การศึกษาและพัฒนาชุดของเล่นประเภทฝึกประสาทสัมผัสสําหรับเด็ก...

การศกษาและพฒนาชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตก

ทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ

ปรญญานพนธ

ของ

ภารจร บญชม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานวตกรรมการออกแบบ

มถนายน 2555




ของ





ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ



บทคดยอ

ของ





ภารจร บญชม. (2555). การศกษาและพฒนาชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออท

สตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ. ปรญญานพนธ ศป.ม. (นวตกรรมการออกแบบ).

กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม:

ผชวยศาสตราจารย ดร.รวเทพ มสกะปาน, ดร.กรกลด คาสข.

การศกษาครงนมจดมงหมายในการศกษาของเลน ประเภทฝกประสาทสมผส เพอ

พฒนาการควบคมกลามเนอมอของเดกออทสตก โดยใชหลกการและทฤษฎการเลน กลมตวอยาง

คอแบบรางชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผส จานวน 20 แบบ โดยนาไปบาบดและพฒนาการ

ควบคมกลามเนอมอสาหรบเดกออทสตกทมอายระหวาง 5 – 10 ป

เครองมอทใชในการวจยครงนมงทาการศกษาในดานดานโครงสรางและรปแบบ ดาน

คณสมบตของของเลน ดานความเหมาะสมของวสด และดานความปลอดภยชดของเลนประเภทฝก

ประสาทสมผส ทมคณสมบตพฒนาการควบคมกลามเนอมอสาหรบเดกออทสตก โดยเครองมอท

สรางขนประกอบดวย แบบสมภาษณ และแบบประเมนของเลน ทาการตรวจสอบเครองมอ ตาม

ขนตอนตามลาดบจากการวเคราะหและสรปคณสมบตของเลนทมในทองตลาด จากการทบทวน

วรรณกรรม และนามาสกระบวนการสงเคราะหและออกแบบชดของเลนสาหรบเดกออทสตก เมอได

ของเลนทมาจากการสงเคราะหและออกแบบแลว นาไปใหผเชยวชาญประเมน ใหทศนะพรอมทง

ปรบปรง และพฒนาชดของเลน

ผลการวจยพบวาเดกมการตอบสนองตอการเลนชดของเลน ชดกทอไหมพรม ปน ปอร ลม

(Pun Por Loom) ซงเดกไดสมผสและเคลอนไหวกลามเนอมอและการประสานสมพนธกบการ

มองเหน พรอมทงไดเรยนรเร องส ขนาด รปราง รปทรง เดกออทสตกเกดสมาธ เกดความรสก

ปลอดภยจาการเลน ไดฝกการเขาสงคม การสอสารและการใชภาษา และประการสาคญสามารถ

ควบคมกลามเนอมอ และการประสานสมพนธทดระหวางมอและตา

THE STUDY AND DEVELOPMENT OF TOY KIT SERIES: SENSORY NEURAL

PRACTICES FOR AUTISTICS CHILDREN WHO HAVE

HAND MUSCLE CONTROL PROBLEM

AN ABSTRACT

BY

PARUJEE BOONCHOOM

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Fine Arts in Design Innovation

at Srinakharinwirot University

June 2012

Parujee Boonchoom. (2012). The Study and Development of Toy Kit Series : Sensory Neural

Practices for Autistics Children Who Have Hand Muscle Control Problem. Master

Thesis M.F.A. (Design Innovation). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot

University. Advisor Committee: Assistant Professor Dr. Ravitep Musikapan, Dr.

Koraklod Kumsook.

The objective of this study was: to study Toy Kit series: sensory neural practices to

develop autistics children who have hand muscle control problem by dominating playing

methods and theories. The sample of this study was the prototype of toy kit series sensory

neural practices- 20 sets- to operate hand muscle control therapy and development for 5-10

year-old autistics.

The materials of this research was purposed as: to study structures and forms, toy’s

qualifications, material decency, and toy kit safety series sensory neural practices that were

qualified to develop autistics’ hand muscle control. The instruments created were interview

form and toy evaluation form following instrument inspections due to the analysis and

summary of toy qualifications in general markets. As the literature review leading to

synthesis procedure and toy kit design for autistics children after finished the practices with

the synthesized and designed toy kits, researcher proposed those toy kits to the specialists

for obtaining the advices and commendations accompanied with adjustments and

developments.

As a result of this research, researcher concluded that those children had practically

responded toward the toy kits, yarn weaving loom - Pun Por Loom, which they could

operate their sensory neural, hand muscle movement, and sight-coordinated while learning

colors, sizes, figures, and forms. The autistics children were enlightened concentration, the

feelings of safe playing, social awareness trained, communications and linguistics uses, and

the main purpose of this research was the ability of hand muscle control and the good

coordination of hands and eyes.


เรอง



ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชานวตกรรมการออกแบบ

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

................................................... .................คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย ตนตวฒนกล)

วนท...........เดอน............................ พ.ศ. 2555

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

...........................................................ประธาน

(ผชวยศาสตราจารย ดร.รวเทพ มสกะปาน)

....................................................ประธาน

(รองศาสตราจารยจนทรจรส ศรศร )

....................................................กรรมการ

(ผชวยศาสตราจารย ดร.รวเทพ มสกะปาน)

....................................................กรรมการ

(อาจารย ดร.อธพชร วจตสถตรตน)

ประกาศคณปการ

ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงในความกรณาของ ผชวยศาสตราจารย

ดร.รวเทพ มสกะปาน ประธานทปรกษาปรญญานพนธ และดร .กรกลด คา สข กรรมการควบคม

ปรญญานพนธ ทไดอตสาหสละเวลาอนมคามาเปนทปรกษา พรอมทงใหคาแนะนาตลอดจนแกไข

ขอบกพรองของปรญญานพนธดวยความเอาใจใส จนทาใหปรญญานพนธฉบบนสาเรจลลวงไดอยาง

สมบรณและทรงคณคา

ขอขอบคณ คณอไรวรรณ เจรญถาวรพานช (ครปวย) และคณพนดา มาสกล (แมกง )ท

สนบสนนเปนผเชยวชาญ ตรวจเครองมอ ใหแนวคดในการออกแบบ อนญาตใหผวจยนาชอนองปอร

และนองปนเปนชอของเลน และผลกดนใหปรญญานพนธนสาเรจไดดวยด และขอใหเดกๆทกคน

ไดรบคณคาจากของเลนอนเปนผลจากการงา นวจยน เตบโตขนมาพรอมกบความอบอน ความ

ปลอดภย และมความสขทย งยน

ขอขอบคณ คณสงขร รงษ คณธนชย สบมาก คณไตรเทพ เทยนปญจะ ครอบครว

ครองสนน รวมถงเพอน พๆ และนองๆทกคน ทเสยสละเวลา ใหกาลงใจ และสนบสนน การทา

ปรญญานพนธฉบบน ดวยด ใหงานวจยนเกดเปนผลงานทสาเรจสมบรณ ตลอดจนขอขอบคณ คณ

สายชล เจาของรานปวณการชางทใหโอกาส แนวทาง และความรการผลตผลงานตนแบบเปนของ

เลนทสวยงามนารก

เหนอสงอนใดขอกราบขอบพระคณ คณพอสมบรณ บญชม คณแมเรณ บญชม คณชพงษ

และคณกณษฐา จรรยาภสณห พเขยและพสาว ผซงเปน “ผให” ให กาลงใจ และใหการสนบสนนใน

ทกๆ ดาน อยางดทสดเสมอมา เพอหวงใหผวจยประสบความสาเรจ และแผประโยชนจากงานวจยน

สสงคมดวยความภาคภมใจ

คณคาและคณประโยชนอนพงมจากปรญญานพนธ ฉบบน ผวจยขอมอบและอทศแดผม

พระคณทกๆ ทาน โดยหวงเปนอยางยงวา งานวจยนจะเปนประโยชนตอ เดก พอ แม ผปกครอง

นกวจย นกจตวทยา หรอผทเกยวของกบเดกทกคน ไดนาคณคาและประโยชนจากงานวจยนไป

บรณาการดานอนๆตอไป


สารบญ

บทท หนา

1 บทนา……………………….…………………….………………………………… 1

ภมหลง.......................................................................................................... 1

ความมงหมายของการวจย…………………………………………………….... 3

ความสาคญของการวจย.......................................................... ....................... 3

ขอบเขตการวจย............................................................................................ 4

ประชากรทใชในการวจย.......................................................................... 4

กลมตวอยางทใชในการวจย..................................................................... 4

ตวแปรทศกษา.................................................... .................................... 4

นยามศพทเฉพาะ..................................................................................... 4

กรอบแนวคดในการวจย................................................................................. 5

ขอตกลงเบองตน............................................................................................ 5

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ..................................................................... 6

เดกออทสตก................................................................................................... 6

ความหมายของเดกออทสตก..................................................................... 6

สาเหตของการเกดภาวะออทสซม.............................................................. 7

พฤตกรรมหรอการแสดงออกของเดกออทสตก........................................... 9

แนวทางการพฒนาและชวยเหลอเดกออทสตก …………………...................... 10

แนวทางการพฒนาและชวยเหลอเดกออทสตกดวยกจกรรมศลปะ…………. 10

งานวจยทเกยวของ....................................................... ............................. 24

ของเลน และการเลน......................................................................... ............... 28

ความหมายของของเลน............................................................................. 28

ประเภทของเลน........................................................................................ 28

คณสมบตของของเลนทด........................................................................... 31

ความหมายของการเลน............................................................................. 32

ลกษณะของการเลน........................................................ .......................... 33

ประเภทการเลน........................................................................................ 34

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ)

ประโยชนของการเลน.............................................. ................................. 39

พฤตกรรมการเลน.................................................................................... 42

ลาดบขนพฒนาการทางการเลน................................................................ 43

การเลนบาบด.......................................................................................... 47

งานวจยทเกยวของกบการเลนและของเลน................................................. 49

ทฤษฎการเลน................................................................................................ 53

ทฤษฎการเลน........................................................................................ 53

ทฤษฎทางจตใจและอารมณของเดกทเกยวของกบการเลน....................... 64

ทฤษฎวาดวยคณคาของการเลน............................................................. 65

การพฒนากลามเนอเนอมดเลก....................................................................... 67

ความหมายของความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก……………..…. 67

ความหมายของทกษะกลามเนอมดของเดก………………………………. 67

ความสาคญของความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก........................... 68

การพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก.................................. 68

การสงเสรมทกษะกลามเนอมดเลก.......................................................... 69

งานวจยทเกยวของกบทกษะกลามเนอมดเลก.......................................... 70

3 วธการดาเนนการวจย.................................................................................... 72

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง.............................................. 72

การสรางเครองมอทใชในการวจย................................................................... 72

การเกบรวบรวมขอมล................................................................................... 77

การจดกระทาและวเคราะหขอมล.................................................................... 77

4 การวเคราะหขอมล........................................................................................ 79

การวเคราะหขอมล............................................................ ............................ 79

ผลการวเคราะหขอมล.................................................................................... 92

การออกแบบแบบราง.................................................................................... 95

การพฒนาแบบราง........................................................................................ 106

ขนตอนการผลตตนแบบ................................................................................ 108

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

5 สรปผล การอภปรายผล และขอเสนอแนะ......................................................... 111

ความมงหมายของการวจย............................................. ...................................... 111

ความสาคญของการวจย................................. ...................................................... 111

การวเคราะหขอมล............................................................................................... 111

สรปผลการวจย........................................................... ......................................... 113

อภปรายผลการวจย............................................................................................. 114

เสนอแนะทไดจากงานวจย...................................................... ............................. 116

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป......................................................................... 117

บรรณานกรม................................................... ......................................................... ......... 118

ภาคผนวก........................................................................................................................... 133

ภาคผนวก ก................................................................... .............................................. 134

ภาคผนวก ข................................................................................. ................................ 143

ภาคผนวก ค................................................................................. ................................ 154

ภาคผนวก ง................................................................................... .............................. 160

ภาคผนวก จ....................................... ................................... ....................................... 162

ประวตยอผวจย........................................................... ....................................................... 165

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 ลกษณะพฒนาการในขน Sensory Motor Development Stage............................. 58

2 ตารางแสดงผลการวเคราะหขอมลเพอกาหนดโครงสรางและรปแบบของเลน .......... 92

3 จานวน รอย คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน รปแบบความเหมาะสมจากแบบ

รางชดของเลนมท บอลล(Meat Ball).................................................................

97


รางชดของเลน มาย ฟารม(My Farm)................................................................

99


รางชดของเลนโรป แมนเนย(Rpoe Mania)........................................................

101


รางชดของเลนมาย เฟอรนเจอร(My Furniture)..................................................

103


รางชดของเลน ปนปอร ลม (Pun Por Loom).....................................................

105

8 รายการของเลนทองตลาดจานวน 30 ชน............................................................... 136

9 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณสมบตของชดของเลน

กระดานผสมคา................................................................................................

144

10 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของคณสมบตของชดของเลน

ทวกบลอค(Twig Block)....................................................................................

146


ชางตอประกอบ................................................................................................

148


เอม-ทก(M-Tic).................................................................................................

150

13 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของคณสมบตของชดของเลน

รบค(Rubik)......................................................................................................

152

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 แสดงผลรวมคาเฉลยการประเมนของเลนทองตลาดจานวน 30 ชน........................... 86

2 กระดานผสมคา.............................................................................. ......................... 87

3 ทวก บลอค(Twig Block) ................................................................................. ....... 88

4 ชดชางตอประกอบ......................................................................................... .......... 89

5 เอม-ทก (M-Tic)........................................................................................... ........... 90

6 รบค (Rubik).................................................................................................. .......... 91

7 แสดงผลรวมคาเฉลยการประเมนแบบรางของเลนจานวน 10 ชน.............................. 96

8 มท บอลล (Meat Ball).................................................................................. ........... 96

9 มายฟารม (My Farm).................................................................................. ........... 98

10 โรป แมนเนย(Rope Mania).......................................................................... ........... 100

11 มายเฟอรนเจอร (My Furniture)..................................................................... ......... 102

12 ปน ปอร ลม(Pun Por Loom)......................................................................... ......... 104

13 ภาพ 3 มต ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)................................................................ 107

14 แบบฟม และกระสวย ปน ปอร ลม ..................................................... ..................... 108

15 โครงสรางของกทอไหมพรม ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)...................................... 109

16 กทอไหมพรม ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)............................................................ 109

17 กระสวย ปน ปอร ลม...................................................... ......................................... 110

18 ฟม ปน ปอร ลม ...................................................... ............................................... 110

19 กลมไหมพรม.......................................................................................... ................. 110

20 แรคซงบอลล(Racing Ball)....................................................................... ................ 155

21 เมสซว ฟนเนย(Measure Funia).............................................................................. 156

22 ฟนน ชท(Fuuny Shoot)……………………………………………………….………... 157

23 ฟนทวบ(Fun Tube)…………………………………………………………..…………. 158

24 เพท ซอฟท บอลล(Pet Soft Ball)………………………………………………………. 159

บทท 1

บทนา

ภมหลง

สงคมไทยยงมเดกและเยาวชนอกจานวนมาก ทมโอกาสนอยกวาเดกทวไปในการ

ดารงชวตทขาดการพฒนาทงดานรางกาย สตปญญา จตใจ อารมณ และสงคม โดยเฉพาะการเขาส

ระบบการศกษาทงสายสามญ การฝกอาชพ และการพฒนาคณภาพชวตทด เนองจ ากเดกและ

เยาวชนจดเปนกลมทรพยากรบคคลทสาคญ ทจะเขามามบทบาทสาคญในการพฒนาประเทศ จง

ควรจะตองเปนบคคลทมคณภาพ มความสมบรณทงทางรางกาย จตใจ สตป ญญา ถาประชากรใน

กลมนดอยคณภาพ กจะสงผลใหขาดกาลงหรอสมองทจะชวยพฒนาความเจรญของประเทศ ดงนน

ถาประเทศชาตใดมกลมบคคลดอยคณภาพในสดสวนทสงกจะสงผลใ หเกดปญหาในการพฒนา

ประเทศ แตทงนประเทศไทยมไดทอดทง โอกาสสาหรบเดกดอยโอกาส โดยเฉพาะ เดกพการ หรอ

เดกท มความบกพรองทางดานรางกาย สตปญญา ความสามารถ หรอเดกอ อทสตก เพอ ใหเดก

สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางปกตสข

ออทสตก เปนความพการประเภทท 4 ประเภทความบกพรองทางจตใจหรอพฤตกร รม

ออทสตก เกดขนมาเมอประมาณ ป ค.ศ.1943 พบโดยจตแพทยเดก ชอ ลโอ แคนเนอร โ ดยสงเกต

จากเดกกลมหนงทมพฤตกรรมจาเพาะแ ปลกๆ สอสารไมเขาใจพดชา พดซาไมชอบการ

เปลยนแปลง ไมสนใจคนอน แมอยในกลมเพอนกทาตนเสมอนอยลาพงเพยงคนเดยว เลนไมเปน

เลนแปลกๆ ซาๆ และเรยกพฤตกรรมนวา ออทสซม (Autism) ซงแปลวา “แยกตวอยในโลกของ

ตวเอง ” สวนในวงการแพทยไทยนน พบกล มเดกเหลานในชวงป พ .ศ. 2510 โดยศาสตราจารย

แพทยหญงเพญแข ลมศลา อดตผอานวยการโรงพยาบาลยวประสาทไวทโยถมป กรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข และทา การศกษาคนควา บาบด และรกษาเดกออทสตกมาโดยตลอด (การ

พฒนาเดกออทสตก . 2543: 1-2) สบเนองจนกระท งป พ .ศ. 2549 อานนท บณยะรตเวช เลขา

คณะกรรมการการวจยแหงชาต (วช.) พบวา จานวนเดกในประเทศไทยทมความบกพรองทางการ

เรยนรหรอบคคลออทสตกตอเดกปกต มอตราถง 1 : 166 ซงประเทศไทย มกลมบคคลทมความ

บกพรองทางการเรยนรหรอบคคลออทสตก ประมาณ 425,000 – 1,200,000 คน นอกจากน

ครอบครวทบคคลเหลาน ตองแบกรบภาระคาใชจายในการชวยเหลอฟนฟสมรรถภาพ และ

การศกษาเพมขนจากครอบครวทวไป ประมาณ 25,000 – 50,000 บาท รวมประมาณคาใชจายดาน

นทงประเทศ 20,000 -50,000 ลานบาทตอป ถอเปนมลคาทส งมาก (ผจดการออนไลน . 2554:

ออนไลน)

2

เดกออทสตก หรอบางครงเรยกวา ออทซม(Autism) หมายถง เดกทมความบกพรองอยาง

รนแรงในการสอความหมาย พฤตกรรม สงคม และความสามารถทางสตปญญาในการรบร อาการ

ตางๆ จะมการเปลยนแปลงเปนระยะๆไป เดกออทสตกแตละคนจะมเอกลกษณของตนเอง และยอม

แตกตางไปจากเดกคนอนๆ ซงเปนเดกออทสตกเหมอนกน ทงนหากพจารณาเปรยบเทยบดาน

พฒนาการของทกษะดานตางๆของเดกออทสตกใน 4 ดาน คอ ดานทกษะการเคลอนไหว ดาน

ทกษะการรบรรปทรง ขนาดและพนท ดานทกษะภาษา และการสอความหมาย และดานทกษะทาง

สงคม จะพบวาเดกออทสตกจะมพฒนาการดานภาษาและพฒนาการดานสงคมตา แตจะม

พฒนาการดานการเคลอนไหว ดานการรบรรปทรง ขนาดและพนท โดยเฉลยสง (วชราพรชย. 2554:

ออนไลน)

สาเหตของโรค ออทสตก พบโดย 1กมารแพทย จากโรงพยาบาล บ อสตน สาขาประสาท

วทยา จากการศกษาของมากาเรต เบอแมน (Magaret Bauman) พยายามศกษาสาเหตของโรค

ออทสตก 0 พบวา ออทสตก จะมความผดปกตในสมอง 3 แหง คอ ระบบลมบก (Limbic System)

เซเลบลม (Cerebellum) และวงจรเซเรเบลลา (Cerebellar Circuits) ปจจบน จากความผดปกตทาง

สมองและระบบประสา ทสมผสมาตงแตกอนและหรอหลง 1 ความผดปกตดงกลาวทาใหการรบรทาง

ประสาทสมผสทง 5 คอ ผวหนง ตา ห จมก ลน เบยงเบน ผดแผกไปจากคนปกต สงผลใหการ

ประมวลผลขอมลในสมองผดปกต ซง ในสวนของ เนอสมองมความผดปกตจงทาใหการรบร ขอมลท

เบยงเบนผดแผก แตกตางจากคนปกต จงทาใหการประมวลผลขอมลในสมองของเดกออทสตก

แตกตางไปจากคนปกตเชนกน1

แนวทางการฝกเพอแกไขขอบกพรองพนฐานทางสมองของเดกออทสตก คอ การเลนเพ อ

สงเสรมทกษะของกลามเนอและการเคลอนไหว ไดแก กจกรรมการเคลอนไหวพนฐาน เกมฝกความ

คลองตว การฝกควบคมจงหวะและความแรง การฝกการรบรสวนตางๆของรางกาย กจกรรมการฝก

ความสมดลและการทรงตว กจกรรมพฒนากลามเนอมดเลก และการฝกการวางแผนสงการ

กลามเนอ(กงแกว ปาจรย. 2553: 177-179) เนองจากการทากจกรรมตางๆของเดกทมความผดปกต

ทางสมอง มผลตอความตงตวของกลามเนอ สงผลตอการตอบสนองตอการยดหดตวของกลามเนอ

ซงมผลตอปฏกรยาการตอบสนองทนทตอแรงทเหมาะสม ซงกระบวนการทางระบบประสาทจะม

ความสมพนธกบกลไกกลามเนอ ถาระบบประสาทดการทางานของกลามเนอเปนปกตการตอบสนอง

ตอการรบรขาวสารทไดรบจะเกดเรวขน(วไลวรรณ มณจกร; และคนอนๆ. 2544: 173)

(บานพฒนาการครออ. 2554: ออนไลน)

การเคลอนไหวตามธรรมชาตของมนษย เกดจากการทางานของกลามเนอและประสาทสง

การ การเคล อนไหวจะคลองแคลววองไวมากเพยงใดขนอยกบการทางานประสานสมพนธระหวาง

ความสามารถของระบบกลามเนอทจะทาตามคาสงของประสาท ถามการเคลอนไหวบอยๆ

ความสมพนธระหวางระบบกลามเนอกบระบบประสาทกจะดขน ทาใหสามารถเคลอนไหวรางกายได

เรวขน (เหมสดา พลทว. ม.ป.ป.; อางองจาก อาวรณ สายฉลาด . 2549. การศกษาพฒนาการ

ทางการเคลอนไหวของนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา . หนา 2) ฉะนนไมวากจกรรม

รปแบบใดททาใหเดกออทสตกไดมการ เรยนรทกษะการเคลอนไหว กเปนการเรยนรทกษะทางสมอง

3

ดวย การพฒนาสต ปญญาของเดก โดยการเลนทใชประสาทสมผสและการเคลอนไหว โดยเฉพาะ

การเคลอนไหวทมการทางานรวมกนของมอ แขนและตา นน ทาใหเดกมพฒนาการดานทกษะและ

การประสานสมพนธทด

ประกอบกบ ธนวรรณ เวยงสมา ซงทาการศกษาและออกแบบของเลนดงความสนใจ

เฉพาะชวงสาหรบเดกออทสตก พบวา ของเลนสามารถประยกตเปนสอในการเรยนรของเดกในดาน

ตางๆได เชน การรบรท ต งของวตถ การวดระยะ การรบรรปทรง การรบรขนาด การรบรพ นผว และ

เดกสามารถตอบโต และสอสารพฤตกรรมการเลน และยงพบวา ของเลนชวยเพมสมาธใหเดกออท

สตกทเรยนรรวมกนในชนเรยนพเศษ และความสนใจพเศษในเดกแตละคนกบของเลนแตละชนดได

อกดวย (โครงการออกแบบของเลนดงความสนใจเฉพาะชวงสาหรบเดกออทสตก. 2546: บทคดยอ)

แตเนองจ ากของเลนสาหรบเดกออทสตกโดยเฉพาะในประเทศไทย มกเปนของเลน

ดดแปลงจากของเลนทวไป ซงอาจไมเหมาะสมกบพฒนาการของเดกออทสตก เพราะของเลนท

เหมาะสมกบเดกออทสตกจะตองเปนของเลนทเหมาะสมกบสภาพปญ หาของเดก โดยดจาก

เปาหมายในการสอน พจารณาตามอายพฒน าการของเดก และเทคนควธในการสอน และของเลน

บางชนดเปนสอดานเดยว ไมมการตอบโตกบเดก เชน ของเลนประเภทอาวธตอส จาพวก ดาบ ปน

เพราะเดกยงไมรจกแยกแยะ หรอ ของเลนทมชนสวนหลดไดงาย 0 เดกพเศษ 4จงจาเปนจะตองม 1ของ

เลน 4เฉพาะ ทเหมาะกบสภาพรางกาย การรบร และพฒนาการ (วรฏฐา ผลเจรญ . 2554: ออนไลน) 1

เนองจากเดกออทสตกมความผดปกตทางสมอง โดยเฉพาะเดกออทสตกทมปญหาการควบคม

กลามเนอมอ และทกษะการเคลอนไหว ทแตกตางจากเดก ปกต ดงนนของเลนเดกปกตอาจไม

เหมาะสมกบเดกออทสตกทงหมด ผวจยเลงเหนถงความสาคญในปญหาดงกลาว จงคดศกษาและ

พฒนา ชดของเลนสาหรบเดกออทสตก ทเหมาะสมกบสภาพปญหา เพอทาใหเดกออทสตกม

คณภาพชวตทดข น อยรวมกบสงคมไดอยางปกตสข

ความมงหมายของการวจย

ในการวจยครงน ผวจยไดตงความมงหมายไว ดงน

1. เพอศกษา คณสมบตของเลน ประเภทฝกการใชประสาทสมผสระหวางมอและตา

สาหรบเดกปกต

2. เพอพฒนาชดของเลนสาหรบเดกออทสตกพฒนาการควบคมกลามเนอมอ

ความสาคญของการวจย

การศกษาและพฒนาของ ชดเลนสาหรบเดกออทสตก น จะเปน ผลตภณฑตนแบบและ

เครองมอทเออประโยชนใหกบพอ แม ผปกครอง นกจตวทยา และจตแพทย ในการบาบดดแลรกษา

เดกออทสตก และจะเปนฐานขอมล สาหรบนกวจยใน ออกแบบของเลนทเหมาะสมกบสภาพ ปญหา

ของเดกออทสตกในดานอนๆ ตอไป

http://www.bangkokbiznews.com/home/search/?cx=009233870810540600983%3Ahkyg0dlysoo&cof=FORID%3A9&ie=windows-874&q=%E0%B4%E7%A1%BE%D4%E0%C8%C9�

http://www.bangkokbiznews.com/home/search/?cx=009233870810540600983%3Ahkyg0dlysoo&cof=FORID%3A9&ie=windows-874&q=%A2%CD%A7%E0%C5%E8%B9�

http://www.bangkokbiznews.com/home/search/?cx=009233870810540600983%3Ahkyg0dlysoo&cof=FORID%3A9&ie=windows-874&q=%A2%CD%A7%E0%C5%E8%B9�

4

ขอบเขตของการวจย

ผวจยทาการศกษา และพฒนา ของเลนประเภทฝกประสาทสมผส สาหรบเดกออทสตก ม

ขอบเขตการวจย ดงน

ประชากรทใชในการวจย

ประชากร คอ กลมแบบรางของเลนประเภทฝกประสาทสมผสการประสานสมพนธระหวา ง

มอและตา จากการศกษาของเลนทมอยแลวในทองตลาด เพอ เปนความรเบองตน กอนทาการวจย

และพฒนาของเลน จานวน 10 แบบ ตามหลกการและทฤษฎการเลน สาหรบ เดกออทสตกทมชวง

อายระหวาง 5 – 10 ป

กลมตวอยางทใชในการวจย


การกาหนดกลมตวอยาง ใชวธการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเลอกแบบ

รางของเลนประเภทฝกประสาทสมผสระหวางมอและตา จานวน 10 แบบ และคดเลอกกลมตวอยาง

โดยผเชยวชาญ จานวน 2 คน คดเลอกรปแบบของเลนจากกลมตวอยางทมความคดเหนสอดคลอ ง

ตรงกน จานวน 1 แบบ

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรตน คอ รปแบบของเลนประเภทฝกการใชประสาทสมผสระหวางมอและตา

2. ตวแปรตาม คอ การตอบสนองดานประสาทสมผสตอของเลนของเดกออทสตก

นยามศพทเฉพาะ

1. เดกออทสตก หมายถง เดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ มอายระหวาง

5 – 10 ป ซงอยในกลมความสามารถสง0 (0 High Function )0

2. ชดของเลน สาหรบเดกออทสตก หมายถง ชดของเลน ประเภทฝกประสาทสมผส

ระหวางมอและตา

3. ปญหาการควบคมกลามเนอมอ หมายถง ปญหาการควบคมการใชอวยวะไดแก แขน

และมอ ทไมถ กตองตามประสงคของเดกออทสตก หรอการควบคมมอ หรอกลามเนอมอไมเปนไป

ตามตามสภาวะการใชงานของเดกออทสตก ณ เวลานนๆ

4. กลามเนอมอ หมายถง กลามเนอมดเลก เปนอวยวะของรางกายทใชในการหยบจบ

สงของ ไดแก มอ ขอมอ และแขน

5

กรอบแนวคดในการวจย

การวจยครงน ผวจยศกษาขอมลทเกยวของกบเดกออทสตก เพอใหทราบถงสภาพปญหา

ทเกดกบเดกออทสตก โดยนาหลกการและทฤ ษฎการเลน เปนแนวทางในการออกแบบและพฒนา

ตนแบบของเลนทมความเหมาะสมกบเดกออทสตกมากทสด โดยมกรอบแนวคด ดงน

ขอตกลงเบองตน

ผวจยจะทาการทดลองรปแบบทไดจากแบบราง โดยดาเนนการผลตตนแบบ ทไดรบการ

ประเมนจากผเชยวชาญแลว จานวน 1 ชด เปนชดของเลนประเภทฝกการใชประสาทสมผสระหวาง

มอและตาสาหรบเดกออทสตก

การศกษาขอมล

1.การศกษาขอมลเอกสาร

-ขอมลเกยวกบเดกออทสตก

- ขอมลดานทฤษฎการเลน

- หลกการออกแบบของเลนสาหรบเดก

2.ศกษาคณสมบตของเลนประเภทฝก

ประสาทสมผส ทจาหนายอยทวไปใน

ทองตลาด

3.ศกษาดวยการลงภาคสนาม

- การเกบขอมลโดยแบบสมภาษณ และ

แบบประเมน ผทเกยวของไดแก

ผปกครอง นกจตวทยา จตแพทย

- การสงเกตพฤตกรรมเดกออทสตก

- การศกษารปแบบของของเลนประเภท

ฝกประสาทสมผสการประสานระหวาง

มอและตา

- สรปแลรวบรวมขอมล

ขนการพฒนา

ขนการรางแบบ ครงท 1

1 2 3

ประเมนครงท 1 โดยผเชยวชาญ

สรปผลวเคราะหขอมลและทาการปรบปรงแบบ

พฒนาแบบราง ครงท 2

1 2 3

สรางตนแบบ

ทดลองทาหนจาลองครงท 1

สรปการทดลอง / ปรบปรงรปแบบ

ตนแบบ

1 2

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดนาเสนอตาม

หวขอตอไปน

1. เดกออทสตก

2. แนวทางการพฒนาและชวยเหลอเดกออทสตก

3. ของเลน การเลน

4. ทฤษฎการเลน

5. การพฒนากลามเนอเนอมดเลก

1. เดกออทสตก

1.1 ความหมายของเดกออทสตก

เดกออทสตก (Autistic) เปนเดกทมความตองการพเศษประเภทหนงทบกพรองทาง

พฒนาการทมความแตกตางไปจากเดกทมความตองการพเศษอนๆ ไดมการศกษากนอยาง

กวางขวาง และมผใหความหมายเกยวกบเดกออทสตกไวหลายทศนะดงน

เดกออทสตก หมายถงเดกทมความบกพรองทางพฒนาการดานการสอสารดวยภาษาทง

ภาษาถอยคาและไมใชภาษาถอยคา ความสมพนธกบผอน จะสงเกตเหนอาการเหลานไดชดเจน

ตงแตกอนอาย 3 ขวบ ความบกพรองดงกลาวมผลกระทบตอพฒนาการดานตางๆ หลายดาน เดก

กลมนชอบทาอะไรชาๆ มการเคลอนไหวแบบใดแบบเดยว หมกมนกบสงใดสงหนงอยางมาก

มความพอใจกบสงแวดลอมทซาซากจาเจ (ศรเรอน แกวกงวาล . 2543 : 213; อางองจาก U.S

Department of Education. 1991: 41271; อางองจาก Hardman; et al. 1996: 367)

รจนา ทรรทรานนท (2527: 16) เดกออทสตก หมายถงพฤตกรรมของเดกทแสดงออกมา

หรอพฤตกรรมทเดกแสดงอยตลอดเวลา ซงเปนพฤตกรรมทแปลกประหลาดอยางชดเจนและไม

สามารถจะคาดไดวา เดกจะแสดงพฤตกรรมนนหรอไม เดกบางพวกแสดงทาทางแปลกๆ ไมสมอาย

แตเดกบางพวกจะมพฤตกรรมซงไมปกต ไมวาอายของสมองจะพฒนาไปเพยงใดพฤตกรรมทแปลก

ประหลาดนนกยงคงมอยอยางสมาเสมอ บางครงเรากทราบถงสาเหตของโรคจตวยเดกสาเหตอาจ

เปนจากเนองอกในสมอง สมองไดรบบาดเจบหรอการตดเชอตงแตเดก

ผดง อารยะวญ� (2533: 143) เดกออทสตก หมายถงเดกทมความบกพรองอยางรนแรง

ในการสอความหมาย พฤตกรรม สงคม และการเรยน ความบกพรองมกจะเกดขนในวยเดก เดก

เหลานจะมปญหาในการใชความคด สตปญญา การรบร ซงเปนผลใหเดกไมสามารถเรยนรไดด ขาด

ความเขาใจในวชาทเรยน มปญหาในการสอสาร และการคบเพอน

7 เพญแข ลมศลา (2540: 1) เดกออทสตก หมายถงเดกทมความผดปกตและความลาชา

กวาเดกทวไป โดยเฉพาะพฒนาการทางดานภาษา การพด และจนตนาการ ซงมสาเหตเกยวกบ

ความผดปกตทางกายภาพ เนองจากมหนาทของสมองบางสวนทางานผดปกตไป

วนดดา ปยะศลป (2537: 10) เดกออทสตก หมายถงเดกทมพฒนาการชากวาเดกทวไป

โดยเฉพาะพฒนาการทางดานภาษา การพด การแสดงทาทางทบอกถงความหมายตางๆ ซงถกจด

อยในกลมทเรยกวา Pandevelopmental Disability เพราะเนองจากการชะงกงนของพฒน าการดาน

ภาษาและสงแวดลอม ทเรมมอาการตงแตวยเดกเลก ซงสงผลกระทบขดขวางพฒนาการดานอนๆ

ดวย

ศรยา นยมธรรม (2545) กลาวถงเดกออทสตกหมายถง เดกทมปญหา 1)ทางสงคม เกบ

ตวคนเดยว อารมณไมปกต 2)ปญหาทางการสอสาร ไมเขาใจการสอความหมา ย มภาษาเปนของ

ตวเอง ชอบอะไรซาๆ สนใจโลโก ความจาด แตไมรวาจะนามาใชอะไร ชอบการเคลอนไหว มโลก

สวนตว ภาษาสวนตว และยงกลาวตออกวาของเลน เปนสอ ททาใหลดพฤตกรรมทางสงคมและ

อารมณ สรางความเขาใจทางภาษา สามารถสอนใหเดกเขาใจและพฒนาการทางดา นสงคมและการ

ควบคมอารมณ

จากทกลาวมาแลวนนสรปไดวา เดกออทสตก (Autistic) หมายถง เดกทมความบกพรอง

ทางพฒนาการ มความลาชาทางพฒนาการทางดานสงคม การสอความหมาย ภาษาและจนตนาการ

มพฤตกรรมทไมพงประสงคอยางชดเจน เนองมาจากหนาทของสมองบางสวนทางานผดปกต

1.2 สาเหตของการเกดภาวะออทสซม

สาเหตของการเกดภาวะออทสซม จานวน 3 ดานทใชอธบายสาเหตของภาวะออทสซม คอ

1.สาเหตทาง Psychodynamic แนวคดนเชอวา ภาวะออทสซมในเดกเกดจาก

ความสมพนธทางลบในครอบครว เดกใชกลไกปองกนตวแบบหลบไปอ ยในโลกของตวเอง เพอ

หลกเลยงความรสกกดดนและการปฏเสธของพอแมผปกครอง (ทงในระดบสานกรและใตสานก )

แนวคดนไมสไดรบการยอมรบมากนกในปจจบน แตกยงคงไดรบความสนใจอยบาง โดยเฉพาะในแง

ของความกลว ความกงวลของเดกทารกทเกดใหม รวมทงคว ามเพอฝนในระดบจตใตสานกของเดก

ทารกในครรภ (ศรเรอน แกวกงวาล . 2543: 212; อางองจาก DeBenedetti-Gadini. 1993; Haag.

1993, Weininger. 1993)

2. สาเหตทางชววทยา สาเหตทางชววทยา งานวจยใหมๆ จานวนมากใหความสนใจ

สาเหตของภาวะออทสซมในแงชววทยา โดย เฉพาะปจจยทางดานยน (Prior. 1989) อาทเชน ในป

1960 มการคนพบวา Fragile X Syndrome เปนสาเหตหนงททาใหเกดภาวะออทสซม และมกจะ

เกดกบเดกชายมากกวาเดกหญง อยางไรกตามการคนควาปจจบนอธบายวา Fragile X Syndrome

มใช สาเหตหลกของการเกดภาวะอ อทสซม (ศรเรอน แกวกงวาล . 2543: 212; อางองจาก Bolton.

Pickles. Butler; & Summers. 1992; Hashimoto. Shimizu; & Kawasaki. 1993)

8

3. สาเหตทางดานประสาทวทยา

จากการศกษาของ มากาเรต เบอแมน (Magaret Bauman) กมารแพทย จากโรงพยาบาล

บอสตนซต พบวา ออทสตก จะมความผดปกตในสมอง 3 แหง คอ Limbic System, Cerebellum

1. Purkinje cells เหลอนอยมาก

และ

Cerebellar Circuits ปจจบน พบวา ในพนทท ง 3 แหง มความผดปกต ดงน

2. ยงคงเหลอ "วงจร" เซลประสาท ซงจะพบไดแตในตวออนเทานน "วงจร " เซล

ประสาททเหลอนจะเชอมตอกบ ระบบประสาทสวนกลางทงหมด

3.มเซลประสาทเพมขนเปนจานวนมากในบรเวณ Limbic System, Hippocampus,

จากการคนพบน Bauman สรปวา ออทสซม มความผดปกตดานพฒนาการของสมอง

ตงแตยงเปนตวออน ในระยะ 30 สปดาหของการตงครรภ ความผดปกตน สงผลให 0

Amygdale

Limbic system

ไมมการพฒนา limbic system เกยวของกบ พฤตกรรม การรบรและความจา เมอบรเวณนผดปกต

จงมผลให ความสมพนธทางสงคม ภาษาและการเรยน ผดปกตไปดวย (บานพฒนาการครออ .

2554: ออนไลน)

ปจจบนนมการยอมรบกนมาวาสาเหตสาคญเกดจากความบกพรองของ Central Nervous

System ซงอาจเกดจากเซลลของสมองทผดปกตและความไมสมดลของสารเคมของระบบประสาท

(Brain cell differences and neurological chemical imbalances) และยงพบดวยวามความผดปกต

ในสวนทเรยกวา “Virmis” ซงอยใน Cerebellum ทาใหเดกกลมนมปญหาทางดานสตปญญาและ

การเรยนร

แคมเปอร และเบอแมน (เพญแข ลมศลา. 2541: 31-32; อางองจาก Kemper; & Bauman.

1984) เกยวกบความผดปกตของสมองทกอใหเกดภาวะออทสซม สรปโดยยอไดดงน

เมอศกษาโดยนบจานวนเซลลในบรเวณตางๆ ของสมองเปรยบเทยบระหวางเดกออทสตก

กบเดกปกต จะพบความผดปกตในเดกออทสตกอยางชดเจนอย 2 แหง คอท limbic system และท

Cerebellum บรเวณ Limbic System สวนของ Amygdale และ Hippocampus ทาหนาทควบคม

ดานความจา อารมณ กา รเรยนรและแรงจงใจ ความผดปกตทพบคอลกษณะของเซลลบรเวณนม

ขนาดเลกมาก มจานวนเซลลมากกวาคนปกตจนมองเหนเบยดกนหนาแนนเปรยบเทยบกบการ

ทางานของคอมพวเตอรคอ มหนวยความจามากแตไมสามารถทาหนาทเชอมโยงความจาความรได

เดกออทสตกจงมความผดปกตดานอารมณและดานการตงความสนใจ นอกจากนนแลวเซลลผดปกต

มลกษณะเซลลทไมพฒนาหรอออนกวาอายจรงมาก มการลดจานวนลงอยางชดเจนของเซลล

Purkinje และการขาดหายไปของ gliosis ซงเปนสวนประกอบของสมองทเปนโครงพยงเซลล

ประสาท

9 บรเวณ cerebellum ซงควบคมการประสานสมพนธ มจานวนเซลลนอย มชองวางระหวาง

เซลลมากมายจนมองเหนการกระจดกระจายของเซลล เซลลมลกษณะไมพฒนาการเชนเดยวกบ

เซลลบรเวณ Limbic system ระยะพฒนาการของเซลลสมองเทากบเดกวยทารกในครรภอาย 7-8

เดอนเทานน พฤตกรรมของเดกออทสตกถกควบคมโดยสมองทมความบกพรองดงกลาวมาแลว

สทศน ยกสาน (2545: 165-168) กลาวถงรายงานทางการแพทยทสารวจลกษณะโรคออทสซม

มานานกวา 50 ปแลว ทงนเพราะเดกออทสตก มกแสดงพฤตกรรมหลากหลายรปแบบ และวงการ

แพทยหาสาเหตและวธการรกษาไมได

สรปไดวา ออทสตกมสาเหตจากความผดปกตหรอความบกพรองของสมอง ในสวนของ

การควบคมอารมณ ความคด พฤตกรรม และการกระทา ทาใหมพฒนาการ และพฤตกรรมท

แตกตางจากคนปกต

1.3 พฤตกรรมหรอการแสดงออกของเดกออทสตก

แสดงออกใน 3 ลกษณะ ดงน

1. กจกรรมความสนใจทซาๆ ยากตอการเปลยนแปลง เชน ตดของบางอยาง กนอาหาร

แตเพยงบางอยางซา ๆ เลนอะไรซาๆ กรยาบางอยางซาๆซากๆ เปนตนวา การหมนวนตวเอง การ

เลนมอ การเอาวตถมาเคาะการเอามอเคาะตามพนผวตางๆ การเดนเขยงเทา การวงพลานไปมาไม

อยนง ชอบดมสงของตางๆ ชอบแกะแค ะเกบกนสงตางๆ ทเดกหรอคนปกตไมทา ชอบลงไปนอน

คลกกบพน ชอบปนปาย สนใจแสง และวตถเคลอนไหว หยตามองแสงอาทตยไดนานๆ จองมองไฟ

นออนไดนานๆชอบปนขนไปนงบนโตะ บนหลงตสงๆ จะเอาอะไรกไมพดไมบอกใชวธจงมอผใหญ

ไปหยบให ฯลฯ กจกรรมความสนใจเหลานสะทอนออกซงความผดปกต เปนอนดบแรกทจะเหนได

อยางชดเจนเลยคอ เขาไมสนใจคน ความสนใจของเดกออทสตกอยทส งอนๆทงหมด แตไมใชทคน

ดวยกน ถาไมไดรบการฝกฝนหรอกระตนเขาจะไมสนใจคนไมมองหนาคนเดกออทสตกเมอตอน

เลกๆจงไมแปลกหนาใครเลย

2. การสญเสยทางดานภาษาและการสอความหมาย ทงภาษาพดและภาษาทาทาง เปน

ททราบกนดวาเดกปกตเรยนรภาษา และการสอความหมายจากการ สงเกตและเลยนแบบผคนรอบ

ขาง แตเดกออทสตกไมเปนเชนนนเนองจากกจกรรมความสนใจทหมกมนซาซากดงกลาวปดกนและ

จากด พวกเขาจากการสงเกตผคนรอบขางเมอไมสงเกตไมสนใจกไมเกดการเลยนแบบ เมอไมเกด

การเลยนแบบการเรยนรทางดานภาษาและการสอความหมายกจงเปนไปไมได ฉะนนเดกออทสตก

ถาไมไดรบการฝกฝน จะไมเรยนรจากการสงเกตหรอเลยนแบบใครหรออะไรอยางมความหมายเลย 0

เดกออทสตกสวนใหญจงไมพด หรอถาพดไดกไมชด ไมเปนคากลายเปนภาษาเฉพาะของตวเขา

เอง หรอพดไดชดเจนดมากเปนตอยหอยแตกไมรความหมายเปนเหมอนการสะทอนเสยงคนแบบ

นกแกวเทานน

10

3.การสญเสยทางดานสงคม เมอไมรภาษากจงสอความหมายไมได สอความหมายไมได

กไมเกดการเรยนรทางสงคม เมอไมไดเรยนรทางสงคมกไมเขาใจความสมพนธทางสงคมของบคคล

ตางๆตงแตพอแมพนองในครอบครว คร ตารวจ ฯลฯ ในชมชน ไปจนถงบคคลในสงคมระดบกวาง

(บานพฒนาการครออ. 2554: ออนไลน)

2. แนวทางการพฒนาและชวยเหลอเดกออทสตก

2.1 แนวทางการพฒนาและชวยเหลอเดกออทสตกดวยกจกรรมศลปะ

2.1.1 ความหมายของกจกรรมศลปะ

หมายถง กจกรรมทนามาใชใหเดกเกดความสนใจ เมอเดกปฏบตกจกรรม

ดงกลาวแลวมความสขสนกสนานเพลดเพลน การทไดเลนไดแสดงออกถงความรสกนกค ดของตว

เดกเองอยางอสระจนตนาการความคดสรางสรรค กจกรรมทสาคญ คอ กจกรรมศลปะในลกษณะ

ตางๆ จะชวยใหเดกไดฝกคด การสรางจนตนาการความคดสรางสรรคตางๆ นอกจากนยงเปนการ

ฝกใหเดกไดฝกกลามเนอมอใหแขงแรง สามารถหยบจบดนสอไดอยางมนคง และข ดเขยนจากเสน

ไดอยางรวดเรวขน ดงนนกจกรรมศลปะจงมคณคาตอการพฒนาโครงสรางความคดจนตนาการ

ดงนนจงมผใหความหมายของกจกรรมศลปะไวหลายทศนะดงตอไปน

วรณ ตงเจรญ (2526: 28-29) ไดกลาวไววา กจกรรมศลปะเปนกจกรรมทเดกปฐมวย

สามารถแสดงความคดสรางสรรค ฝกประสาทสมผส พฒนาการดานตางๆ ไดแก รางกาย อารมณ

สงคม สตปญญา รวมทงเดกมสขนสยทดเกยวกบการกน เลน ออกกาลงกาย และพกผอนอยางถกตอง

เยาวพา เดชะคปต (2528: 36-38) เหนวา กจกรรมศลปะ หมายถง กจกรรมทสงเสรม

ความสามารถดานการใชกลามเนอเลก ชวยพฒนากลามเนอมอ และสามารถใหสมพนธกน เพอ

เตรยมความพรอมดานการเขยน และมโอกาสพฒนาทกษะพนฐานในการอาน

ลออ ชตกร (2529: 105) กลาววา กจกรรมศลปะ หมายถงกจกรรมการวาดภาพดวยส

เทยน การป นดนนามน การเลนส ฉดกระดาษ เศษวสด ฯลฯ ซงสามารถพฒนาทกษะการใชมอ

กลามเนอ และความคดสรางสรรคไดอยางด

ชยณรงค เจรญพานชยกล (2533: 89-91) ไดใหความหมายของกจกรรมศลปะวา หมายถง

กจกรรมศลปะทชวยใหเดกไดแสดงออกถงความรสกนกคด สามารถฝกเดกใหรจกส งเกต หาเหตผล

รจกสรางสรรคลกษณะนสยทด และมความพรอมในการเรยนร พฒนาตวเดกทงในดานสวนตวและ

ดานสงคม

2.1.2 องคประกอบของการจดกจกรรมศลปะ

ในการจ ดกจกรรมศลปะเพอใหมประสทธภาพ สงผลตอการพฒนาเดกตาม

จดมงหมายไดนน ตองเขาใจถงองคประกอ บทจะชวยใหการจดกจกรรมศลปะประสบผลสาเรจไดซง

เกศน นสสยเจรญ (2527: 5-6) ไดกลาวถง องคประกอบทจะชวยใหครสามารถจดกจกรรมศลปะได

สาเรจนน ครตองมการเตรยมการทงตวครผเรยน และวสดอปกรณ ดงน

11

1. การเตรยมตวผสอน ครทจดกจกรร มศลปะควรเปนผมความกระตอรอรนรกการสอน

การศกษาคนควาหาความชานาญในกจกรรม และควรรวาจะเสนออะไรใหสอดคลองกบวยวฒภาวะ

ของผเรยนควรใชเนอหาใด แลวใหสอการสอนอยางไรจงจะเหมาะสม

2. การเตรยมตวผเรยน เนองจากเดกแตละวยมพฒนาการทางกาย อาร มณ สงคม และ

สตปญญาไมเทาเทยมกน แมแตในวยเดยวกนกมวฒภาวะตางกน การจดกจกรรมจงตองคานงถง

พฒนาการของเดกเปนสาคญ โดยเฉพาะกจกรรมศลปะเปนกจกรรมทตองใชทกษะเกยวกบมอ และ

สายตาทสมพนธกน จงควรศกษาพฒนาการเดกทอยในหองเรยนควบคไปดวย

3. การเตรยมสอการเรยนการสอน สอการเรยนการสอนมอยท วๆ ไปทกหนแหง และม

หลายชนด ครจะตองพจารณาเลอกใชสอใหเหมาะสมกบกจกรรมและวยของเดก

จากทกลาวมาขางตนจะเหนวา ความหมายของการจดกจกรรมศลปะเปนกระบวนการใน

การปฏบตตอชนงานใน ลกษณะตางๆ ไมวาจะเปนการวาดเขยน การป น การฉก การปะ ฯลฯ จะ

สงผลตอพฒนาการดานตางๆ เชน รางกาย อารมณ สตปญญา สงคมของเดกและการดาเนน

กจกรรมศลปะใหประสบความสาเรจนน ตองขนอยกบองคประกอบหลายๆ อยางไดแก ผดาเนนการ

จดกจกรรมศลปะ ผปฏบ ตกจกรรมศลปะกระบวนการหรอขนตอนในการจดกจกรรมศลปะสอหรอ

อปกรณ ซงจะตองมการควบคมและประเมนผลทจะชวยใหทศทางของการจดกจกรรมศลปะเปนไป

ตามจดมงหมายและบรรลผลสาเรจ

ความคดสาคญของการจดกจกรรมศลปะ เนองจากศลปะเปนธรรมชาตอยางหนงในการ

แสดงออก ซงการแสดงออกทางศลปะของเดกจะขนอยกบสงแวดลอมหรอประสบการณ ดงนน เดก

เลกๆ ควรไดรบการสรางนสยใหเกดความรก ความชอบในศลปะ จะเหนวาความสาคญของการจด

กจกรรมศลปะอยทผไดรบการจดกจกรรมศลปะโดยตรง มผใหความคดเหนเกยวกบความสาคญของ

การจดกจกรรมศลปะไวดงน

อภสร จรญชวนเพท (2529: 101-106) ไดใหความเหนวา กจกรรมศลปะนอกจากเดกได

แสดงความรสกนกคดใหผใหญทราบแลว ยงชวยผอนคลายความคบของใจทางดานอารมณ โดย

ผานการเลน การบรรยายของผลงานจากการวาด การเขยน และสงเส รมพฒนาการทางดานภาษา

ยงไปกวานนความสาเรจในการสรางสรรคจะชวยใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเอง

ราศ ทองสวสด (2529: 103-104) ไดเนนถงความสาคญของการจดกจกรรมศลปะวามใชม

ความสาคญอยทใหเดกทางานเพอความสวยงามหรอเหมอนจรง แตเปนการชวยพฒนากลามเนอมอ

ใหแขงแรง ใหจบดนสอขดเขยนได เปนการฝกประสานสมพนธระหวางมอกบตา เพอใหมพนฐาน

การเขยนทด ตลอดจนชวยพฒนาอารมณจตใจใหเดกมความเพยร มความอดทน มสมาธในการ

ทางาน และรจกรบผดชอบ การไดทางานเปนกลมชวยใหเรยนรการเข าสงคม การแขงขน ความ

เออเฟอเผอแผ และสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ทาใหเดกรจกคดมเหตผลในการทางาน จง

ควรใหกาลงใจในการทางานกบเดกอยางสมาเสมอ ใหเดกเกดความมนใจ กลาคด กลาแสดงออก

อยางเตมท

12 สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต (2531: 6-15) ไดสรปความสาคญของ

