การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา: กรณศกษานกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค

จงหวดเพชรบร THE PROMOTION OF MOTIVE IN MUSICAL LEARNING THROUGH

BUDDHIST PSYCHOLOGICAL ACTIVITIES: A CASE STUDY OF DURIYA MUSIC CENTER, PHETCHABURI PROVINCE

นางขจตตนษฐา สรรพสรมงคล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาชวตและความตาย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

พทธศกราช ๒๕๖๑ (ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย)

การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา: กรณศกษานกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค

จงหวดเพชรบร

นางขจตตนษฐา สรรพสรมงคล

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาพทธศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาชวตและความตาย

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย

พทธศกราช ๒๕๖๑ (ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย)

The Promotion Of Motive In Musical Learning Through Buddhist Psychological Activities: A Case Study Of

Duriya Music Center, Phetchaburi Province

Mrs.Kajittnidtha Sapprasirimongkol

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of

Master of Arts (Life and Death Studies)

Graduate School Mahachulalongkornrajavidyalaya University

C.E. 2018 (Copyright by Mahachulalongkornrajavidyalaya University)

หวขอวจย : การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธ จตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ชอผวจย : นางขจตตนษฐา สรรพสรมงคล ปรญญา : พทธศาสตรมหาบณฑต (ชวตและความตาย) คณะกรรมการควบคมดษฎนพนธ : พระครสงฆรกษเอกภทร อภฉนโท, ผศ. ดร., B.A. (Education), B.A. (English.), M.A. (Clinical Psychology),

Ph.D. (Industrial Psychology) : ดร. วชชดา ฐตโชตรตนา, วท.บ. (จตวทยา), M.Ed. (Educational Psychology), พธ.ด.(พทธจตวทยา)

วนส าเรจการศกษา: ๓๑ มนาคม ๒๕๖๒

บทคดยอ การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ มวตถประสงคเพอศกษา “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” เดกแตละคนเกดมาทามกลางความคาดหวงทแตกตางกน กลาวคอ ครอบครวทประกอบไปดวย บดา มารดา ญาต

เมอเรมเขาสวยเรยน เดก ๆ จะตองเรยนรสงตาง ๆ รอบตวมากขน สมาธในการเรยนรจงเปนเรองส าคญ ถาเดกมสมาธกสงผลดตอการเรยนรสงตาง ๆ รอบตวมากขนตามไปดวย สมาธกคอความสามารถในการเลอกเฟนสงกระตนทมความส าคญ รวมกบความสามารถทจะคงความสนใจกบสงนนไดนานพอ หมายถง ขณะทมการกระตนจากหลาย ๆ สง เชน เสยงรถ เสยงคร หรอเสยงเพอน เดกจะตองเลอกวาจะสนใจสงไหน และเมอสนใจแลวจะตองคงความสนใจกบสงนนไดในระยะเวลาทนานพอ สมาธเปนเรองของความสามารถทางสมอง ซงเดกแตละคนมไมเทากน ในเดกเลกจะมนอยกวาเดกโต แตจะคอย ๆ พฒนาขนเรอย ๆ เมอโตขน กลมตวอยางทใช คอ นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล ทงหมด ๒๐ คน ชวงอายระหวาง ๗ - ๑๕ ป ไดมาจากตารางของเครซ & มอรแกน ทระดบนยส าคญทางสถต .๐๕ และท าการสมตวอยางดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random กลมหนง ใชกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน กลมสอง ไมใชกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน นกเรยนฝกอาทตยละ ๑ ครงๆ ละ ๑๐ – ๑๕ นาท จ านวน ๑ วน/สปดาห เปนเวลา ๔ สปดาห

ผลการศกษาพบวาแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา หลงการเขารวมกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ มคะแนนสงกวากอนเขารวมกจกรรม ทง ๔ หวขอ คอ กอนท ากจกรรมมระดบฉนทะ ๓.๓๓ หลงท ากจกรรม ๔.๗๖ กอนท ากจกรรมมระดบวรยะ ๓.๓๓ หลงท ากจกรรม ๔.๗๖ กอนท ากจกรรมมระดบจตตะ ๓.๓๓ หลงท ากจกรรมมระดบจตตะ ๔.๗๖ กอนท ากจกรรมมระดบวมงสา ๓.๓๓ หลงท ากจกรรม ๔.๗๖ วเคราะหขอมลโดยใชสถต พบวากอนและหลงการเขารวมกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๐ ไมวาจะเปนจากการสงเกตของผวจย ครผสอนหลกครผสอนสมทบและผปกครอง หรอการสงเกตโดยรวมกตาม สอดคลองกบสมมตฐานของการวจย ๑. ไดกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอพฒนาการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๒. หลงเขารวมกจกรรมการใชกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนดนตรดขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑ โดยสรป กจกรรมกลมมผลตอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน ท าใหนกเรยนมความพอใจในตนเอง รจกตนเอง มความอตสาหะ มสมาธและรจกการวางแผนเพมมากขน

Thesis Title : The Promotion of Motive in Musical Learning through Buddhist Psychological Activities: A Case Study of Duriya Music Center, Phetchaburi Province

Researcher : Mrs.Kajittnidtha Sapprasirimongkol Degree : Master of Arts (Life and Death Studies) Thesis Supervisory Committee : Asst.Prof. Phrakhrusangkharak Abhichando, B.A.(Educationl

Administration),M.A.(Eng), M.A.(Psychology), Ph.D.(Psychology)

Dr. Wichuda thitichotiratana, B.Sc. (Psychology), M.Ed. (Educational Psychology), Ph.D. (Buddhist Studies)

Date of Graduation : March 31, 2019

Abstract

This is a quantitative research with the objective to study the promotion of

motive in musical learning through Buddhist psychological activities: a case study of

Duriya music center, Phetchaburi province. Each kid was born in the midst of different

expectations as family consisted of father, mother and relatives. When each kid started

to enter school, they had to learn more about things around them. Concentration or

Samàdhi in learning considered as an important thing. If kids had good concentration,

it would be beneficial to learn more about things around them. Concentration was an

ability to choose important incentive together with an ability to maintain an interest in

that incentive long enough namely, while there were many incentives from many

things such as the sound the car, the sound of the teacher or sound of friends, kids must

choose which one they would be interested in and must also keep their interest in that

thing long enough. Concentration was the matter of brain capability which differed in

each kid. Younger kids would have less capability than older kids but their brain would

be developed gradually as they grew up.

The research samples were 20 students of Duriya music center, Phetchaburi

province whose age were between 7-15 years old. The sample size was determined by

Krejcie and Morgan’s table with a statistical significance of .05. The research sample

was conducted by a simple random divided into two groups with different approach: 1)

the performing of activities that promoted the motive in musical learning of students

and 2) the non-performing of activities that promoted the motive in musical learning of

students. The students had to practice once a week, 10-15 minutes for each time, in

total of 4 weeks.

From the study, it was found that the achievement of motive in musical learning

through Buddhist psychological activities after participating in the activity of Path of

accomplishment (Iddhipàda IV) was higher than before the participation in activity in

all 4 topics: 1) Will (Chanda) before the activity an average was at 3.33, after the

activity an average was at 4.76, 2) Effort (Viriya) before the activity an average was at

3.33, after the activity an average was at 4.76, 3) Thoughtfulness (Citta) before the

activity an average was at 3.33, after the activity an average was at 4.76, and 4)

Investigation (Vãmamsà) before the activity an average was at 3.33, after the activity

an average was at 4.76.

From the analysis of data using statistics, it was found that before and after the

participation in the activity of Path of accomplishment (Iddhipàda IV) overall

significantly different at the statistical level of .00. The achievement, whether by the

observation of the researcher, teachers and parents or the overall observation, was

consistent with the research hypothesis.

1) The creation of the activity of Path of accomplishment (Iddhipàda IV) for

the development of the promotion of motive in musical learning through

Buddhist psychological activities

2) After the participation in the activity of Path of accomplishment (Iddhipàda

IV) for the promotion of motive in musical learning through Buddhist

psychological activities, students were found to have better motive towards

the musical learning with a statistical significance of .01.

Group activities helped in the promotion of motive in musical learning of

students resulting students in self-contentment, knowing themselves, having effort and

concentration, and starting to plan more about their lives.

สารบญ

เรอง หนา บทคดยอภาษาไทย ก บทคดยอภาษาองกฤษ ข กตตกรรมประกาศ ค สารบญ ง สารบญตาราง จ สารบญแผนภม ฉ ค าอธบายสญลกษณและค ายอ ช

บทท ๑ บทน า ๑.๑ ความเปนมาและความส าคญของปญหา ๑ ๑.๒ วตถประสงคของการวจย ๖ ๑.๓ ปญหาทตองการทราบ ๖ ๑.๔ ขอบเขตการวจย ๗ ๑.๕ สมมตฐานการวจย ๘ ๑.๖ นยามศพททใชเฉพาะในการวจย ๘ ๑.๗ ทบทวนเอกสารและรายงานวจยทเกยวของ ๑๐ ๑.๘ วธการด าเนนการวจย ๑๗ ๑.๙ กรอบแนวคดในการวจย ๑๘ ๑.๑๐ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ๑๙

บทท ๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของ ๒.๑ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบแรงจงใจ

๒.๑.๑ ความหมายของการจงใจ ๒๑ ๒.๑.๒ ความส าคญและประโยชนของการจงใจ ๒๕

๒.๑.๓ ประเภทของแรงจงใจ ๒๘ ๒.๑.๔ ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ ๓๒

เรอง หนา บทท ๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของ (ตอ) ๒.๑ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบแรงจงใจ (ตอ)

๒.๑.๕ แนวคดทเกยวกบการจงใจ ๓๕ ๒.๑.๖ งานวจยทเกยวของกบแรงจงใจ ๓๖

๒.๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดนตรสากล ๒.๒.๑ ความหมายและองคประกอบของดนตรสากล ๓๘ ๒.๒.๒ ประเภทของดนตรสากล ๔๑ ๒.๒.๓ ความส าคญของดนตรสากล ๔๖ ๒.๒.๔ แนวคดของดนตรสากล ๔๖ ๒.๒.๕ ทฤษฎทเกยวของกบดนตรสากล ๔๙ ๒.๒.๖ งานวจยทเกยวของกบดนตรสากล ๕๓

๒.๓ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๑ ความหมายของหลกอทธบาท ๔ ๕๗

๒.๓.๒ ลกษณะของหลกอทธบาท ๔ ๖๒ ๒.๓.๓ องคประกอบของหลกอทธบาท ๔ ๖๑ ๒.๓.๔ ความส าคญของหลกอทธบาท ๔ ๗๘ ๒.๓.๕ ทฤษฎทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔ ๗๖

๒.๓.๖ งานวจยทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔ ๗๘ บทท ๓ วธดาเนนการวจย ๓.๑ ประชากรและกลมตวอยาง ๘๑ ๓.๒ เครองมอทใชในการวจย ๘๒ ๓.๓ การเกบรวบรวมขอมล ๙๑ ๓.๔ การวเคราะหขอมล ๙๑ ๓.๕ สถตทใชในการวเคราะหขอมล ๙๔

เรอง หนา บทท ๔ ผลการวจย ๔.๑ สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ๙๕ ๔.๒ ผลการวเคราะหขอมล ตอนท ๑ ขอมลการวเคราะหแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวย กจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๙๖ ตอนท ๒ ขอมลการวเคราะหแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตร ดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๙๘ ตอนท ๓ ผลการศกษาความคดเหนและขอเสนอแนะ เกยวกบการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธ จตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๑๐๖

บทท ๕ สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ๕.๑ สรปผลการวจย ๑๐๗ ๕.๒ อภปรายผลการวจย ๑๐๗ ๕.๓ ขอเสนอแนะ ๕.๓.๑ ขอเสนอแนะในการนาผลวจยไปใช ๑๑๓

๕.๓.๒ ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป ๑๑๔ บรรณานกรม ภาคผนวก ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจเครองมอวจย ๑๑๕

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล ๑๑๖ ภาคผนวก ค แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๑๑๗ ภาคผนวก ง แบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๒๐๐ ภาคผนวก จ ใบความร / กจกรรม / ใบสรปกจกรรม ๒๐๒ ภาคผนวก ฉ ผลการวเคราะหคา IOC หรอผลการวเคราะหขอมลเฉพาะ สวนทส าคญ ๒๒๑

เรอง หนา ภาคผนวก ภาคผนวก ช ประมวลภาพจากการศกษาภาคสนาม / การสนทนากลม ๒๒๖ ประวตผวจย ๒๓๑

ฐ

ค ำอธบำยสญลกษณและค ำยอ

๑. ค ำยอภำษำไทย ๑.๑ ค ำยอเกยวกบพระไตรปฎก อกษรยอพระไตรปฎกในงานวจยฉบบน ผ วจยใชอางองจากพระไตรปฎกภาษาไทย

ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พทธศกราช ๒๕๓๙ การอางองใชระบบระบ เลม/ขอ/หนา หลงค ายอชอคมภร ดงตวอยาง เชน ท .ม. (ไทย) ๑๐/๑๖/๑๐ หมายถง พระสตตนตปฏก ทฆนกาย มหาวรรค เลมท ๑๐ ขอ ๑๖ หนา ๑๐.

พระสตตนตปฎก

ท.ปา. (ไทย) = สตตนตปฏก ทฆนกาย ปาฏกวรรค (ภาษาไทย) ม.ม. (ไทย) = สตตนตปฏก มชฌมนกาย มชฌมปณณาสก (ภาษาไทย) ส .ส. (ไทย) = สตตนตปฏก สงยตตนกาย สคาถวรรค (ภาษาไทย) อง.เอก. (ไทย) = สตตนตปฏก องคตตรนกาย เอกนบาต (ภาษาไทย) อง.อฏ ก. (ไทย) = สตตนตปฏก องคตตรนกาย อฏฐกนบาต (ภาษาไทย) ข.ธ. (ไทย) = สตตนตปฏก ททกนกาย ธรรมบท (ภาษาไทย) ข.ม. (ไทย) = สตตนตปฏก ขททกนกาย มหาวรรค (ภาษาไทย) ข.อต. (ไทย) = สตตนตปฏก ขททกนกาย อตวตตก (ภาษาไทย)

อรรถกถำพระสตตนตปฎก

ท.ม.อ. (ไทย) = ทฆนกาย สมงคลวลาสน มหาวรรค อรรถกถา (ภาษาไทย)

๑

บทท ๑ บทน ำ

๑. ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ดนตรนนเปน สอภาษาสากล ทชนทกชาตทกภาษาสามารถเขาใจไดด แมวาอาจจะพดกนไมรเรอง แตสามารถรวมกนเลนดนตรได เสยงดนตรเปนสงทกลอมหวใจของคนใหออนโยน เยอกเยนดบทกขไดชวขณะการรจกฟงดนตรดวยความนยมและรสกซาบซงในรสของเพลงนน มประโยชน ส าหรบชวตอยางมาก คอ ในชวตประจ าวน ดนตรมประโยชนในการผอนคลายอารมณ ในเวลาทรสกเครงเครยดหรอเรารอนดวยโทสะ ดนตรกชวยชโลมใจใหเยนลง เปนเพอนในเวลาเหงา กระตนใหรสกคกคกกลาหาญในเวลาทหวาดกลวภย อาหารมประโยชนทางกายฉนใด ดนตรกมประโยชนทางใจฉนนน เพราะเมอเราไดฟงเพลงทไพเราะ เรารสกซาบซงและรสกกระหยมอมอกอมใจ เชนเดยวกบเมอเราเหนสงทสวยงามท าใหชวตมความสดชนนาภรมยยงนก ดนตรเปนภาษานานาชาต เขาใจกนไดไมเลอกเชอชาต เปนสอกลางส าหรบความสมพนธ ความเขาใจอนดตอกนของมวลมนษยทวโลก ไมแบงอาย ไมแบงชนวรรณะ และเชอชาต ดงจะเหนไดจากการบรรเลงดนตร รวมวงกนระหวางนานาชาตซงพดกนคนละภาษา แตภาษาดนตรนนทกคนเขาใจ ดนตรแสดงถงความเปนอนหนงอนเดยวกน และทส าคญยงคอในโลกของดนตรนนเปนโลกแหงความสนต ศลปะการดนตรเปนสวนส าคญยงสวนหนงแหงความเปนอยของ อารยชนในดานความรและความบนเทงอนสงคา เปนขนบธรรมเนยมทสรางขน เปนการวางรากฐานแหงความเจรญ และเปนสงแสดงถงวฒนธรรม อนเปนสมจนตนาการบวกกบดนตร เสยงดนตรเปนภาษาสากลทใหสอสารกนทวโลก สามารถถายทอดความรสกของมนษยจงเปนสวนหนงของการด าเนนชวตประจ าวน มนษยมความคนเคยกบดนตร ทงในดานการเรยนร การสอสาร การแสดงออก การแสดงความสามารถชนสงทบคคลพงกระท าได กจกรรมดนตรชวยระบายอารมณ เปนการผอนคลายความเครยดขณะท างาน หรอเวลาวาง กลาวโดยสรป ดนตรเปนกจกรรมนนทนาการทตองมควบคกบสงคม และเปนสวนหนงในชวตประจ าวนทมบทบาทตอบคคล ชมชนและประเทศชาต สามารถเสรมสรางใหบคคลมรสนยม มเสนห มคณวฒและสามารถท าใหการท างานของอวยวะตาง ๆ ในรางกายเกดความพรอม เพราะในขณะทฟงเสยงดนตรนน สมองจะหลงฮอรโมนเอนดอรฟน (Endorphin) ซงเปนสารกอใหเกดความสขออกมา

๒

ดนตร คอ ลกษณะของเสยงทไดรบการจดเรยบเรยงไวอยางมแบบแผนและโครงสรางทชดเจน สามารถน ามาใชประโยชนได ๓ ดานใหญๆ คอ เพอความสนทรย เพอการศกษา และเพอการบ าบดรกษา จากการศกษาคนควาถงประวตทมาของดนตรในยคโบราณ พบวา ดนตรมทมาจากความหวาดกลวของมนษยตอปรากฏการณหรอภยธรรมชาต และเชอวาเสยงดนตรซงท าใหมนษยรสกผอนคลาย เพลดเพลน จะท าใหพระเจามความเมตตากรณา ชวยใหผานพนภยพบต และบนดาลใหเกดความอดมสมบรณของพชผลธญญาหาร ในยคตอมา เมอเกดความกาวหนาทางวทยาศาสตร จากการศกษาวจยพบวา ดนตรมผลตอรางกาย จตใจ และสมองในหลายๆดาน ผลของดนตรทมตอรางกายสามารถท าใหเกดการเปลยนแปลงของอตราการหายใจ อตราการเตนของชพจร ความดนโลหต การตอบสนองของมานตา ความตงตวของกลามเนอและการไหลเวยนของเลอด ผลของดนตรตอจตใจและสมอง สามารถท าใหเกดการเปลยนแปลงของอารมณ สตสมปชญญะ จนตนาการ การรบรสภาพความเปนจรง และการสอสารทางอวจนะภาษา นอกจากนรายงานวจยทางการแพทยหลายชนพบวา ดนตรชวยใหหวใจแขงแรง ท างานไดดขน ในดานความคด ดนตรชวยเสรมสรางจนตนาการ ความคดสรางสรรค ในดานอารมณ การฟงดนตรมแนวโนมท าใหผฟงเกดความรสกคลอยตาม ดนตรจงมผลตอโดยตรงตอปฏกรยาทางอารมณ แนวดนตรและจงหวะดนตรทแตกตางกนสงผลใหผฟงเกดความรสกแตกตางกน ดนตรทมจงหวะเรว ชวยปลกเราอารมณ กระตนใหผฟงรสกกระตอรอรน ฮกเหม ในขณะทดนตรทมจงหวะชา ชวยใหรสกสงบ ผอนคลาย การไดฟงดนตรทชอบและมความรสกรวมไปกบเสยงดนตร ยอมท าใหผฟงเกดความสข ดานจตวทยา มงานวจยหลายการศกษาพบวา เสยงดนตรสามารถรกษาโรคสมาธสน ชวยปรบเปลยนนสยกาวราวของมนษยใหมความออนโยน เนองจากดนตรมอทธพลตออารมณของมนษยดงกลาว จงมการน าดนตรมาประยกตใชในการบ าบดผานกจกรรมทางดนตรทมรปแบบ หลกเกณฑ และระเบยบวธทางวทยาศาสตรทชดเจน เพอใหเกดการเปลยนแปลงดานอารมณ จตใจ สงผลตอพฤตกรรม ท าใหเกดการปรบลดพฤตกรรมทไมเหมาะสมลงได (ทวศกด สรรตนเรขา และ ชตวรรณ แกวไสย. ๒๕๔๗)๑

๑

(ทวศกด สรรตนเรขา และ ชตวรรณ แกวไสย. ๒๕๔๗)

๓

องคประกอบตางๆทางดนตร สามารถใหประโยชนทแตกตางกนไป เชน จงหวะดนตร (Rhythm) ชวยใหผอนคลายปละชวยเสรมสรางสมาธ ระดบเสยง (Pitch) เสยงระดบต าจะชวยใหเกดความรสกสงบสข ความดง (Volume) พบวาเสยงทเบานมจะท าใหเกดความสงบสข สบายใจ ในขณะทเสยงดงท าใหเกดการเกรง กระตกของกลามเนอได ความดงทเหมาะสมจะชวยสรางระเบยบ การควบคมตนเองไดด มความสงบ และเกดสมาธ ท านองเพลง (Melody) ชวยในการระบายความรสกสวนลกของจตใจ ท าใหเกดความรเรมสรางสรรคและลดความวตกกงวล การประสานเสยง (harmony) ชวยในการวดระดบอารมณความรสกได โดยดจากปฏกรยาทแสดงออกมาเมอฟงเสยง ประสานตางๆจากบทเพลง ประโยชนของดนตรบ าบดสามารถน ามาใชปรบสภาพจตใจใหอยในสภาวะสมดล มความสงบและมทศนคตในเชงบวกมากขน ชวยผอนคลายความตงเครยดและลดความวตกกงวล กระตน เสรมสราง และพฒนาทกษะการเรยนร ความจ า กระตนการรบร เสรมสรางสมาธ เสรมสรางทกษะทางสงคม พฒนาทกษะการสอสารและการใชภาษา พฒนาทกษะการเคลอนไหว ชวยในการปรบเปลยนพฤตกรรม ทงในการประเมนความรสก สรางเสรมอารมณเชงบวก และการควบคมตนเอง เปนตน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร เรมเปดใหบรการตงแตตนป ๒๕๓๗ ตงอยบรเวณ อาคารพาณชย เลขท ๔๑๙ –๔๒๐ ม.๑ ต.ไรสม อ. เมอง จ.เพชรบร เปนศนยจดจ าหนายเครองดนตรไทยและดนตรสากล อกทง ใหบรการดานการใหค าปรกษาดานดนตรและสอนดนตรแกผทสนใจ ทงดนตรไทยและสากล นาฏศลป และสอนรองเพลง โดยอาจารยผสอน ลวนแลวแตมประสบการณทางดานดนตรแตละแขนงเปนอยางด โดยเฉพาะสาขาดนตรสากล การนตความสามารถดวย ต าแหนงอาจารยสาขาดนตรสากลจากโรงเรยนดนตรสยามกลการ มากกวา ๒๐ ป โดยทางศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร นนมจดเดนในการสอนทไมเหมอนกบทอน คอ การสอนแบบ ตวตอตว ชวโมงตอชวโมง จากประสบการณการเปนผชวยสอนดนตรและสอนรองเพลงของผวจย ท าใหไดเรยนรปญหาตางๆทเกดขน ไมวาจะเปนปญหาจากตวนกเรยนเอง หรอจากครอบครว โดยปญหาทพบมาก คอ นกเรยนสวนใหญมกมาจากสถานทรบสอนดนตรอนทงโรงเรยนและแหลงรบสอนดนตรอสระ โดยใชระยะเวลาในการเรยนรมากกวา ๓ เดอนขนไป แตไมประสบความส าเรจ จนเกดเปนความเครยดทงตอตวนกเรยนเองและครอบครว ประกอบกบความคาดหวงของครอบครวทมตอตวของนกเรยน จงท าใหนกเรยนถกกดดนมากขน ขาดอสรภาพแมกระทงการเลอกเครองดนตรเลนเอง นอกจากนแลวนกเรยนยงถกกดดนดวยเวลา กลาวคอ ครอบครวพยายามสงเสรมใหบตรหลานของตนเองมความสามารถในทกๆดาน และการแขงขนในปจจบนทสงมากขน มผลใหตอวนหยดของนกเรยน นกเรยนยงคงตองเรยนพเศษเพมเตมทงวน เมอนกเรยนมาถงศนยดนตรดรยะมวสค จงพบไดวานกเรยนมภาวะเครยดและออนเพลยเนองจากตองรบเรงแขงกบเวลา

๔

และระยะทาง มผลท าใหขาดสมาธในการเรยน บางคนมสมาธสนอยไมนง บางคนไมสามารถจดจ าเนอหาทสอนได บางคนงวงนอน บางคนยงไมไดรบประทานอาหาร บางคนเครยดเมอตนเองเลนผด บางครงระยะเวลาจากการเรยนเลนดนตรจงกลายมาเปนการพดคยขอค าปรกษาแทน โดยทนกเรยนบางคนปรกษาในเรองทตนเองไมสามารถพดคยกบครอบครวได ดนตรสามารถบ าบดและสรางสมาธไดจรง แตถาผเรยนไมพรอมกยากแกการเขาถงแกนแทของดนตรทแทจรง จากทเปนประโยชนกจะกลายเปนโทษแทน

ประสบการณการเรยนรเปนเครองมอส าคญในการพฒนาทรพยากรมนษยททรงคณคาและมความ ส าคญอยางยงตอการพฒนาประเทศชาตในอนาคต การพฒนาเดกใหไดรบความพรอมทงดานรางกาย อารมณ จตใจ สงคม และสตปญญา จงนบเปนภารกจส าคญ ซงเราตองตระหนกและใหความสนใจเพอใหการพฒนาเดกเปนไปอยางมคณภาพและไดมาตรฐานเหมาะสมกบวย เมอเรมเขาสวยเรยน เดก ๆ จะตองเรยนรสงตาง ๆ รอบตวมากขน สมาธในการเรยนรจงเปนเรองส าคญ ถาเดกมสมาธกสงผลดตอการเรยนรสงตาง ๆ รอบตวมากขนตามไปดวย สมาธกคอความสามารถในการเลอกเฟนสงกระตนทมความส าคญ รวมกบความสามารถทจะคงความสนใจกบสงนนไดนานพอ หมายถง ขณะทมการกระตนจากหลาย ๆ สง เชน เสยงรถ เสยงคร หรอเสยงเพอน เดกจะตองเลอกวาจะสนใจสงไหน และเมอสนใจแลวจะตองคงความสนใจกบสงนนไดในระยะเวลาทนานพอ สมาธเปนเรองของความสามารถทางสมอง ซงเดกแตละคนมไมเทากน ในเดกเลกจะมนอยกวาเดกโต แตจะคอย ๆ พฒนาขนเรอย ๆ เมอโตขน

การเสรมสรางทกษะการเรยนมความส าคญเปนอยางยง นกเรยนทกคนจะประสบความส าเรจในการเรยนจะตองมการเสรมสรางทกษะตอของตนเปนส าคญ เพราะนกเรยนทมการเสรมสรางทกษะการเรยน ยอมท าทกอยางตามเปาหมายไดส าเรจ เกดความกาวหนาในการเรยนรวมถงการไดรบความไววางใจจากผอน แตถาขาดการเสรมสรางทกษะแลวจะไมสามารถบรรลเปาหมายไดและขาดความเชอถอจากคนอน จงนบวาการเสรมสรางทกษะการเรยนมความส าคญและควรปลกฝง ใหเกดขนกบนกเรยนทกคน ซงพระพทธเจาทรงตรสไววา ธรรมทท าใหบคคลประสบความส าเรจไดนน คอหลกอทธบาท ๔ พระไตรปฏก ไดอธบายถงอทธบาท ๔ ไววาเปนหลกคณธรรมเครองใหบรรลถงความส าเรจ พระผมพระภาคเจาตรสวา “ ภกษทงหลาย อทธบาท ๔ ธรรมจะน าไปสความส าเรจ คอ ภกษน าธรรมวนยน ๑. เจรญอทธบาททประกอบดวย ฉนทสมาธปธานสงขาร ๒. เจรญอทธบาททประกอบดวย วรยสมาธปธานสงขาร ๓. เจรญอทธบาททประกอบดวย จตตปธานสงขาร

๕

๔. เจรญอทธบาททประกอบดวย วมงสาปธานสงขาร” ภกษทงหลายเธอทงหลายพงเจรญอทธบาท ๔ ประการ เพอรยง เพอก าหนดสนไป เพอละอทธมภาคยสงโยชน ๕ ประการแล๒ อทธบาท อนไดแก ๑. ฉนทะ คอความพอใจ ไดแกความตองการทจะทา ใฝใจรกจะทาสงนนอยเสมอและปรารถนาจะทาใหไดผลดยง ๆ ขนไป ๒. วรยะ หมายถง ความเพยร คอความขยนหมนประกอบสงนนดวยความพยายามเขมแขง อดทนเอาธระ ไมทอถอย ๓. จตตะ หมายถง ความคด ไดแก ตงจตรบรในสงททาและท าสงนน ดวยความคด เอาจตฝกใฝ ไมปลอยใจใหฟงซานเลอนลอยไป ๔. วมงสา คอ ความไตรตรอง หรอทดลอง ไดแก หมนใชสตปญญาพจารณาใครครวญ ตรวจหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนในสงทท านนมการวางแผน วดผล คดคนวธแกไขปรบปรง เปนตน๓2

นอกจากน การเสรมสรางทกษะ มความส าคญเปนอยางยงตอเดกและเยาวชนในวยเรยนทกคน เพราะการทเดกและเยาวชนจะประสบปญหาในการเรยนนนจะตองมการเสรมสรางทกษะตอหนาท การเรยนของตนเปนส าคญ เพราะคนทมการเสรมสรางทกษะ ยอมแกไขปญหาทกไดทนเวลา พรอมกนนนยงกอใหเกดความกาวหนาในประพฤตกรรมรวมถงการไดรบความไววางใจจากผอนอกดวย แตถาขาดการเสรมสรางทกษะแลวจะไมสามารถแกไขปญหาไดทนเวลา และยงขาดความเชอถอจากคนอนดวย จงกลาวไดวาการเสรมสรางทกษะการเรยนมความส าคญและควรปลกฝงใหมในตวเดกทกคนความรบผดชอบทางการเรยนเปนคณลกษณะพนฐานของบคคลทมส าคญ และจ าเปนตองปลกฝงใหเดก เพอใหเปนนกเรยนทดและพลเมองดของประเทศชาต ตอไป ซงสอดคลองกบแนวคดทวาคนดและคนเกง ซงเปนพลเมองทมคณภาพสงทจะท าใหประเทศชาตมนคงไดตองเคารพกฎหมาย ท าหนาทดวยความรบผดชอบสง ดงนน จงมความจ าเปนอยางยงทจะปลกฝงและพฒนาใหนกเรยนมความรบผดชอบในการเรยนใหมากทสด เพอประสบความส าเรจใน3

๒

ส .ม. (ไทย) ๑๙/๘๙๘/๔๒๗. ๓พระธรรมปฏก (ป.อ. ปยตโต), การสร างสรรคประชาธปไตย, (กรงเทพมหานคร: คแขงธรกจ,

๒๕๓๘), หนา ๑๘๖-๑๘๗

๖

การเรยนอาชพการงานในอนาคตตอไป จากคตพจนทวา “สกขา วรฬห สมปตตา”4 แปลความไดวา การศกษาเลาเรยน คอ ความเจรญงอกงาม (Education is Growth) หรอ การศกษาเลาเรยน ชวยเสรมสรางความเจรญในทกดานของมนษย ความรบผดชอบของนกเรยนเปนพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกถงการทาหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจดวยตนเอง ตรงตอเวลา ยดมนในกฎเกณฑของสงคมทตนเองสงกดอย และปฏบตงานโดยไมยอทอตออปสรรค ส าหรบการวจยครงนไดก าหนดองคประกอบการเสรมสรางทกษะของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสคเปน ๔ องคประกอบ ไดแก ๑. การศกษาททไดรบมอบหมายใหส าเรจ หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการเรยนดวยความตงใจเพอใหหนาทหรอการเรยนทตนไดรบมอบหมายใหส าเรจดวยความเพยรพยายาม ๒. การประพฤต หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตงานใดๆใหส าเรจ ตรงกบเวลาทก าหนด ไดแก ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนดเวลา การเขาชนเรยนตรงเวลา ๓. ดานครอบครว หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการยดมนในกฎเกณฑ ไดแก ปฏบตตามขอตกลงของครอบครว เชอฟงบดามารดา และความรกของคนในครอบครว ๔. ความรบผดชอบตอศนยดนตร หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงความมงมนในการกระท าหรอการปฏบตงานใดๆ ส าเรจโดยไมยอทอตออปสรรค ไดแก ท างานทไดรบมอบหมายส าเรจดวยตนเอง โดยไมยอทอตออปสรรค ๒ วตถประสงคของกำรวจย ๒.๑ เพอศกษาการสรางกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตน ๒.๒ เพอพฒนาชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตน

๒.๓ เพอประเมนประสทธผลของชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตน

๒.๔ เพอประเมนประสทธภาพของการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตนจากชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจ 5

4 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, คตพจน, [ออนไลน], แหลงทมา: http://www.swu.ac.th/

๗

๓ ปญหำทตองกำรทรำบ ๓.๑ กจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร คออะไร ? ๓.๒ ผลของกจกรรม เสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบรเปนอยางไร ? ๓.๓ การประยกตใชอทธบาท ๔ ตามแนวทางพทธจตวทยาชวยเสรมสรางแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษา ไดหรอไม ? ๓.๔ การประยกตใชอทธบาท ๔ ตามแนวทางพทธจตวทยาชวยเพมประสทธผลตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษา ไดอยางไร ? ๔ ขอบเขตกำรวจย การวจยเรอง “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

: กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” มขอบเขตการวจย ดงน

๔.๑ ขอบเขตดำนเนอหำ ผวจยประยกตใชหลกธรรมเรอง อทธบาท ๔ ตามแนวทางพทธจตวทยาทสงผลตอแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตน ๔.๒ ขอบเขตดำนประชำกรและกลมตวอยำง

ประชากรทใชในการวจยครงน ไดแก นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล ทงหมด ๒๐ คน ชวงอายระหวาง ๗ - ๑๕ ป

กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล จ านวน ๑๙ คน ไดมาจากตารางของเครซ & มอรแกน 6 ทระดบนยส าคญทางสถต ๐.๕ และท าการสมตวอยางดวยวธการสมอยางงาย (Simple Random) ๔.๓ ขอบเขตดำนตวแปร ๑. ตวแปรตน คอ กจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร ไดแก

ใบความร

เอกสารค าสง

6 มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, คตพจน, [ออนไลน], แหลงทมา: http://www.swu.ac.th/

history.php, [๑๕ มกราคม ๒๕๖๑].

๘

กจกรรม ๔ กจกรรม

ใบสรปกจกรรม ครง ท ๑ ความพอใจและยอมรบ เรอง เรยนรตนเองจากภาพ ครง ท ๒ ความเพยรพยายามในการเรยน เรอง งานของพวกเรา

ครงท ๓ เอาใจใสในการท างานตามทไดรบมอบหมาย เรอง คลนเสยงสรางสมาธ ครงท ๔ ความละเอยดรอบคอบในการท างาน เรอง วางแผนกอนอยาใจรอน ๒. ตวแปรตำม คอ “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรม

ตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” ดานฉนทะ

ดานวรยะ

ดานจตตะ

ดานวมงสา

๔.๔ ขอบเขตดำนพนท

ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ตงอยบรเวณ อาคารพาณชย เลขท ๔๑๙ – ๔๒๐ ม.๑ ต.ไรสม อ. เมอง จ.เพชรบร ๔.๕ ขอบเขตดำนระยะเวลำ ระยะเวลาทใชในการศกษาวจย เรมตงแตเดอน มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ถง เดอนกมภาพนธ ๒๕๖๒ รวมระยะเวลาทงสน ๒ เดอน ๕ สมมตฐำนกำรวจย การวจยครงน ผวจยไดก าหนดสมมตฐานการวจย ดงน

๕.๑ นกเรยนทมอทธบาท ๔ (ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา) ทตางกนมผลตอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาทดแตกตางกน

๕.๒ นกเรยนทมอทธบาท ๔ (ฉนทะ วรยะ จตตะ วมงสา) ในระดบดมผลตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาในระดบดทแตกตางกน

๙

๖ นยำมศพททใชเฉพำะในกำรวจย อทธบำท ๔ หมายถง คณธรรมทน าไปสความส าเรจในการเรยนการท างาน เปนคณธรรมทเกยวของกบการเรยนการทางานในชวตประจ าวน เปนหลกในการปฏบตเพอเอาชนะอปสรรคและปญหาตางๆ ซงจะน าไปสความส าเรจและความกาวหนาในหนาทการงานตามทมงหวงไว ซงแยกออกเปน ๔ ดาน ดงน ฉนทะ หมายถง การกระท าทแสดงถง ความสนใจใฝร ความรกพอใจในสงทกระท าและผลของการกระท าความมงมนในสงทกระท านน ใหบรรลเปาหมายและการใชวธทถกตองในการบรรลเปาหมาย วรยะ หมายถง การกระท าทแสดงถงความรสกทตองการเรยนการท างานใหส าเรจลง โดยไมยอทอตออปสรรคใดๆ ทเกดขน โดยมองวาอปสรรคตาง ๆ ทเกดขนเปนสงททาทายในการท างานตาง ๆ ใหส าเรจตอไป จตตะ หมายถง การกระท าทแสดงถง ความรสกทมความมงมนในการท างานดวยความแนวแน จดจอในสงนน เมอมสงใดมารบกวน กไมสามารถทจะละทงงานนนได ดวยเหนวางานทท านน มความส าคญตอตนเองและผอน ตลอดรวมถงสภาพแวดลอมดวย จงไดอทศกายและจตใจในการท างานนน วมงสำ หมายถง การกระท าทแสดงถง ความรสกทไดใชปญญาในการพจารณาใครครวญและการคนหาและแกไขขอบกพรองในการท างาน โดยไดมการทดลองและหาแนวทางใหม ๆ เพอน ามาใชในการเรยนการท างาน สงเสรมใหงานเสรจสนและบรรลเปาหมายไดอยางสมบรณเรยบรอย อทธบำท ๔ ตำมแนวทำงพทธจตวทยำชวยเสรมสรำงแรงจงใจตอกำรเรยนดนตร

หมายถง การประยกตหลกพทธจตวทยาในเรอง อทธบาท๔ ( ฉนทะ วรยะ จตจะ และ วมงสา ) มผลใหมแรงจงใจในการเรยนทมอยแลวใหเพมมากขน เสรมสรำงทกษะ หมายถง ความรบผดชอบและพฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกถงการท าหนาททไดรบมอบหมายใหส าเรจดวยตนเอง ตรงตอเวลา ยดมนในกฎเกณฑของสงคมทตนเองสงกดอย และปฏบตงานโดยไมยอทอตออปสรรค กำรเสรมสรำง หมายถง ท าใหดขน หรอมนคงขน. คอมแลวท าใหดขน กจกรรม หมายถง กระบวนการจดการเรยนสอนทศนยดนตรดรยะมวสค จดท าขนในรปแบบตาง ๆ ทชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเกยวกบตนเอง รเทาทนตนเองและน าสงทไดเรยนไปพฒนาตนเองในชวตประจ าวน ดำนกำรศกษำ หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการทางานดวยความตงใจเรยนหรอใหหนาทหรองานทตนไดรบมอบหมายใหส าเรจดวยความเพยรพยายาม

๑๐

ดำนควำมประพฤต หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการปฏบตงานใด ๆ ใหส าเรจ ตรงกบเวลาทก าหนด ไดแก ท างานตามหนาททไดรบมอบหมายเสรจตามก าหนดเวลา การเขาชนเรยนตรงเวลา ควำมรบผดชอบตอครอบครว หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงความมงมนในการ กระท าหรอการปฏบตตอครอบครวใหส าเรจ โดยไมยอทอตออปสรรค ไดแก ท างานทไดรบมอบหมาย จากบดามารดาใหส าเรจดวยตนเอง ควำมรบผดชอบตอศนยดนตรดรยะมวสค หมายถง พฤตกรรมทแสดงถงการยดมนในกฎเกณฑ ไดแก ปฏบตตามขอตกลงของกลม ของหอง และตามกฎระเบยบขอบงคบของศนยดนตรดรยะมวสค หองเรยนดนตรสำกล หมายถง ชนเรยนซงมการสอนดนตรสากล เชน กลอง กตาร เบส คยบอรด เปยโน นกเรยน หมายถง นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล ทมชวงอายระหวาง ๗ - ๑๕ ป และ สามารถเลนดนตรได

๗ ทบทวนเอกสำรและรำยงำนวจยทเกยวของ กจกรรม ความหมายจาก พจนานกรมแปล ไทย-ไทย ราชบณฑตยสถาน หมายถง การทผเรยนปฏบตการอยางใดอยางหนงเพอการเรยนร จากการอานศกษาและคนควาพบวา มงานวจยมากมายทสอดคลองกบแนวความคดเรองคลนเสยง กบการพฒนาสมอง และการเรยนร เสยงความถต าทเกดจากการแทรกสอดของเสยงทมความถตางกนไมมาก ๒ เสยงจากการฟงผานหทง ๒ ขางและการนาเสยงผานกะโหลกศรษะเรยกวา Binaural beats หรอ Binaural tones ถาความถของเสยงทไดผานหขางซายหรอนาผานกะโหลกศรษะเทากบ ๔๑๐ Hz โดยในขณะเดยวกนความถของเสยงทผานหขางขวาเทากบ ๔๐๐ Hz จะไดความถทเกดจากการแทรกสอดในสมองเทากบ ๑๐ Hz

๑๑

รปภาพท ๑ แสดงความถทเกดจากการแทรกสอดในสมอง

การศกษาและวจยเกยวกบ Binaural beats เกดขนครงแรกในป ค.ศ.๑๘๓๙ โดยนกฟสกสชาวเยอรมนชอ Heinrich Wilhelm Dove. จากงานวจยพบวา สมองมนษยสามารถแยกเสยงทไดยนจากหทง ๒ ขางเนองจากความถ ความดง ลกษณะของเสยง และคาบเวลาทแตกตางกน แตถาความถของเสยงทมากระทบห ๒ ขางแตกตางกนนอยกวา ๓๐ Hz สมองจะแปลผลเสมอนเปนเสยงเดยวทมจดก าเนดอยภายในสมอง ผฟงสวนใหญไมสามารถไดยนเสยงความถต า ของ Binaural beats เนองจาก Binaural beats มกมความถต ากวาชวงคลนทหมนษยไดยน แตจะรบรวาม Binaural beats ไดโดยการเปลยนต าแหนงจดโฟกสของเสยงไปมาภายในสมอง

เสยงทน ามาสงเคราะหใหเกด Binaural beats ควรมความถอยในชวง ๑๐๐๐ – ๑๕๐๐ Hz จากการศกษาและวจย โดยการวดคลนไฟฟาสมอง (EEG) พบวา การใช Binaural beats สามารถเหนยวนาใหคลนสมองในระดบหนงเปลยน ไปอกระดบหนงได เรยกวา Brainwave entrainment เชน ถาตองการเปลยนคลนสมองจากสภาวะทตนตวหรอ ความถคลนสมองอยในชวง Beta หรอประมาณ ๒๐ Hz ไปเปนสภาวะทผอนคลาย หรอความถคลนสมองอยในชวง Alpha หรอประมาณ 10 Hz จะเรมบาบดดวยเพลงหรอเสยงทม Binaural beats ประมาณ ๒๐ Hz ในชวงตนเพลง แลวคอยๆ เปลยนความถบตเปน ๑๐ Hz ในชวงทายเพลง เปนตน นอกจากนน Binaural beats ยงสามารถเหนยวนา ใหคลนสมองโดยรวม มความเปนระเบยบมากขน โดยพบวากจกรรมทางไฟฟาสงสดจะอยบรเวณสวนบนของสมอง

๑๒

ควำมถเสยง คลนสมอง กจกรรมหรอสภำวะทเกยวของ > ๔๐ Hz Gamma waves แกปญหา การใชสมองคดอยางหนก

ความตนกลว ๑๓–๔๐ Hz Beta waves การท าสมาธ การรบร การ ครนคดใน

สงรอบตว ความวตกกงวล ๗–๑๓ Hz Alpha waves การผอนคลาย ภาวะกอน

การนอนหลบ ๔–๗ Hz Theta waves การหลบในชวง REM Sleep < ๔ Hz Delta waves การหลบลก สภาวะไมรสกตว

ตารางท ๑ แสดงความถเสยง คลนสมองและกจกรรมหรอสภำวะทเกยวของ

เสยงบ าบดจตใจและสมองทกลมดนตรบ าบดสงเคราะหขนประกอบดวยเสยง ๓ ประเภท ไดแก ๑. เสยงธรรมชาตและสงแวดลอม ไดแก เสยงน าตก เสยงนก เสยงน าไหล เสยงลม เสยงพระเทศน เปนตน

๒. เสยงดนตร ซงเปนดนตรประเภท trance music หรอ rhythmic music ซงมลกษณะเสยงวนตอเนอง ๓. เสยงความถบต ซงในแตละเพลงจะใชความถตางกนตามผลทตองการ ผฟงสวนใหญไมสามารถรบรหรอไดยน เนองจากเสยงความถบตมกมความถต ากวาชวงคลนทหมนษยไดยน แตจะถกสงผานกะโหลกศรษะไปยงสมองโดยทผฟงไมรตว เสยงธรรมชาตและสงแวดลอม จะท าใหผฟงเกดอารมณตามประสบการณในอดตทสมพนธกบเสยงนนๆ และ ชวยหลอกลอใหสมองและจตใจไมใหจดจอกบเสยงความถบตทแฝงไว สวนเสยงดนตรทเปน trance หรอ rhythmic music ท าใหเกดจนตภาพและก าหนดต าแหนง ๓ มตของเสยงทใชกระตนในสมองสวนตางๆ แนวทางแหงการพฒนาศกยภาพของทรพยากรมนษยดวยคลนเสยง หลกการเหตผลและเปาหมายตลอดจนแนวทางทใชในการพฒนา จากการทสมองของมนษยสามารถแบงออกเปน ๓ ระดบใหญ ๆไดแก

