ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนร โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

โดย นางสาวอรวรรณ ไตรธาตร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนศกษา

ภาควชาพนฐานทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2550 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนร โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

โดย นางสาวอรวรรณ ไตรธาตร

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนศกษา

ภาควชาพนฐานทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2550 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

A DIFFERENCE OF MATHEMATICS LEARNING ACHIEVEMENTS ON FRACTION OF THE SIXTH GRADERS BETWEEN PROGRAMMED INSTRUCTION AND THE

TRADITIONAL TEACHING MODELS

By Orawan Traithatree

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree MASTER OF EDUCATION

Department of Education Foundations Graduate School

SILPAKORN UNIVERSITY 2007

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต” เสนอโดย นางสาวอรวรรณ ไตรธาตร เปนสวน

หนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาพฒนศกษา

……...........................................................

(รองศาสตราจารย ดร.ศรชย ชนะตงกร) คณบดบณฑตวทยาลย

วนท..........เดอน.................... พ.ศ........... อาจารยทปรกษาวทยานพนธ

1. รองศาสตราจารยกาญจนา คณารกษ 2. รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม 3. อาจารยสาธต จนทรวนจ

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ

(อาจารย ดร.ลยง วระนาวน)

............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ

(บาทหลวง ดร.ววฒน แพรสร) (รองศาสตราจารยกาญจนา คณารกษ)

............/......................../.............. ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ .................................................... กรรมการ

(รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม) (อาจารยสาธต จนทรวนจ)

............/......................../.............. ............/......................../..............

ง

47260321 : สาขาวชาพฒนศกษา คาสาคญ : ผลสมฤทธทางการเรยน / บทเรยนสาเรจรป / เศษสวน

อรวรรณ ไตรธาตร : ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต. อาจารยท

ปรกษาวทยานพนธ : รศ.กาญจนา คณารกษ, รศ.สมหญง เจรญจตรกรรม และ อ.สาธต จนทรวนจ. 312 หนา. การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เพอทราบผลการพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง

เศษสวน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 และประสทธภาพตามเกณฑ 75 / 75 (2) เพอทราบความแตก

ตางของผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต (3) เพอทราบความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท

6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชบท เรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน กลมตวอยางทใชในการวจยครงน

เปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

จานวน 90 คน โดยวธการสมตวอยางงาย (Simple Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย (1)บทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน (2) แผนการจดการเรยนร

ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป (3) แผนการจดการเรยนรทจดการเรยนรแบบปกต (4) แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบยอย (5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ทมตอการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป เกบรวบรวมขอมล ตงแตวนท 9 - 27 ก.ค. 50 สถตทใชในการวเคราะห

ขอมล ไดแก คาเฉลย ( X ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ..DS ) การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป

(E 1 / E 2 ) และการทดสอบสมมตฐานแบบ t-test ผลการวจยพบวา

1. บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มประสทธภาพ

81.00 / 83.11 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 75 / 75 2. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ท

จดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกตแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 โดยผลสมฤทธทางการเรยนหลงการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปสงกวาวธจดการเรยนรแบบปกต

3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มความพงพอใจและเหนดวยอยในระดบมากตอการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรป

ภาควชาพนฐานทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2550

ลายมอชอนกศกษา ........................................ ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ 1. ................................. 2. ................................. 3. .................................

จ

47260321 : MAJOR : DEVELOPMENT EDUCATION KEY WORD : LEARNING ACHIEVEMENT / PROGRAMMED INSTRUCTION / FRACTION ORAWAN TRAITHATREE : A DIFFERENCE OF MATHEMATICS LEARNING ACHIEVEMENTS ON FRACTION OF THE SIXTH GRADERS BETWEEN PROGRAMMED INSTRUCTION AND THE TRADITIONAL TEACHING MODELS. THESIS ADVISORS : ASSOC. PROF. KANCHANA KUNARAK. , ASSOC. PROF. SOMYING JAROENJITTAKAM., AND SATHID JANTARAVINID. 312 pp. The purposes of this study were to : (1) Study the development of programmed instruction on Fraction of the sixth graders under the efficient criterion of 75/75. (2) Study the students’ learning achievement attained by using programmed instruction and the traditional teaching models. (3) Study the students’ opinions toward the programmed instruction on Fraction. 90 sixth graders in the first semester of the 2007 academic year, Maryvit School, were selected as research samples through the simple random sampling technique. The research instruments were : (1) Programmed instruction on Fraction of the sixth graders. (2) Lesson plans for the programmed instruction. (3) Lesson plans for the traditional teaching models. (4) Learning achievement test and (5) A students’ opinionnaire. All data obtained from 9th to 27th of July 2007 were analyzed by means, standard deviation, the 75/75 efficiency technique and t-test of dependence. The results of the research were found as follows : 1. The efficiency of the programmed instruction on Fraction of the sixth graders met efficient criterion of 81.00 / 83.11, higher than the given criteria of 75/75. 2. The learning achievements on Fraction of the sixth graders between the programmed instruction and the traditional teaching models was different where the programmed instruction was higher. 3. The students’ opinions toward the programmed instruction on Fraction of the sixth graders were satisfactorily at the good level. Department of Foundation of Education Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2007 Student's signature .................................... Thesis Advisors' signature 1. .............................. 2. ............................... 3. ..............................

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบน สาเรจลลวงไดดวยความกรณาใหคาปรกษาแนะนาเปนอยางดยงจากรองศาสตราจารยกาญจนา คณารกษ รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม อาจารย

สาธต จนทรวนจ ซงเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธ และบาทหลวง ดร.ววฒน แพรสร กรรมการ

ผทรงคณวฒ ทกทานไดใหแนวทางในการสรางเครองมอ กระบวนการวจย สถตทใช การวเคราะห

ขอมล การเขยนรายงาน ตรวจและใหคาแนะนาในการแกไขปรบปรงอยางชดเจน โดยเฉพาะอยาง

ยงใหเวลาในการปรกษาและคอยใหกาลงใจตลอดมา สงผลใหทางานอยางมความสข ผวจยขอ

กราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณอาจารย ดร.ลยง วระนาวน ประธานกรรมการตรวจสอบ

วทยานพนธ ในความกรณาใหความร คาแนะนาและความหวงใยมาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม อาจารยใหญนวส ภไพจตรกล อาจารยใหญอษา สมณะ อาจารยศรไพร วรสข อาจารยสนทร ทพยวงษ อาจารย ศรนา โพยประโคน และอาจารยธนฐกานต ทองสนเกยรต ทกรณาใหความอนเคราะหในการตรวจ

เครองมอในการวจยและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงอนเปนประโยชน ขอกราบขอบพระคณ บาทหลวงบญยง วรศลปและบาทหลวงอนเด ไชยเผอกทคอยให

กาลงใจและเปนแรงบนดาลใจใหเกดความมานะพยายามเรยนจนสาเรจการศกษา

ขอขอบพระคณ ผอ.ชวน กตเกยรตศกด คณะครและนกเรยน โรงเรยนมารวทยพทยา,

มารวทยสตหบ ทใหความรวมมอและอานวยความสะดวกในการทดลองใชเครองมอและเกบ

รวบรวมขอมล ขอขอบคณบณฑตศกษา ทไดใหความสะดวกในการตดตอประสานงานอยางด

ขอกราบขอบพระคณบดามารดาและสมาชกทกคนในครอบครว ทคอยใหกาลงใจใน

การศกษาตลอดมา และขอขอบคณเพอนรวมงาน เพอรวมชนปรญญาโท สาขาวชาพฒนศกษา

ภาคพเศษรน 2 ทกทาน ทคอยใหกาลงใจและหวงใยเสมอ สดทายน ขออานาจแหงคณบารมทงหลาย โปรดดลบนดาลใหทานผมพระคณทกทาน

มสขภาพจตทด สขภาพกายทแขงแรงและถงพรอมในสงอนพงปรารถนาทกประการ

ช

สารบญ หนา บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ ........................................................................................................ ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................. ญ

สารบญแผนภม ............................................................................................................ ฐ บทท

1 บทนา ............................................................................................................... 1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา ..................................................... 1 วตถประสงค ............................................................................................. 10 คาถามการวจย.......................................................................................... 10 สมมตฐานการวจย..................................................................................... 10 ขอบเขตของการวจย .................................................................................. 10 นยามศพทเฉพาะ ...................................................................................... 12 2 วรรณกรรมทเกยวของ ........................................................................................ 14

หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ....................................... 14 หลกการ........................................................................................... 14 จดมงหมาย. ..................................................................................... 15 วสยทศน.......................................................................................... 15 ภารกจ (พนธกจ) .............................................................................. 16 เปาหมาย/จดมงหมาย....................................................................... 16 คณลกษณะอนพงประสงค ................................................................ 17

จดประสงคการเรยนรของกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ................... 17

โครงสรางของหลกสตรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ...................... 18 สาระการเรยนรคณตศาสตร .............................................................. 18 มาตรฐานการเรยนรคณตศาสตร ....................................................... 19 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6....................... 21

การวดผลและการประเมนผลการเรยนร ............................................. 23

ซ

บทท หนา

การเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษา......................................... 24 ความหมายของคณตศาสตร .............................................................. 24 หลกการสอนคณตศาสตร. ................................................................. 25 ลกษณะสาคญของคณตศาสตรแนวปจจบน ....................................... 26 วธการสอนและทฤษฎทเกยวของกบการสอนคณตศาสตร .................... 27 บทเรยนสาเรจรป ....................................................................................... 32 ความหมายของบทเรยนสาเรจรป ....................................................... 32 ลกษณะของบทเรยนสาเรจรป. ........................................................... 34 ประเภทของบทเรยนสาเรจรป ............................................................ 40 หลกการและทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป ........... 44 หลกการสรางของบทเรยนสาเรจรป .................................................... 46 ประโยชนและขอจากดของบทเรยนสาเรจรป ....................................... 53 การกาหนดเกณฑประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ........................... 58 การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ........................................... 59 การคานวณหาประสทธภาพบทเรยนสาเรจรป ..................................... 60 การยอมรบประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป .................................... 61 งานวจยทเกยวของ .................................................................................... 62 งานวจยทเกยวของกบเศษสวน .......................................................... 62 งานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป .............................................. 64 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................. 68 3 วธดาเนนการวจย................................................................................................ 74 ประชากรและกลมตวอยาง ......................................................................... 74 ตวแปรทศกษา .......................................................................................... 76 ระเบยบวธวจย .......................................................................................... 76 เครองมอทใชในการวจย ............................................................................. 77 การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ .............................................. 77 การดาเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล.......................................... 93 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล .................................. 95

ฌ

บทท หนา

4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................ 105 ตอนท 1 บทเรยนสาเรจรปและประสทธภาพ ................................................ 105 ตอนท 2 ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธ

จดการเรยนรแบบปกต.................................................................. 107 ตอนท 3 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร..................................... 108 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ .................................................................. 112 สรปผลการวจย ......................................................................................... 113 อภปรายผล............................................................................................... 114 ขอเสนอแนะ.............................................................................................. 116 บรรณานกรม .............................................................................................................. 117

ภาคผนวก ................................................................................................................ 126

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญ............................................................. 127 ภาคผนวก ข คาดชนความสอดคลองของเครองมอทใชในงานวจย .............. 130 ภาคผนวก ค การวเคราะหขอมล .............................................................. 142 ภาคผนวก ง ตวอยางเครองมอทใชในงานวจย.......................................... 169

ภาคผนวก จ บทเรยนสาเรจรป................................................................. 195 ภาคผนวก ฉ หนงสอเชญผเชยวชาญตรวจเครองมอวจยและ

ขออนญาตทดลองเครองมอวจย ........................................... 302 ประวตผวจย ................................................................................................................ 312

ญ

สารบญตาราง ตารางท หนา

1 ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรคะแนนเตม 40 คะแนน

ชนประถมศกษาปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา

2548.................................................................................................. 5 2 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษา

ปท 6 จากการทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout) .......................... 79 3 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษา

ปท 6 จากการทดลองกลมเลก(Small Group Tryout) ............................. 80 4 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษา

ปท 6 จากการทดลองภาคสนาม (Field Tryout) ..................................... 81 5 ระยะเวลาและรายละเอยดในการทดลองสอนกลมทดลองและกลมควบคม ....... 94 6 สรปวธการดาเนนการวจย............................................................................. 99 7 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษา

ปท 6 จากการทดลองสอนกลมทดลอง .................................................. 106 8 ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest) ของนกเรยนทเปนกลมควบคม

กลมทดลองเพอทดสอบความรพนฐาน .................................................. 107 9 ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (Posttest) ของนกเรยนทเปนกลมควบคม

ทไดรบการจดการเรยนรแบบปกตและกลมทดลองทไดรบการจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป............................................................... 108 10 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป................................................................................. 109 11 คาดชนความสอดคลองของบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ชนประถมศกษาปท 6 โดยผเชยวชาญ ................................................... 131 12 คาดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ............................ 132

13 คาดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนรแบบปกต วชาคณตศาสตร

เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6....................................................... 133

ฎ

ตารางท หนา

14 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชา

คณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6................................... 134 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 1 เศษสวนทมคาเทากน

วชา คณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ............................ 137 16 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 2 การบวกและการลบ

เศษสวน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ............... 138 17 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 3 การคณและการหาร

เศษสวน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ............... 139 18 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 4 การบวก ลบ คณ หาร

เศษสวนระคน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ....... 140 19 คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ................ 141 20 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ขนทดลองแบบรายบคคล (One-to-One Tryout).................................... 143 21 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ขนทดลองกบกลมเลก(Small Group Tryout)......................................... 144 22 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ขนทดลองกบภาคสนาม (Field Tryout)................................................. 145 23 แสดงคาความยากงาย ( p ) และคาอานาจจาแนก ( D ) ของแบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน โดยนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมารวทย จ.ชลบร จานวน 40 คน ..................... 147 24 แสดงคาความยากงาย ( p ) และคาอานาจจาแนก ( D ) ของแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1-4 วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน โดยนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โรงเรยนมารวทย จ.ชลบร จานวน 40 คน...................................... 149 25 การวเคราะหคา p , q และ pq ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

และแบบทดสอบยอย เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ...................... 151 26 การแจกแจงความถคะแนนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและ

แบบทดสอบยอย วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6.... 153

ฏ

ตารางท หนา

27 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบสอบถามความคดเหนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป จากการทดลอง

กลมเลก.............................................................................................. 160

28 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบสอบถามความคดเหนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป จากการทดลอง

ภาคสนาม........................................................................................... 161

29 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนทดสอบกอนเรยน วชาคณตศาสตรชนประถม

ศกษาปท 6 ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม เพอทดสอบความร

พนฐาน ............................................................................................... 162

30 ผลการหาคา T-Test คะแนนทดสอบกอนเรยน วชาคณตศาสตร ชนประถม

ศกษาปท 6 ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม เพอทดสอบความร

พนฐาน โดยใชโปรแกรม SPSS ............................................................. 164

31 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

กลมทดลอง จานวน 45 คน .................................................................. 165 32 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนทดสอบหลงเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยน

กลมควบคม (ป.6/1) และทดลอง (ป.6/4)............................................... 167 33 ผลการหาคา T-Test คะแนนทดสอบหลงเรยน วชาคณตศาสตร ชนประถม

ศกษาปท 6 ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม เพอทดสอบความร

พนฐาน โดยใชโปรแกรม SPSS ............................................................. 168

ฐ

สารบญแผนภม แผนภมท หนา

1 การจดทาหลกสตรสถานศกษา กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร...................... 21 2 แสดงรปแบบของบทเรยนสาเรจรปชนดเสนตรง .............................................. 40 3 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมชนดสาขา ................................................. 40 4 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมชนดสาขา ................................................. 41 5 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมแบบเชงเสนหรอเสนตรง............................. 41 6 แสดงแผนผงบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง .................................................... 42 7 แสดงบทเรยนสาเรจรปแบบสาขา .................................................................. 43 8 แสดงขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป ......................................................... 47 9 แสดงขนตอนการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป .................................... 71 10 แสดงขนตอนการจดการเรยนรแบบปกต......................................................... 72 11 กรอบแนวคดในการวจย ............................................................................... 73 12 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ...................................................... 75 13 รปแบบการทดลองแบบมกลมทดลองและกลมควบคม .................................... 76 14 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน............. 82 15 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรปแบบเสนตรง .......................................................................... 84 16 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรแบบปกต............. 86 17 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน . 90 18 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแบบสอบถามความคดเหน. .................. 92

1

บทท 1

บทนา ความเปนมาและความสาคญของปญหา โลกยคโลกาภวตนมความเจรญกาวหนาทางวทยาการดานตาง ๆ มผลตอการเปลยน

แปลงทางสงคมและเศรษฐกจของทกประเทศรวมทงประเทศไทยเราดวย ในวงการการศกษามเหต

การณหรอสถานการณทสาคญเกดขนมากมายหลายเรอง เชน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 การปฏรปการศกษา หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 และการประกน

คณภาพการศกษา เปนตน ซงในแตละเรองไดกลาวถงการปฏรปกระบวนการเรยนรหรอการจด

กระบวนการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญทสด(สวทย มลคาและอรทย มลคา 2545 : 5-9)คณภาพ

ของคนเปนตวแปรทสาคญในเชงความไดเปรยบสาหรบการแขงขนเพอการพฒนาประเทศ และ

เครองมอในการพฒนาคนกคอการศกษา ดงนนการศกษาจงเปนเครองมอและกระบวนการทเปน

พนฐานในการพฒนาคนใหมคณภาพและพฒนาประเทศ ใหมความเจรญกาวหนาทนกบการ

เปลยนแปลงในทกๆ ดาน เพอใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคม ผเรยนกตองมคณลกษณะทพง

ประสงค ไดแก ความสามารถในการสอสารดวยภาษาประจาชาตและภาษาตางประเทศ มทกษะ

การเรยนรทหลากหลาย มพนฐานความรทางคณตศาสตรและวทยาศาสตร สามารถใชเทคโนโลย

และทสาคญ คอ จะตองแกปญหารวมทงคาดการณปญหาทจะเกดขนในอนาคต (กษมา วรวรรณ

ณ อยธยา 2537 : 3-4) ซงสอดคลองกบความคดเหนของสลาภรณ นาครทรรพ (2531 : 46) กลาว

วาการศกษาเปนการพฒนาคนใหมคณภาพ เพอทจะไดเปนสมาชกทดของสงคม และสามารถอย

ในสงคมไดอยางมความสข ดงนนการศกษาจงเปนเครองมอทสาคญทสดในการพฒนาประเทศ ซง

ตองอาศยกาลงคนเปนสาคญและคนจะมประสทธภาพมากนอยเพยงใดกขนอยกบประสทธภาพ

ของการศกษา

การศกษาจงเปนแนวทางในการกาหนดทศทางทจะดาเนนการเพอเตรยมการพฒนา

ประชากรของประเทศใหสามารถพฒนาดานเศรษฐกจและสงคม สานกงานคณะกรรมการการ

พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต จงไดกาหนดนโยบายไวในแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคม

ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545-2549)ในดานแนวคดทยดคนเปนศนยกลางการพฒนาในทกมตอยางเปน

องครวมและใหความสาคญกบการพฒนาทสมดลทงดานตวคน สงคม เศรษฐกจและสงแวดลอม

2

พฒนาคนใหสามารถปรบตวอยางรทนไดรวดเรว มงปฏรปการศกษาและกระบวนการเรยนร รจก

การเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต เปนคนด มคณธรรม และซอสตย อยในสงคมแหงภมปญญา

และการเรยนร ดงนนการจดการศกษามความมงหมายเนนการพฒนาดานจตใจ รางกาย อารมณ

สงคมและสตปญญา โดยใชหลกสตรเปนแนวทางในการจดการศกษาและการศกษายงชวยในการ

พฒนาคนใหมความร รจกคดวเคราะหเหตผล รจกคดแกปญหาไดอยางชาญฉลาดและรเทาทน

การเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกดขนอยางรวดเรว รจกเลอกรบวทยาการตาง ๆ อกทงยงสงเสรม

พฤตกรรมทางสงคมดานการทางานรวมกน การชวยเหลอซงกนและกน การเสยสละ ยอมรบฟง

ความคดเหนและเคารพในสทธของผอน ตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปน

ประมข (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2535 : 8-9)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดใหมการพฒนาคณภาพและ

มาตรฐานการศกษาของโรงเรยน โดยเฉพาะเรองกระบวนการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยน

เปนสาคญ กระตนใหผเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนการสอน ใหผเรยนไดเรยนรอยางม

ความสข ไดพฒนาสมองซกซายและซกขวา และพฒนาสตปญญาอยางเตมศกยภาพ มโอกาส

ปฏบตจรงเกดเปนทกษะจนตดเปนนสย ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ครตองคานงถงความ

แตกตางของผเรยนแตละบคคล สงเสรมและสนบสนนใหคดวเคราะห สงเคราะหและมปฏภาณ

ไหวพรบในการแกไขปญหาเฉพาะหนาไดอยางเหมาะสมและถกตองทสด สานกงานคณะ

กรรมการการศกษาแหงชาตไดพฒนามาตรฐานการศกษาเพอใชเปนกรอบในการประเมนคณภาพ

ภายนอกและเปนแนวทางใหหนวยงานและสถานศกษา มงพฒนาการศกษาใหมคณภาพตาม

มาตรฐานตาง ๆ เพมขนเพอใหบรรลเปาหมายทกาหนดไว ในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พ.ศ. 2542 (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต 2544 : บทนา) ซงไดกาหนดมาตรฐาน

ดานกระบวนการ ทเนนในดานกระบวนการ บรหารจดการ และกระบวนการจดการเรยนการสอน

คอ มาตรฐานท 18 ตวบงชท 3 มการจดกจกรรมการเรยนการสอนทกระตนใหผเรยนรจกศกษาหา

ความร แสวงหาคาตอบและสรางองคความรดวยตนเอง (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหง

ชาต 2544 : 12)

การปฏรปการศกษาเปนหนาทสาคญของครทจะตองปฏรปกระบวนการเรยนรโดยการ

คนหาวธการตางๆ มาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรและม

ความเขาใจ ในเนอหาคณตศาสตรไดอยางสมฤทธผล โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล

ตลอดจนพฒนาผเรยนใหมความเจรญงอกงามทางดานรางกาย สตปญญา อารมณและสงคมโดย

ครตองเปลยนบทบาทจากผใหความร ผอบรม สงสอน (Instructor) มาเปนผอานวยความสะดวก

3

(Facilitator) หรอผสนบสนนใหผเรยนไดสรางองคความรขนดวยตนเอง (Construct) ดวยการให

ผเรยนไดลงมอปฏบต (Learning by doing) ตามความถนดและความสนใจของแตละบคคล

(ธเนศ ขาเกด 2541 : 28) ซงวธการดงกลาวสอดคลองกบลกษณะการจดการเรยนการสอนทเนน

ผเรยนเปนสาคญ ถามการใชกจกรรมการเรยนรทเหมาะสมกบผเรยนแลว ผลสมฤทธทางการเรยน

ยอมบรรลเปาหมายของการพฒนาผเรยน (เสรมศกด วศาลาภรณ 2539 : 183)

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 เปนหลกสตรแกนกลางของประเทศ ท

มจดประสงคเพอพฒนาคณภาพของผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวตทด มความ

สามารถในการแขงขน สามารถดารงชวตไดอยางมความสขบนพนฐานของความเปนไทยและ

ความเปนสากล ในปจจบนแตละโรงเรยนตองมการจดทาหลกสตรสถานศกษาโดยครผสอนในทก

กลมสาระการเรยนร จะระดมพลงสมองคดวเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐานของสถานศกษา

ในการจดทาหลกสตรสถานศกษาชวงชนท 2 ไดแก ป.4 – ป.6 ตองมความสอดคลองตอเนองกน

และตองนาหลกสตรแกนกลางเปนหลกในการจดทา ซงการจดหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร มวธการจดทาดงน คอ

1. ศกษาวเคราะหจดหมายหลกสตรการศกษาขนพนฐานคณภาพของผเรยนและ

มาตรฐานการเรยนร (Standards)

2. นโยบาย /จดเนน ในการจดทาหลกสตรกลมสาระคณตศาสตรของสถานศกษา

3. กาหนดสาระการเรยนรรายป/รายภาคและผลการเรยนรทคาดหวงรายป/รายภาค

(Expected Learning Outcomes)

4. โครงสรางรายวชา (Course Structure)

5. คาอธบายรายวชา (Course Description)

6. หนวยการเรยนร (Learning Unit)

7. แผนการเรยนร (Lesson Plan)

ซงการเขยนจดประสงคการเรยนร/จดประสงคเชงพฤตกรรม ตองครอบคลมพฤตกรรม

ผเรยนทง 3 ดาน ดงน ดานพทธพสย (Cognitive Domain) ดานจตพสย (Affective Domain)และ

ดานทกษะพสย (Psychomotor Domain) สวนสาระ/เนอหา, หนวยการเรยนร การกาหนดคาบ

เวลาในการสอน ผลการเรยนรทคาดหวงและลกษณะอนพงประสงคสามารถวดประเมนผลการ

เรยนรได การจดกจกรรมการเรยนรคณตศาสตรตองสงเสรมใหผเรยนไดพฒนา ทงทางดานความร

ดานทกษะกระบวนการและดานคณธรรมและคานยม หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 เปนหลกสตรทมจดประสงคเพอพฒนาคณภาพผเรยนใหเปนคนด มปญญา มคณภาพชวต

4

ทด มความสามารถในการแขงขน สามารถดารงชวตไดอยางมความสขบนพนฐานของความเปน

ไทยและความเปนสากล สามารถประกอบอาชพหรอศกษาตอไดตามความถนดและความสนใจ

ของตน หลกสตรการศกษาขนพนฐาน มงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ เปนคนด ม

ปญญา มความสข มความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ มทกษะ

กระบวนการในการดาเนนชวต (กรมวชาการ 2544 : 58) การจดการศกษาจงมความจาเปนอยาง

ยง ทจะตองทาใหเดก เยาวชนและผเรยนทกคนตระหนกถงความสาคญของการเรยนรเปนเจาของ

ความคด สามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง ซงเปนแนวทางการจดการศกษาตามพระราช

บญญตการศกษาแหงชาต ถอวานกเรยนสาคญทสดผเรยนเปนศนยกลางการพฒนา (สมศกด

สนธระเวช 2543 : 12) วชาคณตศาสตรมความสาคญในการพฒนาคณภาพของทรพยากรมนษย

เปนอยางยง มงใหผเรยนรจกคดอยางมเหตผล รจกคนควาหาความรดวยตนเอง รวมทงสงเสรม

ใหผเรยน คดเปน ทาเปน แกปญหาได และสามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข ซง

ผเรยนจะตองเรยนรเปนอนดบแรกจนเกดความเชยวชาญและนาไปใชในการเรยนระดบสงตอไป

คณตศาสตรเปนวชาทมความสาคญและจาเปนมากตอทก ๆ คน เพราะคณตศาสตร

เปนเครองมอสาหรบดารงชวตประจาวน รวมทงเปนเครองมอในการเรยนรโดยทวไป และยงชวย

ใหวทยาศาสตรและเทคโนโลยตาง ๆ เจรญกาวหนาไปไดทนตามความตองการของคนเราอกดวย

ดงนน หากเดก ๆ ไดรบการเรยนรคณตศาสตรอยางถกตองแลว ยอมจะชวยใหเขามทกษะ มสมาธ

การสงเกต ความคดตามลาดบเหตผลและแสดงความคดอยางมระเบยบชดเจน รคณคาของวชา

คณตศาสตรสามารถนาประสบการณดานความร ความคด และทกษะทไดรบจากการเรยนร

คณตศาสตรไปใชในการเรยนรสงตาง ๆ จากสภาพการเรยนการสอนคณตศาสตรตงแตอดตจน

ถงปจจบน การจดการเรยนการสอนวชาคณตศาสตรทผานมา พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

คณตศาสตรตาไมบรรลวตถประสงคทตงไว (อรญญา นามแกว 2538 : 3) และจากขอมลการ

ประเมนผลการจดการศกษา ยงพบวาจดประสงคการเรยนรวชาคณตศาสตร ในชนประถมศกษา

ปท 6 ทเดกสวนใหญไมผานนนเปนเรองของเศษสวน การจดการเรยนการสอน ครยงใชวธสอน

อยางเดยวกน และเวลาเทากนกบนกเรยนทกคน จงเปนการยากทจะใหนกเรยนทกคนบรรลจด

ประสงคของการเรยนการสอน ตามเกณฑทกาหนดไวได เพราะนกเรยนแตละคนยอมมความแตก

ตางกนนกเรยนทมความถนดตาและมพนความรไมเพยงพอกจะเรยนไดชาไมทนเพอน การท

นกเรยนไมทนมผลเสยหลายดาน โดยเฉพาะดานจตใจ นกเรยนเกดความทอถอย และเกลยดชง

คณตศาสตร ซงจะเปนสาเหตหนงของความลมเหลวในการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนในทสด

จากผลการรายงานของสานกงานพนทการศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา 2548 เกยว

5

กบผลการประเมนความกาวหนาดานผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2548 ซงมโรงเรยนทงหมด 112 โรง จานวน

นกเรยนทงหมด 7,076 คน สรปในภาพรวมพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนร

คณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา 2548

มคะแนนเฉลยรอยละ 44.81สาหรบโรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบรปการศกษา 2548

มคะแนนเฉลยรอยละ 54.017 ซงตากวาเปาหมายของโรงเรยนทไดกาหนดไวคอ รอยละ 65 ดง

รายละเอยดตารางท 1 ตอไปน

ตารางท 1 ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรคะแนนเตม 40 คะแนน

ชนประถมศกษาปท 6 สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 ปการศกษา 2548

ทมา : กระทรวงศกษาธการ, กรมวชาการ, สานกงานเขตพนทการศกษา ชลบร เขต 3, รายงานผล

การประเมนคณภาพการศกษาของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2548 (ชลบร :

ม.ป.ท., 2548), 5-6.

จากการประเมนผลพบวามนกเรยนสอบไมผานจดประสงคการเรยนรกลมสาระการ

เรยนรคณตศาสตรและการประเมนผลดงกลาว แสดงใหเหนวานกเรยนของโรงเรยนมารวทย

อาเภอสตหบ จงหวดชลบร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการการสงเสรมศกษาเอกชน ประสบ

ปญหาดานผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรเชนเดยวกน ผวจยในฐานะ

ครผสอนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ไดตระหนกถงปญหาดงกลาว จงได

ผลการประเมน/ โรงเรยน โรงเรยนในเขตพนทการศกษา ชลบร เขต 3 ( 112 โรงเรยน )

โรงเรยนมารวทย สตหบ ชลบร

จานวนนกเรยน (คน) 7,076 167

คะแนนเฉลย 17.92 21.607

สวนเบยงเบนมาตรฐาน (SD.) 7.88 10.751

คะแนนเฉลยรอยละ 44.81 54.017

ระดบปรบปรง 2454 คน 34.68 % 51 คน 30.54 %

ระดบพอใช 3,362 คน 47.51 % 47 คน 28.14 %

ระดบด 1,260 คน 17.81 % 69 คน 41.32 %

6

ศกษาหาสาเหตททาใหผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรตา โดยรวบรวม

ขอมลจากการสอบถามครผสอนในกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรระดบชนเดยวกนพบวา

ลกษณะรายวชาของวชากลมสาระการเรยนรคณตศาสตรเปนนามธรรม โดยเฉพาะเรองเศษสวนท

มเนอหาสลบซบ ซอน ผเรยนจะตองเขาใจหลกการทสาคญของการบวกลบเศษสวน คอ ถาตวสวน

ไมเทากนตองทาตวสวนใหเทากนกอน โดยการหาตวมาคณแลวจงนามาบวกลบกน จงเปนการ

ยากทนกเรยนทเรยนออนจะเขาใจไดงาย ซงสอดคลองกบผลงานวจยของโธมส (Thomas 1976 :

137-141) ไดรวบรวมงานวจยทเกยวกบเรองการบวกและการคณเศษสวน ทาใหพบวา เศษสวน

เปนเรองยากสาหรบเดกชนประถมศกษา เพราะเดกจะมความคดรวบยอดทสบสน การสอน

เศษสวนในขณะทเดกมทกษะทางดานการคานวณนอย และไมเขาใจความคดรวบยอดเกยวกบ

เศษสวนดนน ครมก จะประสบความลมเหลว เดกสวนมากตอบขอสอบโดยขาดความคดพนฐาน

ทางจานวน และในตอนทายไดเสนอแนะวาการเรยนการสอนเศษสวนใหไดผลดนน ควรจะใหม

ความสมพนธกนระหวางกระบวนการเรยนการสอนกบการพฒนาความคดรวบยอด และควรจะ

เนนการปฏบตทตองใชรปธรรมใหมากทสด และยงสอดคลองกบผลการสงเคราะหงานวจย

เกยวกบการสอนวชาคณตศาสตรระดบประถม ศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.

2533) ของกรมวชาการ (2538 ข : 51-52) พบวาเนอหาวชาคณตศาสตรเรองเศษสวน มปญหาตอ

การเรยนของนกเรยนและมปญหาตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนมากทสด

สวนยพน พพธกล (ยพน พพธกล 2537 : 2-5) พบวาการเรยนการสอนคณตศาสตรม

ปญหา ทสงผลทาใหผลสมฤทธทางการเรยนตา พอสรปไดวา ประการแรก คอ ตวผบรหารไมสนใจ

หรอไมเขาใจธรรมชาตของวชาคณตศาสตร ซงจะตองใชสอรปธรรม เพออธบายนามธรรม จงไม

สนบสนนทางดานงบประมาณเพอจดซอวสดอปกรณในการสอน ประการทสอง คอ ตวครทไม

ศรทธาตออาชพคร ทาใหประสทธภาพการสอนนอยลง ครไมสรางบรรยากาศใหเออตอการเรยน

การสอนในหองเรยน และครไมมเทคนคทชวยกระตนใหนกเรยนสนใจในการเรยนร ประการสด

ทาย คอ ตวนกเรยนทมเจตคตทไมดตอคณตศาสตร ทาใหไมอยากเรยน จากสาเหตททาใหผล

สมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรตานนมาจากปญหาทสาคญ 2 ประการคอ ตวครและตวนกเรยน

เพราะสามารถปรบเปลยนได ซงสรปแนวทางการแกไขดงน ทางดานตวคร ครทสอนคณตศาสตร

จะตองกระฉบกระเฉง วองไว มปฏภาณ มอารมณขน สนใจศกษาหาความรทางคณตศาสตรใน

ดานการสอน ครผสอนควรจะตองใชวธสอนหลาย ๆ แบบ โดยเลอกใหเหมาะกบเนอหาและวฒ

ภาวะของผเรยน โดยเฉพาะอยางยงควรมสอประกอบการสอน จะทาใหผเรยนเขาใจมากขน สงผล

ใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนได สาหรบทางดานตวนกเรยนจะตองมเจตคตทดตอ

7

คณตศาสตร มความพรอมทงวฒภาวะและความรพนฐานในเรองทจะเรยน ดงนนในการสอนของ

ครจะตองสารวจความพรอมของนกเรยนกอน เชน การทดสอบกอนเรยนเพอสารวจ ความร

พนฐานของนกเรยนกอนสอนและมการทดสอบหลงเรยน เพอจะไดทราบถงการพฒนาของผเรยน

หลงเรยนดวย นอกจากนน นกเรยนจะตองตงใจเรยนเพอจะเรยนคณตศาสตรไดด สงผลใหผเรยน

มผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรสงขน

ในการจดกระบวนกจกรรมการเรยนการสอนใหประสบผลสาเรจบรรลตามทหลกสตร

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ครผสอนจะตองใชเทคนคหรอกลวธในการสอน และควร

นาสอการเรยนรตางๆ เขามาชวยในการสอน มการปรบเปลยนวธการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ใหมประสทธภาพเพมขน ซงเปนวธการหนงทจะชวยกระตนใหนกเรยนมความสนใจ เอาใจใสตอ

บทเรยนและยงสามารถชวยใหนกเรยนมความเขาใจบทเรยนดยงขน สงผลใหผลสมฤทธทางการ

เรยนของนกเรยนสงขนดวย เนองจากสอเปนเครองมอของการเรยนรและเปนองคประกอบหนงทม

ความสาคญอยางมาก ทจะชวยใหผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเอง รบรเรองราวใหม ๆ ดวยตนเอง

และพฒนาศกยภาพทางการคด ซงไดแก การคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ การ

คดอยางมเหตผล การคดใหหลากหลาย ดงนนสอทดจงควรเปนสงทชวยกระตนใหผเรยนรจกการ

แสวงหาความรดวยตนเองอกดวย สอการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช

2544 (กรมวชาการ 2545 ค : 2-3) ไดจาแนกประเภทสอการเรยนรออกตามลกษณะ 3 ประเภท

ประเภทแรก คอ สอสงพมพ หมายถง หนงสอเรยน ชดการสอน บทเรยนโปรแกรม และเอกสารสง

พมพตาง ๆ ประเภททสอง คอ สอเทคโนโลย หมายถง วดทศน แถบบนทกเสยง ภาพนง สอ

คอมพวเตอรชวยสอน เปนตน และประเภททสาม คอ สออนๆ ทนอกเหนอจากสอทง 2 ประเภทท

กลาวมาแลว เชน บคคล ธรรมชาต กจกรรม/กระบวนการ วสดเครองมอและอปกรณ เปนตน ทงน

ในการเลอกใชสอการเรยนรใหเกดประสทธภาพสงสดตามเปาหมายหลกสตรนน นอกจากเลอกใช

สอการสอนใหสมพนธกบจดมงหมายและเนอหาทจะสอน ความเหมาะสมกบผเรยนความสามารถ

ของการใชสอการเรยนรแลว ยงควรตองคานงถงความสะดวก ความเปนไปไดและคาใชจายดวย

เพอใหเกดการใชสอการเรยนรอยางคมคาและมประสทธภาพ (กรมวชาการ 2545 ค : 11-14)ใน

การผลตสอประกอบการสอน ครตองคานงถงการประหยด ความสะดวกและการใชสอการเรยนร

อยางคมคา เชน บท เรยนสาเรจรป ชดการสอน เปนตน

จดเดนของการสอนแบบบทเรยนสาเรจรป คอเปนสอการเรยนการสอนทผเรยนสามารถ

เรยนไดดวยตนเองโดยอาศยทกษะการอาน การเขยนเปนหลก ยอมถอไดวาบทเรยนสาเรจรปเปน

สอการเรยนรทสามารถชวยเสรมสราง และเพมพนทกษะและความสามารถในการคดคานวณไป

8

พรอมกนดวย ผเรยนตองไดรบการพฒนาใหเปนผทมคณภาพ และบรรลวตถประสงคทกาหนดไว

ซงสอดคลองกบสวทย มลคา (2545 : 36)ทไดกลาววาการสอนแบบบทเรยนสาเรจรปเปนกระบวน

การจดการเรยนรทมการสรางบทเรยนโปรแกรมหรอบทเรยนสาเรจรปไวลวงหนาทจะใหผเรยนได

เรยนรดวยตนเอง จะเรยนรไดเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดยบทเรยนดงกลาว

จะเปนบทเรยนทมเนอหาสาระใหผเรยนไดเรยนรมาแบงเปนหนวยยอยหลาย ๆ กรอบ (Frames)

เพอใหงายตอการเรยนรในแตละกรอบจะมเนอหา คาอธบาย และคาถามทเรยบเรยงไวตอเนองกน

โดยมากจะเรมจากงายไปหายากเพอมงใหเกดการเรยนรตามลาดบ บทเรยนโปรแกรมสาเรจรปท

สมบรณ จะมแบบทดสอบความกาวหนาของการเรยน โดยผเรยนสามารถทาแบบทดสอบกอนและ

หลงเรยน เพอตรวจสอบการเรยนรของตนเองทนท ดงนนบทเรยนสาเรจรปจดเปนเทคโนโลยทาง

การศกษาอยางหนงทมความเหมาะสมเอออานวยตอปญหาและสาเหตจากการเรยนการสอน

สาหรบแนวทางในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรใหสงขนนนไดมผ

ศกษาวจยเกยวกบบทเรยนสาเรจรป ซงมผลการวจยของจฑาทพย จนทรสวรรณ (2541 : บทคด

ยอ) พบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรอง

ดน กลมสรางเสรมประสบการณชวต มคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยาง

มนย สาคญทางสถตทระดบ .01 สวนศรพร ปอมบบผา (2541 : บทคดยอ) พบวา นกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทมความบกพรองในการเรยนคณตศาสตรเรอง เศษสวน เมอไดรบการสอน

ซอมเสรมดวยบทเรยนสาเรจรป มผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรสงกวากอนสอนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนสมนก สวรรณมล (2542 : บทคดยอ) พบวานกเรยนชนประถม

ศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรองประชากรศกษา กลมสราง

เสรมประสบการณชวต มคะแนนเฉลยหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05 สวนวนทนย วงษสวรรณ (2543 : บทคดยอ) พบวาบทเรยนสาเรจรป เรอง การสบพนธแบบ

อาศยเพศของพชมดอกและเนอเยอของพชในระยะหลงเอมบรโอ รายวชาชววทยา ว 034 ชน

มธยมศกษาปท 5 มประสทธภาพตามเกณฑทกาหนดไว 85 / 85 และนกเรยนทเรยนโดยใช

บทเรยนสาเรจรป มผล สมฤทธทางการเรยนเพมขนอยางมนยนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สวน

จรพรรณ ปยพสนทรา (2545 : บทคดยอ) พบวานกเรยนชวงชนประถมศกษาปท 4- 6 ทเรยนดวย

บทเรยนโปรแกรมแบบสาขาจะมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ.05 สวนพเชษฐ จามรธญญวาท (2546 : บทคดยอ) พบวา บทเรยน

สาเรจรป เรอง การดาเนนงานในหองเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตรสถาบนราชภฏ

อบลราชธาน ทผวจยสรางขนมคาประสทธ ภาพสงกวาเกณฑทกาหนด 90 / 90 คอ E 1 / E 2 =

9

90.18 / 90.18 และนกศกษากลมทดลองทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยน

กลมควบคมทเรยนดวยวธสอนตามปกตอยาง มนยสาคญทางสถต .05 สวนสพรรณ สขะสนต

(2547 : บทคดยอ)พบวานกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรป เรอง ภาษา

และวฒนธรรมมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสง กวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 สวนจนดา เกยรตกนก (2547 : บทคดยอ) พบวาบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน

สาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการไดยน เรองกฎหมายนาร ชนประถมศกษาปท 6 ม

ประสทธภาพ 90.38 / 92.31 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว และเตอนใจ มสข (2549 : บทคดยอ)

พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนระดบชวงชนท 4 หลงจากเรยนดวย

บทเรยนสาเรจรป เรอง พาราโบลา สงกวาเกณฑรอยละ 65 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ดวยเหตผลดงกลาวขางตน ผวจยกาลงศกษาในคณะศกษาศาสตร สาขาพฒนศกษา

เปนสหวทยาการ ศนยรวมของศาสตรตาง ๆ ประกอบดวย วชารฐศาสตร เศรษฐศาสตร การเมอง

การปกครอง การศกษา ฯลฯ สวนทเราไดจากการพฒนาทางการศกษา คอ การพฒนาคน เราใช

การศกษาเพอพฒนาคนใหมคณภาพ จากการรายงานผลงานวจยของผเชยวชาญ เรอง บทเรยน

สาเรจรป ซงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนด นกเรยนเกง ทาใหคนเกดการพฒนา คน

เปนเหตปจจยในการพฒนาประเทศ ซงในการพฒนาดานใดกตาม กญแจทสาคญกคอ การศกษา

ทเปนตวขบเคลอนใหเกดการพฒนาไปสเปาหมายไดอยางยงยน มประสทธภาพและมประสทธผล

ผวจยเรยนในสาขาพฒนศกษา และเปนครผสอนวชาคณตศาสตรจะพฒนาเดกไดด ครตองมวธ

สอนทด จะทาใหการศกษามประสทธภาพ สงผลใหคนมคณภาพ ดงนน ผวจยสนใจทาการวจย

เกยวกบบทเรยนสาเรจรปในการจดกจกรรมการเรยนการสอน การเสรมสรางสตปญญาของผเรยน

ดวยการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนความแตกตางระหวางบคคลนน ทาใหผเรยนไดเหน

คณคาความสาคญของตนเอง เกดความภาคภมใจในตนเอง เกดกาลงใจและความเชอมนใน

ตนเองจนสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง และยงชวยเตมเตมศกยภาพความเปนมนษยท

สมบรณของผเรยนนน การสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป ซงอาจเปนวธหนงทชวยใหผเรยนได

เรยนรดวยตนเอง ตามความสามารถของแตละบคคล เปดโอกาสใหผเรยนไดรจกคนหา ขอสรป

พจารณาเหตผลและลงมอกระทาดวยตนเอง เสาะแสวงหาความรไปทละขนตอนจากงายไปหา

ยาก เปนการสนองตอบความแตกตางระหวางบคคล สามารถเรยนรตามระดบสตปญญา เวลา

และความขยนหมนเพยรของผ เรยนเอง สงเสรมใหผเรยนเกดวธการคดวเคราะห สงเคราะห จน

สรางเปนองคความรไดดวยตนเอง ผเรยนมโอกาสบรรลจดประสงคของการเรยนการสอนตาม

เกณฑทกาหนดไวมากขนและสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนสงขนตามลาดบตอไป

10

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาผลการพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 และประสทธภาพตามเกณฑ 75 / 75

2. เพอศกษาความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

3. เพอศกษาความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน

คาถามการวจย 1. ผลการพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 เปนอยางไรและมประสทธภาพตามเกณฑ 75 / 75 หรอไม

2. ความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

แตกตางกนหรอไม

3. ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน อยในระดบใด สมมตฐานการวจย 1. บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ท

พฒนาขนมประสทธภาพตามเกณฑ 75 / 75

2. ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยน ชนประถมศกษาปท

6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกตแตกตางกน

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนมารวทย

อาเภอสตหบ จงหวดชลบร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการการสงเสรมศกษาเอกชน ซงม

จานวน 4 หองเรยน รวมมนกเรยนทงสน 178 คน ทกาลงศกษาในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550

1.2 กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในภาคเรยนท 1

11

ปการศกษา 2550 โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร จานวน 2 หองเรยน รวมทงสน 90

คน ไดมาโดยวธการสมตวอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบฉลากหองเรยนจาก

4 หองเรยน จบฉลากครงท 1 เปนกลมควบคม ไดหอง ป.6/1 จานวน 45 คน ทไดรบการจดการ

เรยนรแบบปกต และจบฉลากครงท 2 เปนกลมทดลอง ไดหอง ป.6/4 จานวน 45 คน ทไดรบการ

จดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

2. ตวแปรทศกษาสาหรบการวจยครงนประกอบดวยตวแปร 2 ประเภท คอ

2.1 ตวแปรอสระ (Independent Variables) ไดแก วธจดการเรยนร 2 วธ ไดแก

2.1.1 วธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

2.1.2 วธจดการเรยนรแบบปกต

2.2 ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก

2.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6

2.2.2 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน

3. เนอหาทใชในการวจยคอ เรองเศษสวน สาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถม

ศกษาปท 6 ตามทกาหนดไวในจดหมายของหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ของ

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ ซงประกอบดวย เนอหา

เกยวกบ เศษสวนทมคาเทากน, การบวกและการลบเศษสวน, การคณและการหารเศษสวน และ

การบวก ลบ คณและหารเศษสวนระคน

4. เครองมอทใชในการวจย

4.1 บทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

4.2 แผนการจดการเรยนรสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรป

4.3 แผนการจดการเรยนรสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนร

แบบปกต

4.4 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอน-หลงเรยน ทผวจยสรางขน

4.5 แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทผวจยสรางขน

5. ระยะเวลาทใชในการวจย

12

การทดลองครงน ผวจยทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โดยกาหนดระยะ

เวลา 3 สปดาห โดยทาการสอนตงแตวนท 9 - 27 กรกฎาคม 2550 สปดาหละ 4 คาบ คาบละ 50

นาท รวมทงสน 12 คาบ นยามศพทเฉพาะ 1.บทเรยนสาเรจรป หมายถง บทเรยนทมลกษณะเปนขอความทแบงออกเปนตอน ๆ

เรยงลาดบความสาคญตอเนองกนไปโดยเรมจากสงทงายไปยงสงทยากขนจะตองศกษาไปตาม

ขนตอนเหลานน และแสดงการตอบสนองตอบทเรยนตลอดเวลาตามคาสงทกาหนดใหในขนตอน

เหลานน และบทเรยนจะมคาตอบเฉลยไว เพอใหผเรยนทราบถงการตอบสนองของตน ในการวจย

ครงนผวจยใชบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง

2. กรอบเนอหา หมายถง เนอหาทแบงออกเปนตอน ๆ ของบทเรยนสาเรจรป ซงแบง

เนอหาของบทเรยนออกเปน 4 ชด ดงน

ชดท 1 เรอง เศษสวนทมคาเทากน

ชดท 2 เรอง การบวกและการลบเศษสวน

ชดท 3 เรอง การคณและการหารเศษสวน

ชดท 4 เรอง การบวก ลบ คณ และหารเศษสวนระคน

3. ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป หมายถง ระดบประสทธภาพของบทเรยน

สาเรจรป ทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรตามเกณฑของบทเรยนสาเรจรปทผวจยไดพฒนาขนใชใน

การศกษาครงน โดยผวจยกาหนดไวทระดบ 75/75 โดยมความหมายดงน

75 ตวแรก หมายถง คะแนนรวมของผเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบยอยระหวาง

เรยนดวยบทเรยนสาเรจรป โดยคดคะแนนเฉลยเปนรอยละ ไดรอยละ 75

75 ตวหลง หมายถง คะแนนรวมของผเรยนทไดจากการทาแบบทดสอบหลงเรยนดวย

บทเรยนสาเรจรป โดยคดคะแนนเฉลยเปนรอยละ ไดรอยละ 75

4. ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร หมายถง คะแนนทไดจากความสามารถหรอ

ความสาเรจจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงการเรยนร (Posttest) ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เรอง เศษสวน ทผวจยสรางขน

5. วธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป เปนกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรของ

สาระการเรยนรคณตศาสตรโดยใชบทเรยนสาเรจรปทผวจยสรางขน ซงมวธการสอนดงน

5.1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนกรอบททบทวนหรอกลาวในสงทนาไปสบทเรยนใหม

13

5.2 ขนดาเนนการสอน เปนกรอบทใหความรหรอการนาเสนอขอมลทเปนหลกการ

หรอทฤษฎทปพนฐานความรใหแกผเรยน โดยผเรยนศกษาบทเรยนสาเรจรป มการยกตวอยาง

หลาย ๆ ตวอยาง เพอใหนกเรยนตอบสนองในกรอบสรปไดถกตอง

5.3 ขนสรปผล เปนกรอบทสรปนยาม กฎ หรอสตร จากเนอหาสาระทไดเรยนมาจาก

กรอบแรกจนถงกรอบสดทายของแตละบท

5.4 ขนการฝกหด เปนกรอบทเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกหดเกยวกบสงทไดเรยนมา

5.5 ขนการทบทวน เปนกรอบทสรปทบทวนมโนคต (Concept) หรอการสรปรวบ

ยอดไดอยางถกตองตองรวบรวมความรทไดมาจากกรอบตน ๆ

5.6 ขนการทดสอบและประเมนผล เปนขนการทดสอบความรของนกเรยนมทงแบบ

ทดสอบยอยระหวางเรยน ทดสอบกอนและหลงเรยน เพอวดความกาวหนาในการเรยนร

6. วธจดการเรยนรแบบปกต เปนกระบวนการจดกจกรรมการเรยนรของสาระการเรยนร

คณตศาสตรของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงมวธการสอนดงน

6.1 ขนนาเขาสบทเรยน เปนการทบทวนความรเดม เปนการกลาวหรออางองสงท

นกเรยนเคยเรยนมาแลวและเกยวของกบบทเรยนใหมทกาลงจะสอน

6.2 ขนการดาเนนการสอน เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนของบทเรยนใหม

โดยใชของจรง รปภาพและสญลกษณทางคณตศาสตร

6.3 ขนสรป เปนการสรปเนอหาบทเรยนนาไปสวธลด เพอสะดวกในครงตอไป

6.4 ขนการฝกทกษะเปนการฝกทกษะดวยการทาแบบฝกหดจากบทเรยนหรอใบงาน

6.5 ขนการนาไปใช เปนขนทนาความรไปใชในชวตจรงและใชในวชาอน ๆ

6.6 ขนการประเมนผล เปนขนประเมนผลจากการทาแบบฝกหดหรอแบบทดสอบ

7. ความคดเหนของนกเรยน หมายถง คะแนนความคดเหนทไดจากการตอบแบบสอบ

ถามของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป เรอง

เศษสวน

14

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การวจยเรอง ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนร โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนร

แบบปกต ผวจยไดศกษาวรรณกรรมทเกยวของ เพอเปนแนวทางสาหรบการวจยดงน หลกสตร

สถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 การเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษา

บทเรยนสาเรจรป กรอบแนวคดในการวจย งานวจยทเกยวของ

หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนมารวทย สตหบ ไดกาหนดหลกสตรเปน 3 ชวงชน

ตามระดบพฒนาการของผเรยน ดงน ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1-3, ชวงชนท 2 ชนประถม

ศกษาปท 4-6 และชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1-3 หลกการ เพอใหการจดการศกษาขนพนฐานของโรงเรยนมารวทย สตหบ เปนไปตามพระราช

บญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 และแนวนโยบายการจดการศกษาของประเทศตาม

ทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 จงกาหนดหลกการของหลก

สตรสถานศกษาตามแนวทางของหลกสตรการศกษาขนพนฐานไว ดงน

1. เปนการศกษาเพอความเปนเอกภาพของชาต มงเนนความเปนไทยควบคกบความ

เปนสากล

2. เปนการศกษาเพอปวงชน ทประชาชนทกคนจะไดรบการศกษาอยางเสมอภาคและ

เทาเทยมกน โดยสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา

3. สงเสรมใหผเรยนไดรบการพฒนาและเรยนรดวยตนเองอยางตอเนองตลอดชวต โดย

ถอวาผเรยนมความสาคญทสด สามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

4. เปนหลกสตรทมโครงสรางยดหยนทงดานสาระ เวลา และการจดการเรยนร

15

5. เปนหลกสตรทจดการศกษาไดทกรปแบบ ครอบคลมทกกลมเปาหมาย สามารถ

เทยบโอนผลการเรยนรและประสบการณได จดมงหมาย หลกสตรการศกษาขนพนฐานมงพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณเปนคนด ม

ปญญา มความสข มความเปนไทย มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ จงกาหนดจด

มงหมายในหลกสตรสถานศกษา ซงถอวาเปนมาตรฐานการเรยนรใหผเรยนเกดคณลกษณะอนพง

ประสงค ดงตอไปน

1. เหนคณคาของตนเอง มวนยในตนเอง ปฏบตตามหลกธรรมของพระพทธศาสนาหรอ

ศาสนาทตนนบถอ มคณธรรม จรยธรรมและคานยมอนพงประสงค

2. มความคดสรางสรรค ใฝร ใฝเรยน รกการอาน รกการเขยนและรกการคนควา

3. มความรอนเปนสากล รเทาทนการเปลยนแปลงและความเจรญกาวหนาทาง

วทยาการ มทกษะและศกยภาพในการจดการ การสอสารและการใชเทคโนโลย ปรบวธการคด

วธการทางานไดเหมาะสมกบสถานการณ

4. มทกษะและกระบวนการโดยเฉพาะทางคณตศาสตร วทยาศาสตร ทกษะการคด

การสรางปญญาและทกษะในการดาเนนชวต

5. รกการออกกาลงกาย ดแลตนเองใหมสขภาพและบคลกภาพทด

6. มประสทธภาพในการผลตและการบรโภค มคานยมเปนผผลตมากกวาเปนผบรโภค

7. เขาใจในประวตศาสตรของชาตไทย ภมใจในความเปนไทย เปนพลเมองด ยดมนใน

วถชวตและการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

8. มจตสานกในการอนรกษภาษาไทย ศลปะ วฒนธรรม ประเพณ กฬา ภมปญญาไทย

ทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอม

9. รกประเทศชาตและทองถน มงทาประโยชนและสรางสงแวดลอมทดงามใหสงคม วสยทศน โรงเรยนไดกาหนดวสยทศน ในการจดการศกษาไวในแผนพฒนาโรงเรยนระยะท 2 ป

การศกษา 2546-2550 โดยมเปาหมายในป พ.ศ. 2550 คอ นกเรยนทกคนมการพฒนาทางดาน

รางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข มคานยม

ไทย รกความเปนไทย อนรกษสงแวดลอม เปนผมคณธรรม ยดมนในการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มความเปนเลศทางวชาการโดยเนนวชา

16

ภาษาองกฤษ สง เสรมภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตรและการใชคอมพวเตอรขนพนฐาน

สามารถนาความรความสามารถมาพฒนาตนเองและประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางเตม

ศกยภาพ มการนาเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษาใหม ๆ มาประยกตใชและพฒนาให

สอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอนอยางเหมาะสมใหชมชนเขามามสวนรวมในการจด

การศกษาและพฒนา โรงเรยนใหมบรรยากาศรมรน สวยงามและเออตอการเรยนร ภารกจ(พนธกจ) 1. พฒนานกเรยนใหเปนคนทสมบรณ ทงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคมและ

สตปญญาตลอดจนบคลกภาพ

2. ปลกฝงคานยมอนดงาม รกความเปนไทย อนรกษสงแวดลอม ใหนกเรยนเปนผม

คณธรรม จรยธรรม ยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมข

3. สงเสรมใหนกเรยนฝกปฏบตทางดานวชาการ เปนผทแสวงหาความรอยเสมอ โดยให

มความรความสามารถและมทกษะเพอนาไปสอนาคตทด

4. สงเสรมบคลากรและนกเรยนใหมการใชเทคโนโลยและนวตกรรมทางการศกษา และ

นามาประยกตใชในการพฒนาการเรยนการสอน

5. พฒนาบคลากรทกคนใหมความร คณวฒและมความสามารถในการทางานไดอยาง

เตมศกยภาพ

6. พฒนาการบรหารจดการ อาคารสถานท งานธรการ-การเงนและพสดใหทนสมย ทน

ตอการเปลยนแปลง

7. สรางความตระหนกใหชมชนเหนความสาคญและใหความรวมมอในการจดการ

ศกษาใหมคณภาพ เปาหมาย/จดมงหมาย 1. นกเรยนมคณภาพตามเกณฑมาตรฐานการศกษาแหงชาต สามารถดารงชวตอยใน

สงคมไดอยางมความสข

2. นกเรยนมระเบยบวนย มคณธรรม จรยธรรมและคานยมอนดงาม ยดมนในการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

3. นกเรยนมความคดสรางสรรค ใฝรใฝเรยน รกการอาน รกการเขยนและรจกคนควา

หาความรดวยตนเอง

17

4. นกเรยนมทกษะกระบวนการคดทางคณตศาสตร

5. นกเรยนมความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารในชวตประจาวน

6. นกเรยนมสขภาพกายและสขภาพจตทด

7. นกเรยนรจกการอนรกษภาษาไทย ขนบธรรมเนยนประเพณ วฒนธรรม ภมปญญา

ไทย ทรพยากรธรรมชาตและพฒนาสงแวดลอม

8. นกเรยนมทกษะในการใชเทคโนโลยและนวตกรรมสมยใหมและคอมพวเตอรขน

พนฐานสมยใหม

9. โรงเรยนไดรบการสนบสนนจากผปกครองและชมชน ในการจดการศกษาและจด

สภาพแวดลอมทสะอาดรมรน สวยงาม ปลอดภย คณลกษณะอนพงประสงค 1. มวนย ใฝร ใฝเรยน มนสยรกการอาน มความคดรเรมสรางสรรค

