมพนธ ซงมกจะมเนอหาสอดคลองกนกบพนททนาไปจดแสดง โดยเรมจากเชยงใหมจดวางสงคม ในป พ.ศ. 253510 เปนโครงการนทรรศการศลปะสาธารณะกลางแจงขนาดใหญ โดยกลมศลปนรวมสมยในจงหวดเชยงใหม และกลมคนหลากหลายอาชพทสวนใหญมภมลาเนาอยในจงหวดเชยงใหม รวมตวกนทากจกรรมทางศลปะขน เรมแรกนนไดจดขนในวดและสสาน ในปตอๆ มากไดขยายขอบเขตไปสพนททมประชากรอาศยอย

โครงการดวลศลปกลางสวน (ลม) ในป พ.ศ. 2539 จดกจกรรมทางศลปะในหลากหลายแขนง ทงศลปะการแสดง ดนตร ขบวนแหประตมากรรมและศลปะจดวาง 11 จดขนโดยศนยศลปวฒนธรรมแสงอรณ สถาบนวฒนธรรมไทย – เยอรมน และคณะละครสองแปด

โครงการกรงเทพฯ เมองฟาอมร มหกรรมศลปกรรมแหงเอเชย เอเชยนเกมส ครงท 13 ในป พ.ศ. 2541 มหกรรมศลปะขนาดใหญทถกจดขนเนองในโอกาสทประเทศไทยเปนเจาภาพการแขงขนเอเชยนเกมส ครงท 13 จากจดเรมตนทศลปนรวมสมยไทยตองการทาลายชองวางระหวางศลปะกบสาธารณะ และประชาชน จงเกดความคดตองการนาเอาศลปะเขาหาชมชน บคคลทวไป โดยงานมหกรรมศลปะกลางแจงดงกลาวถกจดขนบรเวณพนทเกาะรตนโกสนทรชนนอก ซงดาเนนการโดย การทองเทยวแหงประเทศไทย กรงเทพมหานคร และมหาวทยาลยศลปากร มกลมศลปนรวมสมยทงไทย และตางชาตเขารวมโครงการทงสน 86 ทาน โครงการนทรรศการศลปกรรมกลางแจง ประชาธปไตยในแงงาม ในป พ.ศ. 2543 ถกจดขนเพอเฉลมฉลองเนองในโอกาส 100 ป ชาตกาล รฐบรษอาวโส นายปรด พนมยงค และเพอสงเสรมศลปนทศนศลป รวมทงบคคลวงการตางๆ แสดงออกดวยการสรางสรรคศลปกรรมท

9 สธ คณาวชยานนท, จากสยามเกาสไทยใหม, พมพครงท 2 (กรงเทพฯ: บานหวแหลม, 2546),

231-232. 10 เรองเดยวกน, 232. 11เรองเดยวกน, 233.

13

เกยวของกบประชาธปไตย สงคม และสนตภาพ รวบรวมผลงานทงศลปะแสดงสด ศลปะจดวาง ศลปะเขยนภาพสด ซงจดขนบรเวณทางเทาถนนราชดาเนนกลาง

โครงการนทรรศการปกตศลป ป พ.ศ. 2554 จดขนในพนทอาเภอเมอง จงหวดราชบร แสดงผลงานจากศลปนทงหมด 124 คน มทงศลปนรบเชญ ศลปนทพานกในจงหวดราชบร และศลปนชาวบาน นาผลงานมาจดวางตามพนทตางๆ ดวยกนทงหมด 75 พนทในเมองราชบร

โครงการศลปกรรมกลางแจงทเปนทนยมอยางมากในชวงทศวรรษท 2530-2540 กพฒนามาสรปแบบงานศลปะเกยวเนอง เปนการเปดพนทใหผคนเขามามสวนรวม หรอปฏบตการกบผลงานศลปะซงกาลงเปนกระแสนยมอยางมากในโลกรวมสมย

ศลปะเชงสมพนธ (Relational Art) สนทรยศาสตรเกยวเนอง หรอสนทรยศาสตรเชงสมพนธเปนแนวคดการแสดงออกของศลปนหวกาวหนาในชวงทศวรรษท 1990 จนถงปจจบน ทฤษฎสนทรยศาสตรเชงสมพนธมาจากความคดของนโคลา บรโย ภณฑารกษ และนกวจารณชาวฝรงเศส ซงถกเขยนขนครงแรกในป ค.ศ.1995 ภายในสจบตรนทรรศการ Traffic ทถกจดแสดงขนทพพธภณฑรวมสมย CAPC ตอมาไดถกพฒนาขนอกครงในป ค.ศ. 1998 จากการรวบรวมบทความ และผลงานศลปนในแนวทางดงกลาวทกาลงเคลอนไหว เปนหนงสอของตนเองในชอวา Esthetique Relationnelle ถอเปนกระแสศลปะในยคหลงสมยใหม ซงเรมเคลอนไหวตงแตทศวรรษท 1990 จนถงปจจบน ศลปะในแนวทางน มงเนนใหเหนความสมพนธระหวางศลปะและสงคม รวมถงผคนทเขามามสวนรวม ถอวาเปนการขยายขอบเขตของศลปะใหกาวพนจากหองแสดงสเหลยม ไปสการจดวางทมความสมพนธกบพนท โดยเปดโอกาสใหผชมไดตอบโตแลกเปลยนเพอพฒนาประสบการณทางสนทรยะดวยสมผสอนๆ ทนอกเหนอไปจากการมอง เพราะโดยลาพงการมองไมอาจสรางผลกระทบมากเพยงพอทจะกระตนหรอโนมนาวผ ชมใหไปสมโนทศนทเกดจากการประสานสมพนธระหวางวตถ เวลา และพนทภายในกรอบสถานการณเฉพาะทเรยกวา อาณาบรเวณเชงปฏสมพนธ12 โดยเนอหาทแสดงอาจเปนเรองราวทวไป เชน วฒนธรรม สงคม หรอชวตประจาวน โดยใชการปฏสมพนธเพอใหเกดประสบการณกบบคคลทเขารวม นาไปสความคดหรอเปาประสงคทศลปนตองการสอสาร

12 วรเทพ อรรคบตร, “แนะนาสนทรยศาสตรเชงสมพนธ (Relational Aesthetics) และศลปะหลงการ

ผลต (Post Production Art),” ใน เขานอก-ออกใน รวมบทสมภาษณและบทความศลปะรวมสมย (พ.ศ.

2546-2548),วรเทพ อรรคบตร, บรรณาธการ (กรงเทพฯ: ไอคอน พรนตง, 2548), 291.

14

ฤกษฤทธ ตระวนช ไดสรางผลงาน ผดไทย ขนในป พ.ศ. 2533 ท Paula Allen Gallery New York ประเทศสหรฐอเมรกา โดยการเปลยนพนทหอศลปใหเปนครว และหองจดเลยงสาหรบผ รวมงานและปรงอาหารขนภายในหองนทรรศการ โดยใหผ รวมสถานการณรวมรบประทานผดไทย และพบปะพดคย รวมทงแลกเปลยนประสบการณทางสนทรยะจากการเสพศลปะของฤกษฤทธ ทมากกวาผสสะทางการมองเหน ซงถอวาเปนผลงานทสรางชอเสยงใหแกฤกษฤทธอยางมาก

นาวน ลาวณยชยกล ในผลงานสถานการณศลป Treated, Ozonated and Bottled ในป พ.ศ. 2537 โดยศลปนไดนานาเสยจากคลองทไดรบผลกระทบทางมลภาวะในภาคเหนอบรรจลงขวด และออกรานขาย

สรสห กศลวงศ สรางผลงานชด 1000 Lire Market ในป พ.ศ. 2544 โดยนาเอาขาวของเครองใชพลาสตกสสนสดใส และสนคาแบบตลาดลาง มาตดตงและขายในราคาถกภายในพนทนทรรศการ หรองานชด Golden Ghost (Reality Called, So I Woke Up) ในป พ.ศ. 2557 ซงเปนการกระตนปฏกรยาผ ชมดวยการนาเอาสรอยทองไปซอนไวตามทตางๆ ภายในหองจดแสดงเพอใหผชมรวมกนคนหา

สาครนทร เครอออน ผลงานชด Terraced Rice Fields Art Project ในป พ.ศ. 2550 ทรวมแสดงในมหกรรมศลปะ Documenta 12 ประเทศเยอรมน โดยใหผชมทเปนอาสาสมครรวมกนลงแขกเกยวขาวในนาขาวขนบนไดทศลปนสรางไวหนาปราสาท Schloss Willemshohe ประเทศเยอรมน

15

ภาพท 3 ฤกษฤทธ ตระวนช, Untitled 1990 (Pad Thai), พ.ศ. 2533, ศลปะเชงสมพนธ ทมา : Relational Art [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก https://www.studyblue.com/notes/note/n/relational-art/deck/10987848

ภาพท 4 นาวน ลาวณยชยกล, Treated, Ozonated and Bottled, พ.ศ. 2537, ศลปะเชงสมพนธ ทมา : Treated, Ozonated and Bottled, 1994 Critical Stream, Thammasat University,

Bangkok, Thailand [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก http://www.navinproduction.com/gallery.php?project_id=249

16

ภาพท 5 สรสห กศลวงศ, 1000 Lire Market , พ.ศ. 2544, ศลปะเชงสมพนธ ทมา : Surasi Kusolwong-casole d’elsa [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงได จาก http://story.arteallarte.org/aap/2001/kusolwong/index.html

ภาพท 6 สาครนทร เครอออน, Terraced Rice Fields Art Project, พ.ศ.2550, ศลปะเชงสมพนธ ทมา : SAKARIN KRUE-ON [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก https://www.tangcontemporary.com/sakarin-krue-on

17

ศลปะชมชนในประเทศไทย ในขณะทศลปะเชงสมพนธเคลอนไหว และเปนกระแสนยมอยางมากในประเทศไทย

ความคดทางดานศลปะชมชนกเ รมชดเจนขนในชวงเวลานเชนกน จากการเ รมคานงถงความสามารถของศลปะทจะกอใหเกดประโยชนตอสาธารณะไดอยางแทจรง จงเปนทมาของการเกดโครงการในรปแบบการจดกจกรรมทางดานศลปวฒนธรรม อนนามาเปนสอเพอกอใหเกดการเปลยนแปลงทางสงคม โดยเรมแรกจดขนโดยกลมองคกรตางๆ และเรมปรากฏขนอยางเปนรปธรรมประมาณทศวรรษ 2540 เปนตนมา จากการตระหนกถงภาวะความเสอมสลายของพนทชมชนทงในชนบท และในยานเมองเกาของกรงเทพมหานคร

โครงการสนกกบถนน ฟนฟชมชนพระอาทตย ในป พ.ศ. 2541 เปนกจกรรมของกลมบางกอกฟอรมทนบวาสงผลใหเกดการตนตวในการฟนฟชมชน โดยเฉพาะชมชนพระอาทตย และยานบางลาภ ผานกจกรรมการปดถนนเพอใหกลมคน ชมชน และองคกร ไดทา กจกรรมทหลากหลาย อนสงผลใหเกดประโยชนตอชมชนเกาทกาลงถกลดทอนคณคา โครงการนถอเปนโครงการนารอง และทาใหเกดกจกรรมในลกษณะดงกลาวตามมาอกหลายโครงการ

โครงการศลปในซอย ณ ชมชนกฎจน ในป พ.ศ.2554 เทศกาลศลปในซอย เปนเทศกาลตอเนองจากโครงการแผนทมรดกวฒนธรรมรมนาบางกอก โดยสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ ซงตระหนกถงปญหาการเสอมคณคาลงของแหลงมรดกทางวฒนธรรมดงเดม อนเปนผลจากความเจรญของเมอง โดยมวตถประสงคเพอนาศลปะ มาเปนเครองมอในการสรางแรงกระตนใหชาวชมชน ประชาชนทวไป และหนวยงานทกภาคสวนเกดความสนใจในการรวมกนอนรกษฟนฟมรดกวฒนธรรมอนมคณคาของชมชน โครงการนไดมววฒนาการเรอยมา จนสามารถสรางความรวมมอของภาคภายใน บ.ว.ร. (บาน-วด-โรงเรยน-ราชการ) และภาคภายนอก (กลมศลปน ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมตางๆ)

โครงการถนนเดกเดน เกดขนครงแรกในป พ.ศ.2554 เปนกจกรรมทจดขนโดยกลมเดกในชมชนนางเลง ซงไดรบการสนบสนนจากสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ซงพนทดงกลาวรายลอมไปดวยปญหายาเสพตด การพนน ความรนแรง การมเพศสมพนธกอนวยอนควร และโรคเอดส ทเยาวชนในชมชนเผชญกบปญหาดงกลาว โครงการนจงเกดขน โดยการรวมมอกนของคนระหวางวยในชมชน ดวยการทางานบนพนฐานของปญหาซงเปนโจทยใหญ และนาเอาศลปวฒนธรรมทมในชมชนมากลอมเกลาใหคนในชมชนรสกมคณคา

โครงการศลปะชมชนในพนทชนบทหางไกล เสยงสะทอน : 476 กโลเมตร ในป พ.ศ.2551 ดาเนนโครงการโดยมหาวทยาลยกรงเทพ เปนโครงการศลปะรวมสมย ทใชสอศลปะเขาไปชวย

18

เสรมสรางความสนใจและสานกในชมชน ใหเกดความรกและหวงแหนวฒนธรรมดงเดมของชมชน ซงเปนความรวมมอกนระหวางคณะผ จดงาน ภณฑารกษ นกศกษา ศลปน และชาวบาน ณ หมบานกกจาปา หมบานทงเทง และหมบานโปง อาเภอดานซาย จงหวดเลย

โครงการมาจาก (คนละ) ฟากฟาของเพงผา : สการทะลายเสนแบงของวธวทยาทางโบราณคด วลในมานษยวทยา และมายาในศลปกรรม ในป พ.ศ.2553 เปนโครงการทตอยอดจากงานวจยโครงการโบราณคดบนพนทสงในอาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน สรางเครอขายการสรางสรรคในแงองคความรทางวชาการ ความเชอ ภมปญญาทองถน และงานสรางสรรคศลปะ ระหวางกลมชาวบานตางชาตพนธ กบคนทอาศยอยในเมอง เขามารวมกนทากจกรรมเพออนรกษมรดกทางโบราณคด ทถกขดคนพบในชมชน ณ แหลงโบราณคดเพงผาถาลอด และเพงผาบานไร อาเภอปางมะผา จงหวดแมฮองสอน

โครงการเทศกาลศลปะเพอสงแวดลอม และชมชน 13ป คลต ชวต สายนา ความหวง ณ หมบานคลตลาง จงหวดกาญจนบร ในป พ.ศ.2554 เปนโครงการทเขาไปชวยเหลอชมชนทเผชญกบปญหาและไมไดรบความเปนธรรม ดงเชนชมชนคลตลางซงเปนหมบานกะเหรยงทอยลกเขาไปในปากวา 200 กโลเมตรจากตวเมองทเผชญปญหาดานมลภาวะและสขภาวะจากแหลงนาทปนเปอนสารตะกว จากการปลอยนาเสยลงสหวยคลตจากเหมองและโรงงานแตงแรทลกลอบเปดในปา โครงการนจงเกดขนเพอทาใหเกดการตนตวจากภายนอกใหรบทราบถงปญหาทเกดขน และนาไปสกระบวนการยตธรรมแกชมชน เพอใหชมชนมคณภาพชวตทดขน

โครงการนทรรศการศลปะรวมสมย พพธภณฑเฉพาะกาล (Pop-up Museum) ในป พ.ศ.2557 ดาเนนงานโดย Baan Noorg Collaborative Arts & Culture เกดขนในอาเภอหนองโพ จงหวดราชบร ซงเปนพนททมความหลากหลายของกลมชาตพนธ คอ กลมไทย -ยวน และชาวเมยนมาร เปนโครงการนารองการศกษาศลปสหวทยาการนอกโรงเรยน: วนหยด เรยน ทผสานความรวมมอระหวางชมชน นกศกษา ศลปนรนใหม ศลปนนานาชาต ผ ชานาญการเฉพาะทางนกวชาการทฤษฎศลปะ ภณฑารกษ และผสนใจทวไป เปดพนทการเรยนรทางเลอก ทดลองและแลกเปลยนความรศลปะรวมสมย พฒนาตนแบบการขบเคลอนศลปวฒนธรรมดวยกระบวนการมสวนรวมและความรวมมอกน

19

ภาพท 7 โครงการถนนเดกเดนนางเลง ทมา : เปดถนนเดกเดนนางเลง ธรรมดา-ไมธรรมดา สไตลยปซ [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก http://www.thaihealth.or.th/Content/17052-เปดถนน เดกเดนนางเลงธรรมดา-ไมธรรมดา%20สไตลยปซ.html

ภาพท 8 โครงการมาจาก (คนละ) ฟากฟาของเพงผา ทมา : Detective of the Past [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก http://www.rasmishoocongdej.com/dectective-of-the-past/

20

ภาพท 9 โครงการ 13 ป คลต สายนา ความหวง ทมา : นทรรศการ “ 13 ป คลต : สายนา ความหวง” [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก http://news.voicetv.co.th/entertainment/14016.html

การจดการโครงการ

การจดการโครงการ หรอการบรหารโครงการ (Project Management) เปนหลกการและเครองมอทใชในการวางแผน จดระเบยบทรพยากรตางๆ และควบคมใหโครงการออกมามประสทธภาพ รวมถงใหบรรลเปาหมาย และวตถประสงคทกาหนด โดยมการกาหนดเวลาเรม และเวลาสนสดโครงการ การจดการโครงการมกมโครงสรางเปนเสนตรง แตในความเปนจรงอาจไมไดดาเนนการไปตามขนตอนเสมอ ผจดการโครงการจาเปนตองมความยดหยนสง และมทกษะการแกปญหาทด นกวชาการ และนกการจดการหลายทาน ไดกาหนดนยาม และกระบวนการการจดการโครงการตางกนออกไป ดงน อสตน โรเบรต ด. (Robert D. Austin) นกวจยเทคโนโลยการจดการ และอาจารยดานการจดการนวตกรรม Management of Innovation and Digital Transformation จากสถาบน Copenhagen Business School กลาวไววา การบรหารโครงการ (Project Management) เปนการนาเอาทรพยากรมาจดสรรปนสวน และนาเอาทรพยากรไปใช รวมถงตดตามการใชทรพยากรนนๆ เพอใหองคกรบรรลเปาหมายในชวงเวลาทกาหนด มงเนนไปยงกจกรรมตางๆ 13 โดยไดแบงกระบวนการบรหารโครงการออกเปน 4 ขนตอน ดงตอไปน

13 อสตน โรเบรต ด, การบรหารโครงการ, พมพครงท 2, แปลจาก Managing Projects Large and

Small, แปลโดย คมสน ขจรชพพนธงาม (กรงเทพฯ: ธรรมกมลการพมพ, 2550) 4.

21

ภาพท 10 แบบจาลองการบรการโครงการ ทมา : แบบจาลองการบรการโครงการ, การบรหารโครงการ, (กรงเทพ: ธรรมกมลการพมพ,

2550), 22.

การกาหนดและจดตงโครงการ เพอกาหนดวตถประสงคของโครงการอยางชดเจนใหครบถวนสมบรณทสด เพอจดคนทเหมาะสม และทรพยากรทจาเปนทกอยางใหสามารถตอบสนองวตถประสงคเหลานน การวางแผนโครงการ เปนขนตอนทสองของการบรหารโครงการ ผ วางแผนจาเปนตองรบทราบเปาหมายเพอการวเคราะหจดลาดบกรอบงานภายในระยะเวลาทกาหนด เพอใหงานแตละรายการดาเนนไปไดโดยสาเรจ และบรรลวตถประสงค การบรหารการดาเนนโครงการ ผจดการโครงการตองคอยตดตาม ควบคมใหการทางานเปนไปตามกาหนดงบประมาณ และมาตรฐานดานคณภาพ ผจดการตองมทกษะในการสอสาร สรางแรงจงใจ เปนตวกลางเชอมระหวางบคคล รวมถงทกษะในการตดสนใจ และรบมอกบปญหาในระดบตางๆ

การปดโครงการ เปนขนตอนสดทายของการบรหารโครงการ เปนชวงเวลาทวตถประสงคบรรลผล และนาสงผลผลตแกผ มสวนไดสวนเสย เปนการสลายตวสมาชกในการจดโครงการกลบสงานปกตของตนเอง

รองศาสตราจารยวสตร จระดาเกง อาจารยประจาสาขาวชาบรหารงานกอสราง วทยาลยวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรงสต กลาววา การบรหารโครงการ คอ การจดการ การใชทรพยากรตางๆ ทมอยอยางเหมาะสม และสมบรณทสด เพอใหการดาเนนโครงการบรรลวตถประสงคทตงไว โดยทรพยากรในทน หมายถง บคลากร รวมถงความเชยวชา ญ และความสามารถทมอย ความรวมมอของทมงาน เครองมอ เครองใช และสงอานวยความสะดวก

22

ตางๆ ตลอดจนขอมล ระบบงาน เทคนค เงนทน และเวลา โครงการตองดาเนนไปตามวตถประสงค โดยไดตามเปาหมายทงสามดาน คอ ตนทน เวลา และคณภาพ14

ภาพท 11 การแบงวงจรชวตของโครงการ ทมา : การแบงวงจรชวตของโครงการ, การบรหารโครงการแนวทางปฏบตจรง, (ปทมธาน:

วรรณกว, 2550), 8. เรยกขนตอนการบรหารโครงการวา วงจรชวตของโครงการ (Project Life Cycle) แบงออกเปน 4 ขนตอน ดงตอไปน การกาหนดโครงการ เปนชวงเรมโครงการ อาจเปนการคดเลอกในกรณทมหลายทางเลอก การจดทาขอเสนอตางๆ ของโครงการเพอรบอนมตโครงการตอไป การวางแผน กาหนดหนาท รบผดชอบของคณะผ จดงาน และวางแผนงานในขนรายละเอยด ประกอบดวยองคประกอบสามดาน ไดแก เวลา ตนทน และคณภาพ การปฏบตโครงการ คอ การนาแผนงานทถกกาหนดไวแลวไปปฏบตจรง เพอใหไดผลสมฤทธตามวตถประสงคทกาหนดไว โดยแบงการปฏบตออกเปนสามกลมทสาคญ ไดแก การเรมปฏบตโครงการ การตดตามตรวจสอบและควบคมการดาเนนงาน และการแกปญหาความขดแยง และการตอรอง

การปดโครงการ การดาเนนการถงจดสดทายของโครงการ หรอจดสนสดโครงการ ซงมรปแบบในการปดโครงการแตกตางกนออกไป ไดแก ปดโครงการเมอเสรจแลวตามแผน ปด

14 วสตร จระดาเกง, การบรหารโครงการแนวทางปฏบตจรง (ปทมธาน: วรรณกว, 2548), 6.

23

โครงการและเพมเปนสวนขยายขององคการเดม ปดโครงการแลวสลายตวเขาสองคการเดม และปดโครงการกลางคน

รองศาสตราจารยฐาปนา ฉนไพศาล อาจารยประจาสาขาวชาวทยาการจดการมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช กลาววา การจดทาโครงการจาเปนตองมการวางแผน ซงเปนขนตอนแรกทมความสาคญทจะทาใหการบรหารโครงการประสบความสาเรจตามเปาหมาย ขนตอนการวางแผนดงกลาวยงสามารถจาแนกใหละเอยดมากยงขนไปอกตามภาระหนาทงานทสาคญทตองปฏบตเปน 5 ขนตอนดงน 15

ภาพท 12 ขนตอนของโครงการ ทมา : ขนตอนของโครงการ, การบรหารโครงการและการศกษาความเปนไปได, (กรงเทพ:

วรรณกว, 2550), 2-2. การกาหนดโครงการและการศกษากอนการลงทน เปนขนตอนหลกของโครงการ จาเปนตองมการเกบรวบรวมขอมล ทงขอมลดานเอกสาร ตวเลข หรอรายงานการศกษาวจย แลวจงนาขอมลมาประกอบความคดรเรม ดานการศกษากอนการลงทน ตองนาโครงการลงทนทพจารณามาวเคราะหหาลทางความเปนไปไดเสยกอน หากผลการศกษาความเปนไปไดเบองตนของโครงการมความเปนไปไดตาหรอไมมความเปนไปได ผวเคราะหควรยตโครงการ หรอไมตองศกษาความเปนไปไดของโครงการในรายละเอยดตอไป

15 รองศาสตราจารยฐาปนา ฉนไพศาล และรองศาสตราจารยอจฉรา ชวะตระกลกจ, การบรหาร

โครงการและการศกษาความเปนไปได (กรงเทพฯ: บรษท ธระฟลม และไซเทกซ จากด, 2542), 2-1.

