ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

โดย นางสาวโสมยสร มลทองทพย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

โดย นางสาวโสมยสร มลทองทพย

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2556 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF OPERATIONAL PERSONNEL IN

SECONDARY SCHOOL DISTRICT THAMAKA

By

Miss Somsiree Moontongtip

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree

Master of Arts Program in Public and Private Management

Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2013

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ” เสนอโดย นางสาวโสมยสร มลทองทพย เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวช าการจดการภาครฐและภาคเอกชน

……........................................................... (รองศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยพรชย เทพปญญา คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ (อาจารย ดร.นพดล เหลองภรมย) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.อาคม เจรญสข ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารยพรชย เทพปญญา) ............/......................../..............

ง

52601768: สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน คาสาคญ: ความผกพนตอองคกร โสมยสร มลทองทพย : ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ: รศ.พรชย เทพปญญา. 77 หนา. การวจย เรอง “ความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา” มวตถประสงคเพอศกษา 1.เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา 2.เพอวเคราะหถงปจจยทมความสมพนธตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา โดยทาการสารวจและรวบรวมขอมลจากบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จานวน 5 โรงเรยน โดยใชแบบสอบถามในการศกษาทงสน 150 คน สถตทใชวเคราะหขอมลไดแก คาความถ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหสหสมพนธเพยรสน ผลการวจยพบวา 1.ระดบความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา พบวา โดยรวม บคลากรทมความผกพนอยในระดบมาก ( x = 4.16, S.D. = 0.49) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ในทกดานมความผกพนตอองคการอยในระดบมาก เรยงตามลาดบ คอ ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ ( x = 4.21, S.D. = 0.661) ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ ( x = 4.23, S.D. = 0.601) และความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคการ ( x = 4.04, S.D. = 0.562) 2.จากการศกษาความสมพนธ พบวา ปจจยดานลกษณะงาน และปจจยดานประสบการณการทางาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

สาขาวชาการจดการภาครฐและภาคเอกชน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ลายมอชอนกศกษา........................................ ปการศกษา 2556 ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

จ

52601768:MAJOR:PUBLIC AND PRIVATE MANAGEMENT

KEY WORD: EMPLOYEE ENGAGMENT

SOMSIREE MOONTHONGTHIP: ORGANIZATIONAL COMMITMENT OF

OPERATIONAL PERSONNEL IN SECONDARY SCHOOL DISTRICT THAMAKA.

THESIS ADVISOR:ASSOC PROF.PORNCHAI THEPPANYA. 77 pp.

The purpose of this thesis, “Organizational commitment of operation personnel in

secondary school district Thamaka ” was to study the degree of organizational commitment of

operation personnel in secondary school district Thamaka and to analysis the factors that affect

organizational commitment of operation personnel in secondary school district Thamaka.

The sample consisted of 150 staffs from 5 secondary schools. Data was collected by

using a questionnaire. The statistics used in data analysis were frequency, average, standard

deviation and Pearson’s correlation analysis.

The result revealed

1. With reference to the levels of employee engagement, generally, the study showed

that the school’s personnel were highly engaged in their organization ( x = 4.16, SD = 0.49).

When judged according to each of these features : willingness to work for the organization ( x =

4.21, SD = 0.661), desire to maintain their membership to the organization ( x = 4.23, SD =

0.601) and their confidence, acceptance of goal, as well as values of the organization ( x = 4.04,

SD = 0.562).

2. With regards to the relationship issue, it was found that work-type factors and

work experience were both related to the organizational engagement.

Program of Public and private Management Graduate School, Silpakorn University

Student's signature ........................................ Academic Year 2013

Thesis Advisor's signature ........................................

ฉ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดดวยด โดยไดรบความกรณาอยางสงจาก อาจารย ดร.นพดล เหลองภรมย ประธานกรรมการทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารยพรชย เทพปญญา กรรมการทปรกษาวทยานพนธ และอาจรย ดร.อาคม เจรญสข กรรมการผทรง คณวฒ ทไดใหความชวยเหลอ ใหคาแนะนา และตรวจแกไขในการดาเนนการจดทาวทยานพนธ ผวจยมความซาบซงและถอเปนพระคณอยางยง จงขอกราบขอบพระคณทงสามทานเปนอยางสง ณ โอกาสน ขอขอบพระคณ ผทรงคณวฒทกทานทไดกรณาตรวจสอบ ใหคาแนะนาในการจดทา แบบสอบถามในการวจย เรองความผกพน ตอองคก รของ บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ทกทาน ทไดกรณาตอบแบบสอบถาม ใหความคดเหน ทาใหไดขอมลครบถวนในการวจยครงน ขอขอบคณ บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ทใหความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล และใหคาแนะนาในหลาย ๆ ดานจนวทยานพนธสาเรจลลวงดวยด คณงามความดอนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแดบดา มารดา อนเปนทเคารพยง และคณาจารยผประสาทวชาความร ตลอดจนทก ๆ ทานทใหกาลงใจชวยเหลอจนกระทงวทยานพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยด

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง บทคดยอภาษาองกฤษ ........................................................................................................................ จ กตตกรรมประกาศ ............................................................................................................................. ฉ สารบญตาราง .................................................................................................................................... ฌ บทท 1 บทนา ....................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา .......................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย ................................................................................................. 2 สมมตฐานในการวจย ....................................................................................................... 3 ขอบเขตการวจย ............................................................................................................... 3 กรอบแนวคดในการวจย .................................................................................................. 4 นยามศพทเฉพาะ ............................................................................................................. 5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .............................................................................................. 7 2 วรรณกรรมทเกยวของ ............................................................................................................. 8 ความหมายของความผกพนตอองคกร ............................................................................. 8 ความสาคญของความผกพนตอองคกร .......................................................................... 12 ปจจยทมความสาคญตอความผกพนองคกร .................................................................. 14 แนวคดและทฤษฎของความผกพนตอองคกร ................................................................ 20 งานวจยทเกยวของ .......................................................................................................... 28 3 วธดาเนนการวจย ................................................................................................................... 41 ประชากรทใชศกษา ....................................................................................................... 41 เครองมอทใชในการศกษา ............................................................................................. 42 การสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ ........................................................ 43 การเกบรวบรวมขอมล ................................................................................................... 43 การวเคราะหขอมลและสถตทใช ................................................................................... 43

ซ

บทท หนา 4 ผลการวเคราะหขอมล ............................................................................................................ 45 ขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม .......................................................................... 45 ขอมลปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณการทางาน ............................ 47 ขอมลความผกพนตอองคการ ........................................................................................ 53 การทดสอบสมมตฐาน ................................................................................................... 55 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ....................................................................................... 64 สรป ............................................................................................................................... 64 อภปรายผล..................................................................................................................... 65 ขอเสนอแนะ .................................................................................................................. 67 รายการอางอง ................................................................................................................................... 67 ภาคผนวก ......................................................................................................................................... 71 ประวตผวจย ..................................................................................................................................... 77

ฌ

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 จานวนบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ............................. 41 2 คาความถ และรอยละ ของขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ................................. 45 3 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานความมอสระในงาน .................................... 48 4 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานความทาทายของงาน ................................... 48 5 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานการมสวนรวมในการบรหาร ...................... 49 6 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานผลยอนกลบของงาน ................................... 50 7 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความสาคญของตนตอองคกร ............ 50 8 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความพงพงไดขององคกร .................. 51 9 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานทศนคตตอเพอนรวมงานและองคกร . 51 10 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานองคการมชอเสยง ............................... 52 11 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความคาดหวงทไดรบการตอบสนอง จากองคกร ................................................................................................................ 52 12 ระดบความผกพนตอองคกร ............................................................................................. 53 13 ระดบความผกพนตอองคกรดานความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยม

ขององคกร ................................................................................................................. 54 14 ระดบความผกพนตอองคกรดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคกร .......................... 54 15 ระดบความผกพนตอองคกรดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร ... 55 16 การทดสอบความสมพนธระหวางความอสระในการทางานกบความผกพนตอองค กร .. 56 17 การทดสอบความสมพนธระหวางความทาทายของการทางานกบความผกพนตตอองคกร 57 18 การทดสอบความสมพนธระหวางการมสวนรวมในการบรหารกบความผกพน ตอองคกร .................................................................................................................. 57 19 การทดสอบความสมพนธระหวางผลยอนกลบของงานกบความผกพนตอองคกร...... ..... 58 20 สรปความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตตอองคกร .................................... 59 21 การทดสอบความสมพนธระหวางความสาคญของตนตอองคกรกบความผกพน

ตอองคกร ................................................................................................................. 59 22 การทดสอบความสมพนธระหวางความพงพงไดขององคกรกบความผกพนตอองคกร.. . 60 23 การทดสอบความสมพนธระหวางทศนคตตอเพอนรวมงานกบความผกพนตอองคกร .... 61

ญ

ตารางท หนา 24 การทดสอบความสมพนธระหวางองคการมชอเสยงกบความผกพนตอองคกร ............... 61 25 การทดสอบความสมพนธระหวางความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคการกบ ความผกพนตอองคกร ................................................................................................. 62 26 สรปความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตตอองคกร .................................... 63

1

บทท 1 บทนา

ความเปนมาและความสาคญของปญหา ดวยในปจจบนสภาพแวดลอมทงภายในและภายนอกมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว อนเนองมาจากความผนผวนของสภาพเศรษฐกจ สถานการณทางการเมองทขาดความมนคง การเปลยนแปลงของสภาพสงคมและสงแวดลอม สงเหลานสงผลให ในแตละองคกรตองมการปรบเปลยนนโยบาย รปแบบการบรหาร โครงสรางองคกร เพอใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลกระทบทงในดานบวกและดานลบตอองคกร ผลในดานบวก เชน องคกรสามารถดาเนนกจการไดอยางมประสทธ ภาพบนสถานการณตางๆทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา องคกรจะม นโยบายในการทางานทเขมงวด รดกม และมเปาหมายทชดเจน บคลากรจะมความกระตอรอรนในการปฏบตงานมากขน เพอใหบรรลวตถประสงคสงสดขององคกร สวนในดานลบจากการเปลยนแปลงทรวดเรวนน บคลา กรผปฏบตงานจะมความกดดนในการปฏบตงานมากขน อนเนองมาจากองคกรตองมการปรบเปลยนนโยบายใหสอดคลองกบความเปลยนแปลงทเกดขน สงผลใหนโยบายในการทางานจะตองมความเขมงวด ทงในเรองมาตรฐานของการทางานและเปาหมายขององคกรทสงขนกวาเดม ซงค วามกดดนตางๆอาจจะสงผลใหบคคลากรมความผกพนตอองคลดลงเรอยๆ และเมอมโอกาสทดกวาบคคลากรผปฏบตงานกอาจจะลาออกเพอไปสองคกรทใหทงความกาวหนา ผลตอบแทนทดกวา และสภาพสงคมทดกวา

ดงนนการทองคกรตางๆ จะสามารถรกษาบคลากรทมคณภ าพใหอยกบองคกรไดนน จาเปนอยางยงทองคกรจะตองมการสรางแรงจงใจ และความผกพนทดตอองคกร ซงเมอบคลากรไดรบผลตอบแทนทด กจะทาใหเกดแรงจงใจในการทางานทจะสรางสรรคผลงานทดเพอใหบรรลวตถประสงคขององคกรตอไปได

จากสภาพการณดงกล าวทาใหผวจยมแนวคดทจะศกษาในเรองของ ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา เพอทจะสามารถนามาใชประโยชนในการเสรมสรางและเพมพนใหบคลากรมความผกพนตอองคกร ซงถอไดวาเปนสงยด

2

เหนยวทจะทาใหบคลากร มความรก ความพงพอใจทจะรวมงานกบองคการตอไป รวมถงสามารถทจะนาขอมลตางๆ ทไดมาปรบปรงและพฒนาในกระบวนการบรหารทรพยากรมนษยซงจะชวยลดปญหาตางๆ เชน ปญหาการลาออกของบคลากรและจะทาใหบคลากรเกดความจงรกภกดตอองคการ

โดยยดแนวคดของ Steers (1977:46) ซงนยามวาความผกพนตอองคการ หมายถง ระดบความสมพนธทเหนยวแนนของความเปนอนหนงอนเดยวกนของสมาชก ในการเขารวมกจกรรมขององคการดวยความเตมใจ และสามารถวดไดจาก

1. บคลากรมความเชอมนอยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ หมายถง การทบคลากรยอมรบแนวทางการปฏบตงาน เพอใหสาเรจตามเปาหมาย และมคานยมของตนทสอดคลองกบคานยมขององคการ 2. บคลากรความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากทในการทางานเพอประโยชนขององคการ หมายถง การใชความสามารถ ความพยายามของตนอยางเตมท เพอใหงานขององคการประสบความสาเรจ

3. บคลากรมความปรารถนาทจะคงไวซง ความเปนสมาชกภาพในองคการ หมายถง ความตองการของบคลากรทมความสมครใจทจะอยปฏบตงานในองคการถงแมวาจะไดรบขอเสนอทดกวาจากองคการอน ถงแมวาองคการจะเกดสภาวะวกฤตทางเศรษฐกจ พนกงานจะไมคดหรอมความตองการทจะลาออกจากองคการ

การทาโครงการวจยในครงน องคก ารทผวจยเลอกทจะทาการศกษาคอ บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ซงในการศกษาในครงนตองการศกษา “ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา ” เพอทจะไดนาขอมลเบองตนมาปรบใชใหเขากบนโยบายการบรหารงานบคคลและองคการใหเกดประสทธภาพมากยงขน และอาจจะยงเปนประโยชนตอหนวยงานอนทจะนาไปใชเปนขอมลประก อบการพจารณาในการพฒนาและสรางแรงจงใจในการทางานใหแกบคลากรในองคกรอกดวย

วตถประสงคของการวจย 1.เพอศกษาระดบความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยน

มธยมศกษา อาเภอทามะกา 2.เพอวเคราะหถงปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

3

สมมตฐานในการวจย สมมตฐานท 1 ความมอสระในงานมความ สมพนธกบความผกพนต อองค กรของ

บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา สมมตฐานท 2 ความทาทายของงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 3 การมสวนรวมในการบรหารมความสมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 4 ผลยอนกลบของง านมความ สมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 5 ความสาคญของตนตอองคการมความสมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 6 ความพงพงไดขององคการมความ สมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 7 ทศนคตตอเพอนรวมงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 8 องคการมชอเสยงมความ สมพนธกบความผกพนต อองค กรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สมมตฐานท 9 ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคการมความ สมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

ขอบเขตการวจย การวจยมงวเคราะห ปจจยทมความสมพนธตอองคก รและระดบความผกพนขององคกร โดยจากดข อบเขตการวจยเฉพาะโรงเรยน ในอาเภอทามะกา โดยมกลมตวอยางเปนบคลากรในโรงเรยนจานวน 5 โรงเรยน คอ 1. โรงเรยนพระแทนดงรงวทยาคาร 2. โรงเรยนนวฐราษฎรอปถมถ

3. โรงเรยนทาเรอพทยาคม 4. โรงเรยนทามะกาปญสรวทยา

5. โรงเรยนทามะกาวทยาคม

4

กรอบแนวคดในการวจย

ลกษณะของงาน

- ความมอสระในการทางาน

- ความทาทายในงาน

- การมสวนรวมการบรหาร

- ผลยอนกลบของงาน

ประสบการณในงาน - ความสาคญของตนตอองคการ - ความพงพงไดขององคการ - ทศนคตของบคคลทมตอเพอนรวมงานและองคการ -องคการมชอเสยง -ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคการ

ความผกพนตอองคการ

- ความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคการ

- ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ

- ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกภาพในองคการ

5

นยามศพทเฉพาะ การศกษาครงนมแนวคดบางอยางทใชเปนตวแปรในก ารวจย ซงจาเปนตองกาหนดความหมายเพอทาความเขาใจรวมกน ดงน

ตวแปรอสระ 1.ลกษณะของงาน (Task Characteristics) หมายถง ความรสกของผปฏบตงานทมตอสภาพงานในความรบผดชอบ ซงในทางปฏบตสามารถวดไดจากแงมมตางๆของงาน คอ

1.1 ความมอสระในการทางาน หมายถง การมอสระในการปฏบตงานทรบผดชอบ ซงพจารณาไดจาก

1.1.1 ขอบเขตในการกาหนดรปแบบและวธการในการทางาน

1.1.2 ระดบการปลอดจากการถกควบคมในการปฏบตงาน

1.1.3 โอกาสในการใชวจารณญาณของตนในการตดสนใจในงาน

1.1.4 ขอบเขตในการกาหนดมาตรฐานในการทางาน

1.1.5 ขอบเขตในการทดลองนาสงใหมๆไปสการปฏบต

1.2 ความทาทายของงาน หมายถง ลกษณะงานทตองการความร ทกษะ เทคนควทยาการ อปกรณ ตลอดจนแนวทางในการปฏบตหลายๆดานประกอบกน ซงวดไดจาก

1.2.1 งานทมลกษณะเนอหาและวธการในการปฏบตทกวางขวาง

1.2.2 ระดบความมากนอยของความตองการใชเครอง มอและแนวทางในการปฏบตงาน

1.3 การมสวนรวมในการบรหาร) หมายถง ลกษณะงานทวดไดจาก

1.3.1 งานทมการกาหนดกระบวนการการดาเนนงานอยางชดเจน ตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทาย 1.3.2 งานทมการกาหนดรปแบบและวธการปฏบตอยางเหนไดชด

1.4. ผลปอนกลบของงาน (Feedback) หมายถง งานทวดไดจาก

1.4.1 งานทเปดโอกาสใหรบรถงผลของการปฏบตงานของตน

1.4.2 งานทสะทอนใหเหนผลของงานทปฏบตแลววาออกมาในดานบวกหรอลบ

2. ประสบการณในงาน (Job Experiences) หมายถง ประสบการณทเกดจากการรบรของบคคลนน ทมตอสภาพแวดลอมในการทางานภายในหนวยงาน วดไดจาก

6

2.1 ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ (Self Importance) หมายถง การรบรของบคคลเกยวกบบทบาทของตนในองคการ ไดรบการยกยอง การยอมรบ และใหความสาคญจากหนวยงานและผรวมงาน

2.2 ความรสกวาหนวยงานเปนทพงพงได (Organizational Dependability) หมายถง การรบรของบคลากรเกยวกบความสามารถขององคการในการสนองความตองการขนพนฐานทางดานกายภาพ และความมนคงในชวตแกสมาชกของหนวยงาน

2.3 ทศนคตของบคคลทมตอเพอนรวมงานและหนวยงาน (Group Attitude) หมายถง แนวโนมความรสกของบคลากรทมตอเพอนรวมงานและองคการวา เปนไปในทศทางใด 2.4 ความรสกวาหนวยงานมชอเสยง หมายถง การรบรของบคลากรเกยวกบภาพพจนและชอเสยงของหนวยงาน

2.5 ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากหนวยงาน (Met Expectations) หมายถง ความปรารถนาของบคลากรทไดรบการตอบสนองจากหนวยงานในเรองตางๆ ดงนความกาวหนาในงานและวชาชพและผบงคบบญชา/รปแบบการบงคบบญชา

ตวแปรตาม 3. ความผกพนตอองคการ (Organizational Commitment) หมายถง ความรสกผกพน

ของบคลากรทมตอหนวยงาน ซงวดไดจาก

3.1 ความเชอ มนและการ ยอมรบเปาหมาย ขององค คอ ความเชอมน ศรทธา ในเปาหมายและแนวทางการบรหารงานขององคการ ทสอดคลองกบเปาหมายขอ งผปฎบต งาน และสามารถสรางแรงบนดาลใจในการทางานไดเปนอยางด 3.2 ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ คอ การแสดงออกถงความพยายามอยางเตมทและเตมใจทจะอทศแรงกาย แรงใจ สตปญญาในการทางาน เพอตอบสนองเปาหมาย ององคกร ซงการแสดงนนไดกระทาอยางสมาเสมอ

3.3 ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกภาพในองคการ คอ การแสดงออกถงความตงใจอยางแนวแนทจะยงคงความเปนสมาชกขององคการตอไป เพอทางานใหบรรลเปาหมายชององคกร ไมคดจะลาออกไมวาองคกรจะอยสภาวะปกตหรอสภาวะวกฤต

7

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.ทาใหทราบระดบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษาอาเภอทามะกา 2.ทาใหทราบถงปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

1

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาเรอง “ความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยน

มธยมศกษา อาเภอทามะกา” ผศกษาไดนาแนวความคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ กาหนดใชเปนกรอบแนวคดในการศกษาดงตอไปน

1. ความหมายของความผกพนตอองคการ 2. ความสาคญของความผกพนตอองคการ

3. ปจจยทมความสาคญตอความผกพนตอองคการ 4.แนวคดและทฤษฎของความผกพนตอองคการ 5.งานวจยทเกยวของ

1. ความหมายของความผกพนตอองคการ การใหความหมายความผกพนตอองคการ ไดมนกวชาการหลายทาน สรปไวดงน

“ความผกพนตอองคการ ” ตามพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ .ศ. 2525 ใหนยามคาวา “ความ” เปนคานาหนากรยาหรอวเศษณเพอแสดงสภาพ และใหนยามคาวา “ผกพน” เปนคากรยา แปลวา ตดพน, เอาใจใส, ใฝใจ, รกใคร

มารช และมนนาร (Marsh & Mannari อางถงในโสภา ทรพยมากอดม , 2532 : 12) ใหคานยามวา ความผกพน หมายถงระดบมากนอยของความรสกเปนเจาของ หรอความจงรกภกดทมตอองคการ การยอมรบเปาหมายขององคการและการประเมนองคการในทางทด

เชลดอน (Sheldon อางถงใน ศภวรรณ พนธบรณะ , 2542: 5) ใหความหมายวาความผกพนตอองคการหมายถงทศนคตของผปฏบตงาน ซงเชอมโยงระหวางบคคลกบองคการเปนการประเมนองคการในดานบวกและมการใชความพยายามในการทางานเพอใหบรรลจดมงหมา

