การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ

ปรญญานพนธ ของ

สบศกด นอยดด

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

มถนายน 2555

การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ

ปรญญานพนธ ของ

สบศกด นอยดด

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

มถนายน 2555 ลขสทธของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ

บทคดยอ ของ

สบศกด นอยดด

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย

มถนายน 2555

สบศกด นอยดด. (2555). การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณแบบโครงการ. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : อาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป, ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง.

การวจยในครงนมจดมงหมายเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ กลมตวอยางทใชในการศกษาครงน คอ เดกปฐมวย ชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 25 คน กลมตวอยางไดมาโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) ผวจยเปนผด าเนนการทดลองดวยตนเอง โดยท าการทดลอง 8 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท ระยะเวลาในการทดลองทงสน 32 วน เครองมอทใชในการวจยครงนคอ แผนการจดประสบการณแบบโครงการทผวจยสรางขนและแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย แบบแผนการวจยเปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Research) ซงผวจยไดด าเนนการทดลองการวจยแบบ One Group Pretest - Posttest Design และทดสอบความแตกตางของตวแปรโดยใชการทดสอบ t - test ส าหรบ Dependent Samples ผลการวจยพบวา 1. กอนการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบพอใช โดยมพฤตกรรมดานความรบผดชอบ อยในระดบพอใช และพฤตกรรมดานความอดทนอดกลน อยในระดบควรปรบปรง หลงจากการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมและรายดานคอ ดานความรบผดชอบและดานความอดทนอดกลน อยในระดบดมาก 2. หลงจากการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมและรายดานคอ ดานความรบผดชอบและดานความอดทนอดกลนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

A STUDY OF YOUNG CHILDREN SELF DISCIPLINE BEHAVIORS RESULTED FROM PROJECT APPROACH EXPERIENCES

AN ABSTRACT BY

SUEBSAK NOIDAD

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education Degree in Early Childhood Education

at Srinakharinwirot University June 2012

Suebsak Noidad. (2012). A Study of Young Children Self Discipline Behaviors Resulted from Project Approach Experiences. Master thesis, M.Ed. (Early Childhood Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Advisor Committee : Dr.Suchinda Kajonrungsilp, Asst. Prof. Jiraporn Boonsong. The purpose of this research was to study young children’s self discipline resulted from project approach experiences. The samples of this study were 5 - 6 year old boys and girls, who studied in kindergarten 3 in the second semester of the academic year 2011, at La-orutis Demonstration School, Suan Dusit Rajabhat University Bangkok. One classroom of twenty five young children was assigned by Purposive Random Sampling for this research. The experiment was carried for 8 weeks, 4 days a weeks, 40-50 minutes each day. The instruments of this study were the 32 plans of study Project Approach and the test for young children Self Discipline Behaviors. The design for this study was one group pretest – posttest Quasi - Experimental design. The data was analyzed by using t-test for dependent samples. The result revealed that :

1. Prior to the set up of the childhood project. Such children expressed their overall self-discipline in the fair rate. When considered in detail, their responsibility behaviors were observe as the fair rate as well, and the observation for their patience and tolerance behaviors were as the poor rate. After experiencing the project approach activities, those young children had improved up to the very good rate observation for both overall and individual aspect of self - discipline behaviors. 2. After going through the project approach activities, the young children self - discipline behaviors level were higher as a whole or by individual; responsibility, tolerance and patience behaviors with statistically significance at .01 level

ปรญญานพนธ

เรอง การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ

ของ

สบศกด นอยดด ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการศกษาปฐมวย ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

......................................................................คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล) วนท…....…เดอน ..................... พ.ศ. 2555

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ........................................................ประธาน .......................................................ประธาน (อาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป) (รองศาสตราจารย ดร.สรมา ภญโญอนนตพงษ) ........................................................กรรมการ ........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) (อาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป) .........................................................กรรมการ (ผชวยศาสตราจารยจราภรณ บญสง) .........................................................กรรมการ (อาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย)

ประกาศคณปการ ปรญญานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด ดวยความกรณาอยางสงจากทานอาจารย ดร.สจนดา ขจรรงศลป ประธานควบคมปรญญานพนธ ผชวยศาสตราจารย จราภรณ บญสง กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทกรณาใหความอนเคราะห ใหค าปรกษา ค าแนะน า พรอมทงเสนอแนวคดและแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางดมาโดยตลอด รวมทงก าลงใจทดเสมอมา ผวจยรสกซาบซงในความกรณาเปนอยางยงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.สรมา ภญโญอนนตพงษ และอาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย กรรมการสอบปรญญานพนธทกรณาใหขอเสนอแนะเพมเตม ทเปนประโยชนอยางยง ท าใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณยงขน และคณาจารยสาขาวชา การศกษาปฐมวย และภาควชาอนๆ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทกทานทไดอบรม สงสอน ถายทอดความรและประสบการณทด มคณคายงแกผวจย และมอบก าลงใจทดเสมอมาจนท าใหประสบความส าเรจในการศกษา รวมทง รองศาสตราจารย ดร.พชร ผลโยธน ผชวยศาสตราจารยสรพรรณ ตนตรตนไพศาล ผชวยศาสตราจารยวฒนา ปญญฤทธ ผชวยศาสตราจารย ดร.ขวญฟา รงสยานนท อาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย อาจารย ดร.มง เทพครเมอง และอาจารยศศกมล บรชฏะ ทกรณาเปนผเชยวชาญพจารณาตรวจสอบและใหค าแนะน าในการปรบปรงแกไขเครองมอในการวจยครงนเปนอยางด ขอกราบขอบพระคณ ผ ช วยศาสตราจารยอารยา ส ขวงศ ท ปร กษาอธ การบด มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต และผ ชวยศาสตราจารยจงรกษ องกราภนนท ผ อ านวยการโรงเรยนสาธตละอออทศ ผชวยศาสตราจารยกนกกร บษยกะนษฐ ผชวยศาสตราจารยรตนา งวแหลม ผชวยศาสตราจารยเตมสร เนาวรงส ผชวยศาสตราจารยณฐนนท วงษประจนต อาจารยณฐวรดา มณรตน อาจารยกฤษณ ภพฒน อาจารยกมลา ล าพน คณาจารยหลกสตรการศกษาปฐมวย และอาจารยสชาดา จตกลา ผชวยวจย รวมทงนกเรยนและผปกครองระดบชนอนบาล 3/1 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ทใหความรวมมอและค าแนะน าในการทดลองทมคณคายงแกผวจยเปนอยางด จงท าใหส าเรจลลวงและประสบความส าเรจในการศกษา เหนอสงใดกตามการศกษาและการท าปรญญานพนธส าเรจไดดวยดเพราะไดรบการสงเสรมจากบคคลในครอบครวคณพอสถตย คณแมบบผา นายสทธพงษ และนางสาวโสภา นอยดด ทใหก าลงใจและสนบสนนเรองการศกษาของผวจยมาโดยตลอดผวจยรสกซาบซงเปนอยางยงและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง คณคาและประโยชนของปรญญานพนธฉบบน ขอมอบเปนเครองบชาพระคณของบดา มารดาทไดอบรมเลยงด ใหความรก ความเอาใจใส ใหการศกษาและเปนแบบอยางทดแกผวจยเสมอมา และขอมอบเปนเครองบชาพระคณคร อาจารย และผมพระคณทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรและมสวนวางรากฐานส าคญทท าใหผวจยประสบความส าเรจ

สบศกด นอยดด

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า 1 ภมหลง 1 ความมงหมายของการวจย 4 ความส าคญของการวจย 4 ขอบเขตของการวจย 4 ประชากรทใชในการวจย 4 กลมตวอยางทใชในการวจย 4 ตวแปรทศกษา 5 ระยะเวลาในการทดลอง 5 นยามศพทเฉพาะ 5 กรอบแนวคดในการวจย 6 สมมตฐานในการวจย 7 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 8 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 9 ความหมายและลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย 9 ความส าคญของเดกปฐมวย 14 ความหมายของวนย 15 ความส าคญและคณคาของความมวนยในตนเอง 19 คณลกษณะของความมวนยในตนเอง 20 ทฤษฎและหลกการทเกยวของกบความมวนยในตนเอง 27 การสงเสรมความมวนยในตนเอง 35 งานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเอง 37 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ 40 ความหมายของรปแบบการจดประสบการณ 40 องคประกอบของรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการสอน 41 กลมของรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการสอน 41 การใชรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการเรยนการสอน 43 รปแบบและเทคนคการจดประสบการณ 44 ความหมายของการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach)

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2 (ตอ) ประวตความเปนมาของการจดประสบการณแบบโครงการ 47 แนวคดของการจดประสบการณแบบโครงการ 47 ลกษณะของการจดประสบการณแบบโครงการ 49 ขนตอนการจดประสบการณแบบโครงการ 56 บทบาทครในการจดประสบการณแบบโครงการ 57 งานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ 58 3 วธการด าเนนงานวจย 61 การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 61 การสรางเครองมอทใชในการวจย 61 แบบแผนการทดลองและวธการด าเนนการทดลอง 70 การเกบรวบรวมขอมล 72 การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล 72 4 ผลการวเคราะหขอมล 77 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล 77 การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล 77 ผลการวเคราะหขอมล 78 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 86 ความมงหมายของการวจย 86 ความส าคญของการวจย 86 ขอบเขตของการวจย 86 สมมตฐานในการวจย 86 วธการด าเนนการวจย 87 การวเคราะหขอมล 88 สรปผลการวจย 88 อภปรายผล 89

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 5 (ตอ) ขอสงเกตทไดจากการวจย 97 ขอเสนอแนะในการน าไปใช 99 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 100 บรรณานกรม 102 ภาคผนวก 112 ภาคผนวก ก 113 ภาคผนวก ข 131 ภาคผนวก ค 135 ภาคผนวก ง 156 ประวตยอผวจย 158

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 แสดงการเปรยบเทยบลกษณะการจดประสบการณแบบโครงการ

แบบเตรยมความพรอม 53 2 ก าหนดแผนการจดประสบการณแบบโครงการ 63 3 แบบแผนการทดลองทมกลมเดยว มการสงเกตกอนและหลง 70 4 วนและเวลากจกรรมทท าการทดลองและการสงเกต 72 5 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนทจะไดรบ การจดประสบการณแบบโครงการ 78 6 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงจากทไดรบ การจดประสบการณแบบโครงการ 79 7 การเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางกอนและหลง กอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ 80 8 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการจดประสบการณ แบบโครงการ และในชวงเวลาทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ จ าแนกรายสปดาห 81 9 ตวอยางพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมของเดกปฐมวยกอนและหลง ทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ 82

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 กรอบแนวคดในการวจย 7 2 แสดงความสมพนธระหวาง รปแบบการเรยนการสอน วธการสอนและเทคนคการสอน วธการสอนและเทคนคการสอน 45

บทท 1 บทน ำ

ภมหลง พระบรมรำโชวำทพระบำทสมเดจพระเจำอยหว ภมพลอดลยเดชททรงพระรำชทำนในพธพระรำชทำนกระบ และปรญญำบตร แกผส ำเรจกำรศกษำจำกโรงเรยนนำยรอยพระจลจอมเกลำ โรงเรยนนำยเรอและโรงเรยนนำยเรออำกำศ เมอวนพธท ๒๕ มนำคม พ.ศ. ๒๕๒๔ (ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ. 2549: 179) ดงพระบรมรำโชวำทควำมตอนหนงวำ “...วำวนย แทจรงมอยสองอยำง อยำงหนงคอวนยตำมททรำบกนและถอกนอนไดแกขอ ปฏบต

ทบญญตไวเปนกฎหมำยหรอระเบยบขอบงคบตำงๆ ใหถอปฏบตอกอยำงหนงคอวนยในตนเอง ทแตละคนจะตองบญญตขนส ำหรบควบคมบงคบใหมควำมจรงใจ และใหประพฤตปฏบตตำมควำมจรงใจนนอยำงมนคงมลกษณะเปนสจจะอธษฐำน หรอตงสตยสญญำใหแกตว วนยอยำงนจดเปนตววนยแท เพรำะใหผลจรงและแนนอนยงกวำวนยทเปนบทบญญต ทงเปนปจจยส ำคญทเกอกลใหกำรถอกำรใชวนยทเปนบทบญญต นนไดผลเทยงตรง ถกตอง สมบรณเตมเปยมตำมเจตนำรมณส ำคญทวนยในตวเองนจะตองบงเกดขนจำกกำรทได ยงคดแลว ไดใชสตปญญำควำมเฉลยวฉลำด พจำรณำไตรตรองอยำงละเอยดรอบคอบแลวจนเหนประจกษ ในเหตในผลทแนแท และเมอเปนวนยทกลนกรองขนจำกสตปญญำควำมฉลำดรอบคอบ กยอมจะท ำใหรจกผดชอบชวด ทรงควำมศกดสทธ คมครองปองกนผปฏบตใหพนจำกภยอนตรำยและเหตแหง ควำมเสอมเสยทงปวงได ทงทำงกำยทำงใจ พำใหเจรญรงเรอง พรอมดวยศกดศร เกยรต อ ำนำจทกประกำร...”

ดงนน ควำมเปนมำของมนษยชำตสอนใหเรำตระหนกวำชนชำตใดมระเบยบวนย มควำมสมครสมำนสำมคคปรองดอง ชนชำตนนกจะเจรญรงเรอง ชนชำตใดทขำดระเบยบวนยประเทศนนกจะเสอมถอยและลมสลำยไปในทสด กำรทประเทศหนงๆ จะพฒนำหรอมควำมเจรญกำวหนำไดมำกนอยเพยงไรตองอำศยเงอนไขส ำคญหลำยประกำร คณภำพของคนหรอประชำกรของประเทศนนๆ นบวำส ำคญยง โดยเฉพำะคณภำพของคนในบำนทเกยวกบควำมมวนย จงเปนแนวทำงส ำคญยงส ำหรบกำรจดกำรศกษำ รฐบำลไดใหควำมส ำคญและพยำยำมทจะแกไขใหคนในชำตมวนยมำกขนโดยใชวธกำรจดระเบยบสงคมสรำงกฎขนเพอควำมเปนระเบยบเรยบรอย มงพฒนำคณภำพชวตโดยจดกำรศกษำเนนกำรมคณธรรมและจรยธรรม สำมำรถพงตนเองและด ำรงชวตอยำงมควำมสข (ส ำนกงำนคณะกรรมกำรกำรประถมศกษำแหงชำต. 2535: 1) อยำงไรกตำมกำรแกปญหำดวยวธดงกลำวเปนเพยงกำรแกปญหำทปลำยเหตเทำนน ซงสำเหตหลกของปญหำคงตองมองยอนกลบมำท วนย เพรำะกำรทบคคลขำดวนยในตนเองมผลท ำใหขำดวนยทำงสงคมไปดวย วนยเปนเรองทส ำคญทตองปลกฝงและสงเสรมกนมำตงแตเดกเพอน ำไปสกำรสรำงวนยทำงสงคมและเป น

2

จดเรมตนในกำรพฒนำประเทศ วธกำรสรำงวนยสำมำรถท ำไดหลำยหนทำงทงทบำนและทโรงเรยน โดยผใหญตองสรำงสมพนธภำพอนดกบเดก ไมควรบงคบขเขญใหเดกท ำตำมกฎบงคบทวำงไว ควรใหเดกมอสระในกำรพฒนำตนเอง ไมควรควบคมเดกตลอดเวลำ ผใหญควรสงเสรมใหเดกท ำสงตำงๆ ทเขำสำมำรถท ำได มอบหมำยใหเดกมควำมรบผดชอบตอหนำทและงำนทไดรบดวยกำรตดตำมใหขอมลยอนกลบ ชแนะ ไมตหรอวำกลำวเดกใหเสยใจ ไมเปรยบเทยบเดกกบผอนใหเดกรสกเปนปมดอยแตงำนทมอบควำมรบผดชอบใหเดกจนเกนก ำลงของเดกและพยำยำมอธบำยค ำถำมตำงๆ ทเดกสนใจและรบฟงเหตผลตำงๆ ของเดก ใหควำมนบถอในตวเดก ควรปลอยใหเดกเปนตวของตวเอง นอกจำกนควรยกยองหรอใหค ำชมเชยเดก เพอเปนกำรสงเสรมก ำลงใจและแสดงควำมพอใจตอกำรกระท ำของเดก ใหเดกเหนถงกำรพฒนำพฤตกรรมของตนเองและขอควรตองแกไข ยกยองชมเชยในทนททเดกกระท ำหรอปฏบตด (กลยำ ตนตผลำชวะ. 2542: 60-65) ในกำรจดกจกรรมเพอเพมพนประสบกำรณใหแกเดกนน ครไมควรละเลยทจะสรำงวนยในเรองเลกๆ นอยๆ อยำงเชน กำรตรงตอเวลำ เกบของใชของเลนเขำทเดมใหเรยบรอย สนบสนนสงเสรมใหเดกท ำงำนรวมกนเพอใหเดกไดเรยนรทจะยอมรบควำมคดเหนของผอน ยอมรบในกำรตดสนใจของตนเองและเพอน ยอมรบในผลงำนทตนเองและเพอนสรำงขน อกทงอดทนรอคอยและมควำมมงมนตงใจทจะท ำงำนใหส ำเรจตำมทตงเปำหมำยไวและกำรเสรมแรงกระตนใหเดกสนใจชวยตนเอง มระเบยบวนยในกำรปฏบตกจวตรประจ ำวน ไดแก กำรฝกใหเดกร จกชวยเหลอตนเองตำมควำมสำมำรถ ดวยกำรท ำกจกรรมงำยๆ ในชวตประจ ำวน เชน เขำแถวเพอรอท ำกจกรรมทตองปฏบตพรอมกน เกบของเขำทดแลรกษำสงของเครองใชของตนเอง ยอมรบขอตกลงและกำรท ำตำมขอตกลง กำรมอบหมำยงำนหรอกจกรรมในหองเรยนเลกๆ นอยๆ จ ำท ำใหเดกเกดควำมรสกภำคภมใจในควำมสำมำรถของตน รจกสทธหนำทของตนเอง มระเบยบวนยน ำไปสกำรรบผดชอบตอตนเองและผอน รวมทงกำรแสดงออกทเหมำะสมในสงคม (มหำวทยำลยสโขทยธรรมำธรำช. 2537: 57-58) สถำนศกษำเปนสถำนท ทสงคมมงหวงวำจะเปนจดเรมตนในกำรสรำงวนยใหคนในชำต กำรจดประสบกำรณนอกจำกจะเปนกำรใหควำมรเพอใหเดกไดเพมพนควำมสำมำรถทำงสตปญญำ พฒนำรำงกำยใหแขงแรง มสขภำพจตทด แลวยงชวยสรำงคณลกษณะอนพงประสงคทสงเสรม ใหเดกเรยนรทจะอยรวมกนในสงคมไดอยำงมควำมสขและชวยสรำงวนยในตนเองใหกบเดกดวย โดยกำรจดประสบกำรณเพอใหเดกมวนยในตนเองนนสำมำรถท ำไดหลำยรปแบบ กำรสอนแบบโครงกำรเปนกำรจดประสบกำรณรปแบบหนงทใหผเรยนไดรวมกนเลอกท ำโครงกำรทตนสนใจ โดยรวมกนส ำรวจ สงเกต และก ำหนดเรองทสนใจมกำรวำงแผนในกำรท ำโครงกำรรวมกน ศกษำหำขอมลควำมรทจ ำเปน และลงมอปฏบตตำมแผนงำนทวำงไวจนไดขอคนพบ หรอสงประดษฐใหมแลวจงเขยนรำยงำนและน ำเสนอตอสำธำรณชน เกบขอมล แลวน ำผลงำนและประสบกำรณทงหมดมำอภปรำยแลกเปลยนควำมร ควำมคด และสรปผลกำรเรยนรทไดรบจำกประสบกำรณทไดรบทงหมด (ทศนำ แขมมณ. 2548: 138-139) โดยประสบกำรณเปนสงทท ำใหเดกเกดกำรเรยนร ซงอำจเปนกำรเหน กำรกระท ำหรอกำรซมซบควำมรสก ซงเดกไดมปฏสมพนธกบบคคลและ

3

สงแวดลอมไดมสวนรวมกบกจกรรมโดยบรณำกำรควำมตองกำรจ ำเปนของเดก ควำมสนใจ ควำมคนเคย และควำมหลำกหลำยในชวตเขำดวยกน ซงหมำยควำมวำเวลำท ำกจกรรมตองผอนคลำยและเออใหเดกท ำกจกรรมเพอซมซบประสบกำรณกำรเรยนรเรองรำวอยำงตอเนอง (กลยำ ตนตผลำชวะ. 2542ก: 63) กำรจดประสบกำรณเรยนรแบบโครงกำร (Project Approach) เปนกำรสรำงโอกำสและสถำนกำรณทสงเสรมใหเดกเกดกำรเรยนรเดกไดมปฏสมพนธกบประสบกำรณตรงของเดก เรยนรจำกสงแวดลอมจรงทเดกประสบพบเหน รวมถงกำรมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยวธกำรตำงๆ โดยมประสบกำรณเดม แรงจงใจภำยในเปนพนฐำนกำรเรยนกำรสอนแบบโครงกำรชวยใหผเรยนไดเรยนรในสงทตนเองสนใจ และไดลงมอปฏบตดวยตวของตวเอง ส ำหรบชนอนบำลศกษำกำรเรยนแบบโครงกำรเปนกำรกระตนใหเดกไดแสวงหำควำมรจำกกำรสบคนดวยกำรเรมตนจำกสงทเดกสนใจไปสกำรคนควำทลมลกเพอหำค ำตอบทตองกำร เดกจะไดเรยนรดวยกำรวำงแผนกำรเรยนและคนควำมรดวยตนเองจำกกำรเรยนแบบโครงกำรนน ำไปสกำรพฒนำงำนยอยทเดกตองคนควำและลงมอปฏบต (กลยำ ตนตผลำชวะ. 2549: 8) กำรเรยนรแบบโครงกำรเปนกำรจดกำรเรยนรทกำวเขำไปสจตใจของเดก คนหำมวลประสบกำรณกจกรรมและรำยละเอยดของเนอหำในหวขอโครงกำรจงเปนกำรลนไหลไปตำมควำมสนใจของเดกอยำงเหมำะสมกบพฒนำกำร ซงเปนสงทเดกสนใจใฝเรยนร (สจนดำ ขจรรงศลป. 2550: 150) ดงทกลำวมำแลวนน ควำมส ำคญของรปแบบกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรเปนนวตกรรมหนงทเนนกระบวนกำรสรำงควำมร (Construction) โดยทเดกเปนผรเรมและลงมอปฏบตกจกรรมทเปดกวำงดวยตนเอง บทบำทครจะเปลยนจำกกำรสอนโดยตรงเปนผอ ำนวยควำมสะดวกสนบสนนกำรเรยนรของเดกดวยกำรจดประสบกำรณและสงแวดลอมทเออตอกำรเรยนรของเดก เพอจดมงหมำยในกำรพฒนำเดกรอบดำนอยำงสมดลเตมตำมศกยภำพ ซงกระบวนกำรเรยนรแบบโครงกำรนเดกจะไดฝกควำมมวนยในตนเองในกำรยอมรบควำมคดเหนและผลงำนของเพอน ฝกควำมอดทนในกำรท ำงำนใหลลวงตำมทไดวำงแผนไวและเดกยงมควำมรบผดชอบในกำรท ำหนำทของตนเองเพอใหผลงำนของกลมออกมำสมบรณทสด ดงนนผวจยจงน ำเอำแนวคดและหลกกำรของกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรมำปรบใหเหมำะสมกบวย พฒนำกำร และควำมแตกตำงระหวำงบคคลของเดกปฐมวยสอดคลองกบเนอหำสำระทควรร ส ำหรบเดกปฐมวย อำย 3 – 5 ป (กระทรวงศกษำธกำร. 2546: 39) ดวยเหตผลและควำมส ำคญดงกลำวมำขำงตน ผวจยมควำมสนใจทจะศกษำพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดำนควำมรบผดชอบและควำมอดทนอดกลนหลงจำกไดรบกำรจดประสบกำรณกำรเรยนรแบบโครงกำร ทงนเพอเปนแนวทำงในกำรพฒนำและสงเสรมพฤตกรรมของเดกปฐมวยใหมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองมำกขน เพอเปนตนทนในกำรเตบโตไปเปนผใหญทดและมคณภำพของสงคมตอไป

4

ควำมมงหมำยของกำรวจย กำรวจยในครงนเพอศกษำเปรยบเทยบพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร โดยก ำหนดจดมงหมำยไวดงน 1. เพอศกษำพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอน ระหวำงและหลงกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร 2. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร ควำมส ำคญของกำรวจย ผลของกำรวจยในครงน จะเปนแนวทำงใหครและผทเกยวของกบกำรจดกำรศกษำส ำหรบเดกปฐมวย ไดใชเปนขอมลประกอบกำรตดสนใจเลอกเปนนวตกรรมในกำรสงเสรมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวย และเปนแนวทำงส ำหรบครในกำรพฒนำรปแบบกำรจดประสบกำรณเรยนรแบบโครงกำรแกเดกปฐมวยใหเปนไปตำมจดประสงคของกำรจดกำรศกษำอยำงมประสทธภำพ ขอบเขตของกำรวจย กำรวจยในครงนเปนกำรจดกำรเรยนรเพอศกษำพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร ซงกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรเปนรปแบบนวตกรรมกำรสอนทชวยตอยอดประสบกำรณใหเดกไดคนพบศกยภำพของตนเองและเรยนรจำกประสบกำรณตรงเพอน ำไปสกำรสงเสรมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเอง ดำนควำมรบผดชอบและดำนควำมอดทนอดกลน ประชำกรทใชในกำรวจย ประชำกรทใชในกำรวจยในครงนเปนเดกปฐมวย ชำย – หญง ทมอำย ระหวำง 5 - 6 ป ศกษำอยในชนอนบำลปท 3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2554 โรงเรยนสำธตละอออทศ มหำวทยำลยรำชภฏสวนดสต กรงเทพมหำนคร จ ำนวน 8 หองเรยน จ ำนวนนกเรยน 200 คน

กลมตวอยำงทใชในกำรวจย กล มต วอย ำงท ใช ในกำรว จย ในคร งน ค อ เดกปฐมวย ชำย – หญ ง ท มอ ำย ระหวำง 5 – 6 ป ศกษำอยในชนอนบำลปท 3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2554 โรงเรยนสำธต ละอออทศ มหำวทยำลยรำชภฏสวนดสต กรงเทพมหำนคร จ ำนวน 1 หองเรยน จ ำนวน 25 คน กลมตวอยำงไดมำโดยวธกำรเลอกแบบเจำะจง (Purposive Random Sampling)

5

ตวแปรทศกษำ 1. ตวแปรอสระ ไดแก กำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร 2. ตวแปรตำม ไดแก พฤตกรรมควำมมวนยในตนเอง 2 ดำน 2.1 ดำนควำมรบผดชอบ 2.2 ดำนควำมอดทน อดกลน ระยะเวลำในกำรทดลอง กำรวจยในครงนท ำกำรทดลองในภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2554 ใชเวลำศกษำ 8 สปดำห สปดำหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นำท รวมทงสน 32 วน

นยำมศพทเฉพำะ 1. เดกปฐมวย หมำยถง เดกปฐมวย ชำย – หญง ทมอำยระหวำง 5 – 6 ป ศกษำอยในชนอนบำลปท 3 ภำคเรยนท 2 ปกำรศกษำ 2554 โรงเรยนสำธตละอออทศ มหำวทยำลยรำชภฏสวนดสต กรงเทพมหำนคร 2. กำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร หมำยถง รปแบบกำรจดสภำพแวดลอมในกำรเรยนกำรสอนทสงเสรมกำรเรยนรอยำงลมลกเพอใหเดกเกดกำรพฒนำกระบวนกำรคดในหวขอเรองทเดกสนใจ โดยกระบวนกำรเรยนกำรสอนนนเดกไดรบประสบกำรณตรงในกำรมปฏสมพนธกบผปกครอง คร เพอน บคคลอน วตถ สงของ และสงแวดลอมทเดกสนใจตลอดทงโครงกำร โดยมครเปนผอ ำนวยควำมสะดวกในกำรจดกจกรรมและบรรยำกำศสภำพแวดลอมพรอมจดบนทกกระบวนกำรท ำงำนของเดก ซงเดกไดเรยนรเนอหำสำระทสอดคลองกบสำระทควรร ส ำหรบเดกปฐมวย อำย 3 – 5 ป ตำมหลกสตรกำรศกษำปฐมวย พทธศกรำช 2546 ในหมวดดงตอไปน เรองรำวเกยวกบตวเดก เรองรำวเกยวกบบคคลและสถำนทแวดลอมเดก ธรรมชำตรอบตว สงตำงๆ รอบตว ในกำรศกษำครงนเดกปฐมวยจะไดเรยนรโดยผำนกจกรรมของโครงกำรทง 3 ระยะ คอ ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงกำร เปนระยะทสรำงบรรยำกำศกำรเตรยมควำมพรอมและใหเดกแสดงควำมคดเหนตอกลม เพอคนควำสงทเดกสนใจรวมกนวำงแผนกำรท ำโครงกำรและน ำเสนอควำมรควำมเขำใจหรอประสบกำรณเดมทเกยวกบหวเรอง โดยครจะมบทบำทส ำคญในกำรกระตนใหเดกคด

ระยะท 2 ระยะพฒนำโครงกำร ใหโอกำสเดกคนควำและมประสบกำรณใหม เปนระยะทเดกไดลงมอปฏบตภำคสนำม หรอสบคนและปฏบตตำมแผนทไดวำงไวเพอคนหำควำมรควำมเขำใจใหมตลอดจนกำรพสจนทดสอบสงทสนใจจำกแหลงขอมลทหลำกหลำย โดยครจะเปนผอ ำนวยควำมสะดวกและสนบสนนในกำรปฏบตกจกรรมในกำรศกษำคนควำของเดก

6

ระยะท 3 ระยะสรปและประเมนโครงกำร เปนระยะสรปเหตกำรณและสงทไดเรยนรและมกำรเตรยมกำรน ำเสนอผลงำนทท ำในโครงกำรในรปแบบของกำรจดนทรรศกำรแสดงผลงำนกำรเรยนรในโครงกำรและเตรยมกำรวำงแผนเขำสโครงกำรใหม

ในกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรแตละระยะของโครงกำร เดกจะไดศกษำเรองใดเรองหนงอยำงลมลกลงไปในรำยละเอยดของเรองนน ดวยกระบวนกำรคด กำรแกปญหำของเดกเองเดกเพอตอบสนองควำมตองกำรในสงทตนมควำมสนใจอยำกรอยำกเหนและน ำไปสกำรพฒนำสงทนำสนใจจำกกำรพดคยสนทนำ กำรปฏบตภำคสนำม กำรแสดงออก กำรคนควำ และกำรน ำเสนอรวมกน โดยใชระยะเวลำในกำรท ำกจกรรมตำมควำมสนใจ และกระบวนกำรกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรเปนกำรบรณำกำรเขำในกจกรรมประจ ำวน ตำมกระบวนกำรศกษำคนควำของเดก 3. พฤตกรรมควำมมวนยในตนเอง หมำยถง กำรทเดกแสดงออกในกำรควบคมตนเองใหเกดกำรปฏบตไดอยำงเหมำะสมในกำรอยรวมกบผอนหรอแสดงพฤตกรรมตำงๆ ตำมกฎเกณฑของสงคมไดอยำงเหมำะสมตำมเงอนไข กตกำ ขอตกลงดวยตนเอง โดยไมมผใดบงคบ กระท ำดวยควำมพงพอใจ และรจกหนำทของตนเอง โดยเกดควำมส ำนกวำเปนคำนยมทดซงมำกกวำเจตนำ

3.1 ควำมรบผดชอบ หมำยถง พฤตกรรมกำรแสดงออกถงกำรรจกหนำทตำมบทบำท ตำมภำรกจตำมขอตกลงใหครบครน แสดงถงควำมตงใจเพยรพยำยำมท ำกจกรรมทไดรบมอบหมำยอยำงจรงจง โดยไมถกบงคบ และกำรดแลเกบรกษำของใชของตนเองและสวนรวมใหอยในสภำพเรยบรอย รวมทงปฏบตตนตำมกฎระเบยบขอตกลงของหองเรยน

3.2 ควำมอดทนอดกลน หมำยถง พฤตกรรมกำรแสดงออกทสำมำรถปฏบตตนตำมมำรยำททำงสงคม ทสำมำรถยบยงควำมตองกำรทเกดขนโดยรจกกำรรอคอย กำรควบคมกำรกระท ำของตนเองในสถำนกำรณทำงสงคมท ำใหสำมำรถท ำกจกรรมรวมกบผอนไดอยำงรำบรนและเหมำะสม ไมยอทอหรอยอมแพในกำรท ำงำนใหส ำเรจลลวงมควำมเพยรทจะฟนฝำกอรปญญำและยอมรบไดกบสภำพควำมเปนจรงแมจะเปนสงทไมเปนไปตำมควำมคำดหวง กำรศกษำพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยน ผวจยสำมำรถวดไดจำกแบบสงเกตพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองทผวจยสรำงขน กรอบแนวคดในกำรวจย กำรวจยครงน เปนกำรสงเสรมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร ซงกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรเปนรปแบบนวตกรรมกำรสอนทชวยตอยอดประสบกำรณใหเดกไดคนพบศกยภำพของตนเองและเรยนรจำกประสบกำรณตรง ผำนกระบวนกำรเลอกหวเรองตำมควำมสนใจของเดก มกำรวำงแผนล ำดบขนตอนกำรเรยนร โดยมครเปนผอ ำนวยควำมสะดวกและจดสงแวดลอมใหสอดคลองกบกำรเรยนร เพอน ำไปสกำรสงเสรมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองในดำน ควำมรบผดชอบและควำมอดทนอดกลน ดงแสดงในภำพประกอบ 1

7

ภำพประกอบ 1 กรอบแนวคดในกำรวจย

สมมตฐำนในกำรวจย เดกปฐมวยทไดรบกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำรมพฤตกรรมควำมมวนยในตนเองสงกวำกอนไดรบกำรจดประสบกำรณแบบโครงกำร

กำรจดประสบกำรณ

แบบโครงกำร - ระยะเรมตนโครงกำร - ระยะพฒนำโครงกำร - ระยะสรปและประเมนผลโครงกำร

พฤตกรรม

ควำมมวนยในตนเอง - ควำมรบผดชอบ - ควำมอดทน อดกลน

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยในครงน ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และน าเสนอตาม หวขอตอไปน

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 1.1 ความหมายและลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย 1.2 ความส าคญของเดกปฐมวย 1.3 ความหมายของความมวนยในตนเอง 1.4 ความส าคญและคณคาของความมวนยในตนเอง 1.5 คณลกษณะของความมวนยในตนเอง 1.6 ทฤษฎและหลกการทเกยวของกบความมวนยในตนเอง 1.7 การสงเสรมความมวนยในตนเอง 1.8 งานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเอง

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ 2.1 ความหมายของรปแบบการจดประสบการณ 2.2 องคประกอบของรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการสอน 2.3 กลมของรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการสอน 2.4 การใชรปแบบการจดประสบการณหรอรปแบบการเรยนการสอน 2.5 รปแบบและเทคนคการจดประสบการณ 2.6 ความหมายของการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) 2.7 ประวตความเปนมาของการจดประสบการณแบบโครงการ 2.8 แนวคดของการจดประสบการณแบบโครงการ 2.9 ลกษณะของการจดประสบการณแบบโครงการ 2.10 ขนตอนการจดประสบการณแบบโครงการ 2.11 บทบาทครในการจดประสบการณแบบโครงการ 2.12 งานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ

9

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 1.1 ความหมายและลกษณะพฒนาการของเดกปฐมวย ในแตละชวงวยของชวตมนษย ลวนแลวแตมความส าคญไมยงหยอนไปกวากน เพราะแตละชวงวยตางกมบทบาทตอการด าเนนชวตของบคคลทกาวตอเพองานในระดบของพฒนาการขนตอไป ตงแตแรกเกดจนถงวยชรา ซงแตละขนตอนหรอในแตละวยนนจะมลกษณะเฉพาะของวยส าหรบวยเรมตนหรอระยะปฐมวยนน นกจตวทยาและนกการศกษา ตางใหความสนใจทจะศกษาและหาวธการทจะท าความเขาใจถงลกษณะเฉพาะของวยน ดวยเหตทวาเดกปฐมวยเปนวยทมเอกลกษณเฉพาะตว มความตองการ ความสนใจแตกตางจากวยอนๆ รวมทงความกาวหนาของพฒนาการแตละบคคลกตางกน มอตราและขนตอนของพฒนาการทเปนลกษณะเฉพาะบคคล ดงนนการเรยนรของเดกจงตองมการวางแผนใหสอดคลองกบสภาพและสงแวดลอมของเขาดวยการเปดโอกาสใหปฏสมพนธ ส ารวจ คนพบ เรยนรดวยตนเอง เพอสนองความตองการตามธรรมชาตของเดก จงไดมนกการศกษาไดใหความหมายของเดกปฐมวยไวหลากหลายดงน ความหมายของเดกปฐมวย วราภรณ รกวจย (2535: 35) ไดกลาววา เดกปฐมวย คอ เดกทมอายตงแตแรกเกดจนถง 6 ขวบ เปนชวงวยทองของชวต พชร สวนแกว (2536: 1) กลาววา เดกปฐมวย คอ เดกทมอายตงแต 1.5 ป หรอ 2-6 ป ซงมการเจรญเตบโตในลกษณะทคอนขางชา เมอเปรยบเทยบกบชวงระยะการเจรญเตบโตในวยเดกออนหรอวยทารก ประกายรตน ภทรธต (2539: 10) ไดใหความหมายของเดกปฐมวยวา หมายถง เดกทอยในชวงอายระหวาง 3-6 ป ซงเปนระยะทเดกก าลงเจรญเตบโตสามารถพงตนเองไดบางแลว บรบรณ สดแสง (2540: 5) กลาววา เดกปฐมวย หมายถง เดกทอยในวยตอจากวยทารก เปนชวงทเดกก าลงเตบโตเปนอสระ เรยนรทจะชวยเหลอตนเอง กลยา ตนตผลาชวะ (2542: 19) กลาววา เดกปฐมวยเปนเดกตงแตแรกเกดถง 8 ป แบงออกเปน 3 กลม คอ 1. กลมเดกทารก (อาย 2 ปแรก) 2. กลมเดกเลก (อาย 2-4 ป) 3. กลมเดกอนบาลและประถมตน (อาย 5-8 ป) สธภา อาวพทกษ (2542: 2) ไดใหความหมายของเดกปฐมวย หมายถง เดกทมอายตงแตแรกเกด – 6 ป ซงมการเจรญเตบโตและพฒนาการทเปลยนแปลงรวดเรวอยางเหนไดชดเรยนรสงตางๆ ไดรวดเรว จะสะทอนพฤตกรรมทผใหญแสดงออกมาใหเหนในทกๆ ดาน จงมค ากลาวไววาเดก คอ กระจกเงาทสะทอนใหเหนถงพฤตกรรมของผใหญ ทศนา แกวพลอย (2544: 1) ไดกลาววา เดกปฐมวย หมายถง เดกทมชวงอายตงแต 0-6 ป เปนวยเรมตนของการพฒนาการในทกดาน ไดแก ดานสตปญญา ดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ

10

และดานสงคม จงเปนวยทมความส าคญและเปนพนฐานของการพฒนาบคคลใหเจรญเตบโตอยางมคณภาพ พชร เจตนเจรญรกษ (2545: 8-9) กลาววา เดกปฐมวย หมายถง วยเดกตอนตน (Early Childhood) โดยนบตงแตแรกเกดถง 6 ป เปนวยทเตรยมตวเพอเขาสสงคมไดรจกบคคลอนๆ มากขน นอกเหนอจากคนในครอบครวตนเอง เดกวยนเพงจะออกจากบานไปสโรงเรยนยงไมพรอมทจะชวยเหลอตนเองหรอรบรกฎขอบงคบตางๆ ของโรงเรยน ตอเมออายถง 6 ป เดกเรมชวยเหลอตวเองไดมากขน มความพรอมมากขน รจกเลนกบเพอน จงเปนวยทก าลงมความคดรเรมสรางสรรค คนทวไปมกเรยกเดกวยนวา เดกเลก เดกปฐมวย หรอเดกอนบาล จากความหมายของเดกปฐมวยพอสรปไดวา เดกปฐมวย หมายถง เดกทมอายตงแตเรมปฏสนธจนถง 6 ป มธรรมชาตทอยากรอยากเหน ชางสงสย ชางซกถาม ชอบคนควา ส ารวจ อยไมนง ชอบอสระเปนตวของตวเองเปนวยทก าลงพฒนาคณภาพชวตทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาอยางเตมท พฒนาการของเดกปฐมวย พฒนาการเปนค าทมความหมายหลายอยาง ตามความคดของผทอยในวงการศกษาดานพฒนาการ และนกจตวทยาไดใหความหมายของพฒนาการไวหลายประการ ดงน วอรทแมน และลอฟทส (นนทยา นอยจนทร. 2548: 32; อางองจาก Wortrman and Loftus, 1992 : 253) อธบายวา พฒนาการเปนแบบแผนการเจรญเตบโตและเปลยนแปลงพฤตกรรมทกดานของบคคลนบตงแตก าเนดชวตจนถงวยชรา ซง เฮทเธอรรงดน และพารค (นนทยา นอยจนทร. 2548: 32; อางองจาก Hethrington and Park, 1993 : 2) อธบายวา พฒนาการเปนการเปลยนแปลงพฤตกรรมดานระบบชววทยาทางกายภาพ สงคม สตปญญา และอารมณ ตามระยะเวลาทผานไปตลอดชวงวย วลโฟลค (Woolfolk, 1998: 24) ไดกลาววา พฒนาการของบคคลวาเปนการเปลยนแปลงในทกดานทคอนขางคงทแนนอนนบตงแตเกดจนตลอดชวต สชา จนทนเอม (2536: 40) ไดใหความหมายของพฒนาการวาพฒนาการ (development) หมายถง การเปลยนแปลงทงทางดานโครงสรางและแบบแผนอนทรยทกสวน การเปลยนแปลงนจะกาวหนาไปเรอยๆ เปนขนๆ จากดานหนงไปอกดานหนง ซ งจะท าใหเดกมลกษณะและความสามารถใหมๆ เกดขน ซงมผลท าใหเจรญกาวหนายงขนตามล าดบ ทงทางดานรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม ทศนา แกวพลอย (2544: 2) กลาวไววา พฒนาการ หมายถง กระบวนการเปลยนแปลงทกดานของมนษยทเปนไปอยางตอเนองมขนตอน มความสมพนธระหวาง เวลา วฒภาวะ การเรยนร และสงแวดลอม ซงมผลท าใหบคคลมความสามารถกระท าหนาทตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

11

พชร เจตนเจรญรกษ (2545: 14) ไดใหความหมายของค าวา พฒนาการ หมายถง ความสามารถของบคคลในการกระท าสงตางๆ ไดมากขน และดขนตามชวงวยของชวต โดยปกตเดกจะเจรญเตบโตไปตามขนตอน ตามแบบแผนพฒนาการของเดก เชน เดกแรกเกดมองตามสงของทเคลอนไหวในระยะสนๆ ได เดกอาย 12-18 เดอน สามารถเดนได ส ารวจสงแวดลอมไดหยบของใสภาชนะ ฯลฯ เปนตน กฤษณา สมะวรรธนะ ; และคณะ (2547: 16) ไดกลาววา พฒนาการของมนษยนนเปนการเปลยนแปลง และเปนการท าหนาทของวฒภาวะและอวยวะรวมทงระบบตางๆ ของบคคลใหสามารถท าหนาทไดอยางมประสทธภาพตลอดจนการเพมทกษะใหมๆ จากทกษะทงายและคอยๆ เสรมสรางและสมพนธ ซงน าไปสความสามารถทซบซอนมากขน เดกทกคนจะเตบโตและพฒนาตามแบบแผนของพฒนาการของมนษย ประกอบดวย พฒนาการดานรางกาย สงคม อารมณจตใจ สตปญญา และความคดสรางสรรค การพฒนาการแตละดานจะมการพฒนาทแตกตางกนอาจจะชาหรอเรว หรอจะเปนไปในทางทดหรอไมคอยดกขนอยกบสงแวดลอม วฒภาวะของบคคลนน แตจะพบวาทกคนจะมการพฒนาการอยางตอเนอง ซงแตละดานอาจจะเรวหรอชาตามอตราการพฒนาการของเดกแตละคนทแตกตางกนไป รกตวรรณ ศรถาพร (2548: 28) ไดกลาววา พฒนาการเปนการเปลยนแปลงทเชอมโยงกนไปในทกๆ ดานของมนษย นบตงแตปฏสนธจนกระทงตาย ซงมทศทางการเปลยนแปลงทแนนอนและสามารถท านายได สจนดา ขจรรงศลป (2550: 2-3) กลาววา พฒนาการเดกเปนความรพนฐานทจ าเปนและส าคญอยางยง ส าหรบบคคลทอยแวดลอมเดกตองมความรความเขาใจพฒนาการเดกเพอน าไปสการจดสงแวดลอม ประสบการณตลอดจนกจกรรรมตางๆ ทเหมาะสมกบเดกแตละคนเพอสงเสรมพฒนาการเดกใหเปนไปตามศกยภาพและเปนฐานพฒนาการของเดกในขนตอไป ผใหญตองรจกธรรมชาตและความตองการของเดก เขาใจพฤตกรรมตางๆ ทแสดงออกมา การมความรความเขาใจในจตวทยาพฒนาการเดกจะชวยใหเขาใจถงทมาหรอตนเหตของปญหา และสามารถชวยแกปญหาใหเดกได การเขาใจถงความแตกตางของเดกแตละคน พฒนาการของเดกแตละวย ความสามารถ ความสนใจตามความแตกตางของวย ชวยใหสามารถจดกจกรรมและมปฏสมพนธทสอดคลองกบพฒนาการของเดกแตละคนเพอสงเสรมความเจรญงอกงามของเดกในทกๆ ดานดวยทกวธ พฒนาการเดกปฐมวย หมายถง การเปลยนแปลงของมนษยทเปนไปอยางมล าดบขนตอนอยางตอเนอง พฒนาการนจะควบคกนไปตามเกณฑอายและวยของเดก ซงจะตองอาศยปจจยสภาพแวดลอมและการเรยนร การอบรมสงสอน การเลยงด ถาเดกถกอบรมสงสอนเลยงดทดเดกกจะมการเปลยนแปลงทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ซงมความสมพนธระหวาง เวลา วฒภาวะ การเรยนร และสงแวดลอม อนสงผลใหมนษยมความสามารถและพฤตกรรมทแตกตางกนและเปนไปตามศกยภาพ

12

ลกษณะของพฒนาการ ความส าคญของการพฒนาเดกปฐมวย คอ การเขาใจวถชวตในวยเดกตงแตแรกเกดถงอาย 6 ป เปนระยะเรมตนของชวตทละเอยดออนและมการเปลยนแปลงตางๆ หลายดานเกดขนพรอมๆ กนอยางรวดเรว ตามล าดบขนของพฒนาการของมนษย ซงเปนเวลาส าคญทสดของการสรางรากฐานคณภาพชวตจตใจของบคคล เนองจากการรบรและเรยนรของเดกเกดขนอยางตอเนอง และซบซอนมากขนตามวยและวฒภาวะ เดกจะสะสมประสบการณการเรยนรสงตางๆ รอบตวจากผเลยงดและสภาวะแวดลอมในชวตประจ าวนเปนพนฐานการเรยนรระดบทสงขนไปเรอยๆ ซงพฒนาการทเกดขนกบบคคลแตละคนนนอาจจะแตกตางกนบางตามอทธพลของพนธกรรมและประสบการณทไดรบ แตทงนบคคลจะมลกษณะของพฒนาการท เปนไปตามกฎเกณฑพฒนาการ ดงตอไปน (นนทยา นอยจนทร 2548: 33-36) 1. พฒนาการเปนกระบวนการทตอเนองกน พฒนาการจะเกดตอเนองกนไปตงแตจดเรมตนของชวตไปจนถงวยชรา โดยในแตละชวงจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เชน การพฒนาอวยวะตางๆ ของเดกทารกในครรภมารดา ซงจะเรมมการสรางอวยวะตางๆ ขนอยางตอเนองและไมหยดยง จากหลกพฒนาการนท าใหนกจตวทยาพฒนาการสวนใหญมความเชอตอไปอกวาถาพฒนาการระยะหนงระยะใดบกพรองจะสงผลกระทบกระเทอนไปสพฒนาการในระยะตอๆ มาดวย ซงจะท าใหเกดพฒนาการทเปนปญหา เชน การขาดสารอาหารของเดกทารกมผลตอพฒนาการทางดานสตปญญาของเดกทารกคนนนเมอเตบโตขน 2. การพฒนาจะมทศทางของพฒนาการทแนนอน พฒนาการจะด าเนนตามแนวจากสวนบนสสวนลาง และจากสวนกลางออกไปสสวนขาง ดงน 2.1 พฒนาการเรมจากสวนบนไปสสวนลาง (cephalo-caudal direction) หมายความวาพฒนาการของมนษยจะเรมจากสวนบนลงมาสวนลาง ซงสงเกตไดวาเดกทารกจะพฒนาอวยวะสวนบน เชน อวยวะสวนหนา เชน ตา ปาก กอนแลวๆ พฒนาอวยวะตามล าตว เชน แขน แลวจงพฒนาการลงมาทสวนขา 2.2 พฒนาการเรมจากแกนกลางของล าตว ไปสอวยวะสวนขางทไกลออกไป (proximo distal direction) โดยพฒนาการจะเรมจากแกนกลางตว เชน เดกสามารถเคลอนล าตวทงล าตวกอนจงมการใชแขนในการหยบจบสงของและคอยๆ พฒนาการใชมอและการใชนวมอตามล าตว 2.3 พฒนาการของมนษยจะเปลยนแปลงไปอยางมแบบแผนและเปนขนตอนไมมการขามขน เชน ลกษณะพฒนาการของเดกทารก จะเรมจากการชนคอ การคว า คบ คลาน นง ยน เดน และวง ซงแสดงวาการเปลยนแปลงนมไดเกดขนโดยบงเอญ แตเปนไปอยางมล าดบขน 2.4 อตราพฒนาการของเดกแตละคนจะแตกตางกนขนอยกบองคประกอบใหญๆ 2 ชนด คอ พนธกรรมและสภาพแวดลอม ซงองคประกอบทงสองท าใหพบวาในเดกบางคนมการเจรญเตบโตเรว บางคนเตบโตชา หรอพฤตกรรมบางอยางอาจปรากฏเรวในเดกคนหนงแตปรากฏ

