การศึกษาผลสัมฤทธิทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการ...

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะห

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ปรญญานพนธ

ของ

สพชยา ปาทา

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

พฤษภาคม 2554





ของ





ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ




บทคดยอ

ของ





สพชยา ปาทา. (2554). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการ

คดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดย

ใชเทคนค TGT และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

คณะกรรมการควบคม: รองศาสตราจารย ดร. ชตมา วฒนะคร, อาจารย ดร.ราชนย บญธมา.

การวจยครงน มความมงหมายเพอ ศกษา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และ

ความสามารถในการคดวเค ราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดงวทยา ภาคเรยนท 2 ป

การศกษา 2553 ทงหมด 2 หองเรยน จานวน 70 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random

Sampling) และสมอยางงายอกครงหนงโดยใชวธจบฉลากออกเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลม

ทดลองไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยใชเทคนค TGT และกลมควบคมไดรบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหา ความร ใชเวลา 16 ชวโมง เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทมคา

ความเชอมน 0.84 และวดความสามารถในการคดวเคราะหโดยใชแบบทดสอบวดความสามารถในการคด

วเคราะหทม คาความเชอมน 0.75 ดาเนนการทดลองโดยใชแบบแผนการวจย แบบ Randomized

Control Group Pretest-Posttest Design การวเคราะหขอมลโดยใชสถต t-test Independent

Samples ในรป Difference Score

ผลจากการวจย พบวา

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร แตกตางกนอยางไมม

นยสาคญทางสถต

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. ผลสมฤทธทาง การเรยน วทยาศาสตรของนกเรยนทไ ดรบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

4. ความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนทไ ดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

5. ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

6. ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

A STUDY ON SCIENCE LEARNING ACHIEVEMENT AND ABILITY IN ANALYTICAL

THINKING THROUGH TEAM-GAME-TOURNAMENT AND INQUIRY PROCESS

OF MATTHAYOMSUKSA 3 STUDENTS

AN ABSTRACT

BY

SUPUTCHAYA PATHA

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education Degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University

May 2011

Suputchaya Patha. (2011). A Study on Science Learning Achievement and Ability in

Analytical Thinking Through Team-Game-Tournament and Inquiry Process of

Matthayomsuksa 3 Students. Master thesis, M.Ed. (Secondary Education).

Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee:

Assoc. Prof. Dr. Chutima Vatanakhiri, Dr. Rachan Boonthima.

The purpose of this study was to compare Matthayomsuksa III students’ achievement

on Science Learning and Ability in Analytical Thinking through of Matthayomsuksa III by Team-

Game-Tournament and Inquiry Process.

The sample use in this research were 70 Matthayomsuksa III students at during

second semester of the 2011 academic year. They were randomly selected by cluster

random sampling method. They were divided into 2 group; the experimental group and

control group with 35 students each The experimental group was taught by Team-Game-

Tournament and Inquiry Process.

The instruments used in this research were the science achievement test and Ability

in Analytical Thinking Through. Randomized Control Group Pre-test Post-test Design was

used in this study. The data were statistically analyzed by t-test for independent samples

(Difference Score).

The results of this study indicated that:

1. The achievement between the experimental group and the control group

was not significantly different.

2. The achievement of the experimental group, between the pretest and

the posttest, the experimental group was higher than the pretest at the 0.01 level.

3. The achievement the control group, between the pretest and the

posttest, the control group was higher than the pretest at the 0.01 level.

4. The Ability in Analytical Thinking Through between the experimental

group and the control group was higher than the significantly different at the 0.01 level.


group and the control group by Team-Game-Tournament was higher than the significantly

different at the 0.01 level.


group and the control group by Inquiry Process was higher than the significantly different at

the 0.01 level.


เรอง




ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

…………………………………………………คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร. สมชาย สนตวฒนกล)

วนท เดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2554

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

.................................................... ประธาน ..................................................... ประธาน

(รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) (รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด)

................................................... กรรมการ .....................................................กรรมการ

(อาจารย ดร. ราชนย บญธมา) (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร)

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร. สนอง ทองปาน)

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร. ราชนย บญธมา)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจสมบรณไดเปนอยางดดวยความกรณาและใหคาปรกษา แนะแนวทาง

ในการทาวจยจาก รองศาสตราจารย ดร. ชตมา วฒนะคร ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ

อาจารย ดร. ราชนย บญธมา กรรมการควบคมปรญญานพนธ รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด

ผชวยศาสตราจารย สนธยา ศรบางพล และอาจารย ดร .สนอง ทองปาน กรรมการทแตงตงเพมเตม

ผวจยรสกซาบซงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอกราบขอบพระคณ ผเชยวชาญทกทานทไดกรณาชวยตรวจแกไขขอบกพรอง และให

คาปรกษาและคาแนะนาเปนอยางดในเรองเครองมอทใชในการวจยครงน

ขอกราบขอบพระคณ ผอานวยการโรงเรยน และคณะครอาจารยกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ของโรงเรยนหนองบวแดงวทยา จงหวดชยภม ทกทานทคอยใหความชวยเหลอ และสนบสนนใหผวจย

ทาการศกษาคนควาจนสาเรจ และขอขอบใจนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/8 และ 3/10 ปการศกษา 2553

ทใหความรวมมอในการวจยครงนเปนอยางด

ขอกราบขอบพระคณ คณพอประมวล ปาทา และคณแมสตม ปาทา ผเปนกาลงใจท

สาคญยงในชวต ผซ งสนบสนน คอยชวยเหลอและใหกาลงใจ แกผวจยจนประสบผลสาเรจและขอ

ขอบใจเพอนๆ นสตปรญญาโท สาขาการมธยมศกษา (กลมการสอนวทย) ทคอยใหกาลงใจดวยด

เสมอมา

คณคาประโยชนอนใดทพงไดจากปรญญานพนธครงน ผวจยขอกราบบชา พระคณบดา

มารดา ครอาจารย ตลอดจนผมพระคณทกทาน ทไดประสทธประสาทความรแกผวจยครงน


สารบญ

บทท หนา

1 บทนา.……………………………………………………………………………......... 1

ภมหลง.…………………………………………………………………………......... 1

ความมงหมายของการวจย.……………………………………………………......... 3

ความสาคญของการวจย.……………………………………………….................... 3

ขอบเขตของการวจย.……………………………………………………………....... 3

นยามศพทเฉพาะ.…………………………………………………………............... 4

กรอบแนวคดในการวจย..…………………………………………………..……...... 8

สมมตฐานในการวจย..………………………………………………………..…....... 8

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ.………………………………………………....... 9

เอกสารทเกยวกบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT………………. 10

ความเปนมาและความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ.….……........... 10

ทฤษฎทเกยวของและการจดการเรยนรแบบรวมมอ .…………….………..…... 11

ความสาคญและองคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ ..…………..…. 19

ขนตอนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ.………………….............................. 25

บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ .……………........ 27

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT.............................................. 32

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT......... 34

เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.…………………... 35

ความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร..……..…………….... 35

หลกจตวทยาพนฐานในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.…………..... 37

ขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.………..…………………….. 37

บทบาทของครและนกเรยนในการการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร .…. 38

ขอดและขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร.……..……..…. 40

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร .………....…... 41

เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน..................................................... 42

จดมงหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร.……..…………........... 42

ความมงหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตร.………….....…………….... 44

การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน....................…………....….………….... 44

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร.……………..…………………………..... 46

สารบญ (ตอ)

บทท

2 (ตอ)

หนา

งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร..…………………..….. 47

เอกสารทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห.....………….……………... 48

ความรเกยวกบทกษะการคด.....……….……………………………………....... 48

ความสามารถในการคดวเคราะห……….………………………..…………....... 52

ลกษณะสาคญของการคดวเคราะห ……………........................................ 52

ความหมายของความสามารถในการคดวเคราะห.....…………................... 52

ลกษณะการคดวเคราะห..………………………………………................... 53

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการคดวเคราะห............................................... 54

ทกษะยอยของการคดวเคราะห................................................................. 56

องคประกอบสาคญของการคดวเคราะห.................................................... 56

คณสมบตทเออตอการคดวเคราะห........................................................... 57

กระบวนการคดวเคราะห.......................................................................... 58

การวดความสามารถในการคดวเคราะห………………………….………... 59

ความสาคญและคณคาของการคดวเคราะห............................................... 60

งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห..…………..…...... 60

3 วธดาเนนการวจย.………………………………………………….….…………...... 62

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง.………………………………....... 62

สญลกษณทใชในแบบแผนการวจย...................................................................... 63

การสรางเครองมอทใชในการวจย.………………………………………………...… 63

วธการดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล.………………………….……...... 68

การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล..………………………………..…...…. 68

4 ผลการวเคราะหขอมล.……………………………...………………………………. 74

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล.……………………………………….…….... 74

การวเคราะหขอมล.........……………………………………………………….…… 75

ผลการวเคราะหขอมล.………………………………………………………….…… 75

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ..………………………………………….... 80

ความมงหมายของการวจย..…………………………………................................. 80

สมมตฐานในการวจย.......................................................................................... 80

สรปผล.……………………………………………………………………………..… 82

อภปรายผล………………….……………………………………………………..… 83

ขอเสนอแนะ.………………………………........................................................... 89

บรรณานกรม.……………………………………………………………………..................... 91

ภาคผนวก.…………….……………………..………………………………………................ 98

ภาคผนวก ก.………………………………………….………………………………........ 99

ภาคผนวก ข.……………………………………….……………………………...……..... 101

ภาคผนวก ค..…………………………………………………………………………........ 106

ภาคผนวก ง.……………………….………………………………………...…………..... 111

ภาคผนวก จ.……………………….…………………………………………..………...... 116

ภาคผนวก ฉ..…………………………………………………………………………........ 123

ประวตยอผวจย.………………………………………………………………………………... 162

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 แบบแผนการทดลอง............................................................................................... 63

2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง

และกลมควบคม.............................................................................. ....................

75

3 แสดงการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน..........

76

4 แสดงการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการ

จดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน................

76

5 แสดงผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยน

กลมทดลองและกลมควบคม.......................................................... .......................

77

6 แสดงการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการ

จดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน................

78

7 แสดงการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน ...............................

78

9 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค

TGT ………………..………………………………........................................ .........

102

10 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ...... 103

11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต…….

104

12 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห

เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต…………………..

105

13 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต……………………………..……………………

107

14 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของ

แบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต………………………….……………………….

109

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

15 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองท

ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT…………………..….…… 112

16 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลอง

ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร……………..…………………… 113

17 คะแนนผลการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT…………………………………………… 114

18 คะแนนผลการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบ

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร…………………………………….…… 115

19 ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบ

ระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test Independent Samples

ในรป Difference Score……………………………………………………..…… 117

20 ผลการวเคราะหขอมลผลการคดวเคราะห เรองสงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test Independent Samples

ในรป Difference Score………………………………………………..………… 120

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 แผนภมการสบเสาะหาความรของ สสวท...…………............................................... 39

2 ความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร.......

3 รปแบบพฤตกรรมการเรยนร…………………………………………………………...

4 ระดบของกระบวนการจดกระทากบขอมลตามทฤษฎการคดของมารซาโน…………..

47

50

52

บทท 1

บทนา

ภมหลง การจดกระบวนการเรยนการสอนของครตองยดแนวการจดการเรยนการสอนตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 การปฏรปการเรยนรเปนหวใจทสาคญทจะทาใหการพฒนาผเรยนใหมคณภาพและคณลกษณะทพงประสงค เปนคนด คนเกง และมความสข ทนตอการเปลยนแปลงทเกดขน การจดการเรยนการสอนรปแบบเดมทเนนการทองจา เนนใหความรมากกวาการคด ทาใหผเรยนไมไดคด ไมไดเรยนรตามความสนใจ และตามศกยภาพของตนเอง ไมสอดคลองกบวถชวตของผเรยน ดงนนครผสอนและผมสวนเก ยวของจะรวมกนปฏรปการเรยนร เพอใหสอดคลองกบความตองการและสภาพทแทจรงของผเรยน ตามแนวทางจดการศกษา หมวด 4 มาตรา 22 ทวาผเรยนทกคนมความสามารถในการเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสดในกระบวนการจดการศกษา จงตองส งเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาไดตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ในการจดกระบวนการเรยนการสอน ผสอนตองคานงถงผลทจะเกดกบผเรยน และเปนกจกรรมทหลากหลาย แตกจกรรมทหลากหลาย และ กจกรรมทกอยางจะตองคานงถงความถนดของผเรยน และความแตกตางระหวางบคค ลโดยการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทครจดควรมวธการจดใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน ซงครตองทราบวาผเรยนตองการวธการเรยนรรปแบบใด (บรบรณ เกษรา . 2545: 6) แมเปาหมายสาคญของ การเรยนการสอนวทยาศาสตรไดรบการปรบปรงแกไขมาโดยตลอด แตใน ปจจบนกยงพบอปสรรคอกมากมาย ผเรยนสวนใหญมความเหนตรงกนวาวทยาศาสตรเปนวชาทยาก ทาใหมปญหาในการเรยนรวทยาศาสตร และมนกเรยนจานวนไมนอยทไมประสบผลสาเรจเทาทควร เพราะผลสมฤทธทางวทยาศาสตรอยในระดบทไมนาพอใจนก ดงกรอบวสยท ศนและทศทา งแผนการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 9 (พ.ศ. 2543-2549) ไดสรปคณภาพของคนไทยทผานมาวา ยงไมดเทาทควร ระบบการศกษาและกระบวนการเรยนรยงปรบไมทนการเปลยนแปลงคณภาพไมไดมาตรฐาน ไมไดสรางใหคนคดเปน ทาเปน สงผลตอขดความสามา รถในการแขงขนกนกบตางประเทศ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2542: 10) นอกจากผลสมฤทธทางการเรยนแลว จะเหนไดจากการสงเสรมใหนกเรยนมความสามารถในการคดแบบวทยาศาสตร ทผานมานนไมคอยประสบผลสาเรจเทาทควร สงเกตไดจากสองทศวรรษทผานมาพบวา การพฒนาทกษะกาคดวเคราะหยงทาไดในขอบเขตจากด และยงไมบรรลเปาหมายสงสดทตองการ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 2) การจดการเรยนรทตอบสนองตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 จงตองเนนทผเรยน โดยทผเรยนตองไดรบการพฒนาขดค วามสามารถของตนเองไดเตมตามศกยภาพ มความสมดลทางดานจตใจ รางกาย ปญญาและสงคม เปนผรจกคดวเคราะห รกการเรยนร เรยนรดวยตนเอง และรวมมอกบผอนอยางสรางสรรค (สชาต วงศสวรรณ. 2540: 2) ดงเชนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร การจดการเรยนรแบบซปปา การจดการเรยนรแบบบรณาการเปนตน

2

การเรยนรแบบรวมมอ คอการเรยนรเปนกลมยอย โดยมสมาชก กลมทมความสามารถ

แตกตางกน ประมาณ 3-6 คนชวยกนเรยนรเพอไปสเปาหมายของกลม นกการศกษาคนสาคญท

เผยแพรแนวคดของการเรยนรแบบนคอ สลาวน (Slavin) เดวด จอนหนสน (David Johnson) และ

รอเจอร จอนหนสน (Roger Johnson) เขากลาววา ในการจดการเรยนการสอนทวไป เรามกจะ

ไมใหความสนใจเกยวกบความสมพนธและปฏสมพนธระหวางผเรยน สวนใหญเรามกจะมงไปท

ปฏสมพนธระหวางค รกบนกเรยน หรอระหวางผเรยนกบบทเรยน (ทศนา แขมมณ . 2552: 98)

ความสมพนธ ระหวางผเรยนเปนมตทมกจะถกละเลยหรอมองขามไปทงๆ ทมผลการวจ ยชชดเจน

วา ความรสกของผเรยนตอตนเอง ตอโรงเรยน ครและเพอนรวมชนเรยน มผลตอการเรยนรมาก

จอหนสน และจอหนสน (Johnson; & Johnson. 1994: 31-32)

ผวจยใหความสนใจกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนทหลากหลายโดยเนนทผเรยน

เปนสาคญเพอใหผเรยนเกดการ เรยนรไดเตมศกยภาพแหงตนและมสวนรวมในกระบวนการเรยน

การสอน ซงการเลนเกมเปนกจกรรม หนงทสงเสรมกระบวนการทางาน และการอยรวมกนกบเพอน

ในสงคม เมการ (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 2; อางองจาก Megary. 1985: 4577) กลาววา เกมคอ

การเลนทมผเลนคนเดยวหรอหลายคนรวมกนแขงขนหรอรวมมอกน เพอทาใหบรรลวตถประสงค

ตามกตกาทตกลงกน สอหรออปกรณการเลนทกาหนดไว และการกาหนดระบบการใหคะแนน หรอ

วธการตดสนผชนะหรอผดอย และยงเปดโอกาสใหผเรยนฝกคดหาเหตผล สงเสรมความเขาใจอนด

ระหวางบคคล และก อใหเกดการรวมมอในการแกปญหา ซงวธการจดการเรยนรแบบนเปน วธการ

จดการเรยนรโดยใชกจกรรมแบบรวมมอ (Cooperative Learning) (Johnson; & Johnson. 1987:

30) เปนวธทผเรยนไดเรยนรรวมกน รจกการทางานเปนกลม ซงวธการทางนเปนกลมน จะชวยให

ผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง เกดความอบอน มความมนใจและมนคงทางจตใจของตนเอง

การจดการเรยนรโดยใชเทคนค TGT เปนวธการหนงทนาจะนาม าใชเพอการพฒนาใน

การจดการเรย นรวทยาศาสตรเพราะการจดการเรยนรรปแบบนจะสนองความแตกตางระหวาง

บคคล ยวยใหผเรยนสนใจทจะเรยน อกทงยงชวยใหผเรยนเขาใจไดโ ดยงายและถกตองตรงตาม

จดมงหมาย ชวยประหยดเวลาไดทงผเรยนและผสอน รวมทงชวยสงเสรมความรวมมอในการ

ทางานกลมเปนวธการพฒนารปแบบมาจากการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยกาหนดใหผเรยนทม

ความสามารถตางกน ทางานรวมกนเปนกลม และใชการแขงขนหรอการ ตอสทางวชาการ โดย

ผเรยนทมความสามารถทางวชาการเทาเทยมกนเขาแขงขนตามกลมตางๆเพอนาคะแนนของแตละ

คนทไดจากการแขงขนในแตละกลมมาเปนคะแนนของกลม แตในเวลาเรยนจะตองรวมมอกน

ดงนนวธการสอนโดย เทคนค TGT เปนวธการหนงทชวยใหผเร ยนไดเรยนรเร องตางๆ

อยางสนกสนานและทาทายความสามารถ โดยผเรยนเปนผเลนเอง ทาใหเกดประสบการณ เปน

วธการทเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการจดการเรยนการสอน เพอพฒนาศกยภาพแหงตว

ผเรยนอยางแทจรง

3

ความมงหมายของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT ทงกอนและหลงการทดลอง

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรท งกอนและหลงการทดลอง

4. เพอเปรยบเทยบค วามสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร

5. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3



ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรท งกอนและหลงการทดลอง

ความสาคญของการวจย

1. ผลการวจยครงนทาใหทราบถงผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ในการคดวเคราะห ของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2. ผลการวจยครงน ครผสอนในกลมสาระการเรยนรวทยา ศาสตรและกลมสาระการเรยน

อนๆ สามารถนาวธการจดการเรยนร แบบรวมมอ โดยการใชเกมทมเทคนคแบบ TGT ไปปรบใช

และประยกต ไดในกระบวนการเรยนการสอน ซงเนนกระบวนการทางานเปนกลม ชวย พฒนาให

ผเรยนเกดความสามารถในการคดวเคราะหทางวทยาศาสตรเพมขน

3. ผลการวจยครงน ชวยใหครผสอน เลอกวธการจดการเร ยนการสอน เพอใหผเรยนเกด

การ เรยนรและ ไดพฒนาความสามารถทางการคดวเคราะห ใน ราย วชาวทยาศาสตร ใหม

ประสทธภาพมากยงขน

ขอบเขตของการวจย

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจยคร งน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดง

วทยา จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 11 หองเรยน รวม 430 คน

4

กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบ ว

แดงวทยา จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 ทงหมด 2 หองเรยน จานวนนกเรยน

70 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) หองเรยนละ 35 คน แลวสมอยาง

งายอกครงหนง (Simple Random Sampling) โดยวธการจบฉลากเปนกลมทดลอง แล ะกลม

ควบคม ดงน

กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT จานวน 35 คน

กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร จานวน 35 คน

เนอหาทใช

เนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษาป

ท 3 สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม หนวยการเรยนรท 2 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต

ระยะเวลาในการวจย

ดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยใชเวลาทดลองกลมละ 16

ชวโมง จานวน 4 ชวโมง ตอสปดาห เปนระยะเวลา 4 สปดาห

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก

1.1 การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

1.2 การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2. ตวแปรตาม ไดแก

2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

2.2 ความสามารถในการคดวเคราะห

นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TEAM-GAME-TOURNAMENT (TGT)

หมายถง การจดกจกรรมการเรยนรทมนกเรยน เรยนเปนกลม กลมละ 4 คน ภายในกลมนกเรยน

จะมความสามารถแตกตางกนคอ เกง ปานกลาง ออน ในอตราสวน 1:2:1 ทางานรวมกนและจะใช

เกมการแขงขน เชงวชาการ ประเมนความรของสมาชกในกลมโดยการแขงขนจะแขงขนตาม

ความสามารถ ของนกเรยน ดงนนความสาเรจของกลมจะขนอยกบความสามารถของแตละบคคล

เปนสาคญ โดยเทคนคนตองใชการเสรมแรงลกษณะตางๆ เพอกระตนใหนกเรยนรวมมอกนทางาน

และทาใหกลมประสบความสาเรจมากทสด

ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มดงน

1. การนาเสนอบทเรยนตอนกเรยนทงชน

5

1.1 ครอภปรายซกถามและทบทวนความรเดมของนกเรยน

1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนรแกนกเรยน

1.3 ขนนาเขาสบทเรยน โดยการใชคาถามกระตนความสนใจของนกเรยน การอภปราย

ซกถาม หรอการใชภาพกจกรรมเปนสอประกอบ และการใชสอซวด นาผเรยนเขาสบทเรยน

2. การเรยนเปนกลมยอย

2.1 แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน โดยคละความสามารถของนกเรยน คละ

เพศ เกง กลาง ออน ในอตราสวน 1:2:1 โดยใชผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรในภาค

เรยนทผานมา และคะแนนจากการทดสอบกอนเรยน นามาจดกลมนกเรยน

2.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมารบใบความร และใบงาน

2.3 นกเรยนภายในกลมชวยกนศกษาใบความร และร วมกนทาใบงาน โดยสามาชก

ภายในกลมจะแบงหนาทและปฏบตตามหนาทเวยนไป

สมาชกคนทหนง อานคาถามและแยกประเดนทโจทยกาหนด หรอสงทเปนประเดน

ของคาถาม

สมาชกคนทสอง วเคราะหเพอหาคาตอบ อธบายเพอหาแนวทางของคาตอบ ตามท

โจทยถาม

สมาชกคนทสาม รวบรวมขอมลและเขยนคาตอบ

สมาชกคนทส สรปขนตอนแนวทางการหาคาตอบ และตรวจคาตอบ

2.4 ครสงเกตพฤตกรรมการทางานรวมกนเปนกลมของนกเรยน กระตนใหนกเรยน

รวมมอกนทาใบงานและอานใบความร ซงผลสาเรจของกลมจะอยททกคนรวมมอกน

2.5 เมอกลมสรปแนวทาง และหาคาตอบเปนทเรยบรอยแลว สงตวแทนมารบใบเฉลย

คาตอบจากคณคร

2.6 ครและนกเรยนชวยกนอภปรายผลและสรปผล

3. การแขงขนเกมทางวชาการ

3.1 ใหนกเรยนแตละกลม ซงแยกความสามารถทแตกตางกนแลว แยกยายกนไปนง

ตามโตะทจดไว ตามความร ความสามารถ กลมการแขงขนเปนดงน

โตะหมายเลขหนง เปนโตะสาหรบสมาชกทมความร ความสามารถในระดบ เกง

โตะหมายเลขสอง เปนโตะสาหรบสมาชกทมความร ความสามารถในระดบ ปานกลาง

โตะหมายเลขสาม เปนโตะสาหรบสมาชกทมความร ความสามารถในระดบ ปานกลาง

โตะหมายเลขส เปนโตะสาหรบสมาชกทมความร ความสามารถในระดบ ออน

3.2 การดาเนนการแขงขน

3.2.1 ครแจกซองคาถามและสอภาพประกอบซองคาถาม

3.2.2 ครชแจงเกมใหนกเรยนทราบวา ใหทกคนผลดกนอานคาถาม และใครทอาน

คาถามจะตองอานเฉลยคาตอบดวย และใหคะแนนผทตอบถกตามลาดบ

6

3.3 เรมการแขงขน

3.3.1 นกเรยนคนท 1 หยบซองคาถาม 1 ซอง เปดอานคาถามแลววางกลางโตะ

3.3.2 นกเรยนอก 3 คน แขงขนกนตอบคาถาม โดยเขยนคาตอบลงในกระดาษคาตอบ

ของตนสงใหคนท 1 อาน

3.3.3 คนทอานคาถามทาหนาทใหคะแนนตามลาดบคนทสงกอนหลง

ผทตอบถกคนแรกได 2 คะแนน

ผทตอบถกคนตอมาได 1 คะแนน

ผทตอบผดไมไดคะแนน

3.3.4 สมาชกในกลมแขงขนจะผลดกนทาหนาท อานคาถามจนคา ถามหมดโดย

ใหทกคนไดตอบคาถามจานวนเทากน

3.3.5 ใหทกคนรวมคะแนนของตนเอง โดยมสมาชกทกคนในกลมรบรอง วาถกตอง

การคดคะแนนจะไดคะแนนพเศษเพม เชน

ผทไดคะแนนสงสดในแตละโตะจะไดคะแนนเพม 10 คะแนน

ผทไดคะแนนรองอนดบ 1 จะไดคะแนนเพม 8 คะแนน



4. การยกยองกลมทประสบความสาเรจ

นกเรยนทเขารวมการแขงขน กลบเขากลมเดม นาคะแนน ทแตละคนไดรบมารวมกน ให

เปนคะแนนกลม ครแจงผลการแขงขนพรอมกลาวชมเชย และใหรางวลกลมทไดคะแนนสงสด

2. การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง วธการสอนทเนนผเรยน เปน

สาคญโดยเนนทผเรยนเปนสาคญ เนนใหผเรยนเปนศนยกลางของการปฏบตกจกรรม ของการเรยน

การสอน และมงสงเสรมใหผเรยนรจกศกษาคนควาหาความรและแกปญหาไดดวยตวเอง อยางม

เหตผลโดยใชกระบวนกรทางวทยาศาสตร โดยผสอนมหนาทจดการสอนใหเอ อตอการเรย นร ซง

ข นตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความรตามขนตอนของ สสวท. ม 3 ขนตอนดงน

2.1 ขนอภปรายกอนการทดลอง หมายถง ขนทผสอนใชคาถามกระตนใหผเรยนอยาก

ร อยากเหน คดสงสย หรอเปนการแนะแนวทางการทดลอง ออกแบบการทดลอง เพอทดสอบ

สมมตฐานทต งไวตอบปญหา

2.2 ขนปฏบตการทดลอง หมายถง ขนทผเรยนลงมอปฏบตการทดลอง ผสอนคอย

ควบคมดแลใหคาแนะนาอยางใกลชด คอยกระตน สนบสนนใหคาปรกษาแกผเรยน

7

2.3 ขนอภปรายหลงการทดลอง หมายถง ขนทผสอนใชคาถามเพอ ชวยใหผเรยน

สามารถใชขอมลหรอผลการทดลองสรปเปนความร รวมทง อภปรายถงขอผดพลาด ทเกดจากการ

ทดลองและนาไปใชในชวตประจาวนตอไป

3. ผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนรวชา

วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

โดยพจารณาคะแนนทไดจากการตอบแบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร กลมสาระการ

เรยนรวทยาศาสตร ทผวจยสรางขน เพอใชวดความสามารถดานตางๆ 4 ดาน ดงน สสวท . (2546:

11)

1. ดานความรความจา หมายถง ความสามารถในการระลกเรองราว หรอสงตางๆ ท

เคยเรยนมา แลวเกยวกบขอเทจจรง ขอตกลง นยามศพท หลกการ แนวความคด กฎและทฤษฎ

ทางวทยาศาสตร

2. ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบาย จาแนก การขยายความ

และแปลความรโดยอาศยขอเทจจรง ขอตกลง หลกการ แนวคดและทฤษฎทางวทยาศาสตร

3. ดานการนาไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความรและวธการคนควาหา

ความรไปใชในสถานการณใหมๆ ทแตกตางออกไปจากทเคยเรยนรมาแลว โดยเฉพาะอยางยงคอ

การนาไปใชใน ชวตประจาวน

4. ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการคนควาหา

ความรทางวทยาศาสตร โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ในการสบเสาะหาความร ซง

สาหรบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทสอดคลองกบเนอหาในการวจยครงนประกอบดวย

ทกษะการสงเกต ทกษะการจาแนกประเภทขอ มล ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการทดลอง

ทกษะการตความหมายสรปขอมล และทกษะการจดกระทาและสอความหมายของขอมล

4. ความสามารถในการคดวเคราะห หมายถง ความสามารถในการคดพจารณาอยาง

รอบคอบ สมเหตสมผล เกยวกบการจาแนก แยกแยะ องคประกอบตางๆของสงใดสงหน ง ซงอาจ

เปนวตถ สงของ เรองราว หรอเหตการณ และหาความสมพนธเชงเหตผลระหวางองคประกอบ

เหลานนเพอการตดสนใจหรอสรปอยางสมเหตสมผล โดยวดจากคะแนนทไดจากการทา

แบบทดสอบทผวจยสรางขน ซงครอบคลม ความสามารถของผเรยน 3 ดาน ดงน

4.1 ดานการวเคราะหความสาคญ หมายถง ความสามารถในการคดพจารณา หรอ

จาแนกแจกแจง องคประกอบทสาคญ ของสงของหรอเรองราวตางๆ วามสาระสาคญอะไร มปจจย

อะไรบาง มเหตผลอยางไร หรอหาสาเหตของเรองราวเหตการณไดชดเจน

8

4.2 ดานการวเคราะหความสมพนธ ห มายถง ความสามารถในการคนหาความ

เกยวของของสวนสาคญตางๆ ของเรองราวหรอสงตางๆ วามความสมพนธกนอยางไร เหตใดจง

เปนเชนนน จะสงผลกระทบอยางไร

4.3 ดานการวเคราะหหลกการ หมายถง ความสามารถในการหาความสมพนธ สวน

สาคญในเรองนนวาสมพนธกนอยโดยอาศยหลกการใด

กรอบแนวคดในการวจย

สมมตฐานในการวจย

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน

3. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน

4. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความรมความสามารถในการคดวเคราะหแตกตางกน

5. ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดย

ใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน

6. ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเ สาะหา

ความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน

ตวแปรอสระ

1. การจด การเรยนรแบบ รวมมอโดยใช

เทคนค TGT

2. การจด การเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร

ตวแปรตาม

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

2.ความสามารถในการคดวเคราะห

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของโดยนาเสนอตามหวขอ

ตอไปน

1. เอกสารทเกยวของกบการเรยนรแบบรวมมอ

1.1 ความเปนมาและความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.2 ทฤษฎทเกยวของและรปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.3 ความสาคญและองคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.4 ขนตอนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.5 บทบาทครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.6 การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

1.7 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

2. เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.1 ความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.2 หลกจตวทยาพนฐานในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.3 ขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.4 บทบาทครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.5 ขอดและขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.6 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

3. เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.2 ความมงหมายของการจดการเรยนรวทยาศาสตร

3.3 การประเมนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3.5 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

4. เอกสารทเกยวของกบการคดวเคราะห

4.1 ความร เกยวกบทกษะการคด

4.1.1 ความหมายของการคด

4.1.2 ความสาคญของการคด


4.2.1 ลกษณะสาคญของการคดวเคราะห

4.2.2 ความหมายของความสามารถในการคดวเคราะห

4.2.3 ลกษณะของการคดวเคราะห

10

4.2.4 แนวคดและทฤษฏเกยวกบการคดวเคราะห

4.2.5 ทกษะยอยของการคดวเคราะห

4.2.6 องคประกอบสาคญของการคดวเคราะห

4.2.7 คณสมบตทเออตอการคดวเคราะห

4.2.8 กระบวนการคดวเคราะห

4.2.9 การวดความสามารถในการคดวเคราะห

4.2.10 ความสาคญและคณคาของการคดวเคราะห

4.2.11 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห

1. เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 1.1 ความเปนมาและความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอเรมมาตงแตเมอไรไมปรากฏหลกฐานแนชดรปแบบการ

จดการเรยนรครผสอนอนญาตใหผเรยนทางานรวมกนในรปแบบกลมตามโอกาสทครไดมอบหมาย

งานให (Slavin. 1990: คานา) มการสนทนาโตตอบในกลมอภปราย การทางานกลมในเรองตางๆ ม

การเปลยนกนเปนผนากลม ซงวธการเหลานไมมโครงสรางรปแบบทแนนอน ประมาณป ค.ศ. 1970

ไดมนกการศกษานารปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอมาพฒนาปรบปรง เพอใหใชใ นการ

จดการเรยนรไดจรงและไดเผยแพรไปอยางกวางขวาง

1.1.1 ความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

จอยซ และ เวล (Joyce; & Weil. 1986) ไดกลาววาเทคนคการรวมมอกนเรยนรเปน

เทคนคทจะชวยพฒนาผเรยนทงในดานสตปญญาและดา นสงคม นอกจากนเทคนคการรวมมอกน

เรยนรยงชวยพฒนาผเรยนทางดานสตปญญาใหเกดการเรยนรจนบรรลถงขดความสามารถสงสด

ได โดยมเพอนในวยเดยวกนยอมจะมการใชภาษาสอสารทเขาใจงายกวาครผสอน

สลาวน (Slavin. 1990: 5) กลาววา การจดการเรยนร แบบรวมมอ หมายถง วธการ

จดการเรยนรทผเรยนแสดงความคดเหนรวมกนในการเรยน และมความรบผดชอบตอตนเอง และ

ตอความสาเรจของกลม ใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตางๆ เพอไปสเปาหมายของกลม

และความสาเรจของกลม สมฤทธผลของกลมขนอยกบคว ามสามารถของสมาชกทกคนในกลมทจะ

เกดการชวยเหลอซงกนและกน ผเรยนแตละคนตองมความรบผดชอบเปนรายบคคล เพราะม

ความหมายตอความสาเรจของกลมมาก

สรศกด หลาบมาลา (2533: 4) ไดใหความหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววา

เปนการจดการเรยนรรปแบบหนง ทนกเรยนมความสามารถแตกตางกนมารวมกนทางานกลมเลกๆ

ตามปกตจะมกลมละ 4 คน เปนเดกเรยนเกง 1 คน เรยนปานกลาง 2 คน และเรยนออน 1 คน

ผลการเรยนของเดกจะพจารณาเปน 2 ตอน โดยตอนแรกจะพจารณาคาเฉลยทงกลม ตอนท 2 จะ

พจารณาจากคะแนนสอบเปนรายบคคล การสอบทง 2 ครง นกเรยนตางคนตางสอบแตขณะทเรยน

ตองรวมมอกนครจะใชการใหรางวลเปนการเสรมแรง โดยการพจารณาจากเกณฑทครกาหนดให

11

พมพนธ เดชะคปต(2544: 152) ไดใหความหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววาเปนการจดการเรยนรทเนน ผเรยนเปนสาคญของการเรยนร นกเรยนอยรวมกนเปนกลมเลกๆ มกระบวนการทางานเปนกลมแบบทกคนรวมมอกน นกเรยนทกคนในกลมมความสามารถแตกตางกนมบทบาททชดเจนในการเรยนหรอการทากจกรรมอยางเทาเทยมกนและหมนเวยนบทบาทหนาทกนภายในกลมอยางท วถงมปฏสมพนธซงกนและกน ไดพฒนาทกษะความรวมมอในการทางานกลมนกเรยนในกลมมสวนรวมในการแสดงความคดเหนตรวจสอบผลงานรวมกนขณะเดยวกนกตองรวมกนรบผดชอบการเรยนในงานทกขนตอนของสมาชกกลม ซงนกเรยนจะบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรไดก ตอเมอสมาชกทกคนในกลมบรรลเปาหมายเชนเดยวกน ดงนนนกเรยนทกคนตองชวยเหลอพงพากนเพอใหทกคนในกลมประสบความสาเรจและบรรลเปาหมายรวมกน สวทย มลคา และ อรทย มลคา (2546: 134) ไดใหความหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววา เปนกระบวนการจดการเรยนรทจดใหผเรยนไดรวมมอ และชวยเหลอกนในการเรยนร โดยแบงกลมผเรยนทมความสามารถตางกนออกเปนกลมเลกๆ ซงเปนการรวมกลมอยางมโครงสรางทชดเจน มการทางารวมกน มการแลกเปลยนความคดเหน มการชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน มความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตนและสวนรวม เพอใหตนเองและสมาชกทกคนในกลมประสบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไว จากความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ สรปไดวาการจดการเรยนรแบบรวมมอ หมายถง การเรยนเปนกลมเลกๆ ภายในกลม จะประกอบด วยผเรยนมความสามารถแตกตางกนมาทางานรวมกน ในกระบวนการทางานนนมการชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนรวมกน ผลสาเรจของกลมขนอยกบความสามารถของสมาชกในกลมทชวยเหลอกน ซงจะทาใหผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะทางสงคมดขน 1.2 ทฤษฎทเกยวของและการจดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรแบบรวมมอ จาเปนอยางยงทจะตองมทฤษฎทเกยวของ ซงครผสอนตองนาทฤษฎตางๆ เหลาน มาชวยในการจดการเรยนรแบบรวมมอเพอใหเกดประสทธภาพ ตามทสลาวน (Slavin. 1995: 16-19) กลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอทาใหนกเรยน เรยนไดดกวาการเรยนแบบกลมเดม ซงมทฤษฎดงตอไปน 1.2.1 ทฤษฎแรงจงใจ (Motivation Theory) เปนเทคนคจงใจในการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยเนนรางวลเปนโครงสราง และเปาหมายในการปฏบตทมลกษณะเฉพาะ 3 อยาง คอการรวมมอกนปรบปรงเปาหมายเฉพาะบคคล การแขงขนกนกาหนดเปาหมายรายบคคล และความสมพนธระหวางบคคลทใชความพยายามไปสเปาหมาย การใชเทคนคแรงจงใจจากโครงสรางเปาหมาย ทาใหสมาชกบรรลผลตามเปาหมายได ซงทาใหกลมประสบความสาเรจดวย นอกจากนการประชมเพอกาหนดเปาหมายทาใหสมาชกตองระลกเสมอวา ทาอยางไรใหกลมประสบความสาเรจ ซงมความสาคญมาก การเสรมกาลงใจของกลมดวยการใหสมาชกทางานเตมความสามารถ ทาใหการปฏบตงานบรรลผลตามเปาหมาย และสรางความสมพนธระหวางบ คคล และผลตอบแทนทกลมไดรบยงเปนการเสรมแรงทางสงคมดวย อาร พนธมณ (2540: 189-200) ไดกลาวถงหลกในการสรางแรงจงใจในการเรยน ดงน

12

1.2.1.1 การชมเชยและการตาหน ทงการชมเชยและการตาหนจะมผลตอการ

เรยนรของเดกกนทงสองอยาง จากการพจารณาโดยล ะเอยดเกยวกบอทธพลการชมเชยและการ

ตาหนปรากฏวา โดยทวไปแลวการชมเชยจะใหผลดกวาการตาหนบางเลกนอย เดกโตชอบการ

ชมเชยมากกวาการตาหน การชมเชยและการตาหนมผลตอการเรยนรของเดกหญงนอยกวา

เดกชาย สวนเดกทเรยนรเมอถกตาหนจะมความพยายามมากกวาไดรบคาชมเชย

1.2.1.2 การทดสอบบอยครงคะแนนจากการทดสอบจะเปนสงจงใจ

มความหมายตอนกเรยนเปนอยางมาก การสอบบอยครงจะชวยกระตนใหนกเรยนสนใจการเรยน

มากขนอยางตอเนองและสมาเสมอ

1.2.1.3 การคนควาหาความรดวยตนเอง ครควรสงเสรมใหนกเรยนไดศกษา

ดวยตนเองดวยการเสนอแนะ หรอกาหนดหวขอทจะทาใหนกเรยนสนใจใครร เพอใหเดกคนควา

เพมเตมดวยตนเอง อยางไรกตาม การกาหนดหวขอตองคานงอยาใหยากเกนความสามารถ หรอ

ตองใชเวลานานเกนไป เพราะจะทาใหนกเรยนเบอหนายและหมดความสนใจ

1.2.1.4 วธการทแปลกใหม ควรหาวธการทแปลกใหม เพอเราความสนใจโดย

ใชวธการใหม ซงนกเรยนไมคาดคด หรอมประสบการณมากอน เชน การใหนกเรยนรวมกนวางเคา

การประเมนผลการเรยนการสอน ใหนกเรยนชวยกนคดกจกรรมตางๆ ซงแปลกไปกวาทเ คยทา

วธการแปลกใหมจะชวยใหนกเรยนเกดความสนใจ และมแรงจงใจในการเรยนการสอน

1.2.1.5 ตงรางวลสาหรบงานทมอบหมาย ครควรตงรางวลไวลวงหนาในงานท

นกเรยนทาสาเรจ เพอยวยใหนกเรยนพยายามมากยงขน และการใหรางวลกอนการเรยนรเพอให

เดกทราบถงผลการเรยนรใหม ครควรพยายามใหเดกมโอกาสไดรบแรงเสรมอยางทวถงกน ไมควร

เนนเฉพาะผชนะการแขงขนเทานนแตอาจใหรางวลในการแขงขนกบตนเองกได

1.2.1.6 ตวอยางจากสงทเดกคนเคยและคาดไมถง การยกตวอยางประกอบการ

สอนควรเปนสงทนกเรยนคนเคยแลว เพอใหนกเรยนเขาใจงายและรวดเรวยงขน

1.2.1.7 เชอมโยงบทเรยนใหมกบสงทนกเรยนเรยนรมากอน การเอาสงใหมไป

เชอมโยงสมพนธกบสงทเคยรมากอน จะทาใหเขาใจงายและชดเจนขนซงจะทาใหนกเรยนสนใจ

บทเรยนมากขนเพราะ คาดหวงไววาจะไดนาเอาสงทเรยนไปใชประโยชน และเปนพนฐานใน

การเรยนตอไป

1.2.1.8 เกมและการเลนละคร การจดการเรยนรทใหเดกไดปฏบตจรงจงทงใน

การเลนเกม และแสดงละคร ทาใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน สงเสรมความสมพนธ

