ผลของการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฤตกรรมการทางานกลม

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

สารนพนธ ของ

นางสาวมาลวรรณ ศรใหม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

กนยายน 2548

ผลของการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฤตกรรมการทางานกลม

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

สารนพนธ ของ

นางสาวมาลวรรณ ศรใหม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

กนยายน 2548 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลของการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฤตกรรมการทางานกลม

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

บทคดยอ ของ

นางสาวมาลวรรณ ศรใหม

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

กนยายน 2548

มาลวรรณ ศรใหม. (2548). ผลของการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนน กระบวนการเรยนแบบรวมมอทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ : รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร. การวจยครงน มความมงหมายเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 ของโรงเรยนเซนตโยเซฟคอนแวนต กรงเทพมหานคร จานวน 40 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Sample Random Sampling) เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแก แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม แบบแผนการทดลอง One Group Pretest – Posttest Design วเคราะหขอมลใชวธการทางสถต t-test แบบ Dependent Sample ผลการวจยสรปไดดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอหลงเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนทใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ เฉลยรอยละ 92.22

THE EFFECTS OF USING COOPERATIVE - BASED LEARNING CENTER INSTRUCTIONAL PACKAGES ON SCIENCE LEARNING ACHIEVEMENT AND GROUP WORK BEHAVIOR OF MATHAYOMSUKSA 1 STUDENT

AN ABSTRACT BY

MISS MALEEWAN SRIMAI

Present in partial fulfillment of the requirements for the Master of Education degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University September 2005

Maleewan Srimai. (2005). The effects of using cooperative – based learning center instructional packages on science learning a achievement and group work behavior of Mathayomsuksa 1 student. Master’s Project. M.Ed. (Secondary Education). Bangkok : Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Assoc. Prof. Dr.Chutima Vattanakhiri. The purpose of this research was to study on Mathayomsuksa 1 students’ learning achievement and group work behavior. The Sample used in this research were 40 Mattayomsuksa 1 students of Saint Joseph convent Bangkok, in second semester of the 2005 The One Group Pretest – Posttest Design was used in this research. The Data were analyzed by t-test dependent sample. The results of this student indicated that : 1. The science achievement attained the student taught by using cooperative – based learning center instructional packages was significantly higher at the .01 level 2. Students’ average attainment of group work behavior taught by the using cooperative – based learning center instructional packages was 92.22 percent.

อาจารยทปรกษา ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร และคณะกรรมการสอบ ไดพจารณาสารนพนธฉบบนแลว เหนสมควรรบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒได อาจารยทปรกษาสารนพนธ ………………………………………….. (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร ………………………………………….. (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) คณะกรรมการ ………………………………………….. ประธาน (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) ………………………………………….. กรรมการ (อาจารย ดร.ราชนย บญธมา) ………………………………………….. กรรมการ (ผชวยศาสตราจารย สนธยา ศรบางพล) อนมตใหรบสารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ……………………………………………….. คณบดคณะศกษาศาสตร (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย ชชาต) วนท เดอน ตลาคม พ.ศ. 2548

ประกาศคณปการ สารนพนธฉบบนสาเรจสมบรณไดดวยความกรณาและการใหคาปรกษาแนะแนวทาง ในการทาวจยจากรองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร ผชวยศาสตราจารยสนธยา ศรบางพล อาจารย ดร.ราชนย บญธมา และรองศาสตราจารย สมจต สวธนไพบลย ผวจย รสกซาบซง และขอกราบขอบพระคณไวอยางสง ขอกราบขอบพระคณอาจารย ประไพพร ไพโรจนกจ อาจารย พชร มะแสงสม อาจารย สจนนท ศรเมอง ทกรณาใหคาแนะนาและตรวจสอบแกไขเครองมอทใชในการวจย ขอขอบคณเพอน ๆ ทกคนทไดใหกาลงใจและชวยเหลอในการวจยครงน คณคาและประโยชนของสารนพนธฉบบน ผวจย มอบเปนเครองบชาพระคณอนยงใหญของบดา มารดา ครอบครว “ศรใหม” ผใหความรก กาลงใจ เมตตา ความหวงใย และสนบสนนใหไดรบการศกษาเปนอยางดโดยตลอด รวมทงคณอาจารยทกทานทไดอบรมสงสอนประสทธประสาทวชาใหแกผวจยจนกระทงประสบความสาเรจในการศกษาครงน มาลวรรณ ศรใหม

สารบญ บทท หนา 1 บทนา ……………………………………………………………………………. 1 ภมหลง ……………………………………………………………………… 1 ความมงหมายของการศกษาคนควา …………………………… ……….. 4 ความสาคญของการศกษาคนควา ………………………………………… 4 ขอบเขตของการศกษาคนควา …………………………………………….. 4 ประชากร ……………………………………………………………… 4 กลมตวอยาง ………………………………………………………….. 4 ตวแปรทศกษา ……………………………………………………….. 4 นยามศพทเฉพาะ …………………………………………………….. 5 สมมตฐานในการศกษาคนควา ……………………………………………. 6 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ …………………………………………………. 7 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการเรยนร ………………………………. 7 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการสอนแบบศนยการเรยน ………………….. 9 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการเรยนแบบรวมมอ ………………………… 10 พฤตกรรมการทางานกลม …………………………………………………. 23 งานวจยทเกยวของกบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยน ….. 30 งานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ ……………………………… 31 3 วธดาเนนการศกษาคนควา ……………………………………………………... 35 ประชากรและกลมตวอยาง ………………………………………………… 35 เครองมอทใชในการศกษาคนควา …………………………………………. 36 การวเคราะหขอมล …………………………………….…………………… 40 4 ผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………………… 43 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ……………………………………… 43 ผลการวเคราะหขอมล ……………………………………………………… 43

สารบญ (ตอ) บทท หนา 5 สรป อภปราย และขอเสนอแนะ ………………………………………………… 46 ความมงหมาย สมมตฐาน และวธดาเนนการวจย ………………………… 46 สรปผลการวจย …………………………………………………………….. 47 อภปรายผล …………………………………………………………………. 47 ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………... 48 บรรณานกรม …………………………………………………………………………. 50 ภาคผนวก …………………………………………………………………………….. 56 ภาคผนวก ก …………………………………………………………………….. 57 ภาคผนวก ข …………………………………………………………………….. 59 ภาคผนวก ค …………………………………………………………………….. 62 ภาคผนวก ง …………………………………………………………………….. 72 ภาคผนวก จ …………………………………………………………………….. 86 ประวตยอผทาสารนพนธ …………………………………………………………….. 144

บญชตาราง ตาราง หนา 1 เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางการเรยนแบบรวมมอและ

การเรยนแบบกลม …………………………………………………………..

16 2 แสดงรปแบบแผนการวจยแบบ One – Group Pretest – Posttest ………….. 36 3 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรระหวางกอนเรยนกบหลงเรยนทสอนโดย

ใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ……

43 4 คะแนนเฉลยดานพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยน จากการสงเกต

พฤตกรรม โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมระหวางทนกเรยน เรยนดวยชดการสอนแตละหนวยยอย ……………………………………...

45 5 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน …. 60 6 คาดชนความสอดคลอง (IOC) รายการทใชประเมนการใหคะแนนพฤตกรรม

การทางานกลม ……………………………………………………………..

61 7 ผลการวเคราะหคาความยากงาย ( p ) คาอานาจจาแนก ( r ) ของแบบ

ทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร …………………………..

63 8 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน ………… 64 9 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอยเซลลโครงสรางและหนาทของ

เซลล …………………………………………………………………………

66 10 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอย การแพรและการออสโมซส …… 68 11 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอยการสรางอาหารของพช ……….. 70

บทท 1 บทนา

ภมหลง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดกาหนดแนวการจดการศกษา โดยยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาโดยยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ นอกจากนยงใหความสาคญเกยวกบการเรยนรดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณตศาสตร เนองจากวชาดงกลาว เปนเครองมอสาคญในการเรยนรในระดบทสงขนและเปนพนฐานในการพฒนาประเทศ (สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. 2542 : 12) และการทประเทศไทยจะพงตนเองดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยนนจาเปนทจะตองสรางจตสานกของคนในชาต โดยเฉพาะเยาวชนใหมความรความสามารถทางดานวทยาศาสตร มทกษะสาคญในการคนหาความร รจกคด ใชเหตผลแกปญหาตาง ๆ ตลอดจนสามารถทางานเปนกลม และอยรวมกบผอนไดอยางมความสข (สถาบนสงเสรมวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ. 2533 : คาแถลง) ในปจจบนวทยาศาสตรและเทคโนโลยมความเจรญกาวหนาอยางรวดเรวทาใหสงคมและชวตความเปนอยมความเปลยนแปลงไปเปนอยางมาก จงมความจาเปนจะตองเรงพฒนา คนในชาตใหเปนผทมความรความสามารถกาวทนการเปลยนแปลงทเกดขน รฐบาลจงมนโยบายปฏรปการศกษาเพอพฒนาเยาวชนในระดบมธยมศกษา โดยมจดเนนทสาคญคอ มงพฒนา ความสามารถของผเรยนอยางเตมศกยภาพ ใหผเรยนเปนศนยกลางในการเรยนร ไดศกษาคนควาและคนพบความรดวยตนเอง เพอเปนการพฒนากระบวนการคด วเคราะห ทจะนาไปส การเรยนรอยางมประสทธภาพ ดวยการมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน และมการจดกจกรรม การเรยนทเนนกระบวนการกลม เพอปลกฝงใหผเรยนมความรบผดชอบและสามารถทางานรวมกบผอนไดโดยมพฤตกรรมทางานกลมทด (สานกงานปฏรปการศกษา. 2539 : 141) แตสภาพการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรในปจจบนนน ถงแมไดมการนากระบวนการกลมมาใชกบนกเรยนในลกษณะกจกรรมกลมตาง ๆ และการทดลองวทยาศาสตรเปนกลม อกทงมการสอนซอมเสรม ในวชาวทยาศาสตรเปนกลมยอย และมการฝกใหนกเรยนทางานเปนกลมตามความสมครใจในวชาเลอกเสรดวย แตอยางไรกตาม คณภาพทางการศกษาของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ดานความรความสามารถทางวชาวทยาศาสตรกยงเปนปญหาทจะตองปรบปรงแกไขอกตอไป จากการประเมนคณภาพการศกษา 2538 พบวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร รอยละ 45.25 (กรมวชาการกระทรวงศกษาธการ. 2538 : 41 – 45) และการ

2

ประเมนคณภาพการศกษาระดบมธยมศกษาปท 3 ในปการศกษา 2540 พบวาคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรรอยละ 45.41 โดยคะแนนเฉลยจากโครงสรางความร วทยาศาสตร รอยละ 41.81 ซงจากการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนของกรมวชาการ ไดช ใหเหนถงปญหาของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตนในดานวชาการ คอนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรอยในเกณฑตาและมคณลกษณะตาง ๆ ทเกยวกบพฤตกรรมการทางานกลมอยในเกณฑตา (สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. 2540 : 70) ซงในปจจบนโรงเรยนทผวจยสอนอยจะเหนไดวา การสอนวชาวทยาศาสตรในการทดลอง ไมไดมการแบง บทบาทหนาทและเปลยนบทบาทหนาทในการปฏบตกจกรรม ทาใหนกเรยนไมไดลงมอปฏบตการทดลองดวยตนเองทกคน ขาดความรบผดชอบ จงสงผลใหผลสมฤทธทางการเรยนตา จากปญหาดงกลาว ถงแมวาโรงเรยนสวนใหญจะพยายามจดการเรยนการสอนโดย เนนนกเรยนเปนศนยกลางและใชกระบวนการกลมมาแกปญหา แตกยงไมไดผลเทาทควร ทงนเพราะครขาดความเขาใจเกยวกบทกษะกระบวนการสอน โดยใชกระบวนการกลมทสามารถ สงเสรมใหนกเรยนมคณลกษณะทเกยวกบพฤตกรรมในการทางานกลมทด ซงจะสงผลใหม ผลสมฤทธทางการเรยนสงขน (สานกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต. 2540 : 133 – 134) และจากการสารวจสภาพการเรยนการสอน และการประเมนผลการใชหลกสตร พบวา คร สวนใหญยงคงจดการเรยนการสอนโดยเนนครเปนศนยกลาง และยงคงจดการเรยนการสอนดวยกระบวนการกลมแบบเดมซงนกเรยนจะมบทบาทในการเรยนไมเทาเทยมกน เปนการทางานรวมกนโดยเนนผลงานมากกวากระบวนการทางาน ไมไดเนนการพฒนาทกษะทางสงคมและพฤตกรรมในการทางานกลมอยางแทจรง นกเรยนไมไดรบการกระตนใหแสดงปฏสมพนธซงกนและกนในทางทจะชวยใหเกดการเรยนรทดรวมกน ลกษณะการทดลองงานกลม ดงกลาวนเปนเพยงการจดใหนกเรยนมาเขารวมกนอยางเตมความสามารถ ดงงานวจยของ อตถสทธ นาวะล (2538 : 45) พบวา พฤตกรรมการใชวธสอนและเทคนคการสอนของครวทยาศาสตรสวนมากสอนโดยการบรรยาย ซงมเทคนคการสอนประกอบการบรรยายทพบมาก คอ การเขยนหวขอสาคญของเนอหาให การซกถามนกเรยนการใหนกเรยนจดเนอหาและสรปเนอหา โดยครไมไดพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรใหกบนกเรยนเทาทควร ดวยเหตน นกเรยนจงไมคอยสนใจในวชาวทยาศาสตร จงสงผลใหนกเรยนมปญหาดานผลสมฤทธทาง การเรยนวชาวทยาศาสตร และพฤตกรรมการทางานกลมอยในระดบตา แนวทางในดานการจดการเรยนการสอนเพอใหเปนไปในลกษณะทพงประสงคและตามแนวทางการปฏรปการศกษาดงกลาวขางตนวธหนงทนาสนใจ คอ ชดการสอนแบบศนยการเรยนมาใชกบวชาวทยาศาสตร จงเปนการเหมาะสมอยางยง เพราะลกษณะการเรยนการสอนทเปนอยในปจจบนการทดลองทจดใหนกเรยนไดคนควาหาความรนน มลกษณะคลายคลงกบการจดกจกรรมแบบศนยการเรยน จะแตกตางกนเพยงแตกจกรรมทนกเรยนทกกลมทานน เปนกจกรรมทเหมอนกน และชด

3

การสอนแบบศนยการเรยนทจดใหนกเรยนไดศกษานนจะประกอบดวยกจกรรมทแตกตางกนออกไป เรยกวา ศนยกจกรรมซงประกอบดวยเนอหากจกรรมและสอการเรยนจดไวในรปของชดการสอนนกเรยนจะตองคนควาหาความรดวยตนเองจากชดการสอน ครเปนผประสานและใหคาแนะนาเมอนกเรยนเกดปญหา การจะทาใหนกเรยนไดทากจกรรม แตละศนยกจกรรม เปนกลมนน นกเรยนจะหารอวางแผนงาน รวมกนระหวางสมาชกภายในกลม เปนการฝกความ รบผดชอบ อยางไรกตามการทางานรวมกนเปนกลมนนครควรมเทคนคการวางแผนในการทางาน กลมนนกคอ การเรยนแบบรวมมอ ทงนเพราะการเรยนแบบรวมมอจะเปนการเรยนแบบกลมทมเปาหมายทางการเรยนรวมกน ซงภายในกลมประกอบดวยสมาชกทมความแตกตางกนทงดานผลการเรยน และดานวฒนธรรม รวมกนปฏบตงานตามหนาทของตน ทไดรบมอบหมายเพอความสาเรจของกลม (Arends. 2001 : 315) จะเหนวาการเรยนแบบกลมรวมมอ จะทาใหผเรยน รสกวาตนเองเปนสวนหนงในกลมทมความสาคญในการทาใหกลมประสบความสาเรจ ซงธรรมชาตของนกเรยนในระดบมธยมศกษาเปนวยทตองการ การยอมรบจากบคคลอน โดยเฉพาะกบบคคลทอยในวยเดยวกน สอดคลองกบทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของ Piaget วาพฒนาการดานอารมณและสงคมของบคคลวยนจะตองการทเอาตนเองเปนศนยกลาง โดยคานงถงคนอนจะคดอยางไร กบตนเองโดยเฉพาะเพอนรวมวย และนอกจากน ยงสอดคลองกบทฤษฎมนษยนยมของ Maslow ในขนท 3 ความตองการความรกและเปนสวนหนงของหม ขนท 4 ความตองการทจะรสกวาตนเองมคา และขนท 5 ซงเปนขนสงสดของความตองการพนฐานตาม ทฤษฎของ Maslow คอ ความตองการทจะรจกตนเองตามสภาพทแทจรงและพฒนาตามศกยภาพของตน (สรางค โควตระกล. 2541 : 89 –161) จากลกษณะและหลกการเรยนแบบรวมมอดงกลาวไวแลวนน นกการศกษาไดพฒนาเทคนคการเรยนแบบรวมมอไวเปนจานวนมาก และจากการศกษาเทคนคแบบรวมมอผวจย สนใจการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคการเรยนรวมกน (Learnimg Together : LT) ซงจะเปนเทคนคททาใหผเรยนรสกถงความรบผดชอบทตนมตอกลม มการแบงบทบาทหนาทกน และ ผลดเปลยนบทบาทหนาทกน และวธการนจะเหมาะกบการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรเนองจากจะเปนวชาทมการทดลองและมการเรยนแบบกจกรรมกลมเปนสวนใหญ ดงนนการกาหนดบทบาทหนาทของสมาชกกลมทชดเจน การแบงหนาททเหมาะสมและแตกตางกนออกไป จะทาใหนกเรยนชวยกนคดชวยกนตอบ และชวยกนทางานเพอความสาเรจของกลม (ไสว ฟกขาว. 2542 : 152 ; สนอง อนละคร. 2544 : 123) จากลกษณะของการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนและแบบรวมมอขางตน นน ถอไดวาเปนกจกรรมการเรยนการสอนทยดนกเรยนเปนศนยกลางการเรยนร มงทจะสงเสรมใหนกเรยนเกดการเรยนรและสรางความรไดดวยตวเอง ซงการเรยนจะเกดขนในระหวางเรยน ไดมสวนรวมโดยตรงกบกจกรรมการเรยนการสอนทกคน เมอผานกจกรรมการเรยนการสอนไปแลวจะเกดทกษะการคดแกปญหาการทางานรวมกนเปนกลม สามารถเขาใจในเนอหา นอกจากน นฤมล ศรวเศษ (2547) สบเอกกาญจนา โยธายทธ (2545) และ อรทย โสภา (2533) นาชดการสอนมาใชในการสอนวชาวทยาศาสตร ผลการวจย พบวา การเรยนการสอนโดยใช

4

ชดการสอนแบบศนยการเรยน สามารถชวยใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขน ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะนาวธการดงกลาว มาทดลองใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนในสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช เมอ นกเรยนไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ กสามารถทาใหนกเรยนมบทบาทหนาทในการปฏบตกจกรรมทกคน นกเรยนทกคนไดลงมอปฏบต กจกรรมดวยตนเอง ดงนนการนาเอาชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนการเรยนแบบรวมมอมาใชจดกระบวนการเรยนรนาจะทาใหผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและพฤตกรรมกลมสงขน ซงผลการวจยจะไดเปนแนวทางในการจดกระบวนการเรยนรตอไปใหมประสทธภาพมากยงขน ความมงหมายของการศกษาคนควา 1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนการเรยนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 2. เพอศกษาพฤตกรรมการทางานกลม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนการเรยนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ความสาคญของการศกษาคนควา ผลการวจยครงน จะทาใหทราบผลของการสอน โดยใชชดการสอนการเรยนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอทมตอผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและพฤตกรรมกลมของนกเรยน ซงเปนแนวทางใหครผสอนนาไปพจารณาปรบปรง การจดการเรยนรวชาวทยาศาสตรใหมประสทธภาพตอไป ขอบเขตของการศกษาคนควา ประชากร เปนนกเรยนชนมธยมศกษาศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต แขวงสลม เขตบางรก กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 520 คน กลมตวอยาง นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 1 หองเรยน ไดมาจากการสมอยางงาย โดยมหองเรยนเปนหนวย การกลม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 เนอหาทใชในการศกษาคนควา เนอหาทใชในการศกษาคนควาเปนหนวยการเรยนเรอง หนวยของชวตและชวตพช

5

ตวแปรทศกษา ตวแปรตน การสอนโดยใชชดการสอนการเรยนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ตวแปรตาม 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2. พฤตกรรมการทางานกลม นยามศพท 1. ชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ หมายถง ชดการสอนทมการนาระบบสอประสมทสอดคลองกบเนอหา และประสบการณของแตละหนวยมาชวยใหการสอนทเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรม การเรยนร เปนไปอยางมประสทธภาพ โดยใชกจกรรมการเรยนการสอน ทเนนกระบวนการเรยนร แบบรวมมอ ทใชเทคนคการเรยนรวมกน มการแบงบทบาทหนาท ทเหมาะสม และผลดเปลยนบทบาทหนาทกน และคะแนนกลมจะไดคะแนนของสมาชกรวมกน 2. การสอนโดยใชชดการสอนแบบแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ หมายถง การจดการเรยนการสอน โดยใชเทคนคการเรยนรวมกน โดยแบง นกเรยนออกเปนกลมยอย ๆ สมาชกในกลม ม 5 คน มการแบงบทบาทหนาททเหมาะสม และผลดเปลยนบทบาทหนาทกน เชน คนท 1 รบผดชอบเนอหาท 1 คนท 2 รบผดชอบเนอหาท 2 หรอ ครใหนกเรยนแตละกลมศกษาฝกฝนทาความเขาใจเนอหาใหม และทาแบบฝกหด ใบงาน บตรกจกรรม โดยแบงบทบาทหนาท และผลดเปลยนบทบาทหนาทกนทางาน คะแนนกลมจะไดจากคะแนนสมาชกรวมกน ผวจยจดใหนกเรยนในกลมทดลองไดปฏบตกจกรรมกลม โดยศกษาจากชดการสอนแบบศนยการเรยนทผวจยสรางขนโดยแบงนกเรยนออกเปนกลมแตละกลมจะหมนเวยนปฏบตกจกรรม จนครบศนยจากการเรยนทกาหนด และมศนยกจกรรมสารองไว 1 ศนยการเรยน สาหรบกลมทปฏบตกจกรรมเสรจกอนกลมอน ครจะทาหนาทในการประสานงาน การสอน คอยดแลและกระตนการเรยนของนกเรยนใหปฏบตกจกรรม ซงในชดการสอน จะประกอบดวย คมอคร บตรกจกรรม เนอหาสาระ รวมทงแบบประเมนผล 3. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนวทยาศาสตร ซงวดไดจากคะแนนของการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตร เรอง หนวยของชวต และชวตพช เปนแบบเลอกตอบ 5 ตวเลอกทผวจยสรางขน โดยวดความสามารถ 4 ดาน คอ 3.1 ความรความจา หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนร มาแลว เกยวกบขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท และหลกการทางวทยาศาสตร

6

3.2 ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมาย ขยายความและแปลความร โดยอาศยขอเทจจรง คาศพทหลกการ ทางวทยาศาสตร 3.3 การนาความรไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความรและวธการ ตาง ๆ ทางวทยาศาสตรไปใชในสถานการณใหม หรอแตกตางจากทเคยเรยนรมาแลว โดย เฉพาะอยางยงการนาไปใชในชวตประจาวน 3.4 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการ สบเสาะ หาความร โดยใชวธการทางวทยาศาสตร จนเกดความคลองแคลว และสามารถใชใน กจกรรมตาง ๆ ไดอยางเหมาสม ในการวจยครงนผวจยไดวดทกษะกระบวนการทสอดคลองกบเนอหา คอ ทกษะการสงเกต การวด การคานวณ ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล การจดกระทาขอมล ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร ทกษะการตงสมมตฐาน การทดลอง การสอความหมายขอมล และทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป 4. พฤตกรรมการทางานกลม หมายถง พฤตกรรมทนกเรยนแสดงออกในการทางานกลม เพอใหไดผลงานตามเปาหมายทกาหนดไว ซงวดไดจากแบบประเมนพฤตกรรม การทางานกลมทผวจยสรางขน โดยมการพจารณาจากพฤตกรรม 5 ดาน คอ รวมกนวางแผน รบฟงความคดเหน มความรบผดชอบ แสดงความคดเหน ตงใจทางาน สมมตฐานในการศกษา คนควา 1. ผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตร ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใช ชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ หลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนบบรวมมอ คะแนนเฉลยสงกวารอยละ 80

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษางานวจยในครงน มวตถประสงค เพอ ศกษาผลสมฤทธในการเรยน วชาวทยาศาสตรและความรบผดชอบ โดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ โดยไดแบงออกเปนหวขอ ดงน 1. เอกสารเกยวกบแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการเรยนร 2. เอกสารเกยวกบแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยน 3. เอกสารเกยวกบแนวคดและทฤษฎ เกยวกบการเรยนแบบรวมมอ 4. เอกสารเกยวกบพฤตกรรมการทางานกลม 5. งานวจยทเกยวของกบ การสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยน 6. งานวจยทเกยวของกบ การเรยนแบบรวมมอ แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบการเรยนร จตวทยาการเรยนร เปนจตวทยาสาขาหนง ทจะชวยใหครสามารถนาไปเปนแนวคดในการพฒนาสอและรปแบบการสอน เพอใหผเรยนพฒนาและเรยนรไดด ซงในทนจะกลาวถงความหมายและองคประกอบของการเรยนร ดงน 1. ความหมายของการเรยนร มผใหความหมายของการเรยนรไวหลายทาน ดงน การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรม ซงเปนผลเนองมาจากประสบการณทคนเรามปฏสมพนธกบสงแวดลอม หรอจากการฝกหดรวมทงการเปลยนปรมาณความรและทกษะตามทหลกสตรวางไว ครมหนาทจดประสบการณในหองเรยน เพอชวยใหนกเรยนเปลยนพฤตกรรมตามวตถประสงค ของแตละบทเรยน (สรางค โควตระกล. 2541 : 145) การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมทไมใชเปนผลของพฒนาการหรอพนธกรรม การเปลยนแปลง ไดแก การเปลยนจากไมรมาเปนร จากทาไมไดมาเปนทาได จากไมชอบมาเปนชอบ หรอจากชอบมาเปนไมชอบ เปนตน (ไสว เลยมแกว. 2528 : 152) นอกจากน วนเพญ จนทรเจรญ (2542 : 3) ไดใหความหมายของการเรยนรวา คอ การเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวรซงเปนผลจากการไดรบประสบการณความเปลยนแปลง ทเกดขนในตวบคคลน แบงได 3 ดาน คอ ดานความร ดานอารมณ และดานทกษะการใชกลามเนอ