๑. สมองสวนแกนกลางหรอสมองดกด าบรรพหรอสมองสวนสตวเลอยคลาน สวนนของสมอง ไดแก กานสมองและไขสนหลง เปนสมองทท าหนาทเกยวกบระบบประสาทอตโนมตตาง ๆ ไดแก ระบบประสาทซมพาเธตก และระบบประสาทพาราซมพาเธตก ปฏกรยา Reflex

๑๓

๒. สมองระดบกลางหรอสมองสวนอารมณ เรยกวา ระบบลมบค(Limbic system) เปนสวนทแสดงอารมณ สวนทกอใหเกดความจ าทงระยะสนและระยะยาว (STM และ LTM )

๓. สมองสวนนโอ-คอรเทกซ หรอ สมองระดบอารยะหรอสมองสวนปญญา สวนนมไวรบสมผสทงหา (ห ตา จมก ลน ผวหนง) ควบคมการเคลอนไหวและความรสกนกคดและการเรยนรทงซงสมองสวนนจะเปนตวก าหนดระดบสตปญญาของมนษย ซงประกอบดวยพสมองฟรอนทล , พาไรทล , ออกซพทล , เทมพอรลและลมบก ดงนนแนวทางแหงการกระตนศกยภาพสมองเพอการพฒนา I.Q. E.Q. M.Q. และสมาธ ดวยคลนเสยงนน ตองอาศยการกระตนสมองสวนตาง ๆ โดยครบถวนตามหลกการของทฤษฎอภวฒนปญญาและแนวทางวชาสมาธสมองโดยประกอบดวยแนวทางพอสงเขปตอไปน

ตองกระตนศกยภาพสมองเพอพฒนาพฒนาศกยภาพสมองสวนปญญา(Neocortex)

มงเปาหมายเพอศกยภาพสมองสวนปญญา และพสมองสวนตาง ๆ เพอนาไปสการพฒนาไอคว ดวยดนตรคลาสสกพฒนาไอคว (I.Q. Classic Music) และดนตรคลาสสกพฒนาพสมองสวนตาง ๆ เนองจากดนตรคลาสสกมความสลบซบซอนและหลากหลายดวยจงหวะ ลลา ทวงท านอง ระดบเสยงสงต า ฯ จะชวยกระตนการทางานของสมองสวนปญญา(Cerebrum) ซงประกอบดวยพสมองสวนตาง ๆ ไดด

ตองพฒนาคลนสมอง(Brain wave) และระบบประสาทอตโนมต (autonomic

nervous system) มงเปาหมายเพอการพฒนาศกยภาพคลนสมองและระบบประสาทอตโนมต โดยการปรบใหสภาวะคลนสมองอยในสภาวะคลนสมองอลฟา อนเปนการเพมศกยภาพใหกบระบบพาราซมพาเธตก(parasympathetic )ใหสงขน เพอปรบภาพจตใหผอนคลาย มสภาธ และเพมการหลงฮอรโมนทเปนประโยชนตอสขภาพ พรอมทงลดการท างานของระบบประสาทซมพาเธตกเพอลดสภาพจตทตงเครยดและการหลงฮอรโมนทอนตรายตอสขภาพ เปาหมายเพอพฒนาดวยดนตรพฒนาคลนสมอง (Brain Wave Music) ,ดนตรเสยงธรรมชาต(Natural Music), ดนตรคลาสสกพฒนาสมาธ (Meditation Classic Music) เนองจากดนตรกลมนจะชวยลดคลนสมอง(brain wave)จากคลนสมองระดบเบตา(beta wave) ทท าใหมนษยมความสบสนทางอารมณและขาดสมาธ เปนคลนสมองระดบอลฟา(alpha wave),เทตรา(Theta wave)หรอเดลตา(delta wave) ซงเปนสภาวะทมนษยมสมาธจตดมาก นอกจากนคลนเสยงจากดนตรยงไปกระตนการท างานของ

ระบบประสาทอตโนมต(autonomic nervous system)ทเรยกวาระบบพาราซมพาเธตก (parasympathetic ) ทท าใหเกดการผอนคลาย และลดการทางานของระบบประสาทซมพาเธตก(sympathetic ) ทท าใหเกดความตงเครยด

๑๔

ตองกระตนการพฒนาศกยภาพตอมไรทอ(endocrine gland) ในรางกายเพอพฒนา

สมาธ(ศกยภาพกายและจต) ดวยดนตรสวรรค เนองจากดนตรสวรรค เปนดนตรทสรางโดยโยคะมาสเตอร ทสามารถผลตดนตรมาเพอพฒนาศกยภาพของตอมไรทอในรางกาย โยคะเชอวาเมอพฒนาดวยคลนเสยงจากดนตรเหลาน จะท าใหตอมไรทอในรางกาย ซงมคลนเสยงเฉพาะแตละตอมไรทอ เกดการสนสะเทอน ท าใหกระตนการท างานของตอมไรทอใหมศกยภาพสงขน ท าใหระบบฮอรโมนในรางกายท างานอยางมประสทธภาพ เพมพนศกยภาพแหงกาย เพมศกยภาพการพฒนาสมาธจต ทงยงมผลทาใหระบบตางๆ ในรางกายท างานไดอยางมประสทธภาพสงขนและเกดกระแสประสาททเพมพลงการกระตนศกยภาพของสมองสวนปญญาและสมองสวนอน ๆ ดวย

พฒนาศกยภาพจตส านก(Conscious mind) จตใตสานก (Subconscious mind)

เพอพฒนาสมาธ E.Q. และ M.Q. ดวยดนตรพฒนาคลนสมองประกอบโปรแกรมสงจตใตสานก โดยการฝกสมาธตามแนวโยคะและการโปรแกรมจต จะชวยพฒนาสมาธเพอเพมศกยภาพการทางานของสมองสวนปญญา(Cerebrum) ไปควบคมการทางานของสมองสวนอารมณรวมทงสมองสวนสตวเลอยคลาน ใหมการแสดงพฤตกรรมทางกายและอารมณทเหมาะสม ซงสนบสนนการพฒนาอคว ตลอดจนกระตนศกยภาพทแฝงเรนในตวตนออกมาภายใตหลกการทวาในระหวางทมสภาวะคลนสมองเปนอลฟาเวฟ การทจะปลกฝงสงตาง ๆ ในจตใตสานกเพอใหเขาเปนกรอบในการปฏบต เชน เรองศลธรรม , จรยธรรม กจะเปนชวงทเหมาะสมทสด จากการวจยพบวา การบรรยายเสยงทมต า เพอสอนประกอบเสยงดนตรจะเปนเครองมอนอมนาสมาธไดดมาก แนวทางการพฒนากจะใชการโปรแกรมจต , ดนตรพฒนาคลนสมอง,ดนตรทางศาสนา กจะท าใหการพฒนาดาน M.Q. E.Q. และพฒนาสมาธเปนไป หลกท างานทพระพทธเจาสอนไวมสขอ เรยกวา อทธบาท นถาดเผน ๆ พดกนเพยงตน ๆ กดเปนหญาปากคอก แตถาพจารณาอยางละเอยดแลวเหนไดชดวา เปนสตรทางานทสมบรณทสด แฝงจตวทยาการวจย และพลงแหงความส าเรจไวครบครนในหลกเพยงยอ ๆ สขอเทาน คอ ความเตมใจท า (ฉนทะ) ความแขงใจท า(วรยะ) ความตงใจท า(จตตะ) และความเขาใจทา(วมงสา) ทงสขอนเปนเรองของใจทงนน เตมใจ แขงใจ ตงใจ เขาใจ นคอสตรสาหรบนกท างาน ในโลกนประวตศาสตรยนยนวา ไดมนกท างานชนยอดเยยมอยคนหนง สามารถทางานทยงยากสบสนทสด แตไดรบผลสมความมงหมายเปนอยางด ทานผนนคอพระพทธเจา ยกตวอยาง พระองคทรงออกผนวช ทรงตงวตถประสงคไววาจะแสวงหาโมกขธรรมใหได พระองคกไดโมกขธรรมสมประสงค ครนไดตรสรแลวจะทรงประกาศพระศาสนา กทรงตงวตถประสงคไววา จะทรงประดษฐานพระศาสนาใหมนคง ม บรษทครบสแลวจงจะปรนพพาน พระองคกทรงทาไดส าเรจ งานทยกมาเปนตวอยางทงสองนไมใชงาย ๆ เลย ยงยากลาบากเหลอประมาณ ทงมศตรคแขงอยรอบทศ เราจงยกยองไดเตมปากวา

๑๕

พระองคเปนนกท างานชนยอดเยยมของโลก เมอทรงท างานจนทรงมประสบการณอยางเพยงพอแลว พระองคทรงสรปลงวาสาเหตแหงความลมเหลวของคนทางานมอย ๔ อยาง คอ

๑. ความเบอหนาย ๒. ความเกยจคราน ๓. ความทอดธระ ๔. ความโงเขลา

อทธบำท หรอ อทธบำท ๔ เปนศพทในพระพทธศาสนา หมายถง ฐานหรอหนทางส ความส าเรจ หรอ คณเครองใหถงความส าเรจ คณเครองส าเรจสมประสงค ทางแหงความส าเรจ คณธรรมทน าไปสความส าเรจแหงผลทมงหมาย ม ๔ ประการ คอ

ฉนทะ (ความพอใจ) คอ ความตองการทจะท า ใฝใจรกจะท าสงนนอยเสมอ และปรารถนาจะท าให ไดผลดยงๆขนไป

ดกรภกษทงหลาย เราไดมความคดอยางนวา ภกษในธรรมวนยน ยอมเจรญ อทธบำท อนประกอบดวยฉนทสมาธและปธานสงขาร ดงน วาฉนรยงของเราจกไมยอหยอนเกนไป ไมตองประคองเกนไป ไมหดหในภายใน ไมฟงซานไปในภายนอก และเธอมความส าคญในเบอง หลงและเบองหนาอยวา เบองหนาฉนใด เบองหลงกฉนนน เบองหลงฉนใด เบองหนากฉน นน เบองลางฉนใด เบองบนกฉนนน เบองบนฉนใด เบองลางกฉนนน กลางวนฉนใด กลางคนกฉนนน กลางคนฉนใด กลางวนกฉนนน เธอมใจเปดเผย ไมมอะไรหมหอ อบรม จตใจใหสวางอย.

วรยะ (ความเพยร) คอ ขยนหมนประกอบสงนนดวยความพยายาม เขมแขง อดทน เอาธระ

ไมทอถอย

ภกษยอมเจรญอทธบำทอนประกอบดวยวรยสมาธและปธานสงขาร ดงนวา วถานะยะของเราจกไมยอหยอนเกนไป ไมตองประคองเกนไป ไมมอะไรหมหอ อบรมจตให สวางอย.

จตตะ (ความคด) คอ ตงจตรบรในสงทท า และท าสงนนดวยความคด เอาจตฝกใฝ ไมปลอยใจ

ใหฟงซานเลอนลอยไป

ภกษยอมเจรญอทธบำทอนประกอบดวยจตตสมาธและปธานสงขาร ดงนวา จตของเราจกไมยอหยอนเกนไป ไมตองประคองเกนไป ... ไมมอะไรหมหอ อบรมจตใหสวางอย.

๑๖

วมงสา (ความไตรตรอง หรอ ทดลอง) คอ หมนใชปญญา พจารณาใครครวญ ตรวจหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนในสงทท านน มการวางแผน วดผล คดคนวธแกไขปรบปรง เปนตน

ภกษยอมเจรญอทธบำทอนประกอบดวยวมงสาสมาธและปธานสงขาร ดงน วา วมงสาของเราจกไมยอหยอนเกนไป ไมตองประคองเกนไป ไมหดหในภายใน ไมฟงซานไป ภายนอก และเธอมความส าคญในเบองหลงและเบองหนาอยวา เบองหนาฉนใด เบองหลงกฉน นน เบองหลงฉนใด เบองหนากฉนนน เบองลางฉนใด เบองบนกฉนนน เบองบนฉนใด เบองลางกฉนนน กลางวนฉนใด กลางคนกฉนนน กลางคนฉนใด กลางวนกฉนนน เธอม ใจเปดเผย ไมมอะไรหมหอ อบรมจตใหสวางอย

7

7 อทธบำท ๔. เขำถงเมอ ๑๖ มกรำคม ๒๕๖๒ จำก https://th.wikipedia.org/wiki/อทธบำท_๔

๑๗

๘ วธกำรด ำเนนกำรวจย ๘.๑ ทบทวนเอกสารงานวจยทเกยวของกบกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร และสรางชดกจกรรมจากเอกสารทงปฐมภม ( Primary Sources ) ไดแก พระไตรปฏกทงภาษาบาลและภาษาไทย และทตยภม ( Secondary Sources ) ไดแก คมภรฏกา เอกสาร วารสาร สงพมพและวทยานพนธทเกยวของ ๘.๒ ด าเนนการออกแบบกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบรตามแนววถพทธและสรางเครองมอทใชในการวจยตามทไดทบทวนเอกสารและค าแนะน าของอาจารยทควบคมพรอมผเชยวชาญทไดเชญมาเปนทปรกษา ๘.๓ น าชดกจกรรมทไดออกแบบและเครองมอไปทดลองใชกบกลมทดลอง ไดแกนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ทมความสนใจเขารวมกจกรรมจ านวน ๒๐ คน ๘.๔ ประเมนผลการทดลองใชเครองมอและชดกจกรรม “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน โรงเรยนดรยะมวสค จงหวด

เพชรบร” ปรบปรงเครองมอและชดกจกรรม

๘.๕ การน าเครองมอและชดกจกรรม “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวย

กจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน โรงเรยนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” ไปใชกบกลมตวอยาง ไดแก นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ทมความสนใจในการเขารวมกจกรรม ทมคณสมบตตามเกณฑโดยผานการท าแบบสอบถามและสมครใจเขารวมงานวจยจ านวน ๒๐ คน ๘.๖ การด าเนนการศกษาและทดลอง มการประเมนกอนและหลงการทดลอง (Pretest Posttest design ) จ านวน ๒๐ ราย จากนนท าการประเมนกอนการทดลอง ( t๑ ) แลวมการจกกระท า ( X) กบกลมตวอยางเปนระยะเวลาตอเนอง ๑ เดอน เดอนละ ๔ ครง ครงละ ๑๐ นาท รวมระยะเวลาในการท ากจกรรมแลว ท าการประเมนหลงทดลอง ( t2 ) ดวยเครองมอทใชในการประเมนอยางเดยวกนกบการประเมนกอนการทดลอง ๘.๗ การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล เปนการน าเอาผลการด าเนนการตามกระบวนการทกขนตอนมาวเคราะห ประมวลผลตความ โดยการวเคราะหอมลเชงปรมาณ ๘.๘ สรปผลการวจยและน าเสนอ “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวย

กจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร”

๑๘

๙. กรอบแนวคดในกำรวจย ผวจยไดท า การศกษาเรอง “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตาม

แนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” โดยไดจดท ากรอบแนวคดในการวจย ไดแก

ตวแปรอสระ (Independent Variables) ประกอบดวย ใบความร เอกสารค าสง กจกรรม ใบสรปกจกรรม

ตวแปรตาม (Dependent Variables “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” ประกอบ ดวยหลกอทธบาท ๔ ไดแก ฉนทะ วรยะ จตตะ และวมงสา

ซงไดอธบายเปนกรอบแสดงความสมพนธของทง ๒ ตวแปร ตามกรอบแนวคดในการวจยเพอความเขาใจทชดเจนดงแผนภมตอไปน

ตวแปรอสระ ตวแปรตำม (Independent Variables) (Dependent Variables)

ภำพท ๑ กรอบแนวคดการวจย

การใชชดกจกรรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ประกอบดวย

ใบความร

เอกสารค าสง

กจกรรม

ใบสรปกจกรรม

แรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๑. ฉนทะ รจกและพอใจในตนเอง ๒. วรยะ ความเพยรพยายามในการเรยน ๓. จตตะ เอาใจใสในการท างานตามทไดรบมอบหมาย ๔. วมงสา ความละเอยดรอบคอบในการท างาน

๑๙

๑๐ ประโยชนทคำดวำจะไดรบ ๑๐.๑ ไดทราบถงกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๑๐.๒ ไดทราบถงผลพฒนาชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตน

๑๐.๓ ไดทราบถงประสทธภาพของชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจตอการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมตอนตน

๑๐.๔ ไดทราบถงประสทธภาพของการเรยนดนตรของนกเรยนระดบประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนจากชดกจกรรมตามแนวทางอทธบาท ๔ ทเสรมสรางแรงจงใจ

๒๐

บทท ๒

วรรณกรรมและผลงานวจยทเกยวของ

การวจยเรอง “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา :กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” ในครงนผวจยศกษาเอกสารและงานวจย ทเกยวของกบ การกจกรรมเสรมสรางแรงจงในการเรยนและในรปแบบตางๆ ทจะน ามาใชนกเรยนกอนการเรยนหรอเรมการเรยนการสอน โดยใชหลกอทธบาท ๔ เพอประกอบการวจย โดยแบงเปนหวขอดงตอไปน

๒.๑ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบแรงจงใจ ๒.๑.๑ ความหมายของการจงใจ ๒.๑.๒ ความส าคญและประโยชนของการจงใจ

๒.๑.๓ ประเภทของแรงจงใจ ๒.๑.๔ ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ ๒.๑.๕ แนวคดทเกยวกบการจงใจ ๒.๑.๖ งานวจยทเกยวของกบแรงจงใจ

๒.๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดนตรสากล ๒.๒.๑ ความหมายและองคประกอบของดนตรสากล ๒.๒.๒ ประเภทของดนตรสากล ๒.๒.๓ ความส าคญของดนตรสากล ๒.๒.๔ แนวคดของดนตรสากล ๒.๒.๕ ทฤษฎทเกยวของกบดนตรสากล ๒.๒.๖ งานวจยทเกยวของกบดนตรสากล

๒.๓ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๑ ความหมายของหลกอทธบาท ๔

๒.๓.๒ ลกษณะของหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๓ องคประกอบของหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๔ ความส าคญของหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๕ ทฤษฎทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔ ๒.๓.๖ งานวจยทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔

๒๑

๒.๑ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบแรงจงใจ ๒.๑.๑ ความหมายของการจงใจ

นกวชาการไดเสนอแนวคดเกยวกบความหมายของค าวา การจงใจ ไวหลายทศนะ ดงน ฮลการด (Hilgard, ๑๙๘๑ : ๓๑๔)๖ ไดใหความหมายของแรงจงใจวา หมายถง ปจจยหรอองคประกอบทไปกระตนบคคลใหเกดพลงและน าไปสการกระท า เฮอรเซย และ แบลนชารด (Hersey and Blanchard, ๑๙๖๙ : ๑๐)๗ ไดกลาววาแรงจงใจ คอ การท าใหบคคลแตละคนหรอกลมคนกระท าสงใดสงหนงอยางมประสทธภาพ ตามทผจงใจปรารถนา บราวน (Brown, ๑๙๘๐ : ๑๑๒ – ๑๑๓)๘กลาววา แรงจงใจ หมายถง แรงหรอพลงงานผลกดนกระตน หรอเราความรสกของบคคลใหมความสนใจ มความเตมใจในการปฏบตกจกรรมเปนสงชทศทางของพฤตกรรม กอใหเกดพฤตกรรมทนาไปสเปาหมายตามทบคคลนนคาดหมายเอาไว โลเวลล (Lovell, ๑๙๘๐ :๑๐๙)๙ ไดใหความหมายของแรงจงใจวาเปนกระบวนการทชกน าโนมนาวใหบคคลเกดความมานะพยายามเพอทจะสนองตอบความตองการบางประการใหบรรลผลส าเรจ ส าหรบประเทศไทยไดมผใหความหมายของแรงจงใจในแงมมตาง ๆ ดงน สชา จนทรเอม (๒๕๓๓ : ๑๐๑)๑๐ กลาววา การจงใจ หมายถง ประการแรก สภาวะทอนทรถกกระตนใหแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนง เพอบรรลจดหมายปลายทาง ประการทสอง พฤตกรรมทสนองความตองการของมนษยและเปนพฤตกรรมทน าไปสจดหมายปลายทาง ประการทสามพฤตกรรมทถกกระตนโดยแรงขบของแตละบคคล มแนวโนมมงไปสจดหมายปลายทางอยางใดอยางหนงและรางกายอาจจะสมประสงคในดานความปรารถนาจากแรงขบนน ๆ ได เมอรางกายเกดความตองการกจะเกดแรงขบ ซงจะท าใหเกดความเครยดขน มนษยและสตวจะตองดนรนหาหนทางบ าบดความตองการน

๖ ฮลการด (Hilgard, ๑๙๘๑ : ๓๑๔) ๗ เฮอรเซย และ แบลนชารด (Hersey and Blanchard, ๑๙๖๙ : ๑๐) ๘ บราวน (Brown, ๑๙๘๐ : ๑๑๒ – ๑๑๓) ๙ โลเวลล (Lovell, ๑๙๘๐ : ๑๐๙) ๑๐ สชา จนทรเอม (๒๕๓๓ : ๑๐๑)

๒๒

บญมน ธนาศภวฒน (๒๕๓๗ : ๑๒๒)๑๑ ไดใหความหมายการจงใจวา หมายถง กระบวนการใดๆ ทเปนแรงผลกดนหรอกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตามจดมงหมายทตองการ การจงใจมลกษณะเปนแรงกระตนหรอผลกดนใหเกดพฤตกรรมและเปนตวก าหนดทศทางของพฤตกรรมเพอใหไดสงทตนตองการ พะยอม วงศสารศร (๒๕๓๘ : ๒๑๕)๑๒ กลาวถง การจงใจวาเปนการน าปจจยตาง ๆ ไดแก การท าใหตนตว (Arousal) ความคาดหวง (Expectancy) การใชเครองลอ (Incentives) และการลงโทษ (Punishment) มาเปนแรงผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางมทศทาง เพอบรรลจดมงหมายหรอเงอนไขทตองการ เทพนม เมองแมนและคณะ (๒๕๔๐ : ๒๑)๑๓ ไดใหความหมายการจงใจไววา การจงใจประกอบดวย ความปรารถนา (Desires) ความตองการ (Wants) ความมงหวง (Wishes) เปาประสงค(Aims) เปาหมาย (Goals) ความตองการ (Need) แรงขบ (Motives or drives) และสงตอบแทน(Incentives) ระวง เนตรโพธแกว (๒๕๔๒ : ๙๙) ๑๔กลาวถงการจงใจ หมายถง ความพยายามทจะชกจงใหผอนแสดงออกหรอปฏบตตาม สงจงใจอาจมไดทงจากภายในและภายนอกตวบคคลนน ๆ เอง แตมลเหตของแรงจงใจอนส าคญของบคคลคอ ความตองการ จมพล หนมพานช (๒๕๔๔ : ๔๒)๑๕ ไดใหความหมายการจงใจไววา ความเตมใจของบคคลทจะใชพลงเพอใหประสบผลความส าเรจในเปาหมาย รางวล หรอผลตอบแทน ซงเปนสงส าคญส าหรบพฤตกรรมหรอการกระท าของบคคล สมยศ นาวการ (๒๕๔๕ : ๔๐) ๑๖กลาววา การจงใจ คอ การกระท าเพอกระตนใหบคคลมทาททดตองการบรรลเปาหมาย มนษยทกคนมทาททซอนเรนอยภายใน แตมกจะถกระงบดวยอปสรรคหลายอยาง ทงผบรหารและผอยใตบงคบบญชาควรจะใชมาตรการทางพฤตกรรมเพอการจงใจบคคล

๑๑

บญมน ธนาศภวฒน (๒๕๓๗ : ๑๒๒) ๑๒ พะยอม วงศสารศร (๒๕๓๘ : ๒๑๕) ๑๓ เทพนม เมองแมนและคณะ (๒๕๔๐ : ๒๑) ๑๔ ระวง เนตรโพธแกว (๒๕๔๒ : ๙๙) ๑๕ จมพล หนมพานช (๒๕๔๔ : ๔๒) ๑๖ สมยศ นาวการ (๒๕๔๕ : ๔๐)

๒๓

พรชย ลขตธรรมโรจน6 (๒๕๔๕ : ๗๔)๑๗ ไดใหความหมายวา การจงใจเปนความพยายามในการท างานอยางเตมใจเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๕๐ : ๑๖๖)๑๘ ไดใหความหมายเกยวกบการจงใจวา เปนอทธพลภายในของบคคล ซงเกยวของกบระดบการก าหนดทศทางและการใชความพยายามในการท างานอยางตอเนองเพอไปสจดหมายปลายทางตามทตนตองการ การจงใจจงเปนการทบคคลไดรบการกระตนใหแสดงพฤตกรรมในการกระท ากจกรรมตาง ๆ อยางมพลง มคณคา มทศทางชดเจน แสดงถง ความตงใจ พยายาม หรอพลงภายในตนเอง รวมทงการเพมพนความสามารถทจะทมเทในการท างานเพอใหบรรลเปาหมายตามความตองการและสรางความพงพอใจสงสด วกรณ รกษปวงชน (๒๕๕๑ : ๒๑๑)๑๙ ไดใหความหมายการจงใจวากระบวนการโนมนาวจตใจของบคคลอนโดยการสรางแรงจงใจใหคลอยตาม เพอใหบรรลวตถประสงคตามเจตจ านงของผจงใจ วภาส ทองสทธ (๒๕๕๒ : ๑๘๗)๒๐ กลาววา การจงใจ หมายถง แรงผลกดนจากความตองการและความคาดหวงตาง ๆ ของมนษย เพอใหแสดงออกตามทตองการ อาจกลาวไดวา ผบรหารจะใชการจงใจใหผใตบงคบบญชาท าในสงตาง ๆ ดวยความพงพอใจในทางกลบกน ผใต บงคบบญชา กอาจใชวธการเดยวกนกบผบรหาร ความหมายของแรงจงใจ และการจงใจ (Definition of motive and motivation) แรงจงใจ (motive) เปนค าทไดความหมายมาจากค าภาษาละตนทวา movere ซงหมายถง "เคลอนไหว (move) " ดงนน ค าวาแรงจงใจจงมการใหความหมายไวตางๆ กน ดงน

แรงจงใจ หมายถง "บางสงบางอยางทอยภายในตวของบคคลทมผลท าใหบคคลตองกระท า หรอเคลอนไหว หรอม พฤตกรรม ในลกษณะทมเปาหมาย" (Walters.1978 :218) กลาวอกนยหนงกคอ แรงจงใจเปนเหตผล ของการกระท า นนเอง

๑๗ พรชย ลขตธรรมโรจน6 (๒๕๔๕ : ๗๔) ๑๘ ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๕๐ : ๑๖๖) ๑๙ วกรณ รกษปวงชน (๒๕๕๑ : ๒๑๑) ๒๐ วภาส ทองสทธ (๒๕๕๒ : ๑๘๗)

๒๔

แรงจงใจ หมายถง "สภาวะทอยภายในตวทเปนพลง ท าใหรางกายมการเคลอนไหว ไปในทศทางทมเปาหมาย ทไดเลอกไวแลว ซงมกจะเปนเปาหมายทมอยนภาวะสงแวดลอม" (Loundon and Bitta. ๑๙๘๘ : ๓๖๘ )๒๑ จากความหมายนจะเหนไดวา แรงจงใจจะเกยวของกบองคประกอบทส าคญ๒ประการ คอ (๑) เปนกลไกทไปกระตนพลงของรางกายใหเกดการกระท า และ (๒) เปนแรงบงคบใหกบพลงของรางกายทจะกระท าอยางมทศทาง สวนการจงใจ (motivation) เปนเงอนไขของการไดรบการกระตนโดยมการใหความหมายไว ดงน

การจงใจ หมายถง "แรงขบเคลอนทอยภายในของบคคลทกระตนใหบคคลมการกระท า" ( Schiffman and Kanuk. ๑๙๙๑ : ๖๙ )๒๒

การจงใจ เปนภาวะภายใน ของบคคล ทถกกระตนใหกระท าพฤตกรรมอยางมทศทางและตอเนอง (แอนนตา อ วลฟอลค Anita E. Woolfolk 1995)๒๓

การจงใจเปนภาวะในการเพมพฤตกรรม การกระท าหรอกจกรรมของบคคล โดยบคคลจงใจ กระท าพฤตกรรม นนเพอใหบรรลเปาหมายท ตองการ (ไมเคล ดอมแจน Domjan 1996)๒๔ จากค าอธบายและความหมายดงกลาว จงสรปไดวา การจงใจ เปนกระบวนการทบคคลถก กระตนจากสงเราโดยจงใจ ใหกระท าหรอดนรนเพอใหบรรลวตถประสงคบางอยาง ซงจะเหนไดวา พฤตกรรมทเกดจาก การจงใจ เปน พฤตกรรม ทมใชเปนเพยงการตอบสนองสงเราปกตธรรมดา แต ตองเปนพฤตกรรมทมความเขมขน มทศทางจรงจง มเปาหมายชดเจนวาตองการไปสจดใด และ พฤตกรรมทเกดขน เปนผลสบเนองมาจาก แรงผลกดน หรอ แรงกระตน ทเรยกวา แรงจงใจ ดวย จากความหมายตางๆ ทกลาวขางตน สรปไดวา การจงใจ คอ กระบวนการหรอวธการทมงเนนใหเกดพฤตกรรมของแตละบคคลทกระตนจากความตองการของรางกายและจตใจเพอตองการตอบสนองความตองการของตนนนคอความสมพนธระหวาง ความตองการ แรงขบ และรางวล เปนสงลอใจ รวมทงเปนแรงกระตนทจะท าใหบคคลรกษาพฤตกรรมนนไว แตละบคคลจะเลอกแสดงพฤตกรรม เพอตอบสนองความตองการทเหมาะตามสถานการณทแตกตางกนออกไปพฤตกรรมทจะแสดงมผลมาจากลกษณะบคคล บรรยากาศและสภาพแวดลอมขององคกร หรอสงเรา มพลงในการกระตนใหบคคลรเรม มความมานะพยายามรกษาพฤตกรรมใดพฤตกรรมหนงใหคงอยเพอใหบรรลเปาหมายทตองการ ๒๑ (Loundon and Bitta. ๑๙๘๘ : ๓๖๘ ) ๒๒ ( Schiffman and Kanuk. ๑๙๙๑ : ๖๙ ) ๒๓ (แอนนตา อ วลฟอลค Anita E. Woolfolk 1995) ๒๔ (ไมเคล ดอมแจน Domjan 1996)

๒๕

๒.๑.๒ ความส าคญและประโยชนของการจงใจ อษณย จตตะปาโล และนตประวณ เลศกาญจนวต (๒๕๔๐ : ๑๖๐) ๒๕ไดกลาวถงความส าคญของการจงใจวา สามารถแยกเปนประเดนส าคญ ๓ ประการ คอ

๑) ความส าคญตอองคการ เปนการจงใจซงมประโยชนตอองคการโดยเฉพาะการบรหารงานบคคลคอ ๑.๑ ชวยใหองคการไดคนดมความสามารถมารวมท างานดวยและรกษาคนดเหลานใหคงอยในองคการนานๆ ๑.๒ ท าใหองคการมนใจวาบคลากรขององคการจะท างานตามทถกจางไวอยางเตมความสามารถ ๑.๓ ชวยสงเสรมพฤตกรรมในทางรเรมสรางสรรคเพอประโยชนขององคการวธการจงใจยอมมประโยชนตองการสงเสรมการท างาน ในลกษณะทใชความคดรเรมสรางสรรคสงแปลกๆใหมๆไดเปนอยางยง ๒. ความส าคญตอผบรหารทส าคญๆ ไดแก ๒.๑ ชวยใหการมอบหมายอ านาจหนาทของผบรหารเปนไปอยางมประสทธภาพซงในการมอบหนาท จะพบวามอปสรรคหลายประการอนเกดจากทศนะของผใตบงคบบญชาในการไมยนยอมรบมอบอ านาจหนาท วธการจงใจจงชวยใหผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชายนดในการท างานอยางเตมท ๒.๒ ชวยขจดปญหาขอขดแยงในการบรหารงาน เพราะการจงใจจะชวยใหอ านาจหนาทของผบรหารเปนทยอมรบของผใตบงคบบญชา ๒.๓ เอออ านวยตอการสงการ การจงใจชวยใหผบรหารมภาวะผน าทด ซงเอออ านวยในการสงการใหมประสทธผลและสามารถแกปญหาตางๆ ในการสงการในสวนทเกยวกบพฤตกรรมมนษยลงได ๓. ความส าคญตอบคลากร นอกจากการจงใจมความส าคญตอองคการ และตอผบรหารแลวยงมความส าคญตอบคลากร ไดแก ๓.๑ ชวยใหบคลากรสามารถสนองวตถประสงคขององคการและสนองความตองการของตนเองไดพรอมๆ กน ท าใหสามารถปรบตนเองใหเขากบองคการไดสะดวกขน ๓.๒ ไดรบความยตธรรมจากฝายบรหารองคการ โดยเฉพาะอยางยงในเรองของคาตอบแทน

๒๕

อษณย จตตะปาโล และนตประวณ เลศกาญจนวต (๒๕๔๐ : ๑๖๐)

๒๖

๓.๓ มขวญในการท างาน โดยไดรบความสนใจจากฝายบรหารในฐานะเปนสงมชวตไมใชวตถท าใหไมเกดความเบอหนายหนวยงาน หรออยากหลกเลยงงาน ทองใบ สดชาร (๒๕๔๓ : ๑๙๕)๒๖ ไดกลาวถง ความส าคญของการจงใจวา เนองจากมนษยมพฤตกรรมทซบซอน ยากทจะเขาใจ การคนหาปจจยทเปนตวก าหนดแรงจงใจในการท างานเปนสงทคนหาไดยาก เพราะเปนปจจยทมองไมเหนท าใหเกดความภาคภมใจในหนาทการงาน เกดความรวมมอในการท างาน รจกหนาท ชวยเหลอซงกนและกน สรางสรรคงานและสนใจทจะท างาน Novabizz (ไมระบขอมล) กลาววา การจงใจมอทธผลตอผลผลต ผลตผลของงานจะมคณภาพด มปรมาณมากนอยเพยงใด ขนอยกบ การจงใจในการท างาน ดงนน ผบงคบบญชาหรอหวหนางานจงจ าเปนตองเขาใจวาอะไร คอแรงจงใจทจะท าใหพนกงานท างานอยางเตมท และไมใชเรองงายในการจงใจพนกงาน เพราะ พนกงานตอบสนองตองานและวธท างานขององคกรแตกตางกน การจงใจพนกงานจงม ความส าคญ สามารถสรปความส าคญของการจงใจในการท างานไดดงน ๑) พลง (Energy) เปนแรงขบเคลอนทส าคญตอการกระท า หรอ พฤตกรรมของมนษย ในการท างานใดๆ ถาบคคลม แรงจงใจ ในการท างานสง ยอมท าใหขยนขนแขง กระตอรอรน กระท าใหส าเรจ ซงตรงกนขามกบ บคคลทท างานประเภท “เชาชาม เยนชาม” ทท างานเพยงเพอใหผานไปวนๆ

๒) ความพยายาม (Persistence) ท าใหบคคลมความมานะ อดทน บากบน คดหาวธการน าความรความสามารถ และ ประสบการณของตน มาใชใหเปนประโยชนตองานใหมากทสด ไมทอถอยหรอละความพยายามงายๆ แมงาน จะมอปสรรคขดขวาง และเมองานไดรบผลส าเรจ ดวยดกมกคดหา วธการปรบปรงพฒนาใหดขนเรอยๆ

๓) การเปลยนแปลง (variability) รปแบบการท างานหรอวธท างานในบางครง กอใหเกดการคนพบชองทาง ด าเนนงาน ทดกวา หรอประสบ ผลส าเรจมากกวา นกจตวทยาบางคนเชอวา การเปลยนแปลง เปนเครองหมายของ ความเจรญ กาวหนา ของบคคล แสดงใหเหนวา บคคลก าลงแสวงหาการเรยนรสงใหมๆ ใหชวต บคคลทม แรงจงใจ ในการท างานสง เมอดนรน เพอจะบรรล วตถประสงคใดๆ หากไมส าเรจบคคล กมกพยายามคนหา สงผดพลาด และพยายามแกไข ใหดขนในทก วถทาง ซงท าใหเกดการเปลยนแปลง การท างานจน ในทสดท าใหคนพบแนวทาง ทเหมาะสมซง อาจจะตางไป จากแนวเดม

๒๖

ทองใบ สดชาร (๒๕๔๓ : ๑๙๕)

๒๗

๔) บคคลทมแรงจงใจในการท างาน จะเปนบคคลทมงมนท างานใหเกดความเจรญกาวหนา และการมงมนท างานทตนรบผดชอบ ใหเจรญกาวหนา จดวาบคคลผนนม จรรยาบรรณในการท างาน (work ethics) ผมจรรยาบรรณในการท างาน จะเปนบคคล ทมความรบผดชอบ มนคงในหนาท มวนยในการท างาน ซงลกษณะดงกลาวแสดงใหเหนถงความสมบรณ ผมลกษณะ ดงกลาวน มกไมมเวลาเหลอพอทจะคดและท าในสงทไมด ประโยชนการจงใจ สมพงษ เกษมสน (อางถงใน อดร หานามชย, ๒๕๔๖ : ๑๓ )๒๗ กลาวถงประโยชนของการจงใจในการบรหารงานวา

๑) เสรมสรางก าลงใจในการปฏบตงานใหแตละบคคลในองคการและหมคณะเปนการสรางพลงรวมกนของกลม

๒) สงเสรมและเสรมสรางสามคคธรรมในหมคณะเปนการสรางพลงดวยความสามคค

๓) สรางขวญและทาททดในการปฏบตงานแกคนงานและพนกงานเจาหนาทในองคการ

๔) ชวยเสรมสรางใหเกดความจงรกภกดตอองคการ

๕) ชวยใหการควบคมงานด าเนนไปดวยความราบรน อยในกรอบแหงระเบยบวนยและศลธรรมอนด ลดอบตเหตและอนตรายในการปฏบตงาน

๖) เกอหนนและจงใจใหสมาชกขององคการเกดความคดสรางสรรคในกจกรรมตางๆในองคการ เปนการสรางความกาวหนาใหแกพนกงานและองคการ

๗) ท าใหเกดศรทธาและความเชอมนในองคการทปฏบตงานอยท าใหเกดความสขทงกายและใจในการท างาน

๘) การจงใจกอใหเกดประสทธภาพในการปฏบตงาน ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๕๐ : ๑๖๗ ) ๒๘ ไดกลาวถงประโยชน การจงใจวามหลายประการ คอ

๑) บคคลมความภาคภมในหนาทการงานทท าอย

๒) บคคลใหความรวมมอในการท างานอยางเตมท

๓) บคคลรจกหนาทของตนและใหความชวยเหลอซงกนและกน

๔) บคคลมความสนใจในการสรางสรรคและรบผดชอบในงานของตนเองเตมท

๕) บคคลมความสนใจและพงพอใจทจะท างานนน

๒๗

อดร หานามชย, ๒๕๔๖ : ๑๓ ๒๘ ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๕๐ : ๑๖๗ )

๒๘

สรป จะเหนไดวา การจงใจมความส าคญและประโยชนกบผบรหารในการปฏบตงานเพราะนอกจากจะชวยใหเขาใจพฤตกรรมผใตบงคบบญชาวาควรมสงจงใจ หรอเครองลอใจทชวยใหท างานเพอใหเกดประสทธภาพ สรางความกาวหนาใหกบองคการ มการทมเทท าใหอยางเตมความสามารถท าใหผรวมงานเหนความส าคญของตน ผบรหารและ องคการ สงผลใหทกคนไดมสวนรวมในการพฒนา ชวยขจดปญหา ท างานอยางเตมความสามารถ

๒.๑.๓ ประเภทของแรงจงใจ

ฮลการด (Hilgard, ๑๙๘๑ : ๓๒๑-๓๒๒)๒๙ แบงแรงจงใจออกเปน ๓ ประเภท คอ

๑) แรงจงใจเพอการอยรอด (The Survival Motive) หมายถง ความตองการทางกาย(Physiological needs) ซงเปนสงทจะขาดเสยมได เชน ความตองการน า ความตองการอาหาร ความตองการอณหภมพอเหมาะ ความตองการในการขบถายของเสย ความตองการพกผอน และความตองการท ากจกรรม

๒) แรงจงใจทางสงคม (The Social Motive) หมายถง แรงจงใจอนเกดจากความตองการ(Social Needs) ของมนษยในการเกยวของสมพนธกบบคคลอน ไดแก ความตองการความรก (Need for Affection) ความตองการต าแหนงในสงคม (Need for Social Status) ความตองการทางเพศ (Sex Need) ความตองการเหลานกระตนใหเกดแรงจงใจ (Motives) ใหคนเรากระทาพฤตกรรมทางสงคม (Social Behavior)

๓) แรงจงใจในทางอวดตน (Ego-integrative Motives) หมายถง แรงจงใจอนเกดจากความตองการความส าเรจ (Need for success) ความตองการปรชญาชวตทนาพอใจ ความตองการในการสรางและประดษฐ เพอใหเกดความรสกนบถอตนเอง (Self-respect) ซงจะเปนทางใหบคคลสามารถหลกเลยงจากการมปมดอย (Inferiority Complex) และความรสกวาตนไมมคา (Selfdepreciation) หรอจะกลาวอกนยหนงวาตนจะไดมความรสกวาตนมความสามารถ (Sense of Attainment) สวนแรงจงใจทเกดจากความตองการปรชญาชวตทนาพอใจ (Satisfying Philosophies of Life) นน กเพอบคคลจะไดเปนทนายกยองของคนอนในสงคมดวย วดเวอรธ ( Woodward อางถงใน นวม สงวนทรพย , ๒๕๑๕ : ๘๖)๓๐ ไดแบงแรงจงใจออกเปน ๓ ประเภท

๒๙

ฮลการด (Hilgard, ๑๙๘๑ : ๓๒๑-๓๒๒) ๓๐ วดเวอรธ ( Woodward อางถงใน นวม สงวนทรพย , ๒๕๑๕ : ๘๖)

๒๙

๑) ความตองการทางอนทรย (Organic Needs) ไดแก แรงจงใจอนเกดจากสภาพทางรางกาย เชน ความหว ความกระหาย ฯลฯ

๒) แรงจงใจภาวะฉกเฉน (Emergency Motivation) เปนแรงจงใจอนเกดขนเมอเคาเงอนสงแวดลอมตองการพลงและปฏกรยาอนฉบพลนรวดเรว เชน การหลบหนอนตราย

๓) แรงจงใจวตถวสย (Objective Motivation) เปนพฤตกรรมทบคคลกระทาตอบคคลหรอสงใดสงหนง สนา สทธเลศประสทธ และ อวยชย ชบา (๒๕๓๖ : ๕๓๖)๓๑ วธการจงใจทมกน าไปใชในการกระตนใหเกดการรวมแรงรวมใจของบคลากรในองคการจ าแนกไดหลายลกษณะ คอ

๑) การจงใจในรปของเงน ปจจยทใชกระตนใหเกดพฤตกรรมในการท างานเปนปจจยในรปตวเงน ซงเปนปจจยภายนอก เชน เงนเดอน โบนส ผลประโยชน เกอกลตางๆ

๒) การจงใจในรปของการรสกพอใจ เปนการจงใจทไมเกยวของกบเงนแตอยางใด แตเปนการจงใจทเกดจากความพงพอใจในงาน และภาคภมใจในงานทท าอยจงนบเปนปจจยภายใน เชน JobEnrichment ทเปนการเพมคณคาใหกบงาน โดยเพมความรบผดชอบ ความทาทายในงาน เพอผปฏบตตองใชความพยายามมากขนจงจะประสบความส าเรจและกาวหนาในชวต

๓) การจงใจทเกดจากการใชปรชญาการบรหารตางๆ ในอนทจะควบคมพฤตกรรมการบรหารทงทเปนการควบคมแบบบงคบ เชน แนววทยาศาสตร แนวมนษยสมพนธ หรอแนวการมสวนรวม ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๔๑ : ๑๓๖) ๓๒ไดกลาวถงวธการจงใจ ไวดงน

๑) การจงใจโดยใชวธการเดดขาด (Absolute motivation) มงบงคบบคคลถอวาบคคลคอผขายแรงงานเปนเสมอนวตถ ตองใชใหคมจงตองควบคมเขมงวดและลงโทษเปนเครองจงใจทส าคญตามวธการ

๒) การด าเนนการอยางละมนละมอม (Flexible motivation) เปนการจงใจทใชศลปะเทคนคโดยการสรางสมพนธอนดระหวางองคการกบการปฏบตงาน มการตอบสนองความตองการพนฐาน เชน การจดสวสดการและประโยชน6เกอกลตางๆใหเปนขวญก าลงใจ อนจะเกดผลดในการปฏบตงาน

๓) การด าเนนการแบบตอรอง (Negotiation motivation) เปนการสรางความเขาใจอนดตอกนโดยองคการอาจก าหนดมาตรฐานในการปฏบตงาน ถาสามารถปฏบตงานไดกจะลดการควบคมลง

๓๑ สนา สทธเลศประสทธ และ อวยชย ชบา (๒๕๓๖ : ๕๓๖) ๓๒ ศรวรรณ เสรรตนและคณะ (๒๕๔๑ : ๑๓๖)

๓๐

๔) การด าเนนการโดยการแขงขน (Competitive motivation) เปนการจงใจโดยการวดผลไดและแจงวธการวดผล และรางวลทจะมอบใหเมอปฏบตงานไดผลด เชน การเลอนขนเลอนต าแหนง เปนตน

๕) การด าเนนการแบบใหจงใจตนเอง (Self-motivation) มงสรางความพงพอใจตอพนกงานเองโดยการจงใจใหเกดความรสกเปนเจาของและมสวนรวมในการรบผดชอบ สงวน สทธเลศอรณ (๒๕๔๕ : ๖๓-๖๔)๓๓ ไดจ าแนกการจงใจเปน ๒ ประเภท

๑) การจงใจภายใน (Intrinsic motivation) หมายถง สภาพของบคคลทมความตองการ และอยากแสดงพฤตกรรมบางอยางออกมาดวยเหตผลและความชอบสวนตว (As a state in which anindividual want to do or lean something for its own sake) บคคลทมแรงจงใจภายในจะถกกระตนใหแสดงพฤตกรรม หรอการกระท าตาง ๆ ดวยแรงจงใจ และยนดในงานของตน จดหมาย คอ อยากท ากจกรรมนน ๆ เองไมมใครบงคบหรอมของลอ หรอเรยกวา แรงจงใจภายในแรงขบ (Drive) ซงเกดจากจตใจ มเจตตทด

