การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทย...

การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองชนดของค า ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต ทไดรบการจดการเรยนร

โดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร

สารนพนธ ของ

กฤษลดา ข าหลงวรสร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

กนยายน 2552



สารนพนธ ของ



กนยายน 2552 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ



บทคดยอ ของ



กนยายน 2552

กฤษลดา ข าหลงวรสร. (2552). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนด ของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต ทไดรบการจดการเรยนร โดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย หาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ: ผชวยศาสตราจารย ขจรศร ชาตกานนท การวจยครงนมจดมงหมายเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เร องชนดของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขตทไดรบการจดการเรยนรโดยใช ผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จ านวน 100 คน เปนกลมทดลอง 50 คนโดยใชวธสมแบบ

(Cluster random sampling) ไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนและกลมควบคม 50 คน

ไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร (ตามหลกสตรสถานศกษา) ใชเวลาในการทดลอง กลมละ 20 คาบ คาบละ 50 นาท ใชเนอหาเดยวกนในการทดลอง ใชแบบแผนการวจยแบบ Randomized Control Group Pretest – Posttest Design เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แผนการจดการเรยนรโดยใช ผงมโนทศน แผนการจดการเรยนรตามคมอคร (ตามหลกสตรสถานศกษา) และ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของค า วเคราะหขอมลโดยใชการทดสอบคาสถต t- test แบบ Independent และ t- test แบบ Dependent ผลการวจยสรปไดดงน 1. ความสามารถทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองชนดของค าของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 2. ความสามารถทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองชนดของค าทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนของนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตระดบ .01 3. ความสามารถทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองชนดของค าทไดรบการจดการเรยนรตามคมอครของนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

A COMPARISON OF MATHAYOMSUKSA I STUDENTS’ ACHIEVEMENT IN THAI LANGUAGE ON WORDS, WATKIANKHET SCHOOL, THROUGH CONCEPT

MAPPING TECHNIQUE AND THE TEACHER’S MANUAL

AN ABSTRACT

BY KITLADA KHUMLONGWARASIRI

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University September 2009

Kitlada Khumlongwarasiri. ( 2009 ). A Comparison of Mathayomsuksa I Students’ Achievement in Thai Language on Words, Watkiankhet School, Through Concept Mapping Technique and the Teacher’s Manual. Master’s Project, M.Ed. (Secondary Education). Bankok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisior: Assist. Prof. Kachornsri Jatikananda.

The purpose of this study was to compare Mathayomsuksa I students’ achievement in Thai language on words, Watkiankhet school, through concept mapping technique and the teacher’s manual. The samples were 100 Mathayomsuksa I students at Watkiankhet school, Pathumthanee, in the first semester of 2009 academic year. They were randomly assigned into two groups. The experimental group and the control groups with 50 students in each. The experimental group was taught through concept mapping technique; the control group was taught through the teacher’s manual. Each group was taught for twenty fifty – minute periods. The research design was Randomized Control Group Pretest – Posttest Design. The result of study indicated that: 1. The students’ achievement on Thai Language on words comprehension of the experimental group and the control group was significantly different at the .01 level 2. The students’ achievement on Thai Language on words comprehension Through concept mapping technique of the experimental group was significantly different at the .01 level 3. The students’ achievement on Thai Language on words comprehension the teacher’s manual of the control group was significantly different at the .01 level

อาจารยทปรกษาสารนพนธ ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร และคณะกรรมการสอบ ไดพจารณาสารนพนธเรอง การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย เรองชนดของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กบการจดการเรยนรตามคมอคร ของ กฤษลดา ข าหลงวรสร ฉบบนแลว เหนสมควรรบเปนสวนหนง ของการศกษาตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒได

อาจารยทปรกษาสารนพนธ

……………………………………………………… (ผชวยศาสตราจารย ขจรศร ชาตกานนท) ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร

……………………………………………………… (รองศาสตราจารย ดร. ชตมา วฒนะคร) คณะกรรมการสอบ ……………………………………………………... ประธาน (ผชวยศาสตราจารย ขจรศร ชาตกานนท)

……………………………………………..……..... กรรมการสอบสารนพนธ (ผชวยศาสตราจารย สมานน รงเรองธรรม)

……………………………………………………… กรรมการสอบสารนพนธ (ผชวยศาสตราจารย ดร. บงอร พานทอง)

อนมตใหรบสารนพนธฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

……………………………………………………… คณบดคณะศกษาศาสตร (รองศาสตราจารย ดร.องอาจ นยพฒน) วนท .......เดอน กนยายน พ.ศ. 2552

ประกาศคณปการ สารนพนธฉบบนส าเรจไดดวยความกรณาใหค าปรกษา และค าแนะน าอยางยงจาก ผชวยศาสตราจารยสมานน รงเรองธรรม ผชวยศาสตราจารยขจรศร ชาตกานนท และ ผชวยศาสตราจารย ดร.บงอร พานทอง ผวจยรสกซาบซงในความกรณาและขอกราบขอบพระคณ เปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยสมานน รงเรองธรรม ผชวยศาสตราจารยขจรศร ชาตกานนท และอาจารยสรย สหวฒน ทไดใหขอคดเหนและค าแนะน าในการปรบปรงเครองมอทใชในการท าวจยครงนดวยดตลอดมา อนท าใหสารพนธฉบบนส าเรจลลวงไปดวยด ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย อจฉรา สขารมณ ทกรณาใหค าแนะน าและ ตรวจแกไขขอบกพรองของเครองมอทใชในการวจยครงน ขอขอบพระคณผอ านวยการโรงเรยนวดเขยนเขตทใหการสนบสนน และอ านวยความสะดวกในการท าวจยครงน ขอขอบคณอาจารยสชาต ชสต ทกรณามอบชวโมงสอนใหในการท าวจยครงนและขอบใจนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขตทใหความรวมมอในการหาคณภาพเครองมอในการทดลองเปนอยางยง ทายทสดนขอกราบขอบพระคณผบรหาร คณะครและบคลากรในโรงเรยนวดเขยนเขต พระมหาประมงค สวสดลาภา คณจตรา ศรมงคล และคณปราณ โกววฒน ทใหความชวยเหลอและเปนก าลงใจในการท าสารนพนธฉบบนจนส าเรจ

คณคาและประโยชนของสารนพนธฉบบนขอมอบเปนเครองบชาพระคณอนยงใหญของ บดา มารดา และอาจารยทกทานทไดอบรมสงสอน และประสทธประสาทวชาใหแกผวจยจนประสบความส าเรจในการศกษาครงน กฤษลดา ข าหลงวรสร

สารบญ บทท หนา

1 บทน า …………………………………………………………………………….. 1 ภมหลง ………………………………………………………………………….. 1 ความมงหมายในการวจย ………………………………………………………. 2 ความส าคญของการวจย ……………………………………………………….. 3 ขอบเขตของการวจย ……………………………………………………………. 3 นยามศพทเฉพาะ ………………………………………………………………. 4 กรอบแนวคดของการวจย ………………………………………………………. 6 สมมตฐานการวจย ……………………………………………………………… 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ………………………………………………. 7 เอกสารทเกยวของกบเนอหาภาษาไทยเรองชนดของค า ……………………….. 8 ชนดของค าในภาษาไทย …………………………………………………… 8 เอกสารและงานวจยทเกยวกบเนอหาการสอนเรองชนดของค า …………… 19 เอกสารและงานวจยเกยวกบการสอนโดยใชผงมโนทศน ………………………. 21 ความหมายของมโนทศน …………………………………………………… 21 ลกษณะของมโนทศน ………………………………………………………. 22 ทฤษฎและแนวความคดของการสอนมโนทศน …………………………….. 23 กระบวนการสรางมโนทศน …………………………………………………. 24 วธสอนใหเกดมโนทศน …………………………………………………….. 25 ความหมายของผงมโนทศน ………………………………………………. 26 ทฤษฎพนฐานของการสอนโดยใชผงมโนทศน …………………………… 27 ลกษณะและการสรางผงมโนทศน ………………………………………… 30 องคประกอบของผงมโนทศน ………………………………………………. 34 ประเภทของผงมโนทศน ……………………………………………………. 34 การสอนสรางผงมโนทศน ………………………………………………….. 39 ประโยชนของผงมโนทศน ………………………………………………….. 41 งานวจยทเกยวของกบผงมโนทศน ………………………………………… 42

สารบญ (ตอ) บทท หนา

2 (ตอ) เอกสารเกยวกบการสอนตามคมอคร …………………………………………… 45 ค าอธบายรายวชา …………………………………………………………. 45 สาระการเรยนร …………………………………………………………….. 48 มาตรฐานการเรยนรชวงชน ……………………………………………….. 50 เอกสารและงานวจยทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน ……………………….. 53 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน …………………………………… 53 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนในประเทศ ……………………………….. 55 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนตางประเทศ ……………………………… 56

3 วธด าเนนการศกษาคนควา ……………………………………………………. 57 ประชากรและกลมตวอยาง …………………………………………………….. 57 เนอหาทใชในการศกษาคนควา ………………………………………………… 57 เครองมอทใชในการศกษาคนควา ……………………………………………… 57 การสรางเครองมอและการหาคณภาพเครองมอทใชในการศกษาคนควา …….. 58 การด าเนนการศกษาคนควาและการเกบรวบรวมขอมล ……………………….. 61 การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมล ………………………… 62

4 ผลการวเคราะหขอมล …………………………………………………………. 66 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล …………………………………………... 66 การวเคราะหขอมล ……………………………………………………………… 66 ผลการวเคราะหขอมล ………………………………………………………….. 67

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ ………………………………………. 70 ความมงหมายของการวจย …………………………………………………….. 70 สมมตฐานในการวจย …………………………………………………………… 70 วธด าเนนการวจย ……………………………………………………………….. 70

สารบญ (ตอ) บทท หนา

5 (ตอ) การวเคราะหขอมล ……………………………………………………………… 72 สรปผลการวจย …………………………………………………………………. 72 อภปรายผลการวจย …………………………………………………………….. 72 ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………….. 74

บรรณานกรม ………………………………………………………………………………. 75 ภาคผนวก ………………………………………………………………………………….. 81

ภาคผนวก ก ……………………………………………………………………………. 82 ภาคผนวก ข ……………………………………………………………………………. 102 ภาคผนวก ค ……………………………………………………………………………. 109

ประวตยอผท าสารนพนธ ……………………………………………………………….. 111

บญชตาราง ตาราง หนา

1 แบบแผนการทดลอง ………………………………………………………………. 61 2 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนด

ของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใช ผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร …………………………………….. 67

3 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนด ของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนร โดยใชผงมโนทศน ………………………………………………………………… 68

4 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนด ของค าของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนร ตามคมอคร ………………………………………………………………………. 69

บญชภาพประกอบ ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดของการวจย …………………………………………………………. 6 2 แผนภมกระบวนการสอนเพอใหผเรยนเกดมโนทศนและหลกการ ………………… 26 3 การเรยนรแบบทองจ าและการเรยนรอยางมความหมาย ซงเกดจากการไดรบขอมล

จากภายนอกผานเครองกดขวางการรบร ………………………………………… 28 4 แสดงการเรยนรอยางมความหมายเมอ ง, จ, ฉ เปนความรใหมจะเชอมโยงกบ

โครงสรางความรทมอยเดม คอ ก, ข และ ค ……………………………………… 29 5 แสดงสะพานเชอมความรเดมกบความรใหมเขาสโครงสรางของความร ซงออซเบล

เรยกวา แอดวานซ ออแกไนเซอร …………………………………………………. 29 6 แสดงระดบของมโนทศนตามแนวคดของโนแวค ………………………………….. 31 7 แสดงผงมโนทศนหลกเรองสงมชวต 1 …………………………………………….. 35 8 แสดงผงมโนทศนหลกเรองสงมชวต 2 …………………………………………….. 36 9 โครงสรางผงมโนทศนชนดปลายปด ……………………………………………….. 37

10 โครงสรางผงมโนทศนชนดเชอมโยงขามชด ……………………………………….. 37 11 โครงสรางผงมโนทศนชนดกระจายออก …………………………………………… 38 12 โครงสรางผงมโนทศนชนดผสมผสาน …………………………………………….. 38 13 ผงมโนทศนสาระการเรยนรภาษาไทย ชน ม.1 …………………………………….. 49

บทท 1 บทนา

ภมหลง หลกสตรภาษาไทยในระดบชนมธยมศกษา มงเนนใหผเรยนเกดทกษะทางภาษาทงการฟง

การด การพด การอานและการเขยน ซงทกษะทางภาษาเหลาน นอกจากจะเปนพนฐานในการเรยนใน

ระดบสงแลว ยงเปนแนวทางในการแสวงหาความรความชานาญในดานตางๆ อกดวย ดงนน

การปลกฝงใหผเรยนเกดทกษะทางภาษา จงขนอยกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหมรปแบบท

เราใจใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเองเพราะการใหผเรยน เรยนรดวยตนเองเปนการตอบสนองความ

เชอในเรองความแตกตางระหวางบคคล และเปนการจดใหนกเรยนไดเรยนตามความสามารถของตน

การจดการเรยนรวชาภาษาไทยมความสาคญมาก ครมบทบาทสาคญทจะชวยใหความร

ทางภาษาไทยแกนกเรยน เพอนกเรยนจะไดใชเปนแนวทางในการใชภาษาอยางถกตองตอไป

การจดการเรยนรของนกเรยนใหมความรทางภาษาไทยนนครผสอนควรใหผเรยนเกดความร ความ

เขาใจเกยวกบลกษณะของภาษาไทย ตลอดจนกฎเกณฑตางๆ ของภาษาไทยเพอใหผเรยนยดเปนหลก

ในการใชภาษาไทยตอไป

การจดการเรยนรวชาภาษาไทยเทาทผานมา ไมประสบผลสาเรจตามความมงหมาย

เทาทควร เนองจากปญหาหลายประการททาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนไมนาพอใจและม

ทศนคตทไมดตอวชาภาษาไทย โดยเฉพาะเกยวกบวธสอน ทครมกเนนความรใหนกเรยนทองจาหลก

ภาษาขอบงคบตางๆ มากเกนไปโดยไมคานงถงบรรยากาศในการเรยน ทาใหนกเรยนเหนวาวชา

ภาษาไทยเปนวชาทไมนาเรยน (สมพล ธปชา. 2524: 4) และผลการวจยเกยวกบการจดการเรยนรวชา

ภาษาไทย พบวาครใชการจดการเรยนรแบบบรรยายมากทสด ขาดเทคนคทนาสนใจในการจดการ

เรยนร นกเรยนตองการใหครจดกจกรรมประกอบการเรยนและกจกรรมเสรมหลกสตรใหมากขน ครบาง

คนสอนโดยไมคานงถงความแตกตางของนกเรยนแตละคน ใชการจดการเรยนรเหมอนกนทกหอง ทา

ใหนกเรยนมองไมเหนความสาคญและประโยชนของการเรยนภาษาไทย (สมพล ธปชา. 2524: 5) ซง

จะเปนผลทาใหเกดความบกพรองใน การเรยน ครควรสรางบรรยากาศในการจดกจกรรมตางๆ ท

นาสนใจและสนกสนาน ทงนเพอปลกฝงใหนกเรยนมใจรกและศรทธาในการเรยนวชาภาษาไทย

นกเรยนจะตงใจเรยนรวมกจกรรมเปนอยางด และเกดการเรยนรอยางแทจรง (กรมวชาการ. 2521: 1)

การแกไขปญหาเรองการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยน นอกจากจะแกทตวนกเรยนแลว

ยงตองพจารณาทตวครผสอนและการจดการเรยนรของคร กลาวคอครควรแสวงหาแนวทางการจด

การเรยนร และจดกจกรรมการจดการเรยนรใหหลากหลายรปแบบ เพอพฒนาการจดการเรยนรวชา

2

ภาษาไทย ดวยเหตผลดงกลาว ครผสอนจงควรตระหนกถงความสาคญในการพฒนาวธสอน เพอชวย

ใหผลสมฤทธในการเรยนวชาภาษาไทยมการพฒนาดยงขน ดงนน ครควรพฒนาวธสอนดวยการนา

นวตกรรมการศกษาทนาสนใจมาใชเพอใหการจดการเรยนรสมฤทธผลตามตองการ

การจดการเรยนรของครควรจดมวลประสบการณการเรยนรโดยใหผเรยนมสวนรวมใน

กจกรรม เชน การเลอกสอการสอนเปนองคประกอบสาคญในการพฒนาทกษะทางภาษาและความ

สนใจของผเรยน ดงทนกการศกษา พโพ (Piepho. 1981: 12) เนนวาผเรยนควรมสวนรวมในการเลอก

และใหความคดเหนเกยวกบเนอหาทเขาสนใจทจะอาน หรอเปนประโยชนนาไปใชในชวตประจาวนได

เพราะจะกระตนใหผเรยนมความกระตอรอรนและสนใจอานยงขน ดงนน การจดการเรยนรจงเปน

สงจาเปนและสาคญ จากการศกษานวตกรรมการจดการเรยนรใหมๆ พบวา การจดการเรยนรโดยใชผง

มโนทศน (Concept Mapping) อาจจะชวยแกปญหาการจดการเรยนรภาษาไทยได เพราะผเรยนมสวน

ในการเลอกสอ หรอ เนอความตาม ความสนใจของตนเอง ทาใหผเรยน เรยนอยางมความสข เกด

ความมนใจตามศกยภาพของแตละบคคล การจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน เปนการจดกจกรรมการ

จดการเรยนร เพอพฒนาทกษะทางภาษาใหเกดความเขาใจ โดยยดผเรยนเปนศนยกลาง

กจกรรมการเรยนโดยใชผงมโนทศนผเรยนสามารถอานเรองแลวสรปความไวเปนความคด

รวบยอดหรอเปนคาสาคญโดยกระบวนการแลกเปลยนประสบการณ แสดงความคด ระหวางเพอน

นกเรยนดวยกน ทาใหผเรยนเกดความเขาใจยงขนจากนนผสอนมบทบาทกระตนใหผเรยนใหเกด

แนวคดดวยการตงคาถาม ทาใหผเรยนเกดความเขาใจยงขน เมอผเรยนเขาใจเนอความแลวกทาใหเกด

การถายทอดออกมาเปนภาษาพดและภาษาเขยนสงผลตอ การสอความหมายได ซงผเรยนม

สวนรวมในกจกรรมการเรยน โดยทราบผลการปฏบตงานของตน จงทาใหเกดความสนใจในการเรยน

เมอพจารณาจากหลกการของการจดการเรยนร โดยใชผงมโนทศน จะเหนวาผเรยนเปน

ศนยกลางทกขนตอนในการดาเนนกจกรรม มโอกาสฝกทกษะการอาน สงผลใหผเรยนสามารถอานได

เรวขน และมความเขาใจในการอานดขน ทาใหการเขยนพฒนาตามไปดวย ดงนน ผวจยจงสนใจนา

วธการนมาทดลองสอนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยของ

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน และการสอนตามคมอครเพอเปนแนวทางใน

การพฒนาการจดการเรยนรภาษาไทยใหมประสทธภาพ ตอไป

ความมงหมายในการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

ตามคมอคร

3

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กอนการทดลองกบหลงการทดลอง

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลอง

ความสาคญของการวจย การศกษาครงนจะทาใหทราบผลของการเรยนภาษาไทยโดยใชผงมโนทศน ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอครเพอเปน

แนวทางใหครผสอนภาษาไทยนาไปพฒนาการจดการเรยนรใหมประสทธภาพ ตลอดจนชวยให

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยดขน

ขอบเขตของการวจย ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชศกษาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 5 หองเรยน รวม 250 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จานวน 2 หองเรยน หองเรยนละ 50 คน รวม 100 คน ไดมาจาก

การสมแบบกลม (Cluster random sampling) ดงน

1. สมหองเรยนดวยวธการจบฉลากมาเปนกลมตวอยาง 2 หองเรยนจากจานวน 5 หองเรยน

ไดจานวนกลมตวอยาง 100 คน

2. จบฉลากเปนกลมทดลอง 1 หองเรยน จานวน 50 คน และเปนกลมควบคม 1 หองเรยน

จานวน 50 คน โดยกลมทดลองดาเนนการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กลมควบคมดาเนน

การจดการเรยนรตามคมอคร

เนอหาทใชในการทดลอง เนอหาทใชในการศกษาคนควาครงนเปนเนอหาหลกภาษาไทยเรองชนดของคาไดแก

คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาบพบท คาสนธาน และ คาอทาน

4

ระยะเวลาทใชในการทดลอง ระยะเวลาทใชในการศกษาครงนดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 ใช

ระยะเวลาในการดาเนนการทดลองกลมละ 20 คาบ คาบละ 50 นาท สปดาหละ 4 คาบ รวม 5 สปดาห

ตวแปรทศกษา 1. ตวแปรตน ไดแก การสอน 2 แบบ คอ

1.1 การจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

1.2 การจดการเรยนรตามคมอคร

2. ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา

นยามศพทเฉพาะ 1. ผงมโนทศน (Concept Mapping) หมายถง แผนภมทแสดงความสมพนธระหวาง

มโนทศนตาง ๆ โดยมเสนเชอมโยงระหวางมโนทศน และสามารถเขยนเปนความคดรวบยอด เขยนเปน

คาหรอประโยคและสามารถจาแนกประเภทได

1.1 มโนทศนหลก หมายถง หวเรอง แนวคดหลกของเรองหรอคาหลกของเรอง

1.2 มโนทศนรอง หมายถง ใจความสาคญของเรองหรอคาขยายคาหลก

1.3 มโนทศนยอย หมายถง ใจความรอง หรอคาตวอยางทชวยขยายคามโนทศนรอง

ในวจยฉบบนใชผงมโนทศน 4 ชนด คอ

1.4.1 Mind map หรอ Mind mapping (แผนทความคด)

1.4.2 Web Diagram หรอ Spider Map (แผนผงใยแมงมม)

1.4.3 Tree Structure (แผนภมโครงสรางตนไม)

1.4.4 Classification map (แผนผงแสดงความสมพนธแบบจาแนกประเภท)

2. วธการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนทผวจย

นาแบบการใชผงมโนทศนมาจดกจกรรมระดมความคดโดยผานกระบวนการอานแลวเขยนสรปโดยใช

ผงมโนทศน มขนตอนการจดการเรยนรดงน

ขนท 1 ครบอกชอเรองทกาหนดใหนกเรยนอานและสนทนาซกถามเกยวกบชอเรองเพอ

สรางความสนใจและโยงประสบการณเดมของนกเรยนกบเรองทอาน ครเขยนประสบการณของ

นกเรยนแตละคนเปนคามโนทศน และเขยนเชอมโยงเปนผงมโนทศน

5

ขนท 2 นกเรยนศกษาใบความร เรองผงมโนทศน และการจบใจความสาคญวาใครทา

อะไรจากเรองทศกษา

ขนท 3 นกเรยนแบงกลม กลมละ 5 คน อานเนอเรอง สรปสาระสาคญและรายละเอยด

จากการตอบคาถาม เชน เรองนเปนเรองเกยวกบอะไร ใจความสาคญในแตละยอหนาคออะไร ม

ขอความใดสนบสนน แลวเขยนเปนคามโนทศน ตวแทนกลม อธบายผงมโนทศนทเขยนขน

ครเสนอแนะเพมเตมขน

ขนท 4 นกเรยนศกษาใบความรเรองการเขยนชนดของคา และอรรถลกษณะของเรอง

ขนท 5 นกเรยนทบทวนเนอเรองรวมกนโดยใชผงมโนทศน และอภปรายอรรถลกษณะ

ของเรองทไดอานไปแลว

ขนท 6 นกเรยนคดโครงเรองทจะเขยน โดยแบงกลม กลมละ 5 คน ระดมความคดเขยน

คามโนทศนทเกยวของกบเรองทจะเขยน

ขนท 7 นกเรยนแตละกลมจดประเภทและลาดบของคามโนทศน เขยนเปนผงมโนทศน

ครตรวจแกไข นกเรยนนาไปปรบปรงและใชเปนโครงเรองในการเขยนความเรยง

ขนท 8 นกเรยนแตละกลมชวยกนเขยนชนดของคาจากผงมโนทศนโครงเรอง โดยใชอรรถ

ลกษณะจากเรองทอาน ครและนกเรยนรวมกนพจารณาแกไขถอยคา สานวน

ขนท 9 นกเรยนแตละคนเขยนเรองใหมจากผงมโนทศน

3. วธการจดการเรยนรตามคมอคร หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนตาม

หลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนวดเขยนเขตโดยมขนตอนการสอนดงน

ขนท 1 สรางความสนใจ

ครสนทนาซกถามหรอใชสอตางๆ กระตนความสนใจของนกเรยน

ขนท 2 แจงจดประสงคการเรยน

ครแจงใหนกเรยนทราบวาเมออานเรองแลวตองจบใจความสาคญและเขยนสรป

ความจากเรองทอานได

ขนท 3 ใหแนวทางการเรยนร

ครใหนกเรยนศกษาใบความรเรองการจบใจความสาคญและการเขยน

เรยงความจากนนครและนกเรยนชวยกนสรป โดยชแนวทางในกาคนหาสาระสาคญของเรองและ

การเขยน

ขนท 4 ใหเนอหาแกนกเรยน

ครและนกเรยนอานเรองแลวสนทนาซกถาม และเขยนสรปสาระสาคญของเรอง

6

ขนท 5 สงเสรมความแมนยา

นกเรยนวางแผนการเขยนชนดของคา

ขนท 6 การประเมนผล

สงเกตพฤตกรรมขณะเรยน และตรวจผลงาน

4. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา หมายถง ความสามารถของ

นกเรยนดาน ความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใชและการคดวเคราะหของนกเรยนทวดจาก

คะแนนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนเรองชนดของคาแบบปรนยเลอกตอบ จานวน 40

ขอ ทผวจยสรางขนและหาคณภาพแลว

กรอบแนวคดของการวจย

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดของการวจย

สมมตฐานการวจย 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอครแตกตางกน

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กอนการทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน


ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน

ตวแปรตน การจดการเรยนรภาษาไทยเรองชนดของคา 2 แบบ

1. การจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

2. การจดการเรยนรตามคมอคร

ตวแปรตาม ผลสมฤทธทางการเรยน

วชาภาษาไทยเรองชนดของคา

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาคนควาครงนผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของตามลาดบหวขอ

ตอไปน

1. เอกสารทเกยวกบเนอหาภาษาไทย เรองชนดของคา

1.1 ชนดของคาในภาษาไทย

1.2 งานวจยทเกยวกบการสอนเรองชนดของคา

2. เอกสารและงานวจยทเกยวกบการสอนโดยใชผงมโนทศน

2.1 ความหมายของมโนทศน

2.2 ลกษณะของมโนทศน

2.3 ทฤษฎและแนวคดของการสอนมโนทศน

2.4 กระบวนการสรางมโนทศน

2.5 วธสอนใหเกดมโนทศน

2.6 ความหมายของผงมโนทศน

2.7 ทฤษฎพนฐานของการสอนโดยใชผงมโนทศน

2.8 ลกษณะและการสรางผงมโนทศน

2.9 องคประกอบของผงมโนทศน

2.10 ประเภทของผงมโนทศน

2.11 การสอนสรางผงมโนทศน

2.12 ประโยชนของผงมโนทศน

2.13 งานวจยทเกยวของกบผงมโนทศน

3. เอกสารเกยวกบการสอนแบบปกต

3.1 คาอธบายรายวชา

3.2 สาระการเรยนร

3.3 มาตรฐานการเรยนรชวงชน

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน

4.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน

4.2 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนในประเทศ

4.3 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนตางประเทศ

8

1. เอกสารทเกยวกบเนอหาภาษาไทย เรองชนดของคา 1.1 ชนดของคาในภาษาไทย ไดมผกลาวถงชนดของคาในภาษาไทยไวดงน

คณาจารยภาควชาภาษาไทย มหาวทยาลยธรรมศาสตร (2543: 17-28) ใหความหมายของ

คาไววา คาคอ เสยงทเปลงออกมา หรออกษรทประสมกนแลวมความหมายอยางใดอยางหนง คาแต

ละคาแตกตางกน ทงดานหนาทและความหมายในการใชภาษา ผใชจงตองรจกชนดของคาและ

ความหมายของคาเปนอยางด จงจะสามารถเลอกใชคาเพอการสอสารไดอยางมประสทธภาพ

การเรยนรเรองชนดของคา ทาใหผเรยนสามารถใชคาไดถกตอง เหมาะสมกบบคคลจงไดมการกาหนด

ชนดของคาในภาษาไทยขน

พระยาอปกตศลปะสาร (2535: 70) กลาววา ชนดของคาในภาษาไทย จาแนกออกเปนชนด

ตางๆ ดงน คอ คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาบพบท คาสนธาน คาอทาน