กจกรรมศลปะสรางสรรค ดงน

1. เดกไดแสดงออกอยางอสระ สงเสรมอสรภาพในการทางาน ครควรวางวสดอปกรณไว

ในททเดกจะหยบมาใชได และมโอกาสเลอกหยบไดตามความพอใจ ในขณะเดยวกนเดกกจะ

สามารถแลกเปลยนความคดของตนกบเพอนๆ ได

2. เดกมสนทรภาพตอสงแวดลอม รจกชนชมและมทศนคตทดตอสงตางๆ เปนสงทควร

ไดรบการพฒนา ซงผใหญควรทาตวอยางโดยการยอมรบ และชนชมในผลงานของเดกโดยฝกใหเดก

เหนวาทกๆ อยางมความหมายสาหรบตวเขา สงเสรมใหรจกสงเกตเหนสงทผ ดแปลกในสงธรรมดา

สามญ ใหไดยนในสงทไมเคยไดยนและฝกใหสนใจในสงตางๆ รอบๆ ตน

3. เดกเกดความพอใจและสนกสนานในขณะทเดกทากจกรรมศลปะสรางสรรคตางๆ เดก

ควรทาตามความพอใจและมความสนกสนาน การพดคยและแลกเปลยนความคดเหนกบเพอนเปน

โอกาสทเดกจะแสดงออกซงความคดของเขา และเปนการพฒนาภาษาไปดวยการเปดโอกาสใหเดก

แสดงความสามารถทางสรางสรรคจะชวยใหเดกตระหนกถงคณคาของความเปนมนษย ชวยสงเสรม

ใหเขามกาลงใจ เขาใจตนเองวามความคดทด และมความสามารถหลายอยาง องคประกอบทจะชวย

ใหเดกเกดความพอใจ และเดกตองการเนอทกวางขวางพอทจะทาสงตางๆ ไดอยางสนกสนาน

4. กจกรรมศลปะสรางสรรคชวยลดความตงเครยดทางอารมณการทางานสรางสรรค เปน

การผอนคลายอารมณ ลดความกดดน ความคบของใจ ความกาวราวลง ซงกจกรรมศลปะสรางสรรค

จะชวยใหเดกแสดงออก และผอนคลายอารมณอยางดทสด

5. กจกรรมศลปะสรางสรรค ชวยสรางนสยการทางานทดในขณะทเดกทางานตางๆ คร

ควรสอนระเบยบและนสยในการทางานควบคไปดวย เชน เกบของเปนท ลางมอเมอทางานเสรจ

6. กจกรรมศลปะสรางสรรคชวยพฒนากลามเนอ จาการต ดกระดาษประดษฐภาพวาด

ภาพดวยนวมอ การตอภาพ ตดตอ ฯลฯ กจกรรมตางๆ เหลานจะสงเสรมใหเดกแสดงความคด

สรางสรรค และพฒนาความสมพนธระหวางมอและสายตาควบคกนไปดวย

7. กจกรรมศลปะสรางสรรคชวยใหเดกรจกสารวจ คนควา ทดลอง เดกจะชอบทากจกรรม

และใชวสดตางๆ ซาๆ กน เพอสรางสงตางๆ ซงเปนโอกาสทจะใชความคดรเรม และจนตนาการ

ของเขา คนควาสารวจ ฝกฝน และสรางสงใหมๆ ขนจากการใชวสดซาๆ กน ดงนนครจงควรหาวสด

ตางๆ ไวใหเดกไดมโอกาสพฒนาการทดลองของตน เชน กลองยาสฟน เปลอก ไข และเศษวสด

เหลอใชอนๆ

จากขอมลทกลาวขางตน จะเหนไดวากจกรรมศลปะมความสาคญอยางยงตอการพฒนา

เดกในดานตางๆ ไปวาจะเปนดานอารมณ สตปญญา รางกาย การรบร สงคม สนทรภาพ และการ

สรางสรรค สาหรบกจกรรมศลปะทกประเภททเดกไดทาดวยมอ จะชวยพฒนากลามเนอมอ ซงจะ

เปนพนฐานของการจบดนสอตอไป ทงยงจะชวยพฒนาความสมพนธระหวางมอกบตาของเดกไดด

ดวย เปนการสรางเสรมสขภาพจตทดใหกบตวเดกเองไมวาจะเปนเดกปกตหรอเดกทมความ

ตองการพเศษ

13 สจตรา สขเกษม (2538: 37) กลาววา ในการจดกจกรรมศลปะใหกบเดก การเลอกกจกรรม

ควรเลอกกจกรรมทชวยฝกใหเดกเปนคนชางสงเกต คดหาเหตผล ฝกการสรางสรรคฝกลกษณะนสย

ฝกความพรอมในการเรยน และชวยใหเดกไดพฒนาทางรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา

ไปพรอมๆ กน

เยาวพา เดชะคปต (2528: 96) กลาววา ศลปะเปนแนวทางทจะชวยใหเดกไดแสดง

ความสามารถและความรสกนกคดของตนออกมาในรปของภาพ หรอสงของ เดกจะใชศลปะเพอเปน

สออธบายสงทเขาทา เหน รสก และคดออกมาเปนผลงาน การจดกจกรรมใหแกเดกจะชวยใหเดกม

โอกาสคนควาทดลอ ง และสอสารความคด ความรสกของตน ใหผอ นและโลกทอยรอบตวเราเขาได

เขาใจ

ศลปะเปนกจกรรมซงเนนการแสดงออกเฉพาะบคคล เปนการแสดงออกตามความคด

ความสามารถของเดก การแสดงออกทางศลปะนนเปนการแปลความหมายของสงตางๆ ทเดกไดพบ

ตามทศนะของตวเองแลวถ ายทอดออกมาโดยการวาดภาพ ระบายส การป น และการสรางสรรค

ตางๆ เดกทกคนสามารถสรางสรรคศลปะตามความนกคดของตนเองได ไมวาจะเปนเดกฉลาดหรอ

เดกพการ ยอมมความสามารถทจะแสดงออกในการสรางสรรค และชนชมศลปะ ถาเดกมโอกาส

แสดงความคด ความรสก ความชนชม และการสรางสรรค และการสรางสรรคอยางอสระศลปะกยอม

สงเสรมใหเดกทกคนเจรญงอกงาม และพฒนาไดตามกาลงความสามารถของเดกแตละคน ฉะนน

เดกทกคนจงมความสามารถทางศลปะ (ชจต วฒนารมย. 2528: 1)

ในการจดกจกรรมศลปะใหกบเดกเพอมงพฒนาความสามารถดา นตางๆ ใหแกเดกทกคน

ไมวาจะเปนเดกปกตหรอเดกทมความตองการพเศษจงเหมอนกน เพยงแตจะมกระบวนการทชวยให

เดกทมความตองการพเศษสามารถดาเนนกจกรรมไดตรงตามจดมงหมายทละเอยด แยกเปน

ขนตอนยอยๆ เพอใหเหมาะสมกบระดบสตปญญาของเดกเทานน ซงเกศน นสสยเจรญ (2527: 5-6)

ไดกลาวถงกจกรรมศลปะของเดก ไดแก

1. กจกรรมการวาดภาพและระบายส เปนกจกรรมการวาดภาพ หรอภาพ 2 มต ทเดกเขยน

ลงไปดวยความรสกในตวเองใหเปนสญลกษณแบบลวดลาย จงหวะ และสสนตางๆ แทนการใชคาพด

1.1 การวาดภาพดวยสนา พกน

1.2 การวาดรประบายสดวยสเทยน (Crayon) และดนสอส

1.3 การเลนกบสแบบตางๆ

2. กจกรรมฉก ปะ และตดกระดาษ เปนกจกรรมทใชกระดาษตางๆ มาฉกตด และนามา

ตดบนกระดาษทาใหเปนภาพ กระดาษทใชไมควรแขงหรอเหนยวเกนไป ไดแกกระดาษหนงสอพมพ

กระดาษวารสาร กระดาษหอขอขวญ กระดาษสมน ฯลฯ

3. กจกรรมการป น เปนกจกรรมทเดกชอบมาก วสดทใชป น ไดแก ดนเหนยว ดนนามน

แปงโด

14 4. กจกรรมการพมพ ซงสามารถทาไดหลายวธ ดงน

4.1 ใหพมพภาพดวยนวมอ

4.2 ใหพมพภาพจากวสดธรรมชาตตางๆ เชน กานกลวย กานบว ใบไม ดอกไม

4.3 ใหพมพภาพจากวสดเหลอใชตางๆ เชน ฝาจกขวด ลกกลแจ ปลอกปากกา

4.4 ใหพมพภาพดวยเศษเชอก หรอดวย

4.5 ใหพมพภาพจากแมพมพ

4.6 ใหพมพภาพดวยตรายาง แลวระบายส

4.7 ใหเดกใชกระดาษวางซอน วสดทมลายนนแลวใหใชดนสอสดาหรอดนสอสถจะ

ไดภาพเหมอนแบบ

4.8 ใหพมพภาพดวยการขยมกระดาษ

5. กจกรรมการตดกระดาษ คอ การสรางผลงานศลปะในลกษณะ 3 มต งานประดษฐอยางหนง

โดยใหเดกใชกรรไกรตดกระดาษ เพอพฒนากลามเนอมอ และฝกความสมพนธระหวางมอกบตา

6. กจกรรมการพบกระดาษ เปนการประดษฐกระดาษใหมลกษณะเปนภาพรวมมตอกแบบ

หนงทตองอาศยการทางานประสานสมพนธระหวางกลามเนอตา มอ และนว พบกระดาษใหเปน

ภาพสญลกษณตามลาดบ ขนตอนจากงายไปหายาก ภาพหลงการพบแลวใหแตงเตมระบาย สให

สวยงาม

7. กจกรรมประดษฐเศษวสดเปนของเลนและของใช เปนการรวบรวมเศษวสดจากกระดาษ

เชน กลองกระดาษชนดตางๆ เศษกระดาษ กระดาษหอของขวญ กระดาษปกนตยสาร หนงสอพมพ ฯลฯ

มาประดษฐเปนของเลนตางๆ ตามแบบอยาง หรอตามความคดอสระ และใชวสดอนๆ ในการประกอบ

หรอตกแตงเพมเตม เพอใหงานสมบรณ เชน กาว กรรไกร เศษ ไหมพรม แทงไมไอศกรม หลอด

กาแฟ ฯลฯ รวมถงงานกระดาษเสนทใชกาวประกอบเปนรปรางตางๆ

จากทกลาวขางตนจะเหนไดวา กจกรรมศลปะเปนกจกรรมทชวยสงเสรมใหเกดการเรยนร

ไดด เพราะเปนกจกรรมทเหมาะกบความสนใจ ความสามารถ และสอดคลองกบหลกพฒนาการของ

เดก ซงไมเพยงแตสงเสรมการประสานสมพนธระหวางกลามเนอมอกบตา พรอมทงเสรมสมาธ และ

การผอนคลายทางอารมณเทานน แตยงเปนการสงเสรมความคดอสระความคดรเรมสรางสรรค

ความคดจตนาการ การคดอยางมระบบ และการแสดงออกของเดกวยตางๆ โดยไมจากดเงอนไข

เกยวกบสภาพชวต และสงคมทแตกตางกนประกอบกบลกษณะธรรมชาตของศลปะนนมความ

ยดหยนสง เนองจากกจกรรมศลปะมหลายรปแบบ และมคาตอบไมจากดตายตว จงสามารถ

ตอบสนองการแสดงออกของเดกทกเพศ ทกวยไดเปนอยางด

2.1.3 ความสาคญของกจกรรมศลปะสาหรบเดกทมความตองการพเศษ

นอกจากกจกรรมศลปะจะมคณคาในดานสงเสรมพฒนาการและความเจรญงอก

งามในดานตางๆ ใหกบเดกแลว ประสาร มาลากล ณ อยธยา (2523: 37-38) กลาววา กจกรรมตางๆ

ของวชาศลปศกษานนมคณคาในดานจตบาบดไดดวย คอ

15 1. กจกรรมศลปะ ชวยใหเดกไดระบายอารมณทเครงเครยด เปนการผอนคลายอารมณ

ตางๆ เชน โกรธ กลว และวตกกงวล

2. กจกรรมศลปะ ชวยขจดความรสกดอยคา ไมสมปรารถนา ขาดความมนใจขลาดอาย

ความพการ ศลปะเปนสงทชวยระบายความทกขได

3. กจกรรมศลปะ ชวยทาใหเขาใจปญหาและความตองการของเดก ในกรณทเดกดอ เกเร

กาวราว รงแกเพอน

เกสร ธตะจาร (2543: 41-42) กลาวถงลกษณะของการสอนศลปะสาหรบเดกทมความ

ตองการพเศษไวดงตอไปน

1. ดานเนอหา คงสอนเหมอนเด กทวไป แตดานการสอนตองใชเทคนคและวธการสอนท

แตกตาง โดยตองสอนใหเหมาะสมกบสภาพและปญหาของเดกแตละประเภท แตละบคคล การจด

กจกรรมกตองจดใหเหมาะสมกบความสามารถ เชน เดกพการตาบอด กจกรรมศลปะท ใหทากตอง

ขนอยกบการสมผสดวยมอ เชน การรอยลกปด การถก การสรางภาพดวยเชอกหรอเศษวสด เปนตน

2. ดานการจดสภาพแวดลอมทางการเรยน กใชหลกจตวทยาในการกระตน หรอเราให

ผเรยนเกดการอยากเรยนร และเกดความผกพนกบงานททา เชน การวาดภาพ การใชสระบายภาพ

เดกทมปญหาทางอารมณจะมสมาธส น การสรางสภาวะแวดลอมทางจตวทยาจะชวยให การทางาน

ไดนานขนหรอการผกพนกบงาน

3. การสรางความประทบใจใหกบผเรยนหลกจตวทยาอยางหนง ททาใหผเรยนมกาลงใจ

ในการทางาน และมความเชอมนในตนเอ งมากขน เชน ชวยใหทางานสาเรจ ผลงานออกมาด ไดรบ

ความชมเชย หรอไดรบรางวล สงเหลานจะชวยสรางพลงและความภาคภมใจแกตวเดกเอง ขอ

สาคญตองพยายามใหเดกคดวาตวเขาเองกมความสามารถเหมอนคนอนๆ สงทบกพรองในตวเขาจะ

ไมเปนอปสรรคในการเรยนรหรอการทางานเลย

4. การยอมรบในความสามารถ การใหอสร ะในการแสดงออกเชนเดยวกบเดกปกตทวไป

จะชวยลบปมดวยของตวเอง ความพการมไดสกดกนความสามารถของเขาเลย เชน เดกพการทาง

มอไมมมอกสามารถใชอวยวะสวนอนแทน เชน ปากหรอเทาในการสรางสรรคงานไดเชนกน

หลกการสอนศลปะสาหรบเดกทมความตองการพเศษ

1. สอนจากสงทงายทสด

2. ใชประสอบการณตรง

3. สงเสรมใหเดกเรยนรตามขดความสามารถของตน

4. ใชการเสรมแรง

5. กระตนใหเดกใชความคด

6. ใหเดกมโอกาสแสดงความเปนผนา

7. ใหเดกไดเรยนรจากเพอน มกจกรรมทางานเปนกลม

8. ใหโอกาสเดกเลอกเรยน

9. สอนจากสงทเดกคนเคยไปหาสงทเดกไมคนเคย

16 10. ทบทวนบทเรยนบอยๆ

11. แสดงผลงานของเดก

12. จดหองเรยนใหเออตอการเรยนร

13. สงเกตเดกควบค

การสอนศลปะใหกบเดกทมความตองการพเศษทมความบกพรองทางรางกายและจ ตใจ

รวมทงเดกทมความตองการพเศษทมอยในหองเรยนปกต เชน เดกเกเร เดกขเกยจ เดกกาวราว

เดกเจาอารมณ เดกทมความบกพรองทางสตปญญา เดกออทสตก และเดกทมคามบกพรองทางการ

เรยนร เปนตน จะเหนไดวาเดกเหลานมปญหาทางพฤตกรรมการเรย นร ซงปญหาของเดกเหลาน

อาจจะเกดไดหลายทาง และเปนปญหาทเกดขนไดตลอดเวลา ปญหาของเดกในหองเรยนปกตท

เกดขนจากปญหาสวนตว ปญหาครอบครว ปญหาสภาพแวดลอม ซงปญหาตางๆ เหลาน ถาปลอย

ปละละเลยกจะกลายเปนปญหาใหญยงกวาเดกพการทางรางกา ย ดงนน ครและผปกครองจงควรใจ

ใสดแลและสงเกตพฤตกรรมอยางสมาเสมอ เพอทจะไดหาทางแกไขไดทนการณ ดงนน กจกรรม

ศลปะเปนตวหนงในการชวยคลคลายปญหาตางๆ ของเดก โดยการแสดงออกทางศลปะตามใจ

ปรารถนาของเดกทตองการจะถายทอดออกมา

2.1.4 การบาบดเดกดวยกจกรรมทางศลปะ

เกสร ธตะจาร (2543: 47-48) กลาววา ศลปะเปนวชาหนงทเดกทกๆ ประเภท

สามารถเรยนไดเพราะมหลายอยางหลายประเภททเดกแสดงออกไดอยางอสระ เปนการระบาย

ความรสกทอยภายในออกมา เชน การวาดภาพ การระบายส การประดษฐ การป น การพมพ เดก

ทกคนสามารถทาได ศลปะกเปนยาชนดหนงทใชบาบดคนไขทปวยทางกาย ทางใจ ดวยการลงมอ

ปฏบต เมอเพลดเพลนกทาใหหลงลมความเจบปวยและเมอทาไดกสรางความพงพอใจและเกดความ

ผกพน การสรางสรรคกจะบงเกดขน ศลปะไมเปนพษเปนภยแกใคร มแตจะชวยใหเ กดความสขและ

ความภาคภมใจเพราะ

1. ศลปะเปนการสรางสรรคงานทชวยระบายอารมณ ผอนคลายความเครยด ความโกรธ

ความกงวล ชวยเสรมสรางจตใจทางดานสนทรยภาพ และมความคดสรางสรรค

2. ศลปะชวยสรางความมนใจ ความกลาทจะแสดงออก ดวยการระบายความรสกทมอ ย

ภายใจจตใจออกมาไดเปนอยางดในหลายลกษณะ เชน การวาด การป น การพมพ การประดษฐ

และการสรางสรรค

3. ศลปะมสวนชวยในการบาบด ทาใหเพลดเพลน ผกพนกบการทางาน ลมความทกข

ความนอยใจ ความอาย ความกลว เปนตน และสามารถทางานรวมกบผอนได

4. ศลปะสงเสรมจนตนาการ การสรางสรรค ทตองรจกแกปญหาการทางานเพอใหไดงานท

ด ทแปลก ไมซาแบบใคร และสรางความภาคภมใจใหกบตนเอง

5. ศลปะสงเสรมการคดวเคราะห การรวมประสบการณเกากบประสบการณใหมใหเกด

เปนความคดใหม

17 6. สงเสรมการรบร การแยก การรวมชนด ประเภทของงานศลปะตางๆ และสอสารใหผอ น

รบรได

เนองจากกระบวนการทางศลปะทนามาใชกบเดกพเศษนนเปนเทคนคพเศษ ผวจยนา

กระบวนการศลปะบาบดมาประยกตใชดวยในครงน เพอเปนการสะทอนใหเหนถงความรสกนกคด

ตางๆ ของกลมทดลองในครงน

เวตสน (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Wadeson. 1995: 43) กลาววา เมอนกศลปะ

บาบดดรปภาพทคนไขวาด จะสงเกตถงสงตอไปน เพอนาไปประกอบความเขาใจเกยวกบอาการ

ของโรค และสภาวะจตใจของคนไข

1. การเลอกอปกรณทเขาใชในการสรางผลงาน (Media Choice)

2. ความสามารถในการบงคบใช และควบคมอปกรณในการวาด (Control)

3. การเลอกใชส (Color)

4. การจดรปภาพ (Organization)

5. การใชพนท (Use of Space and Balance)

6. รปทรง (Form)

7. การใชเสน (Line)

8. จดมงหมาย (Focus or Direction)

9. การมความเคลอนไหว (Motion)

10. รายละเอยด (Details)

11. เนอเรอง (Content)

12. ความรสก (Affect)

13. ความตงใจ (Investment of Effort)

กระบวนการศลปะบาบดกบเดกทมความตองการพเศษ (พรจตร ธนจตศรพงษ. 2543: 33-

34; อางองจาก Rubin. 1984. Child Art Therapy. p. 77-89) ไดสรปขนตอนศลปะบาบดสาหรบเดก

โดยรวบรวมจากประสบการณ ดงน

1. ขนการทดสอบ (Testing) เดกจะไมแนใจในความสมพนธกบผใหญทเพงรจก จงเกด

การทดสอบขนไดหลายรปแบบ เชน การเรยกรองขออปกรณเพมเตม การเร ยกรองความสนใจการ

จากดเวลาพฤตกรรมทเปนปญหาอนๆ ในระหวางการบาบด สงสาคญ คอผใหคาปรกษาตองรกษา

เวลาใหเสรจสนตรงตามทกาหนดไว สอสารใหเขาใจ ชดเจน ถงประโยชนทเดกจะไดรบ สราง

สมพนธทดโดยการแสดงออกถงความใจด และการให อยางไรกตา มการกระทาดงกลาวเปนเพยง

การสรางความพงพอใจแกเดกเทานน ยงไมสามารถสรางความรสกปลอดภยเพอการแสดงออก

อยางเปดเผยได

18 ขนตอนแรก จงเปนการพฒนาความไววางใจ และการสรางปฏสมพนธทด โดยการสราง

ความพงพอใจใหมากทสด หลกเลยงการข (Threatening) ชวยเหลอใหเดกไดเรยนรถงสงทคาดหวง

จากเขาในการแสดงความรสกนกคดของตนเองผานทางผลงานศลปะ อยางไรกตามการตความ

(Interpretation) และการเผชญหนา (Confrontation) ยงไมควรนามาใชในขนตอนน

2. ขนความไววางใจ (Trusting) ขนตอนนใชเวลา แตกตางกนในเดกแตละคน ซงผให

คาปรกษาควรมความอดทนเปนพเศษ ในแตละครงของการบาบดควรรกษาความสมาเสมอใน

รปแบบของการปฏบตสมพนธรวมทงบรรยากาศและสงแวดลอมตางๆ เชน สถานท เวลา จดวาง

อปกรณ ขนตอนการทกทาย การทาความสะอาดอปกรณ และการกลาวลา ซงเดกสามารถ

คาดการณไดวาจะทาอะไรตอไป เนองจากมความไมแนนอน และความวตกกงวลอยมากเพยงพอ

แลวในเดกทมปญหาทางจตใจ จงไมควรเพมความรสกไมแนนอนใหแกเดกอก

การปองกนไมใหเดกรสกถกบกรกและถกหกหลงเปนสงจาเปนมาก จงควรจดชวงจ งหวะ

เวลาใหด ในระหวางใหคาปรกษา ถามการจดบนทก ควรจะอธบายใหชดเจนถงวตถประสงค และ

การรกษาขอมลเปนความลบ เพราะเดกจะกลวและระแวงได ดงนนจงไมควรเปดเผยความลบเดกให

ผใดทราบ ไมวาจะเปนพอแม ครทโรงเรยน หรอผทเกยวของกบเดก

ความรสกไววางใจจะคอยๆ พฒนาทละนอย และอาจถดถอยไดภายใตความรสกกดดน

ซงจะแสดงออกโดยพฤตกรรมและการปฏสมพนธกบผใหคาปรกษา โดยเฉพาะในระหวางการ

สนทนา และยงสงเกตไดจากสญลกษณทใชในภาพวาดอกดวย

3. ขนการเสยง (Risking) เปนการเปดเผยความค ด ความรสกลกๆ ทฝงอยในใจเดกหรอ

บางครงตวเดกเองกยงไมเคยรสกตวมากอน เดกจะระบายความคดความรสกผานภาพวาดอยาง

เปดเผย กลาลอง กลาเสยง

4. ขนการตดตอสอสาร (Communication) ในการสรางความไววานใจ และกระตนใหเดก

กลาทจะเผชญกบควา มกลวภายใน จาเปนตองอาศยวธการสอสารโดยใชวาจาและทาทางอาจใช

เวลานานในการลองผดลองถกกวาจะคนพบความหมาย ภาพพจน และกรอบแหงการอางองของเดก

แตละคนทแตกตางกน ซงจะยากมากขนในเดกทมปญหาดานการพด เดกปญญาออนและเดกทม

ปญหาทางจต

5. ขนการเผชญหนา (Facing) นบเปนขนตอนทยากทสด ซงตองพจารณาถงความพรอม

ของเดกทจะยอมรบความจรงหรอไม วธการเผชญหนาจงควรดดแปลงตามความเหมาะสมของเดก

แตละคน เพอชวยใหเดกเหนความเกยวของของความหมายในภาพวาดกบตวเอง ดงนน การ

เผชญหนาทจะนา มาซงความจรงอนเจบปวด จงตองใชเวลาอนยาวนาน ในขณะทเดกพยายาม

หลกเลยงความจรง ความเขาใจ และการยอมรบของผใหคาปรกษาในกลไกการปองกนตวของเดกใน

ขนตอนน จงมความสาคญพอๆ กบการใหความเขาใจในการแสดงออกของเดกจากภาพวาดใน

ขนตอนทผานมา

6. ขนความเขาใจ (Understanding) หลกจากผานพนความสบสนใจตวเอง เปนจดทเดก

เขาใจความลบทซอนอยภายในใจหลกจากทไดรบการเปดเผยและการเผชญหนาแลว

19 7. ขนการยอมรบ (Accepting) เดกจะยอมรบความคดความรสก ทงทดและไมดของตวเอง

8. ขนการรบมอ (Coping) ใหเดกตระหนกถงคณคาในตนเอง (Self-esteem) และพรอมท

จะรบมอกบปญหาทเกดขน

9. ขนการยตการใหคาปรกษา (Separating) ขนตอนสดทายของการใหคาปรกษา การ

บอกลาทดชวยสรางขวญและกาลงใจใหแกเดกในการดาเนนชวตได

แทจรงแลว ในแตละข นตอนจะมการแยกจากกนอยในตว เชน การแยกความจรงจาก

ความฝนหรอการแยกปม (Conflict) ททาใหไมสบายใจออกจากตวเดก สงสาคญคอ ความไววางใจท

จะทาใหเดกเปดเผยตนเองผานสญลกษณตางๆ โดยผใหปรกษาใหการยอมรบและพยายามทจะ

เขาใจความหมายของสญลกษณดวย วธตางๆ เพอเขาสโลกภายในของเดก และชวยใหเขาคนพบ

ตวตนทแทจรงผานทางศลปะ

โลเวนเฟลด (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Lowenfeld. 1957: 435) ไดกลาวถง

กระบวนการศลปะบาบดวา เปนการนากจกรรมสรางสรรคมาใชเปนเครองมอทจะใหผรบการปรก ษา

ตระหนกในตนเอง (Self Realization) สงสาคญคอ การทาใหเดกตระหนกและยอมรบความจรงเกยวกบ

ตนเอง และนาไปสการแสดงตนอยางเปดเผย ผใหคาปรกษาไมควรตความจากสญลกษณใด ๆจนกวา

เดกจะยอมรบตนเอง เขาไดกาหนดขนตอนตางๆ ในการใชศลปะบาบดสาหรบเดกพการ ซงพฒนาขน

จากประสบการณของเขาเอง ทงนการบาบดเดกทมลกษณะตางกนสามารถลดขนตอนบางขนไปได

แลวแตความพรอมของเดกแตละคน

1. ขนการศกษาประวต (Case History) ผใหคาปรกษาควรศกษาขอมลเกยวกบประวต

ความเปนมา ปญหาทางรางกาย และดานอนๆ ท เกยวของกบผรบการปรกษาใหมากทสด ซงจะม

ความสาคญตอการทาความเขาใจในเบองตน

2. ขนการสงเกต (Observation) เปนขนทตองใชความขยนหมนเพยรในการสงเกตตาม

เกณฑดงน

2.1 ประเภทของความพการ

2.2 อาการของความพการวานกเบาเพยงใด

2.3 ปฏกรยาทผรบการปรกษามตอความพการ

3. ขนการสรางมตรไมตร (Establishment of rapport) ความรสกแรกทควรแสดงออกคอ

ความเหนใจ (Empathy) ความรความเขาใจเกยวกบผลจากอาการบกพรองตางๆ โดยทวไป ประกอบ

กบขอมลสวนตวของผรบคาปรกษาจะเปนประโยชนอยางยง ซงการใหความรสกอนอบอนจะนาไปส

สายสมพนธทดในทสด

4. ขนการทาความคนเคยกบอปกรณ (Acquaintance with the art medium) สาหรบเดก

ทไมเคยชนกบอปกรณมากอน เชน การนวด ป น ทบ ดนเหนยว เปนการวางรากฐานสการเรมตน

ความสมพนธทมความหมายระหวางอปกรณศลปะและความคดสรางสรรค

20 5. ขนการกอตงสายสมพนธสขบวนการสรางสรรค (Establishment of relationship to

creative process) กระตนใหเดกสรางสายสมพนธจากโลกภายในตวเองสโลกภายนอก ยกตวอยาง

เชน การใหเดกตะโกนใหดงทส ด ผใหคาปรกษาจะกลาววา “หนกาลงตะโกน หนรสกเหนอยไหม

ปากของหนเปนอยางไร เมอตะโกน ลนอยทไหน รสกอยางไร ” เปนตน เชนเดยวกบการทางาน

ศลปะทเปดโอกาสใหเดกเรมแสดงตนตอโลกภายนอก โดยผใหคาปรกษาเปนผกระตนใหเดกได

เปดเผยตวเองดงกลาว

6. ขนนยามตนเอง (Establishment of self-identification) การทผรบคาปรกษาสามารถ

นาตวเองเขาสขบวนการสรางสรรคมากเทาใด โอกาสทจะประสบความสาเรจในการใหคาปรกษาก

จะมากขนเทานน ทงนขนอยกบการทผรบคาปรกษาสามารถนาตนเองเขาสอารม ณรวม (emotional

involvement) ไดมากนอยเพยงใด ซงทมาของอารมณรวมเกดจากขบวนการทางานและผลงานท

สรางขน “เดกบางคนสามารถคนพบตวเองไดมากขนเรองๆ จาการทางาน และขณะทไดอธบาย

เกยวกบตนเองในแนวความคดรวบยอด (concept) และเปรยบเทยบตนเองในภาพวาด ความรสก

รวมระหวางตวเองและผลงานเกดเพมขนเรอยๆ บางครงเดกจะรสกพอใจกบขอเทจจรงทคนพบ

เกยวกบตนเองและการเผชญหนา (Confrontation) ซงนบเปนการเสรมแรงได

ในขนตอนแหงการนยามตนเอง (Self identification) แบงออกเปนระยะดงน

6.1 ระยะ พรามว (Diffuse concept formation) การแสดงออกยงไมชดเจนใน

แนวความคดและไมคอยเกยวของกบประสบการณเทาใดนก อาจเปนภาพแหงการยดตดในรปแบบ

ทซาๆ กน (Stereotype repetition) บางครงไมมแนวความคดหรอตดตอเปนเรองราว ไมคอยได

6.2 ระยะการเรมตนความหมาย (Greater coherence) เรมมแนวความคดทแสดง

ใหเหนวาผรบคาปรกษาไมสามารถเชอมโดยตนเองเขากบประสบการณได

6.3 ระยะการแสดงออกทหลากหลาย (Greater variability in expression) ผรบ

คาปรกษาสามารถเชอมโยงตนเอง เขากบสงทเปนตวแทนไดอย างมรายละเอยดทชดเจน ในขนน

ผรบคาปรกษามกจะพบตนเองจากการทไดแสดงออก แตทงนความรสกอสระในการแสดงออก

บางครงจะขดแยงกบพฤตกรรมทเปนจรง ทาใหรสกเหมอนมบคลกสองอยาง ซงมกจะเกดขนเสมอ

ในการบาบด และเปนสงทผใหคาปรกษาไมคว รมองขาม เนองจากเปนผลไดจากการพฒนาตวเอง

ของผรบคาปรกษาจากเหตการณทเกดขนในหองปฏบตการ ซงแตกตางกบโลกความจรงภายนอกท

ใหความเปนศตรมากกวาความเปนมตร

6.4 ระยะความตองการแสดงออกอยางอสระ (Individual’s desire to express

himself freely) ผรบคาปรกษาจะบรรลถงการแสดงออกอยางอสระ สามารถคนพบความสมพนธ

ระหวางอดตและปจจบนได เปนอสระจากการยดตดในรปแบบและสามารถฉาย (Project) ตนเองส

การแสดงออกในภาพวาด

7. ขนพฒนาความผกพน (The development of an attachment) ขณะทการบาบดได

พฒนาประสทธภาพมากขนเรอยๆ จะเกดความผกพนขนระหวางผรบคาปรกษาและผใหคาปรกษา

อยางหลกเลยงไมได ฟรอยดเรยกความผกพนนวา การถายทอด (Transfer)เปนผลจากการพฒนา

21 ความสมพนธระหวางผใหคาปรกษาและผรบคาปรกษาและเปนผลจากการปลดปลอยขอจากดใน

ตวเอง ความรสก ประสบการณ ความผกพนมายงผใหคาปรกษา ความรสกผกพนน เปนสงทแสดง

ถงประสทธภาพของการใหคาปรกษาทผใหคาปรกษาสามารถสรางไมตร (rapport) ทดไดสาเรจ

และแสดงถงความคดความรสกทหลงไหลออกมาอยางทวมทน เปนความผกพนท คลายคลงกบ

ความผกพนของแมกบลก บคลกใหมอาจจะเกดขนในชวยน

8. ขนละลายความผกพน (The dissolution of the attachment) ในการบาบดใดๆ กตาม

จะไมประสบความสาเรจ หากผรบคาปรกษาไมสามารถชวยเหลอตนเองได จงมความจาเปนท

จะตองถอดถอนความรสกผกพ นทไดสรางขน หากกระทาอยางเรงดวนอาจเกดความถดถอยใน

กระบวนการได จงควรถอดถอนทละนอย วธทด คอ การกระจายความผกพน (Distribute the

attachment) ไปสบคคลอนๆ โดยการจดหองเรยนศลปะทมบคคลอนๆ รวมเรยนดวย และใหใครคน

หนงในจานวนนทาหนาทแทนผใหคาปรกษา แลวแผกระจายสบคคลอนๆ ในกลม จนผรบคาปรกษา

สามารถเปนทพงของตนเองได

อยางไรกตาม ขนตอนตางๆ เหลานเปนเพยงการรวบรวมจากประสบการณเทานน การ

นาไปประยกตใช ขนอยกบความเหมาะสมของเดกแตละคน

รบน (ธนวรรณ เวยงสม า. ม.ป.ป.; อางองจาก Rubin.1 984: 26) ไดใหความเหนวา การ

บงคบใหเดกอยในโครงสรางทกาหนดไวอยางแนนอนตายตว จะทาใหเดกตองแสดงออกอยาง

ระมดระวงและถกบงคบ หากเกดปญหาเชนน ควรถอยกลบมาทจดผอนคลายและเปนอสระมากขน

ในสงทเดกอยากทาจรงๆ ดงท เครมเมอร (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Kramer. 1977:

160) ไดกลาววา เดกทกาลงโกรธจะไมสามารถสรางผลงานไดจนกวาจะไดระบายความโกรธออกมา

โดยตรงกอน

นอกจากน รบน (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Rubin. 1984: 41) ยงกลาววา

ทงการถดถอยและความกาวราวของเดก เปนสงทยากสาหรบผใหญในการรบมอ มกทาใหผใหญเกด

ความกลวทจะรบมอกบจนตนาการรนแรงทเกดขน วธการทดคอ การสงเกตและเขาใจถงความในใจ

ของเดกวาสงใดทเปนตวกระตนใหเดกเกดความหวาดกลว ซงผใหคาปร กษาควรรบผดชอบตอ

ความรสกสบสนในใจและความตองการทารายทมอยในใจเดก

มสตากาส (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Moustskas. 1959: 11) กลาววา การ

ยอมรบนสยทรนแรงและจนตนาการทแปลกๆ ทาไดโดยการสรางบรรยากาศการทางานทอสระ ม

ความปลอดภย คอยใหความชวยเหลอ และการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม การรจกกระตนตนเอง

ของเดกไมไดเกดจากากรวางแผนการกระทา แตเกดจากการวางแผนกรอบของความอสระใหกบ

เดก ซงเกดจากขอจากดและโครงสรางของกระบวนการ กรอบของความอสระนจะเปนเหมอน

ขอบเขตของความสมพนธทจะเช อมโยงความฝนสความเปนจรง ทาใหเดกเกดความรสกปลอดภย

และอนญาตใหเดกไดเคลอนไหวอยางอสระในการแสดงออกทปลอดภย ในทางตรงขาม แบทเทล

ไฮม (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Battelhein 1964: 44) กลาววาความรสกหวาดกลว

จากการแสดงออกของจตใตสานกอยางไมมระเบยบวนย มกเกดจากการขาดขอจากดทเหมาะสม

22 มลเนอร (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Miner. 1957: 105) กลาววา บางครง

ผใหคาปรกษามกจะขามขนตอนของการสรางกรอบแหงความปลอดภย และมกเผดจการในการ

กระทาของเดก การหามการกระทาบาง อยางทคาดวาจะเกดขน จะสงผลถงการจากดความคดและ

โลกสวนตวของเดกใหเลกลงไป

ฮอพท (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Haupt. 1969: 43-46) กลาววา ตวแปรท

สาคญในการทเดกจะรสกมอสรภาพหรอไมคอ ผใหปรกษา ทงดานทศนคตทใหความไววางใ จ

หรอไม ความคาดหวงดานบวกหรอลบ คณภาพของบคคลในความรสกมสวนรวมหรอรสกหางไกล

ซงทงนผใหคาปรกษาควรเรยนรทจะเขาใจเดกในฐานะทเปนปถชนทมนสยสวนตวของเขา สราง

ความไววางใจแกเดกในการแสดงออก ควรมความเชอมนในศกยภาพของเดกสร างความมนใจใหแก

เดกในการตดสนใจดวยตวเองวาสงใดดทสดสาหรบตวเองตามวฒภาวะทมอย

รบน (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Rubin. 1984: 30) กลาววา เนองจากโลก

ของเดกนนมขนาดเลกมากและตองการการพงพาเขาจงตองการผใหญทคอยจดการคว ามพรอมทง

ดานรางกายและจตใจ เพอใหเขามอสระในการควบคมและจดการโลกของตนเอง เขาตองการความ

ชวยเหลอทเตมไปดวยความเหนใจ การยอมรบ ความเขาใจ เปนกระจกทคอยสะทอนตวเขา ผให

คาปรกษาจงเปนเสมอนตใบใหญทเดกสามารถถายทอดความคดฝน ความรสก เสยงทชดเจนลงไป

ในนน ซงจะชวยใหเขามความกระจางในตวเอง สามารถอธบาย และนาอารมณความรสกของตวเอง

ออกมาได

พรอมกนน รบน (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Rubin. 1984: 31) ยงได

กลาวถงการสรางกรอบแหงความอสระ (Framework of Freedom) วาเปนการสรางสงอานวยความ

สะดวกตอการพฒนาใน กระบวนการผลต เปนการชวยใหเดกตระหนกในศกยภาพความคด

สรางสรรคของตนเอง ซงการสรางกรอบแหงความอสระควรคานงถงองคประกอบ ดงน

1. วสด (Materials) ควรจดเตรยมวสดอปกรณไวหลายๆ แบบ ทงการวาด การระบายส

ป น กอสราง กระดาษ และอปกรณทพรอมเพรยง ซงถาเปนไปดวยความเอาใจใสจะไมเพยงแตดนา

ใชเทานน แตเดกจะมความเคารพในการใชอปกรณดวย และจะทาใหเดกมความกระตอรอรนทจะใช

อปกรณเหลานในทนทซงการทเดกจะเลอกวสดใดนนขนอยกบระดบ พฒนาการของเดก ระดบการม

สวนรวม ประสบการณเดม ความสนใจสวนตว และความตองการพเศษ ซงถามวสดทเพยงพอและ

หลากหลาย จะทาใหเดกไดคนพบ และพฒนาความชอบของตนเองในการแสดงออกได

2. การจดพนท (Space) ไดแก การจดสถานท พนผว มต สาหรบการวาดระบายส ป น ฯลฯ

การจดพนททางาน การจดเกบ และการทาความสะอาด ถาอปกรณตางๆ จดเกบไวในทประจา และ

สามารถคาดเดาไดวาอยตรงไหนกจะทาใหสะดวกขน เดกตองการความคนเคยในสถานทท

ปลดปลอยไดอยางอสระปราศจากการหามปรามของผใหญ

23 3. การจดเวลา (Time) ใหเวลาทนานพอทเดกจะเกดความสนใจ และมสวนรวมในกระบวนการ

คดสรางสรรค ใหเดกไดมเวลาคนเคยกบอปกรณ และฝกฝนความสามารถควบคมใหมอานาจเหนอ

อปกรณเหลานนได เดกควรไดรวามเวลาเทาใด และมการเตอนเมอใกลหมดเวลา ซงควรใหโอกาส

ในการปรบตว เพราะบงครงอาจเปนการยากสาหรบเดกในการทางานทมเวลาจากด

4. ความมระเบยบ (Order) การจดระบบของวสดอปกรณ พนททางาน และเวลาเปน

สงจาเปนโดยเฉพาะอยางยงสาหรบเดกทมระเบยบนอย ซงเดกตองการความรสกใสใจในตวเดกและ

ผลงานของเขา

5. ความปลอดภย (Safety) หมายถง การยอมรบการกระทาทกอยางของเดกไมวาสงนน

จะดแปลกประหลาด หรอดจรงจง ทงรปแบบทถดถอยหรอกาวหนา และทงในดานบวกและดานลบ

ขอจากดจะชวยใหเดกสามารถปกปองตวเองจากความหนหนพลนแลน หรอความนกทรนแรงและ

เลวราย ซงในการทา งานกบเดกน สงสาคญคอ การปกปองพวกเขาจากอนตรายทางจตใจทเกดขน

จากภายในและภายนอก เชน การทมคนคอยบอกใหเดกทาอะไรและอยางไร จะเปนอนตรายตอการ

เสนอความคดของเดก เปนตน

6. ความเคารพ (Respect) ใหเดกมอสระวาจะสมครใจเขารวมกจกรรมหรอไม ควา มม

สทธเสรภาพในขอบเขตของตน สามารถทางานทสนใจได เลอกวสดและหวขอเอง ตองการทางาน

คนเดยวหรอเปนกลม เลอกแสดงออกและทดลองดวยหนทางตนเอง ผใหคาปรกษาควรเคารพใน

ความคดเหนของเดก โดยการรบฟงและสอบถามเพอกระตนใหเดกไดแสดงออก เคารพในความเปน

ศลปนของเดก โดยการชวยใหเดกตงเปาหมายและมาตรฐานของตนเอง สามารถประเมนผลตนเอง

ไดวากาวหนาถงระดบใด เคารพในผลงานของเดก โดยวธการจบ การเกบรกษา หรอมสวนรวมใน

บางครงดวยความรกและความเอาใจใส

7. ความสนใจ (Interest) ควรแสดงถงความจรงใจและไวตอความ รสกการสงเกตท ไมกาว

กายหรอบกรก การรบฟงอยางแทจรง คาพดทสภาพ และการเปนผคอยอานวยความสะดวกใน

ระหวางกระบวนการ เมอเดกแสดงใหเหนถงความตองการชวยเหลอ หรอตองการความชนชอบ

เปนตน

8. ความชนชม (Pleasure)ผใหคาปรกษาควรแสดงความชนชม ในการทางาน และ

ความกาวหนาของงานดวยความรสกเหนคณคา ซงนอกจากจะทาใหเดกมความเบกบานใจแลว ยงม

ความรสกกระตอรอรนทอยากจะทางานอกดวย

9. ความชวยเหลอ (Support) ตองอาศยความรในพฒนาการของเดกและพฒนาการขน

ตางๆ ของศลปะ เขาใจกรอบแหงการอ างองของเดก ในเดกทมความเชองชา อาจเขาไปมสวนรวม

ในการทางานของเดก ซงการใหความชวยเหลอน ตองการความเขาใจ การสอสาร การแสดงทาท

ทงนเพอเปนการกระตนใหเดก มพฒนาการในการแสดงออก ในการทผใหคาปรกษาจะสามาเขาใจ

ความหมายหรอขอความจากสญลกษณทเดกสรางขนเปนขนตอนทสาคญ รบน (ธนวรรณ เวยงสมา.

ม.ป.ป.; อางองจาก Rubin. 1984: 66) ไดกลาวไววา ในการทจะทาใหการสมภาษณผลงานศลปะม

ประสทธภาพ และเกดประโยชนสงสด สงสาคญทตองเรยนรคอ จะดผลงานอยางไร สงทตองดค อ

24 อะไร และมประสาทสมผสทไวในสงทสงเกตเหน ซงเดกจะมปฏกรยาตอบสนองอยางรวดเรวในการ

ถกเชอเชญใหแสดงตวเองออกมาในทางสรางสรรค เดกๆ จงสามารถสงขอความออกมาในหลาย

ระดบและหลายรปแบบทซอนเรน ซงมทงขอความทตรงความเปนจรง และขอความทไม ตรงตาม

ความเปนจรงผานมาทางภาษาพดและภาษาทาทางของเดก จงเปนหนาทของผใหคาปรกษาทจะ

สงเกตและถอดรหสเหลานออกมา

2.2 งานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของในประเทศ

จนทรวรรณ เทวรกษ (2526: 64-64) ไดทาการศกษาเรองอทธพลของการจด

กจกรรมศลปะส รางสรรคและเกมการศกษาในวย 4-6 ขวบ ทมผลตอการเรยนรภาษาไทยและ

คณตศาสตรในระดบประถมศกษา ผลปรากฏวาวธสอนโดยใชกจกรรมศลปะสรางสรรคและเกม

การศกษามผลในการสงเสรมความสามารถทางทกษะ ในการเรยนภาษาไทย และคณตศาสตร ใน

ระดบชนประถมศกษาปท 1 มากวาวธสอนโดยเนนการอาน เขยน ทองจา และเรยนเลข

สนใจ ตงนกร (2531: 49) ไดศกษาเกยวกบความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก

ของเดกปฐมวยในโครงการอนบาลชนบท ทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคแตกตางกน ผล

การศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกร รมศลปะสรางสรรคหมนเวยนทไมไดจดตามแบบ

การจดสถานการณ แตใชวสดแทนจากธรรมชาตทมอยโดยทวไปในทองถน สามารถสงเสรมพฒนา

กลามเนอมดเลกไดดกวากลมเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคหมนเวยนทจดตาม

แผนการจดประสบการณ

กรวภา สรรพกจจานง (2532: 45) ไดศกษาความสามารถในการใชกลามเนอมด

เลกของเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบชนาและแบบอสระ ผลการศกษา

พบวา เดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบอสระมความสามารถในการใช

กลามเนอมดเลกสงกวาเดกปฐมวยทไดรบการฝกกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบชนา

รชน รตนา (2533: 72) ไดศกษาผลของการใชกจกรรมศลปะจากชดใหความรแก

ผปกครองทมตอความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวย ผลการศกษาพบวาเดก

ปฐมวยทไดรบการฝกจากผปกครองทไดรบค วามรจากชดฝก จะมความสามารถในการใชกลามเนอ

มดเลกสงกวากลมผปกครองไมไดรบความรจากชดฝก

สจตรา สขเกษม (2538: บทคดยอ) ทาการวจยศกษาผลของการจดกจกรรมศลปะ

ทมตอความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกของนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญ าระดบ

ปฐมวย กลมตวอยางคอ นกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบปฐมวย ชาย- หญง อาย

ระหวาง 4-7 ป ระดบเชาวนปญญา 35-68 ไมมความพการซาซอน จานวน 16 คน ไดมาดวยการสม

ตวอยางอยางงาย กลมละ 8 คน กลมทดลองไดรบการจดกจกรรมศลปะและกลมควบค มไดรบการ

สอนกจกรรมศลปะตามแผนการสอนของโรงเรยน เครองมอทใชคอแบบประเมนความสามารถใน

25 การใชกลามเนอมดเลก และแผนการสอนกจกรรมศลปะทผวจยสรางขนกบแผนการสอนกจกรรม

ศลปะของโรงเรยน สถตทใชวเคราะหขอมลคอสถตการหาคาท ผลการทดลองพบวานก เรยนทไดรบ

การสอนกจกรรมทผวจยสรางขนมความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกสงกวานกเรยนทไดรบ

การสอนกจกรรมศลปะของโรงเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

ธนวรรณ เวยงสมา(2546: 98-145) ศกษาวจยทเกยวของกบของเลนทใชในการพฒนา

ศกยภาพ ของเดกออทสตก สรปไดวา

1) ตกตาททาจากวสดธรรมชาต เชน ฟาง ลกปด เพอเรยนรประสบการณ การ

ใชมอและการสมผส

2) หนยนต การสงเสรมดานพฤตกรรมทาซา เคลอนยายได เสรมสรางเรยนร

เพมทกษะการสอสารและสงคม เปดโอกาสใหเดกออทสตก ปรบพฤต กรรมการเรยนรจากการ

ทาซาๆ เปนการเพมประสบการณทางออม

3) Water table ภาพสะทอนของการเคลอนไหวของผวหนา แสงสะทอน เพอดง

ความสนใจ

4) เสอผา ทออกแบบสาหรบเดก เพอใหเดกรบรทางกายสมผส สมดล การรบร

ทางกายเพราะเสอผาเปนเสมอนตวตน

5) เลนแตงกลอน เพอโยงใยถงทกษะการใชภาษาเพอการสอสาร

6) ของเลนทมลกษณะคลายกาไลขอมอ โดยอาศยลกษณะของวสดทมผวความ

มน แสงสะทอนทตางกน ภายในบรรจดวยฟองนา เพอชวยพฒนาการสงเกต การสมผส การรบร

ทต งของวตถ, การรบรทางรปทรง, การรบรทางขนาด, การรบรทางพนผว

7) ของเลนทไดรบการออกแบบเพอสงเสรมการเรยนรดวยตนเองนน เนนการ

ฝกพฒนาการของเดกทางสภาวะแวดลอม ทางดานสงคม อารมณและสงแวดลอม

8) ของเลนทมอยในทองตลาดทนามาทดสอบกบเดกกลมตวอยางเดกมความ

สนใจกบของเลนอยในระดบหนง สาหรบของเลนทเดกไมเคยเลน มการคนหา และสนใจจาก

โครงสราง เชน ของเลนทบดได หรอ รบบนสปรง หรอลกโปรงบรรจแปงมนทใชในการพฒนา

กลามเนอ เมอเดกคนหาความสาคญของเลน จนพอใจแลว กเลกเลน

9) ของเลนประเภทกลมบลอกชวยในการเสรมสรางจตนากา ร ปฏสมพนธกบ

สงคม(เลนรวมกน) สมผส การรบรทางพนผว แสงสะทอน การแยกแยะส ของเลนในกลมน ชวยใน

การเสรมสรางจนตนาการ สรางปฏสมพนธกบสงคม (เลนรวมกน) การใชมอ และการสมผส การรบร

ทางพนผว แสงสะทอน และการแยกแยะส

26

10) กลมของเลนทเกยวของกบการสอสาร ชวยในการสอความหมาย รปราง ส

รปทรง เรขาคณต ความแขงแรงกาย วธเลน เชน ใหเดกเลอกรปทรงตาง และใหเดกโยนไปท

เปาหมาย ของเลนกลมน ใชเกยวกบการสอสาร ชวยในการสอความหมาย เรยนรเร องรปราง เรยนร

เรองส รปทรงเรขาคณต ความแขงแรงกาย (โยนใชกลามเนอของแขน)

11) กลมของเลนทเกยวของมตของระยะทางเปนถงผาขนาด 3 นว ภายใน

บรรจเมลดถวเขยว วธเลน คลายการเลนหมากเกบ โดยใชโยนรบ ทาใหเดกรบรมตของระยะทาง

ชวยในการรบรทศทาง และความสมพนธระหวางสายตาและมอ ส สมผส พนผว

12) กลมของเลนทเกยวของกบกลไก กลมของเลนทเกยวของกลไก ชวยในการ

รบรทางมตวทยาศาสตร ศลปะ การพฒนากลามเนอ จนตนาการ การสมผส แสงสะทอนส รทรง

เรขาคณต

งานวจยทเกยวของในตางประเทศ

คารเตอร และมเลอร (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Carter; & Miller.