๒) การจงใจภายนอก (Extrinsic motivation) หมายถง สภาวะของบคคลทไดแรงจงใจกระตนแรงจงใจภายนอก ท าใหเหนจดหมายและท าใหเกดพฤตกรรมหรอการกระท าของบคคลทวๆไป เชน การไปขนรถตรงเวลาเพราะครสง แรงจงใจภายนอกอาจเปนของลอใจจนท างานส าเรจ เชน การเลอนขน การใหเกยรต การแสดงความรก เปนตน วกรณ รกษปวงชน (๒๕๕๑ : ๒๒๓)๓๔ ไดแบงการจงใจทางการบรหาร เปน ๒ ประเภท คอ

๑) การจงใจเชงบวก (Positive motivation) ไดแก การใหผลตอบแทน หรอการใหรางวล การใหเกยรต การแสดงความยนด โดยทวไปเทคนคทางบวกมเทคนค ดงน เทคนคการชมเชย

๑.๑ ระบพฤตกรรมทกระท าในลกษณะเฉพาะเจาะจงอยางชดเจน ๑.๒ ชมเชยในสงทเขาภาคภมใจและใหก าลงใจในสวนทเขายงออนดวย ๑.๓ ชมเชยทนทในเหตการณ ๑.๔ ชมเชยดวยความจรงใจ ๑.๕ ขอใหรกษาคณงามความดนนไวอยางสม าเสมอ ๑.๖ แสดงความคาดหวงวาเขาจะท าในสงทยอดเยยมตอไป

๓๓

สงวน สทธเลศอรณ (๒๕๔๕ : ๖๓-๖๔) ๓๔ วกรณ รกษปวงชน (๒๕๕๑ : ๒๒๓)

๓๑

ขอควรระวงในการชมเชย ๑.๑ อยาชมเชยพร าเพรอ ๑.๒ อยาแกลงชมเชย ๑.๓ อยาชมเพอหลอกใช ๑.๔ อยาชมเพอหาโอกาสต าหน ๑.๕ อยาชมเพอกระทบคนอน ๑.๖ อยาชมแลวใหสญญาลมๆ แลงๆ

๒) การจงใจเชงลบ (Negative motivation) ไดแก การลงโทษ หรอการต าหนต

เตยน โดยทวไปแลวเทคนคการจงใจในเชงลบไมควรใชเปนหลก แตควรใชในลกษณะการปรามเทานน เพราะไมสอดคลองกบจตวทยาของมนษย แตในการบรหาร ทงการใหรางวลและการลงโทษเปนสงทหลกเลยงไมไดขนอยกบวาจะใชเมอใด เทคนคการต าหน ๒.๑ อยาอารมภบทกอนต าหน ๒.๒ ระบพฤตกรรมทไมพงประสงค ๒.๓ กลาวถงผลเสยของพฤตกรรมนน ๒.๔ ถามถงเหตผลวาท าไมถงท าเชนนน ๒.๕ แนะทางแกไข ๒.๖ ชประโยชนและโทษ สรปไดวา วธการจงใจสามารถแบงได ๒ ประเภท คอ การจงใจภายในและการจงใจภายนอก การจงใจเปนการใชศลปะทางหนงทผสอนตองเลอกใชเพอใหเหมาะสมกบบคคลทแตกตางกนทางกายและอารมณในหนวยงาน ตองพจารณาใหเหมาะสมกบงานเปนกรณไปและตองค านงถงความขดแยงทจะเกดขนดวยกระบวนการ/วงจร การจงใจ นกจตวทยา ไดแบงรปแบบของแรงจงใจทางสงคม เอาไวหลายรปแบบ ดงตอไปน

๑) แรงจงใจใฝสมฤทธ (Achievement Motive)

๒) แรงจงใจใฝสมพนธ (Affiliative Motive)

๓) แรงจงใจใฝอ านาจ (Power Motive)

๔) แรงจงใจใฝกาวราว (Aggression Motive)

๕) แรงจงใจใฝพงพา (Dependency Motive)

๓๒

พวกทมแรงจงใจใฝสมฤทธสง พวกนจะทะเยอทะยานสง มงหาความส าเรจ และกลวความลมเหลว จะไมท างานเพราะหวงรางวล แตท าเพอจะประสบความส าเรจตามวตถประสงคทตงไว สวนพวกทมแรงจงใจใฝสมพนธสง พวกนจะโอบออมอาร ตองการการยอมรบจากกลม มความเกรงใจสง หลกเลยงการโตแยง คลอยตามผอน และตงเปาหมายต า

๒.๑.๔ ทฤษฎทเกยวของกบแรงจงใจ พะยอม วงศสารศร (๒๕๓๘ : ๔๘)๓๕ ไดเสนอวา ปจจยจงใจชวยใหการปฏบตงานประสบความส าเรจ ม ๖ ประการ คอ

๑) ลกษณะงาน คอ เนอหาสาระของงานททาทายความสามารถ เปนงานประโยชนมความส าคญ ซงลกษณะงานนเปนแรงบนดาลใจใหพอใจทจะเสยงท างานนใหได

๒) ความส าเรจของงาน คอ ความมงหวงทจะท างานใหประสบความส าเรจ

๓) ความกาวหนา คอ มโอกาสทท าใหมความเจรญกาวหนาในการงานของตน

๔) ความรบผดชอบ คอ มความรบผดชอบตองานนนอยางแทจรง การมความรบผดชอบยอมบนดาลใจใหเขาท างานอยางทมเทใหประสบผลส าเรจ

๕) โอกาสเจรญเตบโต คอ ความเปนตวของตวเองทจะท างานโดยมอสระในการคดทจะท างานนน หรอไดรบความไววางใจใหท างานนนโดยอสระ

๖) ความเปนทยกยองยอมรบ คอ ไดรบการยกยองยอมรบผลงานทท าจากบคคลอนๆ

ทฤษฎแรงจงใจ ซงเปนแนวคดของบรรดาผรในวงการจตวทยา มมากมายหลายทฤษฏ เอาพอสงเขปกแลวกนนะคะ ในฐานะทไมไดเรยนจตวทยามาโดยตรง

๑) ทฤษฎล าดบขนความตองการของมาสโลว (Maslor’s Hierarchy of Needs Theory) บคคลจะมความตองการทเรยงล าดบจากระดบพนฐานต าสด ไปยงระดบสงสด ดงน

ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs)

ความตองการความปลอดภย (Safety Needs)

ความตองการทางสงคม ไดรบการยอมรบจากบคคลอน (Social Needs)

ความตองการเกยรตยศชอเสยงไดรบการยกยองในสงคม(Esteem Needs)

๓๕

พะยอม วงศสารศร (๒๕๓๘ : ๔๘)

๓๓

ความตองการความสมหวงของชวตไดรบความส าเรจดงทคาดหวงไว (Self-Actualization Needs)

๒) ทฤษฎ ERG ของ Clayton P. Alderfer พฒนาตอจากทฤษฎของมาสโลว แตไมจ าเปนตองตอบสนองตามล าดบขน ขามไป

ขามมากได หรอเกดขนพรอมกนเลยกได

ความตองการพนฐานในการด ารงชวต ความตองการทางรางกายและความปลอดภย (Existence Needs : E)

ความตองการทางดานความสมพนธกบผอน (Relatedness Needs : R)

ความตองการดานความเจรญเตบโตกาวหนา ไดรบการยกยอง (Growth Needs :G)

๓) ทฤษฎสองปจจยของเฮอรซเบอรก (Herzberg’s Two Factor Theory) เปนทฤษฎแรงจงใจทางสงคม ในการประกอบอาชพตางๆ เปนปจจยส าคญ ๒

ประการ ทสมพนธกบความชอบหรอไมชอบในงานของแตละบคคล

ปจจยจงใจ (Motivators) : เปนปจจยทเกยวของกบงานโดยตรงเพอจงใจใหคนชอบและรกงานปฏบต สามารถสนองตอบความตองการภายในบคคลได เชน ความส าเรจของงาน การไดรบความยอมรบ ลกษณะของงานทปฏบต ความรบผดชอบ และความกาวหนา

ปจจยค าจน หรอ ปจจยสขอนามย (Hygiene Factors) : เปนปจจยทจะค าจนใหแรงจงใจในการท างานของบคคลมอยตลอดเวลา เปนปจจยทมาจากภายนอก เชน เงนเดอน โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต ความสมพนธกบผรวมงาน นโยบายการบรหารงาน สภาพการท างาน ความเปนอยสวนตว ความมนคงในงาน

๔) ทฤษฎแรงจงใจของแมคเคลลแลนด (McClelland’s Motivation Theory) แบงแรงจงใจตามความตองการขนพนฐานของบคคลเปน ๓ แบบ

ความตองการอ านาจ (Power Need)

ความตองการความผกพน (Affiliation Need) ความตองการความส าเรจ (Achievement Need)

๓๔

๕) ทฤษฎความเสมอภาค หรอความเทาเทยม (Equity Theory) ของ J Stacey Adams เปนทฤษฏส าคญในการสรางแรงจงใจใหกบพนกงานในองคกร แนวคดหลกของทฤษฏน คอ พนกงานจะเปรยบเทยบสงทเกดขนกบตวเองกบคนอน เพอหาความเทาเทยมกน หรอความยตธรรมเสมอ … ถาไมได จะเกดปฏกรยาตอตาน และเปลยนแปลงพฤตกรรมในการท างาน หรออาจลาออก

๖) Vroom’s Expectancy Theory (ทฤษฎความคาดหวงของ Victor Vroom) คนทกคนมความคาดหวงตอผลลพธทจะเกดขนจากการกระท าของตน การจงใจขนอยกบ ๑) บคคลตองการสงนนมากเพยงใด ๒) เขาคดวานาจะไดสงนนมากเพยงใด วธการจงใจ จะตองมความเขาใจในเปาหมายของแตละบคคล ตามองคประกอบ ดงน

ความคาดหวง (Expectancy) วาจะสามารถท างานนนไดส าเรจหรอไม เปนตวก าหนดความพยายาม

กลไก (Instrumentality) ความเชอมนวาผลของการท างาน อาจจะเปนทางน าไปสรางวลบางอยางทตองการได ๓ คณคาของรางวล (Valance) ซงไมมกฎตายตว เนองจากพนกงานทกคนไมไดมความตองการแบบเดยวกน

๗) Reinforcement Theory (ทฤษฎการเสรมแรง ของ Skinner) ผลรวมของพฤตกรรมทผานมาในอดต เปนตวควบคมพฤตกรรมในอนาคต บคคลจะแสดงพฤตกรรมเชนใด ขนอยกบวา เขาไดรบผลเชนไรในอดต

๘) ทฤษฎ X Y ของ Douglas McGregor

มนษย X คอ คนทมลกษณะเกยจคราน หลกเลยงความรบผดชอบ จ าเปนตองบงคบใหท างาน ควบคมดแลอยางใกลชด

มนษย Y คอ คนทมลกษณะขยน มความรบผดชอบ มความคดสรางสรรค พรอมจะท างานใหความรวมมอ หากไดรบการจงใจอยางเหมาะสม

๙) Hawthrone Effect ของ Elton Mayo (จากการทดลองน ไมนาเชอเลยวา) ผลผลตทไดจากคนงาน มผลมาจากปจจยดานสงคมจตวทยา เชน ความภมใจทไดการไดรบการไววางใจ มากกวาการปรบสภาพแวดลอมในทท างานใหดขนเสยอก

๓๕

๒.๑.๕ แนวคดทเกยวกบการจงใจ เพอใหเขาใจทฤษฎการจงใจไดดยงขน ควรทราบถงแนวความคดของนกจตวทยากลมตางๆ เกยวกบการจงใจ ดงตอไปน

๑) นกจตวทยากลมพฤตกรรมนยม นกจตวทยากลมนใหทศนะเกยวกบการจงใจวา เครองลอหรอสงลอใจ (Incentive) โดยเฉพาะรางวลมความส าคญในการจงใจบคคลใหมพฤตกรรมเกดขน รางวลทดจะตองสามารถดงดดใจบคคลใหอยากกระท า และมความพงพอใจในรางวลทไดรบหลงจากการกระท าเสรจสนลง นกจตวทยากลมนจงใหความส าคญของกาสรจงใจภายนอกมาก

๒) นกจตวทยากลมปญญานยม นกจตวทยากลมนคดคานทศนะของกลมพฤตกรรมนยม โดยอธบายวาพฤตกรรมทงหลายของบคคลถกก าหนดขนมาจากความคดของบคคลเอง ไมใชเกดจากอทธพลของรางวล การลงโทษ หรอผลกรรมในอดตทผานมา โดยบคคลไดวางแผนเอาไวลวงหนากอนการกระท าหรอกอนการมพฤตกรรม พรอมทงย าวาบคคลจะถกจงใจใหเกดพฤตกรรมไมเฉพาะการถกกระตนจากสถานการณทมาจากภายนอกหรอเงอนไขทางรางกาย เชน ความหวหรอความกระหาย แตยงรวมไปถงการตความของบคคลทมตอสถานการณตางๆ ทเกดขนดวย อกทงมนษยยงมความกระตอรอรน ความอยากรอยากเหน ฉะนนการทบคคลใดบคคลหนงทมเทในการท างานอยางเตมท อาจเปนเพราะความสนกสนานในงานทท า ตองการความรความเขาใจและความส าเรจในงานทท าไดด นกจตวทยากลมนจงใหความส าคญของการจงใจภายในมาก

๓) นกจตวทยากลมมนษยนยม นกจตวทยากลมนใหทศนะในการจงใจไววา การจงใจเกดจากพลงผลกดนภายใน หรอ ความตองการจากภายในตวบคคล เชน ความตองการขนสงสดของมาสโลว และอธบายวา ความตองกการของบคคลจะถกกระตนอยางตอเนองเพอไปสเปาหมายทสงสด เพอใหผเรยนไดทมเทความพยายามและก าลงความสามารถทมอยทงหมด เพอสนองความตองการขนสง เชน ความภมใจ เปนตน

๔) นกจตวทยากลมการเรยนรทางสงคม นกจตวทยากลมนใหทศนะเกยวกบการจงใจวา การจงใจมความสมพนธเชอมโยงกบองคประกอบทส าคญ ๒ ประการคอ ความคาดหวงของบคคลในการท ากจกรรมใหประสบผลส าเรจ กบคณคาของสงตอบแทนหรอผลกรรมทไดรบหลงจากการกระท าเสรจสนลง (คณคาของเครองลอใจหรอสงลอใจ) ทศนะเกยวกบการจงใจของนกจตวทยากลมน เปนการบรณาการระหวางทศฯของกลมพฤตกรรมนยมกบกลมปญญานยม และย าวาจะตองมทง ๒ องคประกอบ จะขาดองคปรกอบใดองคประกอบหนงไมได

๓๖

จากทศนะเกยวกบการจงใจของนกจตวทยาทง ๔ กลม แสดงใหเหนชดวาการจงใจใหบคคลการะท าสงใดๆกตาม บคคลอาจจงใจของตนเอง (การจงใจภายใน) หรออาจจงใจโดยใชสงแวดลอมภายนอกกระตน (การจงใจภายนอก) หรออาจใชสองอยางควบคกนไป ทฤษฎการจงใจทนกจตวทยาใชอธบายพฤตกรรม และน าไปประยกตใชในการกระท า มทงทฤษฎ ทางพฤตกรรมนยม มนษยนยม ปญญานยม และทฤษฎการเรยนรทางสงคม ซงทฤษฎทง ๔ กลมตางกมบทบาทส าคญในการศกษาพฤตกรรมของบคคล แตเนองจากพฤตกรรมของบคคลเปนเรองทซบซอน ยากตอการเขาใจ จงไมมทฤษฎใดสามารถอธบายพฤตกรรมของบคคลไดทกอยาง จงจ าเปนตอเรยนรและท าความเขาใจรวมกนหลายๆทฤษฎ

๒.๑.๖ งานวจยทเกยวของกบแรงจงใจ

งานวจยในประเทศไทย ปรญดา ยะวงศา (๒๕๔๖)๓๖ ไดศกษาแรงจงใจในการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของเดกทมความสามารถพเศษดานภาษาองกฤษทมผลสมฤทธทางการเรยนต ากวาความสามารถทแทจรงระดบชนประถมศกษาปท ๕ จากการเขารวมกจกรรมคายภาษาองกฤษสรปวาแรงจงใจในและผลสมฤทธทางการเรยนของเดกทมความสามารถพเศษดานภาษาองกฤษทมผลสมฤทธทางการเรยนต ากวาความสามารถทแทจรงสงขนหลงเขารวมกจกรรมคายภาษาองกฤษจากงานวจยขางตนสรปไดวา การเรยนใหเกดผลสมฤทธทางการเรยนทดนนตองสรางแรงจงใจทางการเรยนดงนนการเรยน ภาษาตางประเทศจะด าเนนไปอยางมประสทธภาพผเรยนตองมเจตคตทดตอวชาทเรยนมความสนใจความกระตอรอรนตอบทเรยน ปฏบตกจกรรมทเออประโยชนตอผลสมฤทธทด ทางการเรยนซงสงเหลานจะเกดขนไดตอเมอผเรยนเกดแรงจงใจในการเรยนเองซงแรงจงใจ ดงทไดกลาวลวนมความส าคญตอนกเรยน ดาว สมศรโหนง (๒๕๔๐ : บทคดยอ) ๓๗ไดศกษามลเหตจงใจนกเรยนประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) ประเภทวชาชางอตสาหกรรมตอการศกษาตอในระดบประกาศนยบตรวชาชพชนสง(ปวส.) ประเภทวชาชางอตสาหกรรม พบวา มลเหตจงใจในดานความสนใจ และเหตผลสวนตวอยในระดบมาก สวนดานความถนดอยในระดบปานกลาง ดานลกษณะงาน ดานความกาวหนา ดานเกยรตยศชอเสยงและดานเศรษฐกจอยในระดบมาก ดานการเงนและดานบคคลทเกยวของอยในระดบปานกลาง

๓๖ ปรญดา ยะวงศา (๒๕๔๖) ๓๗ ดาว สมศรโหนง (๒๕๔๐ : บทคดยอ)

๓๗

งานวจยตางประเทศ ฮสเซยน (Hussien , ๑๙๙๕ )๓๘ ไดศกษาความสมพนธระหวางแรงจงใจในการอานกบผลสมฤทธในการอานภาษาองกฤษของนกเรยนเกรด ๓ โรงเรยนรฐบาลในรฐจอรเจย (Georjgia) ผลการศกษาพบวา แรงจงใจในการอานมความสมพนธกบผลสมฤทธในการอานภาษาองกฤษอยางมนยส าคญทางสถตโดยนกเรยนทมแรงจงใจในการอานสง จะมผลสมฤทธในการอานภาษาองกฤษสงขนดวย แคนโตสโกเมซ (Cantos Gomez, ๑๙๙๗)๓๙ ศกษาเปรยบเทยบแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนสเปนทเรยนภาษาองกฤษเปนภาษาทสองโดยการใชและไมใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน(CAI) ผลการศกษาพบวานกเรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนมแรงจงใจในการเรยนภาษาองกฤษสงกวานกเรยนในกลมควบคม ฮล (Houle, ๑๙๖๑ : ๑๕ – ๑๖) ๔๐ ไดศกษาแรงจงใจในการเขาเรยนของผใหญในสหรฐอเมรกา พบวา ผใหญเขามาเรยนดวยแรงจงใจทตางกน โดยแบงเปน ๓ ประเภท คอ

๑) มาเรยนอยางมเปาหมาย (Goal Oriented) หมายถง มาเรยนเพราะตองการเพมพนความรและทกษะดานวชาชพ

๒) มาเรยนเพอตองการเขารวมกจกรรม (Activity Oriented) หมายถง มาเรยนเพราะชอบบรรยากาศของการศกษา ชอบเขาสงคม ตองการมปฏสมพนธกบผอนหรอตองการมเพอนหรอตองการขจดความเหงา

๓) เรยนเพอตองการทจะรหรอเพอหาความร (Learning Oriented) หมายถง มาเรยนเพราะมใจรกเรยนตองการใชความสามารถในการเรยนทมอยใหมากทสด

โบเซยร (Boshier, ๑๙๗๑ : ๓ – ๒๖) ๔๑ไดศกษาแรงจงใจในการเขาเรยนตอของผใหญในประเทศแคนาดา นวซแลนด และสหรฐอเมรกา โดยไดสรางเครองมอหรอแบบวดในการเขาเรยนตอ (Education Participation Scale หรอ EPS) และนาไปท าการศกษาเปรยบเทยบแรงจงใจในการเขาเรยนของผใหญในประเทศดงกลาวโดยเขาไดแบงแรงจงใจออกเปน ๖ ดาน คอ

๑) การตดตอสมพนธกบผอน (Social Relationships)

๒) การทาตามความคาดหวงของผอน (External Expectation)

๓) การประกอบอาชพ (Professional Advancement)

๓๘

ฮสเซยน (Hussien , ๑๙๙๕ ) ๓๙ แคนโตสโกเมซ (Cantos Gomez, ๑๙๙๗) ๔๐ ฮล (Houle, ๑๙๖๑ : ๑๕ – ๑๖) ๔๑ โบเซยร (Boshier, ๑๙๗๑ : ๓ – ๒๖)

๓๘

๔) การหลกหนจากสภาพทเปนอย (Escape Stimulation)

๕) การนาความรไปชวยเหลอชมชน

๖) การเรยนเพอร (Cognitive Interest)

๒.๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของกบดนตรสากล ๒.๒.๑ ความหมายและองคประกอบของดนตรสากล

สเทพ บนลอสนธ (๒๕๓๗ : ๑๖) ๔๒ กลาวถง ความหมายของดนตร หมายถง เปนผลงานจากการกระท าของผบรรเลงโดยใชก าลงแสดงออกดวยการดด ส ต เปา การรองเพลงของคนเรากถอวาเปนเสยงดนตรเชนกน ซงเสยงดนตรทมนษยสรางขนแบงออกเปนสองชนดใหญ ๆ คอ

๑) เสยงดนตร (Sound) ลกษณะของเสยงจะมระบบแนนอนมความไพเราะจนท าใหเกดความรสกได

๒) เสยงรอง (Voice) เปนเสยงประจ าตวของแตละบคคลเสยงดนตรมองคประกอบดงน ๒.๑ จงหวะ (Rhythm) ๒.๒ ระดบเสยง (Pitch) ๒.๓ ความดงคอย (Loudness) ๒.๔ ท านองเพลง (Melody) ๒.๕ น าเสยง (Tone Color) ๒.๖ ทศทางของเสยง (Direction) ๒.๗ เสยงประสาน (Harmony) ๒.๘ ความรสกทางดนตร (Expression)

๓) จงหวะ (Rhythm) หมายถง การเคลอนไหวของเสยงในชวงเวลาหนง เชน เสยงเตนเปนจงหวะของชพจร การตกลองเปนจงหวะรว เสยงเคาะระฆงเปนจงหวะบอกเวลา เสยงทไดจากการเปาขลยเปนเสยงสนยาว จงหวะเปนสงส าคญและเปนสงแรกของดนตร หากจงหวะไมมดนตรกเสยไดโดยเนอแทของจงหวะเพยงอยางเดยวมอทธพลตอมนษยมากเพราะท าใหเกดความรสก ไดมากมายอาจชกน าอารมณไปดานใดกได เชน ความรสกวงเวง จากจงหวะการเคาะระฆงยามดก รสกคกคกตนเตนมชวตชวาจากจงหวะมารช หรอความรสกสงบจากจงหวะกาวเดนแบบพระเดนจงกรม จะเหนไดวาจงหวะชวยท าใหมการผอนคลายความเครยดและชวยใหเกดสมาธ ๔๒

สเทพ บนลอสนธ (๒๕๓๗ : ๑๖)

๓๙

๔) ระดบเสยง (Pitch) หมายถง เสยงสงต าทมความถเปนรอบตอหนงวนาทมหนวยเปนเฮรทซ (Hertz) เสยงทมความถสง คอ เสยงสง เสยงทมความถต า คอ เสยงต ามนษยสามารถไดยนเสยงจากความถประมาณ ๒๐ -๒๐,๐๐๐ เฮรทซ ระดบเสยงทแตกตางกน ท าใหเกดอารมณแตกตางกน เชน เสยงทต ามาก จะท าใหผฟงรสกเกดความหวาดกลว อดอด ไมมนใจ เสยงระดบกลางจะท าใหเกดความรสกสบาย และระดบเสยงสง จะท าใหเกดความตนเตนเราใจหรอเหนอยได จะเหนไดวาระดบเสยงกอใหเกดความรสกไดเชนเดยวกบจงหวะ ถาเสยงพดหรอเสยงรองของมนษยแสดงถงความมนใจแลวระดบเสยงจะไมสงหรอต ากวาระดบเสยงพดปกตของแตละคน

๕) ความดง (Loudness) หมายถง ปรมาณความเขมของเสยงทวดไดมหนวยเปนเดซเบล (Decibel) เสยงดงจะเรงเรากระตนอารมณและการท างานของตอมไรทอ เสยงดนตรทเบาตดตอกนจะท าใหเบอหนาย ผลของความดงคอยของเสยงกอใหเกดประโยชนคอใชเปนสอใหเกดสมาธ กระตนและลดความรสกสวนลกทางจตใจ ท าใหสงบหรอตนตวได และ สามารถสรางระเบยบและควบคมตนเองใหเหมาะสมได จะเหนไดวา ในการจดกจกรรมดนตรใหกบเดกจงตองค านงถงความดงคอยของเสยงดนตรดวยกจะท าใหเดกไดรบประโยชนสงสด

๖) ท านองเพลง (Melody) หมายถง สวนขยายความคดทางภาษาดนตรทเปรยบเหมอนค าพดทเปนวลหรอประโยคทนกรองนกดนตรถายทอดความรสกนกคด อารมณตางๆ โดยการน าระดบเสยงสง ๆ ต า ๆ มาจดเรยงไวอยางมศลปะโดยค านงถงความสนยาวของเสยงแตละเสยงให สอดคลองสมพนธกน ท านองเพลงทมลลาเชองชาเสยงไปทางบรรยากาศท าใหความรสกเศราท านองเพลงทประกอบดวย จงหวะเรวจะท าใหสดชนรนเรงท านองเพลงซ าจะท าใหรสกเบอหนายจะเหนไดวา ท านองเพลงจะสามารถดงดดอารมณใหผฟงคลอยตาม ลดความวตกกงวล รสกสงบผอนคลายความรสกทางจตใจได

๗) น าเสยง (Tone Color) เสยงทกเสยงทเราไดยนแมวาจะเปนชนดของแหลงก าเนดเสยงเดยวกน กมความแตกตางกนทางลกษณะเสยงได แมแตเสยงจากเครองดนตรตางชนดทเลนโนตดนตรเดยวกน (ความถเทากน) จะมคณลกษณะเสยงตางกนน าเสยงจะชวยใหดนตรมความหลากหลายจงเปนผลท าใหเกดความคดสรางสรรคและเกดสมาธ

๘) ทศทางของเสยงดนตร (Direction) ขนอยกบการใหทศทางของแหลงก าเนดเสยงดนตร ตวกลางทเสยงดนตรเดนทางผาน เชน ลกษณะความกวางยาวและสงของหอง วสดทใชของหอง เสยงดนตรมการหกเหของการเดนทางไดเชนเดยวกบแสง จงท าใหเกดความดง-เบาแตกตางกนไปในแตละจด

๔๐

๙) เสยงประสาน (Harmony) หมายถง แนวท านองตงแตสองแนวขนไป น ามาบรรเลงหรอออกเสยงพรอมกนในชวงเวลาเดยวกน ท าใหเกดลกษณะเสยงผสมขน ซงอาจท าใหเกดความไพเราะเสนาะห หรอระคายหกได ขนอยกบการกระทบกนของเสยงประสานนน ๆ เชน เสยงทม ความถใกลกนมาก ๆ เมอมเสยงประสานจะเกดความเครยด

๑๐) ความรสกทางดนตร (Expression) หมายถง การแสดงทางดานความรสกทางอารมณความคดในขณะปฏบตการเลนดนตร หรอขบรอง ซงมการแสดงออกไดมากมาย เชน จงหวะชา เรว ความดง คอย การเรงการหนวง ท าใหเสยงดนตรและเสยงประสานไปในแนวของอารมณตาง ๆ เชน ความสข ความเศรา ความโกรธ ความสงางาม เปนตน ซงท าใหเดกมโอกาสรบร จงแยกแยะเรยนรทดลองและสรางสรรคสงผลใหเกดความเพลดเพลน คลายเครยด ปรบเปลยนอารมณและขบวนความคดได จากองคประกอบของดนตรทง ๘ องคประกอบ จะตองเขาใจเปนอยางดแนะน ามา ประยกตใช ดนตรและกจกรรมตาง ๆ มาปรบเปลยนใหตรงกบความตองการของนกเรยน การเรยนรในบทเรยนจะท าใหเดกเกดความเครยด การเรยนรจงเกดไดนอย ฉะนนการจดกจกรรมดนตรทเหมาะสมจะมสวนชวยใหเดกเกดการเรยนรไดมากขน ในประเทศไทยการจดการศกษาในระยะแรก ยงไมมวชาดนตรและนาฏศลปในหลกสตรมแตวชาขบรอง จนเมอมการปรบปรงหลกสตรพทธศกราช ๒๕๒๑ จงไดจดวชาดนตรและนาฏศลปไวอยในกลมสรางเสรมลกษณะนสยในหลกสตรประถมศกษา และปจจบนวชาดนตรจดอยในสาระการเรยนรศลปะ สาระดนตร (กรมวชาการ . ๒๕๔๔ : ๕) เมอดนตรเขามามบทบาทในโรงเรยนมากขน ครตองศกษาคนควาวธการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบจดมงหมายทตงไว ดงนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนและเนอหาสาระนน ขนอยกบครผสอนซงตองเขาใจวาดนตรมอทธพลอนยงใหญกบชวตมนษย ครควรจะปรบปรงการสอนดนตร หรอไมเขาใจจะเกดปญหาในการเรยนการสอนอยางมาก ดงนนครจงควรศกษาใหเขาใจถงจตวทยาการสอนดนตรเพราะดนตรนอกจากจะพฒนาความคดสรางสรรคและการแสดงออกแลวยง พฒนาดานสตปญญา รางกาย อารมณ สงคมและดานภาษา ดงนนหากครผสอนดนตรไดพจารณาจดประสงคเหลานอยางถองแท และเรมสอนดนตรอยางมหลกการจดการเรยนการสอนอยางมระเบยบ พยายามน าความรตาง ๆ มาใชในการสอนใหดทสด ยอมท าใหเกดผลดโดยตรงตอผเรยน ตอกระบวนการเรยนการสอนและในทสดกจะเปนผลดแกเดก และเปนผลดตอประเทศชาตตอไปในทสด ๔๓

๔๓ (กรมวชาการ . ๒๕๔๔ : ๕)

๔๑

๒.๒.๒ ประเภทของดนตรสากล คณลกษณะตางๆ ของเสยงทเกดขนจากเครองดนตรแตละชนด ยอมแตกตางกน

ออกไปดวยองคประกอบหลายประการ เพราะเครองดนตรแตละชนดนนมบทบาทหนาทแตกตางกนออกไป การเรยนรใหเขาใจเรองเครองดนตรแตละชนดจะท าใหสามารถจ าแนกเครองดนตรไดอยางถกตอง และเขาใจในบทบาทหนาทของเครองดนตรแตละชนดทน าไปประสมวงเปนวงดนตรประเภทตางๆ เมอดนตรของชาตตะวนตกทคดคนมาจากทวปยโรป และอเมรกา ไดรบการยอมรบมการน าไปใชกนอยางแพรหลาย ดนตรตะวนตกจงกลายเปนดนตร ของคนทกชาตทกภาษา ถอไดวา เปนของสากล จงเกดค าวา “ดนตรสากล” เครองดนตรตะวนตกกเชนเดยวกน เปนสงประดษฐทชาตตะวนตกไดคดคนขนมา เครองดนตรมอยหลายแบบแตกตางกนไปตามวฒนธรรม ความนยมของแตละทองถน แตละชนชาต และมการน าไปใชกนอยางแพรหลายทวโลก เปนทยอมรบของคนทกชาต ทกภาษา ถอวาเปนของสากลเชนกน จงเกดค าวา “เครองดนตรสากล” ซงหมายถง เครองดนตรท ถอก าเนดมาจากชาตตะวนตกนนเอง เครองดนตร คอ สงประดษฐทมนษยสรางขนมาเพอก าเนดเสยงชนดตางๆ ตามทตองการ เสยงของเครองดนตรแตละชนดมความแตกตางกนออกไป ท าใหเกดความหลากหลายของเสยง บทเพลงมสสน มชวตชวา เสรมสรางอารมณจากเสยงของเครองดนตรชนดตางๆ เครองดนตรสากลมมากมายหลายประเภท แบงตามหลกในการท าเสยงหรอวธการบรรเลงเปน ๕ ประเภท ดงน

๑) เครองสาย เครองสาย (string instrument) เปนการจดประเภทของเครองดนตรสากล โดยเครองดนตรสากลประเภทเครองสายน หมายถง เครองดนตรทท าใหเกดเสยงโดยการสนสะเทอนของสายลวด เชอก เอน หรอไนลอน และมตวก าธรเสยง ท าหนาทขยายเสยงใหดงมากขน คณภาพของเสยงขนอยกบรปราง และวตถทใชท า การสนสะเทอนของสายอาจท าไดโดยการส หรอดดโดยอาจกระท าโดยตรง หรอเพมกลไกใหยงยากขน เครองสายทพบเหนในปจจบน นยมใชวธท าใหเกดเสยงได ๒ วธ คอ วธดด และวธส ๑.๑ เครองดด ไดแก กตาร แบนโจ ฮารป ไลร ลท แมนโดลน

๔๒

รปภาพท ๓ เครองดด

๑.๒ เครองส ไดแก ไวโอลน วโอลา เชลโล ดบเบลเบส

รปภาพท ๔ เครองส

๒. เครองเปาลมไม เครองดนตร ประเภทน เกดเสยงโดยการเปาลมผานชองแคบๆ ใหเขาไปภายในทอ ซงท าหนาทเปนตวขยายเสยงใหดงขน คณลกษณะของเสยงทเกดขนจะแตกตางกน ตามขนาดของทอ ความสนยาวของทอ และความแรงของลมทเปาเขาไปภายในทอ เครองดนตร แตละชนดยงมขนาดตางๆ กนออกไป เครองดนตรขนาดเลกจะใหระดบเสยงสง เครองดนตรขนาดใหญจะใหเสยงต า ผบรรเลงจะตองเลอกใชเครองดนตรใหเหมาะสมกบบทเพลง ตามทผประพนธเพลงไดก าหนดไว ประกอบไปดวยเครองดนตรดงตอไปนเครองดนตรประเภทนแบงตามวธท าใหเกดเสยงเปน ๒ ประเภท คอ

๔๓

๒.๑ จ าพวกเปาลมผานชองลม ไดแก เรคอรเดอร ปคโคโล ฟลต

รปภาพท ๕ เครองดนตรจ าพวกเปาลมผานชองลม

๒.๒ จ าพวกเปาลมผานลน ไดแก คลารเนต แซกโซโฟน

รปภาพท ๖ เครองดนตรจ าพวกเปาลมผานลน

3. เครองเปาเครองลมทองเหลอง (Brass Instruments) เครองดนตรประเภทนมกท าดวยโลหะผสมหรอโลหะทองเหลอง เสยงของเครองดนตรประเภทนเกดจากการเปาผานทอโลหะ ความสนยาวของทอโลหะท าใหระดบเสยงเปลยนไป การเปลยนความสนยาวของทอโลหะจะใชลกสบเปนตวบงคบ เครองดนตร บางชนดจะใชการชกทอลมเขาออก เปลยนความสนยาวของทอตามความตองการ ลกษณะเดนของเครองดนตรประเภทน มปากล าโพงส าหรบใชขยายเสยงใหมความดงเจดจา เรามกเรยกเครองดนตรประเภทนรวมๆ กนวา “แตร” ขนาดของปากล าโพงขนอยกบขนาดของเครองดนตร ปากเปาของเครองดนตรประเภทนเรยกวา “ก าพวด” (Mouthpiece) ท าดวยทอโลหะ ทรงกรวย ดานปากเปามลกษณะบานออก คลายรปกรวย มขนาดตางๆ กน ตามขนาดของเครองดนตรนนๆ ปลายทออกดานหนงของก าพวด ตอเขากบทอลมของเครองดนตร เครองดนตรสากลประเภทเครองลมทองเหลอง ไดแก คอรเนต ทรมเปต บวเกล ฟลเกลฮอรน เฟรนชฮอรน ทรอมโบน บารโทน ยโฟเนยม ทบา ซซาโฟน

๔๔

รปภาพท ๗ เครองเปาเครองลมทองเหลอง (Brass Instruments)

4. เครองดนตรประเภทคยบอรด เครองดนตรในยคน มกนยมเรยกทบศพทในภาษาองกฤษวา “เครองดนตรประเภทคยบอรด” ลกษณะเดนของเครองดนตรทอยในกลมนกคอ มลมนวส าหรบกด เพอเปลยนระดบเสยงดนตร ลมนวส าหรบกดนนนยมเรยกวา “คย” (Key) เครองดนตรแตละชนดมจ านวนคยไมเทากน โดยปกตสของคยเปนขาวหรอด า คยสด าโผลขนมากกวาคยสขาว การเกดเสยง ของเครองดนตรในกลมนมหลายลกษณะ เปยโน ฮารปซคอรด คลาวคอรด เกดเสยง โดยการกดคยทตองการ แลวคยนนจะสงแรงไปทกลไกตางๆ ภายในเครองเพอทจะท าใหสายโลหะทขงตงสนสะเทอน ท าใหเกดเสยงใหดงขน เครองดนตรประเภทคยบอรดบางชนดใหลมผานไปยงลนโลหะใหสนสะเทอน ท าใหเกดเสยงดงขน เครองดนตรประเภทคยบอรดบางชนดใหลมผานไปยงลนโลหะใหสนสะเทอนท าใหเกดเสยง ในปจจบนไมนยมใชแลวจะมบางเปนบางโอกาส ในปจจบน เครองดนตรประเภทคยบอรดทเกดเสยงโดยใชวงจรอเลคทรอนกส ไดรบความนยมมาก เพราะสามารถเลยนแบบเสยงเครองดนตรตางๆ ไดหลายชนด ซงไดพฒนามาจากออรแกนไฟฟานนเอง มชอเรยกหลายชอ แตละชอมลกษณะแตกตางกนออกไป เชน เครองสตรง (String Machine) คอ เครองประเภทคยบอรด ทเลยนเสยงเครองดนตรในตระกลไวโอลนทกชนด อเลคโทน คอ เครองดนตรประเภทคยบอรดทมจงหวะในตว สามารถบรรเลงเพลงตางๆ ไดดวยนกดนตรเพยงคนเดยว ในยคของ คอมพวเตอร เครองดนตรประเภทคยบอรดไดววฒนาการไปมาก เสยงตางๆ มมากขน นอกจากเสยงดนตรแลวยงมเสยงเอฟเฟคต (Effect) ตางๆ ใหเลอกใชมาก เสยงตางๆ เหลานเปนเสยงทสงเคราะหขนมาดวยระบบ อเลคทรอนกส ดงนนเครองดนตรประเภทนจงถกเรยกวา “ซนธไซเซอร” (Synthesizer)

เครองดนตรทจดอยในกลมเครองลมนว ไดแก เปยโน ออรแกน ฮารพซคอรด คลาวคอรด แอคคอรเดยน อเลคโทน

๔๕

รปภาพท ๘ เครองดนตรประเภทคยบอรด

๕. เครองดนตรประเภทเครองกระทบ (Percussion Instruments) เครองดนตรประเภทเครองกระทบ ไดแก เครองดนตรทเกดเสยงจากการต การสน การเขยา การเคาะ หรอการขด การตอาจจะใชไมตหรออาจจะใชสงหนงกระทบเขากบอกสงหนงเพอท าใหเกดเสยง เครองกระทบประกอบขนดวยวสดทเปนของแขงหลายชนด เชน โลหะ ไม หรอแผนหนงขงตง แบงออกเปน ๒ ประเภท ไดแก

๕.๑ เครองดนตรทมระดบเสยงแนนอน (Definite Pitch Instruments) เครองดนตรกลมนมระดบเสยงสงต าเหมอนกบเครองดนตรประเภทอน เกดเสยงโดยการตกระทบ สวนใหญตกระทบเปนท านองเพลงไดไซโลโฟน ไวบราโฟน มารมบา ระฆงราว กลองทมปาน ๕.๒ ประเภทเครองดนตรทมระดบเสยงไมแนนอน (Indefinite Pitch Instruments) เครองดนตรกลมนไมมระดบเสยงทแนนอน หนาทส าคญคอ ใชเปนเครองดนตรประกอบจงหวะ เกดเสยงโดยการต สน เขยา เคาะ หรอชดกลองใหญ กลองแตก ฉาบ กง แทมบรน เคาเบลล คาบาซา บองโก คองการ กลองชด

รปภาพท ๙ เครองดนตรประเภทเครองกระทบ (Percussion Instruments)

๔๖

๒.๒.๓ ความส าคญของดนตรสากล ดนตรเปนสงทเกยวของกบชวต เปนสอภาษาททวโลกเขาใจกนไดโดยไมมการขดแยงไมเลอกเชอชาต วรรณะ อาย (เรณ โกศนานนท. ๒๕๒๒ : ๑๐๗) ๔๔ ไมยกเวนแมในบคคลทมความพการหรอความบกพรองในดานตางๆ เชน ภาษา การเคลอนไหวของกลามเนอ ทกษะทางสงคมหรอระดบการศกษา (พชรวลย เกตแกนจนทร. ๒๕๓๙ : ๒) ๔๕ ซงจะเหนไดวา ดนตรมความผกพนกบมนษย มาตงแตอยในครรภมารดา ไมวาจะเปนจงหวะการเตนของหวใจหรอลมหายใจของมนษยลวนแลวแตมจงหวะทเราสงเกตไดทงสน (พชย ปรชญานสรณ. ๒๕๓๔ : ๖ )๔๖ ดนตรยงเปนสอสะพานทน าจตใจมนษยไปสภาพอนสมบรณ ชจตใจใหละเอยดออนชดชอยและปราศจากกเลสทงปวง (บรซ แกสตน. ๒๕๓๑ : ๗) ๔๗เชน การบรรเลงดนตรประกอบการเขยนภาพวจตร วรรณศลป นาฏศลป หรอแมแตอตสาหกรรมศลป พานชศลป นเทศศาสตร การโฆษณาประชาสมพนธ การทองเทยว ฯลฯ เมอมดนตรเขาไปท าใหกจกรรมเหลานมชวตชวา มคณคาประทบใจคนหรอสรางมโนมตซมซบเขาไปสจตใจคนไดอยางอศจรรย (รงส เกษมสข. ๒๕๓๔ : ๒๒) จะเหนไดวา ดนตรจงเปนเสมอนวทยาศาสตรประยกต คอ เปนทงศลปะและวทยาศาสตร จากทกลาวมาสรปไดวา ดนตรมความสมพนธกบมนษยตงแตกอนคลอดจนกระทงวาระสดทายของชวต ดงนน จงมผสนใจน าดนตรมาพฒนาใหเกดประโยชนมากทสดในสาขาตาง ๆ ทเกยวของ รวมทงทางดานการจดการเรยนรดนตรกบผเรยนระดบมธยมศกษา

๒.๒.๔ แนวคดของดนตรสากล

ณรทธ สทธจตต (๒๕๓๖ : ๒๓) ๔๘ กลาวถงแนวคดของดนตรสากล สามารถแบงออกไดเปน ๒ สวน คอ สวนทเปนเนอหา ไดแก องคประกอบหรอโครงสรางของดนตร และสวนทเปนทกษะ ไดแก การปฏบตทางดานดนตรหรอทกษะทางดนตรดงรายละเอยดตอไปน

๑) เนอหาดนตร (Music content) จะมองคประกอบทางดนตร (Music Elements) ซงประกอบดวย ๑.๑ จงหวะ (Rhythm) คอการจดเรยงของเสยงหรอความเงยบ ซงมความสนยาวตาง ๆ กนโดยก าหนดจงหวะตก หรอจงหวะทสม าเสมอ เชนการเตนของหวใจ แนวคดพนฐานทเกยวกบจงหวะไดแกจงหวะตก จงหวะเนนหรอจงหวะหนก ความยาวของจงหวะรปแบบของจงหวะ

๔๔ (เรณ โกศนานนท. ๒๕๒๒ : ๑๐๗) ๔๕ (พชรวลย เกตแกนจนทร. ๒๕๓๙ : ๒) ๔๖ (พชย ปรชญานสรณ. ๒๕๓๔ : ๖ ) ๔๗ (บรซ แกสตน. ๒๕๓๑ : ๗) ๔๘ ณรทธ สทธจตต (๒๕๓๖ : ๒๓)

๔๗

๑.๒ ท านอง (Melody) ท านองคอการจดเรยงของระดบเสยง ซงมความสนยาวก าหนดโดยจงหวะของท านองแนวคดพนฐานของท านองไดแก แนวท านองทด าเนนไปดวยเสยงเรยงเสยงกระโดด เสยงซ า ชวงกวางของเสยง ทเกดจากการเคลอนทขน ๆ ลง ๆ หรออยกบทของระดบเสยงและการจดระดบเสยงของท านอง ๑.๓ เสยงประสาน (Harmony) คอระดบเสยงตงแตสองเสยงขนไป ทรองหรอเลน ในขณะเดยวกนลกษณะของการประสานเสยงมอยดวยกนหลายลกษณะ เชน เปนลกษณะของการใสเสยงประสานใหกบท านองเพลงหนง ท านอง หรอเปนการน าท านองเพลงสองท านองมารองพรอมกน ท าใหเกดการสอดประสานของท านอง นอกจากนยงมการรองแบบไลตามกน ๑.๔ รปแบบ (Form) เปนโครงสรางทท าใหดนตรมความหมายในลกษณะของเสยงกบเวลา รปแบบชวยใหดนตรมความตอเนองสมพนธกน ท าใหดนตรหรอบทเพลงแตละบทมความเปนหนง แนวคดพนฐานดานรปแบบของดนตร ไดแก ท านองหลกเปนสวนเลกทสดของรปแบบดนตร ประโยค มลกษณะเปนการแสดงความคดหนง ๆ ออกมาทางดนตร สวนจบของประโยคแสดงไวดวยการลงทาย ๑.๕ อารมณของเพลง (Expression) เปนลกษณะเฉพาะทไดจากเสยงรองของมนษยหรอเสยงทไดโดยเครองดนตร ชนดตาง ๆ ซงไมเหมอนกน ระดบเสยงเดยวกนเมอใชเครองดนตรชนดตาง ๆ มาบรรเลงรวมกน กจะเกดเปนการประสมวง ซงท าใหอารมณทางดนตรมมากขน ท าใหเกดความไพเราะหลากหลาย เชนเดยวกบการน าเสยงรองของมนษยมารองรวมกนท าใหไดอารมณตางกนไป ๑.๖ แบบของเพลง (Style) เปนลกษณะของเพลงทอยในสภาพสงคมตางกนยคตางกน นกประพนธตางกน อนเปนผลท าใหแบบแผน วธการ แนวคดในการประพนธตางกน ๒. วรรณคดดนตร (Music Literature) หมายถง เรองราวของบทเพลงทน ามาบรรเลง และรองรวมถงประวตดนตร ประกอบไปดวย ๒.๑ บทเพลงเปนสวนส าคญมากสงหนงทจะชวยใหผศกษาดนตรเขาใจดนตรมากขน เนองจากการศกษาบทเพลงในแตละยคสมย ชวยใหเดกเหนความแตกตางของลกษณะของเพลงในแตละยค ๒.๒ ประวตดนตร การรเรองประวตดนตรจะชวยใหเกดความเขาใจในบทเพลงและ องคประกอบของดนตรมากขนการศกษาประวตดนตรมหลายดาน เชน ศกษายคตาง ๆ ของดนตรประวตของนกดนตรแตละคนหรอประวตของดนตรพนบาน ประวตเครองดนตร วงดนตร การศกษาดนตรเปนวถทางหนงทจะชวยใหผเรยนเกดความซาบซงในดนตรได