8

2. องคประกอบของการเรยนร การจดการเรยนการสอนใหเกดการเรยนรกบนกเรยนในชนเรยน ทงดานความรความคด และคณลกษณะ ถอวาเปนบทบาททสาคญยงเพราะเปนกระบวนการทางปญญาและเปนการตดอาวธความคดใหกบนกเรยน ทจะนาความรทไดไปใชในการดารงชวตตอไป การทนกเรยนจะเกดการเรยนรไดจะตองมปจจยประกอบกนหลายประการ ปจจยทกอใหเกดการเรยนร เกดกระบวนการทางปญญา และนาไปสการเปนผมความร ความสามารถ ทกษะตางๆ จะตองมองคประกอบดงตอไปน (วนเพญ จนทรเจรญ. 2542 : 4 – 5 ) 2.1 แรงขบ ม 2 ประเภทคอ แรงขบปฐมภม เปนเรองของความตองการทาง รางกาย เชน ความหว และแรงขบทตยภม เปนเรองความตองการทางจตใจ และสงคมเปน แรงขบทเกดจากการเรยนร เชน ความวตกกงวล ความตองการความรก ฯลฯ แรงขบทงสองประเภทนมผลใหเกดปฏกรยาอนจะนาไปสการเรยนร 2.2 สงเรา เปนตวการทาใหบคคลมปฏกรยาโตตอบออกมา และเปนตวกาหนดพฤตกรรมวาจะแสดงอาการตอบสอนงออกมาในลกษณะใด สงเราอาจเปนเหตการณหรอวตถ อาจเกดภายในและภายนอกรางกายได 2.3 อาการตอบสนอง คอ พฤตกรรมทแสดงออกมาเมอไดรบการกระตนจาก สงเรา หรอกลาวอกอยางหนงวา คอ ผลทางพฤตกรรมของสงเรา เปนการกระทาของรางกายและอาจเหนไดชดหรอไมชดกได ซงมกจะเกดตามหลงสงเราเสมอ 2.4 สงเสรมแรง คอสงใดๆ หรอเหตการณใดๆ ทมาเพมกาลงทาใหเกดการ เชอมโยงระหวางสงเรากบอาการตอบสนอง หรอชวยสนบสนนความเขมขนของการตอบสนอง หรอชวยใหการตอบสนองคงอย ซงแบงเปน 2 ประเภท คอ 2.4.1 สงเสรมแรงปฐมภม เปนสงเสรมแรงทเกดขนตามธรรมชาตและบาบดความตองการหรอ ลดแรงขบโดยตรง เชน อาหาร เปนสงเสรมแรงแกบคคลทกาลงหว โดยเขาไมจาเปนตองเรยนรวาอาหารเปนสงเสรมแรงในภาวะเชนนน 2.4.2 สงเสรมแรงทตยภมเปนรางวล ซงเกดจากความสมพนธทมมากอน สงเสรมปฐมภมและเกดจากการเรยนร เชน เงนทอง เกยรตยศ ชอเสยง คาชมเชย เปนตน การเรยนรยงมองคประกอบดานอน ๆ ทนอกเหนอจากองคประกอบทง 4 ขอทกลาวไปแลว คอ ความพรอม ความสนใจ การจงใจ ระดบสตปญญาการฝก การทาซา สขภาพจต สงแวดลอม ฯลฯ ซงแตกตางกนไปตามทศนคตของนกจตวทยา กลาวโดยสรป การเรยนรจะเกดขนไดตองประกอบดวยองคประกอบสาคญทง 4 ขอขางตน ไดแก แรงขบ สงเราอาการตอบสนอง และสงเสรมแรง

9

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการสอนแบบศนยการเรยน 1. ความหมายของการสอนแบบศนยการเรยน บญชม ศรสะอาด (2541 : 101) และบญเกอ ควรหาเวช (2542 : 121) ไดกลาวถง การสอนแบบศนยการเรยนวา เปนนวตกรรมทเนนกจกรรมการเรยนของผเรยนมระบบการสอนแบบกจกรรมกลมทจดขนในหองตามปกต โดยแบงนกเรยนออกเปน 4 – 5 กลม กลมละประมาณ 5 – 12 คน จานวนทเหมาะสมทสด คอ 5 – 8 คน แตละศนยจะมสอการเรยน ทจดไวในซองหรอกลองวางบนโตะ ซงแตละศนยจะมเนอหาทแตกตางกนออกไป ผเรยนจะเขาเรยนตามศนยตางๆ การเรยนตามศนยตางๆ จะใชเวลาประมาณ 15 – 20 นาท เมอเสรจจากศนยหนงกเลอนไปเรยนอกศนยเวยนไปจนครบทกศนย การสอนแบบนจะชวยใหบทบาทและเจตคตของผเรยนรวมทงผสอนแตกตางไปจากการสอนแบบเดม คอ จะมลกษณะเปดยงขน 2. ทฤษฎพนฐานในการจดการสอนแบบศนยการเรยน การสอนแบบศนยการเรยน เปนนวตกรรมทยดหลกทฤษฎการเรยนรและสอ การสอน 2 ทฤษฎ ดวยกน ดงน (บญเกอ ควรหาเวช. 2542 : 12) 2.1 ทฤษฎกระบวนการกลม เปนการใหผเรยนศกษาเนอหาดวยวธการทางานกลม โดยเชอวาการทางานกลมหรอรวมมอกบผอน จะชวยใหประโยชนตอการทางานในชวตจรงมาก 2.2 ทฤษฎสอประสบ เมอผเรยนไดเรยนผานประสาทสมผสหลายดาน จะชวยรกษาระดบความสนใจและชวยใหเกดความคงทนในการเรยนการจดกจกรรมและสอการเรยน จงตองคานงถงวธแปรเปลยนความสนใจ ไมจดกจกรรมหรอสอซาๆ ในแนวเดยวกนตลอดเวลา 3. ขนตอนการสอนแบบศนยการเรยน บญชม ศรสะอาด (2541 : 102 – 103) ไดกลาวถงขนตอนการสอนแบบศนย การเรยนแบงเปน 5 ขน คอ ขนประเมนผลกอนเรยน ขนนาเขาสบทเรยน ขนประกอบกจกรรม การเรยน ขนสรปบทเรยน และขนประเมนผลการเรยน ดงน 3.1 ขนประเมนผลกอนเรยน ขนแรกจะทาการทดสอบเพอวดวาผเรยนมความร ความเขาใจในเรองทจะเรยนอยกอนแลวมากนอยเพยงใด โดยอาจใชเวลาทดสอบประมาณ 5 –10 นาท ผสอนจะตรวจใหคะแนนเกบไว 3.2 ขนนาเขาสบทเรยน ผสอนจะใชเวลาประมาณ 5 – 10 นาท เพอดงดด ความสนใจของผเรยนตอบทเรยน โดยอาจใชวธการเลานทาน เลนเกม ใชโสตทศนปกรณ เปนตน หลงจากนนกอธบายใหทราบถงวธเรยน 3.3 ขนประกอบกจกรรมการเรยน แบงผเรยนออกเปนกลมตามจานวนของศนยกจกรรมแตละกลม อาจคละกนระหวางคนเกง และคนออน หรอผเรยนเลอกกลมเอง ผเรยนเขาประจาศนยกจกรรม อานบตรคาสงปฏบตกจกรรมตามลาดบขน หมนเวยนจนครบทกศนยทงนมศนยสารองสาหรบกลมททากจกรรมเสรจกอนกาหนด

10

3.4 ขนสรปบทเรยน หลงจากทผเรยนปฏบตกจกรรมครบทกศนยแลว ผสอนจะสรปบทเรยนเพอใหเกดความเขาใจกระจางชดยงขน 3.5 ขนประเมนผลการเรยนผสอนจะใหผเรยนทาแบบทดสอบ เพอวดผลการเรยนซงเปนแบบทดสอบชดเดยวกนกบทใหทากอนเรยน นาคะแนนสอบกอนเรยนและหลงเรยนมา เปรยบเทยบกน เพอทราบความกาวหนาในการเรยน 4. สวนประกอบของชดการสอนแบบศนยการเรยน ชดการสอนแบบศนยการเรยน จะประกอบไปดวยชดการสอนยอย 4 – 5 ชด หนงชดตอหนงศนยการเรยน ในแตละชดจะประกอบดวยบตรคาสง บตรเนอหา บตรกจกรรม บตรเฉลย ดงน (อรณ สถตยภาคกล. 2542 : 68) 4.1 บตรคาสง เปนบตรทบอกถงขนตอนในการเรยนของศนยนนๆ มกจะเปนการกาหนดใหหวหนากลมเปนผดาเนนการตงแตเรมเรยนจนจบ 4.2 บตรเนอหา เปนบตรทจะนาเสนอเนอหาในรปแบบตางๆ รวมทงในรปแบบของสอ เชน วดทศน รปภาพ แผนภม บทความ เปนตน 4.3 บตรกจกรรม เปนบตรทกาหนดกจกรรมใหผเรยนทาหลงจากศกษาเนอหาแลว เชน ตอบคาถาม ตอรปภาพ สรปความร ทาแผนทความคด เปนตน 4.4 บตรเฉลย เปนบตรทเฉลยหรอชแนะแนวทางในการทากจกรรมตามบตรกจกรรม แนวคดและทฤษฎ เกยวกบการเรยนแบบรวมมอ การสอนแบบรวมมอเปนการจดการเรยนการสอน ทมงเนนใหผเรยนรวมมอกนทางานชวยเหลอซงกนและกน มสวนรวมในการดาเนนงาน และประสานงานกน เพอใหผเรยนเกดการเรยนร และพฒนาการความกาวหนาดานผลสมฤทธทางการเรยนเพมขน โดยใชระบบกลมยอยเขามาเปนวธการสาคญ ดงนนวธการหลกของรปแบบการสอนนจงใชการจดกลมนกเรยนโดยวธการตาง ๆ อยางหลากหลาย 1. ความหมายของการเรยนแบบรวมมอ การเรยนแบบรวมมอนน ไดผใหความหมายไวหลายทาน ดงน นนทยา บญเคลอบ (2540 : 14 – 15) ไดกลาววา การเรยนแบบรวมมอ เปน การเรยนรดวยกระบวนการกลม เปนวธทเหมาะสมวธหนงทใชในการเรยนการสอนวทยาศาสตร เนองจากกจกรรมไดเปดโอกาสใหนกเรยนแลกเปลยนความรกบสมาชกของกลมทมวยใกลเคยงกน จงสอสารกนไดเปนอยางด ไสว ฟกขาว (2542 : 132) ไดกลาววา การเรยนแบบรวมมอเปนการจดการเรยนทแบงผเรยนออกเปนกลมเลกๆ สมาชกในกลมมความสามารถแตกตางกน มการแลกเปลยนความคดเหนกน มการชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน และมความรบผดชอบ รวมกนทงใน

11

สวนตนและสวนรวม เพอใหกลมไดรบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนด สมศกด ภวภาดาวรรธน (2544 : 3) ไดกลาววา การเรยนแบบรวมมอ เปนวธ การเรยนทมการจดกลมการทางาน เพอสงเสรมการเรยนร และเพมพนแรงจงใจในการเรยน การเรยนแบบรวมมอไมใชวธการจดนกเรยนเขากลมรวมกนแบบธรรมดา แตเปนการรวมกลมอยางมโครงสรางทชดเจน กลาวคอสมาชกทกคนในทมจะมปฏสมพนธตอกนในการเรยนรและสมาชกทกคนจะไดรบการกระตนใหเกดแรงจงใจเพอจะชวยเหลอและเพมพนการเรยนรของสมาชกในทม สลาวน (995 : 2 – 7) ไดใหความหมายวา การเรยนแบบรวมมอเปนวธทนาไปประยกตใชไดกบหลายวชา และหลายระดบชน โดยแบงนกเรยนออกเปนกลมยอย โดยทวไปสมาชก 4 คน ทมความสามารถแตกตางกนเปนนกเรยนเกง 1 คน ปานกลาง 2 คน และออน 1 คน นกเรยนในกลมตองเรยนและรบผดชอบงานของกลมรวมกน นกเรยนจะประสบผลสาเรจ กตอเมอเพอนสมาชกในกลมประสบผลสาเรจบรรลเปาหมายรวมกน จงทาใหนกเรยนชวยเหลอพงพากน และสมาชกในกลมจะไดรบรางวลรวมกน เมอกลมทาคะแนนไดถงเกณฑทกาหนด วลเลยม (2000 : 168) ไดกลาววา การเรยนแบบรวมมอ เปนการเรยนทมการ แบงกลมเลก ๆ ทมเปาหมายรวมกน โดยมสวนประกอบ 5 สวน คอ มเปาหมายรวมกน ม ปฏสมพนธทางบวก สงเสรมความสมพนธระหวางกลม ความรบผดชอบรายบคคล และทกษะทางสงคม จากความหมายการเรยนแบบรวมมอดงกลาว พอสรปไดวา การเรยนแบบรวมมอเปนการเรยนทมการแบงเปนกลมยอย ๆ ซงภายในกลมจะประกอบดวยสมาชกทมความสามารถคละกนคอมทงเกง ปานกลาง และออน แตมเปาหมายในการเรยนรวมกน มการกาหนดบทบาทของสมาชกในกลมในการทากจกรรมทชดเจน และเทาเทยมกน สมาชกในกลมมสวนรวมในการแสดงความคดเหน มการชวยเหลอสนบสนนซงกนและกน และมความรบผดชอบทงในสวนตน และสวนรวม เพอใหทกคนในกลมประสบผลสาเรจและบรรลเปาหมายรวมกน 2. ทฤษฎพนฐานของการเรยนแบบรวมมอ นกจตวทยาและนกการศกษาหลายทานไดกลาวถงทฤษฎพนฐานของการเรยนแบบรวมมอ ทสงผลตอการเรยนรประกอบดวยทฤษฎพนฐานสองกลม คอ กลมทฤษฎแรงจงใจ และกลมทฤษฎปญญา ดงน 2.1 ทฤษฎแรงจงใจ แรงจงใจเปนองคประกอบทสาคญในการเรยนร ความสมฤทธผลในการเรยนของนกเรยน นอกจากจะขนอยกบความสามารถแลวยงขนกบแรงจงใจ นกเรยนทมความสามารถสงแตขาดแรงจงใจในการเรยนรกจะมสมฤทธผลในการเรยนตา (สรางค โควตระกล. 2541 : 179) ทฤษฎแรงจงใจทเกยวของโดยตรงและอธบายเกยวกบการเรยนแบบรวมมอม 2 ทฤษฎ คอ ทฤษฎมนษยนยม และทฤษฎพฤตกรรมนยม

12

2.1.1 ทฤษฎมนษยนยม นกจตวทยามนษยนยมเชอวา คนทกคนมแรงจงใจทจะปรกอบกจกรรมอยเสมอ ถอวาแรงจงใจเปนแรงขบททาใหมนษยเจรญเตบโตและพฒนา หรอ พฤตกรรมของมนษยเปนผลของ “growth principle” หรอ “หลกการความเจรญเตบโต” ภายในตวของทกคน(สรางค โควตระกล. 2541 : 158; อางองจาก Combs & Avile. 1985) นกจตวทยามนษยนยมทกทานไดยดถอหลกพนฐานน แตผทไดตงทฤษฎกบแรงจงใจ คอ มาสโลว มาสโลว กลาววา มนษยทกคนตองการความรก และการเปนสวนหนงของหม (Love and belonging need) โดยทมนษยทกคนมความปรารถนาทจะเปนทรกของผอน ตองการความสมพนธกบผอน และเปนทยอมรบของหม การจดการเรยนการสอนแบบรวมมอจะเปนการตอบสนองความตองการของผเรยนในขนน กลาวคอ การเรยนแบบรวมมอจะมการแบงหนาทของสมาชกทเทาเทยมกนในการเรยน แบงเนอหาเพอใหสมาชกแตละคนในกลมไดศกษาเนอหาทตางกน ทาใหสมาชกแตละคนในกลมเปนผเชยวชาญในแตละเรองในการนาเสนอตอกลม ดงนน จะทาใหสมาชกแตละคนในกลมมความรสกวาตนเองเปนทรก และเปนสวนหนงของกลม ลาดบความตองการขนตอไปของ มาสโลว คอ ความตองการทรสกวาตนเองมคาความตองการนประกอบไปดวยความตองการทจะใหผอนเหนวาตนมความสามารถ มคณคา และมเกยรต ตองการไดรบความยกยองนบถอ จากผอนผทสมปรารถนาในความตองการนจะเปนผทมความมนใจในตนเอง จากความตองการดงกลาว การเรยนการสอนแบบรวมมอจะตอบสนองตอความตองการขนน กลาวคอ การทสมาชกทกคนในกลมจะเปนผเชยวชาญในเนอหาทตนไดรบผดชอบและทาใหกลมประสบผลสาเรจนน สมาชกทกคนตองมความสนใจและตงใจ จะศกษาในสวนทรบผดชอบของตนอยางเตมท เพอใหเปนทยอมรบและไดรบการยกยองจากกลม สวนความตองการขนสดทายของ มาสโลว คอ ความตองการทจะรจกตนเอง ตามสภาพทแทจรงและพฒนาศกยภาพของตน เปนความตองการทจะรจกตนเองตามสภาพทแทจรงของคน จะกลาทจะตดสนใจเลอกทางเดนของชวต รจกคานยมของตน มความจรงใจตอตนเอง ปรารถนาทจะเปนคนดทสดเทาทจะมความสามารถทาได เปดโอกาสใหตนเองเผชญกบความจรงของชวต เผชญกบสงแวดลอมใหมๆ โดยคดวาเปนสงท “ทาทาย” นา “ตนเตน” และมความหมาย กระบวนการทจะพฒนาตนเองเตมทตามศกยภาพของตน เปนกระบวนการทไมมจดจบ ตลอดเวลาทมชวตอยมนษยทกคนมความตองการทจะพฒนาตนเองเตมทตามศกยภาพของตน การเรยนการสอนแบบรวมมอ จะเปนการเรยนการสอนทชวยสงเสรมและฝกใหผเรยนเผชญกบความจรง หรอปญหาดวยตนเอง โดยทตนเองจะตองเปนผทศกษาหรอเจอปญหาหรอแกปญหาดวยตนเองในสวนความรบผดชอบของตน ซงจะเปนสวนหนงท

13

การตอบสนองหรอพฤตกรรม (Response or Behavior)

ทาใหผเรยนไดฝกตดสนใจดวยตนเองได 2.2 ทฤษฎปญญา นกจตวทยาพฤตกรรมนยม ไดสรางทฤษฎแรงขบ โดยยดหลกของความ สมดล ทกลาววาโดยธรรมชาตแลวมนษยเราแสวงหาสถานภาพสมดลอยเสมอ หรอมความ โนมเอยงทจะรกษาความคงตวภายใน ทฤษฎน ฮล (Hull) ใหชอวา “ทฤษฎลดแรงขบ” ซงอธบายดง ภาพประกอบ 1

ภาพประกอบ 1 แสดงทฤษฎลดแรงขบ

ทมา : สรางค โควตระกล. 2541 : 155. สงเรากอนเกดพฤตกรรมหมายถงสภาวะทเกดการขาด ทาใหเกดความตองการและเปนแรงขบหรอแรงจงใจกระตนใหเกดพฤตกรรมสนองตอบ และทาใหลดความตองการ การเกดแรงขบหรอแรงจงใจ จะทาใหเกดพฤตกรรมทมงไปสจดมงหมาย พฤตกรรมดงกลาวทาใหบคคลประสบความสาเรจไดมากกวาพฤตกรรมทใชจดหมาย (วงพกตร ภพนธศร และ สรนนท ดารงผล. 2532 : 169) การเรยนการสอนแบบรวมมอจะ เปนการเรยนการสอนทชวยสรางจดมงมาย และแรงจงใจในการเรยน กลาวคอ รางวล หรอโครงสรางดานเปาหมายทนกเรยนรวมกนปฏบต โครงสรางนมอย 3 ประการ คอ ความรวมมอ ทนกเรยนรวมกนปฏบตดวยความเสยสละ เพอการบรรลเปาหมายของกลม การแขงขนจะเปนการกระตนใหนกเรยนเกดแรงจงใจในการเรยน ซงการแขงขนจะทาใหเกดแรงจงใจไดมากขน เมอผแขงขนมโอกาสทาสาเรจ และแขงขนกบผทมความสามารถระดบเดยวกน และความเปน

การลดความตองการ (Needs reduction)

สงเรากอนเกดพฤตกรรม. (Antecedent stimulus)

ความตองการ (needs)

แรงขบ (Drive)

14

เอกตบคคล ทนกเรยนแตละคนทาโดยไมเกยวของกบเปาหมายของคนอน นอกจากน การเรยนแบบรวมมอยงทาใหเกดสถานการณทสมาชกแตละคนเชอวา พวกเขาจะบรรล เปาหมายสวนตวไดโดยทกลมตองชวยเหลอเหลอ รวมมอกนในกลมประสบผลสาเรจใหได แมกระทงสมาชกในกลมทมเทความพยายามอยางสงสดกยอม กลาวอกนยหนงกคอ รางวลทกลมจะไดรบขนอยกบผลงานของกลมทสมาชกทกคนชวยกนอยางกระตอรอรน รางวลทคาดหวงน ชวยสรางแรงจงใจทางสงคมใหแตละคนรวมมอกน ทฤษฎปญญา ทเปนพนฐานรองรบการเรยนแบบรวมมอนม 2 กลม คอ 2.2.1 ทฤษฎพฒนาการ ความเชอพนฐานของทฤษฎพฒนการกคอ ปฏสมพนธทเกกมระหวางกนในการปฏบตงานบางอยางนนชวยใหการเรยนรเกดความคด รวบยอดดขน ในทศนะของ ไวกอทสก (สมพงษ สงหะพล. 2543 : 177; อางองจาก Vygotsky: n.d.) เชอวา กจกรรมทเดกไดกระทารวมกนหรอ รวมมอกนทาชวยเสรมสางความเตบโตได เนองจากเดกทมอายใกลเคยงกนยอมรทจะพดคยกนไดสอดคลองกบขนตอนการพฒนาการของพวกเขามากกวาผใหญ และเนองจากการเรยนแบบพฤตกรรมในกลมเกดขน ไดดกวาเมอเดกกระทากจกรรมตามลาพง โดยระยะแรกอทธพลจะออกมาในลกษณะของความสมพนธระหวางบคคล จากนนจะมอทธพลไปสการเรยนรตามมา การเรยนรจงเปนกระบวนการทางสงคม การมสวนรวมระหวางผเรยนดวยกน เชนเดยวกน เพยรเจ (สมพงษ สงหะพล. 2543 : 177 ; อางองจาก Piaget: n.d.) ไดเสนอแนวทางในการเรยนรของเดกวา บางวชาเดกจะเรยนรไดเฉพาะจากการมปฏสมพนธกบคนอนเทานน นกจตวทยาพฒนาการกลมทยดแนวคดของ Piaget ไดเสนอแนวทางไวชดวาควรเปดโอกาสใหเดกไดรวมมอกนใหมากขนในการเรยนทโรงเรยน การทเดกไดรวมมอกนนน เขาจะเรยนรจากกนและกนไปในตว เพราะในการอภปรายแลกเปลยนความคดเหน สงทไดกคอความขดแยงทางปญญา เหตผลทเหมาะสมจะตามมาและความเขาใจในระดบสงจะเกดขน 2.2.2 ทฤษฎความประณตทางปญญา ทฤษฎนแตกตางจากทฤษฎพฒนาการ ทวา หากขอมลความรทจะใหจานนสมพนธเกยวของกบขอมลความรเดมทมอยแลวตองใหผเรยนมสวนจดการเกยวกบขอมลความรนนดวย ยกตวอยางเชน การใหผเรยนเขยนสรป หรอเขยน หวขอสาคญของคาบรรยายจะชวยการเรยนไดดกวาเขยนจดคาบรรยายเพยงอยางเดยว เนองจากการเขยนสรปหรอเขยนหวขอสาคญนน ผเรยนตองจดระเบยบขอมลใหมวา ในคาบรรยายมสงใดทสาคญเปนจดเนนใจความของการบรรยาย วธทใหผลดทสดในการเขาไปเกยวของจดการขอมล กคอ ใหผเรยนอธบาย ขอมลแกผเรยนคนอน เมอผเรยนคนใดมบทบาทเปนผจดเตรยมสรปคาบรรยายใหกบคนอน เมอผเรยนคนใดมบทบาทเปนผจดเตรยมสรปคาบรรยายใหกบคนอน ผนนจะตองใชการวเคราะห สงเคราะหความรขอมลใหอยในรปทเขาจะเขาใจมากทสด เพอนาไปถายทอดใหผอน การเปนผสรปใหคนอนซงตองเตรยมการอยางรอบคอบและประณตน ชวยใหนกเรยนผนนเกด

15

การเรยนรไดดทสด ผลการวจยจานวนหนงยนยนขอคนพบนเปนอยางด คอ (สมพงษ สงหะพล. 2543 : 176 ; อางองจาก Dansereau. 1985; 1988 : Webb. 1985) 1. นกเรยนทเปนผตวใหเพอนจะมผลสมฤทธทางการเรยนดขน 2. นกศกษาระดบมหาวทยาลยททางานรวมกน จะเรยนรไดดกวา นกศกษาทเรยนโดยลาพง 3. นกศกษาทเปนผอธบายและเปนผฟงคาอธบาย เรยนรไดดกวา นกศกษาทเรยนตามลาพง แตผอธบายเรยนไดดทสด 4. กจกรรมทใหทางานรวมกนพบวานกเรยนทพฒนาสงสด คอ นกเรยนทเปนผจดการขอมลและอธบายใหคนอนฟง ทฤษฎปญญาสนบสนนวา การเรยนแบบรวมมอเปนวธการเรยนทสามารถพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ทงนกเรยนทเรยนเกงและนกเรยนทเรยนชาเพราะนกเรยน ทเรยนเกงจะไดประโยชนในการเรยนยงขนในการทตนไดอธบาย ชแจงบทเรยนใหเพอน ในขณะทนกเรยนทเรยนออน เรยนรไดชา ไดประโยชนจากากรทไดแหลงความรทมคาจากเพอนอกแหงนอกเหนอจากการสอน นอกนากนการทนกเรยนไดทางานรวมกนทาใหเกดความสนกสนาน ความอบอน ความเออเฟอเผอแผ การชวยเหลอซงกนและกน และการสงเสรมทกษะทางสงคม 3. ลกษณะของการเรยนแบบรวมมอ จากแนวคดและทฤษฎเกยวกบการเรยนแบบรวมมอทกลาวมาขางตน ทาให เขาใจวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนทด ตองมเทคนคการสอนทหลากหลาย โดยตองเนนใหผเรยนไดรวมกจกรรมใหมาก สอดคลองกบแนวคดในปจจบนทเนนการเรยนแบบนกเรยนเปนสาคญ แนวคดเกยวกบการเรยนแบบรวมมอ มลกษณะของการเรยนแบบใดนน เออเรน (Arends. 2001 : 135) ไดกลาวถงลกษณะการเรยนแบบรวมมอทสาคญ ดงน 3.1 เปนการเรยนแบบกลมทมเปาหมายทางการเรยนรวมกน 3.2 ภายในกลมประกอบดวยนกเรยนทมความสามารถคละกน คอมคาเฉลย คะแนนสง ปานกลาง และตา รวมกนในกลม 3.3 ภายในกลมจะประกอบดวยสมาชกทมความแตกตางกนทงในดานเพศ และวฒนธรรม 3.4 การใหรางวลจะใหรางวลในรปแบบรางวลกลมมากกวาการใหรางวลเปน รายบคคล จากลกษณะการเรยนดงกลาว จะทาใหผเรยนรสกถงความรบผดชอบของตนเองทมตอกลม มการชวยเหลอซงกนและกน และรวมกนทางานเพอความสาเรจของกลมซงจะสงผลตอความรวมมอกน และผลสมฤทธทางการเรยน 4. ความเหมอนและความตางระหวางการเรยนแบบรวมมอและการเรยน แบบกลม

16

การเรยนแบบรวมมอจะมความเหมอนและความแตกตางจากากรเรยนแบบกลม ดงเชน พมพนธ เดชะคปต (วนเพญ จนทรเจรญ. 2542 : 116 ; อางองจาก พมพนธ เดชะคปต. 2541) ไดสรปความเหมอนและความแตกตางระหวางการเรยนแบบรวมมอและการเรยนแบบกลม ดงตาราง 1 ตาราง 1 เปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางการเรยนแบบรวมมอและการเรยน แบบกลม

การเรยนแบบรวมมอ การเรยนแบบกลม 1. องคประกอบกลมเหมอนกน 1. องคประกอบกลมเหมอนกน 2. สมาชกตงแต 2 คนขนไป 2. สมาชกตงแต 2 คนขนไป 3. กลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถ

3. กลมไมเนนสมาชกทมความสามารถ ทางการเรยนคละกน

4. สมาชกทก ๆ คนตองมบทบาทหนาท 4. สมาชกบางคนเทานนทมหนาท ชดเจน และทางานไปพรอม ๆ กน

5. สมาชกทกคนตองมความรบผดชอบ รวมกน

5. สมาชกบางคนไมมความรบผดชอบ รวมกน

6. คะแนนของกลมคอคะแนนทไดจาก สมาชกแตละคนรวมกน

6. คะแนนกลมอาจไมใชคะแนนจากสมาชก แตละคนรวมกน

ทมา : วนเพญ จนทรเจรญ. 2542 : 116 ; อางจาก พมพนธ เดชะคปต. 2541. 5. วธการเรยนแบบรวมมอ วธการเรยนแบบรวมมอทนยมใชกนมเทคนคสาคญ 2 แบบ คอ แบบเปนทางการ (Formal cooperative learning) และแบบไมเปนทางการ (Informal cooperative learning) 5.1 การเรยนแบบรวมมออยางเปนทางการ วนเพญ จนทรเจรญ (2542 : 119 – 122) ไดแบงเทคนคการเรยนแบบรวมมอ อยางเปนทางการได 9 เทคนค ดงน 5.1.1 เทคนคการแขงขนระหวางกลมดวยเกม (Team – Games – Tournament หรอ TGT) คอการจดกลมนกเรยนเปนกลมเลก ๆ กลมละ 4 คน ระดบความสามารถตางกน ครกาหนดบทเรยนและการทางานของกลมเอาไว ครทาการสอนบทเรยนใหนกเรยนทงชนแลวใหกลมทางานตามท กาหนดนกเรยนในกลมชวยเหลอกน เดกเกงชวยและ

17

ตรวจงานของเพอนใหถกตองกอนนาสงคร แลวจดกลมใหมเปนกลมแขงขนทมความสามารถเทา ๆ กน มาแขงตอบปญหาซงจะมการจดกลมใหมทกสปดาห โดยพจารณาจากความสามารถของแตละบคคล คะแนนของกลมจะไดจากคะแนนของสมาชกทเขาแขงขนรวมกบกลมอน ๆ รวมกน แลวมการมอบรางวลใหแกกลมทไดคะแนนสงเกนเกณฑทกาหนดไว 5.1.2 เทคนคการแบงกลมแบบกลมสมฤทธ (Student Team Achievement Division หรอ STAD) คอการจดกลมเหมอน TGT แตไมมการแขงขนกน โดยใหนกเรยนทกคนตางทาขอสอบ แลวนาคะแนนพฒนาการ (คะแนนทดกวาเดมในการสอบครงกอน) ของแตละคนมารวมเปนคะแนนกลม และมการใหรางวล 5.1.3 เทคนคการจดกลมแบบชวยรายบคคล (Team Assisted Individualization หรอ TAI) เทคนคนเหมาะกบวชาคณตศาสตร ใชสาหรบประถมศกษาปท 3-6 วธนสมาชกกลมม 4 คน มระดบความรตางกน ครเรยกเดกทมความรระดบเดยวกนของแตละกลมมาสอนตามความยากงายของเนอหา วธทสอนจะแตกตางกน เดกกลบไปยงกลมของตน และ ตางคนตางทางานทไดรบมอบหมายแตชวยเหลอซงกนและกน มการใหรางวลกลมททาคะแนน ไดดกวาเดม 5.1.4 เทคนคโปรแกรมการรวมมอในการอานและเขยน (Cooperative Integrated Reading and Composition หรอ CIRC) เทคนคนใชสาหรบวชาอาน เขยน และทกษะอน ๆ ทางภาษา สมาชกในกลมม 4 คน มพนความรเทากน 2 คน อก 2 คนกเทากน แตตางระดบความรกบ 2 คนแรก ครจะเรยกคทมความรระดบเทากนจากกลมทกกลมมาสอน ใหกลบเขากลมแลวเรยกคตอไปจากลมทกกลมมาสอน คะแนนของกลมพจารณาจากคะแนนสอบของสมาชกกลมเปนรายบคคล 5.1.5 เทคนคการตอภาพ (Jigsaw) เทคนคน ใชสาหรบนกเรยนประถมปท 3-6 สมาชกในกลมม 6 คน ความรตางระดบกน สมาชกแตละคนไปเรยนรวมกบสมาชกในกลมอนในหวขอทตางออกไป แลวทกคนกลบเขามากลมของตน สอนเพอนในสงทตนไปเรยนรวมกบสมาชก กลมอน ๆ มา การประเมนผลเปนรายบคคลแลวรวมคะแนนเปนของกลม 5.1.6 เทคนคการตอภาพ 2 (Jigsaw 2) เทคนคนสมาชกในกลม 4 – 5 คน นกเรยนทกคนสนใจในบทเรยนเดยวกน สมาชกแตละคนในกลมใหความสนใจในหวขอยอยของบทเรยนตางกน ใครทสนใจในหวขอเดยวกนจะไปประชมกน คนควาและอภปราย แลวกลบมา กลมเดมของตนสอนเพอนในเรองทตนไปประชมกบสมาชกของกลมอนมา ผลการสอบของแตละคนเปนคะแนนของกลม กลมททาคะแนนรวมไดดกวาครงกอน (คดคะแนนเหมอน STAD) จะไดรบรางวล 5.1.7 เทคนคการตรวจสอบเปนกลม (Group Investigation) เทคนคนสมาชกในกลมม 2 – 6 เปนรปแบบทซบซอน แตละกลมเลอกหวขอเรองทตองการจะศกษาคนควา สมาชกในกลมแบงหนาทกนทงกลม มการวางแผนการดาเนนงานตามแผน การวเคราะห

18

การสงเคราะหงานททา การนาเสนอผลงานหรอรายงานตอหนาชน การใหรางวล หรอคะแนนใหเปนกลม 5.1.8 เทคนคการเรยนรวมกน (Learning Together : LT) วธนสมาชกในกลมม 4 – 5 คน ระดบความรความสามารถตางกน มการแบงบทบาทหนาทกนและผลดเปลยน บทบาทหนาทกน เชน คนท 1 รบผดชอบเนอหาท 1 คนท 2 รบผดชอบเนอหาท 2 หรอครใหนกเรยนแตละกลมศกษาฝกฝน ทาความเขาใจเนอหาใหมและทาแบบฝกหดหรอใบงานหรอบตรกจกรรม คะแนนของกลมพจารณาจากผลงานของกลม 5.1.9 เทคนคการเรยนแบบรวมมอรวมกลม (Co-op – Co-op) ซงเทคนคนประดวยขนตอนตาง ๆ ดงน คอ นกเรยนชวยกนอภปรายหวขอทจะศกษาแบงหวขอใหญเปนหวขอยอย แลวจดนกเรยนเขากลมตามความสามารถทแตกตางกน กลมเลอกหวขอทจะศกษาตามความสนใจของกลม กลมแบงหวขอยอยออกเปนหวขอเลก ๆ เพอนกเรยนแตละคนในกลมเลอกไปศกษา และมการกาหนดบทบาทหนาทของแตละคนภายในกลมแลว นกเรยนเลอกศกษาเรองทตนเลอกและนาเสนอตอกลม กลมรวบรวมหวขอตาง ๆ จากนกเรยนทกคนในกลม แลวรายงานผลตอชนและมการประเมนผลงานกลม เทคนคทง 9 ดงกลาวขางตน สวนมากจะใชตลอดคาบการเรยน หรอตลอดกจกรรม การเรยนในแตละคาบ เรยกการเรยนแบบรวมมอประเภทนวา การเรยนแบบรวมมออยางเปนทางการ (Formal Cooperative Learning) แตยงมเทคนคอน ๆ อกจานวนมากทไมจาเปนตองใชตลอดกจกรรมการสอนในแตละคาบ อาจใชในขนนา สอดแทรกในขนตอนใด ๆ กได หรอใชใน ขนสรป หรอขนทบทวน หรอขนวดผล เรยกการเรยนแบบรวมมอประเภทนวา การเรยนแบบ รวมมออยางไมเปนทางการ (Informal Cooperative Learning) ดงน 5.2 การเรยนแบบรวมมออยางไมเปนทางการ สมพงษ สงหะพล (2543 : 181 – 182) ไดกลาวถง เทคนคการเรยนแบบ รวมมออยางไมเปนทางการได 14 เทคนค ดงน 5.2.1 อภปรายกลมธรรมชาต (Spontaneous group discussion) นกเรยน ทนงเปนกลม นงชดหรอใกลกน รวมกนอภปรายแสงดความคดเหนในเรองใดเรองหนงของบทเรยนอาจอภปราย 2 – 3 นาท ไปจนถง 1 ชวโมง 5.2.2 รวมกนคด (Numbered heads together) ในแตละกลมทกคนมหมายเลขประจาตว เมอศกษางานเสรจครเรยกหมายเลขใดหมายเลขหนงใหตอบคาถาม คนถกเรยกถอเปนตวแทนกลม 5.2.3 ผลงานทม (Team product) แตละกลมทางานใหสาเรจภายในชวโมงเรยน มอบหมายใหทกคนในกลมมบทบาทแลวนาเสนองานตอชนเรยน 5.2.4 ชวยกนทบทวน (Cooperative review) แตละกลมเวยนกนถามตอบเพอทบทวนบทเรยน กลมทถามได 1 คะแนน กลมทตอบถาตอบถกได 1 คะแนน กลมทอธบายขอมลเพมเตมได 1 คะแนน

19

5.2.5 คคด (Think pair share) นกเรยนนงเปนคในกลมของตนเพอหาคาตอบทตกลงกนเสนอคาตอบทตกลงกนตอชนเรยน 5.2.6 เพอนเรยน (Partners) นกเรยนในแตละกลมจบคกนเรยน คนนอาจไปขอคาอธบายสอบถามปรกษาหารอจากกลมอน เมอเขาใจแจมแจงแลวกถายทอดความรสคอนในกลม 5.2.7 มมสนทนา (Corners) แตละกลมแบงเปนกลมยอย แตละกลมยอย นงตามมมหรอจดตาง ๆ ของหอง จากนนทกกลมยอยอธบายเรองราวทไดศกษาใหกลมยอย ในมมอนฟง 5.2.8 เลาเรองรอบวง (Round robin) นกเรยนทกคนนงเปนวงกลม แตละคนเลาเรองใหชนฟงไปทละคนจนครบ โดยใหเวลาเทา ๆ กน 5.2.9 คตรวจสอบ (Pair check) ในแตละกลมใหนกเรยนจบค 2 – 3 ค เมอรบโจทยหรองานจากคร คนหนงแกโจทยปญหาหรอตอบปญหา อกคนหนงเสนอแนะโจทยปญหา ตอไปกสลบบทบาทกน ทาโจทยปญหาได 2 – 3 ปญหา ใหแตละคนาคาตอบไป ตรวจสอบกบคอนในกลมของตน 5.2.10 วงกลมสนทนา (Inside – outside circle) นกเรยนนงหรอยนเปน วงกลม 2 วง จานวนเทากน วงในหนหนาออกวงนอกหนหนาเขา คนอยตรงขามจบคกน เมอครถามทงสองปรกษากนแลวตอบคาถาม คาถามตอไปครใหสองวงเคลอนไปตรงขามกน แลวถามคาถามใหมจนจบบทเรยน 5.2.11 คทางาน (Match mind) มอบหมายใหชนทางานตามบทเรยนแตละคนแสวงหาคทางานรวมกน ปรกษากน ชวยกนแตใหทาสงเปนรายงานสวนตว 5.2.12 สมภาษณ 3 ขน (Three – step interview) ในแตละกลมใหจบคกน 2 – 3 คในแตละค คนท 1 ถาม คนท 2 ตอบ คนท 1 เลาใหกลมทราบวาตอบอยางไร คาถามตอไปเปลยนบทบาทกน 5.2.13 เครอขายทม (Team – work webbing) แตละกลมศกษาบทเรยนแลวเขยนแนวความคดหลก พรอมแสดงความสมพนธของความคดเหนหลกในรปของแผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม เพอใหเหนเครอขายของความคดวาสมพนธกนอยางไร 5.2.14 คาตอบโตะกลม (Round table) ใหเรยนเปนกลมใหญหรอกลมยอย ในแตละกลมทกคนเขยนคาตอบลงในกระดาษสงตอไปเรอย ๆ จนครบทกคน การเขยนตอบอาจใหปรกษากนหรอหามปรกษากนกได จากนนตรวจคาตอบจากคร จากเทคนควธการเรยนแบบรวมมอทงแบบเปนทางการและแบบไมเปนทางการลวนแตเปนเทคนคทมประโยชนทจนามาประยกตใชในกจกรรมการเรยนการสอนแตเนองจากเทคนคเหลานมลกษณะการจดกจกรรมทแตกตางกน ซงแตละเทคนคจะออกแบบใหเหมาะสมกบเปาหมายทตางกน ฉะนนการทจะเลอกใชเทคนคใด ควรคานงถงเปาหมายทตองการความเหมาะสมกบผเรยน และเนอหาวชาดวย สาหรบการวจยในครงน เปนการทดลองในวชา

20

วทยาศาสตร สวนใหญจะเนนหนกในดานการทดลอง และกจกรรมการเรยนการสอนจะเปน รปแบบกจกรรมกลม ดงนน รปแบบการเรยนแบบรวมมอทเหมาะสมกบการเรยนการสอน ในวชาน คอ รปแบบการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคการเรยนรวมกน 6. การเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคการเรยนรวมกน เทคนคการเรยนรวมกนน Johnson & Johnson เปนผเสนอในป ค.ศ. 1975 เปนเทคนคการเรยนทมการกาหนดสถานการณและเงอนไขใหนกเรยนทาผลงานกลม ทาให นกเรยนแลกเปลยนความคดเหนและแบงปนเอกสาร การแบงหนาททเหมาะสม และการใหรางวลกลม (ไสว ฟกขาว. 2542 : 151) จอหนสนและจอหนสน (Heinich.; et al. 1999 : 315 ; citing Johnson & Johnson : n.d.) ไดกลาวถง องคประกอบในการจดการจดกจกรรมการเรยนโดยใชเทคนคการเรยนรวมกน ดงน 1. การสรางความรสกพงพากน ใหเกดขนในกลมผเรยน ตงเปาหมายรวมของกลมกาหนดบทบาท หนาทของสมาชกในการทางาน เชน เปนผอาน เปนผตรวจสอบ การใหรางวลรวม 2. การใหนกเรยนมปฏสมพนธกน โดยใหทางานภายใตบรรยากาศของการ ชวยเหลอสงเสรมกน 3. กาหนดความรบผดชอบสวนบคคลในการเรยนร เปนการใหนกเรยนตงใจทางานรวมกน ครคอยสงเกตพฤตกรรมเปนระยะ ๆ และสมสมาชกในกลมเพอตอบคาถาม หรอรายงานการทางาน 4. ฝกทกษะการทางานรวมกบผอนไดด นกเรยนตองมทกษะทางสงคมทจาเปน ไดแก การสอสาร ภาวะผนา และทกษะการจดการกบขอขดแยงอยางสรางสรรค จากองคประกอบของการจดการเรยนการสอน โดยใชเทคนคการเรยนรวมกนทมการสรางเปาหมายรวมกนของกลม มการกาหนดบทบาท หรอสถานการณ เพอใหเกดการเรยน การสอนทตองชวยเหลอและพงพากน การสรางความรบผดชอบในตวเองจากการทมการสม การนาเสนอผลงานหรอตอบคาถามรวมทงการฝกทกษะการทางานรวมกบผอนนนทาใหสมาชกแตละคนมความตนตว และเหนความสาคญของตวเองในการมสวนรวมในการทากจกรรมเพอใหกลมประสบผลสาเรจได เทคนคการเรยนรวมกน มขนตอนการดาเนนการ ดงน (ไสว ฟกขาว. 2542 : 152-154) 1. กาหนดวตถประสงคการสอนใหชดเจน 2. จดกลมใหมขนาดไมเกน 6 คน หากนกเรยนยงใหมกบการเรยนแบบรวมมอควรใชกลมทมขนาดเลก เพอใหนกเรยนมสวนรวมมากทสด นกเรยนในแตละกลม ม

21

ความสามารถแตกตางกน มเพศหญงและเพศชาย แตในบางครงการจดนกเรยนทมความสามารถเหมอนกนเขามากลมเดยวกน เพอฝกทกษะกสามารถทาได 3. จดนกเรยนนงหนหนาเขาหากนเปนวงเพอใหสามารถสอสารพดคยกนไดสะดวก 4. จดเอกสารหรอสอการสอนทตองพงพาอาศยซงกนและกน เชน จดเอกสารใหกลมละชดเดยว เพอใหนกเรยนแบงกนด แบงเนอหาออกเปนสวนยอยใหคนรบผดชอบในการอาน และทาใหเกดการแขงขนระหวางกลมเพอใหสมาชกภายในกลมตองพงพาชวยเหลอกนทาใหกลมของตนเปนกลมทชนะ 5. กาหนดบทบาทหนาทของสมาชกเพอใหเกดการพงพากน ตวอยางบทบาทในการทางานกลมไดแก ผสรปยอ ทาหนาทสรปบทเรยน ผตรวจสอบ ทาหนาทตรวจสอบ เพอนสมาชก ผกระตน ทาหนาทกระตนสงเสรมชกชวนใหเพอนแสดงความคดเหน ผบนทกทาหนาท ตรวจสอบความรวมมอระหวางสมาชกในกลม 6. อธบายงานทมอบหมายใหนกเรยนทา 7. แจงเงอนไขเพอจดสภาพใหเกดความเกยวพนกนในเรองของเปาหมายรวม อาจทาโดยกาหนดใหกลมผลตผลงานรวมกนเพยง 1 ชน หรอใหรางวลกลมจากผลงานของสมาชกแตละคน 8. จดสภาพใหเกดความรบผดชอบ ในการเรยนรแตละคน ซงจะทาใหทกคนมสวนรวมใหกบกลม เชน ครจดสอบนกเรยนเปนรายบคคล ครสมเลอกสมาชกคนใดคนหนง ขนมารายงานผลของกลม หรอครเลอกผลงานของสมาชกคนใดคนหนงมาเปนตวแทนของกลม แลวใหคะแนนกลมจากผลงานสมาชกคนนน เปนตน 9. จดสภาพใหเกดความรวมมอระหวางกลม เปนตนวาถามเพอนกลมอนได เมอตองการชวยเหลอ 10. อธบายเกณฑของความสาเรจ การใหคะแนนควรเปนแบบองเกณฑมากกวาองกลม สาหรบกลมแบบแตกตาง เกณฑการใหคะแนนสาหรบแตละกลมจะตองพจารณาเปนกรณไป 11. ระบพฤตทคาดหวง ในระยะแรกพฤตกรรมทคาดหวง คอ ใหอยกบกลม ถามชอเพอนสมาชก ในพฤตกรรมระดบทซบซอนขน ไดแก ใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการอภปราย ทกคนเขาใจและเหนดวยกบคาตอบของกลม 12. ระหวางทนกเรยนทางานกลม ครมบทบาท ดงน 12.1 สงเกตพฤตกรรมการทางานของนกเรยนอยางตอเนอง เพอดาเนน การแกไขหากนกเรยนประสบปญหา ในการทางานหรอปญหาเกยวกบการรวมมอกน 12.2 ใหความชวยเหลอนกเรยน ครจาเปนตองเขาไปแทรกระหวางการทางานของนกเรยนเปนครงคราว เพอชแจงคาสง เพอตอบปญหาขอสงสย เพอกระตนให นกเรยนแสดงความคดเหน พดคย และเพอสอนทกษะการเรยน 12.3 สอนทกษะการรวมมอเพอใหสอสารกนอยางมประสทธภาพ

22

13. สรปบทเรยนโดยนกเรยนและคร 14. นกเรยนประเมนการทางานของสมาชกในกลมและหาแนวทางแกไขปญหาการทางานในคราวตอไป 15. การประเมน 15.1 ประเมนผลงานของนกเรยน อาจทาไดหลายวธ เชน ใหสมาชกทกคนในกลมไดคะแนนเทากน ซงเปนการเสรมแรงใหนกเรยนรวมมอกน หรอใหแรงเสรมแบบรวมมอไปพรอมกบการใหแรงเสรมรายบคคล โดยใหคะแนนเปนรายบคคลจากผลงานแตละคนและใหรางวลกลมจากคะแนนของสมาชกในกลม 15.2 ประเมนการทางานของกลมจากการสงเกต ระหวางเรยน และการอภปรายในขนกระบวนการกลม ขนตอน ในการจดการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคการเรยนรวมกน 1. ครและนกเรยนทบทวนเนอหาเดม หรอความรพนฐานทเกยวของ 2. ครแจกแบบฝกหดหรองานใหทกกลม ๆ ละ 1 ชดเหมอนกน นกเรยน ชวยทางานโดยแบงหนาทแตละคนเชน นกเรยนคนท 1 อานคาแนะนา คาสงหรอโจทยในการดาเนนงาน นกเรยนคนท 2 ฟงขนตอนและรวบรวมขอมล นกเรยนคนท 3 อานสงทโจทยตองการทราบและหาคาตอบ นกเรยนคนท 4 ตรวจคาตอบ เมอนกเรยนทาแตละขอ หรอแตละสวนเสรจแลว ใหนกเรยนหมนเวยนเปลยนหนาทกนในการทาโจทยขอถดไปทกครงจนเสรจแบบฝกหดทงหมด 1) แตละกลมสงกระดาษคาตอบ หรอผลงานเพยงชดเดยว ถอวาเปนผลงานทสมาชกทกคนยอมรบ และเขาใจแบบฝกหรอ การทางานชนน 2) ตรวจคาตอบหรอ ผลงานใหคะแนนดวยกลมเอง หรอครใหกได กลม ทไดคะแนนสงสดจะไดรางวล หรอตดประกาศหนาบอรด 7. ผลของการเรยนและผลทางสงเสรมของการเรยนแบบรวมมอ การเรยนแบบรวมมอน มงใหผเรยนเกดการพฒนาดานผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชสถานการณการเรยนเปนกลมยอย ๆ ทผเรยนไดมโอกาสรวมมอและชวยเหลอกนอยางกระตอรอรน ซงผลการเรยนโดยรปแบบนนอกจากจะพฒนาการเรยนรทางดานเนอหาวชาการ โดยตรงแลวยงสงเสรมใหเกดทกษะการทางานกลม ทกษะทางสงคม ความสามคคและความรบผดชอบรวมกน (สมพงษ สงหะพล. 2543 : 191) ดงแสดงในภาพประกอบ 2

23

ผลการเรยนแบบรวมมอ ผลทางสงเสรม

ภาพประกอบ 2 ผลของการเรยนและผลทางสงเสรมของการเรยนแบบรวมมอ ทมา : ปรบจาก สมพงษ สงหะพล. 2543 : 191. พฤตกรรมการทางานกลม ความหมายของพฤตกรรมในการทางานกลม ไดมนกการศกษาหลายทานใหความหมายของพฤตกรรมการทางานกลม ดงน พนม ลมอารย (2529 : 1 – 2) ใหความหมายของพฤตกรรมการทางานกลมวา หมายถง การทบคคลตงแต 2 คนขนไปมาทากจกรรมหรอ มาเกยวของสมพนธซงกนและกนในลกษณะกลมซงจะทาใหกลม มการเคลอนไหวในลกษณะตาง ๆ เกดขน สทธโชค วรานสนตกล (2534 : 4) ใหความหมายของพฤตกรรมการทางานกลมวา หมายถง การรวมตวของคนหลายคนซงมปฏสมพนธตอกนอยางสมาเสมอในชวงเวลาหนง ซงคนเหลานจะมการรบรในตนเองวามความสาคญตอกนและกน ในอนทจะปฏบตการเพอบรรลเปาหมายทมรวมกน ทศนา แขมมณ (2537 : 2) ใหความหมายของพฤตกรรมการทางานกลมวา

การเรยนแบบ รวมมอ

พฒนาการทางดานผลสมฤทธ

ความสามคค

ทกษะทางสงคม

ความรบผดชอบรวมกน

พฒนาการทางดานผลสมฤทธ

24

หมายถง การทกลมบคคลเขามารวมกนปฏบตงานอยางใดอยางหนงโดยมเปาหมายรวมกน และทกคนในกลมมบทบาทในการชวยดาเนนงานของกลม มการตดตอสอสาร ประสานงาน และตดสนใจรวมกน เพอใหงานบรรลผลสาเรจตามเปาหมายเพอประโยชนรวมกนของกลม แมคเดวส และ ฮาราร (โยธน ศนสนยทธ. 2529 : 7 ; อางองจาก McDavid & Harari : n.d.) ใหความหมายของพฤตกรรมการทางานกลมวา หมายถง ระบบการใหความสมพนธระหวางสมาชกในกลมโดยการกระทาบางสงบางอยางรวมกนเพอใหไดสงทกลมตองการ จากความหมายดงกลาว สรปไดวา พฤตกรรมการทางานกลม หมายถง พฤตกรรมทสมาชกแตละคนในกลมแสดงออกถงการมปฏสมพนธตอกนในลกษณะของกลมและมบทบาทในการชวยกนรบผดชอบตองานของกลม เพอใหสามารถบรรลจดประสงคของกลมทมรวมกนไดอยางมประสทธภาพ ในการทางานรวมกนนนการทจะใหสมาชกในกลมใหความรวมมอกน ทางานอยางมประสทธภาพไดนน จะตองไดรบการฝกฝนการปฏบตตนใหสามารถทางานรวมกบผอนไดเปนอยางดและมความเขาใจในองคประกอบทสาคญของการทางานกลม (ทศนา แขมมณ. 2537 : 5 – 7) ดงน 1. องคประกอบดานผนากลม กลมใดมผนาทมคณสมบตทด รและเขาใจในบทบาทหนาทของตน และมทกษะในการปฏบตตามบทบาทหนาทนนแลว กลมนนยอมมแนวโนมทจะประสบผลสาเรจสง ผนาจงเปนองคประกอบทสาคญอยางหนงตอความสาเรจและประสทธภาพของการทางานเปนกลม 2. องคประกอบดานบทบาทสมาชกกลม การทางานเปนกลมตองอาศยความรวมมอรวมใจ จากสมาชกกลมทกคนเปนสาคญ หากสมาชกกลมทกคนตระหนกในความสาคญของตนเอง และพยายามปฏบตตนในการทางานในฐานะสมาชกทดของกลม การดาเนนงานของกลมกจะสามารถประสบผลสาเรจไดอยางรวดเรว 3. องคประกอบดานกระบวนการทางานของกลม กลมใดมความเขาใจในกระบวนการทางานทด มกระบวนการทางานทมประสทธภาพโดยมขนตอนทสาคญ ไดแก มการกาหนดจดมงหมายในการทางาน การวางแผนงาน การปฏบตงานตามแผน การประเมนผลและปรบปรงงาน ซงถาปฏบตไดอยางเหมาะสมแลวกลมกมกจะประสบผลสาเรจในการทางาน จากองคประกอบของกลมทง 3 ดานน แสดงใหเหนวากลมมอทธพลอยางมากตอพฤตกรรม ความรวมมอในการทางานกลมทจะสงผลใหกลมมประสทธภาพได นนคอ กลมสามารถตอบสนองความตองการของกลม และความตองการของสมาชกแตละคนในกลมไดสาเรจ ในการจดการเรยนการสอนโดยใชกระบวนการกลม ซงในทนกระบวนการกลมหมายถง เนอหาความรเกยวกบการรวมกลมและพลงของกลมทเกดขน โดยเนนเรองทเกยวกบการทางานและการอยรวมกน สาหรบกระบวนการกลมเปนกระบวนการทดกยอมสงผลดถงผลผลตของกลมดวย กระบวนการกลมทดโดยทวไปจะตองประกอบไปดวยองคประกอบทสาคญทสด คอ ผนากลม