13

ชาในเดกอกคนหนง เชน พฤตกรรมของการพดซงจะพบไดวาเดกบางคนสามารถพดเปลงเสยงอยางถกตองไดเรว แตบางคนพดไดชา พฒนาการของเดกแตละคนจะมอตราพฒนาการทแตกตางกน ขนอยกบพนธกรรมทตดมากบเดกคนนนและสภาพแวดลอมรอบๆ ตวเดกผนนจะสงเสรมหรอขาดการดแลพฒนาการของเดกผนนไดแคไหน 2.5 ความกาวหนาของพฒนาการ คอ ความสามารถในการแยกแยะความสามารถตางๆ ของอนทรย (differentiation) โดยมกระบวนการพฒนาการจะเรมจากสวนใหญไปสสวนยอยหรอจากพฤตกรรมทวๆ ไป ไปสพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจง นนคอ เดกทารกจะมการเคลอนไหวทงตวกอนสวนใดสวนหนงของรางกาย และเมอเดกทารกมพฒนาการทกาวหนามากขนทารกจะใชสวนตางๆ ของรางกายไดมากขนและมประสทธภาพเพมมากขน เชน สามารถใชแขนมอหรอขาไดด พฒนาการจะเรมจากสวนใหญไปหาสวนยอย พฤตกรรมกเชนกนทจะเรมจากพฤตกรรมกวางๆ โดยทวไปไปสพฤตกรรมทเฉพาะเจาะจง เชน พฤตกรรมการตอบสนองตอใบหนาของคนทกคนเหมอนกน เนองจากยงไมสามารถแยกใบหนามนษยได เชน ทกทายยมดวย แตเมอทารกอายเกน 6-7 เดอนขนไป ทารกจะเรมมพฤตกรรมตอบสนองเฉพาะเจาะจงลงไป เชน การตอบสนองเฉพาะใบหนาของผคนเคย 2.6 พฒนาการจะมความสมพนธกน ซงจะสามารถท านายพฒนาการของเดกไดถาพฒนาการดานใดดานหนงบกพรองจะน าไปสความบกพรองในดานอนๆ ดวย เชน ถาหากพฒนาการดานรางกายไมดจะสงผลตอพฒนาการดานอนๆ เชน อารมณ โดยอาจจะท าใหบคคลนนเปนคนทมอารมณหงดหงด โมโหงาย นอกจากนนยงเปนผลตอพฒนาการทางสงคม และพฒนาการทางดานสตปญญาตอไปอกดวย สามารถท านายพฒนาการไดโดยดในเดกเลกวามพฒนาการเปนอยางไร และโตขนจะมแนวโนมเปนอยางไร 2.7 พฒนาการสวนตางๆ ทเกดขนของรางกายมอตราในการพฒนาไมเทากนรางกายของคนเรานนแมวาจะมพฒนาการหลายดานเกดขนพรอมๆ กนกตาม การพฒนาสวนตางๆ ของรางกายกยงมอตราไมเทากน เชน เทา มอ จมก จะมพฒนาการเตมทเมออยางเขาสวยรนขณะทบางสวนของใบหนาและไหลจะพฒนาไปอยางชาๆ การคดค านง การสรางมโนภาพจะเจรญอยางรวดเรวในวยเดกตอนตน หรอมอ เทา ระบบยอยอาหารจะเจรญเตบโตอยางรวดเรวในวยรน 2.8 พฒนาการของเดกแตละวยจะมลกษณะเฉพาะ หมายความวา เดกแตละวยยอมมลกษณะของพฤตกรรมนนเกดขนในวยอนกอาจเปนพฤตกรรมทเปนปญหา เชน พฤตกรรมของการยอนถามซ าแลวซ าอก พฤตกรรมนถาเกดในระยะเดกปฐมวยถอเปนพฤตกรรมทปกต แตถาพฤตกรรมนเกดขนในเดกวยรนกถอวาพฤตกรรมนเปนปญหา หรอพฤตกรรมของการกระโดดโลดเตนบนเกาอถาเกดขนในวยเดกกถอวาเปนพฤตกรรมทปกต แตถาเกดขนในวยรนกถอวาเปนปญหาจากตวอยางนจะเหนไดวา เดกในแตละวยจะมพฤตกรรมทเปนลกษณะเฉพาะวยของวยนนๆ การศกษาในเรองนจะท าใหเขาใจพฤตกรรมของเดกไดดยงขน 2.9 พฒนาการของมนษยมความแตกตางกน ถงแมวาแบบแผนของพฒนาการมนษยจะมความคลายคลงกนและด าเนนรอยตามแบบแผนเดยวกนกตาม พฒนาการของเดกยงม

14

ความแตกตางกน ท าใหเดกทกคนจะไมพฒนาไปถงจดเดยวกนเมอมอายเทากน ทงนเพราะอทธพลของสงแวดลอมทเดกไดรบ พฒนาการของเดกทตางกนมกจะเปนดานรางกาย สตปญญา และบคลกภาพ นอกจากนความแตกตางดานเพศและเชอชาตกมผลท าใหพฒนาการดานรางกาย และจตใจของเดกตางกนอกดวย แตทงนสงแวดลอมนนจะมผลกระทบตอการเปลยนแปลงลกษณะของบคคลมากทสดในชวงทก าลงมการเจรญเตบโต และจะมผลกระทบนอยทสดในชวงทไมคอยมการเตบโต ลกษณะพฒนาการเปนกระบวนการทตอเนองกนแมวาจะมการจ าแนกเปนดานรางกาย อารมณ จตใจ และสตปญญาพฒนาการแตละสวนนนมความเกยวเนองสมพนธกนตงแตจดเรมตนของชวตไปจนถงวยชรา ในการพฒนาจะมทศทางของพฒนาการทแนนอนเรมจากสวนบนไปสสวนลางและจากสวนกลางออกไปสสวนขาง พฒนาการเดกแตละคนจะแตกตางกนขนอยกบพนธกรรมและสภาพแวดลอมรวมทงบรบทวถการด าเนนชวตเมอสขภาพรางกายแขงแรงกมผลตอดานสงคมทจะเจรญเตบโตตามขนพฒนาการอยางสมบรณและแสดงผลออกมา ในการเรยน พฒนาการทกดานจงเปนพนฐานของความเจรญงอกงามในวยตอมา 1.2 ความส าคญของเดกปฐมวย ชวงอายแรกเกดถง 6 ป เปนระยะทส าคญทสดทควรไดรบการสงเสรมในทกดานของเดกปฐมวย ไดแก ดานสตปญญา ดานรางกาย ดานอารมณ จตใจ และดานสงคมทเตมตามศกยภาพเปนวยทมความส าคญเพราะปฐมวยเปนวยของการสรางรากฐานของคณภาพของคน เมอเปนผใหญ ดงนนผทเกยวของกบการศกษาปฐมวย ควรจะเขาใจความส าคญของเดกปฐมวยซงนกจตวทยาหลายทานไดกลาวถงความส าคญของเดกปฐมวยไวดงตอไปน ทศนา แขมมณ; และคณะ (2535: 93) กลาวถงความส าคญของเดกปฐมวยไววา เดกปฐมวย คอ สมาชกทเกดและเตบโตขนในสงคม วถชวตความเปนอยของบคคลในสงคม จงมความส าคญและมอทธพลอยางยงตอเดก การจดการศกษาใหเดกปฐมวยโดยผสมผสานความร ตามหลกสากลกบวถชวตและระบบคณคาของสงคมนนๆ อยางเหมาะสม จะชวยใหเดกเกดส านกแหงความเปนสวนหนงของสงคม และสามารถไดรบประโยชนนเพอพฒนาตนใหเปนสมาชกทดและมชวตอยางเปนสขในสงคมไทย บญเยยม จตรดอน (2539: 262) ไดศกษาและพบวา เดกปฐมวยเปนชวงวยทส าคญทสดในชวตของมนษย เดกปฐมวยทกคนจะพยายามเรยนรเกยวกบโลกภายนอกบาน ในบานตามความรสกของเดก คลายกบวาโลกของเดกคอตวของเดกเอง เชน ความสข ความทกข ความหว ความกลว ความกงวลใจ เดกจะคนควา ทดลอง สอบสวน เลยนแบบ และตองการทจะเรยนรทกสงทกอยางรอบๆ ตวเดกใหมากทสดเทาทเดกจะท าได จงกลาวไดวา ความสามารถในการเรยนรและทกษะหลายๆ ดาน ของเดกปฐมวยนน ขนอยกบโอกาสทเดกจะไดรบจากผปกครองทจะจดสภาพแวดลอมทดใหแกเดก ยอมรบภาระความสมพนธระหวางพอแม ผปกครองทมตอเดกในหนาท

15

ผแนะแนว คร และเพอน ซงจะชวยเสรมใหเดกมความรสกทด รบผดชอบตอตนเองและผอนมความสามารถในการเรยนรและเชอมนในตนเอง เจตคตทดเหลานเปนพนฐานเบองตนทเดกจะเรยนรจากพอแม ผปกครอง และมอทธพลตอเดกไปตลอดชวต จตตนนท เดชะคปต (2542: 1) ไดกลาวถงความส าคญของการพฒนาเดกปฐมวยวา เปนระยะเรมตนของชวตทละเอยดออนและมการเปลยนแปลงตางๆ หลายดานเกดขนพรอมกนอยางรวดเรว ตามล าดบขนตอนของพฒนาการมนษย เปนชวงทสรางรากฐานคณภาพชวตจต ใจของบคคล เนองจากการรบรและเรยนรของเดกเกดขนทละเลกละนอย และซบซอนมากขนตามวยและวฒภาวะ เดกจะสะสมประสบการณการเรยนรสงตางๆ รอบตว จากผเลยงดและภาวะแวดลอมในชวตประจ าวนเปนพนฐานการเรยนรในระดบทสงขนไปเรอยๆ ความส าคญตอการพฒนาเดกปฐมวย จ าเปนตองไดรบการอบรมเลยงดและการเรยนรอยางถกตองเหมาะสมกบวย ดวยการจดประสบการณและการจดสภาพแวดลอมทเอออ านวยใหเดกไดพฒนาตามศกยภาพของตน เพอใหเดกปฐมวยไดเจรญเตบโตเปนผใหญทดในอนาคต เปนคนด คนเกง มความสข และเจรญเตบโตเปนพลเมองทดมคณภาพ สามารถด ารงวถชวตในสถานการณการเปลยนแปลงของเศรษฐกจยคใหมไดอยางรเทาทน 1.3 ความหมายของวนย เนองจากเดกจะมความมระเบยบวนยไดนน เกดขนไดจากการฝกและอบรมตงแตเดก ซงเปนสงจ าเปน ดงพระบรมราโชวาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ภมพลอดลยเดชททรงพระราชทานในพธพระราชทานกระบ และปรญญาบตร แกผส าเรจการศกษาจากโรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา โรงเรยนนายเรอและโรงเรยนนายเรออากาศ เมอวนพธท ๒๕ มนาคม พ.ศ. ๒๕๒๔ (ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ. 2549: 179) ดงพระบรมราโชวาทความตอนหนงวา “...วาวนย แทจรงมอยสองอยาง อยางหนงคอวนยตามททราบกนและถอกน อนไดแกขอปฏบตท

บญญตไวเปนกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบตางๆ ใหถอปฏบต อกอยางหนงคอวนยในตนเองทแตละคนจะตองบญญตขนส าหรบควบคมบงคบใหมความจรงใจ และใหประพฤตปฏบตตามความจรงใจนนอยางมนคงมลกษณะเปนสจจะอธษฐาน หรอตงสตยสญญาใหแกตว วนยอยางนจดเปนตววนยแท เพราะใหผลจรงและแนนอนยงกวาวนยทเปนบทบญญต ทงเปนปจจยส าคญทเกอกลใหการถอการใชวนยทเปนบทบญญต นนไดผลเทยงตรง ถกตอง สมบรณเตมเปยมตามเจตนารมณส าคญทวนยในตวเองนจะตองบงเกดขนจากการทได ยงคดแลว ไดใชสตปญญาความเฉลยวฉลาด พจารณาไตรตรองอยางละเอยดรอบคอบแลวจนเหนประจกษ ในเหตในผลทแนแท และเมอเปนวนยทกลนกรองขนจากสตปญญาความฉลาดรอบคอบ กยอมจะท าใหรจกผดชอบชวด ทรงความศกดสทธ คมครองปองกนผปฏบตใหพนจากภยอนตรายและเหตแหงความเสอมเสยทงปวงได ทงทางกายทางใจ พาใหเจรญรงเรอง พรอมดวยศกดศร เกยรต อ านาจทกประการ...”

16

ความหมายของวนยไดมผใหค าจ ากดความไวหลายลกษณะ ไดแก วนย หมายถงการอยในระเบยบแบบแผนและขอบงคบปฏบต (ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. 2537: 4; อางองจาก พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. 2535: 756) ฉนทนา ภาคบงกช; และคนอนๆ. (2539: 72) กลาววา วนย หมายถง กฎระเบยบขอตกลงทสงคมก าหนดใหบคคลประพฤตปฏบต เพอใหบคคลอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข สวนการมวนย หมายถง การทบคคลปฏบตตามกฎระเบยบบงคบ ขอตกลงทสงคมก าหนดให เพอใหบคคลอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข พระธรรมปฎก ปอ. ปยตโต (2537: 12 - 13) กลาววา วนยเปนบญญต ของมนษยเปนการจดตงตามสมมต ไดแก การจดระเบยบความเปนอยและการจดระบบสงคม ซงแยกเปนความหมาย 3 อยาง คอ

1. การจดระเบยบระบบ กเรยกวา วนย 2. ตวระเบยบระบบ หรอตวกฎนน กเรยกวา วนย 3. การฝกคนใหตงอยในระบบระเบยบ กเรยกวา วนย

วนย หมายถง ระเบยบกฎเกณฑ ขอตกลงทก าหนดขน เพอใชเปนแนวทางในการใหบคคล ประพฤตปฏบตในการด ารงชวตรวมกน เพอใหอยอยางราบรนมความสข ความส าเรจ โดยอาศยการฝกอบรมใหรจกปฏบตตน รจกควบคมตวเอง (กรมวชาการ. 2542: 7) ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2540: 17) กลาววา ความมวนยหมายถง คณลกษณะทางจตใจ และพฤตกรรมทชวยใหสามารถควบคมตนเองและปฏบตตนตามระเบยบเพอประโยชนสขของสวนรวม ส านกคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2537: 4 – 5 , 2540: 18) ไดแบงวนยออกเปน 2 ประเภท ไดแก

1. วนยภายนอก หมายถง การทบคคลใดบคคลหนงซงประพฤตปฏบตโดยเกรงกลวอ านาจหรอการถกลงโทษ เปนการปฏบตทบคคลดงกลาวไมมความเตมใจตกอยในภาวะจ ายอมถกควบคม วนยภายนอกเกดขนจากการใชอ านาจบางอยางบงคบใหบคคลปฏบตตาม ซงบคคลอาจกระท าเพยงชวขณะเมออ านาจนนคงอย แตหากอ านาจบงคบนหมดไปวนยกจะหมดไปดวยเชนกนและคนสวนมากเหนวาวนยเกดจากการดแล ควบคม

2. วนยในตนเอง หมายถง การทบคคลใดบคคลหนงเลอกขอประพฤตปฏบตส าหรบตนขนโดยสมครใจไมมใครบงคบหรอถกควบคมจากอ านาจใดๆ และขอประพฤตปฏบตนตองไมขดกบความสงบสขของสงคม วนยในตนเองเกดขนจากความสมครใจของบคคลทผานการเรยนรอบรมและเลอกสรรไวเปนหลกปฏบตประจ าตน อารเธอร (Authur. 1985: 678) กลาววา วนยในตนเองคอความเคยชนจากการปฏบตในการควบคมตวเองทามกลางแรงกระตนตางๆ ใหเปนไปตามทคาดหวงไว ทงนรวมถงการรจกลงโทษตนเองเมอกระท าผดดวย บรสเบน (Brisbane. 1994: 67) กลาวถงวนยในตนเองวา วนยในตนเองเปนเปาหมายสงสดในการฝกวนย ตองการใหผฝกสามารถควบคมพฤตกรรมของตนเองไดดวยตนเอง

17

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2532: 759) ใหความหมายวา วนยในตนเองหมายถง การทบคคลสามารถบงคบควบคมตนเองทงกาย วาจา ใจ ใหประพฤตปฏบตไดอยางเหมาะสมกบสถานการณเวลา และเปนไปตามเงอนไข กฎเกณฑ กตกา หรอขอตกลงทสงคมก าหนดไวดวยความเตมใจ และจรงใจโดยไมมการลงโทษหรอควบคม ส ารวย วรเดชะคงคา (2534: 28) กลาววา วนยในตนเอง คอการแสดงออกถงวนยทมองเหนไดจากภายนอก โดยเปนสงทเกดจากภายในทมาจากการอบรมสงสอนประกอบดวยเหตและผลอยางดในบรรยากาศทรกและหวงด กรมวชาการ (2537: 10) วนยในตนเองเปนพฤตกรรมทแสดงออกดวยการคดตดสนใจและเลอกกระท าตามขอตกลงโดยความสมครใจ เพอแกปญหาของตนและสวนรวม และเพอประโยชนในการอยรวมกน ภรณ ครรตนะ (2537: 8) ไดใหความหมายของวนยในตนเองวา เปนความสามารถในการใชความคดความรสกทเกดจากการเรยนร เพอควบคมอารมณ พฤตกรรมของตนเองใหเปนไปตามทมงหวง กฤษณ ภพฒน (2538: 7-8) ไดสรปไววา การมวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนใหเปนไปตามจดมงหมายทตนคดวามคาทงตอตนเองและผอน การควบคมอารมณและพฤตกรรมนนเกดจากความตองการและความเชอหรออดมคตของตน โดยไมไดเกดจากการถกบงคบจากอ านาจภายนอกวนยในตนเองเปนสงส าคญทควรไดรบการสงเสรม เนองจากเปนประโยชนทงตอตนเองและผอน ท าใหเปนทยอมรบของสงคมและเปนประโยชนตอประเทศชาตตอไป เสาวณย ศรมนตร (2539: 50) กลาววา วนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการควบคมอารมณหรอพฤตกรรมของตนเองใหเปนไปตามทมงหวง จงจะตองเปนไปตามกฎระเบยบของสงคม โดยเกดจากความส านกขนมาเอง แมจะมสงเราจากภายนอก เชน บคคลอนหรอสงเราภายในตนเองเปนอปสรรค กยงคงไมเปลยนแปลงพฤตกรรมทมงหวงไว จนดา นาเจรญ (2540: 8) ใหความหมายของวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถในการควบคมตนเองใหประพฤตปฏบตในสงทดงามโดยไมตองใชค าสงหรออ านาจบงคบ ณฏฐพร สตาภรณ (2540: 13) ไดกลาวถง วนยในตนเองวา เปนความสามารถอนเกดจากตวบคคลนนเอง ในการควบคมอารมณ และพฤตกรรมของตน ใหเปนไปตามทมงหวง ซงสวนใหญแลวสงคมมงหวงใหพฤตกรรมของบคคลทแสดงออกมานนมความสอดคลองกบระเบยบของสงคมทวางไว อรวรรณ พาณชปฐมพงศ (2542: 10) ไดใหความหมายของวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนใหเปนไปตามทตนมงหวงไว โดยเกดความส านกวาเปนคานยมทดงาม ซงจะไมท าการใดๆ ทท าใหเกดความยงยากเดอดรอนตอตนเองและบคคลอนในอนาคต

18

วสน ปนผล (2542: 10) ไดใหความหมายของวนยในตนเองไววา เปนความสามารถของบคคลในการควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนเองใหเปนไปตามทตนมงหวง ซงจะตองเปนไปตามกฎ ระเบยบของสงคม และเกดจากความรสกมองเหนคณคาในการปฏบต มไดเกดจากขอบงคบจากภายนอกเทานน แมจะมอปสรรค กยงไมเปลยนแปลงพฤตกรรมนน สภค ไหวหากจ (2543: 8) ไดใหความหมายวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการใชความคดทไดจากการเรยนร ควบคมตนเองใหประพฤตตนไดอยางเหมาะสมเปนการกระท าโดยสมครใจ ไมมใครบงคบ เกดจากการตระหนกในคณคาของการปฏบต ธตมา จกรเพชร (2544: 13) ไดใหความหมายวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการควบคมตนเองทงดานอารมณและพฤตกรรมใหปฏบตตนในทางทถกตอง โดยไมไดเกดจากกฎเกณฑ ขอบงคบของสงคมแตเกดจากการเหนคณคาในสงทท า และไมกอความเดอดรอนใหตนเองและสงคม กรรณการ พงศเลศวฒ (2546: 19) ใหความหมายวนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการใชความคด ความรสกทเกดจากการเรยนรท าใหเกดความเขาใจอยางมเหตผล สามารถควบคมอารมณและพฤตกรรมของตนไดอยางเหมาะสมโดยตระหนกถงคณคาในการปฏบต เปนการกระท าโดยสมครใจไมมการบงคบ ฉนทนา ภาคบงกช; และคนอนๆ (2546: 73) กลาวถงวนยในตนเองวาเปนวนยทเกดจากบคคลนนเปนผควบคมตนเองใหเกดวนย เปนการตดสนใจและเลอกท าดวยความสมครใจของตนเอง จงเปนผลมาจากความเคยชนทด มความรสกนกคด ความเชอหรอจรยธรรมในการปฏบตตามกฎระเบยบ เพอแกปญหาของสวนรวม จงจะน าไปสการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข ตองจตต จตด (2547: 29) ไดกลาววา ความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหมายถง การทเดกสามารถประพฤตปฏบตตนใหเปนไปในลกษณะทสงคมยอมรบและเกดความส านกวาเปนคานยมทดในดานตาง ๆ ไดแก

1. ความรบผดชอบ หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในรปของความตงใจท างานหรอกจกรรมทไดรบมอบหมาย การดแลเกบรกษาของใชของตนเองและสวนรวมใหอยในสภาพเรยบรอยรวมทงการปฏบตตนตามกฎระเบยบ ขอตกลงของหองเรยน

2. การรจกเวลา หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในรปของการปฏบตกจกรรมไดตามเวลาทก าหนด การฟงสญญาณ รวมทงการปฏบตตนไดเหมาะสมในชวงเวลาของกจกรรม

3. ความอดทน อดกลน หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในรปของการรอคอยการควบคมอารมณตนเองในการท ากจกรรม ความพากเพยรพยายามท าสงทยากจนส าเรจ

4. ความเชอมนในตนเอง หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในรปของการกลาแสดงออกทงความคดเหน และทาทาง รวมถงความพยายามในการแกปญหาดวยตวเอง

5. ความเปนผน า ผตาม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกในรปของความคดรเรมสรางสรรค การแสดงความคดเหน รบฟงความคดเหน การใหความชวยเหลอ และรบความชวยเหลอจากเพอน ตลอดจนความเออเฟอเผอแผ รจกแบงปน

19

กมลจนทร ชนฤทธ (2550: 12) ไดกลาววา วนยในตนเอง หมายถง ความสามารถของบคคลในการควบคมอารมณหรอพฤตกรรมของตนเอง เดกสามารถประพฤตปฏบตตนใหเปนไปในลกษณะทสงคมยอมรบและเกดความส านกวาเปนคานยมทดในดานตางๆ ไดแก ความรบผดชอบ การรจกเวลา ความเชอมนในตนเอง ความซอสตยและความเปนผน า จากความหมายทกลาวมาขางตน สรปไดวา วนยคอ กฎระเบยบ ขอปฏบต และขอตกลง ทก าหนดขนใหทกคนสามารถควบคมตนเองในเรองของอารมณ และประพฤตปฏบตเปนแนวทางเดยวกนเปนไปตามกฎระเบยบของสงคม โดยเกดจากความส านกขนมาเอง แมจะมสงเราจากภายนอก โดยไมไดเกดจากการถกบงคบจากอ านาจภายนอก ซงเกดจากการเรยนรและตระหนกถงคณคาของการแสดงออก วนยในตนเองเปนสงส าคญทควรไดรบการสงเสรม เนองจากเปนประโยชนทงตอตนเองและผอนท าใหเปนทยอมรบของสงคมและท าใหด ารงชวตอยในสงคมรวมกนอยางมความสข 1.4 ความส าคญและคณคาของความมวนยในตนเอง วนยในตนเองเปนหวใจของการแสดงออกซงคณธรรม เนองจากสามารถควบคมตนเองไดสามารถท าความดดวยตนเอง และมความกงวลเมอท าสงทไมถกตอง ซงจะชวยยบยงและปองกนไมใหบคคลกระท าความผด (ดวงเดอน พนธมนาวน. 2523: 3) และวนยในตนเองเปนคณลกษณะทส าคญทางบคลกภาพของเดก ทงนผทมวนยในตนเองจะเปนผทรจกกาลเทศะ สนใจและเอาใจใสตอสงคม เปนผทมระเบยบและปฏบตตามกฎเกณฑของสงคม และเมอใดกตามทเดกไดพฒนาลกษณะดงกลาวแลว เดกจะแสดงพฤตกรรมออกมาในลกษณะทสงคมยอมรบทงตอหนาและลบหลงผใหญ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. 2532: 759) นอกจากนยงมผกลาวถงความส าคญ คณคา และประโยชนของความมวนยในตนเองไวหลายทาน ดงตอไปน บญชม ศรสะอาด (2528: 111) ไดกลาวถงคณคาของการมวนยในตนเองไวดงน 1. วนยในตนเองชวยสรางและรกษาไว ซ งสภาพการณอนจ าเปนตอความเจรญกาวหนาของสงคม 2. วนยในตนเองเปนเครองเตรยมตวเดกส าหรบการด าเนนชวตในภายหนา ซงเมอเตบโตเปนผใหญมเสรภาพกจะมอสระทจะตองผกพนกบความรสกรบผดชอบอยางใกลชดดวย 3. วนยในตนเองเปนเครองปลกฝงการรจกควบคมตนเองทละนอย จะไดเปนนสยตดตวไปในภายหนา กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2537: 10) ไดกลาวถงความส าคญของวนยในตน เองวา เปนฐานของความรบผดชอบ การเคารพสทธของผอน การเออเฟอแบงบน การรอคอย การแกปญหาของสวนรวม สามารถควบคมตนเองใหปฏบตในสงทถกตอง โดยใชหลกการของเหตผลโดยไมตองใหผใดมาคอยควบคมบงคบ ซงเปนพนฐานส าคญทเออตอความส าเรจของบคคล

20

และสวนรวม จงควรสงเสรมวนยในตนเอง และการสงเสรมวนยในตนเองจะชวยใหมความสามารถดงตอไปน 1. ดานสตปญญา ชวยใหรจกคดใชเหตผล ตดสนใจ และแกปญหาดวยตนเอง 2. ดานสงคม อารมณและจตใจ ชวยใหกลาคด กลาแสดงออก มความรบผดชอบเคารพสทธของผอน รการแบงปน รจกการรอคอย ออซเบล (วสน ปนผล. 2542: 15-16; อางองจาก Ausubel. 1968: 59-60) กลาววา การปลกฝงความมระเบยบวนยในตนเองซงเปนวฒนธรรมของสงคมใหแกเดกจะชวยใหเดกมลกษณะดงน 1. เรยนรมาตรฐานการกระท าหรอท าความประพฤตทสงคมยอมรบ 2. มวฒภาวะทางดานตางๆ เพอเปนผใหญทมบคลกภาพด เชน เปนผน า และเปนผตามทด มความสามารถในการพงตนเอง มความสามารถในการควบคมตนเอง เปนผมความมนคงทางอารมณและอดทนตอความคบของใจได 3. มมโนธรรมทด มศลธรรม 4. มความปลอดภยทางอารมณ จากความส าคญและคณคาของความมวนยในตนเองดงกลาว สรปไดวา ความมวนยในตนเองเปนสงทส าคญตอมนษยทกๆ คน และเปนเครองชวดความดของบคคล รวมทงเปนปจจยส าคญในการพฒนาบคลกภาพของเดก ใหมความประพฤตด มเหตผล ซงเปนฐานของความรบผดชอบ การเคารพสทธของผอน การเออเฟอแบงบน การรอคอย การแกปญหาของสวนรวม สามารถควบคมตนเองใหปฏบตในสงทถกตองและเปนพนฐานทเออตอความส าเรจของบคคล และสวนรวม ดงนนผใหญทกคนควรตระหนกถงความส าคญของความมวนยเพราะเปนหวใจของการแสดงออกซงคณธรรมและจรยธรรมและยงเปนแรงก าลงส าคญในการเปนแบบอยางทดใหกบเดกเพอน าไปสการพฒนาประเทศใหมความเจรญกาวหนาบนพนฐานของความสงบสข 1.5 คณลกษณะของความมวนยในตนเอง มผกลาวถงคณลกษณะของความมวนยในตนเองไวหลากหลาย ดงนคอ กรมวชาการ (2542: 33-35) กลาววา คณลกษณะของผมวนยในตนเองนน ไดมการสรปไวหลายทาน ดงน ลดดาวรรณ ณ ระนอง (2525: 5) ไดสรปไววา พฤตกรรมของความมวนยในตนเองมทงหมด 11 กลม ดงน 1. ความเชออ านาจภายในตนเอง 2. มความเปนผน า 3. มความรบผดชอบ 4. ตรงตอเวลา

21

5. เคารพตอระเบยบกฎเกณฑทงตอหนาและลบหลงผอน 6. มความซอสตย สจรต 7. รจกหนาท และกระท าตามหนาทเปนอยางด 8. รจกเสยสละ 9. มความอดทน 10. มความตงใจเพยรพยายาม 11. ยอมรบผลการกระท าของตน สภาพร จนทรศรโยธน (2526:6) ไดสรปไววา ลกษณะของผทมวนยในตนเอง ประกอบดวย 1. มความซอสตยสจรต 2. มความรบผดชอบ 3. เคารพในสทธของผอน 4. มระเบยบและปฏบตตาม กฎเกณฑของสงคม 5. มลกษณะมงอนาคต 6. มความเปนผน า 7. มความตรงตอเวลา 8. มความเชอมนในตนเอง 9. มความอดทนขยนหมนเพยร 10. รจกเสยสละ และมความเหนอกเหนใจผอน 11. ยอมรบการกระท าของตน ช. ชนบท (2530: 49) กลาวถงบคคลทมวนยในตนเองมพฤตกรรมดงตอไปน 1. ความซอสตย ทงตอตนเองและผอน 2. ความตรงตอเวลาทงทเกยวกบหนาททตองการกระท าและตรงตอหนวยงานสวนรวม 3. ความอดทนอดกลน ทงทเกยวกบตนเองและการอยรวมกบผอน 4. ความเสยสละเพอสวนรวม ทงดานรางกาย ก าลงทรพย และก าลงสตปญญา 5. ความรบผดชอบ ทงทเปนงานสวนตวและงานสวนรวมทไดก าหนดไวในระเบยบ วไลพร จนทรศร (2530: 12-14) ไดสรปความมวนยในตนเอง สอดคลองกบลดดาวรรณ ณ ระนอง (2525: 5 ) และสภาพร จนทรศรโยธน (2526: 6) ไวดงนคอ 1. มความซอสตยสจรต 2. ความรบผดชอบ 3. เคารพในสทธของผอน 4. มระเบยบและปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม 5. มลกษณะมงอนาคต

22

6. มความเปนผน า 7. มความตรงตอเวลา 8. รจกกาลเทศะ 9. มความเชอมนในตนเอง 10. มความอดทน 11. ขยนหมนเพยร 12. รจกเสยสละ 13. มความเหนอกเหนใจผอน 14. ยอมรบการกระท าของตน แจมจนทร เกยรตกล (2531: 9) ไดสรปลกษณะของความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดานตอไปน 1. การตงใจท างาน 2. การเคารพสทธของผอน 3. การตรงตอเวลา 4. การปฏบตตนตามระเบยบของหองเรยน กลยา สวรรณรอด (2537: 9) ไดสรปพฤตกรรมของผทมวนยในตนเองดงน 1. มความรบผดชอบ 2. มความเชอมนในตนเอง 3. ควบคมตนเองอดทน 4. ไมวตกกงวล 5. ไมทงความตงใจจรง 6. มเหตผล 7. ซอสตย 8. ตรงตอเวลา 9. มความเปนผน า ดวงเดอน พนธมนาวน (2538: 56-69) กลาวถง ลกษณะของความมวนยในตนเองวามคณลกษณะดงน 1. มความสามารถควบคมอารมณ 2. มความสามารถในการควบคมพฤตกรรมใหเปนไปตามกฎเกณฑของสงคม 3. มความเชอมนในตนเอง 4. มความรบผดชอบสง 5. มความสามารถในการชะลอความตองการ 6. สามารถคาดหวงผลกรรมทจะเกดขนภายหลง 7. มการตงเปาหมายเพออนาคต

23

สายพณ ปรงสวรรณ (2538: 8-9) ไดสรปวา ผทมวนยในตนเองควรมลกษณะพฤตกรรมประกอบไปดวย 1. มความเชอมนในตนเอง 2. มความเปนผน า 3. มความรบผดชอบ 4. มความตรงตอเวลา 5. เคารพในสทธของผอน 6. มระเบยบและปฏบตตามกฎเกณฑของสงคม 7. มลกษณะมงอนาคต 8. มความซอสตย 9. การควบคมตนเองขยนหมนเพยร 10. รจกเสยสละและมความเหนอกเหนใจผอน ทศนย อนทรบ ารง (2539: 8) ไดสรปความมวนยในตนเองวา ควรมลกษณะและพฤตกรรมประกอบไปดวย 1. มความเชอมนในตนเอง 2. มความรบผดชอบ 3. มความตงใจจรง 4. มความเปนผน า ผตาม 5. มเหตมผล 6. เคารพสทธของผอน 7. มความอดทน 8. มลกษณะมงอนาคต 9. มความซอสตยสจรต 10. มความตรงตอเวลา 11. รจกกาลเทศะ 12. ขยนหมนเพยร 13. รจกเสยสละ 14. มความเหนอกเหนใจผอน 15. ยอมรบการกระท าของตนเอง 16. การปฏบตตามระเบยบของหองเรยนและกฎเกณฑของสงคม นวลศร เปาโรหตย (2540: 27) ไดสรปวา เดกปฐมวยควรมวนยในดานตางๆ ดงตอไปน 1. วนยในความประพฤตทวไปไดแกการตรงตอเวลา การปฏบตตามกฎระเบยบการรจกกาลเทศะ การประพฤตตนเหมาะสมกบวย

24

2. วนยในกจวตรประจ าวน ไดแก การมระเบยบในตนเอง การดแลชวยเหลอตนเองได ตามวย 3. วนยในการเรยน ไดแก รบผดชอบในการเรยนหรอกจกรรมอนๆ อยางเหมาะสม 4. วนยในการท างาน ไดแก ความรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย ท างานอยางเตมความสามารถการรกษาค าพดค าสญญาทใหไวกบผอน 5. วนยในการควบคมตนเอง ไดแก การควบคมอารมณตนเองไดดตามสมควร อดทนตอความยากล าบากไดตามวย ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต (2540: 17-18) ไดมการวเคราะหพฤตกรรมทบงชวาวนยในตนเอง ดงตอไปน 1. การควบคมตนเองทงกาย วาจา และใจ 2. การยอมรบทงผลการกระท าของตนเอง 3. การเหนแกประโยชนสวนรวม 4. การตรงตอเวลา 5. ความมเหตผล 6. การยอมรบความคดเหนของผอนตามกฎเกณฑของสงคม 7. การเคารพในสทธและหนาทของกนและกน จากคณลกษณะพฤตกรรมของความมวนยในตนเองทกลาวมาอาจกลาวไดวา ลกษณะของความมวนยในตนเองนนคอการท มความรบผดชอบ มระเบยบและปฏบตตนตามกฎเกณฑของสงคม มความเชอมนในตนเอง มความรสกรบผดชอบ ไมกงวลใจ ความตงใจจรง มลกษณะความเปนผน า ตรงตอเวลา มความซอสตยจรงใจ เสยสละ มเหตผล กลาคด กลาพด กลาท า มความเหนอกเหนใจผอนและมความอดทน โดยใชหลกการของเหตผลโดยไมตองใหผใดมาคอยควบคมบงคบ ซงเปนพนฐานส าคญทเออตอความส าเรจของบคคลและสวนรวม จงจะน าไปสการอยรวมกนในสงคมไดอยางสนตสข ในการวจยครงนผวจยไดก าหนดคณลกษณะความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยประกอบไปดวยคณลกษณะ ดงตอไปน ความรบผดชอบ สมใจ ลกษณะ (2539: 48) ไดกลาวไววา ความรบผดชอบ หมายถง การปฏบตตามหนาท ตามบทบาท ตามภารกจตามขอตกลงใหครบครน ตงใจท าใหมคณภาพ อดทน ตอสฟนฝาความยากล าบากเพอผลทปรารถนา ชวยท างานของหมคณะโดยไมเกยงงาน ค านงผลประโยชนของสวนรวม เชน ครอบครว หมคณะ สถาบน สงคม มากกวาประโยชนสวนตน ระมดระวงไมใหการกระท าของตนไปรบกวนเบยดเบยนหรอบงเกดผลเสยแกผอน ยอมรบในสงทตนท าผดพลาดหรอบกพรอง อาสาเขาชวยแกปญหาในเรองทตนมสวนรวมท าใหเกดปญหานน สนใจใฝร พฒนาตนเองอยเสมอเพอไปสสงทดขนเจรญกาวหนาในอนาคต

25

กระทรวงศกษาธการ (ณฏฐพงษ เจรญพทย. 2526: 11; อางองจาก กระทรวงศกษาธการ. 2523: 146.) ไดกลาวถงความรบผดชอบไวดงน 1. เอาใจใสในการท างานอยางมประสทธภาพ เพอผลของงานนนๆ 2. ซอสตยตอหนาทโดยไมค านงถงผลประโยชนสวนตว 3. เคารพตอระเบยบกฎเกณฑและมวนยในตนเอง 4. มอารมณหนกแนน เมอเผชญกบอปสรรค 5. รจกหนาทและกระท าตามหนาทเปนอยางด 6. มความเพยรพยายาม 7. มความระเอยดรอบคอบ 8. ใชความสามารถอยางเตมท 9. ปรบปรงงานในหนาทใหดยงขนทงตนเองและสงคม 10. ตรงตอเวลา 11. ยอมรบผลของการกระท าของตน สทธพงศ บญผดง (2526: 22) ไดกลาววา ความรบผดชอบ หมายถง ความมงมน ตงใจทจะปฏบตตนหนาทดวยความผกพน พยายามท าหนาทตาง ๆ อยางเตมความสามารถและละเอยดรอบคอบ รวมทงพยายามทจะปรบปรงการปฏบตหนาทใหดยงขน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2539: 83-95) ไดกลาววา คนทมความรบผดชอบ มลกษณะดงน 1. ท าหนาททไดรบมอบหมายอยางดทสด และสดก าลงความสามารถ ไมวาจะตองเผชญอปสรรคมากนอยเพยงใด 2. ท างานเสรจและทนเวลาทก าหนดโดยไมมการควบคม 3. กลารบในสวนทเปนความรบผดชอบของตน 4. เอาจรงเอาจงและขยนขนแขง 5. ไมทงงานไปกลางคน ถงแมวาจะเปนงานทตนไมชอบ 6. ไมผดวนประกนพรงหรอทงปญหาไว 7. ไมโทษผอนหากงานนนไมเสรจ หรอเกดความเสยหาย 8. ตรงตอเวลาในการท างานหรอนดหมาย ขอบเขตความหมายของความรบผดชอบคอ การรจกหนาทตามบทบาท ตามภารกจตามขอตกลงใหครบครน แสดงถงความตงใจเพยรพยายามท ากจกรรมทไดรบมอบหมายอยางจรงจง โดยไมถกบงคบ และการดแลเกบรกษาของใชของตนเองและสวนรวมใหอยในสภาพเรยบรอย รวมทงปฏบตตนตามกฎระเบยบขอตกลงของหองเรยน ความอดทนอดกลน ชม ภมภาค (2525: 169) ความขยนหมนเพยรประกอบดวยลกษณะ 3 ประการคอ

26

1. ความขยนขนแขง ท าอะไรกรวดเรว จรงจง ไมชกชาเนนนาน 2. ความพยายาม หมายความวา งานนนตองกระท าดวยความเหนดเหนอยดวยความล าบากแตกพยายามท าใหได 3. เกยวของกบเวลาและความผดพลาด ความลมเหลว แมวาจะเสยเวลานานแมจะพบกบความลมเหลวบาง กไมทอถอยพยายามหาทางแกไขใหเปนผลส าเรจใหได มลนทร ส าเภาเงน (2524: 1) กลาวไววา ความขยนหมนเพยร หมายถง พฤตกรรมทเรยนแสดงออกโดยการท าการบานและงานสม าเสมอ ตงใจเรยนดวยความเอาใจใส ชวยผปกครองท างานบาน ท างานอดเรกเมอมเวลาวาง ตงใจท างานทไดรบมอบหมายให มความกระตอรอรนในการเรยน และเขารวมกจกรรมตาง ๆ กรมวชาการ (2537: 61) สรปไววา ลกษณะพฤตกรรมชบงทแสดงถงความขยนหมนเพยรและอดทนทเดนชด สรปไดดงน 1. ตงใจท างานทคร อาจารยก าหนดให และท าเสรจในเวลาทกครง 2. อานหนงสอทกครงทมเวลาวาง 3. เขาเรยนทกรายวชา ไมขาดถาไมจ าเปน 4. พยายามแกไขขอบกพรองของตนทเกยวของกบการเรยน 5. ท างานทไดรบมอบหมายดวยความเขมแขง อดทน เอาธระ ไมทอถอย 6. มความมานะ บากบนทจะท างานใหผดนอยทสด 7. ชอบศกษา คนควา สอบถาม หาความร ความจรงอยเสมอ 8. มความตนตวในการท างานอยางสม าเสมอ 9. ท างานทไดรบมอบหมายดวยความตงใจ ไมละทงหนาทของตน และพยายามท าจนส าเรจ 10. แสวงหาความรเพมเตมอยเสมอ โดยเฉพาะในสายวชางานของตน 11. แนะน าเพอน หรอเพอนผใกลชดใหขยน 12. ชวยเหลอกจการงานของบาน และทางโรงเรยนดวยความเตมใจและตงใจท าใหดทสด 13. ใหความเอาใจใสคอยขวนขวายชวยเหลอกจกรรมของเพอนผใกลชด ใหส าเรจลลวงไปดวยด ไมหวนตออปสรรค 14. หมนตกเตอนเพอนรวมงาน ใหท าดวยความเตมใจและอดทน 15. ชวยเหลอกจกรรมของหมคณะตามความรความสามารถของตน ขอบเขตความหมายของความอดทนอดกลน แสดงถงความตงใจเพยรพยายามท างาน ไมลมเลกทอถอยกอนงานจะส าเรจพยายามตอสฟนฝาอปสรรคเพอใหเสรจส าเรจลลวงตามเปาหมายทวางไวและมความกระตอรอรนในการศกษาเลาเรยนแมจะมความยากล าบากในการปฏบต และยอมรบไดกบสภาพความเปนจรงแมจะเปนสงทไมเปนไปตามความคาดหวง

27

1.6 ทฤษฎและหลกการทเกยวของกบความมวนยในตนเอง พฒนาการทางสงคม คอ ความสามารถในการแสดงพฤตกรรมทเกยวของหรอสมพนธกบบคคลอนๆ ในสงคมนนๆ เปนพฤตกรรมของมนษยในการปฏบตตามบทบาทและหนาทของตน มการยอมรบและสามารถปฏบตตามบทบาทไดอยางถกตอง ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต (2535: 10) ไดใหความหมายของพฒนาการทางสงคม หมายถง การแสดงพฤตกรรมของมนษยทสงคมนนๆ ยอมรบและสามารถปฏบตตามบทบาทไดอยางถกตอง โดยทรสกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคมนนๆ เฮอรลอค (เบญจวรรณ ศรมารต. 2541; อางองจาก Hurlock. 1978: 228) ไดใหความหมายของพฒนาการทางสงคมวา หมายถง การพฒนาความสามารถในการแสดงพฤตกรรมใหสอดคลองกบแผนทสงคมยอมรบ เพอจะเขาสงคมได และการทเดกสามารถปรบตวเขากบสงคมไดดเพยงใดนนขนอยกบองคประกอบส าคญดงน ประการแรก ลกษณะพฤตกรรมทเหมาะสม เดกจะเขาสงคมไดดตองปฏบตตามแนวทสงคมยอมรบ ประการทสอง บทบาทในสงคม เดกตองปฏบตตนไดสอดคลองกบบทบาททสงคมยดถอปฏบต และประการสดทาย ทศนคตตอสงคม เปนความรสกทดของเดกทมตอบคคลและกจกรรมในสงคมรสกวาตนเปนหนวยหนงของสงคมทมหนาทเกยวของและความรวมมอตางๆ ในสงคม จากการศกษาพบวาไดมนกการศกษาใหความหมายของพฤตกรรมทางสงคมไวหลายทานดงตอไปน กด (Good. 1973: 44) ไดใหความหมายวา พฤตกรรมทางสงคม หมายถง การแสดงออกทแตกตางกนออกไปของแตละบคคลหรอกลมบคคลซงเปนสมาชกของสงคม องลช (อรวรรณ สมประดษฐ. 2533: 14; อางองจาก English. 1958: 506) ไดใหความหมายวา พฤตกรรมทางสงคม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกเนองจากไดรบอทธพลจากกลมบคคลอน หรอพฤตกรรมทแสดงออกโดยไดรบการควบคมจากองคกรทางสงคมทมการจดรปแบบแลว เชน ครอบครว โรงเรยน เปนตน เพจ (เบญจวรรณ ศรมารต. 2541: 14; อางองจาก Page. 1977: 314) ไดใหความหมายวา พฤตกรรมทางสงคมเปนพฤตกรรมทแสดงออกเนองจากไดรบอทธพลจากพฤตกรรมของกลมบคคลอน โดยไดรบการควบคมจากองคกรทางสงคม หรอเปนพฤตกรรมทแสดงออกเพอพยายามทจะมอทธพลเหนอบคคลอน ซงสอดคลอง กบส านกงานคณะการการศกษาแหงชาต (2528: 200) ไดใหความหมายวา พฤตกรรมทางสงคม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกของบคคลในสงคม ซงเปนผลมาจากการไดรบอทธพลจากพฤตกรรมของบคคลในครอบครวและสมาชกอนๆ ในสงคมทตนอาศยอย ดงนนพฤตกรรมของบคคลทงทเปนลกษณะเฉพาะและลกษณะทสมพนธกบผอน จะเปนลกษณะใดขนอยกบคานยมและเจตคตของสงคมนน จากทกลาวขางตน สรปไดวา พฤตกรรมทางสงคม หมายถง พฤตกรรมทแสดงออกของบคคลแตละคนในสงคม ซงผลทไดเกดจากการไดรบอทธพลจากกลมบคคล และทงทพยายามทจะม

28

อทธพลเหนอบคคลอนภายใตการควบคมขององคกรทางสงคม เดกจะมการเปลยนแปลงความสมพนธทางสงคม และโครงสรางทางสงคมในกลมเพอน มการเลนรวมกนและมปฏสมพนธตอกนและมการเรยนรทจะปรบตวใหเขากบบคคลอนในสงคมได ทฤษฎทเกยวของกบความมวนย ดวงใจ เนตรโรจน (2527: 40) ไดกลาวไววา ทฤษฎเกยวกบความมวนยในตนเองพอจะสรปจากนกการศกษา ไดดงน ลกษณะ “วนยในตนเอง” มความส าคญตอการแสดงออกทางจรยธรรมและคณธรรมของบคคลมาก และอาจจะส าคญมากกวาลกษณะทางความรดชว และความสามารถกระท าดกระท าชวดวย ฉะนนการใหความสนใจเกยวกบก าเนดและการเจรญเตบโตของจต ลกษณะการมวนยในแหงตน จงเปนสงจ าเปนในเรองน นกจตวทยาพฒนาการไดใหความสนใจมานานแลวและมความเหนวา ความมวนยแหงตน หรอความสามารถควบคมตนเองอยางถกตอง เปนหลกของพฒนาการทางจตของบคคล นนคอ ความมวนยในตนเองเปนลกษณะส าคญของผทบรรลวฒภาวะทางจตใจ องคประกอบทมอทธพลตอความมวนยในตนเองของบคคลอยางหนงกคอบดามารดาและสงคมทมตนอย รวมทงการอบรมเลยงด และวฒนธรรมในสงคมความเปนพลเมองดเปนวถทางของชวต ซงเรมตนมาจากบาน สมาคมเรองเดกแหงสหรฐ (ยพด เตชะองกร. 2525: 17; อางองมาจาก Child Study Association. 1953: 132 – 135) เนนใหเหนถงจดมงหมายทส าคญในการสรางวนยในตนเองคอ เพอระงบหรอควบคมความโกรธความรสกต าตอย ความรสกวาตนเองมความผดตลอดเวลาและความกลวตาง ๆ ซงลวนเปนสาเหตใหบคคลขาดความเชอมนในตนเอง และสงผลตอการแสดงออกทางความคดรวมทงเปนอปสรรคอยางยงในการพฒนาบคคลอนเปนปจจยส าคญในการพฒนาสงคมและประเทศชาต สชา จนทนเอม (2511: 52) ไดเสนอวธสงเสรมวนยในตนเองซงสามารถท าไดทงทบานและโรงเรยนวา ผใหญจะตองสรางความสมพนธภาพอนดกบเดก ไมควรบงคบขมขใหเดกท าตามกฎทไดวางไว เมอตองการใหเดกท าสงใดควรใหค าแนะน าและชแจงแตโดยด เพอชวยใหเดกเขาใจอยางแจมแจง ควรใหเดกมอสระในการพฒนาตนเอง ไมควรควบคมเดกตลอดเวลาและสงเสรมใหเดกท าสงตางๆ ตามความสามารถของตนโดยไมควรมอบความรบผดชอบใหเกนก าลงของเดกพยายามอธบายค าถามตางๆ ทเดกสนใจและรบฟงเหตผลตางๆ ของเดกใหความนบถอในตวเดกและปลอยใหเดกเปนตวของตวเอง การยกยองหรอใหค าชมเชยจะเปนการสงเสรมก าลงใจและแสดงใหเดกรวาตนมความพอใจในการกระท าของเดก ทงนผใหญตองมเหตผลและมความคงเสนคงวาในการอธบายเหตผลตางๆ ใหเดกความเขาใจกอนทจะใหเดกเชอฟงและท าตาม หากมการลงโทษควรใชเหตผลและควรหลกเลยงการใชอารมณ พอแมและครควรพยายามหาทางสงเสรมใหเดกรจกควบคมตนเอง รจกตดสนใจดวยตนเอง เพราะจะชวยใหเดกเรยนรสงซงจะท าใหชวตเดกสมบรณในการด ารงชวตอยในสงคม การสงเสรมใหเดกเกดวนยในตนเองมแนวปฏบต ดงน