ระหวางผเรยนและชวยใหเขาใจบทเรยนไดดยงขน

1.2.1.9 สถานการณททาใหนกเรยนไมพงปรารถนา สถานการณททาให

นกเรยนเบอไมพอใจขดแยง ควรหาทางลดหรอขจด เพราะเปนอปสรรคตอการเรยนร และอาจทา

ใหไมเขาใจบทเรยนได ฉะนนในการเรยนการจดการเรยนรครค วรสรางแรงจงใจใหนกเรยนอยาก

เรยน ใหสนใจเรยนกอนจงจะเรยนไดด การนาเอาหลกการ ทฤษฎและแนวปฏบตทเกยวของมา

ประยกตใช เพอใหสามารถบรรลเปาหมาย และเกดประสทธภาพตอการจดการเรยนร

13

จากทกลาวมาทงหมดการจดการเรยนรแบบรวมมอพบ วา ทฤษฎแรงจงใจเปนทฤษฎทมความสาคญอกทฤษฎหนงในการเรยนแบบรวมมอนนจะไดผลดตองจงใจผเรยนกอน เพราะการจงใจสามารถทาใหผเรยนมความสนใจอยากทจะเรยน มความพยายามในการเรยนร ตงใจและชวยเหลอเพอนภายในกลม มรางวลเปนตวกระตน ทาใหผ เรยนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมไป ในทางทดข นทาใหกลมประสบความสาเรจ และงานทไดรบมอบหมายจะบรรลตามเปาหมายทครวางไว 1.2.2 ทฤษฎสนามของลเครท เลวน (พงษพนธ พงษโสภา. 2544: 113; อางองจาก Kurt Lewin. n.d.) กลาววา การจดการเรยนรนนคร ควรจะมวธการอยางไรใหตวครเขาไปอยในสนามชวตของนกเรยน (Life Space) ซงหมายถงวา ในขณะทการจดการเรยนรกาลงดาเนนอยนนในใจของเดกจะมแตครและบทเรยนทเรยนอยในขณะนนเทานนอกจากนแลวยงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงตอสมพนธภาพระหวาง ครกบนกเรยน เพราะนกเรยนแตละคนจะแสดงพฤตกรรมไปตามสงทเขารบร ซงเปนลกษณะเฉพาะตว ความคดนจะนาไปสการจดการเรยนร โดยยดหลกวาตวผเรยนเปนศนยกลาง และตรงกบแนวความคดของ ทศนา แขมณ (2522: 10-12) ซงไดสรปแนวคดทเกยวของกบทฤษฎสนามของลเครท เลวน ไวดงน 1.2.2.1 พฤตกรรมจะเปนผลมาจากพลงความสมพนธของสมาชกในกลม 1.2.2.2 โครงสรางของกลมจะเกดจากการรวบรวมกลมของบคคลทมลกษณะแตกตาง 1.2.2.3 การรวมกลมแตละครงจะตองมปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลม โดยปฏสมพนธในรปของการกระทา ความรสกและความคด จากทฤษฎสนามของลเครท เลวน สามารถสรปไดวา ครตองมวธการทจะเขาถงตวนกเรยนใหได เพราะนกเรยนจะแสดงพฤตกรรมตามสงทเขารบร คอการยดผเรยนเปนศนยกลางนนเองและพฤตกรรมนนเกดมาจา กการรวมกลม เพราะสมาชกในแตละกลมมบคลกลกษณะแตกตางกนและเกดการแลกเปลยนความรสกและความคดสงเหลานจะสงผลตอพฤตกรรมของนกเรยน 1.2.3 ทฤษฎจตวทยาสงคม (Johnson; & Johnson. 1994: 78) การจดการเรยนรแบบใหนกเรยนรวมมอกน มลกษณะแตกต างกนใหนกเรยนเขารวมกจกรรมกลมในชนเรยนทวไปแทนทจะปลอยใหนกเรยนทางานอยางจรงจง มความเตมใจทจะชวยเหลอ และพงพากนทงนมใชเพอการเรยนรเนอหาวชาเทานนแตเพอใหนกเรยนไดรจกการทางานรวมกบผอนเปนกลม ซงเปนประโยช นตอการทางานในชวตจรงในภายหนา และชวยลดความขดแยงระหวางกลมสงคมในขนทตางเชอชาตตางชนชนกน ดงนนการจดสภาพการณและเงอนไข เพอใหนกเรยนรวมมอกนนนอาศยทฤษฎทางจตวทยาทางสงคมเปนพนฐาน (Johnson; & Johnson. 1994: 78) โดยนาแนวคดเรองพลวตในกลมมาใช พลวตในกลมคอการศกษาพฤตกรรมของคนในกลมพลงตางๆ ในกลมและการเปลยนแปลงตางๆ ภายในกลม ซงมอทธพลตอพฤตกรรมของกลม โดยรวมถงกระบวนการแปลความหมาย ของพฤตกรรมของบคคลแตละกลม โดยอาศยประสบการณของคนในกลม หรอจะอธบายว าทาไม จงเกดเหตการณเชนนนในกลม

14

ทาไมสมาชกในกลมจงแสดงพฤตกรรมเหลานนพลวตรในกลมชวยใหเขาใจถง

กระบวนการในการทางานรวมกน มวธการเลอกจดมงหมายของกลม การตดสนใจของกลมการ

วางแผนปฏบตงานของกลม การดาเนนงานตามแผนการ การเสนอแนะการปร ะเมนผลวธ

ดาเนนงานของกลม พลวตรในกลมจะชวยใหบคคลมความคนเคยกบเรองทเปนผนา การเปน

สมาชกซงมความจาเปนตอการรบผดชอบตอกลม และชวยใหบคคลสามารถฝกตนเองและผอน

ใหเปนผนาพลวตรในกลม ประกอบดวยองคประกอบตอไปน

1.2.3.1 องคประกอบสวนบคคล หมายถง มโนทศนเกยวกบตน ความสามารถ

ของบคคลทจะเขาใจตนเองและผอน แรงจงใจ ความสนใจ ความตองการ สงเหลานมปฏสมพนธทง

ทางบวกและทางลบกบบคคลอน ปฏสมพนธทางบวก เชน การชวยเหลอ การรเรม การรอบร ใน

เรองตางๆสวนทางลบ เชน การอยากเดนคนเดยว การตอตาน การไมรวมมอ

1.2.3.2 ประสบการณ ความรทกษะเกยวกบวธการดาเนนงานของกลม ผท

ประสบความสาเรจเมอทางานกลมมกมเจตคตทดตอการทางานกลม และเปนไปในทางตรงกนขาม

กบผทไดรบความลมเหลวในการทางานกลม มกมเจตคตทไมดตอการทางานกบผอนประสบการณ

จงมกมอทธพลโดยตรงตอการทางานกลม สวนความรของแตละบคคลมความสาคญตอการทางาน

กลมเชนเดยวกน คอ ถาบคคลมความรในเรองทกลมตองการ ยอมเกดความมนใจในการทางาน

และสามารถปฏบตงานไดสาเรจ แตถาบคคลไมมความรจะมผลใหเขารสกไมสบายใจในการทางาน

และเปนอปสรรคในการดาเนนงานของกลม สาหรบเรองทกษะของการทางานกลมม 2 ประเภท

ใหญๆ คอทกษะในการทางานหรอกจกรรมเฉพาะอยาง กบทกษะในการสอความกบผอน เชน

ความสามารถในการฟงและจบใจความสาคญ ความสามารถในการแสดงความคดเหน สรปความ

คดเหนความสามารถในการประนประนอม เพอลดความขดแยงและความเครยดภายในกลม ทกษะ

ทงสองประเภทนชวยใหการทางานกลมดาเนนไปสจดหมายได

1.2.3.3 จดมงหมาย ทชดเจนเปนทเขาใจและยอมรบของบคคลในกลม ทาให

กลมเหนทศทางในการทางาน จดมงหมายมดวยกนสองประเภทคอ จดมงหมายของบคคล และ

จดมงหมายของกลม ซงสอดคลองกน จงทาใหเกดบรรยากาศการทางานแบบรวมมอรวมใจกน

1.2.3.4 องคประกอบดานเกยรตยศ เปนพลงทชวยใหบคคลซงแตกตางกน

ไดมารวมมอกน เนองจากบคคลแตละคนไมอยากจะแตกตางจากคนอนมากเกนไป และไมอยาก

ดอยจากคนอน การทางานกลม จงสรางบรรยากาศใหทกคนมคณคาเทาเทยมกน การตดสนใจเรอง

ใดกตามถอเปนมตเอกฉนทของกลมมใชของใครคนใดคนหนงทาใหบคคลเกดความสบายใจและม

ความสข

1.2.3.5 ขนาดของกลม กลมทมสมาชกมากเกนความจาเปน อาจทาใหงาน

ลาชาหรอภาระงานไปตกกบสมาชกบางคน ขณะทบางคนไมตองรบผดชอบอะไรเลย หรอเกดกรณ

ทางานซาซอนกน ทาใหเกดบรรยากาศของความคบของใจจากการทางานมากเกนไป หรอไมม

อะไรทจะทาไมมโอกาสไดใชความสามารถท มอย ขนาดของกลมจงควรเหมาะสมกบเหตการณ

จดมงหมายของงาน และทสาคญทาใหสามารถกระจายภาระหนาทไดทวถงทกคน

15

1.2.3.6 สภาพแวดลอมทางกายภาพ ไมวาจะเปนการจดสภาพหองเรยนโตะ

เรยนจดโตะประชม อภปราย ลวนมความสาคญทชวยสงเสรมบรรยากาศของกล ม ปองกนมใหเกด

ความรสกแตกแยกกลาวโดยสรป พลวตในกลมมประโยชนดงน (คมเพชร ฉตรศภกล. 2533: 27)

1. ชวยใหสมาชกแตละคนเพมการรบรท รวดเรวตอเหตการณทกาลง

เกดขนในกลม และชวยใหแตละคนทาหนาทเปนสมาชกหรอผนาไดอยางมประสทธภาพ

2. ชวยใหสมาชกแตละคนไดใชความสามารถทตนมอยในการพฒนา

งานของกลมไปสจดมงหมาย

3. ชวยใหผนากลมรบร และตระหนกในความรบผดชอบทจะชวยกลม

ในการพฒนางานใหสาเรจสจดหมาย

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ทฤษฎจตวทยาสงคมม ประโยชนตอผสอนและ

ผเรยนเปนอยางมาก เพราะถาทาความเขาใจในทฤษฎนแลวการปฏบตงานรวมกนเปนกลมนนยอม

ประสบความสาเรจ เพราะไดแยกเปนองคประกอบใหชดเจนวา แตละองคประกอบมความสาคญ

อยางไรตอการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ

1.2.4 ทฤษฎรวมมอกน (Johnson; & Johnson. 1994: 103)

การจดการเรยนรแบบรวมมอนน นอกจากจะอาศย ทฤษฎทางจตวทยาสงคมเปน

พนฐานแลว ยงอาศยทฤษฎรวมมอกน (Johnson; & Johnson. 1994: 103) ซงมแนวคดวาการ

พงพากนทางสงคม (Social Interdependence) เปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคล การกระทาหรอ

สรางสถานการณ ททาใหเกดการพงพากนทางสงคมแบบใดแบบหนง ทาใหบคลมปฏสมพนธกน

ตามรปแบบทตองการ การพงพากนทางสงคมจะมขน เมอผลงานของแตละบคลไดรบผลกระทบ

จากการกระทาของผอน ในสถานการณทางสงคม แตละ คนอาจรวมมอกนเพอไปสเปาหมาย

เดยวกน หรอ แขงขนกนเพอดวา ใครดทสด การพงพากนทางสงคมจงอาจอยในรปการรวมมอและ

การแขงขน (Sprinthall, Sprinthall; & Oja. 1994: 542)

ผลจากการวเคราะหแบบเมตา (Meta-Analysis) จากงานวจยจานวน 46 เรองพบวา

29 เรองหรอรอยละ 63 ปรากฏหลกฐานชดเจนในการสนบสนนโครงสรางแบบรวมมอ มากกวา

โครงสราง แบบแขงขน และโครงสรางแบบรายบคล ในการเพมผลสมฤทธทางการเรยน

(Slavin. 1983a) สอดคลองกบงานของดนทช ซงไดศกษาเปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอและการแข งขนในหองเรยนเปนเวลามากกวา 35 ปพบวา การจดการเรยนรทมโครงสราง

เพอเปาหมายความรวมมอกน มประสทธภาพสงกวา สภาพการจดการเรยนรทมโครงสรางเพอการ

แขงขนกน (Sprinthall, Sprinthall; & Oja. 1994: 334) การรวมมอกนจะเกดขนเมอบคคลอย ใน

สถานการณของการพงพากนทางบวก สงผลใหบคคลสงเสรมกนและกนใหประสบผลสาเรจ และ

นาไปสการเพมผลงาน เพมผลสมฤทธทางการเรยน และสรางสมพนธภาพทดระหวางบคคล

แนวทางในการสรางการพงพาเชงบวก เพอใหเกดความรวมมอกน การพงพากน

ทางบวก (Positive Interdependence) แบงเปน 2 ประเภทคอ

16

1. การพงพากนเชงผลลพธ (Outcome Interdependence)

2. การพงพากนเชงวธการ (Means Interdependence)

เนองจากพฤตกรรมของบคคลจะเปนไปตามการรบรถงผลลพธ หรอเปาหมาย และ

วธการไปสเปา หมายนน ดงนนเพอใหเกดพฤตกรรมการรวมมอกน จงตองสรางสภาพการณใหม

การพงพากนทงสองประเภทการสรางสภาพการณการพงพากนเชงผลลพธ เพอใหเกดความ

รวมมอกนตอง ระบเปาหมาย (Goal-Structured Interdependence) รวมกนและรางวล (Reward-Structured

Interdependence) ทบคคลจะไดรบรวมกน เพอใหแตละบคคลตระหนกวา ผลงานรวมของกลมขนอย

กบผลสาเรจของทกคน ดงนนจงตองพยายามเพอประโยชนรวมกน มความสามคคเปนนาหนงใจ

เดยวกน มความผกพนเปนกลม

สวนการพงพากนเชงวธการ เพอใหเกดความรวมมอกนนน ตองสรางสภาพการณให

แตละบคคลรบรวา เขาตองรวมมอกนใชความสามารถของแตละคนในการทางานทไดรบมอบหมาย

ใหสาเรจ การสรางสภาพการณพงพากนเชงวธการประกอบดวย

1. ทาใหเกดการพงพาเชงบทบาทของสมาชก (Role-Structured Interdependence)

คอ การกาหนดบทบาทการทางานใหแตและบคคลในกลมเชน ผอธบาย ผตรวจสอบ ผรายงาน

2. ทาใหเกดการพงพาทรพยากรหรอขอมล (Materials-Structured Interdependence)

คอแตละบคคลจะมขอมลความรเพยงบางสวนทเปนประโยชนตองานกลมทกคนตองนาขอมลมา

รวมกนจงจะทางานใหสาเรจได

3. ทาใหเกดการพงพากนเชงภาระงาน (Tack-Structured Interdependence) คอ

แบงงานใหแตละบคคลในกลมมลกษณะเกยวเนองกน ถาคนใดคนหนงทางานของตนไมสาเรจจะ

ทาใหคนอนไมสามารถทางานสวนทตอเนองได

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ทฤษฎรวมมอกนมทงในรปแบบการรวมมอและการ

แขงขนกน แตการรวมมอกนนน ทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน ซงจะอยใน

รปแบบการพงพาเชงบวก แบงเปน 2 ประเภท คอ การพงพากนเชงผลลพธและการพงพากนเชง

วธการ การพงพาทง 2 ประเภทน ทาใหเกดความรวมมอทจะทาใหผเรยนเรยนรรวมกน ตองม

เปาหมายหรอรางวลเพอเปนจดสนใจของกลม ทาใหเกดความสามคคกน สวนการพงพาเชงวธการ

เปนองคประกอบในการทากจกรรมใหประสบความสาเรจ ทง 2 องคประกอบจงมความสาคญตอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.2.5 ทฤษฏการเรยนรทางสตปญญา ของ เบนจามน บลม (ปราณ รามสต. 2523: 109;

อางองจาก Benjamin, Bloom. n.d.) การเรยนรเปนสงสาคญอยางหนงของชวต การเรยนรจะชวย

ใหคนเราสามารถปรบตวใหเขากบสถานการณทเกดขนในชวตหรออยในสงคมได ดงนน การเรยนร

ทจะปรบตวเองใหเขากบสภาพแวดลอมในสงคมจะทาใหบคคลนน อยในสงคมไดอยางมความสข

และการทเราสามารถปรบตวเองใหเขากนสงแวดลอมรอบตวไดนน ขนอยกบระดบสตปญญาของ

แตละบคคล ในการจดการเรยนรแบบรวมมอ การเรย นรและการปรบตวเขากบสภาพแวดลอมและ

คนอน จงเปนสงสาคญอยางยง มผสนใจศกษาเกรยนกบทฤษฏการเรยนรดงกลาวไวดงน

17

ลชอร (ขนษฐา กรกาแหง. 2551: 20; อางองจาก Leechor. 1988: 26-29) ไดสรปวา

การจดการเรยนรแบบรวมมอในกลม ยอยมการปฏสมพนธกนอยางใกลช ด ในระหวางการทา

กจกรรมกลม ทาใหเดกสามารถพฒนาการเรยนรทางสตปญญาในระดบสงไดแก ทกษะการคด การ

แกปญหา สงเหลานจะทาใหการจดการเรยนรมประสทธภาพมากกวาการเรยนแบบปกต กลไกหรอ

กระบวนการทางสตปญญาสาคญทเกดขนในการทากจกรรมกลมทส งเสรมความร คอ

1. การละลายความขดแยง เมอมการเขากลมยอยจะมปฏสมพนธกนในขณะททา

กจกรรมในเรองเกยวกบการแกปญหา เมอสมาชกเสนอความคดเหนอาจมการคดคานไมเหนดวย

ทาใหเกดความขดแยงขนในใจ ตองกลบมาคดท บทวนความรเพมเตมเพอนามาปรบใหเกดความ

เขาใจมนใจในคาตอบทถกตองเหมาะสมมเหตผล สงนจงเปนการเพมทกษะการคดขน และ

ความคดกจะมการเปลยนแปลงตลอดเวลาซง จะดตอการเรยนร ดไดจากการเรยนรทมผลสมฤทธ

เพมขน

2. การระดมและการใชความรประสบการณรวมกน การปฏสมพนธของกลมทม

สมาชกทมพนฐานประสบการการเรยนรแตกตางกน เมอนามาวเคราะหปญหารวมกนจะได

ความคดทหลากหลาย ทาใหการแกปญหาเปนไปไดดวยด

3. เพอนสอนเพอน นกเรยนทางานรวมกนในกลมเลก มค วามรบผดชอบไมเพยงแต

การเรยนของตนเองเทานน แตสาหรบการเรยนในกลมเพอนจะตองดขนดวย ครตองเตรยมการให

พรอมในการวางโครงสรางทางการเรยนรระดบสง ครควรจะเตรยมนกเรยนดวยการเตอนให

นกเรยนคานกถงการใหความชวยเหลอซงกนและกน เพราะสมาชก ในกลมจะไดรบประโยชนอยาง

มากตอการเรยนรในดานการปฏบต ทาใหนกเรยนไดพฒนาทกษะในการคด และการแกปญหาได

อยางด

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา การจดการเรยนรแบบรวมมอ ตองใชทฤษฎในการ

เรยนรแบบรวมมอ ตองใชทฤษฏในการเรยนรทางสตปญญาเ พราะการเรยนรจะตองปรบตวเองให

เขากบสงคมและสงแวดลอม ซงขนอยกบระดบสตปญญาของแตละบคคล ดงนนการเรยนรเปนกลม

ยอย ทาใหเดกสามารถพฒนาความคดได และเกดสตปญญาในการทากจกรรมกลม โดยการรวม

คดหาเหตผลแสดงความคดเหน สอนเพอนหรอการแน ะนาชวยเหลอของครในกระบวนการจดการ

เรยนรแบบรวมมอ สงเหลานทาใหนกเรยนเกดการพฒนาความคดได

1.2.6 รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรแบบตางๆ (Mode of Cooperative

Learning) รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร ซงสลดดา ลอยฟ า (2536) ไดกลาวถง

รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรวา แบงออกเปน 3 แนวคด ดงน

1. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอการเรยนรตามแนวคดของ Robert Slavin

และคณะจาก John Hopkins University ไดพฒนาเทคนคการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยน ร

3 ประการ ดวยกนคอ รางวลและเปาหมายของกลม ความหมายความสาเรจ หรอความหมายของ

แตละบคคล และโอกาสในการชวยใหกลมประสบความสาเรจเทาเทยมกน จากผลการวจยชใหเหน

วารางวลของกลมและความหมายของแตละบคคลตอกลม เปนลกษณะทจาเปนและสาคญต อ

ผลสมฤทธทางการเรยน

18

รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรของกลม Slavin ซงเปนทยอมรบกน

แพรหลายมดงน

1.1 STAD (Student Team-Achievement Division) เปนรปแบบการจดการ

เรยนรทสามารถดดแปลงใชไดเกอบทกวชาและทกระดบชน เพอเป นการพฒนาสมฤทธผลของการ

เรยนรและทกษะทางสงคมเปนสาคญ

1.2 TGT (Team-Games-Tournament) เปนรปแบบการจดการเรยนรทคลายกบ

STAD แตเปนการจงใจในการเรยนเพมขนโดยการใช การแขงขนเกมแทนการทดสอบยอย

1.3 TAI (Team Assisted Individualization) เปนรปแบบการจดการเรยนรทผสมผสาน

แนวความคด ระหวางการรวมมอกบการเรยนรกบการจดการเรยนรรายบคคล (Individualized

Instruction) จะเปนการประยกตใชกบการสอนคณตศาสตร

1.4 CIRC (Cooperative Integrated Reading and Composition) เปนรปแบบ

การจดกา รเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสาน ทมงพฒนาขนเพอสอน การอานและการ

เขยนสาหรบนกเรยนประถมศกษาตอนปลายโดยเฉพาะ

1.5 Jigsaw ผทคดคนการจดการเรยนรแบบ Jigsaw เรมแรกคอ Elliot-Aronson

และคณะหลงจากนน Slavin ไดนาแนวความคดดงกลาวมาปร บขยาย เพอใหสอดคลองกบรปแบบ

การจดการเรยนรมากยงขน ซงเปนรปแบบการจดการเรยนรทเหมาะกบวชาทเกยวของกบการ

บรรยาย เชน สงคมศกษา วรรณคด บางสวนของวชาวทยาศาสตร รวมทงวชาอนๆ ทเนนการ

พฒนาความรความเขาใจมากกวาพฒนาทกษะ

2. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรตามแนวคดของ David Johnson

และคณะ Johnson and Johnson จากมหาวทยาลย Minnesota ไดพฒนารปแบบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอกนเรยนรโดยยดหลกการเบองตน 5 ประการดวยกน

2.1 การพงพาอาศยซงกนและกน (Positive in Interdependence)

2.2 การปฏสมพนธแบบตวตอตว (Face of Face Promotive Interaction)

2.3 ความหมายและความสามารถของแตละบคคลในกลม (Individual Accountabillity)

2.4 ทกษะทางสงคม (Social Skills)

2.5 กระบวนการกลม (Group Processing)

3. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรในงานเฉพาะอยาง เชน Group

Investigation ของ Sholomo และ Yael Sharan, Co-op Co-op

1.2.7 ขอตกลงเบองตนของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร

รปแบบของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร มแนวคด ซ งตงอยบนพนฐาน

ของความเชอดงตอไปน (สลดดา ลอยฟา. 2536)

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร จะสรางแรงจงใจใหการเรยนมากกวาการ

เรยนเปนรายบคคลหรอการแขงขน ความรสกเปนอน เดยวกนของกลม จะสรางพลงในทางบวก

ใหแกกลม

19

2. สมาชกแตละคนในกลมของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรจากกนและกน

จะพงพาการเรยนร

3. การปฏสมพนธกนในกลม นอกจากจะพฒนาความรความเขาใจใน เนอหาวชาท

เรยนแลว ยงพฒนาทกษะทา งสงคมไปในตวดวย เปนรปแบบการจดการเรยนรทพฒนากจกรรม

ทางสตปญญาทเพมพนการเรยนรมากกวาการจดการเรยนรรายบคคล

4. การรวมมอกนเรยนร จะเพมพนความรสกในทางบวกตอกนและกนระหวาง

สมาชกในกลม ลดความรสกโดดเดยวและหางเหน ในทางตร งกนขาม จะสรางความสมพนธและ

ความรสกทดตอบคคลอน

5. การรวมมอการเรยนรจะพฒนา ความรสกเหนคณคาในตนเอง รจกตนเองจาก

การเรยนรไดดข น รวมทงจากสงแวดลอมททาใหตระหนกวาตวเองไดรบการยอมรบ และเอาใจใส

จากสมาชกคนอนในกลม

6. ผเรยนสามารถพฒนาความสามารถในการทางานรวมกนอยางมประสทธผลจาก

งานทกาหนดใหกลมรบผดชอบ หรอกลาวอกนยหนงคอ การเปดโอกาสใหผเรยนไดรวมมอกน

ทางานเทาใดผเรยนจะสามารถพฒนาทกษะทางสงคม โดยเฉพาะอยางยงทกษะการทางานรวมกน

มากขนเทานน

7. ทกษะทางสงคมทจาเปนตางๆ สามารถเรยนรและฝกฝนได เพอประสทธภาพ

ของการทางานรวมกน

1.3 ความสาคญและองคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.3.1 ความสาคญของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอ เ ปนกจกรรมทมงเนนพฒนาทงเจตคตและคานยมใน

ตวผเรยน มการนาเสนอแลกเปลยนความคดเหน และแนวคดทหลากหลายระหวางสมาชกในกลม

พฒนาพฤตกรรมการแกปญหา

การวเคราะหและการคดอยางมเหตผล รวมทงพฒนาคณลกษณะของผเรยนใหร จก

ตนเองและเพมคณคาของตนเอง กจกรรมดงกลาว มผลตอผเรยน 3 ประการคอ

1.3.1.1 มความรความเขาใจเนอหาวชา (Academic Learning)

1.3.1.2 มทกษะทางสงคม โดยเฉพาะทกษะการทางานรวมกน (Social Skills)

1.3.1.3 รจกตนเองและตระหนกในคณคาของตนเอง (Self-esteem)

(สมเดช บญประจกษ. 2540: 54)

นอกจากน จนทรเพญ เชอพานช (2542: 7) ไดกลาวถงประโยชน ของการจดการ

เรยนรแบบรวมมอ ไวดงน

1. สรางความสมพนธทดระหวางสมาชก เพราะทกๆคนรวมมอในการทางา นกลม

ทกๆ คนมสวนรวมเทาเทยมกน

20

2. สมาชกทกคนมโอกาสคด พด แสดงออก แสดงความคดเหน ลงมอกระทาอยาง

เทาเทยมกน

3. เสรมใหมความชวยเหลอกน เชน เดกเกงชวยเดกทเรยนไมเกง ทาใหเดกเกง

ภาคภมใจ รจกสละเวลา สวนเดกไมเกงเกดความซาบซง ในนาใจของเพอนสมาชกดวยกน

4. รวมกนคดทกคน ทาใหเกดการระดมความคด นาขอมลทไดมาพจารณารวมกน

เพอประเมนวธการและคาตอบทเหมาะสมทสด เปนการสงเสรมใหชวยกนคดหาขอมลใหมากและ

วเคราะหตดสนใจเลอก

5. สงเสรมทกษะทางสงคม เชน การอยรวมกนดวยมนษยสมพนธทดตอกนเขาใจกน

และกน อกทงเสรมทกษะการสอสาร ทกษะการทางานเปนกลม สงเหลานลวนสงเสรมผลสมฤทธ

ทางการเรยนใหสงขน

1.3.2 องคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ จอหนสนและจอหนสน

(Johnson; & Johnson. 1994: 58) ไดกลาวถงหลกการพนฐานของการเรยนแบบรวมมอวา การเรยน

จะมประสทธผล สมาชกทกคนตองปฏบตตามพนฐาน 5 ประการดงน

1. การพงพากนทางบวก (Positive Interdependence) สมาชกทกคนมหนาทและม

ความสาคญเทาเทยมกนหมด แตละคนรหนาทของตวเองวา จะตองทากจกรรมอะไรบางในการ

เรยนครงนนๆ และตองรบผดชอบในกจกรรมนนเสมอ สมาชกทกคนตระหนกดวา ความสาเรจของ

กลมขนอยกบสมาชกทกคนภายในกลม วธการทจะทาใหรสกเชนน อาจจะทาโดยมจดมงหมาย

รวมกนเชนนกเรยนจะตองเรยนรในเรองใดเรองหน ง และเพอนทกคนในกลมจะตองเรยนรดวยกน

หรออาจใหรางวลรวมกนเชน ถานกเรยนกลมใดทาคะแนนไดสง สมาชกแตละคนกจะไดคะแนน

เพมในสวนของตนสงตามดวย

2. การตดตอปฏสมพนธโดยตรง (Face to Face Interaction) การจดการเรยนรแบบ

รวมมอนกเรยนจะน งเรยนดวยกนเปนกลมกลมละ 2-4คน หนหนาเขาหากนเพอซกถามปญหา

อธบาย โตตอบกนใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการทางาน ยอมรบเหตผลของผอน โตเถยงกน

ดวยเหตผลไมใชโตเถยงเพราะบคล รจกสนบสนนและกลาวชม ใหกาลงใจผอนเปนทกษะพนฐาน

ของการอยรวมกนในสงคม

3. การรบผดชอบตองานของกลม (Individual Accountabillity at Group Work)

สมาชกแตละคนในกลมมหนาทตองรบผดชอบ และจะตองทางานทไดรบมอบหมายอยางเตม

ความสามารถเสมอ เชน สมาชกแตละคนจะตองตอบคาถามและอธบายใหแกเพอนสมาชกดวย

ความเตมใจเสมอ การเรยนจะถอวาไมสาเรจจนกวาสมาชกทกคนจะเรยนรบทบาทครบทกคน หรอ

ไดรบการชวยเหลอจากเพอนทเรยนเกงกวา เพราะฉะนนจงจาเปนตองวดผลการเรยนของแตละคน

เพอกลมจะไดชวยเหลอเพอนทไมเกง ครอาจใชวธการสมเรยกสมาชกในกลมใดกล มหนง ตอบ

คาถามหลงจากบทเรยนบทหนงๆ ดงนนกลม จะตองชวยเหลอกนทางาน โดยมความรบผดชอบตอ

งานของตนเปนพนฐาน ซงจะตองเขาใจและรแจงในงานทตนไดรบผดชอบและอธบาย ในสงทตนร

แกเพอน

21

4. ทกษะสงคม (Social Skill) กจกรรมการชวยเหลอและการรวมมอกนทางสงคม จะ

สาเรจไดตองอาศยทกษะระหวางบคคลและการทางานรวมกลม เรยกรวมๆ วาทกษะทางสงคม คอ

ความสามารถทจะทางานรวมกบผอนไดอยางมความสข ครตองปพนฐานนกเรยนใหมทกษะในการ

ทางานดงน

4.1 ทกษะการจดกลม เปนทกษะเบองตนในกา รทางานรวมกนเปนกลม ครตอง

ฝกใหนกเรยนมทกษะดานน เชน

4.1.1 จดกลมอยางรวดเรวและไมทาเสยงดงรบกวนผอน

4.1.2 นงทางานอยแตในกลมของตนเองเทานน

4.1.3 พดคย ซกถาม อธบายโดยใชเสยงดงพอไดยนเฉพาะในกลมเทานน

4.1.4 ผลดเปลยนกนทาหนาทตางๆ เชน ผบนทก ผสนบสนน ผรายงานเปนตน

4.1.5 ใชสายตา ทาทางเปนสอบอกความสงสย ความเขาใจและยอมรบผพด

4.1.6 เรยกชอสมาชกในกลม

4.1.7 ใหความสาคญแกสมาชกทกคนเทาเทยบกน

4.2 ทกษะการทาหนาท เปนความพยายามในการทางานรวมกนใหเกดผลสาเรจ

รกษาความสมพนธทดระหวางสมาชกในกลม ทกษะในดานน เชน

4.2.1 แลกเปลยนความคด และออกความคดเหน อธบายโตตอบและแบงใช

อปกรณรวมกนในกลม

4.2.2 ซกถามคาถามทต องการรความจรงและเหตผล สมาชกทกคนจะตอง

ซกถาม คาตอบ ตอบคาถาม อธบาย และแกไขความเขาใจผดตางๆ ทเกดขน นอกจากนยงตองรบ

ฝงความคดเหนของสมาชกทกคน ไมใชการยอมรบความคดเหนจากผทเรยนเกงเทานน

4.2.3 ใชคาพดทสภาพ ไมกาวราวและไมโตเถยงกนดวยเรองสวนตว

4.2.4 ไมทาตวเปนผเผดจการในกลม

4.2.5 สรางบรรยากาศทดในการทางานรวมกน โดยมอารมณขนและรกษา

นาใจซงกนและกน

4.3 ทกษะการลงสรป เปนทกษะทจาเปนในการพฒนาการเรยนรความเขาใจ เปน

การกระตนใหเกดความคดตามลาดบขนตอนอยางมเหตผล ทกษะในดานนเชน

4.3.1 การสรปความคดเหนและขอเทจจรงทงหมดทเกยวของ โดยการพด

ปากเปลา

4.3.2 ตรวจสอบความถกตองแมนยาของผลงานกลม โดยการแกไขปรบปรง

ความคดเหนทยงไมถกตองของเพอนสมาชก เพมเตมขอความสาคญทสมาชกคนใดคนหนงหลงลมไป

สารวจความคดเหนของตนเองในสวนทตนเองไมเขาใจชดเจนหรอมความเหนเปนอยางอน

4.3.3 สมาชกทกคนควรจะตอง ตรวจสอบผลงาน และคาตอบของกลมกอน

นาสงคร และสมาชกทกคนตองยอมรบวาผลงานของกลมเสมอนผลงานของตน

22

5. กระบวนการกลม (Group Process) พนฐานทสาคญของการจดการเรยนรแบบ

รวมมอคอ กระบวนการกลม กลาวคอ การใหผเรยนอภปรายและใหขอมลยอนกลบ โดยบ กวาการ

เรยนโดยวธน ไดผลดอยางไร ผเรยนใชทกษะในการสรางภาระงาน โดยการจดการเรยนร

แบบรวมมออยางไร บางครงการเรยนรเกดขนโดยนกเรยนกไมรตววาตนเองเรยนรอยางไร

บทเรยนแบบรวมมอกนชวยจดเตรยมโอกาส ใหนกเรยนไดทบทวนและจดจาวากลวธ ใดเหมาะสม

กบตนเอง เชน กระบวนการของภาระงานการอานเปนกลม ควรจะเกดขนเมอแตละกลมไดเสนอ

ผลงานของตนเองหลงจากนนครควรตงคาถามใหแตละกลมประเมนตนเอง เชน สงทกลมทาไดด

ทสดคออะไร กลมของทานตองการอานเกยวกบเรองอะไร กลมของทานใชก ลวธอะไรในการอาน

ทานชวยเหลอกนอยางไรในการทาความเขาใจบทอาน ครอาจจะมอบหมายใหนกเรยนไดคดตง

คาถามประเมนตนเอง แลวรวมกนหาคาตอบ ตอจากนนอาจใหแตละกลมไดรายงานผลแสดงความ

คดเหนโตตอบกน แตละกลมอาจมวธดาเนนการ ทแตกตางกน แตจะไดเรยนรวธการทางานของกน

และกนขอเสนอแนะบางประการทไดจากการสงเกตในชวงระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอ

การสงเกตนไมจาเปนตองทาทกคาบ แตควรจะบอยครง การสงเกตอาจดในดานการแลกเปลยน

ความรดานความคดเหน การแกปญหาการทางานของสมาชก การใชคาถามท ชเฉพาะจาเปน

สาหรบนกเรยนทเพงเรมฝกการทางานกลม เชน ใหสมาชกกลมบอกสงทเขาทาไดดมา 2 ขอ หรอ

บอกสงทเขาควรแกไขปรบปรงมา 1 ขอ การจดการเรยนรแบบรวมมอมองคประกอบดงน (สวทย

มลคา; และ อรทย มลคา. 2546: 134-135)

1. การมคว ามสมพนธกนในทางบวก หมายถง การทสมาชกในกลมมการทางาน

อยางมเปาหมายรวมกน มการแขงขน มการใชวสดอปกรณและขอมลตางๆ รวมกน มบทบาท

หนาทและประสบความสาเรจรวมกน ไดรบผลประโยชนหรอรางวลโดยเทาเทยมกน

2. การปฏสมพนธกนอยางใกลชดร ะหวางการทางานกลม เปนการเปดโอกาสให

สมาชกในกลมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน อธบายความรใหแกเพอนสมาชกในกลมฟง

และ มการใหขอมลยอนกลบซงกนและกน

3. การตรวจสอบความรบผดชอบของสมาชกแตละคน เปนกจกรรมทตรวจเชคหรอ

ทดสอบใหมนในว าสมาชกมความรบผดชอบตองานกลมหรอไมเพยงใด โดยสามารถทจะทดสอบ

เปนรายบคคล เชน การสงเกตการณทางาน การถามปากเปลา เปนตน

4. การใชทกษะระหวางบคคลและทกษะการทางานกลมยอย เพอใหงานกลมประสบ

ความสาเรจ ผเรยนควรจะไดรบการฝกฝนทกษะระหวางบ คคลและทกษะการทางานกลม เชน

ทกษะการสอสาร ทกษะการเปนผนา ทกษะการตดสนใจ การแกปญหา และทกษะกระบวนการ

กลม เปนตน

5. กระบวนการกลม เปนกระบวนการทางานทมข นตอน ซงสมาชกแตละคนจะตอง

ทาความเขาใจในเปาหมายการทางาน มการวางแผน ดาเนนงานตามแผ น ประเมนผลงานและ

ปรบปรงรวมกน

23

จอหนสน และ จอหนสน (วรรณทพา รอดแรงคา . 2542: 2; อางองจาก Johnson; &

Johnson. 1987. Joining Together group theory and group skills. pp. 23-24) กลาววา การ

จดการเรยนรแบ รวมมอมองคประกอบทสาคญอยดวยกน 5 ประการ ถาขาดองคประกอบใด

องคประกอบหนงจะเปนการทางานเปนกลม และไมใชเปนการจดการเรยนรแบบรวมมอ ไดแก

1. การมปฏสมพนธดวยการเผชญหนา (Face-to-Face-Interaction) เปนการจด

ผเรยนเขากลมในลกษณะคละกนทงเพศ อาย ความสามารถ ความสนใจ หรออนๆ เพอใหผเรยนได

ชวยเหลอสนบสนนซงกนและกนในการทางานรวมกน

2. ความรบผดชอบเปนรายบคคล (Individual Accountability) ผเรยนแตละคนตองม

ความรบผดชอบรวมกนในการทางานเพอใหงานสาเรจลลวงไปดวยด จงเปนหนาทของแตละกลม

ตองคอยตรวจสอบด วาสมาชกทกคนไดเรยนรหรอไม โดยมการประเมนวาทกคนรเรองเหนดวย

หรอไมกบงานของกลม อาจมการสมถามผเรยนคนใดคนหนงใหรายงานผลวาเปนอยางไร ซงอาจม

บางคนไมเขาใจ ผเรยนคนอนๆในกลมจะไดชวยกนอธบายจนเขาใจ จนสมาชกคนใดคนหนงใน

กลมสามารถอธบายไดทนท เมอมการสอบถามหรอใหรายงาน

3. ทกษะการรวมมอในสงคม (Cooperative Social Skills) ผเรยนตองใชทกษะ

ความรวมมอในการทางานใหมประสทธภาพซงไดแก ทกษะการสอความหมาย การแบงปน การ

ชวยเหลอซงกนและกน และรวมมอกน งานจะบรรล ผลตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพถาทก

คนไววางใจ และยอมรบความคดเหนของกนและกน

4. ความเปนอสระในทางบวก (Positive Interdepence) ผเรยนตองเขาใจวาความสาเรจ

ของแตละคนขนอยกบความสาเรจของกลม งานจะบรรลจดประสงคหรอไมขนอยกบสมาชกทกคน

ในกลมทจะตองชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน โดยทครตองกาหนดวตถประสงคของงานให

