ปริญญานิพนธ์ ของ นักรบ...

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาและความสามารถในการคดแกปญหา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนร

แบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ปรญญานพนธ

ของ

นกรบ บญถาวร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

สงหาคม 2554





ของ





ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ




บทคดยอ

ของ





นกรบ บญถาวร. (2554). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาและความสามารถ ใน

การคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบ

โครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม:

รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร, อาจารย ดร.ราชนย บญธมา.

การศกษาครงนมจดมงหมายสาคญเพอ การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาและ

ความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบ

โครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสตธรรมศกษา

เขตพระโขนง กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน 3 หองเรยน นกเรยนทงหมด

90 คน ไดมาจากวธการสมตวอยางแบบกลม (Cluster Random sampling) จานวน 2 หองเรยน แตละ

หองเรยนมการจดนกเรยนแบบคละกน แลวสมอยางงายอกครงหนง โดยวธจบสลากเปนกลมทดลองท 1

ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน จานวน 30 คน และกลมทดลองท 2 ทเรยนโดยการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ จานวน 30 คน ระยะเวลาทใชในการทดลองกลมละ 16 ชวโมง

เครองมอทใชในการทดลองครงน คอ แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน มคาความเชอมน

คอ 81.08/82.64 แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ มคาความเชอมนคอ 80.06/82.52 และ แบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทาง การเรยนสงคมศกษา มคาความเชอมน 0.73 และแบบทดสอบวดความสามารถใน

การคดแกปญหา มคาความเชอมน 0.76 ใชแบบแผนการวจย Randomized Control Group Pretest-

Posttest Design วเคราะหขอมลโดยใชสถต t-test

ผลการวเคราะหพบวา

1. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาแตกตางกน อยางไ มมนยสาคญทางสถต

2. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยน

สงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. นกเรยนทเรยน สงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

4. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบโครง งานกบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการ มความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

5. นกเรยนทเรยน สงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานมความสามารถในการ

คดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

6. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการ

คดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

A STUDY ON STUDENT OF MATTHAYOMSUKSA 3 STUDENTS LEARNING

ACHIEVEMENT IN SOCIAL STUDIES AND ABILITY IN PROBLEM SOLVING

THROUGH PROJECT BASED LEARNING AND THE INTEGRATED APPROACH

AN ABSTRACT

BY

NAKROB BOONTHAWORN

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education Degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University

August 2011

Nakrob Boonthaworn. (2011). A Study on Student of Matthayomsuksa 3 Students Learning

Achievement in Social Studies and Ability in Problem Solving Through Project Based

Learning and the Integrated Approach. Master thesis, M.Ed. (Secondary Education).

Bangkok: Graduate School, Srlnakharinwirot Unlversity. Advisor Committee:

Assoc.Prof. Dr. Chutima Watanakhiri, Dr. Rachan Boonthima.

The purpose of research was to study the Social Studied Achievement and ability

to think critically of the matthayom 3 student in Kristhamsuksa School, Prakanong District

BKK, Term1, academic year 2010 for 3 classes of 90 students, through instruction based on

the Noble truth and integrated instruction. They were using Cluster Random sampling. And

randomly were selected again by drawing lots; divided the experimental group and control

group with 30 students each. Group 1 was through base on the projects and group 2 was

each room is arranged novices in mixed through base on integration instruction. Total

duration of each group was 16 hours. The instruments used in this study

were Achievement Test in Social Studies test with reliability of 0.73 and a test of the ability

to think critically test with reliability of 0.76.

The results of this study indicated that ;

The Randomized ControI Group Pretest-

Posttest Design was used in this research. The data were analyzed by t-test.

1. The achievement of students taught through base on the project and base on

integration instruction were not significantiy difference at the .01 level.

2. The students taught through the project. Achievement in Social Studies is higher than

the previous stud

3. The students taught through base on the project.

ied were significantly difference at the .01

Achievement in Social Studies

is higher than the previous stud

4. The students taught through base on the project and integration instruction.

Have difference ability


to think critically

5. The students taught through base on the project have

were significantly difference.

achievement in ability in

problem solving is higher than the previous stud

6. The students taught through base on the project have


achievement in ability in

problem solving higher than previous studied were significantly difference at .01


เรอง




ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

……………………………………..…………….คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท เดอน สงหาคม พ.ศ. 2554

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

................................................ประธาน ..................................................... ประธาน

(รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) (รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด)

...............................................กรรมการ ..................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร.ราชนย บญธมา) (รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร)

.......................................................กรรมการ

(อาจารย ดร.ราชนย บญธมา)

..................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร. สนอง ทองปาน)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจลงไดดวยความกรณาและการใหคาปรกษาแนะแนวทางในการ

ทาวจยจาก รองศาสตราจารย ดร .ชตมา วฒนะคร ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ

และ อาจารย ดร .ราชนย บญธมา กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทใหคาปรกษาในการศกษา

คนควาตลอดจนใหคาแนะนา ในการแกไขขอบกพรองตางๆ เปนอยางดยง และขอขอบคณ

รองศาสตราจารย ตรเนตร อชชสวสด ผชวยศาสตราจารยสนธยา ศรบางพล อาจารย ดร.สนอง ทองปาน

และผช วยศาสตราจารย กตตคณ รงเรอง ทใหขอเสนอแนะเพมเตม อนเปนประโยชนตอการทา

ปรญญานพนธฉบบน ใหมความสมบรณยงขน ผ วจยขอขอบคณอาจารยไว ณ โอกาสนดวย

ขอขอบคณ อาจารย ดร.พลธาวน วชรทรธารง, อาจารยกฤษนท บญลอม อาจารยดาหรา เหงพม

อาจารยดารณ สงขพนธ และอาจารยวรวรรณ บญเดช ทใหความกรณาเปนผ เชยวชาญในการ

ตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย ตลอดจนใหคาแนะนาและแกไขเครองมอในการวจย จนสามารถ

นาไปใชในการเกบรวบรวมขอมลทใชในการวจยไดตามเวลาทกาหนด

ขอกราบขอบพระคณ พระมหากตตพงษ ภมรา ทคอยใหความชวยเหลอ และสนบสนนให

ผ วจยทาการศกษาคนควาจนสาเรจ ขอขอบคณ อาจารยวระนช จารวฒน ทคอยใหความชวยเหลอ

สนบสนนใหผ วจยทาการศกษาคนควาจนสาเรจ และขอบคณเพอนๆ นองๆ ทกคนทใหคาปรกษาและ

ใหกาลงใจดวยดมาโดยตลอด

คณคาและประโยชนใดๆ ทพงมจากปรญญานพนธฉบบน ผ วจยขอมอบความดทงหมดนน

เพอตอบแทนพระคณ บดามารดาผใหกาเนด ทไดใหกาลงใจและแนวทางในการดาเนนชวตแกผ วจย

เสมอมา ญาตมตรทงหลาย คร อาจารย และผ มพระคณทกทาน ทไดกรณาอบรมสงสอนและเปน

กาลงใจแกผ วจยในการศกษาคนควาดวยดตลอดมา แตหากมขอบกพรองประการใด ผ วจยขอนอมรบ

ดวยความเคารพอยางยง


สารบญ

บทท หนา

1 บทนา 1

ภมหลง 1

ความมงหมายของการวจย 4

ความสาคญของการศกษา 4

ขอบเขตของการศกษาคนควา 4

นยามศพทเฉพาะ 5

กรอบแนวคดในการวจย 8

สมมตฐานของการคนควา 9

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 10

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบโครงงาน 10

แนวคดและทฤษฎเกยวกบการเรยนรแบบโครงงาน 10

ความหมายของโครงงาน 12

จดมงหมายของการเรยนรแบบโครงงาน 13

ลกษณะการสอนแบบโครงงาน 15

ประเภทและขนตอนการสอนแบบโครงงาน 17

การประเมนผลโครงงาน 23

ประโยชนของการสอนแบบโครงงาน 26

งานวจยทเกยวของกบการสอนแบบโครงงาน 27

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบณาการ 30

ประวตความเปนมาและววฒนาการแนวคด 30

ความหมายของการสอนแบบบรณาการ 31

ความสาคญของการสอนแบบบรณาการ 32

จดมงหมายของการสอนแบบบรณาการ 34

ลกษณะการสอนแบบบรณาการ 34

หลกการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ 37

ความหมายและประเภทของหนวยการเรยนรแบบบรณาการ 39

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ)

บทบาทครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ 41

กจกรรมของผ เรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ 42

บทบาทของผ เรยนในการทากจกรรมการจดการเรยนรแบบบรณาการ 43

การจดการเรยนรแบบบรณาการตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พทธศกราช 2542 44

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 46

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา 49

ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 49

การวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา 49

หลกการสรางขอทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา 51

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหา 52

ความหมายของความสามารถในการคดแกปญหา 52

ความสามารถในการคดแกปญหาของบคคล 53

กระบวนการคดแกปญหา 54

ขนตอนการคดแกปญหา 55

วธการคดแกปญหา 59

งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหา 59

3 วธดาเนนการวจย 62

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 62

ระยะเวลาทใชในการวจย 62

เนอหาทใชในการวจย 63

แบบแผนการวจย 63

เครองมอและการสรางเครองมอ 64

ขนตอนในการสรางเครองมอ 64

การเกบรวบรวมขอมล 69

การจดกระทาและวเคราะหขอมล 70

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

4 ผลการวเคราะหขอมล 74

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 74

การเสนอผลการวเคราะหขอมล 75

5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ 80

ความมงหมายของการวจย 80

สมมตฐานของการวจย 80

วธดาเนนการวจย 81

อภปรายผลการวจย 84

ขอสงเกต 88

บรรณานกรม 90

ภาคผนวก 100

ภาคผนวก ก 101

ภาคผนวก ข 111

ภาคผนวก ค 131

ภาคผนวก ง 149

ประวตยอผวจย 151

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 แบบแผนการทดลอง 63

2 ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ระหวางกลมการทดลองท 1

และกลมทดลองท 2 75

3 แสดงการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของกลมทดลองท 1

หลงเรยนสงกวากอนเรยน 76

4 แสดงการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของกลมทดลองท 2


5 ศกษาความสามารถในการคดแกปญหาระหวางกลมทดลองท 1

และกลมทดลองท 2 77

6 แสดงการศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 1


7 แสดงการศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 2


8 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนร

แบบโครงงาน 132

9 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนร

แบบบรณาการ 133

10 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

สงคมศกษา 134

11 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบการคดแกปญหา 135

12 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

จานวน 40 ขอ 136

13 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถ

ในการคดแกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 40 ขอ 137

14 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงาน 138

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

15 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 140

16 คะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงาน 142

17 คะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 2

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 144

บญชภาพประกอบ (ตอ)

ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย 8

2 ระบบการคดแกปญหาตามขนตอนของ System Approach 58

บทท 1

บทนา

ภมหลง

ความเจรญกาวหนาดานวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงคมกอใหเกดการเปลยนแปลงอยาง

มากมายในทางการคด การแกไขปญหาของสงคมและวฒนธรรม กลาวคอทาใหเกดผลกระทบโดยตรง

ตอวถการดารงชวตของคนในสงคมปจจบน ยคนไดชอวาเปนยคสงคมขาวส ารสารสนเทศดงกลาวจงม

อทธพลตอพฤตกรรมของบคคล ในการดารงชวตประ จาวนของทกคนนนมความจาเปน ตองเลอกสรร

สารสนเทศท หลากหลายมาประยกตใชในการคด การแกปญหา และการตดสนใจแมจะมอปสรรคและ

ปญหายงยากซบซอนจากกระบวนการของเหตและปจจยหนนเนองททาใ หเกดการทาทายการคด การ

แกปญหาและการตดสนใจอยางมเปาหมายดวยการใชเหตผลบนพนฐานของขอมลทถกตองครบถวน

ตามความเปนจรงและกาลเวลาดวยกระแสของเหตและปจจย จงสามารถคดและตดสนใจไดอยาง

ถกตอง ทาใหดารงชวตในสงคมใหมไดอยางมประสทธภาพและมคว ามสข กระบวนการตอเนองวา

อะไร ทาใหเกดอะไรอะไรทาใหเกดอะไรตอเนองอยางไมมทสนสดนน มพทธบญญตวา “เพราะสงนม

สงนจงม ... เพราะสงนไมมสงนจงไมม” (ประเวศ วะส. 2544: 27)

ปญหาของการคด ชวยเนนผ เรยน ใหไดรบการฝกประสบก ารณเพอพฒนาความสามารถใน

การแกปญหา เปนทกษะท ตองพฒนาใหเกดในตวผ เรยน เพอนาไปใชในการดารงชวต ดงท โพลยา

กลาววา การแกปญหาเปนพฤตกรรมพนฐานของมนษย สวนใหญทสดของความคดขณะทมนษยยงม

สตจะเกยวของกบปญหา (Polya. 1957: 221) มนษยมการแกปญหาอยตลอดเวลาเพอบรรลเปาหมาย

ทตงไว ความเจรญกาวหนาของโลกทเกดขนกเกด จากการรจกแกปญหาของมนษย ฟชเชอร กลาววา

ทกษะการแกปญหา เปนทกษะพนฐานสาหรบการดาเนนชวตในแตละวน สงเสรมความสามารถใน

ระดบตางๆ ทจะนาไปสการ ประสบความสาเรจในชวต ทกษะการแกปญหานจะสงผลตอทกษะอนๆ

ไดแก ความคดสรางสรรค และความคดวจารณญาณ และสงเสรมกลยทธตางๆ ไดแก การสงเกต การ

ออกแบบ การตดสนใจ การระดมสมองทางานเปนกลม และใชเปนเครองมอหาคาตอบ การแกปญหา

เปนกจกรรมทสาคญใ นการดารงชวตของมนษย ดงนน การแกปญหาจงมความสาคญในการจด

การศกษาของมนษยดวย (Fisher. 1987: 2-3)

การศกษามบทบาทและมความสาคญอยางยงตอการพฒนาประเทศ โดยเฉพาะ ในโลกยค

โลกาภวฒนทรพยากรทสาคญทสดกคอ ทรพยากรบคคลผ มความร ความสามารถ และมศกยภาพใน

ดานตางๆ จากสรปผลทางการศกษาศกยภาพของเดกไทย วาความสามารถของเดกไทยในวชาพนฐาน

คอ คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ภาษาไทย มแนวโนมตาลงและพบวาสงทตองมการแกไข

2

ดวนคอพนฐานการเรยนรในโลกปจจบนและอนาคต กระบวนการคดวเคราะห การแกไขปญหาของ

ผ เรยนทงนเนองมาจากการจดการเรยนการสอนของไทยตงแตประถมศกษาถงมธยมศกษาสวนใหญ

ยงยดครเปนศนยกลางในการเรยนการสอน เนนการบอกความรดวยการทองจาและจาไปสอบมากกวา

ทจะใหคดแกปญหาไดดวยตนเอง ดงนนการจดการเรยนการสอนแบบ โครงงาน จงเปน การจด

ประสบการณในการปฏบตงานใหแกเดกเหมอนกบการทางานในชวตจรง เพอใหเดกมประสบการณ

ตรง เดกจะไดเรยนรวธแกปญหา รจกการทางานอยางมระบบ รจกการวางแผนในการทางาน ฝกการ

คดแกปญหาและเกดการเรยนรดวยตนเอง (การศกษาไทยในยคโลกาภวฒน. 2538: 8)

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา4 วรรค1 กลาววาการศกษา

หมายความวากระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของบคคลและสงคม จงกาหนดแนวการจด

การศกษาในหมวด 4 มาตรา 22 เนนความสาคญท ผ เรยน จดการศกษาโดยเนนกระบว นการเพอ

สงเสรมใหผ เรยนสามารถพฒนาตนเองไดตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ (สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต . 2540: 12) เปนการศกษาเพอชวตจดสงแวดลอมเพอใหสามารถ

แกปญห าทกดานทเผชญในชวตปจจบนได ในการจดกระบวนการเรยนรยคใหมจงเนนผ เรยนเปน

สาคญและพฒนาในหลายๆ ดาน (วฒนาพร ระงบทกข . 2541: 11) ดงแผนพฒนาการศกษาระยะท 9

(2545-2549) ไดกาหนดใหทกหนวยงานในกระทรวงศกษาธการระดมการปฏรปการศกษาเพอพฒนา

คณภาพคนใหเปนคนด คนเกง และมความสข (หนวยศกษานเทศน กรมสามญศกษา เขตการศกษา 1.

2545: 1)

ความคดเปนความสามารถทพฒนาไดโดยการฝกฝนความคดระดบงายจนถงระดบทซบซอน

มากขนไดแก ฝกทกษะการคดลกษณะการคดและกระบวนการคดตามลาดบโดยการจดทากจกรรม

การเรยนการสอนตามระดบวย วฒภาวะของแตละบคคลโดยใหนกเรยนคดเปน ใหนกเรยนตระหนกใน

ปญหาและคดหาทางแกปญหาโดยใชขอมลตางๆ ทเกยวของทงหมดมาผสมผสานจนเกดความคดท

จะเลอกตดสนใจหรอปฏบตใหเกดความพงพอใจและสามารถแกปญหาน นได กองวจยการศกษา

(กรมวชาการ . 2549 : 33-34) เบญจมาศ สนประเสรฐ (2545 : 42) ไดความเห นวา การคดเปน

กระบวนการทใชในการสราง แนวความคดรวบยอดและแบบผงมโนมตกเปนเครองมอทจะชวยได

ผ เรยนมโอกาสฝกทกษะในการคดและชวยใหการเรยนรนนมความหมายตอผ เรยนในเรองเดยวกนน

รชนกร ทองสขด (2540: 2) ไดใหขอคดแบบเดยวกนวา การสอ นไมใชการไดเนอหาเพยงอยางเดยว

แตควรสอนใหนกเรยนรจกคดและนาความรไปประยกตใชใหเกดประโยชนในชวตจรงของนกเรยน

การสอนใหนกเรยนมความรขนการคดเปนมโนมตมความจาเปนมากกระบวนการคดเปนกระบวนการหนง

ทจะนาไปสการแกไขปญหาต างๆ ตามหลกการคดเปน ทาเปน แกไขปญหาเปน ดงนนจงกลาวไดวา

การจดกจกรรมการเรยนการสอนนมงเนนกระบวนการเพอฝกใหนกเรยนมนสยในการจดระบบการคด

3

และเมอมการประสบปญหาตางๆ ทพบเหนในปจจบนนน การทผ เรยนไดเรยนรการแกไขปญหาใน

ชวตประจาวนและเรยนรดวยตนเองจากการฝกฝนในหองเรยนนนจะสรางความสามารถในการคด

อยางมวจารณญาณในสภาพปญหาตางๆ ทเกดขน นาไปสทางแกปญหาทถกตองรวมถงการคดอยาง

มเหตผลมทกษะในการจดการปญหาตางๆ การบรณาการความรในหองเรยนจะเนนกระบวนการตาง ๆ

ในขางตนนนลวนเปนจดมงหมายสาคญทจะทาใหผ เรยนสามารถคดแกปญหาทประสบพบในปจจบน

ไดอยางถกตอง นอกจากนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการและแบบโครงงานยงเปนเครองมอ

สาคญอกประการหนงทจะชวยสงเสรมผ เรยนไดฝกทกษะการคดและความสามารถแกป ญหาไดดวย

ตนเอง จากกจกรรมโครงงานและกจกรรมบรณาการอกทงยงเปนวธการเรยนร ดวยตนเองเพอพฒนา

ตนเองตอไป (กรมวชาการ. 2545: 4)

การทผ เรยนไดเรยนรผานโครงงานทาใหมองเหนความสมพนธระหวางความคดกบขอเทจจรง

จะถกเชอมโยงเขาเปนเรองเดย วกนในลกษณะของความสมพนธและการเชอมโยงอนจะสามารถ

นาไปใชในสถานการณอ นไดอยางหลากหลายสามารถ นาความรมาชวยกนทาโครงงาน เรยนรจกการ

ทางานรวมกบผ อน รจกการหาขอมล ความรตางๆ ดวยตนเอง ฝกทกษะการสอสาร รจกการ การคด

แกไขปญหา (วราภรณ ตระกลสฤษด . 2553: 2) สวนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการนน เปน

แนวทางสาคญสาหรบปฎรปการเรยนรทยดผ เรยนเปนศนยกลาง การเรยนรแบบบรณาการเปนหนงใน

รปแบบการเรยนรทจะทาใหผ เรยนบรรลวตถประสงคของหลกสตรและความตองการของผ เรยน โดย

จดการเรยนการสอนตามแนวน จะชวยใหเดกตระหนกถงความสาคญของความเชอมโยงของรายวชา

ทมตอกน (สานปฎรป. 2546: 62)

จากสภาพดงกลาวผ วจยจงมความเหนวาควรมการเตรยมตวเดกโดยการพฒนาการเรยน

การสอนสงคมศกษาในระดบมธยมศกษาตอนตนใหมประสทธภาพยงขน เพอมงเนนใหนกเรยนคดเปน

ทาเปนและแกปญหาเปน ผ วจยเหนดวยกบการสอนทเนนเฉพาะหลกการพนฐานทเปนแกนแทเพอ

สรางโอกาสใหนกเรยนคดเอง ทาเองเปนการสอนใหคนคดเปน ทาเปน และแกปญหาเปน จงเลอกการ

จดกจกรรมการจดการเรยนรแบบบรณาการเปนการเปดโอกาสใหนกเรยนมการพฒนาคดอยางมระบบ

ควบคไปกบการเรยนรวชาการอ นจะสงผล ใหนกเรยนมผล สมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา และ ม

ความสามารถในกา รคดแกปญหา ได จงทาใหผ วจยมความสนใจทจะศกษา การจดการเรยนรแบบ

บรณาการโดยเปรยบเทยบกบการจดการเรยนรแบบโครงงาน โดยกลมเปาหมายเปนนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 โรงเรยนครสตธรรมศกษา เขตวฒนา กรงเทพมหานคร เพอเปนแนวทางในการสอนสงคมศกษา

ในระดบมธยมตนตอไป

4

ความมงหมายของการวจย

ในการวจยครงนผ วจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการแตกตางกนอยางไร

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษากอนและหลงเรยนของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยจดการเรยนรแบบโครงงาน

3. เพอ ศกษา ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษากอนและหลงเรยนของ นกเรยน ชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

4. เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดย

การจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการแตกตางกนอยางไร

5. เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหากอนและหลงเรยนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

6. เพอศกษาความสามารถในการคดแก ปญหากอนและหลงเรยนของนกเรยนชน


ความสาคญของการศกษา

การศกษาคนควาครงนเปนแนวทางสาหรบครผสอน ทจะใชในการพฒนาปรบปรงการสอนท

มงเนนนกเรยนเปนสาคญ และมสวนรวมในดานทเกยวก บผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถ

ในการคดแกปญหา รวมถงเปนแนวทางในการจดกจกรรม การเรยนรทปลกฝงใหผ เรยนรจกคด รจกทา

และรจกแกปญหา มงพฒนาตนเองเพอเปนบคคลทมคณภาพในสงคมตอไป

ขอบเขตของการศกษาคนควา 1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการศกษาคนควา

1.1 ประชากรทใชในการศกษาคนควา

ประชากรทใชในการศกษา คนควาครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสต

ธรรมศกษา แขวงคลองตน เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน

3 หองเรยน นกเรยนทงหมด 90 คน

1.2 กลมตวอยางเปนนกเรยนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสตธรรมศกษา แขวงคลองตน

เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน 3 หองเรยน นกเรยนทงหมด 90 คน

ไดจากการสมอยางงาย โดยใชหองเรยนเปนหนวยสมดวยวธการจบฉลากไดดงน

5

กลมทดลองท 1 จานวนนกเรยน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กลมทดลองท 2 จานวนนกเรยน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. ระยะเวลาทใชในการศกษาคนควา

การทดลองใชเวลาในการทดลอง 8 สปดาห ๆ ละ 2 ชวโมง รวม 16 ชวโมงของภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2554

3. เนอหาทใชในการศกษาคนควา

เนอหาทใชในการทดลอง คอ สาระท 4 : ประวตศาสตร เรอง พฒนาการทาง

ประวตศาสตรของไทยสมยธนบรและรตนโกสนทร

4. ตวแปรทจะศกษา

4.1 ตวแปรอสระ คอ

4.1.1 การจดการเรยนรแบบโครงงาน

4.1.2 การจดการเรยนรแบบบรณาการ

4.2 ตวแปรตาม คอ

4.2.1 ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

4.2.2 ความสามารถในการคดแกปญหา

นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรแบบโครงงาน หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนทใหนกเรยน

ศกษาในเรองใดเรองหนงอยางลมลก ศกษาลงไปในรายละเอยดของเรองนนๆ จนพบคาตอบทตองการ

เรองทนกเรยนศกษานนเปนเรองทนกเรยนเปนผตดสนใจเลอกเองตามความสนใจของตน ประเดนท

ศกษากเปนประเดนทนกเรยนตงคาถามข นมาเอง การศกษาจะเปนการศกษาในลกษณะของการให

นกเรยนไดมประสบการณตรงกบเรองทศกษานน ในการศกษาจะใชระยะเวลาทยาวนานอยางเพยง

พอทจะใหนกเรยนไดคนพบคาตอบ และคลคลายความสงสยใครร เมอนกเรยนคนพบคาตอบทเปน

ความรทตองการแลวจะนาความรนนมานาเสนอในรปของงานทนกเรยนเลอกเองอาจจะเปนงานเขยน

งานวาดภาพระบายส การสรางแบบจาลอง การทาหนงสอ หรอรปแบบอน ๆเพอนาเสนอตอเพอนๆ และ

คนอนๆ อนจะแสดงใหเหนถงความสาเรจของกระบวนการศกษาของตน (นฤมล ยดาคม. 2543: 35)

สานกงานเลขาธการ สภาการศกษา (2550: 4–5) ไดกลาววา โครงงานเปนกจกรรมทตอง

กระทาอยางตอเนอง ตงแตเรมต นจนกระทงเสรจสนโครงงาน ผ เรยนตองเปนผ ดาเนนการเองทงสน

โดยมคร – อาจารยทไดรบมอบหมายใหทาหนาทเปนทปรกษา คอยใหคาแนะนา เสนอแนะ และให

คาปรกษาอยางใกลชดตลอดเวลาในการดาเนนงานโครงงาน มขนตอนทสาคญประกอบดวย

6

ขนตอนท 1 ขนนาเสนอ

หมายถง ขนทผสอนใหผ เรยนศกษาใบความร กาหนดสถานการณ ศกษาสถานการณ

เลนเกม ดรปภาพ หรอผสอนใชเทคนคการตงคาถามเกยวกบสาระการเรยนรทกาหนดใ นแผนการ

จดการเรยนรแตละแผน เชน สาระการเรยนรตามหลกสตรและสาระการเรยนรทเปนขนตอนของ

โครงงานเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการเรยนร

ขนตอนท 2 ขนวางแผน

หมายถง ขนทผ เรยนรวมกนวางแผน โดยการระดมความคด อภปรายหารอขอสรปของกลม

เพอใชเปนแนวทางในการปฎบต

ขนตอนท 3 ขนปฎบต

หมายถง ขนทผ เรยนปฏบตกจกรรม เขยนสรปรายงานผลทเกดขนจากการวางแผนรวมกน

ขนตอนท 4 ขนประเมนผล

หมายถง ขนการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยใหบรรลจดประสงคการเรยนรท

กาหนดไวในแผนการจดการเรยนร โดยมผสอน ผ เรยนและเพอนรวมกนประเมน

2. การจดการเรยนรแบบ บรณาการ หมายถง กระบวนการหรอการปฏบตทนาสวนตางๆ

รวมเขาเปนสงเดยวกนเปนหนวยทมความเบดเสรจในตว มความสมดล สามารถนาไปใชประโยชนได

เปนการทาใหหนวยยอยตางๆ มความสมพนธผสมผสานอยางสมบรณ และกลมกลนเพอประโยชนใน

การแกปญหา และการดารงชวตอยางมความสข โดยบรณาการในเนอหา ความรและกจกรรมทม

ความสมพนธเกยวของกนในแตละวชา หรอทมความแตกตางกนในแตละวชาทมาหลอมรวมเขา

ดวยกน และมแกนหลกในการเชอมโยงใหเปนแกนเดยวกน เพอประโยชนในการเรยนการสอน และ

ประโยชนในการเรยนรของผ เรยน การดาเนนกจกรรมไดปรบปรงจากลาดบขนตอนของรปแบบการฝก

กจกรรมพนฐานของจอยซ และเวล (Joyce; & weil. 1986: 332-334)

1. ขนนาเขาสบทเรย น เปนขนทครเราความสนใจ หรอชประเดนใหผ เรยนเหนสภาพ

ปญหาทเกดขนในอดตและปจจบน เปนการสราบทเรยนโดยผ เรยนไดแลกเปลยนความคดเหนและ

ตกลงกนเลอกปญหาทสนใจศกษา โดยใชสถานการณเกยวกบสงแวดลอมมานาเสนอดวยสอประเภท

ตางๆ ไดแก รปภาพ ขาว หรอคาถามจงใจผ เรยน

2. ขนปฏบตการ เปนขนทผ เรยนแตละคนศกษาเนอหาทตนเองสนใจ และอภปราย

ภายในกลม เพอเลอกปญหาทกลมสนใจมา หนง ปญหามาวางแผนพจารณาแนวทางกาหนด

จดมงหมายในการแกปญหา จดลาดบกอนหลงการศกษา มการปฏบตกจกรรมภายในกลม ดงน คอ

7

2.1 ผ เรยนศกษาเนอหาดวยตนเองอยางรอบคอบ

2.2 ผ เนยนอภปรายแลกเปลยนความรและระบเหตผลเพอเลอกปญหาทสนใจมา

1 ปญหา

2.3 แตละกลมกาหนดความรบผดชอบในการศกษาเชอมโยงกบวชาในกลมสงคมท

เหมาะสม ในสภาพปจจบนตามความสนใจของกลม

2.4 ผ เรยนรวมกนสรปแนวคดของกลม โดยบนทกผลงานทจะนาเสนอครและผ เรยน

เพอเปนขอมลยอนกลบในลกษณะเสรมแรง นาเสนอผลงาน กลม ไดแก การรวมกจกรรมในชนเรยน

การเลนละคร การโตวาท การจดนทศการ การทาโครงงาน

3. ขนกจกรรมสรป เปนขนทผ เรยนและครเชอมโยงกจกรรมจากการทางานของแตละกลม

ใหผสมผสานทกดานเขาดวยกนและสอดคลองกบชวตประจาวนเมอตวแทนกลมนาสอทกลมสนใจ

ศกษาแลว ผ เรยนและครรวมกนอภปราย เพอแกปญหาและตดสนใจ สรปทางเล อกพรอมทงเหตผลใน

การถายทอดสถานการณไปสชวตจรง

4. ขนประเมนผล เปนขนตอนการประเมนผลทเปนกระบวนการตอเนองทกระยะของการ

เรยนการสอน ประเมนดานความรโดยสงเกตจากการทดสอบยอย การตอบคาถาม การทาแบบฝกห ด

การรายงาน ประเมนความสามารถใน การทางานรวมกนในกลมอยางมคณธรรม และการประเมนการ

ทางานของตนเอง

3. ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา หมายถง ความรความสามารถของนกเรยนทเกด

จากการเรยนร สาร ะท 4 ประวตศาสตร ของกลมสาระสงคมศกษา ศ าสนาและวฒนธรรม มาตรฐาน

ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไ ทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความภมใจและธารง

ความเปนไทย โดยพจารณาจากคะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนท ผ วจย

สรางขนตามตารางวเคราะหหลกสตร โดย สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร และพฤตกรรมท

พงประสงคดานสตปญญา 6 ดานไดแก

3.1 ความรความจา ประกอบดวย ความรความจาทเกยวของกบขอเทจจรง เรองราวหรอ

ปรากฏการณตางๆ

3.2 ความเขาใจ ประกอบดวย ความเขาใจเกยวกบการแปลความหมายการตความและ

การขยายความตามสภาวะการไดตรงตามความหมายทมความสอดคลองไดอยางสมเหตสมผล

3.3 การนาไปใช ประกอบดวย ความสามารถในการแกปญหาตางๆ ทเกยวกบเรองราวใน

ปจจบนโดยนาเอาประสบการณและความรทไดมาประยกตใหเหมาะสมกบปญหานนๆ

3.4 การวเคราะห ประกอบดวย ความสามารถในการแกปญหาทซบซอนดวยวธแยกแยะ

ไดถงความสาคญ ความสมพนธ หลกการของกรณ ตวอยางหรอสถานการณทเกดขน

8

1. การจดการเรยนรแบบโครงงาน

2. การจดการเรยนรแบบบรณาการ

1. ผลสมฤทธการเรยนสงคมศกษา

2. ความสามารถในการคดแกปญหา

3.5 การสงเคราะห ประกอบดวย ความสามารถในการนาสวนยอยมาประกอบกนเปน

เรองราวโดยการจดเปนโครงสรางใหม

3.6 การประเมนคา ประกอบดวย ความสามารถในการตดสนใจและสรปเรองราวตางๆ

โดยใชหลกเกณฑทมความเหมาะสมตามขอเทจจรงเปนหลกในการประเมน

4. ความสามารถในการคดแกปญหา

หมายถง พฤตกรรมดานความรความคดของบคคลทใชในการคดแกปญหา โดยสามารถ

วดไดจากแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา ในการศกษาครงนผ วจยไดสรางแบบทดสอบ

ขนตามแบบวดความสามารถในการคดแกปญหา ตามขนตอนการแกปญหาของ เวยร ดงน

ขนท 1 การกาหนดตวปญหา หมายถง ความสามารถในการบอกปญหาทเกดขนภายใต

ขอบเขตของสถานการณทกาหนดให

ขนท 2 การวเคราะหปญหา หมายถง ความสามารถในการระบสาเหตของปญหาจาก

สถานการณทกาหนดให

ขนท 3 การเสนอวธการาคดแกปญหา หมายถง ความสามารถในการคนหาวธทใชในการ

แกปญหา

ขนท 4 การตรวจสอบผลลพธ หมายถง ความสามารถในการบอกผลทจะเกดขน

หลงจากการแกปญหาดวยวธการทไดนาเสนอไป

กรอบแนวคดในการวจย

กรอบแนวคดในการวจยครงน ผ วจยไดสนใจศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษาของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนสาระท 4 : ประวตศาสตร โดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน

กบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพประกอบ 1 กรอบแนวคดการวจย

9

สมมตฐานในการคนควา

1. นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบ บ

รณาการมผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาแตกตางกน

2. นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดย การจดการเรยนร แบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยน

สงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

3. นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการเรยน


4. นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบ บ

รณาการมความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกน

5. นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานมความสามารถในการคด

แกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

6. นกเรยนทเรยน สงคมศกษา โดยกา รจดการเรยนรแบบ บรณาการ มความสามารถในการ

คดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาคนควาครงนผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของและไดนาเสนอตาม

หวขอตอไปน

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหา

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

การเรยนรแบบโครงงาน มชอเรยกในภาษ าองกฤษอยหลายคา คอ Project Work,

Project Method, Project Portfolio, Project-based Learning และ Project-based instruction

(บรชย ศรมหาสาคร. 2546: 16)

1.1 แนวคดและทฤษฏเกยวกบการเรยนรแบบโครงงาน

การเรยนรโดยการทาโครงงานเปนการจดประสบกา รณการเรยนรทมรากฐานมาจากแนวคด

ในการใหการศกษาของ John Dewey (1859-1952) นกปรชญาและนกการศกษาชาวอเมรกนและ

แนวคดการศกษาแบบพพฒนาการ (Progressive Education) เชอวา การศกษาเปนการสราง

ประสบการณชวตทตอเนองโดยมผ เรยนเปนศนยกลาง ไมใช เกดจากการสอนทมครเปนศนยกลาง

การเรยนรโดยการทาโครงงานจงมความสาคญในการเตรยมผ เรยนใหมความรความสามารถตาม

ความตองการในการประกอบอาชพในอนาคต การเรยนรในการทาโครงงานอาจใชเปนกจกรรมเสรม

หรอกจกรรมการเรยนหลกกได สงสาคญ คอ การใชปญ หาหรอสถานการณในชวตจรง จาเปนตองใช

ทกษะตางๆ ในการทางานใหบรรลวตถประสงค และ ผ เรยนจะไดฝกหดพฒนาในทกษะตางๆ ทจาเปน

ในการทาโครงงาน (นฤมล ยดาคม. 2543: 35)

ทฤษฎการเรยนรทเกยวของกบการเรยนรแบบโครงงานนน เปนการจดการเรยนรท เนนผ เรยน

เปนสาคญ โดยมทฤษฎทเกยวของดงตอไปน (ศรชย กาญจนวาส. 2543: 63)

1. ทฤษฎการสรางความร (Constructivism) เปนทฤษฎทมงความสนใจไปทบทบาทของ

ผ เรยนในการสรางองคความรใหม (Constructing new knowledge) นกจตวทยากรเรยนรแนวคอน

สตรคตวสท ทมชอเสยงกลมนไดแก Dewey, Piaget, Vigotsky และ Ausubel เชอวา การเรยนรเปน

การพยายามเชงสงคม เปนการเรยนรแบบรวมมอกน เนนความสาคญของการสรางความรโดยกลมคน

กลาวโดยสรปไดวา ทฤษฎคอนสตรคตวสท มแนวคดพนฐาน ดงน

11

1.1 ผ เรยนสรางระบบความเขาใจดวยตนเองมากกวาการสงผานหรอการถายทอดจาก

ผสอน

1.2 การเรยนรใหมสรางบนฐานของการเรยนรทผานมา (Prior understanding) ผ เรยนร

สามารถสรางความรไดโดยอาศยประสบการณเดมของผ เรยน

1.3 การเรยนรเกดขนจากการมปฏสมพนธทางสงคม (Social interaction)

1.4 การเรยนรดวยประสบการณจรงสรางเสรมใหการเรยนรมความหมาย (Meaningful

Learning)

2. ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behaviorism) เปนทฤษฎทเชอวา การเรยนรเกดจากพลงกระตน

จากภายนอกในรปของการใหรางวลและการ ลงโทษ ผ เรยนมบทบาทคอยรบ (Passive) สงเราและ

ปฏสมพนนธ สวนผสอนมบทบาทในการควบคมและกระตนใหเกดพฤตกรรมทคาดหมายดวยการให

รางวลหรอการลงโทษ

3. ทฤษฎพทธนยม (Cognitivism) เปนทฤษฎทเชอวา การเรยนรเกดจากการรบขาวสาร

จดเกบขาวสาร และการนาขาวสารออกมาใช ผ เรยนตองตนตว (Active) ในการพฒนากลยทธทจะ

สรางความเขาใจอยางมความหมาย สวนผสอนถอเปนผ รวมกระบวนการพฒนากลยทธ และการใชกล

ยทธอยางมความหมาย

4. ทฤษฎมนษยนยม (Humanism) เปนทฤษฎทเชอวามนษยทกคนเกดมาพร อมกบความด

ทตดตวมาแตกาเนด มอสระในการเลอกทาสงตางๆ ทจะไมทาใหผใดเดอดรอน ในการจดการเรยนร

ตามทฤษฎนควรใหผ เรยนมสมรรถภาพในดานความร อารมณ ความร และทกษะไปพรอมๆ กน ซง

หมายความวา ครควรฝกใหผ เรยนรจกคด รจกใชเหตผล ม ความชนชมตอสงทเรยน และใหผ เรยนลง

มอทากจกรรมตางๆ ดวยตนเอง

สรปวา แนวคดและทฤษฎเกยวกบการเรยนรแบบโครงงานนน เปนการเนนผ เรยนใหมสวน

รวมในการเรยนร ไดปฏบตจรงดวยตนเองโดยไดเรยนสงทเขาสนใจ อยากรคาตอบ ไดใชวธการเรยนร

อยางเปนระบบ หลากหลายรปแบบ ไดใชความร ความเขาใจจากเรองตางๆ ทเรยนมาเพอหาคาตอบ

และสดทายผ เรยนเปนผสรางองคความรใหมสาหรบตนเองขนมา กจกรรมตางๆ ทนกเรยนกระทา

ไดรบการแนะนา ปรกษา ดแลจากครผสอน ดงนนครจะตองเขาใจธรรมชาต ความตองการความสนใจ

พฒนาการ และความแตกตางของผ เรยนเพอสงเสรมใหผ เรยนไดพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพ

12

1.2 ความหมายของโครงงาน

นกการศกษาหลายทานรวมทงสถาบนหลายแหงไดใหความหมายของโครงงานไว สรปได

ดงน

จราภรณ ศรทว (2542: 34) กลาววา โครงงานเปนการสอนใหนกเรยนรจกวธทาโครงงานวจย

เลกๆ ผ เรยนลงมอปฏบตเพอพฒนาความร ทกษะและสรางผลผลตทมคณภาพ ระเบยบ วธดาเนนการ

เปนระบบ วธการทางวทยาศาสตร

สพล วงสนธ (2543: 12) กลาววา โครงงานเปนการ จดประสบการณ การเรยนรใหผ เรยนได

เลอกและสรางกระบวนการการเรยนรเรองใดเรองหนงอยางลมลกและสามารถนาผลการเรยนรไปใชใน

ชวตจรงได

ธญญณฐ ชาวเหนอ (2543: 7) ไดกลาววา โครงงานเปนกจกรรมหนงทจะสามารถพฒนา

ผ เรยน สงเสรมการเรยนรขอ งผ เรยน ใหเตมตามศกยภาพ เปนการเรยนรในดานลก และเรยนรในสงท

ผ เรยนเกดความสงสย อยากร สนใจ และตองการหาคาตอบ

เนตรนพชญ จาปาทองเทศ (2544: 30) กลาววาโครงงานคอกจกรรมการสอนรปแบบหนงท

เปดโอกาสใหผ เรยนไดศกษาคนควาและลงมอปฏบตดวยตนเองตามหวขอเรองทตนสนใจ

ลดดา ภเกยรต (2544: 27) กลาววา โครงงานเปนวธการเรยนรทเกดจากความสนใจใครรของ

ผ เรยนทอยากศกษาคนควาเกยวกบสงใดสงหนงหรอหลายๆสงทสงสยและอยากรคาตอบใหลกซง

ชดเจน หรอตองการเรยนรเรอง นนๆ ใหมากขนกวาเดม โดยใชทกษะกระบวนการและปญญาหลายๆ

ดาน มวธการศกษาอยางเปนระบบและมขนตอนตอเนอง มการวางแผนในการศกษาอยางละเอยด

แลวลงมอปฏบตตามแผยงานทวางไวจนไดขอสรปหรอผลการศกษาหรอคาตอบเกยวกบเรองนนๆ

วสทธ กลาหาญ (2545: 3) กลาววา โครงงานเปนวธการเรยนรทผ เรยนไดเรยนรเรองใด

เรองหนงอยางลมลกดวยตนเอง โดยการเรยนรจากการคดวางแผนลวงหนา ใชแหลงการเรยนรอยาง

หลากหลาย สมารถนาผลการเรยนรไปใชในชวตประจาวน

วฒนาพร ระงบทกข (2545: 59) กลาววา โครงงานเปนวธการจดการเรยนรรปแบบหนงท

สงเสรมใหผ เรยนเรยนรดวยตนเองจากการลงมอปฏบต ใชกระบวนการแสวงหาความร หรอคนควาหา

คาตอบในสงทผเรยนอยากรหรอสงสยดวยวธการตางๆ อยางหลากหลาย

ปรยา บญวศน (2545: 80) กลาววา โครงงานเปนการสอนใหนกเรยนทางานวจย ขนาด เลกๆ

โดยเนนทกษะกระบวนการ เปนการจดลาดบความคด การจดการ การเผชญสถานการณ การประเมนผล

การทดลอง แลวนาไปประยกตใชในชวตประจาวน

13

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545: 15) ไดกลาวถงการจดการเรยนการสอน