29

1. ความแนนอนสม าเสมอ ควรก าหนดกจวตรประจ าวนทแนนอน เดกจะรสกสบายใจถาเขารก าหนดการทแนนอนของตนเองลวงหนา เชน ก าหนดเวลารบประทานอาหาร อาบน าเลนและเวลานอน การตงกฎเกณฑตองค านงวามความส าคญและเดกสามารถทจะท าตามได เดกตองการรอยางชดเจนวาผใหญตองการอะไรจากตนทงนเพอสามารถตดสนใจไดแนนอน หากมการเปลยนแปลงตองอธบายเหตผลวาเพราะอะไร 2. ชมเชยใหก าลงใจ เดก ๆ ตองการความสนใจและการยอมรบทสม าเสมอจากผใหญ ควรบอกใหเดกรถงความตองการอยางชดเจนและชมเชยเมอเดกแสดงพฤตกรรมทด 3. ท าเปนตวอยาง เดกจะเลยนแบบสงตาง ๆ รอบตว ดงนนจงควรท าตวเปนอยางทดใหเดกเหนเพอใหเดกเปนไปตามความคาดหวง 4. ใชเหตผลทถกตองตามสถานการณ เดกมความแตกตางกนและมพฒนาการทางรางกายและอารมณตางกน ขนอยกบเวลาและสถานการณ กอนทจะใชวนยแกเดก ตองพจารณาวา เดกก าลงปวย หว หรอก าลงไมสบายใจหรอไม หรอบางทเดกอาจจะเลกเกนไปกวาทจะเปนไปตามทคาดหวง 5. การลงโทษเพอใหเกดวนยในตนเองอาจท าได หากการพดหรอชแจงการกระท าโดยวธตาง ๆ ไมสามารถเปลยนแปลงแกไขไดอาจจ าเปนตองมการลงโทษ แตไมควรรนแรงนกเชน การไมยอมรบในสงทเดกกระท าหรอแสดงพฤตกรรมทไมถกตอง การงดการปฏบตบางอยางหรอสทธบางประการ การจ ากดบรเวณหรอการไมพดดวยระยะเวลาหนงในเรองการลงโทษนน ฉนทนา ภาคบงกช (2539: 7 – 8) ไดเสนอแนะแนวทางใหมในเรองการสรางวนยในตนเองโดยหลกเลยงการลงโทษโดย ควรเสนอทางเลอกอนใหเดกเลอกแทนการลงโทษ เชน เดกซงรบกวนเพอนในขณะฟงนทานครอาจเสนอกจกรรมใหเลอกอก 1 กจกรรมคอ การออกไปเลนน า – เลนทราย ครตองพยายามไมใหเดกรสกวาเปนการลงโทษ ในกรณทเดกเปลยนใจกลบเขามาเขารวมกจกรรมอก ครควรใหเดกรอจนกวาจะถงกจกรรมครงตอไป การพฒนาความมวนยในตวเดก มรากฐานมาจากทศนะคตของเดกทมตอสงแวดลอมรอบตวเดก ตอตนเองและผอน การพฒนาความมวนยในตนเองเปนกระบวนการสรางภาพพจนทางทดของตนเอง ถาผใหญอบรมเลยงดเดกและเขาใจถงขนตอนของพฒนาการเดกในวยตางๆ กจะสามารถสงเสรมและชวยพฒนาเดกใหเจรญงอกงามไดอยางเตมศกยภาพ ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจท (Piaget) เพยเจท (วราภรณ รกวจย . 2535: 108-109) เปนบคคลแรกทศกษาเรองจรยธรรมของเดก เขาอธบายวาจรยธรรมจะแฝงอยในกฎเกณฑตางๆ ทกชนด และในการเลนเกมตาง ๆ ของเดกจะตองมกฎเกณฑทเปนระบบซบซอนแอบแฝงอยในการเลนเกมนนพฒนาการทางจรยธรรมม 2 ขนทเปนพนฐานคอ

1. การฝกหดตามกฎเกณฑ ซงอยในชวงอายกอน 8 ป ระยะนเดกจะยดเกณฑภายนอกนนคอ พอ แม ผมสวนเกยวของกบเดก จะมอทธพลตอการพฒนาการทางจรยธรรมของ

30

เดก กฎเกณฑจะมลกษณะตายตว เดกจะไมค านงถงแรงจงใจตางๆ หรอเหตของการกระท า แบงไดเปนขนคอ ขนท 1 เดกพยายามท าตามอยางคนอน เพราะยงไมรกฎเกณฑการเลน ขนท 2 เดกจะยดตนเองเปนศนยกลาง พฤตกรรมจะเกดมาจากตนเองรวมกบการตามอยางคนอนทเลนเปนการเลนจะมงเอาชนะ ขนท 3 เดกเกดความรวมมอในระหวางผเลนความสนใจอยทการเลนตาม กฎเกณฑ ไมมงแตเอาชนะ ขนท 4 เดกนอกจากจะมความรวมมอในการเลนตามกฎเกณฑแลวยงท าตามกฎเกณฑดวยความรสกรบผดชอบเฉพาะตนเอง

2. ความส านกในกฎเกณฑ เดกเรมมกฎเกณฑของตนเอง ระยะนพฒนาการทางจรยธรรมเรมกาวไปสระยะทมความคดเปนของตนเอง ในลกษณะของการคดถงความยตธรรมและผลของการกระท า จากทฤษฎกลาวสรปไดวา การพฒนาทางจรยธรรมของเดก เปนการจดประสบการณใหเดกไดเลนท างานมปฏสมพนธกบกลมเพอนและผอนทอยรอบขาง จะท าใหเดกมพฒนาการทางจรยธรรมสงขน รจกควบคมตนเองและพฤตกรรมทพงประสงคทสงคมยอมรบได โดยทผใหญตองชแจงเหตผลและมปฏสมพนธทดตอตวเดก ทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรก (Kohlberg) ดวงเดอน พนธมนาวน.(2523: 29-31) ไดสรปทฤษฎของโคลเบอรกวาไดน าแนวความคดของเพยเจท มาศกษาตอและพบวามนษยมพฒนาการทางจรยธรรมมากขนกวาทเพยเจทระบไวโคลเบอรก ไดแบงประเภทของความคดทางจรยธรรมเปน 3 ระดบ ในแตระดบแบงออกเปนขนยอย ๆ ระดบละ 2 ขน 1. ระดบกอนกฎเกณฑ (Preconventional) อาย 2-10 ป ขนท 1 เดกยดเหตผลจากการลงโทษ และการอนโลมตามทผมอ านาจเหนอกวาอยางโตเถยงไมได การก าหนดวา สงใดด หรอไมดนนขนอยกบผลทตามมาทางกาย โดยไมเกยวกบความหมายหรอคณคาของมนษยชาต

ขนท 2 การกระท าทถกตองประกอบดวยการกระท าซงตนเองพอใจ และบางครงบางคราวกท าใหผอนพอใจดวย มพนฐานของความยตธรรม การตอบแทนและการแบงปนสวนเทากน แตเดกยงตความหมายของพนฐานเหลานออกมาในแงของผลทางกายและการปฏบตทางกาย เชน "ถาเธอท าใหฉน ฉนจะท าใหเธอบาง" กลาวคอ เปนการตอบแทน หรอการแลกเปลยน ซงมใชเกดจากความซอสตย กตญญ หรอยตธรรม 2. ระดบตามกฎเกณฑ (Conventional) อาย 10-16 ป

ขนท 3 เดกพยายามท าตวเปน "เดกด" คอพฤตกรรมตาง ๆ ทสงคมเหนวาดเดกจะมภาพพจนของพฤตกรรมเหลานนและพยายามปฏบตตาม เรมใหความส าคญกบการตดสน

31

พฤตกรรมโดยพจารณาจากเจตนา (Intention) ของผกระท า เชนกลาววา "เขาเปนเดกด" เปนตน เดกจะพยายามประพฤตปฏบตสงตาง ๆ เพอเปนทยอมรบวาเขาเปน "เดกด"

ขนท 4 บคคลจะยดถอและเคารพตอผบงคบบญชา กฎทแนนอนและยดถอระเบยบของสงคม พฤตกรรมทถกตองประกอบดวยการท าหนาทของตนเอง เคารพตอผบงคบบญชาหรอเจาหนาท และปฏบตตามระเบยบวนยทางสงคม ถอวาบคคลจะไดรบการยกยอง เนองจากปฏบตตามหนาท 3. ระดบเหนอกฎเกณฑ (Post conventional) อาย 16 ปขนไป

ขนท 5 บคคลยดถอสงคมสญญา (Social Contact) โดยทวไป และกฎหมายการกระท าทถกตอง มกจะตความหมายออกมาในแงของสทธทวไป และในแงของมาตรฐานซงสงคมโดยสวนรวมเหนพองตองกน แตพรอมกนนนกเนนถงความเปนไปไดของการแกไขกฎหมายในแงการพจารณาอยางมเหตผล เพอประโยชนอนพงไดรบของสงคมมากกวาทจะยดถอกฎหมายอยางเครงครดแบบขนท 4

ขนท 6 บคคลจะมการตดสนใจตามมโนธรรม และการเลอกกฎเกณฑศลธรรมดวยตนเอง ตามความเขาใจเชงตรรกะ มความเปนสากล และมความคงทสม าเสมอ กฎเกณฑเหลานเปนนามธรรม มใชรปธรรมแบบบญญต 10 ประการ (Ten Commandments) เปนกฎเกณฑทมความยตธรรม การตอบแทนแลกเปลยน หรอความรวมมอ และความเสมอภาคของสทธมนษยธรรมเปนสากล และเคารพในศกดศรของความเปนคนในแตละบคคลดวย จากทฤษฎกลาวสรปไดวา การพฒนาทางการเรยนรในขณะทเดกไดมโอกาสตดตอสมพนธกบผอนนน จะชวยใหเดกมพฒนาการทางจรยธรรมในขนทสงขนไดอยางรวดเรว การพฒนาทางจรยธรรมมใชการรบรจากการพร าสอนจากผใหญหรอผอน แตเปนการผสมผสานระหวางความรเกยวกบบทบาทของตนเองและผอน ทฤษฎการเกดวนยแหงตนของเมาเรอร (Mowrer) ดวงเดอน พนธมนาวน (2523: 6-9) ไดสรปทฤษฎของเมาเรอรไววา การเกดวนยในตนเองของบคคลแตละคนนน จะตองมพนฐานมาตงแตระยะแรกเกดจนกระทงเตบโตขนมา จดเรมตนคอ ความสมพนธระหวางทารกกบมารดา หรอผเลยงด อนจะน าไปสความสามารถในการควบคมตนเอง เมอโตขนทารกและเดกจะตองเรยนรจากผเลยงด โดยการเรยนรนจะเกดขนในสภาพอนเหมาะสมเทานน การเรยนรของทารกและเดกนจะเกดขนหลายระดบและมขนตอนดงตอไปน จดเรมตนอยทการททารกไดรบการบ าบดความตองการ เชน หว กไดดมนม รอน ไดอาบน า ยงกดกมผมาปดให เมอทารกไดรบการบ าบดความตองการกจะรสกสบาย พอใจ และมความสข ความสขนจะรนแรงมาก และตดตรงอยในส านกของทารกไปจนเตบโตขน ขนตอมาคอในขณะททารกไดรบการบ าบดความตองการจนรสกพอใจและมความสข การรบรขนตอมาของเดกคอความสข ความพอใจของเดกทเกดจากการไดรบการบ าบดความตองการตางๆ การปรากฏตวของมารดาท าใหเกดความสขความพอใจ การรกการพอใจมารดานนจะตองเกดดวยการเรยนรเชนน

32

ในทางตรงกนขาม หากเดกหวและไมไดกนหรอกนเมอไมหว เดกจะไมเกดความพอใจเดกจะไมมรากฐานของการเรยนรทจะรกและพอใจมารดาของตน เมอการเรยนรขนแรกเกดขนแลว จงเปนการเรยนรขนทสองตอไปกลาวคอ มารดายอมมาควบคกบค าอบรมสงสอนเดก ดวยค าพดหรอการกระท าตางๆ ตอมาเดกจงจะมความสข เลยนแบบมารดาทางค าพด การกระท า หรอท าตามทมารดาสงสอน ความสขความพอใจทเกดขนมลกษณะเปนการใหรางวล หรอชมเชยตนเองโดยไมหวงผลจากภายนอก เดกจะเลยนแบบผเลยงดตนทงทางดและไมด ขนอยกบลกษณะของผทตนรก พอใจ เชน ถาเดกเหนมารดาสบบหรเสมอ เมอเดกสบบาง กจะมความสขความพอใจ เพราะเปนลกษณะของผทตนรก ลกษณะทแสดงถงการมวฒภาวะทางอารมณของบคคลนนเอง โดยจะปรากฏขนในเดกทมอายระหวาง 8-10 ขวบ และจะพฒนาตอไปจนสมบรณเมอเตบโตเปนผใหญ ฉะนนผทมบรรลภาวะทางจตอยางสมบรณ จงเปนผทสามารถควบคมตนเองใหปฏบตอยางมเหตมผลในสถานการณตางๆ ไดเชน ในการตอบโตเมอเดกเกดความคบของใจ หรอเมอเกดความกลว ในการมความรกและการมอารมณขน ผทขาดวนยในตนเองเพราะไมไดผานการเรยนรดงทไดกลาวมาแลว จะกลายเปนบคคลทขาดความยบยงชงใจในการกระท า และอาจกลายเปนผท าผดกฎเกณฑ และกฎหมายของบานเมองอยเสมอ ในรายทรนแรงอาจกลายเปนอาชญากรรมเรอรงหมดโอกาสทจะแกไข จากทฤษฎกลาวสรปไดวา การเกดวนยของตนเองนน มพนฐานมาตงแตระยะแรกเกด ถงวยเจรญเตบโต โดยจดทส าคญนนกคอ การมปฏสมพนธกบบคคลรอบขางในการอบรมเลยงด ซงเปนพนฐานส าคญในดานอปนสยและเปนการเสรมสรางวนยทจะเกดขนกบเดกตอไป ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาของแบนดรา (Bandura) ทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา (รชดาภรณ อนทะนน. 2544: 9; อางองจาก Bandura. 1977: 22 – 27) กลาววา พฤตกรรมของมนษยเกดจากการเรยนร มนษยมการเรยนรพฤตกรรมจากประสบการณตางๆ ทเกดขนทงโดยทางตรง (Direct Experience) คอ เหตการณทเกดขนกบตนเองและโดยทางออม (lndirect Experience) คอ เหตการณทเกดขนกบบคคลอน หรอการเรยนรจากตวแบบ (Learning Thought Modeling) ซงเปนการเรยนรโดยอาศยกระบวนการสงเกต (Observational Process) การเรยนรสวนใหญในชวตประจ าวนเปนการเรยนรดวยกระบวนการสงเกตตวแบบ ซงมองคประกอบทส าคญ 4 ประการ คอ 1.กระบวนการสนใจ (Attention Process) เปนกระบวนการเลอกและรบรลกษณะของพฤตกรรมทส าคญของตวแบบ โดยผสงเกตจะตองใหความสนใจและรบรลกษณะทส าคญใหถกตองแลวน าสงทไดจากการสงเกตมาสรปรวบรวมไวเปนขนตอนเพอใหงายตอการจ า ซงความสนใจนจะท าใหสามารถจ าแนกพฤตกรรมทส าคญออกจากพฤตกรรมอนของตวแบบได การรบรจะเกดขนไดมากหรอนอยขนอยกบองคประกอบทมอทธพลตอกระบวนการสนใจจากตวผสงเกตหรอจากโครงสรางและลกษณะของตวแบบ ไดแก ความชดเจน ความซบซอน ความนาสนใจของตวแบบ รวมทงองคประกอบดานสมพนธภาพระหวางตวแบบกบผสงเกต

33

2. กระบวนการคงไว (Retention Process) เปนกระบวนการของการจ าเปนการรวบรวมลกษณะพฤตกรรมทไดจากการสงเกตไวในระบบความจ าในรปของสญลกษณ (Symbolic Forms) ไดแก จนตภาพ (lmage) และภาษา (Verbal) เมอบคคลไดเหนพฤตกรรมของตวแบบทตนสนใจ การรบรจะเกดขน และเมอพฤตกรรมสนสดลง มโนภาพของพฤตกรรมดงกลาวจะยงคงอยในความทรงจ าและจะถกดดแปลงเปนสญลกษณทางภาษา ซงสามารถจดจ าไดงายและนานกวา 3. กระบวนการแสดงออก (Motor Reproduction Process) เปนกระบวนการแปลงสญลกษณในระบบความจ าออกมาเปนพฤตกรรมทเกดขนจะถกตองหรอใกลเคยงกบตวแบบหรอไมขนอยกบปรมาณการเรยนรทไดจากการสงเกตและความสามารถทมอยในตวบคคลนน 4. กระบวนการจงใจ (Motivational Process) การเรยนรพฤตกรรมตางๆ ในสงคมนนมนษยไมสามารถแสดงพฤตกรรมทตนไดรบรมาทงหมด แตจะเลอกพฤตกรรมของตวแบบทกอใหเกดผลดตอบแทนมากระท ามากกวาพฤตกรรมทตนไดรบรมาทงหมด การประเมนพฤตกรรมของตวแบบจงเปนไปในรปของการรบเอาสงทท าใหตนพงพอใจและปฏเสธสงทตนไมเหนดวยหรอไมพงพอใจ จากทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา กลาวสรปไดวา พฤตกรรมของเดกปฐมวยทกคน มการพฒนาไปตามล าดบขนของพฒนาการ ขนอยกบความพรอมและการปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตวเดก ถาเดกคนใดไดรบการตอบสนองอยางเตมทจะท าใหเดกมบคลกภาพทดและพรอมทจะพฒนาขนสงตอไปไดอยางมประสทธภาพ อยางไรกตามบคคลใกลชดจะเปนแบบอยางใหเดกไดเลยนแบบพฤตกรรม จงเปนจดส าคญทพอแมและครตองใหความส าคญและเขาใจถงพฒนาการเดก เพอเปนการวางรากฐานของบคลกภาพใหเตบโตไปเปนผใหญทมคณภาพและเปนสวนหนงของสงคมทด ารงชวตอยไดอยางมความสข ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาของอรคสน (Erikson) อรคสน (Erikson) กลาววา เดกเปนวยทก าลงเรยนร สงแวดลอมรอบตวเปนสงแปลกใหมและนาตนเตนส าหรบเดก บคลกภาพจะสามารถพฒนาไดดหรอไมนนขนอยกบแตละชวงของอายของเดก และการประสบสงทพงพอใจตามขนพฒนาการตางๆ ตามวย ถาหากไดรบการตอบสนองตอสงทตนพอใจในชวงอายนน เดกกจะมพฒนาการทางบคลกภาพทดและเหมาะสม (ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. 2536: 67) ซงอรคสน ไดแบงพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวยเปน 3 ระยะ คอ 1. ขนความไววางวางใจ – ความไมไววางใจ (Basic Trust & Basic Mistrust) อยในวยแรกเกดถง 1 ป ถาเดกมประสบการณทดและไดรบความรกความอบอนอยางสม าเสมอ เดกจะรสกวาโลกนนาอย และเกดความรสกไววางใจผอน แตถาเดกไดรบประสบการณตรงกนขามกจะเกดความรสกไมไววางผอนและอาจน าไปสพฤตกรรมทไมมเหตผล เพกเฉย หรอทอแทสนหวงในชวงหลงของชวต

34

2. ขนความเปนตวของตวเอง – ความละอายสงสย (Autonomy & Shame and Doubt) อยในวย 1 – 3 ป เดกวยนสามารถควบคมกลามเนอในการเคลอนไหวไดดและเรมควบคมขบถายได จงตองการทขบถายตามความตองการของตน ซงถาเดกประสบความส าเรจในการควบคมกลามเนอตางๆ กจะเกดความภาคภมใจและเปนตวของตวเอง แตถาหากไมประสบความส าเรจกจะเกดความรสกละอายและสงสยในตวเอง 3. ขนความคดรเรม – ความรสกผด (Initiative & Guilt) อยในชวงอาย 3 – 6 ป การใหเดกไดเรยนรกจกรรมตางๆ ตามความคดความตองการของตน จะท าใหเดกประสบความส าเรจ ความสามารถในการควบคมตนเองของเดกกเปนผลมาจากการใหเดกไดท ากจกรรมทสนกสนานงายๆ การทเดกมรางกายและจตใจทดจะสงผลใหเขาเปนคนมความคดรเรม แตถาเดกประสบความลมเหลว ไมสมหวงกจะเกดความรสกผดและวตกกงวล จากทฤษฎทเกยวของกบพฒนาการทางสงคม จะเหนวาเดกปฐมวยเปนวยทก าลงอยากรอยากเหนและเรยนรสงตางๆ ไดอยางรวดเรว ดวยกจกรรมตางๆ ตามความคดความตองการของตน การใหเดกไดท ากจกรรมทสนกสนานงายๆ ไดดวยตนเอง กจกรรมนนจะน าไปสความส าเรจและท าใหเกดความภาคภมใจ ซงเปนสวนส าคญในการชวยพฒนาเดกไดตามขนพฒนาการ ทฤษฎขางตนทกลาวมาสรปไดวา ในการพฒนาความมวนยในตวเดก มรากฐานมาจากทศนะคตของเดกทมตอตนเองตอผอน และตอสงแวดลอมรอบตวเดก การพฒนาความมวนยในตนเองจะมกระบวนการเชนเดยวกบการสรางภาพพจนทางทดของตนเองหรอการเปนแบบอยาง เดกสามารถประพฤตปฏบตตนใหเปนไปในลกษณะทในสงคมปจจบนยอมรบ และในทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจทไดกลาววา จรยธรรมจะแฝงอยในกฎเกณฑตางๆ ทกชนดและในการเลนเกมตางๆ ในการพฒนาทางจรยธรรมของเดกนนเปนการสอนใหเดกไดเลนท างานมปฏสมพนธกบกลมเพอนและผอนทอยรอบขางจะท าใหเดกมจรยธรรมสงขน ซงคลายกบทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของโคลเบอรกทพบวามนษยมพฒนาการทางจรยธรรมมากขนกวาโดยแบงประเภทของความคดทางจรยธรรมเปน ระดบกอนกฎเกณฑ ระดบตามกฎเกณฑ และระดบเหนอกฎเกณฑ จะชวยใหเดกมพฒนาการทางจรยธรรมในขนทสงขนไดอยางรวดเรวการพฒนาทางจรยธรรมมใชการรบรจากการพร าสอนจากผใหญหรอผอนแตเปนการผสมผสานระหวางความรเกยวกบบทบาทของตนเองและผอน และในทฤษฎการเกดวนยแหงตนของเมาเรอร คอการเกดวนยในตนเองของบคคลแตละคนนน จะตองมพนฐานมาตงแตระยะแรกเกดจนกระทงเตบโตขนมาจดเรมตนคอ ความสมพนธระหวางทารกกบมารดา หรอผเลยงด อนจะน าไปสความสามารถในการควบคมตนเอง โดยการเรยนรนจะเกดขนในสภาพอนเหมาะสมเทานน จะเปนพนฐานส าคญในดานอปนสยและเปนการเสรมสรางวนยทจะเกดขนกบเดก และในทฤษฎการเรยนรทางสงคมของแบนดรา ไดกลาววา พฤตกรรมของมนษยเกดจากการเรยนร มนษยมการเรยนรพฤตกรรมจากประสบการณตางๆ ทเกดขนทงทางตรงและทางออม การเรยนรสวนใหญในชวตประจ าวนเปนการเรยนรดวยกระบวนการสงเกตตวแบบคอ กระบวนการสนใจ กระบวนการคงไว กระบวนการแสดงออก กระบวนการจงใจ อยางไรกตามบคคลใกลชดจะเปนแบบอยางใหเดกไดเลยนแบบ

35

พฤตกรรม จงเปนจดส าคญทพอแมและครตองใหความส าคญและเขาใจถงพฒนาการเดก เพอเปนการวางรากฐานของบคลกภาพใหเตบโตไปเปนผใหญทมคณภาพ ซงมความคลายคลงกบ ทฤษฎการเรยนรทางสงคมเชงพทธปญญาของอรคสน ทกลาววา เดกเปนวยทก าลงเรยนร สงแวดลอมรอบตวเปนสงแปลกใหมและนาตนเตนส าหรบเดก บคลกภาพจะสามารถพฒนาไดดหรอไมนนขนอยกบแตละชวงของอายของเดกและไดแบงพฒนาการทางสงคมของเดกปฐมวยเปน ขนความไววางวางใจ – ความไมไววางใจ ขนความเปนตวของตวเอง – ความละอายสงสย และขนความคดรเรม – ความรสกผด จะเหนไดวาเดกปฐมวยเปนวยทก าลงอยากรอยากเหนและเรยนรสงตางๆ ไดอยางรวดเรว ดวยกจกรรมตางๆ ตามความคดความตองการของตน การใหเดกไดท ากจกรรมทสนกสนานงายๆ ไดดวยตนเอง กจกรรมนนจะน าไปสความส าเรจและท าใหเกดความภาคภมใจ ซงเปนสวนส าคญในการชวยพฒนาเดกไดตามขนพฒนาการ และตระหนกถงความส าคญรวมทงเปนพนฐาน เปนคานยมทดงามในดานตางๆ ไดแก ความรบผดชอบ ความอดทนอดกลน ถาผใหญทใกลชดอบรมเลยงดเดก และเขาใจขนตอนของพฒนาการเดกในวยตางๆ จะสามารถชวยพฒนาเดกใหมความเจรญงอกงามไดอยางเตมศกยภาพ 1.7 การสงเสรมความมวนยในตนเอง ความมวนยในตนเอง เปนวนยสงสดทพงปรารถนา ควรฝกอยางสม าเสมอจนเกดเปนนสยพระธรรมปฎก (ประยทธ ปยตโต. 2537: 60) กลาววา ในเบองตน การสรางวนยควรเปนไปเพอการสราง “ความเคยชนทด” โดยการเหนแบบอยางทด การไดรบการแนะน าอบรมสงสอนดวยเหตดวยผล และผใหญควรใหความเปนกลยาณมตรแกเดก กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2537: 12) ไดแนะแนวทางในการสงเสรมความมวนยในตนเองดงน 1. สรางบรรยากาศทมการผอนคลาย 2. ใหโอกาสเดกรเรมท ากจกรรมอยางอสระ 3. สนบสนนใหเดกมโอกาสคดและตดสนใจแกปญหาอยางมเหตผล 4. เปดโอกาสใหเดกชวยกนสรางขอตกลง 5. แสดงความชนชมเมอเดกปฏบตตามขอตกลง ใหก าลงใจ 6. ทบทวนสงทเดกไดกระท า โดยการถามหรอชมเชย กลยา ตนตผลาชวะ (2542: 80-81) กลาวถงหลกการสรางวนยใหแกเดกดงน 1. มเจตคตทดกบเดก การสอนวนยตองคอยเปนคอยไป ใสใจและพยายามในการสรางดวยการใชสมพนธภาพทดกบเดก ใหค าแนะน าชแจงถงการประพฤตปฏบตทถกตอง ฝกเดกใหรจกการบงคบตนเองอยางมเหตผล ใหก าลงใจเมอเดกท าถกตองและชมเชย ใชวธการชกจงใจใหมสวนรวมในการปฏบต มากกวาการบงคบ โดยค านงถงความรสกจตใจของเดก และความสามารถ

36

ของเดกในการพฒนาตามระดบอาย การสอนวนยเดกดวยความรกและใหสงทดทสดกบเดก จะชวยใหเดกมความรสกทดกบการมวนย 2. ใหอสระแกเดกในการมความคดเปนของตนเอง ดวยการใหค าแนะน าปรกษาเมอเดกเลนกบเพอนหรอมปญหาในการเลน เดกควรไดรวา ท าไมตองมวนย พฤตกรรมใดทยอมรบไดและพฤตกรรมใดทผด เมอผดแลวตองแกไข เพราะหากเกดซ าแลวไปแกไข จะท าใหเดกคบของใจ 3. สรางใหเดกมความรบผดชอบตอหนาทและงานทไดรบมอบหมายดวยการตดตามใหขอมลยอนกลบ ชแนะ ไมตหรอวากลาวเดกใหเสยใจ ไมเปรยบเทยบเดกกบผอนใหเดกรสกเปนปมดอย แตประเมนใหเดกเหนถงการพฒนาพฤตกรรมของตนเองและขอควรตองแกไข 4. ใหการยกยองชมเชยในทนททเดกกระท าหรอปฏบตด อยาพดถงสงทไกลตว เดกจะไมเขาใจ เชน ท าดไปเถอะ โตขนแลวจะดเอง เดกไมทราบ หรอใชค ายาก เดกไมเขาใจ เชน คนดเปนคนเกง เปนตน ในขณะทฝกเดก เดกอาจจะดอรนบาง เอาแตใจตนเองบาง ตองใหอภย อยาเอาแตใจ 5. การฝกวนยตองสม าเสมอ เราไมสามารถเปลยนพฤตกรรมเดกไดในทนททนใดตองฝกซ าๆ อยางตอเนอง เพอใหเดกซมซบไปเปนนสย เมอผดตองลงโทษทนทเพอแกไขใหถกตองถาเดกท าดตองชมเชย สชา จนทนเอม (2511: 52) ไดเสนอวธทสงเสรมใหเดกมวนยในตนเอง ซงสามารถท าไดทงทบานและทโรงเรยน โดยผใหญตองสรางสมพนธภาพอนดกบเดก ไมควรบงคบขเขญใหเดกท าตามกฎบงคบทวางไว ควรใหเดกมอสระในการพฒนาตนเอง ไมควรควบคมเดกตลอดเวลา ผใหญควรสงเสรมใหเดกท าสงตางๆ ทเขาสามารถท าได ไมควรมอบความรบผดชอบใหเดกจนเกนก าลงของเดกและพยายามอธบายค าถามตางๆ ทเดกสนใจและรบฟงเหตผลตางๆ ของเดก ใหความนบถอในตวเดก ควรปลอยใหเดกเปนตวของตวเอง นอกจากน ควรยกยองหรอใหค าชมเชยเดก เพอเปนการสงเสรมก าลงใจและแสดงความพอใจตอการกระท าของเดก ทกษณา สวนานนท (2519: 41 – 42) ไดกลาววา ในการสงเสรมเดกระดบปฐมวยใหมวนยในตนเองนน ควรสอนใหเดกฝกฝนตนเองใหมพฤตกรรมอนเปนทยอมรบของกลม เดกวย 4 – 7ขวบทสามารถเรยนรการควบคมอารมณตลอดจนความรสกของตนเอง เคารพสทธของผอน มความรบผดชอบพฤตกรรมของตนเองได กยอมเปนพนฐานทแขงแรงในการเสรมสรางอปนสยอนจะเปนรากฐานของการเรยนรทไมมวนสนสด กอนอนครจะตองสรางความเชอมนในตวเดกและเสรมสรางใหเดกมความเชอมนในตนเองดวยวธการตางๆ นอกจากนนครควรแนะแนวการปฏบต ชวยใหเดกคอยๆ เกดความเชอมนขนวาเขาสามารถท าไดดวยตนเอง เขารบผดชอบการกระท าของเขาไดรวมทงท าใหเขาเกดความรสกวาเขาเปนผหนงในการรวมสรางกฎเกณฑตางๆ นนดวย การใหนกเรยนคดเองบางจะท าใหนกเรยนมความรบผดชอบมากขน วธการนครตองท าใหเหมอนกบการเลนโดยไมใชวธการบงคบขเขญ จะเหนความเปลยนแปลงในเดกอยางเดนชด สงหนงทครควรท าคอพยายามใหเดกคดไดเองวาการท าเสยงหนวกห หรอการรงแกเพอนนนเปนสงทนาร าคาญส าหรบผอนมากเพยงใด บางครงครใหเดกชวยวจารณการกระท านนๆ และจะชวยกนหาขอเสนอแนะทด

37

อยางไรกตามครตองไมลมวาระยะความสนใจของเดกนนสนมาก จงควรรบหาขอยตเสยกอนทเดกจะเรมเบอและลงมอกอกวนใหม ครควรมศรทธาในตวเดกเสยกอน จะตองหมนแสดงความรกความอบอนตอเดก ค าพดของครเพยงสองสามค าทแสดงถงความศรทธาตอความสามารถของเขาอาจจะท าใหมความสนใจกบงานนนไดเปนเวลานาน ครจะตองชวยชมเชย พรอมกบแสดงความเชอมนวาเขาท าได ถาพบเดกทไมเคยรจกคดถงผอน ครกตองพยายามอดทนชวยเหลอ นอกจากนควรชวยใหเดกทไมเชอวาตนเองจะท าไดเอาชนะความรสกดงกลาวได อยางไรกตาม การควบคมตนเองของเดกปฐมวยใหไดตลอดไปนนเปนเรองยาก แตกเปนไปไดถามคนคอยใหก าลงใจ การเรยนรจะเปนไปอยางงายดาย ถาไดรบการเสรมแรงจากการเรยนรนนคอมนใจวาจะท าได เปนทยอมรบของเพอนและไดรบความรกจากทกคน นอกจากน ช. ชนบท (2530: 50) ยงไดกลาวถงการสอนใหนกเรยนเกดวนยในตนเองนน เปนเรองทตองอาศยเวลาและความมนใจ นอกจากจะสอนโดยการใหความรความเขาใจและการใหลงมอปฏบตเองแลว สงส าคญทสดคอ การปฏบตแบบอยางทด ครผสอนตองเปนผมวนยในตนเองเสยกอน ความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยนน สามารถสงเสรมและพฒนาไดควรเรมตงแตเดกปฐมวย ซงสามารถท าไดทงทบานและทโรงเรยนโดยใชวธจงใจมากกวาการบงคบ ควรปลกฝงใหเกดวนยในตนเองโดยตงอยบนรากฐานของการใชเหตผลและการมอบความรก ควรกระท าอยางคอยเปนคอยไป และตองมความสม าเสมอ มการชมเชยใหก าลงใจเมอเดกประพฤตด ผใหญหรอครนบวาเปนผมบทบาทส าคญซงตองท าตวเปนแบบอยางทด รวมถงการเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตในกจกรรมการเรยนการสอนดวยตนเอง

1.8 งานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเอง งานวจยในประเทศ

พนม ลมอารย (2522: 56-57) กลาววา กลมชวยเสรมสรางความมวนยในตนเองเมอสมาชกเขากลม จะตองมการปฏบตกจกรรมอยางสม าเสมอ การปฏบตกจกรรมนนจะตองปฏบตตามกฎเกณฑรวมกน ซงจะชวยใหสมาชกมความอดทนมากยงขน พชน วรกวน (2528: 149) กลาวถง การจดกลมหรอกจกรรมกลมวา การไดเขารวมกลมนนกอใหเกดประโยชนหลายดานคอ ดานทศนคตตอตนเอง การเขารวมกลมนนเปนการแสดงถงการยอมรบจากกลม ท าใหเกดความรสกภาคภมใจ ความอบอนใจและรสกวาตนเองมคณคา ท าใหเกดความเชอมนในตนเอง และในการเขารวมกลมนน จะตองมสมพนธภาพซงกนและกน มการกระท ารวมกน ซงเปนโอกาสใหไดท าความเขาใจตนเอง และสมาชกอนในกลม ท าใหมมโนภาพแหงตนดขน และยงผลตอทศนคตตอผอน ยอมรบฟงเหตผล ความคดเหน เคารพในสทธของกนและกน ซงจะมผลตอการใหความรวมมอในการท างานของกลม

38

สายพณ ปรงสวรรณ (2538: 44-48) ไดท าการศกษาวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคและการเลนตามมมโดยเดกรวมกนสรางกฎเกณฑและครสรางกฎเกณฑเดกอาย 5-6 ป ชนอนบาลราชสมา อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2536 จ านวน 92 คน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคและการเลนตามมมโดยเดกรวมกนสรางกฎเกณฑและครสรางกฎเกณฑ มวนยในตนเองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต จตรา ชนะกล (2539: 64) ไดศกษาผลของการใชกจกรรมวงกลมแบบกลมยอยในการพฒนาความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชนเดกเลกของโรงเรยนวดเทพลลา กรงเทพมหานคร จ านวน 40 คน แบงเปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 20 คน พบวา หลงการฝกดวยกจกรรมวงกลมแบบกลมยอย นกเรยนมพฒนาการดานความมวนยในตนเองสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.1 จนดา นาเจรญ (2540: 55) ไดศกษาผลของการจดกจกรรมเสรมลกษณะนสยแบบวางแผนปฏบตและทบทวนทมตอวนยในตนเองดานสงแวดลอมของเดกปฐมวยโดยกลมตวอยางเปนนกเรยนชนอนบาล 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2540 จ านวน 30 คน ของโรงเรยนอนบาลระยอง อ.เมอง จงหวดระยอง ผลการศกษาพบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมเสรมลกษณะนสยแบบวางแผนปฏบตและทบทวนมพฤตกรรมดานวนยในตนเองดานสงแวดลอมสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 สภค ไหวหากจ (2543: 61) ไดศกษาเปรยบเทยบผลของการจดกจกรรมการเลานทานคตธรรมและการจดกจกรรมการเลนเกมแบบรวมมอของนกเรยนชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2543 โรงเรยนอนบาลเพชรบรณ อ าเภอเมอง จงหวดเพชรบรณ พบวากลมทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานคตธรรมมคาคะแนนเฉลยการรบรความมวนยในตนเองสงกวากลมทไดรบการจดกจกรรมการเลนแบบรวมมอ รชดาภรณ อนทะนน (2544: 56) ไดศกษาแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคมของนกเรยนชนอนบาลปท 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2543 โรงเรยนวดหนองจอก อ าเภอทายาง จงหวดเพชรบร ทเขารวมกจกรรมกลม พบวา หลงการเขารวมกจกรรมกลม นกเรยนมแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคมสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 เมอเปรยบเทยบกบกอนจดกจกรรมกลม ตองจตต จตด (2547: 64) ไดศกษาการพฒนาความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย โดยการจดประสบการณกจกรรมดนตรตามแนว คารล ออรฟ โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนอนบาล 2 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2545 โรงเรยนอนบาลเทพารกษ จงหวดสมทรปราการ จ านวน 20 คน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณกจกรรมดนตร ตามแนวคารลออรฟ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองสงขนอยางมนยส าคญ .05 ศศนนท นลจนทร (2547: 55) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการเลานทานทมตอความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในชมชนแออดคลองเตย โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนอนบาลปท 1

39

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2546 สถานรบเลยงเดกดวงประทป มลนธดวงประธปชมชนแออดคลองเตย กรงเทพมหานคร จ านวน 15 คน ผลการศกษาพบวาเดกปฐมวยในชมชนแออดคลองเตยหลงจากไดรบการจดกจกรรมเลานทานมพฤตกรรมความมวนยในตนเองสงขนอยางมนยส าคญ 0.1

งานวจยตางประเทศ เชเวยคอฟ และ ฟรทซ (เตอนใจ ยอดนล. 2530: 44; อางองจาก sheviakov; & Friz.1965) ไดศกษาถงประเภทของวนยทควรปลกฝงใหแกเดก วาไมควรเปนวนยทมรากฐานจากการปฏบตตามค าสงของบคคลอนและใหความเหนตอไปอกวา ควรเปนเรองของความตงใจ มาจากจตส านกของเดกเอง ซงมใชการกระท าตามค าสง หรอเพราะการลงโทษ นนคอการปลกฝงใหเกดวนยในตนเอง ซงตงอยบนพนฐานแหงความชนชอบและรกในอดมคต มสเสน (จตรา ชนะกล. 2539: 23; อางองจาก Mussen. 1969: 335-341) ไดศกษาพบวา การฝกวนยใหแกเดกโดยการใชเหตผลและใหความรก เปนการฝกวนยทใหผลดทสดและชวยสงเสรมพฒนาการทางสมองของเดก เพราะชวยใหเดกเขาใจเหตผลหรอมาตรฐานสงคมทพอแมตองการ วธนจะชวยใหเดกมวนยในตนเองสงขน ซงมสเสนใหขอคดวา การฝกวนยและสงเสรมพฒนาการของความรสกรบผดชอบโดยการใหความรกนน ควรใชจนกวาเดกจะเลกกระท าพฤตกรรมทไมพงปรารถ เพราะเปนการกระตนใหเดกยอมรบอยางแทจรง มลเลอร (สมจตต สวรรณวงษ. 2542: 46; อางองจาก Miller. 1984. Young Chaildren: 15-16) ไดศกษาถงความแตกตางระหวางการลงโทษกบการฝกวนย พบวาลกษณะของการปฏสมพนธของแตละบคคล สงแวดลอม กจวตรประจ าวน และความคาดหวงสวนบคคลมผลตอพฤตกรรมเดกและเสนอแนะวาเทคนคทใชทกษะการแกปญหาชวยใหเดกเกดวนยในตนเอง ฮอฟแมน (Hoffman.1970: 286) ไดศกษาการฝกวนย 3 วธ ไดแก การใหเหตผลการปลอยปละละเลย และการรวมอ านาจ ผลการศกษาพบวา บดามารดาทฝกวนยโดยใชวธการใหเหตผลจะท าใหเดกมวนยในตนเองสงกวาเดกทไดรบการฝกวนยโดยบดามารดาทปลอยปละละเลยหรอรวบอ านาจ วกกนส (Wiggins. 1971: 2899) ไดอางถงการศกษาของ โกช (Gough) ทไดศกษาเกยวกบ ความมวนยในตนเอง พบวา ผทมวนยในตนเองสง จะมความรบผดชอบมาก มความวตกกงวลนอย มความอดทน มเหตผลของตนเอง มความยดหยนในความคด และมพฤตกรรมทสงคมยอมรบ และยงพบวาโดยทวไปจะมสขภาพสมบรณดกวาผทขาดวนยในตนเอง ไบรอนท (Bryant.1971: 4854-B) ไดศกษาเกยวกบความสมพนธของครกบนกเรยนทมความเชอตางกน โดยใหครบรรยายลกษณะของนกเรยนทมความเชออ านาจในตนกบนกเรยนทมความเชออ านาจนอกตน กลมละ 20 คน พบวา เดกทมความเชออ านาจภายในตนจะมวนยในตนเองมากกวา ปรบตวไดดกวา มผลสมฤทธทางการเรยนและความอดทนมากกวาเดกทมความเชออ านาจ ภายนอกตน

40

จากเอกสารและงานวจยทกลาวมาขางตนนน จะเหนไดวาการพฒนาสงเสรมและปลกฝงฝกวนยในตนเองใหแกเดกนนถอวาเปนสงส าคญมาก และควรเปนวนยทเกดจากการเรยนรมใชเกดจากการบงคบ เกดความรและความเขาใจทเกดประโยชนตอตวเดกเองและสงคมโดยรวม ดงนนจงควรจดประสบการณทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการและธรรมชาตของเดก สงเสรมการเรยนรแบบกลม เพอจะท าใหเดกเกดความเชอมนในตนเอง รจกการปรบตว มความรบผดชอบในการปฏบตงาน เปนสงส าคญทควรฝกใหเกดขนเพราะเปนผลดตอตวเดก อนเปนการปลกฝงและสงเสรมเรองวนยในตนเอง สามารถอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางมความสขตอไป 2. เอกสารและรายงานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ 2.1 ความหมายของรปแบบการจดประสบการณ ทศนา แขมมณ ; และคนอนๆ (2536: 5) ใหความหมายของรปแบบการจดประสบการณหรอการเรยนการสอนวา หมายถง สภาพหรอลกษณะของการจดการเรยนการสอนทจดขนอยางมระบบระเบยบแบบแผนตามปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตางๆ โดยอาศยวธสอนและเทคนคการสอนตางๆ เขามาชวย ใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามหลกการทยดถอคณลกษณะส าคญ (Critical Attributes) ของรปแบบการจดการเรยนการสอน จะตองประกอบดวยสงตางๆ ตอไปน 1. มปรชญา หรอแนวคด หรอความเชอพนฐานทเปนหลกของรปแบบนน 2. มการบรรยายหรออธบายภาพ หรอลกษณะของการจดการเรยนการสอน 3. มการจดระบบ คอ องคประกอบ และความสมพนธขององคประกอบ ของระบบใหสามารถน าผเรยนไปสเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ โดยมการพสจนทดลองถงประสทธภาพของระบบนน 4. มการอธบายกระบวนการสอน วธสอน และเทคนคการสอน ในฐานะทเปนองคประกอบยอยทส าคญของระบบนน จอยส และเวล (เปลว ปรสาร. 2543: 10; อางองจาก Joyce; & Weil. 1992: 40-42) กลาววา รปแบบการสอนเปนแผน หรอแบบซงสามารถใชเพอการสอนในหองเรยน หรอการสอนพเศษเปนกลมยอย หรอเพอจดสอการสอนซงรวมถงภาพยนตร เทปบนทกเสยง โปรแกรมคอมพวเตอร และหลกสตรรายวชา แตละรปแบบจะใหแนวทางในการออกแบบการสอนทชวยใหเดกบรรลวตถประสงคตางๆ กน รปแบบการจดประสบการณ สรปไดวา หมายถง สภาพหรอลกษณะของการจดการเรยนการสอนทจดขนอยางมระบบ ระเบยบ แบบตามปรชญา ทฤษฎ หลกการแนวคดรวมทงความเชอตางๆ โดยอาศยวธและเทคนคการสอนเขามาชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามหลกการและทฤษฎความเชอพนฐาน หรอจะเปนการสอนในรปแบบพเศษเปนกลมยอยทตองจดสอการสอน

41

ซงรวมถงภาพยนต เทปบนทกเสยง โปรแกรมคอมพวเตอรและหลกสตรรายวชาแตละรปแบบจะน าพาผเรยนไปสเปาหมายตามวตถประสงคไดอยางมประสทธภาพ 2.2 องคประกอบของรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอน รปแบบการจดประสบการณ การเรยนการสอน โดยทวไปมองคประกอบรวมทส าคญซงผพฒนารปแบบการเรยนการสอนควรค านงถงดงน (ทศนา แขมมณ; และคนอนๆ. 2536: 34-36) 1. หลกการของรปแบบการเรยนการสอน เปนสวนทกลาวถงความเชอและแนวคดของทฤษฎทรองรบรปแบบการสอน หลกการของรปแบบการสอนจะเปนตวชน าการก าหนดจดประสงคเนอหา กจกรรมและขนตอนการด าเนนการในรปแบบการสอน 2. จดประสงคของรปแบบการสอน เปนสวนทระบถงความคาดหวงทตองการใหเกดขนจากการใชรปแบบการสอน 3. เนอหา เปนสวนทระบถงเนอหา และกจกรรมตางๆ ทจะใชในกระบวนการจดการเรยนการสอนเพอใหบรรลจดประสงคของรปแบบการสอน 4. การจดกจกรรม และขนตอนการด าเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน เปนสวนทระบถงวธการปฏบตในขนตอนหนงๆ เมอน ารปแบบไปใช 5. การวดและการประเมนผล เปนสวนทประเมนถงประสทธผลของรปแบบการสอนองคประกอบของรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอนนน เกดจากหลกการ ความเชอแนวคด และทฤษฎของรปแบบการสอน ซงน าไปสการจดระบบการเรยนการสอนและการวด ประเมนผลเพอใหการเรยนการสอนนนบรรลวตถประสงคตามหลกของรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอน สรปไดวา องคประกอบของรปแบบการจดประสบการณ หรอ รปแบบการสอนนน มองคประกอบรวมทส าคญทผพฒนารปแบบการเรยนการสอนควรค านงถงในเรองหลกของรปแบบการเรยนการสอน เปนสวนของแนวคด ทฤษฎ ทจะเปนตวชน าทางการก าหนดจดประสงคเนอหาและกจกรรมขนตอนในการจดการเรยนการสอนและทส าคญทควรค านงถงคอ การวดและการประเมนผล เปนสวนหนงทประเมนถงประสทธผลของรปแบบการสอนทเกดจากหลกการความเชอแนวคดและทฤษฎของรปแบบการสอนเพอน าไปสการจดระบบการวดประเมนผลใหการเรยนการสอนนนบรรลตามวตถประสงคทวางไว 2.3 กลมของรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอน รปแบบการจดประสบการณหรอการเรยนการสอนมหลายรปแบบในแตละรปแบบมจดเนนทตางกน มผศกษาและเสนอการจดกลมของรปแบบการเรยนการสอนดงน จอยส และเวล (วฒนา อคคสมน. 2539: 42-48; อางองจาก Joyce; & Weil. 1992)จดรปแบบการเรยนการสอนเปน 4 กลม ดงน

42

1. รปแบบการเรยนการสอนทเนนการจดกระบวนการขอมล หรอกระบวนการคด (The Information Processing Family) เชน การสอนมโนทศน (Concept Attainment) การสอนการคดเชงอนมาน (Inductive Thinking) การสอนและฝกฝนการคดสบคน (Inquiry Training) การสอนยทธศาสตรการจ า (Memorization) 2. รปแบบการจดประสบการณหรอการเรยนการสอนท เนน การพฒนาคน (The Personal Family) เชน การสอนแบบไมสงการ (Nondirective Teaching) เปนการสอนทมงใหค าแนะน าปรกษา ใหผเรยนสามารถน าตนเองในการเรยนการสอน เพอฝกใหเดกตระหนกในตนเอง(Awareness Training) 3. รปแบบการจดประสบการณ หรอการเรยนการสอนทเนนปฏสมพนธทางสงคม (The Social Family) เชน การสอนแบบคนควาเปนกลม (Group Investigation) การแสดงบทบาทสมมต (Role Playing) 4. รปแบบการจดประสบการณ หรอการเรยนการสอนทเนนปรบพฤตกรรม (The Behavior System Family) เชน การสอนเพอการควบคมตวเอง (Learning Self-Control) การเรยนแบบรรอบ (Mastery Learning) จอยส และ เวล ยงใหขอคดอกวา รปแบบการเรยนการสอนแตละรปแบบจาก 4 กลมนสามารถน ามาใชรวมกนได เพอเพมพนประสทธผลของการใชรปแบบ หมวดท 1 รปแบบการจดการเรยนการสอนทเนนเนอหา (Content Oriented Model) หมวดท 2 รปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการ (Process Oriented Model) หมวดท 3 รปแบบการเรยนการสอนทเนนกระบวนการทางสงคม (Social – Oriented Model) หมวดท 4 รปแบบการเรยนการสอนตวบคคล (Personal – Oriented Model) หมวดท 5 รปแบบการเรยนการสอนทเนนทกษะและพฤตกรรม (Skill or Behavior Oriented Model) จากการน าเสนอการจดกลมของรปแบบการจดประสบการณ หรอการเรยนการสอนนนจะเหนไดวามจดเนนการจดกระบวนการขอมลในเรองกระบวนการคด ฝกฝนการคดสบคนและการสอนยตศาสตรการจ า เปนจดเนนในการพฒนาคน และในการสอนแบบไมสงการเปนการสอนทมงใหค า แนะน า ปรกษา ท าใหผเรยนตะหนกถงคณคาในตนเอง อกทงเนนในเรองการปฏสมพนธทางสงคม ผานการสอนแบบการคนควาเปนกลมหรอการแสดงบทบาทสมมตเปนการสอนทเปนการปรบพฤตกรรมเพอการควบคมตนเอง ดงนนรปแบบการเรยนการสอนแตละรปแบบนนสามารถน ามาประยกตใชรวมกนไดเพอเพมพนประสทธผลของการใชรปแบบการเรยนการสอน

43

2.4 การใชรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการเรยนการสอน การเลอกใชรปแบบการเรยนการสอนใด ๆ (วฒนา มคคสมน. 2539: 42-48 อางองจาก ทศนา แขมมณ. ม.ป.ป.) กลาววา ผใชจ าเปนตอง 1. ศกษาท าความเขาใจในปรชญา ทฤษฎ หรอหลกการของรปแบบใหเขาใจ

2. ศกษาท าความเขาใจในวตถประสงค และสภาพการณทเหมาะสมในการใชรปแบบการเรยนการสอนรวมทงขอบเขต ขอจ ากดตางๆ ของรปแบบ

