การฝ กอบรมเพ ื่อเพิ่มประส...

การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน ในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณ บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

ปรญญานพนธ

ของ

แพรวพรรณ บญฤทธมนตร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษาผใหญ

กมภาพนธ 2550




บทคดยอ

ของ





แพรวพรรณ บญฤทธมตร. (2550). การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณ บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน). ปรญญานพนธ กศ.ด. (การศกษาผใหญ).

กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม :

รองศาสตราจารย ดร. เพญแข ประจนปจจนก, รองศาสตราจารย ดร.สวฒน วฒนวงศ,

อาจารย ดร. ไพรช วงศยทธไกร.

การวจยในครงน เปนการพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบ

หวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด(มหาชน) จงหวดเพชรบร โดยมวตถประสงคเพอพฒนาโครงการฝกอบรม และ

ประเมนประสทธภาพโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน กลม

ตวอยางทใชในการวจยครงนคอหวหนางาน (Foreman) ในสายการผลต จานวน 20 คน เครองมอทใช

ในการวจย ไดแก โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสทผวจยไดพฒนา ขนซงประกอบไปดวยหลกสตรการฝกอบรม วธการ

ฝกอบรม วธการประเมนผล และตดตามผลการฝกอบรมการศกษาเพอพฒนาโครงการฝกอบรมในครง

นเปนการศกษาแบบเจาะลก (In-depth) และการเกบขอมลในภาคสนาม (Field Study) การวเคราะห

ความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs Assessment) โดยใชรปแบบของ

โกลดสไตน (Goldstein.1993) การออกแบบและพฒนาหลกสตรการฝกอบรม (Design Training and

Course Module) โดยใชรปแบบของเจร อ เอช แมคอารเดล (McArdle. 2003) สาหรบวธสอนงาน

ใหแกผปฏบตงานในโรงงานอตสาหกรรม (Training Within Industry:TWI) ผวจยไดใชวธการสอนงาน

แบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method) ของออลเลน และเคน (Allen & Kane.1915) มาใชเปนตนแบบ

การทดลองใชโครงการฝกอบรม ผวจยไดใชแผนการทดลองแบบการทดสอบกอนและหลง

การฝกอบรม (The One group Pre-test & Post-test Design) ผลการวจยสามารถสรปได ดงตอไปน

1. การประเมนประสทธภาพของโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงาน

ใหกบหวหนางาน

1.1 ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมโดยผเชยวชาญจานวน 5 คน พบวา

หลกสตรการฝกอบรมทพฒนาขนทง 5 หนวยฝก มคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก แสดงวา

หลกสตรมประสทธภาพมากเพยงพอตอการนาไปทดลองใชได

1.2 ผลการประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนรโดยการคานวณคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยผเชยวชาญจานวน 5 คน พบวามคาดชน

ความสอดคลองทงฉบบเทากบ 0.87 แสดงวาขอคาถามทกขอวดไดตรงตามวตถประสงค ของการ

เรยนร และมคาความเทยงตรงเพยงพอตอการนาไปใชได

2. การประเมนผลสมฤทธทางการเรยนร (Learning)

2.1 เปนการทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอนและหลง

การฝกอบรม โดยใชสตร t-test แบบ Dependent Samples พบวา คะแนนทดสอบกอนและหลงการ

ฝกอบรมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 แสดงวาการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการ

สอนงานทาใหหวหนางานผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธทางการเรยนรสงขนกวาเดม

2.2 การประเมนผลการจดการฝกอบรม (Reaction) พบวา ผรบการฝกอบรมมความ

พงพอใจในการจดการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานโดยรวมอยในระดบมากทสด

2.3 การตดตามผลการฝกอบรม (Follow Up Study) ภายหลงเสรจสนการฝกอบรม

ไปแลว 4 สปดาห ในการตดตามผลพบวา หวหนางานมความพงพอใจตอการนาความรไปใชประโยชน

ไดจรงโดยรวมอยในระดบมากทสด และพบวา ผบงคบบญชามความพงพอใจในพฤตกรรมการสอน

งานของหวหนางานภายหลงไดรบการฝกอบรมไปแลวโดยรวมอยในระดบมากทสด สาหรบพนกงาน

ผปฏบตงานพบวา มความพงพอใจตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานโดยรวมอยในระดบมาก

ทสดเชนกน

3 รปแบบการฝกอบรมความร เกยวกบการสอนงานสาหรบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส สามารถสรปได ดงน

3.1 รปแบบการฝกอบรมการสอนงานควรเปนการอบรมระยะสน โดยใชวธการสอน

แบบบรรยาย อภปราย กรณศกษา บทบาทสมมต และการฝกปฏบตการสอนงาน (Workshop) ท

เปนขนเปนตอน

3.2 เนอหา สาระความร จะตองตรงกบความตองการของผเรยนในขณะนน และเปน

ความรทสามารถถายโยงลงสการปฏบตงานไดจรง

3.3 มการใชสอการสอนททนสมย หลากหลาย การใชเกมทเหมาะสม มเอกสารคมอ

การฝกอบรมทเหมาะสมและตรงกบความตองการ ทงน การจดกจกรรมการฝกอบรมจะตองเปนไปตาม

หลกการและทฤษฎการเรยนรของผใหญ (Andragogy)

A TRAINING FOR ENHANCING COACHING EFFICIENCY OF THE FIRST-LINE

SUPERVISORS OF ELECTRONICS FACTORIES: A CASE STUDY FOR CAL-COMP

ELECTRONICS (THAILAND) PUBLIC COMPANY LIMITED

AN ABSTRACT

BY

PRAEWPHAN BUNYARITMONTRI

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements

for the Doctor of Education Degree in Adult Education

at Srinakharinwirot University

February 2007

Praewphan Bunyaritmontri. (2007). A Training for Enhancing Coaching Efficiency of the

First-line Supervisors of Electronics Factories: A Case Study for Cal-Comp

Electronics (Thailand) Public Company Limited. Dissertation, Ed.D. (Adult Education).

Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University.

Advisor Committee : Assoc. Prof. Dr. Penkhae Prachonpachanuk,

Assoc. Prof. Dr. Suwat Watanawong, Dr. Pairust Vongyuttakrai.

The main purpose of this study was to develop the training project for enhancing

the coaching efficiency of the first line supervisors of electronics factories using the Cal-

Comp Electronics Company as the case study. Further more the effectiveness of the

developed training project as well as the learning achievement of the trained first-line

supervisors were also evaluated. The training program was developed by using Goldstein’s

Training in Organization Needs Assessment and the McArdle’s Style in Design Training and

Course Module and using Allen & Kane’s Four Steps Method in teaching.

The process of the study followed six steps as follows:

First Step. Documentary research was conducted. Data on Varieties of theories,

research results and teaching styles for adult learners as well as various appropriated

training program patterns were compiled.

Second Step. The development of the training program was drafted by using the

field study to find out the problems and the training needs of first-line supervisors including

the instructional training needs. At this step the first drafted of the training program was

developed using McArdle’s Training Styled Program.

Third Step. At this step the achievement test comprised of the pretest and

posttest were developed. The program evaluation instruments were also constructed.

Fourth Step. At this step the efficiency of the training curriculum and the

achievement tests were evaluated using the IOC of the five experts. At this step, the well-

developed training program was already constructed for use.

Fifth Step. At this step the training program was experimented using for a group

of twenty first-line supervisors at Cal-Comp Electronics (Thailand) Public Company Limited.

Sixth Step. At this step the evaluation of the experiment was made. The follow-up

study was also conducted with groups of the factory’s superintendents, the trained

supervisors and other staff members.

Research results came out as follows:

1. The training curriculum was rated at high level.

2. The IOC of the achievement tests of the experts was at 0.87 level.

3. The differences of the results of pretest and posttest were at .05 level of

statistically significantly difference.

4. the trainees of the training program indicated the highest level of satisfaction

for the program.

5. As for follow-up study, the first supervisors indicated highest level for the

satisfactions for program use. The other groups of the factory’s staffs were satisfied for the

changing behaviors and the efficiency in coaching abilities of first-line supervisors.

In terms of ways to enhance the coaching abilities of the first - line supervisors, the

following suggestions must be considered.

1. The knowledge to be transferred to the learners should be practical and be

able to be used immediately.

2. Varieties of teaching techniques should be used, such as lecture, discussion,

case study, role-playing and workshop.

3. Various types, modernized appropriately for the learners and appropriated

teaching aids and games should be used.




ปรญญานพนธ

ของ





ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยดเปนเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก

รองศาสตราจารย ดร. เพญแข ประจนปจจนก ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ ซงทานได

กรณาเสยสละเวลาอนมคาทมเทใหคาปรกษาแนะนาการจดทางานวจยนทกขนตอน และทานยงมเมตตา

ตอศษย คอยดแลชวยเหลอและใหกาลงใจเปนอยางดยง จนทาใหผวจยไดรบประสบการณทดในการ

ลงพนทปฏบตการวจยในภาคสนาม และไดตระหนกถงคณคาในงานวจยเพอการพฒนาทกษะกาลงคน

ในภาคอตสาหกรรมของประเทศไดอยางดยงขน นอกจากน ยงไดรบความกรณาจากรองศาสตราจารย

ดร. สวฒน วฒนวงศ กรรมการควบคมปรญญานพนธ และ อาจารย ดร. ไพรช วงศยทธไกร กรรมการ

ควบคมปรญญานพนธ ททานไดชวยกนดแลและใหคาปรกษาแนะนาในเรองตาง ๆ ตลอดระยะเวลาใน

การทางานวจย ตลอดจนคณาจารยทกทานในภาควชาการศกษาผใหญทไดใหความรแกผวจยในการ

ศกษาตามหลกสตรการศกษาดษฎบณฑต ซงผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน ดวย

นอกจากน ผวจยตองขอขอบคณ คณประพนธ รจธมโม คณสมศกด เพชรรตน คณบญทน

ยางนอก และคณบรรจง จตรเจอ คณะผบรหารของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย)

จากด (มหาชน) (Cal-Comp Electronics (Thailand) Public Company Limited) จงหวดเพชรบร ทไดใหความอนเคราะหพนทวจยและใหการสนบสนนขอมลการวจยเปนอยางดยง รวมถงเจาหนาทฝาย

ฝกอบรม หวหนางาน และพนกงานทกทาน ทไดใหความรวมมอในการเกบขอมลการวจย ทาใหผวจย

ไดตระหนกวา การศกษาในระดบปรญญาเอกนน มไดสนสดลงเพยงแคการทาปรญญานพนธใหสาเรจ

ไปเทานน หากแตผวจยไดซมซบเอากระบวนการเรยนรทถกจดประกายขนตลอดระยะเวลาทผานมาให

กลายเปนการใฝรตลอดชวต และมพลงความมงมนอยางเตมเปยมทจะนาความรไปสการพฒนาบคคล

และสงคมอยางจรงจงและตอเนอง สมดงเจตนารมณแหงศาสตรของนกการศกษาผใหญทดสบตอไป

สดทายน ผวจยขอกราบเทาขอบพระคณ คณพอพนโทบาเพญ บญฤทธมนตร และคณแม

ระเบยบ บญฤทธมนตร ผมพระคณสงสด ททานไดเปนขวญกาลงใจใหเมอยามทเหนดเหนอยทอแท

และใหการสนบสนนทนการศกษาดวยดตลอดระยะเวลาทศกษา และทางานวจย จนประสบผลสาเรจ

สมดงเจตนารมณดวยดในวนน


สารบญ

บทท หนา 1 บทนา................................................................................................................... 1

ภมหลง............................................................................................................... 1

ความมงหมายของการวจย................................................................................... 7

ความสาคญของการวจย...................................................................................... 7

สมมตฐานการวจย............................................................................................... 7

ขอบเขตของการวจย............................................................................................ 7

ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................... 8

นยามศพทเฉพาะ................................................................................................ 8

กรอบแนวคดในการวจย....................................................................................... 11

2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ........................................................................... 12

การพฒนาอตสาหกรรมไทยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1-9…

ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม..............................................

ประวตและความสาคญอตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทย...........................

บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)………..………..….

ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน (Coaching)……………………………………….

หลกและวธการสอนงาน.......................................................................................

หลกการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model)………………………………..

วธการสอนงานแบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method)........................................

เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ (Efficiency Coaching Techniques)……….

การสอนงานพนกงานวยผใหญ…………………………………………………….

เทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ...............................................................

การฝกอบรมและการพฒนา (Training and Development)………………………...

ความสาคญในการฝกอบรมและพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรม...................

แนวคดในการฝกอบรมผใหญและทฤษฎการเรยนรสาหรบผใหญ.............................

13

15

21

26

34

46

47

54

58

67

68

71

72

80

ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามแนวคดของ Lindeman…………………………..

ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามแนวคดของ Knowles…………………………….

ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามแนวคดของ Rogers………………………………

81

82

85

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2 (ตอ)

งานวจยทเกยวของในประเทศ………………………………………………………… 87

งานวจยทเกยวของในตางประเทศ……………………………………………………. 93 สาระทไดจากงานวจย………………………………………………………………… 96

3 วธดาเนนการวจย.................................................................................................. 102

ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................... 102 เครองมอทใชในการวจย......................................................................................... 103 วธการสรางเครองมอการวจย................................................................................. 105

ขนตอนในการพฒนาโครงการฝกอบรม……………………………………………. 105 การสารวจเบองตน............................................................................................ 105 การเกบขอมลในภาคสนาม…………………………………………………………. 106 การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม………………………………………….. 111

การออกแบบหลกสตรฝกอบรม…………………………………………………….. 115 ขนตอนการจดทาแบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยนร…………………………... 119 ขนตอนในการตรวจสอบคณภาพโครงการฝกอบรม……………………………….. 119 ขนตอนในการประเมนผล และการตดตามผลการฝกอบรม................................... 121

การเกบรวบรวมขอมล…………………………………………………………………. 122 การวเคราะหขอมล…………………………………………………………………….. 123 สถตทใชในการวเคราะหขอมล………………………………………………………… 124

4 ผลการวเคราะหขอมล........................................................................................... 126 การวเคราะหผลของการศกษาทเปนทมาของการวจย……………………………….. 127 ผลการศกษาในภาคสนาม………………………………………………………….

ผลการสารวจปญหาและความตองการดานการสอนงานของหวหนางาน.............. การวเคราะหผลการพฒนาโครงการฝกอบรม………………………………………… ผลการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม……………………………………… ผลการวเคราะหการประเมนคณภาพหลกสตรฝกอบรม…………………………...

ผลการวเคราะหขอมลความเทยงตรงของแบบทดสอบ........................................

127

127 131 131 131

142


บทท หนา 4 (ตอ)

การวเคราะหผลการทดลองใชโครงการฝกอบรม……………………………………...

ผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง……………………………………...

ผลการวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนรกอนและหลงการฝกอบรม……………...

144

144

146 ผลการทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอน

และหลงการฝกอบรม.......................................................................................

147 การวเคราะหผลการจดการฝกอบรม (Reaction)…………………………………….. 147 การวเคราะหการตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow Up)………………………….. 149 ผลการวเคราะหความพงพอใจของผผานการฝกอบรม……………………………. 150 ผลการวเคราะหความคดเหนของผบงคบบญชา………………………………….. 151 ผลการวเคราะหความพงพอใจของพนกงานผปฏบตงาน…………………………. 152 การวเคราะห ขอเสนอแนะตาง ๆ จากขอคาถามปลายเปด………………………….. 153 ขอเสนอแนะจากหวหนางานผผานการฝกอบรม................................................. 153 ขอเสนอแนะจากผบงคบบญชาของหวหนางานผผานการฝกอบรม………………. 154 ขอเสนอแนะจากพนกงานผใตบงคบบญชา……………………………………….. 155

5 สรปอภปรายผลและขอเสนอแนะ......................................................................... 156

ความมงหมายของการวจย……………………………………………………………. 156

ความสาคญของการวจย………………………………………………………………. 156

ประชากรและกลมตวอยาง..................................................................................... 156

วธดาเนนการวจย………………………………………………………………………. 157

สรปผลการวจย…………………………………………………………………………. 159

การอภปรายผลการวจย……………………………………………………………….. 166

ขอเสนอแนะเพอการปฏบต…………………………………………………………….. 184

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป………………………………………………….

185

บรรณานกรม.................................................................................................................... 187


บทท หนา

ภาคผนวก......................................................................................................................... 196

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณผบรหาร แบบสมภาษณหวหนางาน แบบสอบถามหวหนางาน 197

ภาคผนวก ข รายนามผเชยวชาญ หนงสอผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอ............... 207

ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหเพอการวจย....................................................... 214

ภาคผนวก ง แบบประเมนเครองมอวจยจากการพจารณาของผเชยวชาญ......................... 216

ภาคผนวก จ แบบประเมนผลการฝกอบรม แบบตดตามผลการฝกอบรม........................... 228

ภาคผนวก ฉ แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม...................................................... 238

ภาคผนวก ช โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

และกาหนดการฝกอบรม........................................................................................

245

ภาคผนวก ซ ตวอยางหลกสตรการฝกอบรม................................................................... 252

ภาคผนวก ฌ ภาพกจกรรมการเกบขอมลในภาคสนามและบรรยากาศ

ในการจดการฝกอบรม............................................................................................

272

ประวตยอผวจย................................................................................................................ 286

บญชตาราง ตาราง หนา

1 แสดงคารอยละของระดบปญหาทพบจากหวหนางาน .................................................. 128

2 แสดงคารอยละของความตองการดานการสอนงาน ..................................................... 129

3 แสดงคาความถ และคารอยละความตองการรปแบบการฝกอบรม................................. 130

4 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานการประเมนคณภาพหลกสตรโดยรวม ................ 132

5 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตร

การฝกอบรมหนวยฝกท 1 เรอง ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และ ความ

สาคญของหวหนางานกบการสอนงาน ................................................................. 133


การฝกอบรม หนวยฝกท 2 เรอง การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน................ 135


การฝกอบรม หนวยฝกท 3 เรอง หลกและวธการสอนงาน ...................................... 137


การฝกอบรม หนวยฝกท 4 เรอง เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ................... 139


การฝกอบรม หนวยฝกท 5 เรอง ลาดบขนตอนในการถายทอดความร

และการฝกปฏบตการสอนงาน ............................................................................ 141

10 การวเคราะหคาดชนความสอดคลองของผเชยวชาญ (IOC) ....................................... 143

11 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง ............................................................. 145

12 แสดงการทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอน

และหลงการทดลอง............................................................................................ 147

13 การประเมนผลระดบความพงพอใจในการจดการฝกอบรม .......................................... 148

14 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานในการตดตามผล

ความพงพอใจของหวหนางาน ............................................................................. 150

15 แสดงคาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนของผบงคบบญชาใน

การตดตามผลการสอนงาน แสดงโดยรวม ............................................................ 151

16 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชา ทมตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางาน แสดงโดยรวม.................................. 152

บญชตาราง (ตอ) ตาราง หนา

17 แสดงผลการวเคราะหขอเสนอแนะจากผผานการฝกอบรม.......................................... 153

18 การวเคราะหขอเสนอแนะจากผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม............................ 154

19 การวเคราะหขอเสนอแนะจากพนกงานผใตบงคบบญชา ............................................ 155

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย.................................................................................. 11

2 สรปประเดนหลกดานการพฒนาอตสาหกรรมในแผนพฒนาฯ ฉบบท 1-9 .................... 14

3 สรปประเดนยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม..................................... 16

4 แสดงการแบงระดบบคลากรของบรษทแคล-คอมพฯ .................................................. 32

5 แสดงจานวนสายงาน และบคลากรในสายการผลต.................................................... 34

6 แสดงระดบชนของบคลากรในองคกร........................................................................ 41

7 แสดงวงจรในการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model) ....................................... 48

8 แสดงตวอยางการเขยนแบบซอยงาน ........................................................................ 53

9 แสดงขนตอนในการสอนงานแบบ Four Steps Method ............................................. 54

10 แสดงกระบวนการฝกอบรม...................................................................................... 76

11 แสดงระบบการฝกอบรมและพฒนาของ Rosalind L. Rogoff ..................................... 78

12 แสดงบทบาทในการสอนผใหญตามแนวคดของโนลส ................................................ 83

13 แสดงแนวทางการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน ........... 100

14 แสดงลาดบขนตอนในการพฒนาโครงการฝกอบรม ................................................... 101

15 แสดงจานวนประชากรการวจย ................................................................................ 102

16 แสดงการหาขนาดของกลมตวอยาง ......................................................................... 103

17 แสดงตวอยางหนวยการฝกอบรมทง 5 หนวยฝกอบรม ............................................... 104

18 แสดงรปแบบการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Needs Assessment) ............ 111

19 แสดงแผนการฝกอบรมประจาป 2548 ของบรษท แคล-คอมพฯ .................................. 113

20 แสดงการวเคราะหปญหา และ ความตองการของหวหนางานในการสอนงาน............... 114

21 แสดงตวอยางการออกแบบหลกสตรฝกอบรม............................................................ 116

บทท 1 บทนา

ภมหลง ภาคอตสาหกรรมของไทยไดมประวตการพฒนามาอยางยาวนานโดยมการวางแผนอยางชดเจน

มาตงแตการประกาศใชแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 1 พ.ศ. 2504 มาจนถงปจจบน

โดยการพฒนาไดเปลยนจากแรงงานในภาคเกษตรมาเปนแรงงานในภาคอตสาหกรรมทตองใชทกษะ และ

เทคโนโลยสมยใหม (Skill Technology) (กระทรวงอตสาหกรรม. 2545 : ออนไลน) โดยเปาหมายทสาคญ

กคอมงเนนการพฒนาอตสาหกรรมและการสงออกของประเทศใหมความมนคงและมศกยภาพสงสามารถ

แขงขนกบนานาประเทศได ซงไทยมขอไดเปรยบทางอตราคาจางแรงงานทตากวาและความมเสถยรภาพ

ทางเศรษฐกจเปนเครองดงดดการลงทนจากตางประเทศ ดงนน ประเทศไทย จงมสถานภาพเปนศนยกลาง

ในการผลตสนคาอตสาหกรรมทตองใชเทคโนโลยการผลตททนสมย อาท เชน สนคาในกลมอตสาหกรรม

อเลกทรอนกส ซงเปนอตสาหกรรมเปาหมายหนงของประเทศทไดรบการสนบสนนจากภาครฐตามแผนการ

ปรบโครงสรางอตสาหกรรม พ.ศ. 2545 และภาครฐกไดใหความสาคญกบอตสาหกรรมน โดยกาหนดให

อเลกทรอนกสเปนอตสาหกรรมทมศกยภาพในการแขงขนในตลาดโลก (Global Industry) และไดจดให

อเลกทรอนกสเปนอตสาหกรรมกลมเปาหมายในยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศอกดวย

(กระทรวงอตสาหกรรม. 2545 : ออนไลน)

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทยไดถอกาเนดขนในป พ.ศ. 2515 โดยรฐบาลและคณะ

กรรมการสงเสรมการลงทน (BOI) ไดมประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการลงทนในประเทศ โดยการให

สทธและประโยชนเพมเตมสาหรบกจการอเลกทรอนกสททาการผลตเพอสงออก จงทาใหในชวงป 2515 -

2528 ไดมการลงทนจากตางชาตเขามาในประเทศไทยเชน กลมมนแบ และฟจกระจากประเทศญปน ซเกท

เทคโนโลยจากสหรฐอเมรกา และกลมฮานาจากฮองกง ตอมาในระหวางป 2529-2542 การลงทนใน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสของไทยไดมการขยายตวขนอยางรวดเรว ทาใหมบรษทใหม ๆ จากญปนและ

ไตหวนเขามาลงทนเพมขน เชน Sharp, Sony, และ Mitsubishi สาหรบกจการของคนไทยทดาเนนการ

ผลตชนสวนอเลกทรอนกสรายใหญกไดแก กลมบรษทสหยเนยน ซงไดเขาบรหารกจการของบรษทธานนทร

อตสาหกรรม โดยรอยละ 80 ของโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทยจะเปนบรษทจากตางชาต

หรอเปนบรษทรวมทนระหวางไทยและตางชาต จากขอมลสถตโรงงานอตสาหกรรมในป 2547 พบวา

2

ประเทศไทยมโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสจานวน 6,443 แหง มทนดาเนนกจการทงสน 355,034.62

ลานบาท และมกาลงคนถง 327,052 คน (กรมโรงงานอตสาหกรรม. 2548: ออนไลน) ทาใหอตสาหกรรม

อเลกทรอนกสของไทยเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว และมความสาคญตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

เปนอยางมาก โดยพบวามมลคาการสงออกในไตรมาสท 3/2548 สงถง 381,702.46 ลานบาท ซง

ผลตภณฑทมมลคาการสงออกมากทสดกคอ เครองคอมพวเตอรและอปกรณประกอบ โดยมสดสวนถง

54% (สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส. 2548:11-12) ทงน แนวโนมการสงออกในป 2549 นน กระทรวง

อตสาหกรรมไดตงเปาในการสงออกเอาไว โดยคาดวาอตสาหกรรมอเลกทรอนกสของไทยจะมอตราในการ

เตบโตเพมขนอกรอยละ 25-30 หรอคดเปนมลคาการสงออกประมาณ 4.1 ลานลานบาท (กระทรวง

อตสาหกรรม. 2548 : ออนไลน)

ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส จะประกอบดวยบคลากรทสาคญ 2 กลมใหญ คอกลม

ผบรหารและบคลากรสายสานกงาน กบกลมบคลากรสายการผลต ซงประกอบไปดวยวศวกร (Engineer)

ชางเทคนค (Technician) และหวหนางาน (Foreman) ทนบวาเปนตวจกรทสาคญ และแมวาอตสาหกรรม

อเลกทรอนกสจะมการพฒนาไปอยางรวดเรวและไมหยดนงกตาม แตกประสบกบปญหาการขาดแคลน

บคลากรทงในเชงปรมาณและคณภาพ เนองจากกาลงคนมปรมาณทเพมมากขนแตยงขาดคณภาพท

พฒนาตามไปไมทนกน ทงน รปแบบในการพฒนากาลงคนของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสโดยทวไปจะ

ประกอบดวยการปฐมนเทศ การสอนงาน การฝกอบรมในขณะปฏบตงาน การฝกอบรมทกษะเฉพาะทาง

ตลอดจนการสงไปศกษาดงานตางประเทศ ซงจะทาเฉพาะกรณทมการเปลยนแปลงสายการผลตครงใหญ

เทานน ปญหาทสาคญกคอ ผลตภณฑอเลกทรอนกสมกจะมวงจรอาย (Life Cycle) ทสน เนองจาก

นวตกรรมในอตสาหกรรมนจะเกดขนและเปลยนไปอยางรวดเรว ซงกทาใหสนคาในอตสาหกรรมนตกรนไป

อยางรวดเรวดวยเชนกน ผประกอบการแตละรายจงจาเปนตองแขงขนกนเพอพฒนารปแบบของผลตภณฑ

ใหมใหมขนาดทเลก และเบา แตมสมรรถนะในการทางานสงขนกวาเดม ดงนน ในกระบวนการผลตจงตอง

ใชเทคโนโลยชนสงทมความละเอยดซบซอนมากยงขนตามไปดวย และเมอเทคโนโลยในงานเปลยนไปจน

เกนความสามารถของผปฏบตงานจะสามารถทางานตอไปได ผปฏบตงานกยอมตองการไดรบคาแนะนา

วธการทางานจากหวหนางานเพอใหมความร และมทกษะเพยงพอทจะปฏบตงานใหมตอไปได ดงนน

ความจาเปนในการสอนงาน (Coaching) กจะเกดขนอยางเดนชดในทนท โดยหวหนางาน (Foreman) จะ

เปนผทมบทบาทและหนาทสาคญในการสอนวธการทางานใหกบผปฏบตงานเพอใหมความร ความเขาใจ

วธการทางาน มทกษะและสามารถทางานตอไปไดอยางมประสทธภาพ แตปญหาทสาคญกคอ การท

หวหนางานไมรหลกและวธการสอนงาน หวหนางานขาดเทคนคในการถายทอดความร และขาดทศนคตท

3

ดตอการสอนงาน จงทาใหไมสามารถสอนงานไดอยางเตมประสทธภาพ ทงน จากการศกษาผลงานวจยท

เกยวกบปญหาในการบรหารทรพยากรบคคลของโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ของไทย ไดพบปญหาท

เกยวของกบการสอนงานของหวหนางาน อาทเชน

- การศกษาระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) : กรณหางหนสวนจากด โปรเวย

เอนเตอรไพรส (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. 2543 : บทคดยอ) โดยโรงงานมปญหาเรองการเกดของเสย

ในกระบวนการผลตมาก และตองการลดการสญเสยในการผลตใหนอยลง ปญหาทพบในสวนบรหารงาน

บคคลกคอหวหนางานขาดความรเกยวกบบทบาทและหนาทในการเปนหวหนางานทด ขาดทกษะในการ

สอนงาน และไมสามารถสอนงานพนกงานไดอยางถกวธ ทาใหพนกงานไมเขาใจวธการทางาน เกดการ

ทางานผดพลาด ลาชา และเกดความสญเสยในกระบวนการผลตมาก

- การศกษาการบรหารสนคาคงคลงและทรพยากรบคคล : บรษทไอทฟดส อนดสทรส จากด

(สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. 2543 : บทคดยอ) โดยบรษทฯ มปญหาเบองตนในดานการบรหารทรพยากร

บคคลและตองการแก ไขปรบเปลยนทศนคตและแนวคดในการทางานเพอเพมผลผลต โดยเฉพาะพนกงาน

ในระดบหวหนางานทยงขาดความรดานวธการสอนงาน (Job Instruction) ขาดสมพนธภาพในการทางาน

(Job Relation) และพบวาบคลากรในระดบหวหนางานตองการความรและทกษะเพมเตมเพอใชในการ

ปฏบตงานใหมประสทธภาพมากขน

- การศกษาการลดการผลตของเสย (Defect Reduction) : กรณบรษทอตสาหกรรมผาเคลอบ

พลาสตกไทย จากด (มหาชน). (สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. 2543 : บทคดยอ) ซงมปญหาเกดของเสย

จากกระบวนการผลตมาก และตองการสรางจตสานกในการปรบปรงการผลตแกพนกงาน ปญหาทพบใน

ดานการบรหารงานบคคลกคอ พนกงานในระดบหวหนางานยงขาดความรและทกษะทสาคญในการเปน

หวหนางาน โดยไมตระหนกถงบทบาทหนาทของการเปนหวหนางานทด ขาดความรและทกษะในดานการ

สอนงาน และการสรางสมพนธภาพในการสอนงาน ขาดทกษะในการตดตอ สอสาร และการสงการ ทาให

เกดความคลาดเคลอน และความลาชาในการปฏบตงาน

- การศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตองานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม Semi

conductors ของบรษท Philips Semiconductors (Thailand) จากด และ บรษท AMD (Thailand) จากด.

(วชย รวพน. 2546 : บทคดยอ) ปญหาทพบในดานการพฒนาความสามารถในฐานะผนาพบวาหวหนา

งานในโรงงานอตสาหกรรมยงขาดความสามารถในฐานะผนาขาดคณลกษณะ ในการเปนหวหนางานทด

โดยเฉพาะการขาดประสทธภาพและขาดประสบการณในดานการสอนงาน

4

- การสารวจปญหาดานบคลากรในภาคอตสาหกรรมของไทย (กระทรวงอตสาหกรรม. 2547 :

ออนไลน) ไดพบปญหาการขาดบคลากรทมความเชยวชาญในการสอนงานและการแนะนาวธ การทางาน

โดยพบวาพนกงานทรบเขามาใหมจะมการลองผดลองถกในการทางาน ซงสงผลกระทบตอคณภาพของ

สนคาและปรมาณของเสยในกระบวนการผลตและมอบตเหตเกดขนในการทางานบอย

นอกจากน ในการศกษาเอกสารตาง ๆ ทเกยวกบการสอนงานในโรงงานอตสาหกรรม ผวจยยงได

พบประเดนปญหาทสาคญเกยวกบการสอนงานของหวหนางานดงตอไปน

สมต สชฌกร (2547: 76) ไดกลาวถงปญหาในการสอนงานวา สาเหตของปญหามาจากการท

หวหนางานสอนงานไมเปนและไมเคยไดรบการสอนเรองหลกการสอนงานมากอนกมกจะสอนงานไปอยาง

สบสนซงอาจเปนเพราะไมรงานจรง จงไมสามารถจดลาดบขนตอนของการสอนงานไดถกตอง อกทงในการ

สอนกใชวธการบรรยายวางานมลกษณะอยางไรโดยมไดบอกวธการทางาน ซงเปนสาเหตสาคญทาให

พนกงานไมเขาใจ และเกดการทางานผดพลาดอยเสมอ

อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 45-46) ไดกลาวถงการสอนงานทไมประสบผลสาเรจวา สาเหตมา

จากหวหนางานยงขาดความรในการสอนงาน ไมเขาใจการลาดบเนอหาทจะสอน สามารถอธบายไดเฉพาะ

ภาพรวมทเปนขอบเขตขอมลกวาง ๆ แตไมสามารถอธบายขอมลในรายละเอยดทลกลงไปได อกทงหวหนา

งานไมมความรความเขาใจเทคนคในการสอนงานทถกตอง หากหวหนางานคดวาการอธบายหรอชแจงให

ฟง การแสดงใหดเปนแบบอยาง หรอการบอกใหทางานนนคอการสอนงานแลว เปนความเขาใจทไม

ถกตอง เพราะวาการบอกใหทางานไมใชเปนวธการสอนงาน

รงนกร สมงคล (2548 : ออนไลน) ไดกลาวถง ปญหาทหวหนางานไมรจกวธการสอนงานและ

ขาดจตวทยาในการสอนกจะทาใหบรรยากาศในการเรยนตงเครยด และเกดความสมพนธทไมดขนจนทา

ใหองคกรไมสามารถผลตงานทมคณภาพสมาเสมอได ตลอดจนปญหาทพนกงานทางานผดพลาด ลาชา

และเกดอบตเหตในโรงงานนน สาเหตทสาคญกคอ พนกงานไมไดรบการสอนงาน และการแนะนาวธการ

ทางานอยางถกตอง ครบถวนจากหวหนางานนนเอง

จากความสาคญของปญหาดงกลาว และจากความสนใจทมตอปญหานอยางแทจรง ผวจยจงได

เขาไปศกษากบบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ซงเปน

โรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสขนาดใหญแหงหนงของประเทศไทยและสามารถเปนตวแทนของโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสของไทยไดเพอหาขอมลในเชงลก ซงผวจยไดพบวา บรษทแคล-คอมพ อเลคโทร

นคส กมปญหาเชนเดยวกนคอ หวหนางานสวนใหญไมรหลกและวธการสอนงานทถกตอง หวหนางาน

ขาดเทคนคตาง ๆ ในการถายทอดความร และขาดทศนคตทดในการสอนงาน โดยบรษทแคล-คอมพฯ เปน

5

โรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทมความทนสมยดาเนนการผลตในรปแบบ Electronic Manufacturing

Services (EMS) ซงเปนการผลตสนคาใหกบลกคาภายใตเครองหมายการคาของลกคา สนคาทผลตคอ

เครองพมพเอกสาร (Printer) Hewlett Packard (hp) โดยมกาลงการผลตสงสดถง 20,000 เครอง/วน หรอ

600,000 เครอง/เดอน ทาใหมการขยายสายการผลตทตองเพมกาลงคนอกเปนจานวนมาก แตทวา

กาลงคนทมอยกยงขาดการพฒนาโดยเฉพาะกาลงคนในระดบหวหนางานชนตนซงมจานวนมากทสด และ

มบทบาทสาคญทสดในการสอนงานยงไมเคยไดรบการพฒนาความรในดานการสอนงานมากอนจงทาให

ไมสามารถสอนงานไดอยางเตมประสทธภาพ และจากการทผวจยจงไดเขาไปทาการสมภาษณบคลากร

ของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร เกยวกบการพฒนา

ความรในการสอนงานใหกบหวหนางานของโรงงาน ซงกไดพบประเดนตาง ๆ ทสาคญ ดงตอไปน จากผลการเขาพบ และสมภาษณผบรหารจานวน 3 คน ของบรษท แคล-คอมพฯ เกยวกบการ

พฒนาคณภาพหวหนางานนน ผจดการฝายบรหารงานบคคล (สมศกด เพชรรตน. 2548 : สมภาษณ) ได

กลาววา บรษทฯ มการฝกอบรมเทคนคเฉพาะทางใหกบหวหนางานเดอนละ 1 ครง หรอตามความจาเปน

ในแตละสายงาน แตยงไมเคยจดฝกอบรมเกยวกบการสอนงานใหกบหวหนางานมากอน สาหรบความ

จาเปนในการพฒนาหวหนางานนน ผจดการโรงงาน (บญทน ยางนอก. 2548 : สมภาษณ) ไดใหความเหน

วา หวหนางานควรไดรบการพฒนาคณภาพในการสอนงาน เนองจากยงขาดความรในหลกการสอนงานท

ถกตอง ขาดความตระหนกในหนาทและความรบผดชอบในฐานะหวหนางานทด อกทง ยงมทศนคตทไม

ถกตองเกยวกบการสอนงาน และนอกจากน ผจดการฝายผลต (บรรจง จตรเจอ. 2548: สมภาษณ) ไดให

ความเหนวา การสอนงานมความจาเปนอยางมากในสายการผลตของโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

แตหวหนางานเพยงรอยละ 30 เทานน ทมคณภาพในการสอนงานในระดบปานกลาง ซงทงหมดควรจะ

ไดรบการพฒนาเพอยกระดบคณภาพใหอยในเกณฑทสงขน และอกรอยละ 20 สมควรไดรบการพฒนา

คณภาพในดานการสอนเปนอยางยง

ผวจยไดดาเนนการตอโดยการนดหมายเพอทาการสมภาษณหวหนางาน (Foreman) ในสาย

การผลตจานวน 5 คน ของบรษทแคล-คอมพฯ เกยวกบปญหาและความตองการในการสอนงาน ไดพบวา

หวหนางานเหลานยงไมเคยไดรบการฝกอบรมความรดานการสอนงานมากอนเลย จงไมรหลกและวธการ

สอนงานทถกตอง และมปญหาการลาดบเนอหา และขนตอนในการสอนงาน ตลอดจนขาดเทคนคตาง ๆ

ในการถายทอดความร และพบวาหวหนางานมความตองการไดรบการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานมาก

โดยหวขอทมความตองการมากทสดไดแก หลกและวธการสอนงาน และเทคนคตาง ๆ ในการสอนงานใหม

ประสทธภาพ (แววดาว ชนสกล; และคนอน ๆ. 2548 : สมภาษณ)

6

นอกจากน เพอใหเกดความชดเจนวาหวหนางานมปญหาในการสอนงาน ผวจยจงไดดาเนนการ

สารวจขนตอไป โดยการออกแบบสอบถามเกยวกบปญหาและความตองการในการสอนงานของหวหนา

งาน บรษทแคล – คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด จานวน 90 ฉบบ โดยไดรบกลบคนมาจานวน

72 ฉบบ คดเปน 80% ซงจากผลการสารวจไดพบวาหวหนางานรอยละ 100 มประสบการณฝกอบรมเรอง

การสอนงานนอยทสด หวหนางานรอยละ 69.44 มปญหาขาดความร ความเขาใจหลกและวธการสอน

งานในระดบมาก และรอยละ 62.50 มปญหาในการถายทอดความรและการลาดบขนตอนในการสอนงาน

ในระดบมาก, หวหนางานรอยละ 48.61 มปญหาการสอนงานลกนองทมนสยตางกน และหวหนางานรอย

ละ 47.22 มปญหาการสอนงานพนกงานวยผใหญ

สวนความตองการฝกอบรม จากผลการสารวจพบวาหวหนางานรอยละ 69.44 มความตองการ

ความรทเกยวของกบหลกและวธการสอนงานอยในระดบมาก และรอยละ 30.56 มความตองการในระดบ

มากทสด, โดยรอยละ 51.39 ตองการไดรบความรเกยวกบเทคนคตาง ๆ ทจาเปนตองใชในการสอนงานอย

ในระดบมากทสด และอกรอยละ 48.61 มความตองการในระดบมาก ทงน รอยละ 51.38 ตองการใชเวลา

ในการฝกอบรมจานวน 2 วน โดยรปแบบทตองการพบวา รอยละ 70.83 ตองการวธการบรรยาย และอก

รอยละ 69.44 ตองการฝกภาคปฏบตโดยการทดลองสอนงาน (Coaching Workshop)

จากผลการศกษาทงทเปนผลงานวจยทมผจดทาขน และทเปนการวจยเชงลกทผวจยจดทาขน ท

ทาใหพบวาหวหนางานไมรหลกและวธการสอนงานทถกตอง ขาดเทคนคในการถายทอดความรและขาด

ทศนคตทดในการสอนงานนน ผวจยจงมความประสงคทจะพฒนาโครงการฝกอบรมเพอยกระดบคณภาพ

การสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสของไทยเพอเปนการแกปญหาทเกดขน

ซงจะเปนประโยชนอยางยง ทงน นอกจากจะเปนการแกปญหาแลว ยงเปนการพฒนาทจะสนองตอบ

แผนการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรมของประเทศไดตรงตามเปาหมายตอไปดวย โดยผวจยไดศกษา

คนควาเอกสารงานวจยทงในประเทศ และตางประเทศ ควบคไปกบการลงพนทเพอเกบขอมลจากปญหาท

เกดขนจรง โดยเลอกศกษาเปนรายกรณกบบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร จนครบรปแบบ และไดโครงการฝกอบรมทมความสมบรณพรอมทจะนาไป

พฒนาตามกระบวนการตอไป ซงผวจยคาดวาผลของการศกษาครงนจะไดโครงการฝกอบรมเพอเพม

ประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานทเปนตนแบบ และสามารถขยายผลเพอนาไปใชในโรงงาน

อตสาหกรรมอน ๆ ของไทยไดอยางมประสทธภาพมากทสดตอไป

7

ความมงหมายของการวจย 1. เพอพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน (Foreman)

บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

2. เพอประเมนประสทธภาพของโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบ

หวหนางาน (Foreman) บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ท

ผวจยไดพฒนาขน ความสาคญของการวจย 1. ไดโครงการฝกอบรมเพอพฒนาความรเกยวกบการสอนงานทมประสทธภาพสาหรบหวหนา

งาน ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

2. ไดรปแบบการฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงานสาหรบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม

อเลกทรอนกส ทเปนตนแบบ และสามารถขยายผลไปใชในโรงงานอตสาหกรรมอน ๆ ของไทยไดอยางม

ประสทธภาพ

สมมตฐานการวจย หวหนางานมประสทธภาพในการสอนงานเพมมากขนหลงจากทไดรบการฝกอบรมตามโครงการ

ฝกอบรมทผวจยไดพฒนาขน

ขอบเขตของการวจย ขอบเขตของการวจยในครงนคอ บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) เลขท 138 หม 4 ถนนเพชรเกษม ตาบลสระพง อาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร ซงเปน

บรษทผผลตเครองพมพเอกสาร (Printer) ภายใตเครองหมายการคา Hewlett Packard (hp) ผวจยไดใช

โรงงานแหงนเปนสถานทศกษาเจาะลกสาหรบการสรางรปแบบ และวธการจดการฝกอบรมเพอเพม

ประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

ขอบเขตของการวจยดานเนอหาประกอบไปดวยสาระความรทจาเปนในการสอนงานของหวหนา

งาน อาทเชน หนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน บทบาท หนาทความสาคญของหวหนางาน

กบการสอนงาน, หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน การวเคราะหงานเพอจดทาแบบ

ซอยงาน, หนวยฝกท 3 หลกและวธการสอนงานแบบ 4 ขนตอน ไดแก ขนเตรยมความพรอม ขนสอน

8

วธการทางาน ขนใหลงมอปฏบตงาน และขนตรวจสอบ ตดตามผล, หนวยฝกท 4 เทคนคตาง ๆ ในการ

สอนงานใหมประสทธภาพ และเทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ หนวยฝกท 5 เปนลาดบขนตอนใน

การถายทอดความร และการฝกภาคปฏบตการสอนงาน

ประชากร และกลมตวอยาง ประชากร ไดแก หวหนางาน (Foreman) ในสายการผลต ของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) โดยแบงออกเปน 5 แผนก ไดแก

1. แผนกประกอบโดยเครองจกรอตโนมต จานวน 24 คน

2. แผนกประกอบแผงวงจร “ 8 คน

3. แผนกประกอบยอย “ 25 คน

4. แผนกประกอบหลก “ 27 คน

5. แผนกบรรจภณฑ “ 6 คน

รวมทงสน 90 คน

กลมตวอยาง การหาขนาดของกลมตวอยางกระทาโดยวธการใชสดสวน 20% ของจานวน

หวหนางานทงหมดทมในแตละแผนก และไดขนาดของกลมตวอยางดงตอไปน

1. แผนกประกอบโดยเครองจกรอตโนมต จานวน 5 คน

2. แผนกประกอบแผงวงจร “ 2 คน

3. แผนกประกอบยอย “ 6 คน

4. แผนกประกอบหลก “ 6 คน

5. แผนกบรรจภณฑ “ 1 คน

รวม 20 คน

เมอไดขนาดของกลมตวอยางแลว ผวจยจงใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling)

โดยการจบฉลากรายชอตามสดสวนทไดในแตละแผนก รวมทงสน 20 คน

นยามศพทเฉพาะ 1. หวหนางาน (Foreman) ในทนหมายถง บคลากรทปฏบตงานอยในบรษทแคล-คอมพ อเลค

โทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร และมตาแหนงเปนหวหนางานระดบตน ใน

สายการผลต จานวน 90 คน โดยแบงออกเปน 5 แผนก ไดแก แผนกประกอบโดยใชเครองจกรอตโนมต,

9

แผนกประกอบแผงวงจรดจตอล, แผนกประกอบยอย, แผนกประกอบหลก และแผนกบรรจภณฑ เปนผทม

บทบาทสาคญทสดในการสอนงานใหกบพนกงานในความรบผดชอบโดยเฉลย 3 - 10 ชวโมง/สปดาห

และมพนกงานทอยในความรบผดชอบโดยประมาณ 12 - 50 คน

2. การสอนงาน (Coaching) ในทนหมายถง การทหวหนางานทาหนาทถายทอด หรอแนะนา

วธการทางานทถกตองใหแกผปฏบตงาน เพอใหเขาใจขนตอนในการทางานจนสามารถทางานไดอยางม

ประสทธภาพ ไดแก การสอนลาดบขนตอนในการทางาน การใชเครองมอ และอปกรณ การอธบายและ

สาธตวธการทางาน การบอกใหรถงจดสาคญ หรอจดอนตรายในการทางาน การใหทดลองปฏบตงาน

ตลอดจนการควบคมดแลเพอใหการปฏบตงานใหเปนไปตามเปาหมาย โดยการสอนงานจะเกดขนเสมอใน

กรณทมพนกงานเขามาทางานใหม หรอพนกงานเกาทมผลงานยงไมไดมาตรฐาน หรอเมอมการโอนยาย

แผนก และการหมนเวยนงานของพนกงาน ตลอดจนมการเปลยนแปลงสายการผลตใหมทตองมการนา

เครองจกรกลหรออปกรณใหมเขามาใชในการทางาน

3. การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงาน ในทนหมายถง การจดทาโครงการฝกอบรม

ใหกบหวหนางาน (Foreman) ของบรษทแคล-คอมพอเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวด

เพชรบร เพอเปนการเพมความรความเขาใจเกยวกบการสอนงาน การเพมเทคนควธการตาง ๆ ในสอนงาน

และการเพมทศนคตทเหมาะสมใหกบหวหนางานในการสอนงาน ซงผวจยไดพฒนาโครงการฝกอบรมขน

โดยประมวลจากการศกษาเอกสารงานวจย การเกบขอมลโดยการสงเกต การสมภาษณ การออกแบบ

สารวจความตองการในการฝกอบรม การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม การศกษาวธการสราง

โครงการฝกอบรม รวมทงการศกษาคนควาเพอหารปแบบทเปนมาตรฐานในการฝกอบรม โดยผวจยไดยด

รปแบบวธการสอนงานในโรงงานอตสาหกรรม (Training Within Industry : TWI) ซงมหลกการสอนงาน ท

เรยกวา “วธการสอนงาน 4 ขนตอน” (Four Steps Method) เขามาใชเปนตวแบบการฝกอบรมในครงน

โดยไดจดแบงเนอหาการฝกอบรมออกเปนหนวยฝก รวมทงสน 5 หนวยฝก และใชระยะเวลาในการ

ฝกอบรม 15 ชวโมง (2 วน) ดงน :-

หนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และบทบาทหนาทความสาคญของ

หวหนางาน กบการสอนงาน

หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน การวเคราะหงาน และการจดทา

แบบซอยงาน

หนวยฝกท 3 หลก และวธการสอนงาน หลกการวางแผนการสอนงาน และวธการสอน

งานแบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method)

10

หนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ เทคนคทจาเปนในการสอนงาน

เทคนคการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ และเทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ

หนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความร (Step by Step) และการฝก

ปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)

4. ประสทธภาพของโครงการฝกอบรม ในทนหมายถง พฒนาการทดขนในดานการสอนงาน

ของหวหนางานภายหลงจากไดรบการฝกอบรมตามโครงการทผวจยไดพฒนาขน โดยหวหนางานผผาน

การฝกอบรมมความรความเขาใจหลกและวธการสอนงานทถกตอง มเทคนควธการตาง ๆ ในการสอนงาน

ตลอดจนมทศนคตทดตอการสอนงานทเพมมากขน เปนทประจกษตอผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา

ของผผานการฝกอบรม โดยสามารถประเมนไดจาก

4.1 โครงการฝกอบรมโดยรวม ไดแก แบบประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม และแบบ

ประเมนผลการฝกอบรม

4.2 ผลสมฤทธทางการเรยนรกอนและหลงการฝกอบรม ไดแก แบบวดผลสมฤทธทางการ

เรยนรกอนและหลงการฝกอบรม (Pre-test & Post-test)

4.3 การตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow up Study) ไดแก แบบสอบถามความพงพอใจ

(Questionnaire) จากหวหนางานผผานการฝกอบรม, ผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม, และพนก

ผใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม

11

กรอบแนวคดในการวจย

ภาพประกอบ 1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย

แนวคดจาก : - การพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม

- ความสาคญของอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

- ความสาคญของการสอนงาน

-บทบาทหนาทของหวหนางานกบการสอนงาน

-การขาดประสทธภาพในการสอนงานของ

หวหนางาน

-ความตองการพฒนาเพอยกระดบความร

ในการสอนงานของหวหนางาน

กรอบสาระความร

เพอยกระดบคณภาพการสอนงานของหวหนางาน

- ประสทธภาพของโครงการฝกอบรม

- ผลสมฤทธทางการเรยนรของผรบการฝกอบรม

- ผลของการ Follow Up Study

โครงการฝกอบรม เพอเพมประสทธภาพการสอนงาน

ใหกบหวหนางาน

แนวคด/ทฤษฎทเกยวของ - การวเคราะหความจาเปนในการ

ฝกอบรม (Needs Assessment)

- การพฒนาหลกสตรฝกอบรม

- การพฒนาโครงการฝกอบรม

- แนวคดในการฝกอบรม และการพฒนา

บคลากรในงานอตสาหกรรม

- แนวคดและทฤษฎการเรยนรของผใหญ

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง “การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

ในครงน ผวจยไดทาการศกษาคนควาจากเอกสาร งานวจย ตลอดจนการสบคนขอมลจากทางอนเตอรเนต

โดยไดนาเสนอไวตามลาดบหวขอ ดงตอไปน

1. การพฒนาอตสาหกรรมไทยในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1-9

- ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม

2. ประวตและความสาคญอตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทย

3. บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

4. ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน (Coaching)

4.1 แนวคดเกยวกบการสอนงาน

4.2 วตถประสงค และความสาคญของการสอนงาน

4.3 ประโยชนของการสอนงาน

4.4 ความจาเปนในการสอนงาน

4.5 บทบาท หนาท ความสาคญของหวหนางาน

4.6 ความรบผดชอบของหวหนางานในการสอนงาน

4.7 คณสมบตของผสอนงานทด

5. หลก และวธการสอนงาน

5.1 หลกเบองตนในการสอนงาน

5.2 หลกการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model)

5.3 การจดทาแบบซอยงาน (Operation Breakdown)

5.4 วธการสอนงาน 4 ขนตอน (Four Steps Method)

6. เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ (Efficiency Coaching Techniques)

6.1 แนวคดเกยวกบเทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

6.2 บคลกภาพในการสอนงาน

6.3 เทคนคพเศษในการสอนงาน

13

6.4 เทคนคการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ

6.5 เทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ

7. แนวคดการฝกอบรมและการพฒนาบคลากร (Training and Development)

7.1 ความสาคญในการฝกอบรมและพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรม

7.2 ความจาเปนทตองมการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม

7.3 วตถประสงคของการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม

7.4 ประโยชนทไดรบจากการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม

8. แนวคดในการฝกอบรมผใหญ และทฤษฎการเรยนรสาหรบผใหญ

8.1 ทฤษฎการเรยนรของผใหญของลนดแมน

8.2 ทฤษฎการเรยนรของผใหญของโนลส

8.3.ทฤษฎการเรยนรของผใหญของโรเจอร

9. งานวจยทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ

1. การพฒนาอตสาหกรรมไทยในชวงแผนการพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 1-9

ภาคอตสาหกรรมของไทยไดเรมมการพฒนามาตงแตการประกาศใชแผนการพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาตฉบบท 1 พ.ศ. 2504 มาจนถงปจจบน รวมกวา 4 ทศวรรษแลว ซงการพฒนาไดมการ

ขยายตวอยางตอเนองและเปลยนแปลงไปตามแนวทางการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ภายใต

แผนการปรบโครงสรางอตสาหกรรม (พ.ศ. 2541-2545) ทไดระบไวชดเจนวาจะตองมการยกระดบขด

ความสามารถของแรงงานไปสแรงงานฝมอในอตสาหกรรมกลมเปาหมาย หากแรงงานกลมเปาหมายไมม

ทกษะทสอดคลองกบความตองการกจะตองมวธการปรบเพมทกษะ ทงในระบบการจางงาน และกอนการ

เลกจาง ใหสามารถเขาสภาคอตสาหกรรมกลมเปาหมายนได อกทงความเปนพลวตของความตองการ

แรงงานในอตสาหกรรมนจะมการเปลยนแปลงอยเสมอ ซงสะทอนความตองการของแรงงานไปสผทม

หนาทในการพฒนาและยกระดบฝมอแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรมจงไดกาหนดใหเปนยทธศาสตรใน

การทจะตองมการพฒนาฝมอแรงงานเพอยกระดบฝมอแรงงงานไปสอตสาหกรรมกลมเปาหมายไดอยางม

ประสทธภาพ โดยมประเดนทสาคญในแผนการพฒนาแตละฉบบ ดงไดแสดงไวตามภาพประกอบ 2

ดงตอไปน

14

แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต

จดมงหมายหลกดานการพฒนาอตสาหกรรม

ฉบบท 1

ป พ.ศ. 2504-2509

- ผลตเพอทดแทนการนาเขาโดยเนนการพฒนาอตสาหกรรมทใชวตถดบใน

ประเทศ

- สงเสรมการลงทนของเอกชน โดยรฐไมเขาไปแขงขน

ฉบบท 2

ป พ.ศ. 2510-2514

- ผลตเพอทดแทนการนาเขาโดยเนนการพฒนาอตสาหกรรมทใชวตถดบใน

ประเทศ

- สงเสรมการลงทนของเอกชนในอตสาหกรรมการผลต พาณชยและบรการ

- รฐดาเนนกจการอตสาหกรรมทยงไมมในประเทศ เชน แกว กระดาษ

อาหาร แบตเตอร

ฉบบท 3

ป พ.ศ. 2515-2519

- สงเสรมการสงออกอตสาหกรรมทใชแรงงานมากเพอการ ขยายตวของ

อตสาหกรรมและการจางงาน และการจดตงศนยบรการสงออก

- ปรบโครงสรางภาษศลกากร และจดใหมเงนกดอกเบยตา

ฉบบท 4

ป พ.ศ. 2520-2524

-สงเสรมการสงออก

- กาหนดอตสาหกรรมหลกเปนรายประเภทเพอการคมครองและสงเสรม

ฉบบท 5

ป พ.ศ. 2525-2529

-สงเสรมการสงออก โดยใชมาตรการทางการเงนและการคลง

-กระจายอตสาหกรรมไปสภมภาค

-เนนการแปลงแผนไปสการปฏบต จดทาแผนเชงรก เชน พฒนาพนทชายฝง

ตะวนออกและเมองหลก

ฉบบท 6

ป พ.ศ. 2530-2534

- ขยายการผลตเพอสงออก

- เรงรดการสงเสรมการสงออกและการทองเทยว

- กาวเขาสการเปนประเทศอตสาหกรรมใหม (NICs)

ฉบบท 7

ป พ.ศ. 2535-2539

- เนนการสงเสรมอตสาหกรรมทตงอยในตางจงหวด ควบคไปกบนโยบาย

การเพมขดความสามารถในการแขงขนระดบโลกของอตสาหกรรมสงออก

-สงเสรมการสงออกกบอตสาหกรรมทใชระดบเทคโนโลยสงขน

ภาพประกอบ 2 สรปประเดนหลกดานการพฒนาอตสาหกรรมในแผนพฒนาฯ ฉบบท 1-9

15

แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต

จดมงหมายหลกดานการพฒนาอตสาหกรรม

ฉบบท 8

ป พ.ศ. 2540-2544

- การปรบโครงสรางอตสาหกรรม เพมขดความสามารถในการแขงขนสาหรบ

อตสาหกรรมเปาหมาย 13 สาขา ไดแก อาหาร และอาหารสตว, สงทอและ

เครองนงหม, รองเทาและเครองหนง, ไม และเครองเรอน, ยาและเคมภณฑ,

ยางพาราและผลตภณฑยาง, ผลตภณฑพลาสตก ,เซรามกส และแกว,

เครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส, ยานยนต และชนสวน, อญมณ และ

เครองประดบ, เหลก และเหลกกลา และปโตรเคม

-สรางความเขมแขงแกอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอม

-เตรยมกลไกเพอรองรบการเปดเสรทางการคา

ฉบบท 9

ป พ.ศ. 2545-2549

-พฒนาประเทศไทยเปนประตเศรษฐกจของภมภาค

-ลดปญหาความยากจน โดยกระจายการลงทนสชนบท

-สรางผประกอบการขนาดเลก และสรางผประกอบอาชพสวนตว

-ใหประเทศไทยคงความเปนแหลงผลตอาหารสาคญของโลก

ภาพประกอบ 2 (ตอ)

ทมา : กระทรวงอตสาหกรรม. (2547, มนาคม).

ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม การพฒนาอตสาหกรรมภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 9 ไดใหความ

สาคญกบการพฒนากาลงคนใหมความสามารถอยางเตมประสทธภาพมาใชในกระบวนการผลต ดงนน

กระทรวงอตสาหกรรมจงไดมการกาหนดวสยทศนและกลยทธดานกาลงคนไว ไดแก “การพฒนากาลงคน

ดานอตสาหกรรม โดยมงเนนการเพมผลตภาพและคณภาพของบคลากรเพอสนบสนนอตสาหกรรมให

สามารถแขงขนไดอยางยงยน” ดงตอไปน (กระทรวงอตสาหกรรม. 2547: ออนไลน)

1. เพมความรพนฐานของกาลงคนภาคอตสาหกรรม

2. การพฒนาคณภาพบคลากรภาคอตสาหกรรมใหมความร และทกษะขนสง เพอยกระดบการ

พฒนาอตสาหกรรม

3. การพฒนากาลงคนใหมคณภาพตรงตามความตองการของภาคอตสาหกรรม

16

นโยบาย กลยทธ มาตรการ

1. สงเสรมใหเกดการสรางองค

ความรและการถายทอดเทคโนโลย

สารสนเทศทเหมาะสมกบธรกจใน

ภาคอตสาหกรรมการผลต

- สนบสนนใหเกดองคความรในการประยกตใช

เทคโนโลยสารสนเทศในอตสาหกรรมการผลตสาขาตาง ๆ

- การเชอมโยงกบผประกอบการหรอผเชยวชาญ ใน

ตางประเทศในการถายทอดเทคโนโลย

- การรณรงคสรางความตนตวในการ

ประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศ

1. นโยบายเพมความรพนฐานของกาลงคนภาค อตสาหกรรม

2. เรงสรางความตนตวให

ผประกอบการไทยในดานการเพม

ผลตภาพอยางจรงจง โดยการ

ณรงคอยางเปนระบบ และมกลไก

ในการหนนเสรมผประกอบการใน

การปรบตวเพอเพมผลตภาพ

- กาหนดใหมการประกาศใหปใดปหนงเปน

“ปแหงการเพมผลตภาพ”

- สงเสรมการฝกอบรมบคลากรดานระบบคณภาพใน

ภาคเอกชน โดยกาหนดใหกจกรรมการฝกอบรมดงกลาว

เปนสวนหนงของกจกรรมทไดรบการอดหนนจากรฐตาม

โครงการ “ชบชวตธรกจไทย”

3. พฒนาหลกสตรภาษาตาง

ประเทศใหเหมาะสมกบความ

ตองการของภาคอตสาหกรรม

- ยกเครองหลกสตรและวธการจดการเรยนการสอน

ภาษาตางประเทศ ใหมคณภาพสงขนและสอดคลองกบ

ความตองการของภาคอตสาหกรรม

4. ใหสถาบนเฉพาะทางมอานาจ

หนาทโดยตรงในการใหความ

รวมมอทเปนประโยชนทางดานการ

พฒนาเทคโนโลยและการจดการกบ

อตสาหกรรมทกกลม

- เพมประสทธภาพของสถาบนเฉพาะทาง

-ใหมความสามารถตดตามและวเคราะหผลกระทบทาง

เทคโนโลยทมตออตสาหกรรมและการจางงาน

- กระตน และเผยแพรขาวสารดานเทคโนโลย

ใหภาคอตสาหกรรมโดยเฉพาะ SMEs

- ใหมขดความสามารถในการใหคาปรกษาดานเทคโนโลย

อตสาหกรรม สนบสนนผเชยวชาญในการแกไขปญหา

และยกระดบเทคโนโลยอตสาหกรรม

- เพมสมรรถนะทางเทคนคและเพมความสามารถในการ

จดการเทคโนโลยใหกบภาคอตสาหกรรม

5. สงเสรมและยกระดบความ

สามารถในการบรหารจดการทด ม

ความโปรงใสและไดมาตรฐาน

สากลใหแกผบรหารระดบสง

- จดฝกอบรมความรทจาเปนสาหรบการเปน

ผประกอบการทด เชนความรดานการควบคมคณภาพ

สนคา ระบบบญช/ภาษ การตลาด เปนตน

ภาพประกอบ 3 สรปประเดนยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม

17

นโยบาย กลยทธ มาตรการ

6. ยกระดบคณภาพแรงงานใน

ระหวางปฏบตงาน (Upgrading)

- ประสานความรวมมอกบสถาบนเฉพาะทางอนๆใน

การรวมกนฝกอบรมยกระดบความรทกษะใหกบผอยใน

ระหวางทางาน

7. กาหนดมาตรฐานความรขนตา

ของแรงงานทเปน

Low Skill Labor

- จดหลกสตรการฝกอบรมแรงงานขนตาและ

ทดสอบเพอปรบมาตรฐานแรงงาน

- ขนทะเบยนและรบรองมาตรฐานแรงงานท

ผานการทดสอบ

1. เพมขดความสามารถของ

บคลากรในการพงพาตนเองดาน

เทคโนโลยมากขน เพอสนบสนน

การพฒนาอตสาหกรรม วศวการ

และอตสาหกรรมสนบสนน

- รฐจะตองสนบสนนใหเกดการพฒนากาลงคนทาง

เทคโนโลยเชงรก (เชน ประเทศเกาหลใต อนเดย และ

ไตหวน) เพออนาคตของการพฒนาอตสาหกรรม วศว

การ และอตสาหกรรมสนบสนน

2. ใหสถาบนเฉพาะทางดาน

อตสาหกรรมเปนแหลงฝกอบรม

เทคโนโลยสมยใหมโดยการรวบ

รวมผเชยวชาญดานเทคโนโลย

อตสาหกรรมภายในประเทศและ

ขอความรวมมอกบตางประเทศ

- พฒนาสถาบนฝกอบรมเทคโนโลยสมยใหม(เฉพาะ

ทาง) ทงดานระบบอตโนมตและสารสนเทศ ซงปจจบน

สถาบนการศกษาไมสามารถตอบสนองไดโดยอาศย

ความรวมมอระหวางรฐ เอกชน และสถาบนจาก

ตางประเทศ โดยครอบคลมตงแตระดบบรหาร วศวกร

นกเทคโนโลย ชางอตสาหกรรม จนถงแรงงานฝมอ

2. นโยบายการพฒนาคณภาพบคลากรในภาค อตสาหกรรมใหมความรและทกษะขนสงเพอยกระดบการ พฒนาอตสาหกรรม

3. สงเสรมการพฒนาคณภาพ

กาลงคนดานการศกษา

เทคโนโลยในระดบทองถนใหมาก

ยงขนโดยไดรบความชวยเหลอ

ดานเงนทนและเอออานวยความ

สะดวกดานกฎเกณฑและ

กฎหมายทยดหยนตอการ

ดาเนนการดงกลาว

- กระตนใหมการจดตงสถาบนการศกษา และฝกอบรม

ทางเทคโนโลยมากขน ในบรเวณใกลกบโรงงาน และ/

หรอ นคมอตสาหกรรม เพอใหประสานเชอมโยงกบการ

ผลตโดยตรง ดวยการใหแรงจงใจดานการยกเวนภาษ

นตบคคล ภาษเงนไดของผลงทน ยกเวนอากรการ

นาเขาเครองมออปกรณการฝก ใหความสะดวกในการ

นาเขาอาจารยและผเชยวชาญ และสนบสนนเงนก

ดอกเบยตาและ/หรอเงนสมทบจากภาครฐ


18

นโยบาย กลยทธ มาตรการ 4. สนบสนนใหสถาบน

การศกษาทมอยและไดมการจด

สอนดานเทคโนโลยใหมความ

เขมแขงสามารถตอบสนองความ

ตองการดานการพฒนา

อตสาหกรรมไดอยางแทจรง

- สนบสนนใหมการเพมสดสวนของการใชเทคโนโลยใน

ทองถนใหชดเจนโดยเนน Technology Integration

โดยอตสาหกรรมของบรษททตองนาชนสวนจาก

ตางประเทศเพอเปนการสรางอปสงคใหกบกาลงคน

ดาน S&T ในระดบทจะนามาใชในกลมอตสาหกรรม

วศวกรรม และอตสาหกรรมสนบสนน

5. พฒนาหลกสตรดานการตลาด

และการขายใหทนสมยและ

สอดคลองกบลกษณะเฉพาะของ

แตละอตสาหกรรม

- ยกระดบฝมอ (Upgrading Training) ดานการตลาด

และการขาย โดยประยกตหลกสตรใหสอดรบกบ

ลกษณะพเศษของแตละอตสาหกรรม

- ตดตามความเคลอนไหวเพอทาการวจยดาน

การตลาดสาหรบแตละ อตสาหกรรม

6. ยกระดบคณภาพบคลากร

ตามหวงโซคณคา

(Value Chain) ทขาดแคลน

- วดและประเมนประสทธภาพและผลตภาพของ

บคลากรในแตละหวงโซคณคาโดยเนนระบบการสง

บคลากรไปยกระดบทกษะ (Retraining) เฉพาะทาง

เพมมากขนและเสรมดวยระบบแรงจงใจในการเพม

คณภาพของ เนองาน

3. นโยบายการพฒนากาลงคนใหมคณภาพตรงตามความตองการ ของภาค อตสาหกรรม

1. จดหาและพฒนาบคลากร

ภายในสถาบนเฉพาะทางใหม

ความชานาญเฉพาะทางมากขน

- สนบสนนการจดหาและจดจางผเชยวชาญเฉพาะดาน

ทงในประเทศและตางประเทศซงอาจจะเปน

ผชานาญการหรอผเชยวชาญซงเกษยณอายแลวกได

-ยกระดบบคลากรภายในสถาบนใหมความรความ

เขาใจในอตสาหกรรมมากขน รวมถงความรใหม ๆ และ

แนวโนมและทศทางของอตสาหกรรมในอนาคตอยาง

ตอเนอง


19

นโยบาย กลยทธ มาตรการ 2. ปรบเปลยนบทบาทขององคกร

และมสวนรวมในการกาหนด

ทศทางของเทคโนโลยรวมกน

- ดาเนนการศกษาวเคราะหทศทางและแนวโนมของ

เทคโนโลยในอนาคต (Technology Trend) ทเหมาะสม

สาหรบประเทศไทยในแตละอตสาหกรรม โดยใชวธท

ทนสมย เชน Technology Foresight เปนตน

- เปนตวกลาง และเปนศนยกลางประสานความ

รวมมอระหวางหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและ เอกชน

ในการพฒนาดานกาลงคน

3. พฒนาหลกสตรใหเปน

หลกสตรทเนนทกษะเฉพาะดาน

ตามหวงโซคณคา

- จดหลกสตรโดยคานงความตองการทงในปจจบนและ

อนาคต โดยไมซาซอนกบสถาบนอน

- จดหลกสตรทมการผสานระหวางทฤษฎและปฏบต

โดยเนนการนาไปประยกตใชไดจรง

- เสรมหลกสตรการประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศให

เหมาะกบอตสาหกรรมแตละสาขา

4. เตรยมบคลากรใหมสมรรถนะ

สงขนสอดคลองกบอตสาหกรรม

ทปรบเปลยนจาก Mass

Production เปน Flexible

Production

- การฝกอบรมเพอใหกาลงแรงงานมความสอดคลอง

กบความตองการโดยการปรบเปลยนจากทกษะเดยว

(Single Skill) ใหเปนพหทกษะ (Multiple Skill) ใหเปน

สดสวนทสงขนโดยเรว

5. จดตงกองทนรวมกบภาค

อตสาหกรรมเพอพฒนากาลงคน

- จดตงกองทนพฒนาฝมอแรงงานเพอ

อตสาหกรรม


20


ทมา : กระทรวงอตสาหกรรม. (2547, มนาคม).

