ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขากบความสข ของบคลากรในองคกรเอกชน

A STUDY OF RELATIONSHIP BETWEEN HUMAN BEHAVIOR

ACCORDING TO THE TISIKKHĀ CONCEPT AND

HAPPINESS OF THE PERSONNEL

IN THE ORGANIZATION

นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาชวตและความตาย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

พทธศกราช ๒๕๖๑

ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขากบความสข ของบคลากรในองคกรเอกชน

นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาชวตและความตาย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

พทธศกราช ๒๕๖๑

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย)

A Study of Relationship between Human Behavior

according to the Tisikkhā Concept and Happiness

of the Personnel in the Organization

Mrs. Siriphan Tantivivathanphand

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of

the Requirements for the Degree of

Master of Arts

(Life and Death)

Graduate School

Mahachulalongkornrajavidyalaya University

C.E. 2018

(Copyright by Mahachulalongkornrajavidyalaya University)

o a a o a o a v v4qYu 4 a d4LJ6u1ir9r?vrUlAU l.l14',t?vtu1auilulqwla{fl:tu:1fl?ilulau 0q}JnLilu1J?vru'tuv!uDLTo.i

"finurnlrr#lrfi'uii:vr,r'irrvrnfrn::lnrrr,tdntsr:?nrLrriunryrl.rar ro{urrnarn:luorrin:..dt'f,4

ton?Ju- !uua?uuu{tjo{n1:flnul n'lililaflaet:ilSrururvlvrofiran::r14rr]rrfrut drrritrfiimuavU UU 1

Fr?llJFl1U

Fl [uu fl 5:r.r fl 'r5r] :?a ff ouevr u rfi r,lud

6n ils n::il n''):Fl?! nlJ?vt u't1.ty!ufi

1J0r..J?AU

(vr:vrurrfi ou fr nfrTanTru, r,rrt. fl:.)

(2rt. pr:. ar:v :"1rd)

rJ:sotun::rnr:

fl::ilfl1:

n5:ilfl1:

(2n. pr:. rj:vu: auv"lq)

!......................... n::}.tfl1:

(n:v rr;a'r*rindtonn-vr: oa^auJyr, zu fl . q:.)

Err- "YL-(2n. pr:. Grria rafiutuv)

vr:vn;#raindtonfiu: onau]u, zu6. n:. rJ:vorun::rnr:j

r.Jfl. FIT.L:{IJU 14ilUlJUs n::}Jfl'r:

n/,*

(n:vlur ?%fi

du 4\(u'r'i Fl:1\::6u Frugr?? 9lrul\u5)

ก

ชอวทยานพนธ : ศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขากบความสข ของบคคลากรในองคกรเอกชน

ผวจย : นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ ปรญญา : พทธศาสตรมหาบณฑต (ชวตและความตาย) คณะกรรมการควบคมวทยานพนธ : พระครสงฆรกษ เอกภทร อภฉนโท, ผศ. ดร., พธ.บ. (การสอนสงคม

ศกษา), พธ.บ. (ภาษาองกฤษ), M.A. (Clinical Psychology), Ph.D. (Psychology)

: ผศ. ดร.เรงชย หมนชนะ, ป.ธ. ๗, พธ.บ. (ครศาสตร), M.Ed. (Higher Teach Ed.), Ph. D. (Psychology)

วนส าเรจการศกษา : ๑๔ มนาคม ๒๕๖๒

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบและหาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด นาใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ของพนกงานในองคกรเอกชนแหงหนงในเขตจงหวดกรงเทพมหานครและนครปฐม โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลจานวน ๑๔๖ คน สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน การทดสอบคาท (t-test) การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One Way ANOVA) การเปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยเปนรายคดวยวธ Scheffe และการวเคราะหถดถอยเชงพห (Multiple Regression) โดยวธ Enter ณ คานยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ผลการวจยพบวา ๑. การเปรยบเทยบระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ตามตวแปรปจจยสวนบคคล พบวาเพศทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตแตกตางกน ยกเวนความสขดานรางกายด พบวาเพศชายมระดบความสขดานรางกายสงกวาเพศหญง อายทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตแตกตางกน ระดบการศกษาทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตแตกตางกน ยกเวนความสขดานรางกายด พบวา (๑) พนกงานทจบการศกษาระดบประถมศกษามความสขดานรางกายสงกวาพนกงานทจบปรญญาตร (๒) พนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานสงคมด สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร ตาแหนงงานทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตแตกตางกน ยกเวนความสขดานรางกายด พบวา (๑) พนกงานในระดบปฏบตการมความสขดานรางกายสงกวาพนกงานระดบหวหนางาน และ (๒) พนกงานในระดบอน ๆ มความสขดานรางกายสงกวาระดบหวหนางาน ๒. ผลการวเคราะหถดถอยเชงพห พบวาปจจยดานพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ดานสมาธสกขา และปญญาสกขา มผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ทระดบนยสาคญทางสถตท ๐.๐๕ (P < ๐.๐๕) สวนดานศลสกขา ขอมลเชงประจกษยงไมสนบสนน มคาสมประสทธของตวแปรพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน ( ) เทากบ ๐.๓๐๓, ๐.๑๕๙ และ ๐.๐๕๒ ตามลาดบ

ข

และในรปของคะแนนดบ (b) เทากบ ๐.๔๕๘, ๐.๒๔๓ และ ๐.๐๖๗ ตามลาดบ โดยตวแปรตน ทง ๒ ดาน คอ ดานสมาธสกขาและปญญาสกขา มอานาจรวมกนพยากรณระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตไดรอยละ ๔๔.๙๐ สามารถสรางสมการพยากรณความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน โดยเขยนในรปคะแนนดบและคะแนนมาตรฐาน คอ

สมการพยากรณในรปคะแนนดบ = ๑.๙๒๓ + ๐.๔๕๘x๒ + ๐.๒๔๓x๓ สมการพยากรณในรปคะแนนมาตรฐาน y = ๐.๓๐๓x๒ + ๐.๑๕๙x๓

ค

ThesisTitle : A Study of Relationship between Human Behavior

according to the Tisikkhā Concept and Happiness of the

Personnel in the Organization

Researcher : Mrs. Siriphan Tantivivathanphand

Degree : Master of Arts (Life and Death Studies)

Dissertation Supervisory Committee

: Phra Kru Sangark Ekapatra Abhichando, Asst. Prof. Dr.

B.A.(Teaching social studies), B.A.(English),

M.A.(Clinical Psychology), Ph.D. (Psychology)

: Asst. Prof. Dr. Rerngchai Muenchana, Pali VII,

M.Ed. (HigherTeach Ed.), Ph.D. (Psychology)

Date of Graduation : March 14, 2019

Abstract

This paper aims at comparing and investigating the relationship between

personal characteristics, the three aspects of Tisikkhā-based behaviors (Sila, Samadhi,

and Paññā), and the eight aspects of happiness (Happy Body, Happy Relax, Happy

Heart, Happy Soul, Happy Family, Happy Society, Happy Brain, and Happy Money)

of the employees in the private organization. The survey research was utilized to

collect data from all 146 employees in the headquarter office located in Bangkok and

the manufacturing plant located in Nakorn-pathom, Thailand. The average score,

standard deviation, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), the Scheffe

method of multiple comparisons, and multiple regression using the 'Enter'

method with a significance level of 0.05 were utilized for data analysis. The research

findings showed that

1.With regards to a comparison of the levels of the eight aspects of

employee happiness, there was no significant relationship between gender and the

level of the seven aspects of employee happiness. However, it was found that males

have a higher level of Happy Body when compared with females. Age was not related

to all eight aspects of happiness. Nevertheless, education level was related to the two

aspects of happiness. This means that employees without college degrees have a

higher level of Happy Body and Happy Society when compared with others. There

was also no significant relationship between work position and the seven aspects of

employee happiness. However, operation level employees have the higher level of

Happy Body when compared with others.

2. The multiple regression analysis indicated that Smadhi and Paññā based

behaviors affected the level of the eight aspects of happiness at a significance

level of 0.05 (P< 0.05). Whilst, sila-based behaviors did not affect any aspects of

happiness. Standardized regression coefficients (β) are 0.303, 0.159, and 0.052,

respectively. In addition, unstandardized regression coefficients (b) are 0.458, 0.243,

and 0.067, respectively. The result showed that 44.90 percent of the variation in

employee happiness is explained by variation in Smadhi and Paññā based behaviors. The

results can be presented by using the regression equations as follow:

y = 1.923 + 0.458X2 + 0.243X3

Ẑy = 0.303 X2 + 0.159 X3

ง

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเลมนเกดขนจากความตงใจทจะศกษาพฤตกรรมดานจตใจของบคลากรในองคกร โดยเฉพาะพฤตกรรมดานไตรสกขา เพอจะเชอมโยงไปถงการท าใหบคลากรพฒนาชวตการท างานอยอยางมความสข โดยความสขในทนหมายถงความสขแปดดานของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข อนจะน าไปสการวางแผนฝกอบรมพฒนาจตใจใหสอดคลองกบบคลากรมากทสด ทงนมความมงหวงใหเปนตวอยางของการศกษาพฒนาแกองคกรอน ๆ ตอไปใหเปนองคกรแหงความสข นมสการกราบขอบพระคณ พระครกลยาณสทธวฒน , ผศ., พระครสงฆรกษเอกภทร อภฉนโท, ผศ. ดร., พระมหาสเทพ สทธญาโณ, พระปณต คณวฑโต และพระคณเจาทกทาน กราบขอบพระคณ รศ. ดร.เมธาว อดมธรรมานภาพ, ผศ. ดร.เรงชย หมนชนะ, ผศ. ดร.ประยร สยะใจ, ผศ. ดร.สาระ มขด, ดร.วชชดา ฐตโชตรตนา พรอมคณาจารยทกทาน ผ ใหการประสทธประสาทสรรพวชา อนเปนประโยชนยง ทงไดเมตตาใหค าปรกษา แนะน า ปรบปรง แกไข ตลอดจนตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย ท าใหการวยส าเรจลลวง ขอขอบคณครอบครวของขาพเจา เพอน ๆ นสต ตลอดถงกลยาณมตรทกทาน ทใหการชวยเหลอสนบสนน และเปนก าลงใจในการเรยน และไดเขาใจถงความผกพน และไมตรจต รวมถงแนวทางการพฒนาชวตทดงาม ผวจยหวงวาวทยานพนธ จะเปนประโยชนน าไปประยกตใชจรง คณความดและประโยชนทเกด ขอใหเปนปจจยพลวตรบนดาลใหผมอปการคณทกทาน ประสบแดความสขสวสดพพฒนมงคลโดยทวกนเทอญ นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ ๑๔ มนาคม ๒๕๖๒

จ

สารบญ เรอง หนา บทคดยอภาษาไทย บทคดยอภาษาองกฤษ กตตกรรมประกาศ สารบญ สารบญตาราง สารบญรปภาพ

ก ค ง จ ช ซ

บทท ๑ บทน า ๑ ๑.๑ ความเปนมาและความส าคญของปญหา

๑.๒ วตถประสงคของการวจย ๑.๓ ปญหาทตองการทราบ ๑.๔ ขอบเขตของการวจย ๑.๕ สมมตฐานการวจย ๑.๖ นยามศพททใชในการวจย ๑.๗ ประโยชนทไดรบจากการวจย

๑ ๓ ๔ ๔ ๔ ๕ ๖

บทท ๒ แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ๗ ๒.๑ ขอมลเบองตนของบรษทเอกชน

๒.๒ แนวความคดเกยวกบชวต ๒.๓ แนวความคดเกยวกบความสข ๒.๔ หลกไตรสกขา ๒.๕ ความสมพนธระหวางไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกร ๒.๖ งานวจยทเกยวของ ๒.๗ กรอบแนวคดงานวจย

๗ ๗ ๘

๑๓ ๑๙ ๒๑ ๒๙

บทท ๓ วธด าเนนการวจย ๓๐ ๓.๑ รปแบบการวจย

๓.๒ เครองมอทใชในการวจย ๓.๓ วธการเกบรวบรวมขอมล ๓.๔ การวเคราะหขอมล ๓.๕ สถตทใชในการวจย

๓๐ ๓๐ ๓๓ ๓๔ ๓๔

ฉ

สารบญ (ตอ) เรอง

หนา

บทท ๔ ผลการวเคราะหขอมล ๓๗ ๔.๑ ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคล

๔.๒ ผลการวเคราะหพฤตกรรมบคคลตามไตรสกขา ๔.๓ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ๔.๔ ผลการทดสอบสมมตฐาน

๓๘ ๔๓ ๔๖ ๕๕

บทท ๕ สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ ๖๙ ๕.๑ สรปผลการวจย

๕.๒ อภปรายผลการวจย ๕.๓ ขอเสนอแนะ

๖๙ ๗๘ ๘๓

บรรณานกรม

๘๕

ภาคผนวก ๘๘ ภาคผนวก ก

ภาคผนวก ข ภาคผนวก ค ภาคผนวก ง ภาคผนวก จ

๘๘ ๙๐

๑๐๐ ๑๐๖ ๑๑๒

ประวตผวจย ๑๑๙

ช

สารบญตาราง

ตารางท หนา ๔.๑ คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม ๓๘ ๔.๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานศลสกขา ๔๓ ๔.๓ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานสมาธสกขา ๔๔ ๔.๔ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานปญญาสกขา ๔๕ ๔.๕ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ๔๗ ๔.๖ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานน าใจงาม ๔๘ ๔.๗ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานครอบครวด ๔๙ ๔.๘ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการหาความร ๕๐ ๔.๙ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการมคณธรรม ๕๑ ๔.๑๐ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานผอนคลายด ๕๒ ๔.๑๑ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานรางกายด ๕๓ ๔.๑๒ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานสงคมด ๕๓ ๔.๑๓ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการใชเงนเปน ๕๔ ๔.๑๔ การทดสอบสมมตฐานระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต จาแนกตามเพศ

๕๖

๔.๑๕ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต จาแนกตามปจจยดานอาย

๕๗

๔.๑๖ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตจาแนกตามระดบการศกษา

๕๘

๔.๑๗ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตจาแนกตามระดบตาแหนงงาน

๕๙

๔.๑๘ คาสมประสทธสหสมพนธแบบสเปยรแมน (r) ของขอมล ๖๓ ๔.๑๙ แสดงผลการวเคราะหการถดถอยเชงพหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ๖๕ ๔.๒๐แสดงผลระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยใชวธการวเคราะหถดถอยพหวธ ๖๖ ๔.๒๑ ผลสรปสมมตฐาน ๖๘

ซ

สารบญรปภาพ

รปภาพท หนา ๒.๑ กรอบแนวคดการวจย ๒๙ ๔.๑ ระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกร ๔๖ ๔.๒ ระดบความสขของบคลากรในองคกร ทง ๘ มต ๕๕

๑

บทท ๑

บทน ำ

๑.๑ ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ สภาพการแขงขนทางธรกจในยคดจทลมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและซบซอนมากจนยากทจะควบคม การบรหารองคกรในยคนจงเปนสงททาทายวาจะท าอยางไรทจะน าพาองคกรใหสามารถอยรอดและเตบโตไดอยางยงยน ปจจยทส าคญอยางหนงคอการสรางคนในองคกรใหมความร ความสามารถและทกษะมากเพยงพอในการตอบสนองความตองการของตลาดและสภาพการแขงขนทางธรกจ แตในขณะเดยวกนผบรหารจ าเปนตองรกษาบคลากรทมลกษณะดงกลาวใหอยกบองคกรใหนานทสดเทาทจะท าได แมวาตองเผชญกบ บรษทคแขงอน ๆ และบรษททมธรกจในการจดหาบคลากร ทคอยลาบคคลกรทมลกษณะดงกลาว จนท าใหอตราการลาออกในหลาย ๆ องคกรนนเพมสงขนอยางมาก แตทงน จากการทบทวนวรรณกรรมพบวา องคกรทมอตรการลาออกต า ๆ นน มกจะมลกษณะพเศษอยางหนงซงเรยกกนตดปากวา “องคกรแหงความสข” ความสขเปนสงส าคญในการด าเนนชวตและเปนสงทมนษยทกคนปรารถนา องคการอนามยโลก (WHO) ไดใหค านยามความสขในชวตวา เปนภาวะทมความสมบรณทงรางกายจตใจและสงคมปราศจากความเจบปวยใด ๆ (รชนกร บณยโชตมา และคณะ, ๒๕๕๗) ส าหรบความสขในทท างาน (Happy Workplace) หรอองคกรแหงความสข (Healthy Organization) สสส. (น. ๖๕) น าเสนอตวแบบความสข ๘ ประการ โดยแบงออกเปน ๓ สวนคอ ความสขของตวเราเอง ความสขของครอบครว ความสขขององคกรและสงคม (ศนยสรางเสรมสขภาวะองคกรส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ: สสส., ๒๕๕๕, น.๑, อางถงใน รชนกร บณยโชตมา และคณะ, ๒๕๕๗)๑ สวนท ๑ ความสขของตนเองประกอบดวย (๑) สขภาพด (HAPPY BODY) คอ สขภาพแขงแรงทงกายและจตใจ มาจากการทรจกใชชวต รจกกน รจกนอน ชวมสข เหมาะสมกบเพศ เหมาะสมกบวย เหมาะสมกบสถานการณ เหมาะสมกบฐานะทางการเงน (๒) น าใจงาม (HAPPY HEART) ในองคกรสงทเราจ าเปนทสดในการทมนษยจะอยกบคนอนได ตองมน าใจคดถงคนอน มน าใจเอออาทรตอกนและกน คนเราเอาแตตวเองอย คนเดยวไมได ตองรจกการแบงปนอยางเหมาะสม ตองรบทบาทของเจานาย บทบาทของลกนอง บทบาทของคณพอ บทบาทของคณแมกบผลสงทตาง ๆ ทจะเขามาในชวต

๑ รชนกร ยณยโชตมา และคณะ, การส ารวจความสขของบคลากร แผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉนโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา, วำรสำรพยำบำลทหำรบก, ปท ๑๕ ฉบบท ๒ (พฤษภาคม–สงหาคม, ๒๕๕๗): ๒๕๒-๒๕๔.

๒

(๓) การผอนคลาย (HAPPY RELAX) หมายความวา บคลากรตองรจกการวธการผอนคลายกบสงตาง ๆ ในการด าเนนชวต เมอชวตในการท างานตองเผชญตอความเครยดกตองมวธผอนคลายในการท างาน ขณะเดยวกนการใชชวตสวนตวกตองรจกผอนคลายเหมอนกนนนคอสมดลชวต (๔) การหาความร (HAPPY BRAIN) มนษยเราอยไดดวยการศกษาหาความรพฒนาตวเองตลอดเวลาจากแหลงตาง ๆ น าไปสการเปนมออาชพเพอใหเกดความมนคงกาวหนาในการท างาน คอเรยนเพอร มปญญากาวหนาในชวต ทงหมดนมาจากค าวา มออาชพ ซงหมายความวามความช านาญและมความรความสามารถในงาน มความรบผดชอบ มการพฒนาตนเองอยางตอเนอง มระเบยบวนยตรงตอเวลา และสอนคนอนไดในงานทตนรกคอตองเปนครทพรอมจะสอนใหความรกบคนอน (๕) การมคณธรรม (HAPPY SOUL) มหร โอตตปปะคณธรรมเบองตนพนฐานของการอยรวมกนของมนษยในสงคมในการท างานเปนทม คอ หร โอตตปปะ ความละอายและเกรงกลวตอการกระท าของตนเองโดยเฉพาะการกระท าทไมดคนด มความศรทธาตอศาสนา มศลธรรมในการด าเนนชวตมคณธรรม มความซอสตย มความสามคค และมความเอออาทรชวยเหลอเกอกลกนยอมน าความสขสองคกร (๖) ใชเงนเปน (HAPPY MONEY) การทสามารถจดการรายรบรายจายของตนเองได คอการใชเงนเปน มเงนรจกเกบรจกใชเปนหนใหพอด มชวตทเหมาะสมกบตนเอง วนนคนปฏเสธเรองการเปนหนไมได การเปนหนการใชจายทเหมาะสมกบสถานะทตนเองหามาได ทกคนตองมการบรหารจดการรายรบและรายจายของตนเองและครอบครว ตองรจ กการท าบญช ถาเปนระดบครอบครวเรยกวาบญชครวเรอน สวนท ๒ ความสขของครอบครว ครอบครวทด (HAPPY FAMILY) มครอบครวทอบอนและมนคงใหความส าคญกบครอบครวเปนก าลงใจทดในการท างาน เพราะครอบครวเปนเหมอนภมคมกนเปนก าลงใจในการทเราจะสามารถเผชญกบอนาคตหรออปสรรคในชวตไดท าใหเรามงมนในการท าใหชวตเราดขน ฉะนนครอบครวเขมแขงสงคมกยอมมนคงเสมอ สวนท ๓ ความสขขององคกรและสงคม สงคมด (HAPPY SOCIETY) สงคมมสองมตคอสงคมในทท างานกบสงคมนอกทท างาน มนษยทกคนตองมความรกสามคคเออเฟอตอสงคมทตนเองท างานและพกอาศยมสงคมและสภาพแวดลอมทด ความสข ๘ ประการเปนแนวทางหนงในการบรหารจดการชวตใหมความสขอยางยงยน สรางทศนคตบวกตอมมมองในการด าเนนชวต การอยรวมกบผอน การรบผดชอบตอสงคมเปนสมาชกทดตอครอบครว องคกรและสงคม โดยมความสขทแทจรงบนพนฐานความสขแปดประการมสมดลชวต เกดผลเปนบคคลทมสขภาพดดแลตนเองไมเปนภาระแกใคร มน าใจชวยเหลอผอน มคณธรรม กตญญ มการเรยนรเปนมออาชพในงานตนเอง รกและดแลครอบครว รกและดแลองคกรสงคม ดงนนความสข ๘ ประการ จงสอดคลองกบความตองการของทกองคกร เพอประโยชนในการพฒนาระบบบรหารจดการดานก าลงพลอยางมคณภาพ และบคลากรมความผาสก และมความยดมนผกพนตอองคกร

๓

หากผบรหารสามารถสรางองคกรแหงความสขขนมาได กจะสงผลท าใหบคลากรรสกดตอการท างานและตอองคกร อกทงพรอมท างานอยางตงใจ สงผลใหงานทออกมามคณภาพทจะสรางความพงพอใจใหลกคา สงเหลานคอการสรางคณคาอยางยงยน จากการทบทวนวรรณกรรมพบวา หลกไตรสกขา คอ กระบวนการพฒนามนษยใหมชวตทดงาม โดยมการพฒนาตน ๓ ดานอยางเปนองครวม ไดแก ศล คอ การประพฤตทางกายและวาจาทดงาม ไมท าใหตนเองและผอนเดอดรอนรวมทงเปนไปเพอความสงบเรยบรอยของสงคม ไดแก ความประพฤตทางกายและวาจาทเกอกลตอตนเองและสงคม การใชสอยบรโภคดวยปญญา การประกอบอาชพสจรต และการจดวางกฎระเบยบเพออยรวมกนอยางเปนสขในสงคม สมาธ คอ การบงคบจตใจของตนเองใหอยในสภาพทเปนประโยชนและพรอมท างาน ไดแก ดานคณธรรม ดานความสามารถของจต และดานความสข ปญญา คอ การฝกฝนอบรมใหเกดความรและความเขาใจทถกตอง ไดแก ความเชอทมเหตผล การรจกคด พจารณาตรวจสอบความรความเขาใจ การน าความรมาใชเพอแกปญหา ความเหนทถกตองตามความเปนจรง จากทกลาวมาอาจสรปไดวา หลกไตรสกขา นาจะชวยใหคนสามารถอยในสงคมไดอยางมความสข หากแตจากการทบทวนวรรณกรรมยงไมพบวา หลกไตรสกขาจะน าไปสองคกรแหงความสขหรอไม ดงนนวทยานพนธ เลมนมงทจะตอบค าถามวจยการ “ความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ ไดแก ศล สมาธ และปญญา ของบคลากรกบความสขของบคลากรในองคกรทง ๘ มต ไดแก รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด (Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหาความร (Happy Brain) และใชเงนเปน (Happy Money) และเพศ อาย การศกษา ต าแหนงงานจะมผลตอความสขของบคลากรทง ๘ มต อยางไร ๑.๒ วตถประสงคของกำรวจย ๑.๒.๑ เพอศกษาปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ๑.๒.๒ เพอเปรยบเทยบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายดผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ตามตวแปรปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน

๑.๒.๓ เพอศกษาความสมพนธและสรางสมการพยากรณระหวางพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน)

๔

๑.๓ ปญหำทตองกำรทรำบ ๑.๓.๑ ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน มผลตอระดบพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) อยางไร ๑.๓.๒ ตวแปรปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงานการเปรยบเทยบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) แตกตางกนหรอไม อยางไร ๑.๓.๓ ความสมพนธและการสรางสมการพยากรณระหวางพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) หรอไม อยางไร ๑.๔ ขอบเขตกำรวจย ๑.๔.๑ ประชากร หมายถง พนกงานองคกรเอกชนทงองคกร (๑๐๐%) ของบรษท ยทด กรป จ ากด (UTD GROUP CO., LTD) ซงเปนโรงงานผลตเครองดมใน อ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม มจ านวนทงหมด ๑๔๖ คน ๑.๔.๒ วธการวจยเปนแบบการวจยเชงส ารวจ ๑.๔.๓ ตวแปรทศกษาประกอบดวย ๑.๔.๓.๑ ตวแปรอสระ ไดแก ปจจยสวนบคคล ดานเพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ไดแก ศลสกขา สมาธสกขา ปญญาสกขา ๑.๔.๔.๒ ตวแปรตาม หมายถง ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ไดแก มตรางกายด มตผอนคลายด มตน าใจงาม มตมคณธรรม มตครอบครวด มตสงคมด มตการหาความรด มตใชเงนเปน ๑.๔.๔ ระยะเวลาในการศกษา ตงแตวนท ๑ มนาคม–๓๐ มถนายน พ.ศ. ๒๕๖๑ ๑.๕ สมมตฐำนกำรวจย ๑.๕.๑ พนกงานทมปจจยสวนบคคลไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน ทแตกตางกน มระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ทแตกตางกน ๑.๕.๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) สามารถพยากรณระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน)

๕

๑.๖ นยำมศพทเฉพำะทใชในกำรวจย ๑.๖.๑ พนกงานองคกรเอกชนแหงหนงในงานวจยน หมายถง พนกงานทงหมดในโรงงานผลตเครองดมในอ าเภอนครชยศร จงหวดนครปฐม ๑.๖.๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๑.๖.๒.๑ ศลสกขา ใชศล ๕ เปนพนฐานได หามฆาสตว หามลกทรพย หามประพฤตผดในกาม หามพดเทจ พดค าหยาบ พดสอเสยด และหามดมสรา โดยใชค าถามดานพฤตกรรม ๙ ขอ เปนการวดพฤตกรรม ไดแก ๑. การปฏบตตามกฎระเบยบขององคกร ๒. การรบผดชอบตอหนาทการงาน ๓. การซอสตยสจรตตอหนาท ๔. น าหลกศลธรรมเปนแนวทางการประพฤตตน ๕. การไมเลนการพนน ๖. การใชวาจาสภาพ ๗. การพดความจรงเสมอ ๘. การไมดมสรา ๙. การไมสรางความเดอดรอนแกหมคณะ ๑.๖.๒.๒ สมาธสกขา หมายถง การรวมเอาทงสมมาสต และสมมาสมาธเขาดวยกน ใชสมาธขนพนฐาน โดยใชขอค าถามดานพฤตกรรม ดานสมาธ ๕ ขอ เปนการวดพฤตกรรม ไดแก ๑. การฝกปฏบตสมาธเสมอ ๒. การมก าลงใจ มงพฒนางาน ๓. การตงใจและอดทนตอการปฏบตหนาท ๔. การแนะน าผอนใหมสมมาสตในการท างาน ๕. การแกปญหาโดยใชสต ๑.๖.๒.๓ ปญญาสกขา หมายถง ปญญาระดบโลกยปญญา ความร ความเขาใจถงสภาวะ โดยใชขอค าถามพฤตกรรมดานปญญา ๗ ขอ เปนการวดพฤตกรรม ไดแก ๑. ใชปญญา ไตรตรองปญหา ๒. รจกประยกตหลกธรรมในการด าเนนชวต ๓. การใชเหตและผลในการปฏบตงาน ๔. การใชกระบวนการแกปญหาอยางรอบคอบ ๕. การใชหลกเหตผลในการแกปญหา ๖. การสบสาวเรองราวของปญหาไมดวนตดสอนใจ ๗. การใชความรเทาทนกบสภาวะปจจบน ๑.๖.๓ ความสขของบคลากร ๘ ประการในทท างาน (Work Place) ของส านกสขภาวะองคกร กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ไดแก ๑. สขภาพด (Happy Body) ๒. น าใจงาม (Happy Heart)

๖

๓. การผอนคลาย (Happy Relax) ๔. การหาความร (Happy Brain) ๕. การมคณธรรม (Happy Soul) ๖. การใชเงนเปน (Happy Money) ๗. ครอบครวด (Happy Family) ๘. สงคมด (Happy Socuety) ๑.๗ ประโยชนทไดรบจำกกำรวจย ๑.๗.๑ ไดทราบปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ๑.๗.๒ ท าใหทราบถงผลการเปรยบเทยบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ตามตวแปรปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน ๑.๗.๓ ท าใหทราบความสมพนธและสรางสมการพยากรณระหวางพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ๑.๗.๔ ประโยชนส าหรบการบรหารองคกร สามารถจดการฝกอบรมการปฏบตธรรมทบคลากรควรไดรบความรและการฝกปฏบตเพมเตม เพอพฒนาใหบคลากรไดมความสขในการท างานในองคกรเพมขน ๑.๗.๕ เปนแนวทางจดท านโยบายสาธารณะภายในองคกร โดยใชหลกไตรสกขามาใชในชวตประจ าวนได และแกปญหาได เมอประสบภาวะวกฤตเปนการพฒนาองคกรอยางยงยนในอนาคต ๑.๗.๖ เปนตวอยางการศกษาเพอองคกรอน ๆ ทสนใจไดน าไปศกษา เพอพฒนาความสขใหแกพนกงานในองคกร

๗

บทท ๒

แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ผวจยไดท าการศกษาขอมลน าเสนอเอกสารและงานวจยทเกยวของตามล าดบดงน ๒.๑ ขอมลเบองตนของบรษทเอกชน ๒.๒ แนวความคดเกยวกบชวต ๒.๓ แนวความคดเกยวกบความสข ๒.๔ หลกไตรสกขา ๒.๕ ความสมพนธระหวางหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกร ๒.๖ งานวจยทเกยวของ ๒.๗ กรอบแนวความคดงานวจย

๒.๑ ขอมลเบองตนของบรษทเอกชน บรษทฯ เรมท าธรกจผลตและจ าหนายเครองดม ประมาณป ๒๕๔๒ เปนเวลาประมาณ ๑๗ ป ซงถอวายงใหมมากส าหรบธรกจประเภทนเมอเทยบกบคแขงรายใหญซงมประวตทยาวนานและเงนทนในการด าเนนงานทสงมากมการแขงขนของธรกจเครองดมทสงมาก และมขอจ ากดหลาย ๆ ดานเกยวธรกจประเภทน การโฆษณาประชาสมพนธของภาครฐ การปรบภาษ การแขงขนดานราคาคแขงรายใหญ เปนตน ซงขอจ ากดเหลานเปนตวแปรส าคญในการแยงตลาดจากคแขงรายใหญเพอการอยรอดของบรษท ซงในชวงหลายปทผานมาบรษทสามารถยนหยดและตอสกบคแขงรายใหญไดมาจากวสยทศนของผบรหารและกลยทธตาง ๆ ทซงนโยบายการคดนวตกรรมการผลตแบบใหม ๆ การออกผลตภณฑใหม การลดตนทน ดานการกระจายสนคา กเปนนโยบายหนงทมความส าคญกบบรษท บคลากรทงหมดของบรษท มจ านวน ๑๔๖ คน ซงมส านกงานใหญตงอยกรงเทพมหานครมพนกงานประมาณ ๔๗ คน การบรหารงานสวนใหญท าจากโรงงาน ตงอยในจงหวดนครปฐม มพนกงานประมาณ ๙๙ คน ซงใชส าหรบผลตสนคา และโกดงเกบสนคา การบรหารจดการดานการตลาด การจดซอ การบญช และการเงน ผานสวนกลาง ณ ส านกงานใหญ ซงเปนผอนมตด าเนนการ ส าหรบดานการจดจ าหนายมพนกงานขายประจ าอยทวประเทศ และมคคาทเปนพนธมตรจงท าใหการกระจายสนคาเปนไปอยางทวถง รวมถงมการสงออกไปยงตางประเทศดวย

