บทท บทท 55

สรปผลการวจย สรปผลการวจย การการอภปรายผลอภปรายผล และและขอเสนอแนะขอเสนอแนะ

การวจยเรองตวแบบการจดการกจการเพอสงคมในประเทศไทยมว ตถประสงคสาม

ประการคอ

1. เพอศกษาคณลกษณะ บทบาท การดาเนนการ และ ขอจ ากดของการบรหารจดการ

กจการเพอสงคมในประเทศไทย

2. เพอศกษาปจจยดานการจดการทมผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศ

ไทย

3. เพอนาเสนอตวแบบทมประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

โดยผ วจยมล าดบข นตอนในการนาเสนอ ดงน

5.1 สรปผลการวจย

5.2 อภปรายผลการวจย

5.3 อภปรายผลการวจยเพอทดสอบสมมตฐาน

5.4 บทสรปของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

5.5 ขอเสนอแนะดานแนวทางพฒนากจการเพอสงคมในประเทศไทย

5.6 ขอเสนอแนะในการทาการวจยคร งตอไป

5.1 สรปผลการวจย

การวจยคร งน เปนการศกษาวจยโดยใชระเบยบวธวจยเชงปรมาณเปนหลกและใชการ

สมภาษณเชงลกมาเสรมโดย ขนแรก เปนการศกษาขอมลเบองตน ใชการวจยเอกสาร โดยการศกษา

คนควาขอมลจากสอตาง ๆ มาพจารณารวมกบแนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของทไดจากการ

ทบทวนวรรณกรรม มาสรางกรอบความคดและสมมตฐาน ข นทสอง ทอดแบบสอบถามไปย ง

ผ บรหารของ SE ตามระเบยบวธวจยเชงปรมาณ โดยใชวธการสมตวอยางตามหลกความนาจะเปน

ทางสถต และใชวธการเกบขอมลแบบผสม ท งขอมลเชงปรมาณแบบคาถามปลายปด และขอมลเชง

ลกแบบคาถามปลายเปด แลวจงนาขอมลทไดมาประมวลผลตามหลกสถต เพอทดสอบสมมตฐาน

230

ทต งไว จากน นทาการสมภาษณ เพอนาขอมลทไดมาใชเพอศกษาเปรยบเทยบยนย นขอมลเชงลกใน

ดานการวเคราะหแปรผล ขนทสาม สรปและนาเสนอผลการวจยทคนพบ

ประชากรและกล มตวอยาง ประชากรในการวจย คอ ผ นาองคการหรอผ บรหารของธรกจ

เอกชน สหกรณ และวสาหกจชมชนทเขาขายการเปน SE จากกจการทเขาขายไดรบการพจารณา

จากสานกงานสรางเสรมกจการเพอสงคมแหงชาต (สกส.) และการแนะนาจากผ ประกอบกจการ

เพอสงคมจานวน 208 กจการ ผ วจยก าหนดขนาดตวอยางตามหลกการวเคราะหทใชตวแบบสมการ

โครงสราง ซงใชการประมาณคา พารามเตอรดวยวธคาควรจะเปนสงสด ตามท Hair, Black &

Anderson; Tatham (2010); Schumacker & Lomax (2010) ไดเสนอแนะ โดยในการวจยคร งน มตวแปร

สงเกตได 15 ตว ผ วจยจงใชอตราสวน 10 คนตอตวแปรสงเกตได 1 ตว จงไดขนาดตวอยาง จ านวน

150 กจการ โดยผ วจยดาเนนการสมตวอยางดวยวธการสมแบบงาย

เครองมอทใชในการวจย ในการศกษาคร งน ผ วจยไดศกษาจากทฤษฎและผลงานวจยหลกๆ

ทผานมา และนามาสงเคราะหเปนกรอบการวจยและนามาพฒนาเปนแบบสอบถาม ทดสอบความ

เทยงตรงซงว ดจากดชนความสอดคลองขอคาถาม และความเชอมนโดยวดความสอดคลองภายใน

ดวยวธการของสมประสทธ ครอนบค อลฟา หาคาความเชอม นรวม (Total Reliability) ไดคา

ภาพรวมท 0.976

การเกบรวบรวมขอมล นาแบบสอบถามไปใชในการเกบรวบรวมขอมลจากประชากร ซง

ไดแก ผ บรหารสงสดหรอพนกงานระดบบรหารในกจการ SE จ านวน 150 องคการ เมอรบ

แบบสอบถามคนมาแลว ด าเนนการตรวจสอบความถกตอง ความสมบรณของแบบสอบถาม แลวจง

นาแบบสอบถามททาการตอบแลวมาทาการวเคราะหประมวลผลดวยโปรแกรมคอมพวเตอร

สาเรจรป ทาการสมภาษณเชงลกกบกลมตวอยาง และสรปผลการสมภาษณ พรอมทงทาการ

วเคราะหเนอหาแลวจงสรปผลการวจย

ขอบเขตการวจย ศกษาเฉพาะผ บรหารในกจการเพอสงคม โดยผ วจยเกบขอมลในชวง

ระยะเวลาระหวางเดอนกรกฏาคม พ.ศ.2556 ถงเดอนมกราคม พ.ศ.2557

การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลดวย

สถต ซงแบงออกได 3 ตอนไดแก

ตอนท 1 ขอมลพนฐานเบองตนเพอใหทราบลกษณะของกลมตวอยาง

สถานทต งกจการอยในภาคกลางมากทสด รอยละ 42.70 และมการกระจายตวตามภมภาค

ตางๆ ในเขตภาคเหนอ รอยละ 26.70 ตะวนออกเฉยงเหนอ รอยละ 10.00 และภาคตะวนออกกบ

231

ภาคใต รอยละ 8.70 ตามลาดบ แสดงวาธรกจเพอสงคมในประเทศไทยมสดสวนดานสถานทต ง

สวนใหญในภาคกลางและภาคเหนอ

ลกษณะของกจการเปนธรกจเอกชนมากทสด รอยละ 49.30 รองลงมาเปนวสาหกจชมชน

รอยละ 20.70 มลนธ รอยละ 8.70 สหกรณ รอยละ 4.0 และอน ๆ เชน กลมอาชพ กลมชมชน ชมรม

สมาคม รอยละ 17.30 แสดงวาธรกจเพอสงคมในประเทศไทยมการจดต งองคกรในรปแบบ

เชนเดยวกบธรกจท วไปในสดสวนทสง

กลมตวอยางในการวจย สามารถจาแนกตามกลมผลตภณฑทจ าหนายหรอบรการได 9 กลม

ใหญ ไดแก ผลตภณฑ ทไมใชอาหาร มากทสด รอยละ 25 โดยมความหลากหลายของผลตภณฑใน

กลมสง ผลตภณฑ ทเปนอาหาร รอยละ 24 การทองเทยว สขภาพ สนทนาการ รอยละ 17 การศกษา

ทปรกษา รอยละ 9 สอและสงพมพ รอยละ 7 การพฒนาสงคม ศลปะ ว ฒนธรรม รอยละ 6 พลงงาน

รอยละ 5 การบรการทางการเงน รอยละ 5 และ เทคโนโลยคอมพวเตอร รอยละ 3 แสดงใหเหนวา

กจการเพอสงคมในประเทศไทยสามารถพบไดในอตสาหกรรมหลากหลายประเภท มความกระจาย

ตว ไมจ ากดวงอยเฉพาะแตผลตภณฑใดเพยงผลตภณฑหนง หรออตสาหกรรมใดเพยงอตสาหกรรม

หนง ซงสอดคลองกบขอมลของกจการเพอสงคมในตางประเทศทสามารถพบไดในธรกจท วไป

โดยไมจ าเปนตองเปนผลตภณฑหรออตสาหกรรมใดเฉพาะดาน

เงนทนหมนเวยนของกจการมาจากรายไดจากการประกอบกจการมากทสด รอยละ 87.30

และรองลงมาอน ๆ เชน การระดมทน รวมหน เงนก ทนทรพยสวนตว รอยละ 12.70 แสดงวาการ

ดาเนนงานดานธรกจเพอสงคมในประเทศไทยมลกษณะการหารายไดเชนเดยวกบธรกจโดยท วไป

ระยะเวลาในการจดต งกจการมากกวา 5 ปมากทสด รอยละ 58.00 รองลงมา 2 – 5 ป รอยละ

25.30 และนอยกวา 2 ป รอยละ 16.70 แสดงวาธรกจเพอสงคมไมไดเปนแนวคดของธรกจใหมทเพง

กอต งข นแตไดมการจดต งในประเทศไทยมาเปนเวลาพอสมควรและมผ ประกอบการรายใหม

เกดข นอยางตอเนอง

จ านวนพนกงานประจาของกจการนอยกวา 5 คนมากทสด รอยละ 37.30 รองลงมา 6 – 10

คน รอยละ 30.00 จ านวน 11 – 30 คน รอยละ 20.00 และ 31 คนข นไป รอยละ 12.70 แสดงวาธรกจ

เพอสงคมสวนใหญจะเปนธรกจขนาดเลก มพนกงานในกจการจานวนไมมาก

ระดบข นของสายการบงคบบญชา 1 – 2 ข นมากทสด รอยละ 66.00 รองลงมา 3 – 4 ข น

รอยละ 25.30 จ านวน 5 – 6 ข น รอยละ 5.30 และ7 ข นข นไป รอยละ 3.40 แสดงวาธรกจเพอสงคม

สวนใหญจะมโครงสรางการบงคบบญชาเปนแบบแนวราบไมมล าดบบงคบบญชาทซบซอน

ผ ประกอบกจการเพอสงคมทใหขอมลเกยวกบอาย พบวามผ ทประกอบกจการเพอสงคม

ในชวงอาย 31-40 ป สงทสด คดเปนรอยละ 21 ชวงอาย 41-50 ป จ านวนรอยละ 18 และชวงอาย 20-

232

30 ป จ านวนรอยละ 11 เปนลาดบถดมา ขอมลน แสดงใหเหนวา ผ ประกอบกจการเพอสงคมสวน

ใหญ มอายกระจายตว ไมเฉพาะเจาะจงในกลมชวงอายใด แตมแนวโนมวาจะเปนผ ประกอบการรน

ใหมทอายต ากวา 40 ป (รอยละ 32)

ในตวอยางทเปดเผยระดบการศกษา พบวา มผ ทประกอบกจการเพอสงคม ทมระดบ

การศกษาในระดบปรญญาตร สงทสด คดเปนรอยละ 37 และระดบปรญญาโท จ านวนรอยละ 19

เปนลาดบถดมา ขอมลน แสดงใหเหนวา ผ ประกอบกจการเพอสงคมสวนใหญ เปนผ มระดบ

การศกษาสงในระดบปรญญาตรข นไป

กจการเพอสงคมสวนใหญเกอบท งหมด รอยละ 95 จะมกระบวนการตนน า (การผลต - P)

เปนพนฐาน และไมมกจการใดเลยทดาเนนการโดยกระบวนการเชงเดยว กลาวคอ เปนแคผ ผลต (P)