จากการศกษาขางตนจะเหนวา ภาครฐไดใหความสาคญในการพฒนาคณภาพของกาลงคนใน

ภาคอตสาหกรรม โดยการเตรยมความพรอม และยกระดบทกษะฝมอแรงงานใหมคณภาพไดมาตรฐาน

และสอดคลองกบโครงสรางการผลตและเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป โดยสงเสรมใหมความรวมมอจดการ

ฝกอบรมเพมเตมใหกบผทกาลงทางานอยในภาคอตสาหกรรมแตละสาขา เพอเปนการเพมศกยภาพให

แรงงานมผลตภาพสง มทกษะ รเทาทนตอการเปลยนแปลงทางเทคโนโลย และนาไปสการเพมขดความ

สามารถในการแขงขนของประเทศตอไปไดในภายหนา

นโยบาย กลยทธ มาตรการ 6. สนบสนนสถาบน การศกษา

เพอเรงผลตบคลากรทางดานวจย

และพฒนาทางดานเทคโนโลย

อตสาหกรรมใหมคณภาพและ

เพยงพอตามเปาหมายทกาหนด

แตละสาขา

- จดเตรยมบคลากรเพอการวจยและพฒนาอยางครบ

วงจรทงในดานการผลต วตถดบ การแปรรปและการ

จาหนาย โดยคานงถงความตองการของอตสาหกรรม

รายสาขาเปนหลก

7. กระตนใหเกดการพฒนา

โครงสรางทางวทยาศาสตรและ

เทคโนโลย เชน หอง ปฏบตการ

ทดสอบคณภาพ และมาตรฐาน

สนคาโรงงาน หนวยรบรอง

มาตรฐานสากล และงาน

ถายทอดเทคโนโลย

- รวมมอกบสถาบนเฉพาะทางทงภายในและ

ตางประเทศในการฝกอบรมตอยอดจากพนฐานความร

ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใหสามารถตอบสนอง

ความตองการบคลากรเฉพาะสาขา หรอทางานในหอง

ปฏบต และรองรบการถายทอดเทคโนโลย

21

2. ประวต และความสาคญของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทย

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส (Electronics Industry) หมายถง อตสาหกรรมการผลตสนคาทม

ความสลบซบซอนในเชงของผลตภณฑ และเทคโนโลยทใชในการผลต ซงอตสาหกรรมอเลกทรอนกสได

จาแนกผลตภณฑออกเปน 4 กลม ดงตอไปน (กระทรวงอตสาหกรรม. 2544 : 8 -10)

1. กลมเครองใชอเลกทรอนกสภายในบานไดแก เครองรบโทรทศน เครองเลนวดโอ และเตาอบ

ไมโครเวฟ

2. กลมเครองใชอเลกทรอนกสในอตสาหกรรม และสานกงาน ไดแก เครองคอมพวเตอร

อปกรณและสวนประกอบ และเครองคานวณอเลกทรอนกส

3. กลมเครองใชอเลกทรอนกสทใชในการสอสารโทรคมนาคม เชน โทรศพท และโทรสาร

4. กลมสวนประกอบและชนสวนอเลกทรอนกส เชน แผงวงจร และหลอดภาพโทรทศนส

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสไดเรมถอกาเนดขนในประเทศไทยมาแลวกวา 40 ป จากนโยบายการ

พฒนาอตสาหกรรม เพอทดแทนการนาเขาในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 1 ซง

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสเปนอตสาหกรรมทมการเตบโต และมยอดขายมากทสดในกลมอตสาหกรรม

ทงหมด โดยตลอดระยะเวลา 20 ป ทผานมา มอตราการเตบโตเฉลยไมตากวารอยละ 20 ตอป และในป

2545 มมลคาการสงออกของผลตภณฑในอตสาหกรรมนรวมมลคาสงถงกวา 600,000 ลานบาท

นอกจากนลกษณะการผลตสนคาของอตสาหกรรมนไดกอใหเกดการจางงานเปนจานวนกวา 360,110 คน

จงนบไดวาเปนอตสาหกรรมอเลกทรอนกส เปนอตสาหกรรมทมความสาคญเปนอยางยงของประเทศ

สาหรบโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทยมประวตความเปนมาตลอดถงการ

ลงทนกอตงทนาสนใจ ดงรายละเอยดตอไปน (สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส. 2547:34-37)

ในป พ.ศ. 2515 ประเทศไทยมประกาศการสงเสรมการลงทนในประเทศ โดยมการใหสทธและ

ประโยชนเพมเตมใหแกกจการสงออกทาใหเรมมการลงทนหลงไหลเขามาจากตางประเทศ ซงรวมถงใน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส โดยมบรษทผผลตสนคาอเลกทรอนกสทเขามาลงทนในประเทศไทยในระยะ

แรก ไดแก บรษทเนชนแนลเซมคอนดกเตอร (ปจจบนเปลยนชอเปน บรษท เอน เอส อเลกทรอนกส) บรษท

ซกเนตกส (ปจจบนเปลยนชอเปน บรษท ฟลปส เซมคอนดกเตอร) ในป 2525 ผผลตสนคาอเลกทรอนกส

รายใหญ ๆ ของโลกเรมเขามาลงทนในประเทศไทย เชน บรษท ฟจกระ ผผลตสายไฟ และ เคเบล ใหแก

บรษท IBM บรษท ซเกท เทคโนโลย ผผลต Hard Disk Drive รายใหญของโลก เปนตน โดยนกลงทนจาก

ตางประเทศเหลานไดเลงเหนถงคาแรงทถกในประเทศไทย อกทงไดรบสทธพเศษทางดานภาษทงดานการ

22

นาเขาและสงออก ทาใหมการขยายการผลตและตงเปาใหประเทศไทยเปนฐานการผลตของบรษท การท

ประเทศไทยถกเลอกใหเปนฐานการผลตสงผลใหเปนทดงดดในการลงทนในอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

มากยงขน ทาใหมการลงทนจากตางประเทศหลงไหลเขามาอยางตอเนองโดยรอยละ 84 ของบรษทใน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสในประเทศไทยเปนบรษทจากตางประเทศ หรอเปนบรษทรวมทนระหวางบรษท

ในประเทศไทย และบรษทตางชาต

ตงแตป พ.ศ. 2520 รฐบาล คณะกรรมการสงเสรมการลงทน ไดพจารณาเหนวา อตสาหกรรม

ผลต ตเยน ตแช และเครองปรบอากาศ ไดขยายตวเตบโตขนมาก แตชนสวนสาคญ คอ มอเตอร

คอมเพรสเซอร ยงตองมการนาเขาจากตางประเทศทงสน ดงนน ในวนท 1 มถนายน 2521 สานกงาน

คณะกรรมการสงเสรมการลงทน จงไดมการประกาศเปดรบสมครผประสงคจะดาเนนการในโครงการผลต

มอเตอรคอมเพรสเซอร ซงโครงการของกลมบรษทกลธร ซงรวมกบ Jame N. Kirby ชาวออสเตรเลย เสนอ

ทจะใชเทคโนโลยระบบเทคมเช (Tecumseh) จากประเทศสหรฐอเมรกา ในการผลต และไดรบการ

พจารณาคดเลอกเปนโครงการทไดรบการสงเสรมการลงทนเมอวนท 28 มถนายน 2522 ไดจดตง

โรงงานผลตมอเตอรคอมเพรสเซอรแบบลกสบสาหรบตเยน ตแช และเครองปรบอากาศ เปนโรงงานแรกใน

ประเทศไทยชอบรษทกลธรเคอรบ จากด และเมอเรมโครงการแรกแลวกไดมโรงงานผลตคอมเพรสเซอรอน

ๆ เกดขนตามมาอกหลายแหง ไดแก

- บรษท อตสาหกรรมคอมเพรสเซอรไทย จากด (THACOM) ผลตระบบโรตารใชเทคโนโลย

ของ Mitsubishi Heavy Industry ประเทศญปน

- บรษท สยามคอมเพรสเซอร อตสาหกรรม จากด (SCI) ผลตระบบโรตารใชเทคโนโลยของ

Mitsubishi Electric ประเทศญปน

- บรษท ไดกน อนดสทร จากด (Daikin) ผลตดวยระบบโรตาร โดยใชเทคโนโลยจากประเทศ

ญปน

- บรษท Copeland (ประเทศไทย) จากด ผลตดวยระบบสโครล (Scroll Compressor) โดยใช

เทคโนโลยจากประเทศสหรฐอเมรกา

นอกจากบรษทผผลตคอมเพรสเซอรทง 5 รายดงกลาวแลว ยงมโรงงานผผลตคอม เพรสเซอร

สาหรบตเยนใชเอง และจดจาหนายไดแก บรษทซนโย ยนเวอรแซล อเลคทรค จากด ภายใตเครอง หมาย

การคา “SANYO” และบรษท ฮตาช คอนซเมอร โปรดกส (ประเทศไทย) จากด ภายใตเครองหมายการคา

“HITACHI”

23

- ในป 2515 ไดมการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการลงทน ทาใหระหวางป 2515 -

2523 ไดมการลงทนจากบรษทตางชาต เชน เนชนแนล เซมคอนดคเตอร, ซกเนตกส, ดาตาเจนเนอรล,

และฮนนเวลส ผผลตแผงวงจรไฟฟา (IC) เพอสงออก ตอมาเรมมการผลตชนสวนอเลกทรอนกสใชเอง โดย

บรษทธานนทรอตสาหกรรม และบรษทเนชนแนล ประเทศไทย เปนผผลตชนสวนโลหะ และพลาสตก PCB

Capacitor ฯลฯ

- ในชวงป 2524-2528 รฐบาลยงคงมนโยบายสงเสรมการสงออก มผลทาใหเกดมผผลต

ผลตภณฑอเลกทรอนกสรายใหญหลายรายเขามาลงทนในไทย เชน กลมมนแบร ผผลต Ball Bearing

Stepping Motor, Floppy Disk Drive และอน ๆ จากประเทศญปน ฟจกระ ผผลตสายไฟและเคเบล IBM,

ซเกท เทคโนโลย ผผลต Hard Disk Drive สาหรบคอมพวเตอรจากอเมรกา กลมฮานาจากฮองกงผ

ประกอบนาฬกา และ IC และกลม ยเอส อเลคโทรนคส ประกอบ PCBA

- ในระหวางป 2529-2542 คาเงนของญปนและประเทศ NICs แขงตวขน ทาใหการลงทนใน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสของไทยจากญปน ไตหวน และประเทศ NICs ขยายตวขนอยางรวดเรว ทาใหม

บรษทใหม ๆ เชน SHARP, SONY, MITSUBISHI เขามาลงทนในไทยเปนจานวนมาก มการผลต

ผลตภณฑตาง ๆ ซงมมลคาสงและมความซบซอนมากขน และจากการทคาแรงในประเทศ NICs สงขน ทา

ใหบรษทตางชาตยายฐานการผลตมายงประเทศไทย เชน บรษท SCI System, เทคโนโลย แอพพลเคชน

จากประเทศสงคโปร ผลต PCBA บรษท Elec & Eltek จากฮองกงผลต PCB และ PCBA สาหรบกจการ

ของคนไทยทผลตชนสวนอเลกทรอนกสรายใหญก ไดแก กลมสหยเนยน ซงเขาบรหารกจการของบรษท

ธานนทรอตสาหกรรม ดาเนนการผลต Hard Disk Drive ใหแกบรษท IBM

กลมผรเรมทางดานคอมพวเตอรทสาคญในประเทศไทย - ใน ป 2507สานกงานสถตแหงชาตไดนาคอมพวเตอรของ IBM รน 1401 หนวย ความจา 8

กโลไบต เขามาเปนครงแรกในประเทศไทย เพอใชสารวจสามะโนประชากร และในปตอ ๆมากไดมการนา

คอมพวเตอรมาใชในหนวยงานตาง ๆ อยางมากมาย

- ป 2528 บรษท IBM นา ไอบเอม เจ เอกซ ผลตในญปน ใชดสก 3.5 นว เครองแรก

- ป 2531 - ปจจบน การผลตและจาหนายคอมพวเตอรมอตราการขยายตวสงจากการท

คอมพวเตอรถกนาไปใชทงทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง

ประเทศไทยไดเรมมการพฒนาอตสาหกรรมอเลกทรอนกสคอนขางจะชา เมอเปรยบ เทยบกบ

ประเทศอนในภมภาคเดยวกน คอ กลมประเทศอตสาหกรรมใหม (NICs) เชน ไตหวน และ สงคโปร

24

ตลอดจนประเทศเพอนบาน เชน มาเลเซย อยางไรกตามการหนมาใชนโยบายดงดดการลงทนโดยตรง

จากตางประเทศของรฐบาลไทย การทคาเงนเยนสงขนเมอเทยบกบเงนบาท และการทคาจางของแรงงาน

ของไทยในชวงนนยงอยในระดบทตามากเมอเทยบกบประเทศอตสาหกรรมใหม จงทาใหการลงทนใน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสจากตางประเทศโดยเฉพาะญปนหลงไหลเขามาในไทยอยางรวดเรว สนคาท

ประเทศไทยเรมผลตไดในชวงแรก คอโทรทศนสและเครองเสยงกอนทจะเรมมการผลตเตาไมโครเวฟในป

2531 และ เครองเลน วดโอ ในป 2532 หลงจากนนในป 1990 เปนตนมาประเทศไทยไดเรมกลายเปนฐาน

การผลตเครองรบโทรศพท ฟลอบปดสก ฮารด ดสก มอนเตอร ตลอดจนชนสวนตอพวงอนของเครอง

คอมพวเตอรซงในปจจบนประเทศไทยเปนฐานการผลตแหงใหญของอตสาหกรรมฮารดดสก ซงเปนผลจาก

การลงทนของประเทศสหรฐและญปน และอตสาหกรรมมอนเตอรซงเปนผลมาจากการลงทนของไตหวน

โดยการผลตสวนใหญจะเปนการผลตเพอการสงออก นอกจากน ประเทศไทยยงไดเรมผลตสนคาทเกยว

ของกบสารกงตวนาประเภทตาง ๆ อยางจรงจง ในชวงป 2527 โดย บรษท AMD ไดเรมทาการผลต

ฮารดดสกขนในประเทศไทย หลงจากนน ในป 2531 บรษทโซน ไดเรมทาการผลตในลกษณะเดยวกนโดย

เปนการผลตเพอสงไปยงประเทศของบรษทแมเหลานน ในชวงตอมาบรษทขามชาตไดเลงเหนศกยภาพ

ทางการตลาดของประเทศไทย และตลาดอาเซยนทขยายตวอยางรวดเรว และไดใหความสาคญกบการ

ผลตเพอปอนตลาดสนคาดงกลาว

ความสาคญของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสต อประเทศไทย อตสาหกรรมอเลกทรอนกสเปนหนงในอตสาหกรรมทนบวามบทบาทสาคญมากในการพฒนา

เศรษฐกจของประเทศ โดยมมลคาการสงออกในไตรมาสท 3/2548 สงถง 381,702.46 ลานบาท และ

ผลตภณฑทมมลคาการสงออกมากทสดคอ เครองคอมพวเตอร และอปกรณประกอบ โดยมสดสวนการ

สงออกถง 54% (สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส. 2548:11-12) ของผลตภณฑอเลกทรอนกสทงหมด โดย

แนวโนมในป 2549 กระทรวงอตสาหกรรมไดตงเปาการสงออกไวโดยคาดวาอตสาหกรรมอเลกทรอนกสจะ

มอตราการเตบโตขนถงรอยละ 25-30 หรอคดเปนมลคาการสงออกประมาณ 4.1 ลานลานบาท (กระทรวง

อตสาหกรรม. 2548 : ออนไลน) และจากผลการสมมนานกวชาการจากภาครฐและภาคเอกชน ตางม

ความเหนตรงกนวา อตสาหกรรมอเลกทรอนกสของประเทศไทยนน ยงมโอกาสในการขยายตวไดอกมาก

และอยางตอเนอง (กระทรวงอตสาหกรรม. 2545: ออนไลน) โดยมปจจยตาง ๆ ทเกอหนน ดงเชน

25

ประการแรก เทคโนโลยในปจจบนยงมการพฒนาตอไปอยางไมหยดนง เชน การพฒนาอปกรณ

อเลกทรอนกสตาง ๆ ใหมความเรวในการประมวลผลมากขน ตลอดจนการพฒนาใหชนสวนมขนาดเลกลง

ซงทาใหอตสาหกรรมนยงคงมโอกาสในการพฒนาผลตภณฑตอไปไดอกตามเทคโนโลยทมการพฒนาขน

ประการทสอง สนคาอเลกทรอนกส เปนสนคาขนกลางทเปนสวนประกอบสาคญ ๆ ของการผลต

สนคาในอตสาหกรรมอน ๆ หลายอตสาหกรรม เชน เครองใชไฟฟา อปกรณทางการแพทย ฯลฯ ดงนน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสจงสามารถทจะพฒนาขยายตวตอไปโดยไมหยดนง เมออตสาหกรรมดงกลาวท

กลาวมาขางตนมการขยายตว

จากผลการวจยของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทยไดสรปวาอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

เปนอตสาหกรรมทมความสาคญทสดอตสาหกรรมหนงของประเทศไทยในแง มมต าง ๆ ดงตอไปน (สถาบน

วจยเพอการพฒนาประเทศไทย. 2545 :13)

1. เป นอตสาหกรรมทมการส งออกสงทสดในประเทศไทยมาต อเนองหลายป เช น ในป 2542

และ 2543 มมลค าการส งออกสงถง 7.99 แสนล านบาท และ 1.04 ล านล านบาท ตามลาดบ หรอคดเป น

รอยละ 35 ของมลคาการส งออกของประเทศไทยทงหมด

2. เป นอตสาหกรรมทมการลงทนจากต างประเทศสงสด โดยมสดส วนในการลงทนถงร อยละ

35 ของการลงทนในภาคอตสาหกรรมของประเทศไทยในช วงป 1990 เปนตนไป

3. เปนอตสาหกรรมทมการจางงานเปนจานวนมาก โดยในป 2543 มการจางงานถง 460,000 คน

ซงทาให อเลกทรอนกส เปนอตสาหกรรมทมการจ างงานสงทสดอตสาหกรรมหนง บทบาทและแนวโนมของอตสาหกรรมอเลกทรอนกส สาหรบทศทางอตสาหกรรมอเลกทรอนกสของประเทศไทยใน 5 ปขางหนายงคงมแนวโนมเตบโต

อยางตอเนอง เนองจากอปกรณอเลกทรอนกสจะเปนสวนประกอบของสงของเครองใชมากขน โดยเฉพาะ

ทางดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร จะเปนตวผลกดนใหอตสาหกรรมอเลกทรอนกสเตบโตอยาง

ตอเนอง ซงพบวาในประเทศกาลงพฒนา เชนเกาหลใต ไตหวน อนเดย และไทยมอตราการเจรญเตบโต

ของการใชเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารสงกวาอตราการเจรญเตบโตของประสทธภาพในการผลต

(Productivity Growth) และอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ (GDP Growth) และทสาคญคอ

อตสาหกรรมนเปนเปาหมายในยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศ โดยรฐบาลไดกาหนดให

อเลกทรอนกสเปนอตสาหกรรมหนงทมศกยภาพในการแขงขนในตลาดโลก (Global Industry) ซงเมอ

พจารณาโดยภาพรวมในระยะยาวแลว อตสาหกรรมอเลกทรอนกส มแนวโนมทจะขยายตวตอไปในอนาคต

เนองจากปจจยตาง ๆ ดงตอไปน (กระทรวงอตสาหกรรม. 2545 : ออนไลน)

26

1. ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยยงสามารถพฒนาตอไปไดอกมาก ความเจรญทางดาน

เทคโนโลยในปจจบน เปรยบเสมอนเปนเพยงการวางรากฐานของเทคโนโลยในอนาคตเทานน ดงนน ความ

ตองการใชสนคาอเลกทรอนกสจงยงคงมความตองการตอไปโดยไมหยดนง แมวาในบางชวงของเศรษฐกจ

ทคนมกาลงซอตาความตองการในสนคาอเลกทรอนกสอาจลดลงบาง แตในระยะยาวสนคาอเลกทรอนกส

ยงคงเปนสงทมความตองการตอไป

2. สนคาในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสสวนใหญเปนสนคาขนกลาง (Intermediate Goods)

การทสนคาในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสสวนใหญเปนวตถดบหรอสวนประกอบใหแกสนคาอน ๆ อกมาก มาย

ทาใหความตองการสนคาอเลกทรอนกสมาจากความตองการทคอนขางหลากหลาย ซงชวยเปนการ

กระจายความเสยง ทาใหความตองการสนคาอเลกทรอนกสคงมอยตลอดเวลา

3. ธรกจพาณชยอเลกทรอนกส (E-Commerce) เรมมการเตบโตขนอยางมาก มธรกจจานวน

มากทประสบความสาเรจจากการทพาณชยอเลกทรอนกสเปนชองทางในการเจาะตลาด โดยมตนทนการ

ดาเนนงานทตา ทาใหหลาย ๆ ประเทศเรมใหความสาคญกบดานพาณชยอเลกทรอนกสมากขน ซงหาก

การคาแบบ E-Business มมากขนกจะทาใหมความตองการสนคาอเลกทรอนกสเพอใชในการทาธรกจ

และเพอสนบสนนระบบธรกรรมของดานพาณชยอเลกทรอนกสมากยงขนดวย

จากการศกษาดงกลาวขางตนจะเหนวา อเลกทรอนกสนบเปนอตสาหกรรมทมศกยภาพในการ

เตบโตในระดบสงอยางตอเนอง มความสาคญตอความมนคงทางเศรษฐกจ และการจ างงานของประเทศ

ไทยเปนอยางยง ทสาคญกคออตสาหกรรมอเลกทรอนกสจดเปนอตสาหกรรมเปาหมายในยทธศาสตรการ

พฒนาอตสาหกรรมของประเทศทมแนวโนมในการขยายตวตอเนองไปไมมทสนสด ความสาคญและความ

สามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสน จงไม เพยงสงผลกระทบตอผผลตและกาลงคนภาย

ในอตสาหกรรมเท านน แตจะส งผลถงระบบเศรษฐกจของประเทศทงระบบอกด วย

3. บรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) (Cal-Comp Electronics (Thailand) Public Company Limited)

บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) เลขท 138 หม 4 ถนนเพชร

เกษม ตาบลสระพง อาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร กอตงขนเมอวนท 4 ธนวาคม 2532 โดยม Mr. Chiang

Hsiao Chin เปนกรรมการผจดการ (President) และ Mr. Hsu Sheng-Hsiung เปนประธาน (Chairman)

จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยเมอป 2543 ดวยทนจดทะเบยน 3,200 ลานบาท และเพม

27

ทนจดทะเบยนเปนเงน 3,780 ลานบาท เมอวนท 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 โดยใชชอหลกทรพยในการซอ

ขายวา CCET เพอผลตและสงออกผลตภณฑสาเรจรปและอปกรณประเภทอเลคโทรนคส ปจจบนบรษทฯ

มผถอหนหลก คอ Kinpo Electronics, Inc. และ Compal Electronics, Inc. ซงเปนบรษทฯ ผผลต

ผลตภณฑอเลคโทรนคสรายใหญในประเทศไตหวน

บรษทฯ แคล-คอมพ ไดรบการสงเสรมการลงทนจากสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

(BOI) ประเภทการผลตผลตภณฑอเลคโทรนคส และประเภทการผลตชนสวน หรออปกรณทใชกบ

ผลตภณฑอเลคโทรนคส บรษทฯ แคล-คอมพ มโรงงาน 2 แหงในประเทศไทย แหงแรกตงอยทจงหวด

สมทรสาคร แหงทสองตงอยทจงหวดเพชรบร รวมจานวนพนกงานทงสน 6,787 คน โรงงานแหงทสาม

ตงอยทเมองซโจว มณฑลเจยงซ ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน มพนกงานทงสน 1,790 คน (ณ วนท 31

ธนวาคม 2546) และมโรงงานอกแหงหนงซงกาลงกอสราง ณ เมองซโจว มณฑลเจยงซ ประเทศ

สาธารณรฐประชาชนจน

ในป 2547 เปนปแหงการเตบโตของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) ภายใตการเตบโตของเศรษฐกจโลกทงระดบมหาภาคและจลภาค บรษทแคล-คอมพ สามารถ

สรางความเตบโตไดในระยะเวลาทรวดเรว โดยยอดขายของบรษทไดเตบโตเพมขนกวา 100%ในป 2547

เมอเปรยบเทยบกบป 2546 ซงเปนผลสบเนองมาจากการเตบโตทงในสวนของโรงงานในประเทศไทยและ

โรงงานในประเทศจนโดยสามารถสรางยอดขายในป 2547 ไดทงสน 1.42 พนลานเหรยญสหรฐฯ หรอ คด

เปนเงนไทยเทากบ 56.47 พนลานบาท และถงแมวาในตลาดโลกจะมการแขงขนกนอยางรนแรง บรษท

แคล-คอมพ กยงสามารถสรางฐานลกคาใหมได เชน Western Digital, Motorola, Nikon, ในขณะเดยวกน

กยงคงรกษาความสมพนธทแนนแฟนทางธรกจกบลกคาเดม เชน Hewlett Packard, Olivetti, Advance

Digital Broadcast, ดวยความเชอมนและการสนบสนนทดจากลกคาทกรายทาใหบรษทแคล-คอมพ ม

ยอดขายในป 2547 ทสงมากเปนประวตการณ และสาหรบในป 2548 ดวยความไมแนนอนของสภาวะ

เศรษฐกจโลก โดยเฉพาะความผนผวนของราคานามนในตลาดโลกซงสงผลกระทบตอการเตบโตของทก

ภาคอตสาหกรรม บรษทแคล-คอมพฯ จงไดมการเตรยมการทดเพอรองรบสถานการณทจะเขามากระทบ

โดยไดมการพฒนาและคดคนผลตภณฑใหม ๆ ทนาสมย มการพฒนาความเชยวชาญดานการบรหาร

รวมถงการสรรหาบคลากรทมความรความสามารถเขามาในองคกร บรษทฯ คาดหวงทจะขยายการผลต

เพอสรางชอเสยงของบรษทใหอยในตลาดโลกดวยการสนบสนนทดจากพนกงานและผบรหารททมเทใน

การทางาน ซงบรษทฯ มเชอมนวาในป 2548 น จะสามารถประสบความสาเรจและเตบโตไดตามเปาหมาย

ทวางไว

28

กลมลกคาทสาคญของบรษทฯ แคล-คอมพ สวนใหญไดแก กลมบรษททเปนผผลตและจาหนาย

เครองใชสานกงาน อปกรณการสอสาร คอมพวเตอร และผลตภณฑอเลคโทรนคสชนนาของโลก เชน

Hewlett Packard, Panasonic, Terayon, Olivetti, NEC, Motorola, Western Digital, ADB and

Bellsouth เปนตน โดยกวารอยละ 80 ของมลคาจาหนายของบรษทฯ มาจากลกคากลมน ซงเปนลกษณะ

ของบรษท OEM จงทาใหบรษทฯ ไดรบการยอมรบในดานการผลตสนคาทมคณภาพจากสถาบนใน

ประเทศและตางประเทศ ทงน บรษทฯ เปนผผลตรายแรก ๆ ในประเทศไทยทไดรบใบรบรองมาตรฐาน ISO

9002, ISO 14001, QS 9000 และ IEC17025

รปแบบในการผลตสนคา บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ประกอบธรกจการผลต และ

จดจาหนายผลตภณฑอเลคโทรนคส โดยมรปแบบการผลต ดงน

1. Original Equipment Manufacturing (OEM) เปนการผลตภายใตเครองหมายการคาของ

ลกคา ซงผลตภณฑตาง ๆ สวนใหญจะไดรบการวจยและออกแบบจากลกคา โดยลกคาจะเปนผสงสนคา

ตนแบบใหกบบรษทฯ เพอทาการผลตใหกบลกคา

2. Original Design Manufacturing (ODM) เปนการผลตภายใตเครองหมายการคาของลกคา

ซงผลตภณฑทผลตใหกบลกคานน บรษทฯ จะเปนผดาเนนการวจยและออกแบบเอง

ทงนการผลตทง 2 รปแบบ ไมวาจะเปนแบบ OEM หรอ ODM นนสามารถเรยกรวมกนไดคอ

Electronic Manufacturing Services (EMS) ซงเปนการผลตสนคาใหกบลกคาภายใตเครองหมายการคา

ของลกคาเอง ซงบรษทฯ เนนใหมการควบคมการผลตอยางใกลชดทกขนตอน จงทาใหการผลตมความ

แมนยาสง สนคาทบรษทฯ ผลต ไดแก เครองคอมพวเตอร เครองพมพเอกสาร (Printer) LCD Monitor,

แผงวงจรสาหรบ Hard Disk, แผงวงจรสาหรบ Printer, Car PC และ Web Pad เปนตน ซงผลตใหกบ

ลกคาภายใตเครองหมายการคาตาง ๆ เชน Hewlett Packard, Panasonic, NEC, และ Motorola ได

เรมทาการผลตผลตภณฑใหมทใชเทคโนโลยระดบสง ไดแก เครองพมพ Multi-Function แผงวงจร PC

สาหรบ Hard Disk บรษทฯ ไดจดตงแผนกวจยและพฒนาเพอออกแบบและพฒนาผลตภณฑและปรบปรง

การผลตใหมประสทธภาพรวมทงพฒนารปแบบของผลตภณฑใหมตนทนทลดลงและมคณสมบต

สอดคลองกบความตองการของลกคามากยงขน

29

ขนตอนการประกอบเปนผลตภณฑ 1. บรษทฯ มการสงซอวตถดบจากทวทกมมโลก อกทงยงมผจดจาหนายวตถดบในตวโรงงาน

เพออานวยความสะดวกในการสงวตถดบไดตรงตามเวลาทตองการ

2. มขบวนการประกอบแผงวงจร (PCB) ทสลบซบซอน ตงแตการประกอบสวนประกอบยอย ๆ

จนสาเรจเปนผลตภณฑ โดยมการใชเทคโนโลยทกาวลาในกระบวนการผลต

3. มระบบการตรวจสอบทแมนยาและมความนาเชอถอในทกขนตอนของการผลตเพอทจะได

สนคาทมคณภาพ

4. นอกจากการบรการทางดาน (ODM) ผานทางวศวกร ผนาโครงการ และพนกงานทมคณภาพแลว

บรษทฯ ยงใหบรการดานการทดลอง ตรวจสอบ การจดจาหนายและสงผลตภณฑดวย

5. บรษทฯ มวศวกรประจาโรงงานเพอทจะไดอานวยความสะดวกลกคาไดตลอดเวลา นอกจากน

บรษทฯ ยงสงวศวกรไปพบปะกบลกคาเพอชวยเหลอปญหาตาง ๆ เชน การประกอบผลตภณฑ การตดตง

ผลตภณฑ และการใชผลตภณฑอยางถกวธ

6. การใชระบบ Internet เพออานวยความสะดวกใหกบลกคาไดรบทราบขอมลตาง ๆ ททนสมย

อยเสมอ เชน ตารางการผลต สถานะของกระบวนการผลต ผลการตรวจสอบผลตภณฑ อตราความ

เสยหายชารดของผลตภณฑ และตารางการจดสงผลตภณฑ วสยทศนในการดาเนนงาน บรษท แคล-คอมพฯ มงหวงทจะเปนผนาทางดาน Electronics Manufacturing Services และ

ใหบรการในการแกไขปญหาของลกคาทวทกมมโลก อดมการณของแคล-คอมพ : ความเปนเลศ 1. เวลา : บรษทฯ มปรชญาในการดาเนนธรกจวา ควรใชเวลาทกนาทใหมคณคา ทงอดต ปจจบน

และกาวสความเปนเลศในอนาคต

2. บคลากร : บรษทฯ พรอมทจะพฒนาบคคลากรใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ

เหนอคแขงทงในอดต ปจจบน และอนาคต

3. การพฒนา: บรษทฯ มการพฒนาคดคนสงตาง ๆ เพอใหเกดความกาวหนา และสามารถ

ประสบความสาเรจในธรกจ ความซอสตย และสามคค 1. ดานบรการ : บรษทฯ มการใหบรการลกคาทด และเนนการสรางความสมพนธอนดกบลกคา

30

2. ความเอาใจใส : บรษทฯ มความเอาใจใสตอพนกงานทกคนและใหทกคนมสวนรวมกบความสาเรจ

ของบรษทฯ

3. ความรบผดชอบ : บรษทฯ มความรบผดชอบตอสงคม วฒนธรรม และสงแวดลอม

4. ความซอสตย : พนกงานทกคนมความซอสตยตอบรษทฯ ความเสยสละ

6. พนกงานทกคนของบรษทมความรบผดชอบตอหนาท และงานทไดรบมอบหมายสามารถ

ทางานเปนทม รวมแรง รวมใจ เพอความสาเรจของงาน

จดเดนของบรษทแคล-คอมพฯ 1. ผลตภณฑทมคณภาพและมความสามารถในการผลตสง มากกวา 14 ปทมประสบการณ

ทางดานการผลตในประเทศไทย ผลตภณฑของบรษทแคล-คอมพฯ จงไดรบการยอมรบจากลกคาชนนาทว

โลก ทงความแมนยาในแผนการผลต, 6 Sigma, TQM (Total Quality Control), ความกาวลาทางดาน

เทคโนโลย, ขนตอนการตรวจสอบทรดกมและมคณภาพ, วเคราะหอตราความเสยหายชารดของผลตภณฑ

ความระมดระวงในการทางานของพนกงาน ซงทงหมดนกอใหเกดสนคาทมคณภาพและไดมาตรฐาน

2. การจดการโรงงานทมประสทธภาพ การทางานเปนทมเปนหวใจสาคญททาใหประสบความ

สาเรจ บรษทมการประชมเชาทกวนเพอใหพนกงานไดรบทราบขอมลและทกษะในการทางานใหม ๆ สามารถ

แกไขปญหาขอผดพลาดทเกดขนไดถกจด การระดมความคดและการรวมมอของพนกงานทกคนซงเปน

สวนสาคญททาใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการจดการโรงงาน

3. มสายการผลตทยดหยน การทบรษทนนมสายการผลตทยดหยนซงเปนหวใจหลกของ EMS

จงทาใหบรษทฯ สามารถผลตผลตภณฑไดทนตามความตองการของตลาดและลกคา

4. มตนทนการผลตตา จากการทบรษทมตนทนการผลตทตา จงทาใหบรษทไดรบคาสงซอและ

ลกคาใหม ๆ อยเสมอ เพราะในปจจบนนตลาดมการแขงขนคอนขางสง นอกจากคณภาพของสนคาแลว

ราคากเปนอกปจจยหนงทลกคาใหความสาคญ

5. มผจาหนายวตถดบในโรงงาน บรษทสามารถไดรบวตถดบไดตรงตามเวลาทตองการ จากผ

จาหนายวตถดบทตงอยในตวโรงงาน ทาใหบรษทสามารถลดตนทนคาขนสงลดระยะเวลาในการตดตอ สอสาร

เพมประสทธภาพในการควบคมคณภาพของวตถดบ เพมความถกตองแมนยาของแผนการผลตและเพม

ความสมพนธอนดกบผจาหนายวตถดบอกดวย

6. การจดสงผลตภณฑตรงเวลา การจดสงผลตภณฑตรงเวลา เปนนโยบายและคามนสญญาท

สาคญทบรษท แคล-คอมพฯ มตอลกคา

31

การฝกอบรมและการพฒนาบคลากรของแคล-คอมพฯ บรษท แคล-คอมพฯ มฝายฝกอบรม (Training) ททาหนาทวางแผนการฝกอบรมประจาป ซงโดยทวไปการฝกอบรมจะเกดขนจากความตองการทางธรกจของกลมบรษทลกคารายใหญ และฝายฝก อบรมจะทาหนาทจดฝกอบรมพนกงานในแผนกตาง ๆ ทเกยวของเมอพบวามความจาเปนตองไดรบการฝกอบรมตามทกลมบรษทฯ ลกคาแจงความประสงคเขามา บรษทแคล-คอมพฯ จะมการประชมในตอนเชา (Morning Meeting) ในเวลา 7.30 น.–8.00 น. ทกวน และถอวาเปนการฝกอบรมพนกงาน (Morning Training) ไปพรอมกนเพอใหพนกงานไดรบทราบขอมลการผลต วธการทางานใหม ๆ การแกไขปญหาขอผดพลาดทเกดขนจากการทางาน มการระดมความคดและความรวมมอจากพนกงานทกคนซงนบเปนสวนสาคญททาใหเกดประสทธภาพ และประสทธผลในการจดการโรงงาน นอกจากนบรษทฯ ยงไดมการประชมเพอสอความในหลายรปแบบ เปนการประชมหลายประเภทและหลายระดบทงในประเทศ และตางประเทศทเหมาะสมกบบคลากรระดบตาง ๆ การใชบอรด การตดปายประกาศ การใชระบบสารสนเทศ กจกรรมกลมยอย และการจดกฬาสเพอเพอความสามคคในองคกร เปนตน บรษท แคล-คอมพฯ มวศวกรประจาโรงงานเพออานวยความสะดวกลกคา มการสงวศวกรไปพบปะกบลกคาเพอชวยเหลอปญหาตาง ๆ เชน การประกอบผลตภณฑ การตดตงผลตภณฑ และการใชผลตภณฑอยางถกวธ บรษทฯ มการสงวศวกรไปอบรมหรอสงไปดงานในตางประเทศเมอมการปรบปรงหรอเปลยนแปลงการผลต หรอการเพมสายการผลตของโรงงานในไทย เพอใหสามารถปฏบตงานได อย างชานาญ วศวกรโรงงานจะได รบมอบหมายให ดแลงานต าง ๆ หลายด าน เช น งานดานกระบวนการผลต เช น การออกแบบผงการผลต (Process Layout) และดแลการผลต งานด านผลตภณฑซงจะดแลดานผลผลต (Yield) วศวกรจงจาเปนตองไดรบการพฒนาความรทเกยวกบการวเคราะหและตรวจสอบคณภาพ (QA) การทดสอบเชงกล (Mechanical Test) และการทดสอบเชงไฟฟาสถตย (Electrostatic Discharge Test) การทดสอบเชงวสดศาสตร (Material Test) นอกจากนกยงมโครงการฝกอบรมดานคณภาพในการผลตสาหรบวศวกรทบรษทจดไวไดแก การบรหารคณภาพโดยรวม (TQM) ระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) พนฐานสถตสาหรบการควบคมคณภาพ (Six Sigma) การจดการโรงงานทมประสทธภาพ การวเคราะหอตราความเสยหายชารดของผลตภณฑ และความปลอดภยในการทางาน (บญทน ยางนอก. 2548 : สมภาษณ) สาหรบชางเทคนค (Technician) ของบรษทฯ จะไดรบมอบหมายใหทาหน าทควบคมเครอง จกรกลในการผลตและทางานทใชทฝมอและทกษะ เชนงานเชอม งานกลง งานทดสอบหรองานบารงรกษา ดงนน โครงการฝกอบรมสาหรบชางเทคนคจงเปนการใหความรเพมเตมเกยวกบการซอมบารงเครองจกร (Repair & Improvement) ความปลอดภยในการทางาน ระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) และกจกรรมปรบปรงคณภาพ เชน QC, 5 ส และ Kaizen

32

สวนหวหนางาน (Foreman) จะมหนาทรบผดชอบในการสอนวธการทางานใหกบผปฏบตงาน

ตลอดจนการควบคมกากบดแลใหการปฏบตงานสาเรจลลวงตามเปาหมาย โดยหวหนางานจะไดรบการ

ถายทอดทกษะทางเทคนคตาง ๆ โดยตรงจากวศวกร และจะไดรบการฝกอบรมเทคนคเฉพาะทางเพมอก

อยางนอยเดอนละ 1 ครง หรอตามความจาเปนของแตละสายงาน นอกจากนกจะไดรบการฝกอบรมท

เกยวกบความปลอดภยในการทางาน, กจกรรม QC และ 5 ส เปนตน

การแบงระดบการบรหารงานของบรษทแคล-คอมพฯ สมศกด เพชรรตน (2548:สมภาษณ) ผจดการฝายบรหารงานบคคลของบรษทแคล-คอมพฯ ได

กลาวถงระดบ “ผบงคบบญชา” ของบรษทวาหมายถงผซงทาหนาทเปนผนาในการดาเนนงานอตสาหกรรม

ไมวาจะเปนผนาในระดบสง ระดบกลาง หรอระดบตน ไมวาจะมทมาจากการแตงตง เลอกตง หรอไดรบ

การยอมรบจากบคลากรใหเปนผนาหรอหวหนางานขององคกร โดยมอานาจหนาทบงคบบญชาชแนะ ควบคม

วางแผนกาหนดเปาหมายและตดสนใจเรองตาง ๆ ตามบทบาทหนาทของหนวยงานทรบผดชอบ เพอให

งานบรรลเปาหมายทตงไว ทงน ผบงคบบญชาของแคล-คอมพฯ ไดแบงออกไดเปน 3 ระดบ ตามลกษณะ

อานาจหนาทและงานดงภาพประกอบท 4 ตอไปน

ภาพประกอบ 4 แสดงการแบงระดบบคลากรของบรษทแคล-คอมพฯ

ระดบตน

(First Line Supervisor)

ระดบกลาง (Middle Manager)

ระดบสง (Executive)

ผจดการฝายตาง ๆ

รองผจดการฝายฯ


(Foreman)

ประธานกรรมการ

รองประธานฯ

กรรมการผจดการ

33

1. ผบรหารระดบสง (Executive) บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส มผบรหารในระดบสงสด

รวม 15 คน เปนชาวไตหวน 5 คน และชาวไทย 10 คน ไดแก ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ

กรรมการผจดการ ซงมหนาทกาหนดนโยบาย วนจฉย สงการในเรองสาคญ เชนเรองการขยายกจการ การ

เพมทน การกอหนผกพน การขยายหน การปรบเปลยนกจการ เปนตน ผบรหารระดบนจะรบผดชอบ

ทงหมดในองคการ มอานาจสงสดในการตดสนใจ และเปนตวแทนองคกรในการตดตอกบบคคลภายนอก

หรอสถาบนอน ๆ

2. ผบรหารระดบกลาง (Middle Manager) บรษทแคล-คอมพฯ มบคลากรในตาแหนงผบรหาร

ระดบกลางในสายการผลต 7 คน และบคลากรในตาแหนงผบรหารในสายสานกงานอก 2 คน ผบรหาร

ระดบกลางจะเปนผนาทเชอมตอระหวางหนวยงานเบองบนกบหนวยลาง เชน ตาแหนงผจดการตาง ๆ อาท

ผจดการโรงงาน ผจดการฝายผลต ผจดการฝายบคคล ผจดการสาขา และทาหนาทเปนหวหนาแผนงาน

ในการนานโยบายขององคกรไปสการปฏบตของพนกงาน และควบคม กากบ ดแล ประเมนผลและตดตาม

ผลงานใหไดตามเปาหมายและวตถประสงคขององคกร

3. ผบรหารระดบตน (First Line Supervisor) ไดแกผทปฏบตหนาทหวหนางาน (Foreman) ใน

สายการผลตของบรษทแคล-คอมพฯ มจานวน 90 คน หวหนางานเปนผนาระดบหวหนาคนงาน จะเปน

ตวแทนของฝายบรหารในการแกไขปญหา และประสานงานกบพนกงาน มหนาทหลกในการสอนวธการ

ทางานใหกบผปฏบตงาน ตลอดจนการกากบควบคมดแลใหปฏบตงานตามหนาท และความรบผดชอบ

หวหนางานจะทาหนาท Morning Training พนกงานทกเชา จงเปนผทใกลชดกบพนกงานมากกวาผนา

ระดบอน หวหนางานสวนใหญจะจบการศกษาตงแตมธยมปลาย–อนปรญญา มประสบการณในการ

ทางานโดยเฉลย 5 ป และเปนผทมบทบาทหนาทในการสอนงานพนกงานในระดบปฏบตการมากทสด

โดยประมาณ 3-10 ชวโมง/สปดาห นอกจากนยงมหนาทปกครองบงคบบญชาพนกงานในสายทรบผดชอบ

การรบนโยบายดานบรหารจดการตอจากผจดการ และชวยกระจายงานลงสการปฏบตเบองลางตลอดจน

การชวยตรวจตราดแลงานใหเปนไปตามแผนการผลตของฝายผลต ซงแบงออกเปน 5 แผนก ในแตละ

แผนกกมสายการผลต (Line) รวมทงสน 90 สาย ดงภาพประกอบท 5 ตอไปน

34

สายการผลต

จานวน

Line

จานวน

Foreman

จานวน

พนกงาน

/1 line

จานวน

พนกงาน

ทงหมด

1. แผนกประกอบดวยเครองจกร (OSMT) 24 24 12 288

2. แผนกประกอบแผงวงจร (PCBA) 8 8 40 320

3. แผนกประกอบยอย (SUB) 25 25 50 1,250

4. แผนกประกอบหลก (TOP) 27 27 50 1,350

5. แผนกบรรจภณฑ (PACK) 6 6 30 180

รวม 90 90 - 3,388

ภาพประกอบ 5 แสดงจานวนสายงาน และบคลากรในสายการผลตของบรษท แคล-คอมพฯ

การประเมนทกษะของหวหนางาน บรษท แคล-คอมพฯ มการฝกอบรมทกษะเฉพาะดานใหกบหวหนางาน (Foreman) เดอนละ 1 ครง

และมการทดสอบทกษะทก 6 เดอน โดยการทดสอบเพอเพมระดบคาตอบแทนประจาตาแหนง 3 ระดบ คอ

ผานการประเมนความรความสามารถขนแรกจะไดเงนเพมระดบ 400 บาท/เดอน การประเมนขนทสองคอ

สามารถทางานในหนาทอนไดดวยจะไดเพม 1,200 บาท และหากผานการประเมนขนทสามคอสามารถทางาน

แทนชางเทคนคไดกจะไดเงนเพมระดบท 1,600 บาท ซงผจดการโรงงานจะเปนผตดตามประเมนผลการ

ปฏบตงานของหวหนางานเพอบนทกขอมลลงแฟมประวตการฝกอบรม โดยการสงเกตพฤตกรรมในการ

ทางาน และการตรวจสอบผลงานโดยรวมในสายงาน หากผลงานยงไมไดตามเกณฑกจะไดรบการฝกอบรมเพม

จนสามารถผานเกณฑการประเมนไดในทสด

4. ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน (Coaching)

4.1 แนวคดในการสอนงาน ไดมผใหความหมายไวมากมาย สามารถรวบรวมไวไดดงน

ออลเลน และ เคน (มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 2548: ออนไลน ; อางองจาก Allen ; & Kane. 1915)

ไดใหแนวคดเกยวกบการสอนงานไววา เปนการสอนวธการปฏบตงานใหกบพนกงานในหนาทใดหนาทหนง

โดยเฉพาะเพอใหรวธการทางานสามารถเรมตนการทางานไดอยางถกตอง การสอนงานจะมลกษณะท

เฉพาะเจาะจงและเปนระบบ เปนกลวธทตองใชการวเคราะหทกษะ และทฤษฎการเรยนรโดยสามารถจะ

สอนเปนรายบคคลหรอสอนเปนกลมยอยกได

35

บญเลศ ไพรนทร (ขนษฐา จตรอรณ. 2540:1-5; อางองจากบญเลศ ไพรนทร. 2538) ไดให

แนวคดวา การสอนงานเปนวธการพฒนาบคคลทมความเกยวของกบการทางานของแตละบคคล เปน

กระบวนการทผบงคบบญชา หรอหวหนางานไดสอน แนะนา ชแจง หรอชวยเหลอผปฏบตงานใหเรยนร

วตถประสงค และวธการทางานทถกตอง เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และเปน

เครองมอทสาคญสาหรบหวหนางานทกคน จงจาเปนตองจดทาอยางเปนระบบ มแบบแผนเปนขนตอน

นอกจากนการสอนงานยงเปนวธการพฒนาบคคลทไดผลและประหยดมากทสดถาเปรยบกบการพฒนา

บคคลดวยวธการอน ๆ

วชย โถสวรรณจนดา (2546 : 61) การสอนงาน คอ การทผบงคบบญชาสอน หรอแนะนาให

ผใตบงคบบญชาไดเรยนรเกยวกบลกษณะงาน วธปฏบตงาน และมพฤตกรรมในการทางานทเหมาะสม

เพอใหสามารถทางานไดสาเรจตามวตถประสงคอยางมประสทธภาพ

วยะดา วรธนานนท (2548 : ออนไลน) การสอนงาน เปนรปแบบหนงในการพฒนาทรพยากร

บคคลทเปนผใตบงคบบญชาใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ มความพรอมในการ

ปฏบตงานในหนาทตาง ๆ เปนการสรางขวญและกาลงใจใหพนกงาน ทาใหสมพนธภาพในการบงคบ

บญชาดขน และเปนการประเมนศกยภาพของพนกงานหลงสอนงานแลว

สายณห พานช (2548 : 80) ไดกลาววา การสอนงาน คอ การจดประสบการณทเหมาะสมทสด

ใหแกผรบการฝก เพอใหเกดการเรยนรไดเรว และถาวรทสด

สมต สชฌกร (2547 : 14-15) ไดรวบรวมแนวคดตาง ๆ เพอใหครอบคลมความหมายของ “การ

สอนงาน” ไวอยางหลากหลาย ดงตอไปน

การสอนงาน หมายถง การทหวหนางานไดสอนหรอแนะนาใหลกนองไดเรยนรงานทตนไดรบ

มอบหมายนนวามวตถประสงคอยางไร มขอปฏบตอยางไร จงจะบรรลวตถประสงคนนอยางมประสทธภาพ

และประหยด

การสอนงาน หมายถง การทหวหนางานไดบอกรายละเอยดในการปฏบตงานใหแกพนกงาน เพอให

พนกงานสามารถปฏบตไดอยางถกตอง รวดเรว

การสอนงาน หมายถง การเรยนรของพนกงานเกยวกบงานในหนาทของตน โดยหวหนางานเปน

ตวการสาคญทจะกอใหเกดการเรยนรนน

การสอนงาน เปนเรองของการเรยนรทหวหนางานมงจะเปลยนแปลงพฤตกรรมของลกนองจาก

การทางานไมเปนหรอไมชานาญ มาเปนผทางานเปนหรอมความชานาญมากยงขน

36

การสอนงาน หมายถง ความสมพนธโดยตรงระหวางหวหนางานกบลกนอง เพราะหวหนางาน

เปนผมประสบการณในงานทรบผดชอบเปนอยางดยอมเขาใจในลกษณะงาน การไดสอนงานใหกบลกนอง

ยอมทาใหเกดความสมพนธอนดตอกน และเปนการมอบหมายงานของหวหนางานใหแกผใตบงคบบญชา

เปนการกระจายความรบผดชอบในการทางานใหแกผใตบงคบบญชา

โดย สมต สชฌกร (2547 : 15) ไดสรปแนวคดเกยวกบการสอนงานไววา การสอนงานเปนหนาท

ประการหนงของผบงคบบญชาทจะพงปฏบตตอผใตบงคบบญชาในอนทจะทาใหเกดความเขาใจงาน ม

ความชานาญ และสามารถทางานไดอยางถกตอง โดยหวหนางานจะตองชแจงถงวตถประสงค วธการ

ปฏบตงานอยางละเอยดและชดเจนเพอจะนาไปสความสาเรจของงานและองคการไดในทสด การสอนงาน

จงถอเปนกระบวนการเรยนรอยางหนงของพนกงาน และยงชวยใหเกดความสมพนธอนดในการทางานรวมกน

อกดวย

สวน อามร เชาวลต (2548 : ออนไลน) กลาววา การสอนงาน คอ การเรยนรเกยวกบงาน เปน

ภารกจทสาคญของผบรหาร/หวหนางาน ซงสงผลตอความสาเรจในการทางาน เนองดวยการสอนงานจะ

ชวยใหผปฏบตสามารถทางานใหมได (Performance a New Task) ทาใหเกดการปรบปรงการทางานใหด

ขน (Improve Performance) ชวยพฒนาทกษะในการทางาน (Develop Skills) ชวยแกปญหาในการ

ทางาน (Solve Problems) เกดความมนใจในการทางาน (Build Confidence)

อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 50) ไดกลาวถงการสอนงานไววา เปนวธหนงในการพฒนาพนกงาน

ใหสามารถทางานเปนไปตามความคาดหวงทหวหนางานกาหนดขน โดยมจดมงหมายคอการปรบปรงและ

พฒนาใหพนกงานมความสามารถ และมผลการปฏบตงานทดขน เพราะผลการปฏบตงานของพนกงานจะ

นาไปสผลการปฏบตงานทดของหนวยงาน และขององคกรในทสด

และ เกรยงศกด วฒนะรตน (2549: ออนไลน) ไดกลาววา การสอนงาน นอกจากจะเปนการ

ชวยเหลอ ใหคาแนะนา ใหกาลงใจ และใหโอกาสในการทาสงตาง ๆ ใหดขนแลว การสอนงานยงเปนวธท

จะชวยใหผใตบงคบบญชาประสบความสาเรจในการทางานอยางเปนอสระและมประสทธภาพ การสอน

งานจงเปนวธการหนงในการบรหารทผบงคบบญชาควรทาความเขาใจใหละเอยดถองแท เพอการนาไปใช

ในการบรหารงานจะไดเกดประโยชนและมประสทธภาพ

จากคาจากดความของการสอนงาน ทมาจากแนวคดตาง ๆ ดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา

การสอนงานคอ การทหวหนางานไดทาหนาทถายทอดความร หรอแนะนาวธการทางานทถกตองใหแก

ผปฏบตงานเพอใหเขาใจขนตอนการทางาน จนสามารถทางานไดเองอยางถกตองและมประสทธภาพ

ตลอดจนการควบคม ดแล เพอใหการปฏบตงานนนเปนไปตามเปาหมายขององคกร

37

4.2 วตถประสงค และ ความสาคญของการสอนงาน วตถประสงค โดยทวไปของการสอนงาน ไดแก

1. เพอถายทอดเทคนคและวธการทางานงานใหกบพนกงาน

2. เพอใหพนกงานเขาใจวธการทางานทถกตองสามารถปฏบตงานไดทนท

2. เพอใหพนกงานมหลกการทางานทเปนมาตรฐานเดยวกน

3. เพอปองกนการทางานผดพลาดของพนกงาน

การสอนงาน จงนบไดวาเปนวธการพฒนาผใตบงคบบญชาซงไดผลดมากในดานการเสรมสราง

บรรยากาศในการทางาน ทาใหการทางานมประสทธภาพสง เปนการชวยเพมศกยภาพใหแกผปฏบตงาน

ในทกระดบ และเปนการลดคาใชจายซงเปนตนทนในการพฒนาทรพยากรบคคล ลกษณะของการสอนงาน เปนการทหวหนางานไดสงเกตการทางานของลกนอง ณ พนท

ปฏบตงานในขณะททางานจรงและเหนวาลกนองยงขาด ความร ความเขาใจ ทกษะการทางานในบางเรอง

หวหนางานจงเขาไปชแนะโดย ทดลองทาใหดเปนตวอยาง อธบายเพมเตมแลวใหลกนองทาตามจนกระทง

ลกนองทางานนนไดจรง การสอนงานจงมความสาคญมากในกระบวนการผลต โดยสมต สชฌกร (2547 :

16) ไดสรปความสาคญของการสอนงานไวดงน

1. ไมเกดการลองผดลองถก การสอนงานเปนไปอยางถกตองและมประสทธภาพจะลดความผดพลาด

เสยหาย และเวลาในการทางาน

2. การเรยนรเปนไปอยางถกตองสมบรณเกดการถายทอดงานและเทคนคการปฏบต งานจาก

หวหนางานงาน ไปสผปฏบตงาน ทาใหเกดความรในการทางานทถกตอง

3. การปฏบตงานเปนไปอยางราบรน รวดเรวและปลอดภย ไดผลผลตทมคณภาพสมาเสมอ

และไดมาตรฐานเดยวกน

4. ไมเสยเวลาในการกลบไปแกไขงานทผดพลาด และบกพรอง

5. มการแลกเปลยนความคดเหนรวมกนระหวางหวหนางานกบผปฏบตงาน

6. ทาใหองคความรไมตดกบบคคล เมอมการเขาออกจากงาน กมผสบตองานได 4.3 ประโยชนของการสอนงาน อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 17-20) ไดกลาวถงผลประโยชนทไดรบการจากสอนงาน โดย

กลาววา การสอนงานถอวาเปนรปแบบของการสอสารอยางหนงทเปนทางการและไมเปนทางการระหวาง

38

หวหนาและพนกงาน ทเรยกวาการสอสารแบบสองทาง (Two Way Communication) ทหวหนางานใชใน

การแจงและรบฟงความตองการของพนกงาน และใชเปนชองทางในการสอบถามปญหา และอปสรรคท

เกดขนในการทางาน รวมทงเปนโอกาสอนดในการทจะชวยกนแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนในการทางาน

รวมกน การสอนงานทถกตองจะสงผลประโยชนโดยตรงตอตวพนกงานเอง ตอหวหนางาน และตอองคการ

ดงตอไปน ประโยชนตอพนกงาน • ทาใหพนกงานเขาใจถงขอบเขตหนาทงาน เปาหมายของงาน ความตองการหรอสงทหวหนา

งานคาดหวง

• ทาใหพนกงานมโอกาสรบรถงสถานะและการเปลยนแปลงขององคการ รวมถงปญหาและอปสรรค

ทเกดขน ตลอดจนภารกจตาง ๆ ทองคกรจะทาในปจจบนและตอไปในอนาคต

• ทาใหพนกงานรบรปญหาหรออปสรรคทเกดขนในการทางานรวมกบหวหนางาน รวมทงมสวน

รวมกบหวหนางานพจารณาทางเลอกทเหมาะสมทสดเพอแกไขปญหาทเกดขน

• ทาใหพนกงานมโอกาสรบรจดแขง หรอขอดของตน รวมถงจดออนหรอสงทตองพฒนาปรบปรง

เพอใหสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพมากยงขน

• ทาใหพนกงานรจกวางแผนและจดลาดบความสาคญกอนหลงของงาน รบรเทคนควธการใน

การทางานใหประสบความสาเรจตามเปาหมาย และระยะเวลาทหวหนางานกาหนด

• สรางขวญและกาลงใจทดในการทางาน ซงพนกงานจะไมรสกวาตนเองทางานเพยงลาพง หรอ

มความรสกวาหวหนางานทอดทง และไมสนใจทจะพฒนาความสามารถและศกยภาพในการทางานของ

พนกงาน

• เปนแรงจงใจหรอสงกระตนใหพนกงานตองปรบตวเอง มความกระตอรอรนและความพรอมท

จะเรยนรสงใหม ๆ อยเสมอ

• สงเสรมใหลกนองมมลคา (Value) ในการทางานเพมขน เนองจากการสอนงานทถกตองโดย

พจารณาตามความตองการของพนกงานแตละคน จะมสวนชวยตอบสนองใหลกนองบรรลเปาหมายของ

ตนเอง (End Goal) ทกาหนดไว ประโยชนตอหวหนางาน • การสอนงานจะชวยแบงเบาภาระงานของหวหนางานเนองจากลกนองสามารถทางานไดอยาง

ถกตอง และนาสงมอบผลงานไดตรงตามเวลาทกาหนด

39

• ทาใหหวหนางานมเวลาเพยงพอทจะคดพจารณาปรบปรงระบบงาน ขนตอน และวธการทางาน

ใหมประสทธภาพมากยงขน

• เปนชองทางหรอโอกาสทหวหนางานสามารถชแจงจดเดน หรอจดทอยากใหลกนองพฒนาปรบปรงการทางานใหดขน

• เปนชองทางหนงทหวหนางานสามารถแจงใหลกนองรบรถงวสยทศน (Vision) ภารกจ (Mission) กลยทธ (Strategy) และเปาหมาย (Goal) รวมทงการเปลยนแปลง และการเตรยมความพรอม

ในดานตาง ๆ ทงขององคการและหนวยงาน • ทาใหหวหนางานมโอกาสรบรความตองการหรอสงทลกนองคาดหวง รวมทงรบรปญหาหรอ

อปสรรคทเกดขนในการทางานของลกนอง • สรางสมพนธภาพทดในการทางานระหวางหวหนางานและลกนอง เนองจากมการพดคยและ

ปรกษาหารอกนมากขน เปนการลดอตราการลาออกของพนกงานใหนอยลง • การสอนงานเปนหนทางหนงทหวหนางานนามาใชในการผลกดนและสนบสนนใหลกนองทางาน

ใหบรรลเปาหมาย (Performance Goal) ตามแผนงานทกาหนด • สงเสรมใหเกดบรรยากาศของการทางานรวมกนเปนทม (Team Working) ระหวางพนกงาน

ภายในกลม ซงจะทาใหพนกงานรวมแรง รวมใจ และรวมคดทจะหาแนวทางปองกนและแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนในการทางาน ประโยชนตอองคกร การสอนงาน นอกจากจะสงผลโดยตรงไปยงพนกงานและหวหนางานแลว การสอนงานทถกวธจะสงผลตอเนองไปยงระดบองคกร นนคอองคการจะมผลการปฏบตงาน (Organizational Performance)

ทเปนไปตามหรอมากกวาความคาดหวงทตองการ ไมวาจะเปนกาไร รายได ยอดขาย สวนแบงทางการตลาด ผลผลต และจานวนลกคาทเพมมากขน รวมทงตนทน หรอคาใชจายในการดาเนนงาน และขอรองเรยนของลกคาทลดลง วชย โถสวรรณจนดา (2546:62) กลาววา การสอนงานทดจะกอใหเกดประโยชน ดงน

1. ผลงานของหนวยงานเพมขนงานทรบผดชอบเปนไปตามมาตรฐานหรอเปาหมายทกาหนดไว 2. ขอผดพลาดในการทางานนอยลง 3. คนงานมความเขาใจในงานเพมมากขนมฝมอในการทางานเพมขน สามารถทางานไดอยางถกตองตามวธการ

4. อบตเหตในการทางานลดนอยลง

40

5. ผลผลตมคณภาพด ตรงตามมาตรฐาน เปนทพอใจของลกคา

6. หนวยงานและองคกรมกาไรเพมมากขน

4.4 ความจาเปนในการสอนงาน การสอนงานเปนสงทมความจาเปนและเกดขนไดทกโอกาส หวหนางานทฉลาดและมวสยทศน

จะใชการสอนงานเปนเครองมอในการเพมศกยภาพใหหนวยงานไดดและมากยงขน และเปนการสงเสรมความกาวหนาใหผปฏบตงานและเปนผลดกบการบรหารงานของหวหนางานดวย สมต สชฌกร (2547:18) ไดกลาววา โดยทวไปความจาเปนในการสอนงานจะเกดขนในกรณ ตอไปน

1. เมอรบพนกงานใหมเขามาทางาน 2. เมอโอนยายพนกงานเกาจากฝายอนเขามาทางานใหม 3. เมอมการเปลยนแปลงระบบงาน หรอกระบวนการผลต

4. เมอมการนาเครองจกรกล เครองมอ หรออปกรณการทางานใหมเขามาใช

5. เมอหวหนางานพบวา พนกงานทางานบกพรอง ลาชา และ ผดวธ 6. เมอหวหนางานพบวา พนกงานใชเครองมอหรออปกรณไมตรงกบงาน 7. เมอหวหนางานพบวาพนกงานทางานเสยงอนตรายหรอมการกระทาทไมปลอดภย

8. เมอเกดปญหางานผดพลาดผลงานไมไดมาตรฐานมการสญเสยวสดเพมมากขน 9. เมอเกดอบตเหตจากความประมาทในการทางานของพนกงาน 10. เมอตองการพฒนาขดความสามารถในการทางานของพนกงานใหสงขน นอกจากน อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 241) ไดกลาวถงโอกาสทจาเปนในการสอนงานวาไมได

จากดเพยงแคสอนงานใหกบพนกงานใหมเทานน แตชองทางในการสอนงานสามารถเกดขนไดหลากหลายซงไดแก การหมนเวยนเปลยนงาน การโอนยายงาน การเลอนตาแหนงงาน การประเมนผลงาน การมอบหมายงานดวนพเศษ การมอบหมายงาน หรอโครงการทมระยะเวลาทแนนอน รวมไปถงการแกไขปญหา หรอสถานการณทเกดขนดวย 4.5 บทบาท หนาท และความสาคญของหวหนางาน สมชาต กจยรรยง (2546 : 13) ไดใหความหมายวา หวหนางาน คอผบรหารระดบตน หรอระดบกลาง ทมผอยใตการบงคบบญชาอยจานวนหนง และในขณะเดยวกนกจะมผบงคบบญชาเหนอตน

ในระดบทสงขนไปอก หวหนางานจงมอยหลายระดบทเรยกกน เชน โฟรแมน ซปเปอรไวเซอร หรอ

หวหนางาน เปนตน ดงไดแสดงไวในภาพประกอบท 6 ดงตอไปน

41

ภาพประกอบ 6 แสดงการแบงระดบชนของบคลากรในองคกร

ทมา : วชย โถสวรรณจนดา. (2546 : 3). หวหนางานพนธแท. กรงเทพฯ.

วชย โถสวรรณจนดา (2546 : 3) หวหนางาน คอบคคลททาใหงานเสรจตามเปาหมายของ

องคการ โดยอาศยความรวมมอจากคนอนเปนผทางานใหเสรจ

อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 53, 56) ไดใหความหมายวา “หวหนางาน” หมายถงบคคลทไดรบ

มอบหมายใหดแลรบผดชอบในการบรหารจดการงานทงงานของตนและของลกนอง หากหวหนางานสามารถ

บรหารจดการงานทไดรบมอบหมายและบรหารลกนองของตนดพอแลว ผลทตามมากคอการทางานทบรรล

ถงเปาหมายทหนวยงานและองคกรตองการ

บคคลทไดรบการบรรจ แตงตง หรอเลอนขนตาแหนงงานขนสระดบหวหนางาน นอกจากการ

พจารณาพนฐานทางดานความรแลว องคกรมกจะพจารณาจากปจจย 5 ประการ ดงน

1. มอายงาน หรอมประสบการณในงานนน ๆ

2. มความสามารถ หรอมทกษะทจะทางานได

3. มลกษณะการเปนผนา

4. มความประพฤตด

5. มมนษยสมพนธ

ผจ

ผจก. ฝาย

หวหนาแผนก


คนงาน

ผจก. ใหญ

42

บทบาทของหวหนางาน สรพล พยอมแยม (2541 : 214) ไดกลาววา บทบาททสาคญประการหนงของหวหนางานใน

สายงานการผลตตาง ๆ จาเปนจะตองมนนกคอบทบาทในฐานะของการเปน “ผสอนงาน (Coaching)”

ถงแมวาหวหนางานจะมแผนในการทางานและมเปาหมายทชดเจน แตสงทเกดขนไดเสมอกคอ ระหวางท

ผใตบงคบบญชาปฏบตงานนน หากวามขอบกพรองหรอเกดการผดพลาดขน และเกนกวาความร ความ

สามารถทจะผปฏบตงานจะสามารถปฏบตงานไดเองแลว สงทผใตบงคบบญชาตองการกคอ คาแนะนา

หรอ การใหคาปรกษา รวมถงการถายทอดวธการปฏบตงานนนดวย

สวน วชย โถสวรรณจนดา (2546 :22) ไดกลาวถงบทบาทของหวหนางานวา หวหนางานเปนผ

มบทบาทดาเนนการเพอใหเกดผลงานสาเรจตามวตถประสงคของหนวยงาน หรอขององคกรทกาหนดไว

อยางมประสทธผลและมประสทธภาพ หวหนางานจะตองมความสามารถใชปจจยในการบรหาร อนไดแก

พนกงาน วสดอปกรณ งบประมาณ เวลา ไดอยางมประสทธภาพและประหยด เพอใหเกดผลงานสาเรจ

ตามวตถประสงคของหนวยงาน หรอขององคการทกาหนดไว

นอกจากน ดร.ปเตอร เอม เซงก (สมชาต กจยรรยง. 2545 : ไมปรากฏเลขหนา) ปรมาจารยใน

ดานการพฒนาองคการเรยนร ไดสรปบทบาทของหวหนางานไววา หวหนางานยคใหมจะตองเปน :-

Leader as Designer ผนาแบบนกออกแบบ

Leader as Teacher ผนาแบบครผสอน

Leader as Steward ผนาแบบผชวยเหลอ

Leader as Learner ผนาแบบผเรยนร

ดงนน หวหนางานจงเปนบคคลทมหนาทรบผดชอบเกยวกบการปฏบตงานใหบรรลภารกจ และ

เปาหมายขององคกรในระดบหนง นอกจากนหวหนางานยงมหนาทในการมอบหมายงาน การกากบดแล

ตรวจสอบใหงานสาเรจลลวงไปไดดวยด เปนผนาทด และมความสามารถในการแกไขปญหาในการทางาน

ใหกบผใตบงคบบญชาตลอดจนการสรางขวญและกาลงใจใหเกดขนดวย หนาทของหวหนางานอยทการควบคม ดแลผใตบงคบบญชาใหรวมกนทางานเพอใหบรรลผลสาเรจของหนวยงานตามทไดรบมอบหมาย หนาทของหวหนางาน วชย โถสวรรณจนดา (2546 : 8-10) ไดสรปหนาท 6 ประการ ของหวหนางานดงน

43

1. การสรางความเขาใจในองคการใหเกดขนกบผใตบงคบบญชา หวหนางานทมความเขาใจ

เปนอยางดในหนาทความรบผดชอบของหนวยงานทมตอองคกร จะตองแสดงใหผใตบงคบบญชาเหนวา

งานของแตละคนมความสมพนธกบงานสวนรวมขององคกรอยางไร และเมอมอบหมายงานใหพนกงาน

ผใตบงคบบญชาแลวกจะตองระบเรอง อานาจหนาทใหกระจางชด

2. การปฏบตงานใหบรรลผลสาเรจ ในการออกคาสงใหผใตบงคบบญชาปฏบตนน หวหนา

งานตองออกคาสงใหชดแจง เขาใจงาย และแนนอนเจาะจง เมอออกคาสงไปแลวตองมการตรวจสอบวา

งานดาเนนไปตามตารางทกาหนดไวหรอไม ทงมการประสานงานภายในหนวยงาน และเขาแกไขเมอจาเปน

ดวยการดแลใหการปฏบตงานเปนไปตามทไดรบมอบหมาย และตองเนนความประหยดและประสทธภาพ

ควบคกนไปดวย

3. การวางแผนและกาหนดงาน หวหนางานจะตองรถงขดความสามารถของหนวยงาน ทงดาน

กาลงคน เครองมอ วสดอปกรณ และทรพยากรอน ๆ ทมอย และเมอกาหนดแผนงานขนแลว จะตอง

จดลาดบงานทจะทากอนหลงเปนตารางปฏบต โดยระบผรบผดชอบ คาใชจาย วสดอปกรณทตองใช การ

วางแผนทดนนควรใหผใตบงคบบญชามสวนกาหนดเปาหมายดวย ทงกาหนดระยะเวลาทงานจะตองเสรจ

และมแผนสาหรบกรณฉกเฉน รวมทงการทางานลวงเวลากรณทจาเปน

4. การพฒนาคนทางาน โดยทผใตบงคบบญชาเปนเครองมอทสาคญ หวหนางาน จงตองรจก

เลอกคนใหเหมาะสมกบงาน และถาเปนการมอบงานใหมให กควรจะแนะนาวธการทางานทถกตองใหดวย

นอกจากน หวหนางานควรศกษาตดตามดดวยวาผใตบงคบบญชาควรมโอกาสไดรบการศกษาเพมเตม

ในทางใดเพอเพมขดความสามารถในการทางาน และหากมโอกาสควรแจงใหผใต บงคบบญชาทราบถง

ผลงาน โดยกระตนใหปรบปรงตนเองในขอบกพรองตาง ๆ ดวย

5. การสรางความรวมมอกบผใตบงคบบญชา รจกใหรางวลเมอมการทาความดความชอบ

หรอสรรเสรญเมอผใตบงคบบญชาทางานไดผลด มการโยกยายตาแหนงงานทเหมาะสมกบความสามารถ

เปนการสรางความเชอมนในตวหวหนางานและความจงรกภกดตอองคกร เมอมขอรองทกขกตองพจารณา

ดวยความเทยงธรรมปราศจากอคต สาหรบผลงานทผานมาควรแจงใหผใตบงคบบญชาไดทราบความกาวหนา

อยเสมอ อยางไรกตามหากมการฝาฝนระเบยบอนเปนกฎเกณฑของการทางานกตองมการลงโทษตาม

ความเหมาะสม และหวหนางานควรยดหลกใหความปลอดภย และสวสดภาพแกคนทางานอยางเตมท

6. การปรบปรงตวเอง หวหนางานยคใหมจะตองปรบปรงฝมอ และเพมพนความรอยเสมอ

รวมทงการสรางความสมพนธทดกบผใตบงคบบญชาและความสมพนธทดกบหนวยงานอน นอกจากนยง

ตองปรบปรงทศนคตของตนตองานและทาทขององคกรใหเปนในในทางสรางสรรคดวย

44

นอกจากหวหนางานจะตองมความรอบรในกจการงาน (Job knowledge) และความเขาใจใน

หนาทความรบผดชอบ (Responsibilities knowledge) ของตนแลว หวหนางานทดจะตองมบทบาทในการ

เปนผนาในดานทกษะ อก 4 ประการคอ

1. ทกษะในการนาคน (Skill in Leading)

2. ทกษะในการสอนงาน (Skill in Instruction)

3. ทกษะในการปรบปรงงานใหกาวหนา (Skill in Improving Methods)

4. ทกษะในการแนะนาชวยเหลอ บรการ ควบคม แกไข และสรางความสมพนธ ความสาคญของหวหนางาน สมชาต กจยรรยง (2546 : 14) ไดกลาวถงความสาคญของหวหนางาน ไวดงตอไปน

1. เปนตวแทนผบรหาร หรอองคกรทนานโยบายมาวางแผนงาน หรอปฏบตงาน

2. เปนพเลยง หรอผแนะนางานใหกบพนกงานใหม

3. เปนแบบอยาง หรอตวอยางในการปฏบตงาน

4. ชวยเสรมสรางพลงของทมงานขององคกรใหแขงแกรง

5. ชวยกระจายงานจากเบองบนลงสเบองลาง

6. ชวยตรวจตราดแลงานใหเปนไปตามแผนการ หรอนโยบาย

7. เปนตวแทนในการแกไขปญหาจากงาน หรอจากคน

8. ชวยปกครองดแลผใตบงคบบญชา

9. เปนผนาในการบรหารงาน และบรหารองคกรในระดบหนง

10. เปนพลงผลกดนองคกรใหกาวสความเปนเลศได

4.6 ความรบผดชอบของหวหนางานในการสอนงาน การปฏบตงานในตาแหนงหวหนางานนน แมวาหวหนางานจะมแผนการทางานและมเปาหมาย

ทชดเจน มความเปนไปไดทจะดาเนนการตามแผนงานจนบรรลวตถประสงค แตหวหนางานพงระลกเอาไว

เสมอวา ไมสามารถทางานใหสาเรจไดดวยตนเอง แตจะตองทางานใหบรรลความสาเรจดวยความรวมมอ

รวมใจ จากฝมอการทางาน และความสามารถของผใตบงคบบญชา ดงนน หวหนางาน จะตองมความ

รบผดชอบในการพฒนาผใตบงคบบญชา ดงตอไปน (สมต สชฌกร. 2547: 32)

45

1. หวหนางานมพนธะผกพนในการควบคม ดแล รบผดชอบ ใหผใตบงคบบญชาไดรบการ

ฝกอบรมเพอพฒนาความร ความสามารถ ดวยวธการทเหมาะสม การสอนงานจงเปนวธการทดทสดทจะ

ชวยพฒนาความร ความสามารถ และทกษะในการทางานของผใตบงคบบญชา ซงหวหนางานสามารถจะ

ใชการสอนงานเปนเครองมอทสะดวกในการพฒนาบคคลากรเปนรายบคคล โดยไมตองขออนญาตจาก

ผบงคบบญชาระดบสงขนไป เพราะวาการสอนงานเปนภารกจหลกโดยตรงของหวหนางานอยแลว

2. หวหนางานสามารถทจะสอนงานดวยตนเอง หรอมอบหมายใหพนกงานทเชยวชาญเปนผ สอน

งานแทนกได โดยทหวหนางานกยงคงตองรวมรบผดชอบในผลสาเรจของการสอนงานนนกลาวคอจะตอง

รบผดชอบตดตามผลการสอนจนแนใจวาผเรยนนนสามารถปฏบตงานไดอยางถกตองสมบรณแลว

3. หวหนางานตองรบผดชอบตอความผดพลาด ความบกพรองในการปฏบตงานของพนกงาน

ดงนน ผบงคบบญชา หรอหวหนางานจงไมสามารถทจะปฏเสธความรบผดชอบในการสอนงานไดเลย และ

จะตองสอนงานอยางถกวธดวย 4.7 คณสมบตของผสอนงานทด สมต สชฌกร (2547: 34) ไดกลาวถงลกษณะของบคคลซงเหมาะสมทจะเปนผสอนงานทด ไว

วาควรจะมคณสมบตดงตอไปน

1. มความร ความสามารถในงานทจะสอน เพราะผสอนงานจะตองถายทอดความรทตนมอย

ใหแกผเรยนงานไดอยางมประสทธภาพ

2. มความรกในการถายทอดความร เพราะการเปนผสอนงานจะตองมความเอาใจใส และใช

ความอดทนในการสอน เนองจากผเรยนแตละคนมลกษณะ และอปนสยทแตกตางกน

3. มความมงมน จรงจงในการสอนงานใหเกดผลสาเรจ เพราะถาสอนเพยงครง ๆ กลาง ๆ กจะ

เปนผลใหผเรยนไมสามารถปฏบตงานไดถกตอง

4. มความตงใจในการสอนอยางแนวแน เพราะจะตองจดทาตารางการสอนงาน การวเคราะห

แจกแจงรายละเอยดของงาน และจดเตรยมเนอหาในการสอน ซงจะตองจดทาอยางเปนระบบใหการสอน

งานมความตอเนอง

5. มทกษะในการสอสารใหเกดความเขาใจ เพราะการสอนงานเปนการทาใหเกดการเรยนร ซง

เปนผลจากการไดรบการถายทอดใหมความเขาใจทถกตอง ตรงกน ระหวางผสอนกบผเรยน

6. มความอดทนตอพฤตกรรมผดปกตของผเรยน เพราะผสอนงานไมสามารถเลอกผเรยนได

ตามทตองการ ผเรยนบางคนอาจจะมความสามารถในการรบรและเรยนรไดแตกตางกน

46

7. มจตวญญาณของความเปนคร เพราะจะตองใหความเมตตาและเอาใจใสตอผเรยน เพอให

ประสบผลสาเรจในการเรยน

จากการศกษาดงกลาวจะเหนวา หวหนางานเปนผทมบทบาทหนาทและความสาคญเปนอยาง

มากในการสอนงานจะตองเปนผทมทศนะคตทดในการสอนงาน มความรกในการถายทอดความร มความ

เมตตา และเอาใจใสผเรยน ตลอดถงความอดทนตอพฤตกรรมทหลากหลายของผเรยน ตองสอนเพอให

ผเรยนประสบความสาเรจในการทางานโดยเขาใจวตถประสงคในการสอนงานวาเปนการสรางความสาเรจ

ในการทางานรวมกน ดงนน การสอนงานจงเปนวธการทดทสดทจะชวยพฒนาความร ความสามารถ และ

ทกษะในการทางานใหกบผใตบงคบบญชา ซงหวหนางานทกคนจะตองสามารถนามาใชเปนเครองมอใน

การปฏบตงานใหเกดประสทธภาพสงสดตอไป 5. หลก และวธการสอนงาน

5.1 หลกเบองตนในการสอนงาน เพอใหการสอนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ หวหนางานจงตองทาใหบคคลนนรเรองและ

เขาใจในงานทจะตองปฏบตคออะไร มจดมงหมายเพอใหบรรลผลอะไร ผปฏบตจะตองทาอยางไร และม

ขนตอนการปฏบตอยางไร ดงตอไปน (สมต สชฌกร. 2547 : 53-54)

1. ตองชแจงใหผเรยนเขาใจวตถประสงคของการสอนทกครง

2. ตองทาใหผเรยนมความสนใจ ใครจะเรยนรงานทจะสอน

3. ตองมงผลของการสอนงาน โดยคานงถงผเรยนเปนสาคญ

4. ตองใหผเรยนรวางานทจะสอนอยในขนตอนใดของงานทงหมด

5. ตองจดการสอนโดยทาใหเหมอนสภาพในขณะปฏบตงานจรง

6. ตองทาใหผเรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรอยางสมบรณ

7. ตองจดโปรแกรมการสอนงานใหเหมาะกบความสามารถในการเรยนรของผเรยนแตละคน

ประการสาคญ เพอใหบรรลเปาหมายตามหลกการสอนดงกลาวขางตน หวหนางานจะตองตอง

ตอบคาถามตอไปนใหไดอยางชดเจน (สายณห พานช. 2548 : 88-90)

47

1. สอนอะไร? หวหนางานจะตองเตรยมเนอหาทจะสอนแตละครง เพอใหรจรง รละเอยด รกวาง

และรลก หากไมแนใจจะตองรบคนควาใหความรนนถกตองและทนสมย อยาคดวาสงทเคยรนนถกตองอย

แลวเสมอไป เพราะจะทาใหเกดภาวการณขาดขอมลทถกตองได

2. สอนทาไม? หวหนางานจะตองรวตถประสงคของหลกสตรหรอวชาทจะสอน และวตถประสงค

เชงพฤตกรรมแตละหวขอการสอนซงจะเปนการบอกทศทางใหการสอนดาเนนไปสเปาหมายไดชดเจน และ

สามารถวดหรอตรวจสอบไดวาตรงวตถประสงคนนหรอไม ดงนน ทกครงทเตรยมการสอน หรอเขยน

แผนการสอนจะตองมหลกสตรรองรบเปนบรรทดฐานเสมอ

3. สอนใคร? เปนการบอกใหหวหนางานรวาจะตองทาความรจกกลมผรบการฝก และวเคราะห

ผรบการฝกเปนรายกลมและรายบคคลโดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล (Individual Difference)

ซงความแตกตางกนดงกลาวจะนามาซงความสนใจทตางกนทงดานความคดและพฤตกรรม โดยพนฐาน

การวเคราะหผ รบการฝกอยางงาย ๆ กคอ ความแตกตางกนทางเพศ วย พนฐานการศกษา และ

ประสบการณเดม เปนตน

4. สอนอยางไร? เปนขนตดสนใจของหวหนางานวาเนอหาอยางน วตถประสงคอยางน ผรบ

การฝกลกษณะน จะเลอกใชวธการสอนแบบใดจงจะเหมาะสมทสด เชน การสอนบรรยาย การสอนสาธต

การสอนปฏบต สอนแบบมอบหมายงาน หรอเทคนควธการอน ๆ เพอใหเกดการเรยนรทเรวและถาวรทสด

5. สอนเทาไร? จะเปนตวกาหนดกรอบเนอหา และภายใตเงอนไขเวลาทกาหนด การสอนจะตอง

ไมยดเยอ จะตองสอนใหจบเนอหาทเตรยมไวและหวขอการสอนภายในเวลาทกาหนด และสามารถ

ตอบสนองตอวตถประสงคของหลกสตรได 5.2 หลกในการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model) การสอนงาน (Coaching) เปนเทคนคทนยมใชในการพฒนาบคลากร เพอสอนใหเขาใจวธการ

ทางาน และสามารถปฏบตงานในหนาทไดทนท โดยจะเรยกผททาหนาทสอนงานวา “Coach” และเรยกผ

ทถกสอน งาน วา “Coachee” โดยมการดาเนนงานหลก ๆ อย 4 ขนตอน (อาภรณ ภวทยพนธ. 2548 :

182-223) ดงไดแสดงไวในภาพประกอบท 7 ตอไปน

48

ภาพประกอบ 7 แสดงวงจรในการวางแผนการสอนงาน

ทมา : อาภรณ ภวทยพนธ. (2548: 182) . สอนงานอยางไรใหไดงาน (Coaching).

วงจรในการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model) เปนขนตอนในการวางแผนการสอน

งานเพอใหเกดประสทธภาพ มลาดบขนตอน ดงตอไปน ขนตอนท 1 การวางแผนการสอนงาน 1.1 กาหนดวตถประสงคของการสอน

- การสอนงานตองเฉพาะเจาะจงเปนเรอง ๆ (Specific) ตองการสอนอะไร ตองการใหร

เรองอะไรเปนเรอง ๆ ไป และหวหนางานตองบอกใหลกนองไดทราบถงวตถประสงคในการสอน และความ

คาดหวงทตองการใหเกดขนภายหลงเสรจสนการสอนงานไปแลว

- การสอนงานตองวดผลสาเรจได (Measurable) หวหนางานตองกาหนดผลสาเรจทเกดขน

จากการสอนงานใหชดเจนเปนตวเลขทวดได หรอเปนพฤตกรรมทสามารถสงเกตเหนผลลพธทเกดขนได

ตามความตองการ

- การสอนงานจะตองตอบสนองเปาหมายหลกขององคกรได (Relevant) หวหนางานควร

แจงใหลกนองทราบวาเรองทสอนนจะตอบสนองตอเปาหมายหลกขององคกรในเรองใด เพอลกนองจะเขาใจ

เหตผลในการสอนของหวหนางานวาเปนเรองสาคญทองคกรตองการใหเกดขน

- การสอนงานตองกาหนดเวลาใหชดเจน (Timetable) หวหนางานควรกาหนดระยะเวลา

ในการสอนงานแตละครงใหเหมาะสม และรกษาเวลาในการสอนงานไมใหยดเยอ หรอละเลยเวลาทไดจดสรร

ไวเพอการสอนงาน นอกจากนจะตองกาหนดระยะเวลาในการปฏบตงานทหวหนางานตองการเหนผลงาน

จากลกนองดวย

Coaching Model

ขนตอนท 1

วางแผนการสอนงาน


การตดตามและประเมนผล


ปรบเปลยนแนวทาง


ปฏบตตามแผน

49

1.2 กาหนดกลมเปาหมาย จะสอนงานใหกบใครโดยการแบงกลมเปาหมาย

- แบงตามระยะเวลาการทางานในองคกร เชน พนกงานใหมทอยระหวางการทดลองงาน

พนกงานทพนทดลองงานไปแลวแตไมเกน 1 ป หรอพนกงานทปฏบตงานในองคกรมาแลวมากกวา 1 ป

- แบงตามผลงานของพนกงาน เชน พนกงานทมผลงานโดดเดน ปานกลาง หรอควรจะ

ปรบปรง หรอควรจะปรบปรงอยางมาก

- แบงตามประสบการณของพนกงาน ไดแกพนกงานทมประสบการณในงานนน ๆ มาแลว

1 - 3 ป หรอ มากกวา 3 ป ขนไป

- แบงตามการเรยนรและการรบรของพนกงาน ไดแกพนกงานทมการเรยนรและรบรไดเรว

กบพนกงานทเรยนรและรบรไดชา ซงหวหนางานสามารถประเมนไดจากการตอบคาถาม การนาเสนอ

ความคด หรอการอธบายชแจงขอมลตาง ๆ

- แบงตามลกษณะนสยของพนกงาน ไดแกพนกงานวยผใหญ พนกงานนสยดอรน ใจนอย

คดมาก วตกกงวล ใจรอน ขาดความมนใจ เอะอะโววาย หรอชอบเกยงงาน เปนตน

1.3 จดทาขนตอนงาน / ซอยงาน เพอใหผเรยนเกดความเขาใจและรบรในสงทหวหนางานสอน

มากขน หวหนางานจงควรจดทาขนตอนการทางาน โดยการซอยงานออกเปนสวน ยอย ๆ วาแตละสวนยอยนน

มขนตอนการทางานอยางไร มจดเนนอะไรทสาคญ และมจดอนตรายใดทตองระมดระวง โดยหวหนางาน

อาจเขยนเปนภาพแสดงขนตอนการทางาน (Flow Chart) หรอ เขยน บรรยายเปนรายละเอยดของงานเปน

ขอ ๆ ตงแตขนตอนแรกจนถงขนตอนสดทายของการทางาน

1.4 ตรวจสอบอปกรณ / เอกสาร / สถานท กอนเรมสอนงานหวหนางานควรตรวจสอบอปกรณท

จาเปนตองใชประกอบการสาธต รวมถงการทดสอบวธการใชและความพรอมของของอปกรณและ

เครองมอตาง ๆ ใหพรอม ตลอดจนการเตรยมเอกสารประกอบการสอน หรอเอกสารทกลาวถงเปาหมาย

นโยบาย หรอแผนงานตาง ๆ ทเกยวของทพนกงานควรไดรบร

สถานทในการสอนงานกเปนสงสาคญทหวหนางานควรตองจดเตรยมใหเหมาะสมกบเรองทจะ

สอน ประเภทของกลมเปาหมาย และจานวนของกลมเปาหมาย ซงไมควรเปนสถานทใหญโตหรอเลกคบ

แคบเกนไป อาจจะใชหองทางานของหวหนางานเปนสถานทสอนงานไดหากมจานวนไมมากเกนไป หรอ

เปนสถานททหวหนางานจดเตรยมไวเปนการเฉพาะกได

50

ขนตอนท 2 ขนปฏบตตามแผน 2.1 การแจงวตถประสงคและเปาหมายในการสอนงานใหลกนองทราบทกครง ซงเปนความ

คาดหวงและความตองการทหวหนางานตองการใหเกดขนภายหลงเสรจสนการสอนงาน

2.2 นาเสนอตวอยางเพอใหเหนภาพ เพอใหเกดความเขาใจมากยงขน หวหนางานอาจนา

ประสบการณของตนหรอของผอนทเปนประสบการณทด และทไมด หรออาจเปนตวอยางทบรรลผลสาเรจ

จากองคกรอนมาใหลกนองเหนภาพชดเจนมากขน

2.3 การสงเกตพฤตกรรมเพอปรบเปลยนรปแบบในการสอน หวหนางานควรสงเกตสหนา พฤตกรรม

การแสดงออกของลกนองในระหวางการสอนงาน เนองจากจะสะทอนใหเหนถงความสนใจ ความเขาใจใน

เรองทหวหนางานสอสารไดมากนอยแคไหน เพอจะไดหาวธปรบเปลยนแนวทางในการสอนใหเหมาะสม

เพอชกจง หรอเพอใหลกนองมสวนรวมในการแสดงความคดเหน

2.4 การจดลาดบขนตอนในการอธบาย หวหนางานควรพด หรออธบายขนตอนในการทางาน

อยางเปนระบบ ไมควรรบรอนพด หรออธบายขามขนเพราะคดวาลกนองรในรายละเอยดนน ๆ อยแลว ซง

หวหนางานเองกควรศกษาและทาความเขาใจในขนตอนงานทจะสอนกอนเชนกน เพราะการสอนงานจาก

ความเขาใจจะทาใหหวหนางานเกดความมนใจ มเหตผลและสามารถตอบขอซกถามไดชดเจนมากยงขน

2.5 การใหความสาคญกบลกนองอยางเทาเทยมกนทกคน การสอนงานทดหวหนางานควรให

ความสนใจ และใหความสาคญกบลกนองทกคน ไมวาจะเปนการชกชวนใหมสวนรวมแสดงความคดเหน

การกวาดสายตาไปยงลกนองทกคน การพดหรอกลาวถงลกนองเพยงคนใดคนหนงเปนสงทไมควรทา

เพราะจะทาใหลกนองเกดความรสกวาหวหนางานลาเอยง หรอไมเอาใจใสตน

2.6 หยดตงคาถามเพอทบทวนความเขาใจเปนระยะ เพอทดสอบในสงทไดสอนผานไปแลววาม

ความเขาใจและรบรไดมากนอยเพยงใด การตงคาถามควรตงใหตรงประเดน ไมควรตงคาถามแบบประชด

ประชน หรอเปนการลองภมปญญาของลกนอง

2.7 การสรางความมนใจ และใหกาลงใจ หวหนางานควรใชคาพดในทางบวกเพอผลกดน สนบสนน

สงเสรมในสงทมอบหมายใหลกนองทาเพอใหเกดความมนใจวาสามารถทางานได และหากลกนองมนสย

ไมมนใจในตวเอง หวหนางานยงตองแสดงออกถงการใหกาลงใจ และสนบสนนในความรความสามารถ

ของลกนอง

2.8 เปดโอกาสใหซกถามปญหา ในระหวางทลกนองรบฟงการสอน อาจจะไมเขาใจหรอสงสย

หวหนางานไมควรสรปวาทกคนเขาใจในสงทสอน จะตองเปดโอกาสใหซกถามขอสงสย และหวหนางานไม

ควรดถกหรอสบประมาทลกนองวาเรยนรชาจากการตงคาถามนนขนมา

51

ขนตอนท 3 การตดตามและประเมนผล ภายหลงจากการสอนงานแลว หวหนางานควรตดตามและประเมนผลลกนองดวยวามความเขาใจ

ในสงทสอนไปหรอไมดวยวธการประเมน ดงตอไปน

- การสงเกต (Observation) การสงเกตเปนวธการทหวหนางานจะตองใสใจและคอย ๆ กระทา โดย

ไมดวนสรปจากเหตการณเพยงเฉพาะชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน

- การพดคย (Talking) หวหนางานควรพดคยหรอสอบถามถงผลทเกดจากการสอนงานไปแลว

โดยทไมตองใชเวลามากนก เพอสอบถามถงพฤตกรรมหรอผลงานทเกดขนตามมา

- พฤตกรรม หรอ ความสามารถ (Competency) ควรมงเนนไปทการวดพฤตกรรมทสะทอนให

เหนถงความร ทกษะ และคณลกษณะสวนบคคลของลกนองท เปลยนไป อนแสดงออกใหรวาม

ความสามารถในการทางานเพมขนเพยงใด

- ผลงาน (Performance) หวหนางานควรสงเกตผลงานของลกนองวาเปนไปตามเปาหมายท

กาหนดหรอไม อาจใชระยะเวลาโดยกาหนดสปดาหทสองหรอสามในการสงเกตและตรวจสอบผลงาน ซง

อาจจะจดทาเปนตาราง Checklist การตดตาม สรป และประเมนผลพฤตกรรมและผลงานของลกนอง ขนตอนท 4 การปรบเปลยนแนวทางในการสอน หวหนางานจะตองคนหาสาเหตใหไดวาเปนเพราะเหตใดการสอนงานและการไดขอมลยอนกลบ

จากลกนองจงไมประสบผลสาเรจเทาทควร อาจเปนเพราะวาอธบายไมชดเจน การนาเสนอตวอยางไมด

พอ ใชเวลานอยเกนไปในการสอนงาน หรอหวหนางานสอนงานไมเปน ถายทอดความรไดไมด เปนเหตให

ลกนองไมเขาใจสงทสอนไดมากพอ ซงหวหนางานอาจจะใชวธการสอบถามจากลกนองโดยตรง หรอการ

สงเกตพฤตกรรมเพอจะไดหาวธการปรบเปลยนรปแบบแนวทางในการสอนงาน และการถายทอดขอมล

ของตนได รวมถงการนาวธการพฒนาบคลากรดานอน ๆ มาใชควบคไปกบการสอนงาน เชน การสงเขารบ

การฝกอบรมจากหนวยงานภายนอก และการสงไปดงานนอกสถานท เปนตน 5.3 การจดทาแบบซอยงาน (Operation Breakdown Sheet) “การซอยงาน” คออะไร? การซอยงาน คอ การนาเอางานทจะสอนมาทาการวเคราะหแยกรายละเอยดออกเปนสวน ๆ ให

พอเหมาะกบการปฏบตงาน สวนทแยกออกมานเรยกวา “ขนของการปฏบตงาน” (Steps in the Operation)

ซงสวนสาคญของการปฏบตงานทไดจดแบงไวเปนตอน ๆ เพอแสดงลาดบการทางานชนนน ๆ ใหลลวงไป

52

โดยแตละสวนจะตองพจารณาถง “จดสาคญ” (Key Points) อนหมายถง คาชแจง หรอคาอธบายเพอให

การปฏบตในแตสวนตามขนตอนตาง ๆ เปนไปอยางถกตอง สะดวก รวดเรวและปลอดภย พรอมทงได

ผลงานทเกดประสทธผล การซอยงานจงเปนการจดลาดบขนตอนการทางานเพอใหทราบวา ในแตละงานม

อะไร แตละขนตอนมการปฏบตงานอยางไรและมมาตรฐานการทางานในแตละขนตอนอยางไร ความสาคญของการซอยงาน การสอนงานทกครงจะตองอาศยการซอยงานเปนแนวทางทสาคญและจาเปนอยางยง มฉะนน

ผเรยนจะตามการสอนไมทนและจะทาใหไมบรรลวตถประสงคในการสอน แบบซอยงานจงเปน “คมอ” ทม

ความสาคญและจาเปนจะตองนามาใชในการสอนงานเสมอ โดยมวตถประสงคในการจดทาดงน

1. เพอเปนการเตรยมการสอนทเปนระบบ เปนแบบฉบบและการสอนทสมเหตผล

2. เพอแบงลาดบขนตอนการอธบาย และการสาธตใหผปฏบตงานเขาใจไดงายยงขน

3. เพอสรางขนตอนการปฏบตงาน และมาตรฐานในการทางาน ประโยชนของการซอยงาน 1. เปนแนวทางในการสอน และการปฏบตงานทสาคญ และจาเปนอยางยง โดยเปนเสมอนกบ

“คมอ” ททาใหการปฏบตงานไปในทศทางเดยวกน และบรรลตามวตถประสงคขององคกร

2. เปนประโยชนสาหรบหวหนางานผรบชวงการสอนงานตอไป โดยสามารถดาเนนการสอน

ตอเนองไปไดทนท เนองจากมแนวทางการสอนทชดเจนอยแลววาตองสอนอะไร และสอนอยางไร

3. ทาใหผเรยนสามารถปฏบตงานในแตละสวนตามขนตอนตาง ๆ ไดอยางถกตอง สะดวก รวดเรว

และปลอดภย พรอมทงไดผลงานทมประสทธภาพมากยงขน ขอปฏบตในการจดทาแบบซอยงาน 1. การกาหนดชองาน ตองระบชองานใหชดเจน

2. การระบขนตอนการปฏบตงาน ตองซอยงานออกเปนขน ๆ เรยงตามลาดบกอนหลงให

ครบถวน โดยเขยนใหสน กระชบ และชดเจน

3. การเขยนจดสาคญ ตองระบขนตอนของการปฏบตงานใหครบถวนกอนเขยนจดสาคญโดย

เรมเขยนดวยคาวา “ตอง” ทาอยางไร และอธบายวธทางานในแตละขนของการปฏบตงานใหสามารถทางาน

ไดอยางถกตอง ปลอดภย สะดวก และรวดเรวตามลกษณะของงาน

53

4. การตรวจสอบ ตองทดลองทางานชนนนโดยใชแบบซอยงานทไดทาขนโดยตองทดสอบทก ๆ

ขนตอนของการปฏบตงานตามลาดบ และตองทดสอบคาอธบายในจดสาคญวา มความเขาใจอยาง

ถกตอง และชดเจน

แบบซอยงาน (Operation Breakdown Sheet) ชองาน : การปฏบตงานขนรปโลหะ (ชนสวน) ลาดบขนของการปฏบตงาน จดสาคญ

1. การเตรยมวตถดบ 1.1 ตองตรวจสอบวตถดบกอนนามาผลต

1.2 ตองตรวจสอบวตถดบวาไดคณภาพหรอไม

1.3 ตองเกบขอมลการสงมอบวตถ

2. การตรวจสอบเครองจกร 2.1 ตองตรวจสอบเครองจกรกอนการผลตตามจดสาคญ

2.2 ตองโบกนามนเพอหลอลนเครองจกร

2.3 ตองทดสอบการทางานของเครองจกรกอนลงมอ

3. การตรวจสอบแมพมพ 3.1 ตองตรวจสอบแมพมพกอนนามาปมวาชารดหรอไม

3.2 ตองทาการตรวจเชคแมพมพหลงการผลตทกครง วาม

จดบกพรองหรอไมกอนจดเกบ

3.3 ตองซอมสวนทชารดเพอความสะดวกในการใชงานครงตอไป

4. การตรวจสอบคณภาพ 4.1 ตองทาการตรวจสอบคณภาพของชนงานทกจด

4.2 ตองไมใหผวชนงานมรอยยบ

4.3 ตองไมใหผวชนงานมรอยเบยด

ภาพประกอบ 8 แสดงตวอยางการเขยนแบบซอยงาน

ทมา : สมต สชฌกร. (2547 : 120). เทคนคการสอนงาน.