๔๘

๓. ทกษะดนตร (Music Skills) ทกษะดนตรจดเปนหวใจของการศกษาดนตร ดงนน ใน การจดกจกรรมการเรยนการสอน ควรใหประสบการณตาง ๆ เพอใหเดกเกดทกษะดนตรหลายๆ ดานทกษะดนตรประกอบดวย การฟง การรองเพลง การบรรเลงเครองดนตร การเคลอนไหวรางกาย

ความคดสรางสรรค และการอาน-เขยนโนต ซงประกอบไปดวย (พงษลดา นาควเชยร. ๒๕๓๗ : ๑๙) ๓.๑ การฟง (Listening) การฟงเปนทกษะทจ าเปนมากส าหรบดนตร เนองจากดนตรเปนเรองของเสยง การฟงจงยอมมบทบาทมากในการชวยใหผศกษาดนตรมความเขาใจดนตรซงน าไปสความซาบซงและรกดนตรตอไป การฟงเปนทกษะทตองฝกฝนเนองจากเพลงศลปะมองคประกอบและโครงสรางทสลบซบซอน อยางไรกตามการฟงเพลงเปนทกษะทสามารถเรยนรไดและจดเปนทกษะพนฐานส าคญ ความซาบซงในดนตรจะเกดขนไดถามทกษะการฟงทเพยงพอ การฟงจงเปนทกษะพนฐานทส าคญในการเรยนการสอนดนตรทกระดบ ๓.๒ การรองเพลง (Singing) การรองเพลงเปนทกษะดนตรทตองไดรบการฝกฝนเชนเดยวกบทกษะอน ๆ ทางดนตร ทงนเนองจากการรองเพลงมหลายลกษณะดวยกน และเทคนคตาง ๆ ในการรองเพลงมมากมาย ผทมทกษะการรองเพลงเขาใจหลกการ มพนฐานจะสามารถรองเพลงไดไพเราะนาฟง การรองเพลงเปนทกษะทผศกษาดนตรจะตองแสดงออกไมเหมอนกบการฟง จะเหนไดวา การรองเพลงเปนกจกรรมทางดนตรทใหความสนกสนานและสรางความสนใจใหกบผศกษาดนตรเปนอยางด การเรยนการสอนในระดบประถมศกษาจงควรมการรองเพลงเปนกจกรรมแกนทส าคญในการจดกจกรรมการสอนรองเพลง ควรใหผเรยนไดมโอกาสรองเพลงในลกษณะตาง ๆ เชน การรองเดยว รองหม และรองประสานเสยง ๓.๓ การบรรเลงเครองดนตร (Playing) การศกษาดนตรในระดบประถมศกษานน ทกษะการบรรเลงเครองดนตร ไมไดมจดมงหมายเพอใหผเรยนเกดความช านาญ แตเปนเพยงใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการบรรเลงเครองดนตรบางประเภท และสรางความเขาใจทางดนตรใหมากขน เครองดนตรทบรรเลงงาย ๆ คอ ประเภทเครองต ไดแก กลองชนดตาง ๆ เครองเปา ไดแกขลย โหวด (เปนเครองดนตรพนบาน) สวนเครองดนตรประเภทอน ๆ ตองอาศยวฒภาวะของเดกและความสนใจของผเรยน ๓.๔ การเคลอนไหวรางกาย (Moving) การเคลอนไหวรางกายเพอตอบสนองตอเสยงดนตรเปนทกษะพนฐานอยางหนง ทชวยเสรมความเขาใจในดนตรไดเชนเดยวกบการรองโดยเฉพาะอยางยงผเรยนในระดบประถมศกษา ซงสามารถใชการเคลอนไหวรางกายชวยพฒนาแนวคดพนฐานทางดนตรไดเปนอยางด ๓.๕ ความคดสรางสรรค (Creating) ความคดสรางสรรคทางดานดนตรสามารถกระท าไดหลายลกษณะและหลายรปแบบ เชนการแตงเพลงจากท านองงาย ๆ เพอเปนแนวทางหนงในการแสดงออกทางดนตร ซงชวยเสรมสรางความเขาใจดนตรไดเปนอยางด

๔๙

๔. การอาน การเขยนโนต (Reading-write note) ทกษะการอาน การเขยนสญลกษณทางดนตร จดไดวา เปนทกษะทส าคญประการหนงในการศกษาดนตร เนองจากดนตรเปนเรองของเสยงจงตองแปลเสยงเปนสญลกษณเพอใชในการถายทอดเสยงตาง ๆ ฉะนนสงทจะชวยใหเกดความเขาใจดนตรหรอสงทจะเปนสอในการแสดงออกทางดนตรจงมกตองผานขนตอนการแปลงหรอการใชสญลกษณดนตรเสมอ (พงษลดา นาควเชยร. ๒๕๓๗ : ๒๑) การจดการเรยนรในวชาดนตร ผเขยนมความเหนวา การฝกทกษะปฏบตจะชวยใหนกเรยนไดประสบการณตาง ๆ อยางมากมายทงยงเปนการพฒนาดานรางกาย จตใจ และความคดสรางสรรคอกดวย ซงจะท าใหนกเรยนเปนบคคลทอยในสงคมไดอยางมความสข

๒.๒.๕ ทฤษฎทเกยวของกบดนตรสากล ณรทธ สทธจตต (๒๕๓๖ : ๔๑) กลาววา การสอนดนตรไมวาในลกษณะใด ยอมมหลกการทผสอนยดเปนแนวปฏบตการศกษาทฤษฎ การเรยนรยอมชวยใหการสอนดนตรมประสทธภาพขนได ทงนเปนเพราะผสอนจะมความเขาใจ ในกระบวนการเรยนรของผเรยนและสามารถจดการสอนดนตรใหเหมาะสมกบผเรยนมากขนในทางจตวทยา ทฤษฎการเรยนรสามารถแบงออกไดเปนสองกลมใหญๆ คอ ทฤษฎการเรยนรในกลมพฤตกรรมนยมและทฤษฎการเรยนรในกลมแนวคดนยม นอกจากนในการสอนดนตรควรกลาวถงแนวคดเรองการรบร ของบรเนอร (Bruner) ดวย เพราะสามารถน ามาประยกตใชในการสอนดนตร ดงนนทฤษฎทมความเกยวของกบวชาดนตรสากลประกอบไปดวยทฤษฎตาง ๆ ดงตอไปน

๑) ทฤษฎการเรยนรกลมพฤตกรรมนยม ทฤษฎการเรยนรของกลมนอธบายการเรยนร โดยใชความสมพนธระหวางสงเรา และการสอบสนองเปนหลก ซงเปนไปในหลายลกษณะ เชน ทฤษฎการเรยนรแบบ Classical conditioning หรอแบบ Operant conditioning เปนตน ทฤษฎเหลานอธบายการเรยนรโดยกลาววาการเรยนรเกดขนเมอใชสงเราเปนตวชน า หรอ จงใจใหผเรยนแสดงพฤตกรรมทตองการออกมารายละเอยดของแตละทฤษฎแตกตางกนออกไป แตสามารถกลาวโดยสรปไดวา ทฤษฎการเรยนรในกลมพฤตกรรมนยมมความเชอวา การเรยนรเกดขนในสภาวะของการวางเงอนไข โดยมการใชการเสรมแรง หรอ การใหรางวลและการลงโทษ อนเปนตวก าหนดใหผเรยนแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ทตองการออกมา ซงเปนสงทเหนไดชดทงพฤตกรรมทเปลยนไปและตวเสรมแรงทน ามาชวย ใหเกดการเรยนรสงทไดจากทฤษฎเหลานคอ ในการเรยนการสอนดนตร ครควรใชการเสรมแรงซงอาจเปนรางวลในรปแบบใด ๆ กบผเรยน เมอผเรยนปฏบตสงทผสอนมงหวงไวได นอกจากน การเรยนการสอนดนตรควรค านงถงตวผเรยนเปนหลกวา ผเรยนมความสามารถเรยนรสงใดได มฉะนนถาบทเรยนยากเกนความสามารถของผเรยน แมพยายามใชการเสรมแรง หรอ สรางแรงจงใจอยางไร กไมท าให

๕๐

ผเรยนรสงนนๆ ได เมอผเรยนสามารถปฏบตสงหนงสงใดไดแลว ควรใหผเรยนมโอกาสฝกฝนสงนนๆ เสมอๆ เพอการกนลม พยายามใหผเรยนไดเรยนรดวยตนเอง โดยใหตอบสนองในหลายๆ รปแบบ จนเมอผเรยนปฏบตถกตองกใหการเสรมแรง ทงนผสอน ควรมหลก ในการทจะแนะน าผเรยนเปนครงเปนคราว มฉะนนผเรยนอาจไมสามารถตอบสนองไดอยางถกตองเลยกเปนได ซงท าใหผเรยนเกดความเบอหนาย และ ไมสนใจเรยนดนตรอก ตอไป ทฤษฎการเรยนรในกลมน กลาวถงการท าโทษไวดวยวา อาจใชหยดพฤตกรรมทไมตองการได แตไมควรใชเพราะการท าโทษมกไมชวยใหผเรยนหยดพฤตกรรมทไมตองการอยางถาวร เปนเพยงการเกบพฤตกรรมนนไว เพราะไมตองการถกลงโทษ แตเมอใดทมโอกาสผเรยนมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมนนๆ ออกมาเสมอ ดงนน ควรใชการใหรางวล หรอ การเสรมแรงเพอพฤตกรรมทตองการ และ เพกเฉยไมสนใจกบพฤตกรรมทไมตองการดกวาใชการลงโทษ อยางไรกตามการลงโทษอาจใชไดในบางกรณ ถาผสอนเหนวาจ าเปน การน าทฤษฎในกลมนบางทฤษฎไดกลาวไววา การเรยนรเกดขนเมอผเรยนเหนลกษณะทคลายคลงกนของบทเรยนหนงกบบทเรยนทจะเรยน ตอไป

๒) ทฤษฎการเรยนรกลมแนวคดนยม ทฤษฎการเรยนรของกลมน อธบายการเรยนรวาเปนกระบวนการทเกยวของกบเรองของการสรางแนวคดหรอความเขาใจเพอใชแทนประสบการณ หรอสภาวะแวดลอมทตนไดประสบมา ซงเปนเรองเกยวของกบความคด กระบวนการคดหาเหตผล รวมไปถงตวแปรอน ๆ เชน การจงใจ พนธกรรม และประสบการณการเรยนรทมมากอน เนองจากการเรยนรเปนกระบวนการทางปญญาทลกซง ดงนนในบางโอกาสการเรยนรอาจเกดขนในบคคลหนงแลว โดยทบคคลนนไมจ าเปนตองมการเปลยนแปลงทางพฤตกรรมใด ๆ ใหปรากฏ (Latent learning) การเรยนรอาจเกดขนอยางฉบพลนทนท ซงเรยกวาการเรยนรแบบหยงเหน (Insight learning) อยางไรกตาม การเรยนรทเกดขน เปนผลเนองมาจากประสบการณเดมและความสามารถในการคดหาเหตผลของบคคลนน ทฤษฎการเรยนรกลมนพฒนามาจากจตวทยากลม เกสตลท (Gestalt psychology) มก าเนดในประเทศเยอรมน มหลกการส าคญของ เกสตลท คอ การเรยนรทเนนสวนรวมทงหมดมากกวาสวนยอย โดยใหความส าคญกบประสบการณเดมของผเรยน การเรยนรเกดขนไดในสองลกษณะ คอ เกดจากการรบร และเกดจากการหยงเหน ดงไดกลาวแลว สาระส าคญของทฤษฎการเรยนรในกลมน พอสรปได คอ

การเรยนรจะเกดขนเมอผเรยนมโอกาสรบรสงนนอยางเดนชด เนองจากแตละคนมประสบการณเดมแตกตางกน การรบรสงใหมอาจไมเปนไปในลกษณะทผสอนตองการจงจ าเปนทผเรยนและผสอนควรมความเขาใจตรงกนเสยกอนวาตองการเรยนรสงใด ทงนรวมไปถงการจดสภาพการเรยนการสอนใหเอออ านวยตอการเรยนรในสงทมงประสงคไว

๕๑

การเรยนรใหม ๆ ทเกดขน เปนผลรวมของประสบการณเดม และประสบการณใหม ของผเรยน ฉะนนผสอนควรจดสภาพการเรยนร โดยค านงถงประสบการณเดมของผเรยนและใชประสบการณเดมของผเรยนเปนจดเรมตนโดยชใหผเรยนเหนความคลายคลงหรอความเหมอนของ ประสบการณเดมกบประสบการณใหม

การเรยนรเปนกระบวนการตอเนองสมพนธ ผเรยนจะเรยนรสงใหม ๆ ไดโดยการเชอมโยงกบสงทตนมประสบการณมาแลว ดงนนผสอนจงควรทราบวาผเรยนมประสบการณเดมอะไรมาบาง และใชประสบการณเดมมาเชอมโยงกบประสบการณใหมทจะเรยนร ท าใหผเรยนเกดการเรยนรสงใหม ๆ ได

เนองจากการเรยนรเปนกระบวนการตอเนอง แมในบางครงประสบการณใหม ๆ จะ ไมสมบรณแบบ แตผเรยนกสามารถเรยนรจากประสบการณนนได เนองจากผเรยนสามารถน าประสบการณเดมทตนมอยมาชวยท าใหประสบการณใหมสมบรณแบบ และเกดการเรยนรขนไดจากสาระส าคญน เหนไดชดวาประสบการณเดมของผเรยนนนเปนรากฐานส าคญในการเรยนรสงใหม ๆ เปรยบเหมอนดงวาประสบการณเดมเปนลกษณะสวนรวมและประสบการณใหมเปนลกษณะสวนยอยทจะเพมเขาไปในสวนรวม ดงนนการเรยนรสงใหม ๆ จงตองเชอมโยงมาถงประสบการณเดมเสมอ เพราะหลกของเกสตลทเนนการเรยนรจากสวนรวมมาสสวนยอย สกร เจรญสข ( ๒๕๓๙ : ไมปรากฏเลขหนา ) ๔๙ไดกลาวถง การเรยนรเพอพฒนาสนทรยภาพทางดนตรในเอกสารประกอบการสอน วชาสนทรยศาสตร สรปได 3 สวน คอ ความเหมอน ความแตกตางและความเปนฉน ดนตรเปนความไพเราะของเสยงโดยอาศยการเรยนรจากความเหมอน พฒนาไปสความแตกตางและความเปนฉนซงเปนแกนแททางวฒนธรรม จากทฤษฎทง ๓ แนวทาง ในการพฒนากระบวนการเรยนรทางดนตร สามารถจดขนตอน ๕ ล าดบไดดงน

๑) ทฤษฎการเรยนแบบ เปนกระบวนการทเดกจะตองไดยนเสยงดนตรไดเหนและไดสมผสแลวลอกเลยนแบบในทนหมายถงคร

๒) ทฤษฎการท าซ าเปนการฝกทกษะจนเกดความแมนย าหรอเกดความช านาญจนสามารถควบคม ก ากบและจดการ (ทกษะทางดนตร)ไดอยางมประสทธภาพ

๓) ทฤษฎการแหกคอกเกดจากการท าซ าๆจนเกดความเบอหนายตองเปลยนแปลงเพอจะไดสรางสงใหมในบางสวน

๔๙ สกร เจรญสข ( ๒๕๓๙ : ไมปรากฏเลขหนา )

๕๒

๔) ทฤษฎทางเทวดา เปนการสรางสรรคผลงานดานทกษะทสมบรณบนพนฐานความถกตองแมนย าเปนตวของตวเอง

๕) ทฤษฎความเปนฉน เปนการแสดงออกทางผลงานซงเปนหวใจของงานศลปะและเปนผลงานของดนตร กลาวโดยสรปไดวา ทฤษฎการเรยนรทางดานจตวทยา สามารถน ามาประยกตใชในการเรยนการสอนดนตร เกยวกบเรองของการจดประสบการณดนตรใหมระบบระเบยบ เชน จาก

แนวคดทงายๆไปสแนวคดทสลบซบซอน เพอชวยใหผเรยนเรยนรสาระดนตรอยางเปนล าดบขนซงเปนผลใหการเรยนการสอนดนตรด าเนนไปอยางมความหมาย ประการทหนง ผเรยนสามารถพฒนาแนวคดทางดนตรไปไดอยางตอเนองสมพนธกน ประการทสอง เกยวกบเทคนควธสอนท าใหผสอนมแนวคดในการปรบปรงเปลยนแปลงวธสอนใหสอดคลองกบผเรยน ซงท าใหผเรยนสนใจเรยนดนตรมากขน ประการทสาม ควรใชเทคนควธสอนหลายวธ เพอเปนการจงใจผเรยน ประการทส กระบวนการเรยนการสอนดนตรควรเปนกระบวนการของการเรยนรเกยวกบเสยงกอนการเรยนรเกยวกบสญลกษณของเสยง ประการทหา การเรยนการสอนดนตรควรค านงถงประสบการณเดมของผเรยนเปนส าคญ ประการทหก ควรใหผเรยนมโอกาสปฏบตดนตรเพอสรางความเขาใจในเนอหาและทกษะทางดนตร ประการทเจด การใหรางวลหรอการเสรมแรงชวยใหการเรยนดนตรมประสทธภาพได ประการทแปด การวดผลการเรยนดนตร ควรใชเทคนควธหลาย ๆ แบบ เพราะบางครงผเรยนอาจเรยนรสาระดนตร แตมไดแสดงออกมาเปนพฤตกรรมทเหนเดนชด เชน ในเรองของความซาบซง ประการสดทาย ไมมทฤษฎการเรยนรใดทน ามาประยกตใชกบการเรยนการสอนดนตรไดดทสด ทงนเพราะ ผเรยนมประสบการณแตกตางกนไป การเรยนการสอนทประสทธภาพ อาจไดรบการประยกตมาจากหลายทฤษฎ ทงนขนอย กบผสอนจะพจารณาวาอะไรเหมาะกบผเรยนทสด และใชสงนนเปนหลกในการจดการเรยนการสอนดนตร ซงจะท าใหผเรยนเรยนดนตรอยางมความหมาย สนใจ และมทศนคตทดตอวชาดนตรสากล

๕๓

๒.๒.๖ งานวจยทเกยวของกบดนตรสากล บนลอ กนพงษ (๒๕๓๔ : บทคดยอ)๕๐ ไดวจยเรอง ผลการสอนดนตรสากลขนพนฐานโดยกระบวนการเรยนรภาษาตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๓ กลม ตวอยางทใช นกเรยนชนประถมศกษาปท ๓ ผลการวจยพบวา ๑) ผลสมฤทธทางการเรยนดนตรสากลขนพนฐานมความแตกตางจากเกณฑทคาดหวงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ ๒) ความคดเหนของนกเรยนทมตอการสอน นกเรยนสวนใหญเหนวามความสนใจ พอใจชอบกจกรรมการสอนและอยากใหมกจกรรมการสอนดนตรสากลขนพนฐานโดยกระบวนการเรยนรภาษาอกในดานกจกรรมการสอนนกเรยนสวนใหญเหนวากจกรรมการรองเปนกจกรรมทนกเรยนชอบ อยากจะเรยน พงษลดา นาควเชยร (๒๕๓๖ : บทคดยอ)๕๑ ไดวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนดนตรสากลขนพนฐานของนกเรยน ชนประถมศกษาปท ๒ กลมตวอยางทใช การสอนตามแนวคดของ Kodaly กบการสอนตามแนวคดของ Bergethon and Boardman ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนดนตรสากลขนพนฐาน ของนกเรยนแตกตางกนทระดบมความส าคญ ๐.๐๕ และพบวานกเรยนกลมทสอนตามแนวคดของ Kodaly มคะแนนทกษะการรองเพลง และทกษะการอานโนตสงกวากลมทสอนตามแนวคดทระดบความมนยส าคญ ๐.๐๕ สรสทธ ปนะแล (๒๕๓๖ : บทคดยอ) ๕๒ ไดศกษาปญหาการสอนกลมสรางลกษณะนสยแขนงดนตร-นาฏศลป ของครผสอนชนประถมศกษาปท ๖ สงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดมหาสารคาม เพอทราบปญหาและเปรยบเทยบระดบปญหาการสอนกลมสรางเสรมลกษณะนสยแขนงดนตร-นาฏศลป พบวาโดยสวนรวมมปญหาอยระดบปานกลาง และเมอพจารณาเปนรายไดพบวา ดานสอการจดการเรยนรดานเนอหาวชามปญหาอยระดบมาก สวนปญหาดานหลกสตรดานกจกรรมการเรยนการจดการเรยนร และดานวดประเมนผลมปญหาอยระดบปานกลาง สวนครผสอนกลมสรางเสรมลกษณะนสยแขนงดนตร - นาฏศลป ทปฏบตงานอยในโรงเรยน ขนาดใหญ ขนาดปานกลาง ขนาดเลก มปญหาในการสอนแตกตางกน

๕๐ บนลอ กนพงษ (๒๕๓๔ : บทคดยอ) ๕๑ พงษลดา นาควเชยร (๒๕๓๖ : บทคดยอ) ๕๒ สรสทธ ปนะแล (๒๕๓๖ : บทคดยอ)

๕๔

เครอวลย สขเจรญ (๒๕๓๗ : บทคดยอ) ๕๓ ไดศกษาความคดเหนของผบรหารและครเกยวกบการปฏบตในการจดกจกรรมการเรยนการจดการเรยนรดนตร-นาฏศลป ตามหลกสตรประถมศกษา พ.ศ. ๒๕๒๑ ของโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานการประถมศกษา จงหวดขอนแกน ผลการวจยพบวา ความคดเหนของผบรหารและครผสอน เกยวกบการปฏบตในการจดกจกรรมการเรยนการจดการเรยนรดนตร-นาฏศลป อยในเกณฑปานกลางทกดาน และผบรหารมความคดดานการปฏบตงานสงกวาครผสอน ดวงใจ พฒนไชย (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๔ ไดวจยเรอง ผลการใชชดการสอนวชาดนตร เรองโนตสากลเบองตน ตอผลสมฤทธทางการเรยน ของนกเรยนทมรปแบบการเรยนแตกตางกน กลมตวอยางทใช เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๑ โรงเรยนหวโทนวทยา อ าเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด ผลการวจยพบวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพ ๘๕.๐๐/๘๕.๗๐ ซงสงกวาเกณฑทตงไว ผลสมฤทธทางการเรยนวชาดนตรเรองโนตสากลเบองตนของนกเรยนหลงจากเรยนดวยชดการสอน สงกวาคะแนนทดสอบกอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ ผลสมฤทธทางการเรยนวชาดนตรเรองโนตสากลเบองตน ระดบชนมธยมศกษาปท ๑ ของนกเรยนทมรปแบบการเรยนแตกตางกน ไมมความแตกตางกน ธนาคาร แพทยวงษ (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๕ ไดวจยเรอง การศกษาแผนการฝกและการคดเลอกนกดนตร ส าหรบวงโยธวาทตในโรงเรยนมธยมศกษา จดมงหมายเพอจะศกษาเกยวกบการจดแผนการฝก วธการคดเลอกนกดนตรและปจจยทสงผลตอความส าเรจในการจดวางวงโยธวาทตซงใชวธการศกษาโดยการสมภาษณ แบบไมเปนทางการระดบลกและสงเกตการณอยางมสวนรวมในโรงเรยนมธยมศกษาจ านวน ๑๑ โรงเรยนทประสบความส าเรจในการบรรเลงทงระดบประเทศและระดบโลกมาแลว ผลการวจยพบวา ดานการจดท าแผนการฝก โรงเรยนทศกษาสวนใหญมการประชมเตรยมการในการก าหนดระยะเวลาในการฝกซอม การจดตารางฝกทมความชดเจนในการปฏบต คอ การฝกประจ าวน และการฝกประจ าป

๕๓

เครอวลย สขเจรญ (๒๕๓๗ : บทคดยอ) ๕๔ ดวงใจ พฒนไชย (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๕ ธนาคาร แพทยวงษ (๒๕๔๑ : บทคดยอ)

๕๕

นวฒน วรรณธรรม (๒๕๔๑ : บทคดยอ)๕๖ ไดวจยเรองการสอนดนตรปฏบตในโรงเรยนมธยมศกษา เพอการศกษาสภาพการสอนดนตรปฏบตเครองเปาสากลในรายวชา ช๐๒๑๓๒(การปฏบตดนตรประเภทเครองเปา) ซงใชวธการศกษาคนควาจากหนงสอรวบรวมขอมลภาคสนามโดยการสมภาษณ ผเชยวชาญ ครผสอนจากโรงเรยนมธยมศกษา กรมสามญศกษาสวนกลาง และครผสอนดนตรปฏบตจากสถาบนการศกษาอน ผลการวจยพบวา ๑) มโรงเรยนมธยมศกษากรมสามญศกษาสวนกลางเปดสอนวชา ช ๐๒๑๓๒ (การปฏบตดนตรประเภทเครองเปา) จ านวน ๑๒ โรงเรยน ครผจดการเรยนรสวนใหญมความพอใจในรายวชาและจ านวนคาบการสอนตอสปดาห ๒) วธการสอนพบวา ทกโรงเรยนใชครผสอนเพยงคนเดยวท าแผนการสอนเอง ปรบความยากงายตามผเรยนสวนใหญโรงเรยนเปนผจดแผนการเรยนรใหนกเรยน นภา โสภาสมฤทธ (๒๕๔๑ : บทคดยอ)๕๗ ไดวจยเรอง การศกษาประสทธภาพของชดการสอนเรองแบบฝกทกษะการดดจะเขเบองตนส าหรบ นกเรยนชนตนปท ๑ วชาเอกจะเข วทยาลยนาฏศลป กลมตวอยางทใชในการวจย เปนนกเรยนชนตนศกษาปท ๑ ของวทยาลยนาฏศลป(กรงเทพฯ) ผลการวจยพบวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพ ๘๖.๕๖ /๘๕.๐๕ สงกวาเกณฑมาตรฐาน ๘๐/๘๐ นกเรยนกลมตวอยางทเรยนดวยชดการสอนเรองแบบฝกทกษะการดดจะเขเบองตน มพฒนาการดานความรความเขาใจสงกวากอนเรยน ผลการเรยนกอน เรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ ผลคะแนนทกษะการดดจะเขเพลงทก าหนดมคาเฉลยรอยละ ๘๕.๐๕ สงกวาเกณฑทตงไว พงษลดา ธรรมพทกษกล (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๘ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนดนตรสากลขนพนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๒ ทเรยนโดยการสอนตามแนวคดของโคดาย กบทเรยนแบบดงเดมโดยใชเพลงพนบานทาโพและเปรยบเทยบคะแนนจากแบบวดทกษะทางดานดนตร ดานการรองเพลง ดานการอานโนต ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนดนตรสากลขนพนฐานของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๒ ทเรยนโดยการสอนตามแนวคดของโคดาย กบทเรยนแบบดงเดม แตกตางกนอยางมนยส าคญ ๐.๐๕ และพบวานกเรยนทสอนตามแนวคดของโคดาย มคะแนนทกษะทางดานการรองเพลง และทกษะการอานโนตสงกวากลมทสอนแบบดงเดม ทระดบ ๐.๐๕

๕๖ นวฒน วรรณธรรม (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๗ นภา โสภาสมฤทธ (๒๕๔๑ : บทคดยอ) ๕๘ พงษลดา ธรรมพทกษกล (๒๕๔๑ : บทคดยอ)

๕๖

จดาภา วายโสภา (๒๕๔๓ : บทคดยอ)๕๙ ไดศกษาปญหาและแนวการสอนดนตรของครผสอนในโรงเรยนสงกดส านกงานการประถมศกษาจงหวดอดรธาน จ านวน ๙๐ คน เครองมอทใชเปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคาจ านวน ๒ ฉบบ ผลการศกษาคนควาพบวาปญหาการจดกจกรรมการเรยนการสอนดนตรตามขนตอนตาง ๆ ของเพลงโดยรวมมปญหาอยระดบมากและพบวา ครผสอนทมวฒอนไมผานการอบรมหลกสตรดนตร ปยมาภรณ สบายแท (๒๕๔๕ : บทคดยอ)๖๐ ไดวจยเรอง การศกษาประสทธภาพของชดการสอนเรองทฤษฎดนตรสากลพนฐานผานทกษะขบรอง ประสานเสยง กลมตวอยางทใชใชหลกจตวทยาในการสรางชดการสอนวทยานพนธเรองนมวตถประสงคเพอหาประสทธภาพของชดการสอนทฤษฎดนตร ผลการวจยพบวา ชดการสอนเรองทฤษฎดนตรสากลพนฐานทสรางขนมประสทธภาพ ๙๒.๔๑/๙๓.๖๖ สงกวาเกณฑมาตรฐานทตงไว ๘๐/๘๐ โดยนกเรยนมความรความเขาใจเรองทฤษฎดนตรสากลพนฐานทผวจยก าหนด และมผลการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๑ และมคะแนนรวมของทกษะการรอง โดยเฉลยรอยละ ๘๓.๒๗ ฟฟลด (Fifiled. ๑๙๘๐ : Abstract)๖๑ ไดศกษาเกยวกบกจกรรมเพอสรางเสรมกจกรรมของเดกกอนวยเรยน อาย ๓ - ๕ ป ผลการศกษาพบวา การเรยนการสอนดนตรของเดกควรจะสอดแทรกกจกรรมเพอสรางเสรมความคดสรางสรรคซงนอกจากจะท าใหเดกมความคดสรางสรรคแลวยงเปนการท าใหเดกมความเขาใจเกยวกบองคประกอบตางๆทางดนตรมากขน เชน เรองของจงหวะ เสยง สง-ต า ความดง-คอย เปนตน โฟทร (Flohr. ๑๙๙๕ : Abstract)๖๒ ไดศกษาเกยวกบการสรางสรรคของเดกกอนวยเรยน ผลการศกษาพบวา การสรางสรรคดานดนตรมใชเปนปรากฏการณทเกดขนเอง แตเปนสงทเดกควรไดรบการสรางเสรมกจกรรมเพอเปนการสรางสรรคอาจจะจดรวมอยในกจกรรมดนตรอนๆ เชน การรองเพลงการใหเดกลองสรางสรรคเครองดนตร รปแบบจงหวะหรอแตงเพลงขนมา

๕๙ จดาภา วายโสภา (๒๕๔๓ : บทคดยอ) ๖๐ ปยมาภรณ สบายแท (๒๕๔๕ : บทคดยอ) ๖๑ ฟฟลด (Fifiled. ๑๙๘๐ : Abstract) ๖๒ โฟทร (Flohr. ๑๙๙๕ : Abstract)

๕๗

จากการศกษางานวจยทเกยวของพอสรปไดวาการพฒนาทกษะในดานดนตรจะท าใหเกดความคดสรางสรรคการเคลอนไหวรางกายตามจงหวะการเรยนรองคประกอบตางๆ และรวมถง กจกรรมทกษะปฏบตทางดนตรสามารถสงผลกระทบตอการพฒนาทางดนตรใหสงขนไดในการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของทงงานวจยในประเทศและตางประเทศได พบวา การเรยนดนตรจะตองบรณาการขนตอนตาง ๆ หรอกจกรรมตาง ๆ เขาดวยกนในทกเนอหา การจดการเรยนการสอนดนตรทจะใหมประสทธภาพมทกษะปฏบตสงมากทสด คอ การใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการจดการเรยนร การใชสอประกอบการเรยนจะท าใหการเรยนมผลสมฤทธทด และตวครผจดการเรยนรเองควรมความรความเขาใจในเนอหาเพอการถายทอดทดและมประสทธภาพ

๒.๓ เอกสารและงานวจยทเกยวของเกยวกบหลกอทธบาท 4 ๒.๓.๑ ความหมายของหลกอทธบาท ๔ พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (๒๕๓๙: ๓๕/๓๔๒ – ๓๔๗) ๖๓ไดกลาวถง อทธปาทวภงค สตตนตภาชนย ดงน ค าวา อทธ มอธบายวา ความส าเรจ ความส าเรจดวยด กรยาทส าเรจ กรยาทส าเรจดวยด ความได ความไดเฉพาะ ความถง ความถงดวยด ความถกตอง การท าใหแจง ความเขาถงธรรมเหลานน ค าวา อทธบาท มอธบายวา เวทนาขนธ สญญาขนธ สงขารขนธ และวญญาณขนธของบคคลผเปนอยางนน (ผไดธรรมทมฉนทะ วรยะ จตตะ และวมงสา) ค าวา เจรญอทธบาท มอธบายวา ภกษเสพ เจรญ ท าใหมากซงธรรมเหลานน เพราะฉะนนจงเรยกวา เจรญอทธบาทอทธบาท ๔ คอ คณธรรมทท าใหผปฏบตตามประสบความส าเรจ ๔ ประการ ดงน

๖๓

พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (๒๕๓๙: ๓๕/๓๔๒ – ๓๔๗)

๕๘

ฉนททธบาท ภกษเจรญอทธบาททประกอบดวยฉนทสมาธและปธานสงขาร เปนอยางไร ถาภกษท าฉนทะใหเปนอธบดแลวไดสมาธ ไดเอกคคตาจต นเรยกวา ฉนทสมาธ ภกษนนสรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอปองกนบาปอกศลธรรมทยงไมเกดมใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอละบาปอกศลธรรมทเกดขนแลว สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจตมงมน เพอยงกศลธรรมทยงไมเกดใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอความด ารงอย ไมเลอนหาย ภยโยภาพ ไพบลย เจรญเตมทแหงกศลธรรมทเกดแลว ธรรมเหลานเรยกวาปธานสงขารประมวลยอฉนทสมาธและปธานสงขารเขาเปนอยางเดยวกน จงนบไดวา ฉนทสมาธและปธานสงขาร ดวยประการฉะน

วรยทธบาท ภกษเจรญอทธบาททประกอบดวยวรยสมาธและปธานสงขาร เปนอยางไร ถาภกษท าวรยะใหเปนอธบดแลวไดสมาธ ไดเอกคคตาจต นเรยกวา วรยสมาธ ภกษนนสรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอปองกนบาปอกศลธรรมทยงไมเกดมใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอละบาปอกศลธรรมทเกดขนแลว สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจตมงมน เพอยงกศลธรรมทยงไมเกดใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอความด ารงอย ไมเลอนหาย ภยโยภาพ ไพบลย เจรญเตมทแหงกศลธรรมทเกดแลว ธรรมเหลานเรยกวาปธานสงขารประมวลยอวรยสมาธและปธานสงขารเขาเปนอยางเดยวกน จงนบไดวาวรยสมาธและปธานสงขาร ดวยประการฉะน จตตทธบาท ภกษเจรญอทธบาททประกอบดวยจตตสมาธและปธานสงขาร เปนอยางไร ถาภกษท าจตใหเปนอธบดแลวไดสมาธ ไดเอกคคตาจต นเรยกวา จตตสมาธภกษนนสรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอปองกนบาปอกศลธรรมทยงไมเกดมใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอละบาปอกศลธรรมทเกดขนแลว สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจตมงมน เพอยงกศลธรรมทยงไมเกดใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอความด ารงอย ไมเลอนหาย ภยโยภาพ ไพบลย เจรญเตมทแหงกศลธรรมทเกดแลว ธรรมเหลานเรยกวา ปธานสงขารประมวลยอจตตสมาธและปธานสงขารเขาเปนอยางเดยวกน จงนบไดวาจตตสมาธและปธานสงขาร ดวยประการฉะน

๕๙

วมงสทธบาท ภกษเจรญอทธบาททประกอบดวยวมงสาสมาธและปธานสงขาร เปนอยางไร ถาภกษท าวมงสาใหเปนอธบดแลวไดสมาธ ไดเอกคคตาจต นเรยกวา วมงสาสมาธ ภกษนนสรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอปองกนบาปอกศลธรรมทยงไมเกดมใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอละบาปอกศลธรรมทเกดขนแลว สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจตมงมน เพอยงกศลธรรมทยงไมเกดใหเกดขน สรางฉนทะ พยายามปรารภความเพยร ประครองจต มงมน เพอความด ารงอย ไมเลอนหาย ภยโยภาพ ไพบลย เจรญเตมทแหงกศลธรรมทเกดแลว ธรรมเหลานเรยกวา ปธานสงขารประมวลยอวมงสาสมาธและปธานสงขารเขาเปนอยางเดยวกนจงนบไดวา วมงสาสมาธและปธานสงขาร ดวยประการฉะน พทธทาสภกข (๒๕๓๗ ข:๙)๖๔ ไดอธบายวา อทธบาทแยกเปน อทธ แปลวา ความส าเรจ บาท แปลวา ฐาน เชงรอง ดงนนอทธบาทจงแปลวา รากฐานแหงความส าเรจ ซงม ๔ อยางคอ ฉนทะ วรยะ จตตะ และวมงสา พระธรรมปฎก (๒๕๔๖: ๘๔๒)๖๕ ไดใหความหมายวา อทธบาท ๔ ธรรมทเปนเหตใหประสบความส าเรจม ๔ อยาง คอ ฉนทะ มความพอใจ มใจรก คอ พอใจทจะท าสงนน และท าดวยใจรก ตองการท าใหเปนผลส าเรจอยางด แหงกจกรรมหรองานทท า มใชสกวาท าใหเสรจๆ หรอเพยงเพราะอยากไดรางวลหรอผลก าไร วรยะ พากเพยรท า คอ ขยนหมนประกอบ หมนกระท าสงนน ดวยความพยายามเขมแขงอดทน เอาธระไมทอดทง ไมทอถอย จตตะ เอาใจฝกใฝ คอ ตงจตรบรในสงทท านนดวยความคดไมปลอยใจฟงซานเลอนลอย ใชความคดเรองนนบอยๆ เสมอๆ วมงสา ใชปญญาสอบสวน คอ หมนใชปญญาพจารณาใครครวญตรวจตราหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนเกนเลยบกพรองขดของ เปนตน แปลใหงายตามล าดบวา “มใจรก พากเพยรท า เอาจตฝกใฝใชปญญาสอบสวน” ๖๔ พทธทาสภกข (๒๕๓๗ ข:๙) ๖๕ พระธรรมปฎก (๒๕๔๖: ๘๔๒)

๖๐

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) (๒๕๕๐: ๑๖๐/๒๓๑)๖๖ ไดใหความหมาย อทธบาท ๔ วา คณเครองใหถงความส าเรจ คณธรรมทน าไปสความส าเรจแหงผลทมงหมายม ๔ อยางคอ

๑) ฉนทะ ความพอใจ คอ ความตองการทจะท า ใฝใจรกจะท าสงนนอยเสมอและปรารถนาจะท าใหผลดยงๆ ขนไป

๒) วรยะ ความเพยร คอ ขยนหมนประกอบสงนนดวยความพยายามเขมแขง อดทน เอาธระไมทอถอย

๓) จตตะ ความคดมงไป คอ ตงจตรบรในสงทท าและท าในสงนนดวยความคด เอาจตฝกใฝไมปลอยใหฟงซานเลอนลอยไป อทศตวอทศใจใหสงทท า

๔) วมงสา ความไตรตรอง หรอ ทดลอง คอ หมนใชปญญาพจารณาใครครวญตรวจหาเหตผลและตรวจสอบขอยงหยอนในสงทท านน มการวางแผน วดผล คดคนวธแกไขปรบปรง เปนตน จารมาศ เรองสวรรณ (๒๕๔๘ : ๓๕) ๖๗ไดสรปหลกอทธบาท ๔ ไววา เปนหลกแหงการประกอบการงานใดๆ ใหส าเรจ ประกอบดวย ฉนทะ คอ ความพอใจและรกทจะท าในงานนนๆ วรยะ คอ ความพากเพยรในท างานอยางไมยอทอจนงานส าเรจ จตตะ คอ การตงใจท างานหมนตรวจตรางานอยเสมอ เอาใจใสในสงทท าไมเอาใจไปคดในเรองอน วมงสา คอ การคดไตรตรองเกยวกบงานทท า ใชสตปญญาคดใครครวญขอดขอเสย และปรบแกอยางมเหตผล สชพ ปญญานภาพ (๒๕๔๑ : ๑๙) ๖๘ ไดใหค าแปลของอทธบาท ๔ ไว ๒ ทาง คอหนง แปลวา ขอปฏบตทใหรฤทธ (Basic of Psychic Power) อกอยางหนงแปลวา ขอปฏบตทใหบรรลถงความส าเรจ (Low of Success) และสชพ ปญญานภาพ (๒๕๓๙ : ๖๗๖ )๖๙ ไดใหความหมาย

๖๖

พระพรหมคณาภรณ(ป.อ.ปยตโต)(๒๕๕๐: ๑๖๐/๒๓๑) ๖๗ จารมาศ เรองสวรรณ (๒๕๔๘ : ๓๕) ๖๘ สชพ ปญญานภาพ (๒๕๔๑ : ๑๙) ๖๙ สชพ ปญญานภาพ (๒๕๓๙ : ๖๗๖ )

๖๑

อทธบาท ๔ ไวอกวา เปนคณใหบรรลความส าเรจ ๔ อยาง ไดแก ฉนทะ ความพอใจรกใครในสงนน วรยะ ความเพยร จตตะ เอาใจใส วมงสา ใชปญญาพจารณาสอบสวน บญม แทนแกว. (๒๕๓๙ : ๑๔๒)๗๐ กลาววา ตามหลกพทธศาสนากลาวไววาผหวงความเจรญ ควรปฏบตในธรรมอนเปนเครองน าไปสความเจรญหรอส าเรจตามความประสงคหมายความวาเมอตองการความเจรญกาวหนาตองสรางเหตผลเพอใหเกดผลนนๆ เพราะผลยอมมาจากเหต การสรางเหตนนถงแมจะยากยงเพยงใด หากใชคณธรรมเขาสนบสนนแลวยงจะส าเรจตามความประสงคได คณธรรมทจะชวยใหส าเรจหรอความเจรญกาวหนาดงประสงค คอ อทธบาท ๔ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐ : ๒๓๘) กลาววา อทธบาท ๔ คณธรรมทน าไปสความส าเรจแหงผลทมงหมายหรอ หนทางแหงการด าเนนชวตไปสความส าเรจ ความถกตอง และการเขาถงประโยชนสข นอกจากนอทธบาทยงเปนธรรมทอนโลมไดวา มจดมงหมายเพอความส าเรจในการปฏบตหนาทการงานของบคคล เชน ประสบความส าเรจทางดานการเรยน การประกอบอาชพการด ารงชวต เปนตน ปรญญ จงวฒนา (๒๕๕๐ : ๑๔๔ – ๑๔๕) ๗๑ กลาววา อทธบาท ๔ คอ คณธรรม ๔ ประการทเปนบาทฐานน าไปสความส าเรจ ดงน

๑) ฉนทะ ความพอใจ ความพงใจทจะกระท ากจใดๆ เพอทใหไดรบผลส าเรจตามปรารถนา

๒) วรยะ ความเพยร คอ มความขยนหมนเพยรทจะกระท ากจใดๆ ทไดตง ปรารถนาไวแลวและไดมความพอใจ พงใจ กระท าแลวใหส าเรจลลวงตามปรารถนา

๓) จตตะ จตจดจอ คอ มสต มสมาธ ในการทจะกระท ากจใดๆ ทตงปรารถนาไวแลวไดมความพอใจ พงใจกอกจกรรมนนแลวไดใชความเพยรพยายามแลว กตองใชก าลงใจ ก าลงความคด ก าลงสตปญญา และสมาธ ไมหนเหไปทางอน การกระท ากจนนๆ ใหส าเรจลลวงไปตามปรารถนา

๗๐ บญม แทนแกว. (๒๕๓๙ : ๑๔๒) ๗๑ ปรญญ จงวฒนา (๒๕๕๐ : ๑๔๔ – ๑๔๕)

๖๒

๔) วมงสา ความไตรตรอง ทดสอบ ทดลอง พนจพจารณา เมอกระท าสงใดๆ แลวยอมประสบปญหา ใหญบางเลกบาง กตองใชการใครครวญพจารณาถงปญหาตางๆเหลานนดวยอบายปญญา ตงขอสมมตฐานเปนเหต เพอทจะหาปจจยองคประกอบในสงทตนรมาเปนขอเปรยบเทยบเชงกระทบ เพอทจะสามารถแกไขปญหาทเกดขนได และท าการทดสอบทดลองวา สามารถใหผลไดจรงตามทตงขอสมมตหรอไม กระท าซ าแลวซ าอกจนมความแนใจ จนสามารถประสบกบความส าเรจไดตามปรารถนาตงใจ จากเอกสารดงกลาวสรปไดวาความหมายของอทธบาท ๔ คอ หลกธรรมทน า ไปสความส าเรจทงในดานการเรยนและการงานอนๆ ใหส าเรจตามจดมงหมายทตนเองตงเปาหมายเอาไว ซงม ๔ อยาง คอ ฉนทะ คอ ความรกความพอใจในหนาทการงานการเรยน วรยะ คอ มความขยนหมนเพยรพยายามท างานทไดรบมอบหมายนนใหเสรจสมบรณถกตองและทนเวลา จตตะ คอ เอาใจใสในหนาท มจตจดจออยกบหนาททท า ไมคดฟงซานอนเปนบอเกดใหท างานผดพลาดไดงาย และ วมงสา คอ คอยตรวจสอบหาสวนทผดพลาด แลน ามาแกไขดวยสตปญญาของตน ๒.๓.๒ ลกษณะของหลกอทธบาท ๔ ลกษณะของอทธบาท ๔ เปนคณธรรมทมความสมพนธและมผลตอกน หมายความวา ผทปฏบตงานหรอหนาทโดยทมคณธรรมดานใดดานหนงเดนหรอสงมาก จะสงผลใหคณธรรมดานอนๆ สงตามไปดวย พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๓๘ : ๘๔๕ – ๘๔๖) ๗๒ ไดกลาววา อทธบาท ๔ ความจรงอทธบาท ๔ อยางน เกอหนนกน และมกมาดวยกน เชนเกดฉนทะ มใจรกแลวกท าใหพากเพยร เมอพากเพยร กเอาใจใสอยเสมอ และเปดชองใหใชปญญาพจารณาไตรตรอง แตทแยกพจารณาแตละขอ กดวยถอเอาภาวะทเดนเปนใหญ เปนตวน า เปนตวชกจงขออนๆ ในแตละกรณ เชน เมอฟงธรรมดวยกน คนหนงชอบศกษาธรรม ฟงดวยความรกความพอใจในธรรมอยากรอยาก เขาใจในธรรมใหยงๆ ขนไป จงฟงดวยจตแนวแน กมฉนทะเปนตวเดนชกน าสมาธและกศลธรรมขออนๆ อกคนหนงมนสยหรอความรสกเกดขนในขณะนนวา เมอพบอะไรทพงท ากตองสตองเอาชนะ ตองเขาเผชญและท าใหส าเรจ จงฟงดวยความรสกวาเปนสงททาทาย จะตองพยายามเขาใจใหได กมวรยะเปนธรรมเดน อกคนหนงมนสยเอาใจใสรบผดชอบ ไมวาอะไรทตนเกยวของกจะตองใสใจเอาจตจดจอตดตาม จงตงใจฟงเอาจตตดตามเนอความไป กมจตตะเปนใหญ อกคนหนงคดจะตรวจสอบวา