25

สามารถดาเนนงานตามบทบาทหนาททจาเปนตอกลมไดอยางเหมาะสม สมาชกในกลมมความเขาใจ และปฏบตตนตามบทบาทหนาท ไดอยางมประสทธภาพ และกลมมวธการทางานทด ในแตละองคประกอบของกลมทมความสาคญตอการพฒนากลมไปสกลมทม ประสทธภาพไดนน จะตองมลกษณะทสาคญ ดงน (อทย บญประเสรฐ. 2532 : 66 – 69) 1. ผนากลม เปนบคคลทมความสาคญตอการทาใหกลมสามารถทางานบรรลเปาหมายทตองการได และชวยสรางคณสมบตของกลมทแขงแกรง ตลอดจนการรกษาสภาพกลมใหคงอยตอไปได ผนากลมมสวนสาคญในการสงเสรม กระตน กากบ จงใจ ใหสมาชกรวมกนทางานแบบกลมทมการรวมกนคด ปรกษากนอยางมเปาหมายในการทางานทแนนอนเปน ผสรางกลมใหเกดทศนคตทดและมความเชอมนในการทางานรวมกน มบทบาทในการเพมพน ความร ความสามารถ ความสามคคของกลม นอกจากนผนาจะตองมความสามารถเฉพาะตวสงในดานการทางาน เชน มความเขาใจในเปาหมายของการทางาน ชวยใหสมาชกเขาใจไดตรงกน มการวางแผนและมขนตอนการทางานทด ดานการเสรมแรง มการจงใจหรอสรางกาลงใจให ผรวมงานไดใชความร ความสามารถและความพยายามอยางเตมท และดานการเผชญปญหาการทางาน สามารถแกปญหาความขดแยงได ซงลกษณะของผนาดงกลาวชวยใหกลมสามารถรวมตวกนได และสงผลใหงานกลมบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ 2. สมาชกของกลม การมสมาชกของกลมทด ยอมมผลตอการดาเนนงานของกลม คณสมบตของสมาชกทดจะชวยใหกลมมแนวโนมไดรบความสาเรจมากนน มลกษณะ ดงน คอมความเขาใจและกระตอรอรนทจะทางาน เขาใจบทบาทหนาทของตนเอง มความรบผดชอบในภาระหนาท มลกษณะของความเปนประชาธปไตย และไมเหนแกประโยชนสวนตนจนเกนไป จากลกษณะดงกลาวแสดงใหเหนวาสมาชกมบทบาททเกยวกบการทางาน เชน เปนผรเรมเสนอความคดหรอวธการใหม ๆ ในการแกปญหา เปนผแสวงหาขอมลหรอความคดเหน ใหขอมลและขอคดเหน เปนผชแจงแสดงเหตผลตาง ๆ ได สามารถสรปและประเมนผลการทางานรวมทงสามารถปฏบตการตาง ๆ เพอชวยใหกลมบรรลเปาหมายทตองการไดงายขนและมบทบาทในการรวมกลม เชน เปนผสนบสนน ผกระตน ผควบคมการสนทนา ผประนประนอม ผสงเกตการณ และผผอนคลายความตงเครยดของกลม เปนตน จากบทบาทในการทางานและบทบาทในการรวมกลมนเปนสงจาเปนตอการบรรลผลสาเรจของงานไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนยงมแนวคดสาคญเกยวกบการเปนสมาชกทดนน มหลายบทบาทไมไดมบทบาทเดยว สมาชกทดไมควรจากดบทบาทหนาทของตน กลมจะมพลงและมการพฒนามากขนหากไดมการหมนเวยนเปลยนบทบาทหนาทกน 3. กระบวนการในการทางานกลม เปนกระบวนการในการสงเสรมความ รวมมอในการทางานกลม ประกอบไปดวยขนตอนสาคญ ดงน (ทศนา แขมมณ. 2537 : 28-37)

26

3.1 การกาหนดจดมงหมายในการทางาน เปนสงแรกทผนากลมและสมาชกกลมพงกระทาในการเรมทางานรวมกน คอ ผนากลมและสมาชกควรไดชวยกนวาง จดมงหมายในการทางานใหชดเจน และตรวจสอบดวาทกคนเขาใจตรงกนกอนลงมอปฏบตงาน เพอไมใหเกดปญหาในการปฏบตงานภายหลง 3.2 การวางแผนงาน หมายถง การคดและตดสนใจในปจจบนถงสงทจะทาในอนาคตวาจะทาอะไร อยางไร มทรพยากรทจาเปนในการทางานกลม ซงประกอบดวย ขนตอนตาง ๆ ดงน 3.2.1 การแสวงหาขอมลและรวบรวมขอมลทจาเปน 3.2.2 การหาวธการและกาหนดขนตอนในการทางาน 3.2.3 การกาหนดแผนปฏบตการ 3.2.4 การแบงงานและมอบหมายงาน 3.2.5 การเตรยมการเรองการประสานงาน 3.2.6 การกาหนดวธการแกไขปญหาไวลวงหนา 3.3 การปฏบตตามแผน ในขนนสมาชกแตละคนของกลมควรลงมอตามหนาททตนเองรบผดชอบ มการตดตามงาน มการจงใจใหเพอนรวมงาน มกาลงใจในการทางาน สรางความรวมมอรวมใจ ใหเกดขนในการทางาน ใหคาปรกษาแนะนา และใหความชวยเหลอ แกไขปญหาตาง ๆ มการเสรมสรางความร ความสามารถของเพอนรวมงานในรปแบบตางๆ ตามความเหมาะสม มการประสานงานเพอใหเกดความสะดวกในการทางานแตละขนตอน เพอชวยใหกลมไปสความสาเรจได 3.4 การประเมนผลและปรบปรงงาน การประเมนผลเปนขนตอนทสาคญในการทางานกลม เพราะจะชวยใหกลมไดรบทราบวาการทางานสามารถบรรลเปาหมายไดหรอไม เพยงใด นอกจากนจะทาใหไดขอมลทเปนการทางานในประโยชนตอการปรบปรงการทางานใหดขนในโอกาสตอไป ในการประเมนควรพจารณาประเดนวาควรประเมนชวงเวลาใด ประเมนอะไร และประเมนอยางไร ดงน 3.4.1 ชวงเวลาการประเมน ควรประเมนผลเปนระยะๆ เพอ ตรวจสอบความกาวหนาของงาน และเพอเกบขอมลทจะชวยใหสามารถปรบปรงงานได และควรประเมนผลหลงจากการดาเนนงานเสรจสนตามแผน เพอตรวจสอบดวาการทางานของกลมบรรลเปาหมายหรอไมเพยงใด 3.4.2 สงทตองประเมน ควรประเมนผลงานวา ผลงานทสาเรจออกมานนเปนไปตามความจรงหรอไมเพยงใด ประเมนกระบวนการหรอวธการทางานกลมวาวธการหรอ ขนตอนการทางานทใชนนเหมาะสมเพยงใด เปนวธการทชวยใหไดผลงานทดเปนทพอใจหรอไม และประเมนสมาชกแตละคนในกลมเกยวกบการปฏบตหนาทรบผดชอบของตนเองวาดเพยงใด มปญหาเกดขนหรอไม ปญหาทเกดขนนนมาจากสมาชกคนใด เหตใดจงเกดขน การประเมนน รวมถงวธการทางานของสมาชกแตละคนทแสดงพฤตกรรมในดานตาง ๆ

27

ไดแก การรบผดชอบในการทางานกลม การใชความชวยเหลอเพอนในการทางานกลม การสรางบรรยากาศในการทางานกลม การแสดงความคดเหนในการทางานกลม และการมสวนรวมในการทางานกลม 3.4.3 วธการประเมน ควรมเกณฑทชดเจน เปนหลกในการประเมนและควรประเมนโดยยดวตถประสงคหรอ จดมงหมายทตงไวเปนหลก เมอมการประเมนผล การทางานและผลงานของกลมแลว กลมควรนาขอมลทไดไปใชใหเปนประโยชนในการปรบปรงการทางานครงตอไป การวดพฤตกรรมในการทางานกลมของนกเรยน ในการวดพฤตกรรมในการทางานกลมของนกเรยนนน สามารถตรวจวดโดยใชเครองมอ หรออปกรณประเภทตางๆ ไดหลายชนด เชน วดโดยใชแบบสมภาษณ แบบสอบถาม หรอ แบบสงเกต เปนตน แตเครองมอทสามารถวดไดดทนยมใช คอ แบบสงเกตทงนเพราะเปนการวดทผวดไดใชประสาทสมผสเปนเครองมอในการสอความหมายดวยตนเอง จงทาใหได ขอมลทนาเชอถอมากกวาวธอน เกยวกบการสงเกตมรายละเอยด ดงน การสงเกต หมายถง การใชประสาทสมผสทง 5 ในการศกษาพฤตกรรมของสงใดสงหนงอยางมจดมงหมาย ทงนอาจจะใชอปกรณอนทเปนเทคโนโลยเขามาชวยไดเพมเพม ประสทธภาพของการสงเกตไดดยงขน (ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. 2539 : 22) การสงเกตนสามารถจาแนกประเภทของแบบทดสอบทใชเทคนคการสงเกตได 4 ประเภท (กงวล เทยนกณฑเทศน. 2540 : 24 – 25) 1. ระเบยนสะสมสวนบคคล (Anecdotal Records) แบบทดสอบนเปน แบบทดสอบทไมคอยมรปแบบจากด เพราะเปนการบนทกพฤตกรรมของแตละบคคล ทเหน พฤตกรรมนนมความหมายตอความมงหมายของการประเมนผล โดยทวไปผวดตองสงเกต พฤตกรรมเปนระยะ ๆ ไป เปนรายบคคลจนกระทงเหนวาเพยงพอทจะใหเหนพฤตกรรมนน ชดเจน ระเบยนสะสม สวนบคคลจะเปนการบนทกพฤตกรรมอนเปนผล จากการศกษาดาน การปรบตวของบคคลในทางสงคม 2. แบบสารวจ (Checklist) เปนระบบทจดเตรยมไวแลว ซงมลกษณะเปนประโยคขอความทเกยวของกบพฤตกรรมทตองการวด โดยตรวจสอบพฤตกรรมวามหรอไมมตามทผวดหรอผใชแบบสารวจสงเกตได 3. การจดระดบคณภาพ (Rating Scale) ผใชแบบวดแบบน จะเปนผสงเกตคณภาพหรอลกษณะทสงเกตไดแลวกาหนดระดบลกษณะคณภาพเหลานน เชน มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด เหมาะสาหรบวดการพด การแสดงพฤตกรรมในการเรยน เปนตน 4. เทคนคสงคมมต (Sociometric technique) เทคนคนเปนวธการทใชสงเคราะหความสมพนธระหวางบคคลในกลมกบกลม หรอการศกษากลมเพอนในชนเรยน ซงกลมเพอนมอทธพลตอคานยม ตอบรรยากาศของกลมหรอโครงสรางของกลม โดยครจะกาหนด

28

สถานการณ เชน ถามปญหาจะปรกษาเพอนคนใด ใหนกเรยนแตละคนระบชอเพอนเพยงหนงชอ หรอถาจะทางนชนดหนงเพยง 2 คน นกเรยนจะเลอกเพอนคนใดเปนเพอนรวมงาน เปนตน แลวกาหนดตาแหนงของแตละคนลงบนแผนกระดาษ เขยนเสนโยงเปนลกศรช แสดงวาถกเลอกของแตละคน แผนภาพทได เรยกวา ผงสงคม (Sociogram) เมอพจารณาประเภทของแบบทดสอบทใชเทคนคการสงเกตดงกลาวน สรปเกยวกบการบนทกแบบสงเกตได 2 แบบ คอ บนทกสงทสงเกตไดทงหมดโดยไมไดกาหนดกรอบของแบบบนทกแบบสงเกตไวลวงหนา และบนทกการสงเกตโดยใชแบบบนทกการสงเกตทกาหนดกรอบไวแลว ซงแบบบนทกการสงเกตมหลายแบบ ดงน (ภทรา นคมานนท. 2538 : 165 – 168) 1. แบบกาหนดพฤตกรรมทตองการสงเกตไวในตาราง ซงมวธการบนทก โดยผสงเกตจะบนทกคาระดบคะแนนของพฤตกรรมทสงเกตไดลงในแตละชวงทแตกตางกนตามจานวนระดบทกาหนด โดยทวไปนยมกาหนดคาของแตละพฤตกรรมไว 5 ระดบ ในการบนทกขอมลการสงเกตน ผบนทกจะบนทกเฉพาะพฤตกรรมทสงเกตไดเทานน จะไมมการอธบาย วจารณ หรอแสดงความคดเหนเพมเตม 2. แบบบรรยาย มการกาหนดรปแบบตารางทประกอบไปดวย สวนทเปนขอมลของนกเรยน เชน ชอ ชน วนทบนทก และชองพฤตกรรมทสงเกตได โดยใหเขยน รายละเอยดเฉพาะภายในกรอบทกาหนดไวเทานน 3. แบบบนทกการบรรยายสะสม มการกาหนดรปแบบตารางทประกอบไปดวยชอนกเรยน วนททาการสงเกตชนเรยน เวลาเรยน สถานทเรยน และชวงของการสงเกตพฤตกรรม เปนครงททาการสงเกต พฤตกรรมทสงเกตได ความคดเหนของครและขอเสนอแนะ 4. แบบสารวจรายการ เปนการกาหนดพฤตกรรมทตองการสงเกต เปนรายการให เมอผสงเกตไดตรวจสอบวานกเรยนไดแสดงพฤตกรรมนนหรอไมเทานน โดยไมไดกาหนดระดบของการปฏบตไว 5. แบบสารวจความถ มลกษณะเปนแบบสารวจรายการทตองการสงเกตวา ผถกสงเกต มพฤตกรรมตามรายการทสงเกตบอยเพยงไร ผสงเกตเพยงแตตองการทราบความถ ของพฤตกรรมทผถกสงเกตแสดงออกเทานน แบบบนทกการสงเกตเหลาน สามารถเลอกใชไดตามจดมงหมายของผทตองการวดพฤตกรรมตาง ๆ ของนกเรยน แตกควรยดหลกของวธการใชแบบบนทกการสงเกตดวย ดงน (ภทรา นคมานนท. 2538 : 168) 1. การบนทกการสงเกตควรบนทกพฤตกรรมของแตละบคคลแยกจากกน ไมควรสงเกตพรอมกนหลาย ๆ คนเพราะจะทาใหเกดความสบสนในการบนทกขอมล นอกจากกรณทเปนการสงเกตพฤตกรรมทไมเกดขนบอยนก 2. การบนทกทดควรบนทกขอมลทเปนทงบวกและลบ ตามทสงเกตไดจรงโดยไมตองเพมเตมความคดเหน เวนแตใชแบบสงเกตทมการกาหนดใหแสดงความคดเหน

29

3. ควรบนทกเฉพาะพฤตกรรมทเกยวของกบจดมงหมายเทานน และควรสงเกตพฤตกรรมซา หลาย ๆ ครง 4. ควรบนทกพฤตกรรมทสงเกตไดทนททสงเกตเหน ไมควรเกบไวบนทก ในภายหลง เพราะอาจทาใหลมและทาใหขอมลไมสมบรณ 5. ผลการบนทกขอมลการสงเกต มจดมงหมายเพอสรปวามพฤตกรรมใด เกดขนบางมากนอยเพยงใด ในการวดโดยการสงเกตน ผลการสงเกตจะมความเทยงตรง เพยงใดขนอยกบ องคประกอบ 3 ประการ ดงน (ภทรา นคมานนท. 2538 : 168 – 171 ; ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2539 : 22) 1. สงทสงเกตจะตองเปนรปธรรมทจะสงเกตได เชน สงเกตผลงานของ นกเรยนสงเกตพฤตกรรมการทางานของผเรยนแตมบางสงบางอยางทสงเกตไดยาก เชน อารมณ ความรสก ทศนคต ฯลฯ ซงผวดจะตองใชเทคนคใหผถกวดแสดงสงทเราตองการวดออกมาในรปของพฤตกรรม เชน พด ทา เขยน จงจะสามารถวดคณลกษณะทางจตใจได พฤตกรรมของบคคลทชบงลกษณะดานจตใจของนกเรยนกยงไมอาจวดไดโดยตรง ครตองกาหนดพฤตกรรมยอย ทเปนตวแทนของคณลกษณะนน ๆ เชน ครตองการวดความสนใจในการเรยน ครจะตองกาหนด พฤตกรรมความสนใจออกมาเปนพฤตกรรมยอย ไดแก ตงใจฟงคร จดตามคาพดของคร ซกถามปญหา ไมคยกบเพอน เปนตน ซงการสงเกตวานกเรยนมความ สนใจเรยนหรอไม ครจะตองสงเกตวานกเรยนมพฤตกรรมยอยดงกลาวบอยเพยงไร 2. ผสงเกตจะตองมลกษณะ ดงน 2.1 มความตงใจ คอ ผสงเกตจะตองสารวมจตใจทจะสงเกตสงนนๆ จรง ๆ มเปาหมาย มความอดทน เพอใหไดขอมลทถกตองตามทตองการ 2.2 มประสาทสมผสด หมายความถง ประสาทตา ห หรอจมก จะตองดสมบรณ จงจะสงเกตไดของจรง 2.3 มการรบรด หมายความวา ผสงเกตจะตองมการรบรวาเกดภาพอะไร เหนอะไร ไดอยางรวดเรว แมนยา และตรงไปตรงมาไมบดเบอนความจรง ความจรงการรบรตอเนองจากประสาทสมผสรวมมอกนทางานเปนวงจรทรวดเรว ประสาทสมผสดมองเหนไดละเอยดออนแลว การรบรกมาแปลตอวามองเหนอะไร 3. ผถกสงเกต การสงเกตทดผถกสงเกตจะตองไมรตววากาลงถกสงเกต เพราะหากผถกสงเกตรตววากาลงถกสงเกตแลว พฤตกรรมทถกสงเกตจะไมเปนไปตาม ธรรมชาต อาจเปนพฤตกรรมทเสแสรง เชน ทาเปนคนเรยบรอยทง ๆ ทปกตจะซน ชางพด ชางคย เปนตน เพอไมใหเกดความผดพลาด จงควรมหลกการเพมเตม ดงน 1. กาหนดสงทจะสงเกต หมายถงวา จะสงเกตอะไรกใหจากด เฉพาะเปนเรอง ๆ ไป เรยนกวาสงเกตเจาะจงเฉพาะสงทตองการเทานน เชน การกาหนดพฤตกรรมในการ

30

ทางานกลมของนกเรยนทตองการวด สงอนทไมเกยวกไมสนใจ การดจงควรมจดมงหมายวาจะดอะไรเปนหลก การกาหนดกรอบไวเพอใหดจงเปนสงสาคญ 2. สงเกตดวยความพนจพเคราะห เพอจะไดสามารถมองเหนรายละเอยดของกรอบทตองการอยางลกซง ไมใชสงเกตเพยงผวเผน หรอลกษณะภายนอกเทานน 3. ขจดปญหาหรอความลาเอยง สวนตวออกใหหมด เพราะถามสงทกลาวนจะทาใหเกดความขดแยงในการเกบขอมล สงทควรบนทกจะไมบนทก จะไดขอมลทลาเอยง 4. การสงเกตควรมเครองชวยความจา เพอไมใหลมสงทสงเกตเหน ดงนนเครองมอทงหลายทใชรวมกบการสงเกตควรเตรยมใหพรอมตามความเหมาะสม เชน แบบ สอบถาม แบบตรวจสอบรายการ แบบประเมนพฤตกรรม เปนตน การสงเกตเปนการรวบรวมขอมลของนกเรยนอยางงาย โดยบคคลอน คร หรอ นกเรยนเปนผสงเกต นกเรยนแลวบนทกพฤตกรรมของนกเรยนไว สรปหลกสาคญในการสงเกต คอ ตองมการตงจดมงหมายในการสงเกต ตงใจสงเกตอยางมสมาธ สงเกตอยางละเอยดและพนจพเคราะห จดบนทกสงทไดจากการสงเกต สงเกตหลายคนรวมกนหรอสงเกตหลายครง ขอมลทไดจากการสงเกตตองตรวจสอบหลายครงจงสรป และควรใชเครองมออนรวมดวยกอนมการสรปผล งานวจยทเกยวของกบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยน ในป ค.ศ. 1972 แลงสตาฟ (Langstaff. 1973 : 1566 – A) ไดทาการศกษาเกยวกบการพฒนาและการประเมนชดการสอนเพอการเรยนดวยตนเอง โดยทาการศกษากบครประจาการกบนกศกษาคร 3 กลม เพอเปรยบเทยบผลการสอนดวยชดการสอนกสบการสอนแบบเดม ผลการวจยพบวา ครประจาการและนกศกษาทเรยนดวยชดการสอน มพฒนาการทางการเรยนเพมขน อกทงการเรยนรดวยชดการสอนยงชวยเปลยนแปลงพฤตกรรมของผเรยนในชนเรยนอกดวย ตอมาในป ค.ศ. 1975 กลส (Giles. 1975 : 3383 – A) ไดทาการศกษาวจยเกยวกบศนยการเรยนทสรางขนโดยมจดมงหมายเพอตรวจสอบคณคาของศนยการเรยนในระดบประถมศกษา ผลการศกษาพบวาศนยการเรยนเปดโอกาสใหครไดสงเกตพฤตกรรมและสนองความตองการของนกเรยนมากขน และในปเดยวกนน บโรส (Boudreaux.. 1975 : 2119 – A) ทาการศกษาเปรยบเทยบการสอนวชาธรณวทยากบนกเรยนเกรด 9 โดยใชชดการสอนและการสอนแบบบรรยาย ผลปรากฏวา นกเรยนทเรยนโดยชดการสอนจะมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทเรยนโดยการบรรยาย สาหรบงานวจยทเกยวของกบชดากรสอนและศนยการเรยนในประเทศไทย ไดมผวจยเปรยบเทยบกบการสอนแบบอนๆ ไวหลายเรอง เชน ในป พ.ศ. 2522 มณ เปนสข (2522 : 66) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใช

31

บทเรยน โปรแกรมการเรยนแบบศนยการเรยน และการเรยนตามหลกสตรของ สสวท. ผลปรากฏวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร และความคงทนในการเรยนรของนกเรยน ทเรยนจากบทเรยนโปรแกรม การเรยนแบบศนยการเรยน และการเรยนตามหลกสตรของ สสวท. ไมแตกตางกน สมณ โอสถานนท (2523 : 61) ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตรทวไป โดยการสอนแบบสาธตและการสอนแบบศนยการเรยน ผลการศกษาปรากฏ วานกศกษาทเรยนโดยการสอนแบบศนยการเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกศกษาท เรยนโดยวธสอนแบบสาธต ปราณ ปญจาคะ (2527 : 73) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนโดยใชชดการสอนสาหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน และทเรยนโดยครเปนศนยกลาง ผลปรากฏวานกเรยนทเรยนโดยใชชดการสอน สาหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน และทเรยนโดยครเปนศนยกลาง ผลปรากฏวานกเรยนทเรยนโดยใชชดการสอนสาหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน และทเรยนโดยครเปนศนยกลางมผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในวชาภาษาไทยไมแตกตางกน จรรยา เอยมสะอาด (2527 : 209) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนสาหรบหองเรยนแบบศนยการเรยน และโดยวธสอนแบบบรรยาย ผลการศกษาปรากฏวา ผลสมฤทธทาง การเรยนของนกเรยนทไดรบการสอน โดยชดการสอนสาหรบศนยการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบบรรยาย ในป พ.ศ. 2529 จาการศกษางานวจยขางตนพอสรปไดวา ชดการสอนแบบศนยการเรยน สามารถนามาใชในการเรยนการสอนไดทก ๆ ระดบชน และผลการวจยพบวา การสอนโดยใชชดการเรยนนนมทงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนสงขนและไมแตกตางกนไปจากการสอนตามปกต ดงนน ผวจยจงสนใจทจะสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยน โดยเนนการจดกจกรรมให นกเรยนไดเรยนแบบรวมมอเพอเปนการฝกทกษะการทางานกลม และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงเปนแนวทางหนงในการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนการสอนตอไป งานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ 1. งานวจยทเกยวกบการเรยนแบบรวมมอในประเทศ ชาตชาย มวงปฐม (2539) ไดทาการวจยเรองผลทมตอผลการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนระดบประถม ศกษา ผลการวจยพบวา มความแตกตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรระหวางนกเรยนทเรยนดวยการเรยนดวยวธแตกตางกน เมอทดสอบพบวานกเรยนแบบรวมมอแบบแบงผลสมฤทธ และวธการเรยนแบบรวมมอแบบกลมกาหนดความคาดหวงมคะแนนสงกวา กลมควบคมแตไมมปฏสมพนธระหวางวธการเรยนกบระดบ

32

ความสามารถทางคณตศาสตรตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร นอกจากนยงพบวาไมมความแตกตางของคะแนนเจตคตตอการเรยนคณตศาสตรระหวางนกเรยนทเรยนดวยวธการเรยน ตางกน แตมปฏสมพนธระหวางวธการเรยนกบระดบความสามารถทางคณตศาสตรตาทเรยนดวยการเรยนแบบรวมมอแบบบงกลมผลสมฤทธ และการเรยนแบบรวมมอแบบกลมกาหนดความคาดหวงมคะแนนสงกวาการเรยนตามปกต วรนารถ เถอนคา (2539) ไดทาการวจยเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ เรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยใชวธการเรยนแบบรวมมอแบบ ผสมผสาน (CIRC) และการสอนตามคมอคร กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาป 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2538 โรงเรยนนครขอนแกน อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน จานวน 120 คน ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนทไดรบ การสอนตามรปแบบรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสานสงกวาผลสมฤทธทางการเรยนวชา ภาษาองกฤษของนกเรยนทไดรบการทดสอบกอนเรยนแตกตางจากผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไมไดรบการทดสอบกอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และ ปฏสมพนธระหวางวธการทดสอบกอนเรยน ไมมผลกระทบตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษ อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กนกพร แสงสวาง (2540) ไดทาการวจยเรอง การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะการทางานรวมกน ทสอนโดยการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคจกซอร กบการสอนตามปกตในรายวชา ส 305 โลกของเรา ของนกเรยนทมธยมปท 3 โรงเรยนรวหวาวทยาคม จงหวดอางทอง ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชา ส 305 โลกของเรา ของนกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคจกซอรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนตามปกตอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และนอกจากนยงพบวานกเรยนทไดรบการสอนโดยการเรยนแบบรวมมอในเทคนคจกซอรมพฒนาการทกษะการทางานรวมกนหลงการเรยนสงขนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นตยา เจรญนเวศนกล (2541) ไดทาการวจยเรอง ผลการใชวธการเรยนแบบ รวมมอประเภทแขงขนระหวางกลมดวยเกมทมการทดสอบยอยตอผลสมฤทธทางการเรยน วชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมตวอยางคอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนแจงรอนวทยา กรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทใชวธการเรยนแบบรวมมอประเภทแขงขนระหวางกลมดวยเกมทไมมการทดสอบยอย อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 กลยาณ พลศกด (2543) ไดทาการวจยเรอง การพฒนากจกรรมการเรยน การสอนกลมสรางเสรมประสบการณชวต ชนประถมศกษาปท 4 โดยการใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนร ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยการสอนแบบรวมมอกนเรยนรแบบ Jigsaw 2 มผลสมฤทธทางการเรยนกลมวชาสรางเสรมประสบการณชวตสงกวา