24

การตระเตรยมและพฒนาโครงการ ผ รบผดชอบตองตระเตรยมโครงการในรายละเอยด โดยวเคราะห และเสนอเปนขนตอน ซงจะตองพจารณารายละเอยดมากกวาขนทหนงเพอใชขอมล เสนอตอผ มอานาจในการตดสนใจวาจะดาเนนการตอ หรอพจารณาทางเลอกทดทสด ในขนตอนน จะครอบคลมเนอหาทสาคญในการวเคราะหโครงการ ไดแก การศกษาทางเทคนค การศกษาสภาพแวดลอมของโครงการ การศกษาดานเศรษฐกจ การวเคราะหดานการเงน และการศกษาดานการบรหาร การประเมนและการอนมตโครงการ ขนตอนนคอการนาโครงการเสนอตอผ มอานาจในการประเมนโครงการวา เปนโครงการทสามารถบรรลจดมงหมายทวางไวหรอไม โครงการจะผานการประเมน และอนมตโดยผ มอานาจใหดาเนนโครงการตอไป การบรหารโครงการ เปนขนตอนการปฏบตตามโครงการทกาหนดไว ควรมการทาแผนการปฏบตงานของโครงการ และกาหนดขนตอนอยางละเอยด ตองมการประสานงานและจดสรรทรพยากรตางๆ ของโครงการ แตงตงผจดการโครงการ และคณะผ ดาเนนงานทจะเขามาบรหาร ตดตาม และควบคมงาน การปดโครงการ การจดทาโครงการตองมการกาหนดวนสนสด เมอโครงการเสรจสนจะตองทารายงานประกอบดวยขาวสารขอมลของโครงการ และผลของการดาเนนโครงการเสนอตอผ มอานาจ ลาดบถดมาจะเปนการตดตามและประเมนผลโครงการ หากมปญหาและอปสรรคเกดขนจะไดมการแกไขตอไป

การจดการโครงการในทศนะของนกวชาการ และนกการจดการแตละทานมทงวธทเหมอน และตางกน โดยขนตอนการบรหารโครงการของอสตน โรเบรต ด. และรองศาสตราจารยวสตร จระดาเกง มขนตอนทเหมอนกน คอ ขนตอนการกาหนดโครงการ ขนตอนการวางแผนโครงการ ขนตอนการปฏบตโครงการ และขนตอนการปดโครงการ สวนขนตอนการบรหารโครงการของรองศาสตราจารยฐาปนา ฉนไพศาล มมากกวานกวชาการสองทานขางตนหนงขนตอน คอ ขนตอนการประเมนและอนมตโครงการ

25

ชมชนสามแพรง ชมชนสามแพรง หรอชมชนรมคลองคเมองเดม (คลองหลอด) มกเรยกกนอยางงายๆ วา ยานหลงกระทรวง เปนยานชมชนเกาแกของกรงเทพมหานคร ซงมทตงอยในพนทแขวงศาลเจาพอเสอ เขตพระนคร โดยมอาณาบรเวณเชอมตอกบถนนบญศร ถนนบารงเมอง ถนนอษฎางค คลองคเมองเดม และถนนตะนาว ยานดงกลาวประกอบไปดวยชมชนทงหมด 3 ชมชน โดยแบงออกเปนซอยตางๆ ประกอบดวย แพรงสรรพศาสตร แพรงนรา และแพรงภธร

ยานชมชนสามแพรงเปนยานทมประวตความเปนมายาวนานนบตงแตสมยรตนโกสนทรตอนตน คอ ตงแตสมยรชกาลท 2 – รชกาลท 5 โดยเรมจากการขดคลองคเมองเดมในสมยพระเจาตากสนมหาราช คลองคเมองใหม และคลองหลายสายในรชสมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช ทาใหพนทดงกลาวกลายเปนเสนทางคมนาคมแหงสาคญในสมยนน ผ คนจงนยมตงบานเรอนบรเวณน โดยเฉพาะบรเวณสองปากคลองคเมอง ซงเปนบรเวณทเตมไปดวยวงเจานาย บานเรอนเสนาบด ขาราชการ และประชาชนทวไป

พนทบรเวณชมชนสามแพรงดงเดมเปนพนทของวงรมสะพานชางโรงส ซงวงนแบงเปน 2 สวนคอ วงรมสะพานชางโรงส วงเหนอ และวงรมสะพานชางโรงส วงใต วงรมสะพานชางโรงส วงเหนอ หรอบรเวณพนทแพรงภธร เดมเปนวงของกรมหมนสนทนเรนทร หลงจากนนในรชสมยของพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว จงตกทอดมายงกรมหลวงสรรพศลปปรชา และเมอกรมหลวงสรรพศลปปรชาสนพระชนม พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทรงซอวงพระราชทานใหเปนวงของพระราชโอรส คอพระเจาบรมวงศเธอกรมหมนภธเรศธารงศกด สวนวงรมสะพานชางโรงส วงใต หรอบรเวณพนทแพรงนรา เดมเปนวงของพระองคเจาเนยมมาจนถงรชสมยของพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว วงนไดกลายเปนวงทประทบของพระองคเจาสวาง พระองคเจาอทย พระองคเจาแฉง พระโอรสในกรมพระราชวงบวรมหาศกดพลเสพ เมอพระองคเจาสวางสนพระชนมในรชสมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวกไมปรากฏหลกฐานวาเปนวงของเจานายพระองคใด จนกระทงมาปรากฏวาบรเวณแพรงนราในปจจบน เคยเปนวงทประทบของพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศ หรอพระนามเดมวา พระองคเจาวรวรรณากร ซงเปนตนราชสกลวรวรรณ

บรเวณวงวรวรรณ กรมพระนราฯ ไดทรงสรางโรงละครขน โดยใชชอวาโรงละครปรดาลย ซงถอวาเปนโรงละครททนสมยอยางมากในสมยนน เนองจากกรมพระนราฯ ไดนาละครโอเปราแบบตะวนตกมาดดแปลง และเรยกวาละครรอง ซงโรงละครปรดาลยถอเปนโรงละครรองแหงแรก

26

ในประเทศไทย โดยไดแสดงละครททรงนพนธไวหลายเรอง เชน สาวเครอฟา อนากพระโขนง และตกตายอดรก เปนตน

สวนบรเวณแพรงสรรพศาสตร เคยเปนวงทประทบของพระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงสรรพศาสตรศภกจ หรอพระนามเดมคอ พระองคเจาแถมถวลยวงศ พระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ทประสตแตเจาจอมมารดาสงวาล พระองคทรงมพระปรชาสามารถเปนเลศในดานการชาง และเปนเจากรมชางมหาดเลก หรอชางทองหลวงในสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ดวยเหตนบรเวณระหวางแพรงนรา และแพรงสรรพศาสตรจงมตรอกขนาดเลกทใชเชอมทงสองแพรงเขาดวยกน เรยกกนวาตรอกชางทอง โดยมากคนทเคยอาศยอยในบรเวณดงกลาวมกเปนชางทาทองในสงกดของพระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงสรรพศาสตรศภกจทงสน ตอมาเมอพระเจาบรมวงศเธอกรมหมนภธเรศธารงศกด และพระเจาบรมวงศเธอกรมพระนราธปประพนธพงศสนพระชนม ทายาทกไดมการขายพนทวงทประทบใหแกพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว บรเวณแพรงภธรและแพรงนราจงตกเปนทรพยสนของกรมพระคลงขางท หรอสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรยในปจจบน สวนพนทบรเวณแพรงสรรพศาสตร ครนเมอพระเจาบรมวงศเธอกรมหลวงสรรพศาสตรศภกจสนพระชนม กไดขายตอไปยงเอกชนรายอนๆ ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว ถอวาเปนสมยแหงการพฒนาประเทศในหลายดาน รวมถงดานการคมนาคมทเปลยนแปลงจากการคมนาคมทางนามาเปนการคมนาคมบนบก โดยมการสรางถนนขนหลายสาย รวมทงทรงโปรดเกลาใหสรางถนนตดผานบรเวณวงทงสามจงไดเกดเปนถนนสายใหม 3 สายทเชอมตอกบบรเวณถนนตะนาว และถนนอษฎางค อกทงยงทรงโปรดเกลาใหสรางอาคารตกแถวทไดแบบอยางมาจากตกแถวในประเทศสงคโปร ในรปแบบสถาปตยกรรมแบบชโน-โปรตกส ขนบรเวณแพรงภธร และแพรงนรา เพอพฒนาเปนยานการคา ใหประชาชนเชาอยอาศยและประกอบอาชพคาขายดวย ในสมยนนไดมการสรางสถานอนามยขน โดยใชอาคารตาหนกเกาของกรมหมนภธเรศธารงคศกดทตงอยใจกลางแพรงภธร และใชชอวาสขมาลอนามย ซงเปนสถานอนามยแหงทสองในกรงเทพมหานคร ในปจจบนใชชอวาสถานอนามย 2

การตดถนนผานรอบชมชนสามแพรง ทาใหมการคมนาคมทมความสะดวกสบาย มการโดยสารดวยยานพาหนะชนดตางๆ เชน รถมา รถราง รถเจก รถจกรยาน รถยนต เปนตน ชมชนแหงนจงกลายเปนยานคาขายสนคานาเขาจากตางประเทศแหงแรกของพระนคร เปนยานทหรหราและสาคญทสดแหงหนงในกรงเทพฯ บรเวณยานแพรงมรานรวงทงของคนไทย และตางชาต

27

มากมาย เชน หางขายสนคาจาพวกเสอผา เครองแตงกายชายหญง และอปกรณเครองใชภายในบาน รานรบตดเสอผาแบบยโรป หางขายเครองประดบเพชรพลอย เครองทอง ภาชนะเครองเงนจากยโรป นาฬกาตางๆ จากตางประเทศ หางขายสนคานาเขา ตวแทนจาหนายรถยนต รานขายสนคาจาพวกเหลาฝรง บหร อาหารกระปอง อาหารแหงนานาชนด และนาหอม หางขายใบชานาเขาจากประเทศจน และประเทศไตหวน ตวแทนจาหนายสนคาจากตางประเทศ เชน แผนเสยง รองเทา พมพดด เปนตน

การพฒนาใหทดเทยมกบอารยะประเทศนอกจากดานคมนาคม และสนบสนนการคาขายแลว กมการยายกระทรวงตางๆ ออกมาจากพระบรมมหาราชวง ใหมาตงอยบนพนทใกลเคยงซงกคอพนทรอบชมชนสามแพรง เชน กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงยตธรรม กรมทดน กรมแผนททหาร กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงพาณชย เปนตน ดวยเหตนจงทาใหคนในยานแพรงในสมยตอมาหนมาประกอบอาชพการตดเยบเครองหนง ทาเครองแบบ เครองหมายขาราชการ ชบโลหะ ขายเครองใชทหาร และขายอาหาร พนทแพรงจงเปนยานการคาทตอบสนองตอกลมขาราชการเปนหลก ซงหลายอาชพกยงคงไดรบการสบทอดมาจนถงปจจบน และยานแพรงกไดกลายเปนยานทขนชอดานอาหารเปนอยางมาก

นอกจากน บรเวณแพรงสรรพศาสตร ถนนตะนาว และถนนบารงเมองยงเปนทตงของ โรงพมพ และสานกพมพหลายสานก เชน สานกหนงสอพมพบางกอกไทม ซงตอมาคอสานกพมพบรพาสาสน โรงพมพสยามประเภท สานกพมพคลงวทยา โรงพมพหมดๆ มวยๆ โรงพมพโสภณอกษรกจ โรงพมพบารงนกลกจ โรงพมพแมศรเรอน สานกพมพอรรษณานกล ซงบางสานกพมพยงคงเปดกจการจนถงปจจบน บรเวณตาหนกเกาแพรงนรา หรอโรงละครปรดาลยกไดกลายมาเปนโรงเรยนตะละภฎศกษา และกลายเปนสานกทนายความในทสด ในยานสามแพรงยงมสถานทศกดสทธ คอ ศาลเจาพอเสอ ทแตเดมตงอยบรเวณถนนบารงเมอง ซงเปนยานอาศยของคนเชอสายจน และวดมหรรณพารามเปนทยดเหนยวจตใจของคนบรเวณแพรงและละแวกใกลเคยง

เมอระยะผานไปยานสามแพรงกเรมซบเซาลง และกลายเปนแหลงเสอมโทรม ซงมาจากเหตปจจยหลายประการ สาเหตแรกจากการยายเขากรงเทพฯ จากแรงงานในชนบท เนองดวยยานสามแพรงเปนยานการคาทเจรญรงเรอง และตงอยในกลางเมอง จงมผคนสนใจทจะเขามาอยอาศยและประกอบอาชพ ซงสามารถแบงประเภทของผอพยพเขามาในพนทบรเวณนได 3 กลมคอ กลมลกจาง คนงานรานคา กลมคนทเขามาขายบรการทางเพศ และกลมคนเรรอนทเขามาอาศยพนทสาธารณะ ซงพบอยมากบรเวณลานคนเมอง รมคลองหลอด สนามหลวง และตลอดถนนราชดาเนนกลาง สาเหตทสอง มาจากเหตการณเพลงไหมใหญ ในป พ.ศ.2501 และ พ.ศ.2510 ททาให

28

ยานสามแพรงเสอมโทรมลง บานเรอนในแพรงนรา และแพรงสรรพศาสตรกไดรบความเสยหายเปนอยางมาก จงทาใหบานบรเวณแพรงสรรพศาสตรไมหลงเหลอเคาโครงเดม และไดกลายเปนอาคารพาณชยทแบงหองใหเชา และบางสวนกไดกลายเปนแหลงเสอมโทรมแออด จงทาใหชมชนตองเผชญปญหายาเสพตด และอาชญากรรม

พ น ทบร เวณยานสามแพรงน สวนใหญเ ปนกรรมสท ธของสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรยทงสน จะมพนทบรเวณซอยแพรงสรรพศาสตรทขายใหกบเอกชนรายตางๆ จงทาใหอาคารเกาในแพรงสรรพศาสตรถกรอถอนออกไปเกอบหมดสน หลงเหลอเพยงประตวงเทานนทยงเปนชนสวนของสถาปตยกรรมเกา อาคารเกอบทงหมดถกสรางเปนลกษณะอาคารพาณชยสมยใหม และเปนสวนทแออดทสดในยานสามแพรง สวนบรเวณแพรงภธรตรงอาคารตาหนกกรมหมนภธเรศฯ เดม ทไดสรางเปนสถานอนามยยงคงเปดบรการจนถงปจจบน เปนกรรมสทธของสภากาชาดไทย และตกแถวทงหมดในซอยแพรงภธร และแพรงนราเปนกรรมสทธของสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรย อาคารดงกลาวจะทาสดวยสครมสลบเขยวซงจะแตกตางจากอาคารเกาทอยใกลเคยง

ชมชนสามแพรงถกจดเปนสวนหนงของพนทอนรกษตามโครงการแผนแมบทและพฒนากรงรตนโกสนทร16 จงเปนเหตใหเกดกระแสขาวหลายระลอกททาใหชาวชมชนสามแพรงตองเผชญกบปญหาความไมมนคงในพนทอยอาศย นบตงแตทศวรรษท 2520 เปนตนมา ทงการเขามาพฒนาพนทชมชนของสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรยดวยวธการตางๆ เชน ในป พ.ศ.2539 กรงเทพมหานครตองการนาเอาพนทบรเวณแพรงนราไปสรางผวการจราจร ซงมแนวโนมวาจะทาใหอาคารตกแถวในซอยแพรงนราจะตองถกรอถอน ในป พ.ศ.2542-2543 มกระแสขอคนพนทยานสามแพรงจากสานกทรพยสนฯ จากการมนายทนชาวตางชาตตองการเชาตกแถวในชมชนเพอทาเปนแหลงทองเทยวขนาดใหญ ในป พ.ศ.2545 – 2546 ชมชนแพรงภธรไดถกระบไววาเปน 1 ใน 21 พนทโครงการแผนแมบทและพฒนาพนทถนนราชดาเนนและพนทบรเวณตอเนอง 17 จะตองไดรบการจดระเบยบใหมและตองการใชประโยชนจากพนทดงกลาวใหเตมศกยภาพ ทงทางดาน

16 โครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร เปนโครงการทเกดขนเพอทาหนาทอนรกษ ปรบปรง และบรณะอาคารโบราณสถานตางๆ ในเกาะรตนโกสนทร ควบคมและพฒนาอาคารสงกอสรางใหเปนไปอยางมระเบยบ

17 โครงการแผนแมบทและพฒนาพนทถนนราชดาเนน และพนทบรเวณตอเนอง มเปาหมายแปลงสภาพราชดาเนนและพนทโดยรอบใหเปนทนทางการทองเทยว กระตนเศรษฐกจและสรางรายไดใหประเทศ โดยมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตรวมกบสานกงานทรพยสนสวนพระมหากษตรยดาเนนการ

29

เศรษฐกจและสงคม และในป พ.ศ.2555 เกดกระแสขาวลอวาสานกทรพยสนฯ ตองการปรบปรง และซอมแซมอาคารบรเวณชมชนสามแพรง และจะใหคนในชมชนออกไปอยนอกพนทในระหวางการปรบปรง และจะใหสทธผ เชารายเกากอน แตกมอตราคาเชาทสงขน ทงหมดนจงเปนเหตใหคนในชมชนสามแพรงไมวางใจตอสถานการณขอคนพนทจากสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรย

กลมดนสอส ก ล ม ด น ส อ ส เ ป น ก า ร ร ว ม ก ล ม ก น ข อ ง บณ ฑ ต จ า ก ค ณ ะ ว า ร ส า ร ศ า ส ต ร

มหาวทยาลยธรรมศาสตร เพอจดกจกรรมเคลอนไหวทางสงคม ทเปนประโยชนตอสงคม มขอบเขตตงตนทยงคงยดเปนหลกมาถงปจจบน คอ ตองการสอสารกบวยรน และเยาวชนทมปญหา โดยเรมตนจากการทานตยสารแจกฟรสาหรบวยรน ในป พ.ศ.2528 ใชชอวา ดนสอส หลงจากทปดตวนตยสารลงไป กยงตองการนาความรดานการตลาดและสอสารมวลชนมาใช ใหเปนประโยชนตอสงคม จงหนมาทางานหลกในฐานะองคกรไมแสวงผลกาไร ( Nonprofit Organization) จดงานรณรงค ประชาสมพนธ และระดมทนใหกบมลนธตางๆ โดยแบงแนวคดการทางานออกเปนสามดานคอ ดานเยาวชนอาสา จะเปนกจกรรมสาหรบนกเรยน นกศกษา เพอปลกฝงเรองพลงเยาวชนทสามารถมสวนชวยในการเปลยนแปลงสงคมได ในตอนเรมแรกคายเยาวชนอาสาจะปลกฝงเรองของจตอาสาโดยทวไป แตในระยะหลงกพฒนาเสรมสรางความรความเขาใจดานศลปะชมชนเพมเตม โดยใหความสาคญกบเยาวชนวาเปนสอทสามารถเชอมโยงผคน เปนกระบวนการทสงเสรมการมสวนรวมของชมชน นาไปสการพฒนาฟนฟใหสงคมเหนคณคาของชมชนได ดานการรณรงคเพอสงคม สนบสนนองคกรตางๆ ททาประโยชนตอสงคม ซงสวนใหญแลวมกมปญหาในวธการสอสารกบสงคม หรอไมมแนวทางวธการระดมทน กลมดนสอสจงเขาไปชวยเหลอโดยการจดแคมเปญในลกษณะตางๆ และสดทาย คอ ดานศลปะชมชน ซงเปนการคานงถงประโยชนของศลปะวาสามารถใชเปนเครองมอเพอเชอมโยงผคนในสงคมใหเกดความรวมมอกนใหศลปะกบชมชนเปนหนงเดยว อนจะนามาซงการเกดประโยชนซงกนและกน สงผลใหเกดการพฒนา และฟนฟชมชน ปลกฝงใหคนรนใหมภายในชมชนเหนคณคา และเกดเปนพนทสรางสรรคในชมชนจากพลงของเยาวชน

กลมดนสอสมความสนใจทางดานชมชน โดยเฉพาะชมชนทมอตลกษณ หรอมความเกาแกดานวฒนธรรมทงในชนบท และยานชมชนเมองเกาทมกจะเผชญหนากบปญหาการถกไลรอ และนาพนทชมชนดงเดมไปพฒนาเปนยานเศรษฐกจ ทาใหสญเสยคณคาเอกลกษณดงเดม อกดานหนง คอ คนรนใหมในชมชนเรมมองไมเหนคณคาของพนท ไมมความภาคภมใจในความเปน

30

ชมชนจากกระแสโลกรวมสมย และถกมองจากภายนอกวาเปนแหลงเสอมโทรม ลาหลง จงอาจทาใหความสมพนธระหวางชมชนและคนในชมชนเปราะบางลงไมเขมแขง

ภาพท 13 โครงการเพชรบร...ดจง ทมา : ถนนยมได-เพชรบร...ดจง [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงได

จาก https://djungspace.wordpress.com/2012/01/14/pr-petch/

กลมดนสอสจดกจกรรมศลปะชมชนในหลายจงหวด กวา 40 จงหวดทวประเทศไทย โดยใชชอโครงการใหญวา โครงการพนทน...ดจง ยกตวอยางเชนในจงหวด เพชรบร ใชชองานวา เพชรบร...ดจง และยงมโครงการยอยอกหลายโครงการในจงหวดเพชรบรดวย เชน งานเด นยมรมนา ทายางดจง ตลาดยมได หรอในจงหวดอตรดตถ ในชอโครงการอตรดตถตดยม และในพนทชนบทบนดอยทางภาคเหนอ และชมชนหางไกลทางภาคใต และภาคอสาน เชน ปกาเกอะญอมด กองผกปง...ดจง ครวง...ดจงฮ ดจงอสานตมโฮม ทามะปราง...ดจง เปนตน กจกรรมเหลานลวนแตเปนกจกรรมเพอสงเสรมความเปนชมชน และสรางคณคาใหคนรนใหมทงสน

นอกจากนกลมดนสอสยงทาโครงการรวมกบชมชนทมปญหา เพอตองการสอสารใหสงคมไดรบทราบถงปญหาทเกดขน และเกดการเยยวยาชมชน รวมถงทาใหเกดกระบวนการยตธรรมขนแกชมชนทไมไดรบความเปนธรรม เชน ในชมชนคลตลาง ทตองเผชญกบปญหาสารตะกวปนเปอนในแหลงนา และไมไดรบความยตธรรมทางดานกฎหมาย จงเกดโครงการศลปะชมชน ในชอวา

31

เทศกาลศลปะเพอสงแวดลอม และชมชน 13 ป คลต ชวต สายนา ความหวง จากโครงการดงกลาวไมเพยงแตชมชนไดรบการเยยวยาเทานน โครงการนยงพยายามทจะพฒนาคณภาพชวตของชาวชมชนใหดขน อยางนอยทสดคอใหการศกษาแกเยาวชนในพนท จงทาใหเกดโรงเรยนอนบาลคลตลาง ทาใหเดกในชมชนไมตองเดนทางไปเรยนทหมบานคลตบนซงหางออกไปกวา 12 กโลเมตร

ศลปะชมชนสามแพรง กจกรรมทถกจดขนในชมชนสามแพรง เรมตนขนมาจากการทางานของกลมอารตฟอรม

สานกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว กรงเทพมหานคร กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ และบานอาศรมศลป เพอสงเสรมการทองเทยวในพนทละแวกชมชนสามแพรงดวยการจดงานเทศกาลขนหลายครง นบตงแตป พ.ศ.2543 เปนตนมา เชน งานเทศกาลแพรงภธร ตอน กนอานในยานแพรง งานสสนชมชนสามแพรง เยอนยานรานตลาดทสามแพรง งานสานฝนในยานแพรง งานสงกรานตในยานแพรง งานละครปรดาลย และงานกจกรรมเดก ยลเชาวน เยาวชน เปนตน

สาหรบกลมดนสอสเขามาจดกจกรรมในพนทยานชมชนสามแพรง ตงแต ป พ.ศ.2547 ภายใตการสนบสนนของสานกงานกองทนสนบสนนสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ในชอวาโครงการบานในฝน ถกจดขนทแพรงภธร จานวนทงหมด 3 ครง ไดแก

เทศกาลชมชน ดนตร ศลปะ “บานในฝน” สนตสขทกดวงใจ ถกจดขนเปนครงแรกเมอวน ท 24 -28 พฤศจกายน พ.ศ.2547 ประกอบดวยกจกรรมเดนชมชนทาความรจกกบประวตศาสตรชมชนสามแพรง และไดสมผสกบเสนหของชมชนเมองเกา โดยกจกรรมอนๆ จะถกจดขนบรเวณซอยแพรงภธร เชน กจกรรมสาธตปฏบตการของประดษฐทามอสาหรบครอบครว การแสดงหนละคร และการแสดงดนตร เปนตน เทศกาลดนตรกลางแจง หนงกลางแปลง บานในฝน สญจร ตอน คนความหวงคนหลงคลน (สนาม) เมอวนท 26-27 พฤศจกายน พ.ศ.2548 กลมดนสอสและ วงโฮปแฟมมล รวมกบชมชนแพรงภธร มลนธเดก มลนธหนงไทย โดยการสนบสนนของสานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) จดกจกรรมเพอเยาวชนในพนทภาคใต ทไดรบผลกระทบจากพบตภยสนาม โดยจดขนบรเวณลานแพรงภธร ซงมกจกรรมมากมายจากเยาวชนในจงหวดภเกต และตรง ทงซมปฏบตการศลปะ หนงสน การเลนละครจากกลมพระจนทรพเนจร การแสดงดนตรจากวงโฮปแฟมล และวงฟองนา เปนตน