ชดเจน ตลอดจนกาหนดบทบาทการทางานของสมาชกแตละคนในกลมใหแนชดวาสมาชกคนใดม

หนาทและความรบผดชอบอะไรกบงานของกลม

5. กระบวนการกลม (Group Processing) ผเรยนตองชวยกนประเมนประสทธภาพ

การทางานของกลม และประเมนวาสมาชกแตละคนในกลมสามารถปรบปรงการทางานของตนเอง

ใหดขนไดอยางไร สมาชกทกคนในกลมชวยกนแสดงความคดเหน และตดสนในวางานครงตอไปจะ

มการเปลยนแปลงหรอไม หรอควรปฏบตเชนเดมอก หรอขนตอนการทางานนนตอนใดทยงขาดตก

บกพรองและยงไมด และควรมการปรบปรงแกไขอะไรและอยางไร

แคแกน (จนทรเพญ เชอพาณช. 2542: 3-4; อางองจาก Kagan. 1994. Cooperative

Learning. pp. 4-11) กลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอมความแตกตางจากกลมซงการจ ดการ

เรยนรแบบรวมมอตองมโครงสรางการเรยนรชดเจน โดยมแนวคดสาคญ 6 ประการ คอ

1. เปนกลม (Team) กลมขนาดเลกประมาณ 2-6 คน และขนาดทเหมาะสมทสดคอ

4 คน ทจะเปดโอกาสใหทกคนรวมมออยางเทาเทยมกน รวมทงสามารถแบงใหทางานเปนคไดสะดวก

ภายในกลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถแตกตางกนคละกน

24

2. มความเตมใจ (willing) เปนความเตมใจทรวมกนในการเรยน ทางานโดยชวยเหลอกน

และมการยอมรบกนและกนอนจะทาใหงานราบรน

3. มการจดการ (Management) เพอทาใหการทางานเปนกลมแบบรวมมอ เปนไป

อยางราบรน ไดผลอยางมประสทธภาพนนตองกาหนดสงตอไปน

3.1 สญญาณเงยบ คอ สญญาณทผสอนสงใหผเรยน แลวผเรยนทาสญญาณตาม

แลวเงยบเพอฟงคาสงตอไป

3.2 บทบาท ตองกาหนดไวลวงหนาใครมหนาทอ ะไร ใครปฏบตอยางไรตามท

กาหนด

3.3 คาถาม ทเปนคาสงใหผเรยนทาตาม

4. มทกษะ (Skill) เปนทกษะทางสงคม รวมทงทกษะการสอสารความหมายการชวย

สอนและการแกปญหาความขดแยง เปนตน ทกษะเหลานจะชวยใหทางานอยางมประสทธภาพ

5. มหลกการพนฐาน (Basic Principles) เปนตวชบงวา เรยนเปนกลมหรอเปนการ

จดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรแบบรวมมอตองมหลกการสาคญ 4 ประการ ดงน

5.1 ความเปนอสระในทางบวก (Positive Interdependence) มการพงพาอาศย

กนและกน ชวยเหลอกน เพอนาไปสความสาเรจและเขาใจความสาเรจของแตละคนคอ ความสาเรจ

ของกลม

5.2 ความรบผดชอบเปนรายบคคล (Individual Accountability) ทกๆ คนในกลม

มบทบาทหนาท ความรบผดชอบในก ารคนควาการทางานสมาชกทกคนตองเรยนรในสงทเรยน

เหมอนกนจงถอวาเปนความสาเรจของกลม

5.3 การมสวนรวมอยางเทาเทยมกน (Equal Participation) ตองมสวนรวมใน

การคนควา การทางานเทาๆ กน โดยกาหนดบทบาทของแตละคน กาหนดบทบาทกอน-หลง

5.4 การมปฏสมพนธไปพรอมกน (Simultaneous Interaction) คอ สมาชกทกคน

จะทางานไปพรอมๆ กน

6. มเทคนคหรอรปแบบการจดกจกรรม (Structures) รปแบบการจดกจกรรมหรอ

เทคนคการจดการเรยนรแบบรวมมอ เปนสงทใช เปนคาสงใหผเรยนมปฏสมพนธกน เชน เทคนค

แรลล โรบน, อภปรายค,การตรวจสอบเปนค , จกซอว, การแกปญหา เปนตน เทคนคตางๆ จะตอง

เลอกใชใหตรงกบเปาหมายทตองการ แตละเทคนคนนไดออกแบบเหมาะกบเปาหมายทตางกน

จากขอความท กลาวมาทงหมดสรปไดวา องคประกอบสาคญในการจดการเรยนร

แบบรวมมอได 5 ประการ คอ

1. ความสมพนธกนในทางบวก สมาชกในกลมตองมเปาหมายรวมกน ตองรจกรวมมอ

ในการวางแฟน รวมคดรวมทา และชวยเหลอซงกนและกน เพอใหเกดการเรยนรและตระหนกถ ง

ความสาเรจของกลมขนอยกบสมาชกภายในกลม

25

2. การปฏสมพนธอยางใกลชด สมาชกในกลมชวยเหลอซงกนและกน มสวนรวมใน

การทางาน สมาชกในกลมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน เพอความสาเรจในการเรยนและ

เปนพนฐานในการอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

3. การตรวจสอบความรบผดชอบของแตละคน สมาชกแตละคนในกลมมหนาทตอง

รบผดชอบ และจะตองทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถเสมอ

4. การฝกทกษะภายในกลม สมาชกทกคนตองไดรบการฝกทกษะภายในกลมหลาย ๆ

ดาน เชน เรองการรบฟง การยอมรบความคดเหน การรจกวธการสอสาร ทกษะการเปนผนา ทกษะ

การเปนผตาม ทกษะการตดสนใจ การแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม การสนบสนนและ

ไววางใจซงกนและกน

5. กระบวนการกลม สมาชกทกคนไดรบการฝกแสดงความคดเหน และรจกรวมมอ

กนทางานทาความเขาใจในเป าหมายการทางานมการวางแผนซงเปนกระบวนการทางานทม

ข นตอนประเมนผลงานงานและปรบปรงรวมกน

จากทกลาวมาทงหมดสามารถสรปไดวา ประโยชนของการจดการเรยนรแบบรวมมอนน

จะทาใหเขาใจในเนอหาวชามากขน เพราะการจดการเรยนรแบบรวมมอจะเรยนเปนกลม น กเรยนท

เรยนเกงจะสามารถสอนใหคนทไมเขาใจได และนกเรยนทเรยนรดวยกนจะมคาอธบายทดกวาคร

และทสาคญเปนการฝกทกษะทางสงคม เพราะการจดการเรยนรแบบรวมมอตองทางานอยกบ

บคคลทมความแตกตางกน ซงการอยรวมกนเปนพนฐานทจะทาใหเกดก ารเรยนรและสามารถ

ทางานรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสข

1.4 ขนตอนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

เปรมจตต ขจรภยลารเซ น (2536: 8-9) ไดกลาวถงลาดบขนตอนการจดการเรยนรโดยใช

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยทวไปไวดงน

1. ขนเตรยม ครสอ นทกษะในการจดการเรยนรแบบรวมมอ จดกลมนกเรยนบอก

วตถประสงคของบทเรยนและบอกวตถประสงคของการทางานรวมกน

2. ขนสอนครสอนเนอหาหรอบทเรยนใหมดวยวธการจดการเรยนรทเหมาะสมแลวใหงาน

3. ขนทางานกลม นกเรยนเรยนรกนเปนกลมยอย แต ละคนมบทบาทหนาทของตน

ชวยกนแกปญหา อภปราย และแลกเปลยนความคดเหนกน เพอหาคาตอบทดทสดมากกวาดคาเฉลย

หรอรอคาเฉลยจากคร

4. ขนตรวจสอบผลงานและทดสอบ

4.1 ตรวจผลงาน (กลมและ/หรอรายบคคล) ถาเปนงานกลมสมาชกในกลมเซนชอใน

ผลงานทสง คร อาจประเมนดวยการหยบผลงานของกลมขนมาแลวถามสมาชกกลมคนใดคนหนง

เกยวกบงานชนนน ถาเปนงานเดยวครอาจใหนกเรยนคนใดคนหนงในกลมอธบายวธหาคาตอบ

ของเขาทไดจากการเรยนรรวมกนภายในกลม

26

4.2 ครทดสอบนกเรยนเปนรา ยบคคลโดยไมมการชวยเหลอกน และเมอครตรวจผล

การสอบแลว จะคานวณคะแนนเฉลยของกลมหนกเรยนทราบและถอวาเปนคะแนนของนกเรยน

แตละคนในกลมดวย

5. ขนสรปบทเรยนและประเมนผลการทางานกลม ครและนกเรยนชวยกนสรปบทเรยน

และประเมนผลการทางานกลม โดยอภปรายถงผลงานของนกเรยน และวธการทางานของนกเรยน

รวมถงวธการปรบปรงการทางานของกลมดวย ซงจะทาใหนกเรยนรความกาวหนาของตนเองทง

ทางดานวชาการและดานสงคม

ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอ มดงน (สวทย มลคา; และอรทย มลคา. 2546: 158-

160)

1. ขนเตรยม ประกอบดวย

1.1 แจงจดประสงคการเรยนร ใหนกเรยนทราบทงดานวชาการและดานสงคม

1.2 จดขนาดของกลม ซงขนาดของกลมจะมผลตอการเรยนรของผเรยน ดงนนกา ร

จดขนาดของกลม ผสอนจะตองจดใหเหมาะสมกบรปแบบการจดการเรยนรแบบตางๆ กจกรรมการ

เรยนร สอการเรยนรและเวลาทใช

1.3 จดผเรยนเขากลม มการจดผเรยนทมความแตกตางกน เชน เพศ ความสามารถ

วฒนธรรม ฯลฯ อยในกลมเดยวกน และควรมการสบเปลยนกลมของผเรยนอ ยเสมอทงนตองรอให

การปฏบตงานของกลมเดมรวมกนจนบรรลความสาเรจกอน

1.4 จดชนเรยน ควรจดสภาพชนเรยนทจะสงผลตอปฏสมพนธของผเรยนมากทสด

1.5 จดเตรยมสอและแหลงการเรยนร ผสอนจะตองเตรยมสอและแหลงเรยน รท

จาเปนไวใหพรอม

2. ขนเรมบทเรยน ประกอบดวย

2.1 จดกจกรรม ทสรางความสมพนธกนในทางบวก ตลอดถงความตระหนกในการ

ทางานรวมกน

2.2 อธบายภาระงาน ผสอนอธบายภาระงานทจะตองทาใหชดเจน ซงอาจเชอมโยง

ความสมพนธของบทเรยนเดมกบบทเรยนใหมจะเปนสงทดมาก

2.3 สรางและทาความเขาใจในการประเมนความสาเรจของผลงาน เชน มการกาหนด

เกณฑ และวธการตดสนรวมกน

2.4 เสรมสรางความรบผดชอบใหสมาชก เชน การกาหนตรวจสอบการทางานของ

สมาชกเปนชวง ๆหรออาจใชวธการสมตรวจ ตลอดจนการตรวจสอบกระบวนการทางานในกลม เปนตน

2.5 รวมกนกาหนดพฤตกรรมทางสงคมทพงปรารถนา เพอสงเสรมและเปดโอกาสให

ผเรยนไดแสดงพฤตกรรมเหลานนออกมา

3. ขนดแลกากบการเรยนร ผสอนมหนาทจะตองดแลผเรยนในขณะปฏบตกจกรรมดงน

3.1 สงเกตพฤตกรรม ความกาวหนาของผเรยน รวมทงเปนผกระตน และชวยเหลอ

ผเรยน

27

3.2 มสวนรวมในการเรยนร พยายามคนหาทกษะ และความสามารถดานตางๆ ของผเรยน และกระตนใหผเรยนแสดงออกใหมากทสด รวมทงสอนทกษะตางๆ ทจะเปนแกผเรยน 3.3 รวมกนสรปผลการเรยนร 4. ขนการประเมนกระบวนการทางานและผลงาน ผสอนและผเรยนรวมกนประเมนกระบวนการทางานและผลงานทง 2 ดาน ดงน 4.1 การประเมนผลงานดานวชาการ ไดแก ความกาวหนา ความสาเรจในการเรยน ซงจะเกยวของกบเนอหาสาระความรทผเรยนไดรบ อาจใชวธถามตอบ การอภปราย หรอการทดสอบยอย เปนตน 4.2 การประเมนผลงานดานสงคม เปนการประเมนทกษะทางสงคมทผเรยนไดปฏบตและมความกาวหนา อาจใชวธการทดสอบ เลาประสบการณ หรออภปรายรวมกน เปนตน สลดดา ลอยฟา (2536: 35-37) ไดกลาวถงขนตอนการจดการเรยนรแบบ TGT ไววาการจดการเรยนรแบบ TGT มลกษณะใกลเคยงกบการจดการเรยนรแบบ STAD แตกตางกนท TGT ไมมการทดสอบแตจะใชวธการเลนเกมการ แขงขนตอบปญหาแทน ซงการจดการเรยนรแบบ TGT ประกอบดวย ขนตอนดงน 1. การนาเสนอบทเรยนตอทงชนเนอหาบทเรยนจะถกนาเสนอตอนกเรยนทงชนโดยครผสอน ซงครผสอนตองใชเทคนคการสอนทเหมาะสมตามลกษณะเนอหาของบทเรยน โดยใชสอการเรยนการสอนประกอบคาอธบายของคร เพอใหผเรยนเขาใจเนอหาบทเรยนมากทสด 2. การเรยนกลมยอยใหนกเรยนแตละกลมศกษาหาบตรความร ทากจกรรมจากบตรงาน และตรวจคาตอบจากบตรเฉลย โดยครกระตนใหนกเรยนรวมมอทางาน มการอภปรายเพอคนหาแนวทางในการแกปญหา เนนใหนกเรยนชวยเหลอซงกนและกนเพอความสาเรจของกลม 3. การเลนเกมแขงขนตอบปญหาเกมเปนการแขงขนตอบคาถามเกยวกบเนอหาของบทเรยน โดยมจดมงหมายเพอทดสอบความรความเขาใจในบทเรยน เกมประกอบดวยผเลน 4 คน ซงแตละคนจะเปนตวแทนของกลมยอยแตละกลม การกาหนดนกเรยนเขากลมเลนเกม จะยดหลกนกเรยนทมความสามารถทดเทยมกนแขงขนกน กลาวคอ นกเรยนทมความสามารถสงแขงขนกบสง ความสามารถปานกลางแขงขนกบปานกลางและความสามารถตาแขงขนกบตา 4. การยกยองทมทประสบผลสาเรจทมทไดคะแนนรวมถงตามเกณฑทกาหนด จะไดรบรางวลหรอไดรบการยกยอง

1.5 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.5.1 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบรวมมอ มาล นรสงห (2538: 28) สรปบทบาทของครผสอนในชนเรยนแบบรวมมอดงน บทบาททางตรงคอ การใหความรแกนกเรยนในเรองบทบาทหนาทความรบผดชอบการฝกทกษะทางสงคม เพอใหงานกลมมประสทธภาพ ตดตามดพฤตกรรมของนกเรยนในแตละกลมวา อยในบทบาททถกตองเหมาะสมเพยงใด ตลอดจนใหความรเพมเต มในสวนทนกเรยนไมไดอภปราย ซงเปนเรองหรอจดมงหมายทกาหนดไวในการสอนแตละครง รวมทงเกบผลงานของนกเรยน มาศกษาปญหาขอบกพรอง เพอปรบปรงแกไขในชวโมงถดไป

28

บทบาททางออมคอ ครคอยตดตามเฝาสงเกตการณทางานในแตละกลม คอยให

คาแนะนาเมอ เดกมปญหา และพยายามใหนกเรยนแตละกลมรวมกนทางาน หากมปญหาการไม

ยอมรบสมาชกคนใดคนหนงของกลม ครตองพยายามชวยเหลอดวยวธการตางๆ เพอใหเกดการ

ยอมรบใหได ครตองคอยใหกาลงใจและใหคาชมเชยแกนกเรยน เมอนกเรยนสามารถทางานได

ประสบผลสาเรจ

นอกจากน พรรณรศม เงาธรรมสาร (2533: 37) ไดกลาวถงบทบาทของครในการ

จดการเรยนรแบบรวมมอวา บทบาทของครเปลยนจากการเปนผควบคมชน เปนเพยงผแนะนาให

นกเรยนใชขอมลทงหลายดาเนนการใหบรรลตามจดมงหมายทตองการ ครเปนเพยงผจด

บรรยากาศใหเอออานวยตอการเรยนของนกเรยน ผลงานวจยไดชใหเหนวา นกเรยนจะเรยนไดด

ในบรรยากาศทเปนกนเอง ททกคนไมวาจะเปนนกเรยนหรอครสามารถทาผดได ครและนกเรยน

แลกเปลยนความคดเหนความรสกซงกนและกน ครเปนบคคลสาคญในการสรางบรรยากาศเ ชนน

โดย

1. ใหงานททาทายความสามารถของนกเรยนมากกวาทจะเปนงานทแขงขน

2. ใหนกเรยนไดมโอกาสเลอกและตดสนใจทางาน

3. นบถอความคดและสนใจความรสกของนกเรยน

4. เหนวาความคดเหนของนกเรยนมความหมายมคณคา ถงแมจะเปนความคดท

จากด

5. สงเสรมใหนกเรยนแสดงออกซงความคดของตนเอง ซงอาจจะออกมาในรปแบบ

ตางๆ เชน การวาดภาพระบายส แสดงบทบาทสมมต ละคร เขยนบรรยายอนๆ

6. ยอมรบความผดพลาดของนกเรยน

7. เผยแพรขอเขยนหรอผลงานของนกเรยนในรปของจดหมายขาว หนงสอของหอง

หรอหนงสอพมพของโรงเรยน

8. กระตนสงเสรมทกษะทางดานความคดแกนกเรยน โดยใชแหลงขอมลตางๆ และ

สอการสอน เชน หนงสออางอง ภาพยนตร วารสาร

1.5.2 บทบาทของผเรยน

บทบาทของผเรยนในการปฏบตงาน อดมส (Adams. 1990: 26) กาหนดบทบาทของ

ผเรยนไวดงน

1. ผใหการสนบสนน ทาหนาทเปนองคกรในการทางานนกลมและสรางความชดเจน

ของนกเรยน ตอความเขาใจในการทางานของกลม นาคาถามของกลมและความเกยวพนกบคร

หลงจากทกลมพยายามหาทางเลอกในการแกไข

2. ผตรวจสอบทาหนาทตรวจสมาชกใหแนใจ วาทกคนเขาใจงานเหลานน โดยทกคน

เหนดวยกบคาตอบของกลมและสามารถอธบายได

3. ผอานทาหนาทอานปญหา หรอกาหนดทศทางของกลม

29

4. ผบนทกทาหนาทเขยนคาตอบ หรอกาหนดทศทางของกลมในกระดาษ หรอบน

กระดานดา

5. ผใหกาลงใจ ทาหนาทแสดงการสนบสนน และการใหกาลงใจสมาชกกลมโดยรกษา

ความรสกทดเกยวกบการทางานรวมกน

บทบาทของผเรยน นพา สารพนธ (2549: 22)

1. ไววางใจซงกนและกน และพฒนาทกษะการสอความหมาย

2. ในการทากจกรรมการเรยนแตละครงสมาชกคนหนงจะทาหนาทเปนผประสา นงาน

คนหนงทาหนาทเลขานการกลม สวนสมาชกทเหลอทาหนาทเปนผรวมทม สมาชกทกคนตองไดรบ

มอบหมายหนาทรบผดชอบ

3. ใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกกลมทกคน

4. รบผดชอบการเรยนรของตนเองและเพอนๆ ในกลม ผเรยนจะรวมทาก จกรรม

กาหนดเปาหมายของกลม และเปลยนความรและวสดอปกรณ ใหกาลงใจซงกนและกน ดแลกนใน

การปฏบตงานตามหนาท และชวยกนควบคมเวลาในการทางาน

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา บทบาทของครและผเรยนมความสาคญมากในการ

จดการเรยนรแบบรวมมอใหประสบ ความสาเรจ เพราะถาปฏบตตามของบทบาทของตนแลว

จะชวยใหการจดการเรยนรงายมประสทธภาพมากยงขน

1.5.3 ความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรแบบ

กลมเดม พรรณรศม เงาธรรมสาร (2533: 35-36) ไดอธบายถงความแตกตา งระหวางการจดการ

เรยนรแบบรวมมอกบการจดการเรยนรแบบกลมเดมไวดงน

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอสมาชกกลมมความรบผดชอบในการเรยนรวมกน

2. สนใจในการทางานของตนเองเทากบการทางานของสมาชกกลม สวนการจดการ

เรยนรเปนกลมแบบเดมสมาชกกลมไมมความรบผดชอบรวมกนสมาชกกลมแตละคนรบผดชอบใน

งานทไดรบมอบหมาย มการใหคาแนะนา ชมเชย เสนอแนะการทางานกลมของสมาชกในการ

จดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนนสมาชกกลมแตละคนไมรบผดชอบการทางานของตนเองเสมอไป

บางครงขอใสชอของตนเองโดยทไมไดทางาน

3. ในการจดการเรยนรแบบรวมมอนน สมาชกมความสามารถทแตกตางกน แตใน

การจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน สมาชกกลมมความสามารถใกลเคยงกน

4. มการแลกเปลยนบทบาทของผนาในกลมการจดการเรยน รแบบรวมมอในขณะท

ผนาหรอหวหนาจะไดรบการคดเลอกจากสมาชกกลมแบบเดม

5. สมาชกกลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ชวยเหลอสนบสนน ใหกาลงใจในการ

ทางานกลม ชวยกนรบผดชอบการเรยนของสมาชกกลม และแนใจวาสมาชกทกคนทางานกลมใน

การเรยนเปนกลมแบบเดมนนสมาชกรบผดชอบในงานของตนเองเทานน อาจแบงงานกนไปทาและ

เอาผลงานมารวมกน

6. จดมงหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอนน คอ การใหสมาชกทกคนใช

30

7. ความสามารถอยางเตมทในการทางานกลม โดยยงคงรกษาสมพนธภาพทดตอ

สมาชกกลมในการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน จดมงหมายอยทการทางานใหสาเรจเทานน

นกเรยนจะไดทกษะทางสงคม (Social Skills) ทจาเปนตองใชในขณะทางานกลม แตทกษะเหลาน

จะถกละเลยสาหรบการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดม

8. บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบรวมมอ จะเปนผใหคาแนะนาชวยเหลอ

9. สงเกตการณทางานของสมาชกในกลม ในขณะทครในการจดการเรยนรเปนกลม

แบบเดมไมสนใจนกเรยนในขณะทางานกลม

10. ในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ครเปนผกาหนดวธการในการทางานกลมเพอให

กลมดาเนนงานไปไดอยางมประสทธภาพ สวนในการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน ครไม

สนใจวธการในการดาเนนงานภายในกลม ใหสมาชกทกคนจดการกนเอง

จอหนสนและจอหนสน (Johnson; & Johnson. 1994: 78) ไดกลาวถงความแตกตาง

ระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนร เปนกลมแบบเดม ดงน

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอกนสมาชกกลมมความรบผดชอบรวมกน สนใจใน

การทางานของตวเองเทาๆ กบการทางานของกลม สวนการทางานแบบกลมเดม สมา ชกจะมความ

รบผดชอบตา

2. สมาชกแตละคนรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย มการใหคาแนะนา คาชมเชยแก

กนเพอใหไดงาน สวนการทางานกลมแบบเดมนน สมาชกแตละคนรบผดชอบงานของตนเอง และ

บางครงกใสชอของตนเองโดยไมทางาน

3. ในการจดการเรยนรแบบ รวมมอกนนน สมาชกกลมมความสามารถท แตกตางกน

แตในการจดการเรยนรแบบกลมเดมสมาชกมความสามารถใกลเคยงกน

4. มการแลกเปล ยนบทบาทผนากลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ในขณะทการ

จดการเรยนรแบบกลมเดม ผนากลมหรอหวหนาจะไดรบการคดเลอกจากสมาชก

5. สมาชกกลมในก ารจดการเรยนรแบบรวมมอ จะพ งพา ชวยเหลอสนบสนน ให

กาลงใจ ชวยกนรบผดชอบในการทางาน และไดรบการสอนทกษะสงคม สวนการทางานในกลม

แบบเดม สมาชกแบงงาน และรบผดชอบเฉพาะงานของตนเองเทานน

6. ในการจดก ารเรยนรแบบรวมมอกนนน จะมการประเมนกระบวนการทางานกลม

ทงกอนและหลงการจดการเรยนร เพ อปรบปรงแกไขในครงตอไป สวนการจดการเรยนรแบบกลม

เดมจะประเมนผลรายบคคลเพอใหรางวล ไมมการประเมนคณภาพของการทางานกลม

นอกจากนการจดการเรยนรแบบรวมมอทาใหเกดผลกบผเรยนดงน

1. ผลดานพทธพสย

1.1 มความคงทนในการเรยนร

1.2 สามารถนาสงทเรยนรแลวไปใชทาใหเกดการถายโอนขอเทจจรงมโนมตและ

หลกการ

1.3 มความสามารถทางภาษา

31

1.4 สามารถแกปญหาได

1.5 มทกษะความรวมมอในการทางาน

1.6 มความคดสรางสรรค

1.7 เกดความตระหนกและรจกใชความสามารถของตนเอง

1.8 มความสามารถในการแสดงบทบาททไดรบมอบหมาย

2. ผลดานจตพสย

2.1 มความสนกสนานและเกดความพอใจในการเรยนร

2.2 มเจตคตทดตอโรงเรยน

2.3 มความสามารถในการควบคมอารมณ

2.4 ลดความอคตและความลาเอยง

2.5 รจกตนเองและตระหนกในคณคาของตนเอง

2.6 ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล

2.7 ยอมรบการพฒนาทกษะระหวางบคคล

1.5.4 ประโยชนของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1. สงเสรมใหเกดการเรยนรทดข นและความรนนคงทนกวา

2. รจกใชเหตผลมากขนมความเขาใจในเรองลกซงและมความคดสรางสรรค

มากกวา

3. มแรงจงใจทงภายในและภายนอกในการเรยนรมากขน

4. สนใจทางานและลดความไมเปนระเบยบของหอ งเรยนได เพราะทก

คนทางานรวมกน

5. ไดแนวคดและความสามารถจากเพอนมากขน

6. ยอมรบความแตกตางระหวางเพอนในดานตางๆ เชน ลกษณะนสย

เพศความสามารถ ระดบของสงคม และความแตกตางอนๆ ซงวธนชวยใหเขาใจกนดขน

7. มการชวยเหลอสนบสนนในดานตางๆ

8. มสขภาพจต การปรบตว และการทางานในสภาพทเปนธรรมชาตด

9. ใชความสามารถของตนเองใหกบเพอนอยางเตมท

10. มทกษะดานสงคมเพมขน

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบกลมเดม

กบการจด การเรยนรแบบรวมมอนนมลกษณะแตกตางกนอยางเหนไดชดเจน เชน วธการจด

แบงกลม การกาหนดหนาทของสมาชกแตละคนอยางชดเจน และไดพฒนาทกษะทางสงคม เปนตน

32

1.6 การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค

1.6.1 เอกสารทเกยวของกบ TGT

TGT เกดเพราะครเผชญกบปญหาการขาดแรงจงใจในนกเรยนและมผลงานวจยทนา

ตนเตนของนกจตวทยาสาขาตางๆ ในเรองนปรากฏออกมาในปลายทศวรรษท 1960 ซงวาดวย

ปญหาตอไปน

1.6.1.1 คานยมในนกเรยนไมไดรบการกระตนใหใฝ รเชงวชาการ

1.6.1.2 ระดบความสามารถทแตกตางกนหลากหลายในชน เรยน

1.6.1.3 ผลการจดการเรยนรแบบแขงขนทปรากฏในหนงสอของ TGT มผลด

ปรากฏชดในผลการวจยทปรากฏใน 3 โรงเรยน

1.6.2 ลกษณะของ TGT

รปแบบการจดการเรยนร แบบรวมมอโดยใชเทค นค TGT มองคประกอบ 3 ประการ

(เกษม วจโน. 2535: 15-17; อางองจาก Allenand; et al. 1970: 319-326) คอ

ทม (Teams) แบงนกเรยนออกเปน ทม แตละทมจะมนกเรยนหลากหลายทงเ รองของ

ระดบผลสมฤทธ เพศ โดยแตละทมจะมผมผลสมฤทธสง 1 คน ปานกลาง 2 คน และตา 1 คน

อยางไรกดแตล ะทมตองประมาณวามความสามารถทางการเรยนพอๆ กน ตลอดชวงของการใช

TGT สมาชกจะสงกดกลมอยางถาวร แตละกลมจะไดรบการฝกฝนทเหมอนกนหรอสอนกน และใน

กลมจะชวยเหลอซงกนและกนในการทบทวนสงทครสอน

เกม (Games) เกมทใชเปนการฝกทกษะ ซงเนนทเนอหาหลกสตรนกเรยนจะไดตอบ

ปญหาเกมบนบตร หรอเอกสาร ทมแตละทกษะ ซงเนนเฉพาะกฎเกณฑพนฐานสาคญคอ การแขงขนกน

การแขงขนกน (Tournament) การฝกในกลมจะมการแขงขน การแขงขนจะมสปดาหละ

1 ครงหรอ 2 ครงโดยใหงานชนดทแตละทมตองแขงขนกน แตละทมจะไดรบการประเมนคราวๆ ใน

ระดบผลสมฤทธวาทมไหนจะไดคะแนนสงสด แตละคาบเรยนในปลายคาบเรยนนกเรยนหรอผเลนทก

คนจะไดเปรยบเทยบคะแนนของแตละกลมวากลมใดคะแนนทดทสด ปานกลาง หรอ ตา กลมได

คะแนนสงสด ได 6 คะแนน ปานกลาง 4 คะแนน และตาได 2 คะแนน คะแนนนจะบวกแยกคะแนน

สมาชกแตละคนและมการบวกรวม กบครงกอนๆ แลวจะมการปรบวธการและเกดการแลกเปลยน

ความรกน ผลคะแนนจะประกาศในลกษณะจดหมายขาว สปดาหละครง

1.6.3 ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

1.6.3.1 การนาเสนอบทเรยนตอนกเรยนทงชน

1.6.3.1.1 ครทบทวนความรเดมของนกเรยนโดยการอภปรายซกถาม

1.6.3.1.2 ครแจงจดประสงคการเรยนร

1.6.3.1.3 นาเขาสบทเรยน เพอ ใหนกเรยนมความพรอมและเรา

ความสนใจทจะเรยนโดยการเลอกใชกจกรรมตาง ๆเชน การอภปรายซกถาม ใชภาพเปนสอประกอบ

เปนตน

33

1.6.3.2 การเรยนกลมยอย

1.6.3.2.1 แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน โดยคละเพศและ

ความสามารถซงในกลมจะประกอบไปดวยนกเรยนทมความสามารถ เกง ปานกลาง ออน ใน

อตราสวน 1:2:1 โดยใชผลสมฤทธทางการเรยนในภาคเรยนทผานมานามาจดกลมนกเรยน

1.6.3.2.2 ใหนกเรยนแตละกลมสงตวแทนมารบใบความรและใบงาน

1.6.3.2.3 นกเรยนภายในกลมชวยกนศกษาใบความร และรวมกนทา

ใบงานโดยสมาชกภายในกลมจะแบงหนาท และปฏบตตามหนาทเวยนไป ดงน

สมาชกคนท 1 มหนาทอานคาถามและแยกประเดนทโจทยกาหนด

หรอสงทเปนประเดนสาคญของคาถาม

สมาชกคนท 2 วเคราะหหาแนวทางต อบคาถามอธบายใหไดมาซง

แนวคาตอบ หรออธบายใหไดมาซงคาตอบทโจทยถาม

สมาชกคนท 3 รวบรวมขอมลและเขยนคาตอบ

สมาชกคนท 4 สรปขนตอนทงหมด ตรวจคาตอบ

1.6.3.2.4 ครสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนแตละกลม

และกระตนใหนกเรยนทกคนรวมมอกนทาแบบฝกหด ชวยเหลอซงกนและกน ชวยอธบายจนเขาใจ

ผลสาเรจของกลมนนจะขนอยกบสมาชกแตละคนภายในกลมดงนนทกคนตองรวมมอกน

1.6.3.2.5 เมอนกเรยนทาใบงานเสรจแลวมารบใบเฉลยไปตรวจใบงาน

ทไดทาไปแลว

1.6.3.2.6 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและสรป

1.6.3.3 การแขงขนเกมทางวชาการ

1.6.3.3.1 ใหนกเรยนแตละกลม ซงมความสามารถแตกตางกนแยก

ยายกนไปแขงขนตามโตะทจดไวตามความสามารถ กลมแขงขนจะมแผนผง ดงน

โตะหมายเลข 1 เปนโตะแขงขนสาหรบ สมาชก ทมความสามารถใน

ระดบเกง


ระดบปานกลาง


ระดบปานกลาง


ระดบออน

1.6.3.3.2 ดาเนนการแขงขนตามขนตอน

1.6.3.3.2.1 ครแจกซองคาถามใหทกโตะ

1.6.3.3.2.2 ครชแจงใหนกเรยนทราบวาทกคนจะผลดกน

เปนผอานคาถามและผอานคาถามมหนาทอานคาเฉลย และใหคะแนนผทตอบถกตามลาดบ

34

1.6.3.3.3 เรมการแขงขน

1.6.3.3.3.1 นกเรยนคนท 1 หยบซองคาถาม 1 ซอง เปด

อานคาถามแลววางกลางโตะ

1.6.3.3.3.2 นกเรยนอก 3 คนแขงขนกนตอบคาถาม โดย

เขยนคาตอบลงในกระดาษของตนสงใหคนท 1 อาน

1.6.3.3.3.3 คนทอานคาถามทา หนาทให คะแนน

ตามลาดบคนทสงกอนหลง

ผทตอบถกคนแรกได 2 คะแนน

ผทตอบถกคนตอมาได 1 คะแนน


1.6.3.3.3.4 สมาชกในกลมแขงขนจะผลดกนทาหนาท อาน

คาถามจนคาถามหมด โดยใหทกคนไดตอบคาถามจานวนเทากน

1.6.3.3.3.5 ใหทกคนรวมคะแนนของตนเอง โดยมสมาชก

ทกคนในกลมรบรองกนวาถกตอง การคดคะแนนจะไดคะแนนเพม เชน





1.6.3.4 การยกยองทมทประสบผลสาเรจ

นกเรยนทไปทาการแขงขนกลบเขากลมเดม นาคะแนนการแขงขนของแตละ

คนมารวบรวมเปนคะแนนของกลม ครแจงผลการแขงขนพรอมกบ ใหรางวลและกลาวชมเชยกลมท

ไดคะแนนสงสด

1.7 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

งานวจยในประเทศ

อรษา เจรญพร (2524: 101) ศกษาผลของเง อนไขการแขงขนท มตอผลสมฤทธทางการ

เรยนและเจตคตตอวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศ กษาปท 2 พบวา ผลสมฤทธ ทางการ

เรยน ของกลมทมการแขงขน และกลมทไมมการแขงขนไมแตกตางกน

เกษม วจโน (2535: 107) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรและการใหความ

รวมมอตอกลมของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชกจกร รมการเรยนแบบ

TGT กบกจกรรมการเรยนตามคมอครของ สสวท .พบวา กลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยน

และการใหความรวมมอตอกลมสงกวากลมควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

35

รตนา เจยมบญ (2540: 53) ไดทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โดยใช TGT กบการสอนตามคมอคร พบวาผลสมฤทธทางการเรยน

วชาคณตศาสตรของนกเรยนทเรยนโดยใช TGTและนกเรยนท เรยนตามคมอครแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05

งานวจยในตางประเทศ

ดบอยส (Dubois. 1990: 408) ไดศกษาวธสอนแบบ STAD และ TGT โดยศกษากลม

ตวอยาง 3 กลม คอ กลมท 1 นกเรยนเรยนรจากครทผานการอบรมการสอนทงสองแบบ และใชวธ

สอนทงสองแบบ กลมท 2 นกเรยนเรยนรจากครทผานการอบรมการสอนทงสองแบบ แตไมใชวธ

สอนทง สองแบบ กลมท 3 นกเรยนเรยนรจากครทไมผานการอบรมวธสอนทงสองแบบ ผล

การศกษาพบวา นกเรยนกลมท 1 มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางจากนกเรยนกลมท 2 และกลมท

3 อยางมนยสาคญทางสถต แตเจตคตทงสามกลมไมแตกตางกน

สปลเลอร (Spuler. 1993: 1715) ไดสงเคราะหงานวจยแบบเมตา เพอศกษาประสทธผล

การเรยนแบบ STAD และ TGT ของนกเรยนตงแตระดบอนบาลถงมธยมศกษาปท 6 ผลปรากฏวา

วธการสอนแบบ TGT นน ทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรสงขนกวา

วธการสอนแบบ STAD อยางมนยสาคญทางสถต

2. เอกสารทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.1 ความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ซนต และโทรบรคจ (Sund; & Trowbridge. 1976: 53\55) ไดใหความหมายของการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ไววา เปนการจดการเรยนร ซงแตละบคคลใชกระบวนการคด

ทางสมอง ไดแก การสงเกตการณ จดประเภท การวด การอธบาย การอางอง รวมทงคณลกษณะ

ตาง ๆอยางผใหญ ไดแก การกาหนดปญหา การตงสมมตฐาน การออกแบบการทดลอง การสงเคราะห

ความร และเจตคตทางวทยาศาสตร เชน เปนคนมความคดแบบวตถนยม อยากรอยากเหน ใจกวาง

ผดงยศ ดวงมาลา (2531: 63) ไดกลาววา การสอนแบบสบเสาะหาความร เปนการสอน

ทมงใหนกเรยนคด คนควาหาความรดวยตวผเรยนเอง ครผสอนจะตองสรางสถานการณย วย

เพอใหนกเรยนไดกาหนดวธการคนควาหาความร โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร

ฉววรรณ กนาวงค (2527 : 78) กลาววาการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรคอ

วธการไตถามหรอการตงคาถาม เพอทจะใหไดคาตอบตรงตามความตองการ โดยใช เทคนค

กระบวนการทางวทยาศาสตร เพอทจะชวยใหบคคลไดคนพบความจรงตางๆ ดวยตนเอง

สวฒก นยมคา (2531: 502) กลาวไววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรนน เปน

การจดการเรยนรท สงเสรมใหนกเรยนเปนผคนหา หรอสบเสาะหาความร เกยวกบสงใดสงหนง

ทนกเรยนไมเคยมความรส งนนมากอน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรตางๆ

36

ภพ เลาหไพบลย (2542: 123) ไดกลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรท เนนกระบวนการแสวงหาความร ท จะชวยใหนกเรยนไดคนพบความจรงตางๆ ดวยตนเอง ใหนกเรยนไดมประสบการณตรงในการเรยนเนอหาวชา คสแลน และสโตน (Kusland; & Stone. 1972: 138\140) ไดกลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรท ครและนกเรยนไดศกษาปรากฏการณทางวทยาศาสตรดวยวธการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร หรออาจใหนยามเช งปฏบตการของการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรวา เปนการจดการเรยนรทมลกษณะดงน 1. ใชกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การสงเกต การวด การประมาณคา การทานาย การเปรยบเทยบ การจาแนกประเภท การทดลอง การสอความหมายขอมล การลงความคดเหนจากขอมล การวเคราะห การตความหมายขอมล และลงขอสรป นกเรยนและครมความเคยชนในการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรจนเปนนสย 2. เวลาไมใชสงสาคญ ไมตองรบรอนสอนใหจบตามหวขอใหทนตามกาหนดตองเรงรดเวลา 3. นกเรยนจะตองไมทราบคาตอบลวงหนา ควรเลอกหน งสอเรยนและคมอท ถามคาถามเปนปญหา และเสนอแนะแนวทางในการหาคาตอบแตไมบอกคาตอบ 4. นกเรยนมความสนใจทจะหาคาตอบ 5. เนอหาในการสบเสาะหาความร ไมจาเปนตองตอเนอง หรอสมพนธกบเนอหาทนกเรยนไดเรยนไปแลวหรอกาลงจะเรยนตอไป 6. การจดการเรยนรเนนคาถามวาทาไม ตวอยาง เชน เราทราบไดอยางไร เราพอใจกบขอสนนษฐาน 7. ปญหาบางอยางจาเปนตองระบใหชดเจน และตงปญหาใหแคบเขามาจนพอดทใหนกเรยนแกปญหาในชนเรยนได 8. ใหนกเรยนในชนเรยนชวยกนตงสมมตฐาน เพอเปนแนวทางในการสบเสาะหาความร 9. นกเรยนมความรบผดชอบในการเสนอแนวทางในการเกบขอมลจากการทดลอง การสงเกต การอาน และแหลงขอมลทเชอถอไดตางๆ 10. มการรวมมอกนในการประเมนแนวทางในการปฏบตการ ระบขอสนนษฐานขอจากด และความยากใหชดเจนทกครง 11. นกเรยนทาการสารวจ เกบขอมล โดยชวยกนทาเปนกลมเลกๆ ทาทงชน และทาเปนรายบคคลในการเกบขอมล เพอทดสอบสมมตฐาน 12. นกเรยนสรปขอมลทได และนาไปสการสรปขอสมมตฐาน และใชความพยายามทจะใหมคาอธบายทางวทยาศาสตรได 13. ขอสรปแล ะคาอธบายตางๆ เปนประโยชนในการนาไปสหวขอ เนอหาวชาวทยาศาสตร จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรนน เปนการจดการเรยนรทครใหผเรยนศกษาหาความรดวยตนเอง โดยครเปนผกระตนใหผเรยนอยากทจะเรยนร หรออยากทจะคนหาคาตอบเหลานน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนตวชวยในการหาคาตอบ

37

2.2 หลกจตวทยาพนฐานในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มรากฐานมาจากจตวทยาในเรอง การเนนพฒนาทางสมองของเพยเจต (ลดดา สขปรด. 2537: 57; อางองจาก Piaget. n.d.) นกจตวทยาทพบวามนษยมขบวนการคดเปนสองประการ คอ มโครงสรางความคดเดม จงสามารถนาความคดเดมมาเปนแนวคดใหเกดความรใหมได แตถาเปนสงทรบใหมไมสมพนธกบโครงสรางความคดเดม กสามารถปรบปรงโครงสร างนน เพอรบความรใหมได ดงนนโครงสรางของขบวนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรจงม 2 ขนตอน คอ ขนทหนง แบบลอกเลยนแบบ คอ ขนเราใหเดกนาความรเดมมาใชเปนแนวทางในการคด ขนทสอง แบบพลกแพลง ในกรณทความรเดม ซงเปนแนวทางให เกดความรใหมนนไมตรงความรเดม กจะตองปรบปรงเปลยนแปลงโครงสราง เพอใหเขาใจความรใหม

2.3 ขนตอนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

เอเซป (อรางคลกษณ อยสข. 2535: 21; อางองจาก ASEP Australian Science Education Project. 1974: 81. A Guide to Asep) ไดกาหนดขนตอนของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ไวดงน 1. สรางสถานการณทเราใหเกดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 2. คนควาแกปญหาทตองการสบเสาะหาความร 3. สรปผลการสบเสาะหาความร ในขนตอนทงสาม ตองอาศยการกาหน ดและนยามปญหา และการคนควาเพอแกปญหาแทรกอยระหวางขนตอนทงสามดวย การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรของ สสวท. (2535: 3-8) ไดแบงเปนสามขนตอนดงน 1. การอภปรายกอนการทดลอง เปนขนทผสอนใชคาถามกระตนใหผเรยนอยากร อยากเหน คดสงสย แนะแนวทางใหผเรยนหาคาตอบตลอดจนใหคาแนะนาในการทดลอง 2. ขนปฏบตการทดลองเปนขนทผเรยนลงมอปฏบตการทดลอง ผสอนคอยควบคม ดแลใหคาแนะนาอยางใกลชด กระตน สนบสนน ใหคาปรกษาแกผเรยน 3. ขนอภปรายหลงการทดลอง เปนข นทผสอนใชคาถามกระตนใหผเรยนสามารถใชขอมล หรอผลการทดลองสรปเปนกฎเกณฑ ทฤษฎหรอหลกการตางๆ คาถามจะชวยกระตนใหผเรยนอยากเหน มแนวคดทกวางขน และมการอภปรายขอผดพลาดทเกดจากการทดลอง การจดการเรยนรวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความรตามขนตอนของ สสวท. มงใหผเรยนสบเสาะหาความรดวยตนเอง จะมกจกรรมทสาคญ คอ การอภปรายและการทดลอง การอภปรายจะเกดจากกจกรรมทสาคญอยางหนง ทจะฝกและปลกฝงใหผเรยนรจกใชความคดของตนเอง กลาแสดงความคดเหน ยอมรบความคดเหน มเหต ผล สวนการทดลองเปนหวใจสาคญของการจดการเรยนรวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความร เพราะเปนการฝกฝน หรอทาใหผเรยนไดใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงจะนาไปสการคนพบกฎ เกณฑ ทฤษฎทางวทยาศาสตรตอไป เพอใหเกดความร ความเขาใจ ในโครงสรางของการจดก ารเรยนรแบบสบเสาะ หาความร (ทบวงมหาวทยาลย. 2525: 117)

38

2.4 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

2.4.1 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ชตมา วฒนะคร (2540: 162) ไดกลาวถงบทบาทของครในการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความร

1. แนะนานกเรยนและกระตนความสนใจของนกเรยน

2. จดเตรยมอปกรณวสดท จาเปน

3. คอยชวยเหลอใหคาแนะนาขณะทนกเรยนลงมอปฏบตงาน เชน ถามคาถาม

อธบายขอของใจบางอยาง

4. แนะนาศพทใหมๆ ทพบขณะทาการทดลอง

5. กระตนใหนกเรยนบนทก และอภปรายผลทไดจากการทดลอง

ลดดาวลย กณหวรรณ (2549: 9-10) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร ครควรมบทบาทดงน

1. ตองรจกใชคาถาม

2. อดทนทจะไมบอกคาตอบ แตตองกระตนและเสรมพลงใหนกเรยนคนหาคาตอบเอง

3. ตองใหกาลงใจ ใหนกเรยนมความพยายาม

4. ธรรมชาตของนกเรยนแตละคนอาจแตกตางกน ดงนน การถามนาใหนกเรยน

อาจคดไมเหมอนกนบางครงอาจตองบอกบาง

5. เขาใจและรความหมายของพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออก

6. มเทคนคในการจดการใหนกเรยนแกปญหา

7. อดทนทจะฟงคาถามและคาตอบของนกเรยน แมวาคาถาม คาตอบเหลานน อาจ

ไมชดเจน

8. รวธบรหารจดการชนเรยน ใหนกเรยนมอสระในการคด การศกษาคนควา โดยไม

เสยระเบยบของชนเรยน

9. รจกนาขอผดพลาดมาใชเปนโอกาสใ นการสรางสรรคแนวคด ในการคนควา

ทดลองใหม

จากบทบาทหนาทของครในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร สรปไดวา ครจะ

เปนผสรางสถานการณ หรอปญหาใหกบนกเรยน เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจในเรองท

ศกษาและใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง ครเปนผจดหาวสดอปกรณในการ

ทดลอง หรอการทากจกรรม เพออานวยความสะดวกแกนกเรยน และคอยชแนะชวยเหลอ ลงมอ

ปฏบตงาน และใหนกเรยนสามารถสรปผลจากการทดลอง หรอการทากจกรรมไดดวยตนเอง

2.4.2 บทบาทของนกเรยนในการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

อรอมา กาญจน (2549: 18) ในกจกรรมการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

นกเรยนควรมบทบาท ดงน

39

1. พยายามคนพบสงทเรยนรดวยตนเอง

2. ใชหลกการตางๆ ใชทกษะการสงเกต การใชเครองมอ

3. แสดงความรสกหรอความคดเหนอยางมอสระ มเหตผล

4. พด ซกถามหรอโตแยงในสงทนกเรยน เชอมนและเหตผล

บทบาทของนกเรยนในการสบเสาะหาความรน สสวท . พดไวชดเจนวาในบทเรยน

ตองการใหนกเรยนคนพบคาตอบและสรปไดดวยตนเองหมายความวานกเรยนมสวนรวมในการ

คนหาความรอยางมาก ความรม ใชมาจากครทงหมด ทมาจากครมเพยงสวนนอย เปนแตเพยง

สวนประกอบเทานน นกเรยนเปนผทดลอง สงเกต บนทกขอมล และในทสดกเปนผสรปองคความร

นกเรยนไดคนพบความรโดยผานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ครจะทาหนาทเปนผชวยหรอ

ผใหคาแนะนาเทานน แตไมใชผใหคาตอบ เมอนกเรยนมขอขดของตอนใด ครจะหาวธตอบคาถาม

นกเรยนในแนวทจะกระตนใหคด และพยายามแนะนานกเรยนไปสขอสรปทถกตอง (สวฒก นยมคา.

2531: 560-563)

ในเรองบทบาทของนกเรยน ถาดแผนภมของ สสวท. จะเหนวานกเรยนคอ ผคนคาตอบ

นกเรยน

แนวความคด การทดลอง หรอทฤษฎ

ทกษะ

ภาพประกอบ 1 แผนภมการสบเสาะหาความรของ สสวท.

ทมา: สวฒก นยมคา. (2531). ทฤษฎและแนวทางปฏบตในการสอนวทยาศาสตรแบบสบ

เสาะหาความร. หนา 560 – 563.

พนธ ทองชมนม (2544 : 56) ไดกลาวถงหนาทและบทบาทของผเรยนในการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร ในกจกรรมการทดลอง มดงน

1. สารวจอปกรณ

2. สงเกตปรากฏการณทสงเกตได

3. รายงานผลการสบเสาะหรอผลการสงเกต

4. สบเสาะหาหลกการทวไปจากขอมลและตงสมมตฐาน

5. เสนอแนะการทดลองและการทดสอบ

40

6. สงเกตและบนทกขอมลทเกยวของ

7. อภปรายมโนมตของรปแบบทสรางขน ซงสามารถนาไปใชในขนตอนการสารวจได

8. ขยายมโนมตโดยผานขนตอนการสารวจ ตามขอชแนะของมโนมต

2.5 ขอดและขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ภพ เลาหไพบลย (2537: 26) ไดใหขอเสนอแนะเกยวกบประโยชนและขอจาก ดของการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ไวดงน

ขอดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมดงนคอ

1. นกเรยนไดมโอกาสพฒนาความคดอยางเตมทไดศกษาคนควาดวยตนเอง จงมความ

อยากรอยตลอดเวลา

2. นกเรยนไดมโอกาสพฒนาความคดและฝกการกระท า ทาใหไดเรยนรวธจดระบบ

ความคดและวธเสาะแสวงหาความรดวยตนเอง ทาใหความรคงทนและถายโยงการเรยนรได

กลาวคอ ทาใหสามารถจดจาไดนาน และนาไปใชในสถานการณใหมไดอกดวย

3. นกเรยนเปนศนยกลางของการจดการเรยนร

4. นกเรยนสามารถเรยนรมโนมตและหลกการทางวทยาศาสตรเรวขน

5. นกเรยนจะเปนผมเจตคตทดตอการจดการเรยนรวทยาศาสตร

ขอจากดของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรมดงนคอ

1. ใชเวลามากในการเสนอแตละครง

2. ถาสถานการณทครสรางขนไมนาสงสยแปลกใจ จะทาให นกเรยนเบอหนายและถาคร

ไมเขาใจบทบาทหนาทในการจดการเรยนรวธนมงควบคมพฤตกรรมของนกเรยนมากเกนไปจะทา

ใหนกเรยนไมมโอกาสสบเสาะหาความรดวยตนเอง

3. นกเรยนทมระดบสตปญญาตาและเนอหาวชาคอนขางยาก นกเรยนอาจไมสามารถหา

ความรดวยตนเองได

4. นกเรยนบางคนทยงไมเปนผใหญพอ ทาใหขาดแรงจงใจทจะศกษาปญหาและนกเรยน

ทตองการแรงกระตน เพอใหเกดความกระตอรอรนในการเรยนมากๆ อาจจะตอบคาถามไดแต

นกเรยนไมสามารถประสบความสาเรจดวยวธนเทาทควร

5. ถาใชกระบวนการแบบนอยเสมอ อาจทาใหความสนใจในการศกษาคนควาลดลง

จอยซ และ เวล (Joyce; & Weil. 1986: 67) กลาววา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความรมขอดดงน

1. เปนวธทยวยใหนกเรยนตองการเรยนรดวยตนเอง

2. เปนวธการจดการเรยนรทฝกทก ษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และสงเสรม

ประสบการณทางวทยาศาสตรทมคณคาใหกบนกเรยน

3. เปนวธการจดการเรยนรทสงเสรมปฏสมพนธระหวางนกเรยน ฝกใหรจกการทางาน

เปนกลมตามระบบประชาธปไตย

41

ลดดาวลย กณหสวรรณ (2546: 9) ไดกลาววา การเ รยนรดวยการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความรจะสามารถพฒนานกเรยน ดงน

1. นกเรยนจะมสวนรวมและมความคดรเรม

2. นกเรยนจะพฒนากระบวนการแกปญหาการตดสนใจ

3. นกเรยนจะพฒนาทกษะในการศกษาคนควาและวจย สามารถใชทกษะนในการ

ดารงชวตได

4. นกเรยนจะมโอกาสทางานรวมกบเพอนในการแกปญหา และแลกเปลยนความคด

ความรและประสบการณกบเพอน

5. นกเรยนจะไดพฒนาความรบผดชอบ โดยจะตองรบผดชอบการเรยนรดวยตนเอง

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา การจดการเรยนรแบบสบเสาะห าความร เปนวธการท

เหมาะสมกบการจดการเรยนรวทยาศาสตร แตสงทสาคญของการเรมตนการจดการเรยนรดวยวธน

คอ คร ซงครตองรจกใชคาถามสรางสถานการณกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ หากนกเรยนไม

เกดความสนใจแลววธการจดการเรยนรนคงใชไมไดผล ดงนนครผสอนตองทาใหนกเรยนเกดความ

สนใจในบทเรยนกอน สาหรบนกเรยนนนจะไดฝกกระบวนการตางๆ เชน กระบวนการแสวงหา

ความรดวยตนเองและไดฝกกระบวนการคด การทางานเปนกลม เปนตน สงทพงระวงคอ การจดการ

เรยนรวธการน ใชเวลามากด งนนครผสอนควรจดกระบวนการเรยนรไวเปนอยางด และจดระดบ

เนอหาใหเหมาะสมกบนกเรยนดวย

2.6 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร


ลกษณย โคตรสเขยว (2545: บทคดยอ ) ไดศกษาวจยเกยวกบการใชกระบวน การสอน

แบบสบเสาะหาความร เพอพฒนาความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของผเรยนในวชา

วทยาศาสตร กลมตวอยางเปนผเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนวชา ว 203 วทยาศาสตร

โรงเรยนรงเรองอปถมภ กรงเทพมหานคร 2 หองเรยน จานวน 78 คน เครองมอท ใชในการวจย

ไดแก แบบทดสอบความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณ ด ดแปลงจากของ วนตา ปานโต

จานวน 30 ขอ วเคราะหขอมลโดยหาคาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และสถตทผลการวจยพบวา

ผเรยนทเรยนโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรและความสามารถดานการคดอย างม

วจารณญาณของผเรยนหลงการทดลองสงกวากอนการทดลองอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

กตศกด เสมาธรรมานนท (2531: 77) ไดทาการวจยเรอง การศกษาผลสมฤทธทางการ

เรยนและเจตคตตอการสอนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยการสอน

แบบสบเสาะหาความร โดยใชบทเรยนสไลด เทปประกอบกบทเรยน ดวยการสอนตามหนงสอคมอ

คร ผลการวจย พบวา การสอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชบทเรยนโปรแกรมสไลดเทปประกอบ

ทาใหนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มผลสมฤทธทางการเรยนดานทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร และเจตคตตอการสอนวชาวทยาศาสตร สงกวากอนการสอนตามหนงสอคมอครอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

42

อนนต เลขวรรณวจตร (2538: บทคดยอ) ไดศกษาผลการสอนแบบสบเสาะหาความรโดย

ใชวดทศนวชาวทยาศาสตรคหกรรม และศลปะหตถกรรมสาหรบนกศกษาระดบชนประกาศนยบตร

วชาชพ ผลการศกษาพบวา กลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรสงกวากลม

ควบคมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 กลมทดลองและกลมควบคมมความสามารถในการ

แกปญหาใกลเคยงกน

พรทพา ซเดนทรย (2538: บทคดยอ) ไดทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชา

สงคมศกษา และความสามารถในการวางแผนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอน

ตามรปแบบการสบเสาะหาความรทใชกระบวนการกลมกบการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวา

นกเรยนทไดรบการสอนตามรปแบบการเรยนสบเ สาะหาความรทใชกระบวนการกลมกบนกเรยนท

ไดรบการสอนตามคมอคร มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05 และมความสามารถในการวางแผนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

งานวจยตางประเทศ

โอลาลนอย (Olarinoye. 1979: 4848-A) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลการสอน 3 แบบ

คอการสอนแบบสบเสาะหาความรทมการชแนวทาง การสอนปกต และแบบสบเสาะหาความรทม

นกเรยนเปนผดาเนนการเองในวชาฟสกส โดยกลมควบคมไดรบการสอนปกต กลมทดลองท 1

ไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรทมการชแนะแนวทาง กลมทดลองท 2 ไดรบการสอนแบบสบเสาะหา

ความรทมนกเรยนเปนผดาเนนการเอง พบวาผลสมฤทธทางการเรยนทง 3 กลมไมแตกตางกน

คอลลนส (Collins. 1990: 2783-A) ไดศกษารปแบบการสอนโดยใชการสบเสาะหาความร

กบนกเรยนไ ฮสคลปท 1 จานวน 30 คน โดยใชไอควและเกรดคณตศาสตรเปนเกณฑในการ

แบงกลม แตละกลมรวมกนอภปราย 4 ครงๆ ละ 5 นาท เนอหาทใชในการอภปรายนนเปนเนอหา

ทางตรรกวทยา และทฤษฎเซต ทงสองกลมใชการสบเสาะตลอดจดเวลาประสบการณดานตางๆ

เชน จดภาพยน ตรและตงปญหาทางตรรกวทยา 8 ขอ ผลปรากฏวากลมทดลองไดคะแนนเฉลย

6 คะแนน กลมควบคมได 5 คะแนน ซงแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

3. เอกสารทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.1 จดมงหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย(สสวท.) ไดกาหนดเปาหมายของการ

สอนวทยาศาสตรไวดงน

1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานวทยาศาสตร

2. เพอใหเขาใจขอบเขต ธรรมชาตและขอจากดของวทยาศาสตร

3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาเทคโนโลยและคดคนทาง

4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหา และการ

จดการ ทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ

43

5. เพอใหตระหนกถงความสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลยมวลมนษยและ

สภาพแวดลอมในเชงทมอทธพล และผลกระทบซงกนและกน

6. เพอนาความรความเขาใจในเรองวทยาศาสตร และเทคโนโลย ไปใชใหเกดประโยชน

ตอสงคม และการดารงชวต

7. เพอใหเปนคนมจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรม และคานยมในการใชวทยาศาสตร

และเทคโนโลยอยางสรางสรรค

มนกการศกษาหลายทานใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนไวดงน

ศภพงค คลายคลง (2548: 27) ไดกลาวไววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลสาเรจ

ทเกดจากพฤตกรรมการกระทากจกรรมของแตละบคคล ทตองอาศยความพยายามอยางมากทง

องคประกอบทเกยวของกบสตปญญา และองคประกอบทไมใชสตปญญา ซงสามารถสงเกตและวด

ไดดวยเครองมอทางจตวทยา หรอแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานตางๆ

ประกจ รตนสวรรณ (2525: 200) ผลสมฤทธทางการเรยนหมายถง คณลกษณะและ

ความสามารถ ของบคคล ทเกดจากการจดการเรย นร เปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมและ

ประสบการณการเรยนรจากการฝกฝนอบรมหรอการจดการเรยนร

วทยาศาสตรในความหมายปจจบน หมายถง สวนทเปนตวความรทางวทยาศาสตร ท

ไดรบการตรวจสอบอยางมระบบจนเปนทเชอถอได ไดแก ขอเทจจรง มโนมต หลกการ กฎ ท ฤษฎ

สมมตฐาน และสวนทเปนกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร (สมจต สวธนไพบลย. 2526:

94) กลาววา ความรทางวทยาศาสตร คอ สวนทเปนผลผลตทางวทยาศาสตรจะเกดขนหลงจากท

ไดมการใชกระบวนการแสวงหาความร ดาเนนการคนควา สบเสาะ ตรวจสอบ จนเปนท เชอถอได

ความรนนกจะถกรวบรวมไวเปนหมวดหม ซงสรปความสมพนธไดดงน (สมจต สวธนไพบลย .

2526: 9)

กระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เปนกระบวนการคด และกระทาอยางม

ระบบในการคนหาขอเทจจรง หาความรตางๆ จากปรากฏการณธรรมชาต และจากสถาน การณท

อยรอบตวเราดวยวธการทางวทยาศาสตร ซงประกอบดวยขนตอนดงตอไปน (สมจต สวธนไพบลย.

2526: 9)

1. ระบปญหา

2. ตงสมมตฐาน

3. พสจนหรอทดลอง

4. สรปผลและการนาไปใช

ในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรนน นอกจากจะใชวธการทางวท ยาศาสตรแลว ผล

ของ การศกษาคนควาจะมประสทธภาพเพยงไร ขนอยกบคณลกษณะนสยของบคคลนนๆ เปน

องคประกอบดวย คณลกษณะนสยทกอใหเกดประโยชนในการเสาะแสวงหาความรนเรยกวา

“จตวทยาศาสตร” ซงประกอบดวยคณลกษณะ ดงน

44

1. มความละเอยดถถวน อตสาหะ

2. มความอดทน

3. มเหตผล ไมเชอสงใดงาย โดยปราศจากขอเทจจรงสนบสนนอยางเพยงพอ

4. มใจกวาง รบฟงความคดเหนของผอน ไมยดมนในความคดของตนเองเพยงฝายเดยว

5. สามารถทางานรวมกบผอนได

6. มความกระตอรอรนทจะคนหาทจะคนควาหาความร

7. มความซอสตยสจรต

8. ยอมรบความเปลยนแปลงและความกาวหนาใหมๆ

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

เปนความรทางวทยาศาสตรทเกดจากการสะสม และเชอมโยงสาระสาคญทคน พบ และพสจนแลว

ตองไมใชองคประกอบทางสตปญญาและองคประกอบทไมใชสตปญญา สามารถสงเกตและวดไดดวย

เครองมอทางจตวทยา หรอแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานตางๆ แลวเกดการเปลยนแปลง

พฤตกรรมและประสบการณการเรยนรจากการฝกฝนอบรม

3.2 ความมงหมายของการจดการเรยนรทางวทยาศาสตร

สสวท (อรอมา กาญจน . 2549: 26; อางองมาจาก สสวท . ม.ป.ป.) ไดกาหนดเปาหมาย

ของการจดการเรยนรวทยาศาสตรในสถานศกษา ดงน

1. เพอใหเขาใจหลกการ ทฤษฎทเปนพนฐานในวทยาศาสตร

2. เพอใหเขาใจขอบเขตธรรมชาต และขอจากดของวทยาศาสตร

3. เพอใหมทกษะทสาคญในการศกษาคนควาคดคนทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย

4. เพอพฒนากระบวนการคดและจนตนาการ ความสามารถในการแกปญหาและการ

จดการทกษะในการสอสาร และความสามารถในการตดสนใจ

5. เพอใหตระหนกถงค วามสมพนธระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย มวลมนษยและ

สภาพแวดลอมในเชงทมอทธพลและผลกระทบซงกนและกน

6. เพอนาความรความเขาใจเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชใหเกดประโยชนตอ

สงคมและการดารงชวต

3.3 การประเมนผลสมฤทธทางการเรยน

ในการกาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมทพงประสงคทตองการใหเกดขนกบผเรยน ไดม

นกวชาการกลาวไว ดงน

บลม (Bloom. 1965: 201) ไดกลาวถงลาดบขนของทใชในการเขยนวตถประสงคเชง

พฤตกรรมดานความรความคด ไว 6 ขนดงน คอ

1. ความรความจา หมายถง การระลกหรอทองจาความรตาง ๆทไดเรยนมาแลวโดยตรง ใน

ขนนรวมถง การระลกถงขอมล ขอเทจจรงตางๆ ไปจนถงกฎเกณฑ ทฤษฎจากตารา ดงนน

ขนความร ความจาจงจดไดวาเปนขนตาสด

45

2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถทจะจบใจความสาคญของเน อหาทไดเรยน หรออาจแปลความจากตวเลข การสรป การยอความตางๆ การเรยนรในขนนถอวาเปนขนทสงกวาการทองจาตามปกตอกขนหนง 3. การนาไปใช หมายถง ความสามารถทจะนาความรทนกเรยนไดเรยนมาแลว ไปใชในสถานการณใหม ดงนน ในขนนจงรว มถงความสามารถในการเอากฎ มโนทศน หลกสาคญ วธการนาไปใช การเรยนรในขนนถอวา นกเรยนจะตองมความเขาใจในเนอหาเปนอยางดเสยกอน จงจะนาความรไปใชได ดงนนจงจดอนดบใหสงกวาความเขาใจ 4. การวเคราะห หมายถง ความสามารถทจะแยกแยะเน อหาวชา ลงไปเปนองคประกอบยอยๆ เหลานน เพอทจะไดมองเหนหรอเขาใจความเกยวโยงตางๆ ในขนน จงรวมถงการแยกแยะหาสวนประกอบยอยๆ หาความสมพนธระหวางสวนยอยๆ เหลานนตลอดจนหลกสาคญตางๆ ทเขามาเกยวของ การเรยนรในขนน ถอวาสงกวากา รนาเอาไปใช และตองเขาใจทงเนอหาและโครงสรางของบทเรยน 5. การสงเคราะห หมายถง ความสามารถทจะนาเอาสวนยอยๆ มาประกอบกนเปนสงใหม การสงเคราะหจงเกยวกบการวางแผน การออกแบบการทดลอง การตงสมมตฐาน การแกปญหาทยากตอการเรยนรในระดบน เปนการเนนพฤตกรรมทสรางสรรค ในอนทจะสรางแนวคด หรอแบบแผนใหมๆ ขนมา ดงนน การสงเคราะหเปนสงทสงกวาการวเคราะหอกขนหนง 6. การประเมนคา หมายถง ความสามารถทจะตดสนใจเกยวกบคณคาตางๆ ไมวาจะเปนคาพด นวนยาย บทกว หรอรายงานการว จย การตดสนใจดงกลาว จะตองวางแผนอยบนเกณฑทแนนอน เกณฑดงกลาวอาจจะเปนสงทนกเรยนคดขนมาเอง หรอนามาจากทอนกได การเรยนรในขนน ถอวาเปนการเรยนรข นสงสดของความรความจา คลอฟเฟอร (ภพ เลาหไพบลย. 2542: 295-304; อางองจาก Klopfer. 1971) ไดกลาวถงการประเมนผลการเรยนดานสตปญญา หรอความรความคดในวชาวทยาศาสตร เปน 4 พฤตกรรม ดงน 1. ความรความจา 2. ความเขาใจ 3. กระบวนการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร 4. การนาความรและวธการทางวทยาศาสตรไปใช เพอ ความสะดวกในการประเมนผล จงไดทาการจาแนกพฤตกรรมในการวดผลวชาวทยาศาสตรในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรสาหรบเปนเกณฑวดความสามารถดานตางๆ 4 ดาน คอ (ประวตร ชศลป. 2524: 25) 1. ดานความร ความจา หมายถง ความสามารถในการระ ลกสงทเคยเรยนมาแลว เกยวกบขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฎทางวทยาศาสตร 2. ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมาย ขยายความ และแปลความรโดยอาศยขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฎทางวทยาศาสตร 3. ดานการนาไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความร วธการทางวทยาศาสตร ไปใชในสถานการณใหมทแตกตางกนออกไป หรอสถานการณทคลายคลง โดยเฉพาะอยางยงการนาไปใชในชวตประจาวน

46

4. ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถของบคคลในการสบ

เสาะหาความร โดยผานการปฏบตและฝกฝนความคดอยางมระบบ จนเกดความคลองแคลว

ชานาญ สามารถเลอกใชกจกรรมตางๆ ไดอยางเหมาะสม สาหรบทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร ประกอบดวย ทกษะการสงเกต ทกษะการคานวณ ทกษะการจาแนกประเภท ทกษะ

การลงความคดเหนจากขอมล ทกษะการจดก ระทาสอความหมายขอมล ทกษะการกาหนดและ

ควบคมตวแปร ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการทดลอง และทกษะการตความหมายขอมลและลง

ขอสรป

จากทกลาวมาทงหมด ผวจยไดนาการจาแนกพฤตกรรมในการวดผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรทง 4 ดาน คอ ความรความจา คว ามเขาใจ การนาไปใช และทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตร ในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยพจารณาให

ครอบคลมจดประสงคการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

และความหลากหลายทางชวภาพ

3.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for

the Advancement of Science - AAAS) ไดพฒนาโปรแกรมวทยาศาสตร และตงชอโครงการ

นวา วทยาศาสตรกบการใชกระบวนการ (Science: A Process Approach) หรอเรยกชอยอวา โครงการ

ซาปา (SAPA) โครงการนแลวเสรจในป ค.ศ. 1970 ไดกาหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว

13 ทกษะ ประกอบดวย ทกษะพนฐาน 8 ทกษะ และทกษะขนพนฐานผสมผสาน 5 ทกษะ ดงน

(ภพ เลาหไพบลย. 2542: 14-29)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นพนฐาน

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการวด

3. ทกษะการคานวณหรอการใชตวเลข

4. ทกษะการจาแนกประเภท

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา

6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล

7. ทกษะการลงความคดเหนขอมล

8. ทกษะการพยากรณ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรข นบรณาการ

9. ทกษะการตงสมมตฐาน

10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ

11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร

12. ทกษะการทดลอง

13. ทกษะการตความหมายขอมลและลงสรปขอมล

47

ทกษะดงกลาวเปนทกษะทใชใ นการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ในการศกษา

วทยาศาสตรจะตองใหนกเรยนไดทงความรและมทกษะในการแสวงหาความร สมจต สวธนไพบลย

(2526: 11) ไดสรปความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบว นการทางวทยาศาสตร

ไวดงน

ภาพประกอบ 2 ความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทมา: สมจต สวธนไพบลย. (2526). วทยาศาสตรสาหรบครประถม. หนา 12.

3.5 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร


สนทร วฒนพนธ (2535: บทคดยอ ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนแล ะ

ความสามารถในการตดสนใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรม

โครงงานวทยาศาสตร ประเภททดลองกบทไดรบการสอนตามคมอคร กลมตวอยางเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 2 ปการศกษา 2534 โรงเรยนโพธทอง “จนดามณ” อาเภอโพธทอง จงหวดอางทอง

จานวน 70 คน กลมทดลองสอนโดยใชชดกจกรรมโครงงานวทยาศาสตร ประเภททดลอง กลม

ควบคม สอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการ

ตดสนใจของนกเรยน ของกลมทดลองแ ละกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

ปญหาเกยวกบ - วตถ - เหตการณ - ปรากฏการณ

ทางธรรมชาต

กระบวนการแสวงหา

ความรทางวทยาศาสตร

- วธทางวทยาศาสตร -เจตคตทางวทยาศาสตร

ความรทางวทยาศาสตร ขอเทจจรง มโนมต สมมตฐาน หลกการ กฎ ทฤษฎ

48

นศรา เอยมนวรตน (2542: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

เจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมแบบยงยน

กบการสอนโดยครเปนผส อน ผลปรากฏวา ผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชชดกจกรรมสงแวดลอม

แบบยงยน กบการสอนโดยครเปนผสอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเจตคต

ตอสงแวดลอมของนกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมแบบยงยนกบการสอน

โดยครเปนผสอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

งานวจยตางประเทศ

โอลาลนอย (Olalinoye. 1979: 4348-A) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลการสอน 3 แบบ

คอ การสอนแบบสบเสาะหาความรทมการชแนวทาง (Guided inquiry) การสอนปกต(Traditional)

และแบบสบเสาะหาคว ามรทนกเรยนเปนผดาเนนการเอง (Inquiry Role Appriach) ในวชาฟสกส

โดยใหกลมควบคมไดรบการสอนปกต กลมทดลองท 1 ไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรทม

การชแนะแนวทางและกลมทดลองท 2 ไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรทนกเรยนเปน

ผดาเนนการเอง พบวาผลสมฤทธทางการเรยนทงสามกลมไมแตกตางกน

สมท (Smith. 1994: 2528-A) ไดศกษาผลจากวธการสอนทมตอเจตคตและผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาเกรด 7 โดย

แบงเปนกลมทดลอง 3 กลม คอ กลมแรกไดรบการสอนแบบบรรยาย กลมทสองไดรบการสอนแบบ

ใหลงมอปฏบตดวยตนเอง และกลมทสามไดรบการสอนทงแบบบรรยายและใหลงมอปฏบตดวย

ตนเอง เครองมอทใชเปนวธการทดสอบภาคสนามซงเรยกวาการประเมนผลวชาวทยาศาสตร โดย

ใชวธการปฏบตกจกรรมแบบบรณาการ (IASA) ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนแบบให

ลงมอปฏบตดวยตนเองมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนทงแบบบรรยาย

และใหลงมอปฏบตดวยตนเองสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบบรรยาย

4. เอกสารทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห

4.1 ความรเกยวกบทกษะการคด

4.1.1 ความหมายของการคด

ครลค และ รดนค (Krulik; & Rudnick. 1993 : 3) ใหความหมายวา การคดเปน

ความสามารถ (Ability) ทจะเขาถง หรอ นาไปสขอสรปทถกตองจากเนอหา ทกาหนดใหผเรยนตอง

สรางความคดเกยวกบคณสมบตเชงนามธรรม จากความสมพนธในสถานการณของปญหา จากนน

จงตรวจสอบความถกตอง และอธบายยนยนขอสรปของเขา ขอสรปจะถกรวมไวในรปของความคด

ใหม (New idea)

49

มงคล จนทรภบาล (2531: 10) กลาววา การคดเปนกระบวนการทผเรยน รจกรวบรวม

ขอมลไดอยางถกตอง มหลกเกณฑ สามารถวเคราะหส งตางๆ ไดบนพนฐานของความพรอม ความ

เปนไปได การคดอาจไมไดรบการตอบสนองในทางปฏบตทนทแตทกส งทกอยางอยในสถานการณ

ทเหมาะสมความคดนนจะไดรบการปฏบตตามวธการทคดเลอกแลว

กลยา สวรรณแสง (2538 : 107 ) กลาววา การคดเปนกระบวนของจตใจซ งม

ความสาคญ ตอการเรยนร และ มความซบซอนไมแพการเรยนร การคดไมมขอบเขตจากด และม

ความคลายกบคาวาจนตนาการ (Imagination) แตจนตนาการเปนเพยงความคาดคะเนในเหตการณ

สงของ หรอปรากฏการณเทานน ส วนการคดเปนกระบวนการแกปญหา หรอ พยายามหาเหตผล

ของมนษย เพอแกไขปญหาทประสบในชวตประจาวน

สาหรบกรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2542 : 3) ใหความหมายวาการคด

หมายถง กระบวนการทางานของสมองโดยใชประสบการณมาสมพนธกบสงเรา และสภาพแวดลอม

โดยนามาวเคราะห เปรยบเทยบ สงเคราะห และประเมนอยางมระบบเหตผล เพ อใหไดแนวทางใน

การแกปญหาอยางเหมาะสมหรอสรางสรรคส งใหม จากความหมายของการคดสรปไดวา การคด

เปนกระบวนการทางานของสมองในการปรบโครงสรางโดยการใชประสบการณเดมท มอยให

สมพนธก บความจรงท ไดรบจากขอมลใหมหรอสถานการณตางๆ เพ อใหไดแนวทางในการ

แกปญหาและสรางสรรคความคดใหม

4.1.2 ความสาคญของการคด

ความสาคญของการคดและการพฒนาการคดเปนสงสาคญยงสาหรบการจด

การศกษา จากการประชมรวมกนของนกศกษา เมอป 1949 (เชดศกด โฆวาสนธ. 2530: 2; อางองจาก

Bloom; et al. 1972: 207) เมอพจารณาจดมงหมายของการศกษา โดยจาแนกออกเปน 3 ดาน คอ

1. การคด (Cognitive domain) หมายถง การเรยนรดานวชาการทใชกระบวนการ

ทางสมองเพอกอใหเกดความร

2. ความรสก (Affective domain) หมายถง การเรยนรดานความรสก เพอทาใหเกด

การเปลยนแปลงทางดานจตใจและบคลกภาพ

3. การปฏบต (Psychomotor domain) หมายถง การเรยนรดานทกษะอนเปนผลมา

จากความสมพนธ และการแสดงออกของระบบประสาท และกลามเนอ

จากจดมงหมายท ง 3 ดาน ดงกลาว นกการศกษาทเขารวมประชมครงนนจดใหเปน

จดมงหมายดานการคดเปนจดมงหมายทกลมนกการศกษากลมนใหความสาคญเปนอนดบแรก

ฮลล (Hil. 1984 : 184) ไดสรปแนวคดของบลม และคนอนๆ เกยวกบการจาแนก

จดมงหมายของพฤตกรรมดานการคด ไวดงน

1. พฤตกรรมดานการคดสามารถแยกเปน 6 ระดบพฤตกรรม คอ ความร ความเขาใจ

การนาไปใช การวเคราะห การสงเคราะห และประเมนคา

2. ระดบของพฤตกรรมดงกลาวมการจดเรยงเปนลาดบขนซงหมายความวา

พฤตกรรมระดบสงกวาจะมความซบซอนมากกวาพฤตกรรมทอยระดบตากวา

50

3. ลกษณะของพฤตกรรมทจดเรยงลาดบมลกษณะเปนการสะสม (Commulative)

คอ พฤตกรรมทอยในระดบขนสงกวา ซงรวมลาดบขนตากวาดวย

4. กระบวนการตางๆ ของการจดลาดบขนของพฤตกรรม ทแตกตางกนน มความ

เปนอสระจากอายชนดของกระบวนการสอนตลอดจนเนอหาวชาโดยทวไป

มารซาโน (สวรรณา อรรถชตวาทน. 2551: 24; อางองจาก Marzano. 2001: 11–12)

อธบายวา รปแบบพฤตกรรมการเรยนรประกอบดวย 3 ระบบ ไดแก ระบบแหงตน ระบบการบรณาการ

และระบบสตปญญา ระบบแหงตนตดสนการยอมรบการเรยนรเร องใหม เมอระบบแหงตนรบการ

เรยนรเร องใหม ระบบบรณาการจะเขามาเกยวของกบการกาหนดเปาหมายของการเรยนรนน โดย

การออกแบบกลยทธตางๆ เพอการบรรลเปาหมายแหงการเรยนรและระบบสตปญญาจะทาหนาท

จดกระทาขอมลในลกษณะของการว เคราะหดงนน ปรมาณความรของนกเรยนแตละคนจงมผล

ตอความสาเรจอยางสงในการเรยนรเร องใหม ซงความรใหมสามารถตอยอดจากความรเดมไดอยาง

กวางขวาง ดงแสดงตามภาพประกอบ 3

ระบบแหงตนทาหนาทตดสน การเรยนรเร องใหม

ไมใช คงพฤตกรรมการเรยนรตอไป

ใช

ระบบบรณาการกาหนดเปา

หมายและยทธศาสตร

ระบบสตปญญาจดกระทากบ ความร

ขอมลทเกยวของ

ภาพประกอบ 3 รปแบบพฤตกรรมการเรยนร

ทมา: Marzano, Robert J. (2001). Designing a New Taxonomy of Education

Objectives. P.11.