1971: 245-252) ไดทาการศกษาโดยการใชทศนศลปทดลองสอนเดกทมความบกพรองทาง

สตปญญา เพอหาวธการทจะสงเสรมทกษะการเรยนรทแตกตางกนของเดกเหลาน ผลการศกษา

พบวาเดกทมความบกพรองทางสตปญ ญา เหลานมความสนใจในกจกรรมศลปะทจดใหเปนอยาง

มากและกจกรรมศลปะทจดใหนสามารถทาใหเดกรจกตนเอง มประสบการณเพมขน ความสมพนธ

ของมอและ ตาดขน และมระยะความสนใจมากกวาเดม อกทงเดกเหลานยงสามารถถายทอด

จนตนาการของเขาออกมาดวยการใชกจกรรมศลปะ

ซลเวอร (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Silver. 1975: 29-49) ไดศกษา

ทาการสงเกต และศกษาพฒนาการทางศลปะของเดกพเศษกลมหนง เพอจะคนหาลกษณะพเศษท

ซอนอยในตวเดก ผลการศกษาและการสงเกตพบวา เดกเหลานใชศลปะในการแสดงความร สก

ความนกคดของเขา และศลปะยงสามารถคนหาและพฒนาความสามารถพเศษทซอนอยในตวเดก

นอกจากนยงพบวาศลปะเปนสวนสาคญทสามารถจดประสบการณการเรยนรตางๆ เพอคนหาและ

พฒนาความสามารถทางดานภาษาของเดกพเศษเหลาน สามารถใชกระบวนการทางศลปะทเปด

กวางในการแกปญหา และพฒนาความคดความสามารถของเขาได

วด (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Wood. 1977: 455-462) ไดทาการศกษา

การใชศลปะในการชวยใหเดกทมความพกพรองทางการเรยนรมความสามรถในการบรทางสายตา

ผลการศกษาพบวา เดกพเศษเหลานสามาร ถถายทอดการรบรทางสายตาไดดขนกวากอนการ

ทดลองสอนดวยศลปะ

27 แอนรเดอรสน (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Anderson. 1983: 37) ได

ทาการศกษาผลการศกษาของ วอลคเกอ (Walker. 1980) กบผลการศกษาของกรน และแฮสเสลบรง

(Greene; & Hasselbring. 1981) สรปไดวา การใชศลปะกบเดกทมความบกพรองทางสตปญญาจะ

สามารถชวยบาบดใหเดกพเศษเหลานมสตปญญาดขน และการใชศลปะจะสามารถชวยพฒนาการ

ทางกายของเดก ชวยใหเกดการรบรทางดานภาษาดขน

แมคนไทร (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Mclntyre. 1987: 49-52) ได

ทาการศกษาเรอง การใชกจกรรมทางศลปะเพอปรบพฤตกรรมของเดกกาพรา ผลการศกษาพบวา

กจกรรมทางศลปะชวยใหเดกกาพราลมความโศกเศราและความลมเหลวของตนเองได ทาใหเดก

กาพรามพฒนาการทดข นสามารถปรบตวและแกไขปญหาตางๆ ไดดข น

แฮมมอนด (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Hammond. 1989: 299-308)

ไดทาการศกษาเรอง การใชกจกรรมทางศลปะเพอรกษาการเสยสตของหญงสาวทถกกระทาทาง

เพศจากบคคลในครอบครว ผลการศกษาพบวากจกรรมทางศลปะชวยใหเธอสามารถฟนฟความร

ศกษาและปรบสภาพจตใจได

เจราซ (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Geraci. 1990: 9-14) ไดทาการศกษา

เรอง การใชกจกรรมทางศลปะเพอปรบพฤตกรรมของนกเรยนทมปญหาทางดานอารมณและการ

ปรบตว ผลการศกษาพบวากจกรรมศลปะสงเสรมใหนกเรยนมปฏสมพนธทดตอกน ทาใหนกเรย น

รสกภมใจในตวเองและมพฒนาการทางสตปญญาสงขนอกดวย

จากงานวจยดงกลาวแสดงใหเห นวาการจดกจกรรมศลปะเดกทมความตองการพเศษและ

เดกปกตมสวนชวยเสรมทกษะการเรยนรของเดกเหลานในหลายๆทกษะ ไดแกทกษะในการใช

กลามเนอมดเลก ทกษะในการใช ภาษา การอาน การเขยน และการทองจา นอกจากนยงชวยเพม

ความสนใจในการทางานใหมากกวาเดม ตลอดจนทาใหเดกมความคดรเรมสรางสรรคจนตนาการ

การจดระบบความคด และสามารถชวยใหเดกมสมฤทธผลในการเรยน ไดดข น

กจกรรมศลปะมสวนสาคญตอการพฒนาทกษะตาง ๆของเดกปกตและเดกทมความ

ตองการพเศษเปนสงเราอยางหนงทนามาใชในกา รพฒนาความสามารถในการใชกลามเน อมดเลก

ทกษะการคด การเรยนร และสภาพการควบคมอารมณ ความเขาใจในตวเองและผปกครอง

ความสามารถดงกลาวจะมประสทธภาพไดดยงขนตอเมอไดรบ การจดประสบการณไดฝกฝนจนเกด

ความชานาญทเหมาะสมกบวย และความสามารถของเดก กจกรรมศลปะนบวาเปนกจกรรมหนงทม

คณประโยชนอยางยงตอการพฒนาความสามารถในทกษะตางๆ

ฉะนน ผวจยเชอวา เราสามารถนากลวธทางศลปะมาประยกตใชกบเดกออทสตกไดเพราะ

เชอวา ศลปะเปนธรรมชาตอยางหนงในการแสดงออก ซงการแสดงออกทางศลปะของเดกจะขนอย

กบสงแวดลอมหรอประสบการณ และมความสาคญอยางยงตอการพฒนาเดกในดานตางๆ ไมวาจะ

เปนดานอารมณ สตปญญา รางกาย การรบร สงคม สนทรยภาพ และการสรางสรรค สาหร บ

กจกรรมศลปะทกประเภททเดกไดทาดวยมอ จะชวยพฒนากลามเนอมอ ซงจะเปนพนฐานของการ

จบดนสอตอไป ทงยงจะชวยพฒนาความสมพนธระหวางมอกบตาของเดกไดดอกดวย เปนการสราง

เสรมสขภาพจตทดใหกบตวเดกเอง ไมวาจะเปนเดกปกตหรอเดกทมความตองการพเศษ

28 รวมทงมคณคาในดานสงเสรมพฒนาการและความเจรญงอกงามในดานตางๆ ชวยใหเดก

ไดระบายอารมณทเครงเครยด เปนการผอนคลายอารมณตางๆ เชน โกรธ กลว และวตกกงวล ชวย

ขจดความรสกดวยคา ไมสมปรารถนา ขาดความมนใจ ขลาดอายความพการ ศลปะเปนส งทชวย

ระบายความทกขได ชวยทาใหเขาใจปญหาและความตองการของเดก ในกรณทเดกดอ เกเร

กาวราว รงแกเพอน และการใชศลปะ เปนสอในการจดกจกรรมเพอเสรมสรางความคดสรางสรรค

และพฒนาการทางรางกาย สตปญญา และอารมณแก เยาวชนพการ เยาวชนไมพการและเ ยาวชน

อจฉรยะ โดยยดหลกการจดคายศลปะแบบรวมเรยน มการจกลมเยาวชนเปนกลมละ 5 คน

ประกอบดวย เยาวชนพการ 5 แระเภท หรอ 4 ประเภท คอผพการทางตาผพการทางหและเปนใบ

ผพการแขน-ขา ผพการทางสมอง (ปญญาออน)และผพการทางจตหรอผทไมพการ ศลปะ ไมสอนให

เพยงแตใหผพการพงพาตนเอง แตสอนใหผพการอยรวมกนเพอเตมสงทตนขาดใหเตม

3. ของเลน และการเลน

3.1 ความหมายของของเลน

ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 ไดใหคาจากดความของคาวา ของ

เลนไววา ของเลน หมายถง ของสาหรบเดกเลนเพอ ความสนกหรอเพลดเพลน (พจนานกรมฉบบ

ราชบณฑตสถาน. 2525: 133)

ของเลนเปนสงทเดกสามารถจบตองได และเปนสงทจะตองใหความสขความ

สนกสนานและความเพลดเพลนกบเดก ดงนนของเลนจงไมจาเปนตองเปนสงของทผลตขนเปนของ

เลนเทานน แตเปนอปกรณ อะไรกไดทเดกนามาเลนแลวไดรบความสขไดผอนคลาย ไดเรยนร

อปกรณทกอยางทอยแวดลอมตวเดกสามารถใชเปนของเลนไดทงสน (วลล เหลาคงธรรม . ม.ป.ป.

296) ไดแก

1. อวยวะตางๆ ของเดก เชน นวมอ แขน ขา ฯลฯ

2. เครองใชของจรง เชน ของใชในครว โตะ เกาอ เสอผา ฯลฯ

3. เศษวสดตางๆ เชน เศษผา เศษกระดาษ กระปอง ฯลฯ

4. วตถธรรมชาต เชน ใบไม ดน ทราย กรวด นา ฯลฯ

3.2 ประเภทของเลน

วราภรณ รกวจย (2527: 78-81) แบงประเภทของเลนตามการเสรมทกษะดานตางๆไว

ดงน

1. ของเลนเสรมทกษะทางภาษาเปนของเลนท เกยวกบการฟง พด อาน เขยน เชน

ของเลนทเปนตวพยญชนะคา ภาพเรองราว และการสนทนา

29 2. ของเลนสงเสรมทกษะทางคณตศาสตรเปนของเลนทฝกการคดคานวณการ

เปรยบเทยบ การจาแนก การจดลาดบ การรวม การแยก เชน ของเลนทเกยวกบตวเลข รปทรง


3. ของเลนทใหรจกสงตางๆ และฝกการสงเกต เปรยบเทยบ เปนของเลนทเกยวกบ

การรจกรปราง ส ชอสงของ และประโยชน

4. ของเลนฝกการใชประสาทสมผส เปนของเลนทเดกไดดอก หยอด กอ รอย ปก

เยบ ผก เกยว รด ซงฝกประสาทตา และมอใหสมพนธกน

5. ของเลนพฒนากลามเนอเลก-ใหญ เปนของเลนทเดกไดทา บบ เขยา ดง ต เคาะ

จง ไถ เกยว รด ซงเดกไดออกกาลงนว มอ แขน ลาตว และขา

6. ของเลนใหเลนเลยนแบบ และสมมตตามจนตนาการ เปนของเลนทพฒนาการ

รบรความคดฝน และเลยนแบบของจรง

7. ของเลนใหเลนสราง และสงเสรมความคดสรางสรรค เปนของเลนทฝกใหเดก

สรางตามโครงรางทกาหนดให และสามารถใชความคดสรางสรรคสงทตนสนใจ

ของเลนสงเสรมประสบการณเกยวกบโครงสรางกลไกของของเลน เปนของเลนทสงเสรม

ความรและทกษะทางวทยาศาสตรของเลนฝกการแกปญหา เปนของเลนทชวยเดกฝกการแกปญหา

และกลาแสดงออก

สมชาย อาภรณพราว (2533: 12-14) ไดแบงประเภทของเลนออกเปน 4 ประเภทใหญๆ

ไดแก

1. ออรดแนร ทอยส (Ordinary Toys) ไดแกของเลนทวๆ ไปททาดวยพลาสตกไม และโลหะ

2. สตฟฟ ทอยส (Stuffed Toys) และเปเปอร ทอยส (Paper Toys) สตฟฟทอยส ไดแก

พวกตกตายดนน และของเลนประเภทตกแตง ซงทาจากคตตอน และเปเปอร ทอยส ไดแก ของเลน

ททาดวยกระดาษในรปแบบตางๆ เชน วาว

3. เกม (Games) เชน หมากรก หมากฮอส สแครปเบล

4. ครเอทฟ ทอยส (Creative Toys) แบงออกเปน 2 ประเภท คอ เอดดเคชน ทอยส

(Education Toys) คอ ของเลนเพอการศกษาและสรางสรรคความคดใหเดก เปนของเลนทชวย

พฒนาการเรยนรของเดก และทชชงเอด (Teaching Aid) คอ ของเลนทชวยในการสอนในโรงเรยน

เชน ในโรงเรยนอนบาล และสถานรบเลยงเดก

นอกจากการแบงประเภทของเลนดงกลาวแลวพบวา ยงมการแบงประเภทของของเลน

ตามสมบตเฉพาะของความตองการในการเลนดงน

1. ไอโซเลท ทอยส (Isolate Toys) คอของเลนทผเลนจะตองเลนคนเดยว ไมสามารถเลน

รวมกบผอนได เนองจากขอจากดของรปแบบของเลน (Retting and Other. 1993: 252-256)

2. โซเชยล ทอยส (Social Toys) คอ ของเลนทสามารถเลนไดมากกวา 1 คน ขนไป โดย

ผเลนอาจเลนคนเดยวหรอเลนรวมกบผอนกได เชน ตกตา จกซอร (Retting and Other. 1983:

252-256)

30 3. แอคเกรสซฟ ทอยส (Aggressive Toys) คอ ของเลนทมความรนแรงไมวาจะโดย

รปแบบของของเลน หรอวการเลน เชน ปน แมวาจะไมมความรนแรงของการยงแตโดยรปแบบของ

ของเลนแลวถอวาเปนของเลนทมความรนแรง (San son & Di Muccio. 1993: 93-99)

4. ซอฟท ทอยส (Soft Toys) คอ ของเลนทไมมความรนแรง แตมความละเอยดออนทง

วสดทใชทา หรอวธการเลน เชน ของเลนไม ของเลนทผลตจากผา หรอวสดปลอดสารพษ รวมถง

ของเลนเกยวกบเสรมทกษะ

5. โปรโซเชยล ทอยส (Prosocial Toys) คอ ของเลนทสนบสนนการเขาสงคมของผ เลน

เนองจากรปแบบของของเลน หรอวธการเลนทผเลนไมอาจเลนคนเดยวได หรอไดแตไมไดรบความ

เพลดเพลน (Kaiser, Snyder, Ta; & Rogers. 1995: 181-193)

6. แอนตโซเชยล ทอยส (Antisocial Toys) คอของเลนทไมสนบสนน ปฏสมพนธทาง

สงคมของผเลน เนองจากรปแบบของของเลนทตองเลนคนเดยว หรอวธการเลนทตองมการแขงขน

หรอเอาชนะกนอยางรนแรง หรอของเลนทมความกาวราว (Kaiser, Snyder; & Rogers. 1995:

181-193)

7. แอคทฟ ทอยส (Active Toys) คอ ของเลนทมกจกรรมใหเดกกระทาเพอใหเดกเก ด

ทกษะ เชน ฝกความจา ความพรอม ความคดสรางสรรค (ปยะชาต แสงอรณ. ม.ป.ป.: 49)

8. พาสซฟ ทอยส (Passive Toys) คอ ของเลนทใหเดกไดรบความสนกสนานเพลดเพลน

มงใหเดกไดรบในสงทจดหา หรอจดเตรยมใหมากกวาทจะใหเดกมกจกรรมกระทา (ปยะชาต แสง

อรณ. ม.ป.ป.: 49) หรอของเลนอตโนมตทเคลอนไหวดวยการใชคาสงครงเดยวทาใหผเลนไมเกด

ความสนกสนานหรอทกษะการเรยนร

9. เซกไทป ทอยส (Sex-Typed Toys) คอ ของเลนทแบงแยกเพศของผเลนโดยรปแบบ

ของของเลน เชน หนยนต เปนของเลนสาหรบเด กผชาย ตกตา เปนของเลนสาหรบเดกผหญง

(Nash; & Fraleigh. 1993)

10. นอนเซกไทป (Non Sex-Typed Toys) คอ ของเลนทไมแบงแยกเพศของผเลนโดย

รปแบบของของเลน กลาวคอ เปนของเลนทเลนไดทงเดกผหญงและเดกผชาย (Nash; & Fraleigh.

1993)

11. ไวโอเลนท ทอยส (Violent Toys) คอ ของเลนทมอนตรายทงทางรางกายและจตใจ

โดยรปแบบของของเลน วธการเลน และวสดทใชทา เชน ปนอดลม วดโอเกมทมความรนแรง ของ

เลนทตรงขาม คอ Nonviolent Toys (Goff. 1995)

12. คอรโอเปรเรทฟ ทอยส (Cooperative Toys) คอ ของเลนทสงเสรมการทางานรวมกน

ของผเลน เนองจากรปแบบของของเลนทาใหเดกรจกการปรบตวเขากบกลมเชนเดยวกบ Social

Toys (Rodney. 1997)

13. พรเทนดง ทอยส (Pretending Toys) คอ ของเลนททาขนเลยนแบบวสดอปกรณ

เครองใชจรงๆ ในชวตป ระจาวน เชน อปกรณชาง เครองครว วสดตกแตง อปกรณเกยวกบอาชพ

ตางๆ โดยมวตถประสงคเพอเสรมสรางจนตนาการและความคดรวบยอดใหกบผเลน

31 14. คอนสตรคชน ทอยส (Construction Toys) คอ ของเลนทผเลนจะตองใชชนสวนตางๆ

ของของเลนนน หรอวสดตางๆ เพอประกอบกนขนเปนของเลนชนใหม เชน การตอบลอกพลาสตก

หรอ เลโก

15. โปรแอคทพ ทอยส (Proactive Toys) คอ ของเลนทกระตนใหเดกไดแสดงออกทาง

กายภาพ ดวยการกระทาตอของเลน เชน ตอ เรยง ป น วาด เพอสงเสรมพฒนาการและใหเดกได

ระบายอารมณความรสกตางๆ ผานการเลน

นอกจากนนแลวคณะกรรมการคมครองผบรโภคแหงกรงวอชงตน ประเทศสหรฐอเมรกา

(Consumer Product Safety Commission: Washington, D.C. 1997) ไดกลาวสรปถงประเภทของ

ของเลน สามารถแบงได 6 ประเภท

1. ของเลนทวไป (General Toys)

2. ของเลนทตองเคลอนไหวรางกาย (Active Toys)

3. ของเลนทใชมอจบตอง (Manipulate Toys)

4. ของเลนสงเสรมความคดสรางสรรค (Creative Toys)

5. ของเลนสงเสรมการเรยนร (Learning Toys)

6. ของเลนสงเสรมความเชอมน (Make Believe Toys)

3.3 คณสมบตของของเลนทด

อปกรณทกชนดสามารถสรางความสนกสนาน เพลดเพลนใหกบเดกจดไดวาเปนของเลน

แตมไดหมายความวาอปกรณเหลานนจะเปนของเลนทด ของเลนทดสงเสรมพฒนาการใหเดกไดม

พฒนาการอยางเตมทสมวย ในทางกลบกน ของเลนทไมด นอกจากไมมประโยชนตอพฒนา การ

บางชนดยงเปนอนตรายตอรางกาย และชวตของเดกอก ดงนน ผทเกยวของกบการเลอกซอของเลน

ใหเดกจงตองใชความระมดระวงเปนอยางยง

วราภรณ รกวจย (2527: 81) กลาววา ของเลนทดควรมลกษณะดงน

1. ไดใชประสาทสมผสอยางเตมทปราศจากพษและภย

2. เลนกนอยางแพรหลาย และไมแตกหกงาย

3. เดกไดมโอกาสฝกการเคลอนไหวของสวนตางๆ ของรางกาย

4. ชวยกระตนจนตนาการและความคดสรางสรรค

5. ราคาไมแพง และคงทน

6. ควรมคาอธบาย และวธการเลนอยางชดเจน

7. ทาความสะอาดไดงาย

นอกจากนนสสนทดงดด ความยากงายของ การเลน ความทาทาย เปนสงสาคญททาให

เดกอยากจะเลนและชวยใหเดกไดแสดงความพรอม และความสามารถตางๆ ออกมา ดงท อรณรศม

ฉายศลปะไชย (2542: 10) ไดนยามของของเลนทดวา ตองมแรงกระตนเราเพอผลกดนไดใชทกษะ

ตางๆทมอย และบงชใหเดกรจกกบทกษะทจะไดรบในภายหนา

32

จากการพจารณาเอกสารตางๆ ทเกยวของกบของเลน ไมวาจะพจารณาในดาน

ความหมายของของเลน การแบงประเภทของของเลน คณสมบตทดของของเลน ตลอดจนเกณฑใน

การเลอกซอของเลนจะเหนไดวาขอบเขตของเนอหาลวนอยในแนวคด (Concept) ของของเลนวา

ของเลนนนมประโยชนและคณคาตอพฒนาการดานรางกาย สงคม อารมณ และ สตปญญาของเดก

หรอไม ของเลนนนควรทครอบคลมถงการเสรมทกษะในดานดงตอไปน

1. ของเลนเสรมทกษะทางภาษา

2. ของเลนสงเสรมทกษะทางคณตศาสตร

3. ของเลนใหรจกสงตางๆ และฝกการสงเกต เปรยบเทยบ

4. ของเลนฝกการใชประสาทสมผส

5. ของเลนพฒนากลามเนอเลก-ใหญ

6. ของเลนใหเลนเลยนแบบ และสมมตตามจนตนาการ

7. ของเลนใหเลนสราง และสงเสรมความคดสรางสรรค

8. ของเลนสงเสรมประสบการณเกยวกบโครงสรางกลไกของของเลน

3.4 ความหมายของการเลน

การเลน (Play) ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ .ศ . 2525 ไดให

ความหมายของการเลนวา “เลน หมายถงทาเพอสนก หรอผอนอารมณ ” (พจนานกรมฉบบราช

บณฑตสถาน . 2525) และEncyclopedia ไดใหคาจากดความวา “เลน (Play) คอ การสรางสรรค

หรอกจกรรมตางๆ ททาใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน” การเลน เปนพฤตกรรมหนงของมนษย

ในสถานการณการเลน ผเลนจะเปนผคด และควบคมสถานการณการเลนดวยตวเองและมความคด

ความฝนของผเลนในสถานการณการเลนดวย (Encyclopedia Americana-Intentional Edition

Vol.22. 1993: 234-238)

นอกจากนนยงมจตวทยา ไดใหความหมายของการเลนไว ไดแก การเลน หมายถง

กจกรรม หรอการกระทาใดๆ ทใหความสนกสนานแกเดก โดยทเดกไมคานงถงผลของมน เกดจาก

ความสมครใจ ไมมการบงคบใดๆ ทงสน (สชา จนทนเอม. 2538: 81)

จากคาจากดความดงกลาวพอสร ปไดวา การเลนจะตองมองคประกอบสาคญ 3 ประการ

คอ

1. จะตองเปนกจกรรมทสรางความสนกสนาน เพลดเพลนใหกบเดก

2. ผเลนจะตองเลนอยางอสระ ไมมการบงคบ จะตองกอใหเกดประโยชนดานการเรยนรแกผ

เลน

33

3.5 ลกษณะของการเลน

การเลนนน ชวยพฒนาการเรยนรของเดก อกทงเปนธรรมชาตของเดกทกคนทจะตอง

เลน เมอใดกตามทเขายงมกาลงและมอสระทจะเคลอนไหวได ไมวาเขาจะอยคนเดยวหรออยกบกลม

กตาม เมอเปนเชนนการทจะจดใหการเลนเปนการชวยพฒนาการเรยนรของเดกใหมประสทธภาพ

มากยงขน จงจาเปนทจะตองมการแบงแยกถงลกษณะและความหมายของการเลนออกใหชดเจน

เพอทจะไดไมสบสนในเรองของความเขาใจได เอฟเวลลน โอมเวค (Evelyn Omwake. 1963) ได

แบงการเลนของเดกออกเปน 2 ลกษณะ ดวยกน คอ การเลนตามธรรมชาต และการเลนอยางม

โครงสราง

1) การเลนตามธรรมชาต เปนลกษณะของการเลนทเกดขนโดยทวไป สามารถจะเกดขนได

ในหองนงเลนราคาแพง ในโรงเรยนทมเครองมอและอปกรณตางๆ สาหรบการเลนของเดกอยแลว

ในสถานททพกผอนหยอนใจ หรอแมกระทงในใตถนบานและในกองขยะ ลกษณะการเลนต าม

ธรรมชาตนสวนใหญจะเปนการแสดงออกซงประสบการณของเดกเอง โดยทมกจะไมมการใชภาษา

สอสารระหวางผเลน ไมมการกาหนดบทบาทและกฎเกณฑ ผใหญเปนเพยงแตผช แนะ ผชม หรอ

ผใหสญญาณเทานน แรงดลใจและความคดตางๆ เกยวกบการเลนนนมาจากความสนใจแ ละ

ประสบการณของเดกเอง นอกจากนการเลนตามธรรมชาตของเดกอาจจะออกมาในรปทเดกสามารถ

ทจะแสรงใหของในมอทถออยนนเปนอะไรกไดทเขาตองการ

2) การเลนอยางมโครงสราง เปนการเลนทจดขนเพอใหสอดคลองกบความตองการใน

การศกษาของเดก โดยทกจกรรมการเลนอยางมโครงสรางนนจะตองมการวางแผนและนาเสนอ และ

จะตองคานงถงความสามารถตามพฒนาการ ความสนใจ และประสบการณของเดกเปนสาคญ ใน

ขณะเดยวกนการวางแผนนนจะตองใหความสนใจในความแตกตางของพฒนาการของเดกแตละคน

ดวย

อยางไรกตามกจกรรมการเลนทง 2 แบบนน อาจจะไมมลกษณะทแตกตางกนอยางชดเจน

นก แตทวาสามารถทจะแบงแยกออกจากกนไดโดยพจารณาทการมสวนรวมของผใหญในกจกรรม

นนๆ ในกจกรรมการเลนอยางมโครงสรางนน ครจะเปนผกาหนดเวลา สถานท เตรยมอปกรณตางๆ

ตลอดจนกาหนดขอจากดของการใชอปกรณน นๆ ดวย ในขณะทการเลนตามธรรมชาต ครจะม

หนาทอยางมากเพยงชแนะ หรอเปนผชมเทานน

ลกษณะการเลนของเดกนน นอกจากจะแบงออกเปนการเลนตามธรรมชาตและการเลน

อยางมโครงสรางแลว ยงสามารถทจะแบงออกตามวตถประสงคทใชกได โดยการแบงออกเปน การ

เลนเพอการศกษา (educational play) กบ การเลนทไมใชเพอการศกษา (noneducational play) ซง

ความแตกตางของการเลนทงสองอยางนไมไดอยทกจกรรมการเลน หรอระดบของความสนกสนานท

เดกจะไดรบจากการเลน แตทวาอยทวตถประสงคของการเลนทผจดจ ดใหเดกเลน การเลนเพอ

การศกษามวตถประสงคหลกเพอตองการใหเดกเกดการเรยนร อกทงยงใหค วามสนกสนานแก เ ดก

อกดวย ซงกจกรรมการเลนเพอการศกษาจะตองสนบสนนวตถประสงคของการศกษามากกวาทจะ

34 จดขนเพอใหเดกเกดความพงพอใจ และควรจะตองใหมแนวทางสรางสรรค อกทงคณคาของการเลน

จะชวยใหเดกไดคนหา เขาใจในบทบาทและลกษณะของการปฏสมพนธของบคคลอนๆ เพอทจะ

ชวยใหเขาเขาใจถงสงคมทเขาอย อกทงตวของเองดวย (การพฒนาพฤตกรรมเดก.2530: 21-22)

3.5 ประเภทของการเลน

กจกรรมการเลนโดยทวไปสามารถแบงออกไดเปน 4 ประเภท ดวยกน คอ การเลนจบตอง

สงของ การเลนทตองออกกาลง การเลนละคร และการเลนเกม

1. การเลนจบตองสงของ (Manipulative play) เปนการเลนเพอใหเดกไดพฒนาทกษะการ

ใชนวมอในการจบหรอดงวตถ ซงกจกรรมการเลนเหลานมกทจะเลนดวยตนเอง ไมจาเปนทจะตองม

การปฏสมพนธกบผอน ในการจดกจกรรมการเลนจบตองสงของน ควรจะไดจดใหอยในรปของศนย

โดยอาจจะจดใหอยทมมใดมมหนงของหอง หรออาจจะจดเปนหองสาหรบใหเดกเลนโดยเฉพาะเลย

กได ในศนยนนควรจะมหงไวสาหรบวางวสดทใหเดกสามารถหยบดวยตนเองได อกทงจะตองมการ

จดโตะ เกาอ ไวใหเดกไดใชในการนงเลนดวย นอกจากนวสดทนามาเกบไวในศนยควรจะเปนวสดท

สามารถใชเลนบนพนหองไดดวย วสดท ควรจะมอยในศนยไดแก

1.1 ภาพตอ (Puzzles) ภาพตอสาหรบเดกนนมอยหลายชนดดวยกน ตงแตชนดท

มเพยง 3-4 ชน จนถง 24-36 ชน ภาพตอนนอาจจะมชนดทตอเปนรปภาพหรอตอภาพเรยงลาดบ

กนเพอบอกเรองราวตางๆ ซงภาพตอนนควรจะมลกษณะความยากงายทแตกตางกนออกไป

ชนสวนของ ภาพตอนนควรจะมการจดเบอรเอาไวเพอการสญหาย และถาเกดชนสวนใดสวนหนง

หายไป ครควรจะหาทางสรางขนมาทดแทน โดยทาใหเหมอนกบชนสวนทหายไป

ในการจดภาพตอใหเดกเลนนน ครควรจะจดภาพตอชดทงายไปหายากใหแกเดก เพอทจะ

ไดดการพฒนาความสามารถ ของเดก นอกจากนครควรทจะมการสอนถงหลกและวธการตอภาพท

ถกตองใหแกเดก แมวาเดกบางคนจะเคยมประสบการณในการตอภาพมาแลวกตาม เพราะอาจ

เปนไปไดทเดกไมไดเรยนรทกษะทเหมาะสมมากอน

1.2 บลอคและเพกบอรด (Blocks and Pegboards) บลอคประกอบดว ยชนไมทม

รปรางลกษณะขนาด และส ทแตกตางกน สวนชดเพกบอรดนนประกอบดวยหมดทมสแดงแตกตาง

กน และบอรดทมรไวสาหรบใสหมดเหลานน ซงทงบลอคและเพกบอรดนนเปนเครองมอทม

ประโยชนอยางมากในการทจะสอนใหเดกรจกการแยกแยะขนาด ลกษณะ และส อกทงยงสามารถใช

พฒนาทกษะในการอานและเรยนคณตศาสตร นอกจากนเดกยงมอสระทจะทาดวยตนเองอกดวย

1.3 อปกรณการสราง (Constructive Materials) ซงเปนวสดท ทาดวยไม หรอ

พลาสตกกไดเพอทเดกสามารถทจะนามาตอเขาเปนรปรางตางๆ เชน สะพาน รถ หรอตก วสด

เหลานจะชวยในเรองของความคดสรางสรรคของเดกเปนอยางมาก

1.4 อปกรณทางวทยาศาสตร (Science Materials) เปนกลองพลาสตกทประกอบดวย

อปกรณวทยาศาสตร เชน อาจจะม แบตเตอร หลอดไฟ แมเหลก อางนา และวสดทสามารถลอยนา

และจมนาได เปนตน

35 1.5 อปกรณทางคณตศาสตร ซงอาจไดแก เครองมอทใชในการวด เครองชง เครอง

ตวง เชน ถวยหรอชอน เปนตน

1.6 อปกรณของมอนเตสซอร (Montessori) มอนเตสซอรไดพฒนาอปกรณตางๆ

สาหรบใชในศนยเดกเลกเปนจานวนมาก เชน ในการทเขาจะพฒนาเดกในเรองการรบรดวยประสาท

ตา เขาไดประดษฐบลอคไมไวจานวนมาก บลอคไมนจะมส รปราง และเนอไมเหมอนกนหมด แต

ทวาจะมขนาดตางๆกน และเขาจะใหเดกนาเอาบลอคไมเหลานนมาสรางเปนหอคอย ซงกาหนดให

เดกเลอกเอาบลอกไมทมขนาดใหญวางไวสวนลางเพอเปนฐานและใหสรางใหสงขนโดยใชขนาดของ

บลอคไมใหลดหลนลงไป ดงนเปนตน

1.7 เครองมอจบตองอนๆ ซงอาจจะดไดจากหนงสอเดกเลก หรอการนาเอาของใช

ในบานทสามารถนามาใชในสภาพหองเรยน ทงนยอมขนอยกบความคดและความสามารถของคร

เปนหลก

1.8 ของทเปนวสดธรรมชาตทนามาใชในการเลนได เชน ทราย และนา ซงทาง

โรงเรยนอาจจะจดเปนกระบะทราย เพอใหเดกไดเลนอยางอสระ อกทงจะตองมเครองมอทใชในการ

ขด เชน เสยม จอบ เปนตน และนอกจากนยงจะตองมเครองมอสาหรบทาความสะอ าด เชน อางนา

ฟองนา ไมกวาดไวดวย

2. การเลนทตองออกกาลงกาย (Physical Play) เปนการเลนทจะตองใชเนอทมากกวาการ

เลนจบตองสงของ อกทงสามารถเลนไดทงในกลางแจงและในทรม แตสวนใหญแลวมกจะเลน

กลางแจงมากกวา

2.1 การเลนกลางแจง กจกรรมการเลนกลางแจงจะชวยพฒนาทกษะการเคลอนไหว

และการประสานงานของกลามเนอ ในการจดกจกรรมการเลนกลางแจงนนควรจะตองมพนทและ

อปกรณมากพอเพอไมใหเกดความขดแยง และปญหาทางอารมณระหวางเดกๆ ดวยกน ดงนนการ

จดกจกรรมการเลนกลางแจงควรคานงถงสงตอไปน

(1) พนท พนทกลางแจงทจะใหเดกไดมโอกาสวงเลน ปนปายนน ควร

จะตองกวางพอสมควร อกทงจะตองจดใหเปนทนาสนใจและปลอดภย โดยทวไปพนทตอเดก 1 คน

ไมควรนอยกวา 75-100 ตารางฟต และในกรณทมเดกจานวนมากกวาจานวนพนทท มอย ครควรจะ

จดเวลาใหเดกเลนเปนกลมๆ เพอความเหมาะสม พนททจดใหเดกเลนนนควรจะ

ก. แบงใหมสวนทเปนทรมพอๆ กบสวนทมแสงแดดสอง

ข. ผวของสนามควรจะแขงพอทจะใหเดกเลนเครองเลนทมลอ หรอลกบอลได

ค. ควรจะมสนามหญาทสามารถใหเดกวงเลนได

ง. มทสาหรบใหเดกขดและทาสวนได

จ. มกระบะทรายไวสาหรบใหเดกเลนทรายได

ฉ. มสถานทพอทสรางอางนาเพอใหเดกเลนนาได

36 (2) กจกรรมเลนกลางแจงและอปกรณตางๆ กจกรรมการเลนกลางแจงควร

จะเปดโอกาสใหเดกได วง กระ โดด ปน โหนตว ขด ไดแสดงความคดสรางสรรค และมโอกาส

ปฏสมพนธกบเดกคนอนๆ ในสงคม ซงครอาจทาไดโดยการตดตงอปกรณกลางแจงหลายชนด การ

ใหเดกเลนเกมตลอดจนการใหเดกไดทากจกรรมลอกเลยนแบบ เปนตน อปกรณทนามาใชใน

กจกรรมการเลนกลางแจงอาจจะมท งอปกรณทตดอยกบทไมสามารถโยกยายได เชน อปกรณ

ยมนาสตก ก ระบะทราย ชงชา กระดานลน มาหมน ถงหรอทอนาใหญๆ เปนตน และอปกรณท

สามารถโยกยายได เชน แผนไมกระดาน บนได ลกบอล เชอก ของเลนทมลอ เชน จกรยานสามลอ

และเกวยน เครองมอสาหรบทาสวน เปนตน

ในการตดตงอปกรณการเลนนนจะตองคานงถงความปลอดภย อกทงความคงทน

ถาวรของวสดท ใชอกดวย เพอปองกนไมใหเกดอบตเหต ทรายหรอขเลอยควรจะอยใตพนทสาหรบ

การปนหรอพวกชงชาทเดกมโอกาสตกลงไปได เนองจากการตดตงอปก รณตางๆ นนจาเปนจะตอง

เสยคาใชจายมาก อกทงอปกรณตางๆ มมากมาย จงควรจะตองมการพจารณาเลอกดตามความ

ตองการและกาลงทรพยและถากาลงทรพยไมมากพอ ควรจะตดตงเฉพาะอปกรณทจะชวยพฒนา

กลามเนอใหญ ดกวาทจะไปตดตงพวกชงชาหรอมาหมน เพราะ เดกจะใชเพยงแตการนงแตเพยง

อยางเดยว

(3) การดแลในระหวางทเดกกาลงเลนอย ในสนามเดกเลนนนควรจะมคร

หรอผดแลคอยใหความดแลอยตลอดเวลาทเดกกาลงเลนอย โดยทจะตองตนตวตลอดเวลา จะตอง

พยายามเคลอนยายวสดทจะเปนสาเหตใหเดกพลาดต กลงมาได อกทงจะตองมกฎเกณฑขอหาม

ตางๆ ในการเลนและตองรกษากฎเกณฑนนอยางเครงครดดวย ตวอยางกฎเกณฑเชน

ก. หามวงตดหนาชงชา แตวงในสนามหญาแทน

ข. หามถอของหรอใชเพยงมอเดยวจบในการปนปาย

ค. การเลนไมลนจะตองขนทดานหลงตรงบนไดเทานน

(4) การประเมนผล คาถามทควรจะใชในการประเมนผลกจกรรมกลางแจง

ควรมดงตอไปน

ก. อปกรณและเนอทเพยงพอตอการพฒนาการเคลอนไหวและการประสานงานของ

กลามเนอของเดกหรอไม

ข. อปกรณทมอยงายตอการดแลรกษา และเปดโอกาสใหเกดอ บตเหตไดมากนอย

เพยงใด

ค. อปกรณทมอยนนมขนาดและความซบซอนทแตกตางกน อกทงดงดดใจเดกให

มาเลนเพอพฒนาทกษะใหมๆ ไดหรอไม

ง. การดแลและแนะนาของครในกจกรรมทเดกทาอยจะมผลตอพฒนาการทาง

รางกาย สงคม อารมณ และสตปญญาของเดกหรอไม

2.2 การเลนในรม กจกรรมบางอยางทเลนกลางแจงอาจจะนามาเลนในรมไดในกรณท

อากาศไมด และพนทในรมมมากพอ การจดกจกรรมการเลนในรมควรคานงถงสงตอไปน

37 (1) พนท โดยปกตแลวถาอากาศในบรเวณทต งโรงเรยนนนดอยตลอดเวลาคอไมม

ฝนตกบอยน กพนทในรมแทบจะกลาวไดวาไมมความจาเปนจะตองมเลย แตเพอความไมประมาท

ควรจะมพนทในรมไวบาง โดยปกตแลวพนทในรมควรจะมประมาณ 50 ตารางฟตตอเดก 1 คน

(2) อปกรณทใชเลนในรม อปกรณบางอยางทใชเลนในรมมลกษณะคลายกบ

อปกรณทใชเลนกลางแจงแตทวาอปกรณทเลนในรมอาจจะมขนาดเลกกวา เชน ชงชา มาหมน เปน

ตน แตอยางไรกตามอปกรณทใชเลนในรมอาจจดใหมลกษณะทตางไปจากอปกรณกลางแจงดวย

เชนกน ไดแก

ก. บลอค สวนใหญมรปลกษณะและสทแตกตางกน อกทงทาดวยไม มไว ใหเดกได

เรยง ผลก ถอ หรอยกขน เมอเดกเรมพฒนามากขนเดกจะเรมเอาบลอกไปสมพนธกบของตางๆ

เชน เอาบลอคยางๆ มาเรยงกบพน แลวบอกวาเปนถนน มาเรยนเปนรถ ตก หรอสะพาน เปนตน

ในการเลนบลอกนนครควรทจะใหเดกไดเคลอนไหวอยางอสระ เพอ ทจะไดมโอกาสพฒนากลามเนอ

มอและแขน อกทงใหเดกไดปลอยอารมณและรจกการแสดงออกอยางสรางสรรค นอกจากนอาจทจะ

ชวยพฒนาความพรอมในการอานดวย นอกจากนการเลนบลอกของเดกยงมคณคาในการเรยนรและ

เขาใจถงภมศาสตร วทยาศาสตร และคณตศาสตร เพอทจะใชการเลนบลอกใหไดผลเตมทครควรจะ

เตรยมบลอกไมรปรางและสตางๆ ไวใหมากพอ อกทงควรจะจดเวลาใหมากพอเพอทเดกจะไดม

โอกาสและเวลาสรางสรรคมากขน

ข. ภาพตอ (ผเขยนไดกลาวไวแลวในหวขอการเลนจบตองสงของ)

ค. ของเลนตางๆ ทไม ใชบลอกหรอภาพตอ ซงอาจไดแก สตว คน เรอบน รถไฟ

รถบรรทก ททาดวยพลาสตก โลหะหรอไม บอรดสาหรบตดของ ลกปดส เปนตน

ง. โตะและเครองมอชางไม เดกสวนใหญสนใจงานประเภทชางไมอยแลวดงนน

เครองมอชางไมตางๆ จงไดรบความสนใจจากเดกเปน พเศษ งานชางไมนนจะเปดโอกาสใหเดกได

พฒนาการประสานงานระหวางมอและตาอกทงการใชกลามเนอใหญ นอกจากนยงชวยพฒนาทาง

สงคมโดยใหเดกรจกการเออเฟอเผอแผ การผลดกนทางาน การทางานรวมกนอกดวย เครองมอชาง

ไมนนควรจะเกบรกษาไวในททปลอ ดภย อกทงจะตองเลอกขนาดใหเหมาะสมกบอายของเดกทใช

อกดวย ซงเครองมอชางไมอาจจะม คอน เลอย ไขควง ทหนบ โตะชางไม ไมวด ทเจาะรไมออน

และตะป เปนตน

จ. เครองมอทาครว กจกรรมเกยวกบการทาครวเปนทสนใจแกเดกเลกทกคน ซงไม

เพยงแตใหความสนกสนาน แตยงใหโอกาสเดกไดรจกทางานรวมกน ตลอดจนการใชมาตราตวงวด

การพฒนาสขนสยทด และการพฒนาแนวคดทางวทยาศาสตรอกดวย ในการทาครวนนจะตองให

เดกสามารถทาอาหารอยางงายๆ ไดดวย เพอทวาเดกจะไดประสบความสาเรจและมความสข

(3) การประเมนผล คาถามทควรจะใชในการประเมนผลกจกรรมในรมควรจะม

ดงตอไปน

ก. อปกรณและพนททใชสาหรบการเลนนนเพยงพอตอความตองการของเดกแตละ

คนหรอไม

38 ข. มเวลาใหเดกไดเลนดวยตวเองหรอเลนเปนกลมอยางเพยงพอหรอไม

ค. อปกรณการเลนนนจะชวยใหเดกไดพฒนาทกษะใหมๆ หรอไม

ง. การแนะนาของครในกจกรรมตางๆ จะชวยใหเดกไดพฒนาทางดาน รางกาย

อารมณ สงคม และสตปญญา ของเดกหรอไม

จ. เดกมประสบการณเพยงพอทจะเลนไดอยางสรางสรรคหรอไม

3. การเลนละคร (Dramatic Play) เปนการกาหนดใหเดกแสดงบทบาททสมมตขน

โดยใหแสดงออกตามการรบรและความเขาใจของตนเองในบทบาทนนๆ ซงจะชวยใหเดกไดพฒนา

ความคดสรางสรรค ตลอดจนการปฏสมพนธกบคนอนๆ ในสงคม

สงทครควรจะทา คอการเราใหเดกเกดความสนใจทจะแสดงออก โดยการจดสถานท

ตลอดจนเครองใชตางๆ เชน ตกตา เสอผาตกตา ฉาก ชดตกตาครอบครว โตะ เกาอ ถวยชาม

เสอผา เตารด โทรศพท ไมกวาด เตา กระทะ เตยงตกตา อางนา ตเยน โตะแตงตว กระจกเงา

กระเปาเดนทาง และเครองคดเลข เปนตน ซงสงของเหลานจะเราใหเดกแ สดงชวตในครอบครว อก

ทงชวตในสงคมอนๆ เชน ทจายขาวของ เปนตน

การเลนละครเพอการศกษานน ควรจะไดรบการแนะนาจากคร การแนะนานนไมได

หมายถงการทครเขาไปกาวกายการแสดงละครของเดก เพยงแตใหความแนใจไดวาการเลนนนจะ

เปนไปตามวตถประสงคทวางไวเทานนเอง นอกจากนครอาจจะใชวธการเขาไปรวมเลนกบเดกกได

โดยไมทาลายความคดสรางสรรคในการเลนของเดก

สงสาคญสงหนงทครตองรบผดชอบ คอ การเสนอแนะขอมลทจะชวยใหการเลน

เปนไปไดดวยด ซงครอาจทาไดโดยการใหเดกอานหนงสอ ดภาพยนตร สมภาษณบคคลทเกยวของ

การออกไปศกษานอกสาถานท ซงสงตางๆ เหลานจะทาใหเดกมขอมลมากขนเพอนามาใชในการ

เลนละคร อกทงควรจะเปดโอกาสใหเดกไดใชจนตนาการผสมเขาไปไดดวย

4. การเลนเกม (Games Play) มเกมเปนจานวนมากทสามารถนา มาใหเดกเลกๆ

เลนซงบางเกมอาจจะเปนแตเพยงการเคลอนไหวของรางกาย ในขณะทบางเกมอาจจะใชการ

เคลอนไหวรางกายเพยงเลกนอย แตจะมงทการแกไขปญหาแทน ดงนนในการเลอกเกมตางๆ มาใช

นน ครจะตองพจารณาถงวตถประสงคของแตละเกมนนใหดเสยกอน วาตร งกบวตถประสงคท

ตองการจะใหเดกพฒนาหรอไม

ในโรงเรยนเดกเลกและโรงเรยนอนบาล เกมทใชควรจะเปนเกมงายๆ มกฎเกณฑทไม

วนวายและซบซอน เกมในระดบนควรจะรวมถงการรองเพลงและการเคลอนไหวรางกายอยางงายๆ

โดยทเดกจะตองทาตามคาบอกของครอยางงายๆ สวนเกมในระดบประถมควรจะตองจดกจกรรมให

ซบซอนมากยงขนเพอจะไดเหมาะสมกบวย นอกจากนครยงสามารถนาเอาเกมตางๆ มาใชใน

หองเรยนเพอชวยใหการเรยนการสอนมประสทธภาพยงขนไปอกดวย ซงอาจจะดไดจากหนงสอ

เกยวกบการสอนโดยทวไป เชน การเลนหมา กฮอรส หรอหมากรก กจะชวยใหเดกไดพฒนาทกษะ

ในการคด เปนตน(การพฒนาพฤตกรรมเดก. 2530: 23-31)

39

3.6 ประโยชนของการเลน

การเลนมประโยชนตอพฒนาการของเดก ทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา

การเลน เปนกระบวนการเรยนรของเดก ชวยใหเดกไดรจกคน ควา สารวจตรวจตราสงตางๆ เรยน

รตวและบคคลอนซงจะทาใหเตบโตเปนผใหญทสมบรณ ดงทสภาษตของชาวตะวนตกกลาววา “All

Work and No Play Make Jack a Dull Boy” ซงหมายถงการทเดกทางานแตอยางเดยวโดยไมม

การเลน จะทาไหเดกโงเขลาเบาปญญา (ฉววรรณ กนาวงศ. 2526: 139)

จอกจากนน มกลาวถงคณคาของการเลนวา การเลนสงผลตอรางกาย สงคม ความคด

สรางสรรค และถอเปนกระบวนการการศกษาของเดกดวย (วจตตรา เออวจตราเจรญ . 2529: 15

อางองจาก แพนดา (Panda. 1981: 89-90)

เลฟ วกอทสก (Lev Vygotsky) นกจตวทยาชาวรสเซย ไดทดลองวาของเลนชวยลดแรงขบได

อยางไร โดยหาขนมทเดกชอบมากทสดแลวใหเดกลดลงภายหลงการเลน (ประมวญ คดคนสน .

2524: 181)

สชา จนทนเอม (2538: 81-82) ไดกลาวถงประโยชนของการเลนพอสรปไดดงน

1. การเลนจะชวยพฒนากลามเนอสวนตางๆ ของรางกายใหแขงแรง เปนการออกกาลงกาย

ไปในตว

2. การเลนชวยใหเดกรจกปรบตวเขากบสงแวดลอม ชวยใหเดกไดรจกตวเอง รจกแบงปน

เออเฟอ

3. ไมเหนแกตว รจกการใหและการรบ และการรวมมอกบผอน

4. การเลนเปนสอในการ สรางมตรภาพระหวางเดก ลดความเปนศตรระหวางกน และใน

การเลนระหวางพนองในครอบครวจะทาใหพนองไมรสกอจฉากน

5. การเลนทเดกไดสมมตตนเองเปนบคคลตางๆ เชน คร หมอ พยาบาล ตารวจ ฯลฯ ทา

ใหเดกไดเรยนรเกยวกบบทบาท และหนาทของบคคลตางๆ เป นการสรางจนตนาการในงานอาชพ

และเปนการเตรยมตวเปนผใหญในอนาคต

6. การเลนเปนการชดเชยสงทเดกขาดไป ทาใหเดกไดระบายอารมณ และความรสกผาน

การเลน อนเปนการผอนคลายไมใหเดกเครยดจนเกนไป

มณรตน สกโชตรตน (2524: 9-17) กลาวถง ประโยชนของ การเลนเพอสงเสรมพฒนาการ

ทางดานสตปญญา โดยสรปไดวา การเลนนอกจากเพอเพลดเพลนของเดกแลวกจกรรมการเลนทา

ใหเดกไดสรางประสบการณ และฝกความสามารถในการรบร เสรมสรางความคดในดานตางๆ ไดแก

1. การรบร หมายถง ความสามารถทถายทอดสงเราไปย งสมอง และแปลความหมายได

อยางถกตองตองแมนยา การรบรตองผานผสสะ 5 ไดแก ห ตา จมก ลน สมผส และการเปดโอกาส

ใหเดกไดเลน ทาใหเดกไดพฒนาความสามารถในการรบรดานตางๆ ไดแมนยาขน ไดแก

40 1.1 การรบรเกยวกบขนาด (Size) คอ การทเดกมคว ามคดรวบยอดเกยวกบขนาด

ของวตถ โดยการมองเหนความสมพนธของขนาดของวตถชนหนงกบอกชนหนง ซงโดยสวนใหญ

แลว เดกอาย 2.6 ขวบ จะสามารถมองเหนความแตกตางของขนาดวตถ ของเลนประเภทบลอกจะ

ชวยใหเดกมพฒนาการดานนดขน

1.2 การรบรเกยวกบรปราง (Shape) เดกจะรจกรปรางแบบงายๆ ประเภทสเหลยม

วงกลม สามเหลยม เมออายได 2 ขวบ และสามารถตอภาพจกซอรอยางงายๆ ได ดงนน ของเลน

ประเภทใหเดกไดเรยนรเกยวกบรปทรง จะชวยใหเดกมพฒนาการดานนดขน

1.3 การรบรเกยวกบส (Color) เดกจะเรยนรเร องสตงแตเรมมองเหนแตไมสามารถ

แยกแยะสได เดก จะเรมรจกชอสเมออาย 3 ขวบขนไป ของเลนทมสสนสดๆ ประเภทแมสและมสไม

หลากหลายมากเกนไป จะชวยใหเดกเรยนรเร องสไดด

1.4 การรบรเกยวกบเนอวตถ (Texture) เดกอาย 1-3 ขวบมกชอบสารวจสงตางๆ

ดวยมอ เดกจะ ไดเรยนรเกยวกบเนอวตถวาแขงหรอนม หยาบ ปกปย จากการไดสมผสของเลน

1.5 การรบรเกยวกบนาหนก (Weight) การยกและหยบจบของเลน ทาใหเดกได

เรยนรนาหนก

2. ความคดรวบยอด หรอมโนทศน ในสถานการณเลนตางๆ โดยเฉพาะการเลนทพอแมม

โอกาสจดสงแวดลอมใหหรอแนะนาการเลน ทาใหเดกเกดความคดรวบยอดทถกตองได เชน

ความคดรวบยอดทางอาชพจากการเลนบทบาทสมมตเปนบคคลในอาชพตางๆ ความคดรวบยอด

ดานคณตศาสตรจากการเลนขายของเดกไดเรยนรเร องเ งนตรา การทอนความคดรวบยอดเกยวกบ

เวลา เชน การดเวลา การรจกอาย เปนตน

3. การเสรมสรางความนกคดและความคดสรางสรรค เดกจะแสดงความนกคดผานการเลน

ทงในรปของสญลกษณ และภาษา การเลนจงเปนการเสรมสรางความนกคดและความคดสรางสรรค

ซงเปนกญแจสการพฒนาดานสตปญญา การพฒนาทางสตปญญาจะเพมขน ถาเดกมประสบการณ

จากการเลนมากขน โดยเฉพาะการเลนแบบอสระ จะชวยใหเดกไดพฒนาบคลกภาพของตนเอง ม

ความเชอมน และเปนตวของตวเอง

เลขา ปยะอจฉรยะ (2524: 47) กลาวถงประโยชนของการเลนวา มบ ทบาทและอทธพล

อยางมากตอการเจรญเตบโตทางรางกาย จตใจ อารมณ และสงคมของเดก ทงนเพราะการเลนเปน

วธการ หรอทางทเดกจะสรางประสบการณใหกบตนเองเพอเรยนร และรบรส งแวดลอม ซงไมมใคร

สอนเขาได

การเลนเปนวธการ หรอทางทเดกจะชวยใหตนเอ งสามารถปรบตว และเปลยนแปลง

ความคด ความเขาใจเกยวกบสงแวดลอม เพอใหตรงกบความเปนจรงรอบๆ ตว

วราภรณ รกวจย (2527 : 65-69) ไดกลาวถงคณคาและประโยชนของการเลนทมตอ

พฒนาการดานตางๆ ของเดก โดยสรปไดดงน

41 1. พฒนาการดานรางกาย การเลน ทาใหเดกไดเคลอนไหวทกสวนของรางกาย ทาให

กลามเนอแขงแรงและประสานกนไดด การเลนทชวยพฒนากลามเนอใหญ เชน แขน ขา ไดแก การ

เลนกลางแจงประเภทเครองเลนสนาม (Play Ground) เชน ชงชา และการเลนทพฒนากลามเนอเลก

ไดแก การเลนดนนามน ตดกระดาษ กจกรรมประดษฐ

2. พฒนาการดานอารมณ และจตใจ เดกยงอยในสภาพทชวยเหลอตวเองและการปรบตว

ยงไมดนก ดงนน พฒนาการดานอารมณ และจตใจจงยงไมมนคง อารมณตางๆ เชน กลว อจฉา

โมโห คบของใจ เครยด ฯลฯ อารมณเหลานจะเกดขนกบเดกทก คน และจะถกระบายออกมาผาน

การเลน เชน เตะฟตบอล ทบดนนามน ฉกกระดาษ ทาใหเดกปรบอารมณ ความรสกของตนเองได

3. พฒนาการดานสงคม การเลนสอนใหเดกรจกเหตผล รจกใหอภย ฝกความสามคค และ

ทางานเปนกลม รจกเสยสละ และยอมรบฟงความคดเหนคนอน ฝกการรอคอย ความอดทน

สามารถยอมรบความจรงได ปรบตวเขากบสงคม ทาใหอยรวมกบคนอนไดอยางมความสข

4. พฒนาดานสตปญญา การเลนทาใหเดกไดเรยนรส งแวดลอม และประสบการณชวต

ใหกบตนเอง เชน ไดเรยนรเร องขนาด รปราง นาหนก ความเหมอน ความต างของสงตางๆ ทอย

รอบตว การเลนสะทอนใหเหนถงการรบรท เดกมตอสงรอบตว และชวยใหเดกไดรจกปรบความคด

ความเขาใจเกยวกบสงแวดลอมใหตรงกบความเปนจรง

ในสถานการณการเลน (Play Situation) ของเดกสามารถบอกสงตางๆ เกยวกบตวเดกได

มากมาย “The way he plays affects how he feels about himself” (Auerbach. 1998: 5) ถาลอง

สงเกตพฤตกรรมการเลนของเดกจะพบลกษณะตางๆ ทเดกแสดงออกผานการเลน ดงน

1. บคลกภาพ (Personality)

2. ระดบสตปญญา (Intelligence)

3. ความคดสรางสรรค (Creativity)

4. การเขากลมสงคม (Socialization)

5. การแสดงออกทางอารมณ (Emotional State)

6. การประสานกนของกลามเนอ ประสาทสมผส (Physical Coordination)

7. ความอยากรอยากเหน (Curiosity)

8. ความสามารถในการสอสาร (Communication)

การทเดกไดเลนอยางเพยงพอ ถกตองดวยของเลนทเหมาะสม ทา ใหเดกมความสามารถ

และศกยภาพในการพฒนาการดานรางกาย สตปญญา ความคดสรางสรรค สามารถเกบเกยว

ประโยชนจากประสบการณการเลนไดอยางเตมท มความสข สามารถปรบตว ปรบอารมณไดด ม

ความพรอมทจะรบประสบการณใหมๆ รจกเออเฟอเผอแผ ชวยเหลอผอ น มความคดรเรม ฯลฯ สง

เหลานคอประโยชนทเดกจะไดรบจากการเลนทเรยกวา Play Quotient; PQ หรอ Smart play

42

3.7 พฤตกรรมการเลน

ฉววรรณ กนาวงศ (2526: 142-151) ไดแบงพฤตกรรมการเลนตามลกษณะสถานทเลนได

2 ประเภท คอ

1. การเลนในรม (In Door Play) หมายถง การเลนตามระเบยบโรงเรยน การเลนตามท

วางในหองเรยน หรอการเลนในบานของเดกเอง ซงเดกอาจจะเลนคนเดยวหรอเปนกลมกได เดกจะ

เลนตามใจชอบ คอ อยากเลนกเลน เมอเบอกจะหยดไปเอง การเลนในรมนนมหลายอยางดวยกน

เชน การเลนวาดรปร ะบายส พบกระดาษ การเลนตอรปเหลยม หรอการเลนสรางดวยทอนไม

(Block Building หรอ Block Play) การเลนบทบาทสมมต (Role Play) การเลนขายของ เปนตน

2. การเลนกลางแจง (Out Door Play) หมายถง การเลนนอกบานหรอนอกอาคารเรยน

อาจจะเปนสนามกวางๆ หนาบรเว ณโรงเรยน หรอสนามเดกเลนโดยเฉพาะกไดการเลนกลางแจงม

หลายอยาง ไดแก การเลนเครองเลนสนาม (Play Ground) ฟตบอล วายนา วง เทนนส เปนตน

ซทตน และ สมท (เลขา ปยอจฉรยะ . 2524: 19-20; อางองจาก Sutton; & Smith. n.d.)