สเตยร (Steers อางถงในโสภา ทรพยมากอดม , 2532: 14) ) กลาววา ความผกพนตอองคการ หมายถง ความรสกของสมาชกวาเปนสวนหนงขององคการ มความเตมใจ เสยสละประโยชนสวนตวเพอองคการ และปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการนนตลอดไป นอกจากนความผกพนองคการยงเปนตวบงชประสทธผลขององคการในลกษณะหนง

9

เมาวเดย (Mowday อางถงใน ศภวรรณ พนธบรณะ , 2542: 6) เหนวา ความผกพนตอองคการเปนการแสดงออกทมากกวาความจงรกภกดทเกดขนตามปกต เพราะเปนความสมพนธ

หนาแนน และผลกดนใหบคคลเตมใจทจะอทศตนเองเพอสรางสรรคใหองคการอยในสภาพทดขน

บชา (Buchanan, 1974 อางถงใน นภาเพญ โหมาศวน , 2533:14) ใหนยามไววาความผกพนตอองคการเปนความรสกเปนพวกเดยวกน ความผกพนทมตอเปาหมายและคานยมขององคการ และการปฏบตงานตามบทบาทของตนเอง เพอใหบรรลเปาหมายและคานยมขององคการ

ซงความผกพนตอองคการประกอบดวยองคประกอบ 3 สวน คอ

1. ความเปนอนหนงอนเดยวกน (identification) เปนการแสดงออกจากเปาหมาย และคานยมตอผปฏบตงาน

2. ความใสใจกบองคการ (involvement) โดยการปฏบตงานตามบทบาท ของตนอยางเตมท

3. ความจงรกภกด (loyalty) ความรสกและผกพนตอองคกร

พอรเตอร (Porter, 1981) กลาววา ความผกพนตอองคการเปนลกษณะความสมพนธของบคคลทมตอองคการซงบงชในรป

1. ความปรารถนาอยางแรงกลาทจะเปนสมาชกองคการนนตอไป

2. ความเตมใจทจะใชพลงอยางเตมทในการปฏบตงานใหกบองคการ

3. มความเชออยางแนนอนและมการยอมรบคานยมและเปาหมายองคการ

ธระ วรธรรมสาธต (2532: 20) ไดนยาม ความผกพนตอองคการนน วาเป นการเนนพฤตกรรมทแสดงออกมาของสมาชกขององคการ มการแสดงออกในรปของพฤตกรรมทตอเนองในการทางาน ความตอเนองในการทางานโดยไมโยกยายเปลยนแปลงททางานทสมาชกผกพนตอองคการ และพยายามรกษาสมาชกภาพไว เนองจากไดเปรยบเทยบผลไดผลเสยทจะเกดขน ห ากละทงสภาพของสมาชกหรอลาออกจากองคการ

จระจตต ราคา (2525: 52) ไดสรปความหมายของคาวาความผกพน หมายถง ความรสกตองการทจะ “อย” และไมอยาก “ไป” จากองคการ ไมวาจะเพมเงนเดอน รายได หรอสงจงใจ อน ๆ

พรอมทงเตมใจทจะปฏบตงานเพอองค การทเขาปฏบตงานอย การพจารณาวาบคคลใดมความผกพนตอองคการมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบตวชทเหนไดชด คอ

1. ความจงรกภกดตอองคการ กลาวคอ มความรสกรกใคร ไมอยากไปจากองคการอาจจะเปนเพราะวาองคการนน มสงจงใจททาใหเขารสกเสยดายทจะตองออกไปจากองคการ เชน

ผลตอบแทนในรปเงนเดอน สวสดการ ความกาวหนา

10

2. ความเปนอนหนงอนเดยวกบหนวยงานทเขาทาอย ผปฏบตงานผกพนกบองคการรสก เปนอนหนงอนเดยวกบองคการ ปฏบตตนตามคานยมขององคการ เพอดาเนนงานไปสจดมงหมายขององคการ

3. ความรสกเกยวพนกบงานคอ ความพอใจในงานททา และตองการใหงานบรรลผลสาเรจ ทมเทแรงกายใจ เพอใหงานสาเรจ

สวนย แกวมณ “cover story” (วารสารการบรหาร สาหรบนกบรหารงานบคคลมออาชพปท 27 ฉบบท 3/2549 ) ไดกลาวถงความผกพนตอองค การของพนกงานมผลกระทบตอองคการอยางไร อาจกลาวไดวาเมอพนกงานมความรสกผกพนตอองคการมากหรอนอยแตกตางกน ยอมสงผลกระทบตอปจจยตางๆทสาคญในองคการแตกตางกน เชน ยอดขาย ความพงพอใจของลกคา และอตราการเขาออกของพนกงาน เปนตน ดวยเหตนองค การในยคปจจบนจงควรใหความสาคญกบการพฒนาพนกงานทมสมรรถนะความสามารถและเปนกาลงสาคญขององคการเพอกาวสการแขงขนในระดบสากลได

หากมองยอนกลบไปในอดต การจางงานในองคการเปนเพยงเรองงายๆทองคการจะจางพนกงานในสายอาชพตางๆจากมหาวทยาลย มระยะเวลาการจางงานยาวนานตลอดชวต และใหผลตอบแทนทดไปจนเกษยณอาย เปรยบเสมอนมสญญาในระหวางกน แตเมอการแขงขนในธรกจสงขน ประกอบกบความตองการผลประโยชนทสงขน พนกงานจงมความตองการในงานทสงขนนอกเหนอไปจากความมนคง พนกงานเรมมองหาสงทตนเองควรจะไดรบ องคการจงจาเปนตองหาวธการใหมๆในการสรางแรงจงใจใหเกดขนกบพนกงาน เพอใหพนกงานทางานอยางมประสทธภาพ หากไมมสงทคาดหวงในงานปจจบน พนกงานจะเรมมองหางานใหมๆ ดวยเหตนการจางแรงผลกดนใหพนกงานมความรสกผกพนตอองคการจงเปนสวนทมความสาคญมากขนอยางย

หลกการเรองการสรางความจงรกภกดของพนกงาน (employee loyalty) เปนเพยงการคาดหวงถงพฤตกรรมในอนาคตของพนกงาน ซงยงไมสามารถแสดงถงความผกพนของพนกงานทมผลตอองคการในภาพรวมได ผบรหารจงควรตระหน กและพจารณาวาพนกงานคดเกยวกบเปาหมายและคานยมขององคการอยางไร และจะกระตนพนกงานใหมสวนสนบสนนองคการไปถงเปาหมายทตงไวอยางไร ดวยการสรางความผกพนของพนกงานตอองคการ

การทาใหพนกงานมความรสกผกพนตอองคการไมใชเรองใหม มการพดถงกนมาเปนระยะเวลานานในกลมเจาของธรกจและผบรหารทมความสาคญในเรองการเพมผลการปฏบตงานโดยการใหรางวล การลงโทษ และการสอสารทดตอพนกงาน ปจจบนองคการหลายแหงใหความสาคญกบการลงทน เพอใหพนกงานมความผกพนตอองคการ ซงแทจรงแลวการทา ใหพนกงานมความผกพนตอองคการกคอ การสรางความสขและบรรยากาศทดในการทางาน หาก

11

พนกงานรวาองคการกาลงดาเนนการไปในทศทางใด และรบรไดวาตนเองเปนสวนหนงทเปนกาลงสาคญสาหรบองคการ สงตางๆเหลานกจะเปนผลดตอองคการในภาพรวมและในระยะยาว

วรนช ทองไพบลย (2543 : 27) ไดใหความหมายของความผกพนตอองคการวาคอความรสกเปนพวกเดยวกน เปนความภาคภมใจ การยอมรบและยดมนในจดมงหมายและอดมการณขององคการ เปนผลใหบคคลมความเตมใจทจะทางานเพอความกาวหนาและประโยชนขององคการ มความปรารถ นาทจะเปนสมาชกขององคการตลอดไป ความผกพนตอองคการม 3 องคประกอบ ไดแก

1. การแสดงตน หมายถง ความภาคภมใจในองคการและยอมรบจดหมายขององคการ

2. ความตองการการมสวนรวม หมายถง ความเตมใจทจะทางานเพอความกาวหนาและประโยชนขององคการ

3. ความภกดตอองคการ หมายถง การยดมนในองคการและมความปรารถนาทจะเปนสมาชกขององคการตลอดไป

จรากล วสะพนธ (2544: 19) ไดสรปความเหนวา ความผกพนตอองคการเปนทศนคตหรอความรสกของบคคลตอองคการ ในลกษณะทสอดคลองกบเปาหมายและคานยมขององคการเปนความเตมใจทจะทมเทแรงกายแรงใจในการปฏบตงาน และรสกวาตนมความสาคญตอองคการและปรารถนาทจะอยกบองคการตอไป

ภรณ (กรตบตร) มหานนท (2529 : 94) ใหความหมายความผกพนตอองคกรโดยแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

1. ความผกพนทเปนทางการตอองคกร (formal attachment) แสดงออกโดยการไปปรากฏตวทางานตามเวลาทกาหนด

2. ความผกพนทางจตใจหรอความรสก (commitment) หมายถง พนกงานมความผกพนหรอสนใจอยางจรงจงตอเปาหมาย คานยม และวตถประสงคของนายจาง โดยมทศนคตทดตอนายจาง และเตมใจทจะทมพลงในการทางาน เพอองคกรจะไดบรรลเปาหมายไดสะดวกขน ถอเปนทศนคตทหนกแนน และเปนไปในทางบวกตอองคกร เตมใจทจะรกษาสมาชกภาพอยในองคกรตอไป โดยพนกงานมความเตมใจทจะยอมสละความสขบางสวนของตนเพอการบรรลเปาหมายขององคกร

วรช สงวนวงศวาน (2531: 26) กลาววาความผกพนของสมาชกคนหนงขององคกรทมตอองคกรนน ความผกพนทกลาวนแทจรงมใชความผกพนของสมาชกทมตอตวตกขององคกรหรอหองทางาน แตเปนความผกพนระหวางสมาชกกบผบงคบบญชา แมงานททาจะลาบากยากเขญ เขากจะเพยรพยายามทาจะสาเรจ แตหากสมาช กไมถกกบผจดการ เขาจะมความรสกวาเขาไมชอบ

12

องคกรนนมใชตวผจดการ ดงนน ความสมพนธระหวางตวสมาชกกบองคกรทจรงกคอ ความสมพนธระหวางสมาชกกบผบรหารซงถอเปนตวแทนขององคกรนนเอง

โสภา ทรพยมากอดม (2532: 14) นยามไววา ความผ กพนตอองคการ หมายถง การทสมาชกในองคการมความผกพนและความซอสตยตอองคการในแงของการรบเปาหมาย คานยม ขององคการและการเปนสวนหนงขององคการ ตลอดจนความแนวแนทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคการไว

จากความหมายขางตน สามารถสรปไดวา ความผกพนต อองคการนน หมายถง ความรสกของกลมสมาชกทปฏบตงานอยภายในองคกรมความรสกเปนอนหนงอนเดยวกบองคกร ทราบถงเปาหมายทแทจรงขององคกร และยนดเสยสละ มงมน รวมมอกนทจะปฏบตหนาทเปนแรงขบเคลอนใหองคกรกาวไปถงเปาหมาย ซงความผกพนตอองคกรจะเกดขนไดนนสวนหนงยอมเกดจากการทองคกรตองสรางแรงจงใจใหกบสมาชกในองคกร ไมวาจะเปนผลตอบแทนตางๆ เชน สวสดการการรกษาพยาบาล ยานพาหนะ หรอผลตอบแทนในรปแบบของอตราเงนเดอน โบนส คาตอบแทนพเศษจากการขาย คาลวงเวลา หรอจะเปนในสวนของความกาวหนาในตาแหนงงาน ทใหสมาชกไดมโอกาสพสจนและแสดงความสามารถ สงเหลานจะทาใหสมาชกในองคกรเกดความมนใจวาสมาชกทกคนจะมคณภาพชวตทด และจะรสกไปอยากไปจากองคกร และสรางผลงานดๆเพอใหองคกรกาวสความสาเรจไดตามเปาหมาย

ความสาคญของความผกพนตอองคการ ความผกพนตอองคการ (organization commitment) เปนปจจยสาคญทจะทาใหงาน

ขององคการบรรลวตถประสงคได เนองจากผปฏบตงานทมความผกพนตอองคการสง จะเปนผทยนดทจะอทศแรงกาย แรงใจ เพอปฏบตงานในหนาทของตนใหดทสด และดกวาผทมความผกพนตอองคการนอยหรอไมมเลย ซงการทจะเกดความผกพนไดกตอเมอจดมงหมายของสมาชกไดรบการตอบสนองจากองคการ จงเปนหนาทของผบรหารองคการทจะพยายามสรางทศนคตทด ตอองคการ เพอใหสมาชกในองคการอย กบองคการอยางมคณคา ดวยการสรางใหสมาชกเกด ความผกพนตอองคการ ทงนเพอประโยชนสงสดจะไดเกดแกองคการ และยงไดมนกวชาการหลายทานไดกลาวถงความสาคญของความผกพนตอองคการไวดงน

บชานน (Buchanan II อางถงใน นภาเพญ โหมาศวน , 2533: 16) เหนวา ความผกพนเปนทศนคตทสาคญยงสาหรบองคการไมวาจะเปนองคการแบบใด เพราะความผกพนเปนตวเชอมระหวางจนตนาการของมนษยกบจดหมายขององคการ ทาใหผปฏบตงานมความรสกเปนเจาขององคการ และเปนผมสวนเสรมสรางสขภาพและความเปนอยทด ขององคการ รวมทงชวยลดการ

13

ควบคมจากภายนอกอกดวย ดงนน โดยสรปแลวความผกพนตอองคการเปนเงอนไขลวงหนาสาหรบองคการทางสงคมทประสบความสาเรจ

นอกจากนนเขายงไดกลาวเพมเตมวา ความผกพนของผจดการตอองคการเปนสวนสาคญตอความอยรอดและความมปร ะสทธภาพขององคการ เพราะความรบผดชอบในการรกษาองคการใหคงอยในสภาวะทดนน มความจาเปนตอการดาเนนงาน การบรหารทมประสทธผลถกมองวามความเกยวของกบความรสกรบผดชอบและการอทศตน เพอเกอกลใหองคการอยใ นสภาพทสามารถปฏบตงานตอไปได

สเตยร (Steer, 1977) เหนวา ความผกพนในองคการเปนเรองสาคญในการบรหารงานเพราะ1. การศกษาเรองความผกพนในองคการมความสาคญเพราะสามารถใชทานายอตราการเขาออกจากงาน ไดดกวาการศกษาเรองความพงพอใจในงาน

2. ความผกพนในองคการยงเปนแรงผลกดนผปฏบตงานในองคการใหทางานไดดกวาผไมมความผกพนในองคการทตนทางานอย

3. นอกจากนความผกพนตอองคการยงเปนตวชถงประสทธภาพขององคการอกดวย ภรณ มหานนท (2529: 97) กลาววา ความรสกผกพนจะนาไปสผลทสมพนธกบความม

ประสทธภาพผลขององคการ ดงน

1. พนกงานซงมความรสกผกพนยางแทจรงตอเปาหมายและคานยมขององคการมแนวโนมทจะมสวนรวมในกจกรรมขององคการอยในระดบสง

2. พนกงานซงมความรสกผกพนอยางสง มกมความปรารถนาอยางแรงทจะคงอยกบองคการตอไป เพอทางานขององคการใหบรรลเปาหมายซงตนเลอมใสศรทธา

3. โดยเหตทบคคลมความผกพนตอองคการและเลอมใสศรทธาในเปาหมายขององคการบคคลซงมความรสกผกพนดงกลาวมกมความผกพนอยางมากตองาน เพราะเหนวางานคอหนทางซงตนจะสมารถทาประโยชนกบองคการใหบรรลถงเปาหมายไดสาเรจ

4. จากความหมายของคาวา ความรสกผกพน (commitment) นนเอง เราอาจคาดหวงไดวาบคคลซงมความรสกผกพนสงจะเตมใจทจะใชความพยายามมากพอสมควรในการทางานใหกบองคการ ซงในหลายกรณ ความพยายามดงกลาวมผลทาใหการปฏบตงานอยในระดบดเหนอคนอน

จากความหมายขางตน สามารถสรปไดวา ความสมพนธตอองคกรมความสาคญเปนอยางยงตอความสาเรจขององคกร และเปนจดเรมตนทจะนาองคกรใหบรรลวตถประสงคตามทไดตงเปาหมายไว โดยองคกรตองสรางความมนคงใหกบสมาชก เพอใหสมาชกปฏบตหนาทดวยความมงมนอยางมประสทธภาพ ซงสมาชกทมความผกพนตอองคกรจะมประสทธภาพการทางานทดกวาสมาชกทไมมความรสกผกพนตอองคกร เนองจากสมาชกทมความผกพนตอองคกรนนจะม

14

ความปรารถนาดและมแรงบนดาลใจทจะสรางสรรคงานอยางเตมทเพอใหบรรลวตถป ระสงค เพราะเหนวางานคอหนทางซงตนจะสามารถทาประโยชนกบองคการใหบรรลถงเปาหมายไดสาเรจ การวดวาสมาชกจะมความผกพนตอองคกรมากนอยเพยงใดนนกสามารถดไดจากจานวนสมาชกทเขาออกงาน

ปจจยทมความสาคญตอความผกพนตอองคการ นกวชาการหลายทานใ หความสนใจในการศกษาถงปจจยทมผลตอความผกพนตอ

องคการ และพบวายงไมมแบบจาลองใดทชวดวา อะไรคอตวแปรทมอทธพลตอการกอใหเกดความรสกผกพนตอองคการ แตละทานไดมองปจจยทมอทธพลตอความผกพนตางกน ดงน

เชอรรงตน (Cherrington,1994 อางถงใน สามารถ ศภรตนอาภรณ,2544: 17) ไดสรปความผกพนตอองคการวาเกดจากปจจย ดงตอไปน

1. ลกษณะสวนบคคลไดแก ผทมอายมากและมอ ายการทางานในองคการนาน จะมความผกพนตอองคการสง ผทแรงจงใจภายในมากจะมความผกพนมาก เพศหญงมแนวโนมผกพนตอองคการมากกวาเพศชาย ตลอดจนผทมการศกษานอยจะผกพนตอองคการมากกวาผมการศกษาสง

2. ลกษณะของงาน ไดแก การไดทางานทมความสาคญ การไดมสวนรวมในงานจะกอใหเกดความผกพนตอองคการสง และหากมความขดแยงในบทบาทและเกดความสบสนใ นงานจะทาใหมความผกพนตอองคการลดลง

3. ลกษณะขององคการ ไดแก องคการทมการกระจายอานาจ และการใหพนกงานไดมสวนรวมในการตดสนใจจะสรางใหพนกงานเกดความผกพนตอองคการ

4. ลกษณะประสบการณการทางาน ไดแก ทศนคตทมตอเพอนรวมงาน การคาดหวงทไดรบ การตอบสนองจากองคการ ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ และเหนวาองคการเปนทพงได

เมเยอร และ อลเลน (Mayer&Allan,1997) กลาวถงปจจยทเกยวของและผลทเกดจากความผกพนตอองคการ ประกอบดวย 3 ลกษณะทแตกตางกน ดงน

1. ปจจยทมผล ตอความผกพนดานจตใจ ไดแก อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาปฏบตงานในหนวยงาน ปจจยทเกยวกบลกษณะงาน ประสบการณในการทางาน และความพงพอใจในงาน

2. ปจจยทมผลตอความผกพนดานการคงอย ไดแก ระดบการศกษา ระดบตาแหนง ปจจยทเกยวกบงานเพยงบางปจจยซงพบมความสมพนธในระดบตา

15

3. ปจจยทมผลตอความผกพนดานบรรทดฐาน ไดแก ระดบการศกษา ระดบตาแหนง ปจจยเกยวกบลกษณะงาน ประสบการณในการทางาน (ยกเวน การมสวนรวมในการบรหารและความผกพนดานการคงอยของเพอนรวมงาน

อลเลน และเมเยอร (Allan &Meyer,1990,pp.1 – 18 ) ศกษาเรองความผกพนตอองคการโดยพจารณาวาความผกพนตอองคการนนแสดงออกมาใน 3 ลกษณะ ไดแก ความผกพนดานความรสก ความผกพนดานการทางานตอไปอยางตอเนอง และความผกพนดานบรรทดฐานของสงคม ซงปจจยทกอใหเกดความผกพนตอองคการในแตละดาน คอ

1.ปจจยทกอใหเกดความผกพนตอองคการดานความรสก คอ การรบรลกษณะงาน ไดแก ความมอสระในการทางาน ลกษณะเฉพาะของงาน ความสาคญของงานและลกษณะในการทางานทหลากหลาย การรสกองคการสามารถไววางใจได การรบรถงการมสวนร วมในการบรหาร ปฏกรยาของผบงคบบญชาทแสดงตอพนกงาน

2.ปจจยทกอใหเกดความผกพนดานการทางานตอไปอยางตอเนอง ไดแก อาย ระยะเวลาในการปฏบตงาน ความพงพอใจในอาชพ ความตงใจทจะลาออก และการรบรโดยการเปรยบเทยบงานของตนกบงานอน ๆ

3. ปจจยทกอใหเกดความผกพนดานบรรทดฐานทางสงคม ไดแก ความผกพนตอเพอนรวมงาน การพงพาองคการ การมสวนรวมในการบรหารและสงทไดรบจากการทางาน เชน อานาจการตดสนใจ เปนตน

เมอวเคราะหถงปจจยทเปนสาเหตใหเกดความผกพนตอองคการใน 3 ลกษณะ ทกลาวมา ตามแนวคดขางตน สามารถอธบายไดดงน

1. ความผกพนดานจตใจเกดจากปจจย 3 ประการ คอคณลกษณะของบคคล คณลกษณะของงาน และประสบการณในการทางาน

2. ความผกพนทางดานการคงอยเกดจากปจจย 2 ประการ คอ ความมากนอยในการลงทนไปกบองคการ และทางเลอกทมหากคดจะลาออกจากองคการ

3. ความผกพนดานบรรทดฐาน เกดจากปจจยดานประสบการณของบคคลทงกอนและหลงเขามาเปนสมาชกขององคการ ไดแก การไดรบการอบรมสงสอนจากครอบครว กระบวนการกลมทางสงคม และกระบวนการกลอมเกลาจากองคกา