สรป การซอยงานเปนการแบงขนตอนการทางานในแตละงานมอะไร แตละขนตอนปฏบตงาน

อยางไรบาง และมจดสาคญทตองเนนยาในแตละขนเพยงใด อยางไร ซงเปนแนวทางทสาคญและจาเปน

อยางยงในการสอนงาน หากผสอนงานไมทาการวเคราะหงานและจดทาแบบซอยงานจะทาใหผเรยนตาม

ขนตอนตาง ๆ ไมทน และทาใหไมบรรลวตถประสงคในการสอน

54

5.3 วธการสอนงาน 4 ขนตอน (Four Steps Method) ออลเลน; และ เคน (มหาวทยาลยธรรมศาสตร. 2548 : ออนไลน ; อางองจาก Allen ; & Kane.

1915) ไดใหแนวคดเกยวกบการสอนงานไววา เปนการสอนวธการปฏบตงานใหกบพนกงานในหนาทใด

หนาทหนงโดยเฉพาะ เพอใหรวธการทางานสามารถเรมตนการทางานไดอยางถกตอง การสอนงานจะม

ลกษณะทเฉพาะเจาะจงและเปนระบบ เปนกลวธทตองใชการวเคราะหทกษะ และทฤษฎการเรยนร โดย

สามารถทจะสอนเปนรายบคคล หรอสอนเปนกลมกได

ในระหวางสงครามโลกครงท 1 กองทพสหรฐอเมรกาไดพฒนาหลกการฝกอบรมดานการสอนงานขน

โดยไดจดประชมเพอกาหนดแบบแผนการสอนงานไวในคมอหลกสตรการจดการสาหรบหวหนางาน ทวา

ดวย ”วธสอนงานใหแกผปฏบตงานในโรงงานอตสาหกรรม” (Training Within Industry : TWI) ซงหลก

ดงกลาวน มชอเรยกวา “วธการสอนงาน 4 ขนตอน” (Four Steps Method) วธนถอกนวา เปนวธการสอน

งานทใหผลดมากวธหนง และเปนทนยมใชในโรงงานอตสาหกรรม และในวงการอนทวไป โดยหลกการนม

แนวคดในการสอนงานไว ดงตอไปน (ดนย เทยนพฒ. 2547 : 72)

1. การฝกอบรมควรจะทาภายในโรงงานอตสาหกรรม โดยหวหนางานเปนผสอนงาน และ

หวหนางานควรจะไดรบการฝกอบรมดานวธการสอนดวย

2. การฝกอบรมควรจะทาภายในกลมพนกงานประมาณ 9 -11 คน

3. จะตองมการวเคราะหงานและจดทาแบบซอยงานกอนการสอนงาน

4. การสอนงานทเปนการพฒนารายบคคลจะทาใหเกดความรสกจงรกภกดตอองคกร วธการสอนงาน 4 ขนตอน” มกระบวนการจดลาดบขนตอนของการสอนงานไว ตามภาพประกอบ 9

ดงตอไปน (สมต สชฌกร. 2547 : 54-58)

ภาพประกอบ 9 แสดงขนตอนในการสอนงานแบบ Four Steps Method

1

ขนเตรยม ความพรอม

(Preparation)

2

ขนสอน วธการทางาน (Presentation)

3

ขนใหลงมอปฏบตงาน (Practice)

4

ขนตรวจสอบตดตามผล (Testing,

Follow Up)

55

1. ขนเตรยมความพรอม (Preparation) เปนขนเตรยมการในแตละชวงเวลาการสอน ผสอนจะตองวางแผนการสอนวาจะเสนอเนอหาวธ

สอนทเหมาะสมไดอยางไร ใชสอการสอนและการสาธตการสอนชนดใด รวมทงการเตรยมผเรยนดวยวาจะ

ใหปฏบตตามอยางไรบาง ผเรยนจะตองรบรวาสงทเรยนไปเกยวของและมประโยชนกบตนหรอไม อยางไร

และควรจะกระตนใหผเรยนงานเกดความภาคภมใจในงาน และมความพงพอใจในงานทไดทาไปดวย

1.1 ตองทาความรจกผเรยน ศกษาภมหลง อปนสย และประสบการณทางานของผเรยนวา

เปนเชนไร เคยทางานในหนาทใดมาบาง มความรความชานาญในงานใด มขดความสามารถในระดบใด

และมระดบความรพนฐานในเรองทจะสอนอยางไร

1.2 ตองศกษาและวเคราะหความรเดมของผเรยนใหรและเขาใจในตวผเรยนวาทางาน

ไดมากนอยเพยงใด รและเขาใจงานทจะสอนมาแลวอยางไร เพราะหากสอนในสงทผเรยนมความรอยแลว

กจะเกดความเบอหนาย แตหากสอนขามไปกอาจจะทาใหตอไมตดได

1.3 ตองกาหนดเปาหมายการสอนวาจะใหรอะไร และจะตองทาอะไรใหไดภายในระยะเวลา

ทกาหนด โดยจดแบงการสอนเปนออกขนตอน และมเวลากากบไวดวยเสมอ

1.4 ตองทาใหผเรยนมความสบายใจ ไมเครยด โดยสรางบรรยากาศทเปนกนเองตงใจเรยน

โดยใหเหนประโยชนจากการเรยน ชใหเหนความสาคญตองานทงระบบ รวมถงชใหเหนถงผลของการ

ทางานทไมถกตอง

1.5 ตองสอบถามความรเดมในงานทจะสอนวา ผเรยนมความรในงานทสอนมากหรอนอย

เพยงใดจะไดไมสอนซาในสงทผเรยนมความรและทาไดดแลว การสารวจความรเดมไดถกตองจะเปน

ประโยชนใหรวาควรจะเรมสอนจากตอนไหน ใหมความสมพนธตอเนองกน

1.6 ตองใหผเรยนทดลองทางานทแจงวารมากอน เพอใหเหนจรงวาสามารถทางานในขนตอน

นน ๆ เปน

1.7 ตองใหผเรยนแสดงความเขาใจงานดวยตนเอง โดยผสอนไมควรกลาวนา หรอชงพดกอน

มฉะนนจะไมรวาผเรยนมความร ความเขาใจในงานมากนอยเพยงใด

1.8 ตองไมสรปวาผเรยนนาจะรงานมาแลว หรอสรปจากชอตาแหนงงานทผเรยนเคยทาวา

ควรจะรงาน หรอเปนงานอะไรนมาแลว และไมดวนสรปเอาจากอายงานเดมวานาจะมความชานาญ

เพราะทางานลกษณะเดยวกนนมาหลายป

1.9 ตองกระตนใหผเรยนเกดความสนใจและใหความรวมมอในการเรยน ดวยเทคนคการเรา

ความสนใจ ความตองการทจะเรยนร

56

2. ขนสอนวธการทางาน (Presentation) 2.1 ตองใหผเรยนไดอยในสภาพทพรอมจะเรยน อยในสถานททเหมาะสมถกตองสามารถ

มองเหนวธปฏบตทผสอนงานไดทาใหเหนเปนตวอยางทกขนตอนอยางชดเจน มมมมองไดทวถงโดยไมม

สงขวางกน เพอใหเขาใจไดอยางชดแจง

2.2 ตองแจงวตถประสงคของการสอนงานกอนเรมการสอนทกครง เพอใหผเรยนไดรเปาหมาย

และเลงเหนความสาคญและประโยชนทจะไดรบจากการเรยนรงาน

2.3 ตองบอกถงลกษณะของงานทจะสอน และบอกวธการทางานตามขนตอนของการปฏบตงาน

ทละขนเปนลาดบ พรอมทงเหตผลทตองทา มจงหวะการพดทด ฟงแลวเขาใจงาย มการเนนยาจดสาคญ

และขอควรระวงเพอใหผเรยนจาได ไมรบเรงสอนจนเกนไป

2.4 ตองสาธตหรอแสดงวธการทางานใหดอยางชา ๆ พรอมทงอธบายตามจดสาคญทระบไว

ในแบบซอยงานอยางครบถวน ตงแตตนจนจบ อาจจะตงคาถามเพอทดสอบความเขาใจของผเรยนดวย

เปนระยะ การสาธตเปนสวนสาคญของการสอนโดยมงสอนดวยการกระทาหรอแสดงใหดเปนตวอยาง

เพอใหเกดทกษะแกผเรยน การสาธตจะประกอบดวยสามระยะ คอ

ระยะท 1 เปนการแสดงใหดในความเรวปกตทผเรยนจะไดเขาใจสภาพทเปนจรงของการ

ทางานนน

ระยะท 2 เปนการแสดงใหดชา ๆ และมขนตอนทถกตอง เพอใหผเรยนไดเรยนรอยางชดเจน

ระยะท 3 แสดงใหดอยางชา ๆ อกรอบหนง อยางนอยสองถงสามครง โดยเนนใหเหนวา ทา

อยางไร ทาเมอไร และทาทาไม

2.5 ตองบอกใหรถงจดอนตรายในการทางาน (ถาม) ใหคาแนะนา และบอกวธการปองกน

ใหชดเจน ไมรบรอน

2.6 ตองยกตวอยางการใชอปกรณประกอบคาอธบาย หรอใชหนจาลอง (ถาไมมของจรง)

เปดโอกาสใหผเรยนไดสมผส และซกถามไดไมเรงรด

2.7 ตองสงเกตการรบรและทดสอบความเขาใจเปนระยะ ๆ

2.8 ไมเรงสอนมากจนเกนความสามารถของผเรยนทจะรบได

2.9 ตองใหเวลาในการสอนอยางเพยงพอ

ขนสอนวธการทางานนหมายถงการอธบายและสาธตใหดเปนตวอยาง การอธบายควรจะใชคาท

งาย ตรงไปตรงมา สน กะทดรด และครอบคลมเรองทสอน หรอทตองการใหด เชน อธบายโดยใช

ภาพประกอบ หรอสอประเภทอน เปาหมายการสอนกคอจะตองใหเรยนจากสงทรไปหาสงทไมร จากงาย

57

ไปหายาก จากรปธรรมไปหานามธรรม จากกวางไปหาแคบ จากสงทสงเกตไดไปสสงทใชเหตใชผล จาก

สวนรวมไปหาสวนยอยแลวกกลบไปหาสวนรวมใหม การสาธตเปนสวนสาคญของการสอนโดยมงสอน

ดวยการกระทาหรอแสดงใหดเปนตวอยางเพอใหเกดทกษะแกผเรยน 3. ขนใหลงมอปฏบตงาน (Practice) 3.1 ตองใหผเรยนทดลองทาเพอใหรขอบกพรองและใหคาแนะนาแกไขเปนขน ๆ

3.2 ตองแกไขการปฏบตทผดพลาดของผเรยนในทนท มฉะนนจะกลายเปนความเคยชนทไม

ถกตอง และตดตวตลอดไป

3.3 ตองสงเกตการปฏบตทแสดงถงความเขาใจและการเรยนรในจดสาคญ โดยใหผเรยน

ทบทวนขนตอนการปฏบตใหด และใหบอกจดสาคญในแตละขนตอนใหผสอนฟง

3.4 ตองใหผเรยนทดลองอธบายจดสาคญในขณะทฝกปฏบต เพอใหแนใจวามความเขาใจ

ทถกตองเพยงใด

3.5 ตองใหทดลองทาซาตงแตตน จนแนใจวาผเรยนทางานไดอยางถกตอง

3.6 ตองกระตนใหผเรยนเกดความพอใจในการเรยนรดวยการปฏบตจรง ใหมความมนใจใน

การทางานดวยการใหคาชมเชยเมอผเรยนสามารถทางานไดถกตองตามเวลาทกาหนดขนใหลงมอ

ปฏบตงาน เปนการใหผเรยนไดลองเลยนแบบผสอน และทาซา ๆ ภายใตการแนะนา ดแลของผสอน จดมงหมาย

กเพอใหไดบรรลเปาหมายในงานอยางแทจรง ทงนผสอนจะตองชวยพฒนาทกษะและการทางานรวมกน

อยางเหมาะสม และทสาคญจะตองพยายามผสมผสานการทางานในลกษณะตาง ๆ เขาดวยกนจนไดรปแบบ

ของการทางานทครบถวนสมบรณ 4. ขนตรวจสอบ ตดตามผล (Testing and Follow-up) 4.1 ตองใหผเรยนทางานดวยตนเองทนททไดเรยนงานแลว

4.2 ตองแนะนาหรอจดใหมพเลยงคอยดแล ชวยเหลอเมอมความจาเปน

4.3 ตองสอนงานเพมเตมทนท หากพบวาการทางานยงมขอบกพรอง หรอมความเขาใจทไม

ถกตอง ครบถวน

4.4 ตองตดตามการทางานจนแนใจวาทาไดถกตอง ครบถวนสมบรณโดยแทจรง จงปลอย

ใหทาตามลาพง

58

ขนตรวจสอบ ตดตามผล เปนการตรวจสอบผเรยนในระหวางการฝกการทางานนน ๆ จนกวาจะ

สามารถทาไดในระดบปกตหรอมประสบการณพอเพยงทสามารถจะทางานไดอยางมคณภาพ มความเรว

ปกต และมความปลอดภย ในขนนผเรยนอาจตองการความชวยเหลอในกรณทเกดปญหาหรอพบอปสรรค

ในการทางาน ซงผสอนควรจะทบทวนใหจนกระทงผเรยนมความมนใจและสามารถดาเนนงานนนไดเอง

จากการศกษาหลกและวธการสอนงานดงกลาวขางตนจะเหนวาการสอนงานนนเปนหนาทสาคญประการหนง

ของหวหนางานทตองทาความเขาใจและพยายามนาไปประยกตใชใหถกตอง เพอพฒนาผใตบงคบบญชา

ใหมความรความชานาญในการทางานเพมมากขน การสอนงานทดจะเปนการเพมผลผลตใหกบองคกร

และยงเปนการเพมศรทธาใหเกดขนกบผใตบงคบบญชาในการเปนผนาทกษะการสอนงานไดเปนอยางด

หวหนางานทสอนงานเปนยอมจะมผใตบงคบบญชาทด สามารถทางานไดเตมประสทธภาพ เปนการลด

ภาระการตดตามงานและการแกไขขอบกพรองของงานออกไป ทาใหมเวลาในการพฒนาและบรหารงาน

มากยงขน ดงนน การสอนงานจงถอเปนเครองมอทสาคญในการทางานของหวหนางาน ซงจะตองรจกนา

ออกมาใชเพอเพมประสทธภาพการทางานใหกบตนเอง

6. เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ (Efficiency Coaching Techniques)

6.1 แนวคดเกยวกบเทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ ไดมผใหความหมายไว ดงน

สมต สชฌกร (2547 : 59-65) ไดใหแนวคดวา เทคนค คอวธการทไดผานการทดลองและเปนท

ยอมรบกนวาใชไดผล สวนมากเราจะถอวาวธการทผชานาญ การไดนามาใช คอเทคนคทใชแลวไดผล เปน

ทยอมรบกนวาเหมาะสมในการทาใหผรบการสอนงานเกดการเรยนร ซงผทเปนหวหนางานจะตองเขาใจ

และหมนศกษาเทคนคตาง ๆ ในการสอนงานเพอนามาใชในการปรบปรงวธการสอนงานของตนเพอใหม

ประสทธภาพอยเสมอ

สวน สมคด อสระวฒน (2548 : ออนไลน) ไดใหแนวคดวา เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

เปนวธการทหวหนางานใชในการพฒนาการทางานของผปฏบตงานเพอใหเกดความรความเขาใจ สามารถ

นาไปปฏบตได โดยวธทจะทาใหการสอนงานประสบผลสาเรจนนจะตองใชเทคนคตาง ๆ ดงตอไปน

1. จะตองรวาเปาหมายทจะสอนคออะไร

2. จะสอนเรองอะไร

3. จะตองรวาผเรยนอยในชวงอายเทาไรในแตละวยจะมวธการเรยนไมเทากน เชน ถาอายมาก

การสอนกอาจจะทาไดชา เพราะวาลกษณะทางรางกายจะรบรไดชาลง แตถาเปนวยหนมสาวทกอยางกจะ

59

ทาไดไวขน งายขน นอกจากนน จะตองคานงถงประสบการณเดมของผเรยน และความสามารถในการ

จดจาของผเรยนทอายมากทจะลดลงไปตามวยดวย

4. จะตองรระดบการศกษาพนฐานของผเรยน เพราะหากวาเคยผานการเรยนรมาบาง แลว การ

สอนกอาจจะเปนรปแบบหนง แตถาไมเคยเรยนรมากอนกจะตองเรมตนสอนกนใหม

5. จะตองรตาแหนงหนาท ความรบผดชอบในขณะนนของผเรยน ซงจะเกยวของกบ

ประสบการณ ทเขาจะพงม

6. จะตองรเรองของอารมณและความรสกของผเรยน เพราะวาผเรยนเมอเปนผใหญ อารมณกบ

ความรสกจะแตกตางไปจากเดม

7. จะตองรวาเรองทจะสอนมรายละเอยดทงหมดอะไรบาง

8. จะตองรวธการสอน หวหนางานจะตองรพนฐานของผเรยน ถาผเรยนประเภทน เนอหา

ลกษณะน ควรจะใชวธการสอนอยางไร

9. จะตองรเรองอปกรณ ซงเปนเรองทจาเปนในการสอนภาคปฏบต รวาเวลาไหนควรใชอปกรณ

ชนดใดถงจะเหมาะสม

10. จะตองวางแผนวาจะสอนอยางไร เพราะจะทาใหรวาจะตองสอนอะไรบาง สอนอะไรกอน

สอนอะไรหลง แตละตอนจะตองใชวธการอยางไร และมวธการประเมนผลอยางไร 6.2 บคลกภาพในการสอนงาน บคลกภาพถอเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงตอความสาเรจในการสอนงาน เพราะบคลกภาพ

จะชวยเสรมสรางความนาเชอถอตอตวผสอนงาน และดงดดความสนใจของผเรยน บคลกภาพในการสอน

งานทหวหนางาน หรอผสอนงานทกคนควรปรบปรง ไดแก

การพด การพดจะสะทอนบคลกภาพของผสอน เชน

พดเสยงคอย ขาดความมนใจ

พดเสยงดง แสดงถงความมนใจในเรองทพด

ใชโทนเสยงเดยว ทาใหผฟงเกดความเบอหนาย

ใชคาบางคาซา ๆ กน ทาใหผฟงสนใจคาพดนนมากกวาเนอหา

พดเรวหรอชาเกนไป ทาใหผฟงตามไมทนหรอเบอหนาย

ใชศพทไมเหมาะสม ผฟงไมเขาใจ และไมเหมาะกบกาลเทศะ

60

อากปกรยา การยน เปนการแสดงใหเหนบคลกภาพรวมของผสอนตงแตหวจรดเทาวาเปนอยางไร

ผสอนบางคนยนพงโตะ ผสอนบางคนเอามอลวงกระเปา ผสอนบางคนยนเอามอกอดอก ในขณะทผสอน

บางคนยนสลบขาไปมาบอยๆ

การเคลอนไหว การเคลอนไหวจะชวยใหผสอนลดความประหมาลงได เพราะถายนอยกบท

มกจะแสดงอาการประหมาออกมาชดเจนกวา นอกจากนจะชวยใหผเรยนไดบรหารสายตาอยตลอดเวลา

แตทสาคญ ผสอนอยาเคลอนไหวมากเกนไป หรอเรวเกนไป อาจจะทาใหผเรยนเกดอาการเวยนศรษะได

การใชสายตา การใชสายตาจะทาใหผเรยนเหนไดวาผสอนมความตงใจและกระตอรอรนใน

การสอนมากนอยเพยงใด แววตาเปนประกายหรอแววตาหอเหยว ซงจะสงผลตอความอยากเรยนของ

ผเรยนได

การใชมอ การใชมอจะชวยขยายความในสงทกาลงพดไดดขน เชน พดถงจานวนตวเลข ก

ยกนวขนมา จะชวยใหคนบางคนทไดยนไมชดสามารถมองเหนไดวาผสอนพดถงจานวนเทาไหร

การแสดงสหนา การใชสหนาประกอบการพด จะทาใหผเรยนคลอยตามเรองทพดไดดกวา

เพราะไดเหนภาพและอารมณของเรองทพดถงไดชดเจนขน ชวยดงดดความสนใจของผเรยน

อารมณขน อารมณขนถอเปนเทคนคอยางหนงทชวยเสรมบคลกภาพใหกบผสอนดนาสนใจ

มากยงขน ทาใหการเรยนการสอนไมเครยด ผอนคลายและมชวตชวามากขน 6.3 เทคนคตางๆ ทจาเปนของหวหนางานในการสอนงาน หวหนางานจะตองตระหนกวา การสอนงานเปนความรบผดชอบหลกทจะตองจดเวลาใหกบการ

สอนอยางเตมท และการทจะใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางด ควรจะใหเปนไปโดยความสมครใจ หวหนา

งานจงตองมเทคนคตาง ๆ ในการโนมนาวใหผเรยนเกดความรสกวา การสอนงานของหวหนางานเปนสงท

มประโยชนและมคณคา ซงจะสงผลใหผเรยนประสบความสาเรจในหนาทการงานในระดบสงขนไดตอไป

ดงนน เทคนคตาง ๆ ทหวหนางานจาเปนจะตองมในการสอนงาน ไดแก

1. เทคนคการสรางความตองการเรยนร เมอไดทราบวาผใดจาเปนตองไดเรยนงานในเรองใด

ผสอนควรจะไดเขาใจธรรมชาตของการเรยนร และสรางความพรอมกอนการสอนดวยการสรางทศนคตทด

ตอเรองทจะสอนดวยการอธบายในเบองตนใหเหนความสาคญและประโยชนทจะไดรบ โดยเฉพาะอยางยง

ตองระลกวาผเรยนจะเกดการเรยนรกตอเมอเขาไดรวตถประสงคของการสอนงาน และเปนวตถประสงคท

ตรงกบความตองการของเขาเองดวย ทงวตถประสงคจะตองชดเจนและจงใจใหเกดการยอมรบ ผเรยนจะ

61

ไมสนใจตอการสอนงานเมอเขาเขาใจวาไดรงานนนดอยแลว หรอในทานองกลบกนถาหากผเรยนเหนวา

การสอนงานเปนเรองทยงยาก หวหนางานกจาเปนตองทาความเขาใจใหชดเจน และชแจงใหเหนวาการ

สอนงานนเปนการเชอมโยงความรใหมเขากบความรเดมของเขา การเรยนรงานจงเปนสงทดสาหรบการ

ทางานของเขา และไมมขอทตองกงวลใจใด ๆ ทงสน

2. เทคนคการทาใหผเรยนมความพรอม ผสอนงานควรจะสรางบรรยากาศทงาย ๆ เพอใหเกด

ความรสกสบายใจเปนกนเองและมไมตรตงแตเรมแรก ไมควรแสดงออกในลกษณะทเปนพธการ ตองทาให

ผเรยนเกดความรสกสะดวกสบายใจ ไมเครยด ไมมความกงวลหวาดหวน หรอขลาดกลวจนเกดอาการ

ประหมาในการเรยน ผสอนงานกตองทาตวใหเปนปกต ไมวางตนเปนผเชยวชาญ เรมดวยการพดคยใหรวา

ผเรยนมความสนใจอะไรเปนทนเดม เพอใหมสวนรวมในกระบวนการเรยนรอยางเตมท ไมทาใหผเรยนวตก

กงวลวาจะปฏบตตวอยางไร ผสอนจะตองเรมตนจากการชแจงใหผเรยนเหนประโยชนทจะไดจากการเรยน

เปนสาคญทจะชวยใหสามารถทางานไดถกตองรวดเรวและปลอดภย

3. เทคนคการกระตนใหเกดความสนใจ ตองทาใหผเรยนเกดความรสกวาอยากทจะเรยน โดย

ผสอนตองบอกถงวตถประสงคและความสาคญของงาน บอกใหรถงประโยชน และผลดทผเรยนจะไดรบ

หากสามารถเรยนรและใหความรวมมอในการสอนงาน และทาใหผเรยนมองเหนความจาเปนทจะตอง

ปฏบตงานใหถกตอง ผสอนจะตองกลาวนาใหเหนความสาคญของงาน เมอผเรยนตระหนกในความสาคญ

ของงานทไดเรยนและความสมพนธเกยวของระหวางงานทตนรบผดชอบ กจะเกดความสนใจทจะเรยนเพอ

ตองการทจะทางานไดอยางถกตองนนเอง

4. เทคนคการอธบาย การสอนเพอใหผเรยนเกดความรใหม หรอเพมเตมจากเดมทมอยแลวนน

ผสอนจะตองมการพด บอกเลา วธการ พรอมกบอธบายตามขนตอนการทางานทแบงออกเปนตอนเปน

ตอน ซงไดเตรยมเอาไวแลวในแบบซอยงาน จะตองมการสอสารกนแบบสองทางโดยมการซกถามโตตอบ

กนทง 2 ฝาย วธปฏบตคอ ผสอนตองอธบายวธการทางานนบตงแตการเตรยมเครองมอ การบอกจด

อนตรายทตองระมดระวง แนะนาการตรวจสอบขนตน ถาเปนเรองเกยวกบการแกไขเครองจกร เครองกล

ตองอธบายใหรเปนขน ๆ พรอมกบอธบายชแจงทสมบรณ หากไมมของจรงทจะใชในการสอนกจะตอง

ยกตวอยาง หรอใชอปกรณประกอบคาอธบาย ไมควรสอนเรวหรอชาเกนไป แตตองหมนตรวจสอบดวยการ

ซกถามความเขาใจเปนระยะ ๆ ตามขนตอนการสอน ในการยาหรอเนนจดสาคญจะชวยใหผเรยนรวา

ทาไมตองทาเชนนน หากทาวธอนจะมขอด ขอเสยอยางไร โดยเฉพาะอยางยงสงทเกยวกบความปลอดภย

ในการทางานภายในโรงงาน

62

5. เทคนคในการแสดงการทางานใหด เปนความจรงทไมตองพสจนวา ผเรยนจะยอมรบการสอน

งานจากผสอนกตอเมอมความศรทธาเชอมนวาผสอนมความร ความสามารถหรอประสบการณสงกวา แต

ผสอนกไมควรโออวดความสามารถของตน ควรแสดงออกดวยการทางานใหดเปนตวอยางทแคลวคลองวองไว

จะเปนหลกประกนความเชอถอไดดกวาคาพด ฉะนน ผสอนจงตองทดลองซอมทางานทจะสอนใหเกด

ความมนใจเสยกอน เพอวาในการสอนงานจรงจะไดไมตดขด และการแสดงการทางานใหผเรยนดจะตอง

ทาทละขนของการปฏบตงานในคราวหนง จนผเรยนเขาใจชดเจน จงใหฝกปฏบต

6. เทคนคการใหผเรยนฝกปฏบต การใหผเรยนไดทดลองฝกปฏบตนนเปนเรองทจาเปนอยางยง

ทจะตองใหเกดขนในขณะทาการสอน เพอดวาผเรยนมความเขาใจทลกซงมากนอยเพยงใด การใหผเรยน

ลองทาจะเปนโอกาสใหผสอนไดรถงขอบกพรองและจะไดคอยแกไข และแนะนาเพมเตม ผสอนตองสงเกต

วาผเรยนมความเขาใจมากนอยเพยงใด จดสาคญทจาเปนตองร เขาไดเกดการเรยนรหรอไม โดยลองให

ผเรยนอธบายจดสาคญ ๆ ทก ๆ จดในขณะทปฏบตเพอความแนใจวามความเขาใจถกตองชดเจนดแลว

การทผเรยนไดลงมอปฏบตจรงจะทาใหเกดความพอใจในการทไดเรยนร ทงสามารถพจารณาไดวาเขาจะ

สามารถทางานนนในเวลาทปฏบตงานจรงไดหรอไม เมอมขอ ผดพลาด ผสอนจะตองแกไขในทนท มฉะนน

จะกลายเปนความเคยชนทไมถกตองตอไป

7. เทคนคการทดสอบและตดตามผล เมอพนกงานไดรบการสอนงานในเรองใดเรองหนงแลว

จาเปนทจะตองมการทดสอบเพอใหเหนวาเกดการเรยนรจรงสามารถทางานไดตามลาพงดวยตนเองทนทท

ไดรบการสอนงานไปแลว เพราะเปนเวลาทอยากจะแสดงความสามารถของตนเองใหหวหนางานยอมรบวาได

ผานการสอนงานแลว อยางไรกตามควรจะไดแนะนาใหรวาจะมผใดใหความชวยเหลอเมอจาเปน กลาวคอ

ถาเกดตดขดจะไปขอคาแนะนาหรอความชวยเหลอไดจากผใด

ในระยะการตดตามผล ผสอนควรหมนตรวจสอบการทางานของผเรยนอยางสมาเสมอ และเปด

โอกาสใหซกถามเพอเปนแสดงถงความเอาใจใส เปนการสรางขวญและกาลงใจใหแกพนกงานอนจะมผล

ใหเกดความผกพนและเลอมใสศรทธา ตอจากนนจงลดการตรวจสอบงานลง แตสงเกตดการทางานหาง ๆ

แตตดตามผลโดยใกลชด คอยใหกาลงใจและสอบถามความรสก ความเขาใจในงาน หากเหนวาทางานได

ถกตองดแลวกควรจะแจงใหทราบเพอใหเกดความเชอมนในตนเอง แตหากเหนวาจะตองสอนงานเพมเตม

หรอปรบปรงวธการทางาน กจะตองทาการสอนงานซาใหอกครง ทงน ผสอนงานไมควรสรปเอาเองวา เมอ

สอนงานไปแลวผเรยนจะทางานเปนเสมอ หรอเมอใหผเรยนทางานไปสกระยะหนงจนมประสบการณใน

การทางานแลว ความผดพลาดกคงจะหมดไปเอง สงทถกตองกคอ ผสอนจะตองทดสอบจนมนใจจรง ๆ

วาผเรยนมวธการทางานทถกตอง ปลอดภย สามารถปฏบตงานไดเองตามลาพงไดอยางมประสทธภาพ

63

8. เทคนคการเราใหเกดการเรยนร สงเราในการสอนงานอาจเกดจากสงแวดลอม โอกาส หรอ

เหตการณ รวมทงสงอน ๆ ทอาจกระตนใหเกดการสนองตอบการสอนทงโดยการพดและการแสดง การ

ทางานใหดเปนขนเปนตอนตามลาดบ พรอมทงอธบายใหเขาใจเหตผลดวยวา ทาไมจงตองทาอยางนน

การใหผเรยนไดลงมอปฏบตกเปนการสงเสรมใหมสวนรวมในกระบวนการเรยนร ถาจะเกดความผดพลาด

กจะไดแกไขระหวางทเรยนงานกอนทจะลงมอทางานจรง ๆ ผสอนตองพยายามสรางความเชอมนใหแก

ผเรยน และหากเขาทางานไดถกตอง ครบถวนสมบรณ ผสอนตองกลาวคาชมเชยเพอใหมกาลงใจและ

อยากเรยนรตอไปมากยงขน

9. เทคนคการสรางความเชอมน เมอผเรยนไดรบการสอนงานมาใหม ๆ ไดทดลองลงมอทาดวย

ตนเองเพอการเรยนรทละขน และฝกซอมใหเกดความชานาญ นบเปนสงทสาคญมาก ผเรยนจะเรยนรงาน

ไดรวดเรวและจดจาไปนานหากวาไดรบการสงเสรมใหเกดความสาเรจ และทดลองปลอยใหทางานดวย

ตนเองตามลาพงเพอใหเกดความชานาญ และมความเชอมน ดวยการสงเกตการทางานของเขาอยหาง ๆ

ถาสงเกตวาผเรยนขาดความมนใจกจะตองสรางความเชอมนดวยการอธบายถงงานทเชอมโยงกบประสบ

การณเดมของผเรยน เมอจบบทเรยน ผสอนจะตองสรปใหเกดภาพรวมในการปฏบตงานทสอนอกครงหนง

เพอใหผเรยนเชอมนในเรองทไดเรยนรมากขน 6.4 เทคนคการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ การสอนงานพนกงานงาน หรอลกนองใหไดผลนน นอกจากจะตองคานงถงวธการและขนตอน

การสอนแลว หวหนางานควรปรบเปลยนแนวทางและเทคนคการสอนงานตามลกษณะนสยของลกนอง เพราะ

วาลกนองแตละคนจะมบคลกลกษณะและความตองการทไมเหมอนกน ดงนน หวหนางานควรเอาใจใสตอ

ความคด และความรสกทเกดขนของลกนอง ขอควรคานงในการสอนงานลกนองประเภทตาง ๆ มดงตอไปน

(อาภรณ ภวทยพนธ. 2548 : 229-241)

1. ลกนองทมอายมากกวาหวหนางาน ในฐานะหวหนางานจะตองตระหนกไวเสมอวา ลกนอง

ประเภทนตองการความเคารพใหเกยรต ไมวาจะดวยคาพดและการกระทา เนองจากเปนผทมอายมากกวา

แตอาจเปนเพราะวาความสามารถหรอฝมอในการทางานยงไมถงขน จงไมไดรบการเลอนตาแหนงงานท

สงขน และจากเหตผลนเองจงอาจทาใหเกดความรสกทนอยเนอตาใจ ไมพอใจ ขาดความมนใจ ไมกลา

แสดงออก ไมกลาซกถามปญหาหรอขอมลจากหวหนางาน

ดงนน หวหนางานทมอายนอยกวา ควรแสดงกรยาทใหเกยรตลกนองประเภทนดวยเชนกน ไม

เปนการผดทจะเรยกลกนองประเภทนวา “พ” แตสงสาคญทหวหนางานตองปฏบตกคอ การแสดงความร

64

ความสามารถใหลกนองทมอายมากกวานยอมรบนบถอในตวหวหนางาน โดยการดงเอาความสามารถ

หรอศกยภาพทมอยในตวของลกนองประเภทนออกมาใชประโยชนใหได หวหนางานไมควรกลาวดถก หรอ

แสดงอาการดหมนในพฤตกรรม ความร และความสามารถของลกนองประเภทน

2. ลกนองทมอายงานมากกวาหวหนางาน โดยสวนใหญลกนองทอยมานานกวา มอายงาน

มาก กวาหวหนางานจะเปนผทรจกและคนเคยกบพนกงานในระดบตาง ๆ รวฒนธรรมองคกร รวธการ

ตดตอประสานงาน และการเขาถงพนกงานในระดบตาง ๆ บางคนอาจสรางบารมและเปนทยอมรบนบถอ

จากพนกงานระดบตาง ๆ ภายในองคกร

หากหวหนางานทจะตองดแล รบผดชอบลกนองประเภทน เปนพนกงานใหมทมาจากองคกรอน

หรอเปนบคคลทเพงจะโอนยายแผนกมาจากหนวยงานอนในองคกรแลวจงมความจาเปนอยางยงทหวหนา

งานจะตองแสดงฝมอใหลกนองประเภทนเกดความศรทธา เหตเพราะลกนองบางคนอาจตองการลองภมปญญา

ของหวหนางาน หรอบางคนอาจไมยอมรบในความคดของหวหนางาน ซงเปนความทาทายสาหรบหวหนา

งานในการบรหารจดการ รวมถงแสดงทกษะในดานการสอนงานใหแกลกนองกลมนไดประจกษและยอมรบ

ความรความสามารถทเหนอกวาไดในทสด

3. ลกนองทเพงเขามาทางานใหม ลกนองทเพงเขามารบตาแหนงงานใหม หากเปนผทยงไมเคย

ทางานมากอนเลยบางคนจะขาดความมนใจ เนองจากไมมความรและประสบการณในการทางาน บางคน

อาจรสกสบสนวาชอบงานททาอยหรอไม และบางคนอาจทางานไมจรงจง และหากเปนลกนองทเคยผาน

งานจากองคกรอนมากอนจะพบวามกยดตดอยกบระบบงาน หรอวฒนธรรมองคกรเดม บางคนเปนพวกชอบ

เปรยบเทยบ ไมพอใจในสภาพแวดลอมตาง ๆ ทดแลวไมเหมอนกบองคกรเดมทเคยปฏบต แตบางคนกม

ความมนใจในการทางานมากจนเกนไป

ดงนน ในการสอนงานลกนองประเภทน หวหนางานควรเรมตนดวยการอธบายถงภาพรวมของ

องคกรกอนไมวาจะเปนผงโครงสรางธรกจ ผบรหาร กลมงาน วสยทศน ภารกจ นโยบาย กลยทธการดาเนนงาน

ของบรษท รวมถงการเชอมโยงภารกจของแผนกงานกบการตอบสนองตอความตองการหรอความคาดหวง

ขององคกร นอกจากนหวหนางานควรแจงถงความตองการและความคาดหวงในภาระหนาทงานและผลลพธท

หวหนางานตองการใหลกนองประเภทนปฏบต

4. ลกนองทวตกกงวล คดมาก จดเปนพวก Sensitive ทคดเลกคดนอยในเรองไมสาคญ ชอบ

เกบเอาคาพดของหวหนางานมาคด และมกแสดงปฏกรยาตอบโตดวยการนงเงยบ ไมยอมพดคย บางก

รองไหเสยใจกบคาพดเลก ๆ นอย ๆ ของหวหนางาน และกอาจจะมบางคนทแสดงพฤตกรรมตรงกนขาม

คอแสดงออกดวยความกาวราว และขนเสยงกบหวหนางาน

65

เมอหวหนางานตองบรหารลกนองประเภทน จะตองสงเกตวาลกนองของตนเปนพวกคดมากแลว

นงเฉยหรอกาวราว เพอทเวลาสอนงานจะไดเขาใจถงความคดและความรสกของลกนอง ทาใหรเทาทน

สามารถปรบเปลยนวธการ นาเสยง คาพด และการแสดงออกตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม

5. ลกนองทมพฤตกรรมเอะอะโวยวาย ลกนองทเสยงดง ชอบพดหรอแสดงกรยาเอะอะ โวยวาย

เวลาไมพอใจอะไรมกจะแสดงออกอยางเปดเผย โตตอบหวหนางานดวยสหนาและแววตาแขงกระดาง ใช

คาพดและนาเสยงทฟงดแลวเหมอนไมใหเกยรตกบหวหนางาน ลกนองประเภทนจะใชเสยงพดทดงทาให

คนอนมความคดเหนคลอยตาม หรอเชอในสงทเขากาลงพดอย

การจดการลกนองประเภทน หวหนางานจะตองสงบนง ใจเยน และไมแสดงพฤตกรรมตอบโต

ในการสอนงานหวหนางานจะตองพดดวยเหตผลอยาใชอารมณ และจะตองปรามถงพฤตกรรมกาวราวท

ลกนองแสดงออกมา หวหนางานจะตองไมกลวพฤตกรรมทเอะอะโวยวายของลกนองจนไมกลาทจะสอนงาน

ให เพราะเกรงวาลกนองประเภทนจะไมพอใจในงานทไดรบการสอน

6. ลกนองทชางสงสย ชอบซกถาม ลกนองบางจาพวกจะเปนคนทชอบถาม ชางสงสย โดยชอบ

จะถามทมาทไป ถามรายละเอยดหรอขอมลตาง ๆ ทเกดขน เพอความเขาใจทตรงกนระหวางตนเองกบ

หวหนางาน แตในความเปนจรงแลวกลบพบวา มลกนองทถามเกงแตปฏบตงานไมเกง ไมสามารถจดการ

กบงานทตนไดรบมอบหมายจากหวหนางานใหไปปฏบตได

การสอนงานลกนองทชางสงสย จาเปนอยางยงทหวหนางานจะตองอธบาย หรอใหขอมลทชดเจน

สามารถนาเสนอตวอยาง หรอประสบการณจรงทงของหวหนางานเองและของผอนได พยายามคดตงคาถาม

ถามตนเองวาลกนองตองการอยากรหรอสอบถามเรองอะไรบาง ซงหวหนางานจะตองใชความอดทน อดกลน

ในการตอบขอซกถามตาง ๆ จากลกนอง ทงน หวหนางานไมควรแสดงกรยาหรอนาเสยงไมพอใจทลกนอง

เหลานซกถามขอมลบอย ๆ

7. ลกนองทนงเงยบ ไมแสดงออก ลกนองทไมชอบแสดงออก เปนคนนงเฉย รหรอไมรกจะเฉย

ไวกอน ไมซกถามหรอสอบถามขอมลใดจากหวหนางาน ลกนองจาพวกนมสองลกษณะ คอเปนพวกทรแต

ไมพด กบอกแบบคอไมรและไมพด นงเฉย ไมชอบแสดงความคดเหนหรอไมตองการสอบถามขอมลใด ๆ

จากหวหนางาน เปนพวกชอบฟงมากกวาชอบพด

หวหนางานจงจาเปนอยางยงทจะตองพยายามตงคาถามในการตรวจสอบ และทบทวนความร

ความเขาใจในสงทลกนองไดเรยนรจากการสอนงาน สถานการณทนงเงยบในระหวางการสอนงานนนบง

บอกไดวาเปนสถานการณทไมด ดงนน หวหนางานจะตองหาวธการหรอเทคนคใดกไดท จะดงใหลกนองได

มสวนรวมในการสอนงาน และมสวนรวมในการนาเสนอความคดเหนตาง ๆ ของเขา

66

8. ลกนองทขาดความมนใจในตวเอง โดยมากจะเปนพวกทกลว มความวตกกงวลสง ไมเชอมน

หรอยอมรบความสามารถของตน ดวยความคดทตอกยาจตสานกของตนเองวาทาไมได ไมมความสามารถ

ทาไปกไมมใครยอมรบในผลงาน หรองานทมอบหมายนนยากกวาทคดไวมาก

เมอหวหนางานรวาลกนองมนสยขาดความมนใจในตนเองเชนน จะตองหาวธการหรอเทคนคท

จะทาใหลกนองมความเชอมนในตนเอง หวหนางานไมควรจะตอวา หรอตาหนในผลงานของลกนองเหลาน

แตควรใชวธการชแนะวาอะไรคอสงทควรจะตองพฒนาปรบปรงใหดขนบาง การเลอกใชคาพดในทางบวก

การใหกาลงใจทจะสรางความเชอมนวาเขาสามารถทางานนได การสงเสรม และสนบสนนผลงาน เปนสงท

หวหนางานควรจะนามาใชในการสอนงานลกนองประเภทน

9. ลกนองทมความมนใจในตนเองสงมาก ลกนองบางคนจะเปนคนทมความมนใจในตนเองสง

มาก มกจะยดตดอยกบความคด หรอวธการปฏบตของตน เหตเพราะคดวาสงทตนคดนนตองถกตองและ

ใชไดเสมอ ไมมความผดพลาด ผลงานทกอยางททาขนจะตองไดรบการยอมรบและไดรบความรวมมอจาก

ทกฝายทเกยวของ เปนพวกทไมคอยจะรบฟง หรอยอมรบในความคดเหนและคาวพากษวจารณจากผอน

กอนอนหวหนางานจะตองสรางบารมใหลกนองประเภทนไดเหน และตองทาใหยอมรบและเคารพศรทธา

หวหนางานใหได หวหนางานจะตองกลาทจะใหคาแนะนา คาชมเชย คาปรกษา หรอตาหนผลงานทยง

ไมไดมาตรฐานตามเกณฑทกาหนด การสอนงานลกนองประเภทนหวหนางานจะตองหาเหตผล และนา

เสนอตวอยาง หรอประสบการณของตนทประสบผลสาเรจมาใชเปนกรณศกษา เพอชกจงและโนมนาวให

ลกนองยอมรบความสามารถของหวหนางาน และเชอฟงปฏบตตามคาสอน

10. ลกนองทชอบฟงเหตผล มกจะมเหตผลในการคดและการกระทาทแสดงออกมาเสมอ โดยจะ

คอยหาขอมลตาง ๆ มายนยนและสนบสนนแนวคดของตน ลกนองประเภทนมกจะไมเชอฟง และไมปฏบต

ตามในสงทหวหนางานสอนและเสนอแนะ จนกวาพวกเขาจะไดรบฟงเหตผลทชดเจนและมนาหนกพอ แต

หากลกนองประเภทนจาเปนตองปฏบตตามในสงทหวหนางานมอบหมายใหทาโดยยงไมไดรบฟงเหตผล

มาสนบสนนนน กมกจะมการตงประเดนคาถาม หรอมขอโตแยงเกดขนเสมอ

การสอนงานลกนองประเภทน หวหนางานจะตองหาขอมล หาเหตผลมาสนบสนนใหชดเจนวา

ใคร ทาอะไร ทไหน อยางไร และทาไม เพราะขอมลตาง ๆ เหลานจะเปนเหตผลสนบสนนเนอหาหรอ

ประเดนทหวหนางานสอนและเสนอแนะใหนาไปปฏบต รวมถงหวหนางานจะตองตอบขอซกถามตาง ๆ

อยางมเหตผลเพอชแจงใหลกนองเขาใจ ยอมรบ และปฏบตตามในทสด

11. ลกนองทมผลการปฏบตงานตามาก ๆ หากหวหนางานมลกนองทมผลการทางานตามาก

ไมเปนไปตามเปาหมายหรอความคาดหวงทกาหนดขน หวหนางานไมควรทจะเพกเฉยหรอละเลยลกนอง

67

จาพวกน ควรจะเอาใจใสดแลและพฒนาเปนพเศษเนองจากลกนองทมผลการทา งานไมดโดยสวนใหญจะ

เปนผทเรยนรและรบรชา ไมคอยเอาใจใสหรอสนใจในการทางานมากนก เปนพวกทมทมทศนคตในเชงลบ

ไมมเปาหมายในการทางาน ไมสนใจทจะพฒนาและปรบปรงตนเอง

การสอนงานลกนองประเภทน หวหนางานตองใจเยน คอย ๆ สอน พยายามทบทวนความรและ

ความเขาใจบอย ๆ โดยการตงคาถามเพอสอบถามถงสงทลกนองคดวาเขาใจ หวหนางานควรสอนดวย

วธการฝกใหลกนองประเภทนรจกคด ซงอาจใชวธการตงคาถามนาเชนมความคดอยางไรกบเหตการณท

เกดขนน นอกจากนหวหนางานอาจจะตองใหลกนองไดฝกปฏบต หรอสาธตวธการทางานใหดเพอจะได

ตรวจสอบความเขาใจทตรงกน

จากสงทไดศกษาดงกลาวขางตน แสดงใหเหนวา ในการสอนงานลกนองทมลกษณะนสยและ

พฤตกรรมทแตกตางกนนน หวหนางานจะตองเปนผทมความตระหนกและเขาใจในความแตกตางระหวาง

บคคล การสอนงานทดจงจาเปนอยางยงทหวหนางานจะตองรบรวาลกนองของตนมลกษณะแบบใด เพอ

จะไดหาเทคนควธการปรบเปลยนกลวธในการสอนงานใหเหมาะสมกบรปแบบหรอลกษณะของลกนองแต

ละคนไดอยางมประสทธภาพ

6.5 การสอนงานพนกงานวยผใหญ สมต สชฌกร (2547 : 67-73) ไดใหแนวคดในการสอนงานพนกงานวยผใหญทนาสนใจ และ

เปนประโยชนไว ดงตอไปน : -

การสอนงานพนกงานวยผใหญ เปนสงจาเปนทหลกเลยงไมได เพราะเมอพนกงานปฏบตงานใน

หนาทใดทางานไมเปน กจาเปนตองไดรบการสอนงานในทนท เพราะองคกรจะไมปลอยใหเกดมการทางาน

ผด ๆ อนจะทาความเสยหายใหแกงานและหนวยงานได ดงนน โอกาสทพนกงานในวยผใหญจะตองไดรบ

การสอนงานจงเปนสงทอยในวสยทหวหนางานจะตองกระทาใหเปนปกต แตความผดปกตจะเกดขนเมอ

ผสอนงานอายนอยกวาผรบการสอนงาน หรอผรบการสอนงานไมยอมรบการสอนงานจากผสอนทอายนอย

กวา การทจะทาใหผใหญทมอายมากกวามายอมรบ และศรทธาความสามารถของผสอนงานทอายนอย

กวานน เปนเรองทางจตวทยาทผสอนงานจะตองพจารณาดวยความละเอยดออน ตองหาวธชกชวนใหผรบ

การสอนเกดความใครร และเลงเหนประโยชนทตนจะไดรบ ทงไมคดวาตนเองมความบกพรอง หรอตาตอย

ใด ๆ ในการทจะรบการสอนงาน

68

หลกการเรยนรของผใหญในวยทางาน การสอนงานผใหญในวยทางานนนเปนเรองทมความละเอยดออน ผสอนงานจงจาเปนจะตองม

ความเขาใจในหลกพนฐานของการเรยนรของผใหญ ดงตอไปน

1. การเรยนรของผทอยในวยทางานจะแตกตางจากการเรยนรของเดกทอยในวยเรยน ถงแมวา

ผใหญจะตองมการเรยนรตลอดชวตแตกไมใชเปนการเรยนรอยางเปนทางการ หากแตเปนการเรยนรตาม

อธยาศยทไมมใครมาบงคบ แตจะเรยนรตามความตองการของตนเอง

2. การเรยนรของผใหญวยทางานมใชการเรยนรเพอการเตรยมความพรอมไวลวงหนา แตเปน

การเรยนรเพอทจะนามาใชปฏบตงานเฉพาะหนา วธการเรยนรจงมงทหลกและวธการปฏบตมากกวาการ

ใหเรยนรทฤษฎทมขอทดสอบสมมตฐานตาง ๆ มากมาย ทผใหญไมตองการจะร

3. การเรยนรของผใหญจะตองใหเชอมโยงระหวางแนวทางปฏบตกบประสบการณ ซงผใหญ

สะสมไวมาก การชใหเหนถงปญหาจะทาใหผใหญไดคดวเคราะหดวยตนเอง กจะทาใหเกดการยอมรบ

มากกวาการใชวธการสอนโดยตรง

4. วธการเรยนรของผใหญ ผสอนจาเปนตองใชเทคนคดงใหเขามามสวนรวมใหมากโดยอาจใช

วธการถามตอบ และอภปรายแสดงความคดเหน ซงจะทาใหผใหญเกดความรสกทดในการเรยน และเหน

วาตนมความร สามารถจะแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณ รวมกบผสอนได เทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ ผใหญเปนผมความร มประสบการณมามาก จงไมตองการใหใครมาสอน แตผใหญกยงคงตองการ

เรยนรเพมเตม ดงนนในการสอนงานผใหญ ผสอนจงจาเปนตองอาศยเทคนควธการทละเอยดออน กจะ

กอใหเกดความพงพอใจ เตมใจอยากเรยนรงาน และสามารถนาความรทไดไปปฏบตงานไดอยางถกตอง

ซงมเทคนคในการสอนงานผใหญดงตอไปน

1. ผใหญทมประสบการณในงานมานาน กมกจะยดตดอยกบประสบการณเดม ไมคดเปลยนวธ

การทางานเพราะเกรงจะเกดความยงยากในการเรยนรสงใหม ดงนน ผสอนงานควรจะไดบอกวตถประสงค

และเนอหาทจะสอนรวมอยางคราว ๆ เพอใหผใหญไดมองเหนโครงสรางทงหมดวาเปนอยางไร และเพอ

ปองกนการเกดแรงตานในแตละขนตอน จะตองใหผใหญไดเหนบทเรยนโดยรวมทจะสามารถเชอมโยงกบ

การสอนในแตละขน จนรวมงานทปฏบตเปนหนวยเดยวกนได

69

2. การสอนงานผใหญตองจดแยกตางหาก ไมควรนาไปสอนรวมกบพนกงานหนมสาว เพราะ

จะเกดการเปรยบเทยบวา คนหนมสาวจะวองไว และมความคดอานทนสมยกวาคนสงอาย เปนผลใหคน

สงอายรสกนอยเนอตาใจทคดและทาสงใดไมทนคนรนหนมสาว

3. การสอนงานผใหญ ตองพงระลกไวเสมอวา ผใหญอาจจะดอเหมอนเดกเลก แตเมอเกด

ความพงพอใจทจะเรยนรแลว กจะกลบเปนเหมอนเดกทวางายไดในทสด

4. ในการสอนทเปนการฝกอบรมในงานจะตองทาใหการสอนงานนนนาเรยนร ใหผรบการสอน

สนกไปกบการรบการสอน มใชการถกเคยวเขญใหเรยนรในสงทไมตองการ

5. การสอนงานผใหญไมควรสอนครงละมาก ๆ แตควรจะใหทดลองฝกปฏบตใหเกดความมนใจ

และเกดความชานาญตามมา

6. การสอนงานผใหญ ผสอนควรจะแยกสอนแตละคน (One to One) เพอไมใหเกดการเปรยบเทยบ

ระหวางผรบการสอนงานดวยกนเอง

7. การสอนงานผใหญไมควรสอนทฤษฎมาก ๆ แตควรสอนทเนนการปฏบตทจะทาใหสามารถ

ทางานไดมากกวาทจะสอนใหเขาใจในแนวคดและหลกการอยางลกซง

8. การสอนงานผใหญควรจะสอนเฉพาะบางเรองทจาเปนตอการทางาน ไมควรสอนเกนความ

จาเปนพรอมกนไปหมดทกเรอง

9. ผใหญอาจจะมประสบการณมามาก แตกอาจจะเปนประสบการณทไมสามารถนามาใชกบ

การทางานในปจจบนได ผสอนงานไมควรชวาประสบการณทผใหญมอยแลวนนใชไมได กลาวอกนยหนง

คอ ตองไมดถกประสบการณเดมของผเรยน แตควรจะแนะนาวาวธการใหมทจะสอนน จะชวยใหสามารถ

ทางานไดสะดวก รวดเรวและปลอดภยมากยงขน

10. การใหผใหญเรยนรวธการทางานอยางมหลกเกณฑถกตอง ผสอนจะตองไมเรงรดใหเกดขน

เรวจนเกนไป การสอนควรจะคอยสอนทละนอยดวยความเอาใจใส จนผใหญสามารถตระหนกรไดดวยตนเอง

วาการทางานตามวธใหม ๆ นนไดผลงานด และเปนประโยชนอยางแทจรง

11. ผสอนงานจะตองทาใหผใหญมความรสกวาตนมความหมายตอองคกร และอยในวสยทจะ

เรยนรสงใหม ๆ ได ผสอนงานไมควรแสดงกรยาอาการวาเหนอยหนายทจะอธบายวธการทางานใหกบผเรยน

ผใหญทมกจะมขอโตแยงเสมอ

12. การสอนงานผใหญ จะตองสรางบรรยากาศทเปนมตร และเปนกนเองมากกวาเปนทางการ

เพราะผใหญจะมความระแวดระวง ถอตววาตนมประสบการณมามาก จงมนใจสงวาตนรหมดแลวทกสง

ทกอยางในงานทเคยทา แตงานใหมทเหนวายงยากกจะปฏเสธในการเรยนร

70

การลดแรงตานในการสอนงานผใหญ การทจะทาใหผใหญสนใจใครทจะเรยนรกนบวาเปนการยากอยแลว แตการทจะทาใหผใหญเกด

การยอมรบใหมการสอน ตองถอวาเปนสงทยากมากกวา ดงนน การสอนงานผใหญจงตองพยายามลดแรง

ตาน ดวยวธการดงตอไปน

1. ตองไมทาใหรสกวากาลงถกสอน

2. ตองชใหเหนถงประโยชนทจะไดรบจากการเรยนร

3. ตองทาใหเหนวาการเรยนรเปนเรองงาย ๆ

4. ตองแสดงใหเหนวาเปนการเรยนรทตอยอดประสบการณ

5. ตองไมกลาวคาตาหนเปนอนขาด

6. ตองอดทนรบฟงการพดแบบผร

7. ตองแสดงการตอบรบพอใจเปนระยะ ๆ

การใชแรงเสรมในการสอนงานผใหญ 1. การใหแรงเสรมในระหวางการสอนงานดวยคาชมวา ผใหญมประสบการณสงอยแลวหากได

นาเทคโนโลยใหม ๆ เขามาชวยในการทางานกจะเปนผลดยงขน โดยไมจาเปนตองทงประสบการณ เดมไป

ทงหมด จะชวยใหผใหญยอมรบการสอนงานมากขน

2. การถามตอบปญหาและอปสรรคในการทางานเปนวธทผใหญจะไดแสดงออกถงความคดเหน

และเกดการแลกเปลยนประสบการณ เปนการเรยนรรวมกน (Mutual Learning) สรางความไววางใจในกน

และกนระหวางผสอนกบผรบการสอน

3. การใหผใหญฝกปฏบต ควรจะเรมจากขนตอนทสะดวกและไมยงยากมากนก จนคนเคยกบ

การปฏบตดแลวจงนาเขาสการปฏบตทยากขนเรอย ๆ เพอมใหผใหญเกดความทอแทในการฝกปฏบตงาน

ใหม และจะตองตอบขอสงสยอยางนมนวล ไมแสดงออกถงความราคาญแมจะเปนคาถามเดม ๆ ทซาซาก

4. การตรวจสอบการฝกปฏบตของผใหญจะตองใหวธการทแนบเนยน ละเวนคาพดวา “ผด”

แตควรจะใชคาพดในทางบวกวา “ทถกตองควรทาอยางน” และไมควรกลาวยาบอย ๆ แตใชวธแสดงการ

ทางานทถกตองใหดเปนตวอยาง ทนททผใหญทางานไดถกตองตงแตตนจนจบ ควรใหลองทาซาทนท และ

เมอทาไดถกตองเปนการตอกยาความเขาใจในงาน จะตองกลาวยกยองวาการมประสบการณในงานมา

มากทาใหเรยนรงานใหมไดอยางรวดเรว

71

กลาวโดยสรปวธการสอนงานเพอใหผใหญเกดการเรยนร ผสอนควรยดหลก ดงน

1. ตองใหผใหญเขาใจวตถประสงคและเปาหมายของการเรยนรวาจะนาไปใชในการทางานเรอง

ใดโดยเฉพาะ

2. ตองกาหนดเปาหมายใหชดเจน เปนรปธรรม

3. ตองใหผใหญตระหนกถงความจาเปนในการเรยนร

4. ตองชใหเหนถงผลดทจะไดรบจากการเรยนร

5. ตองเนนใหเหนแนวทางในการปรบใชในหนาทการงาน

6. ตองพจารณาการใชถอยคาในการสอนงานใหงายและเหมาะสมแกวยของผใหญทรบการสอน

7. ตองไมใชภาษาองกฤษในการสอนงาน เวนแตเปนศพทเรยกอปกรณ หรอเครองมอ เครองจกร

ทผเรยนคนเคยอยแลว

จากการศกษาดงกลาวขางตนทาใหเหนวาบคลากรในองคกรมพนฐานความร ความสามารถ

และแนวความคดทแตกตางกน แตเมอมาทางานในองคกรแลวกควรปรบสงตาง ๆ ใหเปนไปในทศทาง

เดยวกน โดยไดรบการชแนะและการสอนงานจากหวหนางาน การสอนงานไมเพยงแตเปนการฝกพนกงาน

เทานน หากแตยงเปนการฝกฝนผเปนหวหนางานอกดวย เปนการฝกอบรมททาใหพนกงานเขาใจใน

บทบาทหนาทของตนไดดยงขน การสอนงานจงเปนลกษณะการฝกอบรมอกรปแบบหนงทมงใหเกดการ

เรยนรในสถานการณจรงของการปฏบตงาน โดยมการกาหนดขอบเขต เนอหา และระยะเวลาในการฝก

เปนการฝกอบรมทเนนการใชทกษะความชานาญงานในจดปฏบตงานจรง และปฏบตงานไดอยางถกตอง

อยางไรกตาม หวหนางานจะตองเขาใจบทบาทหนาทของตน และยงตองปฏรปความคดของตนใหสามารถ

ทาความเขาใจพนกงานซงอาจจะแตกตางกบหวหนางานทงดานอาย การศกษา และประสบการณ ทงตอง

พยายามสรางความรสกใฝหาความรใหแกพนกงาน โดยการชแนะใหเกดความรสกอยากทางาน การสราง

บรรยากาศทดในการทางาน เพอเพมขดความสามารถในการทางานของพนกงานใหมากขนดวย จงจะทา

ใหการสอนงานของหวหนางานประสบความสาเรจ

7. การฝกอบรมและการพฒนา (Training and Development) แนวคดเกยวกบ “การฝกอบรม และการพฒนา” ไดมผใหคานยามไวดงน

เดนพงษ พลละคร (2532 : ไมปรากฏเลขหนา) ไดใหความหมายของ การฝกอบรมเพอการ

พฒนาบคคลวา กจกรรมใดทจะมสวนทาใหพนกงานมความร ทกษะ ประสบการณ และทศนคตทดขน

72

สามารถทจะปฏบตหนาททยากขน และมความรบผดชอบทสงขนในองคการไดแลวเรยกวาเปนการพฒนา

บคคลทงนน ซงหมายความรวมถงการใหการศกษาเพมเตม การฝกอบรม การสอนงาน (Job Instruction)

การสอนแนะ (Coaching) การใหคาปรกษาหารอ (Consulting) การมอบหมายหนาทใหทาเปนครงคราว

(Job Assignment) การใหรกษาการแทน (Acting) การโยกยายสบเปลยนหนาทการงาน (Job Rotation)

เพอใหโอกาสศกษางานทแปลกใหม หรอการไดมโอกาสศกษาหาความร และประสบการณจากหนวยงาน

อน เปนตน

เครอวลย ลมอภชาต (พนจดา วระชาต. 2543 : 1; อางองจาก เครอวลย ลมอภชาต. 2531 : 2)

ไดใหความหมายวา การฝกอบรมเพอการพฒนา คอกจกรรมการเรยนร (Learning) เฉพาะอยางของบคคล

และเพมพนความร (Knowledge) ความเขาใจ (Understanding) ทกษะ หรอความชานาญ (Skill) และ

ทศนคต (Attitude) อนเหมาะสม (Specific Knowledge) เพอยกมาตรฐาน การปฏบตงานใหอยใน

ระดบสงขน และทาใหบคลากรมความเจรญกาวหนาในงาน ความสาคญในการฝกอบรมและพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรม สรพล พยอมแยม (2541 : 248-249) ไดกลาวถงความสาคญในการฝกอบรมภาคอตสาหกรรม

วา มาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยใหม ๆ ทเกดขนอยางรวดเรว องคกรจงตองมการพฒนา

บคลากรเพอใหมความพรอมรบการฝกอบรมความรใหม ๆ เพอเพมประสทธภาพในการทางาน เนองจาก

ลกษณะงานจะขยายกวาง และละเอยดซบซอนมากขน และยงไปกวานนงานหลาย ๆ อยางอาจจะหมดสน

ไปและถกทดแทนดวยงานใหม ดงนน การพฒนาพนกงานใหเรยนรวธการทางาน หรอการเตรยมพนกงาน

ไวสาหรบการเลอนตาแหนงหรอโยกยายสบเปลยนหนาทงาน ลวนจาเปนตองใชการฝกอบรมเปนเครองมอ

ในการพฒนาทงสน ซงมเหตผลทสาคญในการฝกอบรมดงตอไปน

1. ไมมสถาบนการศกษาใดสามารถผลตคนใหมความสามารถทางานในองคกรไดอยางเหมาะสม

ในทนท ดงนน องคกรจงจาเปนตองทาการฝกอบรมเพอใหบคคลากรใหมเหลานใหสามารถปฏบตงานใน

หนาทเฉพาะอยางไดในทนทอยางมประสทธภาพ

2. สภาพแวดลอมตาง ๆ ทงภายในและภายนอกองคกร โดยเฉพาะอยางยงความเจรญกาวหนา

ทางเทคโนโลยทเปนไปอยางรวดเรวเปนผลใหมการเปลยนแปลงวธการทางานอยตลอดเวลา องคกรจงตอง

หาหนทางทจะทาใหบคลากรสามารถปฏบตงานในสภาพแวดลอมใหมไดภายในระยะเวลาอนสน และการ

ฝกอบรมทดจะชวยใหบคลากรเรยนรงานไดรวดเรวยงขน

73

3. บคลากรยอมตองการความเจรญกาวหนาในชวตการทางาน วธการฝกอบรมจะชวยพฒนา

ความสามารถของบคคลใหมโอกาสดในการทจะเลอนชนและตาแหนงงานใหสงขน นอกจากน องคกรยงม

ความจาเปนตองมผมารบผดชอบในระดบสงขนตลอดเวลา การฝกอบรมจะชวยตอบสนองความจาเปนขอ

น ทงยงทาใหบคลากรทไดรบการเลอนตาแหนงมขวญและกาลงใจทจะปฏบตงานใหดยงขน

4. การลองผดลองถกไมใชวธการเรยนรการทางานทถกตอง เนองจากผปฏบตงานตองฝกฝน

ตนเองโดยใชการสงเกตการทางานจากผอนแลวนามาลองผดลองถกดวยตนเอง ดงนน จงตองใชระยะ เวลา

ยาวนานในการทจะเรยนรงาน และไมใชวธการเรยนรวธการทางานทถกตองและดทสดดวย

5. วชาชพในแตละสาขามความลาสมย เมอเวลาผานไปนาน ๆ บคลากรจงจาเปน ตองไดรบ

การอบรมฟนฟเพมเตมในรปของ Refresher Course หรอ Strengthening Course ทงน เนองจากวชาท

เรยนมาแตเดมอาจใชไมไดแลวในการทางานในปจจบน และเมอหนาทความรบผดชอบเปลยนแปลงไปก

จะตองไดรบการฝกอบรมเพมเตมขนดวย

ความจาเปนทตองมการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม สรพล พยอมแยม (2541 : 250-251) ไดใหแนวคดไววา การฝกอบรมเปนกจกรรมทจดขนเพอ

พฒนาบคลากรใหมความร ความสามารถเพยงพอทจะปฏบตงานนน เนองจากบคคลยอมมประสบการณ

รวมทงทกษะในการทางานทแตกตางกน หรอยงกวานนอาจจะไมมทกษะในการทางานตามทหนวยงาน

ตองการ ซงจะเปนอปสรรคตอประสทธผลของหนวยงานทไดตงไว ดงนน จงเกดความจาเปนทจะตองมการ

ฝกอบรมเพอพฒนาบคลากรในงานอตสาหกรรมดงตอไปน

1. เพอใหบคลากรปรบความร ทกษะ และทศนคตใหสอดคลองเหมาะสมกบงาน หรอสภาพ

แวดลอมของหนวยงาน สามารถปรบตวและใชความรความสามารถไดอยางมประสทธภาพ

2. เพอพฒนาบคลากรของหนวยงานใหมความร มทกษะททนตอวทยาการทางเทคโนโลย และ

เทคนคในการปฏบตงานใหม ๆ ซงมความเปลยนแปลงอยตลอดเวลา อนจะเปนผลใหการดาเนนงานของ

องคการไดผลดยงขน

3. เพอปรบปรงระบบการทางานของหนวยงานใหคลองตว มประสทธภาพ และเปนการสราง

ขวญกาลงใจ เตมใจทจะทมเทความร ความสามารถในการทางานในหนาทใหดยงขน

4. เพอเปนการปองกนปญหาทอาจจะเกดขนจากการเปลยนแปลงขององคการในดานตาง ๆ เชน

การเปลยนแปลงโครงสรางระบบการบรหาร หรอการเปลยนแปลงวธการทางาน ผบรหารจงจาเปนจะตอง

เตรยมฝกอบรมบคลากรไวลวงหนา เพอใหการดาเนนงานเปนไปโดยราบรน

74

5. เพอแกปญหาในดานตาง ๆ ทอาจเกดขนจากการปฏบตงานของบคลากร เชน อบตเหต อน

เกดขนจากเครองจกรกล ซงหากองคกรมการฝกอบรมให บคลากรกจะมทกษะในการใชเครองจกรมากขน

อบตเหตในการทางานกจะลดนอยลง วตถประสงคของการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม ปจจบนน ฝายบรหารระดบสงของโรงงานอตสาหกรรมไดเหนความสาคญของการจดฝกอบรม

กาลงคนในหนวยงานใหมความร ความชานาญ เพอใหทนตอความเปลยนแปลงของเทคโนโลยสมยใหมท

เกดขนอยเสมอ การฝกอบรมนอกจากจะชวยในการปรบปรงประสทธภาพการทางานของพนกงานใหดขน

แลว ยงชวยเสรมสรางทศนคตทด และความรบผดชอบในหนาทของพนกงานใหสงขนดวย ซงผลทไดจาก

การฝกอบรมจะมสวนชวยใหผลผลตของโรงงานมคณคาเพมสงขน และลดคาใชจายในการผลตทเปนผล

สบเนองมาจากสาเหตความบกพรองทางดานเทคนคในการผลตหรออบตเหตตาง ๆ ทเกดขน การฝกอบรม

ในงานอตสาหกรรมจงมวตถประสงคหลกทสาคญ 4 ประการ ดงตอไปน (2549 : ออนไลน)

1. เพอสงเสรมและพฒนาพนกงานใหมขดความสามารถในการทางานสงขน ทงดานความร

และทกษะ และทศนคตในการทางาน

2. เพอใหพนกงานสามารถปรบความร และความชานาญของตนใหทนตอความเปลยนแปลง

ของเทคโนโลยสมยใหมทกาวหนาไปอยางรวดเรว และใหสอดคลองกบงานทกาลงปฏบต

3. เพอปรบปรงระบบการทางานของแผนกตาง ๆ ในโรงงานใหมความคลองตว และมประสทธภาพ

ดขน

4. เพอแกปญหาตาง ๆ ทเกดมาจากการทางานของพนกงาน เชน ปญหาการเกดอบตเหตใน

โรงงาน ปญหาพนกงานมทศนคตทไมดตอการทางานในองคกร ปญหาปรมาณและคณภาพของผลผลต

ในโรงงานลดลง เปนตน ประโยชนทไดรบจากการฝกอบรมในงานอตสาหกรรม 1. ชวยใหโรงงานสามารถผลตสนคาไดอยางมประสทธภาพ ทงดานปรมาณและคณภาพภายใน

ระยะเวลาทเหมาะสม

2. ชวยประหยดหรอลดความสนเปลองของทรพยากรการผลตตางๆ

3. ชวยใหคนงานไดเรยนรงานไดเรวขน โดยไมตองใชวธเรยนรงานแบบลองผดลองถก

75

4. ชวยแบงเบาภาระหนาทของหวหนางาน ใหมเวลาวางในการคดแผนเพอพฒนางานดานอน

ใหมประสทธภาพดขน ปจจยทเกยวของในการจดการฝกอบรม 1. เจาหนาทจดฝกอบรม (Training officer) เปนผททาหนาทรบผดชอบในดานการบรหารงาน

การฝกอบรม จะตองเปนผมความร และมความสามารถในการสารวจความตองการในการฝกอบรม การ

พฒนาหลกสตร การจดการฝกอบรม ตลอดจนการประเมนผลการฝกอบรม อกทงตองมความคลองตวและ

มมนษยสมพนธสง เนองจากงานดานฝกอบรมจะเกยวของกบคนจานวนมาก

2. ผรบการฝกอบรม (Trainee) เปนผทเขารบการฝกอบรมตามความโครงการขององคกร ผรบ

การฝกอบรมจะตองมความพรอมและมความสามารถทจะรบความรใหมจากการฝกอบรม

3. วทยากร (Guest Speaker) วทยากรนบเปนบคคลทสาคญยงในการฝกอบรม วทยากรทด

ตองมความรความสามารถ และประสบการณในหวขอทบรรยาย มเทคนควธในการถายทอดความร การ

จดกจกรรมทเหมาะสม มวสยทศนในการพฒนาแนวคด และสอดแทรกสาระประโยชนทเชอมโยง การนา

หลกการผสานกบการปฏบตไดเปนอยางด พฒนาความรใหทนกบเหตการณใหม ๆ มขนตอนในการอบรม

อยางเปนระบบ และความสามารถใชเทคโนโลยสมยใหมประกอบการฝกอบรมไดอยางด

4. อปกรณในการฝกอบรม (Training Facilities) โสตทศนปกรณ และสอตาง ๆ รวมถงสถานท

ฝกอบรมจะเปนสงกระตนจงใจใหผรบการอบรมสนใจตงใจทจะเขารบฟงการฝกอบรม ชวยใหการฝกอบรม

ประสบความสาเรจไดอยางราบรน

5. งบประมาณในการฝกอบรม (Training Budget) ในการจดการฝกอบรม สงทควรตระหนก

ถงคองบประมาณทใชในการฝกอบรม เพราะการจดฝกอบรมแตละครงจะตองจดพนกงานมาเขารบการฝก

จงตองเตรยมคาอปกรณ คาเอกสาร คาตอบแทนผบรรยาย ดงนน การจดการฝกอบรมแตละครงจะตอง

ประมาณการดานงบประมาณใหเพยงพอ และอยางรอบคอบ

6. สถานท (Place) สถานททใชในการฝกอบรมกนบวามความสาคญมาก สถานทฝกอบรม

ควรเปนหองเกบเสยงอยางดถาจะใชการบรรยายหรอทากจกรรมในหอง หากตองใชสถานทเปนสนามก

ควรจะพจารณาถงความปลอดภย ความรมรน เพราะสถานทจะเปนตวแปรสาคญททาใหการฝกอบรม

ประสบผลสาเรจหรอไม

76

กระบวนการจดการฝกอบรม (Training Process) เปนการปฏบตทจะทาใหผเขารบการ

ฝกอบรมเกดความรความเขาใจ ทกษะ ทศนคต และประสบการณ เกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไป

วตถประสงคทกาหนดไว โดยมกระบวนการตาง ๆ ดงแสดงไวตามภาพประกอบท 10 ตอไปน

ภาพประกอบ 10 แสดงกระบวนการฝกอบรม

ทมา : มหาวทยาลยธรรมศาสตรศนยรงสต. (2548 : ออนไลน).