๗๒

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๓๘ : ๘๔๕ – ๘๔๖)

๖๓

ธรรมทแสดงนนเปนจรงหรอไม ดหรอไม หรอจะคนหาเหตผลในธรรมทฟง ฟงไปกคดใครครวญพจารณาสอบสวนไป ใจจงแนวแนอยกบธรรมทฟง กมวมงสาเปนใหญ ดวยเหตนบางแหง บางทานจงเรยกอทธบาท ๔ นวา เปนอธบด หรออธปไตย ๔ โดยก าหนดเอาภาวะทเปนใหญ เปนหวหนา ในกรณนนๆ ดวยเหตนลกษณะคณธรรมอทธบาท ๔ ของแตละบคคลจงมลกษณะเดนหรอสงในแตละดานแตกตางกนได และอาจมคณธรรมเปนลกษณะเดนหรอสงมากกวาหนงดานกได ดวงเดอน พนธมนาวน (๒๕๔๔ : ๒ – ๔) ๗๓ ไดแบงลกษณะของอทธบาท ๔ ประกอบดวย

ฉนทะ ความพอใจในสงทท า วรยะ ความพากเพยร ไมทอถอยในสงทท า จตตะ ความเอาใจใสจดจอตอสงทท า วมงสา ความไตรตรองในสงทท าไปแลว

ตามพฤตกรรมของมนษยไว ๔ ประการ ดงน

๑. ความรในดานอทธบาท ๔ ถอวา เปนลกษณะทส าคญอยางหนง ซงใชเปนหลกธรรมน าไปใชในการศกษาเลาเรยนของนกเรยนนกศกษาใหเหมาะสมตามหลกจรยธรรมหลกจรยธรรมนนเปนขอปฏบตทนกศกษาจะเลอกหลกธรรมไปใชประกอบในการศกษาเลาเรยนเพอใหเกดผลส าเรจมประสทธภาพสง

๒. นกเรยนนกศกษามความรสกมนใจทจะน าเอาหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการศกษาศกษาเลาเรยน โดยหลกธรรมดงกลาวนนหากน าไปใชในการศกษาดงกลาวแลวจะประสบผลส าเรจหรอไมมากนอยเพยงใดนน ตองขนอยกบพฤตกรรมของนกศกษาจะตองสอดคลองกบหลก

อทธบาท ๔ ขอบขายของหลกอทธบาทมความหมายกวางขวาง นกเรยนนกศกษาตองมวจารณญาณ

และปญ ญาหาเหตผลกลนกรองทจะน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการศกษาเลาเรยน เปนดรรชนบงชทจะบอกถงความส าเรจในการศกษาเลาเรยนตามเปาหมายทตนเองก าหนดไว

๓. เหตผลทางจรยธรรมกเปนสวนประกอบอกอยางหนงในการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการศกษาเลาเรยน เพอใหเกดผลส าเรจและมประสทธภาพสงสด จรยธรรมเปนเครองจงใจ

และเปนปจจยทจะผลกดนใหนกเรยนนกศกษาไดน าหลกอทธบาท ๔ ไปประยกตใชในการศกษาเลาเรยนอยางถกตองและเหมาะสม

๗๓

ดวงเดอน พนธมนาวน (๒๕๔๔ : ๒ – ๔)

๖๔

๔. พฤตกรรมเชงจรยธรรม กเปนสงทส าคญเชนเดยวกน ทจะท าใหนกศกษามความนยมชมชอบทจะน าหลกอทธบาท ๔ ไปประกอบใชในการศกษาเลาเรยน จรยธรรมเชงพฤตกรรมกเปนคานยมในการศกษาทจะท าใหนกศกษานยมชอบพอใจ มความเพยร มจตมนมการ ไตรตรอง ในการศกษาเลาเรยนเปนอยางดเลศ

การศกษาหลกธรรมจรยธรรมเปนองคประกอบในการเลอกสรรหลกอทธบาท ๔ จะ

ท าใหทราบวาบคคลมพฤตกรรมเหมาะสมทจะน าหลกอทธบาท ๔ เปนเครองมอในการศกษาเลาเรยนของนกเรยนนกศกษา ถานกเรยนนกศกษาขาดหลกจรยธรรมกจะไมมหลกเกณฑในการน าหลก

อทธบาท ๔ ไปใชในการศกษาเลาเรยน หลกจรยธรรมและอทธบาท ๔ จะตองใชควบคกนไปเสมอ ม

ความสมพนธอยางใกลชด วถทางในการน าเอาหลกอทธบาท ๔ ไปใชปฏบตจ าเปนอยางยงจะตอง

อาศยหลกจรยธรรมเปนขอน าทาง จากเอกสารดงกลาวสรปไดวาลกษณะของอทธบาท ๔ ไดวา

ลกษณะของอทธบาท ๔ นน จะมความสอดคลองกน คอ เมอมฉนทะ พอใจทจะเรยนแลว กอกอใหเกดความเพยรพยามเกดขนเพราะหวงทจะเรยนใหไดผลดตามทตนเองปรารถนา เมอขณะทเรยนกมความเอาใจใสเชอฟงตามทครสอน ไมหยอกลอเพอเลน ไมละทงงานทไดรบมอบหมายจากคร เมอสงครแลวเหนความบกพรองหรอผดพลาดเกดขนกอพจารณาหาขอผดพลาดนน แลวกแกไขเพอทจะท าใหงานนนสมบรณยงขนไป

๒.๓.๑.๓ องคประกอบของหลกอทธบาท ๔ องคประกอบของอทธบาท ๔ ในความหมายของพทธศาสนานนมการกลาว เอาไวอยางมากมาย แตหลกๆ แลวจะมความหมายความหมายทเปนแกนแทในการปฏบตเพอใหเหนชอบเพยง ๔ อยาง พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (๒๕๓๙ : ๓๕/๓๔๒ – ๓๔๗)๗๔ ไดกลาวถง อทธปาทวภงค สตตนตภาชนย ดงน

๑. ภกษในธรรมวนยนเจรญอทธบาททประกอบดวยฉนทะสมาธและปธานสงภก ๒. ในธรรมวนยนเจรญอทธบาททประกอบดวยวรยสมาธและปธานสงขาร ๓. ภกษในธรรมวนยนเจรญอทธบาททประกอบดวยจตตสมาธและปธานสงขา ๔. ภกษในธรรมวนยนเจรญอทธบาททประกอบดวยวมงสาสมาธและปธานสงขาร

๗๔

พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย (๒๕๓๙ : ๓๕/๓๔๒ – ๓๔๗)

๖๕

บรรดาธรรมเหลานน ฉนทะ เปนไฉน ฉนทะ คอ ความพอใจ การท าความพอใจ ความเปนผประสงคจะท าความฉลาด ความพอใจในธรรม นเรยกวา ฉนทะ สมาธ เปนไฉน ความตงอยแหงจต ความด ารงอย ความตงมนความไมสายไป ความไมฟงซานแหงจต ภาวะทจตไมซดสาย สมถะ สมาธนทรย สมาธพละ สมมาสมาธ นเรยกวา สมาธ ปธานสงขาร เปนไฉน การปรารภความเพยรทางใจ ความขะมกเขมน ความบากบน ความขวนขวาย ความพยายาม ความอตสาหะ ความทนทาน ความเขมแขง ความหมน ความมงมนอยางไมทอถอย ความไมทอดทงฉนทะ ความไมทอดทงธระ ความเอาใจใสธระ วรยะ วรยนทรย วรยะพละ สมมาวายามะ นเรยกวา ปธานสงขาร ภกษผเขาไปถงแลว เขาไปถงแลวดวยด เขามาถงแลว เขามาถงแลวดวยดเขาถงแลว เขาถงแลวดวยด ประกอบดวยฉนทสมาธและปธานสงขารน ดวยประการฉะน เพราะ ฉะนนจงเรยกวา ประกอบดวยฉนทสมาธปธานสงขาร บรรดาธรรมเหลานน วรยะ เปนไฉน วรยะ คอ การปรารภความเพยรทางใจ ความพอใจ การท าความพอใจ ความเปนผประสงคจะท าความฉลาด สมมาวายามะ นเรยกวา วรยะ สมาธ เปนไฉน ความตงอยแหงจต ความด ารงอย ความตงมน ความไมสายไป ความไมฟงซานแหงจต ภาวะทจตไมซดสาย สมถะ สมาธนทรย สมาธพละ สมมาสมาธ นเรยกวา สมาธ ปธานสงขาร เปนไฉน การปรารภความเพยรทางใจ ความขะมกเขมน ความบากบน ความขวนขวาย ความพยายาม ความอตสาหะ ความทนทาน ความเขมแขง ความหมน ความมงมน อยางไมทอถอย ความไมทอดทงฉนทะ ความไมทอดทงธระ ความเอาใจใสธระ วรยะ วรยนทรย วรยะพละ สมมาวายามะ นเรยกวา ปธานสงขาร ภกษผเขาไปถงแลว เขาไปถงแลวดวยด เขามาถงแลว เขามาถงแลวดวยดเขาถงแลว เขาถงแลวดวยด ประกอบดวย วรยสมาธและปธานสงขารน ดวยประการฉะน เพราะฉะนนจงเรยกวา ประกอบดวยวรยสมาธปธานสงขาร บรรดาธรรมเหลานน จต เปนไฉน จตตะ คอ จต มโน มานส การท าความพอใจ ความเปนผประสงคจะท าความฉลาด มโนวญญาณธาตทเหมาะสมกน นเรยกวา จต

๖๖

สมาธ เปนไฉน ความตงอยแหงจต ความด ารงอย ความตงมน ความไมสายไป ความไมฟงซานแหงจต ภาวะทจตไมซดสาย สมถะ สมาธนทรย สมาธพละ สมมาสมาธ นเรยกวา สมาธ ปธานสงขาร เปนไฉน การปรารภความเพยรทางใจ ความขะมกเขมน ความบากบน ความขวนขวาย ความพยายาม ความอตสาหะ ความทนทาน ความเขมแขง ความหมน ความมงมน อยางไมทอถอย ความไมทอดทงฉนทะ ความไมทอดทงธระ ความเอาใจใส วรยะ วรยนทรย วรยะพละ สมมาวายามะ นเรยกวา ปธานสงขาร ภกษผเขาไปถงแลว เขาไปถงแลวดวยด เขามาถงแลว เขามาถงแลวดวยดเขาถงแลว เขาถงแลวดวยด ประกอบแลวดวยจตน ดวยสมาธนและดวยปธานสงขารน ดวยประการฉะน เพราะฉะนนจงเรยกวา ประกอบดวยจตตสมาธปธานสงขาร บรรดาธรรมเหลานน วมงสา เปนไฉน วมงสา คอ ปญญา ความรชด ความเปนผประสงคจะท าความฉลาดไมหลงงมงาย ความเลอกเฟนธรรม สมมาทฐ นเรยกวา วมงสา สมาธ เปนไฉน ความตงอยแหงจต ความด ารงอย ความตงมน ความไมสายไป ความไมฟงซานแหงจต ภาวะทจตไมซดสาย สมะถะ สมาธนทรย สมาธพละ สมมาสมาธ นเรยกวา สมาธ ปธานสงขาร เปนไฉน การปรารภความเพยรทางใจ ความขะมกเขมน ความบากบน ความขวนขวาย ความพยายาม ความอตสาหะ ความทนทาน ความเขมแขง ความหมน ความมงมนอยางไมทอถอย ความไมทอดทงฉนทะ ความไมทอดทงธระ ความเอาใจใสธระ วรยะวรยนทรย วรยะพละ สมมาวายามะ นเรยกวา ปธานสงขาร ภกษผเขาไปถงแลว เขาไปถงแลวดวยด เขามาถงแลว เขามาถงแลวดวยดเขาถงแลว เขาถงแลวดวยด ประกอบดวยวมงสาสมาธและปธานสงขารน ดวยประการฉะน เพราะฉะนนจงเรยกวา ประกอบดวยวมงสาสมาธปธานสงขาร จากขอความขางตนไดมผอธบายเกยวกบองคประกอบของอทธบาท ๔ ไวดงน

๖๗

ฉนทะ ความพอใจรกใครในสงนน พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (2550: 35)๗๕ ไดอธบายเกยวกบ ฉนทะ วา ฉนทะ มใจรก คอพอใจจะท าสงนน และท าดวยใจรกตองการท าใหเปนผลส าเรจอยางดแหงกจการ งานทท า มใชสกวาท าพอใหเสรจๆ หรอเพยงเพราะอยากไดรางวลหรอผลก าไร พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2542 ข: 842) ๗๖ ไดอธบายเกยวกบ ฉนทะ ไวดงน ฉนทะ ไดแก ความพอใจรกในสงทท าและพอใจฝกใฝในจดหมายของสงทท านน อยากท าสงนนๆ ใหส าเรจ อยากใหงานนนบรรลถงจดมงหมาย พดงายๆ วารกงานและจดมงหมายของงาน พดใหลกลงไปในทางธรรมวาความรก ความใฝใจปรารถนาตอภาวะทดงามเตมเปยมสมบรณ ซงเปนจดหมายของสงทกระท า หรอซงจะเขาถงดวยการกระท านน อยากใหสงๆนนเขาถงหรอด ารงอยในภาวะทดทงดงาม ทประณต ทสมบรณทสดของมน หรออยากใหภาวะทดงามเตมเปยมสมบรณของสงนนๆ ของงานนนๆ เกดมจรงขน อยากท าใหส าเรจผลตามจดมงหมายทดงามนน ความอยากทเปนฉนทะนเปนคนละอยางกนกบความอยากไดในสงนนๆ มาเสพเสวยหรอเอามาเพอตวตนในรปใดรปหนง ซงเรยกวาตณหา ความอยากของฉนทะนนใหเกดความสขความชนชมเมอเหนสงนนๆ งานนนๆ บรรลความส าเรจเขาถงความสมบรณอยในภาวะอนดงามของมนหรอพดแยกออกไปวา ขณะเมอสงนนก าลงเดนหนาไปสจดหมายทเกดปตเปนความอมเอบใจ ครนสงหรองานทท าบรรลจดหมายกไดรบโสมนสเปนความฉ าชนใจ ทพรอมไปดวยความรสกโปรงโลงผองใสเบกบานแผออกไปเปนอสระไรขอบเขต สวนความอยากของตณหาใหเกดความสขความชนชมเมอไดสงนนมาเสพเสวย รสอรอย หรอปรนเปรอความยงใหญพองขยายของตวตน เปนความฉ าชนใจทเศราหมอหมกหมกตวกดกนกกตนไวในความคบแคบ และมกตดตามมาดวยความหวงแหนหวงกงวลเศราเสยดายและหวน กลวหวาดระแวง พระธรรมวสทธาจารย (ม.ป.ป.: ๔-๕) ๗๗กลาววา ฉนทะ เปนยาแกโรคเบองานไดเปนอยางด เพราะอานภาพของความรกมมาก สามารถท าใหเกดความหวงใยและถนอมสงทรกทใหกลาทจะเสยสละ ท าใหลมความล าบากและท าใหเกดก าลงใจในการท างาน เมอรกทจะเปนคนเจรญรงเรองใหพยายามปลกฉนทะ คอรกวชาทก าลงศกษาอย แลวดแลใหงอกงาม ความเบอหนายทอแทกจะลมไปเอง และนคอทางแหงความส าเรจทมงหมายไว ๗๕

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (2550: 35) ๗๖ ก าไร พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (2542 ข: 842) ๗๗ พระธรรมวสทธาจารย (ม.ป.ป.: ๔-๕)

๖๘

บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๗๘ กลาววา ฉนทะ คอ ความพงพอใจหรอตองการทจะท าหรอใฝใจจะท าสงนนอยเสมอ และปรารถนาจะท าใหไดผลดยงๆ ขนไป สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐ : ๒๓๘) ๗๙ กลาววา ฉนทะ คอ ความรก ความชอบ ความสนใจในสงทกระท า หรอหมายถงการมความรกและความรบผดชอบตองาน ตอหนาทของตน วรยะ ความเพยรพยายามท าในสงนน พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๕)๘๐ ไดอธบายเกยวกบ วรยะ วา วรยะ ความพากเพยร คอ ขยนหมนประกอบ หมนกระท าสงนนดวยความพยายาม เขมแขง อดทน เอาธระ ไมทอดทง ไมทอถอย กาวไปขางหนาจนกวาจะส าเรจ พทธทาสภกข และปญญานนทภกข (๒๕๔๔ : ๑๗๘ – ๑๘๒) ๘๑ไดอธบายวา วรยะตองมความเพยรมน คอ เมอมก าลงใจเปนสงส าคญแลว ตอไปกมความมนในความเพยร ภาษาบาลเรยกวา วรยะ พระพทธภาษตทวา วรเย ทกขมจเจต คนทจะพนทกขไดเพราะความเพยร หรอวาค าทพระมหาชนก กลาววา วายเมเถว ปรโส ยาว อตถสส นปปทา เกดเปนคนตองท าเรองไป จนกวาจะถงจดหมายปลายทางบคคลผทมความเพยรนนยอมไมกลวตออปสรรค ไมกลวตอความล าบาก ไมกลวตออะไรทงสน เมอเราจะไปแลวกไปใหตามจดทเราตงไว แตขอใหตงจดมงหมายในทางทดงาม ไมตงจดมงหมายทเกดความเดอดรอนแกใคร และความเพยรนนตองเพยรสม าเสมอ ไมใชเพยรชวครง ชวคราว ดงทพระผมพระภาคเจาทรงตกเตอนวา “ดกอนภกษทงหลาย เมอเธอยงไมถงจดหมายทเธอตองการ อยาละความเพยรเปนอนขาด” พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ : ๘๔๓ )๘๒ ไดอธบายเกยวกบ วรยะไวดงน วรยะ ความเพยร ไดแก ความอาจหาญแกลวกลาบากบน กาวไปใจสไมยอทอ ไมหวนกลวตออปสรรคและความยากล าบาก เมอคนรวาสงใดมคณคาควรแกการบรรลถง ถาวรยะเกดขนแกเขาแลวแมไดยนวาจดหมายนนจะลถงไดยากนก มอปสรรคมาก หรออาจใหเวลายาวเทานนป เทานนเดอน เขากไมทอถอย กบเหนเปนสงททาทายทเขาจะเอาชนะใหไดท าใหส าเรจสวนผทขาดความเพยรอยากบรรลความส าเรจเหมอนกน แตพอไดยนวาตองใชเวลาเปนปกหมดแรงถอยหลง คนทมความเพยรเทากบมแรงหนน เวลาท างานหรอปฏบตธรรมกตาม จตใจจะแนวแนมนคง พงตรงตอจดหมาย สมาธ

๗๘

บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๗๙ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐ : ๒๓๘) ๘๐ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๕) ๘๑ พทธทาสภกข และปญญานนทภกข (๒๕๔๔ : ๑๗๘ – ๑๘๒) ๘๒ พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ : ๘๔๓ )

๖๙

กเกดขนไดเรยกวา วรยสมาธ พรอมทงมปธานสงขาร คอ ความเพยรสรางสรรคเขาประกอบคไปดวยกน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชฯ (๒๕๔๒ : ๒๔ – ๒๖) ๘๓ ไดตรสถงค าวา วรยะ (ความเพยร) วา ทานใดถงพรอมดวยความพยายามโดยธรรม ไมจมลงในหวงมหรรณพ ซงประมาณมไดเหนปานน ดวยกจคอ ความพากเพยรของบรษ ทานนนจงไปในสถานททใจของทานยนดนนเถด และวาบคคลเมอกระท าความเพยร แมจะตายกไมชอวาเปนหนในระหวางหมญาตเทวดา และบดามารดา อนง บคคลเมอท ากจของผชาย ยอมไมเดอดรอนในภายหลง พ. สวรรณ (๒๕๔๑ : ๖๐ – ๖๑) ๘๔ ไดอธบายวา วรยะหรอความเพยรนเปนคณคาทกอใหเกดพลงงานในการท ากจตางๆ มลกษณะแสดงใหเหนวาคนๆ นนเปนคนรบผดชอบตอหนาทการงานไมทอดทงกจการงานนน ด าเนนการงานทคดวาจะท านบวาเปนผไมเบองาน เมอมงานมาถงกรบท าโดยไมชกชามความกระตอรอรนในการท างาน ไมผดวนประกนพรง ผมลกษณะทงหมดทกลาวมานยอมไดชอวา มวรยะหรอมความเพยรซงสามารถประสบความส าเรจในทกกจการ สวนคนทมนสยเกยจคราน หนกไมเอาเบาไมส ชอบผลดวนประดนพรงมกหาเหตมาอางแกตวเพอไมตองท างานจนตดเปนนสย ยอมเอากบใครล าบาก อาชพการงานยอมย าอยกบทตงฐานไมได ทศบารม ทศพธราชธรรม (๒๕๓๑ : ๑๕๕) ๘๕ไดอธบายค าวา วรยะ หมายความวาความพยายามทเรยกวา วรยะ แปลวา ความเพยร อนจดเปนพระบารมขอหนงของพระสมมาสมพทธเจาทไดทรงบ าเพญเปนล าดบ ค าวา วรยะ หรอความเพยร ตามศพท แปลวา ความเปน วระ คอ คนกลา หมายความวา กลาทงในทางไมท า ทงในทางทท าจงยงเปนค ากลางๆ ซงพทธทาสภกข (๒๕๑๘ : ๙๐)๘๖ ไดอธบายเพมเตมวา วรยะ คอความเพยรทจะกลาบากบนมความหมายเปนความกลาหาญ ความเขมแขง ความพยายาม ความไมยอมหยด ความไมถอยหลง และความกาวไปขางหนา ความหมายมากมายเหลานลวนเปนชอของความเพยร ซงสามารถใชแทนกนได รวมไปถงค าวาพระราชา หรอกษตรย กมความหมายเดยวกน ดงประโยคทวา เกดมาเปนบรษ ตองเพยรไปจนกวาจะพบความส าเรจ การท างานดวยวรยะเปนธรรมอยางหนง วรยะ ชนดทพระพทธเจาตรสวา “วรเยนทกขกมจเจต” (คนลวงทกขเสยไดดวยเพราะวรยะ) สวนทเปนขาศกหรอเปนปฏปกษ ของความเพยร คอ ความเกยจคราน ตามศพทวา โกสชช ความนอนจม เมอก าจดความเกยจครานไดแลว จงจะม

๘๓ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชฯ (๒๕๔๒ : ๒๔ – ๒๖) ๘๔ พ. สวรรณ (๒๕๔๑ : ๖๐ – ๖๑) ๘๕ ทศบารม ทศพธราชธรรม (๒๕๓๑ : ๑๕๕) ๘๖ พทธทาสภกข(๒๕๑๘ : ๙๐)

๗๐

ความเพยรขนได และความเพยรจะหายไปเมอความเกยจครานเกดขนมาก ลกษณะของความทรงตวอยอยางเขมแขงของความเพยร เรยกวา ธาต ก าหนดเปน ๓ วาระ คอ เรมตน (อารมภธาต) ด าเนน (นกกมธาต) กาวไปขางหนา (ปรกกมธาต) สวนเหตของความเกยจคราน ทควรละมหลายอยาง เชน ความตดสข ความสขสบาย ความกลวล าบากตรากตร า ความมกงาย ความผดวนประกนพรง เปนตน วศน อนทสระ (๒๕๓๐: ๔๓) ๘๗ไดใหความหมายของ วรยะ แปลตามตวอกษรวาความเปนผกลา คอ แกลวกลาในกจทท าไมยอทอ ยอหยอน ท ากจดวยก าลงทงหมด มความบากบนมนคง (ทฬหปรกกโม) ไมทอดทงธระกลางคน หรอละทงงานเสยกลางคน (อนกขตตธโร) มความเพยรอยเสมอไมจบจด หรอหยดงานเสย ท าจนกวาจะถงจดมงหมายนนๆ (อารทธวรโย) ชอวาความเพยร สตวทงหลายควรท า (วรย นาเมต สตเตห กตตพพ ) ความเพยรเปนสงทนกปราชญสรรเสรญ เมอบคคลไดท าความเพยรเตมก าลงของตนแลวถงไมส าเรจ ใครเลาจะต าหนไดนกปราชญต าหนคนทลมเหลว เพราะความเพยรยอหยอนนนเอง บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑)๘๘ กลาววา วรยะ คอ ความเพยรหรอความขยนหมนเพยรประกอบสงนนดวยความพยายาม เขมแขงอดทน เอาธระไมทอถอย สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙)๘๙ กลาววา วรยะ คอ ความเพยร ขยนหมนประกอบสงนนดวยความพยายาม เขมแขงอดทน เอาธระ ไมทอถอย จดเปนการฝกหดอบรมตนเองใหมศกยภาพในการท างานหรอการเรยนทมประสทธภาพทสงยงๆขนไปเปนขนๆ หรอเปนระดบๆ ไป

จตตะ การเอาใจฝกใฝในสงนน พทธทาสภกข. (๒๕๔๒ : ๓๙) ๙๐ไดอธบายวา จตตะ หมายถง ก าลงจต ก าลงสมาธหรอคณภาพของจต คณภาพสวนทพงปรารถนาของจตเรยกวาก าลงจต หรอก าลงสมาธ ซงเลยเพงเลงไปแกสวนทอบรมดแลว คอจตทอบรมดแลว เดนมาถกทางแลวจงจะมคณสมบตแลวมก าลงมหาศาลของมน พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๖) ๙๑ไดอธบายเกยวกบ จตตะ วาจตตะ เอาจตฝกใฝ คอ ตงสตรบรในสงทท า และท าสงนนดวยความคด ไมปลอยจตใจใหฟงซานเลอนลอย ใชความคดในเรองนนบอยๆ เสมอๆ ท ากจหรองานนนอยางอทศตวอทศใจ

๘๗

วศน อนทสระ (๒๕๓๐: ๔๓) ๘๘ บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๘๙ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙) ๙๐ พทธทาสภกข. (๒๕๔๒ : ๓๙) ๙๑ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๖)

๗๑

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ ข: ๘๔๓ )๙๒ ไดอธบายเกยวกบ จตตะไวดงน จตตะ ความคดจดจอหรอเอาใจใสฝกใฝ ไดแก ความมจตผกพนจดจอเฝาเรองนน ใจอยกบงานนนไมปลอยไมหางไปไหน ถาจตตะเปนไปอยาแรงกลาในเรองใดเรองหนงหรองานอยางใดอยางหนงคนผนนจะไมสนใจไมรบรเรองอนๆ ใครพดอะไรในเรองอนๆ ไมสนใจ แตถาพดเรองนนงานนนจะสนใจเปนพเศษทนท บางทจดท าเรองนน งานนนขลกงวนอยไดทงวนทงคนไมเอาใจใสรางกายการแตงเนอแตงตว อะไรเกดขนกไมสนใจ เรองอนๆ เกดขนใกลๆ บางทกไมร ท าจนลมวนลมคน ลมกนลมนอน ความมใจจดจอเชนนยอมท าใหสมาธเกดขน จตจะแนวแนแนบสนทในกจทท า มก าลงมาเฉพาะท าจตนนเรยกเปนจตตสมาธ พรอมกนนนกเกดปธานสงขาร คอ ความเพยรสรางสรรครวมสนบสนนไปดวย ปน มทกนต (๒๕๓๕ : ๑๘๔) ๙๓ ไดอธบายวา จตตะ แปลวา คดถงงาน ซงบอกความหมายไดหลายค า เชน ความสนใจ ความใฝฝน ความตงใจ ความใสใจ ความเอาใจใส เปนตนคนทมจตตะเปนทไมปลอยปะละเลยกบงานของตน คอยตรวจตรางานอยเสมอ การงานจงไมบกพรอง จตตะจงมประโยชนทก าจดเสยซงความประมาทเลนเลอ บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๙๔กลาววา จตตะ คอ ความคดหรอตงจตรบรในสงทท า และท าสงนนดวยความคด ไมปลอยใหใจฟงซานเลอนลอยไป สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙) ๙๕กลาววา จตตะ ความคดมงไปตงจตรบรในสงทท า และท าสงนนดวยความคด เอาจตฝกใฝไมฟงซานเลอนลอยไป อทศตวอทศใจใหสงทท าอยางมนคง วมงสา การพจารณาใครครวญหาเหตผลในสงนน พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๖) ๙๖ไดอธบายเกยวกบ วมงสา วาวมงสา ใชปญญาสอบสวน คอ หมนใชปญญาพจารณาใครครวญตรวจตราหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนเกนเลย บกพรองขดของ เปนตน ในสงทท านน โดยรจกทดลอง วางแผน วดผล คดคนวธแกไขปรบปรง เปนตน เพอจดการและด าเนนงานนนใหไดผลดยงขนไป

๙๒ พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ ข: ๘๔๓ ) ๙๓ ปน มทกนต (๒๕๓๕ : ๑๘๔) ๙๔ บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๙๕ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙) ๙๖ พระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๓๖)

๗๒

พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ ข: ๘๔๓) ๙๗ ไดอธบายเกยวกบ วมงสา ไวดงนวมงสา ความสอบสวนไตรตรอง ไดแก การใชปญญาพจารณาหมนใครครวญตรวจตราหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนเกนเลยบกพรอง หรอขอของใจ เปนตน ในกจทท า รจกทดลองและคดหาเหตผล ชอบสอบสวนทดลองเมอท าอะไรกคดพจารณาทดสอบไป เชน คดวาเหตผลนเกดจากเหตอะไร ท าไมถงเปนอยางน ผลคราวนเกดจากปจจยทเปนองคประกอบนเขาไป จะเกดผลอยางน ลองเปลยนองคประกอบนนแลวไมเกดผลอยางทคาดหมาย เปนเพราะอะไร จะแกไขจดไหน ฯลฯ การคดหาเหตผลและสอบสวนทดลองอยางน ยอมชวยรวมจตใจใหคอยก าหนดและตดตามเรองทพจารณาอยางตดแจตลอดเวลา เปนเหตใหจตแนวแนแลนดงไปกบเรองทพจารณา ไมฟงซาน ไมวอกแวก และมก าลง เรยกวา เปนวมงสาสมาธ ซงกจะมปธานเปนสงขาร คอ ความเพยรสรางสรรคเกดมาดวย พระเทพวสทธญาณ (๒๕๓๘ : ๙๕ )๙๘ ไดอธบายวา วมงสา แปลวา ความพจารณาไตรตรองหาเหตผลในสงนนๆ หมายความวาใชปญญาสอดสองเทยบเคยงเปรยบเทยบทงเหตทงผลในความดตางๆ ทตนกระท ามาแลว คอยอนกลบไปดวาตนเองไดท าเหต ปลกฉนทะ ใชวรยะ ไดตงจตตะในการนนๆ ไวมากนอยเทาไร แลวไดผลเทาไร เมอบคคลพจารณาสอบสวนการกระท าของตนดวยตน กยอมเขาใจตนเอง สามารถปรบตนเองใหท างานไดถกตอง ปน มทกนต (๒๕๓๕ : ๑๘๔) ๙๙ ไดใหความเหนวา สดยอดของวธท างานใหส าเรจรวมอยในอทธบาทขอสดทายน คอ วมงสา แปลวา พนจพเคราะห หมายความวา ท างานดวยปญญา ดวยสมองคด ไมใชสกแตวาท า คนเราถงจะรกงานเทาไร บางบนปานใดและเอาใจใสอยตลอดเวลา แตถาขาดการใชปญญาพจารณางานดวยแลว ผลงานกจะไมเรยบรอย ตองมาท ากนใหมอยอยางนน เขากบลกษณะทวาท าเสรจแลวแตงานมนยงไมสนสด บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๑๐๐ กลาววา วมงสา คอ ความไตรตรองหรอทดลอง ไดแก หมนใชปญญาพจารณา ใครครวญตรวจตรา หาเหตผล และจรวจสอบขอยงหยอนในสงทท านน มการวางแผนวดผล คดคนวธแกไขปรบปรง เปนตน สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙) ๑๐๑ กลาววา วมงสา ความไตรตรอง หมนใชปญญาพจารณาใครครวญตรวจตราหาเหตผล และตรวจสอบขอยงหยอนในสงทท านน มการวางแผน วดผล คดคนวธแกไขปรบปรงอยเสมอ

๙๗ พระธรรมปฎก (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๔๒ ข: ๘๔๓) ๙๘ พระเทพวสทธญาณ (๒๕๓๘ : ๙๕ ) ๙๙ ปน มทกนต (๒๕๓๕ : ๑๘๔) ๑๐๐ บญม แทนแกว (๒๕๓๙ : ๑๔๑) ๑๐๑ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๙)

๗๓

สรางค โควตระกล. (๒๕๔๙ : ๓๒๖)๑๐๒ ไดอธบายความคดอยางมวจารณญาณเปนการคดทเปนเครองมอส าคญทสด ในสงคมประชาธปไตย ในสมยสารสนเทศเพอจะเปนผทมความฉลาดรบรขอมลขาวสารทมาจากสอสารมวลชนตางๆ และเพอเปนพลเมองดมการตดสนใจทฉลาด ถกตอง รวดเรว พอล(Paul.๑๙๙๒:๔๐)๑๐๓ บคคลผไดรบซงเอตทคคะเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ไดนยามการคดอยางมวจารณญาณวา เปนศลปะของการคดเพอทจะท าใหการคดดขนชดเจนขน มความแมนตรงมากขน หรอปองกนตนเองไดมากขน นอกจากนนยงไดระบวา การคดอยางมวจารณญาณเปนการคดอยางมเหตผลทคดดวยตนเอง ซงยนยนวาเรารอะไร หรอไมรอะไร วดส (Woods. ๑๙๙๓:๖๕)๑๐๔ ไดอธบายวา สภาเพอความเปนเลศในการคดวจารณญาณแหงชาต (National Council for Excellence in Critical Thinking) ไดใหความหมายของการคดอยางมวจารณญาณวา เปนกระบวนการทางสตปญญาทคลองแคลว และมทกษะในการสรางมโนทศน การประยกต การวเคราะห การสงเคราะห และการประเมนผลจากขอมลทไดรวบรวมมาหรอเปนกระบวนการทางสตปญญาทเกดจากการสงเกต การมประสบการณ การไตรตรอง การใช เหตผล หรอการตดตอสอสาร เพอทจะน าไปสการเชอมหรอการกระท า เอนนส (Ennis. ๑๙๘๕ : ๑๐) ๑๐๕ ไดกลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง การคดพจารณาอยางมเหตผล มจดมงหมายเพอการตดสนใจวา สงใดควรเชอ สงใดไมควรเชอ สงใดควรท า สงใดไมควรท า เพอชวยใหตดสนสภาพการณไดถกตองจากเอกสารดงกลาวสรปไดวาองคประกอบของอทธบาท ๔ ประกอบดวยหลกธรรมทกอใหเกดความส าเรจในดานการเรยนและดานอนๆ อกดาย ม ๔ ประการคอ

ฉนทะ คอ ความรกความพอใจในหนาทการเรยนและการงานของตนทไดรบมอบหมาย ไมท าเพอสกแตวาท า มความทมเทเพอหวงใหการเรยนนนออกมาไดเปนทชนชอบและพอใจทงตนเองและผอนดวย

วรยะ คอ ความเพยรพยายามในหนาทการเรยน ไมยอทอตอการเรยนไมวาจะยากหรองายกอพยายามจนใหถงทสด ไมยอทอจนกวาการเรยนจะประสบความส าเรจหรอไมลมเลกความเพยรกอนทจะไดลองท าดวยตนเอง

๑๐๒ สรางค โควตระกล. (๒๕๔๙ : ๓๒๖) ๑๐๓ พอล(Paul.๑๙๙๒:๔๐) ๑๐๔ วดส (Woods. ๑๙๙๓:๖๕) ๑๐๕ เอนนส (Ennis. ๑๙๘๕ : ๑๐)

๗๔

จตตะ คอ ความเอาใจใสในการเรยนของตนเอง ไมคดไปในเรองอนนอกจากเรองเรยน เมอท าหนาทของตนเองไมส าเรจ มความใสใจเอาใจสอยตลอดเวลา คอยตรวจหาขอบกพรองอยเสมอเพอทจะไดน ามาแกไขใหดขน iวมงสา คอ การใครครวญไตรตรองหาเหตผลของความผดพลาดทเกดขนวามนเกดขนไดเพราะอะไร แลวหาหนทางแกไขขอบกพรองนนใหดยงขนไป

๒.๓.๔ ความส าคญของหลกอทธบาท ๔ พระธรรมปฎก (๒๕๓๙ : ๑๔๓) ๑๐๖ ใหความส าคญของหลกอทธบาท ๔ วา อทธ

บาท ๔ น มความส าคญตอการเรยนรและเปนปจจยสมพนธซงกนและกน ความพอใจอยางเดยวกไมสามารถสรางผลแหงความส าเรจของการเรยนร ผเรยนตองมความพอใจแลวพยายามขวนขวายหาความรบอยๆ โดยไมเลกกลางคน มความเพยร พจารณาหาขอบกพรองในการเรยน แลวปฏบตสงทเกอกลตอการเรยน ลด ละ เลก สงทไมเกอกลตอการเรยน เพอใหประสบความส าเรจในการศกษาเลาเรยนของตน ปน มทกนต (๒๕๓๙ : ๑๐)๑๐๗ ปญหาหรออปสรรคทจะขดขวางใหการท างานนนลมเหลวหรอไมประสบความส าเรจมหลายทาง คอ เกดจากตวเองกม เกดจากการเหตการณแวดลอมกม เกดจากเนองานทท านนเองกม แตอปสรรคทส าคญอยางยงทเกดจากตวเราทท างานใหลมเหลวม ๔ อยาง คอ ความเบอหนาย ความเกยจคราน ความทอดธระ ความโงเขลา ดงนนพระพทธเจาจงสอนวธการท างานไวม ๔ ขอ เรยกวา อทธบาท แปลวาทางแหงความส าเรจ คอฉนทะ ความพอใจ วรยะ ความเพยร จตตะ ความใสใจ วมงสา ความคดคน ถามอทธบาท 4 นครบแลว ยอมบรรลถงความส าเรจไดสมประสงคหากสงนนไมเหลอวสย พระเมธธรรมาภรณ (๒๕๓๙ : ๑๐) ๑๐๘กลาววา อทธบาท ๔ นอกจากจะเปนคณธรรมทน าไปสความส าเรจในงานทท าแลว อทธบาทยงเปนอายวฒนธรรมคอ ธรรมเปนเหตใหคนมอายยนยาวอกดวย ดงทมพทธด ารสรบรองไวในมหาปรนพพานสตรวา “ยสส กสสจ อานนท จตตาโร อทธปาทา” เปนตน แปลความวา “อานนท อทธบาท ๔ บคคลใดเจรญ ท าใหมาก ท าใหเปนดจยาน ท าใหเปนพนฐานตงไว อบรม เรมไวดแลว บคคลนนเมอปรารถนากพงด ารงชวตอยตลอดกปหรอเกนกวากป” พระอรรถกถาจารยอธบายวา การเจรญอทธบาทท าใหคนมชวตอยตลอดอายกป หมายถง มชวตอยไดจนครบเกณฑอายขยประมาณได ๑๐๐ ปหรอมากกวานน

๑๐๖ พระธรรมปฎก (๒๕๓๙ : ๑๔๓) ๑๐๗ ปน มทกนต (๒๕๓๙ : ๑๐) ๑๐๘ พระเมธธรรมาภรณ (๒๕๓๙ : ๑๐)

๗๕

วตสนต (Watson อางองจาก พงษพนธ พงษโสภา. ๒๕๔๒ : ๙๒ ) ๑๐๙การเรยนรจะเกดขนเพราะมการวางเงอนไข และการทพฤตกรรมใดจะมความเขมขนรนแรงนน มใชเปนเพราะรางวล หรอการเสรมแรงอยางเดยว แตเปนเพราะการเชอมโยงเกยวพนกบสงเรา คอ สงทกระตนใหนกเรยนมความตองการเรยนร มอทธบาทสมบรณกเพราะสงเราทงภายในและภายนอกทท าใหนกเรยนมแรงกระตนทจะเรยนร มสงกระตนทส าคญอยางหนงคอ แรงจงใจทอยากจะเรยน ภาษาทางพระพทธศาสนาวา ฉนทะ ความพอใจหรอความตองการ มความสมพนธกบความเพยรพยายาม(วรยะ) สนใจในการเรยนรโดยมเหนแกความยากล าบาก คอ ตง ใจเรยนร (จตตะ) และ การหาวธการหรอการพจารณา (วมงสา) สงทเกอกลตอการเรยน ละสงทไมเกอกลตอการเรยน ท าใหตนเองประสบความส าเรจการศกษาไดเพราะมสงเรา สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๘) ๑๑๐อทธบาท ๔ มความส าคญเปนอยางมาก ทงนกเพราะวา การฝกหดคนใหมคณธรรมตามหลกอทธบาท ๔ นจดเปนการใชปญญาในการพจารณาหาเหตผลและกระบวนการท างาน โดยวมงสาเปนผลของจตตะ คอเมอตรวจตราดแลวเหนวา การท างานของตนยงบกพรองอยหรอผดวตถประสงค อกอยางหนงคอพจารณาหาเหตผลในการท างานตามขนตอน งานทลงมอท าแลวนนไดผลเปนขน ๆ อยางไร เปนการทบทวนผลวาเปนทพงปรารถนาหรอไม ถาไดผลไมเปนทนาพอใจหรอไดผลทไมพงปรารถนา กจดการแกไขหรอปรบปรงตามกระบวนการอทธบาท ๔ นน จากเอกสารดงกลาวสรปไดวาความส าคญของอทธบาท ๔ วา มความส าคญตอการเรยนการศกษาเปนอยางมาก เพราะถาขาดหลกอทธบาท ๔ แลว ยอมท าใหบคคลนนไมประสบความส าเรจในการเรยน เพราะอทธบาท ๔ จะท าใหบคคลทน าไปปฏบตนน เกดสรางความพอใจในหนาทการงานของตน พรอมทงมความขยนหมนเพยร เอาใจใสในหนาทของตน และกลบมาทบทวนไตรตรองหาขอผดพลาดทเกดขน แลวจงน าขอผดพลาดนนไปแกไขใหดยงขนไป ๑๐๙ วตสนต (Watson อางองจาก พงษพนธ พงษโสภา. ๒๕๔๒ : ๙๒ ) ๑๑๐ สทธพงษ ศรวชย (๒๕๕๐: ๒๓๘)

๗๖

๒.๓.๕ ทฤษฎทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔ ๑. ทฤษฎตนไมจรยธรรมของ ดวงเดอน พนธมนาวน

ดวงเดอน พนธมนาวน (๒๕๔๔) ๑๑๑ไดศกษาและวเคราะหสาเหตของพฤตกรรมคนดและคนเกง สามารถสรปปออกมาในรปของทฤษฎตนไมจรยธรรม ซงวเคราะหไดวามองคประกอบทางจตเกยวของอย ๘ จตลกษณะ โดยแบงเปน ๒ ประเภท คอ จตลกษณะทเปนพนฐานทางจตใจ ๓ ดาน และลกษณะทเปนสาเหตทางจตอก ๕ ดาน ซงมความเชอมโยงกน เมอน าไปประกอบเปนภาพตนไม จะแบงเปน ๓ สวน คอ ๑) สวนดอกและผลไมบนตนไม ๒) สวนล าตนของตนไม ๓) สวนรากของตนไม มรายละเอยด ดงน

๑) สวนดอกและผลไมบนตนไม คอ พฤตกรรมประเภทตางๆ ทรวมเขาเปนพฤตกรรมของคนดคนเกง พฤตกรรมของพลเมองด พฤตกรรมการกระท าความดและละเวนความชว พฤตกรรมทเออเฟอตอการพฒนาประเทศ และพฤตกรรมการท างานอาชพอยางขยนขนแขงเพอสวนรวมผลทออกมาเปนพฤตกรรมตางๆ ทนาปรารถนาน มสาเหตมาจากสาเหตทางจตใจทเปนสวนของตนไม และลกษณะทางพนฐานทางจตใจทเปนสวนของรากตนไม

๒) สวนล าตนของตนไม คอ สาเหตทางจตใจของพฤตกรรม ประกอบดวยจตลกษณะ ๕ ดาน ไดแก

การใชเหตผลเชงจรยธรรม คอ มความซอสตยสจรต มความรบผดชอบตอหนาท มระเบยบวนย มความเออเฟอเผอแผ เหนแกประโยชนสวนรวม ประเทศชาตมนษยชาตและหลกการ มากกวาประโยชนสวนตน

จตลกษณะมงอนาคตและควบคมตน คอ รจกคาดการณไกล รจกควบคมตวเองได สามารถอดไดรอได มความภมใจในการท าความด แมจะไมมคนอนเหน

ความเชออ านาจในตน คอ เชอวาผลทเกดกบตนมาจากการกระท าของตนเอง ไมใชเกดจากความบงเอญ หรอโชคเคราะห สงศกดสทธหรอบคคลอนบนดาลให

แรงจงใจใฝสมฤทธคอ มความมงมน ในการทจะท างานใหส าเรจตามจดมงหมายโดยไมยอทอ

ทศนคต คณธรรม คานยม คอ (ทเกยวของกบพฤตกรรม หรอคานยมนนๆ ) คอ มองเหน และเขาใจในคณคา ประโยชน ความดของการปฏบตหนาทเกดความพงพอใจ มความพรอมทจะมพฤตกรรมการท างานทมประสทธภาพ ๓ สวนรากของตนไม คอ ลกษณะพนฐานทางจตใจของพฤตกรรม ประกอบดวย จตลกษณะ ๓ ดาน ไดแก