แบบโครงงาน คอ การจดประสบการณในการปฏบตงานใหแกนกเรยน เหมอนกบการทางานในชวตจรง

ใหนกเรยนไดมประสบการณตรงไดเรยนรวธแกปญหา รจกการทางานอยางมระบบ รจกวธวางแผนใน

การทางาน ฝกการคดวเคราะห และเกดการเรยนรดวยตนเอง

มงขวญ กตตวรรณกรรม (2546: 38) ไดกลาววา โครงงานเปนกระบวนการการเรยนการสอน

ทเปดใหผ เรยนไดเรยนรจากประสบการณตรง ใหผ เรยนไดปฏบตเหมอนกบการทางาน ในชวตจรง ฝก

ใหคดเปน ทาเปน รวธการแกปญหาดวยตนเองอยางเปนระบบ รจกคดรเรม คดวางแผน และประเมน

ผมภาคปฏบตงานไดดวยตนเอง รวมทงฝกการเปนผ นาและผตาม

ชารด (ปยาพร ถาวรเศรษฐ . 2546: 22; อางองจาก Chard. 2001) กลาววา โครงงานเปน

วธการทผสอนจะแนะใหนกเรยนไดศกษาอยางลกในเรองทเขาใจเรองปฏสมพนธระหวางผสอนกบ

ผ เรยนเมอครนาการสอนแบบนมาใชอยางประสบความสาเรจ นกเรยนจะมแรงจงใจสง มความรสกวา

ไดมสวนรวมกบกจกรรมดานการเรยนของเขาเอง และผลงานทมคณภาพสง

ไฮนซ (สเมธตา งามชด. 2548: 6; อางองจาก Haines. 1989: 1) ไดใหความหมายของโครงงาน

สอดคลองกบดวอ วาเปนวธ การสอนทประกอบดวยกจกรรมหลากหลายมงเนนหวขอเรองทนกเรยน

สนใจมากกวาตวภาษาโดยเปดโอกาสใหนกเรยนเลอกเนอหา วธการศกษาคนควาการแบงงาน ตลอดจน

รปแบบชนงานอนเปนผลผลตสดทาย ของกระบวนการทนกเรยนไดทาขอตกลงกนไว นอกจากนการสอน

แบบนยงเปดโอกาสใหนดเรยนไดใชความร ภาษาและทกษะทเรยนมาแลวมาปรบใชในการดาเนนงาน

เปนการนาภาษามาใชในชวตจรง

สรปไดวา โครงงาน หมายถง การสอนทสงเสรมใหผ เรยนไดศกษาเรองใดเรองหนงอยางลกซง

ตามหวขอทผ เรยนสนใจ มงเนนใหผ เรยนมส วนรวมในกระบวนการเรยนรในการศกษาคนควา คดคน

วางแผน และลงมอปฏบตตามความสามารถ ความถนด และความสนใจของผ เรยน

1.3 จดมงหมายของการเรยนรแบบโครงงาน

เพชรา วงศประไพโรจน (2544-2545: 2) กลาวถง จดมงหมายของโครงงาน ดงน

1. เพอใหผ เรยนไดใชความรและประสบการณปฏบตงานตามความสามารถ ความสนใจ และ

ความถนดของตนเอง เปนการพฒนาเตมตามศกยภาพของผ เรยน

2. เพอใหผ เรยนไดศกษาหาความรจากแหลงความรตางๆ ดวยตนเอง

3. เพอใหผ เรยนไดฝกการทางานอยางเปนระบบ โดยใชกระบวนการณแกผญหาตามระเบยบ

วธการวทยาศาสตร โดยรจกสงเกต รจกตงคาถาม ตงสมมตฐานได

4. เพอพฒนาความคดสรางสรรค

5. รจกสรปและทาความเขาใจ กบสงทคนพบ

14

6. เพอใหผ เรยนมเจตคตทดตอการปฏบตงาน และเหนคณคาของการใช กระบวนการแกปญหา

อนเปนการสรางลกษณะนสย จตพสยใหเกดกบผ เรยน

สวทย มลคา และอรทยมลคา (2545: 84-85) กลาวถงวตถประสงคของการจดการเรยนร

แบบโครงงานดงน

1. เพอใหผ เรยนไดใชความรทกษะและประสบการณของตนเองในการศกษาคนควาหาขอมล

จากแหลงเรยนรตางๆ

2. เพอสงเสรมใหผ เรยนเกดพลงความอยากรอยากเหน

3. เพอสงเสรมใหผ เรยนตดสนใจวาจะทาอะไร กบใคร อยางไร และเสรมสราง ความมนใจวา

ผ เรยนเปนผ มความรความชานาญในเรองทเขาตองการคนหาคาตอบ

4. เพอใหผ เรยนไดแสดงออกซงความคดรเรมสรางสรรค

วจนา พพฒนทศพล (2546: 30) กลาววา จดมงหมายการสอนแบบโครงงานมงใหผ เรยนได

1. พฒนาการเรยนรดวยตนเอง โดยเลอกหวขอและวธการดาเนนการดวยตนเอง

2. เชอมโยงองคความรกบชวตจรง โดยนาความรทไดจากหองเรยนไปประยกขหรอปฏบตจรง

3. พฒนาความรบผดชอบ โดยใหเสรภาพ ในการคดและการทา กาหนดภาระงานและการ

ดาเนนงานเอง

กตตชย สธาสโนบล (2546: 2) ไดกลาวถงการเรยนรแบบโครงงาน วามจดมงหมายทสาคญ

ดงน

1. เพอมงใหผ เรยนพฒนาความเปนมนษยทสมบ รณ มทกษะพนฐานในการตดตอสอสาร

การคดคานวณ การคดวเคราะห โดยเนนการเรยนรตามสภาพจรง อยางมความสข

2. เพอมงใหผ เรยนเกดท กษะในการคด การคนควา แสวงหาความร และสรางความรดวย

ตนเองอยางสรางสรรค พรอมทงสามารถนาเสนอผลงานเพอแลกเปลยนเรยนรกบผ อนได

3. เพอมงใหผ เรยนเกดความรความเขาใจตนเอง ปฏบตกจกรรมตามถนดและความตองการ

ของตนเอง

4. เพอมงเนนใหผ เรยนเรยนรโดยผานกระบวนการทกษะทางสงคม จรยธรรมเพอคนควาหา

คาตอบ อยางนกแสวงหาความร สามารถนาไปใชแกไขปญหาตางๆ ในชวตประจาวน

สรปไดวา จดมงหมายของการเรยนรแบบโครงงาน มงใหผ เรยนไดพฒนาการเรยนรดวย

ตนเองในการเลอกหวขอและวธการดาเนนการดวยตนเอง นาความรทไดจากหองเรยนไปประยกตใชใน

การปฏบตจรง และพฒนาความรบผดชอบ ความคดรเรมสรางสรรคในการดาเนนงาน

15

1.4 ลกษณะของการสอบแบบโครงงาน

ไฮนล (Haines. 2002: 2) กลาวถงลกษณะของการสอนแบบโครงงานไวดงน

1. ยดผ เรยนเปนสาคญ มใชหลกสตรเปนสาคญ

2. รวมมอมใชแขงขน

3. เนนททกษะมากกวาไวยากรณ

4. ฉลองความสาเรจของชนงานสดทาย

นอกจากน ฟลลปส , เบอรวด และดนฟอรด (Phillips; Burwood; & Dunford. 1999: 14-16)

ไดกลาวถงลกษณะเดนของโครงงาน ดงตอไปน

1. โครงงานเปนกจกรรมบรณาการ คอ ชนงานทมลาดบชดเจน มจดเรมตน จดกงกลาง

และจดจบ การทผ เรยนไดทากจกรรมทมประโยชนคมคา และเชอมโยงกบไปสผลงานชนสดทายทเหน

และจบตองได จะทาใหผ เรยนรสกภาคภมใจในความสาเรจ รวมทงครผสอนดวย

2. โครงงานสอนเดกโดยองครวม (Whole Child Development) คอ พฒนาผ เรยนทก

ดาน ไมไดเนนเฉพาะการสอนภาษาเทา นน เพราะในแตละโครงงานยงประกอบดวยทกษะตางๆ ท

ผ เรยนเรยนในวชาอนๆ รวมทงจากภายนอกหองเรยนดวย คอ

- ทกษะทางปญญา ไดแก การบรรยาย การสรปความ การใชจนตนาการ การตงสมมตฐาน

การอานและการวางแผน

- ทกษะทางกาย ไดแก การระบายส การวาดภาพ การตด การพบ การตดภาพและการเขยน

- ทกษะทางสงคม ไดแก การแขงขน การทางานรวมกน การตดสนใจรวมกนและการประจกษ

ถงผลสาเรจของงานอนเกดจากการมสวนรวมของทกคน

- การพงพาตนเองของผ เรยน (Learner Independence) ไดแก การรจกเลอกและรบผดชอบถง

ผลทตามมา รจกหาทางทจะทางานใหสาเรจ การรจกหาขอมล การทดลองปฏบต และการประเมนผล

งานทไดการสอนแบบโครงงาน ยงชวยสงเสรมพฒนาการทางดานอารมณและบคลกภาพ เปดโอกาส

ใหผ เรยนไดผลตชนงานทแสดงออกถงลกษณะเฉพาะของตน บงบอกถงความคด รสนยมและความสนใจ

ของผ เรยน นอกจากนยงสนบสนนและใหความสาคญดวย

3. โครงงานเปนการบรณาการความรทางภาษากบทกษะ เปนการเรยนรโดยประสบการณ

(Experiential Learning) เนองจากภาษาทนาสอนและฝกในขณะทาโครงงานนนเกยวของโดยตรงกบ

งานทกาลงทา ดงนนผ เรยนจงซมซบภาษาทสองจากการพบเหนซาๆ อยางเปนธรรมชาต

4. โครงงานชวยสงเสรมการเรยนรแบบพงตนเอง ผ เรยนจะตองเรยนรทกษะทงหลายเพอนา

ตนเองไปสความสาเรจโดยม ครเปนผใหคาปรกษาเทานน ผ เรยนจะตองตดสนใจรบผดชอบงานและ

คนควาดวนตนเอง

16

5. โครงงานสนองความตองการของชนเรยนทผ เรยนมความสามารถตางกนเนองจากผ เรยน

ในชนเรยนตางมความสามารถ ความตองการและความสนใจตางกน ดงนนโครงงานเปดโอกาสให

ผ เรยนไดเรยนรตามศกยภาพของตนเอง และเมอมผ เหนคณคาของชนงานทตนไดทาผ เรยนกจ ะเกด

ความเชอมนในตนเอง และเกดความรสกทดตอการเรยนกาษาองกฤษและมแรงจงใจทจะทาใหดยงๆ

ขนไป

6. โครงงานชวยใหเกดความยดหยนในหลกสตร โรงงานสามารถเปนสวนเสรมหลกสตรท

กาหนดไวแลวใหสมบรณยงขน หรอเปนแกนของหลกสตรทสรางขน โครงงานเหมาะสาหรบครทมเวลา

ไมมากพอทจะสอนใหเหนผล

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2545: 3-4) ไดกลาวเพมเตมเกยวกบลกษณะของโครงงาน

ดงน

1. เนนใหผ เรยนเปนผ เรมและเลอกเรองทจะศกษาคนควาดวยตนเอง ตามความสนใจและ

ระดบความสามารถของตนเอง

2. เปนกจกรรมทใชกระบวนการทางวทยาศาสตรเขาไปชวยการศกษาคนควาเพอตอบ

ปญหาทสงสย

3. เนนใหผ เรยนเปนผวางแผนในการศกษาคนควา ตลอดจนดาเนนงาน เกบรวบรวมขอมล

หรอประดษฐคดคน รวมทงแปรผล สรปผลและเสนอผลการศกษาคนควาดวยตนเองโดยมครเปนท

ปรกษาเทานน

4. เปดโอกาสใหผ เรยนไดแสดงความสามารถพเศษของตนเอง

5. เนนใหผ เรยนใชเวลาวางใหเปนประโยชน

นอกจากน ลดดา ภเกยรต (2544: 20) ไดกลาวเสรมถงลกษณะเดนของโครงงานไวสอดคลอง

กบสถาบนพฒนาการคณภาพวชาการ ไวดงน

1. ผ เรยนเลอกเรอง หรอ ประเดน หรอ หวขอทจะศกษาดวยตนเอง

2. ผ เรยนเลอกและหาวธรวมทงแหลงขอมลดวยตนเอง

3. ผ เรยนลงมอปฏบต และเรยนรดวยตนเอง

4. ผ เรยนสรป และสรางองคความรตนเอง

5. ผ เรยนไดแลกเปลยนความรกบผ อน

6. ผ เรยนไดนาความรไปใชจรง

จากทศนะของนกการศกษาทไดกลาวถงลกษณะของการสอนแบบโครงงาน ลวนมความเหน

ทสอดคลองกนวา การสอนแบบโครงงานเปนการสอนทเนนผ เรยนเปนสาคญมากกวาตวภาษาหรอ

หลกสตร เพราะผ เรยนจะตองลงมอปฏบตดวยตนเองโดยอาศยความร และประสบการณของตวเองใน

17

การจดทาโครงงาน โดยการเรยนแบบโครงงานจะมงเนนไปใหผ เรยนศกษาดวยตนเองตามความสนใจ

และระดบความสามารถของตน ตามกระบวนการทางานทไดวางแผนไวอยางเปนระบบ รวมทงนาเสนอ

ผลงานและประเมนผลงานของตนเอง

1.5 ประเภทและขนตอนสอนแบบโครงงาน

ประเภทของโครงงาน

ไฮนส (2002: 1) กลาววา โครงงานเปดโอกาสใหผ เรยนเปนผ มบทบาทสาคญในการเรยนร

โดยโครงงานแบงออกเปน 4 จาพวกหลก ไดแก

1. โครงงานคนควาขอมล (Information and Research Projects) เปนการศกษาขอมล เชน

การศกษาเกยวกบทองถนทผ เรยนอาศยอย หรอสถานททผ เรยนสนใจ

2. โครงงานสารวจ (Survey Projects) เปนการสารวจความคดเหนและทศนคตตอสงหนงสง

ใดอยในความสนใจของผ เรยน

3. โครงงานทเหนผลผลตหรอชนงาน (Production Projects) เปนการลงมอปฏบตเพอให

เกดผลผลตอยางใ ดอยางหนง เชน การทาหนงสอพมพของโรงเรยน การทาแผนพบแนะนาสถานท

ทองเทยวในจงหวดของตนเอง

4. โครงงานทจดงานหรอการแสดง (Performance and Organizational projects) เปนการ

แสดงออกหรอมการจดกจกรรมอยางหนงอยางใดออกมา เชน การจดรายการเสยงตามสาย โรงเรยน

การแสดงละคร

โครงงานทง 4 ลกษณะทกลาวขางตน เนนการมสวนรวม การใหความรวมมอและความ

รบผดชอบตอหนาทของผ เรยนใหการทาโครงงาน เพอใหบรรลผลตามวตถประสงคของโครงงานทวาง

ไว ทงน ผ เรยนอาจตองใชทงเวลาในหองเรยนและนอกหองเรยนในการสรางโครงงาน

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ (2545: 4-5) ไดกลาวถงประเภทขอ งโครงงานไวสอดคลอง

กบไฮนส โดยแบงตามการไดมาซ งคาตอบของกระบวนการวทยาศาสตร ม 4 ประเภทใหญๆ ดวยกน

คอ

1. โครงงานประเภทสารวจและรวบรวมขอมล

โครงงานประเภทน ผ ทาโครงงานเพยงตอง การสารวจและรวบรวมขอมล แลวนาขอมล

เหลานนมาจาแนกเปนหมวดหม และนาเสนอในรปแบบตางๆ เพอใหเหนลกษณะหรอความสมพนธใน

เรองทตองการจะศกษาใหชดเจน ในการ ทาโครงงานแบบสารวจขอมล ไมจาเ ปนตองมตวแปรเขามา

เกยวของ ผ เรยนเพยงรวบรวมขอมลทได นามาจดหมวดหมแลวนาเสนอ ถอวาเปนการสารวจรวบรวม

ขอมลแลว

18

2. โครงงานประเภททดลอง

ในการทาโครงงานประเภททดลอง ตองมการจดการกบตวแปรทจะทผลตอการทดลอง ซงม

4 ชนด คอ

1. ตวแปรตนหรอตวแปรอสระหมายถงเหตของการทดลองนนๆ

2. ตวแปรตามเปนผลของการเปลยนแปลงตวแปรตน

3. ตวแปรควบคม หมายถง สงทตองควบคมใหเหมอน ๆกน มฉะนนจะมผลทาใหตวแปรตาม

เปลยนไป

3. โครงงานสงประดษฐ

โครงงานประเภทสงประดษฐ เปนการนาความรทมอยประด ษฐหรอสรางสงใหมๆ ขนมา

เปนประโยชนอยางมาก มาย รวมทงการเขยนหนงสอ หรอบทละครและอนๆ ไวในโครงงานประเภท

สงประดษฐดวย

4. โครงงานประเภททฤษฎ

โครงงานประเภททฤษฎ เปนการใชจนตนาการของตนเองมาอธบายหลกการหรอแนวความคด

ใหมๆ ขนมา ซงเปนประเภทอยางมากมาย รวมทงการเขยนหนงสอ หรอบทละครและอนๆ ไวในโครงงาน

ประเภทสงดษฐดวย

การทาโครงงานประเภทน ผ ทาโครงงานตองมความรในเรองๆนนเปนอยางด จงสามารถอธบาย

ไดอยางมเหตผลและนาเชอถอ จงไมเหมะสมทจะทาในระดบผ เรยน ทงยงมความรความสามารถนอย

บอกจากน ฟรายด-บธ (Fried-Booth. 1987: 9-10) ไดกลาวถงประเภทของโครงงานซงมงเนน

ผ เรยนเปนสาคญ วาโครงงานม 2 ประเภทดวยกน คอ

1. โครงงานเตมรปแบบ (Full-Scale Project)

2. โครงงานความเสรมความรความสนใจ (Bridging or Motivating Activities)

โครงงานทง 2 ประเภทนมลกษณะสม พนธกน คอ โครงงานแบบกจกรรมเสรมความรความ

สนใจเปนโครงงานยอยทจะนาไปสโครงงานแบบเตมรปแบบ และความแตกตางทเหนไดชดเจน คอ

โครงงานแบบกจกรรมเสรมความรความสนใจ เปนกจกรรมทเกด ขนในหองเรยน ในขณะทโครงงาน ม

รปแบบจะขยายไปนอกหองเรยน โครงงานเตมรปแบบ ม 3 ขนตอนในการดาเนนงานดงน

1. การวางแผนในหองเรยน

ผ เรยนรวมกนครอภปรายเรองเนอหาและขอบเขตของโครงงานททารวมทงภาษาทนามาใช

และวธเกบรวบรวมขอมล

19

2. การดาเนนโครงงาน

ผ เรยนสามารถออกไปนอกหองเรยนเพอดา เนนโครงงานตามทวางแผนไ ว ผ เรยนสามารถใช

ทกษะทง 4 คอ ทกษะฟง อาน พดและเขยน มาบรณาการเขาดวยกนอยางเปนธรรมชาต

3. ทบทวนและตดตามผลงาน

ผ เรยนอภปรายและใหขอมลยอนหลงทงระหวางและหลงหารทาโครงงาน โดยครเปนผคอย

ใหคาปรกษา ผ เรยนแตละกลมชวยกนวเคราะหผลงานและตดตามงานของกลม

แตเนองจาก ผ เรยนแตละคนลวนมความสนใจและความตองการ ทแตกตางกนโครงงานแบบ

เตมรปแบบไมสามารถตอบสนองความตองการของผ เรยนทงหมดได ดงนนจงควรมกจกรรมโครงงานยอย

ทสามารถทาไดในหองเรยนในระยะเวลาสนๆ หรอไมจากดเวลามาสนองค วามตองการทหลากหลาย

ของผ เรยน ไดแก โครงงานแบบกจกรรมเสรมความรความสนใจ (Bridging or Motivating activities)

ซงลดดา ภเกยรต (2544: 123) ไดกลาวถงขนตอนในการทาโครงงานแบบกจกรรมเสรมความร

ความสนใจ ไวดงน

1. วางแผน ขนตอนนเปนการศกษาหวข อทสนใจเพอตองการรคาตอบในสงทสงสย

กาหนดเวลาในการทาโครงงานซงอาจจะเปนนอกเวลาเรยนกได รวมทงการแบงกลมการทางานหรอ

อาจเปนงานเดยวกได

2. ดาเนนการ ขนตอนนเปนการลงมอปฏบตการลงมอตามแผนงานทไดวางไว โดยใชภาษาท

เรยนมา เพอหาคาตอบทสงสยตามศกยภาพของตนเอง

3. เสนอผลงาน ขนตอนนเปนการแสดงผลงานรวมทงรวมเสนออภปรายแสดงความคดเหน

ถามตอบขอสงสย

อยางไรกตาม แมวาโครงงานแตละประเภทแตกตางกนดงทไดกลาวมาขางตน แต การดาเนนงาน

ของโครงงานเหลานลวนมขนตอนในการสอนทคลายกน จะไดกลาวตอไป

ขนตอนของการสอนแบบโครงงาน

คอรโมนา (Carmona; et al. 1991: 45) ไดกลาวถงขนตอนในการสอนแบบโครงงานไววาม

กระบวนการใหญๆ 3 ขนตอน ดงตอไปน

ขนแรก เปนการวางแผนการทางาน จะเปนการทางานรวมกนในหองเรยนเพอปรกษาหารอ

โดยครจะเปนผใหแนวทางของโครงงานเพอใหผ เรยนเลอกตามความสนใจ

ขนทสอง จะเปนการลงมอปฏบตนอกหองเรยนเพอรวบรวมขอมลจากแหลงตางๆ จะเปนการ

ฝกใหผ เรยนไดออกมาสโลกภายนอกหองเรยน ในขนนครควรสรางแรงจงใจแกผ เรยนเพอไมใหเกด

ความทอถอยจากงานทตองทา

20

ในขนสดทาย เปนการตรวจสอบโครงงานซงครผสอนจะมบทบาทมากในการชวยเหลอผ เรยน

ตงแตเรมแรกเพอใหแนใจวาผ เรยนเขาใจในสงททา จนถงการรวบรวมขอมล หลงจากไดขอมลแลวจงม

การอภปรายในกลมเพอดาเนนการนาเสนอขอมลในรปโครงงานตอไ ป ขนตอนของการสอนแบบ

โครงงานขางตนอาจแบงเปนตอนโดยละเอยด ดงน

ขนท 1 กาหนดหวขอและขอบเขตของโครงงาน ผ เรยนรวมปรกษาหารอถงหวขอและขอบเขต

โดยรวบรวมขอมลจากการอภปราย แสดงความเหนจากประสบการณของสมาชกแตละคนในกลม

ขนท 2 กาหนดขอบเขตของผลงานทจะไดจากการปฏบตโครงงานอยางชดเจน

ขนท 3 กาหนดขนตอนการทาโครงงาน วเคราะหขอมล พจารณาวาวสด และอปกรณ

ใดบางทจาเปนตองใช แบงหนาทรบผดชอบของผ เรยนตะละคนใหชดเจน

ขนท 4 วเคราะหทกษะทางภาษาและเลอกใชวธการวธการ ใหสอดคลองกนในการปฏบต

โครงงาน

ขนท 5 ขนรวบรวมขอมล ผ เรยนรวมกนรวบรวมขอมลตามทไดกาหนดไว ซงขอมลอาจจะ

ไดมาจากภายในหองเรยนและขอมลนอกหองเรยนและขอมลนอกหองเรยน ผ เรยนอาจจะแยกกน

รวบรวมเปนกลม เปนคหรอรายบคคลกได

ขนท 6 รวบรวมและวเคราะหขอมล ผ เรยนนาขอมลทไดทงหมดมาเปรยบเทยบและเรยบ

เรยงเพอนาเสนอขอมลทมประสทธภาพ

ขนท 7 นาเสนอผลงาน อาจอยในรปแบบของการเขยนรายงาน วดทศน หนงสอพมพของ

โรงเรยน อภปรายสรปผล

ขนท 8 ประเมนผลโครงงาน ทงผ เรยนและครรวมกนประเมนผลโดยดจากขนตอนการ

ปฏบตโครงงานสอดคลองกบวตถประสงคทตงไวหรอไม และพจารณาวาภาษา ทกษะทใชในการสอสาร

ทผ เรยนจะไดรบบรรจอยในขนตอนการปฏบตตามโครงงานหรอไม อาจจะพจารณาจากการอภปราย

แสดงความคดเหนถงคณคาของประสบการณทไดรบจากโครงงานและสามารถปรบใชในอนาคตได

กรมวชาการ (2544 : 4-96) ไดกลาววาอาจจะแบงขนตอนการสอนแบบโครงงานไดเปน

3 ขนตอน ดงน

1. ขนตอนกอนโครงงาน (Pre-product stage) ขนตอนนเปนการเตรยมตวผ เรยนในดาน

ภาษา ซงแบงเปน

1.1 ขนนาเสนอ (Presentation) เปนการนาเสนอภาษาในบรบททหลากหลาย เชน เพลง

บทพดเขาจงหวะ นทาน บทอาน ฯลฯ เพอใหผ เรยนไดเรยนรภาษาเหนความเกยวโยงของภาษากบชวต

จรงทงในและนอกหองเรยน

21

1.2 ขนฝก (Practice) เปนการใหผ เรยนไดฝกใชภาษาในรปของกจกรรมทสนกสนาน เพอ

สรางแรงจงใจในการเรยน เชน เกมฝกภาษา การแสดงบทบาทสมมต ฯลฯ

2. ขนดาเนนโครงงาน (During-project stage) ขนตอนนผ เรยนจะไดนาภาษาทเรยนไปใช

(Production) บรณาการกบทกษะและสาระและสาระการเรยนรอนๆ ใ นรปของกจกรรมทมการกาหนด

ชนงานและดาลบการปฏบตการอยางชดเจน โดยใหผ เรยนเปนผกระทาสงตางๆ ดวยตนเอง และครม

บทบาทเพยงผ อานวยความสะดวก คอ

2.1 แนะแนวโครงงานใหผ เรยนรจก หากผ เรยนยงไมคนเคยกบวธการเรยนภาษาแบบน

2.2 ตกลงก ตกาบางอยางทจาเปน เชน แบงหนาทปฏบตงาน เกบของใหเรยบรอยหลง

ทางานเสรจ

2.3 จดอปกรณหรอโตะใหอยในสภาพทตองการ เชน เปนค เปนกลม จดเตรยมอปกรณให

เรยบรอย

2.4 ใหคาสงทชดเจน หากจาเปนอาจใชภาษาไทย และตองมการตรวจสอบว าผ เรยน

เขาใจวธทางานเปนกลม เพอใหโครงงานบรรลผลสาเรจไดดวยด

2.5 เดนตรวจและใหความชวยเหลอตามความจาเปนขณะผ เรยนทางาน เพอใหแนใจวา

ผ เรยนทางานตามแผนทวางไว

2.6 ประเมนพฒนาการของผ เรยนระหวางการทาโครงงาน โดยจดบนทกพฒนาการขอ ง

ผ เรยนแตละคน

3. ขนหลงโครงงาน (Post-project stage) มกจกรรม ดงน

3.1 การประเมนผลตนเอง ทงในสวนของผ เรยนและครผสอน ในสวนของผ เรยนสามารถ

ทาไดหลากหลายจากการใหผ เรยนแสดงความรสก และยอนคดไตรตรองหรอสะทอนความคด

(Reflect) เพอประเ มนและปรบปรงงานทไดทาไป ในสวนของครผสอนกสามารถเขยนขอยอนคด

ไตรตรอง เพอประเมนการสอนของตน และนาขอมลไปพฒนาการเรยนการสอนไดเชนเดยวกน

3.2 การประเมนเพอนในชวงของการประเมนผลโครงงาน ทงในสวนของทกษะกระบวนการ

(Process) คอ ตงแตเรมต นโครงงาน จนถงเมอสาเรจโครงงานทวางไว และในสวนชนงานหรอผลงาน

บนปลาย (End product) การประเมนนอาจทาไดหลายรปแบบ เชน

- การกาหนดเกณฑการประเมนรวมกนระหวางครผสอนและผ เรยนกอนกาทา


- การแลกกนดและตรวจทานงานของเพอน พรอมทงใหขอคดเหนเชงสรางสรรค

- การนาชนงานของทกคนหรอผ ไดรบคดเลอกตดแสดงบนผนงหองนาลงในวารสาร

ของหองหรอนาไปใชประโยชนอนๆ ในชวตจรง

22

- การลงคะแนนในการประกวดผ มทกษะกระบวนการและชนงานดเดนดานตางๆ

ตามเกณฑทไดรวมกนกาหนดไวลวงหนา

3.3 การฉลองความสาเรจรวมกน โดยการแสดงความชนชมกนทก ไมวาจะไดรบรางวลใน

การประกวดหรอไมกตาม ทงนเพอใหผ เรยนไดรสกไดถงพฒนาการและความสาเรจของตน เหนคณคา

ของตนและของเพอน มความสขและความเชอมนทจะปฏบตงานในการเรยนตอไป การ ฉลอง

ความสาเรจนอาจเปนรปของการรองเพลงรวมกน การใหคาชมเชย หรอการจดงานสงสรรคเลกๆ นอยๆ

ตามความเหมาะสม

3.4 การเกบชนงานของโครงงาน ชนงานในโครงงานทงหมดจะตองมการจดเกบให

เรยบรอยในรปของแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) หรอแฟมทเนนกระบวนการ (Process folio) เพอให

สามารถนามาใชไดเมอตองการ และขณะเดยวกนเปนการฝกทกษาการจดกระบวนการเรยนของตน

ดวย

ไรบ และไวดล (Ribe; & Vidal. 1993: 15) ไดเสนอขนตอนการเรยนการสอนโครงงานดงน

1. ขนสรางบรรยากาศในชนเรยน เปนขนเตรยมความพรอมใหสมาช กในกลมความเปน

อนหนงอนเดยวกนในการทางาน โดยอาจใชกจกรรมกลมสมพนธ

2. ขนกระตนใหเกดความสนใจ เปนขนการสรางความสนใจใหเกดขนแกผ เรยนอาจใชการ

ระดมสมอง

3. ขนเลอกหวขอ เปนขนอภปรายและสงเคราะหขอมลตางๆ เพอประมวลเปนหวขอโครงงาน

4. ขนสรางโครงรางของโครงงาน เปนขนวางแผนและกาหนดขอบเขตของโครงงาน วเคราะห

ขนตอนการทางาน จดเตรยมอปกรณ เปนตน

5. ขนลงมอปฏบตตามหวขอเรอง เปนขนการดาเนนการตามโครงรางของโครงงานตาม

หนาทรบผดชอบของสมาชกในกลม

6. ขนรายงานผลการปฏบตงานสชนเรยน อาจรายงานดวยการพดหรอการเขยน

7. ขนกระบวนการยอนกลบ (Processing feedback) เปฯขนของการทบทวนงานทไดทา

นอกจากน ฟรายด-บท (Fried-Booth. 1987: 9-10) ไดเสนอแนะแนวทางทจะนาไปสความสาเรจใน

การทาโครงงาน โดยมขนตอนดงน

1. ขนกระตนความสนใจ ขนนจะเปนการอภปรายความคดตางๆ ใหขอแนะนาทกษะทาง

ภาษาทจะฝกฝนในขนน คอ การพดการฟง อาจจะมการอาน สงทเกยวของกบเรองทจะศกษาดวย

2. กาหนดจดประสงคของโครงงาน เปนการอภปราย ตกลงเกยวกบจดมงหมายของโ ครงงาน

ซงขนอยกบระยะเวลาในการทาโครงงานดวย ทกษะทใชในขนนคอ การพด การฟง รวมทงการจดบนทก

23

3. ฝกทกษะหนาท ทจะนามาใชในโครงงาน เชน สมภาษณ การขอขอมลการจดบนทก

การใหคาแนะนาและการคนควา

4. ออกแบบสอทจะเขยน มการเตร ยมแบบสอบถาม แผนท ขอคาถาม ทจาเปน ตอการเกบ

ขอมล ขนนจะเปนขนฝกการอาน และการเขยน

5. กจกรรมกลม เปนการเตรยมการเกบขอมล อาจเปนการทางานเดยว ค กลม ทงในหรอ

นอกหองเรยน กจกรรมขนนจะเปนการสมภาษณ สารวจ รวบรวมขอเทจจรง ซง ผ เรยนมโอกาสใช

ทกษะครบทง 4 ดาน

6. รวบรวมขอมล ขนนอาจทาเปนกลมกจกรรมอาจเปนการอานทจดบนทก อธบายภาพ

จดทากราฟ เนนการอภปราย

7. การเรยบเรยงขอมลเปนการพฒนาของโครงงาน มการอภปราย ตอรอง อานขอมลจาก

แหลงตาง ๆ การตรวจสอบ ทกษะทเนนในขนน คอ การเขยน

8. นาเสนอผลงาน ซงอาจอยในรปของแผนภมแผนภาพ คมอแนะนาจลสาร โฆษณา แผนพบ

การฉายวดทศน หรอการนาเสนอผลงานปากเปลา ทกษะทเนนในขนน คอ การพด

จากการทนกศกษาหลายทานขางตน ไดกลาวถงขนตอนของการสอนแบ บโครงงานไว

หลากหลาย แตอาจกลาวโดยสรปไดวา การสอนโครงงานมขนตอนใหญ ๆ เหมอนกน คอ เรมตนดวย

ปญหาหรอสงทผ เรยนตองการหาคาตอบหลงจากนนเปนการวางแผนอยางเปนลาดบ อยางชดเจน

เพอหาคาตอบทตองการทราบ จนนาไปสการปฏบตและสดทายเปนการนาเ สนอผลงานทได ใน

การศกษาคนควาครงน ผ วจยในขนตอนการสอนแบบโครงงานของฟรายด – บธ (Fried – Booth.

1987: 9–10) และกรมวชาการ (2544: 4–9) เนองจากเปนขนตอนการสอนทละเอยดและเปนลาดบ

ขนตอนทเหมาะสมในการสอนภาษาองกฤษทเรมจากการนาเสนอ การเปดโอกาสใหผ เรยนไดใชภาษา

ในการทาโครงงานและผ เรยนไดประเมนการเรยนรดวยตนเอง

หลงจากการนาเสนอผลงาน เปนการวดผลโครงงานและใหขอมลยอนกลบเพอประเมน

ความสาเรจของโครงงาน ตลอดจนแกไขขอบกพรอง ขนตอนนถอเปนหวใจสาคญของการจดการเรยน

การสอน เนองจากเปนตวสะทอนถงความสาเรจของการจดการเรยนการสอน โดยมนกการศกษาหลาย

ทานไดเสนอแนวทางในการวดและประเมนโครงงาน ดงจะกลาวตอไป

1.6 การประเมนผลโครงงาน

การประเมนโครงงานของนกเรยนเปนสงสะทอนถงความคดรเรมสรางสรรค เนอหาสาระ

กระบวนการทางาน คณภาพของโครงงาน ทกษะในการสอสารในการนาเสมอผลงานโครงงานของ

นกเรยน รวมทงการจดกจกรรมการเรยนการสอนของคร ทาใหครและนกเรยนไดทราบปญหาอปสรรค

ในการทางาน แลวนามาปรบปรงและพฒนาโครงงานในครงตอไป ซงมนกการศกษาไดเสนอแนว

ทางการประเมนการสอนแบบโครงงาน ดงน

24

อดมศกด ธนะกจรงเรอง (2543 : 20-23) กลาววา การประเมนผลโครงงานควรใชการ

ประเมนผลตามสภาพทแทจรง (Authentic Assessment) ซงมลกษณะดงน

1. ทาไปพรอมๆ กบการเรยนรของผ เรยน

2. ยดพฤตกรรมของผ เรยนทแสดงออกเปนสาคญ

3. เนนการพฒนาตนและการประเมนตนเอง

4. ใหความสาคญในการพฒนาจดเดนของผ เรยน

5. มการเกบขอมลระหวางปฏบตไดทกบรบท (Context) ทงทบาน โรงเรยน และ ชมชน

6. อยบนพนฐานของเหตการณในชวตจรง เออตอการเชองโยงการเรยนรส ชวตจรง

7. เนนคณภพของผลงาน ซงเปนผลงาน ซงเปนผลจากการบรณาการความรสความสามารถ

ของผ เรยน

8. เนนการวดความสามารถในการคดระดบสง เชน ใชขอมลในการสงเคราะห อธบาย สรป

เปนกฎทวไป ตงสมมตฐาน สรป และแปรผลเปนตน

9. วดปฏสมพนธเชงบวก มการชนชม สงเสรมใหผ เรยนมความสขสนกสนาน ไมเครยด

10. สนบสนนการมสวนรวมและรบผดชอบรวมกน

สพน ดษฐสกล (2543: 54) กลาววา การประเมนผลเปนกระบวนการตดสนใจทจะสะทอนสง

ทนกเรยนไดปฏบตขณะทมการเรยนรรวมกน ตองเปนการประเมนตามสภาพจรง และมการประเม นท

หลากหลาย สงทตองประเมนไดแก

1. กระบวนการทางาน (Process)

2. ผลผลตในขนสดทาย (Product)

3. การนาเสนองาน (Performance Task)

ลดดา ภเกยรต (2544: 379-380) กลาววา การประเมนโครงงานครผสอนควรมกรอบแนวทาง

ในการประเมนเปน 4 เรองใหญ ๆ คอ

1. จะประเมนอะไร สงทประเมนจากโครงงานของผ เรยน ครควรจะทาการประเมนงาน

ทงหมดเรมตงแตการเลอกเรอง เนอหาสาระ กระบวนการในการทางาน กระบวนการเรยนร การแสดงออก

ถงสงทเปนความร ความคด ความสามารถ ทกษะ คณธรรม จรยธรรม รวมไปถงผลงานหร อชนงานท

ไดจากการทาโครงงานนนๆ

2. จะประเมนเมอใด การประเมนควรมการกระทาอยางตอเนอง ตงแตเรมโครงงานจนสนสด

โครงงาน โดยประเมนตามสภาพจรง อาจแบงเปน 3 ชวง คอ ประเมนตอนเรมตนโครงงาน ประเมน

ระหวางการทาโครงงาน และประเมนหลงจากโครงงานเสรจสนลงแลว

25

3. จะประเมนจากอะไร /โดยวธใด วธการทจะใชการประเมนไดแก การตรวจจากผลงาน

ชนงาน เอกสาร รายงาน แบบบนทกตางๆ เชน แบบสงเกตพฤตกรรม แบบวดความรสกความพงพอใจ

ในการทาโครงงาน แบบสมภาษณ แบบบนทกการทางานของกลมเพอน รวมทงการทดสอบใน ดาน

ความรความสามารถและทกษะการทางาน แฟมสะสมงานหรออนๆ ทเปนรองรอยหลกฐานทสามารถ

วดไดจรงเปนตน

4. จะประเมนโดยใคร การประเมนทดควรเปนการประเมนทครอบคลมจากทกคนทเกยวของ

ทงตวนกเรยนเอง เพอนๆ ในกลมททางานดวยกน เพอนคนอนๆ คร/อาจารย ผปกครองและผ เกยวของ

กตตชย สธาสโนเบล (2546: 18-19) ไดกลาววา การประเมนผลโครงงานจงตองวดใหตรง

ตามจดมงหมายของการวด โดยใหครอบคลมกจกรรมตางๆ อาจใชเกณฑใหญๆ 3 เกณฑ อนไดแก

การวางแผนการทางาน กระบวนการทางาน ความสาเรจของโ ครงงาน โดยกาหนดสดสวนของคะแนน

ตามความเหมาะสม

บรชย ศรมหาสาคร (2546: 218) กลาวถง การประเมนผลโครงงาน มจดเนนดงน

1. เนนการประเมนผลงานทงระบบ การทาโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรทใชระยะเวลา

ตอเนองยาวนานพอสมควร เปนกจกรรมททาเปนขนตอนหร อกระบวนการ ดงนนการประเมนผล

โครงงานตองมวธการทสอดคลองกบกระบวนการเรยนร คอ ตองประเมนกระบวนการหรอขนตอนการ

ทาโครงงานทง 6 ขนตอน คอ

ขนตอนท 1 การคดและเลอกหวขอโครงงาน

ขนตอนท 2 การวางแผน (โครงรางของโครงงาน)

ขนตอนท 3 การดาเนนงาน (ปฏบตการโครงงาน)