3. เมอตกลงใจจะใชรปแบบใดกตาม ควรวางแผนจดเตรยมรายละเอยดการด าเนนงานใหพรอม

4. ลองใชและศกษาผล และประเมนผลวาควรปรบปรงสงใด 5. เสนอแนะใหทดลองใชทละรปแบบ และพยายามจนรสกวาคลอง และช านาญแลวจง

คอยๆ เพมการใชรปแบบอนตอไป 6. เมอสามารถใชรปแบบไดหลากหลายขนแลว ตอไปควรหดผสมผสานรปแบบตางๆ

ในการสอนแตละครงหรอแตละหนวย เซยเลอร; และคนอนๆ (วฒนา มคคสมน. 2539: 45; อางองจาก Saylor; other. 1981) ไดเสนอสงทควรพจารณาในการเลอกรปแบบการสอนไปใช ดงน

1. เปาหมายทวไป และจดประสงค (Goal and Objectives Being Sought) รปแบบการสอนทเลอกไปใชจะตองสอดคลองกบจดประสงคและเปาหมายทวไปของการสอน

2. ความมโอกาสสงในการบรรลเปาหมาย (Maximize Opportunities to Achievemultiple goals) ระดบความเปนไปไดในการบรรลเปาหมายขนอยกบความสอดคลองระหวางกจกรรมการสอนกบจดประสงคของการสอนไดสงกวารปแบบการสอนอนๆ

3. แรงจงใจของผเรยน (Student Motivation) ผลส าเรจของรปแบบการสอนอยทสามารถจงใจใหผเรยนใหเขารวมกจกรรมทจดไวเพอการบรรลจดประสงคของการสอนหรอไม ผสอนจงควรเลอกรปแบบการสอนทสามารถสรางแรงจงใจในการเรยนรแกผเรยนได

4. หลกการเรยนร (Principles of Learning) ผสอนตองพจารณาเลอกรปแบบการสอนทอยบนพนฐานของหลกการเรยนรทสอดคลองกบจดประสงคทตองการใหผเรยนบรรล

5. สงอ านวยความสะดวก เครองมอ และทรพยากร (Facilities, Equipment and Resources) ผสอนจะตองจนตนาการถงสงเหลานในสถานททจะน ารปแบบการสอนไปใชวาเหมาะสมกบรปแบบการสอนทเลอกหรอไม จากการน าเสนอการใชรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอนแตละรปแบบนนมจดเนนทแตกตางกน ตามปรชญา แนวคด ทฤษฎ หลกของความเชอของรปแบบการจดการเรยนการสอน ดงนนการเลอกใชรปแบบการจดประสบการณ หรอรปแบบการสอน ควรค านงถงองคประกอบ เปาหมายจดประสงค วธการสอน ระดบความเปนไปไดในสงอ านวยความสะดวก เครองมอ และทรพยากร เพอน าไปสการบรรลเปาหมายตามจดประสงคและเทคนคการสอนให

44

เหมาะสมกบการสงเสรมการเรยนร ใหกบเดก ซงจะประสบผลส าเรจของรปแบบการสอนอยทสามารถจงใจใหผเรยนสนใจเขารวมกจกรรมทจดไวและพฒนาการตามศกยภาพของเดกเพอใหบรรลวตถประสงคของการจดประสบการณ หรอการสอน

2.5 รปแบบและเทคนคการจดการจดประสบการณ รปแบบการเรยนการสอน วธการสอน เทคนคการสอน มความสมพนธกนดงท ทศนา แขมมณ (วฒนา มคคสมน. 2539: 45 – 46; อางองจาก ทศนา แขมมณ. ม.ป.ป.) กลาวไวดงน รปแบบการสอน หมายถง สภาพหรอลกษณะของการจดการเรยนการสอนทจดขนอยางมระบบระเบยบแบบแผน ตามปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตางๆ โดยอาศยวธสอน และเทคนคการสอนตางๆ เขามาชวยใหสภาพการเรยนการสอนนนเปนไปตามหลกการทยดถอคณลกษณะส าคญ (Critical Attributes) ของรปแบบการจดการเรยนการสอน จะตองประกอบดวยสงตางๆ ดงตอไปน 1. มปรชญา หรอทฤษฎ หรอหลกการ หรอแนวคด หรอความเชอทเปนพนฐาน หรอเปนหลกการของรปแบบนน 2. มการบรรยาย หรออธบายสภาพ หรอลกษณะของการจดการเรยนการสอน 3. มการจดระบบ คอ จดทงองคประกอบและความสมพนธขององคประกอบของระบบใหสามารถน าผเรยนไปสเปาหมายอยางมประสทธภาพ โดยมการพสจนทดลองถงประสทธภาพของระบบนน 4. มการอธบายกระบวนการสอน วธสอน และเทคนคการสอน ในฐานะทเปนองคประกอบยอยทส าคญของระบบนน วธสอน หมายถง วธการตางๆ ทใชเพอชวยใหการจดการเรยนการสอนในรปแบบตางๆบรรลเปาหมาย วธการแตละวธยอมประกอบไปดวยลกษณะอนเปนจดเดนเฉพาะของวธนน และกระบวนการอนเปนหลกในการด าเนนการตามวธนน ค าวาลกษณะเดนในทน หมายถง ลกษณะส าคญของวธการนน ทท าใหวธการนนแตกตางไปจากวธการอน เชน วธการทอด สงทเปนลกษณะเดนทขาดไมได (Critical Attributes) ถาขาดจะถอวาไมเปนการทอด กคอ น ามนและความรอน และวธการ หรอขนตอนทขาดไมได คอการหยอนสงทจะทอดลงในน ามนทมความรอนสง และมปรมาณมากพอทจะท าใหสงนนสกโดยไมตดภาชนะทใชทอด ดงนน คณลกษณะส าคญทเปนลกษณะเดน(Critical Attributes) ของวธสอนใดๆ กคอ 1. มการบงบอกลกษณะเดนทขาดไมไดของวธนน 2. มการบงบอกกระบวนการหลก หรอขนตอนการด าเนนการทขาดไมไดของวธนน เทคนคการสอน หมายถง กลเมดตางๆ ทใชในการชวยใหวธการ หรอกระบวนการบรรลผลตามจดมงหมายไดอยางมประสทธภาพ เทคนคการสอนจะใชควบคกนไปกบวธการสอนแตละวธ หรอใชควบคไปกบกระบวนการหรอขนตอนตางๆ ในการจดการเรยนการสอนแบบตางๆ เชน

45

ในการสอนแบบบรรยาย การบรรยายใหนาฟง ผบรรยายจ าเปนตองใชเทคนคตางๆ ชวย เชน เทคนคการใชน าเสยง ทาทาง การใชอารมณขน เปนตน จากการทกลาวขางตน ทศนา แขมมณ ( วฒนา มคคสมน. 2539: 45 – 46; อางองจาก ทศนา แขมมณ. ม.ป.ป. ) จงชใหเหนวา รปแบบการจดการเรยนการสอน วธการสอน และเทคนคการสอน ซงมสวนสมพนธกนอยางใกลชด ซงอาจจะมองไดใน 2 ลกษณะ คอ 1. การมองโดยเรมตนจากปรชญา ทฤษฎ หลกการ แนวคด หรอความเชอตางๆกลาวคอ เมอเรามแนวคด หรอความเชออยางใดอยางหนง เรากพยายามจดการเรยนการสอนใหมสภาพทสอดคลองกบความเชอนน และพยายามสรรหาวธสอนทจะเอออ านวยใหหลกการนน ๆบรรลผล นอกจากนน เพอใหวธสอนเหลานนบรรลผลส าเรจไดอยางด เรากตองพยายามหาเทคนคตางๆ มาเสรมวธสอนอกขนหนง 2. การมองโดยเรมตนจากเทคนคการสอน กลาวคอ เทคนคการสอนชวยสงเสรมวธการสอนใหสอดคลองกบหลกการและทฤษฎตางๆ ทยดถอ การมองในทง 2 ลกษณะดงกลาว สามารถจ าลองออกมาเปนแผนภม ดงแสดงในภาพประกอบ 2

รปแบบการเรยนการสอน

วธการสอน

เทคนค การสอน

ภาพประกอบ 2 แสดงความสมพนธระหวาง รปแบบการเรยนการสอน วธการสอน และเทคนค การสอน ทมา : (วฒนา มคคสมน. 2539: 46; อางองจาก ทศนาแขมมณ. ม.ป.ป.) โดยสรปแลว รปแบบการสอน หมายถง แผนซงแสดงถงความสมพนธระหวางองคประกอบตางๆ คอ ความส าคญและความเปนมาของรปแบบ หลกการ วตถประสงค สาระของรปแบบกระบวนการเรยนการสอน การประเมนผล เพอใชในการจดการเรยนการสอนใหบรรลตามวตถประสงค

46

ดงทกลาวมาแลวเปนสงส าคญจะเหนไดวา การจดประสบการณเปนการจดประสบการณทยดเดกเปนศนยกลาง โดยใหอสระในการเรยนรจากความสนใจและการกระท าดวยตวเดกเอง ตามความสามารถของเดกแตละบคคล เปนการเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทหลากหลาย โดยครเปนผอ านวยความสะดวก กระตนใหเดกเกดการเรยนรตามพฒนาการและธรรมชาตการเรยนรของเดก การจดประสบการณแบบโครงการเปนกระบวนการหนงทสามารถสงเสรมใหเดกปฐมวยเกดคณลกษณะพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

2.6 ความหมายของการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) พชร ผลโยธน (2542: 3) ใหความหมายของการจดประจดสบการณแบบโครงการหมายถง การสบคนหาขอมลอยางลกตามหวขอเรองทเดกในใจควรแกการเรยนร โดยปกตการสบคนจะท าโดยเดกกลมเลกๆ ทอยในชนเรยน หรอเดกทงชนรวมกน หรอบางโอกาสอาจเปนเพยงเดกคนใดคนหนงเทานน วฒนา มคคสมน (2544: 1) ใหความหมายของการจดประจดสบการณแบบโครงการหมายถง เปนการเรยนการสอนทเปดโอกาสเดกไดคนพบและเรยนรจากประสบการณตรงกบสงของ เรองราว สถานท บคคลและเหตการณตางๆ ภายในชมชนของเดกตามวธการของแตละบคคล เปดโอกาสใหเดกไดประเมนการท างานของตนเอง และเปนการจดกจกรรมการเรยนการสอนภายใตบรรยากาศทเปนมตรและมอสระ ปทมา ศภก าเนด (2545: 30-31) ใหความหมายของการจดประจดสบการณแบบโครงการหมายถง การจดประสบการณแบบโครงการเปนรปแบบการจดประสบการณทเนนเดกเปนศนยกลาง ค านงถงความสนใจและความตองการของเดกเปนการสงเสรมการเรยนรโดยบรณาการทกษะกระบวนการตางๆ ทใชในการเรยนรไวดวยกบไดศกษาคนควาในเรองทเดกสนใจอยางลมลก โดยมครเปนผคอยใหความชวยเหลออ านวยความสะดวกกระตนใหเดกคดและเรยนรรวมกบไปพรอมกบเดก และระยะเวลาในการเรยนรสามารถยดหยนไดตามความตองการและความสนใจของเดก ทศนา แขมมณ (2548: 138-139) ใหความหมายของการจดประจดสบการณแบบโครงการหมายถง การจดสภาพการณของการเรยนการสอน โดยใหผเรยนไดรวมกนเลอกท าโครงการทตนสนใจ โดยรวมกนส ารวจ สงเกต และก าหนดเรองทสนใจวางแผนในการท าโครงการรวมกน ศกษาหาขอมลความรทจ าเปน และลงมอปฏบตตามแผนงานทวางไวจนไดขอคนพบ หรอสงประดษฐใหมแลวจงเขยนรายงานและน าเสนอตอสาธารณชน เกบขอมล แลวน าผลงานและประสบการณทงหมดมาอภปรายแลกเปลยนความร ความคด และสรปผลการเรยนรทไดรบจากประสบการณทไดรบทงหมด การจดประสบการณแบบโครงการเปนรปแบบการจดประสบการณท เนน เดกเปนศนยกลาง สบคนหาขอมลอยางลกซงตามหวขอเรองทเดกสนใจในการเรยนร มการลงมอปฏบตงานตามแผนงานทวางไวและมการรวมมอกนจนไดคนพบขอเทจจรง ตงแตเรมตนจนเสรจสนโครงการ

47

เดกไดเรยนรจากประสบการณและเนอหาทสอดคลองกบหวขอโครงการมการสรปผลการเรยนรทไดรบจากประสบการณทงหมดมาจดแสดงผลงาน 2.7 ประวตความเปนมาของการจดประสบการณแบบโครงการ การเรยนการสอนแบบโครงการนนมมานานเรมจาก การศกษากลมพพฒนนยม(Progressive) ตอมา วลเลยม คลแพทรก (William Kilpatrick) น าแนวคดของจอหน ดวอ มาประยกตสอนบคคลตางๆ ถงวธการสอนแบบโครงการทเกยวของกบประสบการณจรง ทเปนรากฐานส าคญทางการศกษามากกวาการเตรยมเพอชวตในอนาคต และลซ สปาค มทเซลส (Lucy Spraque Mitchell)และวทยาลยการศกษาแบงคสตรท ไดพฒนาการสอบแบบโครงการใหครผสอนไดรจกวธการสอนแบบโครงการ และในเวลาตอมามรายงานฉบบหนงมชอวา Plowden Report นกการศกษาชาวองกฤษเรยกการเรยนการสอนแบบโครงการวา “หลกสตรบรณาการ” “การศกษาอยางไมเปนทางการ” และ (Open Education) ของกลมพพฒนนยม มการสอนทคลายคลงกนการเรยนการสอนแบบโครงการ การเรยนการสอนแบบโครงการมการสอนมาเปนระยะเวลานานมการยอมรบจากทวโลก มการเรยนการสอนทเกยวกบประสบการณและมการบรณาการใหกบเดกโดยยดเดกเปนส าคญ 2.8 แนวคดของการจดประสบการณแบบโครงการ การจดประสบการณแบบโครงการ ไดน าแนวคดของการนกการศกษาทส าคญในประเทศสหรฐอเมรกาชวงศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 ประกอบดวยแนวคดของนกการศกษาทส าคญ คอ แนวคดแบบพฒนนยม (Progressive) ของ จอหน ดวอ (ปทมา ศภก าเนด. 2545; อางองจาก Edward ; Gandini ; & Forman. 1993; 151-169) ดวอ เหนวา ไดชใหเหนวาธรรมชาตของเดกมความกระตอรอรนทจะมสวนรวมและตองการพงพาตนเอง ดงนนเดกควรมสทธในการแสวงความคดเหน ไดเรยนรจากการกระท า และมประสบการณตรงจากสงแวดลอม ไดเลนอยางอสระ ไดมโอกาสชวยเหลอซงกนและกน และท างานอยางมความสขจากการเรยนรในโรงเรยนทเปรยบเสมอนชมชนจ าลองของสงคม คลแพทรก (Kilpatrick) ไดน าทฤษฎของดวอ (จราภรณ วสวต. 2540; อางองจาก Knoll 1996: 193) มาประยกตใชโดยท าการทดลองมวธการสอนแบบโครงการ ไดศกษาพบวาเดกเรยนรไดดทสดเมอเดกไดวางแผนรวมกน มอสระในการตดสนใจ และไดท าในสงทตองการ ซงมผลใหเดกมระดบความพงพอใจเพมมากขนและเดกไดพฒนาศกยภาพของตนเองในดานตางๆ สงขน อนเปนผลมาจากความสมพนธระดบของความสนใจ และเปาหมายทเดกตองการเรยนร ซงไมไดมาจากการทครเปนผก าหนดหรอจากบทเรยนส าเรจรป จงเปนการสอนทยดเดกเปนส าคญ คลแพทรก กลาววา การสอนแบบโครงการคอ หวใจส าคญของกจกรรมในการเรยนรของเดก

48

แนวคดแบบคอสตรคตวส ของ Jean Piaget (เปลว ปรสาร. 2543; Katz; & Chard. 1994; Ducharme. 1993: Edward; Gandini; & Forman. 1993) ใหความส าคญอยางมากกบกระบวนการสรางองคความรดวยตนเองของเดกเนองจากการจดประสบการณแบบโครงการเปนกระบวนการทน าไปสการจดกจกรรมทสงเสรมการเรยนรทมาจากความสนใจของเดกโดยสงเสรมการวางแผนการคนควาทดลอง การท างานรวมกนและแกไขปญหารวมกน ลอรส มาลากสซ (สจนดา ขจรรงศลป. 2543: 64) เปนผก าหนดแนวคดแบบเรกจโอ เอมเลยในชวงครสตศกราชท 1970 ไดศกษาคนควาทางดานประสาทวทยาและจตวทยา กอใหเกดมมมองทหลากหลายทน าไปสการปฏบตทมความลนไหลและความคลองตวในการจดกจกรรมและประสบการณทเหมาะสมกบเดกจนไดแนวคดแบบเรกจโอ เอมเลย ซงพฒนามาจากรากฐานของปรชญาทางการศกษาและแนวคดทฤษฎทส าคญหลายทฤษฎ ซง ลอรส มาลากสซ ใหความส าคญ ไวดงน ความส าคญประการแรก คอ วธการมองเดก (The image of the children) ของนกศกษาReggio Emillia จากประสบการณทเปนผลสบเนองจากการปฏบต ทฤษฎ และผลการวจยเดกในสายตาของคร เดกคอผเตมไปดวยความสมบรณ พลงความแขงแกรง เดกในแตละคนจะมลกษณะเฉพาะทเปนตวของตวเอง มศกยภาพและความสามารถในตนเอง ความปรารถนาทจะเตบโตและงอกงาม ความอยากรอยากเหนความสามารถทนาพศวง มความปรารถนาทจะสมพนธและสอสารกบผอนปรากฏขนมาตงแตแรกเกด เปนองคประกอบทส าคญเพอความอยรอด ความเปนอนหนงอนเดยวกนกบเผาพนธทตนถอก าเนดมาความสามารถทมมาตงแตเกดประการนจงเปนสงทอธบายถงความกระตอรอรนของเดกในการทจะสอหรอแสดงถงตวตนของเดกเมออยทามกลางบรบททมความหลากหลายของสญลกษณทางภาษา และมความสนใจในการทจะกอใหเกดการเรยนรทจะกาวเขาสปฏสมพนธทางสงคมและการตอรองทประนประนอมกบทกสงทกอยาง สงแวดลอมทเกยวพนกบเดกครตองรบรถงศกยภาพของเดกอยางชดเจน เพอการจดสงแวดลอมและประสบการณทจะตอบสนองตอศกยภาพของเดกอยางเหมาะสม ความส าคญประการทสอง มองวาโรงเรยนเปนสถานททบรณาการสงมชวตทหลากหลายเปนสถานททใชชวตรวมกน มสมพนธภาพรวมกนระหวางผใหญและเดกทตางเตมไปดวยความหลากหลาย เปนสถานทมระบบชวตทขยายไปสครอบครวของนกเรยน ครอบครวของนกเรยนมสทธทจะรบรและมสวนรวมในระบบชวตของโรงเรยน และยงขยายไปถงเมองทโรงเรยนตงอยเพอใหเมองและโรงเรยนรบรถงชวตของกนและกนในรปแบบการพฒนาและวถชวต สงคมยอมรบเดกในฐานะของเปนผรบชวงในอนาคตและเปนผรบผลประโยชนตามสทธเฉพาะในตวเดก ในโรงเรยน มาลากสซและครหลงจากทไดวเคราะหและไดมาซงเปาหมายทรวมกนของโรงเรยน คอการรวมเอาครและครอบครวของนกเรยนเปนศนยกลางของการจดการศกษาส าหรบเดก ดงนนการด าเนนการใน เรกจโอ เอมเลย จงค านงถงองคประกอบทง 3 คอ เดกครอบครว และคร การจดสภาพแวดลอมในโรงเรยน จงมงทจะจดโรงเรยนใหมความรสกทอบอนและเปนมตรส าหรบทกคนทไดเขามาสมผสโรงเรยน (An Amiable School) ใหความรสกอบอน เปนเปาหมายของแนวการจดการศกษาตาม

49

แนวทางของเรกจโอ เดก คอเปาหมายทส าคญและเปนศนยกลางของการจดสงแวดลอม ประสบการณและกจกรรมตางๆ มาลากสซยงตระหนกถงใหทกคนทเขามาสมผสกบโรงเรยนแลว จะรสกอบอนเหมอนอยในบานทเปยมไปดวยไมตรจต ความส าคญประการทสาม คอ ครและนกเรยนเรยนรไปดวยกน การสอนและการเรยนตองควบคไปดวยกน แนวคดเรกจโอจะใหความส าคญของการเรยนรมากกวาการสอน มาลากสซ กลาววากอนทจะเรมเขาสการสอนถาครยนสงเกตอยขางๆ สกคร และเรยนรจากหองเรยนในขณะนนวาเดกก าลงท าอะไรอย และถาครสามารถเขาใจไดถกตอง บางทการสอนในวนนนอาจแตกตางจากวนทผานมา วตถประสงคของการจดการการศกษาคอ การจดสงแวดลอมและโอกาสใหเดกไดคด ประดษฐ และคนควาดวยตวเอง การเรยนรทมคณคาส าหรบเดกจงไมใชการสอนจากครทเปนการบอกเลาโดยตรงแตเปนการจดสถานการณทกอใหเกดการเรยนร การเรยนเปนกญแจส าคญทน าไปสการสอนวธใหมโดยครเปนแหลงการเรยนรทสมบรณ ครตองมการน าเสนอทางเลอกทหลากหลาย การเสนอความคดเหนและเปนแหลงสนบสนนการเรยนร ครตองปฏบตตวเปนนกคนควาวจย เปนนกส ารวจและตะเวนเกบขอมลทเกยวของกบชวตของทกคนจากการประชม สมมนาหรอมโอกาสพบปะกบผเชยวชาญ เพอเปนประสบการณและขอมลในการเชอมโยงเขาสการจดประสบการณหรอกจกรรมทน าเดกไปสการเรยนร ซงการจดกจกรรมการเรยนรในเรกจโอ ไมมหลกสตรทก าหนดเนอหาทแนนอนชดเจน ไมมการเขยนแผนการสอนทก าหนดขนตอนกจกรรมทชดเจน แตจะเปนการรวบรวมรายชอหวขอโครงการทคาดวาจะเปนความสนใจของเดกสภาพการจดกจกรรมจะลนไหลไปตามภาวการณทตอบสนองตอความสนใจของเดกในขณะนน ดงนนการเรยนรอยางลมลกจากโครงการจงเปนกจกรรมการเรยนการสอนทโดดเดนในโรงเรยนตามแนวคดเรกจโอ เอมเลย จากแนวคดและหลกการจดประสบการณแบบโครงการดงกลาว เปนการจดประสบการณทยดเดกเปนศนยกลาง โดยใหอสระในการเรยนรจากความสนใจและการกระท าดวยตวเดกเอง ตามความสามารถของเดกแตละบคคล เปนการเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทหลากหลาย โดยครเปนผอ านวยความสะดวก กระตนใหเดกเกดการเรยนรตามพฒนาการ และธรรมชาตการเรยนรของเดก 2.9 ลกษณะของการจดประสบการณแบบโครงการ สจนดา ขจรรงศลป (2540: 2-9) การจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนการสรางโอกาสและสถานการณทสงเสรมใหเดกเกดการเรยนรเดกไดมปฏสมพนธกบประสบการณตรงของเดก เรยนรจากสงแวดลอมจรงทเดกประสบพบเหน รวมถงการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมดวยวธการตางๆ โดยมประสบการณเดม แรงจงใจภายในเปนพนฐาน กลยา ตนตผลาชวะ (2545: 82 – 83) การสอนแบบโครงการเกดจากปรชญาพฒนานยมทเนนใหเดกเรยนรจากการกระท า และไดประสบการณจรง เปนการเรยนรอยางลมลกในเรองทเดกสนใจ แลวครพจารณาแลววามคณคาแกการเรยนร โดยมหลกการจดการเรยนการสอน ดงน

50

1. หวขอการเรยนเกดมาจากความสนใจและประสบการณของเดก ซงครเหนแลววามคณคาตอการเรยนร 2. ประสบการณการเรยนร เดกตองไดสมผสและมปะสบการณตรง และสถานทจรงและวสดสงของ ในขณะเดยวกนไดมปฏสมพนธกบบคคล สงคม และสงแวดลอมขณะศกษาคนควาดวย 3. ประสบการณเรยนรทจดใหกบเดกตองตอเนอง และมเวลาเพยงพอไมวาจะเปนกจกรรมในชนเรยนหรอการศกษานอกสถานท 4. เนอหาของโครงการเกดจากความเขาใจของเดก เดกไดคด ไดเรยนรเองตามกระบวนการศกษาอยางมขนตอน 5. บทบาทของครตองเปนผชวยเหลอ ผรวมงาน และผกระตนใหเกดการเรยนรดวยการแลกเปลยนความคดเหน 6. การจดกจกรรมในโครงการทเปนกลมเลก เดกสามารถศกษาไดลกซงกวาการท าโครงการกบเดกทเปนเดกกลมใหญ และการด าเนนโครงการการเรยนและการจดประสบการณตองสอดคลองกบอายเดก 7. การบอกขนตอนการท ากจกรรมใหเดกรบรเปนสงทท าใหเดกสามารถประเมนความกาวหนาของโครงการ และชวยกนพฒนาโครงการตอไปไดดขน กจกรรมหลกในการด าเนนโครงการม 4 กจกรรม คอ 1. กจกรรมสนทนาแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน เปนกจกรรมทเดกจะใชตงแตเรมโครงการจนสนสดโครงการ เพอแสดงความคดเหนแลกเปลยนความคดเหน รวมกนแกปญหาดวยกนกบกลม 2. กจกรรมทศนศกษา เปนกจกรรมทเนนใหเดกไดสมผส รบร สงเกต และมปฏสมพนธจากสงทปรากฏอยจรงดวยตนเอง ณ สถานทจรง ซงอาจอยในโรงเรยนหรอนอกโรงเรยนกได 3. กจกรรมสบคน เปนกจกรรมทเดกจะตองท าการคนควาเพอหาขอความรทตนตองการ อาจมาจากหนงสอ บคคล สถานท ดวยการอาน การถาม การสนทนา เพอใหไดขอมลลมลกสามารถน ามาสนบสนนโครงการใหบรรลเปาหมาย 4. กจกรรมน าเสนอผลงาน ซงอาจน าเสนอโดยการอธบาย บรรยายหรอจดแสดงเมอสนสดโครงการ เพอแสดงใหเหนถงความร ความเขาใจ ในสงทเดกไดเรยนรจากโครงการ พชร ผลโยธน (2542: 13) โครงการถอเปนตวอยางทดของการเรยนรทเตมไปดวยความหมายเหมาะกบพฒนาการเดก เปนการศกษาอยางลกในชวงทขยายไดตามความสนใจของเดกแตละคน แตละกลมยอย หรอแตละชนและตามหวเรองทตองการศกษาในหนงสอ “ Project Apractical Guide for Teachers ” ของ Sylvia C. Chard (1992, 1994) ไดกลาวถงลกษณะโครงสรางของการปฏบตโครงการไว 5 ขอ คอ

51

1. การอภปรายกลม ในงานโครงการครสามารถแนะน าการเรยนรใหเดก และชวยใหเดกแตละคนมโอกาสแลกเปลยนสงทตนท ากบเพอน การพบปะสนทนากนในกลมยอยหรอกลมใหญทงชนท าใหเดกมโอกาสอภปรายแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน 2. การศกษานอกสถานท ส าหรบเดกปฐมวยไมจ าเปนตองเสยเงนจ านวนมาก เพอพาเดกไปยงสถานทไกลๆ ประสบการณในระยะแรกครอาจพาไปทศนศกษานอกหองเรยน เรยนรสงกอสรางตางๆ ทอยรอบบรเวณโรงเรยน เชน รานคา ถนนหนทาง ปายสญญาณงานบรการตางๆ ฯลฯ จะชวยใหเดกเขาโลกทสงแวดลอม มโอกาสพบปะกบบคคลทมความรเชยวชาญในหวเรองทเดกสนใจซงถอเปนประสบการณเรยนรขนแรกของงานศกษาคนควา 3. การน าเสนอประสบการณเดม เดกสามารถทจะทบทวนประสบการณเดมในหวเรองทตนสนใจ มการอภปราย แสดงความคดเหน ในประสบการณทเหมอนหรอแตกตางกบเพอน รวมทงแสดงค าถามทตองการสบคนในหวเรองนนๆ นอกจากนเดกแตละคนสามารถทจะเสนอประสบการณทตนมใหเพอนในชนไดร ดวยวธการอนหลากหลายเสมอนเปนการพฒนาทกษะเบองตน ไมวาจะเปนการเขยนภาพ การใชสญลกษณทางคณตศาสตร การเลน บทบาทสมมต และการกอสรางแบบตางๆ 4. การสบคน งานโครงการเปดกวางใหใชแหลงคนควาขอมลอยางหลากหลายตามหวเรองทสนใจ เดกสามารถสมภาษณพอแมผปกครองของตนเอง บคคลในครอบครว เพอนนอกโรงเรยน สามารถหาค าตอบของตนดวยการศกษานอกสถานท สมภาษณวทยากรทองถนทมความรอบรในหวเรองอาจส ารวจวเคราะหวตถสงของดวยตนเอง เขยนโครงราง หรอใชแวนขยายสองดวตถตางๆ หรออาจใชหนงสอในชนเรยนหรอในหองสมดท าการคนควา 5. การจดแสดง การจดแสดงท าไดหลายรปแบบ อาจใชฝาผนงหรอปายจดแสดงงานของเดกเปนการแลกเปลยนความคด ความรทไดจากการสบคนแกเพอนในชน ครสามารถใหเดกในชนไดรบทราบความกาวหนาในการสบคนโดยจดใหมการอภปราย หรอการจดแสดงทงจะเปนโอกาสใหเดกและครไดเลาเรองงานโครงการทท าแกผมาเยยมเยยนโรงเรยนอกดวยลกษณะทง 5 ประการของโครงสรางทกลาวมาน เดกจะเรยนรในแตละระยะของโครงการซงมอย 3 ระยะ แคทซ (เปลว ปรสาร. 2543: 18; อางองจาก Katz. 1993: 18) กลาวถงการสอนแบบโครงการวา เปนการศกษาอยางลมลกในเรองทเดกมความสนใจจะศกษาดวยตวเขาเอง จากสภาพแวดลอมและสถานการณจรง ทอยรอบตวเขา ซงจะท าใหเดกไดมโอกาสแลกเปลยนความคดเหนโตแยงตอรองกบคร ในเรองตอไปน 1. การเลอกค าถามทตองการจะคนควา 2. วธการทจะใชคนหาค าตอบ 3. วธการทจะเสนอค าตอบ หรอผลงานทคนพบค าตอบแลว เชน วาดภาพ ระบายส แคทซ และชารด (สจนดา ขจรรงศลป. 2549: 12-13; อางองจาก Katz; & Chard . 1994)กลาวถงการสอนแบบโครงการวา วธการสอนนมจดมงหมายทจะพฒนาเดกทงชวตและจตใจ (mind)ซงชวตจตใจในทนหมายรวมถง ความร ทกษะ อารมณ จรยธรรม และความรสกถง

52

สนทรยศาสตรแคทซและชารด ไดเสนอวา ในการจดการเรยนการสอนระดบปฐมวยโดยใชการสอนแบบโครงการมเปาหมายหลก 5 ประการ คอ 1. เปาหมายทางสตปญญา และเปาหมายทางจตใจของเดก (Intellectual Goals and the Life of the Mind) การจดการเรยนการสอนในระดบชนอนบาลในปจจบนมอย 2 ลกษณะ คอ ลกษณะแรกเปนการจดการเรยนการสอนทแคบเฉพาะเนอหาวชาการใหเดกเลกๆ ฝกทกษะการอาน เขยนเรยนเลข (The Three R’s) เพอเตรยมเดกเขาสการเรยนการสอนในขนสงตอไป เปนการมงเนนหนกเฉพาะทางดานวชาการซงเปนไปไมไดทเดกทกคนจะสามารถท าไดเหมอนกนตามทครตงเกณฑไวลกษณะท 2 การสอนแบบดงเดม (Traditional Kindergarten Approach) คอการจดการเรยนการสอนแบบเตรยมความพรอม มงใหเดกมปฏสมพนธกบสงแวดลอมอยางหลากหลาย เรยนรผานการเลนตามพฒนาการทสอดคลองกบวยของเดก เชอวาการจดการเรยนการสอนเดกอนบาล ตองมทง 2 ลกษณะอยดวยกน คอในขณะทเดกเรยนรผานการเลนและการมปฏสมพนธกบสงตางๆ อยางรอบตว เดกควรจะไดเขาใจประสบการณและสงแวดลอมรอบตวอยางลกซง ไมใชการเลนอยางสนกสนานและไมมเปาหมาย (Spontaneous play) ดงนนเปาหมายหลกของการเรยนในระดบนจงเปนการมงใหเดกพฒนาความรความเขาใจโลกทอยรอบๆ ตวเขาและปลกฝงคณลกษณะการอยากรอยากเรยน (dispositions) ใหเดก 2. ความสมดลของกจกรรม (Balance of Activities) แคทซและชารด กลาววา การสอนแบบโครงการจะท าใหเดกวยอนบาล ไดปฏบตกจกรรมทงทเปนกจกรรมทางวชาการ และกจกรรมทางการเรยนรผานการเลน และการมปฏสมพนธกบสงตางๆ

3. โรงเรยนคอสวนหนงของชวต (Schools as Life) การเรยนการสอนในโรงเรยนอนบาลตองเปนสวนหนงในชวตของเดก ไมใชแยกออกจากชวตประจ าวนทวไป กจกรรมในโรงเรยนจงเปนกจกรรม การด าเนนชวตปกต การมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและผคนรอบๆ ตวเดก

4. หองเรยนเปนชมชนหนงของเดกๆ (Community Ethos in the Class) เดกๆ ทกคนมลกษณะเฉพาะตว การสอนแบบโครงการเปดโอกาสใหเดกแตละคนไดแสดงออกถงคณลกษณะความรความเขาใจความเชอของเขา ในการสอนแบบนจงเกดการแลกเปลยน การมปฏสมพนธกนอยางลกซง เดกเรยนรความแตกตางของตนกบเพอนๆ

5. การสอนเปนสงททาทายคร (Teaching as Challenge) ในการสอนแบบโครงการ ครไมใชผถายทอดความรใหกบเดกโครงการบางโครงการครเรยนรไปพรอมๆ กบเดก ครรวมกนกบเดกคดหาวธการแกปญหา ลงมอปฏบตไปดวยกน แคทซและชารด (เปลว ปรสาร. 2543: 21; อางองจาก Katz and Chard. 1994. Engaging Children’s minds : The Project Approach. pp. 19) เปรยบเทยบการสอนปกต (Systematic Instruction) กบการสอนแบบโครงการดงแสดงตอไปน 1. การสอนปกตเปนการแสวงหาความรทกษะทใชแรงจงใจจากภายนอก ขณะทการสอนแบบโครงการเปนการประยกตใชความรทกษะทมอยและใชแรงจงใจจากภายในตวเดกเอง

53

2. ในการสอนปกต เดกท างานเพอหวงรางวลหวงคะแนนจากคร ขณะทการสอนแบบโครงการเดกท างานเพราะความตองการและสนใจของเขาเอง

3. ในการสอนปกต ครเลอกกจกรรมการเรยนการสอนแลวจดเตรยมวสด อปกรณ ขณะทการสอนแบบโครงการเดกเปนคนเลอกทจะท ากจกรรมทหลากหลายทครเตรยมให

4. ในการเรยนการสอนปกต ครเปนผมความรความสามารถแลวถายทอดสเดก ขณะทการสอนแบบโครงการเดกจะถกมองวาเปนผมความรความสามารถ ครเปนผคอยชวยกระตนใหเดกพฒนาในบางจดทยงดอยอย

5. ในการเรยนการสอนปกต ครเปนผสรางเดกใหเกดการเรยนร และมผลส าเรจทางการเรยนทดขณะทการสอนแบบโครงการ ทงครและเดกรวมกนสรางการเรยนรและผลส าเรจทางการเรยน ตาราง 1 แสดงการเปรยบเทยบลกษณะการจดประสบการณแบบโครงการกบการจดประสบการณ แบบเตรยมความพรอม

การจดการศกษาแบบเตรยมความพรอม

ตองการทกษะ ตองการแรงดลใจจากภายนอก

การจดประสบการณแบบโครงการ ประยกตทกษะน ามาใช

ตองการแรงดลใจจากภายใน - ความตงใจในการท างานของเดกมาจาก ครและรางวลเปนแหลงของแรงดลในภายนอก - ครเปนเลอกกจกรรมการเรยน และการ จดเตรยมวสดอปกรณทเหนวาเหมาะสม กบระดบทศกษา - ครเปนผรอบรทกดาน และมองวาเดกเปน ผไมร - ครเปนผทสามารถก าหนดการเรยนร และ ความส าเรจของเดก

- ความสนใจของเดก และการใหเดกไดม สวนรวมเปนการสงเสรมความมานะ พยายาม และเปนแรงดลใจภายในท ส าคญ - เดกสามารถเลอกท ากจกรรมตาง ๆ ทคร จดเตรยมโดยคนหาระดบทเหมาะสม และทาทาย - เดกเปนผเชยวชาญโดยมครเปนผแนะน า - เดกมสวนรวมในการเรยนรและประเมน ความส าเรจของตนเองรวมกบคร

นอกจากน ยงกลาววา การสอนแบบโครงการ มสาระส าคญดงน 1. หวขอของโครงการ (Topic) และการเลอกหวขอของโครงการ หวขอโครงการตองมาจากความสนใจและความตองการของเดก ครมเกณฑในการเลอกหวขอโครงการดงน

54

1.1 เปนหวขอทเดกทกคน หรอเดกสวนใหญของกลมสนใจ 1.2 มแหลงทรพยากรในทองถนเพยงพอทจะจดกจกรรมในหวขอโครงการนได 1.3 เปนหวขอทเดกพอจะมประสบการณอยบางแลว 1.4 เปนหวขอทเดกสามารถใชประสบการณตรงในการคนหาขอมลขอเทจจรงได 1.5 เปนเรองทเปนจรง สามารถใหเดกมประสบการณตรงกบเรองนนได 1.6 เปนเรองทเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบต สรางสงของหรอเลนสมมต 1.7 เปนหวขอทมความสมพนธกบจดประสงคของการเรยนการสอน 1.8 เดกมโอกาสใชทกษะตางๆ ในการเรยนร 1.9 ผปกครองมโอกาสเขารวมกจกรรมตามโครงการ

2. กจกรรมหลกๆ ในการสอนแบบโครงการ (Project Activities) ในโครงการใดโครงการหนง กจกรรมทเปนหลกในโครงการนนประกอบดวย

2.1 กจกรรมการศกษาคนควา (Investigation Activities) 2.2 กจกรรมสรางสรรคการเรยนรจากประสบการณจรงหรอจากการลงมอปฏบต

(Construction Activities) 2.3 การเลนสมมต (Dramatic Play)

3. โอกาสแหงการเรยนร (Learning Opportunities) การสอนแบบโครงการเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรอยางหลากหลายผานกจกรรมของโครงการ เชนการแสดงออกทางภาษา การเลาเรองการอาน การเขยน ทางคณตศาสตร เชน การเปรยบเทยบ ความคดรวบยอดทางวทยาศาสตร เชนการสรางหรอการเลนอนๆ สงทเดกจะไดเรยนรและเกดการพฒนาในการสอนแบบโครงการ คอ

3.1 ความร (Knowledge) 3.2 ทกษะ (Skills) 3.3 คณลกษณะการอยากรอยากเรยน (Disposition) 3.4 ความรสก (Feelings)

4. เดกเปนผเลอก (Children Making Choices) ในการสอนแบบโครงการ เดกมโอกาสในการเลอกในหลายๆ ทาง สงทเดกเลอกกอใหเกดผลทางการเรยนรอยางหลากหลาย คอ การใหเกดพฒนาการเรยนรทางสตปญญา (Cognitive) พฒนาการทางสนทรยศาสตร (Aesthetic) พฒนาการทางสงคม (Social) พฒนาการทางอารมณ (Emotion) และพฒนาการทางจรยธรรม (Moral) ผลทางการเรยนรทเกดขนบางประการ เกดขนในกระบวนการแกปญหาของเดก บางประการเกดจากผลการท างานตามกระบวนการแกปญหาทไดพบกบทงความส าเรจและความลมเหลว เดกมโอกาสทจะเลอกในหลายๆ ทาง คอ

4.1 โอกาสในการเลอกงานทจะท า 4.2 โอกาสในการเลอกเวลาทจะท า 4.3 โอกาสในการเลอกสถานท ทจะท า 4.4 โอกาสเลอกเพอนทจะท างานดวย

55

5. บทบาทคร (The Role of Teacher) ครเปนผเฝาตดตามความสนใจของเดก จดเตรยมกจกรรมตามความตองการของเดก และเปนผคอยใหการชวยเหลอในการแกปญหาของเดก กระตนใหเดกเกดการเรยนรดวยตนเอง

6. การจดนทรรศการในหองเรยน (Classroom Display) หองเรยนในการสอนแบบนจดตกแตงโดยผลงานของเดก แสดงกระบวนการท างานของเดก นอกจากจะใหผเหนถงทศทางการด าเนนงานของโครงการของเดกแลว ยงเปนสงทชวยใหเดกระลกถงสงทตนเองท าอย ท าใหเดกสามารถศกษาไดอยางลมลก

7. ระยะตางๆ ของโครงการ (Phase of Project Work) 7.1 ระยะท 1 วางแผน/เรมตนโครงการ (Planning and Getting Started) 7.2 ระยะท 2 พฒนาโครงการ (Project in Progress) 7.3 ระยะท 3 คดทบทวนและสรป (Reflection and Conclusions)

การจดการเรยนการสอนแบบโครงการเปนการจดการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกเรองทจะศกษาดวยตนเอง โดยการก าหนดประเดนปญหาขนมาตามความสนใจ แลวใชกระบวนการแกปญหาในการศกษาความรตามวธการของตนสรปหลกการในการสอนแบบโครงการไดดงน

1. เดกศกษาในเรองใดเรองหนงอยางลมลกลงไปในรายละเอยดของเรองสนๆ จนพบค าตอบทตองการ

2. เรองทเดกศกษาเปนเรองทเดกเปนผเลอกเองตามความสนใจ ประเดนทศกษากเปนประเดนทเดกตงค าถามขนเอง

3. จดกจกรรมการเรยนการสอน ทมงใหเดกไดมประสบการณตรงกบเรองทศกษานนโดยการเปดโอกาสใหเดกไดสงเกตอยางใกลชด จากแหลงความรเบองตน

4. ในการจดกจกรรมการเรยนการสอนจะใชระยะทยาวนานอยางเพยงพอตามความสนใจของเดกเพอทจะใหเดกไดคนพบค าตอบและคลคลายความสงสยใครร

5. จดกจกรรมการเรยนการสอน ใหเดกไดประสบกบทงความส าเรจ และความลมเหลวในวธการแสวงหาความรตามวธการของเดกเอง

6. เมอเดกไดคนพบค าตอบแลว เดกจะน าความรใหมทไดนนมาเสนอในรปแบบตางๆ ตามความตองการของเดกเอง อาจจะเปนงานเขยน งานวาดภาพระบายส การสรางแบบจ าลอง การ เลนสมมตละคร การท าหนงสอ หรอรปแบบอนๆ

7. เดกไดน าเสนอความรตอเพอนๆ และคนอนๆ อนจะแสดงใหเหนถงความส าเรจของกระบวนการศกษาของตน และเกดความภาคภมใจในความส าเรจนน กลาวโดยสรปไดวา ลกษณะของการจดประสบการณแบบโครงการ เปนกจกรรมทมงสงเสรมการเรยนร โดยค านงถงความสนใจของเดกเปนส าคญ และใชกจกรรมทหลากหลาย เปดกวางส าหรบเดกในการเลอกท ากจกรรมตางๆ ตามความสนใจ โดยรวมมอกนวางแผน ก าหนดแนวทางการเรยนรและใหระยะเวลาทพอเพยงกบความตองการของเดก มครเปนผชวยเหลอ อ านวย

56

ความสะดวกกระตนใหคดและเปนผรวมงาน โดยเดกจะสามารถคดตดสนใจเลอกด าเนนกจกรรมตางๆ ในโครงการรวมกนอนเปนผลมาจากความสนใจ และความทาทายของโครงการ 2.10 ขนตอนการจดประสบการณแบบโครงการ พชร ผลโยธน (2542: 14; อางองจาก Katz. 1994) กลาวถงขนตอนในการท าโครงการไว 3 ระยะคอ ระยะท 1 ทบทวนความรและความสนใจเดก เดกและครจะใชเวลาสวนใหญในการอภปราย เพอเลอกและปรบหวเรองทจะท าการสบคนหวเรองอาจเสนอโดยเดก คร โดยใชหลกในการเลอกหวเรอง ดงน 1. เลอกหวเรองทเกยวกบประสบการณทเดกมอยมทกวน อยางนอยเดกประมาณ 2 – 3 คน ควรจะคนเคยกบหวเรอง และจะชวยในการตงประเดนค าถามเกยวกบหวเรอง 2. ทกษะพนฐานทางการรหนงสอและจ านวน ควรถกบรณาการอยในเรองทท าโครงการรวมทงวทยาศาสตร คณตศาสตร และภาษา 3. หวเรองทเลอกควรใชเวลาท าโครงการไดอยางนอย 1 สปดาห และเหมาะทจะท าการส ารวจ คนควาทโรงเรยนมากกวาทบานเมอไดหวเรองแลว ครควรเรมท าแผนทความคด (Mindmap) หรอใยแมงมม (Web) เพอระดมความคดรวมกบเดกในหวเรองนนและจดแสดงแผนททางความคดทท าไวภายในชนเรยน ซงขอมลตางๆ ทไดสามารถใชในการสรป อภปรายระหวางท าโครงการ และยงสามารถเชอมโยงไปยงหวเรองยอยไดอก นอกจากน ในชวงอภปรายระดมความคด ครควรทราบวาเดกมประสบการณในหวเรองเพยงใด เดกจะน าเสนอประสบการณและแสดงความคดสงทตนเขาใจในรปแบบตางๆ ตามความเหมาะสมของวย เชน เดกปฐมวยอาจใชการเขยนภาพเลนบทบาทสมมต ฯลฯ ครจะเปนผชวยใหเดกเสนอค าถามทตองการสบคนหาค าตอบ จดหมายเกยวกบหวเรองทจะสบคนถกสงไปยงบานของเดก ครจะเปนผกระตนใหพอแมคยกบเดกเกยวกบหวเรองเพอแลกเปลยนประสบการณ ครจะชแนะวธการสบคน เพอใหเดกแตละคนไดท างานตามศกยภาพโดยใชทกษะพนฐานทางการสราง การวาดภาพ ดนตร และบทบาทสมมต ระยะท 2 ใหโอกาสเดกคนควาและมประสบการณใหม เปนงานในภาคสนาม ประกอบดวยการสบคนตามแหลงขอมลตางๆ ระยะนถอเปนหวใจของโครงการ ครจะเปนผจดหา จดเตรยมแหลงขอมลใหเดกสบคน ไมวาจะเปนของจรง หนงสอวสดอปกรณตางๆ หรอแมแตการออกไปศกษานอกสถานทหรอนดหมายผเชยวชาญวทยากรทองถนเพอใหเดกท าการสบคนสงเกตอยางใกลชดและบนทกสงทพบเหน อาจมการเขยนภาพทเกดจากการสงเกต จดท ากราฟ แผนภม ไดอะแกรม หรอสรางแบบตางๆ ส ารวจ คาดคะเน มการอภปราย เลนบทบาทสมมต เพอแสดงความเขาใจในความรใหมทได ระยะท 3 ประเมน สะทอนกลบ และแลกเปลยนงานโครงการ

57

เปนระยะสรปเหตการณ รวมถงการเตรยมการเสนอรายงาน และผลทไดในรปแบบของการจดแสดง การคนพบ และจดท าสงตางๆ สนทนาเลนบทบาทสมมต หรอจดน าชมสงทไดจากการกอสราง ครจะจดใหเดกไดแลกเปลยนสงทตนเรยนรกบผอน เดกสามารถชวยกนเลาเรองการท าโครงการใหผอนฟง โดยจดแสดงสงทเปนจดเดนใหเพอนในชนเรยนอน คร พอแม ผปกครอง และผบรหารไดเหน ครจะชวยเดกเลอกวสดอปกรณทจะน ามาแสดง ซงการท าเชนนเทากบชวยใหเดกทบทวนและประเมนโครงการทงหมด ครอาจเสนอใหเดกไดจนตนาการ ความรใหมทได ผานทางศลปะ ทางละคร สดทายครน าความคดและความสนใจของเดกไปสการสรปโครงการ และอาจน าไปสหวเรองใหมของโครงการตอไป ขนตอนในการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการไดก าหนดไว 3 ระยะ คอ ทบทวนความรและความสนใจของเดกผานการอภปราย เพอเลอกและปรบหวเรองทจะท าการสบคนหวเรองอาจเสนอโดยเดก ครจะเปนผกระตนใหพอแมคยกบเดกเกยวกบหวเรองเพอแลกเปลยนประสบการณ ครจะชแนะวธการสบคน เพอใหเดกแตละคนไดท างานตามศกยภาพพรอมทงใหโอกาสเดกคนควาและมประสบการณใหมเปนงานในภาคสนาม ประกอบดวยการสบคนตามแหลงขอมลตางๆ ระยะนถอเปนหวใจของโครงการ ครจะเปนผจดหา จดเตรยมแหลงขอมลใหเดกสบคน ไมวาจะเปนของจรง หนงสอวสดอปกรณตางๆ หรอแมแตการออกไปศกษานอกสถานทหรอนดหมายผเชยวชาญวทยากรทองถนเพอใหเดกท าการสบคนสงเกตอยางใกลชดและบนทกสงทพบเหนมการอภปราย เลนบทบาทสมมตและประเมนผล สะทอนกลบเพอแลกเปลยนงานโครงการเปนระยะสรปเหตการณ รวมถงการเตรยมการเสนอรายงาน และผลทไดในรปแบบของการจดแสดง การคนพบ และจดท าสงตางๆ เดกสามารถชวยกนเลาเรองการท าโครงการใหผอนฟง โดยจดแสดงสงทเปนจดเดนใหเพอนในชนเรยนอน คร พอแม ผปกครอง และผบรหารไดเหน และครอาจน าไปสหวเรองใหมของโครงการตอไป 2.11 บทบาทครในการจดประสบการณแบบโครงการ กลยา ตนตผลาชวะ (2545: 83) กลาววา บทบาทครวาการสอนแบบโครงการเปนความสนใจของเดก เปนแรงจงใจภายในทเกดจากความตองการของเดก เดกคด กระท า สบคน เรยนร และประเมนความส าเรจของตนเองในการสอนแบบโครงการครมบทบาทหนาททส าคญดงน

1. เปนผอ านวยการเรยนร ดวยการสนบสนนสออปกรณ การน าและพาเดกไปทศนศกษานอกสถานท การใหค าปรกษาแนะน าทน าไปสเปาหมายทเดกตองการเรยนร