วนเพญ เทพโสภา (2546: 61-71) ไดแบงชนดของคาในภาษาไทยออกเปน 7 ชนด ดงน

คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาบพบท คาสนธาน คาอทาน

1. คานาม คอ คาทเรยก คน สตว สงของตางๆ ทวทเปนในรปธรรม และ นามธรรมแบงได 5

ดงน

1.1 สามานยนาม คอคานามทใชเรยกชอทวไป เชน นก หน ดน นา บาน โรงเรยน

1.2 วสามานยนาม คอ คานามทใชเรยกชอเฉพาะ ตงขนเพราะไมตองการใหนามนน

ปนกบคานามอนๆ เชน อาทตย (วน) มนาคม (เดอน) พจตร (จงหวด) มะล (ดอกไม)

1.3 สมหนาม คอ คานามทเรยกชอ คน สตว สงของทอยเปนหมวดหมเดยวกน เชน

โขลง (ชางหลายเชอก) ฝงปลา (ปลาหลายตว) นอกจากนกมคาวา กลม หม กอง เหลา พวก คณะ โหล

สมาคม บรษท ฝง ฯลฯ

1.4 อาการนาม คอ คานามทาเปนชอกรยาอาการของคน สตว และสงของตางๆ อาการ

นาม หมายถง คากรยาหรอคาวเศษณ จะมคาวา การหรอความ นาหนาอยเสมอ ซงการใชคาวาการ

และความ มหลกดงน

1.5 การ จะใชนาหนาคากรยาทแสดงในดานทางกายและวาจา เชน การนง การนอน

การเดน การพด การฟง การอาน

1.6 ความ จะใชนาหนาคากรยาทเกยวกบจตใจ เชน ความคด ความโกรธ ความตาย

ความรก ความโลภ และยงใชนาหนาคาวเศษณเพอบอกลกษณะตางๆ เชน ความเรว ความด ความสข

หมายเหต ถา การ และ ความ ไมไดนาคากรยาหรอคาวเศษณ จะถอวาเปนสามานยนาม เชน การบาน

การคลง การเมอง ความอาญา ความแพง

9

1.7 ลกษณนาม คอ คานามทใชบอกลกษณะของคานามนน เพอตองการใหทราบวา

คานามนนมลกษณะอยางไร คาลกษณนามจะอยหลงคาวเศษณบอกจานวนนบเสมอ เชน คน 1 คน

ดนสอ 9 แทง ขลย 1 เลา

ลกษณนามในภาษาไทยแบงไดดงตอไปน

1.7.1 ลกษณนามบอกชนดของนาม เชน

ปน ใชกบ เลอย

เลม ใชกบ หนงสอ สมด อาวธ เกวยน เขม กรรไกร

เรอง ใชกบ เรองราว และคตขอความตางๆ

เลา ใชกบ ป ขลย

รป ใชกบ รปภาพ ภกษ สามเณร

องค ใชกบ เจดย พระพทธรป

เชอก ใชกบ ชาง

ใบ ใชกบ ภาชนะตางๆ ครก ใบไม

ตว ใชกบ โตะ เกาอ ตะป ตกตา หมา แมว ฯลฯ

สง,อน ใชกบ สงของตางๆ เชน แวนตา

เรอน ใชกบ นาฬกา

1.7.2 ลกษณนามบอกอาการของคานาม เชน

กา,ฟอน ใชกบ ของทมลกษณะเปนกาหรอฟอน เชน ผก หญา ขาว

มวน ใชกบ ของทเปนมวน เชน บหร

มวน ใชกบ ของทมวนเอาไว เชน กระดาษ ยาสบ

พบ ใชกบ ของทพบเอาไวเชน ผาตางๆ

จบ ใชกบ ของทจบเอาไวเชน พล

มด ใชกบ ของทมดเอาไวเชน ขาวตมมด ฟน

1.7.3 ลกษณนามบอกสณฐานลกษณะของนาม เชน

กลก ใชกบ ของทเปนกลองเลกๆ เชน กลกไมขดไฟ

กอน ใชกบ ของทมลกษณะเปนกอน เชน อฐ หน ดน ยางลบ

กระบอก ใชกบ ของทมลกษณะกลมยาวและกลวง เชน ขาวหลาม ไมไผ ปน

แทง ใชกบ ของททบและหนามรปยาวๆ เชน เหลก ทอง ดนสอ

หลง ใชกบ ของทมหลงคา เชน บาน เรอน มง กบ ประทน

สาย ใชกบ ของทเปนทางยาวเชน ทาง แมนา ถนน

10

เสน ใชกบ ของทเปนเสนเลกยาว เชน ดาย สรอย เชอก ลวด

ผน ใชกบ ของทแบนบางและกวางใหญ เชน พรม ผา

คน ใชกบ ของทใชถอหรอลากมรปยาวๆ เชน ชอน เบด รม ธน ซอ รถ

ฉตร

1.74 ลกษณนามบอกหมวดหมของนาม เชน

พวก,เหลา ใชกบ คน สตว สงของทอยรวมกนและมลกษณะเดยวกน

กอง ใชกบ ทหารและใชกบของทรวมกนไว เชน ดน หน ทราย

หม ใชกบ คน สตว และของทรวมกนเปนกลมๆ

ชด ใชกบ คนหรอสงของทครบตามอตรา

ฝง ใชกบ คนหรอสตวทอยรวมกนมากๆ

ตบ ใชกบ จาก ลกปน

วง ใชกบ คนชด หนงๆ ทลอมวงกนทาสงใดสงหนง เชน เลนดนตร

ตะกรอ รองเพลง

1.75 ลกษณนาม ทบอกจานวนและมาตราของคานาม เชน

กล ใชกบ ผาทหอรวมกน

โหล ใชกบ ของทรวมกน 12 สง เชน ปากา ดนสอ

ค ใชกบ ของทรวมกน 2 สง เชน ชอนสอม รองเทา ถงเทา

ถง ใชกบ ขาวสาร ถว งา

บาท ใชกบ เงน

ปบ ใชกบ นาตาล นา

1.8 ลกษณนามซาชอนาม คอ ไมมลกษณนามใช ซงตองนาสามานยนามเดนมาใชเปน

ลกษณนาม เชน ประเทศ 5 จงหวด 76 จงหวด วด 9 วด

2. คาสรรพนาม คอ คาทใชแทนคานามหรอขอความทผพดหรอผเขยนไดกลาวมาแลวเพอ

จะไดไมตองกลาวนามซาอก คาสรรพนามจะแบงได 6 ชนดคอ

2.1 บรษสรรพนาม คอ คาสรรพนามทใชแทนบคคลทเกยวของในการพดจากน จะม

ผพดผฟงและผทเราพดถง ซงบรษสรรพนามจะแบงได 3 พวกดงน

2.1.1 สรรพนามบรษท 1 คอ เปนสรรพนามทใชแทนผพด เชน ฉน ดฉน ผม กระผม

ขาพเจา ก หมอมฉน ขาพระพทธเจา หน

2.1.2 สรรพนามบรษท 2 คอ เปนสรรพนามทใชแทนตวของผฟง เชน เอง เธอ ทาน

เจา ใตเทา ฝาพระบาท คณ

11

2.1.3 สรรพนามบรษท 3 คอ เปนคาสรรพนามทใชแทนผทเรากาลงพดถงเขา เชน

แก มน เขา ทาน พระองค

2.2 ประพนธสรรพนาม คอสรรพนามทใชแทนนาม หรอสรรพนามทอยขางหนาและตอง

ตดอยกบนามหรอสรรพนาม ซงจะมคาวา ท ซง อน ประกอบอย เชน

คนทพดมากมกไมคอยฟง

บานพกซงฉนอยไมมไฟฟา

ไมอนนมกลนหอมมาก

2.3 วภาคสรรพนาม คอ คาสรรพนามทใชแทนนามหรอสรรพนามเพอตองการแบงนาม

หรอสรรพนามออกเปนสดสวน และมกมคาวา ตาง บาง กน ประกอบอย เชน

เราไปเทยวดวยกน

ครตางกนสอนหนงสอ

เพอนบางกคยบางกอานหนงสอ

2.4 นยมสรรพนาม คอ คาสรรพนามทใชแทนนามในการกาหนดความหมายใหชดเจน

ขน มกใชคาวา น นน โนน ดงตอไปน

น จะใชกบนามทอยใกลมากทสด เชน

นชดใคร นเงนของใคร

นน จะใชแทนนามทอยหางออกไป เชน

นนของใคร นนหมวกของใคร

โนน จะใชแทนนามทอยออกไปอก เชน

โนน บานของใคร โนน คอศาลเจาแมกวนอม

2.5 อนยมสรรพนาม คอ คาสรรพนามทใชแทนนามซงไมไดกาหนดชดเจน แนนอน มก

มคาวา ใคร อะไร ไหน ใด เชน

ไมมใครรงเกยจเธอ ทใดมรกทนนมทกข

2.6 ปฤจฉาสรรพนาม คอ สรรพนามทใชแทนนามสรรพนามทเปนคานามหรอสงสย เชน

อะไร ทาใหเธอเปลยนไป ?

ไหน แหวนเธอ ?

ใคร หยบของฉนไป ?

3. คากรยา คอ คาทแสดงอาการของนามหรอสรรพนาม เพอใหรวาทาอะไรหรออยในสภาพ

ใด เชน หมาเหา นกรอง เขาหวเราะ ฝนตก คากรยาแบงได 4 ชนด คอ

12

3.1 อกรรมกรยา คอ คากรยาไมตองมกรรมมารบขางทาย กถอวาอานไดความสมบรณ

เชน

หมาเหา รถแลน

พอปวย เขารองไห

3.2 สกรรมกรยา คอ คากรยาทตองมกรรมมารบขางทาย จงจะอานไดความสมบรณ

เชน

เขาถกครต ฉนถกรางวลทหนง

เพอนกนกวยเตยว เขาทางาน

3.3 วกตรรถกรยา คอ คากรยาทจะตองอาศยคานาม หรอสรรพนามมาชวยขยายจงจะ

อานไดสมบรณ วกตรรถกรยา มกมคาวา เหมอน คลาย เทา เชน

พอเปนทหาร เขาตวเทาฉน

เขาเหมอนแม เขาแตงตวคลายฝรง

3.4 กรยาอนเคราะห คอ คากรยาทมหนาทชวยกรยาสาคญในประโยคเพอจะบอกกาล

(เวลา) มาลา (สภาพ)และวาจก (หนาท) ซงตองการเนนกรยาสาคญใหเดนชดขน มกมคาวา จะนะ

กาลง เถอะ อยา ตอง ถก ให ยง อย ได ซ เคย

4. คาวเศษณ คอ คาทใชประกอบเพอใหความหมายของคาชดเจนขน ซงคาวเศษณอาจ

ประกอบ คานาม สรรพนาม กรยา หรอวเศษณไดเชน

ประกอบนามเชน นาเยน ใจราย รถเรว

ประกอบสรรพนาม เชน เขาอวน เธอตวเลก ฉนผอม

ประกอบกรยา เชน เดนชา กนเรว หวเราะดง

ประกอบวเศษณ เชน นมนม หอมหวาน เหมนเปรยว คาวเศษณแบงได 10 ชนด ดงน 4.1 ลกษณวเศษณ คอ คาวเศษณบอกลกษณะของคาใหเดนชดขน ซงแบงได 9

ลกษณะ คอ

4.1.1 ลกษณวเศษณบอกชนด เชน ด ชว แก ออน หนม สาว ใหม โบราณ

4.1.2 ลกษณวเศษณบอกสณฐาน เชน ราบ กลม แบน แปน ร เหลยม นน

4.1.3 ลกษณวเศษณบอกขณะ เชน ผอม อวน เลก โต กวาง ยาว สง ใหญ

4.14 ลกษณวเศษณบอกส เชน ดา แดง ขาว เขยว เหลอง ฟา สม

4.1.5 ลกษณวเศษณบอกเสยง เชน เบา ดง แหลม สง แหบ ตา ทม หรอเสยงของ

สตวรองและเสยงของตกตางๆ

13

4.1.6 ลกษณวเศษณบอกรส เชน เปรยว หวาน มน เคม จด จด ขม

4.1.7 ลกษณวเศษณบอกกลน เชน สาป ฉน หอม เหมน

4.1.8 ลกษณวเศษณบอกสมผส เชน แขง นม เยน รอน หนาว

4.1.9 ลกษณวเศษณบอกอาการ เชน ชา เรว ดวน คลอง วองไว อดอาด

4.2 กาลวเศษณ คอ วเศษณทบอกเวลา เพอตองการใหคาประกอบนน ชดเจนขนจะม

คาวา กอน หลง อก เสมอ เดยวน เชา สาย บาย เทยง เยน ดก เชน

เขามากอนฉน พระอาทตยตกตอนเยน

ครกลบทหลงฉน พกลบบานดก

4.3 สถานวเศษณ คอ คาวเศษณบอกสถานท จะมคาวา หาง ไกล ใกล บน เหนอ ใต รม

ขอบ เชน

เขาอยบนตนไม นองนงรมหนาตาง

ฉนนอนชนลาง

4.4 ประมาณวเศษณ คอ คาวเศษณบอกจานวน นบ หรอ ประมาณ ซงจะมคาวา มาก

นอย หมด หนง สอง ทหนง ทสาม สน บรรดา บาง ตาง เชน

นกสบตว เพอนทงหมดมางานเลยง

นกเรยนมาครบทกคน เธอกนขาวนอย

4.5 นยมวเศษณ คอ คาวเศษณบอกความหมายชดเจนยงขน ซงจะชเฉพาะลงไป แลว

มกมคาวา นน น น โนน แท แนนอน จรง เชน

โรงเรยนนอยไกล ฉนหยดเฉพาะวนเสารอาทตย

ฉนไปเทยวแนนอน บานฉนอยโนน

4.6 อนยมวเศษณ คอ คาวเศษณบอกคาไมแนนอน ไมชเฉพาะเจาะจง มกมคาวา ใด

อน ทาไม อยางไร ไหน ใคร ก เชน

ไปไหนกได คนอนกนหมดแลว

4.7 ปฤจฉาวเศษณ คอ คาวเศษณทเปนคาถามหรอการแสดงความสงสย จะมคาวา ใด

อน ใคร อะไร ทาไม ไหน หรอ ไฉน เทาไร เชน

เธอจะไปทาไม ครตเธอเรองอะไร

เขาคอผใด หมบานเธอมกคน

4.8 ประตชญาวเศษณ คอ วเศษณแสดงการตอบรบของคสนทนา จะมคาวา คะ ครบ

จะ จะ ขา เชน

คณแมมคนมาหาครบ นองจาฟงทางนจะ

14

4.9 ประตเสธวเศษณ คอ คาวเศษณทบอกปฎเสธ บอกอาการหามปรามหรอไม ยอมรบ

จะมคาวา ไม มได หาไม บ ไมได เชน

ฉนสอนหนงสอไมไดพกเลย เธอไมควรไปเทยวลาพง

4.10 ประพนธว เศษณ คอ คาว เศษณท เชอมประโยคให สมพนธกน มลกษณะ

เชนเดยวกบคาประพนธสรรพนาม แตจะใชขยายกรยาและวเศษณ จงเปนคาวเศษณมกมคาวา ท ซง

อน เชน

แหวนวงนหาคาอนประมาณไมได เสอตวนดทมราคาถก

5. คาบพบท คอ คาทใชนาหนานาม สรรพนาม คากรยา หรอคาวเศษณ เพอตองการบอก

ตาแหนงของคาเหลานน และแสดงความสมพนธระหวางคาหรอประโยค วาสมพนธกนอยางไรเชน

เขาทางานหนกเพอฉน ฉนทาขนมสาหรบถวายพระ

รถของเขาสแดงเขม เขาคอเจาแหงขนเขา

คาบพบทแบงได 2 ชนด คอ

5.1 คาบพบททไมตองเชอมกบคาอน คอ บพบททเปนคารองเรยก จะมคาวา ดกอน

ดกร ขาแต ดขา เชน

ขาแตผเปนเจา ดกอนภกษสงฆทงหลาย

คารองเรยกนปจจบนไมนยมใชแลว แตถาจะใชบทรองเรยกจะใชคาสามานยนาม

หรอวสามานยนาม ซงจะเรยกชอหรอตาแหนงกนไปเชน

อาจารยครบ มคนมาหา คณยายขาคดถงจงเลยคะ

มณรตนกลบมาเมอไร

5.2 คาบพบททตองเชอมกบคาอน คอ คาบพบทนจะนาหนาคานาม สรรพนามหรอ

กรยาสภาวมาลา เพอจะตองใหประโยคชดเจนขน ซงมลกษณะการใชดงน

5.2.1 บพบททนาหนากรรมในประโยค จะมคาวา ซง เปนตวเชอม เชน

มนษยอยไดยอมกนซงอาการ

คาซงในบพบทนภาษาไทยไมนยมใช แตจะละเสย แตจะใชกนเฉพาะในการ

เชอมประโยคใหไพเราะ เชน ผประพฤตดยอมถงซงความเจรญ

5.2.2 บพบททนาหนาทแสดงอาการเปนเจาของมกมคาวา ของแหง เชอม อย เชน

หนงสอของฉน เจาแหงทองทะเล

5.2.3 บพบททนาหนาทเปนเครองใช หรอแสดงความสมพนธกน มกจะเชอมดวย

คาวา ทง กบ ดวย โดย ตาม เชน

ฉนทากบมอ เขาทาตามโดยด

15

5.2.4 บพบทนาหนาทเกยวกบการให หรอผรบ จะมคาวา แด แก แต ตอ สาหรบ

เพอ เชน

เขายอมตายเพอเธอ ตะกรามไวสาหรบใสของ

5.2.5 บพบททนาหนาคาเพอบอกเวลา มกมคาวา ตงแต จนกระทง เมอ ใน แตเปน

ตวเชอม เชน

เขามาโรงเรยนแตเชา ฉนพบเขาเมอวานน

5.2.6 บพบทนาหนาคาเพอบอกเวลา มกมคาวา เหนอ ใต บน ลาง ใน ขอบ ชด รม

ถง ใกล ท จาก เปนเชอม เชน

ฉนมาจากนครสวรรค เขานงใกลฉน

5.2.7 บพบททนาหนาคาเพอแสดงคาเปรยบเทยบ ซงมคาวา กวา เปนตวเชอม เชน

พวงเรวกวาฉน เขาแกกวาฉน

5.2.8 บพบททนาหนาคาเพอบอกประมาณหรอคาดคะเน มกเชอมดวยคาวา ราว

สก เกอบ พอ หมด สน ทงหมด ทง ตลอด เชน หนาทของคาบพบท 1. นาหนาคานาม เชน เขากนขาวกบฉน เสอของเธอสวย

2. นาหนาคาสรรพนาม เชน เงนของเขาหาย ครใหรางวลแกเดกเรยนด

3. นาหนากรยา เชน เขารอเธอจนกระทงตาย ฉนเยบเสอผาสาหรบใส

4. นาหนาคาวเศษณ เชน เขาปฏบตโดยด เขาพดตามซอ

5. นาหนาประโยค เชน ครใหรางวลเฉพาะคนเรยนด ขอสงเกตในการใชคาบพบท 1. คาบพบทบางคาผอานละทงไปในฐานทเขาใจหรอเพราะความเคยชน เชน ครใหขนมเดก

(ละแก) เขาจองตาฉน (ละกบ)

2. คาบพบทนนบางทคลายคาวเศษณ แตบพบทจะทาหนาทนาหนาคา สวนคาวเศษณทา

หนาทขยายคาอยขางหลง เชน

ฉนใหเงนแกขอทาน (คาบพบท)

เขาพดเหมอนคนแก (คาวเศษณ)

3. คาบพบทกบและแก มหลกการใชดงน

กบ มหลกการใชดงน

16

1) ใชกบเมอสองฝายทากรยารวมกน เชน

เขาพดกบฉน พอไปเทยวกบฉน

2) ใชกบเมอคานามใชสองคาขนไปมารวมกน ไปดวยกน ทาดวยกนโดยออกชอนาม

ดวย เชน

ปากกากบสมด ยางลบกบดนสอ จานกบชอน พอกบแม

3) ใชกบเพอเนนขอความใหมนาหนก เหนจรงหนาเชอถอ เชน

ฉนเหนเขากบตาของฉน เขาสวมแหวนใหฉนกบมอเขาเอง

แก มหลกการใชดงน

1) ใชแกเมอแสดงการให แบงปน แจกจาย จะใชสาหรบผใหญใหผนอยหรอผทเสมอ

กน เชน

ครใหรางวลแกนกเรยน เขาใหแหวนแกฉน

2) ใชแกเมอขอความนนเปนบอกเลา อธบายหรอชแจงใหอกฝายเขาใจเรองราว เชน

ตอยเปนคนเหนแกตว ครชแจงแกเดกนกเรยน

3) ใชแกเมอแสดงถงผลทเกดขน ปรากฏขน ทงดและเสย เชน

เขาถงแกความตาย คนดเปนศรแกชาต

6. คาสนธาน คอคาทใชเชอมระหวางคาหรอขอความ ใหตดตอกน ซงมหลกการใชดงน

6.1 ใชคาเชอมกบคา เชน หมกบหมา คนดหรอคนชว

6.2 ใชเชอมประโยคกบประโยค เชน ฉนกนแตเขาหลบ เธอจะกนหรอจะนอน

6.3 ใชเชอมขอความกบขอความ ใหตอเนองกน มกมคาวาดงนน เพราะฉะนน อนงเหต

เพราะวา อกประการหนงคาสนธาน นนจะอยตาแหนงใดในประโยคหรอขอความกไดจะใชคาสนธานก

ตวกได เชน กวาถวจะสกงากไหม ถงฝนจะตกเขากไปโรงเรยน

คาสนธานเชอมคาหรอขอความไดดงน

1. เชอมขอความทคลอยตามกน จะเชอมดวยคาวา ก กด ทง และ กบ กได แลว จง เมอ....

ก ครน....จง พอ....ก ทง....กบ ทง....และ เชน ครนรงเชาจงเดนทาง เขาและเธออยดวยกน

2. เชอมขอความทขดแยงกนมตวเชอมดวยคาวา แต แตวา กวา ....ก ถง....ก เชน เธอผอม

แตแขงแรง ถงเขาจะยากจนแตเขากเปนคนด

3. เชอมขอความทเปนเหตเปนผลกน มกเชอมดวยคาวา ฉะนน ฉะน ฉะนน....จง เพราะ

ฉะนน....จง เชน เขามาสายเพราะรถตด เธองวงเธอจงหลบไป

4. เชอมขอความทใหเลอกเอาอยางใดอยางหนง มกเชอมดวยคาวา หรอไม....ก มฉะนน

ไมเชนนน เชน เธอจะกนขาวหรอกนกวยเตยว เธอตองอานหนงสอ มฉะนนจะสอบตก

17

5. เชอมขอความแบงรบแบงสหรอการคาดคะเน ซงจะเชอมดวยคาวา แม แมน อาจ เปน

ถา....ก เชน เขาอาจพดไมจรง ถาเธอขยนกสอบได

6. เชอมขอความทแสดงการเปรยบเทยบ มคาวา ดง ดจ ราว เสมอน เหมอน เปน ตวเชอม

เชนเธอสวยเหมอนนางฟา สายตาเขาดจแววตาเสอ

7. เชอมขอความทตางตอนใหตดกน มกเชอมดวยคาวา ฝาย อนง สวน อก ประการหนง

เชน เขาทางานสวนฉนเรยนหนงสอ ฉนสอนหนงสอฝายเขาทาธรกจ

8. เชอมขอความใหสละสลวยและไพเราะมกเชอมดวยคาวา ก อยางไรกด ทาไมกบอนวา

เชน อนวาความรก เรากชายชาตทหาร

7. คาอทานคอ คาท เปลงออกมาเพอแสดงอารมณ หรอความร สกของผพด ซงไมม

ความหมายแตจะมความหมายในดานความรสกและอารมณของผพดคาอทานแบงได 2ชนดคอ

7.1 คาอทานบอกอาการ คอ คาอทานทเปลงเสยงออกมาเพอใหรอาการของผพดเชน

ดใจ เชน ไชโย ฮาๆ เฮ ฮเล

โกธรเคอง เชน ช ชะ ฮ เหม ดด

รองเรยก เชน นแนะ เฮ เฮย

ประหลาดใจ เชน เอ เอะ เอ คณพระ

รบร เชน ออ เออ ออ หอ

เจบปวด เชน โอย ออย อย โอย

สงสาร เชน อนจจา พทโธ โธเอย

7.2 คาอทานเสรมบท คอ คาอทานทใชเปนคาสรอยหรอเสรมบททาใหความสมบรณ

ไพเราะสละสลวยขน แบงเปน 3 ชนด

7.2.1 คาสรอย คอคาอทานทใชเปนคาสรอยในบทประพนธพวกโครงและราย มกม

คาวา แลนา นาแม เทอญพอ พเอย จรงแฮ เชน

เสยงลอเสยงเลาอาง อนใด พเอย

เสยงยอมยอยศใคร ทวหลา

สนองเขอทหลบใหล ลมตน ฤาพ

สองพคดเองอา อยาไดถามเผอ

7.2.2 คาแทรก คาอทานทแทรกระหวางขอความหรอคา เพอตองการใหฟงไพเราะ

สละสลวยมกประกอบดวยคาวา ส นะ ซ เอย เอย เชน เรวๆ หนอยนะ รอฉนดวยนะ

7.2.3 คาเสรม คอคาอทานทตอคาใหยาวขน เพราะตองการใหออกเสยงสะดวกขน

โดยทความหมายไมเปลยน เชน กนขาวกนปลา ไปวดไปวา ลกเตา ตารบตารา

18

หลกการใชคา ดวงใจ ไทยอบญ (2543:98-125) และคณาจารยภาควชาภาษาไทย มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร (2543: 21-26) กลาวถงการสอสารใหประสบผลสาเรจนนตองมความรเกยวกบการใชคา

เพอสอความหมายไดตรงตามตองการ สละสลวยและกอใหความรสกทด การใชคาควรคานงถงสง

ตอไปน

1. ความถกตอง การใชภาษาควรระมดระวงใหถกตองทงความหมายและหนาทของคา

รวมทงกาลเทศะหรอระดบของภาษา ตลอดจนการสะกดคาผดพลาดเนองจากเปนองคประกอบสาคญ

ในการสอความหมาย

การใชคาใหถกความหมาย ผใชตองรความหมายของคาทนามาใชหากเราไมทราบ

หรอไมแนใจควรตรวจสอบกบหนงสอพจนานกรม

การใชคาใหถกหนาท การวางคาใหถกตาแหนงหนาทตามชนดของคาทเปนสงสาคญใน

ภาษาไทยเนองจากคาไทยไมมการเปลยนแปลงรปศพทเมอทาหนาทตางๆ ในประโยคถาวางตาแหนง

ผดอาจทาใหความหมายเปลยนแปลงไปหรอไมอาจสอความหมายได

การใชคาใหถกระดบภาษา ภาษาไทยเปนคาทมความหมายเหมอนกนเปนจานวนมาก

แตไมสามารถนามาแทนทกนได เนองจากแตกตางกนทระดบภาษา หากนามาใชตองคานงถง

กาลเทศะดวยวา คาใดเหมาะกบโอกาส สถานทและบคคลใด

การใชคาใหถกตองตามตวสะกด คาทสะกดตางกนยอมมความหมายแตกตางกน

2. ความชดเจน การใชภาษาเพอการสอสารควรคานงถงความหมายทชดเจนเพอไมให

ผอานสบสน หรอเขาใจผดหรอไมเขาใจเลย ซงเกดจากสาเหตหลายประการดงน

การใชคาทมความหมายโดยนย เนองจากภาษาโดยนยเปนภาษาทเขาใจกนเฉพาะกลม

ทมประสบการณ ผขาดประสบการณอาจไมเขาใจความหมายโดยนยนน ทาใหแปลความหมายของคา

ตามความหมายโดยตรงทเคยเขาใจหรอรบรมา

การใชคากากวม คาคาทมความหมายไมชดเจน คลมเครอหรอหลายนย ซงอาจจะทาให

เขาใจผดได เนองจากสามารถตความหมายไดหลายความหมาย อาจแกไขโดยการเดมคาเปลยนคา

เพอใหประโยคชดเจนขน

การใชอกษรยอ คายอทไมเปนทางการและไมเปนทยอมรบโดยทวไปอาจกอใหเกดความ

เขาใจผดได เนองจากผรบสารไมทราบความหมาย หากคายอนนซากบคายอทเปนทางการอาจทาให

สบสนมากยงขน

การใชภาษาตางประเทศ ใหใชตามทพบญญต หากคาใดไมไดบญญตศพทไวกใหใชทบ

ศพท

19

3. ความสละสลวย การใชภาษานอกจากใชใหถกตอง ชดเจนแลว ตองใชคาใหเกดความ

สละสลวยดวย มขอพจารณาดงน

ความกระชบ เลอกใชคาสนๆ แตไดความหมายตรง

ระดบของคา เลอกใชคาไดเหมาะสมกบบคคลตามความสมพนธ

การหลากคา เปนเลอกทใชคาทเขยนไดตางรปลกษณกบในบรบทตางๆ เพอใหเกดความ

งามในภาษา

สมยนยม ภาษทเปลยนแปลงไดตามกาลเวลา ถอยคาทใชในสมยหนงอาจไมไดรบความ

นยมมาใชอก เราจงตองระวงในการใชภาษา เพอใหเกดความสละสลวยและไดรบความชดเจน

การเลอกใชคาด เสยงไพเราะ ความหมายบรบรณจะทาใหผสงสารสอความรความคด

และความรสกไดตรงตามเจตนา

1.2 เอกสารและงานวจยทเกยวกบเนอหาการสอนเรองชนดของคา สาหรบงานวจยทเกยวของกบการสอนภาษาไทยไดมผททาการศกษาวจยคนควาวจยไว