๒.๒ แนวความคดเกยวกบชวต มผใหค านยามความหมายของชวตไปแตกตางกนไป เชนชวตคอการตอส ชวตคอการเดนทาง เปนตน หากแตวาความเปนจรงแลวนน พระพทธเจาทรงแสดงความจรงวาชวตคอ สภาพธรรมทเปนจต เจตสกทเกดดบสบตอกนไป หากไมมสภาพธรรมทเปนจต เจตสก รปแลวกคงไมมการเดนทาง ไมมการตอสเพราะไมมอะไรเลยนนเอง และทส าคญทสด ความจรงของชวตคอ ชวตด ารงอยเพยงชวขณะจตเดยวเทานน เกดขนและดบไปทละขณะ นอยและสนมากยอมเปนเครองเตอนไดเปน

๘

อยางดวาชวตนนนอย ชวตทประเสรฐกคอการอบรมปญญา เจรญกศลทกประการ เพราะขณะทเขาใจพระธรรมกคอจตนนเองทเกดขนประกอบดวยปญญาสะสมความเหนถก อนจะเปนปจจยใหดบกเลสได เพราะฉะนน ชวตกคอ สภาพธรรมทเปนจต เจตสก ทเกดดบสบตอกนไปและชวตด ารงอยเพยงชวขณะจตเดยวเทานน พระสตตนตปฎก สงยตตนกาย สคาถวรรค เลม ๑ ภาค ๑ หนาท ๔๕ บทวา ชวต ไดแก ชวตนทรย บณฑต พงทราบ ความทชวตคอ อายนนเปนของนอย โดยอาการ ๒ อยาง คอชอวานอย เพราะความทชวตนนเปนไปกบดวยรส คอ ความเสอมสนไป และเพราะความทชวตนนประกอบดวยขณะ คอครเดยว ชวตอตตภาพสขและทกขทงหมด ประกอบดวยจตดวงเดยว ขณะของจตนนยอมเปนไปเรวพลนเพราะจตไมเกด สตวโลกกชอวาไมเกด เพราะจตเกดขนเฉพาะหนา สตวโลกกชอวาเปนอย เพราะความแตกดบแหงจต สตวโลก จงชอวา ตายแลว นเปนบญญตเนองดวยปรมตถ ความสขจงเปนสวนหนงของการด าเนนชวตทมนษยทกคนพงใฝหา

๒.๓ แนวความคดเกยวกบความสข ๒.๓.๑ ความสขตามความหมายโดยทวไป ราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายค าวา สขคอ ความสบายกายสบายใจ มกใชคกบค าอน เชน อยดมสข อยเยนเปนสข สบายกายสบายใจ๑ เปนรปธรรม และการวดเชงภาวะวสย (Objective) โดยมดชนชวดองคประกอบความสขจากภายนอก เชน สขภาพ ระดบการศกษาการท างาน และสงแวดลอมทางกายภาพ๒ ฟรานซส (Francis) ไดใหความหมายของค าวา ความสขไววา สงทไมคงทในการแสดงออก ผลของอารมณทางบวก จากการทคนมความสขจะมสวนท าให เกดสงคมทด เปนธรรมชาต มความรนรมยในการปฏสมพนธกบบคคลอน ๆ ๓ แมเนยน (Manion) ใหความหมายวา ความสข คอ สภาวะทเขมขนและอบอวลเตมไปดวยความคดทางบวก ชดเจนสวางไสว และเตมไปดวยอารมณทราเรงและเบกบาน ทงยงแสดงออกใหเหนทงทางรางกายและค าพด รวมทงการแสดงออกเตมไปดวยพลงกบความตนเตน พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พทธศกราช ๒๕๔๒ ไดใหความหมายวา สข หมายถง ความสบายกายสบายใจ๔

๑ ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒, (กรงเทพมหานคร: นานมบคสพบลเคชน, ๒๕๔๒), หนา ๑๒๐๑. ๒ วณป นประทบ และคณะ, รวมตวชวดเกยวกบความอย เยนเปนสข, (กรงเทพมหานคร: ธนรชการพมพ, ๒๕๔๘), หนา ๑๙. ๓ LJ. Francis, “Happiness is a thing called stable extraversion: A further examination of the relationship between the Oxford Happiness Inventory and Eysenck’s dimensional model of personality and individual Differences”Current Psychology 26 (1999), p. 11. ๔ Jo Manion, “Joy at work: creating a positive work place” Journal of Nursing Administration 33, 12 (2003): 652-655 p. 11.

๙

๒.๓.๒ ความสขตามความหมายของพทธศาสนา พระพรหมคณาภรณ ใหความหมายของความสข คอ การเนนการฝกจตและปฏบตธรรม กระท าความดและความเคารพในตนเอง โดยแบงความสขออกเปน ๓ ประเภทคอ ความสขดานรปธรรม หมายถงความสขทตามองเหน คอการมทรพยสน มอาชพทมนคง มต าแหนงยศศกด ฐานะเปนทยอมรบของสงคม มมตรสหายบรวารและครอบครวทดความสข พระธรรมปฏก (ประยกต ปยตโต) ใหความหมายของค าวา ความสขไว ๒ แบบ คอ ความสขจากภายใน หมายถงความสงบใจตนเองหรอมความสขจากการรเทาทนเขาใจความจรงของสงทงหลาย ซงเปนความสขทางปญญา เนองดวยความแจงในความจรงเปนความโปรงโลง ไมม ความตดขด และบบคนใจ ความสขภายนอก คอ การมสขภาพรางกายแขงแรงด มทรพยสนเงนทอง มอาชพการงานเปนหลกฐานมนคง การมยศ มฐานะ มต าแหนง เปนทยอมรบของสงคม มมตรสายบรวาร และมารมชวตครอบครวด๕ พทธทาสภกข ใหความหมายของความสข ไว ๓ ระดบ คอ สขเพราะไมเบยดเบยน ไมเหนแกตว สขเพราะอยเหนออ านาจกามและเหนอกเลสทจะมากระทบตวเรา สขเพราะละตวเสยได ไมยดมนถอมนในตวก๖ ความสข คอ การไดสนองความตองการ หรอใชภาษางาย ๆ วา คอ ความสมอยากสมปราถนา ความสข คอการไดสนองความตองการ หรอการไดสมอยากสมปราถนา เรองกเลยโยงไปหาค าวา ตองการ หรปรารถนา ซงตองมาท าความเขาใจกน เรองของมนษยทกสงทกอยางมความตองการเปนมล มความอยากเปนตนทาง เพราะฉะนน เมอความสขเปนการไดสนองความตองการ หรอไดสนองความปรารถนา มนกบงชวา การทจะพฒนาความสขไดนน กตองพฒศนาความอยาก พฒนาความปราถนา หรอพฒนาความตองการดวย มฉะนนการพฒนาความสข กจะไมส าเรจ ความสมอยาก หรอการไดสนองความตองการนน เมอความกระหายคอความตองการน าสงบไป กเปนความสข พดตามความหมายน ความสงบระงบไปของความตองการนนเอง เปฯความสข หรอพดใหสนวา ความสขคอคยวามสงบ จตใจกวาจะมาถงความสงบทเปนภาวะแหงความสข บางทกไดประสบหรอไดเสวยภาวะทนาชนชมยนดมาเปนล าดบหลายขนหลายอยาง โดยเฉพาะทเดนกคอ “ปต” ซงมกพดเขาคเขาชดกนวา “ปตสข”๗ ๒.๓.๓ ความสขตามความหมายของสาขาวชาจตวทยา การศกษาของ Lyubomirsky และคณะ๘ ใหนยาม คนทมความสข (Happy individual) คอ บคคลทมประสบการณดานอารมณทางบวก เชน ความปต ความสมใจ และความภาคภมใจ

๕ พระธรรมปฏก (ป.อ. ปยตโต), ไตรลกษณ, (กรงเทพมหานคร: ธรรมสภา, ๒๕๔๑), หนา ๒๔. ๖ พทธทาสภกข, ความสขสามระดบ , พมพครงท ๒, (กรงเทพมหานคร : สขภาพใจ, ๒๕๔๒), หนา ๒๓. ๗ สมเดจพระพทธโฆษาจารย (ป.อ. ปยตโต), พทธธรรม ฉบบปรบขยาย, (ส านกพมพเพทแอนดโฮม, ๒๕๕๙), หนา ๑๐๗๒-๑๐๗๕. ๘ Lyubomirsky.s., Kiung, LA & Diener, E. (2005) The benefits of frequent positive affect. Psychological Bulletin, p.131, 803-855.

๑๐

บอยครง และมประสบการณกบอารมณทางลบ เชน ความเศรา ความวตกกงวล และความโกรธนอยหรอไมบอยครง กรมสขภาพจตโดยอภชยมงคลและคณะใหความหมายของความสขคอสภาพชวตทเปนสขอนเปนผลจากการมความสามารถในการจดการปญาในการด าเนนชวตมศ กดยภาพทจะพฒนาตนเองเพอคณภาพชวตทดโดยครอบคลมถงความดงามภายในจตใจภายใตสภาพสงคมและสงแวดลอมทเปลยนไป จากความหมายของความสขในมมมองดานจตวทยา สรปไดวาความสขและสขภาพจตเปนเรองเดยวกนเกยวของกบอารมณความเครยด สขภาพจตเปนสภาวะความสมบรณของจตใจ มอารมณดานบวก และสามารถปรบตวใหเขากบสภาพการณตาง ๆ ในสงคมตลอดจนท าประโยชนใหตนเองและสงคมไดอยางมความสข สขภาพกายดยอมมาจากสขภาพจตทด ๒.๓.๔ ความสขตามความหมายของสาขาวชาเศรษฐศาสตร นกเศรษฐศาสตรเรยกความสขวา เปนอรรถประโยชน (Utility) หรอความชอบ (Preference) ซงเปนทตองการไมจ ากด แตมนษยมขอจ ากด เชน ก าลงซอหรอรายได ความสขจงเปนเปาหมายสดทายของการด าเนนกจกรรมทางเศรษฐกจโดยรวม Reich and Diener (2004) อางถงใน นสรา นามเดช และคณะ, ๒๕๔๙: หนา ๙ แหงมหาวทยาลยอรโซนาใหความหมายวาความสขไมใชเพยงการพบเหตการณทดในชวตแตเปนความสามารถทจะสรางสรรคประสบการณทดใหเกดขนในชวตคณไดและสามารถจดการ ควบคมสถานการณทเลวรายไดนอกจากน สดสวนของความถกใจยนด (Pleasant) และความไมพอใจ/ไมถกใจ (Unpleasant) เปนองคประกอบหลกของความสขนอกจากนยงพบวาความถของการมประสบการณชวตทางบวกเปนสงส าคญทท าใหบคคลมความสขมากหรอนอยตางกนหากบคคลนนพบ แตประสบการณ/เหตการณทดในชวตบอย ๆ แมวาจะเปนเหตการณเลก ๆ นอย ๆ กตามจะท าใหบคคลนนมความสขมากกวาผทพบเหตการณทดและยงใหญแตพบนอยครง๙ จากความหมายของความสขในมมมองเชงเศรษฐศาสตรเชอวา ความสขเกดจากการมฐานะความเปนอยทดและมความสบายใจ ๒.๓.๕ ความสขในการท างาน ความตองการขนพนฐานของมนษยทกคน ไดแก อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค และความสะดวกสบายตาง ๆ ดงนนบคคลจงตองท างานเพอแสวงหาปจจยตาง ๆ ใหกบชวตของตนเองและครอบครว และในขณะเดยวกนชวตของการท างานในองคกรนนแตละบคคลกยงมความตองการความสขในขณะท างานอกดวย ความสขในการท างานจงเปนเรองหนงทส าคญตอการด าเนนชวตเพราะผคนสวนใหญใชเวลาอยกบการท างานในแตละวนเปนจ านวนมากจนอาจกลาวไดวาการท างานเปนกจกรรมหลกของชวตซงแตละคนอาจจะนยามความสขของตนเองทแตกตางกนออกไป ดงเชนนกคดทไดใหความหมายของความสขในการท างานดงน

๙ นสรา นามเดช และคณะ, ความสขของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร ,

รายงานการวจย, (วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสระบร, ๒๕๔๙), หนา ๙.

๑๑

องคกรแหงความสข เปนการสรางความสขใหเกดขนในองคตฃกร ไมเพยงแตสรางความพงพอใจในการท างาน หรอลดอตราการขาดงานไดแลวนน ยงเปนกลยทธส าคญในการแขงขนระหวางองคกร เพอหาบคลากรทมความสามารถเปนเลศใหมารวมงานในองคกร๑๐ จากการใหความหมายของนกคด นกวชาการทไดใหความหมายเกยวกบความสขในการท างานสามารถสรปไดวา ความสขในการท างานหมายถงอารมณความรสกในทางบวก ความพอใจ ความชนชอบ ตอการท างานของตนทกระท าอยอนเกดจากการตอบสนองตอสถานการณในการ ท างานหรอประสบการณการท างานอนเปนผลมาจากการท างาน สภาพแวดลอมทเกยวของกบการท างานทามกลางการเปลยนแปลงทเกดขนเศรษฐกจไทยเจรญเตบโตกาวหนาอยางตอเนอง แตผลกระทบทางสงคมทท าใหครอบครวและชมชนออนแอลงยอมกระทบตอสภาพจตใจของคนไทยผคนประสบปญหาความเครยดมากขนความเจบปว ยทางรางกายจ านวนมากมสาเหตสมพนธมาจากทางจตใจและวถชวตทเปลยนไป ๒.๓.๖ องคกรแหงความสขดวยความสข ๘ ประการ คณภาพของความสข (Quality of Happiness) ประเมนไดจาก ตวชวดทางสงคมระดบบคคล ซงเปนการวดจากระดบความพงพอใจ และความคาดหวงทประเมนความรสกของบคคล จากสภาพความเปนอย นอกจากนความสขยงขนอยกบประสบการณของแตละบคคล “ความสข” และ“ความพงพอใจ” จงมบทบาทส าคญตอคณภาพชวตในระดบบคคล (Brenner, ๑๙๗๕) สอดคลองกบแผนงานสขภาวะองคกรภาคเอกชน ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) ไดเสนอแนวคดและหลกการสรางองคกรแหงความสขทเรยกวา Happy ๘ Workplace (ความสขแปดประการ) ประกอบดวยความสข ๘ ประการ ๑) ดานสขภาพ (Happy Body) ๒) ดานน าใจงาม (Happy Heart) ๓) ดานการผอนคลาย (Happy Relax) ๔) ดานการหาความร (Happy Brain) ๕) ดานคณธรรม (Happy Soul) ๖) ดานใช เงนเปน (Happy Money) ๗) ดานครอบครวด (Happy Family) ๘) ดานความสขขององคกรและสงคม (Happy Society) แนวคด Happy ๘ Workplace ความสขแปดประการน เปนแนวทางหนงในการบรหารจดการชวตใหมความสขอยางยงยน สรางทศนคตทดตอมมมองในการด าเนนชวต การอยรวมกบผ อน การรบผดชอบตอสงคม เปนสมาชกทดตอครอบครวองคกรและสงคม โดยมความสขทแทจรงบนพนฐานของความสขแปดประการ มสมดลของชวตนน เกดผลเปนบคคลทมสขภาพด ดแลตนเอง โดยไมเปนภาระแกผอน มน าใจชวยเหลอผอน มคณธรรม กตญญ มการเรยนรเปฯมออาชพในงานตนเองรก ดแลครอบครว รกและดแลองคกร/สงคม คอแนวคดของการจดสมดลชวตของมนษย การสรางองคกรแหงความสขดวยความสข ๘ประการเปนอกหนทางหนงททกองคกรสามารถน าไปปรบใชเพอสรางองคกรทท าใหบคลากรท างานอยางมความสข พรอมทงมประสทธภาพและมประสทธผล ความสข ๘ ประการ คอแนวคดของการจดสมดลชวตของมนษยททบซอนกนอย

๑๐ Angela J. Martin, Elizabeth S. Jones, and Victor J. Callan, “The Role of Psychological Climate in Facilitating Employee Adjustment During Organizational Change,” European Journal of Work and Organizational Psychology 14 (March 2005): p. 264-289.

๑๒

มองความสขเปน ๓ สวนคอ ความสขของตวเราเองความสขของครอบครว ความสขขององคกรและสงคม๑๑ สวนท ๑ ความสขของตนเองประกอบดวย (๑) สขภาพด (HAPPY BODY) คอ สขภาพแขงแรงทงกายและจตใจ มาจากการท รจกใชชวต รจกกน รจกนอน ชวมสข เหมาะสมกบเพศ เหมาะสมกบวย เหมาะสมกบสถานการณเหมาะสมกบฐานะทางการเงน (๒) น าใจงาม (HAPPY HEART) ในองคกรสงทเราจ าเปนทสดในการทมนษยจะอยกบคนอนไดตองมน าใจคดถงคนอน มน าใจเอออาทรตอกนและกน คนเราเอาแตตวเองอยคนเดยวไมได ตองรจกการแบงปนอยางเหมาะสม ตองรบทบาทของเจานาย บทบาทของลกนอง บทบาทของคณพอ บทบาทของคณแมกบผลสงทตาง ๆ ทจะเขามาในชวต (๓) การผอนคลาย (HAPPY RELAX) หมายความวา บคลากรตองรจกการวธการผอนคลายกบสงตาง ๆ ในการด าเนนชวต เมอชวตในการท างานตองเผชญตอความเครยดกตองมวธผอนคลายในการท างาน ขณะเดยวกนการใชชวตสวนตวกตองรจกผอนคลายเหมอนกนนนคอสมดลชวต (๔) การหาความร (HAPPY BRAIN) มนษยเราอยไดดวยการศกษาหาความรพฒนาตวเองตลอดเวลาจากแหลงตาง ๆ น าไปสการเปนมออาชพเพอใหเกดความมนคงกาวหนาในการท างาน คอเรยนเพอร มปญญากาวหนาในชวต ทงหมดนมาจากค าวา มออาชพ ซงหมายความวามความช านาญและมความรความสามารถในงาน มความรบผดชอบ มการพฒนาตนเองอยางตอเนอง มระเบยบวนยตรงตอเวลา และสอนคนอนไดในงานทตนรกคอตองเปนครทพรอมจะสอนใหความรกบคนอน (๕) การมคณธรรม (HAPPY SOUL) มหร โอตตปปะคณธรรมเบองตนพนฐานของการอยรวมกนของมนษยในสงคมในการท างานเปนทม คอ หร โอตตปปะ ความละอายและเกรงกลวตอการกระท าของตนเองโดยเฉพาะการกระท าทไมดคนด มความศรทธาตอศาสนา มศลธรรมในการด าเนนชวตมคณธรรม มความซอสตย มความสามคค และมความเอออาทรชวยเหลอเกอกลกนยอมน าความสขสองคกร (๖) ใชเงนเปน (HAPPY MONEY) การทสามารถจดการรายรบรายจายของตนเองได คอการใชเงนเปน มเงนรจกเกบรจกใชเปนหนใหพอด มชวตทเหมาะสมกบตนเอง วนนคนปฏเสธเรองการเปนหนไมได การเปนหนการใชจายทเหมาะสมกบสถานะทตนเองหามาได ทกคนตองมการบรหารจดการรายรบและรายจายของตนเองและครอบครว ตองรจกการท าบญช ถาเปนระดบครอบครวเรยกวาบญชครวเรอน สวนท ๒ ความสขของครอบครว (๗) ครอบครวทด (HAPPY FAMILY) มครอบครวทอบอนและมนคงใหความส าคญกบครอบครวเปนก าลงใจทดในการท างาน เพราะครอบครวเปนเหมอนภมคมกนเปนก าลงใจในการทเรา

๑๑ รชนกร บณยโชตมา และคณะ, การส ารวจความสขของบคลากรแผนกพยาบาลอบตเหตและเวช

กรรมฉกเฉนโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา, วารสารพยาบาลทหารบก, ปท ๑๕ ฉบบท ๒ (พฤษภาคม–สงหาคม, ๒๕๕๗): ๒๕๒-๒๖๐.

๑๓

จะสามารถเผชญกบอนาคตหรออปสรรคในชวตไดท าใหเรามงมนในการท าใหชวตเราดขน ฉะนนครอบครวเขมแขงสงคมกยอมมนคงเสมอ สวนท ๓ ความสขขององคกรและสงคม (๘) สงคมด (HAPPY SOCIETY) สงคมมสองมตคอสงคมในทท างานกบสงคมนอกทท างาน มนษยทกคนตองมความรกสามคคเออเฟอตอสงคมทตนเองท างาน และพกอาศยมสงคมและสภาพแวดลอมทด ความสข ๘ ประการ เปนแนวทางหนงในการบรหารจดการชวตใหมความสขอยางยงยน สรางทศนคตบวกตอมมมองในการด าเนนชวต การอยรวมกบผอน การรบผดชอบตอสงคมเปนสมาชกทดตอครอบครว องคกรและสงคม โดยมความสขทแทจรงบนพนฐานความสข ๘ ประการ มสมดลชวต เกดผลเปนบคคลทมสขภาพดดแลตนเองไมเปนภาระแกใคร มน าใจชวยเหลอผอน มคณธรรม กตญญ มการเรยนรเปนมออาชพในงานตนเอง รกและดแลครอบครว รกและดแลองคกรสงคม ดงนน ความสข ๘ ประการ จงสอดคลองกบความตองการของทกองคกร เพอประโยชนในการพฒนาระบบบรหารจดการดานก าลงพลอยางมคณภาพ และบคลากรมความผาสก และมความยดมนผกพนตอองคกร

๒.๔ หลกไตรสกขา ไตรสกขามาจากโอวาทปาฏโมกข ซงเปนหวใจของพระพทธศาสนา โดยเนนการไมท าความชวทงปวง (ศล) การท าดใหเพยบพรอม (สมาธ) และ การช าระจตใจตนใหบรสทธผองใส (ปญญา) ไตรสกขา คอ กระบวนการพฒนามนษยใหมชวตทดงาม โดยมการพฒนาตน ๓ ดานอยางเปนองครวม ไดแก ศล สมาธและปญญา พทธธรรมมการพฒนาหลกเปนระบบศกษา ๓ ประการ เรยกวาไตรสกขา คอ อธศลสกขา อธจตตสกขา และอธปญญาสกขา ทเรยกสน ๆ วา ศล สมาธ ปญญา ซงเปนการฝกหดอบรม เพอพฒนากาย ความประพฤ๖ จตใจ และปญญา ไตรสกขานเปนการศกษาทครอบคลมการด าเนนชวตทกดานแลทกวย อกทงความยกงายตงแตเรองเบยงตนของเดกและผใหญจนถงเรองทละเอยดและซบซอนทยากจะหาองคความรอนใดมาเทยบได ไตรสกขา กคอ การพฒนามนษยใหด าเนนชวตดงามถกตอง ท าใหมชวตทเปนมรรค สวนมรรค ซงแปลวา ทาง คอ ทางด าเนนชวต หรอวถชวตทถกตองดงามของมนษยกตองเปนชวตแหงการเรยนร ฝกฝน พฒนาตน คอ สกขา มรรคกบสกขา จงประสานเปนอนเดยว เมอมองในแงของอรยสจสกเปน อรยมรครค คอ เปนวถชวตอนประเสรฐ ไตรสกขา หมายถง สกขาสาม ขอปฏบตทตองศกษา ๓ อยาง อธศลสกขา อธจตสกขา อธปญญาสกขา เรยกงาย ๆ สน ๆ วา ศล สมาธ ปญญา ๑. อธศลสกขา คอ การฝกฝนอบรมในดานความประพฤตระเบยบวนย ความสจรต ทางกาย วาจา และอาชวเ เรยกโดยยอวา ศล ๒. อธจตตสกขา คอ การฝกอบรมทางจตใจ การคปลกฝงคณธรรม สรางเสรมคณภาพ สมรรถภาพ และสขภาพจต เรยกโดยยอวา สมาธ

๑๔

๓. อธปญญารสกขา คอ การฝกฝนอบรมทางปญญา ให เกดความรความเขาใจ สงทงหลายตามเปนจรง รความเปนไปตามเหตปจจยทท าใหแกไขปญหาไปตามแนวทางเหตและผลรเทาทนโลกและชวต จนสามารถท าจตใจใหบรสทธ หลดพนจากความยดถอมนในสงตาง ๆ กบกเลศ ดบทกขได เปนอยดวยจตใจ อสระผองใส เรยกโดยยอวา ปญญา๑๒ ๒.๔.๑ ศล ศลคอ การประพฤตทางกายและวาจาทดงาม ไมท าใหตนเองและผอนเดอดรอนรวมทงเปนไปเพอความสงบเรยบรอยของสงคม ไดแก ความประพฤตทางกายและวาจาทเกอกลตอตนเองและสงคม การใชสอยบรโภคดวยปญญา การประกอบอาชพสจรต และการจดวางกฎระเบยบเพออยรวมกนอยางเปนสขในสงคม ดงนน องคประกอบดานศล คอ ความประพฤตทางกายและวาจาตอสงแวดลอมทเกยวของ ทงทางวตถและทางสงคม โดยไมท าใหตนเองและผอนเดอดรอน แบงเปนองคประกอบยอย ไดแก ความประพฤตทางกายและวาจาทดงาม ไมเบยดเบยนตนเองและผ อน รวมทงปฏบตตามกฎระเบยบของสงคม (วนยบญญต) การรบรขอมลขาวสารอยางรเทาทน และการใชเทคโนโลยเพอแสวงหาความรทเปนประโยชนตอการพฒนาตน (อนทรยสงวร) การบรโภคใชสอยเครองใชทงหลายอยางพอดและรประโยชนทแทจรง ของสงนน ๆ (ปจจยปฏเสวนา) การประกอบอาชพสจรต ประกอบอาชพเพอเปนปจจยยงชพ การประกอบอาชพทพฒนาตนเองและสงคม (สมมาอาชวะ) ศลมองคประกอบ ๔ หมวดคอ ๑) ปาฏโมกขสงวรศลเปนศลทเกดจากวนยแมบทของชมชนการอยรวมกนในชมชนตลอดจนสงคมประเทศชาต ซงตองมระบบระเบยบกฎกตกามขอปฏบตในการอยรวมกนเพอควบคมชมชนใหอยในแบบแผนเดยวกนอยางประณตงดงามและก ากบความเปนอยใหสอดคลองกบวตถประสงคในการมชวตแบบนน ส าหรบคนทวไปในสงคมเราถอเอาศล ๕ เปนหลกในการก ากบการอยรวมกนเพอความสงบสขและเปนฐานใหชวตของแตละคนสามารถกาวไปสจดหมายทสงขนไดนอกจากจะตองรกษาศล ๕ แลวในสงคมทเปนสวนยอย เชน ประเทศ องคกร และหนวยงานตาง ๆ ยงมความจ าเปนทจะตองปฏบตตามวนยแมบททเปนสวนเฉพาะของตนเองอก เชน กฎหมาย และจรรยาบรรณของวชาชพตาง ๆ เปนตน ๒) อนทรยสงวรศลคอ การรจกใชตา ห จมก ลน กาย ใหเปนโดยเฉพาะตองดเปนฟงเปน ซงจะตองใชอยางมสตใหเกดปญญาไมไหลไปตามความยนดยนรายชอบชง หลกปฏบตทส าคญในการใชอนทรยคอ (๑) ตองรจกพจารณาเลอกเฟนสงทจะรบร เชน ดหรอฟงโดยแยกแยะไดอยางรเทา ทนวาสงตาง ๆ เหลานนดงามหรอไมเปนคณประโยชนหรอมโทษภย แลวหลกละเวนสงทชวรายเปน โทษภยและรบดรบฟงแตสงทดงามเปนประโยชน

๑๒ มทธนา ไชยชนะ, “ผลการใชบทเรยนส าเรจรปเรองไตรสกขาตามแนวคดของพระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) กรณศกษา: นกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนพระต าหนกสวนกหลาบ”, วทยานพนธ พทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๕), หนา ๘.