2. เปนผสรางบรรยากาศการเรยนรจากการคนพบ ดวยการมสวนรวมในการศกษานบจากวางแผนโครงการ ก าหนดจดประสงค การด าเนนกจกรรมการเรยนรในฐานะผประสานงาน การตดตอวทยากร ตดตอกบผปกครองเพอแจงแนวการเรยนรของเดก และผลงานทเกดขนจากการเรยน

58

3. เปนผกระตนใหเดกเกดการเรยนรรวมกน ดวยการน าพดสนทนา กระตนความคด และการน าเสนอทท าใหเดกมามารถดงศกยภาพตนเองออกมาไดเตมท สนบสนนใหเดกเกงชวยเดกออน

4. เปนผสงเกตความกาวหนา บนทกพฤตกรรมการเรยนรของเดกรวมถงประมวลขอความรจากผลงานการเรยนของเดก ตดตาม ชวยเหลอในการด าเนนกจกรรมการเรยนรของเดกใหประสบความส าเรจ

5. เปนผกระตนความคดรเรม กจกรรมในการสอนแบบโครงการเหมอนกบการเรยนแกปญหา ตองมการคนควาศกษาเพมเตม หรอคนความาจากผมประสบการณกได ในบางครงอาจมสาธต บรรยาย หรอทบทวนประกอบกนแลวแตความเหมาะสม การสอนแบบนท าใหเกดความคดรเรมความมเหตผล รจกการคนควาและสามารถปฏบตไดจรง สรปไดวา ครจดประสบการณเรยนรแบบโครงการตองมความกระตอรอรน และสนกกบการเรยนร การเดนทางและการศกษาคนควา เพราะการเรยนรของเดกจะขยายออกตลอดเวลา การใหเดกมประสบการณจะชวยใหเดกไดเรยนรตามความสนใจของเดก 2.12 งานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ งานวจยในตางประเทศ ซลเวย (Sylvia. 1999: 751) ไดท าการศกษาวจยโดยใชการจดประสบการณทสงเสรมการเรยนแบบ Student – center พบวาการจดประสบการณแบบโครงการเปนการสอนทเดกไดมโอกาสทจะท ากจกรรมทส าคญและตรงกบเนอหาและพบวาการจดประสบการณแบบโครงการสามารถบรรลการเรยนการสอนตามจดประสงคทก าหนดไว แรบบทท (จรภรณ วสวต. 2540: 72; อางองจาก Rabitti. 1992. Preschool at “LaVilletta”.) ไดศกษาวจยเชงคณภาพเกยวกบการจดประสบการณแบบโครงการของโรงเรยนอนบาลทLa Villetta ประเทศอตาล พบวาบทบาทครมความส าคญอยางมากในการสงเสรมการเรยนรของเดกในโครงการ กลาวคอครตองแสดงใหเดกเหนวาครยอมรบในความคดเหนของเดก สนบสนนชวยเหลอใหเดกสามารถพฒนาความคดทมในโครงการใหเดกใชความสามารถในการท ากจกรรมตางๆ ไดดวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกนครสงเสรมบรรยากาศการเรยนรแบบรวมมอ และการพงพาตนเองใหกบเดก จากผลการวจยแสดงใหเหนไดวาบทบาทครมอทธพลตอการด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการอยางมาก และบทบาทครสอดคลองกบการสงเสรมจรยธรรมทางสงคมดว งานวจยในประเทศ จรภรณ วสวต (2540: 163) ไดศกษาการพฒนาโปรแกรมสงเสรมจรยธรรมทางสงคมของเดกวยอนบาล ตามแนวคดคอนสตรคตวส โดยใชการจดประสบการณแบบโครงการใชทดลองใชโปรแกรมและประเมนระดบจรยธรรมทางสงคมของเดกดานกลวธการเจรจาเพอหาขอตกลงรวมกน

59

ระดบ 2 โดยใชการจงใจหรอความรวมมอ และดานการใหและการรบประสบการณรวมกบระดบ 2 โดยพจารณาความเหมอนทางความคดหรอประสบการณของเดกอนบาลกลมทดลองกบกลมควบคมทไดรบการจดประสบการณแบบปกต ผลการทดสอบสมมตฐานการศกษาวจยพบวาโปรแกรมทพฒนาขนสามารถสงเสรมระดบจรยธรรมทางสงคมทงสองดานใหพฒนาขนตามวตถประสงคของการวจย เปลว ปรสาร (2543: 49-50) ไดศกษาความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการพบวากจกรรมและล าดบขนตอนในการเรยนรทง 4 ระยะของการจดประสบการณแบบโครงการนน สงเสรมใหเคาไดเผชญกบปญหาและเรยนรวธทจะแกปญหาตางๆ ทพบจากการลงมอปฏบตกจกรรมตามความสนใจดวยตนเอง และรปแบบการจดประสบการณแบบโครงการทเออตอการสงเสรมความสามารถในการคดแกปญหาของเดกปฐมวย ท าใหเดกปฐมวยท มระดบความสามารถในการคดแกปญหาสงและต าหลงจากไดรบจากจดประสบการณแบบโครงการมความสามารถในการแกปญหาสงขน ปทมา ศภก าเนด (2545: 80) ไดศกษาพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ โดยท าการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยพบวาการสอนแบบโครงการสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยสงกวากอนการทดลอง นชจรย มวงอย (2550: 70) ศกษาพฤตกรรมตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการพบวาเดกปฐมวยกอนการจดประสบการณและหลงการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงโดยเดกปฐมวยมพฤตกรรมตามแนวคดเศรษฐกจพอเพยงหลงการจดประสบการณสงกวากอนการจดประสบการณ และคณลกษณะในแตละดานของเดกปฐมวยหลงการจดประสบการณแบบโครงการสงกวากอนการจดประสบการณแบบโครงการ สดาพร วชตชยชาคร (2551: 89) ศกษาผลการจดประสบการณแบบโครงการทมตอพฒนาการของพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยและเดกปฐมวยทมความตองการพเศษในหองเรยนรวม พบวาเดกปฐมวยปกตและเดกปฐมวยทมความตองการพเศษในหองเรยนรวมหลงจากไดรบการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมดานสงคมโดยรวมและรายดาน ไดแก การชวยเหลอ การยอมรบ และการแบงปน สงขน ทวาวรรณ สงขภรมย (2552: 69) ศกษาผลของการจดประสบการณแบบโครงการเกยวกบภาวะโลกรอนทมตอความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวย พบวาเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการเกยวกบภาวะโลกรอนมความสามารถในการแกปญหาโดยรวมและรายดานสงขน จากเอกสารและงานวจยทเกยวของดงกลาวเปนขอมลสนบสนนใหศกษาวจยถงการจดประสบการณแบบโครงการ วาจะมผลตอคณลกษณะพฤตกรรมความมวนยในตนเองเนองจากประสบการณการเรยนรแบบโครงการมการจดการเรยนการสอนทเดกจะตองศกษาดวยตนเองก าหนดประเดนปญหาขนมาตามความสนใจ ตามความสามารถของเดกแตละบคคล เปนการเปด

60

โอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทหลากหลาย โดยครเปนผอ านวยความสะดวก กระตนใหเดกเกดการเรยนรตามพฒนาการ และธรรมชาตการเรยนรของเดก การจดประสบการณเรยนรแบบโครงการเปนกระบวนการหนงทสามารถสงเสรมใหเดกปฐมวยเกดคณลกษณะพฤตกรรมความมวนยในตนเอง จากงานวจยทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา การจดประสบการณแบบโครงการเปนกระบวนการการจดประสบการณทเปดโอกาสใหเดกไดรบการพฒนาทกษะกระบวนในการเรยนรและการคดรเรม สรางองคความรดวยตนเองไดปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมและบคคลทอยรอบตวเดกท าใหเดกเกดความรสกทดสามารถท ากจกรรมรวมกบเพอนไดอยางมความสข โดยมครเปนผอ านวยความสะดวกชแนะรบฟงความคดความสามารถและการกระท าของเดก ท าใหเดกมทศนคตทดตอการเรยนรเปนการพฒนาศกยภาพเดกโดยองครวม อกทงยงเปนการสงเสรมคณลกษณะทพงประสงคทงทางดานทกษะความร คณธรรมจรยธรรม ตามเปาหมายของการศกษา ดงนนจงเปนเหตผลทท าใหผวจยมความสนใจทจะศกษารปแบบการจดประสบการณ เรยนรแบบโครงการเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมในดานความรบผดชอบและดานความอดทนอดกลน วาวธการจดประสบการณดงกลาวจะสามารถสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยได ทงนจะเปนแนวทางส าหรบบคลากรทางการศกษาปฐมวยไดน าไปเปนแนวทางปรบใชในการจดประสบการณใหกบเดกปฐมวยตอไป

บทท 3 วธการด าเนนงานวจย

การวจยในครงน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน 1. การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. แบบแผนการทดลองและวธด าเนนการทดลอง 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล

การก าหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยในครงนเปนเดกปฐมวย ชาย – หญง ทมอาย ระหวาง 5 - 6 ป ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 8 หองเรยน จ านวนนกเรยน 200 คน การเลอกกลมตวอยาง กล มต วอย างท ใช ในการว จย ในคร งน ค อ เดกปฐมวย ชาย – หญ ง ท มอ าย 5 – 6 ป ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธต ละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 25 คน กลมตวอยางไดมาโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการศกษาวจย ไดแก

1. แผนการจดประสบการณแบบโครงการ 2. แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง การสรางและหาคณภาพแผนการจดประสบการณแบบโครงการ

1. ศกษาแนวคด ทฤษฎ และหลกการจากเอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดประสบการณแบบโครงการ 2. สงเกตการจดประสบการณแบบโครงการ ณ โรงเรยนเกษมพทยา และโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา

62

3. สงเคราะหแนวคด ทฤษฎ หลกการและรปแบบการจดประสบการณแบบโครงการทไดจากการศกษาขอมลพนฐาน เพอเปนแนวทางในการจดท าแผนการจดประสบการณแบบโครงการ 4. สรางรปแบบการจดประสบการณแบบโครงการ ซงก าหนดขนตอนด าเนนการเปน 3 ระยะ คอ ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ ระยะท 3 ระยะสรปและประเมนผลโครงการ ในแตละระยะการจดประสบการณแบบโครงการ มองคประกอบทส าคญ 5 ลกษณะ คอ

อภปรายกลม ท าใหเดกเกดความเขาใจและมโอกาสแลกเปลยนประสบการณความ คดเหนซงกนและกน เปนการพบปะ สนทนากนในกลมยอย หรอกลมใหญทงชน

การท างานภาคสนาม เปนกระบวนการทส าคญ ชวยตอบค าถามทเดกสงสยท าใหเดก เขาใจโลกทแวดลอมมโอกาสปฏสมพนธกบบคคลทมความรเชยวชาญ หรอสงของ รวมไปถงสถานทตางๆ เพอคนควาหาขอมล ซงท าใหเดกไดมโอกาสใชประสาทสมผสทง 5 ไดแก การดม การชม การไดยน การมอง การสมผส อนน าไปสความรความเขาใจและประสบการณใหมนอกหองเรยน

การน าเสนอประสบการณ เปนประสบการณทเดกแสดงออกถงความรความเขาใจ ของประสบการณทงเกาและใหม โดยผานทางศลปะประเภทตางๆ การท ากราฟ การใชสญลกษณทางคณตศาสตร การเลนบทบาทสมมต การกอสรางแบบตางๆ เปนตน

การสบคน เปนการเปดโอกาสใหเดกรจกการแสวงหาความรจากแหลงตางๆ เพอหา ค าตอบจากค าถามของตน เชน จากพอแมผปกครอง เพอน ครคนอนๆ วทยากร การทดลองปฏบตการ การศกษาในสถานทตางๆ เปนตน

การจดแสดง เปนการแลกเปลยนความคด เพอสะทอนถงสงทไดเรยนรและน าเสนอ ผลงานทท า ในรปแบบตางๆ เพอใหผอนไดรบทราบความส าเรจ ความกาวหนา ในเรองทศกษา อาจเปนการจดท าสารนทศน ประเภทตางๆ แสดงผลงานของเดก การเลาเรองงานในโครงการแกผอน การจดแสดงละคร หรอบทบาทสมมต เปนตน โดยทงหมดเดกมสวนรวม รบผดชอบในผลงานตางๆ ดวยตนเอง องคประกอบทส าคญทง 5 ลกษณะนจะปรากฏอยในแตละระยะของการจดประสบการณแบบโครงการทเปนการพฒนาทกษะดานตางๆ 5. จดท าแผนการจดประสบการณแบบโครงการดงตาราง 2

63

ตาราง 2 ก าหนดแผนการจดประสบการณแบบโครงการ วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ 1. สงเกตความ สนใจ/สราง สถานการณ 31 ม.ค.-3 ก.พ.2555

“หนอยากร” - เดกและครรวมกนทบทวนประสบการณเกยวกบ หนวยกวยเตยว - เดกรวมกนแสดงความคดเกยวกบเรองทเดกๆ อยากเรยนรตอไป

- ปฏบตตามขอตกลง - ท างานรวมกบผอนได อยางราบรน

2. การก าหนด หวเรอง 6-8 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม

- แบงกลมเดกออกเปน 5 กลมเพอรวมกนระดม ความคดเกยวกบเรองทสนใจอยากเรยนร - เดกแตละกลมคดเลอกเรองทอยากเรยนรมาก ทสด กลมละ 1 เรอง เพอน าเสนอ

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน

3. เดกน าเสนอ ประสบการณเดม 9-10 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การจดแสดง 14 ก.พ.2555 -การจดแสดง

- ตวแทนแตละกลมออกมาน าเสนอเรองทกลม ตนเองอยากเรยนรเพอน าไปสการก าหนด หวเรอง - ครน าเรองทเดกสนใจ ทงหมด 5 เรองมาใหเดก วาดภาพเรองทตนเองสนใจอยากจะเรยนรมาก ทสด เพอลงคะแนนหาขอสรปก าหนดเปนหว เรองทมาจากความสนใจของเดก - ครใหเดกวาดภาพสงทเดกสนใจหรออยาก เรยนรเกยวกบ หวขอ “ขาวจ”

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

4. ก าหนดปญหาท ศกษา 15 ก.พ.55 (ตงสมมตฐาน) -การจดแสดง

- เดกและครรวมกนสรปประเดนในสงทเดกอยาก รโดยการน าเสนอในรปแบบของ Web โครงการ “ขาวจ”

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

64

ตาราง 2 (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 5. แจงขาวสาร ถงผปกครอง 15 ก.พ. 2555

- ขอความรวมมอผปกครองในการใหขอมลกบ เดกเกยวกบหวเรอง “ขาวจ” ทเดกก าลงศกษา เพอเปนแนวทางใหเดกพรอมสนบสนน

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน

ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ รวมกนคดและ หาความรความ เขาใจใหม 16 ก.พ. 2555 -การสบคน

ตามหา..“ขาวจ” - เดกออกไปสมภาษณ บคลากรในโรงเรยน เกยวกบทมาของขาวจ - รวบรวมประเดนทไดจากการสมภาษณเพอ น ามาสรปขอมล

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

17 ก.พ. 2555 -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การจดแสดง

ต านาน..“ขาวจ” - เชญวทยากรมาใหความรโดยการเลานทาน ประกอบภาพเกยวกบประวตความเปนมาของ ขาวจ - วทยากรอานบทผญาตามต านานประเพณบญ ขาวจ เกยวกบเรองประเพณบญเดอนสามน นกปราชญอสานโบราณไดแตงผญาไววา...

ฮอดเดอนสาม ทองฟา ปลอดโปรงสดใส

ไปทางใด เหนแตคนใจ บญซวแซวเตมคม

เหลยวเหนซม สาวนอย พากนปนขาวจ

เฮอนละหา สปน พอไดออกใสบญ

พองกนบบ ขาวปน ตกแตงอาหาร มเทงหวาน เทงคาว หนมสาวมาโฮมตอม

บานมหา ภาษาศลปวฒนธรรมและภมปญญาทองถน “บญขาวจหรอ บญเดอนสาม”. (ออนไลน). แหลงทมา: http://www.baanmaha.com/community/thread8839.html วนทสบคน 9 กมภาพนธ พ.ศ.2555.

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

65

ตาราง 2 (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 21-23 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม -การท างาน ภาคสนาม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม

“ลกษณะของขาวจ” - น าขาวจมาใหเดกสงเกต เปรยบเทยบ ชม รสชาต ดมกลน - รวมกนออกไปส ารวจขาวจภายในบรเวณ โรงเรยนและสถานทใกลเคยง โรงอาหารครว 11 และ12 โรงเรยนอาหารนานาชาต โรงแรม โรงอาหารเบอเกอรสวนดสต - เดกและครรวมกนทบทวนการออกไปส ารวจ “ขาวจ” และเปรยบเทยบความเหมอนความตาง ระหวาง ขาวเหนยวกบขาวจ

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

24 ก.พ. 2555 -การท างาน ภาคสนาม

เลาถงขนตอนของ.. “ขาวจ” - เชญวทยากรฝายครวผลตสวนดสตมาสาธต ขนตอน วธการท าขาวจใหเดกดเปนตวอยาง พรอมทงใหเดกไดลงมอปฏบต

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

28-29 ก.พ. - 2 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

สวนผสมของ.. “ขาวจ” - น าขาวจมาใหเดกชมรสชาต - เดกรวมกนระดมความคด เกยวกบ ขาวจ “เมอเดกชมรสชาตของขาวจแลวเดกคดวาขาวจ มสวนผสมอะไรบาง” - เดกออกไปสมภาษณเจาหนาท บคลากรในโรง อาหารครว 11 และ 12 เพอสอบถามเกยว สวนผสมของขาวจ - ครทบทวนประสบการณเดม โดยการใชค าถาม กระตน เกยวกบ “การสาธตวธการท าขาวจโดย วทยากรผเชยวชาญ” - ใหเดกคดออกแบบสตรสวนผสมและรสชาตของ ขาวจทตนเองอยากรบประทาน

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

66

ตาราง 2 (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 5-6,8-9 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การสบคน -การจดแสดง

“ขาวจ” สตรเดด - แบงกลมเดก 5 กลม เพอรวมกนแสดงความคด ถงรสชาตและสวนผสมของขาวจ ทกลมของ ตนเองอยากท ามากทสด (ใหสมาชกในกลมน าเสนอรสชาตขาวจของ ตนเองใหเพอนในกลมฟง) - เดกชวยกนคดเลอกรสชาตของขาวจ - สมาชกแตละกลมรวมกนวางแผนคด สวนผสม เมนขาวจของตนเอง - แบงหนาทกนรบผดชอบในการเตรยมวตถดบท จะน ามาท าขาวจ

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

13 ม.ค. 2555 -การท างาน ภาคสนาม

“ท าเอง..กนเอง” - เดกแตละกลมรวมกนท าขาวจตามแผนท ตองการวางเอาไว

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

14-16 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

“รสชาต..สตรเดด” - เดกชมรสชาตขาวจของตนเองและน าเสนอ ขนตอนการท า ปญหาทเกดขนและวธการเลอก แกปญหา - เดกแตละกลมแลกเปลยนกนชมขาวจ - ครและเดกรวมกนสนทนาเกยวกบรสชาตของ ขาวจแตละกลมและรสชาตของขาวจทเดกชอบ มากทสด - น าเสนอในรปแบบ แผนภม - สมาชกแตละกลมรวมกนท าขาวจ รสชาตท ไดรบการเลอกมากทสด พรอมทงออกแบบ รปแบบ/ลกษณะของขาวจ - น าขาวจทท าไดมาชวยก าหนดราคา

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

67

ตาราง 2 (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 20 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การจดแสดง

ชวนคด..ค าคลอง“ขาวจ” - ทบทวนขนตอนและประสบการณในการท า ขาวจ - รวมกนแตงค าคลองจอง “ขาวจ”

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

21-22 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม

ประโยชน ของ “ขาวจ” - เดกๆ ระดมความคดวา “ขาวจ” มประโยชน อยางไร

- ปฏบตตามขอตกลง

โทษ / ผลเสย ของ “ขาวจ” - เดกๆ ระดมความคดวา “ขาวจ” มโทษอยางไร

- ปฏบตตามขอตกลง

23-26 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

ประตมากรรม “ขาวจยกษ” - ทองค าคลองจอง “เรองขาวจ” จากนนใหเดกแต ละคนออกแบบขาวจจ าลอง แลวน าเสนอผลงาน ของตนเอง - สมาชกเดกในหองเรยนรวมกนเลอก “การ ออกแบบขาวจจ าลอง” ทอยากท ามากทสด - เดกๆ รวมกนก าหนดวสด – อปกรณ ในการท า ขาวจยกษ - แบงหนาทกนรบผดชอบ จดเตรยมวสด – อปกรณ เพอน ามาท าขาวจยกษ - เดกๆ ชวยกนระดมความคด วางแผนขนตอนใน การท าประตมากรรม ขาวจยกษแบงหนาทกน ท าขาวจยกษตามแผนทไดวางไว

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

68

ตาราง 2 (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง ระยะท 3 ระยะสรปอภปรายผลและน าเสนอผลงาน 1. ทบทวนการ เรยนรทงหมด 27 ม.ค. 2555

รวมขอมลเนรมตส..นทรรศการ “ขาวจ” - เดกและครรวมกนทบทวนสงทเดกๆ ไดเรยนร ในโครงการ “ขาวจ”

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

2. น าเสนอผลงาน 28-29 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การจดแสดง

- เดกและครรวมกนพดคยสนทนาเกยวกบ นทรรศการทจะจดขนพรอมทงแบงหนาทความ รบผดชอบในการจดแสดงนทรรศการ - เดกเตรยมตวกอนการจดแสดงนทรรศการ ซอม บทบาทหนาทของตนเอง

3. สนสดโครงการ 30 ม.ค. 2555 -การจดแสดง

- จดนทรรศการ “ขาวจ” โดยเดกเปนวทยากร การน าเสนอ นทรรศการ ตามหนาทของตนเอง

วธการหาคณภาพแผนการจดประสบการณแบบโครงการ 1. น าแผนการจดประสบการณแบบโครงการ เสนอตอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน เพอตรวจ

ความถกตองตามหลกการ ความสอดคลองของแผนกบจดประสงค ดงน 1. รองศาสตราจารย ดร.พชร ผลโยธน อาจารยประจ าสาขาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช 2. อาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย ผอ านวยการโรงเรยนเกษมพทยา (แผนกอนบาล) 3. อาจารยศศกมล บรชฏะ ครผสอนระดบชนอนบาลปท 3 โรงเรยนเกษมพทยา ผวจยไดปรบปรงแผนและแกไขตามขอเสนอแนะของผเชยวชาญ ดงน 1.1 ปรบปรงแกไขแผนการจดประสบการณแบบโครงการ ตามค าแนะน าของ

ผเชยวชาญ โดยผเชยวชาญใหปรบรปแบบการจดกจกรรมในเรองของการวเคราะหค าถามของเดกเพอน ามาสการจดกลมค าถามเพอจดท าแผนภมใยแมงมม (Web) พรอมทงปรบเปลยนหวขอใหเกดความลมลกในเนอหา

69

1.2 น าแผนการจดประสบการณแบบโครงการไปประมวณคาความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงค ทมคา (IOC) อยระหวาง 0.67 – 1.00

1.3 น าแผนการจดประสบการณแบบโครงการไปทดลองใช (Try Out) กบเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 ทไมใชกลมตวอยาง

การสรางและหาคณภาพแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

1. ศกษานยาม ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวของกบความมวนยในตนเองเพอเปนแนวทางในการสรางแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 2. ศกษาแบบสงเกตพฤตกรรมของ อรวรรณ สมประดษฐ (2533) กฤษณ ภพฒน (2538) สายพณ ปรงสวรรณ (2538) จตรา ชนะกล (2539) จนดา นาเจรญ (2540) เบญจวรรณ ศรมารต (2541) สภค ไหวหากจ (2543) ตองจตต จตด (2547) ศศนนท นลจนทร (2547) เพอเปนแนวทางในการสรางแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง 3. สรางแบบสงเกตและคมอประกอบค าแนะน าการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย แบบสงเกตมลกษณะเปนขอความทบงบอกถงพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย จ านวน 2 ดาน รวม 12 รายการ ดงตอไปน

พฤตกรรมดานความรบผดชอบ 6 รายการ พฤตกรรมดานความอดทน อดกลน 6 รายการ

4. น าแบบสงเกตและคมอประกอบค าแนะน าการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทผวจยสรางขนเสนอตอผเชยวชาญ จ านวน 3 ทาน

1. ผชวยศาสตราจารยสรพรรณ ตนตรตนไพศาล ขาราชการบ านาญ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต 2. ผชวยศาสตราจารยวฒนา ปญญฤทธ อาจารยสาขาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏพระนคร 3. ผชวยศาสตราจารย ดร.ขวญฟา รงสยานนท อาจารยสาขาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ผเชยวชาญจ านวน 3 ทาน ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา (Content Validity) เพอ

พจารณาลงความเหนและใหคะแนนดงน ใหคะแนน +1 หมายถง เมอผเชยวชาญเหนดวย ใหคะแนน 0 หมายถง เมอผเชยวชาญเหนวาควรปรบปรง

ใหคะแนน - 1 หมายถง เมอผเชยวชาญไมเหนดวย 5. น าแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยไปประมวณคาความสอดคลองระหวางเนอหากบจดประสงค ทมคา (IOC) อยระหวาง 0.67 – 1.00

70

6. ปรบปรงแบบสงเกตและคมอประกอบค าแนะน าการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยตามค าแนะน าของผเชยวชาญดงน ปรบการก าหนดเกณฑการใหคะแนน ปรบรายละเอยดของพฤตกรรมดานความรบผดชอบและความอดทน อดกลน ปรบตารางการบนทกการสงเกตพฤตกรรม 7. น าแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยไปทดลองใช (Try Out) กบเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 ทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 25 คน 8. น าแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญทดลองใช โดยก าหนดเกณฑการใหคะแนนแบบมาตราสวนก าหนดตวเลข (Numerical Rating Scales) ดงตอไปน

ก าหนดเกณฑการใหคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ออกเปน 4 ระดบ คอ ระดบ 3, 2, 1 และ 0

ระดบคะแนน 3 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยไดดวยตนเอง ระดบคะแนน 2 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยเปนบางครง ระดบคะแนน 1 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยโดยมเพอนหรอครขอรองใหกระท า ระดบคะแนน 0 เดกไมแสดงพฤตกรรมความมวนย

9. น าแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ทคดเลอกไวไปหาคาความเชอมนของการสงเกตโดยใชสตร (RAI : Rater Agreement Indexes) (Burry – Stock. 1996: 256) ซงไดคาความเชอมนของการสงเกตระหวางผวจยและผชวยรายดานไดดงน ดานความรบผดชอบไดคาความเชอมนของผประเมนเทากบ 0.97 และดานความอดทน อดกลน เทากบ 0.97 แบบแผนการทดลองและวธด าเนนการทดลอง

แบบแผนการทดลอง ในการวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Research) ซงผวจยได

ด าเนนการทดลองโดยใชแผนการทดลองกลมเดยว (One - Group Pretest-Posttest Design) (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 249) ดงแสดงในตาราง 3 ตาราง 3 แบบแผนการทดลองทมกลมเดยว มการสงเกตกอนและหลง

กลม สงเกต

กอนการทดลอง Pretest

ท าการทดลอง สงเกต หลงการทดลอง

Posttest ทดลอง T1 X T2

71

ความหมายของสญลกษณ T1 แทน การสงเกตพฤตกรรมความมวนยกอนการทดลอง (Pretest) X แทน การด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ T2 แทน การสงเกตพฤตกรรมความมวนยหลงการทดลอง (Posttest)

วธการด าเนนการทดลอง การทดลองในครงน ด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 เปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท รวม 32 วน โดยมแผนตามล าดบขนตอนดงน 1. เลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) จากกลมประชากรทเปนเดกปฐมวย ชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน 2. ขอความอนเคราะหจากผบรหารสถานศกษาในการด าเนนการทดลอง

3. สรางความคนเคยกบเดกกลมตวอยางกอนการทดลองเปนระยะเวลา 1 สปดาห 4. ท าการสงเกตเดกกลมตวอยางดวยแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดก

ปฐมวยกอนการทดลอง (Pretest) ในชวงเวลา กจกรรมเสรมประสบการณ 5. จดสภาพแวดลอมและสถานทด าเนนการทดลองทเออตอการเรยนร

6. ด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนระยะเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท รวม 32 วน ในชวงกจกรรมเสรมประสบการณ เวลา 9.30 – 10.20 น. 7. ท าการสงเกตเดกกลมตวอยางดวยแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทกสปดาห 8. ท าการสงเกตเดกกลมตวอยางดวยแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงการทดลอง (Posttest) ในชวงเวลา กจกรรมเสรมประสบการณ

9. น าขอมลทไดจากการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยไปวเคราะหขอมล สรปผล อภปรายผล

72

ตาราง 4 วนและเวลากจกรรมทท าการทดลองและการสงเกต สปดาหท การด าเนนการศกษาทดลอง จ านวน/สปดาห

1 สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนการทดลอง Pretest

4 วน

2 – 9 ด าเนนการวจยในรปแบบของโครงการ 4 วน 10 สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงการ

ทดลอง Posttest 4 วน

การเกบรวบรวมขอมล การวจยครงน เปนการเกบรวบรวมขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ซงมหลกการด าเนนการดงน

1. การเกบขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนการ ทดลอง (Pretest) กบกลมตวอยาง จ านวน 25 คน โดยมผวจยและผชวยวจยจ านวน 2 คนเปนผสงเกต

2. ท าการทดลอง เกบขอมลจากกลมตวอยาง จ านวน 25 คน โดยใชแบบสงเกต พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทกสปดาห ในชวงเวลา 9.30 – 10.20 น. เปนระยะเวลา 8 สปดาหๆ ละ 4 วน คอ วนองคาร วนพธ วนพฤหสบด วนศกร วนละ 40 – 50 นาท จ านวน 32 ครง

3. การเกบขอมลจากการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงการ ทดลอง (Posttest) กบกลมตวอยาง จ านวน 25 คน โดยมผวจยและผชวยวจยเปนผสงเกต

4. น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหทางสถต เปรยบเทยบขอมลกอนหลงการทดลอง ชวงระยะเวลา 8 สปดาห การจดกระท าขอมลและการวเคราะหขอมล

1. หาคาเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของพฤตกรรมความมวนยในตนเอง 2. วเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางของตวแปรกอนและหลงการจด

ประสบการณแบบโครงการเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 2 ดาน ไดแก ดานความรบผดชอบและความอดทนอดกลน ทงโดยรวม รายดานและรายขอ โดยใชการทดสอบคาท (t – test) แบบขอมลลกษณะเกยวเนองกน (dependent sample)

73

สถตทใชในการวเคราะหขอมล ผวจยน าขอมลทไดจากการทดลองมาวเคราะหดวยวธการทางสถตดงน 1. สถตพนฐาน 1.1 หาคาเฉลย (Mean) โดยค านวนจากสตร (ลวน สายยศ 2538: 262)

= N

เมอ แทน คาเฉลย แทน ผลรวมทงหมดของคะแนน แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

1.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) โดยค านวณจากสตร (ลวน สายยศ 2538:273)

S =

)1(

22

NN

XXN

เมอ S แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน

2

X แทน ผลรวมของก าลงสองของคะแนนนกเรยนแตละคน ในกลมตวอยาง

แทน ก าลงสองของผลรวมของคะแนนนกเรยนแตละคน ในกลมตวอยาง N แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง

74

2. สถตทใชหาคณภาพเครองมอ 2.1 สถตทใชในการตรวจสอบคณภาพของเครองมอดวยความเทยงตรงของเนอหา

(Content Validity) โดยค านวณจากสตร (ลวน สายยศ; และองคณา สายยศ. 2538: 79)

IOC =

R

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางลกษณะพฤตกรรม กบจดประสงค R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ เนอหาทงหมด N แทน จ านวนผเชยวชาญ 2.2 การหาคาความเชอมนของการสงเกต โดยใชดชนความสอดคลองของผสงเกต จากสตร RAI (Burry – Stock. 1996 : 256)

RAI = 1- 1

21

IKN

RR KNKN

K N

เมอ RAI แทน คาความเชอมนของการสงเกต

R1kn แทน ผลการสงเกตของผสงเกตคนท 1 R2kn แทน ผลการสงเกตของผสงเกตคนท 2 N แทน จ านวนเดกปฐมวยในกลมตวอยาง K แทน จ านวนพฤตกรรมยอย I แทน จ านวนชวงคะแนน (0 ,1, 2, 3)

75

3. สถตทใชในการตรวจสอบสมมตฐาน 3.1 สถตส าหรบการทดสอบสมมตฐาน เพอเปรยบเทยบความแตกตางของ

พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกลมตวอยางกอนการทดลองและหลงการทดลองโดยการทดสอบคาท (t – test) แบบขอมลลกษณะเกยวเนองกน (dependent sample) ใชสตร (ลวน สายยศ 2538: 301)

t = 1

22

N

DN

D

D

เมอ t แทน คาสถตทใชพจารณาใน t – test (t - distribution)

D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค N แทน จ านวนคน D แทน ผลรวมทงหมดของผลตางของคะแนนระหวาง กอนและหลงการทดลอง D

2 แทน ผลรวมของก าลงสองของผลตางของคะแนน ระหวางกอนและหลงการทดลอง

76

การแปลผลคะแนนพฤตกรรมความมวนยของเดกปฐมวย ในการศกษาครงนผวจยไดศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย 2 ดาน ไดแก ดานความรบผดชอบและความอดทนอดกลน โดยก าหนดการแปลผลคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยของเดกปฐมวยโดยรวม รายดานและรายขอดงน

ในภาพรวม คะแนน 18.01 - 24.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบดมาก คะแนน 12.01 - 18.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบด คะแนน 06.01 - 12.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบพอใช คะแนน 00.00 - 06.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบควรปรบปรง จ าแนกรายดาน คะแนน 09.01 - 12.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบดมาก คะแนน 06.01 - 09.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบด คะแนน 03.01 - 06.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบพอใช คะแนน 00.00 - 03.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบควรปรบปรง จ าแนกรายขอ คะแนน 02.26 - 03.00 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบดมาก คะแนน 01.51 - 02.25 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบด คะแนน 00.76 - 01.50 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบพอใช คะแนน 00.00 - 00.75 หมายถง มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบควรปรบปรง

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

ผลการวจยเรองการศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ ผวจยไดก าหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล และน าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามล าดบ ดงน สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ในการวจยครงน เพอใหขอมลทไดจากการทดลองและการแปลความหมายจากผลการวเคราะหขอมลเกดเขาใจตรงกน ผวจยจงไดก าหนดสญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล ดงน N แทน จ านวนนกเรยนในกลมตวอยาง M แทน คะแนนเฉลย S แทน ความเบยงเบนมาตรฐาน t แทน คาสถตทใชในการทดสอบ p แทน ความนาจะเปนของคาสถต ** แทน มนยส าคญทางสถตทระดบ .01 การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล การวจยครงนเปนการศกษาและเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย กอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ ซงน าเสนอผลการวเคราะหพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย มตามล าดบดงน 1. พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ 2. การเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ 3. พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ 4. ตวอยางพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ

78

ผลการวเคราะหขอมล การน าเสนอผลการวเคราะหพฤตกรรมความมวนยของเดกปฐมวย มตามล าดบดงน 1. พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ การวเคราะหในขนตอนน ผวจยน าผลการสงเกตพฤตกรรมความมวนย ในตนเองโดยรวมและพฤตกรรมในแตละดานของเดกปฐมวยทไดจากการสงเกตในแตละชวงเวลากอนทจะไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ และหลงจากทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการมาวเคราะห ดงแสดงผลการวเคราะหในตาราง 5 ตาราง 5 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนทจะไดรบการจดประสบการณ แบบโครงการ

พฤตกรรมความมวนยในตนเอง ของเดกปฐมวย

กอนไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ คะแนนเตม M ระดบพฤตกรรม

1. ความรบผดชอบ 12 3.56 อยในระดบพอใช 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 3 0.48 อยในระดบควรปรบปรง 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 3 1.00 อยในระดบพอใช 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 3 1.00 อยในระดบพอใช 1.4 รกษาของใชสวนรวม 3 1.08 อยในระดบพอใช

2. ความอดทน อดกลน 12 3.00 อยในระดบควรปรบปรง 2.1 รอคอยควได 3 0.68 อยในระดบควรปรบปรง 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 3 0.76 อยในระดบพอใช 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 3 0.88 อยในระดบพอใช 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 3 0.68 อยในระดบควรปรบปรง

รวม 24 6.56 อยในระดบพอใช ผลการวเคราะหตามตาราง 5 ปรากฏวากอนการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบพอใช และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา กอนการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบอยในระดบพอใช เมอพจารณารายละเอยดของพฤตกรรมดานความรบผดชอบแลว พบวา พฤตกรรมเกบของเขาทเรยบรอย ปฏบตตามขอตกลง และรกษาของใชสวนรวม มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช และพฤตกรรมอาสาท างานทไดรบมอบหมาย มระดบพฤตกรรมอยในระดบควรปรบปรง สวนพฤตกรรมดานความอดทนอดกลน อยในระดบควรปรบปรง เมอพจารณารายละเอยด

79

รายพฤตกรรมของดานความอดทนอดกลน พบวา พฤตกรรมพากเพยรท างานใหส าเรจ และท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช สวนพฤตกรรมรอคอยควได และควบคมอารมณตนเองไดมระดบพฤตกรรมอยในระดบควรปรบปรง ตาราง 6 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงจากทไดรบการจดประสบการณ แบบโครงการ

พฤตกรรมความมวนยในตนเอง ของเดกปฐมวย

หลงไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ คะแนนเตม M ระดบพฤตกรรม

1. ความรบผดชอบ 12 12.00 อยในระดบดมาก 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 3 3.00 อยในระดบดมาก 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 3 3.00 อยในระดบดมาก 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 3 3.00 อยในระดบดมาก 1.4 รกษาของใชสวนรวม 3 3.00 อยในระดบดมาก

2. ความอดทน อดกลน 12 11.28 อยในระดบดมาก 2.1 รอคอยควได 3 2.92 อยในระดบดมาก 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 3 2.78 อยในระดบดมาก 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 3 2.76 อยในระดบดมาก 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 3 2.82 อยในระดบดมาก

รวม 24 23.28 อยในระดบดมาก ผลการวเคราะหตามตาราง 6 ปรากฏวาหลงการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบดมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา หลงการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบอยในระดบดมาก โดยมพฤตกรรมอาสาท างานทไดรบมอบหมาย เกบของเขาทเรยบรอย ปฏบตตามขอตกลง และรกษาของใชสวนรวมอยในระดบดมาก สวนดานพฤตกรรมความอดทน อดกลน เดกปฐมวยมพฤตกรรมอยในระดบดมากทงโดยรวมและรายพฤตกรรม โดยมพฤตกรรม รอคอยควได อยในระดบดมากสงเปนอนดบแรก ลองลงมาควบคมอารมณตนเองได อยในระดบดมาก และพฤตกรรมพากเพยรท างานใหส าเรจ อยในระดบดมาก และท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน อยในระดบดมากสงเปนอนดบท 3

80

2. การเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ การวเคราะหในขนตอนน ผวจยน าผลการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ ดงแสดงผลการวเคราะหในตาราง 7 ตาราง 7 การเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางกอนและหลงการ จดประสบการณแบบโครงการ

พฤตกรรมความมวนยในตนเอง ของเดกปฐมวย

กอนจดกจกรรม หลงจดกจกรรม ผลตาง t p

M S M S M S 1. ความรบผดชอบ 3.56 0.71 12.00 0.00 8.44 0.71 59.29** .000

1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 0.48 0.51 3.00 0.00 2.52 0.51 24.71** .000 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 1.00 0.41 3.00 0.00 2.00 0.41 24.50** .000 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 1.00 0.41 3.00 0.00 2.00 0.41 24.50** .000 1.4 รกษาของใชสวนรวม 1.08 0.28 3.00 0.00 1.92 0.28 34.67** .000

2. ความอดทน อดกลน 3.00 0.82 11.28 0.58 8.28 0.98 42.25** .000 2.1 รอคอยควได 0.68 0.48 2.92 0.19 2.24 0.48 23.27** .000 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 0.76 0.44 2.78 0.33 2.02 0.53 19.06** .000 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 0.88 0.33 2.76 0.33 1.88 0.53 17.87** .000 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 0.68 0.48 2.82 0.32 2.14 0.49 21.84** .000

รวม 6.56 0.87 23.28 0.58 16.72 1.00 83.53** .000

ผลการวเคราะหตามตาราง 7 ปรากฏวาพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมของเดกปฐมวย หลงการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมความมวนยดขนกวากอนการจดกจกรรมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลน หลงการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดขนกวากอนการจดประสบการณแบบโครงการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณารายละเอยดเปนรายพฤตกรรม พบวา ทกพฤตกรรมหลงการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองดขนกวากอนการจดประสบการณแบบโครงการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 เชนกน

81

3. พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการจ าแนกเปนรายสปดาห การวเคราะหในขนตอนน ผวจยไดน าผลการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดระหวางการจดประสบการณแบบโครงการจ าแนกรายสปดาห ดงแสดงผลการวเคราะหในตาราง 8 ตาราง 8 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการจดประสบการณแบบ โครงการ และในชวงเวลาทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ จ าแนกรายสปดาห

ชวงเวลาทสงเกต ความรบผดชอบ ความอดทน อดกลน รวม สปดาหท 1 M 4.28 3.74 8.02

ระดบพฤตกรรม อยในระดบพอใช อยในระดบพอใช อยในระดบพอใช สปดาหท 2 M 4.82 4.40 9.22

ระดบพฤตกรรม อยในระดบพอใช อยในระดบพอใช อยในระดบพอใช สปดาหท 3 M 6.64 6.40 13.04

ระดบพฤตกรรม อยในระดบด อยในระดบด อยในระดบด สปดาหท 4 M 8.30 7.34 15.64

ระดบพฤตกรรม อยในระดบด อยในระดบด อยในระดบด สปดาหท 5 M 9.16 8.34 17.50

ระดบพฤตกรรม อยในระดบดมาก อยในระดบด อยในระดบด สปดาหท 6 M 9.86 8.68 18.54

ระดบพฤตกรรม อยในระดบดมาก อยในระดบด อยในระดบดมาก สปดาหท 7 M 10.62 9.64 20.26 ระดบพฤตกรรม อยในระดบดมาก อยในระดบดมาก อยในระดบดมาก สปดาหท 8 M 11.16 10.06 21.22

ระดบพฤตกรรม อยในระดบดมาก อยในระดบดมาก อยในระดบดมาก ผลการวเคราะหตามตาราง 8 ปรากฏวาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย เปนดงน พฤตกรรมความมวนยโดยรวมของเดกปฐมวยระหวางจดกจกรรม พบวา สปดาหท 1 ถง สปดาหท 2 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สปดาหท 3 ถง สปดาหท 5 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบด และสปดาหท 6 ถง สปดาหท 8 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลวพบวา

82

ดานความรบผดชอบ สปดาหท 1 และสปดาหท 2 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบอยในระดบพอใช สปดาหท 3 และสปดาหท 4 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบอยในระดบด และสปดาหท 5 ถง สปดาหท 8 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความรบผดชอบอยในระดบดมาก ดานความอดทนอดกลน สปดาหท 1 และสปดาหท 2 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความอดทน อดกลนอยในระดบพอใช สปดาหท 3 ถงสปดาหท 6 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความอดทนอดกลนอยในระดบด และสปดาหท 7 และสปดาหท 8 เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยดานความอดทนอดกลนอยในระดบดมาก 4. ตวอยางพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ การวเคราะหขอมลในขนตอนน ผวจยน าผลการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงการจดกจกรรมการจดประสบการณแบบโครงการทมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมหลงการจดกจกรรมการจดประสบการณแบบโครงการเปนรายบคคลใน 3 อนดบ คะแนนสงสด 24.00 คะแนนปานกลาง 23.50 และคะแนนต าสดคอ 22.00 ผลปรากฏดงตาราง 9 ตาราง 9 ตวอยางพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมของเดกปฐมวยกอนและหลงทไดรบการ จดประสบการณแบบโครงการ

พฤตกรรมความมวนยในตนเอง ของเดกปฐมวย

คะแนนเตม

กอนไดรบการจดกจกรรม หลงไดรบการจดกจกรรม M ระดบพฤตกรรม M ระดบพฤตกรรม

เดกปฐมวยคนท 1 1. ความรบผดชอบ 12 4.00 อยในระดบพอใช 12.00 อยในระดบดมาก

1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.4 รกษาของใชสวนรวม 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก

2. ความอดทน อดกลน 12 4.00 อยในระดบพอใช 12.00 อยในระดบดมาก 2.1 รอคอยควได 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก

รวม 24 8.00 อยในระดบพอใช 24.00 อยในระดบดมาก

83

ตาราง (9) ตอ

พฤตกรรมความมวนยของเดกปฐมวย คะแนนเตม

กอนทจะไดรบการจดกจกรรม หลงจากไดรบการจดกจกรรม M ระดบพฤตกรรม M ระดบพฤตกรรม

เดกปฐมวยคนท 2 1. ความรบผดชอบ 12 3.00 อยในระดบควรปรบปรง 12.00 อยในระดบดมาก

1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 3 0.00 อยในระดบควรปรบปรง 3.00 อยในระดบดมาก 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.4 รกษาของใชสวนรวม 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก

2. ความอดทน อดกลน 12 3.00 อยในระดบควรปรบปรง 11.50 อยในระดบดมาก 2.1 รอคอยควได 3 0.00 อยในระดบควรปรบปรง 3.00 อยในระดบดมาก 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 3 1.00 อยในระดบพอใช 2.50 อยในระดบดมาก 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก

รวม 24 6.00 อยในระดบพอใช 23.50 อยในระดบดมาก เดกปฐมวยคนท 3 1. ความรบผดชอบ 12 4.00 อยในระดบพอใช 12.00 อยในระดบดมาก

1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 1.4 รกษาของใชสวนรวม 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก

2. ความอดทน อดกลน 12 3.00 อยในระดบควรปรบปรง 10.00 อยในระดบดมาก 2.1 รอคอยควได 3 1.00 อยในระดบพอใช 3.00 อยในระดบดมาก 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 3 1.00 อยในระดบพอใช 2.50 อยในระดบดมาก 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 3 1.00 อยในระดบพอใช 2.50 อยในระดบดมาก 2.4 ควบคมอารมณตนเองได 3 0.00 อยในระดบควรปรบปรง 2.00 อยในระดบด

รวม 24 7.00 อยในระดบพอใช 22.00 อยในระดบดมาก

ผลการวเคราะหตามตาราง 9 ปรากฏวา เดกปฐมวยคนท 1 ซงมคะแนนของพฤตกรรมความมวนยหลงการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมสงเปนอนดบแรก กอนการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในระดบพอใช และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงด านความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลน กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบพอใชเชนกน และพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลนแลว พบวา ทกพฤตกรรม มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช เชนกน หลงการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบดมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ และดานความ

84

อดทนอดกลน หลงการจดกจกรรมการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยอยในระดบดมากเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลนแลว พบวา ทกพฤตกรรม มระดบพฤตกรรมอยในระดบดมาก เดกปฐมวยคนท 2 ซงมคะแนนของพฤตกรรมความมวนยหลงการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในล าดบท 13 กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบควรปรบปรง และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลน กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบควรปรบปรงเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบแลว พบวา พฤตกรรมอาสาท างานทไดรบมอบหมาย พฤตกรรมปฏบตตามขอตกลง และรกษาของใชสวนรวม มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช สวนพฤตกรรมเกบของเขาทเรยบรอยมพฤตกรรมความมวนยอยในระดบควรปรบปรง ส าหรบการพจารณารายพฤตกรรมในดานความอดทน อดกลนแลว พบวา พฤตกรรมพากเพยรท างานใหส าเรจ ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน และควบคมอารมณตนเองได มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช และพฤตกรรมรอคอยควได มระดบพฤตกรรมอยในระดบควรปรบปรง หลงการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบดมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลน หลงการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบดมากเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลนแลว พบวา ทกพฤตกรรม มระดบพฤตกรรมอยในระดบดมาก ขอมลจากตาราง 9 ของเดกปฐมวยคนท 2 พบวา หลงการจดประสบการณแบบโครงการแมวาเดกปฐมวยจะมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง อยในระดบดมากแตกยงมพฤตกรรม การท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน ทยงตองพฒนาเพมขน เดกปฐมวยคนท 3 ซงมคะแนนของพฤตกรรมความมวนยในตนเองหลงการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในล าดบสดทาย กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบพอใช และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบพอใชเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบแลว พบวา ทกพฤตกรรม มระดบพฤตกรรมอยในระดบพอใช ส าหรบดานความอดทนอดกลน กอนการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบควรปรบปรง เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมแลว พบวา พฤตกรรมรอคอยควได พากเพยรท างานใหส าเรจ และท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบพอใช สวนพฤตกรรมควบคมอารมณตนเองได มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบควรปรบปรง

85

หลงการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมอยในระดบดมาก และเมอพจารณาเปนรายดานแลว พบวา ทงดานความรบผดชอบ และดานความอดทนอดกลน หลงการจดประสบการณแบบโครงการ มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบดมากเชนกน เมอพจารณารายละเอยดรายพฤตกรรมของดานความรบผดชอบ พบวา ทกพฤตกรรม มระดบพฤตกรรมอยในระดบดมาก สวนดานความอดทนอดกลน พบวา พฤตกรรมรอคอยควได พากเพยรท างานใหส าเรจ และท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบดมาก สวนพฤตกรรมควบคมอารมณตนเองได มพฤตกรรมความมวนยในตนเองอยในระดบด

บทท 5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยในครงนเปนการวจยกงทดลองเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ เพอเปนประโยชนและเปนแนวทางส าหรบครพอแมผปกครองและผทเกยวของกบเดกปฐมวย สรปไดดงน

ความมงหมายของการวจย การวจยในครงนเพอศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ โดยก าหนดจดมงหมายไวดงน 1. เพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอน ระหวางและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ 2. เพอเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการ ความส าคญของการวจย ผลของการวจยในครงน จะเปนแนวทางใหครและผทเกยวของกบการจดการศกษาส าหรบเดกปฐมวย ไดใชเปนขอมลประกอบการตดสนใจเลอกเปนนวตกรรมในการสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย และเปนแนวทางส าหรบครในการพฒนารปแบบการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการแกเดกปฐมวยใหเปนไปตามจดประสงคของการจดการศกษาอยางมประสทธภาพ ขอบเขตของการวจย การวจยในครงนเปนการจดการเรยนรเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ ซงการจดประสบการณแบบโครงการเปนรปแบบนวตกรรมการสอนทชวยตอยอดประสบการณใหเดกไดคนพบศกยภาพของตนเองและเรยนรจากประสบการณตรงเพอน าไปสการสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง ดานความรบผดชอบและดานความอดทนอดกลน

สมมตฐานในการวจย เดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมความมวนยในตนเองสงกวากอนไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ

87

วธการด าเนนการวจย 1. การก าหนดกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการวจยในครงนคอ เดกปฐมวย ชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป

ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน จ านวน 25 คน กลมตวอยางไดมาโดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) เครองมอทใชในการวจย

1 แผนการจดประสบการณแบบโครงการ 2 แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

ขนตอนในการท าวจย

การทดลองในครงน ด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 เปนเวลา 8 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท รวม 32 วน โดยมแผนตามล าดบขนตอนดงน

1 เลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Random Sampling) จากกลมประชากรทเปนเดกปฐมวย ชาย – หญง ทมอายระหวาง 5 – 6 ป ศกษาอยในชนอนบาลปท 3 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2554 โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต กรงเทพมหานคร จ านวน 1 หองเรยน

2 ขอความอนเคราะหจากผบรหารสถานศกษาในการด าเนนการทดลอง 3 สรางความคนเคยกบเดกกลมตวอยางกอนการทดลองเปนระยะเวลา 1 สปดาห 4 ท าการสงเกตเดกกลมตวอยางดวยแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของ

เดกปฐมวยกอนการทดลอง (Pretest) 5 จดสภาพแวดลอมและสถานทด าเนนการทดลองทเออตอการเรยนร 6 ด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนระยะเวลา 8

สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท รวม 32 วน ในชวงกจกรรมเสรมประสบการณ เวลา 9.30 – 10.20 น.