51

จากภาพประกอบ 3 แสดงใหเหนวา กระบวนการถายเทของขอมลเรมจากระบบแหงตน

ตอเนองมาทระบบบรณาการและระบบสตปญญาและสน สดทความร ระบบแตละระบบจะสง ผล

สะทอนตออกระบบทตามมาอยางตอเนอง ถาระบบแหงตนไมเชอวาการเรยนรเร องใหมเปนเรอง

สาคญ แรงจงใจในการเรยนรจะตาหรอถาระบบบรณาการกาหนดเปาหมายไมชดเจน การเรยนรจะ

ประสบอปสรรค หรอแมการกาหนดเปาหมายชดเจนและกากบตรวจสอบอยางมประสทธผ ล แต

กระบวนการจดกระทาขอมลในระบบสตปญญาปฏบตการไมมประสทธผล การเรยนรจะไมประสบ

ผลสาเรจ ดงนน ระบบทง 3 จงเปนระบบทมการจดลาดบถกตองในกระบวนการถายเทขอมล

1. ระบบแหงตนทาหนาทตดสนคงพฤตกรรมการเรยนรตอไป

2. ระบบบรณาการกาหนดเปาหมายและยทธศาสตร

3. ระบบสตปญญาจดกระทากบขอมลทเกยวของความร

มารซาโน (สวรรณา อรรถชตวาทน. 2551: 25; อางองจาก Marzano. 2001: 30-60) จงได

พฒนารปแบบจดมงหมายทางการศกษารปแบบใหม (A New Taxonomy of Educational Objectives)

ประกอบดวยความรสามประเภทและกระบวนการจดกระทาขอมล 6 ระดบ ดงน

1. ขอมล เนนการจดระบบความคดเหน จากขอมลงายสขอมลยาก เปนระดบความคด

รวบยอด ขอเทจจรง ลาดบเหตการณ สมเหตและผล เฉพาะเรองและหลกการ

2. กระบวนการ เนนกระบวนการเพอการเรยนร จากทกษะสกระบวนการอตโนมต อนเปน

สวนหนงของความสามารถทส งสมไว

3. ทกษะ เนนการเรยนรทใชระบบโครงสรางกลามเนอจากทกษะงาย สกระบวนการท

ซบซอนขนโดยมกระบวนการจดกระทากบขอมล 6 ระดบ ดงน

ระดบท 1 ขนรวบรวม เปนการค ดทบทวนความรเดม รบขอมลใหมและเกบเปน

คลงขอมลไว เปนการถายโยงความรจากความจาถาวรสความจานาไปใชในการปฏบตการโดยไม

จาเปนตองเขาใจโครงสรางของความรนน

ระดบท 2 ขนเขาใจ เปนการเขาใจสาระทเรยนร สการเรยนรใหมในรปแบบการใช

สญลกษณ เปนการสงเคราะหโครงสรางพนฐานของความรนน โดยเขาใจประเดนสาคญระดบท 3 ขน

วเคราะห เปนการจาแนกความเหมอนและความแตกตางอยางมหลกการ การจดหมวดหมท

สมพนธกบความร การสรปยางสมเหตสมผลโดยสามารถบงชขอผดพลาดได การประยกตใชใน

สถานการณใหม โดยใชฐานความรและการคาดการณผลทตามมาบนพนฐานของขอมล

ระดบท 4 ขน ใชความรใหเปนประโยชน เปนการตดสนใจในสถานการณทไมมคาตอบ

ชดเจน การแกไขปญหาทยงยาก การอธบายปรากฏการณทแตกตาง และการพจารณาหลกฐานส

การสรปสถานการณทมความซบซอน การตงขอสมมตฐานและการทดลองสมมตฐานนนบนพนฐาน

ของความร

ระดบท 5 ขนบรณาการความร เปนการจดระบบความคดเพอบรรลเปาหมายการเรยนร

ทกาหนด การกากบตดตามการเรยนรและการจดขอบเขตการเรยนร

52

ระดบท 6 ขน จดระบบแหงตน เปนการสรางระดบแรงจงใจตอภาวการณเรยนรและ

ภาระงานทไดรบมอบหมายในการเรยนร รวมทงความตระหนกในความสามารถของการเรยนรทตน

มดงภาพประกอบ 4

ความร

ภาพประกอบ 4 ระดบของกระบวนการจดกระทากบขอมลตามทฤษฎการคดของมารซาโน

ทมา: Marzano. Robert J. (2001). Designing a New Taxonomy of Educational

Objectives. P.60


4.2.1 ลกษณะสาคญของการคดวเคราะห

คาวา “การคดวเคราะห” “การคดเปน” “การคดอยางมเหตผล ” และ “การคดตามหลก

วทยาศาสตร” ถอวามความหมายเดยวกน คอตางกประกอบไปดวยองค ประกอบ 2 สวน ซงจอหน

ดวอ ไดกลาวไวในป ค.ศ. 1930 ดงน คอ

1. สถานภาพของความสงสยลงเล ความซบซอน ยงยากใจ ซงเปนตวดาเนนของ

ขอสอง

2. การสบเสาะ คนควา คนหา ถามไถ เพอใหไดมาซงขอมล ความรหรอคาตอบท

ชวยใหหายสงสย ผอนคลายจากความงนงง ยงยากใจ และคลคลายความซบซอนตางๆ ได

4.2.2 ความหมายของความสามารถในการคดวเคราะห

ความสามารถทางการคดวเคราะหเปนความสามารถทางสมอง ทนกการศกษาและ

นกจตวทยาไดศกษาและใหคานยามไว ดงน

บลม (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2539: 41–44; Bloom. 1956) ใหความหมาย

การคดวเคราะห เปนความสามารถในการแยกแยะ เพอหาสวนยอยของเหตการณ เรองราว หรอ

เนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มความสาคญอยางไร อะไรเปนเหต อะไรเปนผล และทเปน

อยางนนอาศยหลกการอยางไร

ระดบท 6 : ขน จดระบบแหงตน

ระดบท 5 : ขนบรณาการความร

ระดบท 4 : ขนใชความรเปนประโยชน

ระดบท 3 : ขนวเคราะห

ระดบท 2 : ขน เขาใจ

ระดบท 1 : ขนรวบรวม

53

ฮานนาฮ และไมเคลลส (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2539: 55–56; อางองจาก

Hannah; & Michaelis. 1977) ใหความหมายการคดวเคราะห เปนความสามารถ ในการแยกแยะ

สวนยอยตางๆ เพอดความสาคญ ความสมพนธ และหลกการของความเปนไป

กด (Good. 1973: 680) ใหความหมายการคดว เคราะห เปนการคดอยางรอบคอบ

ตามหลกการของการประเมนและมหลกฐานอางอง เพอหาขอสรปทนาจะเปนไปได ตลอดจน

พจารณาองคประกอบทเกยวของทงหมดและใชกระบวนการตรรกวทยาไดอยางถกตอง

สมเหตสมผล

ดวอ (ชานาญ เอยมสาอาง. 2539: 51; อางองจาก Dewey. 1993: 30) ใหความหมาย

การคดวเคราะห หมายถง การคดอยางใครครวญไตรตรอง โดยอธบายขอบเขตของการคด

วเคราะหเปนการคดทเรมตนจากสถานการณทมความยงยากและสนสดดวยสถานการณทมความ

ชดเจน

รซเซลล (วไลวรรณ ปยปกรณ . 2535 : 20; อางองจาก Russel. 1956 : 281-282)

ใหความหมายของการคดวเคราะห เปนการคดเพอแกปญหาชนดหนง โดยผคดจะตองพจารณา

ตดสนในเรองราวตางๆ วาเหนดวยหรอไมเหนดวย การคดวเคราะหจงเปนกระบวนการประเมน

หรอการจด หมวดหมโดยอาศยเกณฑทเคยยอมรบกนมาแตกอน ๆ แลวสรป หรอพจารณาตดสน

จากนยามขางตน สรปความสามารถในการคดวเคราะห (Analysis ability) หมายถง

ความสามารถในการคดพจารณาแยกแยะสวนยอยๆ ของเหตการณ เรองราว หรอ เนอเรองตางๆ

วา ประกอบดวยอะไร มจดมงหมาย หรอความประสงคสงใด และ สวนยอยๆ ทสาคญนนแตละ

เหตการณ เกยวพนกนอยางไรบาง และเกยวพนกนโดยอาศยหลกการใด

4.2.3 ลกษณะการคดวเคราะห

การคดวเคราะหตามแนวของบลม (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2539: 41-44;

Bloom. 1956) กลาววา การคดวเคราะหเปนความสามารถในการแ ยกแยะเพอหาสวนยอยของ

เหตการณ เรองราว เนอเรองตางๆ วาประกอบดวยอะไรบาง มความสาคญอยางไร อะไรเปนเหต

อะไรเปนผล และทเปนอยางนนอาศยหลกการอะไร การวเคราะหแบงแยกยอยออกเปน 3 อยาง

ดงน

1. วเคราะหความสาคญ หมายถง การแยกแยะสงท กาหนดมาใหวาอะไรสาคญ

หรอจาเปนหรอมบทบาททสด ตวไหนเปนเหต ตวไหนเปนผล

2. วเคราะหความสาคญ หมายถง การคนหาวา ความสมพนธยอยๆ หรอจาเปน

หรอมบทบาททสด เกยวพนกนอยางไร สอดคลองหรอขดแยงกนอยางไร

3. วเคราะหหลกการ หมายถง การคนหาโครงสรางและระบบของวตถสงของ

เรองราวและกระทาการตางๆ วาสงเหลานนรวมกนจนดารงสภาพเชนนนอยไดเนองดวยอะไร โดย

ยดอะไรเปนหลก เปนแกนกลาง มสงใดเปนตวเชอมโยง ยดถอหลกการใด มเทคนคอยางไร หรอ

ยดคตใด

54

4.2.4 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการคดวเคราะห

ประเภทของการคด

ประเภทของการคดทวไปกาเย ไดจาแนกเปน 2 แบบ คอ

1. การคดอยางเลอนลอย หรอไมมทศทาง คอ การคดจากสงทประสบพบเหน หรอ

จากประสบการณตรง เรยกอกอยางหนงวา การคดตอเนอง (Associative thinking) ซงจาแนกยอย

เปน 5 ลกษณะ คอ

1) Free associative คอ การคดถงเหตการณทลวงมาแลวเมอมการกระตนจาก

สงเราจาพวกคา หรอเหตการณ

2) Control ed associative คอ การคดโดยอาศยคาสงเปนแนว เชน ผคดอาจ

ไดรบคาสงบอกสงทอยในพวกเดยวกนกบคาทคนไดยนมา

3) Day dreaming คอ การคดทมจดประสงคเพอปองกนตนเองเพอใหเกด

ความพอใจในตนเอง ซงเปนการคดฝนในขณะทตนอย

4) Night dreaming คอ การคดฝนเนองจากความคดของตนเอง ซงเปนการคด

ฝนเนองจากการรบร หรอตอบสนองตอสงเรา

5) Autistic thinking คอ การคดหาเหตผลเขาขางตวเอง ซงขนอยกบความเชอ

หรออารมณของผคดมากกวาขนอยกบลกษณะทแทจรงของการผลต

2. การคดอยางมทศทางหรอมจดมงหมาย คอ การคดทบคคลเรมใชความรพนฐ าน

เพอทาการกลนกรองการคดทเพอฝน การคดทเลอนลอยไรความหมาย ใหเปนการคดทมทศทาง

ขนโดยมงไปสจดหมายใดจดหมายหนง และเปนการคดทมบทสรป หลงจากทคดเสรจแลวซงจาแนก

เปน 2 ลกษณะดงน

1) การคดรเรมสรางสรรค (Creative thinking) คอ การคดในลกษณะท คดได

หลายทศทาง (Divergent thinking) ไมซากน หรอเปนการคดในลกษณะทโยงสมพนธกนเปนลกโซ

2) การคดวเคราะห (Critical thinking) คอ การคดอยางมเหตผล (Reasoning

thinking) ซงมการคดทใชเหตผลในการแกปญหาโดยพจา รณาถงสภาพการณหรอขอมลตางๆ วา

มขอเทจจรงเพยงใดหรอไม

สาโรช บวศร (2531: 9–11) ไดแบงประเภทของการคดทสาคญๆ ไวดงน

1. การคดโดยแยกประเภท (Thinking by classification) ในสมย อรสโตเตลไดเรม

มการศกษาเกยวกบพชและสตวกนแลว อรสโต เตลจงคดแบงพชออกเปนประเภทตางๆ เพอให

มองเหนงายขนและเขาใจยงขน ไมปนเปกน เชน แบงพชเปนพชประเภทใบเลยงค และใบเลยงเดยว

เปนตนการรจกแบงกลม รจกแยกแยะเปนชนด และรจกแบงประเภท นบวาเปนการคดทสาคญ

อยางหนง ไมวาจะเปนคณตศาสตร หรอมนษยวทยา หรอวทยาศาสตร ยอมใชการคดแบบแบงชนด

หรอแบงประเภท

55

2. การคดโดยตดประเดน (Thinking by elimination) เปนการคดแบบตดประเดน

ออกไปทละอยาง เปนการคดทเหนไดชดเจนใชกนอยในชวตประจาวน หรอในการสบสวนสอบสวน

3. การคดแบบอปนย (Inductive thinking) เปนการคดจากสวนรายละเอยดไปส

สวนสรป การคดแบบอปนยเรมตนดวยการสงเกต และการทดลองเมอเหนวาจรงจงสรป

4. การคดแบบนรนย (Deductive thinking) เปนการคดแบบตรงกนขามกบการคด

แบบอปนย กลาวคอ เรมตนจากขอสรป หรอทฤษฎกอนแลวจงไปสรายละเอยด

5. การคดแบบไตรตรอง หรอการคดสะทอน (Reflective thinking) การคดแบบน

เปนการคดวธวทยาศาสตรซงกาลงใชกนอยอยางแพรหลายในปจจบนแตในวงการศกษามกจะ

เรยกชอวา วธแกปญหา (Problem solving method) หรอวธการแหงปญญา (Method of intel

igence)

การคดทง 5 แบบดงกลาว นกปรชญาลทธพสจนนยมถอวาการคดแบบไตรตรองเปน

วธการแกปญหาซงเปนทงความมงหมายของการศกษาและเปนทงวธของการศกษา ทวาเปนความ

มงหมายนนกคอเรามงหมายใหผเรยน “คดเปน” ซงหมายความวาตองสอนวธคดดงกลาวใหเปนท

เขาใจและคลองแคลว อนเปนการทาใหผเรยนรจกแกปญหา โดยใชวธการนใหเปนนสย เมอประสบ

กบปญหาใดๆ ในชวตกจะไมตกใจจนเกนไป แตจะระลกถงการแกปญหานได และพยายามนาไปใช

ตามความแกกรณ ลกษณะเชนนคอสงทเรยกวา “คดเปน”

กาเย (Gagne. 1974: 783) ไดจาแนกประเภทของการคด ออกเปน 2 แบบคอ

1. การคดอยางเลอนลอย หรอไมมทศทาง คอ การคดจากสงทประสบพบเหน

จากประสบการณตรง เรยกอกอยางหนงวาการคดตอเนอง (Associative thinking) จาแนกยอยเปน

5 ลกษณะคอ

1.1 Free Association เปนการคดถงเหตการณทลวงมาแลว เมอมการกระตน

จากสงเราจาพวกคาพดหรอเหตการณ

1.2 Control Association เปนการคดโดยอาศยคาส งเปนแนว เชน ผคดอาจ

ไดรบคาสงใหบอกคาทอยในพวกเดยวกนกบคาทตนไดยนมา

1.3 Day Dreaming เปนการคดทมจดประสงคเพอปองกนตนเองหรอ เพอให

เกดความพอใจซงเปนการคดฝนในขณะทยงตนอย

1.4 Night Dreaming เปนการคดฝนเนองจากความคดของตน หรอเปนการคดฝน

เนองจากการรบรหรอตอบสนองตอสงเรา

1.5 Autistic thinking เปนการคดทหมกมนกบตนเอง ซงขนอยกบความเชอ

หรออารมณของผคดมากกวาขนอยกบลกษณะทแทจรงของการคด

2. การคดอยางมทศทาง หรอมจดมงหมาย คอ การคดทบคคลเรมใชความรพนฐาน

เพอกลนกรองการคดทเพอฝน การคดทเลอนลอยไรความหมาย ใหเปนการคดทมทศทางขน โดยมง

ไปสจดหมายหนง และเปนการคดทมบทสรปของการคดหลงจากทคดเสรจแลว ซงจาแนกออกเปน

2 ลกษณะ ไดแก

56

2.1 การคดสรางสรรค (Creative thinking) เปนการคดในลกษณะทคดไดหลาย

ทศทาง (Divergent thinking) ไมซากน หรอเปนการคดในลกษณะทโยงความสมพนธได กลาวคอ

เมอระลกสงใดกจะเปนสะพานเชอมตอใหระลกถงสงอนๆ ไดตอไป โดยสมพนธกนเปนลกโซ

2.2 การคดวเคราะหวจารณ (Critical Thinking) เปนการคดทใชเหตผลในการ

ปญหาหรอขอมลตางๆ วามขอเทจจรงเพยงใด หรอไม

4.2.5 ทกษะยอยของการคดวเคราะห

ทกษะยอยของการคดมดงน (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2540: 44)

1. การรวบรวมขอมลทงหมดมาจดระบบหรอเรยบเรยงใหงายแกการทาความเขาใจ

2. การกาหนดมตหรอแงมมทจะวเคราะหโดยอาศยองคประกอบอยางใดอยางหนง

หรอทงสองอยาง ไดแก

1. ความรหรอประสบการณเดม

2. การคนพบลกษณะหรอคณสมบตรวมของกลมขอมลบางกลม

3. การกาหนดหมวดหมในมตหรอแงมมทจะวเคราะห

4. การแจกแจงขอมลท มอยลงในแตละหมวดหม โดยคานงถงความเปน

ตวอยาง เหตการณ การเปนสมาชก หรอความสมพนธเกยวของโดยตรง

5. การนาขอมลทแจกแจงเสรจแลวในแตละหมวดหมมาจดลาดบ หรอจดระบบ

ใหงายแกการทาความเขาใจ

6. การเปรยบเทยบขอมลระหวางหรอแตละหมวดหมในแงของความมาก k

นอย ความสอดคลอง k ความขดแยง ผลทางบวก k ทางลบ ความเปนเหต k เปนผล ลาดบความ

ตอเนอง

4.2.6 องคประกอบสาคญของการคดวเคราะห

องคประกอบของการคดวเคราะห ไดมผกลาวไว ดงน

เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2549: 26–30) ไดกลาวถงองคประกอบของการคดเชง

วเคราะห ไวดงน

1. ความสามารถในการตความ เราจะไมสามารถวเคราะหสงตางๆ ได หากไม

เรมตนดวยความเขาใจขอมลทปรากฏ เรมแรกเราจงจาเปนตองพจารณาขอมลทไดรบวาอะไร เปน

อะไรดวยการตความ การตความ (Interpretation) หมายถง การพยายามทาความเขาใจและให

เหตผลแกสงทตองการวเคราะห เพ อแปลความหมายท ไมปรากฏโดยตรงของส งนน เปนการสราง

ความเขาใจตอสงทตองการวเคราะหโดยสงนนไมไดปรากฏโดยตรง คอ ตวขอมลไมไดบอกโดยตรง

แตเปนการสรางความเขาใจท เกดกวาสงทปรากฏ อนเปนการสรางความเขาใจบนพ นฐานของสงท

ปรากฏในขอมลทนามาวเคราะห เกณฑทแตละคนใชเปนมาตรฐานในการตดสนยอมแตกตางกนไป

ตามประสบการณและคานยมของแตละบคคล

57

2. ความรความเขาใจในเร องทจะวเคราะห เราจะคดวเคราะหไดดนนจาเปนตองม

ความรความเขาใจพนฐานในเรองนน เพราะความรจะชวยในการกาหนดขอบเขตการวเคราะหแจก

แจงและจาแนกไดวาเรองนนเกยวของกบอะไร มองคประกอบยอยๆ อะไรบาง มกหมวด

3. ความชางสงเกต ชางสงส ยและชางถาม นกคดเชงวเคราะหจะตองม

องคประกอบทงสามนรวมดวย คอตองเปนคนทชางสงเกต สามารถคนพบความผดปกตทามกลาง

สงทดอยางผวเผนเหมอนไมมอะไรเกดขน ตองเปนคนทชางสงสย เมอเหนความผดปกตแลวไม

ละเลย แตหยดพจารณา ขบคดไตรตรอง แ ละตองเปนคนชางถาม ชอบตงคาถามกบตวเองและคน

รอบ ๆ ขางเกยวกบสงทเกดขน เพอนาไปสการคดตอเกยวกบเรองนน การตงคาถามจะนาไปสการ

สบคนความจรงและเกดความชดเจนในประเดนทตองการวเคราะห

4. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล น กคดเชงวเคราะหจะตองม

ความสามารถในการใชเหตผล จาแนกแยกแยะไดวาสงใดเปนความจรง สงใดเปนความเทจสงใดม

องคประกอบในรายละเอยดเชอมโยงสมพนธกนอยางไร

4.2.7 คณสมบตทเออตอการคดวเคราะห

เปนมนษยเหมอนกน ใชวาจะมคณสมบตในการค ดวเคราะหเหมอนกน แมวาจะอย

ในวยเดยวกน มเพศเดยวกน มการศกษา ฐานะความเปนอยเหมอนกน หรออยในสภาพแวดลอม

เดยวกน แตลกษณะการคดอาจแตกตางกนได ฉะนน บคคลทตางเพศ ตางวย ตางฐานะความ

เปนอยและตางสภาพแวดลอมกน หากคานงถงความแตกตางน มนษยจะมความเขาใจและยอมรบ

กนมากขน อยางไรกตามบคคลทมคณสมบตดานการคดวเคราะหสงกวาผอนยอมมโอกาสประสบ

ความสาเรจมากกวา (วระ สดสงข. 2550: 29)

สวทย มลคา (2547: 14) แบงคณสมบตทเออตอการคดวเคราะหไว 4 ประการ คอ

1. ความรความเขาใจเรองทจะวเคราะห ผคดตองมความรความเขาใจพนฐานใน

เรองนนๆ เพราะจะชวยกาหนดขอบเขตการวเคราะห จาแนก การแจกแจงองคประกอบ จดหมวดหม

และลาดบความสาคญหรอหาสาเหตของเรองราวเหตการณไดชดเจน

2. ชางสงเกต ชางสงสย ช างไตถาม คนท ชางสงเกต ยอมสามารถมองเหนหรอ

คนหาความผดปรกตของส งของหรอเหตการณท ดแลวเหมอนไมมอะไรเกดข น มองเหนแงมมท

แตกตางไปจากคนอน คนชางสงสย เมอเหนความผดปรกตแลวจะไมละเลย แตจะหยดคดและพจารณา

คนชางไตถาม ชอบตงคาถามเกยวกบเรองทจะพดอยเสมอ เพอนาไปสการขบคดคนหาความจรงใน

เรองนน คาถามทมกใชกบการคดวเคราะหคอ 5 W 1 H ประกอบดวย What (อะไร) Where (ทไหน)

When (เมอไหร) Why (ทาไม) Who (ใคร) และ How (อยางไร)

3. ความสามารถในการตความ การตความเกด จากการรบรขอมลเขามาทาง

ประสาทสมผส สมองจะทาการตความขอมล โดยวเคราะหเทยบเคยงกบความทรงจาหรอความรเดม

ทเกยวกบเรองนน เกณฑทใชเปนมาตรฐานในการตดสนจะแตกตางกนไปตามความรประสบการณ

และคานยมของแตละบคคล ดงนนความรตางกน ประสบการณตางกนและคานยมตางกน การตความ

ขอมลหรอเหตการณทพบเหนกแตกตางกนไปดวย

58

4. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล การคดวเคราะหจะเกดข น เมอ

พบสงทมความคลมเครอ เกดขอสงสยตามมาดวยคาถามตองคนหาคาตอบหรอความนาจะเปน วาม

ความเปนมาอยางไร ซงสมองจะพยายามคดเพอหาขอสรปความรความเขาใจอยางสมเหตสมผล

4.2.8 กระบวนการคดวเคราะห

กระบวนการเปนขนตอนของการทางานเพอใหสามารถแกปญหาไดสาเรจแตละ

กระบวนการตางกมข นตอนการดาเนนการทจะชวยใหกระบวนการนนสาเรจ กา รดาเนนการตาม

ขนตอนใหไดผลดตองอาศยทกษะทจาเปนหลายประการ เชน การระบปญหาใหไดถกตองชดเจน ม

ทกษะในการสงเกต ทกษะการจาแนก ทกษะการเชอมโยงและทกษะการสรป (ทศนา แขมมณ ;

และคณะ. 2544: 149)

เสงยม โตรตน (2546: 27) กลาววา กระบวนการคดวเคราะหมข นตอน ดงน

1. การแยกแยะประเดนยอย ๆ ของเรองทรวมกนเปนเรองใหญ

2. การหาขอมลในแตละหนวยยอย

3. การพจารณาขอมลในหนวยยอยวาจาเปนสมพนธกนอยางไร

4. การพจารณาความคด

5. การสรปตามฐานขอมลทม

สวทย มลคา (2547: 19-21) กลาววา กระบวนการคดวเคราะหประกอบดวย 5 ขนตอน

ดงน

1. กาหนดสงทตองการวเคราะห เปนการกาหนดวตถสงของ เรองราว หรอเหตการณ

ตางๆ ขนมา เพอเปนตนเรองทจะใชวเคราะห เชน พช สตว ดน รปภาพ บทความ เรองราว เหตการณ

หรอสถานการณจากขาว ของจรงหรอสอเทคโนโลยตางๆ เปนตน

2. กาหนดปญหาหรอวตถประสงค เปนการกาหนดประเดนขอสงสยจากปญหา

ของสงทตองการวเคราะห ซงอาจจะกาหนดเปนคาถามหรอกาหนดวตถประสงคของการวเคราะห

เพอคนหาความจรง สาเหตห รอความสาคญ เชน ภาพนบทความนตองการสอหรอบอกอะไรท

สาคญทสด

3. กาหนดหลกการและกฎเกณฑ เปนการกาหนดขอกาหนดสาหรบใชแยก

สวนประกอบของสงทกาหนดให เชน เกณฑในการจาแนกสงทมความเหมอนกนหรอแตกตางกน

หลกเกณฑในการหาลกษณะความสมพน ธเชงเหตผล อาจจะเปนลกษณะความสมพนธทมความ

คลายคลงกนหรอขดแยงกน

4. กาหนดการพจารณาแยกแยะ เปนการกาหนดการพนจพเคราะห แยกแยะ และ

กระจายสงทกาหนดใหออกเปนสวนยอยๆ โดยอาจใชเทคนคคาถาม 5 W 1 H ประกอบดวย

What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไหร) Why (ทาไม) Who (ใคร) และ How (อยางไร)

5. สรปคาตอบเปนการรวบรวมประเดนทสาคญเพอหาขอสรปเปนคาตอบหรอ

ปญหาของสงทกาหนดให

59

อรนช ลมตศร (วระ สดสงข. 2550: 25-28; อางองจาก อรนช ลมตศร . 2549: 19-21) กลาวถงกระบว นการคดและการยอยขอมลของสมองวา การทางานของสมองทง 2 ซก คอ สมองซกซายและสมองซกขวาเปนตวกาหนดวถทางในการคด การเรยนรและยอยขอมลของผเรยนแตละคนทแตกตางกนไป สมองทงสองซกนเชอมโยงตอกน โดยสมองซกซายเกยวของกบการคดวเคราะห โดยเฉพาะสอการรบร สามารถตความหมายสญลกษณทกชนด ความสามรถทจะเขาใจและทาตามคาสง การโยงความสมพนธกบสงทไดยน ความสามารถในทางตรรกะ การวเคราะหขอมลเปนขนเปนตอน การเรยบเรยงลาดบกอนหลง บางครงอาจเรยนสมองซกซายวา สมองวชาการ สวนสมองซกขวาทางานเกยวของกบระบบประสาทสมผสในลกษณะแฮบตก (Haptic) มความสามารถในดานมตสมพนธ ความสามารถทางศลปะสรางสรรค สมองซกขวาอาจจะเรยกวา เปนสมองสวนทสรางสรรคหากเราจะฝกสมองใหมกระบวนการคดวเคราะห เราสามารถฝกไดตามขนตอนตอไปน

4.2.9 การวดความสามารถในการคดวเคราะห

สมนก ภททยธน (2546: 144-147) กลาววาการวดการวเคราะหเปนการใชวจารณญาณเพอไตรตรอง การแยกแยะพจารณาดรายละเอยดของส งตางๆ หรอเร องตางๆ วาม ชนสวนใดสาคญทสด ของชนสวนใดสมพนธกนมากท สด และชนสวนเหลาน นอยรวมกนได หรอ ทางานไดเพราะอาศยหลกการใด ซงแบงออกเปน 3 ดาน คอ 1. การวเคราะหความสาคญ หมายถง การพจารณาหรอจาแนกวา ชนใด สวนใดเรองใด เหตการณใด ตอนใดสาคญทสดหรอหาจดเดน จดประสงคสาคญ สงทซอนเรน 2. การวเคราะหความสมพนธ หมายถง การคนหาความเกยวของระหวาง คณลกษณะสาคญของเรองราวของสงตางๆ วาของชนสวนใดสมพนธกนรวมทงขอสอบอปมา อปมย 3. การวเคราะหหลกการ หมายถง การใหพจารณาดชนสวนหรอสวนปลกยอยตางๆ วาทางานหรอยดกนได หรอคงสภาพเชนนนไดวาใชหลกการใดเปนแกนกลาง จงถามถงโครงสรางหรอหลกหรอวธการทยดถอ สวทย มลคา (2547: 23-24) การคดวเคราะหอาจจาแนกออกเปน 3 ลกษณะ ดงน 1. การวเคราะหสวนประกอบ เปนความสามารถในการหาสวนประกอบทสาคญของสงของหรอเรองราวตางๆ วามสาระสาคญอะไร มปจจยอะไรบาง มเหตมผลอยางไร เชน การวเคราะหขาว บทความ เรองสน สารคด เปนตน ตวอยางคาถามการวเคราะหสวนประกอบ เชน อะไรเปนสาเหตสาคญของความยากจน อะไรเปนสาเหตหลกททาใหเกดอบตเหต องคประกอบเรองสนมอะไรบาง สาระสาคญของบทความเรองนคออะไร การวเคราะหสวนประกอบไมใชเรองยาก แมแตนกเรยนระดบปฐมวยกสามารถวเคราะหสวนประกอบได 2. การวเคราะหความสมพนธ เปนความสามารถในการคนหาความสมพนธของสวนสาคญตางๆ โดยระบความสมพนธระ หวางความคด ความสมพนธในเชงเหตผลหรอความแตกตางระหวางขอโตแยงท เกยวของหรอไมเก ยวของ ตวอยาง คาถามวเคราะหความสมพนธ เชน ครอบครวมปญหาสงผลตอสงคมอยางไร พอแมทะเลาะกนสงผลตอลกอยางไร พชและสตวมความสมพนธกนอยางไร ขนแผน และนางวนทองเก ยวของกนอยางไร สรปวา เม อมเหตยอมมผล ผลยอมเกดจากเหต เหตกบผลหรอผลกบเหตยอมมความสมพนธกน เปนทฤษฏทนกเรยนสามารถรบรและเขาใจได

60

3. การวเคราะหหลกการ เปนความสามารถในการหาความสมพนธสวนสาคญใน

เรองนนวาสมพนธกนอยโดยอาศยหลกการใด เชน การใหผเรยนคนหาหลกการของเรอง การระบ

จดประสงคของผเรยน ประเดนสาคญของเรอง เทคนคทใชในการจงใจผอาน และรปแบบของภาษาทใช

เปนตน ตวอยาง คาถามการวเคราะหหลกการ เชน หลกการสาคญของการอานคออะไร ห ลกการ

สาคญของการเขยนคออะไร หลกการสาคญของการพดคออะไร หลกการสาคญของการฟงคออะไร

ความมงหมายของการเรยนคออะไร แกนของเรองสนเรองนคออะไร ฯลฯ

4.2.10 ความสาคญและคณคาของการคดวเคราะห

วนช สธารตน (2547: 123-124) กลาวถง ความสาคญและคณคาของการคดวเคราะห

วา

1. การคดวเคราะห มความจาเปนอยางยงสาหรบการดาเนนชวตประจาวน การคด

วเคราะหเปนวธการของนกปราชญ

2. การคดวเคราะห เปนวธคดททาใหผคดมความชานาญในการคด สามารถ

กอใหเกดผลผลตทางปญญาทด กวา และสามารถประเมนผลงานทางดานสตปญญาไดด สงผลให

การกอใหเกดผลผลตทางปญญาทดกวา และสามารถประเมนผลงานทางดานสตปญญาไดด สงผล

ใหการกระทาดานตางๆ มเหตผลดขน มประสทธภาพมากขน ทงทางดานการดาเนนชวตและการ

ทากจกรรมการงานทงหลาย

3. การคดวเคราะห เปนมาตรฐานการวดผลทางสตปญญาและการกระทาของ

มนษย ซงมสาระสาคญอยทความสมบรณถกตองของการใหเหตผลและการตดสนสงตางๆ

4. การคดวเคราะห เปนการคดทเตมไปดวยสาระ และมส วนสรางความเจรญแก

วทยาการทก ๆ สาขา ทาใหทกเร องมความสมบรณทางดานเหตผลและการปฏบตทงวชาในสาขา

วทยาศาสตร ศลปะและวชาชพ

5. การคดวเคราะห เปนวธการท บคคลใชประเมนผลตนเอง เพ อใหรวาตนเองม

วธการใหเหตผลและตดสนใจเรองตางๆ มความสมบรณเพยบพรอมเพยงใด

ดงนน การคดวเคราะห จงเปนกระบวนการทางปญญาทมคณคาของมนษย เปน การ

คดทเตมไปดวยสาระ และคณภาพ โดยแสดงออกมาในลกษณะของการใหเหตผลและการตดสนสง

ตางๆ ดวย วธการแหงการใชสตปญญา การคดวเคราะหจงเปนองคประกอบทสาคญ เปนอยางยง

ของมนษย

4.2.11 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห


อไร มะวญธร (2544 : 84) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยน การคดวเคราะหเชง

วจารณญาณ และพฤตกรรมการทางานกลม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอน

แบบประสบการณและแบบคมอคร ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนโดยการสอนการใชประสบการณ

กบคมอคร มการคดวเคราะหเชงวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

61

ระพนทร ครามม (2544 : 80) ไดศกษาความสามารถในการคดอยางมเหตผลเชง

วเคราะห ของนกเรยนทเรยนวชาสงคมศก ษา โดยการสอนตามแนวคอนสตคตวซม กบการสอน

แบบการแกปญหา ผลการวจยพบวานกเรยนทเรยนตามแนวคอนสตคตวซม กบการสอนแบบ

แกปญหามความสามารถในการคดอยางมเหตผลเชงวเคราะหแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 ซงแบบทดสอบ ทใชวดความสามารถใน การคดอยางมเหตผลเชงวเคราะห ชนดขอ

คาถาม 2 ชนด ไดแก ขอคาถาม แบบคดวเคราะหอธบาย และชนดขอวเคราะหแบบเหตผลเชง

ตรรกะ

งานวจยในตางประเทศ

เรย (Ray. 19778: 3220-A) ไดวจยเปรยบเทยบอทธพลของการใชคาถามในระดบท

ตากบคาถามระดบสงของการสอนวชาเคมทม ความมเหตผลเชงนามธรรมและการคดอยางมเหตผล

ของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย จานวน 2 กลม กลมละ 54 คน โดยการจดสภาพแวดลอม

ใหเหมอนกนหมด กลม ท 1 สอนดวยการใชคาถามระดบตา ผลการวจยพบวา กลมท สอนดวย

คาถามระดบสงสามารถทาแบบทดสอบในเร องการคดอยางมเหต ผลเชงนามธรรม และคดอยางม

เหตผลไดมากกวาอกกลมหนง

ลมพคน (Lumpkin. 1991 : 369 -A) ไดศกษาผลการสอ นทกษะการคดวเคราะห

ผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในเน อหาวชาสงคมศกษาของนกเรยนระดบ 5 และ 6

ผลการวจยพบวาเม อไดสอนทกษะการคดวเคราะหแลวนกเรยนระดบ 5 และ 6 มความสามารถ

ดานการคดวเคราะห ไมตางกน นกเรยนระดบ 5 ทงกลมทดลองและกลมควบคม มผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความคงทนในวชาสงคมไมแตกตางกน สาหรบนกเรยนระดบ 6 ทเปนกลมทดลอง

มผลสมฤทธทางการเรยน และความคงทนในเนอหาวชาสงคมศกษาสงกวากลมควบคม

บทท 3

วธดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรทใชในก ารวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดง

วทยา จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 11 หองเรยน รวม 430 คน


กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดงวทยา

จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 70 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster

Random Sampling) หองเรยนละ 35 คน แลวสมอยางงายอกครงหนง (Simple Random Sampling)

โดยวธการจบฉลากเปนกลมทดลอง และกลมควบคม ดงน



เนอหาทใช

เนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรชนมธยมศกษา

ปท 3 สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม หนวยการเรยนรท 2 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม


ระยะเวลาทใชในการวจย

ดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยใชเวลาทดลองกลมละ 16 ชวโมง

จานวน 4 ชวโมง ตอสปดาห เปนระยะเวลา 4 สปดาห

63

แบบแผนการทดลอง

การศกษาคนควาคร งน เปนการวจยเชง ทดลอง ดาเนนการทดลองโดยใชแบบแผน

การทดลองแบบ Randomized Control Group PretestUPosttest Design ชศร วงศรตนะ

(ขนษฐา กรกาแหง. 2551: 85; อางองจาก ชศร วงศรตนะ. 2550: 377) มรปแบบวจย ดงน

ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง

กลม สอบกอน การทดลอง สอบหลง

(R) E

(R) C

T1E

T

X

1C -

T2E

T

2C

สญลกษณทใชในแบบแผนการวจย

(R)E แทน กลมทดลอง ซงไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

(R)C แทน กลมควบคม ซงไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

T1E

T

แทน การสอบกอนการทดลองของกลมทดลอง

1C

T

แทน การสอบกอนการทดลองของกลมควบคม

2E

T

แทน การสอบหลงการทดลองของกลมทดลอง

2C

X แทน การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

แทน การสอบหลงการทดลองของกลมควบคม

- แทน การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย

1. แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

2. แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม


3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห

64

ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

1. ศกษาสาระการเรยนรวทยาศาสตร มาตรฐานการเรยนรชวงชน ผลการเรยนรทคาดหวง

คาอธบายรายวชา และหนวยการเรยนรจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544


คาอธบายรายวชา และหนวยการเรยนรจากหลกสตรสถานศกษาโรงเรยนหนองบวแดงวทยา

จงหวดชยภม

3. วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชน ผลกา รเรยนรทคาดหวง และหนวยการ เรยนร

สาระท 2: สงมชวตกบสงแวดลอม หนวยการเรยนรท 2 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต โดยมหวขอดงน

3.1 ระบบนเวศ

3.2 ประชากร

3.3 ความสมพนธของสงมชวต

3.4 การถายทอดพลงงาน

3.5 วฏจกรของสาร

3.6 สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

4. กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมของแตละเนอหา

5. สรางแผนการจดการเรยนร จานวน 16 ชวโมง ซงประกอบดวยรายละเอยด ดงน

5.1 ผลการเรยนรทคาดหวง

5.2 จดประสงคการเรยนร

5.3 สาระการเรยนร

5.4 กจกรรมการจดการเรยนร

5.5 สอการจดการเรยนร

5.6 การวดผลประเมนผล

วธการหาคณภาพของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค

TGT และเอกสารประกอบการเรยน ไปใหผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจเกยวกบความเทยงตรง

ของเนอหา ภาษาและกจกรรมตางๆ ในเอกสารประกอบการจดการเรยนร โดยใชการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT เพอวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ≥ .50 ขนไป พบวา คา

ดชนความสอดคลอง (IOC) = 1.00

2. นาแผนการจ ดการเรยนร โดยใชการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT ท

ผเชยวชาญตรวจและปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไมใชกลม

ตวอยาง เพอทดสอบประสทธภาพของแผนการจ ดการเรยนรตามเกณฑทคาดหวง E1/E2= 80/80

พบวาประส ทธภาพ ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มคา E1/E2 =

80.25/82.15

3. นาแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไขไปใชกบกลมตวอยางจรง

65

ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร


คาอธบายรายวชา และหนวยการเรยนรจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2544


คาอธบายรายวชา และหนวยการเรยนรจากหลกส ตรสถานศกษาโรงเรยนหนองบวแดงวทยา


3. วเคราะหมาตรฐานการเรยนรชวงชน ผลการเรยนรทคาดหวง และหนวยการเรยนร

สาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม หนวยการเรยนรท 2 เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต โดยมหวขอดงตอไปน


3.2 ประชากร

3.3 ความสมพนธของสงมชวต

3.4 การถายทอดพลงงาน

3.5 วฏจกรของสาร


4. กาหนดจดประสงคเชงพฤตกรรมของแตละเนอหา

5. สรางแผนการจดการเรยนร จานวน 16 ชวโมง ซงประกอบดวยรายละเอยด ดงน

5.1 ผลการเรยนรทคาดหวง

5.2 จดประสงคการเรยนร

5.3 สาระการเรยนร

5.4 กจกรรมการจดการเรยนร

5.5 สอการจดการเรยนร

5.6 การวดผลประเมนผล

วธการหาคณภาพของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

1. นาแผนการจดกจกรรมการเรยนร โดยใชการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร และ

เอกสารประกอบการเรยน ไปใหผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจเกยวกบความเทยงตรงของเนอหา

ภาษาและกจกรรมตางๆ ในเอกสารประกอบการจดกา รเรยนรโดยใชการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความร เพอวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) ≥ .50 ขนไป พบวา คาดชนความ

สอดคลอง (IOC) = 1.00

2. นาแผนการจดการเรยนร โดยใชการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรทผเชยวชาญ

ตรวจและปรบปรงแกไข แลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไมใชกลมตวอยางเพอ

ทดสอบประสทธภาพของแ ผนการจดการเรยนร ตามเกณฑทคาดหวง E1/E2= 80/80 พบวา

ประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มคา 46.81/05.8021 =EE

3. นาแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไขไปใชกบกลมตวอยางจรง

66

ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

1. ศกษาเอกสารเกยวกบการวดผลประเมนผล การเขยนขอสอบและการสรางขอสอบวชา

วทยาศาสตร

2. ศกษาสาระการเรยนรวทยาศาสตรสาระท 2 : ชวตกบสงแวดลอม หนวยการเรยนรท 2

เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต จากหนงสอเรยนสาระการเรยนร

พนฐาน กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3 เพอสรางตารางวเคราะห

ขอสอบวชาวทยาศาสตร แบงพฤตกรรมดานตางๆ 4 ดาน คอ ดานความรความจา ความเขาใจ การ

นาไปใช และดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. สรางตารางวเคราะหจดประสงคการเรยนร ทสอดคลองกบเนอหาวชาวทยาศาสตร เรอง

สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ชนมธยมศกษาปท 3

4. สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแบบปรนยชนดเลอกตอบ

5 ตวเลอก จานวน 50 ขอ ตามตารางวเคราะหขอสอบวชาวทยาศาสตร

วธการหาคณภาพ ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

1. นาแบบทดสอบใหผเชยวชาญทางดานการสอนวทยาศาสตร จานวน 3 ทาน ตรวจสอบ

ลกษณะการใชคาถาม ตวเลอก ความสอดคลอง กบพฤตกรรมทตองการวด ความถกตองดานภาษา

เพอปรบปรงแกไข โดยการคดเลอกขอสอบทมด ชนความสอดคลอง (IOC) ≥ .50 พบวา คาดชนความ

สอดคลอง (IOC) มคาระหวาง 0.67 – 1.00

2. นาแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลวทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน

หนองบวแดงวทยาทเรยนเรองนแลว จานวน 70 คน

3. นากระดาษคาตอบทนกเรยนตอบแลวมาตรวจใหคะแนน โดยขอทถกให 1 คะแนน ขอทผด

หรอตอบเกน 1 ตวเลอกให 0 คะแนน เมอตรวจรวมคะแนนเรยบรอยแลว นามาวเคราะหดงตอไปน

3.1 หาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบทสรางขนเปนรายขอ

3.2 คดเลอกขอสอบทมความยากงาย (p) ระหวาง 0.20 – 0.80 และมคาอานาจจาแนก (r)

ตงแต 0.20 ขนไป พบวา คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.21 – 0.80 และมคาอานาจจาแนก (r) มคา

0.22 – 0.64

4. นาแบบทดสอบท คดเลอกไว จานวน 30 ขอ ไปทดสอบกบนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 3