๑๕

(๒) ตองรบรอยางมสตควบคมตนเองได รจกประมาณ รพอดไมปลอยตวใหลมหลงมวเมาตกเปนทาสของสงเหลานน (๓) ไมเหนแกความสนกสนานบนเทงไมตดอยแคความชอบใจไมชอบใจแตรจกรบรใหไดคณคาทดงามเปนประโยชนสงขนไปกวานน ทส าคญคอตองใหไดปญญาและคตทจะนามาใชประโยชนในการพฒนาชวตและสงคม ๓) ปจจยปฏเสวนา คอ การเสพบรโภคอาหารเครองนงหมทอยอาศยปจจยเครองใชสอยตาง ๆ รวมถงอปกรณเทคโนโลยดวยความรความเขาใจ มองเหนคณคาประโยชนทแทจรงโดยมหลกในการปฏบตดงน (๑) บรโภคดวยความรตระหนกวาสงเหลานนมใชเปนจดหมายของช วต แตเปนปจจยทชวยเกอหนนใหเราสามารถพฒนาชวตและท าการสรางสรรคประโยชนสขทสงยงขนไป (๒) บรโภคดวยความรเทาทนตอวตถประสงคทแทจรงทมงใหเกดคณประโยชนมใชเพออวดโกแสดงฐานะหรอทาตามคานยมทเลอนลอย (๓) บรโภคโดยพจารณาจดสรรควบคมปรมาณประเภทและคณสมบตของสงเหลานนใหเหมาะสมพอดกบวตถประสงคทแทจรงของการบรโภค เชน บรโภคอาหารในปรมาณและประเภทซงพอดกบความตองการของรางกายทจะชวยใหมสขภาพด (๔) สามารถละเวนหรอเลกเสพบรโภคสงทไมเปนปจจยเกอหนนชวตเชนสงทบนทอนท าลายสขภาพตาง ๆ ได ๔) อาชวปารสทธศล คอ การท ามาหาเลยงชพอาชพทกอยางตงขนมาโดยมวตถประสงคเพอแกปญหาชวต แกปญหาสงคมหรอเพอการสรางสรรคอะไรสกอยางหนง ดงนนจงตองประกอบอาชพใหไดผลตามวตถประสงคนน ๆ ลกษณะส าคญของอาชพทจะประกอบมดงน (๑) เปนอาชพทไมเบยดเบยนผอนไมกอเวรภยหรอสรางความเดอดรอนเสยหายแกสงคม (๒) เปนอาชพทชวยแกไขปญหาหรอสรางสรรคชวตและสงคมในทางใดทางหนง (๓ ) เปนอาชพทชวยใหผท าไดพฒนาชวตของตนใหงอก งามย งขนท งในดานพฤตกรรมดานจตใจและดานปญญา (๔) เปนอาชพทไมท าลายคณคาของชวตและไมเสอมเสยคณภาพชวตแตท าใหชวตของผประกอบอาชพนนมคณคานาภาคภมใจ (๕) เปนอาชพทท าใหไดปจจยเลยงชวตมาดวยก าลงกายสตปญญาความเพยรพยายามความสามารถและฝมอของผประกอบอาชพนนและท าใหไดฝกฝนพฒนาความเชยวชาญชดเจน หรอฝกปรอฝมอในทางสรางสรรคยงขนไป ในสวนของเดกซงยงไมมอาชพจะไดของบรโภคทพอแมหามาใหกตองปฏบตตวและทาหนาทของตนใหสมกบการทจะไดของกนของใชนนมาเสพบรโภคจงจะเปนอาชวะทถกตอง ๒.๔.๒ สมาธ สมาธคอ การบงคบจตใจของตนเองใหอยในสภาพทเปนประโยชนและพรอมท างาน ไดแก ดานคณธรรม ดานความสามารถของจต และดานความสข ดงนน องคประกอบดานสมาธคอ ลกษณะของจตใจทมคณธรรม ความดงามในจตใจ สามารถควบคมจตใจของตนเองใหอยในสภาพท

๑๖

พรอมท างาน มความเพยรในการท าสงทดงาม เปนประโยชนและจตใจทเบกบาน แจมใส มความสขตอการเรยนรและพฒนาตนเอง สมาธ ซงอาจแยกออกไดเปนการพฒนาคณสมบตของจตใจในดานตาง ๆ คอ ๑) การพฒนาคณธรรมซงเปนคณภาพของจตใจคณสมบตทเสรมสรางจตใจใหดงามใหเปนจตใจทสงประณตและประเสรฐ ไดแก (๑) เมตตา คอ ความรกความปรารถนาดเปนมตรอยากใหผอนมความสข (๒) กรณา คอ ความสงสารอยากชวยเหลอผอนใหพนจากความทกข (๓ ) มทตา คอ ความพลอยยนดพรอมทจะสงเสรมสนบสนนผทประสบความส าเรจใหมความสขหรอกาวหนาในการทาสงทดงาม (๔) อเบกขา คอ ความวางตววางใจเปนกลางเพอรกษาธรรมเมอผ อนควรจะตองรบผดชอบตอการกระทาของเขาตามเหตและผล (๕) จาคะ คอ ความมนาใจเสยสละเออเฟอเผอแผไมเหนแกตว (๖ ) กตญญกตเวทตา คอ ความรจกคณคาแหงการกระทาของผ อนและแสดงออกใหเหนถงการรคณคานน (๗) หร คอ ความอายบาปละอายใจตอการทาความชว (๘) โอตตปปะ คอ ความกลวบาปเกรงกลวตอความชวและตอการทจรต (๙ ) คารวะ คอ ความเคารพความใส ใจรจกใหความส าคญแกส งน น ๆ อยางถกตองเหมาะสม (๑๐) มทวะ คอ ความออนโยนสภาพนมนวลไมกระดาง ๒) การพฒนาสมรรถภาพและประสทธภาพของจตใจโดยเสรมสรางคณสมบตทท าใหจตใจมความเขมแขงหนกแนนมนคงแกลวกลาสามารถทากจหนาทไดผลด เชน (๑) ฉนทะ คอ ความใฝรใฝสรางสรรคอยากใหความจรงและใฝทจะท าสงดงามใหส าเรจอยากเขาถงภาวะดงามอนเลศสงสด (๒) วรยะคอความเพยรเปนภาวะจตทคกคกเขมแขงทจะกาวไปขางหนาเอาธระรบผดชอบไมยอมทอดทงกจหนาท (๓) อตสาหะ คอ ความขยนความฮดสบากบนไมทอถอย (๔) ขนต คอ ความอดทนความเขมแขงความทนทานหนกแนนมนคง (๕) จตตะ คอ ความมใจจดจอใสใจอทศตวอทศใจใหแกกจหนาทหรอสงทท า (๖) สจจะ คอ ความตงใจจรงจรงใจและจรงจงเอาจรงเอาจงมนแนวตอสงทท า ไมเหยาะแหยะ ไมเรรวน ไมกลบกลาย (๗) อธษฐาน คอ ความตงใจเดดเดยวความมงมนแนวแนตอจดหมาย (๘) ตบะ คอ พลงเผากเลสกาลงความเขมแขงพากเพยรในการท ากจหนาทใหส าเรจโดยแผดเผาระงบยบยงกเลสตณหาได ไมยอมแกทจรต และไมเหนแกความสขส าราญปรนเปรอ ๙ ) สต คอ ความระลกนกได ไม เผอเรอ ไม เลอนลอย ทนตอสงท เกดขน และเปนไปซงจะตองเกยวของทกอยาง ก าหนดจตไวกบกจหนาทหรอสงทท ากนยงใจจากสงทเสอมเสยหายเปนโทษและไมปลอยโอกาสแหงประโยชนหรอความดงามความเจรญใหเสยไป

๑๗

(๑๐) สมาธ คอ ภาวะจตทตงมนแนวแนไดทอยตวสงบอยกบสงทตองการท าไมฟงซานไมแกวงไกว ไมมอะไรรบกวนได ๓) การพฒนาความสขและภาวะท เกอหนนสขภาพของจตใจคณสมบตทควรเสรมสรางขนใหมอยประจ าในจตใจ เพอสขภาพจตทด พระพทธเจาทรงแสดงไวหลายอยางโดยเฉพาะคณสมบตดงตอไปน (๑) ปราโมทย คอ ความราเรง สดชน เบกบาน แจมใส ซงเปนคณสมบตพนฐานของจตใจ โดยสภาพจตสามญตองเปนอยางน (๒) ปต คอ ความอมใจ ปลาบปลมเปรมใจ ถาท าอะไรดวยใจรกพอท าไดกาวหนาไปกจะเกดปตอมใจปลมใจ (๓) ปสสทธ คอ ความสงบเยนผอนคลายกายใจไมเครยด (๔) สข คอ ความฉ าชนรนใจ คลองใจ สะดวกสบายใจ สมใจ ไมมอะไรบบคนตดขดคบของ (๕) สนต คอ ความสงบปราศจากความเรารอนกระวนกระวาย (๖) เกษม คอ ความปลอดโปรง ความรสกมนคงปลอดภย โลงโปรงใจ ไรกงวล ๗) สตภาพ คอ ความเยนสบาย ไมมอะไรแผดเผาใจ ไมตรอมตรม (๘) เสรภาพ คอ ความมใจเสร เปนอสระไมถกผกมดตดของ จะไปไหนกไปไดตามประสงค (๙) ปรโยทาตตา คอ ความผองใส ผดผอง แจมจากระจางสวางใจ ไมมความขนมวเศราหมอง (๑๐) วมรยาทกตตา คอ ความมใจไรพรมแดน ไมกดกนจ ากดตวหรอหมกมนตดคางมจตใจใหญกวางไรขอบคนเขตแดน คณสมบตทงหลายทกลาวมาน จะตองศกษาใหเขาใจความหมายความมงหมายและการใชงานและปฏบตใหถกตองพอด การพฒนาในดานจตใจน เมอปฏบตสงขนไปความส าคญของสมาธทเปนแกนกลางจะยงเดนชดมากขน เมอสมาธเจรญขนไปจนจตแนวดงอย ตวอยางแทจรงแลวผบ าเพญสมาธนนกจะบรรลภาวะจตทเรยกวา ฌาน ซงเปนสมาธจตขนสง การพฒนาจตใจมประโยชนมากมายสามารถน าไปใชไดหลายอยาง เชน ดานพลงจต ดานการหาความสขทางจตใจ เปนตน แตคณคาแทจรงทมงหมายกคอ เพอเปนฐานหรอเปนเครองเกอหนนการพฒนาปญญา๑๓ ๒.๔.๓ ปญญา ปญญา คอ การฝกฝนอบรมใหเกดความรและความเขาใจทถกตอง ไดแก ความเชอทมเหตผล การรจกคด พจารณาตรวจสอบความรความเขาใจ การน าความรมาใชเพอแกปญหา ความ เหนทถกตองตามความเปนจรง๑๔ ดงนน องคประกอบดานปญญา คอ การฝกฝนอบรมตนเองใหเกดความร

๑๓ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท, พมพครงท ๑๕, (กรงเทพมหานคร: โรงพมพ บรษทสหธรรมก จ ากด, ๒๕๕๓), หนา ๔๐-๔๔. ๑๔ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม, พมพครงท ๑๖, (กรงเทพมหานคร: เอส. อาร. พรนตงแมสโปรดกส, ๒๕๕๑), หนา ๓๖.

๑๘

และความเขาใจทถกตองในการด าเนนชวต การรจกคดพจารณาสงตาง ๆ ตามความเปนจรง มความเชอทมเหตผล รวมทงการน าความรมาใชเพอแกปญหาใหกบตนเองและสงคม การพฒนาปญญาเปนเรองกวางขวางแยกออกไปไดหลายดาน และมหลายขนหลายระดบดงน ๑ ) ปญญาทชวยใหด าเนนชวตอยางมประสทธภาพและประสบความส าเรจ ประกอบดวย (๑) ความรความเขาใจในขอมลความรรวมทงศลปะวทยาการตาง ๆ สามารถเขาถงเนอหาความหมายไดถกตองชดเจน (๒) การรบรเรยนรอยางถกตองตามเปนจรงตรงตามสภาวะของสงนน ๆ หรอตามทมนเปน (๓) ความรจกจบสาระของความรหรอเรองราวตาง ๆ รจดรประเดนสามารถยกขนมาชแสดงหรอวางเปนหลกได (๔) ความรจกสอสารถายทอดความรความเขาใจและความตองการของตนใหผอนรเหนตามได เปนตน (๕) การคดการวนจฉยทถกตองชดเจนและเทยงตรง (๖) ความรจกแยกแยะวเคราะหวจยสบสาวเหตปจจยของเรองราวตาง ๆ ทจะท าใหสามารถแกไขปญหาและทาการสรางสรรคตาง ๆ ได (๗) ความรจกจดทาดาเนนการหรอบรหารจดการกจการตาง ๆ ใหส าเรจตามความมงหมาย (๘) ความรจกเชอมสมพนธประสบการณขอมลและองคความรตาง ๆ โยงเขามาประสานเปนภาพองครวมทชดเจนหรอโยงออกไปสความหยงรหยงเหนใหม ๆ ได ๒) ปญญาทชวยใหด าเนนเขาสวถชวตทถกตองดงาม ไดแก ความรความเขาใจในระบบแหงความสมพนธของสงทงหลายทองอาศยสบเนองสงผลตอกนตามเหตปจจยมองเหนภาวะ และกระบวนการทชวตสงคมและโลกมความเปนมาและจะเปนไปตามกระแสแหงเจตจ านงและเหตปจจยทประกอบสรางสมจดสรรและมปฏสมพนธกบปจจยอนทงหลาย ๒.๔.๔ ไตรสกขา และมรรคมองค ๘ ไตรสกขาคอขบวนการการศกษา ๓ องคประกอบ เพอการบรรลเปาหมายของดลยภาพของชวต ประกอบดวย ๑.ศลหรอขบวนการระเบยบปฏบต(วนย)เพอใหเกดวาจาชอบ การกระท าชอบและการประกอบอาชพชอบ เปนแนวทางและกรอบทก ากบการกระท าหรอการประกอบกจกรรมตาง ๆ นนเอง ๒.สมาธหรอขบวนการฝกอบรมจตส านกเพอใหเกดความเพยรชอบ การระลกชอบและมจตส านกทชอบ เปนขบวนการเพอใหจตมการพฒนาความส านกเพอความสมดลทงจตและกาย เปนขบวนการเกอหนนใหสงทรบเขามาในชวตด าเนนไปดวยประสทธภาพสงสด

๑๙

๓.ปญญาหรอขบวนการทางความร เปนวธการอบรมศกษาเพอใหเกดวชาความรและปญญา ซงจะยงผลใหเกดมทศนะ ความเชอ คานยมทถกตอง มความด ารตรตรองทชอบ ปญญาเปนตวควบคมก าหนดการรบชนดตาง ๆ เขาสชวต นนคอ ขบวนการ ไตรสกขา มองคประกอบของมรรค ๘ ประการ ศล สมมาทฏฐ (เหนชอบ) สมมาสงกปปะ (ด ารชอบ) สมาธ สมมาวาจา (วาจาชอบ) สมมากมมนตะ (กระท าชอบ) สมมาอาชวะ (อาชพชอบ) ปญญา สมมาวายามะ (พยายามชอบ) สมมาสต (ระลกชอบ) สมมาสมาธ (จตมนชอบ) รวมเรยกวาอรยมรรค ทางอนประเสรบ ทางด าเนนของพระอรยะ ณาณอนท าใหส าเรจความเปนพระ อรยะ ม ๔ คอ โสดาปตตมรรค สกทาคามมรรค อนาคามมรรค และอรหตตมรรค บางทเรยก มรรคมองค ๘ คอ มรรคมองค ๘ ๑..สมมาทฏฐ (เหนชอบ ไดแก ความรอรยสจจ ๔ คอเหนไตรลกษณ) ๒. สมมมากงกปปะ (ด ารชอบ ไดแก เนกขมมสงกปป) ๓. สมมาวาจา (เจรจาชอบ ไดแก วจสจรต ๔) ๔. สมมากมมนตะ (กระท าชอบ ไดแก กายสจรต ๓) ๕. สมมาอาชวะ (เลยงชพชอบ ไดแก ประกอบสมมาชพ) ๖. สมมาวายามะ (พยายามชอบ ไดแก สมมปปธาน ๔) ๗. สมมาสต (ระลกชอบ ไดแก สตปฏฐาน ๔) ๘. สมมาสมาธ (ตงจตมนชอบ ไดแก ฌาน ๔) องค ๘ ของมรรค จดเขาในธรรมขนธ ขอ ๑, ๒ เปนปญญา ขอ ๓, ๔, ๕ เปนศล ขอ ๖, ๗, ๘ เปนสมาธ กระบวนการของการศกษา ไดแก สมมาทฏฐ เมอมสมมาทฏฐ เปนแกนน าและเปนฐานแลว กระบวนการแหงการศกษาภายในเปนตวบคคล กด าเนนไปดวยกระบวนการน แบงเป น ๓ ขนตอนใหญ เรยกวา “ไตรสกขา”๑๕

๒.๕ ความสมพนธระหวางหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกร ศล เปนขอก าหนดเกยวกบความประพฤตของคน เพอความอยดวยกนเปนปกตสข และเปนระเบยบเรยบรอย โดยศล ๕ ในพระพทธศาสนาบญญตไววา เวนจากปลงชวตสตว เวนจากการถอเอาสงของทเจาของไมไดให เวนจากการประพฤตผดในทางกาม เวนจากพดเทจ เวนจากดม

๑๕ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต), พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท, หนา ๕๑๘.

๒๐

น าเมาอนเปนฐานประมาท เชน ศลขอท ๔ การพดเทจกถอวาเปนการผดกนทวไป แตปรากฏวาคนทวไปพดจรงแกกนนอย จงไวใจกนไมคอยได ศลขอนประสงคใหรกษาประโยชนของกนและกนดวยความจรง คอ มงหมายใหไมเบยดเบยนกนดวยวาจา อาศยความมงหมายดงกลาว เมอพดท าลายประโยชนของกนและกน เชน พดถงเจตนารายเปนการทบถม สอเสยดนนทาวาราย เพอกดเขาใหเลวลงบาง ยกตนขนบาง ถงจะเปนความจรง กถอวาเปนการผด เพราะผดความมงหมายของศลทบญญตขน มกลาวไววาพระพทธเจาเองตรสวาจาทจรง และมประโยชนทงถกเหมาะแกการเวลาและนอกจากททรงบญญตศลใหเวนจากพดมสาแลว ยงตรสใหเวนจากพดสอเสยด พดค าหยาบ และพดเพอเจอ เหลวไหลไรประโยชนอกดวย นอกจากน ถาบคลากรปฏบตหนาทของแตละคนโดยสจรตตาง ๆ ตามหลกของศล ทกคนกจะไววางใจซงกนและกน สงผลให เกดความสขจากการมคณธรรม (HAPPY SOUL) คอ การมหร โอตตปปะ คณธรรมเบองตนพนฐานของการอยรวมกนของมนษยในสงคม ในการท างานเปนทม คอ หร โอตตปปะ ความละอายและเกรงกลวตอการกระท าของตนเองโดยเฉพาะการกระท าทไมด คนด มความศรทธาตอศาสนา มศลธรรมในการด าเนนชวต มคณธรรม มความซอสตย มความสามคค และมความเอออาทร ชวยเหลอเกอกลกนยอมน าความสขสองคกร ศลขอท ๑ (หามฆาสตว เบยดเบยนสตว) นนไมเพยงแตหามฆาสตวเทานน แตยงรวมไปถงการเบยดเบยนคนอนใหไดรบทกขดวย ถาองคกรนน มแตคนทเหนแกประโยชนสวนตวโดยไมสนใจคนอนกลนแกลงจนท าใหคนอนไดรบทกข องคกรนนกจะอยไมสงบสข ไมมความเจรญกาวหนา ศลขอท ๒ หามลกทรพย การขโมยมไดหลายรปแบบ ทงการยกยอกเงนในองคกร การกนนอกกนใน หรอขโมยความคดไป กถอวาเปนขโมย ดงนน จะเหนวามการฟองรองเรองลขสทธกน บอย ๆ ศลขอท ๓ หามผดลกผดเมยเขา ถาคนในองคกรเราขาดศลขอนกจะท าใหเกดเรองเกดปญหาวนวาย ทะเลาะเบาะแวงภายในองคกรได ศลขอท ๕ หามดมสราและของมนเมา สราและของมนเมาเปนสงทท าใหเราขาดสตในการปฏบตงานท าใหไมสามารถท างานใหไดผลงานทด และยงกอใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา อารมณเครยด อารมณแปรปรวน อารมณทกข อารมณไมพอใจ รวมถงการขาดสมาธในการท างาน ลวนเปนปญหาทเกดขนในหมคนท างาน เพราะมการแขงขน มความจ าทน ซงตองท ามาหาเลยงชพ และการตองพบปะท างานกบผคนหลากหลาย และบอยครงเมอประสบปญหาแลวกจบตนชนปลายไมถกน ามาซงความเครยดความหงดหงด แตสงเหลาน จะไมสามารถท าอะไรจตใจเราไดเลย หากเรามสตและสมาธ มาเรยนรวธฝกสมาธเพอควบคมอารมณและการท างานใหมประสทธภาพยงขนกน ซงความจรงแลวปญหาทงหลายลวนมาจากตนตอเดยวคอ “การพบกบสงทไมพอใจหรอสงทพบไมเปนดงใจหวง” แลวจงเกดอารมณความรสกขนในใจตอมา เชน ความหงดหงด ความโกรธ ความผดหวง ความนอยใจ หรอความเครยด เปนตน แตหากเรามสต ตระหนกรทนความคดแงลบของเรา เรากจะสามารถจดการกบอารมณ ความรสก และปลอยวางลงไดความคดวาวนอะไรบางในวยคนท างาน “ท าไมฉนไมมเหมอนเขา” เปนตน “ฉนควรจะท าไดดกวาน” ท าไมหวหนาท าอยางนน” เมอมสตจะท าใหเรารตว ซงเปนสงทจ าเปนส าหรบคนทกชวงวย โดยเฉพาะอยางยงคนวยท างานนน เปนวยทเกยวของกบผอนมากขน หากยงมต าแหนงเปนหวหนางานดวยแลว การฝกสต

๒๑

สมาธจะท าใหเราเขาใจตนเองไดมากขน เชน รวาจตใจเราก าลงขนมว รวาตวเองก าลงทกข เมอรทนอารมณความรสกเหลาน กจะชวยใหเรามองทกปญหาในเชงบวกมากขน เปนตน ดงนน การฝกสตและสมาธเปนประจ าสม าเสมอทกวน จะชวยใหสามารถควบคมการท างานของรางกายสวนตาง ๆ ไดดขนอนน าไปสความสขดานรางกายด (Happy Body) ชวยใหสมองสวนตาง ๆ สามารถตดตอสอสารกนไดอยางมประสทธภาพมากขนอนน าไปสความสขดานครอบครวด (Happy Family) และสงคมด (Happy Society) ชวยการควบคมอารมณของตนเองไดดขนอนน าไปสความสขดานผอนคลายด (Happy Relax) และแสดงออกอยางระมดระวงมากขน ชวยมความยดหยนมากขน ทงในมมมองตอโลกและการด าเนนชวต อนน าไปสความสขดานการมคณธรรม (Happy Soul) ชวยใหเหนอกเหนใจผ อนมากขน มคณธรรม มความเมตตาตอตนเองและผ อน อนน าไปสความสขดานน าใจงาม (Happy Heat) และชวยตระหนกรตวเองและสามารถพฒนาตวเองใหดขนอนน าไปสความสขดานการหาความร (Happy Brain) นอกจากน สตท าใหรทนการเปลยนแปลงและเขาใจวา ทกปญหาในชวตการงานลวนมาจากรากเดยวกนคอ เมอเราพยายามจดความจรงใหเปนไปตามใจเรา เชน อยากใหเพอรวมงานพดจากดกวาน หรออยากไดเงนเดอนมากกวาน ฯลฯ ทกความคาดหวงยอมพาไปพบกบความผดหวงไว แตหากเราจดการตนเองใหเขากบความเปนจรงไดอยางมสต เรารเทาทนจตใจของเราในทกวน เรากจะรจกปลอยวางและยอมรบทจะอยกบสงตาง ๆ รอบตวไดอยางกลมกลนสอดคลอง จตใจเรากจะสงบ ไมเรยกรองและไมอดอด ซงน าไปสความสขในการท างาน ดงนน บคลากรทมศล สมาธ และปญญาจะมความสขใน ๘ มต ไดแก รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด (Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหาความร (Happy Brain) และใชเงนเปน (Happy Money)

๒.๖ งานวจยทเกยวของ รชนกร บณยโชตมาและคณะฯ ไดท าการวจยเรอง การส ารวจความสขของบคลากรแผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉนโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา ผลการวจยพบวา มวตถประสงคเพอส ารวจความสขของบคลากรแผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉน โรงพยาบาล พระมงกฎเกลากลมตวอยางเปนบคลากรทางการพยาบาลแผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉนทกระดบ จ านวน ๒๑๐ คน เครองมอทใชเปนแบบส ารวจความสขดวยตนเองฉบบเตม จากส านกงานกองทนสงเสรมสขภาพ (สสส.) มองคประกอบ รวมทงสน ๑๐ มต คอขอมลทวไป ม ๑ มต ความสข ๘ ม ๘ มต ไดแก รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร ใชเงนเปน และเพมความสขอก ๑ มต คอการงานด ผลการวจยพบวา ความสขเฉลยของบคลากรจ าแนกตามหนวยงานอยในระดบ มความสข หนวยงานทมระดบความสขเฉลยสงสด ไดแก หอผปวยอบตเหต ๔, ไอ.ซ.ย.ราชการสนาม หนวยงานทมระดบ ความสขเฉลยต าสดไดแก หองอบตเหตและฉกเฉน ผลการวจยครงนสะทอนใหเหนระดบความสขของบคลากรแผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉนทงในภาพรวมและแยกรายมต

๒๒

ผบรหารสามารถใชเปนขอมลพนฐานในการหาแนวทางการสงเสรมความสขของบคลากร เพอใหบคลากรทางการพยาบาลปฏบตงานอยางมความสข และมความยดมนผกพนตอองคกร๑๖ โฉมนภา บญธรรม ไดท าการวจยเรอง ความสขในการท างานของพนกงานบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากด การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาระดบความสขในการท างานและเปรยบเทยบความสขในการท างานของพนกงานบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากด จ าแนกตามสถานภาพสวนบคคลไดแกเพศอายระดบการศกษาและประสบการณการท างานกลมตวอยางทคอพนกงานของบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากดจ านวน ๕๓ คนเครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามความสขในการท างานของพนกงานบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากด ผลการวจยพบวา พนกงานบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากดมความคดเหนเกยวกบความสขในการท างานโดยรวมอยในระดบมากเมอพจารณาเปนรายดานพบวาพนกงานบรษทแบรนด (๑๘๓๕) จ ากดมความคดเหนเกยวกบความสขในการท างานอยในระดบมากไดแกดานความรกและภาคภมใจในงานและดานคณภาพของงานสวนคะแนนคาเฉลยความคดเหนเกยวกบความสขในการท างานอยในระดบปานกลางตามล าดบไดแกดานแรงจงใจในการท างานและดานบรรยากาศการท างานตามล าดบนอกจากนผลการศกษายงพบวาพนกงานทมเพศระดบการศกษาและประสบการณท างานตางกนมความคดเหนเกยวกบความสขในการท างานในภาพรวมและรายดาน ๔ ดานไดแกดานแรงจงใจในการท างานดานบรรยากาศการท างานดานคณภาพของงานดานความรกและภมใจในงานไมแตกตางกนสวนดานความรกและภาคภมใจในงานแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕๑๗ จงกร ปาทา และ ทชชวฒน เหลาสวรรณ ไดท าการวจยเรอง การศกษาความสมพนธระหวางการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธรเมองขอนแกนมวตถประสงคคอเพอศกษาระดบการปฏบตตนตามหลกไตรสกขาในการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธรเมองขอนแกน เพอศกษาระดบการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจรสถานต ารวจภธรเมองขอนแกน เพอศกษาความสมพนธระหวางการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานทของเจาหนาทต ารวจจราจรสถานต ารวจภธรเมองขอนแกน การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ กลมตวอยางทใชในการศกษาไดแก ต ารวจจราจร สถานต ารวจภธรเมองขอนแกน จ านวน ๘๔ คน เครองมอทใชในการศกษาไดแก แบบสอบถาม ผลการวจยพบวา เจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธร เมองขอนแกน มการปฏบตตนตามหลกไตรสกขาโดยรวมและรายดาน อยในระดบมากการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธร เมองขอนแกน มการปฏบตงาน อยในระดบมากทสด ความสมพนธระหวางในการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธรเมองขอนแกน การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร สถานต ารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยส าคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตาม สมมตฐานทตงไวโดยมความสมพนธอยในระดบสงมาก การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา ดานศล ดานสมาธ และดานปญญา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทต ารวจจราจร

๑๖ รชนกร บณยโชตมา, การส ารวจความสขของบคลากร แผนกพยาบาลอบตเหตและเวชกรรมฉกเฉนโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา, หนา ๒๕๒-๒๖๐. ๑๗ โฉมนภา บญธรรม, วารสารวชาการการตลาดและการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร, ปท ๒ ฉบบท ๒ (๒๕๕๘), หนา ๗๗-๘๖.

๒๓

สถานต ารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยส าคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวโดยดานศลและดานสมาธมความสมพนธอยในระดบสง สวนดานปญญามความสมพนธอยในระดบสงมาก๑๘ อาทตยา สขมาก ไดท าการวจยเรอง การพฒนาคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา : กรณศกษาสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) มวตถประสงคเพอใหทราบถงการพฒนาคณภาพชวตผส งอายตามหลกไตรสกขา ของสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) เพอศกษาเปรยบเทยบการพฒนาคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา ของสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) การวจยนเปนงานวจยเชงปรมาณ เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม ศกษาผสงอายทอาศยอยในสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) จ านวน ๓๑ คน ระดบคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา พบวา ผสงอาย ของสถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ) มการพฒนาคณภาพชวตตามหลกไตรสกขาโดยรวมอยในระดบมาก (คาเฉลย ๔.๐๕) และเมอพจารณาแยกเปน ดานศล อยในระดบมาก (คาเฉลย ๔.๓๔) เปนอนดบหนง รองลงมา ดานสมาธ อยในระดบมาก (คาเฉลย ๔.๐๑) และดานปญญา อยในระดบมาก (คาเฉลย ๓.๘๐) เปนล าดบสดทาย การเปรยบเทยบความแตกตางการพฒนาคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา พบวาผสงอายทมอาย สถานภาพสมรส ระดบการศกษาสงสด แหลงรายไดหลก และความถในการนดพบแพทยแตกตางกน ไมเปนปจจยใหคณภาพชวตผสงอายแตกตางกนอยางมนยส าคญ สวนสถานภาพการท างานแตกตางกน มสวนท าใหการพฒนาคณภาพชวตตามหลกไตรสกขาแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑๑๙ พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบค า) ไดท าการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา : กรณศกษาวดตากฟา อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวดตากฟา เปรยบเทยบการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวดตากฟา โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล ศกษาปญหาอปสรรคและขอเสนอแนะในการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวดตากฟา ผวจยใชรปแบบการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) กลมตวอยางไดแกพระภกษสามเณรวดตากฟา จ านวน ๒๒๒ รป เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม ผลการวจยพบวากลมตวอยางทใชในการวจยสวนใหญ เปนสามเณร คดเปนรอยละ ๘๓.๘ มอายต ากวา ๒๐ ป คดเปนรอยละ ๘๒.๙ มการศกษาทางโลก ต ากวาปรญญาตรคดเปนรอยละ ๗๙.๓ ดานการศกษาทางธรรม นกธรรมเอก คดเปนรอยละ ๙๑.๔ ดานการศกษาเปรยญธรรมเปรยญธรรม ๑-๒ /๓ คดเปนรอยละ ๕๙.๙ ผลการวเคราะหการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๔.๒๔ เมอพจารณาเปนรายดานพบวามคาเฉลยมากทกดาน ผลการเปรยบเทยบการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ซงแยกตามปจจยสวนบคคล พบวา กลมตวอยางทมวฒการศกษาทางเปรยญธรรมตางกน มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา กรณศกษาวดตากฟา โดยภาพรวม

๑๘ จงกร ปาทา, วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร, ปท ๓ ฉบบท ๑, (๒๕๕๘), หนา ๑๐๓-๑๑๔. ๑๙ อาทตยา สขมาก, “การพฒนาคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา : กรณศกษา สถานสงเคราะหคนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๘), หนา ก.

๒๔

แตกตางกน มนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา กลมตวอยางทมวฒการศกษาทางเปรยญธรรมตางกน มนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ และนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว สวนปจจยดานอน ๆ มความคดเหนไมแตกตางกนทกดาน ขอเสนอแนะการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวดตากฟา ควรจดท ารปแบบการฝกอบรมใหความรทเปนมาตรฐานแกพระภกษสามเณรผศกษาทกระดบ ตระหนกถงความมระเบยบวนย รบผดชอบตอหนาท จดอบรมเปนประจ าทกภาคเรยนในการน าเอาหลกค าสอนทางพทธศาสนาเขามสวนรวมพฒนาหลกสตรฝกอบรมใหแก พระภกษสามเณรผศกษาและปฏบตธรรม สามารถน าไปประพฤตปฏบตพฒนาดานกาย จตใจ และสตปญญาใหสงขน๒๐ เอกพงษ หาญก าจร ไดท าการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวทยาลยสงฆนครสวรรค การวจยครงนมวตถประสงค เพอการศกษาความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษย ตามหลกไตรสกขา เพอเปรยบเทยบความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยโดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล เพอศกษาปญหาอปสรรคและเสนอแนะในการพฒนาทรพยากรมนษย โดยศกษากบกลมตวอยางจ านวน ๔๒ รป/คน ใชระบยบวธวจยเชงส ารวจ (Survey Research) รวมกบวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถาม และสมภาษณ ผลการวจยพบวา ความคดเหนของบคลากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาในวทยาลยสงฆนครสวรรค อยในระดบมาก เมอเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลก ไตรสกขา พบวาบคลากรทมสถานภาพ ต าแหนง และอายการปฏบตงานตางกน มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยไมแตกตางกน สวนบคลากรทมเพศและอายตางกนมความคดเหนตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ มขอเสนอแนะคอ ควรมการก าหนดนโยบายเพอพฒนาบคลากรใหตรงตามสาขาวชาทขาดใหครอบคลมทกสายงาน และประชาสมพนธใหบคลากรทราบ ควรจดท า JD. (Job description) ของแตละต าแหนงงาน แลวน า JD มาวเคราะหวาแตละต าแหนงตองมทกษะอะไรบ าง แล วจ ดท าเป น Training need แล วประเมน Skill chart หาความแตกต างระหวาง Skill ปจจบน กบ Training need แลวจดท าแผนอบรม ควรออกแบบลกษณะงาน ขนตอนและวธการท างาน ใหสอดคลองเหมาะสมกบระดบความร ความสามารถ ของบคลากร ควรปรบปรงสวสดการ สรางสงแวดลอมทด เพอเปนการสรางขวญและก าลงใจในการท างาน ควรรบปรบปรงศกยภาพดานตาง ๆ ใหไดมาตรฐาน เพอรองรบกบการเจรญเตบโตขององคกรในอนาคต๒๑ พระมหาศภกจ สภกจโจ (ภกดแสน) ไดท าการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา : กรณศกษาศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน การวจยครงนมวตถประสงค ไดแก เพอศกษาการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาของศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน เพอเปรยบเทยบความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ของศนยการ

๒๐ พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบค า) “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา : กรณศกษา วดตากฟา อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๔), หนา ๑-๒. ๒๑ เอกพงษ หาญก าจร, “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา : กรณศกษาวทยาลยสงฆนครสวรรค”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๔), หนา ก.