32

เทศกาลชมชน ดนตร ศลปะ “บานในฝน” วนดอกไมบาน ในวนท 2-3 ธนวาคม พ.ศ.2549 ประกอบดวยกจกรรมเดนชมชน ซมสาธตปฏบตการศลปะจากเครอขายในจงหวดตางๆ และการแสดงดนตรจาก วงโฮปแฟมล ศ บญเลยง ศกดสร มสมสบ บรรณ สวรรณโณชน และเจยบ วรรธนา วรยวรรธน

หลงจากทจดกจกรรมบานในฝน 3 ครง ทางกลมดนสอสกไดหยดการจดกจกรรมไ ปทงหมด 4 ป และจดกจกรรมขนในยานสามแพรงอกครง ในป พ.ศ.2553 ใชชอโครงการวา พนทน ...ดจง ณ แพรงภธร ซงไดรบการสนบสนนจากแผนงานสรางสขภาวะเยาวชน จดงานไปเมอวนท 17-18 มนาคม พ.ศ.2553 ประกอบดวยซมกจกรรมสรางสรรคศลปะจากภมปญญาพนบานทง 4 ภาค FOTOMO จากภาควชาการวางแผนภาคและเมอง คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง มการแสดงนทรรศการศลปะชวตงามทสามแพรง รวมทงการแสดงศลปวฒนธรรมรปแบบตางๆ เชน การแสดงหนละคร นทาน และการแสดงดนตร และถกจดขนอกครง ในวนท 17-18 มนาคม พ.ศ.2555 ในชอวา พนทน...ดจง ณ แพรงภธร ตอน เมองยม ประกอบดวยกจกรรมการเดนชมชนสามแพรง ซมปฏบตการงานฝมอและศลปะ กจกรรมศลปวฒนธรรมพนบานจากชมชนในละแวกใกลเคยง เชน ชมชนนางเลง ชมชนบานบาตร ชมชนวดประชาระบอธรรม และเยาวราช และการแสดงดนตร เปนตน

33

ภาพท 14 โครงการบานในฝน สนตสขทกดวงใจ ทมา : เสาร- อาทตยน สขใจ ทสามแพรง [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงได http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9470000088044

ภาพท 15 โครงการบานในฝน สญจร ตอน คนความหวงคนหลงคลน (สนาม) ทมา : ชวนเทยวงาน“บานในฝน”สญจร ตอน คนความหวงคนหลงคลน(สนาม) [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, เขาถงไดจาก http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=wow&group=1&month=11- 2005&date=22

34

ภาพท 16 โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ทมา : เสาร หน อาทตย นทาน [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, http://www.thaihealth.or.th/Content/15650- E2809CE0B980E0B8AAE0B8B2E0B8A3E0B98C20E0B8ABE0B8B8E0B988E0B8 9920E0B8ADE0B8B2E0B897E0B8B4E0B895E0B8A2E0B98C20E0B899E0B8B4 E0B897E0B8B2E0B899E2809Dhtml

ภาพท 17 โครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร ตอน เมองยม ทมา : พนทน...ดจง [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560,

https://djungspace.wordpress.com/tag/ดจง/

35

บทท 3

การด าเนนการวจย

วธการด าเนนการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยผวจยใชวธการสมภาษณแบบเชงลก เครองมอ

ทใชในการวจยคอ แบบสมภาษณแบบกงมโครงสราง เพอใชในการเกบขอมลภาคสนามจากกลมตวอยางประชากร อนไดแก ผจดโครงการ ผ นาชมชน ศลปน และผ เขารวมกจกรรม โดยใชหลกการจดโครงการทผวจยกาหนดขนจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของในบทท 2 มาใชในการสรางเครองมอในการวจย ซงประกอบไปดวยหวขอตางๆ ดงตอไปน คอ การกาหนดโครงการ เนอหาและแนวคดโครงการ การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ การวางแผนโครงการ งบประมาณและแหลงเงนทน การจดสรรและจดการทรพยากร รปแบบกจกรรมและการจดการพนท การปฏบตโครงการ การประชาสมพนธ การดาเนนโครงการ การปดโครงการ และผลการดาเนนโครงการ

การจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ถกจดขนครงแรกใน ป พ.ศ.2556 โดยขยาย

โครงการจากโครงการบานในฝน และโครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร จากเดมทจดกจกรรมเพยงบรเวณแพรงภธร มาสจดกจกรรมในพนททงหมดสามแพรง โดยใชถนนตะนาวเปนจดเชอมโยงทงสามแพรงเขาดวยกน ชมชนสามแพรงเกดปญหาความไมมนคงดานทอยอาศย เนองจากเปนหนงในพนทพฒนา ตามโครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร อกดานหนงคอคณคาของชมชนถกละเลยจากคนรนใหม เกดการยายตวออกไปของคนรนใหม และใชพนทชมชนสามแพรงเพยงพนทคาขายเทานน จงทาใหชาวชมชนสวนใหญเปนรนผ สงอาย เ มอเกดปญหาดงนจงมหลายคนหลายกลมเขามาจดกจกรรมในชมชนเพอเปลยนแปลง และระงบนโยบายแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร

36

1. ศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 1.1 การกาหนดโครงการ

1.1.1 เนอหาแนวคดโครงการ 1.1.1.1 ขอมลจากผจดโครงการ

ขอมลในสวนตอไปนเปนขอมลทไดจาก คณวรพจน โอสถาภรตน ผ จดโครงการศลปะชมชนสามแพรง โดยมเนอหาดงน คอ โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 ถกจดขนเปนระยะเวลา 2 วน ไดแกวนท 16-17 มนาคม พ.ศ.2556 บรเวณชมชนแพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร โครงการดงกลาวเปนโครงการทสานตอจากโครงการบานในฝน และโครงการพนทน...ดจง ณ แพรงภธร พฒนาขนเพอเปนตวเชอมโยงผคนในชมชนทงสามใหมกจกรรมรวมกน เพอสานสมพนธคนในชมชนใหกลบมาใกลชดเหมอนในอดต รวมถงใหเปนทพบปะกนของผคน โดยเฉพาะเดก เยาวชน และครอบครว ซงเกดจากการคานงถงสภาพการณของโลกรวมสมยทใหความสาคญกบเทคโนโลยการสอสารผานระบบสารสนเทศ อนเปนเหตใหผคนหนไปใหความสาคญกบสอสงคมออนไลนจนละเลยการปฏสมพนธกนในชวตจรง จงใชชอวา Facestreet ซงลอเลยนมาจากคาวา Facebook เพอเนนยาความสาคญกบกจกรรมบนทองถนน ซงเปนจดเชอมโยงความสมพนธของผคนทเขารวมกจกรรม

1.1.1.2 ขอมลจากศลปน กจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน ถกจดขนเปนสวนหนงใน

โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1ขอมลในสวนนจะขอเลอกตวอยางกลมประชากรศลปน คอ วจตร อภชาตเกรยงไกร ในผลงานภาพพมพสดสาธารณะชด “รอยรกแพรงนรา” ซงเปนกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธทถกจดขนบรเวณซอยแพรงนรา โดยใชแนวคดของสนทรยศาสตรเชงสมพนธเปนหลกในการปฏบตกจกรรมดงกลาว ดงนนกจกรรมศลปะจงตองมความเชอมโยงกบชมชนในเชงลก จงใชวธการแตงเรองสนทมเนอหาเกยวของกบสถานททปฏบตงาน และใชประเดนสอสงคมออนไลน เชน Facebook เปนพลอตเรอง ซงสอดคลองกบชอโครงการ สามแพรง Facestreet

1.1.1.3 ขอมลจากผ นาชมชน ขอมลจากคณอภชาญ วลลา ผ นาชมชนแพรงภธร ระบวา ชมชนไมไดม

การคดรวมกบคณะผจด เพยงแตใหคาแนะนาเกยวกบความเหมาะสมในการใชสถานทภายในชมชน

37

ภาพท 18 โปสเตอรศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 ทมา : สามแพรง Facestreet ป 56 [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560,

http://www.thailandexhibition.com/Event-77/6443

ภาพท 19 คณวรพจน โอสถาภรตน ทมา : Arts-ED Penang [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560,

https://www.facebook.com/artsedpenang/photos/t.1504511739/1158716224142006/?type=3&theater

38

1.1.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรม คอ คณปฏพตร พรหมนส มความเขาใจในลกษณะ

ของการจดโครงการศลปะชมชน ในเรองตองการใหคนภายนอกมความรจกชมชนมากขนจากการเขาไปมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ภายในชมชน

1.1.2 การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ 1.1.2.1 ขอมลจากผจด

ชมชนสามแพรงเปนชมชนทเผชญกบปญหาดานความมนคงในพนทอยอาศยมาเปนเวลานาน โดยกอนหนานมโครงการนารองของกลมตางๆ ทจดขนเพอตอส กบเหตการณดงกลาวหลายโครงการดวยกน ซงทาใหสถานการณความตงเครยดระหวางชมชนกบสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรยผอนคลายลงไป อยางไรกดกลมดนสอสไดตระหนกถงสวนสาคญทสามารถทาใหชมชนดารงอย ไมไดมาจากกาลงคณะผ จดงาน หรอความเขมแขงของชมชนแตเพยงเทานน พลงจากคนภายนอกเปนสงสาคญ และเปนสวนชวยใหชมชนดารงอยไดตอไป

โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 จงแบงเปาหมายออกเปน 2 ลกษณะ ดงตอไปน คอ

เปาหมายภายใน คอ ตองการใหคนในชมชนเกดความภาคภมใจมองเหนคณคาของตนเอง เชอมโยงคนในชมชนสามแพรงเขาดวยกน เสรมสรางความสมพนธระหวางคนตางวย ชมชนอยไดดวยตวเองอยางยงยน ไมตองพงโครงการ

เปาหมายภายนอก ใหบคคลทวไปรจกชมชนสามแพรงในดานตางๆ ใหพลงจากคนนอกเปนสวนชวยใหชมชนดารงอยได และเพอใหเกดผลตอนโยบายของสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรย และนโยบายการพฒนาพนทโครงการอนๆ

1.1.2.2 ขอมลศลปน การปฏบตงานศลปะเชงปฏสมพนธศลปน มขอบเขตดานกระบวนการ

การปฏบตงานทถกกาหนดไวอยางชดเจน คอเปนกจกรรมการพมพผาสดทตองอาศยการมสวนรวมของผ เขารวมกจกรรม ซงมหนาทเปนสวนหนงในกระบวนการพมพภาพของศลปน โดยศลปนไมไดเปนผ กาหนดชวงอายของผ เขารวม แตในกระบวนการปฏบตงานทซบซอนนนเปนตวกาหนดตวเองอยแลว ศลปนใหความเหนวา กจกรรมศลปะเปนเพยงสวนเสรมโครงการเพอใหโครงการใหญบรรลวตถประสงค ศลปนจงมเปาหมายในการปฏบตกจกรรมรวมกบผ เขารวมโครงการทกภาคสวน ทมเจตนารวมกนในการทาใหชมชนสามแพรงเกดการพฒนาไปในทศทางทดขน

39

1.2 การวางแผนโครงการ 1.2.1 งบประมาณและแหลงเงนทน

1.2.1.1 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม โครงการศลปะชมชนสามแพรงไดงบประมาณสนบสนนสวนใหญจาก

สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โดยงบประมาณทไดรบจะแบงออกเปนโครงการยอยอก 2 โครงการ คอ โครงการเยาวชนอาสา และโครงการพนทสรางสรรค รวมถงไดรบการสนบสนนจากบรษทเอกชนเปนรายยอย โดยงบประมาณจากการสนบสนนดงกลาวจะครอบคลมการดาเนนโครงการทงหมด การบรหารจดการเงนแบงไปในแตละฝาย ดานทใชงบประมาณมากทสด คอ เรองระบบแสง ส เสยง และเวท คาเกบและตดตงสถานท ซงจาเปนตองทาวนตอวน รวมถงคาจางศลปนมออาชพตามลาดบ

1.2.1.2 ขอมลจากศลปน ศลปนไดรบงบประมาณสนบสนนจากผ จดโครงการศลปะชมชนสาม

แพรง Facestreet โดยแบงเปนคาใชจายดานวสดอปกรณ และคาผชวยศลปน 1.2.2 การจดสรรและจดการทรพยากร

1.2.2.1 ขอมลจากผจดกจกรรม ทรพยากรบคคลของโครงการศลปะชมชนสามแพรงแบงหนาทรบผดชอบ

ในสวนกลางจะจดออกเปนฝาย คอ ฝายประชาสมพนธ ฝายสวสดการ ฝายอานวยการ และฝายประสานงานประจาแพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และถนนตะนาว ซงในแตละแพรงจะแบงเปนฝายยอย คอ ฝายซมกจกรรม ฝายเวท ฝายสถานท โดยใชโครงสรางเดยวกนทกแพรง และจะแบงทรพยากรบคคลออกเปน 3 กลม คอ คนของกลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม และผ เชยวชาญดานตางๆ

กลมดนสอสททางานประจาใหกบโครงการตางๆ เปนทรพยากรสวนนอยทสด มจานวน 3-4 คน แตในทรพยากรกลมน จะมการแวะเวยนผลดเปลยนเขามาชวยเหลอกจกรรมของโครงการจากกลมอาสาสมครรนเกาทจบโครงการไปแลว

อาสาสมครกลมรกยม เปนกลมทรพยากรหลกทสาคญ โดยมาจากการรบสมครอาสาสมครชนมธยมศกษาปท 5 ตามโรงเรยนตางๆ ในละแวกใกลเคยงกบชมชนสามแพรง โดยการเขาไปทากจกรรมในโรงเรยนเพอสงเสรมความรความเขาใจเกยวกบชมชน ทาการอบรม และคดเลอกอาสาสมครเขารวมโครงการ โดยจะทาการแบงหนาทรบผดชอบไปในแตละฝาย และยงมอาสาสมครกลมรกยมททางานตอเนองมาหลายปยงคงกลบมาชวยเหลอโครงการอก

40

ผ เชยวชาญดานตางๆ เฉพาะดาน สวนใหญจะตองใชงบประมาณในการจางวานในสวนของงานทตองใชความเชยวชาญเฉพาะดาน งานทอาสาสมคร และคนของกลมดนสอสไมสามารถลงมอปฏบตเองได เชน ทมตดตงสถานท เวท ระบบแสง ส เสยง ทมจดซ ม ศลปนมออาชพทงในสวนกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธ ดนตร และการแสดง ทรพยากรผ เชยวชาญนอกจากทกลาวไวขางตน ยงรวมไปถงภาคเครอขายจากกลมตางๆ ชมชนในกรงเทพฯ และตางจงหวดทเขามาจดกจกรรมดวย เชน ชมชนบานบาตร เยาวราช พทลง ปะกากะญอ หมบานกองผกปง เชยงดาว เปนตน

1.2.2.2 ขอมลจากศลปน ทรพยากรจากศลปนแบงเปน ทรพยากรดานบคคล ไดมาจากการวาจาง

และสวนหนง คอ อาสาสมครกลมรกยม ทาหนาทเปนผชวยศลปนใหการดาเนนกจกรรมใหเปนไปอยางราบรน โดยผชวยจะมหนาทในการประชาสมพนธในงาน พดคยอธบายผ เขารวมกจกรรม จดระเบยบผ เขารวมกจกรรม ปฏบตงานรวมกบศลปน เปนตน

ทรพยากรดานวสดปกรณ แบงเปนวสดอปกรณสาหรบใชในการปฏบตการศลปะเชงปฏสมพนธ เชน ผา กระดาษ กรรไกร บลอกสกรน สสกรน อปกรณการทาภาพพมพ โตะสกรน เปนตน และวสดอปกรณอานวยความสะดวกจากผจดโครงการ เชน โตะ เกาอ รม เปนตน

1.2.3 รปแบบกจกรรมและการจดการพนท 1.2.3.1 ขอมลจากผจด

ภายในงานศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet จะประกอบไปดวยกจกรรมทหลากหลาย โดยเฉพาะกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซงจะเนนกจกรรมเชงปฏสมพนธ และแบงรปแบบกจกรรมออกเปน 3 ลกษณะ ดงน

กจกรรมศลปะปฏเชงสมพนธจากศลปน เนนกจกรรมศลปะแบบมสวนรวม ใหคนทเขารวมสามารถเขาถงได ไดแก กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ Printing Art Show รอยรก ณ แพรงนรา โดย วจตร อภชาตเกรยงไกร กจกรรมวางลงบนเฟรม โดย ชลต นาคพะวน กจกรรมศลปะแบบมสวนรวม “หองเรยนประวตศาสตร” โดย สธ คณาวชยานนท

กจกรรมการแสดง แบงเปนกจกรรมการแสดงดนตร ประกอบไปดวย การแสดงดนตร Music Sharing วงสลง การแสดงดนตรจากคณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร การแสดงดนตรออเครสตราเดก มลนธ อาจารยสกร เจรญสข การแสดงดนตรจากวง

41

เจรญกรง วงทองหยอด การแสดงดนตรออเครสตรา คณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร การแสดงเพลงขอทาน คลองลดมะยม การแสดงตรจากธร ไชยเดช การแสดงดนตรจากศลปน พจกา การแสดงดนตรจากศลปนสงโต นาโชค การแสดงดนตรจากศลปนพจนาถ พจนาพทกษ

และการแสดงดนตรจากเจยบ วรรธนา

ภาพท 20 กจกรรมการแสดงดนตรจากศลปน เจยบ วรรธนา ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

ภาพท 21 กจกรรมการแสดงจาก Baby Mime Show for Kid ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

กจกรรมการแสดง ประกอบดวย การแสดงละครใบ Baby Mime Show for Kid การแสดงละคร “แคเปลยนไปหรอ...” จากกลมละครเพอการเรยนรบางเพลย การแสดงหนคณะแกะดาดา การแสดงหนมอ คณะละครยายหน “นกฮกกบแมวเมยว” การแสดงหนเงาจากนทาน “กจกจ” มะขามปอมละครหนเงา การแสดงละคร “หมแพนดา” ทมขาวนงเชยงดาว จงหวดเชยงใหม การแสดงละคร “ทกขขง” กลมตะขบปา จงหวดนครราชสมา การแสดงละครครยอย

42

กลมมะนาวหวาน จงหวดสงขลา การแสดงละคร “ทะเลชวต” ZIP การละคร มอ.ปตตาน การแสดงหนละครเลกโจหลยส การแสดงชด Fall รวงหกตกหลน พระจนทรเสยวการละคร การแสดงนทานคดแจม ภาควชาศลปะการละคร คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย การเลานทานประกอบหนมอ กลม Mommy Puppet การแสดงชด “ดอนและมะขวดผพชต” คณะหนสายเสมา การแสดงกลองยาว B-Boy การแสดงกระบกระบอง การแสดงกลองจนเชดสงโต โรงเรยนวดสมพนธวงศ การแสดงละครเวทชด พนอคคโอ เครอขายหนากากเปลอย การแสดงหนสายเสมา เรองเจาเงาะ การแสดงราวงบานบาตร การแสดงละครเวทชด คนฝนกลางหนารอน เครอขายหนากากเปลอย การแสดงราไทยโขน ชมชนบานบาตร และคาราโอเกะชมชน

กจกรรมสาธตปฏบตการ ประกอบไปดวย กจกรรมศลปะเลนสดผสมสอ คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร กจกรรมเขยนหนา เพนทแกว จากบรษท ดเอชเอ สยามวาลา จากด กจกรรมรอยลกปด เพนทเสอ คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กจกรรมนกหวดดน โดย ครหนอง กจกรรมบฟเฟตหนงสอทามอ โนตบ คแฮนดเมด กลมใบไมปา กจกรรมวาดภาพลอ มด เพนท จากวทยาลยเพาะชาง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร กจกรรมรงสรรคดนกระดาษ มลนธอาสาสมครเพอสงคม กจกรรมหดทาวาว โมบายกระดาษ เรอจว รองเทาเดนกะลา โรงเรยนวถถน คลองลดมะยม กจกรรมลกชบ ปนสบ สานทางมะพราว บานแมจวบ กจกรรมเปเปอรคราฟต โปสการดปอบอพ ปอมพระสเมร ชมรมเกสรบางลาพ บางกอกฟอรม กจกรรมตกตากระดาษ เยาวชนแพรงภธร กจกรรมศลปะตดกระดาษจน เมลดมงคล เขยนคามงคลจน โรงเรยนวดปทมคงคา กจกรรมระบายสหนากากงว โรงเรยนวดสมพนธวงศ กจกรรมมหศจรรยพวงมโหตร พวงกญแจลกปด ศนยบรการครอบครวชมชนวดประชาระบอธรรม กจกรรมหนมอเลานทาน บดลกโปง สมดทามอ (Paper Ranger) กลมละครหนากากเปลอยแผนเยาวชน กจกรรมเขมกลดแบบเดยวในโลก สมดทามอสอความหมาย เพนทกระถางเพาะรก กลมรกยม กจกรรมพบกระดาษโอรกาม ชมรมนกพบกระดาษแหงประเทศไทย กจกรรมตบาตร ถงกระดาษถอได ชมชนบานบาตร ตรองเซยงไฮวดสระเกศ ชมชนสตาราม กลมดนนามน กจกรรมหมกระปกออมรก ชมชนกะดจน และกจกรรมชวนเดกระบายส โดยสถาบนการตนไทย สานกพมพมลนธเดก

กจกรรมอนๆ ประกอบดวย กจกรรมปลอยหนงสอสญจร @ สามแพรง โดย เครอขายเพอนหนงสอ มหกรรมกระดาษแปลงรางสรางเมองยม นทรรศการบานเกาเลาเรอง ตรอกเจรญไชยเยาวราช นทรรศการเรองกระดาษ แยกขยะ กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม และคาราโอเกะชมชน

43

ชมชนสามแพรงมลกษณะเฉพาะของแตละชมชนทเออตอการจดรปแบบกจกรรมทตางกนออกไป รวมถงมสถาปตยกรรมทสวยงามเปนเอกลกษณซงเปนสวนชวยในการสรางบรรยากาศใหชมชนมเสนห การวางผงกจกรรมในพนทชมชนสามแพรงโดยหลกมาจากการคานงถงความเหมาะสมเรองประโยชนใชสอย รวมถงลกษณะเฉพาะของภมทศนในพนท

โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 ใชพนทการจดกจกรรมบรเวณซอยแพรงภธร ซอยแพรงนรา และบรเวณประตวงแพรงสรรพศาสตร โดยแบงพนทใชสอยตามความเหมาะสมกบกจกรรม และมถนนตะนาวเปนจดเชอมตอระหวางชมชนทงสาม

แพรงภธรจะเปนพนทสาหรบกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว เนองจากพนทในซอยแพรงภธรเปนพนทขนาดใหญ มลานกจกรรมตรงกลาง มอาคาร และถนนในซอยลอมรอบ จงเปนพนททมความปลอดภยสงไมมความเสยงตอการถกเฉยวชนจากการสญจรทางถนน เหมาะสาหรบการทากจกรรมทใชเวลา โดยเฉพาะกจกรรมสาหรบเดก

ซอยแพรงนรา มลกษณะเปนถนนทางตรงยาว เชอมกบถนนตะนาว และถนนอษฎางค มอาคารพาณชยแบบชโน-โปรตกสขนาบทงสองฝง ภายในซอยยงมอาคารโรงเรยนตะละภฏหรอตาหนกวงวรวรรณเดม ซงเปนสถาปตยกรรมเกาแกของชมชน ลกษณะเฉพาะของซอยแพรงนราจงเหมาะกบการประดบโคมไฟแบบแขวน แพรงนราจงเปนพนทสาหรบการจดกจกรรมสรางสรรค จดเปนสวนของถนนสรางสรรคทมทงกจกรรมศลปะ ดนตร และละคร

แพรงสรรพศาสตร มพนทใชสอยนอยทสด เนองจากดานในซอยคอนขางแออดและไมหลงเหลอสถาปตยกรรมดงเดมเลย มเพยงซมประตวงตดกบถนนตะนาวเทานนทคนจาได จงใชพนทหนาประตวงเปนเวทการแสดงมหรสพใหญ

การออกแบบสถานทเนนบรรยากาศความเปนเทศกาล คณะผจดมภาพจาของงานเทศกาลทมกจะประดบสถานทดวยการแขวนโคม โคมดงกลาวจะออกมาในรปแบบหตถศลปแขวนลอยอยบนทองฟา และจะออกแบบใหเขากบตวอาคาร โดยทางานรวมกบศลปนหตถศลปในการชวยออกแบบ และใหเยาวชนอาสาทาโครงสรางโคม และใหชาวชมชนรวมกนประดษฐโคมประดบงานดวย

ดานการตดตงสถานท จะหลกเลยงการกางเตนทเพราะเปนการบดบงทศนยภาพของชมชน เนนการเปดพนทแบบโลงแจง หากมความจาเปนจะใชการกางรม เพอไมใหบดบงทศนวสยของอาคารสถาปตยกรรม และโคมไฟประดบ ในสวนของการตดตงเวทการแสดง ระบบแสง ส เสยง จาเปนตองรอออก และตดตงวนตอวน เนองจากถนนบรเวณดงกลาวเปนถนนทใชสญจรปกตไมสามารถตดตงไดถาวร และจาเปนตองทางานรวมกบผ เชยวชาญ การตดตงไฟตอง