หรอ ผ แปรรป (T) หรอ ผ จ าหนาย (D) แตทกกจการจะมกระบวนการเชงสหการ กลาวคอ ม

กระบวนการกลางน า และกระบวนการปลายน า (TD) หรอ มกระบวนการตนน า และกระบวนการ

ปลายน า (PD) หรอมท งกระบวนการตนน า กลางน า และปลายน า (PTD)

ตอนท 2 สถตบรรยายโดยการวเคราะหขอมลดวยคารอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ระดบความคดเหนทมตอประสทธผลของกจการเพอสงคมรวมถงแนวทางพฒนาการ

จดการกจการเพอสงคม ตวแปรทกตวมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยตวแปรทมคาเฉลยสงทสด คอ

มลคาเพมของผลตภณฑ รองลงมา คอ คณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม และประสทธผล

ของกจการเพอสงคม ตามลาดบ

ตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝงประสทธผลของกจการเพอสงคมทมคาเฉลยสงทสด คอ

สงคม รองลงมา สงแวดลอม และเศรษฐกจ ตามลาดบ

ตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝงมลคาเพมของผลตภณฑทมคาเฉลยสงทสด คอ นวตกรรม

กรรมทางความสามารถ รองลงมา คณคาดานความคมคา และคณคาดานความตองการ ตามลาดบ

ตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝงคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมคาเฉลยสงทสด

คอ คณธรรมของผ นา รองลงมา การบรหารความรบผดชอบขององคการ และการบรหารจดการ

ความร ตามลาดบ

ตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝงโครงสรางขององคการทมคาเฉลยสงทสด คอ ความเปน

ทางการ รองลงมา การรวมอานาจ และความซบซอน ตามลาดบ

233

ตอนท 3 สถตอางองโดยวเคราะหขอมลดวยตวแบบสมการโครงสราง

ผลการวจยพบวา ผลการวเคราะหความสอดคลองของรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของ

ประสทธผลกจการเพอสงคมกบขอมลเชงประจกษ พบวา รปแบบความสมพนธเชงสาเหตของ

ประสทธผลกจการเพอสงคมไมสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ ผ วจยจงปรบรปแบบโดยยอมให

ความคลาดเคลอนมความสมพนธกนได โดยพจารณาจากดชนปรบ (Modification Indices: MI) และ

ผลจากการปรบรปแบบ ผ วจยจงไดรปแบบความสมพนธเชงสาเหตของประสทธผลกจการเพอ

สงคมทสอดคลองกบขอมลเชงประจกษพจารณาจากคา 2 = 78.328, df = 65, คา p = 0.124, คา 2

/ df = 1.205, ดชน GFI = 0.934, ดชน NFI = 0.964, NNFI = 0.988, RMR = 0.032, SRMR = 0.056,

RMSEA = 0.037, คา LSR = 3.817 และ 2R = 0.543 จากคาสถตดงกลาวจะเหนไดวาคา p มคามาก

พอทจะยอมรบสมมตฐาน (p > .05) และดชนตาง ๆ ผานเกณฑในการพจารณา โดยตวแปรทงหมด

สามารถอธบายความแปรปรวนของประสทธผลกจการเพอสงคมไดรอยละ 54.30 แสดงวาตวแปรใน

รปแบบความสมพนธเชงสาเหต ซงประกอบดวย มลคาเพมของผลตภณฑ คณลกษณะของผ นาใน

กจการเพอสงคม และโครงสรางขององคการสามารถอธบายความแปรปรวนของตวแปร

ประสทธผลกจการเพอสงคมไดรอยละ 54.30

จากการวเคราะหขนาดอทธพลจากตวแปรสาเหตไปตวแปรผลในรปแบบความสมพนธเชง

สาเหตของประสทธผลกจการเพอสงคม พบวา คาสมประสทธ การพยากรณของตวแปรแฝง

มลคาเพมของผลตภณฑมคาเทากบ 0.606 และตวแปรแฝงประสทธผลกจการเพอสงคมมคาเทากบ

0.543

ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคมไดรบอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด มอทธพลทางบวกเทากบ

0.571 รองลงมา ไดรบอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตวแปรมลคาเพม

ของผลตภณฑมอทธพลทางบวกเทากบ 0.452 และไดรบอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 จากตวแปรโครงสรางขององคการมอทธพลทางลบเทากบ -0.379 ตามลาดบ

เมอพจารณาอทธพลทางออม พบวา ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคมไดรบอทธพล

ทางออมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม

ผานทางตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑมอทธพลทางบวกเทากบ 0.413 สวนตวแปรโครงสรางของ

องคการมอทธพลทางออมตอตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมผานทางตวแปร

มลคาเพมของผลตภณฑอยางไมมนยสาคญทางสถต

เมอพจารณาอทธพลรวม พบวา ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคมไดรบอทธพลรวม

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด

234

มอทธพลทางบวกเทากบ 0.984 รองลงมา ไดรบอทธพลรวมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตวแปรโครงสรางขององคการมอทธพลทางลบเทากบ -0.461 และไดรบอทธพลรวมอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 จากตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑมอทธพลทางบวกเทากบ 0.452

ตามลาดบ

ตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑมอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ตอ

ตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด มอทธพลทางบวกเทากบ 0.914 และม

อทธพลทางตรงตอตวแปรโครงสรางขององคการอยางไมมนยสาคญทางสถต

สรปผลการวเคราะหขอมลการสมภาษณเชงลก

ผ วจยดาเนนการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณดวยการวเคราะหเนอหาจากคาถาม