2. รคณคาของตนเอง

3. มระเบยบวนย ซอสตย ประหยด มความรบผดชอบ มความกตญ มสมมาคารวะ

ยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

4. เหนคณคาและตระหนกในความสาคญของวฒนธรรม ภมปญญาไทยและประเพณ

ทองถน

5. รกครอบครว รกโรงเรยนและรกทองถนของตนเอง จดประสงคของกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เมอผเรยนจบการศกษาขนพนฐานจากโรงเรยนมารวทยสตหบแลว ผเรยนมความร

ความเขาใจในเนอหาสาระคณตศาสตร มทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร มเจตคตทดตอ

คณตศาสตร ตระหนกในคณคาของคณตศาสตรและสามารถนาความรทางคณตศาสตรไปพฒนา

คณภาพชวตตลอดจนสามารถนาความรทางคณตศาสตรไปเปนเครองมอในการเรยนรสงตาง ๆ

และเปนพนฐานในระดบทสงขนได

การทผเรยนจะเกดการเรยนรคณตศาสตรอยางมคณภาพนน จะตองมความสมดล

ระหวางสาระทางดานความร ทกษะกระบวนการ ควบคไปกบคณธรรม จรยธรรม และคานยมดงน

1. มความรความเขาใจในคณตศาสตรพนฐานเกยวกบจานวนและการดาเนนการ การ

วด เรขาคณต พชคณต การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน พรอมทงสามารถนาความรนนไป

ประยกตได

18

2. มทกษะกระบวนการทางคณตศาสตรทจาเปน ไดแก ความสามารถในการแกปญหา

ดวยวธการทหลากหลาย การใหเหตผล การสอสาร สอความหมายทางคณตศาสตร การนาเสนอ

การมความคดรเรมสรางสรรค การเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ

3. มความสามารถในการทางานอยางมระบบ มระเบยบวนย มความรอบคอบ มความ

รบผดชอบ มวจารณญาณ มความเชอมนในตนเอง พรอมทงตระหนกในคณคาและมเจตคตทดตอ

คณตศาสตร

โครงสรางของหลกสตรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชวงชนท 1 ชนประถมศกษาปท 1-3 1. คณตศาสตร 1 ชนประถมศกษาปท 1 จานวน 5 ชวโมง/สปดาห

2. คณตศาสตร 2 ชนประถมศกษาปท 2 จานวน 5 ชวโมง/สปดาห

3. คณตศาสตร 3 ชนประถมศกษาปท 3 จานวน 5 ชวโมง/สปดาห ชวงชนท 2 ชนประถมศกษาปท 4-6 1. คณตศาสตร 4 ชนประถมศกษาปท 4 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห

2. คณตศาสตร 5 ชนประถมศกษาปท 5 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห

3. คณตศาสตร 6 ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1-3 สาระการเรยนรพนฐาน 1. คณตศาสตร 1 ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห

2. คณตศาสตร 2 ชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห

3. คณตศาสตร 3 ชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 4 ชวโมง/สปดาห สาระการเรยนรเพมเตม 1. คณตศาสตร 01 ชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1 ชวโมง/สปดาห

2. คณตศาสตร 02 ชนมธยมศกษาปท 2 จานวน 1 ชวโมง/สปดาห

3. คณตศาสตร 03 ชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 1 ชวโมง/สปดาห สาระการเรยนรคณตศาสตร สาระการเรยนรทกาหนดไวนเปนสาระหลกทจาเปนสาหรบผเรยนทกคน ประกอบดวย

19

เนอหาวชาคณตศาสตร และทกษะกระบวนการทางคณตศาสตร ในการจดการเรยนรครผสอนควร

บรณาการสาระตาง ๆ เขาดวยกนเทาทเปนไปได สาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนร

คณตศาสตร ประกอบดวย

สาระท 1 จานวนและการดาเนนการ (Number and Operations)

สาระท 2 การวด (Measurement)

สาระท 3 เรขาคณต (Geometry)

สาระท 4 พชคณต (Algebra)

สาระท 5 การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน (Data Analysis and Probability)

สาระท 6 ทกษะ / กระบวนการทางคณตศาสตร (Mathematical Skills/Processes)

สาหรบผเรยนทมความสนใจหรอมความสามารถสงทางคณตศาสตร สถานศกษาจดให

ผเรยนไดเรยนร ในดานเนอหาวชาการใหกวางขนเขมขน ฝกทกษะกระบวนการใหมากขนโดย

พจารณาจากสาระหลกทกาหนดไวน สถานศกษาจะจดสาระการเรยนรคณตศาสตรอนๆ เพมเตม

ได โดยพจารณาใหเหมาะสมกบความสามารถและความตองการของผเรยน มาตรฐานการเรยนรคณตศาสตร เปาหมายในการพฒนาการศกษาคณตศาสตรพนฐานของผเรยน ใหมคณภาพตาม

มาตรฐานทกาหนดแตละมาตรฐานไดวดใหอยภายใตสาระการเรยนรหลก มาตรฐานการเรยนรท

จาเปนสาหรบผเรยนทกคน มดงน

สาระท 1 : จานวนและการดาเนนการ (Number and Operations)

มาตรฐาน ค 1.1 เขาใจถงความหลากหลายของการแสดงจานวนและการใชจานวนใน

ชวตจรง

มาตรฐาน ค 1.2 เขาใจถงผลทเกดขนจากการดาเนนการของจานวนและความสมพนธ

ระหวางการดาเนนการตาง ๆ และสามารถใชในการแกปญหาได

มาตรฐาน ค 1.3 ใชการประมาณคาในการคานวณ และแกปญหาได

มาตรฐาน ค 1.4 เขาใจในระบบจานวน สามารถนาสมบตเกยวกบจานวนไปใชได

สาระท 2 : การวด (Measurement)

มาตรฐาน ค 2.1 เขาใจพนฐานเกยวกบการวด

มาตรฐาน ค 2.2 วดและคาดคะเนขนาดของสงทตองการวดได

มาตรฐาน ค 2.3 แกปญหาเกยวกบการวดได

สาระท 3 : เรขาคณต (Geometry)

20

มาตรฐาน ค 3.1 อธบายและวเคราะหรปเรขาคณตสองมตและสามมตได

มาตรฐาน ค 3.2 ใชการนกภาพ (Visualization), ใชเหตผลเกยวกบปรภม

(Spatial Reasoning)

สาระท 4 : พชคณต (Algebra)

มาตรฐาน ค 4.1 อธบายและวเคราะหรปแบบ (Pattern) ความสมพนธฟงกชนตาง ๆ ได

มาตรฐาน ค 4.2 ใชนพจน สมการ อสมการ กราฟ และแบบจาลองทางคณตศาสตร

อน ๆ แทนสถานการณตาง ๆ ตลอดจนแปลความหมายและนาไปใช

แกปญหาได

สาระท 5 : การวเคราะหขอมลและความนาจะเปน (Data Analysis and Probability)

มาตรฐาน ค 5.1 เขาใจและใชวธการทางสถตในการวเคราะหขอมลได

มาตรฐาน ค 5.2 ใชวธการทางสถตและความรเกยวกบความนาจะเปนในการ

คาดการณไดอยางสมเหตสมผล

มาตรฐาน ค 5.3 ใชความรเกยวกบสถตและความนาจะเปนชวยในการตดสนใจ

และแกปญหาได

สาระท 6 : ทกษะ / กระบวนการทางคณตศาสตร (Mathematical Skills / Processes)

มาตรฐาน ค 6.1 มความสามารถในการแกปญหา

มาตรฐาน ค 6.2 มความสามารถในการใหเหตผล

มาตรฐาน ค 6.3 มความสามารถในการสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร

และการนาเสนอ

มาตรฐาน ค 6.4 มความสามารถในการเชอมโยงความรตาง ๆ ทางคณตศาสตร และ

เชอมโยงคณตศาสตรกบศาสตรอน ๆ ได

มาตรฐาน ค 6.5 มความคดรเรมสรางสรรค

จากสาระการเรยนร และมาตรฐานการเรยนรการศกษาขนพนฐานทกลาวมาแลว

สถานศกษาจงไดจดทาสาระการเรยนรรายป/รายภาค และผลการเรยนรทคาดหวงรายป/รายภาค

โครงสรางรายวชา คาอธบายรายวชา หนวยการเรยนรของแตละระดบชนและแผนการเรยนร โดย

ใหสอดคลองกบวสยทศนของโรงเรยน ดงแผนภมท 1 หนา 21

21

ศกษา วเคราะหจดหมายหลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน (Goal)

สาระการเรยนรและมาตรฐานการเรยนร (Standard)

↓ นโยบาย/จดเนนในการจดทาหลกสตร

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร (Mathematics)

↓

สาระการเรยนรรายป / รายภาคและผลการเรยนรท

คาดหวงรายป / รายภาค (Expected Learning Outcomes)

↓ โครงสรางรายวชา (Course Structure)

↓ คาอธบายรายวชา (Course

Description)

↓ หนวยการเรยนร (Learning Unit)

↓ แผนการจดการเรยนร (Lesson Plan)

แผนภมท 1 การจดทาหลกสตรสถานศกษากลมสาระการเรยนรคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 เพอศกษา เพอพฒนาศกยภาพของผเรยนใหมความร ความเขาใจและสามารถนา

ความรนนไปประยกตไดในเนอหาเกยวกบ

จานวนนบทมากกวา 1,000,000 การบวกจานวน การอานและการเขยนตวเลขแทน

จานวน ชอหลก คาของตวเลขในแตละหลก การเขยนในรปกระจาย การเปรยบเทยบ การเรยง

ลาดบจานวน การหาคาประมาณใกลเคยง

การบวก การลบ การคณ การหารจานวนและโจทยปญหา การบวก การลบจานวนท

มหลายหลก การคณจานวนทมหลายหลก การหารจานวนทมหลายหลก การบวก ลบ คณ หาร

ระคนและโจทยปญหาระคน

22

ความหมายของตวประกอบ จานวนเฉพาะ ตวประกอบเฉพาะ การแยกตวประกอบ

ห.ร.ม.(ตวหารรวมทมคามากทสด) ค.ร.น. (ตวคณรวมทมคานอยทสด) และโจทยปญหา

เศษสวน การบวก ลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน การบวก ลบ คณ หารเศษเกนและ

จานวนคละ การบวก ลบ คณ หารระคน เศษซอน

ทศนยม ทศนยมสามตาแหนง การอาน การเขยนทศนยม คาประจาหลกของทศนยม

การกระจายทศนยมสามตาแหนงตามคาประจาหลก การเปรยบเทยบทศนยม ความสมพนธ

ระหวางทศนยมกบเศษสวน การประมาณคาใกลเคยงทศนยมหนงตาแหนงและสองตาแหนง

โจทยปญหาการลบทศนยมทผลคณเปนทศนยมไมเกนสามตาแหนง โจทยปญหาการคณทศนยม

การหารทศนยมเมอตวหารเปนจานวนนบ การหารทศนยมเมอตวหารหรอผลหารเปนทศนยมไม

เกนสามตาแหนง โจทยปญหาการหารทศนยม โจทยปญหาระคน

รอยละ โจทยปญหารอยละ การหารอยละ โจทยการซอขายเกยวกบตนทน กาไร

ขาดทน การลดราคา การคดดอกเบยธนาคาร

รปสเหลยม การหาพนทของรปสเหลยมชนดตาง ๆ โจทยปญหาเกยวกบพนท ความ

ยาวรอบรปสเหลยม

รปวงกลม การหาความยาวรอบรปวงกลม และการหาพนทรปวงกลม

รปทรงและปรมาตร การหาปรมาตรและความจของรปสเหลยมมมฉาก โจทยปญหา

ทศและแผนผง ชอทศและทศทางของทศทงแปด การอานแผนผงและมาตรสวน การ

เขยนแผนผง

รปเรขาคณตและรปทรงเรขาคณต ลกษณะของรปสเหลยมมมฉาก รปสเหลยมดาน

ขนาน รปสเหลยมขนมเปยกปน รปสเหลยมคางหม รปสเหลยมรปวาว และรปสามเหลยม

มม มมภายในของรปสามเหลยม การเรยกชอและสญลกษณแทนมม การเปรยบเทยบ

ขนาดของมม การแบงครงของมม การแบงครงสวนของเสนตรง เสนทแยงมมและการตดกนของ

เสนทแยงมม เสนขนาน

สมการและการแกสมการ ความหมายของสมการ การใชอกษรแทนจานวนไมทราบคา

การแกสมการและการแกโจทยสมการ

แผนภมและกราฟ การอานแผนภมแทงเปรยบเทยบ การเขยนแผนภมแทงเปรยบเทยบ

การอานเสนกราฟ การเขยนเสนกราฟ การอานแผนภมวงกลม สถตและความนาจะเปนของ

เหตการณทเกดขนอยางแนนอน อาจจะเกดขนหรอไมกได และไมเกดขนอยางแนนอน

การจดประสบการณหรอสรางสถานการณทใกลเคยงตวผเรยนไดศกษาคนควาโดยการ

23

ปฏบตจรง ทดลอง สรป รายงาน เพอพฒนาทกษะ/กระบวนการในการคดคานวณ การแกปญหา

การใชเหตผล การสอความหมายทางคณตศาสตร และนาประสบการณทางดานความรความคด

ทกษะกระบวนการทไดไปใชในการเรยนรสงตาง ๆ และนาไปใชในชวตประจาวนอยางสรางสรรค

รวมทงเหนคณคาและมเจตคตท ดตอคณตศาสตรสามารถทางานอยางเปนระบบมความ

รบผดชอบ มวจารณญาณและเชอมนในตนเอง

การวดผลและการประเมนผล ใชวธการหลากหลายตามสภาพความเปนจรงของเนอหา

และทกษะทตองการวด

การวดผลและการประเมนผลการเรยนร การวดผลและการประเมนผลการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรมหลกการ

สาคญดงน

1. การวดผลและการประเมนผลตองกระทาอยางตอเนองและควบคไปกบกระบวน การ

เรยนการสอน ครควรใชงานหรอกจกรรมคณตศาสตรเปนสงเราใหผเรยนเขาไปมสวนรวมในการ

เรยนร และใชการถามคาถาม นอกจากการถามเพอตรวจสอบและสงเสรมความรความเขาใจใน

เนอหาแลว ควรถามคาถามเพอตรวจสอบและสงเสรมทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรดวย

2. การวดผลและการประเมนผลตองสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายการเรยนร

เปนจดประสงคและเปาหมายทกาหนดไวในระดบชนเรยนของสถานศกษา ในลกษณะของสาระ

และมาตรฐานการเรยนรทประกาศไวในหลกสตร เปนหนาทของครทตองประเมนผลตาม

จดประสงคและเปาหมายการเรยนรเหลาน เพอใหสามารถบอกไดวาผเรยนบรรลผลการเรยนร

ตามมาตรฐานทกาหนดหรอไม ครตองแจงจดประสงคและเปาหมายการเรยนรในแตละเรองให

ผเรยนทราบ เพอใหผเรยนเตรยมพรอมและปฏบตตนใหบรรลจดประสงคและเปาหมายทกาหนด

3. การวดผลและการประเมนผลทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตร มความสาคญ

เทาเทยมกบการวดความรความเขาใจในเนอหา ทกษะและกระบวนการทางคณตศาสตร ไดแก

การแกปญหา การใหเหตผล การสอสาร การสอความหมายทางคณตศาสตร การนาเสนอ การ

เชอมโยงและความคดสรางสรรคทกษะ/กระบวนการทางคณตศาสตรเปนสงทตองปลกฝงใหเกด

กบผเรยน เพอการเปนพลเมองด มคณภาพ รจกแสวงหาความรดวยตนเอง ปรบตวและดารง

ชวตอยางมความสข

4. การวดผลและการประเมนผลการเรยนร ตองนาไปสขอมลสารสนเทศเกยวกบผเรยน

รอบดานควรใชเครองมอวดและวธการทหลากหลาย เชน การทดสอบ การสงเกต การสมภาษณ

24

การมอบหมายงาน การทาโครงงาน การเขยนบนทกโดยผเรยน การใหผเรยนจดทาแฟมสะสมงาน

ของตนเองหรอการใหผเรยนประเมนตนเอง การใชเครองมอวดและวธการทหลากหลายจะทาให

ครมขอมลรอบดานเกยวกบผเรยน เพอนาไปตรวจสอบกบจดประสงคและเปาหมายการเรยนรท

กาหนดไว และการประเมนเพอตดสนผลการเรยน

5. การวดผลและการประเมนผลการเรยนรตองเปนกระบวนการทชวยสงเสรมใหผเรยน

มความกระตอรอรนในการปรบปรงความสามารถดานคณตศาสตรใหสงขนเปนหนาทของครทตอง

สรางเครองมอวดหรอวธการททาทาย สงเสรมกาลงใจแกผเรยนในการขวนขวายเรยนรเพมขน

การเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการประเมนตนเองดวยการสรางงานหรอกจกรรมการเรยนรท

สงเสรมบรรยากาศใหเกดการไตรตรองถงความสาเรจหรอความลมเหลวในการทางานของตนได

อยางอสระ เปนวธการหนงทชวยสงเสรมใหผเรยนมความกระตอรอรนในการปรบปรงและพฒนา

ความสามารถดานคณตศาสตรของตน

การเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษา

การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรระดบประถมศกษาเพอใหผเรยนเกดการเรยนรนน

เกดจากการจดประสบการณทเหมาะสมใหแกผเรยนไดศกษา วเคราะหจนกระทงเกดการคนพบ

สงทเปนองคประกอบในการสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร ซงประกอบดวยสงทสาคญดงน ความหมายของคณตศาสตร คาวา “คณตศาสตร” (Mathematic) มผใหความหมายไวดงน

เวบเตอร (Webster 1980) กลาววา คณตศาสตร หมายถง กลมวชาตาง ๆ ไดแก เลข

คณต เรขาคณต พชคณต แคลคลส ฯลฯ ซงเกยวกบปรมาณ (Quantities) ขนาด (Magnitude)

รปราง (Forms)

ฮอรนบ และพารนเวลล (Hornby and Parnwell 1992 : 18) กลาววา ความหมาย

คณตศาสตรเปนศาสตรของการวางระยะ และจานวนตวเลข (Science of Space and number)

ฉววรรณ กรตกร กลาววา ความหมายของคณตศาสตรวา เปนเรองทเกยวกบตวเลข

เปนศาสตรแหงการคานวณและการวด มการใชภาษาทาทาง คณตศาสตรเปนภาษาสากลเพอใช

สอความหมายและความเขาใจกน (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2537 : 7)

อรวรรณ นมตอง กลาววา ความหมายของคณตศาสตรวา เปนเรองทเกยวกบตวเลข

สามารถสอความหมายใหเขาใจกนทงโลก (มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2545 : 19)

25

ราชบณฑตยสถาน ใหความหมายวา คณตศาสตรเปนวชาทวาดวยการคานวณ

(ราชบณฑตยสถาน 2546 : 162)

จากความหมายดงกลาวสรปไดวา “คณตศาสตร” (Mathematic) เปนทงศาสตรและ

ศลปแหงการคานวณทเกยวของกบตวเลข ไดแก ปรมาณ (Quantities) ขนาด (Magnitude) รปราง

(Forms) และยงเปนภาษาสากลทสามารถสอความหมายใหเขาใจกนทงโลก หลกการสอนคณตศาสตร ในการสอนคณตศาสตรใหมประสทธภาพ ครควรมความรความเขาใจในหลกการสอน

ยพน พพธกล (2539 : 31-41) ไดกลาวถงหลกการสอนคณตศาสตรไวดงน

1. ควรสอนจากเรองงายไปสเรองยาก

2. สอนเปลยนจากรปธรรมเปนนามธรรม

3. สอนใหสมพนธกบความคด รวบรวมเรองทเปนหมวดเดยวกนเขาดวยกน

4. เปลยนวธการสอนใหหลากหลาย สอนใหสนกสนานนาสนใจ

5. ใชความสนใจของผเรยนเปนจดเรมตนของการนาเขาสบทเรยน

6. เนนประสาทสมผสใหมาก

7. คานงถงประสบการณและทกษะเดม กจกรรมใหมควรใหตอเนองจากกจกรรมเดม

8. สอนเนอหาบทเรยนทมความสมพนธกน เรยงลาดบใหเหมาะสมและสอดคลองกน

9. สอนใหผเรยนเหนโครงสรางมากกวาเนนเนอหา

10. ไมควรใหโจทยยากเกนหลกสตร ควรคานงถงหลกสตรและเลอกเนอหาใหเหมาะสม

11. สอนโดยใหลงมอปฏบตจรง

12. สอนใหผเรยนสามารถสรปความคดรวบยอดไดตนเอง

13. ควรจดบรรยากาศใหเออตอการเรยนรใหมากทสด สอดคลองกบธรรมชาตของผเรยน

14. ครควรมความกระตอรอรนและตนตวอยเสมอ

15. ครควรหมนแสวงหาความรเพมเตมอยเสมอ

ชมนาด เชอสวรรณเทว (2542 : 7) กลาวถงหลกการสอนคณตศาสตร ซงพอสรปไดดงน

1. ใหนกเรยนไดเขาใจในพนฐานของคณตศาสตร รจกใชความคดรเรม รเหตและรถง

โครงสรางทางคณตศาสตร

2. การเรยนรควรเชอมโยงกบสงทเปนรปธรรมมากทสด

3. ความเขาใจตองมากอนทกษะความชานาญ

4. ความเขาใจอยางเดยวไมเพยงพอตอการเรยนคณตศาสตร นกเรยนตองมทกษะ

26

ความชานาญ

5. เนนการฝกฝนใหเกดทกษะการสงเกต ความคดตามลาดบเหตผลแสดงออกถงความ

รสกนกคดอยางมระบบ ระเบยบ งาย สน กะทดรด ชดเจน สอความหมายไดละเอยดถถวน

6. เนนการศกษาและเขาใจเหตผล โดยใชยทธวธการสอนใหผเรยนเกดการเรยนรเขาใจ

และคนพบตนเอง เกดความคดสรางสรรค เกดการประยกตใชได โดยไมจาเปนตองเรยนดวยการ

จดจาหรอเรยนแบบจากครเทานน

7. ใหผเรยนสนกสนานกบการเรยนคณตศาสตร รคณคาของการเรยนคณตศาสตร

สามารถนาไปใชในชวตประจาวนได และเปนเครองมอในการเรยนรเรองอนๆ หรอวชาอนตอไป

8. การสอนคณตศาสตรไมควรเปนเพยงการบอก ควรใชคาถามกระตนใหผเรยนไดคด

และคนพบหลกเกณฑ ขอเทจจรงตางๆ ดวยตนเอง เคยชนตอการแกปญหา อนจะเปนแนวทางให

เกดความคดรเรมสรางสรรค มทกษะในกระบวนการคด แกปญหาทางคณตศาสตร

จากหลกการสอนคณตศาสตรดงกลาวขางตน การจดการเรยนการสอนจงมความ

สาคญเปนอยางมาก เปนกระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนอนเนองมาจากยทธวธ

การสอนของครทจดให ครตองเลอกวธการจดกจกรรมใหเหมาะสมกบเนอหาทเรยนและผเรยน

กระตนใหเกดการเรยนร ดงนนครคณตศาสตรควรนาหลกการสอนตางๆ มาเปนแนวทางในการ

สอนและประยกตใชใหเหมาะสม อนจะสงผลใหการสอนเกดประสทธภาพสงสด ลกษณะสาคญของคณตศาสตรแนวปจจบน คณตศาสตรมบทบาททใชในการแกปญหาในการเรยนรวชาตางๆ และเปนเครองมอใน

การดาเนนชวตประจาวน นอกจากนยงเปนประโยชนในการสอความหมายเรองปรมาณ ดงนน

การเรยนการสอนคณตศาสตร จงตองมงใหเดกเกดความเขาใจ เกดความซาบซงและความสนใจ

ทจะศกษาและฝกทกษะทางคณตศาสตร เพอนาไปใชเปนเครองมอสาหรบแกปญหา และตดสนใจ

ในการดารงชวตประจาวน ลกษณะสาคญของคณตศาสตรแนวปจจบน มลกษณะดงน

ไพศาล หวงพานช (2545 : 6) ไดสรปลกษณะสาคญของคณตศาสตรดงน

1. เนนในเรองความเขาใจมากกวาความจา

2. จดเนอหาแบบผสมผสานกนและจดบทเรยนใหเหมาะสมกบวยของเดก

3. วธสอนแบบใหม เพอชวยใหเดกไดเรยนรดขน

4. เนนความสาคญของหลกทางคณตศาสตรและความคดรวบยอดตาง ๆ ตามลาดบ

เหตผล

5. สงเสรมใหเดกคด คนควาหาหลกการและวธการทางคณตศาสตรดวยตนเอง

27

6. ใชวธอปมานในการสรปหลกเกณฑแลวนาความรไปใชดวยวธอนมาน

7. จดรายการสอนใหเปนไปตามลาดบขน คานงถงจตวทยาและความรเรองเดก

8. แนะใหเดกเรยนตามลาดบขนและสงเสรมการใชสอการเรยน

9. หลงจากเดกเขาใจกระบวนการคดดแลวจงใหทาแบบฝกหด

10. เลอกเนอหาของบทเรยนใหเหมาะสม สงเสรมทางดานคานวณและดานสงคม

11. จดบทเรยนใหเหมาะสมกบเดกแตละบคคล

12. ฝกทกษะจากโจทยปญหาทเกดขนจรง ๆ ในหองเรยนหรอในชวตประจาวน

13. มเทคนคในการยวยใหเดกสนใจคณตศาสตร

14. ใชสญลกษณใหม ๆ ชวยอธบายแทนความหมายเรองราวและถอยคาตาง ๆ มากขน

ยพน พพธกล(2539 : 2-3) ไดสรปลกษณะสาคญของคณตศาสตรไวดงน

1. คณตศาสตรเปนวชาทเกยวกบการคด เราใชคณตศาสตรพสจนอยางมเหตผลวาสงท

เราคดนนเปนจรงหรอไม

2. คณตศาสตรเปนภาษาอยางหนงทกาหนดขนดวยสญลกษณทรดกมและสอความ

หมายไดถกตอง เปนภาษาทตวอกษรแสดงความหมายแทนความคดเปนเครองมอทจะใชฝกสมอง

ซงสามารถชวยใหเกดการกระทาในการคดคานวณแกปญหา

3. คณตศาสตรเปนโครงสรางทมเหตผล ซงใชอธบายขอคดตางๆ ทสาคญ เชน สจพจน

คณสมบต กฎ ทาใหเกดความคดทจะเปนรากฐานในการทจะใชพสจนในเรองอนตอไป

4. คณตศาสตรเปนวชาทมแบบแผน เราจะเหนวาการคดในทางคณตศาสตรนนจะตอง

คดอยในแบบแผนและมรปแบบไมวาจะคดในเรองใดกตาม ทกขนตอนจะตอบได และจาแนกออก

มาใหเหนจรงได

5. คณตศาสตรเปนศลปะอยางหนง ความงามของคณตศาสตรกคอ ความมระเบยบ

และความกลมกลน นกคณตศาสตรไดพยายามแสดงความคดเหนใหม ๆ และแสดงโครงสราง

ใหมๆ ของคณตศาสตรออกมา

จะเหนวาคณตศาสตรเปนวชาทมความสาคญอยางยงเปนเครองมอการเรยนรในกลม

ประสบการณตางๆ ในอนทจะดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขซงจาเปนตองไดรบการ

พฒนาใหถกตองตงแตระดบประถมศกษา วธการสอนและทฤษฎทเกยวของกบการสอนคณตศาสตร การจดการเรยนการสอนคณตศาสตรใหประสบความสาเรจ และบรรลวตถประสงค

ของหลกสตรนน ยอมขนอยกบความสามารถของครทจะพฒนาเทคนค และวธการสอนแบบตาง ๆ

28

ใหเหมาะกบเนอหาแตละบท ครควรมวธการสอนทหลากหลายในการจดการเรยนการสอน

ยพน พพธกล (2525 : 194-283) แบงวธการสอนคณตศาสตรเปน 4 ประเภท ไดแก

1. วธการสอนโดยเนนกจกรรมคร ประกอบดวยวการสอน 3 วธ คอ

1.1 วธการสอนแบบอธบายและแสดงเหตผล

1.2 วธสอนแบบสาธต

1.3 วธสอนแบบใชคาถาม

2. วธการสอนโดยเนนกจกรรมของกลมนกเรยน ประกอบดวยวธการสอน 3 วธ คอ

2.1 วธสอนแบบทดลอง

2.2 วธสอนแบบอภปราย

2.3 วธสอนแบบโครงการ

3. วธสอนโดยเนนกจกรรมของนกเรยนเปนรายบคคลประกอบดวยวธการสอน 3วธ คอ

3.1 วธสอนโดยใชบทเรยนโปรแกรม

3.2 วธการสอนโดยใชชดการสอนเปนรายบคคล

3.3 วธการสอนโดยใชเอกสารแนะแนวทาง

4. วธการสอนโดยเนนกจกรรมระหวางครและนกเรยนประกอบดวยวธการสอน4 วธ คอ

4.1 วธสอนแบบแกปญหา

4.2 วธสอนแบบวเคราะห – สงเคราะห

4.3 วธสอนแบบอปนย – นรนย

4.4 วธสอนแบบคนพบ

ทฤษฎทนามาใชในการจดการเรยนการสอนคณตศาสตร เพอใหบรรลตามวตถประสงค

มทฤษฎดงน กองวจยทางการศกษา (2538 ก : 16-17) สรปทฤษฎการสอนคณตศาสตรทสาคญม

ดงน

1. ทฤษฎการสอนคณตศาสตร แบงเปน

1.1 ทฤษฎแหงการฝกฝน ( Drill Theory) เปนทฤษฎทเนนการลงมอปฏบตเดกจะ

เรยนรไดด โดยการฝกกระทาสงนนหลาย ๆ ครง ดงนน การสอนจงเนนการฝกฝนเรองการทาแบบ

ฝกหดมาก ๆ

1.2 ทฤษฎการเรยนรโดยบงเอญ (Incident Learning Theory) การจดกจกรรมการ

เรยนควรจดตามเหตการณทเกดขนในโรงเรยนหรอชมชน ซงผเรยนไดประสบการณดวยตนเอง

1.3 ทฤษฎแหงความหมาย (Meaning Theory) การคดคานวณกบความเปนไปใน

29

ชวตของเดกเปนหวใจของการเรยนการสอนคณตศาสตร และผเรยนตองประยกตใชในชวต

ประจาวนไดอยางถกตอง

2. ทฤษฎการเรยนร ทเปนประโยชนตอการเรยนการสอนคณตศาสตรเปนอยางมาก

ดงน

การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงของพฤตกรรมอนเนองมาจากการฝกหรอ

ประสบการณ

ทฤษฎการเรยนร คอ การอธบายวา การเรยนรเกดขนไดอยางไร มปจจยใดทสงเสรมให

เกดการเรยนร เชน ทฤษฎการเรยนรของเพยเจท (Jean Piaget 1966 : 576-584, อางถงในประยร

อาษานาม 2537 : 13-14) เปนนกจตวทยาชาวสวส ซงสนใจและไดวเคราะหกระบวนการพฒนา

ความคดและการเรยนรของเดกอยางละเอยดและเสนอเปนทฤษฎพฒนาการทางปญญา ซงม

สาระสาคญดงน

2.1 เดกเรยนรจากสงแวดลอมทางกายภาพและสงคม

2.2 การเรยนรเปนเรองของแตละบคคล โดยตวผเรยนเองเทานนททราบวาตวเอง

กาลงเรยนร

2.3 พฒนาการทางสตปญญาของเดก ม 4 ระยะดงน

2.3.1 ระดบพฒนาความรสกทางการเคลอนไหว

2.3.2 ระดบพฒนาการกอนความคดรวบยอด

2.3.3 ระดบพฒนาการความคดรวบยอด

2.3.4 ระดบพฒนาการความเขาใจอยางมเหตผล

วรรณ โสมประยร (2537: 28) ไดรวบรวมทฤษฎในการจดกระบวนการเรยนการสอน

คณตศาสตร ไวดงน

1. ทฤษฎเชอมโยงจตใตสานก(Apperception) ของแฮรบาท (Herbart) เปนทฤษฎ

เชอมโยงสงเรากบการเรยนร เนนการรบร เราความสนใจ และสรางความเขาใจใหแกผเรยนดวย

กจกรรมทใชรปธรรมเปนสอการสอน หรอสถานการณตางๆ เปนกระบวนการเชอมตอความคดใหม

เขาไปในความคดทสะสมไว

2. ทฤษฎเชอมโยงตอสถานการณตอบสนอง (Connectionism S-R bond) ของ

ธอรนไดค (Thorndike) เนนการเชอมโยงระหวางสงเราและการตอบสนองของผเรยน ในแตละชน

อยางตอเนอง โดยอาศยกฎของการเรยนร 3 ขอ คอ

2.1 กฎการฝกหดหรอการกระทาซา (The Law of Exercise of Repetition) กลาววา

30

ยงมการตอบสนองของสงเรามากบอยครงเทาใด สงนนยอมจะอยคงนานเทานนและหากไมปฏบต

ตวเชอมโยงกจะออนกาลงลง

2.2 กฎแหงผล (Law of Effect) บางทเรยกวา กฎของความพงพอใจและความ

เจบปวด (Pleasure-Pain Principle) การตอบสนองจะมกาลงขน หากเกดความพงพอใจตามมา

และจะออนลงเมอเกดความไมพงพอใจ

2.3 กฎแหงความพรอม (Law of Readiness) เมอกระแสประสาทมความพรอมทจะ

ทาและไดกระทาเชนนน จะกอใหเกดความพงพอใจ แตถายงไมพรอมและตองทาจะเกดความ

ราคาญ

3. ทฤษฎการเสรมแรง(Reinforcement Theory) ของสกนเนอร (Skinner) มสาระ

สาคญดงน

3.1 การเสรมแรง(Reinforcement) เปนตวกระตนใหเกดการตอบสนองหรอ

พฤตกรรมการเรยนร โดยมลกษณะทางการสอนและการเรยนทสมพนธกนมากขน โดยเฉพาะ

พฤตกรรมทเกดความพงพอใจ ครจงจะตองหาวธกระตนใหนกเรยนมความอยากรอยากเรยนมาก

ทสด

3.2 การฝกฝน (Practice) ไดแก การใหทาแบบฝกหด หรอ การฝกซาเพอใหเกด

ทกษะในการแกปญหา

3.3 การรผลการกระทา (Feedback) ไดแก การทสามารถใหนกเรยนไดรผลปฏบต

หนาทไดทนท เพอจะทาใหนกเรยนไดปรบพฤตกรรมไดถกตอง อนเปนหนทางการเรยนรทด

3.4 การสรปเปนกฎเกณฑ(Generalization) ไดแก การจดประสบการณตางๆ

สามารถสรางความคดรวบยอด (Concept) จนกระทงสรปเปนกฎเกณฑทจะนาไปใชได

4. ทฤษฎการฝกสมอง (Mental Discipline) ของพลาโต (Plato) และ จอหน ลอค

(John Lock) การพฒนาสมองโดยสอนใหนกเรยนเขาใจและฝกฝนมากๆ จนเกดทกษะความ

คงทนในการเรยนรและถายโยงไปใชไดโดยอตโนมต

5. ทฤษฎการหยงรหยงเหน (Insight through Configuration of a Perceived

Situation) เปนทฤษฎถายโยงความรซงกลมนกจตวทยาสนาม (Gestalt Field Psychologists)

ของ Wolfgang Kohler ซงทฤษฎนเนนผเรยนสามารถศกษาวเคราะห การหยงร กระบวนการ

สบสวนสอบสวน และการคนพบดวยตวผเรยนเอง สามารถสรางรายละเอยดเนอหาใหเปน

โครงสรางรวมได

6. ทฤษฎหลกการสรปประสบการณ (Generalization of Experience) ของ Judd เนน

31

การสรปเรองจากประสบการณทไดรบ

7. ทฤษฎผอนคลาย (Sugestopedia) เนนเรองความสข

8. ทฤษฎการสอนแบบธรรมชาต (The Natural Approach) คอ การนาเอาเรองราวของ

ชวตจรงในชวตประจาวนมาเปนสถานการณประกอบการเรยนการสอน

9. ทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivist Approach) ทฤษฎนเปนการเรยนรแบบ

สรางสรรคความรโดยเนนการเรยนรทผเรยนตองแสวงหาความรและสรางองคความรดวยตนเองวา

ความร คอ โครงสรางใหมทางปญญา (Cognitive restructuring) ทสรางจากประสบการณและ

โครงสรางเดมทมอย โครงสรางใหมทางปญญาทสรางขนใหมนจะเปนเครองมอสาหรบการสราง

โครงสรางทางปญญาใหมๆ ตอไปไดอก การเรยนรแบบนทเนนความรเดมใหเปนพนฐานความร

ใหม ตามปรชญาคอนสตรคตวสตทเชอวา การเรยนรเปนกระบวนการทเกดขนภายในตวของ

ผเรยน และผเรยนเปนผสรางขนเอง

10. ทฤษฎพหปญญา (Multiple Intelligences หรอ MI…..H. Gardner) โฮ วารด

การดเนอร ไดเสนอทฤษฎ “พหปญญา” คอ ความหลากหลายของสตปญญาทสามารถพฒนาไป

พรอมๆ กนได ไมไดมงพฒนาสตปญญาดานใดดานหนงเพยงดานเดยว เพอจดการเรยนการสอน

ใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรงของชวตและสงคม เพอเสรมสรางศกยภาพความเกงของ

นกเรยนแตละคนใหเจรญพฒนาไดถงขดสดความสามารถ ซงมความแตกตางกนไดอยางทวถง

และเปนธรรม

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2540 : 122) ไดสรปสาระสาคญทฤษฎ

พฒนาการทางปญญาของเพยเจต (Piaget) สาหรบการจดการเรยนการสอนคณตศาสตร ดงน

1. เนนพฒนาการทางสตปญญาของผเรยนโดยทการสอนตองไมเนนแตเพยงขอเทจจรง

เทานน การสอนตองเนนใหผเรยนใชศกยภาพของตนเองใหมากทสด ซงถอวาเปนหวใจสาคญของ

หลกสตร

2. เสนอการเรยนการสอนทใหผเรยนพบกบความแปลกใหม เชน เสนอปญหาทเกนขน

พฒนาการของผเรยนเพยงเลกนอย เพอใหผเรยนหาหนทางทจะแกปญหานน เพยเจต (Piaget)

เชอวา ปญหาทยากเพยงเลกนอยกบผเรยน จะทาใหผเรยนมพฒนาการทางสตปญญาสงขน

สรปไดวา วธการสอนวชาคณตศาสตรใหไดผลดนน จะตองอาศยความรเกยวกบทฤษฎ

การเรยนรหลายทฤษฎมาผสมผสานกนและการออกแบบวธการสอนทครสามารถพฒนากระบวน

การจดกจกรรมการเรยนการสอนไดอยางเหมาะสมกบธรรมชาตของผเรยนและทาใหผเรยนเปนผ

แสวงหาความจรงและลงมอปฏบตจรงดวยตนเองไดเสมอ

32

บทเรยนสาเรจรป

การเรยนรดวยตนเองตามแนวทางบทเรยนสาเรจรปไดมมาตงแตป ค.ศ. 1950 และ

ไดรบการพฒนาปรบปรงมาโดยตลอด เพอสนองตอบความตองการของผเรยนและความแตกตาง

ระหวางบคคลในเรองรปแบบของการเรยนร สาหรบประเทศไทยไดใหความสาคญกบการเรยนร

ดวยตนเองอยางมาก ดงเหนไดจากนโยบายทกาหนดอยในหลกสตรการเรยนการสอนคณตศาสตร

เพราะลกษณะของวชาคณตศาสตรเปนนามธรรมทมเนอหาทสลบซบซอนยากทจะอธบายใหผ

เรยนเขาใจไดดวยการบรรยายของครเพยงอยางเดยว ในปจจบนไดมนโยบายทเนนใหครผลตสอ

การสอนทหลากหลาย เชน บทเรยนสาเรจรปแบบตารา บทเรยนสาเรจรปทใชรวมกบสอประสม

(Multimedia) บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (CAI) รวมถงสอนวตกรรมรปแบบตางๆ ทสงเสรม

การเรยนรดวยตนเอง นกการศกษาตลอดจนครไทยในปจจบนสวนใหญสนใจและใหความสาคญ

กบการผลตสอการสอนแบบบทเรยนสาเรจรปแบบตารา เนองจากใชงบประมาณไมมาก ผลตได

สะดวกและรวดเรว ไมตองอาศยความรในเรองของเทคโนโลยททนสมย หรอตองมความรในเรอง

การเขยนโปรแกรมทใชเครองคอมพวเตอร(สพรรณ สขะสนต 2547 : 21-22) นอกจากนโรงเรยน

สวนใหญยงขาดแคลนทงในดานงบประมาณและบคลากรทมความรความสามารถเกยวกบ

คอมพวเตอร ซงบทเรยนสาเรจรปแบบตาราเปนสอการสอนชนดหนง เพอชวยใหการเปลยนแปลง

พฤตกรรมการเรยนรเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน

ความหมายของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปเปนนวตกรรมทางการศกษาทนาสนใจอยางหนงทมความเหมาะสม

และเปนประโยชนตอการศกษามาก มนกการศกษาหลายทานใหความหมายของบทเรยน

สาเรจรปไวดงน

ดกคนสน (Dickinson 1987 : 43-45) กลาววา บทเรยนสาเรจรป คอ การเรยนรดวย

ตนเองในสถานการณทผเรยนเรยนเปนกลม หรอ เรยนเดยวโดยปราศจากผสอน อาจเปนการเรยน

ในชวงระยะเวลาสนๆ เพยงบทเรยนเดยว หรออาจเรยนรดวยตนเองตลอดทกบทเรยน ผเรยนเรยน

อยางอสระโดยปราศจากความชวยเหลอของครผสอน การเรยนดวยตนเองเกยวของโดยตรงกบ

ความรบผดชอบตอการเรยน ผเรยนทเรยนจากบทเรยนสาเรจรปตองมความรบผดชอบสงในการ

เรยนรจากสอ กจกรรม หรอ สถานการณตางๆ ทผสอนจดให ผเรยนสามารถเรยนบทเรยนแบบ

เรยนรดวยตนเองในระดบความสามารถทแตกตางกน กลาวคอ ผเรยนบางคนอาจจะเรยนบทเรยน

สาเรจรปทงหมดดวยตนเองโดยไมมผสอนเขามาเกยวของ แตผเรยนบางคนอาจจะตองอาศยการ

33

เรยนรจากผสอนและการเรยนรดวยตนเองจากบทเรยนสาเรจรปดวย

ราวทร (Rowntree 1992 : 19) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรปวา เปนสอหรอ

วสดการสอนทเลอกมาและดดแปลงใหเหมาะสมกบจดประสงครายวชา บทเรยนสาเรจรปจะออก

แบบบทเรยนมาเพอใหผเรยนสามารถเรยนรจากสอตางๆไดมากทสด เปนการเรยนรดวยตนเอง

บทเรยนสาเรจรปจะประกอบดวย การแนะนา การจงใจ การทาใหสนใจ การชแจง การอธบาย การ

กระตนความคด การเตอน การถามคาถาม การอภปรายคาตอบ ชนดตวเลอก การประเมนความ

กาวหนาของผเรยนแตละคน การซอมเสรมทเหมาะสมและการชวยเหลอทมคณคา

ออตโต (Otto 2004 : 132) เปนเทคนคอยางหนงในการสอนวชาคณตศาสตร นกเรยน

สามารถเรยนรไดดวยตนเองและนกเรยนสามารถตรวจสอบคาตอบไดวาคาตอบนนถกตองหรอไม

อรญญา นามแกว (2538 : 7) บทเรยนสาเรจรปเปนเทคโนโลยทางการศกษาอยางหนง

ทมความเหมาะสมเอออานวยตอปญหาและสาเหตจากการเรยนการสอน ทงนเพราะบทเรยน

สาเรจรปเปนบทเรยนทนกเรยนสามารถเรยนดวยตนเอง เปดโอกาสใหนกเรยนสามารถเรยนรได

เรวชาตางกนตามความแตกตางของแตละบคคล และผเรยนมโอกาสไดศกษาไปตามลาดบขน

โดยการปฏบตตามคาแนะนาทกาหนดไวในบทเรยน นอกจากนนโดยชวยผอนแรงของผสอนอกทง

ยงชวยครผสอนทไมมพนความรทางคณตศาสตรและชวยสงเสรมใหผเรยนไดเรยนตามความ

สามารถ มอสระในการเรยน สงเสรมใหผเรยนรจกคนควาศกษาดวยตนเองฝกความสจรตและ

ความมวนยในตนเอง

อานวย เดชชยเสร ( 2542 : 122-123) ไดสรปคณคาของบทเรยนสาเรจรป ดงน

1. สามารถจดเนอหาของบทเรยนไดตามจดมงหมายทจะเรยนร

2. เสนอเนอหาเปนลาดบอยางเปนระเบยบเปนเรอง ๆ

3. ผเรยนจะมสวนรวมอยางดดวยตนเอง

4. ผเรยนไดเรยนรจากจดทตนบกพรองได

5. ผเรยนไดรผลการเรยนของตนเองทนท

6. ผเรยนจะมความรสกประสบความสาเรจโดยกาวไปตามความถนดและความ

สามารถของตน

สวทย มลคา ( 2545 : 36) ไดใหความหมายของบทเรยนสาเรจรปไววา การจดการเรยน

รโดยใชบทเรยนสาเรจรปซงเปนกระบวนการจดการเรยนรทมการสรางบทเรยนสาเรจรปไวลวงหนา

ทจะใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง จะเรยนรไดเรวหรอชาตามความสามารถของแตละบคคล โดย

บทเรยนดงกลาว จะเปนบทเรยนทนาเนอหาสาระทจะใหผเรยนไดเรยนรมาแบงเปนหนวยยอย

34

หลาย ๆ กรอบ (Frames) เพอใหงายตอการเรยนร ในแตละกรอบจะมเนอหา คาอธบาย และคา

ถามทเรยบเรยงไวตอเนองกน โดยมากจะเรมจากงายไปหายากเพอมงใหเกดการเรยนรตามลาดบ

บทเรยนสาเรจรปทสมบรณจะมแบบทดสอบความกาวหนาของการเรยนโดยผเรยนสามารถทาการ

ทดสอบกอนและหลงเรยน เพอตรวจสอบการเรยนรของตนเองไดทนท

กลาวโดยสรปบทเรยนสาเรจรป หมายถง สอการสอนทผลตหรอสรางขนตาม

จดประสงคของรายวชา เพอตอบสนองความตองการของผเรยน และสามารถแกปญหาเรองความ

แตกตางระหวางบคคลในเรองรปแบบการเรยนร ซงอาจจะเลอกเรยนจากบทเรยนสาเรจรปแบบ

ตารา หรอบทเรยนสาเรจรปแบบคอมพวเตอรชวยสอนทเหมาะสมกบรปแบบการเรยนรและความ

พงพอใจของแตละบคคล ผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเองจากเนอหายอยๆ หรอกรอบทเรยงลาดบ

จากงายไปหายากแตละกรอบจะมการนาเสนอเนอหา คาอธบาย ตวอยาง คาถาม รวมทงเฉลย

ตอเนองกนไป นอกจากน ผเรยนยงมอสระในการเรยน สามารถเลอกเรยนเวลาใดกไดทสะดวก

และสามารถใชเวลาในการเรยนมากหรอนอยตามความสามารถและศกยภาพของตน ลกษณะของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปไดแนวคดมาจากจตวทยาการเรยนรตามแนวคดของสกนเนอร

Skinner (1954) ซงเปนนกจตวทยาแหงมหาวทยาลยฮารวารด ผไดรบการยกยองวา “เปนบดาของ

บทเรยนสาเรจรปยคใหม” โดยอาศยทฤษฎการเรยนรเกยวกบเงอนไขการตอบสนอง (The

Principles of Operant Conditioning) แนวคดนไดรบความสนใจจากนกการศกษาอยาง

กวางขวางและไดนาแนวคดมาสรปเกยวกบลกษณะของบทเรยนสาเรจรปไว เชน

ครสนาเมอรร (Krishnamurthy 1950 : 48-53) สรปลกษณะของบทเรยนสาเรจรปดงน

1. ประกอบดวยหนวยเลก ๆ เรยกวา กรอบ ซงในกรอบหนง ๆ จะมความคดและ

ตวอยาง หรอกฎเพยงขอเดยว

2. ตองการใหผเรยนตอบสนองโดยการเขยนคาตอบลงในแตละกรอบ เพอจะไดนา

คาตอบเหลานมาวเคราะหปรบปรงบทเรยน คาตอบของผเรยนเปนแบบสรางคาตอบขนมาเอง

3. ในกรอบหนง ๆ ควรมการตอบสนองเพยงครงเดยว

4. ในกรอบแรก ๆ จะมการชแนะและนาทางเลอก เพอลดการตอบผดในบทเรยนหนงๆ

ตามปกตจะนอยกวา 5%

5. มคาตอบเฉลยใหทนทในแตละกรอบ

6. ผเรยนทกคนจะเรยนเนอหาวชาทเรยงตามลาดบกรอบแบบเดยวกนตลอดไป

7. ผเรยนแตละคนจะใชเวลาในการเรยนตามความสามารถของแตละบคคล

35

ชอรม วลเบอร (Scharmn Wilbur 1964 : 99) ไดกลาวถงลกษณะของบทเรยนสาเรจรป

ไวดงน

1. จดเนอหาของสงเราใหเปนลาดบ

2. ใหผเรยนตอบสนองในแนวทางทเจาะจงไว

3. การตอบสนองของผเรยนนน มการเสรมแรงโดยทนท จะทาใหผเรยนเกดการเรยนรท

เรยกวา “ความรทไดจากคาตอบ”

4. ใหผเรยนไดเรยนเพมขนทละนอยเปนขนๆ ทเรยกวา “ขนเลกๆ”

5. การใหผเรยนเรยนเปนขนนอยๆ จะทาใหความผดพลาดมนอย

6. จากสงทผเรยนตอบสนองไดถก ทาใหผเรยนตอบสนองไดถกตองมากขนเปนการนา

ไปสความสาเรจตามความมงหมาย

จาคอบ (Jacob 1966 : 1) ไดสรปลกษณะหาประการของบทเรยนโปรแกรมไวดงน

1. เปนความรยอยทเรยงลาดบไวสาหรบสงเราความสนใจของผเรยน

2. ผเรยนตอบสนองความรแตละขอตามทกาหนดไว

3. การตอบสนองของนกเรยนจะไดรบการเสรมแรง โดยการใหทราบผลทนท

4. ผเรยนคอย ๆ เรยนรเพมขนทละขน เปนการกาวจากสงทรแลวไปสความรใหม ๆ ท

แบบเรยนสาเรจรปเตรยมไวให

5. ใหนกเรยนมโอกาสเรยนไดดวยตนเอง เวลาทใชแบบเรยนจะมากหรอนอยเพยงใด

ขนอยกบความสามารถของแตละบคคล

ดนนและเคนเนต (Dunn and Kenneth 1993 : 205-206) ไดสรปลกษณะของบทเรยน

สาเรจรปวา ควรมองคประกอบดงน

1.บทเรยนหนงควรสอนเพยงหวเรองเดยว ผเรยนควรจะไดเรยนรเพยงความคดรวบ

ยอดเดยว หรอเรยนทกษะใดทกษะหนงเพยงทกษะเดยวจากบทเรยนทสรางขนโดยใชภาษาอยาง

งาย ๆ หลงจากอานบทเรยนแลว ผเรยนสามารถตอบคาถามหนงและสองขอได แสดงวาผเรยน

เขาใจในกรอบเนอหาทกาหนด บทเรยนสาเรจรปนชวยใหผเรยนเรยนไปตามลาดบขน เพอปองกน

ไมใหผเรยนเขาใจผดมากในภายหลงของเนอหา กฎเกณฑหรอความคดรวบยอดของเรองทเรยนผ

เรยนจะเรยนรเรวหรอชาขนอยกบความสามารถของตน ผเรยนไมควรจะเรยนตอในกรอบตอไปจน

กวาจะสามารถเขาใจบทเรยนในกรอบทเพงจะเรยนมาเสยกอน เทคนคนเปนการนาเสนอเนอหา

ครงละเรองเดยวเปนวธการทมประสทธภาพชวยสรางแรงจงใจ ความรบผดชอบ ตลอดจนกอให

เกดการเรยนรตามจดประสงคเปนลาดบ

36

2. ผเรยนจะเรยนรไดอยางกระตอรอรนเพราะเปนการเรยนรไดดวยตนเอง ซงแตกตาง

จากการเรยนกลมใหญในหองเรยน เนองจากการเรยนในหองอาจจะนงนงทาทวาสนใจฟงในสงท

ครสอน ในขณะทการเรยนดวยตนเองจากบทเรยนสาเรจรป ผเรยนจะตองตอบคาถามซงความ

สมพนธกบเนอเรองทเรยนในแตละครง ผเรยนจะไมประสบความสาเรจในการเรยนตลอดบทเรยน

ถาปราศจากการตอบคาถาม นอกจากนคาตอบทถกตองเทานนจะนาไปสความตอเนองของ

กระบวนการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป เทคนคนชวยใหผเรยนมความกระตอรอรนและ

แสวงหาความรดวยตนเองอยางตอเนอง

3. ผเรยนควรไดรบการเสรมแรงโดยการตรวจคาตอบทนทหลงจากตอบคาถามใน

บทเรยนแลว ทนททผเรยนอานเนอหาในกรอบจนผเรยนตองตอบคาถามเกยวกบสงทอาน คาตอบ

ของผเรยนจะไดรบการบนทกไว ผเรยนจะตรวจสอบคาตอบทถกตองไดจากดานหลงของกรอบ

บทเรยน ดงนนผเรยนจะทราบความถกตองหรอไมถกตองของคาตอบทนท เทคนคของการ

เสรมแรงโดยทนททนใดเปนวธการสอนทมประสทธภาพ

4. ผเรยนไมสามารถทจะเรยนกรอบตอไปของบทเรยนได จนกวาผเรยนจะสามารถทา

ความเขาใจกบบทเรยนในกรอบทเพงจะผานมาอยางถกตอง เมอบทเรยนเฉลยวาคาตอบของผ

เรยนทเกยวของกบเนอหาในแตละกรอบถกตอง ผเรยนสามารถเรยนตอไปได แตถาคาตอบของ

ผเรยนไมถกตอง ผเรยนจะตองกลบไปศกษาใหม โดยการอานเนอหาในกรอบเกา หรอเปลยนไป

เรยนอกตอนหนงของบทเรยน ซงจะอธบายเรองทไมเขาใจดวยวธการทแตกตางจากเดม เพราะวา

ผเรยนจะตองเขาใจในเนอหาในแตละกรอบของบทเรยนทผานมากอนทจะเรยนเนอหาตอไปของ

บทเรยน เทคนคนเพอชวยใหผเรยนมฐานความรแนนกอนทจะไปเรยนเรองใหมหรอเรองทสมพนธ

กบเรองเกา

5. ผเรยนเรยนจากบทเรยนทเรยงลาดบจากงายไปสยาก เนอหาในแตละกรอบทเขยน

ขนในตอนแรกของบทเรยน เรมจากเนอหาทงายไมซบซอนแลวคอยๆ ยากขนตามลาดบ ความ

เขาใจของผเรยนทเพมขน โดยพจารณาจากคาตอบทถกตองของผเรยนในเนอหาทไดเรยนไปแลว

เทคนคนผเรยนจะรสกสบายใจ พอใจกบเนอหาทไดเรยนไปแลวในตอนตนของบทเรยน เกดความ

เชอมนในความสามารถของตนเองทเรยนเนอหาตอไป ผเรยนทประสบความสาเรจจะดาเนน

กระบวนการเรยนรตอไป

6. ขณะทผเรยนดาเนนการเรยนรตอไป ครจะตดคาถามงายๆ ออกเพอชวยพฒนา

ความรของผเรยนตามลาดบ การตดคาถามงายๆ ออก สามารถทดสอบพฒนาการดานความรของ

ผเรยนไดอยางเทยงตรง เทคนคนชวยใหผสอนสามารถประเมนความกาวหนาของผเรยนและการ

37

เรยนรตามจดประสงคของสอการสอนไดอยางถกตอง

ไชยยศ เรองสวรรณ (2526 : 170) ไดกลาวถงลกษณะสาคญของบทเรยนสาเรจรปไว

ดงน

1. เปนวธสอนทนกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนอยางแขงขน (Active Participation)

2. นกเรยนไดรบขอมลยอนกลบ (Feedback) อยตลอดเวลา

3. นกเรยนมโอกาสไดรบประสบการณแหงความสาเรจ (Success Experiences)

4. การเรยนไดเรยนรเปนขนตอนยอยๆ สะดวกตอการเรยนและการทาความเขาใจ

(Gradual Approximation)

ธระชย ปรณโชต (2532 : 25-26) ไดเสนอลกษณะของบทเรยนสาเรจรปไว ดงน

1. คานงถงตวผเรยน ไดแก อาย พนฐานความรหรอประสบการณเดม ทกษะความ

สามารถในการเรยนและความตองการของผเรยน

2. คานงถงผลหรอวตถประสงคของบทเรยนวา ตองการใหผเรยนไดเรยนรอะไร

3. คานงถงแบบของบทเรยนวาควรเสนอในรปแบบใด คอ แบบเสนตรง แบบสาขาหรอ

แบบไมแยกกรอบเพอความเหมาะสมกบเนอหาวชา ผเรยนและวตถประสงค เชน เนอหาเปน

ประเภท ความร ความทรงจา หรอความคดเหนของผเรยนเปนทเปนนกเรยนเกงหรอออน ฯลฯ

4. ไมมการจากดเวลาของผเรยน การเรยนดาเนนไปตามอตราความสามารถของแตละ

บคคล โดยไมตองคานงถงการทาเสรจกอนหรอเสรจหลงผอน

5. เนอหาวชาตองแบงเปนหวขอเรองใหญๆ กอนแลวจงแบงเปนหวขอเรองยอยๆ แตละ

หนวยยอย จะตองทาใหเกดความรความเขาใจในหนวยยอยถดไป

6. การเรยนรดาเนนไปทละนอย ๆ ทละขน พยายามอยาใหกระโดดขามลาดบของเนอ

เรอง จดลาดบเรยงจากเนอหางายๆ ไปหาเนอหาทยากขนตามลาดบ

7. ใหมเนอหาและคาอธบายทดงดดความสนใจของผเรยน

8. เนอหาแตละกรอบควรเขยนดวยภาษาทชดเจนถกตองตามหลกวชา และตอเนองใน

แตละกรอบ

9. แตละกรอบจะตองนาเสนอเนอหาเฉพาะเรองอยางชดเจน มคาถามหรอคาสงให

ผเรยนตอบสนองตอเรองนนโดยตรงและไมควรมเนอหาเกนกวาหนงอยาง

10. ใหมการยาทบทวนและทดสอบตนเอง

11. จะตองใหผเรยนรผลของคาตอบวาถกหรอผดทนท เพอชวยใหการเรยนรดยงขน

และเปนการเสรมแรงทนทดวย

38

12. มการชแนะคกนไปกบการตอบสนอง

13. ลดการชแนะและการนาทางออกไปทละนอยจนกวาจะหมดโดยสนเชง เพอชวยให

ผเรยนสามารถตอบสนองดวยตนเองไดอยางถกตอง

คมศกด หาญสงห (2543 : 10-11) ไดกลาวถงลกษณะของบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1. เนอหาวชาถกแบงออกเปนขนยอย ๆ เรยกวา กรอบ (Frame) แตละกรอบเหลานจะ

เรยงลาดบจากงายไปหายากโดยมขนาดแตกตางกนตงแตประโยคหนงจนถงขอความเปนตอน ๆ

เพอใหผเรยนเรยนไปทละนอย ๆ จากสงทรแลวไปสความรใหม เปนการเราความสนใจของนกเรยน

ไปในตว

2. ภายในตวกรอบจะตองใหนกเรยนมการตอบสนอง (Response) เชน ตอบคาถาม

หรอเตมขอความลงในชองวาง ทาใหนกเรยนแตละคนเกดความเขาใจเนอหาทไดจากการมสวน

รวมในกจกรรมตาง ๆ ของบทเรยน

3. นกเรยนไดรบการเสรมแรงยอนกลบทนท (Immediate Feedback Reinforcement)

