ภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร FEMALE ADMINISTRATORS’ LEADERSHIP OF THE PUBLIC AND PRIVATE UNIVERSITIES

IN BANGKOK METROPOLITAN ผชวยศาสตราจารย การณนทน รตนแสนวงษ

นกศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชารฐประศาสนศาสตร วทยาลยบณฑตศกษาดานการจดการ มหาวทยาลยศรปทม

E – mail: karunan.ra@spu.ac.th บทคดยอ

การศกษาเ รอง ภาวะผ น าของผ บรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร มวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบภาวะผน าของผบรหารสตร 2) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ กบภาวะผน าของผบรหารสตร และ 3) ศกษาปจจยทสงผลตอภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ใชระเบยบแบบแผนวธวจยเชงผสม โดยวธวจยเชงปรมาณและวจยเชงคณภาพ ผลการศกษาพบวาระดบภาวะผน าของผบรหารสตร ในภาพรวมมระดบภาวะผน าอยในระดบมาก โดยตวชวดทไดรบคะแนนมากทสดคอ ผน าตองเนนการวดและการประเมนทมความส าคญตอผลส าเรจของการพฒนาองคการ ปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ มความสมพนธกนกบภาวะผน าอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ปจจยทสงผลตอภาวะผน าของผบรหารสตร พบวาม 5 ตวชวด ไดแก 1) แรงจงใจใฝสมฤทธ 2) ลกษณะของความเปนผน าดานภาวะผน าและการมอบอ านาจ 3) การมสวนรวม 4) สถานภาพและบทบาทสตร และ 5) ลกษณะของความเปนผน าดานความเปนผน าและวสยทศน ค าส าคญ ภาวะผน าของผบรหาร / ผบรหารสตร / มหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชน / เขต กรงเทพมหานคร ABSTRACT

The objectives of the study of female administrators’ leadership of the public and private universities in Bangkok Metropolitan are: 1) to study the level of female administrators’ leadership 2) to study the relationship between the factors of personal characteristics, social mind, the external environment of the organization and leadership of female administrators and 3) to study the factors effecting to female administrators’ leadership of the public and private universities in Bangkok Metropolitan by using mixed method research, both quantitative and qualitative. The samplings are the female administrators of 10 public and private universities in Bangkok Metropolitan, consisting of female administrators in administrative affairs and academic affairs sections.

2

The results of this study have found that: 1) the level of female administrators’ leadership of the public and private universities in Bangkok Metropolitan overall are in the high level 2) the relationship between the factors of personal characteristics, social mind, the external environment of the organization and leadership of female administrators are found statistically significant at 0.05 and 3) the factors effecting to female administrators’ leadership are 5 indicators: 1) achievement motive 2) leadership and empowerment 3) participation 4) status and roles of females and 5) leadership and vision. The factors which do not effecting to female administrators’ leadership are 6 indicators: 1) personality 2) power and Influence 3) ethics and authority 4) emotional intelligence 5) believe in self power and 6) policy on female.

Keywords: Administrators’ Leadership / Female Administrators / The Public and Private Universities / Bangkok Metropolitan ความเปนมาและความส าคญของปญหา

เ ปน ทท ราบกน โดยท ว ไป วา กระแส โลกาภวตนสงผลใหเ กดการเปลยนแปลงท งทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง วฒนธรรม เทคโนโลยและการสอสาร สวนหนงของการเปลยนแปลงดงกลาวเปนแรงผลกดนใหเกดการปฏรปการศกษาอยางตอเนอง จากความพยายามในปฏรปการศกษาทผานมาพบวาหลายเรองประสบผลส า เ รจ ตวอย า ง เ ช น กา รร วมทบวงมหาวทยาลย กระทรวงศกษาธการ และส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตรเขาเปนกระทรวงเดยวกน การน ามหาวทยาลยออกนอกระบบราชการเพอความเปนอสระคลองตวในการบรหารจดการ เปนตน แตอยางไรกตามกยงมอกหลายเรองทมปญหาตองเรงพฒนาปรบปรงและตอยอด โดยเฉพาะดานประสทธภาพของการบรหารจดการ ดงนนส า น ก ง า น เ ล ข า ธ ก า ร ส ภ า ก า ร ศ ก ษ า กระทรวงศกษาธการ (2553: 13 – 24) จงไดจดท า

ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – พ.ศ. 2561) ขนมาโดยมกรอบแนวทางการปฏรปการศกษาอยางเปนระบบ ในการน จ าเปนตองมกลไกหรอหนวยงานทวเคราะหปญหาของระบบการศกษาและเรยนร และเชอมโยงกบระบบเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และกฎหมาย ของประเทศ ประการหลกส าคญขอหนงทระบไวคอการพฒนาคณภาพการบรหารจดการใหม ขอ 4.1 วาดวยกระจายอ านาจการบรหารและการจดการศกษาใหสถานศกษาและเขตพนทการศกษา กลาวคอ มก าหนดมาตรการเรองภาวะผน าของผบรหารไวอยางชดเจนวาจะตองพฒนาภาวะผน าผบรหารเขตพนทการศกษาและสถานศกษา โดยใหมแผนพฒนาภาวะผน าตามชองทางปกตและกลไกสนบสนนสงเสรมดวยชองทางพเศษ มการก าหนดคณสมบต การเขาสต าแหนง เสนทางความกาวหนา และระบบจงใจ