44

ออกแบบรวมกบผ เชยวชาญใหบรรยากาศออกมาตรงกบความตงใจของคณะผจด โดยเฉพาะตองคานงถงวธการจดไฟใหดงลกษณะโดดเดนของชมชนออกมา โดยเฉพาะจากสถาปตยกรรม ในขณะเดยวกนกมขอควรระวงไมใหไฟสวางจนเกนไป หรอไมใหสองเขาภายในบานทมผอาศย การออกแบบเวทการแสดงจะเปนไปในแนวทางเวทละครมากกวาเวทคอนเสรต

สาธารณปโภคสาหรบผ เขารวมงานจะมการเชารถสขา และสามารถจอดรถไดบรเวณทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานคร

1.2.3.2 ขอมลจากศลปน กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ ชด “รอยรกแพรงนรา” เปนการจาลอง

เอาหองปฏบตการณภาพพมพออกมาสพนทชมชน และ เปนกจกรรมทศลปนตองการใหมความสมพนธกบพนททปฏบตงาน โดยการแตงเรองสนทมเนอหาเกยวกบสถานท และสมพนธกบชอเทศกาล Facestreet มการจดฉายภาพยนตรสนจากเรองสนทแตงขน ซงมเนอหาเกยวกบเรองราวความรกทเกดขนในแพรงนรา ประกอบกจกรรมภาพพมพสด พมพลงบนผา และใหผ เขารวมกจกรรมไดมสวนรวมในการชวยเหลอศลปนในการจบผลงานทถกพมพลงบนผาทมความยาวหลายเมตร เสรมแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธใหแขงแรงขน ซงมการสนทนาจากศลปนดวย

ภาพท 22 กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ ชด รอยรกแพรงนรา ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

45

1.2.3.3 ขอมลผ นาชมชน กจกรรมตกตากระดาษจากชมชนแพรงภธร

1.2.3.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมไดเขารวมกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน คอ

กจกรรมวาดลงบนเฟรม และกจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ ชด “รอยรกแพรงนรา” แตกจกรรมตางๆ ทถกจดขนยงไมทาใหเหนภาพชดเจนเกยวกบชมชน เพราะการตดตงจดการกบสถานท รวมถงรปแบบกจกรรมไมไดสงเสรมเอกลกษณของชมชนเทาทควร แตมความสวยงามด

ผ เขารวมกจกรรมมความพงพอใจกบความเหมาะสมดานพนทในการจดกจกรรม เนองจากสถานทเปนพนทปด ไมถกรบกวนจากการสญจรทางถนน ทาใหมความสะดวกในการเดนชมงาน สวนระบบสาธารณปโภค เชน หองสขาเปนจดทสงเกตไดยาก แตไมไดเปนปญหา เนองจากกจกรรมสวนใหญใชเวลาไมมาก

1.3 การปฏบตโครงการ 1.3.1 การประชาสมพนธ

1.3.1.1 ขอมลจากผจด โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 มกลมเปาหมาย

หลก คอ เดก เยาวชน และครอบครว แบงการประชาสมพนธออกเปน 3 ลกษณะ คอ การประชาสมพนธผานสอมวลชนกระแสหลก โดยการตดตอไปท

สถานโทรทศน ซงสวนใหญจะเปนรายการเฉพาะกลม เชน รายการดานเยาวชน และครอบครว รายการบนเทง ซงไมไดอยในชวงรายการหลก เชนเดยวกบแหลงขาวในสงพมพ บางสานกขาวสามารถเขยนขาว และนาไปตพมพได โดยมากมกจะลงในคอลมนเกยวกบเยาวชน และบนเทง ซงจะไดกลมเปาหมายเปนผปกครอง

การประชาสมพนธบนสอออนไลน ผานเวบไซตของกลมดนสอส และ Facebook Fanpage โดยทโครงการไมไดซอโฆษณาในสอสงคมออนไลน จงจาเปนตองพงฐานผ เขารวมกจกรรมประจาทเคยรวมกจกรรมมากอน ในการสงตอขาวการประชาสมพนธ

การประชาสมพนธแบบดวยกลยทธการตลาดแบบใตเขมขด (Below the line) เปนฐานการประชาสมพนธหลก เพราะตระหนกวาไมสามารถซอสอ และโฆษณาได การใชวธการใตเขมขดเปนวธการทตองทางานอยางหนก แตประหยดงบประมาณ และไดผลเปนอยางมาก รวมทงเปนการประชาสมพนธทตรงกบกลมเปาหมาย โดยการเขาไปตดตอโรงเรยนในละแวก

46

ใกลเคยงประมาณ 40-50 โรงเรยน ขออนญาตสงจดหมายถงผปกครองพรอมแผนพบทสามารถนากลบมาทาของทระลกได ซงเปนกลยทธดงดดใจเพอใหเดกนกเรยนสนใจเขารวมกจกรรม

1.3.1.2 ขอมลจากศลปน ศลปนใชการประชาสมพนธรวมกบผจดโครงการ ไมไดทาการ

ประชาสมพนธเอง 1.3.1.3 ขอมลจากผ นาชมชน

การประชาสมพนธเปนของกลมผจดโครงการในการจดทา ผ นาชมชนจะมการประชมเขตอยเปนประจา จะใชวธการประชาสมพนธผานทประชม และการบอกกลาวปากตอปากเพอเปนการประชาสมพนธโครงการ

1.3.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมไดเขามารวมโครงการจากการตดตามกลมนกแสดงท

ทาการแสดงละครในกจกรรมอนบรเวณถนนราชดาเนน ซงจดในชวงเวลาตรงกนเขามาชมงานในชมชนสามแพรงโดยบงเอญ

1.3.2 การดาเนนโครงการ 1.3.2.1 ขอมลจากผจด

การดาเนนโครงการเรมจากการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ในดานการอานวยความสะดวกแกผ เขารวม และการจดการกบสถานท โดยตดตอสถานตารวจสาราญราษฎรเพอขอปดเสนทางการจราจรบรเวณถนนตะนาว ซงสามารถปดไดแค 1 เสนทางการจราจรเทานน และขออนญาตใหจอดรถบรเวณรอบๆ ชมชนสามแพรง ซงปกตหามจอด รวมถงขอยมอปกรณ เชน แผงกน และกาลงเจาหนาทตารวจเพออานวยความสะดวกในวนงาน ตดตอการไฟฟาเพอขอตดตงหมอแปลงชวคราว เพอใชในงานกจกรรม ซงจะมราคาถกกวาการเชารถปนไฟ ตดตอรถสขา และตดตอประสานงานขออนญาตใชลานจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานคร หลงจากนนจงเปนการจดเตรยมและตดตงสถานทจรงตามผงงาน และการออกแบบ โดยกาลงจากกลมอาสาสมคร ผ จด และชาวชมชนสามแพรง เมอถงวนงานจงดาเนนการไปตามแผนงานกจกรรม การแสดง และกจกรรมศลปะตามลาดบ

1.3.2.2 ขอมลจากศลปน การดาเนนโครงการภายในงานเทศกาล ทมของศลปนจะเขามาตดตง

สถานทการปฏบตกจกรรมกอนเวลางาน รวมถงนดหมายและแบงหนาทใหกบผชวย จงเรมปฏบตกจกรรม โดยระหวางการปฏบตกจกรรมผชวยศลปนจาเปนตองทาการประชาสมพนธ และอธบาย

47

ใหผ เขารวมทราบรายละเอยด รวมถงตองมการแกปญหาเฉพาะหนาทอาจเกดขน เชน ปญหาเรองสภาพอากาศ เปนตน หลงจากปฏบตกจกรรมเสรจแลวจงจดเกบอปกรณทงหมดและนาไปฝากไวในสถานทจดเกบทผจดเตรยมไวเพอนามาตดตงในวนถดไป

1.3.2.3 ขอมลผ นาชมชน ชมชนใหความรวมมอกบผ จดในการพดคยทาความเขาใจ ขอความ

อนเคราะหเรองการขอใชสถานทหนาบาน เรองการเคลอนยายรถ และการจดเตรยมสถานทกบชาวชมชนเปนสวนใหญ รวมถงเรองใหคาแนะนาเรองความเหมาะสมในการใชสถานทแตละจดภายในชมชน

1.3.2.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมมความพงพอใจในระยะเวลาการดาเนนกจกรรม 2 วน

วามความเพยงพอแลวสาหรบการจดกจกรรมในเชงสนทนาการ และไดรบการอานวยความสะดวกอยางทวถงจากเจาหนาทโครงการ

1.4 การปดโครงการ 1.4.1 ผลการดาเนนโครงการ

1.4.1.1 ขอมลจากผจด หลงจากจบโครงการผจดตองทาการสรปผลและนาไปใหแหลงทนทไดรบ

การสนบสนน โดยขอมลผลการดาเนนโครงการจากผจด มดงน กจกรรมทดาเนนการสาเรจลลวงไปไดดวยด บรรลเปาหมายในดานการ

เสรมสรางคณคา และความสามคคใหแกชาวชมชนสามแพรง รวมถงเปดพนทสรางสรรคใหแกเดก เยาวชน และครอบครว ใหบคคลภายนอกไดรจกชมชนมากข น แตยงมสงทไมบรรลตามเปาประสงค คอ การเสรมสรางความเขาใจวตถประสงคโครงการแกชาวชมชน จงมอปสรรคในการทางาน เชน ความรวมมอในการขอใชพนทในชมชน และความรวมมอจากชมชนยงคงเปนเพยงแคในระดบการสนบสนนเทานน ยงไมสามารถไปถงในระดบการเปนเจาของ หรอคดรเรมได

1.4.1.2 ขอมลจากศลปน กจกรรมจากศลปนเปนเพยงสวนเสรมใหโครงการใหญบรรลวตถประสงค

จงไมตองทาการสรปผลโครงการเปนลายลกษณอกษร ศลปนประเมนผลการดาเนนโครงการดวยวธการสงเกต พดคย และนบจานวนผ เขารวมกจกรรมจากผลงานทแจกจายใหสาหรบผ มสวนรวม โดยคาดคะเนผ เขารวมกจกรรมประมาณ 300 คน ตอวน จากผ เขารวมโครงการทงหมดประมาณ 2,000 คน

48

1.4.1.3 ขอมลผ นาชมชน หลงจากจบกจกรรมมคนภายนอกเขามาเทยวภายในชมชนมากขน มการ

ถามขาวการจดกจกรรมในครงถดไป ผจดกไดเขามาภายในชมชนเพอปรกษาแนวทาง และความเหมาะสมในการจดกจกรรมในอนาคต

1.4.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมไมทราบวาจดประสงคหลกของโครงการเกดขนเพอ

อะไร ซงจากการเขารวมกจกรรม และการสงเกตการณทงหมดเหนวาเปนกจกรรมทใหความรนเรง และเขาไปมสวนรวม ซงกจกรรมตอบโจทยความตองการของทผ เขารวมทมความตงใจเขารวมกจกรรม เชน เขาไปดการแสดงชดตางๆ

49

2. ศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 2.1 การกาหนดโครงการ

2.1.1 เนอหาแนวคดโครงการ 2.1.1.1 ขอมลจากผจด

โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 จดขนเมอวนท 21-22 ธนวาคม พ.ศ.2556 บรเวณชมชนสามแพรง ไดแก แพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และตลอดแนวถนนตะนาวตงแตแยกศาลเจาพอเสอ จรดกบแยกสกกเสาชงชา ใชชอวาศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet โดยแนวคดของโครงการครงน คอ ตองการใหคนภายนอกเขามาใชพนท รวมถงระดมคนทางานศลปะในแขนงตางๆ เขามาทากจกรรมศลปะ จงใชชอวารวมมตรสามแพรง ซงมาจากการรวมเอาภาคเครอขายตางๆ จากหลายกลม และหลายจงหวดเขามารวมกนทากจกรรมในพนทชมชน โดยกจกรรมศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง ครงท 2 ถกจดขนในปเดยวกนกบศลปะชมชนสามแพรงครงท 1 เนองมาจากคณะผจดตองการปรบเปลยนเวลาจดกจกรรมจากชวงตนป เปนชวงปลายป ดวยเหนวาชวงปลายปมกมการจดเทศกาลหลายเทศกาลสงผลตอภาพบรรยากาศความเปนเทศกาลศลปะ และการประชาสมพนธ เชน เทศกาลละครกรงเทพ เปนตน

ภาพท 23 แผนพบโฆษณาโครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 ทมา : รวมมตรเทศกาลศลปะชมชน สามแพรง facestreet 2 พบเพอนทสามแพรง [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, http://www.edtguide.com/edtwithkids/411959/รวมมตรเทศกาลศลปะชมชน-สามแพรง-facestreet-2-พบเพอนทสามแพรง

50

2.1.1.2 ขอมลจากศลปน ชมชนสามแพรงเปนละแวกชมชนทขนชอเรองอาหารการกนมานาน การ

จดกจกรรมในครงนยงคงคานงถงความเชอมโยงกบพนท และยงคงยดอยในแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธใหผ เขารวมกจกรรมไดมสวนรวม โดยกจกรรมในครงนเปนการสอเรองการทาอาหารในพนทชมชน เพอสะทอนความเปนชมชนสามแพรง

2.1.1.3 ขอมลผ นาชมชน เนอหาและแนวคดโครงการเหมอนครงท 1 คอ ไมไดมการคดรวมกบ

คณะผจด เพยงแตใหคาแนะนาเกยวกบความเหมาะสมในการใชสถานทภายในชมชน 2.1.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม

ผ เขารวมกจกรรมเขามารวมกจกรรมจากการตามขาวการแสดงดนตรของศลปน โดยมความเขาใจในลกษณะของการจดโครงการศลปะชมชน ในเชงตองการใหคนภายนอกไดรจกชมชนมากขนจากการเขาไปทากจกรรมตางๆ ภายในชมชน แตยงไมทราบจดประสงคหลกจากผจดโครงการ ยงคงเหนภาพเปนงานรนเรง

2.1.2 การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ 2.1.2.1 ขอมลจากผจด

โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 แบงเปาหมายออกเปน 2 ลกษณะ คอ

เปาหมายภายใน เหมอนกบโครงการสามแพรง ครงท 1 คอ ชมชนเกดความภาคภมใจ เชอมโยงคนในชมชนสามแพรงเขาดวยกน เสรมสรางความสมพนธระหวางคนตางวย ชมชนอยไดดวยตวเองอยางยงยน ไมตองพงโครงการ

เปาหมายภายนอก ใหบคคลทวไปรจกชมชนสามแพรงในฐานะพนทแสดงออกทางดานศลปะ

2.1.2.2 ขอมลจากศลปน การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการจากศลปน ยงคงเหมอน

กจกรรมในโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 คอ เปนกจกรรมภาพพมพสดทตองอาศยการมสวนรวม โดยไมไดกาหนดขอบเขตของอายผ เขารวมกจกรรม แตในกระบวนการปฏบตงานภาพพมพทมความซบซอนจะเปนตวชวยกาหนดกลมผ เขารวมกจกรรมใหอยในชวงอายทสามารถปฏบตงานทมความซบซอนได โดยศลปนมเจตจานงในการปฏบตกจกรรมรวมกบ

51

ผ เขารวมโครงการทกภาคสวน ทมเจตนารวมกนในการทาใหชมชนสามแพรงเกดการพฒนาไปในทศทางทดขน

2.1.2.3 ขอมลผ นาชมชน เปนกจกรรมททาขนเพอสวนรวม

2.2 การวางแผนโครงการ 2.2.1 งบประมาณและแหลงเงนทน

2.2.1.1 ขอมลจากผจด โครงการศลปะชมชนสามแพรงไดงบประมาณสนบสนนสวนใหญจาก

สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โดยงบประมาณทไดรบจะแบงออกเปนโครงการยอยอก 3 โครงการ คอ โครงการเยาวชนอาสา โครงการพนท น...ดจง และโครงการภาคเครอขาย จากเดม 2 โครงการ เนองจากคาใชจายเกนงบประมาณ ซงมาจากคาทพกสาหรบภาคเครอขายทเขามาทากจกรรมจากตางจงหวด ซงเดนทางมาจากทวประเทศ ประมาณ 300-400 คน จงใชวธการแกปญหาโดยการจดตงโครงการยอยเพมขนอกหนงโครงการ เพอใชเปนงบประมาณรองรบสาหรบคาเดนทาง ทพก และอาหารสาหรบกลมภาคเครอขาย

2.2.1.2 ขอมลจากศลปน งบประมาณ และแหลงเงนทนทไดรบ ยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชน

สามแพรง Facetreet ครงท 1 คอ ไดรบจากผจดโครงการ 2.2.1.3 ขอมลผ นาชมชน

กจกรรมจากชมชนไดรบงบประมาณสนบสนนจากผจดโครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 เปนคาใชจายในการดาเนนกจกรรมดานวสดอปกรณตางๆ

2.2.2 การจดสรรและจดการทรพยากร 2.2.2.1 ขอมลจากผจด

ทรพยากรบคคลของโครงการศลปะชมชนสามแพรงแบงหนาทรบผดชอบในสวนกลางจะจดออกเปนฝาย คอ ฝายประชาสมพนธ ฝายสวสดการ ฝายอานวยการ และฝายประสานงานประจาแพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และถนนตะนาว ซงในแตละแพรง จะแบงเปนฝายยอย คอ ฝายซมกจกรรม ฝายเวท ฝายสถานท โดยใชโครงสรางเดยวกนทกแพรง และจะแบงทรพยากรบคคลออกเปน 4 กลม คอ คนของกลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม ภาคเครอขาย ผ เชยวชาญดานตางๆ และกวนเดกแพรง

52

กลมดนสอสททางานประจาใหกบโครงการตางๆ เปนทรพยากรสวนนอยทสด มจานวน 3-4 คน แตในทรพยากรกลมน จะมการแวะเวยนผลดเปลยนเขามาชวยเหลอกจกรรมของโครงการจากกลมอาสาสมครรนเกาทจบโครงการไปแลว

ภาพท 24 บรรยากาศการเตรยมงานของอาสาสมครกลมรกยม ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

อาสาสมครกลมรกยม เปนกลมทรพยากรหลกทสาคญ โดยมาจากการรบสมครอาสาสมครชนมธยมศกษาปท 5 ตามโรงเรยนตางๆ ในละแวกใกลเคยงกบชมชนสามแพรง โดยการเขาไปทากจกรรมในโรงเรยนเพอสงเสรมความรความเขาใจเกยวกบชมชน ทาการอบรม และคดเลอกอาสาสมครเขารวมโครงการ โดยจะทาการแบงหนาทรบผดชอบไปในแตละฝาย และยงมอาสาสมครกลมรกยมททางานตอเนองมาหลายปยงคงกลบมาชวยเหลอโครงการอก

ภาคเครอขายกลมตางๆ จากชมชนในกรงเทพฯ และตางจงหวด เปนทรพยากรจานวนมากของโครงการรวมมตรสามแพรงในปน ทเขามารวมกนทากจกรรมในโครงการศลปะชมชนสามแพรง

ผ เชยวชาญดานตางๆ เฉพาะดาน สวนใหญจะตองใชงบประมาณในการจางวานสวนงานทตองใชความเชยวชาญเฉพาะดาน งานทอาสาสมคร และคนของกลมดนสอสไมสามารถลงมอปฏบตเองได เชน ทมตดตงสถานท เวท ระบบแสง ส เสยง ทมจดซม ศลปนมออาชพทงในสวนกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธ ดนตร และการแสดง

53

2.2.2.2 ขอมลจากศลปน การจดสรรและจดการทรพยากร ยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชนสาม

แพรง Facestreet ครงท 1 คอ แบงเปนทรพยากรบคคลซงไดมาจากการวาจาง และอาสาสมครกลมรกยม สวนทรพยากรดานวสดอปกรณ แบงเปนวสดทใชในการปฏบตการ และสงอานวยความสะดวกจากผจด

2.2.2.3 ขอมลผ นาชมชน กจกรรมประดษฐกระทงทองกนได ใชทรพยากรจากชาวชมชนแพรงภธร

ทมความรในการทากระทงทองเขามาสอน และทรพยากรจากอาสาสมครกลมรกยมเขามาเปนทรพยากรเสรม

2.2.3 รปแบบกจกรรมและการจดการพนท 2.2.3.1 ขอมลจากผจด

ภายในงานศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet จะประกอบไปดวยกจกรรมทหลากหลาย โดยเฉพาะกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซงจะเนนไปในรปแบบเชงปฏสมพนธ และแบงรปแบบกจกรรมออกเปน 4 ลกษณะ ดงน

กจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน เนนกจกรรมศลปะแบบมสวนรวม ใหคนทเขารวมสามารถเขาถงได ไดแก กจกรรมสาธารณศลป Printing Art Show เขยน-แขวน นทานบานพบ โดย วจตร อภชาตเกรยงไกร กจกรรมศลปะจรรโลงใจ “โลกหวใจ” Street Art by Sand โดย ชลต นาคพะวน กจกรรมศลปะแบบมสวนรวม “หองเรยนประวตศาสตร” ภาระของคนขาว ภาระของศลปนไทย โดย สธ คณาวชยานนท

กจกรรมการแสดง แบงเปนกจกรรมการแสดงดนตร ประกอบไปดวย การแสดงดนตรเพลงคลาสสคจบคนกรง การแสดงดนตรทางเลอก วงอภวาท การแสดงดนตรบทเพลงคลาสสค Pro Musica Orchestra การแสดงดนตรจากวงฟองนา การแสดงดนตรดโออะคสตกเวอรชน ตา Paradox การแสดงดนตรวาบแล เรกเกมลาย การแสดงดนตรจากธร ไชยเดช การแสดงดนตรจากวงโฮปแฟมล การแสดงดนตรจากเจยบ วรรธนา การแสดงดนตรออเคสตราเดก มลนธอาจารยสกร เจรญสข การแสดงดนตรเตนแจโก กลมรกษลาห การแสดงดนตรจากคลองเตยมวสคโปรแกรม การแสดงดนตรจากวงเจรญกรง การแสดงดนตร Flute Quartet จากคณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร การแสดงดนตร String Quartet จากคณะดรยางคศาสตร มหาวทยาลยศลปากร และการแสดงดนตร โดย ยย เชลโล วงอภวาท

54

กจกรรมการแสดง ประกอบดวย การแสดง Street Dance มลนธเพอนศลปะ การแสดง Movement Interactive โดย B-Floor การแสดงรองเงงยปซ วงบหงามาลย การแสดงชด “รอยทางแมนาโขง” โดย วงทพย เชยงใหม World Music พรอมนาฏลลารวมสมย การแสดงหนงใหญวดขนอน การแสดงเตมรปแบบจากโรงโขนเพชรบร การแสดงเตนแจโก กลมรกษลาห เชยงดาว จงหวดเชยงใหม การแสดงหนละครเลกคลองบางหลวง คนเชดโขน ปะทะคนเชดหน การแสดงหนเงาเรอง “เรอเหนอ” กลมลกขนนาครวง จงหวดนครศรธรรมราช การแสดงลเกฮล จากคณะแหลมทราย (เจะปอง ปตตาน) การแสดงราโทนจากบานนดจงรองราทาเพลง การแสดงละครสน ชด ราก จากเครอขายหนากากเปลอย การแสดง Baby Mime Show for Kid การแสดงละครชด “ออนไลน คลก ไลค แชร” คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย การแสดงหนละครมอ ชด “แตงโมกบผกกาด” จากกลมพระจนทรเสยว การแสดง Musical สาหรบเดก ชด “หนงสอของฉน” คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย การแสดงละคร ชด “ไมพะยงตนเดยว” จากกลมเดกรกษปา การแสดงละครหน แกะดาดา การแสดงชดโกโละผจญภยและค.ควายในดวงจนทร จากมลนธหนสายเสมาฯ การแสดงเพลงนทานหรรษา เจาขนทองจากคณะ NANA การแสดงหนสายประกอบเพลง หนเดกเทวดา การแสดงนทานพนบานระบาหนากาก จากคณะโกมศลป การแสดงรองเลนเลาเรองนทานสด จากวงจาปนและหน การแสดงหนกระบอกครไก และการแสดงหนละครเลก คณะคานาย

กจกรรมสาธต Workshop ประกอบไปดวย กจกรรมโรตแดนใต โดย สมาคมเยาวชนจตสาธารณะชายแดนใต กจกรรมผงเกาะทสะเตง ทดลองทาขนมสไตลยะลา กจกรรมมดยอมมดใจ โดย กลมดอกไมยม สะเตงยะลา กจกรรมระบายสนกเงอก กจกรรมพวงกญแจไมมะขาม กจกรรมโปสการดทามอ โดย กลมยงยม อาเภอแวง จงหวดนราธวาส กจกรรมชาชกเรกเก จากกลมตะกระปอง กจกรรมเขมกลดแบบเดยวในโลก กจกรรมกระถางเพาะรก กจกรรมสมดทามอสอความหมาย โดย กลมเยาวชนอาสาสมครรกยม กจกรรมรอยโมบายดนดานเกวยน สวมเขาใหเรารกกน โดย กลมไมขดไฟ ปากชอง จงหวดนครราชสมา กจกรรมวาดรประบายสเขาใหญ ธปหลบ กลมรกษเขาใหญ ปราจนบร กจกรรมดกฝน Nature Game เกมธรรมชาต โดย กลมใบไม จงหวดนครนายก กจกรรมสานทางมะพราว ขนมตม จากบานแมจวบ กจกรรมเรอจว โมบายกระดาษ จากบานหตถกรรม กจกรรมพวงกญแจจากลกปดไม กหลาบใบเตย จากศนยบรการชมชนวดประชาระบอธรรม กจกรรมถงกระดาษหนากากถอได จากกลมดนนามน กจกรรมขาวเมาหม จากชมชนตรอกขาวเมา กจกรรมสอนวาดภาพ ประดษฐของทามอ จากกลมบางกอกฟอรม กจกรรมเรอกระทงนอยกาบมะพราว จากชมชนวดโพธเรยง กจกรรม Chocolate ตามรอยวาวไทย