โรงเรยนหนองบวแดงวทยาจานวน 70 คน เพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยใชสตร KR-20

ของ คเดอร-รชารดสน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (ขนษฐา กรกาแหง. 2551: 92 – 93; อางองจาก;

ลวน สายยศ ; และ องคณา สายยศ . 2538: 197-198) แบบทดสอบวดผลสม ฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรมคาความเชอมน 0.84

5. นาแบบทดสอบไปใชกบกลมตวอยางตอไป

67

ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห

1. ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห

2. สรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห ประกอบดวย สถานการณท

เกยวของกบวทยาศาสตร และสถานทพบเหนในชวตประจาวน จานวน 50 ขอ โดยแตละสถานการณ

จะตงคาถาม แบบชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก ซงครอบคลม ความสามารถของผเรยน 3 ดาน ดงน

2.1 ดานวเคราะหความสาคญ

2.2 ดานการวเคราะหความสมพนธ

2.3 ดานการวเคราะหหลกการ

3. สรางแบบทดสอบวด ความสามารถในการคดวเคราะห แบบปรนยชนดเลอกตอบ

5 ตวเลอก จานวน 50 ขอ ตามตารางวเคราะหขอสอบ

วธการหาคณภาพ แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห

1. นาแบบทดสอบวดความสามารถในการวเคราะหไปใหผเชยวชาญทางดานการสอน

วทยาศาสตร จานวน 3 ทาน ตรวจสอบลกษณะการใชคาถาม ตวเลอก ภาษาทใชและคดเลอกข อสอบ

ทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยพจารณาคา IOC ≥ 0.50 พบวา คาดชนความสอดคลอง (IOC)

มคาระหวาง 0.67 – 1.00

2. นาแบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเครา ะหทไดมาปรบปรง แลวเสนอตอ

ประธานและกรรมการควบคมปรญญานพนธตรวจพจารณาอกครง แลวนามาปรบปรงแกไขตาม

ขอเสนอแนะใหเรยบรอย

3. นาแบบทดสอบวดความส ามารถในการคดวเคราะหทปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบ

นกเรยนทเรยนเรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ทไมใชกลมตวอยาง

จานวน 70 คน เพอหาคณภาพของแบบทดสอบ

4. คดเลอกขอสอบทมความยากงาย (p) ระหวาง 0.20 – 0.80 และมคาอานาจจาแนก (r)

ตงแต 0.20 ขนไป พบวา คาความยากงาย (p) ระหวาง 0.21 – 0.80 และมคาอานาจจาแนก (r) มคา

0.22 – 0.64

5. นาแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห ทคดเลอกไวจานวน 30 ขอ ไปทดลอง

กบนกเรยนทไมใชกลมตวอยาง จานวน 70 คน เพอหาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยคานวณจาก

สตร KR-20 ของ คเดอร-รชารดสน ลวน สายยศ และองคณา สายยศ (ขนษฐา กรกาแหง. 2551: 92 -

93 อางองจาก; ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 197-198) แบบทดสอบวดความสามารถใน

การคดวเคราะหมคาความเชอ มน 0.75

6. นาแบบทดสอบไปใชกบกลมตวอยางตอไป

68

วธดาเนนการทดลองและการเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงนมวธการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. สมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดงวทยา จงหวดชยภมมา จานวน

2 หองเรยน จาก 11 หองเรยนและจบฉลากเปนกลมทดลองและกลมควบคม

2. ทดสอบกอนเรยน (Pre-test) ทงกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบความสามารถในการคดวเคราะหทางวทยาศาสตร

แลวนาผลการสอบมาตรวจใหคะแนน

3. ดาเนนการทดลองโดยผวจยดาเนนการสอนเอง โดยใชเนอหาเดยวกนทงกลมทดลอง และ

กลมควบคมและใชระยะเวลาในการทดลองเทากน ซงใช เวลาในการทดลองกลมละ 16 ชวโมง ชวโมง

ละ 50 นาท ดงน

3.1 กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

3.2 กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

4. เมอสนสดการสอนตามกาหนด ทาการทดสอบหลงเรยน (Post- test) ทงกลมทดลองและ

กลมควบคม โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบความสามารถ

ในการคดวเคราะหชดเดม

5. ทาการตรวจใหคะแนนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ

แบบทดสอบความสามารถในการคดวเคราะหทงกลมทดลองและกลมควบคม แลวนาผลคะแนนทไดมา

วเคราะห โดยวธการทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานตอไป

การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล

1. ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGTกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร โดยใช t-test

Independent Samples ในรป Difference Score

2. ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กอนเรยนและหลงเรยน โดยใช t-test Dependent Samples

ในรป Difference Score

3. ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรกอนเรยนและหลงเรยน โดยใช t-test Dependent Samples ในรป

Difference Score

4. ศกษาความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยน ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยใชเทคนค TGT กบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร โดยใช t-test Independent


5. ศกษาความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอกอนเรยนและหลงเรยน โดยใช t-test Independent Samples ในรป Difference Score

69

6. ศกษาความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจด

การเรยนรแบบ เสาะหาความรกอนเรยนและหลงเรยน โดยใช t-test Independent Samples ในรป

Difference Score

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน

1.1 หาคาเฉลยของคะแนน (Mean) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ ; และ องคณา

สายยศ. 2543: 306)

=

เมอ แทน คะแนนเฉลย

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลม

1.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ของคะแนน โดยคานวณจาก

สตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2543: 307)

S =

เมอ S แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

∑X2

N แทน จานวนนกเรยน

แทน ผลรวมของคะแนนกาลงสองของนกเรยนแตละคน

X แทน คะแนนของนกเรยนแตละคน

70

2. สถตทใชทดสอบคณภาพของเครองมอ

2.1 หาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบพฤตกรรมทตอ งการจะวดของ

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร โดยใชดชนวดความสอดคลอง (ลวน สายยศ ;

และ องคณา สายยศ. 2539: 248-249)

IOC =

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง

∑R แทน ผลรวมการพจารณาของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

2.2 หาคาความยากงาย (p) และหาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน วทยาศาสตรและแบบทดสอบว ดความสามารถในการคดวเคราะห โดยวเคราะหขอสอบ

เปนรายขอ ดวยสตรตอไปน (พวงรตน ทวรตน. 2540: 129-130)

หาคาความยากงาย P =

เมอ P แทน คาความยากงายของคาถามของขอคาถามแตละขอ

R แทน จานวนผตอบถกในแตละขอ

N แทน จานวนผเขาสอบทงหมด

หาคาอานาจจาแนก n

PPr LH −=

เมอ r แทน คาอานาจจาแนก

PH

P

แทน จานวนคนทตอบถกในกลมสง

L

n แทน จานวนคนในกลมสงและกลมตา

แทน จานวนคนทตอบถกในกลมตา

71

2.3 หาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และ

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห โดยคานวณจากสตร KR-20 ของ Kuder-Richardson

(พวงรตน ทวรตน. 2540: 123) ดวยสตรตอไปน

rtt =

เมอ rtt

N แทน จานวนขอทดสอบของแบบทดสอบ

แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ

p แทน สดสวนของผททาไดในขอหนง ๆ นนคอสดสวน

ของคนทาถกกบคนทงหมด

q แทน สดสวนของผทาผดในขอหนง ๆ หรอคอ l – p

แทน คะแนนความแปรปรวนของเครองมอฉบบนน

3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน

3.1 สถตทใชทดสอบสมมตฐานขอ 1 และขอ 2 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสต รและความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

โดยใช t-test for dependent Samples ในรป Difference Score (Scott. 1967: 264)

t = ; df = n1+n2

ซง

-2

=

และ =

72

เมอ t แทน คาทใชในการพจารณาใน t-distribution

MD1

MD

แทน คาเฉลยของผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบ

กอนการเรยนของกลมทดลอง

2

D

แทน คาเฉลยของผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบ

กอนการเรยนของกลมควบคม

1

D

แทน ผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบกอนการ

เรยนของกลมทดลอง

2 แทน ผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบกอนการ

เรยนของกลมควบคม

แทน คาความแปรปรวนของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ

หลงเรยนและกอนการเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม

n1

n

แทน จานวนนกเรยนในกลมทดลอง

2 แทน จานวนนกเรยนในกลมควบคม

แทน คาความคาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวางการ

ทดสอบกอนการเรยนกบหลงการเรยนของกลมทดลอง

และกลมควบคม

3.2 ใชคาสถต t-test Independent sample ในรป Difference Score เพอหาความแตกตาง

ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และคะแนนความสามารถในการคดวเคราะหระหวาง

กลมทดลองและกลมควบคม (Scott. 1962: 264)

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

73

เมอ t แทน คาทใชในการพจารณา t – distribution

MD1

หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลอง

แทน คาเฉลยของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ

MD2

หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมควบคม

แทน คาเฉลยของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ

D1

กอนเรยนของกลมทดลอง

แทน ผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยนกบ

D2

กอนเรยนของกลมควบคม

แทน ผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยนกบ

2DS แทน คาความแปรปรวนของผลตางระหวางคะแนนการ

ทดสอบหลงเรยนและกอนเรยนของกลมทดลอง

และกลมควบคม

n1

n

แทน จานวนนกเรยนในกลมทดลอง

2

แทน จานวนนกเรยนในกลมควบคม

21 MDMDS − แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวาง

คะแนนการทดสอบหลงเรยนและกอนเรยนของ

กลมทดลองและกลมควบคม

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลและการแปลความหมายผลการวเคราะหขอมล ผวจยไดกาหนด

สญลกษณตางๆ ทใชแทนความหมาย ดงตอไปน

n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

Χ แทน คาคะแนนเฉลย

1Χ แทน คาคะแนนเฉลยกอนเรยน

2Χ แทน คาคะแนนเฉลยหลงเรยน

MD1

ทดสอบกอนเรยนของกลมทดลอง

แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบการ

MD2

ทดสอบกอนเรยนของกลมควบคม

แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบการ

D1

เรยนของกลมทดลอง

แทน ผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบการทดสอบกอน

D2

เรยนของกลมควบคม

แทน ผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบการทดสอบกอน

2DS แทน คาความแปรปรวนของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบหลงเรยน

และกอนการเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม

21 MDMDS − แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวางคะแนนการทดสอบ

หลงเรยนและการทดสอบกอนเรยนของกลมทดลองและกลมควบคม

S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน

∑D แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการทดสอบกอนเรยนกบ

หลงเรยน

∑ 2D แทน ผลรวมกาลงสองของความแตกตางระหวางคะแนนการทดสอบ

กอนเรยนกบหลงเรยน

t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t-Distribution

df แทน ชนแหงความเปนอสระ (degrees of freedom)

** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

75

การวเคราะหขอมล

การเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปลผลขอมล ผวจยไดเสนอความตามลาดบ ดงน

1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร


เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT สงกวากอนเรยน


เรยนรแบบสบเสาะหาความรสงกวากอนเรยน

4. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร


แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT สงกวากอนเรยน


แบบสบเสาะ หาความรสงกวากอนเรยน

ผลการวเคราะหขอมล

1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทดลองกบกลม

ควบคม โดยใชสถต t – test แบบ Independent Sample ในรป Difference Score ไดผลดงแสดงใน ตาราง

ตาราง 2 ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทดลองและ

กลมควบคม

กลมตวอยาง n 1Χ 2Χ MD 21MDMDS t

กลมทดลอง 35 15.83 22.75 6.93 0.12 0.81

กลมควบคม 35 16.30 23.08 6.78

t(.01, 68) = 2.6501

จากตาราง 2 แสดงวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนกลมทดลอง และ

กลมควบคมแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต แสดงวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT และนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน ไมสอดคลองกบสมมตฐานขอ 1

76

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถต t – test แบบ Independent

Sample ในรป Difference Score ไดผลดงแสดงใน ตาราง 3

ตาราง 3 แสดงการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน

การทดสอบ n k Χ S MD t

กอนเรยน 35 30 15.83 2.00

6.93 12.079**

หลงเรยน 35 30 22.75 3.17

t(.01, 35) = 2.4377

**มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากตาราง 3 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

แสดงวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอ 2


เรยนรแบบสบเสาะหาความรกอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถต t – test for Dependent Samples

ไดผลดงแสดงในตาราง 4

ตาราง 4 แสดงการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน


กอนเรยน 35 30 16.30 2.08

6.78 11.442**

หลงเรยน 35 30 23.08 2.73

t(.01, 35) = 2.4377


77

จากตาราง 4 แสดงวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลง

เรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอ 3

4. เปรยบเทยบ ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเร ยนกลมทดลองและกลม

ควบคม โดยใชสถต t – test for Dependent Samples ไดผลดงแสดงในตาราง 5

ตาราง 5 แสดงผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนกลมทดลองและ

กลมควบคม

กลมตวอยาง n 1Χ 2Χ MD 21MDMDS t

กลมทดลอง 35 15.31 19.02 3.71 0.63 4.58*

กลมควบคม 35 12.37 14.22 1.85

t(.01, 68) = 2.6501


จากตาราง 5 ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดงวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยใชเทคนค TGT และนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มความสามารถในการ

คดวเคราะหทางวทยาศาสตรแตกตางกน สอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอ 4

5. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t – test for Dependent Samples

ไดผลดงแสดงใน ตาราง 6

78

ตาราง 6 แสดงการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน


กอนเรยน 35 30 15.31 2.20

7.25 13.269**

หลงเรยน 35 30 19.02 3.10

t(.01, 35) = 2.4377


จากตาราง 6 แสดงวา ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสา คญทางสถตทระดบ

.01 แสดงวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มความสามารถในการ

คดวเคราะหหลงเรยนสงกวากอนการเรยน สอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอ 5

6. เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชสถต t – test for Dependent Samples ไดผลดง

แสดงใน ตาราง 7

ตาราง 7 แสดงการเปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน


กอนเรยน 35 30 12.37 2.02

3.75 8.200**

หลงเรยน 35 30 14.22 2.60

t(.01, 35) = 2.4377


79

จากตาราง 7 แสดงวาความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการ

เรยนรแบบ สบเสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 แสดง

วานกเรยน ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มความสามารถในการคดวเคราะห

หลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบสมมตฐานการวจยขอ 6

บทท 5

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การศกษาคนควาครงน เปนงานวจยเชงทดลอง เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

ความมงหมายของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหา

ความร

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT ทงกอนและหลงการทดลอง

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาป

ท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรท งกอนและหลงการทดลอง

4. เพอเปรยบเท ยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร




ทไดรบการจกการเรยนรแบบสบเสาะหาความรท งกอนและหลงการทดลอง

สมมตฐานในการวจย

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความรมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน



4. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความรมความสามารถในการคดวเคราะหแตกตางกน

81


โดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน



วธดาเนนการวจย

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนหนองบวแดงวทยา

จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 11 หองเรยน รวม 430 คน


กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน

หนองบวแดงวทยา จงหวดชยภม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 ทงหมด 2 หองเรยน จานวน

นกเรยน 70 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) หองเรยนละ 35 คน แลว

สมอยางงายอกครงหนง (Simple Random Sampling) โดยวธการจบฉลากเปนกลมทดลอง และ

กลมควบคม ดงน



เครองมอทใชในการวจย

1. แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต มคาสมประสทธ ของแผนการจดการเรยนร = 80.25/82.15

2. แผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต มคาสมประสทธของแผนการจดการเรยนร = 80.05/81.46

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบเลอกตอบ 5 ตวเลอก

จานวน 30 ขอ มคาความเชอมนเทากบ 0.84

4. แบบทดสอบวดความสาม ารถในการคดวเคราะห แบบเลอกตอบ 5 ตวเลอก จานวน

30 ขอมคาความเชอมนเทากบ 0.75

การเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงนมวธการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. ตรวจสอบสมมตฐานขอ 1 เปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของ

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร โดยใช t-test Independent Samples ในรป Difference Score

82


นกเรยนชนมธยมศกษาป ท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยใชเทคนค TGT กอนเรยน

และหลงเรยน โดยใช t-test Dependent Samples ในรป Difference Score


นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรกอนเรยนและหลงเรยน

โดยใช t-test Dependent Samples ในรป Difference Score

4. ตรวจสอบสมมตฐานขอ 4 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบนกเรยนทไดรบก ารจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร โดยใช t-test Independent Samples ในรป Difference Score

5. ตรวจสอบสมมตฐานขอ 5 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยนและหลงเรยน โดยใช t-test

Independent Samples ในรป Difference Score

6. ตรวจสอบสมมตฐานขอ 6 เปรยบเทยบความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจด การเรยนรแบบเสาะหาความรกอนเรยนและหลงเรยน โดยใช

t-test Independent Samples ในรป Difference Score

สรปผล การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะห

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT และการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร สรปผลได ดงน


โดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทาง

สถต


โดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01


เสาะหาความรหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

4. ความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดย

ใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01


โดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01


เสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

83

อภปรายผล จากการเปรยบเทยบผลสมฤท ธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถในการคด

วเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร สามารถอภปรายผลได ดงน

จากสมมตฐานขอท 1 ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใช

เทคนค TGT กบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร มผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรแตกตางกน อยางไมมนยสาคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอ 1

การสอนแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการสอนแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการ

เรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนสาคญ โดยกระบ วนการทง 2 รปแบบมงเนนให นกเรยนไดเกด

ความรความสามารถ ความคดและ การตดสนใจอยางเปนระบบสามารถสรางองคความร การคนพบ

ความรไดดวยตนเอง การคดอยางมระบบ คดแบบมเหต ผลและวเคราะห พรอมกบการแกปญหาได

ดวยตนเอง ในกระบวนการสอนทง 2 รปแบบ ตางมวธการแสวงหาขอมล ความรใหมๆ ทไดจาก

แหลงขอมลหรอแหลงความรตาง ๆผวจยไดใชกจกรรมทหลากหลายและการใชรปแบบของเกมการแขงขน

ทางวชาการ เขามามสวนรวมในกระบวนการเรยน การสอน ชวยใหนกเรยนไดมสวนรวมในการปฏบต

กจกรรมอยางทวถงและมากทสด เปนไปตามขนตอนของรปแบบการสอนทง 2 รปแบบ สามารถทาให

นกเรยนศกษาและทาความเขาใจกบขอมลและความรทหามาได พรอมทงสามารถสรางความหมาย

ของขอมล โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรตา งๆ ดวยตนเอง เชน การคดวเคราะห และ

กระบวนการกลมในการอภปรายและสรปความเขาใจเกยวกบความรทไดรบมาทงหมด และจดสงท

เรยนรเปนไปตามความเขาใจเพอใหนกเรยนไดจดจาสงทเรยนรไดงาย สอดคลองกบพระราชบญญต

การศกษา แหงชาต 2542 มาตรา 22 เนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนทนกเรยนทกคนม

ความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและเนนนกเรยนเปนสาคญทสด กระบวนการจดการศกษา

สงเสรมนกเรยนใหสามารถพฒนาตามธรรมชาตและตามศกยภาพ

จากการจดกจกรรมการเรยนการสอนทง 2 รปแบบ ทาใหผลสมฤทธทางการเ รยน

วทยาศาสตรของนกเรยนหลงการเรยนรสงกวากอนไดรบการจดการเรยนร เนองจากการสอนทง

2 รปแบบมงเนนนกเรยนเปนสาคญ โดยสงเสรมใหมกระบวนการกลม การเรยนรแบบมสวนรวม การ

จดบนทก การนาเสนอในชนเรยน ฝกการฟง การคด การซกถาม การอภ ปราย รจกศกษาคนควา

หาความร คด และแกปญหาไดดวยตนเอง อยางมระบบของการคด ใชกระบวนการของการคนควา

หาคว ามร ประกอบดวยวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และ

จตวทยาศาสตร จากเหตผลดงกล าวทกลาวมามสวนกระตนให นกเรยนเกดความร ความจาความ

เขาใจ ทกษะทางวทยาศาสตร และการนาความรไปใช ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอน

ทง 2 รปแบบนน มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ดานความร ความจา ความเขาใจ การ

นาไปใช และทกษะ กระบวนการทางวทยาศาสตร ไดมประสทธภาพไมแตกตางกนและมผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน

84

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ดานความร ความจา

ความเขาใจ การนาไปใช และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT และการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกน อยางไมมนยสาคญทางสถต

จากสมมตฐานขอท 2 ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 2

การสอนโดยการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT และการสอนโดยการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ไดมงเนนใหนกเรยนไดปฏบตกจกรรมดวยตนเอง มการปฏบต

จรง นาเสนอและสรปผล ใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทงดานความร ความจา และการ

นาไปใชประโยชน อกทงการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGTมงเนนให

นกเรยนสรางองคความรดวยตนเอง โดยอาศยกระบวนการของกลม การรวมมอกน เพอแขงขน

เกมทางวชาการตางๆ ทาใหเกดการพฒนากระบวนการคดวเคราะหขนภายในตนเองและอาศย

กระบวนการกลมเปนสวนชวย สนบสนนเพมเตมมากยงขน เกดการเรยนรดวยตนเอง เกดการคด

วเคราะห เกดความร ความจาจากประสบการณ ทนกเรยนไดเรยนร ข น เชน ไดเรยนรจากการ

ทดลอง เพอใหนกเรยนมโอกาสใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จะชวยพฒนาความสามารถใน

การคดวเคราะหได การสอนทง 2 รปแบบ ชวยกระตนใหนกเรยนมความรสกตอการคด การกระทา

และการตดสนใจในการแสวงหา ความรทางวทยาศาสตรอนเปนผลตอการพฒนาทางดานการคดอยาง

เปนระบบ การคดแบบมเหตผล และกระบวนการคดวเคราะหขน ดงนนการสอนของทง 2 รปแบบ มสวน

ชวยใหนกเรยนมสวนรวมทางดานสตปญญา ทาใหเกดความทาทายทางดานความร และความคดของ

นกเรยน สามารถกระตนสมองของนกเรยนใหเกดการเคลอนไหว สนกทจะคด และทาให นกเรยนม

สวนรวมทางสงคมกบบคคลหรอสงแวดลอมรอบตว

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT มขนตอน คอ การนาเสนอ

บทเรยนตอนกเรยนทงชน โดยครจะทาการเสนอบทเรยนใหกบนกเรยนโดยใชคาถามทก ระตน

นกเรยนหรออาจใชภาพประกอบเพอเราความสนใจนกเรยน การเรยนกลมยอย ในขนนจะแบง

นกเรยนตามความสามารถ โดยจะแบงเปนกลม กลมละ 4 คน ซงภายในกลมจะประกอบไปดวย

นกเรยนทเรยนเกง ปานกลางและออน และทกคนจะมหนาทแตกตางกนไปคอ สมาชกภายในกลม

จะแบงหนาทและปฏบตตามหนาทเวยนไป ดงนสมาชกคนท 1 มหนาทอานคาถามและแยกประเดนท

โจทยกาหนด หรอสงทเปนประเดนสาคญของคาถาม สมาชกคนท 2 วเคราะหหาแนวทางตอบ

คาถามอธบายใหไดมาซงแนวคาตอบ หรออธบายใหไดมาซงคาตอบทโจทยถาม สมาชกคนท 3

รวบรวมขอมลและเขยนคาตอบสมาชกคนท 4 สรปขน ตอนทงหมด ตรวจคาตอบ การแขงขนเกม

ทางวชาการจะมการแยกยายนกเรยนแตละกลมไปทาการแขงขนโดยจะจดแบงเปนโตะตาม

ความสามารถ การยกยองกลมทประสบผลสาเรจ เมอทาการแขงขนเสรจแลวนกเรยนแตละคนจะ

นาคะแนนทตนเองไดมารวมเปนคะแนนของกลม และการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค

85

TGT เปนการจดการเรยนร โดยมองคประกอบทสาคญ ซงไดแก กลม ในแตละกลมจะมนกเรยน

หลากหลาย ทงเรองของระดบความสามารถ และเพศโดยนกเรยนภายในกลมจะมทง นกเรยนท

เรยนเกง ปานกลาง และออน และทกคนจะชวยเหลอซงกนและกนนกเรยนทกคนในการทากจกรรม

หรอใบงานอกทง มการทบทวนสงทครสอนทาใหนกเรยน ภายในกลมเขาใจบทเรยนไดดยงขน

เนองจากทบทวนหรอการอธบายในสงทนกเรยนบางคนไมเขาใจนน ใชภาษาทส อ สารหรออธบาย

ทเขาใจงายกวาครอธบาย และตอมาคอเกม เกมทใชเปนในการแขงขนนน เปนสงทจะประเมน

ความรความเขาใจในบทเรยนทนกเรยนไดเรยนผานมา ยงชวยใหนกเรยนเกดความสนกสนาน

รสกตนตวในการแขงขน การแขงขนจะมการแขงขนตามระดบควา มสามารถของ ตนเอง จงไม

เกดขอไดเปรยบเสยเปรยบกน ซงสอดคลองกบ เกษม วจโน (2535: 15 -17) ทกลาวถงรปแบบการ

จดการเรยนรนวาประกอบไปดวย ทมหรอกลมซงจะแบงนกเรยนตามความสามารถ เกมใชฝกทกษะ

ของนกเรยน และการแขงขน เมอเรยนจบจะมการประเม นโดยการแขงขน การจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT สมาชกกลมจะมความรบผดชอบรวมกน สนใจการทางานของ

ตวเองเทาๆกบงานกลม สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกนแลกเปลยนบทบาทหนาทกน

ชวยเหลอซงกนและความสาเรจของกลมนนขนอยกบสมาชกภายใ นกลม ดงนนการเรยนดวยวธน

ทกคนตองรวมมอกนเรยนจงทาใหประสบความสาเรจไดและยงมการเสรมแรงใหกบนกเรยนโดย

การใหรางวลซงรางวลเปนตวกระตนทาใหนกเรยนเกดความพยายามและกระตอรอรนในการเรยน

กจกรรมการเรยนรทจดขนดงกลาว จะสามรถสง ผลตอความสามารถทกๆ ดานของ

ผเรยน โดยเฉพาะการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT นน ชวยทาใหผเรยนเกดความสนใจ

สนกสนาน เกดการเรยนแบบมสวนรวมเพมมากยงขน

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน ชน

มธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอน

เรยน

จากสมมตฐานขอท 3 ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 3

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรท ครและนกเรยนไดศกษาปรากฏการณทางวทยาศาสตรดวยวธการทางวทยาศา สตรและจตวทยาศาสตร หรออาจ นยามเชงปฏบตการของการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตรวา เปนการจดการเรยนรทมลกษณะใชกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การสงเกต การวด การประมาณคา การทานาย การเปรยบเทยบ การจาแนกประเภท การทดลอง การสอความหมายขอมล การลงความคดเหนจากขอมล การวเคราะห การตความหมายขอมล และลงขอสรปนกเรยนและครมความเคยชนในการใชกระบวนการทางวทยาศาสตรจนเปนนสย เวลาไมใชสงสาคญ ไมตองรบรอนสอนใหจบตามหวขอใหทนตามกาหนดตองเรงรดเวลา นกเรยนจะตองไมทราบคาตอบลวงหนา ควรเลอกหนงสอเรยนและคมอท ถามคาถามเปนปญหา และเสนอแนะแนวทางในการหาคาตอบแตไมบอกคาต อบ นกเรยนมความสนใจ

86

ทจะหาคาตอบ เนอหาในการสบเสาะหาความร ไมจาเปนตองตอเน อง หรอสมพนธกบเนอหาทนกเรยนไดเรยนไปแลวหรอกาลงจะเรยนตอไป การจดการเรยนรเนนคาถามวาทาไม ตว อยาง เชน เราทราบไดอยางไร เราพอใจกบขอสนนษฐาน ปญหาบางอยางจาเปนตองระบใหชดเจน และตงปญหาใหแคบเขามาจนพอดทใหนกเรยนแกปญหาในชนเรยนได ใหนกเรยนในชนเรยนชวยกนตงสมมตฐาน เพอเปนแนวทางในการสบเสาะหาความร นกเรยนมความรบผด ชอบในการเสนอแนวทางในการเกบขอมลจากการทดลอง การสงเกต การอาน และแหลงขอมลทเชอถอไดตางๆ มการรวมมอกนในการประเมนแนวทางในการปฏบตการ ระบขอสนนษฐานขอจากด และความยากใหชดเจนทกครง นกเรยนทาการสารวจ เกบขอมล โดยชวยกนทาเปนกลมเลกๆ ทาทงชน และทาเปนรายบคคลในการเกบขอมล เพอทดสอบสมมตฐาน นกเรยนสรปขอมลทได และนาไปสการสรปขอสมมตฐาน และใชความพยายามทจะใหมคาอธบายทางวทยาศาสตรได ขอสรปและคาอธบายตางๆ เปนประโยชนในการนาไปสหวขอ เนอหาวชาวทยาศาสตร จากทกลาวมา การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรนน เปนการจดการเรยนรทครใหผเรยนศกษาหาความรดวยตนเอง โดยครเปนผกระตนใหผเรยนอยากทจะเรยนร หรออยากทจะคนหาคาตอบเหลานน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนตวชวยในการหาคาตอบ จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการจดกา รเรยนร แบบสบเสาะหาความร มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยน จากสมมตฐานขอท 4 ผลการวจ ยพบวาความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 4 การสอนแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการสอนแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนสาคญ โดยกระบ วนการทง 2 รปแบบมงเนนให นกเรยนไดเกดความรความสามารถ ความคดและ การตดสนใจอยางเปนระบบสามารถสรางองคความร การคนพบความรไดดวยตนเอง การคดอยางมระบบ คดแบบมเหต ผลและวเคราะห พรอมกบการแกปญหาไดดวยตนเอง ในกระบวนการสอนทง 2 รปแบบ ตางมวธการแสวงหาขอมล ความรใหมๆ ทไดจากแหลงขอมลหรอแหลงความรตางๆ ผวจยไดใชกจกรรมทหลากหลายและการใชรปแบบของเกมการแขงขนทางวชาการ เขามามสวนรวมในกระบวนการเรยน การสอน ชวยใหนกเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมอยางทวถงและมากทสด เปนไปตามขนตอนของรปแบบการสอนทง 2 รปแบบ สามารถทาใหนกเรยนศกษาและทาความเขาใจกบขอมลและความรทหามาได พรอมทงสามารถสรางความหมายของขอมล โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรตางๆ ดวยตนเ อง เชน การคดวเคราะห และกระบวนการกลมในการอภปรายและสรปความเขาใจเกยวกบความรทไดรบมาทงหมด และจดสงทเรยนรเปนไปตามความเขาใจเพอใหนกเรยนไดจดจาสงทเรยนรไดงาย สอดคลองกบพระราชบญญตการศกษา แหงชาต 2542 มาตรา 22 เนนการจ ดกจกรรมการเรยนการสอนทนกเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและเนนนกเรยนเปนสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาสงเสรมนกเรยนใหสามารถพฒนาตามธรรมชาตและตามศกยภาพ

87

การสอนโดยการจดการเรยนรแบบรวมมอ และการสอนโดยการจดการเรยนรแบบ สบเสาะหาความรไดมงเนนให นกเรยนไดปฏบตกจกรรมดวยตนเอง มการปฏบต นาเสนอและสรปผล โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซง ทบวงมหาลย (2525: 54–58) ไดกลาววา การเปดโอกาสใหนกเรยนไดฝกประสบการณเพอการเรยนร เชน ไดเรยนรจากการทดลอง เพอใหนกเรยน มโอกาสใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร จะชวยพฒนาเจตคตทดตอวชาวทยาศาสตรได ซงการสอนทง 2 รปแบบ ชวยกระตนใหนกเรยนมความรสกตอการคด การกระทาและการตดสนใจในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรทแสดงเปนพฤตกรรม เชน ความมเหตผล คอ การทนกเรยนแสดงถงการตรวจสอบความคดของตนเองจากแหลงทนาเชอถอ ยอมรบในคาอธบายเมอมหลกฐานสนบสนน ความเพยรพยายาม คอ การทนกเรยนมลกษณะไมทอถอยเมอมอปสรรคหรอมความลมเหลวในระหวางการดาเนนการแกปญหา ความอยากรอยากเหน คอ การทนกเรยนแสดงถงการชางซกถาม ชางอาน รเรมสงใหมๆ ตนเตนเมอ ไดรบขอมลหรอความคดใหมเพมเตม และความใจกวางเตมใจรบฟงความคดใหมๆ คอ การทนกเรยนแสดงถงการเปนผมใจกวางรบฟงความคดเหนหรอขอโตแยงทมเหตผลของผอน ไมยดมนในความคดของตนฝายเดยว ยอมรบพจารณาขอมลหรอความคดเหนทยงสรปไมได และพรอมทจะหาขอมลเพมเตม จากพฤตกรรมทกลาวมาเนองจากการสอนของทง 2 รปแบบ มสวนชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญา ทาใหเกดการทาทายความร ความคดของผเรยน สามารถกระตนสมองของผเรยนเกดการเคลอนไหว สนกทจะคด และทาใหผเรยนมสวนรวมทางสงคมกบบคคลหรอสงแวดลอมรอบตว จากการทดลองพบวาผเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT การเรยนรแบบกระบวนการกลมนน มความสาคญและกอใหเกดสงตางๆ เหลาน คอ เมอผเรยนเขาทากจกรรมตามกลมทไดกาหนดไว ถงเวลาการทางานกลมผเรยนภายในกลมยอมทจะเกดความสมพนธกนภายในกลม ซงความสมพนธทเกดขนจะเปนความสมพนธกนในทางบวกคอผเรยนภายในกลมมเปาหมายรวมกน รจกรวมมอในการวางแผนในการทา งาน รวมกนคดรวมกนทา และชวยเหลอซงกนและกน กอใหเกดการเรยนร และตระหนกถงความสาเรจของกลมวาขนอยกบสมาชกภายในกลม การทผเรยนในกลมชวยเหลอซงกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนทาใหเกดปฏสมพนธอยางใกลชด และผเรยนมความรบผดชอบ ในทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ ซงการเรยนแบบกลมนน ยงชวยฝกทกษะภายในกลม ผเรยนทกคนไดรบการฝกทกษะภายในกลมหลายๆ ดาน เชน เรองการรบฟง การยอมรบความคดเหน ความซอสตย ความมเหตผลความเพยรพยายาม การรจกวธการส อสาร ทกษะการเปนผนา ทกษะการเปนผตาม ทกษะตดสนใจการแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม การสนบสนนและไววางใจซงกนและกน และกระบวนการกลม การทางานรวมกนเปนกลมถงแมจะมผเรยนตางความสามารถ ตางเพศมาอยรวมกนกระบวนการกลมจะเปนตวละลายพฤตกร รมหลอหลอมใหผเรยนทกคนสามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด และการทางานในขนสดทายตองชวยกนตรวจสอบความถกตองหรอพอใจกบผลงานครงนหรอไม ถามขอผดพลาดผเรยนกบนทกไวเพอนาไปปรบปรงแกไขในการทางานครงตอไป ซงสอดคลองกบ สวทย มลคา และ อรทย มลคา (2546: 134-135) ทกลาววา การจดการเรยนรนน ตองมความสมพนธในทางบวก มปฏสมพนธรวมกนในการทางานกลม มการตรวจสอบความรบผดชอบการใชทกษะการทางานกลมและกระบวนการกลม

88

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวาความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบ รวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

แตกตางกน

จากสมมตฐานขอท 5 ผลการวจ ยพบวาความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนท

ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 5

การคด เปนกระบวนการทางานของสมองโดยใชประสบการณมาสมพนธกบส งเรา และ

สภาพแวดลอมโดยนามาวเคราะห เปรยบเทยบ สงเคราะห และประเมนอยางมระบบเหตผล เพอให

ไดแนวทางในการแกปญหาอยางเหมาะสมหรอสรางสรรคสงใหม จากความหมายของการคดสรปได

วา การคด เปนกระบวนการทางานของสมองในการปรบโครงสรางโดยการใชประสบการณเดมทม

อยใหสมพนธกบความจรงทไดรบจากขอมลใหมหรอสถานการณตางๆ เพอใหไดแนวทางในการ

แกปญหาและสรางสรรคความค ดใหม กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2542: 3) การจดการ

เรยนรรปแบบตางๆ เปนผลใหเกดการเรยนรและการคด การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค

TGT เปนการจดการเรยน การสอนรปแบบหนง ทชวยใหนกเรยนเกดการคดเปนและแกปญหาเปน

เพราะ การจดการเรยน รแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT การเรยนรแบบกระบวนการกลมนน

มความสาคญและกอใหเกดสงตางๆ เหลาน คอ เมอผเรยนเขาทากจกรรมตามกลมทไดกาหนดไว

ถงเวลาการทางานกลมผเรยนภายในกลมยอมทจะเกดความสมพนธกนภายในกลม ซงความสมพนธ

ทเกดขนจะเปนความสมพนธกนในทางบวกคอผเรยนภายในกลมมเปาหมายรวมกน รจกรวมมอใน

การวางแผนในการทางาน รวมกนคดรวมกนทา และชวยเหลอซงกนและกน กอใหเกดการเรยนร

และตระหนกถงความสาเรจของกลมวาขนอยกบสมาชกภายในกลมการทผเ รยนในกลมชวยเหลอ

ซงกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนทาใหเกดปฏสมพนธอยางใกลชด และผเรยนมความ

รบผดชอบ ในทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ ซงการเรยนแบบกลมนน ยงชวย

ฝกทกษะภายในกลม ผเรยนทกคนไดรบการฝกทกษะภายในกลมหลายๆ ดาน เชน เรองการรบฟง

การยอมรบความคดเหน ความซอสตย ความมเหตผลความเพยรพยายาม การรจกวธการสอสาร

ทกษะการเปนผนา ทกษะการเปนผตาม ทกษะตดสนใจการแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม

การสนบสนนและไววางใจซงกนและกน และกระบวนการกลม การทางานรวมกนเปนกลมถงแมจะ

มผเรยนตางความสามารถ ตางเพศมาอยรวมกนกระบวนการกลมจะเปนตวละลายพฤตกรรมหลอ

หลอมใหผเรยนทกคนสามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด และการทางานในขนสดทายตองชวยกน

ตรวจสอบความถกตองหรอพอใจกบผลงานครงนหรอไม ถามขอผดพลาดผเรยนกบนทกไวเพอนาไป

ปรบปรงแกไขในการทางานครงตอไป ซงสอดคลองกบ สวทย มลคา และ อรทย มลคา (2546:

134-135) ทกลาววา การจดการเรยนรนน ตองมความสมพนธในทางบวก มปฏสมพนธรวมกนใน

การทางานกลม มการตรวจสอบความรบผดชอบการใชทกษะการทางานกลมและกระบวนการกลม

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวา ความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT หลงเรยนสงกวากอนเรยน

89

จากสมมตฐานขอท 6 ผลการวจ ยพบวาความสามารถในการคดวเ คราะหของนกเรยนท

ไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอ 6

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรนน เปนการจดการเรยนรทครใหผเรยนศกษาหา

ความรดวยตนเอง โดย ครเปนผกระตนใหผเรยนอยากทจะเรยนร หรออยากทจะคนหาคาตอบ

เหลานน โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเปนตวชวยในการหาคาตอบ การจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร เปนการจดการเรยนรท ครและนกเรยนไดศกษาปรากฏการณทางวทยาศาสตร

ดวยวธการทางว ทยาศาสตรและจตวทยาศาสตร หรออาจ นยามเชงปฏบตการของการสบเสาะหา

ความรทางวทยาศาสตรวา เปนการจดการเรยนรทมลกษณะใชกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การ

สงเกต การวด การประมาณคา การทานาย การเปรยบเทยบ การจาแนกประเภท การทดลอง การ

สอความหมายขอ มล การลงความคดเหนจากขอมล การวเคราะห การตความหมายขอมล และลง

ขอสรป

การสอนแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการสอนแบบสบเสาะหาความร เปนการจดการ

เรยนการสอนทเนนนกเรยนเปนสาคญ โดยกระบ วนการทง 2 รปแบบมงเนนให นกเรยนไดเกด

ความรความสามารถ ความคดและ การตดสนใจอยางเปนระบบสามารถสรางองคความร การคนพบ

ความรไดดวยตนเอง การคดอยางมระบบ คดแบบมเหต ผลและวเคราะห พรอมกบการแกป ญหาได

ดวยตนเอง การจดการเรยนการสอนทงสองรปแบบจงฝกใหนกเรยนเกดความร ความคดและการ

แกปญหาไดดวยตนเอง เปนผลใหกระบวนการเรยนรของนกเรยนและกระบวนการคดเกดผลสาเรจ

ฝกใหนกเรยนเกดการคดสรางสรรค การคดวเคราะห และการคดแกปญหา การคดวเคราะห เปนวธ

คดททาใหผคดมความชานาญในการคด สามารถกอใหเกดผลผลตทางปญญาทดกวา และสามา รถ

ประเมนผลงานทางดานสตปญญาไดด สงผลใหการกอใหเกดผลผลตทางปญญาทดกวา และ

สามารถประเมนผลงานทางดานสตปญญา ไดด สงผลใหการกระทาดานตาง ๆ มเหตผลดขน ม

ประสทธภาพมากขน ทงทางดานการดาเนนชวตและการทากจกรรมการงานทงหลาย

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวา ความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หลงเรยนสงกวากอนเรยน

ขอเสนอแนะ

จากการวจยในครงน ผวจยมขอเสนอแนะทจะเปนประโยชนตอการเรยนการสอน และ

การศกษาคนควาตอไป

1. ขอเสนอแนะทวไป

1.1 ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตร ควรมการอภปรายระหวาง

ผเรยนกบผเรยน ผเรยนกบผสอนใหมากขน เพอเปนการฝกใหนกเรยนรจกแสดงความคดเหน และ

การกระตนโดยใชคาถามใหผเรยนรจกคดมากขน จะทาใหผเรยนเกดองคความรไดดข น

90

1.2 ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนควรจดกจกรรมทมความหลากหลาย ใหแก

ผเรยนเกดทกษะกระบวรการวทยาศาสตรใหมากขน เชน การสงเกต การวด การจาแนกประเภท การ

จดกระทาและสอความหมายขอมล การลงความคดเหนจากขอมล เปนตน

1.3 ในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ผสอนควรตรวจแบบฝกหดในใบงานทกใบ

งานเพอตรวจสอบการเรยนร โดยดการตอบคาถามของนกเรยนในการใชทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสตรตางๆ และแจงใหนกเรยนทราบผลการตรวจในชวโมงตอไป เพอเปนการสรางแรงจงใจ

ใหผเรยนเกดความเพยรพยายามในการเรยนรจากกจกรรมถดไป

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

2.1 ควรมการศกษาเปรยบเทยบผลการสอนแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT ทม

ผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการคดวเคราะห ในระดบชนมธยมศกษาปท 2 และ 3 หรอ

ใชกบบทเรยนเรองอนๆ เชน พนธกรรม หรอ โลก ดาราศาสตรและอวกาศ เปนตน

2.2 ควรมการศกษาเปรยบเทยบการจดกจกรรมการเรยนการสอนวทยาศาสตร แบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT กบรปแบบการสอนแบบอนๆ ทมผลตอตวแปรอนๆ เชน ความสามารถ

ดานทกษะทางวทยาศาสตร

2.3 ควรมการสงเกตพฤตกรรมการเรยนของผเรยนในกระบวนการกลม โดยมการจด

บนทกและเกบขอมล ระหวางการเรยน และนาขอมลนนมาเปนประโยชนในการเปรยบเทยบ

ผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางกอนเรยนและหลงเรยนของผเรยน

2.4 การจดกจกรรมการเรยนการสอน สามารถนาไปประยกตใชในสาขาวชาอน ๆ ได

เพอชวยพฒนาใหผเรยนมประสทธภาพมากยงขน

บรรณานกรม

92

บรรณานกรม

เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2549). การคดเชงวเคราะห. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: เซสมเดย.