7 ท าการสงเกตเดกกลมตวอยางดวยแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยหลงการทดลอง (Posttest)

8 น าขอมลทไดจากการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยไปวเคราะหขอมล สรปผล อภปรายผล

88

การวเคราะหขอมล ผวจยด าเนนการวเคราะหขอมลตามล าดบดงน 1. หาคาสถตพนฐาน ไดแก คะแนนเฉลย (Mean) และคาความเบยงเบนมาตรฐาน

(Standard Deviation) 2. เปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการ

ทดลองโดยใช t-test ส าหรบ Dependent Samples

สรปผลการวจย 1. ผลจากการศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนระหวางและหลงการจดประสบการณแบบโครงการพบวา 1.1 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนไดรบการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในระดบพอใช โดยมพฤตกรรมดานความรบผดชอบอยในระดบพอใช สวนพฤตกรรมดานความอดทน อดกลน อยในระดบควรปรบปรง หลงการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในระดบดมาก โดยมพฤตกรรมดานความรบผดชอบอยในระดบดมากและพฤตกรรมดานความอดทน อดกลน อยในระดบดมาก 1.2 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ พบวาสปดาหท 1 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สวนสปดาหท 2 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สปดาหท 3 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สปดาหท 4 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบด สปดาหท 5 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบด สปดาหท 6 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก สปดาหท 7 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก และสปดาหท 8 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก 2. ผลจากการเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการพบวา 2.1 พฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวม รายดานคอ ดานความรบผดชอบและดานความอดทน อดกลน และทกรายพฤตกรรมของเดกปฐมวยหลงการจดกจกรรมการจดประสบการณแบบโครงการสงกวากอนการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 2.2 พฤตกรรมความมวนยในตนเองรายบคคลของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการพบวาเดกปฐมวยมการเปลยนแปลงพฤตกรรมทดขนกวาเดม โดยกอนการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวมรายดานและรายพฤตกรรมอยในระดบพอใช หรอ ควรปรบปรง หลงการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยรวม รายดานและรายพฤตกรรมอยในระดบดหรอดมาก

89

อภปรายผล 1. ผลการวจยครงนเพอการศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการซงจากการวจยปรากฏผลดงน 1.1 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนไดรบการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในระดบพอใช โดยมพฤตกรรมดานความรบผดชอบอยในระดบพอใช สวนดานความอดทนอดกลน อยในระดบควรปรบปรง และหลงการจดประสบการณแบบโครงการโดยรวมอยในระดบดมาก โดยมพฤตกรรมดานความรบผดชอบอยในระดบดมาก สวนดานความอดทน อดกลน อยในระดบดมาก ทงนเปนเพราะวาการจดประสบการณแบบโครงการเปนการจดการเรยนรทมงเนนเดกเปนศนยกลาง (Child centered) ของการเรยนร เปนการด าเนนการสอนทเปดโอกาสใหเดกไดสรางเสรมประสบการณดวยตนเอง โดยค านงถงความสนใจ ความตองการของเดกและความแตกตางระหวางบคคลเปนส าคญ เดกมอสระในการคดจนตนาการ พดคยแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบเรองทเดกสนใจ และน าไปสการก าหนดหวขอเรองทจะท าการศกษาในเรองทเดกสนใจอยางลมลก เดกไดใชประสบการณเดมของแตละคน มาก าหนดวางแผนพฒนาซงเปนการเรยนรทลกซง ซงสอดคลองกบทฤษฎพฒนาการทางจรยธรรมของเพยเจท (Piaget) วราภรณ รกวจย. (2535: 108-109) ทกลาววา จรยธรรมจะแฝงอยในกฎเกณฑตางๆ ทกชนด ซงสามารถเชอมโยงประสบการณเดม กบประสบการณใหมทไดรบผานกระบวนการเรยนรอยางมความหมายจากการก าหนดหวขอเรองตงค าถามทเดกสนใจเกยวกบเรองนน แลววางแผนการท ากจกรรมตางๆ เพอคนหาค าตอบทเดกตองการ โดยลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง เพอกอใหเกดประสบการณตรงทจะน าไปสการเรยนรและเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและลงมอปฏบตจากสถานการณจรงไดคนพบขอมลความรดวยตนเองจากแหลงขอมลทหลากหลายเชน การสนทนาอภปราย การสาธต การปฏบตการทดลอง การศกษานอกสถานท ฯลฯ และดวยรปแบบของกจกรรมเหลานจงเปนการเปดโอกาสใหเดกคด เลอก และตดสนใจทจะลงปฏบตรวมทงไดฝกฝนทกษะตางๆ ในการเรยนรลกษณะของการเรยนรแบบโครงการตลอด 8 สปดาห ของระยะการทดลองเปนบรรยากาศการเรยนรทเดกกลมตวอยางมบทบาทในการตดสนใจและแสดงความคดในกรอบของขอตกลงทผวจยซงมบทบาทเปนครผสอนโครงการในการอ านวยสภาพแวดลอมในการเรยนรทสงเสรมใหเดกปฐมวยดงกลาวมอสระเสรในการน าเสนอความสนใจของตนซงสอดคลองกบ ฉนทนา ภาคบงกช; และคนอนๆ (2546: 73) ทกลาวไวความมวนยในตนเองทเกดจากบคคลนนเปนผควบคมตนเองใหเกดวนย เปนการตดสนใจและเลอกท าดวยความสมครใจของตนเอง จงเปนผลมาจากความเคยชนทด มความรสกนกคด ความเชอหรอจรยธรรมในการปฏบตตามกฎระเบยบ เพอแกปญหาของสวนรวม จงจะน าไปสการอยรวมกนในสงคมอยางสนตสข เดกไดใชความคดอยางมเหตมผลและยอมรบความคดเหนซงกนและกน อกทงยงปฏบตตามกฎกตกาทเดกไดรวมกนก าหนดขนอนจะน าไปสการบรรลเปาหมายทไดวางแผนการเรยนรรวมกนท าใหเดกไดรบประสบการณตรงจากการท ากจกรรม สอดคลองกบงานวจยของ เชเวยคอฟ และ ฟรทซ (เตอนใจ ยอดนล. 2530: 44; อางองจาก sheviakov; &

90

Friz.1965) ไดศกษาถงประเภทของวนยทควรปลกฝงใหแกเดก วาไมควรเปนวนยทมรากฐานจากการปฏบตตามค าสงของบคคลอนและใหความเหนตอไปอกวา ควรเปนเรองของความตงใจ มาจากจตส านกของเดกเอง ซงมใชการกระท าตามค าสง หรอเพราะการลงโทษ นนคอการปลกฝงใหเกดวนยในตนเอง ซงตงอยบนพนฐานแหงความชนชอบและรกในอดมคต และสอดคลองกบสายพณ ปรงสวรรณ (2538: 44-48) ไดท าการศกษาวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคและการเลนตามมมโดยเดกรวมกนสรางกฎเกณฑและครสรางกฎเกณฑเดกอาย 5-6 ป ชนอนบาลราชสมา อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2536 จ านวน 92 คน ผลการศกษาพบวา เดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมศลปะสรางสรรคและการเลนตามมมโดยเดกรวมกนสรางกฎเกณฑและครสรางกฎเกณฑ มวนยในตนเองแตกตางกนอยางไมมนยส าคญทางสถต 1.2 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวางการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ พบวาสปดาหท 1 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สวนสปดาหท 2 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สปดาหท 3 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบพอใช สปดาหท 4 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบด สปดาหท 5 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบด สปดาหท 6 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก สปดาหท 7 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก และสปดาหท 8 พฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก ซงการวจยในครงนผวจยไดบนทกผลโดยแบงออกเปน 8 สปดาห และก าหนดการจดประสบการณแบบโครงการเปน 3 ระยะ ดงตอไปน

ระยะท 1 ระยะสรางความสนใจและเรมตนโครงการ ครเรมตนจากการสนทนากบเดกในขณะสรปกจกรรมการเรยนในสปดาหทผานมาเรอง

ความเปนมาของกวยเตยว โดยใชประเดนค าถามเพอใหเดกเกดความสนใจและกระตนใหเดกแสดงความคดเหน ระหวางรวมกจกรรมครไดสงเกตความสนใจของเดกเกยวกบการคนหาหวเรองในประเดนค าถามทเดกน ามาอภปรายรวมกนจากนนครจงน าขอมลค าตอบของเดกๆ มาแบงกลมเลอกหวเรองเพอใหเดกรวมกนหาขอสรปในสงทเดกๆอยากเรยนรซงสอดคลองกบ วรนาท รกสกลไทย (2551: 26) ทกลาววาการจดประสบการณแบบโครงการเปนการเรยนการสอนทเนนใหเดกเรยนรอยางละเอยดลกซงในเรองใกลตวและเปนเรองทนาสนใจส าหรบเดก การเรยนรนเปนการเปดโอกาสและบรณาการใหเดกไดใชทกษะตางๆ ในการเรยนรไดอยางเหมาะสม

ขนเรมโครงการเปนระยะทเดกแตละคนตองคนหาความสนใจของตนเอง แสดงความคดเหนจากความสนใจ ในการคนหาหวขอทนาสนใจในการท าโครงการรวมกน โดยเดกอาศยประสบการณเดม ในระยะนเดกไดมโอกาสแสดงความคดเหนแลกเปลยนประสบการณเดมของแตละคนทมเกยวกบหวขอ โดยน าความรความเขาใจ และความประทบใจของตนเองทเกยวกบหวขอมารวมกนสรางแผนภมเครอขายการเรยนร จากการจดประสบการณแบบโครงการเรองขาวจและเดกไดออกมาเลาความประทบใจเกยวกบการขาวจ และเดกไดน าเรองขาวจมาเปนประเดนในการสนทนาแลกเปลยนความร และเดกเสนอใหไปคนควาหาความรเพมเตมจากแหลงขอมลตางๆ เชนหองสมด

91

ครวอาหาร 11 และ 12 โรงเรยนอาหารนานาชาตสวนดสต โรงอาหาร เบอเกอรสวนดสต ท าใหเดกไดรบความรและประสบการณใหมเพมเตมเกยวกบการใชหองสมดและน าความรเกยวกบขาวจทไดคนความาจากหองสมดและแหลงอนๆ มาสรางแผนภมใยแมงมม (web) การเรยนรรวมกน

ระยะเรมตนโครงการ เดกไดรวมกนก าหนดประเดนปญหาเกยวกบโครงการขาวจในการศกษาและรวมกนตงค าถามเกยวกบโครงการขาวจ ซงเปนการสะทอนใหเหนถงความสนใจในการเรยนร และการรบร เขาใจถงสถานการณทเปนปญหาเพอน าไปสการคดแกปญหาในขนตอไป ซงการตงค าถามในขนเรมตนโครงการน เพอก าหนดแนวทางจดมงหมายในการเรยนรของเดก

ระยะท 2 ขนพฒนาโครงการ ในระยะนเดกไดรวมกนคดหาวธการ คนหาค าตอบ วาจะสามารถหาค าตอบไดจากแหลงขอมลใด และมวธหาค าตอบอยางไร จากการด าเนนกจกรรมในโครงการขาวจเดกรวมกนตงค าถามวา ขาวจท ามาจากอะไร เดกชวยกนเสนอหาวธการในการหาค าตอบ วาควรหาค าตอบจากชางคณพอคณแม จากคณคร และน าไปสความสนใจในการคนควา สบคนและหาขอมลและในระยะนเดกมโอกาสได จากปญหาดงกลาวเดกไดรวมกนแสดงความคดเหน วางแผนการและปฏบตกจกรรมทซบซอนตามความสามารถและความสนใจ เพอใหกจกรรมบรรลเปาหมายทตองการ สอดคลองกบทศนะของ เมย (May. 1970: 266) ทกลาววา การแกปญหาเปนกระบวนการทซบซอนทางสมองซงเกยวกบความหยงเหน การจนตนาการ การจดกระท าและการรวบรวมความคด

ระยะท 3 ระยะสรป และอภปรายผลโครงการขาวจ เปนระยะทเดกไดผานการศกษา ซงไดรวมกนคนหาค าตอบจากการรวมกนตงค าถามในระยะท 1 หมดทกค าถาม และมความพอใจในการศกษาคนควาในโครงการขาวจ ซงสงเกตไดจากเดกไมสนใจทจะตงค าถามใหมเพมขนเดกไดรวมกนสรปความร ความเขาใจ และประสบการณทไดรบ จากการท าโครงการขาวจ การสงเสรมกระบวนคดในระยะสรป และอภปรายผลในโครงการน เดกไดมโอกาสถายทอดกระบวนการในการท ากจกรรม ไดรวบรวมความคด ความสนใจของตนเอง ซงเดกไดรบการจดประสบการณแบบโครงการเรองขาวจ ในการวจยในระยะน เดกไดเลาถงกจกรรม “ท าเอง..กนเอง” ในขนตอนและกระบวนการท าขาวจ เปนกระบวนการทเดกประทบใจ โดยเลาเรองเกยวกบผลงาน และการท างานรวมกบผอน เกดการทบทวนความคดตงแตกอนด าเนนกจกรรม ขณะด าเนนกจกรรม และผลของการด าเนนกจกรรม เดกตองล าดบความคดของตนเองใหเชอมโยงกบการน าเสนอของเพอน ในระยะนยงมการจดแสดงผลงานใหผปกครอง คร และเพอนๆ ไดเหนกระบวนการการด าเนนกจกรรมในโครงการขาวจจากล าดบขนในการจดกจกรรมโครงการขาวจทง 3 ระยะ ทงนผลจากการจดประสบการณแบบโครงการมการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยซงทศนา แขมมณ (2548: 138-139) กลาววาการจดประจดสบการณเรยนรแบบโครงการคอ การจดสภาพการณของการเรยนการสอน โดยใหผเรยนไดรวมกนเลอกท าโครงการทตนสนใจ รวมกนส ารวจ สงเกต และก าหนดเรองทสนใจวางแผนในการท าโครงการรวมกนและลงมอปฏบตตามแผนงานทวางไวจนไดขอคนพบ แลวน าผลงานและประสบการณทงหมดมาอภปรายแลกเปลยนความร ความคด สรปผลการเรยนรทไดรบจากประสบการณทไดรบทงหมด สอดคลองกบ ลอรส

92

มาลากสซ (สจนดา ขจรรงศลป. 2543: 64) ศกษาคนควาดานประสาทวทยาและจตวทยาทน าไปสการปฏบตทมความลนไหลและความคลองตวในการจดกจกรรมและประสบการณทเหมาะสมกบเดกจนไดแนวคดแบบเรกจโอ เอมเลย ซงพฒนามาจากรากฐานของปรชญาทางการศกษาและแนวคดทฤษฎทส าคญไดแก วธการมองเดก (The image of the children) ในสายตาของคร เดกคอผเตมไปดวยความสมบรณ พลงความแขงแกรง เดกในแตละคนจะมลกษณะเฉพาะทเปนตวของตวเอง มศกยภาพและความสามารถในตนเอง ความปรารถนาทจะเตบโตและงอกงาม ความอยากรอยากเหน ซงเรกจโอ เอมเลย ค านงถงองคประกอบทง 3 คอ เดกครอบครว และคร การจดสภาพแวดลอมในโรงเรยน จงมงทจะจดโรงเรยนใหมความรสกทอบอนและเปนมตรส าหรบทกคนทไดเขามาสมผสโรงเรยน (An Amiable School) ใหความรสกอบอน ครและนกเรยนเรยนรไปดวยกน การสอนและการเรยนตองควบคไปดวยกน แนวคดเรกจโอจะใหความส าคญของการเรยนรมากกวาการสอน และเดกไดฝกคนควาดวยตวเอง ไมมการเขยนแผนการสอนทก าหนดขนตอนกจกรรมทชดเจน แตจะเปนการรวบรวมรายชอหวขอโครงการทคาดวาจะเปนความสนใจของเดกสภาพการจดกจกรรมจะลนไหลไปตามภาวการณทตอบสนองตอความสนใจของเดก

จากการอภปรายขางตนสรปไดวาการศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการสะทอนใหเหนวาการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ เปนการจดการเรยนการสอนทเนนกระบวนการ (Process Oriented Model) มากกวาทจะเนนเนอหา โดยการศกษาครงนเดกไดเกดกระบวนการคด และทกษะดานตางๆ ในการพฒนาตนเอง ไดมปฏสมพนธกบสงคม และสงเสรมพฤตกรรมดานตางๆ ของเดก สวนเนอหาในการท ากจกรรมโครงการ จะเกดมาจากความสนใจจากตวเดกเอง และสภาพแวดลอมการเรยนรแบบโครงการสงเสรมใหเดกกลมตวอยางเกดพฤตกรรมความมวนยในตนเองทคาดหวงอยางซ าๆ ในบรรยากาศของกจกรรมทหลากหลาย 2. ผลจากการเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการพบวา 2.1 การเปรยบเทยบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยระหวาง กอนและหลงการจดกจกรรมการจดประสบการณแบบโครงการสงกวากอนการไดรบการจดประสบการณแบบโครงการอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐาน ผลจากการศกษาในครงน ผวจยไดเปดโอกาสใหผปกครองไดมสวนรวมในกจกรรมของโครงการ โดยเปนผชวยเหลอ สนบสนนเดกในดานสอ วสดอปกรณตางๆ ในการท ากจกรรมโครงการ รวมทงใหความรและค าแนะน าเกยวกบกจกรรมโครงการทเดกสนใจ ซงแคทซ และชารด (สจนดา ขจรรงศลป. 2549: 12-13; อางองจาก Katz; & Chard . 1994) กลาวถงการสอนแบบโครงการเปนวธการสอนทมจดมงหมายพฒนาเดกทงชวตและจตใจ (mind) ซงชวตจตใจในทนหมายรวมถง ความร ทกษะ อารมณ จรยธรรม และความรสกถงสนทรยศาสตรแคทซและชารด ไดเสนอวา ในการจดการเรยนการสอนระดบปฐมวยโดยใชการสอนแบบโครงการมเปาหมายหลกทางสตปญญา และเปาหมายทางจตใจของเดก (Intellectual Goals and the Life of the Mind) ของการเรยนในระดบนจงเปนการมง

93

ใหเดกพฒนาความรความเขาใจโลกทอยรอบๆ ตวเขาและปลกฝงคณลกษณะการอยากรอยากเรยน (dispositions) ใหเดก และความสมดลของกจกรรม (Balance of Activities) การสอนแบบโครงการจะท าใหเดกไดปฏบตกจกรรมทงทเปนกจกรรมทางวชาการ และกจกรรมทางการเรยนรผานการเลน และการมปฏสมพนธกบสงตางๆ นบวาโรงเรยนคอสวนหนงของชวต (Schools as Life) การเรยนการสอนในโรงเรยนจงเปนกจกรรม การด าเนนชวตปกต การมปฏสมพนธกบสงแวดลอมและผคนรอบๆ ตวเดกหองเรยนจงเปนชมชนหนงของเดกๆ (Community Ethos in the Class) ใหเดกแตละคนไดแสดงออกถงคณลกษณะความรความเขาใจความเชอของเขาการสอนแบบนจงเกดการแลกเปลยน การมปฏสมพนธกนอยางลกซง การสอนจงเปนสงททาทายคร (Teaching as Challenge) ในการครไมใชผถายทอดความรใหกบเดกโครงการ บางโครงการครเรยนรไปพรอมๆ กบเดก ครรวมกนกบเดกคดหาวธการแกปญหา ลงมอปฏบตไปดวยกน ท าใหเดกไดรบประสบการณทกวางขวางและเปนการน าความรเดมกบความรใหมมาเชอมโยงความคด นอกจากผปกครองแลวบคคลทถอวามบทบาททส าคญตอความมวนยของเดกอกทานหนงคอครโดยการท าโครงการครงนครไดมการยอมรบความคดเหน ขอเสนอและมความเชอมนในการกระท าของเดกตามความสามารถทเกดจากความสนใจและความตองการของเดกแตละคน ท าใหเดกเกดความสนกสนาน มความกระตอรอรนในการเรยนร โดยเลอกเรองทจะเรยน วธการเรยนร ผรวมงานมอสระในการวางแผนจดกจกรรมรวมกนแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนโดยมครเปนผอ านวยความสะดวกและแสดงความสนใจยอมรบความคดการกระท าของเดกสงเสรมและใหก าลงใจในการท ากจกรรมเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรตามความคดและวธการของตนเอง ตวอยางเชน ในโครงการขาวจ เดกรวมกนตงค าถามวา “ขาวจมสวนผสมอะไรบาง” เมอเกดค าถามรวมกนเดกไดเสนอวธการในการคนหาค าตอบ โดยการออกไปสมภาษณบคลากรภายในโรงเรยนและบคลากรในมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ซงในกระบวนการคนหาค าตอบของเดกดงกลาว ครไดแสดงบทบาทเปนผคอยกระตนใหเดกคดวางแผนในการเตรยมการกอนออกคนควาหาค าตอบเชน เดกๆ ตองการไปคนหาค าตอบจากบคคลใดบาง สถานททเดกๆ ตองการไปคนหาค าตอบคอสถานทใดบาง เดกๆ ตองเตรยมตวอยางไรบางในการไปคนควาหาค าตอบเพอใหเดกไดเรยนร กระบวนการคด การวางแผนในการหาขอมล การใหความชวยเหลออ านวยความสะดวกและดแลความปลอดภยในการเดนทางไปยงแหลงขอมลรวมทงยกยองชมเชยในความคดของเดกท าใหเดกมอสระทางความคดกลาทจะคดและท าสงใหมการสงเสรมใหคนมความร ความคด มปญญา มวธคด รจรง รแจง รตลอด รเทาทน ตามเหตผลความเปนจรง รจกวเคราะหบรณาการองคความร (สวฒน ววฒนานนท. 2550: 67-71) ครจงตองมบทบาทในการใหความชวยเหลอเมอเดกตองการรวมทงใหค าแนะน าและกระตนใหเดกคดแกปญหารวมกบเพอนแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกนการชวยเหลอในขณะปฏบตกจกรรมเปนการขยายประสบการณของเดกใหกวางขวาง เดกจะเกดการเรยนรและสามารถแกปญหาตางๆ ไดดวยตนเอง เชน กจกรรมการท าขาวจ ซงเปนกจกรรมทแปลกใหมส าหรบเดก เดกไมสามารถปนขาวเหนยวใหเปนกอนกลมและเสยบไมได แตมเพอนบางคนสามารถปนขาวเหนยวใหเปนกอนกลมและเสยบไมได ท าใหสามารถชวยเหลอเพอนโดยการสอน

94

เทคนควธการปนขาวเหนยวและการชวยเพอนปนขาวเหนยว และมเดกบางกลมไมสามารถน าวสดดบในการท าขาวจมาไดตามทไดวางแผนเอาไว เพอนๆ ตางกลมท มวตถดบเหลานนไดแบงปนวตถดบใหกบเพอน ในกจกรรมทผวจยสงเกตเหนการแสดงพฤตกรรมความมวนยในตนเองในบรบทของบรรยากาศสภาพแวดลอมทจดขนอยางชดเจนคอ กจกรรมการกอไฟเตาถาน โดยมครเปนผจดเตรยมวสดและอปกรณทตองใช เชน เตาถาน ถาน ไมขด ขไต ฯ ท าใหเดกๆ เกดความสงสยจงเกดประเดนค าถามวา “คณครขไตคออะไรและมาจากไหน” เดกๆ ทกคนไดทราบค าตอบในขณะนนวาขไตเปนเชอเพลงในการจดไฟภาษาอสานเรยกวาบองไต คณครกเลยขออาสาวาเพอนคนไหนจะหาขอมลมาใหเพอนๆ ไดบาง จากนนครไดขออาสากลมละ 1 คน ออกไปกอเตาถานถอวาเปนประสบการณส าคญของเดกๆ ทอาสาออกไปท าหนาท ซงมแตเดกผชายจงไดยนการสนทนาในขณะท างานเปนประเดนค าถามของนองภม : “แลวท าไมผหญงไมออกมาชวยกอไฟเลย” นองดอจ : “กเพอนผหญงตองอยขางในเพราะมนรอน” ในการกอไฟเตาถานของแตละกลมใชเวลาประมาณ 10 - 15 นาท เพราะเตาของกลมท 2 ไมตด เดกๆ กมารมลอมชวยเพอนเพอจะใหไฟตด กมการแนะน าของเพอนเกดขนทนท นองภม : “เอาถานออกกอน” นองภเขา : “กเอาถานทตดในเตามาใสส” (เปนเตาถานทตดไฟแลว) นองดอจ : “ใชๆ แลวใครจะหยบ” นององเปา : “พดเอาแรงๆ จะตดแลว” นองไอซ : “รอนมากเลย” นองดอจ : “ครตดทกเตาแลว” เดกๆ ไดแสดงความคดแลกเปลยนกนในขณะท างานน าไปสการแกปญหาของเดกท าใหไมลมเลกในการกอไฟเตาถานหลงจากไฟทกเตาตดหมด เดกๆ ทกคนดใจในความส าเรจทอาสาออกมาดวยน าเหงอของแตละคนไหลออกมาดวยอากาศรอนและความรอนจากเตาและกแยกยายไปลางหนาลางมอกลบเขาไปหาเพอนๆ ในกลมของตนเพอปนขาวจของตนเอง จากกจกรรมการกอไฟเตาถานนท าใหครเหนความคด ความเพยรพยายาม ความอดทน ความมน าใจและความตงใจในการท างานรวมกนของเดกๆ ทอาสาออกมาแสดงความสามารถในการเปนผน าของกลม ซงสอดคลองกบไวสกอตสก (เปลว ปรสาร. 2543: 7; อางองจาก Berk; & Winsler. 1995) ไดกลาวไววา การเรยนรของเดกจะเกดขนใน Zone of Proximal Development เปนสภาวะทเดกเผชญกบปญหาททาทายแตไมสามารถคดแกปญหาไดโดยล าพง เมอไดรบการชวยเหลอแนะน าจากผใหญ หรอจากการท างานรวมกบเพอนทมประสบการณมากกวาเดกจะสามารถแกปญหานนไดและเกดการเรยนรขน ซงเปนการชวยเหลอเดกในการแกปญหาไดดวยตนเองซงสอดคลองกบแรบบทท (จราภรณ วสวต. 2540: 72; อางองจาก Rabitti. 1992. Preschool at “LaVilletta”.) ไดศกษาเกยวกบการจดประสบการณแบบโครงการของโรงเรยนอนบาลท La Villetta ประเทศอตาล พบวาบทบาทครมความส าคญอยางมากในการสงเสรมการเรยนรของเดกในโครงการ กลาวคอครตองแสดงใหเดกเหนวาครยอมรบในความคดเหนของเดก สนบสนนชวยเหลอใหเดกสามารถพฒนาความคดทมในโครงการใหเดกใชความสามารถในการท ากจกรรมตางๆ ไดดวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกนครสงเสรมบรรยากาศการเรยนรแบบรวมมอ และการพงพาตนเองใหกบเดก จากผลการวจยแสดงใหเหนไดวาบทบาทครมอทธพลตอการด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการอยางมาก และบทบาทครสอดคลองกบการสงเสรมจรยธรรมทางสงคม

95

และปทมา ศภก าเนด (2545: 80) ไดศกษาพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ โดยท าการสงเกตพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยพบวาการสอนแบบโครงการสามารถสงเสรมพฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยสงกวากอนการทดลอง จากผลการวจยสามารถพจารณาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยแยกเปนรายดานดงน พฤตกรรมความมวนยในตนเองดานความรบผดชอบ พบวา ในชวงแรกของการจดกจกรรม พฤตกรรมความมวนยในตนเองดานความรบผดชอบยงไมเปลยนแปลงมากนก เนองจากเดกในวยนยงยดตดอยกบตนเองเปนสวนใหญตอมาเมอไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยเรมมความรบผดชอบสงขน ทงนอาจเนองจากรปแบบการจดประสบการณแบบโครงการเนนกระบวนการสรางความร (Construction) โดยทเดกเปนผรเรมและลงมอปฏบตกจกรรมทเปดกวางดวยตนเอง เดกจะรสกสนกสนาน เพลดเพลน ไมเบอ ไมรสกวาเปนการถกบงคบ แตเปนสงทเดกกระท าดวยตนเองตามความพอใจ การฝกฝนการท าอยางสม าเสมอเปนประจ าทกๆ กจกรรมทเดกมสวนรวมจะชวยใหเดกเกดความรสกคนเคยกบการกระท าซ าๆ ในแตละระยะของโครงการ เดกไดอาสาท างานทไดรบมอบหมาย เกบของเขาทเรยบรอย ปฏบตตามขอตกลง และรกษาของใชสวนรวมโดย บทบาทครจะเปลยนจากการสอนโดยตรงเปนผอ านวยความสะดวกสนบสนนการเรยนรของเดกดวยการจดประสบการณและสงแวดลอมทเออตอการเรยนรของเดก เพอจดมงหมายในการพฒนาเดกรอบดานอยางสมดลเตมตามศกยภาพ พฤตกรรมความมวนยในตนเองดานความอดทนอดกลน พบวา ในชวงเวลาจดกจกรรมโดยใชการจดประสบการณแบบโครงการ เดกปฐมวยมความอดทนอดกลนสงขน ทงนอาจเปนเพราะการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการมลกษณะเปนกจกรรมกลมทเดกไดมโอกาสเรยนรและฝกความอดทนอดกลน จากความขดแยงความไมเขาใจกน โดยในระยะแรกของกจกรรม พบวา เดกยงมพฤตกรรมการยดตนเองในลกษณะตางๆ เชน แซงคว วากลาว พดกอกวนเพอน ฯลฯ แตหลงจากการด าเนนกจกรรมไปไดระยะหนง เดกมพฤตกรรมรอคอยควได พากเพยรท างานใหส าเรจ ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน และควบคมอารมณตนเองได ท าใหเดกมพฤตกรรมในลกษณะดงกลาวเพมมากขน

จากค ากลาวขางตนท าใหทราบวาการจดประสบการณแบบโครงการทเปดโอกาสใหเดกไดท ากจกรรมทเออตอการเผชญปญหาตางๆ และบรรยากาศสภาพแวดลอมในการเรยนรทสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย โดยครผสอนมบทบาทเปนผอ านวยความสะดวกและสงเสรมการเรยนรโดยยดเดกเปนศนยกลางใหโอกาสเดกในการวางแผน แกปญหาตามความสนใจรวมทงพฒนาทกษะดานตางๆ ตามความสามารถของเดกอยางอสระและเดกไดประสบความส าเรจจากการหาขอสรปรวมกนในการท ากจกรรม กอใหเดกเกดความพงพอใจและสนกสนานในการท ากจกรรมรวมกบเพอนเพราะเหนวากจกรรมทไดท านนหรอชนงานตางๆ เปนงานของตนเองทจะตองสรางสรรคและถายทอดออกมาใหเกดคณคามากทสด มผลท าใหเดกมความรบผดชอบ และความอดทนอดกลน ตอการท ากจกรรมเพมสงขน

96

2.2 พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยกอนและหลงการจดประสบการณแบบโครงการพบวาเดกปฐมวยคนท 1 มพฤตกรรมความมวนยโดยรวมกอนการจดประสบการณแบบโครงการอยในระดบพอใช หลงการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก สวนคนท 2 มพฤตกรรมความมวนยโดยรวมกอนการจดประสบการณแบบโครงการอยในระดบควรปรบปรง หลงการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมาก และคนท 3 มพฤตกรรมความมวนยโดยรวมกอนการจดประสบการณแบบโครงการอยในระดบพอใช หลงการจดประสบการณแบบโครงการมพฤตกรรมความมวนยโดยรวมอยในระดบดมากม เมอพจารณาระดบพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยท มระดบ ความมวนย สงและต า โดยดจากคะแนนเฉลย พบวา หลงจากการจดประสบการณแบบโครงการ เดกมพฤตกรรมความมวนยในตนเองสงขน ทงนอาจเนองมาจากรปแบบการจดประสบการณแบบโครงการเปนกระบวนการการเรยนรทเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตจรงในกจกรรมดวยตนเอง อยางอสระ ตามความสามารถและความสนใจจากตวเดกเอง โดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคลของเดกบรรยากาศและสภาพการเรยนรในการท ากจกรรมทเออตอการสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ดานความรบผดชอบและความอดทนอดกลน ซง กลยา ตนตผลาชวะ (2542: 60-65) กลาวถงหลกการสรางวนยกคอมเจตคตทดกบเดก การสอนวนยตองคอยเปนคอยไป ใสใจและพยายามในการสรางดวยการใชสมพนธภาพทดกบเดก ใหค าแนะน าชแจงถงการประพฤตปฏบตทถกตอง ฝกเดกใหรจกการบงคบตนเองอยางมเหตผล ใหอสระแกเดกในการมความคดเปนของตนเอง สรางใหเดกมความรบผดชอบตอหนาทและงานทไดรบมอบหมายและยกยองชมเชยในทนททเดกกระท าหรอปฏบตดการฝกวนยตองสม าเสมอ ไมสามารถเปลยนพฤตกรรมเดกไดในทนททนใดตองฝกซ าๆ อยางตอเนอง เพอใหเดกซมซบไปเปนนสย เมอผดตองลงโทษทนทเพอแกไขใหถกตองถาเดกท าดตองชมเชย การเรยนรเหลานไดอาศยประสบการณเดมทเดกมอยแลวเชอมโยงกบประสบการณใหมทไดจากคร ผปกครองและเพอนๆ จากการท ากจกรรมในโครงการ “ขาวจ” สอดคลองกบงานวจยของ พชน วรกวน (2528: 149) กลาวถง การจดกลมหรอกจกรรมกลมวา การไดเขารวมกลมนนกอใหเกดประโยชนหลายดานคอ ดานทศนคตตอตนเอง การเขารวมกลมนนเปนการแสดงถงการยอมรบจากกลม ท าใหเกดความรสกภาคภมใจ ความอบอนใจและรสกวาตนเองมคณคา ท าใหเกดความเชอมนในตนเอง และในการเขารวมกลมนน จะตองมสมพนธภาพซงกนและกน มการกระท ารวมกน ซงเปนโอกาสใหไดท าความเขาใจตนเอง และสมาชกอนในกลม ท าใหมมโนภาพแหงตนดขน และยงผลตอทศนคตตอผอน ยอมรบฟงเหตผล ความคดเหน เคารพในสทธของกนและกน ซงจะมผลตอการใหความรวมมอในการท างานของกลมซง จราภรณ วสวต (2540: 163) ไดศกษาการพฒนาโปรแกรมสงเสรมจรยธรรมทางสงคมของเดกวยอนบาล ตามแนวคดคอนสตรคตวส โดยใชการจดประสบการณแบบโครงการใชทดลองใชโปรแกรมและประเมนระดบจรยธรรมทางส งคมของเดกดานกลวธการเจรจาเพอหาขอตกลงรวมกนระดบ 2 โดยใชการจงใจหรอความรวมมอ ผลการทดสอบสมมตฐานการศกษาวจยพบวาโปรแกรมทพฒนาขนสามารถสงเสรมระดบจรยธรรมทาง

97

สงคมทงสองดานใหพฒนาขนตามวตถประสงคของการวจยและสอดคลองกบซลเวย (Sylvia. 1999: 751) ศกษาวจยโดยใชการจดประสบการณทสงเสรมการเรยนแบบ Student – center พบวาการจดประสบการณแบบโครงการเปนการสอนทเดกไดมโอกาสทจะท ากจกรรมทส าคญและตรงกบเนอหาและพบวาการจดประสบการณแบบโครงการสามารถบรรลการเรยนการสอนตามจดประสงคทก าหนดไว

จะเหนไดวาครเปนผทมบทบาททส าคญยงในการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ (Project Approach) นนเปนการบมเพาะและสามารถเปนกลไกขบเคลอนในการปรบพฤตกรรมและสงเสรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ โดยมบทบาทหนาเปนผอ านวยความสะดวกในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบพฒนาการและความสนใจ ความแตกตางระหวางบคคลของเดก รวมทงบรบทวถสภาพแวดลอมของโรงเรยนและสงคมนน ซงพนฐานของความมระเบยบวนยเกดจากการสรางความเคยชนไมใชการบงคบตองใหเดกปฏบตดวยตนเอง จงเปนสงส าคญทจะตองสงเสรมใหเดกมลกษณะนสยทพงประสงคและความมวนยในตนเองในดานความรบผดชอบและความอดทนอดกลน ทจะตองเผชญกบบรรยากาศและสงแวดลอมสภาพสงคมในปจจบนซงเปนสงส าคญยงในการจดการศกษาขนพนฐานเพอเปนการปลกฝงใหเดกไดมตนทนในการด าเนนชวตไดอยางมความสข ขอสงเกตทไดจากการวจย จากการสงเกตของผวจยทพบแบงออกเปน 3 ดาน ดงน 1. ดานเดก 1.1 จากการสงเกตพบวา การศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณแบบโครงการ เปนรปแบบการเรยนรโดยยดเดกเปนศนยกลาง การท ากจกรรมตามความสนใจของเดกนน ท าใหเดกมความสนกสนาน เพลดเพลน มความกระตอรอรนในการท ากจกรรมซงเดกเปนผวางแผนดวยตนเอง เดกไดมโอกาสท ากจกรรมซ าๆ และบอยๆ ท าใหเกดพฤตกรรมความมวนยในตนเอง 1.2 ในชวงระยะแรกของการทดลองเดกยงยดตนเองเปนศนยกลางและยงขาดความอดทนอดกลน สงเกตไดจากเมอครใหเดกแสดงความคดเดกจะยงคงแยงกนเพอตอบค าถามหรอแสดงความคดเหนเปนคนแรกแตเมอการทดลองด าเนนไปถงระยะท 2 ขนเรมพฒนาโครงการเดกมความอดทนอดกลน และรจกรอคอยควของตนเองเพอท ากจกรรมรวมกบเพอนมากขน 1.3 ในแตละระยะของการเรยนรแบบโครงการ มการเปดโอกาสใหเดกไดเรยนรจากสอของจรง ไดใชอปกรณในการท ากจกรรมและการมสวนรวมในการท ากจกรรม มความกระตอรอรนและเกดความสนกสนานเพลดเพลนไปกบกจกรรมทตนกระท าอย มความความรบผดชอบตอหนาททไดรบมอบหมายโดยเฉพาะอยางยงในกจกรรมทตองแบงหนาทความรบผดชอบเพอจดเตรยม วสด อปกรณ และวตถดบทจะน ามาท าขาวจ

98

1.4 ในการด าเนนท ากจกรรมแตละระยะเดกมการรอคอยในขณะเพอนทยงใชอปกรณในกลมไมเสรจหรอรจกการรบฟงความคดเหนหรอค าตอบจากเพอนไดดขน 1.5 ในชวงระยะแรกของการจดประสบการณแบบโครงการเดกปฐมวยมพฤตกรรมความมวนยในตนเองพอใชและควรปรบปรงจะไมคอยมความอดทนอดกลน ตอการรอคอยในการท ากจกรรมและขาดความรบผดชอบตอตนเองในการท ากจกรรมรวมกบเพอนแตเมอด าเนนกจกรรมผานไประยะหนงพบวา เดกปฐมวยมระดบพฤตกรรมความมวนยในตนเองจากพอใชและควรปรบปรงมความมวนยในตนเองมากยงขน 2. ดานคร 2.1 ครมเทคนคในการเรยนร เชน เดกคยกนเสยงดง ครกจะพดเสยงเบาๆ เดกกจะคอยๆ เงยบ 2.2 ในการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ ชวงระยะเรมตนครมความกงวล ในขณะด าเนนกจกรรม 2.3 ในการเรยนรแบบโครงการ ครมเทคนคการใชค าถามปลายเปดเพอเปนการกระตนใหเดกเกดทกษะกระบวนการคด พรอมน าประเดนค าถามของเดกๆ มาจดกลมค าถามเพอวางแผนคนหาค าตอบรวมกน ซงท าใหครคนเคยกบการใชค าถามปลายเปดกบเดกมากขนและยอมรบความคดเหนและใหความส าคญกบความคดเหนหรอค าตอบของเดกแตละคน 2.4 การจดการเรยนการสอนแบบโครงการ ในระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ ผวจยไมไดวางแผนตงแตระยะเรมแรกทจะเชญชวนเดกๆ อนบาล 2 และอนบาล 3 หองอนเขารวมรบฟงวทยากรใหความรพรอมทงสาธตวธการท าขาวจ แตเนองจากการจดสภาพแวดลอมทเอออ านวยและมการจดเตรยมวตถดบทเพยงพอ ท าใหเดกๆ กลมทดลองมเพอนๆ และนองๆ เขามามสวนรวมในการเรยนร โดยผวจยไมไดคาดหวงวาเดกๆ และคณครหองอนจะใหความสนใจ ผวจยจงสงเกตเหนถงความส าคญของการจดการเรยนรแบบโครงการทเปดโอกาสใหเดกไดแลกเปลยนเรยนรไปพรอมๆ กนตามความสนใจของเดกและมครคอยอ านวยความสะดวกพรอมสนบสนนใหเกดกระบวนการเรยนร 2.5 การจดประสบการณเรยนรแบบโครงการกบกลมตวอยางในครงน ผวจยวางแผนการทดลองโดยก าหนดระยะเวลาในการด าเนนการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการวนละ 40-50 นาท โดยเมอไดด าเนนการจดกจกรรมจรง สวนใหญจะใชเวลาเกน ซงในการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการนนไมสามารถก าหนดทเวลาแนนอนได ทงนขนอยกบกจกรรมและความสนใจของเดก โดยครผสอนสามารถยดหยนตามกจกรรมทลงมอปฏบตไดเพราะเนองจากในบางกจกรรมมความตอเนองทตองด าเนนตอไป 2.6 การจดประสบการณเรยนรแบบโครงการนนสวนมากจะมความเขาใจวาหวขอเรองนนตองมาจากการโหวต แตผวจยไดใชค าถามปลายเปดในขณะเปนสรปการเรยนการสอนแบบหนวยแลวน าค าตอบของเดกๆ มาแบงกลมแลวใหแตละกลมไประดมความคดวาสนใจเรองอะไร

99

พรอมบอกเหตและผลและออกมาน าเสนอทละกลมจากนนผวจยไดใหออกมาบนทกภาพในเรองทตนอยากเรยน จะเหนไดวาหวขอเรองไดมาจากความเปนประชาธปไตยเพราะเดกๆ แตละกลมมการแลกเปลยนความคดและมปฏสมพนธกบเพอนถงแมจะมการถกเถยงกนแตกมการยอมรบความคดเหนของเพอนโดยมผวจยคอยอ านวยความสะดวกเพอน าพาไปสการหาขอสรปในเรองทสนใจ 3. ดานผปกครอง การจดประสบการณแบบโครงการระยะแรก ผปกครองมความเขาใจและความสนใจพรอมทงการใหความรวมมอในการมสวนรวมกบกจกรรมในโครงการของเดกแตในระยะตอมาจะเหนไดวา ผปกครองเรมสนใจและมสวนรวมในการพดคย ชวยเหลอ แนะน าเกยวกบกจกรรมในโครงการทเดกรวมกนท ามากยงขน ซงเปนสวนหนงทชวยกระตนและเปนสงเราความสนใจในการท ากจกรรรมในโครงการของเดกเพมมากขน ขอเสนอแนะในการน าไปใช ขอเสนอแนะในการน าไปใช มดงน 1. การด าเนนการสงเสรมความมวนยในตนเองมกถกมองวาเปนสงทยากและเปนนามธรรมแตความเปนจรงแลวสามารถสงเสรมใหเกดขนไดในทกๆ วย เพยงแตตองมวธการและกระบวนการทเหมาะสมและตอเนองประเดนส าคญคอตองคอยเปนคอยไป 2. การน ารปแบบการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ ครควรตองศกษาหลกสตรแนวคดเกยวกบการสงเสรมพฒนาการดานตางๆ ตลอดจนเอกสารทเกยวของกบการสงเสรมวนยในตนเองใหเขาใจอยางชดเจนเพอประยกตและน าหลกการ ทฤษฎมาใชใหเกดประโยชนสงสด 3. กอนการด าเนนการจะตองมขอมลหรอสารสนเทศทสมบรณและถกตองชดเจน กลาวคอ ตองมการวเคราะหพฒนาการคณลกษณะตามวยพฤตกรรม โดยตองใชเครองมออยางมประสทธภาพ เพอใหทราบถงปญหาอยางแทจรง 4. กระบวนการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการไมใชสงทยากส าหรบครหรอผทสนใจจะน าไปปฏบต เพยงแตตองมความเชอมนวาการจดประสบการณแบบโครงการ สามารถสงเสรมและพฒนาเดกในทกษะดานตางๆ ได เมอมความเชอมนแลวตองศกษาและกลาลงมอปฏบตอยางจรงจงและเมอลงมอปฏบตแลวสงทส าคญคอ ครจะตองประเมนผลเพอปรบปรงและวางแผนการจดประสบการณใหเหมาะสมกบเดกและบรบทของสงคมนนๆ ตอไป 5. การน าเสนอประสบการณเดมของเดกแตละคนนน สามารถท าไดหลายวธไมวาจะเปนการวาดภาพ การสนทนา การเลาเรอง การเลนบทบาทสมมตหรอการสรางผลงาน 6. ควรมการทบทวนประสบการณเดมในเรองทเดกสนใจ มการอภปราย แสดงความคดเหนในประสบการณทเหมอนหรอตางกบเพอน 7. การจดกจกรรมเพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ควรเรมตนจากการใหเดกเปนผเลอกท ากจกรรมตามความสนใจและความสามารถของตนเองจะท าให

100

เดกมความกระตอรอรนและมความสขในการท ากจกรรมโดยครมบทบาทในการเชอมโยงจดมงหมายการเรยนรใหเปนไปตามพฤตกรรมทคาดหวง 8. ในการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ เพอศกษาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ครตองยอมรบในความสามารถและความคดเหนของเดก เปดโอกาสใหเดกไดลงมอกระท าและเรยนรตามความคดเหนของเดก 9. ครควรใหความชวยเหลอแนะน าในการท ากจกรรมของเดกเมอเดกตองการความชวยเหลอในระดบทเหมาะสมกบความสามารถและความตองการของเดกแตละคนจะท าใหเดกเกดความภาคภมใจในตนเองมากขนและเปนการสงเสรมใหเดกมความอดทนอดกลน ตอการท ากจกรรมตางๆ รวมกบเพอนมากขน 10. การจดกจกรรมใหกบเดกควรค านงถงความแตกตางระหวางบคคลของเดกและเปดโอกาสใหเดกมปฏสมพนธกบเดกคนอนในการท ากจกรรมกลมรวมกนเพอแบงบทบาทหนาทความรบผดชอบและมความอดทนอดกลน ในการท างาน 11. ครทจะด าเนนกจกรรมการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการ ควรท าความเขาใจในรปแบบเทคนคและวธด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการใหเขาใจ เนองจากการจดประสบการณเรยนรแบบโครงการมลกษณะของความยดหยนในการจดกจกรรมตามความสนใจของเดกในแตละระยะ ไมมการวางแผนการจดกจกรรมไวลวงหนา ระยะในการจดกจกรรมในแตละระยะและในแตละวนไมแนนอนขนอยกบลกษณะของกจกรรมและความสนใจของเดก 12. ครควรอธบายถงลกษณะและกระบวนการการจดประสบการณ เรยนรแบบโครงการใหผปกครองเขาใจและเหนถงความส าคญของการมสวนรวมในกจกรรมของโครงการ เพอเปนการกระตนการท ากจกรรมและการเรยนรอยางลมลกในโครงการของเดก ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป มดงตอไปน 1. ควรมการศกษาผลของการจดประสบการณแบบโครงการทมตอพฒนาการดานทกษะพนฐานทางคณตศาสตรดานความคดรวบยอดและทกษะทางวทยาศาสตรส าหรบเดกปฐมวย 2. ควรมการศกษาผลของการจดประสบการณแบบโครงการทมผลตอความคดรเรมสรางสรรคผลงานในเดกปฐมวย 3. ควรมการศกษาผลของการจดประสบการณแบบโครงการทมผลตอทกษะดานภาษา เชน การสอสาร การพด 4. ควรมการศกษาผลของการจดประสบการณแบบโครงการท มผลตอ ทกษะกระบวนการคดเชน การคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ ฯ

101

5. ในเรองของพฤตกรรมความมวนยในตนเองนน การท าวจยครงตอไปควรจะตองศกษารายละเอยดในเรองของการตงเกณฑการใหคะแนนใหสงมากขน ตามทผวจยไดตงเกณฑไว 0,1,2,3 ปรากฏวา การทดลองในสปดาหท 6-8 เดกบางคนมพฤตกรรมทถกการประเมนสงนาจะเกนกวา 3 คะแนน นบวาเปนสงทละเอยดละออทไมควรมองขามรวมทงเปนความส าคญของการจดการศกษาขนพนฐาน

บรรณานกรม

103

บรรณานกรม กฤษณา สมะวรรธนะ คนอนๆ. (2547). รายงานการวจยการพฒนาหลกสตรฝกอบรมผปกครอง เพอเตรยมความพรอมเดกปฐมวยในเขตอสานเหนอ. มหาสารคาม : คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. กมลจนทร ชนฤทธ. (2550). การพฒนาความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรม ประกอบเพลงคณธรรมตามพระราชด ารส. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กรมวชาการ. (2537). คมอและสอสารพฒนาความเชอมนในตนเอง. โครงการวจยและพฒนา ระบบงานแนะแนวในและนอกสถานศกษา,ศนยแนะแนวการอาชพ. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา. _________. (2542). การสงเคราะหรปแบบการพฒนาศกยภาพของเดกไทยดานดานความ รบผดชอบและมวนยในตนเอง. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา. _________. (2542). ความรบผดชอบและมวนยในตนเองของโครงการศกษาศกยภาพของเดกไทย. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา. กรรณการ พงศเลศวฒ. (2546). ผลของการจดกจกรรมเลานทานประกอบละครสรางสรรคตอความ มวนยในตนเองของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กระทรวงศกษาธการ กรมวชาการ. (2546). หลกสตรการศกษาปฐมวยพทธศกราช 2546.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. กฤษณ ภพฒน. (2538). การศกษาวนยในตนเองของเดกปฐมวยทปกครองใชชดใหความร แก ผปกครองสงเสรมความสามารถในการแกปญหา ในชวตประจ าวนเรอง“ขอใหหนคดเอง”

และผปกครองใชกจกรรมตามปกตในชวตประจ าวน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา ปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เกรยงศกด เจรญวงศศกด. (2539). ลกษณะชวตสความส าเรจ. กรงเทพฯ: ซคเซสมเดย. กลยา สวรรณรอด. (2537). การวเคราะหองคประกอบความมวนยในตนเองของนกเรยนชน ประถมศกษาปท 6 ในจงหวดพระนครศรอยธยา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผล การศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. กลยา ตนตผลาชวะ. (2542). การเลยงดเดกกอนวยเรยน 3-5 ขวบ. กรงเทพฯ: โชตสขการพมพ. _________. (2542, เมษายน). “การฝกวนยเดก” การศกษาปฐมวย. 3(2) : 60-65. _________. (2542). ความหมายของการศกษาปฐมวย. วารสารการศกษาปฐมวย. 3(7): 19. _________. (2545). รปแบบการเรยนการปฐมวยการศกษา. กรงเทพฯ : เอดสน เพรส โปรดกส.