ขนตอนท 4 การเขยนรายงานโครงงาน

ขนตอนท 5 การนาเสนอโครงงาน

ขนตอนท 6 การพฒนาโครงงาน

นอกจากการประเมนกระบวนการทาโครงงานแลว ตองประเมนผลสาเรจของโครงงานควบค

กนไปดวยโดยใชการประเมนผลตามทฤษฏเชงระบบ ใหครอบคลมทง 3 ระยะ คอ

1. Input คอ การประเมนกอนทาโครงงาน

2. Process คอ การประเมนขณะทาโครงงาน

3. Output หรอ Product คอ การประเมนผลสาเรจของโครงงาน

26

2. เนนการประเมนผ เรยนในทกดาน การทาโครงงานเปนกจกรรมการเรยนรทเปดโอกาสให

ผ เรยนแสดงศกยภาพในทกดาน ไดแกดานพทธพสย (Cognitive Domain) ดานทกษะพสย (Psychomotor

Domain) และดานจตพสย (Affective Domain) ดงนน การประเมนผลโครงงานตองประเมนใหครอบคลม

ทง 3 ดาน

3. เนนการประเมนผลทเนนผ เรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพจรง ใชการ

ประเมนผลทเนนผ เรยนเปนศนยกลาง ใหผ เรยนมสวนรวมในการประเมนโครงงานของตนเองและเนน

การประเมนตามสภาพจรง คอ ประเมนโดยบคคลหลายฝายทเกยวของกบการทาโครงงาน เชน เพอน

นกเรยน คร ผปกครอง และบคคลทเกยวของ โดยใชวธการประเมนท หลากหลาย เชน การสงเกต การ

สมภาษณ การตรวจรายงานโครงงานและผลงานการประดษฐ การทดสอบความรและการนาเสนองาน

สรปไดวา การประเมนผลโครงงาน เปนกระบวนการตดสนทจะสะทอนสงทนกเรยนไดปฏบต

ขณะทมการเรยนรรวมกน ตองเปนการประเมนตามสภาพจรง และม การประเมนทหลากหลาย

ครอบคลมทกกจกรรมทนกเรยนปฏบต เรมตงแตการวางแผน การดาเนนกจ กรรมตามแผนและ

ผลสาเรจของงาน ในการประเมนนนควรใหทกฝายมสวนเกยวของ ในการประเมน เชน ครทปรกษา

นกเรยนเอง กลมเพอน และผปกครอง

1.7 ประโยชนของการสอนแบบโครงงาน

ไฮนส (Haines. 2002: 3-47) กลาววา ประโยชนทผ เรยนจะไดรบจากการทาโครงงานม

ดงตอไปน

1. สมผสไดจรง โครงงานเปดโอกาสใหผ เรยนไดศกษาคนควาเรองทเกยวกบโลกแหงความ

เปนจรง เปนการบงคบกลายๆ ใหผ เรยนตองใชและปรบสงทรมาใช

2. โครงงานเปนกจกรรมทเนนการมสวนรวม การเขามามสวนรวมในการเลอกและตดสนใจ

จะชวยเพมความสนใจและแรงจงใจใหผ เรยน

3. โครงงานเปดโอกาสใหผ เรยนมความรตางกนไดแสดงออกอยางเทาเทยมกน โครงงาน

สงเสรมใหผ เรยนทมความสามารถตางกนไดทางานรวมกนโดยมความสาคญอยางเทาเทยมกน ผ เรยน

ทออนดานภาษาอาจใชความสามารถพเศษดานอนของตนชวยใหงานสาเรจไดไมแพผ ทเกงดานการ

อานหรอเขยน เชน ออกแบบ และวาดภาพประกอบ

4. โครงงานชวยใหภาษาบรณาการเขาดวยกนอกครง ตามความมงหม ายของการสอนแบบ

“ปกต” ภาษาตางประเทศมกถกแยกออกเปนสวนๆ ไดแก โครงงาน หนาท คาศพท การออกเสยง และ

ทกษะ แตในการทาโครงงาน สามารถเอออานวยใหเกดบรบททเปนธรรมชาต สวนยอยทถกแบงแยกก

จะบรณาการเขาดวยกนอกครงหนงไดในความรสกของผ เรยน สงนนบเปนเรองจาเปน ถาจะใหผ เรยน

มความมนใจในความสามารถของตนมากพอทจะใชภาษาองกฤษในสถานการณจรงในโลกภายนอก

ได

27

5. โครงงานกอ ใหเกดบรบท ทจะทาใหการใชภาษาอยางถกตองและคลองแคลวสมดลกน

โครงงานเปดโอกาสใหผ เรยนไดฝกความคลองในการใช ภาษา และเหนความสาคญของการใชภาษา

อยางถกตอง เชน ในการเขยนรายงานการปฏบตงาน

6. โครงงานใหความรสกผอนคลายจากความซาซากจาเจ ผ เรยนมอสระในการเลอกหวขอท

ตนเองสนใจ รวมทงบรรยากาศในการเรยนดไมเปนทางการ สงผลใหผ เรยนมความรสกผอนคลายจา ก

วธการเรยนแบบปกต

สรยา จนทรเนยม (2541: 19-20) กลาวถงประโยชนของโครงงานไวดงน โครงงานเปดโอกาส

ใหผ เรยนรเนอหาโดยใชภาษาองกฤษเปนสอจากความสนใจของตนเอง และพฒนากระบวนการ

จดการตงแตการวางแผน การดาเนนงานและการประเมนผลดวยการทางานรวมก บผ อนเพอใหบรรล

จดมงหมายทวางไว และไดผลงาน นอกจากน โครงงานภาษาองกฤษชวยสงเสรมใหผ เรยนมทกษะใน

การปฏบตงาน มวธการทางานอยางเปนระบบ ทางานตามแผนทวางไว มความคดเรมสรางสรรค รจก

การทางานเปนกลม และมความเชอมนกลาแสดงออก

กลาวโดยสรป ประโยชนของโครงงานภาษาองกฤษ คอ โครงงานสงเสรมใหผ เรยนพฒนา

ความสามารถทางภาษาดวยการปฏบตจรง ตลอดจนทกษะการทางานและคณลกษณะอนพงประสงค

รวมทงผ เรยนโรนงเรยนบานควนสวรรคมโอกาสทจะพฒนาทกษะการพดภาษาองกฤษของตนเองจาก

การลงมอทาโครงงานทเกยวของกบทองถนดวยตนเอง

1.8 งานวจยทเกยวของกบการสอนแบบโครงงาน

งานวจยในประเทศ

สรยา จนทรเนยม (2541 : 52-56) ไดทาการวจยเรอง โครงงานภาษาองกฤษเพอพฒนา

ศกยภาพและคณลกษณะของผ เรยน โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จานวน 30 คน

เพอศกษาการพฒนาศกยภาพดานการใชภาษาองกฤษและคณลกษณะของผ เรยน ผลการวจยพบวา

กลมตวอยางมศกยภาพดานการใชภาษาองกฤษในการวางแผน การปฏบตงานการประเมนผลงาน

สงขน และพฒนาคณลกษณะดานความรวมมอ ความรบผดชอบ ความเชอม น และกลาแสดงออกอย

ในระดบสง

เพชรรตน สรยา (2543: 78-79) ไดศกษาการพฒนาบทเรยนวชาภาษาองกฤษโครงงานเพอ

สงเสรมทกษะทางภาษา และศกษาความภาคภมใจในตนเองของนกเรยนหลงจากเรยนวชา

ภาษาองกฤษโครงงาน โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 จานวน 15 คน ผล

การศกษาพบวา บทเรยนภาษองกฤษแบบโครงงานไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพมากทสด และ

เหมาะสมกบความสามารถของผ เรยน ตลอดจนความสามารถในการเขยนและนาเสนอโครงงานของ

นกเรยน มคะแนนเฉลยอยในระดบคอนขางด รวมทงผ เรยนเกดความภาคภมใจในตน เองในดานความ

เชอมน ความเปนทนยม และการมสวนรวมในการทางาน

28

ชาลน ศขมลนท (2544: 92-99) ไดการทาศกษาเรอง การพฒนาบทเรยนวชาภาษาองกฤษ

โครงงานเพอนสงเสรมความรทางวฒนธรรมและเพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษ

กลมตวอยางเปนนก เรยนชนมธยมศกษาปท 4 จานวน 30 คน ผลการศกษา ปรากฏวาบทเรยนวชา

ภาษาองกฤษแบบโครงงานไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพอยในระดบมากทสดและเหมาะสมกบ

ผ เรยน ผ เรยนมความรทางวฒนธรรมอยในระดบดมาก รวมทงมผลสมฤทธทางดานการฟง- พด อยใน

ระดบด และผลสมฤทธทางดานทกษะการอาน-เขยน อยในระดบดมาก

ศภศร โสมาเกต (2544: 92-95) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธในการเรยน ความ

คงทนในการเรยน และความพงพอใจในการเรยนภาษาองกฤษระหวางการเรยนรโดยโครงงานกบการ

เรยนรตามคมอคร กลมตวอ ยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 90 คน แบงเปนกลม

ทดลองและกลมควบคม กลมละ 45 คน ผลการวจย พบวา นกเรยนทเรยนรโดยโครงงานมผลสมฤทธ

ในการเรยน ความคงทนในการเรยนและความพงพอใจในการเรยนภาษาองกฤษสงกวานกเรยนท

เรยนรตามคมอครอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

วนดา แอนนส (2545: 59-62) ไดศกษาผลของกาเรรยนรจากการทาโครงงานของนกเรยน

ดวยวธการเรยนแบบรวมมอ รปแบบโคออบ โคออบ (Co-op Co-op) ในการเรยนวชาภาษาองกฤษเพอ

วตถประสงคเฉพาะดาน ซงกลมตวอยางเปนนกศกษาร ะดบประกาศนยบตรวชาชพชนปท 2 ประเภท

วชาเกษตรและเทคโนโลย จานวน 30 คน ผลการศกษา พบวา ผลการประเมนโครงงานภาษาองกฤษ

วชาภาษาองกฤษเกษตรและเทคโนโลยดวยการประเมนผลจากการปฏบตจรงมคาเฉลยอยในระดบด

รวมทงการประเมนตนเองและเพอนในกลม อยในระดบสมบรณ

สธาทพย สดหนองบว (2545: 75-80) ไดศกษาผลการใชการสอนแบบโครงงานทมตอการ

เรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 และเพอศกษาความคดเหนทมตอ

การทาโครงงาน โดยกลมตวอยางมจานวน 41 คน ผลการวจย พบวา นกเรยน มผลสมฤทธทางการ

เรยนวชาภาษ าองกฤษ คดเปนรอยละ 81.42 สงกวาเกณฑทกาหนดไวคอรอยละ 70 ของคะแนนเตม

และมจานวนนกเรยนทผานเกณฑทกาหนดไว คดเปนรอยละ 82.93 ซงสงกวาทกาหนดไว คอรอยละ

70 ของนกเรยนทงหมด ตลอดจนนกเรยนมความคดเหนวา โ ครงงานเปดโอกาสใหแสดงความคดเหน

และฝกความเปนผ นาในระดบมากทสด

สามารถ เตมประยร (2545: 88-91) ไดศกษาผลการเรยนรวชาภาษาองกฤษของนกเรยน โดย

วธการสอนแบบโครงงาน กลมตวอยางเปนตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 45 คน ผล

การศกษา พบวา ผลการเรยนรหลงการเรยนดวยวธรสอนแบบโครงงานสงกวากอนเรยน โดยแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 รวมทงผ เรยนเหนถงประโยชนของการเรยนการสอนวชา

ภาษาองกฤษแบบโครงงาน

29

รตตกาล สทธสวสดกล (2547: 38-41) ไดศกษาการพฒนาทกษะดานคา ศพทภาษาองกฤษ

ของนกเรยนโดยใชการสอนแบบโครงงาน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 34 คน

ผลการศกษา พบวา เมอใชกจกรรมโครงงานมาประกอบการพฒนาทกษะดานคาศพทภาษาองกฤษ

นกเรยนมพฒนาการทกษะดานคาศพทภาษาองกฤษ

สมพศ พลเจรญ (2547: 39-40) ศกษาการพฒนาความสามารถทางการเขยนภาษาองกฤษ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชโครงงาน พบวา นกเรยนมความสามารถทางดานการเขยน

สงขนและมความพงพอใจตอการทาโครงงาน

ชนษฐา นาคนอย (2550: 50-54) ไดศกษาความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอนการ

สอสารโดยการจดการเรยนรดวยโครงงานกลมตวอยางเปฯนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเฉลม

พระเกยรตสมเดจพระศรนคนทร กาแพงเพรช จานวน 35 คน ผลการวจย พบวา หลงการจดการเรยนร

ดวยโครงงาน นกเรยนมความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารเพ มขนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

งานวจยตางประเทศ

โธมส (Thomas. 2000: 1-45) ไดทาการศกษางานวจยเกยวกบการสอนแบบโครงงานในชวง

ป 1990-2000 ผลการวจย พบวา การสอนแบบโครงงาน เปนวธการสอนอกวธหนงทมประสทธภาพ

เนองจากการสอนแบบนชว ยเพมทกษะกระบวนการคดของนกเรยน รวมทงความสามารถทางภาษา

และผลสมฤทธทางการทเพมขนอยางเหนไดชดเจนจากการทาโครงงาน

เมอรเจนดอลเลอร มารแคม ราวทซ และ ลารเมอร (Mergendoller; Markham; Ravitz; &

Larmer. 2006: 583-615) ไดศกษาผลของการใชวธการ สอนแบบโครงงานทมตอกระบวนการเรยนร

ของนกเรยน เพอสนบสนนการเรยนรของนกเรยนโดยผานทางกระบวนการการทาดวยตนเองผานการ

วางแผน และการคดวเคราะห ทงกอนและหลงการทาโรงงาน ตลอดจนสงผลใหครสามารถจดการ

เรยนรทเออตอการเรยนรของนกเรยน

โลเวนธล (Lowenthai. 2006: 1-12) ทาการศกษาผลของการสอนแบบโ ครงงานในโรงเรยน

บรหารธรกจ โดยเปรยบเทยบความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนทเรยนดวยการ

สอนแบบโ ครงงาน กบการเรยนดวยการบรรยายและการแกปญหาทใชสอนอย ผลการศกษา พบวา

นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนจากเดม 55 เปอรเซนต และบทบาทของครยอยลง เปนการเปด

โอกาสใหนกเรยนไดเรยนรอยางเตมท

มารโกะ และไกอจ (Mariko; & Keiichi. 2006: บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถทางการพด

และเขยนของนกศกษาโดยการทาโครงงานวารสารภาษาองกฤษ กลมต วอยางเปนนกศกษาชาวยโรป

ชนปท 2 จานวน 46 คน มผลสมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษคอนขางตากบการทาโรงงาน

แตความสามารถทางภาษาองกฤษไมเปนทนาพอใจ เนอ งจากการศกษาไมไดใชภาษาองกฤษในการ

สอสารนอกหองเรยนระหวางการทางาน ดงนนทกษะการพดจงไมสามารถพฒนาเทาทควร

30

จากผลการวจยทงในและตางประเทศดงกลาวขางตน สรปไดวา การสอนแบบโ ครงงาน

สามารถสงเสรมใหผ เรยนเกดการพฒนาตนเองทงในดานทกษะความร ตลอดจนคณลกษณะอ น

พงประสงค เชน ความรวมมอ ความรบผดชอบ ความเชอมน ความกลาแสดงออก เปนตน

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 2.1 ประวตความเปนมาและววฒนาการแนวคด

แนวคดเรองการบรณาการ (Integration) เปนแนวคดทเกดขนทงในโลกซกตะวนตกและ

ตะวนออกทงในดานของความคด ดานของการนาไปจดการศ กษา ในลกษณะของหลกสตร หรอ

รปแบบการจดการเรยนการสอน มใชเรองทเกดขนจากปราชญทางโลกซกตะวนตกเพยงฝายเดยว

ตางกนแตเพยงวา แนวคดเรองบรณาการของโลกทางดานตะวนออก หรอทางทวปเอเชย ปรากฏมาใน

รปแบบของความเชอทางศาสนามไดนามาใชในรปของการจ ดการศกษาทมแบบแผน เหมอนทาง

ตะวนตก (พระธรรมปฎก . 2540: 41–43) ดงนน ประวตความเปนมาของแนวคดเรองบรณาการทจะ

นามาใชในการจดการศกษาจงมกเรมมาจากนกการศกษาทางชาตตะวนตก

โดยเรมจากความคดของนกปรชญาชาวองกฤษ จอหน ลอค (John Locks) ซงเสนอแนวความคด

ทวา “เดกไมมเวลาและกาลงพอทจะเรยนรทกสงทกอยางไดหมด ดงนน เดกจงตองสนใจแตเฉพาะสงท

จาเปนทสดและทเขาไดใชบอยทสดในชวต”

ดวอ (Dewey. 1933) นกการศกษาชาวอเมรกน เปนผ นาแนวความคดนนมาเสนอใหเปน

รปธรรมมากขน ภายใตปรชญาความเชอทวา การศกษาจะตองพฒนาผ เรยนในลกษณะเบดเสรจทงตว

มใชพฒนาแตเพยงเฉพาะเรองใดเรองหนงหรอดานใดดานหนงเทานน การดาเนนการในการนาเสนอ

แนวคดของหลกสตรและการเรยนการสอนแบบบรณาการ ดวอเปนผ รเรมนไดรบการสนบส นนจากนก

การศกษาทมชอเสยงหลายคนในระยะเวลาตอมา อาท บรเนอร (Bruner. 1986) ไวกอทสก (Wygotsky.

1978) และโรกอฟฟ (Rogoff. 1990) เปนตน (อรทย มลคา; และคนอนๆ. 2542: 12)

ในป พ.ศ.2473 ในประเทศสหรฐอเมรกา นกการศกษาและคร ไดเสนอแนวคดเรอง

การบรณาการไดทาการทดลองศกษา เรองบรณาการ ระยะเวลา 8 ป เรยกการทดลองศกษาครงนวา

The 8 Year Study

ในป พ.ศ.2483 ในประเทศสหรฐอเมรกา ไดนาผลการทดลอง 8 ปนน มาใชกนโดยแพรหลาย

ในโรงเรยนทวๆ ไป และเรยกการศกษาในยคนวา “การศกษาแผนใหม ” (Progressive Education)

นาเอาความรเรอง “การบรณาการ” ไปใชกนแพรหลาย

31

ในป พ.ศ. 2496 ไดมการเรยนการสอนเรอง การศกษาแผนใหมและบรณาการ เปนครงแรก

ในประเทศไทย ทวทยาลยวชาการศกษาประสานมตร และสมาคมการศกษาแหงประเทศไทย กไดชวย

เผยแพรความคดนออกไปอยางกวางขวาง

ป พ.ศ. 2520 กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ จดทาหลกสตรประถมศกษา ตามแนวคด

ของหลกการบรณาการบางประการ และไดทาการทดลองใชเปนเวลา 1 ป ปรากฏวาไดผลด

กระทรวงศกษาธการ จงประกาศใชหลกสตรใหมน ในปการศกษา 2521 และเรยกหลกสตรใหมน

“หลกสตรประถมศกษาพทธศกราช 2521” ทงนใหเรมเปลยนหลกสตรไดปละชน ทาจนครบ 6 ชน ของ

ประถมศกษา (สนต ธรรมบารง. 2527: 89)

2.2 ความหมายของการสอนแบบบรณาการ

การสอนแบบบรณาการหรอคาวาบรณาการ ไดมผใหความหมายไวตาง ๆกน คอ สาโรจน บวศร

(2521: 3-12) ไดใหความหมายของของการสอนแบบบรณาการไววา หมายถงการสอนทจะชวยฝก

นกเรยนไดคดเปน แกปญหาเปน จะชวยกอใหเปดการบรณาการขน เมอเดกรวธแกปญหาเขาจะนาตด

ตวไปใชได

สวนเปลอง ณ นคร (2521: 25) ไดกวางวา บรณาการหมายถงการนาส วนตางๆ รวมเขาเปน

สงอนเดยว เตมรป ทาใหเปนหนวย ทาใหเปนกอน ในทางการศกษา หมายถง การจดสภาพการเรยน

การสอนเรองใดเรองหนง ใหมวชาการตางๆ ทเกยวของรวมอยดวยกน

สวนสมตร นภานกร หมายถง (2521: 42) ไดใหความหมายของบร ณาการวาเปนการทาให

สมบรณ และการทาใหเตมหมายถง ความรเหลานนไดถกรวบรวมมาประมวลเขาไวดวยกนภายใน

หนวยเดยวกน แต กาญจนา คนารกษ (2522: 19) ไดใหความหมายของบรรณาการไววา เปนขบวนการ

หรอการปฏบตทเกยวกบการเรยนร ความสมพนธขององคประกอบทางจตพสย และพทธพสยหรอ

ขบวนการในอนทจะรวบรวม ความคด มโนภาพ ความร เจตคต ทกษะ และประสบการณในการ

แกปญหา เพอใหม ชวตมความสมดล

เสรมศร ไชยศร และคณะ (2526: 9) ไดใหความหมายของบรณาการ ทแตกตางออกไปบาง

วาเปนลกษณะของการผสมผสานประสบการณการเรยนร อาจเปนการผสมผสานเนอหาจากวชาตางๆ

ทอยในสาขาเดยวกน หรอเปนการผสมผสานเนอหาวชาตางๆ ทอยตางสาขากนกได

กองวจยทางการศกษา (2535: 19) ไดใหความหมายของการสอนแบบบรณาการวาหมายถง

การจดหนอยการเรยนการสอนทมลกษณะของการผสมผสานประสบการณเรยนรและเนอหาวชาตางๆ

ทอยในกลมวชาสงคมไดแก วชาภมศาสตร ประวตศาสตร หนาทพลเมอง ศลธรรม สงคมวทยา

ประชากรศกษา สงแวดลอมและเศรษฐศาสตร

32

พระธรรมปฎก (2540: 30) ไดใหความหมายเกยวกบการสอนแบบบรณาการวาหมายถง กา ร

ทาใหหนวยยอยทงหลายทสมพนธซงกนและกน เขามารวมทาหนาทประสานกลมกลนเปนองครวม

หนงเดยว ทมความหมายครบถวน สมบรณในตว

อรทย มลคา และคนอน (2542: 21) ไดใหความหมายของบรณาการวา บรณาการ หมายถง

การนาศาสตรสาขาวชาตางๆ ทมความสมพนธ เกยวของผสมผสานเขาดวยกน เพอประโยชนในการ

จดการเรยนการสอน หลกสตรทพฒนาหรอดาเนนการดวยวธบรณาการแลว เรยกวา หลกสตรแบบ

บรณาการ (Integrated Curriculum) คอ หลกสตรทนาเอาเนอหาวชาตางๆ มาหลอมรวมเขาดวยกน

ทาใหเอกลกษณของแตละวชาหมด ไป เกดเปนเอกลกษณใหมของหลกสตรโดยรวม เชนเดยวกบการ

เรยนการสอนแบบบรณาการ คอ เนนทองครวมของเนอหามากกวาองคความรของแตละรายวชา และ

เนนทการเรยนรของผ เรยนเปนสาคญยงกวาการบอกเนอหาของคร

กด (Good. 1973: 308) ไดใหความหมายของการสอนแบบบรณาการวาหมายถง กระบวนการ

หรอการปฏบตในการทจะรวบรวมรายวชาตางๆ ทแตกตางกนเขาดวยกนแลวนามารายงานผลหรอ

แสดงออกในเชงทเปนกจกรรมหรอโครงการเดยว

ฮอบกนส (รตนา นภารตน. 2539: 9; อางองจาก Hopskins. n.p. Intergration , It Meaning

and Application) กลาวถง เอกสารทเกยวของกบการสอนแบบบรณาการในแงการสอนไววา หมายถง

กระบวนการสอนทผสานผสานเนอหาวชาตางๆ เขาเปนหนวยการเรยน จดกจกรรมการศกษาคนควา

เพอนาไปใชแกปญหาในสถานการณตางๆ อยางเหมาะสม

จากความหมายของบรณาการสรปได วาการสอนแบบบรณาการ หมายถง การสอนทนา

เนอหาตางๆ มาผสมผสาน เขาดวยกนใหสมบรณและสมดลทงภายในวชาเดยวกน และเ นอหาวชา

ตางๆ เขาดวยกน ทาใหผ เรยนสามารถคดไดอยางกวางไกล และสามารถแกปญหาตางๆ ได

2.3 ความสาคญของการสอนแบบบรณาการ

การจดการเรยนรแบบบรณาการ จะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนร ทสมบรณทงในดานพทธ

พสย จตพสย และทกษะพสย สอดคลองกบตามหลกการในแนวการจดการศกษาของพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 23 ทเนนการบรณาการความรคคณธรรมและกระบวนการเรยนร

ตามความเหมาะสม วฒนาพร ระงบทกข (2542: 50) ไดกลาวถงความสาคญของการสอนแบบบรณาการ

วา

1. เปนการเรยนรอยางมความหมาย ผ เรยนสามารถจาความรไดนาน (Retention) จะเรมขน

ดวยการทบทวนความรเดมและประสบการณเดมของผ เรยน

2. ผ เรยนมสวนรวมในการคด (Participate) ทงทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคม

เปนการพฒนาทกดาน

33

3. ผ เรยนมสวนรวมในการทากจกรรมตามประสบการณชวตของตนเองและเปน

ประสบการณในชวตจรงของผ เรยน

4. ผ เรยนไดฝกทกษะตางๆ ซาหลายครงโดยไมเบอหนาย

5. ผ เรยนไดพฒนาความคดระดบส ง คดไตรตรอง ค ดอยางมวจารนญาณคดแกปญหา คด

รเรมสรางสรรค

6. ผ เรยนไดฝกทกษะการทางานกลม ตงแตสองคนขนไป จนถงเพอนทงชนเรยนตามท

กาหนดในกจกรรม เพอพฒนาทกษะมนษยสมพนธ

7. ผ เรยนจะไดสรางจนตนาการตามเรองท กาหมดเปนการเรยนรดานธรรมชาต เศรษฐกจ

วฒนธรรม การเมอง วถชวต ผสมผสานกนไป อนเปนสภาพจรงของชวต

8. ผ เรยนไดเรยนรจากสงใกลตวสสงไกลตว เชน เรยนเกยวกบตวเรา บาน ครอบครว ชมชน

ประเทศไทย ประเทศเพอนบานและโลก ตามระดบความซบซอนของเนอหาและสตปญญาของผ เรยน

9. ผ เรยนไดเรยนรอยางมความสข สนกสนาน เหนคณคาของงานททา และงานทไปนาเสนอ

ตอเพอน ตอชมชน ประเทศไทย ประเทศเพอนบานและโลก ตามระดบความซบซอนของเนอหาและ

สตปญญาของผ เรยน

ทาลาไบ อยซ ลคาน (พษณ เดชโด. 2540: 20; อางองจาก ทาลาไบ อยซ ลคา . ม.ป.ป.) ไดให

ความสาคญของการสอนสงคมศกษาโยใชวธการสอนแบบบรณาการในแงของ

1. ดานจตวทยา ธรรมชตของเดกนนจะไมสงเกตโลกตามสายตาของนกวชาการศาสตรตาง ๆท

เกดขนเปนผลของวฒนธรรมทมภาษา และระบบความคดเฉพาะซงเปนสงทตกรอบความคดของผ เรยน

ในขณะทเดกมองโลกเปนหนวยเดยวและมกตงคาถามทคาบเกยวทกรายวชาการสอนแบบบรณาการ

จงเปนการพยายามสอนตามธรรมชาต การเรยนรของเดกโดยครจดหาประสบการณและชวยชแนะ

กระบวนการสบเสาะหาความรของเดก

2. ดานปรชญา การศกษาจะตองเปนประโยชนตอผ เรยนและสงคม นกเรยนตองแนใจวา สง

ทถกบงคบใหเรยน จะเ ปนประโยชนแกเขาทางใดทางหนงการสอนแบบบรณาการมงทจะใหผ เรยน

เรยนรเพอจะนาไปใชใหเกดประโยชนในการพฒนาตนเองและสงคมมากวกาการสอนแบบแยกเปน

รายวชา

3. เหตผลดานธรรมชาตของวชาความร การมงเนนสาขาวชาคามแบบเกามกนาไปสการ

มองขามความกาวหนาของวชาความรในปจจบนการเชอมขอบขายของแตสาขาวชาเขาหากนทาให

เกดวชาใหมๆ ขนมากมาย เชน มานษยวทยา สงคม ประวตศาสตร เศรษฐกจ นอกจากนวช าใหม

เปนตนวา ประชากรศกษา สงแวดลอมศกษายงเปนวชาทรวมเนอหาจากหลายสาขาวชา ผ รทาง

วทยาศาสตรธรรมชาตและสงคมศาสตรคนพบวาจาเปนตองผสมผสานความรและวธการของทงสอง

ฝายเขาดวยกนในการพฒนาวชาความรในแตละสาขา

34

สรปการสอนแบบบรณากา ร เปนการจดการเรยนการสอนทสมดลกบการใชชวตของผ เรยน

เปนอยางยง เปนการเรยนการสอนทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในปจจบนทเตมไปดวยเทคโนโลย

ตางๆ ทมจาเปนตอการดารงชวตของมนษยเปนวธการทจะหลกเลยงจากการไดขอมลทแยกสวนทงยง

ฝกใหผ เรยนรจกใชเหตผลแลวนาเหตผลตางๆ นนมาประกอบกนเพอหาคาตอบทจะใชในการดารงชวต

2.4 จดมงหมายของการสอนแบบบรณาการ

ลารซาบอล (Lardizabal. 1970: 142) ไดกลาวถงจดมงหมายของการสอนแบบบรณาการไว

ดงน

1. เพอพฒนาและสงเสรมใหเดกไดรสกปล อดภย มความพงพอใจ มความรสกเปนสวนหนง

ของหมคณะและยอมรบผ อน

2. สงเสรมการเรยนรทจะทางานรวมกนระหวางครกบนกเรยน

3. ชวยพฒนาคานยม บรรยากาศในชนเรยนจะสงเสรมใหผ เรยนไดพฒนาจรยธรรม มาตรฐาน

การทงาน มาตรฐานของกลม ความซาบซงในการทางานและความซอสตย

4. ชวยพฒนาวนยในตนเอง โดยสงเสรมความสามารถในการทางานและการควบคมอารมณ

ของผ เรยน

5. สงเสรมความคดสรางสรรค พฒนาการแสดงออกทางดานศลปะ ดนตร การละคร ฯลฯ

เชนเดยวกนกบทางดานสงคม วทยาศาสตรและวรรณคด

ดงนนจงกลาวสรปไดวา การสอนแบบบรณาการเปนการสอนทเนนผ เรยนเปนสาคญสอดคลอง

ตามพระราชบญญ ตการศกษาแหงชาต พ .ศ.2542 เปนการสอน โดย นาเนอหาตางๆ มาผสมผสาน

เชอมโยงเขาดวยกน ตามแนวทางดาเนนเดนการของกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมททา

ใหผ เรยนสวนมากคดไดอยางกวางไกล และสามารถแกไขปญหาตางๆ ได

2.5 ลกษณะการสอนแบบบรณาการ

สมศร ไชยศร (2526: 55) ไดแบงลกษณะของการบรณาการออกเปน 2 ประการคอ

1. บรณาการทางเนอหาวชาคอ การผสมผสานเนอหาวชาในลกษณะของการหลอมรวมเปน

แบบแกนหรอแบบสหวทยาการจะเ ปนหนวยกไดหรอจะเปนโปรแกรมกได นอกจากนอาจจะเปนการ

ผสมผสานของเนอหาวชาในแงทฤษฎกบการปฏบตหรอเนอหาวชาทสอน กบชวตจรง

2. บรณาการเชงวธการคอ การผสมผสานวชาการเรยนการสอนแบบตางๆ โดยใชสอประสม

และใชวธการประสมใหมากทสด

ทาลาไบ อยซ ลคาน (อปสร มสงห. 2535: 85-103; อางองจาก ทาลาไบ อยซ ลคาน. ม.ป.ป.)

นกศกษาของสหรฐอเมรกา ไดเสนอแนะหกลกการในการบรณาการในวชาสงคมศกษา สามารถกระทา

ได 3 วธคอ

35

1. บรณาการแบบรกษาลกษณะวชาเดม วธนตองการรกษาประโยชนของแตละวชาในขณะท

นามาสานตอเขาดวยกน เพอสนองจดมงหมายตามหลกสตร โดยปกตผ เขยนหลกสตรจะไมเชอมตอ

รายวชาตางๆ เขาดวยกนโดยไมจาเปน (ยกเวนกรณบางวชา มงศกษาเฉพาะเรอง ) และไมพยายาม

ตดทอนองคประกอบของวชาเพอนามาสอนในลกษณะทแปลกไป จากความมงหมายจากวชาเดม

2. บรณาการดวยความคดรวบยอด และขอสรปหลกการของสงคมศาสตร วธนเปนการดง

ความคดรวบยอด และขอสรปหลกการของสงคมศาสตรมาใช โดยไมคานงวาจะตองรกษาลษณะ

เฉพาะหรอโครงสรางความรของศาสตรเดม ผลทไดคอวชาใหม แตกตางจากศาสตรแมบท

3. บรณาการดวยการหลอมรวมเปนหนวยเดยว วธเปนบรณาการในอดมคตคอ การหลอม

รวมเปนเนอเดยวกนกลายเปนวชาใหม ตงอยรากฐานของวชาเดม แตประกอบดวยความคด รวบยอด

และมมมองในทศนะใหม แตกตางไปจากเดม

ลดารชาเบล (Lardizabel. 1970: 142-143) ไดกลาวส อนถงการบรณาการตองยดหลกท

สาคญวา แกนกลางของประสบการทอยความตองการของผ เขยนและประสบการในการเรยนรจดเปน

การเรยน (Unit) โดยหนวยการเรยนอาจแยกออกเปนประเภทใหญๆ ได 3 ประเภทดงน

1. หนวยเนอหาเปนการเนนเนอหาในตาราหรอหวขอเรองตางๆ

2. หนวยความสนใจจดเปนหนวยขนโดยพนฐานทความสนใจและความตองการหรอ

จดประสงคเดนๆ ของผ เรยน

3. หนวยสรางเสรมประสบการณ การรวบรวมประสบการณ มจดเนนทผลการเรยนรละ

ความสามารถนาไป ทการปรบพฤตกรรม

หนวยดงกลางขางตน หมายถงกลมกจกรร มหรอประสบการณทจดไวเพอสนอง จดมงหมาย

หรอสาหรบแกปญหาหนง การเรยนเรมจากจดสนใจใหญ แลวแยกยอย ไปส กจกรรม ในแงมมตางๆ

จนกระทงผ เรยนสามารถสนองสถานการทกาหนดไวได

UNESCO-UNEP (1994: 51) ไดกาหมดลกษณะของการบรณาการเรยน การสอน ไว 2 แบบ

คอ

1. แบบสหวทยา ไดแกการสรางเรอง (Theme) ขนมาแลสนาความรจกวชาตาง ๆมาโยงสมพนธ

กบหวเรองนนๆ บางครงกอาจจะเรยนวธบรณาการทเนนการนาไปใชเปนหลก

2. แบบพหวทยาการ ไดแก กา รนาเรองทตองการจะจดการใหเกดบรณาการไปสอดแทรก

(Infusion) ไวในวชาตางๆ บางครงเรากอาจจะเรยกวธบรณาการแบบนไดวาการบรณาการทเนนเนอหา

รายวชาเปนหลก

36

สานกงานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย (2540: 7) ไดแบงลกษณะของการสอนแบบบรณาการ

ม 2 แบบคอ การบรณาการภายในวชา และการบรณาการระหวางวชา การบรณาการภายในวชาม

จดเนนอบยภายในวชา สวนการบรณาการระหวางวชาเปนการเชอมโยงหรอรวมศาสตรตางๆ ตงแต

2 สาขาขนไป ภายใตหวเรองเดยวกน เปนการเรยนรโดยใชความรความเขาใจ และทก ษะในศาสตร

หรอความร ในวชาตาง ๆมากกวาหนงวชาขนไป เพอการแกปญหาหรอแสวงหาความรความเขาใจในเรอง

การเชอมโยงความร และทกษะระหวางวชาตางๆ ชวยใหผ เรยนเกดการเรยนทลกซง ไมใชเพยงผวเผน

และมลกษะใกลเคยงกบชวตจรงมากขน การสอน แบบรณาการทง 2 แบบ มหลกการเชนเดยวกน

กลาวคอ มการกาหนดหวเรองทเชอมโยงความคดรวบยอดตางๆ มการวางแผนจดการกจกรรมและ

โครงการตางๆ ทผ เรยนจะตองศกษาและลงมอปฏบต และไดนาไปจดเปนรปแบบการสอนแบบบรณาการ

4 รปแบบคอ

1. การสอนบรณาการแบบส อดแทรก การสอนรปแบบนครผสอนในวชาหนงสอดแทรก

เนอหาของวชาอนๆ เขาไปในการสอนของตน เปนการวางแผนการสอนและสอนโดยเพยงครคนเดยว

2. การสอนบรณาการแบบขนา น การสอนตามรปแบบน ครตงแตสอง คนขนไปสอนตางวชา

กน ตางคนตางสอน แตตองวางแผนรวมกนและตดส นใจรวมกนวาจะสอนหวเรอง ความคด รวบยอด

ปญหานนๆ อยางไรในวชาของแตละคน งานหรอการบานทมอบหมายใหผ เรยนทาจะแตกตางกนไปใน

แตละวชา แตทงหมดตองมหวเรอง ความคดรวบยอดปญหารวมกน

3. การสอนบรณาการแบบสหวทยาการ การสอนตามรปแบบนคลายๆ กบกา รสอนบรณา

การแบบขนาน กลาวคอ ครตงแตสอง คนขนไป สอนตางวชากน มงสอนหวเรองความคดรวบยอด

ปญหาเดยวกนตางคนตางแยกกนสอนเปนสวนใหญ แตมการ มอบหมายงานหรอโครงการรวมกน จะ

ชวยเชอมโยงสาขาวชาตางๆ เขาดวยกน ครทกคนตองวางแผนรวมกนเพอทจะระบ วาจะสอนหวเรอง

ความคดรวบยอด ปญหานนๆ ในแตละวชาอยางไรและวางแผนโครงการรวมกนหรอกาหนดงานทจะ

มอบหมายใหผ เรยนทารวมกนและกาหนดวาจะแบงโครงการนนออกเปนโครงการยอยๆ ใหผ เรยน

ปฏบตในแตละวชาอยางไร

4. การสอนแบบบรณาการแบบขามวชาหรอเปนคณ ะ (Transdisciplinary Instruction) การ

สอนตามรปแบบนครนสอนวชาตางๆ รวมกนสอนเปนคณะหรอเปนทม รวมกนวางแผน ปรกษาหารอ

หรอกาหนดหวเรอง ความคดรวบยอด ปญหารวมกนดาเนนการสอนผ เรยนกลมเดยวกน

จากลกษณะทสอนแบบบรณาการเปนลกษณะของการเรยนรทใชความรทมากกวาเนอหาวชา

เดยวหรอแนวทางทมากกวาแนวทางเดยวมาแกไขปญหาหรอในการทากจกรรมการเรยนการสอนให

ผ เรยนเปนผแสวงหาความรทจะนามาแกไขปญหาทสอดคลองกบการใชชวตจรงหรอจดการเรยนการสอน

ทนาเอาเรองตางๆ ทมความเก ยวของกบการดาเนนชวตมาสอดแทรกไวในเนอหาวชา ยดถอภาพของ

การนาไปใชงานจรงเปนหลก

37

2.6 หลกการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ

ลาดซาเบล (Lardizabel. 1970: 148-149) ไดสรปหลกและสงทควรพจารณาในการเรยน

การสอนแบบบรณาการ

1. ผ เรยนมความสาคญมากก วาเนอหาวชา เนนการพฒนาการบคลก คานงถงการเรยนรทง

ดานรางกาย สงคม อารมณและสตปญญา

2. หนวยการเรยนทตองใชเวลาในการทากจกรรมขามวนจะดกวาหนวยการเรยนรสนๆ ท

เสรจในเวลาเรยน

3. กจกรรมการเรยนการสอนควรเปนปญหาในชวตจรง คานงถงความตองการในความสนใจ

ของผ ทเรยนเปนเกณฑ

4. ในการเรยนการสอน ควรใชกระบวนการกลม

5. กจกรรมในการเรยนการสอน ใชกระบวนการประชาธปไตย

6. คานงถงความแตกตางระหวางบคคลของผ เรยน

7. สรางบรรยากาศในชนเรยน ในการทางานใหเปนทพงพอใจของผ เรยน

สวนวฒนาพร ระงบทกข (2542: 47) ไดกลามถงหลกการเรยนการสอนแบบบรณาการวา

1. ตองเนนผ เรยนเปนสาคญ

2. เนนการปลกฝงคานยม จตสานก และจรยธรรมทถกตอง

3. ใหผ เรยนไดรวมทางานกลม

4. จดประสบการณตรงใหกบผ เรยน

5. จดบรรยากาศทสงเสรมใหผ เรยนกลาคด กลาทา

ดงนน การจดการสอนแบบบรณาการ จงเปนการจดการเรยนการสอนทสมดลกบการใชชวต

ของผ เรยนทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในปจจบนเปนอนเตมไปดวยเทคโนโลยตางๆ ทจาเปนหรอไม