ล (Lee, อาง ถงใน น.อ.อภสทธ รกษาวงศ ,2545 :20) ใหทศนะวา ความผกพนตอองคการเปนผลมาจาก

1.ความตองการประสบความสาเรจในงาน

2.ความสมพนธกบผบงคบบญชา

16

3.ระยะเวลาทปฏบตงานในองคการ

สเตยร (Steers,1977 อางถงใน พรอ มพรรณ บหตถกจกล ,2541 : 43 – 46) ไดเสนอแนวความคด เกยวกบปจจยทกาหนดตอความผกพนตอองคการ พบวา ความรสกตอองคการเปนตวแปรทอธบายถงความผกพนตอองคการ ซงมองคประกอบ 5 ประการ ไดแก

1.ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ หมายถง ความรสกตอการไดรบการยอมรบจากองคการ วาตนเปนผมความรความสามารถในการปฏบตงาน มคณคาตอองคการรวมทงความรสกวาตนเปนสวนหนงของความสาเรจหรอความลมเหลวขององคการ

2. การมสวนรวมในการบรหารงาน หมายถง การทผบรหารเปดโอกาสใหผปฏบตงานมสวนในการตดสนใจทงในระดบนโยบายและการปฏ บตงาน มการกระจายการตดสนใจใหผปฏบตงานและไมใชอานาจหนาทตามรปแบบทเปนทางการมากเกนไป จะเปนองคประกอบสาคญทจะดงดดใหผปฏบตงานมความรสกผกพนตอองคการ

3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา หมายถง ความรสกทมตอผบงคบบญชาตอการ ใหความรวมมอชวยเหลอ ใหคาแนะนาปรกษาทงในดานการปฏบตงานและเรองสวนตว

4. ความสมพนธกบเพอนรวมงาน หมายถง ความรสกทมตอเพอนรวมงานตอการใหความรวมมอชวยเหลอ ใหคาแนะนาปรกษาทงในดานการปฏบตงานและเรองสวนตว

5. ความพงพอใจตอเง นเดอนและคาตอบแทน หมายถง ความรสกวาตนเองไดรบคาตอบแทนดวยความยตธรรม กเปนปจจยหนงทมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนตอองคการ เนองจากทกคนมความปรารถนาทจะไดรบความยตธรรม โดยในการประเมน ความเสมอภาคบคคลจะเปรยบเทยบรางวลตอบแทนทไดรบกบความพยายามทตนไดลงแรงไปในงาน และจะเปรยบเทยบกบเพอนรวมงานคนอน ๆ เชนกน ความเสมอภาคจะเกดขนเมอบคคลไดรบรวา อตราสวนของรางวลทไดรบและกาลงทลงไปเทาเทยมกบอตราสวนของผอน รวมถงผลประโยชนตาง ๆ ในรปของสวสดการทไดรบ

เชลลอน (Sheldon,1971:143 – 150) อางถงใน บษยาน จนทรเจรญสข,2538:12) พบวาความผกพนตอองคกรเปนทศนคตของผปฏบตงานทเชอมโยงระหวางบคคลนน ๆ กบองคกรเปนสงทเกดจากการทบคคลพจารณาจากการลงทน (investment) ของเขาในองคกรซงเปนไปในรปของสงทเขาไดลงทนไปในการปฏบตงาน ไดแก อาย กาลงแรง ตลอดจนระยะเวลาทปฏบตงานในองคกรนน ซงทาใหเขาสญเสยโอกาสทจะไปทางานอน ๆ แตสงทเขาสญเสยไปคอการลงทนนน จะสงผลตอบแทนคนมา อนอาจเปนไปไดในรปของระดบความอาวโสในงาน ระดบตาแหน งการไดรบการยอมรบ การไดคาตอบแทนทสงขน การมสทธพเศษ หรอไดรบสงตอบแทนในรปของเบยบานาญ คารกษาพยาบาล สวสดการตาง ๆ ฯลฯ ซงจะทาใหพนกงานดงกลาวมความผกพนตอ

17

องคกรสงกวาผทไดลงทนนอยกวา เชน มอายงานในองคกรนอยกวา มระดบตา แหนงตากวา นอกจากนการมสวนรวมทางสงคม (social Involvement) จะกอใหเกดความผกพนตอองคกรอยางมนยสาคญ การลงทนในรปแบบตาง ๆ ในองคกร จะปรากฏจากประโยชนหากขาดตวแปรดงกลาว เนองจากผลทตามมาคอ ความผกพนตอองคกรของสมาชกยอมจะลดลงไปในทสด

เฮอบเนยค (Herbiniak,1972: 113 – 115 อางถงใน ประนอม กตตดษฎธรรม ,2538 :26)

ไดศกษาปจจยเบองตนของความผกพนตอองคกร และแบงปจจยออกเปน 3 ประเภทใหญ คอ

1. ลกษณะสวนบคคลของผปฏบตงาน (person characteristics) ไดแก เพศ อาย ระดบ การศกษา สถานภาพสมรส ระยะเวลาการทางานในองคกร และระดบตาแหนง

2. ลกษณะของงาน (job characteristics) หมายถง ลกษณะของงานทผปฏบตงานรบผดชอบอยไดแก ความมอสระในการทางาน ความกาวหนาในงาน การมสวนรวมในการบรหารงาน งานทมโอกาสปฏสงสรรคกบผอน และผลปอนกลบของงาน

3. ประสบการณจากการทางานในองคการนน (work experience) หมายถง สภาพการทางานทผปฏบตไดรบ ไดแก ความรสกวาตนมความสาคญตอองคกร ทศนคตเพอนรวมงานและองคกร ความเชอถอไดขององคกร ความพงพงไดขององคกร และความคาดหวงทจะได รบการตอบสนองจากองคกร

ฐตมา วงศนาค (2544: 38 – 40) ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการทง 3 ลกษณะ พบวาปจจยทจะสงผลตอความผกพนตอองคการนนม 3 ปจจยทสาคญ ไดแก

1. ปจจยดานลกษณะสวนบคคล เปนปจจยทเนองมาจากลกษณะสวนบคคลไ มวาจะเปนความแตกตางทางดานกายภาพ เชน เพศ อาย หรอความแตกตางทางดานสงคม เชน การศกษา สถานภาพสมรส สงเหลานจะสงผลตอความผกพนตอองคการในระดบทแตกตางกน

2. ปจจยดานลกษณะงาน หมายถง ลกษณะของงานแตละบคคลรบผดชอบหรอปฏบตอยวาเปนอยางไร ความแตกตางในเรองงานจะสงผลใหบคคลมความรความชานาญเฉพาะเรองทแตกตางกน ซงสงเหลานยอมสงผลตอความผกพนตอองคการทแตกตางกน

3. ปจจยดานประสบการณในการทางาน หมายถง ความรสกของผปฏบตงานแตละคนวา รบรการทางานในองคการอยางไร

สวนย แกวมณ (2549 ) กลาวถงปจจยทผลกดนใหเกดความผกพนตอองคการของพนกงาน ดงน

1. การเปนสวนหนงขององคการทประสบความสาเรจ (being part of a wining

organization) หากพนกงานไดทางานในองคการทมผลประกอบการดเดน หรอเปนทยอมรบวาเปน

18

ผนาทางการตลาด มวสยทศน และเปาหมายทชดเจนและมการจดการเชงกลยทธเพอนามาปฏบตอยางเหมาะสมจะมสวนผลกดนใหพนกงานเกดความรสกผกพนตอองคการมากขน

2. การไดทางานใหแกผนาทตนเองชนชอบ (working for admired leaders) การทพนกงานไดทางานกบผนาทตนเองรกหรอชนชอบจะสงผลใหพนกงานมผลการปฏบตงานทสงขน ซงหวหนางานทพนกงานชนชอบเปนสวนสาคญในการผลกดนใหเกดความผกพนตอองคการของพนกงาน

3. การมความสมพนธทดในการทางาน (having positive working relationships) หากพนกงานมความสมพนธกบเพอนรวมงานทด ทางานอยางมออาชพ จะสงผลใหพนกงานเกดความผกพนทดตอองคการ

4. การทางานทมความสาคญ (doing meaningful work) พนกงานตองการทางานทมผลกระทบตอองคการ เปนงานทมความสอดคลองกบกลยทธและวสยทศนและสามารถสรางควา มแตกตางใหเกดขนกบองคการและลกคาได สงเหลานเปนปจจยทผลกดนใหพนกงานเกดความรสกผกพนตอองคการ

5. การไดรบการยกยองและเหนคณคา (recognition and appreciation) การไดรบการยกยองเปนสงสาคญทชวยผลกดนใหเกดความผกพนในองคการ ซงไมไดหมายถงรางวลทเปนตวเงนหรอคาตอบแทนเทานน แตยงหมายถงความชนชมโดยตรงจากผบรหาร สงเหลานแสดงใหเหนวาพนกงานมคณคาและสามารถทมเทแรงกายแรงใจใหไดรบการยอมรบจากองคการดวย

6. การมชวตความเปนอยทสมดล (living a balanced life) องคการทสามารถสรางวฒนธรรมองคการโดยใหคณคากบความสมดลระหวางชวตการทางานและชวตสวนตว และทาใหพนกงานสามารถมชวตความเปนอยทสมดลได จะไดรบความผกพนตอองคการของพนกงานเปนสงตอบแทน การมชวตความเปนอยทสมดลของพนกงานไมไดหมายคว ามวาพนกงานจะไมจงรกภกดตอองคการแตหมายถงการทพนกงานตองการสามารถจดการกบชวตของตนเองไดด ไมใชมชวตอยกบงานเพยงอยางเดยวเทานน

เมอผบรหารเขาใจปจจยเหลานจะชวยผลกดนใหพนกงานเกดความผกพนตอองคการ ผบรหารจะสามารถสรางเง อนไขทผลกดนใหองคการมระดบผลการปฏบตงานทดขน โดยการมบทบาทในฐานะเปนผสอสารใหพนกงานมสวนรวมและเขาใจถงทศทางกลยทธขององคการเพอทจะสนบสนนใหองคการประสบความสาเรจในทสด11

สเตยร (Steers,1977 อางถงใน พรอ มพรรณ บหตถกจกล ,2541: 43 – 46) ไดเสนอแนวความคด เกยวกบปจจยทกาหนดตอความผกพนตอองคการ พบวา ความรสกตอองคการเปนตวแปรทอธบายถงความผกพนตอองคการ ซงมองคประกอบ 5 ประการ ไดแก

19

1.ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ หมายถง ความรสกตอการไดรบการยอมรบจากองคการ วาตนเปนผมความรความสามารถในการปฏบตงาน มคณคาตอองคการรวมทงความรสกวาตนเปนสวนหนงของความสาเรจหรอความลมเหลวขององคการ

2. การมสวนรวมในการบรหารงาน หมายถง การทผบรหารเปดโอกาสใหผปฏบตงานมสวนในการตดสนใจทงใ นระดบนโยบายและการปฏบตงาน มการกระจายการตดสนใจใหผปฏบตงานและไมใชอานาจหนาทตามรปแบบทเปนทางการมากเกนไป จะเปนองคประกอบสาคญทจะดงดดใหผปฏบตงานมความรสกผกพนตอองคการ

3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา หมายถง ความรสกทมต อผบงคบบญชาตอการใหความรวมมอชวยเหลอ ใหคาแนะนาปรกษาทงในดานการปฏบตงานและเรองสวนตว

4. ความสมพนธกบเพอนรวมงาน หมายถง ความรสกทมตอเพอนรวมงานตอการใหความรวมมอชวยเหลอ ใหคาแนะนาปรกษาทงในดานการปฏบตงานและเรองสวนตว

5. ความพงพอใจตอเงนเดอนและคาตอบแทน หมายถง ความรสกวาตนเองไดรบคาตอบแทนดวยความยตธรรม กเปนปจจยหนงทมความสมพนธในทางบวกกบความผกพนตอองคการ เนองจากทกคนมความปรารถนาทจะไดรบความยตธรรม โดยในการประเมน ความเสมอภาคบคคลจะเปรยบเทยบรางวลตอบแทนทไดรบกบความพยายามทตนไดลงแรงไปในงาน และจะเปรยบเทยบกบเพอนรวมงานคนอน ๆ เชนกน ความเสมอภาคจะเกดขนเมอบคคลไดรบรวา อตราสวนของรางวลทไดรบและกาลงทลงไปเทาเทยมกบอตราสวนของผอน รวมถงผลประโยชนตาง ๆ ในรปของสวสดการทไดรบ

เบคเกอร (Becker 1960, อางถงใน ดจดาว ศภจตกลชย 2546 : 19) ไดเสนอทฤษฎ Side-bet ทพฒนามาจากกรอบการศกษาของแนวคดเชงแลกเปลยน หรอทเรยกวา Reward-Cost

Notation ซงสาระสาคญทเสนอไว คอ แนวคดทอธบายถงเหตผลทบคคลเกดความผกพนตอสงหนงสงใดเปนเพราะวาบคคลนนไดสรางการลงทน (Side-bet) ตอสงนนๆไว เพราะฉะนน ถาหากเขาไมมความผกพนตอสงนนกจะทาใหเขาสญเสยมากกวาการผกพนไว จงเปนสงทตองทาโดยไมมทางเลอก ระดบความสาคญของการลงทนในบางประการจะผนแปรตามมตระยะเวลา คอ คณภาพของสงทลงทนไปจะมมลคาเพมสงขนใหกบองคกรนานเทาใดกจะทาใหเกดการสะสมทรพยากรทจะไดรบจากระบบการจางงานขององคกรมากขนในรปของเงนเดอน สวสดการ และอานาจหนาท หรอสงทอทศในรปของกาลงกายและกาลงใจ ดงน น บคคลททางานอยกบองคกรมานานยอมตดสนใจลาออกจากองคกรไดลาบากกวาคนททางานกบองคกรมาไมนาน เพราะเขาจะพจารณาวาหากลาออกจากองคกรกเทากบวาการลงทนของเขาทไดสะสมไวยอมสญเสยไปดวย ซงอาจจะไมคมคากบผลประโยชนทจะไดรบจากองคกรใหม

20

อนนตชย คงจนทร (2529 : 36-38) กลาวไววา ปจจยทมผลหรอความสมพนธตอความผกพนตอองคกร หรอทเรยกวา Antecedents of Organization Commitment อาจจะแบงออกไดเปน 4 พวกใหญๆ คอ

1. คณลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย เพศ สถานภาพในการทางาน ถาวรหรอชวคราว (ระดบการศกษา

2. คณลกษณะทเกยวกบงาน ไดแก ขอบเขตของงาน ความทาทายของงาน ความเขาใจในหนาท หรอมบทบาทในการทางาน ความพอใจในการทางาน

3. คณลกษณะทเกยวกบองคกร ไดแก การกระจายอานาจในองคกร ความสาคญของหนาทงานของตน ความชดเจนของกฎขอบงคบ ข นตอนตางๆในการทางาน ความเปนเจาของกจการ สมาชกในองคกรไดรวมในการตดสนใจ

4. ประสบการณจากการทางาน ไดแก ความรสกไววางใจเชอถอทสมาชกมตอองคกร การตระหนกถงความสาคญของสมาชกตอองคกร หรอการทองคกรใหความสาคญตอสมาชก ความคาดหวง ทศนคตเพอนรวมงาน ความรสกวาตนเองไดรบผลตอบแทนดวยความยตธรรม

จากความหมายขางตน สามารถสรปไดวา ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคกรนน แบงไดหลายประการ ดงน

1. ลกษณะสวนบคคล เชน เพศ อาย การศกษา สถานภาพ รายได มผลในการสรางสรรคผลงานเพอใหองคกรบรรลวตถประสงค

2. ลกษณะของงาน เชน ความทาทายของงาน ททาใหสมาชกในองคกรใหเรยนร และเพมพนทกษะ แสดงความสามารถดวยการทางานททาทาย

3. ประสบการณในการทางาน เชน พนกงานไดรบความสะดวกสบายจากการทางาน มเครองมออานวยความสะดวกในการทางาน

4. บรรยากาศในการทางาน หากองคกรมบรรยากาศในการทางานทด มความขดแยงนอย กจะสงผลใหพนกงานมความสขในการทางาน มโอกาสไดรวมมอกนทาใหงานบรรลวตถประสงคสงสดได

แนวคดและทฤษฎของความผกพนตอองคการ

1. ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว

2. ทฤษฎการจงใจ ERG ของ Alderfer

3. ทฤษฎความตองการทแสวงหาของ McClelland

4. ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzber

21

5. ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom

6. ทฤษฎ side – bet theory เบคเคอร

7. ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของ McGregor ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว

ทฤษฎ (Maslow hierarchy of needs theory) เปนทฤษฎทเกยวของกบความตองการขนพนฐานของมนษย ซงกาหนดโดยนกจตวทยาชอมาสโลว (Abraham Maslow) เปนทฤษฎการจงใจทมการกลาวขวญกนอยางแพรหลาย มาสโลวมองวาความตองการของมนษยมลกษณะเปนลาดบขนจากระดบตาสดไปยง ระดบสงสด เมอความตองการในระดบหนงไดรบการตอบสนองแลว มนษยกจะมความตองการอนในระดบทสงขนตอไป

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานของมนษยเพอความอยรอด เชน อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค อากาศ นาดม การพกผอน เปนตน

2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง (Security or safety needs) เมอมนษยสามารถตอบสนองความตองการทางรางกายไดแลว มนษยกจะเพมความตองการในระดบทสงขนตอไป เชน ความตองการความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความตองการความมนคงในชวตและหนาทการงาน ความตองการไดรบการปกปองคมครองจากภยนตรายตางๆ เปนตน

3. ความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม ) (Affiliation or

acceptance needs) เปนความตองการเปนสวนหนงของสงคม ซงเปนธรรมชาตอยางหนงของมนษย เชน ความตองการใหและไดรบซงความรก ความตองการเปนสวนหนงของหมคณะ ความตองการไดรบการยอมรบ ความตองการไดรบความชนชมจากผอน เปนตน

4. ความตองการการยกยอง (Esteem needs) (ความภมใจในตนเอง) เปนความตองการทจะไดรบการยก ยอง นบถอ และสถานะจากสงคม เชน ความตองการมชอเสยงในสงคม ความตองการไดรบความเคารพนบถอ ความตองการมความรความสามารถ เปนตน

5. ความตองการความสาเรจในชวต (Self-actualization) เปนความตองการสงสดของแตละบคคล เชน ความตองการทจะทาทกสงท กอยางไดสาเรจ ความตองการทาทกอยางเพอตอบสนองความตองการของตนเอง เปนตน

จากทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลวน สามารถแบงความตองการออกไดเปน 2 ระดบ คอ

22

1. ความตองการในระดบตา (Lower order needs) ประกอบดวย ความตองการในขนท 1, 2 และ3 ตามลาดบขนความตองการของมาสโลว ไดแก ความตองการทางรางกาย (Physiological

needs) ความตองการความปลอดภยและมนคง (Security or safety needs) ความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม) (Affiliation or acceptance needs)

2. ความตองการในระดบสง (Higher order needs) ประกอบดวย ความตองการในขนท 4 และ 5 ตามลาดบขนความตองการของมาสโลว ไดแก ความตองการการยกยอง (Esteem needs) (ความภมใจในตนเอง) และความตองการความสาเรจในชวต (Self-actualization)

นอกจากนจากรายงานในการศกษาพบวา ความตองการยงขนอยกบชวงความกาวหนาในงานอาชพของบคคล (Person’s career stage) ขนาดขององคการ และทาเลทตงทางภมศาสตร ซงยงไมมการระบอยางแนชดวาความพงพอใจในความตองการในระดบหนงจะลดความสาคญและเพมความสาคญของความตองการในระดบทสงขน

ทฤษฎการจงใจ ERG ของ Alderfer ทฤษฎการจงใจ ERG ของ Alderfer (Alderfer’s ERG theory) เปนทฤษฎทเกยวของ

กบความตองการขนพนฐานของมนษย แตไมคานงถงขนความตองการวาความตองการใดเกดขนกอนหรอหลง และความตองการหลายๆอยางอาจเกดขนพรอมกนกได ความตอ งการตามทฤษฎ ERG จะมนอยกวาความตองการตามลาดบขนของมาสโลว โดยแบงออกเปน 3 ประการ ดงน

1. ความตองการเพอความอยรอด [Existence needs (E)] เปนความตองการพนฐานของรางกายเพอใหมนษยดารงชวตอยได เชน ความตองการอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค เปนตน เปนความตองการในระดบตาสดและมลกษณะเปนรปธรรมสงสด ประกอบดวยความตองการทางรางกายบวกดวยความตองการความปลอดภยและความมนคงตามทฤษฎของมาสโลว ผบรหารสามารถตอบสนองความตองการในดานนไดดวยการจายคาตอบแทนทเปนธรรม มสวสดการทด มเงนโบนส รวมถงทาใหผใตบงคบบญชารสกมนคงปลอดภยจากการทางาน ไดรบความยตธรรม มการทาสญญาวาจางการทางาน เปนตน

2. ความตองการมสมพนธภาพ [Relatedness needs (R)] เปนความตองการทจะใหและไดรบไมตรจตจากบคคลทอยแวดลอม เปนคว ามตองการทมลกษณะเปนรปธรรมนอยลง ประกอบดวยความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม ) ตามทฤษฎของมาสโลว ผบรหารควรสงเสรมใหบคลากรในองคการมความสมพนธทดตอกน ตลอดจนสรางความสมพนธทดตอบคคลภายนอกดวย เชน การจดกจกรรมททาใหเกดความสมพนธระหวางผนาและผตาม เปนตน

23

3. ความตองการความเจรญกาวหนา [Growth needs (G)] เปนความตองการในระดบสงสดของบคคลซงมความเปนรปธรรมตาสด ประกอบดวยความตองการการยกยองบวกดวยความตองการประสบความสาเรจในชวตตามทฤษฎของมาสโลว ผบรหารควรสนบสนนใหพนกงานพฒนาตนเองใหเจรญกาวหนาดวยการพจารณาเลอนขน เลอนตาแหนง หรอมอบหมายใหรบผดชอบตองานกวางขน โดยมหนาทการงานสงขน อนเปนโอกา สทพนกงานจะกาวไปสความสาเรจ

ความแตกตางระหวางทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว กบทฤษฎ ERG ของ Alderfer มดงน (1) ทฤษฎของมาสโลวเสนอวา บคคลจะมความตองการตามลาดบขนจากตาไปสง (2) ทฤษฎ ERG เสนอวาบคคลจะมความตองการหลายอยางในขณะเดยวกน กลาวคอ หลงจากบคคลไดรบการตอบสนองความตองการในระดบตาแลว บคคลกจะมความตองการ ในระดบทสงขน แตถาบคคลไมไดรบการตอบสนองความตองการในระดบทสงขนกจะหนกลบมาตอบสนองความตองการในระดบตา ดงนนทฤษฎ ERG ของ Alderfer ซงเปนแนวคดทสามารถยดหยนไดมากกวาทฤษฎของมาสโลว

ทฤษฎความตองการทแสวงหาของ McClelland ทฤษฎความต องการทแสวงหาของ McClelland (McClelland’s acquired needs

theory) ในชวงป ค .ศ. 1940 s นกจตวทยาชอ David I. McClelland ไดทาการทดลองโดยใชแบบทดสอบการรบรของบคคล [Thematic Apperception Test (TAT)] เพอวดความตองการของมนษย โดยแบบทดสอบ TAT เปนเทคน คการนาเสนอภาพตางๆ แลวใหบคคลเขยนเรองราวเกยวกบสงทเขาเหน McClelland ไดระบถงแนวความคดดานความตองการ 3 ประการ ทไดจากแบบทดสอบ TAT ซงเขาเชอวาเปนสงสาคญในการทจะเขาใจถงพฤตกรรมของบคคล ดงน

1. ความตองการความสาเรจ [Need for achievement (nAch)] เปนความตองการทจะทาสงตางๆใหเตมทและดทสดเพอความสาเรจ จากการวจยของ McClelland พบวา บคคลทตองการความสาเรจ (nAch) สง จะมลกษณะชอบการแขงขน ชอบงานททาทาย และตองการไดรบขอมลปอนกลบเพอประเมนผลงานของตนเอง มความชานาญในการวางแผน มความรบผดชอบสง และกลาทจะเผชญกบความลมเหลว

2. ความตองการความผกพน [Need for affiliation (nAff)] เปนความตองการการยอมรบจากบคคลอน ตองการเปนสวนหนงของกลม ตองการสมพนธภาพทดตอบคคลอน บคคลทตองการความผกพน (nAff) สง จะชอบสถานการณการรวมมอมากกวาสถานการณการแขงขน โดยจะพยายามสรางและรกษาความสมพนธอนดกบผอน

24

3. ความตองการอานาจ [Need for power (nPower)] เปนความตองการอานาจเพอมอทธพลเหนอผอน บคคลทมความตองการอานาจ (nPower) สง จะแสวงหาวถทา งเพอทาใหตนมอทธพลเหนอบคคลอน ตองการใหผอนยอมรบและยกยอง ตองการความเปนผนา ตองการทางานใหเหนอวาบคคลอน และจะกงวลเรองอานาจมากกวาการทางานใหมประสทธภาพ

McClelland ไดเสนอวา ความตองการ 3 ประการในชวงเวลานนเปนผลจากประสบการณในช วต โดยเขาจะกระตนผบรหารใหเรยนรถงวธการทจะระบถงความตองการความสาเรจ (nAch) ความตองการความผกพน (nAff) ความตองการอานาจ (nPower) ของบคคลทงหลายทมตอบคคลอน เพอทจะสามารถสรางสภาพแวดลอมในการทางานทตอบสนองตอความตองการของแตละบคคล

ทฤษฎนมประโยชน เพราะแตละความตองการจะมการเชอมโยงกบความพงพอใจในการทางาน ในลกษณะตางๆ โดย McClelland พบวา (1) ความตองการอานาจในระดบปานกลางถงระดบสงมความสมพนธกบความตองการความผกพนระดบตาในความสาเรจของผบรหารระดบสง (2) ความตองการอานาจระดบสงจะทาใหบคคลเตมใจทจะมอทธพลหรอผลกระทบตอบคคลอน (3) ความตองการความผกพนในระดบตาจะทาใหผบรหารสามารถตดสนใจโดยปราศจากความวตกกงวลวาบคคลอนจะเกดความไมพอใจ นอกจากน McClelland ยงพบรปแบบการจงใจความสาเรจทชดเจนทสดในบรษทขนาดเลก ซงประธานบรษทมการจงใจดานความสาเรจสงมาก ในขณะทพบวาบรษทขนาดใหญผบรหารระดบสงจะมการจงใจดานความสาเรจในระดบปานกลางและมความตองการในดานความมอานาจและความผกพนสง สวนผบรหารในระดบกลางและระดบสงจะมการจงใจดานความสาเรจสงกวาประธานบรษท

ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg (Herzberg’s two-factor theory) เปนทฤษฎทระบถง

สภาพแวดลอมของงานททาใหเกดความไมพงพอใจในงาน (Job dissatisfaction) และลกษณะของงานททาใหเกดความพงพอใจในงาน (Job satisfaction) (Schermerhorn, Hunt and Osborn. 2003 :

114) ทฤษฎ 2 ปจจยของ Herzberg แบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ (1) การเชอมโยงความพงพอใจในการทางาน (Job satisfaction) กบปจจยการจงใจ (Motivator factors) เชน ความรบผดชอบและความทาทาย ซงสมพนธกบลกษณะงาน (Job content) (2) การเชอมโยงความไมพงพอใจในการทางาน (Job dissatisfaction) กบปจจยสขอนามย (Hygiene factors) เชน คาตอบแทนและสภาพการทางาน ซงสมพนธกบสภาพแวดลอมของงาน (Job context) ทฤษฎนอาจเรยกวา ทฤ ษฎการจงใจและธารง

25

รกษา (Motivation maintenance theory) หรอทฤษฎการจงใจ- สขอนามย (Motivation hygiene

theory) ทฤษฎนไดมการพฒนาโดย Frederick Herzberg ในป ค.ศ. 1950-1959 และในชวงแรก

ของป ค.ศ. 1960-1969 ทฤษฎ 2 ปจจย ประกอบดวย (1) ปจจยสขอนามย (2) ปจจยจงใจ

ปจจยสขอนามย (Hygiene factors) ปจจยจงใจ (Motivator factors) - นโยบายขององคการ

- ลกษณะของการบงคบบญชา - สภาพการทางาน

- คาจางหรอเงนเดอนขนพนฐาน

- ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน

- ความสมพนธระหวางผใตบงคบบญชา

- สถานภาพ

- ความมงคง

- ความสาเรจ

- การยกยอง

- การทางานดวยตนเอง

- ความรบผดชอบ

- ความกาวหนา - ความเจรญเตบโต

สง ความไมพงพอใจในงาน 0 ความพงพอใจในงาน

1. ปจจยสขอนามย (Hygiene factors) เปนปจจยทปองกนไมใหบคคลเกดความรสกไมพงพอใจในการทางาน (Job dissatisfaction) ปจจยสขอนามยจะเกยวของกบสภาพแวดลอมของงาน เชน นโยบายและการบรหารงานขององคการ ลกษณะของการบงคบบญชา ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน สภาพการทางาน ความมนคง อตราคาจาง เปนตน จะเหนไดวาปจจยสขอนามยมความสมพนธกบความตองการทางรางกาย ความตองการความปลอดภยและความมนคง และความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม ) ตามทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว การปรบปรงสขอนามยนจะไมทาใหบคคลเกดความพงพอใจในงานของพวกเขา แตเปนการปองกนไมใหพวกเขาเกดความไมพงพอใจในงาน

2. ปจจยจงใจ (Motivator factors) เปนปจจยทกระตนใหเกดแรงจงใจในการทางาน ทาใหการทางานมประสทธภาพเพมขน ผลผลตเพมขน ทาใหบคคลเกดความพงพอใจในการทางาน (Job satisfaction) ไดแก โอกาสในการเจรญกาวหนา ความสาเรจในการทางาน การไดรบการชมเชย

26

ยกยอง การไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานในขนทสงขนไป การเลอนขน เลอนตาแหนง เปนตน ซงจดอยในความตองการในขนท 4 และขนท 5 ตามทฤษฎลาดบขนความตองการมาสโลว คอ ความตองการการยกยอง (ความภาคภมใจในตนเอง) และความตองการความสาเรจในชวต

ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom ทฤษฎความคาดหวงของ Vroom (Vroom’s expectancy theory) เสนอวาการจงใจใน

การทางานของบคคลจะเกดขนจากความเชอในความสมพนธระหวางการใชความพยายามและผลลพธในการทางาน (Schermerhorn, Hunt and Osborn. 2003 : 116) นกจตวทยาชอ Victor Vroom

เชอวาบคคลจะไดรบการกระตนใหกระทาสงซงสามารถบรรลเปาหมาย ถาเชอในคณคาของเปาหมาย และมองเหนวาจะชวยใหบรรลเปาหมายได ซง Vroom ไดระบวา การจงใจเปนสงทมคาทแตละบคคลจะพยายามกาหนดเปาหมายและโอกาสเพอใหบรรลเปาหมายนน

ทฤษฎ side – bet theory เบคเคอร ทฤษฎ side – bet theory เบคเคอร (Becker,1960; อางถงใน โสภา ทรพยอดมมาก ,

2533,หนา 18) ไดสราง side – bet theory โดยพฒนามาจากกรอบการศกษาของแนวความคดเชงแลกเปลยนหรอทเรยกวา reward – cost notation ซงสาระสาคญทเสนอไวกคอ แนวคดทอธบายถงเหตผลทบคคลเกดความผกพนตอสงใดสงหนง เปนเพราะบคคลนนไดลงทน (side – bet ) ตอสงนน ๆ ไว เพราะฉะนน ถาหากเขาไมมความผกพนตอสงนนตอไป กจะทาใหสญเสยมาก กวาการผกพน จงเปนการทตองทาโดยไมมทางเลอกเปนอน ระดบความสาคญของการลงทนในบางประการจะผนแปรตามมตระยะเวลาเปนสาคญ กลาวคอ คณภาพของสงทลงทนไปจะมมลคาสงขนตามระยะเวลาทบคคลไดเสยไปในเรองนน ๆ เชน ตวแปรอายการทางานในองคการ บ คคลททางานในองคการมานานเทาใด กจะเกดการสะสมทรพยากรทจะไดรบจากระบบการจางงานมากขนเทานน ในรปของเงนเดอน สวสดการ และอานาจหนาทหรอสงใดทไดอทศในรปของกาลงกายและกาลงใจ ดงนนบคคลทอยกบองคการมานานยอมตดสนใจทจะลาออกจากองคกา รไดลาบากกวาคนทยงทางานมาไมนาน เพราะเขาจะพจารณาวา หากออกจากองคการกเทากบวาการลงทนของเขาทไดสะสมไวยอมจะสญเสยตามไปดวย ซงอาจจะไมคมกบผลประโยชนทไดรบจากหนวยงานนน

27

ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ของ McGregor แมคเกเกอร (McGregor 1960 , อางถ งใน อรณ รกธรรม 2539 : 56 ) ไดศกษา

เปรยบเทยบคนตาม ทฤษฎ X และทฤษฎ Y สาระสาคญของทฤษฎน คอ

คนตามทฤษฎ X มความเชอวาภายในจตใจของคนงานทวๆไปแลว จะไมชอบทางานและหากมโอกาสเปนไปไดกจะหลบหรอหลกเลยงงาน เนองจากไมชอบทางาน ดงนนตองบงคบควบ คม หรอตองขวาจะลงโทษ เพอจะใหทางานตามเปาหมายทตองการ คนงานจะไมยอมรบผดชอบ หรออยากลดความรบผดชอบลง และจะแสวงหาขอแนะนาทเปนแบบทางการจากคนอนเมอมโอกาสอานวยให คนงานสวนมากจะใหความสาคญทางดานความมนคงปลอดภยมากกวาองคประกอบอนๆทเกยวของกบงาน และจะแสดงออกในแงความทะเยอทะยานนอย

ผบงคบบญชาทยดถอตามทฤษฎ X เปนหลกจะมความรสกวาคนแตละคนจะตองถกควบคมอยางเขมงวด มการสงการโดยตรง การจงใจดวยผลตอบแทนทางดานการเงน การใชระเบยบวนย และอานวยหนาท เขาเหนวาจดสาคญของ การจงใจ คอ การตอบสนองความตองการของคนดวยความตองการระดบตา

ในทางตรงกนขามกบแนวความคดทางดานลบเกยวกบธรรมชาตมนษยเหลาน McGregor ไดเขยนสมมตฐานทเรยกวา ทฤษฎ Y ไว คอ คนงานสามารถจะมองการทางานวาเปนธรรมดา เชนเดยวกบการทตองการพกผอนแ ละตองเลน คนงานทกคนจะดาเนนงานดวยตนเอง สามารถควบคมตนเองได ถาหากเขาใหคามน หรอยดมนวตถประสงคของการทางาน คนเราโดยปกตสามารถเรยนรทจะยอมรบหรอแสวงหาความรบผดชอบ การมความคดสรางสรรคนนคอความสามารถทจะทาการตดสนใจทด จะมอยในคนทกคนและไมจาเปนวามเพยงในกลมผททา งานทางดานการบรหารเทานน

ผบงคบบญชาตามทฤษฎ Y เชอวาการมสภาพแวดลอม การใชแนวทางทเหมาะสมนน คนจะควบคมและการสงการดวยตนเอง เพอความสาเรจในเปาหมายขององคกรได ผบรหารตามทฤษฎนเชอวาการตอบสนองความตองการระดบสงนน จะมความสาคญตอการพฒนาตนเองของพนกงานแตละคน

กลาวโดยสรป ทฤษฎ X และทฤษฎ Y ทางดานความผกพนตอองคกรนน ผบรหารจะตองมสมมตฐานเกยวกบพฤตกรรมและธรรมชาตของมนษยในการใชวธการจงใจผปฏบตงานใหทางาน ซงขนอยกบความเช อเกยวกบพฤตกรรมในการทางานของผใตบงคบบญชาวาเปนอยางทฤษฎ X หรอทฤษฎ Y การสรางความผกพนตอวตถประสงคและเปาหมายหลกขององคกร โดยใหผลตอบแทนหรอรางวลตามความสาเรจของผลงานของบคคลแตละคนจะสามารถอานวยการใหเกดผลการปฏบตหนาทไดโดยตรงตอว ตถประสงคขององคกร ผลตอบแทนหรอรางวลทดจะม

28

ความหมายและสาคญตอบคลกรมากทสด คอ ความพอใจทคนอนเหนความสาคญ และยนดกบความสาเรจของงานทตนรบผดชอบ ประกอบกบการทบคลากรสามารถบรรลถงเปาหมายหรอความสาเรจสมหวงในชวต.

ฉะนนหนาทสาคญของฝา ยบรหารตองตระหนกถงศกยภาพทมในตวบคลากรในองคกร โดยอาศยการจดสภาพแวดลอมภายในองคกรใหเหมาะสม และวธการปฏบตงานทจะชวยใหบคลากรสามารถประสบความสาเรจตามเปาหมายของตวเองควบคไปกบความสาเรจในเปาหมายขององคกร ทฤษฎนผวจยไดใชเปนแนวทางคาถามในการสรางแบบสอบถามและตวแปรในกรอบแนวความคดของงานวจย

งานวจยทเกยวของ 1.ลกษณะสวนบคคล ไดแก อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาในการปฏบตงาน

1.1 อาย Hrebiniak & Alutto (อางถงใน โสภา, 2533: 18) ไดศกษาพบวา คนทมอายมากจะมความผกพนตอองคการมากกวาคนทมอายนอย เนองจากอายทาใหคนตระหนกวาทางเลอกในการทางานของตนลดลง เพราะเมอคนอายมากขนมกจะมตาแหนงหนาทการงานสง และสงจงใจทจะใหเขาออกไปทางานในองคการอนกตองสงเพยงพอจะทาใหเขายายออกไป อายจงมความสมพนธโดยตรงกบความผกพนตอองคการ

Frankem (1982 , อางถงใน กลยา รตน อองคณา , 2544 : 16) ความพงพอใจจะเพมขนพรอมกบอาย เชนเมอถามคนงานวาพวกเขารสกอยางไรเกยวกบงานของเขา คนงานทมอายมากคอนขางจะประเมนไปในทางบวก เนองจากคนงานมประสบการณอยในองคการมากขน ทาใหเขาทราบวาเขาจะสามารถบรรลถงสงทเขาคาดหวงจากงานของเขาไดมากนอยเพยงไรจากประสบการณน จะทาใหพวกเขามความคาดหวงตอสงทเขาจะไดรบจากการทางานไมสงเกนไป และสงทตามมาคอมแนวโนมทเขาจะมองงานททาอยในปจจบนอยางมเหตผลใกล เคยงกบความคาดหวงของเขา

Chelte (1983, อางถงใน นงเยาว แกวมรกต, 2542: 26) ไดทาการศกษาเรองความผกพนตอองคการ ความพงพอใจในงานและคณภาพชวตการทางานภายในมหาวทยาลย พบวา อายมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ คอ คนทมอายมาก จะมความผกพนตอองคการสงกวาคนทมอายนอย เนองจากคนทมอายมากมทางเลอกนอยกวาคนทมอายนอย ดงนนจงมความผกพนกบองคการสงกวาคนทมอายนอย

1.2 ระดบการศกษา Hrebiniak & Alutto (อางถงใน โสภา ทรพยมาอดม , 2533 : 21) พบวาระดบการศกษามความสมพนธแบบผกพนตอองคการ นนคอ คนทมระดบการศกษาสงจะม

29

ระดบความผกพนตอองคการนอยกวาคนทมระดบการศกษาตากวา เนองจากคนทมการศกษาสงจะมความคาดหวงตอองคการสง และเมอองคการไมสามารถตอบสนองความตองการหรอความคาดหวงของเขาได เขากจะผกพนกบองคการนอยลง

โสภา ทรพยมากอดม (2533 : 58) ไดทาการศกษา พบวาระดบการศกษาไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

นนทนา ประกอบกจ (2538 : 47) ไดทาการศกษา พบวาระดบการศกษาไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

นงเยาว แกวมรกต (2542: 118) ไดทาการศกษา พบวาพนกงานบคคลทมระดบการศกษาสงกวาจะมระดบความผกพนตอองคการตากวาพนกงานบคคลทมระดบการศกษาตากวา

1.3 ระยะเวลาทปฏบตงาน Hrebiniak & Alutto (อางถงใน โสภา , 2533 : 19) ศกษาเปรยบเทยบความยดมนผกพนตอองคการของผบรหารในภาคเอกชนและภาครฐบาล และชใหเหนวาตวแปรลกษณะสวนบคคลทเปนตวทานายทดทสดถงระดบความยดมนผกพนตอองคการ กคอ ความอาวโส (Seniority) หรอระยะเวลาในการทางานใหกบองคการนนเอง

นภาเพญ โหมาศวน (2533 : 95) ไดทาการศก ษา พบวาระยะเวลาทปฏบตงานในองคการของขาราชการสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร มความสมพนธตอความผกพนตอองคการ

2. ลกษณะงานทมความผกพนตอองคการ 2.1 ความมอสระในงาน Porter & Steers (อางถงใน ศภวรรณ บรณะ , 2542 : 34)

พบวางานทมอสระตอการใชความคดและตดสนใจของบคคลจะมผลตอความผกพนตอองคการเปนอยางยง

โรเบรต มารช และฮราช แมนนาร (1977, อางถงใน พรพรรณ ศรใจวงศ. 2541 : 32) ไดทาการศกษาความผกพนตอองคการ และการออกจากงานพนกงานบรษทผลตเครองใชไฟฟาในญปนพบวาความมอสระในงานมผลทางบวกกบความผกพนตอองคกร

สมนา ศรบวรเกยรต (2542 : 83) ไดทาการศกษา พบวา พนกงานในบรษทเงนทนหลกทรพย มความพอใจในความเปนอสระในการปฏบตงานสง ยงมความผกพนยดมนตอองคการสงตามไปดวย

2.2 ความหลากหลายของงาน Grisson & Durick (1998 อางถงใน นงเยาว แกวมรกต , 2542 : 41 ) พบวา ลกษณะงานใดทมความหลากหลายและงานทมความสาคญมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

30

โสภา ทรพยมากอดม (2533 : 97) ไดทาการศกษา พบวาความหลากหลายของงานมความสมพนธกบความยดมนผกพนตอองคการ

2.3 ความกาวหนาในงาน ศภวรรณ พนธบรณะ (2542 : 84) ไดทาการศกษา พบวาเจาหนาทกองสาธารณสขภมภาคมความเหนเกยวกบความกาวหนาในงานในระดบปานกลาง และมความสมพนธกบความผกพนตอองคการอยางมนยสาคญทางสถต

นภาเพญ โหมาศวน (2533 : 28) ไดทาการศกษา พบวา งานทมโอกาสกาวหนาได ทาใหขาราชการมความพงพอใจในการทางานและมความผกพนตอองคการมากยงขน

John P. Mayer และคณะ (1989 อางถงใน พรพรรณ ศรใจวงศ , 2541 : 34) พบวา การรบรถงโอกาสความกาวหนามความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ

2.4 การตดตอสมพนธกบผอน Steer (1977) พบวายงสมาชกในองคการมโอกาสตดตอสมพนธกบผอน และมการแลกเปลยนความคดเหนกนมากเทาใด กจะทาใหเขามความผกพนตอองคการมากขนเทานน

นภาเพญ โหมาศวน (2533 : 69) ไดทาการศกษา พบวาความสมพนธระหวางลกษณะงานทตดตอสมพนธกบผอนกบความผกพนตอองคการเปนไปในทศทางทสอดคลองกน นนคอ ขาราชการทเหนวางานของตนไดตดตอสมพนธกบผอนมาก จะมความผกพนตอองคการสงกวาขาราชการทเหนวางานของตนไดตดตอสมพ นธกบผอนนอย โดยเปนความสมพนธแบบมเงอนไข คอ เปนจรงในขาราชการกลมระดบ 1-5 อาจเปนเพราะงานมโอกาสไดตดตอสมพนธกบผอนมาก และเปนขาราชการในวยหนมสาว มความตองการทางสงคมมากจงตองการ โอกาสตดตอสมพนธกบผอนมาก