1. การหาความจาเปนในการฝกอบรม เปนการคนหาปญหาทเกดขนในองคกร วามปญหาเรอง

ใดบางทจะสามารถแกไขใหหมดไปหรอทาใหทเลาลงไดดวยการฝกอบรม การหาขอมลของกลมเปาหมาย

วามพฤตกรรมประเภทใดบางทควรจะตองเปลยนแปลงดานความร ทกษะ ทศนคต หรอประสบการณ ท

ควรจะตองแกไขปรบปรงใหดขนดวยการฝกอบรม

2. การสรางหลกสตรฝกอบรม เปนการนาเอาความจาเปนในการฝกอบรมมาทาการวเคราะห

เพอกาหนดเปนหลกสตร ซงประกอบไปดวยวตถประสงคของหลกสตร หมวดวชา หวขอวชา การสราง

หลกสตรฝกอบรมเปนการกาหนดวาจะทาใหผรบการฝกอบรมเกดความรความเขาใจ มทกษะและทศนคต

ในเรองใด โดยใชเทคนคและวธการอยางใด และจะตองใชเวลามากนอยเพยงใดจงจะทาใหผเขารบการ

ฝกอบรมเกดการเรยนร และเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามวตถประสงคทตองการ

การหาความจาเปน

ในการฝกอบรม

การสรางหลกสตร

ฝกอบรม

การประเมนผล/

ตดตามผลการฝกอบรม

การกาหนด

โครงการฝกอบรม

การบรหารโครงการ

ฝกอบรม

77

3. การกาหนดโครงการฝกอบรม เปนการวางแผนการดาเนนการฝกอยางเปนขนตอนดวยการ

จดทา "โครงการฝกอบรม" เปนการระบรายละเอยดทเกยวของทงหมดตงแตเหตผลความเปนมา หรอความ

จาเปนในการฝกอบรม หลกสตร หวขอวชาตาง ๆ วทยากร คณสมบตของผทจะเขารบการอบรม วน เวลา

สถานท ประมาณการคาใชจาย ตลอดจนรายละเอยดดานการบรหารและธรการตาง ๆ ของการฝกอบรม

ทงหมด

4. การบรหารโครงการฝกอบรม ผรบผดชอบโครงการฝกอบรมจะตองรวมกนวางแผนดาเนนการ

ฝกอบรม ทมลกษณะเปนแผนปฏบตการทเรยกวา Action Plan ซงระบถงกจกรรมตาง ๆ ขนตอน และ

แนวทางทจะดาเนนการอยางละเอยด พรอมทงระบลาดบการทากจกรรมดวยวาจะดาเนนการอะไรกอน

และหลง ตลอดจนกาหนดตวบคคลผรบผดชอบดาเนนการสาหรบแตละกจกรรม ทงน เพอชวยใหการ

ดาเนนงานเปนไปอยางมระบบ และลดปญหาทจะเกดขนระหวางดาเนนโครงการ

5. การประเมนและตดตามผลการฝกอบรม เปนการวนจฉยและคนหาคณคาประโยชนทไดรบ

จากการฝกอบรมทจดขนวาบรรลตามวตถประสงคของโครงการฝกอบรมหรอไม ผเขารบการฝกอบรมมการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมหรอไม และจะดาเนนการตดตามผลการฝกอบรมหรอไมและเมอใด โดยเมอการ

ฝกอบรมเสรจสนลงแลว จะตองทาการสรปประเมนผลและจดทารายงานเสนอผบงคบบญชาไดพจารณา

ถงผลของการฝกอบรม และนาเอาผลการประเมนโครงการฝกอบรมทงหมดมาเปนขอมลยอนกลบเพอมา

ใชพจารณาประกอบในการจดฝกอบรมในครงตอไป

สวน โรซาลนด โรกอฟ (พนจดา วระชาต. 2543 : 8; อางองจาก Rosalind L. Rogoff.1987 :

84) ไดเขยนระบบการฝกอบรมและการพฒนาแบบวงลอการฝกอบรมในหนงสอ The Training Wheel ให

ขอสรปวา วงลอในการจดการฝกอบรมประกอบดวย 4 ขนตอน ดงแสดงไวในภาพประกอบท 11 ตอไปน

78

ภาพประกอบ 11 แสดงระบบการฝกอบรมและพฒนาของ Rosalind L. Rogoff

ทมา : โรกอฟ (พนจดา วระชาต. 2543 : 8; อางองจาก Rogoff.1987 : 84)

1. การรวบรวมขอมล (Gather Data) เปนขนตอนเพอคนหาวาใครทาอะไร และทาไม เพอการ

รวบรวมขอมลเบองตนในการหาความจาเปนในการฝกอบรมและพฒนา

2. การวเคราะหขอมล (Analysis Data) เปนขนตอนการวเคราะหขอมล มรายนามบคลากร

ลกษณะการทางาน หนาทรบผดชอบ ปญหาในการปฏบตงาน เพอกาหนดวตถประสงคในการฝกอบรม

และพฒนา

3. การสรปผล (Develop Solution) เปนขนตอนการพฒนาอปกรณการสอน การสรางหลกสตร

การเลอกเทคนคการฝกอบรมและการพฒนา การจดทาแบบประเมนผลการฝกอบรมและการพฒนา

ตลอดจนการเขยนโครงการฝกอบรม

การปฏบตการ การรวบรวมขอมล

Take Action Gather Data

การดาเนนการ การคนหาใคร

ฝกอบรม ทาอะไร ทาไม

การพฒนา การกาหนด

หลกสตร เปาหมาย/

อปกรณ วตถประสงค

การสรปผล

การ

วเคราะห

Develop Solutions

ขอมล Analysis Data

79

4. การปฏบตการ (Take Action) เปนขนตอนการดาเนนการฝกอบรม รวมถงการประเมนผล

การฝกอบรมดวย

วธการฝกอบรม วธการฝกอบรมมหลายวธดงตอไปน

1. การบรรยาย (Lecture) การบรรยายเปนวธการทใชกนมานานและแพรหลายทสดวธหนง

การฝกอบรมแทบทกประเภทจะมการบรรยายแทรกอยดวยเสมอ เพราะการบรรยายจะเปนวธการทงายทสด

ในการสอความหมายทาใหเกดการคลอยตามเพอสรางความเขาใจใหแกผฟง การบรรยายทมประสทธภาพ

ผบรรยายจะตองมความรและมทกษะในการพด การสอความหมาย การใชเทคนคหรออปกรณประกอบ

และทสาคญสดคอ ผบรรยายจะตองมความสามารถสรางบรรยากาศตรงความสนใจของผฟงไดตลอดเวลา

เพอใหผฟงสามารถทาความเขาใจไดมากทสด

2. การประชม (Conference) การประชมเปนวธทนยมใชในการฝกอบรมบคลากรทมความร

(Knowledge Worker) และผบรหารตงแตระดบกลางขนไป เพราะจะเปดโอกาสใหไดแลกเปลยนความร

ประสบการณและความคดเหนระหวางกน วธการประชมมกจะถกนามาใชในระดบการพจารณาปญหาท

เกยวของกบนโยบายหรอแผนงานขององคการ การวเคราะหและแกปญหาความขดแยงภายใน ตลอดจน

การซกซอมความเขาใจในการปฏบตงานทดาเนนไปแลว

3. การแสดงบทบาทสมมต (Role Playing) การฝกอบรมในรปแบบนจะจดใหผเขารบการฝกอบรม

แสดงบทบาทตามเรองราวทสมมตขนใหเหมอนกบอยในสถานการณจรงทสด เพอใหผเขารบการอบรมม

ความพรอม สามารถปรบตวใหทนตอสถานการณตาง ๆ ทอาจจะเกดขนได วธนสามารถดงดดความสนใจ

กอใหเกดความสนกสนาน คนเคยกนระหวางผเขารบการอบรมไดเปนอยางด ซงอาจจะกลาวไดวา เปนการ

เรยนโดยการลงมอปฏบต (Learn by Doing) ไดเชนกน

4. การใชกรณศกษา (Case Study) วตถประสงคสาคญของการใชกรณศกษากเพอตองการให

ผเขารบการฝกอบรมสามารถประมวลความร ทกษะ และประสบการณทมมาใชวเคราะหปญหา ซงอาจจะ

เปนปญหาทเกดขนจรง หรอเรองราวทสมมตขนภายในระยะเวลาทจากด เพอใหเกดความตะหนก และ

เพอใหสามารถตดสนใจไดอยางถกตองแมนยา

5. การสาธต (Demonstration) การสาธตเปนวธการฝกอบรมทใชกนมานาน เปนวธการทงาย

ไมซบซอน และสามารถเหนผลไดในระยะเวลาสน เพราะเปนการฝกอบรมทแสดงจากตวอยางจรง โดยท

ผทาการอบรมจะแสดงตวอยาง พรอมทงอธบายใหผเขารบการอบรมฟงถงขนตอนตาง ๆ พรอมทงมการ

ทดลองใหเหน ใหเกดความเขาใจ และจดจาและนาไปปฏบตได

80

6. การสมมนา (Seminar) การสมมนาเปนวธการฝกอบรมทนามาประยกตใชในการพฒนา

บคลากรทมความร (Knowledge Worker) และผบรหารของแตละองคกร ผจดการสมมนาจะจดใหมการ

รวมตวเปนกลมทมขนาดไมใหญนก มการกาหนดประเดนทจะพจารณา และเปดโอกาสใหบคลากรแตละ

คนสามารถแลกเปลยนความคดเหนกนไดอยางเสรภายในขอบเขตและแนวทางทวางไว

7. การประชมเชงปฏบตการ (Workshop) เปนการจดประชมดวยการยกปญหาทเกดขน หรอท

มอยมาใหผเขารบการฝกอบรมศกษาหาแนวทาง และใหทดลองฝกปฏบต โดยจดแบงกลมยอยในการ

ปฏบตงาน และการนาเสนอผลการปฏบตงานของกลมตอทประชม เปนกจกรรมทจดขนภายหลงจากทผ

เขารบการฝกอบรมไดรบการฟงการประชมแบบบรรยายเสรจสนลงแลว

จากการศกษาดงกลาวขางตน ผวจยสามารถสรปไดวา การฝกอบรมเปนกระบวนการจดการ

เรยนรอยางเปนระบบเพอเพมพนความร ทกษะ และทศนคต อนจะชวยใหการปฏบตงานมประสทธภาพ

สงขน โดยทองคกรตาง ๆ กไดใหความสาคญกบการฝกอบรมและการพฒนาบคลากร เนองจากไมม

สถาบนการศกษาใดทจะสามารถผลตกาลงคนใหมความสามารถทจะทางานในองคกรไดในทนท จงตอง

จดใหมการฝกอบรมเพอใหบคลากรคนเคยกบกบสถานททางาน เขาใจถงสทธหนาทในฐานะทเปนสวน

หนงขององคกร ทงน ในการจดการฝกอบรมแตละครงผจดการฝกอบรมจะตองเขาใจวาปญหาแบบใดท

สามารถจะแกไขไดดวยการฝกอบรม ดงนน จงตองมการวางแผนการฝกอบรมอยางเปนระบบ เพอให

กจกรรมการฝกอบรมดาเนนไปตามวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ

8. แนวคดในการฝกอบรมผใหญ และทฤษฎการเรยนรสาหรบผใหญ 8.1 แนวคดเกยวกบการเรยนรของผใหญ ผใหญจะเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพตองมเงอนไข และแรงจงใจหลายประการ สาหรบ

การเรยนรของผใหญนน เซอรชล (Churchill) ไดกลาวไวดงน (กรมสงเสรมสหกรณ. 2542: ออนไลน;

อางองจาก อญชนา เวสารชช. 2528 : 34)

"I am always ready to learn but I do not always like to be taught"

ซงหมายความวา ผใหญเปนผมความร มประสบการณ และผานโลกมามากแลว จงไมตองการ

ใหใครมาสอน แตผใหญกยงคงตองการเรยนรบางสงบางอยางเพมเตม

ดงนน ในการฝกอบรมผใหญ จงจาเปนตองเรยนรลกษณะเฉพาะของผใหญ สงทเปนแรงจงใจท

ทาใหอยากเรยน หลกการและธรรมชาตในการเรยนร ตลอดจนองคประกอบทมอทธพลตอการเรยนร จงจะ

81

สามารถจดการฝกอบรมไดตรงตามความตองการกอใหเกดความพงพอใจเตมใจ อยากเรยนร และสามารถ

นาสงทไดจากการเรยนรไปใชประโยชนไดจรงตามความตองการ 8.2 วธการเรยนร และธรรมชาตในการเรยนรของผใหญ สมต สชฌกร (2547: 68) ไดกลาวถงวธการเรยนรของผใหญไว ดงตอไปน

1. ผใหญไมตองการจะรทกสงทกอยาง เพราะมสงทเขามาสความสนใจและมความตองการใน

หลายเรอง จงไมอยในสถานภาพเหมอนเดกในวยเรยนทขวนขวายใฝรในทกเรอง ผใหญจะมจดมงหมาย

บางอยางในการเรยนร เชน เรยนเพอจะนาไปใชงานบางเรองเทานน

2. เมอผใหญตองการจะรสงใดกจะมงความสนใจไปในเรองทตนใหลาดบความสาคญมากกวา

เรองอน ๆ

3. เมอสอนหลกการหรอทฤษฎจบแลว ผสอนจะตองสอนภาคปฏบตทนท เพอใหเกดการรวมเขา

ดวยกนเปนหนวยเดยวกน

4. ผใหญมการเลอกการรบรตามทตนตองการจะร ซงตางจากเดกในวยเรยนทจะรบรทกสงทก

อยางทเขามาสการรบรทงหมด

5. ผใหญมการเลอกสงเราทนาไปลอกเลยนแบบ อนเปนผลจากการรบรตามแรงจงใจและเงอนไขท

ตางกน

8.3 ทฤษฎการเรยนรสาหรบผใหญ (Adult Learning Theories) บญเลศ ไพรนทร (ขนษฐา จตรอรณ. 2540 : 28 – 38; อางองจาก บญเลศ ไพรนทร. 2538 :

24-28) ไดรวบรวมทฤษฎการเรยนรของผใหญ หรอทเรยกกนวา Andragogy ตามแนวคดของนกการ

ศกษาทสาคญ ๆ ไว ดงตอไปน 1. ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของลนดแมน เอดเวรด ลนดแมน (Edward Lindeman) เปนผทไดรบการยกยองวา เปนผบกเบกอยางแทจรง

ในเรองของการเรยนรของผใหญ โดยในป ค.ศ. 1926 ลนดแมน ไดเขยนหนงสอ ทชอวา The Meaning of

Adult Education ซงสรปแนวคดไดดงน

1) ผใหญอยากจะเรยนตอเมอมความตองการและความสนใจทจะเรยน และการเรยนรนนจะ

ชวยใหเขาเกดความพงพอใจ ดงนน ความตองการและความสนใจทจะเรยนของผใหญจงนาจะเปนจดเรมตนท

เหมาะสมทจะตองพจารณาสาหรบการจดกจกรรมเพอการเรยนรของผใหญ

82

2) ความสนใจหรอแนวโนมในการเรยนรของผใหญนนจะมงไปทการถอเอาชวต ประจาวนเปน

ศนยกลาง (Life – Centered) ในการเรยนร ดงนน การจดกจกรรมเพอการเรยนรของผใหญจงอยทสถานการณ

ในชวตประจาวนของเขามากกวาเนอหาวชาทจดขน

3) ประสบการณแหงชวตของผใหญนน นบเปนทรพยากรทมคามากทสดสาหรบการเรยนรของ

ผใหญ ดงนน วธการเรยนรทจาเปนเบองตนกคอ วธการวเคราะหและคนหาความจรงจากประสบการณ

4) ผใหญมความตองการเปนอยางมากทจะชนาตนเอง (Self-Directed) มากกวาทจะใหใครมา

สอน ชนา หรอควบคม ดงนน บทบาทของผสอนกคอ เขาไปมสวนรวมกบผเรยนซงเปนผใหญแลวกประเมนวา

ผเรยนเหลานนไดรบความรตามทถายทอดใหไปมากนอยเพยงใด

5) ขอเทจจรงทสาคญกคอ ผใหญยงมอายมากขนเพยงใดกยงมความแตกตางระหวางบคคล

มากยงขนตามไปดวย (Individual Differences) ดงนน การจดการศกษาสาหรบผใหญจงจาเปนตองคานงถง

ความแตกตางกนในเรองการสอน หรอแบบของการเรยนการสอน ระยะเวลา สถานท และอตราความเรว

หรอชา ในการเรยนรของผใหญทแตกตางกนเหลานนดวย

2. ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของ โนลส โนลส (Knowles.1984 : 52-61) ไดรบประสบการณมากมายจากการจดการศกษาใหกบผใหญ

และไดบญญตทฤษฎการเรยนรของผใหญ (Andragogy) ขนเมอครงดารงตาแหนงเปนผอานวยการศนย

YMCA ในเมอง Boston ประเทศสหรฐอเมรกา ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของโนลส นน ได

กลาวถงอาย หรอวยของผเขารบการฝกอบรมวามความสาคญทจะตองคานงถงในการเลอกใชเทคนคการ

ฝกอบรม ทงน เพราะธรรมชาตของการเรยนรของเดกแตกตางจากธรรมชาตการเรยนรของผใหญ วธการ

กจกรรม โสตทศนปกรณ และเทคนคการฝกอบรมจะตองแตกตางกนไปดวย การฝกอบรมและการจดกจกรรม

ตาง ๆ ใหกบผใหญจะตองใหเปนประโยชน และจะตองสอดคลองกบความแตกตางกนดงกลาว ซงไดแก

1) ความตองการทจะรเหตผลทจะตองเรยนร (The Need to Know) ผใหญมกจะตองการรวา

เพราะเหตใดหรอทาไมเขาจงจาเปนจะตองเรยนร และหากเขาวาเขาตองการจะเรยนรแลวเขากจะทมเท

ทงกาลงใจและกาลงกายเพอจะคนหาเหตผลวาเขาจะไดรบประโยชนอะไรจากการเรยนรของเขา และจะ

ตองสญเสยประโยชนอะไรไปบางถาเขาไมไดเรยนรสงนน

2) ความเขาใจตนเอง (The Learner’s Concept) ผใหญนนเขาใจและรวาตนเองมความรบผดชอบ

ตอผลของการตดสนใจตอชวตของตนเองได ขณะเดยวกนกตองการใหผอนเขาใจและยอมรบวาเขามความ

รบผดชอบตอตนเองและสามารถชวยตนเองไดดวย ดงนน เทคนคการสอนผใหญจะตองเปนการอานวย

ความสะดวกเพอใหผใหญไดมการเรยนรดวยตนเองมากกวา

83

3) บทบาทของประสบการณ (The Learner’s Experience) ผใหญจะมประสบการณทแตกตาง

อนเนองมาจากการผานชวตในวยเดกจนเปนผใหญซงอยในสงแวดลอมทแตกตางกนทงในดานพนเพ

วธการเรยนร การจงใจ ความตองการ ความสนใจ และเปาหมายของชวตในแตละคน ดงนน การจดการ

เรยนรสาหรบผใหญจงควรเนนทการเรยนการสอนหรอการฝกอบรมเปนรายบคคล และเปนวธการหรอ

เทคนคการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Techniques) ซงไดแก การอภปรายกลม กจกรรมการ

แกปญหา และกรณศกษา เปนตน

4) ความรเพอจะเรยนร (Readiness to Learn) ผใหญมความพรอมทจะเรยนรในสงทเขาตองการ

และสามารถทจะเรยนรไดดวยเพอวาเขาจะไดนาผลของการเรยนรไปในการควบคมสถานการณและจะนา

ความรหรอสงทไดรบนนไปใชในชวตประจาวนของเขาไดอยางมประสทธภาพ

5) แนวโนมของการเรยนร (Orientation of Learning) ผใหญมแนวโนมของการเรยนรทมงไปท

ปญหาในชวตประจาวนการทางาน หรอการแกปญหา (Life-Centered or Task-Centered or Problem-

Centered) ผใหญจะทมเทใหกบกจกรรมการเรยนรถาเชอและเหนวาผลของการเรยนรนนจะชวยใหทางาน

ไดดยงขน ดงนน หลกสตรและเทคนคการสอนผใหญจงตองจดขนโดยอาศยสถานการณตาง ๆ รอบตว

และจะตองเปนวธการคนหาความจรงเพอเพมทกษะในการแกปญหาในชวตจรงของเขาอกดวย

6) แรงจงใจทจะเรยนร (Motivation) แรงจงใจทจะเรยนรของผใหญนนจะมาจากแรงจงใจ

ภายในมากกวาแรงจงใจภายนอก

นอกจากน โนลส (Knowles. 1984 : 57-61) ยงไดเสนอแนวคดเกยวกบบทบาทของวทยากร

หรอผสอนผใหญไว ดงภาพประกอบ 12 ดงตอไปน

หลกการสอน เงอนไขของการเรยนร

1. ผเรยน หรอผเขารบการ

ฝกอบรมมความรสกวา

ตองการทจะเรยนร

- ผสอนตองใหผเรยนมโอกาสใหม ๆ เพอบรรลวตถประสงคขนสงสดใหได

- ผสอนจะตองชวยผเรยนทาความเขาใจ และความกระจางในความ

ตองการทจะปรบปรงพฤตกรรมใหเหมาะสมยงขน

- ผสอนจะตองชวยใหผเรยนแตละคนไดพจารณาและวนจฉยชองวาง

ระหวางความตองการกบระดบความรความสามารถทมอย

-ใหผเรยนกาหนดวาประสบปญหาในชวตใดบางทมสาเหตมาจากการเกด

ชองวางอนเนองมาจากการขาดความรความสามารถนน

ภาพประกอบ 12 แสดงบทบาทในการสอนผใหญตามแนวคดของโนลส

84

หลกการสอน เงอนไขของการเรยนร

3. ผเรยนเขาใจเปาหมาย

ของกจกรรมการเรยนรวา

เปนเปาหมายของตวเขา

- ผสอนจะตองพยายามใหผเรยนไดเขามามบทบาทรวมในการกาหนด

วตถประสงค เปาหมายของการเรยนร ความตองการขององคกร ความ

ตองการเนอหาวชา และความตองการของสงคม

4. ผเรยนมสวนรวมการวาง

แผนและปฏบตตามแผน

จงรสกผกพนตอความ

รบผดชอบนน

- ผสอนจะตองแบงความคดเกยวกบทางเลอกในการกาหนดกจกรรมใน

การเรยนการสอนและรวมถงการเลอกวสด อปกรณและวธการเรยนการ

สอน โดยเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการพจารณาการกาหนด

กจกรรมการเรยนการสอน

5. ผเรยนมสวนรวมใน

กจกรรม ดวยความ

กระตอรอรนทจะเรยนร

- ผสอนจะตองชวยใหผเรยนรวมกลมในการทางาน หรอทมการเรยนการ

สอน เพอใหรวมกนรบผดชอบในกระบวนการคนหาขอเทจจรงรวมกน

6. กระบวนการเรยนรมสวน

เกยวของกบประสบการณ

ของผเรยน และตองรจก

นาเอาประสบการณของ

ผเรยนมาใชในกระบวน

การเรยนการสอน

- ผสอนจะตองชวยผเรยนมโอกาสใชประสบการณของเขาในฐานะทเปน

ทรพยากรในการเรยนร โดยใชวธการสอนทเออตอการใชประสบการณ

อาจโดยวธการอภปราย การแสดงบทบาทสมมต หรอวธกรณศกษา

- ผสอนตองรจกเสนอประสบการณการเรยนรในระดบทเทาเทยมกบ

ประสบการณของผเรยนบางคนโดยเฉพาะดวย

- ผสอนจะตองชวยใหผเรยนไดรจกนาความรใหม ๆ ทเขาไดรบไปใชกบ

ประสบการณเดมทเขามอย ทงน เพอทาใหการเรยนรทไดรบใหมนนท

ความหมายและเปนการผสมผสานกบประสบการณเดมดวย

- ผสอนตองรวมกบผเรยนในการกาหนดมาตรฐาน หรอเกณฑการเรยน

การสอนทเปนทยอมรบรวมกน และกาหนดเครองมอหรอวธการวดผล

ความกาวหนา การเรยนทมงบรรลวตถประสงคทกาหนดไวแตแรกดวย

7.ผเรยนไดรบ

ความกาวหนาและนาไปส

เปาหมายไดในทสด

- ผสอนตองชวยผเรยนใหรจกพฒนาขนตอนและวธการในการประเมนผล

ตนเองตามเกณฑทไดกาหนดไวแลว


ทมา : ขนษฐา จตรอรณ. (2540 : 38) ; อางองจาก จากโนลส. Knowles. (1984).

85

กลาวโดยสรปทฤษฎของ Knowles ทาใหรวา ผใหญเขามาเรยนพรอมประสบการณการทางานท

มมากอนและมความคาดหวงทจะใชประสบการณเหลานนรวมไปในกระบวนการเรยนร เนอหาจงควรถก

ออกแบบไวใหผเรยนสามารถเขารวม โดยชวนใหนกถงวธทพวกเขาเคยใชแกปญหาในอดตและเสนอแนะ

วธทการทางานเปนทมจะสามารถนาไปใชประโยชนไดในอนาคต 3. ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของ โรเจอร ทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของ คารส โรเจอร (Carls Rogers. 1951 : 388 -399)

นกจตวทยาบาบด ไดแนะแนวความคดเกยวกบการเรยนการสอนสาหรบผใหญไว ดงตอไปน

1) เราไมสามารถจะสอนผอนใหเรยนรไดโดยตรง เราเพยงแตเปนผอานวยความสะดวก

เพอใหเขาไดเรยนรไดดวยตนเองเทานน ทงน เพราะคนทกคนจะอยในแวดวงของประสบการณของตนอย

ตลอดเวลานนเอง

2) ผใหญจะเรยนรไดมาก ถาหากเขารบรวาสงทเขาเรยนรนนจะมสวนชวยรกษาไว หรอ

ชวยเสรมสรางโครงสรางภายในตวของเขาเอง นนกคอทาอยางไรทจะใหการเรยนรนนเกยวของกบผเรยน

โดยตรงใหมากทสด

3) กจกรรมหรอประสบการณใดทจะทาใหมการเปลยนแปลงโครงสรางภายในของเขา

ผใหญกจะมแนวโนมทจะตอตานโดยการปฏเสธหรอการบดเบอนกจกรรม หรอประสบการณนน ๆ

4) หากผใหญตกอยในสงแวดลอมหรอสถานการณทถกขมข เขากคงยนหยดไมยอมยดหยน

และจะตอตานสถานการณนน หรอจะไมยอมปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมนน ๆ แตถาหากเขารสกวา

เขาอยในสภาพแวดลอมทปราศจากการขมขหรอทเขารสกวาปลอดภย เขากจะยอมรบและปรบตวเองให

เขากบประสบการณและสงแวดลอมนน ๆ ได

5) จากขอท 3 และขอท 4 ในการจดสถานการณการศกษาใหผใหญทจะชวยสงเสรมให

เกดการเรยนรไดเปนอยางมากนน จะตองมลกษณะอยางใดอยางหนง ดงน

- สภาพการขมขทมตอผเรยนจะตองมใหนอยทสด

- มการอานวยความสะดวกและยอมรบความแตกตางในความสามารถในการรบร

นอกจากน โรเจอร ยงเหนวา ผททาหนาทสอนผใหญนน ควรจะเรยกวา “ผอานวยความสะดวก

ในการเรยนร” (Facilitator) มากกวา “ผสอน” และ ไดเสนอแนวคดในเรองบทบาทของผอานวยความ

สะดวกในการเรยนรสาหรบผใหญไว ดงตอไปน

1. ผอานวยความสะดวกในการเรยนรจะตองเปนผรเรมสรางบรรยากาศในกลมหรอในชนเรยน

86

2. จะตองชวยใหผเรยนแตละคนไดเขาใจอยางแทจรงในจดหมายของแตละคนและจดมงหมาย

ของแตละกลม

3. ตองรจกเลอกใชความตองการของผเรยนใหเปนประโยชนในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

ทงน เพราะความตองการของแตละคนยอมมความสาคญ และมความหมายสาหรบผเรยนเปนอยางมาก

4. จะตองพยายามจดการ และจดหาทรพยากรเพอการเรยนรสาหรบผเรยนใหมากทสดและ

กวางขวางทสดเทาทจะทาได

5. ตองทาตวเสมอนแหลงทรพยากรเพอการเรยนทยดหยนไดสาหรบการเรยนร

6. ตองยอมรบฟงความคดเหน และยอมรบการแสดงออกของผเรยนทเกยวกบเนอหาสาระของ

วชา ตลอดจนทศนะคตและความรสกนกคดของผเรยนอยางแทจรงทงในระดบบคคลและระดบกลม

7. การยอมรบสภาพการณดงกลาวจะกอใหเกดบรรยากาศทดในหองเรยน และเปนประโยชน

ตอผสอนทจะปฏบตตนในฐานะทเปนสมาชกคนหนงของกลมไดเปนอยางดและสามารถจะแสดงความ

คดเหนไดในฐานะสมาชกของกลม มใชผมอานาจบงการจากเบองบนแตอยางใด

8. การทผสอนปฏบตตนเสมอนเปนสวนหนงของกลมนน ความรสกนกคด หรอขอเสนอแนะ

อาจจะไดรบความสนใจนาไปปฏบตหรอไมกยอมจะเปนไปได ทงน เพราะผสอนเองกมฐานะเปนเพยง

สมาชกคนหนงของกลมทมบทบาทเพยงมสวนรวมเทานน

9. ในกระบวนการเรยนการสอนนน ผอานวยความสะดวกในการเรยนรจะตองตนตวอยเสมอ

ตอความเปนไปในชนเรยนไดแก ความขดแยง ความรสกนกคดทงทพงและไมพงปรารถนา โดยเฉพาะปญหา

ตาง ๆ ทเกดขนนนตองแกปญหาโดยอาศยกระบวนการกลมเขามาชวยแกปญหา

จากการศกษาแนวคดในการฝกอบรมผใหญ ตลอดจนทฤษฎการเรยนรสาหรบผใหญขางตน

สามารถสรปไดวาในการจดการฝกอบรมนนมความจาเปนอยางยงทจะตองเขาใจถงลกษณะธรรมชาตใน

กระบวนการเรยนรของผเขารบการอบรมในวยผใหญเปนพนฐานเสยกอน โดยคานงถงปจจยตาง ๆ ทเกยวของ

กบการเรยนรของผใหญ ไดแก ความแตกตางระหวางบคคล ประสบการณทแตกตางกน บรรยากาศในการ

เรยน ตลอดจนผอานวยความสะดวกในการเรยน ดงนน กระบวนการ และการจดกจกรรมทเหมาะสมใน

การเรยนรสาหรบวยผใหญ จงตองใชเทคนคการจงใจ และวธการตาง ๆ ทเหมาะสมและสอดคลองกบ

ความตองการของแตละบคคล โดยใหความสนใจ และสงเกตพฤตกรรมตงแตการเรมตนฝกอบรม และใช

วธการกระตนและใหแรงจงใจ กจะทาใหผจดการฝกอบรมสามารถดาเนนการฝกอบรมไดอยางเหมาะสม

กอใหเกดการเรยนร และการเปลยนแปลงพฤตกรรมไดตรงกบวตถประสงคของการฝกอบรมไดอยางม

ประสทธภาพมากขน

87

9. งานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของภายในประเทศ ผวจยไดทาการศกษาคนควาเอกสาร ขอมล และผลงานวจยทเกยวของกบการฝกอบรมเพอเพม

ประสทธภาพการสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมประเภทตาง ๆ การถายทอดเทคโนโลย

และการถายโยงความรของหวหนางาน รปแบบวธการฝกอบรม การตดตามผลการฝกอบรม และขอเสนอแนะ

ตาง ๆ โดยผวจยไดรวบรวมไว และนาเสนอตามลาดบ ดงตอไปน

สมยศ เจตนเจรญรกษ (2539 : บทคดยอ) ไดศกษาการสรางหลกสตรฝกอบรมเกยวกบการบรหารงาน

ในอตสาหกรรมการผลต โดยมวตถประสงคเพอพฒนาหลกสตรการฝกอบรมหวหนางานในระบบอตสาหกรรมการ

ผลตเกยวกบความร และทกษะในการบรหารงาน กลมตวอยางไดแก หวหนางานททางานในโรงงาน

อตสาหกรรมการสรางประกอบและตดตงเครองจกรโลหะเหลก บรษท โซคอน เอนจเนยรง จากด จานวน

30 คน โดยทาการวเคราะหงาน และคณลกษณะทพงประสงคของหวหนางาน แลวนาหลกสตรทไดไป

ทดลองใชฝกอบรมหวหนางานในโรงงานเพอวดผลสมฤทธทางการเรยน และประเมนผลผลตของคนงาน

ภายใตการบงคบบญชาของหวหนางานทผานการฝกอบรมตามหลกสตรดงกลาว ผวจยไดสรางหลกสตร

ฝกอบรมและแบบประเมนผล แลวนาไปทดลองใชกบกลมตวอยางในรปแบบการสมมนาเชงปฏบตการ

จากนนทาการเกบรวบรวมขอมล อนไดแก ผลสมฤทธทางการเรยน และขอมลการผลตทก ๆ 15 วน ตดตอกน

จนครบ 6 เดอน นาผลทไดมาทาการวเคราะหเปรยบเทยบกบผลผลตทเกดขนกอนหนาทพนกงานกลม

ตวอยางจะไดเขารบการฝกอบรม ผลการวจยพบวา กลมตวอยางมผลสมฤทธทางการเรยนท 80.9%

สอดคลองกบสมมตฐานทตงไว และผลสรปของผลผลตกอนการฝกอบรมในงาน Pressure Vessel, Plate

Work และงาน Steel Structure มคาเทากบ 25 kg/MD., 68.25 Kg/MD และ 108.75 kg/MD. ตามลาดบ

สวนผลผลตหลงจากการฝกอบรมสาหรบงาน Pressure Vessel, งาน Plate Work และงาน Steel Structure ม

คาเทากบ 32.36 kg/MD., 83.27 kg/MD. และ 134.77 kg/MD. ตามลาดบ ซงเปนไปตามสมมตฐานท

ตงไว

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาการบรหารสนคาคงคลงและทรพยากร

บคคล : บรษท ไอท ฟดส อนดสทรส จากด ซงดาเนนธรกจดวยการจดหาวตถดบทาง การเกษตร บรษทม

ปญหาเบองตนดานการบรหารงานทรพยากรบคคล ซงเดมยงไมมการเกบขอมลทจาเปนเชนการบรหาร

ทรพยากรบคคล ผงโครงสรางองคกร รวมทงการนาขอมลมาสรปวเคราะหเพอประโยชนในการบรหารงาน

นอกจากน กฎระเบยบขอบงคบในการทางานของบรษทยงไมชดเจน รวมทงยงขาดระบบการบรหารงาน

88

บคคลพนฐานและเอกสารทจาเปนดานการบรหารงานบคคล สาหรบตวพนกงานโดยเฉพาะหวหนางาน

ยงตองการความรเพมเตมเพอเพมทกษะในการปฏบตงานใหมประสทธภาพมากขน คณะวจยไดเขาไป

ทาการศกษาโดยเกบรายละเอยดขอมล และระบแนวทางแก ไขปญหาเบองต น จดการประชมกลมย อยโดย

เชญผเกยวข องมาร วมระดมสมองในการแก ไขปรบเปลยนทศนคตและแนวคดในการทางานตามแนวคดใน

การเพมผลผลต (Productivity Concept) โดยการจดฝกอบรม และการใช สอวดทศน จดทาแผนปฏบตการ

ตดตามผล ปรบปรงและกาหนดมาตรฐานการปฏบตงานตามแนวทางใหมและดาเนนการจดการฝกอบรม

พนกงานระดบหวหนางานเกยวกบความสมพนธ ในการทางาน (Job Relation) การสอนงาน (Job

Instruction) การปรบปรงและพฒนางานอยางตอเนอง (Kaizen) การทากจกรรม 5ส เพอเพมผลผลต

เทคนคการวเคราะห งบการเงน และการใช วงจรการจดการ PDCA ในการหาแนวทาง และการแก ไข

ปญหาต าง ๆ ผลสาเรจทเกดขนสาหรบงานการบรหารงานบคคล ทาใหบรษทมการจดทาเอกสารทจาเปน

ดานการบรหารงานบคคลเบองตน เชน ผงโครงสร างองค การ (Organization Chart) แบบคาบรรยาย

ลกษณะงาน (Job Description) รวมทงมขนตอนทเป นระบบและเปนมาตรฐานในการทางานสาหรบงาน

สรรหาและคดเลอกบคลากร งานฝายฝ กอบรมมการพฒนาทกษะในเรองบทบาทหวหนางาน การสอนงาน

ตลอดจนการประเมนผลการปฏบตงานของหวหนางาน ป จจยแห งความสาเรจในครงนคอ พนกงานระดบ

หวหน างานมความร ความเข าใจและได พฒนาทกษะในเรองบทบาทหวหน างานมากขน ดชนชวดความ

สาเรจในครงน ไดแก การพฒนาทกษะพนกงานระดบหวหนางานโดยผ านการฝกปฏบตจรง (Workshop)

เช น ความสมพนธ ในการทางาน การทดลองสอนงาน การเสนอหวข อการปรบปรงงาน ขนตอนการ

ฝกอบรมพนกงาน และขนตอนการประเมนผลการปฏบตงาน และนาไปใชทดลองปฏบตจรง

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาระบบควบคมคณภาพ (Quality

Control System) : กรณหางหนสวนจากด โปรเวย เอนเตอรไพรส ปญหาทพบดานการบรหารทรพยากร

บคคลคอหวหนางานขาดทกษะในการบงคบบญชา ขาดทกษะดานการสอนงาน และทกษะในการสอสาร

นโยบายจากผบรหารไปยงพนกงาน คณะวจยไดเขาไปจดการใหความรเกยวกบงานบรหารงานบคคล

เบองตน และดาเนนการฝกอบรมหวหนางานเกยวกบบทบาทของหวหนางานใน 3 ดาน คอ ดานการสอน

งาน ดานการปรบปรงงาน และดานการสรางความสมพนธในการทางาน ในการฝกอบรมไดใชรปแบบ

Classroom Training และการทา Workshop การจดทาแบบฟอรมทจาเปน เชน คาบรรยายลกษณะงาน

(Job Description) แบบประเมนผลการปฏบตงาน (Performance Appraisal Form) เปนตน ปจจยแหง

ความสาเรจในครงน คอการเสรมสรางความร ความเขาใจในเรองบทบาทของหวหนางาน โดยเฉพาะเรอง

การสอนงาน (Job Instruction) เพอใหหวหนางานสามารถสอนงานพนกงานใตบงคบบญชาไดถกวธ อน

89

จะชวยลดการเกดของเสยในกระบวนการผลตใหนอยลง ดชนชวดความสาเรจในครงน คอ หวหนางานได

รบความรและความเขาใจในบทบาทหนาทของหวหนางานมากขน รวมทงไดพฒนาทกษะโดยผานการฝก

ปฏบตจรง เชน การใหทดลองสอนงาน การจดทาแบบแจกแจงรายละเอยดงาน (Job Breakdown Sheet)

และตารางการสอนงานเพอเตรยมพรอมกอนการสอนงาน นอกจากนยงไดใหพนกงานไดเสนอหวขอในการ

ปรบปรงงาน และใหทดลองปรบปรงการทางานจรง

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ไดศกษาการลดการผลตของเสย (Defect Reduction) :

กรณ บรษท อตสาหกรรมผาเคลอบพลาสตกไทย จากด (มหาชน) โดยบรษทมเปาหมายเพอปรบปรง

ประสทธภาพการผลต การลดอตราของเสยทเกดขนในกระบวนการผลตซงอยในเกณฑสงทระดบรอยละ

10-12 ใหเหลอเพยงรอยละ 5 ภายในเดอนธนวาคม 2542 และตองการสรางจตสานกในเรองการปรบปรง

การผลตใหแกพนกงาน

ปญหาทพบในดานการบรหารงานบคคล พบวาพนกงานในระดบหวหนางานยงขาดความร และ

ทกษะทสาคญในการเปนหวหนางานทด เชน การขาดทกษะดานการสอนงาน และการสรางสมพนธภาพ

ในการทางาน นอกจากนการถายทอดนโยบายและการสอความจากผบรหารระดบสงไปยงพนกงานระดบ

ปฏบตการยงไมมความชดเจน ลาชา และมความคลาดเคลอน เนองจากพนกงานในระดบหวหนางานไม

ตระหนกถงบทบาทหนาทในเรองการตดตอสอสาร ขาดทกษะในการสงการ และในระดบพนกงานพบวาม

การเขาออกจากงานสงทาใหขาดความตอเนอง และประสทธภาพในการทางานโดยฝายผบรหารกไมทราบ

ถงสาเหตทแทจรงวามปจจยใดบางทมผลกระทบตอขวญและ กาลงใจ หรอความพงพอใจในการทางาน

ของพนกงาน คณะวจยเรมตนจากการประเมนโรงงานเบองตนเพอเกบขอมลและวเคราะห ทาการเลอก

ปญหาวกฤตและพนทในการปรบปรง หาสาเหตของปญหาทแทจรงโดยใชผงกางปลา (Cause and Effect

Diagram) เพอแกไขปญหาในสวนทสาคญ หรอสงผลกระทบตอการดาเนนธรกจของบรษท โดยเรมจาก

สวนทกอใหเกดของเสยมากทสด คอ แผนกทอ แลวจงขยายผลไปปรบปรงในแผนกพมพและแผนกเสนเทป

หลงจากแกไขปญหาไดแลวจงกาหนดเปนมาตรฐานการทางานทถกตอง การสรางจตสานก และการปรบ

เปลยนทศนคตแนวคดในการทางานดวย Productivity Concept โดยการฝกอบรม และการใชสอวดทศน

ฝกอบรมหวหนางานในเรองการสอนงาน การสรางสมพนธภาพในการทางาน การตดตอสอสาร โดยมการ

ฝกปฏบตและวดผลดวยการมอบหมายงานการใชแบบสารวจความคดเหนเกยวกบการทางานกบพนกงาน

ทกคนเพอใหทราบปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอขวญและกาลงใจของพนกงาน ปญหาตาง ๆ ทตรวจพบ

และไดดาเนนการปรบปรงแกไข ปจจยแหงความสาเรจในสวนของหวหนางานกคอ หวหนางานมความร

ความเขาใจ และทกษะในเรองการสอนงาน การสรางสมพนธภาพในงาน และการตดตอสอสารทดภายใน

90

องคกร ดชนชวดความสาเรจในครงน คอหวหนางานมความร ความเขาใจในเรองการสอนงานมากขน และ

มทกษะในการสอนงานทถกตอง มทกษะในการเปนผนา ทราบวธการจดการกบปญหาทเกดขนจากการม

ปฏสมพนธระหวางบคคล รวมถงวธการเสรมสรางความสมพนธทดในบรษท นอกจากนหวหนางานยงม

ความรความเขาใจในวธการตดตอสอสาร สามารถแสดงบทบาทของหวหนางานในฐานะทเปนสอกลางใน

การตดตอสอสารไดเปนอยางด (Two-Way Communication)

พร ศรยมก (2545 : บทคดยอ) ไดศกษาการพฒนารปแบบการจดการศกษานอกระบบโรงเรยน

เพอสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม โดยมวตถประสงคเพอศกษา

สมรรถนะในการสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม และเพอพฒนารปแบบการจดการศกษา

นอกระบบโรงเรยนเพอสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม ผวจยใช

วธการศกษาเอกสาร การศกษาภาคสนาม และการเกบขอมลดวยวธการสนทนากลมแบบมโครงสราง

โดยกลมตวอยางทง 3 กลม ไดแก กลมหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม กลมผจดการฝายบคคลใน

โรงงานอตสาหกรรม และกลมผเกยวของกบการจดการศกษานอกระบบโรงเรยน พนทศกษาละ 1 กลม

จานวน 2 พนท รวม 6 กลม และนาขอมลทไดจากการสนทนากลมมาวเคราะหประมวลเพอสรางขอสรป

และรางรปแบบไปใหผทรงคณวฒตรวจสอบ และพจารณาความเปนไปไดในการจะนารปแบบไปใช ซงผล

การวจยสรปไดดงน

1. รปแบบการสอนงานทเหมาะสมสาหรบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมไดแก การสอน

งานโดยการฝกปฏบตจรง การฝกอบรม การสาธต การใชอนทราเนต และการสอนแนะ สาหรบสมรรถนะ

ทางดานความร ทเหมาะสมของหวหนางานในการสอนงาน คอ ความรทเกยวกบธรกจและองคการ ความร

ความชานาญในงานทรบผดชอบ ความรดานการบรหารและจดการ ความรดานการบรหารคณภาพ

สาหรบสมรรถนะทางดานทกษะทเหมาะสมของหวหนางานในการสอนงาน ไดแก ทกษะในการสอนงาน

แบบตาง ๆ ทกษะความชานาญในงานทรบผดชอบ ทกษะทางมนษยสมพนธ ทกษะการพดและการสอสาร

ทกษะการเปนผนา สวนสมรรถนะทางดานเจตคตทเหมาะสมของหวหนางานในการสอนงานไดแกเจตคต

ทดตอองคกร เจตคตทดตอลกษณะงานททา เจตคตทดตอผบงคบบญชา เจตคตตอผใตบงคบบญชา และ

ตอเพอนรวมงาน

2. โครงการจดการศกษานอกระบบโรงเรยน เพอสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนา

งานในโรงงานอตสาหกรรมประกอบดวย นโยบาย เปาหมาย วตถประสงค กลมเปาหมาย หลกสตร และ

เนอหา สอการเรยนการสอน หนวยงานทรบผดชอบการจดการศกษา การกากบดแล และการประเมนผล

91

โครงการ ผลการตรวจสอบรปแบบพบวาเปนรปแบบทสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนางาน

สามารถนาไปประยกตใชไดในโรงงานอตสาหกรรมไดเปนอยางด

วรนทร จตตยานรกษ (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาความสมพนธระหวางทศนคตทมตอการ

ฝกอบรมหลกสตรการสอนงานกบการถายโยงความรของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม การวจยครงน

มวตถประสงคเพอ ศกษาความสมพนธระหวางทศนคตตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานกบการถาย

โยงความรของหวหนางานจานวน 161 คน ในโรงงานอตสาหกรรม 20 โรงงาน ทผานการฝกอบรมหลกสตร

การสอนงาน (Job Instruction) พ.ศ. 2543 จากสถาบนฝกอบรมแหงหนง โดยใชแบบสอบถามในการเกบ

รวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลทางสถตโดยใชโปรแกรมวเคราะหทางสถต สถตทใช ไดแก คารอยละ

คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน คา t-test คา F –test และคาสมประสทธสหสมพนธเพยรสนโพรดค

โมเมนต ผลการวจยพบวา

1. หวหนางานสวนใหญมทศนคตตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานอยในระดบ “ด” และม

การถายโยงความรในการสอนงานหลงจากทไดรบการฝกอบรมมาแลวอยในระดบ “สง”

2. หวหนางานทม เพศ อาย อายงานในตาแหนงหวหนางาน และจานวนลกนองทตางกน ม

ทศนคตตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานไมแตกตางกน แตระดบการศกษา และความตองการฝก

อบรมในหลกสตรการสอนงานทตางกนของหวหนางานทมทศนคตตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงาน ม

ความสมพนธกบการถายโยงความรอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

วชย รวพน (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทสงผลตอความผกพนตองานของหวหนางาน

กลมตวอยางทใชในการศกษา คอ หวหนางานจานวน 78 คน ในโรงงานอตสาหกรรม Semiconductors

ในเครอกลมประเทศตะวนตกหรอรวมทนกบกลมประเทศตะวนตกทอยในประเทศไทยในป พ.ศ. 2544 ซง

ประกอบดวยโรงงานทงหมด 2 โรงงานคอ บรษท Philips Semiconductors (Thailand) จากด และบรษท

AMD (Thailand) จากด ผลการวจยพบวา ปจจยทมความสมพนธกบความผกพนตองานอยางมนยสาคญ

และเปนไปในทศทางเดยวกน คอปจจยดานความพงพอใจในการทางาน สวนในดานการพฒนาความ

สามารถในฐานะผนาพบวา หวหนางานสวนใหญยงขาดความสามารถในฐานะผนาซงหวหนางานไดตอบ

แบบสอบถามในขอนโดยมคะแนนทตามาก ดงนนจงเหนสมควรอยางยงทตองทาการพฒนาความสามารถ

ของหวหนางานในฐานะทเปนผนาระดบตนขององคกร กลมเปาหมายกคอผทดารงตาแหนงเปนหวหนา

งานและผทกาลงดารงตาแหนงหวหนางานแตยงขาดประสบการณ โดยจะตองจดทารปแบบความสามารถ

ในฐานะทเปนผนา และตองมการจดการฝกอบรมแบบเขม เนอหาทจะฝกอบรมควรเปนเนอหาทใหความร

และพฒนาคณลกษณะของการเปนหวหนางาน ความรทเกยวกบการสอนงาน และมนษยสมพนธในการ

92

บรหารงาน เปนตน และพบขอเสนอแนะวา บรษทฯ ควรมนโยบายใหมการประชมสมมนาหวหนางาน

ระดบตนเปนประจาในชวงเวลาทเหมาะสม เพอใหหวหนางานไดมโอกาสแลกเปลยนความร ความคดเหน

และมโอกาสอภปรายปญหาทเกดขนในการทางาน ซงเปนประโยชนในการนาไปสแนวทางในการพฒนา

การปฏบตงานของหวหนางานใหมประสทธภาพมากยงขน

สมยศ เจตนเจรญรกษ (2548 : บทคดยอ) ไดศกษาการสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรม

เรองเทคนคการสอนงาน สาหรบหวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลต และบรการของประเทศไทย โดย

มวตถประสงคเพอสราง และหาประสทธภาพของชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงานสาหรบหวหนางาน

ในภาคอตสาหกรรมการผลตและบรการของไทย ผลการวจยพบวา หวหนางานในภาคอตสาหกรรมและ

บรการของไทยยงขาดความรหลกการสอนงาน และพบวามการเกดอตราของเสยในกระบวนการผลตมาก

ดงนน จงมความจาเปนทหวหนางานจะตองมความรและทกษะในดานการสอนงาน ซงจะชวยใหสามารถ

ทางานไดอยางถกตองและมประสทธภาพรวมถงลดการสญเสยในการผลตดวย ชดฝกอบรมไดถกสรางขน

ตามกระบวนการวจยโดยผานขนตอนการวเคราะหงาน วเคราะหหวขอการฝกอบรม การสรางหลกสตรการ

ฝกอบรม โดยเครองมอทใชในการวจยคอแบบทดสอบความร แบบประเมนผลการฝกอบรม และคมอการ

ฝกอบรม และไดผานกระบวนการวเคราะหความสอดคลอง (IOC) โดยผเชยวชาญดานตาง ๆ ทเกยวของ

และการหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ จากนน นาไปทดลองใชกบกลมตวอยางทเปนหวหนางาน

จานวน 185 คน และนาผลการทดลองมาวเคราะหผลสมฤทธจากการฝกอบรมเพอหาประสทธภาพของ

ชดฝกอบรม ผลการวจยพบวาชดฝกอบรมทสรางขนมความเทยงตรงเชงเนอหา โดยมคาดชนความ

สอดคลองสงกวา 0.5 คาความเชอมนของแบบทดสอบสงกวา 0.8 มประสทธภาพ 75.56/76.04 ซงสงกวา

สมมตฐาน 75/75 ทตงไว และพบวาหวหนางานมความรในหลกการสอนงานทถกตองสามารถนาไปใชได

อยางมประสทธภาพ โดยผปฏบตงานทไดรบการสอนงานจากหวหนางานทผานการฝกอบรมในหลกสตร

เทคนคการสอนงานนสามารถปฏบตงานไดผลดตามเกณฑทกาหนดไว

93

งานวจยทเกยวของในตางประเทศ จากการศกษาพบวาในตางประเทศไดมผลงานวจยทเกยวของกบเรองการฝกอบรมผนาการสอน

งานภายในองคกรไวอยางหลากหลาย ซงผวจยไดรวบรวมไว ดงตอไปน

มหาวทยาลยโบวลง กรน โอไฮโอ (ยดา รกไทย. 2545 : 17; อางองจาก Bowling Green State

University Ohio. 1975) ทาการศกษาเกยวกบผลกระทบจากการฝกอบรมในขณะททางาน (On the Job

Training) ภายใตชอโครงงานการวจยการฝกอบรมทางอตสาหกรรม (Industrial Training Research

Project) โดยในการศกษาครงน ไดทดลองใชกบพนกงานในโรงงานอตสาหกรรม จานวน 40 คน แบง

ออกเปน 2 กลม ๆ ละ 20 คน และฝกใหทางานตามกระบวนการผลตเลก ๆ กระบวนการหนง

กลมแรก ไดรบการฝกอบรมในขณะททางานไมมโครงสรางแบบเดม ทผวจยเรยกวา “ระบบคห”

(Buddy System) โดยหวหนางานจะทาการสอนงานใหกบพนกงานคนหนงกอน แลวใหพนกงานคนนนทา

การสอนงานตอใหกบพนกงานคนตอไป และทาแบบนไปจนครบ โดยทกคนในกลมจะไดเรยนรวธการ

ทางานจากการสอนงานแบบตอ ๆ กนไป

กลมทสอง พนกงานกไดเรยนงานทละคนโดยวธการใชโปรแกรมการฝกอบรมแบบมโครงสราง

เกยวกบหลกและวธการสอนงานอยางงาย

ผลการศกษาพบวา กลมทสองสามารถพฒนาทกษะและทางานไดตามทกาหนดไวลวงหนา โดยใชเวลาใน

การสอนงานเพยงหนงในสของเวลาทกลมแรกใช นอกจากนกลมทสองทไดรบการสอนงานแบบมโครงสราง

ยงทางานเสยนอยกวากลมแรกถง 75% ทงน จากผลการวจยอน ๆ ทสอดคลองกบการวจยในครงน ทาให

สามารถสรปไดวาการฝกอบรมในขณะททางานจาเปนตองมโครง สรางขนตอนในการสอนงานทด และ

สามารถนาไปใชปฏบตในงานไดอยางเหมาะสม

เลแธม ;และ ซาร (ชชย สมทธไกร. 2548 : 233 -234; อางองจาก Latham ; & Sari. 1979) ได

พฒนาโครงการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะในการเปนผบงคบบญชา กลมตวอยางทใชคอบคลากรระดบ

หวหนางาน โดยไดทาการสมตวอยางจานวน 40 คน จากหวหนางานจานวน 100 คน จากนน กไดทาการ

สมแบงกลมตวอยางออกเปน 2 กลม คอ กลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน สาหรบกลมทดลอง

จะไดรบการฝกอบรมดวยการชมภาพยนตรซงแสดงแบบการเปนผบงคบบญชาและมวธการสอนงานทด ม

การอภปรายกลม การฝกแสดงบทบาทสมมต และการวจารณจากผรวมสงเกตการณ สวนกลมควบคม

ไดรบการชแจงวาจะไดรบการฝกอบรมเชนนในภายหลง ผวจยไดประเมนโครงการฝกอบรมโดยใชเกณฑ

4 ประการ คอ ปฏกรยา การเรยนร พฤตกรรม และผลการปฏบตงาน ซงกไดพบวา การฝกอบรมได

94

กอใหเกดความเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามทคาดหวง เชน หวหนางานกลมทดลองทไดรบการฝกอบรม

ไดรบการประเมนจากผบงคบบญชาวาสามารถปฏบตงานไดดกวาหวหนางานทอยในกลมควบคมและยง

ไมไดรบการฝกอบรมอยางมนยสาคญ

คารนเวล, เกนเนอร ; และ เมลทเซอร (ชชย สมทธไกร. 2548 : 36-40; อางองจาก Carnevale.

A. P. ; Gainer, L. J. ; & Meltzer, A. S.1990 : A-2) ไดทาการศกษาการจดโครงการฝกอบรมบคลากร :

กรณศกษาบรษท Mazda Motor Manufacturing (USA) ผลการศกษาพบวาบรษทมาสดาไดพฒนา

โครงการฝกอบรมใหกบพนกงาน โดยใชเวลาในการออกแบบและการสรางหลก สตรการฝกอบรมประมาณ

หนงป พนกงานทกคนจะตองฝกอบรมหลกสตรพนฐานระยะทหนงกอนซงเปนหลกสตรมงเนนการเสรม

สรางทกษะทจาเปนตอการทางาน ไดแกการปฐมนเทศ การฝกอบรมเฉพาะดานนอกเวลาทางาน และการ

ฝกอบรมในงาน (On the Job Training) หลงจากนนพนกงานแตละระดบจะเขารบการฝกอบรมใน

หลกสตรทจดขนโดยเฉพาะสาหรบตาแหนงงานนน เชน กระบวนการกลม การปรบปรงคณภาพงานแบบ

Kaizen การแกไขปญหาและการตดสนใจ ทกษะการตดตอสมพนธ เปนตน โดยผบรหารของมาสดาจะม

สวนรวมในการเปนวทยากรผสอนงาน โดยจะทาหนาทสอนงาน (Coaching) ใหแกพนกงานในหวขอทม

ความเชยวชาญ มการจดตงกลมผประสานงานดานการสอนงานและกลมผฝกสอนงานขนมาภายในบรษท

เพอกาหนดโครงสรางและเนอหาของโครงการฝกอบรม มาสดามวทยากรภายใน 4 คน และวทยากรภาย

นอก 18 คน นอกจากนน พบวาพนกงานอกกวา 300 คน กสามารถชวยทาหนาทเปนวทยากรสอนงานดาน

เทคนคในบางโอกาสไดอกดวย ทงน พนกงานในระดบหวหนาทมอาจจะทาหนาทเปนวทยากรผฝกอบรม

(Trainer) ไดแตตองผานการฝกอบรมหลกสตรการเปนวทยากรฝกอบรม (Train the Trainer Course)

เสยกอน มาสดาเนนวาการฝกอบรมจะตองเกยวของสมพนธกบการทางาน ซงใชหลกการทเรยกวา “เรยนร

ประยกต ตรวจสอบ” (Learn–Apply–Verify) ผทไมผานเกณฑการประเมนผลจะตองเขารบการฝกอบรม

ใหมทเนนเฉพาะทกษะทสอบไมผาน สาหรบวธทใชในการฝกอบรมจะประกอบดวยวธการหลากหลายเชน

การบรรยาย การแสดงบทบาทสมมต การประเมนผลจะกระทาโดยการตดตามดการทางานของพนกงาน

เปนเวลา 6 - 9 เดอน เพอตดสนวาพนกงานไดใชทกษะใหม ๆ ทไดรบการฝกอบรมมาหรอไม และกอใหเกด

ผลดกบบรษทอยางไรบาง

แกร อาร ซซสน (ยดา รกไทย. 2545 : 49 -53; อางองจาก Gary R. Sisson. 2001) ศกษาการ

ฝกอบรมในขณะททางาน : ศกษากรณโรงงานอตสาหกรรมผลตลวดเหลกไดทาการศกษากรรมวธการผลต

ลวดเหลกของโรงงานน โดยเรมจากการเอาเหลกเสนกลมขนาดนวหวแมมอมาดงและยดออกผานรกลม ๆ

หลาย ๆ รทมขนาดเลกลง ๆ ตามลาดบ โดยอาศยมอเตอรกาลงสง จนกระทงไดขนาดตามตองการ

95

กระบวนการนจะตองกระทาอยางรวดเรวภายใตสภาพการทางานทรอน เสยงดง สกปรก และคอนขาง

อนตราย ซงพบปญหาการเกดอบตเหตในโรงงานสง อาท แขนหก เกดแผลไฟไหมพอง และโดนเหลกบาด

เปนตน ผบรหารของโรงงานจงจาเปนตองปรบปรงการฝกอบรมทางดานเทคนคโดยการสอนวธการทางาน

ทปลอดภยใหกบพนกงานเนองจากเหนวาเปนงานทตองใชทงศาสตร และศลปทตองใชความสามารถใน

การแกปญหาดานเทคนคอยางมาก ผวจยไดเขาไปทาการสงเกตวธการสอนงานของหวหนางานตลอด

ระยะเวลา 3 วน ไดขอสรปวา ในขณะทกาลงฝกปฏบตงานผสอนงานไมควรมายนควบคมใกล ๆ

ตลอดเวลา เพราะจะทาใหผรบการฝกรสกตนเตน ผสอนควรจะอธบายหนาทและขนตอนในการทางานให

ทราบพอสงเขปกอนเพอเตรยมผเรยนใหมความพรอม และสามารถใหคาแนะนาเพมเตมไดในชวงพก หรอ

ชวงกอนทผรบการฝกอบรมจะฝกปฏบตซา ปญหา 2 ประการทพบในขณะทาการสอนงาน คอ ผสอนงาน

จะมความเชยวชาญในงานเทคนคสงมาก และตองการจะถายทอดความรของตนใหกบผเรยนอยางเตมท

และละเอยดถถวน ซงทาใหสงทสอนนนกลายเปนสงทยงยาก และซบซอนเกนไป จนผเรยนไมสามารถ

เขาใจไดโดยงาย กรณนผสอนตองสอนใหชาลง อธบายไปทละขนททาใหเขาใจงายและจนกวาผเรยนจะ

เขาใจหลกการเบองตนในการทางานทถกวธ ปญหาทพบอกประการกคอ ผสอนมกจะเอาเครองมอและ

อปกรณการทางานกบขนตอนในการทางานมาอธบายพรอม ๆ กน ซงยงทาใหผเรยนสบสน รสกเปนเรองท

ซบซอนมากขน ดงนน ไมวาจะสอนงานอะไร ควรอธบายเกยวกบเครองมอและอปกรณกอนเปนอนดบแรก

แลวคอยอธบายขนตอนในการทางานทละขน และทบทวน เนนยา ในสงทผเรยนยงไมเขาใจ ขอเสนอแนะ

ทพบในการวจยครงนคอ สาหรบหนาททประกอบไปดวยกระบวนการทางานหลาย ๆ อยาง ผสอนงานควร

ทาการ “เตรยมพรอม–ฝกปฏบต–และประเมนผล” แตละอยางใหเสรจเปนงาน ๆ ไปกอนทจะทาการฝก

ปฏบตทงหมดพรอมกน และผสอนควรจะแบงหนาทนนออกเปนงานเลก ๆ (การซอยงาน) เพอใหงายตอ

การเรยนรกจะเปนวธทดทสดในการสอนงาน

เกรแฮม ดบเบลย แกร (Graham W. Gary. 2003 : Abstract) ไดทาการวจยเกยวกบการศกษา

ผใหญและการศกษาตอเนอง : กรณศกษาภาคอตสาหกรรม โดยการวจยนเปนการสารวจสภาพแวดลอม

ในการเรยนรของคนงานในโรงงานอตสาหกรรม กลมตวอยางในการศกษาคอ ชางเทคนคอาวโสจานวน

170 คน จากการศกษาไดพบวาในการฝกอบรมผเรยนทเปนผใหญนน สอและคมอการเรยนรเปนสงสาคญ

ทสามารถสรางความพงพอใจใหกบคนงานวยผใหญไดมาก และพบวาการทผเรยนมสวนรวมในการออก

แบบหลกสตรการสอน กจะทาใหคนงานวยผใหญจานวนมากมทศนคตทด มแรงจงใจในการเรยนรทสงขน

โดยผเรยนจะเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม มทกษะ และความรใหม ๆ มความสามารถเพยงพอทจะ

ปฏบตงานตามทไดรบมอบหมายไดอยางมประสทธภาพหากไดรบการเรยนรตามทตองการ

96

ฮอพฟ เอ กดเกท (Hopf A. Gidget . 2005 : Abstract) ไดศกษาทศนะดานการสอนงานของ

ผบรหารและการตดตามผลการสอนงานของผนาการสอนงาน จากการสมภาษณทศนะของผบรหารพบวา

การสอนงานเปนเครองมอทเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางในการพฒนาบคลากรหรอผนาในระดบตน

ขององคกร สงทพบจากการศกษาชวยสนบสนนผลการวจยอน ๆ ทพบวาการหมนเวยนตาแหนงงานทาให

เกดความจาเปนดานการสอนงานมากขน และเปนสวนหนงททาใหผนาการสอนงานมประสบการณในการ

สอนงานอยในระดบทสงขน ปจจยหลายประการทมอทธพลในการสอนงานทตางกนอยางมนยสาคญไดแก

ปจจยดานองคกร สงแวดลอมในการทางาน การสบเปลยนตาแหนงงาน และประสบการณของผสอนงาน

ในการตดตามผลการฝกอบรมจากทศนะของผบรหารพบวา ผบรหารสามารถทจะสงเกตไดวาผนาทไดรบ

การฝกอบรมดานการสอนงานจะมการเปลยนแปลงพฤตกรรมในการสอนดขนภายหลงจากทไดรบการ

ฝกอบรมไปแลวเพยงชวระยะเวลาหนงเทานน

บกาอ ไซด (Bougae Cyd. 2005 : Abstract) ไดศกษาผลของการฝกอบรมผนาการสอนงาน

จากความคดเหนของผนาในองคกร การศกษาพบทศนะในการฝกอบรมผนาการสอนงานวาเปนการฝก

ปฏบตสงใหม ๆ เพอเพมหรอปรบปรงสมรรถนะทางอาชพของผนาใหมประสทธภาพมากยงขน เปาหมาย

ในการฝกอบรมผนาการสอนงานกเพอพฒนาทกษะ และความรของผนาใหเกดความมนใจในการสอนงาน

และเพอกาวสความเปนผนาระดบดเยยม (Excellent) เปนบคลากรอนทรงคณคาขององคกร จากแนวโนม

ทมอาชพใหม ๆ เกดขนมากมาย การฝกภาคปฏบตของผนาการสอนงานจงเปนกระบวนการทตองดาเนนการ

วางแผนไวลวงหนา การศกษานเปนการทดลองประสทธภาพของโปรแกรมการฝกอบรมทจะสามารถ

พฒนาผนาใหประสบผลสาเรจในการสอนงานไดเปนพเศษ ความสาเรจของโปรแกรมการฝก อบรมนได

พฒนาประสทธภาพการสอนงานในตวผนาใหเปนศนยกลางในการเรยนรใหเกดขนกบพนกงานจากผลการ

สอนงานตามโปรแกรมของพวกเขา

สาระทไดจากงานวจย

จากผลการศกษางานวจยทเกยวกบปญหาตาง ๆ ทเกยวกบหวหนางานนน สามารถประมวลได

วา หวหนางานไมรหลกและวธการสอนงานทถกตองจงทาใหขาดประสทธภาพในการสอนงาน โดยผวจย

ไดสงเคราะหความสาคญจากไวดงตอไปน

สรปผลการวจยในประเทศ ผลการศกษาปญหาทเกยวกบการบรหารงานทรพยากรบคคลของ

โรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ไดพบวาบคลากรในระดบหวหน างานในโรงงานอตสาหกรรม ยงขาดความ

97

ตระหนกในบทบาทหน าททสาคญในการเปนหวหน างานทด โดยเฉพาะการขาดความรและทกษะในดาน

การสอนงาน ทาใหมอตราการเกดของเสยในกระบวนการผลตมาก การแกปญหากระทา โดยการวเคราะห

ภารกจและปญหาการในสอนงานของหวหนางาน และไดใหการฝกอบรมแกหวหนางานโดยใชรปแบบการ

ฝกอบรมในหองเรยน และการทา Workshop การใชสอวดทศนเรองการสอนงาน ซงเปนกรณศกษาทแสดง

แบบอยางในการเปนหวหนางานทด และวธการสอนงานทถกตอง เพอเปนการสรางจตสานก สมพนธภาพ

และเพมพนทศนคตทดใหเกดขนกบหวหนางาน การฝกอบรมใชวธการอภปรายกลม และการใหฝกปฏบต

จรงโดยการทดลองสอนงาน ผลสมฤทธจากการฝกอบรมทาใหหวหน างานมความร และความเขาใจ ม

ทกษะในการสอนงานทถกตอง มความมนใจในการสอนงานมากยงขน ตลอดจนมทศนคตทเหมาะสม

เกยวกบบทบาทหนาทในการสอนงานมากยงขน

นอกจากนยงพบวามการสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงานสาหรบ

หวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลตของไทย โดยขนตอนการวเคราะหคณลกษณะของหวหนางาน

และหวขอฝกอบรม ผลสมฤทธจากการฝกอบรมทาใหหวหนางานมความร ความเขาใจในหลกการสอนงาน

ทถกตอง และผปฏบตงานทไดรบการสอนงานจากหวหนางานทผานการฝกอบรมในหลกสตรเทคนคการ

สอนงานนกสามารถปฏบตงานไดผลดตามเกณฑทกาหนดไว

และในการพฒนารปแบบการจดการศกษานอกระบบโรงเรยนเพอสงเสรมสมรรถนะในการสอน

งานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม ไดพบวา รปแบบการสอนงานทเหมาะสม คอวธการฝกอบรม

โดยการปฏบตจรง สวนสมรรถนะทพบวาเหมาะสมในการสอนงานของหวหนางานคอ สมรรถนะดาน

ความรความชานาญในงานทรบผดชอบ สมรรถนะดานทกษะในการสอนงานแบบตาง ๆ และสมรรถนะ

ดานเจตคตทดตอองคกร ตอลกษณะงานททาและตอผรวมงาน โครงการจดการศกษานประกอบดวย

วตถประสงคเปาหมาย หลกสตร สออปกรณ การกากบดแล และการประเมนผลโครงการฝกอบรม ซงผล

การตรวจสอบโดยผทรงคณวฒพบวาเปนรปแบบทสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนางาน

สามารถนาไปประยกตใชไดในโรงงานอตสาหกรรมไดเปนอยางด

สรปผลการวจยในตางประเทศ พบวา การฝกอบรมเพอใหความรดานการสอนงานได

กอใหเกดความเปลยนแปลงพฤตกรรมไปตามทคาดหวง โดยหวหนางานทไดรบการฝกอบรมไดรบการ

ประเมนจากผบงคบบญชาวาสามารถปฏบตงานไดดกวาหวหนางานทไมไดรบการฝกอบรม วธทใชในการ

ฝกอบรมประกอบดวยการใหชมภาพยนตรทเปนกรณศกษาชใหเหนถงการเปนผบงคบบญชาทดและมวธ

การสอนงานทด นอกจากนนกมวธการอภปรายกลม การใชกรณศกษา การแสดงบทบาทสมมต โดยการ

ประเมนโครงการฝกอบรมไดใชเกณฑ 4 ประการคอ ประเมนปฏกรยา การเรยนร พฤตกรรมและผลการ

98

ปฏบตงาน ซงไดพบวา ขนตอนการสอนงานทดและมการนาไปใชอยางเหมาะสมนนจะลดความสญเสย

ชนงานจากการทางานนอยลงกวาเดมถง 75%

จากการศกษาดงกลาว จงเหนไดวา “การสอนงาน” เปนเครองมอสาคญของหวหนางานทจะตอง

นามาใชในการพฒนาผปฏบตงานเพอเพมประสทธภาพในการทางาน และเพมผลผลตใหกบองคกร

นอกจากน การฝกอบรมเพอใหความรเกยวกบการสอนงาน กเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางในการ

นามาใชเพอพฒนาบคลากร หรอผนาระดบตนขององคกร ทงในประเทศ และตางประเทศ ซงผบรหาร

สามารถทจะทาการประเมนหรอสงเกตไดวา บคคลากรทไดรบการฝกอบรมความรในการสอนงานจะมการ

เปลยนพฤตกรรมในการสอนทดขนกวาเดมหลงจากไดรบการฝกอบรม ไปแลวเพยงชวระยะเวลาหนง

เทานน สรปจากการสงเคราะหนาไปสการพฒนาหลกสตรฝกอบรม จากการสงเคราะหความสาคญทไดจากการศกษาเอกสาร และงานวจยเกยวของกบปญหาใน

การสอนงานของบคคลากรระดบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ทงในประเทศ และตางประเทศ

ดงกลาวขางตน ผวจยไดพบปญหาทสาคญคอ หวหนางานขาดความร ความเขาใจหลกและวธการสอน

งานทถกตอง หวหนางานขาดเทคนคตาง ๆ ในการถายทอดความรใหกบผปฏบตงาน และขาดทศนคตทด

ในการสอนงาน จงทาใหการสอนงานไมมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบผลการสารวจปญหาและความ

ตองการในการสอนงานของหวหนางาน (Foreman) จานวน 72 คน ของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ทไดพบวาหวหนางานรอยละ 100 มประสบการณฝกอบรม

เรองการสอนงานนอยทสด หวหนางานรอยละ 69.44 ขาดความรเกยวกบวธการสอนงานในโรงงานโดย

รอยละ 62.50 มปญหาในการถายทอดความร การลาดบขนตอนการสอนงาน รอยละ 47.22 มปญหาการ

สอนงานพนกงานวยผใหญ รอยละ 43.05 มปญหาในการวางแผนการสอน และรอยละ 41.66 มปญหา

การวเคราะหงาน/การทาแบบซอยงาน สวนในดานความตองการพบวาหวหนางานรอยละ 61.11 ตองการ

ไดรบการฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงาน โดยเนอหาทตองการพบวารอยละ 69.44 ตองการความรหลก

และวธการสอนงาน รอยละ 51.39 ตองการเทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน รอยละ 51.38 ตองการ

ความรในการสอนงานพนกงานผใหญ ภาวะผนาสาหรบหวหนางานและบคลกภาพทดในการสอนงาน รอย

ละ 50.00 ตองการการลาดบขน ตอนในการถายทอดความร สาหรบรปแบบในการฝกอบรมพบวา หวหนา

งานรอยละ 51.38 ตองการใชเวลาฝกอบรมจานวน 2 วน โดยรอยละ 70.83 ตองการวธการบรรยายและอก

รอยละ 69.44 ตองการใหมการทดลองฝกปฏบตการสอนงานจรง (Coaching Workshop)

99

นอกจากน จากผลการสมภาษณหวหนางาน (Foreman) จานวน 5 คน เกยวกบปญหาและ

ความตองการในการสอนงาน กไดพบวาหวหนางานเหลานยงไมเคยไดรบการฝกอบรมดานการสอนงาน

มากอนเลย จงทาใหไมเขาใจหลกและวธการสอนงานทถกตอง ยงสบสนและไมสามารถลาดบขนตอนการ

สอนงานทถกตองเหมาะสมได และขาดเทคนคในการสอนงานลกนองประเภทตาง ๆ และพบวาหวหนา

งานมความตองการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานนเปนอยางมาก

จากการสมภาษณ ผจดการฝายบรหารทรพยากรบคคล ของบรษทแคล-คอมพฯ ไดพบปญหา

ดานการสรางความศรทธาและสมพนธภาพทดของหวหนางานในการสอนงาน และตองการลดความ

ขดแยงของบคลากรในโรงงานทมกเกดขนบอย และจากการสมภาษณผจดการโรงงานของบรษท ซงไดให

ทศนะวาหวหนางาน ควรไดรบการพฒนาคณภาพในการสอนงาน เนองจากขาดความรในหลกการสอน

งานทถกตอง ขาดความตระหนกในหนาทและความรบผดชอบในฐานะหวหนางานทด อกทงยงมทศนคตท

ไมถกตองเกยวกบการสอนงาน ซงจาเปนจะตองไดรบการปรบเปลยนและเพมพนทศนคตใหเปนเชงบวก

โดยใชวธกรณตวอยางเพอใหหวหนางานเกดความตระหนกไดดวยตวเอง และจากผลการสมภาษณ

ผจดการฝายผลตของโรงงาน เกยวกบความพงพอใจทมตอการสอนงานของหวหนางานกไดพบความเหน

วาหวหนางาน รอยละ 30 มคณภาพในการสอนงานเพยงระดบปานกลางเทานน ซงควรไดรบการพฒนา

ยกระดบคณภาพขนมาใหอยในระดบทด และมความเหนวาหวหนางานอกรอยละ 20 สมควรไดรบการ

ปรบปรงดานคณภาพเปนอยางยง

ผวจยจงไดนาผลจากการศกษาดงกลาวมาดาเนนการหาความจาเปนในการฝกอบรม (Training

in Organization: Needs Assessment) โดยใชกระบวนการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรมตาม

รปแบบของโกลด สไตน (Goldstein I. L.1993) ซงเปนการวเคราะหความจาเปนใน 3 ลกษณะ ไดแก

การวเคราะหองคกร การวเคราะหภารกจ และการวเคราะหบคคล เพอใหไดมาซงสาระความร รปแบบ

กจกรรม ตลอดจนการประเมนผลการฝก แลวนามาออกแบบหลกสตรการฝกอบรม กอนทจะนาไปสราง

เปนหลกสตรการฝกอบรมฉบบทสมบรณตอไป

ผวจยจงคาดหวงวาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานใน

โรงงานอตสาหกรรม ทผวจยพฒนาขนน จะเปนการยกระดบคณภาพการสอนงานใหกบหวหนางานใหม

ความรความเขาใจวธการสอนงานทถกตอง มทกษะ และเทคนคในการถายทอด มทศนคตทดตอการสอน

งานและสามารถถายโยงความรทไดรบจากการฝกอบรมลงสงานไดอยางเตมประสทธภาพ และไดนาเสนอ

แนวทางในการพฒนาหลกสตรการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน โดยได

แสดงไวตามภาพประกอบ 13 ดงตอไปน

100

องคประกอบ หลกการ ความตองการฝกอบรม สาระทจาเปนในการฝกอบรม ผลทคาดหวง

1. การสอนงาน (Coaching) เปนเครองมอสาคญของหวหนางาน (Foreman) ทจะตองนามาใชใหเหมาะสมเพอพฒนา ของผปฏบตงาน

2. การสอนงาน เปนหนาทความรบผดชอบทสาคญโดยตรงของหวหนางาน โดยการแนะนา หรอถายทอดความรเกยวกบวธการทางานทถกตอง ใหกบผปฏบตงาน

3. วตถประสงคในการสอนงานกเพอใหผปฏบตงานเขาใจวธ การทางาน สามารถทางานไดถกตอง เปนการลดความผดพลาดในการทางาน และไดผลงานทเปนมาตรฐาน

4. การทหวหนางานขาดความรในการสอนงานจงทาใหไมมประสทธภาพในการสอน สง ผลกระทบตอการทางานของพนกงาน และผลผลตขององคกร

5. หวหนางาน จงจาเปนตองได รบการฝกอบรมเพอยกระดบ คณภาพในการสอนงาน ใหมความรทถกตองและสามารถสอนงานไดเตมประสทธภาพ

หวหนางานในโรงงานจะได รบการพฒนาทกษะเฉพาะทางเทคนค แตยงไมเคยไดรบการฝกอบรมเพอพฒนาความรเกยวกบการเปนผสอนงานมากอนเลย ดงนน จงพบความตองการทจะไดรบความร ดงตอไปน 1. หลกและวธการสอนงาน

เพอใหสามารถลาดบขนตอนและเนอหาในการสอนไดถกตอง

2. เทคนคตาง ๆ ทสาคญและจาเปนในการสอนพนกงานประเภทตางๆ รวมถงเทคนคในการสอนงานพนกงานวยผใหญ เพอสรางความศรทธา และ สมพนธภาพทดในการปฏบตงานรวมกน

3. บทบาท หนาท ความรบ ผดชอบของหวหนางาน ความสาคญ และประโยชนของการสอนงาน เพอสรางความตระหนกและเพอเพม พนทศนะคตทดขน

1. หวหนางานตองมทศนคตทถกตองเกยวกบการสอนงาน เขาใจวตถ ประสงคในการสอนงาน มองเหนความสาคญ ความจาเปน และคณประโยชนของการสอนงาน

2. หวหนางานตองตระหนกในบทบาทหนาทความรบผดชอบในการเปนหวหนางาน และมภาวะผนาทด

3. หวหนางานตองรเรองหลกการวางแผนการสอนงาน การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน ตองสามารถวเคราะหงาน เพอจดทาแบบซอยงานใหงายตอการเรยนรซงเปนวธทดทสดในการสอนงาน

5. หวหนางานตองรวธการสอนงาน 4 ขนตอน ไดแก การเตรยมความพรอม การสอนวธการทางาน การใหลงมอปฏบตงาน และการตรวจ สอบตดตามผล

6. หวหนางานตองรเทคนคการสอนงานทมประสทธภาพและมสมพนธภาพในการสอนลกนองประเภทตาง ๆ รวมถงเทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญดวย

7. หวหนางานจะตองมขนตอนในการถายทอดความร มบคลกภาพทดในการสอน โดยใหมการฝกปฏบต และทดลองสอนจรง

1. โครงการฝก อบรมทพฒนาขนตามหลกการและ ทฤษฎ อยางถกตอง และผานการประเมนคณภาพแลว จะเปนตนแบบการฝกอบรมทมประสทธภาพ

สามารถขยายผลไปใชในโรงงานอตสาหกรรมอนๆ ของไทยตอไปได

2. ประสทธภาพของโครงการฝกอบรมนจะทาใหผรบการฝก อบรมเกดผล สมฤทธทางการเรยนรตามทตองการ และ สามารถถายโยงความรทไดรบลงสงานประจาไดอยางเตมศกยภาพ

ภาพประกอบ 13 แสดงแนวทางการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

101

และผวจยจงไดนาเสนอขนตอนในการสรางหลกสตรฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงาน

ใหกบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม ดงแสดงไวในภาพประกอบท 14 ตอไปน

ภาพประกอบ 14 แสดงลาดบขนตอนในการพฒนาโครงการฝกอบรม

ไมเหมาะสม

เหมาะสม

ขนท 2 การออกแบบ และพฒนาหลกสตร

1.1) การเกบขอมล

ในพนท โดยวธการ

- สงเกต

- สมภาษณ

- สารวจ

2.1) การกาหนด

- หวขอวชา สาระสาคญ

- วตถประสงค

- เปาหมาย

- วธการฝก กจกรรม

- สอ และอปกรณ

- การประเมนผล

- คมอการฝกอบรม

ขนท 1 ศกษาเอกสาร งานวจย

แนวคด ทฤษฎทเกยวของ

ขนท 6 สรปผลการวจย

นาเสนอรปแบบการฝกอบรมทมประสทธภาพ ตอหนวยงานทเกยวของ

1.2) การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม

2.2) การจดทาโครงการฝกอบรม

แกไข ปรบปรง

ขนท 5 การตดตามผล (Follow Up Study)

ไดโครงการฝกอบรมทมประสทธภาพ

ขนท 3 - การประเมนคณภาพของหลกสตรฝกอบรม

- และ การหาคาความสอดคลองทางความคด (IOC)

ของแบบทดสอบ โดยผเชยวชาญ

ขนท 4 การทดลองใชโครงการฝกอบรม

การประเมนผลการจดฝกอบรม (Reaction)

ทดสอบกอน

(Pre-Test)

ฝกอบรม

(Training)

ทดสอบหลง

(Post -Test)