104

กลยา ตนตผลาชวะ. (2549 , กรกฎาคม). การท าโครงงานส าหรบชนเรยนอนบาล. วารสาร การศกษาปฐมวย. 10(3): 8. แจมจนทร เกยรตกล. (2531). การศกษาความเชอมนในตนเอง และวนยในตนเองของเดกปฐมวยท ไดรบการอบรมเลยงดตางกนและอยในชนเรยนของครทมพฤตกรรมทางวาจาและทาทาง แตกตางกน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จตรา ชนะกล. (2539). ความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณกจกรรม วงกลมแบบกลมยอย. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จตตนนท เดชะคปต. (2542). การอบรมเลยงดและโภชนาการส าหรบเดก. กรงเทพฯ: กรมการ ปกครอง. จนดา นาเจรญ. (2540). การศกษาความมวนยในตนเองดานสงแวดลอมของเดกปฐมวยทไดรบการ จดกจกรรมเสรมลกษณะนสยแบบวางแผนปฏบตทบทวน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จราภรณ วสวต. (2540). การพฒนาโปรแกรมการสงเสรมจรยธรรมทางสงคมของเดกวยอนบาล ตามแนวคดคอนสตคตวส โดยใชการจดประสบการณแบบโครงการ. วทยานพนธ คม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ฉนทนา ภาคบงกช. (2546). สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนนกบการอบรมเลยงดพระโอรส

และพระธดา : ทรงพากเพยรและใฝเรยนใฝร. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

ฉนทนา ภาคบงกช และคนอนๆ. (2539ก). โครงการวจยเรอง”การปลกฝงวนยของคนในชาต” โครงการยอยท 1 การส ารวจคณลกษณะทางวนยทพงประสงคในสงคม. กรงเทพฯ : สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ช. ชนบท. (2530, มถนายน). “วนยในตนเองสอนใหเกดขนไดอยางไร” สารพฒนาหลกสตร. (63) : 50. ชม ภมภาค. (2525). บทความวทยกระจายเสยงสมาคมการศกษาแหงประเทศไทย ชดการสอน เพอคณธรรม. กรงเทพฯ: โรงพมพเจรญวทยการพมพ.ชมรมศษยกรรมฐาน (2539) ประมวลพระบรมราโชวาทดานศาสนาและจรยธรรม กรงเทพฯ: ธรรมสภา ดวงใจ เนตรโรจน. (2527). การสรางแบบวดบคลกภาพดานความมวนยในตนเองชนมธยมศกษาป ท 3 เขตการศกษา 3. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา) กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

105

ดวงเดอน พนธมนาวน. (2523). จตวทยาการปลกฝงวนยแหงตน. กรงเทพฯ: สถาบนวจย พฤตกรรมศาสตร. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. _________. (2538). ทฤษฎตนไมจรยธรรมการวจยและการพฒนาบคคล. สถาบน บณฑตพฒนาบรหารศาสตร. พมพครงท 1. กรงเทพฯ. ตองจตต จตด. (2547). การพฒนาความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดประสบการณ กจกรรมดนตรตามแนวคารล ออรฟ. ปรญญานพนธ กศ.ม.(การศกษาปฐมวย).กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เตอนใจ ยอดนล. (2530). ผลการใชค าปรกษาแบบกลมทมผลตอความมวนยในตนเองของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดหนองออ อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก . ปรญญา นพนธ กศ.ม. พษณโลก: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พษณโลก. ถายเอกสาร. ณฏฐพงษ เจรญทพย.(2526). จรยธรรมและเจตคตวทยาศาสตรของนสตวทยาศาสตรศกษา. รายงานการวจย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ณฏฐพร สตาภรณ. (2540). การวเคราะหองคประกอบความมวนยในตนเองของนกเรยนนายรอย. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทกษณา สวนานนท. (2519,กรกฎาคม). “วธการสอนเดกอนบาลใหมวนย,” วทยสาร. 27 (26): 41–42. ทศนา แขมมณ คนอนๆ. (2536). หลกการและรปแบบการพฒนาเดกปฐมวยตามวธชวตไทย. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. _________. (2548). การจดการเรยนรโดยผเรยนใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร. พมพครงท 2 กรงเทพฯ: ศนยต าราและเอกสารทางวชาการ คณะครศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ทวาวรรณ สงขภรมย. (2552). ผลของการจดประสบการณแบบโครงการเกยวกบภาวะโลกรอนทม ตอความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษา ปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ทศนย อนทรบ ารง. (2539). วนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดกจกรรมการเลานทานกอน กลบบาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ทศนา แกวพลอย. (2544). กระบวนการจดประสบการณพฒนาการเรยนรเดกปฐมวย. ลพบร: สถาบนราชภฏเทพสตร.

106

ธตมา จกรเพชร. (2544). ผลของชดแนะแนวทมตอความมวนยในตนเองของนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสเหลาแสนแสบ กรงเทพมหานคร. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. นวลศร เปาโรหตย. (2540). ศลปะการสรางวนยชนะใจลก. กรงเทพฯ: ตนออ แกรมม. นนทยา นอยจนทร. (2548). การประผลพฒนาการเดกปฐมวย. นครปฐม: นตนยจ ากด. นชจรย มวงอย. (2550). การจดประสบการณแบบโครงการเพอสงเสรมคณลกษณะตามแนวคด เศรษฐกจพอเพยงในเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. บานมหา ภาษาศลปะวฒนธรรมและภมปญญาทองถน “บญขาวจหรอบญเดอนสาม”. (ออนไลน). แหลงทมา: http://www.baanmaha.com/community/thread8839.html วนทสบคน 9 กมภาพนธ พ.ศ.2555. บรบรณ สดแสง. (2540). การศกษาวธการเตรยมเดกใหสงบของครผสอนระดบปฐมวยศกษา. ปรญญานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. บญชม ศรสะอาด. (2528). ปญหาในระดบมธยมศกษา. บณฑตวทยาลย: มหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ. บญเยยม จตรดอน. (2539). บทบาทครและผเกยวของในการเลยงดเดกปฐมวย ฝกอบรม ครและผเกยวของกบการอบรมเลยงดเดกปฐมวยหนวยท 7. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เบญจวรรณ ศรมารต. (2541). ระเบยบวนยของเดกปฐมวยทใชการประเมนโดยใชแฟมสะสมงาน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศร นครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ปทมา ศภก าเนด. (2545). การศกษาพฤตกรรมทางสงคมของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณแบบโครงการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ประกายรตน ภทรธต. (2539). พฒนาการเดกปฐมวย การฝกอบรมและผเกยวของกบการอบรม เดกปฐมวย. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เปลว ปรสาร. (2543). การศกษาความสามารถในการแกปญหาของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณแบบโครงการ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. พระธรรมปฎก ประยทธ ปยตโต. (2537). “สรปค าบนทกการตอบแบบส ารวจเกยวกบวนยของคน ในชาต” ณ สถานพ านกสงฆสายใจธรรม อ าเภอพนมสารคาม ฉะเชงเทรา. พนม ลมอารย.(2522). กลมสมพนธ. มหาสารคาม: ภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มหาสารคาม.

107

พชน วรกวน. (2528). จตวทยาสงคม. นนทบร: โรงพมพสถานสงเคราะหปากเกรด. พชร เจตนเจรญรกษ. (2545). เอกสารประกอบการสอนรายวชา 1072307 การเตรยมความพรอม เพอการเรยนรของเดกปฐมวย. ลพบร : สถาบนราชภฏเทพสตร. พชร ผลโยธน. (2542). การสอนแบบโครงการและหลกสตรใยแมงมม ในเอกสารการอบรม หมายเลข 3 สมาคมอนบาลศกษาแหงประเทศไทย. กรงเทพฯ: วฒนาพานช. พชร สวนแกว. (2536). เอกสารประกอบการสอน จตวทยาพฒนาการและการดแลเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ดวงกมล. ภรณ ครรตนะ. (2537). ความมวนยดานสงแวดลอมของเดกระดบกอนประถมศกษาในโรงเรยน สงกดกรงเทพมหานครทไดรบการจดกจกรรมทเนนกระบวนการเรยนรทางสงคมและ ปญญาและการจดกจกรรมตามปกต. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2532). เอกสารการสอนชดวชาฝกอบรมครและผทเกยวของกบ การอบรมเลยงดเดกปฐมวย หนวยท 11-15. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. _________. (2537). ประมวลสาระชดวชาหลกการ และแนวคดทางการปฐมวยศกษา หนวยท 5 - 8. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. มลนทร ส าเภาเงน.(2524). การประเมนพฤตกรรมเชงจรยธรรมของนกเรยนในสตรประถมศกษา พทธศกราช 2503 และ พทธศกราช 2521. ปรญญานพนธ ดษฏบณฑต. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ยพด เตชะองกร. (2525). การทดลองเชดหนงตะลงเปนสอกลางเพอพฒนาจรยธรรมดานวนยแหง ตนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. รกตกวรรณ ศรถาพร. (2548). การจดประสบการณส าหรบเดกปฐมวย. ราชบร: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏหมบานจอมบง. รชดาภรณ อนทะนน. (2544). การศกษาแนวโนมและอตราการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคม ของนกเรยนชนอนบาล 2 ทรวมกจกรรมกลม. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ : บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ราชบณฑตยสถาน. (2525). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2525. กรงเทพฯ: อกษร เจรญทศน. ลวน สายยศ และองคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 5.กรงเทพฯ: สวรยา สาสน. ลดดาวรรณ ณ ระนอง. (2525). การทดลองใชกจกรรมกลมเพอพฒนาความมวนยในตนเอง. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วราภรณ รกวจย. (2535). การอบรมเลยงดเดกปฐมวย. กรงเทพฯ: แสงศลปการพมพ.

108

วสน ปนผล. (2542). การพฒนาความมวนยในตนเอง ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยน บางไทรวทยา จงหวดพระนครศรอยธยา. สารนพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. วไลพร จนทรศร. (2530). อทธพลของกลมสมพนธตอการพฒนาความมวนยในตนเองของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสารวทยา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ศศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ถายเอกสาร. วฒนา มคคสมน. (2539). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนตามหลกการสอนแบบโครงการเพอ สงเสรมการเหนคณคาในตนเองของเดกวยอนบาล. วทยานพนธ ค.ม. (การศกษา ปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. _________. (2544). รปแบบการเรยนการสอนแบบโครงการส าหรบเดก. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. ววาหวน มลสถาน. (2523). ความสมพนธระหวางการอบรมเลยงดและความมวนยในตนเอง. กรงเทพฯ: ตนออ. วรนาท รกสกลไทย (2551). เมอพอแมเรยนรไปพรอมๆ กบลก. Family weekend. ค.ควาย. (4): 26 – 28. ศศนนท นลจนทร. (2547). ผลของการจดกจกรรมเลานทานทมตอความมวนยในตนเองของเดก ปฐมวยในชมชนแออดคลองเตย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สายพณ ปรงสวรรณ. (2538). การศกษาความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจด ประสบการณศลปสรางสรรค และการเลนตามมมโดยครสรางกฎเกณฑและเดกสราง กฎเกณฑ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครน ทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สรมา ภญโญอนนตพงษ. (2538ก). แนวคดสแนวปฏบต : แนวการจดประสบการณปฐมวยศกษา. กรงเทพฯ: ดวงกมล. _________. (2545). การวดและประเมนแนวใหม : เดกปฐมวย. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและ การสอน มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สจนดา ขจรรงศลป. (2540, มกราคม). การจดการศกษาแบบเรกจโอ เอมเลย การศกษาปฐมวย. 1 (1): 52 – 58. _________. (2549). นวตกรรมส าหรบการจดการศกษาปฐมวย เอกสารประกอบการสอนการ

บรรยายโครงการพฒนานกบรหารและผจดการศกษาปฐมวย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. เอกสารโรเนยว. _________. (2550). เลอกโรงเรยนอนบาลใหลกรก. กรงเทพฯ: บรษทพนฐานการพมพ จ ากด.

109

สจนดา ขจรรงศลป. (2550). การศกษาปฐมวยรอยดวงใจถวายในหลวง, ใน เอกสารประกอบการ ประชมปฏบตการ. กรงเทพฯ : สาขาวชาการศกษาปฐมวย มหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ. หนา 1 – 31. สจนดา ขจรรงศลป; และ ธดา พทกษสนสข. (2543). การเรยนรของเดกปฐมวยไทยตามแนว เรกจโอเอมเลย. กรงเทพฯ: พรกหวาน กราฟฟค. 80 สชา จนทนเอม. (2511,กรกฎาคม–กนยายน). “เดกกบการสรางระเบยบวนย,” วารสารแนะแนว. 2: 49-53. _________. (2536). จตวทยาพฒนาการ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ไทยพฒนาพานช จ ากด. สดาพร วชตชยชาคร. (2551). ผลการจดประสบการณแบบโครงการทมตอพฒนาการของ พฤตกรรมดานสงคมของเดกปฐมวยและเดกปฐมวยทมความตองการพเศษในหอง เรยนรวม.ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สภาพร จนทรศรโยธน. (2526). ผลการใหค าปรกษาแบบกลมทมตอการพฒนาความมวนย ในตนเองของนกเรยนชน ม.2 โรงเรยนบางกะป กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สภค ไหวหากจ. (2543). เปรยบเทยบการรบรวนยในตนเองของเดกปฐมวยทไดรบการจดการจด กจกรรมการเลานทานคตธรรมและการเลนเกมแบบรวมมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สรางค โควตระกล. (2541). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ส านกพมพจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. สวฒน ววฒนานนท.(2550). การศกษาพอเพยงตามแนวพระราชด ารเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ: ซ.ซ.นอลลดจลงส. สทธพงค บญผดง. (2526). การสรางแบบทดสอบวดลกษณะความรบชอบ ส าหรบเดกมธยมศกษา ปท 3 โดยการแสดงหลกฐานความเทยงตรง และความเชอมน. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การวดผลการศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สธภา อาวพทกษ. (2542). การดแลเดกปฐมวย. อตรดตถ: สถาบนราชภฏอตรดตถ. เสาวนย ศรมนตร. (2539). การเปรยบเทยบของผลการใชเทคนคแมแบบและการใชสถานการณ จ าลองทมตอวนยในตนเองของนกเรยนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนวดบอ(นนทวทยา). อ.ปากเกรด จ.นนทบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาการศกษา) กรงเทพฯ: บณฑต วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

110

สมจตต สวรรณวงศ. (2542). การศกษาการจดสภาพการณสงเสรมความคดเชงคณธรรมตาม แนวคดคอนสตคตวสตเพอพฒนาวนยในตนเองของเดกปฐมวย. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. สมใจ ลกษณะ.(2539) การศกษาความมงของอาจารยในการสงเสรมการพฒนาทางจรยธรรม ทแทรกในกจกรรมการสอนและคณลกษณะดานจรยธรรมของนกศกษาในสถาบนราชภฏ สวนกลางปการศกษา 2539. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ. ส านกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต. (2537). การสรางเสรมวนย คมอแนะแนวทางปฏบต. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. _________. (2540). จตพสย : มตทส าคญของการพฒนาคน. กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว. ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. (2535). แผนพฒนาการศกษาแหงชาตฉบบท 7. (2535-2539) กรงเทพฯ: ม.ป.พ. อดส าเนา. ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพและมลนธสดศร-สฤษดวงศ. (2549). ภมพลอดย เดช,พระบาทสมเดจพระปมนทรมหา. ค าพอสอน ประมวลพระบรมราโชวาทและพระ ราชด ารสเกยวกบความสขในการด าเนนชวต. กรงเทพฯ: โรงพมพกรงเทพ. ส ารวย วรเดชะคงคา. (2534). ผลของการฝกอบรมทางศาสนาทมตอการพฒนาจตลกษณของ นกเรยนทเขาโครงการบรรพชาสามเณร ภาคฤดรอนทวดมวง หนองแขม. ปรญญา นพนธ กศ.ด. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อรวรรณ พาณชปฐมพงศ. (2542). ความสมพนธระหวางปจจยบางประการกบพฤตกรรมดานความ มวนยในตนเองของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. อรวรรณ สมประดษฐ. (2533). การศกษาความเออเฟอ ความมระเบยบ และขนการเลนทางสงคม ของเดกปฐมวยไดรบการจดประสบการณการเลนแบบไทยและการเลนทจดอยทวไป. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศร นครนทร วโรฒ. ถายเอกสาร. Brisbane, Holly E. (1994). The Development Child : Understanding Children and Parenting. 6 ed. New York : Glencoe. Bryant, B.K. (1971, February). Student – Teacher Relationship as Related to Internal – External Focus of Control, Dissertation Abstracts International. 32(8) : 4854 B. Burry-Stock, J. and others. (1996, April). Rater agreement indexes for performance assessment. Educational and Psychological Measurement. 56(2): 1 - 256. Good, C.V. (1973). Dictionary of Education. 3 rd ed. New York : McGraw 3 – Hill Book Co Inc., Company.

111

Hoffman, M.L. (1970). Moral Development, in Carmichael’ Manual of Child Psychology. p.261-360. Edited Paul Mussen. New York : John Wiley and Sons. Katz, L.G. (1993). What can we learn from Reggio Emilia? Edwards ; L. Gandini ; and G. Forman (Eds.) The hundred languages of children : The Reggio Emilia approach to early childhood education. Norwood. New York : Ablex. Katz, L.G.; & Chard, S.C (1994). Engaging Children’s Milds : The project approach Norwood, NJ : Ablex. May,L.J.. (1970). Teacher Elementary School Mathemetics in the Elementary School. New York: The Free Press. Reber, S. Authur. (1985). The Penguin : Dictionary of psychology. England : Penguin Group. Sylvia, C. (1999). Documenting Children’s learning : Assessment and evaluation in the Project Approach. Abstract from : Pro Quest 734108151 Wiggins, S. and others. (1971). The Psychology of Personality. Massachusetts : Reading, Addison - Wesley. Woolfolk, A.E. (1998). Education psychology, Boston : Allyn and Bacon.

ภาคผนวก

113

ภาคผนวก ก

- คมอการด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ - ตวอยางแผนการจดประสบการณแบบโครงการ - ตวอยางแนวทางการจดประสบการณแบบโครงการ - ตวอยางแผนการจดประสบการณแบบโครงการ “ขาวจ” - แผนภมใยแมงมม (Web) การจดกลมค าถามของเดกโครงการ “ขาวจ”

114

คมอการด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ

หลกการและเหตผล ในการสงเสรมและพฒนาพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยนนสามารถจดประสบการณเพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยไดหลายวธ ในการศกษาคนควาครงนผวจยเลอกใชการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนวธการหนงทชวยสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง โดยเปดโอกาสใหเดกไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมทหลากหลาย เปนการจดประสบการณทมงเนนเดกเปนศนยกลางของการเรยนร โดยค านงถงความสนใจ ความตองการของเดกและความแตกตางระหวางบคคลเปนส าคญ เดกไดศกษาในเรองทเดกสนใจอยางลมลก เปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและลงมอปฏบตจากสถานการณจรงไดคนพบขอมลความรดวยตนเองจากแหลงขอมลทหลากหลาย ในการจดประสบการณแบบโครงการนนมรปแบบกจกรรมทหลากหลายตามความสนใจของเดก เชน การสนทนาอภปราย การสาธต การปฏบตการทดลอง การศกษานอกสถานท ฯลฯ และดวยรปแบบของกจกรรมเหลานจงเปนการเปดโอกาสใหเดกคด เลอก และตดสนใจทจะลงปฏบตรวมทงไดฝกฝนทกษะตางๆ ในการเรยนร ไดใชความคดอยางมเหตมผลและยอมรบความคดเหนซงกนและกน อกทงยงปฏบตตามกฎกตกาทเดกไดรวมกนก าหนดขนอนจะน าไปสการบรรลเปาหมายทไดวางแผนการเรยนรรวมกน ซงเดกไดเรยนรเนอหาสาระทสอดคลองกบสาระทควรร ส าหรบเดกปฐมวย อาย 3 – 5 ป (หลกสตรการศกษาปฐมวย. 2546 : 39) ในหมวดดงตอไปน

1. เรองราวเกยวกบตวเดก กลาวคอ เรยนรทจะเลนและท าสงตางๆดวยตนเองคนเดยวหรอผอนตลอดจนเรยนรทจะแสดงความคดเหน ความรสก และแสดงมารยาททด

2. เรองราวเกยวกบบคคลและสถานทแวดลอมเดก กลาวคอ เดกควรมโอกาสรจกและรบรเรองราวเกยวกบครอบครว สถานศกษา ชมชน รวมทงบคคลตางๆ

3. ธรรมชาตรอบตว กลาวคอ เดกควรจะไดเรยนรสงมชวต สงไมมชวต รวมทงความเปลยนแปลงของโลกทแวดลอมเดกตามธรรมชาต เชน ฤดกาล กลางวน กลางคน ฯลฯ

4. สงตางๆ รอบตวเดก กลาวคอ เดกควรจะไดรจกส ขนาด รปทรง รปราง น าหนก ผวสมผสของสงตางๆ รอบตว และการสอสารตางๆ

ซงสงเหลานผวจยจงเลอกใชการจดประสบการณแบบโครงการ (Project Approach) เปนวธการหนงทจะชวยสงเสรมและกอใหเกดพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย

การจดประสบการณรปแบบโครงการนน มหลกการส าคญสามารถสรปได ดงตอไปน (Edward. 1993 Gandini ; Katz. 1993 ; New. 1990)

115

หลกของการจดประสบการณแบบโครงการ 1. ครมบทบาททงเปนผอ านวยความสะดวก ผชวยเหลอและผรวมงานของเดก 2. หวเรองส าหรบศกษาท าโครงการควรมาจากความสนใจและประสบการณของเดก 3. เนอหาของโครงการเกดขนจากความเขาใจของเดกและพฒนาเนอหาการเรยนรจาก

ความสนใจและความตองการของเดกวาจะศกษาอยางลมลกในเรองใด 4. ประสบการณทเดกไดรบความหลากหลายของสอและอปกรณตางๆ ทใชในการเรยนร

เปนเครองมอของเดกในการถายทอดความรความเขาใจ 5. การจดกจกรรมในโครงการทเปนกลมเลก เดกสามารถศกษาไดลกซงกวาการท า

โครงการกบเดกทเปนกลมใหญ 6. การยดหยนเวลาเปนสงทเกดขนในไดในโครงการ เพอการศกษาทลมลกและการท างาน

ทสมบรณ 7. การรายงานขนตอนการท ากจกรรมใหเดกรบร เปนสงทท าใหเดกสามารถประเมน

ความกาวหนาของโครงการและมสวนชวยกนพฒนาโครงการตอไป 8. โครงการส าเรจไดดวยดตองอาศยความรวมมอระหวางเดก คร และความชวยเหลอจาก

ผปกครองและชมชน

แนวการจดประสบการณแบบโครงการประกอบดวย 1. เวลาในการจดประสบการณทเรยนรสามารถยดหยนไดตามความสนใจและความ

ตองการของเดก 2. พนทในการท ากจกรรมควรกวางขวางพอเหมาะ สะดวก และมแสงสวางเพยงพอ 3. วสดอปกรณควรมหลากหลายใหเดกสามารถเลอกใชได 4. โอกาสในการเรยนรควรใหเดกไดศกษาคนควาจากการลงมอปฏบตจรงดวยการทดลอง

ส ารวจ ทศนศกษา ฯลฯ จากแหลงขอมลทหลากหลาย

บทบาทคร 1. คด พจารณา และวางแผนรวมกบเดกในการด าเนนกจกรรมตางๆ ตามโครงการ 2. ครสรางสถานการณ หรอใชค าถามเพอกระตน หรอเราใหเดกคดสงสยเกดความสนใจ

และกระตอรอรนอยากรค าตอบและคดหาวธการเพอใหไดมาซงค าตอบนน 3. จดเตรยมสงแวดลอม และบรรยากาศในการเรยนรโดยรวมจดหาสงอ านวยความสะดวก

ให เชน กระดาษ วสดอปกรณตางๆ ตลอดจนแหลงขอมลอนๆ เพอใหเดกไดท าการสบคน

4. ใหค าแนะน าสนบสนนชวยเหลอการด าเนนงานใหด าเนนไปตามกระบวนการของการเรยนรแบบโครงการ

116

5. รวมแกปญหาตางๆ ทเกดขนในระหวางการด าเนนโครงการ 6. ประสานงานกบผปกครอง ชมชน และโรงเรยนในการสงเสรมกจกรรมการเรยนรตาม

โครงการของเดก 7. สงเกตความกาวหนา บนทกขอมลสาระการเรยนรของเดกและใหขอมลยอนกลบ

ทางบวก 8. รวมวางแผนจดนทรรศการน าเสนอผลงานทไดจากการท าโครงการของเดกและเกบ

รวบรวมผลงานอยางเปนระบบ

บทบาทผปกครอง 1. ผปกครองมสวนรวมในการชวยคนหาขอมลความรแลกเปลยนความรกบเดกและคร 2. ผปกครองมสวนรวมในการกระตนความสนใจของเดก 3. ผปกครองเปนผชวยในการจดหาสออปกรณ 4. ผปกครองเปนบคคลส าคญทใหขอเสนอแนะและใหก าลงใจในการท ากจกรรมตางๆ ตาม

โครงการ บทบาทเดก

1. แสดงความคดเหนและรวมกนเสนอหวเรองทจะท าโครงการ 2. รวมกนวางแผนในการปฏบตกจกรรมตลอดระยะเวลาด าเนนโครงการ 3. ก าหนดกตกาขอตกลงในการท ากจกรรมและรวมกนปฏบตตาม 4. ลงมอปฏบตกจกรรมดวยวธการตางๆ ตามทกลมวางแผนไว 5. รวมสรปกระบวนการเรยนรและผลการเรยนรทไดจากการปฏบตกจกรรมในโครงการ 6. ใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมเพอใหไดผลส าเรจในการท าโครงการ 7. รวมกนวางแผนจดแสดงผลงานทไดจากการท าโครงการ 8. ทบทวน ประเมนความรจากโครงการและรวมกนน าเสนอแนวทางแกไข

หลกการเลอกหวเรอง 1. การก าหนดหวเรอง ในการศกษาครงนหวเรองโครงการมหลกการดงน

1.1 เปนหวเรองททกคนหรอเดกสวนใหญของกลมสนใจตองการเรยนร 1.2 มแหลงทรพยากรทองถนเพยงพอทจะจดกจกรรมตามโครงการนได 1.3 เปนหวเรองทเดกพอจะมประสบการณอยบางแลว 1.4 เปนหวเรองทเดกสามารถใชประสบการณตรงในการคนหาขอมล ขอเทจจรงได 1.5 เปนเรองทเปนจรง สามารถใหเดกมประสบการณตรงกบเรองนนได 1.6 เปนเรองทเปดโอกาสใหเดกไดลงมอปฏบตสรางสงของหรอเลนสมมต

117

1.7 เปนเรองทเปดโอกาสใหมการรวมกนคดพจารณา วางแผนและรวมมอกนท างาน 1.8 เปนหวเรองทมความสมพนธเชอมโยงกบจดประสงคของหลกสตร 1.9 เดกมโอกาสใชทกษะตางๆในการสบคนขอมลเพอใหเกดการเรยนร 1.10 ผปกครองและชมชนมโอกาสรวมกจกรรมตามโครงการ

2. ระยะเวลาทใชในการด าเนนโครงการคอ 8 สปดาห 3. จดประสบการณแบบโครงการจ านวน 8 สปดาห สปดาหละ 4 วน วนละ 40 - 50 นาท

โดยมขนตอนการจดประสบการณดงน ขนน า ครเตรยมเดกใหสงบและสรางความคนเคยกบเดกกอนด าเนนกจกรรมดวยการสนทนา

ทองค าคลองจอง ปรศนาค าทาย รองเพลงหรอกจกรรมอนๆเพอกระตนความสนใจของเดกกอนท ากจกรรมตามโครงการ

ขนด าเนนกจกรรม เดกปฏบตกจกรรมทรวมกนวางแผนไวตามโครงการโดยมครเปนผชวยเหลอแนะน า

อ านวยความสะดวกตางๆตามทเดกตองการขณะปฏบตกจกรรมครใหการยอมรบความคด การแสดงออกของเดก ชนชมและใหขอมลยอนกลบทางบวกตลอดจนการบนทกขอมลสาระการเรยนรตางๆของเดกอยางสม าเสมอ

ขนสรป เดกและครรวมกนสรปทบทวนเกยวกบความคบหนาของงานในโครงการโดยครใช

ค าถามปลายเปดกระตนใหเดกพดทบทวนกระบวนการในการท างานแตละครงของการท ากจกรรมตามโครงการเพอเปนขอมลในการวางแผนการท างานตามโครงการครงตอไป

4. การด าเนนงาน สปดาหท 1 ผวจย สรางความคนเคยกบเดกกลมตวอยางด าเนนการเกบขอมลพนฐาน

พฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยจากการจดประสบการณแบบปกต สงเกตและบนทกพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยโดยผวจยและผชวยผวจย

สปดาหท 2 – 8 ด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ สงเกตและบนทกพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยโดยผวจยและผชวยผวจย

5. แผนการด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ ในการจดศกษาวจยในครงนผวจยด าเนนการจดประสบการณแบบโครงการ 3 ระยะ ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ ระยะท 3 ระยะสรปโครงการ อภปรายผลและน าเสนอผลงาน

และในแตละระยะการจดประสบการณแบบโครงการ มองคประกอบทส าคญ 5 ลกษณะ คอ อภปรายกลม การท างานภาคสนาม การน าเสนอประสบการณ การสบคน และการจดแสดง

118

แผนการจดประสบการณแบบโครงการ

จดประสงคเพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง 1. เพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดาน ความรบผดชอบ คอ 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 1.4 รกษาของใชสวนรวม 2. เพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดาน ความอดทนอดกลนคอ 2.1 รอคอยควได 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 2.4 ควบคมอารมณตนเองได แนวคดของการจดประสบการณแบบโครงการ การจดประสบการณแบบโครงการเปนการจดกจกรรมทมงเนนเดกเปนศนยกลางของการเรยนรมงใหเดกมประสบการณตรงในการมปฏสมพนธกบบคคล วตถ สงของหรอสงแวดลอมทเดกสนใจตองการเรยนร โดยค านงถงความสนใจ ความตองการของเดกและความแตกตางระหวางบคคลเปนส าคญ เดกไดศกษาในเรองทเดกสนใจอยางลมลก เปดโอกาสใหเดกไดเรยนรและลงมอปฏบตจากสถานการณจรงไดคนพบขอมลความรดวยตนเองจากแหลงขอมลทหลากหลาย โดยมครเปนผชวยเหลอแนะน าสนบสนนการเรยนรของเดก ชนชมและใหขอมลยอนกลบทางบวกในการท างานของเดก กระบวนการการจดกจกรรม กระบวนการการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบโครงการประกอบดวย ขนตอนการสอนและการด าเนนกจกรรมตามแตละ ระยะของโครงการ ซงม 3 ระยะ ในแตละระยะการจดประสบการณแบบโครงการ มองคประกอบทส าคญ 5 ลกษณะ คอ อภปรายกลม การท างานภาคสนาม การน าเสนอประสบการณ การสบคน การจดแสดง องคประกอบทส าคญทง 5 ลกษณะนจะปรากฏอยในแตละระยะของการจดประสบการณแบบโครงการทเปนการพฒนาทกษะดานตางๆ

119

ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ

ขนตอนการสอน การด าเนนกจกรรม 1. สงเกตความสนใจ/สรางสถานการณ 2. การก าหนดหวเรอง 3. เดกน าเสนอประสบการณเดม 4. ก าหนดปญหาทศกษา ( ตงสมมตฐาน ) 5. แจงขาวสารถงผปกครอง

1. ครสงเกตความสนใจของเดกเพอหาขอมลในการเรยนร 2. สรางสถานการณ กระตนใหเดกเกดความสนใจในเรองทจะเรยนรเพอน าไปสการหาหวเรอง 1. เดกและครรวมกนอภปรายเกยวกบเรองทกลมตองการเรยนร 2. ครสงเกต จดบนทก ยอมรบความคดเหนการแสดงออกของเดก 3. เดกรวมกนพจารณาและตดสนใจก าหนดหวเรองโครงการทจะศกษาคนควาหาค าตอบ 1. ครตงค าถามน า เกยวกบหวเรองทตองการศกษาเพอคนหาความรความเขาใจจากประสบการณเดมของเดกทมเกยวกบหวเรอง 2. เดกรวมกนน าเสนอความรความเขาใจจากประสบการณเดมเกยวกบหวเรองในรปแบบตางๆตามความตองการของเดก เชน การวาด การปน การประดษฐวสด การแสดงบทบาทสมมต เปนตน 3. ครยอมรบและชนชมเดกจดบนทกสาระเกยวกบประสบการณ ประสบการณเดมของเดกและชวยกนน าผลงานบางสวนจดตกแตงชนเรยนเพอกระตนความสนใจเดก 1. ครตงค าถามน า หรอเชญชวนใหเดกตงค าถามเพอใหไดประเดนทจะศกษาปญหาเกยวกบหวเรองทเดกตองการศกษา 2. น าหวเรองทจะศกษามาก าหนดประเดนส าคญและท าแผนภมใยแมงมม (WEB) เพอน าไปสการขยายเนอหาตามทตองการศกษา 3. ครรวบรวมค าถามและประเดนปญหาบนทกลงในแผนภม 1. แจงขาวถงผปกครองเพอน าเสนอเกยวกบหวเรองโครงการและขอความรวมมอผปกครองในการใหขอมลแกเดกเกยวกบหวเรองหรอประเดนปญหาทเดกก าลงศกษาเพอเปนแนวทางใหเดกไดศกษาคนควาในประเดนทลกซงตอไป

120

ตาราง (ตอ)

ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ

ขนตอนการสอน การด าเนนกจกรรม 1. รวมกนคดและหาความรความเขาใจใหม

1. คนหาความรและความเขาใจใหมโดยรวมวางแผนและหาวธการเรยนรโดยครคอยชวยเหลอแนะน าตามทเดกตองการ 2. รวมกนระดมสมองวางแผนการศกษาคนควาโดยการทบทวนค าถามหรอประเดนปญหาทตองการศกษาลกซงจากแผนใยแมงมม 3. ครบนทกการวางแผนของเดกลงในแผนงานวางแผนกจกรรม 4. เดกและครรวมกนจดหาเตรยมวสดอปกรณหรอแหลงเรยนรตางๆเพอการท างานตามแผนงานทวางไว 5. ครแนะน าเกยวกบวธการบนทกการเรยนรเพอแสดงถงความรความเขาใจของเดกทไดจากการท ากจกรรมตามโครงการ 6. เดกด าเนนการคนหาความรความเขาใจใหมตามแผนทเตรยมการไวและรวมกนแกไขแผนงานเมอพบอปสรรค 7. ครคอยชวยเหลอแนะน าอ านวยความสะดวกในการท างาน บนทกขอมลสาระการเรยนรของเดก ชนชมและใหขอมลยอนกลบทางบวก 8. เดกน าความรใหมหรอประสบการณทไดรบมาพฒนาโครงการเพอแสดงออกถงความรความเขาใจใหมทไดจากการท าโครงการ 9. รวมกนทบทวนการเรยนรในหวเรองโครงการทผานมาจากผลงาน ภาพถายการท างานหรอการรายงานขนตอนการท ากจกรรมของเดกจากการจดท าบอรดสารนทศนเพอคนหาสงทควรแกไข 10. เมอสงเกตเหนวาเดกทกคนพอใจในผลการศกษาคนควาครเชญชวนใหเดกรวมกนสรปแผนความรความเขาใจใหมซงจะน าไปสระยะสดทายของการท ากจกรรมตามโครงการ

121

ตาราง (ตอ) ระยะท 3 ระยะสรปอภปรายผลและน าเสนอผลงาน

ขนตอนการสอน การด าเนนกจกรรม 1. ทบทวนการเรยนรทงหมด 2. น าเสนอผลงาน 3.สนสดโครงการ

1. เดกรวมกนสรปความรทไดรบจากการท าโครงการเพอจะน าไปสการยตโครงการ 2. เดกรวมกนพจารณาและตดสนใจทจะยตโครงการทกคนยอมรบความคดและการตดสนใจรวมกน ครนะน าเกยวกบวธการน าเสนอผลงานโครงการ 1. รวมกนวางแผนการจดนทรรศการเพอแสดงผลงานทท าในโครงการ 2. ชวยกนจดเตรยมสถานทและแบงหนาทความรบผดชอบตางๆ เชน การท าการดเชญผปกครอง คร นกเรยนและบคคลทสนใจเขาชมนทรรศการ ผน าเสนออธบายงาน เปนตน 3. ครชวยเหลอเดกในการตกแตงหรอเสรมผลงานใหดโดดเดนเพอท าใหผลงานของเดกมคณคามากขน 4. เดกรวมกนน าเสนอผลงานตามแผนทวางไว 1. เมอสนสดการน าเสนอผลงานครและเดกรวมกนประเมนความส าเรจของโครงการพรอมทงรวมกนน าเสนอปญหาและขอแกไขตางๆเพอหาแนวทางในการพฒนาโครงการในครงตอไป 2. เดกและครรวมกนวางแผนจดนทรรศการเพอแสดงขนตอนการเรยนรโครงการและผลงานตางๆใหผสนใจทราบ 3. เมอเสรจสนการจดนทรรศการเดกชวยกนจดเกบผลงาน 4. ปดโครงการ

122

แนวทางจดประสบการณแบบโครงการ ของเดกในชนอนบาล 3 โรงเรยนสาธตละอออทศ

(ระหวางวนท 31 ม.ค. - 30 ม.ค. 2555) โครงการ “ขาวจ” ตารางแสดงความสมพนธระหวางองคประกอบส าคญในระยะตางๆ ของจดประสบการณแบบโครงการทสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง ดานความรบผดชอบและความอดทน อดกลน

วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย ในตนเอง

ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ 1. สงเกตความ สนใจ/สราง สถานการณ 31 ม.ค.-3 ก.พ.2555

“หนอยากร” - เดกและครรวมกนทบทวนประสบการณเกยวกบ หนวยกวยเตยว - เดกรวมกนแสดงความคดเกยวกบเรองทเดกๆ อยากเรยนรตอไป

- ปฏบตตามขอตกลง - ท างานรวมกบผอนได อยางราบรน

2. การก าหนด หวเรอง 6,8 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม

- แบงกลมเดกออกเปน 5 กลมเพอรวมกนระดม ความคดเกยวกบเรองทสนใจอยากเรยนร - เดกแตละกลมคดเลอกเรองทอยากเรยนรมาก ทสด กลมละ 1 เรอง เพอน าเสนอ

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน

3. เดกน าเสนอ ประสบการณเดม 9-10 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การจดแสดง

- ตวแทนแตละกลมออกมาน าเสนอเรองทกลม ตนเองอยากเรยนรเพอน าไปสการก าหนด หวเรอง - ครน าเรองทเดกสนใจ ทงหมด 5 เรองมาใหเดก วาดภาพเรองทตนเองสนใจอยากจะเรยนรมาก ทสด เพอลงคะแนนหาขอสรปก าหนดเปนหว เรองทมาจากความสนใจของเดก

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

รายละเอยดการบนทกสาระการเรยนรในแตละระยะอยในสวนของภาคผนวก ค

123

ตาราง (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 14 ก.พ.2555 -การจดแสดง

- ครใหเดกวาดภาพสงทเดกสนใจหรออยาก เรยนรเกยวกบ หวขอ “ขาวจ”

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

4. ก าหนดปญหาท ศกษา 15 ก.พ.55 (ตงสมมตฐาน) -การจดแสดง

- เดกและครรวมกนสรปประเดนในสงทเดกอยาก รโดยการน าเสนอในรปแบบของ Web โครงการ “ขาวจ”

5. แจงขาวสาร ถงผปกครอง 15 ก.พ. 2555

- ขอความรวมมอผปกครองในการใหขอมลแก เดกเกยวกบหวเรอง “ขาวจ” ทเดกก าลงศกษา เพอเปนแนวทางใหเดกพรอมสนบสนน

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน

ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ รวมกนคดและ หาความรความ เขาใจใหม 16 ก.พ. 2555 -การสบคน

ตามหา..“ขาวจ” - เดกออกไปสมภาษณ บคลากรในโรงเรยน เกยวกบทมาของขาวจ - รวบรวมประเดนทไดจากการสมภาษณเพอ น ามาสรปขอมล

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

17 ก.พ. 2555 -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การจดแสดง

ต านาน..“ขาวจ” - เชญวทยากรมาใหความรโดยการเลานทาน ประกอบภาพเกยวกบประวตความเปนมาของ ขาวจ - วทยากรอานบทผญาตามต านานประเพณบญ ขาวจ

ฮอดเดอนสาม ทองฟา ปลอดโปรงสดใส

ไปทางใด เหนแตคนใจ บญซวแซวเตมคม

เหลยวเหนซม สาวนอย พากนปนขาวจ

เฮอนละหา สปน พอไดออกใสบญ

พองกนบบ ขาวปน ตกแตงอาหาร มเทงหวาน เทงคาว หนมสาวมาโฮมตอม

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

124

ตาราง (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 21-23 ก.พ. 2555 -อภปรายกลม -การท างาน ภาคสนาม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม

“ลกษณะของขาวจ” - น าขาวจมาใหเดกสงเกต เปรยบเทยบ ชม รสชาต ดมกลน - รวมกนออกไปส ารวจขาวจภายในบรเวณ โรงเรยนและสถานทใกลเคยง โรงอาหารครว 11 และ12 โรงเรยนอาหารนานาชาต โรงแรม โรงอาหารเบอเกอรสวนดสต - เดกและครรวมกนทบทวนการออกไปส ารวจ “ขาวจ” และเปรยบเทยบความเหมอนความตาง ระหวาง ขาวเหนยวกบขาวจ

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

24 ก.พ. 2555 -การท างาน ภาคสนาม

เลาถงขนตอนของ.. “ขาวจ” - เชญวทยากรฝายครวผลตสวนดสตมาสาธต ขนตอน วธการท าขาวจใหเดกดเปนตวอยาง พรอมทงใหเดกไดลงมอปฏบต

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

28-29 ก.พ. - 2 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

สวนผสมของ.. “ขาวจ” - น าขาวจมาใหเดกชมรสชาต - เดกรวมกนระดมความคด เกยวกบ ขาวจ “เมอเดกชมรสชาตของขาวจแลวเดกคดวาขาวจ มสวนผสมอะไรบาง” - เดกออกไปสมภาษณเจาหนาท บคลากรในโรง อาหารครว 11 และ 12 เพอสอบถามเกยว สวนผสมของขาวจ - ครทบทวนประสบการณเดม โดยการใชค าถาม กระตน เกยวกบ “การสาธตวธการท าขาวจโดย วทยากรผเชยวชาญ” - ใหเดกคดออกแบบสตรสวนผสมและรสชาตของ ขาวจทตนเองอยากรบประทาน

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

125

ตาราง (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 5-6, 8-9 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การสบคน -การจดแสดง

“ขาวจ” สตรเดด - แบงกลมเดก 5 กลม เพอรวมกนแสดงความคด ถงรสชาตและสวนผสมของขาวจ ทกลมของ ตนเองอยากท ามากทสด (ใหสมาชกในกลมน าเสนอรสชาตขาวจของ ตนเองใหเพอนในกลมฟง) - เดกชวยกนคดเลอกรสชาตของขาวจ - สมาชกแตละกลมรวมกนวางแผนคด สวนผสม เมนขาวจของตนเอง - แบงหนาทกนรบผดชอบในการเตรยมวตถดบท จะน ามาท าขาวจ

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

13 ม.ค. 2555 -การท างาน ภาคสนาม

“ท าเอง..กนเอง” - เดกแตละกลมรวมกนท าขาวจตามแผนท ตองการวางเอาไว

- ปฏบตตามขอตกลง - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

14-16 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

“รสชาต..สตรเดด” - เดกชมรสชาตขาวจของตนเองและน าเสนอ ขนตอนการท า ปญหาทเกดขนและวธการเลอก แกปญหา - เดกแตละกลมแลกเปลยนกนชมขาวจ - ครและเดกรวมกนสนทนาเกยวกบรสชาตของ ขาวจแตละกลมและรสชาตของขาวจทเดกชอบ มากทสด - น าเสนอในรปแบบ แผนภม - สมาชกแตละกลมรวมกนท าขาวจ รสชาตท ไดรบการเลอกมากทสด พรอมทงออกแบบ รปแบบ/ลกษณะของขาวจ - น าขาวจทท าไดมาชวยก าหนดราคา

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

126

ตาราง (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง 20 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การจดแสดง

ชวนคด..ค าคลอง“ขาวจ” - ทบทวนขนตอนและประสบการณในการท า ขาวจ - รวมกนแตงค าคลองจอง “ขาวจ”

- ปฏบตตามขอตกลง - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

21-22 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม

ประโยชน ของ “ขาวจ” - เดกๆ ระดมความคดวา “ขาวจ” มประโยชน อยางไร

- ปฏบตตามขอตกลง

โทษ / ผลเสย ของ “ขาวจ” - เดกๆ ระดมความคดวา “ขาวจ” มโทษอยางไร

- ปฏบตตามขอตกลง

23-26 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การน าเสนอ ประสบการณเดม/ ประสบการณใหม -การท างาน ภาคสนาม -การสบคน -การจดแสดง

ประตมากรรม “ขาวจยกษ” - ทองค าคลองจอง “เรองขาวจ” จากนนใหเดกแต ละคนออกแบบขาวจจ าลอง แลวน าเสนอผลงาน ของตนเอง - สมาชกเดกในหองเรยนรวมกนเลอก “การ ออกแบบขาวจจ าลอง” ทอยากท ามากทสด - เดกๆ รวมกนก าหนดวสด – อปกรณ ในการท า ขาวจยกษ - แบงหนาทกนรบผดชอบ จดเตรยมวสด – อปกรณ เพอน ามาท าขาวจยกษ - เดกๆ ชวยกนระดมความคด วางแผนขนตอนใน การท าประตมากรรม ขาวจยกษแบงหนาทกน ท าขาวจยกษตามแผนทไดวางไว

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

127

ตาราง (ตอ) วนเดอนป/ระยะ หวขอ/การจดประสบการณแบบโครงการ พฤตกรรมความมวนย

ในตนเอง ระยะท 3 ระยะสรปอภปรายผลและน าเสนอผลงาน 1. ทบทวนการ เรยนรทงหมด 27 ม.ค. 2555

รวมขอมลเนรมตส..นทรรศการ “ขาวจ” - เดกและครรวมกนทบทวนสงทเดกๆ ไดเรยนร ในโครงการ “ขาวจ”

- อาสาท างานทไดรบ มอบหมาย - เกบของเขาทเรยบรอย - ปฏบตตามขอตกลง - รกษาของใชสวนรวม - รอคอยควได - พากเพยรท างานใหเสรจ - ท ารวมกบผอนไดอยาง ราบรน - ควบคมอารมณตนเองได

2. น าเสนอผลงาน 28-29 ม.ค. 2555 -อภปรายกลม -การจดแสดง

- เดกและครรวมกนพดคยสนทนาเกยวกบ นทรรศการทจะจดขนพรอมทงแบงหนาทความ รบผดชอบในการจดแสดงนทรรศการ - เดกเตรยมตวกอนการจดแสดงนทรรศการ ซอม บทบาทหนาทของตนเอง

3. สนสดโครงการ 30 ม.ค. 2555 -การจดแสดง

- จดนทรรศการ “ขาวจ” โดยเดกเปนวทยากร การน าเสนอ นทรรศการ ตามหนาทของตนเอง

128

แผนการจดประสบการณแบบโครงการ วนพฤหสบด ท 16 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 เวลา 09:30 – 10:20 น.