3. สภาพแวดลอมในการทางาน 3.1 สภาพการทางาน พนเอก จานง บญมาก (2515 : 106) ทาการศกษาเรองการจงใจ

แพทยมารบราชการในกองทพบก พบวาจะตองมสงจงใจ ไดแก

3.1.1 สถานททางานเกยวกบอาชพ รวมถงสงแวดลอม

3.1.2 สงอปกรณทางการแพทยมใหอยางครบถวน ตามขดความสามารถของหนวยและบคคล

3.1.3 สถานททไปประจาตองไมลาสมยจนเกนไป

3.1.4 มสงอานวยความสะดวกทงหลายเกยวกบการครองชพประจาวน

3.2 ความสมพนธกบเพอนรวมงาน Sheldon (อางถงใน ศภวรรณ พนธบรณะ , 2542 : 37) พบวาการเกยวของทางสงคมกบเพอนรวมงานมความส มพนธทางบวกกบความผกพน

31

ตอองคการ เพราะการไดรบการสนบสนนจากเพอนรวมงานจะทาใหบคคลเกดความผกพนตอองคการ

อวยพร ประพฤทธธรรม (2537 : 99) ไดทาการศกษา พบวาการชวยเหลอจากเพอนรวมงานกอใหเกดความผกพนตอองคการ

Marry E. Sheldon (1971 อางถงใน พรพรรณ, 2541 : 37) ไดทาการศกษา พบวาการเกยวของทางสงคมกบเพอนรวมงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ เพราะการไดรบสนบสนนจากเพอนรวมงานจะทาใหบคคลเกดความผกพนตอองคการ จงเปรยบเสมอนการลงทนชนดหนงเพราะความสนทสนมคนเคยกบเพอนรวมงานไดนนตองใชเวลาระยะหนง

3.3 ความสมพนธกบผบงคบบญชา Fikami & Larson (อางถงใน นงเยาว, 2542 : 31) ทาการศกษาความผกพนตอองคการของพนกงานขนสง จานวน 114 คน พบวา ปจจยทสงผลตอความผกพนในทางบวก ไดแก อาย อายงาน ลกษณะงาน ความสมพนธกบผบงคบบญชา

อวยพร ประพฤทธธรรม (2537 : 100) ไดทาการศกษา พบวาการชวยเหลอจากผบงคบบญชา มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

3.4 ความคาดหวงตอองคการ Buchanan II (อางถงใน นภาเพญ , 2533 : 25-27) พบวา ความรสกวาความคาดหวงของตนไดรบการตอบสนองจากองคการ กเปนปจจยหนงทมผลตอความผกพนตอองคการ ซงความคาดหวงดงกลาวมลกษณะคลมเครอ และไมเฉพาะเจาะจง อาจเปนเรองเกยวกบงานหรอรางวลจากองคการ จากการวจยพบวา เมอความคาดหวงไดรบการตอบสนองจากองคการดวยด ความผกพนจะมมากขน แตถามความแตกตางระหวางความคาดหวงกบการตอบสนองขององคการ กจะเปนตวทาลายความผกพนตอองคการ

Lawrence Hrebiniah and Josepl A Alutto (1977 อางถงใน พรพรรณ , 2541 : 39) ไดทาการศกษาพบวาความคาดหวงทไดรบการตอ บสนอง มความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ กลาวคอ หากองคการมสงจงใจใหพนกงานในรปแบบของเงนเดอน โบนส สวสดการ และผลประโยชนตอบแทนอนๆ จะทาใหพนกงานมความรสกผกพนตอองคการมากยงขน

3.5 ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ Buchanan II (อางถงใน นภาเพญ , 2533 : 25-26) พบวา ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ มอทธพลกบความผกพนตอองคการ โดยเปนความรสกวาตนไดรบการยอมรบจากองคการเปนเสมอนรางวลตอบแทนจากองคการใหกบผปฏบตงานจากการทเขาทมเทแรงกายใหกบองคการ ทาใหเขารสกวาเขาสามารถทาประโยชนใหกบองคกร

32

จากผลงานวจยทเกยวของ ผศกษาพบวามปจจยทสาคญทมผลตอความผกพนตอองคการ มนกวจยไดทาการศกษาไวหลายทานดวยกน และทาการวจยถงปจจยตางๆโดยไดผลการวจยออกมามความสอดคลองกนบาง ไมสอดคล องกนบางนน ขนอยกบองคประกอบขององคการทมความแตกตางกน ซงผศกษาไดนามาเปนแนวทางในการศกษาครงน ผลงานวจยของตางประเทศ

Gusky (1966) ไดศกษาเชงประจกษเกยวกบการเลอนตาแหนงของผจดการกบความผกพนตอองคการ พบวา ผจดการทไดรบการศกษาในระดบมธยมศกษาปลาย (High School) จะมความผกพนตอองคการมากกวาผจดการทจบการศกษาจากระดบมหาวทยาลย เพราะวาการศกษาจะเปนอปสรรคในการบรรลถงรางวลทจะไดรบจากองคการ กลาวคอ การศกษาทาใหยากแกการทจะกาวขนไปสตาแหนงสงๆ และเปนการจากดทางเลอกในการทจะออกไปอยในองคการอน

Buchanan II (1974) ไดศกษาเปรยบเทยบความผกพนตอองคการของผบรหารในภาคเอกชนและภาครฐบาล และชใหเหนวาตวแปรลกษณะสวนบคคลทเปนตวทานายทดทสดถงระดบความผกพนตอองคการ คอ ความอาวโส (Seniority) หรอระยะเวลาในการทางานใหกบองคการนนนนเอง กลาวคอ ยงสมาชกในองคการมอายงานมากกยงมความผกพนตอองคการมากเปนลาดบ

Hauffman (1989) ไดศกษาพนกงานในโรงงานอตสาหกรรมใน Northern Alabama

พบวา เพศ อาย ระดบการศกษาไมมผลตอความผกพนตอองคการ

Hrebiniak and Alutto (1972) ไดศกษาความผกพนตอองคการของครในโรงเรยนประถมศกษา มธยมศกษา และพยาบาลวชาชพในโรงพยาบาล 3 แหง ซงอยทางตะวนตกของรฐนวยอรก พบวา เพศหญง บคคลทมอายสง ผทสมรสแลว ระดบการศกษา ระยะเวลาในการประกอบอาชพ การมสวนรวมในการตดสนใจทงในระดบนโยบายและการปฏบตงาน การกระจายอานาจการตดสนใจ มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ โดยระบรายละเอยด ดงน เพศ มความสมพนธตอความผกพนตอองคการ เนองจากผชาย และผหญงจะมการรบรเกยวกบการลงทนหรอสงทสญเสยหากจะอยหรอสงทสญเสย หากจะอยหรอออกจากองคการแตกตางกนไป กลาวคอ

ผหญงจะเหนวาการออกจากองคการเพอไปทางานทแหงใหมเปนการเสยงมากกวาผชาย ดงนน จงมแนวโนมวาผหญงจะเปลยนงานนอยกวาผชายสถานภาพสมรส เปนตวแปรทสามารถจะนา มาพจารณาควบคกน จะพบวา ผหญงทเปนโสดมแนวโนมเปลยนงานงายกวาผทเปนมายทแตงงานแลว ซงกลมหลงมองวาการเปลยนงานจะกอใหเกดความสญเสยอยางมาก และจะมผลกระทบตอความมนคงในชวต ดงนน จงมแนวโนมจะปฏเสธการเปลยนงาน แมวาจะมทางเลอกใหทาเชนนนก

33

ตามอาย กเปนตวแปรทมผลตอความผกพนตอองคการ เพราะอายเปนปจจยททาใหเกดการรบรถงทางเลอกในระดบทแตกตางกน ผทมอายสงจะมความรสกวาตนเองไมเปนทตองการ หรอเปนสงทนาสนใจสาหรบองคการอน ดงนน จงเลอกทจะอยองคการเดมตอไป

Angle and Perry (อางถงใน ประพนธ พทธาน , 2543) ศกษาความสมพนธระหวางเพศกบระดบความผกพนตอองคการของพนกงานปฏบตการ สาหรบกลมประชากรทศกษาเปนพนกงานใหบรการของบรษทรถประจาทาง จานวน 24 แหง ทางตะวนออกของอเมรกา ผลการวจยพบวาผหญงมแนวโนมจะมความผกพนตอองคการมากกวาผชาย

Lewis (อางถงใน นภาเพญ โหมาศวน, 2533) ทาการศกษากบอาจารยของมหาวทยาลยของรฐ แถบตะวนตกของสหรฐอเมรกา พบวาอาจารยมความรสกวามหาวทยาลยทตนสอนอยมชอเสยง จงเกดความจงรกภกดตอสถาบน ซงถอเปนมตหนงของความผกพนตอองคการนนเอง

ผลงานวจยภายในประเทศ

พงษศกด สมบรณ (2543) ทาการศกษา “การศกษาความผกพนตอองคการของขาราชการตารวจประจาสถานตารวจภธร ตาบลแสนสข อาเภอเมองชลบร ” ผลการวจยพบวา

ขาราชการตารวจประจาสถาน ตารวจภธร ตาบลแสนสข อาเภอเมองชลบร โดยเฉลยรวม มความผกพนตอองคการอยในระดบมาก และเมอเปรยบเทยบความผกพนตอองคการของประจาสถานตารวจภธร ตาบลแสนสข อาเภอเมองชลบร จาแนกตามชนยศ และสายงาน พบวา มความผกพนตอองคการโดยภาพรวม และเปนรายดานแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

วศษฐศกด เศวตนนท (2543) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของพนกงานธนาคารออมสน:ศกษาเฉพาะกรณสานกงานใหญ” ผลการวจยพบวา พนกงานธนาคารออมสนในสานกงานใหญมความผกพนตอองคการอยในระดบสง และพบวาลกษณะสวนบคคล ไดแก ตวแปรดาน เพศ ระดบตาแหนง ไมมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ สวนลกษณะงานไดแก ตวแปรดานความอสระในการทางาน ความหลากหลายของงาน ความเขาใจในกระบวนการทางาน

งานทมโอกาสปฎสมพนธกบผอน ผลปอนกลบของงาน ความคาดหวงในโอกาสความกาวห นา สวนประสบการณในการทางานไดแก ตวแปรความมนคงและนาเชอถอขององคการ ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ ความพงพงไดขององคการ ทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ พบวามความสมพนธตอความผกพนตอองคการ

จรประภา สดสาคร (2545) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของขาราชการกรมธนารกษ” ผลการวจยพบวา ระดบความผกพนตอองคการของขาราชการกรมธนารกษณ อยในระดบปานกลางสวนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ ไดแก อาย ระดบชนทางราชการ

34

บรรยากาศองคการดานการยนยอมใหมความขดแยงในองคการ ดานการรบรในผลงาน ดนความเปนอสระในการทางาน ดานการสนบสนนของผบงคบบญชา และความพงพอใจในการทางานดานลกษณะงานทรบผดชอบ ดานความสมพนธภายในองคการ ดานความมนคงปลอดภยในการทางาน

ดานโอกาสกาวหนาในการทางาน

เอกชย พราหมณกล (2545) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของเจาหนาทตารวจ

สายตรวจ : ศกษาเฉพาะกรณกองบญชาการตารวจนครบาล ” โดยใชเจาหนาทตารวจสายตรวจจานวน 400 คน เปนกลมตวอยาง พบวา 1) เจาหนาทตารวจสายตรวจมความผกพนตอองคการอยในระดบสง 2) เจาหนาทตารวจสายตรวจทมความแตกต างเกยวกบ อาย ชนยศ สถานภาพสมรส

และระยะเวลาในการปฏบตงาน มความผกพนตอองคกาu3619 .ไมแตกตางกน 3) ลกษณะงานและประสบการณในงานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ 4) ลกษณะสวนบคคล

ลกษณะงานและประสบการณในงานอธบายความผกพนตอองคการในภาพรวมได

ธระศกด กสลานนท (2545) ทาการศกษา “การรบรคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการของพนกงานฝายปฎบตการภาคพน บรษทการบนไทย จากด (มหาชน ) ณ ทาอากาศยานกรงเทพ “ ผลการวจยพบวาในภาพรวมพนกงานบรษทการบนไทย จากด (มหาชน ) มระดบคณภาพชวตในการทางานกบความผกพนตอองคการอยในระดบปานกลาง สวนปจจยในเรองลกษณะสวนบคคลพบวา เพศ อาย ระดบการศกษา ระยะเวลาในการปฏบตงาน ตาแหนงงานทแตกตางปจจยคณภาพชวตในการทางานทกดานมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการ

ณรงค แยมชน (2546) ทาการศกษา “ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ: ศกษากรณ พนกงานธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน)” ผลการวจยพบวา พนกงานธนาคารกรงเทพจากด (มหาชน ) มความผกพนตอองคการอยในระดบตา และจากการทดสอบสมมตฐานพบวาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ไดแก ดานสวนบคคล พบตวแปรยอยทมความสมพนธ คอ อาย ดานความพงพอใจในงาน พบตวแปรยอยทมความสมพนธคอ ดานลกษณะงานและปรมาณงาน ความกาวหนาในการทางาน นโยบายและการบรหารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

รงนภา แทนศร (2546) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการ : กรณศกษากรมพฒนาธรกจการคา ” ผลการวจยพบวา ขาราชการกรมพฒนาธรกจการคา มความผกพนตอองคการในระดบปานกลางและระดบความผกพนตอองคการแตกตางกนไปตามอาย และระยะเวลาการทางาน

สวนเพศสถานภาพการสมรส ระดบการศกษา และระดบตาแหนงทตางกน ความผกพนตอองคการไมแตกตางกน สาหรบปจจยดานงาน ในภาพรวมมความสมพนธในเชงบวกกบความผกพนตอองคการ

35

เนอทพย นวมถนอม (2547) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการ : ศกษากรณสานกขาวกรองแหงชาต” ผลการวจยพบวาขาราชการสานกขาวกรองแหงชาตมความผกพนตอองคการอยในระดบปานสง สวนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการของขาราชการสานกขาวกรองแหงชาต ไดแก ระดบการศกษา ลกษณะงาน และประสบการณการทางาน

ษมาภรณ ปลมจตร (2547) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแรมดสตรสอรทแอนดโปโลคลบ ” พบวา ระดบความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแรมดสตรสอรทแอนดโปโลคลบอยในระดบสง จากการทดสอบสมมตฐานไมพบวา ปจจยสวนบคคลทแตกตางกน ทาใหความผกพนตอองคการแตกตางกน นอกจากนปจจยทมความสมพนธตอองคการ

ไดแก ลกษณะงานทปฏบต ประสบการณทไดจากการทางานในองคการ บรรยากาศขององคการ

และความพงพอใจในงาน

กตตมาภรณ นลนยม (2547) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของพนกงานธนาคารนครหลวงไทย จากด (มหาชน ) ภายหลงการควบรวมกจการกบธนาคารศรนคร จากด

(มหาชน ): ศกษาเฉพาะกรณสานกงานใหญ พบวา ความผกพนตอองคการของพนกงานธนาคารนครหลวงไทย จากด (มหาชน ) ในสานกงานใหญ อยในระดบปานกลาง และผลการทดสอบสมมตฐานพบวา ลกษณะสวนบคคลไดแก ตวแปร เพศ ระดบการศกษา สถานภาพสมรส ระยะเวลาทปฏบตงานในองคการไมมความสมพ นธกบความผกพนในองคการ สวนลกษณะงาน และประสบการณการทางานมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ

สปนโน ชนะสงคราม (2547) ทาการศกษา “ความผกพนตอองคการของพนกงานสาขาธนาคารไทยพาณชยมหาชน) ในภาพรวมของพนกงานสาขาธนาคารไทยพาณชย (มหาชน ) มความผกพนต อองคการอยในระดบปานกลาง โดยประเดนของปจจยสวนบคคลพบวา เพศ อาย อตราเงนเดอนตาแหนงงาน และอายงาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ สวนปจจยดานลกษณะทปฏบต และการรบร บรรยากาศองคการ พบวา มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

งานวจยทเกยวของ จนทนา ลรงเรองพร (2552) ไดศกษาวจยเรอง ความผกพนตอองคการของพนกงาน

บรษท มตซย โอ.เอส.เค.ไลน ประเทศไทย จากด แผนกโลจสตกส ผลการวจยพบวา 1. ประเดนระดบความผกพนตอองคการของพนกงานจากการศกษาพบวาความผกพนโดยภาพรวม ความเชอมนในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางเตมทในการทางานเพอประโยชนขององคการอยในระดบคอนขางสงแตความตองการทจะดารงความเปนสมาชกภาพในองคการอยในระดบปานกลาง จากการทดสอบสมมตฐานพบวา ความ

36

ผกพนโดยรวมขอ งพนกงานแตกตางไปตามระดบการศกษา ระยะเวลาการปฏบตงาน แผนกทปฏบตงาน เมอศกษาในรายละเอยดพบวาความเชอมนในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการแตกตางไปตามระยะเวลาการปฏบตงานและการตดสนใจแกปญหา ความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางเตมทในกา รทางานเพอประโยชนขององคการแตกตางไปตามระยะเวลาการปฏบตงานและจานวนวนลากจความตองการทจะดารงความเปนสมาชกในองคการแตกตางไปตามระดบการศกษาและแผนกทปฏบตงาน ความพงพอใจตอองคการและความสขตอองคการทแตกตางกนมความผกพนแตกตางกน

จราวรรณ หาดทรายทอง (2539) ศกษาความผกพนตอองคการ ศกษาเฉพาะกรณการประปานครหลวงพบวา พนกงานการประปานครหลวงมความผกพนตอองคการอยในระดบปานกลาง ความแตกตางเกยวกบลกษณะสวนบคคล เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพการสมรส

ระยะเวลาในการปฏบตงาน และระดบตาแหนง ระยะเวลาในการปฏบตงาน ไมกอใหเกดความแตกตางกนของความผกพนตอองคการ แตความแตกตางเกยวกบลกษณะงาน ไดแก ความมอสระในการทางาน ความหลากหลายของงาน ความมเอกลกษณของงาน งานทมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลอนๆ และผลปอนกลบของงาน และความแตกตางเกยวก บประสบการณในงาน ไดแก

ความสาคญของตนตอองคการความพงพงไดขององคการ ความคาดหวงทจะไดรบการตอบสนองจากองคการ และทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ กอใหเกดความแตกตางกนของความผกพนตอองคการ

ชวนชม กจพนธ (2540) ศกษาความผกพนตอองคการของเจาห นาทวเคราะหงบประมาณ สานกงบประมาณ พบวา เจาหนาทวเคราะหงบประมาณทมอายตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกน ในประเดนความตงใจทจะทมเทความพยายามอยางมากในการปฏบตงาน

เพอผลดขององคการสวนในประเดนความเชออยางแรงกลาในการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ไมพบวามความแตกตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

โดยพบวาเจาหนาทวเคราะหงบประมาณกลมทมสวนรวมในการบรหารสงมความผกพนตอองคการมากกวากลมทมสวนในการบรหารตา

ซลวานา ฮะซาน (2550) ไดศกษาวจยเรอง ความผกพนของพนกงาน : กรณศกษาพนกงานโรงแยกกาซธรรมชาต จงหวดระยอง บรษท ปตท. จากด (มหาชน ) ผลการศกษาพบวากลมประชากรสวนใหญมอายอยในชวง 26 – 30 ป สถานภาพโสด มระดบการศกษาสวนใหญระดบปรญญาตร สวนใหญอยในแผนกปฏบตการ ระยะเวลาในการปฏบตงาน 8 ปขนไป ปจจยความผกพนตอองคการมระดบความคดเหนโดยรวมอยในระดบสง ไดแก นโยบายขององคการโครงสรางองคการ การบงคบบญชา สมพนธภาพกบบงคบบญชา สมพนธภาพกบเพอนรวมงาน

37

สภาพการทางาน ความทาทายและมอสระในการทางาน เงนเดอนและวสดการตางๆ ความมนคงในการทางาน การไดรบการยอมรบนบถอ ลกษณะงานทปฏบต โอกาสความกาวหนาและการเจรญเตบโตในการทางานและเอกลกษณขององคการ ทศนคตทมตอองคการซงปจจยดงกลาวมความสมพนธกบความผกพนตอองคการอยางมระดบนยสาคญทางสถตท 0.01

นนทนา ประกอบกจ (2538) ศกษาปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ ศกษากรณฝายพฒนาชมชนสานกงานเขตสงกดกรงเทพมหานคร พบวา นกพฒนาชมชนสวนใหญมความผกพนตอองคการในระดบปานกลาง สวนปจจยดานลกษณะงานมผลตอความผกพนตอองคการเรยงตามความสาคญดงน ลกษณะงานททาทาย โอกาสกาวหนาในงาน การมสวนรวมในการบรหารลกษณะงานทหลากหลาย ผลปอนกลบของงาน ความประจกษในงาน ความมอสระในงาน และลกษณะงานทตองสมพนธกบผอน สวนลกษณะบคคลไดแก เพศ อาย สถานภาพการสมรส ระดบการศกษาและระยะเวลาปฏบตงาน ไมมผลตอความผกพนตอองคการ

ปารชาต พงษชยศร (2552) ไดศกษาวจยเรอง ความผกพนตอองคการของขาราชการสรรพากร ภาค 5 ผลการวจยพบวา ขาราชการรอยละ 63.6 มความผกพนตอองคการและปจจยทมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ ไดแก อาย สถานภาพสมรส ระยะเวลาการปฏบตงานเงนเดอน ลกษณะงาน ลกษณะองคการ ภาวะผนาของผบงคบบญชา และประสบการณการทางาน