ไดแบงพฤตกรรมการเลนออกเปน 4 แบบ คอ

1. การเลยนแบบ (Imitation) การเลนเลยนแบบ เปนการสะทอนใหผอนทราบถงการรบร

สงแวดลอมตางๆ ของผเลน การเลนเลยนแบบชวยใหเดกเกดการเรยนรส งตางๆ โดยผานประสาท

สมผส แตยงไมอาจเขาใจหรอรความหมายไดในทนททรบร (Perceived Unknown) ในการเลน

เลยนแบบเดกจะผสมผสานปรงแตง สงใหมใหสอดคลองเขากบสงทเดกเรยนรแลว (Recognized

Known) ซงเดกมกจะเลยนแบบสงทคนเคย และเหนวาสาคญ แตสถานการณหรอสงทเดกนามาเลน

จะแตกตางกนไปแลวแตภมหลงของเดกแตละคน

2. การสา รวจ (Exploration) เดกวย 3-6 ป มความสนใจสงสยอยากรอยากเหนถอเปน

รากฐานของการเลนสารวจ ถาผใหญใหการสนบสนน จะทาใหเดกมคณสมบตเหลานตดตวไป ทงยง

จะทาใหการเลนของเดกเปนสงทมคา ในการเลนสารวจเดกจะไดใชประสาทรบความรสกของเขา

มากกวาเพยงการสมผสหรอดเฉยๆ เดกจะจบของเลน สารวจตรวจตรา การเลนสารวจนจะเปน

พฤตกรรมขนทจะนาเดกไปสการคนพบและการแกปญหาสงหรอสถานการณทเดกไมเคยเรยนรและ

มประสบการณมากอน

3. การทดสอบ (Testing) ในการเลนแบบทดสอบ เดกจะอาศยความรใหมทไ ดจากการ

สารวจและความรเดมจากประสบการณทคนเคยเปนรากฐาน สงทเดกไดสารวจศกษาแลวจะเปน

อปกรณทเดกนามาเลนเพอทดสอบวา คณสมบตของของเลนและวธการเลนทวางไวจะเปนไปตามท

เขาคดหรอไม อยางไร เชน ถาเอาแทงไมสเหลยมมาตงเปนรปตางๆ จะเปนรปอยางไรไดบาง และ

จะตองไดสงมากๆ ตามทคดทตองการหรอไม เปนตน กอนการทดสอบเดกจงมโอกาสไดเรยนร

เกยวกบวตถ หรอสถานการณทเลนกอน โดยการเลนสารวจและเลนเลยนแบบ

43

4. การสราง (Construction) การเลนสรางหมายถงการทผเลนสรางปฏส มพนธระหวางตน

กบบรบทในลกษณะตางๆ เชน การจดทาของเลน การสรางสถานการณการเลนโดยการสรางเรอง

การเลนตามเรอง การวางกฎเกณฑการเลน โดยกาหนดบทบาทของผเลนใหมหรอเปลยนแปลงจาก

ของเดม

การเลนสราง เรมตนจาการทเดกสามารถแยกสงแวดลอมตางๆ ออกได วาแตกตางกนหรอ

เหมอนกนอยางไร โดยมเหตผลพอทจะสรปแยกแยะความแตกตางและความเหมอนนนได และโดย

ไมรตว เดกจะเรมใชอารมณและความคดเหนนนของเขาออกมาเปนการกระทา การเลนสรางนจะ

สะทอนใหเหนถงความสามารถของเดกในการรวบรวมอารมณความคด และเหตผ ล ใหมาสมพนธ

กนขนในรปแบบใหม เพอใหเกดความคดและประสบการณใหมๆ ในดานสรางสรรค (Creative

Imagination) เพอใหเกดความคดและประสบการเลนประสบความสาเรจ เดกตองใชความคด

ความสามารถอนๆ อก เชน การถอดรหสความคดเหน และความรสกของตนออกมาในร ปของ

สญลกษณ (Symbolic Representation) เชน การสรางรปทรงตางๆ จากบลอก การป นดนเหนยวให

เปนสตวชนดตางๆ การสอความหมายของการเลนใหผอ นเกดความเขาใจไดโดยการใชภาษาพด

(Verbal) และกรยาทาทาง สหนา (Non-Verbal) เชน การเลยนแบบพอ แม ลก หร อการเลนสราง

เรองตามจนตนาการ

3.8 ลาดบขนพฒนาการทางการเลน

ตามทกลาวมาแลววาการเลนของเดกเปนทางหรอวธการทเดกแปลและถายทอดความ

หมายความเขาใจ และความรสกทเขามตอสงและสถานการณตางๆ รอบตวออกมาเปนการกระทา

เพอใหตวเองเรยนรและใหผอ นรบรความสามารถของตน พฤตกรรมการเลนตางๆ ของเดก จงม

ลาดบขนของพฒนาการทเกยวของและสอดคลองกบพฒนาการดานตางๆ ของเดก

3.8.1 พฒนาการทางการเลนทเกยวกบพฒนาการทางรางกาย

คณคาของการเลนทนกจตวทยาและนกการศกษากลาวถงและเนนความสาค ญ

ประการหนงคอ การเลนชวยพฒนาการทกษะการเคลอนไหวของรางกาย และความสมพนธของ

กลามเนอ ซงสาคญมากสาหรบเดก ลกษณะของพฒนาการทางการเลนทเกยวกบพฒนาการทาง

รางกาย มลาดบขนดงนคอ

ระยะแรก เปนระยะวยเดก 0-2 ขวบ เดกทอยในชวยวยน จะ เรยนรส งตางๆ จาก

การมอง หรอการจองมอง พฒนาการทางสายตานจะเกดขนควบคไปกบการไดยนเสยงดวย

นอกจากนเดกยงตองการไขวควาสงตางๆ เอาสงทหยบไดเขาปาก และทดสอบสงนนโดยการขวาง

ปา จดสนใจของการเลนของเดกในชวยวยน จงเปนการมองตามวตถ ทเปนสสดใส หรอทใหเสยง

และการเคลอนไหวแขน ขา ลาตว เพอไขวควาจบตองขวางปาสงตางๆ การใชกลามเนอใหญ

ดงกลาวนจะพฒนากอนใชกลามเนอยอย เชน การใชนวมอ ทงนเพราะกลามเนอยอยยงพฒนาไม

เตมท

44 ระยะทสอง เปนระยะวยเดก 2-7 ขวบ เดกทอยในชวงวยนตองการการออกกาลง

กายเพอใหรางกายแขงแรง และเปนการฝกฝนการใชกลามเนอตางๆ กลามเนอยอยจะเรมมการ

พฒนาดขนเชนเดยวกบกลามเนอใหญ จดสนใจของการเลนของเดกในชวงวยนจงเปนการใช

กลามเนอใหญในการวง ปนปาย กระโดด คลาน เปนตน สวนการใชกลามเนอเลก เปนการถอดแกะ

ชนสวนของสงตางๆ ใหหลดออกจากกน การป น การหยบตอทอนไมหรอตอรป เปนตน นอกจากนน

เดกวยดงกลาวโดยเฉพาะ 3-4 ขวบ ยงชอบทดลองการควบคมกลามเนอตางๆ ทใชในการทรงตว

ของตน เชน การกระโดดกบหรอก ระโดดสองขา การกระโดดเขยงหรอกระโดดขาเดยว การเดนบน

กระดานแผนเดยว เปนตน ซงเปนการแสดงออกถงความตองการฝกหดใหเกดความแขงแรง ความ

คลองแคลว และการประสานสมพนธของกลามเนอตางๆ ของรางกายโดยวธการเลน

ระยะทสาม เปนวยเดก 7-12 ขวบ เดกทอย ในชวงวยน มพฒนาการทางความคด

สลบซบซอนมากขน ประกอบกบการรจก และเรยนรไดแลวเกยวกบความแตกตางระหวางเพศหญง

และเพศชาย การเลนรวมกนเปนกลมของเดกเพศเดยวกนจงเกดขน เมอมการรวมกลมกน ลกษณะ

ของการเลนจงเปนการเลนเปนทม มกฎเกณฑแ ละระเบยบ มการแขงขนเกดขน เดกผชายมกชอบ

การเลนทตองใชกาลงมากกวาเดกผหญง ดงนนลกษณะการเลนซงสะทอนถงพฒนาการทางกาย

ของเดกชายจงมกจะเปนการเลนเปนทมกลางแจง เชน การเลนฟตบอล บาสเกตบอล เปนตน สวน

การเลนของเดกหญงมกจะเปนการเลน เปนกลมกลางแจงและในรม เชน เลนตจบ กระโดดเชอก

ตองเต หมากเกบ เปนตน จดสนใจของการเลนของเดกในชวงวยนจงมไดอยทการมของเลน แตอย

ทการไดฝกทกษะการใชกลามเนอตางๆ ใหมความคลองแคลววองไว ทรงตวและประสานสมพนธกน

อยางดยงขน

3.8.2 พฒนาการทางการเลนทเกยวกบพฒนาการทางความรความเขาใจ

เพยเจท (ธนวรรณ เวยงสมา ม. ป.ป.; อางองจาก Piaget. 1962) ไดเปนผหนงท

วเคราะหและแบงแยกพฒนาการทางความรความเขาใจของเดกออกเปนขน ซงสอดคลองและ

เกยวของกบพฒนาการทางการเลนของเดก ลาดบขนของพฒนาการทางการเลนตามแนวทฤษฎของ

เขามดงนคอ

ขนการเลนทใชประสาทสมผสรสกและกลไกเคลอนไหวตางๆ เนองจากในขนแรก

ของการเจรญวย เดกยงไมสามารถแยกตนเอง และสงแวดลอมใหออกจากกนได เดกเชอแตวาทกสง

ทกอยางจะต องรวมอยทตนเอง ตนเองตองมสวนเกยวของ ตองเปนผกระทา เชน มความเขาใจวา

ความคงทของวตถจะไมมถาตวเขาเองไมไดรบร มองเหน หรอจบตองวตถนนอยประกอบกบ

กลามเนอ แขนขา และอวยวะสวนตางๆ ตองการถกฝกฝน ถกใชเพอใหพฒนาการเลนของเดก ใน

ระยะกอนวย 4 ขวบ จงมงทการนาตวออกไปประสบกบสงทตองการเรยนรนนๆ ดวยตนเอง โดยใช

สมรถภาพและรางกายเขารวมเลน ลกษณะการเลนจงเปนการกระทากจกรรมทเคลอนไหวม

อรยาบถ มการใชประสาทสมผสรบรมาก และมการยาซาทวนการกระทาหรอการเลนนนบ อยๆ โดย

ไมเบอหนาย

45 ขนการเลนทใชสญลกษณ เมอเดกมการพฒนาในดานสตปญญาเพมขนตามวฒ

ภาวะ เดกจะมความสามารถในการตอบสนองความกระตอรอรนใครรใครเรยนและความตองการใช

สมรรถภาพทมเพมขนเปนไปในแนวทเรมรจกใชความคด มโนภาพ และจนตน าการใหเขามา

เกยวของกบกจกรรมการเลนของตน ระยะระหวางวย 2 ถง 7 ขวบ จะเปนระยะทความคดในดาน

สญลกษณของเดกจะกอรปและพฒนาขน เดกจะเอาใจใสกบการเลนทมการสมมตหรอกาหนดใหสง

เราตางๆ รวมทงวตถของเลนและตวบคคล มฐานะเปนตวแทนของสงและสภาพทเปนจรงในชวต

ขนการเลนทส อความคดความเขาใจ ครนอายประมาณ 7 ขวบ การตอเตมความคด

การเกดความคดรวบยอดมมากขนและสลบซบซอนยงขน เดกจะมพฒนาการการรบรท สามารถจด

หมวดหมหรอประเภทของวตถและเหตการณตางๆ ได ตลอดจนมพฒนาการทา งดานภาษามาก

พอทจะสอความเขาใจกบบคคลอนการเลนสวนใหญในระยะนจงเปนไปในรปการเลนทมกฎเกณฑ

และขนตอนเขามาเกยวของในตวอยางการเลนบทพอแมลกและหมอ จะมการเขยนบทเปนละคร

เปนเรอง มการขนตนดาเนนเรองและสรปลงทายเรอง ภาษาทใช การ ลาดบบทและขนตอนของเรอง

จะสะทอนใหเหนถงการทเดกตองรวบรวมและวางแนวความคด เพอใหสอดคลองกนอยางมเหตผล

และมความเปนไปไดและเพอใหสอความคดของตนเองใหผอ นรบรและเขาใจ

ในขนการเลนทใชประสาทสมผส และกลไกลเคลอนไหวตางๆ เดกจะเร มแสดง

พฤตกรรมการเลนแบบเลยนแบบ แบสารวจ และแบบทดสอบ ซงพฤตกรรมเหลานจะซบซอนขน

เมอพฒนายงขนไปพรอมกบตวเดกทเจรญเตบโตทางวฒภาวะ เมอการเลนของเดกไดพฒนามาอย

ในขนรจกใชสญลกษณ พฤตกรรมการเลนตางๆ ดงกลาวจะถกหลอมเขาดวยกนและ สะทอนออกมา

ในรปของการเลนสราง เพยเจท (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Piaget. 1962) ไดให

ขอสงเกตวา ในระยะ 4 ถง 7 ขวบ การเลนทใชสญลกษณซงเกดจากความคดคานง และความคดเหน

ของเดกจะเรมลดนอยลงเรอยๆ และเดกสามารถปรบตวเขากบความเป นจรง ตามธรรมชาตรอบตว

ไดในขณะทสงคมของเดกกวางขวางขน และความตองการทางอารมณของเดกกไดรบการตอบสนอง

ในทางทดในชวงตอนปลายของขนการเลนทใชสญลกษณ ลกษณะเฉพาะของการเลนจะเรมเกดขน

คอ การเลนเลยนแบบตามความเปนจรงของสงแวดลอม การเลนสร างเรองทบทจะไดรบการปรบ

เพอใหเปนการแสดงออกทเนนความแตกตางของบทเหลานน และความมระเบยบในการเลนสราง

3.8.3 พฒนาการทางการเลนทเกยวกบพฒนาการทางอารมณ

สาหรบเดก การเลนมไดเปนการใชกลามเนอใหญยอย หรอเปนการเรยนรเทานน

แตการเลนจดเปนการสนองความตองการทางจตใจและอารมณของเดกดวย ความตองการดงกลาว

นถงแมวานกจตวทยาจะไดจดลาดบไววาเปนความตองการรอง (ความตองการขนตนคอ ความ

ตองการอาหาร อากาศ นา และความตองการทางเพศ ) แตกมความสาคญเปนอยางยง นกจตวทยา

ไดกลาวไววา การทจะทาใหเดกทาอะไรไดดวยตนเองจะตองสงเสรมเดกใหมความรสกมนคงและ

อบอนทางดานอารมณ ชนชมในความสวยงาม สามารถสนองความอยากรอยากเหน และม

ความรสกเปนสวนหนงของกลม ความตองการทางจตใจและอารมณตางๆ เหลานจะเกดขนและม

พฒนาก ารไดดวยการเลน ลกษณะพฒนาการทางการเลนของเดกทเกยวของกบพฒนาการทาง

จตใจและอารมณ สามารถแบงออกเปนลาดบขนไดตามแนวคดของอรค อรสน ดงน

46 ระยะทหนง เปนระยะสรางความรสกเชอมนใหกบตนเอง เดกวยแรกเกดจนถง 1

ขวบ ทกคนตองการไดรบสงจาเปนตางๆ ทตนเองตองการ เชน อาหาร ความอบอนจากแม ซงความ

ตองการเหลานเมอเดกไดรบการสนองตอบอยางเหมาะสมกจะเปนพนฐานตอไปสาหรบเดกในการ

พฒนาความเชอมนใหตนเองเกยวกบโลกภายนอก ลกษณะของการแสวงหาความเชอมนใหกบ

ตนเองของเดกจะเปนกา รจบตอง ไขวควา การใชปากเพอรบความรสก จดสนใจของการเลนและ

เครองเลนของเดกจะอยทรางกายของเดกเอง ในระยะแรกๆ เชน นวเทา นวมอ อวยวะเพศ หรอ

อวยวะอนๆ ตอมาจะเปนสงของตางๆ ทเขามาอยในระยะทเดกมองเหนและเขาไปถงได

ระยะทสอง เปนระยะตองการทา หรอคนควาดวยตนเอง เดกวย 1-3 ขวบ เรม

เรยนรวาตนเองกมความสามารถและมความตองการ เดกจงเรมแสดงออกใหผอนเหนความเปนตว

ของตวเอง ในระยะนเดกจะใชความเคลอนไหวเปนการแสดงออกทางอารมณ ใชกรยาประกอบ

คาพดใหผอ นเขาใจในร ะยะนการเลนจะเรมมบทบาทสาคญมาก เพราะเปนเหมอนแนวทางการ

แสดงออกทางอารมณทผแสดงรสกวาปลอดภย ความรสกสงสย และความอาย จะถกเอาชนะไดดวย

การเลน อรคสน อธบายวา การเลนเปนเครองชวยใหเดกรจกตนเองไดโดยเดกไมตองเสยชอเสยง

หรอเสยความนบถอตนเอง เดกในชวงวยดงกลาวนจงชอบเลนคนเดยวเพอเรยนรจกตนเองใหดขน

บางครงเดกจะเรมรสกสบสนในการพฒนาอารมณของตน เพราะในขณะทตองการพงผอนอยกม

ความตองการพงตนเองดวย ดงนน เดกจงแสดงออกซงความดอดงขดขนบาง

ระยะ ทสาม เปนระยะมความรเรม เดกวย 4-5 ขวบ ตองการทราบขอบเขต

ความสามารถของตน และเรมแสดงใหผอ นเหนวาตนเองเปนสมาชกของครอบครว สนใจกจกรรมท

ผใหญทา เดกจะชางซกถามมากทสด เพอเรยกรองความสนใจของผอน และเพอใหรความสมพนธ

ของตนเองตอส งคม และสงแวดลอม การเลนจะมลกษณะเพอตนเองมากกวาสวนรวม ไมเลนแบง

เพศ ชอบเลนเปนหมซงไมใหญนก เชน ไมเกน 3 คน เดกในชวงวยนจะมลกษณะพเศษคอชอบพด

คนเดยว

ระยะทส เปนระยะเรมรจกรบผดชอบหนาทการงาน และความสาเรจทจะไดรบ เดก

วย 6-12 ขวบ มสภาพจตใจทอารมณเขามาเกยวของมากทสด เพราะขาดความสามารถทจะจด

ตนเองใหเขากบความตองการของตนเอง และความถกตองของสงคมได เชน อยากจะเปนผชนะ

อยากจะเปนทหนงอยเสมอ ถาไมสาเรจกอาจจะแสดงออกในรปการววาทกบผอน ในระยะปลาย

ตงแต 7 ขวบขนไปเดกสามารถเรมควบคมอารมณไดบางแตจะแสดงออกในรปหลกหนสถานการณ

แทนการตอส ลกษณะการเลนจะเปนการทเดกเรมรจกเลนกบเพศเดยวกน ในระยะแรกการเลน

อาจจะจบลงดวยการตางคนตางเลก ตอมาเดกมกจะเลนกบเดกทมอายมากกวา และเลนเป นหมไม

ชอบเลนตามลาพง ซงชวยใหเดกปรบตวเขากบสงคมได บทบาทและอทธพลของการเลนในชวงวยน

จะเปนในรปของการเรยนรสภาพจรงๆ ของชวต

47

3.8.4 พฒนาการทางการเลนทเกยวของกบพฒนาการทางสงคม

ลกษณะการเลนของเดกทเกยวของกบพฒนาการทางสงคมสามารถแบงออกไดเปน

ลาดบขนเรมตงแต เลนคนเดยว เลนใกลๆ คนอน สนใจการเลนของผอนโดยเปนเพยงสวนประกอบ

ของการเลนนน และรวมเลนกบผอนอยางมบทบาทเตมท เดกปกตทกคนจะมพฒนาการทางการเลน

เปนไปตามน

ในระยะแรกของพฒนาการทางสงคม เดกจะถอเอาตวเองเปนจดเดน เปนศนยกลาง

ของความสาคญ เนองจากพฒนาการทางการใชภาษายงไมอยในขนทจะใชภาษาเปนสอใหผอ น

เขาใจตามตนได และเดกยงตองการการเรยนรเกยวกบตนเองเพอรจกตนเอง การเลนในระยะ

ประมาณ 2 ขวบ จงมกจะเปนการเลนคนเดยว ตอ มาเมอเดกไดรจกและสรางตวตน (self) ทแทจรง

ขนมาบางแลว โดยสามารถแยกสงแวดลอมตางๆ ออกไดวา แตกตางกนหรอเหมอนกน และเรมรวา

ฉนกบทานนนเปนคนละคนกน แตฉนกบทานอาจจะมสมพนธกนได เดกจงเรมทจะสนใจและ

ตองการเลนดวยกนกบเดกอน กอนทเดกจะเขากลมเลนกบผอนไดอยางเตมทนน ลาดบขนของการ

เขากลมจะเปนไปในลกษณะคอยเปนคอยไป คอ เมอยงไมรจกเลนดวยกนกไดแตเลนคนเดยวอย

ใกลๆ กบเดกอนกอนตอมาพยายามจะเขารวมเลนโดยการเลนเหมอน ๆ กบเขา ยอมเปนผตาม เปน

สวนประกอบททาใหการเลนของผอนสมบรณแลวในทสดกเขารวมเลนดวยกน โดยตนเองไดม

โอกาสเปนผนาบาง มสวนรวมแสดงความคดเหนบาง เดกสวนมากสามารถทาตนเปนคนหนงของ

กลมไดสาเรจเมออายประมาณ 4 ขวบ

อยางไรกตามขนตอนของการเลนทางสงคมน อาจจะแตกตางกนไปในเดกแตละคน

เนองมาจากนสย หรอความเคยชน รวมถงระดบพนฐานทางสงคมของเดกแตละคนดวย นอกจากน

ความพรอมและความสามารถทางภาษาของเดก กนบวาเปนตวสอสาคญทจะสงเสรมหรอชะลอ

พฒนาการทางการเลนทเกยวของกบพฒนาการทางสงคมของเดก (การพฒนาพฤตกรรมเดก .2530:

15-19)

3.9 การเลนบาบด

คณคาและประโยชนอกอยางหนงของการเลนกคอ การเลนนอกจากเพอความสนกสนาน

ของเดกแลว ยงสามารถใชบาบดอาการทางจตของเดกได เรยกวา การเลนบาบด (Play Therapy)

เรมใชในสมยฟอรยด (Freud) โดยนาเอาการเล นของเดกมาใชเพอใหเดกระบายอารมณทขดแยง

ออกมา (พชร สวนแกว . 2536: 291) ทไดเสนอความคดเหนวาการเลนบาบดเปนวธการทอยบน

สมมตฐานวาการเลนเปนการแสดงออกตามธรรมชาตของเดก เปดโอกาสใหเดกไดระบายความรสก

และปญหาตางๆ ของตนออกมาในการเลน

การเลนบาบด ตางกบการเลนทวๆ ไปของเดก แมการเลนทวๆ ไปของเดกเปนการระบาย

อารมณ และความรสกตางๆ ผานการเลนกตามคอ

48 อารมณ และความรสกของเดกทระบายผานการเลนทวไป เปนอารมณและความรสกท

เกดขนชวคราวและไมรนแรง ไมมผลตอพฒนาการ เ มอเดกไดระบายออกผานการเลน อารมณ

เหลานนกจะหายไป เชน อารมณโกรธทพอแมไมตามใจ เดกอาจจะระบายอารมณโกรธดวยการเตะ

ลกฟตบอล หรอป นดนนามน สกครอารมณโกรธกจะหายไป แตอารมณของเดกทแสดงออกผานการ

เลนบาบดนน เปนอารมณความรสกทรนแรง ม ผลตอพฒนาการ และบคลกภาพของเดก เปน

อารมณทฝงแนนในความคด ความรสกของเดก และเปนอารมณทนกจตบาบดใหความสนใจ

การเลนบาบด เปนกระบวนการทตองมผเชยวชาญโดยเฉพาะ ไดแก จตแพทย นกจต

บาบด การเลนตางๆ ในกระบวนการเลนบาบด จะถกจดสถานการ ณไว และมวตถประสงคเฉพาะ ม

ผเชยวชาญคอยสงเกต ในขณะทการเลนทวไปจะไมม

ในกระบวนการเลนบาบด นกจตบาบดจะสรางสมพนธกบเดก จนเดกเกดความคนเคย

ไววางใจ ซงจะทาใหเดกเรมทจะกลาเลน และกลาแสดงออก เมอเดกไดแสดงออกอยางเตมทกจะ

แสดงพฤตกรรมทเปนปญหาทสะสมอยในจตไรสานก (Unconscious) ออกมาโดยไมรตว

การเลนบาบด (Play Therapy) จะทาในหองเลน (Play Room) ซงออกแบบไวโดยเฉพาะ

เพอใหเดกไดเลน และเคลอนไหวไดอยางเตมท เวลาทาการบาบดแตละครงจะใชเวลาประมาณ 45

นาท จานวน เดกครงละ 2-3 คน กลมอายตองใกลเคยงกน เชน อายประมาณ 8 ป เดกแตละคนจะ

ไดรบอนญาตใหเลนอะไรกไดในหองเลน (Play Room) ยกเวนกจกรรมททาใหเกดการบาดเจบ

เสยหาย

ของเลนและอปกรณตางๆ ใน Play Room จะถกเลอกสรรมาเพอใหเดกไดแสดงออกทาง

อารมณ มากทสด เชน อารมณโกรธ อารมณสนก หรอความรสกทเกยวกบครอบครว เพอดวา

อารมณใดทเปนปญหา ของเลนตางๆ เลานไดแก ของเลนสนามทวไป อปกรณตางๆ เชน ปน มด

พลาสตก ซงเปนตวแทนของอารมณกาวราว รนแรง ตกตาสตว ตกตาคนยงรวมถงทราย นา ส วาด

รป ดนนามน อยางไรกตาม หากเปรยบเทยบระหวางของเลนและเกมบางชนดทจะนามาใชในการ

เลนบาบด (Play Therapy) นน เมสเชน และคอนทบ (Meschiany; & Krontal. 1998: 31-37) ได

แสดงความคดเหนไววาของเลนนาจะมความเหมาะสมทจะนามาใชในการเลนบาบด (Play

Therapy) มากกวาเกม เพราะของเลนจะชวยสงเสรมการปฏสมพนธมากกวาเกม ซงมลกษณะ

แขงขนเอาชนะ เดกจะถกกระตนใหแสดงอารมณและความรสกผานของเลนตางๆ เหลานดวยวธการ

2 อยาง คอ

1. ปลอยใหเลนอยางเสร (Play Free) แลวสงเกตพฤตกรรมการแสดงออกของเดก

2. จาลองสถานการณการเลน หรอบทบาทสมมต (Play Role) โดยนกจตบาบดจะจาลอง

สถานการณขนมาแลวสงเกตพฤตกรรม เชนใหเดกหญงเลนเปนแม เดกชายเลนเปนพอ แลวเดกท

เหลอเลนเปนลก นกจตบาบดอาจบอกใหเดกทดลองเลน พอ- แม-ลก เพอดความสมพน ธใน

ครอบครว เพราะพฤตกรรมทเดกแสดงออกผานการเลน พอ- แม-ลก จะแสดงใหเหนถงปฏสมพนธ

ภายในครอบครวของเดกได

49

3.10 งานวจยทเกยวของกบการเลนและของเลน

งานวจยทเกยวของกบการเลน


ทวพร ณ นคร (2533: บทคดยอ ) ไดศกษาผลของการเลนแบบอสระและการเลน

แบบกงชแนะ วามผลตอความสามารถในการสงเกต และความสามารถในการจาแนกแตกตางกน

หรอไม ผลการวจยสรปวา เดกทไดรบการจดประสบการณการเลนชนดแบบอสระ และแบบกงชแนะ

มผลตอความสามารถในการสงเกต และความสามารถในการจาแนกแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .05 และ.01 ตามลาดบ โดยเดกจะทไดรบการจดประสบการณการเลนแบบกงชแนะม

คาคะแนนเฉลยของความสามารถในการสงเกตและความสามารถในการจาแนกสงกวาเดกทไดรบ

การจดประสบการณการเลนแบบอสระ

วจตตรา เออวจตราเจร ญ (2529: บทคดยอ ) ไดศกษาเรองผลของการเลนตาม

สถานการณทมผลตอพฒนาการทางถอยคา พบวาการเลนตามสถานการณทาใหเดกมพฒนาการ

ทางถอยคาสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และเดกทมการเลนตามสถานการณม

พฒนาการทางถอยคาสงกวาเดกทมการเรยนตามปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ขจตพรรณ ทองคา (2536: 64) ไดศกษาเรองการเลน บทบาทสมมตโดยเดกมสวน

รวมในการจดสอการเลนทมผลตอการคลายการยดตนเองเปนศนยกลาง และความสามารถทาง

ภาษา พบวา เดกทไดรบการจดกจกรรมการเลน บทบาทสมมตโดย เดกมสวนรวมในการจดสอสาร

การเลนและจดกจกรรมการเลนบทบาท สมมตตามปกตมความสามารถในการคลายการยดตนเอง

เปนศนยกลางและความสามารถทางภาษาแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

รกตวรรณ ศรถาพร (2532: 56) ไดทาการศกษาความสามารถในการรบรและเ ขาใจ

ทศนคตของผอนของเดกทไดรบการจดกจกรรมการเลน เพอคลายการยดตนเองเปนศนยกลาง ม

ความสามารถในการรบรและเขาใจทศนะของผอนสงกวาเดกทไมไดรบการจดกจกรรมการเลนเพอ

คลายการยดตนเองเปนศนยกลางอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อชยา แสงบรรเจดศลป (2538: 4) ไดศกษาเรองการเลนมมไมบลอกเพอพฒนา

ความสามารถทางสตปญญาของเดก พบวาเดกทไดรบการจดประสบการณการเลนมมไมบลอคแบบ

เตมรปแบบ มความสามารถทางสตปญญาสงกวาเดกทไดรบการจดประสบการณการเลนมมไม

บลอคแบบปกต อยางมนยสาคญทาสถตทระดบ .01


เยอเคส (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Yerkes. 1982: 8; อางองจาก

ทวพร ณ นคร. 2533: 43) ไดศกษาผลการเลนในสนามทสงผลตอทกษะการเหนและการเคลอนไหว

ของเดก พบวาเดกทเลนในส นามมความสนกสนาน มจนตนาการ และมทกษะการเหน การ

เคลอนไหว ไดดกวาเดกทไมไดเลน

50 มวร (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Moors. 1986: 152; อางองจาก ทว

พร ณ นคร . 2533: 33) ไดศกษาความสามารถในการเรยนรและการเขารวมสงคมของเดก โดยใช

การเลน 4 แบบ คอ การเลนโดยสมมต การเลนสรรคสราง การเลนละคร และ เกม

การเลนโดยมกตกาพบวา การเลนแบบโดยการสมมต และการเลนสรรคสราง จะ

เกดขนบอยมากเมอเดกเลนคนเดยว ขณะทการเลนละครและเกมการเลนโดยมกตกา จะเกดขนบอย

มากเชนกน เมอเดกถกใหเขารวมในสงคม และพบวาการเลนทง 4 แบบ มสวนสมพนธกบอาย

งานวจยทเกยวของกบของเลน


งานวจยในประเทศทเกยวกบของเลนมนอยมาก งานวจยสวนใหญทมจะเปนเรอง

ประโยชนของการเลนในดานตางๆ อยางไรกตาม ส วฒน วรานสาสน (2526: บทคดยอ) ไดศกษา

เรองประสทธภาพของเครองเลนทสงผลตอการพฒนาความพรอมทางการเรยน 4 ดาน โดยไดสราง

เครองเลนขนมาชดหนง ผลการศกษาพบวา ชดเครองเลนทผวจยไดพฒนาขนมาสงผลตอการ

พฒนาความพรอมทางการเรยนดานควา มสามารถทางจานวน ดานความสามารถทางมตสมพนธ

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05


มารตน และคนอนๆ (ธนวรรณ เวยงสมา .ม.ป.ป.; อางองจาก Martin; et al. 1995)

ไดศกษาเรองการใหเหตผลในเรองเพศในการเลอกของเลนของเ ดกพบวาในการพจารณาเลอกของ

เลนของเดกนน เดกจะใชเหตผลในเรองเพศ (Gander Labels) ในการพจารณา แมวาของเลนชนนน

เดกจะชอบมากเพยงใดกตาม เดกจะไมเลอกถาของเลนชนนนถกประเมนวาเปนของเลนทไม

เหมาะสมกบเพศของตน

โอบานาวา และโจ (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Obanawa; & Joh. 1995:

70-76) ไดศกษาอทธพลของของเลนทมพฤตกรรมทางสงคมของเดกกอนวยเรยน พบวา หวขอการ

เลน (Theme of Play) และพฤตกรรมทางสงคม (Social Behavior) ระหวางการเปลยนแปลงไปตาม

ลกษณะของของเลนทเปลยนไป ไดแก ของเลนประเภทเลนดวยกน (Cooperative Toys) ของเลน

ประเภทเลนคนเดยว (Solitary) ของเลนประเภทยอดนยม (Popular Toys) และของเลนทไมเปนท

นยม (Unpopular toys) เหมาะสาหรบเดกหญงของเลนประเภทยอดนยมคอนขางมอทธพลตอ

ปฏสมพนธ และพฤตกรรมทางสงคมจะเ พมขนเมอกลมทดลองไดเลนของเลนทไมเปนทนยม

มากกวาเลนของเลนทเปนทนยม

51 เรตตง และคนอน ๆ(ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Retting; et al. 1993) ได

ศกษาผลของการเลนของเลนประเภทเลนรวมกน (Social Toys) และของเลนประเภทเลนคนเด ยว

(Isolate Toys) ทมตอปฏสมพนธทางสงคมของเดกกอนวยเรยน โดยใหเลนของเลน 2 ประเภทคอ

1. ของเลนประเภทเลนรวมกน

2. ของเลนประเภทเลนคนเดยว พบวา เดกทมอายมากกวาจะแสดงปฏสมพนธทางสงคมใน

การเลนของเลนประเภทเลนรวมกนมากกวาเดกทมอายนอยกวา

แนช และแฟรลช (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Nash; & Fraleigh.

1993) ไดศกษาอทธพลการเลนของเลน ประเภทแบงแยกเพศ (Sex-Typed Toys) ของพทมตอนอง

พบวา การเลนของเลนมสมพนธกบเพศกลาวคอ เดกชายจะเลนของเลนเดกผชาย เดกหญงจะเ ลน

ของเลนเดกผหญง เดกหญงทมพสาวจะมของเลนเดกผหญงมากกวาเดกหญงทมพชาย และ

เดกหญงทไมมพ และเดกชายทมพชายจะมของเลนประเภทเดกผชายมากกวาเดกชายทมพสาวและ

เดกชายทไมมพ เดกชายทมพสาวมของเลนประเภทเดกผหญงมากกวา เดกชายทมพชายและ

เดกชายทไมมพ แตนาประหลาดทเดกหญงทไมมพชายแตกลบมของเลนประเภทเดกชายมากกวา

เดกหญงทมพชาย พนองทเปนเพศเดยวกน จะมการแบงปนของเลนกนมากกวาพนองตางเพศ

ไตเซอร, ซนเดอร และโรเจอร (ธนวรรณ เวยงสมา .ม.ป.ป.; อางองจาก Kaiser.

Snyder; & Roger. 1995) ไดศกษาผลของการเลน ของเลนประเภทสงเสรมการเขาสงคม (Prosocial

Toys) ของเลนสงเสรมการตอตานสงคม (Anti Social Yoys) และของเลนทเปนกลาง (Neutral

Toys) ทมตอพฤตกรรมการเขาสงคม และการตอตานสงคม โดยใหเดกเลนของเลนดงกลาวอยางเสร

(Free Play) ผลปรากฏวา เดกจะแสดงพฤตกรรมตอตานสงคมภายหลงเลนของเลนประเภทสงเสรม

การตอตานสงคม และพฤตกรรมเขาสงคมภายหลงการเลนของเลนประเภทสงเสรมการเขาสงคม

และพฤตกรรมการตอบสนองตอของเลนทงสองประเภทพบวา เดกชายจะแสดงพฤตกรรมทาง

กายภาพวาพฤตกรรมดานภาษา ซงตรงขามกบเดกหญง และเมอถอนของเลนทงประเภทออก

พบวาพฤตกรรมทงสองลดลง และเมอใหทงสองกลมไดเลนของเลนปกต (Neutral Toys) อกครง

พบวาพฤตกรรมทงสองลดลงกลบมาสระดบเดมกอนการทดลอง

แซนสน และเดอร มคชโอ (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก San son; &

Di Muccio. 1995) ไดศกษาความสมพนธของการดการตนและการเลนของเลนทมผลตอพฤตกรรม

กาวราวของเดก โดยแบงเดกออกเปนสองกลม กลมแรกใหดการตนทมความกาวราวรนแรง กลมท

สองใหดการตนทไมมความกาวราวรนแรง พบวาเดกกลมทการตนทมความกาวราวรนแรงจะม

พฤตกรรมกาวราวมากกวากลมทดการตนทไมมความกาวราว หลงจากนนใหเดกทงสองกลมเลน

ของเลนทมความกาวราวรนแรง (Aggressive Toys) และของเลนทไมมความ กาวราวรนแรง

(Neutral Toys) พบวาเดกกลมทดการตนกาวราวแลวมาเลนของเลนทมความกาวราวจะมพฤตกรรม

กาวราวมากขน ขณะทเดกทดการตนทไมมความกาวราวแลวมาเลนทมความกาวราวกลบไมพบ

พฤตกรรมกาวราว ตรงขามกลบพฤตกรรมสนบสนนหรอเขาหาสงคม

52 วตสน และเพง (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Watson; & Peng. 1992)

ไดศกษาความสมพนธระหวางการเลนของเลนประเภทปน (Toys Gun Play) กบพฤตกรรมกาวราว

ของเดก พบวาความกาวราวของเดกมความสมพนธในทางบวก (Positive Associate) กบการเลน

ของเลนประเภทปน

แคลแลม และเรตตง (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Kallam; & Retting.

1991) ไดทาการศกษา ปฏสมพนธทางสงคมของเดกกอนวยเรยน จากการเลนของเลนประเภทเลน

ดวยกน (Social Toys) และของเลนประเภทเลนคนเดยว (Isocial Expectation) พบวาเดกซงเลน

ของเลนประเภทเลนรวมกน จะแสดงปฏสมพนธทางสงคมมากกวาเดกทเลนของเลนประเภทเลนคน

เดยว และเดกทมอายมากกวาจะแสดงปฏสมพนธทางสงคมมากกวาเดกทมอายนอยกวา

แรคลฟ และแรค (ธนวรรณ เวยงสมา. ม.ป.ป.; อางองจาก Racklife; & Raag. 1998)

ไดศกษาเรองการรบรความคาดหวงทางสงคม (Social Expectation) ตอเพศของเดกกอนวยเรยนม

ความสมพนธมความสมพนธกบการเลอกของเลน โดยใหเดกเลนแบบไมแบงเพศ (Cross-Gender

Typed Play) พบวาความแตกตางในการรบรความคาดหวงทางสงคมตอเพศของ เดกชายและ

เดกหญงมความสมพนธกบการเลอกของเลน และเดกชายมแนวโนมทจะยดตดกบเกณฑการเลน

มากกวาเดกหญง

กอฟ (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.; อางองจาก Goff. 1995) ไดทาการศกษา

ความสมพนธของของเลนทมความรนแรง และของเลนทไมมความรนแรงตอพฤต กรรมการเลนของ

เดก เพอศกษาผลของการเลนทใชความรนแรง (Molest Toys) ตอพฤตกรรมการเลนแบบกาวราว

พบวา พฤตกรรมแบบกาวราวหลงจากเลนของเลนทมความรนแรงเกดขนบอยกวากลมทเลนของ

เลนทไมใชความรนแรงนอกจากนนยงพบวา เดกชายชอบของเลนแระราย การโทรทศนทมความ

รนแรงมากกวาเดกหญง และพบวาเดกทชอบเลนของเลนทใชความรนแรงและชอบดรายการ

โทรทศนทมความรนแรงมผปกครองทมเจตคตทใชความรนแรงมากกวาผปกครองของเดกทชอบ

เลนของเลนทไมใชความรนแรงและชอบดรายการโทรทศนทไมมความรนแรง

รอตน (ธนวรรณ เวยงสมา อางองจาก Rodney. 1997) ไดศกษาเกยวกบอทธพล

ของของเลนประเภทเลนคนเดยว (Isolate Toys) ทมตอพฤตกรรมการเลนแบบรวมมอ (Cooperative

Play) ของเดกกอนวยเรยน โดยสงเกตพฤตกรรมการเลนแบบรวมมอของเดกกอนการทดลอง

หลงจากนนแบงเดกออกเปนสองกลม กลมแรกใหเลนของเลนประเภทเลนรวมกน (Cooperative

Treatment Conduction) กลมทสองใหเลนของเลนประเภทเลนคนเดยว (Isolate Treatment

Conduction) แลวสงเกตพฤตกรรมการเลนผลปรากฏวา พฤตกรรมการเลนแบบรวมมอของเดกทง

สองกลมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญ

จากงานวจยทเกยวของกบการเลนและของเลน จะสงเกตเหนไดวาการเลนและของ

เลนเปนสองสงทแยกจากกนไมได การเลนเปนกจกรรม สวนของเลนเปนสอดงนน การเลนและของ

เลนทดยอมกอใหเกดประโยชนแกเดกผเลนใน หลายๆ ดาน ไดแกความสามารถทางสตปญญา

ความพรอมทางการเรยน พฒนาการดานถอยคา ทกษะในการเคลอนไหวรางกาย พฤตกรรมทาง

สงคม เปนตน

53 การประยกตใชความงามทางศลปะ รปทรง สสน รปราง แสงสะทอนหรอสนทรยศาสตร

และการสรางสรรคทางศลปะเพยงใดไมวาจะปรากฏ ในรปแบบของสอใดๆ กตาม ลวนแตมนยยะ

ทงสน เดกทมความปกตหรอบกพรองกตามลวนแตตองชอบในสงทงดงานทงสน

ฉะนนการประยกตศาสตรทางดานความงามและของเลน เปนสงทควบคกนไปไม

สามารถแบงแยกได เสมอนการจดการศกษาในรปแบบตางใหกบเดกทม ความบกพรองในดานตางๆ

เราควรประยกตใชศาสตรทกดาน ทกแขนงในการจดการ เพอบรรเทาเบาบางอาการบกพรองของ

เดก

4. ทฤษฏการเลน

4.1 ทฤษฎการเลน

ทฤษฎการเลน สามารถแบงออกไดเปน 2 กลมใหญๆ คอ ทฤษฎการเลนค ลาสสค และ

ทฤษฎการเลนรวมสมย (วจตตรา เออวจตรา เจรญ. 2529: 8-10; อางองจาก ประภาพรรณ สวรรณ

สข. ม.ป.ป.)

1. ทฤษฎการเลนคลาสสก (Classical Theories of Play) ทฤษฎการเลนคลาสสก ได

พฒนาขนในชวงระหวางศตวรรษท 19 ถงชวงตนของศตวรรษท 20 ทฤษฎเหลานไดพยายามจะ

อธบายถงปรากฏการณการเลนของเดกในลกษณะตางๆ ไดแก

1.1 ทฤษฎพลงงานเหลอใช (Surplus Energy Theory) ทฤษฎนพฒนาโดย คารล

กรอส (Karl Gross) ไดแนวความคดจาก อรสโตเตล (Aristotle) เชอวา อนทรยจะใชพลงงานไป

ประกอบกจกรรมเพอนาไปสเปาหมายทตองการอนไดแก การทางานหรอเพอประก อบกจกรรมทไม

มเปาหมายอนไดแก การเลน แตทวาการเลนจะเกดขนไดตอเมออนทรยมพลงงานเหลอใชจากการ

ประกอบการงานแลว นนคอ อนทรยจะตองใชพลงงานในการทางานกอนแลวจงนาพลงงานทเหลอ

มาใชในการเลน

1.2 ทฤษฎการผอนคลาย (Relaxation Theory) แพททรค (Patrick. 1919) พฒนา

ทฤษฎ นโดยอาศยแนวความคดทวา การเลนนนเพอทจะสนองความตองการทจะผอนคลาย

ความเครยดทางอารมณ

1.3 ทฤษฎการทาซา (Recapitulation Theory) ทฤษฎนรบแนวคดมาจากทฤษฎ

ววฒนาการของ ดารวน (Darwin) กลาววามนษยนนววฒน าการมาจากสตวเซลเดยว จากแนวคดน

เอง การเลนของมนษยจงถอไดวาเปนมรดกทตกทอดจากบรรพบรษของมนษยนนเอง เชน การท

เดกเลนนานน เปนการอธบายวาบรรพบรษของมนษยมาจากทะเล การขดดนหรอขดทรายนนเปน

การแสดงถงการขนฝ งครงแรกของบรรพบรษของม นษย การปนตนไมนนเปนการนามนษยเรายอน

ไปสบรรพบรษเกา คอ ลง และการเลนเปนกลมยอนใหเหนถงชวตของมนษยในการรวบรวมเปน

เผาพนธตางๆ

54 1.4 ทฤษฎการเลนโดยสญชาตญาณ (Instinct Practice Theory) เปนลกษณะของ

สญชาตญาณ เพอทจะฝกใหเกดความสม บรณขน โดยเฉพาะอยางยงในสตวบางชนดทจะตองเปน

อสระจากแมทนททเกด ดงนน การเลนของสตวเหลานนจงเปนการฝกฝนทกษะตางๆ ทจาเปนเมอ

โตขนจากแนวคดนเองจงมความสาคญอยางมากตอประสบการณชวตเบองตนของเดก เพราะการท

เดกไดมประสบการ ณหรอไมมประสบการณในการเลนน มผลตอชวตในอนาคตของเดก การทเดก

ไดมโอกาสเลนมาก กจะทาใหเดกไดมโอกาสฝกทกษะทจาเปนตอชวตเมอโตขน อกทงประสบการณ

เหลานจะชวยใหเดกสามารถทจะควบคมความสามารถของตนเอง และสภาพแวดลอมได ทงอาจจะ

ชวยพฒนาการดานบคลกภาพ และสตปญญาอกดวย

2. ทฤษฎการเลนรวมสมย (Contemporary Theories of Play) ทฤษฎการเลนรวมสมยนม

อย 3 ทฤษฎ คอ

2.1 ทฤษฎจตวเคราะห มฟรอยด และ อรคสน เปนผนา ซงทฤษฎนมงทพฒนาการ

ดานบคลกภาพ มองการเลนในแงของพฤตกรรมของความรสก กลาวคอ ในแตละขนของพฒนาการ

จะมลกษณะเฉพาะของพฒนาการขนนนๆ ในดานพฤตกรรมอารมณความรสก ดงนน การเลนจง

ตองสนองตอบตอพฒนาการขนนนๆ ดวย

2.2 ทฤษฎการเรยนรม สกนเนอร เปนผนา ซงเนนทความสมพนธของอนทรยกบ

สภาพแวดลอม มองการเกดของพฤตกรรมการเลนวา เปนการเกดตามปกตของพฤตกรรมโดยทวไป

กลาวคอ เดกตองมปฏกรยากบสภาพแวดลอมพฤตกรรมใดททาใหเดกพอใจ เดกกกระทาพฤตกรรม

นนอก หรอพฤตกรรมใดททาใหเดกไดสนกสนานเพลดเพลน กคอ การเลน

2.3 ทฤษฎพฒนาก ารสตปญญา มเพยเจท เปนผนา โดยเหนวาการเลนเปนสวน

สาคญของพฒนาการของสตปญญา การเลนเปนการกระทา และเปนกจกรรมทเกดจากตนเปนผ

กาหนดเองมากกวาไดรบอทธพลโดยตรงจากสงแวดลอม การเลนของเดกจะพฒนาไปตามลาดบขน

ของพฒนาการทางสตปญญาของเดกเปนไ ปตามลาดบตอเนองกนไปไมสลบสบสน ถาพฒนาการ

ขนตนเกดความสมดล กจะกาวไปสพฒนาการขนตอไปพฒนาการขนหนงๆ แสดงใหเหนถงแบบ

แผนของการจดหมวดหมของความคดในชวยระยะเวลาหนงๆ

ในการทบทวนงานวจยทเกยวของกบการเลน ผวจยไดเลอกทฤษฎการเล นรวมสมย

(Contemporary Theories of Play) โดยเลงเหนวา การเลนเปนสวนสาคญของพฒนาการของ

สตปญญา การเลนเปนการกระทา และเปนกจกรรมทเกดจากตนเปนผกาหนดเองมากกวาไดรบ

อทธพลโดยตรงจากสงแวดลอม มงทพฒนาการดานบคลกภาพ และการอยรวมกน

ทฤษฎการเลนตามแนวความคดของ ณอง เพยเจท (Jean Piaget)

พฒนาการทางดานสตปญญา เปนผลมาจากปฏสมพนธระหวางบคคลและสงแวดลอม ตาม

แนวความคดโครงสรางพนฐานทางสตปญญา 4 ประการ ดวยกนคอ (ธนวรรณ เวยงสมา . ม.ป.ป.;

อางองจาก Wadseorth. 1966: 14-20)

55

1.1 สคมมา (Schema) คอ โครงสรางทางสตปญญาทเดกไดเกบสะสมไว จากการทเดกไดม

ปฏสมพนธกบบรบทรอบตว โดยผานผสสะตางๆ แลวเกบไวในโครงสรางสตปญญา (การเกบ

ประสบการณการรบรของเดกเปรยบเสมอนการเกบ file ตางๆ ใน folder ในโครงสรางสตปญญา

ความเหนของผวจย) เชน Schema ของแม โตะ เกาอ สนข แมว เปนตนเดกจะเรมพฒนา Schema

ตงแตแรกเกดและคอยๆ สะสมมากขน เมอเดกพบสงเราอนๆ ทแตกตางไปจากสงเราเดมทเคยพบก

จะสราง Schema ขนมาใหม เพยเจทเชอวา Schema จะพฒนาขนตามระดบอายแล ะสงแวดลอม

และจะพฒนาอยางสมบรณเมออายประมาร 15ป (พชร สวนแกว. 2536: 86)

1.2 แอสสมเลชน (Assimilation) เปนกระบวนการทเดกผสานการรบรใหมใหเขากบ

Schema เดมทมอย หรอท (พชร สวนแกว . 2536: 86) เรยกวา ขบวนการปรบเขาสโครงสราง

หมายถง การทเดกนาเอาสงทตนรบรใหมๆ เขาไปผสมกลมกลนกบความรเดมทมอยแลว ซงการรบ

นจะเกดขนเมอเดกมองเหนสงใหมในแงของสงเดมทเคยรจก เชน เดกทเคยเหนสนข กจะม

Schema ของสนขอยในโครงสรางทางสตปญญา เมอเดกเหนสนขอกครงกจะ Assimilate สนขทเหน

เขาไปใน Schema สนขทมอย แตเดกไมเคยเหนวว จงไมม Schema ของววอยในโครงสรางทาง

สตปญญาตอมาเมอเดกเหนวว เดกจะดง Schema ของสนขมาใชเพราะมลกษณะใกลเคยงกน แลว

เดกกจะเขาใจไปเองวา ววคอสนข กระ บวนการดงกลาวคอ การทเดก Assimilate ววเขาไปใน

Schema ของสนข

1.3 แอคคอมโมเดชน (Accommodation) คอ การจด ปรบ ขยาย โครงสราง (พชร สวน

แกว. 2536: 86) หมายถง การทเดกนาความรใหมทไดไปปรบปรงความคดใหเขากบบรบทไดอยาง

เหมาะสม เมอเดกได เผชญกบสงเราใหม เดกจะพยายาม Assimilate เขาไปใน Schema เดมทมอย

และหาก Schema เดมทมอยไมสามารถผสานเขาไดกบสงเราใหมทพบ เดกจะเกดกระบวนการ

ปรบตว เรยกวา Accommodation ซงม 2 กระบวนการ คอ

1.3.1 การสราง Schema ใหมในโครงสรางสตปญญา

1.3.2 การปรบปรง Schema เดมทมอยใหใกลเคยงกบความเปนจรงมากขน

1.4 อควลเบรชน (Equilibration) คอ กระบวนการปรบความสมดลระหวาง Assimilation

กบ Accommodation เปนกลไกการปรบตวภายใน (Self-Regulatory Mechanism) หากไมม

กระบวนการ Equilibration แลวจะมผลทาใหพฒนาการดานสตปญญาผดปกตได กระบวนการ

Equilibration คอ ความสมพนธระหวางจานวนของ Assimilation กบ Accommodation แลว เดกจะ

ม Schema ยอยๆ มากมาย จนกระทงไมสามารถหาความเหมอนของสงทตางกนไดทกอยางจะด

ตามกนไปหมด ดงน นกระบวนการ Equilibration จะชวยปรบสมดลใหกบความบกพรองดงกลาว

เพยเจทเหนวาการเลนเปนสวนสาคญอยางยงตอพฒนาการดานสตปญญาของเดก และเดกกจะ

พฒนาการเลนไปตามลาดบขนของพฒนาการทางสตปญญา ซงแบงออกเปน 4 ขน ตามกาหนดอาย

โดยประมาณของแตละขนดงน (นรมล ชยตสาหกจ. 2524: 3-8)