หลายทาน ดงน

คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (2523: 7–15) ไดทาการวจยเรอง สมรรถภาพ

ในการใชภาษาขนตางๆ ของคนไทย โดยนสตอกษรศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลยและรายงานการ

วจย วา ความผดพลาดของการใชภาษาไทยลกษณะหนงมาจากการใชคาผด โดยแบงเปน 2 ประเภท

คอ การใชคาผดชนดและใหคาชนดเดยวกบผดคา

การใชคาผดชนด มหลายลกษณะเชน ใชคากรยาแทนทคานาม ใชคากรยาแทนทคาเชอม

ใชคานามแทนทคากรยา ใชคานามแทนคาเชอม

การใชคากรยาผด มหลายลกษณะ เชน ใชคานามผด ใชคากรยาผด ใชคาสรรพนามผด ใช

คาลกษณะนามผด ใชคาวเศษผด ใชคาเชอมผด

งานวจยรายงานวาใชคาผดดงกลาวกอใหเกดขอบกพรองในการใชภาษาไทยและ

สมรรถภาพในการใชภาษาไทยของคนไทยลดลง

สขมาลย อนเวช (2530: บทคดยอ) ไดทาวจยเรองการสรางแบบทดสอบองเกณฑวชา

ภาษาไทย เรองการจาแนกคาในภาษาไทย ดวยเหตผลในเรองคาคอ ผวจยเชอวาคาและการจาแนกคา

เปนลกษณะพนฐานอยางหนงของวชาภาษาไทยและเปนเนอหาวชาทนกเรยนตองเรยนใหสาเรจเปน

อยางดในขนแรกๆ เพอเปนพนฐานสาหรบการเรยนในชนตอๆ ไปรวมทงเพอนาไปสการสอสารทม

ประสทธภาพ ผศกษาไดสรางขอสอบองเกณฑวชาภาษาไทยจากเนอหายอยๆ เรองชนดของคาคอ

คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาบพบท คาวเศษณ คาสนธาน และคาอทาน คณภาพของ

20

แบบทดสอบมคาดชนอยระหวาง .220 - .520 คาความเทยงตรงตามโครงสรางเทากบ .710 คาความ

เชอมนเทากบ .826 และคะแนนเกณฑเปน 64 เปอรเซนต

กฤตยา ไชยธรานวฒศร (2529) ไดทาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนหลกภาษาไทย

ของนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนซอมเสรมโดยทาแบบฝกหดเรยนดวยตนเองใหเพอนชวยสอน

และครเปนผสอน เครองมอทใช คอ แบบทดสอบองโดเมนหลกภาษาไทยเรองการจาแนกคาใน

ภาษาไทย ผลการศกษาพบวา กลมทเรยนซอมเสรมโดยใชเพอนชวยสอนมผลสมฤทธทางการเรยน

ซอมเสรมหลกภาษาไทยสงกวา กลมทเรยนซอมเสรมโดยทาแบบฝกหดดวยตนเองอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 และสงกวากลมทเรยนซอมเสรมโดยครเปนผสอนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 สวนกลมทเรยนซอมเสรมโดยทาแบบฝกหดเรยนดวยตนเองกบกลมทเรยนซอมเสรมโดยคร

เปนผสอน มผลสมฤทธทางการเรยนตางๆอยางไมมนยสาคญทางสถตผลสมฤทธทางการเรยนซอมเสร

อมหลกภาษาไทยของเพอนชวยสอนหลกการสอนสงกวา การสอนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.05

กมลวรรณ หตถา (2539: 77-82) ไดทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาหลก

ภาษาไทย เรองคาวเศษณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน

ทใชวธเสนอเนอหาแบบอปนย และแบบนรนย โดยทง 2 บทเรยนไดรบการพฒนาตามเกณฑ 90/90

ผลการวจยพบวา ผลการวจยพบวา ผลเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาหลกภาษาไทยเรองคา

วเศษณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนทใชวธเสนอเนอหา

แบบอปนย และแบบนรนยไมแตกตางกน

นมต มนเถา (2539: 33-36) ไดสรางบทเรยนสาเรจรปวชาภาษาไทย เรองคาวเศษณกลม

ตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนอสสมชญธนบร ทมระดบผลการเรยนตากวา 2 ผล

การทดสอบปรากฏวา หลงจากการเรยนดวยบทเรยนสาเรจรปเรองคาวเศษณผลสมฤทธทางการเรยน

สงกวาผลสมฤทธกอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ธรญญา นาคหอม (2544: บทคดยอ) ไดทาการวจยเรอง การพฒนาชดการเรยนดวยตนเอง

วชาภาษาไทย เรองการสะกดคาใหถกตอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ซงมจดมงหมายเพอ

พฒนาชดการเรยนทพฒนาขนตามเกณฑ 85/85 กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาค

เรยนท 2 ปการศกษา 2544 จานวน 48 คน โรงเรยนอตรดตถวทยา จงหวดอตรดตถ เครองมอทใชใน

การศกษาคนควา คอ ชดการเรยนดวยตนเองวชาภาษาไทย แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

และแบบประเมนชดการเรยนดวยตนเอง สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอคาเฉลยและรอยละ

ผลการวจยพบวา ชดการเรยนดวยตนเองมคณภาพจากการประเมนของผเชยวชาญอยในระดบดมาก

และมประสทธภาพตามเกณฑ 85/85 ดงน

21

- ชดการเรยนดวยตนเองท 1 มประสทธภาพ 94.78/94.11



สพตรา ชนเจรญ (2546: บทคดยอ) ไดทาการวจยเรองการพฒนาการเรยนดวยตนเอง วชา

ภาษาไทย เรองการเขยนบทรอยกรอง สาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และหาประสทธภาพตาม

เกณฑ 85/85 การพฒนาชดการเรยนดวยตนเองมขนตอนดงน คอ 1.) ออกแบบและสรางชดการเรยน

ดวยตนเอง 2.) นาชดการเรยนดวยตนเองไปใหผเชยวชาญดานเนอหาและผเชยวชาญดานสอประเมน

คณภาพชดการเรยนดวยตนเองและปรบปรงแกไข 3.) นาไปทดลองใชกบกลมตวอยาง สถตทใชในการ

วเคราะหขอมลคอ รอยละ และคาเฉลย ผลการวจยพบวาไดชดการเรยนดวยตนเองทมคณภาพดาน

เนอหา และดานสอ อยในระดบดมากและมประสทธภาพ 94.80/95.22

ออยทพย ชาตมาลากร (2532: บทคดยอ) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาหลก

ภาษาไทย และความคงทนในการเรยนร เรองการจาแนกคาในภาษาไทยออกเปน 7 ชนดโดยใชบท

เพลงทานองไทยสากล เกมประกอบการสอน และการสอนปกต ในมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนตาพระ

ยา จงหวดปราจนบร ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนระหวางกลมทดลองทง 2 กลม และ

กลมควบคมไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และความคงทนในการเรยนรของ

กลมทดลองสงกวากลมควบคม แตไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05

จากผลการวจยทเกยวกบวชาหลกภาษาไทยนน และการวจยสวนใหญพบวานกเรยน

มผลสมฤทธทางการเรยนรสงขน เนองมาจากการเรยนรวชาหลกภาษาไทยนนผเรยนมสอการสอน

มาชวยในการเรยนร อกทงการเรยนรตวดวยสอการสอนตางๆ ยงชวยทาใหมนกเรยนเหนคณคาของ

ภาษาไทยอกดวย

2. เอกสารและงานวจยเกยวกบการสอนโดยใชผงมโนทศน 2.1 ความหมายของมโนทศน มโนทศนมาจากคาวา Concept ในภาษาองกฤษ นกการศกษาของไทยใหคาแปลไว

แตกตางกน เชน มโนทศน มโนมต มโนมตสมพนธ สงกป และความคดรวบยอด ซงทกคามความหมาย

ไมแตกตางกน ในงานวจยนผวจยขอใชคาวา “มโนทศน”

บรเนอร (Bruner. 1957: 244) ใหความหมายวา มโนทศนคอประเภทของสงของ การกระทา

ความคดหรอความรสกซงเกดจากการเรยนร

22

กาเย (Gagne. 1977: 32) ใหความหมายวา มโนทศนหมายถงการจดประเภทของวตถ

สงของ เหตการณหรอความคด ซงมโนทศนจดเปนสวนประกอบของกฎเกณฑและเปนพนฐานของการ

คดในระดบสง

โนแวค; และโกวน (Novak; & Gowin. 1984: 4) ใหความหมายวา มโนทศนคอความ

สมาเสมอของวตถหรอเหตการณทมชอเรยก เชน “เกาอ” คอชอทเราใชเรยกวตถทมขา มทนงและม

พนกพงซงเราใชสาหรบนง “ลม” คอชอทเราใชในกรณทอากาศมการเคลอนไหว

วชย วงษใหญ (2532: 18) ใหความหมายวา มโนทศนหมายถงภาพทเกดขนในใจของบคคล

เกยวกบกลมของสงเราทมคณสมบต คณลกษณะรวมกน กลมของสงเราทเปนชนด ประเภท วตถ

ธรรมชาต เหตการณ หรอบคคลกได

นวลจตต เชาวกรตพงศ (2537: 55) ใหความหมายวา มโนทศนหมายถงความเขาใจทงหมด

ทมตอสงของ หรอสถานการณอยางใดอยางหนง

วไลวรรณ ตรศณชะนะมา (2537: 49) ใหความหมายวา มโนทศนหมายถงแนวความคด

สาคญทไดจากการสรปหรอกลนกรองจากขอมลหรอขอเทจจรง การสรปอาจไดมาเปนถอยคาหรอ

ประโยคทกะทดรดและสอความหมายได หรออาจสรปออกมาเปนกลม ประเภท ในรปแบบใดรปแบบ

หนงซงขนอยกบลกษณะของมโนทศนของแตละวชา

มนส บญประกอบ (2542: 47) ใหความหมายวา มโนทศนหมายถงการสรปรวมความคด

เกยวกบสงใดสงหนง ทาใหแจกแจงประเภทได สงดงกลาวอาจเปนสงของ แนวความคด หรอเหตการณ

เชน ปากกา มนษย ทฤษฎการเรยนร วาตภย เปนตน และมโนทศนอาจจะเขยนแทนดวยชอ หรอ

สญลกษณ มโนทศนอาจเปนรปธรรมหรอนามธรรม

จากแนวคดของนกการศกษาหลายทานดงทกลาวมา สรปไดมา มโนทศน คอ ลกษณะรวม

ของวตถ เหตการณ แนวคด ทฤษฎ ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม ซงเขยนเปนถอยคาหรอประโยค

และสามารถนามาจาแนกประเภทได

2.2 ลกษณะของมโนทศน กอ สวสดพาณชย (2506: 162-128) กลาววา มโนทศนประกอบดวยลกษณะสาคญ ดงน

1. สญลกษณ คอสงท เรากาหนดขนมาเพอใชแทนสงของ คน สตว และการกระทา

วฒนธรรมอาจเปนถอยคา เครองหมาย สญลกษณทเราใชแทนหมวดหมแหงความเขาใจ ทาใหสะดวก

แกการคดมาก เชน พดคาวา “ควาย” เพยงคาเดยวกเปนสญลกษณแทนความเขาใจอนกวางขวางวา

หมายถง สตวใหญ ม 2 เขา 4 ขา ใชไถนา สญลกษณทใชกนแพรหลายมากทสดไดแก ภาษาหรอ

ถอยคา แตบางทเรากใชสญลกษณอยางอนเหมอนกน เชน เครองหมาย ภาษามอ ส เปนตน

23

2. นามธรรม ความซอสตย ความยตธรรม ความสวยงาม ฯลฯ มโนทศนเหลานเปน

สญลกษณของหมวดหมแหงความคดใหม ๆ ซงเปนทเขาใจอยทวไปในสงคม

3. การสรปรวบยอดจากลกษณะทว ๆ ไป มโนทศนอาจเปนความเขาใจอนกวางขวางทเราม

ตอกลมหรอหมของสงของ สตว คน หรอความคดทจดไวในประเภทเดยวกน เชน นก เปนมโนทศน

เกยวกบสตวประเภทหนง ม 2 ขา มปก มจงอยปาก มขน ชอบเกาะตามกงไม และสามารถแยกเปน

มโนทศนยอยไดอก เชน แยกเปนนกเขา นกกระจอก เปนตน

4. การแยกแยะใหเหนขอแตกตาง คอ มโนทศนทแสดงใหเหนวาสงนนตางไปจากสงอน ๆ

โดยการแยกแยะลกษณะใหเหนความแตกตางระหวางกนและกน เชน เมอพดวา กระทอม ทาวนเฮาส

แฟลตอพารทเมนท คอนโดมเนยม จะเหนวามโนทศนเหลานตางแยกแยะลกษณะของแตละคาอยาง

ชดเจน

5. ผลจากประสบการณ มโนทศนเปนผลจากประสบการณการเรยนร การรบรนน มโนทศน

ของแตละบคคลในสงเดยวกนอาจแตกตางกนได ทงน เนองจากการไดพบเหนได รบรหรอม

ประสบการณมาตางกน เชน มโนทศนคาวา “ควาย” เดกในสงคมเมองและสงคมชนบทจะมความรสก

และมโนทศนแตกตางกนมาก

2.3 ทฤษฎและแนวความคดของการสอนมโนทศน บรเนอร เปนผนาในการคดวากระบวนการสอนทจะใหผเรยนไดผลดในระยะสนคอการสอน

“แกน” หรอ “สาระ” ของวชานนๆ โดยพยายามศกษาโครงสรางของแตละวชาและทาความเขาใจเรองท

สาคญ ๆ ในวชาใหได และวธการเรยนการสอนใหผเรยนเกดมโนทศนจะเนนกระบวนการมากกวา

เนอหาสาระการจดกระบวนการเรยนการสอนใหมประสทธภาพ ตองคานงถงองคประกอบ 4 ประการ

คอ

1. ผสอนตองเขาใจธรรมชาตของวชาและโครงสรางของวชาอยางชดเจน และตองรกลวธท

ถายทอดโครงสรางของวชาใหกบผเรยน

2. ผสอนตองรจกและเขาใจผเรยนเปนอยางด เพอจดบรรยากาศทางจตวทยาทเอออานวย

ตอสภาพการเรยนการสอนอนเหมาะสมกบผเรยน

3. การจดประสบการณการเรยน จะตองฝกใหผเรยนไดใชเหตผลและกลาแสดงในสงทเขา

คดรจกแกปญหาและสงเสรมความคดรเรมสรางสรรค

4. ผสอนตองสามารสรางแรงจงใจใหผเรยนเกดความศรทธา เกดความชอบทจะเรยนร

เพราะแรงจงใจเปนสงสาคญมากทสงผลตอการเรยนรเปนอยางมาก

24

อยางไรกตาม การจดการเรยนการสอน ควรจดประสบการณใหสอดคลองกบขนพฒนาการ

ทางสตปญญาของเดก บรเนอร ไดเสนอวาพฒนาการทางสตปญญาของคนแบงได 3 ขน คอ

ขนท 1 การเรยนรโดยการกระทา ขนนเรมตงแตเดกแรกเกดจนถงอายประมาณ 2 ป เปนชวง

ทเดกเรยนรดวยการกระทา เปนลกษณะของการถายทอดประสบการณดวยการกระทา ซงเปน

กระบวนการทดาเนนไปตลอดชวตและถอวาคนจะใชวธการเรยนรโดยการกระทามาใชในชวงใดของ

ชวตกได

ขนท 2 การเรยนรโดยการรบรเปนภาพในใจ ขนนเดกสามารถใชจนตนาการและการสราง

ภาพในใจไดโดยไมมการกระทา เปนชวงอาย 2-7 ป เดกสามารถนาสงทเหนในโลกภายนอกและสงท

อยในใจของเขามาผสมผสานและจดลาดบใหเปนระเบยบใหเขากน การเกดภาพในใจแสดงใหเหนถง

ความรความเขาใจนนจะพฒนาเพมขนตามอาย จนถงอาย 7 ปจะพฒนาไดสงสด

ขนท 3 การเรยนรโดยการสอความหมายทางสญลกษณ ขนนเดกสามารถถายทอด

ประสบการณหรอเหตการณตาง ๆ โดยการใชสญลกษณหรอภาษา ซงภาษาแสดงใหเหนถงความคด

เดกสามารถคดหาเหตผลและในทสดจะเขาใจสงทเปนนามธรรมไดและสามารถแกปญหาได (ภพ

เลาหไพบย. 2534: 71; วชย วงษใหญ. 2537: 298-300)

2.4 กระบวนการสรางมโนทศน สมาล จนทรชลอ (2533: 52-54) ไดสรปวา กระบวนการสรางมโนทศนจะเกดขนในตว

ผเรยนได ผเรยนตองมความสามารถในการสงเกต รบรกลมตวอยางของสงเราจากประสาทสมผสได

ทางใดทางหนงหรอหลายทาง สามารถจดจาแนกลกษณะของสงเราหรอมองเหนลกษณะเดนของสง

เรา สามารถจดระบบ ประเภท หมวดหม ซงตองอาศยลกษณะรวมของแตละประเภท เปนการดง

ลกษณะรวมทเกยวของออกมาและสามารถสรปครอบคลม ซงตองอาศยความสามารถในการถายโยง

และการจนตนาการ

นวลจตต เชาวกรตพงศ (2537: 55-60) กลาวถงกระบวนการสรางมโนทศนวา มโนทศนจะ

เกดขนไมไดเลยถาไมมประสบการณ ดงนนบคคลทมประสบการณตางกนยอมมมโนทศนแตกตางกน

ประสบการณทมากกวาจะทาใหมโนทศนมรายละเอยดซบซอนมากขน

กลาวโดยสรปไดวา กระบวนการสรางมโนทศน จะตองอาศยประสบการณซงไดรบการ

กระตนจากสงเรา และใชความสามารถในการสงเกต จดจาแนกประเภทของสงเราทมลกษณะรวมกน

ไวดวยกน และสามารถสรปครอบคลมมโนทศนตาง ๆ ได

25

2.5 วธสอนใหเกดมโนทศน วชย วงษใหญ (2537: 179) เสนอวธสอนใหเกดมโนทศนไว 4 ขน คอ

1. ขอมลหรอขอเทจจรง จะเปนปจจยพนฐานทจะบงชใหผเรยนสงเกต จาแนก ตรวจสอบ

และนามาประกอบการพจารณากระบวนการคดวาสาระทแทของขอมลเพอจะนาไปสการสงเคราะห

เปนลกษณะรวมตอไป

2. มโนทศน คอกระบวนการเฟนจาแนกของผเรยนทสงเคราะหมาจากขอมลในขอท 1 เชน

ลกษณะรวม คณสมบต ประเภท ความจรง แสดงความจรงทสอดคลองกนรวมทงการแสดงความเปน

เหตเปนผลกน

3. ความสมพนธระหวางมโนทศนตาง ๆ หรอแนวคด คอกระบวนการทผเรยนสามารถนา

มโนทศนตาง ๆ มาวเคราะห และสงเคราะหวามมโนทศนใดบางมความสมพนธเปนเหตเปนผลกน ซง

จะเปนแนวทางสรปเปนหลกการหรอความรใหมทเกดขน

4. หลกการ คอ กระบวนการทผเรยนนาแนวคดทสรปไดเปนหลกการในขอท 3 นาไปใช

แกปญหา สรางสรรค หรอนาหลกการทไดมาตงเปนสมมตฐาน เพอจะแสวงหาความรใหมตอไป เพอ

จะทาใหกระบวนการสอนนแจมชดขนอก

26

กระบวนการสอนเพอใหเกดมโนทศนและหลกการ สามารถแสดงเปนแผนภมได ดงน

ภาพประกอบ 2 แผนภมกระบวนการสอนเพอใหผเรยนเกดมโนทศนและหลกการ

ทมา: วชย วงษใหญ. (2537). หนา 178.

2.6 ความหมายของผงมโนทศน มอไรรา (Moreira. 1979: 283) ใหความหมายวา ผงมโนทศน หมายถงแผนภาพทแสดง

ความสมพนธระหวางมโนทศนอยางมลาดบขน เพอแสดงใหเหนการจดมโนทศนของวชาใดวชาหนง

หรอสวนใดสวนหนงของวชานน ซงอาจจะมทศทางเดยวหรอสองทศทางหรอมากกวา

โนแวค; และโกวน (Novak; & Gowin. 1984: 15) อธบายวา ผงมโนทศนมจดมงหมายทจะ

แสดงความสมพนธอยางมความหมายระหวางมโนทศนตาง ๆ ในรปของหวขอตงแต 2 หวขอขนไป

โดยใชคาเชอมใหเปนหนวยคาทมความหมาย

หลกการ กฎ ทฤษฎ

กลมของความคดรวบยอด

กระบวนการใชเหตผล การคดแกปญหา กระบวนการคดสรางสรรค

ลกษณะรวม ลกษณะรวม ลกษณะรวม กระบวนการสงเคราะห ลกษณะรวม เพอการจดประเภท เปนมโนทศน

ขอมล ขอมล ขอมล ขอมล ขอมล ขอมล

ขอมล ขอมล ขอมล

ประสบการณเดมของผเรยน 1………..2………..3……….. กระบวนการรบร

การสงเคราะห

27

คลบอรน (Cliburn. 1987: 426) ใหความหมายวา ผงมโนทศนเปนเครองมอทใชเสนอกรอบ

ความคดและความสมพนธของมโนทศนทเกยวของกนอยางมระบบ

มนส บญประกอบ (2533: 26) ใหความหมายวา ผงมโนทศนมลกษณะเปนแผนภมชนดหนง

ทแสดงความสมพนธระหวางมโนทศนดวยเสนและคาเชอมโยงทเหมาะสม ทาใหสามารถอาน

ความสมพนธจากแผนภมนนเปนประโยคหรอขอความทมความหมายได

สนย สอนตระกล (2535: 62) ใหความหมายของการสรางผงมโนทศนไววา หมายถง

แผนภาพทใชแสดงความสมพนธระหวางมโนทศนตาง ๆ อยางมลาดบขน เปนเครองมอทใชเสนอ

ความคดและแสดงความสมพนธของมโนทศนอยางมระบบ

อญชล ตนานนท (2536: 51) ใหความหมายวาการสรางหรอการวาดผงมโนทศน หมายถง

การถายทอดความคดหรอความเขาใจของผสรางในเรองหนงออกมาในรปของความสมพนธของมโน

ทศนซงมลาดบขน โดยเรมจากมโนทศนหลกไปยงมโนทศนรองและลดหลนลงไปเรอย ๆ

วไลพร ธนสวรรณ (2543: 7) ใหความหมายวา ผงมโนทศนหมายถงแผนภมหรอแผนภาพท

แสดงความสมพนธระหวางกลมคามโนทศนดวยเสนและคาเชอมโยงทเหมาะสม ทาใหสามารถอาน

ความสมพนธจากผงมโนทศนเปนประโยค หรอขอความทมความหมาย

จากความหมายของมโนทศนดงทกลาวมา สรปไดวาผงมโนทศนหมายถง แผนภมทแสดง

ความสมพนธระหวางมโนทศนตาง ๆ โดยมเสนเชอมโยงระหวางมโนทศน ซงสามารถถายทอด

ความคดออกมาเปนรปธรรมและมความหมาย

2.7 ทฤษฎพนฐานของการสอนโดยใชผงมโนทศน ออซเบล (ภพ เลาหไพบลย. 2534: 74-75; อางองจาก Ausubel. 1963. The Psychology

of Meaningful Verbal Learning.) อธบายถงการเรยนรอยางมความหมายวา การเรยนรจะเกดขนได

ถาในการเรยนรสงใหมนน ผเรยนเคยมพนฐานซงเชอมโยงเขากบความรใหมไดจะทาใหการเรยนสง

ใหมนนมความหมาย แตถาผเรยนพยายามรบรสงทเรยนใหมโดยทไมเคยมพนฐาน และพยายามจดจา

ใหได เรยกการเรยนรชนดนวาเปนการเรยนรแบบทองจา เพราะผเรยนสามารถเรยนไดแตไมร

ความหมาย

ออซเบล กาหนดการเรยนรไวเปน 2 มต ดงน

มตท 1 วธการเรยนรไวเปน 2 มต ดงน

1. การเรยนรแบบรบรไว ผสอนบอกใหหมดผเรยนไมตองคนควา

2. การเรยนรแบบคนพบดวยตนเอง ผเรยนตองคนควาสบเสาะหาความร

28

มตท 2 กระบวนการเรยนรภายในของผเรยน ม 2 แบบ คอ

1. การเรยนแบบทองจา ผเรยนเมอเรยนรแลวทองจาไวเพอเปนประสบการณของตนเอง

หรออาจเรยกวาการเรยนรแบบรบไวเพอจดจา

2. การเรยนรอยางมความหมาย ผเรยนเมอเรยนรแลวสามารถเชอมโยงความรใหมให

สมพนธกบความรเดม หรออาจเรยกวาการเรยนรแบบรบไวเพอใหไดความหมาย

การสรางผงมโนทศนมพนฐานมาจากทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายของออซเบล

(Ausubel. 1968: 15) ซงมแนวคดวาครควรจะสอนสงทสมพนธกบความรทนกเรยนมอยเดม ความรท

มอยเดมนจะอยในโครงสรางของความร ซงเปนขอมลทสะสมอยในสมองและมการจดระบบไวเปน

อยางด มการเชอมโยงระหวางความรเกาและความรใหมอยางมระดบชน ดงนนโครงสรางของความร

จะใชเปนผงมโนทศนและใชบนทกประสบการณตาง ๆ ทไดรบ

การเรยนรอยางมความหมายจะเกดขนเมอความรใหมสมพนธกบมโนทศนซงอยใน

โครงสรางของความรเดมทมอย ซงออซเบลเรยกวากระบวนการดดซม หรอเรยกมโนทศนทเกดจาก

การเชอมโยงนนวาซบซมเมอร แตถาไมไดนาความรใหมเขาไปเชอมโยงกบความรเดมทมอยจะเปน

การเรยนรแบบทองจา ดงภาพประกอบท 4-6

ภาพประกอบ 3 การเรยนรแบบทองจาและการเรยนรอยางมความหมาย ซงเกดจากการไดรบขอมล

จากภายนอกผานเครองกดขวางการรบร

ทมา: สนย สอนตระกล. (2535). หนา 78.

29

ภาพประกอบ 4 แสดงการเรยนรอยางมความหมายเมอ ง, จ, ฉ เปนความรใหมจะเชอมโยงกบ

โครงสรางความรทมอยเดม คอ ก, ข และ ค

ทมา: สนย สอนตระกล. (2535) หนา 79.

ภาพประกอบ 5 แสดงสะพานเชอมความรเดมกบความรใหมเขาสโครงสรางของความร ซงออซเบล

เรยกวา แอดวานซ ออแกไนเซอร

ทมา: สนย สอนตระกล. (2535) หนา 79.

30

สรปไดวา การเรยนรอยางมความหมาย เปนการเรยนรโดยการนาความรใหมมาเชอมโยงกบ

ความรเดมหรอประสบการณเดม ทาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางเขาใจ 2.8 ลกษณะและการสรางผงมโนทศน ลกษณะของผงมโนทศน มนส บญประกอบ (ม.ป.ป.: 1) กลาววา ผงมโนทศน (Concept Mapping) ตรงกบคาอน ๆ

ในภาษาองกฤษอกหลายคา เชน Conceptual Mapping, Concept Maps หรอ C-Maps.