ปลายเปดและการสมภาษณ ไดผลสรปดงน

1. คณลกษณะผประกอบกจการเพอสงคมดานภาวะความเปนผ นา

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบปจจย

ดานคณลกษณะผประกอบกจการดานภาวะความเปนผ นา พบวาผ นาในกจการเพอสงคมควรจะม

คณลกษณะ ดงน

- เปนผ นาทมคณธรรม จรยธรรม มวสยทศนทชดเจนเขมแขงและทศนคตในเชงบวก

ในการทางานเพอสงคม

- เปนผ นาทมจตสาธารณะ เสยสละ อทศตน รกและเชอม นและศรทธาในกจการททา ม

จดยนเรองทจะทาอยางโดดเดนทเปนตวของตวเองและมาจากแรงบนดาลใจทแทจรง

อนจะกอใหเกดการขบเคลอนงานดานสงคมอยางมพลงและมความสข ขณะขบดนสง

ทเปนประโยชนตอสงคม

- เปนผ นาทมความสามารถทางการจดการท งความรทางธรกจ และความรเฉพาะใน

กจการไดดเขาใจ และสามารถเขาถงปญหาหรอกจการน นๆไดจรง มความร

ความสามารถและความรอบรในสงททาท งเชงลกและเชงกวาง มความคดรเรม

สรางสรรค สามารถปรบเปลยนเพอการพฒนาอยางย งยน

- เปนผ นาทสามารถบรหารความรบผดชอบขององคการไดด มความ ขย น อดทน ม

มานะ มความมงม น ทมเท ไมยอทอตออปสรรค คานงถงประโยชนสวนรวมเปนหลก

- เปนผ นาทสามารถพฒนาผ อนได เชอในความเทาเทยมและความเปนมนษย พรอมทจะ

ใหโอกาสผ อนเสมอ

235

- เปนผ นาทสามารถจดการผ มสวนไดเสยขององคการตาง ๆ ไดด ใหน าหนกกบความอย

ดมสขของสงคมและชมชน ควบคไปกบผลประกอบการในเชงธรกจ ไมมงมองเพยง

ผลกาไรแตละเลยผลกระทบทมผลเสยตอสงคมชมชนและสงแวดลอมใหความสาคญ

ในการมสวนรวม

2. คณลกษณะผประกอบกจการเพอสงคมดานการบรหารความรบผดชอบ

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบปจจย

คณลกษณะผประกอบกจการดานการบรหารความรบผดชอบ พบวาผ นาในกจการเพอสงคมควรจะ

มคณลกษณะ ดงน

- มความสามารถในการบรหารความรบผดชอบแบบบรณาการ ขบเคลอนกจการโดย

เชอมโยงความรบผดชอบท งภายในและภายนอกองคกร ผนวกประสานเขามาอยใน

ข นตอน กระบวน การทางานตาง ๆ โดยรวม

- มความสามารถในการบรหารความรบผดชอบภายในองคกร ขบเคลอนกจการโดย

สรางความตระหนกในบทบาทและความรบผดชอบของทกคนในองคกร

- มความสามารถในการบรหารความรบผดชอบภายนอกองคกร ขบเคลอนกจการโดยม

ความรบผดชอบตอสวนรวมและสงคมโดยคานงถงผลประโยชนกลมเปาหมาย

- การบรหารความรบผดชอบเชงพฤตกรรมของผ นา ตองความรบผดชอบในการบรหาร

จดการ กลาคด กลาทาในสงทสอดคลองกบวตถประสงคขององคกรตอบสนองตอ

ความตองการของกลมเปาหมาย และกลาทจะรบผดชอบปรบปรงเปลยนแปลงใน

ผลกระทบทเกดข น

- มความสามารถในการบรหารความรบผดชอบโดยมเปาประสงคทชดเจน มการตดตาม

ผลการดาเนนงานตามทไดก าหนดไวสม าเสมอ

3. คณลกษณะผประกอบกจการดานการบรหารผ มสวนไดเสย

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบปจจย

คณลกษณะผประกอบกจการดานการบรหารผ มสวนไดเสย พบวาผ นาในกจการเพอสงคมควรจะม

คณลกษณะ ดงน

- สามารถสรางโอกาสในการไดรบประโยชนทเทาเทยมกน ยตธรรม เสมอภาค โปรงใส

โดยคานงถงประโยชนสวนรวมเปนหลก

236

- การบรหารผ มสวนไดเสยเชงพฤตกรรมของผ นา โดยผ นาควรมจตสาธารณะ ซอสตย

สจรต จรงจง จรงใจ ค านงถงจตใจผ อน มคณธรรมไมโลภ ยตธรรม มความโปรงใส

ตรวจสอบได และสามารถจดการคนไดตามความรความสามารถ

- สามารถสรางความสมพนธทดและสรางบรรยากาศการบรหารแบบมสวนรวมกบผ ทม

สวนไดสวนเสยอยางเปนธรรม

- สามารถสรางความสมดลระหวางผ มสวนไดเสยตาง ๆ โดยเชอมโยงกบวตถประสงค

ของกจการ

- สามารถบรหารจดการกระบวนการสอสารกบผมสวนไดสวนเสยตางๆไดด เพอสราง

ความเขาใจทถกตองรวมกน

4. คณลกษณะผประกอบกจการดานการจดการจดการความร

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบปจจย

คณลกษณะผประกอบกจการดานการจดการความร พบวาผ นาในกจการเพอสงคมควรจะม

คณลกษณะ ดงน

- สามารถจดการดานการแสวงหาความรใหมตลอดเวลาอยางตอเนอง ใหทนตอการ

เปลยนแปลงจากสภาพแวดลอมภายนอก ท งความรท วไปทเกยวของกบการดาเนน

กจการและความรเฉพาะทางของแตละงาน โดยสรางวฒนธรรมองคกรแหงการเรยนร

ใหเกดข น เพอใหกจการพฒนาเตบโตไปได

- สามารถจดการการถายทอดความรและสรางกลไกในการถายทอดความร ท ง

ภาคทฤษฎและภาคปฎบต ท งจากประสบการณความสามารถของแตละบคคลและผ

กยวของ เออเฟอเผอแผทจะแบงปนความรส ชมชนหรอสถาบนการศกษาตาง ไๆดด

- สามารถจดการประยกตความรท งทมอยเดม และความรใหมผานกระบวนการคดเชง

นวตกรรมใหเหมาะสมกบบรบทของกจการ

- สามารถจดการการจดเกบความร มการทบทวน พฒนา ปรบปรง ตอยอด ความรเดม

สรางตนแบบ ถอดแบบความสาเรจ วเคราะห แยกแยะ จดเกบเปนหมวดหม เพอเปน

แหลงขอมลในการชวยพฒนาและปรบปรงกจการใหดข นกวาเดมอยางตอเนอง

- การจดการความรในแตละดานตางๆควรสอดคลองกบความสนใจ ความจาเปน ตาม

บรบทของบคคลหรอกจการน นๆ โดยเปดโอกาสใหพนกงานมโอกาสเลอกการเรยนร

ดวยตนเองตามความสนใจ และสอดคลองกบการะกจและวสยทศนขององคกร

237

5. โครงสรางของกจการเพอสงคม

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบปจจย

ดานโครงสรางของกจการ พบวาโครงสรางของกจการในกจการเพอสงคมควรมลกษณะดงน

- โครงสรางของกจการควรมการกาหนดหนาท เปาหมายทชดเจน ท งว ตถประสงคใน

การบรหาร การดาเนนงาน และเปาหมายสงสดของกจการ มล าดบข นตอนในการ

บรหาร หนาท ความรบผดชอบ ตามความถนดของสมาชก และมการสลบเปลยน

หนาท เพอใหทกคนสามารถทางานแทนกนไดทกหนาท

- โครงสรางของกจการควรมการกระจายอานาจ สรางบรรยากาศของการมสวนรวมเปน

เจาของกจการรวมกน รบฟงความคดเหนจากผ รวมงานภายในและลกคาภายนอก

สรางความสมดลอยางเหมาะสมตอทกฝายทเกยวของ และทางานเปนทม

- โครงสรางของกจการควรมความเรยบงาย ไมซบซอน มข นการบงคบบญชาใหนอย

และอยในแนวราบ ลดความทบซอนและไมมข นตอนมาก เพอการบรหารงานอยางม

ประสทธผล มระบบการจดการทสามารถตดสนใจไดรวดเรว

- โครงสรางของกจการควรมความยดหยนพรอมทจะเปลยนแปลง เพอรบมอกบความ

ไมแนนอนตางๆ มการสนบสนนความร การพฒนาเทคโนโลยใหสอดคลองกบ

ปจจบน มระบบวางแผนทด

- โครงสรางของกจการควรมพลวตรไมหยดนง โดยมการฝกทกษะเพมเตม เพอทจะ

พฒนากจการใหเตบโตและเสรมสรางความแขงแกรงใหมากข น

6. มลคาเพมของผลตภณฑ

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบดาน

มลคาเพมของผลตภณฑ พบวามลคาเพมของผลตภณฑในกจการเพอสงคมสามารถสรางได ดงน

- มลคาเพมของผลตภณฑมาจากนวตกรรม ทใชในการตอยอดสรางความรใหเปน

ผลตภณฑหรอบรการ ผานการพฒนาฝมอ ความคดสรางสรร การออกแบบ

กระบวนการผลต การสอสาร สงมอบ จาหนายจายแจก ตามความตองการของ

กลมเปาหมายทก าหนดไว และปรบปรงพฒนาใหดข นอยางตอเนอง

- มลคาเพมของผลตภณฑ มาจากคณคาดานความคมคา ในดานราคา คณภาพ ความ

ปลอดภย คณคาในการบรโภค เชอถอได มการปรบปรงพฒนาและรกษาตรวจสอบ

คณภาพผลตภณฑใหไดมาตรฐานอยเสมอ โดยไมเนนการมองคณคาทราคา แตสราง

238

มมมองทางคณคาทวาผลตภณฑน นกอประโยชนใหแกสวนรวมไดมากนอยแคไหน

อยางไร

- มลคาเพมของผลตภณฑมาจากคณคาดานประโยชนใชสอย การประยกตและ

ผสมผสานเทคโนโลย พฒนาใหผลตภณฑมความสวยงาม สะดวกใชงาน เนนคณภาพ

ในระยะยาว เหมาะสมกบสภาพการใชงานจรงในแตละพนท

- มลคาเพมของผลตภณฑ มาจากคณคาดานความเปนเอกลกษณ ลกษณะของผลตภณฑ

ตองมความเฉพาะแตกตางจากท วไป มอตลกษณในผลตภณฑหรอบรการ ทาใหเกด

ความแตกตางจากผลตภณฑหรอบรการท วไป และเชอมโยงกบผลกระทบทางสงคม

หรอสงแวดลอม

- มลคาเพมของผลตภณฑมาจากคณคาดานความตองการ โดยมการแปรรปผลตภณฑ

หรอบรการ ใหสามารถตอบสนองความตองการของลกคาหรอผ รบบรการได

หลากหลาย ดวยการพฒนาผลตภณฑหลกและผลตภณฑรอง เพอตอบสนองตอความ

ตองการทมอยแลวในปจจบนรวมถงการสรางความตองการใหมในกลมเปาหมายตางๆ

- มลคาเพมของผลตภณฑ มาจากคณคาดานประสบการณ โดยเพมรายละเอยดตางๆท

เกยวกบผลตภณฑหรอบรการ เชน มเรองราวทมาของผลตภณฑ ทนอกจากจะ

นาเสนอใหเหนคณคาประโยชนของผลตภณฑหรอบรการ ย งสามารถสรางคณคาทาง

จตใจของผ ผลตและผ ซอ อนเปนการเพมประสบการณทดในการใชงานผลตภณฑหรอ

บรการทแตกตางจากสนคาท วไป

- มลคาเพมของผลตภณฑ มาจากคณคาดานกระบวนการสอสารในการสงเสรม เผยแพร

แปลงความซบซอนตางๆใหเขาใจไดงายข น สรางความรบร ความเขาใจทถกตอง แก

สาธารณะ

7. ประสทธผลของกจการเพอสงคมของประเทศไทย

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ในหวขอทเกยวกบ

ประสทธผลของกจการเพอสงคมของประเทศไทย พบวาประสทธผลของเพอสงคมไดรบอทธพล

จากปจจยตาง ๆ ดงน

- ประสทธผลของกจการเพอสงคมไดรบอทธพลจากความมงม น เสยสละ มจต

สาธารณะ ของผ นาและบคคลากร โดยตองเปนผ ทพรอมทางานทางดานน ดวยใจรก

และเสยสละ มจตสาธารณะ และในการเพมประสทธผลจาเปนตองมการเรยนร มการ

239

พฒนาบคลากร พฒนาโครงสราง กระบวนการ การจดการ โดยใหความสาคญในทก

สวนและทกระดบ

- ประสทธผลของกจการเพอสงคมไดรบอทธพลจากการสนบสนน เกอกลกน ระหวาง

กลมภาคเครอขาย กจการเพอสงคม ภาคประชาสงคมและภาครฐ ทจะทาใหเกดการ

เกอหนนอยางเปนรปธรรม ไดรบการสนบสนนทจาเปน มความสอดรบประสานกน

เปนการสรางพลงผนกรวม ใหกจการเกดความเขมแขงอยางย งยน

- ประสทธผลของกจการเพอสงคมไดรบอทธพลจากความหลากหลายในบรบทเฉพาะ

ของแตละกลมกจการทดาเนนงาน ดงน นจงตองทาการพจารณาในรายละเอยดตางๆ

เพมเตมเปนการเฉพาะตามแตบรบทของกจการอกทางหนง

- ประสทธผลของกจการเพอสงคมไดรบอทธพลจากประโยชนของผ มสวนไดเสย จง

ตองมการสรางสมดลระหวางผ มสวนไดเสย เปาหมายทเออประโยชนตอสงคม

สงแวดลอม การจดการกจการ โดยมรปแบบการดาเนนการทมความย งยนทางการเงน

ใหผลกระทบทางบวกกบสงคม เปนมตรตอสงแวดลอม

- ประสทธผลของกจการเพอสงคมไดรบอทธพลจากความต งใจ ความจรงใจของ

ผ ประกอบการและผ สบทอดกจการ อนมสวนสาคญยงในการกอใหมความตอเนองจ

รงย งยนเพอใหสงคมไดรบผลประโยชน

8. แรงจงใจในการเปนผ ประกอบการเพอสงคมในปจจบน

ผลวจยจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและการสมภาษณเชงลก พบวาสาเหตในการมา

ประกอบกจการเพอสงคมของผ นาหรอผ ประกอบการเพอสงคม เกดจากการผสมผสานระหวางแรง

ขบดนจากภายใน และแรงจงใจจากภายนอก โดย

- แรงขบดนภายใน เกดจากความรก ความชอบ ความสนใจ ความคดทตองการชวยเหลอ

ผ อนของผ ประกอบการเพอสงคม โดยไดรบการสนบสนนจากครอบครว หรอคน

ใกลชดรอบขาง

- แรงจงใจภายนอก เกดจากประเดนปญหาทางเศรษฐกจ สงคมหรอสงแวดลอมท

ผ ประกอบการเพอสงคม เหนโอกาสในการจดการใหกบกลมเปาหมาย และผ มสวนได

เสยทเกยวของ

240

5.2 อภปรายผลการวจย

จากการวเคราะหคาสมประสทธ สหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได โดยใชคา

สมประสทธ สหสมพนธแบบเพยรสน ความสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได จ านวน15 ตวแปร 120

ค พบวา ตวแปรสงเกตไดค ทมคาสมประสทธ สหสมพนธสงสด คอ ตวแปรการบรหารความ

รบผดชอบขององคการ กบตวแปรคณธรรมของผ นา รองลงมา คอ ตวแปรสงแวดลอม กบตวแปร

คณคาดานประโยชนใชสอย และตวแปรคณคาดานประสบการณ กบตวแปรคณคาดานความตองการ

สวนตวแปรสงเกตไดค ทมคาสมประสทธ สหสมพนธต าสด คอ การรวมอานาจ กบตวแปร

สงแวดลอม ตวแปรสงเกตไดทบงช องคประกอบประสทธผลของกจการเพอสงคมค ท ม

ความสมพนธกนมากทสด คอ ตวแปรสงคม กบตวแปรสงแวดลอม สวนคทมความสมพนธกนนอย

ทสด คอ ตวแปรสงคม กบตวแปรเศรษฐกจ

ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถต จาก

ตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด รองลงมา ไดรบอทธพลทางตรงอยางม