๒๕

เรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน โดยจ าแนกตามปจจยสวนบคคล และเพอศกษาปญหาอปสรรคและน าเสนอแนวทางของการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาของศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน และกลมตวอยางทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยน คร อาจารย และเจาหนาท ของศนยการเรยนชมชน จ านวน ๓๓๓ คน จากจ านวนประชากรทงหมด ๑,๙๕๗ คน ซงใชการสมตวอยางแบบกลม (Cluster sampling) เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถาม ผลการวจยพบวา ความคดเหนของประชากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาของศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน โดยรวมอยในระดบมาก ( = ๓.๘๘) เมอจ าแนกเปนรายดาน พบวา นกเรยน คร อาจารย และเจาหนาท มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ทมคาเฉลยสงสด ( = ๓.๙๔) ในดานศล (การฝกฝนพฒนาดานพฤตกรรม) สวนทมคาเฉลยต าสด ( = ๓.๘๒) ดานปญญา (การพฒนาปญญา), ตามล าดบ การเปรยบเทยบความคดเหนของนกเรยน คร อาจารย และเจาหนาท ตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา จ าแนกตาม เพศ อาย ระดบการศกษา อาชพ รายได และสถานภาพ พบวา ปจจยสวนบคคลไมมผลท าใหประชากรมความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ไมแตกตางกน จงไมยอมรบสมมตฐานทตงไว ปญหาและอปสรรค ทเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาของศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน ไดแก ๑) คนสวนใหญมกจะมเวลาในการท างานมาก ไมคอยมเวลามาปฏบตธรรม ๒) เปนคนคอนขางใจรอน ควบคมอารมณไมคอยไดไมคอยมสมาธ เปนคนสมาธสน ๓) ทางศนยการเรยนชมชนขาดบคลากรในการพฒนาเยาวชน ในดานจดกจกรรมดานปญญา๒๒ บญเรอน เฑยรทอง และคณะฯ ไดท าการวจยเรอง การพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนทมคณภาพตามหลกธรรมาภบาล เช งพทธแบบไตรสกขา การวจยน ม วตถประสงคท จะศกษา ศล (ประกอบดวยหลกคณธรรม การตดสนใจ และความคมคา) มผลตอสมาธ สมาธ (ประกอบดวยการมสวนรวม ความอดทน และความรบผดชอบ) มผลตอปญญา และ องคประกอบของศล สมาธ และปญญา มผลตอการบรหารสถานศกษาอยางมคณภาพ ระเบยบวธวจยใชการวจยเชงปรมาณ โดยใหนกเรยน ครและบคลากรทางการศกษาของโรงเรยนโพธสารพทยากร จ านวน ๔๐๐ ราย ตอบแบบสอบถามดวยตนเอง เพอน าขอมลดงกลาวมาวเคราะห โดยใชวธการวเคราะหถดถอยพหแบบปกต (ordinary multiple regression analysis, MRA) และการว เคราะห ถดถอยพห แบบเช งช น (hierarchical regression analysis) และใชการวจยเชงคณภาพ ดวยการสมภาษณเชงลกจากผทรงคณวฒทางดานศาสนา จ านวน ๒ รป/คน และผอ านวยการโรงเรยนจ านวน ๔ โรงเรยน ผลการวจยพบวา ปจจยของศล ไดแก คณธรรม และความคมคา มผลตอสมาธ ปจจยของสมาธทมผลตอปญญา ไดแก การมสวนรวม และความอดทน ปจจยทมผลตอการบรหารโรงเรยนอยางมคณภาพตามหลกธรรมาภบาลเชงพทธแบบไตรสกขา คอ ปจจย

๒๒ พระมหาศภกจ สภกจโจ (ภกดแสน), “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดแขนแกน”, วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๓), หนา ก.

๒๖

ของศล สมาธ และปญญา พบวา คณธรรม ความคมคา การมสวนรวม ความอดทน ความรบผดชอบ นตธรรม ความโปรงใส และความซอสตย มผลตอการบรหารโรงเรยน๒๓ อนเออ สงหค า และคณะฯ ไดท าการวจยเรอง กระบวนการและผลของการสรางเสรมสขภาวะองครวม วถพทธ มวตถประสงคเพอศกษากระบวนการและผลของการสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธโดยมค าถามวจยวา การสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธมกระบวนการอยางไร และกอใหเกดผลตอสขภาวะทางกาย จตใจ สงคมและจตวญญาณอยางไรใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ แบบแนวทางการศกษาอตชวประวต (Autobiography) จากค าบอกเลาของผทมประสบการณเกบขอมลโดยการสมภาษณแบบไมมโครงสราง ในกลมผเขารวมคายลางพษระหวางป พ.ศ. ๒๕๕๐-๒๕๕๕ ในพนทลางพษแบบศรษะอโศกจ านวน ๑๐ คน สงเคราะหขอมลโดยการพรรณนาวเคราะห ผลการวจยพบวา กระบวนการสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธจดขนเปนระยะเวลา ๕ วน เพอเรยนรทฤษฏการสรางสขภาพควบคกบการปฏบต โดยบรณาการองคความรบนความเชอจากวถการด ารงชวตของสงคมไทยและวทยาการทางวทยาศาสตร เนนองคความรเพอการ พงตนเองจนเปนทพงของคนอนไดมกจกรรมสงเสรมสขภาพกายจตใจสงคมและจตวญญาณมการฟงและสนทนาธรรมจากนกบวชเพอ ใหเกดการเปลยนแปลงทางรางกาย จตใจ สงคมและจตวญญาณสการลด ละ เลกความโลภ โกรธ หลง ผลจากกระบวนการสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธท าใหคนมสขภาพทดขน เกดจตใจทดงาม มความเสยสละ เออเฟอเผอแผ มอารมณเบกบาน แจมใส ท าใหเกดพลงในการชวยเหลอผอนททกขทรมาน เพอใหมสขภาพด และชวยท าใหสขภาวะของสงคมดขน๒๔ วรางคณา โสมะนนท และคณะฯ ไดท าการวจยเรอง การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของ คณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา การวจยในครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา และเพอศกษาคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา ตวอยางทใชในการวจย คอ นสตคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยก ากบของรฐ ปการศกษา ๒๕๕๗ จ านวน ๘๒๐ คน ซงผวจยใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก แบบวดคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา ผลการวจยพบวา องคประกอบของคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา มจ านวน ๓ องคประกอบไดแก องคประกอบดานศล องคประกอบดานสมาธ และองค ประกอบด านปญญา ซ งม ความสอดคลองกบข อม ลเช งประจกษ ค าน าหน กองคประกอบ (Factor Loading) มนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ส าหรบการศกษาคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา พบวา นสตกลมตวอยางมคณลกษณะนสตอยในระดบมาก (คาเฉลย ๓.๕๔)๒๕ อภชาต นลภาทย และ สายสดา เตยเจรญ ไดท าการวจยเรองความสขในการท างานกบสมรรถนะขาราชการครกรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด การวจยครงนมวตถประสงค

๒๓ บญเรอน เฑยรทอง, “การพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนทมคณภาพตามหลกธรรมาภบาลเชงพทธแบบไตรสกขา”, วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการพฒนา, (บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา, ๒๕๕๙), หนา ๑๓๑๑-๑๓๒๑. ๒๔ อนเออ สงหค า, กระบวนการและผลของการสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธ, วารสารสมาคมนกวจย, ปท ๑๙ ฉบบท ๑ (มกราคม-เมษายน ๒๕๕๗): ๗๓. ๒๕ วรางคณา โสมะนนทน และคณะ, การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของคณลกษณะนสตตามหลกไตรสกขา, สทธปรทศน, ปท ๓๐ ฉบบท ๙๔ (เมษายน-มถนายน ๒๕๕๙): ๑๖๘.

๒๗

เพอทราบระดบความสขในการท างานและสมรรถนะของขาราชการครกรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด ความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบสมรรถนะของขาราชการครกรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด ทรรศนะของผบรหารเกยวกบการสงเสรมใหเกดความสขในการท างานกบสมรรถนะของขาราชการครกรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด โดยมขาราชการครสงกดกรงเทพมหานครในพนท ส าน กงานเขตบางพลด จ านวน ๑๑ โรงเรยน เปนหน วยว เคราะห (unit of analysis) แบงเปนครชาย ๒๒ คน และเปนครหญง ๑๑๔ คน รวมทงสน ๑๓๖ คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามเกยวกบความสขในการท างานตามแนวคดของดายเนอร (Diener) และเกยวกบสมรรถนะของครกรงเทพมหานคร ตามเกณฑสมรรถนะหลกของกรงเทพมหานคร และสมรรถนะประจ าสายงานของครส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน แบบสมภาษณผบรหารสถานศกษา ผลการวจยพบวา ความสขในการท างานของขาราชการครกรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลดโดยภาพรวมอยในระดบมากและเมอพจารณาเปนรายดาน พบวาม ๒ ดาน อยในระดบมากทสด คอ ความพงพอใจในงาน และอารมณทางบวก และอก ๒ ดาน อยในระดบมาก คอ ความพงพอใจในชวตและอารมณทางลบในระดบต า สวนสมรรถนะของขาราชการครกรงเทพมหานครสงกดส านกงานเขตบางพลด โดยภาพรวมอยในระดบมากทสด และเมอพจารณาสมรรถนะหลกและสมรรถนะประจ าสายงาน พบวา อยในระดบมากทสด ทง ๒ ดาน ความสมพนธระหวางความสขในการท างานกบสมรรถนะของขาราชการครกรงเทพมหานครสงกดส านกงานเขตบางพลด มความสมพนธกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑ ทรรศนะของผบรหารในการสงเสรมความสขในการท างาน ผบรหารจะเนนการท างานแบบใหครมสวนรวม และหาแนวทางรวมกนในการท างาน สนบสนน ชวยเหลอครทกดาน ใหอสระในการท างานและใหค านงถงผเรยนเปนหลกเปนตวอยางทด เตมทและเตมใจท างานรวมกนกบคร มความเปนกลางชวยประสานใหเกดความรวมมอ สวนแนวทางการสงเสรมสมรรถนะ ผบรหารเนนการท างานเปนทม นเทศสอนงานให เปนกลยาณมตรกบคร มอบหมายงานใหตามความถนด สนบสนนใหเขารบการฝกอบรมและการศกษาตอเพอพฒนาศกยภาพ สนบสนนวสด อปกรณเตมท เนนย าใหครเตมใจใหบรการผเรยน ปลกฝงคณธรรม จรยธรรม และใหผเรยนไดเรยนรอยางเตมตามศกยภาพ๒๖ ศศธร เหลาเทง และ วโรจน เจษฎาลกษณ ไดท าการวจยเรอง อทธพลของกจกรรมสรางสขในองคกรตามแนวทางความสข ๘ ประการทมตอความสขในการท างาน ประสทธภาพการท างาน และความตงใจในการลาออกของพนกงานบรษทเอกชน การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาอทธพลของกจกรรมสรางสขในองคกรตามแนวทางความสข ๘ประการทสงผลตอความสขในการท างาน ศกษาอทธพลของความสขในการท างานทสงผลตอประสทธภาพการท างาน ๓) ศกษาอทธพลของความสขในการท างานทสงผลตอความตงใจในการลาออก และศกษาอทธพลของประสทธภาพการท างานทสงผลตอความตงใจในการลาออก กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแกพนกงานบรษทรกการเมนส จ ากด นคมอตสาหกรรมราชบร จ านวน ๓๓๔ คน ใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการวจย ผลการวจยพบวา กจกรรมสรางสขในองคกรตามแนวทางความสข ๘ ประการมอทธพลทางบวกตอความสขในการท างานกจกรรม Happy Body (สขภาพด), Happy Heart(น าใจงาม), Happy Relax (ผอนคลาย), Happy Brain

๒๖ อภชาต นลภาทย และคณะ, ความสขในการท างานกบสมรรถนะขาราชการคร กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด, วารสารบทความวจย, เลมท ๔ ฉบบท ๑ (กรกฎาคม-ธนวาคม ๒๕๕๖): ๑.

๒๘

(หาความร), Happy Soul (มคณธรรม), Happy Money (ใชเงนเปน), Happy Family (ครอบครวทด) และHappy Society (สงคมด) ความสขในการท างานมอทธพลทางบวกตอประสทธภาพในการท างานความสขในการท างานไมมมอทธพลทางบวกตอความตงใจในการลาออก และประสทธภาพการท างานไมมอทธพลทางบวกตอความตงใจในการลาออกซงผลทไดจากการวจยน จะท าใหตวพนกงานเองทราบถงผลลพธทแทจรงทไดจากการด าเนนการตามกจกรรมสรางสขทง ๘ ประการ อกทงยงเปนแนวทางส าหรบผบรหารเพอก าหนดแผนในการพฒนาทรพยากรมนษยทมอยใหเกดประสทธภาพ ตลอดจนพฒนาองคกรใหเปนองคกรแหงความสขอยางยงยนตอไป๒๗ สมานพ ศวารตน ไดศกษาและตพมพเปนบทความวชาการ เรองการพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขา สรปวาไตรสกขา คอขอทจะตองศกษาและปฏบตเพอฝกกาย วาจา และจตใจหรอสตปญญาใหสงขน เปนระบบการศกษาทท าใหคนมการพฒนาอยางบรณาการและท าใหมนษยเปนองครวมของการพฒนาอยางมคณภาพ การเรยนรตามไตรสกขา เปนการเรยนรเพอพฒนาตนอยางรอบดานตามหลกการเรยนรในพทธศาสนาเพอผลในทางโลกหรอผลทางสงคมท าใหสงคมโลกเกดความเปนระเบยบเรยบรอยดงามและเพอผลในทางธรรมท าใหเกดความสงบสขในชวต การพฒนาตนตามไตรสกขา เปนการฝกปฏบตเพอชวตทดงาม การฝกใหคนเจรญงอกงามเชนนเปนหนทางทน าเขาเหลานนเขาสถงอสรภาพทางจตและเกดสนตสขอยางแทจรง วธการฝกหรอกระบวนการฝกทท าใหชวตทดงามนนเปน “สกขา” สวนตวชวตทดงามหรอมวถชวตทดทเกดจากการฝกนนกเปน “มรรค” การด าเนนชวตทดทถกตอง คอ มรรค แตการทจะมชวตทดงามและถกตองไดกจะตองมการฝกฝนและพฒนา การฝกฝนและพฒนาก คอ สกขา เพราะฉะนน สกขา กคอการฝกมนษยใหมชวตทดและถกตอง๒๘ สมคด ปนทอง ไดท าการวจยเรองรปแบบการจดการการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข โดยมวตถประสงคเพอศกษาปจจยทจะท าใหพนกงาน กกท. มพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคกรแหงความสข เพอพฒนาตวชวด พฤตกรรมการเปนสมาชกขององคกรแหงความสขของพนกงาน กกท. และเพอสรางรปแบบการจดการ กกท. ใหเปนองคกรแหงความสข โดยเทคนคการวจยแบบผสมระหวางการวจยเชงคณภาพซงอาศยการสมภาษณแบบเจาะลก จากกลมผบรหารระดบสง ผวาการและรองผวาการ กกท. ควบคไปกบการวจยเชงปรมาณโดยใชแบบสอบถาม ผลการวจยพบวาผตอบแบบสอบถามเปนเพศชาย มระดบการศกษาอยในระดบปรญญาตร ประสบการณท างานสงกวา ๑๒ ป หนาทรบผดชอบสวนใหญอยในระดบลกจาง ผลการวจยเสนทางพบวาอทธพลทมตอพฤตกรรมการเปนสมาชกขององคกรแหงความสขการกฬาแหงประเทศไทยไดรบอทธพลมาจากการท าใหเกดองคกรแหงความสขและความผกพนตอองคกร อยางมนยส าคญทางสถต โดยแบบดงกลาวมอ านาจในการพยากรณรอยละ ๗๓ ๒๙ ๒๗ ศศธร เหลาเทง และคณะ, อทธพลของกจกรรมสรางสขในองคกร ตามแนวทางความสข ๘ ประการ ทมตอความสขในการท างาน ประสทธภาพการท างาน และความตงใจในการลาออกของพนกงานบรษทเอกชน, มนษยศาสตร สงคมศาสตร และศลปะ, ปท ๗ ฉบบท ๒ (พฤษภาคม–สงหาคม ๒๕๕๖): ๑. ๒๘ สมานพ ศวารตน, การพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขา, วารสารสถาบนวชาการปองกนประเทศ, ปท ๘ ฉบบท ๑ (มกราคม-เมษายน ๒๕๖๐): ๓๖. ๒๙ สมคด ปนทอง, รปแบบการจดการการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข, รายงานวจย, (มหาวทยาลยเกษตรศาสตร: ส านกหอสมด, ๒๕๕๖), หนา ๑.

๒๙

๒.๗ กรอบแนวความคดงานวจย

ภาพท ๒.๑ กรอบแนวคดการวจย

ปจจยสวนบคคล เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน

ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด (Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหาความร (Happy Brain) ใชเงนเปน (Happy Money)

พฤตกรรมบคคล ตามหลกไตรสกขา

ศลสกขา สมาธสกขา ปญญาสกขา

๓๐

บทท ๓

วธด ำเนนกำรวจย

การศกษาวจยเรอง “ความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน” มขนตอนการด าเนนการวจย ดงน ๓.๑ รปแบบการวจย ๓.๒ เครองมอทใชในการวจย ๓.๓ การเกบรวบรวมขอมล ๓.๔ การวเคราะหขอมล ๓.๕ สถตทใชในการวจย

๓.๑ รปแบบกำรวจย วธการวจยใชการวจยแบบส ารวจ (survey research) ประชากร หมายถง พนกงานองคกรเอกชนทงองคกร (๑๐๐%) ในเขตจงหวดกรงเทพมหานครและจงหวดนครปฐม ซงเปนโรงงานผลตเครองดม มจ านวนพนกงานทงสน ๑๔๖ คน

๓.๒ เครองมอทใชในกำรวจย เครองมอท ใช ในการวจยไดแก แบบสอบถามเพอวดแนวปฏบตตามหลกไตรสขา ๓ ประการ ไดแก ศล สมาธ และปญญา โดยประยกตจาก พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบค า)๑ สวนตวชวดของความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตนน ผวจยประยกตจาก สมคด ปนทอง๒ ๓.๒.๑ เครองมอทใชในกำรเกบขอมล เคร องม อท ใช ในการเก บรวบรวมข อม ล เพ อการว จ ยคร งน ค อ แบบสอบถาม (Questionnaire) ซงเปนแบบสอบถามปลายปด (Closed-ended Questionnaire) โดยผวจยไดก าหนดแบบสอบถาม แบงเปน ๓ ตอน ดงน คอ ตอนท ๑ แบบสอบถามเกยวกบ คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวยค าถามเกยวกบ เพศอาย ระดบการศกษา และระดบต าแหนงงาน ซงมมาตรวดแบบ check-list ขนท ๓ รางแบบสอบถามใหสอดคลองกบนยามศพททก าหนดไว ตอนท ๒ แบบสอบถามทใชวดระดบความสขของบคคลากรในองคกร ประกอบดวยค าถามเกยวกบความสขของบคคลากรในองคกร ๘มต ไดแก รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด

๑ พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบค า), “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา : กรณศกษาวดตากฟา อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค”, วทยำนพนธพทธศำสตรมหำบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๕๔), หนา ๑๗๕-๑๗๗. ๒ สมคด ปนทอง, “ศกษารปแบการจดการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข”, วทยำนพนธปรชญำดษฎบณฑต, (บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, ๒๕๕๖), หนา ๒๑๓-๒๑๘.

๓๑

(Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหาความร (Happy Brain)และใชเงนเปน (Happy Money) ใชมาตราสวนประเมนค าตอบ (Rating Scale Questions) ซงจดอย ระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) โดยใหเลอกตอบไดเพยงค าตอบเดยวแบงเปน ๕ ระดบ โดยมหลกเกณฑการใหคะแนนส าหรบการวดระดบความส าคญจะมระดบการวดแบบ ๕ คะแนน (5-Points likert Scales) โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน เหนดวยอยางยง ๕ คะแนน เหนดวย ๔ คะแนน เฉย ๆ ๓ คะแนน ไมเหนดวย ๒ คะแนน ไมเหนดวยอยางยง ๑ คะแนน ตอนท ๓ แบบสอบถามเกยวกบ พฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ประกอบดวยค าถามเกยวกบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ ไดแก ศล สมาธ และปญญา และใชมาตราสวน ประเมนค าตอบ (Rating Scale Questions) ซงจดอย ระดบการวดขอมลประเภทอนตรภาคชน (Interval Scale) โดยใหเลอกตอบไดเพยงค าตอบเดยวแบงเปน ๕ระดบ โดยมหลกเกณฑการใหคะแนนส าหรบการวดระดบความส าคญจะมระดบการวดแบบ ๕ คะแนน (5-Points likert Scales) โดยมเกณฑการใหคะแนนดงน ๕ หมายถง เหนดวยมากทสด ๔ หมายถง เหนดวย ๓ หมายถง เฉย ๆ ๒ หมายถง ไมเหนดวย ๑ หมายถง ไมเหนดวยอยางยง การแปลผลของค าถามทใชมาตราสวนประเมนค าตอบ (Rating Scale Questions) จะใชสตรการค านวณความกวางของอนตรภาคชน มดงน

ความกวางของอนตภาคชน = = = ๐.๘

ขอมลทมคาสงสด-ขอมลทมคาต าสด

จ านวนชน

๕-๑

๑

๓๒

แสดงเกณฑการแปลความหมายของคะแนนเฉลยในแบบสอบถาม ดงน คะแนนคาเฉลยระหวาง ๔.๒๑ – ๕.๐๐ เหนดวยอยางยง คะแนนคาเฉลยระหวาง ๓.๔๑ – ๔.๒๐ เหนดวย คะแนนคาเฉลยระหวาง ๒.๖๑ – ๓.๔๐ เฉย ๆ คะแนนคาเฉลยระหวาง ๑.๘๑ – ๒.๖๐ ไมเหนดวย คะแนนคาเฉลยระหวาง ๑.๐๐ – ๑.๘๐ ไมเหนดวยอยางยง ๓.๒.๒ วธกำรสรำงเครองมอ เครองมอในการศกษาครงน คอ แบบสอบถาม ซงผวจยไดสรางเครองมอส าหรบงานวจยนเองโดยมวธการด าเนนตามขนตอนดงน ขนท ๑ ศกษาหลกการรปแบบวธการสรางแบบสอบถามจากแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของเพอน ามาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถามใหครอบคลมตามวตถประสงคการวจย ขนท ๒ ก าหนดกรอบและแนวคดเพอสรางแบบสอบถามทใชในการวจย ขนท ๓ รางแบบสอบถามใหสอดคลองกบนยามศพททก าหนดไว ขนท ๔ น าแบบสอบถามทรางไวขอความอนเคราะหในการตรวจสอบคณภาพเครองมอการวจยโดยผทรงคณวฒ ๕ ทาน เปนผตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content validity) ทงนผ วจยหาคาความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค (Index of item objective congruence:IOC) โดยมวตถประสงคตรวจสอบความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค โดยจะใหผทรงคณวฒพจารณาขอค าถามแลวใหคะแนนดงน คะแนน +๑ ถาแนใจวาขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค คะแนน ๐ ถาไมแนใจวาขอค าถามวดไดตรงตามวตถประสงค คะแนน -๑ ถาแนใจวาขอค าถามวดไดไมตรงตามวตถประสงค แลวน าผลคะแนนทไดจากผทรงคณวฒค านวณหาคา IOC ตามสตร IOC = ∑R/N เมอ ∑R = ผลรวมขอคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญทงหมด N = จ านวนผเชยวชาญทงหมด โดยทเกณฑ คอ ขอค าถามทมคา IOC ตงแต ๐.๕๐-๑.๐๐ มคาความเทยงตรง ใชได ขอค าถามทมคา IOC ต ากวา ๐.๕๐ ตองปรบปรง ยงใชไมได ท งน ผลท ได รบคอ เครองมอมความเท ยงตรงเช งเน อหา โดยมค าคะแนนต งแต ๐.๖๐ - ๑.๐๐ โดยท าการหาคาความเทยงตรงของแบบสอบถามเพอตรวจสอบความถกตองและเทยงตรงในเนอหาและความถกตองดานภาษา ประกอบไปดวยผทรงคณวฒดงตอไปนน ๑. พระมหาสม กลยาโณ, ดร. อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๒. รศ. ดร.เมธาว อตมธรรมานภาพ อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๓. ผศ. ดร.ประยร สยะใจ อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๓๓

๔. ผศ. ดร.สาระ มขด อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๕. ดร.วชดา ฐตโชตรตนา อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

ซงผลทไดจากการค านวณคาดชนความสอดคลอง IOC โดยผทรงคณวฒ เมอพจารณาเปนรายขอแลว พบวาคาทไดนน มากกวา ๐.๕ ทกรายขอ ขนท ๕ ผวจยไดท าการทดสอบ (Try-out) โดยการแจกแบบสอบถามทปรบปรงแกไขเรยบรอยแลวใหกลมตวอยางจ านวน ๔๐ ชด แลวจงท าการตรวจสอบความเชอมน (Reliability) พจารณาจากคาสมประสทธครอนบาค อลฟา (Cronbach’s Alpha Coefficient) โดยก าหนดระดบความนาเชอถอไมต ากวา ๐.๗ เปนไปตามเกณฑของ (Malhotra & Birks, ๒๐๐๗) ซงผลทไดจากการค านวณคาความเชอมน เมอพจารณาเปนรายดานพบวาคาทไดนน มากกวา ๐.๗ ทกรายดาน ดงตารางตอไปน

ตำรำงท ๓.๑ แสดงคาการทดสอบ Reliability ตาม Cronbach Method

รำยกำร Alpha Coefficient

๑.ดานศลสกขา ๒. ดานสมาธสกขา ๓. ดานปญญาสกขา ๔. ดานรางกายด ๕. ดานผอนคลายด ๖. ดานน าใจงาม ๗. ดานการมคณธรรม ๘. ดานครอบครวด ๙. ดานสงคมด ๑๐. ดานการหาความร ๑๑. ดานใชเงนเปน

๐.๗๒๒ ๐.๗๕๖ ๐.๙๒๑ ๐.๘๓๓ ๐.๗๖๔ ๐.๘๐๓ ๐.๘๐๖ ๐.๘๔๕ ๐.๗๒๙ ๐.๘๑๒ ๐.๗๘๖

ขนท ๖ น าแบบสอบถามทไดมการปรบปรงแกไขแลวไปท าการเกบรวบรวมขอมล ขนท ๗ น าแบบสอบถามทไดมการปรบปรงแกไขแลวไปท าการเกบรวบรวมขอมลและตวอยาง

๓.๓ วธกำรเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดด าเนนการเกบขอมลตามล าดบ ดงน ๓.๓.๑ ผวจยไดแจกแบบสอบจ านวน ๑๔๖ ชด แกพนกงานทงองคกร (๑๐๐%) ๓.๓.๒ ตดตอประสานงานกบผจดการบรษทเปาหมาย เพอขอความอนเคราะหใหผวจยเกบขอมลจากพนกงานในบรษท ชแจงวตถประสงคและขนตอนการเกบขอมล

๓๔

๓.๓.๓ นดหมายวนทและเวลาทจะเกบขอมล โดยผวจยเปนผไปเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง ๓.๓.๔ ชแจงใหพนกงานในองคกรทราบวตถประสงค โดยแจงวาใหผเขารวมวจยตอบแบบสอบถามดวยตนเอง บอกเนอหาโดยรวมของแบบสอบถาม และขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามการวจย พรอมทงชแจงใหทราบสทธในการตอบรบหรอปฏเสธ หากไมเขารวมวจยจะไมเกดผลเสยใด ๆ แกตวพนกงาน ผลของค าตอบหรอขอมลทกอยางจะเกบเปนความลบ และการน าเสนอรายงานวจยจะน าเสนอเปนภาพรวมเทานน ๓.๓.๕ การตอบแบบสอบถามนนพนกงานกลมตวอยางไมตองระบชอ บานเลขท หรอเบอรโทรศพท เพอปองกนการเชอมโยงขอมลถงตวพนกงานซงทกขอค าถามของพนกงานนนเปนความลบ ๓.๓.๖ ใหพนกงานผเขารวมวจยตอบแบบสอบถามดวยตนเอง และเปดโอกาสใหซกถามขอค าถามทไมเขาใจ หากพนกงานตองการยตการตอบแบบสอบถาม ผวจยยนยอมยตตามความตองการของพนกงานและยกเลกการเกบขอมลของพนกงานรายนน ๓.๓.๗ เกบรวบรวมแบบสอบถามจากพนกงาน ใหไดจ านวน ๑๐๐% ๓.๓.๘ ตรวจสอบความถกตองและความเปนไปไดองขอมล (Cleaning data) ใสรหส คา และความหมายของตวแปร ๓.๓.๙ วเคราะหขอมลและประมวลผลดวยคอมพวเตอร โดยใชโปรแกรมส าเรจรปทางสถต

๓.๔ กำรวเครำะหขอมล การวเคราะหขอมลประกอบดวย ๒ สวน คอ (๑) การวเคราะหขอมลดวยสถต เชงพรรณา ไดแก ความถ (Frequency) รอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviationเพออธบายการกระจายตวของประชากร และตวแปรทใชในการวจย (๒) การทดสอบสมมตฐานการวจยดวยการวเคราะหทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยาง ๒ กลม ดวยการใช t-Test และวเคราะหความแปรปรวน (Analysis of Variance : Anova) โดยเปนการทดสอบความแตกตางระหวางคาเฉลยของกลมตวอยางทมากกวา ๒ กลมขนไป กรณพบคาความแตกตางเปนรายกลม ผวจยจะวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางรายกลมเปนรายคอกครงโดยใช Scheffe Analysis (๓) การทดสอบสมมตฐานการวจยดวยการวเคราะหถดถอบพห (multiple regression analysis) ซงเปนสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) เปนสถตทใชทดสอบสมมตฐาน ในการวจย เพอสรปอางองไปยงประชากรของการศกษาครงนจะตงระดบความเชอมน ๙๕%

๓.๕ สถตทใชในการวจย

๓.๕.๑ สถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) ทใชในการวเคราะหไดแก ๓.๕.๑.๑ การแจกแจงความถ (Frequency) เปนการแสดงความถของขอมลทเกบมาได โดยแสดงเปนจ านวนและรอยละ (%) ซงคารอยละ (Percentage) จะเปนการค านวณหา

๓๕

สดสวนของขอมลในแตละตวเทยบกบขอมลรวมทงหมด โดยใหขอมลรวมทงหมดมคาเปนรอย มสตร ในการค านวณดงน

รอยละ (%) =

โดยท X คอ จ านวนขอมล (ความถ) ทตองการน ามาหาคารอยละ N คอ จ านวนขอมลทงหมด ทงน การแจกแจงความถจะใชส าหรบวเคราะหแบบสอบถามสวนท ๑ ขอมลทวไปเกยวกบผตอบแบบสอบถาม ๓.๕.๑.๒ การวดแนวโนมเขาสสวนกลาง (Central Tendency) เปนการหาคากลางของขอมลเพอใชเปนตวแทนของขอมลทงหมด เพอเปนประโยชนในการเปรยบเทยบขอมลแตละชดโดยไมจ าเปนตองพจารณาขอมลทงหมดของแตละชด โดยวธการหาคาเฉลย (Mean) หรอคามชฌมเลขคณต มสตรในการค านวณดงน