Conceptual Framework, Semantic Mapping, Semantic Maps, Semantic Networking, Plot

Maps. Clustering, Concept webs และ Semantic webs เปนตน

จากอทธพลแนวคดทฤษฎการเรยนรอยางมความหมายของออซเบล ซงเชอวาโครงสรางการ

รคดของบคคลมลกษณะเปนลาดบขนลดหลนกนลงมา เมอประสบการณใหมสมพนธกบมโนทศนเดม

ท เคยทราบมาแลวกจะใหการเรยนรนนมความหมายแกบคคลนนทนท โนแวคเปนผททาให

แนวความคดของออซเบลมองเหนเปนแผนภมทเขาใจเปนรปธรรมไดและไดวจยบกเบกอยางจรงจง

ตอเนองกนมาตงแตกอนป ค.ศ. 1973

โนแวค ไดจดแยกประเภทมโนทศนเปนหลายระดบ ไดแก มโนทศนหลก มโนทศนรอง มโน

ทศนยอย มโนทศนเจาะจง และตวอยาง ซงมลกษณะเปนลาดบชนลดหลนกนลงมา ดคลายกบการ

แตกรากของพชยนตนทแยกจากรากแกวเปนรากกง รากแขนง รากจว และรากขนออน ซงมผลทาใหได

โครงสรางทแตกตางไปจากเดม ดงรป

31

(มโนทศนหลก)

(มโนทศนรอง)

(มโนทศนยอย)

(ตวอยาง)

ภาพประกอบ 6 แสดงระดบของมโนทศนตามแนวคดของโนแวค

ทมา: มนส บญประกอบ. (ม.ป.ป.) หนา 2.

การสรางผงมโนทศน อลท (Ault. 1985: 41) กลาวถงการสรางผงมโนทศนวาไมมทศทางในการสรางทแนนอน

ตายตวแตสามารถสรางไดหลายวธ ซงแตละวธควรเรมตนดวยการแนะนาแนวคดเกยวกบผงมโนทศน

โดยทาในรปของกจกรรมการเรยนรหรอแนะนาโดยตรง

โนแวค (Novak. 1984: 17) และอลท (Ault. 1985: 41) ไดแนะนาขนตอนการสรางผงมโน

ทศนไว 5 ขน ดงน

ขนท 1 เลอก

การเลอกเรองทจะสรางแผนผงมโนทศนอาจนามาจากตารา สมดจดคาบรรยาย คาอธบาย

กอนการปฏบตการ เรมจากการอานขอความนนอยางนอย 1 ครง แลวระบมโนทศนทสาคญ โดยขด

เสนใตคาหรอประโยคทสาคญ ซงอาจจะเปนวตถหรอเหตการณแลวลอกมโนทศนเหลานลงใน

แผนกระดาษเลก ๆ เพอสะดวกในการจดความสมพนธ

ขนท 2 จดลาดบ

นามโนทศนทสาคญซงไดเขยนลงในแผนกระดาษเลก ๆ แลวนามาจดลาดบจากมโนทศนท

มความหมายกวางไปสมโนทศนทมความเฉพาะเจาะจง

ขนท 3 จดกลม

นามโนทศนมาจดกลมเขาดวยกนโดยมเกณฑ 2 ขอ คอ

พชใบเลยงเดยว

ขาว ตาล หญา

พชใบเลยงค

เขม มะล

พช

พชดอก พชไรดอก

32

1. จดกลมมโนทศนทอยในระดบเดยวกน

2. จดกลมมโนทศนทมความเกยวของกนอยางใกลชด

ขนท 4 จดระบบ

เมอจดระบบมโนทศนทสาคญแลว นามโนทศนทมอยในกลมเดยวกนมาจดระบบตามลาดบ

ความเกยวของ ซงในขนนยงสามารถเปลยนแปลงไดหรออาจหามโนทศนอน ๆ มาเพมเตมไดอก

ขนท 5 เชอมโยงมโนทศนทมความสมพนธกน

เมอจดระบบมโนทศนทสาคญแลวนามโนทศนทมความสมพนธกนมาเชอมโยงกนโดยการ

ลากเสนเชอมโยงกน และมคาเชอมระบความสมพนธไวทกเสน และเมอใสคาเชอมแลวจะสามารถอาน

ไดเปนประโยค เสนทเชอมโยงอาจเชอมระหวางมโนทศนในชดเดยวกน หรอเชอมโยงระหวางชดของ

มโนทศนทตางกนได

โบเยอร (วไลพร ธนสวรรณ. 2543: 10 ; อางองจาก Boyer. 1997. Concept Mapping.)

ไดเสนอแนะวธเขยนผงมโนทศนไว ดงน

1. ใชกระดาษทไมมเสนบรรทดและไมมขอความใด ๆ ปรากฏอย

2. เขยนคามโนทศนหลกดวยอกษรตวพมพ เพองายตอการอานแลวเขยนวงกลมลอมรอบ

คานน

3. จดเรยงคามโนทศนอนๆ ใหเรยงความสาคญโดยมคาหลกอยบนสด

4. เชอมคามโนทศนเหลานนโดยใชเสนตรง และใชลกศรเชอมโยงคาทอยตางระดบกน

5. ใสคาเชอมระหวางคามโนทศนแตละตว

6. ควรมการเขยนผงมโนทศนใหมอกครง เพราะจะชวยใหมองเหนภาพของผงดงกลาว

ชดเจนขน

อญชล ตนานนท (2535: 51) ไดแสดงลาดบขนในการสรางผงมโนทศนไว 7 ขนตอน ซงได

ทดลองใชในการสอนนกเรยนและนกศกษาแลวไดผล มขนตอนการสอนดงน

1. เลอกและเขยนรายการของคามโนทศนทเกยวของ

2. เรยงลาดบความสาคญของคามโนทศนในขอ 1 จากมโนทศนในขอ 1 จากมโนทศนหลก

ไปยงมโนทศนรองและลดหลนไปเรอย ๆ

3. สรางหรอวาดผงมโนทศน โดยเรมจากมโนทศนหลกกอน และใชคาเชอมความสมพนธ

ของมโนทศนหลกไปยงมโนทศนรองและลดหลนกนไปถงมโนทศนยอยและมโนทศนเฉพาะ ในระหวาง

การสรางเนอความหรอการสรางความสมพนธระหวางมโนทศนตาง ๆ นนผสรางอาจจะเพมเตมคามโน

ทศนเขาไปไดเสมอ ถาหากคามโนทศนนนชวยใหมองเหนความสมพนธไดชดเจนขน

33

4. สรางความสมพนธระหวางชด นอกจากความสมพนธทเรมจากมโนทศนหลกไปยงมโน

ทศนรองและลดหลนกนไปเรอย ๆ จนถงมโนทศนยอยหรอมโนทศนเฉพาะแลว ความสมพนธระหวาง

มโนทศนสามารถมไดในลกษณะหรอทศทางทยอนกลบขนไป หรอเปนความสมพนธในแนวนอน

ระหวางมโนทศนในสวนตาง ๆ ของผงมโนทศน ความสมพนธระหวางชดนจะสงเกตไดดวยเสนโยง

ความสมพนธซงมลกศรกากบอย

5. ประเมนผงมโนทศนดวยตนเอง โดยทว ๆ ไปผงมโนทศนทสรางขนเปนครงแรกจะม

ขอบกพรองอยมากในเรองของตาแหนงหรอลาดบชน คาเชอม ตลอดจนความสบสนของเสนโยง

ความสมพนธ ดงนนผสรางจะตองประเมนและปรบปรงผงมโนทศนอยางนอย 1 ครง กอนทจะนาไปให

ผเชยวชาญประเมนในขนท 6

6. สงผงมโนทศนใหผเชยวชาญประเมน การประเมนนนจะตองประเมนทงลกษณะทดของ

ผงมโนทศนและความถกตองของความสมพนธตาง ๆ ทเขยนไว

7. ปรบปรงผงมโนทศนโดยอาศยขอมลทไดรบในขอ 6

มนส บญประกอบ (2542: 51) แนะนาขนตอนการเขยนผงมโนทศนไวโดยยอ ดงน

1. เลอกหรอคดหาคามโนทศน (คาสามานยนาม หรอ วล) ทตองการใช

2. จดลาดบความสาคญของคาในขอท 1 ไดแก คามโนทศนหลก คามโนทศนรอง คามโน

ทศนยอย คามโนทศนเจาะจง และตวอยาง ตามลาดบ

3. จดวางคามโนทศน แลวเขยนเสนเชอมโยงความสมพนธระหวางคามโนทศนเหลานน ได

เปนรางผงมโนทศนรปแบบใดรปแบบหนงทตองการ

4. อาจจดเปนกลมคามโนทศนทเกยวของกนตามลาดบเหตผลและความถกตองเชงเนอหา

สาระหรอความรนน ๆ

5. อาจเขยนคาเชอมโยง (คากรยา หรอวล) กากบไวทเสนเชอมโยงตามความจาเปนและ

เหมาะสมเพอการเขาใจทตรงกน

6. ตรวจแกไขความถกตองของรางผงมโนทศนอกครงหนงกอนทจะเขยนจรง

การเขยนผงมโนทศนของนกการศกษาแตละทานมลกษณะและขนตอนทคลายกน สรปได

ดงน

1. เลอกคามโนทศนหลก มโนทศนรอง มโนทศนยอย มโนทศนเฉพาะ จากเนอหาทอาน

2. จดประเภทและลาดบชนของมโนทศนตาง ๆ ทเกยวของกนตามความสาคญ เชอมโยง

ความสมพนธระหวางมโนทศนดวยเสน อาจใชคาเชอมระหวางคามโนทศนตามความเหมาะสม

3. ตรวจทานและแกไขใหถกตองเหมาะสมตามเนอหา

34

2.9 องคประกอบของผงมโนทศน มนส บญประกอบ (2542: 48) กลาววาโครงสรางผงมโนทศนประกอบดวยสวนสาคญ ดงน

1. คามโนทศน ซงอาจเขยนดวยคาสามานยนาม หรอวล

2. คาเชอมโยง มกใชคากรยาหรอวลโดยเขยนกากบไวบนแนวเสนเชอมโยง แตบางทกไม

จาเปนตองเขยนกากบไวเสมอไป

3. เสนเชอมโยง ใชลากโยงความสมพนธระหวางมโนทศนดวยเสนตรงหรอเสนโคง บางท

อาจแสดงทศทางความสมพนธดวยหวลกศรทางเดยวหรอสองทศทางกากบไวดวย

สรปไดวา มโนทศน ประกอบดวย คามโนทศน คาเชอม และเสนเชอมโยง สาหรบคา

เชอมโยงนนจะมหรอไมมกได ถาความสมพนธนนมความชดเจนแลวกไมจาเปนตองมคาเชอม

เรองการใชคาเชอมโยงในผงมโนทศนนน สนย เหมะประสทธ (2543: 49-50) ไดทดลองให

นสตปรญญาโทภาคพเศษ วชาเอกการประถมศกษา ชนปท 1 วเคราะหเนอหาของหนวยการเรยนตาง

ๆ ตามทหลกสตรกาหนด ผลปรากฏวานสตตางบอกวาเขยนยาก ผสอนจงสนนษฐานวาเปนเพราะม

คาเชอม จงทดลองใหเดกชนอนบาล 3 และชนประถมศกษาปท 4 เขยนผงมโนทศนแบบมคาเชอม ผล

คอเดกทงสองเบอและไมคอยอยากเขยน ตอมาจงทดลองใหเขยนแบบไมมคาเชอม ผลปรากฏวาเดก

ทงสองสามารถเขยนผงมโนทศนได จากการทดลองดงกลาวแสดงใหเหนวาคาเชอมเปนอปสรรคตอ

การเขยนผงมโนทศน จงมผพฒนาการเขยนผงมโนทศนของโนแวค เปนแบบไมมคาเชอมและตงชอ

ใหมเปนอยางอน เชน ผงการวเคราะหเนอหา (สนย เหมะประสทธ. 2543: 50) แผนทความคด หรอ

Mind Map (บซาน. 2542) ซงตอมามผนยมการเขยนผงมโนทศนโดยไมมคาเชอมมากขน เพราะทาให

การเชอมโยงความคดในรปของมโนทศนกระจายออกไปไดอยางอสระ 2.10 ประเภทของผงมโนทศน โดยทวไปผงมโนทศนมประมาณ 13 ชนด คอ

1. Concept map (ผงมโนทศนหรอผงมโนภาพ)

2. Mind map หรอ Mind mapping (แผนทความคด)

3. Web Diagram หรอ Spider Map(แผนผงใยแมงมม)

4. Tree Structure (แผนภมโครงสรางตนไม)

5. Vynn Diagram(แผนภมเวนน)

6. Descending Ladder หรอTime Ladder Map (แผนภมชนบนได)

7. Cycle Graph (แผนภาพวงจร, แผนภมแบบวฎจกร)

8. Flowchart Diagram (แผนผงการดาเนนการ)

35

9. Matrix Diagram (แผนภาพหรอแผนภมแสดงความสมพนธ)

10. Fishbone Map (แผนภมหรอแผนผงกางปลา)

11. Intervar Graph หรอTime line (แผนภาพแสดงความสมพนธของเหตการณตางๆ)

12. Order Graph , Events Chain (แผนภาพแสดงลาดบเหตการณ)

13. Classification map (แผนผงแสดงความสมพนธแบบจาแนกประเภท)

มนส บญประกอบ (2542: 48-50) กลาวถงประเภทของผงมโนทศนวา มการจดประเภทของ

ผงมโนทศนโดยใชเกณฑตางกนไปหลายแนวคด แตมแนวคดทสาคญ 2 แนวคด ดงน

1. มนทเซส วอนเดอรซ และ โนแวค ไดแบงผงมโนทศนออกเปน 2 ชนด ไดแก

1.1 แผนภมหลก (Macro map) ซงแสดงความสมพนธระหวางมโนทศนทสาคญ ๆ

เทานน

1.2 แผนภมยอย (Micro map) แสดงรายละเอยดเพมเตมเฉพาะมโนทศนองคประกอบ

ของแผนภมหลกดจแผนทโลกและแผนทเฉพาะประเทศ ดงตวอยางในภาพประกอบ 7 และ 8

อาจเปน

ภาพประกอบ 7 แสดงผงมโนทศนหลกเรองสงมชวต 1

ทมา: มนส บญประกอบ. (2542). หนา 48-50.

สงมชวต

พช สตว

36

เชน

ภาพประกอบ 8 แสดงผงมโนทศนหลกเรองสงมชวต 2

ทมา: มนส บญประกอบ. (2542). หนา 48-50.

2. ดร. เมรล ตน แหงมหาวทยาลยฟลปปนส ไดแบงผงมโนทศนออกเปน 4 ประเภท ไดแก

2.1 ชนดปลายเปด มการแตกกงกานสาขาลงไปเรอย ๆ จากบนลงลาง ดงภาพประกอบ

ท 8

2.2 ชนดปลายปด หรอเปนวงปด ดงภาพประกอบ 9

สตวเลอยคลาน ง

สตว

พวกมกระดกสนหลง พวกไมมกระดกสนหลง

จระเข ลาตวเปนขอปลอง

แมลง แมงมม สตวครงบกครงนา

สตวเลยงลกดวยนม

กบ

เขยด

แมว

ลง

สตวปก

เปด

นก

ไก

มด

ผง ผเสอ

37

2.3 ชนดเชอมโยงขามชด คลายชนดท 1 แตมการเขยนเสนเชอมโยงขามกลมในทศทาง

ใดทศทางหนง ดงภาพประกอบ 10

2.4 ชนดกระจายออกจากมโนทศนหลก โดยเขยนแตกออกไปทกทศทาง ซงบางแหง

เรยกวา Spider gram หรอ Spider Map หรอ Mind Mapping ดงภาพประกอบ 11 มนส บญประกอบ

(2542: 49) ไดเสนอรปแบบของผงมโนทศนเพมเตมจาก ดร.เมรล ตน อกรปแบบหนง เปนรปแบบท 5

2.5 ชนดผสมผสาน โดยมการเขยนปนกนมากกวาหนงรปแบบในผงมโนทศนหนง ๆ ดง

ภาพประกอบ 9 – 12

ภาพประกอบ 9 โครงสรางผงมโนทศนชนดปลายปด

ภาพประกอบ 10 โครงสรางผงมโนทศนชนดเชอมโยงขามชด

38

ภาพประกอบ 11 โครงสรางผงมโนทศนชนดกระจายออก

ภาพประกอบ 12 โครงสรางผงมโนทศนชนดผสมผสาน

39

2.11 การสอนสรางผงมโนทศน โนแวค; และโกวน (NOVAK; & GOWIN. 1984: 37-40) เสนอขนตอนในการสรางผงมโนทศน

ไว 2 ขนตอน ดงน

ขนท 1 กจกรรมการเตรยมตวเพอสรางผงมโนทศน

1. ใหชดของคาทนกเรยนคนเคย 2 ชด โดยเขยนบนกระดานหรอเครองฉายภาพขามศรษะ

คาชดหนงเปนวตถ เชน รถยนต สนข เกาอ ตนไม เมฆ หนงสอ ฯลฯ คาอกชดหนงเปนเหตการณ เชน

ฝนตก การเลน การคด ฟารอง งานวนเกด ฯลฯ แลวใหนกเรยนบอกความแตกตางของคาทง 2 ชด คร

พยายามชวยใหนกเรยนบอกไดวาคาชดแรกเปนวตถ คาชดท 2 เปนเหตการณ

2. ใหนกเรยนอธบายถงสงทคดเมอไดยนคาตาง ๆ เชน รถยนต สนข ครอธบายใหเหนวา

แมจะใชคาเดยวกนแตแตละคนกคดสงทแตกตางกนบาง ภาพทเกดขนในสมองสาหรบคาเหลาน

เรยกวา มโนทศน แลวอธบายความหมายของมโนทศน

3. ทากจกรรมเชนเดยวกบขอ 1.2 แตใชชดของคาทเปนเหตการณ และชใหเหนความ

แตกตางทเกดขนในสมอง ครเพมเตมวา การทคนเราเขาใจไมตรงกนเปนเพราะวาแตละคนมมโนทศนท

ไมเหมอนกนแมวาจะเปนมโนทศนของสงเดยวกน คาเปนสงทบอกมโนทศน แตคนเราไดรบ

ความหมายของคาแตละคาแตกตางกน จงทาใหเกดมโนทศนแตกตางกน

4. ครเขยนคาวา เปน ทไหน คอ นน แลว ดวย ไวบนกระดานแลวถามนกเรยนวาเกดภาพ

อะไรขนในใจ เมอไดยนคาเหลาน คาเหลานไมใชคาททาใหเกดมโนทศน เราเรยกวา คาเชอม จะใช

เชอมระหวางมโนทศน เพอสรางประโยคทมความหมาย

5. ครอธบายวาวสามานยนาม ไมใชคาททาใหเกดมโนทศน แตเปนเพยงชอเฉพาะของคน

เหตการณ สถานท หรอวตถ ยกตวอยางเพอใหนกเรยนเหนความแตกตางระหวางคาสามญทแสดง

เหตการณหรอวตถ กบคาวสามานยนามซงเปนคาเฉพาะ เชน ชอคน

6. ครยกตวอยางมโนทศน 2 มโนทศนและคาเชอม แลวสรางเปนประโยคสน ๆ บนกระดาน

เพออธบายใหเหนวาคาแสดงมโนทศนรวมกบคาเชอมตามทเราใชกนอยนนสามารถสอความหมายได

อยางไร เชน สนขกาลงวงอย มเมฆและฟารอง

7. ใหนกเรยนแตงประโยคสน ๆ แลวบอกวาคาใดเปนคามโนทศน และคาใดเปนคาเชอม

8. ถามนกเรยนตางภาษาอยในชน กใหนกเรยนคนนนบอกคาทเปนวตถ หรอเหตการณเปน

ภาษาของเขา แลวบอกใหนกเรยนในชนทราบวาภาษาไมใช สงทจะใชบอกมโนทศน แตเปน

เครองหมายทใชสาหรบมโนภาพนนๆ

40

9. ใหคาใหมทนกเรยนยงไมคนเคย เชน หาม โหม ครา คาเหลานใชแทนมโนทศนทนกเรยน

รอยแลว แตมความหมายพเศษ ชวยใหนกเรยนมองเหนวาความหมายของมโนทศนไมเครงครดและไม

ตายตวแตสามารถขยายตวและเปลยนแปลงไดเมอเราเรยนมากขน

10. เลอกเนอหาตอนทมสาระชดเจนตอนใดตอนหนง ทาสาเนาแจกใหนกเรยนอานแลวบอก

มโนทศนทสาคญ

ขนท 2 กจกรรมสรางผงมโนทศน

1. เลอกขอความจากตาราเรยนหรอสงพมพอน 1-2 ยอหนา ใหนกเรยนอานแลวเลอกมโน

ทศนสาคญททาใหเกดความเขาใจความหมายของบทอาน แลวนามโนทศนเหลานเขยนบนกระดาน

จากนนใหนกเรยนอภปรายวามโนทศนใดสาคญทสด มโนทศนใดมความหมายกวางทสด

2. เขยนมโนทศนทมความหมายกวางสดไวดานบน แลวเรยงลาดบมโนทศนจากมโนทศน

กวางไปสมโนทศนแคบ ซงนกเรยนอาจเรยงลาดบไมตรงกน แสดงใหเหนวาความหมายจากบทอาน

อาจเปนไดตาง ๆ กนไป

3. ใหนกเรยนเรมสรางผงมโนทศน โดยใชชดของคาทเรยงลาดบไวกอนและเลอกคาท

เหมาะสมทจะทาใหเกดความสมพนธระหวางมโนทศน วธทจะชวยฝกนกเรยนใหสรางผงมโนทศนไดด

คอ เขยนคาเชอมและมโนทศนลงในกระดาษสเหลยมแลวนามาทดลองจดผงมโนทศนจนกระทงไดผงท

เหมาะสม

4. พจารณาคาเชอมระหวางมโนทศนตอนใดตอนหนงของผง ใหนกเรยนชวยกนเลอก

คาเชอมสาหรบเสนโยง

5. ผงมโนทศนทเขยนขนครงแรกอาจไมเหมาะสมนก ควรสรางใหม และชแจงใหนกเรยน

เขาใจวา บางครงตองสรางใหม 2-3 ครงจงจะไดผงมโนทศนทด

6. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายถงเกณฑการใหคะแนนผงมโนทศน แลวใหคะแนนผง

มโนทศนทสรางขน ชใหเหนโครงสรางทควรเปลยนแปลงซงอาจชวยใหความหมายดขน

7. ใหนกเรยนเลอกเนอหาตอนใดตอนหนงของหนงสอเรยน แลวดาเนนการตามขนตอนท

2.1-2.6 อกครงหนงดวยตนเอง หรอเปนกลม กลมละ 2-3 คน

8. เสนอผงมโนทศนทสรางขนตอชนเรยนโดยเขยนบนกระดาน หรอใชเครองฉายภาพขาม

ศรษะ ใหผสรางผงอานใหนกเรยนในชนเขาใจใหชดเจน

9. ใหนกเรยนสรางผงมโนทศนสาหรบแนวคดทสาคญ ๆ ในเรองทนกเรยนสนใจ นามาตดไว

ในหองและสนบสนนใหมการอภปรายกนอยางไมเปนทางการ

41

10. รวบรวมคาถามเกยวกบการสรางผงมโนทศน ในบททดสอบตอไปเพอแสดงใหชดเจนวา

การสรางผงมโนทศนเปนวธการประเมนทเทยงตรง ซงตองใชความคดอยางหนก และใชเปนเครอง

แสดงถงความเขาใจเนอหาวชาได

2.12 ประโยชนของผงมโนทศน โนแวค; และ โกวน (NOVAK; & GOWIN. 1984: 40-50) กลาวถงประโยชนของผงมโนทศนสรป

ไดดงน

1. ใชผงมโนทศนในการสารวจความรพนฐานของนกเรยน โดยใชสารวจความรทนกเรยนม

มากอนเพอนาไปใชในการเตรยมการสอนใหเหมาะสมกบนกเรยน

2. ใชผงมโนทศนแสดงความสมพนธของมโนทศนตาง ๆ ทอยในความคดของนกเรยนซงจะ

ทาใหทราบวานกเรยนกาลงคดอะไร และกาลงจะคดทาอะไรเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว คลายกบ

เดนทางโดยใชแผนท

3. ใชผงมโนทศนในการสรปความหมายจากตารา ซงจะทาใหประหยดเวลาในการอานครง

ตอไปและไมเกดความเบอหนายในการอาน

4. ใชผงมโนทศนในการสรปความหมายจากการปฏบตในหองปฏบตการ หรอในการ

ปฏบตการภาคสนาม ผงมโนทศนจะเปนแนวทางใหแกนกเรยนวาควรจะทาอะไรบาง สงเกตสงใดบาง

เพอใหบรรลวตถประสงคทวางไว

5. ใชผงมโนทศนเปนเครองมอในการจดบนทกการอานจากหนงสอพมพ วารสาร นตยสาร

6. ใชผงมโนทศนในการวางแผนการเขยนงานทางวชาการ หรอการเขยนรายงาน

อลท (Ault. 1985: 42) ไดกลาวถงประโยชนของผงมโนทศนไว ดงน

1. ใชผงมโนทศนในการเตรยมการสอน ซงจะชวยบรณาการเนอหาวชาตาง ๆ เขาดวยกน

2. ใชผงมโนทศนในการวางแผนประเมนหลกสตร

3. ใชผงมโนทศนเปนแนวทางในการกาหนดประเดนอภปราย

4. ใชผงมโนทศนเปนแนวทางในการปฏบตการทดลอง จะทาใหนกเรยนเขาใจและ

ปฏบตการทดลองไดตามวตถประสงค

5. ใชผงมโนทศนในการจบใจความสาคญจากตาราเรยน จะทาใหเกดความเขาใจมากขน

6. ใชผงมโนทศนในการตอบขอสอบแทนการเขยนตอบ

มนส บญประกอบ (2542: 50-51) กลาววาผงมโนทศนอาจจะเปนเครองมออยางหนงทชวย

สงเสรมและพฒนา ส จ ป ล ซงถอวาเปนหวใจนกปราชญ ไดดงตอไปน

42

1. “ส” หมายถง สาระความรทไดจากการฟงผร หรอการอานเอกสาร ตารา นาสาระความร

นนมายอเปนผงมโนทศนจะชวยใหเหนภาพรวมของทงเรองได

2. “จ” หมายถง การใชความคด จนตนาการและการคดวเคราะห เมอตองการคดถงเรองใด

เรองหนง ใชการระดมความคดโดยคดคนเดยวหรอคดรวมกบเพอน แลวเขยนสงทคดไดลงไปบน

กระดาษโดยไมวพากษวจารณ จากนนมองหาความสมพนธระหวางมโนทศนตาง ๆ จดเปนกลมแลว

เชอมโยงความสมพนธอาจนาไปสแนวความคดใหม ๆ แตกกงออกไปไดอก ซงผงมโนทศนนเปน

เครองมอชวยในการจดระบบความคดไดอยางด

3. “ป” หมายถงการถามหรอสมภาษณบคคล เพอใหไดสารสนเทศทเปนความรอยางใด

อยางหนง โดยการเขยนเปนผงมโนทศนคราว ๆ หรอโดยละเอยดไวกอนวาควรจะซกถามหรอ

สมภาษณประเดนใดบาง มลาดบกอนหลง และประเดนทเชอมโยงกนอยางไรบาง

4. “ล” หมายถงการเขยนทอาจเปนการเขยนโครงรางความคดเกยวกบบทความหรอการ

สงเคราะหแนวคดเขยนรายงานเรองใดเรองหนง แมกระทงการเขยนเรยงความและการเขยนเนอหา

ความรเปนบท เปนเลม โดยการระดมความคดของตนในรปผงมโนทศนกอนแลวจงเขยนเปนประโยค

ขอความไดเปนเรองราวทละเอยดลออมากขน

ประโยชนของผงมโนทศนดงกลาว สามารถสรปได 3 ประเดน ดงน

1. ใชผงมโนทศนในการวางแผนการดาเนนงานตาง ๆ กอนลงมอปฏบต เพอใหงานนน

ดาเนนไปตามขนตอน สะดวกและงายขน

2. ใชผงมโนทศนเปนเครองมอในการเรยนร โดยการสรปความรทไดจากการอานเอกสาร

ตาราตาง ๆ เขยนเปนผงมโนทศนเพอแสดงความสมพนธของเนอหาทงหมด สามารถใชอานทบทวนได

เมอตองการ และจดจาไดนาน

3. ใชเปนเครองมอในการประเมนผลการประเมนผลการเรยนรของนกเรยน โดยการใหสรป

สงทเรยนเปนผงมโนทศน เพอตรวจสอบความเขาใจเนอหาทเรยน 2.13 งานวจยทเกยวกบผงมโนทศน งานวจยตางประเทศ คารเตอร (Carter. 1985: 647-A) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบนกเรยนทเรยนโดยวธการ

สอน อานแบบ 5 ขนและนกเรยนทเรยนโดยใชเทคนคโยงความสมพนธความหมายกบนกเรยนทม

ความผดปกตทางรางกายทเรยนอยในระดบ 3, 4 และ 5 ผลการวจยพบวา คะแนนเฉลยของกลมท

เรยนโดยการสรางผงโยงความสมพนธความหมายสงกวากลมทเรยนดวยการอานแบบ 5 ขนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05

43

ลอนคารค (Loncaric. 1986: 2006-A) ไดศกษาผลการใชผงมโนทศนในการเรยนวชาสงคม

ศกษาทมตอมโนทศนทางสงคม โดยกลมทดลองและกลมควบคมแบงนกเรยนเปน 3 กลม คอกลมทม

ความสามารถในการอานระดบสง ระดบกลาง และระดบตา โดยใชแบบทดสอบ Gates-Mac

Genetics Reading Test ซงกลมทดลองจะไดรบการสอนใหสรางผงมโนทศนกอนเรยนวชาสงคม สวน

กลมควบคมไมไดรบการสอนใหสรางผงมโนทศน ผลการวจยพบวาคะแนนจากแบบทดสอบของกลม

ทดลองและกลมควบคมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทงนกเรยนทมความสามารถใน

การอานระดบสง ระดบกลางและระดบตา

โบโดลส (Bodolus. 1987: 3387-A) ไดศกษายทธวธการใชผงมโนทศนเพอชวยใหเกด

การเรยนรอยางมความหมายของนกเรยนเกรด 9 ในวชาวทยาศาสตร ในดานการเรยนรและ

การเปลยนแปลงเจตคตโดยแบงกลมตวอยางออกเปน 3 กลม คอ กลมท 1 ไดรบการสอนโดยใชผง

มโนทศน กลมท 2 ไดรบการสอนแบบปกต และกลมท 3 ไมไดรบการสอนแบบปกตและไมไดใชผง

มโนทศน ผลการวจยพบวากลมทไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศนกบการสอนแบบปกตและไมไดใชผง

มโนทศน ผลการวจยพบวากลมทไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศนกบการสอนแบบปกตมคะแนนสง

กวากลมทไมไดรบการสอนแบบปกตและไมไดใชผงมโนทศน อยางมนยสาคญทางสถต และกลมท

ไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศนมคะแนนสงกวากลมทไดรบการสอนแบบปกตเพยงเลกนอย

เฮนซ-ฟราย; และ โนแวค (Heinze-Fry; & Novak. 1990) ไดวจยพบวาการเรยนการสอน

โดยใชผงมโนทศนประกอบการสอนแบบมเงอนไขมผลทาใหผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทน

ในการเรยนรวชาวทยาศาสตรสงกวาการสอนแบบปกต

เบรนแนน (Brennan. 1996: 1965-A) ไดศกษาผลของการใชผงมโนทศนทมตอการสอนวชา

วทยาศาสตรของนกเรยนโรงเรยนอนบาล โดยสารวจความคดเหนครผสอนในโรงเรยนอนบาลทไดรบ

การฝกสรางผงมโนทศน ผลการสารวจพบวาเดกในโรงเรยนอนบาลทไดรบการสอนใหสรางผงมโนทศน

จากครสามารถรวบรวมขอมลและเชอมโยงความคดบนแผนผงทสรางได

สตรม (Sturm. 1996) ไดศกษาผลของการสรางผงมโนทศนในการเขยนเรองอธบายโดยการ

สรางผงมโนทศนดวยมอและใชคอมพวเตอรของนกเรยนระดบ 8 ทดอยความสามารถทางการเรยน

และดวยความสามารถทางการอาน ผลการศกษาพบวานกเรยนทดอยความสามารถทางการเรยนและ

ดอยความสามารถของการอานทงกลมทสรางผงมโนทศนดวยมอและใชคอมพวเตอรมความสามารถ

ทางการเขยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถต

44

งานวจยในประเทศ นภดล ปชประเสรฐ (2534) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธในการอานเพอความเขาใจ

ภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยการอภปรายและการทาแผนผงสรปโยงเรอง

ทอาน (Story Map) ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธในการอานเพอความเขาใจภาษาองกฤษของนกเรยน

ดวยการทาแผนผงสรปโยงเรองทอานสงกวานกเรยนทเรยนดวยการอภปรายอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01

กาญจนาภรณ เผอกนาค (2535) ไดทดลองสอนวทยาศาสตรเรองบรรยากาศกบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ดวยการสอนแบบใชแผนภมมโนมตกบการสอนตามปกต ผลการวจยพบวานกเรยน

ทไดรบการสอนแบบใชแผนภมมโนมตกบการสอนตามปกตมผลสมฤทธทางการเรยนและมความ

คงทนในการเรยนรวชาวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

วฑรย ตงพงษ (2536) ไดศกษาผลสมฤทธในการอานเพอความเขาใจภาษาองกฤษของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ซงไดรบการสอนโดยใชกจกรรมผงความสมพนธของความหมายกบการ

สอนตามคมอคร ผลการวจยพบวาผลสมฤทธในการอานเพอความเขาใจภาษาองกฤษของนกเรยนท

เรยนดวยการสอนโดยใชกจกรรมผงโยงความสมพนธของความหมายสงกวานกเรยนทเรยนดวยการ

โดยใชกจกรรมตามคมอครอยางมนยสาคญสถตทระดบ .01

ศภลกษณ ทองสนธ (2536) ไดศกษาผลการใชเทคนคการสอนแบบจดกรอบมโนทศนทม

การเปลยนแปลงมโนทศนทคลาดเคลอนของนกเรยนในวชาเคมกบการสอนแบบบรรยายผลการวจย

พบวานกเรยนทไดรบการสอนแบบจดกรอบมโนทศนมการเปลยนแปลงมโนทศนทคลาดเคลอนเปน

มโนทศนทถกตอง 7 มโนทศนจากทงหมด 10 มโนทศน สาหรบนกเรยนทไดรบการสอนแบบบรรยายไม

มการเปลยนแปลงมโนทศนทคลาดเคลอนเปนมโนทศนทถกตองในทกมโนทศน

หทยรช รงสวรรณ (2539) ศกษาผลการสอนโดยใชแผนทมโนมตทมตอสมฤทธทางการเรยน

วชาวทยาศาสตรกายภาพ ชวภาพ ดานมโนมตทางวทยาศาสตรเกยวกบการจาแนกมโนมตเกยวกบ

ความสมพนธ แลละมโนมตเกยวกบทฤษฎ และความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนดานมโนมตทาง

วทยาศาสตรทง 3 ดาน และความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการ

สอนโดยใชแผนทมโนมตกบนกเรยนทไดรบการสอนตามคมอครแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01

อญชล ตนานนท; และคณะ (2542) ไดศกษาผลของการใชแผนภมมโนทศนในการสรป

บทเรยนทมตอผลสมฤทธทางการเรยน โดยการพฒนาแผนการสอนเพอเสรมทกษะการคดในหลกสตร

โรงเรยนมธยมศกษา วชาสงคมศกษา ภาษาไทย วทยาศาสตร คณตศาสตร ภาษาองกฤษ และภาษา

45

ฝรงเศส ผลการวจยพบวา การใชแผนการสอนโดยใชแผนภมมโนทศนในการสรปบทเรยนทาใหผล

สมฤทธทางการเรยนของนกเรยนดขน

ภทราภรณ พทกธรรม (2543) เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถดาน

การคดวเคราะหและเจตคตตอวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนแบบ

สบเสาะหาความร โดยใชกจกรรมสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวา

นกเรยนทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยใชกจกรรมสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตาม

คมอครมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

มนมนส สดสน (2543) ศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตร 4 ดาน คอ ดานความร-ความจา

ดานความเขาใจ ดานการนาไปใช และดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และความสามารถ

ดานการคดวเคราะหวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร

ประกอบการเขยนแผนผงมโนมตกบการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการสอน

แบบสบเสาะหาความรประกอบการเขยนแผนผงมโนมตกบการสอนตามคมอคร มผลสมฤทธทาง

วทยาศาสตรทง 4 ดาน แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และมความสามารถในการ

คดวเคราะหวจารณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ศรพร ทรเครอ (2544) ศกษาผลของการเรยนแบบรวมมอโดยใชแผนผงมโนทศนทมตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนและความคงทนในการเรยนรกลมสรางเสรมประสบการณชวตของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 4 ผลการวจยพบวานกเรยนทไดรบการเรยนแบบรวมมอโดยใชแผนผงมโนทศนม

ผลสมฤทธทางการเรยนและมความคงทนในการเรยนรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนตามปกตอยางม


จากผลการวจยการสอนโดยใชผงมโนทศนสรปไดวา การสอนโดยใชผงมโนทศนนามาใช

สอนไดไมจากดระดบชน และใชไดกบทกวชา ซงนกเรยนทไดรบการสอนใหสรางผงมโนทศน นอกจาก

จะมผลสมฤทธทางการ เรยนสงขนแลวยงมความคงทนในการเรยนรดวย

3. เอกสารเกยวกบการสอนตามคมอคร เอกสารทเกยวของกบหลกสตรภาษาไทยระดบมธยมศกษาตอนตน (ชวงชนท 3) 3.1 คาอธบายรายวชา คาอธบายรายวชา กลมสาระการเรยนรวชาภาษาไทย ภาษาไทยพนฐาน ชนมธยมศกษาปท 1 รหสวชา 31101

จานวน 3 คาบ / สปดาห จานวน 120 ชวโมง / ป

46

ผลการเรยนรทคาดหวง 1. อานในใจเรองทเปนบรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร สาธกโวหาร เทศนาโวหาร โดยอาน

ไดคลองและเรว จบใจความสาคญ ใจความรอง เลาเรอง ยอเรองทอาน

2. อานออกเสยงและอานทานองเสนาะไดคลองและเรวถกตองตามลกษณะคาประพนธ ม

ลลาและทวงทานองถกตองตามลกษณะของฉนทลกษณ ทองจาบทอาขยาน และคาประพนธทมความ

ไพเราะ และมคณคานาไปใชอางองได

3. แสดงความเขาใจคาศพท สานวนโวหาร จากเรองทอาน คนหาความหมายจาก

พจนานกรม หรอแหลงเรยนรอนๆ

4. ใชบรบทสรางความเขาใจการอานโดยตความ แปลความ ความหมายของคา สานวน

และขอความดวยการอธบาย อภปราย หรอเขยน การตความ แปลความของตนไดพรอมใหเหตผล

5. ใชการอาน การฟง และการพด พฒนาประสบการณจนเปนนสย และนามาใชกบการคด

ตดสนใจ แกปญหา และสรางวสยทศนในการดาเนนชวต

6. เขยนจดหมายกจธระ ยอความ เขยนอธบาย เขยนชแจง เขยนรายงาน เขยนขอเทจจรง

ขอคดเหน ขอโตแยง เขยนเรยงความจากจนตนาการ เขยนคาขวญ คาคม โฆษณา คตพจน เขยน

สะกดคา โดยใชกระบวนการเขยน และใชภาษาเรยบเรยงขอความอยางประณต สละสลวย

7. แสดงมารยาทการเขยนดวยการเขยนลายมอสวยงาม มระเบยบ สะอาด ถกตอง และใช

ภาษาถกตองสละสลวย รบผดชอบในสงทเขยน โดยอางองแหลงเรยนรตางๆ

8. ใชแผนภาพความคดจดลาดบความคดกอนการเขยน และนาแผนภาพความคดมา

พฒนาการเขยนโครงงานตามกระบวนการเขยน

9. แสดงนสยรกการศกษาคนควาดวยการอาน ฟง ดเรองราวตางๆจากหนงสอ และสอ

อเลกทรอนกส และจดบน

10. แสดงนสยรกการเขยน ดวยการจดบนทกความร กรอกรายการ และรวบรวมขอมลอยาง

เปนระบบจากการอาน การฟง และด ตลอดจนการเขยนไทย

11. พดเลาเรอง เขยนสรปเรองจากการฟง การดเรองราวเกยวกบเหตการณ ขอความดวย

ภาษาทถกตอง ชดเจน และสละสลวย

12. แสดงมารยาทการฟง และดดวยความตงใจ ไมพดคยขณะดและฟงในหองเรยนหรอหอง

ประชม ฟงและดอยางสงบ และจดบนทกการฟงและด

13. พดนาเสนอความร ความคดแสดงทรรศนะการวเคราะห ตงขอสงเกตเปรยบเทยบและ

ประเมนเกยวกบเหตการณ เรองราว สถานการณอยางมเหตผล โดยใชนาเสยงชดเจนนาฟง ใชภาษา

กรยาทาทางถกตอง

47

14. พดสนทนา โตตอบ พดรายงาน พดแนะนาตนเอง พดเชญชวน พดอวยพร โดยใช

ถอยคาใหเกดความคลอยตามถกหลกตามหลกการพด

15. แสดงมารยาทการพดดวยการใชถอยคาทสภาพ ใชนาเสยงนาฟง พดชดเจน พดไดตรง

ตามจดประสงค ใชกรยาทาทางประกอบการพดทสภาพ และพดความจรง

16. แสดงความเขาใจ คามล คาประสม คาซา คาซอน คาสมาส โดยอธบายหลกการสราง

คายกตวอยางและรวบรวมเปนหมวดหมไดถกตอง

17. อธบายคาและความสมพนธของคาไดถกตอง

18. แตงประโยคสามญ ประโยคความรวม และ ประโยคความซอน โดยใชคานาม สรรพ

นาม กรยาวเศษณ และอทานทเปนคาและกลมคา แตงประโยคไดถกตอง ตามหนาทของคาและกลม

ในประโยคทงการพดและการเขยน

19. ใชภาษาไทยในการพดและการเขยน แสดงความคดเหนไดตามจดมงหมาย และใช

ภาษาอยางสภาพ สอสารไดตรงตามจดประสงค โดยคดไตรตรองและลาดบความคดกอนพดและเขยน

20. ใชภาษาในการพดและเขยน ดวยการใชถอยคาทสภาพสรางสรรคและมคณธรรมสราง

ความเขาใจอนดตอกน

21. ใชคาราชาศพท คาสภาพ และคาศพททางวชาการ และเทคโนโลยไดถกตองตาม

ความหมายและหลกการใช

22. อธบายลกษณะฉนทลกษณของกาพยยาน กาพยฉบง กาพยสรางคนางค กลอนสภาพ

และโครงสสภาพไดถกตอง และแตงคาประพนธประเภทกลอนสภาพไดถกตอง

23. รวบรวมเพลงพนบานในทองถน ดวยการรอง เลน และศกษาในรปโครงงาน

24. การใชทกษะทางภาษาและเทคโนโลย เพอพฒนาความร และพฒนาอาชพ

25. รวบรวม และจดหมวดหมภาษาทเปนทางการ กงทางการ และไมเปนทางการ

เปรยบเทยบความหมายของการใชภาษาทเปนทางการ และไมเปนทางการ ในรปของการอภปราย

และการรายงาน

26. ใชภาษาพด และภาษาเขยนอยางสภาพ และใชกรยาทาทางในการพดเพอพฒนา

บคลกภาพ

27. อานวรรณคดและวรรณกรรมประเภทเรองสน บทความ สารคด บนทก นวนยาย พงศว

ดาร เพลงพนบาน และใชหลกการพจารณาวรรณคดและวรรณกรรม พจารณาคณคาทางดาน

วรรณศลป เนอเรอง สงคม และนาขอคดไปใชในชวตจรง ดวยการอภปราย หรอเขยนเปนบทความ

แสดงความคดเหน

48

28. อานกวนพนธประเภทกลอน กลอนบทละคร กาพย โครง และใชหลกการพนจวรรณคด

ดานศลป เนอเรอง สงคม และนาขอคดไปใชในชวตจรง ดวยการพดหรอเขยน เลาเรองแสดงความ

คดเหนเขยนบทความ หรอเขยนขอสงเกตการดาเนนชวตจากขอคดในวรรณคดหรอวรรณกรรม

3.2 สาระการเรยนร การอานในใจและการอานออกเสยงเรองราวทเปนคาอธบาย คาบรรยาย บทพรรณนา และ

เรองราวทเปนทงรอยแกว และรอยกรอง การอานทานองเสนาะทเปนบทรอยกรอง ถกตองตามลกษณะ

คาประพนธการเขาใจความหมายของคา การตความ แปลความถอยคา และสานวนโวหาร การจบ

ใจความสาคญ และใจความรองของเรองทอาน การใชแหลงความรพฒนาทกษะการอาน การแสดง

ความคดเหนเชงวเคราะห การทองจาบทรอยกรองทมคณคา การใชกระบวนการคดวเคราะหเลาเรอง

การเลอกอานหนงสอ และสออเลกทรอนกส ตามความสนใจ มมารยาทการอาน และมนสยรกการอาน

การเขยนถายทอด ความร ความคดจากการอาน การเขยนเรยงความ จากจนตนาการ ยอ

ความ เขยนอธบาย เขยนชแจง ขอเทจจรง ขอคดเหน เขยนรายงาน จดหมายกจธระ คาขวญ คาคม

โฆษณา คตพจน เขยนสะกดคา การกรอกรายการ และโครงงาน ใชแผนภาพความคดพฒนางานเขยน

มมารยาทการเขยน นสยรกการเขยน การศกษาคนควา การบนทกรวบรวมขอมลนาไปใชอางองในการ

เขยน และแตงคาประพนธ ประเภทกาพยยาน กาพยฉบง กาพยฉบง กาพยสรางคนางค และกลอน

สภาพ

การฟง การด และการพดอยางมสมรรถภาพ การจบใจความสาคญ ใจความรองจาก

เรองราว เหตการณ ความร การพดเสนอความร ความคด การพดเชญชวน พดอวยพร พดรายงาน พด

วเคราะห แสดงทรรศนะ การประเมน สนทนาโตตอบ และแนะนาตนเอง โดยใชภาษาถกตองตาม

หลกการพด การมมารยาท การฟง การด และการพด

ธรรมชาตของภาษาไทย ไดแกคามล คาประสม คาซา คาซอน คาสมาส ประโยคสามญ

ประโยคความรวม และประโยคความซอน การใชภาษาแสดงความคดและการสรางความเขาใจ การ

โนมนาวใจ การใชภาษาแสดงความร การระดมความคด การประชม การใชคาราชาศพท คาสภาพ

คาศพททางวชาการและเทคโนโลย ระดบภาษาทเปนทางการ และมาเปนทางการ การใชภาษาพด

และภาษาเขยนตามหลกการใชภาษา การใชภาษาตามกลมสาระ การเรยนรอนๆ ในการพด และการ

เขยนรายงาน การใชพจนานกรม การใชตวเลขไทย การใชบทรอยกรอง ประเภทกาพย กลอน และโครง

การศกษาและรวบรวมวรรณคดและวรรณกรรมพงศวดาร เพลงพนบานในทองถน

49

กระทรวงศกษาธการ

ภาพประกอบ 13 ผงมโนทศนสาระการเรยนรภาษาไทย ชน ม. 1

50

3.3 มาตรฐานการเรยนรชวงชน มาตรฐานการเรยนรเมอจบการศกษาขนพนฐานกลมภาษาไทย ประกอบดวย สาระท 1: การอาน มาตรฐาน ท 1.1: ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดไปใช ตดสนใจ

แกปญหาและวสยทศนในการดาเนนชวตและมนสยรกการอาน สาระท 2: การเขยน มาตรฐาน ท 2.1: ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และ

เขยนเรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางม

ประสทธภาพ สาระท 3: การฟง การดและการพด มาตรฐาน ท 3.1: สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร

ความคด ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค สาระท 4: หลกการใชภาษา มาตรฐาน ท 4.1: เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของ

ภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต

มาตรฐาน ท 4.2: สามารถใชภาษาแสวงหาความร เสรมสรางลกษณะนสย บคลกภาพ

และความสมพนธระหวางภาษากบวฒนธรรม อาชพ สงคมและชวตประจาวน สาระท 5: วรรณคด และวรรณกรรม มาตรฐาน ท 5.1: เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคดและวรรณกรรมไทย

อยางเหนคณคา และนามาประยกตใชในชวตจรง

สาระการเรยนร สาระทเปนองคความรของกลมสาระการเรยนรภาษาไทยประกอบดวย

สาระท 1 การอาน

สาระท 2 การเขยน

สาระท 3 การฟง การด และการพด

สาระท 4 หลกการใชภาษา

สาระท 5 วรรณคดและวรรณกรรม

51

สาระท 1 การอาน มาตรฐาน ท 1.1: ใชกระบวนการอานสรางความรและความคดไปใช ตดสนใจ

แกปญหาและวสยทศนในการดาเนนชวตและมนสยรกการอาน

มาตรฐานการเรยนรชวงชน ม. 1-3 1. สามารถอานอยางมสมรรถภาพ และอานไดเรวยงขน เขาใจวงคาศพทกวางขน เขาใจ

สานวนและโวหาร การบรรยาย การพรรณนา อธบาย อปมา และสาวก สามารถใชบรบทการอาน สราง

ความเขาใจการอาน และใชแหลงความรพฒนาประสบการณและความรกวางขวางขน

2. สามารถแสดงความคดเหนเชงวเคราะห เรองทอาน ประเมนคาทงขอดและขอดอย อยาง

มเหตผล โดยใชแผนภาพความคด และกระบวนการคด วเคราะหอยางหลากหลาย พฒนาการอาน

สามารถเลาเรอง ยอเรอง ถายทอดความร ความคดจากการอานไปใชเปนประโยชนการดาเนนชวต ใช

การอานเปนการตรวจสอบความร

3. สามารถอานในใจ อานออกเสยง ตามลกษณะคาประพนธทหลากหลาย วเคราะหคณคา

ทางภาษา เนอหา สงคม จาบทประพนธทมคณคานาไปใชอางองได

4. เลอกอานหนงสอ สอสารสนเทศ ทงสอสงพมพ สออเลกทรอนคส อยางกวางขวาง เพอ

พฒนาตนดานความร การทางาน มมารยาทการอาน นสยรกการอาน สาระท 2: การเขยน มาตรฐาน ท 2.1: ใชกระบวนการเขยน เขยนสอสาร เขยนเรยงความ ยอความ และเขยน

เรองราวในรปแบบตางๆ เขยนรายงานขอมลสารสนเทศและรายงานการศกษาคนควาอยางม

ประสทธภาพ มาตรฐานการเรยนรชวงชน 1. สามารถเขยนเรยงความ ยอความ เขยนอธบาย ชแจง แสดงความคดเหน แสดงการ

โตแยง เขยนรายงาน และเขยนเชงสรางสรรค รวมทงใชกระบวนการเขยนพฒนางานเขยน

2. มมารยาทการเขยน และนสยรกการเขยนและการคนควา รจกเลอกการใชภาษา เรยบ

เรยงขอความไดอยางประณต สนใจการศกษา คนควา รวบรวม บนทกขอมล นาวธการของแผนภาพ

ความคด จดลาดบและพฒนางานเขยนตามขนตอนในการนาเสนอในรปแบบของงานเขยนประเภท

ตางๆ

52

สาระท 3: การฟง การดและการพด มาตรฐาน ท 3.1: สามารถเลอกฟงและดอยางมวจารณญาณ และพดแสดงความร

ความคด ความรสกในโอกาสตางๆ อยางมวจารณญาณและสรางสรรค มาตรฐานการเรยนรชวงชน 1. สามารถสรปความ จาประเดนสาคญ วเคราะหวนจฉย ขอเทจจรง ขอคดเหน และ

จดประสงคของเรองทฟง และด สงเกต การใชนาเสยง กรยาทาทาง การใชถอยคาของผพด และ

สามารถแสดงทศนะจากการฟง และดสอรปแบบตางๆ อยางมวจารณญาณ

2. สามารถพดนาเสนอความร ความคด การวเคราะห การประเมนเรองราวตางๆ พดเชญ

ชวน อวยพร และพดในโอกาสตางๆ ไดอยางเหมาะสม มเหตผล ใชภาษาถกตอง ชดเจน นาฟง ตาม

หลกการพด มมารยาท การฟง การด และการพด

สาระท 4: หลกการใชภาษา มาตรฐาน ท 4.1: เขาใจธรรมชาตของภาษาและหลกภาษาไทย การเปลยนแปลงของ

ภาษาและพลงของภาษา ภมปญญาทางภาษา และรกษาภาษาไทยไวเปนสมบตของชาต มาตรฐานการเรยนรชวงชน 1. เขาใจการสรางคาไทย ตามหลกเกณฑของภาษา

2. สามารถใชประโยคสามญ และประโยคซบซอน ในการสอสารไดชดเจนและสละสลวย

3. สามารถใชภาษาแสดงความคดเหน สรางความเขาใจ โนมนาวใจ ปฎเสธ เจรจาตอรอง

ดวยภาษาและกรยาทาทางทสภาพ ใชคาราชาศพทไดถกตอง ตามฐานะของบคคล คดไตรตรองและ

ลาดบความคดกอนพดและเขยน

4. เขาใจธรรมชาตของภาษา การนาคาภาษาตางประเทศมาใชในภาษาไทย ทาให

ภาษาไทยมวงคาศพท เพมขน ตามความเจรญทางวชาการและเทคโนโลย

5. สามารถแตงบทรอยกรองประเภทกาพย กลอน และโคลง โดยแสดงความคดเชง

สรางสรรค

6. สามารถรอง เลน หรอถายทอดเพลงพนบาน และบทกลอมเดกในทองถนอยางเหน

คณคา

53

มาตรฐาน ท 4.2: สามารถใชภาษาแสวงหาความร เสรมสรางลกษณะนสยบคลกภาพ และ

ความสมพนธระหวางภาษากบวฒนธรรม อาชพ สงคม และชวตประจาวน มาตรฐานการเรยนรชวงชน 1. สามารถใชทกษะทางภาษาในการแสวงหาความร ระดมความคด การประชม การ

วเคราะห การประเมน การทางาน และใชเทคโนโลยการสอสาร พฒนาความร แลใชในชวตประจาวน

2. เขาใจระดบของภาษาทใชไมเปนทางการ และใชภาษาพดและภาษาเขยนไดถกตองตาม

หลกของภาษา ใชภาษาในกลมสาระการเรยนรตางๆ ในการพฒนาความรเหนคณคาการใชตวเลขไทย

3. ใชภาษาอยางสรางสรรค เปนประโยชนตอสวนรวม และพฒนาบคลกภาพสอดคลองกบ

ขนบธรรมเนยน ประเพณ และประเพณ และวฒนธรรม ยกยองผใชภาษาไทย อยางมคณธรรม และ

วฒนธรรม เขาใจภาษาของกลมบคคลในวงการตางๆในสงคม สาระท5: วรรณคด และวรรณกรรม มตราฐาน ท 5.1: เขาใจและแสดงความคดเหน วจารณวรรณคด และวรรณกรรมไทยอยาง

เหนคณคา และนามาประยกตใชในชวตจรง

จากความหมายของการสอนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานสรปไดวา การจดการเรยน

การสอนภาษาไทย ครผสอนตองเลอกกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบเนอหาและ

จดประสงค

4. เอกสารและงานวจยทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยน 4.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน กด (Good. 1959: 195) ใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวา หมายถง การเขาถง

ความร (Knowledge – Attained) การพฒนาทกษะในการเรยน ซงอาจพจารณาจากคะแนนทไดจาก

งานทครมอบหมายให หรอทงสองอยาง

ไอแซงค; และมล (Eysenk; & Meili. 1972: 6) ใหความหมายของผลสมฤทธวา หมายถง

ขนาดของความสาเรจทไดจากการทางานทตองอาศยความพยายามอยางมากซงเปนผลมาจากการ

กระทาทตองอาศยความสามารถทงทางรางกายและสตปญญา ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยน จงเปน