55

จากชมชนเลยบคลองบางแค กจกรรมประดษฐกระทงทอง กระทงกนได จากชมชนแพรงภธร กจกรรมวาดภาพเลานทานไมรจบ จากสถาบนการตนไทย กจกรรมโปสการดปอบอพ เพนทเสอ ตนครสตมาสทามอ จากคณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กจกรรมวาดภาพลอ เพนทกระเปา มดเพนทจากวทยาลยเพาะชาง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร กจกรรมรจกหนไทย สาธตการเชดหนหลวง หนกระบอก หนวงหนา หนละครเลก กจกรรมทาหนมอ หนสายจากเศษวสดเหลอใช กจกรรมฝกเชดหนมอ ฝกเชดหนสาย กจกรรมวาดหนโคมญป น และกจกรรมทาหนากากกระดาษ

กจกรรมอนๆ ประกอบดวย กจกรรมปลอยหนงสอสญจร @ สามแพรงจากเครอขายเพอนหนงสอ กจกรรมเดนชมชน และนทรรศการหนด จดแสดงหนเอเชย และหนยโรป จากมลนธหนสายเสมา ศลปะเพอสงคม

โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 ยงคงใชพนทการจดกจกรรมเดยวกนกบครงท 1 คอ บรเวณซอยแพรงภธร ซอยแพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และถนนตะนาว โดยแบงพนทใชสอยตามความเหมาะสมกบภมทศน และกจกรรมเชนเดม คอ บรเวณแพรงภธรเปนพนทปดทมความปลอดภยสง จงใชสาหรบการจดกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซอยแพรงนราเปนพนทการจดกจกรรมถนนศลปะ (Art Lane) เพราะเปนซอยทมทางตรงยาวและมจดเดนทสถาปตยกรรมโบราณ แพรงสรรพศาสตรแมจะมพนทใชสอยนอย แตมจดเดนทประตวงเดมมความสวยงามโอโถงจงใชเปนเวทการแสดงใหญ และถนนตะนาวเปนจดเชอมโยงระหวางสามชมชนเขาดวยกน

ภาพท 25 บรรยากาศกจกรรมภายในแพรงนรา ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

56

การออกแบบและการตดตงสถานทมรายละเอยดสวนใหญเหมอนกบครงท 1 แทบทงสน เชน ดานการตดตงเวท ระบบแสง ส เสยง จาเปนตงดาเนนการตดตงวนตอวน และหลกเลยงการใชเตนทเพอไมใหบดบงการประดบตกแตงภายในงาน ในสวนดานการออกแบบตกแตงยงคงเนนการประดบประดาดวยการแขวนโคม และไฟประดบในลกษณะบรรยากาศความเปนเทศกาลเชนเดม แตจะยดตามเนอหาของงานในปนทใชชอวา “รวมมตร” นามาเปนโจทยหลกในการออกแบบตกแตง จงมการประดษฐของตกแตงตามรปแบบหตถศลปทองถนจากภาคเครอขายในพนทตางๆ เขามาตกแตงรวมกบการประดบไฟ

สาธารณปโภคสาหรบผ เขารวมงานในโครงการครงนจะมการตดตอเชารถสขา แตไดจานวนทนอยลงกวาในปแรก เนองจากตดเหตการณการชมนม กปปส. รวมถงทจอดรถกไมสามารถใชทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานครได จงตองนารถไปจอดบรเวณศาลเจาพอเสอ รอบบรเวณชมชนสามแพรง และกระทรวงมหาดไทย โดยอาจมการคดคาใชบรการ

2.2.3.2 ขอมลจากศลปน กจกรรมครงนจดขนบรเวณแพรงนรา ยงคงเปนการทาภาพพมพสด โดย

เปลยนจากการพมพผาไปพมพลงบนกระดาษสะทอนความเปนชมชนแพรงนราทขนชอเรองขนม และอาหารการกน จาลองการทาขนมโดยใชกระดาษเปนวตถดบแทนวตถดบจรง โดยใหคนมามสวนรวมในการมวนผลงานภาพพมพหลายแผนเขาดวยกนเสมอนการทาโรต

2.2.3.3 ขอมลผ นาชมชน กจกรรมประดษฐกระทงทองกนได เปนกจกรรมของชาวชมชนแพรงภธร

ทใหผ เขารวมรวมกนทาอาหารวางกระทงทองของตวเอง 2.2.3.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม

ผ เขารวมกจกรรมมความคดเหนในดานรปแบบกจกรรมและการจดการพนทคลายกบโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 คอ คอนขางพงพอใจในการจดกจกรรมในสถานทปด เพราะมความปลอดภยตอเดก และผ เขารวม รวมถงรปแบบกจกรรมเหมาะสมกบการใชพนทด แตกจกรรมยงไมเดนชดในแงการเสรมความรความเขาใจเกยวกบชมชนสามแพรง สงอานวยความสะดวกดานสาธารณปโภคหองสขายงคงเปนจดสงเกตไดยากเหมอนปทแลว โดยในปนผ เขารวมกจกรรมไมไดเขารวมกจกรรมใดเปนพเศษ

57

2.3 การปฏบตโครงการ 2.3.1 การประชาสมพนธ

2.3.1.1 ขอมลจากผจด โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 ม

กลมเปาหมายหลก คอ เดก เยาวชน ครอบครว และวยรน แบงการประชาสมพนธออกเปน 2 ลกษณะ คอ

การประชาสมพนธผานสอมวลชนกระแสหลก โดยการตดตอไปทสถานโทรทศน ซงสวนใหญจะเปนรายการเฉพาะกลม เชน รายการดานเยาวชนและครอบครว รายการบนเทง ไมไดอยในชวงรายการหลก เชนเดยวกบแหลงขาวในสงพมพ บางสานกขาวสามารถเขยนและนาไปลงไดเลย โดยมากมกจะลงในคอลมนเกยวกบเยาวชน และบนเทง

การประชาสมพนธบนสอออนไลน ผานเวบไซตของกลมดนสอส และ Facebook Fanpage ในปนการประชาสมพนธรปแบบออนไลนถอเปนรปแบบหลก ซงโครงการไมไดซอโฆษณาในสอสงคมออนไลน จงจาเปนตองพงฐานผ เขารวมกจกรรมประจาทเคยรวมกจกรรมมากอน ในการแชรตอขาวการประชาสมพนธในลกษณะลกโซ รปแบบการประชาสมพนธนยงชวยขยายฐานกลมเปาหมายออกไปจากเดมเพยงเยาวชน และครอบครว ไปสกลมวยรน และถอวาเปนชองทางการประชาสมพนธทไดผลด

2.3.1.2 ขอมลจากศลปน การประชาสมพนธยงคงอยในลกษณะเดยวกนกบโครงการศลปะชมชน

สามแพรง Facestreet ครงท 1 คอ ประชาสมพนธรวมกบผจดโครงการ 2.3.1.3 ขอมลผ นาชมชน

การประชาสมพนธเหมอนยงคงอยในลกษณะเดยวกนกบโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 คอ ประชาสมพนธรวมกบผจด ประชาสมพนธผานทประชมเขต และการประชาสมพนธแบบปากตอปาก

2.3.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม การประชาสมพนธของโครงการมความทวถงมากขน โดยเฉพาะการ

ประชาสมพนธผานสอสงคมออนไลน เชน เฟสบค และจากเครอขายงานเทศกาลอนๆ

58

2.3.2 การดาเนนโครงการ 2.3.2.1 ขอมลจากผจด

การดาเนนโครงการคลายกบโครงการสามแพรง Facestreet ครงท 1 คอ ตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ เพอใชในการจดเตรยมสถานท เชน สถานตารวจสาราญราษฎร การไฟฟา และรถสขาเคลอนท แตในปนไมสามารถใชทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานครได เนองจากมเหตการณการชมนม จงตองตดตอขออนญาตใชทจอดรถภายในกระทรวงมหาดไทย ลาดบถดมาจงเปนการตดตง และจดเตรยมสถานทตามผงงานทไดออกแบบ และดาเนนกจกรรมวนงานตามแผนงานตอไป

2.3.2.2 ขอมลจากศลปน การดาเนนโครงการยง เหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง

Facetreet ครงท 1 คอ ทมงานของศลปนจะตดตงซมสถานทบรเวณทปฏบตงาน มการนดหมายแบงหนาทตางๆ ทตองปฏบตระหวางกจกรรม เชน การจดเตรยมอปกรณ พดคยอธบายตอผ เขารวมกจกรรม เปนผชวยใหคาแนะนาแกผ เขารวมกจกรรม เปนผชวยศลปนในการทาผลงานภาพพมพ จงเรมปฏบตงานดงกลาวในชวงเวลาการจดกจกรรม และเกบอปกรณในลาดบถดมา

2.3.2.3 ขอมลผ นาชมชน เตรยมสถานทการจดกจกรรม และดาเนนกจกรรมโดยกลมอาสาสมครรก

ยม และชมชนแพรงภธรในการปฏบตงานกบผ เขารวม เมอเสรจสนแลวจงจดเกบอปกรณทงหมดเพอเตรยมการในวนถดไป

2.3.2.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม การดาเนนโครงการยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง

Facestreet ครงท 1 คอ ผ เขารวมกจกรรมมความพงพอใจในระยะเวลาการดาเนนกจกรรม 2 วน วามความเพยงพอแลวสาหรบการจดกจกรรมในเชงสนทนาการ และไดรบการอานวยความสะดวกอยางทวถงจากเจาหนาทโครงการ

59

2.4 การปดโครงการ 2.4.1 ผลการดาเนนโครงการ

2.4.1.1 ขอมลจากผจด หลงจากจบโครงการผจดตองทาการสรปผลและนาไปใหแหลงทนทไดรบ

การสนบสนน โดยขอมลผลการดาเนนโครงการจากผจด มดงน กจกรรมทดาเนนการสาเรจลลวงไปไดดวยด บรรลเปาหมายในดานการ

เสรมสรางคณคา และความสามคคใหแกชาวชมชนสามแพรง รวมถงเปดพนทสรางสรรคใหแกเดก เยาวชน และครอบครว ใหบคคลภายนอกไดรจกชมชนมากขน สงแวดลอม และบรรยากาศภายในชมชนดขน ชาวชมชนเขาใจและใหความรวมมอกบคณะผจดมากขน หนวยงานราชการยนมอเขามาใหความชวยเหลอมากขน แตความเขาใจในดานความรวมมอกบชมชนยงไมตรงกนเทาทควร เนองจากยงเหนวาเปนงานออกรานขายของ ความรวมมอจากชมชนยงคงเปนเพยงแคในระดบการสนบสนนเทานน ยงไมสามารถไปถงในระดบการเปนเจาของ หรอคดรเรมได

2.4.1.2 ขอมลจากศลปน ผลการดาเนนโครงการเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง

Facestreet ครงท 1 คอ กจกรรมเปนเพยงสวนเสรมของโครงการ จงไมตองทาการสรปผลเปนลายลกษณอกษร แตใชการประเมนคราวๆ จากการสงเกต และพดคยกบผ เขารวมกจกรรม

2.4.1.3 ขอมลผ นาชมชน ผลการดาเนนโครงการเหมอนครงท 1 คอ หลงจากจบกจกรรมมคน

ภายนอกเขามาเทยวภายในชมชนมากขน มการถามขาวการจดกจกรรมในครงถดไป ผจดกไดเขามาภายในชมชนเพอปรกษาแนวทาง และความเหมาะสมในการจดกจกรรมในอนาคต

2.4.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมมการตงขอสงเกตเกยวกบโครงการศลปะชมชนสาม

แพรงวาเปนกจกรรมททาขนเพอสวนใดของชมชน เนองจากยงไมเขาใจจดประสงคทแนชดของโครงการดงกลาว และมความเหนวากจกรรมในโครงการยงไมตอบโจทยใหคนรจกชมชนอยางแทจรง เปนเพยงงานในลกษณะเทศกาล ซงแตละกจกรรมกมกใชเวลาแคเพยงสนๆ ซงมแคบางกจกรรมทอาจเปนผลดกบเดกทมาเขารวม เชน กจกรรมการวาดภาพ หรอสาธตตางๆ สาหรบเยาวชน ไมใชงานทสรางเสรมอาชพ หรอความเปนชมชนเทาทควร

60

3. Hi กนละกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facesteet ครงท 3 3.1 การกาหนดโครงการ

3.1.1 เนอหาแนวคดโครงการ 3.1.1.1 ขอมลจากผจด

โครงการ Hi กนละกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 จดขนเมอวนท 21-22 พฤศจกายน พ.ศ.2558 บรเวณชมชนสามแพรง ไดแก แพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และตลอดแนวถนนตะนาวตงแตแยกศาลเจาพอเสอ จรดกบแยกสกกเสาชงชา ใชชอวา Hi กนละกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 โดยแนวคดของโครงการครงน คอ ตองการแตงแตมใหเกดสสนทางศลปะในชมชน เปนพนทแบงปนทางดานศลปะ และนาไปสยานศลปะทผคนรจก

ภาพท 26 โปสเตอรโครงการ Hi กนละกน Colorful ทมา : Colorful สามแพรง Facestreet แพรง [ออนไลน], เขาถงเมอ 1 กมภาพนธ 2560, https://dinsorsee.wordpress.com/2015/11/05/sam-praeng-facestreet-2015-th/

3.1.1.2 ขอมลจากศลปน ผลงานในชดนศลปนไดนาโครงการสาธารณศลปนานเวศนสนทรยเขาไป

เผยแพร โดยใชกระบวนการภาพพมพสกรนเปนรปเมลดขาวเมลดใหญ ซงเปนเรองราวจากตานานพระแมโพสพ ในขณะเดยวกนยงคงยดการทางานตามแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธเหมอนทกครง แตเปลยนรปแบบไปโดยไมไดอางองถงพนทชมชน แตใหการมสวนรวมนนมมากขนจากกระบวนการภาพพมพสด กลาวคอมความสดทงการพมพ และการทาบลอกพมพทเปลยนจากการ

61

ทาบลอคสาเรจรป มาเปนการใชสตกเกอรในการทาบลอก ดวยการแจกจายชนสวนใหกบผมาเขารวม ตดสตกเกอรโดยกาหนดโจทย ใหตดสญลกษณทแสดงตวตน และตดเปนเรองราวเกยวกบนา หลงจากนนจงนาชนสวนมาตดลงบนบลอกสกรน และจะเกดเปนการมสวนรวมเชงลก ผลงานทปรากฏออกมาจงเปนของผ เขารวมกจกรรมทกคน

3.1.1.3 ขอมลผ นาชมชน เนอหาและแนวคดโครงการเหมอนครงท 1 และ 2 คอ ไมไดมการคด

รวมกบคณะผจด เพยงแตใหคาแนะนาเกยวกบความเหมาะสมในการใชสถานทภายในชมชน 3.1.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม

ผ เขารวมกจกรรมเขามารวมกจกรรมจากการตามขาวการแสดงดนตรของศลปน โดยมความเขาใจในลกษณะของการจดโครงการศลปะชมชน ในเชงตองการใหคนภายนอกไดรจกชมชนมากขนจากการเขาไปทากจกรรมตางๆ ภายในชมชน แตยงไมทราบจดประสงคหลกจากผจดโครงการ ยงคงเหนภาพเปนงานรนเรง คดวาเปนงานทยงไมยงยน เพราะเมอจบโครงการไปแลว ชมชนสามแพรงกกลบสสภาวะเดม

3.1.2 การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ 3.1.2.1 ขอมลจากผจด

Hi กนละกน Colorful เทศกาลศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 มเปาหมาย ดงน คอ ตองการใหคนในชมชนเขาใจลกษณะของการทากจกรรมศลปะชมชนอยางแทจรง ตระหนกถงความสาคญของชมชนบานเกด เกดความภาคภมใจมองเหนคณคาของตนเอง เชอมโยงคนในชมชนสามแพรงเขาดวยกน เสรมสรางความสมพนธระหวางคนตางวย ชมชนอยไดดวยตวเองอยางยงยน โดยไมตองพงโครงการ และทาใหชมชนสามแพรงเปนพนททางศลปะไดจรง

3.1.2.2 ขอมลจากศลปน การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ ยงคงเหมอนโครงการศลปะ

ชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 และ 2 คอ เปนกจกรรมภาพพมพสดทตองอาศยการมสวนรวม โดยศลปนไมไดกาหนดขอบเขตของอายผ เขารวมกจกรรม แตใชกระบวนการปฏบตงานภาพพมพทมความซบซอนเปนตวกาหนดกลมผ เขารวมกจกรรมใหอยในชวงอายทสามารถปฏบตงานทมความซบซอนได โดยศลปนมเปาหมายในการปฏบตกจกรรมรวมกบผ เขารวมโครงการ ทมเจตนารวมกนในการทาใหชมชนสามแพรงเกดการพฒนาไปในทศทางทดขน

62

3.2 การวางแผนโครงการ 3.2.1 งบประมาณและแหลงเงนทน

3.2.1.1 ขอมลจากผจด โครงการศลปะชมชนสามแพรงไดงบประมาณสนบสนนสวนใหญจาก

สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โดยงบประมาณทไดรบจะแบงออกเปนโครงการยอยอก 3 โครงการ คอ โครงการเยาวชนอาสา โครงการพนทน...ดจง และโครงการภาคเครอขาย งบประมาณทไดจากการขอรบบรจาคจากผ รวมงาน และการขายเสอ

3.2.1.2 ขอมลจากศลปน งบประมาณแหลงเงนทนยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง

Facestreet ครงท 1 และ 2 คอ ไดรบงบประมาณสนบสนนจากผจดโครงการ 3.2.2 การจดสรรและจดการทรพยากร

3.2.2.1 ขอมลจากผจด ทรพยากรบคคลของโครงการศลปะชมชนสามแพรงแบงหนาท

รบผดชอบในสวนกลางจะจดออกเปนฝาย คอ ฝายประชาสมพนธ ฝายสวสดการ ฝายอานวยการ และฝายประสานงานประจาแพรงภธร แพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และถนนตะนาว ซงในแตละแพรง จะแบงเปนฝายยอย คอ ฝายซมกจกรรม ฝายเวท ฝายสถานท โดยใชโครงสรางเดยวกนทกแพรง และจะแบงทรพยากรบคคลออกเปน 5 กลม คอ คนของกลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม ภาคเครอขาย ผ เชยวชาญดานตางๆ และกวนเดกแพรง

กลมดนสอสททางานประจาใหกบโครงการตางๆ เปนทรพยากรสวนนอยทสด มจานวน 3-4 คน แตในทรพยากรกลมน จะมการแวะเวยนผลดเปลยนเขามาชวยเหลอกจกรรมของโครงการจากกลมอาสาสมครรนเกาทจบโครงการไปแลว

อาสาสมครกลมรกยม เปนกลมทรพยากรหลกทสาคญ โดยมาจากการรบสมครอาสาสมครชนมธยมศกษาปท 5 ตามโรงเรยนตางๆ ในละแวกใกลเคยงกบชมชนสามแพรง โดยการเขาไปทากจกรรมในโรงเรยนเพอสงเสรมความรความเขาใจเกยวกบชมชน ทาการอบรม และคดเลอกอาสาสมครเขารวมโครงการ โดยจะทาการแบงหนาทรบผดชอบไปในแตละฝาย และยงมอาสาสมครกลมรกยมททางานตอเนองมาหลายปยงคงกลบมาชวยเหลอโครงการอก

ภาคเครอขายกลมตางๆ จากชมชนในกรงเทพฯ ตางจงหวด และตางประเทศ เขามารวมกนทากจกรรมในโครงการศลปะชมชนสามแพรง

63

ผ เชยวชาญดานตางๆ เฉพาะดาน สวนใหญจะตองใชงบประมาณในการจางวานสวนงานทตองใชความเชยวชาญเฉพาะดาน งานทอาสาสมคร และคนของกลมดนสอสไมสามารถลงมอปฏบตเองได เชน ทมตดตงสถานท เวท ระบบแสง ส เสยง ทมจดซม ศลปนมออาชพทงในสวนกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธ ดนตร และการแสดง

กวนเดกแพรง เปนกลมทรพยากรทไดมาจากเยาวชนในชมชนสามแพรง ซงเพมเขามาเปนสวนหนงของโครงการอยางชดเจนในปน โดยจะทาหนาทเปนมคคเทศกนาชมในกจกรรมเดนชมชนเปนหลก

3.2.2.2 ขอมลจากศลปน การจดสรรและจดการทรพยากรยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชนสาม

แพรง Facestreet ครงท 1 และ 2 คอ ทรพยากรแบงเปนทรพยากรบคคลซงไดมาจากการวาจาง และอาสาสมครกลมรกยม สวนทรพยากรดานวสดอปกรณ แบงเปนวสดสาหรบใชในการปฏบตการ และสงอานวยความสะดวกจากผจด

3.2.3 รปแบบกจกรรมและการจดการพนท 3.2.3.1 ขอมลจากผจด

กจกรรมภายในงาน Hi กนและกน Colorful ศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 3 ยงคงมรปแบบกจกรรมในลกษณเดยวกนกบครงท 1 และ 2 จะประกอบไปดวยกจกรรมทเนนสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซงจะเปนกจกรรมเชงปฏสมพนธ และยงคงแบงรปแบบกจกรรมออกเปน 4 ลกษณะ ดงน

กจกรรมศลปะปฏเชงสมพนธจากศลปน เนนกจกรรมศลปะแบบมสวนรวม ใหคนทเขารวมสามารถเขาถงได ไดแก กจกรรมสาธารณศลป Printing Art Show โดย วจตร อภชาตเกรยงไกร กจกรรม Street Art by Sand โดย ชลต นาคพะวน กจกรรมศลปะแบบมสวนรวม Dreamflagtory โดย สธ คณาวชยานนท

กจกรรมการแสดงดนตร แบงเปนกจกรรมการแสดงดนตร ประกอบไปดวย การแสดงดนตรคลองเตยมวสคโปรแกรม การแสดงดนตรจากวงโฮปแฟมล การแสดงดนตรจากวงนงเลน การแสดงดนตรจากศลปน เจยบ วรรธนา การแสดงออเคสตรา ศลปากรบรรเลง การแสดงดนตรคลาสสคจบคนกรง การแสดงดนตรจากวงสหยด การแสดงดนตรจากวงเลเลอพฒนา การแสดงดนตรกตารคลาสสค การแสดงดนตรจากวงเจรญกรง และการแสดงดนตรจากศลปน ธร ไชยเดช

64

กจกรรมการแสดง ประกอบดวย การแสดงนทานดนตรแมวนอย จากกลมคดแจม การแสดง Baby Mime Show การแสดงหนละครเลกคลองบางหลวง การแสดงละครใบคนหนาขาว การแสดงชด มงกรไฟไมเรยนหนงสอ จากกลมมะขามปอม การแสดงหนปนง Ombak Ombak การแสดงจากกลม Mommy Puppet การแสดงโรงละครหนจว การแสดงเลเลอกลองยาว การแสดงหนงตะลงอสาน การแสดงหนแกะดาๆ การแสดงหนสายเสมา การแสดงละครบางปะกง สายนาแหงมงกร การแสดงละครเรอง ถามะปราง...? การแสดงระบาบาหล In Bangkok การแสดงละครชาตรเรอง แกวหนาหมา จากคณะอนตตา การแสดงลเกเรอง กระทงอลเวง จากคณะลอดชองแตงไทย การแสดงหนละครเลก จากคณะคานาย และการแสดงชดมโนราหหนาบาน

ภาพท 27 กจกรรม Street Art by Sand ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

65

ภาพท 28 กจกรรมการแสดงระบาจากประเทศอนโดนเซย ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

กจกรรมสาธต Workshop ประกอบไปดวย กจกรรมของเลนทามอ Art-ED ปนง กจกรรมถงกระดาษแปลงราง จากกลมดนนามน กจกรรมมดเพนท วาดภาพลอ จากวทยาลยเพาะชาง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร กจกรรมเพนทกระถางเพาะรก กจกรรมสมดทามอสอความหมาย กจกรรมเขมกลดแบบเดยวในโลก จากกลมรกยม กจกรรมระบายสหนากากงว จากซมศลปะเดกสามปลม กจกรรมทาขนมลกชบ จากครวบานแมประจวบ กจกรรมทคาดผมคงดง กจกรรมทาขนมตาควาย จากบานไรขยบยม กจกรรมพบกระดาษโอรกาม จากชมรมนกพบกระดาษไทย กจกรรมมดบาตกมดใจ จากกลมดอกไมยม ยะลา กจกรรมโคมดาวอนเดยนมสลม จากกลม iMcom ปนง กจกรรมหนากากหรรษา กจกรรมระบายสนกเงอก จากกลมยงยม นราธวาส กจกรรมตาขายดกฝน กจกรรมใบไมแปลงกาย จากกลมใบไม กจกรรมนทานทามอ กจกรรมศลปะกระบะทราย กจกรรมปนแปงหลากส จากกลมไมขดไฟ กจกรรมแตมสรกษสตวปา จากกลมรกษเขาใหญ กจกรรมโรงหนจวเลานทาน กจกรรมสอนทาหนนวมอ จากกลม Mommy Puppet กจกรรมกงไมสสนวาดเสนธรรมชาต จากกลมดจงสรนทรเหลา กจกรรมแกะไมพมพลาย จากกลมดอหลอสานบานเฮา กจกรรมสกรนเสอ กจกรรมสามแพรง จอรจทาวน จาก Ottokedai Design กจกรรมเพนทหนามาหานะเธอ จากกลมลกขนนา กจกรรมสทธฯ-ละ-ปะ จากกลมแอมแนสต