คอจะไดทราบคาตอบทถกตองทนทซงทาใหนกเรยนทราบวา คาตอบของตนถกหรอผดและ

สามารถแกไขความเขาใจผดของตนไดทนท

4. การจดเรยงลาดบหนวยยอย ๆ ของบทเรยนตองตอเนองกนไปเปนลาดบจากงายไป

หายาก การนาเสนอเนอหาแตละกรอบควรลาดบขนตอนของเรองใหชดเจน เพองายตอการเขาใจ

และทาใหผเรยนตอบสนองเรองนนไดโดยตรง

5. ผเรยนตองปฏบตหรอตอบคาถามแตละกรอบไปตามวธทกาหนดให

6. ผเรยนคอย ๆ เรยนเพมขนเรอย ๆ ทละขน

7. ผเรยนมโอกาสเรยนดวยตนเองโดยไมจากดเวลา การใชเวลาศกษาบทเรยนนนขนอย

กบสตปญญาและความสามารถของนกเรยนแตละคน

8. บทเรยนสาเรจรปไดตงจดมงหมายเฉพาะไวแลว มผลทาใหสามารถวดไดวา

บทเรยนนน ๆ ไดบรรลเปาหมายหรอไม

9. บทเรยนสาเรจรปยดนกเรยนเปนศนยกลาง กลาวคอ ตองคานงถงผเรยนเปนเกณฑ

ดงนนจงตองนาเอาบทเรยนสาเรจรปทเขยนไปทดลองใชกบผสามารถใชบทเรยนสาเรจรปนนได

เพอแกไขจดบกพรองและปรบปรงใหสมบรณขนกอนทจะนาไปใชจรง

จรพรรณ ปยพสนทรา (2545 : 39) ไดสรปลกษณะของบทเรยนสาเรจรปไววา บทเรยน

สาเรจรปทสรางขนในแตละบทหรอแตละหนวย ควรมลกษณะ ดงน

1. คาแนะนาในการศกษาบทเรยน

39

2. จดประสงคการเรยนร

3. แบบทดสอบกอนเรยน

4. กรอบ ซงในแตละกรอบประกอบดวย - เนอหา - ตวอยาง - คาถาม - คาเฉลย

5. แบบทดสอบหลงเรยน

สวทย มลคา (2545 : 36) ไดอธบายลกษณะทสาคญของบทเรยนสาเรจรปไว ตอไปน

1. กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมทสามารถวดได

2. เนอหาหรอเนอเรองทจะใหเรยนรจะแบงเปนหนวยยอย ๆ เรยกวา กรอบบทเรยน

ความสนยาวของแตละกรอบแตกตางกนไปตามความเหมาะสม

3. จดเรยงลาดบกรอบบทเรยนใหตอเนองกน เรมจากงายไปหายากและเหมาะสมกบ

ความสามารถของผเรยน มการทบทวนใหผเรยนทดสอบการเรยนรของตนเองตลอดเวลา

4. ผเรยนมโอกาสเรยนรเนอหาและทกษะจากกจกรรมตาง ๆ ทกาหนดไวในกรอบ

5. เปนการเรยนรทมการใหขอมลยอนกลบจากผลการทดสอบทนท โดยสามารถตรวจ

สอบคาตอบจากคาเฉลยดวยตนเองซงในบางขออาจมคาอธบายเพมเตมใหดวย

6. มการเสรมแรงแกผเรยนในขนตอนสาคญเปนระยะ เชน คาชม หลงจากทผเรยนรวา

ตนเองทาไดถกตองแลว เปนตน ซงจะทาใหผเรยนเกดความสนใจและมความกระตอรอรนทจะ

เรยนรตอไป

7. ไมจากดเวลาเรยน ผเรยนสามารถใชเวลาในการเรยนรตามความสามารถของแตละ

บคคล

8. มการวดประเมนผลแนนอน ซงจะมการทดสอบยอยระหวางเรยน ทดสอบกอนเรยน

และหลงเรยน เพอวดความกาวหนาในการเรยนรใหเหนอยางชดเจน

จากลกษณะและแนวคดหลายทศนะทกลาวมาแลว สามารถสรปลกษณะทสาคญ ๆ

ของบทเรยนสาเรจรปไดวา บทเรยนโปรแกรมหรอบทเรยนสาเรจรปจะมการกาหนดวตถประสงค

ตองเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรมทสามารถวดไดจรง เนอหาวชาจะถกแบงออกเปนหนวยเลก ๆ

เรยกวากรอบ (Frame) นามาจดเรยงลาดบแตละกรอบอาจจะสนหรอยาวแตกตางกนไปตามความ

เหมาะสม การจดเรยงลาดบเนอหาของบทเรยนเอาไวตอเนองกน จากงายไปหายากและเหมาะสม

กบความสามารถของนกเรยน และจะมคาถามใหผเรยนมโอกาสทจะปฏสมพนธ (Interaction) กบ

บทเรยนตลอดเวลา เมอมการถามกจะตองมการเฉลยบทเรยนโดยการตอบสนอง (Feedback)

ทนท เมอผเรยนทราบคาตอบแลวกจะตองมการใหรางวลหรอการเสรมแรง (Reinforcement) โดย

การใหคาชมหรอการชแนะผเรยนสามารถใชเวลาเรยนไดตามความสามารถของแตละคน ไมจากด

40

เวลาในการเรยน ซงมการวดผลทแนนอน เพอชวยใหผเรยนเกดความเขาใจและมทกษะในเรองท

เรยน มการใหขอมลยอนกลบทนทและเสรมแรงแกผเรยนแบบทนททนใด

ประเภทของบทเรยนสาเรจรป สกนเนอร (Skinner 1958 : 969-977) ไดแบงประเภทบทเรยนไวดงน

1. บทเรยนแบบโปรแกรมชนดเสนตรง (Linear Program)

แผนภมท 2 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมชนดเสนตรง

บทเรยนจะประกอบดวยกรอบ ซงบรรจเนอหาทยอยแลวจากงายไปหายาก ผเรยน

จะตองเรมเรยนตงแตกรอบแรกไปตามลาดบจนถงกรอบสดทาย จะขามกรอบหนงกรอบใดไมได

สงทเรยนจากกรอบแรก ๆ จะเปนพนฐานในการเรยนกรอบตอไป วธการเขยนบทเรยนชนดนมกจะ

ใหผเรยนตอบคาถามในบทเรยน โดยคดหา คา วล จานวน หรอสญลกษณมาเตมในชองวางทเวน

ในแตละกรอบ ดงนนบทเรยนชนดนบางทกเรยกกนวา เปนบทเรยนชนดใหสรางคาตอบเอง

(Constructed Response Type)

2. บทเรยนแบบโปรแกรมชนดสาขา (Branching Program)

แผนภมท 3 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมชนดสาขา

บทเรยนจะประกอบดวยกรอบหลก ซงผเรยนทกคนจะตองเรยนกรอบเหลาน เรยกวา

กรอบยน (Home Pages) หมายถง กรอบทเปนลาดบทแทจรงของบทเรยนแตละกรอบ ถาผเรยน

ตอบถกตองทงหมดกจะเรยนตามกรอบยนตลอดไป ในแตละกรอบจะบรรลเนอหาทเปนหลกของ

1 2 3 4

กรอบยน

กรอบสาขา

กรอบยน

กรอบสาขา กรอบสาขา

กรอบสาขา

41

เรองทสอนอยางสน ๆ ประมาณหนงหรอสองยอหนาแลวตอดวยคาถามใหผเรยนตอบลกษณะของ

คาถามเปนแบบใหเลอกตอบ 3 ตวเลอก (หรอมากกวากได) ในแตละตวเลอกจะบอกหนากากบไว

ใหผเรยนพลกไป เมอผเรยนเลอกคาตอบในกรอบยนแตละกรอบจะมสาขา 2 กรอบ สาหรบคาถาม

ชนด 3 ตวเลอกไวสาหรบผเรยนทเลอกคาตอบไมถกกรอบสาขาเหลานจะแนะนาหรออธบาย

เพมเตมแลวจงใหผเรยนกลบไปกรอบยนอกครง

ชอรม วลเบอร (Scharmn Wilbur 1964 : 99-105) ไดแบงบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1.บทเรยนแบบโปรแกรมแบบสาขา (Branching Program)

แผนภมท 4 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมแบบสาขา

บทเรยนแบบโปรแกรมแบบสาขา เปนบทเรยนทมการจดเนอหาเปนกรอบ ๆ เชนเดยว

กบแบบเชงเสน แตจะมกรอบยอย ๆ แตกออกมาจากกรอบหลกสวนประกอบของบทเรยนสาเรจรป

ไวสรางกรอบ (Frame) โดยคานงถงเปนกรอบสาขา มประโยชนสาหรบใหความรพนฐานเพมเตม

แกผเรยนทยงมความรพนฐานไมเพยงพอทจะเรยนในกรอบตอไป ผเรยนทกคนไมจาเปนตองเรยน

ทกกรอบ คนเรยนเกงจะเรยนจบกอนคนเรยนออน เพราะไมตองเสยเวลาแวะเรยนตามกรอบสาขา

ยอย ๆ บทเรยนแบบโปรแกรมแบบสาขาทเปนบทเรยน จะไมมการจดหนาเรยงตามเนอเรองแบบ

หนงสอตาราทวไป ผเรยนตองเปดอานตามหนาทแบบเรยนกาหนดให บทเรยนแบบสาขาทสรางได

ดแลวจะสามารถยวยผเรยนไดเปนอยางด

2. บทเรยนแบบโปรแกรมแบบเชงเสนหรอเสนตรง (Linear Program)

ฯลฯ

แผนภมท 5 แสดงรปแบบของบทเรยนโปรแกรมแบบเชงเสนหรอเสนตรง

กรอบเรมตน

สาขา

กรอบยน1 กรอบยน 2 กรอบจบ

สาขาสาขา

สาขา

กรอบท 2 กรอบท 3 กรอบท 4 กรอบท 1

42

บทเรยนโปรแกรมแบบเชงเสนหรอเสนตรง เปนบทเรยนทจดลาดบเนอหาบรรจลงใน

กรอบตามลาดบ จากกรอบท 1, กรอบท 2, กรอบท 3 ไปจนจบ ผเรยนจะตองเรยนเรยงตามลาดบ

ทละกรอบตอเนองกนไปเรอย ๆ ตงแตกรอบแรกจนถงกรอบสดทาย จะขามกรอบใดกรอบหนง

ไมได แตคนเกงสามารถจะเรยนจบไดเรวกวาคนทเรยนออน บทเรยนแบบเชงเสนนทาไดงายแตละ

กรอบจะบรรจเนอหานอย ๆ ตอเนองกนไปตามลาดบกรอบท 1 กรอบท 2 กรอบท 3 กรอบท 4

ธระชย ปรณโชต (2532 : 11-20) ไดแบงบทเรยนสาเรจรปออกเปน 3 ประเภท คอ

1. บทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง (Linear Programming) เปนบทเรยนแบบเสนตรงท

นาเสนอเนอหาทละนอยบรรจลงใน “กรอบ”หรอ”เฟรม”ตอเนองกนตามลาดบจากกรอบทหนงไป

ยงกรอบทสองจนถงกรอบสดทายตามลาดบโดยเรยงลาดบเนอหาจากงายไปหายากสงทเรยนจาก

หนวยยอยหรอกรอบแรก ๆ เปนพนฐานสาหรบกรอบถดไป ผเรยนตองเรยนตามลาดบทละกรอบ

ตอเนองกนไป ตงแตกรอบแรกจนถงกรอบสดทาย โดยไมขามกรอบใดกรอบหนงเลยในแตละกรอบ

จะถามคาถามและชนดของคาถามจากกรอบแรกไปสกรอบตอไปนนจะแตกตางกน ในทกกรอบจะ

มเฉลยคาถามทถกตอง เพอใหผเรยนสามารถตรวจคาตอบดวยตนเอง ดงแผนภมท 6 ตอไปน

แผนภมท 6 แสดงแผนผงบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง

ทมา : ธระชย ปรณโชต, การสรางบทเรยนสาเรจรปเสนทางสอาจารย 3 (กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2532), 12. ขอดของบทเรยนสาเรจรปชนดเสนตรง

1. การแบงเนอหาออกเปนกรอบสน ๆ ทาใหผเรยนตอบสนองไดถกตอง เปนการเสรม

แรงจงใจในการเขยน

2. ลกษณะทงายและกลาวซาบอย ๆ ในแตละหนวย จะทาใหผเรยนรสกวาตนประสบ

ความสาเรจ ทาใหมความมนใจในการตอบสนอง

3. การไดรคาตอบทเฉลยไวในทนททนใด ทาใหผเรยนลดความเครยดและความวตก

กงวล เพอเปนแรงกระตนใหอยากเรยนตอไป

2. บทเรยนสาเรจรปแบบแตกกงหรอสาขา (Branching Programming) เปนวธการ

เขยนบทเรยนแบบลาดบ แตกตางจากการเขยนแบบเสนตรง การเขยนโปรแกรมแบบสาขาจะม

1 → 2 → 3 → 4 → 5 →

43

การเรยงลาดบขอความยอย โดยอาศยคาตอบของผเรยนเปนเกณฑ และถาผเรยนตอบขอความ

ยอยไดถกตอง ผเรยนจะไดคาสงใหขามไปหนวยยอยไดจานวนหนง แตถาไมถกตองอาจจะไดรบ

คาสงใหยอนไปเรยนขอความยอยตาง ๆ เพมเตมกอนทจะกาวหนาตอไป ดงแผนภมท 7 ตอไปน

สาขา สาขา สาขา

แผนภมท 7 แสดงรปแบบบทเรยนสาเรจรปแบบสาขา

ทมา : ธระชย ปรณโชต, การสรางบทเรยนสาเรจรปเสนทางสอาจารย 3 (กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2532), 18.

3. บทเรยนสาเรจรปแบบไมแยกกรอบ เปนบทเรยนสาเรจรปทเสนอเนอหาทละนอย

ตามลาดบขน มคาถามและเฉลย หรอแนวในการตอบคาถามไวใหตรวจสอบทนท รปแบบการ

นาเสนอเนอหาไมอยในลกษณะของกรอบ แตนาเสนอเนอหาตามลาดบตอเนองกน เชนเดยวกบ

การเขยนบทความตางๆ หรอตารา แตกตางแตเพยงวาบทเรยนประเภทน จะตองมคาตอบหรอแนว

คาตอบไวใหผเรยนเพอเปนขอมลยอนกลบแกผเรยนวา คาตอบของตนถกหรอผด

สวทย มลคา (2545 : 36) ไดแบงบทเรยนสาเรจรปออกเปน 2 ประเภทดงน

1. บทเรยนแบบเสนตรง (Linear Program) บทเรยนนจะบรรจเนอหายอยลงในกรอบ

ตามลาดบจากกรอบแรกไปจนกรอบสดทาย ผเรยนจะตองศกษาเรยงลาดบตอเนองกนไปตงแต

กรอบแรกไปจนกรอบสดทาย ไมควรเรยนขามกรอบใดกรอบหนง ไมวาจะเปนคนเรยนเกงหรอ

เรยนออนกตาม ซงอาจใชเวลาเรยนไมเทากน

2. บทเรยนแบบแตกสาขาหรอแตกกง (Branching Program) บทเรยนชนดนจะมการ

จดเนอหายอยลงในกรอบเชนเดยวกบบทเรยนแบบเสนตรง แตจะมกรอบยอย ๆ เรยกวา กรอบ

สาขาหรอกงสาขาแตกออกจากกรอบหลกหรอกรอบยน มประโยชนสาหรบใหความรพนฐาน

เพมเตมแกผเรยนทมความรพนฐานไมเพยงพอทจะเรยนในกรอบตอไป ผเรยนทกคนไมจาเปนตอง

เรยนทกกรอบ คนเกงอาจจะเรยนจบกอนคนออน เพราะไมตองเสยเวลาแวะเรยนตามสาขา

กรอบยน กรอบยน กรอบยน

สาขา สาขา สาขา

44

จากประเภทของบทเรยนสาเรจรป พอจะสรปไดวาบทเรยนสาเรจรปจะแบงออกเปน 2

ประเภทคอ บทเรยนโปรแกรมแบบเสนตรงเปนบทเรยนทผเรยนทกคนจะตองเรยนตามลาดบ

ตอเนองกนไปทกกรอบ จะขามกรอบใดกรอบหนงไมได โดยเรมจากกรอบแรกไปจนกรอบสดทาย

และบทเรยนโปรแกรมแบบสาขา เปนบทเรยนทมการจดเนอหาเปนกรอบ ๆ เชนเดยวกบแบบเชง

เสนแตจะมกรอบยอย ๆ แตกออกมาจากกรอบหลก ทเรยกวา กรอบสาขา มประโยชนสาหรบให

ความรพนฐานเพมเตมแกผเรยนทยงมความรพนฐานไมเพยงพอทจะเรยนในกรอบตอไป ผเรยน

ทกคนไมจาเปนตองเรยนทกกรอบ คนเรยนเกงจะเรยนจบกอนคนเรยนออน เพราะไมตองเสยเวลา

แวะเรยนตามกรอบสาขายอย ๆ ซงในการวจยครงนผวจยใชบทเรยนแบบเสนตรง

หลกการและทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป การสรางบทเรยนสาเรจรป จาเปนตองใชหลกการและทฤษฎทางจตวทยาการเรยนร

เปนพนฐาน เพอใหบทเรยนมความเหมาะสมกบการทจะทาใหผเรยนประสบความสาเรจดวย

ตนเองมากทสด โดยมหลกการและทฤษฎทางจตวทยา ดงตอไปน

ซแมน (Zeaman 1959 : 167-176) การสรางบทเรยนสาเรจรปตองอาศยพนฐานทาง

จตวทยาการเรยนร นกจตวทยาทมบทบาทสาคญตอการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป คอ บ.เอฟ.

สกนเนอร ทใชเปนพนฐานในการสรางบทเรยนสาเรจรป ดงน

1. เงอนไขการตอบสนอง (Operant Conditioning) พฤตกรรมทสาคญของมนษยนน

ประกอบดวย การตอบสนองตาง ๆ ทแสดงออกไป การตอบสนองเหลานถอไดวาเปนสวนความร

และทกษะพนฐาน การเรยนรเปนการเปลยนแปลงอตราการตอบสนอง การเปลยนเชนนทาไดโดย

การเสรมแรงหรองดการเสรมแรง เงอนไขการตอบสนองทนามาใชในบทเรยนสาเรจรปม 3 แบบคอ

1.1 การตอบสนองควบคมหรอการตอบสนองทมเงอนไข (Controlled Operant

Conditioning) การตอบสนองแบบนเขยนสญลกษณไดดงน S1 R S2 เมอ S1 เปนสงเราคอ กรอบ

บทเรยน R เปนการตอบสนองของผเรยนซงอาจจะถกหรอผด การตอบสนองของผเรยนจะขนอย

กบสงเรา S1 เมอผเรยนตอบสนองแลวจงมกรอบของบทเรยนท 2 คอ S2 เสนอใหผเรยนตอไป

1.2 การตอบสนองอสระหรอการตอบสนองทไมมเงอนไข (Free Operant

Conditioning) การตอบสนองแบบนเขยนสญลกษณได ดงน S1 R S2 R S2 R S2 เมอ S1 เปนสง

เราคอ กรอบของบทเรยนท 1 ผเรยนจะตอบสนองและม S2 เปนกรอบของบทเรยนทเปนกรอบ

แบบฝกหดหลาย ๆ กรอบ เปนสงเราใหผเรยนตอบสนองในลกษณะเดยวกนจนเกดเปนการ

ตอบสนองชนดทไมมเงอนไขขน

45

1.3 การตอบสนองแบบคลาสสค (Classical Conditioning) การตอบสนองแบบน

เขยนสญลกษณได ดงน S1 S2 R เมอ S1 เปนสงเราคอ กรอบของบทเรยนท 1 ไดเสนอไปแลวจะ

ไมมคาถามใหผเรยนตอบสนองแตจะมกรอบท 2 คอ S2 เปนสงเราอกตวหนงแลวจงมคาถามให

ผเรยนตอบ

2. การเสรมกาลง (Reinforcement) เมอผเรยนแสดงอาการตอบสนองแลวสามารถใช

สงเราบางอยางทอาจเปลยนอตรากาลงการตอบสนองหรอไมเปลยนกได ถาเปลยนอตรากาลงการ

ตอบสนอง เรยกสงเราใหมนนวา “ตวเสรมแรง” นามาใชไดงายทสด คอ การรผล (Knowledge of

Result) บทเรยนสาเรจรปไดนาการรผลมาเปนตวเสรมแรง ในคาถามแตละกรอบจะมเฉลยไวให

เมอนกเรยนตอบสนองแลวเขาสามารถรไดวาคาตอบนนถกหรอผด เปนการเสรม แรงทนททนใด

การเสรมแรง (Reinforcement) หมายถง การใหตวเสรมแรง ม 2 ประเภท คอ

2.1 การเสรมแรงทางบวก (Positive Reinforcement) คอการเสรมแรงทเกดขนจาก

การไดรบตวเสรมแรงทางบวก ทาใหเกดความพงพอใจและชวยใหเกดการตอบสนองเพมขน

2.2 การเสรมแรงทางลบ (Negative Reinforcement) คอการเสรมแรงทเกดขนจาก

การเอาตวเสรมแรงทางลบออกไป ซงเปนสงเราททาใหเกดความไมพอใจ

3. การหยดตอบสนอง (Extinction) ถาการตอบสนองนนมการเสรมแรงแลวมอตราการ

ตอบสนองสง เราอาจลดอตราการตอบสนองใหลงอยในระดบเดมกได จนกระทงในทสดจะไมม

ความสาคญ ไมมความหมายและไมมการเรยนรอกตอไป ในบทเรยนสาเรจรปการตอบสนองทไม

ถกตองของผเรยนจะลบเลอนไปเพราะไมไดรบการเสรมแรง

4. การดดรปพฤตกรรม (Shaping) พฤตกรรมการเรยนรบางอยางซบซอนมาก มกจะ

ประกอบดวยขนตาง ๆ ตอเนองกนไป และแตละขนกไมเกดขนเดยว ๆ วธทสาคญเกยวกบการ

ตอบสนองเปนขน ๆ คอ รวาขนสดทายสดทาย และคอย ๆ เสรมแรงทละขน หากมการเสรมแรง

ทนทการเรยนรกจะเกดขนได จากหลกจตวทยานไดนามาใชในบทเรยนสาเรจรป โดยแบง

เนอหาวชาออกเปนเปนอะไร สวนยอยๆ ทเรยกวา กรอบ (Frame) แลวใหผเรยนเรยนไปทละกรอบ

ทละขน (Gradual approximation) ทเรยงกนอยอยางมระเบยบจนกระทงถงจดหมายทตองการ

จากหลกการและทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรปทกลาวมาขางตน

สามารถสรปไดวา ในการจดการเรยนการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป ผสอนตองคานงถงระบบ

การเรยนการสอนทด ผสอนจดการเรยนการสอนไดเหมาะสมกบวฒภาวะของผเรยน การรบรของ

ผเรยนนนเกดจากการทผเรยนมความพรอมทจะเรยน หลกการของบทเรยนสาเรจรปนน คอ การให

ผเรยนไดมสวนรวม (Participation) โดยการทาแบบฝกหดและตอบคาถาม การเรยนไปทละขน

46

(Gradual approximation) มการใหการตอบสนอง (Feedback) และการใหประสบการณแหง

ความสาเรจ (Success experience) นนเปนสงทชวยใหครผสอนแนใจวาการเรยนรจะเกดขน

แนนอน

หลกการสรางของบทเรยนสาเรจรป ฟราย (Fry 1963 : 38-41) ไดใหหลกในการสรางของบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1. ตวผเรยน ผสรางบทเรยนจะตองพจารณาถงองคประกอบตาง ๆ ทเกยวกบตวผเรยน

เชน อาย พนฐานทางสงคม ความสามารถทางการเรยน ประสบการณเดม ระดบการศกษารวมถง

ความตองการของผเรยนดวย เพอนามาใชในการเขยนบทเรยน

2. ผลทตองการ ผสรางบทเรยนจะตองเรมตนดวยการเขยนวตถประสงคในการสอน

กอนวาตองการใหผเรยนรอะไร บทเรยนจะตองไมสอนผเรยนนอกเหนอจดประสงคทตงไว หรอไม

นอยกวาวตถประสงคทตงไวเชนเดยวกน ถาวตถประสงคทตงไวไมชดเจนแบบทออกมากไม

สามารถจะประเมนไดวาประสบผลสาเรจเพยงใด

3. เนอหาวชา เมอตงจดประสงคในการสอนแลว ตอมาจะตองพจารณาเนอหาวชาโดย

ปกตควรมการเขยนขอบเขตและโครงรางของเนอหาวชาอยางคราว ๆ กอน จากนนจงแบงเนอหา

วชาออกเปนสวนยอย ๆ เพอจะไดนามาเขยนกรอบตามลาดบกอนหลงระวงอยาใหกระโดดขามขน

และใหพจารณาเรองเวลาในการเรยนดวย

4. วธสอนดวยบทเรยนโปรแกรมเปนเพยงวธสอนวธหนงเทานน กอนจดทาบทเรยน

โปรแกรมเรองใดควรไดพจารณาดวา มวธสอนอนทดกวาการสอนใชบทเรยนโปรแกรมหรอไมจะใช

บทเรยนนสอนใหผเรยนทมความแตกตางระหวางบคคลหรอใชบทเรยนเพอสอนซอมเสรมหรอเพอ

จดประสงคอยางอนเหลานกอนสรางบทเรยน

5. คาใชจาย กอนสรางบทเรยนควรพจารณาวาสนเปลองมากนอยเพยงใดการทเสยไป

คมคาหรอไม

6. แบบของบทเรยนแบบโปรแกรม การสรางบทเรยนควรดวาควรเลอกสรางแบบเรยน

โปรแกรมชนดใดจงจะเหมาะสมกบเนอหาวชา ตวผเรยนและวตถประสงคทตองการ

เธยรการาจน (Thiagarajan 1976 : 19) ไดกาหนดขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรปไว

ดงน 1. ขนการวเคราะห (Analysis)

2. ขนการเขยนบทเรยน (Writing)

3. ขนการพจารณาแกไข (Revision)

47

จากขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรปทง 3 ขน พอสรปเปนแผนภมท 8 ดงน

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

วเคราะหผเรยน

วเคราะหทกษะการคดคานวณ

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

การประเมนจากผเชยวชาญ

แผนภมท 8 แสดงขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป

ทมา : Thiagarajan, Programmed Instruction for Liteacy Workers (Tehran : Hulton

Education Publication Ltd., 1976), 19.

1. ขนการวเคราะห (Analysis) ในขนนผสรางบทเรยนจะตองสรางโครงรางคราว ๆ โดย

พจารณาจากความตองการของผเรยน โครงสรางของวชา ซงสามารถสรปไดเปน 3 ขนตอน ดงน

ขนการวเคราะห (Analysis)

วเคราะหวชาทจะสอน

ขนการเขยนบทเรยน (Writing)

เขยนบทเรยนครงแรก

ขนการพจารณาแกไข (Revision)

การนาไปทดลองใช พจารณาแกไข

พจารณาแกไข

48

1.1 การวเคราะหผเรยน ในขนนผสรางบทเรยนสาเรจรปอาจขอคาปรกษาจากผสอน

ทานอน เพอหาขอมลมาชวยในการสรางบทเรยน

1.2 การวเคราะหวชาทจะสอน ในขนนผสรางบทเรยนสาเรจรปอาจขอคาปรกษาจาก

ผเชยวชาญทางวชาการ เพอศกษาวชาทตองการจะนามาสรางบทเรยน

1.3 การวเคราะหทกษะการคดคานวณของผเรยน เพอรทกษะพนฐานของผเรยน

2. ขนการเขยนบทเรยน (Writing) ขนนผสรางบทเรยนสาเรจรปจะเรมทาการเขยน

บทเรยน ในการเขยนครงแรก (First Version) กลาวถงการนาลกษณะของบทเรยนสาเรจรปไป

ประยกตใชกบกจกรรมการเรยนการสอน และจากขนนตองเขยนบทเรยนเพอตอบคาถามวา

ผเรยนตองการจะเรยนรอะไร

3. ขนการพจารณาแกไข (Revision) ผสรางบทเรยนไดเปลยนแปลงรปแบบของ

บทเรยนจากคาแนะนาของผเชยวชาญ และนาบทเรยนไปลองใชกบผเรยน จากนนดผลทได

ประกอบกบการสมภาษณผเรยน เพอนาขอบกพรองในบทเรยนมาปรบปรงเพมเตม ไดแก

3.1 การประเมนจากผเชยวชาญ ผสรางบทเรยนควรขอคาแนะนาจากผเชยวชาญ

หลาย ๆ ทาน เพอนามาพฒนาบทเรยนสาเรจรป

3.2 การนาไปทดลองใช สงทจะตดสนผเรยนไดดทสด คอ ผเรยน จดมงหมายของ

การนาไปทดลองใช เพอหาคาตอบวาเราจะพฒนาบทเรยนสาเรจรปไดอยางไร ขนแรกโดยการลอง

ใหผเรยนคนเดยวทาและแกไขบทเรยนโดยสงเกตความผดพลาดของผเรยน หรอการสมภาษณ

จากนนอาจใหเรยนเปนกลมทดลองทา และแกไขปรบปรงไปเรอย ๆ

ในทศนะของราวทร (Rowntree 1992 : 16) ไดกาหนดขนตอนการสรางบทเรยน

สาเรจรปไว ดงน

1. กาหนดจดมงหมายและจดประสงคของสอทจะสราง

2. ระบทกษะ ความร และความคาดหวงทผเรยนควรมกอนทจะเรมตนสรางสอ

3. สรางขอปฏบตใหผเรยนปฏบตไดจรง

4. เลอกเนอหารายวชาของสอทจะสรางและตดสนใจวาจะเรยงลาดบเนอหาอยางไร

เพอชวยใหผเรยนเกดการเรยนร

5. เลอกสอการสอนทเหมาะสมและตดสนใจวา จะผสมผสานสอใหเกดประสทธภาพใน

การเรยนการสอนอยางไร

6. ใชสอในการสรางบทเรยนสาเรจรปแบบเรยนรดวยตนเองอยางมประสทธภาพ

เพอใหผเรยนสามารถเรยนรไดจรง

49

7. ใชแบบทดสอบหรอสถานการณในการประเมน ซงจะเปนตวบงชอยางยตธรรมวา

ผเรยนไดพฒนาสมรรถวสยของตนไดมากนอยแคไหน

8. ประเมนสอโดยการวเคราะหและโดยการทดลองกบผเรยน

9. ปรบปรงสอและระบบทใชใหสอดคลองกบการประเมน

ธระชย ปรณโชต (2532: 27-37) กลาวถงหลกการสรางบทเรยนสาเรจรปมขนตอนใน

การสรางดงน

1. ศกษาวธการเขยนบทเรยนสาเรจรปแบบตางๆ จนเขาใจแจมแจง ทงศกษาจากตารา

และสอบถามจากผร

2. กาหนดและเลอกวชาทจะเขยน และระดบชนสาหรบทจะใชบทเรยนสาเรจรป

3. เลอกหนวยการเรยนทจะเขยนในเรองใด

4. กาหนดหวขอตาง ๆ ทจะเขยน โดยศกษาจากหลกสตร ประมวลการสอน โครงการ

สอน คมอคร และหนงสอเรยนวาหลกสตรกาหนดใหนกเรยนเรยนอะไรบาง แลวใหเลอกหวเรองท

จะเขยน

5. ศกษาลกษณะของผเรยน ไดแก อาย ระดบชน พนฐานความรเดม และทกษะท

นกเรยนไดรบการฝกฝนมากอน ทงนเพราะบทเรยนสาเรจรปมหลกการสนองความแตกตาง

ระหวางบคคลของผเรยนในดานตาง ๆ

6. ตงจดมงหมายสาหรบบทเรยนทจะเขยน โดยจะตองตงจดมงหมายทวไปและ

จดประสงคเชงพฤตกรรมซงเปนจดมงหมายเฉพาะ อนจะเปนแนวทางในการเขยนกรอบตางๆ ใน

บทเรยนเปนอยางด และยงเปนประโยชนตอการสรางแบบทดสอบ ซงจะใชทดสอบนกเรยนกอน

เรยนและหลงเรยน การเขยนวตถประสงคของการเรยนการสอนควรแยกเปนขอๆ เพอเนนให

วตถประสงคเดนชดขน และตองบรรยายดวยถอยคาททาใหตความหมายไดชดเจน รดกม สามารถ

มองเหนภาพการแสดงออกของผเรยนได เชน เขยน บอก อธบาย จาแนก เปรยบเทยบ ทดลองฯลฯ

7. วางโครงเรองทจะเขยนเปนลาดบเรองราวกอนหลงจากงายไปหายาก ทงนเพราะ

บทเรยนสาเรจรปจะตองแบงเนอหาออกเปนตอน ๆ ยอย ๆ และแตละตอนจะตองมความตอเนอง

สมพนธกน

8. ลงมอเขยนบทเรยนสาเรจรปตามจดมงหมายทวางไว โดยแบงบทเรยนออกเปนตอน

หรอบท ๆ ทงนเพอความสะดวกในการเรยนรเปนการแบงหมวดหม เพอนกเรยนจะไดเขาใจและ

จดจาไดงายแลวดาเนนการเขยนกรอบตาง ๆ ในบทเรยนตามหลกการเขยนบทเรยนสาเรจรป การ

เขยนกรอบในบทเรยนจะเรมตนดวยกรอบใหความร แลวตามดวยกรอบแบบฝกหดและกรอบ

50

ทดสอบเปนตอน ๆ ไป จานวนกรอบจะมากหรอนอยเพยงใดขนอยกบผเรยน ถาเปนบทเรยน

สาหรบเดกเกงจานวนกรอบอาจนอยกวาบทเรยนสาหรบเดกออนกได

9. ควรนาบทเรยนสาเรจรปท เขยนเสรจแลวไปใหเพอนครทสอนวชานนๆ หรอ

ผทรงคณวฒอานและใหขอตชม เพอนามาแกไขปรบปรงกรอบตาง ๆ ในบทเรยนใหดยงขน

10.นาบทเรยนสาเรจรปทปรบปรงแกไขจนเหนวาเรยบรอยดแลวมาพมพโดยยงไมใส

คาตอบของคาถามตาง ๆ เพอทจะนาบทเรยนนไปทดลองใชกบนกเรยนในขนทดลองหนงตอหนง

หรอการทดลองทเรยกวา การทดลองขนหนงคน

11.สรางแบบทดสอบขนชดหนงตามจดมงหมายทวางไวใหครบถวนและครอบคลมทก

เรองตามบทเรยน บทเรยนตอนใดมเนอหามากกออกแบบทดสอบมากบทเรยนตอนใดมเนอหา

นอยกออกแบบทดสอบนอย สาหรบแบบทดสอบทสรางขนนนจะตองนาไปวเคราะหรายขอเพอหา

คาความยากงาย คาอานาจจาแนกและปรบปรงแกไขใหมคาความยากทเหมาะสมคอ 0.20-0.80

และมคาอานาจจาแนกตงแต 0.20 ขนไป

12.นาบทเรยนสาเรจรปทเขยนเสรจตามขอ 10 ไปทดลองใชกบนกเรยน เรยกวา

ขนทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout) ดาเนนการเลอกนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง จานวน

3 คน ซงเกณฑในการคดเลอกเดกเกง จากนกเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรท

ไดระดบผลการเรยน 4, เดกปานกลางเปนนกเรยนทไดระดบผลการเรยน 2-3 และเดกออนเปน

นกเรยนทไดระดบผลการเรยน 0-1 โดยเรมทาแบบทดสอบกอน แลวจบเวลาไวเพอจะไดทราบวา

แบบทดสอบดงกลาวนกเรยนสามารถทาไดเสรจภายในเวลาประมาณกนาท เมอนกเรยนทา

แบบทดสอบเสรจแลว กใหนกเรยนเรยนบทเรยนสาเรจรปทสรางขน โดยผสอนจะตองอธบายให

นกเรยนเขาใจความมงหมายและวธเรยนเสยกอน นกเรยนจะตองอานบทเรยนไปทละกรอบ ทละ

ชด และตอบคาถามไปทละคาถาม เมอนกเรยนตอบแตละคาถาม ผสอนจะเฉลยคาตอบทถกให

ทนท ผสอนอภปรายกบนกเรยนเพอหาทางปรบปรงแกไขบทเรยนในกรอบนน หรอคาถามนนๆ ให

ดขน แลวนามาปรบปรงแกไขภายหลง หลงจากเรยนบทเรยนเสรจแลวกใหนกเรยนทาแบบทดสอบ

หลงเรยน เพอเปรยบเทยบคะแนนจากการทาแบบทดสอบทงสองครงวา นกเรยนมความร ความ

เขาใจเพมขนหรอไม ผลการเปรยบเทยบแสดงใหนกเรยนเหนวามความกาวหนาขนหลงจากเรยน

บทเรยน

13.นาบทเรยนสาเรจรปไปทดลองกบนกเรยนกลมเลก (Small Group Tryout) ดาเนน

การคดเลอกนกเรยนทไมใชกลมตวอยางและไมใชนกเรยนตามขอ 12 จานวน 9 คน จากนกเรยนท

มผลการเรยนสง ปานกลางและออน ซงวธการเหมอนทดลองในขนแบบรายบคคล แตบทเรยนจะม

51

คาตอบของคาถามไวใหเสรจ นกเรยนจะตองเรยนทละกรอบ และตรวจคาตอบของตนเองกบคา

เฉลยคาตอบทใหไวในบทเรยน ขอมลทตองการในขน 9 คน ไดแก

คะแนนเฉลย (ของนกเรยน 9 คน) ในการตอบคาถามในบทเรยนสาเรจรป คดเปนรอย

ละ เกณฑมาตรฐานในการตอบคาถามในบทเรยนโดยถกตอง รอยละ 90

คะแนนเฉลย (ของนกเรยน 9 คน) ของการทาแบบทดสอบหลงเรยน คดเปนรอยละ

เกณฑมาตรฐานในการตอบคาถามในการทาแบบทดสอบคอ รอยละ 90

คะแนนเฉลย (ของนกเรยน 9 คน) ของการทาแบบทดสอบกอนเรยน คดเปนรอยละ

14. ขนทดลองภาคสนาม (Field Tryout) โดยนาบทเรยนทผานการทดลองขนกลมเลก

และปรบปรงแกไขแลว แลวนาไปทดลองกบนกเรยนทงชนเรยนจานวน 30 คน ซงไมเจาะจงวาเปน

นกเรยนออนหรอเกง การทดลองภาคสนามเสมอนเปนการสมมตวาเปนการนาไปใชจรง โดยม

วตถประสงคเพอจะทราบวาบทเรยนสาเรจรปทสรางขนแลวน มประสทธภาพตามเกณฑมาตรฐาน

เปนทยอมรบกนทวไปหรอไม

ยพน พพธกล และ อรพรรณ ตนบรรจง (2536 : 23-25) ไดกลาวถงสวนประกอบของ

ขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรปไวดงตอไปน

1. กาหนดจดประสงคการเรยนรวา ในบทเรยนนนตองการใหผเรยนรเรองอะไรบางให

เหมาะสมกบเวลา ถาจะใหดควรจะกาหนดตามคาบการสอน การทครใหนกเรยนทาบทเรยน

สาเรจรปทมจานวนกรอบเปนรอย ๆ กรอบนนจะทาใหนกเรยนเบอหนาย

2. เลอกเนอหาใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรทตงไว แบงเนอหานนออกเปน

สวนยอย จากงายไปสยากหรอเรยงลาดบใหสมพนธกน

3. สรางกรอบ (Frame) โดยคานงถงวธการสอนดวยกรอบจะเรยงตามลาดบ ดงน

3.1 กรอบสอนหรอกรอบตง (Set Frame) เขยนโดยคานงถงวธการสอน ซงประกอบ

ดวย ขนนา ขนสอน ขนสรป

3.1.1 ขนนา เปนกรอบทเสมอนขนนาเขาสบทเรยน อาจจะเปนการทบทวนหรอ

กลาวในสงทจะนาไปสบทเรยนใหม

3.1.2 ขนสอน เปนกรอบทใหความรแกนกเรยน การเขยนกรอบนสาคญมากจะ

เขยนโดยคานงถงวธสอน อาจยกตวอยางหลาย ๆ ตวอยาง เพอใหนกเรยนสามารถสรป การเขยน

กรอบทด ไมควรยกนยาม สตร หรอกฎขนกอน ควรจะหาวธการทจะสรปโดยเขยนกรอบตอเนองไต

ความคดไปทละนอยจนนกเรยนสามารถสรปได

3.1.3 ขนสรป เปนกรอบทตอเนองจากกรอบสอน จะเปนการสรปนยาม กฎ หรอ

52

สตร กเขยนลงไปอก

3.2 กรอบฝกหด (Practice Frame) เปนกรอบทผเรยนเขาใจเนอหาหรอสรป สตร กฎ

นยาม ไดแลวกลองใหผเรยนฝกทา

3.3 กรอบทบทวน (Revised Frame) เปนกรอบทสรปทบทวนมโนคต (Concept) อก

ครงหนง ถาในบทเรยนสาเรจรปนมหนงมโนคตกจะทบทวนหนงมโนคต แตถาม 2-3 มโนคตกตอง

ทบทวนทงหมดเหมอนกบการสรปรวบยอดทใหนกเรยนทราบวาเรยนอะไรบาง เปนการสรปความ

3.4 กรอบทดสอบ (Testing Frame) เปนกรอบวดผลทนกเรยนตองรวบรวมความรท

ไดจากกรอบตน ๆ

สวทย มลคา (2545 : 38-40) กลาวถงขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป แบงออกเปน

3 ขนตอน ดงน

1. ขนเตรยม (สาหรบผสอน) ผสอนศกษาปญหาความตองการและความสนใจของ

ผเรยน นามาหาทางเลอกในการสรางบทเรยนสาเรจรปเรองใดเรองหนงขนมา โดยควรไดรบการ

ออกแบบจากผเชยวชาญกอนและตองมการทดสอบตามหลกการวจย โดยการหาความเชอมน

กอน จงจะใหผเรยนไดเรยนตามกจกรรมในบทนน ๆ สวนขนตอนการออกแบบดาเนนการไดดงน

1.1 วเคราะหหลกสตร เพอพจารณาขอบขายของเนอหา ระดบ ประเภท เวลาทใช

คมอ เพอใหเกดแนวคดในการผลต

1.2 กาเนดเนอหา วชาและระดบชน โดยพจารณาเนอหาวชาทนามาผลตเปนวชา

อะไร ใชสอนระดบใด มสาระมากนอยเพยงใด เปลยนแปลงบอยหรอไม

1.3 กาหนดวตถประสงค เปนการกาหนดใหทราบวาเมอเรยนจบแลวผเรยนจะรอะไร

มความสามารถแคไหน

1.4 วางขอบเขตของงาน โดยวางเคาโครงเรองลาดบเรองราวกอนหลง

1.5 วเคราะหเนอหา เปนขนตอนทสาคญเพราะเปนการนาเนอหามาแตกยอย และ

เรยงลาดบจากงายไปหายาก

1.6 สรางแบบทดสอบและมคาตอบเฉลยใหไว โดยออกแบบเนอหาทจะใชทดสอบผ

เรยนทงกอนและหลงเรยนในบทเรยนนน แบบทดสอบตองวดใหครอบคลมวตถประสงคเชง

พฤตกรรมทวางไวและตองสรางขนตามหลกการสรางแบบทดสอบ นนคอ มการหาคาความเชอมน

และทดลองใช

1.7 เขยนบทเรยนสาเรจรป ผออกแบบจะตองเขยนโดยยดโครงสรางขนตอนการ

เขยนและขอบเขตของงาน

53

2. ขนการเรยนร

2.1 ผสอนใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน

2.2 ผสอนแนะนาการใชบทเรยนใหผเรยนเขาใจทกขนตอน

2.3 แจกบทเรยนใหผเรยนศกษาดวยตนเองตามกจกรรมทบทเรยนกาหนดไว โดย

ผเรยนแตละคนใชเวลามากนอยแตกตางกนไป

3. ขนสรป

3.1 หลงจากทผเรยนศกษาจนจบบทเรยนแลว ผสอนจงใหทาแบบทดสอบหลงเรยน

3.2 ผสอนสรปสาระสาคญเพมเตม สาหรบผเรยนทตองการทราบ

3.3 ผสอนและผเรยนรวมกนตรวจสอบและประเมนผลงาน

จากหลกการสรางบทเรยนสาเรจรปทนกวชาการกลาวไวขางตน พอสรปไดวา เปน

ขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรปมขนตอนทสาคญ 3 ขนตอน ดงน

1. ขนตอนการวางแผน เปนขนตอนทสาคญมาก เพราะวาผสรางจะตองพจารณา

ตดสนใจใหดเสยกอนวา จะเลอกเรองใด วชาใดมาสรางจงจะเหมาะสม ผสอนตองวเคราะหเนอหา

เพอกาหนดหนวยการเรยนยอย ความคดรวบยอด และจดประสงคการเรยนร แลวเรยงลาดบ

เนอหาจากสงทงายไปหายาก

2. ขนดาเนนการ วเคราะหงาน เพอจะไดสรางใหตรงกบเนอหาและกาหนดจดมงหมาย

ในการสราง กาหนดรปแบบของบทเรยนสาเรจรปทเหมาะสม จดทาบทเรยนสาเรจรป โดยผลตสอ

การเรยนการสอน เครองมอวดผล และการจดกจกรรมการเรยนการสอน

3. ขนนาไปใช หลงจากทนาบทเรยนสาเรจรปไปทดลองและปรบปรงแกไขแลว สามารถ

นาบทเรยนสาเรจรปนนไปใชกบผเรยนได และหาประสทธภาพบทเรยนสาเรจรป เพอประเมน

คณภาพของบทเรยนสาเรจรป

ประโยชนและขอจากดของบทเรยนสาเรจรป บทเรยนสาเรจรปทด ยอมเปนทยอมรบของนกการศกษา เพราะบทเรยนสาเรจรปม

คณคาตอการเรยนการสอนและสามารถชวยแกปญหาตาง ๆ ทางการศกษาไดมาก แตอยางไรก

ตามบทเรยนสาเรจรปกมขอจากดบางในบางเรอง ซงมนกการศกษาไดสรปประโยชนบทเรยน

สาเรจรปไว ดงน

ปเตอร (Peter 1972 : 132)ไดสรปประโยชนทสาคญของบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1. บทเรยนสาเรจรป ทาหนาทคลายครพเศษ สอนไปทละขนตามความสามารถของ

54

ผเรยนและจะชวยใหผเรยนคนพบขอสรปดวยตนเอง

2. มการเสรมแรงใหเกดขน เนองจากทราบผลการตอบสนองทนททนใด ซงจะชวยสราง

แรงจงใจและความสนใจแกผเรยน

3. ชวยแบงเบาภาระของครในการสอนขอเทจจรงตาง ๆ ทาใหครมเวลาทสรางสรรค

งานสอน ปรบปรงงานสอนมากขนและมเวลาทจะชวยสงเสรมสนบสนน เราความสนใจหรอ

อภปรายปญหากบนกเรยนเปนรายบคคลหรอกลมยอยได

4. จะชวยแกปญหาเรองการขาดแคลนครได โดยครคนหนงอาจจะควบคมนกเรยนให

เรยนบทเรยนสาเรจรปไดครงละหลายสบคน

5. นกเรยนเรยนดวยตนเอง เมอเวลาทาผดกไมมใครเยาะเยยและสามารถแกความ

เขาใจผดของตนเองไดทนทดวยการดคาตอบทถกตองจากบทเฉลยในบทเรยน

6. สนองความตองการและความแตกตางระหวางบคคลไดเปนอยางดนกเรยนทเรยนชา

มเวลาในการศกษาไดมากขน และนกเรยนทเรยนเรวกใชเวลาศกษานอย มเวลาไปทางานอยางอน

ทาใหไมตองรอนกเรยนทเรยนชา

7. ผเรยนมความรบผดชอบในการเรยนรของตนเองมากขนและทราบความกาวหนาของ

ตนเองตลอดเวลา

8. ผขาดเรยนมโอกาสไดชวยตนเองเพอใหตามทนบคคลอน

9. ผเรยนอาจใชบทเรยนสาเรจรปเปนการทบทวนความรทเรยนจากหองเรยนหรอสรป

จากการสอนของคร

10.ในดานหลกสตรสามารถขยายหลกสตรไดกวางขวางสามารถเปดวชาใหเลอกได

มากวชา

11.ในดานผบรหารการศกษา ชวยแกปญหาการขาดแคลนคร นกเรยนไมมทเรยน

โรงเรยนมนกเรยนนอยจนไมอาจจดครมาสอนได

ขอจากดของบทเรยนสาเรจรป

1. เหมาะสาหรบเนอหาทเปนเรองของความจรงหรอเปนความรพนฐานมากกวา

เนอหาวชาทตองการแสดงความคด

2. มสวนทาใหผเรยนขาดทกษะในการเขยนหนงสอ

3. ผเรยนขาดการตดตอสอสารซงกนและกน

4. มสวนทาใหเดกทเรยนเกงเบอหนาย

5. บทเรยนโปรแกรมแบบสาขาเขยนใหดคอนขางยาก

55

ราวทร (Rowntree 1992 : 234) ไดสรปประโยชนทสาคญของบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1. บทเรยนเปนสอทเขาถงไดงาย มฉะนนผเรยนบางคนอาจจะไมสามารถเรยนรในสงท

ตองการเรยนได

2. บทเรยนมความยดหยน กลาวคอ ถาบทเรยนสาเรจรปมเนอหาทผเรยนเคยเรยนร

มาแลว ผเรยนกสามารถขามเนอหาในสวนนไปได

3. บทเรยนเออใหผเรยนเลอกเรยนเวลาใดกได ซงผเรยนสามารถเรยนเวลาใดกไดตาม

ตองการ ไมตองขนอยกบตารางเวลาเรยน

4. บทเรยนเออใหผเรยนเรยนทใดกได ถาผเรยนไมจาเปนตองใชอปกรณทตดตงแบบ

ถาวร ผเรยนสามารถเรยนไดทศนยการเรยน ทบาน หรอแมขณะทกาลงเดนทาง

5. บทเรยนเออใหผเรยนเรยนไปทละกาวตามความสามารถแทจรงของตน ผเรยนแตละ

คนไมจาเปนตองรบเรยนใหทนเพอนในกลม

6. บทเรยนเปนการเรยนแบบสวนตว ผเรยนไมตองกลววาจะเสยหนาเหมอนทเรยนเปน

กลม

7. บทเรยนเปนสอสาเรจรปหลายรปแบบ ซงใหในสงทผเรยนตองการจะเรยน และ

ผเรยนสามารถประเมนความกาวหนาของตนเองได

8. บทเรยนเปนการสอนทมคณภาพทดทงดานเนอหาและวธการสอนมากกวาการเรยน

โดยทว ๆ ไป

9. บทเรยนเปดโอกาสใหผเรยนไดใชสอ ซงเหมาะสมตอความชอบของผเรยน

10.บทเรยนเปนสอชวยสอนรายบคคล ควรสนองตอบความตองการและความสนใจ

ของผเรยนแตละคน

ทศนา ลกขณฑกสมต (2536 : 71) ไดกลาวถงขอดของบทเรยนสาเรจรปไวดงน

1. นกเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเองตามความสามารถของแตละคนซงแตกตางกน

2. นกเรยนสามารถตรวจคาตอบจากเฉลยไดทนททตอบคาถามเสรจ ซงตรงกบ

หลกการเสรมแรงในทนททนใดของสกนเนอร ทาใหนกเรยนมแรงจงใจในการเรยนบทเรยนตอไป

ชยยงค พรหมวงศ (2537 ก : 117) กลาวถงประโยชนของบทเรยนสาเรจรปพอสรปได

ดงน

1. ชวยเราความสนใจของผเรยนตอสงทกาลงศกษา เพราะบทเรยนสาเรจรปเปดโอกาส

ใหผเรยนสามารถเรยนรดวยตนเอง

2. เปดโอกาสใหผเรยนแสดงความคดเหน ฝกการตดสนใจ แสวงหาความรไดดวย

56

ตนเอง และมความรบผดชอบตอตนเอง

3. ชวยใหผเรยนจานวนมากไดรบความรแนวเดยวกนอยางมประสทธภาพ

4. ชวยใหผเรยนรจกเคารพ นบถอและมความซอสตยตอตนเอง

5. ชวยใหการเรยนของผเรยนเปนอสระจากอารมณของผสอน

6. ชวยใหการเรยนของผเรยนเปนอสระจากบคลกภาพของผสอน เนองจากบทเรยน

สาเรจรปทาหนาทถายทอดความรแทนคร ผเรยนกสามารถเรยนไดอยางมประสทธภาพจาก

บทเรยนสาเรจรปทผานการทดสอบมาแลว

7. ชวยลดภาระ ชวยสรางความพรอมและความมนใจแกคร

8. ชวยใหผสอนถายทอดเนอหาและประสบการณทสลบซบซอน และมลกษณะเปน

นามธรรมสง

9. ชวยใหผสอนวดผลผเรยนไดตรงตามความมงหมาย

10.เปนประโยชนในการสอนแบบศนยการเรยน

11.ชวยในการศกษานอกระบบโรงเรยน เพราะผสอนสามารถนาเอาบทเรยนสาเรจรป

ไปใชไดทกสถานทและทกเวลา

12.ชวยใหเกดประสทธภาพในการสอนอยางเชอถอได เพราะบทเรยนสาเรจรปผลตขน

ดวยวธการเขาสระบบ โดยผเชยวชาญหลายดาน

ศรพร ปอมบบผา (2541 : 67-69) ไดกลาวถงประโยชนและขอจากดของบทเรยน

สาเรจรป พอสรปได ดงน

1. บทเรยนสาเรจรปจะทาหนาทคลายครพเศษ สอนใหกาวไปทละขนตอนตาม

ความสามารถของผเรยนและชวยใหผเรยนคนพบขอสรปดวยตนเอง

2. มการเสรมแรงใหเกดขน เนองจากทราบผลการตอบสนองใหทนททนใด ซงจะชวย

สรางแรงจงใจและความสนใจแกผเรยน

3. ชวยแบงเบาภาระครในการสอนขอเทจจรงตาง ๆ ทาใหครมเวลาทจะสรางสรรคงาน

สอนปรบปรงงานสอนมากขนและมเวลาทจะชวยสงเสรมสนบสนนเราความสนใจหรออภปราย

ปญหากบนกเรยนเปนรายบคคลหรอกลมยอยได

4. จะชวยแกปญหาเรองการขาดครได โดยครคนหนงอาจจะควบคมนกเรยนใหเรยน

บทเรยนสาเรจรปไดครงละหลายสบคน

5. นกเรยนเรยนดวยตนเอง เมอทาผดกไมมใครเยาะเยยและสามารถแกความเขาใจผด

ของตนไดทนทดวยการดคาตอบทถกตองจากบทเฉลยในบทเรยน

57

6. สนองความตองการและความแตกตางระหวางบคคลไดเปนอยางด เดกทเรยนชาม

เวลาศกษาไดมากขนและเดกทเรยนเรวกใชเวลาศกษานอย มเวลาไปทางานอยางอน ทาใหไมตอง

รอนกเรยนทเรยนชา

7. ผเรยนมความรบผดชอบในการเรยนรของตนเองมากขนและทราบความกาวหนาของ

ตนเองตลอดเวลา

8. ผขาดเรยนมโอกาสไดชวยตนเองเพอใหตามทนบคคลอน

9. ผเรยนอาจใชบทเรยนสาเรจรปเปนการทบทวนความรทเรยนจากหองเรยนหรอสรป

จากการสอนของคร

10.ในดานหลกสตรสามารถขยายหลกสตรไดกวางขวาง สามารถเปดวชาใหเลอกได

มากวชา

11.ในดานผบรหารการศกษา ชวยแกปญหาการขาดแคลนคร นกเรยนไมมทเรยน

โรงเรยนมนกเรยนนอยจนไมอาจจดครมาสอนได

ขอจากดของบทเรยนสาเรจรป

1. บทเรยนสาเรจรปเหมาะสาหรบเนอหาทเปนเรองของความจรงหรอเปนความร

พนฐานมากกวาเนอหาวชาทตองการแสดงความคดเหนหรอเนอหาทลกซงมาก ๆ

2. บทเรยนสาเรจรปไมสงเสรมความคดรเรมสรางสรรค เพราะผเรยนทาตามหวขอทได

เรยบเรยงไว

3. ผเรยนขาดทกษะในการเขยนหนงสอ เพราะผเรยนเขยนเฉพาะคาตอบเปนบางคา

4. ผเรยนขาดการสงคมตดตอซงกนและกน เพราะตองทางานดวยตนเองโดยทาตน

เหมอนเครองจกรกล

5. ในกรณทผเรยนมจานวนมากและอยในทองถนทตางกน ภาษาทใชในบทเรยนอาจ

เปนปญหาสาหรบผเรยนในทองถนได

6. บทเรยนสาเรจรปไมอาจใชแทนครไดสนเชง เพราะผเรยนยงตองการคาชแจง แนะนา

จากครอย บทเรยนสาเรจรปจงเปนเพยงผชวยคร

7. การทผเรยนมความแตกตางระหวางบคคลนน คนทเกงอาจจะเรยนไปไดไวแลวอาจ

ไมมอะไรทาอกทาใหเบอหนายครจงตองระวงคอยเพมงานอนพเศษใหเขาไดศกษาเพมเตมอกดวย

8. บทเรยนสาเรจรปจะสมฤทธผลเพยงใด ในการใชนนขนอยกบวาครมความเขาใจใน

เรองบทเรยนสาเรจรปเพยงใด

จากประโยชนและขอจากดของบทเรยนสาเรจรปทกลาวมา พอโดยสรปไดวาบทเรยน

58

สาเรจรปมคณคาตอการศกษามาก ชวยสงเสรมใหผเรยนเรยนดวยตนเอง อกทงยงเปนการตอบ

สนองในเรองความสามารถและความแตกตางระหวางบคคลไดเปนอยางด นอกจากนประโยชน

ของบทเรยนสาเรจรปตอผเรยนคอ เราความสนใจ ไดฝกคดไดปฏบตกจกรรมตางๆ สวนประโยชน

ของบทเรยนสาเรจรปตอครผสอนคอ มเครองมอในการจดการเรยนการสอนเพมความมนใจในการ

สอนและการประเมนผล และประโยชนโดยทวไป คอ มประสทธภาพในการสอนและการวดผลใช

สอนไดทกสถานทและทกเวลา บทเรยนสาเรจรปยงใชเพอการทบทวนและสงเสรมใหผเรยนเรยน

ดวยตนเองอยางมอสระผเรยนมแรงจงใจในการเรยนสงขนเนองจากสามารถเขาใจบทเรยนไดงาย การกาหนดเกณฑประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ชยยงค พรหมวงศ (2539 ข : 495) กลาววา เกณฑประสทธภาพ หมายถง ระดบ

ประสทธภาพของสอการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเปนระดบทผผลตสอการสอนจะพง

พอใจ หากวาสอการสอนมประสทธภาพถงระดบแลว สอการสอนนนกจะมคณคาทจะนาไปสอน

นกเรยนและคมคาแกการลงทนผลตออกมาเปนจานวนมาก การกาหนดเกณฑประสทธภาพทาได

โดยการประเมนพฤตกรรมของผเรยน 2 ประเภท คอ พฤตกรรมตอเนอง (กระบวนการ) และ

พฤตกรรมขนสดทาย (ผลลพธ) โดยการกาหนดคาประสทธภาพของกระบวนการเปน E 1 และ

ประสทธภาพของผลลพธเปน E 2

1. ประเมนพฤตกรรมตอเนอง (Transitional Behavior) คอ การประเมนผลตอเนอง

ประกอบดวย พฤตกรรมยอยหลาย ๆ พฤตกรรม ซงเรยกวา “กระบวนการ” ของผเรยนทสงเกตจาก

การมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนทผสอนจดขนทงรายบคคลและรายกลม ไดแก