บทท 3 วธดาเนนการวจย

การศกษาเรอง การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณ บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

จงหวดเพชรบร ในครงน ผวจยมขนตอนในการวจย ดงตอไปน

1. ประชากร และกลมตวอยาง

2. เครองมอทใชในการวจย

3. วธการสรางเครองมอการวจย

4. การเกบรวบรวมขอมล

5. การวเคราะหขอมล

6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. ประชากร และกลมตวอยาง ประชากร ไดแก บคคลากรทปฏบตงานในตาแหนงหวหนางาน (Foreman) จานวน 90 คน ใน

สายการผลต ของบรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร โดย

แบงออกเปน 5 แผนก ดงตอไปน

สายการผลต จานวนหวหนางาน

1. แผนกประกอบโดยใชเครองจกรอตโนมต 24 คน

2. แผนกประกอบแผงวงจร 8 คน

3. แผนกประกอบยอย 25 คน

4. แผนกประกอบหลก 27 คน

5. แผนกบรรจภณฑ 6 คน

รวมทงสน 90 คน

ภาพประกอบ 15 แสดงจานวนประชากรการวจย

103

กลมตวอยาง ไดแก กลมประชากรทปฏบตงานในตาแหนงหวหนางาน (Foreman) ใน

สายการผลตของบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

วธการสมกลมตวอยาง ผวจยไดทาการหาขนาดของกลมตวอยางซงกระทาโดยวธการใช

สดสวน 20% ของจานวนหวหนางานทมในแตละแผนก รวม 5 แผนก และไดขนาดของกลมตวอยาง

จานวน 20 คน ดงแสดงไวตามภาพประกอบ 16 ตอไปน

สายการผลต จานวนหวหนางาน ใชสดสวน 20%

1. แผนกประกอบโดยใชเครองจกรอตโนมต 24 คน 5 คน

2. แผนกประกอบแผงวงจร 8 คน 2 คน

3. แผนกประกอบยอย 25 คน 6 คน

4. แผนกประกอบหลก 27 คน 6 คน

5. แผนกบรรจภณฑ 6 คน 1 คน

รวมทงสน 90 คน 20 คน

ภาพประกอบ 16 แสดงการหาขนาดของกลมตวอยาง

เมอไดขนาดของกลมตวอยางแลว ผวจยจงใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling)

โดยการจบฉลากรายชอของหวหนางานตามสดสวนทไดในแตละแผนก จนไดรายชอของกลมตวอยางครบ

ตามจานวนทตองการคอ 20 คน

2. เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจย คอ โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานสาหรบหวหนางาน

ในโรงงานอตสาหกรรม อเลกทรอนกส ทผวจยไดพฒนาขน ซงประกอบไปดวย

1. หลกสตรการฝกอบรม

2. วธการฝกอบรม

3. วธการประเมนผล

หลกสตรการฝกอบรมจะเปนสาระความรทสาคญ และจาเปนในการสอนงานสาหรบหวหนางาน

วธการฝกอบรมจะเปนการบรรยาย การอภปราย การใหชมสอวดทศน กรณตวอยาง การแสดงบทบาท

สมมต และการใหทดลองสอนจรง การประเมนผลกระทาโดยการใชแบบทดสอบกอนและแบบทดสอบหลง

104

การฝกอบรม (Pre-Test & Post-Test) การถาม-ตอบปญหา การสงเกตพฤตกรรมของผรบการฝกอบรม

และการตดตามผล (Follow Up) ภายหลงจากเสรจสนการฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห ทงน ผวจยไดแบง

เนอหาสาระความรในการฝกอบรมออกเปน 5 หนวยฝก ดงไดแสดงไว ตามภาพประกอบ 17 ดงตอไปน

หนวยฝก ชอหนวยฝก/สาระสาคญ ชวโมง

1. ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน

1.1 แนวคด และ ความรเกยวกบการสอนงาน

1.2 บทบาท หนาท และความสาคญของหวหนางานในการสอนงาน

3

2. การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

2.1 การเตรยมกระบวนการสอนงาน

2.2 การวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน

3

3. หลก และวธการสอนงาน


3.2 หลกในการวางแผนการสอนงาน (Coaching Model)

3.3 วธการสอนงาน 4 ขนตอน (Four Steps Method)

3

4. เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

4.1 เทคนคทจาเปนในการสอนงาน



3

5. การลาดบขนตอนในการถายทอดความร (Step by Step) และการฝก


5.1 ลาดบขนตอนในการถายทอดความร 5.2 บคลกภาพในการสอนงาน

5.3 การฝกปฏบตการสอนงาน

3

รวมทงสน 15

ภาพประกอบ 17 แสดงตวอยางหนวยการฝกอบรมทง 5 หนวยฝก

105

3. วธการสรางเครองมอการวจย การสรางเครองมอในการศกษาครงน ไดกระทาจากหลายขนตอน ดงตอไปน

3.1 ขนตอนในการพฒนาโครงการฝกอบรม

3.1.1 การสารวจเบองตน

1) การศกษาเจาะลก

2) การเกบขอมลภาคสนาม

- การสมภาษณแบบไมเปนทางการ

- การสงเกตการ Morning Training

- การสมภาษณแบบเปนทางการ

- การใชแบบสอบถาม

3.1.2 การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม

3.1.3 การออกแบบและพฒนาหลกสตรการฝกอบรม

3.1.4 การจดทาโครงการฝกอบรม

3.2 ขนตอนการจดทาแบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยนร

3.3 ขนตอนในการตรวจสอบคณภาพของโครงการฝกอบรม

3.4 ขนตอนในการประเมนผล และการตดตามผลการฝกอบรม

3.1 ขนตอนในการพฒนาโครงการฝกอบรม 3.1.1 การเขาสสนาม เพอสารวจเบองตน เปนการสบคนหาแหลงวจยทจะใชเปน

ตนแบบทเหมาะสม ผวจยมวธการดงตอไปน

1) การศกษาเจาะลกท บรษท แคล – คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร โดยการคนหาขอมลโรงงานทจะใชเปนตนแบบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม และ

จากสถาบนตาง ๆ ตลอดจนการสบคนขอมลทางอนเตอรเนต และไดพบวา ทบรษทแคล-คอมพ อเลคโทร

นคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร เปนโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสขนาดใหญ ทม

ความมนคง และสามารถสรางความเตบโตไดอยางรวดเรว ทงในสวนของปรมาณการผลต และการ

ขยายตวของโรงงาน โดยเฉพาะมสภาพในการทางานและบคลากรเหมาะสมตามทตองการ จงทาใหม

ความสนใจทจะศกษาเจาะลกทโรงงานแหงน โดยผวจยมหลกในการสารวจเบองตนเพอหาแหลงวจย คอ

มสถานทตงอยไมไกล สามารถเดนทางไปและกลบไดโดยสะดวก และมสภาพการดาเนนงานและม

106

ลกษณะของปญหาตรงตามเปาหมายทผวจยวางไวขางตน ซงกไดพบวาบรษทแคล-คอมพฯ มความเหมาะ

สมตรงตามความตองการ และหลงจากทคดเลอกสถานทไดแลว ผวจยไดเขาไปพบกบผจดการฝายบรหาร

ทรพยากรบคคลของบรษทฯ ซงในการตดตอเบองตนน กทาใหพบวาบรษทฯ ยงไมเคยมการฝกอบรม

ความรเกยวกบการสอนงานใหกบหวหนางานมากอนเลย และบรษทฯ กมความยนดทจะใหความรวมมอ

ในการวจยครงน โดยไดนดหมายใหผวจยเขามาเกบขอมลในพนทได

2) การเกบขอมลภาคสนาม มวธดาเนนการเปนลาดบขนตอนดงตอไปน

2.1 การสมภาษณแบบไมเปนทางการ (Informal Interview) ผวจยไดนดหมายกบบคคลากร

ของบรษทฯ เพอทาการสมภาษณเมอวนท 11 กรกฎาคม 2548 ผทใหขอมลหลก ไดแก นายสมศกด เพชร

รตน ผจดการฝายบรหาร โดยเปนการสมภาษณเกยวกบรปแบบและวธการฝกอบรมบคลากร ซงกไดพบวา

บรษทฯ ยงไมเคยมโครงการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานใหกบหวหนางานมากอน รปแบบและวธการ

ฝกอบรมบคลากรในสายการผลตสวนใหญจะจดใหกบวศวกรและชางเทคนคเปนสาคญ สวนหวหนางาน

จะไดรบการถายทอดความรจากวศวกรหรอชางเทคนคอกตอหนง จากการสมภาษณครงน ทาใหผวจยได

ขอมลทนาสนใจเกยวกบการฝกอบรมบคลากรในสายการผลตของบรษทฯ แคล-คอมพ ดงตอไปน

(สมศกด เพชรรตน; เกสร วงสะอาด. 2548 : สมภาษณ)

- วศวกร (Engineer) จะไดรบมอบหมายใหดแล และรบผดชอบงานหลายดาน ไดแก ดาน

กระบวนการผลต การวางผงการผลต งานดานผลตภณฑซงจะตองดแลผลผลต (Yield) และทาการ

วเคราะหตรวจสอบคณภาพ (QA) การทดสอบทงเชงกล เชงไฟฟาสถตย และเชงวสดศาสตร ดงนน วศวกร

จะไดรบการฝกอบรมเกยวกบพนฐานสถตสาหรบการควบคมคณภาพ (Six Sigma), การวเคราะหอตรา

ความเสยหายชารดของผลตภณฑ (Failure Analysis), การบรหารคณภาพโดยรวม (TQM), ความ

ปลอดภยในการทางาน ระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) และการจดการโรงงานทม

ประสทธภาพ โดยรปแบบในการฝกอบรมจะเปนการเรยนรในหองเรยนรวมกบการฝกปฏบตในงานจรง

(On the Job Training) และเมอโรงงานมการเปลยนแปลงการผลตครงใหญ วศวกรกจะไดรบการ

พจารณาสงไปศกษาหรอดงานในตางประเทศ โดยเนอหาในการฝกอบรมจะเกยว กบเทคโนโลยการใช

เครองจกรกล ความแมนยาในแผนการผลตและทกษะในการบรหารการผลต ซงหลงจากไดรบการฝกอบรม

แลว วศวกรจะตองนาความรทไดรบมาถายทอดสบตอใหกบบคลากรระดบอน ๆ ตอไปไดดวย

- ชางเทคนค (Technician) จะทาหนาทควบคมเครองจกรกลในการผลต และทางานทใชทฝมอ และทกษะ เชนงานเชอม งานกลง งานทดสอบหรองานบารงรกษาเพอปองกนความเสยหายตาง ๆ (Preventive Maintenance) ดงนน ชางเทคนคจะไดรบการฝกอบรมเกยวกบการซอมบารงเครองจกร

107

(Repair & Improvement) ความปลอดภยในการทางาน ระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) และกจกรรมปรบปรงคณภาพ เชน QC, 5 ส และ Kaizen - หวหนางาน (Foreman) มหนาทรบผดชอบในการสอนวธการทางานใหกบผปฏบตงาน ตลอดจนการควบคม กากบดแลใหการปฏบตงานสาเรจลลวงตามเปาหมาย โดยหวหนางานจะไดรบการถายทอดทกษะทางเทคนคตาง ๆ โดยตรงจากวศวกรและจะไดรบการฝกอบรมเพมอกอยางนอยเดอนละ 1 ครง หรอตามความจาเปนในแตละสายงาน นอกจากนกจะไดรบการฝกอบรมทเกยวกบความปลอดภยในการทางาน, กจกรรม QC และ 5 ส เปนตน จากการศกษาแผนการฝกอบรมบคลากรประจาป 2548 (Yearly Training Plan 2005) ของบรษทแคล-คอมพฯ พบวา การฝกอบรมทจดสวนใหญมงเปาหมายไปทการพฒนาวศวกร และชางเทคนค โดยจะใหการฝกอบรมเกยวกบหลกสตรตาง ๆ เชน การแกไขปญหาอยางเปนระบบดวยวธการวเคราะหขอมล เทคนควศวกรรมอตสาหการเพอการเพมผลผลต การปฏบตการแกไขและปองกนตามแนวทาง 8D, และ Statistical, สาหรบหวหนางานนนกพบวามโครงการฝกอบรมทจดใหบาง ไดแก QC Story และเทคนคการลดตนทน / ความสญเปลา ซงกไมปรากฏวา มการจดโครงการฝกอบรมเพอพฒนาคณภาพดานการสอนงานใหกบหวหนางานแตอยางใด 2.2 การสงเกตการฝกอบรมในตอนเชา (Morning Training) เมอวนท 19 กรกฎาคม 2548 เวลา 7.30 – 8.00 น. ผวจยไดเขาไปสงเกตการณ วธการ Morning Training ของหวหนางาน โดยเปนการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non - Participant Observation) จดมงหมายกเพอสงเกตเหตการณ และพฤตกรรมในระหวางการ Morning Training ของหวหนางาน และพฤตกรรมในการเรยนรของพนกงาน โดยทาการสงเกตอยวงนอก ไดพบวาพนกงานสวนใหญทนงในสายงานจะเปนเพศหญงถง 80 % แตงกายดวยชดปฏบตงานทรดกมสเขยว สวมเสอคลมทบ สวมหมวก และตองสวมใสรองเทาแตะยางเฉพาะของทางโรงงานเทานน พนกงานจะยนเขาแถวทหนาจดปฏบตงานพรอมกนและทองกฎนโยบายคณภาพของบรษท โดยมหวหนางานยนควบคมอยตามสายงาน หลงจากนนไดพบวาหวหนางานไดเรมแนะนาชนงานทจะตองผลตในวนนน มการอธบายการประกอบชนงาน การแจงปญหาชนงานทเสย และการแจงขอมลขาวสารกจกรรมของบรษทฯ ตอจากนนหวหนางานจะทาการตรวจเชคจานวนพนกงาน และจดใหเขานงทางานใน Station ตาง ๆ ใหเสรจภายใน 30 นาท 2.3 การสมภาษณแบบเปนทางการ (Formal Interview) โดยผทใหขอมลหลกในการสมภาษณ ในครงนไดแก หวหนางาน (Foreman) จานวน 5 คน และผบรหารจานวน 2 คน คอ ผจดการโรงงาน และผจดการฝายผลต โดยผวจยไดใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) เพอทาการเกบขอมลตาง ๆ เกยวกบการสอนงานของหวหนางาน และไดทาการสมภาษณ 2 ครง ดงตอไปน

108

ครงท 1 เปนการสมภาษณหวหนางาน (Foreman) ในสายการผลต จานวน 5 คน ในวนท 3

สงหาคม 2548 ผลการสมภาษณไดพบวาหวหนางานดงกลาวยงไมเคยไดรบการฝกอบรมเพอพฒนา

ความรเกยวกบหลกและวธการสอนงานมากอน ทาใหไมทราบหลกและวธการ สอนงานทถกตองได การ

สอนงานสวนใหญจะทาในขณะท Morning Training และกรณอนทจาเปนเชน เมอบรษทออกผลตภณฑ

ตวใหม เมอมพนกงานเขาใหม หรอโอนยายสบเปลยนแผนกงาน อกทงเมอพบวาผปฏบตงานทางาน

ผดพลาดซงทาใหเกดชนงานเสยบอย รปแบบการสอนจะใชวธบรรยายและสาธตเปนรายบคคลหรอเปน

กลมยอย ณ จดปฏบตงาน โดยใชเวลาประมาณ 1 ชวโมง และการประเมนผลจะทาในเชาวนเสารของ

สปดาหโดยใหทาแบบทดสอบและประเมนจากผลงาน ซงหวหนางานจะมภารกจในการสอนงานโดยเฉลย

3-10 ชวโมง/สปดาห ปญหาทพบกคอ หวหนางานมความสบสนในการลาดบเนอหาและขนตอนในการ

สอน ตลอดจนไมมความรเกยวกบเทคนคทจาเปนในการสอนงาน และไมรวธทจะทาใหผเรยนเกดความ

สนใจเรยน นอกจากนยงพบวา หวหนางานมความตองการไดรบการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานใน

ระดบมาก โดยหวขอทมความตองการมากทสดไดแกหลกและวธการสอนงาน และเทคนคตาง ๆ ในการ

สอนงานใหมประสทธภาพ (แววดาว ชนสกล; และคนอน ๆ. 2548 : สมภาษณ)

ครงท 2 เปนการสมภาษณผจดการโรงงาน ในวนท 9 พฤศจกายน 2548 เกยวกบคณภาพใน

การสอนงานของหวหนางาน (Foreman) โดยคณบญทน ยางนอก. (2548 : สมภาษณ) ผจดการโรงงาน ได

ใหความคดเหนวา หวหนางานรอยละ 30 ควรไดรบการพฒนาคณภาพในการสอนงาน เนองจากขาด

ความรในหลกการสอนงานทถกตอง ขาดความตระหนกในหนาทและความรบผดชอบในฐานะหวหนางาน

ทด อกทงยงมทศนคตทไมถกตองเกยวกบการสอนงาน ซงจาเปนจะตองไดรบการปรบเปลยนและเพมพน

ทศนคตใหเปนเชงบวกและไดใหความเหนวาควรจะใชวธกรณตวอยางเพอใหเกดการรบรและเกดความ

ตระหนกไดดวยตวเอง นอกจากนคณบรรจง จตรเจอ (2548 : สมภาษณ) ผจดการฝายผลต ไดให

ความเหนวา การสอนงานมความสาคญเปนอยางมากในระบบสายงานดานการผลต แตหวหนางานรอย

ละ 30 ยงมคณภาพในการสอนงานเพยงปานกลางเทานน ซงควรจะไดรบการพฒนาเพอยกระดบคณภาพ

ใหอยในเกณฑทดทสด และมความเหนวาหวหนางานอกรอยละ 20 สมควรไดรบการปรบปรงคณภาพใน

ดานการสอนเปนอยางยง ปญหาหนงททาใหหวหนางานมกไมพงพอใจในการสอนงานกมาจากพฤตกรรม

สวนบคคล เนองจากโรงงานมพนกงานหลายประเภท และมพฤตกรรมทแตกตางกนไป ดงนน หลกสตรการ

สอนงานจงควรพฒนาหวหนางานใหวฒภาวะทางอารมณและพฤตกรรมทเหมาะสมในการสอนงาน

พนกงานทหลากหลายเหลานนดวย

109

จากนนผวจยไดมโอกาสเขาไปสารวจหองฝกอบรมพนกงาน ซงไดรบความอนเคราะหใหใชเปน

สถานทจดฝกอบรมตามโครงการทพฒนาขน ซงไดพบวาเปนหองประชมทมขนาดคอนขางใหญ มอปกรณ

โสตทศนปกรณครบครน เชน เครองคอมพวเตอร เครองโปรเจคเตอร จอภาพ เครองขยายเสยง เครองเลน

VDO,TV ไมโครโฟน กระดานไวทบอรด โทรศพทภายใน โพเดยม โตะและเกาอและชดรบแขกอยางครบ

ครนสามารถรองรบการฝกอบรมตามโครงการทผวจยพฒนาขนไดอยางเหมาะสม

2.4 การใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ผวจยไดทาการสารวจปญหา และความตองการ

ในการสอนงานของหวหนางานสายการผลตของบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร โดยการออกแบบสอบถามจานวน 90 ฉบบ และเกบกลบคนมาเมอวนท 9

พฤศจกายน 2548 ไดรบกลบคนมาจานวน 72 ฉบบ ซงจากผลการสารวจไดพบวา หวหนางานรอยละ

100 มประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงานนอยทสด หวหนางานรอยละ 69.44 มปญหาขาดความร

ความเขาใจหลกและวธการสอนงานในระดบมาก และรอยละ 62.50 มปญหาในการถายทอดความรและ

การลาดบขนตอนในการสอนงานในระดบมาก, หวหนางานรอยละ 48.61 มปญหาการสอนงานลกนองทม

นสยตางกน หวหนางานรอยละ 47.22 มปญหาการสอนงานพนกงานวยผใหญ สวนความตองการ

ฝกอบรมนน จากผลการสารวจพบวา หวหนางานรอยละ 69.44 มความตองการไดรบความรทเกยวกบ

หลกและวธการสอนงานอยในระดบมาก และรอยละ 30.56 มความตองการในระดบมากทสด, รอยละ

51.39 ตองการไดรบความรเกยวกบเทคนคตาง ๆ ทจาเปนตองใชในการสอนงานอยในระดบมากทสด และ

อกรอยละ 48.61 มความตองการในระดบมาก ทงน หวหนางานรอยละ 51.38 ตองการใชเวลาในการ

ฝกอบรมจานวน 2 วน โดยรปแบบทตองการพบวา รอยละ 70.83 ตองการวธการบรรยาย และอกรอยละ

69.44 ตองการใหมการทดลองฝกปฏบตการสอนงานจรง (Workshop)

สรปการสารวจเบองตน โดยการเขาไปเกบขอมลในพนท บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร นน ผวจยสามารถประมวลผลได ดงตอไปน

1. จากการสมภาษณแบบไมเปนทางการกบผจดการฝายบรหารฯ และฝายฝกอบรมของบรษทฯ

ทาใหไดทราบขอมลเกยวกบโรงงาน รปแบบ วธการ และหลกสตรฝกอบรมตาง ๆ ทบรษทฯ จดไวใน

แผนการฝกอบรมประจาปโดยพบวา รปแบบการฝกอบรมจะเกดตามความตองการของกลมบรษทฯ ทเปน

ลกคารายใหญจะเปนผกาหนด โดยเปาหมายในการฝกอบรมจะเนนไปทวศวกรและชางเทคนค ซงจาก

การศกษาขอมลตามแผนการฝกอบรมประจาปของบรษทฯ กไมพบวามหลกสตรการฝกอบรมเพอพฒนา

คณภาพการสอนงานใหกบหวหนางานแตอยางใด ดงนน ผวจยจงสามารถระบความจาเปนขององคกรได

110

ระดบหนงจากทพบวาโรงงาน “ขาด“ การฝกอบรมเพอพฒนาการสอนงานใหกบหวหนางาน และทาง

โรงงานกไดใหความสาคญกบปญหาทเกดจากการสอนงานทไมถกตองของหวหนางาน

2. การสงเกตการสอนงานในตอนเชา (Morning Training) นบวาเปนวฒนธรรมทดขององคกร

ทเปดทางใหหวหนางานทาการสอนงานไดงายขน แตทงน กไมชวยใหเกดการเรยนรไดมากนก โดยได

พบวาเปนการบอกเลาวธการทางานมากกวาเปนการสอนงาน และงานบางอยางทสลบซบซอนพนกงานจะ

ไมสามารถเรยนรไดอยางเพยงพอจากการบอกเลา โดยหวหนางานมกจะเขาใจวาการไดบอกเลา และการ

สงใหทางานนนคอการสอนงานแลว ซงเปนความเขาใจทไมถกตองเพราะการบอกเลาวธการทางาน ไมใช

เปนการสอนงาน (Telling is not Teaching) (สรพล พยอมแยม. 2541: 216)

3. การสมภาษณแบบเปนทางการ ไดจดกระทา 2 ครง โดยครงท 1 เปนการสมภาษณหวหนา

งาน (Foreman) จานวน 5 คน เกยวกบปญหาและความตองการดานการสอนงาน ไดพบวา หวหนางาน

เหลานยงไมเคยไดรบการฝกอบรมดานการสอนงานมากอนมความสบสนในการจดลาดบเนอหาและขนตอน

ในการสอน และขาดความรเกยวกบเทคนคทจาเปนในการสอนงาน นอกจากนยงพบวาหวหนางานม

ความตองการพฒนาคณภาพในการสอนงานเปนอยางมาก โดยหวขอทตองการมากทสดคอ หลกและ

วธการสอนงาน และเทคนคตาง ๆ ในการสอนงานใหมประสทธภาพ

ครงท 2 เปนการสมภาษณผจดการโรงงาน และผจดการฝายผลต เกยวกบคณภาพการสอนงาน

ของหวหนางาน ซงไดใหความคดเหนวาหวหนางานรอยละ30 ควรไดรบการพฒนาคณภาพการสอนงานให

อยในเกณฑทดทสด และอกรอยละ 20 ควรไดรบการปรบปรงอยางยงเนองจากขาดความร ความเขาใจท

ถกตองเกยวกบการสอนงาน ขาดความตระหนกในหนาท และความรบผดชอบ อกทงสวนหนงยงมทศนคต

ทไมเหมาะสมในการสอนงานซงจาเปนตองไดรบการปรบเปลยนไปในทางทดขน

4. การสารวจปญหา และความตองการในการสอนงานของหวหนางาน โดยการออกแบบ สอบถาม

(Questionnaire) พบวา หวหนางานรอยละ100 มประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงานนอยทสด รอย

ละ 69.44 มปญหาขาดความรความเขาใจหลกการสอนงาน และรอยละ 62.50 มปญหาการถายทอด

ความรและการจดลาดบขนตอนในการสอนอยในระดบมาก ดานความตองการเนอหาพบวา รอยละ 69.44

ตองการความรเกยวกบหลกและวธการสอนงานอยในระดบมาก รอยละ 51.39 ตองการความรเกยวกบ

เทคนคตาง ๆ ในสอนงานอยในระดบมากทสด สวนรปแบบในการฝกอบรมทตองการ พบวาหวหนางาน

รอยละ 51.38 ตองการใชเวลาในการฝกอบรมจานวน 2 วน โดย รอยละ 70.83 ตองการวธการฟงบรรยาย

และอกรอยละ 69.44 ตองการใหมการทดลองฝกปฏบตการสอนงานจรง

111

ดงนน ผวจยจงมความชดเจนวา หวหนางานยงขาดความรความเขาใจในการสอน และตองการ

พฒนาเพอยกระดบคณภาพในการสอนงาน นอกจากน โรงงานไดใหการสนบสนนโครงการ และมความ

คาดหวงวาโครงการฝกอบรมทผวจยพฒนาขนนจะสามารถพฒนาการสอนงานใหกบหวหนางานไดอยางม

ประสทธภาพ และสงผลตอคณภาพของผลผลตของโรงงานไดเปนอยางด 3.1.2 การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs

Assessment) ผวจยไดนาขอมลทไดจากการสารวจมาทาการวเคราะหเพอหาความจาเปนในการฝกอบรม

โดยใชรปแบบของ โกลดสไตน (ชชย สมทธไกร. 2548 : 44-45; อางองจาก Goldstein I. L.1993) เปนตนแบบ

ซงประกอบไปดวยการวเคราะหลกษณะ 3 ประการ ไดแก การวเคราะหองคกร การวเคราะหภารกจ และ

การวเคราะหบคคล ผลการวเคราะหจะทาใหไดขอมลสาหรบการออกแบบและการพฒนาหลกสตรการ

ฝกอบรม โดยไดแสดงไวในภาพประกอบ 18 ดงตอไปน

ภาพประกอบ 18 แสดงรปแบบการวเคราะหหาความจาเปนในการฝกอบรม

ทมา : ชชย สมทธไกร. (2548:44–45) ; อางองจาก Goldstein I. L.Training in Organization :

Needs Assessment.1993)

ขนท 1

การวเคราะหองคกร

ขนท 2

การวเคราะหภารกจ

ขนท 3

การวเคราะหบคคล

ขอมลสาหรบการออกแบบ และพฒนาหลกสตร

การฝกอบรม

112

ขนท 1 การวเคราะหองคกร ผวจยไดวเคราะหบรบทในปจจบนของบรษท แคล-คอมพ ซงพบวา

บรษทฯ มวสยทศนมงหวงทจะเปนเลศทางดาน Electronics Manufacturing Services ในระดบชาต และ

เนนการใหบรการแกไขปญหาใหกบลกคาทวทกมมโลก ซงบรษทแคล-คอมพฯ มจดเดนในดานเทคโนโลยท

กาวลา มความแมนยาในแผนการผลต จงทาใหมความสามารถในการผลตสง และมสายการผลตท

ยดหยนตามความตองการของตลาด และลกคาซงเปนหวใจหลกของระบบการผลตแบบ EMS นอกจากน

จากการสมภาษณรองผอานวยการสานกงานประเทศไทยไดพบวา บรษทฯ แคล-คอมพฯ มแผนการขยาย

สายการผลตขนอก 4-6 สาย โดยจะเปนการเพมเครองจกรกลใหม และเพมอตรากาลงคนในการจางงาน

อกเปนจานวนมากในป 2548 นเปนตนไป (นฤรน ตนตสจจธรรม. 2548 : สมภาษณ) ซงในการเพม

สายการผลตขนใหมนน ยอมจะทาใหผปฏบตงานมความตองการไดรบคาแนะนาวธการทางานจากหวหนา

งานเพอใหมความร และมทกษะเพยงพอทจะปฏบตงานใหมตอไปได ดงนน ความจาเปนในการสอนงานก

จะเกดขนอยางเดนชดในทนท และการทบรษทฯ เพมกาลงคนในการจางงานกจะยงมความจาเปนมากขน

ในการทจะตองสอนวธการทางานใหกบพนกงานใหมเหลานนใหมความรความเขาใจวธการทางานและม

ทกษะเพยงพอทจะทจะทางานได

ขนท 2 การวเคราะหภารกจในการฝกอบรม ผวจยไดทาการวเคราะหภารกจในการฝกอบรมเพอ

พฒนาบคลากรขององคกรจากขอมลในแผนการฝกอบรมประจาป 2548 (Yearly Training Plan 2005)

ของบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ซงกพบวา บรษทฯ ไมมโครงการ

ฝกอบรมเพอพฒนาคณภาพการสอนงานใหกบหวหนางานแตอยางใด ทงน แผนการฝกอบรมทจดขนสวน

ใหญมงเปาหมายไปทการพฒนาวศวกรและชางเทคนคโดยมการจดฝกอบรมหลายหลกสตร เชน การแกไข

ปญหาอยางเปนระบบดวยวธการวเคราะหขอมล, เทคนควศวกรรมอตสาหการเพอการเพมผลผลต, การ

ปฏบตการแกไขและปองกนตามแนวทาง 8D, ตลอดจนการพฒนารปแบบของผลตภณฑ สาหรบหวหนา

งานนนกพบวา มโครงการฝกอบรมทจดใหไมมากนก เชน QC Story และเทคนคการลดตนทน ความสญ

เปลา ทาใหเหนวาบรษทฯ ยดความตองการทางธรกจเปนหลกในการวางแผนการฝกอบรมบคลากรและ

ขาดการใหความสาคญกบหวหนางาน โดยเฉพาะอยางยงดานการสอนงาน สาเหตทสาคญประการหนงก

คอบรษทฯ ขาดการสารวจความตองการฝกอบรมจงไมทราบขอมลความตองการทแทจรงของบคลากร

โดยการฝกอบรมของบรษทฯ จะเกดจากความตองการของลกคารายใหญทเปนผสงผลตสนคาจะเปนผ

ตรวจสอบโรงงานทกดานแลวแจงปญหาความตองการใหโรงงานทราบเพอดาเนนการแกไขและจดการ

ฝกอบรมบคลากรตามเปาหมายทตองการ (สมศกด เพชรรตน ; และเกสร วงสะอาด. 2548 : สมภาษณ)

ซงแผนการฝกอบรมประจาปของบรษทฯ ผวจยไดแสดงไวตามภาพประกอบท 19 ดงตอไปน

113

Cal-Comp Electronics (Thailand) Public Company Limited

Yearly Training Plan 2005

Training by 1st 2nd 3rd 4th Target Training Course

Out In 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

11 12

การปฏบตการแกไขและปองกนตาม

แนวทาง 8D (Corrective & Preventive

Action by 8DTechnique)

× # ผบรหาร วศวกร

ชางเทคนค,


QC 7 Tools × # หวหนาแผนก

การกาหนดวตถประสงค/เปาหมาย (KPI) × # บคลากรทวไป

ISO 14001 : 2000 × # บคลากรทวไป

ISO 14001 Internal Audit × # ธรการสานกงาน

Statistical × # วศวกร

การประเมนความเสยงเพอความปลอดภย × # บคลากรทวไป

Design of Experiment for Quality

Improvement (DOE)

× # วศวกร ชางเทคนค


ภาวะหยงรอนตราย (Kiken Yochi

Training:KYT)

× # บคลากรทวไป

QC Story × # บคลากรทวไป

เทคนควศวกรรมอตสาหการเพอการเพม

ผลผลต (IE Techniques for

Productivity Improvement)

× # วศวกร,หวหนาแผนก,


Basic Concept RoHS

ความรพนฐานเกยวกบสารตองหาม × # บคลากรทวไป

การแกไขปญหาอยางเปนระบบดวยวธ

วเคราะหขอมล (Problem Solving by

Data Analysis)



Root Cause Analysis and Corrective

Action


เทคนคการลดตนทน / ความสญเปลา

(Cost Reduction)

× #



ระบบควบคมดวยสายตาเพอเพมผลผลต × # บคลากรทวไป

Understand Variation × # วศวกร ชางเทคนค

บคลากรทวไป

Process Capability Analysis × # วศวกร ชางเทคนค

บคลากรทวไป

SWOT Analysis × # ผบรหาร บคลากร

ทวไป

QFD : Quality Function Deployment × # วศวกร บคลากรทวไป

ภาพประกอบ 19 แสดงแผนการฝกอบรมประจาป 2548 ของบรษท แคล-คอมพฯ

ทมา : ฝายฝกอบรมบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). (2548)

114

จะเหนไดวาแผนการฝกอบรมประจาปของบรษท แคล-คอมพฯ จะเปนการฝกอบรมทเกยวของ

กบเทคนควศวกรรมเฉพาะดานการเพมผลผลต การใชสถตวเคราะหขอมลเพอแกไขปญหาอยางเปนระบบ

การตรวจสอบคณภาพการผลต หรอภาวการณหยงรอนตราย เพอการจดการโรงงานทมประสทธภาพ ซง

เปาหมายสวนใหญจะมงไปทตววศวกรโรงงาน และชางเทคนค หรอบคลากรทวไป และแมวาบางโครงการ

จะจดใหกบหวหนางานดวยกตาม แตกเปนการฝกอบรมเทคนคเฉพาะทาง มใชเปนการฝกอบรมเพอให

ความรดานการสอนงานสาหรบหวหนางานแตอยางใด

สรปผลขนตอนการวเคราะหภารกจในการฝกอบรมน ผวจยสามารถระบไดวาองคกร ”ขาด” การ

วางแผนการฝกอบรมเพอใหความรดานการสอนงานใหกบหวหนางาน ผวจยไดชแจงปญหา และความ

ตองการพฒนาความรดานการสอนงานของหวหนางานใหทางโรงงานไดทราบ ซงทางผบรหารโรงงานไดรบ

ทราบขอมล และไดใหความสาคญกบการพฒนาหวหนางานดานการสอนงาน โดยใหการสนบสนนดาน

งบประมาณ สถานท และสออปกรณตาง ๆ สาหรบดาเนนการตามโครงการฝกอบรมทผวจยไดพฒนาขน

ขนท 3 การวเคราะหบคคล ผวจยไดดาเนนการวเคราะหตวหวหนางาน (Foreman) เกยวกบ

ปญหาทเกดขนในการสอนงาน และความตองการไดรบความรทเกยวของกบการสอนงานของหวหนางาน

ทงน เพอใหไดขอมลสาหรบนาไปออกแบบและพฒนาหลกสตรการฝกอบรมตามโครงการทพฒนาขน

ตอไป ดงแสดงไวตามภาพประกอบ 20 ตอไปน

ปญหา ความตองการ สาระทควรจะไดรบเพมเตม

1. ไมมความรเรองการสอนงาน 1. ความรเรองทเกยวของกบ

การสอนงาน

1. หลกและวธการสอนงาน

2. ไมสามารถลาดบขนตอนการ

ถายทอดความรทถกตอง

2. ขนตอนในการถายทอด

ความรทถกตอง

2. ลาดบขนตอนในการ

ถายทอดความร (Step by Step)

3. ไมพรอมในการสอน และไมได

เตรยมความพรอมกอนการสอน

3. การเตรยมการสอนงาน

และการทาแบบซอยงาน

3. องคประกอบตาง ๆ เพอ

เตรยมความพรอมกอนการ

สอนงาน

4. ไมรเทคนคการสอนทเหมาะสม

และไมสามารถถายทอดความรได

อยางมประสทธภาพ

4. วธการทาใหลกนองม

ความสนใจทจะเรยนรงาน

4. เทคนคในการสอนงานทจะ

กระตนใหสนใจและตองการท

จะเรยนรงาน

ภาพประกอบ 20 แสดงการวเคราะหปญหา และ ความตองการของหวหนางานในการสอนงาน

115

ปญหา ความตองการ สาระทควรจะไดรบเพมเตม

5. ขาดทศนคตทด ไมชอบสอนงาน

และขาดความมนใจในการสอนงาน

5. สรางความเชอมน ความ

ศรทธา ปลกฝงทศนคตท

ถกตอง

5. บทบาท หนาท และ

ความสาคญของหวหนางานกบ


-ภาวะผนาสาหรบหวหนางาน

6. ปญหาเกดความขดแยงในการ

สอนลกนองทมพฤตกรรม

หลากหลาย

6. สมพนธภาพทดในการ

สอนงานใหกบพนกงานทม

พฤตกรรมตาง ๆ และ

พนกงานอาวโส

6. -เทคนคในการสอนงาน

พนกงานประเภทตาง ๆ

- เทคนคการสอนงานสาหรบ

พนกงานวยผใหญ


จากการวเคราะหเพอหาความจาเปนในการฝกอบรม โดยการวเคราะหลกษณะ 3 ประการ

ดงกลาวขางตน ทาใหผวจยไดขอมลสาหรบการออกแบบและพฒนาหลกสตรฝกอบรม และสามารถทจะ

ระบกรอบสาระความรของหลกสตรทสอดคลองกบความตองการของผรบการฝกอบรมไดอยางชดเจนมาก

ยงขน และจะนาไปสขนตอนการออกแบบหลกสตรฝกอบรมตอไป

3.1.3 การออกแบบหลกสตรฝกอบรม (Design Training and Course Module) เมอ

ไดขอมลทจาเปนสาหรบการออกแบบและสรางหลกสตรการฝกอบรมแลว ผวจยไดแบงสาระทสาคญออก

เปนหนวยการฝกอบรม รวมทงสน 5 หนวยฝก ในแตหนวยฝกจะประกอบดวย ชอหนวยฝก วตถประสงค

เนอหา กจกรรมการฝก และการประเมนผล โดยการออกแบบหลกสตรการฝกอบรมในครงน ผวจยไดใช

รปแบบของ เจร อ เอช แมคอารเดล (วฒพงษ ยศถาสโรดม. 2546 : 86 - 88 ; อางองจาก Geri E.H.

McArdle. 2003) มาใชเปนตนแบบ สาหรบวธการสอนงานในโรงงานอตสาหกรรม (Training Within

Industry : TWI) ผจยไดใช วธการสอนงาน 4 ขนตอน (Four Steps Method) ของออลเลน ; และ เคน

(Allen ; & Kane. 1915) มาใชเปนตนแบบ รายละเอยดดงตวอยางทแสดงไวในภาพประกอบท 21 ตอไปน

116

หนวยฝกท 1 เรอง : ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน

และความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน (เวลา 3 ชวโมง)

วตถประสงค เนอหา กจกรรมการฝก การประเมนผล

1. เพอใหทราบความ

หมาย วตถประสงค

ความสาคญ และ

ประโยชนของการสอน

งาน ตลอดจนความ

จาเปนทตองสอนงาน

2. เพอใหทราบบทบาท

หนาท ความรบผด ชอบ

และคณสมบตของการ

เปนหวหนางานทด

3. เพอใหมทศนคตท

ถกตองในการสอนงาน

1. ความรทวไปเกยวกบ


- แนวคดเกยวกบการสอนงาน

- วตถประสงค และความ

สาคญของการสอนงาน

-ประโยชนของการสอนงาน

- ความจาเปนในการสอนงาน

2. บทบาท หนาท ความ

สาคญ ความรบผดชอบของ


-คณสมบตของผสอนงานทด

1. การนาเขาส

บทเรยน

2. ชมสอ VCD ชด

บทบาท หนาท

และทกษะของ

หวหนางานยค

ใหม (กรณศกษา)

3. วทยากรบรรยาย

ประกอบสอ

Power Point

5. อภปรายรวมกน

6. สรป

1. การทดสอบ

กอนเรยน

(Pre – test)

2. การถาม-ตอบ

ปญหา

3. การสงเกต

พฤตกรรม

หนวยฝกท 2 เรอง : การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน (เวลา 3 ชวโมง)


1. เพอใหรวธเตรยม

ความพรอมในการสอน

งาน

2. เพอใหรวธการวเคราะห

งาน และการจดทาแบบ

ซอยงาน

1. การเตรยมองคประกอบใน


- การเตรยมเนอหา

- การเตรยมอปกรณ

- การเตรยมสถานท

- การประเมนผล

2. การจดทาแบบซอยงาน

-การวเคราะหงานทจะสอน

- การจดทาแบบซอยงาน


ประกอบ สอ

Power Point

2. การระดมสมอง

3. Workshop ฝก

ปฏบตจดทาแบบ

ซอยงาน

4. สรป ใหขอแนะนา


ปญหา


พฤตกรรมใน

การเรยนร

3. การตรวจสอบ

ผลงาน

ภาพประกอบ 21 แสดงตวอยางการออกแบบหลกสตรฝกอบรม

117

หนวยฝกท 3 เรอง : หลกและวธการสอนงาน (เวลา 3 ชวโมง)


1. เพอใหรหลกการการสอน

งาน

2. เพอใหรหลกการวาง

แผนการสอนงาน

3. เพอใหรและเขาใจวธการ

สอนงานแบบ 4 ขนตอน

4. เพอใหมทศนคตทดตอ


- หลกเบองตนในการ

สอนงาน

- หลกการวางแผนการสอน

งาน (Coaching Model)

- หลกการสอนงานในโรงงาน

อตสาหกรรม โดย วธ 4

ขนตอน

(Four Steps Method)

1. การนาเขาส

บทเรยน

2. ชมสอ VCD

ชดการสอนงาน

(กรณศกษา)


4. อภปรายรวมกน

5. สรป


ปญหา


พฤตกรรมการ

เรยนร

หนวยฝกท 4 เรอง : เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ (เวลา 3 ชวโมง)


1. เพอใหรเทคนคตาง ๆ ใน

การสอนงานใหม


2. เพอใหรเทคนคในการ

สอนงานพนกงานประเภท

ตาง ๆ

3. เพอใหรเทคนคในการ

สอนงานพนกงานวย

ผใหญ

-เทคนคทจาเปนในการ

สอนงาน

-เทคนคการสอนงาน

พนกงานประเภทตาง ๆ

- เทคนคการสอนงาน

พนกงานวยผใหญ

- หลก / วธการในการเรยนร

ของผใหญ

- ขอควรคานงในการสอน

งานผใหญ

- การลดแรงตานของผใหญ

- การใชแรงเสรมในการ

สอนงานผใหญ

1. นาเขาสบทเรยน



Power Point

3. การใช

สถานการณจาลอง

4. การอภปราย

รวมกน

4. สรป ให

ขอเสนอแนะ

1.การถาม-ตอบ

ปญหา


พฤตกรรมการ

เรยนร


118

หนวยฝกท 5 เรอง : ลาดบขนในการถายทอด ความร (Step by Step)

และการฝก ปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop) (เวลา 3 ชวโมง)


1. เพอใหรลาดบ

ขนตอนในการ

ถายทอดความร

2. เพอใหรและให

ความสาคญของการ

มบคลกภาพทดใน


3. เพอใหมองค

ความรเกยวกบการ

สอนงานทครบถวน

สมบรณ

- ลาดบขนในการถายทอด

ความรในการสอนงาน

(Step by Step)

- บคลกภาพทดในการสอน

งาน

- การฝกปฏบตการสอนงาน

(Coaching Workshop)

1. นาเขาส บทเรยน



3. ซกถามปญหา

4. แบงกลม ระดมสมอง

เตรยมการสอน

กลมละ 1 งาน

5. ทดลองฝกสอนงาน

6. ประเมนรายกลม

7. ใหขอแนะนา สรป


พฤตกรรม

2. การประเมน

ทกษะในการ

ทดลองสอนงาน

3. การทดสอบ

หลงเรยน

(Post – test)


จากนน ผวจยไดนาหนวยการฝกอบรมทออกแบบไวทง 5 หนวยฝก ไปจดทาเปนหลกสตรการ

ฝกอบรมฉบบทสมบรณ โดยมองคประกอบของหลกสตร 4 ประการ ตามแบบของ ทาบา (Taba. 1962 :

4) ซงมองคประกอบดงน

1. วตถประสงคทวไป และวตถประสงคเฉพาะวชา

2. เนอหา และจานวนชวโมงสอนแตละวชา

3. กระบวนการเรยนการสอน

4. การประเมนผลการสอนตามหลกสตร

พรอมทงไดจดทาเอกสารคมอการฝกอบรม การจดหาอปกรณ สอการสอน และการจดทา

โครงการฝกอบรม ตอไป

119

3.1.4 การจดทาโครงการฝกอบรม เปนการเขยนโครงการฝกอบรมเพอเสนอตอคณะกรรมการ

ฝายบรหารของบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) โดยมองคประกอบหลก

ไดแก ชอหลกสตรการฝกอบรม หลกการและเหตผล วตถประสงค เปาหมาย หมวดวชา แนวทางในการ

ฝกอบรม วนเวลา ระยะเวลาทฝก วทยากร งบประมาณการจดการฝกอบรม การประเมนผล การตดตามผล

ตลอดจนผลทคาดวาจะไดรบจากการฝกอบรม

3.2 ขนตอนการจดทาแบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยนร ไดแก การประเมนผล

สมฤทธทางการเรยนร (Learning) เครองมอในการประเมน ไดแก แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม

(Pre-Test และ Post-Test) วตถประสงคเพอประเมนวา ผเขารบการฝกอบรมเกดการเรยนรเพมขน

หรอไม และมากนอยเพยงใด ผเรยนไดเรยนรในสงทเปนวตถประสงคของการฝกอบรม หรอไม เพอวดผล

การเรยนรในหลกการ และเทคนคตาง ๆ โดยการจดใหผเขารบการอบรมทาแบบทดสอบกอนการฝกอบรม

แลวจงเขาสขนตอนของการอบรม หลงจากนน กจะใชแบบทดสอบชดเดมทาการทดสอบหลงการฝกอบรม

เพอเปนการวดความร ความเขาใจในเนอหาวชา และทศนคต โดยมวธการสรางแบบประเมนผลสมฤทธใน

การเรยนร ดงตอไปน

1) ศกษารายละเอยด ขอบเขตของเนอหาสาระ และวตถประสงคสาคญในแตละหนวยการฝก

ทควรจะจดใหเกดการเรยนร แลวนามาสรางเปนขอคาถามแบบปรนย

2) การหาความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) โดยการนาแบบทดสอบทสรางเสรจ

แลวไปใหผเชยวชาญจานวน 5 คน ทาการตรวจสอบ ความถกตอง ความชดเจนของเนอหา และภาษาทใช

ความเหมาะสมของตวเลอกคาตอบ และตวลวงคาตอบ โดยการใชแบบประเมนความสอดคลอง (Index of

Item Objective Congruence หรอ IOC) แลวจงนาไปปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะตอไป

3.3 ขนตอนในการตรวจสอบคณภาพของโครงการฝกอบรม เครองมอทใชในการตรวจสอบ

คณภาพของโครงการฝกอบรม ไดแก

(1) แบบประเมนคณภาพของหลกสตรฝกอบรม ทาการประเมนโดยผเชยวชาญดาน

ตาง ๆ จานวน 5 คน ไดแก

1) นายอาทตย วฒคะโร ตาแหนงผตรวจราชการ กระทรวงอตสาหกรรม

2) นายบญทน ยางนอก ตาแหนงผจดการโรงงาน บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

120

3) นางสาวอาภรณ ภวทยพนธ ผเชยวชาญดานจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ

ผอานวยการอาวโสดานการฝกอบรม และการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบน HR Solution, ผจดการฝาย

ฝกอบรมและพฒนาทรพยากรบคคลอาวโส บรษท เนชน มลตมเดย กรป จากด (มหาชน)

4) รศ. ดร. สนทร โคตรบรรเทา อาจารยผเชยวชาญพเศษดานการศกษาผใหญ

5) นายสมตร โชควทยา ผเชยวชาญดานการบรหารอาชวและเทคนคศกษา ตาแหนง

ผบรหารสถานศกษา สถาบนการอาชวศกษากรงเทพมหานครฯ 1

แบบประเมนคณภาพของหลกสตร จะมลกษณะเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก ด

มาก ด ปานกลาง นอย นอยทสด ใชประเมนคณภาพของหลกสตรฝกอบรม เกยวกบจดประสงค เนอหา

สาระ กจกรรม วธการฝก และวธการประเมนผล โดยผลการประเมนคณภาพของหลกสตรจะตองมคา

คะแนนเฉลยตงแต 3.51 ขนไป จงจะถอวาหลกสตรฝกอบรมมคณภาพด ในการวเคราะหแบบประเมน

คณภาพของหลกสตร ใชวธการหาคาเฉลย (Χ ) และคาความเบยงเบนมาตรฐานเปนรายขอ (S.D) โดยใช

เกณฑการประเมนระดบความคดเหนของเบส (Best. 1981 : 174 -175) ดงตอไปน

คะแนน 1.00 - 1.50 หมายถง มคณภาพนอยทสด

คะแนน 1.51 - 2.50 หมายถง มคณภาพนอย

คะแนน 2.51 - 3.50 หมายถง มคณภาพปานกลาง

คะแนน 3.51 - 4.50 หมายถง มคณภาพด

คะแนน 4.51 - 5.00 หมายถง มคณภาพดมาก

(2) แบบประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ (Pre-Test

& Post-Test) เปนแบบประเมนคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธเพอประเมนความถกตอง เทยงตรง

เชงเนอหาของแบบทดสอบ โดยทาการประเมนเนอหาในแตละขอคาถามวาสอดคลองกบจดประสงคของ

การเรยนรในดานความร ดานความเขาใจ และดานทศนคตหรอไม โดยผเชยวชาญทง 5 คน เปนผ

พจารณาตรวจสอบ และประเมนคณภาพ กอนทจะนาไปทดลองใชกบกลมตวอยาง โดยคาดชนความ

สอดคลอง (IOC) แบงออกไดเปน 3 ระดบ ดงน (บญศร พรหมมาพนธ. 2547 : 32)

สอดคลอง ใหคาคะแนนเปน + 1

ไมแนใจวาสอดคลอง ใหคาคะแนนเปน 0

ไมสอดคลอง ใหคาคะแนนเปน - 1

121

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทมความเทยงตรงจะตองมคาดชนความสอดคลองไมตากวา 0.50

และหากขอคาถามใดมคาดชนความสอดคลองตากวา 0.50 กจะถกตดออกไป หรอจะตองนาไปปรบปรง

แกไขใหมตามดลยพนจของผเชยวชาญตอไป (3) การทดลองใชโครงการฝกอบรม ผวจยใชแผนการทดลองแบบ The One group

Pre-test & Post-test Design กบกลมตวอยางจานวน 20 คน

ทดสอบกอนทดลอง การทาการทดลอง ทดสอบหลงทดลอง

T1 X T2

โดยกาหนดให T1 แทน การทดสอบกอนทดลอง

X แทน การทาการทดลอง

T2 แทน การทดสอบหลงทดลอง

เครองมอในการทดลองใชโครงการฝกอบรม ประกอบไปดวย

1. คมอวทยากร

2. คมอผรบการฝกอบรม

3. สอ และ อปกรณ ในการฝกอบรม

4. แบบทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม (Pre-test & Post-test)

5. แบบประเมนผลการจดการฝกอบรม (Reaction)

6. แบบตดตามผลการฝกอบรม (Follow up Study)

3.4 ขนตอนในการประเมนผล และการตดตามผลการฝกอบรม มขนตอนและเครองมอ

ทใชในการประเมนผล และตดตามผลการฝกอบรมดงตอไปน

1) การประเมนผลจดการฝกอบรม มวตถประสงคเพอประเมนระดบปฏกรยาตอบสนอง

(Reaction) จากปจจยนาเขา และกระบวนการตาง ๆ ทผวจยไดพฒนาขน เพอใหทราบระดบความพง

พอใจของผรบการฝกทมตอกระบวนการจดฝกอบรมซงไดแก เนอหาวชา วธการฝก กจกรรม วทยากร

ระยะเวลาในการฝก เอกสารคมอ สอและอปกรณ และประโยชนไดรบจากการฝกอบรม แบบประเมนผล

การฝกอบรมนจะมลกษณะเปนแบบสอบถามความคดเหนมาตราสวนประมาณคาชนด 5 ตวเลอก ไดแก

ความพงพอใจ มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด และขอเสนอแนะอน ๆ ทจดไวในสวนของขอ

คาถามทเปนปลายเปด

122

2) การตดตามผลการฝกอบรม (Follow Up Study) ดาเนนการภายหลงจากเสรจสน

การฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห โดยตดตามผลจากผทเกยวของกบการสอนงานของหวหนางาน ไดแก

1) การตดตามผลจากตวหวหนางานผผานการฝกอบรมจานวน 20 คน เพอสารวจความ

พงพอใจในการนาความรไปใชในการปฏบตงานจรง และประโยชนทไดรบจากการนาความรใหมไปใชใน

การสอนงาน เครองมอทใชในการตดตามผลผผานการฝกอบรม เปนแบบ สอบถามความพงพอใจในการ

นาความรทไดรบไปใชในการปฏบตจรง ลกษณะมาตราสวนประมาณคาความพงพอใจ 5 ระดบ ไดแก

มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด และขอเสนอแนะตาง ๆ ทจดไวในสวนของขอคาถาม

ปลายเปด

2) การตดตามผลจากผบงคบบญชาจานวน 3 คน ของหวหนางานผผานการฝกอบรม

เพอประเมนการเปลยนแปลงเชงพฤตกรรมอนเปนผลมาจากการฝกอบรม เครองมอทใชในการตดตามผล

ไดแก แบบสอบถามความคดเหนของผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม จานวน 3 คน เพอประเมน

ความเปลยนแปลงเชงพฤตกรรมในดานการสอนงานของหวหนางานภายหลงจากการฝกอบรม เกณฑการ

ประเมนเปนมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก ดมาก ด ปานกลาง นอย และนอยมาก ตลอดจน

ขอเสนอแนะตาง ๆ ทจดไวในสวนของขอคาถามทเปนปลายเปด

3)การตดตามผลจากผใตบงคบบญชาจานวน 5 คน ของหวหนางานผผานการฝกอบรม

โดยการสอบถามความคดเหนของพนกงานทมตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางาน หลงจากไดรบ

การฝกอบรมไปแลว เครองมอทใชในการตดตามผลจากผใตบงคบบญชาเปนแบบสอบถามความคดเหน

มาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ไดแก ดมาก ด ปานกลาง นอย และนอยมาก เพอเกบขอมลตาง ๆ

เกยวกบการสอนงานของหวหนางานภายหลงทผานการฝกอบรมไปแลว

การวเคราะหขอมลการตดตามผลการฝกอบรม ทาโดยการหาคาเฉลย (Χ ) และ คาความ

เบยงเบนมาตรฐาน (S.D) โดยใชเกณฑการประเมนระดบความคดเหนของเบส (Best. 1981 : 174 -175) 4. การเกบรวบรวมขอมล ในการเกบขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ มวธการเกบรวบรวม ดงตอไปน 1. ผวจยไดทาการตดตอกบผบรหารของบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร เพอขอความอนเคราะหในการศกษาและเกบขอมลเบองตนในการทาวจย (Background

Research) โดยไดนดหมายทาการสมภาษณผบรหารเมอวนท 11 กรกฎาคม 2548 การสงเกตการสอน

งานของหวหนางานในตอนเชา (Morning Training) เมอวนท 19 กรกฎาคม 2548 โดยเปนการสงเกตแบบ

123

ไมมสวนรวม การสมภาษณหวหนางาน จานวน 5 คน โดยเปนการสมภาษณแบบเปนทางการในวนท 3

สงหาคม 2548 การสมภาษณผบรหารจานวน 2 คน ไดแก ผจดการโรงงาน และผจดการฝายผลตในวนท

9 พฤศจกายน 2548 และการใชแบบสอบถามเพอสารวจปญหา และความตองการในการสอนงานของ

หวหนางานจานวน 90 คน เมอวนท 9 พฤศจกายน 2548

2. ผวจยดาเนนการขอหนงสอจากบณฑตวทยาลยฯ เพอสงไปยงบรษท แคล-คอมพ อเลคโทร

นคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร โดยเปนการขอความอนเคราะหพนทเพอการวจย ใน

การทดลองใชโครงการฝกอบรมทไดพฒนาขนกบกลมตวอยางทศกษา คอ หวหนางาน (Foreman) ใน

สายการผลต จานวน 20 คน และไดทาการทดลองใชโครงการฝกอบรมจรงเมอวนท 2-3 กนยายน 2549

ณ หอง Training พนกงาน บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวด

เพชรบร และไดทาการเกบขอมลในการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนรจากการทดสอบกอน และหลงการ

ฝกอบรม (Pre- test & Post- test) และขอมลจากการประเมนผลการจดการฝกอบรม

3. การรวบรวมขอมลจากแบบสอบถาม (Questionnaire) ในการตดตามผลการฝกอบรม

(Follow Up Study) เมอวนท 2 ตลาคม 2549 โดยเกบขอมลจากหวหนางานผผานการฝกอบรมจานวน 20

คน ผบงคบบญชาจานวน 3 คน และจากพนกงานผปฏบตงาน จานวน 5 คน

4. ผวจยรวบรวมขอมลทไดรบจากขอคาถามปลายเปดมาทาการประมวล วเคราะห และสรป

ผลการวจยตอไป

5. การวเคราะหขอมล ผวจยดาเนนการวเคราะหขอมลทไดเปนลาดบ ดงตอไปน

5.1 การวเคราะหขอมลพนฐานของกลมตวอยาง โดยใชคารอยละ (Percentage)

5.2 การวเคราะหขอมลจากแบบประเมนคณภาพของหลกสตร โดยการหาคาเฉลย (Χ ) และคา

ความเบยงเบนมาตรฐานเปนรายขอ (S.D) โดยคาเฉลยความคดเหนของผเชยวชาญตองมคะแนนตงแต

3.51 ขนไป

5.3 การวเคราะหขอมลความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบ โดยคานวณคาดชนความ

สอดคลอง (Index of Item Objective Congruence หรอ IOC) โดยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทม

คณภาพ จะตองมคาความสอดคลอง ไมตากวา 0.50

124

5.4 การวเคราะหความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนร เพอหาความแตกตางของคา

คะแนนเฉลย (Χ ) ในการทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม (Pre-test และ Post-test) โดยการใชสตร

t-test แบบ Dependent Samples โดยพจารณานยสาคญไวทระดบ .05

5.5 การวเคราะหผลการจดฝกอบรมจากการตอบแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคาชนด 5

ตวเลอก ไดแก ดมาก ด ปานกลาง นอย และนอยมาก โดยการหาคาเฉลย (Χ ) และคาความเบยงเบน

มาตรฐาน (S.D.)

5.6 การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม (Questionnaire) ในการตดตามผลการฝกอบรมโดย

การวเคราะหความพงพอใจและประโยชนทไดรบจากการอบรมของผเขารบการฝกอบรม และการวเคราะห

ความคดเหนของผบงคบบญชาจานวน 3 คน เพอประเมนความเปลยนแปลงเชงพฤตกรรมของผผานการ

ฝกอบรม การวเคราะหความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชาจานวน 5 คน เพอประเมนความคดเหน

ในการสอนงานของหวหนางานผผานการฝกอบรม โดยใชแบบสอบถามลกษณะเปนมาตราสวนประมาณ

คา 5 ระดบ ไดแก ดมาก ด ปานกลาง นอย นอยมาก การวเคราะหขอมลทาโดยการหาคาเฉลย (Χ ) และ

คาความเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.)

6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 6.1 คารอยละ (Percentage)

6.2 คาคะแนนเฉลย (ชศร วงศรตนะ. 2534:41)

Χ = ∑X

N

เมอ Χ แทนคาคะแนนเฉลย

∑X แทนผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทนจานวนคะแนนทงหมด

6.3 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2528:64)

S.D. = N∑X2 - ( ∑X )

N - (N - 1)

125

( )1

22

−

−=

∑ ∑∑

nDDn

Dt

1−= ndf

เมอ S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

X 2 แทน ผลรวมทงหมดของคะแนนแตละตวยกกาลงสอง

N แทน จานวนคะแนนทงหมด

6.4 คาดชนความสอดคลอง IOC (Index of Item Objective Congruence)

(พวงรตน ทวรตน. 2535 : 124)

IOC = N

R∑

เมอ IOC = ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงค

R = ความคดเหนของผเชยวชาญ

N = จานวนผเชยวชาญ

6.5 การทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลย (Χ ) การทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม

(Pre-test และ Post-test) โดยใชสตร t-test แบบ Dependent Samples

(พวงรตน ทวรตน. 2535 : 177-178)

สตร

เมอ t = คาสถตทใชพจารณาในการแจกแจงแบบท

∑D = ผลรวมความแตกตางระหวางคะแนนกอนการทดลองและหลงการทดลอง

n = จานวนผเรยนในกลม

โดยท ใชในการอานคาจากตาราง t

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลการวจย เรอง การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบ

หวหนางาน ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณ บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) แบงผลการวเคราะหขอมลออกเปน 5 ตอน ดงน

ตอนท 1 การวเคราะหผลของการศกษาทเปนทมาของการวจย

1. ผลการศกษาในภาคสนามทบรษท แคล – คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร

2. ผลการวเคราะหปญหา และความตองการในการสอนงาน

ตอนท 2 การวเคราะหผลการพฒนาโครงการฝกอบรม

2.1 ผลการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม

(Training in Organization : Needs Assessment)

2.2 ผลการวเคราะหการประเมนคณภาพของหลกสตรการฝกอบรม

2.3 ผลการวเคราะหขอมลความเทยงตรงของแบบทดสอบ

ตอนท 3 การวเคราะหผลการทดลองใชโครงการฝกอบรม

3.1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง

3.2 การวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนรในการทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม

(Pre-test & Post-test)

3.3 การทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอนและหลงการ

ฝกอบรม

3.4 การวเคราะหผลการจดการฝกอบรม (Reaction)

ตอนท 4 การวเคราะหการตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow Up Study)

4.1 ผลการวเคราะหความพงพอใจของผผานการฝกอบรม

4.2 ผลการวเคราะหความคดเหนของผบงคบบญชา

4.3 ผลการวเคราะหความคดเหนของพนกงานผปฏบตงาน

ตอนท 5 การวเคราะหผลจากขอคาถามปลายเปด

5.1 ผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม

5.2 หวหนางานผผานการฝกอบรม

5.3 พนกงานผใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม

127

ตอนท 1 การวเคราะหผลของการศกษาทเปนทมาของการวจย การวเคราะหในตอนท 1 เปนการวเคราะหผลการศกษาในภาคสนามท บรษท แคล- คอมพ

อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร โดยเปนการศกษาลกษณะการทางาน

ทวไป และศกษารปแบบการฝกอบรมเพอพฒนาบคลากร และเปนการศกษาเจาะลกสภาพการสอน

งานของหวหนางานระดบตน (Foreman) ในสายการผลต ซงเปนขนตอนการวจยลาดบแรกทผวจยได

ดาเนนการคนหาขอมลเบองตน โดยไดเขาไปในพนทเพอศกษาและเกบขอมลในภาคสนาม ซงผลของ

การศกษาในภาคสนามโดยขอสรป มดงตอไปน

1.1 ผลการศกษาในภาคสนาม ทบรษท แคล – คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย)

จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร พบวา เปนโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสขนาดใหญทมความ

ทนสมย ดาเนนการผลตสนคาภายใตเครองหมายการคาของลกคาเอง สนคาททาการผลตไดแก

เครองพมพเอกสาร (Printer) Hewlett Packard (hp) โดยมกาลงการผลตสงสดถง 20,000 เครอง/วน

หรอ 600,000 เครอง/เดอน มการขยายสายการผลตทตองเพมกาลงคนอกเปนจานวนมาก และ

เนองจากธรรมชาตของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสจะมนวตกรรมใหม ๆ เกดขนและเปลยนแปลงไป

อยางรวดเรวตลอดเวลา และเมอเทคโนโลยในงานเปลยนไป วธการทางานของพนกงานผปฏบตงานก

ตองเปลยนตามไปดวย ดงนน ความจาเปนในการสอนงาน (Coaching) เพอใหพนกงานรวธการ

ทางานจงมความสาคญและจาเปนมากขนตามไปดวย แตปญหาทสาคญทพบจากการศกษา กคอ

หวหนางานซงเปนกาลงคนในระดบตนซงมจานวนมากทสด และมบทบาทสาคญทสดในการสอนงาน

ใหกบพนกงานไมรหลกและวธการสอนงานทถกตอง หวหนางานขาดเทคนคตาง ๆ ในการถายทอด

ความร และขาดทศนคตทดตอการสอนงาน จงทาใหไมสามารถสอนงานไดอยางเตมประสทธภาพ 1.2 ผลการสารวจปญหาและความตองการในการสอนงานของหวหนางาน จากการท

พบวาหวหนางานขาดความรหลกและวธการสอนงานดงกลาวแลว ผวจยไดดาเนนการออกแบบสอบ

ถามหวหนางานในสายการผลต จานวน 72 คน เพอหาฐานของปญหาและความตองการในการสอน

งานทแทจรงของหวหนางาน ตลอดจนการหารปแบบแนวทางในการฝกอบรมทตองการ แลวนาผลมา

แจกแจงสภาพปญหา และความตองการ โดยไดนาเสนอเปนคารอยละไวดงตารางท 1 ตอไปน

128

ตาราง 1 คารอยละของระดบปญหาในการสอนงานทพบจากหวหนางาน

รอยละ

สภาพ / ปญหาดานการสอนงาน มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย นอยทสด

1. ประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงาน - - - - 100.00

2. ความพงพอใจของทานทมตอการสอนงาน 4.16 11.11 70.83 13.88 -

3. ระดบความรของทานเกยวกบการสอนงาน 4.16 11.11 70.83 13.88 -

4. การขาดความรวธการสอนงานในโรงงาน - 69.44 20.83 9.72 -

5. ปญหาในการถายทอดความร - 62.50 15.27 15.27 6.94

6. ปญหาในการลาดบขนตอนการสอนงาน - 62.50 23.61 9.72 4.16

7. ปญหาการสอนงานลกนองทมนสยตางกน 27.77 48.61 20.83 1.38 1.38

8. ปญหาในการตดตาม /ประเมนผลการสอน 1.38 6.94 43.05 48.61 -

9. ปญหาการสอนงานพนกงานวยผใหญ 6.94 18.05 47.22 27.77 -

10. ปญหาในการวางแผนการสอน 2.77 8.33 43.05 38.88 6.94

11. ระดบความสนใจในการเรยนของลกนอง 9.72 23.61 41.66 20.83 4.16

12. ปญหาการวเคราะหงาน/การทาแบบซอยงาน 6.94 27.77 41.66 22.22 1.38

13. ความถในการสอนงานเปนรายบคคล 23.61 30.55 33.33 8.33 4.16

จากตาราง 1 พบวา หวหนางานรอยละ 100 มประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงาน

นอยทสด หวหนางานรอยละ 70.83 มความร และมความพงพอใจตอการสอนงานในระดบปานกลาง

หวหนางานรอยละ 69.44 ขาดความรเกยวกบวธการสอนงานในโรงงาน หวหนางานรอยละ 62.50 ม

ปญหาในการถายทอดความร และปญหาในการลาดบขนตอนการสอนงาน หวหนางานรอยละ 48.61

มปญหาการสอนงานลกนองทมนสยตางกน หวหนางานรอยละ 47.22 มปญหาการสอนงานพนกงาน

วยผใหญ หวหนางานรอยละ 43.05 มปญหาในการวางแผนการสอน และหวหนางานรอยละ 41.66 ม

ปญหาการวเคราะหงาน/การทาแบบซอยงาน

129

ตาราง 2 คารอยละของความตองการดานการสอนงานของหวหนางาน

รอยละ

ความตองการดานการสอนงาน มาก

ทสด

มาก ปาน

กลาง

นอย นอย

ทสด

1. ความตองการฝกอบรมเทคนคการสอนงาน 38.88 61.11 - - -

2.

เนอหาสาระ ทตองการ

2.1 หลกและวธการสอนงาน

30.56

69.44

-

-

-

2.2 เทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน 51.39 48.61 - - -

2.3 เทคนคการสอนงานลกนองประเภทตาง ๆ 34.72 41.66 20.83 1.38 1.38

2.4 เทคนคการสอนงานพนกงานผใหญ 13.88 34.72 51.38 - -

2.5 ลาดบขนตอนการถายทอดความร 30.55 50.00 16.66 1.38 1.38

2.6 ภาวะผนาสาหรบหวหนางาน 13.88 34.72 51.38 - -

2.7 บคลกภาพทดในการสอนงาน 13.88 34.72 51.38 - -

3. ความตองการวฒบตรการฝกอบรม 43.05 56.94 - - -

จากตาราง 2 พบวาหวหนางานรอยละ 61.11 มความตองการไดรบการฝกอบรมเรองเทคนค

การสอนงาน โดยเนอหาทตองการพบวา หวหนางานรอยละ 69.44 ตองการความรหลกและวธการ

สอนงาน รอยละ 51.39 ตองการเทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน รอยละ 51.38 ตองการความร

ในการสอนงานพนกงานผใหญ ภาวะผนาสาหรบหวหนางาน และบคลกภาพทดในการสอนงาน และ

รอยละ 50.00 ตองการการลาดบขนตอนในการถายทอดความร

130

ตาราง 3 คาความถ และคารอยละความตองการรปแบบในการฝกอบรม

ขอมลทวไป จานวน รอยละ

1. วธการฝกทตองการ (ตอบไดหลายขอ)

- ฟงบรรยาย 51 70.83

- Workshop (ฝกปฏบต) 50 69.44

- บทบาทสมมต 31 43.05

- อภปราย 25 34.72

- สาธต 15 20.83

2. จานวนวนทเหมาะสมในการฝกอบรม

- 2 วน 37 51.38

- 1 วน 35 48.61

3. วนเวลาทเหมาะสมในการฝก

- วนเสาร - อาทตย 50 69.44

- วน และเวลาทางานปกต 22 30.56

จากตาราง 3 พบวา หวหนางานรอยละ 70.83 ตองการวธการฝกแบบการฟงบรรยาย

รอยละ 69.44 ตองการวธการฝกโดยการทา Workshop รอยละ 43.05 ตองการใชบทบาทสมมต

รอยละ 34.72 ตองการวธการอภปราย และรอยละ 20.83 ตองการวธการสาธต สาหรบจานวนวนท

เหมาะสมในการฝกอบรมพบวา หวหนางานรอยละ 51.38 ตองการใหจดฝกอบรมจานวน 2 วน และ

รอยละ 48.61 ตองการใหจดฝกอบรมจานวน 1 วน สวนวนเวลาทเหมาะสมในการจดการฝกอบรม

พบวา หวหนางานรอยละ 69.44 ตองการใหจดฝกอบรมในวนเสาร-อาทตย และอกรอยละ 30.56

ตองการใหจดฝกอบรมในวนและเวลาทางานปกต

131

ตอนท 2 การวเคราะหผลการพฒนาโครงการฝกอบรม

2.1 ผลการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs

Assessment) จากการวเคราะหผลของการศกษาทเปนทมาของปญหาในการวจย จากการศกษาใน

ภาคสนาม ทาใหผวจยไดขอมลตาง ๆ ทเปนประโยชน เพอนาไปสการวเคราะหความจาเปนในการ

ฝกอบรมขององคกร (Training in Organization : Needs Assessment) ซงประกอบไปดวยการ

วเคราะหลกษณะ 3 ประการ ไดแก การวเคราะหองคกร การวเคราะหภารกจ และการวเคราะหบคคล

1) ผลการวเคราะหองคกร พบวา ในป 2548 บรษทฯ ยงมแผนการขยายสายการผลต

ขนอก 4 - 6 สาย โดยจะเปนการเพมเครองจกรกลใหม และเพมกาลงคนในการจางงานอกเปนจานวน

มาก ดงนน เมอมการเพมเครองจกรกลใหม หรอการขยายสายงานการผลต การเพมอตราการจางงาน

กจะเกดความจาเปนในการสอนวธการทางานใหมใหกบพนกงานเพมมากขนในทนท

2) ผลการวเคราะหภารกจในการฝกอบรม พบวา การฝกอบรมของบรษทฯ สวนใหญ

จะเกดจากความตองการของลกคารายใหญทเปนผสงผลตสนคาเทานน การศกษาแผนการฝกอบรม

ประจาป 2548 (Yearly Training Plan 2005) ของบรษทฯ พบวา สวนใหญจะมงเปาหมายไปทการ

พฒนาวศวกรและชางเทคนค สาหรบหวหนางานนนพบวามโครงการฝกอบรมทจดใหบาง เชน QC

Story และเทคนคการลดตนทน โดยไมพบวามโครงการฝกอบรมเพอพฒนาคณภาพการสอนงานใหกบ

หวหนางานแตอยางใด

3) ผลการวเคราะหบคคล จากผลการศกษาเอกสาร และงานวจย ผลการสารวจปญหา

และความตองการในการสอนงาน ตลอดจนผลการสมภาษณ สามารถประมวลไดวา หวหนางานขาด

ความรเรองหลกและวธการสอนงานทถกตองโดยไมสามารถลาดบขนตอนการถายทอดความรได และ

ขาดเทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน ตลอดจนการขาดทศนคตทดในการสอนงาน 2.2 ผลการวเคราะหการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม เปนการวเคราะห

ขอมลจากแบบประเมนคณภาพของหลกสตร โดยการหาคาเฉลย (Χ ) และคาความเบยงเบน

มาตรฐาน (S.D) และคาเฉลยความคดเหนของผเชยวชาญ จานวน 5 คน โดยผวจยไดนาเสนอผลการ

วเคราะหขอมลทงโดยรวม และจาแนกผลการวเคราะหตามหนวยการฝกท 1 - 5 ไว ดงตอไปน

132

ตาราง 4 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานการประเมนคณภาพหลกสตรฝกอบรมโดยรวม

หนวยฝก

รายการประเมน

Χ

S.D. ระดบคณภาพ

1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน 4.44 0.59 ด

2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน 4.48 0.53 ด

3 หลก และวธการสอนงาน 4.65 0.36 ดมาก

4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ 4.65 0.29 ดมาก

5 การฝกปฏบตการสอนงาน 4.71 0.42 ดมาก

รวม 4.59 0.44 ดมาก

จากตาราง 4 พบวา ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมโดยรวมอยในระดบดมาก

(Χ = 4.59) และพบวาหนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และความสาคญของหวหนา

งานกบการสอนงาน มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.44) หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอน

การสอนงาน มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.48) หนวยฝกท 3 หลกและวธการสอนงานมคาเฉลยอย

ในระดบดมาก (Χ = 4.65) และหนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ มคาเฉลยอยใน

ระดบดมาก (Χ = 4.65) และหนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความรและการฝก

ปฏบตการสอนงาน มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.71)

133

ตาราง 5 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมจาแนกตามหนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และ ความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน

รายการประเมน Χ S.D. แปลผล

1. ดานวตถประสงค 1.1 การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน 4.60 0.55 ดมาก 1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก 1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 4.60 0.55 ดมาก รวม 4.60 0.55 ดมาก

2. ดานเนอหา 2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน 4.40 0.55 ด 2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร 4.20 0.84 ด 2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 4.20 0.84 ด 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 4.40 0.55 ด 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก 4.60 0.55 ดมาก รวม 4.36 0.66 ด

3. ดานวธการฝก / กจกรรม (ชมสอวดทศน) 3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม 4.40 0.55 ด 3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ

ของผเขารบการฝกอบรม 4.40 0.55 ด

3.3 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม 4.40 0.55 ด 3.4 วธการ/กจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกอบรม

มสวนรวมในการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก

รวม 4.45 0.55 ด 4. ดานวธการประเมนผล 4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบเนอหาวชา 4.40 0.55 ด 4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงค 4.40 0.55 ด 4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม 4.40 0.55 ด รวม 4.40 0.55

รวมทกดาน 4.44 0.59 ด

134

จากตาราง 5 พบวาผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 1 มคาเฉลย

โดยรวมอยในระดบด (Χ = 4.44) และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานทมคาเฉลยสงเปนอนดบ

หนงไดแกดานวตถประสงคของหนวยฝก โดยมคาเฉลยโดยรวมและรายขออยในระดบดมาก (Χ =

4.60) สาหรบดานวธการฝกและกจกรรมการฝกมคาเฉลยเปนอนดบทสองอยในระดบด (Χ = 4.45)

และเมอพจารณาเปนรายขอพบขอทวาวธการฝก และกจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกมสวนรวม

ในการฝกอบรมโดยมคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) ขอทวาวธการฝก/กจกรรมการฝกเหมาะสม

กบจานวนผรบการฝกอบรม ขอทวาวธการฝก/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ ของผเขารบ

การฝกอบรม และขอทวา วธการฝก/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม พบวาทกขอ

มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.40) สาหรบดานวธการประเมนผลมคาเฉลยสงเปนอนดบทสามโดย

พบวามคาเฉลยโดยรวมและรายขออยในระดบด (Χ = 4.40) สวนดานเนอหามคาเฉลยสงเปน

อนดบทส โดยพบวามคาเฉลยโดยรวมอยในระดบด (Χ = 4.36) และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา

ขอทวาเนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝกมคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60)

ขอทวาเนอหามความถกตองชดเจน และขอทวาเนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรมมคาเฉลย

อยในระดบด (Χ = 4.40) สวนขอทวา เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร และขอทวา

เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ พบวามคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.20)

135

ตาราง 6 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม

จาแนกตามหนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน


1. ดานวตถประสงค 1.1 การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน 4.40 0.55 ด 1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก 1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 4.20 0.45 ด

รวม 4.40 0.51 ด 2. ดานเนอหา 2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน 4.40 0.55 ด 2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร 4.60 0.55 ดมาก 2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 4.60 0.55 ดมาก 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 4.40 0.55 ด 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก 4.60 0.55 ดมาก

รวม 4.52 0.55 ดมาก 3. ดานวธการฝก / กจกรรม (ฝกปฏบตการจดทาแบบซอยงาน) 3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก 3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ

ของผเขารบการฝกอบรม 4.80 0.45 ดมาก


มสวนรวมในการฝกอบรม 4.40 0.55 ด

รวม 4.55 0.52 ดมาก 4. ดานวธการประเมนผล 4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบเนอหาวชา 4.40 0.55 ด 4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงค 4.40 0.55 ด 4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม 4.40 0.55 ด

รวม 4.40 0.55 ด

รวมทกดาน 4.48 0.53 ด

136

จากตาราง 6 พบวาผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 2 มคา

เฉลยโดยรวมอยในระดบด (Χ = 4.48) โดยดานวธการฝก และกจกรรมการฝกมคาเฉลยโดยรวมอย

ในระดบดมาก (Χ = 4.55) และเมอพจารณาเปนรายขอพบขอทวา วธการและกจกรรมการฝก

สอดคลองกบความตองการของผเขารบการฝกอบรมมคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.80) และขอ

ทวา วธการและกจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ

= 4.60) ขอทวาวธการฝกและกจกรรมการฝกเหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม และขอทวาวธการ

ฝกและกจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกอบรมมสวนรวมในการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบด

(Χ = 4.40) สาหรบดานเนอหาพบวามคาเฉลยสงเปนอนดบทสอง โดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบ

ดมาก (Χ = 4.52) และเมอพจารณาเปนรายขอพบขอทวา เนอหาสอดคลองกบวตถประสงค และขอ

ทวาเนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ และขอทวาเนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบ

การฝก มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) สวนขอทวาเนอหามความถกตอง ชดเจน และขอทวา

เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.40) สาหรบดาน

วตถประสงคของหลกสตรมคาเฉลยเปนอนดบทสาม โดยพบวามคาเฉลยโดยรวมอยในระดบด (Χ =

4.40) และเมอพจารณาเปนรายขอพบขอทวา วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายของการฝกอบรม ม

คาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) ขอทวาการกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน ม

คาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.40) และขอทวา วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา มคาเฉลย

อยในระดบด (Χ = 4.20) สวนดานวธการประเมนผล พบวามคาเฉลยโดยรวมและรายขอทกขออยใน

ระดบดอยในระดบด (Χ = 4.40)

137

ตาราง 7 คาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม

จาแนกตามหนวยฝกท 3 หลกและวธการสอนงาน

รายการประเมน Χ S.D. แปลผล 1. ดานวตถประสงค 1.1 การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน 5.00 0.00 ดมาก 1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม 5.00 0.00 ดมาก 1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 5.00 0.00 ดมาก

รวม 5.00 0.00 ดมาก 2. ดานเนอหา 2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน 4.80 0.45 ดมาก 2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร 5.00 0.00 ดมาก 2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 4.60 0.55 ดมาก 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 5.00 0.00 ดมาก 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก 5.00 0.00 ดมาก

รวม 4.88 0.20 ดมาก 3. ดานวธการฝก / กจกรรม (การชมสอวดทศน, กรณตวอยาง) 3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม 4.20 0.84 ด 3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ




รวม 4.30 0.71 ด 4. ดานวธการประเมนผล 4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบเนอหาวชา 4.40 0.55 ด 4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงค 4.40 0.55 ด 4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม 4.40 0.55 ด

รวม 4.40 0.55 ด

รวมทกดาน 4.65 0.36 ดมาก

138

จากตาราง 7 พบวาผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 3 มคา

เฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.65) และเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานวตถประสงค

ของหลกสตรมคาเฉลยสงเปนอนดบทหนงโดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 5.00) และ