กจกรรมอนๆ ประกอบดวย นทรรศการภาพถาย ใบหนาแหงแพรงภธร โดย ศภชย เกศการณกล กจกรรมฉายหนงกลางแปลง เรองโหมโรง นางนาก จกรยานสแดง และมนตรกทรานซสเตอร

66

โครงการ Hi กนและกน Colorful ศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 3 ยงคงใชพนทการจดกจกรรมคลายกบครงท 1 และ 2 คอ ในบรเวณซอยแพรงภธร ซอยแพรงนรา แพรงสรรพศาสตร และถนนตะนาว โดยแบงพ นทใชสอยตามความเหมาะสมกบกจกรรมเชนเดม คอ บรเวณแพรงภธรเปนพนทปดทมความปลอดภยสง จงใชสาหรบการจดกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ซอยแพรงนราเปนพนทการจดกจกรรมถนนศลปะ (Art Lane) เพราะเปนซอยทมทางตรงยาวและมจดเดนทสถาปตยกรรมโบราณ แพรงสรรพศาสตรแมจะมพนทใชสอยนอย แตมจดเดนทประตวงเดมมความสวยงามโอโถงจงใชเปนเวทการแสดงใหญ และถนนตะนาวในปนสามารถปดการจราจรไดทงหมด จงเปนพนทขนาดใหญทสด และใชเปนพนทในการจดกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปนอาชพ คอ วจตร อภชาตเกรยงไกร สธ คณาวชยานนท และชลต นาคพะวน นอกจากนยงมพนทสาหรบการตดตงเวทมหรสพใหญทายถนนตะนาวบรเวณสกกเสาชงชา และใชเปนจดลงทะเบยน และกองอานวยการของงาน

การออกแบบและการตดตงสถานทมรายละเอยดสวนใหญเหมอนกบครงท 1 และ 2 แทบทงสน เชน ดานการตดตงเวท ระบบแสง ส เสยง จาเปนตองดาเนนการตดตงวนตอวน โดยเฉพาะทบรเวณถนนตะนาว เพราะการขอใชพนทจากดเวลาตงแตเวลา 15.00 – 00.00 น. เทานน นอกเวลาดงกลาวจะมการใชถนนสญจรตามปกต ในสวนดานการออกแบบตกแตงยงคงเนนการประดบประดาดวยการแขวนโคม และไฟประดบในลกษณะบรรยากาศความเปนเทศกาล แตในปนใชโจทยวา “Colorful” จงออกแบบการประดบตกแตงใหมสสนโดดเดนดวยงานศลปะแบบหตถศลปทงรปแบบการแขวนรวมกบการประดบไฟ และการตดตงทพนตามแบบศลปะการจดวาง (Installation) ยงคงหลกเลยงการใชเตนทเพอไมใหบดบงทศนยภาพภายในงานเชนเดม

สาธารณปโภคสาหรบผ เขารวมงานในโครงการครงนจะมการตดตอเชารถสขา แตไดจานวนทนอยลงกวาในปแรก เนองจากตดเหตการณการชมนม กปปส. รวมถง ทจอดรถกไมสามารถใชทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานครได จงตองนารถไปจอดบรเวณศาลเจาพอเสอ รอบบรเวณชมชนสามแพรง และกระทรวงมหาดไทย โดยอาจมการคดคาใชบรการ

สาธารณปโภคสาหรบผ เขารวมงานจะมการเชารถสขา แตกสามารถใชสขาภายในรานคา หรอบานเรอนของชาวชมชนได และสามารถจอดรถไดบรเวณทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานคร และบรเวณรอบชมชนสามแพรง

67

ภาพท 29 ภาพบรรยากาศการประดบไฟภายในงานสามแพรง ครงท 3 ทมา : ภาพถายโดยผวจย

ภาพท 30 ภาพกจกรรม Printing Art Show ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

3.2.3.2 ขอมลจากศลปน กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ Printing Art Show เปนการจาลองเอา

หองปฏบตการภาพพมพออกมาสพนทชมชน และเปนกจกรรมทศลปนตองการใหผ เขารวมกจกรรมไดมสวนรวม ซงมาจากแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธ โดยการแจกจายชนสวนสตกเกอรทใชทาบลอกพมพ ใหผ เขารวมกจกรรมไดตดตามโจทยทศลปนกาหนดไวอยางกวางๆ เพอนามาใชประกอบกนเปนบลอคสกรน และขอความรวมมอผ เขารวมทานอนๆ ชวยกนถอผาทศลปนพมพภาพผลงานทเกดจากผ เขารวม เพอใหเกดการมสวนรวมในกระบวนการการทางาน

68

หลงจากนนจงตดแบง นอกจากกระบวนการทาบลอคสกรน ศลปนยงใชสนทรยะสนทนา การพดคย สมภาษณเปนเครองมอทาใหเกดความสมพนธขนภายในกจกรรม

3.2.3.3 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เ ขารวมกจกรรมไมไดเขารวมกจกรรมใดเปนพเศษในปน ความ

เหมาะสมเรองการใชพนทมความคดเหนเหมอนครงกอน คอ มความพงพอใจในการจดกจกรรมในสถานทปด การตกแตงสถานทยงไมไดสงเสรมเอกลกษณความเปนชมชนสามแพรง แตมความสวยงามด สวนในดานของกจกรรมนนมความเหนวาเปนกจกรรมทคนไปเทยวเสพความรนเรง และใชเวลาไมนานในการเทยวเทศกาล ยงไมเหนภาพชดในการสงเสรมความเปนชมชน ซงมขอสงสยในการจดกจกรรมวาเปนการนากจกรรมภายนอกเขามาจดขนใหคนในชมชน หรอเปนกจกรรมจากภายในของชมชนทาขนเพอใหคนนอกเขามามปฏสมพนธ โดยจดเดนของชมชนทเหนภาพชดมเพยงแคการขายขนม และอาหารเทานน สาธารณปโภคดานหองสขามความเหนเหมอนปกอน

3.3 การปฏบตโครงการ 3.3.1 การประชาสมพนธ

3.3.1.1 ขอมลจากผจด โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 3 ม

กลมเปาหมายหลก คอ เดก เยาวชน ครอบครว และวยรน แบงการประชาสมพนธออกเปน 2 ลกษณะ คอ

การประชาสมพนธผานสอมวลชนกระแสหลก โดยการตดตอไปทสถานโทรทศน ซงสวนใหญจะเปนรายการเฉพาะกลม เชน รายการดานเยาวชนและครอบครว รายการบนเทง ไมไดอยในชวงรายการหลก เชนเดยวกบแหลงขาวในสงพมพ บางสานกขาวสามารถเขยนและนาไปลงไดเลย โดยมากมกจะลงในคอลมนเกยวกบเยาวชน และบนเทง

การประชาสมพนธบนสอออนไลน ผานเวปไซตของกลมดนสอส และ Facebook Fanpage การประชาสมพนธรปแบบออนไลนถอเปนรปแบบหลก ซงโครงการไมไดซอโฆษณาในสอสงคมออนไลน จงจาเปนพงฐานผ เขารวมกจกรรมประจาทเคยรวมกจกรรมมากอน ในการแชรตอขาวการประชาสมพนธในลกษณะลกโซ รปแบบการประชาสมพนธนยงชวยขยายฐานกลมเปาหมายออกไปจากเดมเพยงเยาวชน และครอบครว ไปสกลมวยรนใหมสดสวนทเทากน และถอวาเปนชองทางการประชาสมพนธทไดผลด

69

3.3.1.2 ขอมลจากศลปน การประชาสมพนธเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet

ครงท 1 และ 2 คอ ประชาสมพนธรวมกบผจด 3.3.1.3 ขอมลผ นาชมชน

การประชาสมพนธเหมอนครงท 1 และ 2 คอ ประชาสมพนธรวมกบผจด ประชาสมพนธผานทประชมเขต และการประชาสมพนธแบบปากตอปาก

3.3.1.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม การประชาสมพนธมความเหนเหมอนปกอน คอ มความทวถงมากขน

โดยเฉพาะการประชาสมพนธผานสอสงคมออนไลน และทราบขาวกจกรรมจากเครอขายงานเทศกาลตางๆ

3.3.2 การดาเนนโครงการ 3.3.2.1 ขอมลจากผจด

การดาเนนโครงการจะมรายละเอยดเหมอนกบโครงการสามแพรง Facestreet ครงท 1 แทบทงสน คอ ตองมการตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ เพอใชในการจดเตรยมสถานท เชน สถานตารวจสาราญราษฎรเพอขอปดเสนทางการจราจร และขอกาลงตารวจเพออานวยความสะดวกแกคณะผ จด และผ เขารวม ตดตอการไฟฟา รถสขาเคลอนท และศาลาวาการกรงเทพมหานครในการขอใชทจอดรถ ลาดบถดมาจงเปนการตดตง และจดเตรยมสถานทตามผงงานทไดออกแบบ และดาเนนกจกรรมวนงานตามแผนงานตอไป

3.3.2.2 ขอมลจากศลปน การดาเนนโครงการยงเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facetreet

ครงท 1 และ 2 คอ ทมงานของศลปนจะตดตงซมสถานทบรเวณทปฏบตงานกอนเวลา โดยจะนดหมาย และแบงหนาทตางๆ ทตองปฏบตระหวางกจกรรม เชน การจดเตรยมอปกรณ พดคยอธบายตอผ เขารวมกจกรรม เปนผ ชวยใหคาแนะนาแกผ เขารวมกจกรรม เปนผ ชวยศลปนในการทาผลงานภาพพมพ จงเรมปฏบตงานดงกลาวในชวงเวลาการจดกจกรรม และเกบอปกรณในลาดบถดมา

3.3.2.3 ขอมลผ นาชมชน การดาเนนโครงการเหมอนครงท 1 คอ ชมชนใหความรวมมอกบผจดใน

การพดคยทาความเขาใจ ขอความอนเคราะหเรองการขอใชสถานทหนาบาน เรองการเคลอนยาย

70

รถ และการจดเตรยมสถานทกบชาวชมชนเปนสวนใหญ รวมถงเรองใหคาแนะนาเรองความเหมาะสมในการใชสถานทแตละจดภายในชมชน

ภาพท 31 คณอภชาญ วลลา ผ นาชมชนแพรงภธร ทมา : ภาพจากผจดโครงการ

3.3.2.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม

การดาเนนโครงการยงคงเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1 และ 2 คอ ผ เขารวมกจกรรมมความพงพอใจในระยะเวลาการดาเนนกจกรรม 2 วน วามความเพยงพอแลวสาหรบการจดกจกรรมในเชงสนทนาการ และไดรบการอานวยความสะดวกอยางทวถงจากเจาหนาทโครงการการปดโครงการ

3.3.3 ผลการดาเนนโครงการ 3.3.3.1 ขอมลจากผจด

หลงจากจบโครงการผจดตองทาการสรปผลและนาไปใหแหลงทนทไดรบการสนบสนน โดยขอมลผลการดาเนนโครงการจากผจด มดงน

กจกรรมทดาเนนการสาเรจลลวงไปไดดวยด บรรลเปาหมายในดานการเสรมสรางคณคา และความสามคคใหแกชาวชมชนสามแพรง รวมถงเปดพนทสรางสรรคใหแกเดก เยาวชน และครอบครว ใหบคคลภายนอกไดรจกชมชนมากขน และตามกลบมาเทยวชมชมชนสามแพรงหลงจากจบโครงการไปแลว ชาวชมชนเรมเปดใจยอมรบใหคณะผจดเขามาเปนสวนหนงภายในชมชน มการเชาบานในชมชนทาเปนทรวมตวกนของอาสาสมคร และกวนเดกแพรงเพอใชในการระดมความคด และจดกจกรรมใหแกเยาวชนในชมชน

71

ความรวมมอจากชมชนยงคงเปนเพยงแคในระดบการสนบสนนเทานน แตกมแนวโนมทดขนในชมชนแพรงภธร ซงเรมมความคดในการจดกจกรรมของตวเองแลว และหวงวาจะเปนแบบอยางแกชมชนแพรงนรา และแพรงสรรพศาสตรตอไปได

ผ จดมความตองการทางานรวมกบบคลากรทางดานศลปะ เนองจากเปาหมายดานทตองการใหพนทชมชนเปนพนทศลปะยงคงไมบรรลตามเปาประสงค ซงมาจากศลปนททางานสาธารณะในประเทศไทยยงมจานวนนอย รวมถงนกศกษาศลปะยงไมใหความสนใจในการจดกจกรรมประเภทดงกลาวเทาทควร

3.3.3.2 ขอมลจากศลปน ผลการดาเนนโครงการเหมอนโครงการศลปะชมชนสามแพรง

Facestreet ครงท 1และ 2 คอ กจกรรมเปนเพยงสวนเสรมของโครงการ จงไมตองทาการสรปผลเปนลายลกษณอกษร แตใชการประเมนคราวๆ จากการสงเกต และพดคยกบผ เขารวมกจกรรม

3.3.3.3 ขอมลผ นาชมชน ผลการดาเนนโครงการเหมอนครงท 1 และ 2 คอ หลงจากจบกจกรรมม

คนภายนอกเขามาเทยวภายในชมชนมากขน มการถามขาวการจดกจกรรมในครงถดไป ผจดกไดเขามาภายในชมชนเพอปรกษาแนวทาง และความเหมาะสมในการจดกจกรรมในอนาคต

3.3.3.4 ขอมลจากผ เขารวมกจกรรม ผ เขารวมกจกรรมมความเหนวา ถามองในมมมองของการมาเทยวเพอ

ความบนเทง กจกรรมของโครงการนถอวาประสบผลสาเรจจากคนมาเทยวงาน แตหากมองในอกมมมองหนงทผจดมเจตนาใหพนทกลายเปนพนทแหงศลปะกถอวายงไมใชโครงการทยงยน เปนเพยงกจกรรมทมประจาป เพราะเมอสนสดกจกรรมชมชนสามแพรงกเงยบหายไป เนองจากภาพลกษณโครงการออกมาในเชงงานเทศกาลรนเรง และยงไมสงเสรมภาพลกษณของชมชนสามแพรง ผ เขารวมกจกรรมจงมความเหนวาหลายๆ กจกรรมนนสามารถดาเนนการตอไปไดในชมชนสามแพรงหลงจากจบงานเทศกาลแลว เชน การเปดสอนคอรสศลปะเดกสาหรบผ ทสนใจ คอรสปนดน การสกรน หรอกจกรรมใดๆ ทเคยจดเมออยในงานเทศกาล เพอใหคนจดจาภาพลกษณของชมชนสามแพรง เกดเปนโครงการทยงยนตอไป

72

บทท 4

การวเคราะหผลวจย

เนอหาภายในบทนเปนการแสดงผลการวเคราะหการจดการโครงการศลปะชมชนสามแพรงทจดขนโดยกลมดนสอสทงหมด 3 ครง ตงแตป พ.ศ.2556-2558 ในรปแบบตาราง และความเรยง โดยวเคราะหจากขนตอนการจดการโครงการ 4 ขนตอน ประกอบดวย การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ และการปดโครงการ และวเคราะหจากกลมประชากรทงหมด 4 กลม คอ ผจดโครงการ ศลปน ผ นาชมชน และผ เขารวมกจกรรม

1. การก าหนดโครงการ

1.1 เนอหาและแนวคดโครงการ โครงการศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 1-3 มเนอหาและแนวคดโครงการเกยวกบการเสรมสรางบรรยากาศใหชมชนสามแพรงเปนพนทกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว ทงภายในชมชน และบคคลภายนอกชมชน โดยเฉพาะกจกรรมทเนนการปฏสมพนธในระดบตางๆ มทงเนอหาทเชอมโยงความเปนชมชนสามแพรง และไมไดเชอมโยงเกยวกบชมชน โดยขยายแนวคดไปถงการนาไปสพนทแหงศลปะหลากหลายแขนงทมคนรจก

1.2 การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการศลปะชมชนสามแพรงมปจจยมาจากการเผชญปญหาสะสมดานความไมมนคงในพนทอยอาศยของชมชน ซงเปนผลมาจากนโยบายในการพฒนาพนทใหเกดประโยชนใชสอยสงสดตามแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร คณะผจดโครงการจงตองการเสรมสรางคณคา ความสามคค และความเขมแขงใหเกดขนในชมชน เพอแปรเปนพลงในการตอสกบนโยบายดงกลาว อยางไรกดคนในชมชนสามแพรงยงคงเปนเสยงสวนนอย ยากทจะตอส กบสภาพการณดงกลาวเพยงลาพง จงจาเปนตองอาศยกาลงจากบคคลภายนอกทงผ เขารวมกจกรรม ศลปน และภาคเครอขายจากผจดทประสบความสาเรจในการดาเนนโครงการศลปะชมชน ใหเขามาเปนสวนชวยชมชนดวยการเขามามสวนรวมกจกรรมในระดบตางๆ โดยหวงวาเมอจบโครงการไปแลวชมชนสามแพรงจะเปนทรจกทางดานพนททางประวตศาสตร และพนททางศลปะ นาไปสการทองเทยวเชงนเวศนวฒนธรรมตอไป

73

2. การวางแผนโครงการ 2.1 งบประมาณและแหลงเงนทน

งบประมาณสวนใหญไดรบการสนบสนนจากกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) รวมถงมการหารายไดจากการขอรบบรจาค การขายเสอ และขายของทระลก เพอนาไปเปนสวนเสรมในการจดกจกรรมทมความพเศษขน โดยงบประมาณทไดรบจาก สสส. จะแบงออกเปน 3 สวนทมาจากโครงการยอย คอ โครงการพนทน...ดจง โครงการเยาวชนอาสา และโครงการภาคเครอขาย จากเดมงบประมาณทไดรบจาก สสส. มเพยง 2 โครงการ คอ โครงการพนทน...ดจง และโครงการเยาวชนอาสา เปนจานวนเงนทมากเพยงพอตอการจดสรรคาใชจายในการดาเนนการตางๆ เชน คาวสดอปกรณ คาจางผ เชยวชาญ คาดาเนนการตดตง คาจางศลปน คาจดกจกรรมตางๆ คาสงพมพประชาสมพนธ และคาสวสดการอาหารเครองดมสาหรบเจาหนาท เปนตน แตมบางปทเกดปญหาดานการจดสรรงบไมเพยงพอ โครงการรวมมตรศลปะชมชนสามแพรง Facestreet ครงท 2 เปนปทใชงบประมาณมากทสด เนองจากใชทรพยากรบคคลมาก โดยเปนการรวมเอาภาคเครอขายจากชมชนในหลายจงหวดเขามาทากจกรรมภายในชมชนสามแพรง มจานวนโดยประมาณ 400 คน คาใชจายจงไมเพยงพอสาหรบการรบรองคนเปนจานวนมาก ผ จดจงใชวธแกไขปญหาโดยการเขยนโครงการเพอขอทนสนบสนนจาก สสส. เพมเตม ในโครงการภาคเครอขาย เพอนามาเปนทนสาหรบรองรบคาใชจายดานการเดนทาง ทพก และการดาเนนกจกรรมจากกลมภาคเครอขายดงกลาว

2.2 การจดสรรและจดการทรพยากร ทรพยากรบคคลเปนสวนสาคญอยางมากในการดาเนนโครงการทงหมด เพราะเปนโครงการทตองอาศยการพดคย และปฏสมพนธในรปแบบตางๆ รวมกบชมชน กาลงคนทมคณภาพจงจาเปนอยางยงในการเขามาชวยใหการทางานเปนไปไดอยางราบรน โครงการศลปะชมชนสามแพรง จงแบงทรพยากรบคคลออกเปน 6 กลม คอ กลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม ภาคเครอขายจากชมชนในจงหวดตางๆ กลมผ เชยวชาญในดานตางๆ ในทนรวมไปถงศลปน และผชวยศลปน กวนเดกแพรง และชาวชมชนสามแพรง ทรพยากรบคคลทงหมดขางตนมทงกลมทมาจากการคดเลอกอาสาสมคร และการวาจาง ทรพยากรบคลกลมทมความสาคญทสด คอ อาสาสมครกลมรกยม ซงมาจากการรบคดเลอกเดกนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนปลายในโรงเรยนละแวกใกลเคยงกบชมชนสามแพรงปตอป เชน โรงเรยนวดราชบพตร โรงเรยนวดบวรนเวศวหาร โรงเรยนวดไตรมตรวทยาลย และ

74

โรงเรยนสายปญญา เปนตน ซงถอวากลมอาสาสมครเปนกลมทสาคญทสด เพราะเปนกลมเยาวชนคนรนใหมทผจดปลกฝงใหเรยนรการทางานรวมกบสงคมในลกษณะตางๆ เปนการมสวนรวมในระดบทลกลงไปกวาการเขารวมกจกรรมแ บบผ เ ขารวมทวไป ทงยงเปนการสรางสมพนธภาพอนดระหวางชมชน และสถาบนการศกษาบรเวณใกลเคยง อกทงยงเปนการประหยดงบประมาณรายจายในการวาจางเจาหนาท และทรพยากรบคคลกลมนทสนใจดาเนนการตอเมอจบโครงการ จะกลบมาเปนกาลงเสรมใหกลมดนสอสในการทางานในปถดไป การทาศลปะชมชนตองคานงถงสงสาคญทสด คอ การมสวนรวมกบชมชน จงมการนาคนในชมชน โดยเฉพาะเยาวชนใหเขามามบทบาทในการดาเนนกจกรรมตางๆ จงเกดเปนทรพยากรบคคลทใชชอวา กวนเดกแพรง สวนใหญมหนาทเปนมคคเทศกนาชมในกจกรรมเดนชมชนสาหรบอาสาสมครกลมรกยมทเขารวมโครงการ และสาหรบผ เขารวมกจกรรมในวนงาน นอกจากนแลวกลมเยาวชนกวนเดกแพรงยงเปนเครองมอทใชเชอมโยงความสมพนธของคนตางวยภายในชมชนสามแพรงเขาดวยกน ทรพยากรประเภทวสดอปกรณจากคณะผ จดไมไดมการกลาวถง แตใชสาหรบรองรบกจกรรมตางๆ การประดบตกแตงภายในงาน และอานวยความสะดวก เชน โตะ เกาอ รม ไฟฟาตางๆ เปนตน

2.3 รปแบบกจกรรมและการจดการพนท โครงการศลปะชมชนสามแพรงมการวางพนทการจดกจกรรมในลกษณะเดยวกนทกป โดยการจดการพนทกจกรรมจะคานงถงประโยชนใชสอยของแตละพนทภายในชมชนสามแพรงซงมความแตกตางกน กรอบในการออกแบบผงพนทจะเปนไปตามประเภทของกจกรรมตางๆ โดยแบงเปนกจกรรมสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว รวมไปถงกจกรรมศลปะในแขนงตางๆ ซงแตละพนทจะมลกษณะเดน และตอบโจทยในกจกรรมแตละประเภทตางกนออกไปดงน คอ พนทแพรงภธรมลกษณะเปนพนทปดขนาดใหญ ประกอบดวยลานกวางตรงกลางลอมรอบดวยอาคารบานเรอน ซงคณลกษณะดงกลาวทาใหพนทชมชนนมความปลอดภยสง จงถกวางใหเปนพนทสาหรบการจดกจกรรมสาหรบเดก และเยาวชนทตองอาศยระยะเวลาในการปฏบตกจกรรม พนทแพรงนรามลกษณะเปนทางตรงทอดยาว ขนาบขางดวยอาคารพาณชยโบราณไมเหมาะกบกจกรรมสาหรบเดกเลก เพราะซอยทะลถงกนไดหลายทาง จงถกวางใหเปนถนนศลปะ (Art Lane) ซงมกเปนกจกรรมศลปะแขนงตางๆ สาหรบเดกโต วยรน และวยผ ใหญ ทงการแสดง ดนตรทสามารถทาบนถนนไดโดยไมตองใชเวท และกจกรรมศลปะอนๆ แพรงสรรพ