จาเปนตอการดารงชวตของมนษย หลกเลยงจา กการไดขอมลทแยกสวน ทาใหเกดการเหนคณคาใน

การจดการเรยนการสอนเพอการดารงตนเองและมความสงบสขอยาง แทจรง

ลารซาบอล (พษณ เดชใด. 2540: 21-22; อางองจาก Lardizabel. 1970: 144–148) ใหขอเสนอ

ขนตอนในการสอนแบบบรณาการดงน

1. ขนนา เปนขนต อนทครเราความสนใจหรอนาทางใหผ เรยนตระหนกถงปญหาทผ เรยน

ประสบอย ครอาจมวธเรมหนวยไดหลายวธ เชน การจดสภาพหองเรยนใหเราความสนใจใครร ใช

โอกาสพเศษและเหตการณสาคญเปนการเรมหนวยการศกษานอกสถานท การเยยมเยยนสถานทสาคญ

ปญหาตางๆ ในครอบครว หรอ โรงเรยนอาจนามาใชเปนการเรมตนหนวย การใชสอตางๆ ภาพยนต

สไลด เทปบนทกเสยง การเลาเรองบทความหรอบทประพนธ สามารถนามาใชเรมตนหนวยได หนวย

38

การเรยนอาจเรมมาจากขอเสนอแนะ บางดานของโรงเรยนหรอทองถน ปญหาดงกลาวจะนาไป สการ

กระทาครอาจตงคาถามวาเราจะ แกไขปญหานอยางไร จะตองใชอปกรณอยางไรบางและอะไรเปน

ปญหายอยๆ ทเราตองแกไขกอนปญหาใหญ

2. ขนปฏบตการ เปนขนทผ เรยนวางแผนพจารณาตงจดมงหมายในการแกปญหาและตกลง

ใจเลอกดาเนนการหรอรวบรวมขอมล คร ชวยใหคาแนะนากจกรรม มการแบงกลมและหนาท ในขนน

ตองอาศยทกษะความสามารถของครทจะแนะนากจกรรม ซงจะชวยใหผ เรยนไดพฒนาความสามารถ

ของตนตามความถนดมากทสด กจกรรมตางๆ ไดแก การคนควาเกบรวบรวมขอมล การอาน การสมภาษณ

เปนตน

3. ขนกจกรรมสรป ในขนนครเนนทบรณาการของหนวย ผ เรยน สรปกจกรรม โดยมครเปน

ผใหคาปรกษาแนะนาในขณะททากจกรรมแบบหนวยผ เรยนตางแบงงานกนทาคนละดานดงนน การ

ผสมผสานงานทกดานเขาดวยกนเปนสงสาคญอยางยง ผ เรยนควรไดรบคาแนะนาใหสงเกตคนหาวา

กจกรรมของตนสามารถตอบปญหาในกลมใหญไดอยางไร และในการเสนอผลงานของตนใหเพอนๆ

ทไมไดทากจกรรมสวนนนไดเขาใจอยางลกซงมการสอความหมายอยางมประสทธภาพ โดยวธการท

กลมแรกเสนอ หรอการรายงานการคนควาของความสมพนธของกจกรรมยอยเขาดวยกนเป นงานกลม

ใหญทาใหผ เรยนไดรบความรดานเนอหาฝกทกษะความสามารถและพฒนาเจตคตในการเสนอผลงาน

ผ เรยนกระทาไดหลายวธ เชน จดแสดง นทรรศการภาพ การสาธต การทดลอง การแสดงละคร

การรายงาน เปนตน อยางไรกตามผลงานเหลานจะตองมการอภปรายกลมตดตามมา

4. ขนประเมนผล การประเมนผลถอเปนกระบวนการตอเนองในทกระยะของการเรยนการ

สอน ไมไดหมายถงการวดผลขนสดทายเทานน การประเมนผลแบงออกเปนวดความรความเขาใจใน

ดานวชาการ ประเมนความสามารถในการทางานรวมกนภายในกลมและความสามารถระหวางกลม

ผ เรยนต องไดรบการกระตนใหตระหนกวาการประเมนผลของกลมเปนสงทมคณคายงกวาครเปน

ผประเมน เพราะในขณะทผ เรยนตองประเมนผลการทางานของตนเองชวยให ผ เรยนไดตระหนกถง

จดมงหมายทไดกาหนดไวซงเปนการตรวจสอบและเปนแนวทางปรบปรงการดา เนนกจกรรมของตน

และกลมได

จากขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพอใหผ เรยนเกดบรณาการทกลาวมา

ทงหมดไดมการนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา

โดยเฉพาะในวชาสงคมศกษามเปนจานวนมาก ผ วจยไดนาขนตอนการจด กจกรรมการเรยนการสอน

ตามแบบบรณาการเพอใหผ เรยนเกดการรวบรวมประมวลเขาดวยกนเปนการผสมผสานเนอหาวชา

ตางๆ ทอยตางสาขากนเปนองคประกอบเดยวกนตามแบบของลารดซาเบล

39

2.7 ความหมายและประเภทของหนวยการเรยนรบรณาการ

ปจจบนองคกรและหนวยงานทางการศกษาไดนาการบรณาการเขามารวมในการจดการเรยน

การสอนอยหลากหลายวธ หนวยการเรยนรบรณาการจดวาเปนรปแบบหนงของการนาการบรณาการ

เขามาใชในการจดการเรยนการสอน ซงความหมายของหนวยการเรยนรบรณาการและประเภทของ

หนวยการเรยนรบรณาการ ไดมนกการศกษาและองคกรทางการศกษาอธบายไว ดงน

1) ความหมายของหนวยการเรยนรบรณาการ

“บรณาการ” มาจากคาศพทภาษาองกฤษวา “integrate” มความหมายตามพจนานกรมฉบบ

ราชบณฑตยสถาน (2542: 634) คอ การนาหนวยทแยกๆ กนมารวมเปนอนหนงอนเดยวกน และ

นกการศกษาหลายทานไดกลาวไว ดงน

บรณาการ หมายถง การทาใหสมบรณ สมดลในตวเองจนนาไปใชประโยชนได (Jacob cited

in Frazee and Rudnitski. 1998: 137-138)

บรณาการ มความหมายอย 2 นย คอ (สภาพร แพรวพนต. 2543: 1-6)

1. ความหมายโดยทวไป บรณาการ หมายถง การทาใหสมบรณ กลาวคอ การใหหนวยยอยๆ

ทสมพนธกน รวมทาหนาทอยางกลมกลน เปนองครวมหนงเดยวทมความครบถวนสมบรณในตวเอง

2. ความหมายเฉพาะทางศกษาศาสตร บรณาการ หมายถง การนาเอาศาสตรสาขาตางๆ ทม

ความสมพนธเกยวของกนมาผสมผสานเขาดวยกน เพ อประโยชนในการจดหลกสตร และจดการเรยน

การสอน

การบรณาการ เปนการจดการเรยนรโดยมการเชอมโยงและผสมผสานกระบวนการสอน การ

สรางคณธรรมใหสอดคลองกบความสามารถของผ เรยนใหนาความรประสบการณไปใชใน

ชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม (วเศษ ชณวงศ. 2544: 2-10)

บรณาการ คอ การทาใหสมบรณ การทาใหหนวยยอยๆ ทสมพนธกนมาผสมกลมกลนเปน

หนงเดยวใหครบสมบรณในตวเอง (พมพนธ เดชะคปต; และพเยาว ยนดสข. 2548: 1)

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การบรณาการมความหมายอย 2 นย คอ การทาใหหนวย

ยอยๆ ทมความสมพนธกนอยางกลมกลนมาผสมผสานเขาดวยกนเปนองครวมหนงเดยวทมความ

ครบถวนสมบรณ และสมดลในตวเอง เปนความหมายโดยทวไป สวนความหมายเฉพาะทางการศกษา

คอ การนาเอาศาสตรสาขาตางๆ มาผสมผสานเขาดวยกนอยางเหมาะสมเพอประโยชนในการจด

การศกษา การจดหลกสตร และการเรยนการสอน

หนวยการเรยนรบรณาการ จดไดวามความหมายอยในทางการศกษา อยในกลมของหลกสตร

บรณาการอยางหนง โดยมนการศกษาไดใหความหมายของหลกสตรบรณาการไว ดงน

40

หลกสตรบรณาการ เปนหลกสตรทเชอมโยงความร ความคดรวบยอดในวชาตางๆ หรอทกษะ

เขาไวดวยกน เพอใหเกดการเรยนรโดยองครวม ทงดาน พทธพ สย ทกษะพสย และจตพสย สอดคลอง

กบแนวการจดการศกษาทเนนความสาคญ ทงความร คณธรรม กระบวนการเรยนร และบรณาการ

ตามความเหมาะสม เปนไปตามสภาพจรงของสงคม เชอมโยงเนอหาสาระทงหลายเขาดวยกนอยางม

ความหมายและสามารถนาไปประยกตใชในชวตจรง อกทงยงเปนวธการสรางการศกษาใหม

ความหมายยงขน (Lake. 2000: online)

หลกสตรบรณาการ เปนการผสมผสานระหวางเนอหาวชามากทสดจนไมปรากฏเดนชดวา

วชาหนงวชาใดเป นหลกในหลกสตร เปนการหนจากการเนนหนกเนอหาวชาเปนอยางมาก (อญชล

สารรตนะ. 2543: 9-13)

หลกสตรบรณาการ หมายถง หลกสตรทมการผสมผสานสาระตงแตสองกลมสาระการเรยนร

หรอสองวชาขนไป หรอผสมผสานเนอหาในสาระตาง ๆทจดอยในวชา หรอกลมสาระการเรยนรเดยวกน

โดยจดเปนหนวยการเรยนรภายใตหวเรอง (theme) เปนจดรวมหรอจดกลางของเนอหาทเกยวของ อาจ

ไดมาจากสาขาตางๆ ในวชาเดยวกน หรอไดมาจากหลากหลายศาสตร หรอวชาทเกยวของ (พมพนธ

เดฃะคปต; และพเยาว ยนดสข. 2548: 2)

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา หน วยการเรยนรบรณาการ จดวาเปนหลกสตรบรณาการ

อยางหนง หมายถง การผสมผสานระหวางเนอหาสาระตงแตสองกลมสาระการเรยนรขนไป หรอ

ภายในกลมสาระเดยวกน ภายใตหวเรองทกาหนดขนเดยวกนจนไดเปนหนวยการเรยนรใหมขนมา

2) ประเภทของหนวยการเรยนรบรณาการ

นกการศกษาและองคกรทางการศกษาไดกาหนดประเภทของหนวยการเรยนรบรณาการไว

หลายประเภทเพอสามารถนาไปใชไดอยางเหมาะสม ดงน

ซล (2540: 41-49) แบงหนวยการเรยนร ออกเปนสองประเภท โดยสรป ดงน

1. บรณาการภายในวชา (intradisciplinary)

เปนวธทเนนการเชอมโยงภายในวชาใดวชาหนง เชน วชาภาษาศาสตรหรอสงคมศาสตร เปน

วธทบรณาการความคดและแนวคด การบรณาการลกษณะนเกดขนในขอบเขตของเนอหาเดยว จดเนน

ของการบรณาการภายในวชาอยทการพยายามทาใหเกดการเชอมโยงอยางชดเจนของเนอหาเรองเดยว

2. บรณาการระหวางวชา (interdisciplinary)

เปนวธการของหลกสตรแบบบรณาการระหวางวชา จะรวมเนอหาของทกวชามาอยภายใตหว

เรองเดยว โดยททกวชาถกนาเขามาใชในการเรยนการสอน ไมมวชาใดโดดเดน การบรณา การจะเกด

กบทกวชา กจกรรมทจดขนโดยใชการบรณาการระหวางวชานน จะทาใหความสมพนธระหวาง

ความคดและแนวคดตางๆ หนกแนนขน และชวยเชอมโยงหวขอและเนอหาเขาดวยกนในสงแวดลอม

ของการเรยนร สงสาคญคอ การเชอมโยงระหวางเนอหาตางๆ ทจะทาใหนกเรยนสามารถมองเหน และ

สรางความสมพนธระหวางวชาได

41

พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (2548: 4) ไดแบงประเภทของหนวยการเรยนรบรณาการ

ออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

1. บรณาการระหวางสาระการเรยนร (interdisciplinary integration หรอ across curriculum)

เปนการผสมผสานเนอหาระหวางวชา หรอระหวางศาสตร หรอระหวางกลมสาระการเรยนรตงแต 2 วชา

ขนไปภายใตหวเรอง (theme) มโนทศน (concept) หรอปญหา (problem) เดยวกน ผลการบรณาการ

ภายใตหวเรองจะไดหนวยการเรยนรบรณาการขามวชาขามกลมสาร ะการเรยนร ขามศาสตร หรอ

หนวยการเรยนรแบบสหวทยาการ

2. บรณาการภายในกลมสาระการเรยนร (intradisciplinary integration) เปนการผสมผสาน

เนอหาสาระระหวางสาระตางๆ ภายในกลมสาระการเรยนรภายใตหวเรอง (theme) มโนทศน (concept)

หรอปญหา (problem) เดยวกน เปนการบรณาการตรงกนขามกบการ บรณาการขามกลมสาระการ

เรยนร ผลการบรณาการภายใตหวเรอง (theme) จะไดเปนหนวยการเรยนร (unit of learning) และ

ดวยเพราะเปนการบรณาการอยางผสมผสาน จงเรยกวาหนวยการเรยนรบรณาการ (integrated unit)

จดเปนหลกสตรบรณาการ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2549: 37) ไดแบงประเภทหนวยการเรยนร

บรณาการออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

1. การบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร เปนการจดการเรยนรทเชอมโยงเนอหาดาน

ความร /ทกษะ /กระบวนการ หรอคณลกษณะอนพ งประสงคในกลมสาระการเรยนรนนๆ เขาดวยกน

เพอมงศกษาเกยวกบเรองราว ประเดน ปญหา หวขอ หรอประสบการณเรองใดเรองหนง

2. การบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร เปนการจดการเรยนรทเชอมโยงเนอหาดาน

ความร /ทกษะ /กระบวนการ หรอคณล กษณะอนพงประสงค ตงแตสองกลมสาระการเรยนรขนไปเขา

ดวยกน เพอมงศกษาเกยวกบ ประเดน ปญหา หวขอ หรอป ระสบการณเรองใดเรองหนง ชวยใหผ เรยน

ไดเรยนรในเรองนนๆ อยางเขาใจลกซง และชดเจนใกลเคยงกบความเปนจรงในชวตยงขน

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา หนวยการเรยนรบรณาการ แบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ

1) การบรณาการภายในกลมสาระการเรยนร และ 2) การบรณาการระหวางกลมสาระการเรยนร

2.8 บทบาทครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1. ดานการเตรยมการ

1.1 เตรยมกรอบแนวคดของเรองทจะสอน โดยหวขอเรองในแตละตอนไดจากการ

บรณาการระหวางวชา หรอ ผสมผสานระหวางวชาในหลกสตร

1.2 เตรยมคาถามหลกหรอคาถามสาคญ เพอใชกระตนใหผ เรยนวเคราะห และลงมอ

ปฏบต เปนแหลงขอมลหรอแหลงความรทใหผ เรยนซกถาม ปรกษาเพอคนควาหาความร

42

2. ดานการดาเนนการ

2.1 เปนผ นาเสนอ (presenter) เชน เสนอประเดนปญหา เหตการณในเรองทจะสอน

เปนผสงเกต (observer) โดยสงเกตผ เรยนขณะทตอบคาถาม และ ทากจกรรม รวมทงพฤตกรรมดาน

อนของผ เรยน

2.2 กระตนจงใจ (motivator) โดยกระตนความสนใจของเรยน เพอใหมสวนรวมใน

การเรยนอยางแทจรง

2.3 เปนผ เสรมแรง (reinforcer) เพอผ เรยนแสดงพฤตกรรมทตองการ

2.4 เปนผ ชแนะ (director) คอยชแนะ สนบสนน ใหผ เรยนดาเนนกจกรรมใหบรรล

ตามจดประสงคทกาหนด

2.5 เปนผจดบรรยากาศ (atmosphere organizor) เพอใหเกดบรรยากาศการเรยนรท

เหมาะสมทงดานกายภาพ สงคมและจตใจ เพอใหผ เรยนไดเรยนรอยางมความสข

2.6 เนนใหผ เรยนใชกระบวนการ (process oriented) มากกวาเนอเรอง หรอเนอหา

สาระนน (content oriented)

3. ดานการประเมน

3.1 เปนผใหขอมลยอยกลบ (reflector) ชแนะ วพากษ วจารณ ขอดขอดอย เพอให

ผ เรยน ปรบปรงแกไขพฤตกรรมการเรยน

3.2 เปนผประเมน (evaluator) โดยประเมนผลเปนระยะ ๆประเมนกระบวนการพฤตกรรม

ดานการคนหาความร และผลงาน ซงอาจเปนองคความรและผลงาน

จากรายละเอยดทเกยวของตอตวผสอนทกลาวมาทงหมดสรปไดวาในการจดกจกรรมการเรยน

การสอนแบบบรณาการนน อาจารยผสอนจะตอง

1. ยดหลกสายกลางในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหความสาคญในเนอหาสาระ

2. ตองเปนผ มนาใจกวางขวางในการทจะยอมรบฟงความคดเหนแมจากตวผ เรยนเอง

3. ตองทาหนาทเปนกลยาณมตรทดตอผ เรยน มใชแคทาหนาทเปนผบอก หรอ ถายทอด

ความรแตเพยงอยางเดยว

2.9 กจกรรมของผเรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ลกษณะของกจกรรมควรจะมความหลากหลายผสมผสานกน และเพอใหสอดคลองกบ

หลกสตรควรจดกจกรรมในลกษณะเนนผ เรยนเปนศนยกลาง เนนการเรยนรอยางมสวนรวม การเรยนร

จากสงทใกลตวของผ เรยนเชอมโยงออกไปสชวตจรง

ลารดซาเบล (Lardi Zabel. 1970: 148) ไดเสนอแนะใหนากจกรรมของกระบวนการกลมมาใช

ดงนคอ

43

1. การแบงกลม ในการแบงกลมจะตองใหนกเรยนเขากลม เพอทากจกรรมทตนมความถนด

และมความสนใจ อาจารยผสอนจะตองชวยเหลอในการจดแบงกลมดวย เพอใหแตละกลมมความ

พอเหมาะ และมความสามารถพอๆ กน

2. แตละกลมเลอกคณะกรรมการ ซงจะประกอบไปดวย ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ

คณะกรรมการและเลขานการ

3. มการประชมรวมกนภายในกลม เพอวางแผนในการทากจกรรมกน เชน การอภปราย

การแสดงละคร การเชญวทยากรมาบรรยาย การสาธตและการทดลอง เปนตน

4. สมาชกทกคนในกลม จะตองมหนาทรบผดชอบ ในการทากจกรรมตามทรวมกนวางแผน

ไวในการสอนแบบบรณาการตามขนตอนทเรยกวา Story line Method

อรทย มลคา และคนอนๆ (2542: 38) ไดนาเรองของการทากจกรรมทผ เรยนเปนศนยกลาง

มาใชในการทาก จกรรมของผ เรยน แตเนนในเรองความรวมมอกนระหวางผ เรยนและอาจารยผสอน

โดยเนนบทบาทของผ เรยนให

1. ฝกวางแผนและการทางานตางๆ รวมกบผ อน

2. คนควาความรทตนและกลมสนใจ เพอนาเสนอตอเพอนรวมชน

3. ทากจกรรมแลกเปลยนการเรยนรจากกลม

2.10 บทบาทของผเรยนในการทากจกรรมการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1. มสวนรวมในการเรยนทงทางรางกาย จตใจและการคด ในทกๆ สถานการณท

กาหนดใหอยางเปนธรรมชาตเหมอนสถานการณในชวตจรง

2. ศกษาคนควาปฏบตดวยตนเองเพอใหเกดการเรยนร

3. ดาเนนการเรยนดวยตนเอง เพอใหการเรยนเปนไปอยางสนกสนาน ตนเตนม

ชวตชวา และทาทายอยตลอดเวลา

4. เรยนทงในหองเรยน (class) และในสถานการณจรง (reality) เพอพฒนาทางสงคม

5. กระฉบกระเฉง วองไว ในการมสวนรวมอยางแทจรง

6. ทางานดวยความรวมมอ รวมใจ ทงแบบเดยว เปนค หรอกลม ดวยความเตมใจ

และดวยเจตคตทดตอกน

7. ตอบคาถามสาคญหรอคาถามหลก ทกาหนดจากประสบการณของตนเอง หรอ

ประสบการณในชวตจรง

8. มความสามารถในการแกปญหา คดรเรมสงใหมทเปนประโยชน

9. มความสามารถในการตดตอสอสาร เชน ฟง พด อาน เขยน มทกษะทางสงคม

รวมทงมนษยสมพนธทดกบเพอนในกลม

44

10. สามารถสรางความร (construct) ดวยตนเอง เปนการเรยนรทมความหมาย และ

สามารถนาไปใชชวตประจาวนได

จากรายละเอยดท เกยวของกบบทบาท กจกรรม และตวผ เรยนทงหมด สรปไดวาในการ

จดการเรยน รแบบบรณาการนน ผ เรยนจะตองเปลยนสภาพในการเรยนรจากเดม ทรอการถายทอด

จากอาจารยผสอนเปนแสวงหาการเรยนรดวยตนเอง และเปนการเรยนรทมพนฐาน มาจากการ

เชอมโยงความเปนจรงตางๆ ในชวตของตวผ เรยนเอง ใหผ เรยนเขาใจบทเรยนและหนาทของตนเองใน

การเรยนตามแนวคดทเนนใหผ เรยนเปนศนยกลางอยางถกตองตามธรรมชาต มใชเปนการเรยนรทเนน

ใหผ เรยนเปนศนยกลางแหงการเรยนร แตไมเชอมโยงกบสภาพความเปนจรงในการดารงชวต

2.11 การจดการเรยนรแบบบรณาการตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

พทธศกราช 2542

กระทรวงศกษาธการ (2542: 26–28) กลาวถงการจดการเรยนรตามหลกสตร การศกษาขน

พนฐานวา นอกจากมงปลกฝงดานปญญาพฒนาการคดของผ เรยนใหมความสามารถในก ารคด

สรางสรรค คดอยางมวจารณญาณแลว ยงมงพฒนาความสามารถทางอารมณ โดยการปลกฝงให

ผ เรยนเหนคณคาของตนเอง เขาใจตนเอง เหนอกเหนใจผ อน สามารถแกปญหา ขอขดแยงทางอารมณ

ไดอยางถกตองเหมาะสม

การเรยนรในสาระการเรยนรตางๆ มกระบวนการและว ธการทหลากหลาย ผสอนตอง

คานงถงพฒนาการทางดานรางกาย และสตปญญา วธการเรยนร ความสนใจ และความสามารถของ

ผ เรยนเปนระยะๆ อยางตอเนอง ดงนน การจดการเรยนรในแตละชวงชนควรใชรปแบบ วธการท

หลากหลาย เนนการจดการเรยนการสอนตามสภาพจรง การเ รยนรดวยตนเอง การเรยนรรวมกน การ

เรยนรจากธรรมชาต การเรยนรจากการปฏบตจรง และการเรยนรแบบบรณาการ การเรยนรคคณธรรม

ทงนตองพยายามนากระบวนการ การจดการกระบวนการอนรกษและพฒนาสงแวดลอม กระบวนการ

คดและกระบวนทางวทยาศาสตร ไปสอดแทรกในการเรยนการสอนทกกลมสาระการเรยนร เนอหาและ

กระบวนการตางๆ ขามกลมสาระการเรยนร ยดผ เรยนเปนสาคญ โดยนากระบวนการเรยนรจากกลม

สาระเดยวกน หรอตางกลมสาระการเรยนรมาบรณาการในการจดการเรยนการสอน ซงจดไดหลาย

ลกษณะ เชน

1. การบรณาการแบบผสอนคนเดยว

ครสอนสามารถจดการเรยนรโดยเชอมโยงสาระการเรยนรตาง ๆ กบหวเรองทสอดคลอง

กบชวตจรง หรอสาระทกาหนดขนมา เชน เรองสงแวดลอม นา เปนตน ครผสอนสามารถเชอมโยงสาระ

และกระบวนการเรยนรของกลมสาระตางๆ เชน การอาน การเขยน การคด คานวณ การคดวเคราะห

ตางๆ ทาใหผ เรยนไดใชทกษะ และกระบวนการเรยนรไปแสวงหาความร ความจรงจากหวขอเรองท

กาหนด

45

2. การบรณาการแบบคขนาน

มครผสอนตงแต 2 คนขนไป จดการสอนโดยอาจยดหวขอเกยวกบเรองใดเร องหนง แลว

บรณาการเชอมโยงแบบคขนาน เชน ครผสอนคนหนงสอนวทยาศาสตรเรองเงา ครผสอนอกคนอาจ

สอนคณตศาสตรเรองการวดระยะทาง โดยการวดเงา คดคานวณในเรองเงา ในชวงเวลาตางๆ จดการ

ทากราฟของเงาในระยะตางๆ หรออกคนหนงอาจให ผ เรยนรศลปะ เรองเทคนค การวาดรปทมเงา

3. การบรณาการแบบสหวทยาการ

การบรณาการในลกษณะนนาเนอหาจากหลายกลมสาระมาเชอมโยงเพอจดการเรยนรซง

โดยทวไปผสอนมกจดการเรยนการสอนแยกตามรายวชา หรอกลมวชา แตในบางเรองครผสอน

จดการเรยนการสอนรวมกนในเร องเดยวกน เชน เรองวนสงแวดลอมของชาต ครผสอนวชาภาษาไทย

จดการเรยนการสอนใหผ เรยนรภาษาคาศพทเกยวกบสงแวดลอม ผสอนวทยาศาสตรจดกจกรรม

คนควาเกยวกบสงแวดลอม ผสอนสงคมศกษาใหผ เรยนคนควาหรอทาก จกรรมชมรมเกยวกบ

สงแวดลอม และครผสอนสขศกษาอาจจดทากจกรรมเกยวกบการรกษาสงแวดลอมใหถกสขลกษณะ

เปนตน

4. การบรณาการแบบโครงการ

ครผสอนสามารถจดการเรยนการสอนโดยบรณาการเปนโครงการโดยผ เรยนและครผสอน

รวมกนสรางสรรคโครงการขน โดยใชเวลาการเรยนตอเ นองกนในหลายชวโมงดวยการนาเอาจานวน

ชวโมงของวชาตางๆ ทครผสอนเคยสอนแยกกน ในลกษณะของการสอนเปนทม ในกรณทตองการเนน

ทกษะบางเรองเปนพเศษครผสอนสามารถแยกการสอนได เชน กจกรรมเขาคายดนตร กจกรรมเขาคาย

ภาษาองกฤษ กจกรรมเขาคายศลปะ เปนตน

การสอนแบบบรณาการตามพระราชบญญตการศ กษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มการ

กาหนดไวในหลกสตรการศกษาขนพนฐาน เปนการกาหนดแนวทางสาหรบครในการเตรยมการทาง

การศกษาทสงผลดกบผ เรยน เพอใหหลกสตรไดรบการนามาใชอยางแทจรงตามความเหมาะสม ใน

การวจยครงนไดเลอกใชการบรณาการเนอหาวชาในกลมวชาสงคมศกษา เพอเปนแนวทางในการใช

การสอนแบบบรณาการตอไป

สาหรบในการวจยครงนผ วจย จะสรางแผนการสอนแบบบรณาการโดยใชขนตอน การสอน

แบบบรณาการตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ม 4 ขนตอน คอ ขนนา

ขนปฏบตการ ขนกจกรรมสรป และขนการประเมนผล

46

2.12 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ


พษณ เดชใด (2540: 85) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและเจคคตตอสงแวดลอมของ

นกเรยนชนมธยมปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบบรณาการทใชเทคนคการพฒนาแบบ

ยงยน พบวา นกเรยนทเรยนดวยการสอนแบบบรณาการทใชเทคนคการพฒนาแบบยงยนกบนกเรยนท

เรยนดวยการสอนตามคมอการสอนของหนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษามผลสมฤทธทางการเรยน

แตกตางกนนอยอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

สวนนกเรยนทเรยนเรยนรดวยการสอนแบบบรณการทใชเทคนคการพฒนาแบบยงยนกบนกเรยน

ดวยการสอนตามคมอการสอนตามคมอการสอนของหนวยศกษานเทศกกรมสามญศกษาเจคตตอ

สงแวดลอมแตกตางกนมนยสาคญสตตทระดบ 0.5

วาสนา แสงคา (2542: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลมสรางเสรมประสบการณ

ชวตหนวย “การเมองการปกครอง ” และทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยของนกเรยนชนประถมป

ท 6 ทไดรบการสอนดวยการสอนแบบบรณาการ (ลารดเซเบล) กลมตวอยางเปนนกเรยนชนประถมปท 6

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2541 โรงเรยนบานดพงษ จงหวดนาน จานวน 62 คน ซงไดมาโดยการสม

แบบเจาะจงแบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 31 คน กลมทดลอง สอนโดยการสอนแบบ

บรณาการ (ลารดเซเบล) และกลมควบคมสอนโดยการสอนตามแนวการสอนของกรมวชาการ ใชระยะเวลา

ในการทดลองสอน 48 คาบ คาบละ 20 นาท โดยใชเนอหาเดยวกน เครองมอทใชคอแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนและแบบสอบถามวดทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตย ผลการวจยพบวา กลม

ทดลองนนมผลสมฤทธทางการเรยนและทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยแตกตางจากกลมควบคม

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อนนต โพธกล (2543: บทคดยอ ) ไดทาการวจย เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความสามารถในการแกโจทยปญหาคณตศาสตรของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอน

แบบบรณาการเชงวธการกบการสอนตามคมอคร ใชเวลาในการสอนกลมละ 15 คาบ คาบละ 50 นาท

ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตร ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถในการแกปญหาโจทยคณตศาสตร

ของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

นนทนช จระศกษา (2544: บทคดยอ) ไดทาการวจย เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

เคมโดยการสอนแบบบรณาการตามแบบวทยาศาสตร –เทคโนโลย–สงคมของผ เรยนชน มธยมศกษาป

ท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2544 โรงเรยนโยธนบรณะ เขตดสต กรงเทพมหานคร ใชแบบแผนการ

ทดลองกลมเดยวสอบกอนและหลง ใชเวลาในการทดลอง 24 คาบ คาบละ 50 นาท เครองมอทใช คอ

47

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม และแบบทดสอบวดความสามารถในการแกป ญหา

ทางวทยาศาสตรผลการวจยพบวา ผ เรยนทไดรบการสอนแบบบรณาการตามแบบวทยาศาสตร –

เทคโนโลย–สงคมมผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม และความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตร

กอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากการวจยสรปไดวาการจดเรยนการสอนแบบบรณาการเปนการจดการเรยนการสอนท

เนนกระบวนการปฏสมพนธทางสงคมของผ เรยนเพอใหเกดความเขาใจความเปนไปไดของโลกและวธ

ปฏบตตวในสงคม ดวยการทางานรวมกบผ อนการเรยนรจะเกดจากการเขารวมกจกรรมชวงหม คณะ

ทาใหเกดการเรยนทเปนธรรมชาตทางสงคม

งานวจยตางประเทศ

เพล (Phelps. 1978: 179-A) ไดศกษาผลของการบรณาการกจกรรมการเชอมประโยคและ

สงเสรมการอานในการอานและการเขยนในระดบ 8 แตกตางกนอยางไมมในสาคญทางสถต

วอลเตอร ฟลอยด-เลวน (Walter Floyd-levin 1995: DAI – A 59/08) ไดศกษาการใชหลกสตร

บรณาการสาหรบการศกษาวชาสงคมศกษาในประเทศองกฤษในเพอนาไปพจารณาใชในประเทศสหรฐฯ

กลมตวอยางเปนการศกษาในประเทศองกฤษจานวน 10 คนเครองมอในการวจยคอ การสมภาษณ

แบบปลายปด โดยทาการสมภ าษณเปนระยะเวลา 4 สปดาห ผลการวจยจากประสบการณ ของกลม

ตวอยางกบหลกสตรวชาทางสงคมเชงบรณการพบวาองคประกอบของหลกสตรบรราการทสงผลกระทบ

ตอการเรยนการสอนในทางบวกไดแก (1) งานกลม (2) ประสบการณเรยนแบบตรง และ (3) การนา

ความรใชในทางปฏบต ต วแปรสามตวทกลมตวอยางเหนวาสงอทธพลตอหลกสตรบรณาการ ไดแก

(1) ความเอาจรงเอาจง โดยรวมของรฐลบาล (2) ปจจยทางสงคมในดานความรวมมอ และ (3) ลกษณะ

ทชาวองกฤษเหนความสาคญในการเรองพฒนาการของเดก การวจยครงนระบใหเหนวาการวชา

สงคมศกษานนเปนวธการทประสบผลสาเรจสาหรบการกอใหเกดการบรณาการวชาและเพอยกระดบ

ผลสมฤทธของนกเรยนผานประสบการณการเรยนแบบเจาะลกและโดยตรงซงใหความสาคญกบลกษณะ

การชอบของเดกไดเรยนรและไดใชความรวมมอในการเรยนของนกเรยนในการเรยน

แฮนสน (Hanson. 1996: MAI 35/05) ไดทาการศกษาการบรณาการการวรรณกรรมสาหรบ

เดกเขากบหลกสตรวชาสงคมศกษาในประถมศกษาตอนปลาย โดยเลอกชวงเหตการณการกกขงชาว

ญป นในทวปปออเมรกาเหนอในชวงสงครามโลกครงท 2 หลกจากผ ทวจยไดทาการศกษาคณค าของ

วรรณกรรมทางประวตศาสตรในการพฒนาทางสงคมแลสตปญญาของเดกแลว ผลการวจยในทางสงคม

พบวาเรองซงไมเหมอนกบหนงสอเรยนทวๆ ไปไดสรางความดงดดทางดานอารมณและจนตนาการแก

เดกและสงเสรมเชอมโยงตนเองกบอดตโดยผานตวละครทดสมจรงและการผกเรองทนาตดตาม ในดาน

สตปญญานน เรองแตงทางประวตศาสตรถอวามประสทธภาพมากกวาบทเรยนทแจกแจงรายละเอยด

48

ในเรองการพฒนาแนวคดดานเวลาและเหตผล ในการชวยใหเดกไดจดจาและนกถงขอเทจจรงทาง

ประวตศาสตรและชวยในการสงเสรมการคดวเคราะห นอกจากนก ารวจยยงชใหเหนวาเดกตอบสนอง

ตอประวตศาสตรผานวรรณกรรมในอารมณอยางสงและบอยครงทเดกไมนกถงลกษณะของเรองราวท

เอนเอยง การไกลเกลยชแนะแนวทาง ฉะนนครผสอนจงมบทบาทสาคญในการชวยเดกใหตรวจสอบ

เรองทแตงขนอยางมวจารณญาณ

เกอรเรต (Guerette. 1997: MAI 37/02) ไดทาการศกษาบรณาการสอประสมสาหรบศกษา

วชาภมศาสตรในระดบมธยมศกษา โดยไดนาเสนอวธการในการบรณาการซงในการใชสอประสมทาง

คอมพวเตอรสาหรบการศกษาวชาภมศาสตร เกยวกบแผนทภมศาสตรของแควนควเบค (Quebec)

และของประเทศแคนนาดาทนกเรยนทกคนตองดตามไดแมวาจะศกษาในเพยงระดบมธยมศษาปท 3

บราวด (Broudy. 1990: 7-16) ไดศกษาถงความแตกตางกนของหลกสตรการศกษาทางดาน

วฒนธรรม และวเคราะหความสลบซบซอนและความยงยากของการพฒนาหลกสตรดงก ลาว โดยการ

ประเมนวตถประสงคและผลกระทบของโครงสรางเชงระบบของหลกสตร จากผลการวเคราะหสรปได

วา หลกสตรแบบบรณาการเปนหลกสตรทมความเหมาะสมมากทสด

ไบแคก (Bicak. 1990: 336-339) ไดศกษาเกยวกบการเชอมโยงของความรระหวางสาขาวชา

ตางๆ โดยศกษาการเรยนรของนกศกษาในวชาชววทยาทวไปทไดบรณาการเนอหาทางชววทยาเขากบ

เรองรางในชวตจรง ผงลการศกษาพบวานกศกษามผลการเรยนรเปนไปตามเปาหมาย คอ มความสนใจ

และประทบใจในวชาวทยาศาสตร มองเหนคณคาของสงทไดเรยนรวาสามารถนาไปใชไดในการดาเนน

ชวต

จารดน (Jardine. 1990: 120-131) ไดพฒนาหลกสตรบรณาการสาหรบเดกในระดบประถมศกษา

ตอนตน โดยการบรณาการเนอหาวชาทวาดวยอทธพลของสงแวดลอมทมตอมนษยวชาทวาดวยเรอง

จตวญญาณและการฟนฟโลกเขาดวยกนและพบวาห ลกสตรดงกลาวน มความเหมาะสมอยางมาก

สาหรบจดการศกษาสาหรบเดกในวยดงกลาว เพราะชวยใหเกดการเรยนรและการพฒนาทกๆ ดานไป

พรอมๆ กน

มารตน (Martin. 1990: online) ไดศกษาวจยโดยการพฒนาหลกสตรบรณาการ โดยบรณาการ

เนอหาจรยธรรมเขาในหลกส ตรการตลาด ของมหาลยวทยาลยจอหน แครรอล เพอใหผ เรยนม

จรยธรรมในการตลาดและในการพฒนาหลกสตรครงน ไดมการทดลองใชหลกสตรเพอตรวจสอบความ

เปนไปไดของหลกสตรครงน ในแงของรายละเอยดของการออกแบบหลกสตรและการนาไปใช โดยเนน

ทพฤตกรรมของผ เรยน ซงปรากฏวาประสบผลสาเรจเปนอยางมาก

49

3. เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา 3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน

ผลสมฤทธทางการเรยน (Achievement) เปนสรรถภาพของสมองในดานตาง ๆ ทนกเรยนไดรบ

จากประสบการณทงทางตรงและทางออมจา กครนกการศกษา จงไดใหความหมายของผลสมฤทธ

ทางการเรยนไว ดงน

พวงรตน ทวรตน (2530: 29) ไดใหความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนไววา หมายถง

คณลกษณะรวมทงความรความสามารถหรอมวลประสบการณทงปวงทบคคลไดรบจากประสบการณ

การเรยนการสอน ทาใหบคคลเปลยนแปลงพฤตกรรมดานตางๆ

ไพศาล หวงพานช (2526: 9) กลาวถงผลสมฤทธทางการเรยนพอสรปไดวา เปนพฤตกรรม

หรอความสามารถของบคคลทเกดจากการเรยนการสอน เปนคณลกษณะของผ เรยนทพฒนาขนมา

จากการฝกอบรมสงสอนโดยตรง คอ พฤตกรรมทเปนผลการเรยนขอ งเดก ไดแก ความจา ความเขาใจ

การนาไปใช การวเคราะห สงเคราะหและการประเมนคา

เดโช สวนานนท (2512: 3) กลาวถงผลสมฤทธทางการเรยนวา หมายถง ความสาเรจทไดรบ

จากความพยายาม จากการลงแรง เพอมงในจดหมายปลายทางทตองการ หรออาจจะ หมายถงความสาเรจ

ทไดรบแตละดาน

อารมณ เพชรชน (2527: 46) กลาววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลทเกดขนจากการ

เรยนการสอน การฝกฝนหรอประสบการณตางๆ ทงทโรงเรยน ทบาน และสงแวดลอมอนๆ

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา หมายถง คณลกษณะ

ความรความสามารถของบคคลทมการพฒนาขน หลงจากไดรบการจดการเรยนร การฝกฝนและการอบรม

จนประสบความสาเรจในดานความร ทกษะ และสรรถภาพทง 6 ดาน คอ 1. ความร ความจา 2. ความเขาใจ

3. การนาไปใช 4. การวเคราะห 5. การสงเคราะห 6. การประเมนคา

3.2 การวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

ไพศาล หวงพานช (2526: 89) ไดแบงผลสมฤทธทางการเรยนตามจดหมาย และลกษณะ

สาระทจดการเรยนร สามารถวดได 2 แบบ ตามจดมงหมายและลกษณะสาระ ดงน

1. การวดผลดานปฏบต เปนการตรวจสอบความสามารถในการปฏบต หรอทกษะของผ เรยน

โดยมงเนนใหผ เรยนไดแสดงความสามารถในรปแบบของการกระทาจรงเปนผลงาน เชนวชาศลปศกษา

พลศกษา การงาน เปนตน การวดผลแบบน จงตองใชขอสอบภาคปฏบต (Performance Test)

2. การวดผลดานเนอหา เปนการตรวจสอบความสามารถเกยวกบเนอหา อนเปนประสบการณ

ของการเรยนรของผ เรยน อนรวมถงพฤตกรรมความสามารถดานตางๆ สามารถวดผลได โดยใชขอสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยน ( Achievement Test)

50

บลม (Bloom. 1976: 139) กลาววา การวดผลสมฤทธทางการเรยนจะตองสอดคลองกบ

วตถประสงคเชงพฤตกรรม 3 ดาน คอ

1. ดานความรความคด (Cognitive Domain) พฤตกรรมดานนเกยวกบกระบวนการตางๆ

ทางดานสตปญญาและสมอง ประกอบดวยพฤตกรรม 6 ดาน ดงน

1.1 ดานความรความจา หมายถง ความสามารถระลกถงเรองราวประสบการณทผานมา

1.2 ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการจบใจความ การแปลความการตความ

การขยายความของเรองได

1.3 การนาไปใช หมายถง ความสามรในการนาความรหรอหลกวชาทเรยนมาแลวใน

กาสารสรางสถานการณจรงๆ หรอสถานการณทคลายคลงกน

1.4 การวเคราะห หมายถง ความสามารถในการแยกแยะเรองราวตางๆ หรอวตถสงของ

เพอตองการคนหาสาเหตเบองตน หาความสมพนธระหวางใจความ ระหวางสวนรวมระหวางตอน

ตลอดจนหาหลกการทแฝงอยในเรอง

1.5 การสงเคราะห หมายถง ความสามารถในการนาความรมาจดระบบใหมเปนเรองใหม

ทไมเหมอนเดม มความหมายและประสทธภาพสงกวาเดม

1.6 การประเมนคา หมายถง การวนจฉยคณคาของบคคลเรองราว วสดสงของอยางม

หลกเกณฑ

2. ดานความรสก (Affective Domain) พฤตกรรมดานนเกยวของกบการเจรญเตบโตและ

พฒนาการในดานความสนใจ คณคาความซาบซงและเจตคตตางๆ ของนกเรยน

3. ดานการปฏบตการ (Psycho – motor Domain) พฤตกรรมดานนเกยวของกบการพฒนา

ทกษะในการปฏบตและการดาเนนการ เชน การทดลอง

สรปไดวา การวดผลสมฤทธทางการเรยนนน สามารถวดไดทงดานทกษะปฏบต โดยการใช

แบบทดสอ บภาคปฏบตและการวดทางดานเนอหาโดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนให

สอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม 3 ดาน

1. ดานความรความคด (Cognitive Domain) โดยวดพฤตกรรมดานความร – ความจาความ

เขาใจ การนาไปใช การวเคราะหและการประเมนคา

2. ดานความรสก (Affective Domain) พฤตกรรมดานน เกยวของกบการเจรญเตบโตและ

พฒนาการในดานความสนใจ คณคาความซาบซงและเจตคตตางๆ ของนกเรยน

3. ดานการปฏบตการ (Psycho – motor Domain) พฤตกรรมดานนเกยวของกบการพฒนา

ทกษะในการปฏบต และการดาเนนการ

51

3.3 หลกการสรางขอทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

วาร วองพนยรตน (2530: 10) กลาวา เมอครทาการสอนนกเรยนจบ จาเปนตองมเครองมอท

มความเชอมน และความเทยงตรงในการประเมนผลการเรยนการสอนนน ขอทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนนบวา เปนเครองมอในการประเมนการเรยนการสอนอยางหนง ดงนนการสรางขอทดสอบ

ทด จะตองมการวางแผนหลกการสรางขอทดสอบวดผลสมฤทธอยางมประสทธภาพดงน

1. กอนทจะลงมอสรางขอทดสอบ จะตองทาตารางวเคราะหหลกสตร (A Table of Specification)

ตารางวเคราะหหลกสตรเปนตารางทแสดงความสมพนธร ะหวางพฤตกรรมกบเนอหาวชา จะชวยใหคร

ทราบดวาจะตองสรางขอทดสอบวดเนอหาหรอพฤตกรรมอยางละเทาไร เพราะแตละเนอหาแตละ

พฤตกรรมมความสาคญตางกน ตารางวเคราะหหลกสตร จงควรเตรยมไวกอนเรมสอนและเมอ สราง

เสรจแลว ควรนาไปปรกษาผ เชยวชาญดานการสรางขอสอบ เพอตรวจความถกตองอกครง

2. แบบทดสอบทงฉบบจะตองประกอบดวยขอทดสอบหลายๆ ขอ และหลายรปแบบทงน

เพราะธรรมชาตของเนอหาวชาบางตอน อาจจะเหมาะกบรปแบบหนงโดยเฉพาะ แลวรวบรวมขอทดสอบ

ใหเปนหมวดหมตามประเภทของขอสอบ เชน แบบเตมคา แบบถกผด หรอแบบหลายตวเลอก เปนตน

3. เขยนคาชแจงในการทาขอสอบแตละประเภทใหรดกมชดเจน เพอใหนกเรยนทราบวา

แตละขอตองทาอะไร

4. ควรใหขอทดสอบแตละขอจบในหนาเดยวกน ไมควรมคาถามอยหนาหนง คาตอบอยอก

หนาหนง เพราะอาจทาใหเกดการสบสน หรอเสยเวลาพลกไปพลกมา

5. สรางขอสอบทนทภายหลงทสนสดการสอน เพอทาใหขอสอบวดไดตรงตามเนอหามาก

ยงขน

6. ควรสรางขอสอบใหมความยากพอเหมาะ ทงนเพอใหไดขอทดสอบทมประสทธภาพและ

เพอใหแบบทดสอบมความเชอมนสงสด

7. ควรสรางขอทดสอบใหมจานวนมากกวาทตองการในตารางวเคราะหหลกสตรประมาณ

25 – 50 % เพราะภายหลงจากการตรวจทาน หรอการวเคราะหขอทดสอบแลวอาจมการตดขอทดสอบ

บางขอทใชไมไดออกไป

8. หลงจากสรางขอทดสอบเสรจแลวควรตรวจทานแกไขขนสดทาย โดยพจารณาในสงตอไปน

8.1 ขอทดสอบจะตองวดพฤตกรรมและเนอหาตามตารางวเคราะหหลกสตร

8.2 ขอทดสอบจะตองมคาถามทเปนขอเทจจรงทถกตองและมตวเลอกทถกตอง

เพยงตวเดยว

8.3 ขอทดสอบทกขอตองมความอสระจากกน

8.4 ขอทดสอบจะตองเขยนใหถกหลกภาษา

52

8.5 คาถามในแตละขอตองชดเจน รดกมและเขาใจงาย

8.6 ถาเปนขอทดสอบแบบหลายตวเลอกตองพจารณาถงสงตอไปน

8.6.1 คาถามตองเปนประโยคคาถามทสมบรณ

8.6.2 คาตอบทถกตองมเพยงตวเดยว

8.6.3 ตวลวงตองเปนคาตอบผดจรงๆ

8.6.4 ตวเลอกทกตวมลกษณะเปนเอกพนธจากกน

9. ควรใหเพอนครดวยกนชวยอานและตรวจทางอกครง เพอตรวจสอบดานภาษา

และปองกนการแปลความหมายทคลาดเคลอน

10. นาขอทดสอบทเสรจสมบรณไปทดสอบกบผ เรยน

ดงนนจะเหนไดวา ขอทดสอบเปนเครองมอในการวดผลการศกษาทสามารถวดคณลกษณะ

และความสามารถตางๆ ของนกเรยนการเขยนขอสอบใหมคณภาพดนน จะตองอาศยองคประกอบ

หลายประการ โดยเรมตงแตการวางแผนจนกระทงไดขอทดสอบ ซงครตองมความชานาญในเนอหา

และมความรอบคอบในการสรา งขอทดสอบอยางยง เพอจะไดใหผ เรยนเกดผลสมฤทธทางการเรยน

ตามเปาหมายตอไป

4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหา 4.1 ความหมายของความสามารถในการคดแกปญหา

มนกการศกษาหลายทานไดใหแนวคดเกยวกบการคดแกปญหาไดดงน

เพยเจต (Piaget. n.d.: 89-23) ไดอธบายถงความสามารถในการคดแกปญหาตามทฤษฎ

ทางดานพฒนาการในแงทวา ความสามารถในดานนเรมพฒนาการมาตงแตขนท 3 คอ Stage of

concrete operational ผ เรยนมอายประมาณ 6-12 ป เรมมความสามารถในการคดแกปญหาแบบงายๆ

ภายในขอบเขตจากดตอมาถงระดบพฒนาการขนท 4 Stage of formal operational ผ เรยนมอาย

ประมาณ 12 ป ขนไป ผ เรยนสามารถคดหาเหตผลดขน และสามารถคดแกปญหาแบบซบซอนได

ผ เรยนสามารถเรยนรในสงทเปนนามธรรมได

กาเย (Gagne. 1970: 63) ไดอธบายถงความสามารถในดานคดแกปญหาวา เปนรปแบบ

ของการเรยนรอยางหนง ทตองอาศยการเรยนรประเภทหลกการ ทมความเกยวของกนตงแตสอง

ประเภทขนไปและใชหลกการนนมาประสมประสานกนจนเปนความสามารถชนดใหมทเรยกวา

ความสามารถทางดานการแกคดปญหา โ ดยการเรยนรประเภทความคดรวบยอดเปนพนฐานของการ

เรยน เพราะวา การเรยนรประเภทหลกการตามแนวของกาเย กคอ ความเกยวของระหวางความคด

รวบยอดตงแตสองชนดขนไป การเรยนรประเภทความคดรวบยอด กาเยไดอธบายวาเปนการเรยนร

ประเภทหนงทตองอาศยทกษะ ความสามารถในการมองเหนลกษณะรวมกนของสงเราทงหลาย

ประเภทความคดรวบยอด

53

กด (Good. 1973: 518) ไดอธบายถงการคดแกปญหาเป นแบบแผน หรอวธการดาเนนการ

อยในสภาวะทมความยากลาบาก ยงยากหรออยในสภาวะท พยายามตรวจขอมลทหามาได มความ

เกยวของกบปญหาทการตงสมมตฐาน และมการตรวจสอบสมมตฐานนนวาเปนจรงหรอไม

ประสาท อศรปรดา (2523: 267) ไดกลาววา การคดแกปญหา หาวาเปนกระบวนการทตอง

อาศยสตปญญาและความคด รวมทงรปแบบพฤตกรรมทซบซอนตางๆ อนเปนผลมาจากการพฒนา

ทางดานสตปญญา การคดแกปญหาจะตองมความสมพนธใกลชดกบสตปญญา

กมลรตน หลาสวงษ (2528: 267) ไดใหความหมายของความสามารถในการคดแกปญหาวา

เปนการใชประสบการณเดมจากการเรยนร ทงทางตรงและทางออม มาแกปญหาทประสบใหม

วนย คาสวรรณ (2528: 26) ไดกลาววา การ คดแกปญหาเปนกระบวนการคดพจารณาหา

ความสมพนธจากขอมลตางๆ ทเกยวของกบปญหาอยางรอบคอบแลวจงปฏบตตามจดมงหมาย

ภาวนา เทยนขาว (2540: 39) ไดใหความหมายของการคดแกปญหาไว ดงน ความสามารถ

ในการคดแกปญหาหมายถงความสามารถทางสตปญญา การรจกคดอยางมวจารณญาณได มาจาก

การสงสมประสบการณเดมของแตละบคคล มาใชแกปญหาทประสบใหม โดยมแบบพฤตกรรม มวธการ

และขนตอนในการศกษาปญหาตางๆ ใหบรรลเปาหมายตามทตองการ

จากเอกสารดงกลาว ความหมายของความสามารถในการคดแกปญหา สรปไดวา เปนพฤตกรรม

ดานความร ความคดของบคคลทใชในการแกปญหา ซงสามารถพฒนาไดจากประสบการณ ความรท

สงสมมา รวมไปถงการคดทเปนระบบ ขนตอน แลวนามาประยกตใชในการแกปญหา ใหบรรลตาม

วตถประสงคทกาหนด

4.2 ความสามารถในการคดแกปญหาของบคคล

สโตลเบอรก (Stolberg. 1956: 228) ไดใหความเหนวาปญหาทเกดขนและวธคดแกปญหา

นน คดแกปญหาแตละคนยอมมลกษณะเฉพาะเปนเอกตบคคล การคดแกปญหาจงไมเหมอนกนการ

คดแกปญหาไมมขนตอนทแนนอน และไมเปนไปตามลาดบ อาจสลบกอนหลงหรอบางขนตอนกไมม

นอกจากนการคดแกปญหายงขนอยกบองคประกอบดงน คอ

1. ประสบการณของแตละบคคล

2. วฒภาวะทางสมอง

3. สภาพการณ?ทแตกตางกน

4. กจกรรมและความสนใจของแตละคนทมตอปญหานน

มอรแกน (Morgan. 1978:154-455) สรปวา วธคดแกปญหาของแตละคนนนแตกตาง กนทา

ใหความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกนดวย ขนอยกบองคประกอบดงน

54

1. สตปญญา(Intelligence) ผ มสตปญญาจะคดแกปญหาไดด

2. แรงจงใจ (Motivation) ในการทจะทาใหเกดแนวทางในการคดแกปญหา

3. ความพรอมในการทจะแกปญหาใหมๆ โดยทนททนใดจากประสบการณทมมากอน

4. การเลอกวธแกปญหาไดอยางเหมาสม (Functional Fixedness)

ชม ภมภาค (2516: 59) ไดใหความเหนวาความสามารถในการคดแกปญหานนขนอยกบปจจย

หลายอยาง เชน ความร อารมณ ปราบการณ การจงใจ จากการสงเกตโดยทวๆ ไป เหนวาความสามารถ

ในการคดแกปญหานน ขนอยกบประสบการณเปนอนมากและการทนาเอาประสบการณมาใชประโยชน

ในการแกปญหานนเนองมาจากเหต 3 ประการ

1. บคคลมกมการพฒนาความคดรวบยอดและระบบของการเขารหสของสงตางๆ เอาไวเพอ

ไปใชในโอกาสขางหนาโดยเฉพาะอยางยงการเขารหสปญหาตางๆ ทไดคดแกปญหามาแลวนนสามารถ

ชวยในการคดแกปญหาใหมๆ ได

2. การพฒนาของแนวโนมของการตอบสนองการตอบสนองทไดรบการเสรมแรงจะกอตวเปน

นสยและมกจะเกดขนกอนเมอพบปญหาใหม โดยบคคลจะคดแกปญหาตามทไดปฏบตมาจะพยายาม

แลวพยายามอกเมอการปฏบตอยางเดมไมสามารถแกปญหาไดบคคลนนจงเรมคดแลวเปลยนแนวใหม

3. การพฒนาเทคนคของการคดแกปญหาเมอบคคลไดคดแกปญหามามากๆ คนเรากยอมม

ความชานาญในการคดแกปญหาตางๆ มากขนนอกจากนนเทคนคของการคดแกปญหายงสอนกน

ไมได

ภาวนา เทยนขาว (2540: 40) ไดใหความเหนเกยวกบความสามารถในการคดแกปญหาของ

บคคลนนแตกตางกนขนอยกบวฒภาวะทางสมอง ประสบการณ ความสนใจ สตปญญาความพรอม

แรงจงใจ อารมณ และสภาพแวดลอม

จากเอกสารดงกลาว ความสา มารถในการคดแกปญหาของแตละคน มความ แตกตางกน

โดยขนอยกบประสบการณ วฒภาวะทางสมอง ความพรอมและการฝกฝนกระบวรการคดแกปญหา

4.3 กระบวนการคดแกปญหา

4.3.1 ลกษณะของการคดแกปญหา

บญเลยง พลอาวธ (2511: 45) ไดกลาวถงลกษณะของการคดแกปญหาวามอย 5 ประการ

คอ

1. การคดแกปญหา เปนการกระทาทมจดมงหมาย การกระทาทขาดจดมงหมายไมนบวา

เปนการคดแกปญหา

2. การคดแกปญหา คอ การเลอกวธทเหมาะสมของผคดแกปญหาโดย ในแตละปญหาม

วธแกอยหลายวธ ผคดแกปญหาจงเลอกเอาวธการทเหมาะสม

55

3. การคดแก ปญหาอาศยความรแจงเหนจรง หรอความหยงเหน (Insight) กลาวคอใน

การคดแกปญหาแตละครงนนจะตองศกษาปญหาใหเขาใจถอมแทเสยกอน จงสามารถคดแกปญหานน

ได การทคนเราเขาใจปญหาอยางถองแท และมองเหนการ คดแกปญหานเรยกวา เกดความคดภายใน

หรอความอยางเหนดวย

4. การคดแกปญหา เปนการสรางสรรค (Creative) อยางหนง กลาวค อ เมอแกปญหาได

สาเรจ ผแกยอมมสตปญญางอกงาม

5. การคดแกปญหา ประกอบดวยการวพากษวจารณ (Critical) จาเปนตองวดผลดวา

การคดแกปญหานนไดผลตามความมงหมายอยางเพยงพอหรอไม

4.3.2 กจกรรมทไมถอวาเปนการแกปญหา

1. กจกรรมททาอยเปนนจศลจนเปนนสย

2. กจกรรมททาไปโดยไมมแบบแผน และนามาใชแกปญหานนอกไมได

3. กจกรรมททาเพอหลกเลยงปญหาซงการคดทงทงสามลกษณะนไม เกดขน

ตามลาดบ แตเกดขนมาพรอมๆ กนทงสามลกษณะทเดยว นอกจากน การแกปญหา การแกปญหายง

ตองอาศยการสงเกตและความจาอกดวย

4.4 ขนตอนการคดแกปญหา

แนวคดเกยวกบความสามารถในการคดแกปญหาทสาคญไดแกบลม (Bloorm. 1956: 122)

ไดเสนอขนตอนการคดแกปญหา ดงน

ขนท 1 เมอผ เรยนไดพบปญหา ผ เรยนจะคดคนหาสงทเคยพบเหนเกยวกบปญหา

ขนท 2 ผ เรยนจะใชผลจากขนทหนงมาสรางรปแบบของปญหาทเกดขนมาใหม

ขนท 3 จาแนกแยกแยะปญหาตางๆ

ขนท 4 การเลอกใชทฤษฎ หลกการ ความคด และวธการทเหมาสมกบปญหา

ขนท 5 การใชขอสรปของวธการคดแกปญหา

ขนท 6 ผลทไดจากการคดแกปญหา

บลม ไดอธบายวา ความสามารถทางสมองทนามาใชคดแกปญหาในชนท 1-4 เปนสวนของ

การนาไปใชขนท 5 และ 6 เปนสวนของความเขาใจ สาหรบความรความจาถอวาเปนพนฐานทจาเปน

ในการคดแกปญหา สวนความสามารถในการวเคราะหเปนความสามารถทางสมองอยางทหนงทนามาใช

ในกระบวนการคดแกปญหาในขนท 3

56

โพลยา (Polya. 1957: 6-22) ไดเสนอขนตอนสาหรบการคดแกปญหาดงน

ขนตอนท 1 ทาความเขาใจในปญหา พยายามเขาใจสญลกษณตางๆ ในปญหาสรปวเคราะห

และแปลความหมาย ทาความเขาใจใหไดวาโจทยถามอะไร ขอมลทโจทยใหมามอะไรบางเพยงพอ

หรอไม

ขนตอนท 2 การวางแผนในการคดแกปญหาโดยบงปญหาออกเปนสวนยอยๆ เพอสะ ดวกตอ

การลาดบขนตอนในการคดแกปญหา และวางแผนวาจาใชวธในการใดในการคดแกปญหา เชนการ

ลองถก การหารปแบบ การหาความสมพนธของขอมลตลอดจนความคลายคลงของปญหาเดมทเคย

ทามา

ขนตอนท 3 การลงมอทาตามแผน เปนขนทดาเนนการแกปญหาตามแผนทวางไวถาข าด

ทกษะใดจะตองเพมเตม เพอนาไปใชใหเกดผลด ขนนจะรวมถงการคดแกปญหาดวย

ขนตอนท 4 การตรวจสอบวธการและตอบคาถาม เพอใหแนใจวาถกตอง

กลฟอรด (Guilgord. 1971: 130) เหนวา กระบวนการคดแกปญหาประกอบดวย5ขนตอน

ดงน

1. ขนตอนเตรยมการ (Preparation) หมายถง การตงปญหาหรอคนหาวาปญหาทแทจรง

มองเหตการณนนคออะไร

2. ขนวเคราะหปญหา (Analysis) หมายถง การพจารณาดวามสงใดบางทเปนสาเหตสาคญ

ของปญหา หรอสงใดไมใชสาเหตสาคญของปญหา

3. ขอเสนอแนวทางในการค ดแกปญญา (Production) หมายถง การหาวธการคดแกปญหา

ใหตรงสาเหตกบปญหาออกมาในรปแบบวธการ สดทายจะไดผลลพธออกมา

4. ขนตอนการตรวจสอบผล (Verification) หมายถง การเสนอเกณฑเพอตรวจสอบผลลพธท

ไดจากการเสนอวธคดแกปญหา ถาพบวาผลลพธยงไมถก ตอง ตองมการเสนอวธแกปญหานไปใชใน

โอกาสหนา เมอพบเหตการณคลายคลงกบปญหาทเคยประสบมาแลว

5. ขนตอนการคดแกปญหาของกลฟอรด มผใหความสนใจอยางกวางขวางนกการศกษาก

นาเอาขนตอนนไปดดแปลง เพอใชในการวจยทเกยวของกบเรองการคดแกปญหาแตการดดแปลง และ

ปรบปรงแตกมเคาโครงสวนใหญเหมอนเดม เชน

เวยร (Weir. 1974: 18) ไดเสนอแนะขนตอนในการคดแกปญหาไว 4ลาดบ คอ

ขนตอนท 1 ขนในการเสนอปญหา

ขนตอนท 2 ขนในการวเคราะหปญหา

ขนตอนท 3 ขนในการเสนอวธคดแกปญหา

ขนตอนท 4 ขนในการตรวจสอบผลลพธ

57

บราว (Slite. 1989: 53; citintg Brown. n.d.) ไดสรปถงขนตอนของการคดแกปญหาให กบ

ผ เรยนไว 4 ขนตอนดงน คอ

1. Wait (สะกดใจใหหยดคด) คอ เปนขนททาความรจกเขาใจปญหา

2. Think (พจารณา) เปนขนทคานงถงวธทเปนไปไดในการคดแกปญหาและเลอกดวาวธใด

เปนวธทดทสด แลวจงปฏบตตามวธนน

3. See (เหน) เหนวาการดาเนนการคดแกปญหานนอยางไร เพอใหผลสมฤทธผลตรงเปาหมาย

4. So (เชนนน ) เมอไดขอมลจาก 3 ขนแรกแลวกมาถงข นตอนการตดสนใจทจะแกปญหา

เชนนน

อาภา ถนดชาง (2534: 17-20) อธบายระบบการคดแกปญหาตามขนตอนของ System

Approach ดงน

ขนท 1 ปญหาเปนขนตอนของการคดวเคราะห วพากษ ใหรถองแทเสยกอนวาปญหา

คออะไร

ขนท 2 ระบความตองการ เปนการกาหนดเปาหมายเพอคดแกปญหานน ๆ วาจะสมฤทธผล

ทางดานใด มปรมาณมากนอยเพยงใด

ขนท 3 พจารณาทางเลอก เปนการคนหาวธการตางๆ ทจะดาเนนไปสเปาหมายทวางไว

มองหาไวหลายๆทาง

ขนท 4 การตดสนใจ คอ การสรปผลเลอกวธทดทสดมาดาเนนการเปนขนตอจากขนท 3

วพากษวจารณถงวธการตางๆ แลวสรปเอาวธการทดทสดมาปฏบต

ขนท 5 การทดลอง เมอเลอกวธการแลว กลงมอปฏบตตามวธนน

ขนท 6 ปรบปรง เมอทดลองแลว ใชไมไดกปรบปรงแกไข

ขนท 7 ปฏบต ลงมอปฏบตหลงจากไดปรบปรงแกไขขอบกพรองแลว

ขนท 8 ประเมนผล การตดตามเฝาดการปฏบตวาเปนอยางไร แลวสรปวาไดผลหรอไม

ไดผลอยางไรตามแผนผง ดงน

58

ภาพประกอบ 2 ระบบการคดแกปญหาตามขนตอนของ System Approach

ทมา: อาภา ถนดชาง. (2534: 17-20).

ทบวงมหาวทยาลย (2525: 232-234) ยงกลาวไดวา ขนตอนในการคดแกปญหานนอาจ

แจกแจง มากหรอนอยกวา 4 ขนกไดแลวแตความละเอยดในการแบงและทบวงมหาวทยาลยไดแบง

ออกเปน 4 ขนตอน

1. การระบปญหา สงทสาคญในขอนคอ ความสนใจทมตอสงทพบเหนเกดขนเนองจากความ

อยากรเหน และทกษะในการสงเกต

2. การตงสมมตฐานในการคาดคะเนคาตอบทอาจเปนไปได ในทางการวทยาศาสตรเรยกวา

สมมตฐาน

3. การทดลองเปนการ กาหนดวธการคดแกปญหา โดยอ าศยทกษะในการควบคมตวแปร

การสงเกต และเจตคตทางวทยาศาสตร

4. การสรปผลการทดลอง เปนการแปลความอธบายความหมายของขอมล เพอหาความสมพนธ

ระหวางขอมลทไดกบสมมตฐานทตงไว

ลาดบขนตอนคดในการแกปญหาทผ วจยสนใจมากทสด และนามาใชเปนเครองวดความสามารถ

ในการคดแกปญหาของผ เรยน คอ ขนตอนในการคดแกปญหาของ เวยร ม 4 ขนตอน ดงน

1. ขนเสนอปญหา หมายถง ความสามารถในการระบประเดนปญหาทสาคญทสด ภายใน

ขอบเขตของสถานการณทกาหนดให

2. ขนตอนการวเคราะหปญหา หมายถง ความสามารถในการบอกสาเหตทเปนไปไดของปญหา

จากสถานการณ

ปจจยสนบสนน สงทเปนอปสรรค

ขนปญหา ระบความตองการ พจารณาทางเลอก การตดสนใจ การทดลอง

ปรบปรง

ใชได

ประเมน ปฏบต

59

3. ขนตอนการเสนอวธคดแกปญหา หมายถง ความสามารถในการหาวธการแกปญหาให

ตรงกบสาเหตของปญหา

4. ขนตอนตรวจสอบผลลพธ หมายถง ความสามารถบอกไดถงผลทเกดจากการแกปญหา

ตามวธทเสนอรวมไปถงขอมล หลกฐานทใชประกอบการพจารณาแนวทาง ดงกลาว

4.5 วธการคดแกปญหา

กมลรตน หลาสวงษ (2528: 260) ไดกลาววา วธการในการคดแกปญหาวา ขนอยกบ

ประสบการณของผ เรยนและสถานการณของปญหาทเกดขน ดงน

1. การคดแกปญหาโดยการใชพฤตกรรมแบบเดยว โ ดยไมมการเปลยนแปลงทางการคด

แกปญหา เมอประสบปญหาจะไมมการไตรตรองหาเหตผล ไมมการพจารณาสงแวดลอมเปนการจา

และเลยนแบบพฤตกรรมเดมทเคยแกปญหาได

2. การคดแกปญหาแบบลองผดลองถก เปนการคดแกปญหาแบบเดาสมโดยการลองผดลอง

ถก

3. การคดแกปญหา โดยการเปลยนแปลงความคด โดยเปนพฤตกรรมภายในยากแกการ

สงเกต คอ การหยงเหนทขนอยการรบร และประสบการณเดมของแตละคน

4. การคดแกปญหาโดยวธการทางวทยาศาสตร การคดแกปญหาระดบนถงวาเปนระดบ

สงสด และใชไดผลทสด โดยเฉพาะอยางยงในการคดแกปญหาทยงยากซบซอนมขนตอนสงเขป ดงน

4.1 การพจารณาปญหา โดยการสงเกต คดจา

4.2 การตงสมมตฐานจากประสบการณเดมตางๆ

4.3 การทดสอบสมมตฐาน

4.4 คงสมมตฐานทถกไวแตถาผดใหตดสมมตฐานเดมทง ยอนกลบพจารณาปญหาแลว

ตงสมมตฐานใหม จากนนกดาเนนการทดสอบสมมตฐานทตงขนมาใหม

4.5 การนาสมมตฐานทดทสดไปใช อาจเปนการใชทงหมด หรอประยกตใช เฉพาะบางส วน

ทเหมาะสมกบสภาพปญหา วธการคดแกปญหาทเหมาะสม เพราะทาใหผ เรยนรจกไตรตรองหาเหตผล

ทเกดขนในแตละปญหา

4.6 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดแกปญหา

งานวจยในตางประเทศ

เชอรแมน (Sherman. 1977: 63) เพอศกษาคาสหสมพนธภายในคณลกษณะสามอยางใน

การคดแกปญหา คอ การเตรยมความพรอมของการแกปญหา ความสามารถในการเสนอวธแกปญหา

และความสามา รถในการประเมนผลการแกปญหาของผ เรยนชนประถมศกษา จานวน 127คน ในรฐ

นวยอรค พบวา ความสามารถทงสามอยางมความสมพนธกน

60

ชอว (Shaw. 1977: 5337-A) ไดศกษาถงวธการฝกกระบวนการทางวทยาศาสตรในการ

แกปญหาทสามารถสงผลถงทกษะการแกปญหาในวชาวทยาศาสต รและสงคมศกษา โดยการฝก

กระบวนการแกปญหาทางวทยาศาสตร ใหกลมทดลอง กลมควบคม ใชการฝก 24 สปดาห แลวนา

เครองมอวดความสามารถในการคดแกปญหาทงวทยาศาสตร และสงคมศกษาอยางมนยสาคญ

ฮอตคนส (Hopkins. 1985: 2790) ไดศกษารปแบบของหองเรยนทสงผลตอทกษะการแกปญหา

ของผ เรยน พบวา จะตองเปนหองเรยนทมขาวสารนาสนใจไดอาน ไดทดลองวเคราะหขาวอยเสมอม

ภาพอปกรณหรอสญลกษณทเคยกลาวจากขาวสารนนๆ และเปดโอกาสใหผ เรยนไดถกเถยงความคด

ของตนเองอยางเปนอสระจงสงผลตอการตดแกปญหาของผ เรยน


พชรนทร ธารรฐกาพ (2535: 82) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถในการ

แกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนชยบาดาลพทยาคมอาเภอชยบาดาล จงหวดลพบร

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2535 จานวน 80 คน เปนกลมทดล องและกลมควบคมกลมละ 40 คน

เครองมอทใชคอ แผนการสอนสงคมศกษา โดยกสนสอยแบบเทคนคกรณตวอยาง และแบบทดสอบวด

ความสามารถในการคดแกปญหา ผลการวจยผลวาความสามารถในการคดแกปญหาของผ เรยนท

เรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอบแบบเทคนคศกษากรณตวอยางการสอ ยตามคมอการสอนของหนวย

ศกษานเทศกกรมสามญศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทไดรบ .01

ประอรรตน วจนะรตน (2535: 94) ไดทาการวจย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

และความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาทฃปท 1 ทเรยนวชาสงคม โดยใชเทคนค

ควซและเรยนตามคมอการสอนของหนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษาพบวาความสามารถในการ

แกปญหาของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตระดบ .01

สทธรา พสษฐกล (2539: 225) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรย นและ

ความสามารถในการแกปญหาของผ เรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอน

แบบซนดเคท ทใชเทคนควธการทางวทยาศาสตรการสอนตามคมอคร ผลการศกษาผลวาผลสมฤทธ

ทางการเรยน และความสามารถในการแกปญหาของกลมทดลอง และกลมควบคมแตกตางก นอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

ภาวนา เทยนขาว (2545) ไดทาการวจยเพอเปรยนเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถ

ในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอนแบบแกปญหากบ

การสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤท ธทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหา

ของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.1

61

มาลาด โหมดเขยว (2541 ) ไดทาการวจย เพอเปรยนเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอน

แบบกระบวนการสรางคานยมกบการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยน

และความสามารถในการแกปญหาของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ 01

จากการวจยดงกลาวขางตนสรปวา ความสามารถในการ คดแกปญหาความสมพนธกบ

ผลสมฤทธทางการเรยน การฝกใหผ เรยนมประสบการณในดานการคดแกปญหาอยางมหลกการ

ขนตอนเปนระบบอยเสมอ จะสามารถทาใหผ เรยนเกดพฒนาความสามารถในการคดแกปญหาได

บทท 3

วธดาเนนการศกษาคนควา

ในการวจยครงนเปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรสงคม ศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม สาระ ประวตศาสตรโดยการจดการเรยนรแบ บโครงงาน กบการจดการเรยนร

แบบบรณาการ ระดบชนมธยมศกษาปท 3 เพอนาไปใชในการจดการเรยนร ของนกเรยนโรงเรยนครสต

ธรรมศกษา เขตวฒนา กรงเทพมหานคร มขนตอนในการวจย ดงน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. ระยะเวลาทใชในการวจย

3. เนอหาทใชในการวจย

4. แบบแผนการวจย

5. เครองมอและการสรางเครองมอ

6. การเกบรวบรวมขอมล

7. การจดกระทาและวเคราะหขอมล

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากร

ประชากรทใชในการศกษาคนควาครงน เปน นกเรยนชนมธยมศกษาป ท 3 โรงเรยนครสต

ธรรมศกษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน 3 หอง มนกเรยน จานวน 90 คน

กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในกา รศกษาคนควาครงน เปน นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3โรงเรยน

ครสตธรรมศกษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน 3 หอง มนกเรยน จานวน 90 คน ไดจากการ

สมอยางงาย (Simple Random Sampling) โดยใชหองเรยนเปนหนวยสมดวยวธการจบฉลาก ไดดงน

กลมทดลองท 1 จานวน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กลมทดลองท 2 จานวน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. ระยะเวลาทใชในการวจย

สาหรบการวจยครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โดยผ วจยดาเนนการ

สอนดวยตนเองทง 2 กลม ใชเวลาในการทดลอง 8 สปดาห ๆละ 2 ชวโมง รวม 16 ชวโมง

63


สาระการเรยนรทใชในการทดลองอยในสาระท 4:ประวตศาสตร มาตรฐานสาระ 4.2 เขาใจ

พฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบน ในดานความสมพนธและการเปลยนแปลงของ

เหตการณอยางตอเนอง ตระหนกถงความสาคญและสามารถ วเคราะหผลกระทบทเกดขน ในระดบ

มธยมศกษาปท 3 ผ วจยไดกาหนดเรองทใชในการทดลองโดยมขอบเขตของเนอหา ดงน

เรองท 1 การพฒนาการดานตาง ๆ ของไทยสมยกรงธนบร

เรองท 2 การพฒนาการดานการเมองการปกครองของไทยสมยรตนโกสนทร

เรองท 3 การพฒนาการดานเศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรมและความสมพนธ

ระหวางประเทศของไทยสมยรตนโกสนทร

เรองท 4 เหตการณสาคญในสมยรตนโกสนทรทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตาง

เรองท 5 การสรางสรรคภมปญญาและผลงานสาคญในสมยรตนโกสนทร

4. แบบแผนการวจย

การวจยครงน เปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) ดาเนนการทดลองตาม

แบบแผนการวจยแบบสมกลม - สอบกอน - สอบหลง (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 249)

ตาราง 1 แบบแผนการทดลอง

กลม สอบกอน ทดลอง สอบหลง

RE1 T1 X1 T2

RE2 T1 X2 T2

สญลกษณทใชในแบบแผนการทดลอง

RE1 แทน กลมทดลองท 1 ทเลอกมาแบบสม

RE2 แทน กลมทดลองท 2 ทเลอกมาแบบสม

T1 แทน การทดสอบกอนการทดลอง

T2 แทน การทดสอบหลงการทดลอง

X1 แทน การจดการเรยนรแบบอรยสจ 4

X2 แทน การจดการเรยนรแบบบรณาการ

64

5. การสรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการทดลองครงนประกอบดวย

1. แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

2. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา

6. ขนตอนในการสรางเครองมอ 1. แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน

1.1 ศกษาหลกการวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบ โครงงาน จากเอกสารและงานวจยท

เกยวของ

1.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และศกษาสาระและมาตรฐาน

การเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 3

เพอนามาใชในการสรางแผนการจดการเรยนร

1.3 ศกษาสาระการเรยนรทจะนามาใชในการทดลอง คอ สาระท 4 : ประวตศาสตร กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3

1.4 ศกษามาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร และผลการเรยนร ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษา

ปท 3 แลวนามาวเคราะหเปนจดประสงคการเรยนร และสรางแ ผนการจดการเรยนรแบบ โครงงาน

จานวน 16 ชวโมง ประกอบดวย

1.4.1 สาระสาคญ

1.4.2 จดประสงคการเรยนร

1.4.3 สาระการเรยนร

1.4.4 กระบวนการเรยนร

1. วางแผน ขนตอนนเปนการศกษาหวขอทสนใจเพอตองการรคาตอบในสงท

สงสย กาหนดเวลาในการทาโครงงาน รวมทงการแบงกลมการทางาน

2. ดาเนนการ ขนตอนนเปนการลงมอปฏบตการลงมอตามแผนงานทไดวางไว

โดยใชความรทเรยนมา เพอหาคาตอบทสงสยตามศกยภาพของตนเอง

3. เสนอผลงาน ขนตอนนเปนการแสดงผลงานรวมทงอภปรายแสดงความ

คดเหน ถามตอบขอสงสย

65

1.5 นาแผนการจดการเรยนรทสรางขนไปใหผ เชยวชาญ จานวน 3 คน ตรวจสอบความ

เหมาะสมและความสอดคลองดานความเหมาะสมของเนอหา ความสอดคลองของผลการเรยนรท

คาดหวงกบ กระบวนการจดการเรยนร ดานการจดกจกรรมและความถกตองของภา ษาทใช โดย

พจารณาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทมคาตงแต 0.5 ขนไป ตลอดจนขอบกพรองอนๆ เพอนามา

ปรบปรงแกไข ซงผลไดคาดชนความสอดคลองเทากบ 1.00

1.6 นาแผนการจดการเรยนรทไดป รบ ปรงแกไขแลวไปทดลองใชกบ นกเรยน ชน

มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสตธรรมศกษา กรงเทพมหานคร ทไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คน เพอ

ทดสอบประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร ตามเกณฑทคาดหวง E1 / E2 =80/80 ซงไดคา E1 /

E2 = 81.08/82.64

1.7 นาแผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ไปสอนเพอการวจยตอไป

2. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

2.1 ศกษาหลกการวธการจดกจกรรมการเรยนรแบบ บรณาการจากเอกสารและงานวจย

ทเกยวของ

2.2 ศกษาหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 25 51 และศกษาสาระและ

มาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชวงชนท 3 ชน

มธยมศกษาปท 3 เพอนามาใชในการสรางแผนการจดการเรยนร

2.3 ศกษาสาระการเรยนรทจะนามาใชในการทดลอง คอ สาระท 4 ประวตศาสตร กลม

สาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม ชนมธยมศกษาปท 3

2.4 ศกษามาตรฐานการเรยนร สาระการเรยนร และผลการเรยนร ชว งชนท 3 ชน

มธยมศกษาปท 3 แลวนามาวเคราะหเปนจดประสงคการเรยนร และสรางแผนการจดการเรยนรแบบ

บรณาการจานวน 16 ชวโมง ประกอบดวย

2.4.1 สาระสาคญ

2.4.2 จดประสงคการเรยนร

2.4.3 สาระการเรยนร

2.4.4 กระบวนการเรยนร

66

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน หมายถง ครเร าความสนใจหรอชประเดนให นกเรยนเหน

สภาพการเปลยนแปลง ทเกดขนในอดตและปจจบ นเปนการสรางบทเรยน โ ดยนกเรยน แลกเปลยน

ความคดเหนและตกลงเลอกปญหาทสนใจศกษา โดยใชสถานการณตางๆ มานาเสนอดวยสอประเภท

ตางๆ ไดแก รปภาพ แผนท แผนภม การเลาเรอง การตงคาถามจงใจนกเรยน

ขนท 2 ขนปฏบตการ หมายถง นกเรยนแตละรปศกษาเนอหาทตนสนใจและอภปราย

ในกลมเพอเลอกสภาพการเปลยนแปลง และปญหาในอดตทกลมสนใจหนง เหตการณ มาวางแผน

พจารณาแนวทางกาหนดจดมงหมายในการแกปญหาจดลาดบกอน – หลง ในการศกษา มการปฏบต

กจกรรมภายในกลม ดงนคอ

2.1 นกเรยนศกษาเนอหาดวยตนเองอยางรอบคอบ

2.2 นกเรยนอภปรายแลกเปลยนความรและระบเหต ผล เพอเลอกปญหาทสนใจ

มาหนงปญหา

2.3 แตละกลมกาหนดความรบผดชอบในการศกษาตดตามการเรยนและ

เชอมโยงกบวชาในกลมสงคมศกษาทเหมาะสมในสภาพปจจบน ตามความสนใจของกลม

2.4 นกเรยนรวมกนสรปแนวคดของกลมโดยบ นทกผลงานทจะนาเสนอครและ

นกเรยน เพอเปนขอมลยอนกลบในลกษณะทเสรมแรง นาเสนอเปนผลงานกลม ไดแก การรวมกนจด

กจกรรมในชนเรยน การเลนละคร การโตวาท จดนทรรศการ การทาโครงงาน

ขนท 3 ขนกจกรรมสรป หมายถง เปนขนตอนทนกเรยนและครเชอมโยงกจกรรมจาก

การทางานของแตละกลมใหผสมผสานทกดานเขาดวยกนและสอดคลองกบชวตประจาวน เมอตวแทน

นาเสนอสงทกลมสนใ จแลว นกเรยนและครรวมกนอภปรายเพอแกปญหาและตดสนใจสรปทางเลอก

พรอมทงเหตผลในการถายทอดสถานการณทเปลยนแปลงไปจากอดต

ขนท 4 ขนประเมนผล หมายถง เปนขนตอนการประเมนผลทเปนกระบวนการตอเนอง

ทกระยะของการเรยนการสอนประเมนดานความร โดยการสงเกตจากการทดสอบยอย การตอบคาถาม

การทาแบบฝกหด การอภปราย การทารายง าน ประเมนความสามารถในการทางานรวมกน ภายใน

กลมอยางมคณธรรม และประเมนการทางานของตนเอง

2.5 นาแผนการจดการเรยนรทสรางขนไปใหผ เชยวชาญ จานวน 2 คน ตรวจสอบความเหมาะสม

และความสอดคลองดานความเหมาะสมของเนอหา ความสอดคลองของผลการเรยนรทคาดหว งกบ

กระบวนการจดการเรยนร ดานการจดกจกรรมและความถกตองของภา ษาทใช โดยพจารณาคาดชน

ความสอดคลอง (IOC) ทมคาตงแต 0.5 ขนไป ตลอดจนขอบกพรองอนๆ เพอนามาปรบปรงแกไข ซง

ไดคา (IOC) คอ 1.00

67

2.6 นาแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไข แลวไปทด ลองใชกบ นกเรยน ชน

มธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสตธรรมศกษา กรงเทพมหานคร ท ไมใชกลมตวอยาง จานวน 30 คนเพอ

ทดสอบประสทธภาพของแผนการจดการเรยนร ตามเกณฑทคาดหวง E1 / E2 =80/80 ซงไดคา E1 /

E2 = 80.06/82.52

2.7 นาแผนการจดการเรยนร แบบบรณาการไปสอน เพอการวจยตอไป

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

ผ วจยไดดาเนนการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ตามลาดบ

ขนตอน ดงน

3.1 ศกษาการสรางแบบทดสอบ จากหนงสอเทคนคการวดและประเมนผลการเรยนการสอน

วชาสงคมศกษาของ สมบรณ ชตพงศ (2523: 1–140) เทคนคการวด และประเมนผลการเรยนการสอน

วชาสงคมศกษาของ นเวศน ธรรมรกษ (2530: 1–138) และเทคนคการเขยนขอสอบของ ชวาล แพรตกล

(2522: 1–40)

3.2 ทาการวเคราะหหลกสตรและสรางตารางวเคราะหหลกสตร จากส าระการเรยนร และ

พฤตกรรมทตองการวดตามหลกของ บลม (Bloom. 1956: 48–50)

3.2.1 ดานความร-ความจา

3.2.2 ดานความเขาใจ

3.2.3 ดานการนาไปใช

3.2.4 ดานการวเคราะห

3.2.5 ดานการสงเคราะห

3.2.6 ดานการประเมนคา

3.3 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ตามสาระการเรยนรทใชในการทดลอง

โดยยดเกณฑตามผลการวเคราะหหลกสตร ขอสอบทสรางเปนแบบเลอกตอบ 5 ตวเลอก โดยให

ครอบคลมสาระทสอน จานวน 80 ขอ

3.4 นาแบบทดสอบทสรางขนไปใหผ เชยวชาญ จานวน 3 คน พจารณาความสอดคลอง

ระหวางขอคาถามของแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร เพอปรบปรงแกไขใหดยงขนและคดเลอก

ขอสอบทมคาดชนความสอดคลอง (IOC) ตงแต .5 ขนไป นามาปรบปรงแกไขคาถาม ตวเลอกและการ

ใชภาษา ตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ ซงไดคา (IOC) คอ 0.73

68

3.5 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนทไดปรบปรงแกไขแลวไปทดลองใ ชกบ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โรงเรยนครสตธรรมศกษา เขตวฒนา

กรงเทพมหานคร จานวน 100 คน ทเคยเรยนบทเรยนนแลว เพอหาคณภาพของแบบทดสอบ

3.6 นาแบบสอบถามทนกเรยน ทาแลวมาวเคราะหเปนรายขอโดยการตรวจใหคะแนนขอ

ทถกให 1 คะแนน สวนขอทผดหรอไมตอบให 0 คะแนน เมอตรวจสอบและรวมคะแนนแบบทดสอบ

เรยบรอยแลว จงทาการวเคราะหเพอหาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของขอสอบแตละ

ขอโดยใชเทคนค 27 % ของ จง เตห ฟาน (Fan. 1952: 3-32) แลวเลอกเฉพาะขอสอบทมคาความยาก

งาย (p) ระหวาง .20 - .80 และคาอานาจจาแนก (r) ตงแต .20 ขนไปคดเลอกไว 40 ขอ ซงไดคา p

ระหวาง 0.25-0.94 และคา r มคาระหวาง 0.25-0.63

3.7 นาแบบทดสอบทผานการตรวจสอบแลวไปทดลองใชกบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3

ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โรงเรยนครสตธรรมศกษา เขตวฒนา กรงเทพมหานคร จานวน 100 คน

เพอหาคาความเชอมน โดยใชสตร KR-20 ของ คเดอร รชารดสน (ลวน สายยศ ; และ องคณา สายยศ .