56

1. ขน Sensorimotor ชวงอายแรกเกดถง 2 ป ในชวงนเดกจะเรยนรประสบการณตางๆ

และมกจกรรมตางๆ โดยการใชประสาทสมผส และการเคลอนไหวพฒนาการในชวยนแบงออกเปน

6 ขน คอ

ขนท 1 อายแรกเกดถง 1 เดอน ทารกเกดมาพรอมความสามารถทจะแสดงการโตตอบตอ

สงแวดลอม ซงเกดจากประสาทอตโนมต พฤตกรรมนบางอยางจะหายเมอเดกอายมากขน บางอยาง

จะยงคงอยไมเปลยนไปตามอาย เชน การจาม ไมเกยวของกบพฒนาการทางสตปญญา แตการ

ตอบสนองโดยประสาทอตโนมตบางดานมพฒ นาการกาวหนาจะเปลยนไปตามอาย เชน การดด

การเคลอนไหวของลกตา การเคลอนไหวของมอและแขนเปนตน เพยเจทใหความสาคญกบ

พฒนาการของพฤตกรรมการโตตอบโดยประสาทอตโนมตแบบหลงนมาก เพราะเปนพนฐานสาคญ

ของมนษยซงมมาแตกาเนด กอใหเกดพฒนาการของการร บร และสตปญญาได ทารกจะเรมใช

พนฐานทางประสาทอตโนมต และความรสกสมผสนปรบตวตอสงแวดลอม ในระยะนกจกรรมของ

ทารกคอการฝกการใชโตตอบโดยประสาทอตโนมต และความรสกสมผสนปรบตวตอสงแวดลอม ใน

ระยะนกจกรรมของทารกคอการฝกการใชโตตอบโ ดยประสาทอตโนมต ซงจะคอยๆ เปลยนเปน

ความชานาญขน คอ เปนทกษะในการใชรางกายสวนตางๆ เคลอนไหว

ขนท 2 อายประมาณ 1-4 เดอน ในขนน ทารกจะใชแบบแผนหรอโครงสรางของ

พฤตกรรมอยางหนง ททาไดแลวในขนตนมาผนวกเขา เปนแบบแผนหรอโครงสรางของพฤต กรมท

ใหญขน เชน ในขนท 1 ทารกมความสามารถดดได มองได ฟงเสยงได ออกเสยงได ความสามารถน

เตมเปนการกระทาจากประสาทอตโนมต ขนนจะพฒนาเปนทกษะ เพราะตงแตแรกเกด ทารถไดทา

อยางตอเนอง ในขนท 2 น ทารดนาโครงสรางหรอแบบแผนของพฤตกรรมย อยๆ มารวมกน เชน

เตรยมอาปากจะดดเมอเหนแมนาขวดนมมาใกลๆ จองดของสงหนงและเคลอนตามาจองมองของอก

สงหนงได หยบของทมองเหนขนมาถอในมอ ดมอของตวเอง แสดงอาการดใจเมอมใครเลนดวย คอ

แสดงออกดวยการยม นยนตาเบกกวางประกาย หวเราหรอสงเสยง ในขนน เพยเจทสงเกตวา ทารก

แสดงพฤตกรรมกงแลนและกงเลยนแบบได ทารกสามารถทาตามอยางพฤตกรรมของผอนได ถาผท

เปนแบบนนเลยนแบบพฤตกรรมททารกแสดงทนท ในขนท 2 นเรมเหนพฤตกรรมการเลนไดบางแต

ยงไมชดเจน กลาวคอ ทารกทาพฤต กรรมทตนเองแสดงออกไดแลวซาแลวซาอกดวยความ

เพลดเพลน

ขนท 3 อายประมาณ 4-8 เดอน จากขนท 2 ซงทารกใชการรบรทางสายตา กอเกด

กจกรรมการใชมอจบตองสงของได ในขนท 3 น ทารกใชสายตามประสานกบมอกระทากจกรรมทยง

ไมเคยทามากอนได เพอทา ในสงทตนสนใจ ผลของการกระทานนเปนทพอใจ ทารกกจะทาซาอก

ดวยความสนกเพลดเพลน และหาประสบการณเพมเตมในผงทเกดขนจากการกระทาของตน เชน

เดกจะเออมมอจบเครองเลนชนดใหม และเขยา ถาเผอญเครองเลนนนเขยาแลวกเกดเสยงทารกจะ

หยเขยาดวยความแปลกใจ แลวจงลองเขยาดใหมดวยความไมแนใจ และเครองเลนนนเกดเสยงอก

ในครงทสามทารกจะเขยาเครองเลนเรวขนดวยความมนใจยงขน และตอจากนนกจะทาซาแลวซาอก

อยประมาณระยะหนง เมออายประมาณ 4-5 เดอน ถาเราเอาผาคลมเครองเลนทเดกสน ใจไวใหสวน

57 หนงของเครองเลนโผลออกมาใหทารกเหน ทารกจะดงเอาของเลนนนออกมาจากผาคลมได เมอ

ทารกเหนเครองเลนอยหางจากตวจะเออมมอไปหยบ ถามใครมาเลนดวย ทารกจะสงเสยงออแอ

ตอบหรอเคลอนไหวเพอแสดงวาอยากใหผท เลนดวยเลนอยางนนใหมอก เมออายระหวาง 5-8 เดอน

หากมสงทปรากฏขนตอสายตาของทารก และเคลอนผานหนาหายไป ทารกจะหนไปจองมองท

จดเรมตนนน ประมาณอาย 7 เดอน ถาเลนเอาผาคลมเครองเลนตอหนาทารก ทารกจะเปดผาคลม

หยบเอาของเลนออกมาได แมวาจะคลมผาอกผนหนงและอกสองผนเรยงถดกนไป ทารกกจะเปดผา

คลมผนทถกตอง และนาเอาของเลนออกมาได ทารกพยายามเลยนแบบเสยงรองเพลง พยายาม

เลยนแบบการเคลอนไหวของผอน หากมของตกลงไปจากททารกอยกจะมองตามหาของนน อยางไร

กตาม พฤตกรรมททารกแสดงออกในขนนกยากทจะระบ ใหชดเจนลงไปไดวาเปนการเลนอยาง

เพลดเพลน หรอเปนการฝกซอมทากจกรรมซาแลวซาอกอยางเอาจรงเอาจง

ขนท 4 อายประมาณ 8-12 เดอน ทารกในขนนมความรเรองราวมากขน พฤตกรรมท

เดนชดในขนนคอ ความจงใจทากจกรรมอยางมเปาหมาย มการทดสอบเหตและทเกดขน พฤตกรรม

ทางดานการเลนเหนไดชดขนวาการเลน เรมจากทารกกระทาซาๆ ในสงทตนพอใจ ทารกสามารถ

เลยนแบบพฤตกรรมของผอนไดถามโอกาสเผาดอยระยะเวลาหนง เชน การโบกมอ หรอตบมอตาม

ไปกบจงหวะเพลง รจกหยดกระทาเมอถกหามบางครงทารกจ ะทดสอบสาเหตและผล โดยทบางครง

จะใหความสนใจกบเหตมากกวาผล เชน ทารกไปหยบเครองเลนแตมสงกดขวางนนซาอกหลายครง

อยางเพลดเพลน โดยไมเอาใจใสผลเดม คอ การเอาเครองเลนทตนเคยตองการจะหยบ จากขนน

เปนตนไป การเลนจะเปนวธการสาคญในการเรยนร และการพฒนาสตปญญาของเดก

ขนท 5 อายประมาณ 12-18 เดอน เปนพฤตกรรมทเดกจะแสดงออกมาในดานการไมอย

นงเฉย มการกระทาอยางตงใจ มจดมงหมาย มการคนควาลองผดลองถกในสงตางๆ รอบตววาจะม

ลกษณะอยางไร และสงเหลานนทาอะไรไดบาง การคน ควาของเดกนนเพอหาลทางใหมๆ ทจะ

กระทาตอสงทตนรจกคนเคยแลว ในขนนเดกจะแสดงออกถงการใชความคดมาก ถาเราใหเครองเลน

ชนดใหมแกเดก เดกจะพยายามหาวธการเลนแบบตางๆกน เครองเลนนนดดแปลงการเลนแบบเดม

ใหแปลกออกไป บางครงเดกเลนเล ยนแบบกจกรรมทเปนกจวตรประจาวนของตน สาระสาคญของ

การเลนในระยะนจะเรมเปนเรองเปนราวทตนเองพอใจ แตเปนเรองทเกยวของกบประสบการณ

สวนตวของเดก จะคดตอเตมดดแปลงการเลนเองในระดบทเดกสามารถรบรและเขาใจได แสดงออก

ได เดกสามารถเลยนแบบไดอยางแมนยาขน

ขนท 6 อายประมาณ 18-24 เดอน ในขนท 6 เดกจะเรมเขาใจบางถงสญลกษณ คอการท

ของสงหนงทดแทนอกสงหนงได จาตวอยางทเคยเหนคนอนกระทาและนามาเองไดในภายหลงหา

วธแกไขปญหาอยางใหมโดยไมเคยเหนผอนทามากอนหรอตนเอ งไมเคยทามากอนได เดกมความ

เขาใจดขนถงคณสมบตของสงตางๆ และใชสงของตางๆ ไดตรงตามประโยชนใชสอยของสงเหลานน

รจกรปราง ขนาด และส เดกรจกวาสงของตางๆ นนมความแตกตางกน รจกวาตนเองแตกตางจาก

สงของ และเหนความสมพนธระหวางส งของได ในการเลนเดกจะเลยนแบบการกระทาเขาใจ

ความหมายของการกระทา การเลนกลายมาเปนสวนสาคญของชวตเดก และเปนการเรยนรของชวต

เดก

58

จากพฒนาการในขน Sensory Motor ตามแนวความคดของเพยเจท สามารถนามาสรป

เปนตารางไดดงน

ตาราง 1 ลกษณะพฒนาการในขน Sensory Motor Development Stage

ขน ลกษณะประจา

ขน

ความคดรวบยอด

เกยวกบวตถ

การรบรเรอง

ระยะทาง

ความเปน

เหตผล

ความรสก

1)ปฏกรยาสะทอน

กลบ (0-1เดอน)

การเคลอนไหวเกด

จากประสาทอตโนมต

ไมสามารถแยกความ

แตกตางระหวางตวเอง

ออกจากวตถรอบกายได

(Egocentric)

ยงไมมการรบร


ยงไมมพฒนาการ

ดานความเปนเหต

เปนผล

ความรสกจากแรง

ขบตาม

สญชาตญาณ

2)แยกแยะความ

แตกตาง ข นตน

(1-4 เดอน)

มการประสานงาน

ระหวางมอและปาก

รบรความแตกตางดวย

การดดและจบ

ไมสามารถรบรความ

เคลอนไหวของวตถและ

วตถทหายไป

การเปลยนแปลงสงท

มองเหนหมายถงการ

เปลยนแปลงวตถใหม

ไมสามารถแยก

ความแตกตาง

ระหวางวตถได

แสดงออกซง

ความรสกทแทจรง

เปนอารมณพนฐาน

เชน ยม หวเราะ ราเรง

3)ทาซาซง

พฤตกรรมเดมท

ทาใหพอใจ (4-8

เดอน)

ตาและมอประสานงาน

ไดดข นสามารถแสดง

พฤตกรรมทตนพอใจ

ซาได

สามารถรบรตาแหนง

ของการเคลอนทของ

วตถได

ไมสามารถรบร

ความสมพนธเรอง

ระยะทางของวตถ

ภายนอกได

รบรความเปน

ตนเองเปนสาเหต

ของทกอยาง

4)การประสานกน

ของ Schema

(8-12 เดอน)

สามารถคนพบวธการ

แกปญหาอนได

คาดคะเนได

สามารถรบรการคงอย

และการหายไปของวตถ

ได คนหาวตถทหายไปได

สามารถรบรขนาดและ

รปรางของวตถได

รบรความเปนเหต

เปนผลอยางงายๆ ได

เรมรสกไดถงความ

พอใจและความไม

พอใจทตนไดรบ

จากการกระทาของ

ตวเองและเรมรจก

รบรความรสกของ

ผอนทใกลชด

5)ขนสารวจ

ตรวจสอบ (12-

18 เดอน)

สามารถคนพบวธการ

แกปญหาใหมผานการ

สารวจตรวจสอบสง

ตางๆรอบตว

สามารถพจารณาลาดบ

ข นการเคลอนทของวตถ

ขณะคนหาวตถทหายไป

สามารถรบร

ความสมพนธระหวาง

วตถภายนอกกบ

ตนเอง

รบรความเปน

เหตผลระหวางการ

กระทากบวตถ

6) ขนสญลกษณ

(18-24 เดอน)

หาวธแกปญหาใหมๆ

ไดดวยตนเอง

จนตนาการถงวตถท

หายไปได

รบรความสมพนธเรอง


เขาใจสญลกษณ

งายๆได

(Egocentric เปนแนว ความคดทสาคญของเพยเจท หมายถง การมทศนคตแบบยดต วเองเปน

ศนยกลาง แตในทารก หมายถง การไมสามารถแยกตวเองออกจากวตถได : ธนวรรณ เวยงสมา .

ม.ป.ป.; อางองจาก wadsworth. 1996: 35)

2.ขน Preconceptual Phase อาย 2-4 ป การเลนเปนกระบวนผนวกขอมลภายนอกให

ผสานกลมกลนกบขอมลเดมในโครงสรางสตปญญา การเลนเปนเครองมอพนฐานสาหรบการปรบตว

เดกเปลยนรปแบบของการเรยนร และการคดในลกษณะรบรขอมลดวยการสมผสและการเคลอนไหว

มาเปนการรบรและคดดวยการใชสญลกษณ การเลนของเดกจงเปนการใชสญลกษณ (Symbolic

Play) หรอการเลนสมมต เชน เอาไมมา 2 อน อนหนงสมมตเปน กระตาย อกอนหนงเปนผก

กระตายกนผก ในระยะนเดกใชภาษาเปนสอของการแสดงออกการเลยนแบบทเปนสญลกษณมมาก

59 ในวยน เชน เดกถอปากกาในมอ และกมหนาทาทาเขยน คอ เขาเลยนแบบทคณพอทา เดกเอา

หมวกตารวจของคณพอมาสวมกคดว าตนคอตารวจ การเลยนแบบในระดบทเดกรบรและเขาใจได

นน ชวยทาใหโครงสรางสตปญญาของเดกมสญลกษณใหมเขามาสะสมเพมพนขน ทาใหพฤตกรรม

มการขยายรปแบบของการแสดงออกไดกวางขวางขน การเลยนแบบชวยเปลยนความสนใจของเดก

ทมเฉพาะตอตนเองใหขยายไปสความสนใจในบคคลอนๆ และสงอนๆ ภายนอกตว เพอทาใหความ

เขาใจตอสงตางๆ ตรงตอความเปนจรงยงขน นอกจากน เดกมความสนใจตอสงรอบตวขน

ประสบการณทไดรบจากสงแวดลอมชวยทาใหเดกตองประเมนความรเดมของตนใหม เมอความคด

ความเขาใจขาดสมดลย เดกกจะตองปรบใหเกดความสมดลยอก เปนการกาวไปสพฒนาการลาดบ

ตอไป เดกอายระดบ 3-4 ป ยงคงถอเอาประสบการณสวนตวเปนสาระของการเลนอยอยางมาก

3. ขน The Phase of intuitive Thought อาย 4-7 ป ในขนนเดกมความสมพนธทางสงคม

มากขน มการใชภ าษาเปนสอของการตดตอและการคดมากขน ถงแมวาการเลนของเดกจะเปนเชง

สงคม (Social Play) มากขนกตาม แตแทจรงแลวยงคงเอาความสนใจของตนเองเปนศนยกลาง

(Ego-Centric) อยมาก ในการเลยนแบบ เชน การสมมตวาเปนตารวจ เดมทเดกคดวาเอาหมวก

ตารวจมาสวมกคอตารวจแลว แตในขนนเดกจะนาเอาบทบาทอนๆ ของตารวจเพมเตมเขามาในการ

เลนดวย เชน ตารวจเปนผพทกษความยตธรรม และรกษาความเปนระเบยบเรยบรอย เปนตน การ

เลนทเดกในวยนชอบและไดรบความสนกสนานมาก เดกสามารถแสดงบทบาทแบบคนอนๆ ได และ

เรมมความคดเขาใจตอผอนไดมากขนลกษณะสาคญของการเลนในวนนคอการทเดกเลนกบเดกคน

อนๆ และไดเรยนรทางสงคม การปรบตวตอสงคม ซงเดกจะไดเรยนรเร องกฎการอยรวมกนในสงคม

เดกจะไมอยากเลนอยคนเดยว แตจะอยากไปวงเลนกบเดกอนๆ มากกวา การเลนเกอบทกอยางใน

ระยะนเปนการเลนเชงสงคมและกจกรรมการเลนกหมายถงการเลนกบคนอน

4. ขน The Phase of Concrete Operation อาย 7-11 ป เดกมความสามารถในการเขาใจ

สงตางๆ ไดโดยเปรยบเทยบตวอยางกบสงทเปนรปธรรม ในการคดของเดกกเชนกน เ ปนการคดใน

ลกษณะรปธรรม การคดของเดกขนนเรมใชเหตผลเชงตรรก (Logic Thinking) กลาวคอ เดกม

ความสามารถในการจดลาดบขอมล และเชอมโยงขอมลของประสบการณสวนรวมได เดกสามารถ

คดยอนกลบ (Reversibility of Thought) คอ คดจากจดเรมตนไปสจดปลาย แ ละจากจดปลายคด

ยอนมาสจดเรมตนอกได เดกเขาใจถงความของตวของสงของตางๆ วายงคงเปนสงของอนเดม

ปรมาณเทาเดม นาหนกเทาเดมเมอเปลยนภาชนะทบรรจหรอเมอแปรรปราไปจากเดม เรยกวา เดก

เขาใจเรองความคงท (Conservation) เดกคดถงสงแ วดลอมรอบตวในแงของการจดประเภท

จดลาดบ จกกลม และนาสงทแตกตางออกไปเขามาแทนท หรอเปลยนทกนได เดกขยายความอยาก

รอยากเหน มการสารวจสงรอบตวมากขนความอยากรอยากเหนของเดกจะไมแสดงออกมาในรป

ของการเลนมากนก แตจะเปนการสารวจและทดลองในทาง การคด และใชสตปญญามากขนเรอยๆ

เมอเดกเลน เดกจะปฏบตตามกฎเกณฑทซบซอนได การเลนโดยมกตกาหรอกฎเกณฑบงคบจงเปน

การเลนทสาคญของเดกวยน

60 การยดตนเองเปนศนยกลาง (Egocentric) เปนแนวความคดทสาคญของเพยเจทในทฤษฎ

การเลน ความหมายของการยดตนเองเปนศนยกลางม 2 ระดบดวยกน คอ (Wadsworth. 1996: 37)

1. ในระดบทารก (Infant) การยดตนเองเปนศนยกลาง หมายถง การททารกไมสามารถแยก

ตนเองจากบรบทได ขาดการรบรในตนเอง (Self-Perception) คดวาสวนตางๆ ของรางกาย เชน มอ

เทา เปนวตถชนดหนง

2. ในระดบทวไป หมายถง การทเดกยดความคดเหนของตนเองเปนใหญ ไมรบรหรอรบ

ฟงความคดเหนของคนอน รวมถงการแสดงออกทไมสนใจใคร ซงถอไดวาเปนธรรมชาตอยางหนง

ของเดก ซงจะหายไปเมอเดกโตขน และเรยนรในเรองการเขาสงคมการไดรบการอ บรมทถกตอง

การยดตนเองเปนศนยกลางของเดกมผลตอการเลน และลกษณะการแสดงออกทแสดงถงการยด

ตนเองเปนศนยกลางของเดกม 4 ประการ ไดแก (พชร สวนแกว. 2536: 12-15)

2.1 การสอสาร ม 3 ลกษณะ คอ

ก. การพดคา หรอประโยคเดมซาๆ ในสงทตนไดยนไดฟ งมา เพราะเดกมความ

สนกและเปนการฝกทกษะทางภาษาดวย

ข. การพดกบตนเองเมอเดกอยคนเดยว แสดงถงเดกกาลงคด หรอจนตนาการอย

ค. การพดกบตนเองแมวาจะอยรวมกบเดกคนอนๆ ในกลมโดยจะไมสนใจวาจะม

ใครฟงเขาหรอไม

2.2 ดานความคด ในทารกยงไมสา มารถแยกตนเองออกจากสงแวดลอมได วตถ

ตางๆ จะมอยจรงกตอเมอเขาสามารถมองเหนและสมผสได ในเดกเลกจะมมโนคตวา วตถทอยท เขา

จะตองเปนของเขาคนเดยว คนอนจะมาเอาไปไมได

3. การเลนคนเดยว ซงถอวาเปนเรองปกต โดยเฉพาะในขน Preconceptual อาย 2-4 ป

ซงเปนการเลนแบบสญลกษณ (Symbolic Play)

4. การหวงของ ไมยอมแบงปนสงของใหผอ น ไมสามารถรบรความตองการของคนอนได

สรปทฤษฎการเลนตามแนวความคดของ เพยเจท (Piaget) ทวาดวยพฒนาการทาง

สตปญญาของเดกตงแตแรกเกดจนกระ ทงถงวยทมพฒนาการทางสตปญญาอยางสมบรณ ทฤษฎน

ไดเสนอแนะประเดนทแยกออกมาเปนทฤษฎการเลนวา การเลนทาใหเดกเปนสวนหนงของ

สงแวดลอมอยางเตมท ทงนเพราะการเลนเปนวธการหรอทางทเดกจะสรางประสบการณใหกบ

ตนเองเพอเรยนรและรบรส งแวดลอม และสงซงไมมใครจะสอนเขาไดการเลนเปนวธการหรอทางท

เดกจะชวยใหตนเองสามารถปรบตวและเปลยนแปลงความคด ความเขาใจเกยวกบสงทอยรอบตว

เพอใหตรงกบความเปนจรง ความสมพนธระหวางการเลนและพฒนาการทางระดบสตปญญาม

ปรากฏอย เดกตาง อายตางวฒภาวะจะสนใจและดาเนนการเลนแตกตางกน การเลนจงมลาดบขน

ของการพฒนาการทสอดคลองและเกยวเนองกบพฒนาการทางสตปญญาของผเลน เมอผเลนม

พฒนาการทางสมองสงขน การเลนของเขากจะมความซบซอนและมการใชความคดมากขน (การ

พฒนาพฤตกรรมเดก.2530: 11)

61 ทฤษฎการเลนตามแนวความคดของ ซททน- สมธ (Sutton-Smith) และเอลลส (Ellis)

เนนวาการเลนเปนการเรยนร ทงสองกลาววา การเลนมการพฒนาเกดขนดวยกระบวนการเดยวกบ

การเรยนร นนคอการเลนเกดขนในสภาพทผเลนมโอกาสสนองตอบตอสงเร าใดๆ และถาการ

สนองตอบไดรบการสงเสรมหรอสนบสนนมากขนเทาใด ความสมพนธระหวางสงเรากบการ

ตอบสนองกจะยงแนนแฟนถาวรขนเทานน การเลนเพอเรยนตามหลกเชอมโยงน (S-R Theory) จง

จาเปนตองม 1) สงเราในสงแวดลอม คณสมบตของสงเราทชวยใ หเกดการเรยนรและดงดดใจผเลน

คอ ความใหม ความซบซอนททาทายใหเกดความสงสยใครร และความไมตรงกนหรอขดแยงกนของ

ขอมลกบสงเราทกอใหเกดปญหาทาทายขน 2) โอกาสทผเลนไดกระทาบายๆ และ 3) การไดรบรผล

และไดรบการสงเสรมสนบสนนพฤต กรรมทถกตองเปนทพอใจ จะเหนไดวา องคประกอบท 2) และ

3) จะเกดขนเองในสถานการณการเลน เพราะโดยธรรมชาตแลวผเลนโดยเฉพาะเดกซงยงถก

ครอบคลมดวยกฎเกณฑของสงคมและวฒนธรรมขนบธรรมเนยมประเพณนอยกวาผใหญ จะเกด

ความรสงเปนอสระ สนกสนานเพลด เพลนทกครงเมอไดเลน และพรอมทจะกระทากจกรรมซาเมอ

เกดความพงพอใจและสนใจโดยไมตองมสงอนมากระตนไมวาจะเปนการใหรางวลหรอการลงโทษ

ทงเดกยงอาจเปลยนแปลงพฤตกรรมใหเกดความใหมอยเสมอได ซงไมเพยงแตเพอจะดวาอะไร

เกดขน เชนเมอ แรกเลน แตจะมความมงหมาย ทความคดรเรมในการเลนครงตอๆ ไป การ

เปลยนแปลงพฤตกรรมเชนน เปนผลและเครองแสดงความกาวหนาในระดบสตปญญาและความคด

ของเดก นอกจากนในขณะเลนเดกยงไดมโอกาสตอบสนองความกระตอรอรนใครรของตนเอง ซง

เปนลกษณะอารมณพเศษของเดกทกคน นกจตวทยาและนกการศกษาปจจบนจงถอวา การเลนคอ

การทางานของเดก การเลนเปนกจกรรมหลกทเดกทกคนจะทา โดยเฉพาะอยางยงในชวงระหวาง

อาย 3 ถง 8 ขวบ ซททน สมธ (Sutton Smith ) แยกพฤตกรรมการเลนของเดกออกเปน 4 แบบ คอ

การเลยนแบบ (Imitation) การสารวจ (Exploration) การทดสอบ (Testing) และการสราง

(Construction) แตละพฤตกรรมดงกลาวมความซบซอนและความตอเนองของการใชทกษะทางกาย

และทางความคด ซงจะเปลยนแปลงไปตามพฒนาการของเดกแตละคน พฤตกรรมการเลนจงเปน

เครองชวฒภาวะทางรางกาย สมอง บคลกภาพ และสงคมของเดกดวย

1) การเลยนแบบ การเลนเลยนแบบเปนการสะทอนใหผอนเหนและทราบถงการรบร

สงแวดลอมตางๆ ของผเลนในดานทเกยวกบตวผเลนหรอเดก การเลนเลยนแบบชวยใหเดกเกดการ

เรยนรส งรอบตวตางๆทไดรบรผานเขาไปทางประสาทสมผส แตยงไมอาจจะเขาใจหรอรความหมาย

ไดในทนททรบร ในการเลนเลยนแบบเดกจะผสมผสานกลมกลนหรอปรงแตงสงทไดรบรใหมให

สอดคลองเขากบสงทเรยนรแลวคนเคยแลว จะเหนไดจากการทเดกมกจะเลนเลยนแบบสงทตน

คนเคยกอนและเหนวาสาเรจ แตสถานการณหรอสงทเดกนามาเลนจะแตกตางกนไปแลวแตภมหลง

ของเดกแตละคน

2) การสารวจ ความสนใจ ความสงสย และความกระตอรอรนใครรในสงรอบตวตางๆ เปน

คณสมบตประจาวนของเดก โดยเฉพาะอยางยง ในระยะ 3-6 ขวบ และเปนรากฐานของการเลนแบบ

สารวจหากผใหญรจกสนบสนนการเลนใหถกวธแลว คณสมบตประจาวนนกจะไดรบการพฒนาและม

62 ตดตวเดกตอไปเรอยๆ ทงยงจะทาใหการเลนของเดกเปนสงทมคา ในการเลนสารวจเดกจะไดใช

ประสาทรบความรสกของเขามากกวาเพยงการสมผสจบตองหรอดเฉยๆ เดกจะจบ จ ไชของเลน

กลงมนไปมา ลองดม ลองดดด ฟงวามเสยงมาจากสวนไหนของของเลน แลวคนหาตนเหตทมาของ

เสยงดวยการแกะของเลนออกมาด ซงบางครงอาจทาใหของเสย แตเดกกจะเรยนรวาตนเองสามารถ

ทาใหสงและสถานการณตางๆ เกดหรอเปลยนแปลงได ความไวของประสาท รบความรสกจะเกด

หรอพฒนาตามประสบการณใหมของการเลนสารวจอยเสมอ การเลนสารวจนจะเปนพฤตกรรมขนท

จะนาเดกไปสการคนพบ และการแกวปญหาสงหรอสถานการณทเดกไมเคยเรยนรและม

ประสบการณมากอน

3) การทดสอบ ในการเลนแบบทดสอบเดกจะอาศยความรใหมท ไดจากากรสารวจและ

ความรเดมจากประสบการณทคนเคยเปนรากฐาน สงทเดกไดสารวจศกษาแลวจะเปนอปกรณทเดก

นามาเลนเพอทดสอบดวาคณสมบตของของเลน และวธการเลนทวางไวจะเปนไปตามทเขาคด

หรอไมอยางไร เชน ถาเอาแทงไมสเหลยมมาตงเปนรปต างๆ จะเปนรปอะไรไดบาง และจะตงไดสง

มากๆ ตามทคด ทตองการหรอไม เปนตน กอนการเลนทดสอบเดกจงมโอกาสทจะไดเรยนร

เกยวกบวตถหรอสถานการณทเลนกอนโดยการเลนสารวจและเลนเลยนแบบ ในกรณทการทดสอบ

ไมไดผลตามทคดไว ปญหาทตามมากคอการท จะแกไขอยางไรเกยวกบ วธการเลน เชน พจารณา

แกไขจงหวะ และลกษณะของการวางแทงไมตอๆ กนททาใหมการทรงตวด เมออยตอๆ กนสงๆ

หรอศกษาใหมเกยวกบคณสมบตของการเลนนน เชน พจารณาถงรปราง ขนาด ความหยาบ ความ

ละเอยดของแทงไมทใหผลดตอ การทรงตวเมอถกนามาตงเปนรปตางๆ ทสงมากๆ เปนตน ถาการ

ทอสอบเปนไปในรปของการเลนแลว ความเปนไปไดอาจจะสงมาก ทเดกจะไมลมเลกการแกไข

ปญหาทเกดขนและมความอดทนสนใจเปนพเศษทจะพยายามทางานใหสาเรจทงนเพราะในการเลน

เดกไมตองแขงกบใคร นอกจากกบตวเขาเอง หรอถาจะแขงกบผอนกเพอความสนกสนาน

เพลดเพลน ความลอเหลวผดพลาดทเกดมไดเปนเครองแสดงวาเขาไมมความสามารถเอาเสยเลย

เพราะเขามอสระทจะทดลอง คนควา สารวจ และทดสอบใหมไดเสมอ คณคาของการเลนทดสอบท

เหนเดนชดคอ สงเสรม พฒนาการการรจกคดอยางมเหตผลเหตและผลจะไดจากการสรปจาก

ปรากฏการณทเกดจากการทดสอบ และผเลนจะไดมโอกาสเรยนรเกยวกบตนเองและเรยนรทจะชวย

ตวเองดวย

4) การสราง การเลนสราง หมายถง การทผเลนสรางความสมพนธระหวางตนเองกบสงแวดลอมในลกษณะตางๆ เชน การจดทาของเลนโดยการเอากานกลวยมาหกสวนบนลงตกแตงทาเปนหวมาแลวใชขเลนการสรางสถานการณการเลนโดยการสรางเรองและเลนตามเรอง การวางกฎเกณฑการเลนโดยกาหนดบทบาทของผเลนใหมหรอเปลยนแปลงจากของเดม เปนตน การเลนสราง เรมตน จากการทเดกสามารถแยกสงแวดลอมตางๆ ออกไดวาตางกนหรอเหมอนกนอยางไร โดยมเหตผลพอทจะสรปแยกแยะความแตกตางและความเหมอนนนได และโดยไมรตวเดกจะเรมใชอารมณและความคดเหนนน ของเขาออกมาเปนการกระทา ซงตวเดกเองสามารถควบคมได การเลนสรางนจะสะทอนใหเหนถงความสามารถของเดกในการรวบรวมอารมณ ความคดและเหตผลให

63 มาสมพนธกนขนในรปรวมใหม เพอกอใหเกดความคดและประสบการณใหมๆ ในดานสรางสรรค เพอใหเปาหมายของการกระทาหรอการเลนสรางประสบความสาเรจ ผเลนหรอเดกยงตองใชความคดคว ามสามารถอนๆ อก เชน การแปลความหมายของความคดเหนและความรสกของตนออกมาในรปของสญลกษณ ดงตวอยางการสรางขอสมมตใหกานกลวยเปนมา การสอความหมายของการเลนใหผอ นเกดความเขาใจไดโดยการใชภาษาพด และกรยาทาทาง สหนา ดงตวอยางการเลนเลยนแบบบทพอแมลกและหมอ หรอการเลนสรางเรองตามความคดคานง(การพฒนาพฤตกรรมเดก. 2530: 11-14)

ทฤษฎการเลนตามแนวความคดของ อรค เอซ อรคสน (Erikson) ตามแนวความคดของ อรคสน พฒนาการทางบคลกภาพเกดขนไดจากการทคนมการตดตอสมพนธกบสงคม (พรรณ ช .เพลนจต 2538: 105) พฒนาการเปนกระบวนการทแสดงถงววฒนาการของรางกาย จตใจ และสงคมของมนษย ซงพฒนาอยางตอเนองกนไปอยางมแบบแผน (นวลลออ สภาผล. 2527: 97) อรคสนไดแบงพฒนาการออกเปน 8 ขน โดยสข นแรกเปนชวงของทารกและเดกซง อรคสนใหความสาคญมาก ขนท 5 อยในชวงวยรน และ 3 ขนหลงเปนขนของผใหญตลอดจนคนแก (นพมาศ ธรเวคน. 2540: 97) พฒนาการแตละขนเปนผลผลตของประสบการณการปะทะสงสรรคระหวางเดกกบสงแวดลอม กระบวนการพฒนาในเดกแตละขนจะดมากนอยเพยง ไรขนกบประสบการณทไดรบในขณะนน ประสบการณทดจะสงผลตอพฒนาการในขนนนๆ และชวยสงเสรมพฒนาการในขนตอไป ใหมประสทธภาพดวย (นวลลออ สภาผล. 2527: 75) ชวงพฒนาการในวยเดก การเลนถอวาเปนสงสาคญ การเลนเปนหนาทสาคญของอโก เพราะการเลนประกอบดวยกระบวนการ 3 อยาง คอ

1. การคด ในขณะเลนเดกจะมรปแบบของการคดและคาพด 2. การสอสาร เดกจะมการสอสารซงกนและกน โดยใชภาษาทาทาง (Non Verbal) และภาษาพด (Verbal) 3. พฤตกรรม คอ สงตางๆ ทเดกแสดงออกเวลาเลน การเลนของเดกแสดงถงประสบการณตางๆ ในชวตทไดสะสม ชวยใหเดกรจกตวเอง รถงความสามารถ ใชการเลนเปนเครองมอระบายความเครยด ความยงยาก ความคบของใจตางๆ ทาใหรสกเปนอสระจากขอจากดตางๆ นอกจากนน การเลนยงเปนเครองมอของอโก (Ego) ทจะแสดงออกมาซงอตลกษณ เชนเดยวกบอด (Id) ทใชความฝนในการแสดงออกซงจตไรสานก (Unconscious) อรคสนสรปวา “การเลนของเดกและการใหเหตผลของผใหญเปนผลตผลเดยวกน แตเกดขนในเวลาทตางกน” (นวลลออ สภาผล. 2527: 73) ทฤษฎการเลนของจอหน เฮนรช เพสตลลอซซ (John Heinrich Pestalozzi 1746-1827) เขาใหความสาคญการการเรยนรดวยการสมผส การสมผสเปนสงสาคญทสด เพราะเขามความเชอวาถาเดกไดประสบการณจากการสมผส เดกจะพฒนาการเรยนร บทเรยนของเขาจงเปนบทเรยนทม วตถสงของประกอบการสอนทเรยกวา “Object Lessons” โดยเฉพาะอยางยงถาเดกไดเรยนรเกยวกบความคดในมโนทศนทเกยวกบทางคณตศาสตร วทยาศาสตรในเรองเกยวกบการนบ การชง การตวงวด การสมผสแงความรสก (กรมการฝกหดครกระทรวงศกษาธการ. 2528: 3)

64 ทฤษฎการเลนของดร.มาเรย มอนเตสซอร (Dr. Maria Montesspri) มแนวคดทวา การ

ยอมรบในเอกตบคคลของเดกแตละคน ดวยการจดการศกษา ใหเหมาะสมกบเอกตบคคล โดยเชอ

วาการแสวงหาความรดวยการใชจต แตเดกจะรบเอาความรโดยตรงดวยความรสกนกคดจากโลก

สวนตว และในสภาวะการดดซมแหงจต “Absorbent mind” แสวงหาความรดวยจต นนแบงขนการ

รบรเปน 2 ระดบ ทเรยกวาจตสานก และจตใตสานก โดยเดกวยแรกเกดถง 3 ขวบนน เปนชวงของ

การใชจตใตสานก (Unconcious) จงควรพฒนาความรสกจากการสมผส หรอประสาทสมผสดวยการ

ด การไดยน การชมรส การดมกลนและการสมผส เดกจะซมซบในความรสกทมตอการสมผสตอของ

ทกๆสง และสาหรบอาย 3-6ป จะเปนชวงทเดกสมผสตอ สภาวะจตของหารเรยนรทเรยกวา

จตสานก (Concious) ซงเดกจะเรยนรจากสงแสดลอมรอบๆ ตวเดกและคอยๆพฒนาประสาทสมผส

ดานตางๆเพ มมากขน ในลกษณะเชนนเดกจะคอยๆ รจกเลอกและกลนกรองความรสกนกคกเพม

มากขนดวย ดร.มอนเตสซอร เชอวาการจดการศกษาใหแกเดก กคอการจดสงแวดลอม ซงหมายถง

การจดวสดอปกรณ และกจกรรมใหเดก สอวสดอปกรณทฝกประสาทสมผสนน เรยก วา Sensory

Materials ซงมคณสมบต 4 ประการ คอ

1. การทาใหถกตองโดยควบคมหรอตรวจสอบดวยตนเองไดวาผด

2. การมคณลกษณะเดนเพยงอยางใดอยางหนง

3. จะตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ

4. สะดดตา ดงดดใจเดก เชน มสสนและสดสวนทเหมาะและดงดดความอยากเลนของเดก

(กรมการฝกหดครกระทรวงศกษาธการ. 2528: 5-6)

4.2 ทฤษฎทางจตใจและอารมณของเดกทเกยวของกบการเลน

ตามแนวความคดของ อรคสนสามารถแบงเปนลาดบขนไดดงน

1. ความไววางใจ – ความไมไววางใจ (Trust-Mistrust) ระหวางแรกเกดถง 1 ป เดก

ในวยนมความ ตองการ 2 ประการ คอ ความตองการทางกาย ไดแก ความตองการอาหารความ

อบอน และความตองการดานจตใจ ไดแก การไดรบความรกจากการกอด การใหนมของมารดา ถา

เดกไดรบการตอบสนองความตองการทงสองอยางอยางเพยงพอกจะทาใหเดกพฒนาความเชอมน

และไววางใจตอตนเอง และผอน ในทางตรงกนขาม ถาเดกไดรบการตอบสนองอยางไมเหมาะสม

เดกกจะเตมไปดวยความหวาดระแวง คดวาในโลกนเตมไปดวยอนตรายไมนาอย

2. ความเปนตวของตวเอง- ความไมมนใจในตวเอง (Autonomy-Doubt) ตงแต 2-3

ป ในวยนเดกจะมพฒนาการดานกลามเนอด ขน การประสานกนระหวางกลามเนอมการทางานดขน

เดกสามารถยน เดน ถอของได ชอบสารวจสงตางๆ รอบตว พยายามทจะชวยเหลอตวเอง ทาสง

ตางๆ ดวยตวเอง การแสดงออกทไดรบการยอมรบจะทาใหเดกพฒนาความเปนตวของตวเองได

ในทางตรงกนขาม การแสดงออกของเด กทถกขดขวาง และไมไดรบการยอมรบ จะทาใหเดกเกด

ความไมมนใจในตวเอง ความสงสยและความอาย และเดกทไดรบการเอาใจใสมากจนเกนไป จะทา

ใหเดกไมกลาทจะทาอะไรดวยตนเอง

65 3. ความคดรเรม- ความรสกผด (Initiative-Guilt) อาย 4-5 ป ในวยนเดกจะชวย

ตวเองไดมากขน แตกยงอยในวงจากด ชอบคยและตงคาถาม ชางสงสย และจนตนาการชอบ

เรยกรองความสนใจจากผอน ชอบแสดงใหผอนรวาตนเองเปนสมาชกของครอบครว สนใจกจกรรม

ทผใหญทา เรมพฒนาความคดรเรมสรางสรรค และชอบทากจกรรมตางๆ ททาทายความสาม ารถ

ความคดรเรมมผลมาจากพฒนาการดานความเชอมนในตนเอง เดกทมความเปนตวของตวเองจะม

ความคดรเรมทด ในทางตรงกนขาม เดกทขาดความเชอมนในตนเองจะเกดความรสกผด เนองจาก

ไมสามารถทาสงตางๆ ไดสาเรจ หรอความสามารถถกลดรอนขดขวาง

การเลนของเดกในวยนเปนวธการทเดกใชแกปญหาความขดแยง ลกษณะการเลนทสาคญ

คอ เพอตนเองมากกวาสวนรวมยงคงเลนคนเดยว แตบางครงเดกกเลนเปนหมเพอแกไขปญหา

ตางๆ รวมกน แตกลมจะไมใหญ ประมาณ 3 คน และยงไมเลนแบงเพศ เดกทถกหามเลนของเลนใน

สงทเขาชอบและสนกแลวจะสงผลตอความคดรเรมและความรสกผดได

4. ความขยนหมนเพยร-ความรสกตาตอย (Industry-Inferiority) อาย 6-11 ป อยใน

สภาวะของเดกตอนปลาย ระยะนเดกจะมความอยากรอยากเหนมากขน ชอบแสวงหาประสบการณ

ใหมๆ อยากแสดงการแก ปญหาตางๆเพอแสดงความเปนผใหญ รจกควบคมอารมณตนเองไดบาง

แตจะแสดงออกในรปหนสถานการณแทนการตอส เรมเปลยนความสมพนธภายในครอบครวไปส

สถาบนอนในสงคม

กจกรรมตางๆ ทแสดงออกไปมตอความรสกกลาวคอ ถาประสบความสาเรจเดกจะเกด

ความรสกภาคภมใจในตนเอง เกดกาลงใจในการปรบปรงตนเอง มองเหนความสามารถของตนเอง

แตถาลมเหลวกจะทาใหเกดปมดวย

ลกษณะการเลนของเดกในวยนคอ จะเรมมความชดเจนในการแบงเพศ และเลนเปนกลม

รจกปรบตวเขาสสงคม ความแตกตางในการเลนทงสองเพศชดเจน มกฎเ กณฑการเลนมากขน และ

ใกลเคยงกบชวตจรงมากขน

4.3 ทฤษฎวาดวยคณคาของการเลน

โอลสน (Olson. 1959) อธบายถงคณคาของการเลนโดยอธบายในรปของทฤษฎซง

เขาแบงออกเปน 3 ทฤษฎ ดวยกน คอ

4.3.1 ทฤษฎการเกดซา (recapitulation theory) ทฤษฎนกลาว ไววาการเลนของ

เดกนนจะตองพฒนาไปตามขนตอน ซงเปนลกษณะทคนทกคนในแตละเชอชาตจะตองผานขนตอน

นนๆ ฉะนนการเลนจะเปนการชใหเหนถงพฒนาการของเดก จากทฤษฎนอาจจะกลาวไดวาเดกใน

อายทใกลเคยงกนในสงคมเดยวกนจะตองเลนคลายๆ กน แตโอล สนพบวาเมอพจารณาถงสงท

เกดขนจรงๆ แลว การเลนของเดกไมไดเปนไปตามทฤษฎทกลาวไว ซงการเลนของเดกจะแตกตาง

ไปตามอายและประสบการณเขาพบวาเดกทอายใกลเคยงกนจะพฒนาการเลนทแตกตางกนอยาง

มาก ซงขนอยกบความสนใจ อกทงเดกทอายตางกนอาจจะเลนในสงทเหมอนๆ กนไดเชนกน

66 4.3.2 ทฤษฎสนทนาการ (recreation theory) ทฤษฎนกลาววาการเลนเปนการลด

ความเครยดและชวยใหผอนคลายอารมณ

4.3.3 ทฤษฎการตระเตรยม (preparatory theory) ทฤษฎนกลาววาการเลนเปนการ

เตรยมเดกไปสชวตและการงาน อกทงเปนการฝกใหเดกรจกแสดงบทบาทตางๆ ทเขาคาดหวงวาจะ

เปนในอนาคตดวย

นอกจากน แฟรงค (Frank. 1957) ยงไดกลาวไววา การเลนเปนวถทางทเดกเรยนในสงท

ไมมใครจะสอนได เปนวถทางใหเขาไดสารวจโลกแหงความเปนจรง ไมวาจะเปนสถานท เ วลา

สงของ สตว และมนษย จงอาจจะกลาวไดวาการเลนเปนการทางานของเดกนนเอง นอกจากนการ

เลนยงทาใหเดกเกดความพงพอใจและสนกสนานอกดวย

สครารฟ (Scrarfe. 1996) มความเหนวาการเลนเปนกระบวนการศกษา โดยทการเลนของ

เดกนน เปนวถทางทเขาจะสารวจ และทดลอง ในเวลาเดยวกนกบทเขาสรางความสมพนธกบโลกท

เขาอยดวยตวเขาเอง ในกระบวนการเลนนนเขาเรยนรทจะเรยน ตลอดจนการเรยนรทจะอยในโลก

ทจะใชชวตในการทางาน และพฒนาทกษะตางๆ นอกจากนนยงจะทาใหเขาเกดความมนใจ และใน

การเลนนนเดกจะเขาใจตวเองตลอดเวลา

เดกจะทดลองเลนของใหมๆ ตลอดเวลาแมวาบางครงจะเปนการเสยง ซงจะเหนไดจาก

การทเดกเลนปน สรางสงตางๆ ขจกรยาน หรอใชเลอยและคอน โดยทไมเคยมประสบการณมากอน

ซงการเลนของพวกนเมอเลนบอยครงเขา กจะทาใหเดกไดพ ฒนาทกษะดขน เมอพฒนาไปถงขน

หนงแลวการเลนเหลานจะไปรวมกบการเลนละครของเดกตอไป

นอกจากนการเลนยงเปนการชวยใหเดกรจกการแกปญหา อกทงทาใหเกดความมนใจใน

ตวเองอกดวย เชน ถาเดกตองการความรกและความสนใจเขาอาจจะแสดงบทบาทของเดกเลกๆ ใน

การแสดงละคร ซงจะทาใหเขาไดรบความรกและความสนใจทตองการ

ดงนนอาจจะสรปไดวา การเลนของเดกนนมคณคาทจะทาใหเดกเกดการเรยนร ซงจะเปน

การชวยใหเดกไดพฒนาทกษะและการสรางความสมพนธในทางสงคม เรยนรทจะใชวสดและ

เครองมอตางๆ ร จกหนาทของตนเอง รจกการทจะเปนผนาและผตาม รจกเรยกรองความตองการ

ของตนเอง เขาใจบทบาทของพอ แม เดก หรอหมอ ในการทเดก ปน เดน กระโดด วง นน เปนการ

ทเดกไดออกกาลงกาย เปนการพฒนากลามเนอใหเจรญเตบโตและแขงแรง อกทงยงไดมโอ กาส

ปฏสมพนธกบคนอนๆ ซงจะทาใหเขาไดสงสรรค และเปนการชวยพฒนาภาษาของเขาอ กดวย(การ

พฒนาพฤตกรรมเดก. 2530: 32-33)

67

5. การพฒนากลามเนอมอหรอกลามเนอมดเลก

5.1 ความหมายของความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก

มผใหความหมายความสามารถในการใชกลามเนอเลกไวพอสรปไดดงน

นวแมน (เบญจมาศ วไล . 2544: 14; อางองจาก Neuman. 1978: 26) กลาววา เปน

กระบวนการของการใชประสาทสมผสใหประสานสมพนธในการทากจกรรมอยางระมดระวง

ฟอรแมน; และฟลท (เบญจมาศ วไล . 2544: 14; อางองจาก Forman; & Fleet. 1980: 3)

หมายถง ความสามารถในการบงคบการเคลอนไหวของกลามเนอแขน มอ และนวมอ ในการทา

กจกรรมตางๆ โดยสมพนธกบการใชสายตา

ออเดร (วรรณ อยคง . 2547: 27; อางองจาก Audrey. 1998: 76) กลาววา ความสามารถ

ในการใชอวยวะเพยงบางสวนโดยเฉพาะมอและนวในการทากจกรรม เชน การตด การเขยน

5.2 ความหมายของทกษะกลามเนอมอของเดก

ความหมายของทกษะกลามเนอมดเลกนนไดมผใหความหมายไว พอสรปไดดงน

สานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2528 ) ไดอธบายความหมายของ

ทกษะกลามเนอมดเลกวาเปนทกษะในการบง คบควบคมกลามเนอนวมอ ในการประกอบกจกรรม

ตางๆ ไดอยางมนคงและคลองแคลว

เนอแมน (สมศร สมบรณ . 2546; อางองจาก Neuman. 1978) ใหความเหนวาทกษะการ

ใชกลามเนอมดเลกเปนกระบวนการของการใชประสาทสมผสใหประสานสมพนธกนในการทา

กจกรรมอยางระมดระวง

อรณวนท ทะพงคแก (2545) ไดกลาวเพมเตมวา ความสามารถของกลามเนอมดเลกไววา

หมายถง การแสดงออกซงทกษะในการควบคมกลาม เนอมอ นวมอ และการทางานประสานกน

ระหวางมอกบสายตาใหสามารถเคลอนไหวและทากจกรรมตางๆ ไดอยางคลองแคลวและสามารถ

หยบจบสมผสวสดตางๆ ดวยความมนคง

พรรณ ช.เจนจต (2545) ไดเนนวาทกษะการใชกลามเนอมดเลกเปนความสามารถในการ

ปรบตวททกษะการใชมอในการปฏบตงานในชวตประจาวนได เชน การชวยเหลอตวเอง การแตง

ตว และการทางานตางๆ ตลอดจนรวมไปถงการเลน

นภเนตร ธรรมบวร (สมศร เมฆไพบลยวฒนา. 2551; อางองจาก นภเนตร ธรรมบวร. 2540)

ยงไดกลาววา ทกษะการใชกลามเนอมดเลกเปนทกษะในการบงคบกลามเนอสวนตางๆ ใหทางาน

ประสานกน ระหวาง ตากบมอ และไดยกตวอยางกจกรรมไว ไดแก การวาดภาพ การลากเสน การ

ตดกระดาษ การรอยลกปดรวมทงการลากเสนตามรอยปะเปนตน

จากขอความขางตน สามารถสรปความหมายของทกษะกลามเนอเลกไดวาหมายถง การ

ทางานทประสานกนของกลามเนอแขน มอ นวมอ โดยใหสมพนธกบการใชสายตาและประสาท

สมผสในการทากจกรรมตางๆ ไดอยางคลองแคลวและมประสทธภาพ

68

5.3 ความสาคญของความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก

จรล คาภารตน (2541: 14) กลาววา ในขณะทเดกกาลงลากเสนในลกษณะขดเขยไปมา

สมองของเดกไดจนตนาการทไรของเขต และทาใหกลามเนอและประสาทตามความสมพนธกน

พฒนา ชชพงศ (2541: 122) กลาววา เปนการพฒนากลามเนอนวมอใหแขงแรงเดกก

พรอมทจะลากลลามอ ซงเปนพนฐานสาคญของการเขยน

ผาณต บญมาก (2541: 85) กลาววา การไดฝกใชนวมอจะเปนพนฐานในการทางานท

ละเอยดออนตอไปจะเขยนหนงสอไดสวย เลนดนตรไดด พมพดดไดคลอง เยบปกถกรอยไดเนยบ

พนสข บณยสวสด (2544: 41) กลาววา การฝกความพรอมดานกลามเนอเลก นวมอให

แขงแรงใชไดอยางคลองแคลว และการฝกความสมพนธระหวางตากบมอชวยใหเดกไดออกกาลง

กลามเนอเลกและพรอมทจะใชในการเขยน

โดยสรปอาจกลาวไดวาคว ามสามารถในการใชกลามเนอเลกมความสาคญตอเดก คอเดก

ทสามารถเคลอนไหวกลามเนอตา มอ นวมอ และแขน จะทาใหสามารถขดเขยนและลากเสนไดด

นนคอความสามารถในการใชกลามเนอเลกมความสาคญตอพนฐานในการพฒนาความสามารถใน

การเขยนตวอกษรในขนตอไป

5.4 การพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก

เบรกเกอร (วลาวณย เผอกมวง . 2536: 24; อางองจาก Baker. 1955: 192-195) ไดกลาว

ไววา การใหเดกไดมโอกาสทากจกรรมตางๆ เชนเลนกลางแจง วาดภาพ และทางานหตถศกษาจะ

ชวยใหเดกมการประสานงานของกลามเนอไดเปนอยางด

แอนเดอรสน ; และแลพพ (เบญจมาศ วไล . 2544: 18; citing Anderson; & Lapp. 1979:

102) ไดแยกวธการฝกความพรอมทางการใชกลามเนอเปน 3 แบบ คอ

แบบท 1 ฝกกลามเนอและฝกการบงคบเครองมอทใชเขยน ใหเดกไดพฒนากลามเนอเลก

ของมอดวยการเลนตางๆ เชน เลนโทรศพท จดโตะ เปลยนเสอตกตา ตดกระดาษดวยกรรไกร เขยน

ภาพดวยนวมอ ป นดนเหนยว ถกสาน และฝกการใชชอลกเขยนกระดานดา หรอใชสเทยนใน

กระดาษแผนใหญๆ

แบบท 2 เพมความสามารถของเดกในการใชภาษา พวกทฝกแบบนเชอวาเปนการหา

ประโยชนมไดใหเดกเรยนเขยนกอนทจะสามารถอธบายสงทเขาคดได เดกเรมเรยนจะตองม

ประสบการณอยางมาก เพอทจะสามารถแสดงความคดดวยตนเองได เมอเดกไดฟงเรองราวตางๆ

เขาจะตองไดรบการกระตนใหไดมโอกาสวพากษวจารณและแสดงความคดเหนโดยเสร การเขยนจง

เปนเครองมออนวเศษสาหรบขยายคาพด ความเขาใจ ตลอดจนถายทอดความรสกนกคดใหผอ น

ทราบ

69 แบบท 3 ใหการฝกฝนเกยวกบพนฐานในการเขยนโดยตรง เรมแรกใชเขยนบนกระดานดา

กอน เพอใหเดกไดใชกลามเนอใหญ เขาใจรปรางตวอกษรทแทจรง และรจกวธเขยนเดกจะไดรบการ

เขยนวงกลมเปนอนดบแรกๆ โดยมการกาหนดทศทางทเรมตนให เชน เขยนรปนาฬกา ขนมกลมๆ

ลกบอล ฟองสบ เปนตน ตอจากนนกเชอมโยงวงกลมกบเสนตรง เชน ใหวาดภาพเกวยนมลอ วาด

ภาพไกงวงมขนไหทหางวาดภาพไมตะพดมหวกลม

จากเอกสารทกลาวมาสรปไดวา การพฒนาความสามารถในการใชกลามเนอเลกนนทาได

โดยใหเดกฝกทกษะในการใชมอหยบจบสมผสกบวตถและทากจกรรมตางๆ เพอใหเดกไดเลนอยาง

สมาเสมอ การจดกจกรรมทเราความสนใจจะชวยใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลนและไมเกด

ความคบของใจ ทงยงชวยสงเสรมใหการประสานงานระหวางสายตาและมอเปนไปอยางกลมกลนซง

จะเปนพนฐานของการเขยนตอไป

5.5 การสงเสรมทกษะกลามเนอมดเลก

กระทรวงศกษาธการ (2546) ไดอธบายถงการสงเสรมทกษะการใชกลามเนอมดเลกไวใน

หลกสตรการศกษาปฐมวยวา การจดกจกรรมประจาวนนนไดมการสงเสรมทกษะการใชกลามเนอมด

เลกสอดแทรกไว เพอใหเดกไดพฒนาความแขงแรงของกลามเนอมดเลก และการประสานสมพนธ

ระหวางมอกบตา ดงนนหลกการจดกจกรรมทาไดโดยใหเดกไดเลนเครองเลนสมผส เลนเกมตอภาพ

ฝกชวยเหลอตนเองในเรองการแตงกาย หยบจบชอนสอม รวมทงการใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน

กรรไกร พกน ดนเหนยวเปนตน

นตยา ประพฤตกจ (2539) ยงไดกลาวถงความเกยวของในเรองการสงเสรมทกษะการใช

กลามเนอมดเลกโดยเนนไปทการใหเดกไดสมผสกบอปกรณ ศลปะ ดงเชน การพฒนากลามเนอมด

เลกทเกดจากการใหเดกไดใชกรรไกรตด และตดแปะการตกแตงภาพขนาดใหญ การระบายสดวยส

เทยนหรอสชอลก การวาดภาพ การเลนเกมตอภาพ สรางหนยนต หรอของเลน การตอบลอกชนด

เลก การปกหมดบนแผนกระดาน ทงนครควรมบทบาทในการใหการสนบสนน ไมควรกาหนดวาเดก

จะตองทากจกรรมประเภทนเปนเวลานานเทาไหร เพราะเดกบางคนทชอบใชกลามเนอมดเลกนน

ตองอาศยการทางานประสานกนระหวางมอและสายตา

จากทกลาวมาขางตนจงพอสรปถงวธการสงเสรมทกษะการใชกลามเนอมดเลกในเดกได

วาควรจดใหเปนสวนหนงของกจกรรมในแตละวนของเดก ซงทาไดโดยการเลนเกมตางๆ ทตองใช

การสมผส เชน การตอภาพ การตอบลอก หรออาจจดเปนกจกรรมศลปะทใหเดกไดหยบ จบ วสด

อปกรณตางๆ ไมวาจะเปนกรรไกร กาว พกน ดนเหนยวหรอดนนามนเปนตน ซ งกจกรรมเหลานจะ

สงเสรมใหกลามเนอมดเลกของเดกสามารถเจรญ เตบโตไดด และมความแขงแรง อกทงยงรวมไป

ถงประสทธภาพการทางานทประสานกนระหวางมอและสายตาทเพมขนอกดวย

70 เกณฑประเมนผลพฒนาการทกษะกลามเนอมดเลก

Mcafee and Leong (นภเนตร ธรรมบวร. 2549; อางองจาก Mcafee; & Leong. 1994)

ไดกลาวถงการประเมนผลพฒนาการดานการใชกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวย โดยการสงเกตจาก

ลกษณะตางๆ ดงน

ความคลองแคลว (Dexterity) ดทระดบความชานาญในการใชมอ และนว เดกควรจะ

สามารถใชนวไดอยางคลอ งแคลว มอขางใดขางหนงหรอนวใดนวหนง อาจจะมความคลองแคลว

มากกวามออกขางหนงหรอนวอนๆ

ความยดหยน (Flexibility) หมายถง ความสามารถในการเคลอนไหวนวและมอไดเตม

ขดจากดของการเคลอนไหวนนๆ นวและมอควรจะเคลอนไหวไดอยางคลองแคลว ไมควรจะแขงทอ

ความแมนยาและความสามารถในการควบคม (Precision and control) หมายถง การท

เดกสามารถควบคมการใชกลามเนอนวและมอได ทงนโดยขนอยกบสถานการณทกาหนดให เชน

การระบายสในภาพใหญและระบายสในภาพเลก

การประสานกน (Coordination) การใชกลามเนอนวและมอทงสองขางควรมการประสาน

สมพนธกน เชน ในการตกกระดาษ มอขางทถอกระดาษและมอขางทถอกรรไกรควรทางาน

ประสานกน

การรวมกนของการรบรดานประสาทสมผส (Sensory perceptual integration) หมายถง

การประสานกนระหวางการรบรดานประสาทสมผสและการใชกลามเนอเลก เชน การตดรปภาพการ

วาดรปตามแบบ หรอการวาดรปตามรอยปะ

5.6 งานวจยทเกยวของกบทกษะกลามเนอมดเลก


จนทมา การะเกษ (ธญวล พวงชาต . 2545; อางองจาก จนทมา การะเกษ . 2540) ไดทา

การศกษาผลการจดประสบการณโดยใชชดกจกรรมการฉกกระดาษในกจกรรมศลปะสรางสรรคเพอ

พฒนากลามเนอเลกของนกเรยนชนอนบาลปท 1 โดยใชชดกจกรรมการฉกกระดาษในกจกรรม

ศลปะสรางสรรคในดานความสามารถทางดานกลามเนอเลก ทกษะการทางานกลม ความมวนยและ

ความพงพอใจ ผลการวจยพบวา เมอเดกไดรบการจดประสบการณทางดานชดการรอย ชดการตด

ชดการตดชดการวาดและชดการตอแลว เดกมพฒนาการ ทางดานกลามเนอมดเลกเพมขน อกทงยง

มวนยรวมไปถงทกษะการทางานเปนกลมเพมขนอกดวย และผลการเปรยบเทยบความสามารถ

ทางดานกลามเนอเลก หลงเรยนกบกอนเรยนโดยใช t-test ในกรณกลมตวอยางไมเปนอสระตอกน

พบวาในภาพรวมเดกมความสามารถทางดานกลามเนอมดเลกหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยทเดกมความ สามารถทางดานกลามเนอมดเลกทก ชดหลงเรยน

สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

71 เบญจวรรณ วงศศกด (2547) ไดศกษาผลการจดกจกรรมคาคลองจองประกอบการเลนนว

มอทมตอความสามารถในการใชกลามเนอเลกของเดกปฐมวย โรงเรยนวดทางหลวงโพธทอง

จงหวดนนทบร ผลการวจยพบว า เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมคาคลองจองประกอบการเลน

นวมอมความสามารถในการใชกลามเนอเลกสงขนอยางมนยสาคญทางสถต

งานวจยทเกยวของตางประเทศ

ฮลการ (พรรณ ช.เจนจต. 2545; อางองจาก Hilgard. 1932) ไดศกษาคนควาเรองความ

พรอม พบวาเ ดกทมอายมากกวามวฒภาวะมากกวาจะเขยนรปไดเรวและงายกวาเดกทมอายนอย

จากการทดลองกบเดกกลมหนงอายประมาณ 2-3 ขวบ โดยการฝกใหตดกระดม ปนบนได และการ

ใชกรรไกร เปนเวลา 12 อาทตย เปรยบเทยบกบเดกอกกลมหนงซงเปนกลมควบคมไมไดรบก ารฝก

ใหทากจกรรมตางๆ ดงกลมทดลอง เดกกลมนอายแกกวาเดกกลมแรก 3 เดอน ผลปรากฏวาหลง

การฝกหด 12 อาทตย เดกในกลมทดลองสามารถทากจกรรมเหลานไดดกวากลมควบคม หลงจาก

นน กลมควบคมไดรบการแนะนาใหทากจกรรมตางๆ ดงกลาวขางตนภายในเวลา 1 อาทตย ผล

ปรากฏวาเดกกลมนทาไดดเทากบกลมแรกซงไดรบการฝกหดมาเปนเวลา 3 เดอน ผลจากการ

ทดลองน สรปไดวาเดกอายมากกวาใชเวลาในการฝกการใชกลามเนอเลกนอยกวาเดกทมอายนอย

เดนนส (สมศร สมบรณ . 2546; อางองจาก Dennis. 1941) ไดทาการทดลองเกยวกบ

พฒนาการทางดานกลามเนอโดยใชฝาแฝดเทยม (Fraternal Twins) นามาเลยงโดยแยกเดกไวและ

ไมใหฝกหดเกยวกบการใชกลามเนอเลยจนกระทงอาย 9 เดอนเมอมาเปรยบเทยบกบเดกทไดรบ

การเลยงดแบบธรรมดาปรากฏวามพฒนาการทางกลามเนอคลายคล งกน นอกจากนพบวาการ

ตอบสนองธรรมดาๆ เดกสามารถทาไดดวยตนเอง ไมตองมการเหนการสอนหรอการเลยนแบบการ

ตอบสนองในปแรกเปนไดดวยตนเองทงสน และเมออาย 2 ขวบ ขนไป การตอบสนองตางๆ ไมได

เกดขนกบตวเดกเองโดยเฉพาะแตอยางเดยว แตจะขนกบสงแวดลอมทางสงคมเขามาเกยวของดวย

เพราะเดกไดเรยนรส งแวดลอมทางสงคมเพมขน

บทท 3

วธดาเนนการวจย

การศกษาและพฒนาชดของเลนประเภทฝกการใชประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตก ทม

ปญหาการควบคมกลามเนอมอ ผวจยไดกาหนดขนตอนในการดาเนนการวจยไว ดงน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจย

ประชากร คอ กลมแบบรางของเลนประเภทฝกประสาทสมผสการประสานสมพนธระหวาง

มอและตา จากการศกษาของเลนทมอยแลวในทองตลาด เพ อเปนความรเบองตนกอนทาการวจย

และพฒนาของเลน จานวน 10 แบบ ตามหลกการแลทฤษฎการเลน สาหรบเดกออทสตกทมชวง

อายระหวาง 5 – 10 ป



การกาหนดกลมตวอยาง ใชวธการสมแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยเลอกแบบ

รางของเลนประเภทฝกประสาทสมผสระหวางมอและตา จานวน 10 แบบ และคดเลอกกลมตวอยาง

โดยผเชยวชาญ จานวน 2 คน คดเลอกรปแบบของเลนจากกลมตวอยางทมความคดเหนสอดคลอง

ตรงกน จานวน 1 แบบ

การสรางเครองมอทใชในงานวจย

ในการศกษาครงน ผวจยไดสรางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอประกอบการ

ศกษาวจย ไดแก แบบสมภาษณ และแบบประเมน

73

1.1 แบบสมภาษณ

ผวจยดาเนนการสรางแบบสมภาษณ เรอง การศกษาและพฒนาชดของเลนประเภทฝก

ประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกท มปญหาการควบคมกลามเนอมอ สมภาษณผเชยวชาญหรอม

ความเกยวของกบเดกออทสตก โดยแบงประเดนการสมภาษณ 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสมภาษณ

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบเดกออทสตก

2.1 การเลนของเดกออทสตก

- ความสนใจเกยวกบการเลนของเดกออทสตก

- รปแบบหรอวธการเลนของเดกออทสตก

- ความตองการในการเลนของเดกออทสตก

2.2 พฤตกรรมการเลนของเดกออทสตก

- ลกษณะหรอพฤตกรรมการเลนของเดกออทสตก

- ความแตกตางในพฤตกรรมการเลนระหวางเดกออทสตกและเดกปกต

- ขอควรปฏบตหรอขอหามในการเลนสาหรบเดกออทสตก

ตอนท 3 ขอมลเกยวกบการออกแบบชดของเลน

3.1 รปแบบของเลนทเหมาะสมกบเดกออทสตก

3.2 ประเภทของเลนทเหมาะสมกบเดกออทสตก

3.3 คณสมบตเดนของของเลนสาหรบเดกออทสตก

3.4 คณสมบตของเลนทเหมาะสมกบสภาพปญหาของเดกออทสตก

3.5 คณลกษณะของเลนทเหมาะสม ไดแก ส รปราง รปทรง วสด ขนาด นาหนก

ความปลอดภย และคณลกษณะเฉพาะอนๆ

1.2 แบบประเมนของเลน

ผวจยไดดาเนนการจดทาแบบประเมนของเลนในทองตลาด ประเภทฝกประสาทสมผส ซง

จะพจารณาจาก ของเลนท ใหความสาคญในการ ฝกการประสานสมพนธระหวางมอและตา เทานน

ทงนเพอใหเปนไปตามความมงหมายของการวจย คอ เพอศกษาคณสมบตของเลนประเภทฝกการ

ใชประสาทสมผสระหวางมอและตาสาหรบเดกปกต เพอพฒนาชดของเลนสาหรบเดกออทสตก โดย

ทาการศกษาคณสมบตของเลน ในทองตลา ด กาหนดกลมตวอยางโดยวธการสมแบบเจาะจง

(Purposive Sampling) จานวน 30 ชน เลอกแบบของเลนทมคณสมบตเหมาะสมจานวน 5 ชน ทม

คะแนนเฉลยสงสด จากผประเมน 10 คน ไดแก ผปกครอง ครประจาชน และผทเกยวของกบเดก

ออทสตก เพอวเคราะหและสรปเปนฐานขอมลในการสรางกรอบแนวคดในการออกแบบของเลน ซง

จะนามาวเคราะหรวมกบแบบสมภาษณ และการทบทวนวรรณกรรม โดยมขนตอนการประเมน ดงน

74

ตอนท 1 ขอมลทวไปของของเลน

ตอนท 2 ประเภทของเลน

ตอนท 3 พจารณาถงคณสมบตของเลน

ดานรางกาย

- ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง

- ฝกการประสานมอและตา

- ฝกกลามเนอเลก

- ฝกกลามเนอใหญผอนคลาย สมอง ประสาท จตใจ

- เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย

ดานจตวทยา

- สงเสรมการใชภาษา

- ฝกการสงเกตและการรบร

- ฝกการชวยเหลอตนเอง

- ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง

- ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ

- ฝกความเขาใจ

- ฝกคดแกปญหา

- ฝกการเขาสงคม

ตอนท 4 พจารณาโทษทเดกจะไดรบจากการเลนอยในระดบใด

- ไดรบสารพษจากการสดหายใจ

- ไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง

- ไดรบสารพษเขาทางตา

- ไดรบสารพษทางปาก

- ไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ

- ใหโทษตอประสาท ตา ห

ตอนท 5 รปแบบและความคงทน

ตอนท 6 ความปลอดภย

การจดกระทาและวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลน ผวจยวเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป (SPSS)

ดงน

1. การหาคาความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage)

2. การหาคาเฉลย (Mean) ของขอมล

75

โดยแบงระดบการประเมนเปน 5 ระดบ (ฉววรรณ จงเจรญ.2528:92) คอ

ระดบ 4 หมายถง คณสมบตเหมาะสมมากทสด

ระดบ 3 หมายถง คณสมบตเหมาะสมมาก

ระดบ 2 หมายถง คณสมบตเหมาะสมพอใช

ระดบ 1 หมายถง คณสมบตเหมาะสมนอย

ระดบ 0 หมายถง ไมมคณสมบตเลย

ผวจยใชเกณฑคาเฉลยในการแปลผลโดยใชสตรการคานวณความกวางของอนตรภาคชน

ดงน

เกณฑคะแนนเฉลยของคาระดบความคดเหน มดงน

คะแนนเฉลย 3.51 – 4.00 มคณสมบตเหมาะสมมากทสด

คะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 มคณสมบตเหมาะสมมาก

คะแนนเฉลย 1.51 – 2.51 มคณสมบตเหมาะสมพอใช

คะแนนเฉลย 0.51 – 1.50 มคณสมบตเหมาะสมนอย

คะแนนเฉลย 0.00 – 0.50 ไมมคณสมบตเลย

การตรวจสอบเครองมอ

ขนท 1 ผวจยนาแบบสมภาษณ และแบบประเมนของเลนนาเสนอผทรงคณวฒ ทาการ

พจารณาตรวจสอบ และแกไขความถกตองของเนอหา และความเหมาะสมของสานวนภาษา ทจะ

ไดรบจากการสอบถาม

ขนท 2 ดาเนนการแกไขแบบสมภาษณ และแบบประเมน และขอความอนเคราะห

ผทรงคณวฒพจารณาตรวจสอบความถกตอง ไดแก

- ดร.กรกลด คาสข คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

- คณพนดา มาสกล ผเชยวชาญดานเดกออทสตก

- คณอไรวรรณ เจรญถาวรพานช ผเชยวชาญดานเดกออทสตก

ขนท 3 นาแบบสมภาษณทแกไขแลวนาไปสมภาษณผเชยวชาญหรอผ เกยวของกบเดก

ออทสตกในเชงลกเพอหาความเหมาะสมของรปแบบชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบ

เดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ และนาแบบประเมนของเลนประเมนของเลนท

คดเลอกเลอกจากทองตลาดจานวน 30 ชน ประเมนของเลน โดยกลมคนทมความเกยวของกบเดก

ออทสตกไดแก ผปกครอง ครประจาชน และผเกยวของกบเดกออทสตกจานวน 10 คน เพอคนหาวา

ของเลนแบบใดในทองตลาดทมคณสมบตเหมาะสมในการ พฒนาเปนของเลนสาหรบเดกออทส ตกท

มปญหาการควบคมกลามเนอมอ

76

1.3 แบบประเมนแบบรางของเลน

ผวจยดาเนนการประเมนความคดเหนจากผเชยวชาญเพอคดเลอกแบบรางชดของเลน

ประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ แบบรางชดของ

เลนเกดจากการวเคราะหและสงเคราะหจากการสมภาษณผเชยวชาญหรอผเกยวของกบเดกออทสตก

จานวน 10 แบบ และนาแบบรางดงกลาวเสนอผเชยวชาญประเมน โดยแบบประเมนนน แบงเปน

2 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบประเมนรปแบบความเหมาะสมจากแบบรางชดของเลนประเภทฝกประสาท

สมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ ในดานตางๆ ดงน

- ดานโครงสรางและรปแบบ

- ดานคณสมบตของของเลน

- ดานความเหมาะสมของวสด

- ดานความปลอดภย

ตอนท 2 การแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะ

การจดกระทาและวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมลน ผวจยวเคราะหโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป (SPSS)

ดงน

1. การหาคาความถ (Frequency) และรอยละ (Percentage)

2. การหาคาเฉลย (Mean) ของขอมล

โดยแบงระดบการประเมนเปน 5 ระดบ (พรพมล พจนาพมล.2551:57) ดงน

ระดบ 5 หมายถง ผลการประเมนในระดบดมาก

ระดบ 4 หมายถง ผลการประเมนในระดบมาก

ระดบ 3 หมายถง ผลการประเมนในระดบพอใช

ระดบ 2 หมายถง ผลการประเมนในระดบตองปรบปรง

ระดบ 1 หมายถง ผลการประเมนในระดบไมม

ผวจยใชเกณฑคาเฉลยในการแปลผลโดยใชสตรการคานวณความกวางของอนตรภาคชน ดงน

เกณฑคะแนนเฉลยของคาระดบความคดเหน มดงน

คะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 มผลการประเมนในระดบดมาก

คะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 มมผลการประเมนในระดบมาก

คะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 มผลการประเมนในระดบพอใช

คะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 มผลการประเมนในระดบควรปรบปรง

คะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 มผลการประเมนในระดบใชไมม

77

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดทาการสารวจและเกบรวบรวมขอมลในการศกษา ดงน

1. สบคนขอมล และเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารและงานวจยตางๆทเกยวของไดแก

ขอมลเกยวกบเดกออทสตก ขอมลดานทฤษฎการเลน หลกการของของเลน และการออกแบบของ

เลนสาหรบเดก

2. ศกษาดวยการลงภาคสนาม การเกบขอมลจากการสมภาษณเชงลก การเกบรวบรวม

ขอมลจากแบบประเมนจากผทเกยวของไดแก ผปกครอง นกจตวทยา จตแพทย รวมถงการสงเกต

พฤตกรรมเดกออทสตก ไดแก พฤ ตกรรมการเลน พฤตกรรมการใชมอของเดกออทสตก และ

การศกษารปแบบของของเลนประเภทฝกประสาทสมผสการประสานระหวางมอและตาในทองตลาด

การจดกระทาขอมลและการวเคราะหขอมล ผวจยไดนาขอมลจากเอกสาร งานวจย และการเกบรวบรวมขอมลภาคสนามมาศกษา

วเคราะหขอมลตามจดมงหมาย และประเดนทไดกาหนดไวในขอบเขตของเนอหา ตามขนตอน ดงน

1. นาขอมลทไดจากการทบทวนวรรณกรรม การศกษาเอกสาร งานวจยทเกยวของ แบบ

สมภาษณ และแบบประเมนของเลนมาทาการจดระบบขอมล

2. สงเคราะหขอมล นาผลการวเคราะหมากาหนดรปแบบในการออกชดของเลนประเภท

ฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ

3. ทาการออกแบบและรางแบบชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตก

ทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ และบนทกขอมลจากแบบประเมนอยางเปนระบบตามความมง

หมายและประเดนการวจย ดงน





4. ประเมนแบบราง โดยประธาน กรรมการและผเชยวชาญเกยวกบเดกออทสตกเพอเลอก

แบบราง ตามเกณฑทต งไว สมภาษณและปรกษาเชงลกกบ

78

การเกบรวบรวมขอมลจาก

การลงภาคสนาม

วธการดาเนนการวจย

การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลจาก

เอกสารและงานวจยทเกยวของ • แบบสมภาษณ

• การสงเกต

• แบบประเมนของเลน

• ทดลองจรงจาก

กลมเปาหมาย การจดกระทาและวเคราะห และสรปขอมล

รางแบบ Sketch

ประเมนแบบรางโดยผเชยวชาญ

คดเลอกแบบทเหมาะสม

ทาหนจาลอง

พฒนาตนแบบ และปรบแก

ตามคาแนะนา

ผลตชนงานจรง

เผยแพรผลงานวจย

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนมงศกษาการวจยเรอง การศกษาและพฒนาชดของเลนประเภทฝกประสาท

สมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ ผวจยไดทาการเกบขอมลโดแบง

ขนตอนการทางานเปน 3 ขนตอน ดงน

การวเคราะหขอมล

1. การวเคราะหขอมลจากการทบทวนวรรณกรรมและจากแบบสมภาษณ

จากการทบทวนวรรณกรรม และการรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเชงลก เพอหากรอบ

ของแนวคด ผวจยเลงเหนวาชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหา

การควบคมกลามเนอมอ อาศยกรอบแนวคดและทฤษฎตางๆซงสามารถสรปได ดงน

1.1 กรอบแนวคดเกยวกบเดกออทสตก

ศรเรอนแกว แกวกงวาน เดกออทสตกมพฤตกรรมทาอะไรซาๆ มการเคลอนไหวแบบ

ใดแบบเดยว หมกมนกบสงใดสงหนงเปนเวลานาน

ศรยา นยมธรรม เดกออทสตกมปญหาทางสงคม เก บตวคนเดยว มปญหาการสอสาร

และไมเขาใจการสอความหมาย และชอบการเคลอนไหว

วาสน วพทนะพร เดกออทสตกสามารถรบรส งรอบขางไดงายกวาการฟงเสยง เดก

ออทสตกจานวนมาก การทางานของสมองขางขวาจะดเกนก วาปกต ทาใหมความสามารถพเศษใน

การเหนและการจาทดเปนพเศษ

พนดา มาสกล เดกออท สตกจะรสกอบอนและปลอดภยเมอมสงของหรอของเลนหรอ

ตกตาทสรางขนหรอทา ขนดวยตนเอง (สมภาษณ เมอวนท 21 ธนวาคม 2554 โรงเรยนอนบาลเขม

ทอง)

อไรวรรณ เจรญถาวรพานช เดกออทสตกจาเปนภาพ เนองจากเดกออทสตกมปญหา

การเชอมโยงของขอมลระหวางของจรงกบของเทยม (สมภาษณ เมอวนท 5 มกราคม 2555 สานก

การกฬา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร)

บานพฒนาการครออ สาเหตของการเกดภาวะออทสตก 0เกดจากความผดปกตทาง

สมองและระบบประสามสมผสมาตงแตกอนและหรอหล งคลอด 0 ความผดปกตดงกลาวทาใหการรบร

ทางประสาทสมผสทง 5 คอ ผวหนง ตา ห จมก ลน เบยงเบน ผดแผกไปจากคนปกต สงผลใหการ

ประมวลผลขอมลในสมองผดปกต ซงในสวนของเนอมความผดปกตจงทาใหการรบรขอมลท

เบยงเบนผดแผก แตกตางจากคนปกต จงทาใหกา รประมวลผลขอมลในสมองของเดกออทสตก

แตกตางไปจากคนปกต

80

ธนวรรณ เวยงสมา จากการสงเกตพฤตกรรมของกลมตวอยาง และการเกบรวบรวม

ขอมลเอกสารงานวจยตางๆ พบวา เดกออทสตก เปนเดกทมโลกสวนตว ถาบคคลโดยทวไป หาก

ไมสงเกตและมความสมพนธโดยตรง จะไ มรวา เดกมความตองการอะไร เนองจากเดกออทสตกม

ปญหาทางดานการสอสารเปนหลก และการไมชอบสงคมเปนสวนหนงททาใหเดกขาดพฒนาการท

ควรจะเปนในเดกปกต นอกจากนยง ศกษาวจยทเกยวของ กบของเลนทใชในการพฒนาศกยภาพ

ของเดกออทสตก สรปไดวา

1) ตกตาททาจากวสดธรรมชาต เชน ฟาง ลกปด เพอเรยนรประสบการณ การ

ใชมอและการสมผส

2) หนยนต การสงเสรมดาน พฤตกรรมทาซา เคลอนยายได เสรมสรางเรยนร

เพมทกษะการสอสารและสงคม เปดโอกาสใหเดกออทสตก ปรบพฤตกรรมการเรยนรจากการ

ทาซาๆ เปนการเพมประสบการณทางออม

3) Water table ภาพสะทอนของการเคลอนไหวของผวหนา แสงสะทอน เพอดง

ความสนใจ

4) เสอผา ทออกแบบสาหรบเดก เพอใหเดกรบรทางกายสมผส สมดล การรบร

ทางกายเพราะเสอผาเปนเสมอนตวตน

5) เลนแตงกลอน เพอโยงใยถงทกษะการใชภาษาเพอการสอสาร

6) ของเลนทมลกษณะคลายกาไลขอมอ โดยอาศยลกษณะของวสดทมผวความ

มน แสงสะทอนทตางกน ภายในบรรจดวยฟองนา เพอชวยพฒนาการสงเกต การสมผส การรบร

ทต งของวตถ, การรบรทางรปทรง, การรบรทางขนาด, การรบรทางพนผว

7) ของเลนทได รบการออกแบบเพอสงเสรมการเรยนรดวยตนเองนน เนนการ

ฝกพฒนาการของเดกทางสภาวะแวดลอม ทางดานสงคม อารมณและสงแวดลอม

8) ของเลนทมอยในทองตลาดทนามาทดสอบกบเดกกลมตวอยางเดกมความ

สนใจกบของเลนอยในระดบหนง สาหรบของเลนทเดกไมเคยเลน มการคนหา และสนใจจาก

โครงสราง เชน ของเลนทบดได หรอ รบบนสปรง หรอลกโปรงบรรจแปงมนทใชในการพฒนา

กลามเนอ เมอเดกคนหาความสาคญของเลน จนพอใจแลว กเลกเลน

9) ของเลนประเภทกลมบลอกชวยในการเสรมสรางจตนาการ ปฏสมพนธกบ

สงคม(เลนรวมกน) สมผส การรบรทางพนผว แสงสะทอน การแยกแยะส ของเลนในกลมน ชวยใน

การเสรมสรางจนตนาการ สรางปฏสมพนธกบสงคม (เลนรวมกน) การใชมอ และการสมผส การรบร

ทางพนผว แสงสะทอน และการแยกแยะส

10) กลมของเลนทเกยวของกบการสอสาร ชวยในการสอความหมาย รปราง ส

รปทรง เรขาคณต ความแขงแรงกาย วธเลน เชน ใหเดกเลอกรปทรงตาง และใหเดกโยนไปท

เปาหมาย ของเลนกลมน ใชเกยวกบการสอสาร ชวยในการสอความหมาย เรยนรเร องรปราง เรยนร

เรองส รปทรงเรขาคณต ความแขงแรงกาย (โยนใชกลามเนอของแขน)

81

11) กลมของเลนทเกยวของมตของระยะทางเปนถงผาขนาด 3 นว ภายใน

บรรจเมลดถวเขยว วธเลน คลายการเลนหมากเกบ โดยใชโยนรบ ทาใหเดกรบรมตของระยะทาง

ชวยในการรบรทศทาง และความสมพนธระหวางสายตาและมอ ส สมผส พนผว

12) กลมของเลนทเกยวของกบกลไก กลมของเลนทเกยวของกลไก ชวยในการ

รบรทางมตวทยาศาสตร ศลปะ การพฒนากลามเนอ จนตนาการ การสมผส แสงสะทอนส รทรง


พรจตร ธนจตศรพงษ เดกพเศษจะไมแนใจในความสมพนธกบผใหญทเพงรจก การ

สรางความสมพนธทดยงไมสามารถสรางความรสกปลอดภยเพอการแสดงออกอยางเปดเผยของเดก

ได การรกษาความสมาเสมอในปฏสมพนธ บรรยากาศและสงแวดลอม เพอใหเดกคาดการณไดวาจะ

ทาอะไรตอไป เพอลดความไมแนนอน และความวตกกงวลทมอยมากในเดกพเศษ

1.2 กรอบแนวคด แนวทางหรอการพฒนากลามเนอมอ

นวแมน Neumanอางโดยสมศร สมบรณ ใหความเหนวา การใชกลามเนอมดเลกเปน

กระบวนการของการใชประสาทสมผสใหประสานสมพนธกนในการทากจกรรมอยางระมดระวง

อรณวนท ทะพงคแก ความสามารถของกลามเนอมดเลก หมายถงการแสดง ทกษะการ

ควบคมกลามเนอมอ นวมอ และการทางานประสานกนระหวางมอกบสายตาใหสามารถเคลอนไหว

และทากจกรรมตางๆไดอยางคลองแคลวและสามารถหยบจบวสดตางๆดวยความมนคง

ทกษะกลามเนอมดเลก หมายถง การทางานประสานกนของกลามเนอแขน มอ นวมอ

โดยใหสมพนธกบการใชสายตาและประสาทสมผสในการทากจกรรมตางๆไดอยางคลองแคลวและม

ประสทธภาพ

การพฒนากลามเนอมอ ไดแก การแตงตว การวาดภาพ การลากเสน การตดกระดาษ

การรอยลกปด การลากเสนตามรอยปะ

กระทรวงศกษาธการ กลาวถงการสงเสรมทกษะการใชกลามเนอมดเลกในหลกสตรปฐม

ศกษา โดยใหเดกไดเลนสมผส เลนเกมตอภาพ ฝกชวยเหลอตนเองในเรองการแตงกาย หยบจบ

ชอนสอม รวมทงการใชอปกรณศลปะ เชน สเทยน กรรไกร พกน ดนเหนยว เพอพฒนาความ

แขงแรงของกลามเนอมดเลก

เบรกเกอร อางโดยวลาวณย เผอกมวง ก ารใหเดกไดมโอกาสทากจกรรมตางๆ เชน

เลนกลางแจง วาดภาพ และทางานห ตถศกษาจะชวยใหเดกมการประสานงานของกลามเนอไดเปน

อยางด

แอนเดอรสน และแลพพ อางโดยเบญจมาศ วไล การฝกกลามเนอ ดวยการเลน

โทรศพท จดโตะ เปลยนเสอตกตา ตดกระดาษดวยกรรไก ร เขยนภาพดวยนวมอ ป นดนเหน ยว ถก

สาน ทาใหเดกไดพฒนากลามเนอมดเลก

82

2. กรอบแนวคดเพอการออกแบบของเลนสาหรบเดกออทสตก

ศาสตราจารยศรยา นยมธรรม กล าวถงของเลนเปนสอทลดพฤตกรรมทางสงคมและ

อารมณ สรางความเขาใจทางภาษา ของเลนสามารถสอนใหเดก ออทสตกเขาใจพฒนาการทางดาน

สงคมและการควบคมอารมณ

กองสขภาพจต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กลาวถงมมมองทางศลปะดงน

“ศลปะเปนสอทแสดงออกใหเหนถงความคดสรางสรรค และจนตนาการ เปนการสะทอนการรบร

และเรยนรจากสภาพแวดลอมทคนเคย” และมประโยชนในดานตางๆ ดงน

1. เสรมพฒนาการ : สมอง สายตา ทกษะการใชมอ

2. กระตนความคดสรางสรรค

3. ระบายอารมณ ผอนคลายความเครยด

4. รจกสงเกต และแกปญหา

5. ศลปะยงชวยสรางนสยรกการปฏบต เพราะศลปะเปนสงทตองลงมอทา

ฝายจตวทย า โรงพยาบาลราชานกล กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข ใหทศนะของ

การเลน ดงน “การเลน ชวยทาใหเดกมการเคลอนไหวอยเสมอ และเปนการฝงรากฐานของการ

พฒนาทางสตปญญา”

รองศาสตราจารย ดร.วชย วงษใหญ มองกระบวนการเรยนรทเนนการกระทา ไวดงน “การ

จดกระบวนการเรยนรทเนนการกระทา (Active learning) โดยนาการเคลอนไหว การปฏบตการใช

ดนตร ศลปะ เขามาผสมผสานในการออกแบบกจกรรมการเรยนรและจดกจกรรมการเรยนรเพอให

ผเรยนมความสขและเพมพลงการเรยนรไดมากขน”

ประสาร มาลากล ณ อยธยา กลาววา กจกรรมตางๆของวชาศลปะนนมคณคาในดานจต

บาบด โดยชวยใหเดกทมความตองการพเศษไดระบายอารมณทเครงเครยด เชน ความโกรธ ความ

วตกกงวล ชวยขจดความรสกดวยคา ไมสมปรารถนา ขาดความมนใจ ความพการ ชวยระบายความ

ทกข และชวยเขาใจปญหาและความตองการของเดก

ลออ ชตกร กลาววา กจกรรมศลปะ หมายถงกจกรรมการวาดภาพดวยสเทยน การป นดน

นามน การเลนส ฉกกระดาษ สามารถพฒนาทกษะการใชมอ กลามเนอ และความคดสรางสรรคได

อยางด

อภสร จรญชวนเพท ใหความเหนวา กจกรรมศลปะนอกจากเดกไดแสดงความรส กนกคด

ใหผใหญทราบแลว ยงชวยผอนคลายความคบของใจทางอารมณ โดยผานการเลน การบรรยายผาน

ผลงานจากการวาด การเขยน และสงเสรมพฒนาการทางดานภาษา ยงไปกวานนความสาเรจในการ

สรางสรรคจะชวยใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเอง

สานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต สรปความสาคญของกจกรรมศลปะ ดงน

1. ควรจดวางวสดหรออปกรณไวในททควรหยบจบไดงาย เพอเดกไดมโอกาสเลอก

หยบหรจบไดอยางอสระ

83

2. การชนชมผลงานของเดก โดยฝกใหเดกรจกการสงเกต สงรอบตว เหนสงผด

แผลกในสงธรรมดา

3. เดกควรไดทาตามความพอใจและเกดความเพลดเพลนสนกสนาน การไดพดคย

แลกเปลยนความคดเหนกบเพอน เปนการพฒนาภาษา ตระหนกถงคณคาของความเปนมนษย

4. กจกรรมศลปะชวยสรางลกษณะนสยทด

5. กจกรรมศลปะชวยพฒนากลามเนอมอ และพฒนาความสมพนธระหวางมอและ

สายตาควบคกนไป

6. กจกรรมศลปะชวยใหเดกรจกสารวจ คนควา ทดลอง เดกจะชอบทากจกรรม

และใชวสดตางๆ ซาๆกน เพอสรางสงตางๆ เปนโอกาส ทเดกจะไดใชความคดรเรม สรางสรรคสง

ใหมๆ ขนจากการใชวสดซาๆ

แนวคดของไฮสโคป

1. ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญา (Cognitive Theory) ของ เพยเจยเปนพนฐาน

การสรางองคความรของผเรยนเนนการเรยนรแบบลงมอกระทา (active learning)

2. ทฤษฎของอรกสน (Erikson) เนนใหโอกาสเดกเปนผรเรมเลนหรอกจกรรมตางๆ

อยางมอสระ

3. ทฤษฎของไวกอตสก (Vygotsky) ในเรองปฏสมพนธและการ ใชภาษาหลกการ

เนนการเรยนรแบบลงมอกระทาผานการเลน ดวยสอทเหมาะสมกบการพฒนาของเดก

แนวคดของเรกจโอ เอมเลย

1. วธการมองของเดก (The image of the child) เดกแตละคนมความสามารถใน

การรบรและเรยนรต งแตแรกเกด และพฒนาตามวย

2. โรงเรยนเปนสถานทบรณาการของสงมชวตทหลากหลาย

3. ครและเดกเรยนรไปดวยกน

แนวคดของมอนเตสซอร

เดกทกคนมสทธในการพฒนาบคลกภาพของเขาในการเรยน สทธทจะมอสระใน

การทากจกรรม และมสทธในการทจะมสภาพการทางานทเหมาะสม

“เดกทกคนไดเรยนรทจะทาหนาทของแตละคน มสวนรวมในการรบผดชอบ รอคอย

รวมทงพฒนาการดานอารมณ และการปรบตวทางดานสงคม สตปญญา ความสามารถในการ

แยกแยะ ความคดรเรมและการเลอกอยางอสระ รจกควบคมอารมณ เปนการฝกใหเดกมคณภาพ

พนฐานทางสงคม ทจะนาไปสการเปนพลเมองทด”

กา รจดวสดและกจกรรมใหเดกเพอฝกประสาทสมผสนน เรยกวา Sensory

Materials ตองมคณสมบต 4 ประการ คอ

1. การทาใหถกตองโดยควบคมหรอตรวจสอบดวยตนเองไดวาผด

2. การมคณลกษณะเดนเพยงอยางใดอยางหนง

84

3. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ

4. สะดดตา และดงดดใจเดก เชน มสสนและสดสวนทเหมาะสม

แนวคดการเรยนรของเดกปฐมวยไทย ตามแนวการเรยนรภาษาอยางธรรมชาตแบบองค

รวม

ดวอ (2481, 2486) เดกเรยนรภาษาของเดกกอนการพฒนาเกดจากประสบการณ

ตรงโดยการลงมอกระทา (Learning by doing) และไดสรางทฤษฎ พลงของการสะทอ นความคดตอ

ครผสอน (Reflective teaching) ทผเรยนเปนศนยกลางของกระบวนการเรยนร

เพยเจท (2498) เดกจะเรยนรจากกจกรรมโดยการเคลอนไหวของตนเอง จากการ

ไดสมผสกบสงแวดลอมและสรางองคความรข นภายในตน กระบวนการเรยนรมใชเกดจากการรบเขา

(Passive) แตอยางเดยว เดกเปนผกระทาการเรยนร (Active) ในการคดดวยตนเองการเรยนรของ

เดกเกดขนจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมผานการเลน

ไวกอตสก (2521, 2529) การเรยนรภาษาของเดก เกดขนไดจากการปฏสมพนธกบ

บคคลใกลเคยง เชน พอ แม เพ อน คร และอทธพลบรบทสงรอบตวเดกการชวยเหลอและลงมอทา

เปนขนตอน ผานการเลนและกจกรรม ชวยใหเกดการเรยนรภาษาผานการใชสญลกษณ

ฮอลลเดย (2518) พลงบรบททแวดลอมในสถานการณทหลากหลายมอทธพลตอ

การเรยนร และการใชภาษาของเดก

กดแมน (2518) ภาษาเปนเรองสาคญสาหรบชวตเดก เดกตองเรยนรภาษาและตอง

ใชภาษาเพอการเรยนร

แนวคดการเรยนรของเดกปฐมวยไทยตามแนวทฤษฎการสรางองคความร

ฌอง ปอาเชต กลาวถง “ทฤษฎการสรางองคความร ” (Constructivism) เปนทฤษฎ

ทแสดงวาความรถกส รางขนโดยผเรยน ไมสามารถเตมเตมไดโดยผสอน เดกสรางความเขาใจโดย

ผานกระบวนการปฏสมพนธกบสงแวดลอมภายนอก จากแนวคดวา เปนทฤษฎทแสดง วาความรถก

สรางขนโดยตวผเรยนไมสามารถถกเตมเตมโดยผสอนได และเดกจะสรางความเขาใจของตนเอง

โดยผานกระบวนการ ปฏสมพนธกบสงแวดลอมภายนอกดงนน ฌองจงมองเดกเสมอนนกทดลอง

ทางวทยาศาสตรทจะสรางทฤษฎใหมๆ เกยวกบโลกภายนอกทเขมแขงยงขนเรอยๆ อนเปนผลจาก

การประยกตในกลมโครงสรางทางตรรกะ

ทพยสดา ปทมานนท กลาวสนบ สนนแนวคดทวา “ทาไม เดกตองเลน ? เดกเลน

เพราะเขาอยาก “เปน” และการ “เปน” ของเขาคอการเลน ” (The children play because they want

to be and being children playing)” (ทพยสดา ปทมานนท. ม.ป.ป.: 102)

ธนวรรณ เวยงสมา และพบวา ขบวนการของการเลน สาหรบเดกออทสตก ทาให

เดกไดเรยนรจากการการใชมอ ในการการรบรท ต งของวตถ การรบรทางรปทรง การรบรทางขนาด

การรบรทางพนผว เดกเรยนรสงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมจากการเลน และเขายงสรปแนวทาง

ในการออกแบบของเลน ได ดงน

85

วราภรณ รกวจย กลาวถงประเภทของเลนฝกประสาทสมผส ไดแก ของเลนทเดก

ไดตอก หยอด กอ รอย ปก เยบ ผก เกยว รด เพอฝกประสาทตา และมอใหสมพนธกน และ

คณสมบตของเลนทด คอ ใชประสาทสมผสอยางเตมท ปราศจากพษภย เลนกนอยางแพรหลาย ไม

แตกหกงาย เดกไดมโอกาสเคลอนไหวของสวนตางๆ ของรางกาย ชวย กระตนจตนาการและ

ความคดสรางสรรค ราคาไมแพง คงทน มคาอธบาย และวธการเลนอยางชดเจน ทาความสะอาดได

งาย

มณรตน สกโชตรตน ประโยชนของการเลน สามารถสงเสรมความคด ในเรองการ

รบร ซงมนยความสมพนธของการถายทอดในการรบรจากสง เราไปยงสมอง และแปลความหมาย

ผานสมผสทง 5 ไดแก หา ตา จมก ลน สมผส ประกอบกบการเปดโอกาสใหเดกไดเลน ทาใหเดก

พฒนาความสามารถในการรบรดานตางๆ ไดแก ขนาด รปราง ส วตถ และนาหนก

3. การวเคราะหขอมลจากแบบประเมนของเลนในทองตลาด

ผวจยดาเนนการจดทาแบบประเมนของเลนในทองตลาด ตามความมงหมายของการวจย

เพอศกษาคณสมบตของเลนประเภทฝกการใชประสาทสมผสระหวางมอและตาสาหรบเดกปกต เพอ

พฒนาชดของเลนสาหรบเดกออทสตก โดยทาการศกษาคณสมบตของเลนในทองตลาด จานวน 30

ชน (รายละเอยดป รากฏในภาคผนวก ) และคดเลอกแบบของเลนทมคณสมบตครบถวนเหมาะสม

ทสด เหลอจานวน 5 ชน โดยเลอกจากของเลนทมคะแนนเฉลยสงสด 5 อนดบแรก ซงประเมนโดย

ผเชยวชาญดานเดกออทสตก จานวน 10 คน เพอวเคราะหและสรปเปนฐานขอมลในการสรางกรอบ

แนวคดในการออกแบบของเลน ในการออกแบบได ดงน

86

ภาพประกอบ 1 แผนภมแสดงผลรวมคาเฉลยการประเมนของเลนทองตลาดจานวน 30 ชน

จากตารางคะแนนเฉลยของเลนทมคะแนนเฉลยสงสด 5 อนดบไดแก แบบท 8 กระดาน

ผสมคา คะแนนเฉลย 2.04 แบบท 12 Twig Block คะแนนเฉลย 1.99 แบบท 16 ชดชางตอ

ประกอบ คะแนนเฉลย 2.10 แบบท 17 M-Tic 1.97 และ แบบท 19 Rubik คะแนนเฉลย 2.04

จากการประเมนชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสทมอยในทองตลาดทมคะแนนเฉลย

สงสด 5 อนดบไดแก

87

แบบท 8 กระดานผสมคา

ทมา :www. kidsquare.com

ภาพประกอบ 2 กระดานผสมคา

จากตารางผนวกท 9 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของ

เลนกระดานผสมคา มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 2.04) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ สงเสรมการใชภาษา ( x = 3.40) ฝกการสงเกตและ

การรบร ( x = 3.10) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 3.10) ฝกการสงเกตการคนควา

ทดลอง ( x = 3.00) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.90) ฝกความเขาใจ ( x = 2.90) ฝกคด

แกปญหา ( x = 2.90)ฝกการประสานมอและตา ( x = 2.80) ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.70) ฝก

การเลยนแบบและทาตามคาสง ( x = 2.70) และฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท

จตใจ ( x = 2.60) ตามลาดบ

สวนคณสมบตทเหมาะสมในระดบพอใช คอ เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย

( x = 2.20) ฝกการเขาสงคม ( x = 2.00) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และความปลอดภย

( x = 1.60) ตามลาดบ

นอกจากนชดของเลนกระดานผสมคาไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของ

รางกาย คอ การไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.50) อนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50)

ไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.50) การไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x =

0.40)) การไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.30) การไดรบ และการใหโทษตอประสาท ตา ห ( x =

0.30) ตามลาดบ(รายละเอยดดงตารางภาคผนวกท 9)

88

แบบท 12 ทวกบลอค (Twig Block)

ทมา : www.vanillajoy.com

ภาพประกอบ 3 ทวก บลอค (Twig Block)

จากตารางผนวกท 10 ในภาพรวม พบวา ผ ตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชด

ของเลน Twig Block มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 1.99) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกคดแกปญหา ( x = 3.20) ฝกการสงเกต การ

คนควา ทดลอง ( x = 3.00) ฝกการประสานมอและตา ( x = 3.00) ฝกการสงเกตและการรบร

( x = 2.90) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท จตใจ ( x = 2.90) ฝกการชวยเหลอ

ตนเอง ( x = 2.90) ฝกความเขาใจ ( x = 2.90) ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.80) ฝกการเลยนแบบ

และทาตาม คาสง ( x = 2.80) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 2.70) เสรมสรางทกษะ

การเคลอนไหว รางกาย ( x = 2.60) ตามลาดบ

สวนคณสมบตทเหมาะสมในระดบพอใช คอ สงเสรมการใชภาษา ( x = 2.30) ฝกการเขา

สงคม ( x = 2.20) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และความปลอดภย ( x = 1.70) ตามลาดบ

และชดของเลน Twig Block ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ การไดรบ

อนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50) ไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.30) การให

โทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.30) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.20) การ

ไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) และการไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.20) ตามลาดบ

(รายละเอยดดงตารางภาคผนวกท 10)

89

แบบท 16 ชดชางตอประกอบ

ทมา :www. bangkok.olxthailand.com

ภาพประกอบ 4 ชางตอประกอบ

จากตารางผนวกท 11 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชด

ของเลนชางตอประกอบมคณสมบตเหมาะสม ในระดบพอใช ( x = 2.10) เมอพจารณาใน

รายละเอยด พบวา คณสมบตทอยในระดบมาก คอ ฝกการสงเกตการคนควา ทดลอง ( x = 3.20)

ฝกการประสานมอและตา ( x = 3.20) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 3.20) ฝกการแยกประเภทหรอ

การ จดลาดบ ( x = 3.20) ฝกคดแกปญหา ( x = 3.10) ฝกความเขาใจ ( x = 3.00) ฝก

กลามเนอมดเลก ( x = 2.90) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 2.90) ฝกการเลยนแบบและทาตาม

คาสง ( x = 2.90) เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย ( x = 2.80) ฝกกลามเนอมดใหญผอน

คลาย สมอง ประสาท จตใจ ( x = 2.70) ตามลาดบ

สวนคณสมบตทเหมาะสมในระดบพอใช คอ ฝกการเขาสงคม ( x = 2.40) สงเสรมการใช

ภาษา ( x = 2.30) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และมความปลอดภย ( x = 1.60)

ตามลาดบ

และคณสมบตทเหมาะสมในระดบนอย คอ การไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ

( x = 0.70) นอกจากนชดของเลนชางตอประกอบ ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของ

รางกาย คอ การไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.50) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.40) ไดรบ

สารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.30) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.20) และ

การไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) ตามลาดบ(รายละเอยดดงตารางภาคผนวกท 11)

90

แบบท 17 เอม-ทก (M-Tic)

ทมา : www. en.wikipedia.org

ภาพประกอบ 5 เอม-ทก (M-Tic)

จากตารางผนวกท 12 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชด

ของเลน M-Tic มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 1.97) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา

คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 3.10) ฝกความ

เขาใจ ( x = 3.00) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 3.00) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.90) ฝก

การแยกประเภทหรอการ จดลาดบ ( x = 2.90) ฝกคดแกปญหา ( x = 2.90) ฝกการประสาน

มอและตา ( x = 2.80)ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.70) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมอง

ประสาท จตใจ ( x = 2.70) ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ( x = 2.60) เสรมสรางทกษะการ

เคลอนไหวรางกาย ( x = 2.50) ตามลาดบ


ภาษา ( x = 2.10)

และคณสมบตทเหมาะสมในระดบนอย คอ มความปลอดภย ( x = 1.50) รปแบบและ

ความคงทน ( x = 1.40) และการไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.60) ตามลาดบ

นอกจากนชดของเลน M-Tic ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ

การไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.30)

ไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.20) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x =

0.20) และการไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) ตามลาดบ(รายละเอยดดงตารางภาคผนวกท

12)

91

แบบท 19 รบค (Rubik)

ทมา:www. kbusociety.eduzones.com

ภาพประกอบ 6 รบค (Rubik)

จากตารางผนวกท 13 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของ

เลน Rubik มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 2.04) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา

คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 3.50) ฝกการสงเกต การคนควา

ทดลอง ( x = 3.30) ฝกการประสานมอและตา ( x = 3.30) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ

( x = 3.30) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท จตใจ ( x = 3.10) ฝกความเขาใจ ( x =

3.00) เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย ( x = 2.90) ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ( x =

2.90) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.80) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 2.70) ฝกคดแกปญหา



ภาษา( x = 1.80) รปแบบและความคงทน ( x = 1.80) และความปลอดภย ( x = 1.70) ตามลาดบ

และชดของเลน Rubik ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ การ

ไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.40) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.30) การ

ไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.30) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.20)

ไดรบสารพษจากการสดหา ยใจ ( x = 0.20)) และการไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20)

ตามลาดบ (รายละเอยดดงตารางภาคผนวกท 13)

จากการประเมนของเลนทองตลาด จะเหนไดวาของเลนทไดรบการคดเลอก ทง 5 ชนน

เปนของเลนทมคณสมบตในการ ฝกการประสานมอและตา ฝกกลามเนอมดเลก มคณสมบตในดาน

รางกายไดแก การ ผอนคลายสมอง ประสาท จตใจ สวนคณสมบตดานจตวทยา โดยเฉพาะ การ

สงเสรมการใชภาษา ฝกการสงเกต ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ฝกการแยกประเภทและ