ขนาดของความสาเรจ ทไดจากการเรยน โดยอาศยความสามารถเฉพาะตว ผลสมฤทธทางการเรยน

อาจไดมาจากกระบวนการทตองอาศยการทดสอบ เชน การสงเกต หรอการตรวจการบาน หรออาจได

ในรปเกรดของโรงเรยนซงตองอาศยกระบวนการทซบซอนและระยะเวลานานพอสมควร หรออาจได

ดวยการวดแบบผลสมฤทธทางการเรยนทวไป

54

กรมวชาการ (2515: 4) ใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง

1. ความรทไดรบหรอทกษะทเจรญขนโดยการเรยนวชาตางๆ ในโรงเรยนตามปกตโดย

พจารณาจากคะแนนสอบหรอผลงานของครทกาหนดใหทา หรอทงสองอยาง

2. ผล หรองานทนกเรยนไดจากการเรยนวชาสามญ เชน คณตศาสตร ภาษาไทย

วทยาศาสตร ซงตรงกนขามกบทกษะทไดจากวชาการฝมอและพลศกษา

ชวาล แพรตกล (2516: 15) ใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง

ความสาเรจในดานความร ทกษะ และสมรรถภาพดานตางๆ ของสมอง นนคอผลสมฤทธทางการเรยน

ควรไปประกอบดวยสงสาคญอยางนอยสามสง ความร ทกษะ และสมรรถภาพของสมองดานตางๆ

จากความหมายดงกลาวพอสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ความสามารถ

ในดานความร และทกษะในดานการเรยน โดยปกตจะพจารณาจากคะแนนสอบหรอผลงานททาหรอ

ทงสองอยาง

บลม (Bloom. 1976) ไดกลาววา คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนเปนตวแปรตวหนงทบงช

คณภาพของนกเรยน ทาใหนกการศกษาใหความสนใจเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

เพอหาทางปรบปรงแกไข ใหเกดสภาพทเอออานวยตอสมฤทธผลของนกเรยนอยางดทสด

บลม (Bloom. 1976: 167-169) พบวาองคประกอบทางดานสตปญญาทมอทธพลตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนม 3 ตวแปร คอ 1) ตวแปรดานพทธพสย ไดแก ความถนดและพนฐานความร

เดมของนกเรยน 2) ตวแปรดานจตพสย ไดแก ความสนใจและเจตคตตอวชาทเรยน การยอมรบ

ความสามารถ และบคลกภาพ 3) คณภาพการสอน ไดแก การไดรบคาแนะนา การใหนกเรยนมสวน

รวมในการเรยนการสอน การเสรมแรง การแกไขขอผดพลาด และการรผลสะทอนกลบ

คลอสเมยเออร (Klausmeir. 1961: 27-33) กลาววาสภาพแวดลอมทางบาน สภาพแวดลอม

ทางโรงเรยน และการศกษาสวนตวของนกเรยน มอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน ซงสอดคลองกบ

โคลแมน (Coleman,1966: 6) พบวา พนฐานและสภาพแวดลอมทางบานของนกเรยนเปนตวแปร

สาคญทมอทธพลตอผลสมฤทธทางการเรยน

คาน (Khan. 1969: 216-221) พบวาองคประกอบดานจตพสยทมอทธพลตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนอยางมนยสาคญ ไดแก เจตคตตอคร ความสนใจวชาการ นสยทางการเรยน ความวตก

กงวล และแรงจงใจใฝสมฤทธ

กมล สดประเสรฐ (2520: 32-35) กลาววา ในการประเมนคณภาพทางการศกษานนอาจ

ประเมนไดจากความสาเรจในการเรยนหรอจากคะแนนผลสมฤทธของนกเรยน

อนาสตาซ (Anastasi. 1965: 187) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยนมความสมพนธกบ

องคประกอบทางดานสตปญญาและดานทไมใชสตปญญา

55

4.2 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนในประเทศ ทศพล สงขทตน (2533: 53) ไดศกษาความสมพนธระหวางสภาพแวดลอมทางบาน และ

สภาพแวดลอมทางโรงเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

เขตการศกษา 10 ผลการวจยพบวา สภาพแวดลอมทางบานและสภาพแวดลอมทางโรงเรยนม

ความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

องคประกอบดานความสมพนธในครอบครว สภาพทอยอาศย การสงเสรมการเรยนภายในครอบครว

คณภาพการสอนของคร บรรยากาศในชนเรยน และกจกรรมนอกชนเรยนมความสมพนธกบผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาภาษาไทยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ชศร เกดศลป (2532: 47 - 48) ไดศกษาองคประกอบเกยวกบการเรยนทมตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาภาษาไทย ทงดานการใชภาษาและวรรณคดของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

และนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 สงกดกรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ ในเขตจงหวด

พษณโลก ผลการวจยพบวา

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบ

อทธพลทางตรงมากทสด คอความถนดทางการเรยน สวนอทธพลรองลงมาคอ เวลาทใชในการเรยน

และความรพนฐานเดม ตามลาดบ สวนคณภาพการสอนของคร มโนภาพเกยวกบตนเองและแรงจงใจ

ใฝสมฤทธเปนอทธพลทางออม

2. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบ

อทธพลทางตรงจากความถนดทางการเรยน เวลาทใชในการเรยนและความรพนฐานเดม สวน

องคประกอบอนๆไดแก คณภาพการสอนของคร มโนภาพเกยวกบตนเองและแรงจงใจใฝสมฤทธเปน

อทธพลทางออม

มญชมนส วรรณมหนทร (2544: 47-48) ไดศกษาปจจยเชงสาเหตทมอทธพลตอผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา

จงหวดรอยเอด ผลการศกษาพบวาตวแปรทมอทธพลในรปแบบทเปนสาเหตทางตรงอยางเดยวตอ

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ไดแก ความรพนฐานเดม และรปแบบการเรยนแบบมสวนรวม

ตวแปรทมอทธพลในรปแบบทเปนสาเหตทางตรงและทางออม ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย

ไดแก ความถนดทางภาษา และเจตคตตอวชาภาษาไทย และตวแปรทมอทธพลในรปแบบทเปนสาเหต

ทางออมตอผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ไดแก คณภาพการสอนของคร มโนภาพเกยวกบ

ตนเอง ความตงใจเรยน ความเอาใจใสของผปกครองและแรงจงใจใฝสมฤทธ

อดมลกษณ ชอยหรญ (2531: 68) ทาการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนเชงสรางสรรค

ของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โดยการใชแบบฝกกบใชกจกรรมตามคมอคร ผลการวจยพบวา

56

ผลสมฤทธทางการเขยนเชงสรางสรรคระหวางกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

สรปไดวาแรงจงใจใฝสมฤทธ ความสมพนธระหวางกลมเพอน เวลาทใชในการเรยน

พฤตกรรมการสอน สภาพแวดลอมในชนเรยน การรบขาวสารจากสอมวลชน สภาพแวดลอมทางบานม

ความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน ทาใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขน

4.3 งานวจยผลสมฤทธทางการเรยนตางประเทศ ลอเรย (Lawrey. 1978: 817-A) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชแบบฝกทกษะกบ

นกเรยนระดบ 1 – ระดบ 3 จานวน 87 คน พบวา นกเรยนทไดรบการฝกโดยใชแบบฝกทกษะมคะแนน

ทดสอบหลงการทาแบบฝกมากกวาคะแนนการทดสอบกอนทาแบบฝก

มทเชล (Mitchell. 1980: 1329-A) ไดศกษาผลสมฤทธของการสอนการเขยนสะกดคา 3

แบบ คอ กลมท 1 ใชพจนานกรม กลมท 2 ใชกจกรรมการเขยนเรอง กลมท 3 ใชพจนานกรมและ

กจกรรมการเขยนเรอง และมกลมควบคมอกกลมหนง ผลการศกษาพบวา ทง 3 กลม การเขยนสะกด

คา ไดดกวากลมควบคม แตในเรองความคดสรางสรรคทางการเขยน และการเขยนสะกดคาของกลม

ทง 3 กลมไมแตกตางกน

จากงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทกลาวมาน สรปไดวา ผลสมฤทธดานการเขยนของ

นกเรยนจะสงขนหรอตาลงนน ขนอยกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนและอปกรณการสอนท

ตางกน ซงจะสงผลตอผลสมฤทธดานการเขยนของนกเรยน ครผสอนจงตองใชดลยพนจจากการเรยนร

และประสบการณทสงสมมาตดสนใจวา จะใชอปกรณใดๆหรอจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางไรถง

จะสงผลตอผลสมฤทธดานการเขยน

บทท 3 วธดาเนนการศกษาคนควา

การดาเนนการศกษาคนควาครงน ผวจยมจดมงหมายเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยน

ภาษาไทยเรองชนดของคา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยดาเนนการดงน

1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

1. การกาหนดประชากรและการสมกลมตวอยาง ประชากร

ประชากรทใชในการทดลองครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2552 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน มจานวนหองเรยนทงหมด 5 หองเรยน

รวมนกเรยนทงสน 250 คน

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการทดลองครงนไดแก นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยน

วดเขยนเขต จงหวดปทมธาน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 โดยใชวธการสมหอง จานวน 2 หอง

จากจานวนทงหมด 5 หอง ดวยวธการสมแบบกลม (Cluster random sampling) ไดนกเรยนจานวน

100 คน แบงออกเปน 2 กลมคอ

1. กลมทดลอง จานวน 50 คน ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

2. กลมควบคม จานวน 50 คน ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร

เนอหาทใชในการศกษาคนควา เนอหาทใชในการศกษาคนควาครงนเปนเนอหาหลกภาษาไทยเรองชนดของคาไดแก

คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาบพบท คาสนธาน และ คาอทาน

ระยะเวลาทใชในการทดลอง ระยะเวลาทใชในการศกษาครงนดาเนนการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 ใช

ระยะเวลาในการดาเนนการทดลองกลมละ 20 คาบ คาบละ 50 นาท สปดาหละ 4 คาบ รวม 5 สปดาห

58

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาคนควาในครงน ประกอบดวย

1. แผนการการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

2. แผนการจดการเรยนรตามคมอคร

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา

การสรางและหาคณภาพเครองมอ 1. การสรางแผนการจดการเรยนรและหาคณภาพแผนการจดการเรยนรสาหรบกลมทดลอง ผวจยสรางแผนการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดย

ดาเนนตามขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรดงน

1.ศกษาหลกสตร คาอธบายรายวชา และขอบขายเนอหาวชาภาษาไทย ท 101 ตาม

หลกสตรมธยมศกษาตอนตน พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง 2533) เพอกาหนดจดประสงคและ

ขอบขายเนอหา

2. กาหนดเนอหา ซงผวจยคดเลอกมาจากหนงสอหลกภาษาไทยเรองชนดของคา ไดแก

คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาบพบท คาสนธาน และคาอทาน

3. สรางแผนการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน คอ

3.1 แผนการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน มทงหมด 7 แผน โดยศกษาเอกสารและ

งานวจยทเกยวของกบการสอนโดยใชผงมโนทศน และกาหนดขนตอนการจดการเรยนร ดงน

ขนท 1 ครบอกชอเรองทกาหนดใหนกเรยนอาน และสนทนาเกยวกบชอเรอง เพอ

สรางความสนใจและโยงประสบการณเดมของนกเรยนกบเรองทอาน ครเขยนประสบการณของ

นกเรยนแตละคนเปนคามโนทศน แลวเขยนเชอมโยงเปนผงมโนทศน

ขนท 2 นกเรยนศกษาใบความรเรอง ผงมโนทศน

ขนท 3 นกเรยนแบงกลม กลมละ 5 คน อานเนอเรองทละตอน สรปสาระสาคญ

และรายละเอยดของเรองจากคาถาม เชน เรองนเปนเรองเกยวกบอะไร ใจความสาคญในแตละยอหนา

คออะไร มขอความใดสนบสนนบาง แลวเขยนเปนคามโนทศน จากนนนาคามโนทศนมาจดประเภท

และลาดบ เขยนเปนผงมโนทศน ตวแทนกลมอธบายผงมโนทศนทเขยนขน ครเสนอแนะเพมเตม

ขนท 4 นกเรยนศกษาใบความรเรองชนดของคา และอรรถลกษณะของเรอง

ขนท 5 นกเรยนทบทวนความรรวมกนโดยใชผงมโนทศน และอภปรายอรรถลกษณะ

ของเรองทไดอานแลว

59

ขนท 6 นกเรยนคดโครงเรองทจะเขยนโดยแบงกลมกลมละ 5 คน ระดมความคด

เขยนเปนคามโนทศน

ขนท 7 นกเรยนแตละกลมจดประเภทและลาดบของคามโนทศนเขยนเปนผงมโน

ทศน ครตรวจแกไข นกเรยนนาไปปรบปรง

ขนท 8 นกเรยนแตละกลมเขยนชนดของคาจากผงมโนทศนโครงเรอง โดยใชอรรถ

ลกษณะเดยวกบเรองทอาน แตละกลมนาเสนอผลงาน ครและนกเรยนรวมกนพจารณาแกไขถอยคา

สานวน

ขนท 9 นกเรยนแตละคนเขยนเรองใหมโดยทาผงมโนทศน แลวนาไปเขยนเรองโดย

ใชอรรถลกษณะเดม

4. นาแผนการสอนทผวจยสรางขน เสนอกรรมการผควบคมสารนพนธ เพอตรวจความ

ถกตองเนอหาและโครงสรางของผงมโนทศนแลวนามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะ

5. นาแผนการสอนทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ไปทดลองใชกบนกเรยน

มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จานวน 50 คนทไมใชกลมตวอยางเพอหาขอบกพรองดานการ

สอความหมาย ระยะเวลาทเหมาะสมของขนตอนการสอนและกจกรรมตาง ๆ ทใชในการสอน

6. นาขอบกพรองมาปรบปรงแกไข กอนนาไปใชจรง

แผนการจดการเรยนรตามคมอคร 1. แผนการจดการเรยนรตามคมอคร มทงหมด 7 แผน โดยผวจยศกษาเอกสารทเกยวของ

กบการจดการเรยนรตามการจดกจกรรมการจดการเรยนรตามหลกสตรสถานศกษาของโรงเรยนวด

เขยนเขตโดยมขนตอนการจดการเรยนรดงน

ขนท 1 สรางความสนใจ

ครสนทนาซกถามหรอใชสอตางๆ กระตนความสนใจของนกเรยน

ขนท 2 แจงจดประสงคการเรยน

ครแจงใหนกเรยนทราบวาเมออานเรองแลวตองจบใจความสาคญและเขยน

สรปความจากเรองทอานได


ครใหนกเรยนศกษาใบความรเรองการจบใจความสาคญและการเขยนชนด

ของคาจากนนครและนกเรยนชวยกนสรป โดยชแนวทางในกาคนหาสาระสาคญของเรองและการเขยน

ขนท 4 ใหเนอหาแกนกเรยน

ครและนกเรยนอานเรองแลวสนทนาซกถามและเขยนสรปสาระสาคญของเรอง

60

ขนท 5 สงเสรมความแมนยา

นกเรยนวางแผนการเขยนชนดของคา

ขนท 6 การประเมน

สงเกตพฤตกรรมขณะเรยน และตรวจผลงาน

2. นาแผนการจดการเรยนรทง 2 แบบ ทผวจยสรางขนไปใหผเชยวชาญสาขาการสอน

ภาษาไทย 3 ทาน ไดแก ผศ. สมานน รงเรองธรรม ผศ. ขจรศร ชาตกานนท และ อาจารยดษณย

กลนเกษตร ตรวจสอบความถกตอง แลวนามาแกไขปรบปรงตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ

3. นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขแลวไปตรวจสอบคณภาพดานความเทยงตรง

เชงเนอหาและโครงสราง โดยผเชยวชาญดานการจดการเรยนรภาษาไทย จานวน 3 ทาน

4. นาแผนการจดการเรยนรทปรบปรงแกไขตามคาแนะนาของผเชยวชาญ ไปทดลองใชกบ

นกเรยนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จานวน 50 คนทไมใชกลมตวอยางเพอหาขอบกพรอง

ดานการสอความหมาย ระยะเวลาทเหมาะสมของขนตอนการจดการเรยนรและกจกรรมตาง ๆ ทใชใน

การจดการเรยนร

5. นาขอบกพรองมาปรบปรงแกไขกอนนาไปใชจรง

การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธภาษาไทยเรองชนดของคา ผวจยดาเนนการสรางดงน

1. ศกษาหลกสตรสถานศกษา วชาภาษาไทย ชวงชนท 3 ระดบชนมธยมศกษาปท 1 ผล

การเรยนรทคาดหวง จดประสงคการเรยนรและเนอหา และแบบเรยนหลกภาษาไทย กรมวชาการ

กระทรวงศกษาธการ เพอเปนแนวทางในการสรางแบบทดสอบ

2. ศกษาเอกสารทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบ และเทคนคการวเคราะหขอสอบ จาก

หนงสอการวดผลการศกษาของ อนนต ศรโสภา (2525) และหนงสอเทคนคการเขยน ขอทดสอบของ

ชวาล แพรตกล (2522) เพอสรางแบบทดสอบปรนยเลอกตอบจานวน 50 ขอ

3. นาแบบทดสอบทผวจยสรางขนจานวน 50 ขอนาไปใชใหผเชยวชาญ 3 ทาน ตรวจสอบ

เพอหาความเทยงตรงเชงเนอหา โดยคานวณหาคาดรรชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบ เลอก

ขอสอบทมคาความเทยงตรงมากกวาหรอเทากบ 0.5 ไว 40 ขอ

4. นาแบบทดสอบทไดรบการแกไขปรบปรง ตามคาแนะนาของผเชยวชาญแลวไปทดสอบ

กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน จานวน 100 คน เพอหา

คณภาพของเครองมอ

61

5. นาผลการสอบของนกเรยนจานวน 100 คน มาตรวจใหคะแนนโดยขอทตอบถกให 1

คะแนน ตอบผด ไมตอบ หรอตอบมากกวา 1 ตวเลอก ใหคะแนน 0 จากนนนามาวเคราะหความยาก

งาย (p) คาอานาจจาแนก (r) ในแตละขอ คดเลอกขอสอบทมระดบความยากงายระหวาง .20 ถง .80

และคาอานาจจาแนกตงแต .20 ขนไป

6. นาแบบทดสอบทคดเลอกไวจานวน 40 ขอ ไปหาคาความเชอมน กบนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต จงหวดปทมธาน จานวน 100 คน โดยใชสตร KR-20 ของ

คเดอร รชารดสน (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2536: 168)

3. การเกบรวบรวมขอมล แบบแผนการวจย การศกษาครงนเปนการวจยเชงทดลอง ผวจยใชแผนการวจยแบบ Randomized Control

Group Pretest-Posttest Design (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2536: 216) ซงมลกษณะ

การทดลองดงน

ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง

กลม สอบกอน ทดลอง สอบหลง

ER CR

T1 T1

X1

X2

T2 T2

สญลกษณทใชในแบบแผนการทดลอง

E แทน กลมทดลอง

C แทน กลมควบคม

R แทน การกาหนดกลมตวอยางแบบสม

T1 แทน การสอบกอนทจะจดกระทาการทดลอง

T2 แทน การสอบหลงจากจดกระทาการทดลอง

X1 แทน การจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

X2 แทน การจดการเรยนรตามคมอคร

ผวจยดาเนนการทดลองดงตอไปน การทดลองตามแบบแผนการวจย Randomized Control Group Pretest-Posttest Design

ผวจยไดดาเนนการดงน

62

1. ทดสอบกอนการเรยน (Pretest) กบนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมดวย

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ทผวจยสรางขน และผานการ

ตรวจสอบคณภาพแลว

2. ดาเนนการทดลอง โดยผวจยทาการสอนทงกลมควบคมและกลมทดลองดวยตนเอง

ใชเนอหาเดยวกน คอ เรองชนดของคา ไดแก คานาม คาสรรพนาม คากรยา คาวเศษณ คาสนธาน

คาอทาน และคาบพบท จานวน 20 คาบเทากน และใชเวลาสอนสปดาหละ 4 คาบ คาบละ 50 นาท

เปนเวลา 5 สปดาห ใชวธการจดการเรยนรดงตอไปน

กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร

3. เมอทดลองครบ 20 คาบแลว ทาการทดสอบหลงการทดลอง (Posttest) กบนกเรยนกลม

ทดลองและกลมควบคมดวยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา

ฉบบเดยวกนกบทใชในการสอบกอนการทดลอง

4. ตรวจแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา แลวนาผลท

ไดมาวเคราะหโดยใชวธการทางสถต เพอทดสอบสมมตฐาน

4. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ระหวางกลมทดลอง

ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนประกอบการจดการเรยนร กบกลมควบคมทไดรบการ

จดการเรยนรตามคมอคร โดยใช t-test for Independent Sample

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ภายในกลมทดลองและ

กลมควบคม ระหวางกอนการทดลองและหลงการทดลอง โดยใช t-test for Dependent Sample

5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยนาผลการทดลองมาวเคราะห ดวยวธการทางสถตดงน

1. สถตพนฐานทใชในการวเคราะหขอมล

สถตพนฐานทใชในการวเคราะหขอมล โดยคานวณจากสตร ดงน

1.1 หาคาเฉลย (Mean) คานวณจากสตร (พวงรตน ทวรตน. 2540:137)

XXN∑

=

63

เมอ X แทน คาเฉลย

∑ แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

1.2 หาคาความแปรปรวนของคะแนน จากสตร (พวงรตน ทวรตน. 2540:142)

2 2

2 ( )( 1)

n X XSn n

∑ − ∑=

−

เมอ 2S แทน ความแปรปรวนของคะแนน

∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

∑ 2X แทน ผลรวมกาลงสองของคะแนน

n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

2. สถตในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ

2.1 หาคาดรรชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบจดประสงคการเรยนรในแบบ

ทดสอบวดความเขาใจในการอานเรอง โดยคานวณจากสตร ตอไปน (บญเชด ภญโญอนนตพงษ.

2527: 69)

RIOCN∑

=

เมอ IOC แทน คาดรรชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบ จดประสงค

การเรยนร

∑R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

2.2 หาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดความเขาใจ

ในการอานภาษาไทย โดยใชเทคนค 27% จากตาราง จง เตห ฟาน (Chung The Fan. 1952: 1-32)

2.3 หาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย โดย

ใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (พวงรตน ทวรตน. 2540:123)

64

211tt

t

n pqrn S

⎡ ⎤∑= −⎢ ⎥− ⎣ ⎦

เมอ ttr แทน คาความเชอมนของแบบทดสอบ

n แทน จานวนขอของแบบทดสอบ

p แทน สดสวนของผทาถกในขอหนง ๆ =

q แทน สดสวนของผทาผดในขอหนง ๆ หรอคอ 1-p

S แทน คะแนนความแปรปรวนของแบบทดสอบทงฉบบ

3. สถตทใชตรวจสอบสมมตฐาน

3.1 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนภาษาไทยเรองชนดของคาของกลมทดลองและ

กลมควบคมโดยใช t-test for Independent Sample ตามสมมตฐานในขอ 1 (ลวน สายยศ; และ

องคณา สายยศ. 2539: 100-104) จากสตร

เมอ 1X แทน คะแนนเฉลยของกลมตวอยางท 1

2X แทน คะแนนเฉลยของกลมตวอยางท 2

1n แทน ขนาดของกลมตวอยางท 1

2n แทน ขนาดของกลมตวอยางท 2

12S แทน ความแปรปรวนของกลมตวอยางท 1

22S แทน ความแปรปรวนของกลมตวอยางท 2

t แทน คาทใชพจารณาแจกแจงแบบท

}11}{2

)1()1({2121

222

211

21

nnnnSnSn

XXt+

−+−+−

−=

221 −+= nndf

2 t

จานวนคนททาถก

จานวนคนทงหมด

65

3.2 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ทไดจากการ

สอบกอนการเรยนกบหลงการเรยน ภายในกลมเดยวกน โดยใช t-test for Dependent Sample ตาม

สมมตฐานในขอ 2 ขอ 3 (ลวน สายยศ และองคณา สายยศ 2539: 104-106) จากสตร

t =

1)( 22

−

−∑ ∑∑

nDDn

D

df = n – 1

เมอ t แทน คาทใชในการพจารณาของการแจกแจงแบบท

D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค

n แทน จานวนคของคะแนนจากการทดสอบครงแรกและครงหลง

∑D แทน ผลรวมของความแตกตางจากการทดสอบกอนและหลง

การทดลอง

∑ 2D แทน ผลรวมกาลงสองของความแตกตางจากการทดสอบกอนและ

หลงการทดลอง

df แทน คาความเปนอสระ

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการวเคราะหขอมลและเสนอผลการวเคราะหขอมลเพอใหเกดความเขาใจตรงกนใน

การอานผลวเคราะหขอมล ผวจยจงไดกาหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมลดงตอไปน

X แทน คาเฉลย (Mean)

SD แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

∑D แทน คะแนนรวมของผลตางของคะแนนการทดสอบกอนเรยนและ

หลงเรยน

∑ 2D แทน คะแนนรวมของผลตางของคะแนนการทดสอบกอนเรยนและ

หลงเรยนยกกาลงสอง

t แทน คาสถตทใชพจารณาในการแจกแจงแบบท ( t – distribution)

p แทน คาความนาจะเปนของคาสถตทใชทดสอบ

* แทน คานยสาคญทางสถตทระดบ .01

กลมทดลอง แทน นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

กลมควบคม แทน นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร

การวเคราะหขอมล 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กอนการทดลองกบหลงการทดลอง


มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลอง

67

ผลการวเคราะหขอมล 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร โดย

วธการทางสถต t – test for Independent Samples ผลปรากฏดงตาราง 2

ตาราง 2 ผลการวเคราะหเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนร

ตามคมอคร

การจดการเรยนร n X SD t p

ผงมโนทศน 50 28.56 5.64

คมอคร 50 24.56 4.64 3.87* .000

* มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

เมอทาการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน พบวา นกเรยนทไดรบการจด

การเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอครมผลสมฤทธทางการเรยน

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโน

ทศนมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา

68



โดยวธการทางสถต t – test for Dependent Samples ผลปรากฏดงตาราง 3


นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

ผลการทดสอบ n X SD ∑D ∑ 2D t p

กอนทดลอง 50 16.18 3.87

หลงทดลอง 50 28.56 5.64 619 9815 13.21* .000


เมอทาการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางกอนและหลงไดรบการ

จดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน พบวา หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนนกเรยนม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

69

3. ผลการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลอง โดย

วธการทางสถต t – test for Dependent Samples ผลปรากฏดงตาราง 4


นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 กอนและหลงไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร

ผลการทดสอบ n X SD ∑D ∑ 2D t p

กอนทดลอง 50 13.94 3.51

หลงทดลอง 50 24.56 4.64 531 6955 14.49* .000


เมอทาการเปรยบเทยบคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน ระหวางกอนและหลงไดรบการ

จดการเรยนรตามคมอคร พบวา หลงไดรบการจดการเรยนรตามคมอครนกเรยนมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง โดยมจดมงหมายเพ อเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใช

ผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอคร

ความมงหมายของการวจย 1. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท1 ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตาม

คมอคร

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชน


3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลอง

สมมตฐานในการวจย 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบการจดการเรยนรตามคมอครแตกตางกน


ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กอนการทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน


ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน

วธดาเนนการวจย ประชากร ประชากรทใชในการศกษาครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต

จงหวดปทมธาน ภาคเรยนท1 ปการศกษา 2552 มจานวนหองเรยนทงหมด 5 หองเรยน รวมนกเรยน

ทงสน 250 คน

71

กลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการทดลองครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวดเขยนเขต

จงหวดปทมธาน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 โดยใชวธการสมหอง จานวน 2 หอง จากจานวน

ทงหมด 5 หอง ดวยวธการสมแบบกลม (Cluster random sampling) ไดนกเรยนจานวน 100 คน

กลมทดลอง จานวน 50 คน ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

กลมควบคม จานวน 50 คน ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร เครองมอทใชในการวจย 1. แผนการสอนกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน ซงผานการพจารณา

จากผเชยวชาญและนาไปทดลองใชพรอมทงปรบปรงแกไขแลว

2. แผนการสอนกลมควบคม โดยการจดการเรยนรตามคมอครของสถานศกษา ซงผานการ

พจารณาจากผเชยวชาญและนาไปทดลองใชพรอมทงปรบปรงแกไข

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาผวจยสรางขนโดย

ใหครอบคลมดงน ดานความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใชและการวเคราะห เปนปรนย

เลอกตอบ 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ มคาความยากงาย .23 ถง .78 คาอานาจจาแนก .20 และคา

ความเชอมนเทากบ .83 วธดาเนนการทดลอง ผวจยดาเนนการทดลองกบกลมตวอยางทง 2 กลม ในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 ใช

เวลาทดลอง กลมละ 20 คาบ คาบละ 50 นาท สปดาหละ 4 คาบ โดยดาเนนการทดลองตามขนตอน

ดงน

1. ปฐมนเทศนกเรยนเพอทาความเขาใจกบนกเรยนถงวธการเรยน บทบาทของนกเรยน

เปาหมายการเรยนและวธการประเมนผลการเรยน

2. ทดสอบกอนเรยนกบนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม โดยใช แบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา

3. ดาเนนการทดลอง โดยสอนกลมตวอยางทงสองกลม โดยใชเนอหาเดยวกน ใชเวลาสอน

กลมละ 20 คาบเทากน

4. หลงเสรจสนการทดลองแลว ทดสอบหลงการทดลองโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาฉบบเดยวกนกบทใชสอบกอนทดลอง

72

การวเคราะหขอมล 1. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ระหวางกลมทดลอง ท

ไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนประกอบการจดการเรยนร กบกลมควบคมทไดรบการจดการ

เรยนรตามคมอคร โดยใช t-test for Independent Sample

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา ภายในกลมทดลองและ

กลมควบคม ระหวางกอนการทดลองและหลงการทดลอง โดยใช t-test for Dependent Sample

สรปผลการวจย 1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กบการจดการเรยนรตามคมอคร ม

ผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดยนกเรยนทไดรบการสอน

โดยใชผงมโนทศนมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนสงกวา

2. ผลสมฤทธทางการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน หลงการเรยนสงขน อยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

3. ผลสมฤทธทางการเรยนการจดการเรยนรตามคมอคร หลงการเรยนสงขน อยางม


อภปรายผลการวจย การวจยครงนเปนการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท1โรงเรยนวดเขยนเขต ทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบ

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอครผลการศกษาอภปรายตามลาดบสมมตฐานไดดงน

1. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบนกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

ตามคมอครมผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกน

จากผลการทดลองพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนกบนกเรยน

ทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร มผลสมฤทธทางการเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01 โดยนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนมคะแนนเฉลยผลสมฤทธทาง

การเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร ซงสอดคลองกบงานวจยของ อาไพ

ลกขนาอนสรณ (2545: บทคดยอ) ทไดศกษาเปรยบเทยบความเขาใจในการอานและความสามารถ

ทางการเขยนภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศนกบ

การสอนตามคมอครแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนเปนผลเนองมาจาก

การสอนภาษาไทยเรองชนดของคาโดยใชผงมโนทศน เปนการสอนทฝกใหนกเรยนใช

ทกษะกระบวนการคดวเคราะห จาแนกเรองตางๆ เมอผวจยนาผงมโนทศน มาจดเปนกจกรรมการเรยน

73

การสอน นกเรยนวเคราะหคาจากบทอาน รวมทงศกษาเรองชนดของคาจากใบความร ครมหนาทให

คาปรกษาชแจง นกเรยนผานกระบวนการระดมสมองแลวสรปเปนผงมโนทศน โดยมการอภปรายจด

ประเภทผงมโนทศน ซงการเชอมโยงมโนทศนตางๆ ทสมพนธกนเปนลาดบ ทาใหเกดโครงสรางของ

ความรเรองชนดของคาทงทางดานความหมายประเภทยอยชนดของคาและการนาไปใชอยางเปน

รปธรรม นกเรยนจงเกดการเรยนรและเขาใจเรองชนดของคาดขนสอดคลองกบ สมาน ลอยฟา (2549:

9) ทกลาววาการสรางมโนทศนเปนวธทแสดงใหเหนถงโครงสรางและความสมพนธของเรองทอานโดย

นาเสนอในเชงกราฟฟก ซงวธนจะชวยใหความคดของนกเรยนตอสงทไดเรยนรมความชดเจนมากขน

ดวยเหตผลดงกลาวจงทาใหการเรยนวชาภาษาไทยเรองชนดของคาของนกเรยนทไดรบการ

จดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนแตกตางจากนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

2. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน กอนการ

ทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน จากผลการทดลองพบวา หลงไดรบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนนกเรยนม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงขน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนเปนผลเนองมาจาก การสอน

วชาภาษาไทยเรองชนดของคาโดยการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศนนนเปนการฝกทกษะการคดแลว

วเคราะหจาแนกชนดของคาจากบทอานทศกษาเชอมโยงเปนมโนทศนหลกคอลกษณะของคาแตละ

ชนดแลวสรปเปนความคดรวบยอดของคาแตละประเภท ทงยงฝกวเคราะหลกษณะยอยของคาตาม

ชนดและหนาทในประโยคอกดวย ผลจากการวเคราะหจนเกดเปนความคดรวบยอดนเองทาใหนกเรยน

เขาใจสาระการเรยนรดขน ดงทโนแวค; และโกวน (Novak; & Gowin. 1984: 17) กลาวไววาผงมโน

ทศนเปนการดงความคดใหปรากฏออกมาเปนมโนทศนตางๆ ซงสอดคลองกบอญชล ตนานนท (2536:

46) ทกลาววาการถายทอดมโนทศนเปนการถายทอดความคดความเขาใจเรองใดเรองหนงออกมาใน

ลกษณะทเปนรปธรรม

เหตผลดงกลาวนเปนเหตผลสาคญททาใหผลสมฤทธหลงการเรยนรโดยใชผงมโนทศนสง

กวากอนการเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร กอนการ

ทดลองกบหลงการทดลองแตกตางกน

จากผลการทดลองพบวาหลงจากนกเรยนไดรบการจดการเรยนรตามคมอคร นกเรยน

มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนอยางมนยสาคญทางสถตท .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว นนคอ

คะแนนเฉลยของนกเรยนกอนการทดลองตากวาหลงการทดลองทเปนเชนนเพราะแผนการสอนตาม

คมอครไดจดสรางอยางเปนระบบและพฒนาตอเนองสมาเสมอโดยสถานศกษา รวมทงการจดสาระ

74

การเรยนรและการจดกจกรรมสนองตอศกยภาพของนกเรยน นกเรยนมโอกาสรวมกจกรรม อภปราย

กลม ฝกวเคราะหคาและสรปความรอยางตอเนอง นอกจากน หลงจากทนกเรยนปฏบตกจกรรมตาง ๆ

ผวจยไดสอดแทรกเนอหาในบทเรยนตลอดเวลา ทาใหนกเรยนเขาใจบทเรยนดขน เมอสนสดการ

ทดลองผวจย ไดทาการทดสอบอกครง โดยใชขอสอบชดเดม ปรากฏวานกเรยนมคะแนนเฉลยสงขน ซง

สอดคลองกบงานวจยของ อมพร อรณพราหมณ (2539: 81)ทเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

วชาภาษาไทยและความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชชดการ

เรยนกบการสอนตามคมอครพบวาผลสมฤทธทางการเรยนตามคมอครหลงการทดลองสงกวากอนการ

ทดลองและสอดคลองกบ ศศวมล เนองนตย (2543:64 )ทเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความรบผดชอบในการเรยนวชาภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบการสอนโดยใช

บทเรยนโมดลกบการสอนตามคมอคร ผลสมฤทธทางการเรยนตามคมอครหลงการทดลองสงกวากอน

การทดลอง

ดวยเหตผลดงกลาวจงสรปไดวาขนตอนการสอนและกจกรรมในคมอครเปนสาเหตสาคญท

ทาใหนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรตามคมอครหลงการทดลองสงกวากอนการทดลอง

ขอเสนอแนะ การวจยครงนมขอเสนอแนะทอาจเปนประโยชนตอการเรยนการสอนและการทาวจย ดงน

1. ขอเสนอแนะทวไป

การสอนเขยนผงมโนทศน ควรเรมใหแนวทางการเขยน จากเรองทมความหลากหลาย

และมเนอหาเขาใจงาย จากนนจงเพมเนอหาใหมากขน เพอพฒนาความเขาใจลกษณะของผง

มโนทศนและวธเขยนผงมโนทศน

2. ขอเสนอแนะเพอการวจย

ควรศกษาผลการใชผงมโนทศนกบตวแปรอน ไดแก ความคดสรางสรรค ความสนใจใน

การเรยน และการนาไปใชศกษาผลการสอนกบนกเรยนในระดบชนทสงขน

บรรณานกรม

บรรณานกรม กมล การกศล. (2529). ทกษะความรทางภาษา. พษณโลก: ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พษณโลก.

กอ สวสดพานชย; และนาฏเฉลยว สมาวงศ. (2506). วชาชพคร ตอน 3: จตวทยา. กรงเทพฯ:

โรงพมพครสภา.

กองวจยทางการศกษา. (2542). คมอคร แนวการจดการทาแผนการสอนศกยภาพโครงการทดลอง

พฒนาศกยภาพของเดกไทย. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

จนทมา พรหมโชตกล. (2526). การเขยนขอสอบวชาภาษาไทย. กรงเทพฯ: สานกทดสอบทาง

การศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จนทมา พรหมโชตกล; และสนนท ศลโกสม. (2535). เอกสารการสอนชดวชาการวดผลและประเมนผล

กลมวชาเฉพาะ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

ชวาล แพรรตกล. (2513). คมอในการสอนแบบทดสอบมาตรฐานชดภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 7.

กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

นวลจตต เชาวกรตพงศ. (2537, ตลาคม- ธนวาคม). ความคดรวบยอดกบการเรยนการสอน,

วารสารพฒนาหลกสตร. 14(119): 55-60

นวลสกล พวงบษบา. (2545). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดย เรองการจาแนกคาใน

ภาษาไทย วชาภาษาไทย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

โนแวค โจเซฟ ด; และโกวน ด บอบ. (2534) . ศลปะการเรยนร = Learning How To Learn. สานกงาน

คณะกรรมการการวจยแหงชาต แปลและจดพมพ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

บนลอ พฤกษะวน. (2534). มตใหมในการสอนอาน. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

บญเชด ภญโญอนนตพงษ. (2527) . การทดสอบแบบองเกณฑ: แนวคดและวธการ. กรงเทพฯ:

โอเดยนสโตร

ณงค ทองปาน. (2526). การสรางหนงสอสาหรบเดก: เอกสารนเทศการศกษา ฉบบท 250. กรงเทพฯ:

ภาคพฒนาตาราและเอกสารวชาการหนวยศกษานเทศก กรมการฝกหดคร

ผาณต เพชรจารส. (2529). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนเจตคตตอวชาภาษาไทยเพอกจธระ

และความรบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการสอนแบบซนดเคทกบ

การสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

77

พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7.

กรงเทพฯ: สานกการทดสอบการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ภทราภรณ พทกษธรรม. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถดาน

การคดวเคราะหและเจตคตตอวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ทไดรบ

การสอนแบบสบเสาะหาความรโดยใชกจกรรมสรางแผนภมมโนทศนกบการสอนตาม

คมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณทตวทยาลย


มนมนส สดสน. (2543). การศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตรและความสามารถทางการคด

วเคราะหวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร

ประกอบการเขยนผงมโนมต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:


มนส บญประกอบ. (2524 , กนยายน). แผนภมมโนทศนกบการสรางเสรม ส จ ป ล. วารสาร

บณฑตศกษา. 3 (3): 47-54.

. (2533, มถนายน). ยทธศาสตรใหมทางการศกษา: แผนภมมโนทศน. สสวท. 69(6):

19-28.

. (2534, มกราคม). นวตกรรมการสอน: วถใหมสการเขยนเรยงความ. วารสาร มศว

ปทมวน. 16(6): 149-156.

. (ม.ป.ป.). แผนภมมโนทศนมคาเพยงใด ?. (เอกสารประกอบการสอน). กรงเทพฯ:

ม.ป.พ. อดสาเนา.

มานต บญประเสรฐ. (2526, มถนายน). พฒนาการอาน. วารสารการอาน. 12(5): 1-3.

มหศร นนทโลหต. (2550) . การเปรยบเทยบความเขาใจในการอานและความสามารถทางการเขยน

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศนกบการสอนแบบปกต.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. (2536). เทคนการวจยทางการศกษา. พมพครงท 3. กรงเทพฯ:

ศนยสงเสรมวชาการ

วฒนา บญจบ. (2541). ศาสตรแหงการใชภาษา. กรงเทพฯ: มตรสยาม

วาสนา เกตภาค. (ม.ป.ป.). การเขยน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร

วชย วงษใหญ. (2532 , มนาคม) . การเขยนการสอนความคดรวบยอดและหลกการ. วารสาร

การวจยทางการศกษา. 19(3): 18-32.

78

วชย วงษใหญ. (2537) . กระบวนการพฒนาหลกสตรและการเรยนการสอน: ภาคปฏบต. กรงเทพฯ:

สรรยาสาสน.

. (2543) . ปฏรปการเรยนร: ผเรยนสาคญทสด สตรสาเรจหรอกระบวนการ, รวมคด

รวมเขยน ปฏรปการเรยนรผเรยนสาคญทสด. กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จากด.

วเชยร เกตสงห. (2524). หลกหารสรางและวเคราะหเครองมอทใชในการวจย. พมพครงท 3.

กรงเทพฯ: เรยนอกษร.

วฑรย ตงพงษ. (2536). ผลของการใชกจกรรมผงความสมพนธของความหมายทมตอผลสมฤทธใน

การอานเพอความเขาใจภาษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธ ศศ.ม.

(ภาษาองกฤษ). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

วไลพร ธนสวรรณ. (2543). การพฒนากจกรรมผงมโนมตสมพนธเพอสงเสรมทกษะการอานและ

การเขยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธ ศศ.ม.

(การมธยมศกษา). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

วไลวรรณ ตรศรชะนะมา. (2537, เมษายน–มถนายน). แนวคดบางประการเกยวกบความคดรวบยอด.

สารพฒนาหลกสตร. 13(117): 49.

วณา วสเพญ. (2525). เอกสารประกอบการเรยนการสอนภาษาไทยระดบชนมธยมศกษา. พมพ

ครงท 2. มหาสารคาม: ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ มหาสารคาม.

ศรจนทร พนธพานช. (2538). การเขยน. กรงเทพฯ: ภาคหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน.

ศรรตน เจงกลนจนทร. (2536). การอานและการสรางนสยรกการอาน. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

ศรพร ลมตระการ. (2534). เอกสารการสอนชดวชาการอานภาษาไทย. นนทบร: มหาวทยาลย

สโขทยธรรมาธราช.

ศรพร ทรเครอ. (2544). ผลการเรยนแบบแครองมอโดยใชผงมโนทศนทมตอผลสมฤทธทางการเรยน

และความคงทนในการเรยนรกลมสรางเสรมประสบการณชวตของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณทตวทยาลย


ศนยพฒนาหลกสตร, กรมวชาการ. (2536). สรปการใชหลกสตรวชาภาษาไทยและการประเมน

คณภาพการเรยนการสอนภาษาไทยชนมธยมศกษา. กรงเทพฯ: ศนยพฒนาหลกสตร,

กรมวชาการ.

. (2525). คมอครกรมวชาการ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

79

ศนยพฒนาหลกสตร, กรมวชาการ. (2543). การพฒนาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ:

โรงพมพการศาสนา กรมศาสนา.

สนม ครฑเมอง. (2539). การสอนทกษะการใชภาษาไทย: การฟง การพด การอาน การเขยน.

พษณโลก: ภาควชาภาษาไทยและภาษาตะวนออก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

พษณโลก.

สมบต จาปาเงน; และสาเนยง มณกาญจน. (2531). หลกการอาน. กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ.

สานกงานทดสอบทางการศกษา. (2524). รายงานผลการประเมนคณภาพการศกษานกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ปการศกษา 2540. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

สมาน ลอยฟา. (2542, พฤษภาคม). การจดบนทกดวยการใชแผนทมโนทศน. บรรณารกษาศาสตร

และสารนเทศศาสตร มช. 17(2): 1-9.

สนนท ศลโกสม. (2526). รปแบบการสอนและปญหาของการสอนภาษาไทยของนกเรยนชน

มธยมศกษาตอนตน รายงานการวจยประกอบการศกษารายวชาหลกสตร 773. กรงเทพฯ:

ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สน สอนตระกล. (2535). การพฒนาระบบการเรยนการสอนแบบจดกรอบมโนทศนสาหรบวชา

ชววทยา ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สนย เหมะประสทธ. (2543, มกราคม-เมษายน). ผงการวเคราะหเนอหา. วชาการศกษาศาสตร.

1(2): 49-50.

สภทรา อกษรานเคราะห. (2532). การสอนทกษะทางภาษาและวฒนธรรม. กรงเทพฯ: มธยมศกษา

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมาล จนทรชลอ. (2533). ผลการฝกทกษะการรคดตอการคดรวบยอด. ปรญญานพนธ กศ.ด.

(การวจยและพฒนาหลกสตร). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

หทยรช รงสวรรณ. (2539). ผลการสอนโดยใชแผนทมโนมตทมผลตอผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตรกายภาพดานมโนมต และความสามารถในการคดแกปญหาทางวทยาศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. ปรญญานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ:

บณทตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

อญชล ตนานนท; และคณะ. (2542). รายงานการวจยเรองการพฒนาแผนการสอนเพอเสรมสราง

ทกษะการคดในหลกสตรโรงเรยนมธยมศกษา. เชยงใหม: ภาควชามธยมศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

80

อญชล ตนานนท. (2535, ตลาคม - 2536, กนยายน). ผงมโนมตสมพนธกบการพฒนาความคด,

ศกษาศาสตร. 17(2) – 18 (1): 45-52.

อาไพ ลคนาอนสรณ. (2545). การเปรยบเทยบความเขาใจในการอานและความสามารถทาง

การเขยนภาษาไทยของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชผงมโนทศน

กบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:


อมพร อรณพราหมณ. (2539). เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทยและความ

รบผดชอบของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ทไดรบการสอนโดยใชชดการเรยนกบการสอน

ตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย


Ault, Chariest R. (2535, October). Concept Mapping as a Study Strategy in Earth Scinence.

Journal of College Science Teaching. 15(5): 38-44

Bodolus, J.E. (1987, March). The Use of Concept Mapping Strategy to Facilitate

Meaningful Learning for Nith Grade Student in Science. Dissertation Abstracts

Interntional. 477(3): 3387-A

Brennan, Carol Ann. (1996, November). Concept Mapping: An Effective Instructional

Strategy in Science with Kinderaten Student. Dissertation Abstracts International.

57(4): 1965-A.

Cliburn, Joseph W. (1987, December). Helping Student Understand Physiology Interaction:

A concept Mapping Activity. The American Biology Teacher. 49(12): 426-427.

EysencK: H.J.; & R. Meili. (1972) Encyclopedia Psychology Vol 1. London: Search Press.

Heinze-Fry; & J.D. Novak. (1990, July). Concept Mapping Brings Long-Terms Movement

Toward Meaningful. Learning Science Education. 74 (7): 481-482

Novak, Josweph D.; & Gowin, D. Bob. (1984). Learning How to Learn. London: Cambridge

University Press.

Sturm, Janet M. (1996). Effect of Hand – Drawn and Computer – Generated Concept

Mapping on Expository Writing and Writing Attitudes of Middle Level Student

with Learning and Reading Disabilities. Dissertation. Ph.D. (Special Education).

Lincoln: Graduate School. The University of Nebraska. Photocopy.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

- การจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน - เอกสารประกอบการจดการเรยนรโดยใชผงมโนทศน

- การจดการเรยนรตามคมอคร

- เอกสารประกอบการการจดการเรยนรตามคมอคร

83

แผนการสอนกลมทดลองโดยใชผงมโนทศน แผนการสอนท 1

วชา ภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง คานาม เวลา 3 คาบ

สาระสาคญ “นาม“ เปนคาภาษาล แปลวา ชอ ในทนเปนคาทแสดงความหมายถงบคคล สตว สงของ

สภาพอาการและลกษณะ ทงนรวมสงทมชวตและไมมชวต ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถจาแนกและอธบายชนดของคาได

2. นกเรยนสามารถขดเสนใตคานามและบอกชนดของคานามได

3. นกเรยนสามารถสงเคราะหประโยคจากคานามทกาหนดใหได

4. นกเรยนสามารถนาชนดของคานามจากเนอเรองมาเขยนเปนผงมโนทศนได

เนอหา คานาม

กจกรรมการเรยนการสอน คาบท 1 ขนท 1 1.1 นกเรยนศกษาเนอหาเรองกระตายกลบใจแลวจาแนกชนดของคานามออกไปใหชด

วามคาอะไรบางและแตกตางกนอยางไร

1.2 นกเรยนและครชวยกน เขยนเปนผงมโนทศนและจดลาดบของมโนทศนตางๆบน

กระดาน ครเขยนเชอมโยงเปนผงมโนทศนใหนกเรยนด ขนท 2 2.1 นกเรยนแบงกลมยอยกลมละ 5 คน อภปราย เรองลกษณะของผงมโนทศนโดย

ศกษาจากใบความรและปรกษาคร

2.2 นกเรยนทาแบบฝกหดขดเสนใตหาคาสามานยนามและวสามานยนามจากประโยค

2.3 นกเรยนตรวจสอบคาตอบจากบตรเฉลยในชดกจกรรมและบนทกคะแนนไว

84

คาบท 2 ขนท 3

3.1 ครทบทวนถงความแตกตางระหวางคาสามานยนามและวสามานยนามใหเหน

เดนชดและการเขยนผงมโนทศน

3.2 นกเรยนแตละกลมศกษาเรองกระตายกลบใจและหาคาลกษณนาม สมหนามและ

อาการนามโดยนาคามาเขยนเปนคามโนทศนจดประเภทและลาดบคามโนทศน เขยนเปนผงมโนทศน

ลงในใบงานตวแทนกลมอธบายผงมโนทศนทเขยนขน ครเสนอแนะเพมเตม นกเรยนนาไปปรบปรง

แกไข

3.3 นกเรยนตอบคาถามในใบงาน ครและนกเรยนรวมอภปรายคาตอบ

3.4 นกเรยนทบทวนสาระการเรยนรและบนทกเปนการบาน

คาบท 3 ขนท 4

ตวแทนกลมคดเลอกผงมโนทศนทกลมพจารณาวาดทสดถกตองทสดนามาเสนอบนปาย

นเทศน

ขนท 5

นกเรยนแตละกลมประเมนความถกตองของเนอหาแตละผงมโนทศนโดยครเปนผชแนะ

ชแจงขอผดพลาด

ขนท 6

นกเรยนแตละกลมระดมความคดวางโครงเรองใหม สงเคราะหชนดของคานาม

ขนท 7

นกเรยนนาคานามมาจดกลมประเภทและเขยนเปนผงมโนทศน

ขนท 8

นกเรยนเขยนเรองจากคาในผงมโนทศนโดยใชอรรถลกษณะจากเรองเดมทอาน

ขนท 9

นกเรยนสรปผงมโนทศนเรองคานาม

85

สอการเรยนการสอน 1. ใบความรเรองคานามและเรองกระตายกลบใจ

2. ตวอยางผงมโนทศน

3. ตวอยางคามโนทศนหลก มโนทศนรอง มโนทศนยอย

การวดและประเมนผล

1. ตรวจใบงาน

2. สงเกตความรวมมอและความสนใจในการเรยน

3. แบบประเมนพฤตกรรมกลม

4. แบบทดสอบทายกจกรรม

86

กระตายกลบใจ

ณ ชายปารมครมแหงหนงมกระรอกอยครอบครวหนง ครอบครวนชอบทาความด ชอบ

ชวยเหลอผอนเสมอ

“ลกรก จงจาไววาการทาความดเปนผลดตอเรานะลก” แมกระรอกกลาวกอนทลกกระรอกจะ

ไปโรงเรยน และขางๆ บานของกระรอกในโพรงไมถดไปมครอบครวกระตายอาศยอยครอบครวหนง

ครอบครวนมความเฉลยวฉลาดมาก แตชอบเอารดเอาเปรยบสตวอนๆ อยเสมอ พอและแมของ

กระตายสอนลกวา ใหเรยนเกงๆ เพออนาคตทดกอนไปโรงเรยนเชนกน

ลกกระรอกและลกกระตายเปนเพอนกน แตลกกระตายมกจะชอบแกลงลกกระรอกอยเสมอ

โดยบอกวาตนปวดหว เพอทจะไดขหลงลกกระรอกไปโรงเรยนเมอถงโรงเรยนลกกระตายไมเคยขอบใจ

ลกกระรอกแมแตคาเดยว กลบวงหนไปเลนกบเพอนอยางสนกสนาน แตลกกระรอกกลบดใจทไดชวย

เพอนใหถงทหมาย เยนวนหนงเมอลกกระตายกลบถงบานกเลาใหพอแมฟงวาตนสอบไดทหนงอกตาม

เคย สวนลกกระรอกสอบไดทสดทาย

“ลกกระรอกมนโงจรงๆ ครบ เมอตอนกลบจากโรงเรยนลกแกลงบนวาปวดทอง เขากอาสา

ใหลกขหลงมาถงทบาน” ทงพอและแมกระตายตางหวเราะชอบใจกนอยางมความสข

สวนบนตนไมซงเปนบานของกระรอก ลกกระรอกบอกกบพอแมอยางเศราสรอยวาตนเอง

สอบไดทสดทาย

“อยาไดเศราไปเลยลกรกของพอ ลาดบทไมใชการตดสนความดหรอเลว” ผเปนพอกลาวแลว

ยมใหกาลงใจลกกระรอก

วนเวลาผานไป เพอนๆ ทโรงเรยนเรมไมอยากเลนกบลกกระตายเพราะชอบอวดความเกง

ของตนและเหนแกตว ในขณะเดยวกนลกกระรอกกลบมเพอนมากขนจนทาใหลกกระตายนอยใจและ

เสยใจ สวนลกกระรอกกรสกหวงผลการเรยนของตน เพราะครหมเตอนเขาอยเสมอวา หากปลายปผล

การเรยนไมดกจะตองซาชนอยางแนนอน ครหมพดวา

“ครวาเธอเปนเดกดแตความดไมใชคะแนนทมากนก ครหวงวาเธอคงเขาใจนะ”

เชาวนรงขน ลกกระตายและลกกระรอกกเดนไปโรงเรยนดวยกนเหมอนเชนทกวน แตวนนลก

กระตายดซมมากไมยอมพดจา ลกกระรอกเหนดงนนจงพดวา

“วนนเธอเปนอะไร ดซมผดปกต เธอไมสบายหรอเปลา ขหลงฉนกไดนะ” ลกกระรอกอาสา

“ไมละ” ลกกระตายตอบและพดตอไปวา “ฉนอยากเปนคนดอยางเธอจะไดมเพอนเลน

มากๆ”

87

“แตฉนอยากเรยนเกงอยางเธอนะลกกระตาย ฉนจะไดไมตองเรยนซาชน” ลกกระรอกพด

ทงสองตางปรบทกขซงกนและกน ลกกระตายพดวา “ฉนจะสอนวธเรยนหนงสอเกงใหเธอ”

“ฉนจะสอนวธการเปนคนดเพอเปนการตอบแทนเธอกแลวกนนะลกกระตาย” ลกกระรอกพด

อยางดใจ

ลกกระตายบอกวาวธการเรยนเกงคอ การขยนเรยนหนงสอ อานหนงสอ ทาการบาน ฟง

คณครอธบายใหเขาใจ เมอไมเขาใจกจะตองถาม แคนกสามารถเรยนเกงไดแลว และลกกระรอกกสอน

วธการเปนคนดใหแกลกกระตาย คอจะตองมความซอสตว มความเมตตา มความเออเฟอเผอแผ ไม

เหนแกตว ไมเอารดเอาเปรยบผอน แคนกสามารถเปนคนดไดแลว

ตงแตนนมา ลกกระตายกบลกกระรอกกเปนเพอนกน ไปโรงเรยนดวยกนเลนดวยกนเสมอ

จนกระทงวนหนงเกดเหตการณทไมคาดฝนขน เมอมลมพายใหญพดมาตอนททงสองออกไปวงเลน

กลางทง ลกกระรอกเหนดงนนกดงมอลกกระตายวงไปยงตนไมใหญเพอหลบพาย

เมอลมพายสงบลง พอแมกระตายออกมาหาลกกระตาย แมกระตายรองไหคราครวญถงลก

กระตาย แมกระรอกเหนเชนนนจงชวยกนตามหา พบลกกระรอกและลกกระตาย อยใตตนไมใหญ แม

กระตายพดกบแมกระรอกวา

“แตกอนฉนเคยภมใจกบความเฉลยวฉลาดของครอบครว สอนใหลกเปนเดกเหนแกตว

ตามใจลกทกอยางจนเคยตว แตเดยวนฉนรแลววาฉนตองสอนลกใหเปนคนด เพอใหลกของฉนมชวตท

สดใส พงตนเองได ฉนขอขอบใจลกกระรอกดวยนะจะทชวยชวตลกของฉนไว”