2538: 197–199) และมคาความเชอมน 0.73

3.8 นาแบบทดสอบไปเกบขอมลกบกลมตวอยางในการวจย

4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา

ผ วจยสรางแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาตามขนตอนดงน

4.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ เพ อวเคราะหความหมายและลกษณะของ

ความสามารถในการคดแกปญหา

4.2 ศกษาและพฒนาแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาของ อภรด เกลยงเกด

4.3 ผ วจยสรางแบบวดความสามารถในการคดแกปญหาตามขนตอนเวยร (Weir. 1974 :

18) ม 4 ขนตอนดงน

ขนท 1 การกาหนดตวปญหา หมายถง ความสามารถในการบอกปญหาทเกดขน

ภายใตขอบเขตของสถานการณทกาหนดให

ขนท 2 การวเคราะหปญหา หมายถง ความสามารถในระบสาเหตของปญหาจาก

สถานการณทกาหนดให

ขนท 3 การเสนอวธการคดแกปญหา หมายถง ความสามารถในการ คนหาวธทใชใน

การแกปญหา

ขนท 4 การตรว จสอบผลลพธ หมายถง ความสามารถในการบอกผลทจะเกดขน

หลงจากการแกปญหาหลงจากการทไดนาเสนอไป

69

4.4 แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาทสรางขนเปนแบบปรนย 5 ตวเลอก

การตรวจใหคะแนน 1 สถานการณจะมคาถาม 4 ขอ การใหคะแนนแตละขอคอ คาตอบถกได 1 คะแนนหาก

ตอบผดหรอเวนไวไมตอบหรอตอบเกน 1 ตวเลอกได 0 คะแนน

4.5 นาแบบทดสอบวดวดความสามารถในการคดแกปญหาทสรางขนไปใหผ เชยวชาญ

จานวน 3 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหาของแบบทดสอบ โดยพ จารณาจากคาดชนความ

สอดคลอง (IOC) ระหวางขอคาถามกบตวเลอก ตามขนตอนวดความสามารถในการคดแกปญหา ทม

คา 0.5 ขนไป เพอนามาเสนอแนะมาปรบปรงแกไขขอบกพรองตามคาแนะนาของผ เชยวชาญ ซงไดคา

( IOC) คอ 0.76

4.6 หาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

ทสรางขนเปนรายขอ โดยใชเทคนค 27% ของจง เตหฟาน คดเลอกขอทมความยากระหวาง 0.20 -

0.80 และมคาอานาจจาแนกตงแต 0.20 ขนไป จานวน 40 ขอ ไดคา r คอ 0.31-0.75

4.7 นาแบบทดสอบทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลอ งกบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 3

โรงเรยนครสตธรรมศกษา จานวน 100 คน เพอหาความเชอมน โดยสตร KR-20 ของคเดอร – รชารดสน

(ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 197–198) ไดคาความเชอมน คอ 0.76

4.8 นาแบบทดสอบไปเกบขอมลกบกลมตวอยางในการวจย

5. การเกบรวบรวมขอมล

ผ วจยไดดาเนนการทดลองตามขนตอนดงน

1. ทาการทดสอบกอนเรยน (Pretest) ทงกลมท 1 และกลมท 2 โดยใชแบบท ดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา และแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาทผ วจยสรางขน

2. ดาเนนการทด ลอง ผ วจยเปนผสอนนกเรยน ทงสองกลม คอ กลมทดลองท 1 และกลม

ทดลองท 2 โดยใชเนอหาเดยวกน ระยะเวลาในการสอนเทากน คอ ใชเวลากลมละ 16 คาบ คาบละ 60 นาท

สวนการจดการเรยนรทแตกตางกน คอ

กลมทดลองท 1 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กลมทดลองท 2 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

3. เมอทาการสอนเสรจสน ทาการทดสอบหลงเรยน (Posttest) ทงกลมทดลองและกลมควบคม

เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนโดย ใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา และวด

ความสามารถในการคดแกปญหา โดยใชแบบ ทดสอบ วดความสามารถในการ คดแกปญหา ซ งเปน

แบบทดสอบชดเดมกบการทดสอบกอนเรยน

70

4. นาผลการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษา และความสามารถในการ

คดแกปญหาไปวเคราะหทางสถตเพอตรวจสอบสมมตฐาน

6. การจดกระทาและวเคราะหขอมล

1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ระหวาง กลมทดลองท 1 และกลม

ทดลองท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวา

กอนเรยนโดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample

3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวา


4. ผลศกษาความสามารถในการคดแกปญหาระหวางกลมทดลองท 1และกลมทดลองท 2

โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample

5. ผลศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน

โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample



สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตพนฐาน ไดแก

1.1 คาเฉลยเลขคณต (Mean) ของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา และ

ความสามารถในการคดแกปญหาโดยใชสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 73 อางองจาก

Ferguson. 1976. Statistical analysis in psychology and education. p. 47)

N

XX ∑=

เมอ X แทน คะแนนเฉลย

Σx แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยางทงหมด

71

1.2 หาคาความเบยง เบนมาตรฐาน (Variance) คานวณจากสตร (ลวน สายยศ ; และ

องคณา สายยศ. 2538: 77)

( )

( )1

222

−

−= ∑∑

nnXXn

S

เมอ S2

ΣX แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

(ΣX)2

N แทน จานวนสามเณรในกลมตวอยาง

แทน ผลรวมของคะแนนแตละตวยกกาลงสอง

2. สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพเครองมอทใชในการทดลอง ไดแก

2.1 หาคาความเทยงตรงของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา โดย

ใชคาดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงคการเรยนร (พวงรตน ทวร ตน. 2540:

17)

N

RIOC ∑=

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางแบบทดสอบกบจดประสงค

การเรยนร

ΣR แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N แทน จานวนผเชยวชาญ

2.2 หาคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงคมศกษา โดยใชเทคนค 27 % จากตารางการวเคราะหของ จง เตห ฟาน (Fan. 1952:

3–32)

2.3 หาคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤ ทธทางการเรยนสงคมศกษา และ

แบบสอบวดคว ามสามารถในการคด แกปญหา โดยคานวณจากสตร KR - 20 คเดอร - รชารดสน

(ลวน สายยศ ; และองคณา สายยศ . 2538 : 197–198; อางองจาก Kuder - Richadson. 1939.

Journal of educational psychology. P.30)

72

−

−= ∑

211 t

tt spq

kkr

เมอ rtt

k แทน จานวนขอสอบในแบบทดสอบ

แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ

P แทน สดสวนคนททาถกในแตละขอ

q แทน สดสวนของผทาผดในขอหนงๆ หรอ คอ 1 - p

S2

t แทน คาความแปรปรวนของคะแนนแบบทดสอบทงฉบบ

3. สถตทใชแบบทดสอบสมมตฐาน ไดแก

3.1 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาและความสามารถในการคดแกปญหา

กอนและหลงการทดลอง โดยใช t – test for dependent Samples (พวงรตน ทวรตน . 2540: 165-

167)

( )1

22

−

−=

∑∑∑

nDDn

Dt ; df = n – 1

เมอ t แทน คาวกฤตทใชในการพจารณาการแจกแจงคาของ t

ΣD แทน ผลรวมของความแตกตางการทดสอบกอนและหลงการ

ใชชดกจกรรม

ΣD2

การใชชดกจกรรมแตละตวยกกาลงสอง

แทน ผลรวมของความแตกตางการทดสอบกอนและหลง

n แทน จานวนคของคะแนนจากการทดสอบครงแรกและครงหลง

3.2 เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาแล ะความสามารถในการคด

แกปญหา ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 คานวณโดยใช t-test Independent ในรป

ของผลตางของคะแนน (Difference Score) คานวณจากสตร (Scott; & Wertheimer. 1984: 264)

73

21

21

MDMDSMDMDt

−

−= ; df = n1 + n2

2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

– 2

เมอ t แทน คาสถตทใชในการพจารณา t - distribution

D1

การเรยนของกลมทดลองท 1

แทน คะแนนผลตางระหวางการทดสอบหลงเรยนกบกอน

D2

การเรยนของกลมทดลองท 2

แทน คะแนนผลตางระหวางการทดสอบหลงเรยนกบกอน

MD1

การเรยนกบกอนการเรยนของกลมทดลองท 1

แทน คาเฉลยของความแตกตางระหวางการทดสอบหลง

MD2

การเรยนกบกอนการเรยนของกลมทดลองท 2

แทน คาเฉลยของความแตกตางระหวางการทดสอบหลง

S MD1 – MD2

การทดสอบหลงการเรยนกบกอนการเรยนของ

แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวาง

กลมทดลองท 1 กบกลมทดลองท 2

SD2

การทดสอบหลงการเรยนกบกอนการเรยนของ

แทน ความแปรปรวนของคะแนนความแตกตางระหวาง

กลมทดลองท 1 กบกลมทดลองท 2

n1

n

แทน จานวนสามเณรในกลมทดลองท 1

2 แทน จานวนสามเณรในกลมทดลองท 2

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหขอมล ผ วจยไดใชสญลกษณในการวเคราะหขอมลดงน

n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

k แทน คะแนนเตมของแบบทดสอบ

1X แทน คาคะแนนเฉลยกอนเรยน

2X แทน คาคะแนนเฉลยหลงเรยน

S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน

1S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนกอนเรยน

2S แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนหลงเรยน

MD แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบ

การทดสอบกอนเรยน

1MD แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบ

การทดสอบกอนเรยนของกลมทดลองท 1

2MD แทน คาเฉลยของผลตางของคะแนนระหวางการทดสอบหลงเรยนกบ

การทดสอบกอนเรยนของกลมทดลองท 2

21 MDMD SS − แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวางคะแนนการ

ทดสอบหลงเรยนและการทดสอบกอนเรยนของกลมทดลองท 1

และกลมทดลองท 2

t แทน คาสถตทใชในการพจารณาจากตารางแจกแจงความถ

(t-distribution)

** แทน มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

กลมทดลองท 1 แทน นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กลมทดลองท 2 แทน นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

75

การเสนอผลการวเคราะหขอมล

การเสนอผลการวเคราะหขอมล ผ วจยไดเสนอตามลาดบ ดงน

1. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลอง

ท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample ในรป difference score

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวา


3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวา


4. ผลศกษาความสามารถในก ารคดแกปญหาระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2

โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample ในรป difference score





1. ศกษา ผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ระหวาง กลมทดลองท 1 และกลม

ทดลองท 2

ตาราง 2 ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2

กลมตวอยาง n k

กอนเรยน หลงเรยน

MD

21 MDMD SS −

t

p 1X 1S 2X 2S

กลมทดลองท1 30 40 15.53 3.97 18.73 3.98 3.20

1.133 0.853 0.397 กลมทดลองท2 30 40 15.10 4.14 19.70 4.76 4.60

*P < .01

76

จากตาราง 2 พบวา กลมทดลองท 1 คอ นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน

กอนเรยน มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา เปน

15.53 และ 3.97 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงคมศกษา เปน 18.73 และ 3.98 ตามลาดบ สวนกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนทเรยน

โดยการจดการเรยนรแบบ บรณาการ กอนเรยน มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของ

ผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา เปน 15.10 4.14 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉลยและ

ความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา เปน 19.70 และ 4.76 ตามลาดบ

เมอศกษาคาเฉลยของผลตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษาหลงเรยนและ

กอนเรยน ของกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 มคาเปน 3.20 และ 4.60 ตามลาดบ พบวา กลม

ทดลองท 1 คอ นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน และกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนท

เรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษาแตกตางกนอยาง ไมม

นยสาคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 1

2. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ของกลมทดลองท 1 หลงเรยน

สงกวากอนเรยน

ตาราง 3 แสดงการ ศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวา

กอนเรยน

** P < .01

จากตาราง 3 แสดงวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษากอนเรยนและหลง

เรยนของกลมทดลองท 1ทเรยนโดย การจดการเรยนร แบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยน สงคม

ศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2

การทดสอบ n X SD MD t p

กอนเรยน 30 15.53 3.97 3.20 5.303** 0.000

หลงเรยน 30 18.73 3.98

77

3. ผลการศกษาผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษาของกลมทดลองท 2หลงเรยน

สงกวากอนเรยน

ตาราง 4 แสดงการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวา


** P < .01

จากตาราง 4 แสดงวา คะแนนเฉลยผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษากอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 2 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 3

4. ศกษาความสามารถในการคดแกปญหาระหวางกลมทดลองท 1 และกลมทดลอง

ท 2

ตาราง 5 ศกษาความสามารถในการคดแกปญหาระหวางกลมทดลองท 1และกลมทดลองท 2

กลมตวอยาง n k กอนเรยน หลงเรยน

MD

21 MDMD SS − t p 1X 1S 2X 2S

กลมทดลองท 1 30 30 19.60 5.37 22.47 6.42 2.87

0.809 1.403 0.167 กลมทดลองท 2 30 30 22.33 5.87 24.37 3.73 2.04

จากตาราง 5 พบวา กลมทดลองท 1 คอ นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน

กอนเรยน มคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมา ตรฐานของความสามารถใน คดแกปญหาเปน 19.60

และ 5.37 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถใน

การคดแกปญหาเปน 22.47 และ 6.42 ตามลาดบ สวนกลมทดลองท 2 คอ นกเรยนทเรยนโดยการ


กอนเรยน 30 15.10 4.14 4.60 4.712** 0.000

หลงเรยน 30 19.70 4.76

78

จดการเรยนรแบบบรณาการ กอนเรยน มคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถ

ในการคดแกปญหาเปน 22.33 และ 5.87 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉลย และความเบยงเบน

มาตรฐานของความสามารถในการคดแกปญหาเปน 24.37 และ 3.73 ตามลาดบ

เมอศกษาคาเฉลยของผลตางของคะแนนความสามารถในการ คดแกปญหา หลงเรยน และ

กอนเรยนของกลมทดลองท 1และกลมทดลองท 2 มคาเปน 2.87 และ 2.04 ตามลาดบ พบวา กลม

ทดลองท 1 คอนกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน และกลมทดลองท 2 คอนกเรยนท

เรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการมความสามารถในการการคดแกปญหาแตกตางกนอยางไมม

นยสาคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 4

5. ผลศกษาความสามารถในการ คดแกปญหาของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวา


ตาราง 6 แสดงการศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 1หลงเรยนสงกวากอนเรยน

** P < .01

จากตาราง 6 แสดงวา คะแนนเฉลยความสามารถในการ คดแกปญหากอนเรยนและหลง

เรยนของกลมทดลองท 1ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน มความสามารถในการคดแกปญหา

หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 5


กอนเรยน 30 16.40 5.37 2.87 14.427** 0.000

หลงเรยน 30 19.60 6.42

79

6. ผลศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวา


ตาราง 7 แสดงการศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน

** P < .01

จากตาราง 7 แสดงวา คะแนนเฉลยความสามารถในการคดแกปญหากอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 2 ทเรยนโดยการจดการเรย นรแบบบรณาการ มความสามารถในการ คดแกปญหา

หลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 6


กอนเรยน 30 19.03 5.87 2.04 17.127** 0.000

หลงเรยน 30 22.33 3.73

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปน การศกษาผล สมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา และความสามารถในการ

คดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ สรปสาระสาคญและผลการศกษาไดดงน

ความมงหมายของการวจย

ในการวจยครงนผ วจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยน

โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการแตกตางกนอยางไร

2. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนและหลงเรยนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยจดการเรยนรแบบโครงงาน

3. เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนและหลงเรยนของนกเรยนชน


4. เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดย

จดการเรยนรแบบโครงงานกบการเรยนรแบบบรณาการแตกตางกนอยางไร

5. เพอศกษาความสามารถในการ คด แกปญหากอนและหลงเรยนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยจดการเรยนรแบบโครงงาน

6. เพอศกษาความสามารถในการ คด แกปญหากอนและหลงเรยนของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยจดการเรยนรแบบบรณาการ

สมมตฐานในการวจย

1. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการ จดการเรยนรแบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการมผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษาแตกตางกน

2. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการ จดการเรยนรแบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยน


3. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการเรยน


81

4. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการ จดการเรยนรแบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการมความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกน

5. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการ จดการเรยนรแบบโครงงาน มความสามารถในการคด

แกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

6. นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการ การจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถใน

การคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน

วธดาเนนการวจย 1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการศกษาคนควาครงน เปน นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนครสต

ธรรมศกษา แขวงคลองตน เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 จานวน 3 หองเรยน

นกเรยนทงหมด 90 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางทใชในการศกษาวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศ กษาปท 3 โรงเรยนครสต

ธรรมศกษา แขวงคลองตน เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โดยการสม

แบบกลม (Cluster Random Sampling) จากหองเรยนจานวน 3 หองเรยน แตละหองเรยนมการจด

นกเรยนแบบคละกน สมมา 2 หองเรยน ดวย วธการจบฉลาก มนกเรยนหองเรยนละ 30 คน รวมทงสน

60 คน แลวสมอกครงเพอกาหนดเปนกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 ดงน

1. กลมทดลองท 1 จานวน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

2. กลมทดลองท 2 จานวน 30 คน ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. ระยะเวลาในการทดลอง สาหรบการวจยครงนทาการทดลองในภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 โดยผ วจยดาเนนการ

สอนดวยตนเอง ทง 2 กลมใชเวลาในการทดลอง 8 สปดาหๆ ละ 2 ชวโมง รวม 16 ชวโมง


สาระการเรยนรทใชในการทดลองอย ในสาระท 4 : ประวตศาสตร ในระดบมธยมศกษาปท 3

ผ วจยไดกาหนดเรองทใชในการทดลอง มขอบเขตของเนอหา ดงน

82

เรองท 1 การพฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยกรงธนบร

เรองท 2 การพฒนาการดานการเมองการปกครองของไทยสมยรตนโกสนทร

เรองท 3 การพฒนาการดานเศรษฐกจ สงคม ศลปวฒนธรรมและความสมพนธ

ระหวางประเทศของไทยสมยรตนโกสนทร

เรองท 4 เหตการณสาคญในสมยรตนโกสนทรทกอใหเกดการเปลยนแปลงในดานตาง

เรองท 5 การสรางสรรคภมปญญาและผลงานสาคญในสมยรตนโกสนทร

4. เครองมอทใชในการวจย

4.1 แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง การพฒนาการดาน

ตางๆ ของไทยสมยกรงธนบรและรตนโกสนทร ทผ วจยสรางขน แบงเปน 5 แผนการจดการเรยนร ใชเวลา

16 ชวโมง คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00 มคาประสทธภาพของแผนการจดการ

เรยนร E1/E2 = 81.08/82.64

4.2 แผนการจดการเรยนร แบบบรณาการ ชนมธยมศกษาปท 3 เรอง การพฒนาการ

ดานตางๆ ของไทยสมยกรงธนบร และรตนโกสนทร ทผ วจยสรางขน แบงเปน 5 แผนการจดการเรยนร

ใชเวลา 16 ชวโมง คาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00 มคาประสทธภาพของแผนการ

จดการเรยนร E1/E2 = 80.06/82.52

4.3 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ทผ วจยสรางขน เปนแบบ

ตวเลอก 4 ตวเลอก จานวน 40 ขอ คาความยากงาย (p) มคาระหวาง 0.25 - 0.94 และมคาอานาจ

จาแนก (r) มคา 0.25 - 0.63 มคาความเชอมน 0.73

4.4 แบบทดสอบวดความสามารถในการ คดแกปญหา ทผ วจยสรางขน เปนแบบ

ตวเลอก 5 ตวเลอก จานวน 40 ขอ คาความยากงาย (p) มคาระหวาง 0.31 - 0.84 มคาอานาจจาแนก

(r) มคาระหวาง 0.31 - 0.75 และมคาความเชอมน 0.76

5. การดาเนนการทดลอง

หลงจากทเลอกกลมตวอยางแลว ผ วจยไดดาเนนการทดลองตามขนตอนดงน

5.1 ทาการทดสอบกอนเรยน (Pretest) ทงกลมทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใช

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเ รยนสงคมศกษา และแบบทดสอบวดความสามารถในการ คด

แกปญหาทผ วจยสรางขน

83

5.2 ดาเนนการทดลอง โดยผ วจ ยเปนผสอนนกเรยนทงสองกลม คอ กลมทดลองท 1 และ

กลมทดลองท 2 โดยใชเนอหาเดยวกน ระยะเวลาในการสอนเทากน คอ ใชเวลากลมละ 16 ชวโมง

สวนวธการจดการเรยนรแตกตางกน คอ

กลมทดลองท 1 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กลมทดลองท 2 ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ

5.3 เมอทาการสอนเสรจสน ทาการทดสอบหลงเรยน (Posttest) ทงกลมทดลอง ท 1 และ

กลมทดลองท 2 เพอวดผลสมฤทธทางการเรยนโดยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

และวดความสามารถในการ คดแกปญหา โดยใชแบบวดความสามารถในการ คดแกปญหา เปน

แบบทดสอบชดเดมกบการทดสอบกอนเรยน

5.4 นาผลการทดสอบวดผลสมฤทธทางการ เรยนสงคมศกษาและ ความสามารถในกา ร

คดแกปญหาไปวเคราะหทางสถตเพอตรวจสอบสมมตฐาน

6. การวเคราะหขอมล

6.1 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 1 เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของ

นกเรยน ทเรยนโดย การจดการเรยนร แบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงคมศกษาแตกตางกน โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample

6.2 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 2 เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยน

ทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน มผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอน

เรยน โดยใชสถต t-test แบบ Dependent Sample

6.3 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 3 เพอศกษาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยน

ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอน


6.4 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 4 เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนท

เรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการ คด

แกปญหาแตกตางกน โดยใชสถต t-test แบบ Independent Sample

6.5 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 5 เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนท

เรยนโดยการเรยนรแบบโครงงานมความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใช

สถต t-test แบบ Dependent Sample

84

6.6 ตรวจสอบสมมตฐานขอท 6 เพอศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยน

ทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการ คดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอน


7. สรปผลการศกษาคนควา

7.1 นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนร แบบโครงงา นกบการจดการเรยนร

แบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาแตกตางกน อยางไ มมนยสาคญทางสถต

7.2 นกเรยน ทเรยน สงคมศกษา โดยการจดการ เรยนร แบบโครงงาน มผลสมฤทธทาง

การเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

7.3 นกเรยน ทเรยน สงคมศกษา โดยการจดการเรยนร แบบบรณาการ มผลสมฤทธทาง

การเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

7.4 นกเรยนทเรยนสงคมศกษา โดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน กบการจดการเรยนร

แบบบรณาการ มความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

7.5 นกเรยน ทเรยน สงคมศกษา โดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน มความสามารถใน

การคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

7.6 นกเรยนทเรยนสงคมศกษาโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถใน

การคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

อภปรายผลการวจย

จากการศกษาผ ลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา และความสามารถในการ คดแกปญหา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการ ผลการศกษาสามารถอภปรายผลไดดงน

1. การศกษาผลสมฤทธทางการเรย นกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม

สาระการเรยนรประวตศาสตร เรอง พฒนาการของอาณาจกรกร งธนบรและรตนโกสนทร จาก

ผลงานวจย ปรากฏ วา นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนกลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และ

วฒนธรรม สาระประวตศาสตร เรอง พฒนาการของอาณาจกรกรงธนบรและรตนโกสนทร โดยการ

จดการเรยนรแบบโครงงานกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนไมแตกตางกน

ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 ทงนอาจเนองมาจากการสอนทง 2 วธ เปนวธทมประสทธภาพ

เทาเทยมกน โดยในแตละวธมจดเดนดงน

85

มงขวญ กตตวรรณกรรม (2546: 38) การสอนแบบโครงงาน เปนการสอนทสง เสรมใหผ เรยน

ไดศกษาเรองใดเรองหนงอยางลกซง ตามหวขอทผ เรยนสนใจ มงเนนใหผ เรยนมสวนรวมในกระบวนการ

เรยนรในการศกษาคนควา คดคน วางแผน และลงมอ ปฏบต ตามความสามารถ ความถนดและ

ความสนใจของผ เรยน นอกจากน ปยพร ถาวรเศรษฐ : ยงกลาวไววา โครงงานเปนวธการทผสอนจะ

แนะใหผ เรยนไดศกษาอยางลกในเรองทเขาใจ เรองปฎสมพนธระหวางผสอนกบผ เรยนเมอครนาการ

สอนแบบบมาใชอยางประสบความสาเรจ นกเรยนจะมแรงจงใจสง มความรสกวาไดมสวนรวมกบ

กจกรรมดานการเรยนของเขาเอง และผลงานทมคณภาพสงสวนการสอนแบบบรณาการเปนการสอนท

ผสอนเปนเพยงผคอยชวยเหลอและใหคาแนะนามขนตอนการปฎบตการทกาหนดใหนกเรยนใชเปน

แนวทางในการศกษาคนควาความรเพอเปนขอสรปในการแกปญหาและคดวเคราะห ทาใหนกเรยนเกด

องคความรเ พอเปนขอสรปในการแก ไขปญหาและการคดวเคราะห ทาใหนกเรยนเกดองคความร การ

ใชคาถามจงใจนกเรยนใหเกดความสนใจจะเปนการกระต น ใหนกเรยนตอบคาถามทเนนให

นกเรยนไดคด คนควาในการวางแผนการปฎบต เพอนาไปเชอมโยงกบสาระการเรยนรอนๆ ได

วาสนา แสงคา (2542: บทคดยอ )

จากลกษณะและวธการสอนทง 2 วธ จงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ไมแตกตางกน

จากผลการวจยครงน เมอพจารณาความแตกตางระห วางคะแนนกอนเรยนและหลงเรยน พบวา

แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต สรปไดวาการสอนทง 2 วธ ทาใหนกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนรสงขน

2. ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการ

จดการเรยนรแบบโครงงานมผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 2 โดยทนกเรยนทเรยนรโดยการจดการเรยน

การสอนรแบบโครงงานมคาเฉลยความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวา

กอนเรยนสอดคลองกบงานวจยของ สรยา จนทรเนยม (2541: 52-56) ไดทางานว จยเรอง โครงการ

ภาษาองกฤษเพอพฒนาศกยภาพและคณลกษ ณะของผ เรยน โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยนโดยการสอนแบบ

โครงงาน หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองก บงานวจย

ของ ศภศร โสมาเกต (2544: 92-95) ไดทางานวจยเรองการศกษาผลของการจดการเรยนรแบบโครงงาน

กบการเรยนตามคมอคร ตวอยาง เปนนกเรยนประถมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการ

เรยนสงคมศกษาของนกเรยนโดยการสอนแบบโครงงา น หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01

86

จากเหตผลดงกลาวส นบสนนไดวา นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบโครงงาน

มผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมระดบนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

3. ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยการ

จดการเรยนรแบบบรณาการมผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 เปนไปตามสมมตฐานขอท 3 โดยทนกเรยนท เรยนร โดยการจดการ

เรยนรแบบบรณาการมคาเฉลยความแตกตางของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวา

กอนเรยนสอดคลองกบงานวจยของพษณ เดชใด (2540: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยน

และเจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศก ษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบ

บรณาการทใชเทคนคการพฒนาแบบยงยน ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ของ

นกเรยนโดยการสอนแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

สอดคลองกบงานวจยของ วาสนา แสงคา (2542: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนกลม

สรางเสรมประสบการณชวตหนวยการเมองการปกครอง และทศนคตตอบคลกภาพประชาธปไตยของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทไดรบการเรยนการสอนแบบบรณาการผลการวจยพบวาผลสมฤทธ

ทางการเรยนสงคมศกษาของนกเรยนโดยการสอนแบบ บรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม


จากเหตผลดงกลาวสนบสนนไดวา นกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการม

ผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

4. การศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนร

แบบโครงงานกบการจดการเร ยนรแบบบร ณาการ มความสามารถในการคดแกปญหาแตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต ไมเปนไปตามสมมตฐานขอท 4 ผลการวจยไมสอดคลองกบงานวจย ทงน

อาจเนองมา จากการสอนทง 2 วธ เปนวธทมประสทธภาพเทาเทยมกน หรออาจเพราะ ระบบการจด

หองเรยนเดกนกเรยนเปนแบบคละทาใหเดกในแตละหองไมแตกตางกนในระดบสตปญญา หรอ การ

จากดดวยระยะ เวลาการสอน หรอเทคนคการสอน ทาใหเดก มการรบรทไมแตกตางกน นาไปส

ความสามารถในการ คดแกปญหาทไมแตกตางกน สอดคลองกบภาวนา เทยนขาว (2540: 40) ไดให

ความเหนเกยวกบความสามารถในการคดแกปญหาของบคคลนนแตกตางกนขนอยกบ วฒภาวะทาง

สมอง ประสบการณ ความสนใจ สถตปญญาความพรอม แรงจงใจ อารมณ และสภาพแวดลอม

5. การศก ษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนทเรยนโดยการจดการเรยนร

แบบโครงงานมความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อาจเปนเพราะการจดการ

เรยนแบบโครงงานเปนการสอนทสงเสรมใหผ เรยนไดศกษาเรองใดเรองหนงอยางลกซงตามหวขอท

87

ผ เรยนสนใจ มงเนนใหผ เรยนมสวนรวมในกระบวนการเรยนรในการศกษาคนควา คดคน วางแผน และ

ลงมอปฏบตตามความสามารถ ความถนด และความสนใจของผ เรยน ทาใหนกเรยนทไดรบการสอน

แบบโครงงานมผลของความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบ

สามารถ เตมประยร (2545: 88-91) ไดศกษาผลการเรยนรวชาภาษาองกฤษของนกเรยนโดยวธการ

สอนแบบโครงงาน กลมตวอยางเปนตวอยางเปนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 45 คน ผล

การศกษา พบวา ผลการเรยนรหลงเรยนดวยวธการสอนแบบโครงงานสงกวากอนเรยน โด ยแตกตาง

กนอยางนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ รตตกาล สทธสวสดกล (2547: 38-41) ไดศกษา

การพฒนาทกษะดานคาศพทภาษาองกฤษของนกเรยนโดยใชการสอนแบบโครงงาน กลมตวอยางเปน

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จานวน 34 คน ผลการศกษาพบวา เมอใชก จกรรมโครงงานมา

ประกอบการพฒนาทกษะดานคาศพทภาษาองกฤษ นกเรยนมพฒนาการทกษะดานคาศพท

ภาษาองกฤษ สอดคลองกบ สมพศ พลเจรญ (2547: 39-40) ศกษาการพฒนาความสามารถทางการ

เขยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชโครงงาน พบวา นกเรยนมความสาม ารถ

ทางดานการเขยนสงขนและมความพงพอใจตอการทาโครงงาน สอดคลองกบ ชนษฐา นาคนอย

(2550: 50-54) ไดศกษาความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารโดยการจดการเรยนรดวย

โครงงาน กลมตวอยางเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเฉลมพระเกยรตสมเด จพระ

ศรนครนทร กาแพงเพชร จานวน 35 คน ผลการวจยพบวา หลงการจดการเรยนรดวยโครงงาน นกเรยน

มความสามารถในการใชภาษาองกฤษเพอการสอสารเพมขนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01

จากเหตผลดงกลาวสนบสนนไดวา นกเรยนทเรยนวชาสง คมศกษาโดยการสอนแบบ

โครงงานมความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

6. การศกษาความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยนท เรยนโดยการจดการเรยนร

แบบบรณาการมความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยนอาจเปนเพราะการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ เปนการจดการเรยนรทเนนการฝกการคดในแตละขนของการสอน ตงแตนกเรยน

ไดรวมทากจกรรม นกเรยนจะถกฝกโดยการใชคาถาม เพอใหนกเรยนไดคดเชอมโยง และหาความสมพนธ

ระหวางเรองทเรยนกบ สงตางๆ รอบๆ ตว แลวนาความรดงกลาวไปเชอมโยงกบประสบการณเดมของ

นกเรยนในขนสรปและอภปรายผล โดยผสอนจะกระกระตนโดยการใชคาถาม แลวใหนกเ รยนศกษา

คนควา คดหาคาตอบ ทาใหนกเรยนทไดรบการสอนแบบบรณาการม ผลของความสามารถในการคด

แกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน สอดคลองกบพชรนทร ธารรฐกาพ (2535: 82) ไดศกษาผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนชยบาดาล

พทยาคม อาเภอชยบาดาล จงหวดลพบร ผลการวจยผลวาความสามารถในการคดแกปญหาของ

88

ผ เรยนท เรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอนแบบเทคนคศกษากรณตวอยางการสอนตามคมอการสอน

ของหนวยศกษานเทศกกรมสามญศกษาแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลอง

กบประอรรตน วจนะรตน (2535 : 94) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคม โดยใชเทคนคควซ

และเรยนตามคมอการสอนของหนวยนเทศก กรมสามญศกษา พบวาความสามารถในการแกปญหา

ของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบสทธรา

พสษฐกล (2539: 225) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถใน

การแกปญหาของผ เรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบซนดเคท ทใช

เทคนควธการทางวทยาศาสตรการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวาผลสมฤท ธทางการเรยน และ

ความสามารถในการแกปญหาของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 สอดคลองกบภาวนา เทยนขาว (2545) ไดทาการวจยเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการ

เรยนและความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษาโดย

การสอนแบบแกปญหากบการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนและ

ความสามารถในการแกปญหาของกลมทดลองและกลมควบคมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .01 สอดคลองกบ มาลาด โหมดเขยว (2541 ) ไดทาการวจยเพอ เปรยบเทยบผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของผ เรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา

โดยการสอนแบบกระบวนการสรางคานยมกบการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความสามารถในการแกปญหาของกลมทดลองและกลมควบค มแตกตางกน อยางม


จากเหตผลดงกลาวสนบสนนไดวา นกเรยนทเรยนวชาสงคมศกษาโดยการสอนแบบ

บรณาการมความสามารถในการคดแกปญหาหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

ขอสงเกต

จากผลการศกษาคนควาครงน ผ วจยมขอสงเกต ดงน

1. ในการจดกจการเรยนการสอนของ นกเรยน ทเรยนโดยการจดการเรยนร แบบโครงงาน

ผ วจยพบวา การจดการเรยนรแบบโครงงาน เดกนกเรยนจะใชเวลานานในการทาการศกษาหวขอท

สนใจ ทาใหมผลกระทบตอการจดการเรยนรครงตอไป ปญหาในครงนผ วจยตองควบคมเวลาใหเปนไป

ตามกาหนดเวลาทแผนการจดการเรยนรกาหนดไว

89

2. ในการจดกจกรรการเรยนการสอนโดยการจดการเรยนรแบบบรณาการ เดกนกเรยนยงไม

สามารถทจะเชอมโยงเนอหาในกลมสาระตางๆ เขาดวยกนได ผ วจย จงชแนะแนวทาง เชน แหลงการ

เรยนร และชนาแนวทางการเชอมโยงกบกลมสาระอนๆ ใหกบนกเรยน

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาคนควาครงน ผ วจยมขอเสนอแนะ ดงน

1. ขอเสนอแนะทวไป

1.1 ผสอนควรบรหารจดการเวลาในการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทงสองรปแบบให

มความเหมาะสม โดยการกาหนดเวลาใหชดเจน เพยงพอในแตละกจกรรม เพอทเดกจะไดเกด

กระบวนการคดตามกจกรรมการเรยนการสอนไดครบถวน

1.2 ครผสอนควรสรางบรรยากาศและสถานการณทจะทาใหเกดกระบวนการคด

การแสดงออกถงความสามารถของ ตนเองอยางอสระ อนจะเปนไปตามกรอบแนวคดของการจดการ

เรยนรทงสองรปแบบ ทเนนการมสวนรวมในกจกรรมของผ เรยน

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

2.1 ควรมการจดการเรยนร แบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบกลม

สาระอนๆ เชนกลมสาระคณตศาสตร วทยาศาสตร ภาษาตางประเทศ และกลมตวอยางในชนอนๆ เชน

ระดบประถมศกษา มธยมศกษา อาชวศกษา และอดมศกษา เพอใหเกดการพฒนาแนวทางในการ

จดการเรยนรทหลากหลาย

2.2 ควรนาการจดการจดการเรยนร แบบโครงงาน กบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ทมตวแปรอนๆ เชน ความรบผดชอบ ความคดแบบมวจารณญาณ ความคดวเคราะห ความมวนยใน

ตนเอง ความคดสรางสรรค เปนตน

2.3 ควรมการวจยเกยวกบการจดการเรยนรในรปแบบตางๆ ทจะกอใหเกดความสามารถ

ในการคด แกปญหา เชน รปแบบการจดการเรยนรแบบมสว นรวม รป แบบกา รจดการเรยนรแบบ

สบเสาะ รปแบบการจดการเรยนรแบบอปนย รปแบบการจดการเรยนรแบบซนดเคต เปนตน

บรรณานกรม

91

บรรณานกรม

กมลรตน หลาสวงษ. (2528). จตวทยาการศกษา ฉบบปรบปรงใหม. กรงเทพฯ: ศรเดชา.

กรมวชาการ. (2544). การสงเคราะหงานวจย งานวจยเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยน

เปนสาคญ. กรงเทพฯ: กรมวชาการ.

กรมวชาการ. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน 2544. กรงเทพฯ: กรมวชาการ.

กรมวชาการ. (2545). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544

คมอการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย. กรงเทพฯ: กรมวชาการ.

กระทรวงศกษาธการ. (2545). หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. พมพครงท 2.

กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.).

กองวจยทางการศกษา. (2542). การสงเคราะหรปแบบพฒนาศกยภาพเดกไทยในดานทกษะการคด .

กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

กาญจนา คณารกษ. (2522, กนยายน). การสอนแบบบรณาการ. ประชาศกษา. 31(2): 18-23.

กตตชย สธาสโนบล. (2546). โครงงาน (Project Approach). ราชบร: ธรรมรกษการพมพ.

ขนษฐา นาคนอย. (2550). การศกษาผลการจดการเรยนรดวยโครงงานทมตอความสามารถในการใช

ภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนเฉลมพระเกยรต

สมเดจพระศรนครนทร กาแพงเพชร. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษ

ในฐานะภาษาตางประเทศ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ถายเอกสาร.

จราภรณ ศรทว. (2542, สงหาคม). โครงงาน ทางเลอกใหมของการสรางปญญาชน. วารสารวชาการ.

2(8): 33-38.

ชม ภมภาค. (2520, มถนายน-ธนวาคม). บรณาการของประสบการณทางการศกษา. ศกษาศาสตร

(มศว). 2(1): 97-108.

ชวาล แพรตนกล. (2516). เทคนคการวดผล. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

ชาลน ศขมลนท. (2544). การพฒนาบทเรยนวชาภาษาองกฤษโครงงานเพอสงเสรมความร

ทางวฒนธรรม. วทยานพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษ). เชยงใหม: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

เดโช สวนานนท. (2512). ปทานกรมจตวทยา. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

ทบวงมหาวทยาลย. (2525). ชดการเรยนการสอนสาหรบครวทยาศาสตร เลมท 1. กรงเทพฯ:

คณะกรรมการพฒนาการสอนและผลตวสดอปกรณการอสนวทยาศาสตร .

92

ธญญณฐ ชาวเหนอ. (2543, มถนายน). การกาหนดโครงงานสาหรบนกเรยนตามรายวชาภาษาไทย

ในหลกสตรมธยมศกษา. วารสารวชาการ. 3(6): 61-69.

นฤมล ยตาคม. (2543, พฤษภาคม-สงหาคม). การเรยนรโดยการทาโครงงาน (Project-Based Learning).

วารสารศกษาศาสตรปรทศน. 15(2): 35-46.