เมอพจารณาตามขอเสนอดงกลาวแลว จะเหนไดวาผบรหารเปนองคประกอบทมบทบาท

3

ส าคญยงในการใชความรความสามารถในการเปนผน าใหสอดคลองกบแนวนโยบายขางตน เพราะภาวะผน า (Leadership) เปนหวใจของการบรหารและการจดการ เปนวธการทท าใหผใตบงคบบญชาปฏบตตามและปฏบตงานไดอยางเตมทอยางมประสทธภาพ (วระวฒน ปนนตามย, 2544: 183) เ ป น ก ร ะ บ ว น ก า ร ท ส า ม า ร ถ ช ก น า ใ หผ ใตบงคบบญชาประพฤตปฏบตตามแนวทางทผ น าพงประสงค (Bennis,1959: 259) ซ ง ในศตวรรษใหมทมการแขงขน ความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยยอมสงผลใหขอมลสารสนเทศเปนปจจยทมผลบวกตอการพฒนามหาวทยาลยม า ก ก ว า ย ค ใ ด โ ด ย เ ฉ พ า ะ อ ย า ง ย ง ใ นระดบอดมศกษา บทบาทของผบรหารในปจจบนจงมมากเปนทวคณ ผบรหารจงตองมวสยทศนทกวางไกล ตองอาศยความเปนผน า มทงการจงใจ ในขณะเดยวกนมความเปนผ น าทางวชาการ (Academic Leadership) กเปนสงจ าเปนมากขน นอกจากนผ บรหารยคปจจบนตองน าภายใตสถานการณใหมทยากล าบาก กรอบแหงเวลาส าหรบท าสงตางๆใหบรรลผลนนสนลง ผน าไดรบการคาดหวงวาจะตองท าในสงถกตองตงแตเรมแรกปญหาจะตองไดรบการแกไขดวยภาวะผน าซงมกจะเปนปญหาทซบซอน ก ากวมและมหลายมต บคคลซงปรารถนาจะประสบความส าเรจในอาชพดานความเปนผน าจะตองลกขนตอสกบสงทาทายเหลานใหมากขน (รงสรรค ประเสรฐศร, 2549: 219) โดยเฉพาะอยางยงผบรหารสตรทนบวนจะมมากขนเปนล าดบและสตรเหลานตองยอมรบดวยวาจะตองเผชญกบสภาพการทาทาย

ของสงคมทเปลยนแปลงไปตลอดเวลาในยค โลกาภวตนเชนน

จากการศกษายอนเวลา ผ วจยพบขอมลทบงชวามการศกษาเกยวกบภาวะผน าของผบรหารสตรในประเทศไทยกนอยางตอเนองมาโดยตลอด ตวอยางเชน เรขา รตนประสาท (2533) ไดศกษาพฤตกรรมภาวะผ น าของผ บรหารสตร พบวา ผบรหารสตรมพฤตกรรมภาวะผน าเปนแบบนกบรหารหรอผ น าทมซงเปนลกษณะของผ น าทมความกระตอรอรน สพรรณ มาตรโพธ (2549) ไดศกษาการศกษาภาวะผ น าของผบรหารสตร ตามทฤษฎการผสมผสานของ 2 มตของ William J. Reddin พบวาผบรหารสตรในมหาวทยาลยของรฐมภาวะผน าดานมงเกณฑอยในระดบมากทสด และงานวจยของ วลยพร ศรภรมย (2550) ทมงศกษาเสนทางสความส าเรจในวชาชพของผบรหารสถานศกษา พบวา ปจจยทสงผลทางบวกตอความส าเ รจใน วชา ชพของผ บ รหารสตร ในสถานศกษา คอ ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานภมหลง ปจจยดานการสนบสนนจากองคการ และปจจย ดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ พรญาณ บญญสถตย และพชสร ชมภค า (2553) ไดศกษาเรองทศนคตของผ ใตบงคบบญชาตอผบงคบบญชาทเปนสตร โดยมงศกษาทศนคตและความพงพอใจของผ ใตบงคบบญชาทมตอผบรหารสตร เปนตน ในบรบทตางประเทศนน Kark (2004: 160-176) เ ข ย น บ ท ค ว า ม เ ร อ ง “ The Transformational Leader: Who is S(He)? A Feminist Perspective” โดยอางถงงานวจยของศาสตราจารย Alice H. Eagly และคนอนๆ แหง

4

มหาวทยาลยเพอรด (Purdue University) ตงแตเมอป 1990 ทวเคราะหอภมานงานวจยเกยวกบเพศภาวะและการบรหารจดการจ านวน 370 เรอง ซงไดขอสรปจากการวจยปรากฏหลกฐานทชวาสตรใชวธการบรหารจดการแบบประชาธปไตยและแบบมงเนนคน ในขณะทผชายมแนวโนมใชวธการบรหารจดการแบบอตตาธปไตยและมงเนนงาน อยางไรกตามเอกสารทน ามาสขอสรปในงานวจยชนดงกลาวนน เปนงานวจยทศกษาเกยวกบเพศภาวะและภาวะผน าทเกดขนกอนป 1990 ซงในขณะนนงานวจยเกยวกบภาวะผน าสวนใหญมกศกษารปแบบภาวะผ น าทก าลงเปนทสนใจในชวงเวลานน แตเมอเกอบ 2 ทศวรรษทผานมาเกดแนวคดเชงทฤษฎเกยวกบภาวะผน ารปแบบใหมซงมการศกษาเรองนมากขน คอภาวะผ น าแบบเปลยนสภาพและภาวะผน าแบบแลกเปลยน (Transformational and Transactional Leadership)

ประ เ ด น ปญห าส าคญ ท ค ว รน าม าพจารณาคอ ภาวะผ น าของผ บรหารสตรในศตวรรษท 21 นควรเปลยนแปลงไปจากกรอบแนวคดเดมอยางไรจงจะเหมาะสมภายใตปจจยตางๆ ทกอใหเกดการเปลยนแปลงภาวะความเปนผน า (Environmental Changes Organizational Changes) ภายใตภาวะการแขงขนทรนแรงขององคการตางๆ ตองการความเปลยนแปลงสง (High Performance) ระดบความตองการภาวะความเปนผน าสงขน การขยายหนวยงานเพมขน และองคการทมความสลบซบซอนมากยงขน (Kotter, 1988: 15) ในประเดนทวาน ผ วจยสนใจศกษาแนวคดของ Belasco และ Stayer (1993:

16 - 17) ผ เขยนหนงสอ "Flight of the Buffalo" ผซงมแนวคดเรองภาวะผน าทงในกรอบแนวคดเดมและกรอบแนวคดใหม นอกจากนนแลวภาวะผน ายงนบไดวามสวนส าคญมากตอการพฒนาองคการ ผ วจยจงสนใจแนวคดของ Brown และ Harvey (2002: 131-132) ผ เ ขยนหนงสอเ รอง“An Experiential Approach to Organization Development” โดยเนนเรองทเกยวของกบการพฒนาองคการเปนหลก ในสวนของปจจยส าคญทชวยใหการวนจฉยองคการมประสทธภาพนน

จากหลกฐานขอคนพบในหลายเรองนนจงน าไปสความสนใจทจะศกษาเรอง “ภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร” ตามกรอบแนวคดภาวะผน าแบบใหมของ Belasco และ Stayer ผนวกกบแนวคดการพฒนาองคการของ Brown และ Harvey ทงนเพอเปนการประยกตใชทฤษฎแบบใหมใน แวดวงการการศกษา และมเจตนาทจะชวยพฒนาความพรอมดานภาวะผ น าของสตรใหสามารถท างานอยางสรางสรรค วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษาระดบภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ กบภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร

5

3. เพอศกษาปจจยทสงผลตอภาวะผน าของผ บ รหารสต รมหา วทยาลยภาคร ฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงระดบภาวะผน าและปจจยทสงผลในเชงสนบสนนหรอเปนอปสรรคตอภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร

2. เปนแนวทางในการเสรมสรางภาวะผน าของผ บ รหารสต รมหา วทยาลยภาคร ฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานครใหเหมาะสมยงขน

3. ผลการวจยครงนจะเปนขอมลในการชวยพฒนาบทบาทภาวะผน าของผบรหารสตรในวงการการศกษาทงภาครฐและภาคเอกชนทกระดบใหสามารถปรบตวและน าไปประยกตใชไดทนตอสถานการณบานเมองทเปลยนแปลงไป

รปแบบวธการวจย เครองมอ และประชากรทใชในการวจย

ผ วจยใชระเบยบแบบแผนวธวจยเชงผสม (Mixed Methods Research)โดยน าวธการวจยเ ช งป รมาณและ วจ ย เ ช ง คณภาพ ส าห ร บแบบสอบถามและแบบสมภาษณ ผ วจยใ หผ เ ชยวชาญจ านวน 5 ทานตรวจสอบเครองมอ ทงนเพอด าเนนการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาโดยใชเทคนค IOC (Index of Item-Objective Congruence) ซ งผลการประเมนคาความสอดคลองของแบบสอบถามมคาเทากบ 1.00 ทกขอค าถาม และน าไปวเคราะหความเ ชอมน (Reliability) โดยน าแบบสอบถามไปทดสอบ (Pre–Test) กบผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐ

และภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานครซงไมใชกลมตวอยาง แตมลกษณะทมความคลายคลงกน และน ามาหาคาความเชอมนดวยวธสมประสทธแอลฟาของครอนบค (Cronbach’ Alpha Coefficient) (กลยา วานชยบญชา, 2553: 34-36) ไดคะแนนคาความเชอมนเทากบ 0.9613

การวจยเ ชงคณภาพใชเครองมอแบบสมภาษณเชงลกรายบคคล ( In – Depth Interview) เปนแบบสมภาษณแบบมโครงสราง และตรวจสอบขอมล โดยใช วธแบบสามเส า (Triangulation) เพอใหขอมลวจยมความนาเชอถอและสมบรณเพยงพอ สวนการวจยเชงปรมาณ ใชสถต ทใ ช วเคราะหขอมล ประกอบดวย สถตพนฐาน สถตสมประสทธสหสมพนธของ Pearson (Pearson Product Moment) และสถตอางอง (Inference Statistic) ส าหรบวเคราะหแบบถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis)

กลมตวอยางทใช ไดแก ผ บรหารสตร แบงเปน ผบรหารสตรกลมงานวชาการ หมายถง ผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ผด ารงต าแหนงคณบด และหวหนาภาควชา และผบรหารสตรกลมงานบรหาร หมายถง ผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ผด ารงต าแหนงรองอธการบด ผอ านวยการ สถาบน ส านกและศนยตาง ๆ จากมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร จ านวน 10 แหง ไดแก 1) จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2) ม.เทคโนโลยพระจอมเกลา ธนบร 3) สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร 4) ม.ธรรมศาสตร 5) ม.เกษตรศาสตร 6) ม.กรงเทพ 7) ม.อสสมชญ

6

8) ม.เทคโนโลยมหานคร 9) ม.หอการคาไทย และ10) ม.ศรปทม

กรอบแนวคดในการวจย 1. ตวแปรอสระ (Independent Variables)

1.1 ปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ไดแก คณลกษณะดานบคลกภาพ คณลกษณะดานความเปนผน า ความเปนผน าและวสยทศน อ านาจและอทธพล จรยธรรมและขอบเขตของอ านาจ ภาวะผน าและการมอบอ านาจ

1.2 ปจจยดานจตสงคม ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ ความฉลาดทางอารมณ ความเชอในอ านาจตน การมสวนรวม

1.3 ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ ไดแก นโยบายเกยวกบสตร สถานภาพและบทบาททางสงคมของสตร 2. ตวแปรตาม (Dependent Variables) ไ ด แก ภาวะ ผ น า ต ามก รอบแนวความคดของภาวะผน าแบบใหม (The New Leadership Paradigm) ของ Belasco และ Stayer (1993) ผนวกกบแนวคดการพฒนาองคการ ของ Brown และ Harvey (2002) ดงนคอ

2.1 ผน าตองโอนความรบผดชอบใหแกผใตบงคบบญชา

2.2 ผน าตองสรางสงแวดลอมการเปนเจาของส าหรบผรบผดชอบงานแตละคน 2.3 ผ น า ตองฝกใ ห เ กดการพฒนาความสามารถ 2.4 ผ น าตองเรยนรอยางรวดเ รวและสงเสรมใหผใตบงคบบญชาเรยนรไดอยางรวดเรว

2.5 ผน าตองสรางใหผใตบงคบบญชาเหนความจ าเปนในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานเพอพฒนาองคการ 2.6 ผน าตองเนนการวดและการประเมนทมความส าคญตอผลส าเรจของการพฒนาองคการ ขนตอนการด าเนนงานวจย

การศกษาวจยครงน ผ วจยเรมตนจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร แลวแยกวธการศกษาออกเปน 2 ดาน ทงการศกษาเชงปรมาณและการศกษาเชงคณภาพ โดยใชแบบสอบถามและแบบสม ภ าษ ณ ท ผ า นก า ร ต ร ว จ สอบ จ ากผทรงคณวฒเรยบรอยแลวเปนเครองมอในการวจย เมอด าเนนการเกบขอมลแลวจงน ามาเรยบเรยง กระท าการวเคราะหขอมล และน าเสนอผลการวเคราะหแบบพรรณนาวเคราะห (Descriptive Analysis) สรปผล อภปรายผล และเสนอแนะขอมลทเปนประโยชนส าหรบงานวจยตอไป สรปผลการศกษา

สรปผลการศกษาพบวา ขอมลเบองตนของผตอบแบบสอบถามมอายระหวาง 31 – 40 ป มาก ทสด จ านวน 98 คน ( รอยละ 46.2 ) รองลงมามอายมากกวา 50 ป ขนไป จ านวน 72 คน (รอยละ 34.0) และ มอายระหวาง 41 – 50 ป จ านวน 42 คน (รอยละ 19.8) ตามล าดบ ผบรหารสตรทตอบแบบสอบถามสวนใหญจบการศกษาระดบปรญญาโท จ านวน 127 คน (รอยละ 59.9) รองลงมาเปนระดบปรญญาเอก จ านวน 84 คน (รอยละ 39.6) และระดบปรญญาตร