คาเฉลย ( ) =

โดยท แทน คาเฉลย แทน ผลรวมของขอมล N แทน จ านวนขอมลทงหมด ทงน การหาคาเฉลยจะใชส าหรบวเคราะหแบบสอบถามสวนท ๒ ดานการวดระดบความสขของบคลากรในองคกรทง ๘ ดาน คอ ดานสขภาพด (Happy Body) ดานน าใจงาม (Happy HEART) ดานใชเงนเปน (HAPPY MONEY) ดานการผอนคลาย (Happy Relax) ดานการหาความร (Brain) ดานคณธรรม (Happy Soul) ดานครอบครวด (Happy Family) ดานสงคมด (Happy Society) และแบบสอบถามทใชวดพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ดานศล, สมาธ, ดานปญญา ๓.๕.๑.๓ การวดการกระจายของขอมล (Measure of Variation) เปนการอธบายวาขอมลแตละคานนมคาทหางกนมากนอยเพยงใด โดยวธหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) มสตรในการหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) ดงน

S.D. =

เมอ S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน แทน ผลรวมของกลมตวอยาง แทน ผลรวมของกลมตวอยางแตละชด N แทน จ านวนคะแนนของกลม

๓๖

ทงนการหาคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) จะใชส าหรบวเคราะหแบบสอบถามสวนท ๒ แบบสอบถามดานทศนคต สวนท ๓ แบบสอบถามดานความสะดวกและความปลอดภยในการใชบรการและสวนท ๔ แบบสอบถามพฤตกรรมผใชบรการการท าธรกรรมการเงนทางโมบายแบงคกง ๓.๕.๒ สถตเชงอางองหรอสถตอนมาน (Inference Statistics) ทใชในการวเคราะหในงานวจยนจะใชสถตอางองแบบไมมพารามเตอร (Non Parametric Inference) ๓.๕.๒.๑ สถตอางองแบบไมมพารามเตอร (Non Parametric Inference) ไดแก - การหาคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation Coefficient) แบบสเปยรแมน (Spearman rank correlation) เปนการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรอสระกบตวแปรตาม - การวเคราะหการถดถอย (Regression analysis) ดวยวธ Enter analysis เปนวธการทางสถตทศกษาความสมพนธของตวแปรททราบคาเรยกวาตวแปรอสระ (Independent Variation) ซงสามารถน ามาพยากรณคาของตวแปรอกตวหนงได เรยกวา ตวแปรตาม (Dependent Variation)

๓๗

บทท ๔

ผลการวเคราะหขอมล

งานวจยเรอง การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ประกอบดวย ๓ วตถประสงค คอ ๑) เพอศกษาปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ๒) เพอเปรยบเทยบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ตามตวแปรปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ต าแหนงงาน ๓) เพอศกษาความสมพนธและสรางสมการพยากรณระหวางพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) โดยผวจยขอน าเสนอเปน ๔ สวน ดงน ๔.๑ ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคล ๔.๒ ผลการวเคราะหพฤตกรรมบคคลตามไตรสกขา ๔.๓ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ๔.๔ ผลการทดสอบสมมตฐาน

สญลกษณทางสถตทใชในการน าเสนอผลการวเคราะหขอมล X แทน คาเฉลย SD แทน คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน T แทน คาสถตทใชพจารณาใน t-distribution F แทน คาสถตทใชพจารณาใน F-distribution * แทน คาระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ R๒ แทน ความสามารถของการพยากรณของตวแปรตนทมตอตวแปรตาม

๓๘ ๔.๑ ผลการวเคราะหปจจยสวนบคคล ผลการวเคราะหคณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม ผวจยวเคราะหดวยคารอยละ (percentage) คาเฉลย (mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา และระดบต าแหนงงาน ดงตารางท ๔.๑

ตารางท ๔.๑ คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม n = ๑๔๖ คน

สถานภาพทวไป จ านวน รอยละ ๑. เพศ - ชาย ๗๗ ๕๒.๗๐ - หญง ๖๙ ๔๗.๓๐

๒. อาย - ไมถง ๒๐ ป ๐ ๐.๐๐ - ๒๐-๓๐ ป ๔๒ ๒๘.๘๐ - ๓๑-๔๐ ป ๔๔ ๓๐.๑๐ - ๔๑-๕๐ ป ๔๙ ๓๓.๖๐ - ๕๑-๖๐ ป ๑๑ ๗.๕๐ - ๖๑ ปข นไป ๐ ๐.๐๐

๓. ระดบการศกษา - ประถมศกษา ๑๓ ๘.๙๐ - มธยมศกษา ๖๑ ๔๑.๘๐ - ปรญญาตร ๕๐ ๓๔.๒๐ - สงกวาปรญญาตร ๘ ๕.๕๐ - อนๆ ๑๔ ๙.๖๐

๔. ระดบต าแหนงงาน - ระดบปฏบตการ ๕๖ ๓๘.๔๐ - ระดบหวหนางาน/ผจดการ ๓๒ ๒๑.๙๐ - อน ๆ ๕๘ ๓๙.๗๐

๔๓ จากตารางท ๔.๑ ผตอบแบบสอบถาม เปนเพศชาย ๗๗ คน คดเปนรอยละ ๕๒.๗๐ และเพศหญง ๖๙ คน คดเปนรอยละ ๔๗.๓๐ มอายพบวาสวนใหญ ๔๑-๕๐ ป จ านวน ๔๙ คน คดเปนรอยละ ๓๓.๖๐ รองลงมา อาย ๓๑-๔๐ ป จ านวน ๔๔ คน คดเปนรอยละ ๓๐.๑๐ อาย ๒๐-๓๐ ป จ านวน ๔๒ คน คดเปนรอยละ ๒๘.๘๐ และ อาย ๕๑-๖๐ ป จ านวน ๑๑ คน คดเปนรอยละ ๗.๕๐ ตามล าดบ ดานระดบการศกษาพบวาระดบมธยมศกษา ๖๑ คน คดเปนรอยละ ๔๑.๘๐ ปรญญาตร ๕๐ คน คดเปนรอยละ ๓๔.๒๐ ระดบอนๆ จ านวน ๑๔ คน คดเปนรอยละ ๙.๖๐ คน ระดบประถมศกษา ๑๓ คน คดเปนรอยละ ๘.๙๐ และ สงกวาปรญญาตร จ านวน ๘ คน คดเปนรอยละ ๕.๕๐ ตามล าดบ ดานระดบต าแหนงงานของผตอบแบบสอบถาม สวนใหญมต าแหนงงานระดบอน ๆ ๕๘ คน คดเปนรอยละ ๓๙.๗๐ รองลงมาอยในระดบปฏบตการจ านวน ๕๖ คน คดเปนรอยละ ๓๘.๔๐ และนอยทสดอยในระดบหวหนางานหรอผจดการฯ จ านวน ๓๒ คน คดเปนรอยละ ๒๑.๙๐ ตามล าดบ

๔.๒ ผลการวเคราะหพฤตกรรมบคคลตามไตรสกขา

ตาราง ๔.๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานศลสกขา (Sil)

ดานศลสกขา (Sil) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. ปฏบตตามกฎระเบยบขององคกรทก าหนดไว ๔.๔๖ .๖๘๖ มากทสด

๒. รบผดชอบตอหนาทการงาน ๔.๗๔ .๕๑๓ มากทสด ๓. ซอสตยสจรตตอหนาท ๔.๗๕ .๔๙๖ มากทสด ๔. ด ารงชวตโดยน าหลกศลธรรมเปนแนวทางใน

การประพฤตตน ๔.๒๐ .๘๑๐๐

มาก ๕. ไมเลนการพนน ๓.๓๗ .๑.๓๖๐ ปานกลาง ๖. ใชวาจาทสภาพออนโยนในการปฎบตหนาท ๔.๑๐ .๗๗๖ มาก ๗. พดความจรงเสมอ ๔.๔๐ .๗๓๙ มากทสด ๘. ไมเสพของมนเมา ๓.๔๖ ๑.๔๔๗ มาก ๙. ไมเคยสรางความเดอนรอนใหแกหมคณะ ๓.๗๕ ๑.๔๔๗ มาก

รวม ๔.๑๔ .๕๔๗ มาก

จากตารางท ๔.๒ ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานศลสกขา (Sil) พบวา โดยภาพรวมมระดบความส าคญมากมคาเฉลยรวม ( X ) เทากบ ๔.๑๔ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน S.D. เทากบ .๕๔๗ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การซอสตยสจรตตอหนาท ( X = ๔.๗๕) การรบผดชอบตอหนาทการงาน ( X = ๔.๗๔) การปฎบตตามกฎระเบยบขององคกรทก าหนดไว ( X = ๔.๔๖) การพดความจรงเสมอ ( X = ๔.๔๐) การด ารงชวตโดยน าหลกศลธรรมเปนแนวทางใน

๔๔ การประพฤตตน ( X = ๔.๒๐) การใชวาจาทสภาพออนโยนในการปฎบตหนาท ( X = ๔.๗๕) การไมเคยสรางความเดอดรอนใหแกหมคณะ ( X = ๓.๗๕) ไมเสพของมนเมา ( X = ๓.๔๖) และ การไมเลนการพนน ( X = ๓.๓๗) ตามล าดบ

ตารางท ๔.๓ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานสมาธสกขา (Smathi)

ดานสมาธสกขา (Smathi) X S.D. ระดบ

ความส าคญ ๑. ใหเวลากบการนงสมาธเสมอ ๒.๙๒ ๑.๑๔๓ ปานกลาง ๒. มก าลงใจและความมงมนตอการท างาน ๔.๑๒ .๗๕๑ มาก ๓. ต งใจและอดทนในการปฎบตหนาท ๔.๔๕ .๖๖๕ มากทสด ๔. แนะน าบคคลอนใหมสมาธในการท างาน ๓.๖๐ ๑.๐๒๗ มาก ๕. เมอพบอปสรรค ทานแกไขโดยการใชสต ๔.๑๔ .๘๑๔ มาก

รวม ๓.๘๕ .๖๓๕ มาก

จากตารางท ๔.๓ พบวา ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานสมาธสกขา (Smathi) พบวาโดยภาพรวมมระดบความส าคญมากมคาเฉลย ( X ) เทากบ ๓.๘๕ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน S.D. เทากบ .๖๓๕ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การต งใจและอดทนในการปฏบตหนาท ( X = ๔.๔๕) เมอพบอปสรรค ทานแกไขโดยการใชสต ( X = ๔.๑๔) มก าลงใจและความมงมนตอการท างาน ( X = ๔.๑๒) แนะน าบคคลอนใหมสมาธในการท างาน ( X = ๓.๖๐) และ ใหเวลากบการนงสมาธเสมอ ( X = ๒.๙๒) ตามล าดบ

๔๕ ตารางท ๔.๔ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานปญญาสกขา (Panya)

ดานปญญาสกขา (Panya) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. เมอมปญหาทานมการไตรตรองกอนเสมอ ๔.๒๘ .๗๓๑ มากทสด ๒. ประยกตหลกธรรมค าสอนของศาสนามาใชในการด าเนนชวต

๓.๘๘ .๘๔๓ มาก

๓. ใชหลกเหตและผลในการปฎบตหนาท ๔.๑๘ .๗๙๗ มาก ๔. มกระบวนการคดในการแกปญหาเปนอยางรอบคอบ

๔.๑๓ .๗๗๒ มาก

๕ เนนใชหลกเหตผลในการแกปญหา ๔.๒๔ .๗๐๘ มากทสด ๖. เมอเกดปญหาข นทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ

๔.๑๙ .๘๑๖ มาก

๗. สามารถแกไขปญหาในการปฎบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน

๓.๙๙ .๗๕๒ มาก

รวม ๔.๑๓ .๖๔๒ มาก

จากตารางท ๔.๔ ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานปญญาสกขา (Panya) พบวาโดยภาพรวมมระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๔.๑๓ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๖๔๒ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน เมอมปญหาทานมการไตรตรองกอนเสมอ ( X = ๔.๒๘) เนนใชหลกเหตผลในการแกปญหา ( X = ๔.๒๔) เมอเกดปญหาข นทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ ( X = ๔.๑๙) ใชหลกเหตและผลในการปฎบตหนาท ( X = ๔.๑๘) มกระบวนการคดในการแกปญหาเปนอยางรอบคอบ ( X = ๔.๑๓) สามารถแกไขปญหาในการปฏบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน ( X = ๓.๙๙) และประยกตหลกธรรมค าสอนของศาสนามาใชในการด าเนนชวต ( X = ๓.๘๘) ตามล าดบ

สรประดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกร

เนองจากคาคะแนนเตมของขอค าถามศลม ๔๕ คะแนน สมาธ ม ๒๕ คะแนน และ ปญญาม ๓๕ คะแนน ดงนนจงตองปรบคาน าหนกใหเทากน และจากการวเคราะหเรดารกราฟ พบวา บคลากรในองคกรมระดบคะแนนรวมเฉลย มต ศล (๔.๑๔ คะแนน) สมาธ (๓.๘๕ คะแนน) และปญญา (๔.๑๓ คะแนน) โดยคดเปนระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกรทงมตศล สมาธ และปญญา ในระดบด อยางไรกตาม พฤตกรรมของบคลากรขององคกรมตสมาธต ากวามตศลและปญญา ( รายละเอยดตาม กราฟท ๔.๑)

๔๖

กราฟท ๔.๑ ระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกร โดยเฉลย บคลากรในองคกรเอกชนมระดบความสข๘ ประการในระดบไมเทากน โดยจะมความสขดานน าใจงาม (HAPPY HEART) มากทสด (คาเฉลย ๔.๔๑ จาก ๕.๐๐) ดานครอบครวทด (HAPPY FAMILY) (คาเฉลย ๔.๒๔ จาก ๕.๐๐) ดานการหาความร (HAPPY BRAIN) (คาเฉลย ๔.๑๙ จาก ๕.๐๐) ดานการมคณธรรม (HAPPY SOUL) (คาเฉลย ๔.๐๑ จาก ๕.๐๐) ดานการผอนคลาย (HAPPY RELAX) (คาเฉลย ๓.๙๐ จาก ๕.๐๐) ดานสขภาพด (HAPPY BODY)(คาเฉลย ๓.๘๘ จาก ๕.๐๐) ดานสงคมด (HAPPY SOCIETY)(คาเฉลย ๓.๘๗ จาก ๕.๐๐)และดานใชเงนเปน (HAPPY MONEY) (คาเฉลย ๓.๓๖ จาก ๕.๐๐) ตามล าดบ ๔.๓ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ทประกอบดวย รางกายด (Happy Body) น าใจงาม (Happy Heart) ใชเงนเปน (Happy Money) ผอนคลายด (Happy Relax) การหาความร (Happy Brain) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) และสงคมด (Happy Societ) ดงน

๔๗ ตารางท ๔.๕ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน ของระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

ประกอบดวย รางกายด น าใจงาม ใชเงนเปน ผอนคลายด การหาความร การมคณธรรม ครอบครวด และสงคมด

ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต X S.D. ระดบความ

ส าคญ ๑. รางกายด (Happy Body) ๓.๘๙ .๖๒๕ มาก ๒. น าใจงาม (Happy Heart) ๔๔๑ .๔๔๓ มากทสด ๓. ใชเงนเปน (Happy Money) ๓.๓๗ .๗๕๘ ปานกลาง ๔. ผอนคลายด (Happy Relax) ๓.๘๙ .๕๖๙ มาก ๕. การหาความร (Happy Brain) ๔.๒๐ .๕๘๗ มาก ๖. การมคณธรรม (Happy Soul) ๔.๐๒ .๕๘๔ มาก ๗. ครอบครวด (Happy Family) ๔.๒๕ .๖๐๖ มากทสด ๘. สงคมด (Happy Society) ๓.๖๘ .๕๔๔ มาก

รวม ๓.๙๖ .๔๒๐ มาก

จากตารางท ๔.๕ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ประกอบดวย รางกายด น าใจงาม ใชเงนเปน ผอนคลายด การหาความร การมคณธรรม ครอบครวด และสงคมด พบวาโดยภาพรวมระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต มระดบความส าคญมากมคาเฉลย ( X ) เทากบ ๓.๙๖ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๔๒๐ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานด งน ดานน าใจงาม ( X = ๔.๒๕) ดานครอบครวด ( X = ๔.๒๔) ดานการหาความร ( X = ๔.๒๐) ดานการมคณธรรม ( X = ๔.๐๒) ดานผอนคลายด ( X = ๓.๘๙) ดานรางกายด ( X = ๓.๘๙) ดานสงคมด ( X = ๓.๖๘) และดานการใชเงนเปน ( X = ๓.๓๗) ตามล าดบ

๔๘ ตารางท ๔.๖ ระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานน าใจงาม (Happy Heart)

ดานน าใจงาม (Happy Heart) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. เพอนรวมงานคอยใหความชวยเหลอทานเสมอ ๔.๑๖ .๖๒๙ มาก ๒. ทานพรอมทจะชวยเหลอเพอนรวงานโดยไมตอง

มการรองขอ ๔.๓๒ .๕๘๖

มากทสด ๓. ใหความรกและเอ ออาทรตอสมาชกในครอบครว ๔.๗๐ .๕๐๓ มากทสด ๔. เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจ

ไมตรตอกนมความส าคญมากกวาแขงขนกน ๔.๕๑ .๖๔๖

มากทสด ๕. หลกเลยงความขดแยงทอาจเกดข นในการ

ท างาน ๔.๒๖ .๗๒๓

มากทสด ๖. มงสรางความสขในครอครวโดยหลกเลยงความ

ขดแยง ๔.๕๒ .๖๔๖

มากทสด รวม ๔.๔๑ .๔๔๓ มากทสด

จากตารางท ๔.๖ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานน าใจงาม (Happy Heart) พบวาโดยภาพรวมดานน าใจงาม (Happy Heart) มระดบความส าคญมากทสด โดยมคาเฉลย ( X ) เทากบ ๔.๔๑ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๔๔๓ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การใหความรกและเอ ออาทรตอสมาชกในครอบครว ( X = ๔.๘๐) มคาเฉลยมากทสด รองลงมามงสรางความสขในครอครวโดยหลกเลยงความขดแยง ( X = ๔.๕๒) เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจไมตรตอกนมความส าคญมากกวาแขงขนกน ( X = ๔.๕๑) เปนอนดบสาม พรอมทจะชวยเหลอเพอนรวงานโดยไมตองมการรองขอ ( X = ๔.๓๒) หลกเลยงความขดแยงทอาจเกดข นในการท างาน ( X = ๔.๒๖) และ เพอนรวมงานคอยใหความชวยเหลอทานเสมอ ( X = ๔.๑๖) ตามล าดบ

๔๙

ตารางท ๔.๗ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานครอบครวด (Happy Society)

ดานครอบครวด (Happy Society) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. มครอบครวทอบอนซงมผลตอก าลงใจใน

การท างาน ๔.๔๓ .๗๗๘ มากทสด ๒. จดสรรภาระงานไดสมดลไมกระทบตอ

ครอบครว ๔.๐๕ .๗๗๓ มาก ๓. เมอมปญหาคนในครอบครวจะมสวนรบร

และชวยใหค าปรกษา ๔.๑๖ .๘๑๑ มาก ๔. สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน ๔.๑๙ .๗๔๖ มาก ๕. เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแกปญหา

และใหก าลงใจซงกนและกน ๔.๔๐ .๗๓๘ มากทสด รวม ๔.๒๕ .๖๐๖ มากทสด

จากตารางท ๔.๗ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานครอบครวด (Happy Society) พบวาโดยภาพรวมดานครอบครวด (Happy Society) ระดบความส าคญมากทสด มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๔.๒๕ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๖๐๖ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน มครอบครวทอบอนซงมผลตอก าลงใจในการท างาน ( X = ๔.๔๓) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแกปญหาและใหก าลงใจซงกนและกน ( X = ๔.๔๐) สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน ( X = ๔.๑๙) เปนอนดบสาม เมอมปญหาคนในครอบครวจะมสวนรบรและชวยใหค าปรกษา ( X = ๔.๑๖) และ จดสรรภาระงานไดสมดลไมกระทบตอครอบครว ( X = ๔.๐๕) ตามล าดบ

๕๐

ตารางท ๔.๘ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการหาความร (Happy Brain)

ดานการหาความร (Happy Brain) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. เชอวาการเรยนรของมนษยไมมวนส นสด ๔.๕๗ .๗๑๓ มากทสด ๒. การพฒ นาตนเองอย างสม า เสมอ เพ อ

ความกาวหนาในอาชพ ๔.๓๓ .๗๑๕

มากทสด ๓. หาความรเพมเตมอยางสม าเสมอ ๔.๑๑ .๗๗๑ มาก ๔. จายเงนเพอหาความรเพมเตมในการสราง

ความมนคงในอาชพ ๓.๖๗ .๙๖๙

มาก ๕. พรอมจะแลกเปล ยน เรยนร ก บ เพ อน

รวมงาน ๔.๒๘ .๖๘๒

มากทสด รวม ๔.๑๙ .๕๘๗ มาก

จากตารางท ๔.๘ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานครอบครว (Happy Brain) พบวาโดยภาพรวมดานความร (Happy Brain) มระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๔.๑๙ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๕๘๗ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน เชอวาการเรยนรของมนษยไมมวนส นสด ( X = ๔.๕๗) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา การพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ เพอความกาวหนาในอาชพ ( X = ๔.๓๓) พรอมจะแลกเปลยน เรยนรกบเพอนรวมงาน( X = ๔.๒๘) เปนอนดบสาม หาความรเพมเตมอยางสม าเสมอ ( X = ๔.๑๑) และ จายเงนเพอหาความรเพมเตมในการสรางความมนคงในอาชพ ( X = ๓.๖๗) ตามล าดบ

๕๑ ตารางท ๔.๙ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการมคณธรรม (Happy Soul)

ดานการมคณธรรม (Happy Soul) X S.D. ระดบ

ความส าคญ ๑. ปฏบตศาสนกจอยเสมอ ๓.๗๓ .๘๐๘ มาก ๒. ความซอสตยส าคญตอความกาวหนาทาง

อาชพและการด าเนนชวต ๔.๔๔ .๖๗๔ มากทสด ๓. ใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฏบตจรง

ในชวต ๔.๑๗ .๗๐๘ มาก ๔. เมอมปญหาลดความเครยดดวยการภาวนา

และท าสมาธ ๓.๗๓ .๘๘๑ มาก ๕. หลกศาสนาททานยดเหนยวชวยสงเสรม

ความกาวหนาในอาชพ ๔.00 .๘๑๔ มาก รวม ๔.๐๒ .๕๘๔ มาก

จากตารางท ๔.๙ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานคณธรรม (Happy Soul) พบวาโดยภาพรวมดานการมคณธรรม (Happy Soul) มระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๔.๐๒ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๕๘๔ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑ ในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ความซอสตยส าคญตอความกาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต ( X = ๔.๔๔) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา ใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฎบตจรงในชวต ( X = ๔.๑๗) หลกศาสนาททานยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ ( X = ๔.๐๐) เปนอนดบสาม ปฏบตศาสนกจอย เสมอ (X = ๓ . ๗๓ ) และ เมอมปญหาลดความเครยดดวยการภาวนาและท าสมาธ ( X = ๓.๗๓) ตามล าดบ

๕๒ ตารางท ๔.๑๐ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานผอนคลายด (Happy Relax)

ดานผอนคลายด (Happy Relax) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. ใหเวลาท างานและพกผอนอยางสมดล ๓.๗๕ .๗๙๕ มาก ๒. ใหเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ ๓.๘๒ .๘๓๐ มาก ๓. มเวลาในการท างานอดเรกทชนชอบ ๓.๖๘ .๘๙๔ มาก ๔. เมอรสกเครยดทานจะหยดพกสมอง เพอให

มความพรอมในการแกปญหา ๔.๐๓ .๗๓๓ มาก ๕. การพกผอนหยอนใจ ไมไดท าใหความส าเรจ

ของงานลดลงแตเปนสวนหนงในการท างานอยางมความสข

๔.๑๖ .๗๔๓ มาก รวม ๓.๘๗ .๕๖๙ มาก

จากตารางท ๔.๑๐ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานผอนคลายด (Happy Relax) พบวาโดยภาพรวมดานผอนคลายด (Happy Relax) มระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๓.๘๗ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๕๖๙ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การพกผอนหยอนใจ ไมไดท าใหความส าเรจของงานลดลง แตเปนสวนหนงในการท างานอยางมความสขมากข น ( X = ๔.๑๖) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา เมอรสกเครยดทานจะหยดพกสมอง เพอใหมความพรอมในการแกปญหา ( X = ๔.๐๓) ใหเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ ( X = ๓.๘๒) เปนอนดบสาม ใหเวลาท างานและพกผอนอยางสมดล ( X = ๓.๗๕) และ มเวลาในการท างานอดเรกทชนชอบ ( X = ๓.๖๘) ตามล าดบ

๕๓ ตารางท ๔.๑๑ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานรางกายด (Happy Body)

ดานรางกายด (Happy Body) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. ในภาพรวมทานพอใจตอสขภาพ รางกาย

ของทาน ๓.๘๖ .๘๙๔ มาก ๒. ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออก าลง

กาย ๓.๘๖ .๘๖๐ มาก ๓. ทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย ๔.๑๒ .๘๐๔ มาก ๔. พกผอนอยางเพยงพอ ๓.๙๐ .๘๒๕ มาก ๕. ไมเกบเรองรบกวนจตใจมาครนคด ๓.๖๒ .๙๑๘ มาก ๖. รกษาความสมดลของรางกาย กาย-ใจ และ

การพกผอน ๓.๙๕ .๗๘๖ มาก รวม ๓.๘๙ .๖๒๕ มาก

จากตารางท ๔.๑๑ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานรางกายด (Happy Body) พบวาโดยภาพรวมดานรางกายด (Happy Body) รวมมระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๓.๘๙ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๖๒๕ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย ( X = ๔.๑๒) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา รกษาความสมดลของรางกาย กาย-ใจ และการพกผอน ( X = ๓.๙๕) พกผอนอยางเพยงพอ ( X = ๓.๙๐) เปนอนดบสาม ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออก าลงกาย ( X = ๓.๘๖) ในภาพรวมทานพอใจตอสขภาพ รางกายของทาน ( X = ๓.๘๖) และ ไมเกบเรองรบกวนจตใจมาครนคด ( X = ๓.๖๒) ตามล าดบ

ตารางท ๔.๑๒ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานสงคมด (Happy Society)

ดานสงคมด (Happy Society) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. มเพอนหรอญาตพนองทคอยชวยเหลอเวลา

ททานตองการ ๔.๑๐ .๗๘๒ มาก

๒. มความสขในชมชนททานอย ๔.๐๐ .๘๕๕ มาก ๓. มนใจวาชมชนททานอาศยมความปลอดภย ๓.๙๘ .๘๔๓ มาก ๔. บอยคร งททานคดจะหนไปจากชมชนททาน

อาศย หากสามารถท าได ๒.๙๕ ๑.๑๗๖ ปานกลาง

๕. ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม

๓.๓๘ .๗๗๑ ปานกลาง

รวม ๓.๖๘ .๕๔๕ มาก

๕๔ จากตารางท ๔.๑๒ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานสงคมด (Happy Society) พบวาโดยภาพรวมดานสงคมด (Happy Society) มระดบความส าคญมาก มคาเฉลย ( X ) เทากบ ๓.๖๘ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๕๔๕ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน มเพอนหรอญาตพนองทคอยชวยเหลอเวลาททานตองการ ( X = ๔.๑๐) มความสขในชมชนททานอย ( X = ๔.๐๐) มนใจวาชมชนททานอาศยมความปลอดภย ( X = ๓.๙๘) เปนอนดบสาม ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม ( X = ๓.๓๘) และ บอยคร งททานคดจะหนไปจากชมชนททานอาศย หากสามารถท าได ( X = ๒.๙๕) ตามล าดบ

ตารางท ๔.๑๓ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการใชเงนเปน (Happy Money)

ดานการใชเงนเปน (Happy Money) X S.D. ระดบความส าคญ ๑. พอใจตอสถานะทางการเงนทมอยในปจจบน ๓.๑๗ ๑.๐๖๖ ปานกลาง ๒. มเงนเหลอเกบอยางสม าเสมอ ๓.๐๘ ๑.๑๖๙ ปานกลาง ๓. ในปจจบนทานไมมความจ าเปนตองกยมเงน ๓.๑๒ ๑.๑๘๕ ปานกลาง ๔. มการจดท าบญชรายรบ-รายจาย รวมท ง

การจดการการเงนเปนอยางด ๓.๔๓ .๙๒๔ มาก ๕. ยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยาง

เหมาะสมกบฐานะ ๔.๐๓ .๗๗๙ มาก รวม ๓.๓๖ .๗๕๘ ปานกลาง

จากตารางท ๔.๑๓ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานการใชเงนเปน (Happy Money) พบวาโดยภาพรวมดานการใชเงนเปน (Happy Money) มระดบปานกลาง มคาเฉลย ( X ) เทากบ 3.36 มสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) เทากบ .๗๕๘ โดยสามารถเรยงล าดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยางเหมาะสมกบฐานะ ( X = ๔.๐๓) มการจดท าบญชรายรบ-รายจาย รวมท งการจดการการเงนเปนอยางด ( X = ๓.๔๓) พอใจตอสถานะทางการเงนทมอยในปจจบน ( X = ๓.๑๗) เปนอนดบสาม ในปจจบนทานไมมความจ าเปนตองกยมเงน ( X = ๓.๑๒) และ มเงนเหลอเกบอยางสม าเสมอ ( X = ๓.๐๘) ตามล าดบ

สรประดบความสขของบคลากรในองคกร ทง ๘ มต

เนองจากแตละปจจยมจ านวนขอยอยไมเทากนสงผลใหคะแนนเตมทไดไมเทากน ดงนนจงตองปรบคาน าหนกใหเทากนโดยใชคาเฉลย และจากการวเคราะหเรดารกราฟ พบวาภาพรวมความสขทง ๘ มต ของบคลากรในองคกร มคะแนนรวมเฉลย ๑๖๖.๖๒ คะแนน หรอคดเปนคาเฉลย ๓.๙๗ คะแนน ซงอยในเกณฑระดบพอใช ทงน เมอจ าแนกคาคะแนนรวมเฉลย ความสขทง ๘ มต พบวา บคลากรในองคกรนมคะแนนความสขในมตน าใจงาม (Happy Heart) สงทสด เทากบ ๔.๔๑

๕๕ รองลงมาคอมตครอบครวด (Happy Family) ๔.๒๕ มตการหาความร (Happy Brain) ๔.๑๙ มตการม คณ ธรรม (Happy Soul) ๔ .๐ ๒ ม ต ผ อน คล ายด (Happy Relax) ๓ .๘ ๘ ม ต ร า งกายด (Happy Body) ๓.๘๘ มตสงคมด (Happy Society) ๓.๖๘ และ มตใชเงนเปน (Happy Money) ๓.๓๖ (รายละเอยดตาม กราฟท ๔.๒)

กราฟท ๔.๒ ระดบความสขของบคลากรในองคกร ทง ๘ มต

๔.๔ ผลการทดสอบสมมตฐาน สมมตฐานท ๑ พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน มระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

0H = พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนมระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตไมแตกตางกน

1H = พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนมระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

โดยใชสถต independent-sample t-test และสถต F-Test ในการทดสอบสมมตฐาน ถาพบความแตกตางเปนรายกลมจะวเคราะหความแตกตางเปนรายคโดยการวเคราะหคาเซฟเฟ (Scheffe analysis)

๕๖ ตารางท ๔.๑๔ การทดสอบสมมตฐานระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต จ าแนกตามเพศ

ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

เพศชาย เพศหญง t-value P

X S.D. X S.D.