นยสาคญทางสถต จากตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ และตวแปรโครงสรางขององคการ

เมอพจารณาอทธพลทางออม พบวา ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพล

ทางออมอยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม ผานทางตว

แปรมลคาเพมของผลตภณฑ สวนตวแปรโครงสรางขององคการ มอทธพลทางออมตอตวแปร

คณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม ผานทางตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑอยางไมม

นยสาคญทางสถต

เมอพจารณาอทธพลรวม พบวา ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลรวม

อยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด รองลงมา

ไดรบอทธพลทางลบรวมอยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรโครงสรางขององคการ และไดรบ

อทธพลรวมอยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ

ตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ มอทธพลทางตรงอยางมนยสาคญทางสถตตอตวแปร

คณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด และมอทธพลทางตรงตอตวแปรโครงสรางของ

องคการ อยางไมมนยสาคญทางสถต

จากงานวจยทไดผลเชงประจกษขางตน สามารถสรปไดวา ตวแปรท งหมด (คณลกษณะ

ของผ นาในกจการเพอสงคม มลคาเพมของผลตภณฑ และโครงสรางขององคการ) สามารถอธบาย

ความแปรปรวนของประสทธผลกจการเพอสงคมไดรอยละ 54.30

สาหรบคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมซ งมอทธพลทางตรงมากทสดตอ

ประสทธผลของกจการเพอสงคมน น สามารถสรปไดวาสงทผ นาประพฤต ปฏบต ด าเนนการ

241

บรหารจดการ จะมผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคมอยางสง ดงน นผ นาจงควรเปนคนทมจต

สาธารณะ เสยสละ อทศตน รกและเชอม นและศรทธาในกจการททา มคณธรรม มพละ 4 ประการ

(พระเมธธรรมาภรณ, 2541) รจกการบรหารดวยความรบผดชอบขององคการอยางบรณาการ ดวย

ความมงม น มการพฒนาอยางตอเนอง มดชนช ว ดทเหมาะสม (Waddock & Bodwell, 2007) ในสห

มตท ง ดานเศรษฐกจ สงคม สภาพแวดลอม (Elkington & Hartigan, 1998) สามารถบรหารผ มสวน

ไดเสยทมความเชอมโยงกบวตถประสงคในกจการของตนดวยความสมพนธทด มความเสมอภาค

เทาเทยมกน (Svendsen, 1998) เพอความย งยนของธรกจรวมกน ทาใหการดาเนนการของกลมบรรล

เปาหมาย และสามารถบรหารจดการความรผานกระบวนการตาง ๆและถายทอด แลกเปลยน ใหกบ

บคคลอนไดทาใหเกดคณคาตอองคการ ผานข นตอนหลก ๆในการจดการความร (Nonaka &

Takeuchi, 1995; Senge, 1990; Marquardt & Raynolds, 1994; Drucker, 1995)

มลคาเพมของผลตภณฑ มผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคม เนองจากผลตภณฑเปน

สอกลางสาคญในการสงมอบ สรางการรบร ความตระหนกถงองคการสผ บรโภคหรอผ รบบรการ ม

ความสาคญมากทสด ในบรรดาสวนผสมทางการตลาดท งสดาน ดงน นจงตองมอรรถประโยชน ม

คณคา ในสายตาของลกคา จงจะมผลทาใหผลตภณฑสามารถขายได (Etzel, Bruce, & William,

2004) โดยเฉพาะการใชนวตกรรมตางๆมาเพมมลคาเพมผลตภณฑทมอยในปจจบนซงสอดคลอง

กบผลการวจยทพบวา ความสามารถทางนวตกรรม คณคาดานประโยชนใชสอย คณคาดานความ

ตองการ คณคาดานประสบการณ และคณคาดานความคมคาเปนตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝง

ของมลคาเพมของผลตภณฑ ซงมอทธพลทางบวกตอประสทธผลของกจการเพอสงคม

โครงสรางขององคการ มผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคม เนองจากความซบซอน

ในองคการ ความยดหยนหรอความเปนทางการในการดาเนนงาน รวมถงอ านาจในการตดสนใจ

หรอการกระจายอานาจบงคบบญชาลวนมผลตอประสทธผลการดาเนนงานของกจการตางๆดงน น

เงอนไขตางๆของโครงสรางองคการจงตองเหมาะสมกบบรบทและวตถประสงคแหงองคการน น ๆ

(Senge, 1990; Marquardt & Raynolds, 1994; Drucker, 1995; บญด บญญากจ และคณะ, 2549) ซง

สอดคลองกบผลการวจยทพบวา ความซบซอน ความเปนทางการ และการรวมศนยอ านาจซงเปน

ตวแปรสงเกตไดในตวแปรแฝงของโครงสรางขององคการ ซงมอทธพลทางลบตอประสทธผลของ

กจการเพอสงคม อกท งจากการสมภาษณผ นาในกจการเพอสงคมตวอยางย งพบวากจการเพอสงคม

สวนใหญจะมความไมซบซอนทางโครงสราง ไมเปนทางการ มความยดหยน มการกระจายอานาจ

และใชนวตกรรมตางๆในการนาเสนอผลตภณฑและบรการ (Nicholls, 2006) ซงแสดงใหเหนวา

กจการเพอสงคมในประเทศไทยควรมโครงสรางองคการทไมซบซอน ยดหยน และกระจายอานาจ

242

5.3 อภปรายผลการวจยเพอทดสอบสมมตฐาน

5.3.1 คณลกษณะของผ นามอทธพลทางตรงตอประสทธผลของกจการเพอสงคม

จากขอมลเชงประจกษพบวาตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลทางตรง

อยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมมากทสด ตวแปร

สงเกตไดทบงช องคประกอบคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคมคทมความสมพนธกนมาก

ทสด คอ ตวแปรการบรหารความรบผดชอบองคการ กบตวแปรคณธรรมของผ นา สวนคทม

ความสมพนธกนนอยทสด คอ ตวแปรการบรหารจดการความร กบตวแปรคณธรรมของผ นา เมอ

พจารณาความสาคญขององคประกอบมาตรฐานแตละตวแปรสงเกตได พบวา น าหนกองคประกอบ

ท งหมดมคาเปนบวก และมนยสาคญทางสถต โดยเรยงล าดบความสาคญจากมากไปนอย ไดแก การ

บรหารความรบผดชอบขององคการ คณธรรมของผ นา การบรหารจดการความร และการบรหารผ ม

สวนไดเสยขององคการ ตามลาดบ

ซงมความสอดคลองกบการวเคราะหขอมลดานเนอหาจากการสมภาษณ และแนวคดดาน

การบรหารเชงพทธศาสตร กลาวคอคณลกษณะของผ นาทดและเหมาะสมกบกจการเพอสงคม ควร

เปนผ นาทมคณธรรมกลาวคอเปนผ มธรรมทควรแกการกระทาหนาทตางๆของตน ในทาง

พระพทธศาสนาน น เรยกวา พละ 5 หรอ อนทรยพละ 5 หรอ ก าลง 5 ประการ ไดแก ศรธาพละ

วรยะพละ สตพละ สมาธพละ และ ปญญาพละ ซงมความสอดคลองกบแนวคดของพระเมธธรรมา

ภรณ (2541) เกยวกบคณธรรมของผ บรหารทควรปฎบต 4 ประการ เรยกวา พละ 4 ประการ อน

ประกอบดวย ปญญาพละ (รตน รคน รงาน) วรยะพละ (มงงาน) อนวชชพละ(มรรค) และ สงคหะ

พละ (มงคน)

อกท งผ นาทดย งตองรจกการบรหารความรบผดชอบขององคการอยางบรณาการ ดวยความ

มงม น มการพฒนาอยางตอเนอง ว ดผลการดาเนนงานดวยดชนช ว ดทเหมาะสม (Waddock &

Bodwell, 2007) รวมท งตองสามารถบรหารผ มสวนไดเสย ทมความเชอมโยงกบวตถประสงคใน

กจการของตนดวย โดยควรเปนการแสวงหาความรวมมอ รวมรบผดชอบ รวมคด รวมทา รวม

ตดสนใจ ชวยเหลอ สนบสนนกน (สมยศ นาวการ, 2525) เพอความย งยนของธรกจรวมกน ทาให

การดาเนนการของกลม บรรลเปาหมาย (Davis, 1972) มงเนนการสรางความสมพนธ การสราง

โอกาสและประโยชนทเทาเทยมกน มความเชอมโยงกบผลลพธในระยะยาว และมแนวทางในการ

ขบเคลอนจากเปาหมายของธรกจ พนธกจ วสยทศนและกลยทธขององคการ อนสอดคลองกบ

แนวคดของ Svendsen (1998); เสรมศกด วศาลาภรณ (2542) มการแบงปนผลประโยชนทไดจาก

การดาเนนงาน และ มสวนรวมในการประเมนผล White (1982) ผานกระบวนการบรหารจดการ

243

ความรตางๆซงสอดคลองกบแนวคดของ Senge (1990); Nonaka & Takeuchi (1995); Drucker

(1995); พรชตา วเชยรปญญา (2547); วจารณ พานช (2548) อนจะทาใหเปนผ นาทมประสทธผล ซง

สอดคลองกบแนวคดของ Silver (1983); Likert (1984); Hersey & Blanchard (1996); Yukl (1998)

และนาไปสประสทธผลของกจการเพอสงคมโดยผานการวดประเมนผลกระทบและความ

รบผดชอบ ในสหมตท ง ดานเศรษฐกจ สงคม สภาพแวดลอม แบบทเรยกวา Triple Bottom Line

(Elkington & Hartigan, 1998)

5.3.2 การสรางมลคาเพมของผลตภณฑ มอทธพลตอประสทธผลของกจการเพอสงคม

จากขอมลเชงประจกษพบวาตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลทางตรง

อยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ ตวแปรสงเกตไดทบงช องคประกอบ