จดลาดบ ซง เปนคณสมบตทสาคญ สาห รบพฒนาแบบรางของเลนใหมคณคา หรอมประโยชน

มากกวา 1 คณประโยชน นอกเหนอจากของเลนจะใหความสาคญในการฝกประสานมอและตาแลว

ของเลนควรจะมคณสมบตอนๆเสรมดวย เพอพฒนาดานอนๆไปพรอมกบความเพลดเพลน

92

นอกจากนของเลนสวนใหญทาจากไม เปนของเลนทเลนไดมากกวา 1 คน มสวนประกอบ

หลายชน เคลอนยายได งาย ไมมกลไก ไมมสวนประกอบของระบบแมเหลก หรอ ระบบ

อเลกทรอนกส และสามารถเคลอนยายได โดยลกษณะของเลนในภาพรวมมลกษณะเปนของเลน

ประเภทตอประกอบ และประกอบเปนรปทรงใหมได นอกจากนกลมของเลนน เมอพจารณาโทษจาก

การเลน พบวา ไดรบโทษจากการเลนอยในระดบนอยถงไมมเลย ไดแก สารพษจากการสดหายใจ

สารพษจากการดดซมทางผวหนง สารพษเขาทางตา สารพษทางปาก อนตรายจากกลไก ชนสวน

รปแบบ และโทษตอประสาทตาแ ละห ดานโครงสราง สวนประกอบ และวสด ของเลนทไดคะแนน

เฉลยสงสด 5 อนดบนสวนใหญเปนของเลนททาจากไม และพลาสตก โดยมรปทรงเรขาคณต และม

สสนสะดดตา

ผลการวเคราะหขอมล

ผวจยนาขอมลทไดจากการวเคราะหมาสรปผลเปนแนวทาง ในการกาหนดโครงสร างและ

รปแบบชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ

ในดาน ในประเดนตางๆ ดงน

ตาราง 2 ตารางแสดงผลการวเคราะหขอมลเพอกาหนดโครงสรางและรปแบบของเลน

ท คณลกษณะของ

เลน

การกาหนดรปแบบของเลน

1. โครงสรางของเลน

ส

รปทรง

วสด

- สสนสดใส ดงดดใจเดก

- การผลดเปลยนสไดในตว

- มสสนหลากหลายในตว

- เปลยนสได

- เรขาคณต

- ไม พลาสตก

รปแบบของเลน - ของเลนฝกประสาทสมผสทง การประสานระหวางมอและตา

- ของเลนทมลกษณะการผลดเปลยนรปรางหรอรปทรงแบบอนได

- ของเลนทสามารถตรวจสอบตนเองไดวาผดหรอถก

- มองคประกอบของกจกรรมศลปะ การเลอกใชส การกาหนดรปราง

รปทรงอยางอสระตามจตนาการ

93

ตาราง 2 (ตอ)


เลน


2. ประเภทของการเลน

- ประเภทฝกประสาทสมผส และสงเสรมทกษะทางภาษา การสอสาร

- ประเภทของเลนทไมจากดวธการเลนเพยงวธเดยวสามารถพลกแพลง

การเลนไดหลายวธ

- ของเลนประเภทเลนคนเดยว ไอโซเลท ทอยส Isolate Toys และเลน

ไดมากกวา 1 คน โซเชยล ทอยส Social Toys

- ของเลนทสนบสนนการเขาสงคมของผเลน โปรโซเชยล ทอยส

Prosocial Toys

แอคทพ ทอยส Active Toys ของเลนทมกจกรรมใหเดกเกดทกษะ ฝก

ความจา ความคดสรางสรรค จนตนาการ

- พรเทนดง ทอยส Pretending Toys ของเลนททาขนเลยนแบบวสด

อปกรณเครองใชในชวตประจาวน

- คอนสตรคชน ทอยส Construction Toys เปนของเลนทผเลนจะตอง

ใชชนสวนตางๆของของเลนนน เพอประกอบกนเปนของเลนชนใหม

- โปรแอคทพ Proactive Toys ของเลนทกระตนใหเดกแสดงออกทาง

กายภาพดวยการกระทาตอของเลน

3. ลกษณะการเลน - เลนในรม

- เคลอนยายไดสะดวก

- เยบ หมน สอด รอย ตอก ต ตอประกอบ โยน ทม ดง รง

- การเลนทมวธการเคลอนไหวอวยวะมอไดทศทาง และหลายรปแบบ

วธ

94



เลน


ประโยชนของของ

เลน


- ฝกประสาทสมผสการประสานสมพนธระหวางมอและตา

- พฒนากลามเนอมดเลก

- ฝกกลามเนอ

พฒนาระบบประสาทสมผสของเดกออทสตกซงเปนสาเหตของภาวะ

ออทสซม



- เสรมสรางการใชภาษาและการสอสาร

- ฝกการสงเกตและรบร


- ฝกการเลยนแบบแลทาตามคาสง

- ฝกแยกประเภทหรอการจดลาดบ


- ฝกแกปญหา


4. ดานความปลอดภย

จากการเลน

- ปราศจากพษภย จากการสมผสดวยประสาทสมผสทง 5 และ

ปราศจากพษภยจากสารพษ และตอระบบประสาท

ไมไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ และไมมโทษตอประสาทห

และตา

- ไมแตกหกงาย

- ไดมโอกาสเคลอนไหวอวยวะสวนอนๆของรางกายดวย

- ราคาไมแพง และ คงทน

- ทาความสะอาดงาย

95



เลน


5. คณลกษณะเฉพาะ

อนๆของของเลน

- เปนของเลนทเดกไดมโอกาสในการเลอก หยบหรอจบไดอยางอสระ

- เปนของเลนทสามารถแสดงอารมณของเดกผานการเลนได ซง

สามารถสงเสรมการพฒนาการทางดานภาษาไดอกทางหนง

- ไดใชประสาทสมผสอยางเตมท

การออกแบบแบบราง

ผวจยไดดาเนนการกาหนดรปแบบการออกแบบ แบบรางชดของเลนประเภทฝกประสาท

สมผสสาหรบเดกออทสตก จากการรวบรว มขอมลและจดกระทาขอมล การวเคราะหขอมล และ

กาหนดแนวคดในการออกแบบชดของเลน ทงนผวจยไดนาแบบรางของเลน เสนอใหผเชยวชาญ

จานวน 2 คน ประเมนความคดเหนและความเหมาะสมของแบบรางของเลน จานวน 10 แบบ เพอ

คดเลอกแบบรางชดของเลนประเภทฝกประสาทส มผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคม

กลามเนอมอทมความเหมาะสมทสด และมคะแนนเฉลยจากการประเมนสงทสด จานวน 5 อนดบ

จาก 10 แบบ(รายละเอยดในภาคผนวก) และดาเนนคดเลอกแบบรางทมคะแนนสงทสด และมความ

คดเหนสอดคลองตรงกน จานวน 1 แบบ โดยแบบประเมนนน แบงเปน 2 ตอน ดงน

ตอนท 1 แบบประเมนรปแบบความเหมาะสมจากแบบรางชดของเลนประเภทฝกประสาท

สมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการควบคมกลามเนอมอ ในดานตางๆ ดงน





ตอนท 2 การแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะ

ทงนผวจยขอนาเสนอแบบรางของเลนและผลการประเมนทมคะแนนเฉลยสงสด จานวน 5

อนดบ จากการป ระเมนความเหมาะสม และความคดเหน แบบรางชดของเลน ประเภทฝกประสาท

สมผส สาหรบเดกออทสตก โดยผเชยวช าญจานวน 2 คน พบวา ชดของเลน มท บอลล (Meat

Ball)(3.58) , มาย ฟารม(My Farm)(3.35), โรป แมนเนย (Rpoe Mania)(3.31), มาย เฟอรนเจอร

(My Furniture)(3.31), และ ปนปอร ลม (Pun Por Loom) 4.27 มคะแนนเฉลยสงทสด โดยแสดงผล

การประเมนดงแผนภม

96

ภาพประกอบ 7 แผนภมแสดงผลรวมคาเฉลยการประเมนแบบรางของเลน จานวน 10 ชน

ทงนผวจยขอนาเสนอแบบรางทมผลรวมคาเฉลยสงสดจานวน 5 แบบ (รายละเอยดแบบราง

ของเลน(แบบรางท 1, แบบรางท 2,แบบรางท 7,แบบรางท 8 และแบบรางท 9 แสดงรายละเอยด

ภาพประกอบในภาคผนวก) ดงน

มท บอลล (Meat Ball)

ภาพประกอบ 8 แบบรางมท บอลล (Meat Ball)

คาอธบาย

มท บอล (Meat Ball) เปนของเลนประเภทฝกประสาทสมผส ประเภทการตอประกอบ

อปกรณ 2 ชนด แบบทรงกลม และแบบแทง เพอตอ ประกอบเปนรปทรงทแตกตางออกไปเพอ

เรยนร เรองของรปทรง การแยกแยะส เปนของเลนประเภท คอนสตรคชน ทอยส Construction

Toys เปนของเลนทผเลนจะตองใชชนสวนตางๆของของเลนนน เพอประกอบกนเปนของเลนชน

ใหม วสดทาจาก พลาสตก สผสมในเนอชนสวน

97

ผลการประเมน

ตาราง 3 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของรปแบบความเหมาะสมของ

แบบรางชดของเลน มท บอลล (Meat Ball)

(N=2)

รปแบบความเหมาะสมของแบบ

รางชดของเลน Meat Ball

ความเหมาะสม : จานวน (รอยละ) x S.D. ระดบ

ดมาก มาก พอใช ตองปรบปรง ไมม

1. รปทรงมความสวยงาม

เหมาะสม

- 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก

2. มสสนสะดดตา 1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

3. สามารถตรวจสอบการเลนได 1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

4. มคณลกษณะเดนเพยงอยาง

หนงอยางใด

- 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก

5. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ - 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

6. ฝกการสงเกต การคนควา

ทดลอง

- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

7. ฝกการประสานมอและตา 1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

8. สงเสรมการใชภาษา การ

สอสาร และสงคม

- 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก

9. ฝกการสงเกตและการรบร - 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก

10. ฝกการแยกประเภทหรอการ

จดลาดบ

1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

11. วสดมความเหมาะสม 1(50.0) - - 1(50.0) - 3.50 2.12 พอใช

12. การไดรบสารพษจากของเลน - - - - 2(100.0) 1.00 .00 ไมม

13. การไดรบอนตรายจากกลไก - - - - 2(100.0) 1.00 .00 ไมม

รวม 3.58 .27 มาก

จากตารางภาคผนวกท 3 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวารปแบบความ

เหมาะสมของชดแบบรางชดของเลน Meat Ball มความเหมาะสมในระดบมาก ( x = 3.58) เมอ

พจารณาในรายละเอยด พบวา ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมาก คอ มสสนสะดดตา ( x =

4.50) สามารถตรวจสอบการเลนได ( x = 4.50) ฝกการประสานมอและตา ( x = 4.50) ฝกการแยก

ประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 4.50) รปทรงมความสวยงามเหมาะสม ( x = 4.00) มคณลกษณะ

เดนเพยงอยางหนงอยางใด ( x = 4.00) สงเสรมการใชภาษา การสอสาร และสงคม ( x = 4.00) ฝก

การสงเกตและการรบร ( x = 4.00)

สวนประเดนทมความเหมาะสมในระดบพอใช คอ ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ ( x =

3.50) ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 3.50) วสดมความเหมาะสม ( x = 3.50)

98

สาหรบนชดของเลน Meat Ball ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ

การไดรบสารพษจากของเลน ( x = 1.00) การไดรบอนตรายจากกลไก ( x =1.00)

มาย ฟารม (My Farm)

ภาพประกอบ 9 แบบรางมายฟารม (My Farm)


มาย ฟารม (My Farm) คอแบบรางของเลนประเภทฝกประสาทสมผส ประเภทสราง และ

การตอก สามารถเลนรวมกนไดมากกวา 1 คน เปนแบบรางของเลนประเภทจาลองวถชวต เพอ

เรยนรเร องของอาชพ การเรยนรรปทรง ส การแยกแยะความแตกตางของส รปทรง และความ

เหมาะสม ของเลนทสนบสนนการเขาสงคมของผเลน โปรโซเชยล ทอยส (Prosocial Toys) และ

เปนของเลนททาขนเลยนแบบวสด อปกรณเครองใชในชวตประจาวน พรเทนดง ทอยส (Pretending

Toys ) วสดทาจากไม ทาสและเคลอบพนผวภายนอก

99



แบบรางชดของเลน มาย ฟารม (My Farm)

(N=2)


รางชดของเลน My Farm





1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก

2. มสสนสะดดตา 1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก

3. สามารถตรวจสอบการเลนได - - 1(50.0) 1(50.0) - 2.50 .71 ตองปรบปรง



1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก

5. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ - - 1(50.0) 1(50.0) - 2.50 .71 ตองปรบปรง


ทดลอง

- - 2(100.0) - - 3.00 .00 พอใช

7. ฝกการประสานมอและตา 2(100.0) - - - - 5.00 .00 มากทสด



2(100.0) - - - - 5.00 .00 มากทสด

9. ฝกการสงเกตและการรบร - 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 มาก


จดลาดบ

1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

11. วสดมความเหมาะสม 1(50.0) 1(50.0) - - - 3.50 2.12 มาก



รวม 3.35 .16 พอใช

จากตาราง 4 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวารปแบบความเหมาะสมของแบบ

รางชดของเลน My Farm มความเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 3.35) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมากทสด คอ ฝกการประสานมอและตา ( x = 5.00)

สงเสรมการใชภาษา การสอสาร และสงคม ( x = 5.00)

ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x =

4.50) รปทรงมความสวยงามเหมาะสม ( x = 4.00) มสสนสะดดตา ( x = 4.00) มคณลกษณะเดน

เพยงอยางหนงอยางใด ( x = 4.00) ตามลาดบ

และประเดนทมความเหมาะสมในระดบ พอใช คอ วสดมความเหมาะสม ( x = 3.50)ฝก

การสงเกตและการรบร ( x = 3.50) ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 3.00)

100

สวนประเดนทตองปรบปรบรปแบบความเหมาะสม คอ สามารถตรวจสอบการเลนได

( x = 2.50) และตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ ( x = 2.50)

สาหรบนชดของเลน My Farm ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกา ย คอ

การไดรบสารพษจากของเลน ( x = 1.00) และการไดรบอนตรายจากกลไก ( x =1.00)

โรป แมนเนย (Rope Mania)

ภาพประกอบ 10 แบบรางโรป แมนเนย(Rope Mania)

โรป แมนเนย (Rope Mania) เปนแบบรางของเลนประเภทการร อย เพอเรยนรรปทรงเลขา

คณต การแบงแยกส รปทรง และการเปรยบเทยบรปราง ขนาด ของเลนทมกจกรรมใหเดกเกด

ทกษะ ฝกความจา ความคดสรางสรรค แอคทพ ทอยส Active พฒนาการทางดานภาษาและการ

สอสาร ผลตจาก ไม ทาสและเคลอบพนผวภายนอก และเชอกไนลอน


101



แบบรางชดของเลน โรป แมนเนย(Rope Mania)

(N=2)


รางชดของเลน Rope Mania





- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

2. มสสนสะดดตา - 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

3. สามารถตรวจสอบการเลนได - 4(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช



- - 1(50.0) 1(50.0) - 3.50 .71 พอใช

5. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ - - 1(50.0) 1(50.0) - 2.50 .71 ตองปรบปรง


ทดลอง

1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก

7. ฝกการประสานมอและตา 1(50.0) 1(50.0) - - - 4.50 .71 มาก



- - 2(100.0) - - 3.00 .00 พอใช

9. ฝกการสงเกตและการรบร - 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก


จดลาดบ

2(100.0) - - - - 5.00 .00 มากทสด

11. วสดมความเหมาะสม - 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช




จากตาราง 5 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวารปแบบความเหมาะสมของแบบ

รางชดของเลน Rope Mania มความเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 3.35) เมอพจารณาใน

รายละเอยด พบวา ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมากทสด คอ ฝกการประสานมอและตา

( x = 5.00) สงเสรมการใชภาษา การสอสาร และสงคม ( x = 5.00)

ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x =

4.50) รปทรงมความสวยงามเหมาะสม ( x = 4.00) มสสนสะดดตา ( x = 4.00) มคณลกษณะเดน

เพยงอยางหนงอยางใด ( x = 4.00) ตามลาดบ

และประเดนทมความเหมาะสมในระดบ พอใช คอ วสดมความเหมาะสม ( x = 3.50)ฝก

การสงเกตและการรบร ( x = 3.50) ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 3.00)

102

สวนประเดนทตองปรบปรบรปแบบความเหมาะสม คอ สามารถตรวจสอบการเลนได

( x = 2.50) และตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ ( x = 2.50)

สาหรบนชดของเลน Rope Mania ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย

คอ การไดรบสารพษจากของเลน ( x = 1.00) และการไดรบอนตรายจากกลไก ( x =1.00)

มาย เฟอรนเจอร(My Furniture)

ภาพประกอบ 11 แบบรางมาย เฟอรนเจอร (My Furniture)

มาย เฟอรนเจอร (My Furniture) ประเภทฝกการใชกลามเนอมอ การใชแรง การตอ

ประกอบชนสวนของเฟอรนเจอรใหเกดเปนรปทรงตางๆ เพอเรยนรส ขนาด รปราง และรปทรง เปน

ของเลนประเภทเลนคนเดยวหรอเลนมากกวา 1คนได โซเชยล ทอยส (Social Toys) เปนของเลน

ประเภทคอนสตรคชน ทอยส Construction Toys เปนของเลนทผเลนจะตองใชชนสวนตางๆของ

ของเลนนน เพอประกอบกนเปนของเลนชนใหม และพรเทนดง ทอยส Pretending Toys ของเลนท

ทาขนเลยนแบบวสด อปกรณเครองใชในชวตประจาวน วสด ไดแก ไม และ ยาง (บรเวณหวคอน

สาหรบการตอก) สทาและเคลอบพนผวภายนอก


103



แบบรางชดของเลน มาย เฟอรนเจอร (My Furniture)

(N=2)


รางชดของเลน My Furniture





- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

2. มสสนสะดดตา 1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก

3. สามารถตรวจสอบการเลนได 1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก



- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

5. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ 1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 1.41 มาก


ทดลอง

- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

7. ฝกการประสานมอและตา - 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก



- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

9. ฝกการสงเกตและการรบร - 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช


จดลาดบ

- 1(50.0) 1(50.0) - - 3.50 .71 พอใช

11. วสดมความเหมาะสม - 2(100.0) - - - 4.00 .00 มาก




จากตาราง 6 ในภาพรวม พบวา ผต อบแบบประเมนเหนรปแบบความเหมาะสมแบบราง

ชดของเลน My Furniture มความเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 3.31) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมาก คอ มสสนสะดดตา ( x = 4.00) สามารถตรวจสอบ

การเลนได ( x = 4.00) ฝกการประสานมอและตา ( x = 4.00) ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ ( x =

4.00) วสดมความเหมาะสม ( x = 4.00)

และประเดนทม ความเหมาะสมในระดบ พอใช คอ รปทรงมความสวยงา มเหมาะสม

( x = 3.50) มคณลกษณะเดนเพยงอยางหนงอยางใด ( x = 3.50) ฝกการสงเกต การคนควา

ทดลอง ( x = 3.50) สงเสรมการใชภาษา การสอสาร และสงคม ( x = 3.50) ฝกการสงเกตและการ

รบร ( x = 3.50) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 3.50)

สาหรบนชดของเลน My Furniture ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย

คอ การไดรบสารพษจากของเลน ( x = 1.00) และการไดรบอนตรายจากกลไก ( x =1.00)

104

ปน ปอร ลม(Pun Por Loom)

ภาพประกอบ 12 แบบราง ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)

คาอธบา

ปน ปอร ลม (Pun Por Loom) แบบรางของเลนทไดแนวคดจากการรอย พกเสนไหมพรม

ใหเกดเปนผนผา เปนของเลนประเภทเลนคนเดยว ฝกการประสานสมพนธระหวางมอและตา เรยนร

เรองส รปราง รปทรง เปนของเลนประเภทคอนสตรคชน ทอยส Construction Toys เปนของเลนทผ

เลนจะตองใชชนสวนตางๆของของเลนนน เพอประกอบกนเปนของเลนชนใหม และพรเทนดง

ทอยส Pretending Toys ของเลนททาขนเลยนแบบวสด อปกรณเครองใชในชวตประจาวน วสด ไม

และไหมพรม

ย

105



แบบรางชดของเลน ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)

(N=2) รปแบบความเหมาะสมของแบบ

รางชดของเลน Pun Por Loom





1(50.0) - 1(50.0) - - 4.00 มาก

2. มสสนสะดดตา 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด

3. สามารถตรวจสอบการเลนได 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด



2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด

5. ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด


ทดลอง

2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด

7. ฝกการประสานมอและตา 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด



1 (50.0) 1(50.0) - - - 4.50 มาก

9. ฝกการสงเกตและการรบร 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด


จดลาดบ

2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด

11. วสดมความเหมาะสม 2(100.0) - - - - 5.00 มากทสด



รวม 4.27 .16 มาก

จากตาราง 7 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวารปแบบความเหมาะสมของ

แบบรางชดของเลน Pun Por Loom อยในระดบมาก ( x = 4.27) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา ประเดนทมความเหมาะสมในระดบมากทสด คอ มสสนสะดดตา ( x = 5.00) สามารถ

ตรวจสอบการเลนได ( x = 5.00) มคณลกษณะเดนเพยงอยางหนงอยางใด ( x = 5.00) ตองลงมอ

กระทาจงจะสาเรจ ( x = 5.00) ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 5.00) ฝกการประสานมอ

และตา ( x = 5.00) ฝกการ สงเกตและการรบร ( x = 5.00) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ

( x = 5.00) วสดมความเหมาะสม ( x = 5.00)

และประเดนทมความเหมาะสมในระดบ มาก คอ สงเสรมการใชภาษา การสอสาร และ

สงคม ( x = 4.50) และรปทรงมความสวยงามเหมาะสม ( x = 4.00)

สาหรบนชดของเลน Pun Por Loom ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของ

รางกาย คอ การไดรบสารพษจากของเลน ( x = 1.00) และการไดรบอนตรายจากกลไก ( x =1.00)

106

จากผลการประเมนพบวา แบบรางของเลนทมความเหมาะสม มากทสดโดยพจารณาจาก

ผลรวมคาเฉลย คอ แบบรางท 5 ปน ปอร ลม (Pun Por Loom) ซง ผเชยวชาญมความเหน

สอดคลองตรงกน พรอมทงใหขอเสนอแนะในการพฒนาแบบรางซงจะนาเสนอในขนการพฒนาแบบ

รางตอไป

การพฒนาแบบราง

การพฒนาแบบราง ชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหา

การควบคมกลามเนอมอ นน ผวจยไดนาแบบทไดรบการคดเลอกโดยผเชยวชาญทม ความคดเหน

ตรงกน จานวน 1 ชด มาประเมนแบบราง โดยประธานกรรมการ และผเชยวชาญทเกยวของกบเดก

ออทสตก เปนการประเมนรปแบบความเหมาะสมในดานตางๆ ดงน





ผเชยวชาญประเมนแบบราง จานวน 5 แบบดงกลาวขางตน แลว พจารณา มความคดเหน

สอดคลองตรงกน ใหแบบท 5 มความเหมาะสมทสด โดยวดจากระดบคะแนนเฉลยดวยแบบประเมน

ความเหมาะสมของแบบราง โดยจะตองดาเนนการปรบปรงแบบรางใหมความนาสนใจ เหมาะสมกบ

กลมเดกออทสตกท มความสามารถสง (High Function) ทงนผวจยไดรวบรวมขอเสนอแนะเพอ

พฒนาแบบรางแบบท 5 โดยสรปไดดงน

ความคดเหนของผเชยวชาญคนท 2 คณอไรวรรณ เจรญถารวรพานช ใหความคดเหนวา

เดกออทสตกมความสามารถในการจาเปนภาพ ไมสามารถแยกแยะระหวางของจร งกบของเทยมได

เนองจากเดกออทสตกมปญการเชอมโยงของขอมลระหวางของจรงกบของเทยม ฉะนนของเลนน

ควรพฒนาใหมลกษณะเสมอนจรงเพอใหเดกจาไดวานคออะไร ใชหรอทางานอยางไร

ความคดเหนของผเชยวชาญคนท 2 คณพนดา มาสกล ใหความเหนวา ของเลนสาหรบเดก

ออทสตกนอกจากประโยชนเพอการพฒนากลามเนอมอ และใหความเพลดเพลนแลว ของเลนควรจะ

เปนสงทจะสงเสรมความสามารถในการดารงชวตอยในสงคมไดอยางยงยน โดยไมตองพงพา

ผปกครองไปตลอดชวต ของเลนทจะสามารถพฒนาเปนอาชพ หารายไดเลยงตนเองในอนาคตได

107

ซงผวจยไดนาขอเสนอแนะดงกลาว เพอพฒนาปรบปรงแบบรางท 5 ดงน

1. การปรบเพมหนาทใชสอย การใชงานใหมากขน

2. การปรบเพมวธการ เคลอนไหว กลามเนอ มอในทศทางทแตกตาง กน เชน การบด

ขอมอ การสอดหรอรอยเพอพฒนาการใชสมาธ

3. การปรบปรงใหของเลนมลกษณะเสมอนจรง

4. ของเลนทสามารถพฒนาเปนอาชพ จาหนายและขายได

เมอดาเนนการปรบปรงแบบและพฒนาแบบรางตามคาแนะนาของกรรมการและผเชยวชา ญ

แลว ผวจยไดนาแบบ รางแบบ ทไดปรบปรงแกไข เสนอกรรมการ และผเชยวชาญพจารณาอกคร ง

หนงเมอมความเหนตรงกนแลว จงดาเนนการ ออกแบบ เปนภาพ เสมอนจรง 3 มต ดวยโปรแกรม

คอมพวเตอร

ภาพประกอบ 13 ภาพ 3 มต ปน ปอร ลม (Pun Por Loom)

1. ดานโครงสรางและรปแบบ ดานโครงสรางของของเลนเปนเสมอนเครองทอผาขนาดจาลอง

หรอเรยกวา “ก” โดยมอปกรณทคลายคลงกบอปกรณของการทอผา ไดแก ฟม และกระสวย ทงน

อาศยหลกการของการทอผาในการพฒนาตนแบบชดของเลน คอการจาลองกกระตก ดวยวธการบด

หรอหมนขนลงเพอยกเสนไหมพรมขนและลงสบเสนไหม โ ดยฟมมหนาทกระชบเสนไหมพรมให

แนน และกระสวยมหนาทเกบเสนไหมพรมและใชสอดไปมา

2. ดานคณสมบตของของเลน ของเลนฝกประสาทสมผส การประสานสมพนธกนของมอและ

ตา ประเภทเลนคนเดยว การฝกกลามเนอมดเลก

3. ดานความเหมาะสมของวสด ใชไมสนเปนวสดเพอลดการกอสารพษตอผเลน และการ

เลอกใชวสดอ นๆ เชน ไหมพรม ลวดตะขออะลมเนยม

4. ดานความปลอดภย ยดตามหลกการผลตของเลนตามมาตรฐานการผลตอตสาหกรรมของ

เลน

108

ขนตอนการผลตตนแบบ

การผลตของชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกทมปญหาการ

ควบคมกลามเนอมอสามารถผลตไดในระบบอตสาหกรรมของเลนไมตามมาตรฐาน มอ.ก. โดยแบง

ขนตอนและกระบวนการไดดงน

1. การรางแบบ

2. เขยนแบบโดยกาหนดขนาดจรง อตราสวน 1:1

3. การเลอกประเภทของไมเพอทาการผลตของเลน

4. ดาเนนการตดชนสวนตามขนาดและแบบทกาหนด

5. นาชนสวนมาประกอบ

ภาพประกอบ 14 แบบฟม และกระสวย ปน ปอร ลม

109

ภาพประกอบ 15 โครงสรางของกทอไหมพรม ปน ปอร ลม

ภาพประกอบ 16 กทอไหมพรม ปน ปอร ลม

110

ภาพประกอบ 17 กระสวย ปน ปอร ลม

ภาพประกอบ 18 ฟม ปน ปอร ลม

ภาพประกอบ 19 กลมไหมพรม

บทท 5

สรปผล การอภปรายผล และขอเสนอแนะ

ความมงหมายของการวจย

เพอศกษาคณสมบตของเลนประเภทฝกการใชประสาทสมผสระหวางมอและตาสาหรบเดก

ปกต เพอพฒนาชดของเลนสาหรบเดกออทสตก พฒนาการควบคมกลามเนอมอ และเพอใหเดก

ออทสตกมคณภาพชวตทดข น อยรวมกบสงคมไดอยางปกตสข

ความสาคญของการวจย

การศกษาและพฒนาของชดเลนสาหรบเดกออทสตก น จะเปนผลตภณฑตนแบบและ

เครองมอทเออประโยชนใหกบพอ แม ผปกครอง นกจตวทยา และจตแพทย ในการบาบดดแลรกษา

เดกออทสตก และจะเปนฐ านขอมลสาหรบนกวจยในออกแบบของเลนทเหมาะสมกบสภาพปญหา

ของเดกออทสตกในดานอนๆตอไป

การวเคราะหขอมล

จากการสมภาษณ การทบทวนวรรณกรรม และการประเมนของเลน เพอหากรอบของ

ความคด ผวจยเลงเหนวาของเลนฝกประสาทสมผสสาหรบเดกออทสตกและพฒนากา รควบคม

กลามเนอมอของเดกได โดยอาศยกรอบแนวคดทฤษฎตางๆซงสามารถสรปได ดงน

ดานรปแบบการเลน จากการศกษารปแบบของเลนเพอพฒนากลามเนอมอในทองตลาด

ของเลนทาใหเดกไดเคลอนไหวมอ ประกอบดวย การจบ การบบ การดง การเคาะ การจง การไถ

การเกยว การรด การพบ การคบ การรอย การกด การหว

ดานรปราง รปทรง ส การศกษาทฤษฎของมอนเทสซอร ในการจดสงแวดลอมหรอวสด

อปกรณเพอเดกเลนนน สงแวดลอมหรอวสดอปกรณเหลานนจะตองมคณสมบต 4 ประการ คอ การ

ตรวจสอบตวเองไดวาถกหรอผด มคณสมบ ตเดนเพยงอยางใดอยางหนง ตองลงมอกระทาจงจะ

สาเรจ และมความสะดดตา ดงดดใจเดก

กองสขภาพจต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข กลาวถงมมมองทางศลปะใหประโยชน

กบเดก ในดานการเสรมพฒนาการ สมอง สายตา ทกษะการใชมอ กระตนความคดสรางสรรค ระบบ

อารมณ ผอนคลายความเครยด รจกสงเกต และแกปญหา และศลปะยงชวยสรางนสยรกการปฏบต

เพราะศลปะเปนสงทตองลงมอทา

112

สรปแนวคดการเรยนรของเดกตามแนวคดของเพยเจท (2498) การเรยนรจากกจกรรมโดย

การเคลอนไหวของตนเอง จากการไดสมผสกบสงแวดลอมและสรางอง คความรข นภายในตน

กระบวนการเรยนรมใชเกดจากการเขารบแตอยางเดยว เดกเปนผกระทาการเรยนรในการคดดวย

ตนเองการเรยนรของเดกเกดขนจากการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมผานการเลน

ศรยา นยมธรรม กลาวถงเดกออทสตก หมายถง เดกทมปญหา 1)ทางสงคม 2)ปญหา

ทางการสอสาร ไมเขาใจการสอความ มภาษาเปนของตนเอง ชอบการกระทาซาๆ สนใจโลโก

ความจาด แตไมรจะนามาใชอะไร ชอบการเคลอนไหว มโลกสวนตวและภาษาสวนตว

ของเลนเปนสอททาใหลดพฤตกรรมทางสงคมและอารมณ สรางความเขาใจทางภาษา

สามารถสอนใหเดกเขาใจและพฒนาการทางดานสงคมและการควบคมอารมณ

จากการสมภาษณผปกครองเดกออทสตก เดกออทสตกจาเปนภาพ ของเลนจงควรม

ลกษณะเสมอนจรง และใกลเคยงของจรงมากทสด เพราะเดกออทสตกมปญหาการเชอมโยงขอมล

ระหวางของจรงและของเทยม และประการสาคญเดกออทสตกจาเปนภาพ จากการสงเกตพฤตกรรม

ของเดกออทสตก และการเกบรวบรวมขอมล งานวจยตางๆพบวา เดกออทสตกเปนเดกทมโลก

สวนตว เนองจากเดกออทสตกมปญหาทางดานการสอสารเปนหลก และการไมชอบสงคมเปนสวน

หนงททาใหเดกขาดพฒนาการทควรเปนในเดกปกต

วเคราะหขอมลจากการรวบรวมและสรปแนวทางการออกแบบ

การวเคราะหขอมลนามาผนวกกบแนวคดของการศกษามาใชรวมทงการนาความรจาก

หลกการออกแบบผลตภณฑของเลน และการประเมนแบบรางของผเชยวชาญ นาไปสการพฒนา

รปแบบชดของเลนสาหรบเดกออทสตก โดยมแนวทางในการออกแบบชดของเลน ดงน

1. การใชมอ และการสมผส

2. การตอบสนองพฤตกรรมการทาซา ซงการทาซาบางกจกรรมเปนการปลกสรางความร

3. รบรทางสมผส สมดล ส รปราง รปทรง การรบรทางกาย การประสานสมพนธระหวาง

มอและตา

4. ความหลากหลายของรปทรง และส เพอดงดดความสนใจ

5. มลกษณะเดนเพยงอยางเดยว

6. มลกษณะเสมอนจรง

7. การตรวจสอบตนเองไดวาถกหรอผด และตองกระทาดวยตนเองจงจะสาเรจ

8. สงเสรมการฝกการสงเกตและการรบร

9. สงเสรมทกษะการใชภาษาเพอการสอสาร การเขาสงคม

10. การออกแบบจะคานงถงหลกความปลอดภยเปนหลก การใชประโยชนของกจกรรม

การเลน นาการเลนสกระบวนการเรยนรแบบบรณาการ และชวยเสรมสรางทกษะการเรยนรดวย

ตนเอง ดานตางๆใหกบเดกออทสตก โดยของเลนมผลตอการพฒนาของเดกทางสภาวะแวดลอม

ทางดานสงคม อารมณและการสอสาร

113

สรปผลการวจย

สรปผลการวจย จากการดาเนนการวจยพบวา ชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบ

เดกออทสตกทมปญหากลามเนอมอ คอ ชดกทอไหมพรม ปน ปอร ลม (Pun Por Loom) โดยสรป

ตามประเดนในการศกษา ดงน

1. ดานโครงสรางและรปแบบ

ดานโครงสราง ชดกทอไหมพรม ปน ปอร ลม มสวนประกอบหลายชน ไดแก กทอ

ไหมพรม ฟม และกระสวย เคลอนยายได ไมมกลไก ไมมระบบอเล คทรอน ก ไมมระบบ

แมเหลกไฟฟา

ส สสนมาจาการเลอกเสนสไหมพรม

วสด ทาจากไมสน

รปแบบ ชดกทอไหมพรม ปน ปอร ลม เปนชดของเลน ฝกประสาทสมผสทง 5

โดยเฉพาะการประสานระหวางมอและตา ของเลนมลกษณะการผลดเปลยนรปรางหรอรปทรงแบบ

เปนอนๆได เชน การนาผนไหมพรมมาประกอบเปนรปทรงตกตา สามารถตรวจสอบตนเองไดวาผด

หรอถก มองคประกอบของกจกรรมศลปะ คอ การเลอกใชสจากไหมพรม การกา หนดรปราง รปทรง

อยางอสระตามจตนาการ เชน การประกอบเปนรปทรงตางๆ ตามจตนาการ

ประเภท ชดกทอไหมพรม ปน ปอร ลม จดเปนชดของเลนทอยในประเภท

- ประเภทฝกประสาทสมผส และสงเสรมทกษะทางภาษา การสอสาร

- ประเภทของเลนทไมจากดวธการเลนเพยงวธเดยวส ามารถพลกแพลงการเลน

ไดหลายวธ

- ของเลนประเภทเลนคนเดยว ไอโซเลท ทอยส Isolate Toys

- ของเลนทสนบสนนการเขาสงคมของผเลน โปรโซเชยล ทอยส Prosocial

Toys

- แอคทพ ทอยส Active Toys ของเลนทมกจกรรมใหเดกเกดทกษะ ฝกความจา

ความคดสรางสรรค จนตนาการ

- พรเทนดง ทอยส Pretending Toys ของเลนททาขนเลยนแบบวสด อปกรณ

เครองใชในชวตประจาวน

- โปรแอคทพ Proactive Toys ของเลนทกระตนใหเดกแสดงออกทางกายภาพ

ดวยการกระทาตอของเลน

ลกษณะการเลน มลกษณะการ กระทาหลายวธ ไดแก การจบ การสมผส การหมน

การสอด การรอย การดง การกระชาก การตด การบด โดยใชกลามเนอมอทงสองขาง

2. ดานคณสมบตของของเลน ดานคณสมบตของของเลนสรปเปนประเดนตางๆได

ดงน

114


- ฝกประสาทสมผสการประสานสมพนธระหวางมอและตา

- ฝกและพฒนากลามเนอมดเลก

- พฒนาระบบประสาทสมผสของเดกออทสตกซงเปนสาเหตของภาวะออทสซม



- เสรมสรางการใชภาษาและการสอสาร

- ฝกการสงเกตและรบร


- ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง

- ฝกแยกประเภทหรอการจดลาดบ


- ฝกแกปญหา


3. ดานความเหมาะสมของวสด ใชไมสนเปนวสดเพอลดการกอสารพษตอผเลน และ

การเลอกใชวสดอนๆ เชน ไหมพรม นอกจากน ราคาไมแพง คงทน และนาหนกเบา ไมแตกห กงาย

และไมผพงงาย และแมลงไมกดกน

4. ดานความปลอดภย

- ปราศจากพษภย จากการสมผสดวยประสาทสมผสทง 5 และปราศจากพษภย

จากสารพษ และตอระบบประสาท

- ไมไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ และไมมโทษตอประสาทห และตา

การอภปรายผล

เดกออทสตก มลกษณะสาคญ 4 ประการ คอ 1)ปญหาดานความสมพนธกบบคคลอนหรอ

สงแวดลอม 2) ปญหาดานการสอสาร 3) ปญหาดานพฒนาการ 4) ปญหาในการแสดงพฤตกรรม ซง

การพฒนาปญหา 4 นจะทาใหเดกสามารถอยรวมกนในสงคมไดอยางปกตสข ในการวจยครงน

ผวจยพบวา ปน ปอร ลม (Pun Por Loom) ชดของเลนประเภทฝกประสาทสมผสสาหรบเด กออท

สตกน เปนสอทางเลอกหนงของการสนบสนนการเรยนรสาหรบเดกทมความตองการพเศษ โดย

อาศยสอของเลนเปนแรงจงใจ ซงของเลนสามารถพฒนาการควบคมกลามเนอมอของเดก การ

ประสานสมพนธทดระหวางมอและตา และยงสามารถสรางสมาธ รวมถงการเรยนรด านอนๆใหกบ

เดกออทสตกเหลานอกดวย ซงการเลนเปนสวนหนงของการเรยนรแบบลงมอกระทา สอดคลองกบ

115

ทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจท ทฤษฎอรกสนและไวกอตสก ตามแนวคดไฮสโคป และ

สมพนธ กบทฤษฎของดวอ(Learning by Doing1) และทฤษฎการสรางองคคว ามรของ ฌอง ปาเชต

โดยมองวาเดกสรางความรความเขาใจโ ดยผานขบวนการปฏสมพนธกบสงแวดลอม ซงเดกจะสราง

ความเขาใจโดยผานขบวนการปฏสมพนธกบสงแวดลอม ซงเดกจะสรางความเขาใจดวยตนเองจาก

ประสบการณทไดรบร และทฤษฎมอนเทสซอร เดกทกคนมศกยภา พในการพฒนาบคลกภาพ และ

การเรยนร โดยการใหความสาคญกบสงแวดลอมหรอวสดอปกรณในการจดการการเลน ทม

คณสมบต 4 ประการ คอ การตรวจสอบตวเองไดวาถกหรอผด มคณสมบตเดนเพยงอยางใดอยาง

หนง ตองลงมอกระทาจงจะสาเรจ และมความสะดดตา ดงดดใจเด ก ฉะนนของเลนทมกลไกการถก

ทอ การสอดกระสวย การเรยงรอยส เดกสามารถตรวจสอบเองไดวาการจดเรยงเสนไหมเหลานน

ถกตองหรอไม จงเปนผแกปญหาและหาคาตอบดวยตนเอง และจะตองลงมอกระทาจนสาเรจเปนผน

ผาทสวยงาม และหรอนามาเยบประกอบเปนรปราง รปทรงตา งๆ ซงนาไปสการเรยนดานรรปราง

รปทรงตางๆ ตอไป

เมอเดกไดผลงานทสรางจากฝมอตนเอง เดกเกด ความรสกอบอนและปลอดภย เนองจาก

เปนผลงานของตนเอง ตามความเหนของ พนดา มาสกล ซงสอดคลองกบ แนวคดของประสาร

มาลากล ณ อยธยา ทกลาววา กจกรรม ตางๆของวชาศลปะนนมคณคาในดานจตบาบด โดยชวยให

เดกทมความตองการพเศษไดระบายอารมณทเครงเครยด เชน ความโกรธ ความวตกกงวล ชวย

ขจดความรสกดวยคา ไมสมปรารถนา ขาดความมนใจ ความพการ ชวยระบายความทกข และชวย

เขาใจปญหาและความตองการของเดก

การทเปดโอกาสใหเดกไดเลอกเสนไหมพรมเพอถกทอผลงานของตนเองนน สอดคลองกบ

หลกการจดการศกษาของสานกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต ในการจดวางวสดหรอ

อปกรณไวในททควรหยบจบไดงาย เพอเดกไดมโอกาสเลอกหยบหร อจบไดอยางอสระ กลาวคอ

การไดเลอก ไหมพรมสตางๆ โดยเดกไดชนชมผลงานของตนเอง รจกการสงเกต ทดลองเลอกสท

แตกตาง สลบสไปมาเกดความแตกตางของส เกดความคดสรางสรรค สรางสรรคสงใหม รปทรงใหม

เพราะเดกไดทาตามความพอใจและเกดความเพลดเพลนสนกสนาน และประการสาคญคอ ไดพฒนา

กลามเนอมอในการประสานมอและตา ซงสอดคลองกบความคดของ Neuman อรณวนท ทะพงคแก

พรรณ ช.เจนจต นภเนตร ธรรมบวร กลาวคอ การทเดกไดเคลอนไหว ประกอบกจกรรมตางๆดวย

การใชมอ แสดงถงความสามารถในการใชกลามเนอมดเลก การกลามเนอมอ นวมอ และการทางาน

ประสานกนระหวางมอและตาใหสามารถเคลอนไหวประสานกน และสอดคลองกบเหมสดา พลทว

ทวาการเคลอนไหวตามธรรมชาตของเดกน เกดจากการทางานของกลามเนอและประสาทสงการ

การเคลอนไหวจะคลองแคลววองไวมากเพยงใดขนอยกบการทางานประสานสมพนธระหวาง

ความสามารถของระบบกลามเนอทจะทาตามคาสงของประสาท ถามการเคลอนไหวบอยๆ

ความสมพนธระหวางของระบบกลามเนอกบประสาทกจะดขน ทาใหสามารถเคลอนไหวไดเรวขน

116

จากการศกษาและพฒนาชดของเลนน ทาใหทราบวาของเลน ชดปน ปอร ลม ไมสามารถ

ใชไดกบเดกออทสตกไดทกคน แตสามารถใชไดเฉพาะบคคล ทมความตองการเลนและสนใจกบของ

เลนชดนเทานน เนองจากเดกออทสตก ในกลมความสามารถสง (High Function) น มปญหาการ

แสดงออกทางพฤตกรรมแตกตางกน มลกษณะเฉพาะตว ของเลนชดนจงไมสามารถใชไดกบเดก

ออทสตกทกคน

ขอเสนอแนะทไดจากงานวจย

1. การเลอกใชสเพอทาของเลนโดยเฉพาะของเลนสาหรบเดกจะตองเปนสทปลอดสารพษ

(Non-Toxic)มแหลงจาหนายเฉพาะท และมราคาแพง

2. การออกแบบตองคานงถงความปลอดภยของเดกเปนหลกซงมรายละเอยดทระบชดเจน

ในการผลตของเลน โดยจาเปนตอง ศกษาขอมลผลตตามมาตรฐานอตสาหกรรมของเลน กระทรวง

อตสาหกรรม เลม 1 ขอกาหนดทวไป เลม 2 ภาชนะบรรจและฉลาก เลม 3 วธทดสอบและวเคราะห

และแลกเกอรสาหรบเคลอบของเลน อยางละเอยด

3. เดกออทสตกมพฤตกรรมทแตกตางจากเดกปกตทวไป เนองจากมปญหาดานการ

สอสาร ซงผวจยไมสมารถทราบอารมณความรสกทแทจรงของเขาไดในขณะนน ทาใหมอปสรรคใน

การสอสารและทาความเขาใจกน ซงทงนการเขาหาเดกออทสตกจะตองอาศยผปกครอง หรอคร

ประจาชนเปนผนาทาง เพราะเดกจะรสกไมคนเคย และรสกไมปลอดภยเมอมคนแปลกหนา

4. สภาพการเลยงดของครอบครวมผลตอพฒนาการของเดก ดวยภาระหนาทพนฐานของ

ผปกครองทจะตองจดใหเดก ไดแก การจดหาทอยอาศย การดแลสขภาพ อนามย อาหารทม

คณภาพ และความปลอดภยใหแกเดก นอกจากนน ผปกครองค วรจะตองจดสภาพแวดลอมทบานท

สงเสรมการเรยนรใหแกเดกอยางเหมาะสมกบวยและระดบชนดวย เมอสภาพการเลยงดทไมสงเสรม

พฒนาการของเดกจงมทาใหพฒนาการของเดกออทสตกแตกตางกน ซงมผลตอการศกษา

พฤตกรรมของเดกออทสตกซงมลกษณะเฉพาะทแตกต างออกไปและเปนเฉพาะบคคล การศกษา

และวจยจงตองเปนการศกษาเฉพาะกรณและเปนการวจยเชงลกและตองใชเวลาในการศกษาเปน

ระยะเวลานาน

5. การลงภาคสนามเพอทาการศกษาวจยเชงลก โ ดยการเขาศกษา สงเกตพฤตกรรม การ

เลน ความชอบ ความสนใจเฉพาะ ของเดกอยางใกลชด ดวยตองศกษาเปนกรณศกษา เนองจากเดก

ออทสตกแตละคนมลกษณะการแสดงพฤตกรรมทแตกตางกน ซงผวจยทมความสนใจศกษาเกยวกบ

เดกออทสตกนจงตองมความอดทน และมงหวงใหเกดประโยชนแกสงคมอยางแทจรง

117

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. ควรทาการศกษาและพฒนาชดของเลนเพอพฒนาการดานอนๆสาหรบเดกพการแตละ

ประเภทตามแตกรณ เพอจะไดนาผลการวจยมาทาการศกษาและเปรยบเทยบซงจะเปนประโยชนตอ

การพฒนาของเลนทมคณคา และมประโยชนตอไป

2. นอกจากการวจยเพอเดกออทสตกในชวงระยะเวลาหนงแลว ง านวจยควรมผลสบเนอง

ตอไปในการใหโอกาสใหเดกออทสตกเหลานสามารถพฒนาตนเองจนเตบโตเปนบคคลปกต และอย

ในสงคมอยางมความสขโดยไมตองพง และเปนภาระใครไปตลอดชวต

บรรณานกรม

119

บรรณานกรม

กรวภา สรรพกจจานง. (2532). ความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวยทไดรบการ

ฝกกจกรรมศลปะสรางสรรคแบบชนนาและแบบอสระ . ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษา

พเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

การเรยนภาษาธรรมชาต. (2541,มถนายน). สานปฏรป. ปท 1 ฉบบท 1.

เกศน นสยเจรญ. (2543). “การสอนศลปะสาหรบเดกเลก”. ใน เอกสารการฝกอบรมผดด.

รนท 2. ขอนแกน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

เกสร ธตะจาร. (2543). “ศลปะสาหรบเดกพเศษ”, ใน เอกสารประกอบคาบรรยาย. กรงเทพฯ:

สานกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต.

กงแกว ปาจรย. (2553). คมอการพฒนาเดกออทสตกแบบองครวม, เทคนค DIR/ฟลอรไทม.

กรงเทพฯ: พมสส.

คณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต, สานกงาน. (2531). แผนการจดประสบการณ ชนอนบาล

ปท 2. กรงเทพฯ: กองวชาการ สานกงานคระกรรมการการประถมศกษา .

จงพฒนา รมาดม. (2538). ปญหาการพดและการสอภาษา, ใน จตเวชเดกสาหรบกมารแพทยฉบบ

ปรบปรง. บรรณาธการโดย วนเพญ บญประกอบ, อมพล สอาพน และ นงพงา ลมสวรรณ.

หนา 143 – 159. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

จนตนา ใบกายซ. (2523). แนวการจดทาหนงสอสาหรบเดก. สมทรสาคร: หนวยศกษานเทศก.

สานกงานการประถมศกษาจงหวดสมทรสาคร ,

-----------. (2523). แนวการจดทาหนงสอสาหรบเดกออน. สมทรสาคร: หนวยศกษานเทศก,

-----------. (2534). หนงสอการตน : ประโยชนในการเรยนการสอน, การสงเสรมและพฒนา

หนงสอการตนไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพกรมศาสนา.

จรวรรณ วฒนะจตพงษ. (2537). เปรยบเทยบผลของกจกรรมกลมและสถานการณจาลองทมตอ

ทกษะทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานไรพฒนา อาเภอ

เทพสถต จงหวดชยภม. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จระพนธ พลพฒน; และคาแกว ไกรสรพงษ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย : ตามแนวคดมอน

เตส ซอร. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงประเทศชาต.

จาเรญ โหไทย. (2536). ขอบขายและการวเคราะหทกษะและประสบการณพนฐานสาหรบเดก

ประถมศกษา, ใน ทกษะและประสบการณพนฐานสาหรบเดกประถมศกษา หนวยท 2.

หนา 110 – 140. นนทบร: มหาวทยาลยสโขธรรมาธราช.

120

จนทวรรณ เทวรกษ. (2526). อทธพลของการจดกจกรรมสรางสรรคและเกมทางการศกษาในวย 4-6

ขวบทมผลตอการเรยนรภาษาไทยและคณตศาสตรในระดบประถมศกษา. ปรญญานพนธ

กศ.ม.(จตวทยาการศกษา). นครปฐม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ถายเอกสาร.

จนตนา กระบวนแสง. (2542). สภาพสงคมและวฒนธรรมจากการเลนของเดก. กรงเทพฯ:

กรมศลปากร.

จระพนธ พลพฒน; และคาแกว ไกรสรพงษ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย : ตามแนวคดมอน

เตสซอร. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงประเทศชาต.

ฉววรรณ กนาวงศ. (2526). การศกษาเดก. กรงเทพฯ: พฆเนศ.

ฉววรรณ จงเจรญ. (2528). เอกสารนเทศการศกษาฉบบท 277 การใชสออปกรณของเลน

เพอพฒนาการเรยนการสอนเดกกอนวยประถมศกษา. กรมการฝกหดคร กระทรวง

ศกษาธการ. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

ฉตรชย วงศศร. (2545). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนเรองโทษและภยของยาเสพตดของเดก

ทมความบกพรองทางสตปญญาระดบเรยนได ชนประถมศกษาปท 4 จากการสอนโดยใช

สอหนงสอการตน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ชฎา เปรมโยธน. (2527). หนงสอพมพรายวนกบการพฒนาเดกและเยาวชน. วทยานพนธ ค.ม.

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ชาตร วฑรชาต. (2540). ออทซม. ในกมารเวชศาสตร เลม 1. บรรณาธการโดย มนตร ตจนดา และ

คนอน ๆ. หนา 117 – 121. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ.

ชาญวทย พรนภดล. (2545). จะรไดอยางไรวาเดกจะเขาขายออทซม. ในเอกสารประชมปฏบตการ

เรอง คร หมอ พอ แม : มตการพฒนาศกยภาพของบคคลออทสตก. หนา 29 - 41.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เชาวลต ชานาญ. (2521). หนงสอการตนลดเวลาการสอน : นวตกรรมทนาสนใจ. ลพบร: หตถโกศล

การพมพ.

ชอลดดา ขวญเมอง. (2543). การบรรยายเรองการรบร วชาพนฐานทางจตวทยาของการศกษา.

(เอกสารประกอบคาสอน). หนา 1 – 7.

ชยณรงค เจรญพาณชยกล. (2533). พฒนาเดกดวยศลปะ. กรงเทพฯ: อกษรสมพนธ.

ชจตต วฒนารมย. (2528). คณคาของกจกรรมศลปศกษาตอนกเรยนระดบประถมศกษาการรบร

ของครศลปศกษาและผเชยวชาญทางศลปศกษา. วทยานพนธ ค.ม. (ศลปศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ณรงค ทองปาน. (2526). การสรางหนงสอสาหรบเดก. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

121

ดารณ อทยรตนกจ. (2545). การจดการเรยนรวมสาหรบเดกออทสตก. ใน เอกสารประกอบการ

ประชมปฏบตการเรอง คร หมอ พอ แม : มตการพฒนาศกยภาพของบคคล.

หนา 29 – 41. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ทฤษฎการสรางองคความร (Constructivism). (2543,มกราคม). สานปฏรป. ปท2 ฉบบท 20.

ทตพรรณ ทองคา. (2536). การเลนบทบาทสมมตโดยเดกมสวนรวมในการจดสอการเลนทมผลตอ

การคลายการยดตนเองเปนศนยกลางและความสามารถทางภาษาของเดกปฐมวย .

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


ทพยสดา ปทมานนท. (ม.ป.ป.). กาเนดสถาปตยกรรม “กาเนดในโลกของเดก”. กรงเทพฯ: อารต

แอนด อารคเทคเจอรพบลเคชนส.

เทยมใจ พมพวงศ. (2537). การศกษาทกษะทางสงคมของเดกทมปญหาทางพฤตกรรมเรยนรวมกบ

เดกปกต ระดบชนประถมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยวธการเรยนแบบ สหรวมใจ.

ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย


ธนวรรณ เสยงสมา. (2546). โครงการออกแบบของเลนดงความสนใจเฉพาะชวงสาหรบ

เดกออทสตก. วทยานพนธศ.ม.(การออกแบบ). กรงเทพฯ: วทยาลยสถาปตยกรรมและ

การออกแบบ มหาวทยาลยรงสต. ถายเอกสาร.