แบบฝกหดงานทมอบหมาย เปนตน การประเมนพฤตกรรมตอเนองโดยการกาหนดคา

ประสทธภาพของกระบวนการเปน E 1

2. ประเมนพฤตกรรมขนสดทาย (Terminal Behavior) คอ การประเมนผลลพธของ

ผเรยน โดยพจารณาจากผลการสอบหลงเรยน และการสอบปลายภาคเรยน การประเมน

พฤตกรรมขนสดทาย โดยการกาหนดคาประสทธภาพของผลลพธเปน E 2

การทจะกาหนดเกณฑประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลลพธ หรอ

E 1 / E 2 ใหมคาเทาใดนน ใหผสอนเปนผพจารณาตามความพอใจ โดยปกตเนอหาทเปนความร

ความจาจะตงไว 80 / 80, 85 / 85 หรอ 90 / 90 สวนเนอหาทเปนทกษะหรอเจตนศกษาอาจตงไว

75 / 75 และไมควรตงไวตากวาน

ผวจยไดสรางบทเรยนสาเรจรปขน โดยกาหนดเกณฑทคาดหมายวาผเรยนจะเปลยน

แปลงพฤตกรรมเปนทพงพอใจ โดยกาหนดใหเปนเปอรเซนต ผลเฉลยของคะแนนการทดสอบยอย

59

หลงบทเรยนแตละบทเรยน ตอเปอรเซนตของผลการทาแบบทดสอบหลงเรยนของผเรยนทงหมด

นนคอ E 1 / E 2 หรอประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลลพธ คอ 75 / 75 ซงระดบ

ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปชวยใหผเรยนเกดการเรยนรและเปนระดบทผทาบทเรยน

สาเรจรปพอใจวา บทเรยนสาเรจรปมประสทธภาพถงระดบนนแลว บทเรยนสาเรจรปนนกมคณคา

นาพอใจ เราเรยกระดบประสทธภาพทนาพอใจนนวา เกณฑประสทธภาพ การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป หมายถง การนาบทเรยนสาเรจรปไปทดลอง

ใชตามขนตอนทกาหนดไวเพอนาขอมลมาปรบปรงแลวจงนาไปใชจรง

ชยยงค พรหมวงศ (2539 ข : 494-496) ไดกลาวถง การหาประสทธภาพของบทเรยน

สาเรจรปไววา เหตจาเปนตองหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปเพราะ

1. สาหรบหนวยงานผลตบทเรยนสาเรจรป เปนการประกนคณภาพของบทเรยนฯ วาอย

ในขนสงเหมาะสมทจะลงทนออกมาเปนจานวนมาก หากไมมการทดสอบประสทธภาพแลวผลต

ออกมาจะใชประโยชนไดไมด กจะเปนการสนเปลองทงเวลา แรงงาน และเงนทอง

2. สาหรบผใชบทเรยนสาเรจรปนน บทเรยนสาเรจรปจะทาหนาทสอน โดยทชวยสราง

สภาพการเรยนรใหผเรยนเปลยนพฤตกรรมตามทมงหวง ดงนน กอนนาบทเรยนสาเรจรปไปใช คร

จงควรมนใจวา บทเรยนสาเรจรปนนมประสทธภาพในการชวยใหผเรยนเกดการเรยนรจรง

3. สาหรบผผลตบทเรยนสาเรจรป การทดสอบหาประสทธภาพจะทาใหผผลตมนใจได

วาเนอหาสาระทบรรจลงในชดการสอนนนมความเหมาะสม งายตอการเขาใจ ซงจะชวยใหผผลตม

ความชานาญสงขน เปนการประหยดแรงสมอง แรงงาน เวลา และเงนทองในการเตรยมตนฉบบ

สกจ ศรพรหม (2541 : 70-71) ไดกลาวถงการหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปท

สรางขนมขนตอน ดงน

ขนท 1. ขนทดสอบ Tryout กบนกเรยน 1 คน (One-to-One Testing) โดยนกเรยนทยง

ไมเคยเรยนเรองทจะสอนมากอนเลยจานวน 1 คนแลวใหเรยนจากบทเรยนสาเรจรปจนจบ โดย

ปฏบตดงน

1. ตอบแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest)

2. เรยนจากบทเรยนสาเรจรปจนจบบทเรยน

3. ทาแบบฝกหดในบทเรยนไปพรอมกนในขณะทเรยน

4. ตอบแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest)

แลวนาผลทไดรบมาพจารณาปรบปรงสวนทยงบกพรอง เชน เนอหา แบบฝกหด

60

แบบทดสอบใหดยงขน

ขนท 2. ขนทดสอบกบกลมเลก (Small Group Testing) ใชกบนกเรยน 10 คน ทยงไม

เคยเรยนบทเรยนดงกลาวมากอน ดาเนนการเชนเดยวกบขนท 1 ทกประการ เมอเสรจกระบวนการ

แลวนาบทเรยนสาเรจรปมาแกไขขอบกพรองอกครงหนง นาผลคะแนนจากการทาแบบฝกหดและ

ทาแบบ ทดสอบหลงเรยนไปหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปโดยใชเกณฑ 70 / 70

ขนท 3. ขนทดสอบกบภาคสนาม (Field Testing) โดยทดลองใชกบนกเรยนทงชนเรยน

โดยใชวธการเชนเดยวกบขนท 1 และขนท 2 แลวนาผลไปหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป

การคานวณคาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป สาหรบเนอหาวชาทเปนทกษะกระบวนการคด

คานวณ ใหเปนไปตามเกณฑ 75 / 75

สรปไดวา การหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปสามารถตงไดหลายเกณฑตาม

ความเหมาะสมของเรองหรอรายวชาสาหรบวชาคณตศาสตรผวจยไดตงเกณฑไว 75/75 การคานวณหาประสทธภาพบทเรยนสาเรจรป การคานวณหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปของชยยงค พรหมวงศ (2539 ข :

495) คอ วธการใชสตร E 1 / E 2

E1 = 100×

∑

AN

X

เมอ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ

∑ X คอ คะแนนรวมของแบบฝกหดทกบทของนกเรยน

A คอ คะแนนเตมของแบบฝกหดทกบทรวมกน

N คอ จานวนนกเรยน

E2 = 100×

∑

BN

F

เมอ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

∑F คอ คะแนนรวมของผลสอบหลงเรยน

B คอ คะแนนเตมของผลสอบหลงเรยน

N คอ จานวนนกเรยน

61

หลงจากคานวณหาคา E 1 / E 2 แลว ผลลพธทไดมกจะใกลเคยงกนและหางกนไมเกน

5% ซงเปนตวชทจะยนยนไดวา นกเรยนไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมตอเนองตามลาดบขน

หรอไม กอนจะมการเปลยนพฤตกรรมขนสดทาย หรอนยหนงการทนกเรยนจะสอบไลไดเทาใด

เชน 90% นน นกเรยนมความรจรงหรอทาไดเพราะการสมเดา เมอมการรายงานคะแนนเปนตวเลข

2 ตว เชน 78 / 83 เปนการยนยนการเปลยนพฤตกรรมของนกเรยนคอนขางแนนอน การยอมรบประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ชยยงค พรหมวงศ และคณะ (2520 : 142) ไดกาหนดการยอมรบประสทธภาพของ

บทเรยนสาเรจรปไว 3 ระดบ คอ

1. สงกวาเกณฑ เมอประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปสงกวาเกณฑ 2.5%

2. เทากบเกณฑ เมอประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปสงกวาเกณฑ ไมเกน 2.5%

3. ตากวาเกณฑ เมอประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปตากวาเกณฑถง 2.5% ซงยงถอ

วามประสทธภาพทสามารถยอมรบได

เมอทาการทดสอบบทเรยนสาเรจรปภาคสนามแลวจะพจารณาการยอมรบหรอไมยอม

รบประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปโดยเทยบคา E 1 / E 2 ทหาไดจากชดการสอนกบ E 1 / E 2

ของเกณฑ ซงประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปไมควรตากวาเกณฑเกน 5% แตโดยปกตจะ

กาหนด ไว 2.5%

จากแนวการหาประสทธภาพบทเรยนสาเรจรปขางตนพอสรปไดวาการหาประสทธภาพ

เปนการประกนวาบทเรยนสาเรจรปทมประสทธภาพเหมาะสมตอการลงทนผลตและเกดผลตอการ

เรยนรของผเรยน เกณฑการหาประสทธภาพเทยบคา E 1 / E 2 ผผลตจะตองเปนผกาหนดเอง

การยอมรบประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปม 3 ระดบ คอ สงกวาเกณฑ เทากบเกณฑ และตา

กวาเกณฑ สวนขนตอนการหาประสทธภาพควรทดลองใชกบนกเรยน 3 กลม คอ แบบรายบคคล

แบบกลมเลก และแบบภาคสนาม

ผวจยไดตงเกณฑประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปไว 75 / 75 เนองจากเปนวชาท

เกยวกบทกษะการคดคานวณ และทดลองใชกบนกเรยน 3 กลม (ไมซากน) ดงน คอ

1. แบบรายบคคล จานวน 3 คน,

2. แบบกลมเลก จานวน 9 คน

3. แบบภาคสนาม จานวน 30 คน

62

งานวจยทเกยวของ

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการวจย เรองความแตกตางระหวางผลสมฤทธ

ทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต พบวามงานวจยทมสวนเกยวของดงน งานวจยทเกยวของกบเศษสวน งานวจยภายในประเทศเกยวกบเศษสวน พงษศกด ศรจนทร(2537 : บทคดยอ)ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร

เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนดวยเกมกบการสอนดวยวธ

ของสสวท. ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการสอนดวยเกมสงกวา

การสอนดวยวธสสวท.

พรสมบต ศรไสย (2539 : บทคดยอ) ไดศกษาพฒนารปแบบการสอนคณตศาสตรโดย

เนนการสอนแบบรวมมอกนเรยนร เรอง เศษสวน ระดบชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวา

นกเรยนทไดรบการสอนตามรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรทพฒนาโดยใชกระบวนการของ

การวจยเชงปฏบตการ มผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรสงกวาเกณฑเปาหมายทกาหนดคอ

50 เปอรเซนต นอกจากนแลวนกเรยนทสอนตามรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรมความ

เชอมนในตนเองและกลาแสดงออก

สพตรา พลพมพ (2540 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการสรางบทเรยนสาเรจรปแบบสาขา

เรองบทประยกต วชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวา บทเรยนสาเรจรปแบบ

สาขาทสรางขนมประสทธภาพ 88.46 / 82.56 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 80 / 80 และผลสมฤทธทาง

การเรยนของนกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปแบบสาขาหลงการทดลองสงกวากอนการ

ทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ศรพร ปอมบบผา (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาถงผลการสอนซอมเสรมวชาคณตศาสตร

เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 โดยใชบทเรยนสาเรจรปจากนกเรยนทมขอบกพรองในการ

เรยน เรองเศษสวน ผลการวจยพบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมขอบกพรองในการเรยน

คณตศาสตร เรอง เศษสวน เมอไดรบการสอนซอมเสรมดวยบทเรยนสาเรจรป มผลสมฤทธ

ทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน สงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

นตยา พวรตน (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาชดการสอนแบบวรรณ วชา

คณตศาสตร เรอง โจทยปญหาเศษสวน ระดบชนประถมศกษาปท 5 ผลการศกษาพบวา ชดการ

63

สอนนมประสทธภาพตามเกณฑและผลสมฤทธทางการเรยน เรอง โจทยปญหาเศษสวน ภายหลง

ไดรบการสอนดวยชดการสอนสงกวากอนไดรบการสอน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

วสรน ประเสรฐศร ( 2544 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการเปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสอนดวยการเรยน

แบบมสวนรวมกนกบการสอนตามแนวคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชา

คณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสอนดวยการเรยนแบบมสวน

รวมกน โดยใชกจกรรมการเรยนแบบกลมการแขงขน และแบบกลมสมฤทธสงกวาการสอนตาม

แนวคมอคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อดมศกด ลกเสอ (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนาความรสกเชงจานวนเรอง

เศษสวนและทศนยม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา คะแนนดาน

ความรสกเชงจานวนหลงการกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความรสกเชงจานวนสงกวา

กอนการกจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความรสกเชงจานวน ทระดบนยสาคญ .01 และผล

สมฤทธทางการเรยน เรองเศษสวนและทศนยม ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 ทเรยนโดยการ

กจกรรมการเรยนการสอนเพอพฒนาความรสกเชงสงกวานกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนการ

สอนตามปกต ทระดบนยสาคญ .05

งานวจยตางประเทศเกยวกบเศษสวน เกรสซงเจอร (Greatsinger 1968 : 87-90) ไดทาการวจยเรอง “An Experimental

Study of Programmed Instruction in Division of Fraction” เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธในการ

เรยนจานวนเศษสวนโดยใชบทเรยนโปรแกรมสอนกบการสอนตามปกตของคร บทเรยนทใชเปน

บทเรยนโปรแกรมชนดเสนตรงทาการทดลองกบนกเรยนเกรด 6 จากโรงเรยนตาง ๆ ในมลรฐ

โคโลราโด รวม 6 โรงเรยน โรงเรยนละ 2 หอง ปรากฏวาผลการเรยนทง 2 แบบ ไมมความแตกตาง

กนอยางมนยสาคญ แตการสอนเศษสวนดวยบทเรยนโปรแกรมประหยดเวลากวา

เมองนาโพร (Muangnapor 1975 : 1-3) ไดทาการศกษาคนควาเกยวกบการเรยนร

มโนคตพนฐานและการอานเขยนสญลกษณของเศษสวน ของนกเรยนระดบ 3-4 ในโรงเรยนตางๆ

ในประเทศสหรฐอเมรกา ผวจยไดทดลองสอนมโนคตพนฐานเกยวกบเศษสวนแกนกเรยน 15 คน

โดยแบงนกเรยนเปน 3 กลม แลวนาไปเปรยบเทยบกบการสอนเศษสวนโดยวธธรรมดา ซงสอนโดย

ครประจาชน ผลการทดลองปรากฏวา คะแนนเฉลยในการสอบระหวางกลมทสอนโดยผวจยและ

ครประจาชน ไมแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต แตผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชมโนคต

64

พนฐานเกยวกบเศษสวน มผลในดานเกยวกบความจาและการถายโยงการเรยนรสงกวาการสอน

ดวยวธธรรมดา ทระดบนยสาคญ .02 และ .05 แสดงใหเหนวา การวางแผนตามลาดบขนในการ

เรยนการสอน เปนสงทมประโยชนและจาเปนอยางยง เมอนาผลสมฤทธทไดจากการเรยนโดยใช

มโนคตพนฐานไปเปรยบเทยบกบนกเรยนเกรด 7 ททาการทดสอบโดยขอสอบมาตรฐานของ

NLSMA (The National Longitudinal Study of Mathematical Abilities) ใชขอคาถามเกยวกบ

เศษสวนและเสนจานวน การใชเศษสวนทเปนแผนภมวงกลมและแผนภมทแบงออกเปนสวน ๆ

ปรากฏวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบความเชอมน .05 ซงแสดงวา การ

สอนโดยใชมโนคตพนฐานเกยวกบเศษสวนดกวาวธอน และหวเรองทเปนอปสรรคสาคญในการ

สอนเศษสวน

เดอชงแยง (Der-Ching Yang 2002 : 152-157) ไดศกษาเรองการเรยนการสอนเรอง

เศษสวน โดยใชกจกรรมการเรยนการสอนทพฒนาความรสกเชงจานวนดวยการเรยนแบบรวมมอ

(Cooperative Learning) และการเรยนแบบอภปรายภายในชน (Class Discussions) ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในประเทศไตหวน พบวา การอภปรายและการสอสารมสวนชวยให

นกเรยนเกดการพฒนาความรสกเชงจานวน

ทอลล (Tully 2004 : DAI-A 65/06) ไดศกษาผลการสอบทมตอโปรแกรมสาเรจรปใน

การเรยนรวชาคณตศาสตรโดยใช Mathematics Fraction Test Scores เพอตรวจสอบรปแบบการ

คดในใจแบบมพนฐาน พบวานกเรยนทเรยนโดยใชโปรแกรมสาเรจรปโดยศกษาการเรยนของ

นกเรยนแตละคนพบวามผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

จากการศกษางานวจยทงในและตางประเทศทเกยวของกบการเรยนการสอน เรอง

เศษสวน ขางตนจะเหนวา มความสาคญอยางมากทจะชวยพฒนาการเรยนคณตศาสตรของ

ผเรยน ดงนนการทจะใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหาสาระของบทเรยนและมผลสมฤทธทางการ

เรยนทสงขน ครผสอนควรหาวธสอนทชวยใหผเรยนไดทากจกรรมตาง ๆ ทเออตอการเรยนร โดย

เปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรและสรางองคความรดวยตนเองตามความสามารถของตนมากทสด งานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป งานวจยในประเทศเกยวกบบทเรยนสาเรจรป จฑาทพย จนทรสวรรณ (2541 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนสาเรจรป

ประกอบภาพการตน เรองดน กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5 ผลการวจย

พบวา บทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรองดน กลมสรางเสรมประสบการณชวตชนประถม

ศกษาปท 5 มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนดวยบท

65

บทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สมนก สวรรณมล (2542 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนสาเรจรป

ประกอบภาพการตน เรองประชากรศกษา กลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5

ผลการวจยพบวา บทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรองประชากรศกษา กลมสรางเสรม

ประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5 มประสทธภาพ 88.15/85.63 ซงสงกวาเกณฑทกาหนด

85/85 ทตงไว นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตนมคะแนนเฉลยหลงเรยน

สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

วนทนย วงษสวรรณ (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการสรางบทเรยนสาเรจรป เรอง

การสบพนธแบบอาศยเพศของพชมดอกและเนอเยอของพชในระยะหลงเอมบรโอ รายวชา

ชววทยา ว 034 ชนมธยมศกษาปท 5 พบวา บทเรยนสาเรจรปมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด

ไว 85/85 และนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป มผลสมฤทธทางการเรยนเพมขนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

จรพรรณ ปยพสนทรา (2545 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนโปรแกรม

แบบ สาขา เรองมลพษทางนา สาหรบนกเรยนชวงชนประถมศกษาปท 4 - 6 พบวา ประสทธภาพ

ของบทเรยนโปรแกรมแบบสาขาทสรางขน มคา 81.0/79.8 ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และความคดเหนของนกเรยนทม

ตอบทเรยนโปรแกรมแบบสาขาทผวจยสรางขนอยในระดบดมาก

เพลนพศ มวงนม ( 2545 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนรายวชาเสรม

ทกษะคณตศาสตร 3 (ค 033) ระดบชนมธยมศกษาปท 2 เรองจานวนและตวเลข พบวาบทเรยน

รายวชาเสรมทกษะคณตศาสตร 3 (ค 033) มประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และผลสมฤทธทาง

การเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนภายหลงไดรบการสอนดวยบทเรยนรายวชาเสรมทกษะ

คณตศาสตร 3 สงกวากอนไดรบการสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

พจตร พรหมจารย (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการเปรยบเทยบการสอนวชา

คณตศาสตร เรองบทประยกต ชนประถมศกษาปท 6 ระหวางการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบ

การสอนปกต พบวาบทเรยนสาเรจรปทสรางขนมประสทธภาพ 84.42/79.28 ซงมประสทธภาพสง

กวาเกณฑทกาหนดจงสามารถนาไปใชได และนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนตามปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

พเชษฐ จามรธญญวาท (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการเปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยน เรอง การดาเนนงานในหองเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตรสถาบนราชภฏ

66

อบลราชธาน ทสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอนปกต พบวาบทเรยนสาเรจรปทผวจยสราง

ขนมคาประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนด 90/90 คอ E 1 / E 2 = 90.18/90.18 และนกศกษากลม

ทดลองทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยนกลมควบคมทเรยนดวยวธสอน

ตามปกต อยางมนยสาคญทางสถต .05

สพรรณ สขะสนต (2547 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนสาเรจรป เรอง

ภาษาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 พบวาบทเรยนสาเรจรปทสรางขนม

ประสทธภาพตามเกณฑ มคา 76.33/84.28 ซงมประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนด 75/75 และ

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

และนกเรยนมความพงพอใจตอบทเรยนสาเรจรปทผวจยสรางขนอยในระดบดมาก

จนดา เกยรตกนก (2547 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการสรางบทเรยนสาเรจรปประกอบ

ภาพการตน สาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการไดยน เรองกฎหมายนาร ชนประถมศกษาป

ท 6 ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ผลการวจยพบวา ไดบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพ

การตน สาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางการไดยน เรองกฎหมายนาร ชนประถมศกษาปท 6

มประสทธภาพ 90.38 / 92.31 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว

เตอนใจ มสข (2549 : บทคดยอ) ไดศกษาเรองการพฒนาบทเรยนสาเรจรป วชา

คณตศาสตร เรองพาราโบลา ระดบชวงชนท 4 ผลการวจยพบวา บทเรยนสาเรจรป มประสทธภาพ

เทากบ 94/90 ซงมประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนดและผลสมฤทธทางการเรยนวชา

คณตศาสตรของนกเรยนระดบชวงชนท 4 หลงจากเรยนดวยบทเรยนสาเรจรป เรอง พาราโบลา สง

กวาเกณฑรอยละ 65 อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 งานวจยตางประเทศเกยวกบบทเรยนสาเรจรป อสเตอรเดย (Easterday 1968 : 303-307) ไดทาการวจยเปรยบเทยบการสอนโดยใช

บทเรยนสาเรจรปกบการสอนแบบบรรยายตามปกตในวชาพชคณตทาการทดลองกบนกเรยนเกรด

9 ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา

นกเรยนทเรยนจากการสอนแบบบรรยายตามปกตจากผสอน

คอนรอย (Conroy 1972 : 5102-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบผลการสอนวชาพชคณต

โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธการสอนโดยครบรรยาย ผลการวจยพบวา ทงสองกลมมผลสมฤทธ

ทางการเรยนไมแตกตางกน

แมคคนเลย (Mckinley 1974 : 1443-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบลกษณะการอาน

โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบเครองชวยสอนกบเดกอาย 14-18 ป ทเรยนตากวาระดบ 5 ผลการวจย

67

พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทง 2 กลมไมแตกตางกน ทงบทเรยนสาเรจรปและ

เครองชวยสอนในการอานใชไดผลดกวาการเรยนดวยตนเอง

พารคเกอร (Parker 1974 : 4914-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบการสอนโดยใชบทเรยน

สาเรจรปกบการสอนตามปกตในวชาชววทยา กลมตวอยางเปนนกศกษาจานวน 90 คน แบงเปน

2 กลม กลมทดลองสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป และกลมควบคมสอนตามปกตผลการวจยพบวา

ผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมไมแตกตางกน

อารลน และเวสทเบอร (Arlin and Westbury 1976 : 213-219) ไดทาการวจยเปรยบ

เทยบวธสอนโดยใหนกเรยนเรยนเองจากบทเรยนสาเรจรปกบวธการสอนโดยใชครเปนผดาเนนการ

สอนในวชาวทยาศาสตร กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ในสหรฐอเมรกา

ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนเองจากบทเรยนสาเรจรป มผลการเรยนสงกวานกเรยนทเรยน

จากครเปนผดาเนนการสอน

สตรคแลนด (Strickland 1978 : 2510-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบการสอนโดยใช

บทเรยนสาเรจรปกบการสอนตามปกตในวชาชววทยา ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน

ของกลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถต

โคล (Cole 1979 : 3170-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบผลการเรยนเปนรายบคคลกบ

การเรยนโดยครสอนตามปกต กลมตวอยางเปนนกเรยนเกรด 3 ในสหรฐอเมรกา จานวน 40 คน

แบงเปน กลมทดลองผวจยเปนผสอนกบกลมควบคมทสอนโดยครเปนผสอนและจดการเรยนการ

สอนตามปกต นกเรยนในกลมทดลองจะเรยนเปนรายบคคลโดยจะมการทดสอบโดยใช

แบบทดสอบวนจฉย เพอจดเดกใหเหมาะสมกบเครองมอ หรออปกรณ การเรยนทผวจยไดสรางขน

สาหรบนกเรยนดวยตนเอง ไดแก หนงสอชนดตาง ๆ บทเรยนสาเรจรป ชดการสอน เกม ซง

กจกรรมตาง ๆ จะเนนผเรยนเปนศนยกลางทงสองกลม จะเรยนวนละ 45 นาท ใชเวลาทดลอง 4

เดอน ผลการวจยพบวา กลมทดลอง มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากลมควบคมทเรยนตามปกต

บารด (Bard 1980 : 1990-A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบการสอนโดยใชบทเรยน

สาเรจรปกบการสอนตามปกต สาหรบการสอนวชาวทยาศาสตรกายภาพท Southern Colorado-

State College กลมตวอยางเปนนกเรยนจานวน 70 คน แบงเปน 2 กลม กลมทดลองสอนโดยใช

บทเรยนสาเรจรป และกลมควบคมสอนตามปกต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของ

กลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

นวแมน (Newman 1983 : 44-04A) ไดทาการวจยเปรยบเทยบการสอนโดยใชบทเรยน

โปรแกรมคอมพวเตอรและการสอนแบบปกต ทาการทดลองกบนกเรยนระดบมธยมศกษาทางตอน

68

ใตของรฐแคลฟอรเนย จานวน 55 คน กาหนดกลมตวอยางเปน 3 กลม กลมท 1 ไดรบการสอนโดย

ใชคอมพวเตอรชวยสอน กลมท 2 ไดรบการสอนโดยใชบทเรยนโปรแกรม และกลมท 3 ไดรบการ

สอนแบบปกต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนทงสามกลมไมแตกตางกน แตการสอน

โดยใชบทเรยนโปรแกรมจะสงผลใหผเรยนเกดการเรยนรไดมากทสด

ออตโต (Otto 2004 : DAI-B 65/04) ไดศกษาผลการใชโปรแกรมสาเรจรปเปนเครองมอ

เพมเตมในการสอนโดยการเปรยบเทยบวธการเปนแบบแผนพฤตกรรมในการเรยนครงแรกและ

สอนเพมเตมโดยใช Macromedia Flash Trade เปนเครองมอในการพฒนาแบบเรยนรวมถงใช

บทเรยนแบบสาขาโดยการเปรยบเทยบการใชโปรแกรมในการสอนเปนอนดบแรก ใหนกเรยนสอบ

กอนเรยนและหลงจากนนศกษาโดยใชบทเรยนโปรแกรมในการสอน พบวา นกเรยนทเรยนโดยใช

บทเรยนโปรแกรมในการสอนมผลยอนกลบสง

จากการศกษางานวจยทงในและตางประเทศทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป แสดงให

เหนไดวาการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป ทาใหผเรยนเกดความสนใจในการเรยนมากขนสามารถ

พฒนาผเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน และชวยพฒนาผเรยนใหเหนคณคาในตนเอง เกด

เจตคตทดตอวชาทเรยนชวยสงเสรมการเรยนรดวยตนเอง ครผสอนจงตองมการปรบเปลยนวธการ

สอนของครจากรปแบบเกา ซงยดครเปนศนยกลาง มาใชรปแบบการเรยนแบบใหมทยดผเรยนเปน

ศนยกลาง ซงเรยกวา “การเรยนแบบพงตนเอง” เพราะเปนการเรยนทเปดโอกาสและสงเสรมให

นกเรยนมความรบผดชอบตอการศกษาของตนเองมากยงขน และจากผลการวจยขางตน ผวจยใน

ฐานะครผสอนวชาคณตศาสตร มความสนใจทจะทาการศกษาวธสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป

เรองเศษสวนทไดสรางขนเอง มาทดลองสอนและศกษาความคดเหนของนกเรยนทมตอบทเรยน

สาเรจรปแบบเสนตรง เพราะบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรงจะสนองตอบความแตกตางระหวาง

บคคลในเรองรปแบบการเรยนร และในเรองการพฒนาศกยภาพของผเรยนตามความสามารถใหม

ประสทธภาพสงขน จงนบวาเปนวธทเหมาะกบสภาพปญหาและระบบการจดการเรยนการสอนใน

ปจจบน

กรอบแนวคดในการวจย

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบวธสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปเปนการจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปทผวจยไดสรางไวลวงหนา จะยดหลกผเรยนเปนศนยกลาง ซงม

พนฐานจากการนาหลกการทางจตวทยาการเรยนรมาใชในการออกแบบบทเรยน โดยอาศยทฤษฎ

การวางเงอนไขและทฤษฎการเสรมแรงชวยใหผเรยนสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพ โดยม

69

หลกการวา บทเรยนจะตองเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรวมไดทราบผลทนทและมการเสรมแรง

ตลอดเวลา ผเรยนสามารถเรยนไปทละขนตอน ตามความสามารถของผเรยนเอง ทสามารถพฒนา

ระดบผลสมฤทธทางการเรยนใหสงขนนน เชน

ยพน พพธกล และ อรพรรณ ตนบรรจง (2536 : 23-25) ไดกลาวถงวธการสอน ดงน

1. ขนนา เปนกรอบทเสมอนขนนาเขาสบทเรยน อาจจะเปนการทบทวนหรอกลาวในสง

ทจะนาไปสบทเรยนใหม

2. ขนสอน เปนกรอบทใหความรแกนกเรยน การเขยนกรอบนสาคญมากจะเขยนโดย

คานงถงวธสอน อาจยกตวอยางหลาย ๆ ตวอยาง เพอใหนกเรยนสามารถสรป การเขยนกรอบทด

ไมควรยกนยาม สตร หรอกฎขนกอน ควรจะหาวธการทจะสรปโดยเขยนกรอบตอเนองไตความคด

ไปทละนอยจนนกเรยนสามารถสรปได

3. ขนสรป เปนขนทตอเนองจากขนสอน จะสรปนยาม กฎ หรอสตร

4. ขนการฝกหด (Practice Frame) เปนขนทผเรยนเขาใจเนอหาหรอสรป สตร กฎและ

นยาม ไดแลวกลองใหผเรยนฝกทา

5. ขนทบทวน เปนการสรปความคดรวบยอดของเนอหาบทเรยน

6. ขนการทดสอบ เปนการวดผลทนกเรยนตองรวบรวมความรทไดจากกรอบตน ๆ โดย

การทาแบบทดสอบและประเมนผลจากการตรวจแบบทดสอบ

วทร คมขา (2543 : online) ไดนาเสนอวธการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรปไว ดงน

1. ขนนาเขาสบทเรยน ทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) ครผสอนชแจงการใช

บทเรยนสาเรจรปใหผเรยนจนเขาใจ

2. ขนสอน ครผสอนแจกบทเรยนสาเรจรปใหผเรยนเปนรายบคคล ผเรยนตองศกษาบท

เรยนดวยตนเองตามลาดบขนตอน คอ ผเรยนศกษาจดประสงคการเรยนร ศกษาบทเรยน ทาแบบ

ฝกหดทละกรอบไปจนสนสดบทเรยน

3. ขนสรป ครผสอนและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาบทเรยนอกครง

4. ขนฝกหด เปนขนทเปดโอกาสใหผเรยนไดลงมอทาแบบฝกหดทายกรอบ

5. ขนการสรปความ เปนการทบทวนความรทงหมด

6. ขนการทดสอบและประเมนผล เปนการทดสอบกอน-หลงเรยน แบบฝกหดทายกรอบ

และประเมนผลการเรยนรจากแบบทดสอบและแบบฝกหด

Administrator (2549 : online) ไดเสนอวธการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปไว ดงน

70

1. ขนนาเขาสบทเรยน ครผสอนอธบายวธการใชบทเรยนสาเรจรปใหไดสมฤทธผล

ผเรยนตองปฏบตตามคาแนะนาทกาหนดไวในบทเรยนสาเรจรปอยางเครงครด

2. ขนดาเนนการสอน ครแจกบทเรยนสาเรจรปใหผเรยนแตละคน ผเรยนดาเนนการ

เรยนจากบทเรยนสาเรจรปดวยตนเอง โดยครผสอนคอยควบคมดแลหรอคอยใหความชวยเหลอใน

กรณทผเรยนตองการความชวยเหลอ ผศกษาบทเรยนไปทละกรอบจนจบบทเรยน

3. ขนสรป หากมการใชบทเรยนสาเรจรปรวมกบสออน ๆ จะตองมการสรปผลการเรยน

หลงจากเฉลยดวยบทเรยนสาเรจรปแลว

4. ขนการทาแบบฝกหด นกเรยนทาแบบฝกหดทายบทเรยนทกาหนดไว

5. ขนสรปความ เปนการสรปความคดรวบยอดจากสงทไดศกษามาตงแตตน

6. ขนการประเมนผล เปนการประเมนจากแบบทดสอบกอน-หลงเรยน เพอวดความ

กาวหนาดานความรของผเรยน

เตอนใจ มสข (2549 : 61) ไดเสนอวธการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

ประกอบดวยขนตอนดงน

1. ขนนาเขาสบทเรยน ครแนะนาวธการใชบทเรยนสาเรจรป

2. ขนสอน ทดสอบกอนเรยน แจกบทเรยนสาหรบนกเรยนรายบคคล ศกษาบทเรยน

สาเรจรปทละบทเรยนจนจบ ทดสอบหลงเรยน

3. ขนสรป สรปเนอหาสาระของบทเรยน

4. ขนการวดผลและประเมนผล เปนการวดความรความเขาใจของผเรยน เพอทราบถง

ผลการความกาวหนาจากการทาแบบทดสอบ และประเมนผลโดยการตรวจแบบทดสอบ

จากการศกษางานวจยเกยวกบวธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป ผวจยจงสรป

มาเปนวธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปในการวจยครงนได 6 ขนดงน

1. ขนนาเขาสบทเรยน เปนกรอบททบทวนหรอกลาวในสงทนาไปสบทเรยนใหม

2. ขนสอน เปนกรอบทใหความรหรอการนาเสนอขอมลทเปนหลกการหรอทฤษฎทปพน

ฐานความรใหแกผเรยน โดยผเรยนศกษาบทเรยนสาเรจรป มการยกตวอยางหลาย ๆ ตวอยาง

เพอใหนกเรยนตอบสนองในกรอบสรปไดถกตอง

3. ขนสรปผล เปนกรอบทสรปนยาม กฎหรอสตรจากเนอหาสาระทไดเรยนมาจากกรอบ

แรกจนถงกรอบสดทายของแตละบท

4. ขนการฝกหด เปนกรอบทเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกหดเกยวกบสงทไดเรยนมา

5. ขนการทบทวน เปนกรอบทสรปทบทวนมโนคต (Concept) หรอการสรปรวบยอดได

71

6. ขนการทดสอบและประเมนผล เปนขนการทดสอบความรของนกเรยนมทง

แบบทดสอบยอยระหวางเรยน ทดสอบกอนและหลงเรยน เพอวดความกาวหนาในการเรยนร

ซงแสดงขนตอนการจดการเรยนร ดงแผนภมท 9 ตอไปน

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน

ขนท 2 ขนสอน

ขนท 3 ขนสรปผล

ขนท 4 ขนการฝกหด

ขนท5 ขนทบทวน

ขนท 6 ขนทดสอบและ

ประเมนผล

แผนภมท 9 แสดงขนตอนการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

วธจดการเรยนรแบบปกต เปนขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรของผเรยนของสถาบน

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ (2549 : 27-31) ซงแบงเปน

ขนตอนใหญ ๆ ไดดงน

1. ขนนาเขาสบทเรยน เปนการทบทวนความรเดม เปนการกลาวหรออางองสงท

นกเรยนทเคยเรยนมาแลวและเกยวของกบบทเรยนใหมทกาลงจะสอน

2. ขนการดาเนนการสอน เปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนของบทเรยนใหม โดยใช

ของจรง รปภาพและสญลกษณทางคณตศาสตร

2.1 ขนของจรง เปนขนทพยายามนารปธรรมมาใช เพอสรปไปสนามธรรมได

2.2 ขนรปภาพ ครเปลยนเครองชวยคดจากของจรงมาเปนรปภาพ

ทบทวนความรเดมโดยใชเกม

ศกษาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร

สรปกรอบเนอหา

ฝกทกษะจากแบบฝกหดในบทเรยนสาเรจรป

ทบทวนเนอหาในกรอบเนอหา

การประเมนผล ทาแบบทดสอบยอย

ศกษากรอบเนอหาตอไป

72

2.3 ขนสญลกษณ ครอธบายโดยใชสญลกษณ

3. ขนสรป เปนการสรปเนอหาบทเรยนนาไปสวธลด เพอสะดวกในครงตอไป

4. ขนการฝกทกษะ เปนการฝกทกษะดวยการทาแบบฝกหดจากบทเรยนหรอใบงาน

5. ขนการนาไปใช เปนขนทนาความรไปใชในชวตประจาวนและใชในวชาอนทเกยวของ

ใหนกเรยนแกโจทยปญหา หรอทากจกรรมทมกประสบในชวตประจาวน

6. ขนการวดและประเมนผล เปนขนประเมนผลจากการทาแบบฝกหดหรอแบบทดสอบ

ซงแสดงขนตอนการสอน ดงแผนภมท 10 ตอไปน

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน

ขนท 2 ขนการดาเนนการสอน

ไมเขาใจ

เขาใจ

ขนท 3 ขนสรป

ขนท 4 ขนการฝก

ทกษะ

ขนท5 ขนการนาไปใช

ขนท 6 ขนการวดและประเมนผล

ไมผาน

ผาน

แผนภมท 10 แสดงขนตอนการจดการเรยนรแบบปกต

ทบทวนพนฐานความรเดม

สอนเนอหาใหม

จดกจกรรมโดยใชรปภาพ จดกจกรรมโดยใชของจรง ใชสญลกษณ

ชวยกนสรปเปนวธลด

ฝกทกษะจากหนงสอเรยน แบบฝกทกษะคณตศาสตร

นาความรไปใช

การประเมนผล

สอนซอมเสรม

สอนเนอหาตอไป

นกเรยนเขาใจ

หรอไม

ผานหรอไม

73

จากการศกษางานวจยทเกยวของเกยวกบวธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปและ

วธจดการเรยนรแบบปกตของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวง

ศกษาธการ ผวจยจงไดกาหนดกรอบแนวคดในการวจยเกยวกบวธจดการเรยนรทงสองวธ ดง

รายละเอยดแผนภมท 11 ตอไปน

แผนภมท 11 กรอบแนวคดในการวจย

กลมทดลอง

กลมควบคม จดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

1. ขนนา

2. ขนสอน

3. ขนสรป

4. ขนการฝกหด

5. ขนทบทวน

6. ขนการทดสอบและ

ประเมนผล

จดการเรยนร แบปกต

1. ขนนาเขาสบทเรยน

2. ขนการดาเนนการสอน

3. ขนสรป

4. ขนการฝกทกษะ

5. ขนการนาไปใช

6. ขนการวดผลและ

ประเมนผล

ผลสมฤทธทางการเรยน คณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6

ความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร

74

74

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การวจยเรอง ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง

เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการ

เรยนรแบบปกต เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) โดยมนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 โรงเรยน มารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการ

การสงเสรมศกษาเอกชน เปนหนวยวเคราะห (Unit of Analysis) ซงมรายละเอยดและขนตอนใน

การดาเนนการวจยดงน

1. ประชากร และกลมตวอยาง

2. ตวแปรทศกษา

3. ระเบยบวธวจย

4. เครองมอทใชในการวจย

5. การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ

6. การดาเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล

7. การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล

ประชากร และกลมตวอยาง 1. ประชากรในการวจยครงน คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทศกษาอยใน โรงเรยน

มารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร ซงมจานวน 4 หองเรยนรวมมนกเรยนทงสน 178 คน ทกาลง

ศกษาในปการศกษา 2550

2. กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนมารวทย

อาเภอสตหบ จงหวดชลบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 จานวน 2 หองเรยนรวมทงสน 90 คน

ไดมาโดยวธการสมตวอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยการจบฉลากหองเรยนจาก 4

หองเรยน โดยจบฉลากครงท 1 เปนกลมควบคม ไดนกเรยนหอง ป.6/1 จานวน 45 คน ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบปกต และจบฉลากครงท 2 เปนกลมทดลองหอง ป.6/4 จานวน 45 คน ทไดรบ

การจดการเรยนร โดยใชบทเรยนสาเรจรป ดงแผนภมท 12 หนา 75 ตอไปน

75

แผนภมท 12 ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากร นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ของโรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

สงกดสานกบรหารงานคณะกรรมการการสงเสรมศกษาเอกชน

เปนหนวยวเคราะห (Unit of Analysis) จานวน 178 คน

ป. 6/1

45 คน

ป. 6/3

44 คน

ป. 6/4

45 คน

ป. 6/2

44 คน

สมตวอยางงาย โดยจบฉลากครงท 1 เปนกลมควบคม

และจบฉลากครงท 2 เปนกลมทดลอง

ป. 6/1

กลมควบคม

ป. 6/4

กลมทดลอง

ตวอยางทใชในการวจย นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ของโรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

หอง ป. 6/1 จานวน 45 คน เปนกลมควบคม ทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต

หอง ป. 6/4 จานว45 คน เปนกลมทดลอง ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

รวมทงสน 90 คน

76

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรอสระ (Independent Variables) ไดแก วธจดการเรยนร 2 วธ ประกอบดวย

1.1 วธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

1.2 วธจดการเรยนรแบบปกต

2. ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไดแก

2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6

2.2 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ระเบยบวธวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) แบบมกลมทดลอง

และกลมควบคม (Randomized control group posttest only design) (นคม ตงคะพภพ 2543 :

315-318) ซงมรปแบบดงรายละเอยดในแผนภมท 13 ตอไปน

RE T 2X

RC T~ 2~X

แผนภมท 13 รปแบบการทดลองแบบมกลมทดลองและกลมควบคม (Randomized control

group posttest only design)

เมอ R คอ การไดมาของกลมตวอยางโดยวธการสม

E คอ กลมทดลอง (Experimental group)

C คอ กลมควบคม(Control group)

T คอ วธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

T~ คอ วธวธจดการเรยนรแบบปกต

2X คอ การทดสอบหลงเรยนของกลมทดลอง

2~X คอ การทดสอบหลงเรยนของกลมควบคม

77

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย คอ

1. บทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

2. แผนการจดการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรป

3. แผนการจดการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนรแบบปกต

4. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอน-หลงเรยน ทผวจยสรางขน

5. แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ทผวจยสรางขนจานวน 1 ฉบบ เปน

แบบประเมนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 3 ระดบ

การสรางและการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1. การสรางบทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 บทเรยน

สาเรจรป เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 มวธการสรางและพฒนาบทเรยนสาเรจรปแบบ

เสนตรง ดงน

1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 และหนงสอแบบเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เพอศกษาขอบเขตของเนอหา ความร

พนฐานทตองนามาใช จดประสงคการเรยนร ความคดรวบยอดและกจกรรมการเรยนการสอน

1.2 ศกษามาตรฐานการเรยนรกลมวชาคณตศาสตร ผลการเรยนรทคาดหวงราย

ภาค สาหรบเนอหาเรอง เศษสวน

1.3 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการและขนตอนการสรางบทเรยนสาเรจรป เพอ

เปนแนวทางในการสรางบทเรยนสาเรจรป ศกษางานวจยทเกยวของกบบทเรยนสาเรจรป เพอ

ตองการทราบรปแบบของบทเรยนสาเรจรป ขอดและขอจากดของการใชบทเรยนสาเรจรป ทจะ

ตองนามาใชสรางบทเรยนสาเรจรป

1.4 วเคราะหเนอหา เรอง เศษสวน แลวนามากาหนดจดประสงคการเรยนรสาระการ

เรยนร เพอเขยนโครงราง (outline) ของบทเรยนสาเรจรป ซงแบงกรอบเนอหาของบทเรยนออกเปน

4 ชด ดงน

1.4.1 เศษสวนทมคาเทากน

1.4.2 การบวกและการลบเศษสวน

1.4.3 การคณและการหารเศษสวน

78

1.4.4 การบวก ลบ คณ และหารเศษสวนระคน

1.5 ออกแบบสรางบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน เขยนลงในแตละกรอบเนอหา

1.6 นาบทเรยนสาเรจรปทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยว

ชาญจานวน 3 ทานเพอตรวจสอบความสอดคลองกนระหวางเนอหา คณภาพของบทเรยน

สาเรจรป ความถกตองของภาษาและความเหมาะสมของบทเรยนสาเรจรป โดยหาคาดชนความ

สอดคลอง(Index of Item Objective Congruence : IOC) ของเครองมอจากผเชยวชาญ เมอ

ผวจยคานวณ หาคา IOC ของบทเรยนสาเรจรปแลว ซงไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00

(ดงรายละเอยดในภาคผนวก ข ตารางท 11 หนา 131) แสดงวาบทเรยนสาเรจรปนมความ

เหมาะสมและครอบคลมเนอหา

1.7 ปรบปรงแกไขบทเรยนสาเรจรป ดาเนนการตามทอาจารยทปรกษาวทยานพนธ

และผเชยวชาญแนะนามา โดยมจดมงหมายเพอทจะไดเนอหาทถกตองตามแนวคด หลกการและ

ทฤษฎและความถกตองของบทเรยนสาเรจรป ไดแก การใชภาษา การใชรปภาพประกอบ การเพม

เกมในกรอบเนอหาแตละชด การใชรปภาพปดเฉลยคาตอบ

1.8 ตรวจสอบแกไขเนอหาบทเรยนสาเรจรป โดยนาบทเรยนสาเรจรปทสรางเสรจ

แลวไปเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญตรวจสอบอกครงหนง และปรบปรง

แกไขในสวนทยงบกพรอง ไดแก การใสเครองหมาย +, - ,× , ÷ บทสรปในกรอบเนอหา

1.9 นาบทเรยนสาเรจรปทไดรบการปรบปรงแลวไปทดลองใช เพอหาประสทธภาพ

ของบทเรยนสาเรจรป โดยดาเนนการตามขนตอนดงน

1.9.1 การทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout) ผวจยนาบทเรยนสาเรจรปท

สรางขนไปทดลองกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนมารวทยพทยา อาเภอบางละมง

จงหวดชลบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 3 คน โดยมอตราสวน

นกเรยน เกง : ปานกลาง : ออน คอ 1 : 1 : 1 ซงเกณฑการคดเลอกนกเรยนเกงพจารณาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาคณตศาสตรทไดระดบผลการเรยน 4, เดกปานกลางทไดระดบผลการเรยน 2-3

และเดกออนทไดระดบผลการเรยน 0-1 จากระดบผลการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

โดยปฏบตดงนทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest), ศกษาบทเรยนสาเรจรปทาแบบทดสอบยอย

แตละบทเรยน และเมอเรยนจบแลวทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) เพอ ใหขอมลยอนกลบใน

ดานตาง ๆ โดยทาการทดลองเพอนาผลทไดมาพจารณาปรบ ปรงสวนทยงบกพรองใหดยงขน และ

นาขอมลจากการทดลองมาวเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป ตามเกณฑ 65 / 65 ซง

ไดผลการทดลอง ดงตารางท 2 หนา 79 ตอไปน

79

ตารางท 2 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

จานวน

(คน) (30) (30) (30) (30) (120) (90)

3 25 22 20 19 86 64

X 28.67 21.33

รอยละ 71.66 71.11

E1 / E2 = 71.66 / 71.11

จากตารางท 2 พบวา นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปไดคะแนนเฉลยจาก

แบบฝกหด (E1) เทากบ 28.67 คดเปนรอยละ 71.66 และไดคะแนนเฉลยจากคะแนนวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน (E2) เทากบ 21.33 คดเปนรอยละ 71.11 ดงนนผลการทดลองพบวา ประสทธภาพ

ของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 มคาเทากบ 71.66 / 71.11

ซงผลทไดมประสทธภาพสงกวาเกณฑ 65 / 65 ทตงไว (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 20

หนา 143) จากการสงเกตนกเรยนพบวา นกเรยนมการพฒนาวธการเรยนรอยางมขนตอน ซง

เนอหาในบทเรยนสาเรจรปทเรมจากงายไปสยาก นกเรยนมเวลาเปนสวนตวในการเรยนร อาน ฝก

ปฏบต จนเขาใจและแกปญหาไดตามลาดบ นกเรยนมทกษะการคดวเคราะหอยางมเหตผล เรยนร

ดวยตนเอง นกเรยนบรรลจดประสงคของการเรยนการสอนตามเกณฑทกาหนดไวและสงผลให

พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนสงขน

1.9.2 การทดลองกลมเลก (Small Group Tryout) ผวจยนาบทเรยนสาเรจรปท

ผานการทดลองรายบคคลแลวไปทดลองกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนมารวทยพทยา

อาเภอบางละมง จงหวดชลบร ภาคเรยนท 1 ปการ ศกษา 2550 ทไมใชกลมตวอยางและไมใช

นกเรยนททดลองรายบคคล จานวน 9 คน โดยมอตรา สวนนกเรยน เกง : ปานกลาง : ออน คอ 3 :

3 : 3 และนาขอมลจากการทดลองมาวเคราะหหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปตามเกณฑ

70 / 70 โดยปฏบตดงน ทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest), ศกษาบทเรยนสาเรจรป, ทาแบบทด

สอบยอยแตละบทเรยน และเมอเรยนจบแลวทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) เพอใหขอมล

ยอนกลบในดานตาง ๆ ซงไดผลการทดลอง ดงตารางท 3 หนา 80 ตอไปน

80

ตารางท 3 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองกบกลมเลก (Small Group Tryout)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

จานวน

(คน) (90) (90) (90) (90) (360) (270)

9 72 68 67 63 270 208

X 30 23.11

รอยละ 75.00 77.03

E1 / E2 = 75.00 / 77.03

จากตารางท 3 พบวา นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปไดคะแนนเฉลยจาก

แบบฝกหด (E1) เทากบ 30 คดเปนรอยละ 75.00 และไดคะแนนเฉลยจากคะแนนวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน (E2) เทากบ 23.11 คดเปนรอยละ 77.03 ดงนนผลการทดลองพบวา ประสทธภาพ

ของบทเรยนสาเรจรปวชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 มคาเทากบ 75.00 /

77.03 ซงผลทไดมประสทธภาพสงกวาเกณฑ 70/70 ทตงไว (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค

ตารางท 21 หนา 144) จากการสงเกตพบวา นกเรยนเกดการพฒนาตามลาดบขนจากบทเรยน

สาเรจรป มทกษะการคดหาเหตผล เรยนรดวยตนเอง สรางองคความรใหตนเองโดยการอภปราย

รวมกนเพอหาบทสรปจากเนอหา มวธการหาคาตอบไดตามลาดบขน นกเรยนกลมสตปญญาปาน

กลางและออนไดรบการพฒนาไปพรอม ๆ กนกบกลมเกง นกเรยนมปฏสมพนธทดตอครผสอนและ

เพอน ๆ กลาแสดงความคดเหน นกเรยนมความสขกบวธสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรป ขนนาใน

บทเรยนสาเรจรปกอนเรมเนอหาใหมจะมกจกรรมเกมทเราความสนใจของผเรยน ทาใหผเรยน

อยากทจะเรยนรเนอหาตอไป

1.9.3 การทดลองภาคสนาม (Field Tryout) ผวจยนาบทเรยนสาเรจรปทผานการ

ทดลองรายบคคลและกลมเลกไปใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนมารวทยพทยา

อาเภอบางละมง จงหวดชลบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 ทไมใชนกเรยนกลมตวอยางและ

ไมใชนกเรยนจากการทดลองรายบคคลและกลมเลก จานวน 30 คน เพอหาประสทธภาพของ

บทเรยนสาเรจรปวชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ตามเกณฑ 75/75 ซงไดผลการทดลอง ดงตาราง

ท 4 หนา 81 ตอไปน

81

ตารางท 4 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองภาคสนาม (Field Tryout)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

จานวน

(คน) (300) (300) (300) (300) (1200) (900)

30 251 242 234 222 949 726

X 31.63 24.20

รอยละ 79.08 80.67

E1 / E2 = 79.08 / 80.67

จากตารางท 4 พบวา นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปไดคะแนนเฉลยจากแบบ

ฝกหด (E1) เทากบ 31.63 คดเปนรอยละ 79.08 และไดคะแนนเฉลยจากคะแนนวดผลสมฤทธทาง

การเรยน (E2) เทากบ 24.20 คดเปนรอยละ 80.67 ดงนนผลการทดลองพบวา ประสทธภาพของ

บทเรยนสาเรจรปวชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 มคาเทากบ 79.08/ 80.67

ซงมประสทธภาพสงกวาเกณฑทตงไว 75/75 (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 22 หนา

145-146) จากการสงเกตพบวา นกเรยนมความสขกบการเรยน ซงนกเรยนมสหนาทยมแยม

แจมใส และเกมในบทเรยนสาเรจรป ชวยทาใหนกเรยนสนกสนานมากขน มการแขงขนกน คร

กลาวชมเชยนกเรยนททาไดถกตองทกขอและเสรมกาลงใจสาหรบนกเรยนทยงทาไมถกตอง ทาให

มบรรยากาศทเออตอการเรยนร หลงการทดลองนกเรยนไดบอกครวา อยากทจะเรยนโดยใช

บทเรยนสาเรจรปอก

1.10 ไดบทเรยนสาเรจรปทสมบรณ เพอนาไปใชในงานวจยกบกลมตวอยาง

จากรายละเอยดขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพบทเรยนสาเรจรป พอสรป

เปนแผนภมท 14 ดงรายละเอยดหนา 82 ตอไปน

82

เปาหมายการศกษา

วตถประสงครายวชา

ศกษาเนอหา

วเคราะหเนอหา

แผนภมท 14 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพบทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน

2. การสรางแผนการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแบบเสนตรง มขนตอนการสรางดงน

2.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอครการจดการเรยน

รกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรประถมศกษาของ สสวท.

ออกแบบบทเรยน

สรางบทเรยน

นาบทเรยนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธเพอตรวจสอบความถกตอง

นาบทเรยนเสนอตอผเชยวชาญจานวน 3 ทานเพอหาคาดชนความสอดคลองของIOC

ทดลองใชครงท 1 ขนทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout)

ปรบปรงแกไขครงท 1 หาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 65/65

ทดลองใชครงท 2 ขนทดลองกลมเลก (Small Group Tryout)

ปรบปรงแกไขครงท 2 หาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 70/70

ทดลองใชครงท 3 ขนทดลองภาคสนาม (Field Tryout)

ปรบปรงแกไขครงท 3 หาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป 75/75

บทเรยนสาเรจรปทสมบรณ

83

2.2 ศกษาสาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร และผล

การเรยนรทคาดหวงรายภาค สาหรบเนอหา เรอง เศษสวน

2.3 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการและวธการเขยนแผนการสอน การเขยนแผน

การสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เพอเปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนรสาหรบ

บทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

2.4 วเคราะหสาระการเรยนรรายวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน เพอกาหนดจด

ประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

2.5 จดทาแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร เรองเศษสวน

ทกาหนดไว ซงแผนการจดการเรยนรประกอบดวย

2.5.1 จดประสงคการเรยนร

2.5.1.1 ดานความร

2.5.1.2 ดานทกษะ/กระบวนการ

2.5.1.3 ดานคณลกษณะอนพงประสงค

2.5.2 สาระการเรยนร

2.5.3 กจกรรมการเรยนร ประกอบดวยขนตอนดงน

2.5.3.1 ขนนา

2.5.3.2 ขนสอน

2.5.3.3 ขนสรปผล

2.5.3.4 ขนการฝกหด

2.5.3.5 ขนการทบทวน

2.5.3.6 ขนการทดสอบและประเมนผลการเรยนร

2.5.4 สอการเรยนร / แหลงการเรยนร

2.5.5 บนทกหลงสอน

2.5.5.1 ผลการสอน

2.5.5.2 ปญหาอปสรรค

2.5.5.3 แนวทางแกไข

2.6 นาแผนการจดการเรยนรทสรางเสรจเรยบรอยแลวเสนอตออาจารยทปรกษา

วทยานพนธและผเชยวชาญจานวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองของ

จดประสงค / สาระการเรยนร โดยการหาคาดชนความสอดคลองของเครองมอจากผเชยวชาญเมอ

84

ผวจยคานวณหาคา IOC ของแผนการจดการเรยนรแลว ซงไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00

แสดงวา แผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงค / สาระการเรยนร (ดงรายละเอยด

ในภาคผนวก ข ตารางท 12 หนา 132)

2.7 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวนาไปทดลองกบกลมตวอยางตอไป

ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจ

รปแบบเสนตรง วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ดงแผนภมท 15 ตอไปน

ศกษาหลกสตรคณตศาสตร

แผนภมท 15 ขนตอนการสรางและหาคณภาพแผนการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

ศกษาสาระและมาตรฐานรายวชาคณตศาสตร

ศกษาหลกการ / วธการเขยนแผนการจดการเรยนร

วเคราะหสาระการเรยนรรายวชาคณตศาสตร

สรางแผนการจดการเรยนรรายวชาคณตศาสตร

นาแผนการจดการเรยนรทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เพอตรวจสอบความถกตอง

นาแผนการจดการเรยนรเสนอตอผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน

เพอตรวจสอบหาคาดชนความสอดคลองของ IOC

ทดลองเพอยนยนประสทธภาพ

แผนการจดการเรยนรทสมบรณ

85

3. การสรางแผนการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทจดการเรยนรแบบปกต มขนตอนการสรางดงน

3.1 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอครการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรคณตศาสตรประถมศกษาของ สสวท.