33

เกณฑทกาหนดไว รอยละ 80 คดเปนรอยละ 82.50 และมจานวนนกเรยนทผานเกณฑดงกลาวคดเปนรอยละ 85.29 ซงสงกวาเกณฑจานวนนกเรยนทกาหนดไวรอยละ 80 และนอกจากน ยงพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรแบบ Jigsaw 2 เกดคณลกษณะทพงประสงค ไดแก การรวมกนอภปรายและแสดงความคดเหนอยางมเหตผล มความเชอมนในตนเองสง กลาแสดงออก มทกษะการทางานกลม มความรบผดชอบตอตนเอง และตอกลม บญครอง ศรนวล (2543) ไดทาการวจยเรอง การศกษาผลการจดกลม การเรยนแบบรวมมอกนเรยนร วชาวทยาศาสตร เรอง เครองใชไฟฟาในบาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 กลมตวอยาง คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนมธยมดานขนทด จงหวดนครราชสมา จานวน 162 โดยใชการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนค STAD ผลการวจย พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรองเครองใชไฟฟาในบาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชการเรยนแบบรวมมอระหวางการจดกลมคละกบการจดกลมเหมอนไม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต สวนการเลอกกลมระหวางครเลอกกบนกเรยนเลอกเอง มผลสมฤทธทางการเรยนทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตระดบ .01 แต ปฏสมพนธระหวางการจดกลมและการเลอกกลมไมสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนอยางม นยสาคญทางสถต และนอกจากนยงพบวาทกษะทางสงคมและการตระหนกในคณคาของตนเองของนกเรยนทเรยนแบบรวมมอกนเรยนสงขน 2. งานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอในตางประเทศ สลาวน และคนอนๆ (ชาตชาย มวงปฐม. 2539 : 50 ; อางองจาก Slavin.; et al. 1984) ไดทาการทดลองใชวธการเรยนแบบรวมมอแบบกลมชวยรายบคคล เปรยบเทยบ การเรยนโดยปกต กลมตวอยางเปนนกเรยนเกรด 4 – 6 ใน วมงตน จานวน 212 คน ใชเวลาในการทดลอง 18 สปดาห ผลการทดลองพบวา ทกษะการคานวณกลมทดลองสงกวาควบคม แตดานความรความเขาใจทางคณตศาสตรไมแตกตางกน มาวาเรช (ชาตชาย มวงปฐม. 2539 : 50 ; อางองจาก Mevarech. 1985) ไดศกษาเปรยบเทยบการเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมสมฤทธ การเรยนแบบรอบร การเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมสมฤทธผสมกบการเรยนแบบรอบร และกลมควบคม คอ การสอนปกตโดยศกษากบนกเรยนเกรด 5 ในประเทศอสราเอล กลมตวอยางทใชในการทดลอง จานวน 113 คน ผลการทดลองพบวา การเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมสมฤทธ การเรยนแบบรอบร การเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมสมฤทธผสมกบการเรยนแบบรอบร ใหผลสมฤทธ ทางการเรยนวชาคณตศาสตรสงกวากลมควบคม และพบวา การเรยนแบบรวมมอแบบแบงกลมสมฤทธ ผสมกบการเรยนแบบรอบรใหผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาการเรยนแบบรอบร

34

สลาวน (กลยาณ พลศกด. 2543 : 62 ; อางองจาก Slavin. 1985) ไดทาการศกษา กลมผเรยนทไดรบความชวยเหลอรวมมอแบบ TAI เปนการรวมมอกนเรยนร และใชทกษะความสามารถเฉพาะบคคลเขาดวยกน เมออยในสงคมและสามารถศกษาไดเปนอยางด TAI ไดปรบปรงแกไขบทบาททางสงคมและพฤตกรรมของบคคลทางภาษาใหดขน นอกจากนผลการวจยยงพบวากลมผเรยนแบบ TAI มผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรสงกวาการสอนปกต ชง ซกเกอร (1998) ไดทาการศกษาผลการเรยนแบบรวมมอทมตอเจตคตและ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไมใชวชาเอกชววทยาทวไป ในวทยาลยการอาชพชมชน การวจยครงนใชการเรยนแบบรวมมอทใชเทคนคการเรยนรวมกน กบเทคนคการแขงขนผลสมฤทธในกลมทดลองและใชวธการเรยนแบบปกตในกลมควบคม โดยในกลมทดลองจานวน 27 คน จะใชวธนดพบกลมและเรยนรวมกนจานวน 10 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง และกลมควบคม โดยในกลมทดลองจานวน 27 คน จะใชวธนดพบกลมและเรยนรวมกนจานวน 10 สปดาห สปดาหละ 2 ชวโมง และกลมควบคม จานวน 19 คน จะใชวธการเรยนปกตตงแตตนเทอมถงปลายเทอม จากการศกษาพบวา ไมพบความแตกตาง ระหวางการเรยนทงสองวธ จากผลการศกษาวจยทงในและตางประเทศดงทกลาวมา จะพบวา การเรยนแบบ รวมมอ จะสงผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยน นอกจากนยงสงผลตอความมวนย ความรวมมอ ความกลาแสดงออก ความเชอมนในตนเอง ความตระหนกในคณคาของตน ความภาคภมใจ บคลกภาพประชาธปไตย ความมมนษยสมพนธ และยงชวยสงเสรม ความรบผดชอบทงตอตนเอง และตอกลมอกดวย ซงจะเปนการเพมประสทธภาพการเรยนของ นกเรยนใหม ประสทธภาพทสงขน จากการศกษางานวจยทเกยวของทงในประเทศและตาง ประเทศเกยวกบชดการสอน พบวา มลกษณะทสอดคลองกน คอมผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยนและจากการศกษางานวจยทเกยวของกบการเรยนแบบรวมมอ พบวา ไดมผทาการวจยไปในทศทางเดยวกน คอ มผลทางบวกตอผลสมฤทธทางการเรยน นอกจากนยงพบวา นอกจากจะสงผลบวกทางการเรยนแลว ยงสงผลตอความรวมมอ ความกลาแสดงออก รวมทงความมมนษยสมพนธมากขน แตจากการศกษาคนควายงไมพบงานวจยใดทศกษาเกยวกบการนาชดการสอนแบบศนยการเรยนมาใชรวมกบการเรยนแบบรวมมอโดย ใชเทคนคการเรยนรวมกนในวชาวทยาศาสตร ดงนน ผวจยจงไดนาวธการเรยนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยน แบบรวมมอทใชเทคนคการเรยนรวมกน มาทาการวจย เปรยบเทยบกบการสอนตามคมอครของ สสวท. เพอเปนแนวทางในการปรบปรงการเรยนการสอนในวชาวทยาศาสตรใหเกดประโยชนตอการเรยนมากทสด

บทท 3 วธการดาเนนการศกษาคนควา

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง เรองผลการใชชดการสอนแบบศนยการเรยน ทเนนกระบวนการสอนแบบรวมมอทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมการทางานกลม ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยดาเนนการตามขนตอนดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางเครองมอและการหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. วธดาเนนการวจยและการเกบรวบรวมขอมล 5. วเคราะหขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟเวนต แขวงสลม เขตบางรก กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 520 คน กลมตวอยาง นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟเวนต ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 1 หองเรยน จานวน 40 คน ไดมาจากการสมตวอยางอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยมหองเรยนเปนหนวยในการสม (Sampling Unit) เนองจากหองเรยนแตละหองมลกษณะคลายคลงกน เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยครงน อยในสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษา ปท 1 เรอง หนวยของชวตและชวตพช ระยะเวลาทใชในการศกษาคนควา ทาการทดลองสอนในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 ใชเวลาทดลอง 12 คาบ คาบละ 50 นาท ทาการทดลองสอนจานวน 4 สปดาห สปดาหละ 3 คาบ

36 แบบแผนการทดลอง สญลกษณทใชในแบบแผนการทดลอง การศกษาคนควาครงนเปนการวจยเชงทดลอง ซงทาการทดลองตามแผนการวจยแบบ One – Group Pretest – Posttest Design (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. 2531 : 216) ดงปรากฏในตาราง ตาราง 2 แสดงรปแผนแผนการวจยแบบ One – Group Pretest – Posttest

กลม สอบกอน การทดลอง สอบหลง E T1 X T2

E คอ กลมทดลองทใชแบบฝกทกษะการทดลอง T1 คอ ทดสอบกอนเรยน T2 คอ ทดสอบหลงเรยน เครองมอทใชในการศกษาคนควา ในการวจยครงนเครองมอทใชในการวจยประกอบดวย 1. ชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร 3. แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม การสรางเครองมอและหาคณภาพเครองทใชในการวจย 1. ชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 1.1 เนอหาทใชในการทดลองครงน คอ สาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนร เซลล โครงสรางและหนาทของเซลล ชนมธยมศกษาปท 1 1.1.1 โครงสรางและหนาทของเซลล 1.1.2 กระบวนการแพรและออสโมซส 1.1.3 กระบวนการสงเคราะห 1.2 การสรางของชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 1.2.1 ชดการสอนทผวจยสรางขนเปนชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ โดยใชหนวยการเรยนร เซลล โครงสรางและหนาทของเซลล

37 1.2.2 แบงเนอหาออกเปน 3 หนวยยอยคอ หนวยยอยท 1 เรองโครงสรางและหนาทของเซลล หนวยยอยท 2 กระบวนการแพรและออสโมซส หนวยยอยท 3 กระบวนการสงเคราะหแสง 1.2.3 กาหนดหวเรองทจะสอนตามหนวยการสอนยอย แบงเปนศนย การเรยนดงน หนวยยอยท 1 เรองโครงสรางและหนาทของเซลล คาบท 1 ศนยท 1 การใชกลองจลทรรศน ศนยท 2 การคนพบหนวยของสงมชวต คาบท 2 – 3 ศนยท 1 ลกษณะรปรางของเซลลพช ศนยท 2 ลกษณะรปรางของเซลลสตว ศนยท 3 ลกษณะรปรางของสงมชวตเซลลเดยว ศนยท 4 ลกษณะรปรางของสงมชวตหลายเซลล คาบท 4 ศนยท 1 สวนประกอบและหนาทของเซลล ศนยท 2 เปรยบเทยบความแตกตางเซลลพชและเซลลสตว ศนยท 3 สวนประกอบของสงมชวต คาบท 5 – 6 ศนยท 1 สวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก ศนยท 2 สวนประกอบของเซลลเยอหอม ศนยท 3 สวนประกอบของเซลลวานกาบหอย ศนยท 4 สวนประกอบของเซลลเลอดปลา หนวยยอยท 2 เรองกระบวนการแพร และ ออสโมซส คาบท 7 – 8 ศนยท 1 การแพรของสาร ศนยท 2 การออสโมซส ศนยท 3 การออสโมซส หนวยยอยท 3 เรองการสรางอาหารของพช คาบท 9 ศนยท 1 คลอโรฟลลกบการสรางอาหารของพช คาบท 10 - 11 ศนยท 1 แสงจาเปนในการสงเคราะหดวยแสง

38 ศนยท 2 กาซคารบอนไดออกไซดเปนสงจาเปนในการสงเคราะห คาบท 12 ศนยท 1 นาจาเปนตอการสงเคราะหแสง ศนยท 2 การสงเคราะหดวยแสงของพชจะใหกาซออกซเจน 1.2.4 กาหนดจดประสงคใหสอดคลองกบเรองทกาหนด 1.2.5 กาหนดกจกรรมการเรยนโดยกาหนดใหสอดคลองกบวตถประสงค โดยเนนกระบวนการแบบรวมมอ 1.2.6 กาหนดแบบวดประเมนผล โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ชนด 5 ตวเลอก จานวน 20 ขอ แบบทดสอบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ชนด 5 ตวเลอก จานวน 20 ขอ 1.2.7 ผลตชดการสอน ซงประกอบดวย บตรคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา บตรคาถาม บตรเฉลย และแบบบนทกกจกรรม 1.2.8 นาชดการสอนทสรางเสรจแลวใหผเชยวชาญ 3 ทาน ตรวจสอบ ทงนเพอจะไดทราบถงขอผดพลาดของชดการสอน ดานความเทยงตรงของเนอหา ความตรง เชงโครงสราง 1.2.9 นาชดทไดรบการตรวจจากผเชยวชาญแลวมาปรบปรงแกไขและลกษณะของชดการสอนแบบศนยการเรยนทนนกระบวนการแบบรวมมอ จากนนนาชดไปทดลองสอนกบนกเรยนชนมธยมศกษาทไมใชกลมตวอยาง ของโรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต โดยดาเนนการตามขนตอนตอไปน 1.2.9.1 ทดลองเปนรายบคคล เพอใหไดขอมลนามาปรบปรงแกไข 1.2.9.2 ทดลองเปนกลมกบนกเรยนจานวน 5 คน เพอดความเหมาะสมของกจกรรม เวลาทใชและปญหาทเกดขน 1.2.9.3 ทดลองภาคสนาม หลงจากปรบปรงแกไขชดแลวนาไปทดลองใชกบนกเรยนจานวน 20 คน ซงไมเคยเรยน หนวยการเรยนรเรอง หนวย ของชวตและชวตพช เพอศกษาปญหาและขอบกพรองตาง ๆ อกครงหนงและหาประสทธภาพของ ชดการสอนแตละชดโดยใชเกณฑมาตรฐาน 80/80 80 ตวแรกหมายถง การประเมนไดจากพฤตกรรมขณะเรยน คอ พจารณาจากแบบฝกหดในแตศนยกจกรรมของนกเรยนทงกลมคดเปนรอยละ 80 ตวหลง หมายถง การประเมนจากพฤตกรรมขนสดทาย คอประเมนผลจาการนาแบบทดสอบหลงการเรยนของนกเรยน ทงกลมในแตละชดการสอนคดเปนรอยละ 1.2.10 นาชดการสอนทไดรบการปรบปรงแกไขทง 4 ครงแลวไปทา

39 การสอนจรงกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต แขวงสลม เขตบางรก กรงเทพมหานคร 2. การสรางและหาคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา วทยาศาสตร 2.1 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร เรองร เซลล โครงสรางและหนาทของเซลล 2.2 สรางตารางวเคราะหเนอหาและพฤตกรรมทตองการวด โดยใหครอบคลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนร เซลล โครงสรางและหนาทของเซลล 2.2.1 กาหนดผลการเรยนรเรองหนวยของชวตและชวตพช สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เรองร เซลล โครงสรางและหนาทของเซลล 2.2.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเรองหนวย เซลลโครงสราง และหนาทของเซลล จานวน 5 ตวเลอก 2.2.3 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทสรางขนไปใหผเชยวชาญตรวจ จานวน 2 ทาน ตรวจสอบตรงตามเนอหา และพฤตกรรมทตองการวดของแบบทดสอบ ความสอดคลองกบผลการเรยนร ลกษณะการใชคาถาม ความเหมาะสมของ ตวเลอก ตวลวง และความถกตองดานภาษา พรอมทงขอเสนอแนะเพอนามาปรบปรงแกไข 2.2.4 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรท ปรบปรงแกไขแลวไปทดลองกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต จานวน 100 คน 2.2.5 นาผลทไดมาวเคราะหหาคาความยากงาย (p) และ คาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบเปนรายขอโดยใชโปรแกรมสาเรจรป SPSS for Windows 2.2.6 คดเลอกขอสอบทมคาความยากงาย(p) ระหวาง 0.20-0.72 และ คาอานาจจาแนก (r ตงแต 0.20-.66 จานวน 20 ขอ ทครอบคลมทกผลการเรยนร 2.2.7 นาขอสอบทไดจาก 2.17 ไปทดสอบหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ โดยใชโปรแกรม SPSS for Windows 2.2.8 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรไปใชทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนของนกเรยนกลมทดลอง 3. การสรางแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 3.1 ศกษาเอกสารเกยวกบแนววดผลและประเมนผลการเรยนรวทยาศาสตร 3.2 ศกษาแนวทางการใหคะแนนเพอประเมนจากสภาพจรง โดยองเกณฑ รบรค (Rubric) โดยศกษาการใหคะแนนภาพรวม (Holistic score) และการใหคะแนนแยก องคประกอบ (Analytic score) 3.3 สรางแบบสงเกตพฤตกรรม เปนแบบประเมนจากสภาพจรง โดยองเกณฑ

40 รบรค (Rubric) แบบมาตราสวนประมาณคา 3 อนดบไดแก 3 2 1 4. นาแบบประเมนการสงเกตพฤตกรรมทางานกลม ทสรางขนเสนอตอคณะกรรมการทปรกษาสารนพนธและผเชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจประเมนคณภาพของ ชดการสอนเพอตรวจสอบลกษณะการใชคา ความถกตองทางดานภาษาของแบบสงเกต พฤตกรรมการทางานกลม โดยพจารณาจากคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต 1.50 ขนไป แลวนาขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไข 5. นาแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมทปรบปรงแลวไปใชกบกลมตวอยาง การวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมล สถตทใชในการวเคราหขอมลผวจยใชสถตตอไปน 1. สถตพนฐาน 1.1 หาคารอยละ โดยใชสตร (ประคอง กรรณสตร. 2525: 73)

100×=nfp

เมอ P แทน คารอยละ f แทน คาความถทตองการแปลงเปนคารอยละ n แทน คาจานวนความถทงหมด 1.2 คาคะแนนเฉลย โดยใชสตร (ชศร วงศรตนะ. 2534: 40)

n∑Χ

=Χ

เมอ Χ แทน คะแนนเฉลยของกลมตวอยาง ∑Χ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด n แทน จานวนคนในกลมตวอยาง 1.3 คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD)

S.D. = ( )( )1

22

−

Χ−Χ ∑∑nn

n

41

เมอ S.D. แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของกลมตวอยาง ∑Χ 2 แทน ผลรวมของคะแนนยกกาลงสอง ∑Χ แทน ผลรวมของคะแนน n แทน จานวนคะแนนทงหมด 2. สถตทใชหาคณภาพเครองมอ 2.1 ทดสอบหาคาความเชอมน คาอานาจจาแนก ความยากงาย ของเครองมอใชการวเคราะหขอมลโดยโปรแกรม SPSS 2.2 การหาความเทยงตรงของเนอหา โดยใชสตร IC (พวงรตน ทวรตน. 2536: 124)

nR

IC ∑=

เมอ IC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามตาม เนอหาทตองการ

∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดของผเชยวชาญ n แทน แทนจานวนผเชยวชาญ 2.3 หาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการรยนวทยาศาสตร โดยคานวณจากสตร KR-20 (Kuder –Richardson – 20) (พวงรตน ทวรตน. 2540 : 123)

⎪⎭

⎪⎬⎫

⎪⎩

⎪⎨⎧−

−= ∑

211 t

tt S

pqn

nr

เมอ rtt แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ N แทน จานวนขอทดสอบของแบบทดสอบ p แทน สดสวนของผททาไดในขอหนง ๆ

จานวนคนททาถก P =

จานวนคนทงหมด q แทน สดสวนของผททาผดในขอหนง ๆ หรอ 1-p S2

t แทน ความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

42 3. สถตสาหรบการทดสอบสมมตฐานขอ 2 คอ t – test แบบ Dependent Sample) (ลวน และองคณา สายยศ. 2536 : 87)

( )1

22

−

−=

∑∑∑

NDDn

Dt

เมอ t แทน สถตทใชในการแจกแจงคาท ∑D แทน ผลรวมของความตางระหวางคะแนนสอบกอน

2∑D แทน ผลรวมของกาลงสองของความตางระหวาง คะแนน สอบกอนเรยน และหลงเรยน N แทน จานวนนกเรยน

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมล ผวจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมลดงน Χ แทน คาเฉลย n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง S.D. แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t-test แบบ dependent Sample ** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลการวเคราะหขอมล การนาเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปลผลขอมล ผวจย ไดเสนอตามลาดบดงน 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชด การสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอกอนเรยนและหลงเรยน 2. พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนดวยชดการเรยนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอกอนเรยนและหลงเรยน โดยนาคะแนนความ แตกตางระหวางกอนเรยนและหลงเรยนมาเปรยบเทยบ โดยใชสถต t-test Dependent Sample ปรากฏผลดงตาราง 3 ดงน ตาราง 3 ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรระหวางกอนเรยนกบหลงเรยนทสอนโดยใชชด การสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ

การทดสอบ n Χ S.D. t

กอนเรยน 40 13.8 3.65 18.82** หลงเรยน 40 25.58 2.58

t (.01, df = 39) = 2.42

44

จากตาราง 3 แสดงวา นกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ระหวางหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 นนคอ ผลสมฤทธทางการเรยนทางวทยาศาสตรหลงเรยนดวยชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ สงขนกวากอนเรยน ซงเปนไปตามสมมตฐาน ขอท 1 พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนทสอนโดยชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ เมอนาผลมาเฉลยพฤตกรรมการทางานกลม จากการประเมนโดยสภาพจรง โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม ระหวางทนกเรยนเรยนดวยชดการสอนแบบศนย การเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ แตละหนวยยอย คอ หนวยยอยท 1 เซลล โครงสรางหนาทเซลล หนวยยอยท 2 การแพรและออสโมซส หนวยยอยท 3 การสรางอาหาร แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลมเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 3 อนดบ ซงมนาหนกคะแนนตงแต 1 – 3 โดยปกตพฤตกรรม 5 ดาน คอ รวมกนวางแผน รบฟงความคดเหน มความรบผดชอบ แสดงความคดเหน ตงใจทางาน คะแนนเฉลยพฤตกรรมการทางานกลมปรากฏดง ตาราง 4

45

ตาราง 4 คะแนนเฉลยดานพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยน จากการสงเกตพฤตกรรม โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม ระหวางทนกเรยนเรยนดวยชดการสอนแตละ หนวยยอย

คะแนนเฉลย พฤตกรรมทประเมน

หนวยยอยท

ดานท 1 ดานท 2 ดานท 3 ดานท 4 ดานท 5 รวมเฉลย

คดเปนรอยละ

1 3 2.63 2.38 2.75 2.68 2.68 89.17 2 3 2.5 2.5 2.88 2.78 2.78 92.5 3 3 2.88 2.88 2.75 2.85 2.85 95

รวม 3 2.67 259 2.80 2.80 2.77 92.22

จากตาราง 4 คะแนนเฉลยของพฤตกรรมการทางานกลม จากการประเมนโดยสภาพจรง โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม เมอเทยบคะแนนเฉลยเปนรอยละ พบวา การสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอทกหนวยยอย นกเรยนมพฤตกรรมการทางานกลม เฉลยสงกวารอยละ 80 กลาวคอ คะแนนเฉลยพฤตกรรม การทางานกลมของนกเรยนหนวยยอยท 1, 2 และ 3 มคะแนนเฉลยรอยละ 89.17, 92.5, 95 ตามลาดบ เมอพจารณาคะแนนเฉลยพฤตกรรมการทางานกลม รวมทกหนวยยอย นกเรยนมพฤตกรรมการทางานกลม เฉลยรอยละ 92.22

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ การศกษาคนควาครงน เปนการศกษาวจยเชงทดลอง เพอศกษาผลสมฤทธทาง การเรยนวทยาศาสตร และพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ ความมงหมายของการวจย 1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ หลงเรยนสงกวากอนเรยน 2. เพอศกษาพฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ การสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ วธดาเนนการวจย 1. กลมตวอยางทใชในการศกษาครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนเวนต แขวงสลม เขตบางรก กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2547 จานวน 40 คน ซงไดมาจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) 2. เครองมอทใชในการวจย 2.1 ชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2.3 แบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 3. วธดาเนนการทดลอง ผวจยดาเนนการตามขนตอน ดงน 3.1 สมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เปนกลมตวอยาง 40 คน 3.2 ทดสอบกอนเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3.3 ดาเนนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการแบบรวมมอ 3.4 ขณะดาเนนการจดการเรยนรโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการแบบรวมมอ ใชแบบประเมนตามสภาพจรง โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม 3.5 ทดสอบหลงเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

47

3.6 นาผลการทดสอบมาตรวจใหคะแนน มาวเคราะหโดยใชวธการทางสถตวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมล ไดดาเนนการดงตอไปน 1. คาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลยเลขคณตและคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และพฤตกรรมการทางานกลม 2. ตรวจสอบสมมตฐานขอท 1 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ระหวางกอนเรยนกบหลงเรยน โดยใช t-test dependent สรปผลการวจย การศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และพฤตกรรมกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1 ทสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ 1. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 2. นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ นกเรยนมพฤตกรรมการทางานกลม คะแนนเฉลยสงกวารอยละ 80 อภปรายผล 1. จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร พบวา หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 จากผลการวจย สอดคลองกบงานวจยของ นตยา เจรญนเวศนกล (2541), กลยาณ พลศกด (2543) และ บญครอง ศรนวล (2543) ซงไดศกษาเกยวกบการใชชดการสอน การเรยนแบบรวมมอในวชาวทยาศาสตร ทสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน ทงนนาจะเนองมาจาก ทาใหนกเรยนไดมโอกาสศกษาและรวมมอกนในการทางานเปนกลม เพอความสาเรจของกลม มการชวยเหลอซงกนและกนภายในกลม มการหมนเวยนบทบาทหนาทกน ทาใหนกเรยนไดมโอกาสทาหนาทครบทกบทบาทหนาท และทาใหนกเรยนมสวนรวมในการเรยนมากขน การแบงบทบาทหนาทเทาเทยมกน ทาใหนกเรยนไดมโอกาสในการทางานครบทกคนและมโอกาสในการแสดงความคดเหนมากขน และเปนกจกรรมทมการทาแบบฝกหดยอยและตรวจผลใหนกเรยนทราบทนท ทาใหนกเรยนทไดคะแนนมากมแรงจงใจทจะปฏบตกจกรรมในการเรยนครงตอไป สวนนกเรยนทไดคะแนนนอยกจะทราบขอบกพรองของตนเองและนาไปปฏบตเพอจะไดพยายาม ปรบปรงแกไขตนเองในการเรยนหรอทากจกรรมตอไป

48

2. จากการศกษาพฤตกรรมการทางานกลม พบวา ขณะเรยนโดนใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ นกเรยนมพฤตกรรมการทางานกลมเฉลย รอยละ 92.2 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 2 ทงนอาจเปนผลเนองมาจาก การสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการสอนแบบรวมมอเปนวธการเรยนทใหนกเรยนทางานเปนกลม สมาชกในกลมมลกษณะแตกตางกน เพอเปดโอกาสให ผเรยนแตละคนไดนาศกยภาพของตนมาเสรมสรางความสาเรจของกลม เปนการสอนทมงให นกเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง หาคาตอบและแกปญหาทเกดขนในแตละศนยการเรยน มการฝกความรบผดชอบในการทางานกลม การแสดงความคดเหนในการทางานกลม และมสวนรวม ในการทางานกลม ทกคนมบทบาทหนาทของตนเอง ซงจะทาใหนกเรยนมความกระตอรอรนในการเรยน กลาแสดงความคดเหน มใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนของผอน จงทาใหนกเรยนมการตนตว มความรบผดชอบตอการเรยนของตนเองและของกลม ไดพฒนาทกษะการคดจากกระบวนการทางานรวมกน มการแลกเปลยนความรและประสบการณ ความคดเหนซงกนและกน มความสนกสนานในการเรยนร ซงในแตละขนตอนของการทางาน นกเรยนแตละคนตองมบทบาท และใชความสามารถทมอยอยางเตมท มการชวยเหลอซงกนและกนทงดานความคดและการกระทาสงผลใหนกเรยนสนทสนมคนเคยกน กลาพดคย ซกถามและแสดงความคดเหนอยางเปนกนเอง และการทจะทาใหเกดสถานการณของความรวมมอกนอยางแทจรง เพอนาไปสความสาเรจของกลมไดนน ทาใหเกดแรงจงใจทมนคงในการทจะรวมมอรวมใจทางานใหสาเรจ งานกลมจะชวยพฒนามตรภาพระหวางสมาชกในกลมได และความรวมมอกนชวยพฒนากระบวนการสอสารทมประสทธภาพ รวมทงชวยสงเสรมใหเกดความคดทหลากหลาย มการยอมรบซงกนและกนทจะนาไปสการเพมผลงานเพอผลสมฤทธทางการเรยนแบบสรางสมพนธภาพทดระหวางบคคล ซงสง ตาง ๆ เหลานเปนสวนทชวยใหนกเรยนมพฤตกรรมการทางานกลมสง ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาวจยครงน ผวจยมขอเสนอแนะ ซงอาจเปนประโยชนตอการเรยน การสอนและการศกษาวจย ดงตอไปน ขอเสนอแนะทวไป 1. ครควรอธบายแนะนาขนตอน ประโยชนและความสาคญของกจกรรมการเรยนแบบรวมมอใหผเรยน พรอมทงอธบายถงความสาคญของทกษะหรอคณสมบตของผเรยนทตองการพฒนาควบคไปกบการพฒนาดานผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนใหผเรยนเขาใจตรงกน 2. จากการวจย พบวา นกเรยนทเรยนจากการสอนโดยใชชดการสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน

49

ในสาระการเรยนรวทยาศาสตร หนวยการเรยนรยอยชวตและชวตพช ดงนน ผวจยเสนอใหครผสอนวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 1 นากระบวนการเรยนแบบรวมมอไปใชในการจดกระบวนการเรยนรอยางตอเนอง เพอใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทสงขน ซงจะทาใหนกเรยนทราบวาการเรยนไดผลสมฤทธทสงขน มไดเกดจากการแขงขนระหวางเพอน แตเปน การเรยนทนกเรยนทกคนตองรวมมอกน ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนกจะสงขนพรอม ๆ กบผลสมฤทธทางการเรยนของเพอน ๆ ดวยกน ซงจะเปนวธหนงทชวยสงเสรมใหผเรยน ชวยเหลอกนและมความเอออาทรตอกนมากกวาการแขงขนชงดชงเดนจนขาความเอออาทรตอกน ขอเสนอแนะเพอการวจยตอไป 1. ควรมการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน และพฤตกรรมการทางานกลมโดยใชชด การสอนแบบศนยการเรยนทเนนกระบวนการเรยนแบบรวมมอกบนกเรยนในระดบชนอน ๆ และ วทยาศาสตรสาขาอน ๆ 2. ควรมการศกษาตวแปรอน ๆ นอกเหนอจากผลสมฤทธทางการเรยน และ พฤตกรรมการทางานกลม เชน เจตคตตอการเรยน และความรบผดชอบในการทางานกลม เปนตน

บรรณานกรม กนกพร แสงสวาง. (2540). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะ การทางานรวมกนทสอนโดยเรยนแบบรวมมอ โดยใชเทคนคจกซอรกบการสอน ตามปกตในรายวชา ส 305 โลกของเรา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยน รวหวาวทยาคม จงหวดอางทอง. วทยานพนธ ศษ.ม. (ศกษาศาสตร). นนทบร : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. ถายเอกสาร. กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ. (2534). หลกสตรมธยมศกษาตน พทธศกราช 2521

ฉบบปรบปรง 2533. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา. กรวรรณ กนยะพงศ. (2529). ผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชเทคนคการตอบทเรยนและ การ เสรมแรงทมตอผลสมฤทธทางการเรยนและพฤตกรรมการรวมมอชนเรยนของ นกเรยน. วทยานพนธ ศษ.ม. (การมธยมศกษา). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. กลยาณ พลศกด. (2543). การพฒนากจกรรมการเรยนการสอน กลมสรางเสรมประสบการณ ชวตชนประถมศกษาปท 4 โดยการใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนร. วทยานพนธ ศษ.ม. (การประถมศกษา). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. คมเพชร ฉตรศภกล. (2530). กจกรรมกลมในโรงเรยน. กรงเทพฯ : คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. จรรยา เอยมสะอาด. (2529). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใชชดการสอนสาหรบหองเรยน แบบศนยการเรยน และโดยวธการสอนแบบบรรยาย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชาญชย อาจณสมาจาร. (2533). “การเรยนรแบบรวมมอ,” ประชาศกษา. 40(60) : 19. ชาตชาย มวงปฐม. (2539). ผลของวธการเรยนแบบรวมมอและระดบความสามารถทาง คณตศาสตรทมตอผลการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนระดบประถมศกษา. วทยานพนธ ค.ม. (หลกสตรและการสอน). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ชศร วงศรตนะ. (2530). เทคนคการใชสถตเพอการวจย. กรงเทพฯ : โรงพมพเจรญผล. ชศร สนทประชากร. (2534). “การเรยนรโดยการรวมมอ,” จนทรเกษมสาร. 2(4) : 34 – 38. ทบวงมหาวทยาลย. (2521). ชดการเรยนการสอนสาหรบครวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : ทบวงมหาวทยาลย.