สวนปจจยทไมมสมพนธ ไดแก เพศ ระดบการศกษา ตวแปรทอธบายความผกพนตอองคการดทสดและมผลในทางบวกตอความผกพนตอองคการคอ ลกษณะงานไดแกความหลากหลายในงาน ความเขาใจในกระบวนการทางาน ผลปอนกลบของงาน ความมอสระในงานและประสบการณการทางานไดแก ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงได ความคาดหวงทจะไดรบผลตอบสนองจากองคการ ทศนคตตอเพอนรวมงาน และองคการ

มณฑนา ตลยนษกะ (2552) ไดศกษาวจยเรอง ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของบคลากร กรณศกษา คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผลการศกษาพบวา

ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง อาย 26 – 35 ป ระดบการศกษาปรญญาเอกปฏบ ตงานเปนพนกงานมหาวทยาลย สายงานวชาการ ภาควชาเคม และระยะเวลาการปฏบตงานตากวา 10 ป

ลกษณะของงานปฏบตของกลมตวอยาง ดานความทาทายของงาน ดานความมอสระในการทางาน

และดานการมสวนรวมในการบรหารอยในระดบมาก ประสบการณจากการทางานของกลมตวอยาง ดานทศนคตตอเพอนรวมงานอยในระดบมาก สวนดานความพงพงไดขององคการและดานความสาคญของตนตอองคการอยในระดบปานกลาง ความผกพนตอองคการจาแนกเปนรายดาน

ดานความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการและดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการอยในระดบมาก การทดสอบ

38

สมมตฐานพบวา เพศไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการโดยรวม สวนปจจยอนๆ ไดแก

อาย ระยะเวลาการปฏบตงาน ระดบการศกษา ฝายทปฏบตงาน ความทาทายของงาน ความมอสระในการปฏบตงาน การมสวนรวมในการบรหารความสาคญของตนตอองคการ ความพงพงไดขององคการและทศนคตตอเพอนรวมงานมความสมพนธกนความผกพนตอองคการโดยรวม อยางนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

รชดาพร รองเสยง (2549) ไดศกษาวจยเรอง ระดบความผกพนของพน กงานตอองคการบรษท ซนยางอสาหกรรมอาหาร จากด กลมตวอยางจานวน 270 คน ผลการศกษาพบวาพนกงานตอองคการ บรษท ซนยางอสาหกรรมอาหาร จากด มความผกพนตอองคการโดยรวมอยในระดบปานกลางโดยปจจยทแสดงถงความผกพนตอองคการในดานความเชอมนอยางแรงกล าความเตมใจทจะทมเทความพยายามอยางมากเพอประโยชนขององคการ และความปารถนาอยางแรงกลาทจะคงไวซงความเปนสมาชกภาพขององคการอยในระดบปานกลางทกดาน สวนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการในดานลกษณะบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาระยะเวลาการปฏบตงาน รายไดหรอเงนเดอนทไดรบ และหนวยงานหรอแผนกทปฏบตงานอยมความสมพนธกบระดบความผกพนตอองคการ ในขณะทสถานภาพสมรสไมมความความสมพนธกบระดบความผกพนตอองคการ ปจจยในดานลกษณะงานทปฏบต ไดแก ความมอสระในการทางาน ความหลากหลายของงาน ความมเอกลกษณของงาน ผลปอนกลบของงาน ความทาทายของงาน การมสวนรวมในการบรหาร และงานมปฏสมพนธกบบคคลอนมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการเชนเดยวกบปจจยในดานประสบการณในงานทปฏบต ไดแก ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงได ความคาดหวงทจะไดรบผลตอบสนองจากองคการ ทศนคตตอเพอนรวมงาน และองคการ ทมความสมพนธทางบวกกบความผกพนตอองคการเชนกน

สมเกยรต ธรรมนยาย (2536) ศกษาความผกพนตอองคการของผบงคบหมวดตระเวนชายแดน พบวาผบงคบหมวดตารวจตระเวนชายแดนมความผกพนตอองคการ อยในระดบปานกลาง สวนปจจยสวนบคคล ไดแก อาย ระดบการศกษา และระยะเวลาการปฏบตราชการ ระดบตาแหนงไมมผลตอความผกพนตอองคการ สวนสถานภาพการสมรสเปนปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ โอกาสกาวหนา และการประสบความสาเรจในงานมความสมพนธตอความผกพนตอองคการ ผทมความคาดหวงไดรบการตอบสนองมความโนมเอยงทจะผกพนตอองคการมากกวา

สรารกษ ศกดธรรมเจรญ (2549) ไดศกษาวจยเรอง ปจจยทมอทธพลตอความผกพนตอองคการของพนกงานกลมอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ผลการศกษาพบวา พนกงานมความผกพน

39

ตอองคการโดยรวมในระดบมาก สาหรบปจจยสวนบคคลทมอทธพลตอระดบความผกพนตอองคการไดแก อาย รายไดตอเดอน ตาแหนงงาน อายในการทางาน สวนเพศ สถานภาพการสมรสและระดบการศกษาไมมอทธพลตอระดบความผกพนตอองคการสาหรบปจจยในดานลกษณะงานทมอทธพลตอระดบความผกพนตอองคการไดแก ความมอสระในการทางาน ความหลากหลายของงาน ความมเอกลกษณของงานผลปอนกลบของงาน งานทมปฏสมพนธกบผอน ความทาทายของงาน และการมสวนรวมในการบรหาร สาหรบปจจยดานระสบการณมอทธพลตอระดบความผกพนตอองคการไดแก ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงได

ความคาดหวงทจะไดรบผลตอบสนองจากองคการ ทศนคตตอเพอนรวมงาน และองคการ

โสภณวชญ บวบานพรอม (2551) ไดศกษาวจยเรอง ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน ) ผลการวจยพบวา1. พนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน ) ทตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง สถานภาพทางการสมรสโสด การศกษาระดบปรญญาตรมอายงานนอยกวาหรอเทากบ 5 ป รายไดตอเดอนอยระหวาง 10,001 – 15,000 บาท ปจจยลกษณะของงานทปฏบตโดยรวมของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด(มหาชน) ดานความกาวหนาในหนาทการงาน ดานความอสระในการทางาน ดานการมสวนรวมในการบรหารมความคดเหนอยในระดบปานกลาง สาหรบดานความเขาใจในกระบวนการทางานมความคดเหนอยในระดบด ปจจยประสบการณในการทางานโดยรวมของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน ) ดานความสาคญของตนตอองคการและดานความพงพงไดขององคการมความคดเหนอยในระดบปานกลางสาหรบดานการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ มความคดเหนอยในระดบด 2.

เพศ สถานภาพสมรส อายงาน ของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษททร คอรปอเรชน

จากด (มหาชน ) ทแตกตางกนมความผกพนตอองคการทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 รายไดตอเดอนของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทรคอรปอเรชน จากด

(มหาชน) ทแตกตางกนมความผกพนตอองคการทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

แตระดบการศกษาทแตกตางกนมความผกพนตอองคการทไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.053. ความสมพนธระหวางลกษณะงานทปฏบตในดานความกาวหนาในอาชพ ดานความมอสระในการทางาน ดานความเขาใจในกระบวนก ารทางานของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน ) กบความผกพนตอองคการมความสมพนธในทศทางเดยวกนระดบคอนขางตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 สาหรบดานการมสวนรวมในการบรหารงานมความสมพนธในทศทางเดยวกนระด บปานกลางอยางมนยสาคญทางสถตท

40

ระดบ 0.014. ความสมพนธระหวางประสบการณจากการทางานของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพท บรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน ) กบความผกพนตอองคการ ดานทศนคตทมตอเพอนรวมงานและองคการ มความสมพนธในทศทางเดยวกนระดบคอนขางตาอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 ดานความสาคญของตนตอองคการกบดานความพงพงไดขององคการมความสมพนธในทศทางเดยวกนระดบปานกลาง และ ดานการยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการมความสมพนธในทศทางเดยวกนระดบคอนขางสงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

อรพนท สขสถาพร (2542) ศกษาความผกพนตอองคการของขาราชการกรมสงเสรมการเกษตร พบวา ขาราชการกรมสงเสรมการเกษตรทมเพศตางกน มความผกพนตอองคการตางกน

โดยเพศชายมแนวโนมทจะมความผกพนตอองคการมากกวาเพศหญง และพบว า ขาราชการกรมสงเสรมการเกษตร ทมระดบอาย สถานภาพสมรส ระยะเวลาในการทางานตางกน มความผกพนตอองคการแตกตางกนและทมระดบการศกษาตางกน มความผกพนตอองคการไมแตกตางกน

41

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การศกษาวจยเรอง ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยน

มธยมศกษา อาเภอทามะกา ใชระเบยบวธวจยเชงปรมาณ (Quantitative research) ในลกษณะเชงสารวจ (Surveyresearch) โดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล มรายละเอยดเกยวกบวธการดาเนนการวจยดงน

1. ประชากรทใชในการวจย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอทใชในการวจย 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมลและสถตทใช

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการศกษาวจยครงนคอ บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จานวน 150 คน โดยในการศกษาจะเกบขอมลจากประชากรทงจานวน ดงน ตารางท 1 จานวนบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร

โรงเรยน จานวน(คน) 1. โรงเรยนพระแทนดงรงวทยาคาร 37 2. โรงเรยนนวฐราษฎรอปถมถ 17 3. โรงเรยนทาเรอพทยาคม 15 4. โรงเรยนทามะกาปญสรวทยา 11 5. โรงเรยนทามะกาวทยาคม 70

รวม 150

42

เครองมอทใชในการศกษา 1. ลกษณะของเครองมอ ผวจยไดใชแบบสอบถามเปนเครองมอ โดยกาหนดแบบสอบถาม ไว 3 สวน ดงน

สวนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลทวไปของกลมตวอยาง ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา เงนเดอน ประสบการณในการทางาน ฝายบรหารงาน

สวนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบ ความผกพนตอองคก รของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร โดยเลอกแบบสอบถามเปนแบบของการประมาณคา (Rating Scale) โดยมการกาหนดระดบใหเลอกตอบ 5 ระดบ คอ

เหนดวยมากทสด ให 5 คะแนน เหนดวยมาก ให 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง ให 3 คะแนน เหนดวยนอย ให 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด ให 1 คะแนน

สาหรบเกณฑทใชในการแปลความหมายไดกาหนดชวงคะแนนของแตละระดบไวเทาๆ กน โดยใชสตรดงน

สตร = คะแนนสงสด - คะแนนตาสด ชวงชนทแบง = 5 – 1 5 = 0.8

ระดบคะแนน ความหมาย 4.21 – 5.00 ระดบความคดเหนอยในระดบมากทสด 3.41 – 4.20 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก 2.61 – 3.40 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง 1.81 - 2.60 ระดบความคดเหนอยในระดบนอย 1.00 – 1.80 ระดบความคดเหนอยในระดบนอยทสด

สวนท 3 เปนแบบสอบถามปลายเปดความคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม

การสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ แบบสอบถามฉบบน ผศกษาไดสรางขนโดยมขนตอนดงน 1. ศกษาแนวคด ทฤษฏ และวธสรางแบบสอบถามและงานวจยตาง ๆ ทเกยวของ โดยพจารณาขอบเขตของเนอหาทศกษา วตถประสงค และสมมตฐานการวจย และกรอบแนวคดในการวจย เพอนาขอมลสวนดงกลาวมาสรางเปนแบบสอบถา 2. เขยนประเดนคาถามของแบบสอบถาม โดยกาหนดแบบสอบถามไว 3 สวน 3. นารางแบบสอบถามสรางขอคาถามขนเสนออาจารยทปรกษา เพอหาแนวทาง แกไข พรอมทงพจารณาความถกตอง ชดเจน ของภาษาทใชในแบบสอบถาม 4. นาแบบสอบถามทปรบปรงแกไขแลว ไปทาการทดสอบความเทยงตรงกบบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดทาการรวบรวมขอมลจากแหลงขอมล 2 ประเภท ดงน 1. ขอมลปฐมภม (Primary data) ใชวธเกบรวบรวมขอมลจาก บคลากรทปฏบตงานใน

โรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร จานวนทงหมด 150 คน โดยใชแบบสอบถามตอบดวยตนเอง (Self-Administered Questionnaire) โดยผวจยจะนาแบบสอบถามทไดรบการตรวจสอบแลวไปแจกใหกบบคลากรแตละโรงเรยน

2. ขอมลทตยภม (Secondary data) เปนขอมลทไดทาการศกษาขอมลจากแหลงตาง ๆจากหนงสอ งานวจย และแหลงขอมลทางอนเตอรเนต เพอใชเปนขอมลสนบสนนขอมลปฐมภม เพอใหผลการศกษาทไดมความสมบรณยงขน การวเคราะหขอมลและสถตทใช 1. การประมวลผลขอมล โดยใชเครองคอมพวเตอร โปรแกรมสาเรจรป SPSS/PC โดย มขนตอน ดงน

1.1 ตรวจสอบความสมบรณ และความถกตองของแบบสอบถาม 1.2 บนทกขอมลทเปนรหสลงในแบบบนทกขอมล และเครองคอมพวเตอร

ตามลาดบ 1.3 ตรวจสอบความถกตองของขอมลโปรแกรมคอมพวเตอร 1.4 ประมวลขอมลตามจดมงหมายของการศกษาวจย

2. การวเคราะหขอมลทาการวเคราะหขอมลตามวตถประสงค และสมมตฐาน โดยใช สถต ดงตอไปน ตวแปรตน 1. ขอมลปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณการทางาน ใชคาสถตเฉลยเลขคณต (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ในการแปลความหมายและการวเคราะหขอมล ตวแปรตาม 2. ขอมลความผกพนต อองคการ ม 3 ดาน ไดแก 1.ความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคการ 2. ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ 3. ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกภาพในองคการ ใชคาสถตเฉลยเลขคณต (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ในการแปลความหมายและการวเคราะหขอมล 3. การวเคราะหคาสหสมพนธ เพอทดสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม สถตทเลอกใชในการหาคาสมประสทธสหสมพนธ คอ คา Pearson product-moment correlation coefficient ซงมคาอยระหวาง -1.00 ถง 1.00 และใชระดบนยสาคญทางสถตท 0.05

45

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาเรองความผกพนต อองค การของบคลากร ทปฏบตงานในโรงเรย น

มธยมศกษา อาเภอทามะกา มวตถประสงค เพอศกษาระดบความผกพนและวเคราะหถงปจจย ทมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา โดยเกบขอมลดวยแบบสอบถาม จากบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จานวน 150 คน และวเคราะห ขอมลทางสถตด วยโปรแกรมสาเรจรป SPSS โดยแบงการนาเสนอผลศกษาออกเปน 4 สวนดงน

สวนท 1 ขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม สวนท 2 ขอมลปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณการทางาน สวนท 3 ขอมลความผกพนตอองคการ สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน

สวนท 1 ขอมลสสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตารางท 2 คาความถ และรอยละ ของขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม

ขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม จานวน (N=150) รอยละ เพศ

ชาย หญง

47 103

31.3 68.7

อาย นอยกวา 30 ป 31-40 ป 41-50 ป มากกวา 50 ป

47 37 16 50

31.3 24.7 10.7 33.3

46

ตารางท 2 คาความถ และรอยละ ของ ขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม (ตอ) ขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม จานวน (N=150) รอยละ

ระดบการศกษา ตากวาปรญญาตร

ปรญญาตร ปรญญาโท สงกวาปรญญาโท

4 121 24 1

2.7 80.7 16.0 0.7

เงนเดอน ตากวา 15,000 บาท 15,001-25,000 บาท 25,001-35,000 บาท มากกวา 35,001 บาท

34 44 21 51

22.7 29.3 14.0 34.0

ประสบการณในการทางาน นอยกวา 5 ป

5-10 ป 11-15 ป มากกวา 15 ป

49 33 6 62

32.7 22.0 4.0 41.3

ฝายบรหาร ฝายบรหาร-การเงน ฝายบคคล ฝายวชาการ ฝายงานทะเบยน แผนงาน ฝายอาคารสถานท

32 17 82 8 11

21.3 11.3 54.7 5.3 7.3

จากตารางท 2 ขอมลสวนตวของผ ตอบแบบสอบถาม พบวา

1. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จานวน 103 ราย คดเปนรอยละ 68.7 เปนเพศชาย จานวน 47 คน คดเปนรอยละ 31.3

2. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ อายมากกวา 50 ป จานวน 50 คน คดเปนรอยละ 33.3 รองลงมาคออาย นอยกวา 30 ป คดเปนรอยละ 31.3 อาย 31-40 ป จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 24.7 อาย 41-50 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 10.7

47

3. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ จบการศกษาระดบปรญญาตร จานวน 121 คน คดเปนรอยละ 80.7 รองลงมา คอระดบปรญญาโท จานวน 24 คน คดเปนรอยละ 16 ระดบตากวาปรญญาตร จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 2.7 และสงกวาปรญญาโท จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.7

4. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มเงนเดอนมากกวา 35,000 บาท คดเปนรอยละ 34 รองลงมา คอ 15,001-25,000 บาท คดเปนรอยละ 29.3 ตากวา 15,000 บาท จานวน 34 คน คดเปนรอยละ 22.7 และ25,001-35,000 บาท จานวน 21 คน คดเปนรอยละ 14

5. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มประสบการณในการทางาน มากกวา 15 ป จานวน 62 คน คดเปนรอยละ 41.3 รองลงมา นอยกวา 5 ป จานวน 49 คน คดเปนรอยละ 32.7 5-10 ป จานวน 33 คน คดเปนรอยละ 22 และ 11-15 ป จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 4

6. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ ฝายบรหารงานเปน ฝายวชาการ จานวน 82 คน คดเปนรอยละ 54.7 รองลงมา คอ ฝายธรการ- การเงน จานวน 32 คน คดเปนรอยล ะ 21.3 ฝายบคคล จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 11.3 ฝายอาคารสถานท จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 7.3 และฝายงานทะเบยน แผนงาน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 5.3

สวนท 2 ขอมลปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณการทางาน

โดยเลอกแบบสอบถามเปนแบบของการประมาณคา (Rating Scale) โดยมการกาหนดระดบใหเลอกตอบ 5 ระดบ คอ

เหนดวยมากทสด ให 5 คะแนน เหนดวยมาก ให 4 คะแนน เหนดวยปานกลาง ให 3 คะแนน เหนดวยนอย ให 2 คะแนน เหนดวยนอยทสด ให 1 คะแนน สาหรบเกณฑทใชในการแปลความหมายไดกาหนดชวงคะแนนของแตละระดบไว

เทาๆ กน โดยใชสตรดงน สตร = คะแนนสงสด - คะแนนตาสด

ชวงชนทแบง = 5 – 1 5 = 0.8

48

ระดบคะแนน ความหมาย

4.21 – 5.00 ระดบความคดเหนอยในระดบมากทสด 3.41 – 4.20 ระดบความคดเหนอยในระดบมาก 2.61 – 3.40 ระดบความคดเหนอยในระดบปานกลาง 1.81 - 2.60 ระดบความคดเหนอยในระดบนอย 1.00 – 1.80 ระดบความคดเหนอยในระดบนอยทสด

ตารางท 3 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานความมอสระในงาน

ความมอสระในงาน คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานสามารถใชวจารณญาณของตนในการแกไขปญหาทเกดขนได

4.23 0.592

มากทสด

ทานรสกวามความเปนอสระและมหนาทความรบผดชอบในการทางาน

4.09 0.665 มาก

คาเฉลยรวม 4.16 0.571 มาก

จากตารางท 3 ความคดเหนตอปจจยลกษณะงาน ดานความมอสระในงาน พบวา โดยรวมบคลากรมความคดเหนตอปจจยลกษณะงานอยในระดบมาก (X = 4.16, S.D. = 0.571) และ เมอพจารณาเป นรายข อ พบว า มความคดเหนอย ในระดบมากทสดในขอทานสามารถใชวจารณญาณของตนในการแกไขปญหาทเกดขนไ ด (X = 4.23, S.D. = 0.592) และมความเหนมากในขอทานรสกวามความเปนอสระและมหนาทความรบผดชอบในการทางาน (X = 4.09, S.D.= 0.665)

ตารางท 4. ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานความทาทายของงาน

ความทาทายของงาน คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

งานททานทาอยตองทาใหทานกระตอรอรนตลอดเวลา 4.23 0.615 มากทสด ทานสามารถดาเนนงานในหนาทและงานททานรบมอบหมายเสรจทนเวลา

4.19 0.659 มาก

คาเฉลยรวม 4.21 0.562 มากทสด

49

จากตารางท 4. ความคดเหนต อปจจยลกษณะงาน ดา นความมความทาทายของงาน พบวา โดยรวมบคลากรมความคดเหนตอปจจยลกษณะงานอยในระดบมากทสด (X = 4.21, S.D. = 0.562) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความคดเหนอย ในระดบมากทสดในขอ งานททานทาอยตองทาใหทานกระตอรอรนตลอดเวลา (X = 4.23, S.D. = 0.615) และมความเหนมากในขอทานรสกวาม ทานสามารถดาเนนงานในหนาทและงานททานรบมอบหมายเสรจทนเวลา (X = 4.19, S.D.= 0.659) ตารางท 5 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานการมสวนรวมในการบรหาร

การมสวนรวมในการบรหาร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานสามารถเสนอความความคดในการทางานได 4.00 0.705 มาก ทานทมเทแรงกายและสตปญญาเพองานททานไดรบมอบหมายอยางเตมท

4.31 0.634 มากทสด

ทานคดวาตนเองมสวนรวมททาใหโรงเรยนประสบความสาเรจ

4.12 0.644 มาก

คาเฉลยรวม 4.14 0.534 มาก

จากตารางท 4.4 ความคดเหนต อปจจยลกษณะงาน ดานความการมสวนรวมในการบรหารพบวา โดยรวมบคลากรมความคดเหนตอปจจยลกษณะงานอยในระดบมาก (X = 4.14, S.D. = 0.534) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบว า มความคดเหนอย ในระดบมากทสดในขอ ทานทมเทแรงกายและสตปญญาเพองานททานไดรบมอบหมายอยางเตมท (X = 4.31, S.D. = 0.634) และมความเหนมากในขอทานสามารถเสนอความความคดในการทางานได(X = 4.00, S.D.= 0.705) ทานคดวาตนเองมสวนรวมททาใหโรงเรยนประสบความสาเรจ(X = 4.14, S.D.= 0.534)