3.2 ศกษาสาระและมาตรฐานการเรยนรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร และผล

การเรยนรทคาดหวงรายภาค สาหรบเนอหา เรอง เศษสวน

3.3 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการและวธการเขยนแผนการสอนของ สสวท.เพอ

เปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนรแบบปกต เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6

3.4 วเคราะหสาระการเรยนรรายวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน เพอกาหนดจด

ประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

3.5 จดทาแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร เรองเศษสวน

ทกาหนดไว ซงแผนการจดการเรยนรประกอบดวย

3.5.1 จดประสงคการเรยนร

3.5.1.1 ดานความร

3.5.1.2. ดานทกษะ/กระบวนการ

3.5.1.3 ดานคณลกษณะอนพงประสงค

3.5.2 สาระการเรยนร

3.5.3 กจกรรมการเรยนร ประกอบดวยขนตอนดงน

3.5.3.1 ขนนาเขาสบทเรยน

3.5.3.2 ขนดาเนนการสอน

3.5.3.3 ขนสรป

3.5.3.4 ขนการฝกทกษะ

3.5.3.5 ขนการนาไปใช

3.5.3.6 ขนการวดผลและประเมนผลการเรยนร

3.5.4 สอการเรยนร / แหลงการเรยนร

3.5.5 บนทกหลงสอน

3.5.5.1 ผลการสอน

3.5.5.2 ปญหาอปสรรค

86

3.5.5.3 แนวทางแกไข

3.6 นาแผนการจดการเรยนรทสรางเสรจเรยบรอยแลวเสนอตออาจารยทปรกษา

วทยานพนธและผเชยวชาญจานวน 3 ทาน เพอตรวจสอบความเหมาะสมและความถกตองของ

จดประสงค/สาระการเรยนร โดยการหาคาดชนความสอดคลองของเครองมอจากผเชยวชาญ เมอ

ผวจยคานวณหาคา IOC ของแผนการจดการเรยนร ซงไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00

แสดงวาแผนการจดการเรยนรมความสอดคลองกบจดประสงค / สาระการเรยนร (ดงรายละเอยด

ในภาคผนวก ข ตารางท 13 หนา 133)

3.7 นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแลวนาไปทดลองกบกลมตวอยางตอไป

ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรแบบปกต วชา

คณตศาสตร เรอง เศษสวน ดงแผนภมท 16 ตอไปน

ศกษาหลกสตรคณตศาสตร

แผนภมท 16 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแผนการจดการเรยนรแบบปกต

ศกษาสาระและมาตรฐานรายวชาคณตศาสตร

ศกษาหลกการ / วธการเขยนแผนการจดการเรยนร

วเคราะหสาระการเรยนรรายวชาคณตศาสตร

สรางแผนการจดการเรยนรรายวชาคณตศาสตร

นาแผนการจดการเรยนรทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ

เพอตรวจสอบความถกตอง

นาแผนการจดการเรยนรเสนอตอผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน

เพอตรวจสอบหาคาดชนความสอดคลองของ IOC

ทดลองเพอยนยนประสทธภาพ

แผนการจดการเรยนรทสมบรณ

87

4. การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอน-หลงเรยนและแบบทดสอบยอย การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรเรอง เศษสวน

ของชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

เพอใชเปนแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) และหลงเรยน (Posttest) เปนขอสอบชนดเลอกตอบ 4

ตวเลอก จานวน 1 ฉบบ ขอสอบทงหมด 30 ขอและสรางแบบทดสอบยอยวดจดประสงคการเรยนร

ของแตละชดของบทเรยนสาเรจรป เปนขอสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 4 ฉบบ ฉบบละ

10 ขอ เกณฑการใหคะแนนของการทาแบบทดสอบ ตอบถกไดขอละ 1 คะแนนและตอบผดไดขอ

ละ 0 คะแนน ผวจยไดดาเนนการสรางตามขนตอนตอไปน

4.1 ศกษาหลกสตรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตรชนประถมศกษาปท 6 จากหลก

สตรสถานศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

4.2 ศกษาทฤษฎ / หลกการ / วธการสรางแบบทดสอบ และเทคนคการเขยนแบบ

ทดสอบของ ลวน สายยศและองคณา สายยศ (2543 : 93-121)

4.3 วเคราะหเนอหาและจดประสงคการเรยนรของเนอเรองในบทเรยนสาเรจรป เรอง

เศษสวน ทสรางขน เพอนามาเขยนแบบทดสอบโดยกาหนดจดประสงค / เนอหา ในการวดใหสอด

คลองกนระหวางขอสอบกบระดบพฤตกรรม คอความร ความเขาใจ การนาไปใชและการวเคราะห

4.4 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ชน

ประถมศกษาปท 6 ใหครอบคลมเนอหาและสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรตามวธการและ

เทคนคการออกแบบทดสอบ จานวน 60 ขอ และสรางแบบทดสอบยอยวดจดประสงคการเรยนร

ของแตละชดของบทเรยนสาเรจรป เปนขอสอบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอกจานวน 4 ฉบบ ฉบบละ

15 ขอ สาเหตทสรางแบบทดสอบเกนจานวนทตองการ เพราะตองนาไปหาคณภาพของแบบทด

สอบรายขอแลวคดเลอกขอสอบทมคณภาพตามจานวนทตองการ เกณฑการใหคะแนนขอทตอบ

ถกให 1 คะแนน ตอบผดให 0 คะแนนเพอทดสอบนกเรยนตามจดประสงคการเรยนรทไดกาหนดไว

4.5 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน 1 ฉบบ

จานวน 60 ขอและแบบทดสอบยอย 4 ฉบบ ๆ ละ 15 ขอ ทสรางขน นาเสนอตออาจารยทปรกษา

วทยานพนธ เพอดความเหมาะสมและคณภาพของแบบทดสอบพรอมทงปรบปรงแบบทดสอบใหด

ขนกวาเดม

4.6 นาแบบทดสอบทไดรบการปรบปรงแกไขดแลว และตารางวเคราะหแบบวดผล

สมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน เสนอตอผเชยวชาญจานวน 3 ทานเพอตรวจสอบ

ความสอดคลองกนระหวางขอคาถามกบเนอหาหรอจดประสงคการเรยนรโดยการหาคาดชนความ

88

สอดคลองของเครองมอ (Index of Item Objective Congruence : IOC) จากผเชยวชาญ ระหวาง

ขอคาถามกบเนอหาหรอจดประสงคการเรยนร (ศรชย กาญจนวาส 2542 : 182) เมอผวจยคานวณ

หาคา IOC ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน จานวน 1 ฉบบ

60 ขอ ไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 และแบบทดสอบยอยทง 4 ฉบบ ๆ ละ 15 ขอ ซงได

คาดชนความสอดคลอง ดงน ฉบบท 1 เทากบ 0.87 ฉบบท 2 เทากบ 1.00 ฉบบท 3 เทากบ 1.00

และฉบบท 4 เทากบ 0.93 แสดงวาแบบทดสอบมความสอดคลองระหวางขอคาถามกบเนอหา /

จดประสงค (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ข ตารางท14 -18 หนา 134-140)

4.7 นาแบบทดสอบไปทดลอง (Try out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 1

หอง ซงกาลงเรยนในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

เหตผลทไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เพราะนกเรยนไดผานการเรยนเนอหา เรอง

เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มาแลว

4.8 นาผลการทดสอบมาวเคราะหรายขอเพอหาคณภาพของขอสอบ ดงน

4.8.1 ตรวจสอบคาความยากงาย (Level of difficulty) คอ สดสวนระหวาง

จานวนผตอบขอสอบถกในแตละขอตอจานวนผเขาสอบทงหมด โดยใชเกณฑคาความยากงาย

( p ) ระหวาง 0.20-0.80 (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2538 : 210) แตเนองจากขอสอบเกน

30 ขอ ผวจยจงคดเลอกขอสอบโดยใชเกณฑ ดงน 1) มจานวนขอสอบในแตละจดประสงคใกล

เคยงกนและใหกระจายครบทกจดประสงค 2) คาความยากงายใกลเคยง 0.50 มากทสด ผลการ

ตรวจสอบคาความยากงายของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง

เศษสวน ผวจยไดคดเลอกขอสอบทมคาความยากงายตงแต 0.55-0.62 และถาขอสอบมคาความ

ยากงายเทากบ 0.80 จะตดออก แลวจงคดเลอกขอสอบตามเกณฑใหเหลอจานวน 30 ขอ (ดงราย

ละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 23 หนา 147 - 148) และผลการตรวจสอบคาความยากงายของ

แบบทดสอบยอย จานวน 4 ฉบบ ผวจยไดคดเลอกขอสอบทมคาความยากงายตงแต 0.57-0.77

แลวจงคดเลอกขอสอบตามเกณฑใหเหลอฉบบละ 10 ขอ (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท

24 หนา 149-150)

4.8.2 ตรวจสอบคาอานาจจาแนก (Discrimination index) คอ ตรวจสอบวาขอ

สอบสามารถจาแนกนกเรยนเกงและนกเรยนออนไดดเพยงใด โดยใชเกณฑคาอานาจจาแนก ( D )

ตงแต 0.20 ขนไป (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2538 : 211) แตเนองจากขอสอบเกน 30 ขอ

ผวจยจงคดเลอกขอสอบโดยใชเกณฑ ดงน 1) มจานวนขอสอบในแตละจดประสงคใกลเคยงกน

และใหกระจายครบทกจดประสงค 2) คาอานาจจาแนกใกลเคยง 0.50 มากทสด ผลการตรวจสอบ

89

คาอานาจจาแนกของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ผวจยไดคดเลอกขอสอบทมคาอานาจจาแนกตงแต 0.25-0.65 แลวคดเลอกขอสอบตามเกณฑให

เหลอจานวน 30 ขอ (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 23 หนา 147-148) และผลการตรวจ

สอบคาอานาจจาแนกของแบบทดสอบยอย จานวน 4 ฉบบ ผวจยไดคดเลอกขอสอบทมคาอานาจ

จาแนกตงแต 0.20-0.60 แลวจงคดเลอกขอสอบตามเกณฑใหเหลอฉบบละ 10 ขอ (ดงราย

ละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 24 หนา 149-150)

4.8.3 ตรวจสอบคาความเชอมน (Reliability) ของขอสอบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนกอน-หลงเรยน คอตรวจสอบผลการวดทสมาเสมอและคงท โดยผวจยเลอกขอสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนกอน-หลงเรยน ทผานเกณฑและตรงตามจดประสงคทดทสดครบทก

จดประสงค ไดจานวนขอสอบ 30 ขอ นามาหาคาความเชอมนของแบบทดสอบใชสตร KR-20 ของ

คเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) (พวงรตน ทวรตน 2543 : 120-125) โดยใชเกณฑคาความ

เชอมน (rn ) ตงแต 0.80 ขนไป ผลการตรวจสอบคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนทงฉบบ เทากบ 0.88 แสดงวาขอสอบมคาความเชอมนสงสามารถนาไปใชไดอยาง

มนใจและผลการวดสมาเสมอคงท (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค หนา 158)

4.8.4 ตรวจสอบคาความเชอมนของแบบทดสอบยอย โดยผวจยคดเลอกแบบทด

สอบยอยทผานเกณฑ ฉบบละ 10 ขอ จานวน 4 ฉบบ นามาหาคาความเชอมนของแบบทดสอบใช

สตร KR-20 ของ คเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) (พวงรตน ทวรตน 2543 : 120-125) โดย

ใชเกณฑคาความเชอมน (rn ) ตงแต 0.80 ขนไป ผลการตรวจสอบคาความเชอมนของแบบ

ทดสอบยอยทง 4 ฉบบ ไดคาความเชอมนดงน แบบทดสอบยอยท 1 ไดคาความเชอมน เทากบ

0.84 แบบ ทดสอบยอยฉบบท 2 ไดคาความเชอมน เทากบ 0.90 แบบทดสอบยอยฉบบท 3 ไดคา

ความเชอ มน เทากบ 0.81 และแบบทดสอบยอยฉบบท 4 ไดคาความเชอมน เทากบ 0.85 แสดง

วาขอสอบยอยทกฉบบ มคาความเชอมนสง สามารถนาไปใชไดอยางมนใจและผลการวด

สมาเสมอคงท (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค หนา 158-159)

4.9 ไดแบบทดสอบทผานเกณฑและตรงตามจดประสงคทดทสดครบทกจดประสงค

ไดจานวนขอสอบ 30 ขอ เพอใชทดสอบกอนเรยน (Pretest) และทดสอบหลงเรยน (Posttest) และ

แบบทดสอบยอยฉบบละ 10 ขอ จานวน 4 ฉบบ เพอใชเปนขอสอบระหวางเรยน

4.10 นาแบบทดสอบไปใชในงานวจยตอไป

จากขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนดงกลาว พอสรปเปน

แผนภมได ดงแผนภมท 17 หนา 90 ตอไปน

90

ศกษาหลกสตรกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร

ศกษาทฤษฎ หลกการ วธการสรางแบบทดสอบ

วเคราะหเนอหาและจดประสงคการเรยนรวชาคณตศาสตร

สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร

จานวน 60 ขอ และแบบทดสอบยอย จานวน 4 ฉบบ ฉบบละ 15 ขอ

นาแบบทดสอบทไดรบการปรบปรงแลวเสนอตอผเชยวชาญจานวน 3 ทาน

เพอตรวจสอบหาคาดชนความสอดคลองของ IOC

นาแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลอง (Tryout) กบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1โรงเรยนมารวทย อ.สตหบ จ.ชลบร จานวน 1 หอง

แผนภมท 17 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบยอย ทสรางขน

เสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธ เพอตรวจสอบความถกตอง

นาผลการทดสอบมาวเคราะหรายขอ หาคาความยากงาย คาอานาจจาแนก

เลอกขอสอบทผานเกณฑ ไดขอสอบ 30 ขอ นาไปหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ

โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson)

นาผลการทดสอบมาวเคราะหรายขอ หาคาความยากงาย คาอานาจจาแนก

เลอกขอสอบยอยทผานเกณฑ ฉบบละ10 ขอ จานวน 4 ฉบบ นาไปหาคาความเชอมน

ของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson)

นาแบบทดสอบไปใชในงานวจยตอไป

91

5. การสรางแบบสอบถามความคดเหน การสรางแบบสอบถามความคดเหนของ

นกเรยนทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จานวน 1 ฉบบ มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ตามแนวคดของ

Likert (Best 1986 : 182) ซงผวจยดาเนนการดงน

5.1 ศกษาวธการสรางแบบสอบถามความคดเหนตามวธการของLikert (Best 1986

: 182) หนงสอคมอการสรางเครองมอวดคณลกษณะดานจตพสยของสานกทดสอบทางการศกษา

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2539 : 47-77) และหนงสอการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและ

สงคมศาสตรของพวงรตน ทวรตน (2543 : 107-108) และงานวจยทเกยวของ เพอเปนแนวทางใน

การสรางแบบสอบถาม

5.2 กาหนดโครงสรางของแบบสอบถาม ประกอบดวย เนอหาสาระ กจกรรมการจด

การเรยนร รปแบบของสอ ความรสกตอคณคาและประโยชนทไดรบ

5.3 สรางแบบสอบถามความคดเหนตอทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรป จานวน 1 ฉบบ โดยใหเลอก 3 ระดบ คอ เหนดวยมาก เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย

การกาหนดคาระดบของขอคาถามในแบบสอบถาม มดงน

เหนดวยมาก ใหคาระดบเทากบ 3

เหนดวยปานกลาง ใหคาระดบเทากบ 2

เหนดวยนอย ใหคาระดบเทากบ 1

การหาประสทธภาพของแบบสอบถามความคดเหน โดยการนาคะแนนจากผตอบ

แบบสอบถามมาหาคาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และใชคะแนนเฉลยทไดจากการ

วเคราะหขอมลมาเทยบกบเกณฑของ Best (Best 1986 : 181-183) โดยใหคาเฉลย ดงน คาเฉลย 2.50-3.00 หมายถง ระดบเหนดวยมาก

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ระดบเหนดวยปานกลาง

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ระดบเหนดวยนอย

5.4 นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ

จานวน 3 ทาน ตรวจพจารณาความตรงเชงเนอหา (Content Validity) และการใชภาษาใหถกตอง

จากนนวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ซงไดคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00 (ดง

รายละเอยดในภาคผนวก ข ตารางท 19 หนา 141) แลวนาแบบสอบถามไปทดลองใช (tryout)

5.5 นาแบบสอบถามความคดเหนไปทดลองใชกบนกเรยนขนทดลองกลมเลก

(Small Group Tryout) จานวน 9 คน จากการวเคราะหขอมลพบวา นกเรยนมความพงพอใจและ

92

เหนดวยอยในระดบเหนดวยมากทกดานไมมขอเสนอแนะอนเพมเตม (ดงรายละเอยดในภาค

ผนวก ค ตารางท 27 หนา 160) จากการสงเกตพบวา นกเรยนศกษาเนอหาในบทเรยนสาเรจรป

เขาใจและรเรองไดงาย เพราะบทเรยนสาเรจรปเรมจากงายไปยาก มลาดบขนตอนชวยนกเรยน

อยางด นกเรยนเหนคณคาของบทเรยนสาเรจรปและอยากทจะเรยนอก และนาแบบสอบถาม

ความคดเหนไปทดลองใชขนทดลองภาคสนาม (Field Tryout) จานวน 30 คน โดยใหนกเรยน

ศกษาบทเรยนสาเรจรปพรอมทงตอบแบบสอบถามความคดเหนทมตอบทเรยนสาเรจรป เรอง

เศษสวน เพอใหนกเรยนใชประกอบการพจารณาไปพรอม ๆ กน และหลงเรยนใหนกเรยนทาแบบ

สอบถามความคดเหนทมตอบทเรยนสาเรจรป จากการวเคราะหขอมลพบวา นกเรยนมความพง

พอใจและเหนดวยอยในระดบเหนดวยมากทกดาน ไมมขอเสนอแนะอนเพมเตม (ดงรายละเอยด

ในภาคผนวก ค ตารางท 28 หนา 161) แลวนาผลจากแบบสอบถามมาแปลความหมายตามวธ

การขอ 5.3 และนามาปรบปรงแกไขแบบสอบถามใหเหมาะสมตอไป

5.6 ไดแบบสอบถามความคดเหน จานวน 1 ฉบบ

5.7 นาแบบสอบถามความคดเหนไปใชในการวจยตอไป

จากขนตอนการสรางแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนทมตอการจดการเรยนร

บทเรยนสาเรจรปขางตน พอสรปเปนแผนภมท 18 ตอไปน

ศกษาวธการสรางแบบสอบถามความคดเหน

กาหนดโครงสรางของแบบสอบถาม

สรางแบบสอบถามความคดเหนตอบทเรยนสาเรจรป

นาแบบสอบถามทสรางขนไปเสนอตออาจารยทปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ /

วเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC)

แผนภมท 18 ขนตอนการสรางและวธการหาคณภาพแบบสอบถามความคดเหน

นาแบบสอบถามไปทดลองใชกบขนทดลองกลมเลกและขนทดลองภาคสนาม

นาแบบสอบถามมาปรบปรงแกไข

ไดแบบสอบถามความคดเหน จานวน 1 ฉบบ

นาแบบสอบถามความคดเหนไปใชในการวจยตอไป

93

การดาเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดแบงวธการดาเนนการทดลองออกเปน 3 ขนตอน ดงน

1. ขนกอนการทดลอง เปนขนตอนทผวจยเตรยมความพรอมตามขนตอนดงน

1.1 ตดตอขอความรวมมอจากผบรหาร โรงเรยนมารวทย อ.สตหบ จ.ชลบร

1.2 ปรกษาหารอกบผชวยครใหญฝายวชาการ เรอง ขนตอนการดาเนนการทดลอง

วธการจดกจกรรมการเรยนการสอนและการกาหนดระยะเวลาในการดาเนนการทดลอง

1.3 ผวจยไดทาการปฐมนเทศนกเรยนกลมตวอยางทงสองกลม คอ กลมทดลองและ

กลมควบคม

2. ขนการทดลอง เปนขนตอนทผวจย ซงเปนผสอนวชาคณตศาสตร ชนประถมศกษา

ปท 6 ไดดาเนนการทดลอง โดยใชเครองมอวจยทไดเตรยมไว ซงมรายละเอยด ดงน

2.1 ผวจยดาเนนการสอนกบนกเรยนกลมตวอยางทงสองกลมดวยตนเองตามแผน

การจดการเรยนร คอ นกเรยนหอง ป. 6/4 เปนกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรป จานวน 45 คน และนกเรยนหอง ป. 6/1 เปนกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบ

ปกต จานวน 45 คน

2.1.1 รปแบบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปชนดเสนตรง ดงน

2.1.1.1ขนนา

2.1.1.2 ขนสอน

2.1.1.3 ขนสรปผล

2.1.1.4 ขนการฝกหด

2.1.1.5 ขนการทบทวน

2.1.1.6 ขนการทดสอบและประเมนผลการเรยนร

2.1.2 รปแบบการจดการเรยนรแบบปกต ซงมวธการสอน ดงน

2.1.2.1 ขนนาเขาสบทเรยน

2.1.2.2 ขนดาเนนการสอน

2.1.2.3 ขนสรป

2.1.2.4 ขนการฝกทกษะ

2.1.2.5 ขนการนาไปใช

2.1.2.6 ขนการวดผลและประเมนผลการเรยนร

2.2 เนอหาทใชในการทดลอง คอ เนอหาวชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชน ป. 6

94

2.3 ระยะเวลาทใชในการทดลอง ไดทาการทดลองสอนจานวน 3 สปดาห โดยทาการ

ทดลองตงแตวนท 9 -27 กรกฎาคม 2550 สปดาหละ 4 คาบ คาบละ 50 นาท รวมทงสน 12 คาบ

ดงรายละเอยดในตารางท 5 ตอไปน

ตารางท 5 ระยะเวลาและรายละเอยดในการทดลองสอนกลมทดลองและกลมควบคม

ชวโมงท

กลม เนอหา วนท เวลาททดลอง

1 ทดลอง ทดสอบกอนเรยน

เศษสวนทมคาเทากนโดยวธการคณและวธการหาร

9 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

1 ควบคม ทดสอบกอนเรยน

เศษสวนทมคาเทากนโดยวธการคณและวธการหาร

9 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

2 ควบคม เศษสวนอยางตา จานวนคละและเศษเกน 10 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

2 ทดลอง เศษสวนอยางตา จานวนคละและเศษเกน 10 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

3 ทดลอง การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน 12 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

3 ควบคม การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน 12 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

4 ควบคม การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน 13 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

4 ทดลอง การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน 13 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

5 ทดลอง การบวกและการลบจานวนคละ 16 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

5 ควบคม การบวกและการลบจานวนคละ 16 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

6 ควบคม การคณเศษสวนกบจานวนนบ 17 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

6 ทดลอง การคณเศษสวนกบจานวนนบ 17 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

7 ทดลอง การคณเศษสวนกบเศษสวน 19 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

7 ควบคม การคณเศษสวนกบเศษสวน 19 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

8 ควบคม การคณจานวนคละ 20 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

8 ทดลอง การคณจานวนคละ 20 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

9 ทดลอง การหารเศษสวน 23 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

9 ควบคม การหารเศษสวน 23 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

10 ควบคม การหารจานวนคละ 24 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

10 ทดลอง การหารจานวนคละ 24 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

11 ทดลอง การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน 26 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

11 ควบคม การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน 26 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

12 ควบคม ทบทวน ทดสอบหลงสอน 27 ก.ค. 50 10.00 – 10.50 น.

12 ทดลอง ทบทวน ทดสอบหลงสอน ทาแบบสอบถาม 27 ก.ค. 50 10.50 – 11.40 น.

95

3. ขนหลงการทดลอง มรายละเอยดดงตอไปน

3.1 ใหนกเรยนทงกลมทดลองและกลมควบคมทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน หลงเรยน (Posttest) โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ

เรยน เรอง เศษสวน ทผวจยสรางขน

3.2 นาคะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบยอยทง 4 ฉบบและคะแนนสอบหลงเรยน

(Posttest) ของกลมทดลองมาวเคราะหขอมล เพอหาประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปตาม

เกณฑ E 1 / E 2 = 75 / 75 และคะแนนสอบหลงเรยนของกลมทดลองและกลมควบคมมาวเคราะห

เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนหลงทไดรบการจดการเรยนรทง 2 วธ

3.3 ใหนกเรยนกลมทดลองทาแบบสอบถามความคดเหนทมตอการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรป เพอนาไปวเคราะหขอมลแลวนามาหาคาเฉลย และคาสวนเบยงเบน

มาตรฐานแลวนามาเทยบกบเกณฑของ Best

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยนาขอมลทงหมดมาวเคราะหดวยวธทางสถตและทดสอบสมมตฐานเพอสรปเปน

ผลการทดลอง ตามลาดบดงน 1. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1.1 การพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตรเรองเศษสวน สาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 และหาประสทธภาพตามเกณฑ 75/75 สถตทใชวเคราะหเพอหาประสทธภาพ

ของบทเรยนสาเรจรปตามเกณฑ 75 / 75 โดยใชสตร E 1 / E 2 ของชยยงค พรหมวงศ (2539 ข :

495)

E1 = 100×

∑

AN

X

เมอ E1 คอ ประสทธภาพของกระบวนการ

∑ X คอ คะแนนรวมของแบบฝกหดทกบทของนกเรยน

A คอ คะแนนเตมของแบบฝกหดทกบทรวมกน

N คอ จานวนนกเรยน

E2 = 100×

∑

BN

F

เมอ E2 คอ ประสทธภาพของผลลพธ

96

∑F คอ คะแนนรวมของผลสอบหลงเรยน

B คอ คะแนนเตมของผลสอบหลงเรยน

N คอ จานวนนกเรยน

1.2 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต โดยการ

ทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) เพอศกษาความไมแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถตวเคราะห คาเฉลยเลขคณต ( X ) คาสวนเบยง

เบนมาตรฐาน ( ..DS ) และทดสอบคาเฉลยโดยใชสตร t-test แบบสองกลมอสระตอกน (t-test

independent) (พวงรตน ทวรตน 2543 : 162) พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยนของทง

สองกลมไมแตกตางกน (ดงรายละเอยดตารางท 8 ในบทท 4 หนา 107)

1.3 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต โดยการ

ทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) เพอศกษาความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถตวเคราะห คาเฉลยเลขคณต ( X ) คาสวนเบยง

เบนมาตรฐาน ( ..DS ) และทดสอบคาเฉลยโดยใชสตร t-test แบบสองกลมอสระตอกน (t-test

independent)

t-test independent (Pooled variance)(พวงรตน ทวรตน 2543 : 162)

สตร t = ( ) ( )

⎭⎬⎫

⎩⎨⎧

+⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧

−+−+−

−

2121

2

222

11

21

112

11nnnn

nnXX

ss

เมอ 1X คอ คาเฉลยกลมทดลอง

2X คอ คาเฉลยกลมควบคม

1n คอ จานวนนกเรยนกลมทดลอง

2n คอ จานวนนกเรยนกลมควบคม

s2

1 คอ ความแปรปรวนของกลมทดลอง

s2

2 คอ ความแปรปรวนของกลมควบคม

1.4 การวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนกลมทดลองทมตอการจด

การเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน โดยใชคาคาเฉลยเลขคณต ( X ) คาสวนเบยง

เบนมาตรฐาน ( ..DS ) แลว แปลความหมายเปนระดบความคดเหน ดงตอไปน

1.4.1คาคะแนนเฉลย (Mean) โดยคานวณจากสตร (ชศร วงศรตนะ 2544 : 35)

97

X = N

X∑

เมอ X คอ คาคะแนนเฉลย

∑ X คอ ผลรวมของคะแนนทงหมด

N คอ จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

1.4.2 คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) โดยคานวณจากสตร

(ชศร วงศรตนะ 2544 : 65)

..DS = ( )

( )1

22

−−∑ ∑

NNXXN

เมอ ..DS คอ คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

X คอ คะแนนของนกเรยนแตละคน

∑ X คอ ผลรวมของคะแนนทงหมด

2∑ X คอ ผลรวมของคะแนนของนกเรยนแตละคนยกกาลงสอง

N คอ จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

1−N คอ จานวนตวแปรอสระ (Degrees of Freedom)

1.4.3 การแปลความหมายของคะแนนตามเกณฑของ Best (Best 1986 : 181-

183) ดงน

คาเฉลย 2.50-3.00 หมายถง ระดบเหนดวยมาก

คาเฉลย 1.50-2.49 หมายถง ระดบเหนดวยปานกลาง

คาเฉลย 1.00-1.49 หมายถง ระดบเหนดวยนอย 2. สถตในการตรวจสอบคณภาพเครองมอ 2.1 วเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยใชสตร (กรมวชาการ 2545 จ : 39)

IOC = NXi∑

เมอ ∑ Xi คอ ผลรวมของคาความคดเหนของผเชยวชาญ

N คอ จานวนผเชยวชาญ

IOC คอ คาดชนความสอดคลอง

2.2 การวเคราะหคาความยากงาย (Level of difficulty) คอ สดสวนระหวางจานวน

ผตอบขอสอบถกในแตละขอตอจานวนผเขาสอบทงหมด โดยใชเกณฑคาความยากงาย ( p )

ระหวาง 0.20-0.80 (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2538 : 210)

98

p = NR

เมอ R คอ จานวนนกเรยนททาขอสอบขอนนถก

N คอ จานวนนกเรยนททาขอสอบทงหมด

p คอ คาความยากงายของแบบทดสอบระหวาง 0.20-0.80

2.3 การวเคราะหคาอานาจจาแนก (Discrimination index) คอ ตรวจสอบวาขอสอบ

สามารถจาแนกนกเรยนเกงและนกเรยนออนไดดเพยงใด โดยใชเกณฑคาอานาจจาแนก ( D )

ตงแต 0.20 ขนไป (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2538 : 211)

D =

2N

RR LU −

เมอ RU คอ จานวนนกเรยนทตอบถกในกลมเกง

RL คอ จานวนนกเรยนทตอบถกในกลมออน

N คอ จานวนนกเรยนในกลมเกงและกลมออนรวมกน

D คอ คาอานาจจาแนกของแบบทดสอบ ตงแต 0.20 ขนไป

2.4 การวเคราะหคาความเชอมน (Reliability) คอ ตรวจสอบผลการวดทสมาเสมอ

และคงท โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) (พวงรตน ทวรตน 2543

: 120-125) โดยใชเกณฑคาความเชอมนตงแต 0.80 ขนไป

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

เมอ n คอ จานวนขอของเครองมอ

p คอ สดสวนของผทาไดในขอหนง ๆ = จานวนคนททาถก

จานวนคนทงหมด

q คอ สดสวนของผทาผดในขอหนง ๆ หรอ คอ p−1

st

2 คอ คะแนนความแปรปรวนของเครองมอฉบบนน

∑ pq คอ ผลรวมของ pq

rn คอ คาความเชอมนของแบบทดสอบ ตงแต 0.80 ขนไป

จากรายละเอยดและขนตอนในการดาเนนการวจย พอสรปไดดงตารางท 6 ตอไปน

99

ตารางท 6 สรปวธการดาเนนการวจย

วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

1. เพอศกษาผลการพฒนา

บท เรยนสาเรจรปคณตศาสตร

เรองเศษสวน สาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 และ

ประสทธภาพตามเกณฑ

มาตรฐาน75 / 75

1. ตวแปรอสระ (Independent

Variables) ไดแก วธสอน 2 วธ

1.1 วธจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป

1.2 วธจดการเรยนรแบบปกต

2 . ต วแปรตาม (Dependent

Variables) ไดแก

2.1 ผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร เรองเศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6

2.2 ความคดเหนของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 ทมตอ

การจดการเรยนรโดยใชบท

เรยนสาเรจรปคณตศาสตร

เรอง เศษสวน

- ศกษาหลกการและวธการสราง

บทเรยนสาเรจรปวางโครงเรอง

นาฉบบรางของบทเรยนสาเรจรป

ทสรางขนไปใหอาจารยทปรกษา

วทยานพนธ หาคา IOC

- สรางบทเรยนสาเรจรปนาบทเรยน

สาเรจรปทสรางเสรจเรยบรอยไปให

ผเชยวชาญตรวจอกครงกอนนาไป

ทดลองใชเพอหาประสทธภาพของ

บทเรยน โดยมขนตอนดงน

1. การทดลองรายบคคล (One-to-

One Tryout) โดยเลอกนกเรยนท

ไมใชกลมตวอยางจานวน 3 คน จาก

นกเรยนทมผลการเรยนสง ปาน

กลาง และออน ปฏบตดงน

- ทาแบบทดสอบกอนเรยน(Pretest)

- ศกษาบทเรยนสาเรจรป

- นกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6

โรงเรยนมารวทย

พทยา อาเภอบาง-

ละมง จงหวดชลบร

ทไมใชกลม

ตวอยาง

- บทเรยน

สาเรจรป

เรองเศษสวน

1. คาดชนความสอดคลอง

IOC = NXi∑

2. การหาประสทธภาพ

บทเรยนสาเรจรป

E1 = 100×

∑

AN

X

E2 = 100×

∑

BN

F

100

ตารางท 6 (ตอ)

วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

- ทาแบบทดสอบยอยระหวางเรยน

- ทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest)

แลวนาผลคะแนนจากการทาแบบทด

สอบระหวางเรยนและหลงเรยนไปหา

ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปโดย

ใชเกณฑ 65/65 2. การทดลองกลมเลก (Small Group

Tryout) นกเรยนทไมใชกลมตวอยาง

จานวน 9 คน จากนกเรยนทมผลการเรยน

สง 3 คน ปานกลาง 3 คน และออน 3

คน ปฏบตดงน

- ทาแบบทดสอบกอนเรยน(Pretest)

- ศกษาจากบทเรยนสาเรจรป

- ทาแบบทดสอบยอยระหวางเรยน

- ทาแบบทดสอบหลงเรยน(Posttest)

แลวนาผลคะแนนจากการทาแบบ

ทดสอบยอยระหวางเรยนและแบบ

101

ตารางท 6 (ตอ)

วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

2. เพอศกษาความแตกตางของ

ผลสมฤทธทางการเรยน

คณตศาสตร เรอง เศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาป

ท 6 ทการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรปกบวธการ

จดการเรยนรแบบปกต

ทดสอบหลงเรยนไปหาประสทธภาพ

ของบทเรยนสาเรจรปโดยใชเกณฑ

70/70

- ทาแบบสอบถามความคดเหนหลง

เรยนดวยบทเรยนสาเรจรป

3. การทดลองภาคสนาม (Field

Tryout) นกเรยนทไมใชกลมตวอยาง

จานวน 30 คนโดยใชเกณฑ 75/75

ดาเนนการเหมอนขนทดลองกลมเลก

ศกษาทฤษฎ/หลกการ/วธการ/

วเคราะหเนอหาและจดประสงคการ

เรยนรของเนอหาเรอง เศษสวน

1. สรางแผนการจดการเรยนรแบบ

ปกต

2. สรางแผนการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป

1. ตรวจสอบคณภาพ

เครองมอของแบบทดสอบ

1.1 คาดชนความสอดคลอง

IOC = NXi∑

102

ตารางท 6 (ตอ)

วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

3. สรางแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยน

- เสนอตออาจารยทปรกษา

วทยานพนธ เพอตรวจสอบ

ความถกตอง

- นาแบบทดสอบเสนอตอผ

เชยวชาญเพอตรวจสอบหาคา

ดชนความสอดคลองของ IOC

- นาไปทดลองใช (Tryout)

กอน

- นาไปใชจรงเพอตรวจสอบ

คณภาพเครองมอ

(Simple Random

Sampling) โดยการจบ

ฉลากจาก 4 หองเรยน

จบฉลากครงท 1 ไดหอง

ป. 6/1 เปนกลมควบคม

จานวน 45 คน ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบปกต

และจบฉลากครงท 2 ได

หอง ป.6/4 เปนกลม

ทดลองจานวน 45 คน ท

ไดรบการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรป

4. แบบทดสอบ

ยอย 4 ฉบบ 1.2 คาความยากงาย

p = NR

1.3 คาอานาจจาแนก

D =

2N

RR LU −

1.4 คาความเชอมน

แบบทดสอบใชสตร KR-20

ของคเดอรรชารดสน

(Kuder Richardson)

rn =

⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

103

ตารางท 6 (ตอ) วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

4. เปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยนของกลมทดลองกบ

กลมควบคม โดยการทาแบบ

ทดสอบกอนเรยน (Pretest)

เพอศกษาความไมแตกตางของ

ผลสมฤทธทางการเรยน

5. เปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยนของกลมของกลมทด

ลองกบกลมควบคมโดยการ

ทาแบบทดสอบหลงเรยน

(Posttest) เพอศกษาความ

แตกตางของผลสมฤทธทาง

การเรยน โดยใชสถตวเคราะห

คาเฉลย ( X ) คาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน ( ..DS ) และทดสอบ

คาเฉลยโดยใชสตร t-test

แบบสองกลมอสระตอกน

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของ

กลมของกลมทดลองกบกลมควบคม โดยการ

ทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) และหลง

เรยน (Posttest)

t =

( ) ( )⎭⎬⎫

⎩⎨⎧

+⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧

−+

−+−

−

2121

2

222

11

2

112

111

nnnnnn ss

XX

104

ตารางท 6 (ตอ) วตถประสงคการวจย ตวแปรทใชในการวจย วธการ กลมเปาหมาย เครองมอ การวเคราะหขอมล

3. เพอศกษาความคด

เหนของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทม

ตอการจดการเรยนร

โดยใชบทเรยน

สาเรจรปคณตศาสตร

เรอง เศษสวน

1. ศกษาวธการสรางแบบสอบถาม

ความคดเหนตามวธการของLikert

2. กาหนดโครงสรางของแบบสอบถาม

3. สรางแบบสอบถามความคดเหนตอ

การจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรป

4. นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอ ตอ

อาจารยทปรกษาและผเชยวชาญ ตรวจ

พจารณาความตรงเชงเนอหา (Content

Validity) และการใชภาษาวเคราะหคา

ดชนความสอดคลอง (IOC)โดย

พจารณาคาดชนความสอดคลองตงแต

0.50 ขนไป แลวจงนาแบบ สอบถาม

ทดลองใชกบการทดลองกลมเลกและ

การทดลองภาคสนามกอนนาไปใชจรง

5.นาแบบสอบถามไปใชกบนกเรยนใน

กลมทดลองจานวน 45 คน

- นกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 ของ

โรงเรยนมารวทย

พทยา อาเภอบาง-

ละมง จงหวดชลบร

ทไมใชกลมตวอยาง

- นกเรยนชนประถม ศกษาปท 6 ของโรงเรยนมารวทย

อาเภอสตหบ จงหวด

ชลบร กลมทดลอง

จานวน 45 คน ทไดรบ

การจดการเรยนรโดย

ใชบทเรยนสาเรจรป

- แบบสอบ

ถามความ

คดเหน

วเคราะหแบบสอบถามความคดเหน 1. คาคะแนนเฉลย

X = N

X∑

2. คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

..DS =( )

( )1

22

−−∑ ∑

NNXXN

3. แปลความหมายคะแนนตาม

เกณฑของ Best ดงน

2.50-3.00 = ระดบเหนดวยมาก

1.50-2.49 = ระดบเหนดวยปาน

กลาง

1.00-1.49 = ระดบเหนดวยนอย

105

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยเรอง “ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบ

ปกต” โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร ผวจยไดนาเสนอผลการวจย ดงน

ตอนท 1 บทเรยนสาเรจรปและประสทธภาพ

ตอนท 2 ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจด

การเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต

ตอนท 3 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป

ตอนท 1 บทเรยนสาเรจรปและประสทธภาพ จากการวเคราะหขอมล พบวา บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ประกอบดวย บทเรยนทแบงเนอหาออกเปนตอน ๆ เนอหาของ

บทเรยนแบงออกเปน 4 ชด มทงหมด 15 กรอบ แตละชดของบทเรยนจะแบงกรอบเนอหาไมเทากน

ขนอยกบเนอหาของบทเรยน บทเรยนสาเรจรปมสวนประกอบดงน คอ มคาแนะนาในการใช

บทเรยนสาเรจรป เนอหาและจดประสงคการเรยนรทง 4 ชดกอนศกษาแตละชด และบทเรยนในแต

ละชดจะมจดประสงคการเรยนร กจกรรมการเรยนร แบบฝกหด เฉลยคาตอบและกจกรรมเกม

บทเรยนทง 4 ชด มเนอหาสาระ ดงน ชดท 1 เรอง เศษสวนทมคาเทากน ประกอบดวย เนอหา 5 กรอบ ไดแก เศษสวนทมคาเทากนโดยวธการคณ, เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการหาร, เศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท,

การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน และการทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ กจกรรม : เกมจบค

เศษสวน ชดท 2 เรอง การบวกและการลบเศษสวน ประกอบดวย เนอหา 4 กรอบ ไดแก การ

บวก และการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน, การหา ค.ร.น., การบวกและการลบเศษสวนทมตว

สวนไมเทากน และการบวกและการลบจานวนคละ กจกรรม: เกมสตวนอยหาเพอนใหม

106

ชดท 3 เรอง การคณและการหารเศษสวน ประกอบดวย เนอหา 5 กรอบ ไดแก การคณ เศษสวนกบจานวนนบ, การคณเศษสวนกบเศษสวน, การคณจานวนคละ, การหารเศษสวน และการหารจานวนคละ กจกรรม : เกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน ชดท 4 เรอง การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน ประกอบดวย เนอหา 1 กรอบ ไดแก

เรองการบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน และบทสรปรวมของเนอหาบทเรยน

ผวจยไดนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 ทผานการปรบปรงแกไขสมบรณเรยบรอยแลว ไปทดลองหาประสทธภาพของบทเรยน

สาเรจรปคณตศาสตรกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6/4 โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวด

ชลบร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550 ทเปนนกเรยนกลมทดลอง จานวน 45 คน ซงไดผลการ

ทดลอง มรายละเอยดในตารางท 7 ดงตอไปน

ตารางท 7 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองสอนกลมทดลอง

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

จานวน

(คน) (450) (450) (450) (450) (1,800) (1,350)

45 383 368 361 346 1,458 1,122

X 32.40 24.93

รอยละ 81.00 83.11

E1 / E2 = 81.00 / 83.11

จากตารางท 7 พบวา ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทได

ผานกระบวนการพฒนามาเปนลาดบและผานการออกแบบบทเรยนอยางมระบบแลว เมอนามาใช

ทดลองกบกลมตวอยาง จานวน 45 คน แลวปรากฏผลวา นกเรยนทเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปได

คะแนนเฉลยจากแบบฝกหด (E1) เทากบ 32.40 คดเปนรอยละ 81.00 และไดคะแนนเฉลยจาก

คะแนนวดผลสมฤทธทางการเรยน (E2) เทากบ 24.93 คดเปนรอยละ 83.11 จงสรปผลการทดลอง

ไดวา ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 มคา

เทากบ 81.00 / 83.11 ซงมประสทธภาพสงกวาเกณฑทตงไว 75 / 75 และเปนไปตามสมมตฐาน

การวจยขอท 1 (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 31 หนา 165-166)

107

ตอนท 2 ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต ในการวจยครงน ผวจยดาเนนการทดสอบกอนเรยน (Pretest) โดยใชแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ทผวจยสรางขนไปทดสอบกอนเรยนทงกลม

ควบคมและกลมทดลอง เพอวดความรพนฐานของทงสองกลม จากการวเคราะหขอมล พบวา

ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 จากการทาแบบทดสอบกอนเรยน (Pretest) เพอศกษาความไมแตกตางของ

ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกลมควบคมและกลมทดลอง โดยใชสถตวเคราะห คาเฉลย

เลขคณต ( X ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ..DS ) และทดสอบคาเฉลยโดยใชสตร t-test แบบสอง

กลมอสระตอกน (t-test independent) ผลการวเคราะหดงตารางท 8 ตอไปน

ตารางท 8 ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest) ของนกเรยนทเปนกลมควบคมและกลม

ทดลองเพอทดสอบความรพนฐาน

กลมตวอยาง N X S.D. t-test Sig.

กลมควบคม

กลมทดลอง

45

45

15.31

15.20

3.25

2.97 0.17 0.87*

*มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 8 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest) ของนกเรยนทเปน

กลมควบคมและกลมทดลองไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แสดงใหเหนวา

กอนการทดลองกลมตวอยางทงสองกลมทเปนกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบปกตและ

กลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปมพนความ รวชาคณตศาสตร เรอง

เศษสวน ไมแตกตางกน (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 29-30 หนา 162-164)

ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต โดยการ

ทาแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) เพอศกษาความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนของ

นกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถตวเคราะห คาเฉลยเลขคณต ( X ) คาสวนเบยง

เบนมาตรฐาน ( ..DS ) และทดสอบคาเฉลยโดยใชสตร t-test แบบสองกลมอสระตอกน (t-test

Independent) ผลการวเคราะหดงตารางท 9 หนา 108 ตอไปน

108

ตารางท 9 ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (Posttest) ของนกเรยนทเปนกลมควบคมทไดรบ

จดการเรยนรแบบปกตและกลมทดลองทไดรบจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

กลมตวอยาง N X S.D. t-test Sig.

กลมควบคม

กลมทดลอง

45

45

20.62

24.93

2.25

2.32 -8.93 0.00**

**มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

จากตารางท 9 พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (Posttest) ของนกเรยนท

เปนกลมควบคมทไดรบจดการเรยนรแบบปกต มคาเฉลย 20.62 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2.25 สวนผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (Posttest) ของนกเรยนทเปนกลมทดลองทไดรบการ

จดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป มคาเฉลย 24.93 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.32 เมอ

ตรวจสอบความแตกตางของคาเฉลยโดยใชสถตทดสอบคาท (t-test) พบวา ผลสมฤทธทางการ

เรยนหลงเรยน (Posttest) ของนกเรยนทเปนกลมควบคมทไดรบจดการเรยนรแบบปกต และกลม

ทดลองทไดรบจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

0.05 และเปนไปตามสมมตฐานการวจยขอท 2 (ดงรายละเอยดในภาคผนวก ค ตารางท 32-33

หนา 167-168)

ตอนท 3 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป จากการวเคราะหขอมลทไดจากแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน เรอง เศษสวน

พบวา ผวจยแจกแบบสอบถามใหนกเรยนกลมทดลองหลงจากทไดรบการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป จานวน 45 ฉบบ แลวเกบรวบรวมแบบสอบถามคนไดครบสมบรณทง 45 ฉบบ

คดเปนรอยละ 100 แลวผวจยนาผลการตอบแบบสอบถามมาวเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลย

( X ) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ซงผลการวเคราะหความคดเหนของนกเรยนกลม

ทดลองทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน โดยภาพรวมม

ระดบความคดเหนอยในระดบเหนดวยมากกบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

( X =2.91, S.D. = 0.28) ผลการวเคราะหปรากฏดงตารางท 10 หนา 109 ตอไปน

109

ตารางท 10 ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป

ขอ ขอความ X S.D. ระดบ ลาดบท

1.

ดานเนอหาสาระ เนอหามความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

2.91

0.29 มาก

10

2. เนอหาในบทเรยนเรยงจากงายไปหายาก 2.96 0.21 มาก 3

3. เนอหาในบทเรยนมความยากงายเหมาะสม 2.89 0.32 มาก 13

4. เนอหาในบทเรยนใหความรความเขาใจชดเจน 2.91 0.29 มาก 10

5.

ดานกจกรรมการเรยนร กจกรรมการเรยนรในบทเรยนมความเหมาะสม

2.93

0.29 มาก

6

6. ชอบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป 2.96 0.21 มาก 3

7. แบบฝกหดของบทเรยนมความนาสนใจ 2.93 0.29 มาก 6

8. ความเหมาะสมของแบบฝกหดในแตละกรอบ 2.89 0.32 มาก 13

9. การทาแบบฝกหดและมเฉลยทาใหทราบถงการพฒนา

ความรของตนเอง

2.82

0.38 มาก

19

10.

ดานรปแบบของสอ ความเหมาะสมของขนาดรปเลม

2.91

0.29 มาก

10

11. ตวอกษรอานงาย ชดเจน 2.89 0.32 มาก 13

12. รปแบบการนาเสนอมความนาสนใจ 2.96 0.21 มาก 3

13. ชอบรปภาพในบทเรยนสาเรจรป 2.87 0.34 มาก 17

14. คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปเขาใจงาย 2.93 0.29 มาก 6

15.

ดานความรสกตอคณคา รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

3.00

0.00 มาก

1

16. นกเรยนตงใจและสนใจในการทาแบบฝกหด 2.80 0.40 มาก 20

17. ตองการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปในวชาอน ๆ 2.98 0.15 มาก 2

18. หลงจากการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแลวรสกวา

สามารถแกไขปญหาคณตศาสตรได

2.89

0.32

มาก

13

19.

ดานประโยชนทไดรบ ความรทไดรบจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปน

2.93

0.29

มาก

6

20. สามารถนาความรทไดไปใชประโยชนในการเรยนตอ

ระดบสงและชวตประจาวนได

2.84

0.37

มาก

19

ความเหนโดยรวมเฉลยทง 5 ดาน 2.91 0.28 มาก -

110

จากตารางท 10 พบวา ความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจด

การเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป โดยแบงเปนรายดานสรปไดดงน

ดานเนอหาสาระ นกเรยนมความคดเหนในเรองตาง ๆ ระดบมากทกขอ ดงน เนอหา

มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร ( X = 2.91, S.D. = 0.29) เนอหาในบทเรยนเรยงจาก

งายไปหายากมาก ( X = 2.96, S.D. = 0.21) เนอหาในบทเรยนมความยากงายเหมาะสมมาก

( X = 2.89, S.D. = 0.32) เนอหาในบทเรยนใหความรความเขาใจชดเจนมาก ( X = 2.91, S.D. =

0.29)

ดานกจกรรมการเรยนร นกเรยนมความคดเหนในเรองตาง ๆ ระดบมากทกขอ ดงน

กจกรรมการเรยนรในบทเรยนมความเหมาะสม( X = 2.93, S.D. = 0.29) ชอบวธการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป ( X = 2.96, S.D. = 0.21) แบบฝกหดของบทเรยนมความนาสนใจ ( X = 2.93,

S.D. = 0.29) ความเหมาะสมของแบบฝกหดในแตละกรอบ ( X = 2.89, S.D. = 0.32) การทา

แบบฝกหดและมเฉลยทาใหทราบถงการพฒนาความรของตนเอง ( X = 2.82, S.D. = 0.38)

ดานรปแบบของสอ นกเรยนมความคดเหนในเรองตาง ๆ ระดบมากทกขอ ดงน

ความเหมาะสมของขนาดรปเลม ( X = 2.91, S.D. = 0.29) ตวอกษรอานงาย ชดเจน ( X = 2.89,

S.D. = 0.32) รปแบบการนาเสนอมความนาสนใจ ( X = 2.96, S.D. = 0.21) ชอบรปภาพใน

บทเรยนสาเรจรป ( X = 2.87, S.D. = 0.34) คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปเขาใจงาย ( X =

2.93, S.D. = 0.29)

ดานความรสกตอคณคา นกเรยนมความคดเหนในเรองตาง ๆ ระดบมากทกขอ ดงน

รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป ( X = 3.00, S.D. = 0.00) นกเรยนตงใจ

และสนใจในการทาแบบฝกหด ( X = 2.80, S.D. = 0.40) ตองการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

ในวชาอน ๆ ( X = 2.98, S.D. = 0.15) หลงจากการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแลวรสกวา

สามารถแกไขปญหาคณตศาสตรได ( X = 2.89, S.D. = 0.32)

ประโยชนทไดรบ นกเรยนมความคดเหนในเรองตาง ๆ ระดบมากทกขอ ดงน ความร

ทไดรบจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปน( X = 2.93, S.D. = 0.29) สามารถนาความรทไดไปใช

ประโยชนในการเรยนตอระดบสงและชวตประจาวนได ( X = 2.84, S.D. = 0.37)

จากผลการวเคราะหขอมลพอสรปไดวา บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน

สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ประกอบดวย บทเรยนทมเนอหาทงหมด 4 ชด มเนอหา

ทงหมด 15 กรอบ บทเรยนในแตละชดจะมจดประสงคการเรยนร กจกรรมการเรยนร แบบฝกหด

เฉลยคาตอบและกจกรรมเกม บทเรยนสาเรจรปไดนาไปทดลองใชกอนนาไปใชจรง และม

111

ประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนดไว 75 / 75 ผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยน (Posttest) ของ

นกเรยนทเปนกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปและกลมควบคมทไดรบ

การจดการเรยนรแบบปกตแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และความคดเหน

ของนกเรยนกลมทดลองทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง

เศษสวน ในภาพรวมมอยในระดบเหนดวยมาก

112

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง ความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรเรอง เศษสวน

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบ

ปกต มวตถประสงคเพอศกษาผลการพฒนาบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน สาหรบ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 และประสทธภาพตามเกณฑ 75 / 75 เพอศกษาความแตกตางของ

ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการเรยนรแบบปกต และเพอศกษาความคดเหนของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง

เศษสวน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2550

โรงเรยนมารวทย อาเภอสตหบ จงหวดชลบร จานวน 90 คน โดยวธการสมตวอยางงาย (Simple

Random Sampling) จาก 4 หองเรยน โดยจบฉลากครงท 1 ไดหอง ป. 6/1 เปนกลมควบคม

จานวน 45 คน ทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต และจบฉลากครงท 2 ไดหอง ป.6/4 เปนกลม

ทดลองจานวน 45 คน ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) บทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน 2) แผนการจดการ

เรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป 3) แผนการจดการเรยนรแบบปกต 4) แบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนกอน-หลงเรยน และ 5) แบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ทมตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก 1) การวเคราะหหาประสทธภาพตามเกณฑ 75 /

75 โดยใชสตร E 1 / E 2 2) เปรยบเทยบความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร

เรอง เศษสวน ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจด

การเรยนรแบบปกต โดยใชสถต t-test 3) การวเคราะหแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

กลมทดลองทมตอการจดการเรยนรโดยใชบท เรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน โดยใชคาคาเฉลยเลข

คณต ( X ) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ..DS ) แลวแปลความหมายเปนระดบความคดเหน

113

สรปผลการวจย จากการศกษาวจยความแตกตางระหวางผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรเรอง

เศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธจดการ

เรยนรแบบปกต ปรากฏผลเปนไปตามวตถประสงคทตงไว ดงน

1. บทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรอง เศษสวน สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ประกอบดวย บทเรยนมกรอบเนอหาทงหมด 4 ชด มจานวน 15 กรอบ บทเรยนมกรอบเนอหาดงน

ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน ชดท 2 การบวกและการลบเศษสวน ชดท 3 การคณและการหาร

เศษสวน และชดท 4 การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน บทเรยนแตละชดจะมรปแบบการ

นาเสนอเนอหา ประกอบดวย จดประสงคการเรยนร กจกรรมการเรยนร แบบฝกหด เฉลยคาตอบ

เพอผเรยนจะไดตรวจสอบความสามารถของตนได และกจกรรมเกม สาหรบผเชยวชาญดานการ

ออกแบบบทเรยนสาเรจรป ไดกาหนดแนวทางในการพฒนาบทเรยนในเรองตางๆ ดงน การใช

ภาษา การใชรปภาพประกอบ การเพมเกมในกรอบเนอหาแตละชด การใชรปภาพปดเฉลยคาตอบ

การใสเครองหมาย +, - ,× , ÷ บทสรปในกรอบเนอหาและในการจดรปเลม เพราะจะทาใหหนงสอ

ทนาอานและนาสนใจยงขน และประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน มประสทธภาพ

ของดานกระบวนการ (E 1 ) รอยละ 81.00 และประสทธภาพดานผลสมฤทธทางการเรยน (E 2 )

รอยละ 83.11 แสดงวา มประสทธภาพ 81.00 / 83.11 ซงสงกวาเกณฑทตงไว 75 / 75 บทเรยน

สาเรจรปไดผานกระบวนการพฒนาและผานการออกแบบบทเรยนอยางมระบบแลวสามารถใช

เปนแหลงการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ

2. ผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร เรองเศษสวน ของนกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปและวธจดการเรยนรแบบปกต แตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรองเศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป ( X = 24.93,

..DS = 2.32) สงกวาวธจดการเรยนรแบบปกต ( X = 20.62, ..DS = 2.25)

3. นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มความคดเหนตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยน

สาเรจรป ในภาพรวมอยในระดบมาก ( X = 2.91, ..DS = 0.28) และเมอพจารณารายขอพบวา

ขอทมคาเฉลยสงสด คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใช

บทเรยนสาเรจรป ( X = 3.00, ..DS = 0.00)

114

อภปรายผล จากการศกษาวจยครงน มขอคนพบทนามาอภปรายผลในประเดนตาง ๆ ได ดงน

1. บทเรยนสาเรจรปมประสทธภาพสงกวาเกณฑทกาหนดไว ทงน อาจเปนเพราะวา

บทเรยนสาเรจรปทผวจยสรางขนไดผานกระบวนการสรางอยางมระบบ โดยอาศยหลกพนฐานทาง

จตวทยา เปนขนตอนและมระบบวธการทเหมาะสม คอ ศกษาหลกสตร คมอคร เนอหาวชา ตลอด

จนเทคนควธการสรางบทเรยนสาเรจรป เพอเปนแนวทางและเปนประโยชนตอการสรางบทเรยน

สาเรจรปทมประสทธภาพและบทเรยนสาเรจรปยงผานกระบวนการหาประสทธภาพ โดยเรมตงแต

การตรวจสอบแกไขจากอาจารยทปรกษาวทยานพนธตลอดจนผเชยวชาญและผมประสบการณ

ทางดานเนอหาทไดใหขอเสนอแนะแนวทางและวธการนาเสนอใหเหมาะสม กอนทจะนาบทเรยน

ไปใชทดลองสอนกบตวอยางจรง ไดผานการทดลองใชกบนกเรยนทงแบบรายบคคลและแบบกลม

เลกตามหลกการของชยยงค พรหมวงศ (2537 : 493) และโสภณ นมทอง (2540 : 82) และนามา

แกไขในสวนทยงบกพรอง และปรบปรงใหเหมาะสมมากยงขนจนสามารถนาไปใชไดอยางม

ประสทธภาพ และสอดคลองกบผลการวจยของพฒนพงศ ศรวะรมย (2542 : บทคดยอ) ทได

ศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เลขยกกาลง สาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 โดยใชบทเรยนโปรแกรมกบการสอนปกต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของ

กลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 พจตร พรหมจารย (2545 :

บทคดยอ) ทไดศกษาเรองการเปรยบเทยบการสอนวชาคณตศาสตร เรองบทประยกต ชน

ประถมศกษาปท 6 ระหวางการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอนปกต พบวานกเรยนทเรยน

โดยใชบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนตามปกตอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบวธ

จดการเรยนรแบบปกตแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ตามสมมตฐานทตงไว

โดยผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปสงกวาวธจดการ

เรยนรแบบปกต ทงนอาจเปนเพราะในการสรางบทเรยนสาเรจรป ผวจยไดคานงถงผเรยนเกยวกบ

อาย ระดบการศกษาและจดประสงคทตองการใหผเรยนไดรบจากบทเรยน โดยทยดผเรยนเปน

สาคญ ซงสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 ทเนนผเรยนเปน

ศนยกลางของการเรยนร ในแตละกรอบของบทเรยนจะมเฉลยไวทกกรอบและใหกาลงใจผเรยนไป

เรอย ๆ เปนการเสรมแรงในการเรยน ซงเปนไปตามทฤษฎการวางเงอนไขของ สกนเนอร (Skinner)

(พรรณ ช.เจนจต 2528 : 303) เกยวกบการเสรมแรงวา การเสรมแรงทางบวก ทาใหเกดความ

115

พอใจและชวยใหเกดการตอบสนองเพมขนและสอดคลองกบงานวจยของแอนเดอรสน (Anderson

1974 :136-A) ทพบวา องคประกอบทมผลตอการเรยนรมากทสด คอ การเสรมแรงและชวยสราง

แรงจงใจแกนกเรยนซงสรางค โควตระกล (2533 : 18) กลาววา เปนไปตามกระบวนการสอนของ

บลม (Bloom) คอ เมอเรยนจบบทเรยนแลวทาการประเมนผล นกเรยนเหนความสาเรจของตนเอง

กมความพอใจ มขวญและกาลงใจในการเรยนตอไป บทเรยนสาเรจรปนบเปนนวตกรรมทางการ

ศกษาทเกดจากการนาเอาขอดของบทเรยนสาเรจรป ไมวาจะเปนการสนองความแตกตางระหวาง

บคคล นกเรยนสามารถเรยนรซาไปมาจนกวาจะเขาใจไดแลวจงทาแบบฝกหด ซงเปนการตรวจ

สอบและแกไขขอบกพรองของตนเอง นอกจากนนการฝกตามลาดบจากงายไปหายาก ยงชวยให

นกเรยนไดพฒนาความรความสามารถไปทละขนจนสดทายเกดเปนทกษะทตกผลกอยในตวของ

นกเรยน สงผลใหนกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรป มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยน

ทไดรบการสอนแบบปกต ซงสอดคลองกบงานวจยของพฒนพงศ ศรวะรมย (2542 : บทคดยอ) ได

ศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เลขยกกาลง สาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 โดยใชบทเรยนโปรแกรมกบการสอนปกต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของ

กลมทดลองสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เพลนพศ มวงนม ( 2545 :

บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การพฒนาบทเรยนรายวชาเสรมทกษะคณตศาสตร 3 (ค 033) ระดบชน

มธยมศกษาปท 2 เรองจานวนและตวเลข พบวาบทเรยนรายวชาเสรมทกษะคณตศาสตร 3 (ค

033) ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนภายหลงไดรบการสอนดวยบทเรยน

รายวชาเสรมทกษะคณตศาสตร 3 สงกวากอนไดรบการสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

พจตร พรหมจารย (2545 : บทคดยอ)ไดศกษาเรองการเปรยบเทยบการสอนวชาคณตศาสตร เรอง

บทประยกต ชนประถมศกษาปท 6 ระหวางการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอนปกต พบ

วา นกเรยนทเรยนโดยใชบทเรยนสาเรจรปมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนตาม

ปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เดนศกด ตดถนนท (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบ

เทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง สมการและการแกสมการ สาหรบนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 โดยใชบทเรยนโปรแกรมกบการสอนปกต พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนของ

กลมทดลองแตกตางจากกลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 และทอลล (Tully

2004 : DAI-A 65/06) ไดศกษาผลการสอบทมตอโปรแกรมสาเรจรปในการเรยนรวชาคณตศาสตร

โดยใช Mathematics Fraction Test Scores เพอตรวจสอบรปแบบการคดในใจแบบมพนฐาน

พบวานกเรยนทเรยนโดยใชโปรแกรมสาเรจรปโดยศกษาการเรยนของนกเรยนแตละคนพบวาม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

116

3. นกเรยนมความคดเหนตอการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป โดยภาพรวมอย

ในระดบมาก ทง 5 ดาน ไดแก ดานเนอหาสาระ ดานกจกรรมการเรยนร ดานรปแบบของสอ ดาน

ความรสกตอคณคาและดานประโยชนทไดรบ ทงนอาจเปนเพราะวาบทเรยนสาเรจรปทาให

นกเรยนมความเปนอสระไดเรยนรดวยตนเอง ซงสอดคลองกบงานวจยของจรพรรณ ปยพสนทรา

(2545 : บทคดยอ) และสพรรณ สขะสนต (2547 : บทคดยอ) ทพบวา นกเรยนทไดรบการจดเรยนร

โดยใชบทเรยนสาเรจรปนน จะมความคดเหนตอวธการจดการเรยนรอยในระดบดมาก

ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการศกษาไปใช 1. ควรมการสงเสรมการสอนคณตศาสตร โดยใชบทเรยนสาเรจรปใหมากขนกวาท

เปนอย เนองจากผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนทจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

สงกวาทจดการเรยนรแบบปกต

2. ควรนาวธจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปไปทดลองใชในการจดการเรยนร

เนอหาตาง ๆ บาง โดยพจารณาใชสอนเนอหาทมลกษณะเปนความรและการฝกปฏบตควบคกน

ไปจากเนอหาทงายไปสเนอหาทยากขนไปเรอย ๆ เนองจากผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนสาระ

การเรยนรคณตศาสตร เรอง เศษสวน ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบปกต ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป 1. ควรศกษาความแตกตางของวธการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปทใชสอนในกลม

สาระการเรยนรคณตศาสตรกบวธการสอนอน ๆ ระดบชนประถมศกษาปท 6 หรอระดบชนอน ๆ

2. ควรศกษาตวแปรอน ๆ ซงมผลมาจากการใชบทเรยนสาเรจรป เชน ความคงทนใน

การเรยนร ความคดสรางสรรคทางคณตศาสตร เปนตน

3. ควรวจยเชงทดลองโดยใชบทเรยนสาเรจรปในกลมสาระการเรยนรอน ๆ

117

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. กองวจยทางการศกษา. ก การพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนกลม

ทกษะ(คณตศาสตร)ระดบประถมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2538.