52 ทศนา แขมมณและคณะ. (2531). รปแบบการฝกทกษะการทางานกลมสาหรบนกเรยนชน ประถมศกษาปท 6. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. นนทยา บญเคลอบ. (2540, มกราคม - มนาคม). “การเรยนวทยาศาสตรตามแนวคด Constructivism,” วารสาร สสวท. 25(98) : 14 – 15. นตยา เจรญนเวศนกล. (2541). ผลการใชวธการเรยนแบบรวมมอประเภทแขงขนระหวาง กลมดวยเกมทมการทดสอบยอยตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตร ของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษาวทยาศาสตร). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. บญเกอ ควรหาเวช. (2542). นวตกรรมการศกษา. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: เอส อาร พรนตง. บญครอง ศรนวล. (2543). การศกษาผลการจดกลมการเรยนแบบรวมมอกนเรยนรวชา วทยาศาสตร เรองเครองใชไฟฟาในบาน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธ ศษ.ม. (วทยาศาสตรการศกษา). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. บญชม ศรสะอาด. (2541). การพฒนาการสอน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โรงพมพ เวลดมเดย. ประคอง กรรณสตร. (2525). สถตประยกตสาหรบคร. กรงเทพฯ : โรงพมพไทยวฒนาพานช. ปราณ ปญจาคะ. (2527). ศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสนใจในวชา ภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทเรยนโดยใชชดการสอนสาหรบ หองเรยนแบบศนยกจกรรมและทเรยนโดยครเปนศนยกลาง. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พรมมวน สอล. (2540). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนในกลมวชาสรางเสรม ประสบการณชวต (สงคมศกษา) หนวยท 5 การทามาหากนของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 3 โดยใชรปแบบการสอนแบบรวมมอกนเรยนรกบกจกรรมเลอกสรร กบการสอนปกต. วทยานพนธ ศษ.ม. (สงคมศกษา). ขอนแกน : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศกษา. กรงเทพฯ : สานกทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ภทรา นคมานนท. (2538). การประเมนผลการเรยน. กรงเทพฯ : อกษรพพฒน.

53 มณ เปนสข. (2522). การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการ เรยนรวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชบทเรยนโปรแกรมการเรยนแบบ ศนยการเรยนและการสอนตามหลกสตร สสวท. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. โยธน ศนสนยทธ. (2529). พลวตกลม. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. รตนนท ไมตรจต. (2537). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและ ความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชการเรยน แบบรวมมอกบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. ( วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2539). เทคนควจยทางการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : ศนยสงเสรมวชาการ. วรนารถ เถอนคา. (2539). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทสอนโดยวธการรวมกนเรยนรแบบผสมผสาน (CIRC) และการสอนตามคมอคร. วทยานพนธ ศษ.ม. (สงคมศกษา). ขอนแกน : บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร. วนเพญ จนทรเจรญ. (2542). การเรยนการสอนปจจบน. สกลนคร : ฝายโครงการเอกสาร ตารา สถาบนราชภฏสกลนคร. (โครงการตาราวชาการราชภฏเฉลมพระเกยรต เนอง ในวโรกาสพระบาทสมเดจพระจาอยหวทรงเจรญพระชนมายครบ 6 รอบ). สนอง อนละคร. (2544). เทคนควธการและนวตกรรมทใชจดกจกรรมการเรยน การสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลาง. อบลราชธาน : อบลกจออฟเซทการพมพ. สมจต สวธนไพบลย. (2527). สมรรถภาพการสอนของคร : การพฒนาความคดสรางสรรค ทางวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร. สมพงษ สงหะพล. (2543). รปแบบการสอน. นครราชสมา : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏ นครราชสมา สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). การยดผเรยนเปนศนยกลางและประเมนตามสภาพจรง. กรงเทพฯ : เดอะ โนเลจ เซนเตอร. สทธโชค วรานสนตกล. (2534). การพฒนาทมงาน. กรงเทพฯ : อกษรพพฒน. สมณ โอสถานนท. (2523). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรทวไป ดวยวธสอนแบบสาธตกบวธสอนแบบศนยการเรยน. วทยานพนธ ค.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

54 สรางค โควตระกล. (2541). จตวทยาการศกษา. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. สานกงานปฏรปการศกษา. (2539). การปฏรปการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภา ลาดพราว. ------------ . (2543). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542. กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว. สานกงานปลดกระทรวง กระทรวงศกษาธการ. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว. ไสว ฟกขาว. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ : สถาบนราชภฏจนทรเกษม. (โครงการตาราวชาการราชภฏเฉลมพระเกยรต) ไสว เลยมแกว. (2528). จตวทยาในหองเรยน : การสอน. ปตตาน : โรงพมพมตรสยาม. อรณ สถตภาคกล. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. นครศรธรรมราช : สถาบนราชภฏนครศรธรรมราช. (โครงการตาราวชาการราชภฏ

เฉลมพระเกยรต เนองในวโรกาสพระบาทสมเดจพระจาอยหวทรงเจรญพระชนมาย ครบ 6 รอบ). อตสทธ นาวะล. (มป.ป.). “พฤตกรรมการสอนของครวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนตน ในโรงรยนโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงาน ประถมศกษา จงหวดยโสธร,” วทยานพนธ ค.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. Ahuja, A. (1994, July). “The effect of a Cooperative Learning Instructional Strategy on the Acedamic Achievement, Attitudes Toward Science Class and Process kills of Middle School Science Students,” Dissertation Abstracts International. 5(4) : 3149. Arends, R.I. (1994). Learning to Teach. 3rd ed. New York : McGra-Hill. Johnson.; et al. (1991). Active : Learning : Cooperation in the College Classroom. Edina : Interaction Book. Johnson, D.; & Johnson, R.T. (1994). Learning Together and Alone : Cooperative, Competitive and Individualistic Learning. 4th ed. Englewood Cliffs : Prentice Hall. Kagan, S. (1995). Cooperative Learning & Science. San Clemente : Kagan Cooperative Learning.

55 Slavin, R. E. (1995). Cooperaative Learning : Theory, Research and Practice. Boston : Allyn and Bcon. Ton, M.H.; & Grant, E.R. (1997, March). “I Believe I Ill Out of this Class Actually Knowing Something : Cooperative Learning Activities in Physical Chemistry,” Journal of Research in 0000 Science Teaching. 34(8): 819 – 835. Williams, Michacl D. (2000). Integrating technology into teaching and learning. New Jersey: Prentice – Hall.

รายนามผเชยวชาญ รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในการวเคราะห 1. อาจารย ประไพพร ไพโรจนสรกจ อาจารย 2 ระดบ 7 โรงเรยนมกฎเมองราชวทยาลย 2. อาจารย สจนนท ศรเมอง อาจารย 3 ระดบ 8 โรงเรยนสชลประชาสรรค 3. อาจารย พชร มะแสงสม หวหนากลมสาระวทยาศาสตร โรงเรยนเซนตโยเซฟคอนแวนต

60

ตาราง 5 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร

ผเชยวชาญ ผเชยวชาญ ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3

IOC ขอท คนท 1 คนท 2 คนท 3

IOC

1 1 1 1 1 26 1 1 1 1 2 1 1 1 1 27 1 1 1 1 3 1 1 1 1 28 1 1 0 0.67 4 1 1 1 1 29 1 1 1 1 5 1 1 1 1 30 1 1 1 1 6 1 1 1 1 31 1 1 1 1 7 1 1 1 1 32 1 1 1 1 8 1 0 1 0.67 33 1 1 1 1 9 1 1 1 1 34 1 1 1 1 10 1 1 1 1 35 1 1 1 1 11 1 1 1 1 36 1 1 1 1 12 1 1 1 1 37 1 1 1 1 13 1 1 1 1 38 1 1 1 1 14 1 1 1 1 39 1 1 0 0.67 15 1 1 1 1 40 1 1 1 1 16 1 0 1 0.67 41 1 1 1 1 17 1 1 1 1 42 1 0 1 0.67 18 1 1 0 0.67 43 1 0 1 0.67 19 1 1 1 1 44 1 1 1 1 20 1 1 1 1 45 1 1 1 1 21 1 1 1 1 46 1 1 1 1 22 1 1 1 1 47 1 1 1 1 23 1 1 1 1 48 1 1 1 1 24 1 1 1 1 49 1 1 1 1 25 1 1 1 1 50 1 1 1 1

61

ตาราง 6 คาดชนความสอดคลอง (IOC) รายการทใชประเมนการใหคะแนนพฤตกรรม การทางานกลม

ผลการพจารณาของผเชยวชาญ รายการทประเมน คนท 1 คนท 2 คนท 3

IOC

1. รวมกนวางแผน 1 1 1 1 2. รบฟงความคดเหน 1 1 1 1 3. มความรบผดชอบ 1 1 1 1 4. แสดงความคดเหน 1 1 1 1 5. ตงใจทางาน 1 1 1 1

63

ตาราง 7 ผลการวเคราะหคาความยากงาย ( p ) คาอานาจจาแนก ( r ) ของแบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ขอท p r ขอท p r

1 .24 .28 21 .30 .29 2 .28 .42 22 .61 .31 3 .63 .50 23 .24 .41 4 .59 .34 24 .46 .33 5 .31 .30 25 .69 .34 6 .48 .34 26 .41 .34 7 .61 .36 27 .48 .20 8 .20 .60 28 .65 .46 9 .35 .34 29 .20 .37 10 .28 .37 30 .72 .35 11 .74 .26 31 .54 .47 12 .24 .54 32 .69 .44 13 .50 .39 33 .55 .30 14 .48 .36 34 .48 .26 15 .56 .41 35 .28 .38 16 .24 .32 36 .50 .46 17 .78 .27 37 .52 .32 18 .22 .40 38 .70 .43 19 .39 .25 39 .37 .66 20 .68 .60 40 .48 .28

คาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรมคาเทากบ .81

64

ตาราง 8 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยน

คนท กอนเรยน ( 1Χ ) หลงเรยน ( 2Χ ) ผลตาง (D) D2

1 19 27 8 64 2 5 20 15 225 3 13 23 10 100 4 15 25 10 100 5 8 25 17 289 6 14 19 5 25 7 16 26 10 100 8 12 20 8 64 9 9 23 14 196 10 10 26 16 256 11 15 24 9 81 12 20 28 8 64 13 15 23 8 64 14 13 28 15 225 15 12 24 12 144 16 15 24 9 81 17 18 25 7 49 18 7 24 17 289 19 17 19 2 4 20 14 24 10 100 21 20 32 12 144 22 15 25 10 100 23 16 24 8 64 24 17 28 17 289 25 13 24 11 121 26 11 30 19 361 27 12 27 15 225 28 11 25 14 196 29 15 28 13 169

65

ตาราง 8 (ตอ)

คนท กอนเรยน ( 1Χ ) หลงเรยน ( 2Χ ) ผลตาง (D) D2

30 9 23 14 196 31 14 27 13 169 32 14 29 15 225 33 21 28 7 49 34 15 27 12 144 35 14 29 15 225 36 18 32 14 196 37 16 23 7 49 38 15 34 19 361 39 9 25 16 256 40 10 26 16 256

Σ 552 1023 477 6315 1Χ = 13.8 2Χ =25.58

66

ตาราง 9 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอย เซลลโครงสรางและหนาทของเซลล

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

1 1 3 3 2 3 3 14

2 3 3 2 3 3 14 3 3 3 2 3 3 14 4 3 3 2 3 3 14 5 3 3 2 3 3 14

2 6 3 3 3 3 3 15

7 3 3 3 3 3 15 8 3 3 3 3 3 15 9 3 3 3 3 3 15 10 3 3 3 3 3 15

3 11 3 2 2 3 3 13

12 3 2 2 3 3 13 13 3 2 2 3 3 13 14 3 2 2 3 3 13 15 3 2 2 3 3 13

4 16 3 3 2 3 2 13

17 3 3 2 3 2 13 18 3 3 2 3 2 13 19 3 3 2 3 2 13 20 3 3 2 3 2 13

5 21 3 3 2 3 2 13

22 3 3 2 3 2 13 23 3 3 2 3 2 13 24 3 3 2 3 2 13 25 3 3 2 3 2 13

67

ตาราง 9 (ตอ)

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

6 26 3 2 2 2 3 12

27 3 2 2 2 3 12 28 3 2 2 2 3 12 29 3 2 2 2 3 12 30 3 2 2 2 3 12

7 31 3 3 3 2 3 14

32 3 3 3 2 3 14 33 3 3 3 2 3 14 34 3 3 3 2 3 14 35 3 3 3 2 3 14

8 36 3 2 3 2 3 13

37 3 2 3 2 3 13 38 3 2 3 2 3 13 39 3 2 3 2 3 13 40 3 2 3 2 3 13 รวม 120 105 95 105 110 535

เฉลย 2.675

68

ตาราง 10 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอย การแพรและการออสโมซส

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

1 1 3 3 2 3 3 14

2 3 3 2 3 3 14 3 3 3 2 3 3 14 4 3 3 2 3 3 14 5 3 3 2 3 3 14

2 6 3 3 3 3 3 15

7 3 3 3 3 3 15 8 3 3 3 3 3 15 9 3 3 3 3 3 15 10 3 3 3 3 3 15

3 11 3 3 2 3 3 14

12 3 3 2 3 3 14 13 3 3 2 3 3 14 14 3 3 2 3 3 14 15 3 3 2 3 3 14

4 16 3 2 3 3 3 14

17 3 2 3 3 3 14 18 3 2 3 3 3 14 19 3 2 3 3 3 14 20 3 2 3 3 3 14

5 21 3 2 3 3 3 14

22 3 2 3 3 3 14 23 3 2 3 3 3 14 24 3 2 3 3 3 14 25 3 2 3 3 3 14

69

ตาราง 10 (ตอ)

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

6 26 3 2 2 3 2 12

27 3 2 2 3 2 12 28 3 2 2 3 2 12 29 3 2 2 3 2 12 30 3 2 2 3 2 12

7 31 3 3 3 3 3 15

32 3 3 3 3 3 15 33 3 3 3 3 3 15 34 3 3 3 3 3 15 35 3 3 3 3 3 15

8 36 3 2 2 3 3 13

37 3 2 2 3 3 13 38 3 2 2 3 3 13 39 3 2 2 3 3 13 40 3 2 2 3 3 13 รวม 120 100 100 120 115 555

เฉลย 2.775

70

ตาราง 11 คะแนนพฤตกรรมการทางานกลม หนวยยอย การสรางอาหารของพช

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

1 1 3 3 3 3 3 15

2 3 3 3 3 3 15 3 3 3 3 3 3 15 4 3 3 3 3 3 15 5 3 3 3 3 3 15

2 6 3 3 3 3 3 15

7 3 3 3 3 3 15 8 3 3 3 3 3 15 9 3 3 3 3 3 15 10 3 3 3 3 3 15

3 11 3 3 3 2 3 14

12 3 3 3 2 3 14 13 3 3 3 2 3 14 14 3 3 3 2 3 14 15 3 3 3 2 3 14

4 16 3 3 3 3 2 14

17 3 3 3 3 2 14 18 3 3 3 3 2 14 19 3 3 3 3 2 14 20 3 3 3 3 2 14

5 21 3 3 3 3 3 15

22 3 3 3 3 3 15 23 3 3 3 3 3 15 24 3 3 3 3 3 15 25 3 3 3 3 3 15

71

ตาราง 11 (ตอ)

ประเดนทประเมน กลมท นกเรยน 1 2 3 4 5

รวม

6 26 3 3 2 2 3 13

27 3 3 2 2 3 13 28 3 3 2 2 3 13 29 3 3 2 2 3 13 30 3 3 2 2 3 13

7 31 3 2 3 3 2 13

32 3 2 3 3 2 13 33 3 2 3 3 2 13 34 3 2 3 3 2 13 35 3 2 3 3 2 13

8 36 3 3 3 3 3 15

37 3 3 3 3 3 15 38 3 3 3 3 3 15 39 3 3 3 3 3 15 40 3 3 3 3 3 15 รวม 120 115 115 110 110 570

เฉลย 2.85

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง หนวยของสงมชวตและชวตพช ภาคเรยนท 1 คาชแจง 1. แบบทดสอบชดนเปนแบบเลอกตอบ จานวน 50 ขอ คะแนนเตม 50 คะแนน ใชเวลาสอบ 2 ชวโมง 2. การตอบใหเลอกคาตอบทถกทสด จากตวเลอก ก – จ เพยงคาตอบเดยวเทานน แลวทาเครองหมาย X ลงใน ( ) ของกระดาษคาตอบใหตรงกบตวเลอกทตองการ เชน ถาตองการเลอกขอ ค ใหทาดงน ก ข ค ง จ ( ) ( ) (X ) ( ) ( ) ถาตองการเปลยนคาตอบใหม เชน เปลยนคาตอบจากขอ ค เปน ก ใหทาดงน ก ข ค ง จ ( X) ( ) (X ) ( ) ( ) 3. หามขดเขยนหรอทาเครองหมายใด ๆ ลงในแบบทดสอบชดน หากตองการทดใหทดลองลงในกระดาษคาตอบในสวนทเวนให 4. ตองสงแบบทดสอบชดนคนกรรมการคมสอบดวย

74

1. โรเบรต ฮค (Robert Hooke) นกวทยาศาสตร ชาวองกฤษไดคนพบเซลล (Cell) จากการศกษาสงมชวตชนดใด ก. ขนนก ข. แมลง ค. เกลดปลา ง. ไมคอรก จ. แบคทเรย 2. “ทาใหความสามารถในการมองเหนรายละเอยดของสวนประกอบเลก ๆ ในเซลลไดชดเจน” คากลาวนตรงกบเรองใดของกลองจลทรรศน ก. ชนด ข. หนาท ค. ลกษณะ ง. ประโยชน จ. สวนประกอบ 3. ขอใดไมใชความหมายของเซลล(cell) ก. เซลลมลกษณะเฉพาะ ข. เซลลเปนหนวยของชวตทเลกทสด ค. เซลลเปนโครงสรางพนฐานของสงมชวต ง. สวนใหญมขนาดเลกมองไมเหนดวยตาเปลา จ. รปรางและขนาดของเซลลทาหนาทเหมอน กน คาชแจง ใชตวเลอกขางลางนในการตอบคาถาม ขอ 4-5 ก. เซลลไข ข. เซลลเยอบผว ค. เซลลเยอบผว ง. เซลลกลามเนอ จ. เซลลเมดเลอดแดง 4. รปรางเหมอนกระสวยเรยงตวสลบกนเปนผน และหดตวไดงาย คอเซลลในขอใด 5. รปรางกลม – แบนตรงกลางเวาเขาหากน ไมมนวเคลยส

75

คาชแจง พจารณาขอมลขางลางนเพอใชในการตอบคาถามขอ 6-8 6. เมอจะใชกลองจลทรรศนนกเรยนจะวางแผนสไลดทสวนประกอบหมายเลขใด ก. หมายเลข 1 ข. หมายเลข 4 ค. หมายเลข 7 ง. หมายเลข 8 จ. หมายเลข 9 7. ถาตองการขยายภาพใหใหญขน นกเรยนจะตองปรบทสวนประกอบหมายเลขใด ก. หมายเลข 7 ข. หมายเลข 6 ค. หมายเลข 4 ง. หมายเลข 3 จ. หมายเลข 1 8. สวนประกอบหมายเลขใดบางทประกอบดวยเลนส ก. หมายเลข 2 และ 5 ข. หมายเลข 3 และ 4 ค. หมายเลข 2 และ 7 ง. หมายเลข 6 และ 4 จ. หมายเลข 1 และ 3

76

9. ในการใชกลองจลทรรศน เมอใชเลนสใกลวตถทมกาลงขยายสงแลว ถาจะปรบขยายใหชดควรทาสงใดถกตองทสด ก. หมนเฉพาะปมปรบภาพขยาย ข. หมนเฉพาะปมปรบภาพละเอยด ค. ทาความสะอาดโดยใชกระดาษเชดเลนส ง. ตงลากลองใหตรงโดยใชมอจบแขนกลอง จ. ปรบกระจกใหอยในแนวตงฉากกบแทนวางวตถ 10. ลกษณะของสงมชวตเซลลเดยว หมายถงขอความในขอใด ก. มโครงสรางทสลบซบซอน ข. เซลลมนวเคลยสทแทจรงทกชนด ค. เซลลในรางกายทาหนาทแตกตางกน ง. เซลลทาหนาทเปนรางกายทสมบรณได จ. ประกอบดวยเซลลททางานประสานกน 11. สงมชวตเซลลเดยวแบงประเภทไดเปนแบคทเรย และ โพรโทซว คาตอบในขอใดถกตองทสด ก. แบคทเรยมนวเคลยสทแทจรง ข. โพรโทซวมนวเคลยสทแทจรง ค. โพรโทซว ไมมนวเคลยสทแทจรง ง. แบคทเรยมรปรางเหมอนกนทกชนด จ. โพรโทซวมรปรางเหมอนกนทกชนด 12. เซลลมรปรางเปนทรงกลม, ทอน และเกลยวหมายถงเซลล ของสงมชวตเซลลเดยวในขอใด ก. อะมบา ข. สาหราย ค. แบคทเรย ง. ไอดะตอม จ. พารามเซยม 13. ถาเซลลของใบสาหรายหางกระรอกเปรยบเสมอนโรงแรมชนหนงขนาดใหญ ผประกอบอาหารในโรงแรมทาหนาทคลายกบโครงสรางใด ก. ผนงเซลล ข. นวเคลยส ค. เยอหมเซลล ง. คลอโรพลาสต จ. ไซโทพลาสซม

77

คาชแจง พจารณาจากภาพแลวตอบคาถามขอ 14 – 17

14. จากภาพหมายเลขใดทประกอบดวยสารเซลลโลส ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4 จ. 5 15. หมายเลขใดมเฉพาะในเซลลพชสวนในเซลลสตวไมม ก. 1,5 ข. 1,3, ค. 1,2 ง. 4,5 จ. 3,4 16. หมายเลขใดททาหนาทหอหมสารทอยภายในเซลลททาใหเซลลคงรปอยได ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4 จ. 5 17. สวนประกอบใดททาหนาทควบคมการทางานของเซลลทงหมด ก. 1 ข. 2 ค. 3 ง. 4 จ. 5

78

18. ขอใดเรยงลาดบสวนประกอบของเซลลพชจากชนนอกสดเขาไปชนในสด ไดถกตอง ก. ผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโทพลาสซม ข. เยอหมเซลล ผนงเซลล ไซโทพลาสซม ค. ผนงเซลล ไซโทพลาสซม เยอหมเซลล ง. เยอหมเซลล ผนงเซลล คลอโรพลาสต จ. เยอหมเซลล คลอโรพลาสต ไซโทรพลาสซม 19. ในเซลลพชและเซลลสตวมโครงสรางใดทมขนาดแตกตางกนอยางชดเจน ก. ผนงเซลล ข. นวเคลยส ค. แวควโอล ง. โครโมโซม จ. เยอหมเซลล 20. ใหนกเรยนพจารณาขอมลเกยวกบสวนประกอบของเซลลชนดหนงวานาจะเปนสวนประกอบของเซลลทเรยกวาอะไร “ลกษณะคอนขางกลม มกพบบรเวณกลางเซลลภายในพบสารพนธกรรมเปนจานวนมาก ” ก. ผนงเซลล ข. เยอหมเซลล ค. นวเคลยส ง. ไซโทรพลาสซม จ. คลอโรพลาสต 21. การทเรามองเหนพชมสเขยวแสดงวาในเซลลพชมอะไรเปนองคประกอบ ก. ผนงเซลลและเซลลโลส ข. คลอโรฟลลและแวควโอล ค. คลอโรฟลลและไซโทพลาสซม ง. คลอโรฟลลและคลอโรพลาสต จ. เยอหมเซลลและคลอโรพลาสต 22. สวนประกอบของเซลลในพชขอใดททาหนาทปองกนอนตรายและเสรมสรางความแขงแรงใหกบเซลลได ก. ผนงเซลล ข. นวเคลยส ค. ไลโซโซม ง. ไซโทพลาสซม จ. คลอโรพลาสต