นนทนช จระศกษา. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนของการเรยนวชาเคม เรองสารและ

การเปลยนแปลง โดยใชการสอนแบบบรณาการตามแบบวทยาศาสตร- เทคโนโลย-สงคม

ของผเรยนชนมธยมศกษาปท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เนตรนพชญ จาปาเทศทอง. (2544, เมษายน). โครงงาน: การเรยนการสอนเพอการคนพบ.

วารสารวชาการ. 4(4): 30-32.

บญเลยง พลอาวธ. (2511, พฤษภาคม-มถนายน). การเรยนรกบการแกปญหา. มตรคร. 10: 45-46.

บรชย ศรมหาสาคร. (2546). การออกแบบหลกสตรและกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน . กรงเทพฯ:

บค พอยท.

เบญจมาศ สนประเสรฐ. (2533). การศกษาผลการสอนทใชแบบฝกหดทกษะการทดลองทมผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรและความคดวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การสอนมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ประเวศ วะส. (2544). การปฎรปการเรยนร. ยทธศาสตรความสาเรจการศกษาไทย. กรงเทพฯ:

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร .

ประสาท อศรปรชา. (2523). จตวทยาการเรยนรกบการสอน. กรงเทพฯ: กราฟฟค อารต.

ประอรรตน วจนะรตน. (2536). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถใน

การแกโจทยปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอน

แบบซนดเคททใชสอประสมกบการสอนตามคมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ:


ปรยา บญวศน. (2545, มกราคม-เมษายน). โครงงาน: แนวทางหนงของการพฒนาทกษะชวต.

วารสารศกษาปรทศน. 17(1): 79-89.

ปยาพร ถาวรเศรษฐ. (2546). การศกษาความสมพนธระหวางปจจยเกยวกบการทาโครงงานกบทกษะ

การทางานกลมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สงกดสานกงานการประถมศกษา

กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวจยและสถตทางการศกษา). กรงเทพฯ:


93

เปลอง ณ นคร. (2530). พจนานกรมฉบบเฉลมพระเกยรต. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

พระธรรมปฏก : ป.อ.ปยตโต. (2540). วธคดตามหลกพทธธรรม. พมพครงท 6. กรงเทพฯ: ศยาม.

พวงรตน ทวรตน. (2529). การสรางและพฒนาแบบทดสอบผลสมฤทธ. กรงเทพฯ: สานกงานทดสอบ

ทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

พวงรตน ทวรตน. (2543). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 9.

กรงเทพฯ: สานกทดสอบทางการศกษาและจตวยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .

พชรนทร ธารการพ. (2535). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและ ความสามารถในการแกปญหา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบเทคนคศกษา

กรณตวอยาง. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


พมพนธ เดชะคปต; และ พเยาว ยนดสข. (ม.ป.ป.). ทกษะ 5C เพอการพฒนาหนวยการเรยนรและ

การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ. กรงเทพฯ: โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พษณ เดชใด. (2540). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและ เจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบบรณาการทใชเทคนค

การพฒนาอยางยงยน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

เพชรรตน สรยา. (2543). การพฒนาบทเรยนวชาภาษาองกฤษโครงงานเพอสงเสรมทกษะทางภาษา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษ). เชยงใหม:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม. ถายเอกสาร.

เพชรา วงศประไพโรจน. (2544, ตลาคม-2545, มกราคม). การจดกจกรรมการเรยนแบบโครงงาน.

วารสารศกษาศาสตร. 1 (1): 1-7.

ไพศาล หวงพานช. (2526). การวดผล. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

ภาวนา เทยนขาว. (2540). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน ความสามารถในการแกปญหา

และความรบผดชอบตอสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา

โดยการสอนแบบแกปญหากบการสอนตามคมอคร . ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ:


มาลาต โหมดเขยว. (2541). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและ ความสามารถในการคดแกปญหา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบสรางคานยมกบ

การสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

94

มงขวญ กตตวรรณกร. (2546, เมษายน). โครงงาน: บรณาการไดหลากหลาย. วารสารการศกษา

กทม. 26(7): 37-42.

รตตกาล สทธสวสดกล. (ม.ป.ป.). การพฒนาทกษะดานคาศพทภาษาองกฤษของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 5 โดยใชการสอนแบบโครงงาน. สารนพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษ

ในฐานะภาษาตางประเทศ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.


รตนา นภารตน. (2539). เทคนคการวดผลการเรยนร. กรงเทพฯ: สวรยสาสน.

ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพฯ: นานม บค พบลชน.

ลดดา ภเกยรต. (2544). โครงงานเพอการเรยนร: หลกการและแนวทางจดกจกรรม. กรงเทพฯ:

คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วนดา แอนนส. (2545). โครงงานภาษาองกฤษเพอวตถประสงคเฉพาะ ประเภทวชาการเกษตรและ

เทคโนโลย โดยใชการเรยนรแบบรวมมอ รปแบบโคออบ . วทยานพนธ (ศกษาศาสตร-

การสอน). กรงเทพฯ: บณฑตวทยา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร.

วราภรณ ตระกลสฤษด. (2543). จตวทยาการปรบตว. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

วจนา พพฒนทศพล. (2546, พฤษภาคม). การเรยนรจากการทาโครงงาน (Project-Based Learning).

วารสารการศกษา กทม. 26(8): 29-31.

วฒนาพร ระงบทกข. (2542). แผนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: แอล ท เพรส.

วฒนาพร ระงบทกข. (2545, มนาคม). เทคนคและกจกรรมการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญตาม

หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2544. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค.

วาสนา แสงคา. (2542). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและทศนคตตอบคลกภาพ

ประชาธปไตยของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ทไดรบการสอนดวยการสอนแบบบรณาการ

(ลารดซาเบล). ปรญญานพนธ กศ.ม. (การประถมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

วนย ดาสวรรณ. (2538). รายงานการวจยผลการฝกทกษะการคดวจารณญาณทมตอความสามารถ

ดานการคดวจารณญาณและการใชเหตผลทางคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6. กรงเทพฯ: สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วสทธ กลาหาญ. (2545, ตลาคม). จนตนาการกบการเรยนรแบบโครงงาน. วารสารวชาการ. 5(10): 2-3.

95

ศรชย กาญจนวาส. (2543). การเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ: โรงพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศภสร โสมาเกต. (2544). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความพงพอใจในการเรยน

ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 ระหวางการเรยนรโดยโครงงานกบ

การเรยนรตามคมอคร. วทยานพนธ กศ.ม. มหาสารคาม: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

มหาสารคาม. ถายเอกสาร.

สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ(พว.). (2545). โครงงานกลมประสบการณพเศษ(ภาษาองกฤษ)

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย. กรงเทพฯ: บรษทพฒนาคณภาพวชาการ (พว.) จากด.

สมจต สวธนไพบลย. (2526). วทยาศาสตรสาหรบครประถม. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและ

การสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สมบรณ ชตพงษ. (2523). เทคนคการวดและการประเมนผลการเรยนการสอนวชาสงคมศกษา.

สานกงานทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .

สมพศ พลเจรญ. (2547). การพฒนาความสามารถทางการเขยนภาษาองกฤษของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชโครงงาน. สารนพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษในฐานะ

ภาษาตางประเทศ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

สนต ธรรมบารง. (2523). การสอนสงคมศกษา. กรงเทพฯ: บพธการพมพ.

สามารถ เตมประยร. (2545). การพฒนาการเรยนรภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ดวยวธการสอนแบบโครงงาน. วทยานพนธ (หลกสตรและการนเทศ). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร. ถายเอกสาร.

สาโรช บวศร. (2521). หนงสอความรสาหรบคร เรอง บณณาการ. กรงเทพฯ: รงเรองสาสนการพมพ.

สานกการศกษา กรงเทพมหานคร. (2548). สาระการเรยนร “กรงเทพฯศกษา”. กรงเทพฯ:

สานกการศกษา.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2543). ปฎรปการเรยนร ผเรยนสาคญทสด. กรงเทพฯ:

สานกงานฯ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545)ข. “รวมปฎรปการเรยนรกบครตนแบบ”

การปฎรปการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ การสอนแบบ “เรยนปนเลน”

โดยครเพลนจต คนขยน. กรงเทพฯ: สานกงานฯ.

96

สานกงานประสานงานปฎรปการศกษา. (2539). การศกษาไทยในยคโลกาภวฒน: สความกาวหนา

และความมนคงของชาตในศตวรรษหนา “ยทธศาสตรการศกษา”. กรงเทพฯ:

กระทรวงศกษาธการ.

สานกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2547). รปแบบการจดการเรยนรตาม

กลมสาระการเรยนรภาษาตางประเทศ. กรงเทพฯ: ดบบลว เจ พรอพเพอต.

สทธา พสษฐกล. (2539). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกโจทย

ปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทเรยนวชาสงคมศกษา โดยการสอนแบบซนดเคท

ทใชเทคนควธการวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ . ถายเอกสาร.

สธาทพย สดหนองบว. (2545). การพฒนาการเรยนภาษาองกฤษเพอการสอสารของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 โดยใชโครงงาน. วทยานพนธ ศษ.ม. (ประถมศกษา). ขอนแกน:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ถายเอกสาร.

สพล วงสนธ. (2543, มถนายน). โครงงาน: การเรยนรสป 2000. วารสารวชาการ. 3(6): 9-16.

สพน ดษฐสกล. (2543, กนยายน-ธนวาคม). การเรยนรดวยวธทาโครงงาน (Collaborative Project-

Based Learning). วารสารศกษาปรทศน. 15(3): 49-56.

สมตร คณานกร. (2518). หลกสตรและการสอน หลกการและแนวปฎบตฝนการพฒนาหลกสตร

แบบตางๆ ขบวนการการเปลยนแปลงและกระบวนการกลม . กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

สเมธตา งามชด. (2548). ผลของการสอนภาษาองกฤษแบบโครงงานทมตอความสามารถดาน

ความคดของนกเรยนชวงชนท 2 (ชนประถมศกษาปท 4) โรงเรยนหลบคา สงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาชยภม เขต 2. ปรญญานพนธ ศศ.ม. (การสอนภาษาองกฤษในฐานะ

ภาษาตางประเทศ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .


สรยา จนทรเนยม. (2541). โครงงานภาษาองกฤษเพอพฒนาศกยภาพและคณลกษณะของผ เรยน.

งานวจย. ชยนาท: โรงเรยนครประชาสรรค, กระทรวงศกษาธการ.

สวทย มลคา; และอรทย มลคา. (2545). 20 วธจดการเรยนร: เพอพฒนาคณธรรม จรยธรรม คานยม

และการเรยนรโดยการแสวงหาความรโดยตนเอง . กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

เสรมศร ไชยสร; และคนอนๆ. (2526). รายงานการวจยเรองบรณาการในหลกสตร: ลกษณะของ

หลกสตรมธยมศกษาตอนตนและปญหาการจดในเขตการศกษา 8. เชยงใหม: ภาควชา

หลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม .

97

หนวยศกษานเทศก กรมสามญศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2545). ชดการเรยนการสอนปลกฝงและ

การสรางคานยมพนฐานเรองความรบผดชอบ. กรงเทพฯ: จงเจรญการพมพ.

อนนต โพธกล. (2543). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความสามารถในการแกโจทย

ปญหาคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบบรณาการเชง

วธการกบการสอนตามคมอคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.ถายเอกสาร.

อรทย มลคา; และคนอนๆ. (2542). เรยนรสครมออาชพ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ทพพรน.

อญชล สารรตนะ. (2542, ธนวาคม). การศกษาแบบบรณาการ. วชาการ. 2(12): 27-31.

อปสร มสงห.(ผแปล). (2535). คมอการสอนสงคม ภาค1. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภา.

อารมณ เพชรชน. (2527). เทคนคการวดและประเมนผลการศกษาระดบประถมศกษา . กรงเทพฯ:

ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อดมศกด ธนะกจรงเรอง; และคนอนๆ. (2543, มถนายน). โครงงาน. วารสารวชาการ. 3: 17-24.

ไฮนส.ไซมอน. (Haines, Simon. 2002). โครงงานภาษาองกฤษ.แปลโดย มลลกา พงศปรตร.

ศรภม อครมาส. กรงเทพฯ: เพยรสน เอดดเคชน อนโดไชนา.

Carmona,F; et al. (1991). Developing Project Work in the English Classroom. English

Teaching Forum. July.

Dewey,J. (1993). How We Think. New York: D.C. Healt and company.

Dewey,John. (1998). Dictionary of Education. New York: Philosophical Library. Derek:

Rowntree.

Fried-Booth, Diana L. (1987). Project Work. Great Britain: Oxford University Press.

Gagne, Robert M. (1997). The Condition of Learning. 2nd ed. New York: Holt Rinehart and

Winston Inc.

Good, Carter V. (1973). Dictionary of Education. New York: McGraw-Hill Book.

Guiford , J.P.; & Hepfner Ralph. (1971). The Analysis of Intelligence. New York: Mograw-Hill

Book Company.

Hopkins, M.H. (1985, March). A Classroom Model for Diagnosing the Problem Solving of

Elementary School Students. Dissertation Abstracts International. 45: 1790-A.

Joyce, Bruce R.; & Marsha Weil. (1986). Model of teaching 3th

International Editiona. pp.332-334.

ed. Prentice Hall

98

Lardizabal , Amparo S.; Others. (1970). Methods and Principles of Teching. QueZon City:

Alemar-Phoenix.

Lowenthal, Jeffrey N. (2006). Project-Based Learning and New Venture Creation. The NCIIA

10th Annual Meeting,March 23-25.Northeastern State University. Retrieved 6

September 2007, form http://www.nciia.org.

Mariko; & Keiichi Eguchi. (2006).The Limited Effect of PBL on Learners : A Case study of

English Magazine Projects.Asian EFL Jounal. Retrieved 6 September 2007,

from http://www.asian-efl-journal.com.

Mergendoller, John R; et al. (2006). Pervasive Management of Project-Based Learning:

Teachers as Guides and Facilltators. Buck Institute for Education. Retrieved 6

September 2007, from www.bie.org.

Morgan, Clifferd T. (1978). ‘Thinking and Problem Solving,’ A Brief introduction to

Psychology. 25nd ed., New Delhi: Tata MoGraw-Hill, co.

Phillips, Diiane, Burwood, Sarah; & Dunford,Helen. (1999). Project With Young Learners.

New York: Oxford University Press.

Piaget, J. (1989). The origins of Intelligence in Children. New York: W.W. Norton.

Ribe, Ramon; & Vidal, Nuria. (1993). Project Work : Handbooks for the English Classroom.

Scotland: Macmillan Publishers Limited.

Shaw, Terry J. (1997, March). The Effect of Problem Solving Training in Science Upon

Utilization of Problem Solving Skills in Science and Social Studies. Dissertation

Abstracts International. 38(9): 5330-A.

Sheman Marsha Sue Berkowitz. (1977). Selected Affective Charecteritec and Greative

Problem-Solving Performance in Grifted Elementary-School Children.

Dissertaion Abstracts International. p.35.

Stollburg, RJ. (1956, September). Problem-Solving. The Process Games in Science

Teaching science Teacher. 23: 225-228

Thomas, John W. (2000). A review of Research on Project-Based Learning. California: The

Autodesk Foundation. Retrieved 6 September 2007,

from http://www.bobpearlman.org.

http://www.nciia.org/�

http://www.asian-efl-journal.com/�

http://www.bie.org/�

http://www.bobpearlman.org/�

99

UNESCO-UNEP. (1994). An Environmental Education Curriculum for Secondary school.

4th

Weri, John Joseph. (1974, April). ‘Problem Solving in Everybody’s Problem.

ed New York: John Woley and Son.

Science Teacher. (4): 16-18.

ภาคผนวก

101

ภาคผนวก ก

- แผนการจดการเรยนรแบบโครงงาน เรอง พฒนาการของอาณาจกรไทย

สมยกรงธนบรและรตนโกสนทร

- แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ เรอง พฒนาการของอาณาจกรไทย

สมยกรงธนบรและรตนโกสนทร

102

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รายวชา ประวตศาสตร

ชน มธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

ชอหนวยการเรยนร การพฒนาการดานตางๆของไทยสมยกรงธนบรและรตนโกสนทร เวลา 4 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ส. 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความรก ความ

ภมใจและธารงความเปนไทย

ตวชวด

1. วเคราะหพฒนาการของไทย สมยรตนโกสนทรดานตางๆ

2. วเคราะหปจจยทสงผลตอความมงคงและความเจรญรงเรองของไทยสมยรตนโกสนทร

3. วเคราะหภมปญญาและวฒนธรรมไทยสมยรตนโกสนทร และอทธพลตอการพฒนาชาตไทย

4. วเคราะหบทบาทของไทยในสมยประชาธปไตย

สาระสาคญ

ประวตศาสตรไทยสมยกรงธนบร แมจะเปนสมยทสนทสดเพยง 15 ป แตกเปนสมยทสาคญ

ในฐานะสมยกอบกเอกราช สรางความเปนปกแผนของชาตบานเมอง เปนชวงการฟนฟและรวบรวม

ผคนทแตกแยกกนไปภายหลงการลมสลายของกรงศรอยธยาใหกลบมารวมกนอกครง สรางความมนคง

แขงแรงใหอาณาจกร พยายามสบทอดความรงเรองในดานตางๆ ของสมยอยธยาใหยงคงอยตอมาใน

สมยธนบร ไมวาจะเปนดานการปกครอง เศรษฐกจและศลปวฒนธรรม

จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการสถาปนาและการพฒนาดานตางๆในสมยธนบรได

2. วเคราะหผลงานการสรางสรรคทแสดงถงภมปญญาสมยธนบรได

คณลกษณะอนพงประสงค

การทางานรวมกน

สาระการเรยนร

1. การเสยกรงศรอยธยาและการสถาปนากรงธนบร

2. พฒนาการดานตางๆ ไดแก การปกครอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ศลปกรรมและ

ความสมพนธกบตางประเทศ

3. ผลงานสรางสรรคทแสดงถงภมปญญาและผลงานของบคคลสาคญสมยธนบร

103

กจกรรมการเรยนร

ขนท 1 ขนนาเสนอ

1. นกเรยนศกษาใบความรเรอง กรงธนบรราชธานของไทยในอดต

2. ครและนกเรยนรวมกนสนทนาเรอง พฒนาการดานตางๆของไทยสมยกรงธนบร

3. สารวจความสนใจของนกเรยน โดยใชคาถามเชอมโยงจากบทเรยนในประเดนตอไปน

3.1 มเรองอะไรอกทนกเรยนตองการรและตองการศกษาเพมเตมอยางละเอยดในสมยกรงธนบร

3.2 ทาไมนกเรยนจงสนใจอยางรเรองน

4. ครชวยเหลอนกเรยนใหสามารถเลอกเรองทผเรยนสนใจ

5. ครอธบายขนตอน แยกตวอยางโครงงาน

6. แบงกลมนกเรยนออกเปนกลมๆละ 5 คน ตามความสนใจของผเรยน

7. ครผสอนใชคาถามกระตนใหผเรยนมสวนรวมในการจดกจกรรม จากเรองทกลมเลอกไว

แลววาผเรยนสนใจเกยวกบเรองอะไรบาง(กาหนดเนอหา)

ขนท 2 ขนวางแผน

1. ครและผเรยนแตละกลมระดมความคด อภปราย กาหนดเนอหาทสนใจ ตามรปแบบของ

แผนผงความคด

2. ผเรยนรวมกนตงชอเรองโครงงานตามขอตกลงของกลม

3. ผสอนกระตนใหผเรยนเหนภาพโครงงานและเรมศกษาหาความรรวบรวมเอกสารท

เกยวของ เพอเตรยมไวศกษาตอไป

ขนท 3 ขนปฏบต

1. ผเรยนแตละกลมรวมกนตอบคาถามในใบงานท 1 เรองกรงธนบรราชธานของไทยในอดต

2. ผเรยนแตละกลมตงชอเรองโครงงานตามใบงานท 2

ขนท 4 ขนประเมนผล

1. ครและนกเรยนรวมกนประเมนผลงานทผเรยนดาเนนการมาโดยประเมนความสาเรจในการ

กาหนดเนอหาทตองการศกษาและชอเรองของโครงงาน

สอ อปกรณ และแหลงการเรยนร

1. ใบความรเรอง กรงธนบรราชธานของไทยในอดต

2. ใบความรเรอง พฒนาการดานตางๆของไทยสมยกรงธนบร

3. ใบงาน 1 เรอง การเลอกเรองทสนใจศกษา

4. ใบงานท 2 เรอง การกาหนดชอเรองโครงงาน

104

กระบวนการวดและประเมนผล

วธวด

1. การสงเกต

- พฤตกรรมการเขารวมกจกรรมกลม

2. การตรวจผลงาน

- แผนผงความคด

- ชอเรองของโครงงาน

เครองมอวด

1. แบบสงเกตพฤตกรรมการเขารวมกจกรรมกลม

2. แบบประเมนผลงานผเรยน

กจกรรมเสนอแนะ

....................................................................................................................................................................

................................................................................................................................................

บนทกหลงการสอน

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................

ขอเสนอแนะของหวหนาสถานศกษาหรอผทไดรบมอบหมาย(ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง)

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

......................................................................................................................................

ลงชอ................................................

(......................................................)

ตาแหนง..........................................

วนท........เดอน................พ.ศ. .........

105

ใบงานท 1

เรอง.....................................................................................

ชอกลม....................................................................................

คาชแจง : ใหนกเรยนแตละกลมปฏบตกจกรรม ดงน

1. ใหแตละกลมเลอกประธานและเลขานการ

2. ตงชอกลม

3. แตละกลมเลอกเรองทสนใจจะศกษาเพมเตมใหละเอยด

4. รวมกนกาหนดเนอหาเกยวกบเรองทสนใจจะศกษาเพมเตม สรปเปนแผนผง

ความคด

ชอกลม.......................................................................................................

คาชแจง : ใหนกเรยนแตละกลมปฏบตกจกรรม ดงน

1. ใหนกเรยนในกลมรวมกนตงชอเรองโครงงาน

2. นาชอเรองโครงงานประดษฐใหสวยงามเพอเสนอเปนปกรายงาน

106

ใบงานท 2

เรอง..................................................................................................

คาชแจง : ใหนกเรยนแตละกลมชวยกนตงชอโครงงานทจะจดทาลงในใบงานน


เรอง.................................................................................................

จดทาโดยกลม......................................................................................

ครทปรกษา..........................................................................................................

กลมสาระการเรยนร...............................................................................................

โรงเรยน.................................................................................................................

107

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม รายวชา ประวตศาสตร

ชน มธยมศกษาปท 3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554

ชอหนวยการเรยนร การพฒนาการดานตางๆของไทยสมยกรงธนบร เวลา 4 ชวโมง

มาตรฐานการเรยนร

สาระท 4 ประวตศาสตร

มาตรฐาน ส. 4.3 ตวชวด ม. 1/3

สาระท 5 ภมศาสตร

มาตรฐาน ส. 5.2 ตวชวด ม. 1/4

สาระสาคญ

ประวตศาสตรไทยสมยกรงธนบร แมจะเปนสมยทสนทสดเพยง 15 ป แตกเปนสมยทสาคญ

ในฐานะสมยกอบกเอกราช สรางความเปนปกแผนของชาตบานเมอง เปนชวงการฟนฟและรวบรวม

ผคนทแตกแยกกนไปภายหลงการลมสลายของกรงศรอยธยาใหกลบมารวมกนอกครง สรางความมนคง

แขงแรงใหอาณาจกร พยายามสบทอดความรงเรองในดานตางๆ ของสมยอยธยาใหยงคงอยตอมาใน

สมยธนบร ไมวาจะเปนดานการปกครอง เศรษฐกจและศลปวฒนธรรม

จดประสงคการเรยนร

3. อธบายการสถาปนาและการพฒนาดานตางๆในสมยธนบรได

4. วเคราะหผลงานการสรางสรรคทแสดงถงภมปญญาสมยธนบรได

สาระการเรยนร

4. การเสยกรงศรอยธยาและการสถาปนากรงธนบร

5. พฒนาการดานตางๆ ไดแก การปกครอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ศลปกรรมและ

ความสมพนธกบตางประเทศ

6. ผลงานสรางสรรคทแสดงถงภมปญญาและผลงานของบคคลสาคญสมยธนบร

กจกรรมการเรยนร

ขนท 1 ขนนาเขาสบทเรยน

1. ครสนทนาซกถามเกยวกบพระราชประวตของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช เชนการ

กอบกเอกราช และพระราชกรณยกจทสาคญดานตาง ๆ เปนตน

2. สมตวแทนนกเรยน 2-3 คน สรปสาระเกยวกบพระราชประวตของพระเจาตากสนมหาราช

ทไดจากการสนทนาซกถามหนาหองเรยน

108

3. ครอธบายสภาพบานเมองกอนการเสยกรงศรอยธยาโดยสงเขป แลวใหนกเรยนรวมกน

วเคราะหสาเหตของการเสยกรงศรอยธยาครงท 2 พ.ศ. 2310

ขนท 2 ขนปฏบตการ

1. ครใหนกเรยนดวดทศนเกยวกบสารคดเรองกรงธนบรศรมหาสมทรและถามวาเมอด

วดทศน ดงกลาวแลวมความคดเหนอยางไร

2. ครอภปรายสรปความหมายของความเปนปกแผนของชาตบานเมอง คอ ความเปน

อนหนงอนเดยวกน ไมแตกแยกเปนกก เปนเหลา จากนนนกเรยนตอบคาถามและแสดงความคดเหน

เกยวกบพระราชภารกจภายหลงการกอบกเอกราชของพระเจาตากสนมหาราชในการวบรวม

ประเทศชาตใหเปนปกแผน เชน

การปราบชมนมตาง ๆ การทาสงครามกบพมา

การทาสงครามขยายอาณาเขต การฟนฟดานการปกครอง ฯลฯ

3. แบงนกเรยนเปนกลม จานวน 7 กลม ศกษาเพมเตมจากหวขอทนกเรยนสนใจโดยไมซ ากน

ดงน

ชมนมตางๆ ในสมยพระเจาตากสนมหาราช

รปแบบการปกครอง

พฒนาการดานเศรษฐกจ

พฒนาการดานสงคม

พฒนาการดานศลปวฒนธรรม

อารยธรรมภายนอกทมอทธพลตอกรงธนบร

ความสมพนธระหวางกรงธนบรกบอาณาจกรตางๆ

พรอมทงวางแผนพจารณากาหนดแนวทางการศกษา โดยนกเรยนศกษาทตนเองเลอกอยาง

รอบคอบ

4. นกเรยนสรปรวมกนเกยวกบแนวคดของกลม แลวบนทกผลงาน เพอการนาเสนอ

งานของกลมใหทประชมภายในหองเขาใจอยางชดเจน โดยใชแผนผงมโนมต

ขนท 3 ขนกจกรรมสรป

3.1 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบงานทไดนาเสนอดวยการผสมผสานทกดานเขา

ดวยกน และโยงเขาสการสรางสรรและการพฒนากรงธนบรเปนราชธาน และรวมกนตดสนใจ สรป

ทางเลอกวาทาไมตองเลอกกรงธนบรเปนราชธาน

3.2 ใหแตละกลมสงตวแทนออกมานาเสนอผลงานกลม ๆ ละ 5 นาท

3.3 ครและนกเรยนรวมกนอภปรายสรปถงการสรางสรรคและการพฒนากรงธนบรเปนราชธาน

109

ขนท 4 ขนประเมนผล

4.1 ครสรปการเชอมโยง และแผนผงมโนมตทถกตอง

4.2 นกเรยนประเมนการทางานของตนเอง การทางานภายในกลม ลงในแบบประเมนการทางาน

และตวแทนของกลมสรปผลการทางานรวมกนเพอเปนแนวทางในการทางานครงตอไป

4.3 ครประเมนการทางานของนกเรยนลงในแบบประเมนการทางาน โดยดจากการตอบคาถาม

เกยวกบเนอหา ความสนใจและตงใจเรยน ความรบผดชอบและการใหความรวมมอในการทางาน การ

นาเสนอกจกรรมของกลม

สอ อปกรณ และแหลงการเรยนร

วดทศนเกยวกบสารคดเรองกรงธนบรศรมหาสมทร

กระบวนการวดและประเมนผล

1. สงเกตจากการอภปรายตอบคาถามของนกเรยน

2. สงเกตจากพฤตกรรมการทางานกลมตามแบบบนทกการสงเกตพฤตกรรมการทางานกลม

ของนกเรยน

3. สงเกตจากการตรวจผลงานการสรปแนวคดของนกเรยนตามผงมโนมต

กจกรรมเสนอแนะ

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

บนทกหลงการสอน

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

110

ขอเสนอแนะของหวหนาสถานศกษาหรอผทไดรบมอบหมาย(ตรวจ/นเทศ/เสนอแนะ/รบรอง)

....................................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................................

ลงชอ................................................

(......................................................)

ตาแหนง..........................................

วนท........เดอน................พ.ศ. .........

ภาคผนวก ข

1. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนรสงคมศกษา เรอง พฒนาการของอาณาจกรไทยสมย

กรงธนบรและรตนโกสนทร

2. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา เรอง พฒนาการของอาณาจกรไทยสมย

กรงธนบรและรตนโกสนทร

112

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

เรอง พฒนาการดานตางๆ ของไทยสมยธนบรและรตนโกสนทร

คาชแจง ใหนกเรยนเลอกคาตอบทถกตองทสดเพยงคาตอบเดยว

1. ในการกอบกเอกราชของพระเจาตากสนมหาราชทรงใชวธการใด

ก. เตรยมกาลงเพอยกไปตพมาเปนการแกแคน

ข. ประกาศอสรภาพ ไมยอมอยใตอานาจของพมา

ค. รวบรวมกาลงใหพรอม แลวขบไลพมาทอยในประเทศไทย

ง. ยอมอยใตการปกครองของพมาอยระยะหนง แลวฆาใหหมด

2. ในการปราบชมนมตางๆ พระเจาตากมจดประสงคเพออะไร

ก. แสดงกาลงเพอขมขพมา

ข. สรางขวญและกาลงใจใหทหาร

ค. ใหธนบรมอาณาเขตกวางขวาง

ง. รวบรวมประเทศชาตใหเปนปกแผน

3. เหตใดสมเดจพระเจาตากสนมหาราชยงคงยดรปแบบการปกครองแบบอยธยามาเปนแบบอยาง

ก. บานเมองมศกสงครามยงไมมเวลาปรบปรงแกไข

ข. การปกครองสมยอยธยาถกตองเหมาะสมทกประการ

ค. ขนนางทงหลายลวนเปนขนนางเกาทเคยชนระบบเกา

ง. คดวาเมอบานเมองเรยบรอยสงบสขจะกลบไปตงมนทอยธยาดงเดม

4. พระเจาตากมวธการแกปญหาเศรษฐกจหลายประการ ยกเวนขอใด

ก. การกยมเงนจากจนเพอนามาแกไขปญหาเศรษฐกจ

ข. ใชพระราชทรพยของตนเพอซอของแจกจายราษฎร

ค. ระดมกาลงทหารเมอวางศกสงครามทานาเพอเพมผลผลต

ง. สนบสนนการคากบตางประเทศ เพอดงเงนตราเขาประเทศชาต

5. สมดภาพไตรภมสรางขนเพอจดประสงคใด

ก. เพอสงเสรมงานศลปะ

ข. เพอใหประชาชนสามคคกน

ค. เพอบนทกเหตการณบานเมอง

ง. เพอใหราษฎรเขาใจเรองนรกสวรรค ทาความดตามหลกพทธศาสนา

113

6. การรบทบางแกว (พ.ศ. 2317) มความสาคญเพราะเหตใด

ก. เปนการสรางขวญและกาลงใจใหเกดขนในหมคนไทย

ข. เปนการรบกบพมาครงแรกของสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

ค. เปนการรบทพมาบกเขาลอมกรงธนบรไว แตกองทพไทยตอสไวได

ง. เปนการรบกบพมาเปนครงสดทายเพราะหลงจากนนพมาไมกลาโจมตไทยอก

7. พระยาพชยดาบหกสมควรไดรบการยกยองในดานใด

ก. ผนาทเกงกลา

ข. ขนพลผกลาหาญ

ค. กวเอก ฝปากคม

ง. ขนนางผปราดเปรอง

8.จากการทสมเดจเจาพระยามหากษตรยศกขนครองราชสมบตปกครองประเทศสงผลดตอประเทศไทยใน

สมยนนอยางไร

ก. พมายาเกรงพระบารม ไมกลาบกโจมต

ข. ชาวตะวนตกมความเชอมนในความมนคงทางเศรษฐกจ

ค. การปกครองบานเมองมความตอเนองเพราะยงคงใชระบบเดม

ง. บานเมองกลบสภาวะปกตสข ไมตองทาสงครามสรบกบตางชาต

9. เพราะเหตใดจงตองยายราชธานจากธนบรมาอยทกรงเทพฯ

ก. การสญจรไปมาไมสะดวก

ข. เกดปญหาโรคระบาดอยางรนแรง

ค. ตองการขยายพนททาการเกษตรกรรม

ง. สามารถขดคเมองปองกนการโจมตจากขาศก

10."รปแบบการปกครองสมยรตนโกสนทรตอนตนยงคงยดถอจารตประเพณตามแบบอยางอยธยา

และธนบร" เราประเมนไดจากอะไร

ก. มการแขวนกระดงรองทกขทประตวงเพอใหผทเดอดรอนมาสนกระดงรองทกข

ข. แบงการบรหารราชการแผนดนออกเปน กรมเวยง กรมวง กรมคลงและกรมนา

ค. มการจดระเบยบบรหารราชการแผนดนสวนหวเมองแบบเทศาภบาล รวมอานาจไวทสวนกลาง

ง. แบงการบรหารราชการแผนดนออกเปน กรมมหาดไทย กรมกลาโหม กรมเมอง กรมวง

กรมทาและกรมนา

114

11. ขอใดแสดงถงแนวคดเชงกาวหนาทางการเมองการปกครองในสมยรชกาลท 4

ก. แกไขพธถอนาพพฒนสตยา

ข. จดตงกระทรวงแบบใหม 12 กระทรวง

ค. ประกาศใหเจานายและขาราชการเลอกตงตาแหนงตลาการทวางลง

ง. จดตงสภาทปรกษาราชการแผนดนเพอถวายคาปรกษาราชการแกพระมหากษตรย

12. ขอใดเปนเหตผลสาคญททาใหรชกาลท 5 ทรงทาการปฏรปการปกครอง

ก. เตรยมรบการคกคามจากชาตตะวนตก

ข. จดหาตาแหนงใหพระบรมวงศศานวงศและขนนางผใหญ

ค. ประชากรเพมมากขน การปกครองแบบเกาควบคมไดยาก

ง. ตองการปลกฝงการปกครองระบอบประชาธปไตยใหแกประชาชน

13. หากไมมปฏรปการปกครองในสมยรชกาลท 5 ขอสรปใดนาจะถกตองมากทสด

ก. เกดการแตกสามคคในบานเมอง

ข. ไมมการเจรญสมพนธไมตรกบชาตตะวนตก

ค. พฒนาการทางดานการเมองการปกครองลาชา

ง. ไมสามารถหยดย งการคกคามจากชาตตะวนตก

14 .ขอใดเปนสาเหตสาคญททาใหเกดการเปลยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475

ก. สภาวะเศรษฐกจตกตา

ข. ไดรบอทธพลแนวคดจากตะวนตก

ค. ขนนางมความขดแยงกนอยางรนแรง

ง. เกดการฉอราษฎรบงหลวงในหมขาราชการระดบสง

15. "คณะราษฎร" มจดมงหมายตองการเปลยนแปลงสงใดเปนสาคญ

ก. กฎหมาย ข. ประมขของประเทศ

ค. รปแบบการปกครอง ง. ลกษณะทางเศรษฐกจ

16. "ขาพเจามความเตมใจทจะสละอานาจอนเปนของขาพเจาอยเดมใหแกราษฎรทวไป แตขาพเจา

ไมยอมยกอานาจทงหลายของขาพเจาใหแกผใด คณะใด โดยเฉพาะเพอใชอานาจโดยสทธขาดและ

โดยไมฟงเสยงอนแทจรงของประชาชนราษฎร..."จากพระราชหตถเลขาในพระบาทสมเดจพระปกเกลา

เจาอยหว ดงกลาว มลเหตสาคญททาใหพระองคทรงสละราชสมบตคอขอใด

ก. รฐบาลไมเปนประชาธปไตย

ข. คณะราษฎรใชกาลงทางทหารลมลางรฐบาล

ค. เพราะตองไปรกษาพระเนตรทประเทศองกฤษ

ง. คณะราษฎรมความขดแยงแยงชงอานาจกนเอง

115

17. เพราะเหตใด จอมพล ป. พบลสงคราม จงใชนโยบายชาตนยมสรางชาต

ก. เพอขยายดนแดน

ข. ปลกฝงใหคนไทยรกชาต

ค. เอาใจประเทศมหาอานาจ

ง. ขจดอทธพลของตางชาตทอยในประเทศไทย

27. รฐบาลจอมพล ป. พบลสงคราม มแนวคดวาประเทศจะเจรญกาวหนาไดราษฎรจะตองปฏบต

อยางไร

ก. เชอฟงผนา ข. มการศกษาสง

ค. ปฏบตตามกฎหมาย ง. รกษาประเพณวฒนธรรม

18. การเกดรฐประหารในประเทศไทยทผานมาสวนใหญมสาเหตมาจากขอใด

ก. เกรงภยคอมมวนสต

ข. ตอตานอานาจเผดจการ

ค. เกดภาวะเศรษฐกจตกตา

ง. การแยงชงอานาจของผนา

19. ขอใดเปนแงคดจากเหตการณ 14 ตลาคม พ.ศ. 2516 และ 6 ตลาคม พ.ศ. 2519

ก. เชอผนาชาตพนภย

ข. นกการเมองทดตองมคณธรรม

ค. อานาจอธปไตยเปนของประชาชน

ง. การปกครองระบอบเผดจการเหมาะสมกบสงคมไทย

20. เหตการณพฤษภาทมฬ พ.ศ. 2535 สงผลใหเกดการเปลยนแปลงทางการเมองการปกครอง

ของไทยอยางไร

ก. รฐบาลมอานาจมากขน

ข. กระจายอานาจการปกครองสทองถนมากขน

ค. มการจดตงพรรคการเมองขนใหมหลายพรรค

ง. มการรางรฐธรรมนญฉบบใหมโดยประชาชนเขามสวนรวม 21.ขอใดเปนปจจยสาคญททาใหเศรษฐกจของไทยในสมยรตนโกสนทรตอนตนสามารถเลยงตวเองอยได