รางกายด (Happy Body) ๔.๐๐ .๖๑๕ ๓.๗๖ .๖๑๔ ๒.๔๑๖ .๐๑๗*

น าใจงาม (Happy Heart) ๔.๔๘ .๔๐๔ ๔.๓๔ .๔๗๖ ๑.๘๙๔ .๐๖๐

ใชเงนเปน (Happy Money) ๔.๔๘ .๗๖๐ ๓.๒๔ .๗๔๑ ๑.๙๕๑ .๐๕๓

ผอนคลายด (Happy Relax) ๓.๙๒ .๕๕๐ ๓.๘๕ .๕๙๓ ๐.๖๘๕ .๔๙๕

การหาความร (Happy Brain) ๔.๒๕ .๕๙๘ ๔.๑๒ .๕๗๐ ๑.๓๗๐ .๑๗๓

การมคณธรรม (Happy Soul) ๔.๐๒ .๕๙๗ ๔.๐๐ .๕๗๔ ๐.๑๘๑ .๘๕๗

ครอบครวด (Happy Family) ๔.๒๓ .๖๖๐ ๔.๒๖ .๕๔๔ -๐.๒๙๕ .๗๖๙

สงคมด (Happy Society) ๓.๗๕ .๕๕๕ ๓.๖๐ .๕๒๖ ๑.๖๔๖ .๑๐๒

ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตภาพรวม

๔.๐๒ .๔๓๗ ๓.๙๐ .๓๙๔ ๑.๗๓๕ .๐๘๕

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ จากตารางท ๔.๑๔ การทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยสวนบคคลดานเพศทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ แตเมอวเคราะหเปนรายดานพบวา มความแตกตางกน ๑ ดาน คอ ความสขของบคลากรดานรางกายด (Happy Body) โดยพบวาเพศชายมระดบความสขดานรางกายสงกวาเพศหญง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

๕๗ ตารางท ๔.๑๕ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มต จ าแนก

ตามปจจยดานอาย

ระดบความสขของบคลากรใน

๘ มต

อาย สถตทดสอบ

๒๐-๓๐ ป ๓๑-๔๐ ป ๔๑-๕๐ ป ๕๑-๖๐ ป F P

X S.D. X S.D. X S.D. X S.D.

รางกายด ๓.๘๑ .๕๘ ๓.๘๘ .๖๗ ๓.๙๕ .๖๘ ๓.๘๙ .๓๖ .๓๗๑ .๗๗๔

น าใจงาม ๔.๔๐ .๔๖ ๔.๔๐ .๔๒ ๔.๔๒ .๔๗ ๔.๔๘ .๓๙ .๑๒๕ .๔๕

ใชเงนเปน ๓.๔๕ .๖๙ ๓.๓๙ .๘๓ ๓.๓๑ .๗๕ ๓.๑๘ .๗๗ .๔๘๐ .๖๙๗

ผอนคลายด ๓.๙๔ .๕๗ ๓.๘๕ .๗๑ ๓.๘๗ .๔๖ ๓.๘๗ .๓๔ .๑๙๗ .๘๙๘

การหาความร ๔.๑๙ .๕๖ ๔.๑๙ .๕๙ ๔.๒๑ .๖๑ ๔.๐๙ .๖๒ .๑๓๗ .๙๓๘

การมคณธรรม ๓.๙๐ .๖๑ ๔.๐๕ .๖๔ ๔.๐๗ .๕๔ ๔.๐๙ .๓๓ .๗๘๓ .๕๐๕

ครอบครวด ๔.๑๕ .๗๕ ๔.๑๕ .๕๙ ๔.๓๘ .๔๘ ๔.๔ .๔๒ ๑.๘๘๖ .๑๓๕

สงคมด ๓.๗๐ .๕๗ ๓.๕๘ .๖๑ ๓.๗๔ .๕๑ ๓.๗๕ .๒๗ .๘๐๘ .๔๙๑

รวม ๓.๙๔ .๔๓ ๓.๙๓ .๔๖ ๓.๙๙ .๔๑ ๓.๙๗ .๒๘ .๑๙๐ .๙๐๓

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ( = .๐๕)

จากตาราง ๔.๑๕ การทดสอบสมมตฐานพบวา ภาพรวมระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตมคาความนาจะเปน (P) ทไดเทากบ .๙๐๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ 0H จงสรปวา อายของพนกงานไมท าใหระดบความสขของบคคากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

๕๘ ตารางท ๔.๑๖ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตจ าแนก

ตามระดบการศกษา

ระดบความสขของบคลากร

ใน ๘ มต

ระดบการศกษา สถตทดสอบ

ประถมศกษา มธยมศกษา ปรญญาตร สงกวา

ปรญญาตร อนๆ

F P X S.D. X S.D. X S.D. X S.D. X S.D.

รางกายด ๔.๔ .๔๒ ๓.๙๖ .๕๙ ๓.๖๕ .๖๗ ๓.๙๖ .๕๔ ๓.๘๔ .๔๕ ๔.๗๕ .๐๐๑* น าใจงาม ๔.๖๒ .๓๑ ๔.๓๘ .๔๙ ๔.๔๒ .๔๒ ๔.๔๔ .๔๘ ๔.๓๒ .๓๗ .๙๑๖ .๔๕๗ ใชเงนเปน ๓.๕๒ .๘๙ ๓.๓๐ .๘๐ ๓.๓๔ .๗๕ ๓.๕๕ .๖๐ ๓.๔๗ .๕๔ .๔๓๙ .๗๘๐ ผอนคลายด ๔.๐๙ .๕๐ ๓.๘๙ .๕๔ ๓.๘๒ .๖๕ ๔.๑๕ .๒๖ ๓.๗๔ .๕๑ ๑.๒๖ .๒๘๙ การหาความร ๔.๓๖ .๖๗ ๔.๐๓ .๖๑ ๔.๓๒ .๕๓ ๔.๓๘ .๔๙ ๔.๑๙ .๕๓ ๒.๑๙๔ .๐๗๓ การมคณธรรม ๔.๑๘ .๔๙ ๓.๙๘ .๕๒ ๓.๙๘ .๗๓ ๔.๑๐ .๓๒ ๔.๐๕ .๔๐ .๔๐๗ .๘๐๓ ครอบครวด ๔.๓๒ ๑.๐๖ ๔.๒๓ .๕๗ ๔.๒๖ .๕๙ ๔.๓๐ .๔๔ ๔.๑๙ .๓๑ .๑๒๐ .๙๗๕ สงคมด ๓.๙๕ .๕๙ ๓.๗๒ .๕๓ ๓.๕๓ .๕๕ ๓.๔๗ .๖๓ ๓.๙๐ .๓๑ ๒.๗๗๑ .๐๓๑* รวม ๔.๑๘ .๔๔ ๓.๙๓ .๔๔ ๓.๙๒ .๔๒ ๔.๐๔ .๒๙ ๓.๙๖ .๓๑ ๑.๑๗๓ .๓๒๕

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ( = .๐๕)

จากตาราง ๔.๑๖ การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยภาพรวมระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต มคาความนาจะเปน (P) เทากบ .๓๒๕ ซงมคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ 0H จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษาทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตมความแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ระดบความสขของบคลากร ๒ ดาน คอดานรางกายด (Happy Body) และดานสงคมด (Happy Society) ทมผลจากระดบการศกษาทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑. โดยพบวาพนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒. พนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานสงคมด (Happy Socienty) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร

๕๙ ตารางท ๔.๑๗ การทดสอบสมมตฐานเกยวกบระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตจ าแนก ตามระดบต าแหนงงาน

ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

ต าแหนงงาน สถตทดสอบ ระดบ

ปฏบตการ หวหนางาน/

ผจดการ อนๆ

F P X SD X SD X SD

รางกายด (Happy Body) ๓.๙๑ .๖๕ ๓.๕๒ .๕๙ ๔.๐๕ .๕๔ ๘.๓๒๑ .๐๐๐* น าใจงาม (Happy Heart) ๔.๔๘ .๓๕ ๔.๓๗ .๔๖ ๔.๓๖ .๔๙ ๑.๒๗๙ .๒๘๒ ใชเงนเปน (Happy Money) ๓.๔๙ .๗๓ ๓.๒๔ .๖๘ ๓.๓๑ .๘๑ ๑.๓๐๐ .๒๗๖ ผอนคลายด (Happy Relax)

๓.๘๔ .๖๑ ๓.๘๔ .๕๙ ๓.๙๕ .๕๑ .๗๐๓ .๔๙๗

การหาความร (Happy Brain)

๔.๒๖ .๕๗ ๔.๓๕ .๔๗ ๔.๐๓ .๖๒ ๓.๙๖๗ .๐๒๑*

การมคณธรรม (Happy Soul)

๓.๙๔ .๖๕ ๔.๐๕ .๖๐ ๔.๐๖ .๕๐๓ .๖๒๙ .๕๓๕

ครอบครวด (Happy Family)

๔.๒๗ .๕๙ ๔.๑๖ .๕๔ ๔.๒๗ .๖๖ .๔๓๘ .๖๔๖

สงคมด (Happy Socienty) ๓.๖๔ .๕๖ ๓.๕๖ .๔๖ ๓.๗๙ .๕๕ ๒.๑๙๔ .๑๑๕ รวม ๓.๙๘ .๔๖ ๓.๘๙ .๓๕ ๓.๙๘ .๔๒ .๖๓๓ .๕๓๓

* มนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ( = .๐๕)

จากตาราง ๔.๑๗ การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตภาพรวม พบวา มคาความนาจะเปน (P) ท ไดเทากบ .๕๓๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ 0H จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานต าแหนงงานทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมมความแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ เมอแยกเปนรายดานแลวพบวามปจจยสวนบคคล ๒ ดานทท าใหต าแหนงงานทแตกตางกนท าใหระดบความสขของบคลากรแตกตางกน คอ ดานรางกายด (Happy Body) และดานการหาความร (Happy Brain) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑. พนกงานในระดบปฏบตการมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ และ พนกงานในต าแหนงอน ๆ มความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒. พนกงานในระดบหวหนางาน/ผจดการมการหาความร (Happy Brain) มากกวาพนกงานในระดบอน ๆ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

๖๐

ผลการวเคราะหความสมพนธของพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ดวยสมประสทธสหสมพนธแบบสเปยรแมน (Spearman rank correlation coefficient)

ผลการวเคราะหความสมพนธ ส าหรบการวเคราะหความสมพนธระหวางตวแปรมากกวา ๒ ตวข นไป จะใชคาสมประสทธสหสมพนธ (Correlation coefficient) บอกถงความสมพนธเพอทดสอบวาตวแปรใดบางทมความสมพนธกนและเหมาะสมจะสรางสมการในการพยากรณ ในทน สถตแบบนอนพาราเมตรกทใชในการทดสอบความสมพนธคอ สมประสทธสหสมพนธแบบสเปยรแมน (Spearman rank correlation coefficient) ไดผลดงตารางท ๔.๑๘

๖๓ ตารางท ๔.๑๘ คาสมประสทธสหสมพนธแบบสเปยรแมน (r) ของขอมล

รางกายด น าใจงาม ใชเงนเปน ผอนคลายด การหาความร

การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด ศลสกขา สมาธสกขา ปญญาสกขา

รางกายด ๑

น าใจงาม .๕๑๙** ๑

ใชเงนเปน .๔๗๐** .๓๑๖** ๑

ผอนคลายด .๕๖๐** .๕๑๘** .๕๑๕** ๑

การหาความร .๓๑๖** .๔๓๔** .๔๖๙** .๔๕๕** ๑

การมคณธรรม

.๕๐๑** .๔๒๙** .๓๗๔** .๔๙๕** .๔๖๕** ๑

ครอบครวด .๔๔๕** .๔๖๒** .๓๐๒** .๓๕๐** .๒๙๙** .๔๕๐** ๑

สงคมด .๕๓๖** .๔๖๕** .๔๙๒** .๕๐๓** .๔๖๐** .๖๒๔** .๖๐๔** ๑

๖๔ รางกายด น าใจงาม ใชเงนเปน ผอนคลายด การหา

ความร การม

คณธรรม ครอบครวด สงคมด ศลสกขา สมาธสกขา ปญญาสกขา

ศลสกขา .๒๕๒** .๓๗๕** .๒๗๕** .๒๙๐** .๔๔๐** .๔๒๙** .๒๒๐** .๒๐๖* ๑

สมาธสกขา .๕๒๔** .๓๗๙** .๔๑๗** .๔๑๕** .๔๑๙** .๕๗๖** .๔๒๙** .๔๙๔** .๔๘๗** ๑

ปญญาสกขา .๓๘๒** .๔๑๑** .๓๒๙** .๔๓๘** .๕๒๐** .๕๓๐** .๓๔๓** .๓๗๔** .๕๗๖** .๖๓๕** ๑

** ระดบนยส าคญทางสถต ๐.๐๑ * ระดบนยส าคญทางสถต ๐.๐๕

65

จากตารางท ๔ .๑๘ พบวา จากคาสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนซงพบวาความสมพนธระหวางตวแปรทกตว มคาสมประสทธสหสมพนธไมสงเกน ๐.๙๐ (Pallant, 2007) จงสรปไดวา ไมพบปญหาภาวะรวมเสนตรงพห (Multicollinearity) สมมตฐานท ๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยใชสถตการวเคราะหการถดถอยเชงพหวธ Enter (Enter Regression Analysis) 0H = พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ไมสงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต 1H = พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา สงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ในการวจยคร งน ผวจยไดใชตวแปรอสระ ( Independent Variable) ๓ ตวคอ ศลสกขา (Sil) สมาธส กขา (Smathi) และ ปญ ญ าส กขา (Panya) เพ อท าการพยากรณ ต วแปรตาม (Dependent Variable) คอ ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

ตารางท ๔.๑๙ แสดงผลการวเคราะหการถดถอยเชงพหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

แหลงความแปรปรวน SS df MS F Sig.

Regression ๑๑.๔๘๘ ๓ ๓.๘๒๙ ๓๘.๔๙๙ .๐๐๐*

Residual ๑๔.๑๒๔ ๑๔๒ .๐๙๙

Total ๒๕.๖๑๑ ๑๔๕

* ระดบนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

ผ ว จ ย ใช สถ ต ก ารถดถอย เช งพห (Multiple Regression Analysis) เพ อทดสอบสมมตฐาน โดยไดคาความนาจะเปน (P) เทากบ .๐๐๐ ทมคานอยกวาหรอเทากบคานยส าคญทางสถต ( ) เทากบ .๐๕ จงปฎเสธ 0H และยอมรบ 1H แสดงวาพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขา มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕

66

ตารางท ๔.๒๐ แสดงผลระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยใชวธการวเคราะหถดถอยพหวธ Enter (Multiple Regression Analysis)

ตวแปร SE Beta t Sig.

คาคงท ๑.๙๒๓ .๒๑๗ ๘.๘๕๐ .๐๐๐

Sil .๐๕๒ .๐๕๙ .๐๖๗ .๓๘๔ .๓๘๔

Smathi .๓๐๓ .๐๕๑ .๔๕๘ ๕.๘๘๙ .๐๐๐

Panya .๑๕๙ .๐๕๕ .๒๔๓ ๒.๘๘๖ .๐๐๕

R๒ = .๔๔๙

F = ๓๘.๔๙๙

จากตารางท ๔.๒๐ ผลการวเคราะหการถดถอยพห ปจจยดานพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขาทประกอบดวยศลสกขา (Sil) สมาธสกขา (Smathi) และปญญาสกขา (Panya) ทมผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยผวจยไดน าคาสมประสทธของตวอทธพล ( ) มาเขยนเปนสมการพยากรณระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ไดสมการพยากรณ ดงน สมการพยากรณ Y = C + a1X1 + a2X2 + a3X3 แทนคา Y = ๑.๙๒๓ + ๐.๐๕๒Sil + ๐.๓๐๓Smathi* + ๐.๑๕๙Panya* หมายเหต * ระดบนยส าคญทางสถต ๐.๐๕ โดย Y = ระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต Sil = ศลสกขา Smathi = สมาธสกขา Panya = ปญญาสกขา พบวาปจจยดานพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขา ดานสมาธสขา (Smathi) และปญญาสกขา (Payna) มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ทระดบนยส าคญทางสถตท ๐.๐๕ (P < ๐.๐๕) สวนดานศลสกขา (Sil) ขอมลเชงประจกษยงไมสนบสนน โดยตวแปรตนท ง ๒ ดาน คอ ดานสมาธสกขา (Smathi) และปญญาสกขา (Panya) สามารถรวมกนพยากรณระดบความสข

67

ของบคลากรใน ๘ มตไดรอยละ ๔๔.๙๐ (R๒ = .๔๔๙) สวนทเหลออกรอยละ ๕๕.๑๐ เกดจากปจจย อน ๆ เมอพจารณาขนาดอทธพลทมผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตสงทสด คอดานสมาธสกขา (Beta = ๐.๔๕๘) และ ดานปญญาสกขา (Beta = .๒๔๓) ตามล าดบ เมอพจารณาคาสมประสทธของตวอทธพล ( ) แตละปจจยพบวาเมอปจจยดานสมาธ (Smathi) เพมข น ๑ หนวย จะสงผลท าใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๐.๓๐๓ หนวย ( = .๓๐๓) หรออธบายไดวา เมอพนกงานมสมาธ (Smathi) เพมข น ๑๐๐ คนจะมผลใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๓๐ คน และ เมอปจจยดานปญญา (Panya) เพมข น ๑ หนวย จะมผลท าใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๐.๑๕๙ หนวย ( = .๑๕๙) หรออธบายไดวาเมอพนกงานมปญญา (Panya) เพมข น ๑๐๐ คน จะท าใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๑๕ คน สรปไดวาตวแปรตนทมผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต คอ ดานสมาธสกขา (Smathi) และปญญาสกขา (Panya) อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

68

ตารางท ๔.๒๑ ผลสรปสมมตฐาน

H๑ พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน มระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

เพศทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

ยกเวน ความสขดานรางกายด (Happy Body) พบวาเพศชายมระดบความสขดานรางกายสงกวาเพศหญง

อายทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

ระดบการศกษาทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

ยกเวน ความสขดานรางกายด (Happy Body) พบวา (๑) พนกงานทจบการศกษาระดบประถมศกษามความสขดานรางกายสงกวาพนกงานทจบปรญญาตร (๒) พนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานสงคมด (Happy Socienty) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร

ต าแหนงงานทแตกตางกนไมท าใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน

ยกเวน ความสขดานรางกายด (Happy Body) พบวา (๑) พนกงานในระดบปฎบตการมความสขดานรางกายสงกวาพนกงานระดบหวหนางาน และ (๒) พนกงานในระดบอน ๆ มความสขดานรางกายสงกวาระดบหวหนางาน

H๒ พฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๒ ประการ คอ ดานสมาธและดานปญญาทสงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

ยกเวนเวนดานศลทไมสงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต

๖๙

บทท ๕

สรปผลการศกษา อภปรายผล และขอเสนอแนะ จากการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาและความสขของบคลากรในองคกรเอกชน โดยมวตถประสงคเพอศกษาเปรยบเทยบและหาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ดงน นผวจยจงทาการสรปผล และมประเดนทสาคญในการนาเสนอ ดงน ๕.๑ สรปผลการวจย ๕.๒ อภปรายผลการวจย ๕.๓ ขอเสนอแนะ

๕.๑ สรปผลการวจย ผเขยนสรปผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย ดงน ๕.๑.๑ วตถประสงคของการวจย ๑ . เพอศกษาปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ตาแหนงงาน พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) และระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ของบคคลากรในองคกรเอกชน พบวาผตอบแบบสอบถาม เปนเพศชาย ๗๗ คน คดเปนรอยละ ๕๒.๗๐ และเพศหญง ๖๙ คน คดเปนรอยละ ๔๗.๓๐ มอายพบวาสวนใหญ ๔๑-๕๐ ป จานวน ๔๙ คน คดเปนรอยละ ๓๓.๖๐ รองลงมา อาย ๓๑.๔๐ ป จานวน ๔๔ คน คดเปนรอยละ ๓๐.๑๐ อาย ๒๐-๓๐ จานวน ๔๒ คน คดเปนรอยละ ๒๘.๘๐ และ อาย ๕๑-๖๐ ป จานวน ๑๑ คน คดเปนรอยละ ๗.๕๐ ตามลาดบ ดานระดบการศกษาพบวาระดบมธยมศกษา ๖๑ คน คดเปนรอยละ ๔๑.๘๐ ปรญญาตร ๕๐ คน คดเปนรอยละ ๓๔.๒๐ ระดบอนๆ จานวน ๑๔ คน คดเปนรอยละ ๙.๖๐น ระดบประถมศกษา ๑๓ คน คดเปนรอยละ ๘.๙๐ และ สงกวาปรญญาตร จานวน ๘ คน คดเปนรอยละ ๕.๕๐ ตามลาดบ ดานระดบ ตาแหนงงานของผตอบแบบสอบถาม สวนใหญมตาแหนงงานระดบอน ๆ ๕๘ คน คดเปนรอยละ ๓๙.๗๐ รองลงมาอยในระดบปฏบตการจานวน ๕๖ คน คดเปนรอยละ ๓๘.๔๐ และนอยทสดอยในระดบหวหนางานหรอผจดการฯ จานวน ๓๒ คน คดเปนรอยละ ๒๑.๖๐ ตามลาดบ ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานศลสกขา (Sil) พบวาโดยภาพรวมมระดบความสาคญมากมคาเฉลยรวม ( ) เทากบ ๔.๑๔ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๕๔๗ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การซอสตยสจรตตอหนาท ( = ๔.๗๕) การรบผดชอบตอหนาทการงาน

๗๐

( = ๔.๗๔) การปฏบตตามกฎระเบยบขององคกรทกาหนดไว ( = ๔.๔๖) การพดความจรงเสมอ ( = ๔.๔๐) การดารงชวตโดยนาหลกศลธรรมเปนแนวทางในการประพฤตตน ( = ๔.๒๐) การใชวาจาทสภาพออนโยนในการปฏบตหนาท ( = ๔.๗๕) การไมเคยสรางความเดอดรอนใหแกหมคณะ ( = ๓.๗๕) ไมเสพของมนเมา ( = ๓.๔๖) และ การไมเลนการพนน ( = ๓.๓๗) ตามลาดบ ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานสมาธสกขา (Smathi) พบวาโดยภาพรวมมระดบความสาคญมากมคาเฉลย ( ) เทากบ ๓.๘๕ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๖๓๕ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การต งใจและอดทนในการปฏบตหนาท ( = ๔.๔๕) เมอพบอปสรรค ทานแกไขโดยการใชสต ( = ๔.๑๔) มกาลงใจและความมงมนตอการทางาน ( = ๔.๑๒) แนะนาบคคลอนใหมสมาธในการทางาน ( = ๓.๖๐) และ ใหเวลากบการนงสมาธเสมอ ( = ๒.๙๒) ตามลาดบ ผลการวเคราะหขอมลพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขาดานปญญาสกขา (Panya) พบวาโดยภาพรวมมระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๔.๑๓ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๖๔๒ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน เมอมปญหาทานมการไตรตรองกอนเสมอ ( = ๔.๒๘) เนนใชหลกเหตผลในการแกปญหา ( = ๔.๒๔) เมอเกดปญหาข นทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ ( = ๔.๑๙) ใชหลกเหตและผลในการปฏบตหนาท ( = ๔.๑๘) มกระบวนการคดในการแกปญหาเปนอยางรอบคอบ ( = ๔.๑๓) สามารถแกไขปญหาในการปฏบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน ( = ๓.๙๙) และประยกตหลกธรรมคาสอนของศาสนามาใชในการดาเนนชวต ( = ๓.๘๘) ตามลาดบ

สรประดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกร

เนองจากคาคะแนนเตมของขอคาถามศลม ๔๕ คะแนน สมาธ ม ๒๕ คะแนน และ ปญญาม ๓๕ คะแนน ดงน นจงตองปรบคาน าหนกใหเทากน และจากการวเคราะหเรดารกราฟ พบวา บคลากรในองคกรมระดบคะแนนรวมเฉลย มต ศล (๔.๑๔ คะแนน) สมาธ (๓.๘๕ คะแนน) และปญญา (๔.๑๓ คะแนน) โดยคดเปนระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกรท งมตศล สมาธ และปญญา ในระดบด อยางไรกตาม พฤตกรรมของบคคลากรขององคกรมตสมาธตากวามตศลและปญญา ( รายละเอยดตาม กราฟท ๔.๑)

๗๑

กราฟท ๔.๑ ระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขาของบคลากรในองคกร

ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานน าใจงาม (Happy Heart) พบวาโดยภาพรวมดานน าใจงาม (Happy Heart) มระดบความสาคญมากทสด โดยมคาเฉลย ( ) เทากบ ๔.๔๑ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๔๔๓ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การใหความรกและเอ ออาทรตอสมาชกในครอบครว ( = ๔.๗๐) มคาเฉลยมากทสด รองลงมามงสรางความสขในครอบครวโดยหลกเลยงความขดแยง ( = ๔.๕๒) เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจไมตรตอกนมความสาคญมากกวาแขงขนกน ( = ๔.๕๑) เปนอนดบสาม พรอมทจะชวยเหลอเพอนรวมงานโดยไมตองมการรองขอ ( = ๔.๓๒) หลกเลยงความขดแยงทอาจเกดข นในการทางาน ( = ๔.๒๖ และเพอนรวมงานคอยใหความชวยเหลอทานเสมอ ( = ๔.๑๖) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานครอบครวด (Happy Society) พบวาโดยภาพรวมดานครอบครวด (Happy Society) ระดบความสาคญมากทสด มคาเฉลย ( ) เทากบ ๔.๒๕ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๖๐๖ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน มครอบครวทอบอนซงมผลตอกาลงใจในการทางาน ( = ๔.๔๓) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแกปญหาและใหกาลงใจซงกนและกน ( = ๔ .๔๐) สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน ( = ๔.๑๙) เปนอนดบสาม เมอมปญหาคนในครอบครวจะมสวนรบรและชวยใหคาปรกษา ( = ๔.๑๖) และ จดสรรภาระงานไดสมดลไมกระทบตอครอบครว ( = ๔.๐๕) ตามลาดบ

๗๒

ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานครอบครว (Happy Brain) พบวาโดยภาพรวมดานความร (Happy Brain) มระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๔.๑๙ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๕๘๗ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน เชอวาการเรยนรของมนษยไมมวนส นสด ( = ๔.๕๗) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา การพฒนาตนเองอยางสมาเสมอ เพอความกาวหนาในอาชพ ( = ๔.๓๓) พรอมจะแลกเปลยน เรยนรกบเพอนรวมงาน( = ๔.๒๘) เปนอนดบสาม หาความรเพมเตมอยางสมาเสมอ ( = ๔.๑๑) และ จายเงนเพอหาความรเพมเตมในการสรางความมนคงในอาชพ ( = ๓.๖๗) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคากรใน ๘ มต ดานคณธรรม (Happy Soul) พบวาโดยภาพรวมดานการมคณธรรม (Happy Soul) มระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๔.๐๒ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๕๘๔ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ความซอสตยสาคญตอความกาวหนาทางอาชพและการดาเนนชวต ( = ๔.๔๔) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา ใชหลกธรรมคาสอนในศาสนามาปฏบตจรงในชวต ( = ๔.๑๗) หลกศาสนาททานยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ ( = ๔.๐๐) เปนอนดบสาม ปฏบตศาสนกจอยเสมอ ( = ๓.๗๓) และ เมอมปญหาลดความเครยดดวยการภาวนาและทาสมาธ ( = ๓.๗๓) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ดานผอนคลายด (Happy Relax) พบวาโดยภาพรวมดานผอนคลายด (Happy Relax) มระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๓.๘๗ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๕๖๙ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน การพกผอนหยอนใจ ไมไดทาใหความสาเรจของงานลดลง แตเปนสวนหนงในการทางานอยางมความสขมากข น ( = ๔.๑๖) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา เมอรสกเครยดทานจะหยดพกสมอง เพอใหมความพรอมในการแกปญหา ( = ๔.๐๓) ใหเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ ( = ๓.๘๒) เปนอนดบสาม ใหเวลาทางานและพกผอนอยางสมดล ( = ๓.๗๕) และ มเวลาในการทางานอดเรกทชนชอบ ( = ๓.๖๘) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ดานรางกายด (Happy Body) พบวาโดยภาพรวมดานรางกายด (Happy Body) รวมมระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๓.๘๙ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๖๒๕ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย ( = ๔.๑๒) มคาเฉลยมากทสด รองลงมา รกษาความสมดลของรางกาย กาย -ใจ และการพกผอน ( = ๓.๙๕) พกผอนอยางเพยงพอ ( = ๓.๙๐) เปนอนดบสาม ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออกาลงกาย ( = ๓.๘๖) ในภาพรวมทานพอใจตอสขภาพ รางกายของทาน ( = ๓.๘๖) และไมเกบเรองรบกวนจตใจมาครนคด ( = ๓.๖๒) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ดานสงคมด (Happy Society) พบวาโดยภาพรวมดานสงคมด (Happy Society) มระดบความสาคญมาก มคาเฉลย ( ) เทากบ ๓.๖๘ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๕๔๕ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน มเพอนหรอญาตพนองทคอย

๗๓

ชวยเหลอเวลาททานตองการ ( = ๔.๑๐) มความสขในชมชนททานอย ( = ๔.๐๐) มนใจวาชมชนททานอาศยมความปลอดภย ( = ๓.๙๘) เปนอนดบสาม ทานมบทบาทสาคญตอการพฒนาชมชนและสงคม ( = ๓ .๓๘) และ บอยคร งททานคดจะหนไปจากชมชนททานอาศย หากสามารถทาได ( = ๒.๙๕) ตามลาดบ ผลการวเคราะหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ดานการใชเงนเปน (Happy Money) พบวาโดยภาพรวมดานการใชเงนเปน (Happy Money) มระดบปานกลาง มคาเฉลย ( ) เทากบ ๓.๓๖ มสวนเบยงเบนมาตรฐาน ( ) เทากบ .๗๕๘ โดยสามารถเรยงลาดบคะแนนเฉลยจากมากไปหานอยตามเกณฑในการวเคราะหและแปลขอมลเปนรายดานดงน ยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยางเหมาะสมกบฐานะ ( = ๔.๐๓) มการจดทาบญชรายรบ-รายจาย รวมท งการจดการการเงนเปนอยางด ( = ๓.๔๓) พอใจตอสถานะทางการเงนทมอยในปจจบน ( = ๓.๑๗) เปนอนดบสาม ในปจจบนทานไมมความจาเปนตองกยมเงน ( = ๓.๑๒) และ มเงนเหลอเกบอยางสมาเสมอ ( = ๓.๐๘) ตามลาดบ

สรประดบความสขของบคลากรในองคกร ทง ๘ มต

เนองจากแตละปจจยมจานวนขอยอยไมเทากนสงผลใหคะแนนเตมทไดไมเทากน ดงน นจงตองปรบคาน าหนกใหเทากนโดยใชคาเฉลย และจากการวเคราะหเรดารกราฟ พบวาภาพรวมความสขท ง ๘ มต ของบคลากรในองคกร มคะแนนรวมเฉลย ๑๖๖.๖๒ คะแนน หรอคดเปนคาเฉลย ๓.๙๗ คะแนน ซงอยในเกณฑระดบพอใช ท งน เมอจาแนกคาคะแนนรวมเฉลย ความสขท ง ๘ มต พบวา บคลากรในองคกรน มคะแนนความสขในมตน าใจงาม (Happy Heart) สงทสด เทากบ ๔.๔๑ รองลงมาคอมตครอบครวด (Happy Family) ๔.๒๕ มตการหาความร (Happy Brain) ๔.๑๙ มตการมคณธรรม (Happy Soul) ๔.๐๒ มตผอนคลายด (Happy Relax) ๓.๘๘ มตรางกายด (Happy Body) ๓.๘๘ มตสงคมด (Happy Society) ๓.๖๘ และ มตใชเงนเปน (Happy Money) ๓.๓๖ ( รายละเอยดตาม กราฟท ๔.๒)