๑๑๑ ดวงเดอน พนธมนาวน (๒๕๔๔)

๗๗

๑. สตปญญา คอ ความเฉลยวฉลาดมการรคดทเหมาะสมกบอายเมอเปนผใหญกมความสามารถทางความคดทเปนนามธรรมขนสงได กลาวคอ คดแบบเปนระบบไดเมอผใหญ

๒. มสขภาพจตทด ไดแก มความสขในการท างาน มการปรบตวทด มความวตกกงวลนอยเหมาะสมกบเหตการณ มอารมณมนคง มความพงพอใจในสภาพแวดลอมของการท างาน

๓. มประสบการณทางสงคมสง คอ การเขาใจมนษยและสงคม รจกเอาใจเขามาใสใจเรา ไดรบประสบการณอยางเพยงพอเหมาะสมตามอายถาบคคลมลกษณะทางจตใจ ๓ ดาน ทเปนสวนรากของตนไมในปรมาณทสงเหมาะสมกบอาย และอยในสภาพแวดลอมทางบาน ทางโรงเรยน และทางสงคมทเหมาะสม กจะเปนผทมความพรอมทจะพฒนาทางจตลกษณะทง ๕ ดาน อนเปนสาเหตทางจตใจทเปนสวนล าตนของตนไมได ๒. ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพค เพค (Peck. 1960: 79-50) ๑๑๒ไดแบงขนของพฒนาการทางจรยธรรมไว ดงน ขนท ๑ ไมมจรยธรรมอะไรเลยขาดความร ความส านกกวาสงใดกตามทตวเองกระท าลงไปนนมผลดหรอผลเสยตอบคคลอนอยางไร ผมจรยธรรมอยในขนนไดแก ทารก ในหมนกเรยนอาจมอยบางแตกนอย ขนท ๒ เปนการกระท าดวยตนเอง เอาใจใสในเรองของตนเองวาตนเองมความตองการอะไรบาง ท าตามอารมณหรอความพอใจของตนเองฝายเดยว ทง ๆ ทรวาสงทตนพอใจนนคนอนไมพอใจ ขนท ๓ เปนการกระท าตามเพอฝง หรอท าตามแบบแผนทหมคณะเขาปฏบตกนโดยไมใครไตรตรองวาสงทท านนดหรอเลว เปนผลเสยแกบคคลอนไหน ขนท ๔ เปนการกระท าตามระเบยบแตขาดความเขาใจในเรองเหตผลวาท าไมตองท าสงนน ขนท ๕ เปนการกระท าอยางมเหตผลและมสตสมปชญญะ ขนนเปนขนสงสด เปนการปฏบตทเปนผลดตอทกๆ คน แมวาบางครง จะละเมดระเบยบแบบแผนหรอผดไปจากหลกการปฏบตตามหมคณะกตาม

๑๑๒

เพค (Peck. 1960: 79-50)

๗๘

๒.๓.๖ งานวจยทเกยวของกบหลกอทธบาท ๔ พระมหาสมคด โครธา (๒๕๔๗ : ๖๖) ๑๑๓ ไดท าการวจยเรองการใชอทธบาท ๔ ในการเรยนของพระนสตมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย พบวา การใชอทธบาท4 ของพระนสตโดยรวมและทเปนรายดาน ๔ ดาน คอ ดานฉนทะ ดานจตตะ ดานวรยะ และดานวมงสา กลมตวอยางเปนนสตของมหาวทยาลยชนปท ๑ ถง ชนปท ๔ จ านวน ๓๘๔ รป พระนสตมการใชหลกอทธบาท ๔ อยในระดบมาก พระนสตทมผลสมฤทธทางการเรยนตางกน มการใชหลกอทธบาท ๔ ในการเรยนโดยรวมตางกนอยางมนยส าคญ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๕ พนเอกจารมาศ เรองสวรรณ (๒๕๔๘ : ๒๕๓) ๑๑๔ไดท าการวจยเรองการสงเคราะหแบบจ าลองการสอนวชาชพชางซอมจกรยานยนตตามหลกอทธบาท ๔ ของพลทหารในสวนสนบสนนกองบญชาการกองทพบก พบวา แบบจ าลองการสอนตามหลกอทธบาท ๔ แตกตางจากการสอนแบบปกตมากทสด จากการเปรยบเทยบการจ าลองการสอนตามหลกอทธบาท ๔ กบการสอนหลงจากปรบอทธพลตวแปรรวมออกแลว พบวา แบบจ าลองการสอนตามหลกอทธบาท ๔ ผลสมฤทธสงกวาการสอนแบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ ๐.๐๕ เสกสนต บญยะ (๒๕๔๙ : ๗๓ – ๗๔ ) ๑๑๕ไดท าการวจยเรอง การใชอทธบาท ๔ ในการบรหารบคคลของผบรหาร โรงเรยนพระปรยตธรรมขนาดเลก แผนกสามญศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต ๔ พบวา ผบรหารและครผสอนมพฤตกรรมการใชอทธบาท ๔ ดงน ดานฉนทะ มการใชอยในระดบดมากทสด ในเรองมความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมการบรหารบคคลของผบรหารสถานศกษาในเรองมอธยาศยและมน าใจทดตอทกคน และมการใชทอยในระดบปานกลาง ในเรอง การใชค าพดทเหมาะสมในการตกเตอนผรวมงานทกคน มความหวงใยในผรวมงานทกคน และเปดโอกาสใหทกคนมสวนรวมในการบรหารงานในสถานศกษาดานวรยะ มการใชอยในระดบดมากทสด ในเรองไมใชอ านาจหนาทบงคบใหท างานเกนก าลงความสามารถ และมการใชอยในระดบดมากในเรอง สงเสรมสนบสนนใหบคลากรในสถานศกษาน าเอาหลกพทธธรรมไปใชในการบรหารงาน เอาใจใสตอการปฏบตงานของบคลากรในสถานศกษา และสงเสรมในการใหความรแกบคลากร ผปกครองและนกเรยนใหเหนคณคาของการใชหลกพทธธรรมในการแกปญหาชวต ดานจตตะ มการใชอยในระดบดมากทสด ในเรองเปนมตรกบผรวมงานทกคนและรกษาความลบของทางราชการและของผรวมงาน และมการใชอยในระดบดมากในเรองชนชมผลงานการปฏบตงานของบคลากรดวยความบรสทธใจ เอาใจใสชวยเหลอและแกไขปญหาใหผรวมงานเสมอ สงเสรมใหบคลากรเขารบการอบรมเพอเพมศกยภาพในการท างาน ๑๑๓

พระมหาสมคด โครธา (๒๕๔๗ : ๖๖) ๑๑๔ พนเอกจารมาศ เรองสวรรณ (๒๕๔๘ : ๒๕๓) ๑๑๕ เสกสนต บญยะ (๒๕๔๙ : ๗๓ – ๗๔ )

๗๙

ดานวมงสา มการใชอยในระดบดมากทสด ในเรองปฏบตงานดวยความซอสตยสจรตและมการใชอยในระดบดมากในเรองอดทนตอปญหาตางๆ ในทท างาน อทศเวลาในการท างานอยางเตมท และขมใจ รกษาอารมณของตนเองไดอยางมนคง สถต รชปตย (๒๕๔๘ : ๕๒ – ๕๓) ๑๑๖ไดท าการวจยเรอง การประยกตหลกอทธบาท ๔ไปใชในการศกษาเลาเรยนของนกศกษาคฤหสถ มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตรอยเอดพบวา นกศกษาไดประยกตหลกอทธบาท ๔ มาใชในการเรยน ดงน ดานฉนทะ ในการเรยนทกครงจะเรมตนดวยการชอบในเนอหาวชาทเรยนกอนเพอใหการศกษาเลาเรยนมความสนกสนาน ศกษาถงขอยขายเนอกาวชาทเรยน ค านงถงเปาหมายทตนเองตองการ คอความส าเรจการศกษา ไมมอคตตอครผสอนและเพอนรวมชน และสรางจตส านกทดตอสถาบนของตนเอง เมอมความชอบใจแลว ความเพยรพยายามกจะท าใหตนเองประสบความส าเรจตามทตนเองตงใจไวกคงไมยากเกนไป ดานวรยะ ในการสรางความเพยรพยายามในสงทตนเองก าลงกระท านน จะตองท าตนเองใหมความขยนหมนเพยร มความกระตอรอรนในในเนอหาวชาทก าลงศกษาเลาเรยนอยเพอใหเกดประสทธภาพในการศกษาเลาเรยนมากททด ไมทงหรอทอถอยกลางคนทงทไมรวาตนเองท าเตมทแลวหรอยง เขาเรยนสม าเสมอตรงตอเวลา ไมชกชาเอาเปรยบเพอนรวมชนคนอนๆ หากมการงานเปนกลมกท างานชวยเหลอกน แลกเปลยนความรและความคดเหนซงกนและกนอยเสมอ ไมเกยจครานในการศกษาเลาเรยน ดานจตตะ มงเนนในเรองของการศกษาอยางเตมความสามารถ หรอเตมศกยภาพทตนม เอาใจใสและจดจออยกบเนอหาวชาทเรยนในระหวางทอาจารยบรรยาย เอาใจใสทจะปฏบตกจกรรมใดๆ ทจดขนอยางเตมอกเตมใจ ไมละทงหนาท หรอเลอกทชอบหรอไมชอบในสงใดสงหนง ชวยเหลอซงกนและกนในหมเพอรวมชนจะฝกหดดานสมาธอยเสมอๆ มจตใจทแนวแนมสตตงใจและจดจออยกบสงทตนเองก าลงกระท า สรางความผอนคลายควบคกบการศกษาดวย เพอไมใหตนเองตงเครยดกบการศกษาเลาเรยน

๑๑๖

สถต รชปตย (๒๕๔๘ : ๕๒ – ๕๓)

๘๐

ดานวมงสา ในเวลานอกเหนอจากเวลาเรยนในหองเรยนจะหมน ศกษาหาความรเพมเตมนอกเหนอจากวชาทตนเองเรยน และพยายามปรบปรงการเรยนใหมประสทธภาพมากขนพจารณาใหเปนขนเปนตอน หากพบปญหากจะศกษาหาความรเพมเตมหรอปรกษาอาจารยผสอนในการเรยนตองมอปสรรคและปญหาอยสม าเสมอ ไมละทงและทอถอย จะตอสกบปญหานนๆ โดยพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ นอกจากนแลวยงมการจบกลมท างานกนเปนทม การแกไขอปสรรคตางๆ มความคดหลากหลาย มการแลกเปลยนความคดเหนและชวยกนแกไขปญหาทเกดขนในการศกษาเลาเรยนใหประสบผลส าเรจดยงขน บญม บญเอยม (๒๕๔๔ : ๕๔) ๑๑๗ ไดท าการวจยเรอง ศกษาการน าอทธบาท ๔ ไปใชในการท างานของพนกงานการควบคมการบนภเกต บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด พบวาพนกงานศนยการควบคมการบนภเกต บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด มระดบการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการท างานโดยภาพรวมและองคประกอบ อยในระดบมาก และพนกงานทมประวตการการผานการฝกอบรมตางกน มระดบการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการท างานโดยภาพรวมและองคประกอบ ไมแตกตางกน นอกจากนยงพบวา พนกงานฯมการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการท างานใหประสบผลส าเรจ โดยมการน าไปใชในระดบมากนอยขนอยกบลกษณะของงานทท า นอกจากนการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชยงขนอยกบแรงจใจภายนอกอกดวย เชน เงนเดอน สวสดการ เปนตน จากเอกสารงานวจยดงกลาวสรปไดวา หลกอทธบาท ๔ สามารถท าใหผทน าไปปฏบตมความรบผดชอบตองานทตนเองไดรบมอบหมาย ไมวาจะในดานการเรยน และในดานอนๆ ทตนเองไดรบท าหนาทนนบรรลจดประสงคตามทตนเองไดตงเปาหมายเอาไว ไดอยางมประสทธภาพแสดงวา หลกอทธบาท ๔ สามารถน าไปพฒนาเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาได ผวจยจงมประสงคทจะน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการพฒนาเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรกบเดกนกเรยนตอไป

๑๑๗ บญม บญเอยม (๒๕๔๔ : ๕๔)

๘๑

บทท ๓ วธด ำเนนกำรวจย

การวจยเรอง “กำรเสรมสรำงแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณศกษำนกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” ในครงนผวจยศกษาเอกสารและงานวจย ทเกยวของกบ การกจกรรมเสรมสรางแรงจงในการเรยนและในรปแบบตางๆ ทจะน ามาใชนกเรยนกอนการเรยนหรอเรมการเรยนการสอน โดยใชหลกอทธบาท ๔ เพอประกอบการวจย โดยแบงเปนหวขอดงตอไปน

๑. ประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ๒. การสรางเครองมอในการวจย ๓. แบบแผนการทดลอง ๔. การเกบรวบรวมขอมล ๕. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล

๓.๑ ประชำกรและเลอกกลมตวอยำง ประชำกร

นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล ทงหมด ๒๐ คน ชวงอายระหวาง ๗ - ๑๕ ป ซงไดคะแนนเฉลยจากการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรสากล โดย ครผสอน และผวจย ในระดบนอยถงนอยทสด กลมตวอยำง สมอยางงายจากประชากรทสมครใจเขารวมกจกรรม “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวด

เพชรบร” ไดกลมตวอยางจ านวน ๑๙ คน

ระยะเวลำทใชในกำรวจย การวจยครงน ท าการทดลองโดยผวจยด าเนนการทดลองดวยตนเองในเวลากอนเขาเรยน ใชเวลาในการทดลอง ๔ ครง ครงละ ๑๐ - ๑๕ นาท โดยท าการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยากอนการทดลอง (Pre-test) ๑ สปดาห ด าเนนการทดลองดวยกจกรรมกลม จ านวน ๔ ครง และท าการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาหลงจากเขารวมกจกรรมเสรจ (Post-test) ๑ สปดาห

๘๒

๓.๒ เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในกำรศกษำ มดงน

๑. แบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณ ศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

๒. แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณ ศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

๓. กจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอพฒนาแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

วธด ำเนนกำรสรำงเครองมอ ๑.) แบบสงเกตแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ :

กรณ ศกษำนกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ล าดบขนตอนในการสราง ดงน การสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา มขนตอนการสราง ดงแสดงในภาพประกอบศกษาเอกสารการสรางเครองมอ

ก าหนดนยามศพทเฉพาะ

สรางแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

น าแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

เสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบ

ปรบปรงแบบสงเกตตามแนะน า

น าแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรใหผเชยวชาญ ๓ ทาน ตรวจสอบคณภาพแบบสงเกต แรงจงใจในการเรยน

เลอกขอความทใชไดแลวหรอปรบปรง

ปรบปรงกจกรรมใหสมบรณ แลวน าไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยน สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ท าทไมใชกลมตวอยางhg

ปรบปรง – และน าไปใชกบกลมทดลอง

ภาพประกอบ ๑ ขนตอนการสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการสงเกต

แรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

๘๓

๑.๑ ผวจยศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสงเกต การบนทกการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๑.๒ ผวจยก าหนดจดมงหมาย ในการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณ ศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๑.๓ ผวจยสรางแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาทใชในการทดลองตามแนวคดของ วเชยร เกตสงห ( วเชยร เกตสงห. ๒๕๓๘ : ๙ ) ทสรางแบบ Rating Scale ๔ ระดบ โดยใหครอบคลมเนอหาในการทดลอง จ านวน ๒๐ ขอ ๑.๔ น าแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ทสรางเสรจแลว เสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบความสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ แลวน าไปปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา ๑.๕ น าแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาทผานการพจารณาจากอาจารยทปรกษาแลว พรอมหนงสอขอความรวมมอเพอการวจยจากบณฑตวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เพอขอความอนเคราะหจากผเชยวชาญ จ านวน ๓ ทาน ตรวจสอบความเทยงตรง (Content Validity) ของเครองมอ เพอหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยพจารณาความเหมาะสมของวตถประสงค ความเหมาะสมของเนอหา แลวคดเลอกเฉพาะแบบสงเกตทมคาความสอดคลอง ตงแต ๐.๕ ขนไป เพอน ามาปรบปรงแกไขขอบกพรองในการใชภาษาตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ใชไดทงหมด ๒๐ ขอ มคาความสอดคลองท ๐.๖๖ – ๑.๐๐ แลวจดพมพเปนแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๑.๖ น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขสมบรณแลว และหนงสอขอความรวมมอจาก บณฑตวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย สงถงผอ านวยการศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบรเพอขอความอนเคราะหในการใหครผสอน สงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาพรอมทงนกเรยนเพอเขารวมกจกรรมกลมเปนการทดสอบ (Try out) จ านวน ๑๙ คน เพอหาคาอ านาจจ าแนกของแบบสงเกตแรงจงใจ โดยใชวธหาคาสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมทงฉบบ (Item-total correlation) คดเลอกขอทมคาสมประสทธสหสมพนธ ๐.๒๐ ขนไป แบบสงเกตแรงจงใจความรบผดชอบในการเรยนทมคาอ านาจจ าแนก ๒๐ ขอ และไดคาความเชอมนโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) ซงไดคาความเชอมน เทากบ ๐.๘๓__

๘๔

ตวอยำง แบบบนทกกำรสงเกตแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณศกษำนกเรยน สถำบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ชอ/นามสกลผถกสงเกต....................................................................................... ครงท............ ผสงเกต.............................................................สถานททสงเกต................................................. วนทสงเกต.....................................................เวลาทสงเกต.........................................................

ค ำชแจง ๑. แรงจงใจในกำรเรยนของนกเรยน คอ สงงำนตรงเวลำ ไดแก การท างานทไดรบมอบหมายเสรจเรยบรอยทนเวลาและสง งานตามเวลาทก าหนด ไมน ำงำนอนมำท ำขณะครสอน ไดแก ฟงครสอน ท ากจกรรมหรองานทครมอบหมาย ไมท ากจกรรมหรองานอนทไมเกยวของกบวชาทเรยนในขณะครสอน ไมพดคยกนขณะครสอน ไดแก พดคยกนเกยวกบเรองทครสอน ถามค าถามและตอบค าถามของคร ไมพดคยกนนอกเหนอจากทครสอน กำรยอมรบและปรบปรงแกไขงำนสวนทผด ไดแก การน างานทผดมาแกไขใหถกตองดวยตนเอง

๒. โปรดสงเกตแรงจงใจในกำรเรยนของนกเรยนททำนสอนแตละคนใน ๑ สปดำห แลวประเมนวำนกเรยนมแรงจงใจในกำรเรยนมำกนอยเทำใด โดยขดเครองหมำย √ ในชองททำนเหนสมควร

ขอท พฤตกรรม ควำมถ

ทกครง

บำง ครง

นำนๆ

ครง ไมเคย

นกเรยนชอบเรยนดนตรสากล

นกเรยนฝกซอมดนตรสากลอยางสม าเสมอ

ลงชอ…………....................................ผสงเกตแรงจงใจ

(.........................................................)

๘๕

เกณฑกำรใหคะแนน ในกรณขอความทมความหมายทำงบวก (Positive) ใหคะแนนดงน ความถของพฤตกรรม ใหคะแนน ทกครง ๔ บางครง ๓ นานๆ ครง ๒ ไมเคย ๑ ในกรณขอความทมความหมายทำงลบ (Negative) ใหคะแนนดงน ความถของพฤตกรรม ใหคะแนน ทกครง ๑ บางครง ๒ นาน ๆ ครง ๓ ไมเคย ๔ เกณฑกำรแปลควำมหมำย ผวจยใชเกณฑการแปลความหมาย และก าหนดเกณฑการแปลความหมายในการวจย ครงน ตามแนวคดของ วเชยร เกตสงห (วเชยร เกตสงห. ๒๕๓๘ : ๙ ) ดงน คะแนนเฉลย ๓.๔ – ๔.๐ หมายถง มแรงจงใจในการเรยนมากทสด คะแนนเฉลย ๒.๖ - ๓.๓ หมายถง มแรงจงใจในการเรยนมาก คะแนนเฉลย ๑.๘ - ๒.๕ หมายถง มแรงจงใจในการเรยนนอย

คะแนนเฉลย ๑.๐ – ๑.๗ หมายถง มแรงจงใจในการเรยนนอยทสด

๘๖

๒.) แบบสอบถำมแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณ ศกษำนกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ล าดบขนตอนในการสราง ดงน การสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา มขนตอนการสราง ดงแสดงในภาพประกอบศกษาเอกสารการสรางเครองมอ

ก าหนดนยามศพทเฉพาะ

สรางแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

น าแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา เสนออาจารยทปรกษาตรวจสอบ

ปรบปรงแบบสอบถามตามแนะน า

น าแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรใหผเชยวชาญ ๓ ทาน ตรวจสอบคณภาพแบบสอบถาม แรงจงใจในการเรยน

เลอกขอความทใชไดแลวหรอปรบปรง

ปรบปรงกจกรรมใหสมบรณ แลวน าไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยน สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ท าทไมใชกลมตวอยาง

ปรบปรง – และน าไปใชกบกลมทดลอง

ภาพประกอบ ขนตอนการสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการสอบถาม แรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

๘๗

๒.๑ ผวจยศกษาต ารา เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบการสอบถาม การบนทกการสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๒.๒ ผวจยก าหนดจดมงหมาย ในการสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณ ศกษานกเรยน สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ๒.๓ ผวจยสรางแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาทใชในการทดลอง โดยลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบ ของ Likert (๑๙๘๗ cited in Best & Kahn, ๑๙๙๗, p. ๒๔๗) ก าหนดน าหนกคะแนน โดยใหครอบคลมเนอหาในการทดลอง จ านวน ๒๐ ขอ ๒.๔ น าแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ทสรางเสรจแลว เสนอตออาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบความสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ แลวน าไปปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา ๒.๕ น าแบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาทผานการพจารณาจากอาจารยทปรกษาแลว พรอมหนงสอขอความรวมมอเพอการวจยจากบณฑตวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย เพอขอความอนเคราะหจากผเชยวชาญ จ านวน ๓ ทาน ตรวจสอบความเทยงตรง (Content Validity)ของเครองมอ เพอหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยพจารณาความเหมาะสมของวตถประสงค ความเหมาะสมของเนอหา แลวคดเลอกเฉพาะแบบสงเกตทมคาความสอดคลอง ตงแต ๐.๕ ขนไป เพอน ามาปรบปรงแกไขขอบกพรองในการใชภาษาตามค าแนะน าของผเชยวชาญ ใชไดทงหมด ๒๐ ขอ มคาความสอดคลองท ๐.๖๖ – ๑.๐๐ แลวจดพมพเปนแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๒.๖ น าแบบสอบถามทปรบปรงแกไขสมบรณแลว และหนงสอขอความรวมมอจากบณฑตวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย สงถงผอ านวยการสถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบรเพอขอความอนเคราะหในการใหครผสอน สงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาพรอมทงนกเรยนเพอเขารวมกจกรรมกลมเปนการทดสอบ (Try out) จ านวน ๑๙ คน เพอหาคาอ านาจจ าแนกของแบบสงเกตแรงจงใจ โดยใชวธหาคาสหสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมทงฉบบ (Item-total correlation) คดเลอกขอทมคาสมประสทธสหสมพนธ ๐.๒๐ ขนไป แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนทมคาอ านาจจ าแนก ๒๐ ขอ และไดคาความเชอมนโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบาค (Cronbach) ซงไดคาความเชอมน เทากบ ๐.๘๓

๘๘

ตวอยำง แบบบนทกกำรสอบถำมแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณศกษำนกเรยน สถำบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ขอ ค ำถำม มำกทสด

มำก ปำนกลำง

นอย นอยทสด

ดำนฉนทะ

๑. ฉนชอบเรยนดนตร

๒. ฉนฝกซอมดนตรอยางสม าเสมอ

ลงชอ......................................ผสงเกตพฤตกรรม (.........................................................)

เกณฑกำรใหคะแนน ๕ = มากทสด ๔ = มาก ๓ = ปานกลาง ๒ = นอย

๑ = นอยทสด

เกณฑกำรประเมน มากทสด ๔.๒๑ - ๒.๖๐ มาก ๓.๔๑ - ๔.๒๐ ปานกลาง ๒.๖๑ - ๓.๔๐ นอย ๑.๘๑ - ๒.๖๐ นอยทสด ๑.๐๐ - ๑.๘๐

๘๙

๓.) กจกรรมกลมเพอเสรมสรำงแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณศกษำนกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ผวจยไดด าเนนการสรางและหาคณภาพของกจกรรมกลมเพอการเสรมสรางแรงจงใจ ในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา โดยมล าดบขนตอนการสราง ดงน การสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการจดกจกรรมกลมพฒนาเพอพฒนาแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยามขนตอนการสราง ดงแสดงในภาพประกอบ

ศกษาทฤษฎ เอกสาร ต ารา และงานวจยทเกยวของกบกจกรรมกลม

ศกษาคนควาหลกธรรมตามแนวพทธจตวทยาจากเอกสาร ต ารา บทความ พระไตรปฎก และงานวจยทเกยวของ

สรางกจกรรมตามหลกธรรมตามแนวพทธจตวทยา

น ากจกรรมกลมดวยหลกตามแนวพทธจตวทยาใหแกอาจารย ทปรกษาตรวจสอบความถกตอง

ปรบปรงกจกรรมตาม อาจารยทปรกษาแนะน า

น าโปรแกรมใหผเชยวชาญ ๓ ทานตรวจสอบความสอดคลองของ

ค านยามศพทกบกจกรรม (IOC)

ปรบปรงกจกรรมใหสมบรณ แลวน าไปทดลองใช (Try out) กบนกเรยน สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ทไมใชกลมตวอยาง

น าโปรแกรมไปใชกบกลมทดลอง

ภาพประกอบ ขนตอนการสรางและการหาคณภาพเครองมอทใชในการทดลอง

๙๐

๒.๑ ผวจยศกษารายละเอยดและงานวจยทเกยวของกบแรงจงใจตอการเรยนการเขารวมกจกรรมกลม เพอเปนแนวทางในการก าหนดเนอหาและกจกรรม ใหเหมาะสมกบแรงจงใจในการเรยน ๒.๒ ผวจยสรางกจกรรมกลมดวยหลกตามแนวพทธจตวทยาเพอทใชในการจดกจกรรมกลมใหสอดคลองกบการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากล โดยก าหนดจดมงหมาย เนอหา ระยะเวลาทใช สถานท และกจกรรม ใหสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ โดยใหครอบคลมเนอหาจ านวน ๔ กจกรรม ๒.๓ น ากจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา ไปใหอาจารยทปรกษาสารนพนธตรวจสอบลายละเอยด ความสอดคลองกบนยามศพทเฉพาะ แลวน าไปปรบปรงแกไขตามขอ เสนอแนะของอาจารยทปรกษา ๒,๔ น ากจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากล ไปใหอาจารยผเชยวชาญ ๓ ทาน ไดแก ตรวจสอบความเทยงตรง (Content Validity) ของเครองมอ เพอหาคาดชนความสอดคลอง (IOC) เพอพจารณาความสอดคลองของโปรแกรมกบวตถประสงค เนอหา ค านยามศพทเฉพาะ ภาษาทใช สถานการณ และกจกรรมทใช แลวน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ โดยมคาความสอดคลองท ๑.๐๐ แลวน าไปใชเปนกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลตอไป ๒.๕ น าโปรแกรมกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากล ทปรบปรงแลวไปทดลอง (Try out) ใชกบนกเรยนดนตรสากล สถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ทกลมตวอยางและมลกษณะใกลเคยงกบตวอยาง จ านวน ๑๙ คน เพอตรวจสอบความเหมาะสมในเรองของ เวลา สถานการณและถกตองกอนน าไปใชทดลองจรง ๒.๖ น ากจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยาการใชภาษา ลกษณะกจกรรม และเนอหาในการฝก และน าขอมลทไดมาปรบปรงแกไขใหเหมาะสมเพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากล ทไดรบการปรบปรงแลวไปใชท าการทดลองกบนกเรยนกลมตวอยาง ผวจยท าการทดลอง ๔ ครง ๆ ละ ๑๐ – ๑๕ นาท สปดาหละ ๑ ครง รวมทงหมดเปนเวลา ๔ สปดาห ตงแตเวลา ๑๐.๐๐ นาฬกาถงเวลา ๑๐.๑๐ นาฬกา ตงแตเดอน กมภาพนธ ถง เดอนมนาคม ๒๕๖๒

๙๑

๓.๓ กำรเกบรวบรวมขอมล ๑. ผวจยตดตอขอรบหนงสอขอความรวมมอเพอการวจยจากบณฑตวทยาลย มหาจฬา-

ลงกรณราชวทยาลย เพอขอความอนเคราะหในการเปนผทรงคณวฒตรวจสอบคณภาพเครองมอ ไดแก แบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา , แบบสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา , กจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา

๒. ผวจยตดตอขอรบหนงสอขอความรวมมอเพอการวจยจากบณฑตวทยาลย มหาจฬา-ลงกรณราชวทยาลยถงผอ านวยการสถาบนดรยะมวสค จงหวดเพชรบร เพอขอความอนเคราะหในการสงเกตและสอบถามแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา และเขารวมกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรในการทดลองเครองมอ เพอน าผลไปวเคราะหปรบปรงและพฒนาเครองมอตอไป

๓.๔ การวเคราะหขอมล แบบแผนการทดลองในการวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง โดยด าเนนการวจยแบบกลมตวอยางกลมเดยว (One Group Pretest – Posttest Design) มการสอบกอนและหลงทดลอง ซงมแบบแผนการทดลอง ดงน (พวงรตน ทวรตน. ๒๕๔๓: ๖๐) ซงมรปแบบการทดลองดงน

ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง แบบ One Group Pretest – Posttest Design กลมทดลอง กอนทดลอง(Pre-test) ทดลอง(Treatment) หลงทดลอง(Post-test)

RE T1 X T2

ควำมหมำยของสญลกษณทใชในกำรทดลอง RE แทน กลมตวอยางทใชในการทดลอง T1 แทน การทดสอบกอนการทดลอง เปน Pretest T2 แทน การทดสอบหลงการทดลอง เปน Posttest X แทน การเขารวมกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร

๙๒

วธด ำเนนกำรทดลอง หลงจากทไดเลอกกลมตวอยางแลวผวจยไดด าเนนการทดลองตามขนตอนได ดงน

๑.) ขนกอนกำรทดลอง ผวจย และครผสอน สงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลของกลมตวอยางตามแบบบนทกการสงเกตแรงจงใจในการเรยนของนกเรยน แลวใหคะแนนเพอหาคาเฉลยเกบไวเปนคะแนนกอนการทดลอง (Pre–test)

๒.) ขนด ำเนนกำรทดลอง ผวจยทดลองใชกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลกบกลมตวอยางเปนระยะเวลา ๔ สปดาหๆ ละ ๑ ครง ๆ ละประมาณ ๑๐ – ๑๕ นาท จ านวน ๔ ครง ดงตาราง

๙๓

ตำรำงกำรทดลอง

กำรเสรมสรำงแรงจงใจในกำรเรยนดนตรดวยกจกรรมตำมแนวพทธจตวทยำ : กรณศกษำนกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ครงท

สงทจะพฒนำ จดมงหมำย เทคนค กจกรรม

๑. แรงจงใจในกำรเรยนดนตร - ความเชอมนตอในตนเอง (Confidence)

๑. บอกเกยวกบขอดและขอบกพรองของตนเอง ๒. บอกถงประโยชนของการตระหนกในขอด และขอบกพรองของตนเองได ๓. มองภาพลกษณตนเองในแงบวก ๔. มความคดเชงบวกในการมองปญหา

การอภปราย

กลม

เรยนรตนเอง

จากภาพ

๒. แรงจงใจในกำรเรยนดนตร

- ความเพยรพยายาม (Energy ; effort)

๑. ส ารวจตนเองทางดานการเรยน ๒. ส ารวจความสามารถทางการเรยนของตนเองวาเกง และออนอะไร ๓. เกดความภาคภมใจในการท ากจกรรมของศนยดนตร ๔. เหนความส าคญของการรวมมอในการท างาน ๒. ตระหนกถงปญหา และอปสรรคทเกดขนในการท างาน

การอภปราย

กลม

งานของพวกเรา

๓. แรงจงใจในกำรเรยนดนตร การควบคมตนเอง (Mindfulness)

๑. ตระหนกในธรรมชาตของอารมณและฝกฝนการหายใจอยางงาย และใชการหายใจนนเพอเปนการผอนคลายอยางงายๆ ๒. การแสดงอารมณไดอยางเหมาะสม

การอภปราย

กลม

คลนเสยงสรางสมาธ

๔. แรงจงใจในกำรเรยนดนตร ความตงใจ มจตใจทแนวแน(Concentration)

๑. เกดความคดสรางสรรค ๓. ตระหนกรในความสามารถของตนเอง ๓. มเปาหมายในการด าเนนชวต และสงทอยากเปนในอนาคต ๔. มก าลงใจในการไปใหถงเปาหมาย

การอภปราย

กลม

วางแผนกอนอยาใจรอน

๙๔

๓.) ขนหลงกำรทดลอง ผวจย และครผสอนสงเกต สอบถามและบนทกแรงจงใจในกำรเรยนดนตร ใหคะแนน หาคาเฉลยใชเปนคะแนนหลงการทดลอง (Post–test)กำรจดกระท ำและกำรวเครำะหขอมลกำรวเครำะหขอมลเปรยบเทยบแรงจงใจในกำรเรยนดนตรกอนและหลงทไดเขารวมกจกรรมกลมตำมแนวพทธจตวทยำ เพอกำรเสรมสรำงแรงจงใจในกำรเรยนดนตรโดยใช t – test แบบ Dependentgroup

๓.๕ สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล ๑. สถตพนฐำน ไดแก

๑.๑ คาเฉลยX(Mean)(บญชม ศรสะอาด. ๒๕๓๕ : ๑๐๒)

๑.๒ คาเบยงเบนมาตรฐาน S.D.(Standard Deviation)(บญชม ศรสะอาด.๒๕๓๕ : ๑๐๔)

๒. สถตส ำหรบวเครำะหคณภำพเครองมอ ไดแก ๒.๑ หาคาดชนความเทยงตรง (Content Validity) ของเครองมอ ระหวางเหมาะสมของ วตถประสงค และของเนอหา ของแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา โดยใชสตรRowinelli; & Hambletion (ลวน สายยศ, องคณา สายยศ. ๒๕๓๕ : ๒๔๙) ดงน ๒.๒ หาคาความเชอมนของแบบสงเกตแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา โดยวธหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha - Coefficient) โดยใชสตรของครอนบาค (Cronbach) (ชศร วงศรตนะ . ๒๕๔๑ : ๗๖ ) ๓. สถตส ำหรบทดสอบสมมตฐำน ไดแก เปรยบเทยบแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา กอน และหลงการทดลองของนกเรยนทไดเขารวม การใชกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ ตามแนวพทธจตวทยา ทมตอแรงจงใจในการเรยนดนตรสากลของกรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร โดยใชวธทางสถต t-test แบบ Dependent Samples (พวงรตน ทวรตน. ๒๕๔๓ : ๑๖๑)

๙๕

บทท ๔ ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน ผวจยแสดงผลการวเคราะหขอมลและไดน าเสนอตามหวขอตอไปน ๑. สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ๒. ผลการวเคราะหขอมล ตอนท ๑ ขอมลการวเคราะหแบบสงเกตการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ตอนท ๒ ขอมลการวเคราะหแบบสอบถามการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ตอนท ๓ ผลการศกษาความคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการเสรมสรางแรง จงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะ มวสค จงหวดเพชรบร

๔.๑ สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ในการน าเสนอผลการวจยเรอง “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตาม

แนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” เพอใหเกดความเขาใจ

ตรงกนในการน าเสนอและการแปลความหมายของผลการวเคราะหขอมล ผวจยจงก าหนดสญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล ดงน n แทน จ านวนผเขารวมกจกรรมกลม แทน คะแนนเฉลยของกลมตวอยาง S.D. แทน คะแนนความเบยงเบนมาตรฐาน

ΣD แทน ผลรวมของคะแนนความแตกตางจากการทดสอบกอนและหลงการทดลอง

ΣD2 แทน ผลรวมของคะแนนความแตกตางจากการทดสอบกอนและหลงการ ทดลองแตละตวยกก าลงสอง t แทน คาสถต t ทใชพจารณาใน Distribution p แทน ระดบนยส าคญทางสถต T1 แทน คะแนนกอนการทดลอง T2 แทน คะแนนหลงการทดลอง

๙๖

๔.๒ ผลการวเคราะหขอมล ตอนท ๑ ขอมลการวเคราะหแบบสงเกต ผลการใช “การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา :

กรณศกษานกเรยน ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร”แสดงดงในตารางท ๔.๑

ตารางท ๔.๑ การเปรยบเทยบ“การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธ

จตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร” (n = ๑๕)

ผสงเกต พฤตกรรม

S.D. แปลผล ΣD ΣD2 t p

ครผสอน หลก

กอนทดลอง หลงทดลอง

๕๒.๙๓ ๖๙.๗๓

๑.๕๕ ๑.๐๘

นอย มาก

๒๕๒ ๖๓๕๐๔ ๙.๙๔ .๐๐๐

ครผสอน สมทบ คนท๑

กอนทดลอง หลงทดลอง

๕๓.๓๓ ๖๙.๙๓

๑.๔๓ ๑.๑๐

นอย มาก

๒๔๙ ๖๒๐๐๑ ๑๐.๗๘ .๐๐๐

ครผสอน สมทบ คนท๒

กอนทดลอง หลงทดลอง

๕๓.๒๐ ๗๐.๔๗

๑.๕๔ ๑.๐๖

นอย มาก

๒๕๙ ๖๗๐๘๑ ๑๑.๕๖ .๐๐๐

ผลการ สงเกต

พฤตกรรม โดยรวม

กอนทดลอง หลงทดลอง

๕๓.๑๕

๗๐.๐๗

๑.๕๑

๑.๐๘

นอย

มาก

๒๕๓.๓๓

๖๔๑๙๕.๓๓

๒๙.๓๕ .๐๐๐

จากตารางท ๔.๑ แรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา กอนและหลงการเขารวมกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๐ ไมวาจะเปนจากการสงเกตของผวจย ครผสอนหลก ครผสอนสมทบ และผปกครอง หรอการสงเกตโดยรวมกตาม สอดคลองกบสมมตฐานของการวจย

๙๗

หมายเหต ๑. การคดเลอกผสงเกตการณ จ านวน ๓ ทาน ประกอบดวย ผสอนหลก ๑ ทาน

และผสอนสมทบอก ๒ ทาน ซงทง ๓ ทาน ไดรวมงานกบนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

๒. กอนการท ากจกรรมผวจยไดชแจงถงกจกรรมกลม วตถประสงค วธการสงเกต ประโยชนทไดรบจากของกจกรรมแตละกจกรรม เพอใหเปนไปในแนวทางเดยวกนผสงเกตการณ

๓. กอนการท ากจกรรมผวจยไดชแจงถงกฎระเบยบของการท ากจกรรมกลม เชน เวลา เสยงรบกวน บคคลภายนอก หรอนกเรยนทเปนกลม

๔. จ านวนกลมตวอยาง (n = ๑๕) ดงตาราง ซงไมเปนไปตามทผวจยก าหนดไวในขางตนตามหลกของกลมตวอยาง คอ นกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สาขาดนตรสากล จ านวน ๑๙ คน ไดมาจากตารางของเครซ & มอรแกน เนองจากเลยระยะเวลาในการท ากลม ซงกอนการเขารวมกจกรรมผวจยไดแจงแกผเขารวมกรรมแลว หลงเรมท ากจกรรมกลมหากนกเรยนมาสายใหนกเรยนนอกหอง ( หองทใชทดลองหรอท ากจกรรมเปนหองกระจกปดเพอปองกนการรบกวนขณะท ากลม ) ซงนกเรยนและผปกครองยอมรบในขอตกลงน เนองจากตองการฝกการเปนระเบยบวนยและการตรงตอเวลาใหนกเรยน

๕. หลงท ากจกรม ผวจยไดสอบถามกลมผสงเกตการณ ถงกจกรรมกลม การเปลยนแปลงทเกดขนกบนกเรยนและผสอนเอง ( ผสงเกตการณ )

๙๘

ตอนท ๒ ขอมลการวเคราะหแบบสอบถาม ตารางท ๔.๒ จ านวนและรอยละขอมลพนฐานของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ขอมลพนฐาน ผบรหาร

(n = ๒ คน) จ านวน รอยละ

1. เพศ ชาย หญง

๑๓ ๒

๘๖.๗๐ ๑๓.๓๐

2. ชวงอาย วยรน วยผใหญ

๑๕ -

๑๐๐.๐๐

- 3. ระดบการศกษา ประถมศกษา มธยมศกษา

๘ ๗

๕๓.๓๐ ๔๖.๗๐

รวม ๑๕ ๑๐๐.๐๐

จากตารางท 4.2 พบวา นกเรยนเปนเพศชาย จ านวน ๑๓ คน คดเปนรอยละ ๘๖.๗๐

และเพศหญง จ านวน ๒ คน คดเปนรอยละ ๑๓.๓๐ มอายอยในชวงวยรน จ านวน ๑๕คน คดเปนรอยละ ๑๐๐.๐๐ ศกษาในระดบชนประถมศกษา จ านวน ๘ คน คดเปนรอยละ ๕๓.๓๐ และระดบมธยมศกษา จ านวน ๗ คน คดเปนรอยละ ๔๖.๗๐

๙๙

ตารางท ๔.๓ ขอมลการศกษาดานฉนทะ กอนและหลงท ากจกรรม

ขอมลดานฉนทะ SD แปลผล t sig ๑.ฉนชอบเรยนดนตร กอนการท ากจกรรม ๔.๓๓ .๔๙ นอย ๔.๕ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๙๓ .๒๖ มาก ๒.ฉนฝกซอมดนตรอยางสมาเสมอ กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๖.๙ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๑๓ .๖๔ มาก ๓.ฉนเอาใจใสในการเรยนดนตร กอนการท ากจกรรม ๓.๓๓ .๔๙ นอย ๑๓.๒๓ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๕.๐๐ .๐๐ มาก ๔.ฉนมความอดทน เขมแขงในการฝกฝนดนตร

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๒๐.๕๕ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๘๗ .๓๕ มาก ๕.การเรยนดนตรไมจาเปนตองทบทวนตวโนต

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๒๐.๕๕ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๘๗ .๓๕ มาก

รวมกอน ๓.๓๓ รวมหลง ๔.๗๖

จากตารางท ๔.๓ สามารถสรปโดยภาพรวมกอนท ากจกรรมมระดบฉนทะหรอความพงพอใจในตนเองอยท ๓.๓๓ หลงท ากจกรรมมระดบฉนทะหรอความพงพอใจในตนเอง อยท ๔.๗๖ ขอมลดานฉนทะ หวขอฉนชอบดนตร กอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๔.๓๓ , S.D. = .๙๗) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = ๔.๙๓ , S.D. = .๒๖) ขอมลดานฉนทะ หวขอฉนฝกซอมดนตรอยางสม าเสมอ กอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๓.๐๐ , S.D. = .๐๐) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = ๔.๑๓ , S.D. = .๖๔)

๑๐๐

หมายเหต กจกรรมดานฉนทะ ๑. กอนการท ากจกรรม ผวจยไดใหนกเรยนแนะน าตว บคลกหรอนสยของตนเอง

เครองดนตรทตนเองเลน พรอมทงบอกเหตทเลนเครองดนตรชนดน ๒. ผวจยไดใหนกเรยนแนะน าตว โดยใชไมโครโฟน เพอตองการฝกใหนกเรยนคนเคย

กบไมโครโฟน และกลาพด เนองจากเวลาทไปแสดงตามงานตางๆนกเรยนไมกลาพดหรอมปฏสมพนธ เขนอาย และคอยหลบผสอน

๓. จากการท ากจกรรมท าใหทราบถงพนฐานของตวนกเรยนและครอบครว สามารถแบงนกเรยนออกเปน ๓ กลม คอ

กลมทสนใจการเรยนดนตรเอง นกเรยนกลมนจะรจกตนเอง รวาตนเองชอบอะไร ตองการอะไร มสายตาทมงมน กลาทจะพดคยโตตอบ และบางครงมความคกคะนอง

กลมทสนใจการเรยนดนตรเอง แตไมกลาแสดงออก นกเรยนกลมนจะรจกตนเอง รวาตนเองชอบอะไร ตองการอะไร แตมภมหลงในการเรยนดนตรทถกกดดนมากอน กลาวคอ เคยเรยนจากทอนมากอนถกท าโทษเวลาท าผด หรอเลนผด นกเรยนจงไมกลาทจะเลน ทงทเครองดนตรชนนน คอ ชนทตนเองชอบ

กลมทไมสนใจการเรยนดนตรเอง แตเกดจากความคาดหวงของผปกครอง แบงออกเปน ๒ กลม คอ

๑.) ผปกครองตองการใหเรยนตามคานยมของสงคมในปจจบน นกเรยนสามารถเลอกเรยนชนดเครองดนตรไดเอง แตขอใหเรยน

๒.) ผปกครองตองการใหเรยน เนองจากตนเองพลาดโอกาสในอดตและตองการใหบตรไดมโอกาสน กลมนจะมเครองดนตรทกชนดพรอมตามทผปกครองสนใจแตบตรไมสนใจ

๔. จากแบงนกเรยนออกเปน ๓ กลม ท าใหทราบถงพนฐานของนกเรยน และ

พฤตกรรมทแสดงออก ทงทเปดเผยและปดซอนพฤตกรรมทแทจรง ๕. จากกจกรรมน ผปกครองไดเขาใจตนเองและบตร รวาตนเองชอบอะไร

ตองการอะไร รบฟงกนมากขน

๑๐๑

ตารางท ๔.๔ ขอมลการศกษาดานวรยะ กอนและหลงท ากจกรรม

ขอมลดานวรยะ SD แปลผล t sig ๑.ฉนไมยอทอแมวาจะมอปสรรคในการเรยนดนตร

กอนการท ากจกรรม ๓.๒๐ .๔๑ นอย ๗.๔๘ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๐๐ .๐๐ มาก ๒.การเรยนดนตรตองอาศยการฝกฝนอยางตอเนองและใชเวลานาน

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๒๙.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๙๓ .๒๖ มาก ๓.ฉนรบผดชอบตอการเรยนอยางเตมท