มลคาเพมของผลตภณฑคทมความสมพนธกนมากทสด คอ ตวแปรคณคาดานประสบการณ กบตว

แปรคณคาดานความตองการ สวนคทมความสมพนธกนนอยทสด คอ ตวแปรคณคาดานประโยชน

ใชสอย กบตวแปรนวตกรรม ทางความสามารถ เมอพจารณาความสาคญขององคประกอบ

มาตรฐานแตละตวแปรสงเกตได พบวา น าหนกองคประกอบท งหมดมคาเปนบวก และมนยสาคญ

ทางสถต โดยเรยงล าดบความสาคญจากมากไปนอย ไดแก คณคาดานความตองการ คณคาดาน

ประสบการณ คณคาดานความคมคา คณคาดานประโยชนใชสอย และความสามารถทางนวตกรรม

ตามลาดบ

ซงมความสอดคลองกบการวเคราะหขอมลดานเนอหาจากการสมภาษณ และแนวคดดาน

การสรางมลคาเพม ในการทนาทรพยากรไปใชงานไดอยางมประสทธผลและสรางมลคาไดสงสด

มลคาทางเศรษฐกจเกดข นไดเมอผ บรโภคพงพอใจทจะซอผลตภณฑ และยงถาผลตภณฑมคณคา

ทางดานตางๆตอผ บรโภคมากข นในการตอบสนองความคาดหวงในอนาคต ไมวาจะเปนดาน

ประโยชนใชสอย ความตองการภายใน ประสบการณทประทบใจ หรอความคมคาทางเศรษฐกจ ม

อรรถประโยชน (Utility) มคณคา (Value) ในสายตาของลกคา ผ บรโภคกพรอมทจะใชจายเพอ

ผลตภณฑน น (Etzel, Bruce & William, 2004) และหากไดมการบรหารจดการทด มการพฒนา

นวตกรรมทางผลตภณฑหรอบรการกจะทาใหผลตภณฑปกตเกดมลคาเพม (Drucker, 2002;

Nicholls, 2006) อนมอทธพลตอประสทธผลของกจการเพอสงคม การกาหนดกลยทธผลตภณฑ

ตองคานงถงปจจยตางๆทเกยวของ ไดแก ความแตกตางของผลตภณฑและขอไดเปรยบ

องคประกอบของผลตภณฑ การกาหนดตาแหนงผลตภณฑตามกลมเปาหมาย การพฒนาผลตภณฑ

ใหมทดข นกวาเดม และ สวนประสมของผลตภณฑรวมถงสายผลตภณฑ (Armstrong & Kotler,

244

2003) โดยกลยทธการเตบโตทเหมาะสมทสด สาหรบกจการทมขนาดเลกและขนาดยอม คอการ

พฒนาผลตภณฑและการพฒนาตลาดใหม (Perry, 1987, Watts et al., 1998)

นอกจากน ผลการวจยย งมความสอดคลองกบแนวคดของ Smith & Colgate (2007) ทได

เสนอกรอบแนวคดดานการสงมอบมลคาเพมไปสผ บรโภควา ความตองการพนฐานทผ บรโภค

ตองการ จะสามารถตอบสนองไดดวยการสรางมลคาเพมผานคณคาของผลตภณฑใน 4 ดานหลก

คอ 1) คณคาดานประโยชนใชสอย ทตอบสนองตอการใชงานไดอยางถกตองเหมาะสม มคณภาพ

สมรรถนะทด มประสทธผลและประสทธผล 2) คณคาดานความตองการภายใน ทเกยวของเชง

สญลกษณ เชน กลมความนยม สถานภาพทางสงคม ความเชอ ซงสอดคลองกบแนวคดของ

Maslow 3) คณคาดานประสบการณทประทบใจ จากการไดบรโภค ใชงาน หรอใชบรการ การรบร

เรองราว ซงเปนการตอบสนองทางอารมณความคด 4) คณคาดานความคมคา ทมตอการเลอกใช

การใชงาน การรบประกน ผลกระทบตอสภาพแวดลอม รวมไปถงความเสยงตางๆทเกยวของ

และจากการวเคราะหขอมลในการวจยย งพบอกวานอกจากคณคาท ง 4 ดานน แลว

มลคาเพมของผลตภณฑย งเกดจากดวยความสามารถทางนวตกรรม คณคาดานความเปนเอกลกษณ

และคณคาดานกระบวนการสอสารซงสอดคลองกบท Freeman (1984) ไดกลาววา การสรางคณ

คาทดจะเกดไดเมอ มความเหนเกยวกบประเดนคณคาทสาคญรวมกนในกลมผ มสวนเกยวของ และ

Argandona (2011) ทไดอธบายวา ยงถาผลตภณฑมคณคาทางดานตางๆตอผ บรโภคมากข นในการ

ตอบสนองความคาดหวงในอนาคต ผบรโภคกพรอมทจะใชจายเพอผลตภณฑน น และยงหากไดม

โครงสรางองคการทตอบสนองตอการดาเนนการทางกลยทธผลตภณฑตางๆ และมการบรหาร

จดการทดในกระบวนการรวมถงการบรหารผ มสวนรวมสวนเกยวของ กจะทาใหเกดมลคาทาง

เศรษฐกจรวมถงประสทธผลทสงสดตลอดท งหวงโซแหงคณคาน น

5.3.3 โครงสรางขององคการ มอทธพลตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

จากขอมลเชงประจกษพบวาตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลทางลบ

อยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรโครงสรางขององคการ ตวแปรสงเกตไดทบงช องคประกอบ

โครงสรางขององคการคทมความสมพนธกนมากทสด คอ ตวแปรความเปนทางการ กบตวแปร

ความซบซอน สวนคทมความสมพนธกนนอยทสด คอ ตวแปรการรวมอานาจ กบตวแปรความ

ซบซอน เมอพจารณาความสาคญขององคประกอบมาตรฐานแตละตวแปรสงเกตได พบวา น าหนก

องคประกอบท งหมดมคาเปนบวก และมนยสาคญทางสถต โดยเรยงล าดบความสาคญจากมากไป

นอย ไดแก ความเปนทางการ การรวมอานาจ และความซบซอน ตามลาดบ

245

ซงมความสอดคลองกบการวเคราะหขอมลดานเนอหาจากการสมภาษณ และแนวคดดาน

ทฤษฏองคการ และ ทฤษฎโครงสรางตามสถานการณ ภายใตฐานคตทวาองคการทจะสามารถ

ทางานอยางมประสทธผล จะตองมการจดโครงสรางองคการใหเหมาะสมกบปจจยตางๆ ไมม

ทางเลอกใดทดทสด และการจดองคการแตละรปแบบมประสทธผลไมเทากน (Galbraith, 1973)

ประสทธผลขององคการ นอกจากจะข นอยกบความพอดสมดลกบสภาพแวดลอมแลว ย งข นอยกบ

ความพอดสมดลระหวางระบบยอยตางๆในองคการ (Thompson, 1967) องคการควรไดรบการ

ออกแบบอยางเหมาะสม และวธการบรหารตองเหมาะสมกบลกษณะงาน และธรรมชาตของกลม

งาน (Van de Ven & Drazin, 1995) เนองจากโครงสรางของกจการทดจะตองสามารถตอบสนองตอ

สภาพแวดลอมและมความพอด (fit) สอดคลองกนในดานตางๆ จงจะเปนองคการทมประสทธผล

และประสทธผล (Morgan, 1997; Van de Ven & Drazin, 1995) การออกแบบโครงสรางองคการ

จะตองสามารถปรบเปลยนตามสภาพแวดลอมทไมแนนอนได โครงสรางทเหมาะสมข นอยกบ

บรบทของสภาพแวดลอมขององคการและความเหมาะสมกบเทคโนโลยทตางกน

สาหรบโครงสรางองคการจะตองพจารณาในมตท ง 3 ดาน ตามท (Daft, 1998; Robbins,

1990) ไดแนะนาคอ 1. มตดานความซบซอนในแนวราบ เชน การแบงสวนงาน และความซบซอน

ในแนวดง เชน ล าดบช นของสายการบงคบบญชา 2. มตดานความเปนทางการ เชน ข นตอน

กระบวนการทางานมทเปนมาตรฐาน 3. มตดานอานาจ เชน การกระจายอานาจความรบผดชอบ

การตดสนใจเปนแบบรวมศนย หรอความอสระในงาน จากการวจยพบวากจการเพอสงคมนอกจาก

จะมคณลกษณะดานโครงสรางของกจการเปนแบบ 1. มความเรยบงายไมซบซอน 2. มความ

ยดหยนในการปรบเปลยนตามสถานการณ 3. มการกระจายอานาจ และสรางการมสวนรวมสง

ประกอบการเพอสงคมย งเสนอแนะวา ควรมคณลกษณะในดาน 4. มการกาหนดหนาทเปาหมาย

ของแตละสมาชกในกจการใหชดเจน และ 5. มความเปนพลวตร ไมหยดนง แสวงหาความรตางๆ

ปรบปรงเปลยนแปลงพฒนาตลอดเวลา ซงสอดคลองกบแนวคดของ Tenner & Detoro (1992);

Ditch (2002); Waddock & Bodwell (2007)

5.3.4 คณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม มอทธพลตอ การสรางมลคาเพมของผลตภณฑ

จากขอมลเชงประจกษพบวา ตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ มอทธพลทางตรงอยางม

นยสาคญทางสถตตอตวแปรคณลกษณะของผ นาในกจการเพอสงคม และตวแปรประสทธผล

กจการเพอสงคมไดรบอทธพลทางออมอยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรคณลกษณะของผ นาใน

กจการเพอสงคม ผานทางตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ และตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม

ไดรบอทธพลรวมอยางมนยสาคญทางสถต จากตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ

246

ซงมความสอดคลองกบการวเคราะหขอมลดานเนอหาจากการสมภาษณ และแนวคดของ

Defourny & Nyssens (2008) ทไดอธบายวาผ ประกอบการเพอสงคม (Social Entrepreneurs) ควรม

คณสมบต ในดาน ความกระตอรอรน มพลง การมสวนรวม และมวธการทแปลกใหม มนวตกรรม

ในการตอบสนองตอปญหาทางสงคม (Defourny & Nyssens, 2008) มความคดสรางสรรค (Morato,

1994) เปนผ นาในการเปลยนแปลง (Transformational Leader) ในการกระตน สรางแรงบนดาลใจ

ใหผ อนดาเนนงานไดดข นไปกวาเดมตามวสยทศนทก าหนดไว (Skoll Foundation.org, 2009; The

New Heroes PBS.com, 2005; Nicholls, 2006; Talbot et.al., 2002) นอกจากน Nicholls (2006)

อธบายวาผ ประกอบการสงคมคอบคคลทมวธการใหมในการแกปญหาสงคมทเรงดวน ดวยความ

มงม นทจะรวมแกไขปญหา ยนหย ดในการแกไขปญหา และเสนอแนวคดใหมเพอการเปลยนแปลง

สงคมในวงกวาง โดยการเปลยนแปลงระบบ เผยแพรวธการทางาน และจงใจใหคนในสงคมยอมรบ

การเปลยนแปลงใหม ๆ เปนผ มวสยทศน และเปนนกปฏบตทมงม นจะนาวธการแกไขปญหาทเปน

จรงมาสรางการเปลยนแปลงในสงคมตามวสยทศน นาเสนอความคดทเขาใจไดงาย และม

จรยธรรม แสวงหาการสนบสนนจากสงคมวงกวาง เพอสงเสรมใหคนในชมชนยอมรบและนา

ความคดไปปฏบตใหมากทสด โดยทาหนาทเปนผ เปลยนแปลงสงคม ดวยการมองหาโอกาสทคน

อนมองไมเหน และพฒนาระบบ พรอมกบคดคนวธการใหมๆ ในการแกไขปญหาทตนเหตมากกวา

การแกปญหาจากปลายเหต Dees (1998) เพอเปลยนแปลงสงคมไปในทางทดข น ในขณะทการ

ดาเนนกจการใหบรรลผมสาเรจน นจาเปนทจะตองมกลยทธ (Porter, 1980; Lynch, 2003) ในการ

ดาเนนการควบคไปกบการมนวตกรรมในผลตภณฑหรอบรการทสามารถสงมอบมลคาเพม (Smith

& Colgate, 2007; Senge, 1990) ทตอบสนองตอความตองการของกลมเปาหมายไดอยางเหมาะสม

ซงผ ทมอทธพลอยางสงในกระบวนการดงกลาวขางตนกคอผ นาองคการน นเอง ดงน นหากผ นาม

คณลกษณะเปนเชนใดยอมมอทธพลตอการสรางมลคาเพมของผลตภณฑหรอบรการขององคการ

5.3.5 โครงสรางขององคการมอทธพลตอการสรางมลคาเพมของผลตภณฑ

จากขอมลเชงประจกษพบวา ตวแปรมลคาเพมของผลตภณฑ มอทธพลทางตรงตอตวแปร

โครงสรางขององคการอยางไมมนยสาคญทางสถต และตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบ

อทธพลทางออมอยางไมมนยสาคญทางสถต จากตวแปรโครงสรางขององคการ ผานทางตวแปร

มลคาเพมของผลตภณฑ แต ตวแปรประสทธผลกจการเพอสงคม ไดรบอทธพลทางลบอยางม

นยสาคญทางสถต จากตวแปรโครงสรางขององคการ

แมวาจากงานของ Ansoff (1989) ทพบวาในการพฒนาผลตภณฑใหมทประสบ

ความสาเรจน น มกจะข นอยกบธรรมชาตของการเจรญเตบโตของกจการ โครงสรางของกจการท

247

เหมาะสม และโดยสวนใหญแลวจะข นอยกบความสามารถขององคการในการประยกต ใช

นวตกรรม อกท งการเขาสตลาดทมความเชอมโยงกบกจการปจจบนจะชวยลดความเสยงทเกดข น

ได ซงหมายความวาโครงสรางองคกรน นจะมอทธพลตอ การสรางมลคาเพมของผลตภณฑ และ

การสรางมลคาเพมของผลตภณฑคอการพฒนาปรบปรงผลตภณฑทมอยเดมหรอผลตภณฑใหมใน

ดานตางตางๆ ผานวธการตางๆ (Argandona, 2011) โดยรวมถง การพฒนาคณภาพผลตภณฑ การ

ลดผลกระทบในกระบวนการผลต/บรการ การกาหนดกลยทธผลตภณฑในการเขาสตลาด ซงตอง

คานงถงปจจยตาง ๆทเกยวของ เพอตอยอดความเชอมโยง ใหสามารถสรางผลตอบแทนเชง

เศรษฐกจ สงคม หรอสงแวดลอม ใหผลทดกวาเดม (Armstrong & Kotler, 2003) โดยในการทจะ

บรรลว ตถประสงคดงกลาว การจดโครงสรางท งในระดบมหภาค หรอในระดบจลภาค ทาให

องคการมโครงสรางทเหมาะสมตอสภาพแวดลอมภายนอกและภายในทเปลยนแปลง เออตอการ

ดาเนนการ สอดคลองกบการดาเนนกลยทธ ดวยเทคโนโลยทเหมาะสม สามารถปรบเปลยนยดหยน

มการบรหารจดการทดในกระบวนการ จงมอทธพลตอความสามารถในการพฒนานวตกรรมและ

สรางมลคาเพมในผลตภณฑใหเกดข นได โดยตอบสนองตอความตองการของกลมเปาหมาย (Smith

& Colgate, 2007) อนจะทาใหเกดมลคาในดานตางๆ เชนทางเศรษฐกจ สงคม หรอสงแวดลอม

ตลอดท งหวงโซแหงคณคาน นและสงผลถงประสทธผลขององคการในทสด (Porter, 1985)

อยางไรกด จากขอมลเชงประจกษและการวเคราะหขอมลดานเนอหาจากการสมภาษณ

พบวา ในกจการเพอสงคมในประเทศไทย โครงสรางขององคการมอทธพลไมสงมากนกตอการ

สรางมลคาเพมของผลตภณฑ ท งน อาจเนองมาจากกจการเพอสงคมในประเทศไทยสวนใหญเปน

กจการทมขนาดเลก มโครงสรางการดาเนนงานทไมซบซอน มความยดหยน รวมท งการมสวนรวม

ในกจการสง จงทาใหการตดตอสมพนธกน การตดตอกระจายขอมลขาวสาร ความรวมมอกนท ง

ภายในและภายนอกองคการซงตองสอดคลองกบสภาพแวดลอมและบรบทของสงคม (Draft, 1998)

(Van de Ven & Drazin, 1985) เปนไปไดดวยความเหมาะสม จงย งไมเกดประเดนใหญๆทเชอมโยง

ระหวางโครงสรางองคการและการสรางมลคาเพมของผลตภณฑอยางชดเจน

248

5.4 บทสรปของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

5.4.1 คณลกษณะ บทบาท การดาเนนการ และ ขอจ ากดของการบรหารจดการกจการเพอสงคม

ในประเทศไทย

กจการเพอสงคมในประเทศไทยสวนใหญแลวมกมขนาดของกจการไมใหญมาก กจการ

สวนใหญมจ านวนพนกงานในกจการ 6-10 คน มการดาเนนกจการอยในอตสาหกรรมทหลากหลาย

ท วทกภาคของประเทศไทย โดยมความหนาแนนมากในเขตภาคกลางและภาคเหนอ มลกษณะการ

จดต งทแตกตางกน ผ กอต งกจการหลกสวนใหญแลวจะเปนธรกจเอกชน สวนอนๆจะเปนวสาหกจ

ชมชน เปนการจดต งโดยมลนธเพอหารายไดทไมใชการรบบรจาค เปนสหกรณ เปนกลมชมรม

หรอกลมอาชพ แหลงทนหมนเวยนหลกมาจากการดาเนนธรกจไมไดมาจากการรบบรจาค เปนท

นาสนใจวากจการเพอสงคมทศกษามอายในการกอต งกจการสวนใหญเกน 5 ป แสดงใหเหนวา

กจการเพอสงคมในประเทศไทยมการดาเนนกจการมาเปนมาเวลาพอสมควร แตมขนาดของกจการ

ไมใหญมาก และมล าดบช นการบงคบบญชาทส นไมซบซอนสวนใหญแลวไมเกน 4 ข น

กจการเพอสงคมในประเทศไทย มกระบวนการดาเนนงานเหมอนธรกจโดยท วไป โดยเมอ

จาแนกตามลกษณะของกระบวนการหลก พบวากจการเพอสงคมสวนใหญเกอบท งหมด รอยละ 95

จะมกระบวนการผลต โดยอาจมหรอไมมกระบวนการการแปรรป แตไมมกจการใดเลยทเปนแค

ผ ผลต หรอ ผ แปรรป หรอ ผ จ าหนาย เพยงประเภทเดยว ดงน นในการพฒนากลมอตสาหกรรมดาน

กจการเพอสงคมจงตองมงเนนในการสงเสรมความแขงแกรงเดมคอกระบวนการผลตเพอใหกจการ

มประสทธผลมากข นจากการดาเนนการ ในขณะทตองเสรมสรางความสามารถทางดานอนๆใน

กระบวนการทางธรกจทกจการย งไมมความสามารถความชานาญการ ซงรวมถงความรทกษะตางๆ

ในข นตอนของกระบวนการแปรรปและกระบวนการจดจาหนาย หรอการจดการตลอดหวงโซแหง

คณคา

ขอจ ากดสาคญของความมประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย สามารถ