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอมคาเฉลยอยในระดบดมาก ซงไดแกขอทวา การกาหนด

วตถ ประสงค มความถกตองชดเจน ขอทวาวตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม และขอ

ทวาวตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระวชา มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 5.00) สาหรบดาน

เนอหาพบวามคาเฉลยสงเปนอนดบทสอง โดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.88) และ

เมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอมคาเฉลยสงสดอยในระดบดมาก (Χ = 5.00) ไดแกขอทวา

เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร ขอทวาเนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม

และขอทวาเนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก สาหรบดานวธการฝกและกจกรรม

การฝกมคาเฉลยสงเปนอนดบทสาม โดยพบวามคาเฉลยโดยรวมอยในระดบด (Χ = 4.30) และเมอ

พจารณาเปนรายขอพบขอทวา วธการฝกและกจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการของผรบการ

ฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.80) ขอทวาวธการฝก/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบ

จานวนผรบการฝกอบรม และขอทวาวธการฝก/กจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกอบรม มสวนรวม

ในการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.20) ขอทวา วธการฝก/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบ

เวลาทใชในการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.00) สวนดานวธการประเมนผลพบวา ม

คาเฉลยสงเปนอนดบทส โดยมคาเฉลยทงโดยรวมและรายขอทกขออยในระดบด (Χ = 4.40)

139

ตาราง 8 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม

จาแนกตามหนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

รายการประเมน Χ S.D. แปลผล 1. ดานวตถประสงค 1.1 การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน 5.00 0.00 ดมาก 1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม 5.00 0.00 ดมาก 1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 5.00 0.00 ดมาก

รวม 5.00 0.00 ดมาก 2. ดานเนอหา 2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน 5.00 0.00 ดมาก 2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร 5.00 0.00 ดมาก 2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 4.80 0.45 ดมาก 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 5.00 0.00 ดมาก 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก 5.00 0.00 ดมาก

รวม 4.96 0.09 ดมาก 3. ดานวธการฝก / กจกรรม (การใชสถานการณจาลอง) 3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม 4.40 0.55 ด 3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ




รวม 4.35 0.63 ด 4. ดานวธการประเมนผล 4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบเนอหาวชา 4.20 0.45 ด 4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงค 4.20 0.45 ด 4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม 4.20 0.45 ด

รวม 4.20 0.45 ด


140


โดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.65) และเมอพจารณาเปนรายดานพบวาดานวตถประสงคม

คาเฉลยสงเปนอนดบทหนง โดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 5.00) และเมอพจารณา

เปนรายขอ พบขอทวา การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน ขอทวาวตถประสงคสอดคลอง

กบเปาหมายการฝกอบรม และขอทวาวตถประสงคสอดคลองกบเนอหา วชา มคาเฉลยอยในระดบด

มาก (Χ = 5.00) สาหรบดานเนอหาพบวามคาเฉลยสงเปนอนดบทสองโดยมคาเฉลยโดยรวมอยใน

ระดบดมาก (Χ = 4.96) และเมอพจารณาเปนรายขอพบ ขอทวา เนอหามความถกตอง ชดเจน ขอ

ทวา เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร ขอทวา เนอหามความเหมาะสมกบผรบการ

ฝกอบรม และขอทวา เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝกมคาเฉลยสงสดอยใน

ระดบดมาก (Χ = 5.00) สวนขอทวา เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบมคาเฉลยอยในระดบดมาก

(Χ = 4.80) สาหรบดานวธการฝกและกจกรรมการฝกมคาเฉลยสงเปนอนดบทสาม โดยพบวา ม

คาเฉลยโดยรวมอยในระดบด (Χ = 4.35) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบขอทวา วธการฝกและ

กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการของผรบการฝกอบรม โดยมคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ

= 4.80) ขอทวา วธการฝก/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม มคาเฉลยอยใน

ระดบดมาก (Χ = 4.40) ขอทวาวธการฝก/กจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกอบรม มสวนรวมใน

การฝกอบรมคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.20) และขอทวา วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบเวลา

ทใชในการฝกอบรม มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.00) สวนดานวธการประเมนผลมคาเฉลยสงเปน

อนดบทสโดยพบวามคาเฉลยโดยรวมและรายขอทกขออยในระดบด (Χ = 4.20)

141

ตาราง 9 คาเฉลยและคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมจาแนกตามหนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความร และการฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)


1. ดานวตถประสงค 1.1 การกาหนดวตถประสงคมความชดเจน 4.60 0.55 ดมาก 1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม 4.80 0.45 ดมาก 1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 4.60 0.55 ดมาก รวม 4.67 0.51 ดมาก

2. ดานเนอหา 2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน 4.80 0.45 ดมาก 2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร 5.00 0.00 ดมาก 2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 4.60 0.55 ดมาก 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 5.00 0.00 ดมาก 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก 5.00 0.00 ดมาก รวม 4.88 0.20 ดมาก

3. ดานวธการฝก และกจกรรมการฝก (การทดลองฝกสอนงาน) 3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก 3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ


3.3 วธการ/กจกรรมการฝก เหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก 3.4 วธการ/กจกรรมการฝก สงเสรมใหผรบการฝกอบรมมสวนรวม

ในการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก

รวม 4.60 0.55 ดมาก 4. ดานวธการประเมนผล 4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบผรบการฝก 4.60 0.55 ดมาก 4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงคของหลกสตร 4.60 0.55 ดมาก 4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม 4.60 0.55 ดมาก รวม 4.60 0.55 ดมาก


142


โดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.71) และ เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานทมคาเฉลยสงเปน

อนดบทหนงคอดานเนอหา โดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.88) และเมอพจารณา

เปนรายขอ พบขอทวา เนอหาสอดคลองกบวตถประสงค ขอทวาเนอหามความเหมาะสมกบผรบการ

ฝกอบรม และ ขอทวาเนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก มคาเฉลยอยในระดบด

มาก (Χ = 5.00) สวนขอทวา เนอหามความถกตอง ชดเจนมคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.80)

และขอทวา เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ ม คาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) สาหรบ

ดานวตถประสงคมคาเฉลยสงเปนอนดบทสอง โดยมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบ ดมาก (Χ = 4.67)

และเมอพจารณาเปนรายขอพบขอทวาวตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม มคาเฉลยอย

ในระดบดมาก (Χ = 4.80) ขอทวา การกาหนดวตถประสงคมความชดเจน และขอทวา วตถประสงค

สอดคลองกบเนอหาสาระวชามคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) สาหรบดานวธการฝก/กจกรรม

การฝกมคาเฉลยโดยรวมและรายขออยในระดบดมาก (Χ = 4.60) และดานวธการประเมนผลม

คาเฉลยโดยรวมและรายขออยในระดบดมาก (Χ = 4.60)

2.3 ผลการวเคราะหขอมลความเทยงตรงของแบบทดสอบ (Pre-test & Post test)

เปนการวเคราะหขอมลความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร โดยการ

คานวณคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของผเชยวชาญจานวน 5 คน โดยแบบทดสอบวดผลสมฤทธท

มคณภาพ สามารถนาไปใชได จะตองมคาดชนความสอดคลอง ไมตากวา 0.50

143

ตาราง 10 การวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC)

รายการประเมนแบบทดสอบ ∑R N

R∑

ขอ จดประสงคของการเรยนรดานความร ความเขาใจ

1. มความเขาใจ วตถประสงคทสาคญของการสอนงาน 5 1.00

2. มความเขาใจวาโอกาสใดจาเปนจะตองสอนงาน 5 1.00

3. มความเขาใจพฤตกรรมในการสอนงานทถกตอง 5 1.00

4. มความรในการจดทาแบบซอยงาน 5 1.00

5. อธบาย ลาดบขนตอนของการสอนงานได 5 1.00

6. อธบายความหมายของการซอยงานได 5 1.00

7. มความเขาใจเทคนคในการสอนพนกงานทมพฤตกรรมนงเฉย 5 1.00

8. มเทคนคในการตดตามผลการเรยนรของพนกงาน 5 1.00

9. มความรในการสอสารแบบสองทางในขณะทาการสอนงาน 5 1.00

10. มเทคนคในการสอนงานพนกงานวยผใหญ 5 1.00

จดประสงคของการเรยนรดานทศนคต

11. มความเชอในความสาคญของการพฒนาทรพยากรมนษย 5 1.00

12. มความรกในการถายทอดความร 5 1.00

13. มความรบผดชอบตอผลสาเรจทเกดขนจากการสอนงาน 5 1.00

14. เหนความสาคญของการสอนงาน และนาไปใชใหเกดประโยชนได


5 1.00

15. มความอดทน และเขาใจวาผเรยนแตละคนมความแตกตางกน 4 0.80

16. มความกระตอรอรนหาความรเพมเตมเพอใชในการสอนงาน 4 0.80

17. มความเชอมนในการถายทอดความร จนทาใหผเรยนยอมรบ 5 1.00

18. เอาใจใสผเรยน เพอใหผเรยนประสบผลสาเรจในการเรยน 5 1.00

19. มคณธรรมในวชาชพ โดยเหนแกประโยชนสวนรวมเปนสาคญ 5 1.00

20. ใหความสาคญกบพนกงานทกคนอยางเทาเทยมกน 3 0.60

คา IOC 0.87

144

จากตาราง 10 พบวา ผลการวเคราะหคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร

ทงฉบบมคาดชนความสอดคลอง (IOC) เทากบ 0.87 และเมอพจารณาจดประสงคของการเรยนรดาน

ความร ความเขาใจพบวา ผเชยวชาญทง 5 คนมความคดทสอดคลองกนโดยแนใจวาขอคาถามวดได

ตรงตามวตถประสงค โดยทกขอมคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00 ซงไดแก ขอทวา มความเขาใจ

วตถประสงคทสาคญของการสอนงาน ขอทวา มความเขาใจวาโอกาสใดจาเปนจะตองสอนงาน ขอ

ทวามความเขาใจพฤตกรรมในการสอนงานทถกตอง ขอทวามความรการวเคราะหงานกอนทาแบบ

ซอยงาน ขอทวา อธบายลาดบขนตอนของการสอนงานได ขอทวา อธบายความหมายของการซอยงาน

ได ขอทวา มความเขาใจเทคนคในการสอนพนกงานทมพฤตกรรมนงเฉย ขอทวามเทคนคในการ

ตดตามผลการเรยนรของพนกงาน ขอทวามความรในการสอสารแบบสองทางในขณะทาการสอนงาน

และขอทวามเทคนคในการสอนงานพนก งานวยผใหญ สวนจดประสงคของการเรยนรดานทศนคต

พบวา ขอทมคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00 ไดแกขอทวา มความเชอในความสาคญของการ

พฒนาทรพยากรมนษย ขอทวามความรกในการถายทอดความร ขอทวามความรบผดชอบตอผลสาเรจทเกดขนจากการสอนงาน ขอทวาเหนความ สาคญของการสอนงาน และนาไปใชใหเกด

ประโยชนไดอยางมประสทธภาพ ขอทวามความเชอมนในการถายทอดความร จนทาใหผเรยนยอมรบ ขอทวาเอาใจใสผเรยนเพอใหผเรยนประสบผลสาเรจในการเรยน ขอทวามคณธรรมในวชาชพโดยเหนแกประโยชนสวนรวมเปนสาคญ ขอทวามความอดทนและเขาใจวาผเรยนแตละคนมความแตกตางกน

ขอทวามความกระตอรอรนหาความ รเพมเตมเพอใชในการสอนงาน พบวา มคาดชนความสอดคลอง

เทากบ 0.80 และขอทวาใหความสาคญกบพนกงานทกคนอยางเทาเทยมกนมคาดชนความสอดคลอง

เทากบ 0.60

ตอนท 3 การวเคราะหผลการทดลองใชโครงการฝกอบรม

3.1 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง ซงไดแกหวหนางาน (Foreman) ใน

สายการผลต ของบรษทแคล-คอมพ อเลกทรอนกส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

จานวน 20 คน ดงรายละเอยดตามตารางท 11 ตอไปน

145

ตาราง 11 การวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ขอมลทวไป จานวน รอยละ

1. เพศ - ชาย 2 10 - หญง 18 90

2. อาย - 25 – 30 ป 6 30 - 31 - 35 ป 9 45 - 36 – 40 ป 5 25

3. สถานภาพ - โสด 12 60 - สมรส 8 40

4. การศกษา - มธยมตน 5 25 - มธยมปลาย, ปวช 10 50 - ปวส., อนปรญญา 5 25

5. แผนกงาน - แผนกประกอบโดยใชเครองจกรอตโนมต (OSMT) 5 25 - แผนกประกอบแผงวงจรดจตอล (PCBA) 2 10 - แผนกประกอบยอย (SUB) 6 30 - แผนกประกอบหลก (TOP) 6 30 - แผนกบรรจภณฑ (PACK) 1 5

6. ประสบการณในตาแหนงงาน - 5 - 7 ป 13 65 - 8 -10 ป 7 35

7. รายได - 4,500 – 6,000 บาท 12 60 - 6,100 – 8,000 บาท 6 30 - สงกวา 8,000 บาท 2 10

8. จานวนพนกงานใตบงคบบญชา - 10 – 100 คน 7 35 - 101 – 200 คน 8 40 - 201 – 300 คน 5 25

146

จากตาราง 11 พบวา ผเขารบการฝกอบรมจานวน 20 คน คดเปนรอยละ 100 เปนเพศชาย

จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 10 เปนเพศหญงจานวน 18 คน คดเปนรอยละ 90 อายระหวาง 25 – 30 ป

จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 30 อายระหวาง 31 - 35 ป จานวน 9 คน คดเปนรอยละ 45 และอาย

ระหวาง 36 – 40 ป จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 25 สถานภาพของผเขารบการฝกอบรมจานวน 12

คน คดเปนรอยละ 60 มสถานภาพโสด และอก 8 คน คดเปนรอยละ 40 มสถานภาพ สมรสแลว

สาหรบระดบการศกษาของผเขารบการฝกอบรมพบวา เปนผทจบชนมธยมศกษาตอนตนจานวน 5 คน

คดเปนรอยละ 25 เปนผจบชนมธยมศกษาตอนปลาย และ ปวช. จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 50

เปนผทจบ ปวส., และ อนปรญญา จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 25 เปนหวหนางานแผนกประกอบ

โดยใชเครองจกรอตโนมต (OSMT) จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 25 เปนหวหนางานแผนกประกอบ

แผงวงจรดจตอล (PCBA) จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 10 แผนกประกอบยอย (SUB) จานวน 6 คน

คดเปนรอยละ 30 แผนกประกอบหลก (TOP) จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 30 และแผนกบรรจภณฑ

(PACK) จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5 มประสบการณในตาแหนงงานระหวาง 5-7 ป มจานวน 13 คน

คดเปนรอยละ 65 และ 8-10 ป จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 35 เปนผทมรายไดตอเดอนระหวาง

4,500 – 6,000 บาท จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 60 มรายไดระหวาง 6,100 – 8,000 บาท จานวน

6 คน คดเปนรอยละ 30 และมรายไดสงกวา 8,000 บาท จานวน 2 คน คดเปนรอยละ10 นอกจากน

ยงพบวาผเขารบการฝกอบรม 7 คน คดเปนรอยละ 35 เปนผทมพนกงานใตบงคบบญชาจานวน 10–

100 คน ผเขารบการฝกอบรม 8 คน คดเปนรอยละ 40 เปนผทมพนกงานใตบงคบบญชาจานวน

101–200 คน และผเขารบการฝกอบรมอก 5 คน คดเปนรอยละ 25 เปนผทมพนกงานใตบงคบ

บญชาจานวน 201 – 300 คน

3.2 การวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนร ในการทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม

(Pre-test & Post-test) โดยพบวาการทดสอบกอนการทดลองมผสอบไดคะแนนสงสด 17 คะแนน

จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5 ผสอบได 15 คะแนน จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5 ผสอบได 14 คะแนน

จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 10 ผสอบได 13 คะแนน จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 20 ผสอบได 12

คะแนน จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 15 ผสอบได 11 คะแนน จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 10 ผสอบ

ได 10 คะแนน จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 20 ผสอบได 9 คะแนน จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5

ผสอบได 8 คะแนน จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5 และ ผสอบได 6 คะแนน จานวน 1 คน คดเปน

รอยละ 5

147

สวนผลการทดสอบหลงการทดลอง พบวา การทดสอบหลงการทดลอง มผสอบไดคะแนน

เตม 20 คะแนน จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5 ผสอบได 19 คะแนน จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 5

ผสอบได 18 คะแนน จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 15 ผสอบได 17 คะแนน จานวน 4 คน คดเปน

รอยละ 20 ผสอบได 16 คะแนน จานวน 5 คน คดเปนรอยละ 25 ผสอบได 15 คะแนน จานวน 3 คน

คดเปนรอยละ 15 ผสอบได 14 คะแนน จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 15 รวมผเขาทาการทดสอบกอน

และหลงการทดลองในครงน มจานวนทงสน 20 คน คดเปนรอยละ 100 3.3 การทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม โดยใชสตร t-test แบบ Dependent Samples

ตาราง 12 การทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยในการทดสอบกอน และหลงการทดลอง

การทดสอบ N Χ S.D. ∑D ∑ D2 t กอนการทดลอง 20 11.65 2.54

หลงการทดลอง 20 16.40 1.67

95

513

11.786*

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

t(.05; df 19)

= 1.729

จากตาราง 12 พบวาผลการทดสอบกอนการฝกอบรมมคาเฉลยเทากบ 11.65 คาเบยงเบน

มาตรฐานเทากบ 2.54 และผลการทดสอบหลงการฝกอบรมมคาเฉลยเทากบ 16.40 และคาเบยงเบน

มาตรฐาน เทากบ 1.67 ผลการทดสอบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยกอนและหลงการฝกอบรม

พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยมคะแนนทดสอบหลงการทดลองสงกวา

คะแนนทดสอบกอนการทดลอง ซงแสดงวาผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธทางการเรยนรหลงการ

ฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม

3.4 การวเคราะหผลการจดการฝกอบรม (Reaction) เปนการประเมนผลการจดการ

ฝกอบรมเพอประเมนระดบปฏกรยาตอบสนอง (Reaction) จากปจจยนาเขา และกระบวนการตาง ๆ ท

ผวจยไดพฒนาขน เพอใหทราบระดบความพงพอใจของผรบการฝกทมตอการจดการฝกอบรม โดยได

นาเสนอไวตามตารางท 13 ตอไปน

148

ตาราง 13 การประเมนผลระดบความพงพอใจในการจดการฝกอบรม


1. เนอหา สาระ ของหลกสตรตรงตามความตองการ 4.65 0.49 มากทสด

2. เนอหา สาระเหมาะกบผเขารบการฝกอบรม 4.75 0.44 มากทสด

3. เนอหาหลกสตร สามารถนาไปพฒนาการปฏบตงานไดจรง 4.55 0.51 มากทสด

4. ระยะเวลาทใชอบรมมความเหมาะสม 4.05 0.69 มาก

5. จานวนผฝกอบรมมความเหมาะสม 4.00 0.73 มาก

6. สอวดทศน มความทนสมย ชดเจน นาสนใจ 4.60 0.50 มากทสด

7. อปกรณทใชฝกอบรมมจานวนมากเพยงพอ 4.15 0.75 มาก

8. เอกสาร คมอการฝกอบรมเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 4.55 0.51 มากทสด

9. สถานทในการฝกอบรมมความเหมาะสม 4.15 0.75 มาก

10. บรรยากาศในการฝกอบรมเหมาะสมกบการเรยนร 4.70 0.47 มากทสด

11. วทยากรมความสามารถในการถายทอดความร 4.75 0.44 มากทสด

12. วทยากรเอาใจใสผเขารบการอบรมอยางทวถง 4.70 0.47 มากทสด

13. วทยากรตอบขอซกถามไดเขาใจงาย และชดเจน 4.65 0.49 มากทสด

14. การใชภาษา นาเสยง ของวทยากรมความเหมาะสม 4.65 0.49 มากทสด

15. เกมทใชประกอบการฝกอบรมมความเหมาะสม และ

สอดคลองกบวตถประสงคของหนวยฝก

4.35 0.49 มาก

16. การสาธตการสอนงานมความเหมาะสม นาสนใจ 4.55 0.51 มากทสด

17. การฝกอบรมครงนทาใหทานไดรบความรเพมมากขน 4.75 0.44 มากทสด

18. ทานพงพอใจตอความรทไดรบในการอบรมครงน 4.75 0.44 มากทสด

19. การอบรมครงนใหประโยชนคมคาตอการพฒนาตวทาน 4.85 0.37 มากทสด

20. ทานตองการพฒนาทกษะการสอนงานในระดบสงขนตอไป 4.55 0.51 มากทสด

รวม 4.54 0.52 มากทสด

149

จากตาราง 13 พบวา ผรบการฝกอบรมมความพงพอใจในการจดการฝกอบรมมคาเฉลย

โดยรวมอยในระดบมากทสด (Χ = 4.54) และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ขอทมคาคะแนนเฉลย

สงสดไดแกขอทวา การอบรมครงนใหประโยชนคมคาตอการพฒนา โดยพบวามคาคะแนนเฉลย (Χ =

4.85) สวนขอทพบวามคาคะแนนเฉลยความพงพอใจมากทสด (Χ = 4.75) ไดแกขอทวา เนอหา

สาระเหมาะกบผเขารบการฝกอบรม ขอทวา วทยากรมความสามารถในการถายทอดความร ขอทวา

การฝกอบรมครงนทาใหไดรบความรเพมมากขน ขอทวาผรบการฝกอบรมมพงพอใจตอความรทไดรบ

จากการฝกอบรม สวนขอทพบวามคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.70) ไดขอทวา บรรยากาศใน

การฝกอบรมเหมาะสมกบการเรยนร และ วทยากรเอาใจใสผเขารบการอบรมอยางทวถง ขอทม

คาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.65) ไดแกขอทวา เนอหา สาระ ของหลกสตรตรงตามความ

ตองการ ขอทวา วทยากรตอบขอซกถามไดเขาใจงาย และชดเจน ขอทวาการใชภาษา นาเสยงของ

วทยากรมความเหมาะสม สวนขอทพบวา มคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.60) ไดแกขอทวา

สอ ประกอบการอบรมมความทนสมย ชดเจน นาสนใจ สวนขอทมคาคะแนนเฉลย (Χ = 4.55) ไดแก

ขอทวา เนอหาหลกสตรสามารถนาไปพฒนาการปฏบตงานไดจรง ขอทวา เอกสาร คมอการฝกอบรม

เหมาะสมกบผรบการฝกอบรม ขอทวาการสาธตการสอนงานมความเหมาะสม นาสนใจ และขอทวา

ตองการพฒนาทกษะการสอนงานในระดบสงขนตอไป นอกจากนนพบวามคาคะแนนเฉลยอยในระดบ

มาก (Χ = 4.35) ไดแกขอทวาเกมทใชประกอบการฝกอบรมมความเหมาะสมและสอดคลองกบ

วตถประสงคของหนวยฝก ขอทวาอปกรณทใชฝกอบรมมจานวนมากเพยงพอ (Χ =4.15) ขอทวา

สถานทฝกอบรมมความเหมาะสม ขอทวา ระยะเวลาทใชอบรมมความเหมาะสม (Χ =4.05) และขอ

ทวา จานวนผฝกอบรมมความเหมาะสม (Χ = 4.00)

ตอนท 4 การวเคราะหการตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow Up Study)

เปนการตดตามผลการฝกอบรมภายหลงจากเสรจสนการฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห จาก

บคคลากรทเกยวของกบการสอนงานภายในโรงงาน ซงไดแก หวหนางานผผานการฝกอบรม, ผบงคบบญชา

ของผผานการฝกอบรม และพนกงานผใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม โดยวธการใช

แบบสอบถาม (Questionnaire)

150

4.1 ผลการวเคราะหความพงพอใจของหวหนางานผผานการฝกอบรม

เปนการตดตามผลจากตวหวหนางานผผานการฝกอบรม โดยใชแบบสอบถามเพอสารวจ

ระดบความพงพอใจในการนาความรทไดรบไปใชในการปฏบตงานจรง และประโยชนทไดรบจากการ

นาความรใหมไปใชในการสอนงาน

ตาราง 14 คาเฉลย และคาสวนเบยงแบนมาตรฐานในการตดตามผลความพงพอใจของหวหนางาน

การนาไปใช Χ S.D. แปลผล

1. ความรบทบาทหนาทความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน 4.70 0.47 มากทสด

2. ความรในการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน 4.70 0.47 มากทสด

3. ความรในการวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน 4.60 0.50 มากทสด

4. ความร หลกและวธการสอนงาน 5.00 0.00 มากทสด

5. ความรในการลาดบขนตอนในการถายทอดความร 5.00 0.00 มากทสด

6. ความรเกยวกบภาวะผนา และสมพนธภาพกบผใตบงคบบญชา 4.70 0.47 มากทสด

7. ความรในดานเทคนควธการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ 4.70 0.47 มากทสด

8. ความรในดานเทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ 4.80 0.41 มากทสด

9. ดานการนาความรใหมทไดรบจากการอบรมไปใชอยางไดผลจรง 4.90 0.31 มากทสด

10. ดานประโยชนทไดรบภายหลงจากการฝกอบรม 4.85 0.37 มากทสด

โดยรวม 4.80 0.35 มากทสด

จากตาราง 14 พบวา ผผานการฝกอบรมมคาเฉลยความพงพอใจในการนาความรจากการ

ฝกอบรมไปใชโดยรวมอยในระดบมากทสด (Χ = 4.80) และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา ทกขอม

ความพงพอใจอยในระดบมากทสด (Χ = 5.00) ไดแกขอทวา ความรความเขาใจ หลกและวธการสอน

งาน ขอทวา การลาดบขนตอนในการถายทอดความร และขอทมคาคะแนนเฉลยรองลงไป ไดแกขอ

ทวาการนาความรใหมทไดจากการอบรมไปใชอยางไดผลจรงมคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ =

4.90) ขอทวา ประโยชนทไดรบภายหลงจากการฝกอบรมมคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.85)

ขอทวา ความรในดานเทคนคในการสอนงานพนกงานวยผใหญมคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ =

4.80) ขอทวาความรในบทบาทหนาท และความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน ขอทวาความร

ในการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน ขอทวา ความรเกยวกบภาวะผนาและสมพนธภาพกบ

151

ผใตบงคบบญชา ขอทวา เทคนควธการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ มคาเฉลยเทากนอยในระดบ

มากทสด (Χ = 4.70) และขอทวาความรในการวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงานนน พบวา

มคาเฉลยอยในระดบมากทสด (Χ = 4.60)

4.2 ผลการวเคราะหความคดเหนของผบงคบบญชา เปนการประเมนความเปลยน แปลง

เชงพฤตกรรมของหวหนางานผผานการฝกอบรม โดยผบงคบบญชาจานวน 3 คน ของหวหนางานผผาน

การฝกอบรมเปนผตอบแบบสอบถามซงไดแก ผจดการโรงงาน ผจดการฝายผลต และ ผจดการฝาย

บรหารงานบคคล บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

ตาราง 15 คาเฉลย และคาสวนเบยงแบนมาตรฐานความคดเหนของผบงคบบญชา ในการ

ตดตามผลการสอนงานแสดงโดยรวม

ผประเมน

Χ

S.D.

แปลผล

ผบงคบบญชาคนท 1 4.79 0.40 ดมาก



โดยรวม 4.77 0.40 ดมาก

จากตาราง 15 พบวา ผลการวเคราะหความคดเหนของผบงคบบญชาจานวน 3 คน ของ

หวหนางานผผานการฝกอบรมภายหลงทไดรบการฝกอบรมไปแลวมคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก

(Χ = 4.77) และเมอพจารณาเปนรายบคคลพบวา ผบงคบบญชาคนท 1 มคาเฉลยความคดเหนอย

ในระดบดมาก (Χ = 4.79) ผบงคบบญชาคนท 2 มคาเฉลยความคดเหนอยในระดบดมาก (Χ =

4.75) และผบงคบบญชาคนท 3 มคาเฉลยความคดเหนอยในระดบดมาก (Χ = 4.77)

152

4.3 ผลการวเคราะหความคดเหนของพนกงานผปฏบตงาน เปนการสอบถามความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชาจานวน 5 คน ทมตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานหลงจากไดรบการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานไปแลว

ตาราง 16 คาเฉลย และคาสวนเบยงแบนมาตรฐานความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชา ทมตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางาน แสดงโดยรวม

พฤตกรรมการสอนงานของหวหนางาน Χ S.D. แปลผล

1. มความร ความเขาใจในบทบาทหนาทของหวหนางานทด 4.60 0.55 ดมาก 2. มการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน 4.60 0.55 ดมาก 3. มการชแจงวตถประสงคในการสอนงานใหทราบทกครง 5.00 0.00 ดมาก 4. เปนผทมทกษะ และความชานาญในการสอนงาน 4.80 0.45 ดมาก 5. มขนตอนในการสอนททาใหเขาใจวธการทางานไดงายขน 4.80 0.45 ดมาก 6. มความตงใจจรง และกระตอรอรนทจะสอนงานใหกบพนกงาน 4.80 0.45 ดมาก 7. เตมใจทจะสอนซาใหใหมถาพนกงานยงไมเขาใจวธการทางาน 4.60 0.55 ดมาก 8. ใหความชวยเหลอผทเรยนรไดชา จนสามารถทางานไดถกวธ 4.60 0.55 ดมาก 9. มสมพนธภาพทดขนในการสอนงานใหกบพนกงาน 4.40 0.89 ด

10. ผลการสอนของหวหนางานทาใหทานสามารถทางานไดดขน 4.80 0.45 ดมาก รวม 4.70 0.49 ดมาก

จากตาราง 16 พบวาความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชาจานวน 5 คน ทมตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานผผานการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงาน โดยพบวา มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก (Χ = 4.70) และเมอพจารณาเปนรายขอ พบขอทวา หวหนางานมการชแจงวตถประสงคในการสอนงานใหทราบทกครง มคาเฉลยสงสดอยในระดบดมาก (Χ = 5.00) สวนขอทมคาเฉลยรองลงไปตามลาดบ ไดแก ขอทวา มทกษะ และความชานาญในการสอนงาน ขอทวา มขนตอนในการสอนททาใหเขาใจวธการทางานไดงายขน และขอทวา ผลการสอนของหวหนางานทาใหทานสามารถทางานไดดขน มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.80) สวนขอทวา มความร ความเขาใจในบทบาทหนาทของหวหนางานทด ขอทวา มการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน ขอทวา มความเตมใจทจะสอนซาใหใหมถาพนกงานยงไมเขาใจวธการทางาน ขอทวา ใหความสนใจชวยเหลอ ผทเรยนรไดชา จนสามารถทางานไดถกวธ มคาเฉลยอยในระดบดมาก (Χ = 4.60) สวนขอทวา ม สมพนธภาพอนดในการสอนงานใหกบพนกงานทกคน พบวา มคาเฉลยอยในระดบด (Χ = 4.40)

153

ตอนท 5 การวเคราะหขอเสนอแนะตาง ๆ จากขอคาถามปลายเปด

เปนการรวบรวมแนวคด ตาง ๆ ทไดรบจากขอคาถามปลายเปด โดยพบขอเสนอแนะทเปน

ประโยชนจากบคคล 3 กลม ทเกยวของกบการสอนงานของหวหนางานภายในองคกร ดงตอไปน

5.1 ขอเสนอแนะจากหวหนางานผผานการฝกอบรม จานวน 20 คน ไดใหขอเสนอแนะ

ไว ดงตาราง 17 ตอไปน

ตาราง 17 แสดงผลการวเคราะหขอเสนอแนะจากผผานการฝกอบรม

ลาดบท รายการ จานวน รอยละ

1. องคกรควรเสรมสรางขวญและกาลงใจใหกบผทมผลการสอน

งานเปนทยอมรบ และถอเปนผลงานสาคญในการพจารณา

ปรบเลอนระดบอตราการจางงานใหกบหวหนางานดวย

18 90

2. องคกรควรมการพจารณาคดเลอกผสอนงานทเปนดาวเดน

เพอสงเสรมและพฒนาในขนสงขนสการเปน

”วทยากรฝกอบรม” (Trainer) ภายใน ขององคกรดวย

17 85

3. ควรพฒนาหลกสตรเทคนคการสอนงานในระดบทสงขน

สาหรบหวหนางานทไดเลอนระดบขนเปนชางเทคนค หรอ

ผบรหารระดบกลางใหไดรบการฝกอบรมอยางตอเนองตอไป

16 80

4. องคกรควรจดเวลาใหผบรหารระดบกลาง-ระดบสงไดพบปะ

และใหคาแนะนาวธการทางานใหม ๆ ใหกบหวหนางานดวย

15 75

5. องคกรควรจดใหหวหนางานไดมโอกาสไปศกษาดงานใน

ภาคอตสาหกรรมอน หรอฝกอบรมในสถาบนของภาครฐดวย

13 65

จากตาราง 17 พบวา มหวหนางานจานวน 18 คน คดเปนรอยละ 90 ไดมขอเสนอแนะวา องคกรควรเสรมสรางขวญและกาลงใจใหกบผทมผลการสอนงานเปนทยอมรบ และถอเปนผลงานสาคญในการพจารณาปรบเลอนระดบอตราการจางงานใหกบหวหนางาน หวหนางานจานวน 17 คน คดเปนรอยละ 85 มขอเสนอแนะวา องคกรควรมการพจารณาคดเลอกผสอนงานทเปนดาวเดน เพอสงเสรมและพฒนาในขนสงขนสการเปนวทยากรฝกอบรมภายในขององคกร หวหนางานจานวน 16 คน คดเปนรอยละ 80 มขอเสนอแนะวา ควรพฒนาหลกสตรเทคนคการสอนงานในระดบทสงขนสาหรบ

154

หวหนางานทไดเลอนระดบขนเปนชางเทคนคหรอผบรหารระดบกลางเพอใหไดรบการฝกอบรม อยางตอเนองตอไป หวหนางานจานวน 15 คน คดเปนรอยละ75 มขอเสนอแนะวา องคกรควรจดเวลาใหผบรหารระดบกลาง - ระดบสงไดพบปะและใหคาแนะนาวธการทางานใหม ๆ ใหกบหวหนางานดวย และ หวหนางานจานวน 13 คน คดเปนรอยละ65 มขอเสนอแนะวา องคกรควรจดใหหวหนางานไดมโอกาสไปศกษาดงานในภาคอตสาหกรรมอน หรอฝกอบรมในสถาบนของภาครฐดวย

5.2 ขอเสนอแนะจากผบงคบบญชาของหวหนางานผผานการฝกอบรม ไดแก ผจดการโรงงาน ผจดการฝายผลต และผจดการฝายบรหารงานบคคล รวม 3 คน ไดใหขอเสนอแนะทเปนประโยชนเกยวการฝกอบรมความรเรองการสอนงานเพอใหมประสทธภาพมากขน ดงตอไปน

ตาราง 18 การวเคราะหขอเสนอแนะจากผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม


1. หลกสตรควรไดมการกาหนดระดบความสามารถ (Competency) ดานการสอนงานสาหรบหวหนางานระดบตน เพอใชประเมนผลการปฏบตงาน

2 66.66

2. ควรจดหลกสตรขนสงตอเนองใหกบหวหนางาน โดยเปนการใหความรในการวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ทเกดจากการสอนงาน และการวางแผนการแกปญหาทเกดจากการทางานเพอใหหวหนางานสามารถคดเชงวเคราะหได

2 66.66

3. หลกสตรเทคนคการสอนงานควรเพมการปลกฝงจตสานกในความเปน “คร” ใหเกดขนกบหวหนางานดวย

1 33.33

จากตาราง 18 พบวา ผบงคบบญชา 2 คน คดเปน รอยละ 66.66 มขอเสนอวา หลกสตรควรไดมการกาหนดระดบความสามารถ (Competency) ดานการสอนงานสาหรบหวหนางานระดบตน เพอใชประเมนผลการปฏบตงาน และ ควรจดหลกสตรขนสงตอเนองใหกบหวหนางาน โดยเปนการใหความรในการวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ทเกดจากการสอนงาน และการวางแผนการแกปญหาทเกดจากการทางาน เพอใหหวหนางานสามารถคดเชงวเคราะหได และ นอกจากนผบงคบบญชาอก 1 คน คดเปนรอยละ 33.33 มขอเสนอแนะวา หลกสตรเทคนคการสอนงานควรเพมการปลกฝงจตสานกในความเปน “คร” ใหเกดขนกบหวหนางานดวย

155

5.3 ขอเสนอแนะจากพนกงานผใตบงคบบญชา จานวน 5 คน ซงเปนพนกงาน ผปฏบตงาน

ภายใตบงคบบญชาของหวหนางานผผานการฝกอบรม ไดใหขอเสนอแนะถงคณลกษณะดานการ

สอนงานของหวหนางานทพนกงานตองการ ไวดงตาราง 19 ตอไปน

ตาราง 19 การวเคราะหขอเสนอแนะจากพนกงานผใตบงคบบญชา


1. หวหนางานควรมพฤตกรรม และลกษณะนสยทด

โดยเฉพาะควรมทศนคตในทางบวกกบพนกงาน

5 100

2. หวหนางานควรเปดใจกวางโดยการใหความสาคญ และรบ

ฟงความคดเหนของพนกงานทมอายและประสบการณใน

การทางานมากกวา

5 100

3. หวหนางานควรจะกระตนใหพนกงานพยายามสรางผลงาน

เพอนาไปสความกาวหนาในอาชพ มความพงพอใจในการ

ทางาน และการใชชวตประจาวน

5 100

4. หวหนางานควรมความยตธรรม และสอนงานใหพนกงาน

ทกคนอยางเทาเทยมกน

4 80

5. หวหนางานควรมความตงใจจรงในการถายทอดความรและ

เทคโนโลยใหม ๆ โดยไมปดบงใหกบพนกงาน

3 60

จากตาราง 19 พบวา พนกงานจานวน 5 คน คดเปนรอยละ 100 มขอเสนอวาหวหนางาน

ควรมพฤตกรรม และลกษณะนสยทด โดยเฉพาะควรมทศนคตในทางบวกกบพนกงาน ขอเสนอแนะ

ทวา หวหนางานควรเปดใจกวางโดยการใหความสาคญ และรบฟงความคดเหนของพนกงานทมอาย

และประสบการณในการทางานมากกวา ขอเสนอทวา หวหนางานควรจะกระตนใหพนกงานพยายาม

สรางผลงานเพอนาไปสความกาวหนาในอาชพมความพงพอใจในการทางาน และการใชชวตประจาวน

และพนกงานจานวน 4 คน คดเปนรอยละ 80 มขอเสนอแนะวา หวหนางานควรมความยตธรรมในการ

สอนงานใหพนกงานทกคนอยางเทาเทยมกน นอกจากน พนกงานจานวน 3 คน คดเปนรอยละ 60 ม

ขอเสนอแนะวา หวหนางานควรมความตงใจจรงในการถายทอดความรและเทคโนโลยใหม ๆ โดยไม

ปดบงใหกบพนกงาน

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงน เปนพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนา

งาน ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส โดยทาการศกษากบ บรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส

(ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร (Cal-Comp Electronics (Thailand) Public

Company Limited) ซงสรปผลการวจยไดตามลาดบ ดงตอไปน

ความมงหมายของการวจย 1. เพอพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

2. เพอประเมนประสทธภาพของโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงาน

ใหกบหวหนางานบรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ท

ผวจยไดพฒนาขน ความสาคญของการวจย 1. ไดโครงการฝกอบรมเพอพฒนาความรเกยวกบการสอนงานทมประสทธภาพสาหรบ

หวหนางาน ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

2. ไดรปแบบการฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงานสาหรบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส ทเปนตนแบบ และสามารถขยายผลไปใชในโรงงานอตสาหกรรมอน ๆ ของ

ไทยไดอยางมประสทธภาพ

ประชากร และกลมตวอยาง ประชากรในการวจยครงน ไดแกหวหนางาน (Foreman) ในสายการผลต ของบรษทแคล -

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ทง 5 แผนก ไดแก แผนกประกอบ

โดยใชเครองจกรอตโนมต 24 คน แผนกประกอบแผงวงจร 8 คน แผนกประกอบยอย 25 คน แผนก

ประกอบหลก 27 คน และ แผนกบรรจภณฑ 6 คน รวมทงสนจานวน 90 คน

การหาขนาดของกลมตวอยางกระทาโดยวธการใชสดสวน 20% ของจานวนประชากรทมใน

แตละแผนก และไดขนาดของกลมตวอยางในการวจยในครงนจานวน 20 คน

157

วธดาเนนการวจย ในการวจยเรองการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงาน

อตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) ครงน ผวจยไดทาการศกษาบรบทสาคญทเปนปญหาของการวจยเพอใหไดขอมลทแทจรง

ของกลมเปาหมาย และนามาวเคราะหหาความจาเปนในการฝกอบรม การออกแบบและพฒนา

หลกสตรการฝกอบรม ตลอดจนการจดทาโครงการฝกอบรม โดยแบงขนตอนในการดาเนนการวจย

ออกเปน 4 ขนตอน ดงตอไปน

1. ขนตอนการพฒนาโครงการฝกอบรม มวธดาเนนการ ดงตอไปน

1.1 การสารวจเบองตน โดยการสบคนขอมลโรงงานเพอหาแหลงวจยทจะใชเปน

ตนแบบทเหมาะสม โดยผวจยมวธดาเนนการดงตอไปน

1) การศกษาทมาของปญหาในการวจย โดยทาการศกษาเจาะลกทบรษท แคล –

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

2) การเกบขอมลภาคสนาม ไดดาเนนการหลายวธ ดงตอไปน

- การสมภาษณแบบไมเปนทางการ (Informal Interview) เมอวนท 11 กรกฎาคม

2548 โดยผใหขอมลหลกไดแก นายสมศกด เพชรรตน ผจดการฝายบรหารงานบคคล และนางสาว

เกสร วงสะอาด ฝายฝกอบรมของบรษท แคล-คอมพฯ

- การสงเกตการฝกอบรม (Morning Training) เมอวนท 19 กรกฎาคม 2548

เปนการสงเกตแบบไมมสวนรวม (Non - Participant Observation) เพอสงเกตเหตการณ และพฤตกรรมใน

ระหวางการสอนงานของหวหนางาน และพฤตกรรมในการเรยนรของพนกงาน

- การสมภาษณแบบเปนทางการ เมอวนท 3 สงหาคม 2548 ผใหขอมลหลก

เปนหวหนางาน (Foreman) ในสายการผลตจานวน 5 คน ไดแก นางสาวแววดาว ชนสกล นางสาวสดา

ดวงทบทม นางสาวนศา นาคะวะรง นางสาวองอร ออตยะกล และนายประสทธ ชนจตต

และทาการสมภาษณผบรหารจานวน 2 คน แบบเปนทางการ อกครงเมอวนท 9

พฤศจกายน 2548 โดยผใหขอมลหลก คอ นายบญทน ยางนอก ผจดการโรงงาน และนายบรรจง

จตรเจอ ผจดการฝายผลต โดยผวจยไดใชการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview)

เพอทาการเกบขอมลเกยวกบการสอนงานของหวหนางาน

- การสารวจปญหา และความตองการในการสอนงานของหวหนางาน โดย

การออกแบบสอบถามหวหนางานในสายการผลตจานวน 72 คน เมอวนท 9 พฤศจกายน 2548

158

1.2 การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs Assessment) เปนการนาขอมลทไดจากการสารวจมาวเคราะห เพอหาความจาเปนในการฝกอบรม

โดยใชรปแบบของโกลดสไตน (Goldstein. 1993) เปนตนแบบ ซงประกอบไปดวยการวเคราะหลกษณะ 3 ประการ ไดแก การวเคราะหองคกร การวเคราะหภารกจ และการวเคราะหบคคล ผลจากการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรมจะทาใหไดขอมลสาหรบการออกแบบและพฒนาหลกสตรการฝกอบรมตอไป

1.3 การออกแบบและพฒนาหลกสตรการฝกอบรม (Design Training ; & Course Module) ผวจยใชรปแบบของ เจร อ เอช แมคอารเดล (McArdle. 2003) เปนตนแบบ และจดแบงเนอหาสาระทสาคญออกเปนหนวยการฝกอบรม รวมทงสน 5 หนวยฝก ไดแก

หนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และบทบาทหนาทความสาคญของหวหนางาน กบการสอนงาน

หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน - การวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน

หนวยฝกท 3 หลก และวธการสอนงาน - หลกการวางแผนการสอนงาน และวธการสอนงานแบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method)

หนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ - เทคนคทจาเปนในการสอนงาน เทคนคการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ และเทคนคการสอนงาน

พนกงานวยผใหญ หนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความร (Step by Step) และการฝก

ปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop) หลงจากนนจงนาหนวยการฝกอบรมทออกแบบไวไปจดทาเปนหลกสตรการฝกอบรมฉบบท

สมบรณ โดยมองคประกอบของหลกสตร 4 ประการ ตามแบบของทาบา (Taba. 1962) ซงประกอบไปดวยวตถประสงคทวไป วตถประสงคเฉพาะ เนอหาสาระ จานวนชวโมงทใชสอน กจกรรมการเรยนการสอน และวธการประเมนผล พรอมทงไดจดทาเอกสารไดแก คมอการฝกอบรม สอและอปกรณการสอน อปกรณการจดฝกอบรม และการจดทาโครงการฝกอบรม และกาหนดการฝกอบรมตอไป

1.4 การจดทาโครงการฝกอบรม คอ การจดทารายละเอยดของหลกสตรการฝกอบรม ซงประกอบดวย ชอโครงการฝกอบรม หลกการและเหตผล วตถประสงค และเปาหมายการฝกอบรม หวขอวชาในการฝกอบรม วทยากรผฝก วน เวลา และสถานทฝกอบรม วธการฝกอบรม คณสมบตผเขารบการฝกอบรม เงอนไขการฝกอบรม วธประเมนผลการฝกอบรม และประโยชนทคาดวาจะไดรบจาก

การฝกอบรม

159

2. ขนตอนการจดทาแบบประเมนผลสมฤทธทางการเรยนร เปนแบบทดสอบกอน

และหลงการฝกอบรม (Pre-Test และ Post-Test) โดยการศกษารายละเอยด ขอบเขตของเนอหา

สาระ และวตถประสงคสาคญในแตละหนวยการฝกทควรจะจดใหเกดการเรยนร แลวนามาสรางเปน

ขอคาถามแบบเลอกตอบ 10 ขอ และแบบ Check list อก10 ขอ รวม จานวน 20 ขอ 3. ขนตอนในการตรวจสอบคณภาพของโครงการฝกอบรม

1) การประเมนคณภาพของหลกสตรการฝกอบรม เปนแบบวเคราะหคณภาพของ

หลกสตร โดยผเชยวชาญจานวน 5 คน เปนผประเมน และคาเฉลยความคดเหนของผเชยวชาญตองม

คะแนนตงแต 3.51 ขนไป จงจะถอวาหลกสตรฝกอบรมมคณภาพด

2) การประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร

กอนและหลงการฝกอบรม เครองมอทใชในการตรวจสอบคอ แบบประเมนความสอดคลอง (IOC) โดย

ผเชยวชาญจานวน 5 คน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทมความเทยงตรงจะตองมคาดชนความ

สอดคลองไมตากวา 0.50

3) การทดลองใชโครงการฝกอบรม เครองมอทใชในการทดลองประกอบไปดวย คมอ

วทยากร คมอผเขารบการฝกอบรม สอ VCD สอ Power Point อปกรณตาง ๆ ในการจดการฝกอบรม

แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม และแบบประเมนผลการจดการฝกอบรม

4. ขนตอนการตดตามผลการฝกอบรม (Follow Up Study) ดาเนนการหลงจากเสรจ

สนการฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห โดยทาการตดตามผลจากผทเกยวของกบการสอนงานของหวหนา

งานทง 3 ฝาย ไดแก ตวหวหนางานผผานการฝกอบรม ผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม และ

พนกงานผใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม

สรปผลการวจย

ตอนท 1 การวเคราะหผลของการศกษาทเปนทมาของการวจย บรษท แคล – คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ตงอย เลขท 138 หม 4

ถนนเพชรเกษม ตาบลสระพง อาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร ไดเรมกอตงขนเมอวนท 4 ธนวาคม พ.ศ.

2532 โดยม Mr. Chiang Hsiao Chin เปนกรรมการผจดการ (President) และ Mr. Hsu Sheng-

Hsiung เปนประธาน (Chairman) มผถอหนหลก คอ Kinpo Electronics, Inc. และ Compal

Electronics, Inc. จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศดวยทนจดทะเบยนเปนเงน 3,780 ลาน

บาท เมอวนท 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 โดยใชชอหลกทรพยในการซอขายวา CCET มโรงงาน 2

แหง ตงอยทจงหวดสมทรสาคร และจงหวดเพชรบร รวมมพนกงานมากกวา 6,000 คน และมโรงงาน

160

แหงทสามตงอยทเมองซโจว มณฑลเจยงซ ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน บรษทแคล-คอมพฯ ทา

การผลต และสงออกผลตภณฑสาเรจรป และอปกรณอเลคโทรนคสในรปแบบการผลตสนคาใหกบ

ลกคาภายใตเครองหมายการคาของลกคาเอง เชน Hewlett Packard, Panasonic, NEC, และ

Motorola บรษท แคล-คอมพฯ มกระบวนการผลตททนสมยและตองใชเทคโนโลยชนสงทกขนตอน

ไดแก การเครองคอมพวเตอร, เครอง Printer และ LCD Monitor, โดยบรษทฯ มกาลงการผลตเครอง

Printer สงสดถง 20,000 เครอง/วน หรอ 600,000 เครอง/เดอน จดเดนคอผลตภณฑทมคณภาพและ

ไดมาตรฐาน อกทง มความสามารถในการผลตสง มการจดการโรงงานทมประสทธภาพ ทาใหสามารถ

สรางความเตบโตไดในระยะเวลาทรวดเรว โดยมยอดขายทเพมขนกวา 100% และในป 2547 สามารถ

สรางยอดขายไดทงสน 1.42 พนลานเหรยญสหรฐฯ หรอ คดเปนเงนไทยเทากบ 56.47 พนลานบาท

โครงสรางบคลากรของบรษท แคล-คอมพฯ แบงออกเปน 3 ระดบ ตามลกษณะอานาจหนาท

ไดแก 1) ผบรหารระดบสง (Executive) เปนชาวไตหวน และชาวไทยจานวน 15 คน ไดแก ประธาน

กรรมการ รองประธานกรรมการ และกรรมการผจดการ 2) ผบรหารระดบกลาง (Middle Manager)

จานวน 7 คน ไดแก ผจดการฝายตาง ๆ เชน ผจดการฝายบรหารฯ ผจดการโรงงาน ผจดการฝายผลต

และ 3) ผบรหารระดบตน (First Line Supervisor) ไดแก ผทปฏบตหนาทในตาแหนงหวหนางาน

(Foreman) ในสายการผลตของบรษทแคล-คอมพฯ จานวน 90 คน นอกจากนยงมพนกงานระดบ

ปฏบตการอกกวา 3,000 คน โดยมสดสวนคนงานหญงสงกวาคนงานชายมาก ลกษณะของสายงาน

จะแบงออกเปน 2 สาย คอสายงานบรหาร และ เจาหนาทงานธรการตาง ๆ และสายการผลต ไดแก

วศวกร (Engineer) ชางเทคนค (Technician) หวหนางาน (Foreman) และพนกงานระดบปฏบตงาน

วศวกรจะทาหนาทดแลกระบวนการผลต การวเคราะหและตรวจสอบคณภาพ การวเคราะหความ

ผดพลาดของชนงานทเกดขน ฯลฯ สวนชางเทคนคจะทาหนาทคมเครองจกรในการผลต การเชอม หรอ

กลง งานบารงรกษาเครองจกรเพอปองกนความเสยหายตาง ๆ และพนกงานผปฏบตงานรอยละ 80

เปนแรงงานเพศหญง จะมหนาทประกอบชนสวนอเลกทรอนกส ซงเปนงานทตองอาศยความอดทน

และความเอาใจใส ในขณะทแรงงานชายจะทาหนาทซอมและคมเครองจกรในการผลต การบรรจหบ

หอ และขบรถฟอรกลฟท (Forklift) ซงเปนงานทอาศยกาลงกายหรอทกษะเฉพาะดาน ปญหาทสาคญ

ในสายงานการผลตกคอ ผลตภณฑอเลกทรอนกสมกจะมวงจรอาย (Life Cycle) ทสน เนองจากวา

นวตกรรมในอตสาหกรรมนจะเกดขนและเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว ผประกอบการจงมการแขงขน

กนสงเพอพฒนารปแบบของผลตภณฑแบบใหมใหมขนาดทเลกลง แตมสมรรถนะในการทางานสงขน

กวาเดม ดงนน ในกระบวนการผลตจงตองใชเทคโนโลยชนสงทมความละเอยดซบซอนมากยงขนตาม

ไปดวย และเมอกระบวนการผลตเปลยนไป พนกงานผปฏบตงานยอมตองการการสอนงานจากหวหนา

161

งานเพอใหสามารถทางานใหมตอไปได ดงนน ความจาเปนในการสอนวธการทางาน (Coaching)

ใหกบพนกงานจงเกดขนอยางชดเจนในทนทโดยหวหนางานจะเปนผทมบทบาทสาคญทสดในการสอน

วธการทางานใหกบพนกงานเพอใหมความร ความเขาใจ สามารถทางานตอไปไดอยางมประสทธภาพ

แตปญหาสาคญกคอ การทพบวาหวหนางานเหลานไมเคยไดรบการฝกอบรมวธการสอนงานมากอน

จงทาใหขาดความรความเขาใจหลกและวธการสอนงานทถกตอง ขาดเทคนคในการถายทอดความร

และขาดทศนคตทดตอการสอนงาน ทาใหไมสามารถสอนงานไดอยางเตมประสทธภาพ ซงแมวา

อตสาหกรรมอเลกทรอนกสจะพฒนาไปอยางรวดเรวและไมหยดนงกตาม แตกยงคงประสบกบปญหา

การขาดแคลนบคลากรทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ และจากการทผวจยไดลงไปศกษาใน

ภาคสนามทาใหพบวา บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคสฯ กมปญหาเชนเดยวกน คอ การมปรมาณของ

กาลงคนทเพมมากขนอยางรวดเรว แตยงขาดคณภาพทพฒนาตามไปไมทนกน โดยเฉพาะหวหนางาน

ระดบตนทมหนาทหลกในการสอนงาน แตกยงขาดความร ความเขาใจทถกตองในการสอนงาน จงทา

ใหการสอนงานของหวหนางานยงไมมประสทธภาพเทาทควร

จากผลการสงเกตการสอนงานในตอนเชา (Morning Training) ของหวหนางาน พบวาไมได

ชวยใหพนกงานเกดการเรยนรไดมากนก เนองจากเปนการบอกเลาวธการทางานมากกวาเปนการสอน

งานโดยหวหนางานมกจะเขาใจวาการไดบอกเลาและการสงใหทางานนนคอการสอนงานแลว และเมอ

ศกษาแผนการฝกอบรมประจาปของบรษทแคล-คอมพฯ กพบวาเปนการฝกอบรมทเกยวของกบเทคนค

วศวกรรมเฉพาะดานการเพมผลผลตซงเปาหมายสวนใหญจดใหกบวศวกร และชางเทคนค โดยไม

พบวามโครงการจดฝกอบรมเพอใหความรกบหวหนางานเรองการสอนงานแตอยางใด นอกจากน จาก

ผลการสมภาษณผจดการโรงงาน (บญทน ยางนอก. 2548 : สมภาษณ) เกยวกบคณภาพในการสอน

งานของหวหนางาน ผจดการโรงงานไดใหความเหนวา หวหนางานรอยละ 30 ควรจะไดรบการพฒนา

คณภาพในการสอนงาน เนองจากขาดความรในหลกการสอนงานทถกตองขาดความตระหนกในหนาท

และความรบผดชอบในฐานะหวหนางานทด อกทงยงมทศนคตทไมถกตองเกยวกบการสอนงาน ซง

จาเปนจะตองไดรบการปรบเปลยน และเพมพนใหเปนเชงบวก และไดใหความเหนวาควรจะใชวธกรณ

ตวอยางเพอใหหวหนางานเกดการรบรและเกดความตระหนกไดดวยตวเอง นอกจากน ผจดการฝาย

ผลต (บรรจง จตรเจอ. 2548 : สมภาษณ) ไดใหความเหนวา การสอนงานมความสาคญเปนอยางมาก

ในระบบสายงานดานการผลต แตหวหนางานรอยละ 30 ยงมคณภาพในการสอนงานเพยงปานกลาง

ซงควรจะไดรบการพฒนาเพอยกระดบคณภาพใหอยในเกณฑทดทสด และมความเหนวาหวหนางาน

อกรอยละ 20 สมควรจะไดรบการปรบปรงคณภาพในดานการสอนงานเปนอยางยง นอกจากน จากผล

การสารวจปญหาและความตองการในการสอนงานของหวหนางานในสายการผลตจานวน 72 คน

162

พบวา หวหนางานรอยละ 100 มประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงานนอยทสด หวหนางานรอยละ

70.83 มความร และมความพงพอใจตอการสอนงานในระดบปานกลาง รอยละ 69.44 ขาดความร

เกยวกบวธการสอนงานในโรงงาน รอยละ 62.50 มปญหาในการถายทอดความร และปญหาในการ

ลาดบขนตอนการสอนงาน รอยละ 48.61 มปญหาการสอนงานลกนองทมนสยตางกน รอยละ 47.22

มปญหาการสอนงานพนกงานวยผใหญ รอยละ 43.05 มปญหาในการวางแผนการสอน และรอยละ

41.66 มปญหาการวเคราะหงาน/การทาแบบซอยงาน

จากผลสรปทไดจากการศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ และผลจากการลงพนทศกษา

ภาคสนามทาใหพบวาบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคสฯ (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ยงมปญหา

บคลากรทเปนหวหนางานในระดบตนขาดประสทธภาพภาพในการสอนงาน โดยจะเหนไดจากงานวจย

ตาง ๆ ทไดพบวาบคลากรในอตสาหกรรมนขาดโอกาสในการฝกอบรมและพฒนา โดยเฉพาะหวหนา

งานทยงขาดโอกาสในการพฒนาทกษะดานการสอนงาน นอกจากนจากผลการสมภาษณผบรหารและ

ผลการสารวจปญหาและความตองการในดานการสอนงานของหวหนางาน การศกษาขอมลแผนการ

ฝกอบรมประจาป (Training Yearly 2006) ของบรษทแคล-คอมพฯ ทไมพบวามโครงการฝกอบรม

เพอใหความรกบหวหนางานเกยวกบการสอนงานแตอยางใด ดงนน จงนบเปนประเดนสาคญในการ

ทาวจยในครงน โดยมเปาหมายเพอพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบ

หวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทเปนตนแบบ และสามารถขยายผลไปใชในโรงงาน

อตสาหกรรมอน ๆ ของไทยได และยงเปนการพฒนาเพอยกระดบทกษะในการทางานของบคลากรท

จะสนองตอบตอแผนการพฒนากาลงคนในภาคอตสาหกรรมของประเทศไดตรงตามเปาหมายและม

ประสทธภาพอกดวย

ตอนท 2 ผลการวเคราะหการพฒนาโครงการฝกอบรม 2.1 ผลการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Needs Assessment) โดย

การวเคราะหลกษณะ 3 ประการ ไดแก การวเคราะหองคกร การวเคราะหภารกจ และการวเคราะห

บคคล ทาใหไดขอมลสาหรบออกแบบและพฒนาหลกสตรฝกอบรม และระบกรอบสาระความรของ

หลกสตรใหสอดคลองกบความตองการของผรบการฝกอบรมไดอยางถกตอง โดยมเนอหาสาระ รวม 5

หนวยการฝกอบรม ดงตอไปน

หนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และ (3 ชวโมง)

ความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน

หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน (3 ชวโมง)

หนวยฝกท 3 หลกและวธการสอนงาน (3 ชวโมง)

163

หนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ (3 ชวโมง)

หนวยฝกท 5 ลาดบขนตอนในการถายทอดความร และการฝก (3 ชวโมง)


การฝกอบรมตามโครงการทพฒนาขนนจะใชเวลา 2 วน รวม 15 ชวโมง พรอมกนนไดจดทา

ชดการฝกอบรม (Training Package) ทสมบรณ ซงประกอบไปดวย คมอวทยากร คมอผรบการ

ฝกอบรม วธการประเมนผล และจดหาสอ VCD เรอง การสอนงาน (Job Instruction) การจดทาสอ

CD Power Point ประกอบการบรรยายตามหนวยฝกอบรมทง 5 หนวยฝก ตลอดจนจดทาโครงการ

ฝกอบรม และกาหนดการฝกอบรม ตามลาดบตอไป

2.2 ผลการวเคราะหการประเมนคณภาพของหลกสตรการฝกอบรม โดยพบวา

ผเชยวชาญทง 5 คน ไดประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมโดยรวมอยในระดบดมาก โดยม

คาเฉลยเทากบ 4.59 และหนวยฝกทมคาเฉลยสงทสดในระดบดมากเปนอนดบทหนง ไดแก หนวยฝก

ท 5 ลาดบขนตอนในการถายทอดความร และการฝกปฏบตการสอนงาน โดยพบวามคาเฉลยเทากบ

4.71 สวนหนวยฝกทมคาเฉลยอยในระดบมากรองลงไป ไดแก หนวยฝกท 3 หลก และวธการสอนงาน

และหนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ โดยมคาเฉลยเทากบ 4.65 สาหรบหนวยฝกท

มคาเฉลยอยในระดบดรองลงไปไดแกหนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน โดยม

คาเฉลยเทากบ 4.48 และหนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และความสาคญของหวหนา

งานกบการสอนงานมคาเฉลยอยในระดบด เทากบ 4.44

สรปผลการประเมนคณภาพของหลกสตรการฝกอบรมโดยรวม จงแปรผลไดวา หลกสตรการ

ฝกอบรมเทคนคการสอนงานทผวจยไดพฒนาขนนมคณภาพอยในระดบดมาก และมความเหมาะสม

มากเพยงพอตอการนาไปทดลองใชได 2.3 ผลการวเคราะหความเทยงตรงเชงเนอหา ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร โดยการคานวณคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของผเชยวชาญ จานวน 5 คน พบวา

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรทงฉบบมคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.87 โดยจดประสงค

ของการเรยนรในดานความรความเขาใจ พบวาขอคาถามทกขอมคาดชนความสอดคลอง เทากบ 1.00

สวนจดประสงคของการเรยนรดานทศนคต พบวา ขอทมคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 มจานวน

7 ขอ สวนอก 2 ขอ พบวา มคาดชนความสอดคลองเทากบ 0.80 และอก 1 ขอ มคาดชนความ

สอดคลอง เทากบ 0.60

164

สรปผลไดวาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรทงฉบบมขอคาถามทสามารถวดได

ตรงตามจดประสงคของการเรยนร ทงดานความร ความเขาใจ และดานทศนคต และขอคาถามใน

แบบทดสอบทงฉบบมคาความเทยงตรงเชงเนอหาสงเพยงพอ สามารถทจะนาไปใชทดลองใชไดอยางม


ตอนท 3 การวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนรของผรบการฝกอบรม

3.1 ผลการวเคราะหความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนรในการทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม โดยผวจยทาการทดลองใชโครงการฝกอบรมเมอวนท 2 - 3

กนยายน 2549 พบวา การทดสอบกอนการฝกอบรมมคาคะแนนเฉลยโดยรวมเทากบ 11.65 และคา

สวนเบยงเบนมาตรฐาน 2.54 สวนผลการทดสอบหลงการฝกอบรมพบวา มคาคะแนนเฉลยโดยรวม

เทากบ 16.40 และคาเบยงเบนมาตรฐาน 1.67 ผลการทดสอบความแตกตางของคะแนนเฉลยในการ

ทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม โดยใชสตร t -test แบบ Dependent Samples พบวา คะแนน

ทดสอบกอนและหลงการฝกอบรมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

สรปผลการทดลองใชโครงการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานในครงนมผลทาให

หวหนางานผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธทางการเรยนรหลงการฝกอบรมสงขนกวากอนไดรบการ

ฝกอบรม

3.2 ผลการวเคราะหการจดการฝกอบรม (Reaction) พบวา ผลการวเคราะห

ระดบความพงพอใจของผเขารบการฝกอบรมทมตอการจดฝกอบรมโดยรวมอยในระดบมากทสด โดย

มคาคะแนนเฉลยเทากบ 4.54 และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.52 สรปไดวาผรบการ

ฝกอบรมมความพงพอใจมากทสดตอการจดการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานในครงน ตอนท 4 ผลการวเคราะหการตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow Up) การตดตามผลการฝกอบรมไดดาเนนการหลงจากเสรจสนการฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห

โดยทาการตดตามผลการฝกอบรมเมอวนท 2 ตลาคม 2549 จากผทเกยวของกบการสอนงาน ทง 3 ฝาย

ในโรงงาน ซง ไดแก หวหนางานผผานการฝกอบรม ผบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม และ

ผใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม โดยผลการวเคราะหมดงตอไปน

4.1 ผลการวเคราะหความพงพอใจของผผานการฝกอบรม พบวา มคาเฉลยความ

พงพอใจในการนาความรทไดรบไปใชในการปฏบตงานจรงโดยมคาเฉลยรวมอยในระดบมากทสด

เทากบ 4.80

165

4.2 ผลการวเคราะหความคดเหนของผบงคบบญชาโดยรวม พบวา มความคด เหน

ตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานผผานการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานไปแลวม

คาเฉลยอยในระดบดมาก เทากบ 4.77

4.3 ผลการวเคราะหความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชา พบวา มความ

คดเหนตอพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานภายหลงไดรบการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอน

งานไปแลว มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก เทากบ 4.70 ตอนท 5 ผลการวเคราะหขอเสนอแนะตาง ๆ จากขอคาถามปลายเปด เปนการรวบรวมแนวคดตาง ๆ ทไดรบจากขอคาถามปลายเปด จากบคลากร 3 ฝาย ท

เกยวของกบการสอนงานของหวหนางานภายในในโรงงาน ดงตอไปน

5.1 ผบงคบบญชา จานวน 3 คน ของผผานการฝกอบรม ไดแก ผจดการโรงงาน

ผจดการฝายผลต และผจดการฝายบรหารงานบคคล โดยรวม มขอเสนอวา หลกสตรการฝกอบรมควร

ไดมการกาหนดระดบความสามารถ (Competency) ดานการสอนงานสาหรบหวหนางานระดบตนเพอ

ใชประเมนผลการปฏบตงาน และควรมการจดหลกสตรขนสงตอเนองใหกบหวหนางาน โดยเปนการให

ความรในการวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ทเกดจากการสอนงานและการวางแผนการ

แกปญหาทเกดจากการทางานเพอใหหวหนางานสามารถคดเชงวเคราะหได นอกจากน ยงมขอเสนอ

วา หลกสตรการฝกอบรมการควรจะเพมการปลกฝงจตสานกในความเปน “คร” ใหเกดขนกบหวหนา

งานดวย 5.2 หวหนางานผผานการฝกอบรม จานวน 20 คน สวนใหญมขอเสนอแนะวา

องคกรควรเสรมสรางขวญและกาลงใจใหกบผทมผลการสอนงานเปนทยอมรบ และถอเปนผลงาน

สาคญในการพจารณาปรบเลอนระดบอตราการจางงาน องคกรควรมการพจารณาคดเลอกผสอนงาน

ทเปนดาวเดนเพอสงเสรมและพฒนาในขนสงขนสการเปนวทยากรฝกอบรม (Trainer) ภายในของ

องคกร และควรมการพฒนาหลกสตรเทคนคการสอนงานในระดบทสงขนสาหรบหวหนางานทไดเลอน

ระดบขนเปนชางเทคนคหรอผบรหารระดบกลางใหไดรบการฝกอบรมอยางตอเนองตอไป นอกจากน

องคกรควรจดเวลาใหผบรหารระดบกลาง-ระดบสงไดพบปะและใหคาแนะนาวธการทางานใหม ๆ

ใหกบหวหนางานดวย และองคกรควรจดใหหวหนางานไดมโอกาสไปศกษาและดงานในภาค

อตสาหกรรมอน หรอสงไปฝกอบรมในสถาบนของภาครฐดวย

166

5.3 พนกงานผใตบงคบบญชา จานวน 5 คน ของผผานการฝกอบรม โดยรวม ม

ขอเสนอวา หวหนางานควรมพฤตกรรมและลกษณะนสยทด โดยเฉพาะควรมทศนคตในทางบวกกบ

พนกงาน และหวหนางานควรเปดใจกวางโดยการใหความสาคญยอมรบฟงความคดเหนของพนกงาน

ทมอาย และประสบการณในการทางานมากกวา นอกจากน หวหนางานควรจะกระตนใหพนกงาน

พยายามสรางผลงานเพอนาไปสความกาวหนาในอาชพมความพงพอใจในการทางาน และการใช

ชวตประจาวน นอกจากนยงพบขอเสนอวา หวหนางานควรมความยตธรรมในการสอนงานใหพนกงาน

ทกคนอยางเทาเทยมกน และควรมความตงใจอยางแทจรงในการถายทอดความรและเทคโนโลยใหม ๆ

โดยไมปดบงใหกบพนกงาน การอภปรายผลการวจย การศกษาเพอพฒนาโครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

ในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส : ศกษากรณบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย)

จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร สามารถนาผลการวจยมาอภปรายไดตามลาดบดงตอไปน

1. การพฒนาโครงการฝกอบรม เพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน ใน

โรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส โดยทาการศกษาบรษท แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย)

จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ครงน เปนการพฒนาเพอเพมทกษะของกาลงคนในภาคอตสาหกรรม

ทสอดคลองกบแผนยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษย (Skill Mapping) ทเนนการพฒนากาลงคน

ทงในเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยเฉพาะกาลงคนในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทเปนอตสาหกรรม

กลมเปาหมายในยทธศาสตรการพฒนาอตสาหกรรมของประเทศ เนองจากนวตกรรมในอตสาหกรรม

อเลกทรอนกสจะเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวและไมหยดนง จงทาใหเกดปญหาในการพฒนาคณภาพ

ของกาลงคนทตามไมทนกบปรมาณทเพมขนอยางรวดเรว โดยเฉพาะกาลงคนระดบลางทขาดโอกาส

ในการพฒนา ตามแผนการปรบโครงสรางอตสาหกรรม (พ. ศ. 2541 -2545) ไดกาหนดนโยบายท

ชดเจนวาจะตองมการยกระดบความสามารถของแรงงานไปสแรงงานฝมอ และหากแรงงานใดยงขาด

ทกษะทสอดคลองกบความตองการกจะตองมการปรบเพมทกษะ เพอใหเปนแรงงานทสามารถทางาน

ไดอยางมคณภาพ (กระทรวงอตสาหกรรม. 2547) ดงนน ระบบการฝกอบรมจงนบวาเปนวธการพฒนา

ทดทสดในการยกระดบทกษะในการทางานของกาลงคน จากการศกษาเอกสารและงานวจยทผานมา

ไดพบวา ผบรหารสวนใหญในภาคอตสาหกรรมยงขาดการใหความสาคญตอการพฒนาบคลากรใน

ระดบตน โดยเฉพาะการฝกอบรมเพอใหความรกบหวหนางานเกยวกบการสอนงาน แมจะรวาการสอน

167

งานมความสาคญและมประโยชนกตาม แตกยงไมไดความสาคญและจดใหความรเกยวกบวธการสอน

งานอยางเปนระบบ ซงสอดคลองกบแนวคดของสมต สชฌกร (2547 : 5) ทกลาววา หนวยงานตาง ๆ

นนรดวาการสอนงานเปนสงทมประโยชน แตกยงใหความสาคญและจรงจงกบการสอนงานนอยมาก

คงปลอยใหหวหนางานปฏบตบางไมปฏบตบาง ทงทการสอนงานเปนการพฒนาบคลากรทมตนทนตา

มากเมอเปรยบเทยบกบการฝกอบรมอน ๆ และทสาคญคอไมตองรอเวลาจนเกดความเสยหายในงาน

ขน จากการศกษาแผนการฝกอบรมประจาป 2548 (Yearly Training Plan 2005) ของบรษท แคล-

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) ไดพบวา แผนการฝกอบรมทจดขนสวนใหญ

มงเปาหมายไปทการพฒนาวศวกรและชางเทคนคโดยจดใหไดรบการฝกอบรมหลายหลกสตรเชน

เทคนควศวกรรมอตสาหการเพอการเพมผลผลต การแกไขปญหาอยางเปนระบบดวยวธการวเคราะห

ขอมล การปฏบตการแกไขและปองกนตามแนวทาง 8D ตลอดจนการพฒนารปแบบของผลตภณฑ

สาหรบหวหนางานนน กพบวามโครงการฝกอบรมทจดเชนกน อาท QC Story และเทคนคการลด

ตนทน/ความสญเปลา โดยไมพบวามโครงการฝกอบรมเพอพฒนาคณภาพการสอนงานใหกบหวหนา

งานแตอยางใด ผวจยจงสามารถระบไดวาบรษทฯ ขาดการจดฝกอบรมเพอใหความรดานการสอนงาน

ใหกบหวหนางาน ดงนน จงนบเปนประเดนปญหาในการวจยในครงน ผวจยจงไดพฒนาโครงการ

ฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานขน ซงผลการวจยนสอดคลองกบ สมยศ

เจตนเจรญรกษ (2548 : บทคดยอ) ทไดศกษาการสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรม เรองเทคนค

การสอนงาน สาหรบหวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลตและการบรการของประเทศไทย โดย

พบวาหวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลตของไทยยงขาดความรในดานการสอนงาน และ

จาเปนตองไดรบการฝก อบรมความรทเกยวของกบการสอนงานเพอใหสามารถสอนวธการทางานได

อยางมประสทธภาพ และผเขารบการอบรมไดเขามามสวนรวมในการออกแบบหลกสตรตามความ

ตองการและความจาเปนและไดผานการตรวจสอบคณภาพจากผเชยวชาญแลววาหลกสตรมคณภาพ

อยในระดบดมากสามารถนา ไปใชทดลองได

โดยทปจจบน ภาวะอตสาหกรรมของประเทศไดเปลยนแรงงานจากภาคเกษตรกรรมมาเปน

แรงงานภาคอตสาหกรรมทตองใช Skill technology สมยใหมมาใชในการผลต เนองจากความเปน

พลวตของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทมพฒนาการทางเทคโนโลยไปอยางกาวกระโดด ทาใหกาลงคน

ในอตสาหกรรมนจาเปนตองมการพฒนาทกษะและเปลยนแปลงวธการทางานตลอดเวลา บรษท แคล-

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร ถอไดวาเปนตนแบบของโรงงาน

ทด โดยผบรหารมวสยทศนมงหวงทจะเปนผนาทางดาน Electronics Manufacturing Services ใหกบ

ลกคาทวทกมมโลก บรษทฯ เอาใจใสพนกงานทกคนเพอใหมสวนรวมกบความสาเรจ นอกจากนยงได

168

ใหการสงเสรมและกระตนใหพนกงานมการพฒนาตนเองเพอใหมทกษะในงานเพมมากขน ผลการวจย

นสอดคลองกบทฤษฎการพฒนาอาชพ (Career Development Theory) ตามแนวคดของ ไอเสคสน ;

และ บราวน (Isaacson ; & Brown. 1993: 19) ทไดกลาววา การพฒนาอาชพเปนความพยายามของ

สงคมทจะกระตนใหสมาชกอยากทางาน พยายามพฒนาตนเองใหมทกษะในงานและมความพงพอใจ

ในงานททา มความตระหนกรถงคณคาของงานทรบผดชอบดวยความมนใจทงดานสตปญญา ความร

ความสามารถ ศกยภาพ และเจตคตทด จนประสบความสาเรจในงานอาชพไดอยางมประสทธภาพ

สงสด โดยในปจจบนไดรบการยอมรบกนแลววาทรพยากรมนษยถอวามความสาคญทสดในการวด

และประเมนความสาเรจขององคกร ซงองคกรทแสวงหาความสาเรจในปจจบนตางมงเนนการพฒนา

ทรพยากรมนษย (Human Resource Development) โดยเฉพาะอยางยงแรงงานในภาคอตสาหกรรม

อเลกทรอนกสทพบวามปรมาณกาลงคนและปรมาณงานมาก ดงนน จงควรมการวางแผนการพฒนา

บคลากรเปนรายบคคล (Individual Development) ซงเปนการพฒนาดานความร ทกษะ และการปรบ

พฤตกรรมในการทางานของบคคลใหสามารถทางานปจจบนทรบผดชอบไดดวยการนาวธการฝกอบรม

(Training) มาใชฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพในการทางานใหกบบคคลากรในองคกรนนเอง

2. ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม พบวา ผเชยวชาญทง 5 คน

ประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมโดยรวมอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.59 เมอ

พจารณาหนวยฝกท 1 ทวาดวยความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และความสาคญของหวหนางานกบ

การสอนงาน พบวามคณภาพโดยรวมอยในระดบด โดยมคาเฉลยเทากบ 4.4 และหนวยฝกท 2 ทวา

ดวยการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน มคณภาพโดย รวมอยในระดบด โดยมคาเฉลยเทากบ

4.48 สาหรบหนวยฝกท 3 ทวาดวยหลกและวธการสอนงานมคณภาพรวมอยในระดบดมาก โดยม

คาเฉลยเทากบ 4.65 สาหรบหนวยฝกท 4 ทวาดวยเทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ มคณภาพ

โดยรวมอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.65 และในหนวยฝกท 5 ทวาดวยการลาดบขนตอน

ในการถายทอดความร และการฝกปฏบตการสอนงานพบวามคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก โดยม

คาเฉลยเทากบ 4.71 แสดงวาหลกสตรเทคนคการสอนงานทผวจยไดพฒนาขนในครงนมคณภาพ

โดยรวมอยในระดบดมาก และมความเหมาะสมมากเพยงพอตอการนาไปทดลองใชฝกอบรมหวหนา

งานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสได ทงน อาจเปนเพราะวาในการพฒนาโครงการฝกอบรม

ผวจยไดใชวธการเชงระบบทมโครงสรางซงประกอบไปดวยปจจยนาเขา (Input) และกระบวนการ

(Process) เพอใหไดองคประกอบของการฝกอบรมทครบถวนสมบรณ ขนตอนในการพฒนาโครงการ

ฝกอบรมเปนผลมาจากการศกษาเจาะลก และการเกบขอมลในภาคสนามนามาสการวเคราะหเพอหา

ความจาเปนในการฝกอบรม การออกแบบและการพฒนาหลกสตรฝกอบรม การสรางแบบทดสอบวด

169

ผลสมฤทธทางการเรยนร และการกาหนดวธการประเมนผลทไดผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญ

แลววา เปนโครงการฝกอบรมทมคณภาพมากเพยงพอตอการนาไปทดลองใชได ซงผลการวจยน

สอดคลองกบนวลจนทร ปยะกล (2549 : 342) ทไดศกษาวจยตนแบบโรงงานแหงการเรยนร

(Learning Factory) ในบรบทของประเทศไทย โดยพบกลยทธในการพฒนาโรงงาน หรอสถาน

ประกอบการใหเปนโรงงานแหงการเรยนรดวยวธการสรางวฒนธรรมการใฝรอยางตอเนอง โดยมการ

สารวจความตองการในการเรยนรของพนกงาน และดาเนนการจดการศกษาการฝกอบรม ตลอดจน

การประเมนผลการจดศกษาและการฝกอบรมนน นอกจากนยงสอดคลองกบ เบญจาภา สทธะพนท

(2546 : บทคดยอ) ทไดศกษาการพฒนารปแบบการฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถนะการออกแบบ

ผลตภณฑ ผลการพฒนารปแบบการฝกอบรม พบวา รปแบบการฝกอบรมทเปนเชงระบบประกอบไป

ดวย 1) การศกษาความตองในการฝกอบรม 2) การวางแผนการฝกอบรมประกอบดวยการกาหนด

วตถประสงคการฝกอบรม การกาหนดรายการสมรรถนะ การสรางหลกสตรฝกอบรม และการสราง

แบบประเมนผลการฝกอบรม 3) การจดการฝกอบรม และ 4) การประเมนผลการฝกอบรม

ทงน หากพจารณาผลการประเมนคณภาพหลกสตรของผเชยวชาญ โดยแยกเปนหนวยการ

ฝกอบรม โดยหนวยฝกท 1 ทวาดวยความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และความสาคญของหวหนา

งานกบการสอนงาน พบวาในดานวตถประสงคของหนวยฝกมคณภาพอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลย

เทากบ 4.60 ทงน อาจเปนเพราะวาหลกสตรไดพฒนาขนจากการสารวจความตองการฝกอบรมของ

หวหนางานทพบวาขาดความรความเขาใจ บทบาท หนาท ในการเปนหวหนางานทด และมความ

ตองการไดรบการฝกอบรมเพอพฒนาประสทธภาพในการทา งาน ดงท สรพล พยอมแยม (2541 :

214) ไดกลาววา บทบาททสาคญประการหนงของหวหนางานในสายงานการผลตตาง ๆ จาเปน

จะตองมนนกคอบทบาทในฐานะของการเปน “ผสอนงาน” ซงสอดคลองกบผลการวจยของสถาบนเพม

ผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ทไดศกษาปญหาดานการบรหารทรพยากรบคคลบรษท ไอท ฟดส