๗๔

กราฟท ๔.๒ ระดบความสขของบคลากรในองคกร ท ง ๘ มต

๕.๑.๒ วตถประสงคของการวจย ๒ เพอเปรยบเทยบระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ตามตวแปรปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย การศกษา ตาแหนงงาน การทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยสวนบคคลดานเพศทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ แตเมอวเคราะหเปนรายดานพบวา มความแตกตางกน ๑ ดาน คอ ความสขของบคคลากรดานรางกายด (Happy Body) โดยพบวาเพศชายมระดบความสขดานรางกายสงกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ การทดสอบสมมตฐานพบวา ภาพรวมระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตมคาความนาจะเปน (P) ทไดเทากบ .๙๐๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวา อายของพนกงานไมทาใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต โดยภาพรวมระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต มคาความนาจะเปน (P) เทากบ .๓๒๕ ซงมคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษาทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕

๗๕

เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ระดบความสขของบคคลากร ๒ ดาน คอดานรางกายด (Happy Body) และดานสงคมด (Happy Society) ทมผลจากระดบการศกษาทแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑.โดยพบวาพนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒. พนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานสงคมด (Happy Socienty) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตภาพรวม พบวา มคาความนาจะเปน (P) ทไดเทากบ .๕๓๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานตาแหนงงานทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ เมอแยกเปนรายดานแลวพบวามปจจยสวนบคคล ๒ ดานททาใหตาแหนงงานทแตกตางกนทาใหระดบความสขของบคคลากรแตกตางกน คอ ดานรางกายด (Happy Body) และดานการหาความร (Happy Brain) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑.พนกงานในระดบปฏบตการมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ และ พนกงานในตาแหนงอนๆ มความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒.พนกงานในระดบหวหนางาน/ผจดการมการหาความร (Happy Brain) มากกวาพนกงานในระดบอนๆ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๕.๑.๓. วตถประสงคของการวจย ๓: เพอศกษาความสมพนธและสรางสมการพยากรณระหวางพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ (ดานศลสกขา ดานสมาธสกขา และดานปญญาสกขา) มผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต (รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน) ผลการว เคราะหการถดถอยพห ปจจยดานพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขาทประกอบดวยศลสกขา (Sil) สมาธสขา (Smathi) และปญญาสกขา (Panya) ทมผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต โดยผวจยไดนาคาสมประสทธของตวอทธพล ( ) มาเขยนเปนสมการพยากรณระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ไดสมการพยากรณ ดงน

สมการพยากรณ Y = C + a@X๑ + a๒X๒ + a๓X๓

แทนคา Y = ๑.๙๒๓ + ๐.๐๕๒Sil + ๐.๓๐๓Smathi* + ๐.๑๕๙Panya*

หมายเหต * ระดบนยสาคญทางสถต ๐.๐๕

๗๖

โดย Y = ระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต Sil = ศลสกขา Smathi = สมาธสกขา Panya = ปญญาสกขา

พบวาปจจยดานพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขา ดานสมาธสขา (Smathi) และปญญาสกขา (Payna) มผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ทระดบนยสาคญทางสถตท ๐.๐๕ (P < ๐.๐๕) สวนดานศลสกขา (Sil) ขอมลเชงประจกษยงไมสนบสนน โดยตวแปรตนท ง ๒ ดาน คอ ดานสมาธสกขา (Smathi) และปญญาสกขา (Panya) สามารถรวมกนพยากรณระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตไดรอยละ ๔๔.๙๐ (R๒ = .๔๔๙) สวนทเหลออกรอยละ ๕๕.๑๐ เกดจากปจจยอน ๆ เมอพจารณาขนาดอทธพลทมผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตสงทสด คอดานสมาธสกขา (Beta = ๐.๔๕๘) และ ดานปญญาสกขา (Beta = .๒๔๓) ตามลาดบ เมอพจารณาคาสมประสทธของตวอทธพล ( ) แตละปจจยพบวาเมอปจจยดานสมาธ (Smathi) เพมข น ๑ หนวย จะสงผลทาใหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตเพมข น ๐.๓๐๓ หนวย ( = .๓๐๓) หรออธบายไดวา เมอพนกงานมสมาธ (Smathi) เพมข น ๑๐๐ คนจะมผลใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๓๐ คน และ เมอปจจยดานปญญา (Panya) เพมข น ๑ หนวย จะมผลทาใหระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตเพมข น ๐.๑๕๙ หนวย ( = .๑๕๙) หรออธบายไดวาเมอพนกงานมปญญา (Panya) เพมข น ๑๐๐ คน จะทาใหระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตเพมข น ๑๕ คน สรปสมมตฐานท ๑ พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน มระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน 0H = พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนมระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตไมแตกตางกน 1H = พนกงานทมปจจยสวนบคคลแตกตางกนมระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน โดยใชสถต independent-sample t-test และสถต F-Test ในการทดสอบสมมตฐาน ถาพบความแตกตางเปนรายกลมจะวเคราะหความแตกตางเปนรายคโดยการวเคราะหคาเซฟเฟ (Scheffe analysis) การทดสอบสมมตฐานพบวา ปจจยสวนบคคลดานเพศทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ แตเมอวเคราะหเปนรายดานพบวา มความแตกตางกน ๑ ดาน คอ ความสขของบคลากรดานรางกายด (Happy Body) โดยพบวาเพศชายมระดบความสขดานรางกายสงกวาเพศหญง อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕

๗๗

การทดสอบสมมตฐานพบวา ภาพรวมระดบความสขของบคลากรใน ๘ มตมคาความนาจะเปน (P) ทไดเทากบ .๙๐๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวา อายของพนกงานไมทาใหระดบความสขของบคลากรในองคกร ๘ มตแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยภาพรวมระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต มคาความนาจะเปน (P) เทากบ .๓๒๕ ซงมคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานระดบการศกษาทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ เมอแยกพจารณาเปนรายดาน พบวา ระดบความสขของบคลากร ๒ ดาน คอ ดานรางกายด (Happy Body) และดานสงคมด (Happy Society) ทมผลจากระดบการศกษาทแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑).โดยพบวาพนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒).พนกงานทจบประถมศกษาจะมความสขดานสงคมด (Happy Socienty) สงกวาพนกงานทจบปรญญาตร การทดสอบสมมตฐานของระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มตภาพรวม พบวา มคาความนาจะเปน (P) ทไดเทากบ .๕๓๓ มคามากกวาแอลฟา ( = .๐๕) จงยอมรบ จงสรปวาปจจยสวนบคคลดานตาแหนงงานทแตกตางกนไมทาใหระดบความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มตโดยรวมมความแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ เมอแยกเปนรายดานแลวพบวามปจจยสวนบคคล ๒ ดานททาใหตาแหนงงานทแตกตางกนทาใหระดบความสขของบคคลากรแตกตางกน คอ ดานรางกายด (Happy Body) และดานการหาความร (Happy Brain) อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๑).พนกงานในระดบปฏบตการมความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ และ พนกงานในตาแหนงอนๆ มความสขดานรางกายด (Happy Body) สงกวาพนกงานทเปนหวหนางาน/ผจดการ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ ๒).พนกงานในระดบหวหนางาน/ผจดการมการหาความร (Happy Brain) มากกวาพนกงานในระดบอนๆ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ สรปสมมตฐานท ๒ พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต โดยใชสถตการวเคราะหการถดถอยเชงพหวธ Enter (Enter Regression Analysis) 0H = พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา ไมสงผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต 1H = พฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสกขา สงผลตอระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต

๗๘

ในการวจยคร งน ผวจยไดใชตวแปรอสระ (Independent Variable) ๓ ตวคอ ศลสกขา (Sil) สมาธส กขา (Smathi) และ ปญ ญ าส กขา (Payya) เพ อท าการพยากรณ ต วแปรตาม (Dependent Variable) คอ ระดบความสขของบคคลากรใน ๘ มต ผ ว จ ย ใช สถต ก ารถดถอย เช งพห (Multiple Regression Analysis) เพ อทดสอบสมมตฐาน โดยไดคาความนาจะเปน (P) เทากบ .๐๐๐ ทมคานอยกวาหรอเทากบคานยสาคญทางสถต ( ) เทากบ .๐๕ จงปฏเสธ และยอมรบ แสดงวาพฤตกรรมบคคลตามหลกไตรสขา มผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ ในภาพรวมพบวา การประพฤตตามหลกไตรสขาในดานศลสกขา ขอมลเชงประจกษยงไมสนบสนนในเรองของระดบความสขท ง ๘ มต ของบคลากรในองคกร สวนการประพฤตตามหลก ไตรสขาดานสมาธสกขาและดานปญญาสกขาสงผลตอระดบความสขท ง ๘ มต ของบคลากรในองคกร

๕.๒ อภปรายผลการวจย ผเขยนอภปรายผลการวจยตามวตถประสงคของการวจย ดงน ๕.๒ .๑ พฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการไดแก ศล สมาธ และปญญา ของบคลากรในองคกรเอกชน จากผลการวจยทพบวา โดยเฉลย บคลากรในองคกรเอกชนมพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการในระดบไมเทากน โดยจะมพฤตกรรมดานศลและปญญามากทสด มคาเฉลยเทากบ ๔.๑๔ และ ๔.๑๓ ตามลาดบ แตจะมพฤตกรรมดานสมาธนอยทสด เทากบ ๓.๘๕ สอดคลองกบงานวจยของพระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบคา)๑ ไดทาการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวดตากฟา อาเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค พบวา โดยภาพรวมอยในระดบมาก มคาเฉลยเทากบ ๔.๒๔ เมอพจารณาเปนรายดานพบวามคาเฉลยมากทกดาน ผลการเปรยบเทยบการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ซงแยกตามปจจยสวนบคคล พบวา กลมตวอยางทมวฒการศกษาทางเปรยญธรรมตางกน มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา กรณศกษาวดตากฟา โดยภาพรวมแตกตางกน มนยสาคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ และสอดคลองกบงานวจยของ เอกพงษ หาญกาจร ไดทาการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาวทยาลยสงฆนครสวรรค ผลการวจยพบวา ความคดเหนของบคลากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาในวทยาลยสงฆนครสวรรค อยในระดบมาก เมอเปรยบเทยบความคดเหนของบคลากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลก ไตรสกขา พบวาบคลากรทมสถานภาพ ตาแหนง และอายการปฏบตงานตางกน มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยไมแตกตางกน สวนบคลากรทมเพศและอายตางกนมความคด เหนตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .๐๕ และสอดคลองกบงานวจยของ พระมหาศภกจ สภกจโจ (ภกดแสน)๒ ไดทาการวจยเรอง การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาศนยการ ๑ พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบคา), “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา”, หนา ๑-๒. ๒ พระมหาศภกจ สภกจโจ, “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน”, หนา ก.

๗๙

เรยนชมชน อาเภอพล จงหวดขอนแกน ผลการวจยพบวา ความคดเหนของประชากรตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขาของศนยการเรยนชมชน อาเภอพล จงหวดขอนแกน โดยรวมอยในระดบมาก ( = ๓.๘๘) เมอจาแนกเปนรายดาน พบวา นกเรยน คร อาจารย และเจาหนาท มความคดเหนตอการพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา ทมคาเฉลยสงสด ( = ๓.๙๔) ในดานศล (การฝกฝนพฒนาดานพฤตกรรม) สวนทมคาเฉลยตาสด ( = ๓.๘๒) ดานปญญา (การพฒนาปญญา), ตามลาดบ เหตทเปนเชนน เพราะอาจเกดจากการทคนทวไปรบรศลและประพฤตปฏบตรกษาศล ๕ ไดในชวตประจาวน และสามารถหาความร เพอเสรมสรางปญญาไดงายซงคนทวสามารถหาความรไดงายข น เนองจากมอปกรณตาง ๆ เชน สมารทโฟน ทสามารถเขาถงแหลงความรตางๆไดงายข นในทกสถานท และเวลา เชน เวลาอยบนรถยนตขณะเดนทาง แตการเขาถงสมาธน น จะตองไดรบการฝกฝน และใชเวลากบมน และอาจตองหาโอกาสในการไปเรยนร เชน การเขาอบรมฝกสมาธ ทอาจตองใชเวลา ๑ - ๗ วน ซงบคลากรทสนใจเขาอบรม จะตองขอลางาน ซงเปนเรองยากข น สอดคลองกบงานวจยของ สมานพ ศวารตน (๒๕๖๐)๓ ซงจากการศกษาเรองการพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขาพบวาการพฒนาตนตามไตรสกขา เปนการฝกปฏบตเพอชวตทดงาม การฝกตนใหเจรญงอกงามเชนน เปนหนทางทนาเขาเหลาน นเขาสอสรภาพทางจตและเกดสนตสขอยางแทจรง การเรยนรหรอกระบวนการฝกปฏบตททาใหคณภาพทดมาจากการประยกตใชหลก “ไตรสกขา” ในขณะทการดาเนนชวตทดทถกตองมาจากการปฏบตตามหลกมรรค ดงน น คณคาของการปฏบตตามหลกไตรสกขาและมรรคจะกอใหเกดปญญา อนสวนผลใหบคคลประสบผลสาเรจท งในดานครอบครว การทางานและสงคม และสอดคลองกบงานวจยของ จงกร ปาทา และ ทชชวฒน เหลาสวรรณ๔ ไดทาการวจยเรอง การศกษาความสมพนธระหวางการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน ความสมพนธระหวางในการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยสาคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตาม สมมตฐานทต งไวโดยมความสมพนธอยในระดบสงมาก การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา ดานสมาธ และดานปญญา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยสาคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทต งไวโดยดานศลและดานสมาธมความสมพนธอยในระดบสง สวนดานปญญามความสมพนธอยในระดบสงมาก และขดแยงกบงานวจยของจงกร ปาทา และ ทชชวฒน เหลาสวรรณในดานศล ทมความสมพนธเชงบวกแตผลการวจยของผวจยพบวาดานศลสกขา ขอมลเชงประจกษยงไมสนบสนนผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ไดแก รางกายด ผอนคลายด น าใจงาม การมคณธรรม ครอบครวด สงคมด การหาความร และการใชเงนเปน

๓ สมานพ ศวารตน, “การพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขา, หนา ก. ๔ จงกร ปาทา, วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร , หนา ๑๐๓-๑๑๔.

๘๐

๕.๒.๒ ระดบความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ๘ มต จากผลการวจยทพบวา โดยเฉลย บคลากรในองคกรเอกชนมระดบความสข ๘ ประการในระดบไมเทากน โดยจะมความสขดานน าใจงาม (HAPPY HEART) มากทสด (๔.๔๑) รองลงมา ไดแก ดานครอบครวทด (HAPPY FAMILY) (๔.๒๕) ดานการหาความร (HAPPY BRAIN) (๔.๑๙) ดานการมคณธรรม (HAPPY SOUL) (๔.๐๒) ดานการผอนคลาย (HAPPY RELAX) (๓.๘๘) ดานสขภาพด (HAPPY BODY) (๓.๘๘) ดานสงคมด (HAPPY SOCIETY) (๓.๖๘) และดานใชเงนเปน (HAPPY MONEY) (๓.๓๖) ตามลาดบ สาเหตทบคลากรมระดบความสขดาน “ใชเงนเปน” ตาทสดอาจเนองมาจาก ชวง ๒ ปทผานมาสภาพเศรษฐกจไทยไมคอยเตบโตในขณะทคาครองชพสงข นประกอบกบบคลกรมคานยมทจะตองมรถยนต และการบรโภคสงฟมเฟอยตางๆ เพอการยอมรบจากสงคม บคลากรจงใชจายเงนมากข น แตรายไดเทาเดม จงมระดบความสขดาน “ใชเงนเปน” ตาทสด นอกจากน บคลากรบางรายมทกษะทางบรหารเงนในระดบตา เชน การกอหน ทาไดงาย มการโฆษณาสงเสรมการใชผอนชาระนาน ดอกเบ ยตา เพอการใชจาย เพอบรโภคสงฟมเฟอย จงตองรบภาระหน และจายดอกเบ ยสนเชอ จงยงจงมระดบความสขดาน “ใชเงนเปน” ตามากสอดคลองกบงานวจยของ สมคด ปนทอง (๒๕๕๖) ทไดทาการวจยเรองรปแบบการจดการการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข เกยวกบระดบลกจางเมอสอบถามถงความเพยงพอของรายได ผตอบแบบสอบถามสวนใหญ มรายไดแบบพอเพยงแตไมเหลอเกบ การแสวงหาความสขตามกระแสทนนยมจงกอปญหาใหกบตนเองและสงคมอยางทเหนในปจจบน ดงท พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต อธบายวา ความสขของคนยคน อยท เสพบรโภค อยทการไดปรนเปรอผสสะดานความรสก ใหตาไดดสงสวยงาม ชอบใจ หไดยนเสยงไพเราะ ล นไดล มรสอรอย แลวกมความสข กลมทถกอทธพลของกระแสบรโภคนยมครอบงาไดงาย ๕.๒.๓ ความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการและระดบความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ๘ มต จากผลการวจยทพบวา ในภาพรวมพบวา การประพฤตตามหลกไตรสขาดานศลไมสงผลตอความสขดานใดๆ สวนการประพฤตตามหลกไตรสขาดานสมาธและดานปญญาสงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต สอดคลองกบงานวจยของ จงกร ปาทา และ ทชชวฒน เหลาสวรรณ ไดทาการวจยเรอง การศกษาความสมพนธระหวางการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน ความสมพนธระหวางในการปฏบตตนตามหลกไตรสกขากบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยสาคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตาม สมมตฐานทต งไวโดยมความสมพนธอยในระดบสงมาก การปฏบตตนตามหลกไตรสกขา ดานสมาธ และดานปญญา มความสมพนธเชงบวกกบการปฏบตงานของเจาหนาทตารวจจราจร สถานตารวจภธรเมองขอนแกน อยางมนยสาคญทางสถต ๐.๐๕ จงเปนไปตามสมมตฐานทต งไวโดยดานศลและดานสมาธมความสมพนธอยในระดบสง สวนดานปญญามความสมพนธอยในระดบสงมาก แมวาจากผลการวจยน ทพบวา การประพฤตตามหลกไตรสขาดานศลไมสงผลตอความสขดานใดๆ แตการสนบสนนและโนม

๘๑

นาวใหบคลากรรกษาศล ๕ เปนประจา จะเปนการลดเหตแหงทกขทเกดจากการประพฤตทละเมด ศล ๕ ซงสามารถอธบายไดดงน ศลขอท ๑ เวนจากการฆาสตว ประกอบดวยองค ๕ คอ - สตว (บคลากรคนอน) น นมชวต - รอยวาสตว (บคลากรคนอน) น นมชวต - มจตคดจะฆาหรอทารายสตว (บคลากรคนอน) น น - มความพยายามฆาหรอทารายสตว (บคลากรคนอน) น น - สตว (บคลากรคนอน) ตายหรอถกทารายดวยความพยายามน น ถารกษาศล ขอท ๑ แลวจะไดประโยชน ไดแก บคคลน นจะเปนผออนโยน จงเปนทรกของคนอน สงผลใหไมเกดความแตกแยกในองคกร ศลขอท ๒ เวนจากการลกทรพยดวยตนเองหรอใชผอนรก ประกอบดวยองค ๕คอ - ทรพยหรอสงของน นมเจาของหวงแหน - รอยวาทรพยน นมเจาของหวงแหน - มจตคดจะลกทรพยน น - มความพยายามลกทรพยน น - ลกทรพยไดดวยความพยายามน น ถารกษาศลขอท ๒ แลว จะไดประโยชน ไดแก บคคลน นจะเปนทรกของคนอน สงผลใหไมเกดการทะเลาะแวงหรอความแตกแยกในองคกร ศลขอท ๓ เวนจากการประพฤตผดในกาม ตองประกอบดวยองค ๔ คอ - หญงหรอชายทไมควรละเมด คอ หญงทไมใชภรรยา หรอชายทไมใชสามของตน - หญงหรอชายทอยปกครองของบดา มารดา หรอกรณทบพพการ เสยชวต แตมผปกครองอนดแลอย เชน ลง ปา นา อา ป ยา ตา ยาย เปนตน - มจตคดจะเสพเมถน - ประกอบกจในการเสพเมถน - ยงอวยวะเพศใหถงกน ถารกษาศลขอท ๓ แลว จะไดประโยชน ไดแก บคคลน นจะไมเกดการทะเลาะแวงเรองชสาวกบคนในองคกร ศลขอท ๔ เวนจากการพดเทจ ตองประกอบดวยองค ๔ คอ - เรองน นไมจรง - มจตคดจะพดใหคลาดเคลอนไปจากความจรง - พยายามทจะพดใหคลาดเคลอนไปจากความจรง - คนฟงเขาใจความหมายตามทพดน น ถารกษาศลขอท ๔ แลว จะไดประโยชน ดงน บคคลน นจะเปนทรกของคนอนและการปลอยขาวลอตาง ๆ จะลดลง สงผลใหไมเกดการทะเลาะเบาะแวงหรอความแตกแยกในองคกร ศลขอท ๕ เวนจากการดมน าเมา รวมถงสงเสพตดใหโทษทกชนด ตองประกอบดวย องค ๔ คอ

๘๒

- น าทดมเปนน าเมา (รวมถงสงเสพตดทกชนด) - มจตคดจะดม (เสพ) - พยายามดม (เสพ) - น าเมาหรอสงทเสพน นลวงพนลาคอลงไป ผลจากการดมสราและสงเสพตดใหโทษ ดงน ทรพยถกทาลายเกดววาทบาดหมางเปนบอเกดแหงโรค และปญญาเสอมถอยหรอพการทางปญญา ถารกษาศลขอท ๕ แลว จะไดประโยชน ดงน บคคลน นจะรกจการอดต อนาคต ปจจบนไดรวดเรวมสตต งมนทกเมอมปญญาด มความรมากมแตคนนบถอ พดแตความสตยซอตรงไมมวเมาในอบายมข ไมประมาทไมมความรษยาและชงดชงเดน ไมพดสอเสยดใครไมพดหยาบไมพดเพอเจอ ไรประโยชน และฉลาดรในสงทเปนประโยชนและในสงทเปนโทษ ดงน บคคลน นจะเปนทรกของคนอนและการปลอยขาวลอตางๆจะลดลง สงผลใหไมเกดการทะเลาะแวงหรอความแตกแยกในองคกร ดงน น การรกษาศล ๕ จะชวยลดเหตแหงทกข ซงเปนฐานของการประพฤตตามหลก ไตรสขาดานสมาธและดานปญญา ซงจะสงผลใหบคคลน นเกดความสขตอไป พระมหาศภกจ สภกจโจ๕ ศลในทางพทธศาสนาไมใชเพยงแตการเวนจากการเบยดเบยนกนทางกาย วาจาเทาน น การพฒนาศล กคอ การพฒนาการอยรวมกนในสงคมดวยด อยางเก อกลเปนประโยชน และมอาชพทถกตอง ผลการวจยพบวา ควรจดฝกอบรมเปนประจาดานธรรมะ การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกพทธศาสนาเปนกระบวนการทสาคญในการพฒนาบคคลแบบบรณาการโดยเฉพาะศล เปรยบเสมอนเครองมอทใชในการฝกพฤตกรรมของบคลากรใหมระเบยบวนยเพราะวาวนยน นเปนตวจดเตรยมชวตใหอยในสภาพทเอ อตอการพฒนาการศกษาและพฒนามนษยดวยการจดระเบยบชวตและจดระเบยบการอยรวมกนในสงคม การประพฤตตามหลกไตรสขาดานสมาธและปญญาสงผลตอระดบความสขของบคลากรใน ๘ มต ไดแก ไดแก รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด (Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหาความร (Happy Brain) และใชเงนเปน (Happy Money) อาจเนองมาจากพนกงานในองคกรมความมงมน ต งใจและอดทนในการปฏบตหนาท มการแกไขปญหาโดยใชสต สามารถคดแกไขปญหาโดยมวฒนธรรมองคกรทใชเหตผลในการตดสนใจ และประยกตหลกธรรมคาสอนของศาสนามาใชในการดาเนนชวต สอดคลองกบงานวจยของ สมานพ ศวารตน (๒๕๖๐)๖ ซงจากการศกษาเรองการพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขาพบวาการพฒนาตนตามไตรสกขา เปนการฝกปฏบตเพอชวตทดงาม การฝกตนใหเจรญงอกงามเชนน เปนหนทางทนาเขาเหลาน นเขาสอสรภาพทางจตและเกดสนตสขอยางแทจรง การเรยนรหรอกระบวนการฝกปฏบตททาใหคณภาพทดมาจากการประยกตใชหลก “ไตรสกขา” คณคาของการปฏบตตามหลกไตรสกขาจะกอใหเกดปญญา อนสงผลใหบคคลประสบผลสาเรจท งในดานครอบครว การทางานและสงคม และสอดคลองกบงานวจยของศศธร เหลาเทง

๕ พระมหาศภกจ สภกจโจ, “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษาศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดขอนแกน”, หนา ก. ๖ สมานพ ศวารตน, การพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขา, หนา ๓๖-๔๘.

๘๓

และ วโรจน เจษฎาลกษณ ทไดทาการวจยเรอง อทธพลของกจกรรมสรางสขในองคกรตามแนวทางความสข ๘ ประการทมตอความสขในการทางาน ประสทธภาพการทางาน และความต งใจในการลาออกของพนกงานบรษทเอกชน ผลการวจยพบวา กจกรรมสรางสขในองคกรตามแนวทางความสข ๘ ประการมอทธพลทางบวกตอความสขในการทางานกจกรรม Happy Body (สขภาพด), Happy Heart(น า ใจ ง าม ) , Happy Relax (ผ อ น ค ล าย ) , Happy Brain (ห าค ว าม ร ) , Happy Soul (มคณธรรม), Happy Money (ใชเงนเปน), Happy Family (ครอบครวทด) และHappy Society (สงคมด) ความสขในการทางานมอทธพลทางบวกตอประสทธภาพในการทางานความสขในการทางาน

๕.๓ ขอเสนอแนะ ๕.๓.๑ ขอเสนอแนะ จากขอสรปทวา การประพฤตตามหลกไตรสขาท ง ๓ ดานจะกอใหเกดความสขครบท ง ๘ ดาน ดงน นองคกรควรกาหนดนโยบายและหาวธการกระตนใหบคลากรประพฤตตามหลกไตรสขาท ง ๓ ดาน เชน การจดหลกสตรการอบรมทมหวขอดงน ศล ๕ คออะไร และเราจะไดประโยชนจากการรกษาศล ๕ อยางไร - ประโยชนของการฝกสมาธ - วธการฝกสมาธ - เทคนคการเรยนรดวยตวเอง ๕.๓.๒ ประโยชนทไดรบจากการวจย ๕.๓.๒.๑ ประโยชนส าหรบการตอยอดองคความร - เขาใจความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการและระดบความสขของบคลากรในองคกรเอกชน ๘ มต โดยเขาใจวา การประพฤตตามหลกไตรสกขาดานสมาธและดานปญญาสงผลตอความสข ๘ มต - แมวาจากผลการวจยน ทพบวา การประพฤตตามหลกไตรสกขาดานศลไมสงผลตอความสขดานใด ๆ แตการรกษาศล ๕ เปนประจา จะเปนการลดเหตแหงทกขทเกดจากการประพฤตทละเมดศล ๕ ซงเปนฐานของการประพฤตตามหลกไตรสกขาดานสมาธและดานปญญา ซงจะสงผลใหบคคลน นเกดความสขดงทกลาวไวในยอหนากอนหนา ๕.๓.๒.๒ ประโยชนส าหรบการบรหารองคกร - องคกรสามารถนาตวช วดจากงานวจยน ไปวดพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ ไดแก ศล สมาธ และปญญาของบคลากรของตน เพอทาใหทราบลกษณะทางจตของบคลากรวามแนวโนมทจะสรางปญหา (ผทมระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการในระดบตากวาคาเฉลย) หรอมศกยภาพการทางานสง (ผทมระดบพฤตกรรมตามหลกไตรสกขา ๓ ประการ ในระดบสงเกนกวาคาเฉลย) - องคกรสามารถนาตวช วดจากงานวจยน ไปวดความสขของบคคลากรในองคกร ๘ มต ไดแก รางกายด (Happy Body) ผอนคลายด (Happy Relax) น าใจงาม (Happy Heart) การมคณธรรม (Happy Soul) ครอบครวด (Happy Family) สงคมด (Happy Society) การหา

๘๔

ความร (Happy Brain)และใชเงนเปน (Happy Money)เพอทาใหทราบลกษณะทางจตของบคลากรวามแนวโนมทจะสรางปญหาและอาจลาออกจากองคกร (ผทมระดบความสข๘มตในระดบตากวาคาเฉลย) หรอมศกยภาพการทางานสงและซอสตยตอองคกร (ผทมระดบความสข๘มตในระดบสงเกนกวาคาเฉลย) - แมวาจากผลการวจยน ทพบวา การประพฤตตามหลกไตรสขาดานศลไมสงผลตอความสขดานใดๆ แตการสนบสนนและโนมนาวใหบคลากรรกษาศล ๕ เปนประจา จะเปนการลดเหตแหงทกขทเกดจากการประพฤตทละเมดศล ๕ เชน รกษาศลขอท ๑ แลว ไดประโยชน ไดแก บคคลน นจะเปนผออนโยน จงเปนเปนทรกของคนอน สงผลใหไมเกดความแตกแยกหรอการทะเลาะเบาะแวงในองคกร ดงน น การรกษาศล ๕ จะชวยลดเหตแหงทกข ซงเปนฐานของการประพฤตตามหลกไตรสขาดานสมาธและดานปญญา ซงจะสงผลใหบคคลน นเกดความสขตอไป รงนภา ชณหวรชย ศลในทางพทธศาสนาไมใชเพยงแตการเวนจากการเบยดเบยนกนทางกาย วาจาเทาน น การพฒนาศล กคอ การพฒนาการอยรวมกนในสงคมดวยด อยางเก อกลเปนประโยชน และมอาชพทถกตอง ผลวจยพบวา ควรฝกอบรมเปนประจาดานธรรมะ การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกพทธศาสนาเปนกระบวนการทสาคญในการพฒนาบคคลแบบบรณาการโดยเฉพาะศล เปรยบเสมอนเครองมอทใชในการฝกพฤตกรรมของบคลากรใหมระเบยบวนยเพราะวาวนยน นเปนตวจดเตรยมชวตใหอยในสภาพทเอ อตอการพฒนาการศกษาและพฒนามนษยดวยการจดระเบยบชวตและจดระเบยบการอยรวมกนในสงคม - หากบคคลน นประพฤตตามหลกไตรสขาดานสมาธและดานปญญา จะมความสขครบท ง ๘ ดาน ดงน นจงสรปไดวา การประพฤตตามหลกไตรสขาดงกลาวจะกอใหเกดความสขครบท ง ๘ ดานซงจะสงผลใหบคลากรมความสขในการทางาน ทางานอยางมประสทธภาพมากข น สอดคลองกบงานวจยของ สรางค โควตระกล ทวาเมอบคลากรมความตองการอยากพฒนาตนเองและงานของตน และอตราการลาออกและการขาดงานลดลง ซงจะสงผลใหผลการดาเนนการขององคกรในภาพรวมดข น

๘๕

บรรณานกรม ๑. ภาษาไทย : ก. ขอมลปฐมภม มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๓๙.

ข. ขอมลทตยภม

(๑) หนงสอ : พระธรรมปฏก (ป.อ. ปยตโต). ไตรลกษณ. กรงเทพมหานคร: ธรรมสภา, ๒๕๔๑. พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต). พจนานกรมพทธศาสน ฉบบประมวลศพท. พมพครงท ๑๕. กรงเทพมหานคร: โรงพมพบรษทสหธรรมกจ ากด, ๒๕๕๓. . พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม. พมพครงท ๑๖ กรงเทพมหานคร: เอส. อาร. พรนตงแมสโปรดกส, ๒๕๕๑. พทธทาสภกข, ความสขสามระดบ. พมพครงท ๒. กรงเทพมหานคร: สขภาพใจ, ๒๕๔๒. ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.๒๕๔๒. กรงเทพมหานคร: นานมบคสพบลเคชน, ๒๕๔๒. วณป นประทบ และคณะ. รวมตวชวดเกยวกบความอย เยนเปนสข. กรงเทพมหานคร: ธนรชการพมพ, ๒๕๔๘. สมเดจพระพทธโฆษาจารย (ป.อ. ปยตโต). พทธธรรม ฉบบปรบขยาย. ส านกพมพเพทแอนดโฮม, ๒๕๕๙.

(๒) วารสาร บทความ : จงกร ปาทา. วารสารสนตศกษาปรทรรศน มจร. ปท ๓ ฉบบท ๑, ๒๕๕๘. นสรา นามเดช และคณะ. ความสขของนกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร. รายงานการวจย. วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสระบร, ๒๕๔๙. โฉมนภา บญธรรม. วารสารวชาการการตลาดและการจดการ มหาวทยาลยเทคโนโลย ราชมงคลธญบร. ปท ๒ ฉบบท ๒ ๒๕๕๘. รชนกร ยณยโชตมา และคณะ. การส ารวจความสขของบคลากร แผนกพยาบาลอบตเหต และเวชกรรมฉกเฉนโรงพยาบาลพระมงกฎเกลา. วารสารพยาบาลทหารบก, ปท ๑๕ ฉบบท ๒ พฤษภาคม–สงหาคม, ๒๕๕๗. วรางคณา โสมะนนทน และคณะ. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยนของคณลกษณะนสตตาม หลกไตรสกขา. สทธปรทศน. ปท ๓๐ ฉบบท ๙๔, เมษายน-มถนายน ๒๕๕๙.

๘๖

ศศธร เหลาเทง และคณะ. อทธพลของกจกรรมสรางสขในองคกร ตามแนวทางความสข ๘ ประการ ทมตอความสขในการท างาน ประสทธภาพการท างาน และความตงใจในการลาออกของ พนกงานบรษทเอกชน. มนษยศาสตร สงคมศาสตร และศลปะ. ปท ๗ ฉบบท ๒, พฤษภาคม–สงหาคม ๒๕๕๖. สมานพ ศวารตน. การพฒนาคณภาพชวตดวยไตรสกขา. วารสารสถาบนวชาการปองกนประเทศ. ปท ๘ ฉบบท ๑, มกราคม-เมษายน ๒๕๖๐. สมคด ปนทอง. รปแบบการจดการการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข. รายงานวจย. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร: ส านกหอสมด, ๒๕๕๖. อภชาต นลภาทย และคณะ. ความสขในการท างานกบสมรรถนะขาราชการคร กรงเทพมหานคร สงกดส านกงานเขตบางพลด. วารสารบทความวจย, เลมท ๔ ฉบบท ๑, กรกฎาคม- ธนวาคม ๒๕๕๖. อนเออ สงหค า. กระบวนการและผลของการสรางเสรมสขภาวะองครวมวถพทธ. วารสารสมาคมนกวจย. ปท ๑๙ ฉบบท ๑, มกราคม-เมษายน ๒๕๕๗. (๓) วทยานพนธ : นครสวรรค”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณ- ราชวทยาลย, ๒๕๕๔. บญเรอน เฑยรทอง. “การพฒนารปแบบการบรหารโรงเรยนทมคณภาพตามหลกธรรมาภบาลเชง พทธแบบไตรสกขา”. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการพฒนา. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา, ๒๕๕๙. พระครวรญาณสนทร (จรนทร อาบค า). “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษา วดตากฟา อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๔. พระมหาศภกจ สภกจโจ (ภกดแสน). “การพฒนาทรพยากรมนษยตามหลกไตรสกขา: กรณศกษา ศนยการเรยนชมชน อ าเภอพล จงหวดแขนแกน”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๓. มทธนา ไชยชนะ. “ผลการใชบทเรยนส าเรจรปเรองไตรสกขาตามแนวคดของพระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) กรณศกษา: นกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนพระต าหนก สวนกหลาบ”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๕. สมคด ปนทอง.“ศกษารปแบการจดการกฬาแหงประเทศไทยใหเปนองคกรแหงความสข”. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, ๒๕๕๖. อาทตยา สขมาก. “การพฒนาคณภาพชวตผสงอายตามหลกไตรสกขา: กรณศกษา สถานสงเคราะห คนชราเฉลมราชกมาร (หลวงพอเปนอปถมภ)”. วทยานพนธพทธศาสตรมหาบณฑต. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรราชวทยาลย, ๒๕๕๘.

๘๗

๒. ภาษาองกฤษ (II) Books: Bluestone, I. Implementing quality of work life programs. Manag3ement Review. 5 (7). 1977. Delamotte, Y. and Takezawa, I. Quality of Work Life in International Perspective. Genava: International Labour Office, 1984. Diener, E., & Oishi, S., Are Scandinavians Happier the Asian: Issues in Comparing Nations on Subjective Well-being, [Online] Available From: http://www.psych. uiuc.edu/ediener/hottopic/diener-Oishi.pdf [2004]. Merton, H. C. ALook at Factors Affecting the Quality of Working Life. Monthly Labour Review, 9 (12), 1977. Warr, P., Work. Happiness, and Unhappiness. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, 2007. Wittmann, P., A Guide to Happiness for the Third Millennium. Chiang Mai: Sangsilp. Printing, 2003.

๘๘

ภาคผนวก ก รายนามผเชยวชาญทตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

๘๙

รายนามผเชยวชาญทตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย

๑. พระมหาสม กลยาโณ, ดร. อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๒. รศ. ดร.เมธาว อตมธรรมานภาพ อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๓. ผศ. ดร.ประยร สยะใจ อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๔. ผศ. ดร.สาระ มขด อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๕. ดร.วชดา ฐตโชตรตนา อาจารยประจ า มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๙๐

ภาคผนวก ข แบบสอบถาม

๙๑

แบบสอบถามเพอการวจย เรอง การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสขาและความสข

ของบคลากรในองคกรเอกชน ************************

ค าชแจง

การวจยครงนมวตถประสงคเพอท าการศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสขาและความสขของบคคลากรในองคกรเอกชนอนจะเปนประโยชน สามารถใชเปนแนวทางในการบรหารงานในองคกร

แบบสอบถามในงานวจยน แบงเปน ๓ ตอน ดงน คอ

ตอนท ๑ แบบสอบถามเกยวกบคณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ตอนท ๒ แบบสอบถามทใชวดระดบความสขของบคคลากรในองคกร

ตอนท ๓ แบบสอบถามเกยวกบ พฤตกรรมตามหลกไตรสขา

ขอมลจากแบบสอบถามของทาน ผศกษาวจยจะถอวาเปนความลบทสด และไมมผล กระทบกระเทอนตอการบรหารจดการในองคกรของทานแตอยางใด

(เมอทานตอบแบบสอบถามเสรจแลว กรณาตรวจดอกครงวา ทานไดตอบแบบสอบถามครบทกขอแลวหรอยง แบบสอบถามของทานทตอบทกขอเทานน จะเปนแบบสอบถามทสมบรณเปนประโยชนและใชไดกบงานวจยน)

ขอขอบพระคณทกทานทเมตตาอนเคราะหกรอกขอมล นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ

นสตระดบปรญญาโท สาขาวชาชวตและความตาย บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

๙๒

แบบสอบถามเพอการวจย

เรอง การศกษาความสมพนธระหวางพฤตกรรมตามหลกไตรสขาและความสข ของบคลากรในองคกรเอกชน

ตอนท ๑ คณลกษณะทวไปของผตอบแบบสอบถาม

ค าชแจง โปรดเขยนเครองหมาย ลงใน หนาขอความตามสภาพทเปนจรงเกยวกบผตอบแบบสอบถาม

สวนท ๑ สถานภาพ

๑. เพศ (๑) ชาย (๒) หญง

๒. อาย (๑) ไมถง ๒๐ ป (๒) ๒๐-๓๐ ป (๓) ๓๑-๔๐ ป

(๔) ๔๑-๕๐ ป (๕) ๕๑-๖๐ (๖) ๖๑ ปขนไป

๓. ระดบการศกษา (๑) ประถมศกษา (๒) มธยมศกษา (๓) ปรญญาตร (๔) สงกวาปรญญาตร (๕) อนๆ (โปรดระบ) .........................................

๔. ระดบต าแหนงงาน (๑) ระดบปฏบตการ (๒) หวหนางาน / แผนก / ฝาย / ผจดการขนไป (๓) อนๆ (โปรดระบ) .........................................

๙๓

ตอนท ๒ แบบสอบถามทใชวดระดบความสขของบคคลากรในองคกร

ค าชแจง: กรณาเขยนเครองหมาย √ ลงในชองขวามอทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหน เหน ดวย

อยางยง (๕)

เหนดวย

(๔)

เฉย ๆ

(๓)

ไมเหนดวย

(๒)

ไมเหน ดวย

อยางยง (๑)

Happy Body

๑. ในภาพรวม ทานพอใจตอสขภาพ รางกายของทาน

๒. ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออกก าลงกาย

๓. ทานทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย

๔. ทานพกผอนอยางเพยงพอ ๕. ทานไมเกบเรองรบกวนจตใจมาครนคด ๖. ทานรกษาความสมดลของสขภาพ กาย-ใจ

และการพกผอน

Happy Heart

๑. ทานมเพอนรวมงานคอยใหความชวยเหลอทานเสมอ

๒. ทานพรอมเสมอทจะชวยเหลอเพอนรวมงาน โดยไมตองมการรองขอ

๓. ทานใหความรก และเอออาทรตอสมาชกในครอบครว

๔. เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจ ไมตร ตอกนมความส าคญมาก กวาแขงขนกน

๕. ทานหลกเลยงความขดแยงทอาจเกดขนในการท างาน

๙๔

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหน เหน ดวย

อยางยง (๕)

เหนดวย

(๔)

เฉย ๆ

(๓)

ไมเหนดวย

(๒)

ไมเหน ดวย

อยางยง (๑)

๖. ทานมงสรางความสขในครอบครว โดยหลกเลยงความขดแยง

Happy Money

๑. ทานพอใจตอสถานะทางการเงนทมอยในปจจบน

๒. ทานมเงนเหลอเกบอยางสม าเสมอ ๓. ในปจจบนทานไมมความจ าเปนตองกยม

เงน

๔. ทานมการจดท าบญชรายรบ-รายจาย รวมทงการจดการการเงนเปนอยางด

๕. ทานยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยางเหมาะสมกบฐานะ

Happy Relax

๑. ทานใหเวลาท างานและพกผอนอยางสมดล

๒. ทานใชเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ ๓. ทานมเวลาในการท างานอดเรกทชนชอบ ๔. เมอทานรสกเครยด ทานจะหยดพกสมอง

เพอใหตนมความพรอมในการแกไขปญหา

๕. การพกผอนหยอนใจ ไมไดท าใหความ ส าเรจของงานลดลง แตเปนสวนหนงในการท างานอยางมความสข

Happy Brain

๑. ทานเชอวาการเรยนรของมนษยไมมวนสนสด

๙๕

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหน เหน ดวย

อยางยง (๕)

เหนดวย

(๔)

เฉย ๆ

(๓)

ไมเหนดวย

(๒)

ไมเหน ดวย

อยางยง (๑)

๒. ทานพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ เพอความกวาหนาในอาชพ

๓. ทานหาความรเพมเตมอยางสม าเสมอ ๔. ทานจายเงนเพอหาความรเพมเตม ใน

การสรางความมนคงในอาชพ

๕. ทานพรอมจะแลกเปลยน เรยนรกบเพอนรวมงาน

Happy Soul

๑. ทานไปปฏบตศาสนกจอยเสมอ ๒. ทานเหนวาความซอสตยส าคญตอความ

กาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต

๓. ทานใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฏบตจรงในชวต

๔. เมอทานมปญหาทานลดความเครยดดวยการภาวนาและท าสมาธ

๕. หลกศาสนาททาน ยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ

Happy Soul

๑. ทานไปปฏบตศาสนกจอยเสมอ ๒. ทานเหนวาความซอสตยส าคญตอความ

กาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต

๓. ทานใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฏบตจรงในชวต

๔. เมอทานมปญหาทานลดความเครยดดวยการภาวนาและท าสมาธ

๙๖

ขอท ขอค าถาม

ระดบความคดเหน เหน ดวย

อยางยง (๕)

เหนดวย

(๔)

เฉย ๆ

(๓)

ไมเหนดวย

(๒)

ไมเหน ดวย

อยางยง (๑)

๕. หลกศาสนาททาน ยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ

Happy Family

๑. ทานมครอบครวทอบอน ซงมผลตอก าลง ใจในการท างาน

๒. ทานจดสรรภาระงานไดอยางสมดล ไมกระทบตอครอบครว

๓. เมอทานมปญหา คนในครอบครวจะมสวนรบรและชวยใหค าปรกษา

๔. สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน ๕. เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแก

ปญหา และใหก าลงใจซงกนและกน

Happy Society

๑. ทานมเพอนหรอญาตพนองทคอยชวย เหลอเวลาททานตองการ

๒. ทานมความสขในชมชนทอาศยอย ๓. ทานมนใจวาชมชนททานอาศยมความ

ปลอดภย

๔. บอยครงทานคดจะหนไปจากชมชนททานอาศย หากสามารถท าได ®

๕. ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม

๙๗

ตอนท ๒ แบบสอบถามทใชวดพฤตกรรมตามหลกไตรสขา ค าชแจง: กรณาเขยนเครองหมาย√ลงในชองขวามอทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด

ขอท ทานมพฤตกรรมตามหลกไตรสขา

ดงตอไปนในระดบใด

ระดบความคดเหน ปฏบต เปน

ประจ า (๕)

ปฏบต คอนขางบอย (๔)

ปฏบต บาง

(๓)

ไมคอย ปฏบต

(๒)

ไมปฏบต เลย (๑)

ดานศล

๑. ทานปฏบตตามกฎระเบยบขององคกรทก าหนดไว

๒. ทานรบผดชอบตอหนาทการงาน ๓. ทานซอสตยสจรตตอหนาท ๔. ทานด ารงชวตโดยน าหลกศลธรรม เปน

แนวทางในการประพฤตตน

๕. ทานไมเลนการพนน ๖. ทานใชวาจาทสขภาพออนโยน ในการ

ปฏบตหนาท

๗. ทานพดความจรงเสมอ ๘. ทานไม เสพของมนเมา ๙. ทานไมเคยสรางความเดอดรอนใหแกหม

คณะ

ดานสมาธ

๑. ทานใหเวลากบการนงสมาธเสมอ ๒. ทานมก าลงใจ มความมงมนตอการ

พฒนางาน

๓. ทานตงใจและอดทนในการปฏบตหนาท ๔. ทานแนะน าบคคลอนใหมสมาธมสตใน

การท างาน

๕. เมอทานพบอปสรรคและปญหา ทานแกไขโดยการใชสต

๙๘

ขอท ทานมพฤตกรรมตามหลกไตรสขา

ดงตอไปนในระดบใด

ระดบความคดเหน ปฏบต เปน

ประจ า (๕)

ปฏบต คอนขางบอย (๔)

ปฏบต บาง

(๓)

ไมคอย ปฏบต

(๒)

ไมปฏบต เลย (๑)

ดานปญญา

๑. เมอมปญหาเกดขนทานมไตรตรองกอนเสมอ

๒. ทานประยกตหลกธรรมค าสอนของศาสนามาใชในการด าเนนชวต

๓. ทานใชหลกเหตและผล ในการปฏบตหนาท

๔. ทานมกระบวนการคดในการแกไขปญหาเปนอยางรอบคอบ

๕. ทานเนนใหใชหลกเหตผลในการแก ปญหา

๖. เมอเกดปญหาขน ทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ

๗. ทานสามารถแกไขปญหา ในการปฏบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน

๙๙

ขอเสนอแนะ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

******************************************* ขอขอบคณทานทสละเวลาอนมคา เพอตอบแบบสอบถาม

๑๐๐

ภาคผนวก ค หนงสอออกถงบคคล/หนวยงานทเกยวของ

๑๐๑

๑๐๒

๑๐๓

๑๐๔

๑๐๕

๑๐๖

ภาคผนวก ง คา IOC ของผทรงคณวฒ ๕ ทาน

๑๐๗

คา IOC ของผทรงคณวฒ ๕ ทาน ๑.แบบสอบถามทใชวดความสข ๘ มต

ขอท

ขอค าถาม ล าดบผตรวจ IOC คา

IOC สรป

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ Happy Body ๑. ในภาพรวม ทานพอใจตอสขภาพ

รางกายของทาน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออกก าลงกาย

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. ทานพกผอนอยางเพยงพอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๕. ทานไมเกบเรองรบกวนจตใจมา

ครนคด -๑ +๑ +๑ +๑ +๑ .8 ใชได

๖. ทานรกษาความสมดลของสขภาพ กาย-ใจ และการพกผอน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Heart ๑. ทานมเพอนรวมงานคอยใหความ

ชวยเหลอทานเสมอ -๑ +๑ +๑ +๑ +๑ .8 ใชได

๒. ทานพรอมเสมอทจะชวยเหลอเพอนรวมงาน โดยไมตองมการรองขอ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานใหความรก และเอออาทรตอสมาชกในครอบครว

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจ ไมตร ตอกนมความส าคญมาก กวาแขงขนกน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานหลกเลยงความขดแยงทอาจเกดขนในการท างาน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๖. ทานมงสรางความสขในครอบครว โดยหลกเลยงความขดแยง

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Money ๑. ทานพอใจตอสถานะทางการเงนทม

อยในปจจบน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานมเงนเหลอเกบอยางสม าเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๐๘

๓. ในปจจบนทานไมมความจ าเปนตองกยมเงน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. ทานมการจดท าบญชรายรบ-รายจาย รวมทงการจดการการเงนเปนอยางด

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยางเหมาะสมกบฐานะ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Relax ๑. ทานใหเวลาท างานและพกผอนอยาง

สมดล +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานใชเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานมเวลาในการท างานอดเรกทชนชอบ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. เมอทานรสกเครยด ทานจะหยดพกสมอง เพอใหตนมความพรอมในการแกไขปญหา

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. การพกผอนหยอนใจ ไมไดท าใหความ ส าเรจของงานลดลง แตเปนสวนหนงในการท างานอยางมความสข

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Brain ๑. ทานเชอวาการเรยนรของมนษยไมม

วนสนสด +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ เพอความกวาหนาในอาชพ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานหาความรเพมเตมอยางสม าเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๔. ทานจายเงนเพอหาความรเพมเตม ใน

การสรางความมนคงในอาชพ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานพรอมจะแลกเปลยน เรยนรกบเพอนรวมงาน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Soul ๑. ทานไปปฏบตศาสนกจอยเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๒. ทานเหนวาความซอสตยส าคญตอ

ความ กาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามา +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๐๙

ปฏบตจรงในชวต ๔. เมอทานมปญหาทานลดความเครยด

ดวยการภาวนาและท าสมาธ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. หลกศาสนาททาน ยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Soul ๑. ทานไปปฏบตศาสนกจอยเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๒. ทานเหนวาความซอสตยส าคญตอ

ความ กาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฏบตจรงในชวต

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. เมอทานมปญหาทานลดความเครยดดวยการภาวนาและท าสมาธ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. หลกศาสนาททาน ยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Family ๑. ทานมครอบครวทอบอน ซงมผลตอ

ก าลง ใจในการท างาน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานจดสรรภาระงานไดอยางสมดล ไมกระทบตอครอบครว

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. เมอทานมปญหา คนในครอบครวจะมสวนรบรและชวยใหค าปรกษา

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแก ปญหา และใหก าลงใจซงกนและกน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

Happy Society ๑. ทานมเพอนหรอญาตพนองทคอยชวย

เหลอเวลาททานตองการ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานมความสขในชมชนทอาศยอย +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๓. ทานมนใจวาชมชนททานอาศยมความ

ปลอดภย +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. บอยครงทานคดจะหนไปจากชมชนท +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๑๐

ทานอาศย หากสามารถท าได ® ๕. ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนา

ชมชนและสงคม +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๑๑

๒. แบบสอบถามทใชวดพฤตกรรมตามหลกไตรสขา ขอท

ขอค าถาม ล าดบผตรวจ IOC คา

IOC คาIOC

๕. ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

ดานศล ๑. ทานปฏบตตามกฎระเบยบของ

องคกรทก าหนดไว +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๒. ทานรบผดชอบตอหนาทการงาน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๓. ทานซอสตยสจรตตอหนาท +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๔. ทานด ารงชวตโดยน าหลกศลธรรม

เปน แนวทางในการประพฤตตน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานไมเลนการพนน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๖. ทานใชวาจาทสขภาพออนโยน ใน

การปฏบตหนาท +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๗. ทานพดความจรงเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๘. ทานไม เสพของมนเมา +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๙. ทานไมเคยสรางความเดอดรอน

ใหแกหมคณะ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

ดานสมาธ ๑. ทานใหเวลากบการนงสมาธเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได ๒. ทานมก าลงใจ มความมงมนตอการ

พฒนางาน +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานตงใจและอดทนในการปฏบตหนาท

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. ทานแนะน าบคคลอนใหมสมาธมสตในการท างาน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. เมอทานพบอปสรรคและปญหา ทานแกไขโดยการใชสต

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

ดานปญญา ๑. เมอมปญหาเกดขนทานมไตรตรอง

กอนเสมอ +๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๑๒

๒. ทานประยกตหลกธรรมค าสอนของศาสนามาใชในการด าเนนชวต

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๓. ทานใชหลกเหตและผล ในการปฏบตหนาท

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๔. ทานมกระบวนการคดในการแกไขปญหาเปนอยางรอบคอบ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๕. ทานเนนใหใชหลกเหตผลในการแก ปญหา

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๖. เมอเกดปญหาขน ทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๗. ทานสามารถแกไขปญหา ในการปฏบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน

+๑ +๑ +๑ +๑ +๑ ๑ ใชได

๑๑๓

ภาคผนวก จ คาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามทงชด

๑๑๔

คาความเชอมน ( Reliability)ของแบบสอบถามทงชด

Reliability Statistics

Cronbach's Alpha N of Items

.945 63

Items

Scale Mean if Item

Deleted

Scale Variance if Item

Deleted

Corrected Item-Total Correlation

Cronbach's Alpha if

Item Deleted

Happy Body (Reliability= ๐.๘๓๓ )

๑ ในภาพรวม ทานพอใจตอสขภาพ รางกายของทาน

245.43 639.357 .363 .945

๒ ทานเอาใจใสตอสขภาพดวยการออกก าลงกาย

245.53 623.361 .637 .943

๓ ทานทานอาหารทเปนประโยชนตอรางกาย

245.17 624.626 .572 .943

๔ ทานพกผอนอยางเพยงพอ 245.30 641.459 .397 .944

๕ ทานไมเกบเรองรบกวนจตใจมาครนคด 245.43 653.702 .056 .946

๖ ทานรกษาความสมดลของสขภาพ กาย-ใจ และการพกผอน

245.10 637.610 .454 .944

Happy Heart (Reliability= ๐.๘๐๓ )

๑ ทานมเพอนรวมงานคอยใหความชวยเหลอทานเสมอ

244.97 646.447 .310 .945

๒ ทานพรอมเสมอทจะชวยเหลอเพอนรวมงาน โดยไมตองมการรองขอ

244.73 634.823 .723 .943

๑๑๕

๓ ทานใหความรก และเอออาทรตอสมาชกในครอบครว

244.23 652.737 .189 .945

๔ เพอใหเกดความกาวหนาในการงาน การมน าใจ ไมตร ตอกนมความส าคญมาก กวาแขงขนกน

244.37 643.413 .475 .944

๕ ทานหลกเลยงความขดแยงทอาจเกดขนในการท างาน

244.67 652.920 .140 .945

๖ ทานมงสรางความสขในครอบครว โดยหลกเลยงความขดแยง

244.40 646.869 .318 .945

Happy Money (Reliability= ๐.๗๘๖ )

๑ ทานพอใจตอสถานะทางการเงนทมอยในปจจบน

245.80 633.476 .489 .944

๒ ทานมเงนเหลอเกบอยางสม าเสมอ 245.80 632.166 .447 .944

๓ ในปจจบนทานไมมความจ าเปนตองกยมเงน

245.73 640.409 .268 .945

๔ ทานมการจดท าบญชรายรบ-รายจาย รวมทงการจดการการเงนเปนอยางด

245.87 640.051 .345 .945

๕ ทานยดหลกความพอเพยงของชวต ใชชวตอยางเหมาะสมกบฐานะ

245.07 643.857 .294 .945

Happy Relax (Reliability=๐.๗๖๔ )

๑ ทานใหเวลาท างานและพกผอนอยางสมดล

245.30 645.666 .308 .945

๒ ทานใชเวลาวางในการพกผอนหยอนใจ 245.00 639.172 .399 .944

๓ ทานมเวลาในการท างานอดเรกทชนชอบ

245.20 630.234 .607 .943

๔ เมอทานรสกเครยด ทานจะหยดพกสมอง เพอใหตนมความพรอมในการแกไขปญหา

245.07 632.133 .633 .943

๕ การพกผอนหยอนใจ ไมไดท าใหความ ส าเรจของงานลดลง แตเปนสวนหนงในการท างานอยางมความสข

244.73 639.237 .431 .944

๑๑๖

Happy Brain (Reliability= ๐.๘๑๒)

๑ ทานเชอวาการเรยนรของมนษยไมมวนสนสด

244.20 650.855 .238 .945

๒ ทานพฒนาตนเองอยางสม าเสมอ เพอความกวาหนาในอาชพ

244.53 636.051 .615 .943

๓ ทานหาความรเพมเตมอยางสม าเสมอ 244.67 645.540 .325 .945

๔ ทานจายเงนเพอหาความรเพมเตม ในการสรางความมนคงในอาชพ

245.17 627.730 .674 .943

๕ ทานพรอมจะแลกเปลยน เรยนรกบเพอนรวมงาน

244.67 640.920 .498 .944

Happy Soul (Reliability= ๐.๘๐๓ )

๑ ทานไปปฏบตศาสนกจอยเสมอ 245.43 618.047 .739 .942

๒ ทานเหนวาความซอสตยส าคญตอความ กาวหนาทางอาชพและการด าเนนชวต

244.33 649.126 .318 .945

๓ ทานใชหลกธรรมค าสอนในศาสนามาปฏบตจรงในชวต

244.87 622.120 .798 .942

๔ เมอทานมปญหาทานลดความเครยดดวยการภาวนาและท าสมาธ

245.37 627.482 .536 .944

๕ หลกศาสนาททาน ยดเหนยวชวยสงเสรมความกาวหนาในอาชพ

245.17 626.420 .644 .943

Happy Family (Reliability=๐.๘๔๕ )

๑ ทานมครอบครวทอบอน ซงมผลตอก าลง ใจในการท างาน

244.67 630.575 .630 .943

๒ ทานจดสรรภาระงานไดอยางสมดล ไมกระทบตอครอบครว

244.87 639.223 .551 .944

๓ เมอทานมปญหา คนในครอบครวจะมสวนรบรและชวยใหค าปรกษา

244.97 645.344 .228 .945

๔ สมาชกในครอบครวภมใจในงานของทาน

244.77 646.530 .319 .945

๑๑๗

๕ เมอมปญหาในครอบครว รวมกนแก ปญหา และใหก าลงใจซงกนและกน

244.60 643.007 .386 .944

Happy Society (Reliability=๐.๗๒๙)

๑ ทานมเพอนหรอญาตพนองทคอยชวย เหลอเวลาททานตองการ

244.83 639.661 .448 .944

๒ ทานมความสขในชมชนทอาศยอย 245.17 622.282 .657 .943

๓ ทานมนใจวาชมชนททานอาศยมความปลอดภย

245.23 621.220 .690 .943

๔ บอยครงทานคดจะหนไปจากชมชนททานอาศย หากสามารถท าได

246.00 659.517 -.056 .948

๕ ทานมบทบาทส าคญตอการพฒนาชมชนและสงคม

245.77 632.116 .660 .943

ดานศล (Reliability=๐.๗๒๒ )

๑ ทานปฏบตตามกฎระเบยบขององคกรทก าหนดไว

244.50 644.190 .448 .944

๒ ทานรบผดชอบตอหนาทการงาน 244.20 642.924 .628 .944

๓ ทานซอสตยสจรตตอหนาท 244.10 650.783 .337 .945

๔ ทานด ารงชวตโดยน าหลกศลธรรม เปน แนวทางในการประพฤตตน

244.73 624.133 .734 .943

๕ ทานไมเลนการพนน 244.93 636.616 .275 .946

๖

ทานใชวาจาทสขภาพออนโยน ในการปฏบตหนาท

244.70 639.183 .564 .944

๗ ทานพดความจรงเสมอ 244.47 644.809 .383 .944

๘ ทานไม เสพของมนเมา 245.13 632.120 .339 .945

๙ ทานไมเคยสรางความเดอดรอนใหแกหมคณะ

244.50 637.293 .392 .944

๑๑๘

ดานสมาธ ( reliability = ๐.๗๕๖)

๑ ทานใหเวลากบการนงสมาธเสมอ 246.03 624.447 .484 .944

๒ ทานมก าลงใจ มความมงมนตอการพฒนางาน

245.00 641.448 .481 .944

๓ ทานตงใจและอดทนในการปฏบตหนาท 244.63 635.206 .664 .943

๔ ทานแนะน าบคคลอนใหมสมาธมสตในการท างาน

245.77 630.254 .463 .944

๕ เมอทานพบอปสรรคและปญหา ทานแกไขโดยการใชสต

244.90 637.610 .532 .944

ดานปญญา ( reliability = ๐.๙๒๑)

๑ เมอมปญหาเกดขนทานมไตรตรองกอนเสมอ

244.80 638.855 .410 .944

๒ ทานประยกตหลกธรรมค าสอนของศาสนามาใชในการด าเนนชวต

245.17 619.937 .728 .942

๓ ทานใชหลกเหตและผล ในการปฏบตหนาท

244.83 634.351 .630 .943

๔ ทานมกระบวนการคดในการแกไขปญหาเปนอยางรอบคอบ

244.80 633.407 .600 .943

๕ ทานเนนใหใชหลกเหตผลในการแก ปญหา

244.83 637.040 .518 .944

๖ เมอเกดปญหาขน ทานสบสาวเรองราวของปญหาโดยไมดวนตดสนใจ

244.77 629.978 .676 .943

๗ ทานสามารถแกไขปญหา ในการปฏบตหนาทในองคกร โดยความรเทาทนกบสภาวะปจจบน

244.90 638.093 .611 .944

๑๑๙

ประวตผวจย

ชอ นางศรพรรณ ตนตววฒนพนธ วน/เดอน/ปเกด ๙ มนาคม พ.ศ.๒๕๐๐ สถานทเกด อ าเภอดสต จงหวดกรงเทพมหานคร วฒการศกษา พ.ศ. ๒๕๑๘ ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนมาแตรเดอวทยาลย พ.ศ.๒๕๒๒ ส าเรจการศกษาระดบปรญญาตร บญชบณฑต จฬาลงกรณ มหาวทยาลย พ.ศ.๒๕๒๖ ส าเรจการศกษาระดบปรญญาโท บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร อาชพ นกธรกจ, อาจารยพเศษ งานจตอาสา อ.ครสมาธ สถาบนจตตานภาพ เขาศกษา พ.ศ.๒๕๕๙ ส าเรจการศกษา พ.ศ.๒๕๖๒ ทอยปจจบน ๙๙๙/๒๑๙ ซอยประชาอทศ ๒๑ ถนนประชาอทศ แขวงสามเสนนอก เขตหวยขวาง กทม ๑๐๓๑๐ E-mail siriphan๒๕๐๐@gmail.com