จาแนกไดดงน

ก. ขอจากดจากปจจยภายนอก

- ในดานภาครฐ ย งไมมความชดเจนในการสนบสนนสงเสรมกจการเพอสงคม แบบ

เปนรปธรรม ในปจจบนย งไมมกฎหมายรองรบการประกอบกจการเพอสงคมจงทาให กจการ

ดงกลาวนนอกจากจะไมมความไดเปรยบทางการดาเนนงานทแตกตางจากกจการทประกอบธรกจ

ท วไปแลว ย งเสยเปรยบตอกจการทไดรบการสงเสรมการลงทนอกดวย

249

- ในดานการลงทน หากเปรยบเทยบอตราการทาก าไรจากการลงทนเปนเมดเงนแลว

การลงทนจากผ ประกอบการโดยท วไปทไมมความเขาใจในรปแบบการทาธรกจแบบกจการเพอ

สงคมแทบเปนไปไมไดในทางปฎบต เนองจากไมมความคมคาทางผลตอบแทนกลบคนสผ ถอหน

ในรปแบบทางการเงน ทาใหการกอต งของกจการเพอสงคมรายใหมจะพบกบปญหาทางการลงทน

ซงตองอาศยทนของตนเปนหลก ทาใหเปนขอจากดตอการประกอบกจการเพอสงคม

- ในดานสงคม การสรางความเขาใจในลกษณะพเศษของกจการเพอสงคมใหเปนท

รบรเพอสรางเครอขายผ ประกอบกจการในลกษณะเดยวกนย งไมมพลงผนกรวมกนอยางเขมแขง

ทาใหกจการตางๆตองจดการกบอปสรรคดวยตนเองผานการเรยนรจากประสบการณและการลอง

ผดลองถก รวมถงผ บรโภคโดยท วไปไมเหนถงความสาคญในการเลอกใชผลตภณฑหรอบรการจาก

กจการเพอสงคมเนองจากไมมความเขาใจวาการสนบสนนผลตภณฑจากกจการเพอสงคม ไดเปน

การสงคนผลกระทบทดตอสงคมอยางไมรจบนอกเหนอจากการไดใชผลตภณฑหรอบรการท วไป

- ในดานเทคโนโลย หนงในปจจยแหงความมประสทธผลในกจการเพอสงคมคอ

การมความสามารถทางนวตกรรม ไมวาจะเปนสาธารณปโภค หรอเทคโนโลยข นพนฐานหรอข น

กาวหนา เพอเปนเครองมอทชวยใหบรรลผลการดาเนนการไดรวดเรวมประสทธภาพ แตการเขาถง

เทคโนโลยนวตกรรม อกท งความรความสามารถของกจการเพอสงคมในการรบร เขาใจ

ประยกตใชงานเทคโนโลยตางๆ ทเหมาะสมกบกลมเปาหมายและบรบทของสงคมมความแตกตาง

กนตามสภาพแวดลอม สถานทต งกจการ กลมเปาหมาย ผ ประกอบการและผ มสวนไดเสยในกจการ

เพอสงคมน น ๆ

ข. ขอจากดจากปจจยภายใน

- ในดานเอกลกษณของกจการ กจการเพอสงคมจะมรปแบบการประกอบกจการ

เชนเดยวกบธรกจโดยท วไป ดงน นหากไมมการสอสารทางการตลาดทด จะทาใหกจการไมสามารถ

สรางความแตกตางใดๆจากธรกจท วไปในมมมองของผ บรโภค ในขณะทผ นาหรอผ ประกอบ

กจการเพอสวนใหญมงประโยชนแกกลมเปาหมายมากกวาการสอสารเกยวกบความโดดเดน

แตกตางของกจการสสาธารณะ ดงน นสรางการยอมรบในสนคา ตรา และความเปนเอกลกษณ

รปแบบของกจการจงมขอจ ากดในการรบรตอสาธารณชน

- ในดานผ นาผ ประกอบกจการ เนองจากกจการเพอสงคมสวนใหญมขนาดเลก ม

พนกงานจานวนไมมาก และผ กอต งหรอผ นาในกจการเพอสงคมมกเปนผ ทมแรงขบดนจากท ง

ภายในและภายนอกในการดาเนนธรกจดงกลาว ซงเปนแรงบนดาลใจเฉพาะตว ในการถายทอด

250

ความมงม นต งใจในการดาเนนกจการเพอสงคมตอผ บรหารหรอผ นาในรนตอไป จงมความทาทาย

ในดานผ สบทอดกจการสง ซงอาจไมสามารถสานตอกจการใหเกดความตอเนองไดอยางย งยน

- ในดานทรพยากร เนองจากกจการเพอสงคมสวนใหญจะมจ านวนบคลากรนอยอก

ท งการดาเนนงานสวนใหญตองอาศยเงนทนทไมสามารถกยมจากสถาบนการเงนได ในขณะท

กจการมความจาเปนในการพฒนาศกยภาพบคลากรใหมความสามารถเพยงพอตอบรบทภายนอก

และภายในทเปลยนแปลงไป รวมถงการประสานสมพนธกบผ มสวนไดเสยกบกจการใน

หลากหลายมต จงทาใหการบรหารทรพยากรตางๆเปนไปอยางจ ากด

- ในดานการสรางมลคาเพม การประสานนวตกรรมตาง ๆ ใหผลตภณฑหรอบรการ

มคณคาเพมและความตองการของผ บรโภคใหเขากบกระบวนการตาง ๆภายในกจการในปจจบน

และทควรปรบปรงเปลยนแปลงใหเกดข นในอนาคตเปนเรองทตองใชเวลาในการพฒนาไปพรอมๆ

กบการทกจการตองมรายไดมก าไรเพอสามารถเล ยงตวเองไดคขนานกนไป จงทาใหเปนขอจากด

ในการทกจการเพอสงคมจะเตบโตไดอยางรวดเรว

5.4.2 ปจจยดานการจดการทมผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

ปจจยดานการจดการทมผลตอประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย ในงานวจย

น ประกอบดวย

ก. ผนาในกจการเพอสงคม หรอผ ประกอบกจการเพอสงคม ทตองเปนผ ทมคณธรรม ม

หลกศาสนาทไดนาไปใชในการบรหารจดการตนเองและกจการ มความรบผดชอบ มการกาหนด

วสยทศนทเหมาะสม ถายทอดไปย งทกระดบ มการบรหารกระบวนการและทรพยากรอยางบรณา

การ มการพฒนาอยางสรางสรรค มการกาหนดตวช ว ด สามารถบรหารจดการผ มสวนไดเสยใน

กจการไดด สรางสมดลผลประโยชนของผ มสวนเกยวของ สรางการมสวนรวม เสรมความสมพนธ

ทด ใหโอกาสทเทาเทยมกน โดยยดโยงกบวตถประสงคของกจการ และสามารถบรหารจดการ

ความร ความชานาญทจาเปนไดอยางเหมาะสม เพอเพมศกยภาพแกผ ปฎบตงาน ผ เกยวของ และเพม

ประสทธผลตอการประกอบกจการ

ข. โครงสรางของกจการ ลกษณะรปแบบการจดโครงสรางการดาเนนงานการบรหารงาน

ในกจการ จะตองไมซบซอน ไมควรมความเปนทางการสง แตควรยดหยนตอการปรบเปลยนใหทน

ตอสภาพแวดลอมภายนอกไดรวดเรว และมการกระจายอานาจการตดสนใจทเพยงพอตอการ

ปฎบตงาน

251

ค. มลคาเพมของผลตภณฑ ความสามารถในการเพมมลคาผลตภณฑหรอบรการของ

กจการโดยพจารณาจากความสามารถทางนวตกรรม คณคาดานประโยชนใชสอย คณคาดานความ

ตองการภายใน คณคาดานประสบการณทประทบใจ และคณคาดานความคมคา ลวนมผลตอกจการ

5.4.3 ตวแบบการจดการทมประสทธผลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

โครงสรางความสมพนธระหวางปจจยตางๆทมอทธพลตอ ประสทธผลของกจการเพอ

สงคม ดงแสดงในภาพท 5.1 ประกอบดวย คณลกษณะของผ นา มลคาเพมของผลตภณฑหรอ

บรการ และโครงสรางขององคการ โดยสามารถสรปไดวา

ก. คณลกษณะของผ นา มอทธพลทางตรงตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

ข. คณลกษณะของผ นา มอทธพลทางตรงตอ มลคาเพมของผลตภณฑ

ค. คณลกษณะของผ นา มอทธพลทางออมตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

ผานมลคาเพมของผลตภณฑ

ง. มลคาเพมของผลตภณฑ มอทธพลทางตรงตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

จ. โครงสรางขององคการ มอทธพลทางตรงตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

ฉ. โครงสรางขององคการ ไมมอทธพลทางตรงตอ การสรางมลคาเพมของ

ผลตภณฑ

ภาพท 5.1: ตวแบบความสมพนธปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอ ประสทธผลของกจการเพอสงคม

คณลกษณะ

ของผ นา

ประสทธผล

ของกจการมลคาเพมของ

ผลตภณฑ

โครงสราง

ขององคการ

252

5.5 ขอเสนอแนะดานแนวทางพฒนากจการเพอสงคมในประเทศไทย

ผลวจยจากการวเคราะหขอมลจากผ ตอบแบบสอบถามปลายเปดและจากการสมภาษณ ใน

หวขอทเกยวกบแนวทางพฒนากจการเพอสงคมในประเทศไทย สงทผ ประกอบการเพอสงคมได

กลาวถงในดานแนวทางพฒนากจการเพอสงคมในประเทศไทย อนเปนขอมลทเปนประโยชนยง

โดยเฉพาะในบรบทของกจการเพอสงคมในประเทศไทย สามารถสรปไดเปนหวขอหลกๆ

ดงตอไปน

5.5.1 ควรมการเผยแพรความรความเขาใจถกตองเกยวกบกจการเพอสงคมใหเปนทประจกษ

- กจการเพอสงคมในประเทศไทย ย งไมไดเปนทรจกโดยท วไปและสวนใหญมกถก

เขาใจไปในเรองของกจกรรมดานความรบผดชอบทางสงคม จงควรสงเสรมใหความรความเขาใจท

ถกตอง ท งกบผ ประกอบการหรอบคคลท วไปใหมความเขาใจในกจการเพอสงคม

- ควรมการสอสาร เผยแพรความเขาใจทถกตองเกยวกบกจการเพอสงคม เผยแพรขอมล

ขาวสารเกยวกบกจการเพอสงคมในประเทศไทยใหกว างขวางข น เพอใหคนท วไปไดเหนถงคณคา

ของสนคาและบรการ นาไปสการขยายโอกาสและการแกไขปญหาสงคมทเปนรปธรรมมากยงข น

อกท งย งเปนการเปดโอกาสในการสรางการรบรตอสาธารณะ ใหสามารถเขาถงกลมผ บรโภค

เชอมโยงเครอขายผ ประกอบการทางสงคม

5.5.2 ควรมการสรางการบรณาการในการสงเสรมการประกอบกจการเพอสงคม

- ควรจะมการบรณาการดานความคด เพอรวมแสดงความคดเหน ทาการวางแนวทางใน

การพฒนาปรบปรง ก าหนดวสยทศนและภาระกจ ระบขอจ ากด กบผ มสวนรวมตาง ๆ ทเกยวของ

ในบรบทของกจการเพอสงคมรวมกนเพอความย งยนของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

- ควรมการเสรมสรางสมรรถนะของกจการเพอสงคมอยางเปนรปธรรม โดยใชการ

บรหารแบบมสวนรวม ต งแตกระบวนการตนน า กลางน า และปลายน า มการประยกตการบรหาร

จดการทด เสรมสรางแนวทางตางๆทอาจเปนการเฉพาะตอแตละกจการ รวมถงนวตกรรมท

เหมาะสมใหกบแตละกจการเพอสงคม

- ควรมสถาบนทใหการสนบสนนกจการเพอสงคมอยางจรงจง เชน มกรมหรอ

หนวยงานพฒนากจการเพอสงคม ทเปนหนวยงานกลางทจะเขามาขบเคลอนประสานกบกจการเพอ

สงคม ซงควรจะมความรความเขาใจในบรบทของกจการเพอสงคมแตละกจการ เพอใหสามารถ

ตอบโจทยทางวตถประสงคของแตละกจการ ไดอยางสอดคลองและสรางพลงรวมในการขบเคลอน

รวมกน

253

- ควรดาเนนการสรางเสรมการสนบสนนสงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐ ภาค

ประชาสงคม ภาคเอกชน และกลมกจการเพอสงคม โดยใหมการสงเสรมและพฒนากจการจาก

ภาครฐ หรอการสนบสนนจากองคกรตางๆผานการจดการแบบกลมเปาหมายชดเจน เขาถงพนท

และความเขาใจบรบทของแตละกจการ

- ในการประกอบกจการเพอสงคม จ าเปนอยางยงทจะตองมการบรณาการ ความร

ความคด เพอการพฒนาอยางตอเนอง หากผ ประกอบการไดรบการฝกฝนอบรมหรอสงสรมสนบ

สนนในเรองความรทางธรกจใหมากข น กจะสามารถเพมศกยภาพในประสทธผลของการดาเนน

กจการไดมากข น

5.5.3 ควรสรางเสรมโอกาสและเพมขดความสามารถในการแขงขนใหกบกจการเพอสงคม

- กจการเพอสงคมตาง ๆ นาจะมโอกาสในทางธรกจรวมกน หลายกจการสามารถ

เชอมโยงซงกนและกนและตอยอดการดาเนนการรวมกนได ดงน นควรมการสรางภาคเครอขาย

รวมกลมกนในกจการเพอสงคม หรอสรางกจการเพอสงคมททาหนาทเปนตวกลางจบคทางธรกจ

เพอทจะสงเสรมกจการเพอสงคมใหเปนทรจกระหวางกนและระหวางสาธารณะชนมากข น เพอ

สรางพนธมตรในกจการเพอสงคมใหเกดการเกอหนนระหวางกนในกระบวนการตางๆของหวงโซ

แหงคณคา อนจะเปนการเออประโยชนซงกนและกน

- เนองจากการดาเนนงานของกจการเพอสงคมไมเนนทการทาก าไรแบบธรกจท วไป จง

มกมอปสรรคในการลงทนหรอกยมในสถาบนการเงนท วไป ดงน นจงควรจดใหมกองทนกลางใน

ระดบปรมาณทเพยงพอตอการดาเนนกจการจนกระท งสามารถเล ยงตวได โดยอาจทาการบรหาร

แบบทนใหปลาว ทนดอกเบ ยต า รวมทน หรอทนสวนแบงกาไรเพอการสงเสรมการลงทนเพมใน

กจการเพอสงคม

- รฐควรหาทางสนบสนนกจการเพอสงคมในชองทางและมตทหลากหลาย สนบสนน

มาตรการตาง ๆ ทางนโยบายและทางกฎหมาย อาทเชน ดานแรงงาน ดานภาษ ดานการศกษา ดาน

การพฒนาชมชน ดานการพฒนาฝมอแรงงาน ดานการสงเสรมการคาการลงทน ดานการจดการทาง

นวตกรรม ศลปะ ว ฒนธรรม ดานการประชาสมพนธ เชอมโยงความรวมมอผานกลไกภาครฐในทก

ระดบ อนจะชวยทาใหกจการเดมเขมแขงและสรางกจการเพอสงคมใหมใหมากยงข น

254

5.5.4 ควรมการศกษาเงอนไขแหงความสาเรจและถอดแบบกจการเพอสงคมทประสบ

ความสาเรจ

- การดาเนนการของกจการเพอสงคมในประเทศไทย ไดมการพฒนาการมาอยางไมเปน

ทรจกแพรหลาย และหลายกจการไดมการจดต งกจการในรปแบบองคกรทางธรกจ หลายกจการเปน

การรวมกลมสมาชก หลายกจการเปนการประกอบกจการแบบเฉพาะ หลายกจการเพงจดต งใหม

หลายกจการดาเนนงานมานาน โดยแมวาจะมขอจ ากดหรอขอกาหนดทางระเบยบราชการ แตกย ง

สามารถดาเนนกจการไปไดดวยด แสดงวาขอจ ากดตาง ๆ น นไมใชอปสรรคตอการดาเนนกจการ

แตควรมการรวบรวมแนวปฏบตทดเพอจดการขอจากดตาง ๆ แบบองครวม

- การดาเนนการของกจการเพอสงคมในประเทศไทยในหลายกจการ ไมไดมงเนนทผล

กาไรจากตวเลขงบดลทางบญช หากแตไดสงมอบรายได ก าไรทางการดาเนนงานใหกบผ เกยวของผ

มสวนไดเสยไปแลวในข นตอนตางๆของกระบวนการ รวมท งในหลายกจการไดสงมอบผลการ

ดาเนนงานของกจการใหกลมเปาหมายโดยไมสามารถวดผลเปนตวเงนได ดงน นในการวด

ประสทธผลทางการดาเนนงานของกจการเพอสงคมไมควรใชแตเพยงมมมองทางธรกจท วไป อาท

เชน งบกาไรขาดทน มาพจารณาแตเพยงมตเดยว หากแตควรพจารณาถงการสรางผลกระทบทาง

เศรษฐกจ หรอทางสงคม หรอทางสงแวดลอม ประกอบกน

- จากการทกจการเพอสงคมเปนการดาเนนธรกจทมคณธรรม เปนประโยชนตอ

ผ ประกอบการและสรางความย งยนใหกบภาคสวนทเกยวของแตย งไมเปนทรบรกนในวงกวาง จง

ย งมการศกษาในเรองดงกลาวไมมาก จงนาจะมการสงเสรมเผยแพรลกษณะการประกอบการ

ดงกลาวใหกว างขวาง และทาการศกษาถอดแบบความสาเรจของ SE ทประสบความสาเรจใน

ประเทศออกมาใหเปนความร เผยแพรสสาธารณะ เพอทจะสรางแรงบนดาลใจใหกบผ สนใจตอไป

- คณสมบตพนฐานของผ ประกอบการเพอสงคมตองมความมงม น เสยสละ มจต

สาธารณะ ผ ด าเนนกจการจะตองไมลมวตถประสงคของกจการทกอต ง จดทาระบบตางๆให

โปรงใส สามารถเปดเผยได และไมแปรผลกาไร/รายไดเพอสวนตวเปนหลก อนจะสงผลใหเกด

การพฒนาสงคมแบบย งยน ซงผ ทตองการเปนผ ประกอบการเพอสงคมรายใหมๆจะพจารณา

ประเมนคณสมบตพนฐานของตนได

255

5.6 ขอเสนอแนะในการทาการวจยครงตอไป

5.6.1 มตดานขอมลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย

ในการเกบรวบรวมขอมลของกจการเพอสงคมในประเทศไทย ผ ทสนใจศกษาอาจตองทา

ความเขาใจในขอกาหนดเบองตนของกจการเพอสงคม รวมท งตรวจสอบขอมลตางๆทไดรบกอน

การทาการวจยภาคสนาม เพอใหม นใจไดวาขอมลทไดมความเทยงตรงในระดบทตองการ

5.6.2 มตดานกลมเปาหมาย

ในการเกบขอมลการวจย ผ ทสนใจศกษาในรายละเอยดความคดเหนมมมองของกลมเปา

หมายอน ๆ เพมเตม นอกจาก ผ นาหรอผ บรหารในกจการเพอสงคมแลว อาจทาการเกบขอมล

เพมเตมโดยการศกษาขอมลจากผ ปฎบตงานในกจการเพอสงคม หรอ ผ มสวนไดเสยใน

กระบวนการดาเนนงานของกจการเพอสงคม ซงผ วจยย งไมไดเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยใน

คร งน

5.6.3 มตดานกลมกจการ

หากผ ทสนใจในการศกษาขอมลเชงลกของกจการเพอสงคม สามารถทาการศกษาโดยการ

พจารณากลมกจการตางๆเปนการเฉพาะ อนมมมมองทแตกตางจากการศกษาวจยในคร งน ทมงมอง

ทภาพรวมมากกวาภาพลก กจะทาใหไดประโยชนในดานความรความเขาใจในกลมกจการน นๆเปน

การเฉพาะ ซงอาจทาใหไดองคความรใหมเฉพาะดานรวมถงขอคนพบอนๆในกลมกจการตางๆท

เปนประโยชนตอผ เกยวของในกจการประเภทน น ๆ

5.6.4 มตดานพนท

เชนเดยวกบการศกษาในมตดานกลมกจการ ทการศกษาวจยในคร งน ไมไดก าหนดพนท

เปาหมายเปนการเฉพาะ และมงเนนในการศกษาพจารณากจการเพอสงคมในประเทศไทย

ครอบคลมทกพนทแบบองครวม ดงน นในการศกษาคร งตอไป ผ สนใจอาจทาการเจาะลกกจการเพอ

สงคมในแตละพนทใดพนทหนงเปนการเฉพาะ กจะทาใหไดประโยชนตอกจการเพอสงคมในพ นท

น น

256

5.6.5 มตดานเวลา

เมอเวลาเปลยนไป กจการเพอสงคมทผ วจยไดศกษาในคร งน กจะมการเปลยนแปลงไปจาก

เดมไมทางใดกทางหนง อาทเชน ขนาดของกจการ การจดองคการ การพฒนาการ ความกาวหนา

หรอความถดถอยจากการดาเนนการ ผลการดาเนนกจการตามวตถประสงค ความม นคงทาง

เศรษฐกจ การสรางผลกระทบตอสงคม หรอสงแวดลอม เปนตน ทเปนผลจากการเปลยนแปลง

ภายในองคการหรอบรบทตามสภาพแวดลอมภายนอกทตางไปจากชวงเวลาทผ วจยไดศกษา ดงน น

ผ ทสนใจอาจทาการศกษาซ า เพอทดสอบความสมพนธของตวแปรตาง ๆวาย งมอทธพลตอกนใน

ลกษณะเดมหรอเปลยนแปลงไปจากเดม ซงหากรปแบบความสมพนธย งคงความคลายกบชวงเวลา

ทผ วจยไดศกษา อาจเปนขอยนย นเพมเตมทเปนประโยชนยงข น

5.6.6 มตดานตวแปร

แมวาในการศกษาวจยคร งน ผ วจยไดทาการคดกรองตวแปรททาการศกษาจากการทบทวน

วรรณกรรม และจากการพจารณาขอมลความเปนจรงจากผ ประกอบการเพอสงคม ผลการวจยทได

จากการวเคราะหขอมลการตอบแบบสอบถามปลายเปด พบวาย งมตวแปรอกหลายตวทไมอยใน

ขอบเขตการศกษาวจย ทนาจะทาการศกษาใหลกซ งมากข นในโอกาสตอไป ซงจะเปนประโยชนแก

ผ สนใจในกจการเพอสงคมในอนาคตไดใชเปนขอมล

5.6.7 มตดานตวแบบ

เนองจากมตวแปรตาง ๆ อกมาก ทผ วจยย งไมไดนามาศกษาในการวจยเกยวกบการจดการ

กจการเพอสงคมในคร งน ดงน นผ ทสนใจศกษาในอนาคตอาจสามารถทาความเขาใจในตวแปร

ตางๆเพมเตมเพอพฒนาตวแบบทมความสมบรณมากยงข น หรออาจใชตวแบบเดมทผ วจยได

ก าหนดข นไปทาการทดสอบกบกลมตวอยางรายใหมๆ หรอเจาะจงเฉพาะพนท หรอ เจาะจงเฉพาะ

กลมกจการเพอพสจนความเทยงของตวแบบปจจบน

5.6.8 มตดานระเบยบวธวจย

ในการศกษาเกยวกบกจการเพอสงคมในคร งถดไป ผ สนใจอาจทาการศกษาวจยโดยการใช

ระเบยบวธวจยเชงคณภาพนาเพอใหสามารถเขาใจถงบรบทของกจการเพอสงคมในเชงลก ซงอาจ

ทาใหไดขอคนพบใหมทย งไมไดศกษาไวในการวจยคร งน อกท งย งเปนการยนย นเปรยบเทยบกบ

ผลการวจยในคร งน อกทางหนงดวย

257

5.6.9 มตดานบทบาทของกจการเพอสงคม

ในการศกษาวจยเชงลกเกยวกบกจการเพอสงคมในคร งถดไป ผ สนใจอาจทาการศกษาวจย

บทบาทหนาทผลกระทบของกจการเพอสงคม ทมตอกจการของตนและกลมกจการเพอสงคม เชน

การสรางบคลากรภายใน การพฒนาความร ผลกระทบตอกลมเปาหมายและลกคาท วไป เชน การลด

คาใชจาย ความประหย ด การอนรกษ การดแลสขภาพ ผลกระทบตอเศรษฐกจ เชน ความสามารถใน

การดาเนนงานเมอสภาวะเศรษฐกจถดถอยหรอขยายตว ผลกระทบตอสงคมหรอสงแวดลอม เชน

ความย งยนในการดาเนนการ การยกระดบคณภาพทางสงคม หรอการลดปญหาสงแวดลอม