กระทรวงศกษาธการกรมวชาการ. (2546). การจดสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กระทรวงศกษาธการกรมวชาการ. (2546). การจดสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช2544. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กตศกด เสมาธรรมานนท. (2531). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอการสอน

วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยการสอนแบบสบเสาะหาความร

โดยใชบทเรยนโปรแกรมสไลด – เทปประกอบ กบทเรยนดวยการสอนตามคมอคร.

ปรญญานพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ขนษฐา กรกาแหง. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและคณธรรมจรยธรรม

ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบารงทได�รบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT กบการจดการเรยนร�แบบสบเสาะหาความร.

ปรญญานพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


จฬารตน ตอหรญพฤกษ. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร ( ฝายมธยม )ทไดรบการจดการเรยนร�แบบบรณาการ

กบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จนทรเพญ เชอพานช. (2542). ประมวลบทความการเรยนการสอนและการวจยระดบมธยมศกษา .

กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ฉววรรณ กนาวงศ. (2527). ประสบการณวชาชพคร 1. พษณโลก: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชตมา วฒนะคร. (2540). การสอนวทยาศาสตรในโรงเรยนมธยมศกษา. กรงเทพฯ: ภาควชา

หลกสตรและการสอน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชศร วงรตนะ. (2550). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท 10. นนทบร: ไทยเนรมตกจ

อนเตอร โปรเกรสซฟ.

ทบวงมหาวทยาลย. (2525). ชดการเรยนการสอนสาหรบครวทยาศาสตร เลม 2. กรงเทพฯ:

คณะอนกรรมการพฒนาการสอนและผลตวสดอปกรณการสอนวทยาศาสตร.

ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. (2522). กลมสมพนธ. กรงเทพฯ: บรพาศลปการพมพ.

93

ทศนา แขมมณ. (2552). ศาสตรการสอนองคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ .

พมพครงท 9. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นพา สารพนธ. (2549). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความรบผดชอบของ

นกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใช

แหลงเรยนรชมชน. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นพทรา ชยกจ. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแรงจงใจในการเรยน

วทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร (ฝายมธยม) ทไดรบการจดการเรยนรแบบสรางสรรคความรและการจดการ

เรยนรแบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นศรา เอยมนวรตน. (2542). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอสงแวดลอม

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมแบบยงยนกบกาสอน

โดยครเปน ผสอน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย


บญชา แสนทว. (2548). หนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน วทยาศาสตร เลม 5. พมพครงท 1.

กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

บญชม ศรสะอาด. (2534). รปแบบของผลการเรยนในโรงเรยน. ปรญญานพนธ กศ.ด.

(การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

บรบรณ เกษรา. (2545). การสอนแบบ “กระบวนการคด”. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต: สานกนายกรฐมนตร .

บญเมฆ ภมรสงห. (2545). การสอนแบบ “การเรยนรวทยาศาสตรแบบรวมมอและวจยในชนเรยน ”.

พมพครงท 1. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต: สานกนายกรฐมนตร .

บญเลยง ทมทอง. (2550). แนวทางการพฒนาการสอน กระบวนการคด . พมพครงท 1. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ประกจ รตนสวรรณ. (2525). การวดและประเมนผลทางการศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ประวตร ชศลป. (2524). หลกการประเมนผลวทยาศาสตรแผนใหม. กรงเทพฯ: ภาคพฒนาตารา

และเอกสารวชาการ กรมการฝกหดคร.

เปรมจตต ขจรภยลารเซน. (2536). วธสอนแบบการเรยนรเอกสารประกอบการบรรยาย .

กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

94

ผดงยศ ดวงมาลา. (2531, มกราคม, มนาคม). โฉมใหมของหลกสตรวทยาศาสตรระดบชน

มธยมศกษาตอนตน. วารสารสสวท. (1): 55, 57.

พรรณรศม เงาธรรมสาร. (2533, กมภาพนธ). การเรยนแบบทางานรบผดชอบรวมกน. สารพฒนา

หลกสตร. (95): 35, 37.

พนธ ทองชมนม. (2544). การสอนวทยาศาสตรระดบประถมศกษา. ปตตาน: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

พชราภรณ พสวตร. (2530). พฤตกรรมการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง.

พมพนธ เดชะคปต. (2544). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพฯ:

เดอะมาสเตอรกรป.

พรทพา ซเดนทรย. (2538). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาและความสามารถ

ในการวางแผนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนตามรปแบบการสบ

เสาะหาความรทใชกระบวนการกลมกบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


ภพ เลาหไพบลย. (2537). การสอนวทยาศาสตรในโรงเรยนมธยมศกษา. กรงเทพฯ: เชยงใหม

คอมเมอรเซยล.

ภพ เลาหไพบลย. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

________. (2542). แนวการสอนวทยาศาสตร. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานชย.

มาล นรสงห. (2538). การเปรยบเทยบความสามารถในการอานเพอความเขาใจภาษาไทยของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการเรยนแบบรวมมอระหวางกลมทใชกจกรรม

การเขยนและไมใชกจกรรมการเขยน. วทยานพนธ ค.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

รตนะ บวรา. (2540). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถใน

การแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใช

ชดการสอนดวยตนเองกบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

รตนา เจยมบญ. (2540). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตตอวชาคณตศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนการสอนแบบ

รวมมอประกอบการสอนแบบ TeamsMGameMTournaments กบการสอนตามคมอคร

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


95

ลกษณย โคตรสเขยว. (2545). การใชกระบวนการสอนแบบสบเสาะหาความรเพอพฒนา

ความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในวชาวทยาศาสตร .

วทยานพนธ ค.ม.(การสอนวทยาศาสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย สถาบนราชภฎ

พระนคร. ถายเอกสาร.

ลดดา สขปรด. (2537). สรางลกใหเปนอจฉรยะ. กรงเทพฯ: ชมรมเดก.

ลดดา สขปรด. (2523). เทคโนโลยทางการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: พฆเนศ.

ลดดาวลย กณหสวรรณ. (2546, พฤศจกายน – ธนวาคม). ลกโซของการเรยนรกระบวนการอนไควร.

การศกษาวทย คณตและเทคโนโลย. 32(127): 7 – 13.

ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยเพอการศกษา. พมพครงท 5.

กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

วรรณทพา รอดแรงคา. (2542). การเรยนแบบรวมมอ. (เอกสารประกอบการสอน). กรงเทพฯ:

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

วระ สดสงข. (2550). การคดวเคราะห คดอยางมจารณญาณและการคดสรางสรรค . กรงเทพฯ:

สวรยาสาสน.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2535). ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร.

กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2542). ถายเอกสารประกอบการประชม

ปฏบตการวทยากรแกนนา: การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.


สถต ศลาบตร. (2545, พฤษภาคม). ความรคคณธรรม. วารสารการศกษา. 25(8): 7, 11.

สาโรช บวศร. (2521). หนงสอความรสาหรบครเรอง บรณาการ. กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ.

สวทย มลคา; และอรทย มลคา. (2546). 19 วธจดการเรยนร: เพอพฒนาความรและทกษะ.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

สวทย มลคา. (2547). กลยทธการสอนคดวเคราะห. กรงเทพฯ: ดวงกมลสมย.

สลดดา ลอยฟา. (2536). รปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรขอนแกน: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

สวฒก นยมคา. (2531). ทฤษฎและทางปฏบตในการสอนวทยาศาสตรแบบสบเสาะหาความรเลม 2.

กรงเทพฯ: เนเจอรรลบคสเซนเตอร.

สมจต สวธนไพบลย. (2526). วทยาศาสตรสาหรบครประถมศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร


สมจต สวธนไพบลย. (2535). ธรรมชาตวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

96

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, กระทรวงศกษาธการ. (2545). แนวทางการวด

และประเมนผลในชนเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรการศกษา

ขนพนฐานพทธศกราช 2544. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

อรทย มลคา; และคนอนๆ. (2542). การบรณาการหลกสตรและการเรยนการสอนโดยเนนผเรยน

เปนศนยกลาง. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ทพพรนท.

อรอมา กาญจณ. (2549). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทาง PDCA และแบบ

สบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย


อไรวรรณ พรนอย. (2545). รวมปฏรปการเรยนรกบครตนแบบ การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยน

เปนสาคญ การสอนแบบ “รวมมอรวมใจ”. กรงเทพฯ: ดบบลว เจ.พรอพเพอต.

Bloom, Benjamin S. (1965). Taxonomy of Education Objective Handbook l : Cognitive

Domain. New York: David Mackey Company, lnc.

Gauld, C.F. (1992, January). The Scientific Attitude and Science Education: A Critical

Reappraisal. Science Education. 66(1): 111, 112.

Collins, W.O. (1990, March). The Tm pact of Computer Assisted Instruction upon

Student Achievement in Magnet School. Dissertation abstracts international.

50: 2783LA.

Dewey, John. (1959). Dictionary of Education. New York: Philosophical Library.

Good, C.V. (1973). Dictionary of Education. New York: McGraw;Hill.

Johnson, D.W.; & Johnson, R.T. (1987). Learning Together and Alone : Cooperative and

Individuallistic Learning. 4th ed. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.

Krulik; & Rudnick. (1993). The Ef ect of Domain Know Ledge on Searching for Specific

Information in A Hypertext Environment(CAI, Prior Know Ledge).

Dissertation Abstracts International – A51(11): 3621.

Marzano, Robert J. (2001). Designing a New Taxonomy of Education Objectives. P. 11.

Olarinoye, Rapple Dale. (1979, February). A Comparative Study of the Effectiveness of

Teaching A Secondary School. Dissertation Abstracts International. 39: 4848;A.

Piaget, Jean. (1962). The Moral Judgment of the child. New York: Collier Book.

Press Publishers.

Piaget, Jean. (1960). The Moral Judgment of the child. 3rd ed. London: Rout ledge &

Kegan Paul Ltd.

97

Slavin, Robert E. (1983). Cooperative Learning. NewYork: Longman.

_______. (1990). Cooperative Learning. Theory Research, and Practice. Engle

wood Cliffs, New jersey : Prentice – Hall.

_______. (1995). Cooperative Learning. Theory Research, and Practice. Engle wood Cliffs,

New jersey: Prentice – Hall.

Spuler, Frances Burton. (1993, November). A Meta;Analysis of the Effectiveness of Two

Cooperative Learning Models in Incressing Mathematics Achivement.

Dissertation Abstracts International. 54: 1715;A.

Sund, Robert B; & Leslie W. Trowbridge. (1976). Teaching Science by Inquiry in the

Secondary School. 2nd ed. Publishes by E. Merrial Publishing.

Scott, Willam A.; & Wertheimer. (1962). Introduction to Psychological Research. 4th ed.

New York: John Wilcy.

William, Jame Milford. (1981, October). A Comparison Study of Traditional Teaching

Procedures on Student Attitude Achievement and Critical Thinking Ability in

Eleventh Grade United states History. Dissertation Abstract International.

42(4): 1605LA.

Young, Carolyn. (1972, 19 December) Teame Learning. The Arithmetic Teacher.

19(8): 630, 634.

98

ภาคผนวก

99

ภาคผนวก ก

รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอ

100

รายนามผเชยวชาญ

รายนามผเชยวชาญในการแนะนา ตรวจสอบแกไขเครองมอ เพอทาปรญญานพนธดานตางๆดงน

- แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

- แผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

- แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ


- แบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ


1. นายมณเฑยร กนตะวงศ ครผสอนวทยาศาสตรทวไป

ครชานาญการพเศษ

โรงเรยนหนองบวแดงวทยา จงหวดชยภม

2. นางเกษสดา เพชรประไพ ครผสอนวทยาศาสตรทวไป

ครชานาญการพเศษ


3. นางสาวอษา วงศษาสม ครผสอนวทยาศาสตร


101

ภาคผนวก ข

- คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

- คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

- คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง

สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

- คาดชนความสอดคลอง(IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดวเคราะห

เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

102

ตาราง 9 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใช

เทคนค TGT เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

แผนการจดการเรยนร

ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00

103

ตาราง 10 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต



IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00

104

ตาราง 11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ขอท


IOC ขอท


IOC คนท1 คนท2 คนท3 คนท1 คนท2 คนท3

1 1 1 1 1.00 16 1 0 1 0.67

2 1 1 1 1.00 17 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 18 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00 19 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00 20 1 1 1 1.00

6 1 1 1 1.00 21 0 1 1 0.67

7 1 0 1 0.67 22 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

9 0 1 1 0.67 24 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 25 1 1 1 1.00

11 1 1 1 1.00 26 1 1 1 1.00

12 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00

14 1 1 1 1.00 29 1 1 1 1.00

15 1 0 1 0.67 30 1 1 1 1.00

105

ตาราง 12 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห

เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ขอท


IOC ขอท


IOC คนท1 คนท2 คนท3 คนท1 คนท2 คนท3

1 1 1 1 1.00 16 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00 17 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 18 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00 19 1 1 1 1.00

5 0 1 1 0.67 20 1 1 0 0.67

6 1 1 1 1.00 21 1 1 0 0.67

7 1 1 1 1.00 22 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

9 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 25 0 1 1 0.67

11 1 1 0 0.67 26 1 1 1 1.00

12 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00

14 1 1 1 1.00 29 1 1 0 0.67

15 1 1 1 1.00 30 1 1 1 1.00

106

ภาคผนวก ค

- ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

- คาความเชอมน (rtt

- ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบวด

ความสามารถทางการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เร อง สงมชวตกบ

ระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

- คาความเชอมน (rtt

) ของแบบท ดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบ

ระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

107

ตาราง 13 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 30 ขอ

ขอท r p ขอท r p

1 0.31 0.36 16 0.24 0.24

2 0.22 0.72 17 0.34 0.50

3 0.48 0.54 18 0.41 0.46

4 0.41 0.74 19 0.32 0.33

5 0.30 0.52 20 0.40 0.63

6 0.25 0.67 21 0.26 0.71

7 0.27 0.43 22 0.43 0.80

8 0.29 0.69 23 0.55 0.46

9 0.39 0.40 24 0.56 0.65

10 0.50 0.38 25 0.30 0.44

11 0.41 0.74 26 0.45 0.66

12 0.48 0.70 27 0.29 0.65

13 0.39 0.60 28 0.23 0.41

14 0.64 0.59 29 0.24 0.37

15 0.38 0.75 30 0.57 0.21

มคาความเชอมน 0.84

108

การหาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร โดยใชสตร KR-20

ของ Kuder-Richardson ซงสตร มดงน

rtt =

เมอ rtt







การคานวณคาความแปรปรวน 2s = ( )

( )1

22

−

−∑ ∑nn

xxn

2s = ( ) ( )

( )1808015183301080 2

−−×

2s = 53.23

แทนคาในสตรเพอหาเพอหาความเชอมน

−

−= ∑

211 i

tt Spq

nnr

ttr =

−

− 23.5366.61

13030

ttr = 1.03 x 0.81

ttr = 0.84

109

ตาราง 14 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบวด

ความสามารถทางการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 30 ขอ

ขอท r p ขอท r p

1 0.70 0.68 16 0.48 0.37

2 0.77 0.44 17 0.67 0.41

3 0.72 0.57 18 0.80 0.56

4 0.80 0.35 19 0.50 0.34

5 0.57 0.27 20 0.71 0.52

6 0.50 0.38 21 0.80 0.36

7 0.80 0.48 22 0.67 0.23

8 0.58 0.57 23 0.54 0.45

9 0.73 0.23 24 0.72 0.38

10 0.62 0.42 25 0.63 0.47

11 0.75 0.26 26 0.73 0.46

12 0.80 0.22 27 0.78 0.44

13 0.52 0.44 28 0.72 0.23

14 0.78 0.36 29 0.65 0.50

15 0.38 0.23 30 0.45 0.32

มคาความเชอมน 0.75

110

การหาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห โดยใชสตร

KR-20 ของ Kuder-Richardson ซงสตร มดงน

rtt =

เมอ rtt







การหาคาความแปรปรวน 2s = ( )

( )1

22

−

−∑ ∑nn

xxn

2s = ( ) ( )

( )1100100171833010100 2

−−×

2s = 35.30

แทนคาในสตรเพอหาเพอหาความเชอมน

−

−= ∑

211 i

tt Spq

nnr

ttr =

−

− 30.3518.71

13030

ttr = 1.01 x 0.74

ttr = 0.75

111

ภาคผนวก ง

- ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยใชเทคนค TGT

- ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบสบ

เสาะหาความร

- ตารางคะแนนผลการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

- ตารางคะแนนผลการคดวเคราะห เรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

กอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

112

ตาราง 15 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอโดยใชเทคนค TGT

คนท กอนเรยน หลงเรยน คนท กอนเรยน หลงเรยน

1 14 19 21 15 21

2 14 20 22 13 20

3 17 22 23 17 23

4 15 20 24 16 22

5 16 21 25 16 24

6 18 25 26 17 22

7 13 20 27 22 28

8 11 17 28 20 25

9 19 24 29 20 25

10 15 20 30 23 28

11 15 22 31 15 21

12 16 22 32 15 22

13 17 25 33 17 20

14 12 19 34 13 24

15 12 18 35 15 28

16 15 22

17 16 20

18 13 19

19 16 22

20 15 20

∑ 633 910

Χ 15.83 22.75

s 2.00 3.17

113

ตาราง 16 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบ

สบเสาะหาความร


1 17 20 21 16 25

2 18 20 22 19 27

3 16 19 23 13 25

4 11 18 24 18 22

5 15 25 25 15 25

6 13 25 26 15 25

7 18 20 27 19 23

8 19 23 28 16 27

9 17 20 29 19 22

10 19 21 30 19 25

11 18 19 31 15 21

12 16 25 32 15 27

13 17 25 33 18 21

14 15 25 34 13 24

15 18 22 35 15 28

16 16 26 36 18 25

17 16 20 37 19 22

18 15 27 38 14 24

19 15 20 39 19 21

20 13 25 40 18 21

∑ 652 923

Χ 16.30 23.08

s 2.08 2.73

114

ตาราง 17 คะแนนผลการคดวเคราะห เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT


1 16 19 21 17 22

2 14 19 22 16 21

3 16 21 23 15 19

4 15 21 24 14 17

5 15 20 25 16 17

6 17 22 26 16 20

7 14 18 27 15 17

8 15 19 28 17 19

9 13 17 29 18 20

10 14 18 30 14 17

11 12 16 31 14 16

12 17 22 32 15 20

13 16 20 33 20 22

14 15 19 34 14 17

15 12 18 35 17 19

16 15 19

17 14 18

18 13 17

19 18 20

20 17 20

∑ 536 666

Χ 15.31 19.02

s 2.20 3.10

115

ตาราง 18 คะแนนผลการคดวเคราะห เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต กอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนร

แบบสบเสาะหาความร


1 11 12 21 11 13

2 12 13 22 14 15

3 12 14 23 12 15

4 13 15 24 16 18

5 15 17 25 10 12

6 15 16 26 11 13

7 10 12 27 10 13

8 14 16 28 12 13

9 16 17 29 12 15

10 13 14 30 11 13

11 13 15 31 9 12

12 14 15 32 10 12

13 13 15 33 12 15

14 13 16 34 10 12

15 15 17 35 14 16

16 9 11

17 15 16

18 14 17

19 14 17

20 8 12

∑ 433 498

Χ 12.37 14.22

s 2.02 2.60

116

ภาคผนวก จ

- ตารางผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบระบบนเวศ

สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม

โดยใชสถต t-test Independent Samples ในรป Difference Score

- ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอม

และทรพยากรธรรมชาต ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent


- ตารางผลการวเคราะหขอมลผลการคดวเคราะห เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม


- ผลการวเคราะหขอมลผลการคดวเคราะห สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent Samples ในรป

Difference Score

117

ตาราง 19 ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรองสงมชวตกบ

ระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test Independent Samples ในรป

Difference Score

คนท กลมทดลอง กลมควบคม

( )211 MDD − ( )2

22 MDD − Pre Post 1D Pre Post 1D

1 17 20 3 17 20 3 15.444 14.288

2 15 17 2 18 20 2 24.304 22.848

3 16 19 3 16 19 3 15.444 14.288

4 11 18 7 11 18 7 0.004 0.048

5 15 25 10 15 25 10 9.424 10.368

6 13 25 12 13 25 12 25.704 27.248

7 16 18 2 18 20 2 24.304 22.848

8 19 23 4 19 23 4 8.584 7.728

9 17 20 3 17 20 3 15.444 14.288

10 16 18 2 19 21 2 24.304 22.848

11 15 19 4 18 19 1 8.584 33.408

12 16 25 9 16 25 9 4.284 4.928

13 17 25 8 17 25 8 1.144 1.488

14 15 25 10 15 25 10 9.424 10.368

15 15 19 4 18 22 4 8.584 7.728

16 16 26 10 16 26 10 9.424 10.368

17 20 24 4 16 20 4 8.584 7.728

18 15 27 12 15 27 12 25.704 27.248

19 15 20 5 15 20 5 3.724 3.168

20 13 25 12 13 25 12 25.704 27.248

21 16 25 9 16 25 9 4.284 4.928

22 19 27 8 19 27 8 1.144 1.488

23 13 25 12 13 25 12 25.704 27.248

24 17 21 4 18 22 4 8.584 7.728

25 15 25 10 15 25 10 9.424 10.368

26 15 25 10 15 25 10 9.424 10.368

118

ตาราง 19 (ตอ)


( )211 MDD − ( )2


27 19 23 4 19 23 4 8.584 7.728

28 16 27 11 16 27 11 16.564 17.808

29 19 22 3 16 20 4 15.444 7.728

30 19 25 6 19 25 6 0.864 0.608

31 15 21 6 15 21 6 0.864 0.608

32 15 27 12 15 27 12 25.704 27.248

33 17 20 3 18 21 3 15.444 14.288

34 13 24 11 13 24 11 16.564 17.808

35 15 28 13 15 28 13 36.844 38.688

∑ 633 910 277 652 923 271 512.74 566.96

Χ 15.83 22.75 6.93 16.30 23.08 6.78

119

ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent

Samples ในรป Difference Score ซงมสตรดงน

21_

21

MDMDSMDMDt −

= ; 221 −+= nndf

ซง 1

2

1

2

21_

ns

nsS DD

MDMD +=

และ ( ) ( )2

21

222

112

2−+

−+−= ∑ ∑

nnMDDMDD

SD

จะได ( ) 2353596.56674.5122

−++

=DS

84.132 =DS

และ 35

84.1335

84.1321

+=−MDMDS

83.021

=−MDMDS

แทนคาในสตร 21

_21

MDMDSMDMDt −

= ; 221 −+= nndf

83.0

78.693.6 −=t ; 6823535 =−+=df

18.0=t

คา t ตาราง = t (.01, 68)

120

ตาราง 20 ผลการวเคราะหขอมลการคดวเคราะห เรองสงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม



( )211 MDD − ( )2


1 11 12 1 11 12 1 2.090 0.040

2 12 13 1 12 13 1 1.690 14.440

3 12 14 2 12 14 2 0.490 0.640

4 13 15 2 13 15 2 1.690 23.040

5 15 17 2 15 17 2 2.890 0.640

6 15 16 1 15 16 1 13.690 38.440

7 10 12 2 10 12 2 22.090 0.640

8 14 16 2 14 16 2 44.890 10.240

9 16 17 1 16 17 1 59.290 0.640

10 13 14 1 13 14 1 7.290 104.040

11 13 15 2 13 15 2 10.890 84.640

12 14 15 1 14 15 1 2.890 14.440

13 13 15 2 13 15 2 13.690 17.640

14 13 16 3 13 16 3 0.490 10.240

15 15 17 2 15 17 2 1.690 3.240

16 9 11 2 9 11 2 28.090 3.240

17 15 16 1 15 16 1 44.890 1.440

18 14 17 3 14 17 3 22.090 17.640

19 14 17 3 14 17 3 1.690 14.440

20 8 12 4 8 12 4 53.290 14.440

21 17 22 5 11 13 2 1.690 4.840

22 16 21 5 14 15 1 13.690 23.040

23 15 19 4 12 15 3 28.090 23.040

24 14 17 3 16 18 2 18.490 27.040

25 16 17 1 10 12 2 2.890 10.240

26 16 20 4 11 13 2 13.690 7.840

121

ตาราง 20 (ตอ)


( )211 MDD − ( )2


27 15 17 2 10 13 3 2.890 1.440

28 17 19 2 12 13 1 0.090 1.440

29 18 20 2 12 15 3 7.290 33.640

30 14 17 3 11 13 2 13.690 14.440

31 14 16 2 9 12 4 0.090 7.840

32 15 20 5 10 12 2 7.290 1.440

33 20 22 2 12 15 3 39.690 23.040

34 14 17 3 10 12 2 13.690 0.040

35 17 19 2 14 16 2 2.890 1.440

∑ 536 666 130 433 498 65 1060.7 710.8

Χ 15.31 19.02 3.71 12.37 14.22 1.85

122

ผลการวเคราะหขอมลผลการคดวเคราะห เรอง สงมชวตและระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต ระหวางกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent

Samples ในรป Difference Score ซงมสตรดงน

21_

21

MDMDSMDMDt −

= ; 221 −+= nndf

ซง 1

2

1

2

21_

ns

nsS DD

MDMD +=

และ ( ) ( )2

21

222

112

2−+

−+−= ∑ ∑

nnMDDMDD

SD

จะได ( ) 235358.7107.10602

−++

=DS

71.222 =DS

และ 35

71.2235

71.2221

+=−MDMDS

07.121

=−MDMDS

แทนคาในสตร 21

_21

MDMDSMDMDt −

= ; 221 −+= nndf

07.1

85.171.3 −=t ; 6923535 =−+=df

58.4=t

คา t ตาราง = t (.01, 69)

123

ภาคผนวก ฉ

- ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

- ตวอยางแผนการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร

- แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

- แบบทดสอบวดความสามารถทางการคดวเคราะห

124


การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใชเทคนค TGT

รายวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 3

หนวยการเรยนรเรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต เวลา 16 ชวโมง

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐานการเรยนร ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบ

สงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและ

จตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

มาตรฐานการเรยนร ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาต

ในระดบทองถน ประเทศ และโลกนาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ในทองถนอยางยงยน

มาตรฐานการเรยนร ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหา

ความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน

สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา

วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ผลการเรยนรทคาดหวง

1. สารวจ สบค�นขอมล และอธบายเกยวกบความสาคญของความหลากหลายทางชวภาพ

ในท�องถน

2. สบค�นข�อมลและอภปรายเกยวกบการเปลยนแปลงความหลากหลายทางชวภาพทมผล

ตอมนษย สตว� พช และสงแวดลอม

3. สารวจ อธบาย และเขยนภาพแสดงความสมพนธขององคประกอบภายในระบบนเวศใน

ท�องถนและการถ�ายทอดพลงงาน

4. สบค�นขอมลและอธบายเกยวกบวฏจกรของคาร�บอน ไนโตรเจน และนา ทเกยวข�องกบ

ความสมพนธภายในระบบนเวศ

5. สารวจวเคราะหและอธบายเกยวกบสภาพป�ญหาสงแวดล�อมและทรพยากรธรรมชาตใน

ทองถน

6. เสนอแนวคดในการดแลรกษาระบบนเวศและสงแวดลอม การใช�ทรพยากรธรรมชาต

อย�างยงยน

7. มจตวทยาศาสตร

125

สาระการเรยนร

ในธรรมชาต สงมชวตหลายชนดอาศยอยรวมกนเปนกลมของสงมชวตในแหลงทอย

แตกตางกน จานวนชนดของสงมชวตซงอาศยอยในแหลงทอยอาศยหนง ๆ เรยกวา ความหลากหลาย

ทางชวภาพ (biodiversity)

การศกษาความหลากหลายของสงมชวต โดยการสารวจและการจดจาแนกชนดของพช

และสตว ซงพชจะแบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ คอ พชทไมมเนอเยอทอลาเลยงและพชทม

เนอเยอทอลาเลยง สวนในสตวจะแบงเปนสตวทไมมกระดกสนหลงและสตวทมกระดกสนหลง

ระบบนเวศ (ecosystem) หมายถง กลมสงมชวตไมวาจะเปนพช สตวหรอจลนทรยท

อาศยอยบรเวณเดยวกน และมความสมพนธเกยวของกนอยางเปนระบบ

สงแวดลอม (environment) คอสงตาง ๆ ทอยรอบตวเราทรวมกนเปนองคประกอบท

เรยกวา สภาพแวดลอม สงแวดลอมอาจจะเปนสงมชวตหรอไมมชวต สงทมอยแลวในธรรมชาต

และมนษยนามาใชประโยชนเพอการดารงชวตเราเรยกวา ทรพยากรธรรมชาต (natural resource)

เมอจานวนสงมชวตโดยเฉพาะประชากรมนษยเพมจานวนมากขน ความตองการใน

ดานปจจยตาง ๆ เพอใชในการดารงชวตกเพมขนตามไปดวย ทาใหมนษยนาทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมมาใชประโยชนอยางมากมาย ดงนนการรจกใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอยางถกวธ และคมคาทสดจะชวยใหเราสามารถใชทรพยากรธรรมชาตไดอยางยงยน

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายความหมายและประเภทของความหลากหลายทางชวภาพของสงมชวตได

2. อธบายความหลากหลายทางชวภาพของพชและสตวได

3. อธบายความหมายของระบบนเวศได

4. สารวจและอธบายเกยวกบโครงสรางทเปนองคประกอบภายในระบบนเวศได

5. เขยนแผนภาพแสดงความสมพนธขององคประกอบภายในระบบนเวศในทองถนได

6. ศกษาคนควาความหมายและจาแนกประเภทของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมได

7. สารวจ และอภปรายประโยชนของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมได

8. วเคราะหผลกระทบและสาเหตของการเกดปญหาทรพยากรธรรมชาตได

9. เสนอแนวคดในการดแลรกษาระบบนเวศ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และ

การใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยนได

126

กระบวนการจดการเรยนร

การนาเสนอบทเรยนตอนกเรยนทงชน

1. แจงสาระการเรยนร ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยนร แนวปฏบตในการ

เรยน เกณฑการผานและวธการซอมเสรมเมอนกเรยนไมผานเกณฑ

2. นกเรยนและครรวมกนอภปรายเพอทบทวนความรเดมโดยใชคาถามกระตนเพอให

นกเรยนเกดความสงสยและตองการแสวงหาความร ตวอยางคาถาม เชน

- สงแวดลอมทอยรอบๆตวเราแบงออกเปน 2 ประเภททสาคญคออะไรและยกตวอยาง

ประกอบ

- วฏจกรของสารมความสาคญตอมนษยหรอไม อยางไร

- การถายทอดพลงงานในสงมชวตมประโยชนอยางไร แบงเปนกรปแบบอะไรบาง

- ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมและระหวางสงมชวตกบสงมชวตดวยกนเอง

มความสมพนธแบบใดบาง ตวอยางเชนอะไร

- ตวอยางของวธการอนรกษทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน มวธการอยางไรบาง

การเรยนกลมยอย

1.แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน โดยคละเพศคละความสามารถซงในกลมจะ

ประกอบไปดวยนกเรยนทมความสามารถ เกง ปานกลาง ตา ในอตราสวน 1:2:1 โดยใชผลสมฤทธ

ทางการเรยนในภาคเรยนทผานมานามาจดกลมนกเรยน

2. นกเรยนแตละกลมสบคนเกยวกบระบบนเวศสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

3. นกเรยนรวมกนอภปรายถงความสาคญของระบบนเวศ , ความสมพนธระหวางสงมชวต

กบสงแวดลอมและวธการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

4.นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายและวาดผงความร สรปเปนความคดรวบยอดภายใน

กลม

5.นกเรยนภายในกลมชวยกนศกษาใบความรและรวมกนทาใบงาน โดยสมาชกภายใน

กลมจะแบงหนาทและปฏบตตามหนาทเวยนไป ดงน

สมาชกคนท 1 มหนาทอานคาถามและแยกประเดนทโจทยกาหนด หรอสงทเปนประเดน

สาคญของคาถาม

สมาชกคนท 2 วเคราะหหาแนวทางตอบคาถามอธบายใหไดมาซงแนวคาตอบ หรออธบาย

ใหไดมาซงคาตอบทโจทยถาม

สมาชกคนท 3 รวบรวมขอมลและเขยนคาตอบ

สมาชกคนท 4 สรปขนตอนทงหมด ตรวจคาตอบ

6. ครสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนของนกเรยนแตละกลมและกระตนให

นกเรยนทกคนรวมมอกนทาใบงาน ชวยเหลอซงกนและกน อธบายซงกนและกน ผลสาเรจของกลม

นนจะขนอยกบสมาชกในกลมดงนนทกคนตองรวมมอกน

7. เมอนกเรยนทาใบงานเสรจแลว นาใบเฉลยไปตรวจใบงานทไดทาไปแลว

8. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและสรป

127

การแขงขนเกมทางวชาการ

1. ใหนกเรยนแตละกลม ซงมความสามารถแตกตางกนไปแยกยายกนไปแขงขนในโตะ

ทจดไวตามความสามารถ กลมแขงขนจะมแผนผง ดงน

โตะหมายเลข 1 เปนโตะแขงขนสาหรบผเรยนทมความสามารถในระดบเกง

โตะหมายเลข 2 เปนโตะแขงขนสาหรบผเรยนทมความสามารถในระดบปานกลาง

โตะหมายเลข 3 เปนโตะแขงขนสาหรบผเรยนทมความสามารถในระดบปานกลาง

โตะหมายเลข 4 เปนโตะแขงขนสาหรบผเรยนทมความสามารถในระดบออน

2. ดาเนนการแขงขนตามขนตอน

ครแจกซองคาถามใหทกโตะ

ครชแจงใหนกเรยนทราบวาทกคนจะผลดกนเปนผอานคาถามและผอานคาถามมหนาทอาน

คาเฉลยและใหคะแนนผทตอบถกตามลาดบ

3. เรมการแขงขน

ผเรยนคนท 1 หยบซองคาถาม 1 ซอง เปดอานคาถาม แลววางกลางโตะ

ผเรยนอก 3 คน แขงขนกนตอบคาถาม โดยเขยนคาตอบลงในกระดาษคาตอบของตนสงให

คนท 1 อาน

คนทอานคาถามทาหนาทใหคะแนนตามลาดบคนทสงกอนหลงผทตอบถกคนตอมาได 1 คะแนน


สมาชกในกลมแขงขนจะผลดกนทาหนาทอานคาถามจนคาถามหมดโดยใหทกคนไดตอบ

คาถามจานวนเทากน

ใหทกคนรวมคะแนนของตนเอง โดยมสมาชกทกคนในกลมรบรองกนวาถกตองการคด

คะแนนจะไดคะแนนพเศษเพมดงน





การยกยองกลมทประสบผลสาเรจ

นกเรยนทไปทาการแขงขนกลบเขากลมเดม นาคะแนนการแขงขนแตละคนมารวมเปน

คะแนนของกลม ครแจงผลการแขงขนพรอมกบกลาวชมเชยและมอบรางวลใหกลมทไดคะแนนสงสด

การวดและประเมนผล

1. ประเมนพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมโดยผล

การสงเกตอยในระดบพอใชขนไป

2. ตรวจใบงาน

3. การแขงขนเกม

128

สอ/แหลงการเรยนร

1) หองสมดโรงเรยน

2) หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

3) ระบบนเวศในทองถน

4) สวนพฤกษศาสตรในทองถน

5) สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในทองถน (ดน นา ปาไม สตวปา)

6) แผนซดรวมเวบไซตความร

7) อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/5-4/no02-

44/biosystem.html

- http://www.artnanastudio.com/services/ning/nav.htm

- http://www.school.net.th/library/snet6/envi1/ecosystem/b2.htm

- http://www.school.obec.go.th/sraploy/science4.htm

- http://www.dnp.go.th/npo/html/research/somroiyod/Ecology.html

กจกรรมเสนอแนะ

…………………............................……………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

บนทกผลหลงสอน

ผลการสอน

………………………………………………….............................................................……...

……………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………..……………………….…………………

129

ปญหา / อปสรรค

……….……………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

ขอเสนอแนะ / แนวทางแกไข

……………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………… ลงชอ…………….……………..ผสอน

(นางสาวสพชยา ปาทา)

130


การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร


หนวยการเรยนรเรอง สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต เวลา 16 ชวโมง

สาระท 2 ชวตกบสงแวดลอม

มาตรฐานการเรยนร ว 2.1 เขาใจสงแวดลอมในทองถน ความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบ

สงมชวต ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ในระบบนเวศ มกระบวนการสบเสาะหาความรและ

จตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

มาตรฐานการเรยนร ว 2.2 เขาใจความสาคญของทรพยากรธรรมชาต การใชทรพยากรธรรมชาต

ในระดบทองถน ประเทศ และโลกนาความรไปใชในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ในทองถนอยางยงยน

มาตรฐานการเรยนร ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหา

ความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน

สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา

วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

สาระการเรยนร



สาระสาคญ

ในธรรมชาต สงมชวตหลายชนดอาศยอยรวมกนเปนกลมของสงมชวตในแหลงทอยแตกตาง

กน จานวนชนดของสงมชวตซงอาศยอยในแหลงทอยอาศยหนง ๆ เรยกวา ความหลากหลายทาง

ชวภาพ (biodiversity)

ผลการเรยนรทคาดหวง

สารวจ สบคนขอมล อภปรายและอธบายเกยวกบระบบนเวศ วฏจกรของสารทเกยวของกบ

ความสมพนธของสงมชวตภายในระบบนเวศ ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงขนาดประชากรและ

การรกษาสมดลในระบบนเวศ การวเคราะหสงแวดลอมและทรพยากรธ รรมชาต สภาพปญหาและ

สาเหตของปญหาสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในทองถน การรกษาสมดลของระบบนเวศและ

สงแวดลอม การใชทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน และการเฝาระวงทรพยากรธรรมชาต และ

สงแวดลอมในทองถน

131


1) อธบายความหมายของระบบนเวศ ความสมพนธระหวางองคประกอบภายในระบบนเวศ และ

การถายทอดพลงงานได

2) อธบายวฏจกรของคารบอน วฏจกรไนโตรเจน และนาในระบบนเวศได

3) อธบายความหมายของสงแวดลอม ปญหาและสาเหตของปญหาสงแวดลอมได

4) อธบายความหมายของทรพยากรธรรมชาต การอนรกษและใชทรพยากรธรรมชาตได

5) สารวจ วเคราะห และอธบายการเปลยนแปลงขนาดของประชากรได

6) สารวจ วเคราะห สาเหตของปญหาสงแวดลอมและทรพยากรในทองถนได

7) เสนอแนวคดการดแลรกษาสงแวดลอมและระบบนเวศได

8) บอกวธอนรกษและใชทรพยากรธรรมชาตอยางฉลาดและยงยน


1. แจงสาระสาคญของเนอเรอง ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยนร

2. ทดสอบกอนเรยน เพอวดพนฐานการเรยนร โดยใชแบบทดสอบ

3. นกเรยนแบงกลม ๆละ 4 – 5 คน ศกษาเรอง ระบบนเวศ สงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาตความหมาย และคณคาของความหลากหลายทางชวภาพ จากใบความร ,

หนงสอแบบเรยนวชาวทยาศาสตร, หนงสอแบบฝกหด, หองสมดและอนเทอรเนต

4. แตละกลมออกมาอภปรายเนอหาทไดไปศกษา และทาใบกจกรรม เรอง สงมชวตกบระบบ

นเวศ สงแวดลอมกบทรพยากรธรรมชาต

5. ครและนกเรยนรวมกนสรป ไดวา สงมชวตแตละชนดจะมรปรางลกษณะทเหมอนหรอแตกตาง

กนอยางไร ถงแมวาจะเปนสงมชวตสายพนธเดยวกนกตาม ซงความแตกตางนเปนผลเนองมาจาก

ลกษณะทางพนธกรรม การปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอม อาหาร และแหลงทอยอาศย ทาให

เกดความหลากหลายทางชวภาพ

6. ครและนกเรยนรวมกนสรปไดวา โครงสรางของระบบนเวศจะประกอบดวย กลมสงมชวต

แหลงทอยอาศยและสงแวดลอม โดยระบบนเวศแตละระบบจะมความแตกตางตามลกษณะทอย

อกทงสงมชวตทอาศยอยในระบบนเวศนน ๆ กจะมบทบาทหนาทแตกตางกนไป ซงหากมองใน

ดานของการเปนอาหาร จะสามารถแบงกลมสงมชวตออกไดเปน ผผลต ผบรโภคและผยอย

สลาย ซงไมวาสงมชวตเหลานนจะอยในบทบาทใดกตาม ตางก จะมความสมพนธเกยวของกน

ทงระหวางสงมชวตกบสงมชวตดวยกนเอง และความสมพนธทเกดขนระหวางสงมชวตและ

สงแวดลอม

7. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายหนาชนเรยน และครใหนกเรยนซกถามขอสงสย

132

แหลงเรยนร

1) หองสมดโรงเรยน

2) หองสมดกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

3) ระบบนเวศในทองถน

4) สวนพฤกษศาสตรในทองถน

5) สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาตในทองถน (ดน นา ปาไม สตวปา)

6) แผนซดรวมเวบไซตความร

7) อนเทอรเนตจากเวบไซตตางๆ เชน

- http://www.thaigoodview.com/library/studentshow/st2545/5-4/no02-

44/biosystem.html

- http://www.artnanastudio.com/services/ning/nav.htm

- http://www.school.net.th/library/snet6/envi1/ecosystem/b2.htm

- http://www.school.obec.go.th/sraploy/science4.htm

- http://www.dnp.go.th/npo/html/research/somroiyod/Ecology.html

กระบวนการวดและประเมนผล

วธการประเมน เครองมอวดผล

เกณฑผานขนตาและการ

สรปผล

การประเมน

1. ดานองคความร

1.1 จากการตอบคาถามกจกรรม

ของใบความร

1.2 จากแบบทดสอบความรกอน

เรยน และหลงเรยนเพอทดสอบ

ผลสมฤทธทางการเรยนประจาหนวย

ไดถกตองรอยละ 50 ขนไปทก

รายการ

2. ดานทกษะกระบวนการ 2.1 แบบประเมนผลงานกลม ไดคณภาพระดบพอใชขนไป

3. ดานคณลกษณะหรอ

จตวทยาศาสตร

3.1 แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล

ไดคณภาพระดบพอใชขนไป

สรปผลการประเมน ตองผานเกณฑขนตาทง 3 รายการ

133


การประเมนความรพนฐานรายบคคล จะประเมนจากคะแนนทไดจากการทา

แบบทดสอบกอนเรยน เพอนามาใชในการจดกลมของนกเรยน และใชสาหรบการสอนของครให

เหมาะสมกบพนฐานความรของนกเรยน



……..…………………………………………………………………………….………………………..