โครงการ เรอง ขาวจ หวขอ ตามหา “ขาวจ” แนวคด เดกๆ คนหาค าตอบโดยการออกไปสมภาษณบคลากรในโรงเรยน คร พเลยง แมครว แมบาน ถงเรอง ขาวจทฉนอยากรจก เพอน าขอมลจากการสมภาษณมารวบรวมประเดนหาขอสรปรวมกน จดประสงคเพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเอง 1. เพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดาน ความรบผดชอบ คอ 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 1.4 รกษาของใชสวนรวม 2. เพอสงเสรมพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยในดาน ความอดทนอดกลนคอ 2.1 รอคอยควได 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 2.4 ควบคมอารมณตนเองได ประสบการณส าคญ

เดกๆ ไดเรยนรเรอง ขาวจทฉนอยากรจก โดยการแสวงหาความร หาขอมลความรจากแหลงตางๆ รวมทงการสรางขอตกลงรวมกนในการออกปฏบตภาคสนาม บทบาทเดก

เดกๆ คนหาค าตอบโดยการออกไปสมภาษณบคลากรในโรงเรยน คร พเลยง แมครว แมบาน ถงเรอง ขาวจทฉนอยากรจก โดยการจดบนทกแลวน ามาเลาแลกเปลยนใหเพอนๆฟง

บทบาทคร บนทกพฤตกรรมการเรยนรของเดก

จดสภาพแวดลอมใหเออตอการเรยนร ถามค าถามในเชงบวก

กระตนใหเดกเกดการเรยนร สนบสนน วสด อปกรณ ทเออตอการเรยนร

129

การจดกจกรรมการเรยนร ขนน า

1. เดกๆ และครรวมกนรองเพลง “ สวสด ” พรอมกบแสดงทาทางประกอบ ขนสอน

2. ครใหเดกๆ ทายภาพปรศนา 3. ครสนทนาเพมเตมโดยใชค าถามกระตนดงน

“ เดกๆ คดวาภาพทครน ามาใหดคอภาพอะไร ” “ เดกๆ เคยเหนสงทอยในภาพทไหนบาง ”

4. ครและเดกรวมกนเฉลยโดยขออาสาสมคร ออกมาดวาเปนภาพอะไร พรอมรวมกนสนทนาประกอบค าถามดงน “ เดกๆ คดวาจะท าดอยางไรทเดกๆ ทไดขอมล ของขาวจ ”

5. เดกๆ และครรวมกนสรางขอตกลงในการออกไปหาขอมลจากแหลงเรยนรภายในโรงเรยน

6. เดกๆ แยกยายกนไปหาขอมลโดยการสมภาษณพรอมจดบนทก วาดภาพ เปนกลม ขนสรป

7. เดกๆ แตละกลมน าเสนอขอมลจากการสมภาษณใหเพอนๆฟง 8. เดกๆ และครรวมกนรวบรวมประเดนขอมลจากการสมภาษณเพอหาขอสรปของแตละ

กลม 9. ครและเดกๆ รวมกนสรป และสอบถามถง ปญหา อปสรรค ทพบ ในการออกไปหา

ขอมล พรอมทงชวยกนหาวธการแกปญหา สอการเรยนร

1. เพลง “ สวสด ” (ไมทราบนามผแตง) 2. กระดานจดบนทก 3. ใบบนทกการสมภาษณ 4. แหลงเรยน ครวอาหาร ตก 11 และ ตก 12

การประเมนผลการเรยนร

1. สงเกตพฤตกรรมทแสดงออกในขณะทก าลงเรยนร 2. การบนทกค าพดและพฤตกรรมในการเรยนร

เพลง สวสด ( ไมทราบนามผแตง ) สวสด สวสด

วนนเรามาพบกน เธอกบฉน พบกนสวสด

130

ต านานความเปนมาขาวจ

ขาวจมาจากไหน (กลอง)

ขาวจท ามาจากอะไร (นาว)

ท าไมตองเรยกขาวจ (ภเขา)

ขาวจ

วธการท า

ท าไมตองปนขาวจ (องเปา) ท าไมขาวจจงตองปง (เอรธ) ท าไมขาวจจงรอนตอนปงเสรจ (เอเธนส) ท าไมขาวจจงมสน าตาล (แตงโม) ท าไมขาวจตองปงกอนกน (น าองน) อยากรวาขาวจปงกนาท (ตนน า)

สวนประกอบของขาวจ ขาวจมสวนประกอบอะไรบาง

(น า) ท าไมขาวจจงเสยบไม (เดยร) ท าไมขาวจจงตองท ามาจากขาว

เหนยว (คตต) ท าไมขาวจตองทาไข (เพลง)

ลกษณะ

ท าไมขาวจจงเหนยว (เอม)

ท าไมขาวจมนตดแนนดงไมออกเลย (เจาขา)

ท าไมขาวจจงแบน (เบสท)

ขาวจมหลายรปทรง (ขาหอม)

รสชาต

ขาวจมนเคมไดอยางไร (ตวตอ)

ท าไมขาวจจงตองใสเกลอ (ไอซ)

อยากรวามนอรอยไหม (นล)

ท าไมขาวจมนจงตองเคม (คย)

โทษ / ผลเสย

น าไปปงไฟ (ดอจ)

เวลาปงแลวมควน (ปน)

ประโยชน

เปนอาหาร (เมอง)

น ามากนเวลาหว (ภม)

แผนภมใยแมงมม โครงการ “ขาวจ” Web การจดกลมค าถามของเดกในชนอนบาล 3

ระยะท 1 : ระยะเรมตน (ระหวางวนท 9 - 15 ก.พ. 2555)

131

ภาคผนวก ข

- คมอการใชแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง - แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

132

คมอการใชแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

ค าชแจง 1. แบบสงเกตนเปนแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ใช

สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยชนอนบาลปท 3 อายระหวาง 5 – 6 ป โดยสงเกตเปนรายบคคล

2. พฤตกรรมทสงเกตและบนทกลงในแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองม 2 ดาน ไดแก

1. ดานความรบผดชอบ 4 ขอคอ 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย 1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 1.4 รกษาของใชสวนรวม

2. ดานความอดทน อดกลน 4 ขอคอ

2.1 รอคอยควได 2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 2.4 ควบคมอารมณตนเองได

3. แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองโดยก าหนดเกณฑการใหคะแนนแบบมาตราสวนก าหนดตวเลข (Numerical Rating Scales) ดงตอไปน

ก าหนดเกณฑการใหคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย ออกเปน 4 ระดบ คอ ระดบ 3, 2, 1 และ 0

4. สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของนกเรยนกอนการจดประสบการณแบบ

โครงการในขณะรวมกจกรรมกลมในชวงเวลากจกรรมปกตเปนเวลา 1 สปดาห จากนนด าเนนการทดลอง โดยใหนกเรยนเขารวมการจดประสบการณแบบโครงการเปนเวลา 8 สปดาห โดยท าการสงเกตและบนทกพฤตกรรมความมวนยในตนเองทกสปดาห แลวจงสงเกตและบนทกพฤตกรรมความมวนยในตนเองในสปดาหท 10 ในชวงเวลาการท ากจกรรมกลมในเวลาปกต

133

ขอปฏบตในการสงเกต 1. เขยนชอผสงเกต ผถกสงเกต วนเดอนป และสปดาหทท าการสงเกต 2. ผวจยและผชวยวจยท าการสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองเดกเปนรายบคคลกอน

การจดประสบการณแบบโครงการในขณะรวมกจกรรมกลมในชวงเวลากจกรรมปกตเปนเวลา 1 สปดาห จากนนด าเนนการทดลอง โดยใหนกเรยนเขารวมการจดประสบการณแบบโครงการเปนเวลา 8 สปดาห แลวจงสงเกตและบนทกพฤตกรรมความมวนยในตนเองในสปดาหท 10 ในชวงเวลาการท ากจกรรมกลมในเวลาปกต (กจกรรมเสรมประสบการณ)

การบนทกการสงเกตและเกณฑการใหคะแนน

เมอพฤตกรรมความมวนยในตนเองเกดขนตรงกบรายการใด ใหท าเครองหมาย / ลงในชองนนโดยเกณฑการใหคะแนนแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย แบงออกเปน 4 ระดบ คอ ระดบ 3, 2, 1 และ 0

ระดบคะแนน 3 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยไดดวยตนเอง ระดบคะแนน 2 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยเปนบางครง ระดบคะแนน 1 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยโดยมเพอนหรอครขอรองใหกระท า ระดบคะแนน 0 เดกไมแสดงพฤตกรรมความมวนย

134

แบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเอง

ครงท ............... สปดาหท ...........

วน................ท.............เดอน................................พ.ศ. ..................

ชอ...........................................นามสกล.......................................... ชนอนบาล .................. ค าชแจง : สงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวยตามรายละเอยดในรายการตางๆ แลวขดเครองหมาย / ลงในชองวางระดบคะแนนทเดกแสดงพฤตกรรม

เกณฑการใหคะแนน : ระดบคะแนน 3 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยไดดวยตนเอง ระดบคะแนน 2 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยเปนบางครง ระดบคะแนน 1 เดกแสดงพฤตกรรมความมวนยโดยมเพอนหรอครขอรอง ใหกระท า ระดบคะแนน 0 เดกไมแสดงพฤตกรรมความมวนย

พฤตกรรมความมวนย ระดบพฤตกรรม

3 2 1 0 1.ความรบผดชอบ 1.1 อาสาท างานทไดรบมอบหมาย

1.2 เกบของเขาทเรยบรอย 1.3 ปฏบตตามขอตกลง 1.4 รกษาของใชสวนรวม 2.ความอดทน อดกลน 2.1 รอคอยควได

2.2 พากเพยรท างานใหส าเรจ 2.3 ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน 2.4 ควบคมอารมณตนเองได บนทกพฤตกรรมเพมเตม.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................

( .................................................................... ) ผสงเกตและบนทกพฤตกรรมคนท...........

135

ภาคผนวก ค

- บนทกการจดประสบการณแบบโครงการ “ขาวจ”

136

ระยะท 1 ระยะเรมตนโครงการ วนท 31 มกราคม 3 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

ครทบทวนการเรยนเรอง “ความเปนมาของกวยเตยว” โดยครใชค าถามวา “เดกๆ คดวากวยเตยวเปนอาหารหลกของประเทศใด”

นองคย : คนญปน นองน า : กวยเตยวเปนอาหารของคนจน นองเบสท : เปนของคนจน

ครไดใชค าถามตอ “เดกๆ คดวาอาหารหลกของคนไทยเปนอะไร” นองเอม : ขาว นองเอรธ : ขาวสาร นองเอม : ขาวจ นององเปา : แปง นองกลอง : ขาวเหนยว

จงเปนประเดนทท าใหเพอนไดยกมอขนถามวา “ขาวจ” เปนยงไงแลวท าใหเพอนๆ ทเหลอเกดความสนใจ

ครพดคยกบเดกวาเดกๆ อยากเรยนเรองอะไร? ใหชวยกนคดนะแตเดยวครจะพาเดกๆ ไปดรอบๆบรเวณรอบๆ โรงเรยนและครวอาหาร ตก 11และตก 12 วาเดกๆ อยากเรยนเรองอะไร?

บนทกการเรยนร โครงการ “ขาวจ” อนบาล 3 โรงเรยนสาธตละอออทศ

(ระหวาง 31 มกราคม – 30 มนาคม พ.ศ. 2555)

ทบทวนการเรยนเรอง กวยเตยว

เปดประเดนค าถามเพอหาเรองทเดกๆ สนใจ

137

นองนาว : นไงรานขาวมนไกเคยมากน นองไอซ : เคยมาซอหมปงรานน นองแตงโม : ไมเหนม ขาวจ เหมอนทเอมบอกเลย นองคย : กมนไมมขายทนไง นองดอจ : แลวเราจะเจอขาวจทไหน นองเดยร : เคยมาเหมอนกน นองน าองน : อยากกนขาวเหนยวหมปง นองปน : นไงขาวตมมด

ครไดพดตอวาเดยวครจะพาไปส ารวจรานขายขนม ครสงเกตวาเดกสนใจเรองอาหารและเมอกลบไปบนหองคณครใหเดกคดวาจะเรยนเรอง

อะไรโดยครใหเดกๆ กลบไปคดทบานและพดคยกบคณพอคณแมทบานแลวพรงนจะมาน าเสนอรวมกน วนท 6-8 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

ครทบทวนเกยวกบเมอวานทเดนไปดรอบๆบรเวณโรงเรยนเดกๆ ไดหวขออะไรบางหรอใครบางกลบไปถามคณพอคณแมทบานวาใครมหวขอทอยากจะเรยนแตคณครมกตกาวาครจะใหเดกๆ แบงกลมและตกลงกบกลมของเดกๆ วาจะเสนอเรองอะไร

กลมกานกลวย เสนอ ”ขาว” ครไดถามกลมกานกลวยวา เพราะอะไรถงอยากเรยนเรองขาว?

กลมกานกลวย ตอบวา กขาวมหลายอยาง กลมอมยม เสนอ ”ขาวสาร”

ครไดถามกลมอมยมวา เพราะอะไรถงอยากเรยนเรองขาวสาร? กลมอมยม ตอบวา กทบานมเยอะมาก กลมเรอใบ เสนอ ”ขาวจ”

เดกๆ รวมตวกนออกไปส ารวจ

ครวอาหารสวนดสต ตก 11 และ 12

138

ครไดถามกลมเรอใบวา เพราะอะไรถงอยากเรยนเรองขาวจ? กลมเรอใบ ตอบวา เคยกนทงานอาหารนานาชาตมนอรอยด กลมปลาวาฬ เสนอ ”แปง”

ครไดถามกลมปลาวาฬวา เพราะอะไรถงอยากเรยนเรองแปง? กลมปลาวาฬ ตอบวา แปงท าอาหารไดหลายอยาง กลมดอกไม เสนอ ”ขาวเหนยว”

ครไดถามกลมดอกไมวา เพราะอะไรถงอยากเรยนเรองขาวเหนยว? กลมดอกไม ตอบวา ขาวเหนยวกนกบสมต าและหมปง

วนท 9 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

ครไดน าขอมลค าตอบของเดกๆ มาโดยแบงกลมเพอก าหนดเลอกหวเรองทเดกๆ สนใจ กลมกานกลวย ”ขาว” กลมอมยม ”ขาวสาร” กลมเรอใบ ”ขาวจ” กลมปลาวาฬ ”แปง” กลมดอกไม ”ขาวเหนยว”

ครใหเดกๆ แตละกลมรวมกนระดมความคดโดยผานการน าเสนอกจกรรมของแตละกลมทนาสนใจเพอเลอกหวเรองจนไดขอสรปทเดกๆ อยากเรยนคอ “ขาวจ” ในรปแบบการออกมาบนทก โดยการวาดภาพลงในแผนภม

เดกๆ และครรวมกนทบทวน

เดกๆ รวมกนแสดงความคดเหน

139

วนท 10 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

เดกๆ หลายคนบอกอยากกนขาวจ อยากท าขาวจ ซงในระยะแรกเดกๆ รจกขาวจวาเปนอาหารทรบประทานได และมการเลาประสบการณเดมเกยวกบ ”ขาวจ” ดงตอไปน

นองน า : หนเคยกนรสชาตเหมอนขาวทงานเทศกาลอาหาร นานาชาต

นองภม : เคยเหนวามนเปนวงกลมเหนทโรงเรยน นองเบทส : เหมอนกบวาคณแมเคยซอไปกนทบาน นองเอรธ : เคยเหนในหนงสอเกยวกบอาหาร นองปน : กนเสรจแลวน าไปเลนตอไดเพราะมไมดวย นองคย : เคยเหนในนทานเรองเกยวกบขาว นองแตงโม : เคยกนทอาคารดนเผา

ฯลฯ เมอสนทนาจบครใหเดกทยงไมไดเลามาเลาตอในวนพรงน จากนนเดกท ากจกรรมน าเสนอ

ประสบการณเดม โดยการวาดรป การปน เปนตน

วางแผนรวมกนภายในกลม

เตรยมพรอมน าเสนอ หวเรองทเรยน

เดกๆ รวมกนวาดภาพหวขอทสนใจ

สรป : การก าหนด หวเรองทเดกๆ สนใจ

140

ครบอกเดกๆ ใหไปหาขอมลเชน หนงสอ วสดอปกรณ ทเกยวของกบ ขาวจ เพอน ามาจดแสดงในมมเสรมประสบการณ

ครและเดกรวมกนอภปรายเกยวกบประสบการณเดมเพราะเดกบางคนยงไมไดเลา คร : ไหนใครยงไมไดเลาประสบการณเดม นองกลอง : เคยกนกบแมแตนานแลว นองนาว : นาวเหนขายบนรถเขนทมไขปงดวย นองภเขา : ตอนนนกนทใตตกดนเผา นองเอม : ทกนมนจะเคมๆ แตมนหอม นองคตต : มนมไมแหลมๆ เสยบไว นองขาหอม : ขาวจมสขาวเปนวงกลม นองเมอง : เทาทเคยกนมนรอนมาก นองเพลง : ตอนนนลงไปกนกบเพอน 2 อน

ฯลฯ

เดกๆ เลาประสบการณเดม

เดกๆ ออกมาเลาประสบการณเดม โดยมผลงานประกอบ

สรป : ประสบการณเดม เกยวกบหวขอ “ขาวจ”

141

วนท 14 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 ตอมาเดกๆ วาดรปทบทวนประสบการณเดมของเดกแตละคน เดกๆ หลายคนชวยกนน า

ขอมลพรอมสอประกอบการเรยนมา เชน หนงสอนทานเกยวกบขาว รปภาพขาวจ ฯลฯ มาแลกเปลยนกบเพอนๆ ในชนเรยน

เดกๆ สนทนากบครวาวนนจะมาคดกนวาเดกๆ อยากรเรองอะไรบางทเกยวกบขาวจ คร : เดกๆ อยากรเรองอะไรบางทเกยวกบขาวจ นองกลอง : ขาวจมาจากไหน นองนาว : ขาวจท ามาจากอะไร นองภเขา : ท าไมตองเรยกขาวจ นองเมอง : เปนอาหาร นองภม : น ามากนเวลาหว นองดอจ : น าไปปงไฟ นองปน : เวลาปงแลวมควน นองตวตอ : ขาวจมนเคมไดอยางไร นองไอซ : ท าไมขาวจจงตองใสเกลอ

นองนล : อยากรวามนอรอยไหม นองคย : ท าไมขาวจมนจงตองเคม นองเอม : ท าไมขาวจจงเหนยว นองเจาขา : ท าไมขาวจมนตดแนนดงไมออกเลย นองเบสท : ท าไมขาวจจงแบน นองขาหอม : ขาวจมหลายรปทรง นองน า : ขาวจมสวนประกอบอะไรบาง นองเดยร : ท าไมขาวจจงเสยบไม นองคตต : ท าไมขาวจจงตองท ามาจากขาวเหนยว นองเพลง : ท าไมขาวจตองทาไข นององเปา : ท าไมตองปนขาวจ นองเอรธ : ท าไมขาวจจงตองปง นองเอเธนส : ท าไมขาวจจงรอนตอนปงเสรจ นองแตงโม : ท าไมขาวจจงมสน าตาล นองน าองน : ท าไมขาวจตองปงกอนกน

142

นองตนน า : อยากรวาขาวจปงกนาท ครท าจดหมายแจงไปใหผปกครองทราบวาเดกๆ ก าลงเรยนโครงการ ขาวจ ใหผปกครอง

ทราบเพอชวยหาขอมลและจดหาวสดอปกรณทเกยวของกบขาวจมาใหเดกๆ จดนทรรศการในหองเรยนเปนการสรางบรรยากาศในการเรยน วนท 15 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

เดกๆ น าเสนอค าถามทตนเองอยากรครบทกคน ครใหเดกๆ ชวยกนจดมมเสรมประสบการณโดยน าขอมลตางๆ ทเดกน ามาจดแสดงไวทมมจดแสดง

เดกๆ และครรวมกนอภปรายเกยวกบกจกรรมทเดกอยากท าเกยวกบขาวจ ครเปดประเดนค าถามวา เดกๆ อยากท ากจกรรมอะไรเกยวกบขาวจบาง

นองน า : อยากปนขาวจ นองเดยร : อยากขายขาวจ นองคตต : อยากท าขาวจใหญ นองเพลง : อยากซอขาวจ นององเปา : อยากซอขาวจ นองภเขา : อยากรสวนผสมของขาวจ นองเมอง : จะท าขาวจไมใหเหมอนใคร นองภม : อยากออกไปซอขาวจ นองดอจ : อยากเสยบไมขาวจ นองปน : อยากปงขาวจใหคนกน

ฯลฯ : ครและเดกไดวางแผนเกยวกบสงทเดกๆ อยากท ากจกรรมอะไรเกยวกบขาวจโดยรวมกน

คด

เดกๆ ยกมอแสดงความคดเหน ในสงทอยากร

เดกๆ ออกมาน าเสนอโดยผลงานประกอบ

143

สรปการเรยนรระยะท 1

โครงการ ขาวจ เรมจากครพาเดกๆ ไปเดนบรเวณรอบๆ โรงเรยนเพอกระตนใหเดกเกดความสนใจและใหเดกๆ แตละกลมเสนอเรองทอยากเรยนมากลมละ 1 เรอง โดยกลมกานกลวย เสนอ ”ขาว” กลมอมยม เสนอ ”ขาวสาร” กลมเรอใบ เสนอ ”ขาวจ” กลมปลาวาฬ เสนอ ”แปง” กลมดอกไม เสนอ ”ขาวเหนยว” โดยครปลอยใหเดกๆ หาค าตอบกนเองภายในกลมวาจะเรยนเรองอะไร วธการนเปนการสอดแทรกหลกประชาธปไตยใหเดก เมอไดทงหาหวขอแลวมาสรปรวมกนวาจะเรยนเรอง ขาวจ เนองจากเดกยงไมเคยเรยน และมการสนทนากนวาเรยนเรองนกได เดกไดแลกเปลยนประสบการณเดม ค าถามทเดกๆ อยากรและมสวนรวมในการท ากจกรรมในรปแบบตางๆ อยางสนใจ บทบาทคร

ครเปนผจดเตรยมสถานการณ สภาพแวดลอมและบรรยากาศ เพอกระตนความสนใจของเดกสงเกตความสนใจและความตองการของเดก ครจะตองใชค าถามกระตนเพอใหเดกน าเสนอประสบการณเดมในรปแบบตางๆ บนทกการเรยนรของเดก เปดโอกาสใหเดกไดสดงออกทงทางดานความคดเหนและการกระท า ยอมรบความคดเหนของเดก และจดเตรยมกจกรรม สออปกรณทหลากหลาย โดยค านงถงพฒนาการ ความสนใจ และความสามารถของเดกเปนรายบคคลเพอใหเดกไดเรยนรและสามารถสอความหมายของเดกได ระยะท 2 ระยะพฒนาโครงการ วนท 16 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 เรมดวยกจกรรม ตามหา “ขาวจ”

ครและเดกรวมกนวางแผนการเกบขอมล โดยการออกภาคสนามไปสมภาษณ บคลากรภายในโรงเรยนเกยวกบทมาของ “ขาวจ” แลวน าขอมลมารวบรวมประเดนทไดจากการสมภาษณพรอมกบหาขอสรปรวมกน

สรป : Web กจกรรมทเดกๆ อยากท าเกยวกบ “ขาวจ”

เพอน าไปสการพฒนาในระยะท 2

144

วนท 17 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 กจกรรม ต านาน “ขาวจ”

ครเชญวทยากรมาใหความรกบเดกๆ โดยการเลานทานประกอบภาพเกยวกบ ประวตความเปนมาของขาวจ พรอมทงอานบทผญาตามต านานเปนภาษาอสาน และแปลเปนภาษากลาง

ฮอดเดอนสามทองฟาปลอดโปรงสดใส ไปทางใดเหนแตคนใจบญซวแซวเตมคม เหลยวเหนซมสาวนอยพากนปนขาวจ เฮอนละหาสปนพอไดออกใสบญ พองกนบบขาวปนตกแตงอาหาร

มเทงหวานเทงคาวหนมสาวมาโฮมตอม จากกจกรรมขางตน เดกๆ ใหความตนเตนและสนใจท าใหเกด ค าถามตางๆ ทหลากหลาย

รวมทงขอความทเปลงออกมาเปนเสยงเดยวกนกคอ“คณครอยากฟงอก” จากทวทยากรแปลค าในบทผญา เปนภาษากลาง เดกๆ กเกดความสนใจในเรองของภาษาและตอยอดไปสการแตงค าคลองจอง “ขาวจ” อกทงเปนการสงเสรมใหเดกๆ เรยนรภาษาถนของภาคอสานและภาษาถนของภาคกลางอกดวย รวมทงเดกๆ ไดเรยนรเรองตามต านานทเปนงานประเพณบญขาวจหรอบญเดอนสามของคนในอดตและปจจบนทมเรองเลากนตามความเชอวา ในสมยพทธกาล นางปณณะทาส ไดท าขนมแปงจถวายแดพระสมมาสมพทธเจาและพระอานนทเถระ ฯลฯ

เดกๆ แบงกลมออกส ารวจ เกบขอมลและบนทกขอมลสมภาษณ

นไงพบแลว! ขาวเหนยว

145

วทยากร : ครยพา ส าเนานวน ครผสอนวชาภาษาไทย โรงเรยนสาธตละอออทศ

เดกๆ ใหความสนใจกบ บทผญาขาวจ

ตอคว ชมรสชาต “ขาวจ”

เดกๆ ยกมออยากฟงบทผญาอก

ขนตอน “ขาวจ”

การสอสารแบบภาษากลาง

146

ต านานความเปนมา “ขาวจ” ขาวจ เปนอาหารชนดหนงของคนอสาน อาจจะถอก าเนดขนโดยการทขณะทนงผงไฟในหนาหนาว และเปนชวงทเกบเกยวขาวแลวเสรจใหมๆ โดยธรรมชาตของขาวใหมกมกลนหอมอยแลว ในขณะทนงผงไฟอยนนกเอาขาวเหนยวทนงแลวมาปนโรยเกลอทาไขไก น ามาองไฟหรอน ามายางไฟใหเกรยมกถอวาสกแลวและรบประทานได เพราะโดยอปนสยเนอแทของคนอสานแลวเปนคนทขยนและชางคดอยแลวและตอ มาไดน าขาวจนไปถวายพระจนกระทงไดกลายมาเปนประเพณงานบญขาวจมาจนถงทกวนน การท าบญใหทานมขาวจเปนตนเรยกวา"บญขาวจ"และนยมท ากนในชวงเดอนสามขางแรม จนกระทง มค าผญาอสานโบราณทานไดแตงผญาไววา... "เดอนสามคอยเจาหว คอยปนขาวจ ขาวจบใสน าออยจวนอยหลงน าตา" เกยวกบเรองประเพณบญเดอนสามน นกปราชญอสานโบราณไดแตงผญาไววา...

ฮอดเดอนสามทองฟาปลอดโปรงสดใส ไปทางใดเหนแตคนใจบญซวแซวเตมคม เหลยวเหนซมสาวนอยพากนปนขาวจ เฮอนละหาสปนพอไดออกใสบญ พองกนบบขาวปนตกแตงอาหาร

มเทงหวานเทงคาวหนมสาวมาโฮมตอม ส าหรบมลเหตของเรองนมปรากฏในหนงสอธรรมบทวาในสมยหนงนางปณณทาสไดท าขนมแปงจ(ขาวจ) ทท าจากร าขาวอยางละเอยดถวายแดพระพทธเจาและพระอานนท นางคดวาเมอพระพทธองคกบพระอานนทรบแลวคงไมฉนเพราะอาหารทเราถวายไมใชอาหารทดหรอประณตอะไรคงจะโยนใหหมกา และสนขกนเสยกลางทางพระพทธเจาทรงทราบวาระจตของนางและเขาใจในเรองทนางปณณทาสคดจงไดสงให พระอานนทผเปนพทธอปฎฐากไดปลาดอาสนะลงแลวประทบนงฉนสดก าลงและในตอนทาย หลงการท าภตตกจดวยขนมแปงจเรยบรอยแลว พระพทธเจาไดแสดงธรรมใหฟงจนกระทงนางปณณทาสไดบรรลโสดาบน เปนอรยอบาสกาเพราะมขาวจเปนมลเหต ดวยความเชอแบบน คนอสานโบราณจงไดจดแตงใหบญขาวจทกๆ ปไมไดขาด ดงทปรากฏในผญาซงมเนอหาเกยวกบเรองนวา... ยามเมอถงเดอนสามไดพากนเอาบญขาวจ ตงหากธรรมเนยมนมมาแทกอนกาล ไดเฮดกนทกบานทกถนเอาบญ อยาไดพากนไลเสยฮตบญคองเคา นอกจากนแลวไดมการเพมการท าบญอกอยางหนงเขามาในเดอนน นนกคอบญมาฆะบชา เพราะวา วนมาฆะบชานนเปนวนทมความส าคญทางพระพทธศาสนาอกวนหนง ถอไดวาเปนวนทพระพทธเจาทรงวางรากฐานของพทธศาสนา โดยพระองคไดทรงแสดงโอวาทปาฏโมกข ทามกลางพระอรหนตสาวกจ านวน ๑,๒๕๐ รป ณ วฬวนมหาวหาร ในเวลาตะวนบายคลอย ซงเปนวนเพญเดอนสามหรอทภาษาบาลเรยกวา "มาฆมาส" ส าหรบโอวาทปาฏโมกขหรอหลกการของพทธศาสนาทส าคญทพระพทธองคไดทรงแสดงไวนนม ๓ ขอ คอ... ๑.การไมท าบาปทงปวง ๒. การท าความดใหถงพรอม ๓. การท าจตใจใหบรสทธผองแผว การท าบญในวนมาฆะบชาน เพอเปนการบชาใหถกตองตามหลกการของค าวา "มาฆะบชา"ทแปลวา การบชาพระรตนตรยในวนเพญเดอนมาฆะหรอเดอนสามนอกเหนอจากการบชาตามปกตของวนส าคญทางพทธศาสนาดวยการสมทานศล ฟงธรรม ถวายทาน และเวยนเทยนแลว ควรจะมการปฏบตตามหลกของพระพทธศาสนา หรอทเรยกวา โอวาทปาฏโมกขดงทไดกลาวแลวดวย ทงนเพอเปนการปฏบตบชา ซงเปนการบชาทพระพทธเจาทรงสรรเสรญวาเปนยอดแหงการบชาทงปวง... บานมหา ภาษาศลปะวฒนธรรมและภมปญญาทองถน “บญขาวจหรอบญเดอนสาม”.(ออนไลน). แหลงทมา: http://www.baanmaha.com/community/thread8839.html

วนทสบคน 9 กมภาพนธ พ.ศ.2555.

147

กจกรรม ลกษณะของ “ขาวจ” วนท 21 - 23 กมภาพนธ พ.ศ. 2555

ครน าขาวจมาใหเดกสงเกตและเปรยบเทยบ ชมรสชาต ดมกลน เพอใหเดกๆ ไดคาดเดาวามลกษณะอยางไร

ครและเดกสรางขอตกลงรวมกนพรอมแบงกลมออกไปส ารวจ “ขาวจ” ภายในบรเวณโรงเรยนและสถานทใกลเคยงไดแก ครวอาหาร 11 และ 12 โรงเรยนอาหารนานาชาตสวนดสต โรงอาหารเบอเกอรสวนดสต ชมชนสวนออย

ครและเดกรวมกนทบทวนการออกไปส ารวจ “ขาวจ” และเปรยบเทยบความเหมอนความตางระหวาง ขาวเหนยวกบขาวจ ในรปแบบของไดอะแกรม

จากกจกรรมขางตน เดกๆ ไดคนควาและสบคนหาขอมลเปนกลมตามสถานทตางๆ ตามแผนทวางไว แลวน าขอมลในสงทพบเหนกลบมาชวยกนหาขอสรปกนในหองเรยนในรปแบบของไดอะแกรม เปรยบเทยบความเหมอนและความตาง วนท 24 กมภาพนธ พ.ศ. 2555 กจกรรม เลาถงขนตอนของ “ขาวจ”

ครเชญวทยากรฝายครวผลตสวนดสต จ านวน 3 ทาน มาสาธต ขนตอน วธ การท าขาวจ ใหเดกดเปนตวอยาง

เดกๆ ไดออกมาปฏบตดวยตนเอง ตงแต ปน เสยบไม ทาเกลอ ปง ชบไข และน าไปปงจนสก

ครเปดโอกาสใหเดกๆ หองอนและคณครทานอนไดมาเรยนรและไดลงมอปฏบตเชนกน จากกจกรรมดงกลาว เดกๆ ไดรบความรจากวทยากร ถงขนตอนของการท า “ขาวจ” และได

ลงมอปฏบตจากสอ วตถดบ ของจรง ทกขนตอนทเดกๆ ไดสงเกตเหนอยางใกลชดและไดลงมอท าขาวจดวยตนเองถกน ามาถายทอดเปนผลงานรายบคคลในหองเรยนโดยการบนทกภาพเหตการณ เพอสรปถงขนตอนการท าขาวจ พรอมทงปญหาและอปสรรค

เปรยบเทยบความเหมอน – ความตาง ในรปแบบของไดอะแกรม

แบงกลมออกไปส ารวจ “ขาวจ”

148

นองดอจก าลงปง “ขาวจ”

ปงเอง..กนเอง.. ตอแถว..คอยคว..

คณคร และเพอนๆ นองๆ อนบาล หองอนเขารวม เรยนรขาวจ

วทยากรครวสวนดสต : เลาถงขนตอนการท าขาวจ

149

วนท 28-29 กมภาพนธ – 2 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม สวนผสมของ “ขาวจ”

ครน าขาวจมาใหเดกๆ ชมรสชาตและใหเดกๆ รวมกนระดมความคด “เมอเดกชมรสชาตของขาวจแลวเดกคดวาขาวจมสวนผสมอะไรบาง”

ครทบทวนประสบการณเดมโดยใชค าถามกระตน เกยวกบการฟงวทยากร เดกๆ คดออกแบบสตรสวนผสมและรสชาตของขาวจทตนเองอยากรบประทาน จากกจกรรม เดกๆ ไดชมรสชาต และแสดงความคดเหนรวมกบเพอนโดยการทบทวน

ประสบการณเดมเพอหาขอสรปถงสวนผสมของขาวจ พรอมทงเดกๆ ไดคดออกแบบสตรสวนผสมเปนรายบคคลเพอน าเสนอแลกเปลยนแนวคดของตนเองกบเพอนๆ วนท 5-6 , 8-9 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม “ขาวจ” สตรเดด

ครแบงกลมเดกเปน 5 กลม เพอแสดงความคดถงรสชาตและสวนผสมของขาวจ โดยใหสมาชกในกลมน าเสนอรสชาตขาวจของตนเองใหเพอนฟงในกลมแตละกลมหาขอตกลงรวมกนภายในกลมโดยการเลอกรสชาตของขาวจทอยากท ามากทสดแลวน าเสนอใหกลมอนๆฟง

สมาชกแตละกลมรวมกนวางแผนคดสวนผสมเมนขาวจทอยากท าเพมเตม พรอมแบงหนาทกนรบผดชอบในการจดเตรยมวตถดบทจะน ามาท าขาวจ

จากกจกรรม เดกๆ ไดแสดงความคดของตนเองใหเพอนๆ ในกลมฟงและแตละกลมตองหาขอสรปตกลงรวมกนวาเมนของเพอนๆ คนไหนเปนทยอมรบภายในกลมเพอรวมกนระดมความคดและวางแผนพรอมทงแบงหนาทกนรบผดชอบในการจดเตรยมวตถดบทจะน ามาท าขาวจ จะเหนไดวาเดกๆ เกดความกระตอรอรนเปนอยางมากในเรองของ พากเพยรท างานใหส าเรจ ท างานรวมกบผอนไดอยางราบรน ควบคมอารมณตนเองได รอคอยควได ปฏบตตามขอตกลงรวมทงอาสาท างานทไดรบมอบหมาย วนท 13 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม “ท าเอง..กนเอง”

เดกๆ รบฟงวทยากรจากแมครวหองอาหารอนบาลสาธตละอออทศ ถงขนตอนในการท าและขอปฏบตในความปลอดภย เดกๆ แตละกลมรวมกนท าขาวจตามแผนทวางไว แตละกลมสงตวแทนกลมละ 1 คน ออกไป กอไฟเตาถาน

จากกจกรรมดงกลาว เดกๆ มความตงใจและตนเตนทไดลงมอปฏบต ตงแต เตรยมน าใสหมอนง ซาวขาวเหนยวทแชน าไว 1 คน จ านวน 2 กโลกรม ใสหวดและยกวางในหมอนง ครไดชวยยกไปวางบนเตาแกส เดกๆ ไดจบเวลาในการนง และเดกๆ ไดออกไปจดเตรยมวตถดบของกลม

150

ตนเองใสภาชนะ พรอมสงตวแทนออกไปกอไฟเตาถาน ถอวาเปนประสบการณส าคญของเดกๆ ทอาสาออกไปท าหนาท ซงมแตเดกผชายจงไดยนการสนทนาในขณะท างานเปนประเดนค าถามของ

นองภม : “แลวท าไมผหญงไมออกมาชวยกอไฟเลย” นองดอจ : “กเพอนผหญงตองอยขางในเพราะมนรอน”

ในการกอไฟเตาถานของแตละกลมใชเวลาประมาณ 10 - 15 นาท เพราะเตาของกลมท 2 ไมตด เดกๆ กมารมลอมชวยเพอนเพอจะใหไฟตด กมการแนะน าของเพอนเกดขนทนท

นองภม : “เอาถานออกกอน” นองภเขา : “กเอาถานทตดในเตามาใสส”

(เปนเตาถานทตดไฟแลว) นองดอจ : “ใชๆ แลวใครจะหยบ” นององเปา : “พดเอาแรงๆ จะตดแลว” นองไอซ : “รอนมากเลย” นองดอจ : “ครเอกตดทกเตาแลว”

เดกๆ ไดแสดงความคดแลกเปลยนกนในขณะท างานน าไปสการแกปญหาของเดกท าใหไมลมเลกในการกอไฟเตาถานหลงจากไฟทกเตาตดหมด เดกๆ ทกคนดใจในความส าเรจทอาสาออกมาดวยน าเหงอของแตละคนไหลออกมาดวยอากาศรอนและความรอนจากเตาและกแยกยายไปลางหนาลางมอกลบเขาไปหาเพอนๆในกลมของตนเพอปนขาวจของตนเอง

กจกรรมการกอไฟเตาถานนท าใหครเหนความคด ความเพยรพยายาม ความอดทน ความมน าใจและความตงใจในการท างานรวมกนของเดกๆ ทอาสาออกมาแสดงความสามารถในการเปนผน าของกลม

เดกๆ แตละกลมพากนยกถาด วตถดบ ทไดจดเตรยมมาพรอมกบขาวเหนยวทชวยกนปนและเสยบไม มาปงบนเตาอยางสนกสนานบางกลมก ปนเปนรป หนากระตาย เปนตน ชวยกน ปนตามแผนทวางไว

อาสา กอไฟ เตาถาน

151

วนท 14-16 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม “รสชาต..สตรเดด”

เดกชมรสชาตขาวจของตนเองและน าเสนอขนตอนการท า ปญหาทเกดข นและวธการแกปญหา เดกๆ แตละกลมแลกเปลยนกนชมขาวจ

ครและเดกรวมกนสนทนาเกยวกบรสชาตของขาวจของแตละกลมและเปดโอกาสใหเดกเลอกรสชาตของขาวจทเดกๆ ชอบมากทสด เดกๆ เลอกรสชาตของขาวจ ทชอบมากทสดผานการน าเสนอในรปแบบตาราง เดกๆ น าขาวจทไดรบเลอกมาชวยกนก าหนดราคา

จากกจกรรมดงกลาว เดกๆ ไดน าเสนอขนตอนการท าขาวจและปญหาทเกดขนพรอมวธการแกปญหาและไดรวมกนชมรสชาตเพอคดเลอกขาวจทชอบมากทสดผานการน าเสนอในรปแบบบนทกลงในตาราง พรอมทงชวยกนก าหนดราคา

วนท 20 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม ค าคลองจอง “ขาวจ” ครและเดกๆ ทบทวนประสบการณเดมเกยวกบขาวจ และเดกๆ รวมกนแตงค าคลองจองโดยครเปนผขนประโยค ขาวเอย.. แลวเดกๆ กชวยกนนกค ามาตอไปเรอยๆ

ค าคลองจอง “ขาวจ” (แตงโดยเดกๆ อนบาล 3 และคณคร) ขาวเอยขาวจ ปานปงอยบนเตา น าเกลอเมดนอยนอยของเรา เอามาโรยใหกลมกลอม แลวเอาไปชบไขหอมหอม ปงปง ยางยาง พรอมรบประทาน

จากกจกรรมเดกๆ ไดทบทวนถงประสบการณตางๆ ทเดกๆ ไดคนควาหาขอมล ขนตอนในการท า เรยนรจากวทยากรและไดลงมอปฏบต เดกๆ มความกระตอรอรนทจะรวมกนแตงค าคลองจองขาวจ

นองปน : ท าขาวจหนาไสกรอก

กลม อมยม : ปงขาวจ

152

ค าคลองจอง “ขาวจ” (แตงโดยเดกๆ อนบาล 3 และคณคร) หนงปมหน รวมพลบานเฮา สามอยางคลกเคลา ขาวเหนยว ไข เกลอ ของดภาคอสาน เทศกาลศาสนา มาฆบชา ปง ยาง ขาวจ

วนท 21 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม ประโยชนของ “ขาวจ”

ครและเดกๆ รวมกนระดมความคดวา “ขาวจ” มประโยชนอยางไร นองปน : กนเวลาหว นองแตงโม : กนเปนขนมไดเลย นองดอจ : กนแทนขาว นองเบทส : กนไดทกเวลา นองเอรธ : มโปรตนเพราะชบไขไก นองภเขา : ท างายๆ ไมยากแลวกใชเวลานอย

ฯลฯ จากกจกรรมเดกๆ ไดรวมกนแสดงความคดออกมาเพอหาขอสรปวาขาวจมประโยชน

อยางไรในความคดของเดกๆ ครและนกเรยนรวมสรปประโยชนของขาวจรวมกนวา “เดกๆ สามารถรบประทานไดเพราะขาวจท ามาจากขาวเหนยวและยงตองน าไปชบไขไกเพอเพมรสชาตกใหสารอาหารโปรตนเหมอนทเอรธบอก” วนท 22 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม โทษ / ผลเสยของ “ขาวจ”

ครและเดกๆ รวมกนระดมความคดวา “ขาวจ” มโทษอยางไร นองน า : โดนควนเวลาปง นองคตต : มสด าๆตด นองคย : เวลาเยนมนแขงเคยวยาก นององน : ขางในรอนมาก นองไอซ : น าไปปงไฟบนเตา

ฯลฯ จากกจกรรมเดกๆ ไดรวมกนแสดงความคดออกมาเพอหาขอสรปวาขาวจมโทษและผลเสย

อยางไรในความคดของเดกๆ ครและนกเรยนรวมสรปโทษและผลเสยของขาวจรวมกนวา “เดกๆ

153

สามารถรบประทานไดแตเดกๆ กไมควรรบประทานบอยเนองจากผานการปงไฟและอาจจะท าใหตดคอไดรวมทงท าใหทองอดหรออาหารไมยอย ถาเดกๆ รบประทานจะตองดมน าเยอะๆ”

วนท 23,26 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม ประตมากรรม “ขาวจยกษ”

เดกๆ ทองค าคลองจอง “ขาวจ” และรวมกนออกแบบขาวจจ าลองพรอมน าเสนอผลงาน สมาชกรวมกนเลอก การออกแบบขาวจจ าลอง ทอยากท ามากทสด

เดกๆ รวมกนก าหนดวสด อปกรณ ในการท าขาวจยกษพรอมทงแบงหนาทกนรบผดชอบ จดเตรยมวสด อปกรณ เพอน ามาท าขาวจยกษ

เดกๆ ชวยกนระดมความคดวางแผนขนตอนในการท า ประตมากรรม ขาวจยกษและแบงหนาทกนท าขาวจยกษ ตามแผนทไดวางไวจะเหนไดวา เดกๆ แสดงความคดของตนเองโดยการออกแบบสรางผลงานใหนาสนใจเพอจดแสดง สรปการเรยนรระยะท 2

เดกไดแลกเปลยนขอมลใหมเกยวกบโครงการกบเพอน โดยรวมกนแสดงความคดเหนจากการทเดกไดกลบไปสนทนากบผปกครอง เดกบางคนไดขอมลความรจากการดภาพในหนงสอ และ อนเตอรเนต แลวน ามาเลาใหเพอนและครฟง ครจงกระตนความสนใจเดกโดยการตงค าถามจากขอมลทเดกน ามาเลาและก าลงเปนทสนใจในขณะนนเพอคนหาค าตอบจากนนครกระตนใหเดกชวยกนคดวาจะหาค าตอบไดจากไหน ซงเดกสวนใหญบอกวาใหไปถามครในโรงเรยน และถามแมคาทขายของ ดงนนเดกจงชวยกนเลอกตวแทนหองเพอไปถามแลวน าค าตอบมาเลาใหเพอนฟง จากนนเดกไดเรยนรและเพมพนประสบการณโดยครเปนผจดเตรยมกจกรรมทสอดคลองและเหมาะสมกบความสนใจและพฒนาการของเดก ซงไดบรณาการทกษะการเรยนรตางๆ มาใหเดกไดปฏบตและฝกฝนผานกจกรรมทหลากหลาย ขณะทเดกเรยนรผานกจกรรมนนเดกไดรวมกนวางแผนกจกรรมเพอหาค าตอบวา “ขาวจมาจากไหน” ซงเดกหลายคนบอกวาท ามาจากขาวเหนยว บางคนบอกวายงไมเคยกนเลย ครจงกระตนเดกวาเราจะรไดอยางไร เดกเรมเสนอวธการหาค าตอบวาตองออกไปคนหาขอมล และในทสดเดกทกคนกมความคดเหนตรงกนวาจะออกไปส ารวจใกลๆ โรงเรยน ซงเปนการหาค าตอบทมแหลงขอมลของคนในทองถน นอกเหนอไปจากการดรปภาพจากหนงสอหรอการสอบถามจากครและผปกครอง ประการส าคญคอเปนการทเดกและครไดวางแผนรวมกนใน

แตละกลมชวยกน สรางประตมากรรมขาวจยกษ

จากวสดเหลอใช

154

การปฏบตกจกรรม เชน การสรางขอตกลงรวมกนระหวางเดกและครวาเราจะตองปฏบตตวอยางไรและตองเตรยมอะไรบางในการไปทศนศกษาตามหาขาวจ

บทบาทคร

ครเปนผวางแผนและจดเตรยมกจกรรมใหสอดคลองและสงเสรมการเรยนรของเดก คอยดแลเอาใจใส ใหก าลงใจเขาไปมปฏสมพนธกบเดกอยตลอดเวลาและรวมกนเรยนรไปพรอมกบเดก ครตองเปนแบบอยางทดใหกบเดกทงค าพดและการกระท า ใหเวลาและใหโอกาสเดกในการเรยนรตามความสามารถของแตละบคคลตามความสมครใจ เมอเดกแสดงความคดเหนครจะตองรบฟง ยอมรบความคดเหนและคอบอ านวยความสะดวกใหเดกกจกรรมทเดกรวมกนวางแผนเพ อเรยนรเปนไปอยางราบรน โดยครจะตองเปนผจดเตรยมสอ วสดอปกรณบรรยากาศ และตดตอประสานงานกบแหลงขอมลตางๆ เพอใหเดกไดศกษาคนควาจากแหลงขอมลทหลากหลายอกทงเปนการตอบสนองความตองการของเดก นอกจากนครจะตองสงเกต บนทกสาระการเรยนร ขอมลในดานตางๆ ทบทวนการเรยนรทผานมา รวมทงเชอมโยงประสบการณใหเดกเกดการเรยนรอยางตอเนอง ระยะท 3 ระยะสรปและประเมนโครงการ วนท 27 มนาคม พ.ศ. 2555 กจกรรม เนรมตส..นทรรศการ “ขาวจ”

เดกๆ น าค าถามทเดกๆ อยากรไปหาค าตอบเพมเตมและน าค าตอบมาท า Web เดกและครรวมกนอภปรายวายงมกจกรรมไหนทเดกๆ ยงไมท า เดกๆ รวมกนคด

แลวเดกท ากจกรรมครบทกกจกรรมแลว คร : เราท ากจกรรมครบทกกจกรรมแลวเราจะท าอะไรตอ เดกๆ : เอางานทงหมดโชว คร : วนนเรามาชวยจดสถานท เดกๆ และครรวมกบจดสถานทเพองานจด

นทรรศการ วนท 28 มนาคม พ.ศ. 2555

เดกๆ และครรวมกนแบงหนาทรบผดชอบ คร : วนนเรามาแบงหนาทวาใครจะพดเรองอะไร ต านานของ...ขาวจ : นองเอม ค าถามทเดกๆ อยากร : นองดอจ และ นองภม ขนตอนการท าขาวจ : นองแตงโม และ นอง คย การเดนทางตามหาขาวจ : นองขาหอม และ นองเดยร

155

อปกรณทใชในการท าขาวจ : นององเปา และ นองนาว สวนประกอบของขาวจ : นองปน และ นองเพลง ประโยชนและโทษของขาวจ : นองกลอง และ นองเมอง ค าคลองจองขาวจ : นองตนน า และ นองน า พธกร : นองขาหอม และ นองภเขา เดกๆ ทกคนรหนาทของตวเองแลวเดกๆ ซอมหนาทของตวเอง

วนท 29 มนาคม พ.ศ. 2555 เดกๆ ซอมหนาททตวเองไดรบและรวมกนประชาสมพนธใหมารวมงานวนจดนทรรศการ

โครงการ “ขาวจ” วนท 30 มนาคม พ.ศ. 2555 น าเสนอนทรรศการโครงการ “ขาวจ” ตามแผนทวางไว สรปการเรยนรระยะท 3

หลงจากทเดกๆ ไดลงมอท ากจกรรมตางๆ ในระยะท 2 เพอคนหาค าตอบของแตละขอมลค าถามทเดกสนใจแลว ครสงเกตเหนวาเดกๆ เรมหมดความสนใจในหวเรองของโครงการทเรยน ครจงชกชวนเดกๆ ใหรวมกนสรปการเรยนรโดยรวมกนอภปรายถงขอมลความรตางๆ ของเดกทไดเรยนรจากการท ากจกรรมของโครงการขาวจ จากนนครเชญชวนเดกๆ ใหรวมกนวางแผนทจะแสดงนทรรศการโดยน าผลงานทเดกท าโครงการมาจดแสดง เดกแตละกลมแบงหนาทในการจดตกแตงสถานทและจดแสดงผลงานใหเพอนๆ และนองๆ ทสนใจรวมทงครหองอนและผปกครองเขาชม บทบาทคร

ครรวมทบทวนและสรปการเรยนรกบเดก รวมวางแผน อ านวยความสะดวกและแจงขาวสารกบผปกครองในการจดแสดงนทรรศการโครงการขาวจ ครรวมประเมนผลการท าโครงการกบเดกและสงเกตความสนใจของเดกเพอเตรยมหาหวเรองในการท าโครงการใหมตอไป

- ปดโครงการ -

..............................................................................................................

ผปกครอง คณครทสนใจ

เขารวม และชนชมผลงานนทรรศการโครงการ “ขาวจ” ตามก าหนดการ

156

ภาคผนวก ง

รายชอผเชยวชาญ

157

รายชอผเชยวชาญ ผเชยวชาญการตรวจแผนการจดประสบการณแบบโครงการ

1. รองศาสตราจารย ดร.พชร ผลโยธน อาจารยมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร

2. อาจารย ดร.วรนาท รกสกลไทย ผอ านวยการโรงเรยนเกษมพทยา (แผนกอนบาล) จงหวดกรงเทพฯ

3. อาจารยศศกมล บรชฏะ ครผสอนโรงเรยนเกษมพทยา จงหวดกรงเทพฯ

ผเชยวชาญการตรวจแบบสงเกตพฤตกรรมความมวนยในตนเองของเดกปฐมวย

1. ผชวยศาสตราจารยสรพรรณ ตนตรตนไพศาล

ขาราชการบ านาญ จงหวดกรงเทพฯ 2. ผชวยศาสตราจารยวฒนา ปญญฤทธ อาจารยมหาวทยาลยราชภฏพระนคร จงหวดกรงเทพฯ

3. ผชวยศาสตราจารย ดร.ขวญฟา รงสยานนท

อาจารยมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต จงหวดกรงเทพฯ

ประวตยอผวจย

159

ประวตยอผวจย

ชอ - ชอสกล นายสบศกด นอยดด ภมล าเนาเดม 6/1 หม 4 ถนน แสงชโต-ทองผาภม ต าบล ทาเสา อ าเภอ ไทรโยค จงหวดกาญจนบร สถานทอยปจจบน 2/47 ถนน อทองนอก ซอย หนาโรงเรยนมธยมสาธต สวนสนนทา แขวง ดสต เขต ดสต กรงเทพมหานคร 10300 สถานทท างานปจจบน โรงเรยนสาธตละอออทศ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต ถนน ราชสมา แขวง วชระ เขต ดสต กรงเทพมหานคร 10300 ตดตอไดท 02-244-5590 ต าแหนง พนกงานมหาวทยาลย ครสงกดโรงเรยนสาธตละอออทศ ประวตการศกษา พ.ศ.2549 คบ. (การศกษาปฐมวย) จากมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต พ.ศ.2555 กศ.ม. (การศกษาปฐมวย) จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