ก. มทรพยากรอดมสมบรณ ข. คนไทยผลตสงของใชไดเอง

ค. บานเมองสงบไมมศกสงคราม ง. ไดรบความชวยเหลอจากชาตตะวนตก

22. ในสมยรตนโกสนทรตอนตน รายไดหลกของประเทศมาจากขอใด

ก. การเกบภาษเงนได ข. ใหเชาททาการเกษตร

ค. คาขายทางเรอสาเภา ง. คาขายกบชาตตะวนตก

116

23. สนธสญญาเบาวรงทไทยทากบองกฤษในสมยรชกาลท 4 มผลกระทบตอเศรษฐกจไทยในเรองใดมากทสด

ก. รปแบบการคาขาย ข. โครงสรางทางเศรษฐกจ

ค. ระบบการแลกเปลยนเงนตรา ง. การเกดภาวะขาวยากหมากแพง

24. พระราชกรณยกจของรชกาลท 5 ในขอใดทสงผลดตอการพฒนาเศรษฐกจไทยมาจนถงปจจบนน

ก. ปฏรปการคลงใหทนสมย ข. สงเสรมอาชพเกษตรกรรม

ค. สรางสาธารณปโภคขนพนฐาน ง. การรเรมจดทาแผนงบประมาณ

25. ขอใดตอไปนแสดงใหเหนถงแนวคดชาตนยมของจอมพล ป.พบลสงคราม

ก. ยกเลกการกนหมาก

ข. ไทยทาไทยใชไทยเจรญ

ค. กนของไทย ใชของไทย รวมใจประหยด

ง. กาหนดใหแตงกายตามแบบอยางตะวนตก

26. นโยบายเปลยนสนามรบเปนสนามการคาในสมย พล.อ.ชาตชาย ชณหะวณ มผลดตอไทยอยางไร

ก. ยตการสรบตามแนวชายแดน

ข. กลมประเทศในยโรปเปนตลาดการคาทสาคญ

ค. กลมประเทศอนโดจนเปนตลาดการคาทสาคญ

ง. หลกเลยงทาการคากบประเทศทไมมความมนคงทางการเมอง

27. ขอใดเปนลกษณะของสงคมไทยสมยรตนโกสนทรตอนตน

ก. ยกเลกระบบเจาขนมลนาย

ข. พระมหากษตรยเปนเสมอนสมมตเทพ

ค. ประชาชนทกคนมสทธเสรภาพเสมอภาคเทาเทยมกน

ง. มรฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดในการปกครองประเทศ

28. ขอใดเปนวตถประสงคสาคญของการเลกทาสในสมยรชกาลท 5

ก. เพอปลดปลอยทาส ใหเปนอสระ

ข. เพอใหทดเทยมกบชาตตะวนตก

ค. เพอลดภาระของนายทาสในการเลยงด

ง. เพอพฒนาพนฐานของความเปนคนอยางแทจรง

29. การเสดจประพาสตางประเทศของรชกาลท 5 สงผลดตอประเทศไทยอยางไร

ก. เผยแพรพระเกยรตยศ

ข. ทาใหประเทศไทยเปนทรจกแพรหลายมากขน

ค. วฒนธรรมตะวนตกเขามาเผยแพรในประเทศไทย

ง. นาวทยาการททนสมยมาปรบปรงประเทศใหทนสมย

117

30. เหตใดพอคาชาวตางชาตจงไมชอบระบบการคาทผกขาดโดยพระคลงสนคา

ก. การใชอานาจขมขและบบบงคบของขาราชการไทย

ข. พระคลงสนคาใชระบบเจาภาษนายอากรผกขาดทางการคา

ค. ไมไดรบความสะดวกและไดรบผลตอบแทนจากการคานอย

ง. กรมพระคลงสนคามกผกขาดการคาตดหนาการซอขายสนคาของชาวตางชาต

31. ขอใดเปนขอเสยเปรยบมากทสดของไทยในการทาสนธสญญาเบาวรงกบองกฤษ

ก. เกบภาษเขาไดเพยงรอยละ 3 เทานน

ข. ตองยกเลกระบบการคาโดยพระคลงสนคาจงทาใหขาดรายได

ค. พอคาชาวองกฤษสามารถคาขายไดโดยไมตองผานพอคาคนกลาง

ง. เปนสนธสญญาไมจากดเวลาจะเปลยนแปลงขอตกลงเดมไดกตอเมอคสญญาเหนชอบ

32. ตงแตสมยรชกาลท 1 จนถงปจจบนประเทศไทยมพฒนาการดานตางๆ ทเปลยนแปลงไปจากเดม

ยกเวนเรองใด

ก. การเมองการปกครองของไทย

ข. ระบบเศรษฐกจและเงนตราของไทย

ค. ความสมพนธกบประเทศเพอนบาน

ง. สถาบนกษตรยทเปนศนยรวมจตใจของคนไทย

33. ขอใดตอไปนแสดงใหเหนถงการสรางสรรคภมปญญาของบรรพบรษไทยในสมยรตนโกสนทร

ตอนตน

ก. การทาสนธสญญาเบอรนเพอทาการคากบองกฤษ

ข. การสรางราชธานโดยการขดคลองปองกนการโจมตของขาศกในสมยรชกาลท 1

ค. การสอนภาษาองกฤษและวทยาการสมยใหมเขามาใชในประเทศไทยในสมยรชกาลท 1

ง. การประกาศสงครามกบฝายสมพนธมตร ทาใหกลมคนทไมเหนดวยจดตงขบวนการเสรไทย

34. ขอใดเปนปจจยพนฐานสาคญทสด ทมอทธพลตอการสรางสรรคภมปญญาไทยในสมยรตนโกสนทร

ก. การอยใกลแหลงนา

ข. การรบวฒนธรรมภายนอกเขามา

ค. การผสมผสานของวฒนธรรมตางถน

ง. การนบถอพระพทธศาสนาทาใหวดเปนศนยกลางการสรางสรรควฒนธรรม

118

35. ขอใดเปนภมปญญาไทยในการสรางทอยอาศยของประชาชนทตงถนฐานอยบรเวณทราบลมนาทวมถง

ก. บานของลกกวาดตดวอลเปเปอรสชมพสดใส

ข. ยายมาปลกบานใตถนสงมนอกชานไวนงเลนกบหลาน

ค. เบรดปลกบานตดรมถนนใหญเพอสะดวกในการเดนทาง

ง. ตามสรางบานเปนตกแถว 2 ชน ทหนาบานปลกดอกไมตางๆ สวยงาม

36. การภาษปากเรอรอยละ 3 ในสมยรชกาลท 3 สงผลใหไทยไดเปรยบทางการคาสรางรายไดใหกบ

ประเทศไดอยางมหาศาล "ปากเรอ" ในทน หมายถงขอใด

ก. บรเวณแมนาเจาพระยามนาขน - นาลงตามธรรมชาต

ข. เปนทาเรอทมการคาขายเจรญรงเรองทสดในสมยรชกาลท ๓

ค. อากรทพอคาชาวตางชาตตองจายใหไทยในการทาการคารวมกน

ง. วดขนาดของปากเรอสนคา เรอใหญเสยภาษมาก เรอเปลากตองเสยภาษ

37 ขอใดเปนการผสมผสานระหวางภมปญญาไทยสมยดงเดมกบปจจบนไดเปนอยางด

ก. ธรกจสปา ข. นาดมสมนไพร

ค. อาหารมงสวรต ง. การใชสมนไพรรกษาโรค

38. ขอใดเปนกศโลบายของรชกาลท 1ททรงโปรดเกลาฯ ใหมการแปลพงศาวดารจานวนมาก ทสาคญ

เชน สามกก ราชาธราช

ก. เพอสรางความบนเทงใหแกราษฎร

ข. เพอใหมความขยน อดทนในการประกอบอาชพ

ค เพอสอนการครองเรอนของหนมสาวทกาลงจะมครอบครว

ง. ปลกใจบรรดาทหารใหเกดความหาวหาญและรกลยทธในการรบ

39. จดมงหมายสาคญของการปฏรปการศกษาในสมยรชกาลท 5 คอขอใด

ก. ปองกนการดถกจากชาวตางชาต

ข. เพอพฒนาคนเขาสระบบราชการ

ค. ลดชองวางระหวางชนชนในสงคม

ง. ใหทาสไดรบการปลดปลอยมโอกาสศกษาเลาเรยน

40. ดร.ฟานซส บ.แซร เปนบคคลทมความสาคญตอประเทศไทยอยางไร

ก. เปนผแทนเจรจาขอยกเลกสนธสญญาเบาวรงกบไทย

ข. เปนผแทนทางการคาของชาตตะวนตกทมาคาขายในไทย

ค. เปนสถาปนกออกแบบสถาปตยกรรมทงดงามในเมองไทย

ง. เปนผแทนของไทยเจรจาแกไขขอผกพนในสญญาทไทยมตอประเทศตางๆ

119

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา

สถานการณท 1

กตตเปนนองชายของวทยา กตตเจขาใจอะไรไดเรวกวาวทยา แตวทยามนสยชอบอานหนงสอ

เปนประจาทกวนซงตางกบกตต ซงอานหนงสอเฉพาะชวงเวลาทคบขนโดยอานจนเกอบสวางทกครง

เมอยามใกลสอบ ดงนนเมอมการสอบคราวใด กตตจงมกออนเพลยเสมอและผลการสอบกไมคอยดนก

ซงตางกบวทยาทผลสอบออกมาดทกครง

1. ปญหาทสาคญคออะไร

ก. กตตมรางกายออนเพลย

ข. กตตไมตงใจเรยนเทาทควร

ค. ผลการสอบของกตตไมคอยจะด

ง. ผลการสอบของกตตไมดเทาวทยา

จ. กตตอานหนงสอมากจนไมมเวลาพกผอน

2. สาเหตททาใหเกดปญหา คออะไร

ก. รางกายออนเพลย

ข. มนใจวาตนเองเรยนเกง

ค. การไมรจกแบงเวลาใหเหมาะสม

ง. การอานหนงสอมากจนไมมเวลาพกผอน

จ. การอานหนงสอหนกเพราะเปนชวงสอบ

3. จากปญหาทเกดขนควรใชวธแกอยางไร

ก. พกผอนใหเพยงพอ

ข. ตงใจเรยนมากขน

ค. ไมนอนดกจนเกนไป

ง. ไปเรยนกวดวชาเพมเตม

จ. อานหนงสอใหเปนประจาทกวน

4. จากวธการแกปญหาดงกลาว ผลทไดจากการแกปญหานาจะเปนอยางไร

ก. กตตตงใจเรยนมากขน

ข. ผลการสอบของกตตจะดขน

ค. กตตจะมรางกายทแขงแรง

ง. กตตจะมเวลาพกผอนมากขน

จ. ผลการสอบของกตตจะดเทากบวทยา

120


พ.ต.อ. ธงชย ขาสวรรณ หน.ตร.ภ.จว.อางทอง เปดเผยวาปจจบนพบกลมวยรนหรอเยาวชน

สวนใหญทอยในวยศกษาทงในและนอกระบบโรงเรยน มทงระดบมธยมและอดมศกษาตดยาเสพยตด

ดมกาว ดมทนเนอร จนเปนเหตใหกอความวนวายเกดทะเลาะววาทเสมอๆทงในโรงเรยนและนอก

โรงเรยนสรางปญหาใหกบสงคม จงเหนวาทกสวนทเกยวของควรมการชวยกนควบคมและแกไขอยาง

จรงจง(จากหนงสอพมพมตชนรายวน)

5. ปญหาทสาคญคออะไร

ก. การตดสงเสพยตด

ข การคบเพอนทไมด

ค. การขาดความอบอน

ง. การกอความวนวายของกลมวยรน

จ. ความอยากรอยากลองเสพยาเสพยตด

6. สาเหตททาใหเกดปญหาคออะไร

ก. การตดสงเสพยตด

ข. การชกชวนของเพอน

ค. การทะเลาะววาทของกลมวยรน

ง. การอยากรอยากลองเสพยาเสพยตด

จ. พอแมไมมเวลาอบรมเลยงดบตรเทาทควร

7. จากปญหาทเกดขนควรใชวธแกไขอยางไร

ก. จบกมผทเสพสงเสพตด

ข. แนะนาใหรจกการคบเพอนทด

ค. ควบคมและปราบปรามผคาสงเสพยตด

ง. นาวยรนกลมนไปรกษา อบรมและดดสนดาน

จ. ครอบครว และคร อาจารยชวยกนดแลเอาใจใสอยางไกลชด


ก. สงคมสงบสข

ข. เยาวชนเลกตดยาเสพยตด

ค. เยาวชนมรางกายแขงแรง

ง. การกอความวนวายของกลมวยรนลดลง

จ. ทาใหเยาวชนไดรบความอบอนจากครอบครว

121


คนตางจงหวดทอพยพมาอยในกรงเทพมหานคร ไมวาจะยากดมจน ไรการศกษาหรอมความร

สง ลวนมเหตผลอนเดยวกนกคอ โอกาสทพวกเขาคาดหวง และแสวงหาสวนรวมศนยอยในกรงเทพฯ

ไมวาเปนโอกาสทางการศกษา การหางานทา การไดงานทมรายไดสงกวาการมโอกาสประสบความสาเรจ

ทางธรกจ หรอชวตขาราชการ ซงทงหมดนถกระบบการปกครองประเทศผกขาดไวในเมองหลวง โดย

ไมเปนธรรมและไมจาเปน

9. ปญหาทสาคญ คออะไร

ก. ความแหงแลง

ข. การอพยพเขากรงเทพฯ

ค. การวางงานในตางจงหวด

ง. ความไมทดเทยมกนของสงคม

จ. การดอยโอกาสทางการศกษา


ก. ความยากจน

ข. การวางงานในตางจงหวด

ค. คนตางจงหวดมการศกษาตา

ง. ความแหงแลงในตางจงหวด

จ. สภาพทดอยโอกาสในตางจงหวด

11. จากปญหาทเกดขนควรใชวธแกปญหาอยางไร

ก. สงเสรมใหมการศกษาสงขน

ข. จดหาอาชพเสรมใหทาในฤดแลง

ค. จดตงสานกงานการจดหางานทตางจงหวด

ง. จดตงโรงงานและศนยฝกอบรมอาชพในตางจงหวด

จ. รฐบาลควรมนโยบายสรางงาน ความเจรญในตางจงหวด


ก. สงคมจะทดเทยมกน

ข. คนตางจงหวดมรายไดเพมขน

ค. การอพยพเขากรงเทพฯ อาจลดลง

ง. ทาใหไดทางานทดและมรายไดสง

จ. ทาใหการวางงานในตางจงหวดลดลง

122


ปจจบนการเลยงกงกลาดาสรางรายไดใหกบผเลยงจานวนมาก ดงนนจงมการแปรสภาพปา

ชายเลนมาเปนทเลยงกง ซงตองมกาสรตดไมลงเปนจานวนมากทาใหไมมตนไมชวยปองกนการพงทลาย

ของชายฝง นอกจากนนยงทาใหสงมชวตตางๆ ทอาศยอยตามปาชายเลนถกทาลายไปบางชนดอาจยายทอย

การแปรสภาพปาชายเลนมาเลยงกงกลาดาจงเปนการทาลายแหลงอาหาร แหลงทอยอาศยสงมชวตซงม

ผลตอหวงโซอาหารของสตวเลกและสตวใหญในระบบนเวศนนนอนสงผลกระทบตอมนษยดวยในทสด


ก. การเลยงกงกลาดา

ข. การทาลายแหลงอาหารของสตวนา

ค. การทาลายระบบนเวศนของชายฝงทะเล

ง. สงมชวตทอยในปาชายเลนไมมทอยอาศย

จ. การทาลายปาชายเลนเพอเปนทเลยงกงกลาดา


ก. ผเลยงกงกลาดา

ข. การเลยงกงกลาดา

ค. ความเหนแกตวของมนษย

ง. การทารายไดสงใหกบผเลยงกงกลาดา

จ. การแปรสภาพปาชายเลนเพอเลยงกงกลาดา

15. จากปญหาทเกดขนควรใชวธการแกปญหาอยางไร

ก. ขดบอเลยงกงเอง

ข. ปลกปาชายเลนทดแทน

ค. หยดการตดไมในปาชายเลน

ง. ควรเลยงกงในปาชายเลนโดยตองตดไม

จ. ไมอนญาตใหมการเลยงกงในเขตปาชายเลน


ก. สตวตางๆไมยายไปอยทอน

ข. ดนไมพงทลายและสตวมทอยอาศย

ค. ระบบนเวศนชายฝงถกทาลายนอยลง

ง. ทาใหสภาพแหลงอาหารของสตวนาดขน

จ. การเลยงกงกลาดามรายไดดเหมอนเดม

123


สมครเปนนกเรยนชนม.2 เขาไมเขาใจเรองการบวก ลบ คณ หารจานวนเตมลบ ตอมาเขาเรยน

ชน ม.3 เขากพบวาคณตศาสตรมการบวก ลบ คณหารจานวนเตมลบปะปนอยเกอบทกเรอง มนทาใหเขา

ไมสามารถทจะเขาใจเรองเหลานนไดเลย


ก. การเรยนวชาคณตศาสตร

ข. ไมสนใจในการเรยนวชาคณตศาสตร

ค. ไมเขาใจเรองการบวก ลบ คณหารจานวนเตมลบ

ง. ไมสามารถเรยนคณตศาสตรในชน ม.3ไดอยางเขาใจ

จ. ไมสามารถเรยน เรองการบวก ลบ คณหารจานวนเตมลบไดอยางเขาใจ


ก. คณตศาสตรเปนวชาทยาก

ข. ไมถามเพอนหรออาจารยผสอน

ค. การขาดความตงใจในการเรยน

ง. ไมใหความสนใจในวชาคณตศาสตรเทาทควร

จ. ไมเขาใจเรองการบวก ลบ คณหารจานวนเตมลบ


ก. ทาแบบฝกหดบอยๆ

ข. ตงใจเรยนใหมากขน

ค. ขยนอานหนงสอใหมากขน

ง. ใหความสนใจในวชาคณตศาสตรมากขน

จ. ทาความเขาใจใหมโดยใหอาจารยอธบาย


ก. เกงวชาคณตศาสตร

ข. ทาใหไดเกรดเฉลยสะสมมากขน

ค. สอบไดคะแนนวชาคณตศาสตรดขน

ง. ทาใหเรยนคณตศาสตร ชน ม.3 ไดอยางเขาใจ

จ. เขาใจเรองการบวก ลบ คณหารจานวนเตมลบยงขน

124


วนหนงสมเดชถกรถชนขณะทกาลงเดนขามถนน เปนเหตใหขาหกและตองหยดเรยนไปหนง

เดอนเพอรกษาตว เมอกลบมาเรยนอกเขารสกวาเขาเรยนไมทนเพอนและไมเขาใจในสงทเรยนใหม จง

พยายามอานหนงสอใหมากแตกยงไมคอยจะเขาใจอยด ซงสรางความหนกใจใหกบเขามากขนเพราะม

เวลาอกเพยงสามสปดาหกจะสอบปลายภาคแลว


ก. การถกรถชน

ข. การหยดเรยน

ค. การเรยนไมทนเพอน

ง. วตกกงวลเรองการสอบ

จ. ไมเขาใจในเนอหาทเรยนใหม


ก. ไมถามเพอน

ข. การถกรถชน

ค. ความประมาท

ง. การเรยนไมทนเพอน

จ. การหยดเรยนไปหนงเดอน


ก. ดรถกอนทจะขามถนน

ข. ตงใจเรยนใหมากขน

ค. คนควาเพมเตมใหมากขน

ง. ใหอาจารยและเพอนๆชวยอธบายใหฟง

จ. ขามถนนโดยใชทางมาลายหรอสะพานลอย


ก. ทาขอสอบได

ข. ทาใหปลอดภย

ค. เรยนทนเพอน

ง. เขาใจสงทเรยนใหมมากขน

จ. ความวตกกงวลในเรองการสอบลดลง

125


เรอง นดหนอย

นดเปนเพอนกบหนอย นดเปนเดกขยนตงใจเรยน สวนหนอยเปนเดกหนาตานารกและมฐานะ

รารวย เพอๆตางชนชม เวลามกจกรรรมหนอยมกจะไดรบเลอกเสมอ และหนอยกมกจะอางเหตผลวา

ตองทากจกรรมใหกบโรงเรยน เพอหลกเลยงการทางานกลม หรอแมแตงานสวนตวทไดรบมอบหมาย

หนอยกมกจะใหเพอนๆ ในหองทาโดยจายคาตอบแทนให

วนหนงวชาสงคมศกษา ซงเปนวชาทนดชอบ และเกงทสดในหอง ครนอยหนาไดบอกกบทก

คนวาขอสอบทใชในการสอบนนจะนามาจากงานทมอบหมายใหในคาบเรยนน ขอใหทกๆคนทา

ดงกลาวดวยความตงใจ หนอยอยากไดคะแนนดจงจางใหนดทาใหแตนดปฎเสธ และบอกหนอยวาควร

ทาเอง เพราะจะไดเขาใจและทาขอสอบได หนอยกลบโกรธนดและหนไปจางเพอนคนอน ทางานแทน

โดยเสนอคาจางทสงกวานด

จนกระทงเมอวนสอบ หนอยจงเขาใจวาเพราะเหตใดนดจงไมทารายงานใหตน


ก. หนอยทาขอสอบวชาสงคมไมได

ข. หนอยโกรธนด

ค. นดขยนเรยน

ง. หนอยไมมเวลาเพราะตองทากจกรรมใหโรงเรยน

จ. นดอจฉาหนอย


ก. หนอยไมมเวลาเพราะตองทากจกรรมใหโรงเรยน

ข. นดอจฉาหนอย

ค. หนอยไมไดทางานทครนอยหนาสงเองจงทาขอสอบไมได

ง. นดเขยนเรยนมากกวาหนอย

จ. เพอนเหนแกเงนของหนอย


ก. โรงเรยนไมใหหนอยทากจกรรมตอไป

ข. หนอยรจกแบงเวลาและรบผดชอบการเรยนใหมากขน

ค. ครนอยหนาใหหนอยสอบแกตว

ง. เพอนในหองรวมกนไมทางานใหหนอย

จ. ครนอยหนาลงโทษหนอยทไมทางานดวยตวเอง

126


ก. นกเรยนคนอนไดมสวนรวมในกจกรรมของโรงเรยนหนอยจะเปนเดกทมความรบผดชอบ

มากขน

ข. แทนหนอยมากขน

ค. เพอนๆในหองขาดรายได

ง. ครนอยหนารกหนอยมากขน

จ. หนอยสอบผาน


เรอง ทรพยสนทางปญญาสงครามการคา

ปจจบน ปฎเสธไมไดเลยวาทรพยสนทางปญญามบทบาทอยางมากในระบบเศรษฐกจ เพราะ

เปนสวนสาคญทขบเคลอนเศรษฐกจใหกาวหนาไดอยางมนคงและมงคง

แตนาเสยดายวาคนไทยยงไมตระหนกถงความสาคญของทรพยสนทางปญญาเทาไหรนก

เพราะมการประดษฐคดคนสงใหมๆนอยมาก และไมไดใชประโยชนในเชงพาณชยทสาคญยงมการ

ละเมดทรพยสนทางปญญาของผอนมาก โดยเฉพาะการลอกเลยนแบบสนคายหอดงๆ ทงของคนไทย

และตางประเทศ โดยมากจะเปนสนคา เสอผา เครองหนง รวมถงกอปปสนคาลขสทธ ทงงานเพลง

ภาพยนตร งานวรรณกรรม งานศลปะ เปนตน

การกระทาดงกลาว สรางความเสยหายทางธรกจใหกบเจาของทรพยสนทางปญญาทละเมดมาก

เพราะแทนทเจาของสทธตวจรงจะขายสนคาใหไดมากๆแตกลบขายไดนอยลง เพราะผบรโภคหนไปซอ

สนคาเลยนแบบทมราคาถกแทน


ก. สงครามการคา

ข. คนไทยขาดการประดษฐคดคนสงใหม

ค. การพฒนาระบบเศรษฐกจ

ง. การละเมดลขสทธทรพยสนทางปญญา

จ. การบรโภคสนคาราคาถก

127


ก. คนไทยขาดการประดษฐคดคนสงใหม

ข. เจาของสทธสนคากาหนดราคาสนคาสง

ค. ความสามารถในการกอปปสนคาเลยนแบบไดเหมอนจรง

ง. ผบรโภคสนใจบรโภคสนคาราคาถกทมรปลกษณเหมอนสนคาลขสทธ

จ. ผผลตสนคาไมตองการคดรปแบบของสนคาเองจงลอกเลยนแบบสนคาลขสทธ


ก. ออกกฎหมายควบคมการละเมดลขสทธและบทลงโทษทชดเจน

ข. เจาของลขสทธสนคาลดราคาสนคาลง

ค. สงเสรมใหคนไทยมการพฒนาการประดษฐสงใหมๆใหมากขน

ง. กาหนดบทลงโทษผบรโภคทบรโภคสนคาเลยนแบบ

จ. มงสงเสรมใหเจาของลขสทธพฒนารปแบบของสนคาใหดยงขนไปเรอยๆ


ก. ผบรโภคไดบรโภคสนคาททนสมยตลอดเวลา

ข. ผบรโภคไดบรโภคสนคาราคาถก

ค. การละเมดลขสทธสนคาลดลง

ง. ผบรโภคไมกลาซอสนคาลอกเลยนแบบ

จ. ผผลตพฒนาสนคาของตนอยตลอดเวลา


เรอง รกแกปญหาเยาวชน

นายประกจ พลเดช ประธานคณะกรรมาธการการศกษา สภาผแทนราษฎร กลาววาจากการ

สารวจของกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ เกยวกบพฤตกรรมเสยงของนกเรยน นกศกษาทว

ประเทศ ประมาณ 5, 200,000 คน พบวามการดมแอลกอฮอลรอยละ 32.7 ทะเลาะววาทรอยละ 31.5

ใชจายฟมเฟอยรอยละ 28.8 เทยวสถานบนเทงรอยละ 26.9 มเพศสมพนธรอยละ 23.8 สบบหรรอยละ

11.7 และใชยาเสพยตด รอยละ 1.7 ซงจากพฤตกรรมดงกลาวเปนพฤตกรรมทเสยงอาจทาใหเกดปญหา

ตามมา เพอหาแนวทางแกไข คณะกรรมาธการการศกษาจงจดสมมนา “แนวทางแกไขพฤตกรรมและ

คานยมทางสงคมทไมเหมาะสมของนกเรยน นสต นกศกษาในปจจบน” โดยมผเขารวมจะรวมกนหา

แนวทางการแกปญหารวมกน

128


ก. การจดการสมมนาเรอง “แนวทางแกไขพฤตกรรมและคานยมทางสงคมฯ

ข. เยาวชนตดยาเสพยตด

ค. เยาวชนเทยวสถานบนเทง

ง. พฤตกรรมเสยงของนกเรยนนกศกษาไทย

จ. เยาวชนทะเลาะววาท


ก. รฐไมมกฎหมายบงคบควบคมพฤตกรรมของเยาวชนทชดเจน

ข. อารมณของเยาวชน

ค. เยาวชนขาดความรความเขาใจทถกตองในเรองดงกลาว

ง. ครอบครวไมใสใจ

จ. สถานศกษาขาดการเอาใจใสดแล


ก. ออกกฎหมายบงคบควบคมความประพฤตของเยาวชนพรอมมบทลงโทษทชดเจน

ข. สถานศกษาดแลเอาใจใสมากขน

ค. ครอบครวดแลเอาใจใสมากขน

ง. คนรอบขางเยาวชนใหความร ขอเสนอแนะทถกตองเหมาะสมในเรองดงกลาว

จ. สถาบนศาสนาเขามามบทบาทในชวตของเยาวชนใหมากขน


ก. เยาวชนไมกลากระทาผดเพราะกลวการลงโทษ

ข. สถานศกษาดแลเอาใจใสเยาวชนมากขน

ค. ครอบครวมความรกความสามคคกนมากขน

ง. เยาวชนมแนวทางการดาเนนชวตทถกตองและเหมาะสม

จ. เยาวชนใกลชดกบสถานบนศาสนา

129


เรอง หมดทางเลยง

รอยตารวจเอกธงชย สรยะลงกา รอยเวรสถานตารวจอาเภอเมอง จงหวดลาปาง รบแจงวาพบ

เดกทารกถกทงไวหนารานขายของชา ชมชนสขสวสด เมอไปถงพบทารกเพศหญงเพงคลอด ทราบได

จากสายรกคาอยทสะดอ ถกหอดวยผาออของโรงพยาบาลลาปาง ใสไวในกระเปาเดนทางสแดง

สอบสวนนายกองเกยรต แสงทอง เจาของบาน ใหการวาตนมาตอนเชาแลวเดนออกมาหนา

บานพบกระเปาเดนทางวางอยรมรวเปดซปกระเปาไวจงเปดด พบวา มผาหอทารกเพศหญงอยใน

กระเปาและมชวต จงแจงทางโรงพยาบาลลาปางและตารวจทราบ

อยางไรกตาม ตารวนสนนษฐานวาทารกทเพงคลอดใหม ชวงเชามด แตไมไดคลอดท

โรงพยาบาลเพราะยงมสายรกตดอย ซงแมเดกอาจคลอดเอง และไมสามารถเลยงดลกไดจงนามาทงไว

เพอใหคนอนนาไปเลยง ขณะนทางโรงพยาบาลลาปาง นาไปดแลเพอตามหาแมทแทจรง


ก. เดกทารกอยในกระเปา

ข. แมคลอดลกทงหนารานขายของชา

ค. ผหญงในปจจบนไมรกนวลสงวนตว

ง. การขาดศลธรรมของคนในปจจบน

จ. การทอดทงบตรหลงคลอด


ก. แมไมมเงนทจะคลอดบตรทโรงพยาบาล

ข. ความไมพรอมทจะเลยงดบตรของบดามารดา

ค. ผหญงในปจจบนไมรกนวลสงวนตว

ง. การขาดศลธรรมของคนในปจจบน

จ. พฤตกรรมของวยรนในเรองเพศ


ก. ทางโรงพยาบาลใหบรการทาคลอดฟรสาหรบผยากไร

ข. รฐบาลมสวสดการเลยงดบตรของบดามารดา

ค. ปลกฝงพฤตกรรมทางเพศทเหมาะสมใหกบเยาวชน

ง. รฐบาลจดใหมสถานสงเคราะหเพอดแลเดกทถกทอดทงใหมากขน

จ. จดใหวนอาทตยคนไทยทกคนตองเขาวดฟงธรรม

130


ก. การพฒนาการบรการของโรงพยาบาล

ข. ประเทศไทยมสถานสงเคราะหเดกทถกทอดทงมากขน

ค. สถาบนศาสนาเขามามบทบาทในชวตของชาวไทยมากขน

ง. ปญหาเดกทารกถกทอดทงลดลง

จ. เดกทเกดมาทกคนไดรบเงนสวสดการเลยงดจากรฐบาล

.........................................................................................................................................

ภาคผนวก ค

1. ตารางดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนรแบบโครงงาน

2. ตารางดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนร

แบบบรณาการ

3. ตารางดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

4. ตารางดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบการคดแกปญหา

5. ตารางผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 40 ขอ

6. ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหา

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 40 ขอ

7. ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

8. ตารางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 2

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

9. ตารางคะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

10. ตารางคะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 2

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

132

ตาราง 8 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนร

แบบโครงงาน

แผนการสอน ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

133

ตาราง 9 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรโดยใชการจดการเรยนรแบบบรณาการ

แผนการสอน ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

134

ตาราง 10 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา

ขอท ผเชยวชาญ

IOC ขอท ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00 21 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00 22 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00 25 1 1 1 1.00

6 1 1 1 1.00 26 1 1 1 1.00

7 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00

9 1 1 1 1.00 29 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 30 1 1 1 1.00

11 1 1 1 1.00 31 1 1 1 1.00

12 1 1 1 1.00 32 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 33 1 1 1 1.00

14 1 1 1 1.00 34 1 1 1 1.00

15 1 1 1 1.00 35 1 1 1 1.00

16 1 1 1 1.00 36 1 1 1 1.00

17 1 1 1 1.00 37 1 1 1 1.00

18 1 1 1 1.00 38 1 1 1 1.00

19 1 1 1 1.00 39 1 1 1 1.00

20 1 1 1 1.00 40 1 1 1 1.00

135

ตาราง 11 ดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบการคดแกปญหา

ขอท ผเชยวชาญ

IOC ขอท ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3 คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00 21 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00 22 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00 25 1 1 1 1.00

6 1 1 1 1.00 26 1 1 1 1.00

7 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00

9 1 1 1 1.00 29 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 30 1 1 1 1.00

11 1 1 1 1.00 31 1 1 1 1.00

12 1 1 1 1.00 32 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 33 1 1 1 1.00

14 1 1 1 1.00 34 1 1 1 1.00

15 1 1 1 1.00 35 1 1 1 1.00

16 1 1 1 1.00 36 1 1 1 1.00

17 1 1 1 1.00 37 1 1 1 1.00

18 1 1 1 1.00 38 1 1 1 1.00

19 1 1 1 1.00 39 1 1 1 1.00

20 1 1 1 1.00 40 1 1 1 1.00

136

ตาราง 12 ผลการวเคราะหคาความยากงาย (p) และคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาสงคมศกษาของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 40 ขอ

ขอท p r ขอท p r

1 0.94 0.29 21 0.47 0.25

2 0.78 0.31 22 0.57 0.44

3 0.41 0.56 23 0.63 0.50

4 0.44 0.32 24 0.28 0.36

5 0.38 0.25 25 0.47 0.44

6 0.78 0.44 26 0.44 0.63

7 0.75 0.44 27 0.47 0.44

8 0.28 0.27 28 0.44 0.38

9 0.53 0.44 29 0.47 0.27

10 0.72 0.31 30 0.44 0.25

11 0.50 0.38 31 0.46 0.46

12 0.50 0.63 32 0.63 0.63

13 0.39 0.46 33 0.38 0.31

14 0.50 0.25 34 0.53 0.38

15 0.59 0.44 35 0.81 0.25

16 0.25 0.38 36 0.31 0.25

17 0.69 0.38 37 0.49 0.44

18 0.47 0.31 38 0.53 0.31

19 0.66 0.31 39 0.28 0.31

20 0.66 0.56 40 0.53 0.50

มคาความเชอมน 0.73

137

ตาราง 13 ผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคด

แกปญหา ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จานวน 40 ขอ

ขอท r ขอท r

1 0.31 21 0.44

2 0.49 22 0.31

3 0.49 23 0.56

4 0.31 24 0.31

5 0.31 25 0.56

6 0.43 26 0.63

7 0.36 27 0.50

8 0.53 28 0.44

9 0.31 29 0.63

10 0.56 30 0.38

11 0.44 31 0.69

12 0.38 32 0.63

13 0.31 33 0.63

14 0.43 34 0.56

15 0.36 35 0.75

16 0.31 36 0.44

17 0.31 37 0.38

18 0.50 38 0.38

19 0.63 39 0.31

20 0.56 40 0.44

มคาความเชอมน 0.76

138

ตาราง 14 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลอง

ท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

คนท กอนเรยน

(X1

หลงเรยน

) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

1 16 19 3 9 7.00 49.00

2 17 21 4 16 6.00 36.00

3 18 21 3 9 -3.00 9.00

4 17 21 4 16 6.00 36.00

5 10 13 3 9 -2.00 4.00

6 14 21 7 49 4.00 16.00

7 13 19 6 36 1.00 1.00

8 19 16 -3 9 2.00 4.00

9 18 24 6 36 2.00 4.00

10 23 21 -2 4 3.00 9.00

11 13 17 4 16 9.00 81.00

12 15 16 1 1 7.00 49.00

13 21 23 2 4 -4.00 16.00

14 16 18 2 4 5.00 25.00

15 21 24 3 9 8.00 64.00

16 16 25 9 81 1.00 1.00

17 12 19 7 49 1.00 1.00

18 12 8 -4 16 7.00 49.00

19 11 16 5 25 6.00 36.00

20 6 14 8 64 -3.00 9.00

21 22 23 1 1 6.00 36.00

22 15 16 1 1 -2.00 4.00

23 16 19 3 9 4.00 16.00

139

ตาราง 14 (ตอ)


(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

24 16 18 2 4 2.00 4.00

25 13 13 0 0 0.00 0.00

26 17 24 7 49 7.00 49.00

27 10 16 6 36 6.00 36.00

28 16 17 1 1 1.00 1.00

29 20 18 -2 4 -2.00 4.00

30 11 19 8 64 8.00 64.00

∑ 466 562 116 624 615.75

= 15.53 = 18.73 = 3.87

= 3.97 = 3.98

140

ตาราง 15 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลอง

ท 2 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ


(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

1 18 27 9 81 3.90 15.21

2 20 21 1 1 1.00 1.00

3 10 21 11 121 11.00 121.00

4 13 29 16 256 16.00 256.00

5 16 19 3 9 3.00 9.00

6 12 29 17 289 17.00 289.00

7 20 22 2 4 2.00 4.00

8 13 20 7 49 7.00 49.00

9 16 15 1 1 1.00 1.00

10 13 20 7 49 7.00 49.00

11 11 15 4 16 4.00 16.00

12 8 22 14 196 14.00 196.00

13 18 28 10 100 10.00 100.00

14 26 28 2 4 2.00 4.00

15 19 21 2 4 2.00 4.00

16 8 16 8 64 8.00 64.00

17 17 21 4 16 4.00 16.00

18 19 14 5 25 5.00 25.00

19 18 17 1 1 1.00 1.00

20 11 15 4 16 4.00 16.00

21 13 13 0 0 0.00 0.00

22 14 16 2 4 2.00 4.00

23 16 18 2 4 2.00 4.00

141



(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

25 13 13 0 0 0.00 0.00

26 17 24 4 16 4.00 16.00

27 10 16 6 36 6.00 36.00

28 16 17 1 1 1.00 1.00

29 20 18 2 4 2.00 4.00

30 11 19 8 64 8.00 64.00

∑ 453 591 153 1464 1402.36

= 15.10 = 19.70 = 5.10

= 4.14 = 4.76

142

ตาราง 16 คะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 1 ทไดรบการจดการ

เรยนรแบบโครงงาน


(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

1 20 23 3 9 -0.20 0.04

2 12 16 4 16 4.00 16.00

3 14 15 1 1 1.00 1.00

4 18 22 4 16 4.00 16.00

5 9 10 1 1 1.00 1.00

6 15 19 4 16 4.00 16.00

7 20 24 4 16 4.00 16.00

8 16 20 4 16 4.00 16.00

9 20 24 4 16 4.00 16.00

10 14 18 4 16 4.00 16.00

11 7 11 4 16 4.00 16.00

12 17 18 1 1 1.00 1.00

13 22 25 3 9 3.00 9.00

14 11 12 1 1 1.00 1.00

15 20 24 4 16 4.00 16.00

16 19 23 4 16 4.00 16.00

17 19 23 4 16 4.00 16.00

18 9 13 4 16 4.00 16.00

19 14 18 4 16 4.00 16.00

20 8 12 4 16 4.00 16.00

21 23 27 4 16 4.00 16.00

22 9 10 1 1 1.00 1.00

23 20 23 3 9 -0.20 0.04

143



(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

24 27 31 4 16 4.00 16.00

25 22 25 3 9 3.00 9.00

26 10 12 2 4 2.00 4.00

27 14 17 3 9 3.00 9.00

28 22 23 1 1 1.00 1.00

29 21 25 4 16 4.00 16.00

30 18 22 4 16 4.00 16.00

∑ 492 588 96 350 341.04

= 16.40 = 19.60 = 3.20

= 5.29 = 5.73

144

ตาราง 17 คะแนนการคดแกปญหา กอนเรยนและหลงเรยน ของกลมทดลองท 2 ทไดรบการจดการ

เรยนรแบบบรณาการ


(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

1 28 32 4 16 0.70 0.49

2 19 23 4 16 4.00 16.00

3 14 18 4 16 4.00 16.00

4 25 29 4 16 4.00 16.00

5 16 20 4 16 4.00 16.00

6 20 24 4 16 4.00 16.00

7 28 32 4 16 4.00 16.00

8 22 26 4 16 4.00 16.00

9 20 24 4 16 4.00 16.00

10 30 34 4 16 4.00 16.00

11 11 13 2 4 2.00 4.00

12 22 26 4 16 4.00 16.00

13 19 23 4 16 4.00 16.00

14 22 26 4 16 4.00 16.00

15 21 25 4 16 4.00 16.00

16 16 20 4 16 4.00 16.00

17 21 24 3 9 3.00 9.00

18 20 22 2 4 2.00 4.00

19 13 16 3 9 3.00 9.00

20 17 20 3 9 3.00 9.00

21 14 17 3 9 3.00 9.00

22 9 11 2 4 2.00 4.00

23 28 32 4 16 0.70 0.49

145



(X1


) (X2

ผลตาง

) (D1

ผลตาง

) (D12 11 MDD −)

211 )( MDD −

24 20 22 2 4 2.00 4.00

25 7 8 1 1 1.00 1.00

26 21 25 4 16 4.00 16.00

27 23 27 4 16 4.00 16.00

28 20 21 1 1 1.00 1.00

29 17 21 4 16 4.00 16.00

30 19 23 4 16 4.00 16.00

∑ 571 670 99 359 343.49

= 19.03 = 22.33 = 3.30

= 5.26 = 5.87

146

1. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ระหวางกลมทดลองท 1

และกลมทดลอง ท 2 โดยใชสถต t-test แบบ Independent ในรป Difference Score ซงมสตรดงน

2; 2121

21

−+=−

=−

nndfS

MDMDtMDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑ ∑

nnMDDMDD

SD

441.110.587.3 −

=t

t = - 0.853

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยน สงคมศกษา ระหวางกลม

ทดลองท 1 และกลมทดลอง ท 2 โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ - 0.853

2. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ของกลมทดลอ งท 1

หลงเรยนสงกวากอนเรยนโดยใชสถต t-test for Dependent Samples ซงมสตรดงน

( )

1;

1

22−=

−−

=∑ ∑∑ ndf

nDDn

Dt

t = 5.303

147

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธ ทางการเรยนสงคมศกษา ของกลม

ทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ 5.303

3. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ของกลมทดลองท 2 หลง

เรยนสงกวากอนเรยนโดยใชสถต t-test for Dependent Samples ซงมสตรดงน

( )

1;

1

22−=

−−

=∑ ∑∑ ndf

nDDn

Dt

t = 4.712

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ของ กลม

ทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอนเรยน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ 4.712

4. ผลการวเคราะหขอมลของ การคดแกปญหา ระหวางกลมทดลองท 1 และกลม ควบคม

โดยใชสถต t-test แบบ Independent ในรป Difference Score ซงมสตรดงน

2; 2121

21

−+=−

=−

nndfS

MDMDtMDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑ ∑

nnMDDMDD

SD

07.030.320.3 −

=t

403.1=t

148

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมลของความสามารถในการคดแกปญหา ระหวางกลม

ทดลองท 1 และกลมทดลองท 2 โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ 1.403

5. ผลการวเคราะห ขอมลของการคดแกปญหา ของกลมทดลองท 1 หลงเรยนสงกวากอน

เรยนโดยใชสถต t-test for Dependent Samples ซงมสตรดงน

( )

1;

1

22−=

−−

=∑ ∑∑ ndf

nDDn

Dt

t = 14.427

จากการ ทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมลของการคดแกปญหา ของกลมทดลองท 1 หลง

เรยนสงกวากอนเรยน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ 14.427

6. ผลการวเคราะหขอมลของ การคดแกปญหา ของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสงกวากอน

เรยนโดยใชสถต t-test for Dependent Samples ซงมสตรดงน

( )

1;

1

22−=

−−

=∑ ∑∑ ndf

nDDn

Dt

t = 17.127

จากการทดลอง ผวจยไดวเคราะหขอมล การคดแกปญหา ของกลมทดลองท 2 หลงเรยนสง

กวากอนเรยน โดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร ซง t มคาเทากบ 17.127

ภาคผนวก ง บญชรายชอผเชยวชาญ

150

บญชรายชอผเชยวชาญ

1. ผ เชยวชาญในการตรวจแผนการจดประสบการณการเรยนรวชา สงคมศกษา ศาสนาและ

วฒนธรรม

1.1 อาจารยดร.พลธาวน วชรทรธารง

1.2 อาจารยดาหรา เหงพม

1.3 อาจารยวรวรรณ บญเดช

2. ผ เชยวชาญในการตรวจแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม


2.2 อาจารยกฤษนท บญลอม

2.3 อาจารยดารณ สงขพนธ


3. ผ เชยวชาญในการตรวจแบบทดสอบวดความสามารถในการคดแกปญหาของนกเรยน


3.2 อาจารยกฤษนท บญลอม

3.3 อาจารยดารณ สงขพนธ


ประวตยอผวจย

152

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นายนกรบ บญถาวร

วนเดอนปเกด 8 มนาคม พ.ศ.2525

สถานทเกด สมทรปราการ

สถานทอยปจจบน 38 หม 13 ต. แหลมฟาผา อ. พระสมทรเจดย

จ. สมทรปราการ 10290

ตาแหนงหนาทในการทางานปจจบน อาจารยประจากลมสาระวชาสงคมศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม

สถานททางานปจจบน โรงเรยนครสตธรรมศกษา 1023/1 ซ.ปรดพนมยงค 41

ถนนสขมวท 71 แขวงคลองตนเหนอ เขตวฒนา

กรงเทพมหานคร

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2542 ชนมธยมศกษาปท 6

จากโรงเรยนปอมนาคราชสวาทยานนท สมทรปราการ

พ.ศ. 2546 ค.บ. ( สาขาวชาสงคมศกษา )

จากมหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา

กรงเทพมหานคร

พ.ศ. 2554 การศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

(การสอนสงคมศกษา)

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ปริญญานิพนธ์ ของ นักรบ...

Documents