.……..………………………………………………………………………….…………………………

………………………………………………………………………………………..…………………


…………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………..……………………


…………………………….………………………………………………………………………………

……..………………………………………………………………………………………...…………… ลงชอ…………………….………..ผสอน


134

แผนการจดการเรยนรท 2.1


หนวยการเรยนรท 2 เรอง ระบบนเวศและสงแวดลอมในองถน เวลา 4 ชวโมง

สาระสาคญ

ระบบนเวศ (ecosystem) หมายถง กลมสงมชวตไมวาจะเปนพช สตวหรอจลนทรยท

อาศยอยนบรเวณเดยวกน และมความสมพนธเกยวของกนอยางเปนระบบ

ผลการเรยนทคาดหวง

สารวจ และเสนอแนวคดในการดแลรกษาระบบนเวศและสงแวดลอมในทองถน

จดประสงคปลายทาง

อธบายความหลากหลายของระบบนเวศและสงแวดลอมในทองถนได

จดประสงคนาทาง

1. อธบายความหมายของระบบนเวศได

2. สารวจและอธบายเกยวกบโครงสรางทเปนองคประกอบภายในระบบนเวศได

3. เขยนแผนภาพแสดงความสมพนธขององคประกอบภายในระบบนเวศในทองถนได

เนอหาสาระ

1. โครงสรางของระบบนเวศ

2. ประเภทของระบบนเวศ

3. โครงสรางของสงมชวตภายในระบบนเวศ

4. ความสมพนธระหวางสงมชวต

135


1. แจงสาระสาคญของเนอเรอง ผลการเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยนร

2. นกเรยนพจารณาถงสงทอยรอบ ๆ ตวนกเรยนภายในหอง หรอบรเวณโรงเรยน

แลวรวมกนตอบคาถามตอไปน

- สงทอยรอบ ๆ ตวของนกเรยนประกอบดวยอะไรบาง

แนวคาตอบ ตอบตามความคดเหนของนกเรยน

- หากตองการแบงประเภทของสงตาง ๆ เหลานนจะจดแบงไดกประเภท อะไรบาง

แนวคาตอบ สงตาง ๆ ทอยรอบตวเราจะแบงไดเปน 2 ประเภท คอ สงทม

ชวตและสงไมมชวต

3. นกเรยนศกษาภาพระบบนเวศ แลวรวมกนบอกองคประกอบของลกษณะของ

สงแวดลอม และความสมพนธขององคประกอบตาง ๆ ทอยในภาพ

4. นกเรยนศกษาโครงสรางและประเภทของระบบนเวศ จากใบความร เรอง ระบบ

นเวศ หองสมดและอนเทอรเนต

5. นกเรยนแบงกลม ๆ กลมละ 4 – 5 คน และใหนกเรยนแตละกลมทาใบงานเรอง

ระบบนเวศ

6. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายหนาชนเรยน และซกถามขอสงสย

7. นกเรยนแตละกลมศกษาเรองโครงสรางและความสมพนธของสงมชวตภายในระบบ

นเวศ จากใบความร เรอง สงมชวตในระบบนเวศ หองสมดและอนเทอรเนต

8. นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายหนาชนเรยน และซกถามขอสงสย

9. ครและนกเรยนรวมกนสรปไดวา โครงสรางของระบบนเวศจะประกอบดวย กลม

สงมชวต แหลงทอยอาศยและสงแวดลอม โดยระบบนเวศแตละระบบจะมความแตกตางตาม

ลกษณะทอย อกทงสงมชวตทอาศยอยในระบบนเวศนน ๆ กจะมบทบาทหนาทแตกตางกนไป ซง

หากมองในดานของการเปนอาหาร จะสามารถแบงกลมสงมชวตออกไดเปน ผผลต ผบรโภคและ

ผยอยสลาย ซงไมวาสงมชวตเหลานนจะอยในบทบาทใดกตาม ตางกจะมความสมพนธเกยวของกน

ทงระหวางสงมชวตกบสงมชวตดวยกนเอง และความสมพนธทเกดขนระหวางสงมชวตและ

สงแวดลอม

แหลงเรยนร

1. ระบบ Internet

2. หองสมด

136

กระบวนการวดผลประเมนผล

1. แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล

2. แบบประเมนผลงานกลม


แบบประเมนผลงงานกลม ประเมนเพอวดความรความสามารถในการทางานเปนทม

และมความรวมมอเพอใหงานประสบผลสาเรจ



…………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………….


…………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………….


…………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………………….

ลงชอ…………………….………..ผสอน


137

ภาคผนวก

138

แบบสงเกตพฤตกรรมรายบคคล

ท

พฤตกรรม

ชอ - สกล ความ

สนใจ

การแสดง

ความคดเหน

การตอบ

คาถาม

การยอมรบ

ฟงผอน

ทางาน

ตามทไดรบ

มอบหมาย

รวม

คะแนน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1

ลงชอ...........................................ผประเมน

........./...................../...........

เกณฑการใหคะแนน

3 คะแนน = ด 2 คะแนน = ปานกลาง 1 คะแนน = ปรบปรง

139

แบบประเมนผลงานกลม

ชอครผประเมน…………………………………………………………………………………………

ประเมนกลม…………………………เรอง………………………………………………..………….

รปแบบผลงาน…………………………………….วนท……เดอน………………………พ.ศ……….

คาชแจง ใหผประเมนใสเครองหมาย 3 ลงในชองวางตามความเปนจรง

4 หมายถง ดมาก 3 หมายถง ด 2 หมายถง ปรบปรง 1 หมายถง ควรปรบปรง

รายการ 4 3 2 1 ขอเสนอแนะ

เนอหา

1. ความถกตองของเนอหา

2. การลาดบความคด

3. การสรปความคดเหน

รปแบบการนาเสนอ

1. นาสนใจ

2. ความคดรเรมสรางสรรค

การทางานกลม

1. การเตรยมตว

2. การทางานเปนระบบ

3. การมสวนรวมของสมาชก

4. ความภมใจในผลงานของ

สมาชก

140

ใบความร



บอกความหมาย ประเภทและองคประกอบทสาคญในระบบนเวศได


ระบบนเวศ (ecosystem) หมายถง ระบบทแสดงใหเหนถงความสมพนธของกลม

สง มชวตทมาอยรวมกน ณ บรเวณใดบรเวณหนง กบสภาพแวดลอมโดยรวมของแหลงทอยอาศย

ซงภายในระบบนเวศมความสมพนธในแงของกจกรรมระหวางสงมชวตกบสงมชวต และสงมชวต

กบสงแวดลอมเกดขน ไดแก การถายทอดพลงงานระหวางสงมชวตกลมตาง ๆ และมการ

หมนเวยนของสารและแรธาตตาง ๆ จากสงแวดลอมสตวของสงมชวต และจากตวของสงมชวตไปส

สงแวดลอมดวย

โดยทวไปถาหากกลาวถงระบบนเวศ จะพบคาศพททสาคญ 2 คา ไดแก คาวา

กลมสงมชวต (community) ซงหมายถง สงมชวตชนดตาง ๆ ตงแต 2 ชนดขนไปทมาอาศยอย

ในบรเวณใดบรเวณหนง เชน ปลาชอน ปลาหมอ ป กบ กง หอยโขง จอก แหน ตะไครนา

สาหรายหางกระรอก ผกตบชวา เปนกลมสงมชวตทอาศยรวมกนในหนองนาแหงหนง เปนตน

และอกคาหนงคอคาวา แหลงทอย (habitat) หมายถง บรเวณทสามารถพบสงมชวตอาศยอยได

เชน ในทงหญา ในดน ในถา ในแหลงนาตาง ๆ เปนตน โดยสงมชวตจะใชสถานทเหลานเปนท

อยอาศย เปนทหาอาหาร เปนทหลบภยจากศตรชนดตาง ๆ เปนทสาหรบสบพนธและเลยงดตว

ออน สงมชวตบางชนดอาจอาศยอยบนรางกายของสงมชวตอน ๆ กได เชน เหาอาศยอยบน

ศรษะมนษย พยาธใบไมตบอาศยอยในตบของมนษย เปนตน

ระบบนเวศมตงแตระบบเลก ๆ เชน ระบบนเวศหนองนา ระบบนเวศขอนไม เปนตน

ไปจนถงระบบนเวศขนาดใหญขน เชน ระบบนเวศทะเล ระบบนเวศมหาสมทร รวมไปถงระบบ

นเวศทมนษยสรางขน เชน ชมชนเมอง แหลงเกษตรกรรม เปนตน ระบบนเวศทขนาดใหญทสด

กคอโลกของเรา เนองจากเปนทรวมของระบบนเวศทหลากหลาย ตงแตระบบนเวศขนาดเลกจนถง

ระบบนเวศขนาดใหญ จงเรยกวา โลกของสงมชวต หรอชวภาค (biosphere)

ระบบนเวศ แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ดงน

1. ระบบนเวศบนบก (terrestrial ecosystem) หมายถง ระบบนเวศทพบอยบนบก

หรอพนดน เชน ระบบนเวศปาไม ระบบนเวศทะเลทราย ระบบนเวศทงหญา เปนตน

141

2. ระบบนเวศในนา (aquatic ecosystem) หมายถง ระบบนเวศทพบอยใน

แหลงนาทงหมด แบงเปน

- ระบบนเวศในนาจด เชน ระบบนเวศหนองนา ระบบนเวศแมนาลาคลอง

ระบบนเวศทะเลสาบ เปนตน

- ระบบนเวศในนาเคม เชน ระบบนเวศทะเล ระบบนเวศมหาสมทร เปนตน

142

ใบความร


อธบายบทบาทของสงมชวตในระบบนเวศได

บทบาทของสงมชวตในระบบนเวศ

กลมของสงมชวตภายในระบบนเวศจะมความสมพนธซงกนและกน อกทงสงมชวตใน

แตละชนดยงแสดงบทบาทและหนาทภายในระบบนเวศแตกตางกน ซงสามารถแบงไดดงน

1. ผผลต (producer) เปนสงมชวตทสามารถสรางอาหารไดเอง ซงสวนใหญเกด

โดยวธสงเคราะหดวยแสง เนองจากมคลอโรฟลลเปนองคประกอบ ไดแก พชสเขยว สาหราย

โพรทสต รวมทงแบคทเรยบางชนด สงมชวตเหลานเปลยนพลงงานแสงใหเปนพลงงานเคม และ

เกบไวในโมเลกลของสารอาหารพวกแปงและนาตาล จากนนจะถายทอดพลงงานนใหกบกลมของ

ผบรโภคตอไป

2. ผบรโภค (consumer) เปนสงมชวตทไมสามารถสรางอาหารไดเอง ตองอาศย

การบรโภคผผลตหรอผบรโภคดวยกนเปนอาหารเพอการดารงชพ ผบรโภคยงสามารถแบงออก

ตามลกษณะและการกนไดดงน

- ผกนพช (herbivore) ถอเปนผบรโภคลาดบทหนง เชน กระตาย วว

ควาย มา กวาง ชาง เปนตน

- ผบรโภคเนอ (carnivore) ถอเปนผบรโภคลาดบทสอง เชน เหยยว นกฮก

เสอ ง เปนตน

- ผกนทงพชและสตว (omnivore) ถอเปนผบรโภคลาดบทสาม เชน ไก นก

แมว สนข คน เปนตน

- ผบรโภคซากพชซากสตว (scavenger) ถอวาเปนผบรโภคลาดบสดทาย

เชน แรง ไสเดอนดน กงกอ ปลวก เปนตน

3. ผยอยสลายสารอนทรย (decomposer) เปนสงมชวตทสรางอาหารเองไมได

ดารงชพอยไดโดยการยอยสลายซากพชซากสตวใชเปนพลงงาน ดงนนผยอยสลายสารอนทรยจง

เปนผททาใหสารอนนทรยหรอแรธาตตาง ๆ หมนเวยนกลบคนสระบบนเวศ และผผลตสามารถ

นาไปใชในการเจรญเตบโตอกดวย

143

จากทไดกลาวมาจะเหนวา การอยรวมกนของสงมชวตภายในระบบแตละระบบ

จะมความสมพนธซงกนและกน โดยเฉพาะในเชงอาหาร ซงจะกนกนเปนทอด ๆ ทาใหเกดการ

ถายทอดพลงงานไปตามลาดบ สตวทกนสตวชนดอน ๆ เปนอาหาร เรยกวา ผลาเหยอ

(predator) สวนสตวทถกกนเปนอาหาร เรยกวา เหยอ (prey)

ในการกนกนเปนทอด ๆ ของสงมชวต เรมจากผผลตไปสผบรโภคในลาดบ

ตางๆ ทาใหเกดการถายทอดพลงงานไปตามลาดบ เราเรยกวา หวงโซอาหาร (food chain) ดง

รป

ขาว หน ง เหยยว

ผกกาด หนอน คน นก

144

ใบกจกรรม



1. สรปและอธบายโครงสรางและประเภทของระบบนเวศได

2. สารวจ ตรวจสอบรปแบบการเจรญเตบโตของสงมชวตภายในระบบนเวศได

คาชแจง ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตามคาแนะนา

กจกรรมท 1 โครงสรางของระบบนเวศ

วธทา

แตละกลมชวยกนพจารณาระบบนเวศบรเวณสระนาในหมบานของนกเรยน แลว

บนทกรายละเอยดลงในสมด โดยพจารณาจากหวขอตอไปน

- มกลมสงมชวตอะไรบาง

- แหลงทอยอาศยบรเวณทสารวจมลกษณะอยางไร

- สงแวดลอมอน ๆ ภายในระบบนเวศทเกยวของกบการดารงชวตของสงมชวต

ทอาศยอยในระบบนเวศมอะไรบาง

- ระบบนเวศในสระนา ถอวามความสมบรณหรอไม เพราะเหตใด และถายง

ไมสมบรณ นกเรยนคดวายงขาดอะไรบาง

บนทกผลการทดลอง

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

145

กจกรรมท 2 รปแบบของการเจรญเตบโต

อปกรณการทดลอง

1. เครองมอทใชวดตาง ๆ เชน เทอรมอมเตอร แวนขยาย

2. กระดาษโปสเตอร

3. ดนสอส

วธทดลอง

1. ตรวจสอบการกระจายของสาหรายสเขยวทพบทวพนทของโรงเรยน โดยการ

สารวจสงทเปนปจจยในการเจรญเตบโต เชน ความชน ชนดของพนทผว ความสงและอน ๆ ซง

สมควรจะทาการวดสงตาง ๆ ใหมากทสดเทาทจะทาได แลวจดบนทกขอมลไว

2. อธบายเกยวกบการกระจายทนกเรยนสงเกตเหน

3. ตรวจสอบสมมตฐานของนกเรยน โดยสารวจหาสาหรายสเขยวใน

- สถานททนกเรยนคดวานาจะพบ

- สถานททนกเรยนคดวาไมนาจะพบ

สมมตฐานของนกเรยน

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

ผลการศกษา

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………….

146

ใบงาน

เรอง ตนไมของเรา


ศกษา สารวจ และจดกระทาขอมลเพอการนาเสนอขอมลในรปแบบการจดนทรรศการ

เกยวกบตนไม

คาชแจง

ใหนกเรยนแตละกลมศกษาขอมลของตนไมในตาบลทนกเรยนอาศยอย แลวจดทา

รายงานและบอรดเพอแสดงนทรรศการในหวขอ “ความหลากหลายและความสาคญของตนไม”

1. เลอกพนทศกษาเพยง 1 แหง (ระบตาแหนงทต ง พนท แผนทประกอบ)

2. ควรมภาพประกอบและมแผนภม แผนผง ตารางอน ๆ แสดงชนดของพนธพช

และพนธสตว ใหเหนอยางชดเจน

3. วเคราะหความสาคญของตนไมทมในทองถน

4. ปญหาของการตดตนไม และขอเสนอแนะเพอแกปญหา

147

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

หนวยการเรยนรท 2 สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

1. ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย x ลงใน

กระดาษคาตอบ

คาชแจง

2. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบชนด 5 ตวเลอก จานวน 30 ขอ ใชเวลาในการทา

แบบทดสอบ 30 นาท

3. หามนกเรยนทาเครองหมายหรอเขยนสงใดๆลงในแบบทดสอบ

1. ขอใดคอระบบนเวศ

ก. กลมสงมชวตกบแหลงทอย

ข. กลมผบรโภคกบแหลงทอย

ค. กลมผผลตกบแหลงทอย

ง. ความสมพนธของสงมชวต

จ. วฏจกรของสาร

2. ความสมพนธระหวางสงมชวตดวยกนเอง และระหวางสงมชวตกบสงแวดลอมเรยกวา

ก. แหลงทอย

ข. กลมสงมชวต

ค. ระบบนเวศ

ง. นเวศวทยา

จ. สงแวดลอม

3. ผททาหนาทเปลยนสารอนทรยไปเปนสารอนทรยคอผใด

ก. ผลต

ข. ผบรโภคพช

ค. ผบรโภคสตว

ง. ผยอยอนทรยสาร

จ. ผลา

148

4. ประชากร หมายถงขอใด

ก. ประชากรสตวเลยงนา ๆ ชนดในคอกสตวเลยง

ข. ประชากรนกและแมลงบนตนไม

ค. ประชากรโตะเรยนในหองเรยน

ง. ประชากรสนขในสวนสตวสนขเฉพาะ

จ. ประชากรผงและผเสอในทงดอกไม

5. ขอใดไมใชสงแวดลอม

ก. อณหภม แสงสวาง

ข. ตนไมกบขอนไม

ค. ดน นา ความชน

ง. ไมมขอถก

จ. ขอ ก และ ข ถก

จากแผนภาพกาหนดใหตอบคาถามขอ 6 และขอ 7

กบ

ดน ตกแตน ง

ตนขาว

6. สงมชวตใดใหพลงงานศกย

ก. กบ

ข. ตนขาว

ค. ตกแตน

ง. ง

จ. คน

7. หากไมมตกแตน จะเกดอะไรขน

ก. คนจะขาดพลงงาน

ข. ปรมาณของกบจะลดลง

ค. งจะสญพนธ

ง. ถกทงขอ ข และ ค

จ. ถกทกขอ

149

8. การจาศลในสตวเปนการปฏบตเพอกอใหเกดสงตอไปน

ก. ชะลอการเพมจานวนประชากร

ข. เพอใหมชวงชวตยาวขน

ค. เพอปรบและรกษาสภาวะสมดลของระบบในรางกาย

ง. เพอหลบหลกสภาวะการขาดอาหารและสภาพภมอากาศทไมเหมาะสม


9. ความสมดลของประชากรในธรรมชาตถกควบคมโดยภาวะใดมากทสด

ก. ภาวะเกอกล

ข. ภาวะทตองพงพา

ค. ภาวะปรสต

ง. ภาวะลาเหยอ

จ. ภาวะองอาศย

10. พชชวยรกษาสมดลของอากาศโดยวธใด

ก. การคายนา

ข. ดดพลงงานแสง

ค. การหายใจ

ง. ควบคมอณหภมของอากาศ

จ. การระเหยของนา

11. สงใดทสามารถควบคมและเปลยนแปลงสงแวดลอมมากทสด

ก. มนษย

ข. สตว

ค. ภยธรรมชาต

ง. พช

จ. ผยอยอนทรยสาร

12. ขอใดเปนปรสต

ก. กาฝาก

ข. ฝอยทอง

ค. พยาธปากขอ

ง. ถกทกขอ

จ. ถกทง ก และ ข

150

13. ขอใดไมมผลตอปรากฏการณเรอนกระจก

ก. แกสคารบอนไดออกไซด

ข. แกสออกซเจน

ค. ฝนละออง

ง. ไอนา

จ. กาซคารบอนมอนอกไซค

14. ขอใดแสดงตวอยางของผบรโภคลาดบแรกอยางชดเจนทสด

ก. นกกนปลา

ข. กบกนแมลง

ค. กระตายกนผก

ง. เหดบนขอนไมผ

จ. ปลาใหญกนปลาเลก

15. ความสมพนธในขอใดทฝายหนงไดประโยชน แตอกฝายไมไดประโยชนหรอไมเสยประโยชน

ก. ดอกไมกบผง

ข. พลดางกบตนไมใหญ

ค. งกบกบ

ง. มดกบเพลย

จ. เหดผบนขอนไมใหญ

16. ความสมพนธในขอใดทตางฝายตางไดประโยชนรวมกน





จ. นกกบหนอน

17. ความสมพนธในขอใดจดอยในสภาวะองอาศย

ก. ปลาฉลามกบเหาฉลาม

ข. ปลวกกบโพรโทซวในลาไสปลวก

ค. ดวงกบมด

ง. กาฝากกบตนมะมวง

จ. งกบกบ

151

18. ขอใดจดเปนหวงโซอาหาร

ก.เหยยว พช ผเสอ นก

ข.เหยยว นก ผเสอ พช

ค. นก เหยยว นก ผเสอ

ง. ผเสอ พช นก เหยยว

จ. ผเสอ เหยยว นก พช

19. ถาตดตนไม จะทาใหเกดสงใดตามมา

ก. นาปาไหลหลาก สงมชวตตาย

ข. แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด

ค. เกดสนาม สงมชวตตาย

ง. ภาวะเรอนกระจก


20. ขอใดคอความหมายของระบบนเวศ

ก. สถานทซงมสงมชวตอาศยอย

ข. สงตางๆ ทอยรวมกบสงมชวต

ค. กลมของสงมชวตทอยรวมกนในแตละแหง

ง. ความสมพนธระหวางสงมชวตตางๆ ทอยรวมกนในแหลงทอยเดยวกน


21. โครงสรางของระบบนเวศประกอบดวยปจจยใหญๆ 2 ประการ คอ

ก. ปจจยทางบกและนา

ข. ปจจยทางนาและอากาศ

ค. ปจจยทางกายภาพและชวภาพ

ง. ปจจยทางกายภาพและเสถยรภาพ

จ. ปจจยทางเสถยรภาพและชวภาพ

22. ปลวกมความสาคญตอระบบนเวศ คอมหนาทเปน

ก. ผผลต

ข. ผบรโภค

ค. ผยอยสลาย

ง. เปนทงผบรโภคและผยอย

จ. เปนทงผผลตและผบรโภค

152

23. สงมชวตกลมใดทสามารถเปลยนอนนทรยสารเปนอนทรยสารได

ก. พชสเขยว

ข. สตวกนพช

ค. สตวกนเนอ

ง. ผยอยสลาย

จ. ผลา

24. การอยรวมกนระหวางนกเอยงกบควาย เปนการอยรวมกนแบบใด

ก. แบบปรสต

ข. แบบองอาศย

ค. แบบพงพากน

ง. แบบแกงแยงกน

จ. ผลา

25. การอยรวมกนแบบปรสต เปนการอยรวมกนของสงมชวตในลกษณะใด

ก. ไดประโยชนทงค

ข. เสยประโยชนทงค

ค. ฝายหนงไดประโยชน แตอกฝายหนงเสยประโยชน

ง. ฝายหนงไดประโยชน แตอกฝายไมไดหรอไมเสยประโยชน

จ. ผลา

26. หวงโซอาหารเกยวของกบเรองใดมากทสด

ก. การมระดบของสงมชวต

ข. ความสมพนธระหวางกน

ค. การถายทอดพลงงานตอกนไป

ง. ความเกยวของของระดบชวต

จ. การแบงระดบของสงมชวต

27. การถายทอดของสารอาหารจากหวงโซอาหารหนงไปสอกหวงโซอาหารหนง เรยกวาอะไร

ก. สายใยอาหาร

ข. หวงโซอาหาร

ค. พระมดพลงงาน

ง. วฏจกรอาหาร

จ. สองหวงโซอาหาร

153

28. ขอใดท ไม ถกตองเกยวกบการถายทอดพลงงาน

ก. ผผลตเปนตวเรมของหวงโซอาหารทกชนด

ข. ในระบบนเวศใดทมสายใยอาหารซบซอนมากแสดงระบบนเวศนนมความสมดลมาก

ค. จลนทรยมบทบาทในการยอยสลายสารอนทรย แตไมไดมสวนในการถายทอดพลงงาน

ง. หวงโซอาหารและสายใยอาหารจะชวยรกษาสมดลของระบบนเวศ

จ. หวงโซอาหารทมจานวนสงมชวตยงมาก สงมชวตทายๆ หวงโซอาหารยงไดรบพลงงานนอยลง

29. สงทไดมาจากธรรมชาตและมประโยชนตอความเปนอยของมนษย เรยกวา ทรพยากรธรรมชาต

ดงนน

แสงอาทตยจงถอไดวาเปนทรพยากรธรรมชาตเชนกน" ขอความนถกตองหรอไม เพราะเหตใด

ก. ถกตอง เพราะ แสงมความจาเปนตอการดารงชวตของมนษย

ข. ถกตอง เพราะ เราสามารถแปลงแสงอาทตยใหเปนพลงงานได

ค. ไมถกตอง เพราะ แสงเปนสงทไมตองเสาะแสวงหามาใชประโยชน

ง. ไมถกตอง เพราะ แสงไมสามารถนามาใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมได

จ. ไมมขอใดถกตอง

30. ขอใดเปนการอนรกษทรพยากรธรรมชาตทดทสด

ก. การบกเบกปาชายเลนเพอเพมพนทเพาะเลยงสตวนาชายฝ ง

ข. การเพมผลผลตของเกษตรกรโดยใชป ยเคมในปรมาณมากตดตอกน

ค. การปฏบตตามผงเมองเพอรองรบการขยายตวของประชากรทเพมมากขน

ง. การปลอยปาไมใหอยตามธรรมชาต โดยไมมการตดเลย เพอเปนการรกษาตนนาลาธาร

จ. ถกตองทกขอ

154

แบบทดสอบวดผลการคดวเคราะห

หนวยการเรยนรท 2 สงมชวตกบระบบนเวศ สงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต

ชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

1. ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว แลวทาเครองหมาย x ลงใน

กระดาษคาตอบ

คาชแจง

2. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบชนด 5 ตวเลอก จานวน 30 ขอ ใชเวลาในการทา

แบบทดสอบ 30 นาท

3. หามนกเรยนทาเครองหมายหรอเขยนสงใดๆลงในแบบทดสอบ

1. ระบบนเวศสมดลปาไมเบญจพรรณ จะตองมจลนทรยจาพวกราและแบคทเรยอยดวย

หนาทหลกของจลนทรยเหลานคอทาใหม

ก. กาซคารบอนไดออกไซคสบรรยากาศ

ข. กาซออกซเจนสบรรยากาศ

ค. การเนาเปอยผพง

ง. ผบรโภคจาพวกปรสต

จ. ผบรโภคพช

2. สงมชวตชนดใดควรมปรมาณมากทสด เพอใหระบบนเวศอยในภาวะสมดล

ก. ผผลต

ข. ผบรโภคพช

ค. ผบรโภคสตว

ง. ผยอยอนทรยสาร

จ. ผลา

155

3. กระบวนการทางเคมในขอใดเปนการสรางอาหารของพชโดยวธสงเคราะหดวยแสง แสง

ก. 6CO + 12H2O C6H12O6 + 6O2 + 6H2 คลอโรฟลล

O

แสง

ข. 6CO2 + 12H2O C6H12O6 + 6O2 + 6H2 คลอโรฟลล

O

แสง

ค. 6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 คลอโรฟลล

ง. ขอ ข และขอ ค ถก และขอ ก ผด


4. จากงานวจยทผานมามเหตผลททาใหเชอวา มความสมพนธระหวางการเจรญเตบโตของ

ปลากบจานวนของเสยทปลอยลงสสงแวดลอม เพอทจะพสจนวาสมมตฐานดงกลาวถกตอง

นกวจยควรทาอยางไร

ก. วดปรมาณของสารพษและหาจานวนของปลาในแหลงนาตางๆ

ข. ทาการวดดวาอากาศเสยมผลตออตราการเกดของปลาอยางไร

ค. ศกษาวาอตราการเจรญเตบโตของปลาในสภาพแวดลอมวาตางกนหอไม

ง. ศกษาวาปลาในแตละสภาพสงแวดลอมกนอาหารตางกนเทาไร

จ. วดปรมาณของกาซพษและหาจานวนของปลาในแหลงนาตางๆ

5. กจกรรมใดของชาวสวนผลไมทเปนประโยชนตอการเพมอตราการสงเคราะหแสง

ก. เผาหญาแหงในตอนกลางวน

ข. ใสป ยยเรยกอนฝนตก

ค. ฉดโพแทสเซยมคลอเรตทางใบ

ง. ตดแตงกงใหโปรง

จ. ปลกพชคลมดนใตรมไมใหญ

156

6. ชาวไรปลกขาวโพด พนยาฆาแมลงและสารเคมบอยๆ ตกแตนปาทงกากนใบขาวโพด นก

กางเขนกนตกแตน งสงกนนกกางเขน ทานคดวายาฆาแมลงจะสะสมในเนอเยอของ

สงมชวตใดสงสด

ก. ตนขาวโพด

ข. ตกแตนปาทงกา

ค. นกกางเขน

ง. งสง

จ. ชาวไร

7. ความสมพนธระหวางสงมชวตสองชนดในขอใดทแตกตางจากขออนๆ

ก. ตนหมอขาวหมอแกงลงกบมดดา

ข. ตนถวเขยวกบเชอไรโซเบยม

ค. กบกบปนา

ง. ปลาเสอกบปลาหางนกยง

จ. นกเอยงกบควาย

8. สงมชวตเซลลเดยวมบทบาทอยางไรในหวงโซอาหารของปาชายเลน

ก. เปนปรสตของปลากนพช

ข. เปนอาหารของปลากนเนอ

ค. เปนอาหารของตวออนสตวนา

ง. เปนผบรโภคใบไมและสาหราย

จ. เปนผผลตของปาชายเลน

แผนภาพนใชตอบคาถามขอ 9 – 10

วว

คน หญา

งสง นกกระยาง ปลา

กบ

แมลง สาหราย

157

9. ถาคนใชระเบดจบปลาจนสญพนธไปจากระบบนเวศแหงน จะเกดผลอยางไร

ก. คนรนตอไปจะตวเลกลง เพราะคนชอบกนปลา

ข. นกกระยางจะสญพนธตามไปในไมชา

ค. สาหรายจะทวจานวนเพมขน

ง. นาในแหลงนาจะขาดออกซเจน

จ. นกกระยางจะกนกบเพมขน

10. ผบรโภคลาดบท 2 ไดแกขอใด

ก. นกกระยาง คน กบ

ข. วว นกกระยาง แมลง

ค. แมลง ปลา วว

ง. คน ง นกกระยาง

จ. กบ แมลง วว

11. ขอใดไมไดแสดงความหมายของระบบนเวศ

ก. โคนตนสนมปลวกอยจานวนมาก

ข. แมนกปอนหนอนใหลกของมนอยในรงบนตนมะมวง

ค. ตนคณออกดอกเหลองสะพรงอยรมทาง

ง. ตกแตนปาทงการะบาดหนกกดกนตนขาวโพด

จ. พลดางเลอยขนไปบนตนไมใหญ

12. จากแผนภาพแสดงสายใยอาหารในแหลงนาจด ขอใดเปนจรง

ปลาใหญ

ลกกง ลกออด

ไรนา ลกปลาชอน

แพลงตอนพช สาหราย

ก. ปลาใหญมมวลอนทรยนอยทสด

ข. มสตวกนพชสามชนด

ค. ลกออดและลกปลาชอนเปนผบรโภคอนดบแรก

ง. แหลงพลงงานสาคญคอสาหราย

จ. ลกออดเปนผบรโภคลาดบทสอง

158

13. ขอใดไมเกยวของกบการถายทอดพลงงานศกย

ก. ววกนหญา

ข. หนอนแมลงวนกนเนอปลาเนา

ค. งกนลกแมว

ง. ใบตนสกดดพลงงานแสงไปสงเคราะหดวยแสง

จ. ตกแตนกนยอดขาว

14. ขอความใดแสดงความสมพนธระหวางผยอยสลายอนทรยสารกบผผลต

ก. หนอนบนซากสนข

ข. รานาคางเจรญอยบนใบองน

ค. ลกออดกนตะไครนา

ง. พลดางบนตนมะมวง

จ. ราไรโซเบยมในปมรากถว

15. สงมชวตชนดใดทมความสมพนธในการอยรวมกนเหมอนกบไลเคน

ก. พลดางทเกาะกบตนมะมวง

ข. พยาธตวตดกบคน

ค. ปลาฉลามกบเหาฉลาม

ง. โพรโทซวในลาไสปลวก

จ. กาฝาก

16. กลมสงมชวตตอไปนเหมาะสมทจะอยในระบบนเวศปาชายเลน

ก. ตนแสม ตนโกงกาง ปลาตน

ข. ตนไผ ตนลาพ หอยแครง

ค. ตนโกงกาง ตนประด กงกลาดา

ง. ตนลาพ ตนจาก ปลาตะเพยน

จ. ตนโกงกาง ตนจาก ตนตะเคยน

17. การปรบตวของสตวในขอใดแตกตางไปจากขออน

ก. การมกลนเหมนของสกงค

ข. การออกหากนในเวลากลางคนของหมาปา

ค. การแชในปลกโคลนของควายเมอรอน

ง. การจาศลของกบในฤดแลง

จ. การออกหากนในเวลากลางคนของคางคาว

159

18. เมอพจารณาถงลกษณะความสมพนธของกลมสงมชวตในแหลงทอยเดยวกน ขอใดถกตอง

ก. เพลยกบมดดามความสมพนธของกลมสงมชวตในแหลงทอยเดยวกน

ข. เหบกบหมดในหสนขมความสมพนธคลายกบเหาฉลามกบฉลาม

ค. กาฝากมลกษณะความสมพนธทแตกตางจากหนอนผเสอกดกนใบไม

ง. โปรโตซวในลาไสปลวกและไลเคน เปนความสมพนธแบบเกอกลหรอองอาศย

จ. นกเอยงกบควายเปนความสมพนธทฝายหนงไดประโยชนฝายเดยว

19. ความสมพนธระหวางสงมชวตกบสงมชวตในกรณของปลาการตนกบดอกไมทะเลเปนแบบใด

ก. ภาวะพงพา ข. ภาวะไดประโยชนรวมกน

ค. ภาวะเกอกล ง. ภาวะปรสต


20. ขอใดกลาวถกตอง แมลง

ขาว นก

หน ง

คน

ก. ผผลตคอ ขาว แมลง หน

ข. ผบรโภคลาดบท 2 คอ คน นก ง

ค. ผบรโภคลาดบสดทายคอ ง คน

ง. ถานกหมดไปงจะมปรมาณลดลง

จ. ผบรโภคลาดบทสองคอ ง และ นก

21. “โลกรอน-ทะเลทราย” ยเอนเตอนอก 50 ปอยไมได ในเบองตนหวขอขาวนเกยวของกบ

ความหลากหลายทางชวภาพระดบใด

ก. ความหลากหลายทางพนธกรรม

ข. ความหลากหลายของชนดพนธ

ค. ความหลากหลายของระบบนเวศ

ง. ความหลากหลายของสงแวดลอม

จ. ความแปรปรวนของสภาวะอากาศ

160

22. สาเหตสาคญของการสญเสยความหลากหลายทางชวภาพคอขอใด

ก. มการใชประโยชนมากเกนไป

ข. มการอนรกษนอยเกนไป

ค. มการศกษาวจยนอยเกนไป

ง. การรวมมอระหวางนานาชาตนอยเกนไป

จ. มการทาลายมากจนเกนไป

23. 0

ก. ทะเลทราย

บรเวณหรอระบบนเวศทมความหลากหลายทางชวภาพสงทสดคอขอใด

ข. ปาเขตรอน

ค. ปาเขตอบอน

ง. ปาเขตหนาว

จ. ปาชายเลน

24. 0

ก. ดานการเกษตร

ประโยชนของความหลากหลายทางชวภาพตอมนษยทสาคญทสดคอดานใด

ข. ดานการแพทย

ค. ดานอตสาหกรรม

ง. ดานปจจยสเพอ

จ. ดานการเกษตร

25. 0แนวทางอนรกษและฟนฟความหลากหลายทางชวภาพทเหมาะกบประเทศไทยมากทสด

ในตอนนคอขอใ0

ก. ใชเทคโนโลยชวภาพ

ด

ข. ใชเทคโนโลยนาโน

ค. ใชเทคโนโลยเลเซอร

ง. ใชเทคโนโลยนเวศ

จ. ใชเทคโนโลยพนธวศวกรรม

26. ขอใดไมใชสงแวดลอม

ก. อณหภม แสงสวาง

ข. ตนไมกบขอนไม

ค. ดน นา ความชน

ง. ไมมขอใดถก

จ. ขอ ก และค เทานน

161

27. ความสมดลของประชากรในธรรมชาตถกควบคมโดยสภาวะใดมากทสด

ก. ภาวะเกอกล

ข. ภาวะทตองพงพา

ค. ภาวะปรสต

ง. ภาวะลาเหยอ


28. ความสมพนธในขอใดทฝายหนงไดประโยชน แตอกฝายไมไดประโยชนหรอไมเสยประโยชน





จ. เสอกนมาลาย

29. ขอใดแสดงตวอยางของผบรโภคลาดบแรกอยางชดเจนทสด

ก. นกกนปลา

ข. กบกนแมลง

ค. กระตายกนผก

ง. เหดบนขอนไมผ

จ. ปลาเลกกนลกออด

30. เพอรกษาความสมดลในหวงโซอาหารการควบคมจานวนประชากรสงมชวตในธรรมชาต

เปนไปโดยวธใด

ก. การคมกาเนด

ข. สงแวดลอม

ค. ฆากนเองเมอประชากรแออด

ง. การลาและปรสต

จ. สภาวะปรสตเทานน

162

ประวตยอผวจย

163

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวสพชยา ปาทา

วนเดอนปเกด 12 ตลาคม 2525

สถานทเกด อาเภอหนองบวแดง จงหวดชยภม

สถานทอยปจจบน 5/1 หม 16 ตาบลหนองบวแดง อาเภอหนองบวแดง

จงหวดชยภม 36210

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2544 จบการศกษามธยมศกษาตอนปลาย

จากโรงเรยนชยภมภกดชมพล อาเภอเมอง


พ.ศ. 2548 สาเรจการศกษาวทยาศาสตรบณฑต ( เคม )

จาก มหาวทยาลยมหาสารคาม จงหวดมหาสารคาม

พ.ศ. 2554 ปรญญาการศกษามหาบณฑต

กศ.ม. (การมธยมศกษา สาขาวชาการสอนวทยาศาสตร)

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

กรงเทพมหานคร

การศึกษาผลสัมฤทธิทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการ...

Documents