ธรยทธ เสนวงศ ณ อยธยา. (2536). การพฒนาทกษะและประสบการณทางสงคม, ในทกษะและ

ประสบการณพนฐานสาหรบเดกประถมศกษา หนวยท 6. หนา 85-175. นนทบร:

สานกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช .

นวลลออ สภาผล. (2527). ทฤษฎบคลกภาพ. กรงเทพฯ:ภาควชาจตวทยา คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

นนทยา ตนศรเจรญ. (2545,พฤษภาคม). “Brain Gym บรหารสมองเพมศกยภาพการเรยนร”,

สานปฏรป. 5(50): 26-28.

นรมล ชยตสาหกจ. (2524). ทฤษฎการเลนเพอพฒนาการทางสตปญญาการละเลนและเครองเลน

เพอพฒนาเดก. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

นพนธ ศรสานต. (2530). การศกษาเปรยบเทยบผลการสอนจรยธรรมโดยใชหนงสอการตนสอน

จรยธรรมแบบเบญจขนธกบครสอนจรยธรรมแบบเบญจขนธและการสอนปกต . กรงเทพฯ:

ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

บานพฒนาการครออ. (2554). สาเหตการเกดออทสซม. สบคนเมอ 10 พฤษภาคม 2554, จาก

http://www.autismthai.com/0/

บญรกษ ตณฑเจรญรตน. (2542). การทดสอบทางจตวทยา. พษณโลก. คณะครศาสตร

สถาบนราชภฏพบลสงคราม.

http://www.autismthai.com/0/�

122

เบญจมาภรณ กรรณวลล. (2541). คมอเลอกของเลนใหลกนอยของคณ. กรงเทพฯ: เอดสนเพรส

โพรดกส.

ประมวณ คดคนสน. (2524). จตวฒนา. จตวทยาเบองตน. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

ประสบศร องถาวร. (2526). สขภาพเดกการดแลเดกปกต. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

ประสาร มาลากล ณ อยธยา. (2523). ศลปะกบชวตประจาวนของเดก. สจบตรการแสดงศลปะเดก

แหงประเทศไทย ครงท 1. กรงเทพฯ: วทยาลยเทคโนโลยและอาชวศกษาวทยา

เขตเพาะชาง.

ปราณ วงษเทศ. (2528). ของเลนโลก. กรงเทพฯ: เรอนแกว.

ปยะชาต แสงอรณ. (ม.ป.ป.). ศลปะสาหรบเดก:ของเลนเพอเสรมคณคาในชวตเครองเลนเพอ

พฒนาเดก. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

ปทมวด บญยสวสด. (2536). ผลของการใชเกมการละเลนพนบานของไทยทมตอการพฒนาทกษะ

ทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2. วทยานพนธ ค.ม. (ประถมศกษา).

กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ประนอม เดชชย. (2536). เสรมทกษะการเรยนการสอนวชาสงคมศกษา. พมพครงท 2. เชยงใหม:

คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.

ประทน คลายนาค. (2518). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาสขศกษาของนกเรยนชน

ประถมศกษา โดยใชการสอนดวยหนงสอการตนกบการสอนปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม.

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ประเสรฐ มาสปรด. (2522). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาสรางเสรม

ประสบการณชวตของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โดยใชการสอนดวยหนงสอการตน

กบการสอนปกต. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย


ผดง อารยะวญ�. (2533). การศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ. กรงเทพฯ: ภาคการศกษา

พเศษ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

------------. (2541). การศกษาสาหรบเดกทมความตองการพเศษ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ:

พเออารแอนดพรนตง.

ผองพรรณ ตรยมงคลกล. (2543). การวจยในชนเรยน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ผจดการออนไลน. (2554). เดกออทสตกในไทยเพยบ1.2 ลานคน. สบคนเมอ 12 พฤษภาคม 2554,

จาก http://www.songkhlahealth.org/paper/532

พวงเพชร ฟวงศสทธ. (2546). การศกษาผลการสอนทกษะทางสงคมของเดกออทสตกทไดรบ

การสอนโดยวธเรองราวทางสงคม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

http://www.songkhlahealth.org/paper/532�

123

พรเพญ ศรสตยะวงศ; และ กนษฐา เมธาภทร. (2543, กนยายน-ธนวาคม). ความสามารถดานการ

รบรจากการมองเหนของผสงอาย. วารสารกจกรรมบาบด. 5(3) : 31-32.“พระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542,” ราชกจานเบกษา. เลมท 116 ตอนท 74ก หนา 16.

19 สงหาคม 2542.

เพญแข ลมศลา. (2540). การวนจฉยโรคออทซม. สมทรปราการ: โรงพยาบาลยวประสารท

ไวทโยปถมภ.

-------------. (2528). ออทซม. ใน จตเวชสาหรบกมารแพทย ฉบบปรบปรง. บรรณาธการโดย

พจนานกรม ฉบบเฉลมพระเกยรต พ.ศ.2530. (2533). พมพครงท 8. กรงเทพฯ:

วฒนาพานช.

พรจต ธนจตศรพงศ. (2543). ผลการใชศลปะบาบดรวมกบการใหคาปรกษาตามแนวทฤษฎ

พจารณาเหตผลและอารมณของเยาวชนในสถานฝกและอบรมบานกรณาสถานพนจและ

คมครองเดกและเยาวชนกลาง. ปรญญานพนธ วท.ม.(จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยบรพา. ถายเอกสาร.

พรรณ ช. เจนจต. (2538). จตวทยาการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: คอมแพคทพรนท.

พชร ผลโยธน; และคนอนๆ. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวน:ตามแนวคดโฮสโคป. กรงเทพฯ:

สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต.

เพญแข ลมศลา. (2540). การวนจฉยโรคออทสซม. กรงเทพฯ: โรงพยาบาลยวประสาทไวทโยปถมภ.

มณรตน สกโชตรตน. (2524). เดกกบการเลนเพอเสรมพฒนาการทางดานสตปญญาการละเลนและ

เครองเลนเพอพฒนาเดก. กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

ยศ สตสมบต. (2527). รายงานการวจยเรองโครงสรางบคลกภาพของกลมตางๆในสงคมไทย

วเคราะหขอมลเบองตน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เยาวพา เดชะคปต. (2528). กจกรรมสาหรบเดกกอนวยเรยน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

เยาวพา เดชะคปต. (2540,มกราคม). “รายงานการวจย เรองความสมพนธระหวางความสามารถ

ทางสตปญญากบความคดสรางสรรคของนกเรยนชนเดกเลก โรงเรยนสาธตมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. การศกษาปฐมวย. 1: 63-75.

รจนา ทรรทรานนท. (2527). เดกออทสตก. กรงเทพฯ: เลเซอรกราฟฟคสการพมพ.

รชน รตนา. (2533). ผลของการใชกจกรรมจากชดใหความรแกผปกครองทมตอความสามารถในการ

ใชกลาเนอมดเลกของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ:


รตวรรณ ศรถาพร. (2532). ความสามารถในการรบรและเขาใจทศนะของผอนของเดกปฐมวยทได

เลนกจกรรมการเลนเพอคลายการยดตนเองเปนศนยกลาง. ปรญญานพนธ กศ.ม.

(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


124

รษม บญญะสทธ. (2530). การสรางหนงสอการตนสาหรบเดกเพอพฒนาทกษะการอานของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนอนบาลอดมวทยา จงหวดปทมธาน. วทยานพนธ กศ.ม.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

ราศ ทองสวสด. (2529). “การจดตารางกจกรรมประจาวน”,ใน เขาใจเดกกอนวยเรยน เลม 1.

กรงเทพฯ: ม.ป.พ.

เรยนรผานอปกรณแบบมนเตสชอร (2542,กนยายน). สานปฏรป. ปท 2 ฉบบท 16 โรงเรยนระบบ

สญญา (2541,มถนายน) ,สานปฏรป.ปท 1 ฉบบท 1.

ลออ ชตกร. (2529). “แนวคดในการจดกจกรรมศลปะ”,ใน รกลก. หนา 105. กรงเทพฯ: แปลนพบ

ลซซง.

เลขา ปยอจฉรยะ. (2524). การเลนเปนเรยนของเดก การเลนและเครองเลนเพอพฒนาเดก.


วราภรณ รกวจย. (2527). เอกสารประกอบการสอน การอบรมเลยงดเดกปฐมวย. กรงเทพฯ:


วลล เหลาคงธรรม. (ม.ป.ป.). ของเลนสาหรบเดกพการ ของเลนเพอพฒนาเดก. กรงเทพฯ:

เจรญวทยการพมพ.

วจตตรา เออวจตราเจรญ. (2529). ผลของการเลนตามสถานการณทมตอพฒนาการทางถอยคาของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทดวยทกษะทางถวยคา. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ:


0วรฏฐา ผลเจรญ. (2554)

http://www.manager.co.th/Family/ViewNews.aspx?NewsID=9540000078342&TabID=3

. ของเลนสาหรบเดกพเศษ. สบคนเมอวนท 21 สงหาคม 2554, จาก

วนดดา ปยะศลป. (2537). คมอสาหรบพอแมเดกออทสตก. กรงเทพฯ: แปลนพบลชชง.

วรณ ตงเจรญ. (2526). การพฒนาพฤตกรรมเดก. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

วไลวรรณ มณจกร; และคนอนๆ. (2544). กรอบอางองในๆกจกรรมบาบดเดก. เชยงใหม: คณะ

เทคนคการแพทย มหาวทยาลยเชยงใหม.

วนเพญ บญประกอบ, อมพล สอาพน และ นงพะงา ลมสวรรณ. หนา 358-373.

กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

------------. (2545). ออทซมในประเทศไทยจากตาราสประสบการณ , ใน เอกสารประกอบบรรยาย

พเศษการประชมระดบชาต เรอง คร หมอ พอ แม : มตการพฒนาศกยภาพของ

บคคลออทสตก. หนา 10 – 28. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วชราพรชย. (2554). เดกออทสตก. สบคนเมอ 21 สงหาคม 2554, จาก

http://watcharaphonchai.blogspot.com/2007/08/autistic.html

วาร ถระจตร. (2530). การพฒนาการสอนสงคมในระดบประถมศกษา . กรงเทพฯ: คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.วชาการ,กรม. กระทรวงศกษาธการ. (2534). การสงเสรมและ

พฒนาหนงสอการตน. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา.

http://watcharaphonchai.blogspot.com/2007/08/autistic.html�

125

วนดดา ปยะศลป. (2537). คมอสาหรบพอแมเพอเดกออทสตก. กรงเทพฯ: แปลนพบลซซง.

ศกษาธการ. กระทรวง กรมวชาการ. (2543). การพฒนาเดกออทสตก. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา

ลาดพราว.

วเชยร วงษชมพ. (2528). คมอการสรางสอการสอน. กรงเทพฯ: สารมวลชน.

ศรยา นยมธรรม. (ม.ป.ป.). ศนยการศกษาพเศษ ภาควชาการศกษาพเศษ คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ วทยาเขตประสานมตร สมภาษณ วนท 22 สงหาคม

พ.ศ. 2545

ศรเรอน แกวกงวาน. (2543). จตวทยาเดกพเศษแนวคดสมยใหม. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศนยเดกพเศษ โรงพยาบาลสมตเวชศรนครนทร (2546) โรคออทสซม. Available from World Wide

Web :(http//www.samitivej.childcenter.com)

สถาบนเทคโนโลยเพอการศกษาแหงชาต. (2544). รายงานสรปการสมมนา เรอง การเรยนรเพอ

สรางสรรคดวยปญญา. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สมใจ ตงนกร. (2531). ความสามารถในการใชกลามเนอมดเลกของเดกปฐมวยในโครงการอนบาล

ธนบาลทไดรบการจดกจกรรมสรางสรรคแตกตางกน . ปรญญานพนธกศ.ม. (การศกษา

พเศษ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมชาย อาภรณพราว. (2533). การออกแบบของเลนไมสาหรบเดกวย 3-5 ป. ศลปะนพนธ ศศ.บ.

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย. ตามแนวการเรยนร

ภาษาอยางธรรมชาตแบบองครวม. กรงเทพฯ: มลนธชมรมไทย-อสราเอลในพระ

ราชปถมภสมเดจพระเทพฯรตนราชสดาฯ .

สจตรา สขเกษม. (2538). ผลของการจดกจกรรมศลปะทมผลตอความสามารถในการใชกลามเนอ

มดเลกของนกเรยนทมความบกพรองทางสตปญญาระดบประถมวย. ปรญญานพนธ

กศ.ม.(การศกษาพเศษ). กรงเทพฯ:บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


สจนดา ขจรรงศลป; และธดา พทกษสนสข. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวย:ตามแนวคดเรกจโอ

เอมเลยน. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต.

สชา จนทนเอม. (2538). จตวทยาเดก. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

สทศน ยกสาน. (2545, กนยายน). “โลกและวทยาการ:โรคออทสซมและเดกออทสตค”. สารคด.

18(211): 165-168.

สมน อมรววฒน. (2545). กระบวนการเรยนรจากแหลงชมชนและธรรมชาต. กรงเทพฯ: สานกงาน

คณะกรรมการศกษาแหงชาต.

สวสด เรองวเศษ. (2520). วรรณกรรมสาหรบเดก. กรงเทพฯ: คณะวทยาศาสตรมหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.

126

สารพนธ ศภวรรณ. (2528). การวเคราะหรปแบบหนงสอการตนสาหรบเดก. วทยานพนธ ค.ม.

กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

สขมาล เกษมสข. (2535). การสอนทกษะสงคมในชนประถมศกษา. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร


สมาล พลราษฎร. (2529). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทเรยนดวยการสอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชหนงสอประกอบภาพ

การตนกบการเรยนตามหนงสอคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สมตรา เจณณวานช. (2530). การเปรยบเทยบลกษณะของการตนเรองทมผลตอความเขาใจใน

การฟงของเดกปญญาออน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ศภรตน เอu3585 .อศวน. (2539). คมอสาหรบผปกครองเดกออทสตก. กรงเทพฯ: สวชาญการพมพ.

ศรกลยา พงแสงส. (2539). การศกษาพฤตกรรมของครในการสงเสรมทกษะทางสงคม

ใหแกนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนประถมศกษาสงกดสานกงาน

การประถมศกษา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ค.ม. (ประถมศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ศรเรอน แกวกงวาล. (2543). จตวทยาเดกพเศษ แนวคดสมยใหม. กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศกษาธการ,กระทรวง. (2525). แนวการสอนเดกเรยนชาระยะแรกเรมเรยน . กลมโรงเรยนศกษา

สงเคราะหและโรงเรยนศกษาพเศษ กลมท 4 กรมสามญศกษา. กรงเทพฯ: กระทรวงฯ.

อเนก รตนปยะภาภรณ. (2534). การเขยนหนงสอการตนเรอง “การสงเสรมและพฒนา

หนงสอการตนไทย, เอกสารเพอการพฒนาหนงสอเรยนอนดบ 3. กรงเทพฯ: ศนยพฒนา

หนงสอกรมวชาการ.

อานวย เดชชยศร. (2530). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนระหวางการเรยน

จากหนงสอการตนแบบภาพถายสผสมการตนกบหนงสอการตนสธรรมดา . วทยานพนธ

กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

อภสร จรลชวนเพท. (2529). “แนวคดในการเตรยมความพรอม”, ใน รกลก. หนา 101-106.

กรงเทพฯ: แปลนพบลซซง.

อรณรศม ฉายศลปะไทย. (2542). คมอการเลอกของเลน. กรงเทพฯ: ตนธรรม.

อาไพ สจรตกล. (ม.ป.ป.). ความหวงทเดกไทยจะไดพฒนาดวยเครองเลน เครองเลนเพอพฒนาเดก .


อชยา แสงบรรเจดศลป. (2538). การเลนมมไมบลอกเพอพฒนาความสามารถทางสตปญญาของ

เดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาเดกปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

127

Anderson, Frances. E. (1983). “A Critical Anaiysis of Review of the Published Research

Literature in Art for the Handicapped : 1971-1981 , with Sprcial Attention to The

Visual Art”, in Art Therapy. p.26-39. London: Macmillan.

Auerbach,Stevanne. (1998). Dr.Toys Smart Play : How to Raise A Child with A High PQ.

New York: St.Martin’s.

Battenlheim,B. (1964). Art : A Personal Vision. The Measure of Man. New York: The

Museum of Modern Art.

Carter, D.ส & Miller, K. (1971). “Creative Art for Minimally Brain Injured Childern”, in

Academic Therapy. p.245-252. New York: Plenum Press.

Chapter 2 Toy Play In Infancy and Early Cchildhood: Normal Development and Special

Considerations for Children with Disabilities Available from World Wide Web :

(http://idea.uoregon.edu/ndite/documents/techrep/tech11-2.html)

Consumer Product Safety Commission. (1997). Which Toy For Which Child : Ages Brith

Through Five and Six Through Twelve. Washington DC: Washington Press.

Dangle, R.F. (1989). “Anger Control Training for Adolescents in Residentlal Treatment

Special lssue: Empirical Research”, in Behavioral Social Work-Behavior

Aodipicaition. p. 447-458. New York: Plenum Press.

Elizabeth I.Slkar, Jeffrey H.John; & Herik Hautop Lund Children Learning From Team

Robotics: Robocop Junior 2000 Department of Design and Innovation Faculty of

Technology The Open University Milton Keynes. United Kingdom

Encyclopedia Americana International Edition Vol. 22. (1993). U.S.A.: Grolier Incorporated.

Francois Michaiid, Andre Clavet, Gerard Lachiver, Riario Lucas Designing Toy Robots to

Help Autisitc Children – An Open Design Project for Electrical and Computer

Engineering Education liniversite de Sherbrooke (Quebec Canada) Available from

Wold Wide Web: (www.asee.org/conferences/search/20136.pdf)

Frieg, Joho P. (1976). The Thai Way : A Study of Cultural Values. Washington D.C.:

Meridian house International.

Gardiner, J.P. (1963). “Atmosphere effect Feexamined”, in Journal of Experimental

Psychology.p.220-226. New York: Academic Press.

Geraci, N. (1990). The use of art Therapy to improve emotion art activity : Art Therapy in

Journal of Child and and Adolescent group Therapy. p.9-14. San Francisco: Jossey-

Bass.

Golf,Karen Ellen. (1995). “The Retation of Voilent and Nonviolent Toys to Play Behavior”, in

Preschools. New York: New York University Press.

http://idea.uoregon.edu/ndite/documents/techrep/tech11-2.html�

http://www.asee.org/conferences/search/20136.pdf�

128

Graham, Joseph. (1994). “The Art of Emotionally Disturbed Adolescents : Designing a

Drawing Program to Address Violent imagery”, in American Journal of Art Therapy.

p. 115-121. New York: Acaaemic Press.

Hammond, W.K. (1989). “Creative therapies in the treatment of addictions: The art of

transforming shame”, in The Art in Psychotherapy. p. 299-308. Hillsdale, NJ:

Erlbaum.

Haupt, C. (1969). “Self-Realization-But Not through Painting”, in New outlook for the Blind.

p. 43-46. New York: Wiley.

Heiss, J. (1981). The Social Psychology on interaction. Englewood Cliff: Pretice-Hall.

Llene S.Schwartz, Felix F. Billingsley, and Bonnie M. McBride Including with Autism in

Inclusive Preschool: Strategies that Work Available from World Wide Web :

(http://www.newhorizons.org/spneeds/inclusion/information/shwartz2.html)

K.Fautenhahn, and A.Billard Games Children with Autism Can Play with Robota, a

Humanoind Robotic Doll Cambridge workshop on Universal Access and Assistive

Technology

Kaiser, Javaid, Snyder, Ta Ra D.; & Roger. Colby S. (1995,Jul). “Adult choice of Toys

Effects Children’s Prosocial and Antisocial Behavior”, in Early Child Development

and Care. Vol.lll.

Kallam,Michael; & Retting,Michael. (1991). The Effect of Social and Isolate Toy on the

Social Interaction of Preschool Aged Children in a Naturalistic setting.

Kramer, M. (1997). Psychology Children. New York: W.W.Norton.

Lowenfeld, victor. (1957). Creative and Mental Growth. New York: Macmillan.

Martin,Carol Lynn; et al. (1995,Oct.). “Children’s Gender-Based Reasoning about Toys”, in

Chill behavior.

Mcknew,D.H. (1983). Why Isn’t Johnny Crying?. New York: W.W.Norton.

Mclntyre,Barbara Betker. (1987). The use of Art Therapy with Braved Childern. London: The

Union for Experimenting Colleges and University.

Meschiany, Alberto & Krontal, Sharon. (1998). “Toys and Games in Play Therapy”, in Israel

Journal of Psychiatry & Related Scinces. Vol.35(1): 31-37.

Milner, M. (1957). On Net Being Able to Paint. New York: International University Press.

Moustakas, C.E. (1959). Psycho Therapy with Children. New York: Ballentine.

Nash,Alison; & Fralei Gh,Kimberly. (1993,Mar). “The Influence of Older Siblings on The

Sex-Typed Toy Play of Young Children”, in A Journal of Psychology.

http://www.newhorizons.org/spneeds/inclusion/information/shwartz2.html�

129

Neugebauer,Roger. (1997,May-June). “Guidelines for Purchasing Educational Toys”, in

Child Care Information Exchange.

Obanawa,Naoko and Joh,Hitoshi. (1995,Jun). “The Influence of Toys on Preschool

Chidren’s Social Behavior”. In Psychologia An International Journal of Psychology in

The Orient. 38(2).

Organization of the riotous center Available from Wide Web:(http://citesser.nj.nec.com)

Playground of ideas Available from World Wide Web : (http://www.hinduonnet.com)

Precker,J. (1950). “Painting and Drawing in Personality Assessment : Summary”, in Journal

of Projective Techniques. p. 262-286. New York: Willey.

Rackliff,Christine L.; & Raag. (1998). “Preschoolers’ Awareness of Social Expectations of

Gender : Relationships to Toy Choices Sex Roles”, in A Journal of Research. Vol.38:

p. 9-10.

Retting, Michael; et al. (1993,Sep). “The Effect of Social and Isolate Toys on the Social

Interactions of Perschool Aged Children”, in Education and Training in Mental

Retardation.

Rodney,Claudette Cicilie. (1997). The Influence of Selected Toys on The Cooperatice Play

Behaviors of Preschool children. Washington DC: Anerson.

Rubin, Aron Judith. (1984). Child Art Therapy Understanding and Helping Childern Grown

Through Art. New York: Ven Nostrand Reinhold.

San Son,Ann and Di Muccio,Chris

Tine. (1993,Jul). “The Influence of Aggressive and Neutral Cartoons and Toys on the

Behavior of Preschool Children”, in Australian Psychologist. 28(2).

Schomstein, H.M.; & Derr,J. (1978). “The Many Applications of Kinetic Family Drawings in

Child Abuse”, in British Journal of Projective Psychology and Personality Study. P.33-

35. London: Constable Press.

Silver,A. (1975). “Childern with Communication disorders : Cognitive and Artistic

Development”, in American Journal of Art Therapy. p. 29-49. New York: Ballatine.

Silver,R.A. (1996). Silver Drawing Test of Cognition and Emotion. 3rd ed. New York: Albin

Press.

Stemberg,C.J. (1985). “Use of Art Therapy in Child Abuse/Neglect: Are There any Graphic

Clues?”, in The Dynamics of Creativity, 8 Annual Conference of the America Art

Therapy Association.p. 73-78. New York: The American Art Therapy Association.

http://citesser.nj.nec.com/�

http://www.hinduonnet.com/�

130

Susan Trulove at Virginia Plyful therapy garments for children receive patent Available from

World Wide Web : (http://www,research.vt.edu/resumag/photos/garment//garment

patent.html)

Wachber,T.S. (1946). “Interpretations of Spontaneous Drawing and Paintngs”, in Genetic

Psychological Monitor. p.43. New York: Acadmic Press.

Wadeson,H. (1995). Art Psychotherapy. New York: John Wiley and Sons.

Wadsworth Barry J. (1996). Piaget’s Theory of Cognitive and Affective Development. N.Y.:

Longman.

Wood,E. (1977). “Directed Art Visual Perception and Learning Disabillities”, in Academic

Therapy. P. 455-452. New York: Springer.

Zimmerman.J.; & Garinkle,L. (1942). “Perliminary Study of the Art Productions of the Adult

Psychotic”, in Psychiatric Quarterly. p. 313-318. New York: McGraw-Hill.

Adams, Janice I. (1997). Autism-P.D.D. More Creative Ideas from Age Eight to Early

Adulthood. Ontario : Adams Publication.

Bellon, Monica L, Ogletree, biil T and William E Harn. (2000). Repeated Story Book

Reading as a Language Intervention for Children with Autism : A Case Study on the

Application of Scaffolding. (CD-ROM). Available : ERIC (1992 – September 2001).

Bogdan, Joan and Others. (1996). Promoting Appropriate Behavior the, ough Social

Skill Instruction. (CD-ROM). Available : ERIC (1992 – September 2001).

Brown, J.W., R.B.Lewis and F.F. Harcleroad. (1997). A.V.Instructional Technology :

Media and Method. New York : Mc Graw – Hill.

Chistensen Larry B. (1998). Experimental Methodology. 4th ed. Massachusetts : Allyn

and Bacon, Inc.

Dalton, Richard and Forman, Marc A. (2000). Pervasive Developmental Disorders and

Childhood Psychosis,” in Nelson Textbook of Pediatrics. 16th ed. Edited by

Richard E. Behrman, Robert M. Kliengman and Hal B. Jenson. P 95-97.

Philadelphia : W.B. Saunders Company.

Darkwa, Osei. (1997). Single Subject Design : The Clinical Research Model. (online).

Available Telnet, from http://www.uic.edu/classes/socw/socw560/SINGSUB/.

Grandin, Temple. (2000) . Teaching tips for Children and Adults with Autism. (online).

Available Telnet: , from http://www.autism.org/temple/tips.html.

131

Greene, Sandra. (2001). Social Skill Intervention for Children with Autism and

Asperger’s Disorder, in Austism a Comprehensive Occupational Therapy

Approach. Edited by Heather Miller-Kuhaneck. p 153 – 171. Bethesda : The

American Occupational Therapy Association.

Hagiwara, Taku. (1998). Multimedia Social Story Intervention for Students with Autism

(Intervention, Computer-Based Instruction, Visual Sysbol), Dissertation

Abstracts International ISSUE. (CD-ROM). 59-12A. Available : DAO ;

Dissertation Abstracts.

Heiman, Gray W. (1995). Research Methods in Psychology. Boston : Houghton Miffin.

Howlin P, Cohen S.Baron; & Julie Hadwin. (2002). Teaching Children with Autism to Mind

Read. Chichester : John Wiley & Sons.

Kinder,Jame S. (1959). Audio-Visual Material and Technique. New York: American Book

Company.

Klykylo, William M. (2000). Autistic Disorder and Other Pervasive Developmental

Disorders, in Psychiatry Behavioral Science and Clinical Essentials. Edited by

Jernald Kay, Allan Tasman and Jeffrey A. Lieerman. p 587 – 592. Philadelphia :

W.B. Saunders.

Laushey, Kelle M.; & Heflin L. Juane. (2000). Enhancing Social Skill of Kindergarten

Children with Autism Through the Training of Multiple Peers as Tutors. (CDROM).

Available : ERIC (1992 – September 2001).

Leary, Mark R. (1995). Introduction to Behavioral Research Method. 2nd ed. Pacific

Grove : Brooks/Cole Publishing.

Lehman, Richards. (1991). Statistics and Research Design in the Behavioral Sciences.

Belmont : Wadsworth.

Norris, Christine; & John Dattilo. (1999). Evaluating Effects of Social Story Intervention

on a Young Girl with Autism. (CD-ROM). Available : ERIC (1992 – September 2001).

Nurcombe, Barry; et al. (2000). Disorders Usually Presenting in Infancy or Early

Childhood (0- 5 years), in Current Diagnosis and Treatment in Psychiatry.

Edited by Micheal H. Ebert, Peter T. Loosen and Barry Nurcombe. p 533 – 561.

New York: McGraw-Hill.

Peeter, Theo. (1997). Autism From Theoretical Understanding to Educational

Intervention. London: Whurr Publishers.

132

Popper, Charies; & Scott A. West. (1999). Disorders Usually First Diagnosis in

Infancy Childhood, or Adolescence, in Texbook of Psychiatry. 3rd ed. Edited

by Robert B. Hales, Stuart. C. Yodofsky and John A. Talbott. p 825 – 954,

Washington : American Psychiatric Press.

Quill, Kathleen Ann. (1995). Teaching Children with Autism : Strategies to Enhance

Communication and Socialization. Columbia : Delmar Publishers.

Richard, Gail J. (2000). The Source for Treatment Methodologies in Autism. East Moline :

Lingui System.

Seigel, Bryna. (1996). The World of the Autistic Child : Understanding and Treating

Autism Spectrum Disorders. New York : Oxford University Press.

Schneck, Colleen M. (2001). Visual Perception, in Occupational Therapy For Children.

Edited by Jane Case-Smith. p 382 – 411. St. Louis : Mosby.

Shaughnessy, John J., Zechmeister, Eugene B. and Zechmeister, Jeanse S. (2000).

Research Methods in Psychology. 5th ed. Singapore : McGraw-hill.

Stocks, J. T. (2002). Introduction to Single Subject Designs (online). Available Telnet,

from http://www.home.attbi.com/~inference/ssd/issd01.htm.

Teaching, Students with Autism : A Guide for Educators.(2001). Educating the

Student with autism. (Online). Availble: from

http://www.sasked.gov.sk.ca/currinst/speced/educate.html.

Tepiln, Stuart W. (1997). Autism and Related Disorders,” in Developmental-Behavioral

Pediatrics. 3rd ed. Edited by Melvin D. Levine, William B. Carey and Allen C.

Crocker. P 589-605. Philadelphia: W.B. Saunders.

Westwood, Peter. (1997). Commonsense Methods for children with Special Needs. 3rd ed.

London : Routledge.

William, R.E. (1972). Enceycopedia Amaricana Vol.5. New York: Amaricana

Corporation.

ภาคผนวก

134

ภาคผนวก ก

(แบบประเมนของเลน)

136

ตาราง 8 รายการของเลนทองตลาดจานวน 30 ชน

ลาดบท ภาพของเลน คาอธบาย

1

ทมา: http://www.toycute.com

Let's Play Croquet

2

ทมา: www. kj2shop.com

Enjot Beat

3

เลโกไม

4

ทมา: tawankid.weloveshopping.com

นาฬกาตอกตวเลข

5

ทมา : www.preorderkids.com

ชดเครองครว

http://www.toycute.com/�

http://www.preorderkids.com/�

137



6

ทมา :www. jungjiki.com

จกรเยบผา

7

ทมา:kidsquare.com

ชดหยอดบลอกเรขาคณต

8

ทมา:www. kidsquare.com

กระดานผสมคา

9

ทมา : www.hexin.com

โดมโนไม

http://www.hexin.com/�

138



10

ทมา :http://themeanings.com

Tangle - Toy

11

ทมา :www.bangkok.olxthailand.com

รอยลกปด

12

ทมา : www.vanillajoy.com

Twig Block

13

ทมา : www. squidoo.com

แตงตวตกตา Learn-to-Dress Jake

14

ทมา : www. squidoo.com

Nest & Stack

http://themeanings.com/�

139



15

ทมา:www.newstreetmall.com

Puffer Fish Fun Squish Toy

16

ทมา :www. bangkok.olxthailand.com

ชดชางตอประกอบ

17

ทมา : www. en.wikipedia.org

M-Tic

18

ทมา :www. weloveshopping.com

ดารมะโอะ

140



19

ทมา:www. kbusociety.eduzones.com

Rubik

20

ทมา : http://www.tiptoys.com

โยนหวง

21

ทมา : www.marumura.com

เคนดามะ (Kendama)

22

ทมา :www. ashionbenice.com

ตะเกยบหดคบ

23

ทมา : www.cheesytoy.com

หยอดบลอคตวเลข

http://www.toplaza.com/go.php?cid=4&sid=35&url=http://www.tiptoys.com�

141



24

ทมา :www. cheesytoyshop.weloveshopping.com

เตาทองคอนทบ

25

ทมา : www. healthmango.com

เลโก

26

ทมา :www.kj2shop.com

เกมสรอยเชอกรปตนไม

27

ทมา :www.toycute.com

รอยเชอกถง Kaige Toys

28

ทมา:www. admovethailand.wordpress.com

เลโกสรางบาน

142



29

ทมา: www.ellekidshop.com

Mother Garden

30

ทมา: www.kadnad.com

ไซโลโฟน

http://www.ellekidshop.com/�

143

ภาคผนวก ข

(ตารางแสดงผลการแบบประเมนของเลน)

144

ตาราง 9 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณสมบตของชดของเลนกระดาน

ผสมคา

(N-10)

อรรถประโยชนของชดของเลน

กระดานผสมคา

ความเหมาะสมของคณสมบต : จานวน (รอยละ) x S.D. ระดบ

มากทสด มาก พอใช นอย ไมม

1. ฝกการสงเกตการคนควา

ทดลอง

4 (40.0) 3 (30.0) 2 (20.0) 1 (10.0) - 3.00 1.06 มาก

2. ฝกการประสานมอและตา 3 (30.0) 3 (30.0) 3 (30.0) 1 (10.0) - 2.80 1.03 มาก

3. ฝกกลามเนอมดเลก - 7 (70.0) 3 (30.0) - - 2.70 .48 มาก

4. ฝกกลามเนอมดใหญผอน

คลาย สมองประสาท จตใจ

1 (10.0) 4 (40.0) 5 (50.0) - - 2.60 .70 มาก

5. เสรมสรางทกษะการ

เคลอนไหวรางกาย

- 4 (40.0) 4 (40.0) 2 (20.0) - 2.20 .79 พอใช

6. สงเสรมการใชภาษา 7 (70.0) 1 (10.0) 1 (10.0) 1 (10.0) - 3.40 1.08 มาก

7. ฝกการสงเกตและการรบร 5 (50.0) 2 (20.0) 2 (20.0) 1 (10.0) - 3.10 1.10 มาก

8. ฝกการชวยเหลอตนเอง 3 (30.0) 4 (40.0) 2 (20.0) 1 (10.0) - 2.90 .99 มาก

9. ฝกการเลยนแบบและทาตาม

คาสง

2 (20.0) 4 (40.0) 3 (30.0) 1 (10.0) - 2.70 .95 มาก


จดลาดบ

4 (40.0) 4 (40.0) 1 (10.0) 1 (10.0) - 3.10 .99 มาก

11. ฝกความเขาใจ 2 (20.0) 6 (60.0) 1 (10.0) 1 (10.0) - 2.90 .88 มาก

12. ฝกคดแกปญหา 2 (20.0) 6 (60.0) 1 (10.0) 1 (10.0) - 2.90 88 มาก

13. ฝกการเขาสงคม 1 (10.0) 2 (20.0) 3 (30.0) 4 (40.0) - 2.00 1.05 พอใช

14. ไดรบสารพษจากการสด

หายใจ

- - 2 (20.0) - 8 (80.0) .40 .84 ไมม

15. ไดรบสารพษจากการดดซม

ทางผวหนง

- 1 (10.0) 1 (10.0) - 8 (80.0) .50 1.08 ไมม

16. ไดรบสารพษเขาทางตา - - 1 (10.0) 1 (10.0) 8 (80.0) .30 .68 ไมม

17. ไดรบสารพษทางปาก - 1 (10.0) 1 (10.0) - 8 (80.0) .50 1.08 ไมม

18. ไดรบอนตรายจากกลไก

ชนสวน รปแบบ

- - 2 (20.0) 1 (10.0) 7 (70.0) .50 .85 ไมม

19. ใหโทษตอประสาท ตา ห - - 1 (10.0) 1 (10.0) 8 (80.0) .30 .68 ไมม

20. รปแบบและความคงทน - 1 (10.0) 6 (60.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 1.70 .82 พอใช

21. ความปลอดภย - - 7 (70.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 1.60 .70 พอใช


จากตารา ง 9 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเห นวาคณสมบตของชดของเลน

กระดานผสมคา ม คณสมบต เหมาะสมในระดบพอใช ( x = 2.04) เมอพจารณาในรายละเอยด

พบวา คณสมบตท เหมาะสมในระดบมาก คอ สงเสรมการใชภาษา ( x = 3.40) ฝกการสงเกตและ

การรบร ( x = 3.10) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 3.10) ฝกการสงเกตการคนควา

ทดลอง ( x = 3.00) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.90) ฝกความเขาใจ ( x = 2.90) ฝกคด

145

แกปญหา ( x = 2.90)ฝกการประสานมอและตา ( x = 2.80) ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.70) ฝก

การเลยนแบบและทาตามคาสง ( x = 2.70) และฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท


สวนคณสมบตทเหมาะสมในระดบพอใช คอ เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย ( x =

2.20) ฝกการเขาสงคม ( x = 2.00) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และความปลอดภย ( x =

1.60) ตามลาดบ

นอกจากนชดของเลนกระดานผสมคาไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย

คอ การไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.50) อนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50) ไดรบ

สารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.50) การไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.40))

การไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.30) การไดรบ และการใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.30)


146

ตาราง 10 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของคณสมบตของชดของเลน

ทวก บลอก(Twig Block)

(N-10)

อรรถประโยชนของชดของเลน

Twig Block




ทดลอง

2 (20.0) 6 (60.0) 2 (20.0) - - 3.00 .67 มาก

2. ฝกการประสานมอและตา 2 (20.0) 6 (60.0) 2 (20.0) - - 3.00 .67 มาก

3. ฝกกลามเนอมดเลก 3 (30.0) 2 (20.0) 5 (50.0) - - 2.80 .92 มาก



2 (20.0) 5 (50.0) 3 (30.0) - - 2.90 .74 มาก


เคลอนไหว

รางกาย

1 (10.0) 4 (40.0) 5 (50.0) - - 2.60 .70 มาก

6. สงเสรมการใชภาษา 1 (10.0) 3 (30.0) 4 (40.0) 2 (20.0) - 2.30 .95 พอใช

7. ฝกการสงเกตและการรบร 1 (10.0) 7 (70.0) 2 (20.0) - - 2.90 .57 มาก

8. ฝกการชวยเหลอตนเอง - 9 (90.0) 1 (10.0) - - 2.90 .32 มาก


คาสง

1 (10.0) 6 (60.0) 3 (30.0) - - 2.80 .63 มาก


จดลาดบ

1 (10.0) 5 (50.0) 4 (40.0) - - 2.70 .67 มาก

11. ฝกความเขาใจ 2 (20.0) 5 (50.0) 3 (30.0) - - 2.90 .74 มาก

12. ฝกคดแกปญหา 3 (30.0) 6 (60.0) 1 (10.0) - - 3.20 .63 มาก

13. ฝกการเขาสงคม - 3 (30.0) 6 (60.0) 1 (10.0) - 2.20 .63 พอใช


หายใจ

- - 1 (10.0) 1 (10.0) 8 (80.0) .30 .67 ไมม



- - 1 (10.0) - 9 (90.0) .20 .63 ไมม

16. ไดรบสารพษเขาทางตา - - 1 (10.0) - 9 (90.0) .20 .63 ไมม

17. ไดรบสารพษทางปาก - - 1 (10.0) - 9 (90.0) .20 .63 ไมม



- - 2 (20.0) 1 (10.0) 7 (70.0) .50 .85 ไมม

19. ใหโทษตอประสาท ตา ห - - 1 (10.0) 1 (10.0) 8 (80.0) .30 .68 ไมม

20. รปแบบและความคงทน - - 8 (80.0) 1 (10.0) 1 (10.0) 1.70 .68 พอใช

21. ความปลอดภย - - 8 (80.0) 1 (10.0) 1 (10.0) 1.70 .68 พอใช


จากตาราง 10 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของเลน

Twig Block มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอใช ( x = 1.99) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา

คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกคดแกปญหา ( x = 3.20) ฝกการสงเกต การคนควา

ทดลอง ( x = 3.00) ฝกการประสานมอและตา ( x = 3.00) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 2.90)

147

ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท จตใจ ( x = 2.90) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x =

2.90) ฝกความเขาใจ ( x = 2.90) ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.80) ฝกการเลยนแบบและทาตาม

คาสง ( x = 2.80) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ ( x = 2.70) เสรมสรางทกษะการ

เคลอนไหวรางกาย ( x = 2.60) ตามลาดบ

สวนคณสมบตท เหมาะสมในระดบพอใช คอ สงเสร มการใชภาษา ( x = 2.30) ฝกการเขา

สงคม ( x = 2.20) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และความปลอดภย ( x = 1.70) ตามลาดบ

และชดของเลน Twig Block ไมมอนตรายและพษภยตออวยว ะตาง ๆ ของรางกาย คอ การ

ไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50) ไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.30)

การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.30) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.20)

การไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) และการไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.20) ตามลาดบ

148

ตาราง 11 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณสมบตของชดของเลน

ชางตอประกอบ

(N-10)

อรรถประโยชนของ

ชดของเลนชางตอประกอบ



1. ฝกการสงเกตการคนควา

ทดลอง

4(40.0) 4(40.0) 2(20.0) - - 3.20 .79 มาก

2. ฝกการประสานมอและตา 6(60.0) 1(10.0) 2(20.0) 1(10) - 3.20 1.14 มาก

3. ฝกกลามเนอมดเลก 4(40.0) 2(20.0) 3(30.0) 1(10.0) - 2.90 1.10 มาก


คลาย สมอง ประสาท จตใจ

4(40.0) - 5(50.0) 1(10.0) - 2.70 1.16 มาก


เคลอนไหวรางกาย

4(40.0) 1(10.0) 4(40.0) 1(10.0) - 2.80 1.14 มาก

6. สงเสรมการใชภาษา 1(10.0) 2(20.0) 4(40.0) 3(30.0) - 2.10 .99 พอใช

7. ฝกการสงเกตและการรบร 4(40.0) 3(30.0) 1(10.0) 2(20.0) - 2.90 1.20 มาก

8. ฝกการชวยเหลอตนเอง 4(40.0) 4(40.0) 2(20.0) - - 3.20 .79 มาก


คาสง

4(40.0) 2(20.0) 3(30.0) 1(10.0) - 2.90 1.10 มาก


จดลาดบ

5(50.0) 2(20.0) 3(30.0) - - 3.20 .92 มาก

11. ฝกความเขาใจ 3(30.0) 4(40.0) 3(30.0) - - 3.00 .82 มาก

12. ฝกคดแกปญหา 3(30.0) 5(50.0) 2(20.0) - - 3.10 .74 มาก

13. ฝกการเขาสงคม 1(10.0) 3(30.0) 5(50.0) 1(10.0) - 2.40 .84 พอใช


หายใจ

- - - 2(20.0) 8(80.0) .20 .42 ไมม

15. ไดรบสารพษจากการดดซม.


- - - 1(10.0) 8(80.0) .20 .42 ไมม

16. ไดรบสารพษเขาทางตา - - 1(10.0) 1(10.0) 8(80.0) .30 .68 ไมม

17. ไดรบสารพษทางปาก - 1(10.0) 1(10.0) - 8(80.0) .50 1.08 ไมม



- - 3(30.0) 1(10.0) 6(60.0) .70 .95 นอย

19. ใหโทษตอประสาท ตา ห - - 1(10.0) 2(20.0) 7(70.0) .40 .70 ไมม

20. รปแบบและความคงทน - 1(10.0) 6(60.0) 2(20.0) 1(10.0) 1.70 .82 พอใช

21. ความปลอดภย - 1(10.0) 5(50.0) 3(30.0) 1(10.0) 1.60 .84 พอใช


จากตาราง 11 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของเลนชาง

ตอประกอบมคณสมบต เหมาะสมในระดบพอใช ( x = 2.10) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา

คณสมบตทอยในระดบมาก คอ ฝกการสงเกตการคนควา ทดลอง ( x = 3.20) ฝกการประสานมอ

และตา ( x = 3.20) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 3.20) ฝกการแยกประเภทหรอการ จดลาดบ

( x = 3.20) ฝกคดแกปญหา ( x = 3.10) ฝกความเขาใจ ( x = 3.00) ฝกกลามเนอมดเลก ( x =

149

2.90) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 2.90) ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ( x = 2.90)

เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย ( x = 2.80) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมอง ประสาท


สวนคณสมบตท เหมาะสมในระดบพอใช คอ ฝกการเขาสงคม ( x = 2.40) สงเสรมการใช

ภาษา ( x = 2.30) รปแบบและความคงทน ( x = 1.70) และมความปลอดภย ( x = 1.60)


และคณสมบตท เหมาะสม ในระดบนอย คอ การไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ

( x = 0.70)

นอกจากนชดของเลนชางตอประกอบ ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย

คอ การไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.50) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.40) ไดรบสารพษ

จากการสดหายใจ ( x = 0.30) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.20) และการ

ไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) ตามลาดบ

150

ตาราง 12 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน คณสมบตของชดของเลน

เอม-ทก( M-Tic)

(N-10)


ชดของเลน M-Tic




ทดลอง

3(30.0) 5(50.0) 2(20.0) - - 3.10 .74 มาก

2. ฝกการประสานมอและตา 1(10.0) 7(70.0) 1(10.0) 1(10.0) - 2.80 .79 มาก

3. ฝกกลามเนอมดเลก 1(10.0) 6(60.0) 2(20.0) 1(10.0) - 2.70 .82 มาก


คลาย

สมอง ประสาท จตใจ

1(10.0) 5(50.0) 4(40.0) - - 2.70 .68 มาก



รางกาย

1(10.0) 4(40.0) 4(40.0) 1(10.0) - 2.50 .85 พอใช

6. สงเสรมการใชภาษา 1(10.0) 1(10.0) 6(60.0) 2(20.0) - 2.10 .88 พอใช

7. ฝกการสงเกตและการรบร 2(20.0) 6(60.0) 2(20.0) - - 3.00 .67 มาก

8. ฝกการชวยเหลอตนเอง 2(20.0) 5(50.0) 3(30.0) - - 2.90 .74 มาก


คาสง

2(20.0) 2(20.0) 6(60.0) - - 2.60 .84 มาก


จดลาดบ

3(30.0) 3(30.0) 4(40.0) - - 2.90 .88 มาก

11. ฝกความเขาใจ 2(20.0) 6(60.0) 2(20.0) - - 3.00 .67 มาก

12. ฝกคดแกปญหา 1(10.0) 7(70.0) 2(20.0) - - 2.90 .57 มาก

13. ฝกการเขาสงคม 4(40.0) 5(50.0) 4(40.0) - - 2.30 .68 พอใช


หายใจ

- - - 2(20.0) 8(80.0) .20 .42 ไมม

15. ไดรบสารพษจากการดดซม.


- - - 2(20.0) 8(80.0) .20 .42 ไมม

16. ไดรบสารพษเขาทางตา - - - 8(80.0) 2(20.0) .20 .42 ไมม

17. ไดรบสารพษทางปาก - - 1(10.0) 1(10.0) 7(70.0) .60 1.08 นอย



- 1(10.0) - 2(20.0) 7(70.0) .50 .97 ไมม

19. ใหโทษตอประสาท ตา ห - 3(30.0) - - 7(70.0) .30 .48 ไมม

20. รปแบบและความคงทน - 1(10.0) 3(30.0) 5(50.0) 1(10.0) 1.40 .84 นอย

21. ความปลอดภย - 2(20.0) 2(20.0) 5(50.0) 1(10.0) 1.50 .97 นอย


จากตาราง 12 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของเลน M-

Tic มคณสมบตเหมาะสมในระดบพอ ใช ( x = 1.97) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา คณสมบต

ทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกการสงเกต การคนควา ทดลอง ( x = 3.10) ฝกความเขาใจ ( x =

151

3.00) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 3.00) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.90) ฝกการแยก

ประเภทหรอการ จดลาดบ ( x = 2.90) ฝกคดแกปญหา ( x = 2.90) ฝกการประสานมอและตา

( x = 2.80)ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 2.70) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมอง ประสาท จตใจ

( x = 2.70) ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ( x = 2.60) เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย



ภาษา ( x = 2.10)

และคณสมบตทเหมาะสมในระดบนอย คอ มความปลอดภย ( x = 1.50) รปแบบและความ

คงทน ( x = 1.40) และการไดรบสารพษทางปาก ( x = 0.60) ตามลาดบ

นอกจากนชดของเลน M-Tic ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ การ

ไดรบอนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.50) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.30)

ไดรบสารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.20) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x =

0.20) และการไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) ตามลาดบ

152

ตาราง 13 จานวน รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของคณสมบตของชดของเลน

รบค (Rubik)

(N-10)


ชดของเลน Rubik




ทดลอง

5 (50.0) 4 (40.0) - 1 (10.0) - 3.30 .95 มาก

2. ฝกการประสานมอและตา 6 (60.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 1 (10.0) - 3.30 1.06 มาก

3. ฝกกลามเนอมดเลก 5 (50.0) 5 (50.0) - - - 3.50 .53 มาก



3 (30.0) 5 (50.0) 2 (20.0) - - 3.10 .74 มาก



รางกาย

4 (40.0) 3 (30.0) 1 (10.0) 2 (20.0) - 2.90 1.20 มาก

6. สงเสรมการใชภาษา 1 (10.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 6 (60.0) - 1.80 1.14 พอใช

7. ฝกการสงเกตและการรบร 3 (30.0) 3 (30.0) 2 (20.0) 2 (20.0) - 2.70 1.16 มาก

8. ฝกการชวยเหลอตนเอง 4 (40.0) 2 (20.0) 2 (20.0) 2 (20.0) - 2.80 1.23 มาก


คาสง

4 (40.0) 3 (30.0) 1 (10.0) 2 (20.0) - 2.90 1.20 มาก


จดลาดบ

7 (70.0) 1 (10.0) - 2 (20.0) - 3.30 1.25 มาก

11. ฝกความเขาใจ 5 (50.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 2 (20.0) - 3.00 1.25 มาก

12. ฝกคดแกปญหา 4 (40.0) 2 (20.0) 1 (10.0) 3 (30.0) - 2.70 1.34 มาก

13. ฝกการเขาสงคม 1 (10.0) 2 (20.0) 2 (20.0) 4 (40.0) 1 (10.0) 1.80 1.23 พอใช


หายใจ

- - 1 (10.0) - 9 (90.0) .20 .63 ไมม



- 1 (10.0) - - 9 (90.0) .30 .95 ไมม

16. ไดรบสารพษเขาทางตา - - - 2 (20.0) 8 (80.0) .20 .42 ไมม

17. ไดรบสารพษทางปาก - 1 (10.0) - 1 (10.0) 8 (80.0) .40 .97 ไมม



- - 1 (10.0) 1 (10.0) 8 (80.0) .30 .68 ไมม

19. ใหโทษตอประสาท ตา ห - - - 2 (20.0) 8 (80.0) .20 .42 ไมม

20. รปแบบและความคงทน - 4 (40.0) 1 (10.0) 4 (40.0) 1 (10.0) 1.80 1.14 พอใช

21. ความปลอดภย - 3 (30.0) 2 (20.0) 4 (40.0) 1 (10.0) 1.70 1.06 พอใช

รวม 2.04 พอใช

จากตาราง 13 ในภาพรวม พบวา ผตอบแบบประเมนเหนวาคณสมบตของชดของเลน

Rubik มคณสมบต เหมาะสมในระดบพอใ ช ( x = 2.04) เมอพจารณาในรายละเอยด พบวา

คณสมบตทเหมาะสมในระดบมาก คอ ฝกกลามเนอมดเลก ( x = 3.50) ฝกการสงเกต การคนควา

ทดลอง ( x = 3.30) ฝกการประสานมอและตา ( x = 3.30) ฝกการแยกประเภทหรอการจดลาดบ

153

( x = 3.30) ฝกกลามเนอมดใหญผอนคลาย สมองประสาท จตใจ ( x = 3.10) ฝกความเขาใจ ( x =

3.00) เสรมสรางทกษะการเคลอนไหวรางกาย ( x = 2.90) ฝกการเลยนแบบและทาตามคาสง ( x =

2.90) ฝกการชวยเหลอตนเอง ( x = 2.80) ฝกการสงเกตและการรบร ( x = 2.70) ฝกคดแกปญหา


สวนคณสมบตท เหมาะสมในระดบพอใช คอ ฝกการเขาสงคม ( x = 1.80) สงเสรมการใช

ภาษา ( x = 1.80) รปแบบและความคงทน ( x = 1.80) และความปลอดภย ( x = 1.70)


และชดของเลน Rubik ไมมอนตรายและพษภยตออวยวะตาง ๆ ของรางกาย คอ การไดรบ

สารพษทางปาก ( x = 0.40) การไดรบสารพษจากการดดซมทางผวหนง ( x = 0.30) การไดรบ

อนตรายจากกลไก ชนสวน รปแบบ ( x = 0.30) การใหโทษตอประสาท ตา ห ( x = 0.20) ไดรบ

สารพษจากการสดหายใจ ( x = 0.20)) และการไดรบสารพษเขาทางตา ( x = 0.20) ตามลาดบ

154

ภาคผนวก ค

(ภาพประกอบแบบรางของเลน)

155

ภาพประกอบ 20 แรคซง บอลล(Racing Ball)

156

ภาพประกอบ 21 เมสซว ฟนเนย(Measure Funia)

157

ภาพประกอบ 22 ฟนน ชท (Funy Shoot)

158

ภาพประกอบ 23 ฟนทวบ(Fun Tube)

159

ภาพประกอบ 24 เพท ซอฟท บอลล(Pet Soft Ball)

160

ภาคผนวก ง

(แบบประเมนแบบรางของเลน)

162

ภาคผนวก จ

(หนงสอเชญผเชยวชาญ)

165

ประวตยอผวจย

166

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นางสาวภารจร บญชม

วนเดอนปเกด 21 มกราคม 2525

สถานทเกด จงหวดสโขทย

สถานทอยปจจบน 170/1 หมท 1 ตาบล บานหลม อาเภอเมอง จงหวดสโขทย 64000

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2543 ศลปศาสตรบณฑต (ศ.บ.) สาขา สหวทยาการสงคมศาสตร

จาก มหาวทยาลยธรรมศาสตร

พ.ศ. 2552 ประกาศนยบตร Introduction to Fashion Design – SWU

จาก Central Saint Martins College of Art & Design. London UK.

พ.ศ. 2555 ศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต(ศป.ม.) สาขาวชา นวตกรรมการออกแบบ

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศึกษาและพัฒนาชุดของเล่นประเภทฝึกประสาทสัมผัสสําหรับเด็ก...

Documents