. ข การสงเคราะหงานวจยเกยวกบการเรยนการสอนกลมทกษะ(คณตศาสตร) ระดบชน

ประถมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา, 2538.

. ค สอการเรยนรตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ : กรมวชาการ กระทรวง

ศกษาธการ, 2545.

. ง สรปผลการประเมนคณภาพการศกษาป 2539-2545 ระดบประถมศกษาและมธยม

ศกษา. กรงเทพฯ : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ, 2545.

. กรมวชาการ. สานกงานเขตพนทการศกษา ชลบร เขต 3. รายงานผลการประเมนคณภาพ

การศกษาของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2548 ชลบร : ม.ป.ท., 2548.

.กรมวชาการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอการจดการเรยนรกลม

สาระคณตศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2545.

. คมอการจดการเรยนร กลมสาระคณตศาสตร. กรงเทพมหานคร : โรงพมพองคการรบสง

สนคาและพสดภณฑ, 2544.

กษมา วรวรรณ ณ อยธยา. “บทบาทของกรมวชาการกบการพฒนาคณภาพการศกษา.” สารพฒนา

หลกสตร 14,119 (ตลาคม-ธนวาคม 2537) : 3-4.

คมศกด หาญสงห. “ผลการสอนซอมเสรมวชาคณตศาสตร เรอง โจทยปญหารอยละ ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1ทไดรบการสอนซอมเสรมจากครแบบปกตและจากบทเรยนการตน.”

สารนพนธ กศ.ม. สาขาวชาการมธยมศกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทร

วโรฒ ประสานมตร, 2543.

จนดา เกยรตกนก. “การสรางบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน สาหรบนกเรยนทมความบกพรอง

ทางการไดยน เรอง กฎหมายนาร ชนประถมศกษาปท 6.” วทยานพนธ ค.ม. สาขาวชา

หลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา, 2547.

จรพรรณ ปยพสนทรา. “การพฒนาบทเรยนโปรแกรมแบบสาขา เรอง มลพษทางนา สาหรบนกเรยน

ชวงชนประถมศกษาปท 4 – 6.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2545.

118

จฑาทพย จนทรสวรรณ. “บทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรองดน กลมสรางเสรม

ประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาเทคโนโลยทางการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหาสารคาม, 2541.

ชมนาด เชอสวรรณเทว. การสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2542.

ชยยงค พรหมวงศ. ก “การทดสอบประสทธภาพของชดการสอน.” ใน เอกสารประกอบการสอน

ชดวชาสอการสอนระดบประถมศกษาหนวยท 8-15 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,

93 - 500. พมพครงท 3. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2537.

ชยยงค พรหมวงศ. ข “ชดการสอนระดบประถมศกษา.” ใน เอกสารประกอบการสอนชดวชาสอการ

สอนระดบประถมศกษาหนวยท 8-15 มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 459 - 500.

กรงเทพมหานคร : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2539.

ชยยงค พรหมวงศ และคณะ. ระบบการสอน. กรงเทพมหานคร : คณะครศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2520.

ชศร วงศรตนะ. เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: เทพเนรมตการพมพ, 2544.

ไชยยศ เรองสวรรณ. เทคโนโลยทางการศกษา:หลกการและแนวการปฏบต. กรงเทพฯ : วฒนาพานช,

2526.

เดนศกด ตดถนนท. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง สมการและ

การแกสมการ สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชบทเรยนโปรแกรมกบการ

สอนปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยทาง

การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, 2546.

เตอนใจ มสข. “การพฒนาบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรอง พาราโบลา ระดบชวงชนท 4.”

สารนพนธ กศ.ม. สาขาวชามธยมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทร

วโรฒประสานมตร, 2549.

ทศนา ลกขณฑกสกต. “การทดลองใชบทเรยนสาเรจรปเรอง การระมดระวงอบตเหต กลมสรางเสรม

ประสบการณชวต ชน ป. 2.“ วารสารการวจยทางการศกษา 23,4 (2536) :

66-72.

119

ธระชย ปรณโชต. การสรางบทเรยนสาเรจรปเสนทางสอาจารย 3. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2532.

นคม ตงคะพภพ.สถตเพอการวจยทางการศกษา : มโนทศนและการประยกต. นครปฐม : โรงพมพ

มหาวทยาลยศลปากร, 2543.

นตยา พวรตน. “การพฒนาชดการสอนแบบวรรณ วชาคณตศาสตร เรองโจทยปญหาเศษสวน ระดบ

ชนประถมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการ

ประถมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2541.

ประยร อาษานาม.การเรยนการสอนคณตศาสตรในระดบประถมศกษา : หลกการและแนวปฏบต.

กรงเทพฯ : โรงพมพประกายพรก, 2537.

พงษศกด ศรจนทร. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนดวยเกมกบการสอนดวยวธของ สสวท.”

วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน,

2537.

พวงรตน ทวรตน. วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร.พมพครงท 8. กรงเทพฯ : สานก

ทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2543.

พรสมบต ศรไสย. “การพฒนารปแบบการสอนคณตศาสตรโดยเนนการสอนแบบรวมมอกนเรยนร

เรอง เศษสวน ระดบชนประถมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร

มหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน, 2539.

พรรณ ช.เจนจต. จตวทยาการเรยนการสอน. พมพครงท 3. กรงเทพฯ, 2528 : 30.

พจตร พรหมจารย. “การเปรยบเทยบการสอนวชาคณตศาสตรเรองบทประยกต ชนประถมศกษาปท 6

ระหวางการสอนโดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอนปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประถมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหาสารคาม, 2545.

พเชษฐ จามรธญญวาท. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาระดบปรญญาตร

สถาบนราชภฏอบลราชธานทเรยนวชาหลกการสอน โดยใชบทเรยนสาเรจรปกบการสอน

ปกต.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน.

อบลราชธาน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน, 2546.

ไพศาล หวงพานช. การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพไทยวฒนาพานช, 2545.

เพลนพศ มวงนม. “การพฒนาบทเรยนรายวชาเสรมทกษะคณตศาสตร3 (ค 033) ระดบชนมธยม

120

ศกษาปท 2 เรองจานวนและตวเลข.” สารนพนธ กศ.ม. สาขาวชาการมธยมศกษา บณฑต

วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2545.

ยพน พพธกล. “วธสอนคณตศาสตร.” ใน เอกสารการสอนชดวชาการสอนคณตศาสตร จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 194-283. กรงเทพมหานคร : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2525.

. การนเทศการสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย,

2537.

. การเรยนการสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : บรษทบพธการพมพจากด, 2539.

ยพน พพธกล และ อรพรรณ ตนบรรจง. สอการเรยนการสอนคณตศาสตร. กรงเทพฯ : สานกพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2536 : 23-25.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพฯ : สานกพมพนานม,

2546.

โรงเรยนมารวทย. ฝายวชาการ. หลกสตรสถานศกษาขนพนฐาน. ชลบร : ฝายวชาการ, 2546.

ลวน สายยศและองคณา สายยศ. เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สานกพมพศนยสงเสรม

วชาการ, 2538.

. เทคนคการเรยนร. พมพครงท 4. กรงเทพฯ : สานกพมพสวรยสาสน, 2543.

วรรณ โสมประยร. “วธสอนแบบวรรณ. “ ใน เอกสารเผยแพรผลงานทางวชาการ คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, 28. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรว

โรฒประสานมตร, 2536.

วนทนย วงษสวรรณ. “การศกษาบทเรยนสาเรจรปในการสอน เรองการสบพนธแบบอาศยเพศของพช

ดอกและเนอเยอของพชในระยะหลงเอมบรโอรายวชาชววทยา 034 ชนมธยมศกษาปท 5.”

วทยานพนธ. ค.ม. สาขาวชาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา,

2543.

วสรน ประเสรฐศร. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทสอนดวยการเรยนแบบมสวนรวมกนกบการสอนตาม

แนวคมอคร.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการ

นเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2544.

121

วทร คมขา. “การจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ.” ครตนแบบของสกศ. ป 2543

[Online] Accessed 6 February 2007. Available from http://www.

Thaigoodview.com/ School/web/Kungyangyai/vitoon/text1/v6htm1-10k.

ศภร เสาวง. “การเปรยบเทยบผลสมฤทธและความคงทนของการเรยนรในรายวชาคณตศาสตร

สาหรบชนประถมศกษาปท 5 ทเรยนโดยใชบทเรยนแบบโปรแกรมกบการสอนโดยใชสอ

ชนดอน.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2531.

ศรชย กาญจวาส. “ทฤษฎการวดและประเมนผล.” ใน เอกสารการสอนวชา 2702639. คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 182. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.

ศรพร ปอมบบผา. “ผลการสอนซอมเสรมวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 โดย

ใชบทเรยนสาเรจรป.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการประถม

ศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2541.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. กระทรวงศกษาธการ. คมอครสาระการเรยนร

พนฐานคณตศาสตร กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6. กรงเทพฯ :

โรงพมพครสภาลาดพราว, 2549 : 27-31.

สมนก สวรรณมล. “การพฒนาบทเรยนสาเรจรปประกอบภาพการตน เรองประชากรศกษา กลมสราง

เสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 5.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตร

มหาบณฑต สาขาการประถมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2542.

สมศกด สนธระเวช. “ปฏรปการเรยนรอยางไรจงจะไดผล.” วารสารวชาการ 3, 5. (2543) : 8-16.

เสรมศกด วศาลาภรณ. การบรหารกจการนกเรยน. พษณโลก : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2539.

สลาภรณ นาครทรรพ. “ทศทางการพฒนาการศกษาไทยกบทศทางการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ.”

การศกษาชาต 22, 4(เมษายน-พฤษภาคม 2531) : 46.

สกจ ศรพรหม. “ชดการสอนกบผลสมฤทธทางการเรยน.” วารสารวชาการ (2541) : 70-71.

สพรรณ สขะสนต. “การพฒนาบทเรยนสาเรจรป เรองภาษาและวฒนธรรม สาหรบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 4.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลย

การศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2547.

122

สวทย มลคาและ อรทย มลคา. 19 วธจดการเรยนร เพอพฒนาความรและทกษะ. กรงเทพฯ : โรง

พมพภาพพมพ, 2545.

. 20 วธจดการเรยนร เพอพฒนาคณธรรมจรยธรรมคานยมและการเรยนรโดยการแสวงหา

ความรดวยตนเอง. กรงเทพฯ : โรงพมพภาพพมพ, 2545.

สโขทยธรรมาธราช มหาวทยาลย. เอกสารการสอนชดวชาการสอนกลมทกษะ 2 (คณตศาสตร) หนวย

1-7. กรงเทพฯ : สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2537.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. แผนการพฒนาการศกษาแหงชาตฉบบท 7 พ.ศ.2535-

2539). กรงเทพมหานคร : บรษทอมรนพรนตงกรป จากด, 2535

. ระบบการประเมนคณภาพและมาตรฐานการศกษาแหงชาต. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ

ชวนพมพ, 2540.

. การวดและประเมนผลในชนเรยนกลมทกษะคณตศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร :

โรงพมพครสภาลาดพราว, 2544.

สานกงานพนทการศกษา ชลบร เขต 3. ผลการประเมนคณภาพการศกษากลมสาระการเรยนร

คณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2548.ม.ป.ท, 2548.(อดสาเนา)

อรวรรณ นมตอง. “การสรางบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน วชาคณตศาสตร เรอง การแกโจทยปญหา

การบวก ลบ สาหรบนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนได ชนประถม

ศกษาปท 2.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเอกการศกษาพเศษ

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2545.

อรญญา นามแกว. “ความสมพนธระหวางความถนดทางการเรยน เจตคตตอการเรยนคณตศาสตร

กบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานก

งานการ ประถมศกษาจงหวดกาญจนบร.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2538.

อดมศกด ลกเสอ.”การพฒนาความรสกเชงจานวนเรองเศษสวนและทศนยมของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 4.” วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาคณตศาสตร

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร, 2546.

อานวย เดชชยศร. นวตกรรมและเทคโนโลยการศกษา. กรงเทพฯ : หจก.สานกพมพฟสกสเซนเตอร,

2542.

123

ภาษาองกฤษ Administrator. Programmed Book. [Online] Accessed 6 February 2007. Available from

http:/www.Webobjects-design.com/ISD/index.php?option com_contet&task=5

Anderson,Engene Lawence.”An Experimental Evaluation of Programmed Agriculture

Instruction in a Private Tansenion Secondary School.” Dissertation Abstracts

International 1,3, (May 1974) : 136-A.

Arlin, Marshall and Lan Westbury. “The Leveling Effect of Teaching Pacing on Science

Content Mastery.” Journal of Research in Science Teaching. 3 (May 1976) : 213-

219.

Bard, Eugune Dwign. “System of Instruction for College Physical Science.” Dissertation

Abstracts International 41, 5 (November 1980) : 1990-A.

Best, John W., and James V. Kahn. Research in Education. 5th ed. New Delhi : Prentice-

Hall of India, 1986.

Cole, Mary Catherine David. “The Effect of Individualized Mathematics Instruction on the

Mathematical Achievement to Third Grade Children.” Dissertation Abstracts 40,

6 (December 1979) : 3170-A

Conroy, David E. “The Effects of Age and Sex upon a Comparison between Achievement

Gains in Programmed Instruction and Conventional Instruction in Remedial

Algebra I at Northern Virginia Community College.” Dissertation Abstracts 32, 9

(March 1972) : 5102-A.

Der-Ching Yang. “School Science and Mathematics.” Oregon State University (April 2002)

: 152-157.

Dickinson, Candace A. “Individualized Reading in the ESP Classroom.” English Teaching

Forum 12, 3(July 1987): 43-45.

Dunn and Kenneth. Teaching Secondary Students Through Their Individual Learning

Styles. Boston : Allyn and Bacon, 1993.

Easterday, Kenneth and Helen Easterday. “Ninth-Grade Algebra Programmed Instruction

and Sex Differences : An Experiment I.” The Mathematics Teacher 51, 3(March

1968) : 303-307.

124

Fry, Edward B. Teaching Machine and Programmed Instruction. New York : McGraw-Hill

Book Company, 1963.

Greatsinger, Calvin. “An Experimental Study of Programmed Instruction in Division of

Fraction.” A.V. Communication Review 16, 1(1968) : 87-90.

Hornby, A.S, and E.C. Parnwell. An English-Reader’s Dictionary. 6th ed. Bangkok, Thailand

: Thai Watana Panich Press co.,1992.

Jacob, Paul I. “Maier Milton and Stolurow Lawrence M.” A Guide to Evaluation Self

Instruction Program. New York : Holt Rinehart Winston Inc.,1966.

Krishnamurthy. Individualized Instruction Programmed and Material : Englewood Cliffs.

New Jersey : Education Technology publication, 1950.

Muangnapor, Chatri. “An Investigation of the Learning of the Initial Concept And Oral

Written National Symbol for Fractional Numbers in Graders Three and Four.”

Doctor’s Thesis. Michigan (1975) : 1-3.

Newman, Julia Stokes. “A Comparison of Traditional Classroom, Computer and

Programmed Instruction.” Dissertation Abstracts International (1983) : 44-04A.

Otto, Jason T. “The use Programmed Instruction as a supplemental tool to train behavior

Analysis Concepts.” Dissertation Abstracts (2004) : DAI-B65/04.

Parker, Eugene Gary. “The Relational ship of Programmed Instruction to Test and

Discussion Performance Amber Beginning College Biology Student.” Dissertation

Abstracts International (1974) : 4914-A.

Peter, Piple. Practical Programming. London : Holt Rinehart and Winston, Inc.,1972.

Rowntree, Derek. Teaching Through Self – Instruction. New York : Rogan Page Nicholas

Publishing, 1992.

Scharmn, Wilbur. The Research on Programmed Instruction : An Annotated Bibliography.

Washington D.C. : U.S.A. Department of Health Education and Welfare, 1964.

Skinner. “Thoughts on theory in Education.” Education Technology (January-February

1958) : 969-977.

125

Strickland, W.R. “A Comparison of Programmed Course and a Traditional,” Dissertation

Abstracts International 32, (November 1980) : 2510-A.

Thiagarajan, Sivasailam. Programmed Instruction for Liteacy Workers. Tehran : Houlton

Education Publication Ltd., (1976) : 19.

Thomas, Carpentor P. “Using Research in Teaching,” Arithmetic Teacher. 6 (February

1976) : 137-141.

Tully, Derek. “Effect of Programmed Learning in Secondary School Mathematics in

Handbook on Formative and Summative Evaluation of Students Learning,”

Dissertation Abstracts. (2004) : DAI-A 65/06, 2050.

Webster, Noah. Webster´s New Twentieth Century Dictionary of the English language.

2nd ed. London : William Collins,1980.

Yalm, H.I. “A Study of Secondary School Teacher Competencies Necessary for the Use of

Educational Technology.” Dissertation Abtract International 54, 8 (September

1993) : 802-A.

Zeaman, David. Skinner’s Theory of Teaching Machine : Automatic Teaching. New York :

John Wiley& Sons, Inc., 1959.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย

128

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย

ผเชยวชาญตรวจบทเรยนสาเรจรป 1. รองศาสตราจารยสมหญง เจรญจตรกรรม หวหนาภาคเทคโนโลยทางการศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร 2. นายนวส ภไพจตรกล ผอานวยการโรงเรยนบานทงคา โรงเรยนบานทงคา ตาบลหวยใหญ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร 3. นายสนทร ทพยวงษ อาจารย 3 ระดบ 8 ครชานาญการพเศษ สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 โรงเรยนชลบร “สขบท” ตาบลบางทราย อาเภอเมอง จงหวดชลบร ผเชยวชาญตรวจแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบทดสอบยอย 1. นางสาวอษา สมณะ ครใหญโรงเรยนมารวทย โรงเรยนมารวทย ถนนสขมวท ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร

2. นางศรนา โพยประโคน ผชวยครใหญโรงเรยนมารวทยพทยา

โรงเรยนมารวทย ถนนสขมวท ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร

3. นางสาวธนฐกานต ทองสนเกยรต ผชวยครใหญโรงเรยนมารวทยสตหบ

โรงเรยนมารวทย ซอยเครอนาว ตาบลสตหบ อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

ผเชยวชาญตรวจแผนการจดการเรยนรแบบปกตและแบบบทเรยนสาเรจรป 1. นางศรไพร วรสข ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร

129

2. นางศรนา โพยประโคน ผชวยครใหญโรงเรยนมารวทยพทยา โรงเรยนมารวทย ถนนสขมวท ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร

3. นางสาวธนฐกานต ทองสนเกยรต ผชวยครใหญโรงเรยนมารวทยสตหบ

โรงเรยนมารวทย ซอยเครอนาว ตาบลสตหบ อาเภอสตหบ จงหวดชลบร

ผเชยวชาญตรวจแบบสอบถามความคดเหน 1. นางสาวอษา สมณะ ครใหญโรงเรยนมารวทย โรงเรยนมารวทย ถนนสขมวท ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร 2. นายนวส ภไพจตรกล ผอานวยการโรงเรยนบานทงคา โรงเรยนบานทงคา ตาบลหวยใหญ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร 3. นางศรไพร วรสข ศกษานเทศกชานาญการพเศษ สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 สานกงานเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3 ตาบลบางละมง อาเภอบางละมง จงหวดชลบร

ภาคผนวก ข คาดชนความสอดคลองของเครองมอทใชในงานวจย

131

ตารางท 11 คาดชนความสอดคลองของบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ชนประถมศกษาปท 6 โดยผเชยวชาญ

ผเชยวชาญ จานวน( N=3 )

คา

สรป

ขอความ

1 2 3

คะแนน รวม IOC

1. คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรป 1.1 คาอธบายมความชดเจนและเหมาะสม

+1

+1

+1

+3

1.00

1.2 ขนตอนการใชบทเรยนสาเรจรปมความชดเจน

และเหมาะสม

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 มความสอดคลองกบจดประสงคการ เรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

2.2 ครอบคลมลกษณะการเรยนรดานพทธพสย +1 +1 +1 +3 1.00

2.3 มความชดเจนของภาษาทใช +1 +1 +1 +3 1.00

2.4 สามารถนาไปปฏบตได +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

3. เนอหาสาระในบทเรยนสาเรจรป 3.1 มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

3.2 มความถกตองของเนอหาสาระ +1 +1 +1 +3 1.00

3.3 มความเหมาะสมกบคาบเวลาเรยน +1 +1 +1 +3 1.00

3.4 มความเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน +1 +1 +1 +3 1.00

3.5 มความชดเจนของภาษาทใช +1 +1 +1 +3 1.00

3.6 จดเรยงลาดบความยากงายของเนอหาสาระได

อยางเหมาะสม

+1

+1

+1

+3

1.00

3.7 มประโยชนตอผเรยน +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

4. สาระสาคญของเรองแตละชด 4.1 มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

4.2 ครอบคลมขอบขายเนอหาสาระทสาคญ +1 +1 +1 +3 1.00

4.3 มความชดเจนของภาษาทใช +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

5. การวดและการประเมนผล 5.1 มความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

5.2 มความสอดคลองกบเนอหาสาระ +1 +1 +1 +3 1.00

5.3 มความเหมาะสมกบวยและวฒภาวะของผเรยน +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

132

ตารางท 12 คาดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป วชา

คณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน(N=3)

คา

สรป

ขอความ

1 2 3

คะแนน รวม IOC

1.สาระสาคญ 1.1 สาระสาคญกบจดประสงคการเรยนร และ

สาระการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 สอดคลองกบเนอหา

+1

+1

+1

+3

1.00

2.2 สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00

2.3 สอดคลองกบสอการเรยนการสอน +1 +1 +1 +3 1.00

2.4 สอดคลองกบการประเมนผล +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

3. สาระการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

3.2 สอดคลองกบคาอธบายรายวชา +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

4.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00

4.3 สอดคลองกบการประเมนผล +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

5. สอการเรยนการสอน 5.1 สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

133

ตารางท 13 คาดชนความสอดคลองของแผนจดการเรยนรแบบปกต วชา คณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

คา

สรป

ขอความ

1 2 3

คะแนน รวม IOC

1.สาระสาคญ 1.1 สาระสาคญกบจดประสงคการเรยนร

และสาระการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

2. จดประสงคการเรยนร 2.1 สอดคลองกบเนอหา

+1

+1

+1

+3

1.00

2.2 สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00

2.3 สอดคลองกบสอการเรยนการสอน +1 +1 +1 +3 1.00

2.4 สอดคลองกบการประเมนผล +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

3. สาระการเรยนร 3.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

3.2 สอดคลองกบคาอธบายรายวชา +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

4. กจกรรมการเรยนร 4.1 สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

4.2 สอดคลองกบสาระการเรยนร +1 +1 +1 +3 1.00

4.3 สอดคลองกบการประเมนผล +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

5. สอการเรยนการสอน 5.1 สอดคลองกบกจกรรมการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

134

ตารางท14 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชา

คณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

คะแนน

คา

สรป

เนอหา

จดประสงค การเรยนร

ขอท

ระดบ

พฤตกรรม 1 2 3 รวม IOC

1. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

1.

เศษสวน

ทมคา

เทากน

1. เมอกาหนด

เศษสวนให สามารถ

เขยนเศษสวนท

เทากบเศษสวนท

กาหนดใหได

6. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

8. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

9. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

10. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

11. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2.

เศษสวน

อยางตา

2. เมอกาหนด

เศษสวนให สามารถ

หาเศษสวนอยางตา

ได

12. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

13. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

14. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

15. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

16. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3.

จานวน

คละ

3.เมอกาหนด

เศษเกนให สามารถ

เขยนเศษเกนในรป

จานวนคละได

17. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

18. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

19. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4.

เศษเกน

4.เมอกาหนดจานวน

คละให สามารถ

เขยนจานวนคละใน

รปเศษเกนได 20. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

135

ตารางท 14 (ตอ)

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

เนอหา

จดประสงค การเรยนร

ขอท

ระดบ

พฤตกรรม 1 2 3

คะแนน รวม

คา IOC

สรป

21. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

22. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

23. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

24. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

25. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

26. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

27. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

28. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

29. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

30. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

31. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

32. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

33. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

34. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5.

การบวก

และการ

ลบเศษ

สวน

5. เมอกาหนดโจทย

การบวกเศษสวน

และจานวนคละให

สามารถหาผลบวก

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสม ผล

ของผลบวกทได

6. เมอกาหนดโจทย

การลบเศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลลบ

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสม ผล

ของผลลบทได

35. การนาไปใช +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

36. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

37. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

38. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

39. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

40. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

41. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

42. การนาไปใช +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

43. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

44. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6.

การคณ

และการ

หารเศษ

สวน

7. เมอกาหนดโจทย

การคณเศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลคณ

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสม ผล

ของผลคณทได

45. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

136

ตารางท 14 (ตอ)

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

เนอหา

จดประสงค การเรยนร

ขอท

ระดบ

พฤตกรรม 1 2 3

คะแนน รวม

คา IOC

สรป

46. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

47. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

48. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

49. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6.

การคณ

และการ

หารเศษ

สวน

8. เมอกาหนด

โจทยการหาร

เศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลหาร

พรอมทงตระหนก

ถง ความสมเหต

สมผลของผลหาร

ทได

50. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

51. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

52. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

53. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

54. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

55. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

56. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

57. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

58. การนาไปใช +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

59. การนาไปใช +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7.

การบวก

ลบ คณ

และหาร

เศษสวน

ระคน

9. เมอกาหนด

โจทยการบวก ลบ

คณและหาร

เศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผล

ลพธ พรอมทง

ตระหนกถงความ

สมเหต สมผล

ของคาตอบทได 60. การนาไปใช +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

คาดชนความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

137

ตารางท 15 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 1 เศษสวนทมคาเทากน

วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

คะแนน

คา

สรป

เนอหา

จดประสงคการ

เรยนร

ขอท

พฤตกรรม 1 2 3 รวม IOC

1. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

1.

เศษสวน

ทมคา

เทากน

1. เมอกาหนดเศษสวน

ให สามารถเขยนเศษ

สวนทเทากบเศษสวน

ทกาหนดใหได

6. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7. ความร-จา +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

8. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2.

เศษสวน

อยางตา

2. เมอกาหนดเศษสวน

ให สามารถหาเศษ

สวนอยางตาได 9. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

10. ความร-จา +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

11. ความเขาใจ +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

3.

จานวน

คละ

3. เมอกาหนดเศษเกน

ให สามารถเขยนเศษ

เกนในรปจานวนคละ

ได 12. ความเขาใจ +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

13. ความร-จา +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

14. ความร-จา +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

4.

เศษเกน

4. เมอกาหนดจานวน

คละให สามารถเขยน

จานวนคละในรปเศษ

เกนได 15. ความเขาใจ +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 0.87 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

138

ตารางท 16 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 2 การบวกและการลบเศษสวน

วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

เนอหา

จดประสงคการ

เรยนร

ขอท

ระดบ พฤตกรรม

1 2 3

คะแนน รวม

คา IOC

สรป

1. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

8. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

9. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

10. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

11. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

12. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

13. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

14. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5.

การบวก

และการ

ลบเศษ

สวน

5. เมอกาหนดโจทย

การบวกเศษสวน

และจานวนคละให

สามารถหาผลบวก

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผล

ของผลบวกทได

6. เมอกาหนดโจทย

การลบเศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลลบ

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผล

ของผลลบทได

15. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

139

ตารางท 17 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 3 การคณและการหารเศษสวน

วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

เนอหา

จดประสงคการ

เรยนร

ขอท

ระดบ พฤตกรรม

1 2 3

คะแนน รวม

คา IOC

สรป

1. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

8. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

9. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

10. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

11. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

12. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

13. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

14. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6.

การคณ

และการ

หารเศษ

สวน

7. เมอกาหนดโจทย

การคณเศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลคณ

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหต สมผล

ของผลคณทได

8. เมอกาหนดโจทย

การหารเศษสวนและ

จานวนคละให

สามารถหาผลหาร

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผล

ของผลหารทได

15. การวเคราะห +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

140

ตารางท 18 คาดชนความสอดคลองของแบบทดสอบยอย ฉบบท 4 การบวก ลบ คณและหาร

เศษสวนระคน วชา คณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

เนอหา

จดประสงคการ

เรยนร

ขอท

ระดบ พฤตกรรม

1 2 3

คะแนน รวม

คา IOC

สรป

1. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

2. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

3. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

4. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

5. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

6. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

7. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

8. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

9. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

10. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

11. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

12. ความเขาใจ +1 +1 +1 +3 1.00 ใชได

13. การวเคราะห +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

14. การวเคราะห +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

7.

การบวก

ลบ คณ

และหาร

เศษสวน

ระคน

9. เมอกาหนดโจทย

การบวก ลบ คณ

และหารเศษสวน

และจานวนคละให

สามารถหาผล ลพธ

พรอมทงตระหนกถง

ความสมเหต สมผล

ของคาตอบทได

15. การวเคราะห +1 +1 0 +2 0.67 ใชได

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 0.93 -

เกณฑการประเมน ระดบ +1 หมายถง แนใจวาสอดคลอง

0 หมายถง ไมแนใจวาสอดคลอง

-1 หมายถง แนใจวาไมสอดคลอง

141

ตารางท 19 คาดชนความสอดคลองของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน

ผเชยวชาญ จานวน (N=3)

คา

สรป

ขอความ

1 2 3

คะแนน รวม IOC

ดานเนอหาสาระ 1. เนอหามความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

+1

+1

+1

+3

1.00

2. เนอหาในบทเรยนเรยงจากงายไปหายาก +1 +1 +1 +3 1.00

3. เนอหาในบทเรยนมความยากงายเหมาะสม +1 +1 +1 +3 1.00

4. เนอหาในบทเรยนใหความรความเขาใจชดเจน +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

ดานกจกรรมการเรยนร 5. กจกรรมการเรยนรในบทเรยนมความเหมาะสม

+1

+1

+1

+3

1.00

6. ชอบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป +1 +1 +1 +3 1.00

7. แบบฝกหดของบทเรยนมความนาสนใจ +1 +1 +1 +3 1.00

8. ความเหมาะสมของแบบฝกหดในแตละกรอบ +1 +1 +1 +3 1.00

9. การทาแบบฝกหดและมเฉลยทาใหทราบถงการ

พฒนาความรของตนเอง

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

ดานรปแบบของสอ 10. ความเหมาะสมของขนาดรปเลม

+1

+1

+1

+3

1.00

11. ตวอกษรอานงายชดเจน +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

ดานรปแบบของสอ 12. รปแบบการนาเสนอมความนาสนใจ

+1

+1

+1

+3

1.00

13. ชอบรปภาพในบทเรยนสาเรจรป +1 +1 +1 +3 1.00

14. คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปเขาใจงาย +1 +1 +1 +3 1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

ดานความรสกตอคณคา 15. รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

+1

+1

+1

+3

1.00

16. นกเรยนตงใจและสนใจในการทาแบบฝกหด +1 +1 +1 +3 1.00

17. ตองการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปในวชาอน ๆ +1 +1 +1 +3 1.00

18. หลงจากการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแลวรสกวา

สามารถแกไขปญหาคณตศาสตรได

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

ประโยชนทไดรบ 19. ความรทไดรบจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปน

+1

+1

+1

+3

1.00

20. สามารถนาความรทไดไปใชประโยชนในการเรยนตอ

ระดบสงและชวตประจาวนได

+1

+1

+1

+3

1.00

เหมาะสม

สอดคลอง

คาความสอดคลองโดยรวม - - - - 1.00 -

ภาคผนวก ค

การวเคราะหขอมล

143

ตารางท 20 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองรายบคคล (One-to-One Tryout)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

เกง 1. 9 8 7 7 31 24

ปานกลาง 2. 8 7 7 6 28 21

ออน 3. 8 7 6 6 27 19

รวม 25 22 20 19 86 64

X 28.67 21.33

รอยละ 71.66 71.11

E1 / E2 = 71.66 / 71.11

144

ตารางท 21 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองกลมเลก(Small Group Tryout)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

เกง 1. 9 8 8 8 33 28

2. 8 9 8 7 32 26

3. 9 8 8 7 32 25

ปานกลาง 4. 8 7 7 8 30 23

5. 7 7 8 7 29 21

6. 8 7 7 7 29 24

ออน 7. 7 8 7 6 28 19

8. 8 7 7 7 29 21

9. 8 7 7 6 28 21

รวม 72 68 67 63 270 208

X 30 23.11

รอยละ 75.00 77.03

E1 / E2 = 75.00 / 77.03

145

ตารางท 22 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรปคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จากการทดลองภาคสนาม (Field Tryout) จานวน 30 คน

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

เกง 1. 10 9 8 8 35 28

2. 9 10 8 8 35 28

3. 10 9 8 9 36 26

4. 8 10 9 8 35 25

5. 10 8 8 7 33 27

6. 9 7 7 7 30 27

7. 9 7 7 8 31 26

8. 10 9 7 8 34 26

9. 9 7 8 8 32 26

ปานกลาง 10. 9 8 9 8 34 26

11. 9 8 7 9 33 23

12. 9 8 8 7 32 25

13. 8 8 9 7 32 25

14. 8 8 7 7 30 25

15. 8 8 7 9 32 25

16. 7 9 8 7 31 24

17. 8 9 7 8 32 25

18. 8 8 9 7 32 25

19. 8 7 8 7 30 24

20. 8 7 10 6 31 22

ออน 21. 7 7 7 6 27 21

22. 9 8 9 7 33 23

23. 7 9 10 7 33 22

24. 8 7 7 7 29 23

25. 8 7 7 7 29 20

26. 8 9 7 8 32 23

27. 8 9 7 7 31 21

28. 8 7 7 6 28 23

29. 7 8 6 7 28 20

30. 7 7 8 7 29 22

146

ตารางท 22 (ตอ)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

รวม 251 242 234 222 949 726

X 31.63 24.20

รอยละ 79.08 80.67

E1 / E2 = 79.08 / 80.67

147

ตารางท 23 แสดงคาความยากงาย ( p ) และคาอานาจจาแนก ( D ) ของแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน โดยนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โรงเรยนมารวทย จ.ชลบร จานวน 40 คน

ขอ UR LR p D ขอ

UR LR p D

1. 19 13 0.80* 0.30 *31. 16 6 0.55 0.50

2. 17 10 0.67 0.35 32. 16 10 0.65 0.30

*3. 18 6 0.60 0.60 *33. 15 8 0.57 0.35

*4. 16 7 0.57 0.45 *34. 16 8 0.60 0.40

*5. 19 6 0.62 0.65 *35. 14 8 0.55 0.30

6. 18 9 0.67 0.45 36. 17 10 0.67 0.35

*7. 16 6 0.55 0.50 37. 16 12 0.70 0.20

8. 15 11 0.65 0.20 38. 18 13 0.77 0.25

9. 17 9 0.65 0.40 *39. 17 8 0.62 0.45

*10. 15 7 0.55 0.40 40. 16 12 0.70 0.20

*11. 18 5 0.57 0.65 *41. 17 7 0.60 0.50

12. 17 12 0.72 0.25 *42. 19 6 0.62 0.65

13. 18 11 0.72 0.35 43. 17 9 0.65 0.40

14. 19 12 0.77 0.35 44. 18 10 0.70 0.40

*15. 16 8 0.60 0.40 45. 19 11 0.75 0.40

16. 18 10 0.70 0.40 *46. 16 7 0.57 0.45

*17. 17 8 0.62 0.45 47. 17 10 0.67 0.35

*18. 14 9 0.57 0.25 *48. 15 7 0.55 0.40

*19. 16 8 0.60 0.40 *49. 15 9 0.60 0.30

20. 17 11 0.70 0.30 *50. 16 6 0.55 0.50

*21. 16 9 0.62 0.35 51. 17 10 0.67 0.35

22. 18 13 0.77 0.25 52. 17 11 0.70 0.30

23. 19 10 0.72 0.45 *53. 14 8 0.55 0.30

24. 17 13 0.75 0.20 54. 16 11 0.67 0.25

*25. 17 8 0.62 0.45 55. 17 10 0.67 0.35

26. 17 12 0.72 0.25 *56. 15 8 0.57 0.35

27. 18 13 0.77 0.25 *57. 18 7 0.62 0.55

28. 18 11 0.72 0.35 *58. 16 8 0.60 0.40

*29. 16 7 0.57 0.45 *59. 17 8 0.62 0.45

30. 19 10 0.72 0.45 *60. 15 9 0.60 0.30

148

จากตารางท 23 แสดงคาความยากงาย ( p ) และคาอานาจจาแนก ( D ) ของแบบ

ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 โดย

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมารวทย อ.สตหบ จ.ชลบร จานวน 40 คน พอสรปไดดง

ตอไปน

1. ขอสอบทผานเกณฑ ตองมความยากงาย ( p ) ระหวาง 0.20-0.80 และคาอานาจ

จาแนก (D) ตงแต 0.20 ขนไป

2. ขอสอบขอท 1 มความยากงาย ( p ) เทากบ 0.80 เปนขอสอบทงายใหตดออก

3. ขอสอบทเหลอจานวน 59 ขอ เปนขอสอบทมคณภาพตามเกณฑ แตเนองจาก

ตองการขอสอบจานวน 30 ขอเทานน จงใชเกณฑการคดเลอกขอสอบดงน

3.1 มขอสอบในแตละจดประสงคใกลเคยงกนและกระจายครบทกจดประสงค

3.2 คดเลอกขอสอบแตละขอใหคาความยากงาย ( p ) ใกล 0.50 มากทสด

4. ขอสอบทคดเลอกตามเกณฑไดแก

จดประสงคการเรยนรท 1 จานวน 3 ขอ คอ 3 ,4, 5

จดประสงคการเรยนรท 2 จานวน 3 ขอ คอ 7, 10, 11

จดประสงคการเรยนรท 3 จานวน 2 ขอ คอ 15, 17

จดประสงคการเรยนรท 4 จานวน 2 ขอ คอ 18, 19

จดประสงคการเรยนรท 5-6 จานวน 7 ขอ คอ 21, 25, 29, 31, 33, 34, 35

จดประสงคการเรยนรท 7-8 จานวน 7 ขอ คอ 39, 41, 42, 46, 48, 49, 50

จดประสงคการเรยนรท 9 จานวน 6 ขอ คอ 53, 56, 57, 58, 59, 60

149

ตารางท 24 แสดงคาความยากงาย ( p ) และคาอานาจจาแนก ( D ) ของแบบทดสอบยอยฉบบท

1-4 วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน โดยนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนมารวทย

จ.ชลบร จานวน 40 คน

แบบทดสอบยอย ฉบบท 1 แบบทดสอบยอย ฉบบท 2 ขอ UR LR p D ขอ UR LR p D 1. 18 13 0.77 0.25 1. 17 12 0.72 0.25

2. 16 12 0.70 0.20 2. 18 12 0.75 0.30

*3. 18 6 0.60 0.60 3. 16 11 0.67 0.25

*4. 17 8 0.62 0.45 *4. 17 8 0.62 0.45

*5. 17 7 0.60 0.50 5. 18 10 0.70 0.40

*6. 16 9 0.62 0.35 *6. 17 8 0.62 0.45

7. 18 11 0.72 0.35 *7. 18 9 0.67 0.45

*8. 18 8 0.65 0.50 *8. 16 8 0.60 0.40

*9. 17 9 0.65 0.40 *9. 17 7 0.60 0.50

10. 18 10 0.70 0.40 *10. 16 9 0.62 0.35

*11. 15 8 0.57 0.35 *11. 18 8 0.65 0.50

*12. 19 8 0.67 0.55 *12. 16 9 0.62 0.35

*13. 18 6 0.60 0.60 13. 17 10 0.67 0.35

14. 18 11 0.72 0.35 *14. 17 9 0.65 0.40

*15. 17 10 0.67 0.35 *15. 18 8 0.65 0.50 จากตาราง พอสรปไดดงตอไปน

1. ขอสอบทผานเกณฑ ตองมความยากงาย ( p ) ระหวาง 0.20-0.80 และคาอานาจ

จาแนก (D) ตงแต 0.20 ขนไป

2. ขอสอบยอยฉบบท 1 และฉบบท 2 เปนขอสอบทมคณภาพตามเกณฑ แตเนองจาก

ตองการขอสอบ ฉบบละ 10 ขอเทานน จงใชเกณฑการคดเลอกขอสอบดงน

2.1 มขอสอบในแตละจดประสงคใกลเคยงกนและกระจายครบทกจดประสงค

2.2 คดเลอกขอสอบแตละขอใหคาความยากงาย ( p )ใกล 0.50 มากทสด

3. ขอสอบยอยทผานการคดเลอกตามเกณฑไดแก ฉบบท 1 คอ ขอ 3, 4, 5, 6, 8, 9,

11, 12, 13, 15 ฉบบท 2 คอ ขอ 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15

150

ตารางท 24 (ตอ)

แบบทดสอบยอย ฉบบท 3 แบบทดสอบยอย ฉบบท 4 ขอ UR LR p D ขอ UR LR p D 1. 19 11 0.75 0.40 1. 18 11 0.72 0.35

2. 17 12 0.72 0.25 2. 16 12 0.70 0.20

3. 18 10 0.70 0.40 *3. 16 8 0.60 0.40

*4. 16 8 0.60 0.40 *4. 18 8 0.65 0.50

*5. 17 9 0.65 0.40 *5. 17 9 0.65 0.40

*6. 18 7 0.62 0.55 6. 16 11 0.67 0.25

7. 16 11 0.67 0.25 *7. 18 8 0.65 0.50

*8. 16 9 0.62 0.35 *8. 15 9 0.60 0.30

*9. 17 8 0.62 0.45 9. 17 12 0.72 0.25

*10. 15 8 0.57 0.35 *10. 16 9 0.62 0.35

*11. 16 9 0.62 0.35 *11. 14 9 0.57 0.25

*12. 18 8 0.65 0.50 *12. 17 7 0.60 0.50

*13. 16 9 0.62 0.35 13. 18 9 0.67 0.45

14. 17 11 0.70 0.30 *14. 16 9 0.62 0.35

*15. 15 9 0.60 0.30 *15. 17 9 0.65 0.40 จากตาราง พอสรปไดดงตอไปน

1. ขอสอบทผานเกณฑ ตองมความยากงาย ( p ) ระหวาง 0.20-0.80 และคาอานาจ

จาแนก ( D ) ตงแต 0.20 ขนไป

2. ขอสอบยอยฉบบท 3 และฉบบท 4 เปนขอสอบทมคณภาพตามเกณฑ แตเนองจาก

ตองการขอสอบ ฉบบละ 10 ขอเทานน จงใชเกณฑการคดเลอกขอสอบดงน

2.1 มขอสอบในแตละจดประสงคใกลเคยงกนและกระจายครบทกจดประสงค

2.2 คดเลอกขอสอบแตละขอใหคาความยากงาย (p) ใกล 0.50 มากทสด

3. ขอสอบยอยทผานการคดเลอกตามเกณฑไดแก

3.1 ฉบบท 3 คอ ขอ 4, 5, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15

3.2 ฉบบท 4 คอ ขอ 3, 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15

151

ตารางท 25 การวเคราะหคา p , q และ pq ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและ

แบบทดสอบยอย เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

ขอ p q pq ขอ p q pq 1. 0.60 0.40 0.24 16. 0.60 0.40 0.24

2. 0.57 0.43 0.24 17. 0.55 0.45 0.24

3. 0.62 0.38 0.23 18. 0.62 0.38 0.23

4. 0.55 0.45 0.23 19. 0.60 0.40 0.24

5. 0.55 0.45 0.23 20. 0.62 0.38 0.23

6. 0.57 0.43 0.24 21. 0.57 0.43 0.24

7. 0.60 0.40 0.24 22. 0.55 0.45 0.24

8. 0.62 0.38 0.23 23. 0.60 0.40 0.24

9. 0.57 0.43 0.24 24. 0.55 0.45 0.24

10. 0.60 0.40 0.24 25. 0.55 0.45 0.24

11. 0.62 0.38 0.23 26. 0.57 0.43 0.24

12. 0.62 0.38 0.23 27. 0.62 0.38 0.23

13. 0.57 0.43 0.24 28. 0.60 0.40 0.24

14. 0.55 0.45 0.24 29. 0.62 0.38 0.23

15. 0.57 0.43 0.24 30. 0.60 0.40 0.24

∑ pq 7.12

152

ตารางท 25 (ตอ)

แบบทดสอบยอย ฉบบท 1 แบบทดสอบยอย ฉบบท 2

ขอ p q pq ขอ p q pq

1. 0.60 0.40 0.24 1. 0.62 0.38 0.23

2. 0.62 0.38 0.23 2. 0.62 0.38 0.23

3. 0.60 0.40 0.24 3. 0.67 0.33 0.22

4. 0.62 0.38 0.23 4. 0.60 0.40 0.24

5. 0.65 0.35 0.22 5. 0.60 0.40 0.24

6. 0.65 0.35 0.22 6. 0.62 0.38 0.23

7. 0.57 0.43 0.24 7. 0.65 0.35 0.22

8. 0.67 0.33 0.22 8. 0.62 0.38 0.23

9. 0.60 0.40 0.24 9. 0.65 0.35 0.22

10. 0.67 0.33 0.22 10. 0.65 0.35 0.22

∑ pq 2.30 ∑ pq 2.28

แบบทดสอบยอย ฉบบท 3 แบบทดสอบยอย ฉบบท 4

ขอ p q pq ขอ p q pq

1. 0.60 0.40 0.24 1. 0.60 0.40 0.24

2. 0.65 0.35 0.22 2. 0.65 0.35 0.22

3. 0.62 0.38 0.23 3. 0.65 0.35 0.22

4. 0.62 0.38 0.23 4. 0.65 0.35 0.22

5. 0.62 0.38 0.23 5. 0.60 0.40 0.24

6. 0.57 0.43 0.24 6. 0.62 0.38 0.23

7. 0.62 0.38 0.23 7. 0.57 0.43 0.24

8. 0.65 0.35 0.22 8. 0.60 0.40 0.24

9. 0.62 0.38 0.23 9. 0.62 0.38 0.23

10. 0.60 0.40 0.24 10. 0.65 0.35 0.22

∑ pq 2.31 ∑ pq 2.30

153

ตารางท 26 การแจกแจงความถคะแนนจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและ

แบบทดสอบยอย วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

คะแนนทได คะแนนทได คนท N x x 2

คนท N x x 2

1. 11 121 21. 20 400

2. 12 144 22. 18 324

3. 8 64 23. 19 361

4. 6 36 24. 21 441

5. 11 121 25. 24 576

6. 10 100 26. 23 529

7. 10 100 27. 26 676

8. 9 81 28. 26 676

9. 10 100 29. 25 625

10. 11 121 30. 25 625

11. 9 81 31. 25 625

12. 11 121 32. 27 729

13. 13 169 33. 27 729

14. 11 121 34. 27 729

15. 11 121 35. 27 729

16. 12 144 36. 25 625

17. 12 144 37. 27 729

18. 14 196 38. 26 676

19. 15 225 39. 23 529

20. 16 256 40. 24 576

∑ 707 14,475 2tS 49.46

154

ตารางท 26 (ตอ)

แบบทดสอบยอยฉบบท 1 คะแนนทได คะแนนทได คนท

N x x 2 คนท

N x x 2

1. 5 25 21. 7 49

2. 7 49 22. 10 100

3. 2 4 23. 10 100

4. 2 4 24. 5 25

5. 3 9 25. 6 36

6. 4 16 26. 10 100

7. 2 4 27. 10 100

8. 6 36 28. 10 100

9. 7 49 29. 5 25

10. 3 9 30. 10 100

11. 2 4 31. 10 100

12. 2 4 32. 10 100

13. 2 4 33. 10 100

14. 3 9 34. 9 81

15. 7 49 35. 10 100

16. 5 25 36. 7 49

17. 6 36 37. 5 25

18. 2 4 38. 10 100

19. 7 49 39. 10 100

20. 2 4 40. 8 64

∑ 251 1,974 2tS 9.29

155

ตารางท 26 (ตอ)

แบบทดสอบยอยฉบบท 2 คะแนนทได คะแนนทได คนท

N x x 2 คนท

N x x 2

1. 5 25 21. 7 49

2. 5 25 22. 10 100

3. 2 4 23. 10 100

4. 2 4 24. 4 16

5. 2 4 25. 6 36

6. 5 25 26. 10 100

7. 2 4 27. 10 100

8. 6 36 28. 10 100

9. 9 81 29. 4 16

10. 3 9 30. 10 100

11. 2 4 31. 10 100

12. 3 9 32. 10 100

13. 2 4 33. 10 100

14. 3 9 34. 9 81

15. 8 64 35. 10 100

16. 6 36 36. 7 49

17. 6 36 37. 5 25

18. 2 4 38. 10 100

19. 7 49 39. 10 100

20. 3 9 40. 8 64

∑ 246 1,977 2tS 11.60

156

ตารางท 26 (ตอ)

แบบทดสอบยอยฉบบท 3 คะแนนทได คะแนนทได คนท

N x x 2 คนท

N x x 2

1. 4 16 21. 5 25

2. 6 36 22. 10 100

3. 2 4 23. 10 100

4. 3 9 24. 5 25

5. 2 4 25. 5 25

6. 5 25 26. 10 100

7. 3 9 27. 10 100

8. 7 49 28. 10 100

9. 6 36 29. 5 25

10. 5 25 30. 10 100

11. 2 4 31. 10 100

12. 3 9 32. 10 100

13. 2 4 33. 10 100

14. 3 9 34. 6 36

15. 7 49 35. 10 100

16. 3 9 36. 7 49

17. 7 49 37. 5 25

18. 2 4 38. 10 100

19. 5 25 39. 10 100

20. 7 49 40. 6 36

∑ 248 1,870 2tS 8.31

157

ตารางท 26 (ตอ)

แบบทดสอบยอยฉบบท 4 คะแนนทได คะแนนทได คนท

N x x 2 คนท

N x x 2

1. 5 25 21. 5 25

2. 7 49 22. 10 100

3. 2 4 23. 10 100

4. 2 4 24. 5 25

5. 2 4 25. 5 25

6. 3 9 26. 10 100

7. 2 4 27. 10 100

8. 6 36 28. 10 100

9. 8 64 29. 4 16

10. 3 9 30. 10 100

11. 3 9 31. 10 100

12. 5 25 32. 10 100

13. 2 4 33. 10 100

14. 3 9 34. 6 36

15. 8 64 35. 10 100

16. 6 36 36. 7 49

17. 7 49 37. 5 25

18. 2 4 38. 10 100

19. 7 49 39. 10 100

20. 5 25 40. 6 36

∑ 249 1,944 2tS 9.84

158

การคานวณหาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและแบบ

ทดสอบยอย วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 โดยใชสตร KR-20 ของคเดอร

รชารดสน (พวงรตน ทวรตน 2543 : 120-125) โดยใชเกณฑคาความเชอมนตงแต 0.80 ขนไป

1. การหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

n = 40

∑ pq = 12.7

2tS = 46.49

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

= ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ −

− 46.4912.71

14040

= 88.0

2. การหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบยอยฉบบท 1

n = 10

∑ pq = 30.2

2tS = 29.9

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

= ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ −

− 29.930.21

11010

= 84.0

3. การหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบยอยฉบบท 2

n = 10

∑ pq = 28.2

2tS = 60.11

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

= ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ −

− 60.1128.21

11010

= 90.0

159

4. การหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบยอยฉบบท 3

n = 10

∑ pq = 31.2

2tS = 31.8

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

= ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ −

− 31.831.21

11010

= 81.0

5. การหาความเชอมน (Reliability) ของแบบทดสอบยอยฉบบท 4

n = 10

∑ pq = 30.2

2tS = 84.9

rn = ⎥⎥⎦

⎤

⎢⎢⎣

⎡−

−∑st

pqn

n21

1

= ⎥⎦⎤

⎢⎣⎡ −

− 84.930.21

11010

= 85.0

160

ตารางท 27 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป จากการทดลองกลมเลก

ท

ขอความ

X

S.D.

ระดบ

ลาดบท

1

ดานเนอหาสาระ เนอหามความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

2.78

0.44

มาก

9

2 เนอหาในบทเรยนเรยงจากงายไปหายาก 2.89 0.33 มาก 1

3 เนอหาในบทเรยนมความยากงายเหมาะสม 2.67 0.50 มาก 14

4 เนอหาในบทเรยนใหความรความเขาใจชดเจน 2.89 0.33 มาก 1

5

ดานกจกรรมการเรยนร กจกรรมการเรยนรในบทเรยนมความเหมาะสม

2.67

0.50

มาก

14

6 ชอบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป 2.89 0.33 มาก 1

7 แบบฝกหดของบทเรยนมความนาสนใจ 2.78 0.44 มาก 9

8 ความเหมาะสมของแบบฝกหดในแตละกรอบ 2.89 0.33 มาก 1

9 การทาแบบฝกหดและมเฉลยทาใหทราบถงการพฒนาความรของ

ตนเอง

2.67

0.50

มาก

14

10

ดานรปแบบของสอ ความเหมาะสมของขนาดรปเลม

2.78

0.44

มาก

9

11 ตวอกษรอานงาย ชดเจน 2.89 0.33 มาก 1

12 รปแบบการนาเสนอมความนาสนใจ 2.67 0.50 มาก 14

13 ชอบรปภาพในบทเรยนสาเรจรป 2.78 0.44 มาก 9

14 คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปเขาใจงาย 2.67 0.50 มาก 14

15

ดานความรสกตอคณคา รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

2.89

0.33

มาก

1

16 นกเรยนตงใจและสนใจในการทาแบบฝกหด 2.55 0.53 มาก 20

17 ตองการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปในวชาอน ๆ 2.89 0.33 มาก 1

18 หลงจากการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแลวรสกวา สามารถแกไข

ปญหาคณตศาสตรได

2.67

0.50

มาก

14

19

ประโยชนทไดรบ ความรทไดรบจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปน

2.89

0.33

มาก

1

20 สามารถนาความรทไดไปใชประโยชนในการเรยนตอระดบสงและ

ชวตประจาวนได

2.78

0.44

มาก

9

ความเหนโดยรวมเฉลยทง 5 ดาน

2.78

0.42

มาก

-

161

ตารางท 28 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของแบบสอบถามความคดเหนของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 ทมตอบทเรยนสาเรจรป จากการทดลองภาคสนาม

ท

ขอความ

X

S.D.