7

จ านวน 1 คน (รอยละ 0.5) ตามล าดบ ผบรหารสตรทตอบแบบสอบถามสวนใหญมต าแหนงเปนคณบด จ านวน 93 คน (รอยละ 43.9) รองลงมามต าแหนงเปนหวหนาภาควชา จ านวน 62 คน ( 2 9 . 2 ) ต า ม ล า ด บ ผ บ ร ห า ร ส ต ร ท ต อ บแบบสอบถามสวนใหญมอายงานในต าแหนงปจจบนสวนใหญมากกวา 15 ป จ านวน 106 คน (รอยละ 50.0) รองลงมามอายงานในต าแหนงปจจบนไมเกน 5 ป จ านวน 74 คน (34.9) อายงานในต าแหนงปจจบนระหวาง 6 – 10 ป จ านวน 17 คน ( รอยละ 0.8) และมอายงานในต าแหนงปจจบนระหวาง 11 – 15 ป จ านวน 15 คน (รอยละ 7.1) ตามล าดบ ผลการศกษาระดบภาวะผ น าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ซงมทงหมด 6 ตวชวด ในภาพรวมม ระดบภาวะผ น าอย ใ นระดบมาก (คาเฉลย 4.19) มคาน าหนกระดบภาวะผน าตงแตคาเฉลย 4.08 – 4.37 โดยตวชวดทไดรบคะแนนมากทสดคอ ผน าตองเนนการวดและการประเมนทมความส าคญตอผลส าเ รจของการพฒนาองคการ (คาเฉลย 4.37) รองลงมาไดแก ผน าตองสรางใหผ ใตบงคบบญชาเหนความจ าเปนในการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานเพอพฒนาองคการ (คาเฉลย 4.27) ดานการเรยนรอยางรวดเรวและสงเสรมใหผ ใตบงคบบญชาเรยนรไดอยางรวดเรว (คาเฉลย 4.25) ดานการสรางสงแวดลอมการเปนเจาของส าหรบผรบผดชอบงานแตละคน (คาเฉลย 4.14) ดานการโอนความรบผดชอบใหแกผใตบงคบบญชา (คาเฉลย 4.11)

และดานการฝกใหเกดการพฒนาความสามารถ (คาเฉลย 4.08) ตามล าดบ ส าหรบการศกษาความสมพนธระหวาง ปจจยดานคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ พบวาทกปจจยมความสมพนธกนกบภาวะผน าอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนการศกษาปจจยทสงผลตอภาวะผน าของผบรหารสตรพบวา ตวแปรทสงผลหรอมอ ท ธ พ ล ก บ ภ า ว ะ ผ น า ข อ ง ผ บ ร ห า ร ส ต รมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 ไดแก แรงจงใจใฝสมฤทธ, ลกษณะของความเปนผ น าดานภาวะผ น าและการมอบอ านาจ, การมสวนรวม, สถานภาพและบทบาทสตร และลกษณะของความเปนผน าดานความเปนผน าและวสยทศน สวนปจจยทไมสงผลหรอไมมอทธพลตอภาวะผน าของผบรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ม 6 ตวแปร ไดแก 1) คณลกษณะดานบคลกภาพ 2) ลกษณะของความเปนผน าดานอ านาจและอทธพล 3) ลกษณะของความเปนผน าดานจรยธรรมและขอบเขตของอ านาจ 4) ความฉลาดทางอารมณ 5) ความเชอในอ านาจตน และ 6) นโยบายสตร อภปรายผลการศกษา ผลการศกษาพบวาระดบภาวะผน าของผบรหารสตรอยในระดบมาก โดยตวชวดทไดรบคะแนนมากทสดคอ ผน าตองเนนการวดและการประเมนทมความส าคญตอผลส าเรจของการพฒนาองคการ ในประเดนนพจารณาไดวาเปน

8

เพราะผ บรหารสตรเหนวาตวช วดส าหรบการประเมนผลงานทชดเจนนนชวยสรางพฤตกรรมการท างานของผ ใ ตบ งคบบญชาใ ห เ ปนไปตามกฎระเบยบไดอยางถกตองตามทไดมการก าหนดปจจยดานการวดและประเมนผลการท างานรวมกนกบผ ใ ตบงคบบญชา ไวแลว การวดความส าเรจของการท างานจงตองเปนไปตามผลการด าเนนงานตามแผนพฒนาองคการ ทถกก าหนดไวในแบบประเมนผลงาน สอดคลองกบแนวคดของ Brown และ Harvey (2002: 131-132) ผ เขยนหนงสอเ รอง “An Experiential Approach to Organization Development” ทเนนเรองทเกยวของกบการพฒนาองคการเปนหลก ปจจยส าคญคอตองวดในสงทส าคญ (Measure what’s Important) ใชการวดและการประเมนตวแปรทมความส าคญตอผลส าเรจของการพฒนาองคการ

ตวชวดตอมาไดแก การทผน าตองสรางใหผ ใ ต บ ง คบบญชา เ หนความจ า เ ปน ในกา รเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานเพอพฒนาองคการ เปนตวแปรทสามารถอธบายระดบภาวะผน าของผบรหารสตรเปนอนดบทสอง ในประเดนน พจารณาไดวาเปนเพราะการเปลยนแปลงพฤตกรรมการท างานมความส าคญและมผลตอการพฒนาองค การ โดย เฉพาะการ ฝก ใ หผ ใตบงคบบญชายอมรบการเปลยนแปลงจากภายนอกทเขามากระทบตอหนวยงาน การชใหเหนแนวทางการบรหารงานของตนกบเปาหมายขององคการวาเปนไปในทศทางเดยวกน การชใ หผใตบงคบบญชาเหนถงความจ าเปนในการเปลยนต าแหน งห นา ท เ พ อความเหมาะสมภายใน

หนวยงานและชใหผ ใตบงคบบญชาเหนถงความจ าเปนในการเปลยนต าแหนงหนาท เพอความเหมาะสมภายในหนวยงาน สอดคลองกบงานวจยของ สมมา รธนธย ( 2554) ทพบวา ผบรหารมหาวทยาลยตองเอาใจใสตอผลการเปลยนแปลงทเกดขน การวเคราะหสภาพความจ าเปนในการเปลยนแปลงการด าเ นนงาน การแนะน าใ หผ รวมงานปฏบตตามแบบอยางทเลอกสรรแลวเกยวกบการเปลยนแปลง การน าขอมลจากผลการประเมนมาใชเพอปรบปรงมหาวทยาลย การเปนแบบอยางการปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลง การลดแรงตอตานการเปลยนแปลงจากผ รวมงาน การตงเปาหมายรวมกบผ รวมงานเกยวกบการเปลยนแปลง