75

ศาสตรมพนทใชสอยอยบางนอกจากบรเวณประตวงทใชเปนเวทการแสดงใหญ คอถนนบรณศาสตรทเปนทางเชอมระหวางแพรงสรรพศาสตรและแพรงนรา สวนใหญใชเปนจดบรการรถสขา แตบางปกมการใชพนทจดกจกรรมการฉายหนงกลางแปลง ซงพนททเหลอในแพรงสรรพศาสตรไมไดเกดประโยชนใชสอยอนๆ อาจมาจากลกษณะทางภมทศนทกลายเป นอาคารพาณชยสมยใหมซงไมเขากบลกษณะงาน รปแบบกจกรรมตางๆ ทงกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน กจกรรมการแสดง กจกรรมการแสดงดนตร และกจกรรมสาธตปฏบตการ สวนใหญเปนการนากจกรรมจากภายนอกเขามาจดในพนทชมชนสามแพรง ซงกจกรรมจากชมชนสามแพรงเอง และกจกรรมทเสรมความเขาใจดานชมชนกมอยบางแตเปนจานวนทนอยมาก โดยกจกรรมสวนใหญจะเนนไปในดานใหความบนเทงแกเดก และมจดเดนดานการขายอาหารดงเดมของชมชนสามแพรง กจกรรมจากศลปนแมวาจะเปนกจกรรมแบบปฏสมพนธแตกมเนอหาทคอนขางยาก และอยในระดบทลกไปกวาความเขาใจของเดก จงเหมาะสาหรบผ ใหญในการทาความเขาใจแกนสารทศลปนตองการสอสาร รปแบบกจกรรมในโครงการสามแพรงแตละปจะมลกษณะโดดเดนแตกตางกนออกไปตามเนอหาทผจดไดกาหนดไว คอ กจกรรมในปท 1 เปนครงแรกในการรวมชมชนสามแพรงเขาดวยกนและเปนการรวบรวมชมชนในกรงเทพมหานครทมจดเดนทางดานชาตพนธ ความเปนวฒนธรรมทองถนเขามาจดกจกรรมรวมกบชมชนสามแพรงดวย โดยกจกรรมจะมทงในลกษณะทเปนสมยใหมเขาใจงาย และลกษณะกจกรรมเชงวฒนธรรม โครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง ครงท 2 เปนการรวบรวมกลมภาคเครอขายชมชนในตางจงหวดเขามาทากจกรรม รปแบบกจกรรมจงออกมาในลกษณะความเปนวฒนธรรมพนบาน และลดความเปนเมองลงอยางเดนชด ทงกจกรรมการแสดง ดนตร และศลปะทเนนดานศลปหตถกรรม แตกยงไมทงความเปนวฒนธรรมเกาแกของกรงเทพฯ โดยในปนใชหนเปนตวชโรง และโครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท 3 ยงคงมเครอขายจากชมชนในกรงเทพฯ และตางจงหวดอยบางแตกมปรมาณทนอยลง ในปนมการรวมมอกบเครอขายศลปะชมชนในตางประเทศ คอ จอรจทาวน ปนง ประเทศมาเลเซย และประเทศบาหล เขามาเผยแพรวฒนธรรมในโครงการ จงมการแสดงใหญ นาเสนอจดเดนทางวฒนธรรมของทงสามประเทศ คอ ลเก และละครชาตรของไทย ระบาบาหล และการแสดงหนปนง

76

3. การปฏบตโครงการ 3.1 การประชาสมพนธ

การประชาสมพนธจากผจดโครงการจะคานงถงกลมเปาหมาย และงบประมาณเปนสาคญ โดยเรมแรกในโครงการสามแพรงครงท 1 จะมกลมเปาหมาย คอ เดก เยาวชน และครอบครว จงแบงรปแบบการประชาสมพนธออกเปน 3 รปแบบ ไดแก การประชาสมพนธผานสอมวลชน ไดแก รายการโทรทศนประเภทรายการบนเทง ครอบครว หรอรายการขาว รวมไปถงสอสงพมพตางๆ เชน หนงสอพมพในคอลมนบนเทง ครอบครว แผนพบ โปสเตอร ผานสอออนไลน ไดแก เวบไซต และเฟสบคแฟนเพจ (Facebook Fanpage) และกลยทธการตลาดแบบใตเขมขด (Below the line) กลยทธการตลาดแบบใตเขมขดถกนามาใชเปนรปแบบการประชาสมพนธหลกในโครงการศลปะชมชนสามแพรงครงท 1 ถอวาเปนวธการประชาสมพนธทประหยด และประสบผลสาเ รจมากทสด สวนการประชาสมพน ธผานสอมวลชน และ สอออนไลน ใชในการประชาสมพนธทง 3 ครง โดยการประชาสมพนธผานสอออนไลนเปนการประชาสมพนธหลกในปท 2 และ 3 ยงเปนสวนชวยในการขยายกลมเปาหมายไปสกลมคนรนใหมวยรนดวย จากขอมลทไดจากผ นาชมชนแพรงภธร จงทาใหทราบวามการประชาสมพนธนอกเหนอจากทกลาวไปขางตน ในหมชาวชมชนสามแพรงมการประชาสมพนธแบบปากตอปากสคนรจก โดยเฉพาะผ นาชมชนกใชวธการเดยวกนในการประชาสมพนธผานทประชมเขต ซงมการจดประชมเปนประจา ซงคาดวาเปนสวนหนงทชวยใหหนวยงานทางภาครฐหนมาสนใจสนบสนนเพมมากขน แตอาจไดรบขอมลไมมากพอในการทาใหหนวยงานรฐมความเขาใจตรงกนกบผจดโครงการ ผลจากการเลอนเวลาการจดโครงการจากชวงตนป มาเปนชวงปลายป โดยเฉพาะการจดโครงการในชวงเวลาตอจากเทศกาลศลปะอนๆ ทาใหเกดผลพลอยไดดานการประชาสมพนธเชนกน

3.2 การดาเนนโครงการ โครงการศลปะชมชนสามแพรงทง 3 ครง จะเรมตดตอประสานงานกบหนวยงานตางๆ คอ หนวยงานภาครฐ รฐวสาหกจ และชมชน ในการขอปดเสนทางการจราจร การตดตงหมอแปลงไฟฟาและระบบไฟ ขอความอนเคราะหพนทจอดรถ เจรจาทาความเขาใจกบชาวบานในการขอใชสถานท และบรการรถสขา เพอใหเกดความสะดวกในการจดเตรยม ตดตงงาน และการดาเนนกจกรรมในวนงาน

77

ทจอดรถของศาลาวาการกรงเทพมหานครถกวางใหเปนสงอานวยความสะดวกพนฐานแกผ เขารวมกจกรรมในทกป แตในการจดงานศลปะชมชนสามแพรงครงท 2 เทานนทไมสามารถใชการได จงตองเปลยนไปใชทจอดรถของกระทรวงมหาดไทยโดยมการเกบคาบรการจอดรถ การดาเนนการจดเตรยมสถานทภายในซอยสามารถทาไดลวงหนา เพราะเปนพนทปดททาการเจรจาขอความอนเคราะหกบชาวชมชนเรองการขอใชพนท แตกจกรรมใดๆ กตามทจดขนบรเวณถนนตะนาวไมสามารถตดตงคางคนไดจงจาเปนตองดาเนนการตามเวลาทขอปดการจราจร คอตงแต 15.00 น. ใหทนเวลางานเปด โดยการดาเนนการสวนน จะทาโดยผ เชยวชาญตางๆ ทถกวาจางใหมาทาการตดตงระบบไฟฟา ตดตงเวทและระบบแสง ส เสยง และอาสาสมครกลมรกยมจะเขามาปฏบตหนาทกบสถานทจรงอยางเตมรปแบบ ในตาแหนงทถกกาหนดใหรบผดชอบทงดานสถานท ดานสวสดการ ดานการอานวยการ และดานการประสานงาน รวมถงปฏบตงานรวมกบศลปน ผชวยศลปน และชาวชมชนสามแพรง การเปดงานไมไดมพธเปดอยางเปนทางการ โดยงานศลปะชมชนสามแพรง ครงท 1 เรมดาเนนกจกรรมในเวลา 16.00 น. ครงท 2 เรมในเวลา 17.00 น. และครงท 3 เรมดาเนนกจกรรมในเวลา 17.00 น. ไปจนถงเวลา 22.00 น. โดยโครงการศลปะชมชนรวมมตรสามแพรง Facestreet ครงท 2 มกจกรรมเดนชมชนใหแกผ เขารวมทลงทะเบยนไวลวงหนา ซงกจกรรมดงกลาวเรมกอนเวลา คอ ประมาณ 14.00 น. – 17.00 น. กจกรรมสวนใหญไมมกาหนดการเรองเวลาทแนชด นอกจากกจกรรมการแสดง และการแสดงดนตรทดาเนนการตามเวลาทกาหนด สวนกจกรรมสาธตปฏบตการ และกจกรรมศลปะเชงปฏสมพนธจะดาเนนการไปเรอยๆ และจะสนสดลงเมอวสดอปกรณหมด

4. การปดโครงการ 4.1 ผลการดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ คณะผจดจะตองทาการสรปผลการดาเนนโครงการเพอสงไปยงแหลงเงนทน คอ กองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ตอไป โดยผวจยทาการวเคราะหผลการดาเนนโครงการจากการสมภาษณ 4 กลมประชากรเปนขอมลดงน คอ ผลการดาเนนโครงการศลปะชมชนสามแพรงดานทบรรลเปาประสงคมากทสด คอ การสงเสรมคณคา ความภมใจ และความสามคคภายในชมชนไดอยางแทจรง ชมชนเกดความเขาใจในเจตนาของผจดในการจดทาโครงการศลปะชมชนเพมมากขน จงมแนวโนมในการใหความรวมมอมากขนตามลาดบ สงผลใหภาพบรรยากาศ และความสมพนธระหวางผจดและชมชนดขน

78

อยางเหนไดชด มการพดคยใหคาแนะนารวมกนระหวางผ จดและชมชน การสนบสนนจากภายนอกโดยเฉพาะหนวยงานทางภาครฐหนมาใหความสนใจมากขนทงทางกรงเทพมหานคร หรอสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรยมการเลอนนโยบายการพฒนาพนทออกไปอยางไมมกาหนด และหนมาสนใจการทางานแบบรวมมอกบชมชน แตอาจยงไมสามารถทาใหเกดความเขาใจไดตรงกนทงหมด โดยหวงวาในอนาคตจะมแนวโนมทดขนอก บคคลภายนอกใหการตอบรบอยางด มการตดตามขาวสารโครงการ และกลบมาทองเทยวภายในชมชนสามแพรงเมอจบโครงการไปแลว กจกรรมหลายประเภทภายในงานยงเปนสวนเสรมใหผ รวมกจกรรมเกดความสนใจ และมความเขาใจในเนอหาของกจกรรม แตดานความเขาใจในระดบลกลงไปถงเจตนาผจดยงไมสามารถทาใหผ เขารวมเกดความเขาใจไดทงหมด โดยผ เขารวมมความคดเหนเกยวกบกจกรรมตางๆ วามประโยชนแกเดก และเยาวชน และเปนกจกรรมทใหความรนเรงในลกษณะเทศกาล โดยกจกรรมทเขารวมไมมกจกรรมทสงเสรมความรเกยวกบชมชน ซงอาจเกดจากการทผ เขารวมไมไดเขารวมกจกรรมครบทกกจกรรม ประเดนทนาสนใจจากผ เขารวม คอ การทาใหโครงการมผตดตามหลงจบโครงการโดยการดาเนนกจกรรมตอภายในชมชน ซงอาจเปนกจกรรมการสอนศลปะเดก การเปดอบรมใหผ ทสนใจเขามาทากจกรรม อนจะสงผลใหเกดความรวมมอของชมชนในระดบลกลงไป และเกดความยงยนของโครงการตอไปได ความรวมมอของชมชนยงคงอยในระดบการสนบสนน แตกมแนวโนมทดขนจากการพยายามเปนตนคดกจกรรมของชมชนแมวากจกรรมจะทาไดเพยงตามสภาพ และอาจไมเขากบเนอหาทผจดกาหนด แตผจดมองทเจตนาการมสวนรวมจากชมชนมากกวา ซงถอวาเปนผลทนาพงพอใจ และสามารถพฒนาไดตอไปในอนาคต สงทยงถอวาไมประสบผลสาเรจ คอ การทาใหพนทชมชนสามแพรงกลายเปนพนททางศลปะทมคนรจก ซงอาจมาจากจานวนบคลากรในวงการศลปะ ศลปน หรอนกศกษาศลปะยงใหความสนใจไมมากพอ แมวาจะมการทางานรวมกบศลปนมออาชพ แตระดบความสาคญของกจกรรมเปนเพยงสวนเสรมใหกบโครงการใหญเทานน อาจไมมากเพยงพอทจะดงใหบคลากรในวงการศลปะเขามามสวนรวม กจกรรมของศลปนจงทาไดเพยงสรางบรรยากาศความเปนศลปะใหแกกจกรรมในโครงการ ในแงของพนททางประวตศาสตรชมชนสามแพรงกไมไดมประวตศาสตรทางดานศลปะเสยทเดยว แตเปนพนททางดานศลปวฒนธรรม และยานการคาเกาแกมากกวา ซงกมสวนสาคญทาใหคนภายนอกเหนภาพจาไดเชนกน

ตารางท 1 การจดการโครงการศลปะชมชนสามแพรง ตงแตป พ.ศ.2556-2558

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลม

ประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

1 ผจดโครง การ

เชอมโยงความสมพนธคนในชมชนสามแพรง เปนจดพบปะสาหรบเดก เยาวชน และครอบครว

ชมชนเหนคณคาและภมใจในตน ใหคนภายนอกรจกชมชน เกดเปนพลงอนจะสงผลตอนโยบายของสานกทรพยสน

รบทนสนบสนนจาก สสส. ในโครงการพนทน ดจง และโครงการเยาวชนอาสา

กลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม และผ เชยวชาญ

ศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน การแสดง การแสดงดนตร และการสาธตปฏบตการ

สอมวลชน สอออนไลน แบบใตเขมขด (Below the line)

ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เตรยมพนท ลงมอตดตงตามผง และดาเนนกจกรรมวนงานตามแผนตอไป

บรรลเปาหมายดานสงเสรมคณคาชมชน และใหบคคลภายนอกรจกสามแพรง แตชมชนยงไมเขาใจเจตนาจงทาใหการรวมมออยในระดบสนบสนน

79

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

1 ศลปน

ยดแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธ ตองการใหมความเชอมโยงกบชมชนในเชงลก

ปฏบตงานภาพพมพสดอาศยการมสวนรวม ตองการปฏบตงานกบผ เขารวมทมเปาหมายเดยวกน คอ การพฒนาชมชน

จากผจดโครงการ

จางผชวยศลปน อาสาสมครกลมรกยม ทรพยากรวสด ไดแก อปกรณในการดาเนนงาน และสงอานวยความสะดวกจากผจด

อาศยการมสวนรวม เปนการจาลองหองปฏบตการภาพพมพสชมชน จดฉายภาพยนตรสน เรองรอยรกแพรงนรา ประกอบการพมพภาพสด

รวมกบผจด ทมศลปนตดตงสถานทกอนเวลา แบงหนาทและเรมปฏบตงาน และเกบอปกรณเมอสนสดกจกรรม

เปนสวนเสรมโครงการใหญใหบรรลวตถประสงคกจกรรมไดรบความสนใจด มผ เขารวมประมาณ 300 คน ตอวน

80

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

1 ผนา

ชมชน

ไมไดมสวนรวมในการระดมความคดกบผจด แตชวยใหคาแนะนาในการจดกจกรรมเลกนอย

- - - กจกรรมตกตากระดาษ เยาวชนแพรงภธร

รวมกบผจด ผานทประชมเขต การบอกตอ

ขอความรวมมอเรองสถานท พดคยตกลง อธบายและทาความเขาใจกบลกบาน

ผจดเขามาพดคยสอบถามความเหนในการจดกจกรรมในอนาคตรวมกบชมชน

81

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

1

ผ เขา

รวมกจ

กรรม

มความเขาใจในการจดกจกรรมเพอใหคนนอกรจกชมชนมากขน

- - - มความพงพอใจในพนทจดกจกรรมทมความปลอดภยแตภาพกจกรรมยงไมสงเสรมชมชนมากพอ และหองสขาเปนจดสงเกตยาก

ไมทราบขาว แตมารวมกจกรรมดวยความบงเอญ จากการตดตามชมการแสดงละครใบ

ระยะเวลาเพยงพอแลวในการจดกจกรรม และไดรบการอานวยความสะดวกจากเจาหนาทโครงการอยางด

ยงไมทราบวตถประสงคหลก ตอบโจทยไดดในแงกจกรรมทใหความรนเรง

82

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

2

ผจดโครง การ

ใหคนภายนอกเขามาใชพนท ระดมคนทางานศลปะหลายแขนง รวมทากจกรรมในชมชน จงใชชอวารวมมตรสามแพรง

ชมชนเหนคณคาและภมใจในตน คนภายนอกรจกสามแพรงในฐานะพนทแสดงออกทางศลปะ

รบทนสนบสนนจาก สสส. ในโครงการพนทน ดจง โครงการเยาวชนอาสา และโครงการภาคเครอขาย

กลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม ผ เชยวชาญ และภาคเครอขาย

ศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน การแสดง การแสดงดนตร และการสาธตปฏบตการ แตรายการกจกรรมมความแตกตางออกไปจากปทแลวมลกษณะเดนคอ เปนกจกรรมเชงศลปวฒนธรรม

สอมวลชน และสอออนไลน

เหมอนครงท 1 คอ ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ ลงมอตดตงตามผง และดาเนนกจกรรมวนงาน

ชมชนตระหนกถงคณคาตนเอง มบรรยากาศดขน เรมเขาใจโครงการ รฐเรมใหความชวยเหลอ แตความรวมมอชมชนยงอยในระดบสนบสนน

83

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

2 ศลปน

ยดแนวคดสนทรยศาสตรเชงสมพนธ ตองการใหมความเชอมโยงกบชมชนในเชงลกโดยการหยบยกเรองอาหารในชมชนมาสะทอนลงบนผลงาน

เหมอนครงท 1 คอเปนงานภาพพมพสดอาศยการมสวนรวม โดยตองการปฏบตงานกบผ เขารวมทมเปาหมายเดยวกน คอ การพฒนาชมชนใหดขน

จากผจดโครงการ

จางผชวยศลปน อาสาสมครกลมรกยม ทรพยากรวสด ไดแก อปกรณในการดาเนนงาน และสงอานวยความสะดวกจากผจด

กจกรรมภาพพมพสดทอาศยการมสวนรวม จาลองการทาขนมในชมชนแตใชกระดาษและกระบวนการภาพพมพแทนวตถดบจรง

เหมอนครงท 1 คอ รวมกบผจด

เหมอนครงท 1 คอ ทมตดตงสถานทกอนเวลา แบงหนาทและเรมปฏบตงาน และเกบอปกรณเมอสนสดกจกรรม

เชนเดยวกบครงท 1 คอ เปนกจกรรมเสรมของโครงการใหญ ไดรบความสนใจเปนอยางด มผ เขารวมประมาณ 300 คน ตอวน

84

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

2 ผนา

ชมชน

เหมอนครงท 1 คอไมไดมสวนรวมในการระดมความคด แตชวยใหคาแนะนาในการจดกจกรรมเลกนอย

เปนกจกรรมเพอสวนรวม

จากผจดโครงการ

อาสาสมครกลมรกยม และชาวชมชนแพรงภธร

ประดษฐกระทงทองกนได ใหผ เขารวมทากระทงทองดวยตวเอง

แบบเดยวกบครงท 1 คอ ทารวมกบผจด ผานทประชมเขต และบอกตอกน

กจกรรมเรมโดยอาสาสมครกลมรกยมปฏบตกจกรรมรวมกบชมชน ขอความรวมมอเรองสถานทจากคนในชมชน

เชนเดยวกบครงท 1 คอ มการพดคยสอบถามจากผจด รวมลงความเหนในการจดกจกรรมในอนาคต

85

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

2

ผ เขา

รวมกจ

กรรม

มความเขาใจการจดกจกรรมทตองการใหคนภายนอกรจกชมชน แตยงไมทราบวตถประสงคหลก

- - - คลายกบครงท 1 คอ สถานทเออตอการจดกจกรรมด มความปลอดภย การออกรานขายของถอเปนจดเดน แตดานสงเสรมความเปนชมชนยงไมมากพอ หองนายงเปนจดสงเกตยาก

ทวถงมากขนทงในสอออนไลน และขาวประชาสมพนธจากเทศกาลศลปะอนๆ

มความเหนเหมอนครงท 1 คอ ระยะเวลาเพยงพอแลวในการจดกจกรรม และไดรบการอานวยความสะดวกจากเจาหนาทโครงการอยางด

กจกรรมมประโยชนกบเดก แตยงไมเขาใจวตถประสงคทแทจรง และยงไมตอบโจทยใหคนนอกรจกชมชน เปนงานในลกษณะเทศกาล ไมไดมการสรางเสรมอาชพ

86

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

3

ผจดโครง การ

แตงแตมสสนทางศลปะใหแกชมชน เปนพนทแบงปนดานศลปะ นาไปสยานศลปะทคนรจก

ใหชมชนเขาใจลกษณะการทาศลปะชมชน เหนคณคาของบานเกด เชอมโยงความสมพนธภายในชมชน และเปนพนทศลปะไดจรง

รบทนสนบสนนจาก สสส. ในโครงการพนทน ดจง โครงการเยาวชนอาสา โครงการภาคเครอขาย ขอรบบรจาค และขายเสอ

กลมดนสอสอาสาสมครกลมรกยม ภาคเครอขาย ผ เชยวชาญ

ศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน การแสดงการแสดงดนตร และการสาธตปฏบตการ มการรวมมอกบตางประเทศในการจดกจกรรม

สอมวลชน และสอออนไลน

เหมอนครงท 1 และ 2 คอ ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ ลงมอตดตงตามผง และดาเนนกจกรรมวนงาน

สรางคณคาแกชมชนได ชมชนเปดใจยอมรบคณะผจด และมแนวโนมใหความรวมมอดขน สงเสรมการทองเทยว คนนอกกลบมายงชมชน แตยงไมสามารถทาใหเปนพนทศลปะไดจรง

87

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

3 ศลปน

นาผลงานนานเวศนสนทรยมาเผยแพร เนอหาไมไดเกยวกบชมชน แตยงคงยดหลกสนทรยศาสตรเชงสมพนธ ใชการมสวนรวมใหผ รวมเปนเจาของผลงาน

มลกษณะเดยวกบครงท 1 และ 2 คอ งานภาพพมพสดอาศยการมสวนรวม โดยตองการปฏบตงานกบผ เขารวมทมเปาหมายเดยวกน คอ การพฒนาชมชนใหดขน

จากผจดโครงการ

จางผชวยศลปนอาสาสมครกลมรกยม ทรพยากรวสด ไดแก อปกรณในการดาเนนงาน และสงอานวยความสะดวกจากผจด

กจกรรมภาพพมพสดสาธารณะ จาลองหองปฏบตการภาพพมพสชมชนอาศยการมสวนรวมใหผรวมตดสตกเกอร นามาประกอบสรางบลอคพมพเกดเปนผลงานของทกคนได

เหมอนครงท 1 และ 2 คอ รวมกบผจด

เหมอนครงท 1 และ 2 คอ ทมตดตงสถานทกอนเวลา แบงหนาทและเรมปฏบตงาน และเกบอปกรณเมอสนสดกจกรรม

เชนเดยวกบครงท 1 และ 2 คอ เปนกจกรรมเสรมของโครงการใหญ ไดรบความสนใจและเขาใจดจากผรวม มผ เขารวมประมาณ 300 คน ตอวน

88

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

3 ผนา

ชมชน

เชนเดยวกบครงท 1 และ 2 คอ ผนาชมชนไมไดมสวนรวมในการระดมความคดดานเนอหาและแนวคด แตชวยใหคาแนะนาในการจดกจกรรมเลกนอย

- - - - แบบเดยวกบครงท 1 และ 2 คอ ทารวมกบผจด ผานทประชมเขต และบอกตอกน

เหมอนครงท 1 คอ ขอความรวมมอเรองสถานท พดคยตกลง อธบายและทาความเขาใจกบคนในชมชน

เชนเดยวกบครงท 1และ 2 คอ มการพดคยสอบถามจากผจด รวมลงความเหนในการจดกจกรรมในอนาคต

89

ตารางท 1 (ตอ)

โครงการศลปะชมชนสามแพรง ครงท

กลมประ

ชา

กร

การจดโครงการ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ การปดโครงการ

เนอหาและแนวคดโครงการ

การกาหนดเปาหมายและ

ขอบเขตโครงการ

งบประมาณและแหลง

เงนทน

การจดสรรและจดการทรพยากร

รปแบบกจกรรมและการจดการ

พนท

การประชาสมพนธ

การดาเนนโครงการ

ผลการดาเนนโครงการ

3

ผ เขา

รวมกจ

กรรม

เขาใจรปแบบการจดศลปะชมชน แตยงไมทราบวตถประสงคของโครงการ คดวาเปนงานรนเรง

- - - มความพงพอใจดานพนทการจดกจกรรมเหมอนปกอนๆ คอเปนพนทปดและปลอดภย แตกจกรรมยงไมสงเสรมความรเรองชมชนมากพอ หองนายงเปนจดสงเกตยากเชนเดม

มความเหนเหมอนครงท 2 คอ การประชาสมพนธเขาถงงาย และทวถงทงในสอออนไลน และจากงานเทศกาลอนๆ

เชนเดยวกบครงท 1 และ 2 คอ ระยะเวลาเพยงพอแลวในการจดกจกรรม และไดรบการอานวยความสะดวกจากเจาหนาทโครงการอยางด

การจดงานสรางความบนเทงแกผ เขารวมได แตยงไมสามารถทาใหกลายเปนพนทศลปะไดจรง เมอจบโครงการชมชนกกลบสสภาวะเดม