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๑๖.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๐๗ .๒๖ มาก ๔.ฉนหาความรเกยวกบเครองดนตรทฉนเลน

กอนการท ากจกรรม ๒.๖๐ .๕๑ นอย ๘.๙๒ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๒๗ .๗๐ มาก ๕.ฉนไมเคยขาดเรยนวชาดนตรเลย กอนการท ากจกรรม ๓.๒๗ .๔๖ นอย ๗.๓๖ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๖๗ .๔๙ มาก

รวมกอน ๓.๓๓ รวมหลง ๔.๗๖

จากตารางท ๔.๓ สามารถสรปโดยภาพรวมกอนท ากจกรรมมระดบวรยะท ๓.๓๓ หลงท ากจกรรมมระดบวรยะ อยท ๔.๗๖ ขอมลดานวรยะ หวขอฉนฉนไมยอทอแมวาจะมอปสรรคในการเรยนดนตรกอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๔.๓๓ , S.D. = .๔๑) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( =๔.๐๐, S.D.= . ๐๐) ขอมลดานวรยะ หวขอฉนรบผดชอบตอการเรยนอยางเตมทกอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๓.๐๐ , S.D. = .00) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = 4.07 , S.D. = .26)

๑๐๒

หมายเหต กจกรรมดานวรยะ ๑. กอนการท ากจกรรม ผวจยไดอธบายใหนกเรยนทราบถงวตถประสงคของกจกรรม

กฎ กตกา ในการท ากจกรมกลม ๒. กจกรรมน ผวจยตองการใหนกเรยนไดท ากจกรรมกลมดวยกน เนองจากเวลา

เรยนเปนการเรยนตวตอตว พนฐานแตละบคคลเปนเทากน เรยนรไมเหมอนกน เวลาแสดงตามงานตองแสดงเปนกลม เมอมการผดพลาดจากการเลนเกดขน บางคนกลาวโทษกน บางคนหยดชะงก บางคนพยายามมองหาคนชวยเหลอ

๓. ชวงแรกในการท ากจกรรม นกเรยนไมมการสอสารกนภายในกลม บางคนนงกมหนา บางคนนงมองหนาสมาชกในกลม เมอผวจยกระตนและบอกวากจกรรมนเปนกจกรรมกลมทตองท ารวมกนโดยแขงกบตนเองและอกกลม นกเรยนจงชวยกนท ากจกรรมโดยมงหวงวาจะชนะอกฝาย

๔. จากอปกรณทเทากนในการสรางหอคอย กตกา คอ หอคอยนนตองสงและแขงแรงกวาอกกลม ผลทได คอ นกเรยนมงทจะสรางหอคอยใหสงกวาอกกลม แตขาดความมนคงในการสรางฐาน เมอปลอยหอคอยนนจงลมลงมา

๕. จากกจกรรม ผวจยเปดโอกาสใหนกเรยนไดพดวาไดเรยนรอะไรจากกจกรรมนบาง ทกคนยอมรบตอการผดพลาดทเกดขนเพราะคดไปในแนวทางเดยวกน คอ มงหวงเพอเอาชนะ ขาดความละเอยดรอบคอบ

๖. การสรางหอคอยเปรยบเสมอนการเรยน จ าเปนจะตองเรยนรพนฐานและท าใหมนคงกอน การทมงหวงไวสงตามความปรารถนาของตนเอง โดยขาดการพนฐานทมนคง ขาดความพยายาม ขาดความขวนขวาย ยอมท าใหไมประสบผลส าเรจ

๑๐๓

ตารางท ๔.๕ ขอมลการศกษาดานจตตะ กอนและหลงท ากจกรรม

ขอมลดานจตตะ SD แปลผล t sig ๑.ฉนนาความรทเรยนดนตรมาปรบปรงเสมอ

กอนการท ากจกรรม ๒.๑๓ .๓๕ นอย ๒๐.๕๕ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๐๐ .๐๐ มาก ๒.ฉนตรวจสอบขอบกพรองทางการเรยนดนตรตลอดเวลา

กอนการท ากจกรรม ๒.๑๓ .๓๕ นอย 20.55 .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๐๐ .๐๐ มาก ๓.ฉนไดรบการสนบสนนในการเรยนดนตรจากคณครผสอน

กอนการท ากจกรรม ๔.๐๗ .๒๖ นอย ๑๔.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๕.๐๐ .๐๐ มาก ๔.ฉนไดรบการสนบสนนในการเรยนดนตรจากผปกครอง

กอนการท ากจกรรม ๔.๐๗ .๒๖ นอย ๑๔.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๕.๐๐ .๐๐ มาก ๖.ฉนคดวางแผนการเรยนดนตรของตนเอง กอนการท ากจกรรม ๓.๒๗ .๗๐ นอย ๔.๕๘ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๓.๘๗ .๓๕ มาก

รวมกอน ๓.๓๓ รวมหลง ๔.๗๖

จากตารางท ๔.๕ สามารถสรปโดยภาพรวมกอนท ากจกรรมมระดบจตตะ อยท ๓.๓๓ หลงท ากจกรรมมระดบจตตะ อยท ๔.๗๖ ขอมลดานจตตะ หวขอฉนน าความรทเรยนดนตรมาปรบปรงเสมอ กอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = 2.13, S.D. = .๓๕) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = 4.00, S.D. = .00)

ขอมลดานจตตะ หวขอฉนคดวางแผนการเรยนดนตรของตนเองกอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = 3.27, S.D. = .00) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = 3.87, S.D. = .๓๕)

๑๐๔

หมายเหต กจกรรมดานจตตะ ๑. กอนการท ากจกรรม ผวจยไดอธบายใหนกเรยนทราบถงวตถประสงคของกจกรรมน

๒. ผวจยไดอธบายเกยวกบพลงของคลนเสยงในรปแบบตางๆ การบ าบด และการสรางสมาธ

๓. นกเรยนไดทราบถงเครองดนตร ทชอวา “ เบลราว ” และประโยชนทไดจากเครองดนตรชนดน ( ลกษณะคลายเสยงระฆง ) เนองจากผวจยสงเกตเหนพฤตกรรมกอนและหลงของนกเรยนกลมทเลนเบลราวและไมเลนเบลราว

๔. ผปกครองและนกเรยนทราบวาการท าสมาธ สามารถท าไดอยางงาย เนองจากคดวาการจะท าสมาธจะตองนงขาวหมขาวไปวดเทานน

๕. ผปกครองและนกเรยนไดทราบถงการใชดนตรบ าบดและประโยชนของดนตรอยางแทจรง

๖. นกเรยนมสมาธในการเรยนมากขน จตใจจดจอกะสงทก าลงกระท า ๗. กจกรรมนตองใชความสงบ ผวจยใหผท ากจกรรมและทกทานทอยในบรเวณนน

(ผปกครอง ผสงเกตการณและถงผวจย ) ปดเครองมอสอสารทกชนด

๑๐๕

ตารางท ๔.๖ ขอมลการศกษาดานวมงสา กอนและหลงท ากจกรรม

ขอมลดานวมงสา SD แปลผล t sig 1.ในการเรยนดนตรฉนรบฟงขอเสนอแนะของคณครเทานน

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๑๖.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๐๗ .๒๖ มาก 2.ในการเรยนดนตรฉนพรอมรบฟงขอเสนอแนะของเพอนๆ

กอนการท ากจกรรม ๓.๐๐ .๐๐ นอย ๒๐.๕๕ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๘๗ .๓๕ มาก 3.ฉนมงมนในการฝกซอมสม าเสมอ กอนการท ากจกรรม ๒.๗๓ .๗๐ นอย ๙.๘๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๓๓ .๔๙ มาก 4.ฉนคดวาการดแลรางกายและจตใจมความส าคญในการเรยนดนตร

กอนการท ากจกรรม ๒.๖๗ .๖๒ นอย ๑๖.๐๐ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๘๐ .๔๑ มาก 5.ฉนคดวาการเรยนดนตรเปนการพฒนาชวต

กอนการท ากจกรรม ๓.๒๗ .๕๙ นอย ๙.๒๘ .๐๐ หลงการท ากจกรรม ๔.๘๐ .๔๑ มาก

รวมกอน ๓.๓๓ รวมหลง ๔.๗๖

จากตารางท ๔.๖ สามารถสรปโดยภาพรวมกอนท ากจกรรมมระดบวมงสาอยท ๓.๓๓ หลงท ากจกรรมมระดบวมงสาอยท ๔.๗๖ ขอมลดานวมงสา หวขอฉนมงมนในการฝกซอมสม าเสมอ กอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๒.๗๓ , S.D. = .๗๐ ) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = ๔.๓๓ , S.D. = .๔๙) ขอมลดานวมงสา หวขอฉนคดวาการเรยนดนตรเปนการพฒนาชวตกอนท ากจกรรม มความจรงทกประการ ( = ๓.๒๗ , S.D. = .๕๙) หลงท ากจกรรมมคาเฉลยสงขน ( = ๔.๘๐, S.D. = .๔๑)

๑๐๖

หมายเหต กจกรรมดานวมงสา ๑. กอนการท ากจกรรม ผวจยไดอธบายใหนกเรยนถงวตถประสงคของกจกรรมน ๒. กอนการท ากจกรรม ผวจยไดอธบายใหนกเรยนและผปกครองทราบถงอปกรณทใช

ในกจกรรม เนองจากเปนกจกรรม “เชญเทยน” โดยเทยนจะอยในพานทมฐานคอนขางลก เพอปองกนไมใหนกเรยนถกน าตาเทยน

๓. กจกรรมนตองใชความสงบ ผวจยใหผท ากจกรรมและทกทานทอยในบรเวณนน(ผปกครอง ผสงเกตการณรวมถงผวจย ) ปดเครองมอสอสารทกชนด

๔. จดนกเรยนนงเปนวงกลม ๕. ผวจยไดเชญชวนใหนกเรยนพจารณาพานเทยนในขณะทอยในสถานะตางกน

ความเปลยนแปลงทเกดขนภายในจตใจของผรวมกจกรรม ๖. ผวจยไดเชญชวนใหนกเรยนพจารณาถงทาทและสมผสทไดรบรจากการเชญเทยน

จากรนพสนอง และจากนองสพ ๗. หลงท ากจกรรม นกเรยนมความซาบซงและเขาถงกจกรรม พจารณาไดจาก

พฤตกรรมบางคนน าตาคลอ บางคนรองไห เมอน าพานเทยนออกนกเรยนบางคนโผกอดกน กอดคอกน ซงเปนภาพทไมเคยปรากฏใหผปกครองและผสงเกตการณไดพบเหน

ตอนท ๓ ผลการศกษาความคดเหนและขอเสนอแนะ

ความคดเหน ผปกครองและนกเรยนมความประทบใจเกยวกบการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร

ดวยกจกรรมตามแนวพทธ จตวทยาเปนอยางมาก เนองจากไมเคยเรยนรหรอปฏบตมากอน ขอเสนอแนะ ผปกครองและนกเรยน เสนอใหมการจดกจกรรมนในครงตอไป ศนยดนตรดรยะมวสค

จงหวดเพชรบร

๑๐๗

บทท ๕ สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงน เปนการวจยเชงทดลอง เพอเปรยบเทยบผลการใชกจกรรมกลมดวยหลก อทธบาท ๔ ทมตอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร สรปผลการวจยไดดงน

๕.๑ สรปผลการวจย ๑. กจกรรมกลมตามหลกอทธบาท ๔ สามารถพฒนาการเสรมสรางแรงจงใจในการ

เรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ๒. หลงเขารวมกจกรรมการใชกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสราง

แรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา นกเรยนมแรงจงใจในการเรยนดนตรดขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑

๓. นกเรยนทเขารวมกจกรรมกลมมแรงจงใจในการเรยนดนตรดขน ทงในระยะสนและในระยะยาว กลาวคอ มความยงยนในพฤตกรรมหลงเขารวมกจกรรมกลม

๔. จากกจกรรมมการตดตามผลระยะยาว กลาวคอ การใหครผสอนและผปกครองสงเกตพฤตกรรมของนกเรยนทงในหองเรยนและเมอกลบไปอยบาน ซงพบไดวา เปนการเปลยนแปลงในระยะยาวและยงยน

๕.๒ อภปรายผล ๑. การศกษาครงนมวตถประสงคเพอสรางกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ผลการวจยเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ซงอภปรายผลได ดงน ๑.๑ การสรางกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ท าใหไดกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร ส าหรบใชในการทดลองเพอการวจย ทงนกจกรรมกลมทสรางขนมขนตอนของกจกรรมอยางเปนระบบโดยมงเนนการใหนกเรยนทเขารวมกจกรรมกลมไดมสวนรวม ไดมประสบการณ และเนนการเรยนรผานกจกรรมดวยกระบวนการกลม ซงการเลนกจกรรมกลมนจะชวยเสรมสรางใหนกเรยนเกดกระบวนการคดและการปฏบตอยางเปนระบบ รวมไปถงการใชเทคนคกจกรรมกลมตาง ๆ ไมวาจะเปน สถานการณจ าลอง เกม ซงเปนกจกรรมทมงเนนใหนกเรยนไดท ากจกรรมดวยตนเอง ไดเรยนร ไดลงมอท า การไดแสดง

๑๐๘

ความคดเหน การคดหาวธแกไขสถานการณดวยตวของนกเรยนเอง จงมความเปนไปไดทท าใหกจกรรมกลมทสรางขน สามารถเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ในการเรยนใหเพมขนได โดยแตละเทคนคสามารถชวยเสรมสรางแรงจงใจในการเรยน ไดดงน สถานการณจ าลอง เพอใหนกเรยนไดแสดงบทบาทในสถานการณจ าลองนน ได

แสดงออกถงอารมณ พฤตกรรม ของของตวละครในสถานการณจ าลองวาขณะอยในสถานการณนนๆ

กบหนาททไดรบหมอบหมาย ไดรบรถงโทษของการบกพรองตอหนาท ท าใหนกเรยนน ามาปรบปรง

และพฒนาความรบผดชอบในการเรยนของตนเองไดอยางไร

เกม ท าใหนกเรยนเกดความสนกสนาน ตนเตน ไดใชความสามารถของตนเอง

รวมกบสมาชกในกลม รจกการวางแผนกอนลงมอท ากจกรรม ไดเรยนรจากการท างานเปนทมมความ

สามคค รจกขอบกพรองในการท ากจกรรมกลม และสามารถน ามาพฒนาความรบผดชอบในการเรยน

ของแตละคนได

ซงเทคนคตาง ๆ เหลาน ไดน ามาสรางเปนกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา ดวยหลกอทธบาท

๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาจะชวยใหนกเรยน

น ามาปรบปรงความรบผดชอบของตนเองได ซงสอดคลองกบ (พนททส ารองไว1) (๓))กลาววา การท

บคคลมารวมกนเพอศกษาประสบการณของกลมหลายๆ ฝายศกษาพฤตกรรมความเปนผน า ความคด

ฝกปฏสมพนธระหวางบคคล และมการศกษาจากประสบการณ โดยผศกษาจะตองเขาไปมสวนรวมใน

ประสบการณการเรยนรทจดขน ซงสอดคลองกบ กรมวชาการ (๒๕๔๒ : ๑๘๙) 1และทศนา แขมมณ

(๒๕๔๕: ๑๕๒)2 กลาววา กจกรรมกลมทใชในการเรยนการสอนเพอใหบรรลผลตองมความ

หลากหลายซงประกอบดวย ๑) เกม (Game) ๒) บทบาทสมมต (Role - Play) ๓) กรณตวอยาง

(Case) ๔) สถานการณจ าลอง(Simulation) ๕) ละคร (Acting or Dramatization)

๖) อภปรายกลมยอย (Small Group) และภณตา เจรญสข (๒๕๔๙ : ๖๐ – ๖๑) 3ไดใชกจกรรมกลม

1

กรมวชาการ (๒๕๔๒ : ๑๘๙) 2 ทศนา แขมมณ (๒๕๔๕: ๑๕๒) 3 ภณตา เจรญสข (๒๕๔๙ : ๖๐ – ๖๑)

๑๐๙

เพอพฒนามนษยสมพนธของนกเรยนชนประถมศกษาเผามง พบวา หลงเขารวมกจกรรมกลมนกเรยน

มคะแนนมนษยสมพนธทง ๔ ดาน คอ ดานเขาใจและยอมรบตนเอง ดานเขาใจและยอมรบผอน ดาน

การตดตอสอสารระหวางบคคล ดานการแสดงความซาบซงและขอบคณ และดานการเคารพในสทธ

และความเปนตวของตวเองของบคคลสงกวากอนเขารวมกจกรรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑

๒.๒ การสรางกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร

ดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา แสดงใหเหนวา การน าหลกธรรมอทธบาท ๔ มาประยกตใชกบ

กจกรรมกลมทสรางขนนน สามารถเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธ

จตวทยาของนกเรยนทเขารวมกจกรรมใหเพมขนได ทงน เพราะหลกธรรมอทธบาท ๔ เปนหลกธรรม

ทใหผปฏบตตามประสบผลส าเรจ ซงประกอบดวย ๑) ฉนทะ ความพอใจทจะเรยน ๒) วรยะ ความ

เพยรพยายามในการเรยน ๓) จตตะ ตงใจ เอาใจใสในเรองทเรยน ๔) วมงสาตรวจดความผดพลาด

แลวน าไปแกไขซงกจกรรมกลมไดฝกใหนกเรยนรจกน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในทก ๆ ขนตอนของ

กจกรรม เพอเปนการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาของ

นกเรยนใหดขน ซงสอดคลองกบพระพรหมคณาภรณ (ป.อ. ปยตโต) (๒๕๕๐: ๑๖๐/๒๓๑) ไดกลาววา

การเรยนใหประสบผลส าเรจนนตองมหลกธรรมอทธบาท ๔ คอ ๑) ฉนทะ มความพอใจกระตอรอรน

ในการเรยน ๒) วรยะ มความเพยรพยายามในการเรยน ๓) จตตะ มความตงใจทจะเรยน ๔) วมงสา

ตรวจสอบขอผดพลาดเพอแกไขใหถกตอง ธรรม ๔ อยางนท าใหนกเรยนรวมกนท ากจกรรมภายใน

กลมของตนเองไดอยางมประสทธภาพและน าไปสการพฒนาความรบผดชอบ ในการเรยน ซง

สอดคลองกบพนเอกจารมาศ เรองสวรรณ (๒๕๔๘: ๒๕๓) ไดท าการวจยเรองการสงเคราะห

แบบจ าลองการสอนวชาชพชางซอมจกรยานยนตตามหลกอทธบาท ๔ของพลทหารในสวนสนบสนน

กองบญชาการกองทพบก พบวา แบบจ าลองการสอนตามหลกอทธบาท ๔ มผลสมฤทธกวาการสอน

แบบปกต อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕ นอกจากนผลการศกษาของพระมหาสมคด โครธา

(๒๕๔๗: ๖๖) ไดท าการวจยเรองการใชอทธบาท ๔ ในการเรยนของพระนสตมหาวทยาลยมหาจฬาลง

กรณราชวทยาลย พบวา การใชอทธบาท4 ของพระนสตทมผลสมฤทธทางการเรยนตางกน มการใช

๑๑๐

หลกอทธบาท 4 ในการเรยนโดยรวมตางกนอยางมนยส าคญ อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๕

ซงสอดคลองกบสถต รชปตย (๒๕๔๘: ๕๒ – ๕๓) ไดท าการวจยเรอง การประยกตหลกอทธบาท ๔

ไปใชในการศกษาเลาเรยนของนกศกษาคฤหสถ มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตรอยเอด

พบวา นกศกษาไดประยกตหลกอทธบาท ๔ มาใชในการเรยนท าใหมผลการเรยนทดขน

๒. แรงจงใจในการเรยนของนกเรยน ภายหลงจากเขารวมกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔

เพอเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาของนกเรยนศนยดนตร

ดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ครงน พบวา นกเรยนของศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบรทเขา

รวมกจกรรมกลมดวยหลกอทธบาท ๔ เพอการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตาม

แนวพทธจตวทยากอนการทดลองและหลงการทดลองแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถต ทระดบ

.๐๐ ซงต ากวาสมมตฐานทตงไว แสดงใหเหนวา กจกรรมกลมสามารถเสรมสรางแรงจงใจในการ

เรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาของนกเรยนได เนองจากการทนกเรยนไดเขารวม

กจกรรมกลม เปนการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาของ

นกเรยน สงผลใหแรงจงใจในการเรยนเพมขน ซงสอดคลองกบแนวคดของ กรมวชาการ (๒๕๔๒:

๑๘๕) ทกลาววา การทนกเรยนไดเขารวมกจกรรมกลม ท าใหไดมสวนรวม ทงทางดานรางกาย ได

เรยนรดวยตนเอง ท าใหนกเรยนมอารมณรวมตอสงทไดเรยนร ไดใชสตปญญาพจารณาสงตางๆ อยาง

มหลกเกณฑและเหตผล มโอกาสไดศกษา แลกเปลยนความคดเหนภายในกลม อนเปนผลท าใหได

ฝกฝนการเรยนรท าใหเกดการพฒนาและปรบตว ใหเขารวมกบกลมและสงคม และนอกจากนยง

สอดคลองกบคมเพชร ฉตรศภกล (๒๕๔๖: ๖) ทกลาววา การท ากจกรรมกลม การน าเอา

ประสบการณมาวางแผนแลกเปลยนซงกนและกน เพอใหเกดการเปลยนแปลงทตองการในสมาชกแต

ละคน และการเปลยนแปลง ของกลมโดยสวนรวม การปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลมโดยวธการ

ดงกลาวน จะท าใหเกดการพฒนาในตวบคคลทกคน ซงสอดคลองกบแนวคดของนรนดร จลทรพย

(๒๕๔๖:๑๒๓) ไดกลาววา กจกรรมกลมเปนวธการทใชกบกลมของผเขารบการฝกอบรม โดยใหผเขา

รบการฝกอบรมกระท ากจกรรมรวมกนมการแสดงออกรวมกน ลกษณะของกจกรรมสวนใหญจะเปน

การเสรมสรางความรสกสรางสรรคประสบการณและสรางทศนคตทดงามตอกน โดยมงเนนใหสมาชก

เรยนรดวยการกระท า พรอมมการตชมเพอใหสมาชกไดรบร ดวยตนเอง ท าใหเกดการพฒนาทง

๑๑๑

ทางดานรางกาย อารมณสตปญญา และสงคมซงสอดคลองกบแนวคดของ ทศนา แขมมณ (๒๕๔๕ :

๗) กลาววา ประสบการณไดจากการเขากลมจะท าใหผเรยนมโอกาสเรยนรจากการมสวนรวมกระท า

กจกรรมทสงเสรมการวเคราะห ความรสก ความตองการ ตลอดจนพฤตกรรมและความสมพนธ

ระหวางสมาชกในกลมซงชวยใหผเรยนสามารถพฒนาบคลกภาพของตนไดอยางด เพราะวากจกรรม

กลมเปดโอกาสใหนกเรยนทเขารวมกจกรรมไดเลน เกม แสดงบทบาทสมมต ศกษากรณตวอยาง

ตลอดจนสถานการณจ าลอง ท าใหผเขารวมกจกรรมมปฏสมพนธกนภายในกลม มสวนรวมในการ

แกปญหามการอภปรายและรวมกน สวนกงแกว อตถากร(๒๕๒๔: ๑๕ – ๑๙) กลาววาความ

รบผดชอบเปนสงทเกดจากการฝกฝน อบรมตงแตวยเดกและสามารถพฒนาไปเรอยๆ จนถงวยรน

โดยผใหญตองเขาใจธรรมชาตของเดกแนะน าและสงเสรมในสงทถกทควรใหเขาไดรจกแกปญหา และ

คอยๆปลกฝงความรบผดชอบใหแกเขา ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ คนงนจ พมพวง (๒๕๔๖ :

๖๗) ศกษาการใชกจกรรมกลมเพอพฒนาความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๒ โรงเรยน

ศกษาสงเคราะหเพชรบร จงหวดเพชรบร ผลการศกษาพบวา นกเรยนเขารวมกจกรรมกลมมคะแนน

สงกวากอนเขารวมกจกรรมกลม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑ ซงสอดคลองกบผลการศกษา

ของแคทลยา แสนนางชน (๒๕๔๙ : ๓๘) ศกษาผลของกจกรรมกลมทมตอความรบผดชอบดานการ

ท างานทเกยวของกบการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนนาหลวง เขตทงคร

กรงเทพมหานคร ผลการศกษาพบวา นกเรยนทเขารวมกจกรรมกลมมความรบผดชอบดานการท างาน

ทเกยวของกบการเรยนมากขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑ นอกจากน ผลการศกษา

ของศภร บตรสวรรณ (๒๕๕๐:๖๖) ทไดศกษาเรองผลการใชโปรแกรมกจกรรมกลมเพอพฒนา

ความคดสรางสรรค ของนกเรยนชนประถมศกษาปท ๔ ผลการศกษาพบวา นกเรยนกลมทดลองม

คะแนนความคดสรางสรรคสงกวากลมควบคม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .๐๑ ผลการศกษา

ครงน แสดงใหเหนวากจกรรมกลม เปนวธการหนงทสามารถน ามาใชในการพฒนาความรบผดชอบใน

การเรยนของนกเรยนใหดขนได ทงนเพราะการเขารวมกจกรรมกลมนน เปนการเปดโอกาสใหนกเรยน

ไดปฏบตและมประสบการณจากการลงมอปฏบตจรงดวยตวของนกเรยนเอง นอกจากนยงได

แลกเปลยนความคดเหนระหวางสมาชกในกลม การใชเทคนคตางๆ ไมวาจะเปน เกม กรณตวอยาง

บทบาทสมมต สถานการณจ าลอง ระดมสมอง เหลานท าใหนกเรยนมความกระตอรอรน มความพอใจ

ทไดเปนทยอมรบของกลม ใหความสนใจในการรวมกจกรรม และมสวนรวมในกจกรรมไดอยางทวถง

ชวยใหนกเรยนเกดความพรอมทจะเรยนรตลอดเวลา ตามหลกการเลนกจกรรมทยดผเรยนเปน

๑๑๒

ศนยกลาง เนองจากนกเรยนไดมสวนรวมใจกจกรรมทกกจกรรม ไดแสดงความคดเหน รวมแกปญหา

และรจกรบฟงเหตผลของเพอน ๆ ท าใหเขาใจในความคดเหนของเพอนๆ และยอมรบเหตผลของคน

อน มความรบผดชอบตอตนเอง และการกระท าของตน รบผดชอบตอการศกษาเลาเรยน กอนเขารวม

กจกรรมนกเรยนจะปฏบตเมอมคนมากระตนคอยบงคบ และตองตดตามงานตลอด แตหลงจากท

นกเรยนเขารวมกจกรรมแลวรวมไปถงขณะรวมกจกรรมนกเรยนมความกระตอรอรน มความ

รบผดชอบในหนาทของตน ไมตองมคนบงคบ ซงสอดคลองกบพระเมธธรรมาภรณ (๒๕๓๓ : ๕๙ –

๖๙) ไดกลาวถงความรบผดชอบวาเกดขนจากความส านก คอตระหนกรในหนาทและคดจะท าหนาท

อยางสมบรณ ดวยความเตมใจ และลกษณะของผทมความรบผดชอบนน ม ๓ ประการ คอ ๑) ท า

หนาทอยางสมบรณไมบกพรองตอหนาท ๒)ไมละทงหนาท ๓) ไมทจรตตอหนาท ในสวนของ

ความรบผดชอบตอการศกษาเลาเรยน นกเรยนตงใจเรยนท างานสงทนตามก าหนด และพยายาม

ศกษาคนควาเพมเตมจากหองสมด ซกถามปญหาทยงไมเขาใจ และตรงตอเวลาในการนดหมาย ดงท

ทานพทธทาสภกข (๒๕๒๑:๓๗๖ – ๓๗๗) ทกลาววา ความรบผดชอบ คอการยอมรบรแลวกระท า

ตอบสนองดวยความสมครใจตอสงทตองกระท าในฐานะทเปนหนาทของตน ไมใชเพยงแคคดหรอรบ

รอยในใจ ในเรองของการมความรบผดชอบในการเรยนนน

จากการเขารวมกจกรรมนกเรยนมความพอใจกระตอรอรนในกจกรรม มความพยายามใน

การรวมกจกรรม เอาใจใส ตงใจเลนกจกรรม รวมไปถงตรวจสอบความผดพลาดในการกระท าของ

ตนเองและสมาชกในกลม เพอแกไขใหสมบรณนนเปนการน าหลกธรรมมาใชในการเลนกจกรรมอก

ดวย ซงสอดคลองกบวตสนต (Watson อางใน พงษพนธ พงษโสภา. ๒๕๔๒: ๙๒) การเรยนรจะ

เกดขนเพราะมการวางเงอนไข และการทพฤตกรรมใดจะมความเขมขนรนแรงนน มใชเปนเพราะ

รางวล หรอการเสรมแรงอยางเดยว แตเปนเพราะการเชอมโยงเกยวพนกบสงเรา คอ สงทกระตนให

นกเรยนมความตองการเรยนร มอทธบาทสมบรณกเพราะสงเราทงภายในและภายนอกทท าให

นกเรยนมแรงกระตนทจะเรยนร มสงกระตนทส าคญอยางหนง คอ แรงจงใจทอยากจะเรยน ภาษา

ทางพระพทธศาสนาวาฉนทะ ความพอใจหรอความตองการ มความสมพนธกบความเพยรพยายาม

(วรยะ) สนใจในการเรยนรโดยมเหนแกความยากล าบาก คอ ตงใจเรยนร (จตตะ) และ การหาวธการ

หรอการพจารณา(วมงสา) สงทเกอกลตอการเรยน ละสงทไมเกอกลตอการเรยน ท าใหตนเองประสบ

ความส าเรจการศกษาไดเพราะมสงเราจากสาเหตตาง ๆ ดงกลาว อาจมผลตอการเสรมสรางแรงจงใจ

ในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยาในการเรยนของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค

๑๑๓

จงหวดเพชรบร หลงจากทกลมตวอยางไดเขารวมกจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยา เพอการ

เสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร สงผลใหกลมตวอยางมแรงจงใจในการเรยนดนตร สงกวากอน

การเขารวมกจกรรมกลมเพอเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร ซงแสดงใหเหนวากจกรรมกลม

ตามแนวพทธจตวทยาเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร โดยใชกจกรรมกลมดวยเทคนคตาง ๆ

สงผลใหกลมตวอยางทเขารวมโปรแกรมพฒนาความรบผดชอบในการเรยนสงกวากอนการเขารวม

กจกรรมกลมเพอเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร ซงสอดคลองตามสมมตฐานในการวจย

๕.๓ ขอเสนอแนะ จากการศกษาการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา :

กรณศกษานกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร ครงน ผวจยมขอเสนอแนะ ดงน

๕.๓.๑ ขอเสนอแนะในการน าผลวจยไปใช

๑.๑ จากการวจยครงนแสดงใหเหนวา กจกรรมกลมตามแนวพทธจตวทยาสามารถเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรได จงสงเสรมใหครน ากจกรรมกลม มเทคนคเกม เทคนคสถานการณจ าลอง เทคนคระดมสมอง ไปใชพฒนาแรงจงใจในการเรยนของนกเรยนในการเรยนการสอน

๑.๒ ครทใชกจกรรมเพอเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนดวยเทคนคตาง ๆ ควรศกษาและฝกกจกรรมทใชในการเลนกจกรรม ไมวาจะเปน เทคนคบทบาทสมมตเทคนคสถานการณจ าลอง เกม กรณตวอยาง ละคร เปนตน ใหเกดความช านาญ เพอใหเกดความคลองตวในการเลนกจกรรม และเพอน าไปพฒนาดานอน ๆ ตอไป

๑.๓ ควรมกจกรรมการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร เพอใหเหมาะสมกบนกเรยนในแตละชวงชนทนกเรยนเรยนอย โดยเครองมอทใชในระดบชนประถมศกษาและมธยมศกษาตอนตนนน ควรใชกจกรรมทมตวหนงสอนอยและภาษาทใชควรเปนภาษาทท าใหนกเรยนเขาใจงายไมซบซอน

๑.๔ สถานท กจกรรมกลมเปนกลมทตองใชสมาธ ดงนนหองทใชตองเปนหองทสามารถปดไดและเปนสวนตว ไมมการรบกวนจากภายนอก เชน คน เสยง

๑.๕ ต าแหนง หากเปนหองกระจกทสามารถเหนภายนอกได ใหผวจยนงหนหนาเขาหากระจก โดยใหผท ากจกรรมนงหนหลงใหกระจก เพอใหผท ากจกรรมมสมาธและสนใจในสงทผวจยตองการจะถายทอด

๑๑๔

๑.๖ เสยง กจกรรมกลมตองใชความสงบ ผวจยควรใหผท ากจกรรมและทกทานทอยในบรเวณนน(ผปกครอง ผสงเกตการณรวมถงผวจย ) ปดเครองมอสอสารทกชนด

๑.๗ ในการแตละกจกรรม ควรมการแจงวตถประสงคกอนทกครง เพอชวยใหผเขารวมกจกรรมทราบและสามารถเขาถงกจกรรมมประสทธภาพมากขน

๕.๓.๒ ขอเสนอแนะในการท าการวจยครงตอไป

๒.๑ ควรมการศกษาการเปรยบเทยบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลาวคอ วดเกรดเฉลย

เปนรายวชา เชน วชาคณตศาสตร วชาภาษาองกฤษ วชาภาษาไทย เปนตน ในภาคเรยนท ๑ เปน

การวดกอนเขารวมกจกรรม และภาคเรยนท ๒ เปนการวดหลงเขารวมกจกรรม

๒.๒ ควรมการตดตามผลระยะยาว หลงจากเสรจสนการทดลองไปแลว เพอดวาความ

รบผดชอบของนกเรยนทไดรบการพฒนาไปแลวยงคงอยกบนกเรยนมากนอยเพยงใด

๒ ๓ ควรใชกจกรรมกลมในการพฒนานกเรยนดานอน ๆ เชน ความกลาแสดงออก

ความมวนย ความซอสตย เปนตน

๒.๔ การสงเกตพฤตกรรมควรสงเกตในชวงทมสถานการณและเวลาเดยวกน ในวชา

เดยวกน เชน จะสงเกตความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยน ในรายวชาคณตศาสตร กควรสงเกต

ขณะทนกเรยนเรยนวชานนพรอมกน เปนตน

๑๑๕

บรรณานกรม

กาญจนา ไชยพนธ. (๒๕๔๙). กระบวนการกลม. กรงเทพฯ: ส านกพมพโอเดยนสโตร.

กงแกว อตถากร. (๒๕๒๔). ท าไมตองมวนย. มนษยศาสตรปรทศน. กรมการศาสนา. (๒๕๒๕). ค มอการศกษาจรยธรรมระดบอดมศกษา ตอนท๒. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา.

---------. (๒๕๓๖). กองศาสนศกษาแนะแนวการปฏบตตามคณธรรม 4 ประการ และการปฏบต ตามคานยม 5 ประการ. กรงเทพฯ : ม.ป.พ.. กรมวชาการ. (๒๕๔๕). รายงานการวจยเรอง วฒนธรรม สภาพแวดลอม และคานยมทเออตอการ เรยนรความด และความสขของผเรยน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๔๒). การสงเคราะหรปแบบการพฒนาศกยภาพของเดกไทย ดานการควบคมตนเองไดและความรบผดชอบ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว.

----------. (๒๕๔๐). รายงานการพฒนาศกยภาพ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว. กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ. (๒๕๒๙). การปลกฝงจรยธรรมในโรงเรยนมธยมศกษาชด การสอนปลกฝงเสรมสรางคานยมพนฐาน “การมระเบยบวนยและเคารพกฎหมาย”. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว.

----------. หนวยศกษานเทศก. (๒๕๒๖). ชดการสอนการปลกฝง และการสรางคานยมพนฐานเรอง ความรบผดชอบ. กรงเทพฯ: จงเจรญการพมพ. กอ สวสดพานช. (๒๕๑๙). วยรนและการปรบปรงบคลกภาพ. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

กองศร เชญชม. (๒๕๔๗). ผลการใชโปรแกรมการเตอนตนเองและโปรแกรมการชแนะดวยวาจาทม ตอการปรบพฤตกรรมความรบผดชอบตอการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท ๑. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา) มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย มหาสารคาม.ถายเอกสาร.

เกรยงศกดเจรญวงศศกด.(๒๕๔๓). จอมปราชญนกการศกษา สงเคราะห วเคราะห และประยกต พระราชด ารสดานการศกษาและการพฒนาคน. กรงเพทฯ: ซคเซสมเดย.

คคนางค ค าณเอนก.(๒๕๔๔). ผลของกจกรรมกลมทมตอทศนคตตอการท างานกลมของนกเรยน ชนประถมศกษาปท ๖ โรงเรยนวดบรมนวาศ. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

๑๑๖

คนงนจ พมพวง. (๒๕๔๖). การใชกจกรรมกลมเพอพฒนาความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท ๒ โรงเรยนศกษาสงเคราะหเพชรบร จงหวดเพชรบร. ปรญญานพนธ ศศ.ม

__________. (จตวทยาชมชน). กรงเพทฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. ถายเอกสาร.

แคทลยา แสนนางชน. (๒๕๔๙). ผลของกจกรรมกลมทมตอความรบผดชอบดานการท างานทเกยวของกบการเรยนของนกเรยนชน ประถมศกษาปท6 โรงเรยนนาหลวง เขตทงคร กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

คมเพชร ฉตรศภกล. (๒๕๔๖). กจกรรมกลมในโรงเรยน. กรงเทพฯ: แสงรงการพมพ. ค านง อยเลศ. (๒๕๔๑). ผลการใชกจกรรมกลมทมตอความรบผดชอบดานการเรยนของนกเรยน มธยมศกษาปท1 โรงเรยนวดเศวตฉตร เขตคลองสาน กรงเทพฯ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเพทฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จตพร เพงชย. (๒๔๓๓).สาระเกยวกบบคลกภาพ. มหาสารคาม. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

จารมาศ เรองสวรรณ, พนเอก.(๒๕๔๘). การสงเคราะหแบบจ าลองการสอนวชาชพชางตามหลก อทธบาท๔ ของพลทหารในสวนสนบสนนกองบญชาการทองทพบก. ปรญญาดษฎบณฑต ปร.ด. (อาชวศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

จรตถ ภเจรญ. (๒๕๕๑). ไดศกษาผลการใชกจกรรมกลมทส งผลตออตมโนทศนของนกศกษาทม ความบกพรองทางการไดยนในมหาวทยาลยราชภฏ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาพเศษ). กรงเพทฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จ าเนยร ชวงโชต และคนอนๆ.(๒๕๒๑). ความสมพนธระหวางบคคล. กรงเพทฯ: มหาวทยาลย รามค าแหง.

ชศร วงศรตนะ. (๒๕๔๑). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. พมพครงท ๗. กรงเทพฯ: เทพนรมต. ชม ภมภาค. (๒๕๒๕). ชดการศกษาเพอคณธรรม. กรงเทพฯ: สมาคมการศกษาแหงประเทศไทย. ดวงเดอน พนธมนาวน. (๒๕๓๙). ตนไมจรยธรรม: การวจยและการพฒนาบคคล. พมพครงท ๒. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

-----------. (๒๕๔๔). ทฤษฎตนไมจรยธรรม. พมพครง ท ๔ . กรงเทพฯ: องคการสงเคราะหทหาร

๑๑๗

ผานศก.

-----------. (๒๕๔๔). การบรหารงานบคคลแผนใหม. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพาณช. ทพยวรรณ กตตพร. (๒๕๓๕).การใหค าปรกษากลม. พษณโลก: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.

ทศนา แขมมณ. (๒๕๔๕). กลมสมพนธเพอ การท างานและการจดการเรยนการสอน. กรงเทพฯ: นชนแอดเวอรไทซงกรฟ.

-----------.และคณะ. (๒๕๔๒). กลมสมพนธ: ทฤษฎและแนวปฏบต. เลม ๑ กรงเทพฯ: บรพา ศลปการพมพ.__

ทองคณ หงสพนธ. (๒๕๓๕). วถแหงบณฑต การครองตน ครองคน ครองงาน. กรงเทพฯ: โรงพมพ ครสภา ลาดพราว. นรารตน กจเจรญ. (๒๕๔๗). ผลของกจกรรมกลมทมตอการรบรความสามารถแกปญหาการเรยน ของนกศกษาปท ๓ วทยาลยมชชนวทยาเขตมวกเหลก. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

นรนดร จลทรพย. (๒๕๔๒). กลมสมพนธกบการฝกอบรม. สงขลา: ภาควชาแนะแนวและจตวทยา การศกษา คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ภาคใต.

บญชม ศรสะอาด. (๒๕๓๕). การพฒนาการสอน. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

บญม บญเอยม. (๒๕๔๔). การศกษาการน าหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการท างานของพนกงานการ ควบคมการบนภเกต บรษท วทยการบนแหงประเทศไทย จ ากด. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การบรหารการศกษา). บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ. ถายเอกสาร.

บหงา วชระศกดมงคล. (๒๕๓๕). กจกรรมกลมในโรงเรยน. (พมพครง ท ๒) : ภาควชาแนะแนวและ จตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร, มหาวทยาลยนเรศวร.

บญม แทนแกว. (๒๕๓๙). จรยศาสตร. พมพครงท ๓. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ประฌม จน ทม. (๒๕๓๓). “ปญหาการพฤตกรรมการเรยนไมได” วารสารการแนะแนว. ประนอม เดชชย. (๒๕๓๑). แนวการเรยนการสอนและแนวทางปฏบตสงคมศกษา. เชยงใหม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

ประเทน มหาขนธ. (๒๕๓๖). สอนเดกใหมความรบผดชอบ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ปน มทกนต, พ.อ.. (๒๕๓๕). มงคลชวตภาค ๒. กรงเทพฯ: โรงพมพมหามกฏราชวทยาลย.

๑๑๘

-----------. (๒๕๓๙). “ปฏบตตามธรรมะประสบความส าเรจ”, มงคลสาร. ปรญญ จงวฒนา. (๒๕๕๐). พทธธรรมเพอกลยาณมตร. กรงเทพฯ: บจก. ศลปสยามบรรจภณฑและ การพมพ.

ผองพรรณ เกดพทกษ.(๒๕๓๖). การปรบพฤตกรรมเบองตน. กรงเทพฯ: ภาควชาการแนะแนวและ จตวทยาการศกษา. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พ. สวรรณ. (๒๕๔๑). โพชฌงค พทธคาถาตออาย. กรงเทพฯ: สรอยทอง. พรรณพศ วาณชยการ. (๒๕๓๕). การท างานแบบกลม. ศาลานกรมศกษาศาสตรฉบบ เฉลมพระเกยรต. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

พระธรรมปฎก. (ป.อ. ปยตโต). (๒๕๓๘). พทธธรรม. พมพครง ท 6. ฉบบปรบปรงและขยายความ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

-----------. (๒๕๔๐). การเพมประสทธภาพในการท างาน. กรงเทพฯ: ธรรมสภา.

-----------. (๒๕๔๒). พทธธรรม. พมพครงท ๘. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. -----------. (๒๕๔๖). พทธธรรม. พมพ ครงท ๑๐. กรงเทพฯ: โรงพมพบรษท สหธรรมมก จ ากด.

พระธรรมวสทธาจารย. (ม.ป.ป.). ทางแหงความส าเรจ. กรงเทพฯ: ธรรมสภา.

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช. (๒๕๔๒). พระมหาชนก. กรงเทพฯ: โรงพมพบรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลซซง.

พระพรหมคณาภรณ, (ป.อ. ปยตโต). (๒๕๕๐). พจนานกรมพทธศาสตร ฉบบประมวลธรรม. พมพรวมเลม ๓ ภาค ครงท 15. กรงเทพฯ: ส านกพมพจนทรเพญ.

พระพรหมคณาภรณ, (ป.อ. ปยตโต). (๒๕๕๐). ธรรมนญชวต. พมพครง ท 6. กรงเทพฯ: ส านกงาน พระพทธศาสนาแหงชาต.

พระมหาสมคด โครธา. (๒๕๔๗). การใชอทธบาท ๔ ในการเรยนของพระนสตมหาวทยาลย มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การอดมศกษา) บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อดส าเนา.

พระเทพวสทธญาณ. (๒๕๓๘). อธบายธรรมวภาค ปรเฉทท1. พมพครงท ๕. กรงเทพฯ: โรงพมพ มหามกฏราชวทยาลย.

พระเมธธรรมาภรณ. (ประยร ธมมจตโต), (๒๕๓๓). พทธศาสนากบปรชญา. บรษทอมรนทรพรนตง กรป จ ากด.

-----------. (๒๕๓๙). “อทธปาทกถา” พทธจกร โลกรมเยนดบเขญไดดวยศาสนา. กรงเพทฯ:

๑๑๙

โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. พระไตรปฎกภาษาไทย ฉบบมหาจฬาลงกรณราชวทยาลยเลมท ๓๕,อทธปาทวภงค สตตนตภา-ชนย.(๒๕๓๙). กรงเทพฯ: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

พมลรตน ธรรมา. (๒๕๔๕). การใชกจกรรมกลมเพอ พฒนาอตมโนทศนของวยรนตอนตน. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (การแนะแนวและใหค าปรกษา). ขอนแกน: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

พทธทาสภกข. (๒๕๑๘). สญญตา. กรงเทพฯ : ธรรมสภา. -----------. (๒๕๒๑). การเสรมสรางจรยธรรมแกเดกวยรน. กรงเทพฯ: สมชายการพมพ.

-----------.. (๒๕๓๗). การงานทเ ปนสข. กรงเทพฯ: ธรรมสภา. -----------.. (๒๕๔๒). โพธปก ขยธรรม. กรงเทพฯ: ธรรมสภา. พทธทาสภกข และปญ ญานนทภกข. (๒๕๔๔). คณธรรมของชวตทดงาม. กรงเทพฯ : ธรรมสภา. พงษพนธ พงษโสภา. (๒๕๔๒). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพส านกพมพพฒนาศกษา.

-----------. (๒๕๔๒). พฤตกรรมกลม. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา.