อนดสทรส จากด พบวา พนกงานระดบหวหนางานมความตองการพฒนาทกษะทเกยวของกบบทบาท

หนาทในการเปนหวหนางานและทกษะการสอนงาน ซงผลจากการจดฝกอบรมไดพบวาหวหนางานม

ความรความเขาใจ ในบทบาทหนาทของการเปนหวหนางานทด และมประสทธภาพในการปฏบตงาน

เพมมากขน

ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 2 ทวาดวยการเตรยมความ

พรอมกอนการสอนงาน ไดพบวาในดานวธการฝก และกจกรรมการฝกมคณภาพอยในระดบดมาก โดย

มคาเฉลยเทากบ 4.80 ทงนอาจเปนเพราะจากการสารวจปญหาในการสอนงานไดพบวาหวหนางาน

ขาดความรในดานการวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงานและหลกสตรนพฒนา ขนเพอให

170

หวหนางานไดเรยนรหลกการวเคราะหงานและการจดทาแบบซอยงาน ซงสามารถจะนาความรทไดรบ

ไปใชแกไขปญหาในการปฏบตการสอนประจาวนของตนไดทนท ซงผลการวจยนสอดคลองกบทฤษฎ

การเรยนรของผใหญ โดย โนลส (Knowles. 1984) ไดกลาววา ผเรยนผใหญตองการความรเพอจะ

เรยนร (Readiness to Learn) โดยจะมความพรอมทจะเรยนรในสงทเขาตองการ และสามารถทจะ

เรยนรไดดวยเพอวาเขาจะไดนาผลของการเรยนรไปใชในการควบคมสถานการณและจะนาความรหรอ

สงทไดรบนนไปใชในชวตประจาวนไดอยางมประสทธภาพ

ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 3 ทวาดวยหลกและวธการสอน

งานนน พบวา ผลการประเมนคณภาพดานวตถประสงคของหนวยฝกทงโดยรวม และรายขออยใน

ระดบทดมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 5.00 ทงน อาจเนองจากผลการสารวจความตองการดานการสอน

งานของหวหนางาน ซงพบวาหวหนางานรอยละ 69.44 ตองการไดรบความรเกยวกบหลกและวธการ

สอนงานอยในระดบมาก และหวหนางานอกรอยละ 30.56 มความตองการความรดานการสอนงาน

ในระดบมากทสด ทงน เปนเพราะวา ภารกจหลกของหวหนางานคอการสอนงาน แตหวหนางานใน

ระดบตนสวนใหญเปนผทมพนฐานการศกษาตากวาปรญญา จงทาใหไมมความรเกยวกบจตวทยา

อตสาหกรรมในสวนทเกยวกบการจดการทรพยากรมนษย ซงเปนวชาทสถานศกษาจดสอนในระดบ

ปรญญาตรขนไป จงทาใหหวหนางานสวนใหญสอนงานไมเปน ซงสอดคลองกบท สมต สชฌกร

(2547: 76) ไดกลาววาสาเหตของปญหามาจากการทหวหนางานสอนงานไมเปนและไมเคยไดรบการ

สอนเรองหลกการสอนงานมากอนกมกจะสอนไปอยางสบสน และสอดคลองกบแนวคดของ อาภรณ

ภวทยพนธ (2548 : 45) ทกลาวถงสอนงานทไมประสบผลสาเรจวา สาเหตมาจากหวหนางานยงขาด

ความรในการสอนงาน ไมเขาใจการลาดบเนอหาทจะสอน ผลการวจยนสอดคลองกบ เอนก เทยนบชา

(2544 : บทคดยอ) ทไดศกษาการสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงาน

สาหรบหวหนางานเนองจากพบวาหวหนางานสวนใหญในโรงงานอตสาหกรรมยงขาดความรเรองการ

สอนงาน ผลการวจยพบวาหวหนางานทมความรหลกการสอนงานทมประสทธภาพจะชวยพฒนา

คณภาพของผลผลต และลดความสญเสยในการทางานได ดงนน จงเปนสงจาเปนทหวหนางานทกคน

จะตองไดรบการฝกอบรมความรเกยวกบหลกและวธการสอนงาน เพอใหสามารถสอนงานไดอยางม

ประสทธภาพ จากการศกษาเอกสารและงานวจยตาง ๆ ทงในประเทศและตางประเทศเกยวกบวธการ

สอนงาน ผวจยจงไดเลอกใชวธการสอนงานแบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method) ของ ออลเลน ;

และเคน (Allen ; & Kane. 1915) มาใชเปนตนแบบในการฝกอบรม ซงเปนวธสอนงานในโรงงาน

อตสาหกรรม (Training Within Industry : TWI) เปนวธการสอนงานทยอมรบกนวาใหผลดมากวธหนง

และเปนทนยมใชในโรงงานอตสาหกรรมและในวงการอนทวไปโดยเปนการสอนวธการปฏบตงานใหกบ

171

พนกงานในหนาทใดหนาทหนงโดยเฉพาะเพอใหรวธการทางาน สามารถเรมตนการทางานไดถกตอง

วธการสอนงานแบบ 4 ขนตอนจะมลกษณะทเฉพาะเจาะจงและเปนระบบ เปนกลวธทตองใชการ

วเคราะหทกษะ และทฤษฎการเรยนร โดยสามารถทจะสอนเปนรายบคคล หรอสอนเปนกลมกได

ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 4 ทวาดวยเทคนคการสอนงาน

ใหมประสทธภาพ พบวามคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมากเทากบ 4.65 โดยหนวยฝกนมสาระ

ความรเกยวกบเทคนคการสอนงานพนกงานทมความแตกตางกน และเทคนคในการสอนงานพนกงาน

วยผใหญทมจาเปนสาหรบหวหนางานจะตองรในฐานะทเปนผนาระดบตนขององคกรเพอ ใหสามารถ

ใชเทคนคตาง ๆ ในการสอนงานใหมประสทธภาพ ซงสอดคลองกบแนวคดของ สมคด อสระวฒน

(2548 : ออนไลน) ทไดใหแนวคดเกยวกบเทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพไววา เปนวธทหวหนา

งานใชพฒนาการทางานของผปฏบตงาน เพอใหเกดความรความเขาใจมากยงขน และสอดคลองกบ

แนวคดของ สมต สชฌกร (2547 : 59) ทกลาววา เทคนคคอวธการทไดผานการทดลองจาก

ผชานาญการไดนามาใชไดผลเปนทยอมรบกนแลววาเหมาะสมและมประสทธภาพในการทาใหผรบ

การสอนงานเกดการเรยนร และสอดคลองกบแนวคดของ อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 229) ทกลาววา

หวหนางานควรปรบแนวทางและเทคนคในการสอนงานใหเหมาะสม เนองจากพนกงานแตละคนจะม

บคลกลกษณะและความตองการทแตกตางกน หวหนางานจงควรเอาใจใสตอความคดและความรสกท

เกดขนของพนกงานและศกษาเทคนควธการสอนงานทเหมาะสมกบพนกงานแตละคนเพอใหการสอน

งานของตนมประสทธภาพอยเสมอ โดยเฉพาะในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทพบวามความจาเปนใน

การสอนงานมาก เนองจากมอตราการเขาออกของคนงานสง โดยผลการวจยของนพนธ พวพงศกร ;

และคณะฯ (2543: 38,42) ทไดศกษาโครงสรางแรงงานของอตสาหกรรมอเลกทรอนกส พบวาแรงงาน

ในอตสาหกรรมอเลกทรอนกสมอตราการยายงานสงมากถงประมาณรอยละ 2.36 ตอเดอน หรอสงถง

รอยละ 28.3 ตอป และคนงานสวนใหญ จะมอายเฉลยประมาณ 25 - 30 ป ซงเปนแรงงานในวย

ผใหญ ดงนนความจาเปนในการสอนงานผใหญจงมมากและตลอดเวลา โดยทหวหนางานไมสามารถ

จะหลกเลยงความรบผดชอบในการสอนงานใหกบพนกงานทมอาย นสย และพฤตกรรมในการทางาน

ทแตกตางกนได ซงผลการวจยนสอดคลองกบทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของโนลส

(Knowles. 1984) ทไดกลาวถงความแตกตางของบคคลในดานอายของผเขารบการฝกอบรมไววา ม

ความสาคญทจะตองคานงถงในการเลอกใชเทคนคการฝกอบรมแบบตาง ๆ และการจดกจกรรมตอง

ใหเหมาะสมกบผเรยนวยใหญจะตองใหเปนประโยชนและสอดคลองกบความแตกตางกนดงกลาว

ผลการประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรมในหนวยฝกท 5 ทวาดวยลาดบขนตอนในการถายทอดความรและการฝกปฏบตการสอนงาน พบวา มคาเฉลยโดยรวมอยในระดบดมาก โดยมคา

172

เฉลยเทากบ 4.71 ซงเปนคาเฉลยทสงกวาทกหนวยการฝก ทงน เนองมาจากผลการสารวจความตองการดานการสอนงาน พบวา หวหนางานรอยละ 69.44 มความตองการฝกอบรมโดยวธการฝก

ภาคปฏบตการทดลองสอนงาน (Coaching Workshop) เพอเพมทกษะและความเชอมนในดานการสอนงานใหมากขน ผลการวจยนสอดคลองกบ สถาบนเพมผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ทไดศกษาระบบควบคมคณภาพหางหนสวนจากด โปรเวย เอนเตอรไพรส ทไดพบวามปญหาในดานการบรหารทรพยากรบคคล โดยพบวาพนกงานงานระดบหวหนางานขาดทกษะในดานการสอนงาน จง

ดาเนนการฝกอบรมโดยใชรปแบบ Classroom Training และการทา Workshop ผลการฝกอบรมโดยดวยการฝกปฏบตการทดลองสอนงานจรง หวหนางานไดพฒนาทกษะในดานการสอนงาน และมความรและความเขาใจบทบาทหนาทของหวหนางานเพมมากขน และจากผลการวจยของ สถาบนเพม

ผลผลตแหงชาต (2543 : บทคดยอ) ทไดศกษาการบรหารสนคาคงคลง และทรพยากรบคคลของบรษท ไอท ฟดส อนดสทรส จากด ซงมปญหาดานการบรหารงานทรพยากรบคคล โดยเฉพาะหวหนางานทขาดความรและทกษะในการการสอนงาน ผลการวจยพบวา การจดฝกอบรมดวยวธการใหทดลองฝกปฏบตการสอนงาน (Workshop) ไดพบความสาเรจโดยหวหนางานไดรบการพฒนาทกษะดานการ

สอนงานมากขน และมความร ความเขาใจ บทบาทหนาททสาคญของหวหนางานกบการสอนงานมากยงขน นอกจากนยงสอดคลองกบผลการ วจยของ พร ศรยมก (2545: บทคดยอ) ทไดศกษาการพฒนารปแบบการจดการศกษานอกระบบโรงเรยน เพอสงเสรมสมรรถนะในการสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม ผลการวจยพบวา นอกจากวธการบรรยายแลว รปแบบในการสอนงานทเหมาะสม

สาหรบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมไดแกการสอนงานโดยการใหฝกปฏบตจรง และยงสอดคลองกบแนวคดของ อาภรณ ภวทยพนธ (2549 : ออนไลน) ทไดกลาววาผลทเกดขนจากการฝกอบรมแตละครง สามารถจะนาประโยชนไปใชไดอยางมหาศาล เพราะการฝกอบรมจะทาใหมความร มทกษะใหมเกดขนและตองเปนการฝกอบรมทเนนการฝกปฏบตทมการทา Workshop ในหองเรยนดวย นอกจากน

ยงสอด คลองกบแนวทางของ ณรงควทย แสนทอง และเทพประสทธ สามารถกจ (2549 : ออนไลน) ไดกาหนดรปแบบการฝกอบรมเทคนคการสอนงานอยางมประสทธภาพสาหรบหวหนางานขนไป ซงนอกจากใชวธการบรรยาย การระดมสมอง และการเรยนรผานกจกรรมกลมแลว ยงตองประกอบไปดวยการทา Workshop ดวย ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของ ณรงควทย แสนทอง และ เทพ

ประสทธ สามารถกจ (2549 : ออนไลน) ทไดกาหนดรปแบบการฝกอบรมเทคนคการสอนงานอยางมประสทธภาพสาหรบพนกงานระดบหวหนางานขนไปวานอกจากวธการบรรยาย การระดมสมอง และการเรยนรผานกจกรรมกลมแลวยงจะตองประกอบไปดวยการทา Workshop 1 ซงเปนการวเคราะหปญหาอปสรรคในการสอนงาน และการทา Workshop 2 เปนการใหฝกปฏบตทาแผนการสอน และ

การแสดงบทบาทสมมตในการสอนงาน

173

รปแบบการฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงานในโรงงานอตสาหกรรมทพบจากการวจย

ครงน ไดพบวา รปแบบการฝกอบรมควรเปนการฝกในระยะสน โดยใชวธการสอนแบบบรรยาย การ

อภปราย การใชกรณศกษา การใชบทบาทสมมต และการฝกปฏบตการสอนงานทเปนขนเปนตอน โดย

เนอสาระความรจะตองตรงกบความตองการในขณะนน เปนความรทสามารถถายโยงลงสการ

ปฏบตงานไดจรง มการใชสอการสอนททนสมยและหลากหลาย การใชเกมทเหมาะสมกบผเขารบการ

ฝกอบรม มเอกสารคมอการฝกอบรมทเหมาะสม เพยงพอและตรงกบความตองการของผรบการ

ฝกอบรม และในกระบวนการจดกจกรรมการฝกอบรมจะตองยดหลกการ และทฤษฎวาดวยการเรยนร

ของผใหญมาใชเปนแนวทางในทกกจกรรมของการเรยนร

สาหรบหลกสตรการสอนงานทไดพฒนาขน และพบผลการประเมนคณภาพจากผเชยวชาญ

วามคณภาพอยในระดบทดมากน ผวจยไดมการออกแบบและพฒนาขนตามทฤษฎการฝกอบรม โดยม

การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs Assessment) ตาม

แบบของ โกลดสไตน (Goldstein. 1993) ใชวธการสอนงานแบบ 4 ขนตอน (Four Steps Method)

ของ ออลเลน ; และเคน (Allen ; & Kane. 1915) มาใชเปนตนแบบในการฝกอบรม มการทดสอบ

ผลสมฤทธทางการเรยนรโดยการทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม การประเมนผลการฝกอบรม และ

การตดตามผล (Follow up Study) อยางตอเนอง นอกจากน ไดนาทฤษฎ การเรยนรตาง ๆ ไดแก

Andragogy ของโนลส (Knowles. 1980) ซงเปนศลปและศาสตรในการชวยใหผใหญวยทางานเกด

การเรยนร ดวยการนาปญหาในการสอนงานของผเรยนมาเปนศนยกลาง และดงเอาประสบการณใน

ตวของผเรยนเปนสาคญในการเชอมโยงไปสความรและประสบการณใหมทจดไวให ตามแนวคดของ

ดารเกนวอลด ; และมาเรยม (Darkenwald ; & Merriam. 1982) ทไดสนบสนนความสาคญของการ

เชอมโยงระหวางประสบการณเดมของผเรยนผใหญใหเขากบเนอหาใหมทจะเรยน ใหอยในลกษณะท

ผเรยนคนเคย ตามทฤษฎการเรยนรของผใหญทกลาววา ผใหญมแนวโนมทจะเรยนรไดเรวในเนอหาท

เกยวของกบชวตของตนเอง ดงนน กระบวนการเรยนรทออกแบบมาจะตองเกยวของกบประสบการณ

ชวตเดมทมอย ผลการวจยนสอดคลองกบ แกร (Gary. 2003 : Abstract) ทไดทาการวจยเกยวกบ

การศกษาผใหญและการศกษาตอเนอง : กรณศกษาภาคอตสาหกรรม โดยการสารวจสภาพแวดลอม

ในการเรยนรของคนงานในโรงงานอตสาหกรรม ไดพบวา ในการฝกอบรมผเรยนทเปนผใหญนนหาก

ผเรยนไดมสวนรวมและใชประสบการณเดมทมคณคาในการออกแบบหลกสตรการฝกอบรมตามท

ตองการจะเรยนร กจะทาใหผใหญจานวนมากมทศนคตทด มแรงจงใจในการเรยนรทสงขน โดยจะเกด

การเปลยนแปลงพฤตกรรม มทกษะและความรใหม ๆ มความสามารถเพยงพอทจะปฏบตงานตามท

ไดรบมอบหมายไดอยางมประสทธภาพ

174

แมวาในปจจบนสถาบนการฝกอบรมตาง ๆ ของภาคเอกชนของไทยจะมการจดทาหลกสตร

การฝกอบรมเกยวกบการสอนงาน (Coaching) ใหกบบคลากรตาง ๆ กตาม แตกพบวาเปนการจดทา

ในเชงพาณชยทมไดหวงผลทจะเกดขนภายหลงจากฝกอบรมอยางแทจรงแตอยางใด ในการกาหนด

หลกสตรกมไดกาหนดกลมเปาหมายใดโดยเฉพาะ ซงกลมเปาหมายดงกลาวจะมความแตกตางกนทง

ทางดาน อาย การศกษา ตาแหนงงาน และประสบการณในตาแหนงงาน อกทงสภาพแวดลอมในการ

ทางานของกลมเปาหมายทมาจากหลากหลายองคกร ประการสาคญคอ หลกสตรทสถาบนเหลานน

จดทาเปนการกาหนดขนตามทเหนวาเหมาะสม โดยมไดผานกระบวนการวเคราะหความจาเปนในการ

ฝกอบรม เมอฝกอบรมไปแลวกแลวกนไป มไดมการตดตามผลการฝกอบรมอยางตอเนองแตอยางใด

3. ผลการประเมนคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนร โดยการคานวณคาดชนความสอดคลอง (IOC) ของผเชยวชาญจานวน 5 คน พบวา แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนรทงฉบบมคาเฉลย โดยรวมเทากบ 0.87 และเมอพจารณาจดประสงคของการ

เรยนรในดานความรความเขาใจพบวาทกขอมคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00 แสดงวา

ผเชยวชาญทง 5 คน มความแนใจวาจดประสงคของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรทได

พฒนาขนนมความเทยงตรงเชงเนอหา สามารถวดไดครอบคลมทงดานความรความเขาใจ และ

ทศนคต ซงสอดคลองกบแนวคดในการฝกอบรมและการพฒนา (Training and Development) ของ

เครอวลย ลมอภชาต (2531 : 2) ทวากลาววาการฝกอบรมเพอการพฒนาเปนกจกรรมการเรยนรของ

บคคล โดยมจดประสงคเพอเพมพนความร ความเขาใจ และทศนคตอนเหมาะสม เปนการยก

มาตรฐานในการปฏบตงานใหสงขน นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดของ สรพล พยอมแยม (2541 :

250) ทกลาววา การฝกอบรมเพอพฒนาบคลากรในงานอตสาหกรรมเปนสงจาเปนโดยมวตถประสงค

เพอใหบคลากรมความรและทศนคตทสอดคลองเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในการทางานสามารถ

ปรบตวใชความรความสามารถในการปฏบตงานตอไปไดอยางมประสทธภาพ ผลการวจยนสอดคลอง

กบ เบญจาภา สทธะพนท (2546 : บทคดยอ) ทไดศกษา การพฒนารปแบบในการฝกอบรมเพอ

เสรมสรางสมรรถนะดานการออกแบบผลตภณฑ การเปรยบเทยบผล สมฤทธในการฝกอบรมดาน

ความร ทกษะ และเจตคต พบวา แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรมสามารถประเมนความร

ทกษะ และเจตคต ของผเขารบการฝกอบรมได โดยพบวาผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธหลงการ

ฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

175

4. ผลการวเคราะหผลสมฤทธทางการเรยนรของผรบการฝกอบรมเปนการทดสอบ

ความแตกตางของคะแนนเฉลยในการทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม (Pre-test & Post-test) ผล

การทดสอบพบวา คะแนนการทดสอบกอนและหลงการฝกอบรมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05 โดยคะแนนทดสอบกอนการฝกอบรมมคาเฉลยเทากบ 11.65 มคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

เทากบ 2.54 สวนคะแนนการทดสอบหลงการฝกอบรมนน พบวามคาเฉลยเทากบ 16.40 และมคา

สวนเบยงเบนมาตรฐานเทากบ 1.67 แสดงวา ผเขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธทางการเรยนรหลงการ

ฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม และการทดลองใชโครงการฝกอบรมครงนมผลทาใหหวหนางานผ

เขารบการฝกอบรมมผลสมฤทธทางการเรยนรสงขนกวาเดม ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยทไดตง

ไว ผลการวจยนสอดคลองกบ สมยศ เจตนเจรญรกษ (2548 : บทคดยอ) ทไดศกษาการสรางและการ

หาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงานสาหรบหวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลต

และบรการของประเทศไทย ผลการวจยพบวา ชดฝกอบรมทสรางขนมความเทยงตรงเชงเนอหา โดยม

คาดชนความสอดคลองสงกวา 0.5 และมผลสมฤทธทางการเรยนรหลงการฝกอบรมสงกวากอนการ

ฝกอบรม และพบวาการทดลองใชชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงานทาหวหนางานมความรหลกการ

สอนงานทถกตอง สามารถนาไปใชไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงสอดคลองกบผลการวจยของ

สเมธ งามกนก (2549 : บทคดยอ) ทไดศกษาการสรางหลกสตร และการหาประสทธภาพของ

หลกสตรการฝกอบรมเพอพฒนาสมรรถนะในการทางานของเจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน

กระทรวงศกษาธการ โดยใชแบบแผนการทดลองแบบ One Group Pretest & Posttest Design โดย

การใชแบบทดสอบความรกอนและหลงการทดลอง การประเมนผลการปฏบตงานกอนและหลงการ

ทดลอง และการประเมนผลความพงพอใจหลงการทดลอง ผลการทดลองปรากฏวา คะแนนเฉลยจาก

การประเมนสมรรถนะดานความรในการปฏบตงานหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองใชหลกสตร

ฝกอบรมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

5. ผลการวเคราะหผลการจดการฝกอบรม เปนการประเมนผลการจดฝกอบรมเพอ

ประเมนระดบปฏกรยาตอบสนอง (Reaction) จากปจจยนาเขา (Input) และกระบวนการตาง ๆ

(Process) เพอใหทราบระดบความพงพอใจของผรบการฝกอบรมทมตอการจดฝกอบรม การวเคราะห

ผลการจดการฝกอบรมพบวา ผรบการฝกอบรมมความพงพอใจในการจดการฝกอบรมหลกสตรเทคนค

การสอนงานในครงนในระดบมากทสด ซงพบวามคาเฉลยโดยรวมเทากบ 4.54 โดยหวหนางานเหนวา

การอบรมครงนใหประโยชนคมคาตอการพฒนาการสอนงานของตน โดยมคาคะแนนเฉลยความพง

พอใจอยในระดบมากทสดเทากบ 4.85 และวทยากรมความสามารถในการถายทอดความร การ

176

ฝกอบรมครงนทาใหไดรบความรเพมมากขน เนอหา สาระ ของหลกสตรตรงตามความตองการ และ

สามารถนาไปใชไดจรง กจกรรมในการฝก การสาธตการสอนงานมความเหมาะสม และมความพง

พอใจตอความรและผลทไดรบจากการอบรมฝกอบรมครงน ทงน อาจเปนเพราะวา ในการพฒนา

โครงการฝกอบรมในครงนผวจยไดทาการศกษาสภาพแวดลอมและองคประกอบของปญหามาแลวเปน

อยางด อกทงการพฒนาโครงการฝกอบรมกไดจดกระทาอยางถกตองตามกระบวนการจดการฝกอบรม

โดย การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม (Training in Organization : Needs Assessment)

จนไดกรอบสารระของหลกสตรการฝกอบรมทสอดคลองกบความตองการและความจาเปนของหวหนา

งาน ซงเปนการนาเขาปจจย (Input) ตาง ๆ ไดแก เนอหาวชา วธการฝก กจกรรม การประเมนผลและ

จดกระบวนการ (Process) ในการฝกอบรมเพอใหไดผลลพธ (Output) เปนไปตามวตถประสงคของ

การวจย โดยหลกสตรทพฒนาขนนไดผานกระบวนการตรวจสอบคณภาพจากผเชยวชาญ และพบวาม

คณภาพอยในระดบดมาก และจดประสงคของการเรยนรทงดานความร ความเขาใจ และดานทศนคต

มความเทยงตรงมากเพยงพอตอการนาไปทดลองใชได ผลการวจยนสอดคลองกบสนนท ชผล (2545 :

บทคดยอ) ทไดศกษากระบวนการฝกอบรมการพฒนาทรพยากรบคคลทพงประสงคในกลมบรษท ท โอ

เอ ผลการศกษาพบวา กระบวนการฝกอบรม และการพฒนาทรพยากรบคคลทพงประสงค มขนตอน

ตามลาดบ ไดแก ขนตอนท 1 เปนการหาความจาเปนในการฝกอบรมภายในองคกร โดยทาการ

วเคราะหทรพยากรบคคล และวเคราะหดานเทคนคการทางานของบคคลเพอใหสามารถกาหนดกลม

เปาหมายและขอบขายในการหาความจาเปนในการฝกอบรมได ขนตอนท 2 เปนการจดทาหลกสตร

และโครงการฝกอบรม โดยนาผลการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรมมาประกอบการพจารณา

จดทาหลกสตร และโครงการฝกอบรม ขนตอนท 3 เปนการดาเนนการจดการฝกอบรม และขนตอนท

4 เปนการประเมนผล และตดตามผลการฝกอบรม ผลการวจยน สอดคลองกบเบญจาภา สทธะพนท

(2546 : บทคดยอ) ทไดพฒนารปแบบการฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถนะดานการออกแบบ

ผลตภณฑสาหรบนกศกษา การพฒนาโครงการฝกอบรมประกอบดวยปจจยนาเขา กระบวนการ และ

ผลลพธ โดยมขนตอนในการพฒนา 4 ขนตอน ไดแก การศกษาความตองการในการฝกอบรม การ

วางแผนการฝกอบรม การฝกอบรม และการประเมนผลการฝกอบรม ผลการศกษาพบวารปแบบการ

ฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถนะดานการออกแบบผลตภณฑทาใหผเขารบการฝกอบรมมความพงพอ

ใจในระดบมาก นอกจากนในการพฒนาโครงการฝกอบรม ผวจยไดคานงถงธรรมชาตในการเรยนร

และทฤษฎการเรยนรของผใหญ เนองจากพบวา หวหนางานผเขารบการฝกอบรมลวนมอายเฉลยอยใน

วยผใหญ คอ มอายระหวาง 31 - 35 ป ซงเปนวยทตองการความมนคงในอาชพการงาน มความ

ตองการทจะเรยนร และหากไดรบความพงพอใจในการเรยนรกจะทาใหเกดผลสมฤทธทางการเรยนรไดสง

177

ซงสอดคลองกบทฤษฎการเรยนรของผใหญตามแนวคดของลนดแมน (Lindeman. 1926) ทกลาววา

ผใหญอยาก จะเรยนตอเมอมความตองการ และมความสนใจทจะเรยนหากการเรยนรนนจะทาใหเขา

เกดความพงพอใจ นอกจากนความพงพอใจของหวหนางานผเขารบการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการ

สอนงานในครงน อาจเกดจากการทไดรบรความสามารถของตนเองในดานตาง ๆ ทงจากผลคะแนนใน

การทาแบบทดสอบกอน และหลงการฝกอบรม และจากการทดลองสอนงาน จงสามารถประเมนไดวา

ตนเองประสบผลสาเรจจากการเรยนรในครงนเพยงใดและจะตองพฒนาตนเองในดานใดตอไป

ผลการวจยนสอดคลองกบรงทพย โชตยนดร (2547: บทคดยอ) ทไดศกษาความสมพนธระหวาง

บรรยากาศองคกรกบการรบรความสามารถของตนเอง และการพฒนาตนเองของพนกงานบรษทผลต

ชนสวนอเลกทรอนกส ผลการวจยพบวา พนกงานทไดรบรถงความสามารถในผลการปฏบตงานของตน

จะมความสมพนธในทางบวกกบการพฒนาตนเองอยางมนยสาคญทางสถต

6. ผลการตดตามผลหลงการฝกอบรม (Follow Up Study) เปนการคนหาคณคา และ

ประโยชนทไดรบจากการฝกอบรมวาเกดผลสมฤทธผลตามวตถประสงคของโครงการฝกอบรมหรอไม

และผผานการฝกอบรมมการเปลยนแปลงพฤตกรรมหรอไม โดยผวจยไดตดตามผลความพงพอใจของ

หวหนางานผผานการฝกอบรม ซงเปนการตดตามผลการนาความรทไดรบภายหลงการฝกอบรมไปใช

ในการปฏบตงานจรงโดยพบวา หวหนางานมความพงพอใจตอการนาความรไปใชอยในระดบมากทสด

โดยมคาเฉลยโดยรวมเทากบ 4.80 และเมอพจารณาเปนรายขอ พบวามความพงพอใจตอการนา

ความรไปใชอยในระดบมากทสดทกขอ โดยเฉพาะความรเกยวกบการสอนงาน และการจดลาดบ

ขนตอนในการถายทอดความร พบวามคาเฉลยเทากบ 5.00 และการนาความรใหมทไดจากการอบรม

ไปใชในการปฏบตไดผลจรงมคาเฉลย เทากบ 4.90 ทงน อาจเปนเพราะวา หลกสตรการฝกอบรมนได

พฒนาขนโดยผานกระบวนการวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรมเพอหารปแบบความรทจาเปน

และเกยวของกบการสอนงานทตรงตามความตองการของหวหนางานโดยมงใหหวหนางานผเขารบการ

ฝกอบรมมผลสมฤทธในดานความร ทกษะและทศนคตทดขนเกยวกบการสอนงาน โดยเฉพาะสามารถ

ถายโอนความรทไดรบลงสการปฏบตงานจรงไดอยางมประสทธภาพ สอดคลองกบแนวคดของสายณห

พานช (2548 : 83) ทกลาวถงความสามารถในการถายทอดความรวา เปนการถายโอนความคด และ

ประสบการณจากครฝกไปสผรบการฝก ครฝกทมทกษะสงจะสามารถถายทอดความรไดสมบรณทงสง

ทเปนรปธรรม และนามธรรม ทาใหผรบการฝกสามารถแปลความหมายทถายโอนไปใหไดอยางถกตอง

สมบรณ และมความเขาใจทตรงกน ผรบการฝกกจะสามารถมผลการปฏบตงานทไดมาตรฐานเพม

มากขน ผลการวจยนสอดคลองกบ วรนทร จตตยานรกษ (2546 : บทคดยอ) ทไดศกษาความสมพนธ

178

ระหวางทศนคตทมตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงาน กบการถายโยงความรของหวหนางานในโรง

งานอตสาหกรรม ผลการวจยพบวา หวหนางานทผานการฝกอบรมหลกสตรการสอนงานมทศนคต

เกยวกบการสอนงานอยในระดบดและมการถายโยงความรทไดรบหลงการฝกอบรมลงสการปฏบตจรง

อยในระดบทสงกวามาตรฐาน และสอดคลองกบอกนษฐ หงสวณะ (2543 : บทคดยอ) ไดทาการ

ประเมนโครงการฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพหวหนาภาค และหวหนาฝายเพอวดและคนหาคณคาท

ไดรบจากการฝกอบรมตลอดจนการตดตามผลความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมของผรบการฝกอบรม

ในการนาความรไปใชในการปฏบตงานจรง ซงผลการวจยพบวา หวหนาภาคและหวหนาฝายสามารถ

นาความรทไดรบจากเนอหาหลกสตรการฝกอบรมไปพฒนาศกยภาพการทางานตามหนาทของตนเอง

ไดในระดบมากทงภาคทฤษฎและภาคปฏบตหลงจากทไดรบการฝกอบรมไปแลว

ในการตดตามผลการสอนงานจากผบรหารทเปนผบงคบบญชา เปนการวเคราะหระดบ

ความพงพอใจของผบงคบบญชา 3 คน ของหวหนางานผผานการฝกอบรม โดยพบวา ผบรหารม

คาเฉลยความพงพอใจในพฤตกรรมการสอนงานของหวหนางานภายหลงไดรบการฝกอบรมความร

เกยวกบการสอนงานไปแลวโดยรวมอยในระดบดมาก โดยมคาเฉลยเทากบ 4.77 ทงน อาจเปน

เพราะวาในปจจบนผบรหารในภาคอตสาหกรรมไดใหการยอมรบกนมากขนแลววา การสอนงานเปน

เครองมอทสาคญในการพฒนาบคลากรทใชไดผล ผบงคบบญชาทมวสยทศนจงมจดมงหมายในการ

พฒนากาลงคนเพอใหมความสามารถในการปรบตว มสมรรถนะในการทางานใหมไดในสถานการณท

สงแวดลอม และเทคโนโลยของอตสาหกรรมอเลกทรอนกสเปลยนแปลงไปอยางไมหยดยง เพอให

องคกรมขดความ สามารถในการแขงขนเพมขน โดยเปนการเพมผลผลต และผลตภาพของชาตโดย

สวนรวมตามนโยบายของภาครฐทประกาศสนบสนนการพฒนาสงคมไทยใหกาวไปสสงคมแหงการ

เรยนรภายในโรงงานหรอสถานประกอบการทนบไดวาเปนหนวยยอยของสงคม ผลการวจยน

สอดคลองกบ นวลจนทร ปยะกล (2549 : 342) ทไดศกษาวจยรปแบบโรงงานแหงการเรยนร

(Learning Factory) ทเปนตนแบบในประเทศไทย ผลการวจยไดพบวา กลยทธการดแลรกษาโรงงาน

แหงการเรยนรใหยงยนนน ผบรหารตองมวสยทศนทกวางไกลในการพฒนาบคลากร โดยมแผนกลยทธ

ในการฝกอบรมและพฒนาบคลากร มผรบผดชอบดาเนนการพฒนาบคลากรโดยตรง มการกระตน

พนกงานทไดผานกระบวนการฝกอบรมไปแลวใหรวมกนพฒนาธรกจขององคกรอยางตอเนอง ผบรหาร

ตองปรบทศนคตของพนกงานใหเหนคณคาของการพฒนาตนเอง การพฒนาสงแวดลอมทเออตอการ

เรยนร มการแลกเปลยนการเรยนร การถายโยงองคความร การตอยอดความร และการนาความรมา

ประยกตพฒนาใชในการปฏบตงานใหเกดประสทธภาพสงสด ซงสอดคลองกบแนวคดของบกาอ

(Bougae. 2005) ทกลาววา การสอนงานเปนการพฒนาสมรรถนะทางอาชพโดยมเปาหมายในการ

179

พฒนาความร ทกษะ และทศนคตใหมความมนใจในการสอนงานเพอกาวสความเปนผนาระดบตนทม

ประสทธภาพขององคกรตอไป และยงสอดคลองกบ กดเกท (Gidget. 2005 : Abstract) ทไดศกษา

ทศนะดานการสอนงานของผบรหารและการตดตามผลหลงการสอนงานของผนาการสอนงาน โดยพบ

ทศนะทวาผบรหารสามารถสงเกตเหนวาผทไดรบการฝกอบรมดานการสอนงานจะมการพฒนา

พฤตกรรมในการสอนงานทดขนหลงจากทไดรบการฝกอบรมความรดานการสอนงานไปแลวระยะหนง

ผลการวเคราะหความคดเหนของพนกงานผใตบงคบบญชาทมตอพฤตกรรมการสอนงาน

ของหวหนางานหลงจากไดรบการฝกอบรมไปแลว โดยพบวา ผใตบงคบบญชามคาเฉลยความคดเหน

โดยรวมอยในระดบดมาก เทากบ 4.70 และเมอพจารณาเปนรายขอพบวา หวหนางานมการชแจง

วตถประสงคในการสอนงานใหทราบทกครง โดยมคาเฉลยสงสดอยในระดบดมากเทากบ 5.00 และ

พบวาหวหนางานเปนผทมทกษะ และความชานาญในการสอนงาน มขนตอนในการสอนททาให

พนกงานเขาใจวธการทางานไดงายขน มความตงใจจรงและกระตอรอรนทจะสอนงานใหกบพนกงาน

และผลจากการสอนงานของหวหนางานทาใหพนกงานสามารถทางานไดดขน โดยพบวามคาเฉลยอย

ในระดบดมากเทากบ 4.80 ทงน อาจเปนเพราะวา เมอเทคโนโลยในงานเปลยนไป พนกงานกยอม

ตองการไดรบการสอนวธการทางานจากหวหนางานเพอใหมความร และทกษะเพยงพอทจะปฏบตงาน

ใหมตอไปได และจากผลการทดลองใชโครงการฝกอบรมนทาใหหวหนางานสามารถสอนงานไดอยาง

ถกตองและชดเจน จงทาใหพนกงานมความพงพอใจในการสอนงานของหวหนางาน สงผลใหสามารถ

ทางานไดดขน ผลการวจยนสอดคลองกบสมยศ เจตนเจรญรกษ (2548 : บทคดยอ) ทไดศกษาการ

สรางและหาประสทธภาพของชดฝกอบรมเรองเทคนคการสอนงานสาหรบหวหนางานใน

ภาคอตสาหกรรมการผลตและบรการของไทย ไดพบผลสมฤทธในการเรยนรหลงการทดลองใชชดฝก

อบรม โดยพนกงานทไดรบการสอนงานจากหวหนางานทผานการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอน

งานไปแลว สามารถปฏบตงานไดผลดตามเกณฑทไดกาหนดไว และสอดคลองกบ ศรสกล สงขศร

(2541 : บทคดยอ) ทไดศกษาลกษณะความเปนผนาของผบงคบบญชาและความพงพอใจในงานของ

ผใตบงคบบญชา พบวาพนกงานผใตบงคบบญชาจะมความพงพอใจในการทางานมากทสดเมอ

ผบงคบบญชามลกษณะความเปนผนาทสนใจความรสกของผใตบงคบบญชานอกจากนยงพบวา

ผใตบงคบบญชาจะมความพงพอใจมาก เมอผบงคบบญชาเปนผสอน แนะนา ใหความร และใหขอมล

ขาวสารทเกยวของกบการทางานใหแกผใตบงคบบญชา

180

7. ผลการวเคราะหขอเสนอแนะตาง ๆ จากขอคาถามปลายเปด เปนการรวบรวม

แนวคด ตาง ๆ ทไดรบจากการตอบแบบสอบถามในการตดตามผลการสอนงาน โดยพบขอเสนอแนะท

เปนประโยชนจากบคคล 3 กลม ทเกยวของกบการสอนงาน ดงตอไปน

7.1 ผลการวเคราะหขอเสนอแนะของผบงคบบญชา ไดแก ผจดการโรงงาน ผจดการ

ฝายผลต และ ผจดการฝายบรหารงานบคคล รวมจานวน 3 คน ไดใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน

เกยวกบการสอนงานของหวหนางานไวดงตอไปน

1) หลกสตรควรมการกาหนดระดบความสามารถ (Competency) ดานการสอน

งานสาหรบหวหนางานระดบตน เพอใชประเมนผลการปฏบตงาน ทงน อาจเปนเพราะวา การ

กาหนดระดบความสามารถหรอศกยภาพในแตละตาแหนงงาน จะเปนตวชวดการทางานของบคลากร

ไดวามความสามารถอยในระดบใด และทาใหผสอนงานรลวงหนาวาจะตองสอนอะไรใหกบผเรยน

ตงแตระยะเรมตนของการเรยน ในสวนของพนกงานกจะไดรวาหนวยงานตองการความสามารถอะไร

จากการทางานนน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของวทยาลยขาราชการตลาการศาลยตธรรม

(2006 : ออนไลน) ทกลาววา หากภายในหนวยงานขาดการกาหนดระดบความสามารถ (Competency) ท

เปนมาตรฐานในการทางาน ผลทไดจากการสอนงานคงสรปไดยากวาพนกงานจะสามารถปฏบตงาน

ตามหนาทความรบผดชอบของตาแหนงงานนน ๆ ไดอยางมประสทธภาพได ดงนน แตละหนวยงาน

ควรไดจดทามาตรฐานการทางาน และผสอนงานจะตองบอกใหผเรยนงานทราบเกยวกบความสามารถ

ทตองการจากการทางานนนตงแตระยะเรมตน เพอ ใหผเรยนงานไดรวาหนวยงานตองการอะไร และร

วาตนเองมพฤตกรรมในการทางานไดดเพยงใด จะไดพยายามรกษาระดบการทางานทดนนไวโดย

ผสอนงานตองถายทอดวธการทางาน ใหแนวคด และหลกการความรทวไป แนะวธการแกปญหา และ

กระตนการใชความคดสรางสรรค ดงน กจะมบคลากรทมคณภาพ ชวยกนนาพาความสาเรจมาส

องคการตามวสยทศนทกาหนดไวไดตอไป

2) ควรจดทาหลกสตรขนสงตอเนองใหกบหวหนางาน โดยเปนการใหความรในการวเคราะหปญหา (Problem Analysis) ทเกดจากการสอนงาน และการวางแผนการแกปญหาทเกด

จากการทางานเพอใหหวหนางานสามารถคดเชงวเคราะหได ทงน อาจเปนเพราะวา หวหนางานระดบตนเปนผทมความรทางดานทฤษฎ มความชานาญและมทกษะเฉพาะทางดานเทคนคอยในระดบหนงจงอาจทาใหขาดความสามารถ และไมมประสบการณในการคดเชงวเคราะหการแก ปญหาทเกดจากการทางาน ซงเปนปญหาหนงทตอเนองมาจากการทมพนฐานความร ขนพนฐานทไมสงนก ซง

สอดคลองกบสานกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2548 : 10) ทไดศกษายทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรม ในสวนของการศกษาปญหากาลงคนเชงคณภาพในระดบพนฐานของอตสาหกรรมอเลกทรอนกส ซงพบวา

181

บคลากรของไทยยงขาดความสามารถทางดานการคดวเคราะห และการแกไขปญหา แตมความรทางทฤษฎหรอหลกการดานวศวกรรม แตกไมสามารถนาไปประยกตใชแกปญหาได

3) หลกสตรเทคนคการสอนงานควรเพมการปลกฝงจตสานกในความเปน “คร” ใหเกดขนกบหวหนางานดวย ทงนอาจเปนเพราะวา การสอนเพอใหผอนยอมรบในความสามารถ และยอมตนเปนศษยนน เปนเรองหวหนางานทมจตสานกในความเปน “คร” จะสอนผเรยนดวยความเอาใจใส ตดตามดแล และชวยเหลอผเรยนดวยความเตมใจจนประสบผลสาเรจในการเรยน ดงท ปเตอร เอม

เซงก (สมชาต กจยรรยง. 2545 : ไมปรากฏเลขหนา) ผเปนปรมาจารยดานการพฒนาองคการเรยนรไดสรปบทบาทของหวหนางานไววา หวหนางานยคใหมจะตองเปนผนาแบบ “ครผสอน” หรอ Leader as Teacher และสอดคลองกบแนวคดของสมต สชฌกร (2547: 34) ทกลาววา คณสมบตทเหมาะสม

ของผสอนงานคอจะตองมจตวญญาณของความเปน “คร” เพราะจะตองใหความเมตตาและเอาใจใสตอผเรยน เพอใหประสบผลสาเรจในการเรยนได

7.2 ผลการว เคราะหขอเสนอแนะของหวหนางานผผานการฝกอบรม ไดใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน ดงน

1) องคกรควรเสรมสรางขวญและกาลงใจใหกบผทมผลการสอนงานเปนทยอมรบ และถอเปนผลงานสาคญในการพจารณาปรบเลอนระดบอตราการจางงานใหกบหวหนางานอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบแนวคดของ สรพล พยอมแยม (2541 : 248-249) ทกลาววาบคลากรยอมตองการความเจรญกาวหนาในชวตการทางาน การฝกอบรมจะเปนวธทจะชวยพฒนาความ

สามารถของบคคลใหมโอกาสดทจะเลอนชนและตาแหนงใหสงขน ทงยงทาใหบคลากรทไดรบการเลอนตาแหนงมขวญและกาลงใจทจะปฏบตงานใหดยงขนดวย

2) องคกรควรมการพจารณาคดเลอกผสอนงานทเปนดาวเดนเพอสงเสรม และพฒนาในขนสงขนสการเปน “วทยากรฝกอบรม” (Trainer) ภายในขององคกรดวย ทงนอาจเปน

เพราะวาหวหนางานทมผลการสอนงานดเดนเปนทยอมรบของหนวยงานยอมเปนผทมใจรกในการสอน และมศลปะในการถายทอดความรททาใหผเรยนมการเปลยนแปลงเชงพฤตกรรมไปตามวตถประสงค และไดรบการฝกอบรมวธการสอนมาแลวเชนเดยวกบคร - อาจารยโดยทวไป จงมความรกในการถายทอดความรไปยงบคลากรทวไปในองคกร ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของสมชาต

กจบรรยง (2545: 37-38) ทไดกลาววาในหนวยงานของแตละองคกรควรจะมวทยากรฝกอบรมไวชวยสอนคน สอนงาน และชวยใหคาปรกษางานไดดกวา และรวดเรวกวาการใชวทยากรภายนอกหนวยงาน เพราะวทยากรฝกอบรมภายในยอมรปญหา หรออปสรรคตาง ๆ รวมทงขอขดแยงไดดกวา แตทงนองคกรควรสงเสรมและสนบสนนใหผานการฝกอบรมหลกสตรการเปนวทยากรฝกอบรม (Train

the Trainer Course) เสยกอน

182

3) ควรพฒนาหลกสตรเทคนคการสอนงานในระดบสงขนสาหรบหวหนางานท

ไดเลอนระดบขนเปนชางเทคนค หรอผบรหารระดบกลางใหไดรบการฝกอบรมตอเนองตอไปดวย ทงน

อาจเปนเพราะวา หวหนางานมความตองการทเรยนรสงขนไปตามศกยภาพในหนาทการงาน และเปน

ความตองการพฒนาตนเองอยางตอเนองตลอดชวตเพอใหประสบผลสาเรจในการประกอบอาชพซง

ขอเสนอ นสอดคลองกบขอคดเหนของผบงคบบญชาของหวหนางานทวา ควรมการจดหลกสตรขนสง

ตอเนองใหกบหวหนางานโดยใหความรในการวเคราะหปญหาทเกดจากการทางาน และการวางแผน

แกปญหาทเกดจากการทางานเพอใหหวหนางานสามารถคดเชงวเคราะหในระดบสงตอไปไดดวย

4) องคกรควรมการจดเวลาใหผบรหารระดบกลาง และระดบสงไดใหคาแนะนา

และสอนวธการทางานใหม ๆ ใหกบหวหนางานดวย ท งนอาจเปนเพราะวา ผบ รหารใน

ภาคอตสาหกรรมจะเปนผทมความชานาญทางเทคนควศวกรรมการผลต การวเคราะหความผดพลาด

ของชนงาน และการแกไขปญหาทเกดจากการทางานจงควรไดมสวนในการสอนงานแนะนาวธการ

ทางานตลอดจนการใหขอมลขาวสารททนสมยใหกบหวหนางานดวย ซงสอดคลองกบคารนเวล ;

เกนเนอร ; และ เมลทเซอร (Carnevale ; Gainer ; & Meltzer. 1990 : A-2) ทไดศกษาการจด

โครงการฝกอบรมบคลากรบรษท Mazda Motor Manufacturing (USA) พบวาผบรหารของมาสดาจะ

มสวนรวมในการเปนวทยากรสอนงาน โดยจะสอนงานใหแกพนกงานในหวขอทตนมความเชยวชาญ

มากทสด และมการจดตงกลมผประสานงานดานการสอนงานขนมาภายในบรษทเพอกาหนด

โครงสรางและเนอหาของการสอนงาน

5) องคกรควรจดใหหวหนางานไดมโอกาสไปศกษาดงานในภาคอตสาหกรรม

อน หรอฝกอบรมในสถาบนของภาครฐดวย ทงน อาจเปนเพราะวาการทศนศกษาดงานชวยทาใหได

เหนการปฏบตจรง เปนการเพมความเขาใจ และขยายแนวความคดไดด เปนการเรยนรทตรงตาม

วตถประสงค ซงถอวาเปนเทคนคทสรางความสนใจและเปนการสรางสมพนธภาพทดระหวางผรวม

ทศนศกษาดวยกน (สมชาต กจบรรยง. 2545 : 157)

7.3 ผลการวเคราะหขอเสนอแนะของพนกงานผปฏบตงานไดใหขอคดเหนเกยวกบ

พฤตกรรมในการสอนงานของหวหนางานทพงประสงค ไวดงตอไปน

1) หวหนางานควรมพฤตกรรมและลกษณะนสยทด โดยเฉพาะควรมทศนคตในทางบวกกบพนกงาน ทงน อาจเปนเพราะวาหวหนางานถอวาเปนผทมอทธพลตอความ รสกนกคดและ

การกระทาของพนกงาน โดยพฤตกรรมและลกษณะนสยของหวหนางานจะถกถายทอดไปยงพนกงาน ทาใหพนกงานรสกคลอยตามไปดวย ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของ อาภรณ ภวทยพนธ (2548 : 29) ทไดกลาววา หวหนางานเปนผทมอทธพลตอความคดและการกระทาของลกนอง หวหนางานคดอยางไร มกจะถายทอดหรอแบงปนความคดดงกลาวไปยงลกนอง หากหวหนางานคดลบ

183

(Negative Thinking) คดไมด หรอไมสรางสรรค ยอมจะสงผลใหลกนองในทมคดลบตามไปดวย แตหากหวหนางานคดบวก (Positive Thinking) คดในเชงสรางสรรคและพฒนา ยอมจะสงผลใหลกนอง

ในทมมความคดเชงบวกตามไปดวย ดงนน หวหนางานจงเปนผทมอทธพลอยางมากตอการรบรและพฒนาใหพนกงานเปนคนทางานในเชงรกหรอทางานเชงรบ เนองจากลกนองมกจะยดถอลกษณะนสย และพฤตกรรมของหวหนางานเปนแบบอยาง

2) หวหนางานควรเปดใจกวางโดยใหความสาคญ และรบฟงความคดเหนของ

พนกงานทมอายและประสบการณการทางานมากกวา ทงน อาจเปนเพราะวาในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสกาลงคนจะมอายเฉลยประมาณ 25 - 30 ป ซงเปนแรงงานทอยในวยผใหญ ดงนน จงถอเปนสงสาคญทหวหนางานจะตองเขาใจถงธรรมชาตในการเรยนรของผใหญทมประสบการณในการ

ดารงชวต หรอมประสบการณในการทางานมากกวา ทงน สอดคลองทฤษฎการเรยนรของผใหญตามความเหนของ คารส โรเจอร (Rogers. 1951) ทไดแนะแนวความคดเกยวกบบทบาทของผททาหนาทอานวยความสะดวกในการเรยนรของผใหญไววา จะตองยอมรบฟงความคดเหน และยอมรบการแสดงออกของผเรยนทเกยวกบเนอหาสาระของวชา ตลอดจนทศนะคต และความรสกนกคดของผเรยน

อยางแทจรงทงในระดบบคคลและระดบกลม นอกจากนยงสอดคลองกบแนวคดของโนลส (Knowles. 1984) ทกลาวถงบทบาทในการสอนผใหญวา การจดการเรยนรสาหรบผใหญควรจะเนนทเทคนคการเรยนรจากประสบการณ (Experiential Techniques) เนองจากกระบวนการเรยนรจะมสวนเกยวของกบประสบการณของผใหญ และผสอนจะตองรจกนาเอาประสบการณของผเรยนมาใชในกระบวนการ

เรยนการสอนเพอใหเกดประสทธภาพสงสด 3) หวหนางานควรจะกระตนใหพนกงานไดพยายามทจะสรางผลงานเพอนาไปส

ความกาวหนาในอาชพมความพงพอใจในการทางานและการใชชวตประจาวน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของเกรยงศกด วฒนะรตน (2549 : ออนไลน) ทไดกลาวถงมมมองของผใตบงคบบญชาทม

ความเหนวาการสอนงานเปนสงทมประโยชนอยางยงตอการทางาน และในชวตประจาวน โดยสามารถจดประกายใหเกดความพยายามเพอนาไปสเปาหมายในอาชพ ชวยเพมความมนใจในการทางานและการใชชวตประจาวนทาใหมขดความสามารถในการทางาน และสามารถทางานรวมกบผอนไดดยงขน

184

ขอเสนอแนะเพอการปฏบต 1. ควรกาหนดใหกระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม สถาบนการอาชวศกษา

สถาบนเฉพาะทางตาง ๆ เชน สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส รวมถงสภาอตสาหกรรมแหงประเทศ

ไทย และสภาหอการคาไทย เปนหนวยงานหลกทสนบสนนการพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนดาน

การเปนวทยากรสอนงาน โดยเปนนโยบายเชงปฏบตทกาหนดใหบคลากรททาหนาทสอนงานในองคกร

จะตองผานหลกสตรฝกอบรมการเปนวทยากรสอนงานอยางเขมขน เพอเปนการยกระดบ

ความสามารถของกาลงคนในภาคอตสาหกรรม และเปนการเพมขดความสามารถในการผลตของ

ภาคอตสาหกรรมไดอยางเปนรปธรรม

2. กระทรวงแรงงาน กระทรวงอตสาหกรรม ควรเปนหนวยงานหลกในการเรงรด จดทา

แผน การพฒนาเพอยกระดบคณภาพใหกบแรงงานในระหวางการปฏบตงาน โดยประสานความ

รวมมอกบสถาบนเฉพาะทางอน ๆ เพอรวมกนดาเนนการจดการฝกอบรมเพอยกระดบความรและ

ทกษะในการทางานใหกบกาลงคนทอยในระหวางทางาน โดยประยกตหลกสตรการฝกอบรมใหสอด

รบกบลกษณะพเศษของแตละอตสาหกรรม

3. สถานประกอบการ และโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ควรรวมมอกนอยางเขมแขงและ

จรงจงในการจดการศกษาและฝกอบรมอยางตอเนองตลอดชวตใหกบกาลงคนทกระดบใน

ภาคอตสาหกรรม ทงน เพอใหแรงงานมคณสมบตทเหมาะสมและสนองตอบตอความตองการของ

ตลาดแรงงานทเปลยน แปลงไปอยางรวดเรว และหลากหลาย

4. สถาบนการศกษาควรสงเสรม และสนบสนนการมสวนรวมของภาคเอกชนในการ

ฝกอบรมเพอพฒนา และการสรางเครอขาย คร –อาจารย รวมกบภาคอตสาหกรรมตาง ๆ โดยจดใหม

การแลกเปลยนเรยนรเทคโนโลยสมยใหมทงภาคทฤษฎและปฏบต หรอการกระตนใหภาคอตสาหกรรม

มการลงทนดานการพฒนาทกษะกาลงคนเพอตอยอดทกษะความรเชงลกและความรใหม ๆ แก

แรงงานทอยในภาคอตสาหกรรม และคร-อาจารยในสถาบนการศกษา

5. ในปจจบนตลาดแรงงานของประเทศมความตองการกาลงคนในระดบลางเปนจานวน

มาก แตกาลงคนในระดบลางทอยในภาคอตสาหกรรมยงขาดโอกาสในการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะ

ในการทางานอยางตอเนอง ดงนน จงควรถอเปนนโยบายทกาหนดใหเปนแผนปฏบตการประจาปของ

องคกรในการจดทาโครงการฝกอบรมเพอพฒนาทกษะการทางานใหกบกาลงคนระดบตนใหไดรบการ

พฒนาในระหวางการทางานอยางตอเนอง เพอใหเปนแรงงานทสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพ

ตลอดชวตของแรงงานนน

185

6. ในการสารวจปรมาณกาลงคนในภาคอตสาหกรรมตาง ๆ เหนควรใหมการสารวจหา

ขอมลกาลงคนสวนใดบางทยงขาดโอกาสในการพฒนาทกษะในการทางาน และประมวลขอมล

กาลงคนทดอยโอกาส และใหความสาคญโดยจดเปนนโยบายหรอแผนงานเพอพฒนากาลงคนทยง

ขาดโอกาสเหลานในทกระดบโดยเฉพาะกาลงคนในระดบลางใหไดรบโอกาสทเทาเทยม หรอได รบ

ความเสมอภาคในการพฒนาเพอยกระดบทกษะในการทางานของตนเพอใหเปนกาลงแรงงานทม

คณภาพของประเทศตลอดไป

7. การฝกอบรมเพอพฒนากาลงคนในตางประเทศนน สวนใหญประเทศตาง ๆ จะมการ

จดตงสถาบนและมกฎหมายรองรบการฝกอบรม อาทเชน ประเทศสงคโปรจะมสถาบนเทคนค ITE ทรบผดชอบการจดฝกอบรมและยกระดบการทางานใหกบแรงงาน ในฮองกงมการตราพระราชบญญต

การฝกอบรมอตสาหกรรม (Industry Ordinance) เพอผลตและพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรมของ

ประเทศ สวนประเทศออสเตรเลยมสานกงานการฝกอบรมแหงชาต (The National Training Board =

NTB) ทดาเนนการภายใตพระราชบญญตประกนการฝกอบรม 1990 (The Training Guarantee Act

1990) ซงโดยนยของกฎหมายฉบบน ไดกาหนดใหนายจางทกคนมพนธกรณตอการใชจายเงนเพอ

จดการฝกอบรมใหกบพนกงาน สาหรบประเทศไทยนนยงไมมสถาบนใดทเปนหลกในเรองนอยาง

แทจรง และยงไมมกฎหมายประกนการฝกอบรมรองรบใหกบแรงงานไทย ดงนน จงจาเปนทจะตองม

การสงเสรม สนบสนน เรงรดจดทา และผลกดนใหมสถาบนหรอองคกรหลกรบผดชอบในการพฒนา

คณภาพแรงงานไทยเหลานใหสาเรจเปนรปธรรม ทดเทยมกบตางประเทศไดดวย

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป จากผลการวจยดงกลาว ผวจยมขอเสนอแนะในประเดนหลก คอการศกษาเพอขยาย

ผลการวจย และการพฒนารปแบบการฝกอบรมกาลงคนในภาคอตสาหกรรมไว ดงตอไปน 1. จากการวจยในครงนเปนการศกษาโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสเพยงแหงเดยว จง

ทาใหไดรปแบบการฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงานเฉพาะกบกลมหวหนางาน (Foreman) ระดบ

ตนเพยงกลมเดยว ดงนน ในการวจยครงตอไป จงควรมการวจยเพอขยายผล และพฒนารปแบบการ

ฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงานสาหรบหวหนางานในระดบทสงขน โดยศกษากบกลมตวอยาง

ขนาดใหญหลายกลม และกบอตสาหกรรมหลาย ๆ ประเภท เปรยบเทยบกน เพอใหมขอมลเบองตนท

ชดลกมากยงขน ซงผลของการวจยจะทาใหไดรปแบบความรเกยวกบการสอนงานทคลอบคลมสาหรบ

หวหนางานทวไป สามารถใชเปนตนแบบการฝกอบรมหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมตาง ๆ ได


186

2. ในการวจยครงน ผวจยไดทาการตดตามผลการฝกอบรม (Follow up Study) ดวยการ

ใชแบบสอบถาม (Questionnaire) เพยงสวนเดยว โดยไดตดตามผลจากหวหนางานและบคลากรท

เกยวของกบการสอนงาน ไดแก ผบงคบบญชา และพนกงานใตบงคบบญชาของหวหนางานผผานการ

ฝกอบรม ซงพบผลทยงไมชดเจนนกในประเดนทไมสามารถชชดได เชน ทศนคตทดในการสอนงาน

การปรบตวของหวหนางาน และปฏสมพนธกบผรวมงาน เนองดวยขอจากดของกลมตวอยางทมขนาด

เลก ดงนน ในการวจยครงตอไปจงควรไดปรบเปลยนกระบวนการวจยใหม โดยทาการทดลองหลาย

ครง กบกลมตวอยางหลายกลม ทงนเพอทดสอบผลสมฤทธในการเรยนรของกลมตวอยางจนแนใจวา

ไดผลด

3. ควรทาการวจยเพอศกษาเพอจดทา “โปรแกรมการสอนงาน” ในตาแหนงงานตาง ๆ ของ

บคลากรในโรงงานของไทยขน โดยจดทาเปนชดวชาตามประเภทของธรกจและลกษณะของสายงาน

เพอใชในการพฒนาบคลากรในภาคอตสาหกรรมตงแตเรมตนเขาทางาน เพอใหไดเรยนรวธการทางาน

โดยกาหนดกรอบของการพฒนาใหครอบคลมความรในการทางานในทกสายงาน และควรกาหนดให

ผบงคบบญชามพนธะผกพนกบการสอนงานตามโปรแกรมการสอนงานทไดพฒนาขน ทงน เพอเปน

หลกประกนวาพนกงานจะไดรบการสอนงานอยางเทาเทยมกนทกคนและทกตาแหนงงาน ดงเชน ใน

ประเทศสหรฐอเมรกาซงไดมการศกษาการสรางโปรแกรมการสอนงานเพอการพฒนากาลงคนในระดบ

ตาง ๆ และไดโปรแกรมการฝกอบรมอาชพประเภทตาง ๆ เชน โปรแกรม Pro-Tech โปรแกรม OJT

และ Expert OJT และมชดฝกอาชพตาง ๆ เชน ชดอตสาหกรรมการผลต ชดการบรหารธรกจ ชดการ

โรงแรมและการทองเทยว และโปรแกรม SCAN สาหรบพฒนาแรงงานรนใหม เปนตน สามารถนามา

เปนรปแบบการพฒนาแรงงานทจะเสรมสรางคณสมบตของแรงงานใหตรงกบตาแหนงงาน ใหสามารถ

ทางานไดอยางเตมประสทธภาพ

บรรณานกรม

188

บรรณานกรม

กรมโรงงานอตสาหกรรม. (2547). สถตโรงงานอตสาหกรรมทไดรบอนญาตใหประกอบกจการ ขยาย

กจการ และเลกกจการ ในรอบป 2540-2547. สบคนเมอวนท 8 มถนายน 2548, จาก

http://www.diw.go.th/diw_web/html/versionthai/data/data1_2.asp/

กรมสงเสรมการสงออก. (2545 มกราคม– เมษายน). รายงานภาวการณสงออก “Fact Sheet สนคา

เครองอเลกทรอนกส. สบคน เมอวนท 4 สงหาคม 2548, จาก http://www.depthai.go.th/

กระทรวงอตสาหกรรม. (2545). การปรบโครงสรางอตสาหกรรม (Industrial Restructuring Plan).

สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ 2547,

จาก http://203.151.85.13/newirp/10article/article03.html

________. (2547). ยทธศาสตรการพฒนากาลงคนภาคอตสาหกรรม. สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ

2548, จาก http://www.industry.go.th/

________. (2548). รายงานสถานการณอตสาหกรรม 2548 และแนวโนม 2549. สบคนเมอวนท 8

ธนวาคม 2548, จาก http://www.industry.go.th/

กระทรวงอตสาหกรรมและสภาอตสาหกรรม. (2541). แผนแมบทเพอพฒนาอตสาหกรรมเครองใช

ไฟฟาอเลกทรอนกส และเทคโนโลยสารสนเทศ. สบคนเมอวนท 8 มถนายน 2548, จาก

http://203.151.85.13/newirp/10article/article03.html

เกรยงศกด วฒนะรตน. (2549, มกราคม – มถนายน). ผบงคบบญชากบการสอนงาน (Coaching).

กรงเทพฯ : วารสารสมาคมนกฝกอบรมแหงประเทศไทย ฉบบท 32. สบคนเมอวนท 20

มนาคม 2549, จาก http://www.diw.go.th/HRM/knowledge/COACHING.pdf.

เกอ วงศบญสน. (2545, 13 กรกฎาคม). การปรบฐานทรพยากรมนษยของไทย: แนวทางวเคราะห

(การประชมวชาการเชงปฏบตการ โครงการทกษะแรงงานไทยในอนาคตทพงประสงค).

สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.), กรงเทพฯ : วทยาลยประชากรศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

แกร อาร. ซซสน. (2545). การฝกปฏบตในงานจรง. แปลและเรยบเรยงจาก Hands – on Training.

โดยยดา รกไทย. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท.

ขนษฐา จตรอรณ. (2540). เทคนคการฝกอบรมและการประชม. กรงเทพฯ : มณฑลการพมพ.

จตวทยาอตสาหกรรม. (2549). เทคนคการจดฝกอบรม. สบคนเมอวนท 1 กมภาพนธ 2549,

จาก http://dit.dru.ac.th/home/023/psychology/chap7.html

189

ชชย สมทธไกร. (2548). การฝกอบรมบคลากรในองคกร. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ชศร วงศรตนะ. (2534). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

ณรงควทย แสนทอง. (2548). ระบบการสอนงานในองคการทมประสทธภาพ. สบคนเมอวนท 10

กรกฎาคม 2548,

จาก http://www.hrcenter.co.th/HRKnowView.asp?id=41&mode=disp

ณรงควทย แสนทอง ;และเทพประสทธ สามารถกจ. (2549). เทคนคการสอนงานอยางมประสทธภาพ.

สบคนเมอวนท 10 พฤศจกายน 2549, จาก

http://www.peoplevalue.co.th/index.php?option=com_content&task=view&id=260&

Itemid=97&PHPSESSID=c... - 13k

ดนย เทยนพฒ. (2545). การออกแบบและพฒนาความรในองคกร. กรงเทพฯ : นาโกตา.

________. (2547). การพฒนามลคาทนมนษย. กรงเทพฯ : แอดวานซ รเสรซ.

เดนพงษ พลละคร. (2532). การพฒนาผใตบงคบบญชา. วารสารเพมผลผลต ปท 28 . กรงเทพฯ

ทนง ทองเตม. (2549). การบรหารงานสาหรบผบงคบบญชาระดบตน. (สรปผลการฝกอบรม)

สบคนเมอวนท 6 มกราคม 2549, จาก

http://intraweb.rdpb.go.th/intraweb/download/nida.pdf.

นฤรน ตนตสจจธรรม. (2548,15 กรกฎาคม). อตราการเตบโตทางรายไดของแคล-คอมพฯ.

บางกอกนวส. บทสมภาษณ. สบคนเมอวนท 21 กรกฎาคม 2548, จาก

http://www.bangkokbiznews.com/2005/07/17/f005reg_21813.php?news_id=21813

นวลจนทร ปยะกล. (2549). โรงงานแหงการเรยนร. กรงเทพฯ:หองสมดสานกเลขาธการสภาการศกษา,

ถายเอกสาร.

นอย ศรโชต. (2524). เทคนคการฝกอบรม. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

นพนธ พวพงศกร ; และ สมเกยรต ตงกจวานชย. (2546). รายงานการวจยผลกระทบตอแรงงานจาก

การนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการผลต : ศกษากรณอตสาหกรรมอเลกทรอนกส .

กรงเทพฯ : สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. ถายเอกสาร.

บญเลศ ไพรนทร. (2538). เทคนคเพอการเปลยนแปลงความร ทกษะ และทศนคต. กรงเทพฯ :

สานกงาน ก.พ.

190

เบญจาภา สทธะพนท. (2546). การพฒนารปแบบการฝกอบรมเพอเสรมสรางสมรรถนะดานการ

ออกแบบผลตภณฑ สาหรบนกศกษาระดบประกาศนยบตรวชาชพ. วทยานพนธ คอ.ด.

(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหาร

ลาดกระบง. หองสมดสานกงานเลขาธการสภาการศกษา. ถายเอกสาร.

ผะอบ พวงนอย ; และคณะ. (2546, มกราคม - มนาคม). ยทธวธการเรยนการสอน : การพฒนาทกษะ

ภาษาองกฤษเทคนคเพอการสอสารในงานอาชพ : การประยกตทฤษฏทลงตว. กลม

งานวจยและพฒนา สานกพฒนาเทคนคศกษา สจพ. วารสาร พฒนาเทคนคศกษา ปท 15

ฉบบท 45.

พร ศรยมก. (2545 ). การพฒนารปแบบการจดการศกษานอกระบบโรงเรยน เพอสงเสรมสมรรถนะใน

การสอนงานของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม. วทยานพนธ ค.ด. กรงเทพฯ : บณฑต

วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สบคนเมอวนท 7 มกราคม 2549, จากหองสมด

งานวจยสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

http://www.riclib.nrct.go.th/abs/t146336.pdf

พนจดา วระชาต. (2543). การฝกอบรมกบการพฒนาอาชพ. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร.

พวงรตน ทวรตน. (2531). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตร และสงคมศาสตร. กรงเทพฯ : เจรญผล.

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. (2548). การพฒนาทรพยากรมนษย. สบคนเมอวนท 1 มนาคม 2548,

จาก http://www.hri.tu.ac.th/5.2.html

มหาวทยาลยธรรมศาสตรศนยรงสต. (2548). การฝกอบรม. สบคนเมอวนท 1 มนาคม 2548,

จาก http://www.tu.ac.th/org/ofrector/person/train/index.htm.

แมคอารเดล, เจร อ. เอช. (2546). การวเคราะหความจาเปนในการฝกอบรม. แปลโดย วฒพงษ

ยศถาสโรดม. กรงเทพฯ : บ ไบรท บคส.

รงนกร สมงคล. (2547). การสอนงานตามแนว TWI (Job Instruction). สบคนเมอวนท 6 พฤษภาคม

2548, จาก http://www.myjob.co.th/public_training/detail_train.php? code_pub =

2547_24&category=i.

เรกซ, พ. แกทโท. (2544). คมอสาหรบหวหนางานยคใหม เลม 1 (Smart Manager’s Handbook I). แปลและเรยบเรยงโดย ธนกานต และกานตสดา มาฆะศรานนท. กรงเทพฯ : บ ไบรท บคส.

เรกซ, พ. แกทโท. (2545, กรกฎาคม). คมอสาหรบหวหนางานยคใหม เลม 2 (Smart Manager’s

Handbook II). แปลและเรยบเรยงโดย ณฐพงศ เกศมารษ และ สภาวด วทยะประพนธ.

กรงเทพฯ : บ ไบรท บคส.

191

ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. (2528). หลกการวจยทางการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ :

วคตอรเพาเวอรพอยท.

วรนทร จตตยานรกษ. (2546). ความสมพนธระหวางทศนคตตอการฝกอบรมหลกสตรการสอนงาน

กบการถายโยงความรของหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรม. วทยานพนธ วท.ม. กรงเทพฯ

: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สบคนเมอวนท 3 สงหาคม 2548, จาก

หองสมดงานวจยสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

http://www.riclib.nrct.go.th/abs/t135975.pdf.

วชย รวพน. (2546). ปจจยทสงผลตอความผกพนตองานของหวหนางาน. วทยานพนธ คอ.ด.

(การบรหารอาชวศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจา

คณทหารลาดกระบง. ถายเอกสาร.

วชย โถสวรรณจนดา. (2546). หวหนางานพนธแท. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-

ญปน).

วทยาลยขาราชการตลาการศาลยตธรรม. (2006 : มกราคม). การเรยนรและการสอนงาน. สบคนเมอ

วนท 8 มถนายน 2549, จาก http://www.judiciary.go.th/jti/liberly/article/articleVtu.htm

วยะดา วรธนานนท. (2548). การสอนงานอยางไรใหมประสทธภาพ. ฝายฝกอบรม สานกการศกษา

ตอเนอง, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สบคนเมอวนท 4 กรกฎาคม 2548,

จาก http://www.stou.ac.th/Thai/Offices/Oce/Knowledge/1-47/page5-1-47.html

ศรสกล สงขศร. (2541). ลกษณะผนาของผบงคบบญชาและความพงพอใจในงานของ

ผใตบงคบบญชา : ศกษาเฉพาะกรณการนคมอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สานกงาน

ใหญ. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต. สบคนเมอวนท 1 พฤศจกายน

2549, จาก http://www.research.mol.go.th/data/doc/NR47263.doc.

ศภกานต ตนตสรเศรณ ;และคณะ. (2542). การศกษาความตองการในการฝกอบรมดานบรหารในยค

วกฤตเศรษฐกจของสมาชกประเภทสถาบนของสมาคมการจดการงานบคคลแหงประเทศ

ไทย (PMAT). กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สบคนเมอวนท 1 พฤศจกายน 2549,

จาก http://www2.acc.chula.ac.th/~mbarsch/data/11.htm.

192

สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. (2543). รายงานการวจยการลดการผลตของเสย (Defect Reduction)

กรณศกษา : บมจ. อตสาหกรรมผาเคลอบพลาสตกไทย. สบคนเมอวนท 9 มถนายน 2548,

จาก http://www.ftpi.or.th/dwnld/research/improvecase/phacleub.pdf.

________. (2543). รายงานการวจยการบรหารสนคาคงคลงและทรพยากรบคคล กรณศกษา :

บรษท ไอท ฟดส อนดสทรส จากด. สบคนเมอวนท 9 มถนายน 2548, จาก

http://www.ftpi.or.th/dwnld/research/improvecase/it_food.pdf.

________. (2543). รายงานการวจยระบบควบคมคณภาพ (Quality Control System) กรณศกษา :

หางหนสวนจากด โปรเวย เอนเตอรไพรส. สบคนเมอวนท 9 มถนายน 2548, จาก

http://www.ftpi.or.th/dwnld/research/improvecase/proway.pdf.

สถาบนไฟฟาและอเลกทรอนกส. (2547, 25 พฤษภาคม). การมองเทคโนโลยในอนาคตใน

อตสาหกรรมไฟฟาและอเลกทรอนกสของไทย. (เอกสารประกอบการสมมนา). สบคนเมอ

วนท 14 มถนายน 2548, จาก http://www.thaieei.com/GuruPortal/Guru/pid/643.

สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. (2547). แผนกลยทธการพฒนากาลงคน. โครงการศกษา

เพอจดทายทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมขดความสามารถในการแขงขน

ของอตสาหกรรม. ถายเอกสาร.

สานกงานพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2548, พฤษภาคม). ยทธศาสตรการพฒนาทรพยากรมนษยเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมหลก. ถายเอกสาร.

สมคด อสระวฒน. (2548). เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ. 2548, ภาควชาศกษาศาสตร

คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหดล, สบคนเมอวนท 14 กรกฎาคม จาก

http://www.stou.ac.th/Thai/Offices/Oce/Knowledge/4-46/page12-4-46.html

สมชาต กจยรรยง. (2545). เทคนคการเปนวทยากรฝกอบรม. กรงเทพฯ: มลตอนฟอรเมชนเทคโนโลย.

________. (2546). ความฉลาดรของผนา (Leadership Quotient). กรงเทพฯ : ธรรกมลการพมพ.

สมยศ เจตนเจรญรกษ. (2539). การสรางหลกสตรฝกอบรมเกยวกบการบรหารงานในอตสาหกรรม

การผลต. ปรญญานพนธ คอ.ด. (วจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ. ถายเอกสาร.

________. (2548, มกราคม-มนาคม). การวจยการสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองเทคนค

การสอนงานสาหรบหวหนางานในภาคอตสาหกรรมการผลตและบรการของประเทศไทย. วารสาร

พฒนาเทคนคศกษา ปท 17, ฉบบท 53 หนา 60-69. ถายเอกสาร.

193

สมต สชฌกร. (2547). เทคนคการสอนงาน. กรงเทพฯ : สายธาร.

สายณห พานช. (2548). การฝกงานในหนาท (On the Job Training). กรงเทพฯ : MDI.

สเมธ งามกนก. (2549). หลกสตรฝกอบรมเพมอานาจในการทางานเพอพฒนาสมรรถนะของ

เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน กระทรวงศกษาธการ. ปรญญานพนธ กศ.ด.

(การบรหารการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สบคนเมอวนท 1 พฤศจกายน 2549, จาก

http://www.edu.swu.ac.th/edadmin/rombotyor.doc.

สรพล พยอมแยม. (2541). จตวทยาอตสาหกรรม (Industrial Psychology). กรงเทพฯ :

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร.

อกนษฐ หงสวณะ. (2543). การประเมนโครงการฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพหวหนาภาค/หวหนา

ฝาย ของสถาบนพระบรมชนก กระทรวงสาธารณสข . วทยานพนธศกษาศาสตร

มหาบณฑต (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

อาภรณ ภวทยพนธ. (2548). สอนงานอยางไรใหไดงาน (Coaching). กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

________. (2548). COMPETENCY DICTIONARY. กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

________. (2548). เทคนคการทางานเชงรก (PROACTIVE). กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

อามร เชาวลต. (2548). การปรบตวสระบบการบรหารและพฒนาผลการปฏบตงาน. กรงเทพฯ :

กลมงานพฒนาองคกรและระบบงาน, กระทรวงแรงงาน. สบคนเมอวนท 10 มถนายน 2548, จาก

http://www.mol.go.th/intranet/src/cycle_mail/15062005123256387.doc

Best, W. John. (1977). Research in Education. 3rd. ed. Prentice-Hall Inc., New Jersey.

Photocopied.

Bougae, Cyd. (2005). A descriptive study of the impact of executive coaching from

the perspective of the executive leader. Dissertation, Ph.D. (Business

Administration, Management ; Education, Business Education, Adult and

Continuing). The Capella University. Retrieved August 17, 2005, from

http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/3162727.

Carnevale, A. P. ; Gainer, L. J. ; & Meltzer, A. S. (1990). Workplace Basics Training

Manual. San Francisco, CA : Jossey-Bass. Photocopied.

194

Darkenwald, Gordon G. ; & Sharan B. Merriam. (1982). Adult Education : Foundations of

Practice. New York: Harper and Row.

Flanders, Blake. (2004). The Information Technology Training Needs of Workers in Small,

Medium, and Large Kansas Firms. Dissertation, Ph.D. (Education, Vocational;

Education, Adult and Continuing; Education, Curriculum and Instruction). The

Kansas State University. Retrieved August 17, 2005, from

http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/3132163.

Graham, Gary W. (2003). Education, Adult and Continuing; Education Industrial.

Dissertation, Ph.D. (Educational Psychology). The Capella University. Retrieved

June 22, 2005, from http://wwwlib.umi.com/

Goldstein, Irwin L. (1986). Training in Organization : Needs Assessment Development and

Evaluation. Monterey, Calif. : Brooks/Cole Publishing. Photocopied.

Hopf, A. Gidget. (2005). The Nature of Executive Coaching from the Perspectives of the

Coach, Executive and Followers. Dissertation, Ed.D. (Business Administration

Management, Education, Business). The George Washington University. Retrieved

July 15, 2005, from http://wwwlib.umi.com/dissertations/fullcit/3161586.

Knowles, Malcolm S. (1980). The Modern Practice of Adult Education. New York:

Cambridge,The Adult Education Company.

Knowles, Malcom. (1984). The Adult Learner. A Neglected Species. 3rd Edition, Houston.

Texas : Gulf Publishing Company. Photocopied.

Knowles, Malcolm S. (1989). The Making of An Adult Educator: An Autobiographical

Journey. San Francisco:Jossey-Bass.

Lovell, R. Bernard.(1984). Adult Learning. London: Croom Helm.

Roger, Carls. (1951). Client-Centered Therapy. Boston : Houston-Miffier. Photocopied.

Taba, Hilda. (1962). Curriculum Theory : Theory and Practice. New York : Harcourt, Brace

and World, Inc. Photocopied.

Unesco, (1996). The Treasure Within. Report to UNESCO of the International

Commission on Education for the Twenty – First Century.

195

บรรณานกรมการสมภาษณ

สมศกด เพชรรตน. (2548. 11,19 กรกฎาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษท

แคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). จงหวดเพชรบร.

บญทน ยางนอก. (2548, 9 พฤศจกายน). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). จงหวดเพชรบร.

บรรจง จตรเจอ. (2548, 9 พฤศจกายน). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-

คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). จงหวดเพชรบร.

เกสร วงสะอาด. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ อ

เลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). จงหวดเพชรบร.

แววดาว ชนสกล. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ

อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). จงหวดเพชรบร.

สดา ดวงทบทม. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ


นศา นาคะวะรง. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ


ประสทธ ชนจตต. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ


องอร ออตยะกล. (2548, 3 สงหาคม). สมภาษณโดย แพรวพรรณ บญฤทธมนตร ทบรษทแคล-คอมพ


ภาคผนวก

197

ภาคผนวก ก

ก - 1 แบบสมภาษณผบรหาร ก – 1.1 แบบสมภาษณหวหนางาน ก - 2 แบบสอบถามหวหนางาน

198

แบบสมภาษณเกยวกบการสอนงาน

สถานท : บรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

138 หม 4 ถนนเพชรเกษม ตาบลสระพง อาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

วนท ........เดอน..........................พ. ศ. 2548 เวลา ...................... น.

ขอมลผสมภาษณ

นางสาวแพรวพรรณ บญฤทธมนตร

นสตปรญญาเอก รน 2 ภาควชาการศกษาผใหญ

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

สถานททางาน วทยาลยสารพดชางสพระยา ถนนสพระยา เขตบางรก กรงเทพฯ 10500

โทร. 02-2665449 โทรสาร 02-2364185 กด 34

199

ก - 1 แบบสมภาษณผบรหาร

1. ขอมลสวนตว ชอผใหสมภาษณ...................................................................................อาย.........................ป

สถานภาพ โสด สมรส หยาราง จบการศกษาระดบ...........................................

สาขา..............................................จากสถาบน.............................................................. .......

ตาแหนงงานปจจบน......................................................................เงนเดอน......................บาท

ประสบการณในการทางานรวมทงสน...................ป ประสบการณในตาแหนงปจจบน.............ป

มผใตบงคบบญชารวม..........................คน มภารกจการสอนงาน…....................ชวโมง/สปดาห

ประสบการณของทานตอการฝกอบรม หลกสตร “เทคนคการสอนงาน สาหรบหวหนางาน”

เคยไดรบการฝกอบรมหลกสตรนมาแลว ยงไมเคยไดรบการฝกอบรมหลกสตรน 2. ขอมลบคลากรสายการผลต

1. บรษทฯ มจานวนผบรหาร................คน เปนชาวไตหวน................คน ชาวไทย.................