ส าหรบภาวะผ น าดานการเ รยนรอยางรวดเรวและสงเสรมใหผ ใตบงคบบญชาเรยนรไดอยางรวดเรว พจารณาไดวาเปนเพราะผบรหารสตรเหนวาการเ รยนรอยางรวดเ รวโดยเฉพาะเกยวกบระบบเทคโนโลยสารสนเทศ การเรยนรนวตกรรมใหมๆอยางรวดเรวมความจ าเปนและมผลตอการเสรมสรางระดบภาวะผน า ดวยสภาพสงคมทเปลยนแปลงอยางรวดเรวและเตมไปดวยการแขงขน ผน าจงตองเปลยนกอนปรบตวกอนและสงเสรมใหผ ใตบงคบบญชาเรงปรบตวใหทนตอเหตการณเพอใหการตดตอสอสารเปนไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงมหาวทยาลยเปนองคกรแหงการเรยนรอยแลว ตองเรยนรใหเรว ใหรสภาพการแขงขน สภาพปญหา ใหรสภาพความเปนจรง การใหขอมลยอนกลบเปนเรองส าคญใหผ ใตบงคบบญชาสามารถบอกผบงคบชาได เนนความคดเชงระบบ เนนเชงปองกนไมใชแกปญหา

9

เนนการท างานเปนเครอขายเพอใหความชวยเหลอทรวดเรว ท างานเชงรก ท างานเปนทม ระดมความคด ใหทศนคตตอผ ใตบงคบบญชาแบบทสามารถยดหยนได สอดคลองกบ แนวความคดของภาวะผน าแบบใหม (The New Leadership Paradigm) ของ Belasco และ Stayer (1993: 16-17) ทเนนเรองการเรยนรทรวดเรวเกยวกบระบบเทคโนโลยสารสนเทศซงมอทธพลอยางมากตอการต ดต อส อ ส า รก นท ว โ ล กซ ง ก อ ใ ห เ ก ด ก า รเปลยนแปลงอยางรวดเ รวมาก นอกจากนยงสอดคลองกบงานวจยของ ชวลต เกดทพย (2553) ทพบวาการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – พ.ศ. 2561) เรองวสยทศนทมงเนนการศกษาตลอดชวตอยางมคณภาพ แนวทางหนงทจะน าไปสความส าเรจไดคอ การน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) มาจดการศกษาทงแบบในระบบ นอกระบบ การเขาใจกฎระเบยบและจรยธรรมทางเทคโนโลยการศกษา การรเ ทคโน โล ยสารสน เทศและการส อสาร เ พ อการศกษา

สวนภาวะผน าดานการสรางสงแวดลอมการเปนเจาของส าหรบผ รบผดชอบงานแตละคน พจารณาไดวา การใหผใตบงคบบญชารบผดชอบและปฏบตงานเองโดยผบรหารเพยงใหค าแนะน าและปรกษาโดยใหเขาหาวธแกไขปญหาเองนนมผลตอภาวะผน าในเชงการบรหาร ผน าตองสรางจดเดนของแตละคนใหเกดผลการปฏบตงานทดเยยม ผน าตองเอาจดเดนของผ ใตบงคบบญชาแตละคนมาใชใหเปนประโยชน ในการเสรมสรางภาวะความเปนผน าในแตละดาน และผน าตองพฒนาความตองการของผ ใตบงคบบญชาในการ

รบผดชอบผลการปฏบตงานอนแสดงถงการใหเ กยรตและเหนคณคาของผ ใ ตบงคบบญชา สอดคลองกบงานวจย Greenberg-Walt และ Robertson (2001) เรอง “The Evolving Role of Executive Leadership” ซงสอดคลองกบทฤษฎภาวะผน าการเปลยนแปลง ในดานการเสรมสราง เสรมสรางพลงอ านาจ สามารถกระตนใหเกดการคดคนนวตกรรม ค านงถงศกดศรและคณคาของผ ใตบงคบบญชา สามารถคาดการณบรบทและส ภ า พ แ ว ด ล อ ม ท ท า ใ ห อ ง ค ก ร ม ค ว า มเจรญกาวหนา และสามารถเสรมสรางแรงบนดาลใจแกผ ใตบงคบบญชาใหรวมกนคดคนแนวทางปฏบตทท าใหบรรลวสยทศนได

ส าหรบดานการโอนความรบผดชอบใหแกผ ใ ตบ งคบบญชา พจารณาไ ดวา การใ หค ว า ม ส า ค ญ ใ น ก า ร ส ร า ง จ ต ส า น ก ใ หผ ใ ตบงคบบญชาเกดความรบผดชอบตอการปฏบตงาน การฝกอบรมเพอสรางพฤตกรรมความรบผดชอบใหเกดขนแกผใตบงคบบญชา การสรางทกษะความเปนผน าใหเกดขนแกผใตบงคบบญชา และการสงการใ หผ ใ ตบงคบบญชาสามารถตดสนใจไดเองนนมผลตอภาวะผน าในเชงการบรหาร สอดคลองกบ "ทฤษฎหานบน" ของ Hatch (2010: 8-50) ภาวะความเปนผน าแบบนมลกษณะก า ร ท า ง า น ค ล า ย ก บ ฝ ง ห า น จ ะ ท า ใ หผใตบงคบบญชาแตละคนสามารถทจะเปนผน าในสวนทตนเองรบผดชอบผลการปฏบตงานนนๆ เมอเกดปญหาขนสามารถแกไขสถานการณไดเอง แนวคดดงกลาวนยงสอดคลองกบงานวจยของ สมมา รธนธย ( 2554) ทพบวา การมอทธพลตอผ ร วมงาน ประกอบดวย การเ ปดโอกาสใ ห

10

ผ รวมงานแสดงความสามารถในการท างานอยางเตมท การสงเสรมใหผ รวมงานสนใจพฒนาจดเดนของตนเอง การเปนแบบอยางการปฏบตงานแกผ ร วมงาน การมอบหมายงานโดยค าน งถ งความสามารถของแตละบคคล การใหความสนใจแกผ รวมงานทกคน การใหความส าคญของการทมเทตอภารกจรวมกน