50

ตารางท 6 ระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานดานผลยอนกลบของงาน

ผลยอนกลบของงาน คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานมโอกาสทราบผลของการปฏบตงานของทาน 4.01 0.719 มาก ผรวมงานมความพงพอใจตอผลการปฏบตงานของทาน 4.03 0.623 มาก

คาเฉลยรวม 4.02 0.606 มาก

จากตารางท 6 ระดบความคดเหนต อปจจยลกษณะงาน ดานผลยอนกลบของงาน พบวา โดยรวมบคลากรมระดบความคดเหนตอปจจยลกษณะงานอยในระดบมากท(X = 4.02, S.D. = 0.606) และเมอพจารณาเป นรายขอ พบวา มความคดเหนอย ในระดบมากในขอ เรยงตามลาดบ ทานมโอกาสทราบผลของการปฏบตงานของทาน (X = 4.01, S.D. = 0.719) และผรวมงานมความพงพอใจตอผลการปฏบตงานของทาน(X = 4.03, S.D.= 0.623)

ตารางท 7 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความสาคญของตนตอองคกร

ความสาคญของตนตอองคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานรสกวาทานเปนคนสาคญของโรงเรยน 3.55 0.719 มาก ทานมกไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานสาคญๆเสมอ 3.59 0.715 มาก

คาเฉลยรวม 3.57 0.661 มาก

จากตารางท 7 ความคดเหนต อปจจยประสบการณงานดาน ความสาคญของตนตอองคกร พบวาโดยรวมบคลากรม ความคดเหนต อปจจยประสบการณอย ในระดบมากท (X = 3.57, S.D. = 0.661) และเมอพจารณาเป นรายข อ พบว า มความคดเหนอย ในระดบมากในขอ เรยงตามลาดบ ทานรสกวาทานเปนคนสาคญของโรงเรยน (X = 3.55, S.D. = 0.719) และทานมกไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานสาคญๆเสมอ(X = 3.59, S.D.= 0.715)

51

ตารางท 8 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความพงพงไดขององคกร

ความพงพงไดขององคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

เมอทานมปญหา โรงเรยนสามารถใหความชวยเหลอได 3.55 0.824 มาก ทานไมคดทจะไปทางานกบทอนทมลกษณะของงานใกลเคยงกน

3.70 1.028 มาก

คาเฉลยรวม 3.63 0.798 มาก

จากตารางท 8 ความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความพงพงไดขององคการ พบวาโดยรวมบคลากรมความคดเหนต อปจจยประสบการณอย ในระดบมากท (X = 3.63, S.D. = 0.798) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความคดเหนอยในระดบมากในขอ เรยงตามลาดบ เมอทานมปญหา โรงเรยนสามารถใหความชวยเหลอได(X = 3.55, S.D. = 0.824) และทานไมคดทจะไปทางานกบทอนทมลกษณะของงานใกลเคยงกน(X = 3.70, S.D.= 1.028)

ตารางท 9 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานทศนคตตอเพอนรวมงานและองคกร

ทศนคตตอเพอนรวมงานและองคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานรสกวาเพอนรวมงานเปนเพอนรวมงานทด 4.07 0.774 มาก ทานสามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนรวมงานได 4.08 0.710 มาก โรงเรยนมการสรางสภาพแวดลอมในททางานอยางเหมาะสมและปลอดภย

4.07 0.715 มาก

คาเฉลยรวม 4.07 0.602 มาก จากตารางท 9 ความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานทศนคตตอเพอนรวมงานและ

องคกร พบวาโดยรวมบคลากรม ความคดเหนต อปจจยประสบการณอย ในระดบมากท (X = 4.07, S.D. = 0.602) และเมอพจารณาเป นรายข อ พบว า มความคดเหนอย ในระดบมากในขอ เร ยงตามลาดบ ทานสามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนรวมงานได(X = 4.08, S.D. = 0.710) ทาน

52

รสกวาเพอนรวมงานเปนเพอนรวมงานทด (X = 4.07, S.D.= 0.774) และโรงเรยนมการสรางสภาพแวดลอมในททางานอยางเหมาะสมและปลอดภย(X = 4.07, S.D.= 0.715)

ตารางท 10 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานองคกรมชอเสยง

องคกรมชอเสยง คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

โรงเรยนททานทางานเปนโรงเรยนทมชอเสยง 3.89 0.738 มาก ทานภมใจทไดบอกกบผอนวาทานทางานทโรงเรยนน 4.14 0.724 มาก

คาเฉลยรวม 4.01 0.673 มาก

จากตารางท 10 ความคดเหนต อปจจยประสบการณงานดานองคกรมชอเสยง พบวาโดยรวมบคลากรมความคดเหนตอปจจยประสบการณอย ในระดบมากท (X = 4.01, S.D. = 0.673) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความคดเหนอยในระดบมากในขอ เรยงโรงเรยนททานทางานเปนโรงเรยนทมชอเสยง(X = 3.89, S.D. = 0..738) และทานภมใจทไดบอกกบผอนวาทานทางานทโรงเรยนน(X = 4.14, S.D.= 0.724)

ตารางท 11 ระดบความคดเหนตอปจจยประสบการณงานดานความคาดหวงทไดรบการตอบสนอง จากองคกร

ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานคดวาจะไดรบความกาวหนาจากการปฏบตงาน 3.90 0.775 มาก ในโรงเรยนมการสนบสนนภารกจงานเพอนาไปสความสาเรจตามเปาหมาย

3.95 0.754 มาก

คาเฉลยรวม 3.93 0.726 มาก จากตารางท 11 ความคดเหนต อปจจยประสบการณงานดานความคาดหวงทไดรบการ

ตอบสนองจากองคกร พบวาโดยรวมบคลากรมความคดเหนตอปจจยประสบการณอยในระดบมากท(X = 3.93, S.D. = 0.726) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความคดเหนอยในระดบมากใ นขอ

53

ในโรงเรยนมการสนบสนนภารกจงานเพอนาไปสความสาเรจตามเปาหมาย (X = 3.95, S.D. = 0..754) และทานคดวาจะไดรบความกาวหนาจากการปฏบตงาน(X = 3.90, S.D.= 0.775)

สวนท 3 ขอมลความผกพนตอองคการ

เกณฑทใชในการแปลความหมายไดกาหนดชวงคะแนนของแตละระดบไวเทาๆ กน ระดบคะแนน ความหมาย 4.21 – 5.00 ระดบความผกพนในองคการอยในระดบมากทสด 3.41 – 4.20 ระดบความผกพนในองคการอยในระดบมาก 2.61 – 3.40 ระดบความผกพนในองคการอยในระดบปานกลาง 1.81 - 2.60 ระดบความผกพนในองคการอยในระดบนอย 1.00 – 1.80 ระดบความผกพนในองคการอยในระดบนอยทสด

ตารางท 12 ระดบความผกพนตอองคกร

ระดบความผกพนตอองคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคกร 4.04 0.562 มาก ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคกร 4.21 0.661 มากทสด ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร 4.23 0.601 มากทสด

คาเฉลยรวม 4.16 0.49 มาก

จากตารางท 4.12 ระดบความผกพนตอองคกร พบวาโดยรวมบคลา กรมความผกพนอย ในระดบมากท(X = 4.16, S.D. = 0.49) และเมอพจารณาเป นรายขอ พบวา มความผกพนอย ในระดบมากทสดในขอ ในความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ(X = 4.21, S.D. = 0.661) ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ (X = 4.23, S.D.= 0.601) และมความผกพนอย ในระดบมากในขอความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคการ (X = 4.04, S.D.= 0.562)

54

ตารางท 13 ระดบความผกพนตอองคกรดานความเชอมนและยอมรบเปาหมาย คานยมขององคกร

ความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคกร คาเฉลย

คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานมความรสกภมใจเมอมคนชมเชยโรงเรยนททานปฏบตงานอย

4.33 0.642 มากทสด

เมอมบคคลกลาวถงโรงเรยนอยางเสยหาย ทานจะรบชแจงทนท

4.23 0.636 มากทสด

ทานพอใจกบนโยบายทผบรหารเปนผกาหนด 3.75 0.868 มาก ทานมกจะพดกบผอนวาโรงเรยนนทางานดมาก 3.85 0.784 มาก

คาเฉลยรวม 4.04 0.562 ปานกลาง

จากตารางท 13 ระดบความผกพนต อองคการดานความเชอมนและยอมรบเป าหมายและคานยมขององค การระดบปานกลางท (X = 4.04, S.D. = 0.562) และเมอพจารณาเป นรายขอ พบวา มความผกพนอย ในระดบมากทสดในขอ ทานมความรสกภมใจเมอมคนชมเชยโรงเรยนททานปฏบตงานอย(X = 4.33, S.D. = 0.642) เมอมบคคลกลาวถงโรงเรยนอยางเสยหาย ทานจะรบชแจงทนท(X = 4.23, S.D.= 0.636) และมความผกพนอย ในระดบมากใน ทานพอใจกบนโยบายทผบรหารเปนผกาหนด(X = 3.75, S.D.= 0.868) ทานมกจะพดกบผอนวาโรงเรยนนทางานดมาก(X = 3.85, S.D.= 0.784) ตารางท 14 ระดบความผกพนตอองคกรดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ

ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคกร คาเฉลย คา

เบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานมความเตมใจทจะทมเท/พยายามปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย

4.23 0.706 มากทสด

เมอปฏบตงานไมสาเรจ ทานยนดจะสละเวลามาปฏบตงานใหสาเรจ

4.19 0.711 มาก

คาเฉลยรวม 4.21 0.661 มากทสด

55

จากตารางท 14 ระดบความผกพนต อองค การดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการระดบมากทสดท(X = 4.21, S.D. = 0.661) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวา มความผกพนอยในระดบมากทสดในขอ ทานมความเตมใจทจะทมเท/พยายามปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย (X = 4.23, S.D. = 0.706) และมความผกพนอย ในระดบมากในขอเมอปฏบตงานไมสาเรจ ทานยนดจะสละเวลามาปฏบตงานใหสาเรจ(X = 4.19, S.D.= 0.711) ตารางท 15 ระดบความผกพนตอองคกรดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร

ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร

คาเฉลย

คาเบยงเบนมาตรฐาน

ระดบความคดเหน

ทานไมคดจะเปลยนงาน 4.08 0.923 มาก เมอทานไดรบมอบหมายงาน ทานจะทางานนนอยางเตมท 4.43 0.584 มากทสด ทานมความสขกบการทางานมากกวาสงใด 4.23 0.680 มากทสด ทานรสกพอใจทไดเปนสมาชกของโรงเรยนแหงน 4.17 0.809 มาก

คาเฉลยรวม 4.23 0.600 มากทสด

จากตารางท 15 ระดบความ ผกพนต อองคกรดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการระดบมากทสดท(X = 4.23, S.D. = 0.600) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบว า มความผกพนอยในระดบมากทสดในขอ เมอทานไดรบมอบหมายงาน ทานจะทางานนนอยางเตมท(X = 4.43, S.D. = 0.584) ทานมความสขกบการทางานมากกวาสงใด (X = 4.23, S.D.= 0.680) และมความผกพนอยในระดบมากในขอทานรสกพอใจทไดเปนสมาชกของโรงเรยนแหงน (X = 4.17, S.D.= 0.809) ทานไมคดจะเปลยนงาน(X = 4.08, S.D.= 0.923)

สวนท 4 การทดสอบสมมตฐาน

สถตทใชในการวเคราะหใชคาสถต คาสมประสทธสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation)

56

สมมตฐานท 1 ความมอสระในงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: ความมอสระในงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ H1: ความมอสระในงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

ตารางท 16 การทดสอบความสมพนธระหวางความอสระในการทางานกบความผกพนตอองคกร

ลกษณะงาน ความมอสระในการทางาน

ความผกพนตอองคกร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคการ

0.426* 0.331* 0.326* 0.369*

*P < 0.05, N = 150 จากตารางท 16 พบวา ความมอสระในงานมความสมพนธกบความผกพนต อองคกร

โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.426 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.426)2 = 0.1814 รอยละ 18.14 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคการ

สมมตฐานท 2 ความทาทาย ของงานมความสมพนธกบความผกพนต อองค กรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: ความทาทายของงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ H1: ความทาทายของงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

57

ตารางท 17 การทดสอบความสมพนธระหวางความทาทายของการทางานกบความผกพนตอองคกร ลกษณะงาน

ความทาทายของการงาน

ความผกพนตอองคาร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคการ -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคการ

0.383* 0.182* 0.361* 0.365*

*P < 0.05, N = 150 จากตารางท 17 พบวา ความมทาทายในงานมความสมพนธกบความผกพนต อองคกร

โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.383 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.383)2 = 0.1467 รอยละ14.67 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคกกร

สมมตฐานท 3 การมสวนรวมในการบรหารมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: การมสวนรวมในการบรหารไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร H1: การมสวนรวมในการบรหารมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

ตารางท 18 การทดสอบความสมพนธระหวางการมสวนรวมในการบรหารกบความผกพนตองคกร

ลกษณะงาน การมสวนรวมในการบรหาร

ความผกพนตอองคการ -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคการ -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคการ

0.584* 0.344* 0.536* 0.507*

*P < 0.05, N = 150

จากตารางท 18 พบว า การมสวนรวมในการบรหาร มความสมพนธกบความผกพนตอ องคกร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.584 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผน

58

แปรซงกนและกนไดเทากบ (0.584)2 = 0.3410 รอยละ 34.10 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคการ

สมมตฐานท 4 ผลยอนกลบของงานมความสมพนธกบความผกพนต อองค การของ บคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: ผลยอนกลบของงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ H1: ผลยอนกลบของงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ

ตารางท 19 การทดสอบความสมพนธระหวางผลยอนกลบของงานกบความผกพนตอองคกร

ลกษณะงาน ผลยอนกลบของงาน

ความผกพนตอองคการ -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.463* 0.367* 0.364* 0.381*

*P < 0.05, N = 150 จากตารางท 19 พบวา ผลยอนกลบของงาน มความสมพนธกบความผกพน ตอองคกร

โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.463 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.463)2 = 0.2143 รอยละ 21.43 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคการ

59

ตารางท 20 สรปความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตอองคกร ลกษณะงาน ความมอสระใน

งาน ความทาทายของ

งาน การมสวนรวมใน

การบรหาร ผลยอนกลบของ

งาน ความผกพน ตอองคกร

0.426* 0.383* 0.584* 0.463*

*P < 0.05, N = 150

จากตารางท 20 พบวา ปจจยดานลกษณะงานกบความผกพนตอองคกร มความสมพนธกน โดยทมความมอสระในงาน 0.426* คดเปนรอยละ 18.14 ความทาทายของงาน 0.383* คดเปนรอยละ 14.67 การมสวนรวมในการบรหาร 0.584* คดเปนรอยละ 34.10 และ ผลยอนกลบ ของงาน 0.384 คดเปนรอยละ 21.43

สมมตฐานท 5 ความสาคญ ของตน ตอองคการ มความสมพนธกบความผกพนต อองค กรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: ความสาคญของตนตอองคการไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร H1: ความสาคญของตนตอองคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

ตารางท 21 การทดสอบความสมพนธระหวางความสาคญของตนตอองคการกบความผกพนองคกร ประสบการณ

ความสาคญของตนตอองคกร

ความผกพนตอองคกร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.334* 0.384* 0.199* 0.234*

*P < 0.05, N = 150

จากตารางท 21 พบวา ความสาคญของตนตอองคกรมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.334 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.334)2 = 0.1115 รอยละ 11.15 และมคว ามสมพนธกบทกมตข องความผกพนองคกร

60

สมมตฐานท 6 ความพงพงไดขององคการมความสมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: ความพงพงไดขององคการไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร H1: ความพงพงไดขององคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

ตารางท 22 การทดสอบความสมพนธระหวางความพงพงไดขององคการกบความผกพนตอองคกร

ประสบการณ ความพงพงไดขององคกร

ความผกพนตอองคการ -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.516* 0.511* 0.296* 0449*

*P < 0.05, N = 150

จากตารางท 22 พบวา ความพงพงไดขององคก รมความสมพนธกบความผกพน ตอองคกร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.516 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.516)2 = 0.2662 รอยละ 26.62 และมความสมพน ธกบทกมตของความผกพนองคกร

สมมตฐานท 7 ทศนคตตอเพอนรวมงานมความสมพนธกบความผกพนต อองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร

H0: ทศนคตตอเพอนรวมงานไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร H1: ทศนคตตอเพอนรวมงานมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

61

ตารางท 23 การทดสอบความสมพนธระหวางทศนคตตอเพอนรวมงานกบความผกพนตอองคกร

ประสบการณ ทศนคตตอเพอนรวมงาน

ความผกพนตอองคกร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.490* 0.474* 0.312* 0.403*

*P < 0.05, N = 150 จากตารางท 23 พบวา ทศนคตตอเพอนรวมงานมความสมพนธกบความผกพนตอองค

กร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.490 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.490)2 = 0.2401 รอยละ 24.01 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคกร

สมมตฐานท 8 องคการมชอเสยงมความสมพนธกบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

H0: องคการมชอเสยงไมมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร H1: องคการมชอเสยงมความสมพนธกบความผกพนตอองคกร

ตารางท 24 การทดสอบความสมพนธระหวางองคการมชอเสยงกบความผกพนตอองคกร

ประสบการณ องคการมชอเสยง

ความผกพนตอองคกร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.539* 0.413* 0.401* 0.482*

*P < 0.05, N = 150

62

จากตารางท 24 พบวา องคกรมชอเสยงมความสมพนธกบความผกพนต อองคกร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.539 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.539)2 = 0.2905 รอยละ 29.05 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคกร

สมมตฐานท 9 ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคการมความสมพนธกบคว ามผกพน ตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา H0: ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกรไมมความส มพนธกบความ ผกพนตอองคกร H1: ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกรมความสมพนธกบความ ผกพนตอองคกร ตารางท 25 การทดสอบความสมพนธระหวางความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกร กบความผกพนตอองคกร

ประสบการณ ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกร

ความผกพนตอองคกร -ความเชอและการยอมรบเปาหมายองคกร -ความเตมใจทจะทมเทความพยายาม -ความปรารถนาทจะคงความเปนสมาชกภาพในองคกร

0.384* 0.511* 0.175* 0.262*

*P < 0.05, N = 150 จากตารางท 25 พบวา ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคกรม

ความสมพนธกบความผกพนต อองค กร โดยมคาสหสมพนธเทากบ 0.384 ซงตวแปรทงสองนสามารถอธบายความผนแปรซงกนและกนไดเทากบ (0.384)2 = 0.1474 รอยละ 14.74 และมความสมพนธกบทกมตของความผกพนองคกร

63

ตารางท 26 สรปความสมพนธระหวางลกษณะงานกบความผกพนตอองคกร ประสบการณ ความสาคญ

ของตน ความพงพงได ทศนคตตอ

เพอนรวมงาน องคการมชอเสยง

ความคาดหวงทไดรบ

ความผกพนตอองคกร

0.334* 0.516* 0.490* 0.539* 0.384*

จากตารางท 4.19 พบวา ปจจยดานประสบการณกบความผกพนต อองคกร มความสมพนธกน โดยทมความสาคญของตน 0.334* คดเปนรอยละ 11.15 ความพงพงได 0.516* คดเปนรอยละ 26.62 ทศนคตตอเพอนรวมงาน 0.490* คดเปนรอยละ 24.10 องคการมชอเสยง 0.539* คดเปนรอยละ 29.05 และความคาดหวงทไดรบ 0.384* คดเปนรอยละ 14.74

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง “ความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา” มวตถประสงคทตองการทจะทราบถงระดบความผกพนของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา และวเคร าะหวาปจจยหรอตวแปรใดทสงผลหรอมความผกพนตอองคกรทศกษา โดยคาดวาปจจยทนาจะมความผกพนหรอสงผลใหบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา กคอ 1.ปจจยเกยวกบลกษณะงาน ประกอบดวย ความอสระในงาน ความทาทายในงาน การมสวนรวมในการบรหาร และผลปอนกลบของงาน 2.ปจจยเกยวกบประสบการณในงาน ประกอบดวย ความสาคญของตนตอองคการ ความพงพงไดขององคการ ทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ องคการมชอเสยง และความคาดหวงทไดรบการตอบสนองขององคการ

วธการทใชในการวจยครงน คอ การสารวจโดยใชแบบสอบถาม เพอสอบถามเกยวกบลกษณะบคคล ลกษณะของงาน ประสบการณในงานและความผกพนตอองคกร โดยใชประชากรทเปนบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จานวน 150 คน โดยม 5 โรงเรยน ดงน 1.โรงเรยนพระแทนดงรงวทยาคาร 37 คน 2.โรงเรยนนวฐราษฎรอปถมถ 17 คน 3.โรงเรยนทาเรอพทยาคม 15 คน 4. โรงเรยนทามะกาปญสรวทยา 11 คน 5. โรงเรยนทามะกาวทยาคม 70 คน ซงจากขอมลนไดใชคารอยละ ค าเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน มาใชในการอธบาย และคาสหสมพนธในการทดสอบระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม ซงผลการวจยพบวา

1.ลกษณะสวนบคคล. ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนเพศหญง จานวน 103 ราย คดเปนรอยละ 68.7 เปนเพศชาย จานวน 47 คน คดเปนรอยละ 31.3 อายมากกวา 50 ป จานวน 50 คน คดเปนรอยละ 33.3 รองลงมาคออาย นอยกวา 30 ป คดเปนรอยละ 31.3 อาย 31-40 ป จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 24.7 อาย 41-50 ป จานวน 16 คน คดเปนรอยละ 10.7 จบการศกษาระดบปรญญาตร จานวน 121 คน คดเปนรอยละ 80.7 รองลงมา คอระดบปรญญาโท จานวน 24 คน คดเปนรอยละ 16 ระดบตากวาปรญญาตร จานวน 4 คน คดเปน รอยละ 2.7 และสงกวาปรญญาโท จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.7มเงนเดอนมากกวา 35,000 บาท คดเปนรอยละ 34 รองลงมา คอ 15,001-25,000 บาท คดเปนรอยละ 29.3 ตากวา 15,000 บาท จานวน 34 คน คดเปนรอยละ 22.7 และ25,001-35,000 บาท จานวน 21 คน คดเปนรอยละ 14มประสบการณในการทางาน มากกวา 15