ระดบ

ลาดบท

1

ดานเนอหาสาระ เนอหามความสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร

2.90

0.31

มาก

3

2 เนอหาในบทเรยนเรยงจากงายไปหายาก 2.86 0.35 มาก 5

3 เนอหาในบทเรยนมความยากงายเหมาะสม 2.77 0.43 มาก 15

4 เนอหาในบทเรยนใหความรความเขาใจชดเจน 2.83 0.38 มาก 10

5

ดานกจกรรมการเรยนร กจกรรมการเรยนรในบทเรยนมความเหมาะสม

2.77

0.43

มาก

15

6 ชอบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป 2.86 0.38 มาก 5

7 แบบฝกหดของบทเรยนมความนาสนใจ 2.93 0.25 มาก 1

8 ความเหมาะสมของแบบฝกหดในแตละกรอบ 2.90 0.31 มาก 3

9 การทาแบบฝกหดและมเฉลยทาใหทราบถงการพฒนาความรของ

ตนเอง

2.73

0.45

มาก

18

10

ดานรปแบบของสอ ความเหมาะสมของขนาดรปเลม

2.80

0.41

มาก

12

11 ตวอกษรอานงาย ชดเจน 2.86 0.35 มาก 5

12 รปแบบการนาเสนอมความนาสนใจ 2.77 0.43 มาก 15

13 ชอบรปภาพในบทเรยนสาเรจรป 2.80 0.41 มาก 12

14 คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรปเขาใจงาย 2.70 0.47 มาก 19

15

ดานความรสกตอคณคา รสกมความสขกบวธการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป

2.86

0.35

มาก

5

16 นกเรยนตงใจและสนใจในการทาแบบฝกหด 2.67 0.48 มาก 20

17 ตองการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปในวชาอน ๆ 2.93 0.25 มาก 1

18 หลงจากการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรปแลวรสกวา สามารถแกไข

ปญหาคณตศาสตรได

2.86

0.35

มาก

5

19

ประโยชนทไดรบ ความรทไดรบจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปน

2.80

0.41

มาก

12

20 สามารถนาความรทไดไปใชประโยชนในการเรยนตอระดบสงและ

ชวตประจาวนได

2.83

0.38

มาก

10

ความเหนโดยรวมเฉลยทง 5 ดาน

2.82

0.38

มาก

-

162

ตารางท 29 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนทดสอบกอนเรยน วชาคณตศาสตรชนประถมศกษา

ปท 6 ของนกเรยนกลมควบคมและกลมทดลอง เพอทดสอบความรพนฐาน

กลมตวอยาง กลมตวอยาง

ป.6/1 ป.6/4 ป.6/1 ป.6/4

เลขท

x 1 x 21 x 1 x 1

เลขท

x 1 x 21 x 2 x 2

2

1. 17 289 12 144 25. 12 144 18 324

2. 14 196 16 256 26. 10 100 14 196

3. 12 144 13 169 27. 13 169 17 289

4. 10 100 18 324 28. 17 289 16 256

5. 13 169 11 121 29. 18 324 12 144

6. 18 324 10 100 30. 18 324 17 289

7. 17 289 17 289 31. 12 144 11 121

8. 11 121 12 144 32. 21 441 17 289

9. 18 324 17 289 33. 12 144 10 100

10. 16 256 18 324 34. 18 324 11 121

11. 17 289 19 361 35. 11 121 20 400

12. 16 256 17 289 36. 19 361 15 225

13. 19 361 18 324 37. 16 256 12 144

14. 17 289 11 121 38. 13 169 18 324

15. 12 144 19 361 39. 16 256 14 196

16. 20 400 17 289 40. 17 289 15 225

17. 18 324 13 169 41. 10 100 17 289

18. 19 361 10 100 42. 17 289 14 196

19. 11 121 17 289 43. 10 100 16 256

20. 19 361 12 144 44. 17 289 14 196

21. 15 225 18 324 45. 17 289 17 289

22. 17 289 19 361 รวม 689 11,015 684 10,786

23. 19 361 20 400 X 15.31 - 15.20 -

24. 10 100 15 225 S.D. 3.25 2.97

163

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: S.D.) โดยคานวณจากสตร

(ชศร วงศรตนะ 2544 : 65)

..DS ชน ป.6/1 = ( )

( )1

22

−−∑ ∑

NNXXN

= ( )14545)689()015,11(45 2

−−

= 58.10

..DS ชน ป.6/1 = 3.25

..DS ชน ป.6/4 = ( )

( )1

22

−−∑ ∑

NNXXN

= ( )14545)684()786,10(45 2

−−

= 84.8

..DS ชน ป.6/4 = 2.97

164164

ตารางท 30 ผลการหาคา T-Test คะแนนทดสอบกอนเรยน วชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 ของนกเรยนกลมควบคมและกลมทดลอง เพอทดสอบ

ความรพนฐาน โดยใชโปรแกรม SPSS

Group Statistics

GROUP N Mean Std. Deviation Std. Error

Mean control 45 15.3111 3.25313 .48495PRETEST

exper 45 15.2000 2.97413 .44336

Independent Samples Test

Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig. (2-tailed) Mean

Difference Std. Error Difference

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

PRETEST Equal variances assumed .876 .352 .169 88 .866 .1111 .65707 -1.19468 1.41690

Equal variances not assumed .169 87.302 .866 .1111 .65707 -1.19482 1.41704

165

ตารางท 31 ประสทธภาพของบทเรยนสาเรจรป วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษา

ปท 6 กลมทดลอง จานวน 45 คน

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

1. 9 8 7 9 33 23

2. 9 8 8 7 32 25

3. 8 7 10 6 31 22

4. 7 9 8 7 31 24

5. 7 7 7 6 27 21

6. 9 8 9 7 33 23

7. 8 8 9 7 32 25

8. 10 9 7 8 34 26

9. 8 9 7 8 32 25

10. 7 9 10 7 33 22

11. 9 8 9 8 34 26

12. 8 8 7 7 30 25

13. 8 8 7 9 32 25

14. 8 7 7 7 29 23

15. 9 7 7 8 31 26

16. 8 7 7 7 29 20

17. 10 8 8 7 33 27

18. 8 7 8 7 30 24

19. 9 10 8 8 35 28

20. 8 9 7 7 31 21

21. 10 9 8 9 36 26

22. 8 9 7 8 32 23

23. 8 8 9 7 32 25

24. 9 7 7 7 30 27

166

ตารางท 31 (ตอ)

คะแนนแบบทดสอบยอย

ฉบบท 1 ฉบบท 2 ฉบบท 3 ฉบบท 4 รวม

คะแนนแบบทดสอบ

หลงเรยน

คนท

(10) (10) (10) (10) (40) (30)

25. 8 7 7 6 28 23

26. 7 8 6 7 28 20

27. 7 7 8 7 29 22

28. 8 10 9 8 35 25

29. 9 7 8 8 32 26

30. 10 9 8 8 35 28

31. 8 9 9 8 34 26

32. 8 8 9 8 33 23

33. 9 9 8 9 35 27

34. 10 9 8 9 36 29

35. 9 8 9 7 33 25

36. 9 8 8 9 34 24

37. 8 7 7 8 30 27

38. 8 9 8 8 33 26

39. 9 8 8 7 32 23

40. 10 9 9 10 38 29

41. 9 8 7 8 32 25

42. 8 8 9 9 34 28

43. 8 9 9 8 34 26

44. 10 9 10 9 38 29

45. 9 8 9 7 33 27

รวม 383 368 361 346 1,458 1,122

X 32.40 24.93

รอยละ 81.00 83.11

E1 / E2 = 81.00 / 83.11

167

ตารางท 32 แสดงผลการเปรยบเทยบคะแนนทดสอบหลงเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนกลม

ควบคม (ป.6/1) และทดลอง (ป.6/4)

กลมตวอยาง กลมตวอยาง

ป.6/1 ป.6/4 ป.6/1 ป.6/4

เลขท

คะแนนทได คะแนนทได

เลขท

คะแนนทได คะแนนทได

1. 20 23 25. 17 25

2. 19 25 26. 16 20

3. 22 22 27. 19 22

4. 18 24 28. 20 25

5. 17 21 29. 22 26

6. 21 23 30. 23 28

7. 23 25 31. 18 26

8. 19 26 32. 24 23

9. 22 25 33. 19 27

10. 19 22 34. 25 29

11. 20 26 35. 19 25

12. 23 25 36. 24 24

13. 21 25 37. 25 27

14. 22 23 38. 22 26

15. 20 26 39. 18 23

16. 23 20 40. 19 29

17. 21 27 41. 22 25

18. 22 24 42. 18 28

19. 19 28 43. 19 26

20. 22 21 44. 22 29

21. 19 26 45. 23 27

22. 21 23 รวม 928 1,122

23. 23 25 X 20.62 24.93

24. 18 27 S.D. 2.25 2.32

168

ตารางท 33 ผลการหาคา T-Test คะแนนทดสอบหลงเรยน วชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม

โดยใชโปรแกรม SPSS

Group Statistics

GROUP N Mean Std. Deviation Std. Error

Mean control 45 20.6222 2.24913 .33528POSTEST

exper 45 24.9333 2.32965 .34728 Independent Samples Test

Levene's Test for Equality of Variances t-test for Equality of Means

F Sig. t df Sig. (2-tailed) Mean

Difference Std. Error Difference

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper POSTEST Equal variances

assumed .208 .649 -8.931 88 .000 -4.3111 .48272 -5.27042 -3.35181

Equal variances not assumed -8.931 87.891 .000 -4.3111 .48272 -5.27043 -3.35179

ภาคผนวก ง ตวอยางเครองมอทใชในงานวจย

170

กาหนดการสอน วชาคณตศาสตร

เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 12 คาบ (คาบละ 50 นาท) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- คาอธบายรายวชา

เศษสวนใด ๆ เมอนาจานวนนบซงไมใชศนยมาคณทงตวเศษและตวสวนหรอหารทงตว

เศษและตวสวน จะทาใหคาของเศษสวนนนยงคงเทาเดม

เศษสวนอยางตา คอ เศษสวนทไมมจานวนนบใด ๆ ทมากกวา 1ไปหาร ทงตวเศษและตว

สวนไดลงตว

เศษเกน คอ เศษสวนทมตวเศษมากกวาตวสวน

จานวนคละ คอ เศษสวนทเขยนในรปจานวนเตมกบเศษสวนอยางตา

การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน ตองทาตวสวนของเศษสวนทกจานวน

ใหเทากนกอน โดยการหา ค.ร.น. ของตวสวนทงหมด แลวทาตวสวนของเศษสวนแตละจานวนให

เทากบ ค.ร.น. แลวจงนาตวเศษมาบวกหรอลบกน เพอหาผลลพธ

การคณเศษสวนกบจานวนนบหรอการคณเศษสวนกบเศษสวน หาผลลพธโดยการนาตว

เศษคณตวเศษและตวสวนคณตวสวน หรอถาตวเศษและตวสวนมตวประกอบรวม ใหนาตว

ประกอบรวมมาหารทงตวเศษและตวสวนกอน แลวจงหาผลคณ การหารเศษสวนดวยเศษสวน หาผลลพธโดยการนาตวเศษสวนจานวนนนคณกบสวน

กลบของเศษสวนทเปนตวหาร

การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน ตองทาในวงเลบกอนเสมอ

*********************

171

การวเคราะหเนอหา จดประสงคการเรยนรและเวลา วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

เนอหา จดประสงคการเรยนร จานวน(คาบ) คาบละ 50

นาท

1. เศษสวนทม

คาเทากน

1. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถเขยนเศษสวนท

เทากบเศษสวนทกาหนดใหได

2. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถหาเศษสวนอยางตาได

3. เมอกาหนดเศษเกนให สามารถเขยนเศษเกนในรป

จานวนคละได

4. เมอกาหนดจานวนคละให สามารถเขยนจานวนคละ

ในรปเศษเกนได

2

2. การบวกและ

การลบเศษสวน

1. เมอกาหนดโจทยการบวกเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลบวกพรอมทงตระหนกถงความสมเหต

สมผลของผลบวกทได

2. เมอกาหนดโจทยการลบเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลลบพรอมทงตระหนกถงความสมเหต

สมผลของผลลบทได

3

3. การคณและ

การหาร

เศษสวน

1. เมอกาหนดโจทยการคณเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลคณพรอมทงตระหนกถงความสมเหต

สมผลของผลคณทได

2. เมอกาหนดโจทยการหารเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลหารพรอมทงตระหนกถงความสมเหต

สมผลของผลหารทได

5

4. การบวก ลบ

คณ หาร

เศษสวนระคน

1. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณและหารเศษสวน

และจานวนคละให สามารถหาผลลพธ พรอมทง

ตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

2

รวม 12

172

กาหนดการเขยนแผนการจดการเรยนร วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ระดบชนประถมศกษาปท 6 เวลาเรยน 12 คาบ จานวน 15 กรอบ

จดการเรยนรโดยใชบทเรยนสาเรจรป คาบ จดการเรยนรแบบปกต คาบ

ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน กรอบท 1: เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการคณ

กรอบท 2: เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการหาร

กรอบท 3: เศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท

กรอบท 4: การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน

กรอบท 5: การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ

2

1. เศษสวนทมคาเทากน

2

ชดท 2 การบวกและการลบเศษสวน กรอบท 1: การบวกและการลบเศษสวนทม

ตวสวนเทากน

กรอบท 2: การหา ค.ร.น.

กรอบท 3: การบวกและการลบเศษสวนทม

ตวสวนไมเทากน

กรอบท 4: การบวกและการลบจานวนคละ

3

2.การบวกและการลบเศษสวน - การบวกและการลบเศษสวน

- การบวกและการลบจานวนคละ

3

ชดท 3 การคณและการหารเศษสวน กรอบท 1: การคณเศษสวนกบจานวนนบ

กรอบท 2: การคณเศษสวนกบเศษสวน

กรอบท 3: การคณจานวนคละ

กรอบท 4: การหารเศษสวน

กรอบท 5: การหารจานวนคละ

5

3. การคณและการหารเศษสวน - การคณเศษสวนกบจานวนนบ

- การคณเศษสวนกบเศษสวน

- การคณจานวนคละ

- การหารเศษสวน

- การหารจานวนคละ

5

ชดท 4 การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคนกรอบ: เรองการบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน

2

4. การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน - การบวก ลบ คณ หารเศษสวน

ระคน

2

รวม 12 รวม 12

173

การวเคราะหเนอหา และจดประสงคการเรยนรของแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน กอน-หลงเรยน วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6

จานวนขอสอบทงหมด 30 ขอ

ระดบพฤตกรรมการเรยนร จานวน (ขอ)

เนอหา

จดประสงค

ความร ความจา

ความเขาใจ

การนาไปใช

รวม

1. เศษสวนท

มคเทากน

1. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถเขยนเศษสวนทเทากบ

เศษสวนทกาหนดใหได

2

1

-

3

2. เศษสวน

อยางตา

2. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถหาเศษสวนอยางตาได 2 1 - 3

3. จานวน

คละ

3. เมอกาหนดจานวนคละใหสามารถเขยนจานวนคละใน

รปเศษเกนได

1

1

-

2

4. เศษเกน 4. เมอกาหนดเศษเกนใหสามารถเขยนเศษเกนในรป

จานวนคละได

1

1

-

2

5. การบวก

และการลบ

เศษสวน

5. เมอกาหนดโจทยการบวกเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลบวกพรอมทงตระหนกถงความ

สมเหตสมผลของผลบวกทได

6.เมอกาหนดโจทยการลบเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลลบพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผล

ของผลลบทได

1

5

1

7

6. การคณ

และการหาร

เศษสวน

7. เมอกาหนดโจทยการคณเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลคณพรอมทงตระหนกถงความ

สมเหตสมผลของผลคณทได

8. เมอกาหนดโจทยการหารเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลหารพรอมทงตระหนกถงความ

สมเหตสมผลของผลหารทได

-

6

1

7

7. การบวก

ลบ คณ และ

หารเศษสวน

ระคน

9. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณและหารเศษสวน

และจานวนคละให สามารถหาผลลพธพรอมทงตระหนก

ถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

-

3

3

6

รวม 7 18 5 30

174

แผนการจดการเรยนรแบบบทเรยนสาเรจรป กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 12 คาบ หนวยการเรยนรท 7 เรอง เศษสวน และการบวก การลบ การคณ การหารเศษสวน แผนท 1 เรอง เศษสวนทมคาเทากน สอนมาแลว – คาบ สอนครงน 2 คาบ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สาระสาคญ เศษสวนใด ๆ เมอนาจานวนนบซงไมใชศนยมาคณทงตวเศษและตวสวนหรอหารทงตวเศษ

และตวสวน คาของเศษสวนนนยงคงเทาเดม

เศษสวนอยางตา คอ เศษสวนทไมมจานวนนบใด ๆ ทมากกวา 1ไปหาร ทงตวเศษและตว

สวนไดลงตว เศษเกน คอ เศษสวนทมตวเศษมากกวาตวสวน จานวนคละ คอ เศษสวนทเขยน

ในรปจานวนเตมกบเศษสวนอยางตา จดประสงคการเรยนร 1. เมอกาหนดเศษสวนใหสามารถเขยนเศษสวนทเทากบเศษสวนทกาหนดใหได

2. เมอกาหนดเศษสวนใหสามารถทาเศษสวนใหเปนเศษสวนอยางตาได

3. เมอกาหนดเศษเกนใหสามารถเขยนเศษเกนในรปจานวนคละได

4. เมอกาหนดจานวนคละใหสามารถเขยนจานวนคละในรปเศษเกนได สาระการเรยนร

เศษสวนทมคาเทากน กจกรรมการเรยนร 1. ขนนาเขาสบทเรยน

1.1 ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest)

1.2 ครแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรปใหผเรยนฟงจนเขาใจ 2. ขนสอน

2.1 ครแจกบทเรยนสาเรจรปชดท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากนและกระดาษคาตอบชดท 1

ใหผเรยนเปนรายบคคล

2.2 ครใหนกเรยนศกษาและทาความเขาใจทละกรอบตามลาดบ

2.3 ครมอบหมายใหนกเรยนศกษาเนอหาความรในชดท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากนดงน

กรอบท 1 : การหาเศษสวนทมคาเทากนโดยวธการคณ

กรอบท 2 : การหาเศษสวนทมคาเทากนโดยวธการหาร

กรอบท 3 : เศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท

175

กรอบท 4 : การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน

กรอบท 5 : การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ

2.4 นกเรยนตองศกษาจดประสงคการเรยนร และกจกรรมการเรยนร เนอหา ตวอยาง

คาอธบาย ทาแบบฝกหด ทละกรอบไปจนสนสดบทเรยนสาเรจรปในกรอบท 5 3. ขนสรปผล

นกเรยนศกษาบทสรปของเนอหาบทเรยนแตละกรอบจนเขาใจอกครง 4. ขนการฝกหด

4.1 ครใหผเรยนทาแบบฝกหดทายกรอบแตละกรอบ

4.2 นกเรยนทาแบบฝกหดเสรจแลวจงใหตรวจคาตอบในหนาถดไป ถาพบวา คาตอบถก

ตองแลวกใหศกษากรอบตอไป แตถาพบวา คาตอบผดใหนกเรยนยอนกลบไปศกษาเนอหากรอบ

เดมจนเขาใจและทาแบบฝกหดไดถกตองแลวจงศกษากรอบตอไป 5. ขนการทบทวน

นกเรยนทบทวนความร บทสรปในบทเรยนสาเรจรปในชดท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากน

ทง 5 กรอบอกครงจนเขาใจไดถกตอง 6. ขนการทดสอบและประเมนผล

6.1 ครแจกแบบทดสอบยอยฉบบท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากนและกระดาษคาตอบ

6.2 ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบยอยฉบบท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากน เพอวดความ

กาวหนาในการเรยนร สอการเรยนร 1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest) จานวน 30 ขอ

2. บทเรยนสาเรจรป ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน ชน ป. 6

3. แบบทดสอบยอยฉบบท 1 เรองเศษสวนทมคาเทากน ชน ป. 6 จานวน 10 ขอ

4. กระดาษคาตอบ บนทกหลงสอน - ผลการสอน………………………………………………………………………………………….

…………………………..……………………………………………………………………………

- ปญหาอปสรรค……………………………………………………………………………………..

- แนวทางแกไข…………………………………………………………………….…………………

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

176

แผนการจดการเรยนรแบบปกต กลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 จานวน 12 คาบ หนวยการเรยนรท 7 เรอง เศษสวน และการบวก การลบ การคณ การหารเศษสวน แผนท 1 เรอง เศษสวนทมคาเทากน สอนมาแลว – คาบ สอนครงน 2 คาบ ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- สาระสาคญ เศษสวนใด ๆ เมอนาจานวนนบซงไมใชศนยมาคณทงตวเศษและตวสวนหรอหารทงตว

เศษและตวสวน คาของเศษสวนนนยงคงเทาเดม จดประสงคการเรยนร

1. เมอกาหนดเศษสวนใหสามารถเขยนเศษสวนทเทากบเศษสวนทกาหนดใหได สาระการเรยนร

เศษสวนทมคาเทากน กจกรรมการเรยนร 1. ขนทบทวนพนฐานความรเดม

1.1 ครใหนกเรยนทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest)

1.2 ครทบทวนความหมายของเศษสวน โดยกาหนดภาพใหนกเรยนบอกและเขยน

เศษสวนแทนสวนทแรเงา เชน

= 43

2. ขนสอนเนอหาใหม

2.1 ครแจกกระดาษรปสเหลยมจตรสขนาดเทา ๆ กน ใหนกเรยนคนละ 3 แผน ใหนกเรยน

แรเงาหรอระบายสเพอแสดงจานวน พรอมทงเขยนเศษสวนแสดงสวนทแรเงาหรอระบายส

2.2 ใหนกเรยนแตละคนแบงกระดาษแผนท 1, 2, 3 เปน 2, 4, 6 สวน เทา ๆ กน ตาม

ลาดบ ครสมเรยกนกเรยนใหนาผลงานของตนเองมาตดบนกระดานดาตอจากภาพทครตดไวกอน

พรอมทงเขยนเศษสวนแสดงสวนทแรเงาใตภาพดงรป

42

21

63

177

ใหนกเรยนพจารณาสวนทแรเงาแลวอภปรายรวมกนจนไดขอสรปวา

21 =

42 =

63 ใหนกเรยนสงเกตวา

42 ไดมาจาก

2221

×× ,

63 ไดมาจาก

3231

××

2.3 ครจดกจกรรมทานองเดยวกนอก 2-3 ตวอยาง

2.4 ครและนกเรยนชวยกนสรปวา การหาเศษสวนทเทากน อาจทาไดโดยนาจานวนท

ไมใชศนยมาคณทงตวเศษและตวสวน

2.5 ครตดภาพแสดงเศษสวนทเทากนบนกระดาน เชน

168

84

42

2.6 ใหนกเรยนพจารณาสวนทแรเงา พรอมทงสงเกตแลวอภปรายรวมกนวา

168 =

84 =

42

84 ไดมาจาก

21628÷÷ ,

42 ไดมาจาก

41648÷÷

3. ขนสรป ครและนกเรยนชวยกนสรปวา เศษสวนใด ๆ เมอนาจานวนซงไมใชศนยมาคณทงตวเศษ

และตวสวนหรอหารทงตวเศษและตวสวน คาของเศษสวนนนยงคงเทาเดม 4. ขนการฝกทกษะ ครใหนกเรยนพจารณาในหนงสอเรยนคณตศาสตรชน ป. 6 หนา 121 แลวทาแบบฝกหด

หนา 122 ขอ 1-9 ลงในสมดแบบฝกหด ใหนกเรยนทาตามกาหนดเวลา แลวครและนกเรยนรวมกน

ตรวจคาตอบ โดยครสมตวอยางถามนกเรยน 5. ขนการนาไปใช โดยมอบหมายการบานใหนกเรยนทาแบบฝกหดในหนงสอเรยนคณตศาสตร ชน ป. 6

หนา 123 ขอ 1-9 ลงในสมดแบบฝกหด

178

6. การวดผลและการประเมนผล 6.1 สงเกตจากการตอบคาถาม

6.2 โดยพจารณาจากการตรวจแบบฝกหดทใหนกเรยนฝกทกษะและการบาน เกณฑผาน

60 % ของจานวนขอทมอบหมายให ( 60 % ของ 18 ขอ คอ 11 ขอ) สอการเรยนการสอน 1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน (Pretest)

2. กระดาษรปสเหลยมจตรสขนาดเทา ๆ กน

3. ดนสอส

4. ไมบรรทด

5. ภาพแสดงเศษสวนทเทากน บนทกหลงสอน - ผลการสอน………………………………………………………………………………………….

…………………………..……………………………………………………………………………

- ปญหาอปสรรค……………………………………………………………………………………..

- แนวทางแกไข……………………………………………………………………………………….

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

179

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกอนเรยน วชา คณตศาสตร เรอง : เศษสวน

ระดบชน : ประถมศกษาปท 6

จานวน : 30 ขอ เวลา : 30 นาท

180

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองเศษสวน

คาอธบายวธทาแบบทดสอบคณตศาสตร

1. แบบทดสอบฉบบน มงวดจดประสงคการเรยนรเรองเศษสวนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

เปนแบบทดสอบเลอกตอบ ชนด 4 ตวเลอก มคาถามทงหมด 30 ขอ ใหเวลาทา 30 นาท ควรทา

ใหครบทกขอ

2. ลกษณะคาถามจะมคาตอบให 4 ตวเลอก คอ คาถามแตละขอจะใหเลอกคาตอบทถกตองทสด

เพยงคาตอบเดยวจาก ก, ข, ค และ ง นกเรยนตองคดหาคาตอบจากโจทยทกาหนดใหไวขางตน

เมอเลอกคาตอบไดแลว ใหขดคาตอบลงในกระดาษคาตอบ โดยขดกากบาท ลงในชองตรง

กบคาตอบขอนน ดงตวอยาง การเลอกคาตอบ ง. ดงน

ขอ ก ข ค ง

0

3. นกเรยนขดกากบาททบตวอกษร และในแตละขอนกเรยนจะตองตอบเพยงคาตอบเดยวเทานน

ถาขอใดมคาตอบเกนหนงคาตอบจะถอวาขอนนผด

4. ถานกเรยนตองการเปลยนคาตอบใหทาเครองหมาย ทบลงบนคาตอบเดมเสยกอน

แลวจงเขยนกากบาท ตอบลงในคาตอบใหมตามทตองการ

ดงตวอยางการเปลยนคาตอบจาก ง. ไปเปน ข. ดงน

ขอ ก ข ค ง

0

5. จงระวงการขดคาตอบ ตองใหตรงกบคาถามเสมอ ถาพบขอใดยากใหเวนไปทาขออนกอน เมอม

เวลาเหลอจงคอยยอนกลบมาทาใหม พยายามทาใหครบทกขอ เพราะอาจมของายในตอนหลงก

ได การเดาไมชวยใหคะแนนดขน นกเรยนควรคดใหรอบคอบกอนทจะเลอกคาตอบ

6. ถานกเรยนมอะไรสงสยและตองการถามขอใหยกมอ

7. อยาขดเขยนหรอทาเครองหมายใด ๆ ในแบบทดสอบน ถานกเรยนตองการจะทดเลขหรอขด

เขยนใด ๆ ใหทดในทวางหรอดานหลงของกระดาษคาตอบได

8. กอนลงมอทา ใหทกคนเขยนหวกระดาษคาตอบใหครบถวนเสยกอน เสรจแลวคอยฟงคาสงของ

กรรมการคมสอบตอไป

181

คาสง จงเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

1. เศษสวนจานวนใดมคาเทากบ 93

ก. 216

ข. 278

ค. 309

ง. 3612

2. เศษสวนจานวนใดมคาเทากบ 7530

ก. 52

ข. 136

ค. 1510

ง. 3012

3. 7042 ทาเปนเศษสวนอยางตาไดขอใด

ก. 32

ข. 53

ค. 74

ง. 65

4. ขอใดเปนเศษสวนอยางตาทงหมด

ก. 96,

53,

32

ข. 129,

75,

43

ค. 117,

76,

53

ง. 129,

74,

63

5. 895 เขยนใหอยในรปของจานวนคละได

ขอใด

ก. 8510

ข. 8711

ค. 8512

ง. 8713

6. 432 เขยนใหอยในรปเศษเกนไดอยางไร

ก. ( )4

432 +×

ข. ( )4

342 +×

ค. ( )2

433 +×

ง. ( )2

243 +×

182

7. 973 เขยนใหอยในรปเศษเกนไดอยางไร

ก. 921

ข. 930

ค. 934

ง. 966

8. 51

21+ =

ก. 72

ข. 73

ค. 106

ง. 107

9. 81

43+ =

ก. 84

ข. 85

ค. 86

ง. 87

10. 611

127+ =

ก. 431

ข. 1281

ค. 189

ง. 2411

11. 411

732 + =

ก. 28123

ข. 28173

ค. 28193

ง. 28213

12. 61

32− =

ก. 21

ข. 32

ค. 53

ง. 185

183

13. 21

53− =

ก. 81

ข. 101

ค. 52

ง. 72

14. 85

611 − =

ก. 2413

ข. 4825

ค. 4886

ง. 48381

15. 631

542 − =

ก. 3011

ข. 3071

ค. 1031

ง. 1091

16. 8548× =

ก. 25

ข. 30

ค. 35

ง. 40

17. 28076× =

ก. 80

ข. 160

ค. 240

ง. 320

18. 3213

268× =

ก. 81

ข. 92

ค. 114

ง. 136

184

19. 525

543 × =

ก. 658

ข. 2568

ค. 5213

ง. 251320

20. 3614

127÷ =

ก. 12

ข. 14

ค. 16

ง. 18

21. 3614

127÷ =

ก. 31

ข. 74

ค. 211

ง. 531

22. 87

214 ÷ =

ก. 712

ข. 713

ค. 714

ง. 715

23. 321

216 ÷ =

ก. 923

ข. 743

ค. 1093

ง. 13113

24. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −×

54

312

43 =

ก. 201

ข. 203

ค. 2011

ง. 2031

185

25. 432

415

713 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ × =

ก. 4

ข. 6

ค. 8

ง. 10

26. 73

732

413 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ + =

ก. 4113

ข. 4313

ค. 7213

ง. 7413

27. 721

53

÷⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ − =

ก. 101

ข. 301

ค. 501

ง. 701

28. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷+

109

2111 =

ก. 321

ข. 322

ค. 323

ง. 324

29. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷×

59

56

43 =

ก. 21

ข. 1817

ค. 1

ง. 321

30. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ×− 3

75

38 =

ก. 2111

ข. 2113

ค. 2117

ง. 2119

186

16. ข

17. ค

18. ก

19. ง

เฉลยคาตอบแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

กอนเรยนและหลงเรยน เรองเศษสวน ระดบชนประถมศกษาปท 6

1. ง

2. ก

3. ข

4. ค

5. ข 20. ก

6. ข 21. ค

7. ค 22. ง

8. ง 23. ค

9. ง 24. ง

10. ก 25. ข

11. ค 26. ก

12. ก 27. ง

13. ข 28. ข

14. ก 29. ก

15. ค 30. ก

187

แบบทดสอบประเมนผลหลงเรยน ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน

จดประสงคการเรยนร หลงจากศกษาบทเรยนนจบแลว นกเรยนควรสามารถแสดงพฤตกรรมตอไปนได

1. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถเขยนเศษสวนทเทากบเศษสวนทกาหนดใหได

2. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถทาใหเปนเศษสวนอยางตาได

3. เมอกาหนดเศษเกนให สามารถทาเขยนใหเปนจานวนคละได

4. เมอกาหนดจานวนคละให สามารถทาเขยนใหเปนเศษเกนได คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ เวลา 15 นาท

2. ใหนกเรยนกากบาท (×) ทบหวขอ ก, ข, ค หรอ ง ทเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. 95 =

54 ขอใดถกตอง

ก. 25

ข. 30

ค. 45

ง. 60

2. ขอใดมคาเทากบ 87

ก. 2817

ข. 3827

ค. 3228

ง. 3432

3. เศษสวนในขอใดมคาเทากน

ก. 109

5545

=

ข. 54

3520

=

ค. 128

12064

=

ง. 129

10881

=

4. 7256 ทาเปนเศษสวนอยางตาไดอยางไร

ก. 472456

÷÷

ข. 672656

÷÷

ค. 872856

÷÷

ง. 10721056

÷÷

188

5. 4218 ทาเปนเศษสวนอยางตา

เทากบขอใด

ก. 52

ข. 73

ค. 125

ง. 219

6. ขอใดเปนเศษสวนอยางตาทงหมด

ก. 21 ,

54 ,

97

ข. 31 ,

53 ,

86

ค. 41 ,

62 ,

87

ง. 51 ,

105 ,

74

7. 952 ทาเปนเศษเกนไดอยางไร

ก. ( )9

952 +×

ข. ( )9

592 +×

ค. ( )5

952 +×

ง. ( )5

592 +×

8. 543 ทาเปนเศษเกนไดเทากบขอใด

ก. 4

17

ข. 4

19

ค. 5

17

ง. 5

19

9. 320 เขยนใหอยในรปของจานวนคละ

ไดอยางไร

ก. 320 ÷ ได 5 เศษ 5

ข. 320 ÷ ได 6 เศษ 2

ค. 203÷ ได 5 เศษ 5

ง. 203÷ ได 6 เศษ 2

10. 842 เขยนใหอยในรปของจานวนคละ

ไดขอใด

ก. 215

ข. 415

ค. 615

ง. 815

189

แบบทดสอบประเมนหลงเรยน ชดท 2 การบวกและการลบเศษสวน

จดประสงคการเรยนร หลงจากศกษาบทเรยนนจบแลว นกเรยนควรสามารถแสดงพฤตกรรมตอไปนได

1. เมอกาหนดโจทยการบวกเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลบวกพรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผลของผลบวกทได

2. เมอกาหนดโจทยการลบเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลลบพรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผลของผลลบทได คาชแจง 1.แบบทดสอบฉบบนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ เวลา 15 นาท

2. ใหนกเรยนกากบาท (×) ทบหวขอ ก, ข, ค หรอ ง ทเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. 52

31+ =

ก. 83

ข. 95

ค. 1511

ง. 1612

2. 65

53+ =

ก. 3011

ข. 3051

ค. 3081

ง. 30131

3. 32

74+ =

ก. 2151

ข. 2181

ค. 21101

ง. 21111

4. 716

4112 + =

ก. 11218

ข. 11318

ค. 28418

ง. 281118

190

5. 413

322 + =

ก. 735

ข. 765

ค. 1255

ง. 12115

6. 62

32− =

ก. 21

ข. 31

ค. 41

ง. 51

7. 187

95− =

ก. 61

ข. 52

ค. 83

ง. 184

8. 126

149− =

ก. 23

ข. 71

ค. 129

ง. 145

9. 83

741 − =

ก. 563

ข. 568

ค. 56111

ง. 56171

10. 652

326 − =

ก. 652

ข. 762

ค. 653

ง. 763

191

แบบทดสอบประเมนหลงเรยน เรองท 3 การคณและการหารเศษสวน

จดประสงคการเรยนร หลงจากศกษาบทเรยนนจบแลว นกเรยนควรสามารถแสดงพฤตกรรมตอไปนได

1. เมอกาหนดโจทยการคณเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลคณพรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผลของผลคณทได

2. เมอกาหนดโจทยการหารเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลหารพรอมทงตระหนกถง

ความสมเหตสมผลของผลหารทได คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ เวลา 15 นาท

2. ใหนกเรยนกากบาท (×) ทบหวขอ ก, ข, ค หรอ ง ทเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. 4232

2815

6414

×× =

ก. 494

ข. 565

ค. 6257

ง. 7963

2. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ××

433

322

211 =

ก. 7

ข. 12

ค. 15

ง. 18

3. 72118 ÷ =

ก. 14

ข. 15

ค. 9718

ง. 7219

4. 72

764 ÷ =

ก. 12

ข. 15

ค. 17

ง. 19

192

5. 313

217 ÷ =

ก. 611

ข. 321

ค. 412

ง. 2032

6. 621

322

324 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷ =

ก. 911

ข. 1651

ค. 912

ง. 1652

7. ลงปลมปลกมะมวง 280 ตน เปน

มะมวงเขยวเสวย 72 ของจานวน

มะมวงทปลก ลงปลมปลกมะมวง

เขยวเสวยกตน

ก. 50 ตน

ข. 60 ตน

ค. 70 ตน

ง. 80 ตน

8. คณพอเลยงหมไว 1,250 ตว เปนหมตวผ

51 ของจานวนหมทเลยงไว คณพอเลยงหม

ตวเมยมากกวาหมตวผกตว

ก. 250 ตว

ข. 450 ตว

ค. 550 ตว

ง. 750 ตว

9. คณแมมผาผนหนงยาว 416 เมตร นามา

ตดเปนชนๆ ใหแตละชนยาวเทากนได 5

ชนจะยาวชนละกเมตร

ก. 41 เมตร ข.

411 เมตร

ค. 412 เมตร ง.

413 เมตร

10. นมหนงกลอง มปรมาณ 41 ลตร นองไอซ

ดมวนละ 2 กลอง ในเวลา 2 สปดาห

นองไอซดมนมไปทงหมดกลตร

ก. 4 ลตร

ข. 7 ลตร

ค. 9 ลตร

ง. 11 ลตร

193

แบบทดสอบประเมนหลงเรยน เรองท 4 การบวก ลบ คณและหารเศษสวนระคน

จดประสงคการเรยนร หลงจากศกษาบทเรยนนจบแลว นกเรยนควรสามารถแสดงพฤตกรรมตอไปนได

1. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณและหารเศษสวนและจานวนคละให สามารถผลลพธพรอม

ทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

2. เมอกาหนดโจทยปญหาการบวก ลบ คณและหารเศษสวนและจานวนคละให สามารถ

วเคราะหโจทย หาคาตอบ พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได คาชแจง 1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบเลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 10 ขอ เวลา 15 นาท

2. ใหนกเรยนกากบาท (×) ทบหวขอ ก, ข, ค หรอ ง ทเปนคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. 511

52

531 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ − =

ก. 1

ข. 2

ค. 511

ง. 36111

2. 61

32

21

÷⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ + =

ก. 63

ข. 652

ค. 5

ง. 7

3. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ×+⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ × 4

63

31

65 =

ก. 185

ข. 1851

ค. 1852

ง. 1853

4. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −÷

712

313

74 =

ก. 219

ข. 2512

ค. 2715

ง. 3318

194

5. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −÷

72

5410 =

ก. 9219

ข. 9319

ค. 9419

ง. 9519

6. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −× 3

724

531 =

ก. 75

ข. 322

ค. 722

ง. 3522

7. นายศกดมเงน 200 บาท ซอขนมโดนท

41 ของเงนทมอยและซออปกรณการ

เรยน 32 ของเงนทเหลอนายศกดเหลอ

เงนกบาท

ก. 5 บาท

ข. 50 บาท

ค. 100 บาท

ง. 150 บาท

8. แมคาขายเงาะครงแรก 72 ของทงหมด

ขายเงาะครงทสอง 54 ของทเหลอ ถา

แมคามเงาะทงหมด 140 กโลกรม

แมคาจะเหลอเงาะกกโลกรม

ก. 20 กโลกรม ข. 30กโลกรม

ค. 40 กโลกรม ง. 50กโลกรม

9. งามตามอายเปน 64 ของอายตาหวาน

ตาหวานมอายเปน 43 ของอายเนตรนภา

แตรงนภามอายเทากบอายของงามตา

ตาหวานและเนตรนภารวมกน ถาเนตร

นภามอาย 24 ป อยากทราบวารงนภา

อายกป

ก. 15 ป ข. 28 ป

ค. 37 ป ง. 54 ป

10. อรทยซอเสอ 53 ของราคารองเทา ซอ

รองเทา 32 ของราคากระเปา ซอกระเปา

41 ของราคานาฬกา ถาอรทยซอนาฬกา

1,200 บาท อรทยซอของทงหมดกบาท

ก. 650,1 บาท ข. 820,1 บาท

ค. 060,2 บาท ง. 280,2 บาท

ภาคผนวก จ บทเรยนสาเรจรป

196

บทเรยนสาเรจรป

วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

จดทาโดย... นางสาวอรวรรณ ไตรธาตร

นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร

วทยาเขตพระราชวงสนามจนทร นครปฐม

เกง ด มสข

197

คานา

ในการจดทาบทเรยนสาเรจรปเรองเศษสวนฉบบน ผจดทามวตถประสงคเพอใชเปน

สอประกอบการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรคณตศาสตร ตามหลก สตรการศกษาขน

พนฐานพทธศกราช 2544 สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 นกเรยนสามารถ

ศกษาไดดวยตนเองตามความสามารถของแตละบคคล ตามความสนใจ ทงในและนอกเวลาเรยน

และนกเรยนสามารถทราบความกาวหนาในการเรยนรของตนเองไดจากการทาแบบทดสอบกอน

เรยน (Pretest) และแบบทดสอบหลงเรยน (Posttest) บทเรยนสาเรจรปเรองเศษสวน มเนอหาท

มงเนนใหนกเรยนเกดความรความเขาใจ ทกษะการคดคานวณ และมเจตคตท ดตอวชา

คณตศาสตร เพอจะไดสามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวนไดอยางถกตอง

ผจดทาหวงวา บทเรยนสาเรจรปนจะเปนประโยชนตอนกเรยนในการเรยนรคณตศาสตร

ระดบประถมศกษาปท 6 ใหมประสทธภาพยงขนและบรรลวตถประสงคของหลกสตร ผจดทา

ขอขอบคณผทมสวนเกยวของทกทานทมสวนชวยใหสอการเรยนรฉบบนสาเรจลลวงไปดวยด ไว

ณ โอกาสน

อรวรรณ ไตรธาตร

198

สารบญ

หนา

คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรป .............................................................................. 1 เนอหา/จดประสงคการเรยนร ......................................................................................... 3 ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน......................................................................................... 4 จดประสงค / กจกรรมการเรยนร ..................................................................... 5

กรอบท 1 : เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการคณ .............................................. 6 กรอบท 2 : เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการหาร.............................................. 11 กรอบท 3 : เศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท ................................................... 15 กรอบท 4 : การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน................................................... 22 กรอบท 5 : การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ .................................................. 27 กจกรรม : เกมจบคเศษสวน ........................................................................... 32 2 การบวกและการลบเศษสวน............................................................................... 34 จดประสงค / กจกรรมการเรยนร ..................................................................... 35

กรอบท 1 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน................................. 36

กรอบท 2 : การหา ค.ร.น. .............................................................................. 40 กรอบท 3 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน............................. 45 กรอบท 4 : การบวกและการลบจานวนคละ ..................................................... 50 กจกรรม : เกมสตวนอยหาเพอนใหม ............................................................... 57 3 การคณและการหารเศษสวน .............................................................................. 59 จดประสงค / กจกรรมการเรยนร ..................................................................... 60

กรอบท 1 : การคณเศษสวนกบจานวนนบ ....................................................... 61 กรอบท 2 : การคณเศษสวนกบเศษสวน .......................................................... 66 กรอบท 3 : การคณจานวนคละ ...................................................................... 71 กรอบท 4 : การหารเศษสวน........................................................................... 75 กรอบท 5 : การหารจานวนคละ ...................................................................... 81 กจกรรม : เกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน ............................................................ 85

199

ชดท หนา 4 การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน ..................................................................... 87 จดประสงค / กจกรรมการเรยนร ..................................................................... 88

กรอบ: เรองการบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน............................................... 89 สรปรวมทายบทเรยนสาเรจรป เรอง เศษสวน ชน ป. 6 ..................................................... 95 เฉลยเกมจบคเศษสวน .................................................................................................. 99 เฉลยกจกรรมสตวนอยหาเพอนใหม ............................................................................... 100 เฉลยเกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน ................................................................................... 101 บรรณานกรม ............................................................................................................... 102

200

คาแนะนาในการใชบทเรยนสาเรจรป

วชาคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 6 เรอง เศษสวน

1. ลกษณะทวไปของบทเรยนสาเรจรป

บทเรยนสาเรจรปทนกเรยนจะไดเรยนตอไปน เปนบทเรยนสาเรจรปท

มงใหนกเรยนไดเรยนรตามความสามารถของตน ขอใหอานคาแนะนาในการ

ใชบทเรยนสาเรจรปและปฏบตตามคาแนะนาอยางเครงครดตงแตตนจนจบ

บทเรยน บทเรยนสาเรจรปน แบงออกเปนสวนยอยๆ เรยกวา กรอบ กรอบ

เนอหาจะมากหรอนอยไมเทากนขนอยกบเนอหาของบทเรยน 2. องคประกอบของบทเรยนสาเรจรปวชาคณตศาสตร เรอง เศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 ประกอบดวย 4 ชด ดงน 2.1 ชดท 1 เรอง เศษสวนทมคาเทากน

2.2 ชดท 2 เรอง การบวกและการลบเศษสวน

2.3 ชดท 3 เรอง การคณและการหารเศษสวน

2.4 ชดท 4 เรอง การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน

3. องคประกอบของบทเรยนสาเรจรปในแตละชด ประกอบดวย

3.1 จดประสงคการเรยนร

3.2 กจกรรมการเรยนร ประกอบดวย

3.2.1 เนอหา/คาอธบาย/ตวอยาง

3.2.2 แบบฝกหด

3.3.3 เฉลยคาตอบ

3.3 แบบทดสอบยอยหลงบทเรยน

-1-

201

4. ขนตอนการศกษาโดยใชบทเรยนสาเรจรป ควรปฏบตดงน

ผด

ถก

-2-

นกเรยนศกษาและทาความเขาใจเนอหาบทเรยนสาเรจรปทละกรอบ

ใหศกษากรอบความรใหมตอไป

ใหนกเรยนตอบคาถามในกระดาษทครแจกใหเทานน

เมอศกษาบทเรยนสาเรจรปจบแตละชดแลว ทาแบบทดสอบยอย

ถาตรวจคาตอบ

แลวพบวา…

ใหยอนกลบไป

ศกษากรอบความร

เดม จนเขาใจและ

ทาไดถกตอง

ไมควรอานขามกรอบใดกรอบหนง

ทาแบบฝกหดในแตละกรอบดวยตนเองใหเสรจทกขอ

ไม ควรดคาตอบกอนทาแบบฝกหดเสรจ

202

เนอหา/จดประสงคการเรยนร

วชาคณตศาสตร เรองเศษสวน ชนประถมศกษาปท 6 เวลาเรยน 12 คาบ จานวน 15 กรอบ

กรอบเนอหาของบทเรยนสาเรจรป ไดแบงเนอหาออกเปนตอน ๆ ซงเนอหาของบทเรยนประกอบดวย 4 ชด ดงน

ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน จานวน 5 กรอบ

ชดท 2 การบวกและการลบเศษสวน จานวน 4 กรอบ

ชดท 3 การคณและการหารเศษสวน จานวน 5 กรอบ

ชดท 4 การบวก ลบ คณ หาร เศษสวนระคน จานวน 1 กรอบ

จดประสงคการเรยนร

1. เมอกาหนดเศษสวนใหสามารถเขยนเศษสวนทเทากบเศษสวนทกาหนดใหได

2. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถหาเศษสวนอยางตาได

3. เมอกาหนดเศษเกนให สามารถเขยนเศษเกนในรปจานวนคละได

4. เมอกาหนดจานวนคละให สามารถเขยนจานวนคละในรปเศษเกนได

5. เมอกาหนดโจทยการบวกเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลบวก

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลบวกทได

6. เมอกาหนดโจทยการลบเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลบวก

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลลบทได

7. เมอกาหนดโจทยการคณเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลคณ

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลคณทได

8. เมอกาหนดโจทยการหารเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลหาร

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลหารทได

9. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณและหารเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลลพธพรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

-3-

203

บทเรยนสาเรจรป

ชดท 1 เศษสวนทมคาเทากน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

204

จดประสงคการเรยนร 1. มความรความเขาใจเกยวกบเศษสวนทเทากน เศษสวนอยางตา เศษเกน

และจานวนคละได

2. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถเขยนเศษสวนทเทากบเศษสวนทกาหนดใหได

3. เมอกาหนดเศษสวนให สามารถหาเศษสวนอยางตาได

4. เมอกาหนดเศษเกนให สามารถเขยนเศษเกนในรปจานวนคละได

5. เมอกาหนดจานวนคละให สามารถเขยนจานวนคละในรปเศษเกนได

6. มเจตคตทตอวชาคณตศาสตรและนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได กจกรรมการเรยนร 1. ทาแบบฝกหดประเมนผลกอนเรยน (Pretest)

2. ศกษาเนอหาบทเรยนทละกรอบ

3. ทาแบบฝกหด

4. ตรวจคาตอบจากเฉลย

5. ทาแบบทดสอบยอย ฉบบท 1

-5-

205

กรอบท 1 : เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการคณ

สวสดนกเรยน...ถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตรแลว วนนเราจะมา

เรยนเกยวกบ “การเทากนของเศษสวน” หรอ เราเรยกวา “เศษสวนทมคาเทากน”

ถาพรอมแลวมาดตวอยาง

21

42

63

จากภาพนกเรยน จะเหนวาในขณะทเราแบงจานวนชองเพมขน

สวนทแรเงา คอ เศษ ยงคงมพนทเทาเดม แตมจานวนชองตามการแบงสวน

ดงนน 21 จงเทากบ

42 และเทากบ

63

นนคอ 21 =

42 =

63

-6-

ในการหาเศษสวนทมคาเทาเดม โดยทตวเศษ หรอ ตวสวน มคาตามทกาหนดให เราสามารถหาไดโดย นาจานวนเดยวกนทไมใช 0 มาคณ ทงตวเศษ และ ตวสวน

206

ตวอยางท 1

31 =

6

โจทยกาหนดใหทา 31 ใหเปนเศษสวนทมสวนเปน 6

เราเหนไดวา จากเดมสวน 3 ไปเปนสวน 6 มาจาก 3 x 2 นนเอง

ดงนน เราจงตองเอา 2 ไปคณเศษดวย

นนคอ 31 =

2321

×× =

62

ตวอยางท 2

73 = 15

โจทย กาหนดใหทา 73 ใหเปนเศษสวนทมเศษเปน 15

เราเหนไดวา จากเดมเศษ 3 ไปเปนเศษ 15 มาจาก 3 x 5 นนเอง

ดงนน เราจงตองเอา 5 ไปคณตวสวนดวย

นนคอ 73 =

5753

×× =

3515

-7-

207

ตวอยางท 3

จงหาเศษสวนทมคาเทากบ 32 มา 3 จานวน

32 =

2322

×× =

3332

×× =

4342

××

นนคอ 32 =

64 =

96 =

128

นกเรยนจะเหนวา... จานวนทนามาคณทงตวเศษและตวสวน เปนจานวนทเทากน จงทาใหไดเศษสวนชดใหมมคาเทาชดเดม

สรป ในการหาเศษสวนทมคาเทาเดมโดยทตวเศษหรอตวสวนมคาตาม

ทกาหนดให เราสามารถหาไดโดยนาจานวนเดยวกนทไมใช 0 มาคณ ทง ตวเศษ และ ตวสวน

นกเรยนไดศกษามาตงแตตนแลวคงเขาใจด คราวนเรามาทดสอบความสามารถของตวเองวา มความเขาใจมากนอยขนาดไหน

-8–

208

แบบฝกหด จงเตมตวเลขลงใน ใหถกตอง

1. จากรป 52 =

15

ก. 3 ข. 5

ค. 6 ง. 8

2. 5418 =

108

ก. 2 ข. 36

ค. 54 ง. 72

3. 105 =

100

ก. 100 ข. 50

ค. 25 ง. 15

4. 7535 = 105

ก. 5 ข. 75

ค. 105 ง. 225

5. เศษสวนใด มคาเทากบ 53

ก. 104 ข.

159

ค. 1512 ง.

1514

-9-

ไชโย! ทาถกหมดเลย เกงจรง ๆ...

209

ค. 6

ข. 36

ข. 50

ง. 225

ข .159

เฉลยคาตอบกรอบท 1 : การหาเศษสวนทมคาเทากนโดยวธการคณ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 2 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 1 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-10-

210

จากภาพจะเหนวา เมอเราลบเสนกงกลางออกแตละครง สวนทแรเงายงคงเทาเดม แตจานวนสวนลดลง

กรอบท 2 : เศษสวนทมคาเทากน โดยวธการหาร

ตวอยางท 1

ลบเสนแบงตามแนวนอนทไมใชเสนกงกลางออกสองเสน

ลบเสนกงกลางออก

-11-

128

64

32

211

เมอนกเรยนศกษาเขาใจดแลว ! เรามาลองทดสอบความเขาใจ

เชน จากเดม 128 เปน

64 กมาจาก

21228÷÷

และ 64 เปน

32 กมาจาก

2624

÷÷

หรอ 128 เปน

32 กมาจาก

41248÷÷ นนเอง

ดงนน 128 =

21228÷÷ =

41248÷÷

128 =

64 =

32

-12-

สรป ในการหาเศษสวนทมคาเทากน โดยทตวเศษ หรอตวสวน มคาตามทกาหนดให เราสามารถหาไดโดยนาจานวนเดยวกน ทไมใช 0 มาหารทง ตวเศษและตวสวน

212

แบบฝกหด จงเตมตวเลขลงใน ใหถกตอง

1. 2418 =

4

ก. 3 ข. 4

ค. 6 ง. 8

2. 5427 = 9

ก. 3 ข. 9

ค. 18 ง . 21

3. 400100 = 25

ก. 25 ข. 50

ค. 75 ง. 100

4. 48096 =

80

ก. 15 ข. 16

ค. 60 ง. 80

5. เศษสวนในขอใดมคาเทากน

ก. 2721 =

97 ข.

94 =

3216

ค. 5725 =

125 ง.

5545 =

109

-13-

ทาใหถกตองทกขอเลย !

213

เฉลยคาตอบกรอบท 2 : การหาเศษสวนทมคาเทากนโดยวธการหาร

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 3 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 2 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

ก. 3 ค. 18

3.

ง. 100

4. 5.

ข. 16 ก. 97

2721

=

-14-

214

กรอบท 3 : เศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท

เศษสวนอยางตา คอ เศษสวนทไมมจานวนนบใด ๆ ทมากกวา 1

ไปหารทงตวเศษ และตวสวนไดลงตว

ลกษณะทสาคญของเศษสวนอยางตาหรอเศษสวนแท คอ…

มตวเศษนอยกวาตวสวน เชน 32 ,

54 ,

75

ในการหาคาตอบในเรองเศษสวน นยมเขยนคาตอบเหลานนใหเปนเศษสวนอยางตา

การทาเศษสวนใดๆ ใหเปนเศษสวนอยางตาม 2 วธ ดงนคอ วธท 1 โดยการหาจานวนนบทมคามากทสด มาหารทงตวเศษและ

ตวสวนของเศษสวน จนไมมจานวนนบใด ๆ นอกจาก 1 ทหาร

ทงตวเศษและตวสวน เศษสวนทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

ตวอยางท 1 จงทาเศษสวน 2718 ใหเปนเศษสวนอยางตา

วธทา 2718 =

927918

÷÷

= 32

เศษสวนอยางตา คอ 32

ตอบ 32

-15-

215

ตวอยางท 2 จงทาเศษสวน 3024 ใหเปนเศษสวนอยางตา

วธทา 3024 =

630624

÷÷ =

54

เศษสวนอยางตา คอ 54

ตอบ 54

********************************* เราสามารถหาจานวนใดกได มาหารทงเศษและสวนไดลงตว

เชน ตวอยางท 1. 2718

เราสามารถนา 3 มาหารไดทงเศษและสวนไดลงตว

จะได 2718 =

327318

÷÷ =

96

ซงคาตอบนยงไมเปนเศษสวนอยางตา

เราสงเกตไดคอ 96 ยงสามารถนา 3 มาหารไดอก คอ

96 =

3936

÷÷ =

32 ซงคาตอบนเปนเศษสวนอยางตาแลว

เพราะ 32 ไมสามารถหาจานวนใด ๆ นอกจาก 1 มาหารไดลงตวอก

ดงนน แทนทเราจะนา 3 ไปหารถง 2 ครง เราจงนา 9

ไปหารเพยงครงเดยว เพอมใหเสยเวลาจะดกวา

-16-

216

เราสามารถหาเศษสวนอยางตาไดรวดเรว โดยการหาจานวนนบทมคามาก

ทสด มาหารทงเศษและสวนของเศษสวนทกาหนดใหไดลงตวในครงเดยว

เชน 248

ถาเรานาจานวน 4 มาหารทง 8 และ 24

กจะได 122 ซงไมเปนเศษสวนอยางตา

ดงนน เราจงนาจานวน 8 มาหารทงเศษและสวน

248 =

82488÷÷ =

31

จะได 31 ซงเปนเศษสวนอยางตาเลย

เมอนกเรยนเขาใจวธท 1 แลว! ลองมาดวธท 2 ตอดกวา

*************************** วธท 2 โดยการหา ห.ร.ม.ของตวเศษและตวสวนของเศษสวนกอนแลว

นาห.ร.ม.นนไปหารทงตวเศษและตวสวน เศษสวนทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

ห.ร.ม. ยอมาจาก “ตวหารรวมทมากทสด” หรอ “ตวประกอบรวมทมากทสด”

มวธการหา ห.ร.ม. 3 วธ ดงตวอยางตอไปน 1. การหา ห.ร.ม.โดยวธหาตวประกอบ

ตวอยางท 1 จงทาเศษสวน 2718 ใหเปนเศษสวนอยางตา

วธทา หา ห.ร.ม.ของ 18 และ 27

ตวประกอบของ 18 คอ 1, 2, 3, 6, 9, 18

ตวประกอบของ 27 คอ 1, 3, 9, 27

ตวประกอบรวมของ18 และ 27 คอ 1, 3, 9

ตวประกอบรวมทมากทสดของ18 และ 27 คอ 9

หรอ เราเรยกวา “ห.ร.ม.ของ 18 และ 27 คอ 9”

-17-

217

นา 9 หารทงตวเศษและตวสวนของ 2718

จะได 2718 =

927918

÷÷ =

32

เศษสวนอยางตาของ 2718 คอ

32

ตอบ 32

***************************

2. การหา ห.ร.ม.โดยวธแยกตวประกอบ

ตวอยางท 2 จงทาเศษสวน 1812 ใหเปนเศษสวนอยางตา

วธทา หา ห.ร.ม.ของ 12 และ 18

12 = 2 ×2 ×3

18 = 2 ×3 ×3

ห.ร.ม. ของ18 และ 27 คอ 2 ×3 = 6

นา 6 หารทงตวเศษและตวสวนของ 1812

จะได 1812 =

618612

÷÷ =

32

เศษสวนอยางตาของ 1812 คอ

32

ตอบ 32

***************************

-18-

218

3. การหา ห.ร.ม.โดยวธตงหาร

ตวอยางท 3 จงทาเศษสวน 3024 ใหเปนเศษสวนอยางตา

วธทา หา ห.ร.ม.ของ 24 และ 30

2 24 30

3 12 15

4 5

ห.ร.ม.ของ 24 และ 30 คอ 2 ×3 = 6

นา 6 หารทงตวเศษและตวสวนของ 3024

จะได 3024 =

630624

÷÷ =

54

เศษสวนอยางตา คอ 54

ตอบ 54

สรป : เศษสวนอยางตา คอ เศษสวนทไมมจานวนนบใด ๆ ทมากกวา 1ไปหาร

ทงตวเศษและตวสวนไดลงตว ลกษณะทสาคญของเศษสวนอยางตาหรอ

เศษสวนแท คอ… มตวเศษนอยกวาตวสวน ในการหาคาตอบในเรองเศษสวน นยมเขยนคาตอบใหเปนเศษสวนอยางตา การทาเศษสวนใดๆ ใหเปนเศษสวนอยางตาม 2 วธ ดงนคอ วธท 1 โดยการหาจานวนนบทมคามากทสด มาหารทงตวเศษและตวสวนของ

เศษสวนจนไมมจานวนนบใด ๆ นอกจาก 1 ทหารทงตวเศษและตวสวน เศษสวน

ทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

วธท 2 โดยการหา ห.ร.ม.ของตวเศษและตวสวนของเศษสวนกอน แลวนาห.ร.ม.

นนไปหารทงตวเศษและตวสวน เศษสวนทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

-19-

219

แบบฝกหด จงทาใหเปนเศษสวนอยางตา

1. 3014 = 7

ก. 2 ข. 7

ค. 15 ง. 17

2. 3515 = 3

ก. 3 ข. 5

ค. 6 ง. 7

3. 189 =

2

ก. 0 ข. 1

ค. 2 ง. 3

4. 5010 =

5

ก. 1 ข. 3

ค. 5 ง. 7

5. จานวนใดเปนเศษสวนอยางตาของ 4535

ก. 75 ข.

97

ค. 457 ง.

1311

-20-

ทาไดถกตองทกขอ เกงมากเลย!

220

ค. 15

ง. 17

ข. 97

ข. 1

เฉลยคาตอบกรอบท 3 : เศษสวนอยางตาและเศษสวนแท

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 4 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 3 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

ก. 1

-21-

221

กรอบท 4 : การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน

ตวอยางท 1

20

21

22

23

0 1

1 + 21

จากรป 23 = 1 +

21

23 เรยกวา เศษเกน อานวา เศษสามสวนสอง

1 + 21 เขยนแทนดวย 1

21

121 เรยกวา จานวนคละ อานวา หนงเศษหนงสวนสอง

เศษสวนทมตวเศษมากกวาตวสวน เรยกวา เศษเกน จานวนคละเขยนในรปจานวนเตมกบเศษสวนอยางตา

ตวอยางท 2 จงเขยน 232 ใหเปนเศษเกน

232 = 1 + 1 +

32 =

33 +

33 +

32 =

38

ตอบ 38

-22-

21

21

21

1 31

31

31

31

31

31

31

31

1 31

222

การทาจานวนคละใหเปนเศษเกน

ตวอยาง 3 จงเขยน 221 ใหเปนเศษเกน (โดยไมใชแผนภาพประกอบ)

วธทา 221 = 2 +

21

= 1 + 1 + 21

= 22 +

22 +

21

= 25

ตอบ 25

**************************************************** จากตวอยาง 3 จะเหนวา 2 เปนจานวนเตม เราแยกจานวนเตม 2

ใหเปนจานวนเตม1 จะได 1 + 1 แลวทาจานวนเตม 1 ใหอยในรปของเศษสวน

ซงมสวนเปน 2 จะได 22 +

22 แลวนาไปบวกกบเศษสวนทเหลอ คอ

21

จะได 22 +

22 +

21 =

2122 ++ =

25

ถาพรอมแลว! ตอไปกลองดตวอยางท 4

-23-

223

ตวอยาง 4 221

วธทา 221 =

21)22( +×

= 2

14 + = 25

ตอบ 25

*************************** จากตวอยางท 4 เปนวธลด ซงนยมทากนมากเพราะงายและรวดเรว

ในการคด ทาไดโดยนาสวน คอ 2 ไปคณกบจานวนเตม คอ 2 แลวนาไปบวก

กบเศษคอ 1 โดยสวนยงคงเดม คอ 2

จะได 221 =

21)22( +× =

25

สรป เทคนคการจา การเขยนจานวนคละใหเปนเศษเกน

เศษ (สวน ×จานวนเตม)+ เศษ

จานวนเตม =

สวน สวน

เมอนกเรยนศกษาวธการทาจานวนคละใหเปนเศษเกนเขาใจแลว

มาทดสอบความเขาใจกนวา มความเขาใจมากนอยเพยงใด

-24-

224

แบบฝกหด จงทาจานวนคละตอไปนใหเปนเศษเกน

1. 211 =

ก. 23 ข.