ด า น ก า ร ฝ ก ใ ห เ ก ด ก า ร พ ฒ น าความสามารถนพจารณาไดวา การเปนผน าในปจจบนมงเนนการพฒนาสตปญญา ความรค วามสามารถ ค วามค ดส ร า งส ร รค ซ งคณลกษณะดงกลาวเปนสงทสามารถเรยนรและพฒนาได ทงนเนองจากการพฒนาความสามารถของตนเองนนเปนวธการเรยนรในเชงรกทบคคลเหนโอกาสการพฒนาทอยรอบตวและรจกแสวงหาประโยชนจากสงเหลานน ฉะนนสงคมปจจบนจงมแนวโนมใหการยอมรบผ น าท เ นนการพฒนาความสามารถ ตองเปนผน าหรอโคชทดทสดของผ ใ ตบงคบบญชาท ตองกระต นใหเขามความกระตอรอรนทจะพฒนาผลการปฏบตงานใหดขนเรอยๆ จากผลการวจยพบวาผบรหารสตรตองเปนผน าทกระตน ผลกดน ชน าใหผ ใตบงคบบญชามความกระตอรอรนทจะพฒนาผลการปฏบตงานใหดขนเรอยๆ โดยใชวธการหลายแบบเชน การสงผ ใ ตบงคบบญชาไปอบรมสมมนาภายนอกมหาวทยาลย เนนพฒนาดานภาษาโดยเฉพาะภาษาองกฤษ เนนนวตกรรม โดยเฉพาะสอตางๆทใ ช ในการน าเสนอตองทนสมย น าส อห รอเทคโนโลยใหมๆ มาใชเพอดงดดความนาสนใจตอองคกร สอดคลองกบงานวจยของ Gaskins (2006) ทพบวากลยทธทถกระบวามสวนสนบสนน

ให เ กดความส าเ รจประการส าคญคอ คอความสามารถในการบรหารเวลา การฝกอบรมลวงหนา การสนบสนนและการอบรมเกยวกบภาวะผน า ในท านองเดยวกนนยงสอดคลองกบงานวจยของ วรรณด เกตแกว (2552) ทพบวาการพฒนาความสามารถประการหนงทไดผลคอการเ ขา ร วมศกษาห รอสมมนาในหลกสตรห รอโปรแกรมการศกษาเพอพฒนาวชาชพทจดโดยสถาบนตางๆ การยดผมความร ประสบการณและความส าเรจสงเปนแมแบบในการท างาน และการเปดโอกาสใหผ มความร ประสบการณและความส าเรจสงใหขอมลยอนกลบในการท างาน การจะกาวหนาหรอประสบความส าเรจในวชาชพนน สตรจ าเปนตองรจกพฒนาตนเองอยางตอเนอง

ส าหรบการศกษาระดบภาวะผ น าของผ บรหารสตรในครงน จกเปนประโยชนตอการพฒนาภาวะผน าของผบรหารสตรทงภาครฐและภาคเอกชน ตวแปรตางๆทศกษามานนสามารถอธบายระดบภาวะผน าของทงภาครฐและเอกชนไดมาก ซงหากผบรหารสตรน าผลการศกษาทไดครงนไปประยกตใชในเชงพฒนากจะเปนการเสรมสรางภาวะผน าของผบรหารสตรใหเขมแขงยงขน ผลการศกษาทไดมานจงเปนขอมลทชวยสนบสนนผ บรหารสตรในเชงการบรหาร เปนอ านาจหนาทของผด ารงต าแหนงผบรหารสตร และไมใชอ านาจหนาทของสงทผศกษาสนใจศกษาครงน ในสวนของการศกษาความสมพนธและปจจยทสงผลตอภาวะผน าของผบรหารสตรพบวา ทกปจจยมความสมพนธกนกบภาวะผน าอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนปจจยทสงผล

11

หรอมอท ธพลกบภาวะผ น าของผ บรหารสตรมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 พบวาม 5 ตวชวด โดยเรยงล าดบตามคาน าหนกของตวช วด ไดแก 1) แรงจงใจใฝสมฤทธ 2)ลกษณะของความเปนผน าดานภาวะผน าและการมอบอ านาจ 3) การมสวนรวม 4) สถานภาพและบทบาทสตร และ 5)ลกษณะของความเปนผน าดานความเปนผน าและวสยทศน และปจจยทไมสงผลหรอไมมอทธพลตอภาวะผน าของผ บ รหารสต รมหา วทยาลยภาคร ฐและภาคเอกชนในเขตกรงเทพมหานคร ม 6 ตวแปร ไดแก 1) คณลกษณะดานบคลกภาพ 2) ลกษณะของความเปนผ น าดานอ านาจและอทธพล 3) ลกษณะของความเปนผ น าดานจรยธรรมและขอบเขตของอ านาจ 4) ความฉลาดทางอารมณ 5) ความเชอในอ านาจตน และ 6) นโยบายสตร ประเดนนพจารณาไดวา แรงจงใจใฝสมฤทธซงเปนปจจยทมความสมพนธกบภาวะผน าและสงผลหรอมอทธพลตอภาวะผน าของผบรหารสตรมากทสด แสดงใหเหนถงขอบงชวาแรงจงใจใฝสมฤทธหรอความตองการสมฤทธเปนลกษณะภายในทส าคญลกษณะหนง ซงผลกดนผบรหารสตรใหเกดความพากเพยรพยายามทจะท างานจนส าเรจลงดวยมาตรฐานทดเยยม สอดคลองกบ สมยศ นาวการ (2547: 107) และ Hoy กบ Miskel (2005: 134) ทกลาววาผ น าทมแรงจงใจเพอความส าเ รจห รอ มแรงจงใจ ใ ฝสมฤท ธ มคณลกษณะส าคญประการหนงคอเปนบคคลทกระตอรนทจะไดรบขอมลยอนกลบเกยวกบการท างาน บคคลในกลมนตองการรวาตนเองท างาน

ไดดเพยงใด หรอท างานไดประสบผลส าเรจหรอไม ผลวจยตอมาพบวาลกษณะของความเปนผน าดานภาวะผ น าและการมอบอ านาจเปนปจจยทมความสมพนธกบภาวะผน าและสงผลหรอมอทธพลตอภาวะผน าของผบรหารสตรมากเปนอนดบท 2 แสดงใหเหนถงความส าคญของตวชวดนวา การมอบอ านาจในการท างานเปนวธการหนงในการเพมอ านาจซงเปนการปลดปลอยศกยภาพของสมาชกในองคการอนจะท าใหบคคลเกดความนบถอตนเอง มองเหนคณคาความสามารถของตน ซงเปนพลงอ านาจทสามารถสรางผลกระทบได และจะสงผลตอความกระตอรอรน ความทมเทและความม ง มน ผ กพนต อก า รป ฏบต ง าน เ พ อวตถประสงครวมกนขององคการ สอดคลองกบ Marie. Dondero (1997: 219) กลาววาการใหอสระในการท างานภายใตประสบการณทแตละบคคลม มความส าคญยงความความส าเรจและประสทธผลโดยรวมขององคการ สวนการมสวนรวม ผลวจยพบวาการมสวนรวมเปนปจจยทมความสมพนธกบภาวะผน าและสงผลหรอมอทธพลตอภาวะผน าของผบรหารสตรมากเปนอนดบท 3 แสดงใหเหนถงความส าคญของตวชวดนไดวา เปนเพราะสตรมทกษะการเรยนรและทกษะการปฏบตทเออตอการเกดการมสวนรวม การท างานแบบใหความรวมมอ สตรมงเนนการมสวนรวมในการสรางความสมพนธ ความเปนกนเอง การพงพาอาศยซงกนและกน และความเปนหมคณะในระดบสง ซงสอดคลองกบผลวจยของ Chapin (1997: 317) ทพบวารปแบบของการมสวนรวมในการบรหารเปนกระบวนการทกลมคนจะรวมมอกนในการด าเนนกจกรรมอยางหนงอยางใด โดยม