ลกกระตายรบบอกพอกบแมวา “ลกกระรอกสอนวธการเปนคนดใหลก ลกกสอนวธการเรยน

หนงสอเกงใหลกกระรอกเปนการตอบแทน แตลกกไมกลาบอกแม เพราะลกกลวพอกบแมจะตลก ดดา

ลก” แมกระตายมองลกกระตายแลวยมใหอยางออนโยนแลวพดวา

“ไมตองกลวหรอกลก ถาลกไมผดแมจะไมตไมดดาลกอก” แมกระตายพด

เมอทกสงทกอยางลงตว พอ แมและลกกระตาย ลกกระรอก กพากนกลบบานแลวยมใหกน

อยางเปนสข

(จนทรเพญ แสนละเอยด “นทานแผนพบอนดบท 15 นทานจากการประกวดนทานรางวลมลนธเดก ครงท 6)

88

เอกสารประกอบแผนการสอนท 1 ใบความรเรองผงมโนทศน

ผงมโนทศน หมายถง แผนผงทแสดงความสมพนธอยางมลาดบของมโนทศนหลก มโนทศนรอง มโนทศน

ยอยของเรองทมความเกยวของกน บางเรองอาจมมโนทศนเฉพาะ โดยเขยนในรปของคามโนทศน ลอมรอบดวย

วงกลม วงร สเหลยม หรอรปเรขาคณตอนๆ และเชอมโยงแตละมโนทศนดวยเสนตรง อาจมคาเชอมกากบไวทเสน

ตามความเหมาะสม

มโนทศนหลก หมายถง แนวคดหลกของเรอง ซงไดมาจากการอานและสรปเรอง บางเรองอาจสงเกตไดจากชอ

เรอง หรอหวเรอง

มโนทศนรอง หมายถง ใจความสาคญทสนบสนนแนวคดหลกของเรอง อาจมใจความสาคญใจความเดยว

หรอหลายใจความกได

มโนทศนยอย หมายถง พลความทขยายใจความสาคญ

มโนทศนเฉพาะ หมายถง รายละเอยดหรอตวอยางทอธบายใจความรองไดชดเจนขน

คามโนทศน หมายถง คา หรอวลทเขยนขนจากความคดรวบยอดทอานสรปไดจากเนอหาทอาน

รปแบบของผงมโนทศน

มโนทศนหลก

มโนทศนรอง มโนทศนรอง

มโนทศน มโนทศน มโนทศน มโนทศน

ยอย ยอย ยอย ยอย

มโนทศน มโนทศน

เฉพาะ เฉพาะ

89

ตวอยางแผนภมใยแมงมม

แผนผงรปแบบนใชแสดงในการแยกแยะองคประกอบตางๆของขอมล (แผนผงแสดง

ความสมพนธรปแมงมม)

ตวอยาง Web Diagram แสดงการวเคราะหหลกสตรเพอการออกแบบหนวยบรณาการ

แบบสหวทยาการ

การนาไปใช 1. ใชแสดงการแยกแยะองคประกอบหรอสวนประกอบตางๆของขอมล

2. ใชจดระบบ จดลาดบขอมลทมความสมพนธกนตงแตองคประกอบหลก องคประกอบ

รอง องคประกอบยอย หรอตวอยางตามลาดบ

3. ใชสรปประเดนหรอรายละเอยดตางๆทเกยวของ

90

ตวอยาง Mind Map แสดงลกษณะการเขยนแผนทความคด

ทมา : (ธญญา ผลอนนต. 2541: 106; อางองจาก Tony Buzan)

การนาไปใช 1. ใชระดมพลงสมอง

2. ใชรปหรอสรางองคความร

3. ใชวเคราะหเนอหาหรองานตางๆ

4. ใชจดระบบความคดและชวยใหจาไดด

5. ใชนาเสนอขอมล

91

ตวอยางผงแสดงความสมพนธแบบโครงสรางตนไม แผนผงรปแบบนแสดงความสมพนธของเรองทมความสาคญลดหลนกนเปนชนๆ หรอบาง

ทอนอาจเรยกผงแสดงความสมพนธแบบกงไม (Branching Map) มรปรางคลายแผนภมบรหาร

องคการ นาเสนอโดยการเขยนชอเรองไวขางบนหรอตรงกลางแลวลากเสนใหเชอมโยงกบความคดรวบ

ยอดอนๆ ทสาคญรองลงไปตามลาดบ

การนาไปใช 1. ใชสรปความสมพนธขององคประกอบหลก องคประกอบรอง และองคประกอบยอยของ

แตละเรอง

2. ใชนาเสนอโครงสรางของเรองโดยเรยงลาดบความสมพนธของขอมลระบบอยางเปน

ระบบ

3. ใชเปรยบเทยบขอมลหรอจาแนกประเภทขอมล

4. ใชสรปประเดนสาคญของแตละเรอง

สงมชวต

พช สตว

พชใบเลยงเดยว พชใบเลยงค สตวมกระดกสนหลง สตวไมมกระดกสนหลง

ขาว ขาวโพด ออย ลาไย มะมวง พทรา วว ชาง แมว ปลง กง หนอน

92

ตวอยางผงความสมพนธแบบจาแนกประเภท

ผงรปแบบนเหมาะสมกบขอเขยนแบบพรรณนาโวหาร จะแสดงถงความสมพนธของหวเรอง

ตวอยาง คณสมบต / คณลกษณะ โดยหวเรองทกลาวถงจะอยบนสด ตวอยางและสมบตหรอ

รายละเอยดสนบสนนจะโยงลงมาขางลางในหวเรองนนๆ

การนาไปใช ใชสาหรบแสดงความสมพนธของขอมลทเปนแบบจาแนกประเภทประกอบดวยหวเรอง

ตวอยางและรายละเอยดสนบสนนตามลาดบ ซงมลกษณะคลายกบแผนผงแสดงความสมพนธแบบ

โครงสรางตนไม (Tree Structure)

เพลง

เพลงปไขไกหลง

เพลงสากล เพลงลกกรง เพลงลกทง

หวงรก Love me love my dog

93

ชอ........................................................ ชน.................... เลขท.................... กลม.......................

คาชแจง นกเรยนหาชนดของคานามจากนทานเรองกระตายกลบใจตอไปน แลวเขยนเปนผงมโนทศน

แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน

ใบงานการเขยนผงมโนทศน

94

แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1/..............

เรอง...........................................................................................................................................

พฤตกรรม/

ระดบ

คะแนน ตงใจเรย

น กระตอรอรน

ในการเรยน

มสวนรวม

แสดงความ

คดเหน

รบฟง

ความคดเหน

ของเพ

อน

ใหความรวมม

อ และ

ชวยเหลอกน

มความรบผดชอบ

ตองาน

ทไดรบม

อบหมาย

รวมคะแนน

ชอ-สกล 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 15

ลงชอ………………………..ผประเมน

กลม................................................. เกณฑการประเมน คะแนนระดบ 3 หมายถง มพฤตกรรมในระดบสง

คะแนนระดบ 2 หมายถง มพฤตกรรมในระดบปานกลาง

คะแนนระดบ 1 หมายถง มพฤตกรรมในระดบตา

สรปผลการประเมน

ดมาก ด ควรปรบปรง

11 - 15 6 - 10 1 - 5

95

แผนการสอนกลมการจดการเรยนรตามคมอคร แผนการสอนเรองท 1

วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1 เรองคานาม เวลา 3 คาบ

สาระสาคญ “นาม“ เปนคาภาษาล แปลวา ชอ ในทนเปนคาทแสดงความหมายถงบคคล สตว สงของ

สภาพอาการและลกษณะ ทงนรวมสงทมชวตและไมมชวต ทงทเปนรปธรรมและนามธรรม

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถจาแนกไดวาคาทเหนในประโยคเปนคานามชนดใดและใหเหตผล

ประกอบได

2. นกเรยนสามารถยกตวอยางคานามชนดตางๆจากขอความทไดอานหรอไดฟงมาและ

บอกไดวาเปนคานามชนดใดตามจานวนทครกาหนด

3. นกเรยนสามารถแตงประโยคใชคานามชนดตางๆไดตามทครกาหนด

4. นกเรยนสามารถใชคานามทง ๕ ชนดใหถกตองและเหมาะสมกบลกษณะหนาทของคา

เนอหา คานาม กจกรรมการเรยนการสอน คาบท 1 ขนท 1 สรางความสนใจ

ครถามนกเรยนวา ใครรจกคานามบาง มกชนดอะไรบาง ฯลฯ

ขนท 2 แจงจดประสงค

นกเรยนฟงคาชแจงจากผสอนแลวสามารถตอบคาถามได


3.1 ครนาเรองกระตายกลบใจมาใหนกเรยนอานแลวแยกชนดของคานามออกไปให

ชดวามอะไรบางและแตกตางกนอยางไร

3.2 นกเรยนในกลมเดยวกนแขงขนขดเสนใตหาคาสามานยนามและวสามานยนาม

จากประโยคหรอขอความทจดเตรยมไวให

96

3.3 ครและนกเรยนชวยกนสรปถงความแตกตางระหวางคาสามานยนามและวสา

มานยนามใหเหนเดนชด

3.4 ใหนกเรยนเลนเกมการใชคาลกษณนามใหถกตอง โดยใหนกเรยนคนหนงหยบ

บตรคาวา “ ลา “ ขนมาแลวใหนกเรยนทเหลอชวยกนหารปภาพใหตรงกบลกษณนามของคาวา ลา

เชน

บตรคา รปภาพ

ลา เรอ

หลง บาน

คน รม

รป พระ

ฯลฯ คาบท 2 ขนท 4 ใหเนอหา

4.1 ครอธบายถงความแตกตางในการใชลกษณนามกบสมหนามวา การใช

ลกษณะนามจะตองตามหลงคานามเสมอ เชน นก ๓ ตว “ ตว “ เปนลกษณนามของนกสวนสมหนาม

จะตองนาหนาคานาม เชน ฝงปลา “ ฝง “ จะเปนสมหนามของคาวาปลา

4.2 ใหนกเรยนเลนเกมการใชคาสมหนามใหเหมาะสมกบคานามโดยใหนกเรยนคน

หนงหยบบตรรปภาพตางๆ เชน รปทหารหลาย ๆ คน แลวใหนกเรยนทเหลอชวยกนหาบตรคาทจะใช

เปนสมหนามของรปทหารหลาย ๆ คน กคอ คาวา “ กอง “

คาบท 3 ขนท 5 สงเสรมความแมนยา

5.1 ครใหนกเรยนสงเกตคานามทจะมคาวา “ การ “ หรอ “ ความ “ นาหนาพรอม

กนนนทงครและนกเรยนชวยกนอภปรายถงคานามทใช “ การ “ หรอ “ ความ “ นาหนาวาเปนคานามท

เรยกวา “ อาการนาม “ และมหลกในการใชอยางไร

5.2 นกเรยนเตมคาอาการนามจากบตรคาทมขอความ หรอ ประโยคสน ๆ ทเวน

ชองวางในประโยคใหเตม ใหถกตองและเหมาะสม เชน

ชวตมนษยมทง.............................และความทกขระคนปนกนไป

ฯลฯ

97

ขนท 6 ประเมนผล

6.1 สงเกตจากความสนใจ และความตงใจในการรวมกจกรรมของเดก

6.2 สงเกตจากการตอบคาถาม

6.3 สงเกตจากการรวมอภปราย

6.4 สงเกตจากการทาแบบฝกหด

สอการเรยนการสอน 1. ใบความรเรองคานามและเรองกระตายกลบใจ

2. บตรตวอยางคานามชนดตางๆ

3. รปภาพแสดงลกษณนาม สมหนาม

4. บตรรปภาพแสดงคาลกษณนาม สมหนาม

การประเมนผล

- ตรวจใบงาน

- ประเมนพฤตกรรมกลม

- แบบทดสอบทายกจกรรม

98

เอกสารประกอบการจดการเรยนรตามคมอคร ใบความรเรองคานาม

คานามทวไป (สามานยนาม) คอ คานามทใชเปนชอทวไป โดยไมเฉพาะ เชน แม นก โตะ

คานามเฉพาะ (วสามานยนาม) คอ คานามทกานดตงขนสาหรบเปนชอเฉพาะของสงนน

เชน ชอคน ชอสตว ชอสถานท

คานามรวมหม (สมหนาม) คอ คานามทใชเรยกชอคน สตว สงของทอยเปนหมวดหม

รวมกน เชน โขลง (ชางหลายเชอก) ฝงปลา (ปลาหลายตว) กลม หม เหลา กอง พวก คณะ สมาคม

บรษท ฝง

คานามบอกลกษณะ (ลกษณนาม) คอ คานามทใชบอกลกษณะของคานน เพอตองการ

ใหทราบวา คานามนนมลกษณะอยางไร คาลกษณนามจะอยหลงคาวเศษณใชบอกจานวนนบเสมอ

เชน คน 1 คน , ดนสอ 9 แทง, ขลย 1 เลา

ขอสงเกต

- คาสมหนามจะวางหนาคานาม

- คาลกษณะนามจะอยหลงคานาม หลงตวเลข

คานามบอกอาการ (อาการนาม) คอ คานามทเปนชอกรยาอาการของคน สตว และสง

ตางๆ อาการนาม หมายถง คากรยา หรอ คาวเศษณ จะมคาวา การหรอความนาหนาเสมอ ซงการใช

คาวา การและความ มหลกดงน

การ จะใชนาหนาคากรยาทแสดงในดานทางกายและวาจา เชน การนง การนอน

ความ จะใชนาหนาคากรยาทเกยวกบจตใจ เชน ความโกรธ ความโลภ และยงใชนาหนาคา

วเศษณเพอบอกลกษณะตางๆ เชน ความเรว ความด ความสข หมายเหต ถา การและความ ไมไดนาคากรยาหรอคาวเศษณจะถอวาเปนสามานยนาม เชน การบาน

การคลง การเมอง ความอาญา ความเพง

99

แบบฝกหดท 1

จงบอกชนดของคานามทขดเสนใตตอไปน

1. นกกฬาของโรงเรยนวดเขยนเขตชนะใจคนด เปนคานามชนด.........................

2. เขาเลยงชะนไวทบาน 2 ตว เปนคานามชนด.........................

3. รฐบาลยงไมประกาศขนราคานามน เปนคานามชนด.........................

4. ความกตญ เปนเครองหมายของคนด เปนคานามชนด..........................

5. พของฉนชอบปลกกลวยไม เปนคานามชนด..........................

6. ประโยคนม 4 คา เปนคานามชนด...........................

7. ความโงมากอนความฉลาด เปนคานามชนด............และ..........

8. เรอไฟ ๓ ลา เปนคานามชนด.............และ...........

100

แบบฝกหดท 2

จงเตมคานามทเหมาะสมลงในชองวางตอไปน

1. ควายหลาย..................กาลงนอนในปลก

2. ชางหนง.......................เดนไปทตนไผ

3. ชวตมนษยมทง................และความทกขระคนปนกนไป

4. ใกลบานเรามกอไผ.....................ใหญมนกมาอาศยกนมาก

5. ไขไก 10....................วางอยบนโตะ

6. .........................รกทาใหคนตาบอด แต.................รกของพอแมเปนสงดงาม

7. คนครวหง.......................ใหเรา

8. นกเรยนควรอาน.......................ทกวน

9. ขออวยพรใหนกเรยนทกคนจงมแต...............................

10. คณแมให.......................กอนฉนไปโรงเรยนทกวน

---------------------------------

101

แบบสงเกตพฤตกรรมการเรยน วชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1/..............

เรอง...........................................................................................................................................

พฤตกรรม/

ระดบ

คะแนน ตงใจเรย

น กระตอรอรน

ในการเรยน

มสวนรวม

แสดงความ

คดเหน

รบฟง

ความคดเหน

ของเพ

อน

ใหความรวมม

อ และ

ชวยเหลอกน

มความรบผดชอบ

ตองาน

ทไดรบม

อบหมาย

รวมคะแนน

ชอ-สกล 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 15

ลงชอ………………………..ผประเมน

กลม................................................. เกณฑการประเมน คะแนนระดบ 3 หมายถง มพฤตกรรมในระดบสง

คะแนนระดบ 2 หมายถง มพฤตกรรมในระดบปานกลาง

คะแนนระดบ 1 หมายถง มพฤตกรรมในระดบตา

สรปผลการประเมน

ดมาก ด

11 - 15 6 - 10 1 - 5

ภาคผนวก ข

แบบวดผลสมฤทธทางการเรยน วชาภาษาไทยเรองชนดของคา

103

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาไทย ชนมธยมศกษาปท 1

จานวน 40 ขอ เวลา 40 นาท คะแนนเตม 40 คะแนน

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว

1. อนความคดวทยาเหมอนอาวธ ประเสรฐสดซอนใสเสยในฝก

สงวนคมสมนกใครฮกฮก จงคอยชกเชอดฟนใหบรรลย

จากคาประพนธมคานามกคา

ก. 1 คา ค. 3 คา

ข. 2 คา ง. 4 คา

2. ขอใดใชลกษณนามไมถกตอง

ก. นกฝงหนงบนเตมทองฟา ค. คณแมซอไขเปดมาโหลหนง

ข. ผมซอดนสอมา 3 แทงครบ ง. ถนนเสนนไปสนสดทไหน

3. คาในขอใดเปนคานามทงหมด

ก. บาน ขนม สะพาน ตอย ค. ปลาท ตางห สบ ลาไย

ข. ลง ถนน เหาะ แกว ง. วเคราะห พาย รถยนต กระโปรง

4. ขอใดใชลกษณนามไมถกตอง

ก. แหวนสองวงนสวยจง ค. เครองบนเครองนจะออกเมอไหร

ข. ตนไมตนนมลกดก ง. ธปดอกนกลนหอมประหลาด

5. คาวา ขน ในขอใดทาหนาทเปนคานาม

ก. ขนอยในหองนา ค. ครขนนอตใหหลวม

ข. ไกขนแตเชาตร ง. เขาหวเราะขนเมอดตลก

104

6. ขอเชญเดกไทย

นกถงตนไม ในดานคณคา

ปลกเพอประดบ ตกแตงเคหา

กนแสงสรยา ดวยเงารมเยน

จากคาประพนธนขอใดเปนคานามทกคา

ก. ตนไม คณคา เคหา สรยา รมเยน ค. ตนไม เคหา ประดบ สรยา เงา

ข. เดกไทย ตนไม เคหา สรยา เงา ง. เดกไทย ตนไม คณคา เงา รมเยน

7. ขอใดมคาสรรพนามบรษท 3

1. อนพระราชนพนธรามเกยรต ทรงงเพยรตามเรองนยายไสย

2. ใชจะเปนแกนสารสงใด ตงพระทยสมโภชบชา

3. ใครฟงอยาไดใหลหลง จงปลงอนจจงสงขาร

4. ซงอกษรกลอนกลาวลาดบมา โดยปราชปรดากบรบรณ

ก. ขอ 1 ค. ขอ 3

ข. ขอ 2 ง. ขอ 4

8. “ใครมาเปนเจาเขาครอง คงจะตองบงคบขบไส

เคยวเขญเยนคาราไป ตามวสยเชงเชนผเปนนาย”

“ใคร” เปนคาประเภทใด

ก. สรรพนามแทนผพด ค. สรรพนามแทนผฟง

ข. สรรพนามใชถาม ง. สรรพนามบอกความไมเจาะจง

9. ขอใดมความสรรพนามบรษท 2

ก. เธอจะไปไหนไมไดทงสน ค. บานเขาอยไมไกลจากโรงเรยน

ข. จะไปกบใครกน ง. ฉนไมไปกบเขาหรอก

10. ขอใดไมมประพนธสรรพนาม (คาสรรพนามทใชแทนนาม)

ก. ดนสอแทงนนเปนของฉน ค. เวลาทผานไปจะไมหวนคนมา

ข. คนทฉนรกไมใชเธอ ง. ขนมอนทฉนทานหมดไปอรอยมาก

11. ขอใดมคาสรรพนามบงความไมชเฉพาะ

ก. เธอจะไปกบใคร ค. ใครมาโรงเรยนสาย

ข. ใครๆ กชอบวนหยด ง. วนไหนเธอจะเดนทาง

105

12. ขอใดไมมคาสรรพนามบอกความแบงแยก (วภาคสรรพนาม)

ก. นกเรยนตางกมาโรงเรยนแตเชาตร

ข. นกกฬาซอมกฬากนอยางขะมกเขมน

ค. ชาวบานตางมาชมนมกนทศาลากลางจงหวด

ง. เดกๆ ทาการบานบาง เลนดนตรบาง

13. คาทพมพตวหนาในขอใดเปนคากรยา

ก. เขาคงมาตามนด

ข. ชาวนาไดรบความเดอดรอน

ค. การเกดการตายเปนธรรมดาโลก

ง. ฝนตกหนกทาใหจราจรเปนอมพาตทวกรงเทพฯ

14. “กน”ขอใดเปนคากรยา

ก. นกเรยนคยกนจงจง ค. เขากนฉนไวไมใหเขาไป

ข. กนไปกบแกไมไดจรงๆ ง. เขาคยกนถกขอจรงๆ

15. กรยาในขอใดไมตองการกรรม

ก. ยายปอนขาวหลาน ค. สนขถกรถชน

ข. สนขอวนขนทกวน ง. เธอทาการบานเสรจหรอยง

16. ขอใดมคากรยาทาหนาทเหมอนนาม

ก. คนแตงตวสวยเปนคนนาด

ข. ฉนชอบทาอาหารกลางวนรบประทานเอง

ค. กนอาหารตามเวลาชวยใหสขภาพด

ง. อากาศเยนลงแลว

17. ประโยคในขอใดไมมการเพมคากรยา

ก. ราชสหไลจบหน ค. แกวเดนในสวน

ข. เขาบอกกบฉนเอง ง. นดตกใจรองกรด

18. ขอใดมคาวเศษณขยายคานาม

ก. ตกใหญอยปลายเนน ค. พเดนหนานองเดนหลง

ข. เขาบอกกบฉนเอง ง. นกเขาขนเพราะ

19. คาในขอใดเปนคาวเศษณทบอกลกษณะและคณสมบตหมดทกคา

ก. หนง อวน เรว ค. โปรง สดทาย โนน

ข. ใหม เตย หวาน ง. หลอ ดง ไหน

106

20. ประโยคในขอใดมคาวเศษณบอกความหาม หรอบอกความปฎเสธอย

ก. ฉนบอกแลวแตเธอไมฟง ค. นองเหนอยนดหนอย

ข. หญงทาการบานพลางฟงเพลงพลาง ง. ชาวบานรเรองนกนด

21. “บานเลกในปาใหญ” คาทขดเสนใตทาหนาทขยายคาใด

ก. บาน ค. ปา

ข. ใน ง. ใหญ

22. ขอใดเปนคาวเศษณบอกอาการ

ก. กระตายวงเรว ค. ขนมนมรสหวาน

ข. นาแขงเยนเจยบ ง. ดอกกหลาบมกลนหอม

23. คาวา “แต” ในขอใดมใชมความหมายวา “จาก”

ก. นาไหลมาแตภเขา ค. หนงสอเลมนเอามาแตบาน

ข. บวเกดแตตม ง. เขามาโรงเรยนแตเชา

24. “จาเลยใหการ.....ศาล.....ความจรง”ควรเตมคาบพบทใดในชองวางตามลาดบ

ก. กบ ตาม ค. ตอ ตาม

ข. แก ตาม ง. ตอ ดวย

25. คาทพมพตวหนาขอใดไมใชคาบพบท

ก. สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย

ข. นคอรางวลยอดเยยมสาหรบประเภทสารคด

ค. เขาทางานอยางเรยบรอย

ง. เรากนเพออย

26. “นกเรยนควรจะฝกการรบประทานอาหาร.....ชอนสอมไวนะคะ” ควรเตมคาบพบทใด

ก. ดวย ค. โดย

ข. กบ ง. ตอ

27. คาทพมพตวหนาขอใดไมใชสนธาน

ก. ขณะทเขาถงโรงเรยนเปนเวลาเคารพธงชาตพอด

ข. เขามาถงขณะทฝนกาลงตกหนก

ค. ฉนคดถงเธอทกขณะจต

ง. ขณะทเขาวงมาถงปลายถนน พวกโจรกโยนอาวธลงมาพอด

107

28. คาสนธานในขอใดใชเชอมคา

ก. เพราะเขาประมาทเขาจงขบรถชนเดก

ข. ธงไตรรงคมสามสคอ สขาว สแดง และสนาเงน

ค. เมอรถเขาไปถงชะอาฝนกตกลงมาทนท

ง. ทงสธาสนและสพรเพญเปนไขหวดใหญ

29. คาสนธานในขอใดทาใหเนอความในประโยคคลอยตามกน

ก. ถงแมพจะขเมากไมเคยใจรายกบนองเสยท

ข. หญงสาวอยางเธอควรยมเสยบางหรออยางนอยอยาทาหนาตาบดบง

ค. เมอพระอาทตยลบขอบฟาไปสตวกลางคนกเรมออกหาเหยออกหนหนง

ง. ตาแกคนนถาไมเปนคนบากตองเปนคนเมาแน

30. ขอใดไมใชลกษณะของคาอทาน

ก. คาทเปลงออกมาเพอแสดงอารมณหรอความรสกของผพด

ข. คาอทานสวนมากจะไมมความหมายตรงตามถอยคา

ค. คาอทานจะมความหมายทางเนนความรสกและอารมณของผพดเปนสาคญ

ง. คาอทานตองมความหมายทกคาเพราะมงจะแสดงอารมณของผพด

31. คาอทานในขอใดมทมาจากความเชอตามปรชญาในพระพทธศาสนา

ก. โธเอย ! เวรกรรมแท ค. อนจจา ! นาสงสาร

ข. พทโธ ! นาสงสาร ง. เจาพระคณเอย ! ทาไมเปนอยางนไปได

32. ขอใดเปนคาอทานแสดงความสงสย

ก. อะ ! ค. เอ !

ข. ออ ! ง. โอ !

33. คาใดเปนลกษณะนามของเกวยน

ก. คน ค. หม

ข. เครอง ง. เลม

34. ขลยเลานด คาวา เลา เปนนามชนดใด

ก. สามานยนาม ค. อาการนาม

ข. สมหนาม ง. ลกษณะนาม

35. ขอใดไมมประพนธสรรพนามหรอสรรพนามเชอมประโยค

ก. เขายนอยทสนามหญา ค. มาตวซงขาหกพอฉนซอ

ข. จงไปเอาไมตวทฉนเหลาให ง. ใครๆ กชอบคนทสวยนารก

108

36. เมอพดกบภกษทวไปควรใชคาแทนชอภกษนนๆ วาอะไร

ก. คณ ค. ใตเทา

ข. ทาน ง. พระคณเจา

37. ขอใดมกรยาชวย

ก. ของราคาถก ค. คนรายถกจบ

ข. เสอถกนาหมก ง. เขาทาถกแลว

38. ขอใดมคาวเศษณขยายคาวเศษณดวยกน

ก. นกนอยสรางรงเลก ค. แมวดาจบหนเกง

ข. นกเลกบนสงลบ ง. นกขนทองขนเพราะ

39. “คนเหนผดเปนชอบ ดจมตวนทเหนกงจกรเปนดอกบว”

ขอความนใชสนธานเชอมความชนดใด

ก. คลอยตาม ค. เหตผล

ข. เปรยบเทยบ ง. เลอกเอาอยางใดอยางหนง

40. ควรเตมคาบพบทใดในชองวาง “คนตาบอด คลาทาง.......ไมเทา”

ก. กบ ค. ดวย

ข. โดย ง. ตาม

>>>><<<<

ภาคผนวก ค

รายชอผเชยวชาญ

110

รายชอผเชยวชาญ 1. ผชวยศาสตราจารยสมานน รงเรองธรรม

อาจารยประจาภาควชาการมธยมศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. ผชวยศาสตราจารยขจรศร ชาตกานนท

อาจารยประจาภาควชาการมธยมศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

3. อาจารยดษณย กลนเกษตร

หวหนาหมวดกลมสาระการเรยนรวชาภาษาไทย

โรงเรยนวดเขยนเขต

ประวตยอผทาสารนพนธ

112

ประวตยอผทาสารนพนธ ชอ สกล นางกฤษลดา ขาหลงวรสร

วนเดอนปเกด 27 กมภาพนธ พ.ศ. 2519

สถานทเกด จ. สรนทร

สถานทอยปจจบน 551/2403 แฟลตนปอ. ถ. เดชะตงคะ แขวงสกน

เขตดอนเมอง กรงเทพมหานคร 10210

ประวตการศกษา พ.ศ. 2537 มธยมศกษาตอนปลาย

จาก โรงเรยนจอมพระประชาสรรค จ. สรนทร

พ.ศ. 2544 ครศาสตรบณฑต ( เอกประถมศกษา )

จาก มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณในพระบรมราชปถมภ

พ.ศ. 2552 การศกษามหาบณทต (การมธยมศกษา การสอนภาษาไทย)

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทย...

Documents