เพญแข ประจนปจ จนก. (๒๕๒๗). “หนวยท9 การสงเสรมความรบผดชอบของวยรน” เอกสาร ประกอบการสอนชดวชาการพฒนาการวยรนและการสอน. นนทบร. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พวงรตน ทวรตน. (๒๕๔๓). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตร. กรงเทพฯ: โรงพมพเจรญผล. ภณตา เจรญสข. (๒๕๔๙). การใชกจกรรมกลมเพอพฒนามนษยสมพนธของนกเรยนชน ประถมศกษา เผามง. ปรญญานพนธ. ศศ.ม. (จตวทยาการศกษาและการแนะแนว). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

ภารด ศรทอง. (๒๕๔๓). ผลการใชโปรแกรมฝกกจกรรมเชงจตวทยาเพอพฒนาความรบผดชอบตอ การศกษาเลาเรยนของนกศกษาพลศกษามหาวทยาลยมหาสารคาม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

ภญโญ สาธร. (๒๕๑๙). การบหารการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ราชบณฑตยสถาน. (๒๕๔๒). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: บรษทนานมบค พบลเคชน จ ากด

๑๒๐

ลวน สายยศ, องคณา สายยศ. (๒๕๓๙). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ: ส านกพมพ สวรยาสาสน วศน อนทสระ. (๒๕๓๐). พทธปรชญามหายาน. กรงเทพฯ: โรงพมพเจรญกจ.

วชร ทรพยม. (๒๕๓๓). ทฤษฎและกระบวนการใหค าปรกษา. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. วดบวรนเวศวหาร. (๒๕๓๑). ทศบารม ทศพธราชธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ. ศภร บตรสวรรณ (๒๕๕๐). ผลการใชโปรแกรมกจกรรมกลมเพอพฒนาความคดสรางสรรค ของ นกเรยนชนประถมศกษาปท ๔ . ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). พษณโลก: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร. ถายเอกสาร.

สถต รชปต ย. (๒๕๔๘). การประยกตหลกอทธบาท ๔ ไปใชในการศกษาเลาเรยนของนกศกษา คฤหสถ มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตรอยเอด. ปรญญานพนธ กศ.ม. (สงคมศกษา). มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม. ถายเอกสาร.

สชพ ปญญานภาพ. (๒๕๓๙). พระไตรปฎกฉบบประชาชน. กรงเทพฯ: โรงพมพมหามกฎ ราชวทยาลย.

-----------. (๒๕๔๑). คณลกษณะพเศษแหงพระพทธศาสนา. พมพครงท ๒. กรงเทพฯ: โรงพมพ มหามกฎราชวทยาลย.

สทธพงษ ศรวชย,ผศ.ดร.. (๒๕๕๐). “หลกการบรหารการศกษาตามแนวพทธศาสตร” สารนพนธ พทธศาสตรบณฑต. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.

สภาพ วาดเขยน.(๒๕๒๕).มาตรกรรมและประเมนผลพฤตกรรม. กรงเทพฯ: ภาควชาวจยการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรางค โควตระกล. (๒๕๔๙). จตวทยาการศกษา. พมพครงท ๖. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

สมชาต กตยรรยง. (2539). 108 เกมส และกจกรรมเพอพฒนาบคลากร. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.__

เสกสนต บญยะ. (๒๕๔๙). การใชอทธบาท ๔ในการบรหารบคคลของผบรหาร โรงเรยนพระปรยต ธรรมขนาดเลก แผนกสามญศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาเชยงใหม เขต ๔. ปรญญานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการศกษา). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. ถายเอกสาร.

ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (๒๕๔๔). การประเมนมาตรฐานและคณภาพ การศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา ลาดพราว.

๑๒๑

อรญญา วนกง. (๒๕๔๖). ผลของกจกรรมกลมเพอพฒนาความฉลาดทางอารมณดานการจดการ อารมณของตนเอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท2 โรงเรยนบรรมยพทยาคม จงหวดบรรมย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเพทฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ไอรส ทลโฟลท. (๒๕๔๗). ผลของการใชโปรแกรมการใหค าปรกษาแบบกลมตามแนวคดทฤษฎ พจารณาการเผชญความจรงเพอเพมพฤตกรรมความรบผดชอบทางดานการเรยนของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท ๒ โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลยรงสต. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาการปรกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรรมศาสตร. ถายเอกสาร. Best, Amin. (2001: 61(12) :4656 - A). “The effect of the presence of an Adult in the

classroom on Teacher/Student Discipline Interaction,” Dissertation Abstracts International. Button, Leslie. (1971). Discovery and experience :a new approach to, group work, and teaching. London: Oxford University Press. Ennis, R.H.. (1985). “A Logical Basis for Measuring Critical Thinking Skill”. Educational Leadership.

Glasser, W. (1965). Reality Therapy : A new approach to psychotherapy. New York: Harper and Row. Herrold, Keneth F. (1952). “Evaluation and Research in Group Dynamic” in Educational and Psychological Measureme. Englewood Cliffs, Jersey Prentice – Hall.

Ohlsen, Merle M. (1970). Group counseling. New York: Holt, Rinehart. Opkin, Michael. (1987). “Active Parenting”. San Francisco: Harper and Row. Osterlind, Eva. (1998 : 59(04) : 819 - C). “Disciplining Via Freedom. Independent Work

and Student Planning.” Dissertation Abstracts International. Ottaway A.K.G. (1966). “Learning Through Group Experiences”. London Routhledge and Kengan Paul.

Patterson, C.H. (2000). The Counseling. CA: Brooks / Cole: Wadworth.

Paul, R.W.. (1992). “Taxonomy and Critical Thinking Instruction”. Educational Leadership.

Peck, R.F.; & R.J. Harighurst. (1960). The Psychology of Character Development.

๑๒๒

New York: Wiley.

Rogers, Carl R. (1970). Encounter Group. New York: Harper and Row. Shaw, Marvin E. (1981). “Group dynamic : The Psychology of Small Group Behavior”. 3 rd ed New York: McGraw – Hill Book.

Sideman, Jerome M.. (1962). The child : A Book of Reading. New York: Holt Rinehart and Winston. Skilling, R.N. (1997 : 58(1) : 53). A Study of Relationship of Family life to the academic success of student from single-parent families Michigan stage University.

Proquest-Dissertation Abstracts. Sterner, Karl Andrew. (2003 : 63(09) : 3382 - A). Family Structure and Discipline Problem

at the Middle School Level”. Dissertation Abstracts International. Traxler,A.E. & R.D.North. (1966). “Techniques of Guidance”. New York: Harper and Row.

Woods, A.E.. (1993). “Affective Learning: One to Critical Thinking”. Holistic Nursing Practice.

๑๒๓

ภาคผนวก ก รายนามผทรงคณวฒตรวจเครองมอวจย

๑. พระครสงฆรกษเอกภทร อภฉนโท, ผศ.ดร. ประธานกรรมการ ๒. ดร. วชชดา ฐตโชตรตนา กรรมการ

๓. ผศ.ดร. ประยร สยะใจ กรรมการ

๔. ผศ.ดร. เรงชย หมนชนะ กรรมการ

๕. ดร. นวลวรรณ พนวสพลฉตร กรรมการ

๑๒๔

๑๕ กมภาพนธ ๒๕๖๒

เรอง ขออนญาตแจกแบบสอบถามเพอการวจย

เจรญพร อาจารยโสภณ แสงอย เจาของศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

สงทสงมาดวย แบบสอบถามและแบบสงเกตการวจย อยางละ ๒๐ ชด

ดวย นางขจตตนษฐา นามสกล สรรพสรมงคล รหสประจ าตว ๕๙๐๑๒๐๓๑๑๒ นสตระดบปรญญาโท หลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาชวตและความตาย ภาควชาจตวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ไดรบอนมตหวขอวทยานพนธ เรอง “ผลของกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยนศนยดนตรดรยะมวสคจงหวดเพชรบร” ซงเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรดงกลาว ในการน นสตมความประสงคจะขออนญาตเกบขอมลเพอน าไปประกอบการท าวทยานพนธดงกลาวขางตน ดงนน ทางหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาชวตและความตาย หวงเปนอยางยงจะไดรบความอนเคราะหจากทานใหนสตแจกแบบสอบถามเพอเกบขอมล จ านวน ๒๐ คน เพอประโยชนในการศกษาและน าผลการศกษาไปใชประกอบในเชงวชาการการพฒนาองคกรตอไป

จงเจรญพร มาเพอขออนญาตใหนสตเกบขอมลจะไดท าการวจยตอไปและขอขอบคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน

ขอเจรญพร/เจรญพร

(พระครสงฆรกษเอกภทร อภฉนโท, ผศ.ดร.) ผอ านวยการหลกสตรพทธศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาชวตและความตาย

หลกสตร พธ.ม. สาขาวชาชวตและความตาย โทรศพท : ๐๙๕๐๕๑๕๖๕๓ ขอรบรองวาไดผานการแจกแบบสอบถามเพอทดสอบเครองมอวจยแลว

ภาควชาจตวทยา คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ๗๙ หมท ๑ ต าบลล าไทร อ าเภอวงนอย จงหวดพระนครศรอยธยา ๑๓๑๗๐ โทร. ๐๓-๕๒๔-๘๐๐๐ ภายใน ๘๒๖๑

ท ศธ ๖๑๐๔.๔/ ๐๒๖

๑๒๕ หมายเหต : หนงสอฉบบนจะไมสมบรณในการน าไปใชอางองถงผลการทดสอบเครองมอวจยหากไมไดรบการลงนาม

โดยผรบผดชอบขางตน

๑๒๖

แบบสอบถามเพอการวจย

แบบสอบถามการเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธ

จตวทยา : กรณศกษานกเรยนศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ค าชแจง : โปรดกรอกเครองหมาย √ ลงใน หนาขอความตามสภาพความเปนจรงของผตอบ

แบบสอบถาม (กรณาตอบทกขอ)

ตอนท ๑ แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของผตอบแบบสอบถาม

๑.๑ เพศ

ชาย หญง

๑.๒ ระดบวย

วยรน วยผใหญ

๑.๓ ระดบการศกษาสงสด

ประถมศกษา มธยมศกษาตอนดน

๑๒๗

ตอนท ๒ แบบสอบถามการมแรงจงใจในการเรยนของตนเอง

ค าชแจง: โปรดท าเครองหมาย √ ลงใน ชองทตรงกบความคดเหนของทานทสดเพยงขอเดยว โดยม

หลกเกณฑการพจารณาดงน

๑ = ไมจรงเลยส าหรบฉน

๒ = จรงบางเลกนอย

๓ = จรงประมาณครงหนง

๔ = จรงโดยสวนใหญ

๕ = จรงทกประการ

ขอ ค าถาม

จรงทก

ประการ

จรงโดย

สวนใหญ

จรง

ประมาณ

ครงหนง

จรงบาง

เลกนอย

ไมจรง

เลย

ส าหรบ

ฉน

ดานฉนทะ

๑. ฉนชอบเรยนดนตร

๒. ฉนฝกซอมดนตรอยางสม าเสมอ

๓. ฉนเอาใจใสในการเรยนดนตร

๔. ฉนมความอดทน เขมแขง ในการฝกฝนดนตร

๕. การเรยนดนตรไมจ าเปนตองทบทวนตวโนต

ดานวรยะ

๖. ฉนไมยอทอแมวาจะมอปสรรคในการเรยนดนตร

๗. การเรยนดนตรตองอาศยการฝกฝนอยาง

ตอเนองและใชเวลานาน

๘. ฉนรบผดชอบตอการเรยนอยางเตมท

๙. ฉนหาความรเกยวกบเครองดนตรทฉนเลน

๑๐. ฉนไมเคยขาดเรยนวชาดนตรเลย

๑๒๘

ขอ ค าถาม

จรงทก

ประการ

จรงโดย

สวนใหญ

จรง

ประมาณ

ครงหนง

จรงบาง

เลกนอย

ไมจรง

เลย

ส าหรบ

ฉน

ดานจตตะ

๑๑. ฉนน าความรทเรยนดนตรมาปรบปรงเสมอ

๑๒. ฉนตรวจสอบขอบกพรองทางการเรยนดนตร

ตลอดเวลา

๑๓. ฉนมสมาธในการเรยนดนตร

๑๔. ฉนไดรบการสนบสนนในการเรยนดนตรจากคณ

ครผสอน

๑๕. ฉนคดวางแผนการเรยนดนตรของตนเอง

ดานวมงสา

๑๖. ในการเรยนดนตรฉนรบฟงขอเสนอแนะของ

คณครเทานน

๑๗

.

ในการเรยนดนตรฉนพรอมรบฟงขอเสนอแนะ

ของเพอนๆ

๑๘. ฉนมงมนในการฝกซอมสม าเสมอ

๑๙.

ฉนคดวาการดแลรางกายและจตใจมความส าคญในการเรยนดนตร

๒๐. ฉนคด การเรยนดนตรเปนการพฒนาชวต

๑๒๙

ภาคผนวก ง แบบสงเกตการมแรงจงใจในการเรยนดนตรของนกเรยน

ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ชอนกเรยน.............................................................................................ครงท.............. กจกรรม.................................................................วนท................................ ผสงเกต.........................................................................................................

ค ำชแจง

โปรดสงเกตควำมสนใจในกำรเรยนของนกเรยนททำนสอนแตละคนใน ๑ สปดำหแลวประเมนวำนกเรยนท ำพฤตกรรมตำง ๆ ทแสดงถงกำรมแรงจงใจในกำรเรยนมำกนอยเทำใด

โดยขดเครองหมาย √ ในชองททานเหนสมควร

ขอท

รำยกำร ควำมถ ทกครง

บำง ครง

นำน ๆ ครง

ไมเคย

ดานฉนทะ

๑. นกเรยนชอบเรยนดนตรสำกล

๒. นกเรยนฝกซอมดนตรสำกลอยำงสม ำเสมอ

๓. นกเรยนเอำใจใสในกำรเรยนดนตรสำกล

๔. นกเรยนมควำมอดทน เขมแขง ในกำรฝกฝนดนตรสำกล

๕. นกเรยนทบทวนกำรบำนทไดรบมอบหมำยดวยควำมเตมใจ

ดานวรยะ

๖. นกเรยนไมยอทอ แมวำจะมอปสรรคในกำรเรยนดนตร

๗. นกเรยนมกำรฝกฝนอยำงตอเนองและแมตองใชเวลำนำน

๘. นกเรยนรบผดชอบตอกำรเรยนอยำงเตมท

๙. นกเรยนหำควำมรเกยวกบเครองดนตรสำกลทตนเองเลน

๑๐ นกเรยนไมเคยขำดเรยนวชำดนตรสำกลเลย

๑๓๐

ขอท รายการ ความถ

ทกครง

บำง ครง

นำน ๆ ครง

ไมเคย

ดานจตตะ

๑๑. นกเรยนน ำควำมรทเรยนดนตรสำกลมำปรบปรงเสมอ

๑๒. นกเรยนตรวจสอบขอบกพรองทำงกำรเรยนดนตรสำกลตลอดเวลำ

๑๓. นกเรยนไมเหมอลอยขณะเรยนดนตรสำกล

๑๔. นกเรยนมสมำธในกำรเรยนดนตรสำกล

๑๕. นกเรยนคดวำงแผนกำรเรยนดนตรสำกลของตนเอง

ดานวมงสา

๑๖. นกเรยนรบฟงขอเสนอแนะของคณคร

๑๗. นกเรยนพรอมรบฟงขอเสนอแนะของเพอนๆ

๑๘. นกเรยนมงมนในกำรฝกซอมสม ำเสมอ

๑๙. นกเรยนดแลรำงกำยและจตใจของตนเองใหพรอมในกำร

เรยนดนตร

๒๐. นกเรยนคดวำกำรเรยนดนตรเปนกำรพฒนำชวต

ลงชอ...........................................................ผสงเกตพฤตกรรม (........................................................................)

๑๓๑

การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

ตามวนและเวลาทก าหนดไว คอ จ านวน ๔ ครง เปน เวลา ๔ สปดาห ครงละประมาณ ๑๐ - ๑๕ นาท เวลากอนเขาเรยน ตงแตเดอน มกราคม – เดอน กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๖๒ โดยมกจกรรมเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตร ดงน ครง ท ๑ ความพอใจและยอมรบ เรอง เรยนรตนเองจากภาพ ครง ท ๒ ความเพยรพยายามในการเรยน เรอง งานของพวกเรา ครงท ๓ เอาใจใสในการท างานตามทไดรบมอบหมาย เรอง คลนเสยงสรางสมาธ ครงท ๔ ความละเอยดรอบคอบในการท างาน เรอง วางแผนกอนอยาใจรอน

ใบความร เรอง “หลกธรรมอทธบาท ๔” อทธบาท หมายถง หลกธรรมทสงเสรมใหผน าไปปฏบตประสบความส าเรจในสงทตนเองปรารถนา เชน ประสบความส าเรจในการเรยน การท างาน เปนตน ม 4 ประการ คอ ๑. ฉนทะ หมายถง ความพอใจกบการเรยนหรองานทไดรบมอบหมาย ตงใจฟงครสอนดวยความเอาใจใส ตงใจท างานทครมอบหมาย รจกสรางแรงกระตนใหตนเองหรอมก าลงใจ มความพอใจและมความชอบใจในสงทเรยน ๒. วรยะ หมายถง มความเพยรพยายาม มความมานะ บากบน ทจะท าหนาทของตน คอ มความเพยรพยามยามมความตงใจเรยน ไมวาวชาทเรยนจะมความยากแตกยอทอตอสงทเรยน มความทมเททง กายและใจ ๓. จตตะ หมายถง มใจจดจอและเอาใจใสอยกบการเรยนไมละทง มใจตงมน ในการเรยนของตน หรอทเรยกวา ไมละทงการเรยนกลางครน ไมเกดความเบอหนายกลางครน มจตใจตงมน อยกบการเรยนของตนเองมากกวาทจะท าสงอน ๔. วมงสา หมายถง หมนตรวจสอบ พจารณา ไตรตรองในการเรยนหรองานทไดรบมอบหมาย เมอประสบปญหาในการเรยนกพจารณา ไตรตรองถงเหตและผลของการเรยนนน พรอมทงใหปญหานนหายไปดวยความเรยบรอยและรวดเรวไดดวยตนเองหรอค าแนะน าของคร

๑๓๒

การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรมตามแนวพทธจตวทยา : กรณศกษานกเรยน ศนยดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

กจกรรม ครงท ๑

หวขอ ความพอใจและยอมรบ ชอกจกรรม เรยนรตนเองจากภาพ วตถประสงค ๑. เพอสรางสมพนธภาพระหวางครอบครวกบนกเรยนทเขารวมกจกรรม ๒. เพอใหนกเรยนยนด เตมใจ ในการเขารวมกจกรรมและเลนกจกรรม ๓. เพอสรางบรรยากาศทดภายในการเรยนการสอน ๔. เพอท าความเขาใจรวมกนในเรองวตถประสงค กฎ ระเบยบ และประโยชนของการเขา รวมกจกรรม แนวคดส าคญ ๑. สมพนธภาพทดระหวางสมาชกทกจกรรม กอใหเกดความเปนกนเอง ไวใจ และเชอใจ ในการเขารวมกจกรรม ๒. สมาชกทมความยนดและเตมใจในการรวมกจกรรม ท าใหกจกรรมด าเนนไปดวยความเรยบรอย และมประสทธภาพ ๓. บรรยากาศทดในขณะท ากจกรรม กอใหเกดความสบายใจ ไมมความกดดนในการเขารวมกจกรรม ๔. ขอตกลงรวมกนของสมาชกกลม จะชวยก าหนด บทบาท หนาท ขอปฏบตทเปนอนหนง อนเดยวกน ซงจะท าใหการเขารวมกจกรรมกลมด าเนนไปดวยความเรยบรอย เทคนคทใช การเลนเกม เวลา ๑๐ นาท อปกรณ ๑. รปสตว ๑๒ ภาพสตว เปนภาพซอนจ านวน ๑ ภาพ ๒. รปสตวจ านวน ๑๒ ภาพ ๓. ใบสรปกจกรรม

๑๓๓

วธด าเนนการ ขนท ๑ ขนน า ๑. ผน ากลมกลาวทกทาย (ธรรมะสวสดนกเรยนทกคน) แนะน าตนเองสนทนาและซกถาม นกเรยน แสดงถงความเอาใจใสนกเรยนทกคน เพอความเปนกนเองในการทจะท ากจกรรมรวมกน รวมถงสงเกตทาทางความใสใจของนกเรยน ในกจกรรมทจะเกดขนพรอมทงอธบายกจกรรมทจะ รวมกนปฏบตในครงน ๒. ผน ากลมอธบายและท าความเขาใจวธการเลนกจกรรม หลงจากนนแลวน ากจกรรม ชอวา

“ เรยนรตนเอง ” ใหนกเรยนเลนกจกรรม เพอสรางความคนเคยกนระหวางกลม

ขนท ๒ ขนกจกรรม

๑. นกเรยนนง เปนวงกลมเพอเตรยมเลนกจกรรม “ เรยนรตนเอง ” ๒. ผน ากลมใหนกเรยนลองมองภาพกอน ดวานกเรยนเหนสตวชนดใดเปนอบดบแรก ๓. เมอนกเรยนเลอกรปของตนแลว ใหนกเรยนลองบอกในสงทตนเองไดมองเหนเปนสงแรก คอสตวอะไร พรอมกบบอกขอมลของตนเองกอน สงทชอบ ไมชอบ พอใจ ไมพอใจ ขนท ๓ ขนวเคราะหและอภปราย ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหในประเดนตอไปน ๑. จากการเลนกจกรรมท าใหเราไดเรยนรในเรองใดบาง ผลเปนอยางไร และอะไรทท าใหนกเรยนจ าไดเยอะ และอะไรทท าใหนกเรยนจ าไมไดเยอะ ๒. จากการเลนกจกรรมท าใหเราไดเรยนรวาคนทกคนยอมมลกษณะนสยซอนอยในตว โดยเฉพาะจดแขงจดออนและบคลกทคณซอนไวลกๆ ในจตใจ ขนท 4 ขนสรปและน าหลกการไปประยกตใช ๑. ผน ากลมและนกเรยนชวยกนสรปพรอมชแจงวตถประสงคของกจกรรมทเลน ๒. ผน ากลมใหนกเรยนตงเปาหมายวา จะแกไขพฤตกรรมอะไร โดยพฤตกรรมทตองการ แกไขนนสามารถท าไดมากนอยเพยงใด และพรอมทจะแกไขพฤตกรรมนน ดวยความพอใจและเตมใจ ขนท ๕ ขนประเมนผล 1. สงเกตจากการรวมมอกนปฏบตกจกรรมของนกเรยน 2. สงเกตจากการแสดงความคดเหน และการอภปรายเกยวกบกจกรรมทเลนรวมกน

๑๓๔

เอกสารค าสง ใหนกเรยนดภาพ และใหบอกวาเหนสตวอะไรในรปเปนตวแรก

๑๓๕

รปสตวทเหน จดแขงจดออนในสวนลกของจตใจ

สนข หากคณเหนภาพสนขเปนอยางแรก คณเปนคนทมน าใจอยางเหลอเชอเลยละคะ บอยครงทคณใหโดยทไมไดค านงถงความล าบากของตวเอง อกทงคณยงเปนคนทมองโลกในแงด สดใสราเรงอยเสมอ คณมกพยายามท าใหคนรอบขางยมไดถงแมวาจะอยในสถานการณทตงเครยดกตาม

ตกแตน คณเปนคนขเกรงใจและมกจะประหมาทกครงเวลาตองคยกบคนแปลกหนาคะ นนเปนเพราะวาคณไมรวาจะวางตวอยางไรกบคนเหลานนด คณระแวงวาการกระท าบางอยางของคณอาจท าใหคนแปลกหนาทเพงเจอรสกไมสบายใจและอาจคดวาคณเปนคนทนสยไมด และนนท าใหคณพยายามหลกเลยงสถานการณเหลานคะ

มา คณคอคนทรกความอสระอยางทสดและไมคอยชอบใหใครมาผกมดคะ คณมกจะมพลงเสมอหากไดท าในสงทคณอยากท า และในขณะเดยวกนคณมกจะตงใจท าสงนนๆ จนส าเรจดวยความรบผดชอบทงหมดทคณ,u

ป ใครทมองเหนปเปนรปแรก คงตองบอกวาคณคอคนทแอบหวรนอยซกนดนะคะ แตในขณะเดยวกนขอดของคณกคอเปนคนทแนวแนและมนคงตอความคดของตวเอง คณเชอมนในความคดของตวเองและไมชอบใหใครมาเปลยนแปลงสงทคณเคยคดหรอเคยเชอคะ

๑๓๖

รปสตวทเหน จดแขงจดออนในสวนลกของจตใจ

โลมา ถาภาพโลมาคอภาพแรกทคณเหน หมายความวาคณคอคนทมความคดสรางสรรค คณชอบท าอะไรทแปลกแหวกแนวและมความเปนศลปนสง คณเปนคนทมจนตนาการกวางไกล คณมบคลกทเปนกนเองและเขากนไดดกบทกๆ คนคะ

ไก คณคอนขางเปนคนเรยบงายคะ คณมกจะชอบอยบานเพราะรสกวาเปนสถานททคณผอนคลายมากทสด ถงแมวาการอยบานของคณนน จะแคนอนเฉยๆ กตามท และคณมกจะแอบหงดหงดอยเสมอๆ เวลาทเพอนๆ ของคณพยายามลากคณออกไปไหนมาไหน เพราะคณไมอยากออกไปจากพนทสบายๆ ของคณนนเองคะ

เปด หากเปดคอสตวชนดแรกทคณเหนในภาพน หมายความวาชวงนคณอาจมเหตการณหลายอยางใหตองท าหรอมงานหลายๆ ประเภทใหคณตองท าคะ ซงถาตองท าจรงๆ คณเองกถนดในงานหลายๆ ประเภทเพยงแตอาจตองใชความพยายามมากเสยหนอยใหแตละงานลลวงไปคะ

ผเสอ ใครทเหนผเสอเปนอยางแรก มกจะเปนคนทมสนทรยะในชวต คณเปนคนมรสนยมทด และชอบหาความสขใสตวเอง แตในขณะเดยวกนคณกเปนคนจรงจงและมเปาหมายในชวต คณไมเสยเวลามานงคยเจาะแจะ แตจะลงมอท าเพอใหประสบความส าเรจเสยมากกวา

๑๓๗

รปสตวทเหน จดแขงจดออนในสวนลกของจตใจ

พราบ คณเกลยดการโตแยงและชอบเหนความรกความสามคคกนมากกวา เมอไหรกตามทเกดเหตการณตองขดแยง คณจะเปนฝายเดนหนไปเพอลดการปะทะ หรอไมกเลอกเปนฝายไกลเกลยเพอใหความขดแยงนหมดไป

หมาปา ใครทเหนหมาปาเปนอยางแรก มกเปนคนทมโลกสวนตวสงคะ คณพอใจทจะอยคนเดยวและคดอะไรเงยบๆ ในแบบของคณ หรอแคมเพอนสนท 2 – 3 คนในชวต แคนกเพยงพอแลวทคณตองการ คณไมชอบเปดเผยตวเองกบเพอนใหมและจะรสกไมปลอดภยทกครงเวลาทเพอนใหมของคณถามอะไรทดรกล าเกนไป

หม คณมบคลกของความเปนผน า คณมจตใจทแขงแกรงและพรอมจะปกปองผทออนแอกวา คณมกตดสนใจไดอยางแนวแนและมเหตผลรองรบทกครง ยงในกลมเพอนๆ คณมกคอยเปนทปรกษาและคอยแกปญหาใหกบเพอนของคณเสมอๆ คะ

นกอนทรย คณรกอสระและชอบผจญภย แตในขณะเดยวกน คณกไมไดปลอยใหชวตไรจดหมาย เพราะคณไดวางกฏเกณฑในชวตไวและเลอกทเดนตามทางนน คณมเปาหมายทแนวแน และเมอคณตงใจแลว คณกจะพยายามหาทางไปใหถงเปาหมายนน

๑๓๘

ใบสรปกจกรรม เรอง เรยนรตนเอง

๑. ผลดของการรจกตนเอง คอ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๒. ผลเสยของการไมรจกตนเอง คอ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๓. ขอดของตนเอง คอ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๔. ผลเสยของตนเอง คอ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๕. นกเรยนจะปรบปรงตนเองและการเรยนของตนเองไดดวยวธใดบาง ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

ชอนกเรยน.............................................. วนท.........../................/..........

๑๓๙

กจกรรม ครงท ๒

หวขอ ความเพยรพยายามในการเรยน ชอกจกรรม งานของพวกเรา วตถประสงค ๑. เพอใหนกเรยนเหนคณคาและความส าคญของการท างานรวมกนเปนกลม ๒. เพอใหนกเรยนมความพยายามในการท างานเปนกลม ๓. เพอใหนกเรยนมความพอใจและรจกวางแผนรวมกนกอนท างานกลมรวมกน แนวคดส าคญ ๑. ถานกเรยนเหนความส าคญของการท างานกลม จะกอใหเกด ความตงใจ อยากมสวนรวม ในการท างานกลมทตนเองรบผดชอบใหส าเรจ ๒. นกเรยนมความพยายาม ท าใหทกคนในกลมรวมไดรวมมอกนอยางเตมท ไมยอทอ ๓. การรจกวางแผนภายในกลม ท าใหการท างานเปนไปตามระบบ สะดวก รวดเรว และม ประสทธภาพ เทคนคทใช การเลนเกม เวลา ๕ นาท อปกรณทใชในกจกรรม ๑. ไมตะเกยบ ๑๐ อน ๒. หลอด ๑๐ อน ๓. หนงยาง ๒๐ วง ๔. ใบงาน เรอง งานของพวกเรา ๕. ใบสรปกจกรรม เรอง งานของพวกเรา วธด าเนนการ ขนท ๑ ขนน า ๑. ผน ากลมกลาวทกทาย (ธรรมะสวสดนกเรยน) สนทนาและซกถามนกเรยน แสดงถงความเอาใจใสนกเรยน เพอความเปนกนเองในการทจะท ากจกรรมรวมกน รวมถงสงเกตทาทางความใสใจของนกเรยน ในกจกรรมทจะเกดขนพรอมทงอธบายกจกรรมทจะรวมกนปฏบตในครงน ๒. ผน ากลมใหนกเรยนจบกลม เพอท ากจกรรมกลมรวมกน ๓. ผน ากลมชแจงรายละเอยดและกตกาในการเลนเกม

๑๔๐

ขนท ๒ ขนกจกรรม ๑. ผน ากลมใหนกเรยนแตละกลมเลนเกม “งานของพวกเรา” ชวยกนดวยอปกรณทเตรยมไวให โดยใหเวลา ๕ นาท ๒. ใหนกเรยนมารบอปกรณทตรยมไวให ๓. ใหแตละกลมน าเสนอผลงานของกลม ขนท ๓ ขนวเคราะหและอภปราย ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหในประเดนตอไปน ๑. ผน ากลมใหนกเรยนพจารณาถงสาเหตของการท างานกลมรวมกนวา การท างานของ สมาชกในกลมเปนอยางไรบาง แลวใหนกเรยนบอกปญหาในการท างานกลมของตนเองวาเกดจาก อะไรบาง แลวบอกปญหาของตนเองทเกดจากการท างานกลมมาใหมากทสด ๒. ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหถงสาเหตของปญหา ทเกดจากการท างานกลมของแตละ คน โดยผน ากลมคอยแทรกหลกธรรมอทธบาท ๔ เพอแกปญหาในการท างานกลมของแตละคนเปนระยะตามความเหมาะสม ๓. นกเรยนจะน าหลกธรรมอทธบาท ๔ ไปใชกบการสรางความสามคคในการท างานกลม อยางไร และจะน าไปปรบพฤตกรรมของตนเองในการท างานกลมอยางไร ขนท ๔ ขนสรปและน าหลกการไปประยกตใช ๑. ผน ากลมใหนกเรยนสรปสาเหตของการขาดความสามคคและการขาดการวางแผนกอน ท างานทพดคยกนมา ๒. ผน ากลมใหนกเรยนระบสาเหตทท าใหตนไมสามารถท างานกลมส าเรจได พรอมทง ขอบกพรองของตนเองทตองการแกไขพฤตกรรมดงกลาว ๓. ผน ากลมใหนกเรยนตงเปาหมายวา จะแกไขพฤตกรรมอะไร โดยพฤตกรรมทตองการ แกไขนนสามารถท าใดมากนอยเพยงใด และพรอมทจะแกไขพฤตกรรมนนดวยความพอใจและเตมใจ ขน ท ๕ ขนประเมนผล ๑. สงเกตจากการรวมมอกนปฏบตกจกรรมของนกเรยน ๒. ผลงานของนกเรยน ๓. สงเกตจากการแสดงความคดเหน และการอภปรายภายในกลมเกยวกบเรองทนกเรยน ชวยกนท างานภายในกลมไดส าเรจหรอไมอยางไร เพราะอะไร

๑๔๑

เอกสารค าสง เรอง งานของพวกเรา

ใหนกเรยนรวมกนสรางหอคอยใหสมบรณทสด สงทสด และแขงแรงทสด จากอปกรณทมอย ภายในเวลา ๕ นาท พรอมน าเสนอผลงาน พรอมทงน าเสนอผลงานของกลม และอธบายขนตอนการท าตงแตจดเรมตน จนถงจดสดทาย อปกรณทใชในกจกรรม ๑. ไมตะเกยบ ๑๐ อน ๒. หลอด ๑๐ อน ๓. หนงยาง ๒๐ วง

๑๔๒

ใบสรปกจกรรม เรอง งานของพวกเรา

๑. ผลดของการมความเพยรพยายาม คอ........................................................................................ ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๒. ผลเสยของการขาดความเพยรพยายาม คอ................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๓. นกเรยนจะน าหลกธรรมอทธบาท ๔ มาประยกตใชในการมความเพยรพยายามอยางไร ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

ชอนกเรยน.............................................. วนท.........../................/พ.ศ..........

๑๔๓

กจกรรม ครงท ๓

หวขอ เอาใจใสในการเรยน ชอกจกรรม คลนเสยงสรางสมาธ วตถประสงค ๑. เพอใหนกเรยนฝกความรบผดชอบในการเรยนและเอาใจใสตองานทไดรบมอบหมาย ๒.เพอใหนกเรยนฝกเอาใจใสและเพยรพยายามทจะท าตามหนาทของตนทไดรบมอบหมาย ๓. เพอใหนกเรยนฝกไตรตรองถงหนาทของตนตามทไดรบมอบหมาย ๔. เพอใหนกเรยนฝกทบทวนในความผดพลาดและน าไปปรบปรงแกไขตามหนาทของตน ๕. เพอฝกจตโดยการท าสมาธอยางงาย แนวคดส าคญ ๑. การฝกการเอาใจใส และความเพยรพยายาม กอใหเกดประสบการในการณในการรบผดชอบในหนาทของตน ๒. การฝกไตรตรองและทบทวนงาน กอใหเกดประสบการณในการตรวจสอบหาสวนท ผดพลาดของงาน ตรวจสอบความเรยบรอยกอนสงงาน ๓. การฝกจตโดยการท าสมาธอยางงาย เทคนคทใช สมาธ อปกรณ ๑. คลปเสยงธรรมชาตผสมดนตร ๒. ราวเบล หรอระฆงราว ๓. เครองดนตรทนกเรยนเลน ๔. ใบสรปกจกรรม เรอง “ คลนเสยงสรางสมาธ ” วธด าเนนการ ขนท 1 ขนน า ๑. ผน ากลมกลาวทกทาย สนทนาและซกถามนกเรยน แสดงถงความเอาใจใสนกเรยน เพอความเปนกนเองในการทจะท ากจกรรมรวมกน รวมถงสงเกตทาทางความใสใจของนกเรยน ในกจกรรมทจะเกดขนพรอมทงอธบายกจกรรมทจะรวมกนปฏบตในครงน ๒. ผน ากลมใหนกเรยนมานงกนเปนวงกลม ๓. ผน ากลมชแจงรายละเอยดเกยวกบกจกรรมคลนเสยงสรางสมาธ ใหนกเรยนเขาใจกอนทจะเรมกจกรรม เพอใหเกดความเอาใจใสในการเรยนและแกปญหาในดานของการท างานผดพลาดไดอยางไร

๑๔๔

ขนท ๒ ขนกจกรรม ๑. ผน ากลมใหนกเรยนอยในอรยาบถทสบาย ใหนกเรยนนงในทาทสบายและผอน

คลาย โดยเปดโอกาสใหน าเครองดนตรของตนเองหรอทตนเองมารวมในกจกรรมได เชน นกเรยนทเรยนกลองสามารถถอไมกลองได นกเรยนทเลนกตารสามารถน ากตารมาวางบนตกได ทงนเพอสรางความคนเคยใหกบนกเรยนและเครองดนตร

๒. ผน ากลมใหนกเรยนสงบนงตามเสยงราวเบลหรอระฆงราว เปนเวลา ๑ นาท ๓. ผน ากลมใหนกเรยนสวดมนต

ค านมสการพระรตนตรย อะระหง สมมา สมพทโธ ภะคะวา พทธงภะคะวนตง อภวาเทม(กราบ) สะวาขาโต ภะคะวะตาธมโม ธมมงนะมสสาม(กราบ) สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ สงฆง นะมาม(กราบ)

เปดเพลงคลปเสยงธรรมชาตผสมดนตร ๕ นาท

ใหนกเรยนท าสมาธอยางงายดวยเพลง “ ดงดอกไมบาน” ๒ นาท ๔. ขณะทมการท าสมาธอยางงายจะมการเปดเพลงคลปเสยงธรรมชาตผสมดนตรดวย

และก าชบไมใหนกเรยนกระท าการใดๆทใหท าเครองดนตรของตนเองเกดเสยง ขนท ๓ ขนวเคราะหและอภปราย

๑. ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหในประเดนตอไปน ๒. ผน ากลมใหนกเรยนพจารณาวาขณะทท ากจกรรม นกเรยนรสกอยางไร เกดอะไร

ขนกบนกเรยนบาง ทงกอนรบพานเทยน ขณะรบพานเทยน และสงพานเทยน ๓. ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหถงสาเหตของปญหาทเกดจากการท างานกลมของแต

ละกลมและปญหาของนกเรยนแตละคนทพบปญหาของตนเองในการท างานกลม โดยผน ากลมคอยแทรกหลกธรรมอทธบาท ๔ เพอแกปญหาในการท างานกลมของแตละคนเปนระยะตามความเหมาะสม

๔. นกเรยนจะน าหลกธรรมอทธบาท ๔ ไปใชเพอใหเกดความละเอยดรอบคอบในการท างานของตนเองในการท างานอยางไร

๑๔๕

ขนท ๔ ขนสรปและน าหลกการไปประยกตใช

๑. ผน ากลมใหนกเรยนสรปสาเหตของการขาดความละเอยดรอบคอบในการท างานทไดรบมอบหมายทพดคยกนมา

๒. ผน ากลมใหนกเรยนระบสงทไดเรยนจากกจกรรมน และการน าไปประยกตใช ๓. ผน ากลมใหนกเรยนตงเปาหมายวา จะแกไขอะไร สามารถท าใดมากนอยเพยงใด

ขนท ๕ ขนประเมนผล

๑. สงเกตจากการรวมมอกนปฏบตกจกรรมของนกเรยน ๒. สงเกตจากการแสดงความคดเหน และการอภปรายภายในกลม

๑๔๖

ใบสรปกจกรรม เรอง คลนเสยงสรางสมาธ

๑. ผลดของการเอาใจใสในหนาท คอ.............................................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๒.ผลเสยของการขาดความเอาใจใสในหนาท คอ............................................................................. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ๓.ไดเรยนรอะไรจากกจกรรมน............................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

ชอนกเรยน.............................................. วนท.........../................/2552

๑๔๗

กจกรรม ครงท ๔

หวขอ ความละเอยดรอบคอบในการท างาน ชอกจกรรม วางแผนกอนอยาใจรอน วตถประสงค ๑. เพอใหนกเรยนเหนความส าคญของการมความละเอยดรอบคอบในการท างาน ๒. เพอใหนกเรยนสามารถวางแผนรวมกนภายในกลมกอนทจะลงมอท างาน ๓. เพอใหนกเรยนฝกเอาใจใสในงานทกลมของตนเองไดรบมอบหมาย ๔. เพอใหนกเรยนฝกทบทวนงานทกลมของตนเองท าไดท าเสรจแลวเพอแกไขสวนทไม สมบรณ แนวคดส าคญ ๑. การเหนความส าคญของความละเอยดรอบคอบ กอใหเกด การวางแผนในการท างาน ๒. การวางแผนในการท างานกอนลงมอกระท า ท าใหงานเปนไปตามขนตอน ไมผดพลาด ๓. การฝกการเอาใจใสในการท างาน ท าใหไมทงหนาท ไมละเลยงานทท า และมความมงมนทจะท าใหงานเสรจ ๔. การฝกการทบทวนงานทไดรบมอบหมาย ท าใหเกดประสบการณ และท าใหงานทส าเรจมประสทธภาพ เทคนคทใช เชญเทยน เวลา ๑๐ นาท อปกรณ ๑. เทยนไข ๑ เลม ๒. ไฟแชค ๓. พาน ๔. ราวเบล หรอระฆงราว ๕. ใบสรปกจกรรม เรอง เชญเทยน วธด าเนนการ ขนท ๑ ขนน า ๑. ผน ากลมกลาวทกทาย สนทนาและซกถามนกเรยน แสดงถงความเอาใจใสนกเรยน เพอความเปนกนเองในการทจะท ากจกรรมรวมกน รวมถงสงเกตทาทางความใสใจของนกเรยน ในกจกรรมทจะเกดขนพรอมทงอธบายกจกรรมทจะรวมกนปฏบตในครงน

๑๔๘

๒. ผน ากลมใหนกเรยนมานงกนเปนวงกลม ๓. ผน ากลมชแจงรายละเอยดเกยวกบกจกรรมเชญเทยน ใหนกเรยนเขาใจกอนทจะเรมกจกรรม เพอใหเกดความเอาใจใสในการเรยนและแกปญหาในดานของการท างานผดพลาดไดอยางไร

ขนท ๒ ขนกจกรรม ๑. ผน ากลมใหนกเรยนสงบนงตามเสยงราวเบล หรอระฆงราว เปนเวลา ๑ นาท ๒. ผน ากลมหยบพานเทยนขนมาพรอมกบพจารณาพานเทยนแลวสงตอใหนกเรยน ๓.ใหนกเรยนสงพานเทยนจนครบวงกลม จากนนคนสดทายใหวางพานเทยนไวทตรงกลางวง แลวพจารณาพานเทยน ๑ นาท ๔. ใหนกเรยนสงบนงตามเสยงราวเบล หรอระฆงราว เปนเวลา ๑ นาท ขนท ๓ ขนวเคราะหและอภปราย ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหในประเดนตอไปน ๑. ผน ากลมใหนกเรยนพจารณาวาขณะทท ากจกรรม นกเรยนรสกอยางไร เกดอะไรขนกบนกเรยนบาง ทงกอนรบพานเทยน ขณะรบพานเทยน และสงพานเทยน ๒. ผน ากลมใหนกเรยนวเคราะหถงสาเหตของปญหาทเกดจากการท างานกลมของแตละ กลม และปญหาของนกเรยนแตละคนทพบปญหาของตนเองในการท างานกลม โดยผน ากลมคอย แทรกหลกธรรมอทธบาท ๔ เพอแกปญหาในการท างานกลมของแตละคนเปนระยะตามความ เหมาะสม ๓. นกเรยนจะน าหลกธรรมอทธบาท ๔ ไปใชเพอใหเกดความละเอยดรอบคอบในการท างานของตนเองในการท างานอยางไร ขนท ๔ ขนสรปและน าหลกการไปประยกตใช ๑. ผน ากลมใหนกเรยนสรปสาเหตของการขาดความละเอยดรอบคอบในการท างานทไดรบ มอบหมายทพดคยกนมา ๒. ผน ากลมใหนกเรยนระบสงทไดเรยนจากกจกรรมน และการน าไปประยกตใช ๓. ผน ากลมใหนกเรยนตงเปาหมายวา จะแกไขอะไร สามารถท าใดมากนอยเพยงใด ขนท ๕ ขนประเมนผล ๑. สงเกตจากการรวมมอกนปฏบตกจกรรมของนกเรยน ๒. สงเกตจากการแสดงความคดเหน และการอภปรายภายในกลม

๑๔๙

ใบสรปกจกรรม เรอง วางแผนกอนอยาใจรอน

๑. ผลดของการวางแผนกอนอยาใจรอน คอ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ๒. ผลเสยของการขาดวางแผนและใจรอน คอ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ๓. จากกจกรรมครงนสามารถน าไปใชในการเรยนหรอแสดงดนตรอยางไรบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................

ชอนกเรยน.............................................. วนท.........../................/……………..

๑๕๕

ภาคผนวก จ ประมวลภาพจากการศกษาภาคสนาม / การสนทนากลม

รปผเขารวมกจกรรม

การเสรมสรางแรงจงใจในการเรยนดนตรดวยกจกรรม ตามแนวพทธจตวทยา: กรณศกษานกเรยน

ศนยดนตรดรยะมวสค จงหวดเพชรบร

๑๕๖

กจกรรมท ๑ ดานฉนทะ ความพอใจและยอมรบ เรอง เรยนรตนเองจากภาพ

๑๕๗

กจกรรมท ๒ ดานวรยะ

ความเพยรพยายามในการเรยน เรอง งานของพวกเรา

๑๕๘

กจกรรมท ๓ ดานจตตะ

เอาใจใสในการท างานตามทไดรบมอบหมาย เรอง คลนเสยงสรางสมาธ

๑๕๙

กจกรรมท ๔ ดานวมงสา

ความละเอยดรอบคอบในการท างาน เรอง วางแผนกอนอยาใจรอน

๑๖๐

ประวตผวจย

ชอ : นางขจตตนษฐา สรรพสรมงคล เกด : วนเสารท ๓ เดอนตลาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ สถานทเกด : โรงพยาบาลแมและเดก อ าเภอเมอง จงหวดราชบร การศกษา : พ.ศ. ๒๕๔๗ จบประกาศนยบตร พยาบาลศาสตรและผดงครรภชนสง จากวทยาลยพยาบาลพระจอมเกลาจงหวดเพชรบร ประสบการณการท างาน : ป พ.ศ. ๒๕๔๗ - ปจจบน ปฏบตงานโรงพยาบาลพระจอมเกลาจงหวดเพชรบร พยาบาลวชาชพช านาญการ หอผปวยพเศษพฆเนศวรสรสงกาศ ชน ๖ : หนาทพเศษ ผชวยเลขานการคณะกรรมการการดแลผปวยแบบ ประคบประคองโรงพยาบาลพระจอมเกลาจงหวดเพชรบร : อาชพเสรม เปนครสอนรองเพลง โรงเรยนดรยะมวสคจงหวดเพชรบร ปทเขาศกษา : พ.ศ. ๒๕๕๙ ปทส าเรจการศกษา : พ.ศ. ๒๕๖๑ ทอยปจจบน : เลขท ๑๒๒/๗ หม๕ หมบานมณฑา๕ ต าบลบานกม อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบร เบอรโทรศพท : ๐๘๗ –๖๕๙๒๔๔๕ E-mail : sololita111@hotmail.com Litavip1600@gmail.com