65

ป จานวน 62 คน คดเปนรอยละ 41.3 รองลงมา นอยกวา 5 ป จานวน 49 คน คดเปนรอยละ 32.7 5-10 ป จานวน 33 คน คดเปนรอยละ 22 และ 11-15 ป จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 4 .ฝายบรหารงานเปน ฝายวชาการ จานวน 82 คน คดเปนรอยละ 54.7 รองลงมา คอ ฝายธรการ-การเงน จานวน 32 คน คดเปนรอยละ 21.3 ฝายบคคล จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 11.3 ฝายอาคารสถานท จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 7.3 และฝายงานทะเบยน แผนงาน จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 5.3

2.ระดบความผกพนตอองคกรของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอ ทามะกา พบวา โดยรวม บคลากรทมความผกพนอยในระดบมาก (X = 4.16, S.D. = 0.49) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ในทกดานมความผกพนตอองคกรอยในระดบมาก เรยงตามลาดบ คอ ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคกร (X = 4.21, S.D. = 0.661) ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคกร (X = 4.23, S.D. = 0.601) และความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคกร (X = 4.04, S.D. = 0.562)

3.จากการศกษาความสมพนธ พบวา ปจจยดานลกษณะงาน และปจจยดานประสบการณการทางาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ อภปรายผล

1.ผลการศกษาเกยวกบความคดเหนตอปจจยดานลกษณะงานและปจจยดานประสบการณการทางานของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร พบวา โดยรวม บคลากรทมความผกพนอยในระดบมาก (X = 4.16, S.D. = 0.49) และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ในทกดานมความผกพนตอองคการอยในระดบมาก เรยงตามลาดบ คอ ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ (X = 4.21, S.D. = 0.661) ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ (X = 4.23, S.D. = 0.601) และความเชอม นและการยอมรบเปาหมายขององคการ (X = 4.04, S.D. = 0.562) ตามลาดบ ซงสอดคลองกบงานวจยของมณฑนา ตลยนษกะ (2552) ศกษาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการของบคลากรกรณศกษา คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวา ลกษณะของงานปฏบตของกลมตวอยางดานความทาทายของงาน ดานความมอสระในการทางาน และดานการมสวนรวมในการบรหารอยในระดบมาก ประสบการณจากการทางานของกลมตวอยาง ดานความพงพงไดขององคการและดานทศนคตตอเพอนรวมงานอยในระดบมาก

2. ผลการทดสอบปจจยดานลกษณะงานกบความผกพนตอองคการของบคลากรพบวา ปจจยดานลกษณะงาน มความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ดานความเชอมนและยอมรบ

66

เปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ ดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ อธบายไดวา ปจจยทางดานลกษณะงานแตละดาน ไดแก ความมอสระในการทางาน ความทาทายของงาน การมสวนรวมในการบรหาร มอทธพลตอความผกพนตอองคการ โดยความผกพนตอองคการเปนความรสกของบคคลทรสกวาตนเปนสวนหนงขององคการและจะทมเทแรงกายแรงใจในการทางานเพออ งคการถาบคคลยงมความผกพนตอองคการสงมากเทาไหรแนวโนมทจะลาออกหรอทงองคการไปกลดนอยลงไปเทานนซงสอดคลองกบBuchanan (อางถงใน ซลวานา ฮะซาน, 2550:29) ความผกพนตอองคการเปนทศนคตทสาคญยงสาหรบทกๆองคการ เนองจากความผกพนเปนตวเชอมระหวางจนตนาการของมนษยกบจดหมายขององคการทาใหผปฏบตงานมความรสกเปนเจาขององคการและเปนผมสวนรวมในการสรมสรางสภาพความเปนอยทดขององคการรวมสอดคลองกบ งานวจยของปารชาต พงษชยศร (2552) ศกษาความผกพนตอองคการของขาราชการสรร พากร ภาค 5 พบวา ความมอสระในงานและประสบการณการทางานไดแก ความรสกวาตนเองมความสาคญตอองคการ ความรสกวาองคการเปนทพงพงได ความคาดหวงทจะไดรบผลตอบสนองจากองคการ ทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ สอดคลองกบงานวจยของโสภณวชญ บวบานพรอม (2551) ความสมพนธระหวางลกษณะงานทปฏบตในดานความกาวหนาในอาชพ ดานความมอสระในการทางาน ดานความเขาใจในกระบวนการทางานของพนกงานบรการลกคาทางโทรศพทบรษท ทร คอรปอเรชน จากด (มหาชน) กบความผกพนตอองคการมความสมพนธในทศทางเดยวกน

3.ผลการทดสอบปจจยดานประสบการณการทางานกบความผกพนตอองคการของบคลากร พบวา ปจจยดานประสบการณการทางาน ไดแก ดานความสาคญของตนตอองคการดานความพงพงไดขององคการ ดานทศนคตตอเพอนรวมงาน ดานทศนคตตอองคการมความสมพนธกบความผกพนตอองคการดานความเชอมนและยอมรบเปาหมายและคานยมขององคการ ดานความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ ดานความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ สอดคลองกบท Steers (อางถงใน อาคม ไตรพยคฆ, 2548:16-17) ไดกลาวไววาประสบการณในการทางานคอการรบร ของสมาชกตอสงแวดลอมในชวงปฏบตงานมผลตอความผกพนตอองคการ ไดแก ความรสกวาตนมความสาคญตอองคการ องคการเปนทพงพาไดความคาดหวงไดรบการตอบสนองจากองคการ ทศนคตทมตอเพอนรวมงานและองคการซงสอดคลองกบ Sheldon (1976 อางถงใน รชดาพร รองเสยง , 2549:21) เหนวาปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตอองคการ ไดแก การเขากนไดกบเพอนรวมงาน ระยะเวลาททางานในหนวยงาน รวมถงปจจยทเปนประสบการณการทางาน ไดแก ระยะเวลาทใชในการศกษาเพอประกอบอาชพ ความผกพนเกยวกบเพอนรวมงานททางานดวยกน การพฒนาประสบการณและความสนใจในการ สอดคลองกบ สนา

67

ภาคมชย (2552: 10) กลาววาความผกพนตอองคการ นบเปนสงทมความสาคญตอความเตบโตขององคการ องคการใดมบคลากรทมความรสกผกพนตอองคการสงยอมนาพาใหองคการบรรลเปาหมายไดน อกจากนความรสกของพนกงานทแสดงตนวาเปนหนงเดยวกบองคการมคานยมทกลมกลนกบสมาชกอนๆและเตมใจทจะอทศกาลงกายและกาลงใจเพอปฏบตภารกจ ซงโดยปกตพฤตกรรมของพนกงานทมความผกพนตอองคการอยางแทจรงจะมงเนนความเตมใจทจะปฏบตใหบรรลเปาหมายขององคการ ขอเสนอแนะ

1. ควรกาหนดนโยบายขององคการทชดเจน งายตอความเขาใจและการปฏบตงานของบคลากร โดยพฒนาใหบคลากรมศกยภาพในดานความรความสามารถควบคกนไปอยางตอเนอง เพอใหกาวทนกบนโยบายและวทยากรสมยใหมทเขามาในองคการ โ ดยเนนการมสวนรวม การทางานเปนทม ใหทกคนรสกวาเปนสวนหนงและมความสาคญตอองคการ

2. กาหนดนโยบาย ในการฝกอบรม สมมนารวมกนระหวางกลมบคลากรตาง ๆ ภายในองคการ เพอใหแตละกลมมความร ความเขาใจ ในลกษณะงานของกนและกนซงจะเปนการเสรมสรางความสมพนธอนดตอกนและชวยใหการตดตอประสานกนเปนไปดวยด

3. สงเสรมการประชาสมพนธดานภาพพจนและชอเสยงของหนวยงาน โดยใชสอตาง ๆ ใหเปนทรจกของคนทวไปมากยงขน เพอใหบคลากรเกดความรสกภมใจในหนวยงาน และมความมนใจทจะทางานกบหนวยงานตอไป

4. ควรเพมการศกษาแนวโนม ปจจยการลาออก และผลกระทบอน ๆ ของความผกพนตอองคการ เชน ประสทธภาพการทางาน ขวญและกาลงใจของบคลากร เพอจะไดทราบถงขอมลทจะนาไปใชในการวางแผนกาลงคนของหนวยงาน และหาแนวทางการปองกนตอไป

5. ควรศกษาความผกพนตอองคการวา มความแตกตาง มากนอยอยางไรและนาผลการศกษาทไดมาปรบปรงพฒนาการบรหารงานบคคลแตละระดบ เพอเพมประสทธภาพการดาเนนงานของโรงเรยน

68

รายการอางอง

ภาษาไทย กตตมาภรณ นลนยม. (2547). “ความผกพนตอองคการของพนกงานธนาคารนคร หลวงไทย จากด

(มหาชน) ภายหลงควบรวมกจการกบธนาคารศรนคร จากด (มหาชน) ป 2545 : ศกษาเฉพาะกรณสานกงานใหญ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขา

รฐศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จานง บญมาก. (2515). “การจงใจแพทยมารบราชการในกองทพบก.” วทยานพนธวทยาลย กองทพบก.

จรประภา สดสาคร. (2545). “ความผกพนตอองคการของขาราชการกรมธนารกษ.” วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. จรากล วสะพนธ. (2544). “ ความสมพนธระหวางความพงพอใจในงานกบความผกพนองคการ :

ศกษาเฉพาะกรณ บรษท โอจ เปเปอร (ไทยแลนด) จากด.” วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาจตวทยาอตสาหกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

จราวรรณ หาดทรายทอง.( 2539). “ ความผกพนตอองคการ : กรณศกษาการประปานครหลวง.”

วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขารฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร บณฑต

วทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ฐตมา วงศนาค.(2544). “การรบรลกษณะวฒนธรรมองคการและความผกพนตอองคการของ พนกงานบรษท แลนด แอนด เฮาด จากก (มหาชน).” ปรญญามหาบณฑต สาขา จตวทยาอตสาหกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ณรงค แยมชน. (2546). “ ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนในองคการ : กรณศกษา

ธนาคารกรงเทพ จากด (มหาชน) ในเขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ดจดาว ศภจตกลชย.(2546). “ความผกพนตอองคการ ของเจาหนาทในศนยวทยาศาสตรสขภาพ มหาวทยาลยบรพา.” มหาวทยาลยบรพา.

ธระ วธรรมสาธต. (2532). “ความผกพนตอองคการ : ศกษาเฉพาะกรณผบรหารระดบหวหนา

แผนก / เทยบเทาของเครอซเมนตไทย.” สารนพนธมหาบณฑต สาขารฐศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

69

นงเยาว แกวมรกต. (2542). “ผลของการรบรบรรยากาศองคการทมตอวามผกพนตอองคการของ พนกงานบคคลในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล.” วทยานพนธมหาบณฑต

สาขาวชาจตวทยาอตสาหกรรมขององคการ บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นภาเพญ โหมาศวน. (2533). “ปจจยทมอทธพลตอความผกพนของสมาชกในองคการศกษาศกษา เฉพาะกรณสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร.” สารนพนธมหาบณฑต สาขา รฐศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นนทนา ประกอบกจ. (2538). “ปจจยทมผลตอความผกพนตอองคการ: ศกษากรณฝาย พฒนา ชมชนสานกเขตกรงเทพมหานคร.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขาพฒนาสงคม บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยธรรมศาสตร. เนอทพย นวมถนอม. (2547). “ความผกพนตอองคการ : ศกษากรณสานกขาวกรองแหงชาต.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย เกษตรศาสตร.

พงษศกด สมบรณ.(2545). “ความผกพนตอองคกรของขาราชการตารวจสถานภธรตาบลแสนสข

ปญหาพเศษ.” วทยานพนธมหาบณฑต สาขานโยบายสาธารณะ บณฑตวทยาลย มหา วทยาบรพา เพญ โหมาศวน. (2533). “ปจจยทมอทธพลตอความผกพนของสมาชกในองคการ ศกษาศกษาเฉพาะกรณสานกงานปลดสานกนายกรฐมนตร.” สารนพนธมหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ภรณ (กรตบตร) มหานนท.(2529). การประเมนประสทธผลขององคการ.กรงเทพมหานคร:โอ

เดยนสโตร. รงนภา แทนศร. (2546). “ ความผกพนตอองคการ : กรณศกษากรมพฒนาธรกจการคา.”

วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย

เกษตรศาสตร.

วรนช ทองไพบลย.(2543). “บรรยากาศองคการและความผกพนตอองคการ."กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วรช สงวนวงศวาน. (2531). “ปจจยทมผลตอความผกพนของขาราชการตอกองสารวตรนกเรยน

กรมพลศกษา.” สารนพนธปรญญษมหาบณฑต สาขาการบรหารรฐศาสตร คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

70

ศภวรรณ พนธบรณะ. (2542). “ความผกพนตอองคการ : ศกษากรณกองสาธารณสขภมภาค กระทรวงสาธารณสข”. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาพฒนาสงคมบณฑตวทยาลย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ษมาภรณ ปลมจตร. (2547). “ความผกพนตอองคการของพนกงานโรงแรมดสตรสอรทแอนดโปโล

คลบ.”วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขารฐศาสตร บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สามารถ ศภรตนอาภรณ. (2544). “ ความผกพนตอองคการ : ศกษากรณฝายปฏบตการคลงสนคา บรษทการบนไทย จากด (มหาชน).” กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมนา ศรบวรเกยรต. (2542). “ความยดมนผกพนตอองคการ : ศกษาเฉพาะกรณเจาหนาทบรษท

เงนทนหลกทรพย และบรษทหลกทรพยในเขตกรงเทพมหานคร.”วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาสงคมวทยา บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

โสภา ทรพยอดมมาก. (2533). “ความยดมนผกพนตอองคการ : ศกษาเฉพาะกรณการไฟฟาฝาย ผลต แหงประเทศไทย.” สารนพนธปรญญามหาบณฑต สาขาบรหารรฐกจ บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

อวยพร ประพฤทธธรรม. (2537). “ปจจยทสงผลตอความผกพนตอองคการของอาจารยใน

มหาวทยาลยพยาบาลภาคเหนอ.” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาสงคมวทยา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ภาษาตางประเทศ Cooper, Alfred M. (1958). How to Supervise People. New York: Mc Graw Hill.

Steer, Richard. M.,G.R. Ingron, and R.T. Mowday (1985). Managing effective organization : Anintrodction. Boston : Kent Publishing

ภาคผนวก

72

เลขทแบบสอบถามเพอการวจย

เรองความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา

อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร

คาชแจง 1. แบบสอบถามนใชประกอบการศกษาระดบปรญญาโท คณะวทยาการจดการ

มหาวทยาลยศลปากร มวตถประสงคเพอศกษา ความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา 2. แบบสอบถามนแบงเปน 4 สวน ดงน

สวนท 1 : ลกษณะสวนบคคล จานวน 6 ขอ สวนท 2 : แบบสอบถามลกษณะงานและประสบการณในงาน จานวน 20 ขอ สวนท 3 : แบบสอบถามความผกพนตอองคการจานวน 10 ขอ สวนท 4 : แบบสอบถามความคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม

โปรดตอบแบบสอบถามทกขอ ตามสภาพความเปนจรง หรอตามความคดเหนของทาน

โดยคาตอบของทานจะถอเปนความลบและจะไมสงผลกระทบตอการปฏบตงานของทานแตประการใด ผวจยจะเกบขอมลทไดรบจากทานไปสรปผลวจยเปนภาพรวมเทานน ผลการวจยทไดจะเปนประโยชนในการปรบปรงและพฒนาองคกรตอไป

ขอแสดงความนบถอ

นางสาวโสมยสร มลทองทพย นกศกษาปรญญาโท

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยศลปากร

73

แบบสอบถามเพอการวจยเรอง

ความผกพนตอองคการของบคลากรทปฏบตงานในโรงเรยนมธยมศกษา อาเภอทามะกา

สวนท 1 ลกษณะสวนบคคล คาชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงใน � ทตรงกบขอมลของทาน

สาหรบผวจย ��� 1-3

1. เพศ � 1. ชาย � 2. หญง � 4

2. อาย

� 1. อายนอยกวา 30 ป � 2. อาย 31-40 ป � 3. อาย 41-50 ป � 4. อายมากกวา 50 ป � 5

3. ระดบการศกษา � 1. ตากวาปรญญาตร � 2. ปรญญาตร

� 3. ปรญญาโท � 4. สงกวาปรญญาโท � 6 4. เงนเดอน � 1. ตากวา 15,000 บาท � 2. 15,001-25,000 บาท � 3. 25,001-35,000 บาท � 4. มากกวา 35,000 บาท � 7 5. ประสบการณในการทางาน

� 1. นอยกวา 5 ป � 2. 5-10 ป � 3. 11-15 ป � 4. มากกวา 15 ป � 8

6. ฝายบรหารงาน � 1. ฝายธรการ-การเงน � 2. ฝายบคคล � 3. ฝายวชาการ

� 4. ฝายงานทะเบยน แผนงาน � 5. ฝายอาคารสถานท � 9

74

สวนท 2 แบบสอบถามลกษณะงานและประสบการณในงาน คาชแจง: โปรดใสเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยมากปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

ขอ รายการพจารณา 5 4 3 2 1 ความมอสระในงาน

1 ทานสามารถใชวจารณญาณของตนในการแกไขปญหาทเกดขนได

2 ทานรสกวามความเปนอสระและมหนาทความรบผดชอบในการทางาน

ความทาทายของงาน 3 งานททานทาอยตองทาใหทานกระตอรอรนตลอดเวลา 4 ทานสามารถดาเนนงานในหนาทและงานททานรบ

มอบหมายเสรจทนเวลา

การมสวนรวมในการบรหาร 5 ทานสามารถเสนอความคดในการทางานได 6 ทานทมเทแรงกายและสตปญญาเพองานททานไดรบ

มอบหมายอยางเตมท

7 ทานคดวาตนเองมสวนรวมททาใหโรงเรยนประสบความสาเรจ

ผลยอนกลบของงาน 8 ทานมโอกาสทราบผลของการปฏบตของทาน 9 ผรวมงานมความพงพอใจตอผลการปฏบตงานของทาน ความสาคญของตนตอองคการ

10 ทานรสกวาทานเปนคนสาคญของโรงเรยน 11 ทานมกไดรบมอบหมายใหรบผดชอบงานสาคญๆเสมอ

ความพงพงไดขององคการ

75

ขอ รายการพจารณา 5 4 3 2 1 12 เมอทานมปญหา โรงเรยนสามารถใหความชวยเหลอได 13 ทานไมคดทจะไปทางานกบทอนทมลกษณะของงาน

ใกลเคยงกน

ทศนคตตอเพอนรวมงานและองคการ 14 ทานรสกวาเพอนรวมงานเปนเพอนรวมงานทด 15 ทานสามารถแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนรวมงานได 16 โรงเรยนมการสรางสภาพแวดลอมในททางานอยาง

เหมาะสมและปลอดภย

องคการมชอเสยง 17 โรงเรยนททานทางานเปนโรงเรยนทมชอเสยง 18 ทานภมใจทไดบอกกบผอนวาทานทางานทโรงเรยนน

ความคาดหวงทไดรบการตอบสนองจากองคการ 19 ทานคดวาจะไดรบความกาวหนาจากการปฏบตงาน 20 ในโรงเรยนมการสนบสนนภารกจงานเพอนาไปส

ความสาเรจตามเปาหมาย

สวนท 3 แบบสอบถามความผกพนตอองคการ คาชแจง : โปรดใสเครองหมาย / ลงในชองทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

5 หมายถง เหนดวยมากทสด 4 หมายถง เหนดวยมาก 3 หมายถง เหนดวยมากปานกลาง 2 หมายถง เหนดวยนอย 1 หมายถง เหนดวยนอยทสด

ขอ รายการพจารณา 5 4 3 2 1

ความเชอมนและการยอมรบเปาหมายขององคการ 21 ทานมความรสกภมใจเมอมคนชมเชยโรงเรยนททาน

ปฏบตงานอย

22 เมอมบคคลกลาวถงโรงเรยนอยางเสยหาย ทานจะรบชแจงทนท

76

ขอ รายการพจารณา 5 4 3 2 1 23 ทานพอใจกบนโยบายทผบรหารเปนผกาหนด 24 ทานมกจะพดกบผอนวาโรงเรยนนทางานดมาก

ความเตมใจทจะปฏบตงานเพอองคการ 25 ทานมความเตมใจทจะทมเท / พยายามปฏบตงานใหบรรล

เปาหมาย

26 เมอปฏบตงานไมสาเรจ ทานยนดจะสละเวลามาปฏบตงานใหสาเรจ

ความตองการทจะรกษาความเปนสมาชกขององคการ 27 ทานไมคดจะเปลยนงาน 28 เมอทานไดรบมอบหมายงาน ทานจะทางานนนอยางเตมท 29 ทานมความสขกบการทางานมากกวาสงใด 30 ทานรสกพอใจทไดเปนสมาชกของโรงเรยนแหงน

สวนท 4 แบบสอบถามความคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

“ขอบพระคณทกทานทสละเวลามาตอบแบบสอบถาม”

77

ประวตผวจย

ชอ – สกล ทอย ประวตการศกษา พ.ศ. 2546 พ.ศ. 2550 พ.ศ. 2552

นางสาวโสมยสร มลทองทพย 52/58 หม 3 ตาบล ทามะกา อาเภอทามะกา จงหวดกาญจนบร สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย จากโรงเรยนนารวฒ จงหวดราชบร สาเรจการศกษาระดบปรญญาตร สาขาการจดการธรกจทวไป จากมหาวทยาลยศลปากร ศกษาตอระดบปรญญามหาบณฑต สาขาการจดการภาครฐและภาคเอกชน มหาวทยาลยศลปากร