79

23. สงใดเปนผลทไดจากการสงเคราะหดวยแสงของพช 1. กาซออกซเจน 4. นา 2. นาตาล 5. แสงสวาง 3. กาซคารบอนไดออกไซด 6. คลอโรฟลล ก. 2,1,3 ข. 2,1,4 ค. 2,1,5 ง. 2,1,6 จ. 2,3,6 24. สงใดไมใชองคประกอบทสาคญในการสงเคราะหดวยแสงของพช 1. คลอโรฟลล 2. แสงสวาง 3. คารบอนไดออกไซด 4. นา 5. นาตาล 6. แปง ก. 1,2 ข. 2,3 ค. 3,4 ง. 5,6 จ. 6,1 25. แผนภาพแสดงการสงเคราะหดวยแสงของพชสเขยว + นา แสง กลโคส + + คลอโรฟลล จากแผนภาพวตถดบทใชในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง คอหมายเลขใด ก. 5,6 ข. 3,4 ค. 1,2 ง. 1,2,3 จ. 1,2,3 และ 4

1

3

4

6 5 2

80

26. ขอใดแสดงปจจยทสาคญในการสรางอาหารของพชไดถกตอง ก. นา + กาซคารบอนไดออกไซด แสง นาตาล + กาซอกซเจน + นา

คลอโรฟลล ข. นา + กาซออกซเจน แสง นาตาล + กาซคารบอนไดออกไซด คลอโรฟลล ค. กาซคารบอนไดออกไซด + กาซไฮโดรเจน แสง นาตาล + แปง + กาซออกซเจน คลอโรฟลล ง. นา + กาซคารบอนไดออกไซด แสง นาตาล + กาซออกซเจน + แปง คลอโรฟลล จ. นา + กาซไฮโดรเจน แสง นาตาล + แปง + กาซออกซเจน + นา คลอโรฟลล

81

27. จากภาพถานากระถางตนไมนไปตงใหถกแสงนาน 2 ชวโมง แลวนาใบทหมดวยกระดาษสดามาตรวจสอบดวยสารละลายไอโอดนจะปรากฏผลอยางไร ก. บรเวณทไมถกแสงเปลยนเปนสนาเงน ข. บรเวณทไมถกแสงเปลยนเปนสแดง ค. บรเวณทไมถกแสงเปลยนเปนสเหลอง ง. บรเวณทไมถกแสงเปลยนเปนสเขยวเหมอนเดม จ. ไมมการเปลยนแปลงใด ๆ

28. จากภาพเปนการทดสอบปจจยใดในการสงเคราะหดวยแสงของพช ก. แสงสวาง ข. คลอโรฟลล ค. กาซออกซเจน ง. กาซไนโตรเจน จ. กาซคารบอนไดออกไซด

82

29. คลอโรฟลลมหนาทอยางไร ก. ควบคมการสรางโปรตน ข. ชวยในการสงเคราะหแสง ค. ควบคมกจกรรมตางๆ ภายในเซลล ง. ชวยลาเลยงสารผานเขาออกภายในเซลล จ. ชวยในการขบถายของเสยออกภายในเซลล 30. พชสรางอาหารไดเองโดยการสงเคราะหดวยแสง (photosynthesis) อาหาร ดงกลาวคออะไร ก. แปง ข. ไขมน ค. เกลอแร ง. นา จ. นาตาลกลโคส 31. สวนใดของพชทมการสงเคราะหดวยแสง ก. ใบ ข. ราก ค. ดอก ง. ลาตน จ. ทกสวนของพชทมสเขยว 32. การเกบตนผกบงไวในกลองทบ 1 คน เพออะไร ก. เพอใหไมถกกาซคารบอนไอออกไซด ข. เพอใหนาตาลเปลยนไปเปนแปงกอนจะนามาทดลอง ค. เพอใหแปงสลายตวไปเปนคารบอนไดออกไซด และนา ง. เพอใหแปงในใบหมดไปเมอไมมการสงเคราะหดวยแสง จ. เพอใหแปงเปลยนเปนนาตาลกอนจะนามาทดลอง

83

33. เพราะเหตใดจงตองทดสอบแปงในใบไม แทนทจะทดสอบนาตาลกลโคส ก. นาตาลในใบไมมปรมาณนอย ข. การทดสอบแปงเหนไดชดแมจะมปรมาณนอย ค. แปงในใบไมเกดขนไดอยางรวดเรวหลงการสงเคราะหดวยแสง ง. มสารททดสอบแปงไดงายกวานาตาล จ. ถกทกขอ

34. จากภาพ ถา A และ B คอแกส 2 ชนด เมอเปดประตทกนหองทงสองออก จะเกดการแพรอยางไร ก. ไมเกดการแพร เพราะแกส A และ B ทง 2 หองเทากน ข. แกส A แพรจากหอง 1 ไปยงหอง 2 ค. แกส B แพรจากหอง 2 ไปยงหอง 1 ง. แกส A แพรจากหอง 1 ไปยงหอง 2 และแกสB แพรจากหอง 2 ไปยงหอง 1 จ. แกส B แพรจากหอง 2 ไปยงหอง 1 และจะหยดการแพรทนทเมอ B ทงสอง เทากน 35. การไดกลนยาฆาแมลงจดเปนการแพรเชนเดยวกบขอใด 1. การดดนาของขนราก 2. การเหยวของพชเมอใสปยมากเกนไป 3. ความเคมของนาเมอผสมเกลอแกง 4. การไดกลนควนธป ก. 1 , 2 ข. 2 , 3 ค. 3 , 4 ง. 2 , 4 จ. 2 , 3 , 4

84

36. ถา A, B, C คอจดตาง ๆ ของบรเวณของนาในภาชนะ เกลดจนสจะแพรไปในนาอยางไร ก. เกลดจนส A B C ข. เกลดจนส C A B ค. เกลดจนส B C A ง. A เกลดจนส B

C

จ. C เกลดจนส B A

ใหศกษาภาพการทดลองตอไปน แลวตอบคาถามขอ 37 – 39

37. ระดบของเหลวในหลอดแกวในชดการทดลอง ทงสองจะเปนอยางไร ก. ชดท 1 ลดลง , ชดท 2 ลดลง ข. ชดท 1 เพมขน , ชดท 2 เพมลง ค. ชดท 1 ลดลง , ชดท 2 เพมขน ง. ชดท 1 เพมขน , ชดท 2 ลดลง จ. ชดท 1 และชดท 2 เพมขนและลดลงไมแนนอน

85

38. ในการทดลองชดท 2 ถาเปลยนสารละลายเกลอแกง 20 % เปนสารละลายนาตาลกลโคส 20 % ระดบสารละลายในหลอดแกวจะเปนอยางไร ก. ลดลง ข. เพมขน ค. ไมเปลยนแปลง ง. ขอมลไมเพยงพอ จ. ลดลงบางเพมขนบาง 39. สารใดในการทดลองทสามารถลอดผานรพรนของกระดาษเซลโลเฟนได ก. เฉพาะนา ข. นาและสารละลายนาตาลทราย ค. นาและสารละลายเกลอแกง ง. นา สารละลายนาตาลทราย และสารละลายเกลอแกง จ. ไมแนนอนขนอยกบเวลา

40. เมอนาถงกระดาษเซลโลเฟนบรรจสารละลายดางทบทมเขมขน 25% แชลงใน บกเกอรบรรจนาทงไว 30 นาท ผลการทดลองจะเปนอยางไร ก. นาในบกเกอรนอยลง ถงเซลโลเฟนพองออก ข. นาในบกเกอรเพมขน ถงเซลโลเฟนเหยวลง ค. นาในบกเกอรเปนสมวง ถงเซลโลเฟนไมเปลยนแปลง ง. นาในบกเกอรเปนสมวง ถงเซลโลเฟนเหยวลง จ. นาในบกเกอรนอยลง ถงเซลโลเฟนเหยวลง

87

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน 1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายในกลม 2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. รวมกนศกษาสวนประกอบของกลองจลทรรศนโดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 2 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 3 ศกษาสวนประกอบทสาคญของกลองจลทรรศน สมาชกคนท 4 ศกษาเลนสทเปนสวนประกอบของกลองจทรรศน สมาชกคนท 5 บนทกและตรวจสอบ 4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทกกจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน สมาชกคนท 3 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 3,4,5 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 1 จดบนทกและสรปคาตอบ 5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลองและตอบปญหารวมกนในขนสรปบทเรยน 6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอน ถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก 1

88

บตรเนอหา สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

การใชกลองจลทรรศน กลองจลทรรศน เปนอปกรณทใชสาหรบสองดวตถทมขนาดเลกมาก ไมสามารถมอง

เหนรายละเอยดไดดวยตาเปลา

วธใช

1. ตงลากลองใหตรง หมนเลนสใกลวตถทมกาลงขยายตาสดใหอยตรงกลางกบแนว ลากลอง

2. ตามองผานเลนสใกลตา เปดไดอะแฟรม และปรบกระจกเงาใหแสงเขาลากลองเตมท สนามภาพจะสวางขน

3. นาสไลดทตองการศกษามาวางลงบนแทนวางสไลด โดยใหวตถอยกลางบรเวณท แนวลาแสงผาน แลวใชตวหนบสไลดจบสไลดใหแนน

4. มองดานขางตามแนวระดบแทนวางสไลด หมนปมปรบภาพหยาบใหลากลอง เลอนลง จนเลนสใกลวตถเกอบชดกระจกปดสไลด

5. หมนปมปรบภาพหยาบ ใหลากลองเลอนขนอยางชา ๆ โดยตาตองมองผานเลนส ใกลตา ตลอดเวลาเพอหาภาพ เมอพบภาพจงหยดหมน

ศนย ก1

89

บตรเนอหาตอ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

6. หมนปมปรบภาพละเอยด เพอปรบภาพใหคมชดยงขน 7. ถาตองการขยายภาพใหใหญขน ใหหมนเลนสใกลวตถทมกาลงขยายสงเขาแทนท

และปรบภาพโดยใชปมปรบภาพละเอยดจนเหนภาพชดเจนภาพทเหนจะเปนภาพเสมอนหวกลบกบวตถ

8. ถาตองการใหภาพเลอนไปในทศทางใด ตองเลอนสไลดไปในทศทางตรงกนขาม เสมอ และขณะดกลองจลทรรศน ถงแมวาจะมองดวยตาขางเดยวกควรลมตาทง 2 ขาง เพราะจะทาใหไมเมอยตา เมอดนาน ๆ

ศนย ก1

90

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

กจกรรมศกษาสวนประกอบและฝกใชกลองจลทรรศนแบบใชแสง

จดประสงคการเรยนร 1. ศกษาสวนประกอบและหนาทของสวนประกอบของกลองจลทรรศน 2. ฝกปฏบตใชและดแลรกษากลองจลทรรศนไดอยางถกตอง

วสดอปกรณ 1. กลองจลทรรศน 1 กลอง 2. สไลดถาวร 4 แผน 3. ใบความรเรองการใชกลองจลทรรศน 1 ชด 4. ใบกจกรรม 1 ชด 5. แบบบนทกผลการทดลอง 1 ชด วธการทากจกรรม

1. ศกษาสวนประกอบและการทางานของสวนประกอบตาง ๆ ของกลองจลทรรศน โดยศกษาจากเอกสารควบคกบการดจากกลองจลทรรศน

2. ศกษาวธการใชกลองจลทรรศน พรอม ๆกน ไปกบการฝกใชจรง โดยใชสไลดสาเรจ เนอเยอพชเปนตวอยางในการศกษา เมอศกษาเสรจแลวใหเกบกลองจลทรรศนใหอยในสภาพเรยบรอย

3. รายงานผลการศกษาวธการใชกลองจลทรรศน และการสงเกตเหนภาพวตถท ปรากฏในกลองจลทรรศน ทดดวยเลนสใกลวตถขนาดตาง ๆ มความแตกตางกนอยางไร

4. สรปวธการใชกลองจลทรรศน 5. หลงจากใชกลองจลทรรศนเสรจแลว ควรดแลความเรยบรอยของสวนตาง ๆ

เสยกอนใชผานมทาความสะอาดกลองโดยเฉพาะสวนทเปนโลหะ เลอนทหนบสไลดใหตงไดฉากกบแทนวางวตถ ปรบกระจกเงาใหอยในแนวดงและตงฉากกบตวกลอง หมนเลนสใกลวตถทมกาลงขยายตาสด ใหอยตรงกบตวกลอง แลวเลอนใหอยในระดบตาสด

ศนย ก

91

แบบบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

กจกรรมศกษาสวนประกอบและฝกใชกลองจลทรรศนแบบใชแสง

แบบบนทกผลการทากจกรรม 1. บนทกภาพทเหนภายใตกลองจลทรรศนทใชเลนสใกลวตถกาลงขยายตาและกาลงขยายสง

2. รวมกนอภปรายและตอบคาถามตอไปน

2.1 การเตรยมวตถทจะศกษาภายใตกลองจลทรรศนมลกษณะอยางไร ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………

2.2 ภาพทปรากฏในกลองจลทรรศนเปนอยางไร เมอเปรยบเทยบกบการดเซลลหรอเนอเยอบนสไลดดวยตาเปลามความแตกตางกบทเหนในกลองจลทรรศนอยางไร

……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 2.3 เปรยบเทยบภาพทปรากฏในกลองจลทรรศน ทใชเลนสวตถกาลงขยายตา และเลนสใกลวตถกาลงขยายสงแตกตางกนอยางไร

……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………

ศนย ก1

92

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

คาชแจง จงเตมคาหรอขอความลงในชองวางใหถกตอง

1. การทาใหสนามภาพของกลองจลทรรศนสวาง กอนนาสไลดทตองการศกษาไปวาง บนแทนวางวตถตองปฏบตตามขนตอนดงน

1.1 หมนเลนส……………..ทมกาลงขยาย……………….ใหตรงกลางกบแนว ลากลอง

1.2 ตามองผาน……………………. 1.3 เปด………………….และปรบ……………………….ใหแสงเขาลากลองเตมท

2. การหาภาพจากกลองจลทรรศนจะตองหมน……………………..และการปรบภาพให คมชดยงขนตองหมน …………………………………………………………………….................

3. เมอเปลยนเลนสใกลวตถทมกาลงขยายสงเขาแทนทเลนสใกลวตถทมกาลงขยายตา ตองปรบภาพใหคมชดโดยหมน …………………………………. และขนาดของภาพทเหนจะมลกษณะ …………………………………………........................................................................

4. ถานกเรยนนาอกษร ว ไปดกลองจลทรรศน ภาพทนกเรยนเหน คอ ………………... ...............................................................................................................................................

5. เซลล A

ถานกเรยนตองการดเซลล A ใหอยตรงกลางสนามภาพ นกเรยน จะตองเลอนสไลดดงน ................................................. สนามภาพ

ศนย ก1

X

93

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

1.1 ใกลวตถ, ตาสด 1.2 เลนสใกลตา 1.3 ไดอะเฟรม, กระจกเงา

2. ปมปรบภาพหยาบ, ปมปรบภาพละเอยด 3. ปมปรบภาพละเอยด, ขนาดใหญขน 4. C 5. เลอนสไลดไปทางขวามอ และเลอนสไลดขนไปดานบน

ศนย ก1

94

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การคนพบหนวยของสงมชวต

คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน

1. มอบหมายใหสมาชกคนท 3 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายใน กลม

2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. รวมกนศกษาการคนพบหนวยของสงมชวตโดยแบงบทบาทหนาทดงน

สมาชกคนท 1 รบและสงเอกสารประกอบการศกษา สมาชกคนท 2 อานและชภาพกลองจลทรรนชนดเลนสประกอบของโรเบรต ฮค

และเซลลคอรกใหสมาชกในกลมฟง สมาชกคนท 4, 5 ชวยกนคดหาคาตอบ

4. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการศกษา และตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

5. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอน ถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก2

95

บตรเนอหา สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การใชกลองจลทรรศน

บตรเนอหาเรอง กลองจลทรรศน กลองจลทรรศนในระยะเรมแรกเปนกลองจลทรรศนชนดใชแสง โดยมแสงจาก

หลอดไฟหรอแสงจากดวงอาทตยเปนแหลงกาเนดแสง กลองจลทรรศนชนดนจะมการพฒนารปแบบเพอใชในงานแตกตางกน

การใชกลองจลทรรศนไดเพมพนความรในดานสวนประกอบของสงมชตและของเซลล อยางไรกตามกลองจลทรรศนธรรมดาทใชกนอยน มขดความสามารถจากดเหมอนมนษยคอ สามารถชวยใหมองเหนวตถทมขนาดเลกไดเพยง 0.2 ไมโครเมตร ฉะนนวตถทเลกกวาน กไมสามารถมองเหนได

ป ค.ศ. 1932 มนกวทยาศาสตรชาวเยอรมนชอ แมกซ (Max Kmoll) และ เอนสตรสกา (Ernst Ruska) ประดษฐกลองจลทรรศนอเลกตรอน ซงสามารถใชสองดวตถขนาดเลกทสดประมาณ 0.0005 ไมโครเมตร หรอเลกวาทมองเหนดวยกลองจลทรรศนธรรมดาประมาณ 400 เทา

ศนย ก2

96

บตรเนอหา (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การคนพบหนวยของสงมชวต

บตรเนอหาเรอง กลองจลทรรศน

ภาพของวตถทนามาศกษากบกลองจลทรรศนแบบใชแสง และกลองจลทรรศนอเลกตรอนทง 2 แบบ จะปรากฎแตกตางกน ดงภาพ

ภาพถายเซลลเมดเลอดแดง

ก. ถายดวยกลองจลทรรศนแบบใชแสง ข. ถายดวยกลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองผาน ค. ถายดวยกลองจลทรรศนอเลกตรอนแบบสองกราด

ศนย ก2

97

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การคนพบหนวยของสงมชวต

คาถาม 1. นกวทยาศาสตรทประดษฐกลองจลทรรศนชนดเลนสประกอบคอ ใคร …………………………………………………………………………………………… 2. เซลล(cell) หมายถงอะไร …………………………………………………………………………………………… 3. กลองจลทรรศนธรรมดาตางจากกลองจลทรรศนอเลกตรอนอยางไร ……………………………………………………………………………………………

ศนย ก2

98

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การคนพบหนวยของสงมชวต

เฉลยเรอง การคนพบหนวยของสงมชวต

คาตอบ 1. นกวทยาศาสตรทประดษฐกลองจลทรรศนชนดเลนสประกอบ คอ โรเบรต ฮค 2. เซลล(cell) หมายถง หนวยทเลกทสด ของสงมชวตมลกษณะเปนหองเลก ๆ

จานวนมาก 3. กลองจลทรรศนธรรมดาสามารถมองเหนวตถทมขนาดเลกทสด ไดเพยง 0.2

ไมโครเมตร หรอขยายได มากกวากลองจลทรรศนธรรมดาถง 400 เทา

ศนย ก2

99

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน 1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายในกลม 2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก รวมกนทดลองโดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 1 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 2 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 3,4 ทาการทดลอง สมาชกคนท 5 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ 4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทกกจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน สมาชกคนท 1 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 2,3,4 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 5 จดบนทกและสรปคาตอบ 5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลองและตอบปญหารวมกนในขนสรปบทเรยน 6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอนถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก 1

100

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก จดประสงคการเรยนร 1. เพอศกษาลกษณะรปราง และสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก 2. เพอเตรยมสไลดสดของเซลลพชและศกษาจากลองจลทรรศน วสดอปกรณ 1. สไลด 2. กระจกปดแผนสไลด 3. หลอดหยด 4. กลองจลทรรศน 5. สาหรายหางกระรอก 6. มด วธการทากจกรรม 1. หยดนาลงบนไสด 1 – 2 หยด 2. เดดใบออนทบรเวณยอด 1 ใบ วางลงบนหยดนา แลวปดดวยกระจกปดสไลด โดยตงกระจกเอยงประมาณ 45 คอยๆ วางลง อยาใหมฟองอากาศ 3. นาไปสองดดวยกลองจลทรรศน โดยใชเลนสใกลวตถกาลงขยายตากอน เมอปรบภาพชดแลว จงเปลยนเปนเลนสกาลงขยายสง หมนปมหรบภาพละเอยด สงเกตแลววาดรปและบนทกผล ตารางบนทกผล

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล เยอหม

เซลล ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

ศนย ก 1

101

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของสาหรายหางกระรอก

วนท ……. เดอน ……………………….พ.ศ. …………. ชอ …………………………………………….. เลขท ………………หอง ………………….. สมาชกกลมท…………..ไดแก

1. ………………………………………………………………………………………. 2. ……………………………………………………………………………………….. 3. ……………………………………………………………………………………….. 4. ……………………………………………………………………………………….. 5. ………………………………………………………………………………………. 6. ……………………………………………………………………………………….

จดประสงคของกจกรรม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ตารางบนทกผลการทดลอง

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา ภาพของเซลล ผนงเซลล เยอหม

เซลล ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

ศนย ก 1

102

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว คาถามหลงการทดลอง 1. เซลลของสาหรายหางกระรอกมลกษณะเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………… 2. เซลลสาหรายหางกระรอกมสวนประกอบใดบาง

………………………………………………………………………………………………… สรปผลการทดลอง

…………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… บนทกเพมเตม …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………

ศนย ก 1

103

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

บตรคาถาม คาชแจง ใหนกเรยนกาเครองหมาย ลงในกระดาษคาตอบทบขอทถกตองทสดเพยงขอเดยว

ภาพท A ภาพท B ภาพท C 1. จากภาพขอใดเปนเซลลสาหรายหางกระรอก

ก. A ข. B ค. C ง. ไมมขอถก ขอมลตอไปนตอบคาถามขอ 2 A = นวเคลยส B = เยอหมเซลล C = ไซโทรพลาสซม D = ผนงเซลล E = คลอโรพลาสต

2. เซลลสาหรายหางกระรอกพบสวนประกอบใด ของเซลลบาง ก. A B C D ข. A B D E ค. A C D E ง.A B C D E

3. สวนประกอบในขอใดมในเซลลสาหรายหางกระรอกแตในสตวไมม ก. ผนงเซลล ข. ไซโทรพลาสซม ค. เยอหมเซลล ง. นเคลยส

ศนย ก 1

104

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

1. ข 2. ง 3. ก

ศนย ก 1

105

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน 1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายในกลม 2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก รวมกนทดลองโดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 2 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 3 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 1,5 ทาการทดลอง สมาชกคนท 4 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ 4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทกกจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน สมาชกคนท 5 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 1,2,3 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 4 จดบนทกและสรปคาตอบ 5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลอง และตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

1. ใหสมาชกทกคน รวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลองและตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

2. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอนถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก 2

106

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลเยอหอม จดประสงคการเรยนร

1. เพอศกษาลกษณะรปราง และสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก 2. เพอเตรยมสไลดสดของเซลลพชและศกษาจากลองจลทรรศน

วสดอปกรณ 1. สไลด 2. กระจกปดแผนสไลด 3. หลอดหยด 4. กลองจลทรรศน 5. เยอหอม 6. มด วธการทากจกรรม 1. ลอกเยอดานในของกลบหวหอม แลวใชมดโกนตดใหมขนาด 0.5 cm x 0.5 cm 2. ทาการทดลองเชนเดยวกบการศกษาเซลลใบของสาหรายหางกระรอก แตกอนปดทบดวยกระจกปดสไลด ควรหยดสารละลายไอโอดน จะทาใหเหนนวเคลยสไดชดเจน

ตารางบนทกผล

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล เยอหมเซลล ไซโท

พลาสซม นวเคลยส คลอโร

พลาสต

ศนย ก2

107

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

บตรบนทกกจกรรมสวนประกอบของเยอหอม วนท …….. เดอน …………………………………… พ.ศ. ………….. ชอ ………………………………………………….. เลขท ……………… หอง …………… สมาชกกลมท ………….. ไดแก

1. ………………………………………………………………………………. 2. ………………………………………………………………………………. 3. ………………………………………………………………………………. 4. ………………………………………………………………………………. 5. ………………………………………………………………………………. 5. ……………………………………………………………………………….

จดประสงคของกจกรรม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางบนทกผลการทดลอง

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล

เยอหมเซลล

ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

ศนย ก2

108

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว คาถามหลงการทดลอง

1. เซลลเยอหอมมลกษณะเปนอยางไร ………………………………………………………………………………………………… 2. เซลลเยอหอมมสวนประกอบใดบาง …………………………………………………………………………………………………

สรปผลการทดลอง

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… บนทกเพมเตม ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

ศนย ก2

109

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

1. สวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอกกบเซลลเยอหอมแตกตางกนอยางไร ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 2. พจารณาจากภาพหมายเลขใดทเซลลเยอหอมไมม

3. จากภาพรปใดเปนเซลลเยอหอม

ภาพท 1 ภาพท 2 ภาพท 3

ศนย ก2

110

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

1. เซลลสาหรายหางกระรอกมสวนประกอบครบทกสวนคอ ผนงเซลล

เยอหมเซลลคลอโรพลาสต ไซโทพลาสซม นวเคลยส 2. หมายเลข 2 คอคลอโรพลาสต 3. ภาพท 3

ศนย ก2

111

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลใบวานกาบหอย จดประสงคการเรยนร

1. เพอศกษาลกษณะรปราง และสวนประกอบของเซลลใบวานกาบหอย 2. เพอเตรยมสไลดสดของเซลลพชและศกษาจากลองจลทรรศน

วสดอปกรณ 1. สไลด 2. กระจกปดแผนสไลด 3. หลอดหยด 4. กลองจลทรรศน 5. วานกาบหอย 6. มด วธการทากจกรรม

1. ฉกใบวานกาบหอยใหแฉลบทางดานทองใบทมสมวงใหไดเยอบาง ๆ แลวใชมดโกนตดใหมขนาด 0.5cm x 0.5 cm

2. ทาการทดลองเชนเดยวกบการศกษาเซลลใบของสาหรายหางกระรอก ตารางบนทกผล

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา ภาพของเซลล ผนงเซลล

เยอหมเซลล

ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

เซลลใบวานกาบหอย - เซลลผวใบ - เซลลคม

ศนย ก3

112

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน

1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายใน กลม

2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก

รวมกนทดลองโดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 1 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 2 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 3,4 ทาการทดลอง สมาชกคนท 5 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ

4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทก กจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน

สมาชกคนท 1 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 2,3,4 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 5 จดบนทกและสรปคาตอบ

5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลอง และตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหาและสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอนถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง

หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก 3

113

บตรกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลใบวานกาบหอย จดประสงคการเรยนร 1. เพอศกษาลกษณะรปราง และสวนประกอบของเซลลใบวานกาบหอย 2. เพอเตรยมสไลดสดของเซลลพชและศกษาจากลองจลทรรศน วสดอปกรณ 1. สไลด 2. กระจกปดแผนสไลด 3. หลอดหยด 4. กลองจลทรรศน 5. วานกาบหอย 6. มด วธการทากจกรรม

1. ฉกใบวานกาบหอยใหแฉลบทางดานทองใบทมสมวงใหไดเยอบางๆ แลวใชมดโกนตดใหมขนาด 0.5cm x 0.5 cm

2. ทาการทดลองเชนเดยวกบการศกษาเซลลใบของสาหรายหางกระรอก ตารางบนทกผล

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล เยอหม

เซลล ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

เซลลใบวานกาบหอย - เซลลผวใบ - เซลลคม

ศนย ก3

114

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

บตรบนทกกจกรรมสวนประกอบของใบวานกาบหอย

วนท ……….. เดอน ……………………………………. พ.ศ. ………... ชอ …………………………………………………….. เลขท ……………… หอง ……………. สมาชกกลมท ………….. ไดแก

1. ……………………………………………………………………….. 2. ……………………………………………………………………….. 3. ……………………………………………………………………….. 4. ………………………………………………………………………. 5. ………………………………………………………………………. 6. ……………………………………………………………………….