12

เปาหมายและผลประโยชนรวมกน ทงนในการแบงประเภทหรอลกษณะของการมสวนรวมในการบรหารนนใหผ รวมงานรวมมอกนท างานอยางสรางสรรค ผบรหารสตรจงตองใชความเปนผน าแบบมสวนรวมในเชงการบรหาร สวนสถานภาพและบทบาทสตร ผลวจยพบวาสถานภาพและบทบาทสตรเปนปจจยทมความสมพนธกบภาวะผ น าและสงผลหรอมอทธพลตอภาวะผ น าของผบรหารสตรมากเปนอนดบท 4 ซงจากหลกฐานของงานวจยชนนมขอคนพบวาปจจบนการเปนผน าไดเปดกวางมากขนโดยพจารณาในแงของศกยภาพ ความร ความสามารถ จงท าใหสตรทมความรความสามารถ เขามามบทบาทเปนผน าในสงคมสวนตางๆ มากขน แตกยงปรากฏวาสตรตองประสบกบมาตรฐานเชง ซอน (Double Standard) ในการท างานทยงคงมอยในสงคมไทย กลาวคอตองเผชญกบมาตรฐานสงกวาในการเขาสต าแหนงหรอการท างานใหมผลการปฏบตงานทดกวาเพอใหสามารถอยในต าแหนงนนได ประกอบกบการทสงคมตงความคาดหวงสงเมอสตรเปนผน า โดยคาดหวงวาสตรจะตองสามารถรบผดชอบทงงานในบานและงานนอกบานในต าแหนงบรหารไปพรอมๆ กนดวย ดงนนสถานภาพและบทบาทของสตรจ งมความสมพน ธและมอท ธพลตอผบรหารสตร สอดคลองกบงานวจยของ จรวรรณ ภกดบตร (2541) ทพบวา สตรตองออกท างานนอกบานเพอหาเลยงครอบครวแตภาระความรบผดชอบพนฐานของสตรในการท าหนาทเปนแมบานและการดแลเดก กไมไดลดลง ประเดนดงกลาวนอาจเปนอปสรรคประการหนงทเปนตวกดกนไมใหสตรกาวขนสต าแหนงบรหารในองคกร

อยางไรกตามจากหลกฐานขอคนพบในงานวจยชนนผบรหารสตรสวนใหญใหความเหนวาอปสรรคปญหาดงกลาวทกดขวางสตรซงมภาระหนาทประจ าทขดแยงกนระหวางงานทตองท าและความรบผดชอบในครอบครวนนมกเกดกบผบรหารสตรทมสถานภาพสมรสแลวเทานน สวนผบรหารสตรทไมมสถานภาพสมรสสามารถปฏบตหนาทไดเทาเทยมผบรหารชายเพราะโดยไมมภาระครอบครวทตองกงวล ดานความเปนผน าและวสยทศนเปนปจจยทมความสมพนธกบภาวะผน าและสงผลหรอมอทธพลตอภาวะผน าของผบรหารสตรเปนอนดบสดทาย อยางไรกตามหากพจารณาคาน าหนกของตวชวดแลวพบวายงคงอยในระดบมาก แสดงใหเหนถงขอบงชวา ผบรหารสตรใหความส าคญตอการเปนผน าทตองมวสยทศน (Vision) เพราะวสยทศนเปนสงทองคการตองการอยากจะใหเกดขนในอนาคต ความเปนผ น าทมวสยทศน (Visionary Leadership) เปนสถานการณทจะเกดขนอยางชดเจนในอนาคต สอดคลองกบผลการศกษาของ Alimo- Metcalfe (1995) นกวจยชาวองกฤษ ทพบวาผบรหารสตรเนนในเรองการใหทศทางวตถประสงคทชดเจนในการท างานแกผ รวมงานและใหความส าคญกบการจดองคการ ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะเพอการน าไปใชในเชงปฏบต ประเดนส าคญทผบรหารสตรควรพจารณาไดแก 1) เนนการบรหารรปแบบใหมททนสมย ท างานเปนระบบ สรางการยอมรบในสงคม สรางวสยทศนใหชดเจน คดท างานอยางสรางสรรคและมหลก เกณฑและพฒนาความสามารถอยตลอดเวลา ซงอาจด าเนนการไดโดยการสราง

13

หลกสตรฝกอบรมภาวะผน าใหกบผบรหารสตรโดยองคกรทเกยวของกบการศกษาทงภาครฐและเอกชน ทงในและตางประเทศ ทงนเพอยกระดบภาวะผน าสตรใหกาวหนาในระดบสากล 2) การเตรยมบคคลทจะเปนผ บรหารหรอการพฒนาผบรหารสตรจงควรไดรบการสงเสรมพฒนาทกษะเกยวกบภาวะผน าสตรตามตวแปรทศกษาใหมความพรอมมากยงขน เพอรองรบผบรหารสตรตามกรอบแนวคดภาวะผน าแบบใหมทพรอมจะท างานเพอความส าเรจในระดบสงตอไป ขอเสนอแนะเพอการน าไปใชในเชงนโยบาย ไดแก 1) รฐควรใหความส าคญตอการพฒนาภาวะผน าของผบรหารโดยเฉพาะอยางยงผบรหารสตร ซงนบวนมแนวโนมจะมมากยงขนเปนล าดบ ปรบวธการบรหารแนวใหมทบรณาการการท างานทงแนวดงและแนบราบ รวมทงตดตามประเมนผลการด าเนนงานในภาพรวมทเกยวของกบการเสรมสรางศกยภาพภาวะผน าของผ บรหารสตร 2) รฐควรพจารณาปรบปรงนโยบายหรอขอกฏหมายต า ง ๆ ท เ ก ย ว ข อ งกบ ป จ จ ย ด านคณลกษณะสวนบคคล ปจจยดานจตสงคม ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกองคการ ทสมพนธกบภาวะผน าของผบรหารสตรใหมากขน เพอเปนการสงเสรมและเปดโอกาสใหสตรไดกาวเขามาท างาน