คน ลกษณะเปน บรษทตางชาต บรษทรวมทน อตราสวนในการรวมทน.........%

2. บรษทฯ มบคลากรในตาแหนงผบรหาร (ผจก. ฝายตาง ๆ) ในสายการผลต........................คน

และผบรหารในสายสานกงาน.................................คน

3. ปจจบนโรงงานมพนกงานทงสนประมาณ..............................คน (เฉพาะ รง. เพชรบร)

4. ในสายงานการผลต มการแบงงานออกเปนแผนกตาง ๆ ............แผนก ไดแก

1. แผนก…………………………... ม Foreman …………คน ม Supervisor…………คน





5. ผบงคบบญชาระดบเหนอกวา Supervisor คอบคคลากรตาแหนง..........................................

6. เกณฑการพจารณา เลอนระดบ Foreman ขนเปน Supervisor ไดแก

1. ................................................................3. .............................................................

2. ................................................................4. .............................................................

200

3. ขอมลเกยวกบการสอนงาน

1. หวหนางานสวนใหญเคยไดรบการฝกอบรมดานการสอนงานจากหนวยงานอนหรอไม? .............................................................................................................................................. 2. ทานคดวาปญหาในการสอนงานของหวหนางานคออะไร?

1. .............................................................3. ................................................................. 2. .............................................................4. .................................................................

3. นอกเหนอจากการ Morning Training แลว หวหนางานไดใชเวลาอนสอนงานอกหรอไม อยางไร .............................................................................................................................................. 4. โรงงานมวธการแกปญหาพนกงานทางานผดพลาด ลาชา ประสทธภาพการทางานตาอยางไร?

1. ...............................................................3. .............................................................. 2. ...............................................................4. ..............................................................

5. โรงงานจดใหม “ระบบพเลยง” หรอไม? อยางไร?.......................................................... .................................................................................................................................... 6. ทานคดวาคณภาพการสอนงานของหวหนางาน (Foreman) อยในระดบใด? ด ..................% ปานกลาง ..................% ควรปรบปรง ..................% 7.ทานคดวาคณภาพการสอนงานของหวหนางาน (Supervisor) อยในระดบใด? ด ..................% ปานกลาง ..................% ควรปรบปรง ..................% 8.โปรดเลาถงเทคนคและวธการสอนงานของทาน ............................................................................................................................................. 9. ปญหาทาใหทานไมคอยพงพอใจในการสอนงานคออะไร? .............................................................................................................................................. 10. ทศนะคตของทานทมตอการสอนงาน.................................................................................. 11. ทานคดวาหลกสตรการสอนงานสาหรบหวหนางาน ควรจะประกอบดวยเนอหา

1.................................................................3. .............................................................. 2.................................................................4. ..............................................................

12. วธการฝก/กจกรรมทเหมาะสมคอ………………………………………………………… 13. เปาหมายทความเหมาะสมทสดไดแก หวหนางานระดบ Supervisor Foreman

Leader เหตผลเนองจาก ................................................................... 14. ระยะเวลาการฝกทเหมาะสมคอ..........ชวโมง หรอ........วน จานวนทเหมาะสม คอ..........คน 15. แผนกทหวหนางานสมควรไดรบการฝกอบรมมากทสด คอ แผนก.......................................

เหตผล.............................................................................................................................

แพรวพรรณ บญฤทธมนตร : ผสมภาษณ

201

ก – 1.1 แบบสมภาษณหวหนางาน

ขอมลสวนตว ชอผใหสมภาษณ................................................................................อาย..........................ป

จบการศกษาระดบ............................................สาขา............................................................

ตาแหนงงาน...........................................................แผนก......................................................

ประสบการณในการทางาน.........................ป มผใตบงคบบญชาจานวน............................คน

ขอมลดานการสอนงาน (โปรดทาเครองหมาย √ หนาคาตอบททานตองการ) 1. การฝกอบรมเกยวกบเทคนคการสอนงาน

เคย ไมเคย อน ๆ.......................................................

ตองการ ไมตองการ

2. ใน 1 สปดาหทานใชเวลาสอนงานประมาณ.........ชวโมง โดยสอนครงละ.............นาท / ชวโมง

3. ปกตทานใชวธการสอนแบบ

รายตว เปนกลมยอยประมาณ...........คน ตามความเหมาะสม

4. สถานทสอนงาน

ณ จดปฏบตงาน ในชนเรยน อน ๆ.......................................................

5. ลกษณะการสอนงาน

วธการ Coaching วธแบบ OJT อน ๆ .................................................

6. การจดทาตารางการสอนงาน

ม ไมม

7. สอการสอน

ไมม ม ไดแก..........................................................................................

8. การเตรยมการสอน

เตรยม ไมไดเตรยม เพราะ..............................................................

9. การประเมนผล

ม โดยวธ....................................... ไมม ไมเขาใจวธการประเมนผล

10. ความรเกยวกบจตวทยาการสอนผใหญ

ร ไมร

ตองการ ไมตองการ

202

11. ทศนะคตในการสอนงาน

ชอบ ไมชอบ ชอบแตไมถนดสอน เปนความรบผดชอบ เปนการสอนตามคาสงทไดรบ เปนการเพมภาระงาน

12. ในรอบปมอบตเหตทเกดขนในการทางานของพนกงาน ม ประมาณ.........ครง ไมม

13. จานวนชนงานทเสยใน 1 สปดาห ม ประมาณ ............. ชน ไมม

14. ในการทางานของลกนอง ทานพบวา (ตอบไดหลายขอ) เรยบรอยด รวดเรว สนเปลองวสดมาก คณภาพยงไมสมาเสมอ ยงลาชา มบางสวนผดพลาด

15. เมอทานพบวาลกนองทางานผดพลาด เกดชนงานเสย อธบายและสาธตวธการทางานทถกตอง และทาการสอนงานใหมทนท

ใหทบทวนวธการทางานกอน แลวจงอธบายสาเหตทเกด และสอนวธการทางานใหใหม วากลาว ตกเตอน ใหเพมความระมดระวง หากเกดปญหาอกจะตองถกยายแผนก

16. ความสมพนธระหวางหวหนางานกบพนกงาน ดมาก ด ปานกลาง ไมคอยราบรน

17. ระดบความสนใจเรยนของผเรยน ดมาก คอนขางด ปานกลาง ไมคอยตงใจ

18. คมอในการสอนงาน ม ไมม ตองการ ไมตองการ

19. ระดบความรของทานเกยวกบหลกการสอนงานโรงงาน ดมาก ด ปานกลาง นอยไป

20. ระดบความรของทานเกยวกบวธการสอนงาน Four Steps Method ดมาก ด ปานกลาง นอยไป

21. ระดบความรเกยวกบการวเคราะหงาน เพอจดทาแบบซอยงาน ดมาก ด ปานกลาง นอยไป ไมร

22. สงททานใหความสาคญมากเปนอนดบ1 ในขณะทาการ Morning Training คอ การตรวจเชคการมาทางานของพนกงาน การจดคนเขานงทางานใน Station ใหครบ

การแจงขอมล ขาวสารของบรษทใหพนกงานทราบ การใหพนกงานทบทวนวธการทางานทผานมาเมอพบปญหาชนงานไมผาน QC การแจงปญหาของเสยใหทราบ และยาเตอนใหทางานใหถกตองมากขน

อน ๆ ไดแก............................................................................................

203

23. โปรดอธบายสภาพการสอนงานของทาน วามวธการจดการเรยนการสอนอยางไร?

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

24. ปญหาอน ๆ ททานพบ ในการสอนงานมอะไรบาง

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

25. ทานตองการความรอะไรเพมเตมบางในการสอนงาน

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ขอขอบคณ

ผสมภาษณ : แพรวพรรณ บญฤทธมนตร

204

ก - 2 แบบสอบถามหวหนางาน

คาชแจง โปรดตอบแบบสอบถามใหครบทกขอ (คาตอบของทานจะใชประโยชนเพอการวจย

เพยงอยางเดยวเทานน มไดสงผลตอการปฏบตงานของทานแตอยางใด) ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม

1. เพศ หญง ชาย

2. อาย 25 – 30 ป

31 - 35 ป

36 – 40 ป

3. สถานภาพ โสด สมรส หยาราง

4. การศกษาระดบ มธยมตน

มธยมปลาย, ปวช

ปวส., อนปรญญา

5. แผนกงาน OSMT

PCBA

SUB

TOP

PACK

6. ประสบการณในตาแหนงหวหนางาน.........................ป 5 - 7 ป

8 -10 ป

7. ปจจบนไดรบเงนเดอน 4,500 – 6,000 บาท

6,100 – 8,000 บาท

สงกวา 8,000 บาท

8. มผใตบงคบบญชาจานวน 10 – 100 คน

101 – 200 คน

201 – 300 คน

205

ตอนท 2 โปรดทาเครองหมาย √ ลงในชองทตรงกบระดบความคดเหนของทาน

ระดบของปญหา / ระดบความคดเหน

สภาพ / ปญหาดานการสอนงาน มากทสด มาก ปานกลาง นอย นอยทสด 1. ประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงาน

2. ความพงพอใจของทานทมตอการสอนงาน

3. ระดบความรของทานเกยวกบการสอนงาน

4. การขาดความรวธการสอนงานในโรงงาน

5. ปญหาในการถายทอดความร

1. ปญหาในการลาดบขนตอนการสอนงาน

2. ปญหาการสอนงานลกนองทมนสยตางกน

3. ปญหาในการตดตาม /ประเมนผลการสอน

5. ปญหาการสอนงานพนกงานวยผใหญ

6. ปญหาในการวางแผนการสอน

7. ระดบความสนใจในการเรยนของลกนอง

8. ปญหาการวเคราะหงาน/การทาแบบซอยงาน

9. ความถในการสอนงานเปนรายบคคล

10. ประสบการณฝกอบรมเรองการสอนงาน

11. ความพงพอใจของทานทมตอการสอนงาน

12. ระดบความรของทานเกยวกบการสอนงาน

13. การขาดความรวธการสอนงานในโรงงาน

ความตองการดานการสอนงาน

1. ความตองการฝกอบรมเทคนคการสอนงาน

2. 2.1 ความรหลกและวธการสอนงาน

2.2 เทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน

2.3 เทคนคการสอนงานลกนองประเภทตาง ๆ

2.4 เทคนคการสอนงานพนกงานผใหญ

2.5 ลาดบขนตอนการถายทอดความร

2.6 ภาวะผนาสาหรบหวหนางาน

2.7 บคลกภาพทดในการสอนงาน

3. ความตองการวฒบตรการฝกอบรม

3.1 วธการฝกทตองการ บรรยาย อภปราย บทบาทสมมต สาธต Workshop

3.2 ระยะเวลาทเหมาะสมในการฝกอบรมในครงนคอ 1 วน 2 วน

3.3 วนเวลาทเหมาะสมในการฝก วนเสาร – อาทตย วน และเวลาทางานปกต

206

ตอนท 3 โปรดกรอกรายละเอยดเพมเตมใหครบทกขอ 1. โปรดบอกถงทศนคตของทานทมตอการสอนงาน?

1. …………………………………………………………………………………………………………………

2. …………………………………………………………………………………………………………………

3. …………………………………………………………………………………………………………………

4. ………………………………………………………………………………………………………………….

2. โปรดอธบายถงขนตอนในการสอนงานของทาน วามลาดบขนตอนอยางไร? 1. ………………………………………………………………………………………………………………….

2. ………………………………………………………………………………………………………………….

3. ………………………………………………………………………………………………………………….

4. ………………………………………………………………………………………………………………….

3. โปรดบอกถง ปญหา / อปสรรค ททาใหทานไมพงพอใจ ในการสอนงาน 1. ………………………………………………………………………………………………………………….

2. …………………………………………………………………………………………………………………

3. …………………………………………………………………………………………………………………. 4. ………………………………………………………………………………………………………………….

ขอขอบคณทกทานทกรณาตอบแบบสอบถาม

อ. แพรวพรรณ บญฤทธมนตร

ภาคผนวก ข

รายนามผเชยวชาญ หนงสอเชญผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอ

208

รายนามผเชยวชาญ

1. นายอาทตย วฒคะโร ผตรวจราชการ กระทรวงอตสาหกรรม

2. นายบญทน ยางนอก ผจดการโรงงาน บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส(ประเทศไทย)

จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

3. นางสาวอาภรณ ภวทยพนธ ผเชยวชาญดานจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ

ผอานวยการอาวโสดานการฝกอบรม และการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบน HR

Solution, ผจดการฝายฝกอบรมและพฒนาทรพยากรบคคลอาวโส บรษท เนชน

มลตมเดย กรป จากด (มหาชน)

4. รศ. ดร. สนทร โคตรบรรเทา อาจารยผเชยวชาญพเศษดานการศกษาผใหญ

5. นายสมตร โชควทยา ผบรหารสถานศกษาสถาบนการอาชวศกษากรงเทพมหานครฯ 1

ผเชยวชาญดานการบรหารอาชวและเทคนคศกษา

ภาคผนวก ค

หนงสอขอความอนเคราะหเพอการวจย

ภาคผนวก ง

แบบประเมนเครองมอวจยจากการพจารณาของผเชยวชาญ ง - 1 แบบประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม ง - 2 แบบประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบ

217

แบบประเมนคณภาพหลกสตรโดยผเชยวชาญ

การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกส

: ศกษากรณบรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

โดย





โทร. 02-2665449 โทรสาร 02-2364185 กด 34

218

ง - 1 แบบประเมนคณภาพหลกสตรการฝกอบรม

คาชแจง แบบประเมนคณภาพของหลกสตรแบงออกเปน 2 ตอน

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามความคดเหนเพอประเมนระดบคณภาพของหลกสตร โดยแบงออกเปน

5 หนวยฝก แตละหนวยฝกเปนการประเมนในดานตาง ๆ ไดแก ดานวตถประสงค ดาน

เนอหา ดานวธการฝก/กจกรรมการฝก และดานวธการประเมนผล

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามปลายเปด เพอสอบถามความคดเหน และขอเสนอแนะอนทควรจะแกไข

ปรบปรง หรอเพมเตมหลกสตรเทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพมากยงขน

……………………………………………………………………

ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทาน ทมตอหลกสตร

ระดบความคดเหน 1 หมายถง หลกสตรมคณภาพนอยทสด

ระดบความคดเหน 2 หมายถง หลกสตรมคณภาพนอย

ระดบความคดเหน 3 หมายถง หลกสตรมคณภาพปานกลาง

ระดบความคดเหน 4 หมายถง หลกสตรมคณภาพด

ระดบความคดเหน 5 หมายถง หลกสตรมคณภาพดมาก

219

หนวยฝกท 1

ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และ บทบาท หนาท ความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน

ระดบความคดเหน หมายเหต

รายการประเมน 5 4 3 2 1

1. ดานวตถประสงค

1.1 การกาหนดวตถประสงคมความถกตอง ชดเจน

1.2 วตถประสงคสอดคลองกบเปาหมายการฝกอบรม

1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา

2. ดานเนอหา

2.1 เนอหามความถกตอง ชดเจน

2.2 เนอหาสอดคลองกบวตถประสงคของหลกสตร

2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ

2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม

2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก

3. ดานวธการฝก / กจกรรม (ชมสอวดทศน)

3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบการฝกอบรม

3.2 วธการ/กจกรรมการฝกสอดคลองกบความตองการ ของผเขารบการฝกอบรม

3.3 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม

3.4 วธการ/กจกรรมการฝกสงเสรมใหผรบการฝกอบรม

มสวนรวมในการฝกอบรม

4. ดานวธการประเมนผล

4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบเนอหาวชา

4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงค

4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝก

220

หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน













3. ดานวธการฝก / กจกรรม (ฝกปฏบตการจดทาแบบซอยงาน)










221

หนวยฝกท 3 หลก และวธการสอนงาน













3. ดานวธการฝก / กจกรรม (การชมสอวดทศน, กรณตวอยาง)










222

หนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

ระดบความคดเหน หมายเหต รายการประเมน

5 4 3 2 1











3. ดานวธการฝก / กจกรรม (การใชสถานการณจาลอง)










223

หนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความร และ การฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)

ระดบความคดเหน หมายเหต รายการประเมน

5 4 3 2 1 1. ดานวตถประสงค

1.1 การกาหนดวตถประสงคมความชดเจน


1.3 วตถประสงคสอดคลองกบเนอหาสาระ วชา 2. ดานวธการฝก / กจกรรม



2.3 เนอหามความตอเนองกนเปนลาดบ 2.4 เนอหามความเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 2.5 เนอหาสอดคลองกบการปฏบตงานจรงของผรบการฝก

3. ดานวธการฝกและกจกรรมการฝก (ทดลองสอนงาน)

3.1 วธการ/กจกรรมการฝกเหมาะสมกบจานวนผรบกา ฝกอบรม


3.3 วธการ/กจกรรมการฝก เหมาะสมกบเวลาทใชในการฝกอบรม

3.4 วธการ/กจกรรมการฝก สงเสรมใหผรบการฝกอบรมมสวนรวมในการฝกอบรม


4.1 วธการประเมนผลเหมาะสมกบผรบการฝก

4.2 วธการประเมนผลเหมาะสมกบวตถประสงคของ หลกสตร

4.3 วธการประเมนผลเหมาะสมกบกจกรรมการฝกอบรม

224

ตอนท 2 โปรดใหความคดเหน หรอขอเสนอแนะอน ๆ ทเหนวาควรจะแกไข ปรบปรง หรอ

เพมเตมหลกสตรเทคนคการสอนงานใหมคณภาพมากยงขน หนวยฝกท 1 ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และบทบาท หนาท ความสาคญของหวหนางาน

กบการสอนงาน

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

หนวยฝกท 2 การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

หนวยฝกท 3 หลก และวธการสอนงาน

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

หนวยฝกท 4 เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

หนวยฝกท 5 การลาดบขนตอนในการถายทอดความร และการฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching

Workshop)

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

..............................................................................................................................................

ลงชอ ……............................................................

(.........................................................................................)

ตาแหนงงาน ……..........................................................................................................

................../............................./...................

225

ง - 2 แบบประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบ

คาชแจง แบบสอบถามความคดเหนฉบบนเปนการประเมนความเทยงตรงเชงเนอหาของขอคาถาม

จากแบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรมโดยประเมนวาขอคาถามแตละขอมความ

สอดคลองกบจดประสงคของการเรยนรอยในระดบใด โดย

ตอนท 1 เปนขอคาถามเพอวด ความร / ความเขาใจ

ตอนท 2 เปนขอคาถามเพอวด ทศนคต

ตอนท 3 เปนการใหขอเสนอแนะอน ๆ ทเกยวของเพมเตมของผเชยวชาญ

คาอธบาย ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย (√ ) ในชองททานคดวาเปนความจรง และสอดคลอง

กบความคดของทานมาก ทสด โดยใหความหมายของระดบคะแนน ดงตอไปน

สอดคลอง ใหคาคะแนนเปน + 1

ไมแนใจวาสอดคลอง ใหคาคะแนนเปน 0

ไมสอดคลอง ใหคาคะแนนเปน - 1

226

แบบ ระดบความคดเหน ตอนท 1 จดประสงคของการเรยนร ดานความร / ความเขาใจ ทดสอบ +1 0 -1

1. มความเขาใจ วตถประสงคทสาคญของการสอนงาน ขอท 1

2. มความเขาใจวาโอกาสใดจาเปนจะตองสอนงาน ขอท 2

3. มความเขาใจพฤตกรรมในการสอนงานทถกตอง ขอท 3

4. มความรในการจดทาแบบซอยงาน ขอท 4

5. อธบาย ลาดบขนตอนของการสอนงานได ขอท 5

6. อธบายความหมายของการซอยงานได ขอท 6

7. มความเขาใจเทคนคในการสอนพนกงานทมพฤตกรรมนงเฉย ขอท 7

8. มเทคนคในการตดตามผลการเรยนรของพนกงาน ขอท 8

9. มความรในการสอสารแบบสองทางในขณะทาการสอนงาน ขอท 9

10. มเทคนคในการสอนงานพนกงานวยผใหญ ขอท 10

227

แบบ ระดบความคดเหน ตอนท 2 จดประสงคของการเรยนร ดานทศนคต ทดสอบ +1 0 -1

1. มความเชอในความสาคญของการพฒนาทรพยากรมนษย ขอท 1

2. มความรกในการถายทอดความร ขอท 2

3. มความรบผดชอบตอผลสาเรจทเกดขนจากการสอนงาน ขอท 3

4. เหนความสาคญของการสอนงาน และนาไปใชใหเกดประโยชนได


ขอท 4

5. มความอดทน และเขาใจวาผเรยนแตละคนมความแตกตางกน ขอท 5

6. มความกระตอรอรนหาความรเพมเตมเพอใชในการสอนงาน ขอท 6

17. มความเชอมนในการถายทอดความร จนทาใหผเรยนยอมรบ ขอท 7

8. เอาใจใสผเรยน เพอใหผเรยนประสบผลสาเรจในการเรยน ขอท 8

9. มคณธรรมในวชาชพ โดยเหนแกประโยชนสวนรวมเปนสาคญ ขอท 9

10. ใหความสาคญกบพนกงานทกคนอยางเทาเทยมกน ขอท 10

ภาคผนวก จ

จ - 1 แบบประเมนผลการฝกอบรม จ - 2 แบบตดตามผลการฝกอบรม

229

จ - 1 แบบประเมนผลการฝกอบรม

ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทานทมตอ

การจดการฝกอบรมความรเกยวกบการสอนงาน

ระดบความคดเหน 1 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด ระดบความคดเหน 2 หมายถง มความพงพอใจนอย ระดบความคดเหน 3 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง ระดบความคดเหน 4 หมายถง มความพงพอใจมาก ระดบความคดเหน 5 หมายถง มความพงพอใจมากทสด

มากทสด

มาก ปานกลาง


รายการ

5 4 3 2 1 1. เนอหา สาระ ของหลกสตรตรงตามความตองการ 2. เนอหา สาระเหมาะกบผเขารบการฝกอบรม 3. เนอหาหลกสตร สามารถนาไปพฒนาการปฏบตงานไดจรง 4. ระยะเวลาทใชอบรมมความเหมาะสม 5. จานวนผฝกอบรมมความเหมาะสม 6. สอวดทศน มความทนสมย ชดเจน นาสนใจ 7. อปกรณทใชฝกอบรมมจานวนมากเพยงพอ 8. เอกสาร คมอการฝกอบรมเหมาะสมกบผรบการฝกอบรม 9. สถานทในการฝกอบรมมความเหมาะสม 10. บรรยากาศในการฝกอบรมเหมาะสมกบการเรยนร 11. วทยากรมความสามารถในการถายทอดความร 12. วทยากรเอาใจใสผเขารบการอบรมอยางทวถง 13. วทยากรตอบขอซกถามไดเขาใจงาย และชดเจน 14. การใชภาษา นาเสยง ของวทยากรมความเหมาะสม 15. เกมทใชประกอบการฝกอบรมมความเหมาะสม และ

สอดคลองกบวตถประสงคของหนวยฝก

16. การสาธตการสอนงานมความเหมาะสม นาสนใจ 17. การฝกอบรมครงนทาใหทานไดรบความรเพมมากขน 18. ทานพงพอใจตอความรทไดรบในการอบรมครงน 19. การอบรมครงนใหประโยชนคมคาตอการพฒนาตวทาน 20. ทานตองการพฒนาทกษะการสอนงานในระดบสงขนตอไป

230

ตอนท 2 โปรดใหขอแนะนาอน ๆ เกยวกบการจดการฝกอบรม หลกสตรเทคนคการสอนงาน ....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

ขอขอบคณทตอบแบบสอบถาม

231

แบบตดตามผลการสอนงาน

การฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

สถานท : บรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

138 หม 4 ถนนเพชรเกษม ตาบลสระพง อาเภอเขายอย จงหวดเพชรบร

โดย





โทร. 02-2665449 โทรสาร 02-2364185 กด 34

232

จ - 2 แบบตดตามผลการฝกอบรม

(สาหรบผบงคบบญชา)

คาชแจง

แบบตดตามผลการสอนงาน เปนการสอบถามความคดเหนของผบงคบบญชาของหวหนางาน

ผผานการฝกอบรม โดยเปนการประเมนลกษณะทางพฤตกรรมทสะทอนใหเหนถงความร ทกษะ

และทศนคตทเปลยนไปภายหลงจากผานการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานไปแลว โดย

ระดบ 5 หมายถง มความสามารถสอนงานดมาก

ระดบ 4 หมายถง มความสามารถสอนงานด

ระดบ 3 หมายถง มความสามารถสอนงานปานกลาง

ระดบ 2 หมายถง มความสามารถสอนงานนอย

ระดบ 1 หมายถง มความสามารถสอนงานนอยมาก คาอธบาย โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทานทมตอ พฤตกรรม / ความสามารถในการสอนงานของหวหนางานผผานการฝกอบรม

ระดบความสามารถ

รายการประเมนพฤตกรรมดานการสอนงาน นาย/นาง/น.ส...............................................

5 4 3 2 1

1. มการวางแผนการสอน และการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

2. มการชแจงวตถประสงค และเปาหมายในการสอนงานทกครง

3. มการชแจงขนตอนการทางานทถกตองชดเจนและเปนระบบมากขน

4. มการโนมนาวใหมองเหนประโยชนทจะไดรบจากการเรยนรงาน

5. มความมนใจในการสอนงาน สามารถตอบคาถามไดอยางชดเจน

6. มทกษะในการถายทอดความรตามลาดบขนตอนไดอยางถกตอง

7. มเทคนควธการสอนงานทเหมาะสมกบพนกงานแตละคน

8. มวฒภาวะทางอารมณทเหมาะสมในขณะทาการสอนงาน

9. มการตดตามผลการสอน และพบวาพนกงานสามารถทางานไดดขน

10. มทศนคตทดขนโดยเหนความสาคญและประโยชนของการสอนงาน

233

ขอคดเหนอน ๆ ....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

(ลงชอ)

(......................................................................)

ตาแหนง ................................................................................................

......................./.............................../......................

234

(สาหรบหวหนางานผผานการฝกอบรม)

ตอนท 1 เปนแบบสอบถามความพงพอใจในการนาความรไปใชในการปฏบตงานจรง ภายหลง

จากทไดผานการฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานไปแลว 4 สปดาห

ตอนท 2 เปนขอเสนอแนะอน ๆ ททานเหนสมควรจะใหม หรอเพมเตมในหลกสตรเทคนคการสอน

งานเพอใหมประสทธภาพมากยงขน

ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทาน ระดบ 5 หมายถง มความพงพอใจ / มการนาไปใชมากทสด

ระดบ 4 หมายถง มความพงพอใจ / มการนาไปใชมาก

ระดบ 3 หมายถง มความพงพอใจ / มการนาไปใชปานกลาง

ระดบ 2 หมายถง มความพงพอใจ / มการนาไปใชนอย

ระดบ 1 หมายถง มความพงพอใจ / มการนาไปใชนอยทสด

ระดบความพงพอใจ /การนาไปใช

รายการ

5 4 3 2 1

1. ความรบทบาทหนาทความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน

2. ความรในการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

3. ความรในการวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน

4. ความร หลกและวธการสอนงาน

5. ความรในการลาดบขนตอนในการถายทอดความร

6. ความรเกยวกบภาวะผนา และสมพนธภาพกบผใตบงคบบญชา

7. ความรในดานเทคนควธการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ

8. ความรในดานเทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ

9. ดานการนาความรใหมทไดรบจากการอบรมไปใชอยางไดผลจรง

10. ดานประโยชนทไดรบภายหลงจากการฝกอบรม

235

ตอนท 2 โปรดใหขอเสนอแนะ หรอความคดเหนอน ๆ ในการนาความรทไดรบจากการ

ฝกอบรมหลกสตรเทคนคการสอนงานไปใชในการปฏบตจรง ………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............

………………………………………………………………………………………………............


236

(สาหรบพนกงานผปฏบตงาน)

คาอธบาย แบบสอบถามนม 2 ตอน ตอนท 1 เปนแบบสอบถามความพงพอใจของทานทมตอการสอนงานของหวหนางาน ตอนท 2 เปนแบบสอบถามปลายเปดเกยวกบขอเสนอแนะอน ๆ ทพนกงานตองการจะไดรบจาก

การสอนงานของหวหนางาน ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทาน

ระดบ 5 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบมากทสด ระดบ 4 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบมาก ระดบ 3 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง ระดบ 2 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบนอย ระดบ 1 หมายถง มความพงพอใจอยในระดบนอยทสด

ตอนท 1 โปรดทาเครองหมาย ( √ ) ลงในชองวางตามระดบความคดเหนของทาน

ระดบความคดเหน มากทสด

มาก ปานกลาง


พฤตกรรมการสอนงานของหวหนางาน

5 4 3 2 1 1. มความร ความเขาใจในบทบาทหนาทของหวหนางานทด 2. มการเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน 3. มการชแจงวตถประสงคในการสอนงานใหทราบทกครง 4. เปนผทมทกษะ และความชานาญในการสอนงาน 5. มขนตอนในการสอนททาใหเขาใจวธการทางานไดงายขน 6. มความตงใจจรง และกระตอรอรนทจะสอนงานใหกบ

พนกงาน

7. เตมใจทจะสอนซาใหใหมถาพนกงานยงไมเขาใจวธการทางาน

8. ใหความชวยเหลอผทเรยนรไดชา จนสามารถทางานไดถกวธ 9. มสมพนธภาพทดขนในการสอนงานใหกบพนกงาน 10. ผลการสอนของหวหนางานทาใหทานสามารถทางานไดดขน

237

ตอนท 2 ขอเสนอแนะอน ๆ เกยวกบคณลกษณะ หรอพฤตกรรมในการสอนงาน ของหวหนางานตามททานตองการ

1.……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

2.…………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

3.…………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

4.…………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………..


ภาคผนวก ฉ

แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม (Pre-test & Post-test)

239

แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม

(Pre-test & Post-test)

หลกสตรเทคนคการสอนงาน

โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน

บรษทแคล - คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

โดย





โทร. 02-2665449 โทรสาร 02-2364185 กด 34

240

แบบทดสอบกอนและหลงการฝกอบรม หลกสตรเทคนคการสอนงาน

คาชแจง แบบทดสอบนแบงออกเปน 2 ตอน

ตอนท 1 เปนขอคาถามเพอทดสอบความร ความเขาใจเกยวกบการสอนงาน

ตอนท 2 เปนขอคาถามเพอทดสอบทศนคตเกยวกบการสอนงาน

ตอนท 1 ใหทาเครองหมาย บนขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว ลงในกระดาษคาตอบ (ขอ 1-10)

1. วตถประสงคทสาคญทสดของการสอนงาน คออะไร?

ก. เพอใหพนกงานรเปาหมายในการทางาน และเขาใจแผนการผลตขององคกร

ข. เพอใหพนกงานเขาใจวธการทางานทถกตอง สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ

ค. เพอพฒนาพนกงานเปนรายบคคล เปนการสรางขวญและกาลงใจในการทางาน

ง. เพอใหพนกงานไดรปญหาในการทางาน และหาทางแกไขรวมกบหวหนางาน

2. ความจาเปนในการสอนงานของหวหนางานจะเกดขนในกรณใดตอไปน?

ก. บงอรเปนพนกงานบรรจใหมทเพงเขามาทางานวนนเปนวนแรก

ข. สดาเปนพนกงานปจจบนทมกทางานผดพลาด ลาชา ผลงานยงไมไดมาตรฐาน

ค. วนดทางานมาแลว 2 ป ในแผนกอน แตไดโอนยายเขามาทางานวนนเปนวนแรก

ง. ถกทกขอ เพราะมความจาเปนทกกรณ

3. ขอใดเปนพฤตกรรมการสอนงาน ทถกตองของหวหนางาน?

ก. ตรวจสอบการมาทางานของพนกงาน และจดใหเขาทางานในสายงาน

ข. บรรยายใหพนกงานไดรวางานทมอบหมายใหทานนมลกษณะเปนอยางไร

ค. ชแจงใหรวตถประสงคของการทางาน และแนะนาวธการทางานทถกตอง

ง. สงใหพนกงานทางานใหไดตามเปาหมาย และเสรจทนตามกาหนดเวลา

241

4. เมอหวหนางานไดจดเตรยมเนอหาทจะสอนครบถวนแลว ขนตอนทสาคญทสด ตอไปคออะไร?

ก. การนาเนอหามาพจารณาจดลาดบขนของการปฏบตงาน

ข. การนาเนอหามาจดทาเอกสารประกอบการสอน

ค. การกาหนดตารางการสอนงาน

ง. การจดทาแบบทดสอบหลงการสอนงาน

5. ขอใดตอไปน เรยงลาดบขนตอนในการสอนงาน ถกตองทสด?

ก. - ทดสอบกอนเรยน - สาธต – ใหลงมอปฏบต - ทดสอบหลงเรยน

ข. - เตรยมความพรอม - สอนวธทางาน – ใหลงมอปฏบต - ตดตามผลงาน

ค. - ทาแผนการสอน - ใหดตวอยางชนงานทด –ใหลงมอปฏบต – ตรวจสอบชนงาน

ง. - แนะนาอปกรณ - บอกวธทางาน - ใหลงมอปฏบต - ทดสอบหลงเรยน

6. การซอยงาน หมายถงอะไร?

ก. การสอนงานซาในทนททพบวาพนกงานมพฤตกรรมการทางานทไมถกตอง

ข. การใหทาซา ๆ จนแนใจวาสามารถทางานไดเองอยางถกตอง

ค. การนางานทจะสอนมาวเคราะห แยกรายละเอยดออกเปนสวน ๆ ตามลาดบ

ง. การเรมสอนจากสงทรไปหาสงทไมร จากสงทงายไปหาสงทยาก

7. วธใดทเหมาะสมทสดในการสอนพนกงานทนงเงยบไมแสดงออกวาเขาใจหรอไมเขาใจในสงท

หวหนางานกาลงสอน?

ก. หาวธดงกลบเขามามสวนรวมในการเรยน ชกชวนขอความคดเหน

และใหความสาคญกบความเหนนน

ข. เรมทบทวนใหใหม โดยการอธบายหรอสาธตซาอกครง

ค. ไมปลอยใหนงเฉยโดยการตงคาถามใหตอบ เพอทดสอบความเขาใจ

ง. ตองแสดงทกษะในการสอนใหเกดความศรทธาและยอมรบการสอนงานนน

242

8. หวหนางานควรใชวธใดในการประเมนความเขาใจของพนกงานในสงทไดสอนไปแลว?

ก. สงเกตสหนาและการแสดงออก เนองจากจะสะทอนใหเหนถงความสนใจในสงทสอน

ข. สงเกตพฤตกรรมในการทางานทแสดงใหรวา มความร ความเขาใจและมทกษะในการ

ทางานเพมขน

ค. สอบถามเพมเตมวาตองการความรเรองใดอกบางเพอใหสามารถทางานไดดกวาน

ง. ตรวจสอบผลงานโดยรวม หากพบวามปรมาณงานเพมขน แสดงวาพนกงานมความ

เขาใจในสงทสอนไปแลว

9. ขอใดเปนทกษะในการสอสารแบบสองทางของหวหนางานในขณะททาการสอนงาน?

ก. การแยกผเรยนชาออกจากผเรยนเรว เพอมใหเกดการเปรยบเทยบความสามารถกนเอง

ข. การบอกใหพนกงานรบรขอด และขอทจะตองปรบปรงเพอใหทางานไดดยงขน

ค. การจดลาดบความสาคญกอน–หลงของงาน เพอใหงานเสรจทนตามกาหนดเวลา

ง. การกระตนใหพนกงานมสวนรวมอภปราย แสดงความคดเหนเกยวกบวธการทางาน

10. หวหนางานตองใชวธการอยางไร ในการสอนงานพนกงานวยผใหญ?

ก. ควรสอนทละนอยอยางเอาใจใสเฉพาะเรองทจาเปนตอการทางานในขณะนน

ข. ควรสอนเนนหลกการและทฤษฎใหมาก จนสามารถนาความรไปใชในการปฏบตงานได

ค. ควรสอนในบรรยากาศทเปนทางการ เนองจากผใหญมวยวฒสงกวาและมกมขอโตแยง

กบผสอนเสมอ

ง. ควรสอนรวมกบพนกงานทวไปเพอเปนการลดชองวางระหวางวย สามารถแลกเปลยน

ประสบการณในการทางานรวมกนได

243

ตอนท 2 ขอใดถกใหทาเครองหมาย และขอใดผดใหทาเครองหมาย

โดยทาลงในกระดาษคาตอบ (ขอ 11-20)

11. ทานคดวาการสอนงานเปนการฝกอบรมทไดผล และประหยดทสดในการพฒนาวธการ

ทางานของพนกงาน

12. ทานสามารถสอนงานไดทกโอกาสทเหนความจาเปน เนองจากการสอนงานเปนความ

รบผดชอบโดยตรงของหวหนางาน

13. ทานสามารถมอบหมายใหพนกงานทมความเชยวชาญเปนผสอนงานแทนได ซงทานไม

ตองรบผดชอบตอผลของการสอนงานนนดวย

14. ทานใชวธการสอนงานเปนเครองมอทสาคญในการเพมประสทธภาพการทางานใหกบ

ตวเอง

15. ทานตองอดทนกบพฤตกรรมการแสดงออกตาง ๆ ของพนกงาน ซงไมสามารถปรบเปลยน

ใหเปนไปตามทตองการได

16. ทานมภาระงานอนมาก ทาใหไมมเวลาแสวงหาความรเพมเตม แตความรทมอยนน

ถกตองอยแลว จงไมทาใหเกดภาวการณการขาดขอมลในการสอนงานแตอยางใด

17. ทานรสกวตกกงวลในการสอนพนกงานทชอบโตแยง หรอพนกงานทมประสบการณใน

การทางานมากกวา

18. สงททาใหเกดความทอแทและเบอหนายกคอ การทตองสอนงานซาในสงทไดสอนไปแลว

19. ทานใชเวลาสวนใหญในการสอนและตดตามผลการปฏบตงานของพนกงาน และใชเวลา

ทเหลอจดการกบภาระงานดานอน

20. การใหพนกงานสอนงานกนเองนบเปนวธทด เนองจากพนกงานทเรยนชามกไมกลา

สอบถามปญหาโดยตรงกบหวหนางาน

244

กระดาษคาตอบ

ชอ นาย, นาง, นางสาว …………………………… นามสกล……………………………… ตาแหนง………………………………………. แผนก………………………………….

ตอนท 1 ใหทาเครองหมาย ลงบนขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. ก. ข. ค. ง.

2. ก. ข. ค. ง.

3. ก. ข. ค. ง.

4. ก. ข. ค. ง.

5. ก. ข. ค. ง.

6. ก. ข. ค. ง.

7. ก. ข. ค. ง.

8. ก. ข. ค. ง.

9. ก. ข. ค. ง.

10. ก. ข. ค. ง.

ตอนท 2 ขอใดถกใหทาเครองหมาย และขอใดผด ใหทาเครองหมาย ลงในชองวาง

11. …………..

12. …………..

13. …………..

14. …………..

15. …………..

16. …………..

17. …………..

18. …………..

19. …………..

20. …………..

ภาคผนวก ช

โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน และกาหนดการฝกอบรม

246

โครงการฝกอบรมเพอเพมประสทธภาพการสอนงานใหกบหวหนางาน หลกการและเหตผล

การสอนงาน (Coaching) เปนการพฒนาทมความเกยวของกบวธการทางานของบคคล

เปนกระบวนการทหวหนางานทาการสอน แนะนา ชแจง หรอชวยเหลอผปฏบตงานใหเรยนร

วตถประสงคและเขาใจวธการทางานทถกตองสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ การสอนงาน

จงเปนเครองมอทสาคญสาหรบหวหนางานทกคนจะตองมความร ความเขาใจ และสามารถนาออกมา

ใชพฒนาผปฏบตงานไดตลอดเวลา นอกจากน การสอนงานยงเปนวธการพฒนาทไดผลและประหยด

มากทสดเมอเปรยบกบการพฒนาบคลากรดวยวธอน ๆ ดงนน จงตองมการจดกระทาอยางมแบบแผน

เปนขนตอน โดยเฉพาะการสอนงานในโรงงานอตสาหกรรมอเลกทรอนกสทนวตกรรมในอตสาหกรรมน

จะเกดขนและเปลยนไปอยางรวดเรว ดงนน ในกระบวนการผลตจงตองใชเทคโนโลยชนสงทมความ

ละเอยดซบซอนมากยงขน และเมอเทคโนโลยในงานเปลยนไปผปฏบตงานกยอมตองการไดรบคา

แนะนาวธการทางานจากหวหนางานเพอใหมความร และมทกษะเพยงพอทจะปฏบตงานใหมตอไปได

ปญหาสาคญทพบกคอ การทหวหนางานไมมองคความรทถกตอง และครบถวน เกยวกบหลกและ

วธการสอนงาน จงทาใหขาดทกษะในการถายทอดความร ขาดเทคนคตาง ๆ ในการสอนงาน ตลอดจน

มทศนคตทไมเหมาะสมตอการสอนงาน ทาใหเกดสมพนธภาพทไมดในการปฏบตงาน ทงน แมวา

หวหนางานจะไดทาการสอนงานไปแลวกตาม กยงพบวาผปฏบตงานยงคงทางานผดพลาด ลาชา โดย

สาเหตทสาคญประการหนงกคอ ผปฏบตงานยงไมเขาใจขนตอนและวธการทางานทถกตองนนเอง

ดงนน หวหนางานจงมความจาเปนจะตองไดรบการฝกอบรมเพอยกระดบคณภาพการสอน

งาน เพอใหมความรความเขาใจในหลกและวธการสอนงาน มทศนคตทด และมความเชอมนในการ

สอนงานมากขน และสามารถสอนงานไดอยางเตมประสทธภาพ เกดสมพนธภาพทดในการปฏบตงาน

รวมกน สงผลใหพนกงานเขาใจวธการทางาน สามารถปฏบตงานไดอยางถกตอง รวดเรว ลดอตรา

ความสญเสยของชนงาน ทาใหไดผลงานทมคณภาพไดมาตรฐาน ตรงตามเปาหมายและวตถประสงค

ขององคกรตอไป

247

วตถประสงค

1. เพอใหหวหนางานตระหนกถงความสาคญ ความจาเปน และประโยชนของการสอนงาน และบทบาทหนาทความรบผดชอบในการเปนผสอนงานทด

2. เพอใหหวหนางานมความรในการเตรยมความพรอมกอนการสอนงานและการจดทาแบบซอยงาน

3. เพอใหหวหนางานมความร ความเขาใจ ในหลกและวธการสอนงานทถกตอง 4. เพอใหหวหนางานเขาใจเทคนคตาง ๆ ในการสอนงานทมประสทธภาพ ตลอดจนเทคนค

การสอนงานพนกงานวยผใหญ 5. เพอใหหวหนางานมทกษะในการสอนงาน สามารถลาดบขนตอนการถายทอดความรได

ถกตอง 6. เพอใหหวหนางานมบคลกภาพทด และมความมนใจในการสอนงานในการสอนงาน

ตลอดจนการมทศนคตทดตอการสอนงาน เปาหมาย หวหนางาน (Foreman) ในสายงานการผลต จานวน 20 คน บรษทแคล-คอมพ

อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน) จงหวดเพชรบร

วน/เวลา วนท 2 - 3 กนยายน 2549 เวลา 8.30 -17.30 น. สถานท หองจดฝกอบรมพนกงาน บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด

(มหาชน) จงหวดเพชรบร วทยากร - อาจารย ดร.อาภรณ ภวทยพนธ วทยากรผเชยวชาญดานจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ, การฝกอบรมและการ

พฒนาทรพยากรมนษย - นสตปรญญาเอกสาขาวชาการศกษาผใหญ

วธการฝกอบรม

1. การบรรยาย 2. การอภปรายกลม 3. การใชสอวดทศน 4. การใชบทบาทสมมต 5. การฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)

248

ผดาเนนงาน

1. ผจดการฝายบรหารงานบคคล บรษทแคล-คอมพฯ ทปรกษาโครงการ

2. นางสาวแพรวพรรณ บญฤทธมนตร ผพฒนาโครงการ หลกสตรการฝกอบรม

หนวยฝก ชอหนวยฝก/สาระสาคญ ชวโมง

1. ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน และความสาคญของหวหนา

งานกบการสอนงาน

1.1 ความรเกยวกบการสอนงาน

1.2 บทบาท หนาท และความสาคญของหวหนางาน

ในการสอนงาน

3

2. การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

2.1 การเตรยมกระบวนการสอนงาน

2.2 การวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน

3

3. หลกและวธการสอนงาน


3.2 หลกในการวางแผนการสอนงาน

3.3 วธการสอนงาน 4 ขนตอน

3

4. เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

4.1 เทคนคทจาเปนในการสอนงาน



3

5. ลาดบขนตอนในการสอนงาน และการฝกปฏบตการสอนงาน) 3

รวมทงสน 15

249

งบประมาณ งบสวนตวของนสตผพฒนาโครงการฝกอบรม

1. คาตอบคณะแทนวทยากร (15,000 x 2 วน) 30,000 บาท

2. คาใชสอย

อาหารกลางวน รวม 2 มอ

อาหารวางและเครองดม รวม 4 มอ

3,000 บาท

2,000 บาท

5,000 บาท

3. คาวสด อปกรณ

เอกสารประกอบการฝกอบรม 24 เลม

สอ VCD จานวน 2 ชด @ 350.-

แผนใสสาหรบเขยน 1 กลอง @ 220.-

ปากกาเขยนแผนใส 4 ชด @ 50.-

แฟมพลาสตก 24 แฟม @ 15.-

ปากกาลกลน 24 แทง @ 5.-

ของรางวล (เกมส, กจกรรม)

2,400 บาท

700 บาท

220 บาท

200 บาท

360 บาท

120 บาท

1,000 บาท

5,000 บาท

รวมทงสน 40,000 บาท

อปกรณประกอบการฝกอบรม

รายการ จานวน

1. เครองคอมพวเตอรแบบตงโตะ หรอเครอง Notebook 1

2. เครองฉายภาพ LCD Projector 1

การประเมนผล 1. การทาแบบทดสอบกอนการฝกอบรม และหลงการฝกอบรม

2. การประเมนทกษะการฝกปฏบตโดยการทดลองสอนงาน

*เงอนไขในการประเมนผลเพอรบวฒบตร*

ผเขารบการฝกอบรมจะตองมเวลาในการฝกอบรมอยางนอย 80% (12 ชวโมง)

และทาแบบทดสอบหลงการฝกอบรมไดคะแนนไมตากวา 80%

250

การตดตามผล ในวนท 2 ตลาคม 2549 ภายหลงจากเสรจสนโครงการฝกอบรมไปแลว 4 สปดาห

โดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire)จากผทเกยวของกบการสอนงาน ไดแก

1. หวหนางานผผานการฝกอบรม

2. ผบงคบบญชาของหวหนางาน

3. พนกงานใตบงคบบญชาของผผานการฝกอบรม ผลทคาดวาจะไดรบ

1. หวหนางานสามารถสอนงานไดอยางถกตอง ครบถวน สมบรณและมประสทธภาพ

มากยงขน สงผลใหผปฏบตงานทไดรบการสอนงานมทกษะในการทางาน สามารถทางานไดในทนท

อยางถกตอง รวดเรว และปลอดภย

2. หวหนางานไดรบความเชอถอ และความศรทธาในการเปนผนาดานการสอนงาน

ทมประสทธภาพจากผใตบงคบบญชาเกดสมพนธภาพทดขนในการสอนงาน

3. ผปฏบตงานสามารถผลตชนงานทมคณภาพและไดมาตรฐานตรงตามเปาหมาย

ขององคกรภายในเวลาทกาหนด โดยลดอตราความสญเสยทางดานเวลา ทรพยสน และอบตเหตจาก

การทางานผดพลาด

4. เกดการถายโอนความรหลงจากทไดรบการฝกอบรมลงสการปฏบตงานจรงได

อยางถาวร ทาใหความรไมยดตดอยกบบคคลใดบคคลหนง เปนการเพมขดความสามารถในการ

พฒนาทรพยากรมนษยใหกบองคกรไดอยางมคณภาพ

251

กาหนดการฝกอบรมเชงปฏบตการ

หลกสตร เทคนคการสอนงาน

วนท 2 กนยายน 2549

7.30 - 8.00 น. ลงทะเบยน และทดสอบกอนเรยน (Pre -Test) อ. แพรวพรรณ บญฤทธมนตร 8.00 - 8.30 น. พธเปดการฝกอบรม คณสมศกด เพชรรตน ผจก.ฝาย

บรหารงานบคคล บรษทแคล-คอมพฯ 8.30 -11.30 น. - ความรทวไปเกยวกบการสอนงาน

- ความสาคญของหวหนางานกบการสอนงาน อ. แพรวพรรณ บญฤทธมนตร

11.30 - 12.30 น. -การเตรยมการสอนงาน 12.30 - 13.00 น. พก รบประทานอาหารกลางวน

อ. อาภรณ ภวทยพนธ

13.00 – 15.00 น. -การวเคราะหงานเพอทาแบบซอยงาน -ปฏบตการจดทาแบบซอยงาน

15.00 - 17.30 น. -หลกทวไปในการสอนงาน - การวางแผนการสอนงาน


วนท 3 กนยายน 2549

8.30 - 10.30 น. -หลก และวธการสอนงาน 4 ขนตอน อ. อาภรณ ภวทยพนธ 10.30 -12.30 น. -เทคนคการสอนงานใหมประสทธภาพ

- เทคนคตาง ๆ ทจาเปนในการสอนงาน - เทคนคการสอนงานพนกงานประเภทตาง ๆ - เทคนคการสอนงานพนกงานวยผใหญ

12.30 - 13.00 น. พก รบประทานอาหารกลางวน

ผอ. ศภกาญจน เกษมสขจรสแสง อ. จนตนา กลายประยงค

(นสตปรญญาเอก สาขาวชาการศกษาผใหญ มศว.)

13.00 – 16.00 น. - ลาดบขนตอนในการถายทอดความร - การฝกปฏบตเพอทดลองสอนงาน (Coaching workshop)


16.00 - 16.30 น. -ทดสอบหลงเรยน (Post -Test)

-มอบวฒบตร และปดการฝกอบรม อ.แพรวพรรณ บญฤทธมนตร

ผจก.ฝายบรหารงานบคคล

หมายเหต กาหนดการฝกอบรมอาจมการเปลยนไดตามความเหมาะสม

ภาคผนวก ซ

ตวอยางหลกสตรการฝกอบรม หนวยฝกท 2 และ หนวยฝกท 5

253

แผนการฝก หนวยฝกท 2 ชอหนวย : การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน

และการวเคราะหงานเพอจดทาแบบซอยงาน เวลา 3 ชวโมง

หวขอเรอง

1. การเตรยมองคประกอบในการสอนงาน 1.1 การเตรยมเนอหา

1.2 การตรยมอปกรณ

1.3 การเตรยมสถานท

1.4 การประเมนผล 2. การวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน (Job Breakdown Sheet)

2.1 ความหมาย ของ “การซอยงาน” 2.2 ความสาคญของการซอยงาน

2.3 ประโยชนของการซอยงาน

2.4 การวเคราะหงานเพอทาแบบซอยงาน

2.5 ขอปฏบตในการจดทาแบบซอยงาน สาระสาคญ

ในการสอนงาน หวหนางานจะตองเตรยมกระบวนการสอน และสรางบรรยากาศทใหการ

สนบสนนในการเรยนรใหนาสนใจทงดานเนอหา วตถประสงค สอ/อปกรณ สถานท และ การ

ประเมนผล โดยเฉพาะอยางยงการวเคราะหงานเพอจดลาดบขนการปฏบตงานทเรมจากเรองทงายไป

หายาก โดยจะมการขนการปฏบตงานออกแบงเปนตอน ๆ ทแตละตอนจะตองเนนยาจดสาคญ หรอจด

อนตราย ใหผเรยนเขาใจอยางชดเจน และปฏบตตามไดถกตองปลอดภย ซงถอวาเปนหวใจ หรอหลก

สาคญของการสอนงานใหบรรลผลสาเรจไดตามวตถประสงค

วตถประสงคทวไป 1. เพอใหรวธการเตรยมการสอนงาน

2. เพอใหเขาใจการวเคราะหงาน และการทาแบบซอยงาน วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1. อธบายวธการเตรยมความพรอมกอนการสอนงานได 2. อธบายการวเคราะหงาน และการทาแบบซอยงานได

254

กจกรรมการเรยนการสอน

1. วทยากรบรรยาย ประกอบสอ Power Point

2. ถาม-ตอบ ปญหา

3. มอบหมายงาน ใหเขากลมปฏบตการจดทาแบบซอยงาน

4. นาเสนอผลงานกลม

5. วทยากรสรป ใหขอเสนอแนะ การประเมนผล

1. การสงเกตพฤตกรรมในการทางานกลม

2. พจารณาผลงานกลมทนาเสนอ

255


การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน และการวเคราะหงานเพอจดทาแบบซอยงาน

256

ใบความรท 2

การเตรยมความพรอมกอนการสอนงาน และการวเคราะหงานเพอจดทาแบบซอยงาน

การเตรยมการสอน

เปนหนาทสาคญของหวหนางานจะตองจดเตรยมความพรอมตาง ๆ เพอสรางความมนใจ และความปลอดภยใหกบผเรยน

เพอสรางบรรยากาศในการเรยนรทเหมาะสม

เพอถายทอดความรและทกษะไดอยางเปนระบบ

เพอใหคาชแนะและขอมลยอนกลบทเพยงพอทผเรยนงานจะนาไปใชปรบปรงตนเอง

1. การเตรยมองคประกอบในการสอนงาน 1.1 การเตรยมเนอหาวชา ผสอนงานจะตองศกษารายละเอยดของงานทจะสอน โดยการทดลองทางานนน ๆ ตงแต

ตนจนจบใหถกตอง และพจารณาใหเนองานเชอมโยงกบความรเดมของผเรยน เนอหาทเตรยมไวนอาจ

เรยกอกอยางหนงวาเปนแนวการสอนหรอเปนแมบทของการปฏบตหนาท (Written Instruction) ซง

เปนสงทหวหนางานทกคนตองจดทาเพอใหผรวมงานใชเปนแนวทางในการปฏบตงาน จะไดปฏบตไป

ในทศทางเดยวกนและยงเปนประโยชนสาหรบผรบชวงงานตอไปทจะสามารถสานตอไปไดทนท

เนองจากรวาจะตองทาอะไร อยางไร ทาใหการดาเนนการเปนไปอยางตอเนองไมขาดตอน เปนการ

ประหยดเวลาและคาใชจายไปในตว เนองจากไมตองทาแมบทใหม

257

การทผสอนงานจะตองเตรยมเนอหาวชาทสอนไวลวงหนากเพอเปนการตรวจสอบวางานท

จะสอนนนมความสาคญเพยงใด เพราะงานบางอยางสามารถเรยนรเองได เพยงแตไดรบคาแนะนา

เบองตน งานบางอยางมความสาคญนอย ถงแมจะทาผดพลาดไปกไมมผลเสยหาย แตงานบางอยาง

ผดไปนดเดยวจะทาใหเกดผลเสยหายตองานทงหมด 1.2 การจดเตรยมเอกสาร และอปกรณ ในการสอนงานจะตองใหผเรยนไดเรยนรจากการใชของจรงใหไดมากทสด จงตองมการเตรยม

เอกสารซงหมายถงเอกสารทเปนแบบพมพซงใชในงานจรง เพอใหผเรยนไดสมผสและในในการฝก

ปฏบต ใหเกดความคนเคยและเชอมนในการเรยนร

การสอนตองมอปกรณเครองใชใหครบถวนตามทควรจะมในสถานการณปฏบตจรง จะชวยให

ผเรยนสามารถรบรไดดกวาคาอธบายทตองนกภาพประกอบเอง และอาจจะเขาใจไปคนละอยาง ถาไม

จาเปนอยาใชวสดอปกรณททาเทยมหรอจาลองขนใชแทน เพราะจะทาใหผลการเรยนการสอนผดไป

และทาลายความเชอมนแกผเรยนงาน 1.3 การจดเตรยมสถานท สถานทในการสอนงานควรเปนสถานททใชในการปฏบตงานจรง แตถาตองการใหมสมาธ

และปราศจากสงรบกวนภายนอก อาจจดในสถานททเปนสดสวนเหมาะสม ปลอดเสยงรบกวนจาก

เครองจกร และการรบกวนของบคคลทไมเกยวของ จดทนงเรยนใหผเรยนสามารถมองเหนวธการสาธต

งานของผสอนไดอยางถนดชดเจน ผสอนควรจดบรรยากาศในการเรยนรใหสบาย เหมาะสม และเปน

กนเอง มไมตร ไมทาใหผเรยนเกดความรสกอดอด หรอรสกวาถกบงคบใหเรยน 1.4 การประเมนผลการสอน การประเมนผลการสอน อาจจะใชการสงเกต หรอใชแบบทดสอบหลงจากการสอนงาน เพอ

ประเมนการกระทาและผลงานของผเรยน โดยคานงถงระดบของการเรยนร และทกษะในระดบตาง ๆ

เปนเกณฑในการประเมนผลของการเรยนร

258

2. การวเคราะหงาน และการจดทาแบบซอยงาน (Job Breakdown Sheet) 2.1 “การซอยงาน” คออะไร? การซอยงาน หมายถง การนาเอางานทจะสอนมาทาการวเคราะหแยกรายละเอยดออกเปน

สวน ๆ ใหพอเหมาะกบการปฏบตงาน สวนทแยกออกมานเรยกวา “ขนของการปฏบตงาน” (Steps

in the Operation) ซงสวนสาคญของการปฏบตงานทไดจดแบงไวเปนตอน ๆ เพอแสดงลาดบการทา

งานชนนน ๆ ใหลลวงไป โดยแตละสวนจะตองพจารณาถง “จดสาคญ” (Key Points) อนหมายถง คา

ชแจง หรอคาอธบายเพอใหการปฏบตในแตสวนตามขนตอนตาง ๆ เปนไปอยางถกตอง สะดวก

รวดเรวและปลอดภย พรอมทงไดผลงานทเกดประสทธผล การซอยงาน จงเปนการจดลาดบขนตอน

การทางานเพอใหทราบวาในแตละงานมอะไรบาง แตละขนตอนมการปฏบตงานอยางไรและม

มาตรฐานการทางานในแตละขนตอนอยางไร 2.2 การวเคราะหงานเพอทาแบบซอยงาน หลงจากทหวหนาหางานไดจดเตรยมเนอหาวชาไดครบถวนสมบรณแลว ขนตอไปจะตองนา

เนอหามาพจารณาจดลาดบขนของงาน โดยแบงการสอนเปนขนตอนงาย ๆ โดยมวธการวเคราะหงาน

เพอจดทาแบบซอยงาน ดงตอไปน

1. ใหทาการวเคราะหลาดบขนของการปฏบตงานใหครบถวนกอน แลวจงทาการวเคราะห

จดสาคญในแตละขนซงไมควรจะวเคราะหลาดบขนของการปฏบตงานและวเคราะหจดสาคญไปพรอม

กนนน เพราะอาจจะทาใหเกดการสบสน ไขวเขวได เนองจากกระบวนการคดไมเปนระบบ

2. ในการจดลาดบขนของการปฏบตงาน ควรแบงออกเปนตอน ๆ ทตอเนองกน เพอจะไดไม

ขาดตอนและไมขาดตกบกพรอง ไมควรซอยงานถเกนไปเพราะจะทาใหไมเหนความคบหนาของงาน

แตกตองไมซอยแยกหางจากกนมากเกนไป เพราะจะทาใหไมเหนความตอเนองของงาน

3. ลาดบขนของการปฏบตงานในแตละงาน อาจมมากนอยไมเทากน จะมมากขน หรอนอย

ขนกขนอยทลกษณะของงานแตละงาน

4. เมอระบขนของการปฏบตงานไดครบถวนสมบรณและเหมาะสมดแลว จงทาการวเคราะห

ตอไปวาในแตละขนตอนของการปฏบตงานนนมจดสาคญอะไรบางทจาเปนตองอธบาย หรอเนนยาให

ผเรยนงานเขาใจการวเคราะหจดสาคญในแตขนตอนของการปฏบตงานใหยดหลกวาตองมใหครบถวน

ตามทจาเปนตองอธบายใหผเรยนงานสามารถทางานไดถกตอง รวดเรวและปลอดภย หากไมอธบาย

จะเกดความไมเขาใจและทางานผดพลาดได

259

2.3 ขอปฏบตในการจดทาแบบซอยงาน

1. การกาหนดชองาน 1.1 ตองระบชองานใหชดเจน

2. การระบขนตอนการปฏบตงาน 2.1 ตองซอยงานออกเปนขน ๆ

2.2 ตองเขยนเปนขน ๆ เรยงตามลาดบกอนหลง

2.3 ตองเขยนใหครบถวน

2.4 ตองเขยนใหสน กระชบ และชดเจน 3. การเขยนจดสาคญ

3.1 ตองระบขนตอนของการปฏบตงานใหครบถวน กอนเขยนจดสาคญ

3.2 ตองเขยนจดสาคญโดยเรมดวยคาอธบายวา “ตอง” ทาอยางไร

3.3 ตองอธบายวธทางานในแตละขนของการปฏบตงานใหสามารถทางานไดอยาง

ถกตอง ปลอดภย สะดวกและรวดเรวตามลกษณะของงาน 4. การตรวจสอบ

4.1 ตองทดลองทางานชนนนโดยใชแบบซอยงานททาขน

4.2 ตองทดสอบทก ๆ ขนตอนของการปฏบตงานตามลาดบ

4.3 ตองทดสอบคาอธบายในจดสาคญวา มความเขาใจถกตอง ชดเจน

260

ตวอยางแบบซอยงาน

ชองาน : การปฏบตงานขนรปโลหะ (ชนสวน)

ลาดบขนของการปฏบตงาน จดสาคญ

1. การเตรยมวตถดบ 1.1 ตองตรวจสอบวตถดบกอนนามาผลต

1.2 ตองตรวจสอบวตถดบวาไดคณภาพหรอไม

1.3 ตองเกบขอมลการสงมอบวตถ

2. การตรวจสอบเครองจกร 2.1 ตองตรวจสอบเครองจกรกอนการผลตตามจดสาคญ

2.2 ตองโบกนามนเพอหลอลนเครองจกร

2.3 ตองทดสอบการทางานของเครองจกรกอนลงมอ

3. การตรวจสอบแมพมพ 3.1 ตองตรวจสอบแมพมพกอนนามาปมวาชารดหรอไม

3.2 ตองทาการตรวจเชคแมพมพหลงการผลตทกครง วามจดบกพรองหรอไมกอนจดเกบ

3.3 ตองทาการซอมในสวนทชารดเพอความสะดวก

ในการใชงานครงตอไป

4. การตรวจสอบคณภาพ 4.1 ตองทาการตรวจสอบคณภาพของชนงานทกจด

4.2 ตองไมใหผวชนงานมรอยยบ

4.3 ตองไมใหผวชนงานมรอยเบยด

261

2.4 ความสาคญของการซอยงาน ในการสอนงานทกครง จะตองอาศยการซอยงานเปนแนวทางทสาคญและจาเปนอยางยง

มฉะนนผเรยนจะตามการสอนไมทน และจะทาใหไมบรรลวตถประสงคในการสอน แบบซอยงานจง

เปนเหมอน “คมอ” ทมความสาคญและจาเปนจะตองนามาใชในการสอนงานเสมอ

- เพอเปนการเตรยมการสอนทเปนระบบ เปนแบบฉบบและการสอนทสมเหตผล

- เพอแบงลาดบขนตอนการอธบาย และการสาธตใหผปฏบตงานเขาใจไดงายยงขน

- เพอสรางขนตอนการปฏบตงาน และมาตรฐานในการทางาน 2.5 ประโยชนของการซอยงาน

1. เปนแนวทางในการสอน และการปฏบตงานทสาคญ และจาเปนอยางยง โดยเปน

เสมอนกบ “คมอ” ททาใหการปฏบตงานไปในทศทางเดยวกน และบรรลตามวตถประสงคขององคกร

2. เปนประโยชนสาหรบหวหนางานผรบชวงการสอนงานตอไป โดยสามารถดาเนนการ

สอนตอเนองไปไดทนท เนองจากมแนวทางการสอนทชดเจนอยแลววาตองสอนอะไร และสอนอยางไร

3. ทาใหผเรยนสามารถปฏบตงานในแตละสวนตามขนตอนตาง ๆ ไดอยางถกตอง

สะดวก รวดเรวและปลอดภย พรอมทงไดผลงานทมประสทธภาพมากยงขน

สรป

เมอจะทาการสอนงานหวหนางานจะตองเตรยมความพรอมโดยการเตรยมเนอหาสาระ

สาคญ และกาหนดวาจะทาอยางไรจงจะสาธตวธการทางานทถกตองไดอยางมประสทธภาพมากทสด

รวมทงการเตรยมผเรยนดวยวาจะใหปฏบตตามอยางไรบาง ผเรยนจะตองรบรวตถประสงคในการเรยน

และรบรความกาวหนาในผลงานของตนเองดวยทกครง นอกจากน หวหนางานกตองเตรยมพรอมและ

ตรวจสอบใหแนใจวามอปกรณเครองมอ เครองใช ทกอยางพรอมอยในพนททางานนนครบถวนแลว

การวเคราะหงานเพอจดทา ”แบบซอยงาน” สาหรบงานทกงานทสอน จะเปนแนวทางทสาคญและเปน

สงทมความจาเปนอยางยง แบบซอยงานจงเปนเหมอน “คมอ” ทจาเปนจะตองจดทา และนามาใชใน

การสอนงานเพอใหผเรยนไดรถงจดสาคญ หรอจดอนตรายของการทางานไดชดเจน ทาใหสามารถ

ปฏบตงานไดอยางถกตองรวดเรว และปลอดภย

262

เอกสารอางอง เรกซ, พ. แกทโท. (2546). คมอสาหรบหวหนางานยคใหม เลมท 1. แปลและเรยบเรยงโดย ธนกานต

และกานตสดา มาฆะศรานนท. กรงเทพฯ : เอกซเปอรเนท. วชย โถสวรรณจนดา. (2546). หวหนางานพนธแท. กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย

(ไทย-ญปน).

สมต สชฌกร. (2547). เทคนคการสอนงาน. กรงเทพฯ : สายธาร.

อาภรณ ภวทยพนธ. (2548). สอนงานอยางไรใหไดงาน (Coaching). กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

ใบมอบงาน

“การซอยงานเปนการเตรยมความพรอมกอนการสอนงานทสาคญและ

จาเปนอยางยง หากหวหนางานละเลยไมจดทาแบบซอยงานกอนทาการสอน จะทาให

ผเรยนจะตามการสอนไมทน และไมบรรลวตถประสงคในการเรยน ดงนน แบบซอยงาน

จงเปนเหมอน “คมอ” ทจาเปนจะตองนามาใชในการสอนงานเสมอ”

ใหทานจดทาแบบซอยงาน โดยกาหนดชองานทจะทาการสอน แลววเคราะหแยก

รายละเอยดเพอแสดงลาดบขนในการทางาน การเนนยาจดสาคญในงาน และจดทาลงใบงานท 2

263

ใบงานท 2

แบบซอยงาน ชองาน :

ลาดบขนของการปฏบตงาน จดสาคญ

1. 1.1

1.2

1.3

2. 2.1

2.2

2.3

3. 3.1

3.2

3.3

4. 4.1

4.2

4.3

5. 5.1

5.2

5.3

264


ลาดบขนตอนในการถายทอดความร และการปฏบตการสอนงาน

(Coaching Workshop)

265

หวขอเรอง

1. ลาดบขนในการถายทอดความรในการสอนงาน

2. บคลกภาพทดในการสอนงาน

สาระสาคญ

เกรนนาเปดการสอน ชแจงวตถประสงคของการสอนงาน แนะนาภาพรวมของงาน อธบาย

ขนตอนการปฏบตงานทละขน ๆ การเนนจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน การสาธตตรวจสอบ

ความเขาใจใหถกตอง ใหพนกงานไดทบทวนจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน มการตงคาถาม

เพอตรวจสอบความเขาใจ วตถประสงคทวไป

เพอใหมองคความรเกยวกบการสอนงานทครบถวน สมบรณ

วตถประสงคเชงพฤตกรรม 1. เพอใหมทกษะในการสอนงาน

2. เพอใหเกดความมนใจในการสอนงานมากขน

3. เพอเพมพนทศนคตทดในการสอนงานใหมากขน

4. เพอแกไข ปรบปรงพฤตกรรมในการสอนงาน

5. เพอสามารถนาความรทไดรบไปประยกตใชในการปฏบตงานจรง

กจกรรมการเรยนการสอน 1. ฝกปฏบตการสอนงานตามขนตอนทจดทาไวในแบบซอยงาน

2. สาธตการสอนงาน กลมละ 10-15 นาท

3. สมาชกแลกเปลยนขอคดเหนระหวางกน

4. วทยากรใหคาแนะนา และสรปผล

แผนการฝก หนวยฝกท 5 ชอหนวย : ลาดบขนตอนในการถายทอดความร และ

การปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop) เวลา 3 ชวโมง

266

การประเมนผล

1. การใชแบบประเมนความสามารถในการสอนงาน

2. การสงเกตพฤตกรรมในการเขารวมกจกรรม

ใบความร หนวยฝกท 5 ลาดบขนในการถายทอดความร และ การฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)

ลาดบขนในการถายทอดความรในการสอนงาน

การฝกปฏบตการสอนงาน เปนการทดลองทาการสอนงานเพอประเมนทกษะดานการสอน

งานของหวหนางานภายหลงจากไดรบการฝกอบรมไปแลว อนจะทาใหหวหนางานเกดความมนใจใน

การสอนงานของตน และเปนการเพมพนทศนคตทดตอการสอนงานมากยงขน โดยหลงจากไดฝก

ปฏบตการจดทาแบบซอยงาน (Operation Breakdown Sheet) ไปแลว กใหฝกปฏบตเพอทดลองการ

สอนงานตามลาดบขนตอนของการสอนงานทถกตอง

1. Introduction

2. Task Overview

3. Step by Step

5. Demonstrate

6. Review Key Point

4. Key Point

7. Ask Question

267

ขนท 1 Introduction - เกรนนาเปดการสอน และแนะนาตนเอง

- ชแจงวตถประสงคของการสอน

- แจงรายละเอยดของการสอนงานใหชดเจน

ขนท 2 Task Overview - แนะนาภาพรวมของงานทจะตองสอน

- อาจใชวธบรรยาย หรอใหอานเอกสาร หรอใหศกษาดวยตนเอง

จากสอการสอนตาง ๆ

ขนท 3 Step by Step - อธบายขนตอนการปฏบตงานทละขน ๆ ตามลาดบ

- ตองใหผเรยนไดเหนถงขนตอนวธการปฏบตอยางถกตองชดเจน

- ตองแจงเกณฑมาตรฐานผลงานทตองการ

ขนท 4 Key Point - ตองเนนยาจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน

และมาตรฐานผลงานทกาหนดไว

ขนท 5 Demonstration - ตองสาธตการปฏบตงานใหดอยางชดเจน

- ตองแสดงทละขนตอนอยางชา ๆ เขาใจงาย

- อาจจะมการอภปรายประกอบบางเลกนอย

ขนท 6 Review Key Point - ตองใหผเขาอบรมไดทบทวนจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน

ดวยตนเอง

- ตองตรวจสอบความเขาใจใหถกตองตามขอ 4

ขนท 7 Ask Question - ตงคาถามเพอตรวจสอบความเขาใจของผเรยนในประเดนสาคญ

- ถาผเรยนยงไมเขาใจกใหยอนกลบไปชแจงซาในขนตอนท 4

268

บคลกภาพในการสอนงาน บคลกภาพถอเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงตอความสาเรจในการสอนงาน เพราะ

บคลกภาพจะชวยเสรมสรางความนาเชอถอตอตวผสอนงาน และดงดดความสนใจของผเรยน บคลกภาพในการสอนงานทหวหนางาน หรอผสอนงานทกคนควรปรบปรง ไดแก

1. การแตงกาย - สะอาด เรยบรอย สมบคลก - ถกกาลเทศะ และเหมาะสมกบสถานการณ

2. การพด การพดจะสะทอนบคลกภาพของผสอน เชน พดเสยงคอย ขาดความมนใจ พดเสยงดง แสดงถงความมนใจในเรองทพด ใชโทนเสยงเดยว ทาใหผฟงเกดความเบอหนาย ใชคาบางคาซา ๆ กน ทาใหผฟงสนใจคาพดนนมากกวาเนอหา พดเรวหรอชาเกนไป ทาใหผฟงตามไมทนหรอเบอหนาย ใชศพทไมเหมาะสม ผฟงไมเขาใจ และไมเหมาะกบกาลเทศะ ดงนน ผสอนจะตองฝกฝนการพด และการใชนาเสยง ดงน - เสยงดง ฟงชดทวถงทกคน (ไมดงหรอคอยจนเกนไป) - มการพดเนน ยา ความสาคญ - ใชเสยงสง ตา หนก เบา ใหคลองจองกบเรองทพด - ออกเสยงคาควบกลาใหถกตอง - ปรบระดบเสยงใหพอเหมาะกบสภาพแวดลอม - เวนจงหวะ วรรคตอนในการพดใหเหมาะสม - นาเสยงไมหวน และไมชาเนบนาบ

3. การยน/นงทเหมาะสม จะแสดงใหเหนบคลกภาพโดยรวมของผสอน ทาทเหมาะสมคอ - เทาทงสองแยกหางกนพอควร - ยนใหนาหนกอยบนเทาทงสอง - ปลอยแขนตามสบาย - นงตวตรงเปนธรรมชาต ไมนงโยกเกาอ - ไมนงไขวหาง และไมกระดกเทา

4. การเคลอนไหว การเคลอนไหวจะชวยใหผสอนลดความประหมาลงได เพราะถายนอยกบทมกจะแสดงอาการประหมาออกมาชดเจนกวา นอกจากนจะชวยใหผเรยนไดบรหารสายตาอยตลอดเวลา แตทสาคญ ผสอนอยาเคลอนไหวมากเกนไป หรอเรวเกนไป

269

5. การใชสายตา

- มองอยางทวถง

- สายตาเปนมตร

การใชสายตาจะทาใหผเรยนเหนไดวาผสอนมความตงใจและกระตอรอรนในการสอนมาก

นอยเพยงใด ผสอนควรจะกวาดสายตาทเปนมตรมองดผเรยนอยางทวถงทกคน เพอแสดงใหเหนวา

ผเรยนทกคนมสวนรวมในการเรยน ซงจะสงผลใหผเรยนรสกวาตนเองมความสาคญ โดยเปนสวนหนง

ของชนเรยน และมสวนรวมในการเรยนนน ๆ ดวยทกครง

6. การแสดงสหนา การใชสหนาประกอบการพด จะทาใหผเรยนคลอยตามเรองทพดได

ดกวา เพราะไดเหนภาพและอารมณของเรองทพดถงไดชดเจนขน ชวยดงดดความสนใจของผเรยน

7. การใชมอ การใชมอจะชวยขยายความในสงทกาลงพดไดดขน เชน พดถงจานวน

ตวเลข กยกนวขนมา จะชวยใหคนบางคนทไดยนไมชดสามารถมองเหนไดวาผสอนพดถงจานวนเทาไหร

- ทาใหหนกแนน เปนธรรมชาต

- ใชมอเมอตองการเสรมคาพด

- จงหวะพอดกบการเปลงคาพด

- ไมควรใชตากวาเอว หรอ สงกวาไหล

- ไมใชซาซาก

8. ภาษาทใช ภาษาพดเปนสงทใชสอสารกบผเรยนมากทสด ผสอนจงตองฝกฝนการพดโดย

- เปนภาษาพดทเปนธรรมชาต

- เปนภาษาทเหมาะสมกบระดบของผฟง

- กะทดรด ชดเจน ไมคลมเครอ หรอไมตองตความ

- เปนภาษาททนสมย แตไมลาสมยจนเกนไป

- เปนภาษาทแสดงถงรสนยมทด

- กอใหเกดภาพลกษณ

- ไมพดแบบทองจา

- ไมใชคาซาซาก

- ไมควรใชศพทภาษาองกฤษบอย ๆ

9. อารมณขน อารมณขนถอเปนเทคนคอยางหนงทชวยเสรมบคลกผสอนใหนาสนใจ

มากยงขน ทาใหการเรยนการสอนไมเครยด ผอนคลายและมชวตชวามากขน ซงกตองนาออก มาใชให

ถกตองตามสถานการณ โดยไมพราเพรอจนเกนไปกจะทาใหการฝกอบรมมสสนนาสนใจมากขน

270

การฝกปฏบตการสอนงาน (Coaching Workshop)

ใบมอบงาน

“ใหทานเตรยมสาธตการสอนงาน โดยเลอกงานทไดวเคราะหรายละเอยดไวในแบบ

ซอยงานซงไดจดทาไวแลวในใบงานท 2 มาใชเปนแนวทางในการฝกปฏบตเพอทดลอง

สอนงานตามวธการสอนงานทถกตอง โดยใชเครองมอ วสด อปกรณ ทไดเตรยมมาเปน

อปกรณประกอบการฝกปฏบตการสอนงาน”

271

แบบประเมนความสามารถในการสอนงาน

ชอผสาธตการสอน....................................................หวขอการสอน................................................

ระดบความสามารถ นอย มาก

ประเดนสาคญในการประเมน

1 2 3 4 5 Introduction

-มการเกรนนาเปดการสอน และการแนะนาตนเอง

-ชแจงวตถประสงคของการสอนงานอยางชดเจน

1.

-มการแจงรายละเอยดของการสอนงานไดชดเจน

Task Overview -ไดแนะนาภาพรวมของงานทจะตองสอนงาน

2.

-ใชวธบรรยาย ใหอานจากเอกสาร หรอศกษาการสอน

Step by Step -ไดอธบายขนตอนการปฏบตงานทละขน ๆ อยางถกตองชดเจน

3.

-มการแจงมาตรฐานผลงานทตองการในแตละขนตอน

4. Key Point -มการเนนจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน

-ในการสาธตไดแสดงขนตอนใหเหนทละขนอยางชา ๆ เขาใจไดงาย

Step by Step -การสาธตการปฏบตงานเปนไปอยางถกตองและชดเจน

5.

-มการตรวจสอบความเขาใจใหถกตองตามขนตอนในขอ 4 (เนนยา

จดสาคญ)

6. Review Key Point -ใหพนกงานไดทบทวนจดสาคญในการปฏบตงานแตละขนตอน

Ask Question -มการตงคาถาม เพอตรวจสอบความเขาใจของพนกงาน

7.

-เมอพบวายงไมเขาใจ ไดมการยอนกลบไปชแจงซาในขนตอนท 4

(ลงชอ) .........................................................

(ดร. อาภรณ ภวทยพนธ)

วทยากรผประเมน

ภาคผนวก ฌ

ภาพกจกรรมการเกบขอมลในภาคสนาม และบรรยากาศในการจดการฝกอบรม

273

การเกบขอมลในภาคสนาม

บรษทแคล-คอมพ อเลคโทรนคส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน)

เลขท 138 หม 4 ถนนเพชรเกษม ต. สระพง อ. เขายอย จงหวดเพชรบร

274

ผวจยเขาพบและสมภาษณผบรหารของโรงงาน

การสมภาษณหวหนางาน

275

บรรยากาศการสอนงานในตอนเชาของหวหนางาน

276

บรรยากาศการทางานภายในโรงงาน

277

การทดลองใชโครงการฝกอบรม เมอวนท 2-3 กนยายน 2549

ทดสอบกอนการฝกอบรม (Pre-test)

ผวจยกลาวรายงานโครงการฝกอบรม

ประธานในพธกลาวเปดการฝกอบรม

278

บรรยากาศในการเรยนร

279

การนาหลกการและทฤษฎการเรยนรของผใหญมาใชในทกกจกรรมการฝกอบรม

280

ใหมสวนรวมในการอภปรายทกกจกรรมการเรยนร

281

การระดมสมอง

282

แบงกลม Coaching Workshop

283

ใหสาธตวธการสอนงานตามลาดบขนตอน

284

ทดสอบหลงการฝกอบรม (Post-test)

285

พธปดการฝกอบรม

มอบวฒบตรการฝกอบรม และถายภาพรวมกนเปนทระลก

“ขอบคณคะทชวยเตมเตมความรใหกบพวกเรา”

ประวตยอผวจย

287

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวแพรวพรรณ บญฤทธมนตร

วน เดอน ป เกด 1 มนาคม 2500

สถานทเกด จงหวดเชยงใหม

สถานทอยปจจบน 125/16 หม 8 ถนนตวานนท ตาบลบางกระสอ

อาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000

ตาแหนงหนาทการงานปจจบน คร คศ. 2 สงกดสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กรงเทพมหานครฯ 1

สถานททางานปจจบน วทยาลยสารพดชางสพระยา ถนนสพระยา

แขวงมหาพฤฒาราม เขตบางรก กรงเทพฯ 10500

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2515 มธยมศกษาตอนตน

จากโรงเรยนสตรบรณวทย กรงเทพฯ

พ.ศ. 2517 มธยมศกษาตอนสายอาชพ สาขาการเลขานการ

จากโรงเรยนพณชยการสามเสน กรงเทพฯ

พ.ศ. 2520 ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) สาขาการเลขานการ

จากวทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา

วทยาเขตพณชยการพระนคร กรงเทพฯ

พ.ศ. 2521 ประกาศนยบตรประโยคครมธยมธรกจ (ปม.ธ.)

สาขาการเลขานการ

จากวทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษา

วทยาเขตพณชยการพระนคร กรงเทพฯ

พ.ศ. 2529 ปรญญาครศาสตรบณฑต (ค.บ.) สาขาการสหกรณ

จากวทยาลยครจนทรเกษม กรงเทพฯ

พ.ศ. 2539 ปรญญาการศกษามหาบณฑต (กศ.ม.) สาขาการศกษาผใหญ

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ

พ.ศ. 2549 ปรญญาการศกษาดษฎบณฑต (กศ.ด.) สาขาการศกษาผใหญ

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพฯ

การฝ กอบรมเพ ื่อเพิ่มประส...

Documents