24

ค. 25 ง.

27

2. 314 =

ก. 37 ข.

38

ค. 311 ง.

313

3. 527 =

ก. 537 ข.

519

ค. 5

17 ง. 5

14

4. 613 =

ก. 64 ข.

610

ค. 6

19 ง. 625

5. 515 =

ก. 529 ข.

526

ค. 5

15 ง. 511

-25-

225

ค. 6

19

ข. 526

ง. 3

13

ก. 23

เฉลยคาตอบกรอบท 4 : การทาจานวนคละเปนเศษเกน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 5 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 4 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

ก. 537

4. 5.

-26-

226

กรอบท 5 : การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ

ตวอยางท 1 จงเขยน 23 ใหเปนจานวนคละ

23 =

22 +

21 = 1+

21 = 1

21

ตอบ 121 อานวา หนงเศษหนงสวนสอง

********************************

ตวอยางท 2 จงเขยน 29 ใหเปนจานวนคละ

วธทา 29 =

28 +

21 =

22 +

22 +

22 +

22 +

21

= 1 + 1 + 1 + 1 + 21

= 4+21

= 421

ตอบ 421 อานวา สเศษหนงสวนสอง

-27-

21

21

21

21

1

227

จากตวอยางท 2 จะเหนวา การทาใหเปนจานวนคละนน ทาไดโดย

กระจายเศษสวนทมคาเทากบ 1 ออกมาจากเศษเกน คอ

29 =

22 +

22 +

22 +

22 แลวนาเศษทเหลอ คอ

21 มารวมเขาดวย

จะได 29 =

22 +

22 +

22 +

22 +

21

หรอ 1 + 1 + 1 + 1 + 21 = 4 +

21 = 4

21

********************************

ตวอยางท 3 จงเขยน 29 ใหเปนจานวนคละ

วธทา 492

8

1

29 = 4

21

*********************************** สวนตวอยางท 3 นนจะเหนวาเปนวธลด สนและงาย คอ

เอาตวสวน ไปหารตวเศษเลย จะได 9 ÷ 2 = 4 เศษ 1

ถาจะเขยนเปนจานวนคละ ตองเอาเศษไวคงเดม

ดงนน 9 ÷ 2 = 4 เศษ 1

จะได 421 เชนเดยวกน

-28-

จานวนเตม

ตวเศษ ตวสวน

228

สรป จานวนคละและเศษเกน 1. เศษเกน คอ เศษสวนทมตวเศษมากกวาตวสวน

2. จานวนคละ คอ เศษสวนทเขยนในรปจานวนเตมกบเศษสวนอยางตา 3. การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ ทาไดโดยนาตวสวนไปหาร ตวเศษไดเทาไรเขยนเปนจานวนเตม เศษทเหลอเขยนเปน ตวเศษและเขยนตวสวนคงเดม 4. การทาจานวนคละเปนเศษเกน ทาไดโดยนาตวสวนคณจานวน เตมแลวบวกเศษ ไดเทาไรเขยนเปนตวเศษและเขยนตวสวนคงเดม

เศษ (สวน ×จานวนเตม) + เศษ

จานวนเตม = สวน สวน

เมอนกเรยนเขาใจแลว! มา ทดสอบความสามารถกนเลย

-29-

229

แบบฝกหด จงทาเศษเกนตอไปนใหเปนจานวนคละ

1. 2 + 2 + 32 มคาเทากบขอใด

ก. 232 ข. 4

32

ค. 631 ง. 8

32

2. 66 +

66 +

66 +

65 มคาเทากบขอใด

ก. 365 ข. 4

65

ค. 565 ง. 5

1211

3. 75 ÷ 9 ได 8 เศษ 3 เขยนเปนจานวนคละไดอยางไร

ก. 398 ข. 3

91

ค. 883 ง. 8

31

4. 633 =

ก. 561 ข. 5

21

ค. 651 ง. 6

53

5. 726 =

ก. 275 ข. 2

76

ค. 375 ง. 5

73

-30-

230

ก. 653

ข. 324

ค. 753

ข. 215

เฉลยคาตอบกรอบท 5 : การทาเศษเกนเปนจานวนคละ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษาชดท 2 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 5 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

ง. 318

4. 5.

-31-

231

กจกรรม : เกมจบคเศษสวน

จดประสงคของการเลนเกมจบคเศษสวน ทบทวนเรองเศษสวนทมคาเทากน, เศษสวนอยางตา, เศษเกน

และจานวนคละ วธเลนเกม 1. ในแผนเกมจะแบงรปภาพออกเปน 3 สวนเทา ๆ กน คอ สวนท 1, สวนท 2

และสวนท 3

2. ผเลนโยงเสนจากภาพสวนท 1 ไปจบคกบภาพสวนท 2 และโยงไปจบคกบ

ภาพสวนท 3 ทมคาตอบเทากนทง 3 สวน

3. ผเลนโยงเสนจบคภาพจากสวนท 1 ไปยงสวนท 2 และไปยงสวนท 3 ใน

ทานองเดยวกน จนครบทกภาพ

4. ผเลนจะตรวจคาตอบของตนวาถกตองโดยใหจบคกบเพอนและเชคคาตอบ

กบเพอนทละขอจนครบทกขอ

5. ถาผเลนคนใดทาผดกใหเพอนททาถกชวยอธบายใหฟงจนเขาใจไดอยางถกตอง

*************************

-32-

232

เฉลยกจกรรม : เกมจบคเศษสวน

สวนท 1 สวนท 2 สวนท 3

1.

724

54

73

55

224 +++

2.

3024

736

730

3.

613

14422 ++

1512

4.

745

5621

122

1212

1212

1212

+++

5.

83

6

19

4015

-33-

233

บทเรยนสาเรจรป

ชดท 2 การบวกและการลบเศษสวน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

234

จดประสงคการเรยนร 1. มความรความเขาใจเกยวกบการบวกและการลบเศษสวนและจานวนคละได

2. เมอกาหนดโจทยการบวกเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลบวก

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลบวกทได

3. เมอกาหนดโจทยการลบเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลลบ

พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของผลลบทได

4. มเจตคตทตอวชาคณตศาสตรและนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได

กจกรรมการเรยนร 1. ศกษาเนอหาบทเรยนทละกรอบ

2. ทาแบบฝกหด

3. ตรวจคาตอบจากเฉลย

4. ทาแบบทดสอบยอย ฉบบท 2

-35-

235

กรอบท 1 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน

สวสดนกเรยน...ถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตรแลว วนนเราจะมาเรยน

เกยวกบ “การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากนและตวสวนไมเทากน”

เรมเรยนเรองงาย ๆ กอน

1. การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 53

51+

วธทา 53

51+ =

531+

= 54

นนคอ 53

51+ =

54

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 133

137−

วธทา 133

137− =

1337 −

= 134

นนคอ 133

137− =

134

-36-

133

137− นกเรยนจะเหนวา...

ตวสวนมคาเทากน คอ 13

ใหนาตวเศษมาลบกน

และตวสวนคงเดม

53

51+ นกเรยนจะเหนวา..

ตวสวนมคาเทากน คอ 5

ใหนาตวเศษมาบวกกน

และตวสวนคงเดม

236

สรป ในการบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน

ทาไดโดยนาตวเศษบวก หรอ ลบกนไดเลย และตวสวนคงเดม

นกเรยนไดศกษามาตงแตตนแลว คงเขาใจด คราวนเราลองทดสอบความสามารถของตวเองดซวาจะเขาใจ มากนอยขนาดไหน

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปนทตวสวนมคาเทากน

1. 72 +

73 =

ก. 71 ข.

73

ค. 75 ง.

78

2. 2412 +

246 =

ก. 43 ข.

431

ค. 246 ง.

2461

-37-

237

3. 107 -

104 =

ก. 51 ข.

53

ค. 101 ง.

103

4. 158 +

1512 =

ก. 3020 ข.

311

ค. 321 ง.

1531

5. 5

13 - 56 =

ก. 52 ข.

102

ค. 521 ง.

1021

6. 1725 -

174 =

ก. 3421 ข.

342

ค. 174 ง.

1741

- 38 -

อยาลม ! พจารณาคาตอบ... 1. ตอบเปนเศษสวนอยางตา

2.ถาคาตอบทไดเปนเศษเกนควรเขยนในรปจานวนคละ

238

ก. 43

ค. 75

ข. 311

ง. 103

ง. 1741

ค. 521

เฉลยคาตอบกรอบท 1 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 2 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 1 จนเขาใจและทาไดถกตอง 1. 2.

3. 4.

5. 6.

-39-

239

กรอบท 2 : การหาค.ร.น.

กอนทนกเรยนจะเรยนรเรอง “การบวกและการลบเศษสวนทม

ตวสวนไมเทากน”นน จาเปนอยางยงทนกเรยนจะตองทบทวนเรอง

“การหาค.ร.น.” เพราะเปนขนตอนทชวยในการทาตวสวนของเศษสวน

ทกจานวนใหเทากบ ค.ร.น. ของตวสวนทงหมด เมอตวสวนของเศษสวน

ทกจานวนเทากนแลว จงหาผลบวกหรอผลลบของเศษสวนได

การหา ค.ร.น. ม 3 วธ คอ 1. การหาค.ร.น. โดยวธหาตวคณรวม 2. การหาค.ร.น. โดยวธแยกตวประกอบ 3. การหาค.ร.น. โดยวธตงหาร

วธท 1 การหาค.ร.น. โดยวธหาตวคณรวม ตวอยางท 1 จงหาค.ร.น. ของ 6 และ 8

วธทา ตวคณของ 6 คอ 6, 12, 18, 24, 30, 36, 42, 48,…

ตวคณของ 8 คอ 8, 16, 24, 32, 40, 48, 56, 64,…

ตวคณรวมของ 6 และ 8 คอ 24, 48,…

ดงนน ค.ร.น. ของ 6 และ 8 คอ 24

(เพราะวา 24 เปนจานวนนบทนอยทสดท 6 และ 8 หารไดลงตว)

-40-

ค.ร.น. ยอมาจาก “ตวคณรวมทนอยทสด” หรอ “ตวคณรวมนอย”

การหา ค.ร.น. โดยวธหาตวคณรวม สรปไดดงน 1. หาตวคณของจานวนนบทกาหนดให

2. หาตวคณรวมของจานวนนบเหลานน (จานวนทซากน) 3. หา ค.ร.น.ของจานวนนบทกาหนดให

240

2

2

วธท 2 การหาค.ร.น. โดยวธแยกตวประกอบ ตวอยางท 1 จงหาค.ร.น. ของ 6 และ 8

วธทา ใหนกเรยนแยกตวประกอบของ 6 และ 8 ในรป

การคณของตวประกอบเฉพาะ

6 = × 3

8 = × ×

จานวนเฉพาะทเปนตวประกอบรวมของ 6 และ 8 คอ 2

ตวประกอบเฉพาะทเหลอทกจานวน คอ

ดงนน ค.ร.น. ของ 6 และ 8 คอ 2×2×2 ×3 = 24

-41-

การหา ค.ร.น. โดยวธแยกตวประกอบ สรปไดดงน 1. แยกตวประกอบของจานวนนบทกาหนดใหในรปการคณของ ตวประกอบเฉพาะ 2. ค.ร.น. หาไดจากผลคณของจานวนเฉพาะทเปนตวประกอบรวม ของจานวนนบทกาหนดใหและตวประกอบเฉพาะทเหลอทก จานวน

3

2 2

2 2 3

241

วธท 3 การหาค.ร.น. โดยวธตงหาร

ตวอยางท 1 จงหาค.ร.น. ของ 6 และ 8

1. หาจานวนเฉพาะทหาร 6 และ 8 ไดลงตว 2 6 8

นา 2 ไปหาร 6 และ 8 ได 3 และ 4 ตามลาดบ 3 4

2. หาจานวนเฉพาะทหาร 3 และ 4 ไดลงตว 2 6 8

ซงไมมจานวนใดนอกจาก 1 การหารสนสดลง 3 4

3. ค.ร.น.ของ 6 และ 8 คอ ผลคณของตวหารทกตว

และผลหารขนสดทายทกตว ดงน 2 ×3 ×4 = 24

ดงนน ค.ร.น. ของ 6 และ 8 = 2 ×3 ×4 = 24

ในการหาค.ร.น. วธทนยมใชกนมาก คอ … วธท 3 โดยการตงหาร ซงสะดวกและรวดเรวกวาวธอน ๆ แตถานกเรยนเขาใจและเลอกใชวธใดตามความถนดกได

-42-

การหา ค.ร.น. โดยวธตงหาร สรปไดดงน 1. หาจานวนเฉพาะทหารจานวนทกาหนดใหสองจานวนไดลงตว 2. การหารสนสดเมอไมมตวใดนอกจาก 1 หารจานวนนบเหลานน ไดลงตว 3. ค.ร.น.ของ 6 และ 8 คอ ผลคณของตวหารทกตว และผลหาร ขนสดทายทกตว

242

แบบฝกหด จงหา ค.ร.น. ของจานวนทกาหนดใหตอไปน

1. ค.ร.น. ของ 9 และ 12 คอจานวนใด

ก. 11 ข. 20

ค. 36 ง. 108

2. ค.ร.น. ของ 3 และ 5 คอจานวนใด

ก. 8 ข. 10

ค. 13 ง. 15

3. ค.ร.น. ของ 4 และ 8 คอจานวนใด

ก. 4 ข. 8

ค. 12 ง. 32

4. ค.ร.น. ของ 14 และ 12 คอจานวนใด

ก. 26 ข. 56

ค. 84 ง. 168

5. ค.ร.น. ของ 7 และ 8 คอจานวนใด

ก. 56 ข. 48

ค. 28 ง. 15

-43-

243

ง. 15

ข. 8

ค. 36

ก. 56

ค. 84

เฉลยคาตอบกรอบท 2 : การหา ค.ร.น.

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 3 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 2 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-44-

244

กรอบท 3 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน

2. การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน ทาไดโดย... ทาตวสวนของเศษสวนทกจานวนใหเทากนกอน โดยการหา ค.ร.น.ของ

ตวสวนทกจานวนและทาตวสวนของเศษสวนทกจานวนใหเทากบค.ร.น.

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 63

41+

วธทา หาค.ร.น.ของ 4 และ 6 คอ 12

63

41+ = ⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛

××

+⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

××

2623

3431

= 126

123+

= 12

63+

= 4

3

129 =

43

นนคอ 63

41+ =

43

-45-

43 เปนคาตอบทสมเหตสมผล

เนองจาก 41 เปนเศษสวนทนอยกวา

21 เมอนามาบวกกบ

63 ซงเทากบ

21

ผลบวกทไดควรมากกวา 21 และนอยกวา 1 เนองจาก

43 มากกวา

21

และนอยกวา 1 จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

ตวสวนไมเทากน คอ 4 และ6

หาค.ร.น. ของ 4 และ 6 ดงน

2 4 6

2 3

ค.ร.น. ของ 4 และ 6 คอ

2×2×3 = 12

ทาเปนเศษสวนอยางตา ดงน

ตวประกอบรวมของ 9 และ 12

คอ 3 ไปหาร 9 และ 12

245

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 102

158−

วธทา หาค.ร.น.ของ 15 และ 10 คอ 30

102

158− = ⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛

××

−⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

××

31032

21528

= 306

3016

−

= 30

616 −

= 3

1

3010 =

31

นนคอ 102

158− =

31

-46-

31

เปนคาตอบทสมเหตสมผล

เนองจาก 158 เปนเศษสวนทมากกวา

21 เลกนอย

เมอนามาลบกบ 102 ซงนอยกวา

21 ผลลบทไดควรนอยกวา

21

เนองจาก31 มากกวา

21 และนอยกวา 1

จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

ทาเปนเศษสวนอยางตา ดงน

ตวประกอบรวมของ 10 และ

30 คอ 10 ไปหาร 10 และ 30

ตวสวนไมเทากน คอ 15 และ10

หา ค.ร.น. ของ 15 และ 10

ดงน 5 15 10

3 2

ค.ร.น. ของ 15 และ 10 คอ

5×3×2 = 30

246

เมอนกเรยนเขาใจดแลว! มาทดสอบความเขาใจกน

วาเขาใจมากนอยเพยงใด

-47-

สรป การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน 1. หาค.ร.น. ของตวสวนทงหมด

2. เอาสวนตวแรกหาร ค.ร.น. ไดผลลพธเทาไรแลวไปคณกบเศษตวแรก

3. เอาสวนตวท 2 หาร ค.ร.น. ไดผลลพธเทาไรแลวไปคณกบเศษตวท 2

4. แลวเอาเศษ + หรอ – กน และ ค.ร.น.เปนตวสวน

247

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 21

41+ =

ก. 42 ข.

43

ค. 62 ง.

82

2. 73

21+ =

ก. 146 ข.

1421

ค. 1427 ง.

1413

3. 85

67− =

ก. 2413 ข.

2425

ค. 4886 ง.

48381

4. 32

41+ =

ก. 122 ข.

1211

ค. 1265 ง.

1255

5. 65

813

− =

ก. 148 ข.

1418

ค. 2419 ง.

4838

-48-

248

ค. 2419

ง. 1413

ข. 1211

ข. 43

เฉลยคาตอบกรอบท 3 : การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 4 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 3 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

ก. 2413

4. 5.

-49-

249

เขยนจานวนคละในรปเศษเกน

( )2

122212 +×= =

25

หาค.ร.น. ของ2 และ 5 คอ 10

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

1033

นา 33 ÷10 = 3 เศษ 3

1033

= 1033

กรอบท 4 : การบวกและการลบจานวนคละ

กอนจะเรยนเรอง การบวกและการลบจานวนคละ เราตอง

ทบทวนเรอง การเขยนจานวนคละในรปเศษเกนกอน ดงน

เศษ (สวน ×จานวนเตม) + เศษ จานวนเตม = สวน สวน

เชน 213 =

21)32( +× =

27

การบวกและการลบจานวนคละ ทาไดโดย... 1. ถาจานวนคละทมจานวนเตมไมมาก ใหทาจานวนคละเปนเศษเกนกอน แลวนามาบวกหรอลบกน ดงตวอยางท 1-2

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 212

54+

วธทา 212

54+ =

25

54+

= ( ) ( )10

5524 ×+×

= 10

258 +

= 1033

= 1033

ตอบ 1033 พจารณาความสมเหตสมผลของคาตอบทได!

-50-

250

เขยนจานวนคละในรปเศษเกน

( )2

142214 +×= =

29

( )3

123312 +×= =

37

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

613

นา 13 ÷6 = 2 เศษ 1

613 =

612

หาค.ร.น. ของ 2 และ 3 คอ 6

1033 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

54 เปนเศษสวนทมากกวา

21 เลกนอย

เมอนามาบวกกบ 212 ผลบวกทไดควรมากกวา 3 และนอยกวา 4

เนองจาก 1033 มคามากกวา 3 และนอยกวา 4

จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 312

214 −

วธทา 312

214 − =

37

29−

= ( ) ( )6

2739 ×−×

= 6

1427 −

= 6

13

= 612

ตอบ 612

612 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

214 เปนเศษสวนทนอยกวา 5

เมอนามาลบกบ 312 ผลลบทไดควรนอยกวา 3

เนองจาก 612 มคานอยกวา 3 จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

-51-

251

2. ถาจานวนคละทมจานวนเตมมคามาก ใหแยกจานวนเตมออกจากเศษสวน

การบวกจานวนคละ = (จานวนเตม + จานวนเตม) + (เศษสวน + เศษสวน)

การลบจานวนคละ = (จานวนเตม - จานวนเตม) + (เศษสวน - เศษสวน)

ถาเศษสวนลบกนไมไดกใหยมจานวนเตมมา เพอใหลบกนได

ดงตวอยางท 3-4

ตวอยางท 3 จงหาผลลพธของ 3113

7120 +

แยกจานวนเตมออกจากเศษสวนโดย

(จานวนเตม + จานวนเตม)+(เศษสวน + เศษสวน)

วธทา 3113

7120 + = )

31

71()1320( +++

หา ค.ร.น.ของ 7 และ 3 คอ 21 = ( ) ( )⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ×+×

+21

713133

= ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +

+21

7333

= 211033+ =

211033

ตอบ 211033

211033 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

7120 เปนเศษสวนทมากกวา 20

เลกนอย เมอนามาบวกกบ 3113 ผลบวกทไดควรมากกวา 33 และนอยกวา 3

เนองจาก 211033 มคามากกวา 33และนอยกวา 34

จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

-52-

252

ตวอยางท 4 จงหาผลลพธของ 2130

5245 −

แยกจานวนเตมออกจากเศษสวนโดย (จานวนเตม - จานวนเตม)+ (เศษสวน - เศษสวน)

วธทา 2130

5245 − = ( ) ⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ −+−

21

523045

หา ค.ร.น.ของ 5 และ 2 คอ 10 = ( ) ( )10

512215 ×−×+

= 10

5415 −+

เศษสวนลบกนไมได ยมจานวนเตมมา 1

= 10

54114 −++

= 10

54101014 −

++

= 10

541014 −++

= 10914 +

= 10914

ตอบ 10914

10914 เปนคาตอบทสมเหตสมผล

เนองจาก 5245 เปนเศษสวนทนอยกวา 46 เมอนามาลบกบ

2130

ผลลบทไดควรนอยกวา 15 เนองจาก 10914 มคานอยกวา 15

จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

-53-

253

สรป การบวกและการลบจานวนคละ ทาไดโดย...

1. ถาจานวนคละทมจานวนเตมไมมาก กใหทาเปนเศษเกนกอน แลวจงนา

มาบวกหรอลบกน

2. ถาจานวนคละทมจานวนเตมมคามากใหแยกจานวนเตมออกจากเศษสวน

การบวกจานวนคละ = (จานวนเตม + จานวนเตม)+ (เศษสวน + เศษสวน)

การลบจานวนคละ = (จานวนเตม - จานวนเตม)+ (เศษสวน - เศษสวน)

ถาเศษสวนลบกนไมไดกใหยมจานวนเตมมา เพอใหลบกนได

3. ถาตวสวนของเศษสวนไมเทากน ใหหา ค.ร.น.

4. พจารณาคาตอบ ถาคาตอบเปนเศษเกนใหทาเปนจานวนคละหรอ

ทาใหเปนเศษสวนอยางตา

เมอนกเรยนเขาใจดแลว! มาทดสอบความเขาใจกน

วาเขาใจมากนอยเพยงใด

-54-

254

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 711

74+ =

ก. 1452

ข. 751

ค. 1451 ง.

2151

2. 411

732 + =

ก. 28123 ข.

2896

ค. 28193 ง.

28213

3. 83

741 − =

ก. 71 ข.

81

ค. 56111 ง.

1156

4. 631

541 − =

ก. 103 ข.

109

ค. 3069 ง.

30291

5. 2211

1142 − =

ก. 111 ข.

221

ค. 2229 ง.

2271

-55-

255

ค. 56111

ข. 751

ค. 28193

ก. 103

ง. 2271

เฉลยคาตอบกรอบท 4 : การบวกและการลบจานวนคละ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษาชดท 3 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 4 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-56-

256

กจกรรม : เกมจบคเศษสวน

จดประสงคของการเลนเกมจบคเศษสวน

ทบทวนเรองการบวกและการลบเศษสวน

วธเลนเกม 1. ผเลนเรมตนโยงเสนจากภาพสตวภาพใดภาพหนงไปสจานวนทอย

ประจาภาพสตวนน

2. ผเลนคดหาคาตอบจากโจทยในแถวทสอง เมอพบคาตอบทตรงกบ

จานวนในแถวท 1 ใหลากเสนโยงกน

3. ผเลนคดหาคาตอบและโยงเสนในทานองเดยวกนในแถวถดไป

จนถงแถวสดทาย

4. ผเลนจะตรวจคาตอบของตนวาถกตองโดยตาแหนงทโยงเสนสดทาย

จะตองตรงกบภาพสตวประเภทเดยวกนกบภาพสตวทเรมตน

********************

-57-

257

กจกรรม : เกมสตวนอยหาเพอนใหม

21

53

72 1

51 +

52

71 +

71

43 -

41

21 +

21

105 +

101

65 +

61

86 -

82

358 +

352

76 -

74

62 +

61

53 +

52

157 +

152

1-

147

2017 -

205

94 +

95

148 -

144

211 +

215

104 +

101

1511 +

154

3019 -

301

87 +

81

109 -

103 1-

75

125 +

121

-58-

258

บทเรยนสาเรจรป

ชดท 3 การคณและหารเศษสวน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

259

จดประสงคการเรยนร 1. มความรความเขาใจเกยวกบการบวกและการลบเศษสวนและจานวนคละได

2. เมอกาหนดโจทยการคณเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลคณ

พรอมทงตระหนกถง ความสมเหต สมผลของผลคณทได

3. เมอกาหนดโจทยการหารเศษสวนและจานวนคละให สามารถหาผลหาร

พรอมทงตระหนกถง ความสมเหตสมผลของผลหารทได

4. มเจตคตทตอวชาคณตศาสตรและนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได กจกรรมการเรยนร 1. ศกษาเนอหาบทเรยนทละกรอบ

2. ทาแบบฝกหด

3. ตรวจคาตอบจากเฉลย

4. ทาแบบทดสอบยอย ฉบบท 3

- 60 -

260

กรอบท 1: การคณเศษสวนกบจานวนนบ

สวสดนกเรยน...ถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตรแลว วนนเราจะมาเรยน

เกยวกบ “การคณเศษสวน” เรมเรยนเรองงาย ๆ กอน การคณเศษสวนกบจานวนนบ ทาไดโดย...

วธท 1 นาเศษสวนเขยนในรปการบวกกครงเทากบจานวนนบทคณ แลวนาเศษมาบวกกน และสวนคงเดม

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 533×

วธทา 533× =

53

53

53

++

= 5

333 ++

= 59

= 5

41

ตอบ 541

*****************************

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 724×

วธทา 724× =

72

72

72

72

+++ = 7

2222 +++

= 78 =

711

ตอบ 711

-61-

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

นา 9÷ 5 = 1 เศษ 4

เขยน53บวกกน 3 ครง

261

วธท 2 พจารณาจากรปภาพและคาอธบายตอไปน

1. ถานกเรยนมลกบอลอย 10 ลก

2. ครงหนงของลกบอล 10 ลก เขยนประโยคสญลกษณไดดงน

21 × 10 =

3. ครงหนงของลกบอล 10 ลก คอ 5 ลก

4. คาตอบของขอ 2 และ 3 มความสมพนธกนดงน

21 × 10 = 5

5. พจารณา

21 × 10 = 5 =

210

จะไดวา 21 × 10 = 10 ×

21 =

210 = 5

ตวเศษ คอ 10 มาจาก จานวนนบคณตวเศษ ตวสวนคงเดม คอ 2

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 1183× โดยไมใชรปภาพ

วธทา 1183× =

8113×

= 833

= 814

ตอบ 814

-62-

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

นา 33÷ 8 = 4 เศษ 1

นาจานวนนบ × ตวเศษ

262

เทคนคชวยจา เศษ × จานวนนบ = เศษ × จานวนนบ สวน สวน

814 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

83 นอยกวา

21 และ

1121× = 5.5 ดงนน

11

83×

จงนอยกวา 5.5

*****************************

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 94 × 27

วธทา 94 × 27 =

194 × 27 3

= 4 × 3 = 12

ตอบ 12

12 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก 94 นอยกวา

21 และ

2721× = 13.5 ดงนน

27

94×

จงนอยกวา 13.5

สรป การคณเศษสวนดวยจานวนนบ ทาไดดงน 1.นาจานวนนบคณตวเศษและตวสวนคงเดม หรอ 2. ถาตวสวนหารจานวนนบไดลงตว ใหนาตวสวนหารจานวนนบกอน แลวจงคณกบตวเศษ

- 63-

นาตวสวน 27 ÷9 กอน

263

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 18095× =

ก. 40 ข. 80

ค. 100 ง. 120

2. 10553× =

ก. 60 ข. 63

ค. 65 ง . 68

3. 43164× =

ก. 45 ข. 80

ค. 110 ง. 123

4. 8748× =

ก. 42 ข. 48

ค. 52 ง. 58

5. 36245× =

ก. 213 ข.

543

ค. 217 ง.

547

-64-

264

ค. 100

ข. 63

ง. 123

ค. 217

ก. 42

เฉลยคาตอบกรอบท 1 : การคณเศษสวนกบจานวนนบ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 2 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 1 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

- 65-

265

กรอบท 2 : การคณเศษสวนกบเศษสวน

การคณเศษสวนกบเศษสวน ทาไดโดย...

วธท 1 ใหนกเรยนพจารณาจากรปภาพ สวนทแรเงามคาเทากบ 54

ถา 32 ของ

54 จะแสดงดงแผนภาพไดดงน

จากแผนภาพจะไดวา 32 ของ

54 =

158

54

32× =

158

นกเรยนจะเหนวา...

ตวเศษ 8 ไดมาจาก ตวเศษคณกบตวเศษ คอ 42× ตวสวน 15 ไดมาจาก ตวสวนคณกบตวสวน คอ 53×

- 66-

266

315 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

2120 นอยกวา 1 เมอนามาคณกบ

528

ซงนอยกวา 6 และ 1× 6 = 6 ดงนน 528

2120

× จงนอยกวา 6

วธท 2 โดยไมใชแผนภาพ

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 75

31×

วธทา 75

31× =

7351

××

= 215

ตอบ 215

215 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

31 นอยกวา

21 เมอนามาคณกบ

75 ซงนอยกวา

21 และ

21×

21 = 1 ดงนน

75

31× จงนอยกวา 1

*****************************

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 528

2120

×

วธทา 528

2120

× = 521

2820

13

44

××

= 13

44××

= 3

16 = 315

ตอบ 315

- 67-

นาเศษ × เศษ

และสวน × สวน

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

นา 16÷3 = 5 เศษ 1

นา 5 ไปหาร 20 และ 5

นา 7 ไปหาร 28 และ 21

267

เทคนคชวยจา เศษ × เศษ = เศษ × เศษ สวน สวน สวน × สวน

สรป การคณเศษสวนกบเศษสวน ทาไดดงน 1. นาตวเศษคณตวเศษและนาตวสวนคณตวสวน หรอ 2. ถามตวประกอบรวมของตวเศษและตวสวนใหนาตวประกอบรวม มาหารทงตวเศษและตวสวนกอน แลวจงหาผลคณ

เมอนกเรยนศกษาเขาใจดแลว !

เรามาลองทดสอบความเขาใจกน

-68-

268

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 53

85× =

ก. 53 ข.

83

ค. 85 ง.

2411

2. 3213

268× =

ก. 81 ข.

92

ง. 114 ง .

136

3. 43

2120

× =

ก. 281 ข.

75

ค. 2112 ง.

433

4. 1436

127× =

ก. 211 ข.

611

ค. 752 ง.

523

5. 1230

4018

× =

ก. 54 ข.

98

ค. 211 ง.

811

-69-

269

ก. 81

ข. 83

ข. 75

ก. 211

ง. 811

-

เฉลยคาตอบกรอบท 2 : การคณเศษสวนกบเศษสวน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 3 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 2 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-70-

270

กรอบท 3 : การคณจานวนคละ

กอนจะเรยนเรอง “การคณจานวนคละ” เราตองทบทวน เรอง

การเขยนจานวนคละในรปเศษเกนกอน ดงน

เศษ (สวน ×จานวนเตม) + เศษ จานวนเตม = สวน สวน

เชน 218 =

21)82( +× =

217

การคณจานวนคละ ทาไดโดย... ใหเขยนจานวนคละในรปเศษเกนกอน แลวจงหาผลคณ

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 722

31×

วธทา 722

31× =

716

31×

= 73

161××

= 2116

ตอบ 2116

-71-

2116 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

31 เปนเศษสวนทนอยกวา

21

เมอนามาคณกบ 722 ซงนอยกวา 3 และ

21 × 3 =

23 =

211

ดงนน 722

31× จงนอยกวา

211

เขยนจานวนคละใหเปนเศษเกน

722 = ( )

7227 +× =

716

271

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 762

413 × =

วธทา 762

413 × =

720

413

×

= 74

2013

1

5

××

= 71513

××

= 765 เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

= 729

765 = 65 ÷7 = 9 เศษ 2

ตอบ 729

729 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

413 เปนเศษสวนทมากกวา 3

เลกนอย เมอนามาคณกบ 762 ซงนอยกวา 3 เลกนอย

ผลคณทไดจงมากกวา 9 ดงนน 762

413 × จงมากกวา 9 เลกนอย

สรป การคณจานวนคละ ทาไดดงน 1. ในการคณจานวนคละกบจานวนคละ หรอการคณจานวนคละกบเศษสวน หรอ การคณจานวนคละกบจานวนนบ ใหเขยนจานวนคละในรปของเศษเกนกอน 2. ถามตวประกอบรวมของตวเศษและตวสวนใหนาตวประกอบรวม มาหาร ทงตวเศษและตวสวนกอน แลวจงหาผลคณ

-72-

เขยนจานวนคละใหเปนเศษเกน

413 =

( )4

134 +×=

413

762 =

( )7

627 +×=

720

นา 4 ไปหาร 20 และ 4

272

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 75531 × =

ก. 65 ข. 80

ค. 95 ง. 120

2. 615

533 × =

ก. 5312 ข.

5315

ค. 5318 ง .

5319

3. 211

98× =

ก. 311 ข.

1811

ค. 312 ง .

1812

4. 5134× =

ข. 546 ข.

15146

ค. 15112 ง.

5412

5. 213

215 × =

ก. 4118 ข.

4318

ค. 4119 ง.

4319

-73-

273

ง. 120

ก. 311

ค. 4119

ค. 5318

เฉลยคาตอบกรอบท 3 : การคณจานวนคละ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 4 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 3 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

ง. 5412

-74-

274

10 ÷ 2 = 5

110 ÷

12 =

15

210 = 5

121

10

= 15

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛×

21

110

1

5

÷ ⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛×

21

12

1

1

= 15

กรอบท 4 : การหารเศษสวน

กอนการเรยนเรอง”การหารเศษสวน” นกเรยนลองมาพจารณา

วธการหาผลลพธของ “การหารจานวนเตม” กน เชน

หรอ

จากทนกเรยนไดเรยนมาแลววา การเขยนจานวนเตมในรป

เศษสวนนน จะมตวสวนเปน 1 เสมอ เชน

หรอ

เราจะเหนวา ตวสวนทเปนคาตอบมผลลพธเปน 1 ดงนน

เราตองทา 12 ใหมคาเทากบ 1 โดยคณดวยสวนกลบซงกนและกน

121

×21

1

= 1

เมอนา 21 ไปคณกบตวสวนเพอใหไดผลลพธเทากบ 1 แลว

ตองนาไปคณกบตวเศษดวย จะได...

หรอ

21

12

21

110

1

11

5

×

× =

15

ดงนน 1

10 ÷ 12 =

21

110

1

5

× = 15 = 5

-75-

275

ใหนกเรยนพจารณาการหาผลหารโดยใชแผนภาพประกอบ

เชน 41

43÷ =

มอย 43 เอาออกครงละ

41 จะไดกครง (3 ครง)

43

41

41

41

นนคอ 43 ÷

41 = 3

นกเรยนสามารถเขยนแสดงวธทา ไดดงน

วธทา 41

43÷ =

43×

14

43 คณกบสวนกลบของ

41 คอ

14

= 1443

××

= 4

12

1

3

= 3

ตอบ 3

3 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย 43

เมอเอาออกครงละ 41 จะเอาออกได 3 ครงหมดพอด

-76-

นา 4 ไปหาร 12 และ 4

276

15 คณกบสวนกลบของ 61 คอ 6

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 15 ÷ 61

วธทา 15 ÷ 61 = 15 × 6

= 90

ตอบ 90

90 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย 15

เมอเอาออกครงละ 61 จะเอาออกได 90 ครงหมดพอด

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 53 ÷ 2

วธทา 53 ÷ 2 =

53×

21

53 คณกบสวนกลบของ 2 คอ

21

= 2513

×× จานวนเตมมสวนเปน 1 เสมอ

= 103

ตอบ 103

103 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย

53

จะเอาออกได 2 ครง ครงละ 103 หมดพอด

-77-

277

127 คณกบสวนกลบของ

3614

คอ 1436

เทคนคชวยจา การหารเศษสวน เปลยน ÷ เปน × กลบเศษเปนสวนและกลบสวนเปนเศษทตวหาร

ตวอยางท 3 จงหาผลลพธของ 127 ÷

3614

วธทา 127 ÷

3614 =

127 ×

1436

= 127

1

1

× 3

21436

= 23

= 211

ตอบ 211

211 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย

127

เมอเอาออกครงละ 3614 จะเอาออกได

211 ครงหมดพอด

สรป การหารจานวนใด ๆ ดวยเศษสวน ทาไดดงน 1.นาตวตงคณกบสวนกลบของเศษสวนทเปนตวหาร 2. เศษสวนสองจานวนทคณกนแลว ไดผลลพธเปน 1 เรยกวา “เศษสวนทงสองจานวนนนวาเปนสวนกลบซงกนและกน”

-78-

นา 7 ไปหาร 7 และ 14

นา 12 ไปหาร 36 และ12

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

3 ÷ 2 = 1 เศษ 1

278

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 31

95÷ =

ก. 271 ข.

275

ค. 321 ง.

312

2. 15220 ÷ =

ก. 100 ข. 150

ค. 200 ง. 250

3. 62

158÷ =

ก. 154 ข.

9016

ค. 531 ง.

1165

4. 53

2521

÷ =

ก. 521 ข.

531

ค. 522 ง.

532

5. 2104÷ =

ก. 2 ข. 5

ค. 21 ง.

51

-79-

279

ค. 321

ข. 150

ค. 531

ง. 51

เฉลยคาตอบกรอบท 4 : การหารเศษสวน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย….. ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษากรอบท 5 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 4 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

.

ก. 521

-80-

280

29 คณกบสวนกลบของ

87 คอ

78

กรอบท 5 : การหารจานวนคละ

ทบทวนการเขยนจานวนคละในรปของเศษเกน ไดดงน

เศษ (สวน ×จานวนเตม) + เศษ จานวนเตม = สวน สวน

เชน 325 =

32)53( +× =

317

การหารจานวนคละ ทาไดโดย... ใหเขยนจานวนคละในรปเศษเกนกอน แลวจงหาผลคณ

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 87

214 ÷

วธทา 87

214 ÷ =

87

29÷

= 78

29 4

1

×

= 7149

××

= 736

= 715

ตอบ 715

715 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย

214

เมอเอาออกครงละ 87 จะเอาออกได 5 ครง เหลอเศษ

71

-81-

เขยนจานวนคละใหเปนเศษเกน

214 =

( )2

142 +×=

29

นา 2 ไปหาร 8 และ 2

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

36 ÷7 = 5 เศษ 1

281

213

คณกบสวนกลบของ 13คอ

31

เขยนจานวนคละในรปเศษเกน

( )

736

7157

715 =

+×=

( )

78

7117

711 =

+×=

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ 3216 ÷

วธทา 3216 ÷ =

13

213

÷

= 31

213

×

= 32113

××

= 6

13 = 612

ตอบ 612

612 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย

216

เมอเอาออก 3 ครง จะไดครงละ 612

ตวอยางท 3 จงหาผลลพธของ

711

715 ÷

วธทา 711

715 ÷ =

78

736

÷

736

คณกบสวนกลบของ 78คอ

87 =

87

736

×

= 21

19

87736

××

= 29 =

214

ตอบ 214

214 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก มอย

715

เมอเอาออกครงละ 612 จะไดครงละ

214

-82-

เขยนจานวนคละใหเปนเศษเกน

216 =

( )2

162 +×=

213

จานวนเตมมสวนเปน 1

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

13 ÷ 6 = 2 เศษ 1

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

9 ÷ 2 = 4 เศษ 1

นา 7 ไปหาร 7 และ 7

นา 4 ไปหาร 36 และ 8

282

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. 5836 ÷ =

ก. 40111 ข.

40131

ค. 80111 ง.

80131

2. 41175÷ =

ก. 15 ข. 30

ค. 45 ง. 60

3. 225

1132 ÷ =

ก. 9 ข. 10

ค. 11 ง. 22

4. 411

416 ÷ =

ก. 2 ข. 3

ค. 4 ง. 5

5. 321

216 ÷ =

ก. 923 ข.

743

ค. 1093 ง.

13113

-83-

283

ก. 40111

ง. 60

ข. 10

ง. 5

ค. 1093

เฉลยคาตอบกรอบท 5 : การหารจานวนคละ

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบจนครบทกขอแลวจงศกษาชดท 4 ตอไป

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาท 5 จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-84-

284

กจกรรม : เกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน

จดประสงคของการเลนเกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน

ทบทวนเรองการบวก ลบ คณ และหารเศษสวน

วธเลนเกม

วธเลนเกมนอยากใหนกถงเกมโดมโน ซงเลนโดยการตอตวเลขเศษสวนไปเรอย ๆ

ตวเลขเศษสวนทนามาตอตองเปนตวเลขเศษสวนทไดคาตอบเทากนกบสวนทเชอมกน

ของชดตวเลขเศษสวนทมอยใหผเลน นาชดตวเลขเศษสวนทกาหนดมาใหตอใหครบ

ทกชอง

ตวเลขเศษสวนในแตละชดหามสลบทกน การนาตวเลขเศษสวนใสลงในตารางจะ

เรยงจากบนลงลาง หรอเรยงจากซายมาขวากไดตามตารางทกาหนดให

********************

-85-

285

กจกรรม : เกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน

66

, 4

12,

31512 +

21

21+ ,

749

, 21

211 +

552 − ,

21

42− ,

756

211

213 + ,

734 +

, 428

4129× ,

24

220

÷ , 927

39×

757× ,

51

53÷ ,

334 −

2

12 ,

516

410

× , 97

97÷

72

72− ,

25

420

÷ , 48

48+

41

434 + ,

30415× ,

38

322 −

85

615

÷ , 636

, 822 ÷

21

841 + ,

52

217 × ,

34

319 ÷

64

32− ,

520

, 2172×

-86-

       

66

                     

412

                

31512+

    

286

บทเรยนสาเรจรป

ชดท 4 การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

287

จดประสงคการเรยนร 1. มความรความเขาใจเกยวกบการบวก ลบ คณหารเศษสวนระคนได

2. เมอกาหนดโจทยการบวก ลบ คณและหารเศษสวนและจานวนคละให

สามารถหาผลลพธ พรอมทงตระหนกถงความสมเหตสมผลของคาตอบทได

3. มเจตคตทตอวชาคณตศาสตรและนาไปประยกตใชในชวตประจาวนได กจกรรมการเรยนร 1. ศกษาเนอหาบทเรยนทละกรอบ

2. ทาแบบฝกหด

3. ตรวจคาตอบจากเฉลย

4. ทาแบบทดสอบยอย ฉบบท 4

5. ทาแบบฝกหดประเมนผลหลงเรยน (Posttest)

-88-

288

กรอบ : เรองการบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน

สวสดนกเรยน...ถงเวลาเรยนวชาคณตศาสตรแลว วนนเราจะมาเรยน

เกยวกบเรอง “การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน” เรามาทบทวนกนกอน

1. การบวกหรอลบเศษสวน ถาตวสวนไมเทากน ตองทาตวสวนใหเทากนกอน

โดยการหา ค.ร.น. ของตวสวนทกจานวน แลวทาตวสวนแตละจานวนใหเทากบ

ค.ร.น. แลวจงบวกหรอลบกน

2. การคณเศษสวน นาตวเศษคณกบตวเศษและตวสวนคณกบตวสวน

3. การหารเศษสวน นาตวตงคณดวยสวนกลบของเศษสวนทเปนตวหาร

4. การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน ตองทาในวงเลบกอนเสมอ

ถาโจทยเปนจานวนคละตองทาใหเปนเศษเกนกอน

ตวอยางท 1 จงหาผลลพธของ 76

47

312 ×⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ +

วธทา 76

47

312 ×⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ + =

76

47

37

×⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +

หา ค.ร.น.ของ 3 และ 4 คอ 12 = 76

122128

×⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +

= 76

1249

×

= 12

17

712649

××

= 27 =

213

ตอบ 213

พจารณาความสมเหตสมผลของคาตอบทได!

-89-

ทาจานวนคละเปนเศษเกน

ทาในวงเลบกอน

นา 7 ไปหาร 49 และ 7

นา 6 ไปหาร 6 และ 12

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

7 ÷ 2 = 3 เศษ 1

289

54 คณกบสวนกลบของ

21คอ

12

213 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

47 เปนเศษสวน

ทมากกวา 1 และเกอบเทากบ 2 ดงนน 47

312 + มคาประมาณ 4

และ 4÷1 = 4 ดงนน 4÷611 ควรนอยกวา 4

ดงนน 213 จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

ตวอยางท 2 จงหาผลลพธของ ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷−

21

54

321

วธทา ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷−

21

54

321 = ⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ ×−

12

54

35

= ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

××

−1524

35

= 58

35−

หา ค.ร.น. ของ 3 และ 5 คอ 15 = 15

2425 −

= 151

ตอบ 151

151 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

54 เปนเศษสวนทนอยกวา 1 เลกนอย

ดงนน 21

54÷ มคาประมาณ

211 และ ⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷−

21

54

321 ควรนอยกวา

21

ดงนน 151 จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

-90-

ทาจานวนคละเปนเศษเกน

ทาในวงเลบกอน

290

นา 8 ไปหาร 16 และ 8

514

คณกบสวนกลบของ4031

คอ3140

นา 5 ไปหาร 40 และ 5

ตวอยางท 3 จงหาผลลพธของ 4031

87

513 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ ×

วธทา 4031

87

513 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ × =

4031

87

516

÷⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ×

= 4031

85716

1

2

÷⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛××

= 4031

1572

÷⎟⎠⎞

⎜⎝⎛

××

= 4031

514

÷

= 3140

514 8

1

×

= 311814

××

= 31

112

= 31193

ตอบ 31193

31193 เปนคาตอบทสมเหตสมผล เนองจาก

513 เปนเศษสวนทมากกวา 3 เลกนอย

ดงนน 87

513 × มคาประมาณ 4 ดงนน

4031

87

513 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ × ควรนอยกวา 4

ดงนน 31193 จงเปนคาตอบทสมเหตสมผล

-91-

ทาจานวนคละเปนเศษเกน

ทาในวงเลบกอน

เขยนเศษเกนในรปจานวนคละ

112 ÷ 31 = 3 เศษ 19

291

สรป การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคนและจานวนคละ

1. ถาโจทยเปนจานวนคละตองทาใหเปนเศษเกนกอน

2. ตองทาในวงเลบกอนเสมอ แลวจงนาคาตอบไปหาผลลพธกบ

จานวนทเหลอ

3. การบวกหรอลบเศษสวน ถาตวสวนไมเทากน ตองทาตวสวนใหเทากนกอน

โดยการหา ค.ร.น.ของตวสวนทกจานวน แลวทาตวสวนแตละจานวนให

เทากบ ค.ร.น. แลวจงบวกหรอลบกน

4. การคณเศษสวน นาตวเศษคณกบตวเศษและตวสวนคณกบตวสวน

5. การหารเศษสวน นาตวตงคณดวยสวนกลบของเศษสวนทเปนตวหาร

6. ถาตวเศษและตวสวนมตวประกอบรวม ใหนาตวประกอบรวมมาหาร

ทงตวเศษและตวสวน

7. พจารณาคาตอบ ถาคาตอบเปนเศษเกนใหเขยนในรปจานวนคละ

เมอนกเรยนศกษาเขาใจดแลว ลองมาทดสอบความเขาใจกน วาเขาใจมากนอยเพยงใด!

-92-

292

แบบฝกหด จงหาผลลพธของเศษสวนตอไปน

1. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ×+

154

43

21 =

ก. 31 ข.

51

ค. 107 ง.

108

2. 532

65

÷⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ − =

ก. 301 ข.

1815

ค. 2417 ง.

9071

3. 65

721

734 ÷⎟

⎠⎞

⎜⎝⎛ + =

ก. 215 ข.

76

ค. 2156 ง.

766

4. 2125

21210 ×⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ ÷ =

ก. 102 ข. 120

ค. 202 ง. 210

5. ⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −×

1421

713

515 =

ก. 753 ข.

5210

ค. 141013 ง.

5415

-93-

293

ข. 5210

ก. 102

ง. 766

ก. 301

ค. 107

เฉลยคาตอบกรอบ : เรองการบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคน

....ทาแบบฝกหดใหเสรจกอนเปดเฉลย…..

ถานกเรยนตรวจคาตอบในแตละขอแลวพบวา...

ถกตอง นกเรยนเกงมาก ใหตรวจคาตอบในขอตอไปจนครบทกขอ

ผด ใหนกเรยนยอนกลบไปศกษากรอบเนอหาเดมอกครง จนเขาใจและทาไดถกตอง

1. 2.

3.

4. 5.

-94-

294

สรปรวมทายบทเรยนสาเรจรป เรองเศษสวน ชน ป. 6

การหาเศษสวนทมคาเทาเดม โดยทตวเศษหรอตวสวน มคาตามทกาหนดให

เราสามารถหาไดโดยนาจานวนเดยวกนทไมใช 0 มาคณหรอหาร ทงตวเศษ และ

ตวสวน จะทาใหเศษสวนนนมคาเทาเดม

เศษสวนอยางตา คอ เศษสวนทไมมจานวนนบใด ๆ ทมากกวา 1 ไปหารทงตว

เศษและตวสวนไดลงตว

ลกษณะทสาคญของเศษสวนอยางตา คอ มตวเศษนอยกวาตวสวน

ในการหาคาตอบในเรองเศษสวน นยมเขยนคาตอบใหเปนเศษสวนอยางตา

การทาเศษสวนใดๆ ใหเปนเศษสวนอยางตาม 2 วธ ดงนคอ วธท 1 โดยการหาจานวนนบทมคามากทสด มาหารทงตวเศษและตวสวนของ

เศษสวนจนไมมจานวนนบใด ๆ นอกจาก 1 ทหารทงตวเศษและตวสวน

เศษสวนทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

วธท 2 โดยการหา ห.ร.ม.ของตวเศษและตวสวนของเศษสวนกอน แลวนา ห.ร.ม.

นนไปหารทงตวเศษและตวสวน เศษสวนทไดจะเปนเศษสวนอยางตา

เศษเกน คอ เศษสวนทมตวเศษมากกวาตวสวน

จานวนคละ คอ เศษสวนทเขยนในรปจานวนเตมกบเศษสวนอยางตา

การทาเศษเกนใหเปนจานวนคละ ทาไดโดยนาตวสวนไปหารตวเศษได

เทาไรเขยนเปนจานวนเตม เศษทเหลอเขยนเปนตวเศษและเขยนตวสวนคงเดม

การทาจานวนคละเปนเศษเกน ทาไดโดยนาตวสวนคณจานวนเตมแลว

บวกเศษ ไดเทาไรเขยนเปนตวเศษและเขยนตวสวนคงเดม

เศษ ( สวน ×จานวนเตม ) + เศษ จานวนเตม = สวน สวน

-95-

295

การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนเทากน ทาไดโดย...

นาตวเศษบวกหรอลบกนไดเลย และตวสวนคงเดม

การบวกและการลบเศษสวนทมตวสวนไมเทากน ทาไดดงน...

1. หาค.ร.น. ของตวสวนทงหมด

2. เอาสวนตวแรกหาร ค.ร.น. ไดผลลพธเทาไรแลวไปคณกบเศษตวแรก

3. เอาสวนตวท 2 หาร ค.ร.น. ไดผลลพธเทาไรแลวไปคณกบเศษตวท 2

4. แลวเอาเศษ + หรอ – กน และ ค.ร.น.เปนตวสวน

การหา ค.ร.น.มวธการหา 3 ดงน คอ… 1. การหา ค.ร.น. โดยวธหาตวคณรวม สรปไดดงน

1.1 หาตวคณของจานวนนบทกาหนดให

1.2 หาตวคณรวมของจานวนนบเหลานน (จานวนทซากน)

1.3 หา ค.ร.น.ของจานวนนบทกาหนดให 2. การหา ค.ร.น. โดยวธแยกตวประกอบ สรปไดดงน

2.1 แยกตวประกอบของจานวนนบทกาหนดใหอยในรปการคณของตวประกอบเฉพาะ

2.2 ค.ร.น. หาไดจากผลคณของจานวนเฉพาะทเปนตวประกอบรวมของจานวนนบ

ทกาหนดใหและตวประกอบเฉพาะทเหลอทกจานวน 3. การหา ค.ร.น. โดยวธตงหาร สรปไดดงน 3.1 หาจานวนเฉพาะทหารจานวนทกาหนดใหสองจานวนไดลงตว

3.2 การหารสนสดเมอไมมตวใดนอกจาก 1 หารจานวนนบเหลานนไดลงตว

3.3 ค.ร.น.ของ 6 และ 8 คอ ผลคณของตวหารทกตว และผลหารขนสดทายทกตว

-96-

ค.ร.น. ยอมาจาก “ตวคณรวมทนอยทสด” หรอ “ตวคณรวมนอย”

296

เทคนคชวยจา เศษ × จานวนนบ = เศษ × จานวนนบ สวน สวน

เทคนคชวยจา เศษ × เศษ = เศษ × เศษ สวน สวน สวน × สวน

การบวกและการลบจานวนคละ ทาไดโดย... 1. ถาจานวนคละทมจานวนเตมไมมาก ใหทาเปนเศษเกนกอน แลวจงนามาบวกหรอลบ

2. ถาจานวนคละทมจานวนเตมมคามากใหแยกจานวนเตมออกจากเศษสวน

การบวกจานวนคละ = (จานวนเตม + จานวนเตม) + (เศษสวน + เศษสวน)

การลบจานวนคละ = (จานวนเตม - จานวนเตม) + (เศษสวน - เศษสวน)

ถาเศษสวนลบกนไมไดกใหยมจานวนเตมมา เพอใหลบกนได

3. ถาตวสวนของเศษสวนไมเทากน ใหหาค.ร.น.

4. พจารณาคาตอบดวยนะคะ ถาคาตอบเปนเศษเกนใหทาเปนจานวนคละหรอทาใหเปน

เศษสวนอยางตา

การคณเศษสวนดวยจานวนนบ ทาไดดงน 1.นาจานวนนบคณตวเศษและตวสวนคงเดม หรอ

2. ถาตวสวนหารจานวนนบไดลงตว ใหนาตวสวนหารจานวนนบกอนแลวจงคณกบตวเศษ

การคณเศษสวนกบเศษสวน ทาไดดงน 1. นาตวเศษคณตวเศษและนาตวสวนคณตวสวน หรอ

2. ถามตวประกอบรวมของตวเศษและตวสวนใหนาตวประกอบรวมมาหารทงตวเศษสวน

และตวกอน แลวจงหาผลคณ

-97-

297

เทคนคชวยจา เศษ ÷ เศษ = เศษ × สวน สวน สวน สวน เศษ

การคณจานวนคละ ทาไดดงน

1. ในการคณจานวนคละกบจานวนคละ หรอการคณจานวนคละกบเศษสวน หรอการคณ

จานวนคละกบจานวนนบ ใหเขยนจานวนคละในรปของเศษเกนกอน

2. ถามตวประกอบรวมของตวเศษและตวสวนใหนาตวประกอบรวมมาหารทงตวเศษและ

ตวสวนกอน แลวจงหาผลคณ

การหารจานวนใด ๆ ดวยเศษสวน ทาไดดงน 1. นาตวตงคณกบสวนกลบของเศษสวนทเปนตวหาร

2. เศษสวนสองจานวนทคณกนแลว ไดผลลพธเปน 1 เรยกวา “เศษสวนทงสองจานวนนนวาเปนสวนกลบซงกนและกน”

การบวก ลบ คณ หารเศษสวนระคนและจานวนคละ ทาไดดงน 1. ถาโจทยเปนจานวนคละตองทาใหเปนเศษเกนกอน

2. ตองทาในวงเลบกอนเสมอ แลวจงนาคาตอบไปหาผลลพธกบจานวนทเหลอ

3. การบวกหรอลบเศษสวน ถาตวสวนไมเทากน ตองทาตวสวนใหเทากนกอนโดยการหา

ค.ร.น.ของตวสวนทกจานวน แลวทาตวสวนแตละจานวนใหเทากบ ค.ร.น. แลวจงบวก

หรอลบกน

4. การคณเศษสวน นาตวเศษคณกบตวเศษและตวสวนคณกบตวสวน

5. การหารเศษสวน นาตวตงคณดวยสวนกลบของเศษสวนทเปนตวหาร

6. ถาตวเศษและตวสวนมตวประกอบรวม ใหนาตวประกอบรวมมาหารทงตวเศษและ

ตวสวน

7. พจารณาคาตอบ ถาคาตอบเปนเศษเกนใหเขยนในรปจานวนคละ

***********************

-98-

298

เฉลยกจกรรม : เกมจบคเศษสวน

สวนท 1 สวนท 2 สวนท 3 1.

724

54

73

55

224 +++

2.

3024

736

730

3.

613

14422 ++

1512

4.

745

5621

122

1212

1212

1212

+++

5.

83

6

19

4015

-99-

299

เฉลยกจกรรม : เกมสตวนอยหาเพอนใหม

21

53

72 1

51 +

52

71 +

71

43 -

41

21 +

21

105 +

101

65 +

61

86 -

82

358 +

352

76 -

74

62 +

61

53 +

52

157 +

152

1-

147

2017 -

205

94 +

95

148 -

144

211 +

215

104 +

101

1511 +

154

3019 -

301

87 +

81

109 -

103 1-

75

125 +

121

                     

-100-

300

72

72−

25

420

÷ 48

48+  

เฉลยเกมเรยงรอยตวเลขเศษสวน

-101-

552 −

21

42−

756

 

211

213 +

734 +

428

 

21

21+

749

21

211 +  

41

434 +

30415×

38

322 −  

          

66

                          

412

                  

31512 +

 

21

841 +

52

217 ×

34

319 ÷  

757×

51

53÷

334 −  

4129×

24

220

÷

927

39×

85

615

÷

636

822 ÷  

2

12

516

410

× 97

97÷  

64

32−

520

2172×  

301

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. คมอการจดการเรยนร กลมสาระคณตศาสตร. กรงเทพฯ :

โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ, 2544.

. กรมวชาการ. หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอ

การจดการเรยนรกลมสาระคณตศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการ

รบสงสนคาและพสดภณฑ, 2549.

-102-

312

ประวตผวจย

ชอ-สกล นางสาวอรวรรณ ไตรธาตร ทอย 27 หม 5 ตาบลทรายมล อาเภอองครกษ จงหวดนครนายก ททางาน โรงเรยนมารวทย ตาบลนาเกลอ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร ประวตการศกษา พ.ศ. 2536 ปรญญาตรครศาสตรบณฑต (ค.บ.) สาขาวทยาศาสตรทวไป

สถาบนราชภฏพระนครศรอยธยา จงหวดพระนครศรอยธยา พ.ศ. 2550 ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต (กศ.ม.) สาขาวชาพฒนศกษา มหาวทยาลยศลปากร จงหวดนครปฐม

ประวตการทางาน พ.ศ. 2537-2546 โรงเรยนครสตสงเคราะห อาเภอองครกษ จงหวดนครนายก พ.ศ. 2546-2550 โรงเรยนเซนตโยเซฟอนเตอรเทคโนโลย อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

พ.ศ. 2550-ปจจบน โรงเรยนมารวทย ตาบลนาเกลอ อาเภอบางละมง จงหวดชลบร