การบรหารในระดบสงมากยงขน สรางโอกาสทางการบรหารและการเรยนรของสตร สนบสนนการพฒนาคณภาพสตรควบคกบการพฒนาแหลงเ รยน รทก รปแบบใหกระจายอยางทวถ งและเชอมโยงเปนเครอขาย รวมทงผลกดนสถาบนองคกรตางๆ ในสงคม โดยเฉพาะอยางยงสถาบน ครอบครว สถาบนการศกษา จดการศกษาทเนนเรองภาวะผ น า รฐควรก ากบดแล ประสาน เชอมโยงการพฒนาของภาคสวนตางๆ ปรบวธการบรหารแนวใหมทบรณาการการท างานทงแนวดงและแนบราบ รวมทงตดตามประเมนผลการด าเนนงานในภาพรวมทเกยวของกบการเสรมสรางศกยภาพภาวะผน าของผบรหารสตร ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป ไดแก 1) ควรมการศกษาเรองเดยวกนในมตอน เชน การศกษาเปรยบเทยบภาวะผน าของผบรหารสตรในมหาวทยาลยภาครฐและภาคเอกชนในสวนภมภาคหรอในประเทศไทย และ 2 ) ควรมการศกษาเชงนโยบายของรฐในดานการสงเสรมบทบาทและภาวะผ น าของผ บรหารสตร เ พอวเคราะหและประเมนผลการน านโยบายไปใชในเชงปฏบต

14

บรรณานกรม ภาษาไทย กลยา วานชยบญชา. 2553. สถตส ำหรบงำนวจย. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จรวรรณ ภกดบตร. 2541. ผหญงบนเสนทำงนกบรหำรในระบบรำชกำรไทย. กรงเทพฯ: กรมการ

ศกษานอกโรงเรยน ชวลต เกดทพย. 2553. ภำวะผน ำทำงเทคโนโลยกำรศกษำส ำหรบผบรหำรเพอกำรปฏรป

กำรศกษำทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552 –พ.ศ. 2561). วทยานพนธศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พรญาณ บญญสถตย และพชสร ชมภค า. (2553). ทศนคตของผใตบงคบบญชาตอผบงคบบญชาทเปน สตร.วำรสำรจฬำลงกรณธรกจปรทศน. 32 (126), หนา 85-105. รงสรรค ประเสรฐศร. (2549). กำรจดกำรสมยใหม (Modern Management). กรงเทพฯ: บรษท

ธรรมสาร จ ากด. เรขา รตนประสาท. 2533. พฤตกรรมภำวะผน ำของผบรหำรสตรโรงเรยนมธยมศกษำสงกดกรม

สำมญศกษำ. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วรรณด เกตแกว. (2552). กำรศกษำองคประกอบคณลกษณะของผน ำสตรทำงกำรศกษำในภำคใต. วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วลยพร ศรภรมย. 2550. กำรวเครำะหเสนทำงสควำมส ำเรจในวชำชพของผบรหำรสตรใน

สถำนศกษำสงกดส ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรศกษำขนพนฐำน. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต, บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วระวฒน ปนนตามย. 2544. ผน ำกำรเปลยนแปลง. กรงเทพฯ: เอกเปอรเนท. สมนก แตงเจรญ. 2542. การพฒนานกบรหารมหาวทยาลย. วำรสำรรมพฤกษ. มกรำคม. 17(2),

หนา 155-169. สมยศ นาวการ. 2547. กำรบรหำรและพฤตกรรมองคกำร. กรงเทพฯ: บรรณกจ. สมมา รธนธย. 2554. กำรวเครำะหองคประกอบภำวะผน ำกำรเปลยนแปลงของผบรหำร

มหำวทยำลยรำชภฏ. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

15

สพรรณ มาตรโพธ. 2549. กำรศกษำภำวะผน ำของผบรหำรสตรในมหำวทยำลยของรฐในเขต

กรงเทพมหำนคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการอดมศกษา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2553. ขอเสนอกำรปฏรปกำรศกษำใน

ทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552 –พ.ศ.2561). (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ส านกนโยบายและแผนการศกษา ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา.

ภาษาองกฤษ Alimo-Metcalfe, Beverly. 1995. An Investigation of Female and Male Constructs of Leadership

and Empowerment. In Women in Management Review. 10(2), pp. 3-8. Belasco, James A. & Stayer, Ralph C. 1993. Flight of the Buffalo: Soaring to excellence, learning

to let employees lead. New York: Warner Books, Inc. Bennis, Warren G. 1959. Leadership Theory and Administrative Behavior. In Administrative

Science Quarterly. 4, p. 259. Chapin, F.S. 1997. Handbook of Research Design and Social Measurement. (3rd ed.). New York:

Longman. De Juan- Gomez, Anabel. 1999. The Lived Experience of Puerto Rican Women in Top

Management. In Dissertation Abstracts International. (Online). Available: http://proquest.umi.com.[2012, May 19].

Donald F. Harvey and Donald R. Brown. 2002. An Experiential Approach Organization

Development. Anglewood Ciliffs. NJ: Prentic-Hall. Inc. Dondero, Grace Marie. 1997. Organizational Climate and Teacher Autonomy: Implications for

Educational Reform. In International Journal of Educational Management. 11(5), pp. 218-221.

Gaskins, Melda. 2006. Case Study: Career Paths of African-American Female High School Principals, the Perceived Barriers They Faced, and the Strategies They Used to Achieve the High School Principalship in California. In Dissertation Abstracts International. (Online). Available: http://proquest.umi.com. [2012, May 19].

Greenberg-Walt, C. L. & Robertson, A. G. 2001. The future of leadership. San Francisco: Jossey-Bass.

16

Hatch,Walter F. 2010. Asia's flying geese: how regionalization shapes Japan. Ithaca: Cornell University Press.

Hoy, Wayne K., & Miskel, Cecil G. 2005. Educational Administration. (7th ed.). New York: McGraw-Hill.

Kark, Ronit. 2004. The Transformational Leader: Who is S(He)? A Feminist Perspective. In Journal of Organizational Change Management, 17(2), pp. 160-176.

Kotter, John P. 1988. The Leadership Factor. New York: Free Press.