90

91

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

ศลปนพนธฉบบนเปนการวจยเชงคณภาพทศกษาแนวคดและกระบวนการการจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง 3 ครง ตงแตป พ.ศ.2556-2558 โดยศกษาจากหลกการจดการโครงการ ประกอบไปดวย 4 ขนตอน คอ การกาหนดโครงการ การวางแผนโครงการ การปฏบตโครงการ และการปดโครงการ แลวนามาวเคราะหเปรยบเทยบ โดยแบงออกเปนดานตางๆ ดงน คอ เนอหาและแนวคดโครงการ การกาหนดเปาหมายและขอบเขตโครงการ งบประมาณและแหลงเงนทน การจดสรรและจดการทรพยากร รปแบบกจกรรมและการจดการพนท การประชาสมพนธ การดาเนนโครงการ และผลการดาเนนโครงการ จากผลการวเคราะหจงสามารถสรปจดเดนและจดทควรไดรบการพฒนาของโครงการศลปะชมชนสามแพรงไดดงตอไปน

จากการศกษาการจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง ตงแตป 2556-2558 พบวาเนอหาและแนวคดโครงการทง 3 ครงมความแตกตางกนออกไป โดยจะเปนสวนชวยกาหนดภาพรวมของงานทงหมด และสามารถทาใหงานดาเนนตอไปในทศทางเดยวกนได จดเดนของเนอหาทง 3 ครง คอ การสรางบรรยากาศความแนนแฟนใหเกดขนในชมชน ซงเกดจากจานวนทรพยากร และผ เขารวมทมจานวนมาก รวมไปถงแนวคดกจกรรมทเนนการปฏสมพนธ จงทาใหชมชนสามแพรงมชวตชวามากยงขน ปจจยเหลานจงนาไปสความสาเรจในการตอสกบนโยบายโครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทรซงถอเปนสงทสาคญทสด แตในสวนของการนาไปสยานศลปะยงไมสามารถทาใหเกดขนจรงได

เปาหมายและขอบเขตโครงการทง 3 ครง เปนไปในทศทางเดยวกน โดยเฉพาะในดานการเสรมสรางคณคา ความภาคภมใจ และเชอมโยงความสมพนธระหวางวยของคนในชมชน สามารถทาใหเกดขนจรงได และมแนวโนมดขนทกป ดานกาลงจากบคคลภายนอกกสามารถเขามามสวนชวยชมชนไดจรง แตยงไมสามารถทาใหบคคลภายนอกรจกความเปนชมชนสามแพรงไดครบทกดาน โดยเฉพาะดานศลปะยงไมสามารถไปถงเปาประสงค ทงในดานการทาใหชมชนสามแพรงกลายเปนพนทศลปะ และดานทใหคนรจกชมชนในฐานะพนทการแสดงออกทางศลปะ แมวาจะมกจกรรมศลปะจากศลปนเปนสวนชวย แตกเปนไดแคกจกรรมเสรมเทานน ยงไมสามารถทาใหยงยนได

92

งบประมาณและแหลงเงนทนทไดรบ จะครอบคลมคาใชจายในการดาเนนโครงการทงหมด แตในบางปอาจตดปญหาเรองงบประมาณไมเพยงพอ เนองจากใชทรพยากรบคคลจานวนมาก แตกมการแกไขปญหาใหสามารถดาเนนโครงการตอไปได ซงสงผลไปสการหาแนวทางการวางแผนหางบประมาณเพมเตมในปถดไป คอ ใหมการขายเสอ ของทระลก และการรบบรจาค

ทรพยากรบคคลในโครงการทกกลมมสวนสาคญ ไมสามารถขาดสงหนงสงใดไปได เนองจากการทางานอาสา โดยเฉพาะอยางยงการทาโครงการศลปะชมชน ตองอยในกระบวนการมสวนรวม และการใชปฏสมพนธจากคน เพราะฉะนนทรพยากรทมความร ความเขาใจ และประสบการณจงมสวนชวยใหโครงการสามารถขบเคลอนไปไดอยางราบรน แตทรพยากรบคคลดงกลาวกมความถนดทแตกตางกนออกไป โดยเฉพาะอาสาสมครทเปนนกเรยนชนมธยมศกษา อาจมความไมเขาใจในบางเรอง โดยเฉพาะการรวมงานกบศลปนทมกระบวนการทางานทซบซอนจงเกดความยากลาบากในการสอสาร

รปแบบกจกรรมและการจดการพนททง 3 ป มจดเดนเรองบรรยากาศ และสถานททสวยงาม เปนพนทกจกรรมแบบปดทมความปลอดภยสง ซงเหมาะสาหรบการทากจกรรมสาหรบเดก และเยาวชนอยางมาก การวางผงกจกรรมมความสอดคลองกนระหวางรปแบบกจกรรม และความเหมาะสมดานประโยชนใชสอยของพนท ซงผ จดตองพจารณาเรองพนทอยางรอบคอบ โดยเฉพาะการคานงถงความเสยงตางๆ ทอาจเกดขนกบผ เขารวมกจกรรม แตกจกรรมเสรมความรดานชมชนยงมจานวนทนอย และยงไมตอบโจทยตอผ เขารวมทตองการความรความเขาใจ ปญหาการบรการดานสาธารณปโภคพนฐานอยางหองสขายงไมไดรบการแกไข และการตกแตงสถานทยงไมสามารถดงเอกลกษณความเปนชมชนสามแพรงออกมาได

การประชาสมพนธของโครงการในระยะแรกตองทาการประชาสมพนธอยางหนก เพอใหคนภายนอกสนใจ โดยเฉพาะกลมนกเรยนและผ ปกครอง ดวยยทธวธการตลาดแบบใตเขมขด บคคลกลมนจะกลายเปนฐานผ เขารวมจานวนมาก เปนการทามากและไดผลมาก มาสการทานอยและไดผลมาก ซงในปตอๆ มาจะทาการประชาสมพนธนอยลง และใชสอออนไลนตามกระแสเปนหลก โดยอาศยฐานผ เขารวมขางตนในการเผยแพรกจกรรมผานสอออนไลนสคนรจก นามาซงการขยายกลมเปาหมายไปสคนรนใหม และวยรน แตในปแรกการประชาสมพนธตามสอออนไลนอาจจะยงไมทวถงมากนกจงมผ เขารวมเปนกลมครอบครวเสยสวนใหญ

การดาเนนโครงการในวนงานสวนสาคญทสด คอ การเตรยมสถานทใหมความพรอมในการตดตงและดาเนนกจกรรมตางๆ โครงการศลปะชมชนสามแพรงมระยะเวลาตดตง และการเกบ

93

งานคอนขางจากด คอ ประมาณ 1-2 ชวโมงเทานน แตกสามารถเตรยมการใหทนเวลาเรมงาน จงถอเปนจดเดนอยางหนงทแสดงถงความพรอมของทรพยากรบคคล ทมงาน และการประสานงานทด ไมเพยงความพรอมดานตดตงเทานน ทมงานยงมจานวนทเพยงพอตอความตองการ และพรอมอานวยความสะดวกแกผ เขารวมกจกรรมทงดานการประชาสมพนธ การอธบาย และอานวยการ แตในกรณทผ เขารวมมากอนเวลาอาจทาใหตองรอ และไมไดรบความสะดวก ในบางปพบปญหาทไมสามารถคาดการณกอนได เชน เหตการณชมนมทางการเมอง ซงสงผลใหการเดนทางมารวมกจกรรมลาบาก และทจอดรถไมพรอมใชงาน

ผลการดาเนนโครงการทง 3 ครง สาเรจลลวงไปไดดวยด และเปนทนาพงพอใจสาหรบผจด ไดรบความรวมมอจากชมชน และหนวยงานตางๆ เปนอยางดโดยเฉพาะสานกทรพยสนสวนพระมหากษตรย และมผลตอบรบทดจากบคคลภายนอก ถงแมวาจะไมสามารถดงเอกลกษณทางประวตศาสตรชมชนออกมาไดมากนก แตกสามารถนาเสนอความเปนชมชนสามแพรงในดานอาหารการกนออกมาได ดานปญหาทพบ คอ โครงการยงไมสามารถสรางเสรมความเขาใจ และความรวมมอแกผ เขารวมในเชงลก ชาวชมชนสามแพรงกยงคงใหความรวมมอในระดบสนบสนนยงไมสามารถเปนเจาของความคดรเรม เมอจบโครงการไปแลวชมชนสามแพรงกกลบสสภาวะเดม

ขอเสนอแนะ

1. จากการศกษาพบวาโครงการศลปะชมชนสามแพรง ยงมจดทควรพฒนาและนาไปเปนแนวทางการปรบปรงในอนาคต เชน การประชาสมพนธ หรอใหความรความเขาใจแกนกศกษาศลปะ และศลปน อาจารยในระดบอดมศกษาเกยวกบการทาโครงการศลปะชมชนอยางจรงจง เพอดงบคลากรดานศลปะใหเขามามสวนรวมในระดบลก เชน การเสนอความคด และการวางแผนรวมกบผ จด เพอใหการดาเนนโครงการบรรลไปถงเปาหมายในการทาใหเกดพนทศลปะอยางแทจรง

2. ควรมการตอยอดกจกรรมในโครงการเมอจบงานไปแลว เนนไปทกจกรรมทมความเกยวของกบวถชมชน โดยใหชาวชมชนเปนผ ประสานงานตอเพอ ใหเกดความคดรเรม และความยงยน

3. จากการศกษาวจยในครงน เปนการศกษารวบรวมขอมลของสงทผานมาแลว อาจไมสามารถรวบรวมขอมลไดอยางละเอยดครบถวน เนองดวยระยะเวลาในการวจยทจากด แนวทางในการวจยในอนาคตของผ ทสนใจศกษาตอยอด อาจจาเปนตองมการเกบขอมลเชงสถต การทา

94

แบบสอบถามผ เขารวมกจกรรม ชาวชมชน และแบบสงเกตเพมเตมมากขน เพอประโยชนในการวเคราะหขอมลเชงลกในประเดนตางๆ

4. จากการศกษาวจยในครงน ผวจยไดรบความร ความเขาใจ และแนวทางในการจดการโครงการศลปะชมชนสามแพรง ซงจะเปนประโยชนในการนาไปตอยอด และพฒนาการจดทาโครงการศลปะชมชนของผวจยตอไปในอนาคต

95

บรรณานกรม จกรพงษ แพทยหลกฟา. “การมสวนรวมของชมชนเมองในการพฒนาแหลงเรยนรศลปวฒนธรรม :

กรณศกษาชมชนลาดพราว.” วารสารสถาบนวฒนธรรมและศลปะ

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปท 14 (มกราคม-มถนายน 2556): 36-37.

ฐาปนา ฉนไพศาล และอจฉรา ชวะตระกลกจ. การบรหารโครงการและการศกษาความ

เปนไปได. กรงเทพฯ: บรษท ธระฟลม และไซเทกซ จากด, 2542.

ทกษณา พพธกล. สนทรยศาสตร : จากการเสนอภาพตวแทนถงสนทรยะเชงสมพนธ. เขาถงเมอ1 กมภาพนธ 2560. เขาถงไดจาก http://www.tci-thaIjo.org/Index.php/jIca/artIcle/view/56904/47300

ปฏพตร พรหมนส. ผ เขารวมกจกรรม. สมภาษณ, 31 มนาคม 2560.

ประณชา กลปยณมตร. “โครงการสถานศลปวฒนธรรมคนเมอง.” วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต วทยาลยนวตกรรมอดมศกษา มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2549.

___________. “ศลปะชมชนในความนาจะเปน.” ใน ศลปะชมชน เสยงสะทอน 476 กม., 39. อรรฆย ฟองสมทร, บรรณาธการ. กรงเทพฯ: อษาคเนย, 2551.

พรรณลดา โพธทองแสงอรณ. “สามแพรงกบการฟนฟชมชน : ปฏบตการทางวาทกรรมเพอการอย รวมกนผานทนทางวฒนธรรม.” วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชา วฒนธรรมศกษา สถาบนวจยภาษาและวฒนธรรมเอเชย มหาวทยาลยมหดล, 2557.

รศม ชทรงเดช. มาจาก (คนละ) ฟากฟาของเพงผา สการทะลายเสนแบงของวธวทยาทาง โบราณคด วลในมานษยวทยา และมายาคตในศลปกรรม. กรงเทพฯ: เอราวณ

การพมพ,2551.

วรชย จนทรทพย. ความคดสมยใหม Modernism และความคดหลงสมยใหม

Postmodernism. เขาถงเมอ 10 กมภาพนธ 2560. เขาถงไดจาก http://vorachai-juntip.blogspot.com/2011/06/postmodernism-post-modern-postmodern.html

96

วรเทพ อรรคบตร. “สาระสงเขปของ ศลปะหลงสมยใหม.” ใน เขานอก-ออกใน รวมบท

สมภาษณและบทความศลปะรวมสมย (พ.ศ.2546-2548), 269. วรเทพ อรรคบตร, บรรณาธการ. กรงเทพฯ: ไอคอน พรนตง, 2548.

วรพจน โอสถาภรตน. ผจดโครงการศลปะชมชนสามแพรง. สมภาษณ, 19 กมภาพนธ 2560.

วสนต สทธาวาศ. ยคหลงสมยใหม และยคขอมลขาวสาร (Postmodern and the

Information Age). เขาถงเมอ 10 กมภาพนธ 2560. เขาถงไดจาก

http://www.edsiam.com/ยคหลงสมยใหม/

วจตร อภชาตเกรยงไกร. ศลปน. สมภาษณ, 23 มนาคม 2560.

วโชค มกดามณ. กรงเทพฯ เมองฟาอมร. กรงเทพฯ: อมรนทร, 2542.

วษณ พราวฒน. ประธานชมชนแพรงนรา. สมภาษณ, 26 พฤศจกายน 2559.

สถาบนปรด พนมยงค. บนทกการแสดงนทรรศการศลปกรรมกลาง แจง ประชาธปไตยใน

แงงาม 100 ป นายปรด พนมยงคกบสงคมไทย. กรงเทพฯ: ฟนน พบบลชชง, 2543.

อภชาญ วลลา. ประธานชมชนแพรงภธร. สมภาษณ, 11 เมษายน 2560.

อรรฆย ฟองสมทร. “จงเตมคาในชองวาง.” ใน ศลปะชมชน เสยงสะทอน 476 กม., 18.อรรฆย ฟองสมทร, บรรณาธการ. กรงเทพฯ: อษาคเนย, 2551.

โอชนา พลทองดวฒนา, “บทความปรทศน : สนทรยศาสตรตะวนตก: การแสวงหาค าตอบ

เกยวกบศลปะ ความงาม และความจรง,” Veridian E-Journal Silpakorn University, 2556, เขาถงเมอ 8 กมภาพนธ 2560, บทความปรทศนจาก วารสารวชาการ Veridian E-Journal บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร http://www.tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/35044/29118

American for Arts. Public Art. Accessed February 10, 2017. Available from http://www.americansforthearts.org/by-topic/public-art

97

Artsy. Relational Aesthetics. Accessed February 10, 2017. Available from https://www.artsy.net/gene/relational-aesthetics

Tate. Relational Aesthetics. Accessed February 10, 2017. Available from http://www.tate.org.uk/art/art-terms/r/relational-aesthetics

98

ภาคผนวก

99

100

101

102

103

104

105

106

ประวตการศกษา

ชอ-นามสกล นชกานต เตมยศลปน

วนเดอนปเกด 21 มกราคม 2537 ทอย 50/324 ถนนนวมนทร ซอยนวมนทร 26 แขวงคลองกม

เขตบงกม กรงเทพมหานคร 10240 โทรศพท 083-686-4943, 097-214-0984 ประวตการศกษา 2549 - มธยมศกษาตอนตน โรงเรยนบางกะป 2552 - ประกาศนยบตรวชาชพศลปะ วทยาลยชางศลป สถาบนบณฑตพฒนศลป 2555 – ปจจบน - กาลงศกษาระดบปรญญาตร สาขาทฤษฎศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ประวตการแสดงผลงาน

การแสดงงานกลม 2555 - ศลปะภมทศน ครบรอบ 60 ป วทยาลยชางศลป ลาดกระบง

- การแสดงผลงานนกเรยนวทยาลยชางศลป 2557 - นทรรศการ 10 Steps 2 การแสดงผลงานนกศกษาในรายวชาแกนพนฐาน ทางทศนศลป คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ

มหาวทยาลยศลปากร 2558 - นทรรศการ PSG Art Project ครงท 2 “สตย” ฉนจะซอตรง - นทรรศการเฉลมพระเกยรตฯ สมเดจพระเทพฯ “ความซอสตย ความดงาม และความสข” หอศลปราชธานศรวนาไล วทยาลยอาชวศกษาอบลราชธาน

จงหวดอบลราชธาน เกยรตประวต

2558 - ไดรบทนการศกษา “กองทนอาจารยจกรพนธ โปษยกฤต” ประจาปการศกษา 2558

2559 - ไดรบทนเรยนด คณะจตรกรรม ประตมากรรมและภาพพมพ

ศลปะชมชนสามแพรง Sam Prang Community Art

กรณการไลรอชมชนถอเปนประเดนทก าลงเปนกระแสการวพากษวจารณในปจจบนเปนอยางมาก โดยเฉพาะการไลรอชมชนเกาแกในกรงเทพมหานครทมประวตความเปนมายาวนาน โดยอางวาเปนการปรบปรงภมทศนใหมความสวยงามมากขน แตในความเปนจรงกเพอน าไปพฒนาเปนแหลงเศรษฐกจ ยานการคา หรอพฒนาพนทใหเกดประโยชนใชสอยอนๆ ตามโครงการแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร แตในความเปนจรงแลวการพฒนาดงกลาวเปนตวการท าใหประวตศาสตรในพนทนนๆ ขาดหาย ทงยงเปนการท าลายวถการอยอาศยแบบชมชนดงเดม ยกตวอยางกรณชมชนปอมมหากาฬ เปนตน ชมชนสามแพรงเปนชมชนทมประวตศาสตรยาวนานมเอกลกษณ อตลกษณทางดานวฒนธรรม อาหารการกน และเปนหนงในพนททเกดปญหาความไมมงคงในพนทอยอาศยในลกษณะดงกลาว และมกระแสการไลรอชมชนมาตงแตตนทศวรรษท 2520 จงมการจดท ากจกรรมเคลอนไหวในลกษณะศลปะชมชนขนหลายครง ตงแตป พ.ศ. 2543 เปนตนมา เพอหวงใหเปนเครองมอทชวยตอส กบนโยบายการพฒนาปรบปรงพนทตามแผนแมบทเพอการอนรกษและพฒนากรงรตนโกสนทร ทงกจกรรมทเกดจากการรวมกลมกนของเอกชน กจกรรมของกรงเทพมหานคร ส านกวฒนธรรม กฬา และการทองเทยว และอนๆ แตกเปนกจกรรมทออกมาในรปแบบการออกรานขายของ ไมมความเชอมโยง หรอรวมมอกนระหวางผจดและชมชนเทาทควร แตอยางไรกดกจกรรมขางตนกสามารถท าใหนโยบายการพฒนาถกเลอนออกไปไดชวคราว โครงการศลปะชมชนสามแพรง เปนโครงการทจดขนโดยกลมดนสอส ในป พ.ศ.2556-2558 ถอเปนโครงการหนงทเขามาพฒนาตอยอดโครงการตางๆ ทผานมา เพอเปนก าลงชวยเหลอชมชน แตมความแตกตางกนออกไปโดยเฉพาะการค านงถงการมสวนรวมระหวางชมชน และผจดโครงการ รวมทงการสรางเครอขายระหวางชมชนสามแพรงกบชมชนอนๆ โดยดงเอากจกรรมของเครอขายชมชนทงในกรงเทพฯ และตางจงหวดทเคยรวมงานกบผ จดโครงการ ใหมารวมท ากจกรรมทเนนปฏสมพนธ รวมถงชมชนกบสถาบนการศกษาในละแวกใกลเคยง จากการรบอาสาสมครเปนเดกนกเรยนระดบมธยมศกษา ใชชอวาอาสาสมครกลมรกยม ใหเขามามสวนรวมระดบลกมากกวาผ เขารวมกจกรรมทวไปในการเรยนรงานดานตางๆ รวมกบผจดโครงการ ชมชนสามแพรง เยาวชนในชมชนสามแพรง ศลปน และผ เชยวชาญเฉพาะดาน จากการศกษาเกยวกบกระบวนการการจดการโครงการศลปะ ชมชนสามแพรงพบวา มกระบวนการจดการทมล าดบขนตอนตามหลกการจดการโครงการ โดยมการวางแผนโครงการอยางรอบคอบ ซงมเนอหามงเนนไปทการปฏสมพนธ และสรางเสรมคณคาของวถชมชนเดมของชาวสามแพรง อนจะน ามาซงบรรยากาศความสามคคใหเกดขนในชมชนได โดยมเปาหมายเพอสรางใหชมชนเปนทรจกของบคคลภายนอก และสนบสนนพนทชมชนแหงนใหเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศนวฒนธรรมชมชน โดยอาศยก าลงสนบสนนจากคนจ านวนมากทเขามาทองเทยววถชมชน ชวยท าใหหนวยงานราชการเลงเหน

คณคาดงเดมของชมชนสามแพรง และยกเลกการพฒนาชมชนไปเปนสงอน ทงยงใชบรรยากาศความเปนเทศกาล และศลปะเปนตวประสานความรสกใหเกดความอมเอม โดยมความตงใจวาจะพฒนาพนทดงกลาวไปสพนทศลปะทยงยน เมอโครงการมเจตนาทท าเพอชมชน และออกมาในรปแบบการอาสา ซงตองค านงถงงบประมาณทมจ ากด จงตองมการวางแผนการประชาสมพนธทมประสทธผลแตใชงบประมาณจ านวนนอย โดยเฉพาะการใชกลยทธการตลาดแบบใตเขมขด (Below the line) มาท าการประชาสมพนธ และการใชสอออนไลนตามกระแสทไมตองเสยคาใชจายแตไดผลตอบรบมาก นอกจากนยงมการประชาสมพนธผานสอกระแสหลก และสงพมพตางๆ อกดวย โดยโครงการศลปะชมชนสามแพรงไดรบงบประมาณสนบสนนจากส านกงานกองทนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) การรบบรจาค และการขายของทระลก โดยแบงออกเปน 3 โครงการยอย คอ โครงการพนทน...ดจง โครงการเยาวชนอาสา และโครงการภาคเครอขาย ดานรปแบบกจกรรมในโครงการสวนใหญเปนกจกรรมแบบปฏสมพนธทงการแสดง ดนตร การสาธตปฏบตการ และศลปะเชงปฏสมพนธจากศลปน ซงสวนใหญนนเปนกจกรรมส าหรบเดก เยาวชน และครอบครว ทจดขนบรเวณชมชนสามแพรงและถนนตะนาว ซงเปนพนทกลางแจงลกษณะปด มความปลอดภยสงไมมการสญจรไปมาของรถยนต เพราะจะท าการปดถนนตลอดระยะเวลาการท ากจกรรม การด าเนนโครงการในวนงานไดรบความรวมมอจากทรพยากรบคคลทง 6 กลม คอ กลมดนสอส อาสาสมครกลมรกยม ภาคเครอขาย กวนเดกแพรง ผ เชยวชาญเฉพาะดาน โดยกลมอาสาสมครนกเรยนถอเปนก าลงหลกทส าคญในการด าเนนโครงการ ทงการท างานรวมกบคนในชมชน อ านวยการในวนงาน ประชาสมพนธ ควบคมดแลความเรยบรอย จดเตรยมตดตงสถานท และเกบงาน ซงทรพยากรบคคลกลมนเขามาเนนย าแนวคดการมสวนรวมเชงลกของโครงการ ดานผลการด าเนนโครงการในสวนทสมฤทธผลเปนทนาพงพอใจส าหรบผจด และชาวชมชนสามแพรง เนองจากเปนโครงการทสามารถท าใหเกดความสมานสามคคกนไดจรงภายในชมชน ทงยงท าใหส านกทรพยสนสวนพระมหากษตรย และหนวยงานราชการภายนอกเรมเลงเหนคณคา และมแนวโนมใหความรวมมอมากขน แตในดานสาธารณปโภคการบรการ ดานรปแบบกจกรรมทน าเสนอความเปนชมชนสามแพรงยงมจ านวนนอย ดานความรวมมอของคนในชมชนทอยเพยงในระดบสนบสนน ยงไมไปสในระดบการคดรเรม หรอเปนเจาของความคด และดานการท าใหเกดเปนพนทศลปะไดอยางยงยนเปนจดทควรพฒนาตอไป แมวาโครงการศลปะชมชนสามแพรงจะยงมจดทควรพฒนาตออกหลายดาน แตกถอวาเปนโครงการทมสวนชวยเหลอชมชนในเรองการสงเสรมคณคา สงผลใหหนวยงานราชการระงบการไลรอออกไป และหนมาใหความส าคญกบวถชมชนดงเดมโดยไมตองน าพนทไปพฒนาเปนยานเศรษฐกจการคา หรอสงอนๆ จงนาจะเปนตวอยางแกชมชนตางๆ ในกรงเทพมหานครทเผชญปญหาในลกษณะเดยวกนได นอกจากนการศกษาวจยในครงนยงท าใหผวจยไดรบความร ความเขาใจ และแนวทางการจดการโครงการศลปะชมชน ซงจะเปนประโยชนในการน าไปตอยอดพฒนาโครงการศลปะชมชนของผวจยตอไปในอนาคต