จดประสงคของกจกรรม ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางบนทกผลการทดลอง

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล

เยอหมเซลล

ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

เซลลใบวานกาบหอย - เซลลผวใบ - เซลลคม

ศนย ก3

115

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

คาถามหลงการทดลอง 1. สวนประกอบของเซลลเยอหอมประกอบดวยอะไรบาง ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. นกเรยนสงเกตเหนเซลลคมหรอ มรปรางลกษณะอยางไร ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………… 3. นกเรยนคดวาพชทเจรญเตบโตอยใตนา จะมเซลลคมหรอไม เพราะเหตใด …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

สรปผลการทดลอง ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… บนทกเพมเตม ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

ศนย ก3

116

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

ภาพท 1 ภาพท 2 ภาพท 3 1. จากภาพ ภาพใดเปนเซลลใบวานกาบหอย

ก. ภาพท 1 ข. ภาพท 2 ค. ภาพท 3 ง. ภาพท 1 และ 2

จากภาพตอไปนตอบคาถาม ขอ 2 – 3 2. พชชนดใดไมพบเซลล A และโครงสราง X

ก. พระหง ข. ชบา ค. วานกาบหอย ง. สาหรายหางกระรอก

3. เซลล A ทาหนาทใดไดมากวาเซลล B ก. ควบคมการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ข. ควบคมการสงเคราะหโปรตนในเซลล ค. สรางอาหารได ง. เกบสะสมอาหารและของเสย

ศนย ก3

117

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

1. ก 2. ค 3. ค

ศนย ก3

118

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน

1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายในกลม

2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองสวนประกอบของเซลลสาหรายหางกระรอก

รวมกนทดลองโดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 5 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 3 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 1,2 ทาการทดลอง สมาชกคนท 4 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ

4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทก กจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน สมาชกคนท 3 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 3,4,5 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 1 จดบนทกและสรปคาตอบ

5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลอง และตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอนถาทา การทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก4

119

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลเมดเลอดปลา จดประสงคการเรยนร 1. เพอศกษาลกษณะรปราง และสวนประกอบของเซลลเมดเลอดปลา 2. เพอเตรยมสไลดสดของเซลลพชและศกษาจากกลองจลทรรศน วสดอปกรณ 1. สไลด 2. กระจกปดแผนสไลด 3. หลอดหยด 4. กลองจลทรรศน 5. เซลลเมดเลอดปลา 6. มด วธการทากจกรรม

1. หยดนาเกลอ 0.85 % ลงบนสไลด 1 – 2 หยด 2. หยดนาเลอดปลา จากขวดนาเกลอลงบนนาเกลอ แลวปดทบดวยกระจกปดสไลด นาไปศกษาดวยกลองจลทรรศนเชนเดยวกบเซลลเมดเลอดปลา

ตารางบนทกผล

สวนประกอบของเซลลทพบ เซลลทนามาศกษา

ภาพของเซลล ผนงเซลล

เยอหมเซลล

ไซโท พลาสซม

นวเคลยส คลอโร พลาสต

เซลลเมดเลอดปลา

ศนย ก4

120

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

กจกรรมสวนประกอบของเซลลเมดเลอดปลา จดประสงคการเรยนร

1………………………………………………………………………………………. 2………………………………………………………………………………………

คาถามหลงการทดลอง 1. เซลลของเมดเลอดปลามลกษณะเปนอยางไร

………………………………………………………………………………………………… 2. เซลลเมดเลอดปลามสวนประกอบใดบาง

………………………………………………………………………………………………… สรปผลการทดลอง

………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… บนทกเพมเตม ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

ศนย ก4

121

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

จงเตมขอความลงในตารางเปรยบเทยบเซลลสตวและเซลลพชตอไปนใหถกตอง

สงเปรยบเทยบ เซลลสตว เซลลพช 1. รปรางของเซลล 2. ผนงเซลล 3. เยอหมเซลล 4. ไซโทพลาสซม 5. นวเคลยส 6. คลอโรพลาสต 7. ความแขงแรง

ศนย ก4

122

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

สงเปรยบเทยบ เซลลสตว เซลลพช 1. รปรางของเซลล 2. ผนงเซลล 3. เยอหมเซลล 4. ไซโทพลาสซม 5. นวเคลยส 6. คลอโรพลาสต 7. ความแขงแรง

กลม ร ไมม ม ม ม ไมม ออนนม

รปเหลยม ม ม ม ม ม แขงแรง อาจทนอยไดนาน แมจะเปนเซลลทตายแลว

ศนย ก4

123

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน 1. มอบหมายใหสมาชกคนท 1 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายในกลม 2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. รวมกนศกษาสวนประกอบของกลองจลทรรศน โดยแบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 2 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 3 ศกษาสวนประกอบทสาคญของกลองจลทรรศน สมาชกคนท 4 ศกษาเลนสทเปนสวนประกอบของกลองจลทรรศน สมาชกคนท 5 บนทกและตรวจสอบ 4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทกกจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน สมาชกคนท 3 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 3,4,5 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 1 จดบนทกและสรปคาตอบ 5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการทดลองและตอบปญหารวมกนในขนสรปบทเรยน 6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอน ถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก1

124

บตรเนอหา สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

เรองกระบวนการแพร การแพร คอ การเคลอนทของอนภาคของสารจากทมความเขมขนของอนภาคของสารมากไปสทมความเขมขนของอนภาคของสารนอย จนกระทงอนภาคของสารทง 2 บรเวณมความเขมขนเทากน เรยกวาสมดลการแพร

สารทแพรไดอาจอยในสภาวะแกสหรอของเหลวกได โดยโมเลกลของสารจะกระจายออกไปทกทศทางในตวกลาง จนทาใหทกบรเวณมความเขมขนของสารเทากน เชนการ หยดหมกแดงลงในนามอตงทงไวสงคร โมเลกลของหมกแดงกจะแพรไปในโมเลกลนาในทสด หมกแดงกจะกระจายไปทวในนา ทาใหเรามองหนนามสแดงหรอสชมพทวทกสวนหรอการแพรของสาร 2 ชนด ซงอยคนละดานกน แตมเยอบาง ๆ กน (เยอเลอกผาน) จนกระทงทง 2 ดานมความเขมขนของสารทง 2 ชนดเทากนนนเอง ปจจยทควบคมอตราการแพรของสาร ขนอยกบสงตอไปน

1. ความแตกตางระหวางความเขมขนของอนภาคของสารในทสองแหง ถาแตกตางกน มาก การแพรจะเกดขนเรว

2. ขนาดและนาหนกของอนภาคของสาร สารทมขนาดอนภาคเลกและเบาจะแพรได รวดเรวกวาสารทมขนาดอนภาคใหญและนาหนกมาก

3. อณหภมและความดน ถาเพมอณหภมและความดนใหสงขนจะแพรไดรวดเรว 4. ความสามารถในการละลายของสาร ถาสารทแพรสามารถละลายไดดจะมอตราการ

แพรสง นอกจากนยงพบวา อตราการแพรของสารขนอยกบความดน การถกดดซบไวดวยตวกลางหรอสงเจอปนทเปนอปสรรคตอการเคลอนทของโมเลกลของสารดวย

ศนย ก1

125

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

จดประสงค 1. เพอทาการทดลองกระบวนการแพร และอธยายความหมายของการแพรได 2. เพอศกษาปจจยบางประการทมผลตอการแพร 3. เพอยกตวอยางการแพรในชวตประจาวนได

วสดอปกรณ 1. บกเกอรขนาด 100 ลกบาศกเซนตเมตร 2. เกลดดางทบทม 3. ตะเกยงอลกอฮอล 4. ชอนตกสาร

วธการทากจกรรม

1. หยอนเกลดดางทบทมลงในนา 2. สงเกตผล แลวตงทงไว 5 นาท สงเกตการเปลยนแปลงทเกดขน 3. ตมนา เมอนาเดอดแลวหยอนโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนต 2 – 3 เกลด สงเกตการ

เปลยนแปลงทเกดขน ตารางบนทกผล

การทดลอง ผลการทดลอง 1. หยอนเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตลงในนา 2. เมอตงทงไวประมาณ 5 นาท 3. หยอนเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตลงในนาเดอด

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ศนย ก1

126

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

กจกรรมกระบวนการแพร วนท ………. เดอน …………………… พ.ศ. …………. สมาชกกลมท ………….. ไดแก

1. ……………………………………………............................................. 2. ……………………………………………............................................. 3. ……………………………………………............................................. 4. ……………………………………………............................................. 5. ……………………………………………............................................. 6. …………………………………………….............................................

จดประสงคของกจกรรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....... ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………....... ตารางบนทกผลการทดลอง

การทดลอง ผลการทดลอง 1. หยอนเกลดโพแทสเซยมเปอรมงกาเนตลงในนา 2. เมอตงทงไวประมาณ 5 นาท 3. หยอนเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตลงในนาเดอด

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ศนย ก1

127

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

คาถามหลงการทดลอง 1. เมอหยอนเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตลงในนาพบวา …………………....

และบรเวณใดของบกเกอรทมสเขม ………………………………………………….................. 2. เมอตงทงไวประมาณ 5 นาท พบวา ………………………………………............ 3. การกระจายสโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตในนา เรยกวา ………………………...

ซงเปนการกระจายจากทซงมความเขมขนของอนภาคของสาร …………ไปสทซงมความเขมขนของอนภาคของสาร ……………………………………………………………………..

4. ถาตงผลการทดลองทงไวประมาณ 10 นาท สของสารละลายจะเกดการเปลยนแปลงหรอไม …………….. เพราะ ………………………………………………..... ………………………………………………………………………………………………...........

5. ระยะเวลาในการแพรของเกลดโพแทสเซยมเปอรแมงกาเนตในนาเดอดเปนอยางไร ………………………………………………… แสดงวา ………………………. มผลตอการแพรของอนภาคของสาร …………………............................................................................

6. ตวอยางการแพรของอนภาคของสารทพบในชวตประจาวน ไดแก 1. ………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………… ผลการทดลอง ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………........... ............................................................................................................................................ ………………………………………………………………………………………………........... …………………………………………………………………………………………………….... ………………………………………………………………………………………………...........

ศนย ก1

128

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

คาถามเรองกระบวนการแพร คาชแจง จงเตมคาหรอวาดภาพลงในชองวางใหถกตอง 1. ใหใชภาพการแพรของเกลอและนาตาลตอไปนประกอบการตอบคาถาม

1.1 จงเตมโมเลกลของเกลอและนาตาลทแสดงวา ทกบรเวณมความเขมขนของสารทงสองเทากน

1.2 สภาวะในภาพ B นน เรยกวา……………………………………………………………….. 1.3 การแพรของเกลอและนาตาลนนจะแพรจากบรเวณทมความเขมขนของอนภาคสาร……..

ไปสบรเวณทมความเขมขนของอนภาคสาร……………………………. 1.4 การแพรของเกลอและนาตาลเปนการแพรอยางมอสระหรอไม ……………… แสดงวา

ทศทางของการแพรมลกษณะดงน ………………………………………………………............... 1.5 การแพรของเกลอและนาตาลเกดขนไดอยางรวดเรว ควรทาดงน คอ …………….........

……………………………………………………………………………………………................. 2. การทาเนอเคมหรอหมเคมเกยวของกบกระบวนการแพรหรอไม …………………................ เพราะ ……………………………………………………………………………………………..... ………………………………………………………………………………………………............. ………………………………………………………………………………………………..............

ศนย ก1

129

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

1.1

1.2 สภาวะสมดลของการแพร 1.3 มาก,นอย 1.4 มอสระ, แพรทกทศทาง 1.5 เพมอณหภมหรอความดน

2. เกยวของ, เพราะเกลอทใชคลกเนอหรอหมนนโมเลกลของเกลอจะเคลอนทเขาสเนอ ทงสองทาใหมรสเคม

ศนย ก2

130

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน

1. มอบหมายใหสมาชกคนท 3 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายใน กลม

2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองกระบวนการออสโมซสรวมกนทดลองโดยแบง

บทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 2 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 3 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 4,5 ทาการทดลอง สมาชกคนท 1 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ

4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทก กจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน

สมาชกคนท 5 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 2,3,4 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 1 จดบนทกและสรปคาตอบ

5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการ ทดลองและตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอนถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย ก2

131

บตรเนอหา สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

เรองกระบวนการออสโมซส

ออสโมซส (Osmosis) คอ การเคลอนทของนาผานเยอเลอกผาน (Semipermeable Membrane) จากบรเวณทมความเขมขนของอนภาคของนามากไปสบรเวณทมความเขมขนของอนภาคของนานอย หรอกลาวไดวา นาจะเคลอนทจากสารละลายทมความเขมขนนอย (มนานอย) เชน การดดนาของขนรากการพองของเยอชนในของเปลอกไขเมอแชในนา การพรมนาผกผลไมใหสดอยเสมอ การออสโมซสจดเปนการแพรแบบหนง เยอเลอกผาน เปนเยอบาง ๆทยอมใหสารทมขนาดเลกผานเขาและออกได เชนนา แกส สารอาหารโมเลกลเดยว (กลโคส กรดอะมโน กรดไขมน) สวนสารทมขนาดใหญ เชน แปง ไขมน โปรตน นาตาล จะผานไมได เยอเลอกผาน ไดแก เยอหมเซลล เยอหมนวเคลยส เยอชนในของเปลอกไข กระดาษเซลโลเฟน

ศนย ก2

132

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส จดประสงค

1. เพอทาการทดลองกระบวนการออสโมซสและอธบายความหมายของออสโมซสได 2. สามารถยกตวอยางการออสโมซสในชวตประจาวนได

วสดอปกรณ 1. ยางรด 2. กระดาษเซลโลโฟนขนาด 15 cm x 15 cm 3. หลอดแกวขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5 cm ยาว 20cm 4. กลองพลาสตก เบอร 1 5. หลอดฉดยาขนาด 30 ลกบาศกเซนตเมตร 6. ขาตงพรอมทจบ 7. ดนสอเขยนแกว 8. นา 9. สารละลายนาตาลเขมขน 40 % 10. นาหมกแดง

วธการทากจกรรม 1. ใชกระดาษเซลโลเฟนขนาด 15 cm x 15 cm ชบนาใหเปยกยลงในกลองพลาสตก

เบอร เทสารละลายนาตาลเขมขนลงไป 30 ลกบาศกเซนตเมตร 2. จมหลอดแกวขนาดเสนผาศนยกลาง 0.5 cm ยาว 20 cm ลงในถงสารละลายนาตาล

ลกประมาณ 3 cm 3. ใชยางรดปากถงตดกบหลอดแกวใหแนน เวลารดพยายามไมใหเกดฟองอากาศทงท

ในหลอดแกวและในถง 4. ใสนาในกลองพลาสตกเบอร 1 ประมาณครงกลอง หยอนถงสารละลายนาตาลลงใน

กลองพลาสตก ใหระดบนาในกลองอยใตขอบยางรดเลกนอย แลวยดหลอดแกวไวกบขาตง ทาเครองหมายแสดงระดบของเหลวในหลอด สงเกตการเปลยนแปลง ในเวลา 5 นาท แลว บนทกผล

ศนย ก2

133

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส 5. เปลยนนาในบกเกอรทแชเปนหมกแดง ตงทงไวซก 5 นาท สงเกตการเปลยนแปลงบนทกผล ตารางบนทกผล

การทดลอง ผลการทดลอง 1. เมอแชถงทบรรจสารละลายนาตาลเขมขนลงในนา 2. เมอแชถงทบรรจสารละลายนาตาลเขมขนลงในหมกแดง

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ศนยก2

134

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

กจกรรมกระบวนการออสโมซส สรปผลการทดลอง

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...................... ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………... ………………………………………………………………….......................................

บนทกเพมเตม ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………..................... ……………………………………………………………………………………………...

ศนย ก2

135

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส

กจกรรมกระบวนการออสโมซส คาถามหลงการทดลอง

1. ระดบของเหลวในหลอดแกวมการเปลยนแปลงคอ ................................................. แสดงวา ……………………………………………………………………………………………...

2. ผลของสารและสารละลายนาตาลในถงกระดาษเซลดลเฟนทแชอยในนาหมกแดงคอ …………………………………………………… แสดงวา ………………………………………. 3. เมอเปรยบเทยบความเขมขนของนาและหมกแดงในบกเกอรททาการทดลองทง 2 ครง กบนาภายในถงกระดาษเซลโลเฟน พบวา ………………………………………………….. แสดงวา …………………………………………………………………………………………….. 4. การเคลอนทของนาและหมกแดงเขาสสารละลายนาตาลเขมขนในถงกระดาษ เซลโลเฟน เปนกระบวนการทเรยกวา ………………………โดยมกระดาษเซลโลเฟนทาหนาทเปนเยอชนด …………………………………. 5. ถาตองการใหระดบของเหลวในหลอดแกวสงขนจากเดมอยางรวดเรว โดยใชเวลาในการทดลองเทาเดมควรปฏบตดงน คอ ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. 6. ตวอยางการออสโมซสทพบในชวตประจาวน ไดแก 1. ……………………………………………………………………………………… 2. ……………………………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………………………….

ศนย ก2

136

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย กระบวนการแพรและออสโมซส คาถามเรองกระบวนการออสโมซส คาชแจง จงเตมคาหรอวาดภาพลงในชองวางใหถกตอง 1. ใหใชภาพการทดลองตอไปนประกอบการตอบคาถาม

1.1 ระดบของเหลวในหลอดแกวจะสงขนในชดการทดลองท ……………….แสดงวา ……………………………………………………………………………………………………… 1.2 ระดบของเหลวในหลอดแกวไมสงขนในชดการทดลองท ……………..แสดงวา ……………………………………………………………………………………………………… 1.3 จากการทดลองทง 3 ชด โมเลกลของสารทสามารถผานรพรนของกระดาษ เซลโลเฟน ไดแก …………………………………………………………………………………… 1.4 ชดการทดลองทเกดการออสโมซสของนา ไดแก…………………………………….. สวนชดการทดลองทเกดการแพรของสารไดแก……………………………………………. 1.5 ถาเปลยนกระดาษเซลโลเฟนเปนถงพลาสตกแทน จะเกดผลการทดลองเหมอนเดมหรอไม ...................... เพราะ …………………………………………………....................... ............................................................................................................................................... 2. จงยกตวอยางเยอเลอกผานทพบในเซลลของสงมชวต ………………………………….. 3. สารใดตอไปนสามารถผานรพรนของเยอเลอกผานได : นาตาลทราย แปง แกสออกซเจน นา ไขมน กรดอะมโน …………………………………………………………......... ทกบรเวณมความเขมขนของสารทงสองเทากน

ศนย ก2

137

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย สวนประกอบของเซลลพชและเซลลสตว

เรองกระบวนการออสโมซส

1.1 2, นาออสโมซสเขาไปในถงเซลโลเฟน 1.2 1, 3, อตราการออสโมซสของนาเขาไปในถงเซลโลเฟนพอๆ กบอตราการแพร ของนาตาลกลโคสและดางทบทมออกจากถงเซลโลเฟน 1.3 นา นาตาลกลโคส และดางทบทม 1.4 ชดท 1,2,3 1.5 ชดท 1,3 2. เยอหมเซลล เยอหมนวเคลยส 3. แกสออกซเจน นา กรดอะมโน

ศนย ก2

138

บตรคาสง สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช คาชแจง เมอนกเรยนเขากลมเรยบรอยแลวใหนกเรยนดาเนนการดงตอไปน

1. มอบหมายใหสมาชกคนท 3 เปนประธานเพอทาหนาทในการประสานงานภายใน

กลม 2. ประธานแจกบตรเนอหาใหสมาชกทกคนศกษา 3. ทาการทดลองตามบตรกจกรรมเรองการสรางอาหารของพช รวมกนทดลองโดย

แบงบทบาทหนาทดงน สมาชกคนท 4 รบและสงอปกรณประกอบการทดลอง สมาชกคนท 5 ศกษาวธทดลองและจดเตรยมอปกรณการทดลอง สมาชกคนท 2, 3 ทาการทดลอง สมาชกคนท 1 สงเกตผลการทดลองและตรวจสอบ

4. รวมกนอภปรายและตอบคาถามหลงการทดลอง เขยนคาตอบลงในแบบบนทก กจกรรม โดยกาหนดบทบาทหนาท ดงน

สมาชกคนท 1 อานโจทยและตรวจสอบผลการบนทกคาตอบ สมาชกคนท 1, 5, 2 ชวยกนคดหาคาตอบ สมาชกคนท 4 จดบนทกและสรปคาตอบ

5. ใหสมาชกทกคนรวมกนอภปราย สรป และเตรยมตวในการนาเสนอผลการ ทดลองและตอบปญหา รวมกนในขนสรปบทเรยน

6. ใหสมาชกทกคนสลบกนตรวจคาตอบจากบตรเฉลย

เมอปฏบตกจกรรมเรยบรอยแลวใหนกเรยนทกคนเกบคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา และสอการสอน เขาซองใหเรยบรอยกอนยายไปทากจกรรมศนยอน ถาทาการทดลองเสรจกอนใหไปเขาศนยสารอง หาม ! หยบเอกสารชนใดชนหนงไป ยกเวนแบบบนทกกจกรรมของนกเรยนเอง

ศนย 1

139

บตรบนทกกจกรรม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช จดประสงค

1. เพอทาการทดลองวาคลอโรฟลลมความสาคญตอกระบวนการสงเคราะหดวยแสง ของพชได

2. เพอศกษาความสาคญของคลอโรฟลลในกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพช วสดอปกรณ

1. ใบชบาดาง 2. ไมขดไฟ 3. บกเกอรขนาด 250 cm 4. หลอดทดลองขนาดใหญ 5. หลอดทดลองขนาดเลก 6. หลอดหยด 7. ถวยกระเบอง 8. ปากคบ 9. ตะเกยงแอลกอฮอลพรอมทกนลม 10. ลวด 11. สารละลายไอโอดน 12. นาแปง 13. แอลกอฮอล 14. นา

วธการทากจกรรม 1. เดดใบชบาดาทถกแสงประมาณ 3 ชวโมง (เพอใหใบไดสรางอาหารใหเพยงพอทจะ

ทดสอบ) แลววาดรปแสดงสวนทเปนสเขยวและสขาว

2. นาไปตมในนาเดอดนาน 1 นาท (เพอใหเซลลตาย ใบจะไดหยดการสรางอาหารและใหแปงทสะสมไวในเซลลสก)

3. คบใบชบาดางจากบกเกอรใสหลอดทดลองขนาดใหญแลวจมในนาเดอดอกประมาณ 2 นาท (แอลกอฮอลใชสกดคลอโรฟลลออกจากใบ)

ศนย 1

140

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช

4. คบใบชบาดางจากหลอดทดลองจมลงในบกเกอรทมนาเยน 5. คบใบชบาดางใสถวยกระเบอง แลวหยดสารละลายไอโอดน 2 –3 หยดทงไว

ครงนาทสารละลายไอโอดนใชทดสอบแปง โดยบรเวณใดมแปงสารละลายไอโอดนจะเปลยนจากสนาตาลเปนมวงแกมนาเงน

6. คบใบชบาดางมาลางนา แลวสงเกตผลและวาดรป 7. หยดสารละลายไอโอดน 2 หยด สงเกตผล 8. บนทกผลการทดลองของใบไม บนทกผลการทดลองของนาแปง

ตารางบนทกผลการทดลอง

รปใบชบาดาง กอนการทดลอง

เมอสกดคลอโรฟลลแลว

หลงการทดลอง

การเปลยนแปลงทสงเกตไดจากการทดลอง

1. ใบชบาดางทสกดคลอโรฟลลแลวจะมส ………………….. 2. ใบชบาดางจากขอ 1 เมอทดสอบดวยสารละลายไอโอดน บรเวณทเคยมสเขยวพบวา……………………….. และบรเวณทมสขาวพบวา …………… 3. นาแปงเมอทดสอบดวยสารละลายไอโอดน พบวา ……………………

ศนย 1

141

บตรบนทกกจกรรม (ตอ) สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช

กจกรรมคลอโรฟลลกบการสรางอาหารของพช

สมาชกกลมท………………..ไดแก ………............................................................ 1. ……………………………………………………………....................... 2. ……………………………………………………………....................... 3. ……………………………………………………………....................... 4. ………………………………………………………………................... 5. ……………………………………………………………….................... 6. …………………………………………………………….......................

จดประสงคของกจกรรม ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ตารางบนทกผลการทดลอง

รปใบชบาดาง กอนการทดลอง

เมอสกดคลอโรฟลลแลว

หลงการทดลอง

การเปลยนแปลงทสงเกตไดจากการทดลอง

4. ใบชบาดางทสกดคลอโรฟลลแลวจะมส………………….. 5. ใบชบาดางจากขอ 1 เมอทดสอบดวยสารละลายไอโอดน บรเวณทเคยมสเขยวพบวา………………………..และบรเวณทมสขาวพบวา…………… 6. นาแปงเมอทดสอบดวยสารละลายไอโอดน พบวา……………………

ศนย 1

142

บตรคาถาม สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช

เรองคลอโรฟลลกบการสรางอาหารของพช

1. ถาแปงสก เมอทาปฏกรยากบสารละลายไอโอนจะเปลยนเปนสอะไร ………………………………………………………………………………………………………

2. การทดสอบใบชบาดางดวยสารละลายไอโอนตรงบรเวณทเปนสเขยวและเคยเปน สขาว ไดผลเหมอนกนหรอไมอยางไร ………………………………………………………………………………………………………

3. จากผลการทดลองเรองนนกเรยนคดวาเปนปจจยสาคญในการสรางแปงของพช ………………………………………………………………………………………………………

4. กระบวนการสรางอาหารของพชเรยกวาอะไร ………………………………………………………………………………………………………

5. สารทสรางจากสงเคราะหดวยแสงคออะไร ………………………………………………………………………………………………………

6. นกเรยนคดวาสวนอน ๆของพชเชน กง กาน ลาตน รากมคลอโรฟลลหรอไมและสงเคราะหดวยแสงไดหรอไม ………………………………………………………………………………………………………

7. การสงเคราะหดวยแสงทาใหเกดนาตาล แลวยงทาใหเกดสารใดไดอกบาง ………………………………………………………………………………………………………

ศนย 1

143

บตรเฉลย สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนร หนวยของชวตและชวตพช หนวยยอย การสรางอาหารของพช

เฉลยคาถามเรองคลอโรฟลลกบการสรางอาหารของพช

1. สนาเงน 2. ตางกน บรเวณทเปนสเขยวเปลยนเปนสนาเงน บรเวณทเปนสขาว ไมเปลยนส 3. ปจจยในการสรางแปงของพชนาจะเปนสารสเขยว 4. เรยกวากระบวนการสงเคราะหดวยแสง 5. นาตาลโมเลกลเดยวรวมกนเปนแปง 6. มและสามารถสงเคราะหดวยแสงได 7. นอกจากจะเกดนาตาล แลวยงไดกาซและนาดวย

ศนย 1

ประวตยอผทาสารนพนธ ชอ / ชอสกล นางสาวมาลวรรณ ศรใหม วน เดอน ปเกด 16 ตลาคม 2515 สถานทเกด อาเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช สถานทอยปจจบน 72 หม6 ตาบลสชล อาเภอสชล จงหวดนครศรธรรมราช ตาแหนงหนาทการงาน - สถานททางานปจจบน - ประวตการศกษา พ.ศ. 2531 มธยมศกษาปท 3 จากโรงเรยนสชลประชาสรรค จงหวดนครศรธรรมราช พ.ศ. 2534 มธยมศกษาปท 6 จากโรงเรยนบานคาย จงหวดระยอง พ.ศ. 2538 ค.บ. (วทยาศาสตรทวไป) จากสถาบนราชภฏสวนสนนทา กรงเทพมหานคร พ.ศ. 2548 กศ.ม. การมธยมศกษา (การสอนวทยาศาสตร) จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร