การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการ...

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

และการจดการเรยนรแบบรวมมอ

ปรญญานพนธ

ของ

ศารทล อารวรวทยกล

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

มนาคม 2554





ของ




มนาคม 255

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ




บทคดยอ

ของ




มนาคม 2554

ศารทล อารวรวทยกล. (2554). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและการคด

อยางม วจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนร

แบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา).

กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม:

รองศาสตราจารย ดร. ชตมา วฒนะคร, อาจารย ดร.ราชนย บญธมา.

การศกษาวจยครงนมความมงหมายเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการ จดการ

เรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย

(ระดบมธยม) ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 90 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster

Random Sampling) หองเรยนละ 45 คน แลวสมอยางงายอกครงหนง โดยวธการจบสลากเปน กลม

ทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ และกลมควบคมไดรบการจดการเรยนรรวมมอ

เครองมอทใชในการวจยครงนไดแกแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ แบบแผนการทดลองแบบ Randomized

Control Group Pretest-Posttest Design การวเคราะหขอมลใชวธทางสถต t-test for Independent

Sample ในรป Difference Score และ Dependent sample

ผลการวจยพบวา

1. นกเรยน ชนมธยม ศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการกบการจดการ

เรยนรแบบรวมมอมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ

.01

2. นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการ มผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอมผลสมฤทธทางการ

เรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

4. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบมความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

5. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการมความสามารถ

ในการคดวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

6. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอมความสามารถในการ

คดวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

A STUDY ON SCIENCE LEARNING ACHIEVEMENT AND CRITICAL THINKING

ABILITIES OF MATHAYOMSUKSA 1 STUDENTS THROUGH INTEGRATED

INSTRUCTION AND COOPERATIVE LEARNING

AN ABSTRACT

BY

SARATUL AREEWORAWITKUL

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education degree in Secondary Education

at Srinakharinwirot University

March 2011

Saratul Areeworawitkul. (2011). A Study on Science Learning Achievement and

Critical Thinking Ability through Integrated Instruction and Instruction and

Cooperative Learning Matthayomsuksa 1 Student. Matter thesis. M.Ed.

(Secondary Education). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University.

Advisor Committee: Assoc.Prof. Dr.Chutima Watanakhiri, Dr.Rachan Boonthima.

The purpose of research was to compare Matthayomsuksa 1 Students’ achievement on

science learning and Critical Thinking Ability through Integrated Instruction and

Cooperative Learning Matthayomsuksa 1 Student.

The sample used in this study. Students in grade 2 schools, Wattana School (High

School) 2nd semester of academic year 2553 were 90 persons by means of a random

group (Cluster Random Sampling) class of 45 people, randomly selected again. The way

the lottery was the experimental group received the learning integration. And the control

group was cooperative learning.

Tools used in this study were the science achievement test and a test of the ability of

critical thinking. Patterns trial Randomized Control Group Pretest-Posttest Design of data

analysis using statistical t-test for Independent Sample and Difference Score as Dependent

sample.

The results showed that

1. Students grade 1 who has been learning with integrated learning. Collaborative

achievement of science learning different statistically significant at the .01 level.

2. Students grade 1 who has been learning to integrate science and social studies

achievement difference is statistically significant at the .01 level.

3. The students grade one to be dealt with cooperative learning achievement in

science learning difference is not significant statistically.

4. Students who are learning to check integrated learning quest for knowledge

have the ability to think critically difference is statistically significant at the .01 level.

5. Grade 1 students have been learning integrated with learning. Cooperative ability

of critical thinking were significantly different statistically at the .01 level.

6. Students at a grade has been learning to cooperate with the critical

thinking difference is not significant statistically.


เรอง




ของ


ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการมธยมศกษา

ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

…………………………………………………คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)

วนท เดอน มนาคม พ.ศ. 2554

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา

.................................................... ประธาน ..................................................... ประธาน

(รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร) (อาจารย ดร.สนอง ทองปาน)

................................................... กรรมการ .....................................................กรรมการ

(อาจารย ดร.ราชนย บญธมา) (รองศาสตราจารยตรเนตร อชชสวสด)

.................................................... กรรมการ

(รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร)

.................................................... กรรมการ

(อาจารย ดร. ราชนย บญธมา)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบนสาเรจไดดวยด ดวยความกรณาและความอนเคราะหอยางดยง จาก

รองศาสตราจารย ดร.ชตมา วฒนะคร ประธานควบคมปรญญานพนธ และอาจารย ดร.ราชนย บญธมา

กรรมการควบคมปรญญานพนธ ทไดเสยสละเวลาอนมคาในการให คาแนะนาในการวจยทกขนตอน

จนสาเรจลลวงดวยด รวมทงทาใหผ วจยไดรบประสบการณในการทางานวจยและรถง คณคาของ

งานวจยทจะนาไปใชในการพฒนาการจดการเรยนร ตลอดจนนาไปใชในการพฒนาคณภาพ ในวง

การศกษา ผ วจยรสกซาบซงถงความกรณาและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอกราบขอบพระคณ ดร .สนอง ทองปาน และ รองศาสตราจารยตรเนตร อชชสวสด ใน

ฐานะกรรมการแตงตงเพมเตมในการสอบปรญญานพนธ ทไดใหขอเสนอแนะเพมเตมทเปนประโยชน

อยางยง ทาใหปรญญานพนธฉบบนสมบรณยงขน

ขอกราบขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยสนธยา ศรบางพล และอาจารยเสกสรรค กะชามาศ ท

ไดใหความกรณาชวยเหลอในการตรวจสอ บเคาโครงปรญญานพนธ และใหคาแนะนา และคาปรกษา

เพมเตม ตลอดจนแนวทางการแกไขปญหาตางๆ ทเปนประโยชนตอการทาปรญญานพนธ

ขอกราบขอบพระคณผ เชยวชาญทง 3 ทาน คอ ผชวยศาสตราจารยสนธยา ศรบางพล

รองศาสตราจารย อรทย บญชวย และ อาจารยดรณ พรายแสงเพชร ทไดกรณาตรวจสอบและให

ขอคดเหน ขอเสนอแนะในการปรบปรง แกไข เครองมอทใชในการทาวจยครงนเปนอยางด รวมไปถง

คณาจารยทกทานทไดประสทธประสาทความรแกผ วจยในการศกษาตามหลกสตรสาขาวชาการ

มธยมศกษาอนเปนพนฐานสาคญในการศกษาวจยครงน

ขอกราบขอบพระคณ ผ อานวยการโรงเรยน คณะครอาจารยกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

ของโรงเรยนวฒนาวทยาลย ทกทานทคอยใหความชวยเหลอ และสนบสนนใหผ วจยทาการศกษาคนควา

จนสาเรจ

ขอกราบขอบพระคณบดา มารดา และครอบครว ทใหกาลงใจ กาลงทรพย แ ละความหวงใย

ตลอดจนญาตมตร เพอนรวมงาน และเพอนๆ สาขาวชาการมธยมศกษา กลมการสอนวทยาศาสตร

ทกคนทใหกาลงใจและใหความชวยเหลอดวยดตลอดมา

ขอกราบขอบพระคณทกทานทมไดกลาวนามไว ณ ทน ทกรณาใหความชวยเหลอ สนบสนน

และเปนกาลงใจในการทาปรญญานพนธฉบบนใหสาเรจสมบรณดวยด

คณคาและประโยชนใดๆ ทพงมจากปรญญานพนธเลมน ผ วจยขอนอมบชาพระคณของ

บดา-มารดา ครอาจารย ตลอดจนผ มพระคณทกทาน


สารบญ

บทท หนา

1 บทนา 1

ภมหลง 1

ความมงหมายของการวจย 2

ความสาคญของการวจย 3

ขอบเขตของการวจย 3

ประชากรทใชในการวจย 3

กลมตวอยางทใชในการวจย 3

ระยะเวลาในการวจย 4

เนอหาทใชในการวจย 4

ตวแปรการศกษา 4

นยามศพทเฉพาะ 4

กรอบแนวคดในการวจย 7

สมมตฐานของการวจย 7

2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ 8

เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ 9

ความหมายของการบรณาการ 9

จดมงหมายของการจดการเรยนรแบบบรณาการ 12

สภาพจรงของการจดการเรยนรแบบบรณาการ 14

ลกษณะสาคญของการบรณาการ 15

ขนตอนในการจดการเรยนรเพอใหผ เรยนเกดการบรณาการ 19

ขนตอนในการสรางบทเรยนบรณาการ 21

การจดเนอหาวชาและการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ 25

หลกการจดการเรยนรแบบบรณาการ 28

การประเมนผลการจดการเรยนรแบบบรณาการ 30

บาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ 30

บทบาทและกจกรรมของนกเรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ 32

คณคาและประโยชนของการเรยนการสอนแบบบรณาการ 33

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

2 (ตอ)

ขอควรคานงในการจดการเรยนรแบบบรณาการ 35

เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ 38

ความเปนมาของการจดการเรยนรแบบรวมมอ 38

ความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ 39

ทฤษฎทเกยวของและรปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 40

เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 65

ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน 65

กระบวนการแสวงหาความรวทยาศาสตร 69

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 70

เอกสารทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ 76

เอกสารทเกยวของกบการคด 76

เอกสารทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ 79

งานวจยทเกยวของ 92

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 92

งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 94

งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน 95

งานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ 96

3 วธการดาเนนการวจย 99

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง 99

แบบแผนการทดลอง 100

การสรางเครองมอทใชในการวจย 101

วธการดาเนนการศกษาคนควา 106

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 107

4 ผลการวเคราะหขอมล 111

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 118

บรรณานกรม 131

ภาคผนวก 135

ภาคผนวก ก 136

ภาคผนวก ข 138

ภาคผนวก ค 143

ภาคผนวก ง 156

ประวตยอผวจย 203

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 การเปรยบเทยบรปแบบการสอนแบบบรณาการของวเศษ ชณวงศ 36

2 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอ

กบการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดม 63

3 แบบแผนการทดลอง 100

4 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางนกเรยนกลมทดลองและ

กลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนร

แบบรวมมอ 112

5 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเรยนรแบบบรณาการ 113

6 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 114

7 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางนกเรยนกลมทดลองและ

กลมควบคมทไดรบทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอ 115

8 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเรยนรแบบบรณาการ 116

9 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 117

10 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ 139

11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ 140

12 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตร 141

13 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคด

อยางมวจารณญาณ 142

14 ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) คาความยากงาย (p)

และคาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 144

15 ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) คาความยากงาย (p)

และคาความเชอมนของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยาง

มวจารณญาณ ชนมธยมศกษาปท 1 145

16 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนของ

กลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 146

บญชตาราง (ตอ)

ตาราง หนา

17 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 147

18 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ 148

19 คะแนนความสามารถในการคดคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ 149

บญชรปภาพ

ภาพประกอบ หนา

1 ขนตอนการบรณการ Story Line Method 24

2 แสดงความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการ

ทางวทยาศาสตร 75

3 แสดงความสมพนธระหวางความคด ความรสก และความตองการ 82

4 ลกษณะของผสามารถคดอยางมวจารณญาณ 84

บทท 1

บทนา

ภมหลง

สงคมปจจบนเปนยคแหงความกาวหนาทางเทคโนโลย ขาวสาร สารสนเทศ มการเปลยนแปลง

ไปอยางรวด 0เรว จง 0

วทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนตวขบเคลอนความเจรญกาวหนาและเปนตวชวด การพฒนา

ของประเทศ ทาใหรฐบาลไทยเลงเหนความสาคญของการปฏรปการศกษา โดยรฐไดทมเทงบประมาณ

จานวนมาก เพอการจดการศกษาแกประชาชนอยางทวถง มการดาเนนการทเหนไดชดเจนคอ

โครงการเรยนฟร 15 ปใหกบนกเรยนไทยทกคน เนองจากรฐตองการใหประชาชนมความรและทกษะ

ในการประกอบอาชพ และสามารถปรบตวเพอรบกบความเปลยนแปลงตางๆ นอกจากน การทรายได

มกมความสมพนธกบการศกษา ยอมทาใหมโอกาสทจะใชการศกษาเปนเครองมอในการปรบปรง

การกระจายรายไดของประเทศในระยะยาว

จาเปนทตองมการปรบปรงการ จดการศกษา เพอพฒนาคนในประเทศให สามารถ

ดารงชวตในสงคมไดอยางมคณภาพ ซงการศกษามอ ทธพลตอพฤตก รรมของมนษย เปนอยางมาก

ทาใหเรา สามารถคด ไตรตรอง พจารณา ขอมลขาวสารตางๆ ไดอยาง มเหตมผลนอกจากนทาให

คดแกไขปญหาไดเปนขนตอน

การเผชญกบปญหาในสงคมปจจบน เปนสงทเดกหลกเลยงไมได และการท เดกเตบโตเปน

ผใหญทรจกคด รจกแกปญหาไดนน ยอมตองไดรบการฝกฝนและการพฒนามาเปนอยางด การศกษา

มหนาทในการพฒนาเดก และเยาวชนของชาตใหมความรพนฐานเพยงพอในการดารงชวต การปรบตว

และการคดแกปญหาตางๆ

จากขอความ ขางตน คร ซงมหนาทเกยวของกบการจดการเรยนการสอน จงควร ทบทวน

บทบาทหนาทวา การจดการเรยนการสอนทกาลงดาเนนการอย นน มคณภาพ ถกตอง และเหมาะสม

เพยงไร เพอใหนกเรยนสามารถคดเปน แกปญหาเปน (เสาวนย เชอทอง. 2551: 2; อางองจาก สานกงาน

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2543: 15) ปจจบนเปนโลกยคขอมลขาวสารทตองอาศยการคดและ

การเรยนรของสมองอยางมาก ระบบการศกษาจงใหความสาคญกบการจดการเรยนรวาเปนเครองมอ

สาคญในการพฒนาคน ใหมความสมบรณพรอม เปนคนด คนเกง และมความสข โดยเฉพาะ

การจดการเรยนร เพอพฒนาสมองใหคดอยางมวจารณญาณ ถอวา เปนองคประกอบสาคญของ

ความฉลาดและเปนทกษะทจาเปนสาหรบการดาเนนชวตในโลกยคข อมลขาวสารอกดวย เพราะคนท

ประสบความสาเรจโดย เฉพาะในโลกยคขอมลขาวสารได ตองเปนคนทมความร มความคดสราง สรรค

และทสาคญตองมทกษะการคดวเคราะห คดแกปญหาอยาง มวจารณญาณ จากสภาพการเปลยนแปลง

2

ทางสงคมและความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย มความจาเปนอยางยง ทตองพฒนานกเรยน ใหคดเปน

ทาเปนแกปญหาเปน มทกษะการคดขนสง โดยเฉพาะอยางยงคอ ความสามารถในการคดวจารณญาณ

ซงการคดวจารณญาณ ตรง กบภาษาองกฤษวา Critical thinking ซงมาจากคา กรก วา Kritikos

แปลวา ไปตดสนผ อน ไปจบผดผ อน ฉะนนกอนทเราจะไปตดสน วพากษวจารณผ อน เราควรใช

ความคดอยาง มวจารณญาณโดยการไตรตรอง คดหาเหต ผลใหรอบคอบเสยกอน (เสาวนย เชอทอง .

2551: 2; อางองจาก วงศสวาง เชาวชต . 2543: 59) ครผสอนจะตองจดการเรยนการสอนทเนนเดกได

ฝกคด อยางมวจารณญาณ การเรยนการสอนทมประสทธภาพตองมสอก ารสอน และนวตกรรมทดจะ

ทาใหนกเรยนเกดการเรยนรได ดขน โดยชดกจกรรม เปนสอนวตกรรมทางการศกษาทเขามามบทบาท

ตอการเรยนการสอนวทยาศาสตร (เสาวนย เชอทอง. 2551: 2; อางองจาก ภพ เลาหไพบลย. 2542: 194)

กลาววา การเรยนการสอนวทยาศาสตร จะตองใชสอการเรยนการสอนเปนสอกลางในการแลกเปล ยน

เนอหา ทกษะความคดระหวาง นกเรยนกบผสอนใหมการถายทอดความรกระบวนการแสวงหาความร

วทยาศาสตร และเจตคตทางวทยาศาสตรไปพรอมๆ กน

การเรยนวทยาศาสต รของนกเรยนโรงเรยน วฒนาวทยาลย พบวาประ สบปญหาผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนอยในเกณฑทไมด เนองจากนกเรยนสวนใหญขาดแรงจงใจในการเรยนและ

การทากจกรรมทางวทยาศาสตร จงจาเปนตอง มการพฒนาการจดการเรยนรรปแบบใหม เพอกระตน

ใหนกเรยนเกดความใสใจในการเรยนร นอกจากน ผ วจยพบวานกเรยนขาดการคดแบบมวจารณญาณ

คอนกเรยนคดแบบไมมการพจารณา ไตรตรอง อยางรอบคอบ จากสภาพดงกลาว จงทาใหผ วจย ตงใจ

ทาวจยเพอพฒนาคณภาพของนกเรยน โดยการใชการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนร

แบบรวมมอ ซงเปนรปแบบหนงของนวตกรรมทนามาใชเพอสงเสรมกระบวนการคดอยางเปนระบบ

และเพอพฒน าความสามารถ ดานการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนในวชาวทยาศาสตรของ

นกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 ซงเปนทางเลอกหนง ทชวยใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน

และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณเพมขน และสามารถนาไปปรบใชในชวตจรงได

ความมงหมายของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ

2. เพอเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนและหลงการจดการเรยนร

3. เพอเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนและหลงการจดการเรยนร

3

4. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนและหลงการจดการเรยนร


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนและหลงการจดการเรยนร

ความสาคญของการวจย

1. ผลจากการวจยครงนทาใหทราบผ ลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ในการคด อยางม วจารณญาณ ทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการ

2. ผลจากการวจยครงนครผสอนในรายวชาวทยาศาสตรสามารถนาวธการจดการเรยนร

แบบบรณาการไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนไดและประยกตใชในกลมสาระอนได

3. ผลการวจยครงนครผสอนสามารถใชเปนแนวทางในการพฒนาความสามารถในการเรยน

วทยาศาสตรของนกเรยนใหมประสทธภาพมากยงขน

ขอบเขตของการวจย ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการศกษาคนควาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย

แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 ทงหมด 5 หอง

โดยแตละหองมการจดนกเรยนแบบคละกน จานวน 240 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย

กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย


จานวน 90 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling) จานวน 2 หอง หองเรยนละ 45 คน

แลวใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) อกครงหนง โดยวธจบสลากเปนกลมทดลอง

และกลมควบคม ดงน

1. กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ จานวน 45 คน

2. กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ จานวน 45 คน

4

ระยะเวลาทใชในการวจย

ระยะเวลาทใชในการวจย ผ วจยทาการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยใช

เวลา 16 คาบ คาบละ 50 นาท

เนอหาทใชในการวจย

เนอหาทใชในการวจยครงน เปนเนอหากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและเทคโนโลย

ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณ

ทางลม ฟา อากาศ

ตวแปรทศกษา

ตวแปรตน ไดแก

1. การจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. การจดการเรยนรแบบรวมมอ

ตวแปรตาม ไดแก

1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

2. ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

นยามศพทเฉพาะ

1. การจดการเรยนรแบบบรณาการ (Integrated Learning Management) หมายถง

กระบวนการจดประสบการณการเรยนรตามความสนใจ ความสามารถ โดยเชอมโยงเนอหาสาระของ

วชาตางๆ ทมความสมพนธเกยวของกนมาผสมผสานเขาดวยกน เพอใหนกเรยนเปลยนแปลงพฤตกรรม

สามารถนาความร ทกษะ และเจตคตไป สรางงาน แกปญหา และใชในชวตประจาวนไดดวย ตนเอง

โดยใชวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เปนแกนจากการบรณาการแบบผสอนคนเดยว ทเชอมโยง

สาระการเรยนรตางๆ กบหวขอเรองทสอดคลองกน โดยมขนตอน ดงน

1.1 ขนนา เปนขนทเราความสนใจใหนกเรยนทากจกรรมโดยวธการอภปราย ซกถาม

ใชสอประเภทตางๆ

1.2 ขนปฏบตการ เปนขนทนกเรยนวางแผนในการแกปญหา และตกลงใจเลอกดาเนนการ

หรอเกบรวบรวบขอมล ครชวยใหคาแนะนาในการทากจกรรม มการแบงกลมและหนาทในขนตอนน

ตองอาศยทกษะความสามารถของครท แนะนากจกรรม ซงชวยใหผ เรยนไดพฒนาความสามารถตาม

ความถนดมากทสด

5

1.3 ขนกจกรรมสรป ในขนนครเนนการบรณาการของหนวย ผ เรยนสรปกจกรรม โดยมคร

เปนผใหคาปรกษาแนะนาในขณะททากจกรรม เชอมโยงความสมพนธระหวางหนวยการเรยนร ทาให

ผ เรยนไดรบความรดานเนอหามากขน

1.4 ขนประเมน การประเมนอาจแบงออกเปนการวดความร วดความเขาใจในดาน

วชาการประเมนความสามารถในการทางานรวมกนภายในกลม

2. การจดการเรยนรแบบรวมมอ (COOPERATIVE LEARNING) หมายถง กระบวนการ

เรยนรทครจดใหนกเรยน ไดรวมมอและชวยเหลอกนในการเรยนร โดยแบงกลมนกเรยนทมความสามารถ

ตางกนออกเปนกลมๆ ละ 4 คน ภายในกลมนกเรยนจะมคว ามสามารถแตกตางกนคอ เกง ปานกลาง

ออน ในอตราสวน 1:2:1 ใหทางานรวมกน มการแลกเปลยนความคดเหน ชวยเหลอพงพาอาศยซงกน

และกน มความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตนและสวนรวม ครสงเสรมสนบสนนใหนกเรยนลงมอปฏบต

ในสงทตนเองสนใจจากสถานการณจรง ใหสอดคลองกบเนอหาสาระ เหมาะสมกบกจกรรมการเรยนร

จนเกดกระบวนการสรางความรใหมดวยตนเองซงม 6 ขนตอน ดงน (สานกงานเลขาธการสภาการศกษา.

2547: 73 – 75)

2.1 ขนนา คอ เปนการเราความสนใจของ นกเรยน กอนการเรยนร โดยคร และนกเรยน

รวมกนนาเขาสบทเรยน โดยใชคาถาม รปภาพ ฯลฯ

2.2 ขนอภปรายกอนกจกรรม คอ การทาความเขาใจตกลงรวมกนถงกจกรรมทตองปฏบต

โดยการวางแผน ออกแบบ ฯลฯ

2.3 ขนปฏบตกจกรรม คอ การทนกเรยนสามารถปฏบตงานตามแผนทออกแบบไวรวมกน

คดรวมกนทา ในระหวางนผสอนตองสงเกต และประเมนดานการทางาน

2.4 ขนอภปรายกจกรรม คอ การรายงานผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน หรออาจ

เรยกวา การนาเสนอผลงานของกลม เลอกตวแทนหรอทกคนในกลมมาอภปรายในงานทกลมปฏบต

และชนชมผลงานของกลม

2.5 ขนสรปผลกจกรรม นกเรยนและผสอนสรปผลการปฏบตกจกรรมรวมกนได

2.6 ขนประเมนผล สมาชกทกคนในกลมประเมนผลงานของกลมตนเอง โดยเนนการประเมน

ตามสภาพจรงใหนกเรยนมการพฒนาตนเองอยางตอเนอง

3. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนรวทยาศาสตร

ในเนอหาเรอง ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ ซงพจารณาจากคะแนนการตอบแบบทดสอบวด ผลสมฤทธ

ทางการเรยนทผ วจยสรางขนโดยวดความสามารถดานตางๆ 4 ดาน คอ (ประทม อตช. 2547: 3)

3.1 ความร – ความจา หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนมาแลวเกยวกบ

ขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฎทางวทยาศาสตร

6

3.2 ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมายขยายความและ

แปลความรโดยอาศยขอเทจจรง ขอตกลง คาศพท หลกการและทฤษฎทางวทยาศาสตร

3.3 ดานการนาไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความรทางวทยาศาสตรไปใชใน

สถานการณใหมทแตกตางกนออกไปหรอสถานการณทคลายคลง โดยเฉพาะอยางยงการนาไปใชใน

ชวตประจาวน

3.4 ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถของบคคลใน

การสบเสาะหาความร โดยผานการปฏบตและฝกฝนความค ด อยางมระบบ จนเกดความคลองแคลว

ชานาญสามารถเลอกกจกรรมตางๆ ไดอยางเหมาะสม สาหรบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรท

สอดคลองกบเนอหาในการวจยครงน ประกอบดวย ทกษะการสงเกต ทกษะการจาแนกประเภท ทกษะ

การจดกระทาและสอความหมายขอมล ทกษะการลงความเหนจากขอมล และทกษะการตความหมาย

ขอมลและลงขอสรป

4. ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ หมายถง ความสามารถในการคด

ระดบสงท ผานการใครครวญ ไตรตรองอยางรอบครอบตามขอมลและเหตทเกดขนกอนเปนเบองตน

เพอใหเกดการลงมอปฏบต หรอไดขอสรป เปนการคดทใชเหตผลในการแกปญหาโดยพจารณาถง

สภาพการณหรอขอมลตางๆ วามขอเทจจรงเพยงใดหรอไม โดยวดจากแบบทดสอบวดความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณทผ วจยสรางขน โดยอาศยหลกการของ วตสนและ เกลเซอร (Watson;

& Glaser. n.d.) ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ

4.1 ความสามารถในการอางอง หมายถง ความสามารถในการแสดงความคดเหนตอ

เรองราวตามขอมลทปรากฏในขอความหรอสถานการณทไดกาหนดไว ซงความคดเหนนนอาจจะเปน

จรงหรอบอกไดวาไมเปนจรงในกรณทขอมลไมเพยงพอ

4.2 การยอมรบขอตกลงเบ องตน หมายถง ความสามารถในการพจารณาขอความท

สมมตขน หรอคาดการณไวลวงหนา เพอรบรหรอตระหนกถงขอตกลงเบองตนขอตกลงเบองตน หมายถง

ขอความทกาหนดขน อาจเปนขอเทจจรงหรอสมมตขน ซงขอความนนเปนสงทยอมรบไวแลวหรอเปน

สมมตฐานทตงไวลวงหนา

4.3 การนรนย หมายถง ความสามารถในการคด พจารณาขอความเกยวกบเหตและผล

ของขอความหลก 2 ขอความทมอยกอน โดยคานงถงขอเทจจรงทเปนสาเหตและอาศยความสมพนธ

ระหวางสาเหตทงหมด เพอสรปเปนผลสาหรบขอความนน

4.4 การตความ หมายถง ความสามารถในการพจารณาขอความยอยวาเปนความจรง

ตามขอความทกาหนดไวหรอไม โดยพจารณาจากขอมลหรอเหตผลทกาหนดใหอยางมเหตผลเพยงพอ

7

4.5 การประเมนขอโตแยง หมายถง ความสามารถในการตคณคา การประเมนคาตอบ

การประเมนขอสรปของขอความและการตด สนความถกตองของขอความทกาหนดใหเพอพจารณา

ความสอดคลองดวยเหตและผล ซงเกยวของโดยตรงกบสถานการณทกาหนด

กรอบแนวคดในการวจย

ตวแปรอสระ

- การจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ

- การจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ

สมมตฐานในการวจย

1. นกเรยนทไดร บการจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนร แบบ รวมมอ

มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกน

2. นกเรยนทได รบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

หลงเรยนสงกวากอนเรยน

3. นกเรยนทไดรบ การจดการเรยนร แบบรวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร


4. นกเรยนทไดรบ การจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนร แบบ รวมมอ

มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกน

5. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบบรณาการ มความสามารถในการคด อยางม

วจารณญาณหลงเรยนสงกวากอนเรยน

6. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ


ตวแปรตาม

- ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

- ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยในครง มจดมงหมายเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและความสามารถใน

การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

และการจดการเรยนรแบบรวมมอ ผ วจยไดศกษาเอกสารและงานวจยตางๆ เพอเปนแนวทางในการวจย

ดงน

1. เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ

1.1 ความหมายของการบรณาการ

1.2 จดมงหมายของการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.3 สภาพจรงของการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.4 ลกษณะการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.5 ขนตอนในการจดการเรยนรเพอใหผ เรยนเกดการบรณาการ

1.6 ขนตอนในการสรางบทเรยนบรณาการ

1.7 การจดเนอหาวชาและการจดกจกรรมแบบบรณาการ

1.8 หลกการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ

1.9 การประเมนผลการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.10 บทบาทของผสอนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.11 บทบาทของนกเรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.12 ประโยชนทไดจากการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.13 ขอควรคานงในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

2. เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ

2.1 ความเปนมาของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

2.2 ความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

2.3 ทฤษฎทเกยวของและรปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

3. เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน

3.2 กระบวนการแสวงหาความรวทยาศาสตร

3.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

9

4. เอกสารทเกยวของกบการคดวจารณญาณ

4.1 เอกสารทเกยวของกบการคด

4.1.1 ความหมายของการคด

4.1.2 องคประกอบของการคด

4.2 เอกสารทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ

4.2.1 ความหมายของการคดวจารณญาณ

4.2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

4.2.3 ความสาคญของการคดอยางมวจารณญาณ 4.2.4 ลกษณะการแสดงออกของการคดอยางมวจารณญาณ 4.2.5 การวดการคดอยางมวจารณญาณ

5. งานวจยทเกยวของ

5.1 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

5.2 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

5.3 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน

5.4 งานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ

1. เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ 1.1 ความหมายของการบรณาการ

คาวา “บรณาการ ” เปนศพทบญญตทมงใหมความหมายตรงกบคาวา Integration

ในภาษาองกฤษ หมายถง ลกษณะของการผสมผสานเนอหาวชาห รอวธสอนเพอสงผลใหผ เรยนเกด

การเรยนร และมประสบการณในอนทจะรวบรวมความคด มโนทศน ความร ทกษะ และมประสบการณใน

การแกปญหาพรอมทนาไปประยกตใชเพอใหเกดประโยชน (รงนภา เบญมาตย . 2551: 8; อางองจาก

ศรพร มโนพเชฐวฒนา. 2547: 13)

กด (รงนภา เบญมาตย. 2551: 8; อางองจาก Good. 1973: 308) กลาววา การบรณาการ

เปนกระบวนการรวบรวมรายวชาตาง ๆ เขาดวยกนแลวนามาแสดงออกในเชงกจกรรมหรอโครงการ

เดยวกน

บน (รงนภา เบญมาตย. 2551: 8; อางองจาก Beane. 1991: 9; UNESCO. 1998: 10)

กลาววา การบรณาการเปนการสรางความรและประสบการณขนใหมในลกษณะของการผสมผสานเขา

ดวยกนทงหมด เพอใหสอดคลองกบความตองการและสภาพชวตจรงของผ เรยน

10

ลารดเซบอล และคณะ (รงนภา เบญมาตย . 2551: 8; อางองจาก Lardizabal; et al.

1970: 141) ไดใหความหมายการสอนแบบบรณาการวาเปนการสอนเพอจดประสบการณใหแกผ เรยน

เนนความสนใจ ความสามารถและความตองการของผ เรยน โดยใชกจกรรมการเรยนการสอนท

สอดคลองกบจดประสงค ใหผ เรยนสามารถแกไขปญหาพฒนาบคลกและทากจกรรมการเรยนการสอน

ทสอดคลองกบจดประสงค

ทศนา แขมมณและคณะ (รงนภา เบญมาตย . 2551: 8; อางองจาก ทศนา แขมมณ .

2548: 54-59) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ เปนการฝกทกษะการคดใหกบผ เรยนโดย

ผ เรยนไดเหนความสมพนธขององคความรมาผสม กลมกลนเปนหนงเ ดยว ทาใหเกดความรแบบองค

รวม ซงทกษะกระบวนการคดดงกลาว ประกอบดวย ทกษะการสงเกต การสารวจรวบรวมขอมล การ

เปรยบเทยบ การคดวเคราะห การเชอมโยง ทกษะการผสมผสานขอมล ทกษะการสรางองคความร

ใหมและทกษะการประยกตใชองคความร

ประดษฐ เหลาเนตร (รงนภา เบญมาตย . 2551: 9 ; อางองจาก ป ระดษฐ เหลาเนตร .

2549: 1) กลาววา “การจดการเรยนรแบบบรณาการ” เปนการจดประสบการณการเรยนรใหกบนกเรยน

โดยผสมผสานความรในกลมสาระวชาเดยวกน เขาดวยกนหรอเชอมโยงความรใหสมพนธกบกลมสาระ

วชาอนๆ ไดอยางผสมกลมกลน โดยใชกระบวนการเรยนร กระบวนการการคด กระบวนการแกปญหา

กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการสบคนขอมล การสารวจตรวจสอบ ซงอาจจะใหนกเรยนเขยน

ออกมาในรปแบบรายงาน (Report) หรอจดกระบวนการเรยนรแบบโครงการ (Project Work)

สาโรช บวศร (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 12; อางองจาก สาโรช บวศร. 2521: 3-

12) กลาววา บรณาการ หมายถงความสมบรณทปราศจากความกงวล ปราศจากความทรมานใจและ

ทรมานกาย ปราศจากปญหาทรายแรงจนแกปญญาไมไหว บรณาการกบสมดลมความหมายทาน อง

เดยวกน การมสมดลหรอการมความสมบรณ จงเปนสงจาเปนและพงประสงคยงในชวตของมนษยทก

คน ดานการเรยนการสอน วธทจะชวยฝกใหนกเรยนคดได คดเปนแกปญหาเปน จะชวยกอใหเกด

บรณาการขนเมอเดกรจกวธการแกปญหาเขาจะตดตวนาไปใชได

อรทย มลคาและคนอน ๆ(จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 13; อางองจาก อรทย มลคา.

2542: 23) ใหความหมายของบรณาการวา บรณาการหมายถงการนาศาสตรวชาตาง ๆทมความสมพนธ

เกยวของกนมาผสมผสานเขาดวยกน เพอประโยชนในการจดหลกสตรและการจดการเร ยนการสอน

หลกสตรทพฒนาแลวหรอดาเนนการแลวเรยกวา หลกสตรบรณาการ (Integrated Curriculum) คอ

หลกสตรทนาเนอหาวชาตางๆ มาหลอมรวมเขาดวยกน ทาใหเอกลกษณแตละวชาหมดไป เกดเปน

เอกลกษณใหมของหลกสตรโดยรวมเชนเดยวกบการเรยนการสอนแบบบรณาการ คอเนนองครวมของ

เนอหาวชามากกวาองคความรแตละวชา และเนนทการเรยนรของผ เรยนสาคญยงกวาการบอกเนอหา

ของคร

11

วเศษ ชณวงศ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 13; อางองจาก วเศษ ชณวงศ. 2544: 23)

กลาววา การบรณาการ หมายถง การจดกระบวนการเรยนรใหผ เรยน โดยมการเชอมโยงและผสมผสาน

กระบวนการสอน และสรางคณธรรมใหสอดคลองกบความสามารถของผ เรยน ใหผ เรยนนาความรและ

ประสบการณไปใชในชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม

อาจกลาวโดยสรปวา การสอนแบบบรณาการทาใหเกดการเชอมโยงสงทเปนความรก บ

เหตการณรอบ ๆ ตวหรอเนอหาอน ๆ ซงมผลทาใหเกดกระบวนการคดเชอมโยงสงตางๆ เขาดวยกน

เกดความรใหมทสามารถนาไปปรบใชในชวตประจาวนได

สาหรบการจดการเรยนรแบบบรณาการไดมผใหความหมายตางๆ กนไวดงน

ลารดซาบอล และคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 13; อางองจาก Lardizabal; et al.

1970: 141) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการหมายถง การจดการเรยนร ทสอดคลองกบ

วตถประสงคเพอใหนกเรยนสามารถแกปญหาไดดวยตนเอง ยงผลใหเกดการพฒนาบคลกในทกๆ ดาน

นกเรยนปรบตวและตอบ สนองตอทกสถานการณ การแกปญหา นขนอยกบประสบการณและความร

พนฐาน การจดการเรยนรควรใหความสาคญกบครและนกเรยนเทาเทยมกน การทา กจกรรมมการทา

งานรวมกนอยางเปนประชาธปไตย

สมานน รงเรองธรรม (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 13; อางองจาก สมานน รงเรองธรรม.

2522: 32) กลาววา การจดการเรยนรแบบบรณาการ หมายถง การจดประสบการณการเรยนรใหกบ

ผ เรยน เพอการเรยนร ทมความหมาย ใหเขาใจความเปนไปท สาคญของสงคม เพอดดแปลงพฤตกรรม

ของผ เรยนใหเขากบสภาพชวตจรงไดยงกวาเดม

สงด อทรานนท (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 14; อางองจาก สงด อทรานนท. 2532:

221) ไดใหความหมายของหลกสตรบรณาการ วาเปนหลกสตรทมการผสมผสานกนระหวางเน อหาวชา

มากทสด ไมปรากฏเดนชดวาวชาใดวชาหน งเปนหลกสาคญของหล กสตร การจดหลกสตรแบบบรณา

การ เปนการหนจากการเนนเน อหาวชาเปนอยางมาก การจดหลกสตรแบบบรณาการ อาจทาไดโดย

ลกษณะหนงหรอหลายลกษณะรวมกนดงน

1. จดโดยยดเดกเปนศนยกลาง (Child – Centered Curriculum)

2. จดโดยยดเอาสภาพปญหากจกรรม หรอการดารงชวตในสงคมเปนศนยกลาง

ดษฏ สตลวรางค (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 14; อางองจาก ดษฏ สตลวรางค.

2538: 48) ในการจดการเรยนรจะม 3 เรองใหญทเกยวของกบมโนทศนของคาวา “บรณาการ” คอ

ววฒนาการของแนวคดเกยวกบบรณาการ หลกคดเกยวกบการจดการเรยนการสอนท เปนบรณาการ

และแนวในการจดระบบสนบสนน ซงสามารถแสดงไดดงภาพจากความหมายท กลาวมาขางตนสรปได

วา การจดการเรยนรแบบบรณาการหมายถง การนาเอาโครงสรางเน อหาความรและกจกรรมท ม

ความสมพนธเก ยวของกนในแตละวชาหร อมความแตกตางกนของแตละวชามาหลอมรวมเขาดวยกน

โดยมหลกในการเช อมโยงเปนแกนเดยวกน เพอประโยชนในการเรยนการสอนและในการเรยนรของ

ผ เรยน

12

1.2 จดมงหมายของการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ในการกาหนดจดมงหมายของการสอนแบบบรณาการน นควรคานงถ งลกษณะสาคญ

ดงตอไปน

ธารงค บวศร (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551 : 19; อางองจาก ธารงค บวศร . 2536:

180-182)

1. เปนการบรณาการระหวางความรและกระบวนการเรยนร เพราะในปจจบนมปรมาณ

ความรมากข นเปนทวคณ รวมทงมความสลบซบซอนข นเปนลาดบ การเรยนการสอนดวยวธเดมเชน

การบอกเลา การบรรยาย และการทองจา อาจจะไมเพยงพอท จะกอใหเกดการเรยนรท มประสทธภาพ

ได ผ เรยนควรเปนผ สารวจความสนใจของตน เอง วาความรทหลากหลายนนอะไรคอสงทตนเองสนใจ

อยางแทจรง ตนเองจะแสวงหาความร เพอตอบสนองความสนใจเหลาน ไดอยางไรเพยงใด และดวย

กระบวนการอยางไร

2. เปนการบรณาการระหวางพฒนาการทางความรและการพฒนาการทางจตใจ นนคอ

การใหความสาคญแก จตพสย คอ เจตคต คานยม ความสนใจในและสนทรยภาพแกผ เรยนใน

การแสวงหาความรดวย ไมใชเนนแตเพยงองคความรหรอพทธพสยแตเพยงอยางเดยว

3. เปนการบรณาการระหวางความรและการกระทา ความสมพนธของการบรณา การ

ระหวางความร และการกระทาในขอนยงมนยแหงความสาคญ และความสมพนธดงไดกลาวไวแลวใน

ขอทสองเพยงแตเปลยนจตพสย เปนทกษะพสยเทานน

4. การบรณาการระหวางสงทเรยนในโรงเรยน กบสงทเปนอยในชวตประจาวนของผ เรยน

คอ การตระหนกถงความสาคญแหงคณภาพชวตของผ เรยน เมอใดผานกระบวนการเรยนการสอนตาม

หลกสตรแลว สงทเรยนทสอนในหองเรยนจะตองมความหมาย และมคณคาตอชวตผ เรยนอยางแทจรง

5. เปนการเรยนรระหวางวชาตางๆ เพอใหผ เรยนเกดความร เจตคต และการกระทาท

เหมาะสมกบความตองการและความสนใจของผ เรยนอยางจรง ตอบสนองตอคณคาในการดารงชวต

ของผ เรยนแตละค น การบรณาการความรของวชาตางๆ เขาดวยกน เพอตอบสนองความตองการและ

เพอตอบปญหาทผ เรยนสนใจ จงเปนขนตอนสาคญทควรจะกระทาในขนตอนของการบรณาการหลกสตร

การเรยนการสอนไมวาจะมเปนการบรณาการแบบใดกตาม ในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ

จะตองคานงถงหลกการสาคญ 5 ประการ ประกอบดวยเสมอไป ซงไดแก

1. การจดการเรยนการสอนโดยเนนนกเรยนเปนศนยกลาง โดยใหนกเรยนมสวนรวม

ในกระบวนการเรยนการสอนอยางกระตอรอรน

13

2. การสงเสรมใหนกเรยนไดทางานกลมดวยตนเอง โดยสงเสรมใหมกจกรรมกลม

ลกษณะตางๆ หลากหลายในการเรยนการสอน สงเสรมใหผ เรยนมโอกาสทากจกรรมตางๆ อยาง

แทจรงดวยตนเอง

3. จดประสบการณตรงใหกบนกเรยน โดยผ เรยนไดมโอกาสไดเรยนรจากส งทเปน

รปธรรมเขาใจงาย ตรงกบความเปนจรง สามารถนาไปใชในชวตประจาวนอยางไดผ ล และสงเสรมใหม

โอกาสไดปฏบตจรงจนเกดความสามารถและทกษะทตดเปนนสย

4. จดบรรยากาศชนเรยนทสงเสรมผ เรยนใหผ เรยนเกดคว ามรสกกลาคดกลาทา โดย

สงเสรมใหผ เรยนมโอกาสไดแสดงออกซงความรสกนกคดของตนเองตอสาธารณะชน หรอเพอนรวมชน

เรยน ทงนเพอสรางเสรมความมนใจใหเกดขนในตวของผ เรยน

5. เนนการปลกฝงจตสานก คานยม จรยธรรม ทถกตองดงาม ใหผ เรยนจาแนก

แยกแยะความถกตองดงามและความเหมาะสมได สามารถขจดความขดแยงไดดวยเหตผล มความ

กลาหาญทางจรยธรรม และแกไขปญหาดวยปญญาและความสามคค

นอกจากนครควรคานงถงความสามารถทางสตปญญาของผ เรยนประกอบดวย เพราะใน

ปจจบนนกจตวทยาทางการศกษาเชอวามนษยมความสามารถทางสตปญญาทแตกตางกน

ลารดซาบอล และคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551 : 20; อางองจาก Lardizabal;

et al. 1970: 142) ไดกลาวถง จดมงหมายในการสอนบรณาการไวดงน

1. เพอพฒนาและสงเสรมใหเดกรสกปลอดภย มความพงพอใจ มความรสกเปนสวนหนง

ของหมคณะและยอมรบผ อน

2. สงเสรมการเรยนรทจะทางานรวมกนระหวางครกบนกเรยน

3. ชวยพฒนาคานยม บรรยากาศในช นเรยน สงเสรมใหผ เรยนไดพฒนาจรยธรรม

มาตรฐานการทางาน มาตรฐานของกลม ความซาบซง ในการทางานและความซอสตย

4. ชวยพฒนาวนยในตนเอง โดยสงเสรมความสามารถในการทางาน และการควบคม

อารมณของนกเรยน

5. สงเสรมความค ดสรางสรรค พฒนาความสามารถทางดานการแสดงออกดานศลปะ

ดนตร การละคร ฯลฯ เชนเดยวกนกบทางดานสงคม วทยาศาสตรและวรรณคด

6. เพอนนกเรยนมโอกาสไดรวมกจกรรมในสงคม เตมใจทจะทางานรวมกบกลมและเปน

สมาชกทดของกลม

7. ชวยวดผลการเรยนร โดยการ นาวธการตรวจสอบความกาวหนาในการเรยนรแก

ผ เรยนทงรายบคคลและกลม

14

จากจดมงหมายการจดการเรยนรแบบบรณาการท งหมดท กลาวมา พอจะสรปไดวา

การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการน นมจดมงหมายทสาคญทใหผ เรยนเปนองคประกอบท สาคญ

ในการจดการเรยนรซ งสอดคลองกบแนวการดาเนนการหลกสตรท ไดเนนใหมการจดการเรยนรโดยให

ผ เรยนเปนศนยกลางในการเรยนร แตอยในกรอบทสมพนธกบความเปนจรงในการดารงชวต ทจะตองม

ปฏสมพนธทดตอบคคลและสงแวดลอมอนๆดวย

1.3 สภาพจรงของการจดการเรยนรแบบบรณาการ

วเศษ ชณวงค (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 18; อางองจาก วเศษ ชณวงค. 2544: 26)

กลาวถงการพฒนาและการประเมนตามสภาพการจดการเรยนการสอนโดยทวไปของครพบวา

1.3.1 การบรณาการระหวางวชาตางๆ สามารถนาไปสอนในระด บประถมศกษาไดเปน

อยางดโดยเฉพาะรปแบบท1 แบบสอดแทรก เพราะประถมศกษาสอนทกวชาดวยตนเองจงสามารถนา

วชาตางๆเขามาสอดแทรกในการสอนทกคร ง แตการบรณาการรปแบบ อน ๆ ยงไมพบและครกยงไม

สะดวก จะดาเนนการ เพราะยงยากในการวางแผน และโครงสรางการบรการและการดา เนนงานของ

โรงเรยนยงไมเออ ใหครมารวมคดรวมวางแผนการสอนเขาดวยกน

1.3.2 การสอนบรณาการระดบมธยมศกษาคอนขางมปญหาและอปสรรคมากเนองจาก

ครแตละคนถนดสอนวชาเดยว จะสอนบรณาการตามรปแบบท 1 กมปญหาเน องจากไมม นใจใน

เนอหาของวชาอนเพยงพอ และการจดตารางสอน โปรแกรมของนกเรยนกแยกออกกจากกนรบผดชอบ

เปนรายคนรายวชาไป

1.3.3 หวใจสาคญของการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการคอ ครตงแต 2 คน ขนไป

มารวมวางแผนการสอนการแบงงานกนสอน แตจากระบบการบรหารและการจดครเขาสอน จะจดตาม

วชาเอกหรอความถนดหรอวชาเอกเปนการแบงคาบท ชดเจนตามสดสวนท หลกสตรกาหนด ครแตละ

คนมงสอนตามคาบเวลาสดสวนของตน จงมความเปนไปไดนอยมากท จะมาวางแผนการสอนรวมกน

อยางบรณาการ

1.3.4 ครสวนใหญยงไมมความร ความเขาใจและประสบการณในการสอนแบบบรณาการ

และโดยลกษณะเฉพาะของคนไทยมขอดอยในการทางานรวมกบคนอน สวนมากจะถนดงานเดยวทใช

ความสามารถเฉพาะตวมากกวาการรวมคดรวมทา

15

1.4 ลกษณะสาคญของการบรณาการ

ลารดซาบอล และคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 14; อางองจาก Lardizabaland;

et al. 1970: 142-143) ไดกลาวถงการจดการเรยนรแบบบรณาการตองยดหลกสาคญ ทวา แกนกลาง

ของประสบการณอยทความตองการของผ เรยนและประสบการณในการเรยนร จดเปนหนวยการเรยน

หนวยการเรยนอาจแบงแยกออกเปนประเภทใหญได 3 ประเภท

1. หนวยเนอหา (Subject – Matter Unit) เปนการเนนหนวยเนอหาหรอหวขอเรองตางๆ

หลกการหรอสงแวดลอม

2. หนวยความสนใจ (Center of Interest Unit) จดเปนหนวยขนโดยพนฐานความสนใจ

และความตองการ หรอจดประสงคเดนๆ ของผ เรยน

3. หนวยเสรมสรางประสบการณ (Integrative Experience Unit) เปนการรวบรวม

ประสบการณ หรอจดเนนอยทผลการเรยนรและสามารถนาไปสการปรบพฤตกรรม การปรบตวของผ เรยน

หนวยดงกลาว หมายถง กลมกจกรรมหรอประสบการณท จดไวเพอสนองจดมงหมาย

หรอสาหรบการแกปญหาใดปญหาหน ง การเรยนเรมจากจดสนใจใหญ แลวแยกไปสกจกรรมในแงมม

ตางๆ จนกระทงผ เรยนสามารถตอบสนองสถานการณทกาหนดไวได

สมตร คณากร (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 15; อางองจาก สมตร คณากร. 2581:

41) กลาววา การสอนแบบบรณาการเปนการสมพนธความรซงแยกออกเปนวธยอยๆ ได 4 วธคอ

1. นาเอาความรอนทใกลเคยงกบเรองทกาลงสอนมาสมพนธกน

2. นาเอาความรเก ยวกบเรองอนๆ ทเปนสาเหตทเปนผลเกยวเนองกบเรองทกาลงสอน

มาสมพนธกน

3. ปรบงานทใหเดกทาใหมลกษณะสอดคลองกบสภาพความเปนจรงในสงคม

4. พยายามนาส งทเปนแกนเขาไปผนวกกบส งทกาลงสอนทกคร งทมโอกาสสอดแทรก

แกนดงกลาวนเปนความคดรวบยอด ทกษะและคานยม

บนลอ พฤกษวน (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 15; อางองจาก บนลอ พฤกษวน.

2524: 141) ไดกลาวถงการสอนแบบบรณาการวา

1. เปนการสอนโดยใชหนวยหรอแกนวชา

2. ตองคานงถงธรรมชาตของผ เรยน

3. เลอกเนอหากจกรรมไดสอดคลองกบฤดกาล

4. เลอกเนอหาและกจกรรมกลมของวชาตาง ๆทสมพนธสอดคลองกนมาทาการผสมผสาน

5. ลาดบความยากงายใหเปนไปตามขนตอน

6. กาหนดเวลาทใชในการสอนแตละหนวยไวใหเพยงพอ

16

เสรมศร ไชยศร และคนอน ๆ(จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 15; อางองจาก เสรมศร ไชยศร.

2526: 55) ไดแบงลกษณะการบรณาการไว 2 ลกษณะดงนคอ

1. บรณาการเชงเน อหาคอ การผสมผสานของเน อหาวชาของการหลอมรวมแบบแกน

หรอแบบสหวทยาการจะเปนหนวยกได หรอเปนโปรแกรมกได นอกจากนอาจเปนการผสมผสานของ

เนอหาวชาในแงของทฤษฏและการปฏบต หรอเนอหาวชาทสอนกบชวตจรง ซงแบงออกเปน 2 วธดงน

1.1 บรณาการสวนท งหมด (Total Integration) คอการรวมเน อหาประสบการณ

ตางๆ ทตองการจะใหนกเรยนเรยนรหลกสตรหรอโปรแกรม จดกจกรรมการเรยนการสอนท ยดปญหา

เปนแนวเรอง (Theme) เปนแกน ซงปญหาหรอแนวเรองทจะเปนตวบงชถงตวความรทมาจากวชาตางๆ

ในโปรแกรมซงมเนอหาเกยวของกบชวตประจาวนและปญหาสงคมทงหมด

1.2 บรณาการเปนบางสวน (Partial Integration) เปนการรวมประสบการณของ

บางสาขาวชาเขาดวยกน อาจเปนลกษณะของหมวดวชาหรอกลมวชาภายในสมพนธกนอยางด ดงนน

การจดบรณาการเปนบางสวน อาจจะจดไดท งในสาขาวชาและระหวางสาขา วชา หรอจดเปนการ

บรณาการแบบโครงงาน ซงการจดแบบโครงงานน แตละรายวชากจะเปนรายวชาเชนปกต แตจะจด

ประสบการณใหเปนบรณาการในรปของโครงงาน อาจเปนโครงงานของนกเรยนรายบคคลหรอรายกลม

2. บรณาการเชงวธการ คอการผสมผสานการสอนวธการตางๆ โดยใชสอผสมและใช

วธการประสมใหมากทสด

ธารง บวศร (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 16; อางองจาก ธารง บวศร. 2532: 156)

ไดกลาวถงลกษณะสาคญของการบรณาการไว 5 ประการ คอ

1. เปนการบรณาการระหวางความรและกระบวนการเรยนร

2. เปนการบรณาการระหวางพฒนาการของความรและพฒนาการทางจตใจ

3. เปนการบรณาการระหวางความรและการกระทา

4. เปนการบรณาการระหวางสงทเรยนในโรงเรยนกบสงทเปนอยในชวตประจาวน

5. เปนการบรณาการระหวางวชาตางๆ

ยเนสโก ยเอน (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 16; อางองจาก UNESCO-UNEP. 1994: 51)

กาหนดลกษณะของการบรณาการการเรยนการสอนไว 2 แบบคอ

1. แบบสหวทยาการ (Interdisciplinary) ไดแก การสรางเร อง (Theme) ขนมาแลว

นาความรจากวชาตางๆ มาโยงสมพนธกบหวเรองนนซงบางครงเรากอาจเรยกวธการบรณาการแบบน

วาสหวทยาการแบบหวขอ (Themetic Interdisciplinary Studies) หรอการบรณาการทเนนการนาไปใช

เปนหลก (Application – First Approach)

17

2. แบบพหวทยาการ (Multidisciplinary) ไดแกการนาเร องทตองการจะจดใหเก ดการ

บรณาการไปสอดแทรก (Infusion) ไวในวชาตางๆ ซงบางครงเรากอาจเรยกวธการบรณาการแบบนวา

การบรณากา รทเน นเน อหารายวชาเปนหลก (Discipline – First Approach) สานกงานพฒนา

ทรพยากรมนษย (2540: 7) ไดแบงลกษณะการสอนแบบบรณาการม 2 แบบคอ การบรณาการภายใน

วชาและการบรณาการระหวางวชา การบรณาการภายในวชา มจดเนนอยภายในวชาเดยวกน

สวนการบรณาการระหวางวชา เปนการเชอมโยงหรอรวมศาสตรตาง ๆตงแตสองวชาขนไปภายใตหวเรอง

(Theme) เดยวกน เปนการเรยนรโดยใชความรความเขาใจและทกษะในศาสตรหรอความรในวชาตางๆ

มากกวา 1 วชาขนไป เพอการแกปญหาหาหรอแสวงหาความรความเขาใจในเรองใดเรองหนง การเชอมโยง

ความรหรอทกษะระหวางวชาตาง ๆมากกวา 1 วชาขนไป เพอการแกปญหาหรอแสวงหาความร ความเขาใจ

ในเรองใดเรองหนง การเชอมโยงความรและทกษะระหวางวชาตางๆ จะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรท

ลกซง ไมใชเพยงผวเผน และมลกษณะใกลเคยงกบ ชวตจรงมากข น การสอนแบบบรณาการท งสอง

แบบมหลกการเชนเดยวกนกลาวคอ มการกาหนดหวเร องเชอมโยงความคดรวบยอ ดตางๆ มการวาง

แผนการจดกจกรรมและโครงการตางๆ ทผ เรยนจะตองศกษา ลงมอปฏบต และไดนาไปจดการสอน

แบบบรณาการ 4 รปแบบคอ

1. การสอนแบบบรณาการแบบสอดแทรก (Infusion Instruction) การสอนรปแบบน

ครผสอนวชาหนงสอดแทรกเนอหาวชาอนๆ เขาไปในการสอนของตนเปนการวางแผนการสอนและเปน

การสอนโดยครคนเดยว

2. การสอนบรณาการแบบขนาน (Parallel Instruction) การสอนตามรปแบบน คร

ตงแต 2 คนขนไปสอนตางวชากน ตางคนตางสอนแตตองวางแผนการสอนรวมกน โดยมงสอนหว เรอง/

ความคดรวบยอด/ปญหาเดยวกน (Theme/ Concept/ Problem) ระบสงทรวมกนและตดสนใจรวมกน

วาจะสอนหว เรอง/ความคดรวบยอด /ปญหาน นๆ อยางไรในวชาของแตละคน งานหร อการบานท

มอบหมายใหนกเรยนทา จะแตกตางกนไปแตละวชา แตทงหมดจะตองมหวเร อง/ความคดรวบยอด /

ปญหารวมกน

3. การสอนบรณากา รแบบสหวทยาการ (Multidisciplinary Instruction) การสอน

ตามรปแบบนคลายๆ กบการสอนบรณาการแบบขนาน กลาวคอ ครตงแตสองคนขนไปสอนตางวชากน

มงสอนหวเร อง/ความคดรวบยอด /ปญหาเดยวกน ตางคนตางแยกกนสอนสวนใหญ แตมกา ร

มอบหมายงานหรอโครงงาน (Project) รวมกน ซงจะชวยเชอมโยงสาขาวชาตางๆ เขาดวยกน ครทกคน

จะตองวางแผนรวมกน เพอทจะระบวาจะสอนหวเร อง/ความคดรวบยอด /ปญหานนๆ ในแตละวชา

อยางไรและวางแผนรวมกน (หรอกาหนดงานทจะมอบหมายใหนกเรยนรวมกนทา ) และกาหนดวาจะ

แบงโครงงานนนออกเปนโครงงานยอยๆ ใหนกเรยนปฏบตแตละรายวชาอยางไร

18

4. การสอนบรณาการขามวชาหรอเปนคณะ (Transdisciplinary Instruction) การสอน

ตามรปแบบน ครทสอนวชาตางๆ จะรวมกนสอนเปนคณะหรอเปนทม รวมกนวางแผนปรกษาหารอ

และกาหนดหวเรอง/ความคดรวบยอด/ปญหารวมกน แลวรวมกนดาเนนการสอนนกเรยนกลมเดยวกน

วเศษ ชณวงศ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 17; อางองจาก วเศษ ชณวงศ. 2544:

22-29) ไดแบงรปแบบการสอนแบบบรณาการมรปแบบดาเนนการ 2 ลกษณะ

1. เปนการบรณาการภายในวชา (Single Subject Integration) เปนการนาเน อหา

ภายในวชาเดยวไปสมพนธเก ยวของกบชวตจรง ใหผ เรยนไดประยกตความร และทกษะไปใชในชวต

จรงในบรบททมความหมาย ซงจะทาใหการเรยนของผ เรยนนนมความหมาย

2. เปนการบรณาการระหวางวชา โดยเชอมโยงหรอรวมศาสตรต งแต 2 สาขาวชาขนไป

ภายใตหวเรอง (Theme) เดยวกน เปนการเรยนรโดยใชความร ความเขาใจและในทกษะในศาสตรหรอ

ความรในวชาตาง ๆมากกวา 1 วชา ขนไป เพอแกปญหาหรอแสวงหาความรความเขาใจในเรองใดเรองหนง

จะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรท ลกซงและใกลเคยงกบชวตจรง แบงออกเปน 4 รปแบบ โดยมรปแบบ

การสอนบรณาการเหมอนกบรปแบบการสอนบรณาการของสานกโครงการทรพยากรมนษย คอ

2.1 การสอนบรณาการแบบการสอดแทรก

2.2 การสอนบรณาการแบบคขนาน

2.3 การสอนบรณาการแบบสหวทยาการ

2.4 การสอนบรณาการแบบขามวชาหรอสอนเปนคณะ

เบล (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 18; อางองจาก Bell. 1988. Storyline Method.)

ไดสรางและพฒนาการสอนแบบบรณาการท เรยกวา สตอรไลน เมททอด (Storyline Method) ขนโดย

เปนการจดการเรยนการสอนทนาแนวคดของบรณาการ การเรยนรแบบมสวนรวม และการเรยนการสอน

ทเนนผ เรยนเปนศนยกลาง การเรยนรจากส งทใกลตวผ เรยนเช อมโยงออกไปสชวตจรง การคนควาหา

ความรดวยตนเอง มาใชในกจกรรมการเรยนการสอนโดยสามารถยดหยนเวลา และกจกรรมการเรยน

การสอนเปนธรรมชาต สอดคลองกบความตองการและความสนใจของผ เรยนทาให ทาใหผ เรยนเหน

คณคาของการเรยนร ผลงานทผ เรยนมสวนรวมสรางสรรคขน ในกจกรรมการเรยนการสอน จะชวยพฒนา

ความรความเขาใจ เจตคตและทกษะทเกยวของกบเนอ หาวชาไปพรอมๆ กน เนนใหผ เรยนเปนผสราง

(Construct) ความรดวยตนเองโดยมสวนรวมในการทากจกรรมอยางกระฉบกระเฉง เกดการเรยนร

อยางมความหมาย สามารถพฒนาผ เรยนท งทางดานสตปญญา ดานอารมณ เจตคตและดานทกษะ

เปนวธการ ทให อานาจจาแนกกบผ เรยน (Learner empowerment) คอใหโอกาสผ เรยนสราง หรอ

ปรบแตงโครงสรางความรดวยตนเองอยางอสระ และไดแสดงกระบวนการในการไดมาซ งความรนนๆ

รบผดชอบตอความรทสรางขน

19

จากรายละเอยดขางตน ผ วจยไดยดการบรณาการเชงเน อหา เปนหลกในการทาวจย

เพราะการบรณาการเชงเน อหา เปนลกษณะของการเรยนร ทใชความรทมากกวาเนอหาวชาเดยว โดย

เนนการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหผ เรยนเปนผแสดงหาความร ทจะนามาแกปญหาท สอดคลอง

กบชวตจรง หรอการจดการเรยนการสอนท นาเอาเรองตางๆ ทมความเกยวของกบการดาเนนชวตมา

สอดแทรกในเนอหาวชา ยดถอสภาพการนาไปใชไดจรงในชวตประจาวนเปนหลก

1.5 ขนตอนในการจดการเรยนรเพอใหผเรยนเกดการบรณาการ

ลารดซาบอลและคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 21; อางองจาก Lardizabal; et al.

1970: 142) ไดนาเสนอขนตอนในการสอนบรณาการ ไวดงน

1. ขนนา (Initiating the unit) เปนขนทครเราความสนใจหรอนาทางใหผ เรยนไดตระหนก

ถงปญหาทผ เรยนประสบอย ครอาจมวธเรมหนวยไดหลายวธ เชนการจดสภาพหองเรยนใหเราความ

สนใจใครร ใชโอกาสพเศษและเหตการณสาคญเปนการเ รมหนวย การศกษานอกสถานท ปญหาตางๆ

ในครอบครวหรอโรงเรยน อาจนาการเรมตนหนวย การใชสอตางๆ เชน ภาพยนตร สไลด เทปบนทกเสยง

เทปโทรทศน การเลาเรองบทความหรอบทประพนธนามาใชเร มตนหนวยได หนวยการเรยนอาจเร มตน

จากขอเสนอแนะบางดานของโรงเรยนทอง ถน ปญหาดงกลาวนาไปสการกระทา ครอาจตงคาถามวา

เราจะแกปญหาน อยางไร เราจะตองใชอปกรณอะไรบาง และอะไรเปนปญหายอย ทเราตองแกไขกอน

ปญหาใหญ

2. ขนปฏบต (Point of experience) เปนขนทครเสนอแนะกจกรรมการเรยนการสอน

เพอใหผ เรยนไดวางแผนต งจดมงหมายใ นการแกปญหาตามกจกรรมตางๆ ทครเสนอแนะ การทา

กจกรรมอยภายใตการใหคาแนะนาจากครมการแบงกลมและหน าทกน ในขนนการแนะนาของครเปน

สงจาเปน ครจะตองมทกษะและความสามารถในการแนะนากจกรรมตางๆ ไดแก การคนควา การเกบ

รวบรวมขอมล การรวบรวมวสดอปกรณ การอาน การทศนศกษา การเขยนและการแปลความจากภาพ

สถต การสมภาษณ เปนตน

3. ขนสรปกจกรรม (Culminating Activities) ขนนครเนนท บรณาการ (Integration)

หนวย ผ เรยนสรปกจกรรม โดยครเปนผใหคาปรกษาแนะนาในการทากจกรรมแบบหนวย ผ เรยนตาง

แบงงานกนทาดงน นการผสมผสานทกดานเขาดวยกนเปนส งสาคญยง ผ เรยนควรไดรบคาแนะนาให

สงเกตคนควาหาวากจกรรมของตนเอง สามารถตอบคาถามของกลมใหญไดอยางไร และการเสนอ

ผลงานของตนเองใหเ พอนๆ ทไมไดทากจกรรมตรงสวนน น ไดเขาใจอยางลกซ ง การใชการส อ

ความหมายอยางไรจงจะมประสทธภาพ วธการกลมแลกเป ลยนหรอการรายงานการคนควาของตน

เปนโอกาสของการเรยนรท มคณคา ฝกการแสดงออกในทางสรางสรรค (Creative Expression) การท

20

ผ เรยนโยงความสมพนธของกจกรรมหนวยยอยเขากนเปนงานของกลมใหญ ทาใหผ เรยนไดรบความร

ดานเนอหา ฝกทกษะความสามารถในการพฒนาเจตคต ในการเสนอผลงานของผ เรยนสามารถทาได

หลายวธ เชน จดแสดงนทรรศการ การสาธต การทดลอง การแสดงละคร การรายงาน เปนตน อยางไร

กตามผลงานเหลานจะตองมการอภปรายกลมตามมา

4. ขนประเมนผล (Evaluation) การประเมนผลถอเปนกระบวนการตอเน องในทกระยะของ

การเรยน การสอนไมไดหมายถงการวดผลข นสดทายเทาน นการประเมนผลอาจแบงออกเปนการวด

ความรความเขาใจดานวชาการ ประเมนความสามารถในการทางานรวมกนภายในกลม และ

ความสามารถระหวางกลม ผ เรยนจะตองไดรบการกระตนใหตระหนกวาการประเมนผลของกลมเปน

สงทมคณคายงกวาสงทครประเมน เพราะในขณะทผ เรยนตองประเมนผลการทางานของตน จะชวยให

ผ เรยนไดตระหนกถงจดมงหมายท กาหนดไวซงจะเปนการตรวจสอบ และเปนแนวทางในการปรบปรง

การดาเนนงานของตนและกลมได

ประยรศร สยะสมานนท (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 22; อางองจาก ประยรศร สยะสมานนท.

2521: 22-26) ไดเสนอขนตอนในการสอน เพอสงเสรมใหเกดการบรณาการ ซง มขนตอนดงน

ขนท 1 ขนปญหา

ขนท 2 ขนตงสมมตฐาน

ขนท 3 ขนการทดลอง

ขนท 4 ขนวเคราะหการทดลอง

อจฉรา ชวพนธ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 255: 23; อางองจาก อจฉรา ชวพนธ . 2538:

27-31) ไดเสนอแนวทางในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการไวดงน

1. วเคราะหเนอหา ในการสอนแตละครงผสอนจะตองวเคราะหเนอหาใหถองแท เพอจดหา

แนวทางในการจดทาส อ กจกรรมใหเหมาะสม ตลอดจนนกดวาเน อหาใดสามารถบรณาการกบกลม

ประสบการณใดไดบางและจะใชวธการใด

2. เลอกลลาใหเหมาะสม การเลอกหาวธการในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหบรณา

การไดอยางเหมาะสมจะชวยใหการดาเนนการสอนเปนไปอยางราบร น และประสมผสานกนระหวาง

กลมประสบการณตางๆ ดงนนผสอนควรพจารณาใหไดวาเนอหาควรใชกจกรรมใด

3. จดใหกลมกลน หลงจากผสอนสามารถเลอกหากจกรรมและวธการจดการเรยนการสอนท

มความสมบรณไ ดแลว ผสอนควรคานงถงความกลมกลนของเน อหาและกจกรรมวาเหมาะสม

สอดคลองเพยงใดใชเวลามากนอยแคไหน เหมาะกบกาลเทศะหรอไม

21

4. สรางความนยมชนชมในกจกรรมการเรยนการสอนซงจะบรรลเปาหมายทตงไวขนอยกบ

องคประกอบอยางหน งคอ ความประทบใจและเจ ตคตของผ เรยน ดงนน การทผสอนสามารถจด

กจกรรมใหสรางความนยมชนชอบใหผ เรยน จงนบวาสาคญอยางยงเพราะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนร

ความเขาใจอยางทองแท ตลอดจนเหนคณคาของสงทเรยน

5. จดจาไดอยางด การเรยนการสอนท มกฎเกณฑ ทชวยใ หผ เรยนจดจาไดดข นมผลดกบ

ผ เรยนอยางย ง ถาผสอนไดมความพยายามใหผ เรยนไดมการจดจาอยางมเหตผล มหลกเกณฑ

ไมจาแบบนกแกวนกขนทอง

6. มทกษะในการนาไปใช เปาหมายสดทายเปนการจดการเรยนการสอน ผ เรยนจะตองเกด

ทกษะท สามารถนาค วามร ความเขาใจไปใชในชวตประจาวนไดอยางดดวย ไมอยในลกษณะท

“ความรทวมหวตวไมรอด”

1.6 ขนตอนในการสรางบทเรยนบรณาการ

สานกงานโครงการพฒนาทรพยากรมนษย (2540: 16-19) ไดกาหนดขนตอนในการสราง

บทเรยนบรณาการ ตามรปแบบการสอนแบบบรณาการทง 4 รปแบบ ดงน

การสอนตามรปแบบท 1 แบบสอดแทรก (Infusion Instruction) และรปแบบท 2 มแบบ

ขนาน (Parallel Instruction) ม 2 วธคอ

วธท 1 เลอกหวเรอง (Theme) กอน แลวดาเนนการพฒนาหวเรองใหสมบรณ มการ

กาหนดวตถประสงคของกจกรรมใหชดเจน กาหนดแหลงขอมลหรอทรพยากรทจะใชในการคนควาและ

เรยนร และพฒนากจกรรมการเรยนการสอนและกจกรรมอน ๆ ตามลาดบ

วธท 2 เลอกจดประสงครายวชา 2 รายวชาขนไปกอน แลวนามาสรางเปนหวเรองท

รวมกนระหวางจดประสงค ทเลอกไว กาหนดทรพยากร ทใชในการคนควาและเรยนรและใชในการ

พฒนากจกรรมการเรยนการสอนและอนๆตามลาดบ มรายละเอยดดงน

วธท 1 เลอกหวเรองกอน

ขนท 1 เลอกหวเรองดวยวธดงตอไปน

1.1 ระดมสมองของครและนกเรยน

1.2 เนนทสอดคลองกบชวตประจาวน

1.3 ศกษาเอกสารตางๆ ทเกยวของ

1.4 กาหนดหวเรองใหแคบลง ใหสมพนธกบชวตจรง

ความสะดวกในการเชอมโยงระหวางวชาความร และความสนใจของนกเรยน

22

ขนท 2 พฒนาหวเรองดงน

2.1 เขยนวตถประสงคโดยกาหนดความรความสามารถท

ตองการจะใหเกดแกผ เรยน การเขยนวตถประสงคควรเขยน

ใหเชอมโยงระหวางวชาใหชดเจนเพอนาไปสกจกรรม

2.2 กาหนดเวลาในการสอนใหเหมาะสมกบกาหนดการตางๆ

2.3 เตรยมสอ เครองมอ อปกรณทจะใชในการดาเนนกจกรรม

ขนท 3 ระบทรพยากรทตองการ ควรคานงถงทรพยากรทอยใน

ทองถน หางาย ประหยด

ขนท 4 พฒนากจกรรมการเรยนการสอนดงน

4.1 กาหนดกจกรรมทจะเชอมโยงกบเนอหาวชาอน

4.2 กาหนดจดมงหมายของกจกรรมใหชดเจน

4.3 เลอกวธทครวชาตางๆจะทางานรวมกนเพอเชอมโยง

ความสมพนธระหวางวชา

4.4 เลอกวธสอนทเหมาะสม

4.5 ครเตรยมสอ วสด ลวงหนา ไดแก ใบความร ใบงาน

แบบจด บนทก แบบประเมน แบบทดสอบ และอน ๆ

ขนท 5 ดาเนนการตามกจกรรมการเรยนการสอนทเตรยมไว โดย

5.1 พยายามปฏบตตามแผนทวางไว แตอาจปรบกจกรรมตาม

ความสนใจของผ เรยน

5.2 ดาเนนการใหเปนไปตามวตถประสงคตลอดหนวยการเรยน

5.3 รวมมอกบครผ อน มการพบกนเปนระยะเพอตรวจสอบ

ความกาวหนา

ขนท 6 ประเมนความกาวหนาของนกเรยน โดยครควรกระทาตลอดเวลา

เพอประโยชนในการปรบปรงงาน ครอาจจะใหนกเรยนประเมนตนเองกได ครควรใชวธการประเมนท

หลากหลายและสอดคลองกบการประเมนตามสภาพจรง

ขนท 7 ประเมนกจกรรมการเรยนการสอน โดยครสารวจจดเดน –

จดดอยของกจกรรมแลวบนทกไวไปปรบปรง

ขนท 8 แลกเปลยนขอมลระหวางครดวยกนเพอนาไปใชในการพฒนา

กจกรรมครงตอ ๆ ไป

23

วธท 2 เลอกจดประสงคการเรยนรกอน

ขนท 1 เลอกจดประสงคการเรยนรจาก 2 รายวชาทสมพนธกน

ขนท 2 นาจดประสงคตามขนท 1 มาสรางเปนหวเรอง (Theme)

ขนท 3 ระบทรพยากรทตองการ

ขนท 4 พฒนากจกรรมการเรยนการสอน

ขนท 5 จดกจกรรมการเรยนการสอน

ขนท 6 ประเมนความกาวหนาของนกเรยน

ขนท 7 ประเมนกจกรรมการเรยนการสอน

ขนท 8 และเปลยนขอมลระหวางครดวยกน

รายละเอยดการดาเนนกจกรรม มขนตอนคลายคลงกนกบวธทหนงแตตางกนทลาดบ

ขนตอนเทานน

สาหรบการสอนแบบบรณาการรปแบบท 3 แบบสหวทยาการ (Multidisciplinary

Instruction) รปแบบท 4 คอแบบขามวชาหรอสอนเปนคณะ (Transdisciplinary Instruction) ทเนน

งานหรอโครงงานท เกยวของกบเน อ หาวชามากกวา 1 สาขาวชา ทจะใหนกเรยนปฏบตหรอศกษา

ดงนน วธการสรางบทเรยนบรณาการ ขนท 4 การพฒนากจกรรมการเรยนการสอน จงสรางเปนงาน

กจกรรมหรอโครงงาน (Project) ทจะใหนกเรยนทา เพราะจะสงเสรมใหเกดความเช อมโยงและนา

ความรความสามารถจากหลายวชามาสรางเปนกจกรรมตางๆ ในโครงงานไดเปนอยางด

งานหรอโครงงานทนกเรยนจะตองทาม 4 ประเภท คอ

1. ขอสรป หมายถง ขอสรปทวไปทสรางขนจากการศกษาเรองใดเรองหนง

2. กระบวนการ หมายถง วธดาเนนการโดยละเอยดในการแกปญหาหรอการ ทางาน

3. สงประดษฐ หมายถง ชนงานททาขน เพอแกปญหาหรอทางานตางๆ

4. การแสดงออกทางอารมณหรอจตใจ ทเปนผลมาจากการศกษาเรองใดเรองหนง

เชน ภาพเขยน รปปนหนจาลอง จตรกรรมฝาผนง บทความหรอเรยงความเปนตน

อรทย มลคา และคนอนๆ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 26; อางองจาก อรทย มลคา.

2542: 41-42) ไดกาหนดขนตอนการสอนใหผ เรยนเกดบรณาการท มชอวา สตอรไลน เมททอด (Story

Line Method) ไวดงตอไปน

แนวทางการจดการเรยนร โดยใช Story Line Method

1. สงเคราะหและวเคราะหเนอหาของรายวชา หรอกลมประสบการณแลว

กาหนดองครวมแหงองคความรทพงประสงคไวใหชดเจนในรปของหวเรอง

24

2. เขยนแผนการสอนโดยใชเสนทางการเดนเรอง (Topic Line) เปนกรอบใน

การเขยนโดยมหวเรองเปนตวกาหนดเนอหา

3. จดกจกรรมตามหวเรองทกาหนด และจดเรยงเปนตอนๆ (Episode) ดวย

การใชคาถามหลกเปนตวกาหนดกจกรรมการเรยนร

4. เสนทางเดนเร องทใชเปนกรอบดาเนนการโดยวธ Story Line Method

ประกอบดวยขนตอนสาคญ 4 องก คอ ฉาก ตวละคร วถชวตและเหตการณ ซงเหตการณแตละองกจะ

ประกอบดวยประเดนหลกบางประเดนทยกขนมาพจารณาเปนพเศษ โดยการตงคาถามแลวใหนกเรยน

ไปคนควาหาคาตอบ คาถามนจะโยงไปยงคาตอบทสมพนธกบเนอหาวชาตางๆ

องกท 1 องกท 2 องกท 3 องกท 4

ประเดนหลก/ ประเดนหลก/ ประเดนหลก/ ประเดนหลก/

คาถามนา คาถามนา คาถามนา คาถามนา

ภาพประกอบ 1 ขนตอนการบรณการ Story Line Method

5. องกทง 4 ของเสนทางการดาเนนเรองประกอบดวย

1. ฉาก (Setting) คอ สถานทหรอภาพกวางๆ ทเปนความคดรวบยอด

เกยวกบทอยอาศยของตวละครในเรองนนๆ โดยมเงอนไขของเวลาเปนตวกากบ

2. ตวละคร (Character) อาจเปนคนหรอสตวท อยในเนอเรอง ทงนตอง

คานงอยเสมอวา ผ เรยนไดเขาไปมสวนรวมกบเร องทจะเรยนดวย และมบทบาทในการดาเนนชวต

ตงแตตนจนจบ

3. วถชวตหรอการดาเนนชวต (A Way of Life) คอเร องราวท เปนการ

ดาเนนชวตโดยปกตของตวละครในสถานทและเวลาตามทฉากกาหนด

4. เหตการณ (Events) คอเหตการณตางๆ ทเกดขนหรอปญหาทตวละคร

ตองเผชญ คาถามนาทครตองใชนาผ เรยนแตละองก จะชวยพฒนาความสามารถในการเรยนรของ

ผ เรยนไดอยางไมจากด ทงนขนอยกบความนาสนใจของแตละประเดน ความสามารถในการใชคาถ าม

นาของผสอน ความกระตอรอรนในการเรยนร และประสบการณของผ เรยนแตละคนท จะแลกเปลยน

ถายทอดซ งกนและกน โดยผ เรยนแตละคนจะไดพฒนาความสามารถใหเตมศกยภาพของตนจาก

ขนตอนในการสอนเพอใหผ เรยนเกดการบรณาการ ทงหมดทกลาวมาพอสรปเปนข นตอนได 4 ขนตอน

ดงน

25

1. ขนนา ครเปนผสรางประเดนหรอนานกเรยนเขาสปญหา โดยนา

นกเรยนเขาสสถานการณจรงทเกยวของกบชวตประจาวนของตวนกเรยนเอง

2. ขนปฏบต นกเรยนนาผลจากการไดรบประสบการณจรงท ไดจาก

ขนนามาวเคราะหเพ อหาแนวทางแกไขปญหา หรอพฒนางานโดยกระบวนการกลม แลวบรณาการ

เนอหาวชาอนๆ ทเกยวของกนไวดวยกน

3. ขนสรป นกเรยนแตละกลมนาผลการวเคราะห มาแกไขปญหาหรอ

การพฒนาน นไปสการปฏบตจรงตามข นตอนการแกไข หรอพฒนาจนเปนท ยอมรบของกลม โดยม

ผสอนเปนผแนะแนวทาง

4. ขนประเมนผล ทกกลมนาเสนอแนวทางในการแกไขปญหาหรอ

พฒนาชนงานทไดรบการแกไขหรอปรบปรงแลวตอทกกลมรวมกน ผสอนเปนผ ช แนะแนวทางทถกตอง

และเชอมโยงการแกไขปญหาหรอพฒนางานแตละกลมใหเกดการบรณาการระหวางกน

1.7 การจดเนอหาวชาและการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ

ลารดซาบอล และคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 27; อางองจาก Lardizabal;

et al. 1970: 142-144) กลาววา การสอนแบบบรณาการตองยดหลกสาคญท ตองยดความสนใจและ

ความตองการของผ เรยน ประสบการณและการเรยนรควรเปน “หนวย ” (Unit) ทมความสมบรณใน

ตวเอง ครผสอนตองใชเทคนคการผสมผสานเน อหาวชาและกจกรรมการเรยนการสอนตาง ๆใหสมพนธใน

ขอบขายเรองทจะศกษา ลกษณะทวไปของหนวยการเรยนเปนดงน

1. มงเนนปญหา ปญหานนมความสาคญทจะศกษา และเกยวของกบเน อหาวชาตางๆ

หลายแงหลายมม คาตอบของปญหาแสดงใหเหนความสมพนธ ระหวางปจจบนกบอนาคต หรอ

ผลกระทบปจจยทางภมศาสตรทมตอวฒนธรรม หรอวฒนธรรมทมตอเมองเปนตน

2. เหมาะสมกบระดบผ เรยน สอการสอนหรออปกรณตองไมย ากจนเกนไปเกนกวาท

ผ เรยนจะเขาใจได การจดกจกรรมจะตองคานงถงประสบการณเดมของผ เรยนและทาทายความสามารถ

ไมงายจนเกนไป

3. สงเสรมพฒนาการอยางตอเนองในทกๆ ดาน ดานความเจรญงอกงาม ลาดบขนของ

ประสบการณ เชน การอาน การสงเกต การพด การฟง การวาดและการเขยน กจกรรมทกษะดานตางๆ

รวมทงกจกรรมทตองการใชความสามารถทางสมองในการคด วเคราะห แกปญหา

4. เปนการวางแผนรวมกนระหวางครและนกเรยน ใหผ เรยนมโอกาสเลอกปญหา วสด

อปกรณ วางแผนกจกรรมและประเมนผลใหเปนไปตามจดมงหมายทตองการ

26

5. การวางแผนหนวยการเรยนตองระลกเสมอวา ทาอยางไรจงจะเกดการเรยนรท ม

ประสทธภาพ

นมนวล ทศวฒน (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 28; อางองจาก นมนวล ทศวฒน.

2522: 173) ไดกลาวถงลกษณะหนวยการเรยนการสอนดงน

1. หนวยการเรยนก ารสอนคอ กลมหวขอยอยท มเน อหาสมพนธกนนามาจดลาดบ

กอนหลง ภายในหวขอท เรยกวา “หนวย ” และใชเวลาตอเน องกน อาจเปน 2-4 สปดาห ขนอยกบ

เนอหาของบทเรยน

2. หนวยแตละหนวยมความสมบรณในตวของมนเอง คอ ประกอบดวยความมงหมาย

ปญหาในการทากจกรรม การวดและประเมนผล

3. หนวยแตละหนวยสามารถสอนใหสมพนธกบวชาอนทเกยวของได

4. หนวยการเรยนการสอนสามารถใชเทคนควธสอนหลายวธทเหมาะสม เพอใหนกเรยน

เกดความรความเขาใจมากทสด

วธการผสมผสานเน อหาเพ อใหเกดการบรณากา ร โดยอาศยวธการจดแกน (Core)

ขนมากอนแลวนาเอาความรหรอเนอหาวชาใดกไดทเหมาะสมมาเสรมใหแกนน นเตมหรอสมบรณ แกน

ทจะนามาสรางเปนหนวยบรณาการนนมทงหมด 5 ประเภทดวยกน คอ

1. แกนท เปนหวเร อง กอนท จะทาการกาหนดหวเร องอะไรน น จะตอ งตงคาถามวา

ตองการใหผ เรยนเรยนอะไร หลงจากน น กกาหนดหวเร องข นมาแลวดงเอาเน อหาสาระหรอความร

หลาย ๆวชาทเหนวาสมพนธกบเรองนเขามาผนวกรวมกนไว เชน ตงหวเรองวา “ชมชนของเรา” ในเรองน

จะมรายละเอยดหรอสาขาวชาทเกยวของ เชน สภาพภมอากาศ การประกอบอาชพ การนบถอศาสนา ฯลฯ

2. แกนทเปนปญหา จะตองพจารณาวา อะไรบาง ทในสภาพแวดลอมของผ เรยน ท

ผ เรยนควรมความร ความเขาใจ เมอเลอกไดแลวกกาหนดเปนหวเร อง เชน ปญหาคาครองชพ ปญหา

คอรปชน ฯลฯ การทผ เรยนจะแกปญหาไดนนจะตองอาศยความรในสาขาวชาตางๆ

3. แกนทเปนกจกรรม จะตองพจารณากอนวากจกรรมใดท เปนประโยชนตอผ เรยนใน

หลายๆ วชา และตอการดาเนนชวตของนกเรยน เมอกาหนดไดแลวกบรรจกจกรร มเหลานน ในหนวย

นนๆ จากงายไปหายาก

4. แกนทเปนความคดรวบยอด ตองพจารณากอนวาตองการใหนกเรยนมความคดรวบยอด

ในเรองใด เชน ความคดรวบยอดเก ยวกบการพงพาตนเอง การอนรกษธรรมชาต ความเสมอภาค ฯลฯ

เมอไดความคดรวบยอดแลวกกระจายเน อหาจากงายไปหายาก เชนการเสนอความคดรวบยอดเร อง

“การพงพาอาศยกนและกน” พอกระจายเนอหาออกเปนคราวๆ ตามลาดบความยากงายดงน การพงพา

อาศยในครอบครว ในชนเรยน ในโรงเรยน ในชมชน ในประเทศ และระหวางประเทศ

27

5. แกนทเปนคานยม กอนอนตองพจารณากอนวา เราตองเนนคานยมอะไรหลงจากท

เลอกไดแลวโดยคาน งถงวยข องผ เรยนแลวนาคานย มทจาเปนมาเนนหรอสอดแทรกเขามาในเน อหา

ตอนใดตอนหนงทเหนวาเขากนไดขณะททาการสอน

ชยศกด ลลาจรสกล (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 29; อางองจาก ชยศกด ลลาจรสกล.

2543: 181-182) ไดกลาววาแนวโนมใหมทางการศกษาม จดเนนอย 2 ประการ คอความสนใจ

ความสามารถและความตองการของผ เรยนกบการปรบมาตรฐานความเปนอยของสงคม ซงไดกลาวถง

เทคนคการสอนบรณาการวา มจดมงหมายท ตองการใหเกดการบรณาการของแตละบคคล ใหผ เรยน

ทากจกรรมเปนหนวยการเรยน ซงหมายถง ผสมผสานวชาในงามมตางๆ ทจะชวยใหผ เรยนนาไปใชใน

การแกปญหาในชวตประจาวนไดดขนเพราะปญหาตาง ๆเกดขน ในชวตประจาวนนน ไมไดแบงออกเปน

แงมมใดโดยเฉพาะการบรณาการ มจดเนนทการพฒนาบคลกภาพอยางผสมผสานกลมกลน เทคนค

การสอนแบบบรณาการ เปนการสอนทมปญหาทานองเดยวกบชวตจรง เปนแกนกลางและมการสราง

ประสบการณแกผ เรยนใหกวางข น ใหมการผสมกลมกลนระหวางบคลกภาพสวนตวและสงคมของ

ผ เรยน เทคนคการสอนเหลานจะชวยครใหสอนเปนหนวยได

ตวอยางเทคนคการสอนแบบบรณาการ

1. เทคนคการยกตวอยางโจทยปญหา

1.1 ผสอนควรยกตวอยางไดทนททนใด ตวอยางงายๆ

1.2 ยกตวอยางจากหนงสออนทนอกจากตวอยางจากหนงสอแบบเรยน

1.3 ยกตวอยางจากสงแวดลอมในชวตประจาวน

1.4 หากลวธการยกตวอยางทแปลกๆ

2. เทคนคการใชวสดประกอบการสอน

2.1 ใหผ เรยนชวยกนทาวสดประกอบการสอน

2.2 ผสอนควรเลอกใชวสดจากสงแวดลอมและควรเลอกใหเหมาะสมกบเน อหา

2.3 ผสอนควรรจกเลอกใชวสดประกอบการสอนทงายและประหยด เพอให

เขากบสภาพเศรษฐกจและสงคม

3. เทคนคการสรางและการใชภาพ

3.1 การใชภาพลายเสนงายๆ

3.2 การใชภาพสาเรจรปประกอบการสอน ผสอนบางคนไมสามารถวาดรป

ลายเสนไดกอาจใชภาพสาเรจรปทตดมาจากหนงสอพมพ วารสาร

28

4. เทคนคดานการนนทนาการ

4.1 ใชเพลงประกอบการสอน จะชวยกลอมเกลาอารมณของผ เรยน ทาให

ผ เรยนไมเครยด

4.2 การใชคาประพนธประเภทรอยกรอง ครควรเขยนใสแผนภมไวเพอสรป

บทเรยน หรอนาเขาสบทเรยน

4.3 การใชเกมประกอบ ผ ทเปนครควรจะไดศกษาทงเกมทใชประกอบการสอน

ในหองเรยนและเกมลบสมองโดยทวไป

จากขอความทกลาวมาขางตน สรปไดวา หนวยการเรยนการสอนแบบบรณาการจะม

ลกษณะทสาคญดงนคอ

1. มลกษณะเปนหนวย ซงจะมแกนของหนอยอาจเปนแกนทหวเรองแกนทเปนปญหา

แกนทเปนความคดรวบยอด ฯลฯ

2. ลกษณะผสมผสานเนอหาวชาตาง ๆ และวธการจดกจกรรมการเรยนการสอน

3. มสอการสอนหลายประเภท

สาหรบในการวจยคร งน ผ วจยจะสรางแผนการสอนแบบบรณาการ โดยวธการสอนแบบ

บรณาการเชงเนอหา โดยยดแบบบรณาการแบบสอดแทรกวชามาใชการทาวจยกาหนดหวเร องคอเรอง

โครงสราง หนาทและองคประกอบของเซลล สวนขนตอนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเพ อให

เกดบรณาการแกผ เรยนน น ผ วจยไดใชขนตอนการสอนใหเกดการบรณาการของ ลารดซาบอลมาเปน

แนวทางหลกในการทากจกรรมในการเรยนการสอน โดยปรบกจกรรมท มความเกยวของใหเหมาะสม

กบการจดกจกรรมการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เรอง ปรากฏการณทางลม

ฟา อากาศ

1.8 หลกการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ลารดซาบอล และคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 31; อางองจาก Lardizabel; et al.

1970: 148 -149) ไดสรปหลกและสงทควรพจารณาในการเรยนการสอนแบบบรณาการวา

1. ผ เรยนมความสาคญมากกวาเนอหาวชา เนนการพฒนาบคลกภาพ คานงถงการเรยนร

ทงดานรางกาย สงคม อารมณและสตปญญา

2. หนวยการเรยนท ตองใชเวลาในการทากจกรรมขามวนจะดกวาหนวยก ารเรยนส นๆ

ทเสรจในเวลาเรยน

3. กจกรรมการเรยนการสอน ควรเปนปญหาในชวตจรง คานงถงความตองการความสนใจ

ของผ เรยนเปนเกณฑ

29

4. ในการเรยนการสอนควรใชกระบวนการกลม

5. กจกรรมการเรยนการสอนใชกระบวนการประชาธปไตย

6. คานงถงความแตกตางระหวางบคคลของผ เรยน

7. สรางบรรยากาศในชนเรยน ในการทางานใหเปนทพอใจของผ เรยน

วฒนาพร ระงบทกข (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 31; อางองจาก วฒนาพร ระงบทกข.

2542: 16) ไดกลาวถงหลกการทสาคญในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการวา

1. ตองเนนผ เรยนเปนศนยกลาง

2. เนนการปลกฝงคานยม จตสานก และจรยธรรมทถกตอง

3. ใหผ เรยนไดรวมกนทางานกลม

4. จดประสบการณตรงใหกบผ เรยน

5. จดบรรยากาศทสงเสรมใหผ เรยนกลาคด กลาทา นอกจากทกลาวมาแลว

อรทย คามล และคนอนๆ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 31; อางองจาก อรทย คามล;

และคนอนๆ. 2542: 16) กลาวถงสงทตองคานงการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการวา

1. หวเรองตองสมพนธกบเรองอนไดอยางกวางขวาง

2. การสรางกจกรรมทกกจกรรมตองเหมาะสมกบความเปนจรง

3. กจกรรมทกกจกรรมควรตอเนองกน

4. เปดโอกาสใหผ เรยนปรบปรงและพฒนางานตลอดเวลา

กจกรรมทสามารถนามาใชจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ ไดแก

1. การรายงาน

2. การอภปราย

3. กรณตวอยาง

4. การแสดงละคร

5. การศกษานอกสถานท

6. การเชญวทยาการมาบรรยาย

7. การสาธต และการทดลอง

8. การสมภาษณบคคล

9. การจดนทรรศการ

30

สรปไดวาในการเลอกเน อหาวชาทจะทาการจดการเรยนรแบบบรณาการน น เนอหาวชาท

นามาสอนควรจะกาหนดออกมาเปนหนวยทมความสมบรณในเรองความสมพนธระหวางการจดกจกรรม

การเรยนการสอนกบการนาไปใชในชวตจรง ความเหมาะสมระหวางความยากงายของเน อหาภายใน

หนวยสอและอปกรณการเรยนการสอนท นามาใชประกอบการพฒนาการดานตางๆ ทจะเกดข นของ

ผ เรยนสาหรบในการวจยครงนผ วจยไดเลอกเนอหาจดประสงคการเรยนร วชาวทยาศาสตร มาเปนสาระ

ในการกาหนดหนวยการเรยนในแผนการสรางแบบบรณาการทจะสรางขนเพราะเปนเนอหาทเหมาะสม

ในดานตางๆ ทกลาวมาขางตน

1.9 การประเมนผลการจดการเรยนรแบบบรณาการ

วเศษ ชณวงศ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 31; อางองจาก วเศษ ชณวงศ. 2544:

27-28) การจดการเรยนการสอนแบบบรณาการน นสอดคลองกบการจดกระบวนการเรยนรตามแนว

ปฏรปทเนนผ เรยนเปนสาคญ กลาวคอ นกเรยนไดเรยนรจากการไดคดและปฏบตจรงต ามความสนใจ

และความถนดของตนเองอยางมความสข เรยนรจากกลมและเพ อนเรยนรอยางเปนองครวม (บรณา

การเขาดวยกน ) และเรยนรตามกระบวนการเรยนรของตนเอง ดงนน การวดและการประเมนผลการ

เรยนการสอนดงกลาวตองสอดคลองกบสภาพจรง คอการประเมนความสามารถ เรมตงแตการประเมน

การคดวางแผน กระบวนการทางาน คณธรรม จรยธรรมระหวางการทางาน ความตงใจ จนมผลงานท

สาเรจเปนชนงานตามเปาหมาย

วธการประเมนจะตองหลากหลายท ตอเนอง โดยมการประเมนตลอดเวลาตามกจกรรม

การเรยนร ใชวธการสงเกต ตรวจสอบรายงาน บนทกการปฏบตงาน การใหความรวมมอภายในกลม

การประเมนชนงานหรอบางครงอาจมการประเมนความรควบคกนไปดวย

นอกจากนควรมการประเมนแบบองการปฏบต (Performance - Based) และการประเมน

แบบองการสงเกต (Observation - Based) ซงชวยใหครและนกเรยนสามารถบรณาการการเรยนการสอน

กบการประเมนผลเขาดวยกน เพอปรบปรงและพฒนาการจดกจกรรมใหสมบรณ ดยงขนและการสอน

กบการประเมนจะไมแยกจากกน ทงครและนกเรยนมสวนรวมในการสอนและการประเมนจงทาให

การจดการเรยนรแบบบรณาการสมพนธกบชวตจรงมากทสด

1.10 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ลาดซาบอลและคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 33; อางองจาก Lardizabal. et al.

1970: 146-150) กลาวถงบทบาทของครในการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการ โดยแบงเปนดาน

ตางๆ ดงน

31

1.10.1 ดานการเตรยมการ

1.10.1.1 เตรยมกรอบแนวคดในเร องทจะสอน โดยหวขอแตละตอนไดจาก

การบรณาการระหวางวชา หรอผสมผสานระหวางวชา ในหลกสตร

1.10.1.2 เตรยมคาถามหลกหรอคาถามสาคญ เพอกระตนใหผ เรยนไดวเคราะห

หรอไดปฏบต

1.10.1.3 เปนแหลงขอมลหรอแหลงความรท ผ เรยนซกถาม ปรกษาเพอคนควา

ความร

1.10.2 ดานการดาเนนการ

1.10.2.1 เปนผ นาเสนอ (Presenter) เชน เสนอประเดนปญหา เหตการณใน

เรองทจะสอนเปนผสงเกต (Observer) โดยสงเกตผ เรยนขณะทตอบคาถามทากจกรรมท งพฤตกรรม

ดานอนๆ ของผ เรยน

1.10.2.2 เปนผกระตนจงใจ (Motivator) โดยกระตนความสนใจของผ เรยน

เพอใหม สวนรวมในการเรยนอยางแทจรง

1.10.2.3 เปนผ เสรมแรง (Reinforcer) เพอใหผ เรยนแสดงพฤตกรรมทตองการ

1.10.2.4 เปนผ ช แนะ (Director) สนบสนนใหผ เรยนดาเนนกจกรรมใหบรรล

วตถประสงคทกาหนด

1.10.2.5 เปนผจดบรรยากาศ (Director) เพอใหเกดบรรยากาศการเรยนรท

เหมาะสม ทงดานกายภาพ สงคมและจตใจเพอใหผ เรยนไดเรยนรอยางมความสข

1.10.2.6 เนนใหผ เรยนใชกระบวนการ (Process Oriented) มากกวาเนอเรอง

หรอเนอหาสาระ (Content Oriented)

1.10.3 ดานการประเมน

1.10.3.1 เปนผใหขอมลยอนกลบ (Reflector) ชแนะ วพากษ วจารณ ขอด ขอดอย

เพอใหผ เรยนพฒนา ปรบปรงแกไข พฤตกรรมการเรยน

1.10.3.2 เปนผประเมน (Evaluator) โดยประเมนผลเปนระยะ ๆประเมนพฤตกรรม

ดานการคนควาหาความร และผลงานซงอาจเปนองคความรหรอผลงาน

จากรายละเอยดทเกยวของกบตวผสอนทงหมดสรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนการสอน

แบบบรณาการนนผสอนจะตอง

1. ยดหลกสายกลางในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหความสาคญในเนอหาสาระ

2. ตองเปนผ มใจกวางในการทจะยอมรบฟงความคดเหนแมจะมาจากตวผ เรยนเอง

32

3. ตองทาหนาทเปนกลยาณมตรท ด ตอผ เรยนมใชหนาท เปนผบอกหรอถายทอดความร

เพยงอยางเดยว

จากรายละเอยดทเกยวของกบตวผสอนทงหมดสรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนการสอน

แบบบรณาการนนผสอนจะตอง

1. ยดหลกสายกลางในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหความสาคญในเนอหาสาระ

2. ตองเปนผ มใจกวางในการทจะยอมรบฟงความคดเหนแมจะมาจากตวผ เรยนเอง

3. ตองทาหนาทเปนกลยาณมตรท ด ตอผ เรยนมใชหนาท เปนผบอกหรอถายทอดความร

เพยงอยางเดยว

1.11 บทบาทและกจกรรมของนกเรยนในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ลารดซาบอลและคณะ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 34; อางองจาก Lardizabal; et al.

1970: 148) กลาวถงหลกในการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการ ควรคานงถงกจกรรมของ

กระบวนการกลมมาใชดงน

1. ควรแบงกลมผ เรยนเปนกลมยอยๆ กลมละ 4 คน ทมระดบความสามารถทแตกตางกน

คอผ เรยนมระดบความสามารถสง 1 คน ผ มระดบความสามารถปานกลาง 2 คน และผ มระดบ

ความสามารถตา 1 คน ในการแบงกลมจะตองใหผ เรยนมโอกาสเขากลม เพอทากจกรรมทตนถนดและ

มความสนใจ เพอใหแตละกลมมความเหมาสม และมความสามารถพอๆ กน

2. แตละกลมเลอกคณะกรรมการ ทประกอบดวย ประธาน รองประธานคณะกรรมการ

เลขานการ

3. มการประชมรวมกนภายในกลม เพอวางแผนในการทากจกรรมรวมกน

4. สมาชกทกคนภายในกลมจะตองมหนาท รบผดชอบ ในการทากจกรรมตา มทได

วางแผนไว โดยทนกเรยนมบทบาทในการเรยนการสอนแบบบรณาการดงน

4.1 มสวนรวมในการเรยนทงทางดานรางกาย จตใจ และการคดในทกๆ สถานการณ

ทกาหนดใหอยางเปนธรรมชาตเหมอนสถานการณในชวตจรง

4.2 ศกษาคนควาปฏบตดวยตนเอ งเพอใหเกดการเรยนรดาเนนการเรยนดวยตนเอง

เพอใหการเรยนเปนไปอยางสนก ตนเตนมชวตชวา และทาทายอยตลอดเวลา

4.3 เรยนในหองเรยน (Class) และสถานการณจรง (Reality) เพอพฒนาสงคม

4.4 กระฉบกระเฉงวองไวในการมสวนรวมอยางแทจรง

4.5 ทางานดวยความรวมมอ รวมใจ ทงงานเดยว งานค หรองานกลม ดวยความเตมใจ

และดวยเจตคตทดตอกน

33

4.6 ตอบคาถามสาคญหรอคาถามหลกท เปนตวกาหนดประสบการณของตนเองหรอ

ประสบการณในชวตจรง

4.7 มความสามารถในการแกปญหา มความคดรเรมทาสงใหมทมประโยชน

4.8 มความสามารถในการส อสารเชน ฟง พด อาน เขยน มทกษะทางสงคมรวมท ง

มนษยสมพนธทดกบเพอนในกลม ในหองเรยนและคร

4.9 สามารถสรางองความรดวยตนเอง เปนการเรยนร ทมความหมายและสามารถ

นาไปใชในชวตประจาวนได

จากรายละเอยดทเกยวของกบบทบาทและกจกรรมของผ เรยนทงหมดสรปไดวา ในการจด

กจกรรมการเรยนการสอนแบบบรณาการน นผ เรยนจะตองเปล ยนสภาพการเรยนรจากเดมท รอรบ

การถายทอดจากคร มาเปนแสวงหาความรดวยตนเองและเปนการเรยนรทมพนฐานมาจากการเชอมโยง

ความเปนจรงของผ เรยนเอง ใหผ เรยนไดเขาใจในบทบาทและหนาท องตนเองในการเรยนตามแนวคด

ทเนนใหผ เรยนเปนศนยกลาง มใชเนนผ เรยนเปนศนยกลางแหงการเรยนรแตไมเช อมโยงกบสภาพ

ความเปนจรงในการดารงชวต

1.12 คณคาและประโยชนของการเรยนการสอนแบบบรณาการ

สมตร คณากร (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 35; อางองจาก สมตร คณากร. 2518:

41-42) ไดกลาวถงประโยชนของการเรยนแบบบรณาการไวดงน

1. ชวยใหเกดการเช อมโยงการเรยนร ความร ไดเรยนไปแลวจะถกนามาสมพนธกบ

ความรทจะมาเรยนใหม จะทาใหเกดการเรยนรไดเรวขน

2. ชวยจดเนอหาความรใหมลกษณะเหมอนชวตจรง คอการผสมผสานและสมพนธเปน

ความรทอยในลกษณะหรอรปแบบทเออตอการนาไปใชในชวตจรง

3. ชวยใหผ เรยนเขาใจสภาพปญหาสงคมไดดกวา การกระทาหรอปรากฏการณตางๆ

ในสงคมเปนผลรวมมาจากหลายๆ สาเหต การทจะสามารถเขาใจปญหาไดและสามารถท จะแกปญหา

นนไดควรพจารณาปญหาท มาของปญหาอยางกวางๆ ใชความรจากหลายๆ วชามาสมพนธกน เพอ

สรางความเขาใจใหมๆ ขน

4. ชวยใหการสอนและการศกษามคณคามากขนแทนทจะเปนขบวนการถายทอดความร

หรอสาระแตเพยงประการเดยว กลบชวยใหสามารถพฒนาทกษะท จาเปนใหเกดความคดรวบยอดท

กระจาง ถกตอง และสามารถใชในการปลกฝงคานยมทตองการไดอกดวย

5. ทาใหเกดการบรณาการข นทา ใหวตถประสงคในการจดการเรยนการสอน เปลยนไป

จากเดมทใหผ เรยนไดรบความรไปเปนเพอใหผ เรยนไดเหนคา และนาความรไปใชใหเกดประโยชน

34

ผกา สตยธรรม (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 36; อางองจาก ผกา สตยธรรม. 2523:

51) กลาวถงประโยชนทไดจากการบรณาการ ไวดงน

1. ชวยเหลอและแกไข ตลอดจนสงเสรมใหผ เรยนไดพฒนาตนเองใหเปนคนทสมบรณ

ในทกดาน

2. การเชอมโยงวชานนทาใหผ เรยนไดสนกสนานเพราะไดเรยนรหลายดาน

3. การเชอมโยงวชาความรตางทาใหไมลมงาย

4. สามารถนาไปปฏบตไปใชในชวตจรง ใหสอดคลองกบความตองการได

5. นกเรยนไดฝกทกษะดานตางๆ ไดหลายประการ

วฒนา ระงบทกข (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 36; อางองจาก วฒนา ระงบทกข.

2542: 50) ไดกลาวถงประโยชนของการบรณาการวา

1. เปนการเรยนรอยางมความหมาย ผ เรยนสามารถจดจาความรทเรยนไปไดนาน ซงจะ

เรมตนดวยการทบทวนความรเดม และประสบการณเดมของผ เรยน

2. ผ เรยนมสวนรวมในการเรยน ทงทางดานรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคมเปน

การพฒนาในทกดาน

3. ผ เรยนมสวนรวมในการทากจกรรมตามประสบการณชวตของตน และเปนประสบการณ

ในชวตจรงของผ เรยน

4. ผ เรยนไดฝกทกษะตางๆ ซากนหลายครงโดยไมรสกเบอหนาย

5. ผ เรยนไดพฒนาความคดระดบสง คดไตรตรอง คดอยางมวจารญาณ คดวเคราะห

คดแกปญหา คดรเรมสรางสรรค

6. ผ เรยนไดฝกทกษะการทางานกลมต งแตสองคนขนไป จนถงเพอนทงชนเรยนตามท

กาหนดในกจกรรมเพอพฒนาทกษะมนษยสมพนธ

7. ผ เรยนไดสรางเร องตามจนตนาการ ทกาหนดเปนการเรยนร ดานธรรมชาตเศรษฐกจ

วฒนธรรม การเมอง วถชวตผสมผสานกนไป

8. ผ เรยนไดเรยนรจาก สงใกลตวไปยงส งไกลตว เรยนเกยวกบตวเรา บาน ครอบครว

ชมชน ประเทศไทย ประเทศเพอนบานและโลก ตามระดบความซบซอนของเน อหาและสตปญญาของ

ผ เรยน

9. ผ เรยนไดเรยนรอยางมความสข สนกสนาน เหนคณคาของงาน ททาและงานทจะไป

นาเสนอตอเพอน ชมชน ทาใหเกดความตระหนก เหนความสาคญของการเรยนรดวยตนเอง

ธรชย ปรณโชต (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 36; อางองจาก ธรชย ปรณโชต.

2540: 82) ไดใหเหตผลทสนบสนนคณคาและประโยชนของการสอนแบบบรณาการวา

35

1. จะชวยใหผ เรยนนนไดเขาใจถงความสมพนธระหวางวชาตาง ๆ ความสมพนธระหวาง

วชากบชวตจรง

2. จะชวยใหเกดความสมพนธเช อมโยงความคดรวบยอดในศาสตรตางๆ ทาใหเกด

การเรยนรทมความหมาย

3. ชวยใหเกดการถายโอนการเรยนร ใหเชอมโยงสงทเรยนกบชวตจรงและชวตนอก

หองเรยนกบสงทเรยน

จากคณคาและประโยชนจากการเรยนการสอนแบบบรณาการทงหมด สรปไดวาการจด

การเรยนการสอนแบบบรณาการน นเปนการจดการเรยนการสอนท สมดลกบการใช ชวตจรงของผ เรยน

เปนอยางยง เปนการเรยนการสอนท เหมาะกบสภาพแวดลอมในปจจบนท มากไปดวยเทคโนโลย ตางๆ

ทจาเปนตอการดารงชวตของมนษย และเปนการทาใหเหนคณคาในการท จะจดการเรยนการสอน

เพอความสมดลอยางแทจรง

1.13 ขอควรคานงในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

ชม ภมภาค (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 37; อางองจาก ชม ภมภาค. 2520: 107)

กลาวถง สงทควรคานงในการจดการเรยนรแบบบรณาการวา

1. ครจะตองเสรมสรางพ นฐานของนกเรยนใหด ใหนกเรยนเกดความคดรวบยอดท

ชดเจนกวางขวางเสยกอนทจะพยายามใหเกดการบรณาการเขาดวยกน

2. ตองแนใจวาความคดรวบยอดท จะนามาบรณาการน นอยในระดบท เหมาะสมกบ

วฒภาวะของผ เรยน

3. ตองมการสรางบรรยากาศการเรยนใหนกเรยนสบายใจทสดเทาทจะทาได เพอสงเสรม

ใหเกดการบรณาการ

4. การดาเนนการสอนทกครงนกเรยนตองรจดมงหมายการสอนโดยละเอยด

5. ในการสอนสงใหม ครตองใชพนฐานของนกเรยนใหเปนประโยชน

6. ครตองเปนแบบอยางในการแสดงพฤตกรรมทมการบรณาการใหแกนกเรยน

กาญจนา คณารกษ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 37; อางองจาก กาญจนา คณารกษ.

2522: 21) กลาววา สงทตองคานงถงในการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1. จะตองมจดมงหมายทแนนอนวาตองการใหผ เรยนเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางไร

2. ในการสอนแตละคร งตองพยายามสอดแทรกคณสมบตท ตองการจ ะเนนในตวของ

นกเรยน

3. พยายามบรณาการความรใหสอดคลองกบชวตจรงใหมากทสด

36

4. จดโอกาสใหผ เรยนไดรสกสงเกต วเคราะห วจารณ และอภปรายถกเถยงกนดวย

เหตผล

5. จดบรรยากาศในหองเรยนและนอกหองเรยนใหทาทายและเราความสนใจของผ เรยน

จากขอคานงในการเรยนการสอนแบบบรณาการ สรปไดวา ครจะตองเปนผ เสรมสรางความร

ใหกบนกเรยน โดยสรางบรรยากาศการเรยนรใหสอดคลองกบความเปนจรงในชวตประจาวนคานงถง

ความแตกตางระหวางบคคล ในดานความสามารถดานสตปญญา อารมณ สงคม ความพรอมของ

รางกาย จตใจและสรางโอกาสทผ เรยนเกดการเรยนดวยการเรยนทหลากหลายและตอเนอง

ตาราง 1 การเปรยบเทยบรปแบบการสอนแบบบรณาการของวเศษ ชณวงศ (2544:29-30)

รปแบบการ

สอนแบบ


วธการ กจกรรม การ

ประเมนผล

ผลทเกดขนกบ

ผเรยน

1.แบบสอดแทรก

2.แบบขนาน

- ครคนเดยว

วางแผนและ

กาหนดหวเรอง

โดยสอดแทรก

เนอหาวชาอนๆ

เขาไปในการ

สอนของตน

- ครหลายคน

วางแผนการสอน

รวมกน โดย

กาหนดหว

เรองความคด

รวบยอดปญหา

- ครแตละตาง

สอนในวชาของ

ตนภายใตหว

เรองเดยวกน

- มอบหมายงาน

ตามทวางแผนไว

- งานทมอบหมาย

ใหนกเรยนทา

แตกตางไปในแต

ละวชา แตอย

ภายใตหวเรอง

เดยวกน

- ครคนเดยว

ประเมน

- ครแยกกน

ประเมน

- ผ เรยนไดรบ

ความรจากครคน

เดยวและมองเหน

ความสมพนธ

ระหวางวชาได

-ผ เรยนไดรบความร

จากครแตละคนในหว

เรองของงานเปน

งานเดยวกน ทาให

มองเหนความสมพนธ

การเชอมโยงกน นา

ความรในวชาตางๆ

มาแกปญหาได

37

ตาราง 1 (ตอ)


สอนแบบ





ผเรยน

3.แบบสห-

วทยาการ


วางแผนการ

สอนรวมกนโดย


ความคดรวบ

ยอด ปญหา

- ครแตละคน

ตางสอนในหว

เรองเดยวกน

- ครรวมกน

กาหนดชนงาน

โดยเชอมโยง

วชาตางๆ

-มอบหมายงาน

หรอโครงงาน

โดยนกเรยน

รวมกนทาโดย

กาหนดวาจะ

แบงโครงงานนน

ออกเปน

โครงงานยอยๆ

ใหนกเรยนทาแต

ละรายวชา

- มอบหมายงาน

หรอโครงงานให

นกเรยนทา

รวมกนเปนงาน

ชนใหญชนเดยว

- มอบหมาย

งานหรอ

โครงงานโดยให

นกเรยนรวมกน

ทาโดยกาหนด

เกณฑเอง

-ผ เรยนไดรบความร

จากครหลายคนในหว

เรองหรอปญหา

เดยวกน ทาให

สามารถเชอมโยง

ความรจากวชา

ตางๆ มาสรางสรรค

งานได

38

ตาราง 1 (ตอ)


สอนแบบ





ผเรยน

4. แบบขามวชา

หรอแบบสอน

เปนทม


วางแผนสอนเปน

รายคณะโดย


ความคดรวบ

ยอด ปญหา

เนอหา

- ครรวมกนสอน

เปนทมในหวเรอง

เดยวกน

- ครรวมกน

กาหนดชนงาน/

โครงงานให

นกเรยนทา

รวมกน

- จดกจกรรมหา

แหลงขอมล

ความรให

นกเรยนให

นกเรยนเพอ

ศกษาคนควา

และปฏบตงาน

ในแตละกลม

- ประเมนผล

รวมกน งานชน

เดยวกน โดยม

เกณฑในการ

ตดสนรวมกน

- ผ เรยนไดรบ

ความรเกยวกบ

การเชอมโยง

สาขาวชาตางๆ

เขาดวยกนสามารถ

นาความรไปประยกต

สรางสรรคชนงานได

2. เอกสารทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ 2.1 ความเปนมาของการจดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรแบบรวมมอเรมมาตงแตเมอไรไม ปรากฏหลกฐานแนชดรปแบบการ

จดการเรยนรครผสอนอนญาตใหผ เรยนทางานรวมกนในรปแบบกลมตามโอกาสทครไดมอบหมายงาน

ให (Slavin. 1990: คานา) มการสนทนาโตตอบในกลม อภปราย การทางานกลมในเรองตางๆ มการ

เปลยนกนเปนผ นากลม ซงวธการเหลานไม มโครงสรางรปแบบทแนนอน ประมาณป ค .ศ. 1970 ไดม

นกการศกษานารปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอมาพฒนาปรบปรงเพอใหใชในการจดการเรยนร

ไดจรง และไดเผยแพรไปอยางกวางขวาง

39

2.2 ความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

จอยซ และ เวล (ขนษฐา กรกาแ หง. 2551: 12; อางองจาก . Joyce; & Weil. 1986 )

ไดกลาววา เทคนคการรวมมอกนเรยนร เปนเทคนคทจะชวยพฒนาผ เรยนทงในดานสตปญญาและ

ดานสงคม นอกจากนเทคนคการรวมมอกนเรยนรยงชวยพฒนาผ เรยนทงในดานสตปญญาและดาน

สงคม นอกจากนเทคนคการรวมมอกนเรยนรยงชวยพฒนาผ เรยนทางดานสตปญญาใหเกดการเรยนร

จนบรรลขดความสามารถสงสดไดโดยมเพอนในวยเดยวกนยอมจะมการใชภาษาสอสารทเขาใจงาย

กวาครผสอน

สลาวน (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 12; อางองจาก Slavin. 1990: 5) กลาววา การจด

การเรยนรแบบรวมมอ หมายถง วธการจดการเรยนรทผ เรยนแสดงความคดเหนรวมกนในการเรยน

และมความรบผดชอบตอตนเอง และตอความสาเรจของกลม ใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมตางๆ

เพอไปสเปาหมายของกลมและความสาเรจของกลม สมฤทธผลของกลมขนอ ยกบความสามารถของ

สมาชกทกคนในกลมทจะเกดการชวยเหลอซงกนและกน ผ เรยนแตละคนตองมความรบผดชอบเปน

รายบคคล เพราะมความหมายตอความสาเรจของกลมมาก

สรศกด หลาบมาลา (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 12; อางองจาก สรศกด หลาบมาลา .

2533 : 4) ไดใหควา มหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววาเปนการจดการเรยนรรปแบบหนง ท

นกเรยนมความสามารถแตกตางกนมารวมกนทางานกลมเลกๆ ตามปกตจะมกลมละ 4 คน เปนเดก

เรยนเกง 1 คน เรยนปานกลาง 2 คน และเรยนออน 1 คน ผลการเรยนของเดกจะพจารณาเปน 2 ตอน

โดยตอนแรกจะพจารณาคาเฉลยทงกลม ตอนท 2 จะพจารณาจากคะแนนสอบเปนรายบคคล การ

สอบทง 2 ครง นกเรยนตางคนตางสอบ แตขณะทเรยนตองรวมมอกน ครจะใชการใหรางวลเปนการ

เสรมแรง โดยการพจารณาจากเกณฑทครกาหนดให

พมพนธ เดชะคปต (บญญต ชานาญกจ . 2550: 2; อางองจาก พมพพนธ เดชะคปต .

2544: 6) ไดใหความหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววาเปนการจดการเรยนรทเนนผ เรยนเปน

สาคญของการเรยนร นกเรยนอยรวมกนเปนกลมเลกๆ มกระบวนการทางานเปนกลมแบบทกคน

รวมมอกน นกเรยนทกคนในกลมมความสามารถแตกตางกนมบทบาททชดเจนในการเรยน หรอการทา

กจกรรมอยางเทาเทยมกน และหมนเวยนบทบาทหนาทกนภายในกลมอยางทวถง มปฏสมพนธซงกน

และกน ไดพฒนาทกษะความรวมมอในการทางานกลมนกเรยนในกลมมสวนรวมในการแสดงความ

คดเหน ตรวจสอบผลงา นรวมกนขณะเดยวกนกตองรวมกนรบผดชอบการเรยนในงานทกขนตอนของ

สมาชกกลม ซงนกเรยนจะบรรลเปาหมายของการจดการเรยนรไดกตอเมอสมาชกทกคนในกลมบรรล

เปาหมายเชนเดยวกน ดงนนนกเรยนทกคนตองชวยเหลอพงพากนเพอใหทกคนในกลมประสบ

ความสาเรจและบรรลเปาหมายรวมกน

40

สวทย มลคา และ อรทย มลคา (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 12; อางองจาก สวทย มลคา .

2546: 13) ไดใหความหมายการจดการเรยนรแบบรวมมอไววา เปนกระบวนการจดการเรยนรทจดให

ผ เรยนไดรวมมอ และชวยเหลอกนในการเรยนร โ ดยแบงกลมผ เรยนทมความสามารถตางกนออกเปน

กลมเลกๆ ซงเปนการรวมกลมอยางมโครงสรางทชดเจน มการทางานรวมกน มการแลกเปลยนความคดเหน

มการชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน มความรบผดชอบรวมกนทงในสวนตนและสวนรวม เพอให

ตนเองและสมาชกทกคนในกลมประสบความสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไว

จากความหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอ สรปไดวาการจดการเรยนรแบบรวมมอ

หมายถง การเรยนเปนกลมเลก ๆ ภายในกลม จะประกอบดวยผ เรยนมความสามารถแตกตางกนมา

ทางานรวมกน ในกระบวนการทางาน นนมการชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน มการแลกเปลยน

ความคดเหนรวมกน ผลสาเรจของกลมขนอยกบความสามารถของสมาชกในกลมทชวยเหลอกน ซงจะ

ทาใหผลสมฤทธทางการเรยนและทกษะทางสงคมดขน

2.3 ทฤษฎทเกยวของและรปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอ จาเปนอยางยงทจะตองมทฤษฎทเกยวข อง ซงครผสอน

ตองนาทฤษฎตาง ๆ เหลานมาชวยในการจดการเรยนรแบบรวมมอ เพอใหเกดประสทธภาพ ตามท

สลาวน (Slavin. 1995: 16-19) กลาววา การจดการเรยนรแบบ รวมมอทาใหนกเรยน เรยนไดดกวา

การเรยนแบบกลมเดม ซงมทฤษฎดงตอไปน

2.3.1 ทฤษฎแรงจงใจ (Motivation Theory) เปนเทคนคจใจในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

โดยเนนรางวลเปนโครงสราง และเปาหมายในการปฏบตทมลกษณะเฉพาะ 3 อยาง คอ การรวมมอกน

ปรบปรงเปาหมายเฉพาะบคคล การแขงขนกนกาหนดเปาหมายรายบคคล และความสมพนธระหวาง

บคคลทใชความพยายามไปสเปาหมาย การใชเทคนคแรงจงใจจากโครงสรางเปาหมาย ทาใหสมาชก

บรรลตามเปาหมายได ซงทาใหกลมประสบความสาเรจดวย นอกจากนการประชมเพอนกาหนดเปาหมาย

ทาใหสมาชกตองระลกเสมอวา ทาอยางไรใหกลมประสบความสาเรจ ซงมความสาคญมาก การเสรม

กาลงใจของกลมดวยการใหสมาชกทางานเตมความสามารถ ทาใหการปฏบตงาน บรรลผลตามเปาหมาย

และสรางความสมพนธระหวางบคคล และผลตอบแทนทกลมไดรบยงเป นการเสรมแรงทางสงคมดวย

อาร พนธมณ (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 12; อางองจาก อาร พนธมณ . 2540: 13) ไดกลาวถงหลกใน

การสรางแรงจงใจในการเรยน ดงน

41

2.3.1.1 การชมเชยและการตาหน ทงการชมเชยและการตาหนจะมผลตอการเรยนร

ของเดกกนทงสองอยาง จากการพจารณาโดยละเอยดเกยวกบอทธพลการชมเชยและการตาหนปรากฏวา

โดยทวไปแลวการชมเชยจะใหผลดกวาการตาหนบางเลกนอย เดกโตชอบการชมเชยมากกวาการตาหน

การชมเชยและการตาหนมพบตอการเรยนรของเดกหญงนอยกวาเดกขาย สวนเดกทเรยนรเมอถกตาหน

จะมความพยายามมากกวาไดรบคาชมเชย

2.3.1.2 การทดสอบบอยครง คะแนนจากการทดสอบจะเปนสงจงใจ มความหมาย

ตอนกเรยนเปนอยางมาก การสอบบอยครงจะชวยกระตนใหนกเรยนสนใจการเรยนมากขนอยาง

ตอเนองและสมาเสมอ

2.3.1.3 การคนควาหาความรดวยตนเอง ครควรสงเ สรมใหนกเรยนไดศกษาดวย

ตนเองดวยการเสนอแนะ หรอกาหนดหวขอทจะทาใหนกเรยนสนใจใครร เพอใหเดกคนควาเพมเตม

ดวย อยางไรกตาม การกาหนดหวขอตองคานงอยาใหยากเกนความสามารถ หรอตองใชเวลานาน

เกนไป เพราะจะทาใหนกเรยนเบอหนายและหมดความสนใจ

2.3.1.4 วธการทแปลกใหม ควรหาวธการทแปลกใหม เพอเราความสนใจโดยใช

วธการใหม ซงนกเรยนไมคาดคด หรอมประสบการณมากอน เชน การใหนกเรยนรวมกนวางเคาการ

ประเมนผลการเรยนการสอบ ใหนกเรยนชวยกนคดกจกรรมตางๆ ซงแปลกไปกวาทเคยทา วธการแปลก

ใหมจะชวยใหนกเรยนเกดความสนใจ และมแรงจงใจในการเรยนการสอน

2.3.1.5 ตงรางวลสาหรบงานทมอบหมาย ครควรตงรางวลไวลวงหนาในงานท

นกเรยนทาสาเรจ เพอยวยใหนกเรยนพยายามมากยงขน และการใหรางวลกอนการเรยนรเพอใหเดก

ทราบถงผลการเรยนรใหม ครควรพยายามใหเดกมโอกาสไดรบแรงเสรมอยางทวถงกน ไมควรเนนเฉพาะ

ผชนะการแขงขนเทานน แตอาจใหรางวลในการแขงขนกบตนเองกได

2.3.1.6 ตวอยางจากสงทเดกคนเคยและคาดไมถง การยกตวอยางประกอบการสอน

ควรเปนสงทนกเรยนคนเคยแลว เพอใหนกเรยนเขาใจงายและรวดเรวยงขน

2.3.1.7 เชอมโยงบทเรยนใหมกบสงทนกเรยนเรยนรมากอน การเอาสงใหมไป

เชอมโยงสมพนธกบสงทเคยรมากอน จะทาใหเขาใจงายและชดเจนขน ซงจะทาใหนกเรยนสนใจ

บทเรยนมากขน เพราะคาดหวงไว วาจะไดนาเอาสงทเรยนไปใชประโยชน และเปนพนฐานในการเรยน

ตอไป

2.3.1.8 เกมและการเลนละคร การจดการเรยนรทใหเดกไดปฏบตจรงจงทงใน

การเลนเกม และแสดงละคร ทาใหเดกเกดความสนกสนานเพลดเพลน สงเสรมความสมพนธระหวาง

ผ เรยนและชวยใหเขาใจบทเรยนไดดยงขน

42

2.3.1.9 สถานการณททาใหนกเรยนไมพงปรารถนา สถานการณททาใหนกเรยน

เบอไมพอใจขดแยง ควรหาทางลดหรอขจด เพราะเปนอปสรรคตอการเรยนร และอาจทาใหไมเขาใจ

บทเรยนได ฉะนนในการเรยนการจดการเรยนรครควรสรางแรงจงใจให นกเรยนอยากเรยน ใหสนใจ

เรยนกอนจงจะเรยนไดด การนาเอาหลกการ ทฤษฎและแนวปฏบตทเกยวของมาประยกตใช เพอให

สามารถบรรลเปาหมาย และเกดประสทธภาพตอการจดการเรยนร

จากทกลาวมาทงหมดการจดการเรยนรแบบรวมมอพบวา ทฤษฎแรงจงใจเปน

ทฤษฎทมความสาคญอกทฤษฎหนงในการเรยนแบบรวมมอนน จะไดผลดตองจงใจผ เรยนกอน เพราะ

การจงใจสามารถทาใหผ เรยนมรความสนใจอยากทจะเรยน มความพยายามในการเรยนร ตงใจและ

ชวยเหลอเพอนภายในกลม มรางวลเปนตวกระตน ทาใหผ เรยนเกดการเปลยนแปลง พฤตกรรมไป

ในทางทดขน ทาใหกลมประสบความสาเรจ และงานทไดรบมอบหมายจะบรรลตามเปาหมายทครวางไว

2.3.2 ทฤษฎสนามของลเครท เลวน (พงษพนธ พงษโสภา . 2544: 113; อางองจาก Kurt

Lewin. n.d.) กลาววา การจดการเรยนรนนครควรจะมวธการอยา งไรใหตวครเขาไปอยในสนามชวต

ของนกเรยน (Life Space) ซงหมายถงวา ในขณะทการจดการเรยนรกาลงดาเนนอยนนในใจของเดก

จะมแตครและบทเรยนทเรยนอยในขณะนนเทานน นอกจากนแลวยงสงผลใหเกดการเปลยนแปลงตอ

สมพนธภาพระหวางครกบนกเรยน เ พราะนกเรยนแตละคนจะแสดงพฤตกรรมไปตามสงทเขารบร ซง

เปนลกษณะเฉพาะตว ความคดน จะนาไปสการจดการเรยนร โดยยดหลกวาตวผ เรยนเปนศนยกลาง

และตรงกบแนวความคดของ ทศนา แขมณ (2522: 10-12) ซงไดสรปแนวคดทเกยวของกบทฤษฎ

สนามของลเครท เลวน ไวดงน

2.3.2.1 พฤตกรรมจะเปนผลมาจากพลงความสมพนธของสมาชกในกลม

2.3.2.2 โครงสรางของกลมจะเกดจากการรวมรวมกลมของบคคลทมลกษณะ

แตกตาง

2.3.2.3 การรวมกลมแตละครงจะตองมปฏสมพนธระหวางสมาชกในกลม โดย

ปฏสมพนธระหวางสมาชดในกลม โดยปฏสมพนธในรปของการกระทา ความรสกและความคด

จากทฤษฎสนามของลเครท เลวน สามารถสรปไดวา ครตองมวธการทจะเขาถง

ตวนกเรยนใหได เพราะนกเรยนจะแสดงพฤตกรรมตามสงทเขารบร คอการยดผ เรยนเปนศนยกลางนนเอง

และพฤตกรรมนนเกดมาจากการรวมกลม เพราะสมาชกในแตละกลมมบคลกลกษณะแตกตางกนและ

เกดการแลกเปลยนความรสกและความคดสงเหลาน จะสงผลตอพฤตกรรมของนกเรยน

43

2.3.3 ทฤษฎจตวทยาสงคม (Johnson; & Johnson. 1994: 78)

การจดการเรยนรแบบใหนกเรยน รวมมอกน มลกษณะแตงตางกนใหนกเรยนเขา

รวมกจกรรมกลมในชนเรยนทวไป แทนทจะปลอยใหนกเรยนทางานอยางจรงจง มความเตมใจทจะ

ชวยเหลอ และพงพากนทงน มใชเพอการเรยนรเนอหาวชาเทานน แตเพอใหนกเรยนไดรจกการทางาน

รวมกบผ อนเปนกลม ซงเปนประโยชนตอการทางานในชวตจรงในภายหนา และชวยลดความขดแยง

ระหวางกลมสงคมในขนทตางเชอชาตตางชนชนกน

ดงนน การจดสภาพการณและเงอนไข เพอใหนกเรยนรวมมอกนนน อาศยทฤษฎ

ทางจตวทยาทางสงคมเปนพนฐาน (Johnson; & Johnson. 1994: 78) โดยนาแนวคดเรองพลวตใน

กลมมาใช พลวตในกลมคอการศกษาพฤตกรรมของคนในกลม พลงตางๆ ในกลมและการเปลยนแปลง

ตางๆ ภายในกลม ซงมอทธพลตอพฤตกรรมของกลม โดยรวมถงกระบวนการแปลความหมายของ

พฤตกรรมของบคคลแตละกลม โดยอาศยประสบกา รณของคนในกลม หรอจะอธบายวาทาไมจงเกด

เหตการณเชนนนในกลม ทาไมสมาชกในกลมจงแสดงพฤตกรรมเหลานน พลวตรในกลมชวยใหเขาใจ

ถงกระบวนการในการทางานรวมกน มวธการเลอกจดมงหมายของกลม การตดสนใจของกลม การวางแผน

ปฏบตงานของกลม การดาเนน งานตามแผนการ การเสนอแนะการประเมนผลวธดาเนนงานของ

กลม พลวตรในกลมจะชวยใหบคคลมความคนเคยกบเรองทเปนผ นา การเปนสมาชกซงมความจาเปน

ตอการรบผดชอบตอกลม และชวยใหบคคลสามารถฝกตนเองและผ อน ใหเปนผ นาพลวตรในกลม

ประกอบดวยองคประกอบตอไปน

2.3.3.1 องคประกอบสวนบคคล หมายถง มโนทศนเกยวกบตน ความสามารถ

ของบคคลทจะเขาใจตนเองและผ อน แรงจงใจ ความสนใจ ความตองการ สงเหลานมปฏสมพนธทง

ทางบวกและทางลบกบบคคลอน ปฏสมพนธทางบวก เชน การชวยเหลอ การรเรม การ รอบร ในเรอง

ตางๆ สวนทางลบ เชน การอยากเดนคนเดยว การตอตาน การไมรวมมอ

2.3.3.2 ประสบการณ ความรทกษะเกยวกบวธการดาเนนงานของกลม ผ ทประสบ

ความสาเรจเมอทางานกลมมกมเจตคตทดตอการทางานกลม และเปนไปในทางตรงกนขามกบผ ท

ไดรบความลมเหลวในการทางานกลม มกมเจตคตทไมดตอการทางานกบผ อน ประสบการณจงมกม

อทธพลโดยตรงตอการทางานกลม สวนความรของแตละบคคลมความสาคญตอการทางานกลม

เชนเดยวกน คอ ถาบคคลมความรในเรองทกลมตองการ ยอมเกดความมนใจในการทางานและ

สามารถปฏบตงานไดสาเรจ แตถาบคคลไมมความรจะมผลใหเขารสกไมสบายใจในการทางานและ

เปนอปสรรคในการดาเนนงานของกลม สาหรบเรองทกษะของการทางานกลมม 2 ประเภทใหญๆ คอ

ทกษะในการทางานหรอกจกรรมเฉพาะอยาง กบทกษะในการสอความกบผ อน เชน ความส ามารถใน

การฟงและจบใจความสาคญ ความสามารถในการแสดงความคดเหนสรปความคดเหน ความสามารถ

ในการประนประนอม เพอลดความขดแยงและความเครยดภายในกลม ทกษะทงสองประเภทนชวยให

การทางานกลมดาเนนไปสจดหมายได

44

2.3.3.3 จดมงหมาย ทชดเจนเปนทเขาใจและยอมรบของบคคลในกลม ทาใหกลม

เหนทศทางในการทางาน จดมงหมายมดวยกนสองประเภทคอ จดมงหมายของบคคล และจดมงหมาย

ของกลม ซงสอดคลองกน จาทาใหเกดบรรยากาศการทางานแบบรวมมอรวมใจกน

2.3.3.4 องคประกอบดานเกยรตยศ เปนพลงทชวยใหบคคลซง แตกตางกนไดมา

รวมมอกน เนองจากบคคลแตละคนไมอยากจะแตกตางจากคนอนมากเกนไป และไมอยากดอยจาก

คนอน การทางานกลม จงสรางบรรยากาศใหทกคนมคณคาเทาเทยมกน การตดสนใจเรองใดกตามถอ

เปนมตเอกฉนทของกลมมใชของใครคนใดคนหนง ทาใหบคคลเกดความสบายใจและมความสข

2.3.3.5 ขนาดของกลม กลมทมสมาชกมากเกนความจาเปน อาจทาใหงานลาชา

หรอภาระงานไปตกกบสมาชกบางคน ขณะทบางคนไมตองรบผดชอบเลย หรอเกดกรณทางานซาซอน

กน ทาใหเกดบรรยากาศของความคบของใจจากการทางานมากเกนไป หรอไมมอะไรทจะทา ไมม

โอกาสไดใชความสามารถทมอย ขนาดของกลมจงควรเหมาะสมกบเหตการณ จดมงหมายของงาน

และทสาคญทาใหสามารถกระจายภาระหนาทไดทวถงทกคน

2.3.3.6 สภาพแวดลอมทางกายภาพ ไมวาจะเปนการจดสภาพหองเรยน โตะเรยน

จดโตะ ประชม อภปราย ลวนมความสา คญทชวยสงเสรม บรรยากาศของกลม ปองกนมใหเกด

ความรสกแตกแยก กลาวโดยสรป พลวตในกลมมประโยชนดงน (คมเพชร ฉตรศภกล. 2533: 27)

2.3.3.6.1 ชวยใหสมาชกแตละคนเพมการรบรทรวดเรวตอเหตการณท

กาลงเกดขนในกลม และชวยใหแตละคนทาหนาทเปนสมาชกหรอผ นาไดอยางมประสทธภาพ

2.3.3.6.2 ชวยใหสมาชกแตละคนไดใชความสามารถทตนมอยใน

การพฒนางานของกลมไปสจดมงหมาย

2.3.3.6.3 ชวยใหผ นากลมรบร และตระหนกในความรบผดชอบ ทจะช วย

กลมในการพฒนางานใหสาเรจสจดมงหมาย

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ทฤษฎจตวทยาสงคมมประโยชนตอผสอนและ

ผ เรยนเปนอยางมาก เพราะถาทาความเขาใจในทฤษฎนแลวการปฏบตงานรวมกนเปนกลมยอม

ประสบความสาเรจ เพราะไดแยกเปนองคประกอบใหชดเจ นวา แตละองคประกอบมความสาคญ

อยางไรตอการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ

2.3.4 ทฤษฎรวมมอกน (Johnson; & Johnson. 1994: 103)

การจดการเรยนรแบบรวมมอ นนนอกจากจะอาศยทฤษฎทางจตวทยาสงคมเปน

พนฐานแลว ยงอาศยทฤษฎรวมมอกน (Johnson; & Johnson. 1994: 103) ซงมแนวคดวาการพงพากน

ทางสงคม (Social Interdependence) เปนตวกาหนดพฤตกรรมของบคคล การกาหนดหรอสราง

สถานการณ ททาใหเกดการพงพากนทางสงคมแบบใดแบบหนง ทาใหบคคลมปฏสมพนธกนตาม

รปแบบทตองการ

45

การพงพากนทางสงคมจะม ขน เมอผลงานของแตละบคคลไดรบผลกระทบจาก

การกระทาของผ อน ในสถานการณทางสงคม แตละคนอาจรวมมอกนเพอไปสเปาหมายเดยวกน หรอ

แขงขนกนเพอดวา ใครดทสด การพงพากนทางสงคมจงอาจอยในรปการรวมมอและการแขงขน

(Sprinthall, Sprinthall; & Oja. 1994: 542)

ผลจากการวเคราะหแบบเมตา (Meta-Analysis) จากงานวจยจานวน 46 เรอง

พบวา 29 เรองหรอรอยละ 63 ปรากฏหลกฐานชดเจนในการสนบสนนโครงสรางแบบรวมมอ มากกวา

โครงสรางแบบแขงขน และโครงสรางแบบรายบคคล ในการเพมผลสมฤทธทางการเรยน (Slavin. 1983a)

สอดคลองกบงานของดนทช ซงไดศกษาเปรยบเทยบการจดการเรยนรแบบรวมมอและการแขงขนใน

หองเรยนเปนเวลามากกวา 35 ป พบวา การจดการเรยนรทมโครงสรางเพอเปาหมายความรวมมอกน

มประสทธภาพสงกวา สภาพการจดการเรยนรทมโครงสรางเพอก ารแขงขนกน (Sprinthall, Sprinthall;

& Oja. 1994: 334) การรวมมอกนจะเกดขนเมอบคคลอยในสถานการณของการพงพากนทางบวก

สงผลใหบคคลสงเสรมกนและกนใหประสบผลสาเรจ และนาไปสการเพมผลงาน เพมผลสมฤทธ

ทางการเรยน และสรางสมพนธภาพทดระหวางบคคล

แนวทางในการสรางการพงพาเชงบวกเพอใหเกดความรวมมอกน การพงพากน

ทางบวก(Positive Interdependence) แบงเปน 2 ประเภทคอ

1. การพงพากนเชงผลลพธ (Outcome Interdependence)

2. การพงพากนเชงวธการ (Means Interdependence)

เนองจากพฤตกรรมของบคคลจะเปนไปตามการรบรถงผลลพธ หรอเปาหมาย

และวธการไปสเปาหมายนน ดงนนเพอตองการใหเกดพฤตกรรมการรวมมอกน จงตองสราง

สภาพการณใหมการพงพากนทงสองประเภท

การสรางสภาพการณการพงพากนเชงผลลพธ เพอใหเกดความรวมมอกนตองระบ

เปาหมาย (Goal-Structured Interdependence) รวมกนและรางวล (Reward-Structured Interdependence)

ทบคคลจะไดรบรวมกน เพอใหแตละบคคลตระหนกวา ผลงานรวมของกลมขนอยกบผลสาเรจของทกคน

ดงนนจงตองพยายามเพอประโยชนรวมกน มความสามคคเปนนาหนงใจเดยวกน มความผกพนเปนกลม

สวนการพงพากนเชงวธการ เพอใหเกดความรวมมอกนนน ตองสรางสภาพการณ

ใหแตละบคคลรบรวา เขาตองรวมกนใชความสามารถของแตละคนในการทางานทไดรบมอบหมายให

สาเรจ การสรางสภาพการณพงพากนเชงวธการประกอบดวย

1. ทาใหเกดการพงพาเชงบทบาทของสมาชก (Role-Structured Interdependence)

คอ การกาหนดบทบาทการทางานใหแตบคคลในกลมเชน ผอธบาย ผตรวจสอบ ผรายงาน

46

2. ทาใหเกดการพงพาทรพยากรหรอขอมล (Materials-Structured Interdependence)

คอ แตละบคคลจะมขอมลความรเพยงบางสวนทเปนประโยชนตองานกลมทกคนตองนาขอมลมารวมกน

จงจะทางานใหสาเรจได

3. ทาใหเกดการพงพากนเชงภาระงาน (Task-Structured Interdependence)

คอ แบงงานใหแตละบคคลในกลมมลกษณะเกยว เนองกน ถาคนใดคนหนงทางานของตนไมสาเรจจะ

ทาใหคนอนไมสามารถทางานสวนทตอเนองได

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ทฤษฎรวมมอกนมทงในรปแบบการรวมมอและ

การแขงขนกน แตการรวมมอกนนน ทาใหผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนสงขน ซงจะอย ใน

รปแบบการพงพาเชงบวก แบงเปน 2 ประเภท คอ การพงพากนเชงผลลพธและการพงพากนเชงวธการ

การพงพาทง 2 ประเภทน ทาใหเกดการรวมมอทจะทาใหผ เรยนเรยนรรวมกน ตองมเปาหมายหรอ

รางวลเพอเปนจดสนใจของกลม ทาใหเกดความสามคคกน สวนการ พงพาเชงวธการเปนองคประกอบ

ในการทากจกรรมใหประสบความสาเรจ ทง 2 องคประกอบจงมความสาคญตอการจดการเรยนรแบบ

รวมมอ

2.3.5 ทฤษฎการเรยนรทางสตปญญา ของเบนจามน บลม (ปราณ รามสต . 2523: 109;

อางองจาก Benjamon, Bloom. n.d.)

การเรยนรเป นสงทสาคญอยางหนงของชวต การเรยนรจะชวยใหคนเราสามารถ

ปรบตวใหเขากบสถานการณทเกดขนในชวตหรออยในสงคมได ดงนน การเรยนรทจะปรบตวเองใหเขา

กบสภาพแวดลอมในสงคมจะทาใหบคคลนน อยในสงคมไดอยางมความสข และการทเราสามารถ

ปรบตวเองใหเขากบสงแวดลอมรอบตวไดนน ขนอยกบระดบสตปญญาของแตละบคคล ในการจด

การเรยนรและการปรบตวเขากบสภาพแวดลอมและคนอน จงเปนสงสาคญอยางยง มผสนใจศกษา

เกยวกบทฤษฎการเรยนรดงกลาวไวดงน

ลชอร (ขนษฐา กรกาแหง. 2551: 20; อางองจาก Leechor. 1988: 26-29) ไดสรปวา

การจดการเรยนรแบบรวมมในกลมยอยมการปฏสมพนธกนอยางใกลชด ในระหวางการทากจกรรมกลม

ทาใหเดกสามารถพฒนาการเรยนรทางสตปญญาในระดบสงไดแก ทกษะการคด การแกปญหา สงเหลาน

จะทาใหการจดการเรยนรมประสทธภาพมากกวาการเรยนแบบปกต กลไกหรอกระบวนการทางสตปญญา

สาคญทเกดขนในการทากจกรรมกลมทสงเสรมความร คอ

47

1. การละลายความขดแยง เมอมการเขากลมยอยจะมปฏสมพนธกนในขณะททา

กจกรรมในเรองเกยวกบการแกปญหา เมอสมาชกเสรอความคดเหนอาจมการคดคานไมเหนดวย ทาให

เกดความขดแยงในใจ ตองกลบมาคดทบทวนความรเพมเตมเพอนามาปรบใหเกดความเขาใจมนใจ

ในคาตอบทถกตองเหมาะสมมเหตผล สงนจงเปนการเพมทกษะการคดขน และความคดกจะมการ

แปรเปลยนตลอดเวลาซง จะดตอการเรยนร ดไดจากการเรยนรทมผลสมฤทธเพมขน

2. การระดมและการใชความรประสบการณรวมกน การปฏสมพนธของกลมทม

สมาชกทมพนฐานประสบการณการเรยนรแตกตางกน เมอนามาวเคราะหปญหารวมกน จะได

ความคดทหลากหลาย ทาใหการแกปญหาเปนไปไดดวยด

3. เพอนสอนเพอน นกเรยนทางานรวมกนในกลมเลก มความรบผดชอบไม

เพยงแตการเรยนของตนเองเทานน แตสาหรบการเรยนในกลมเพอนจะตองดขนดวย ครตองเตรยมการ

ใหพรอมในการวางโครงสรางทางการเรยนรระดบสง ครควรจะเตรยมนกเรยนด วยการเตอนใหนกเรยน

คานงถงการใหความชวยเหลอซงกนและกน เพราะสมาชกในกลมจะไดรบประโยชนอยางมากตอ

การเรยนรในดานการปฏบต ทาใหนกเรยนไดพฒนาทกษะในดานการคด และการแกปญหาไดอยางด

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา การจดการเรยนร แบบรวมมอ ตองใชทฤษฎการ

เรยนรทางสตปญญาเพราะการเรยนรจะตองปรบตวเองใหเขากบสงคมและสงแวดลอม ซงขนอยกน

ระดบสตปญญาของแตละบคคล ดงนนการเรยนเปนกลมยอย ทาใหเดกสามารพฒนาความคดได

และเกดสตปญญาในการทากจกรรมกลมโดยการรวมค ดหาเหตผลแสดงความคดเหน สอนเพอนหรอ

การแนะนาชวยเหลอของครในกระบวนการจดการเรยนรแบบรวมมอ สงเหลานทาใหนกเรยนเกดการ

พฒนาความคดได

2.3.6 รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรแบบตาง ๆ (Model of Cooperative

Learning)

รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร ซงสลดดา ลอยฟา (2536) ไดกลาวถง

รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรวา แบงออกเปน 3 แนวคด ดงน

1. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรตามแนวคดของ Robert Slavin

และคณะจาก John Hopkins University ไดพฒนาเทคนคการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร

3 ประการ ดวยกนคอ รางวลและเปาหมายของกลม ความหมายความสาเรจ หรอความหมายของแตละ

บคคล และโอกาสในการชวยใหกลมประสบผลสาเรจเทาเทยมกน จากผลการวจยชใหเหนวารางวล

ของกลมและความหมาย ของแตละบคคลตอกลม เปนลกษณะทจาเปนและสาคญตอผลสมฤทธ

ทางการเรยน

48

รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเนยนรของกลม Slavin ซงเปนทยอมรบ

กนแพรหลายมดงน

1.1 STAD (Student Team-Achievement Division) เปนรปแบบการจด

การเรยน รทสามารถดดแปลงใชไดเกอบทกวชาและทกระดบชน เพอเปนการพฒนาสมฤทธผลของ

การเรยนและทกษะทางสงคมเปนสาคญ

1.2 TGT (Team-Games-Tournament) เปนรปแบบการจดการเรยนรทคลาย

กบ STAD แตเปนการจงใจในการเรยนเพมขนโดยการใช การแขงขน เกมแทนการทดสอบยอย

1.3 TAI (Team Assisted Individualization) เปนรปแบบการจดการเรยนรท

ผสมผสานแนวความคด ระหวางการรวมมอกบการเรยนรกบการจดการเรยนรรายบคคล (Individualized

Instruction) รปแบบของ TAI จะเปนการประยกตใชกบการสอนคณตศาสตร

1.4 CIRC (Cooperative Integrated Reading and Composition) เปนรปแบบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสาน ทมงพฒนาขนเพอสอนการอานและการเขยน

สาหรบนกเรยนประถมศกษาตอนปลายโดยเฉพาะ

1.5 Jigsaw ผ ทคดคนการจดการเรยนรแบบ Jigsaw เรมแรกคอ Elliot-Aronson

และคณะหลงจากนน Slavin ไดนาแนวความคดดงกลาวมาปรบขยาย เพอนใหสอดคลองกบรปแบบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรมากยงขน ซงเปนรปแบบการจดการเรยนรทเหมาะกบวชาท

เกยวของกบการบรรยาย เชน สงคมศกษา วรรณคด บางสวนของวชาวทยาศาสตร รวมทงวชาอนๆ

ทเนนการพฒนาความรความเขาใจมากกวาพฒนาทกษะ

2. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรตามแนวตดของ David Johnson

และคณะ Johnson and Johnson จากมหาวทยาลย Minnesota ไดพฒนารปแบบการจดการเร ยนร

แบบรวมมอกนเรยนรโดยยดหลกการเบองตน 5 ประการดวยกน

2.1 การพงพาอาศยซงกนและกน (Positive in Interdependence)

2.2 การปฏสมพนธแบบตวตอตว (Face of Face Promotive Interaction)

2.3 ความหมายและความสามารถของแตละบคคลในกลม (Individual

Accountability)

2.4 ทกษะทางสงคม (Social Skills)

2.5 กระบวนการกลม (Group Processing)

3. รปแบบการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรในงานเฉพาะอยาง เชน Group

Investigation ของ Sholomo และ Yael Sharan, Co-op Co-op

49

1.2.7 ขอตกลงเบองตนของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร

รปแบบของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร มแนวคด ซงตงอยบนพนฐาน

ของความเชอดงตอไปน (สลดดา ลอยฟา. 2536)

1.2.7.1 การจดการเรยนรแ บบรวมมอกนเรยนร จะสรางแรงจงใจใหการเรยน

มากกวาการเรยนเปนรายบคคลหรอการแขงขน ความรสกเปนอนหนงอนเดยวกนของกลม จะสราง

พลงในทางบวกใหแกกลม

1.2.7.2 สมาชกแตละคนในกลมของการจดการเรยนรแบบรวมมอกนเรยนรจาก

กนและกนจะพงพาการเรยนร

1.2.7.3 การปฏสมพนธกนในกลม นอกจากจะพฒนาความรความเขาใจใน

เนอหาวชาทเรยนแลว ยงพฒนาทกษะทางสงคมไปในตวดวย เปนรปแบบการจดการเรยนรทพฒนา

กจกรรมทางสตปญญาทเพมพนการเรยนรมากกวาการจดการเรยนรรายบคคล

1.2.7.4 การรวมมอกนเรยนร จะเพมพนความรสกในทางบวกตอกนและกน

ระหวางสมาชกในกลม ลดความรสกโดดเดยวและหางเหน ในทางตรงกนขาม จะสรางความสมพนธ

และความรสกทดตอบคคลอน

1.2.7.5 การรวมมอการเรยนรทจะพฒนา ความรสกเหนคณคาในตนเอง รจ ก

ตนเองจากการเรยนรไดดขน รวมทงจากสงแวดลอมททาใหตระหนกวาตวเองไดรบการยอมรบ และเอา

ใจใสจากสมาชกคนอนในกลม

1.2.7.6 ผ เรยนสามารถพฒนาความสามารถในการทางานรวมกนอยางมประสทธภาพ

ผลจากงานทกาหนดใหกลมรบผดชอบ หรอกลาวอกนยหนงค อ การเปดโอกาสใหผ เรยนไดรวมมอกน

ทางานเทาใดผ เรยนจะสามารถพฒนาทกษะทางสงคม โดยเฉพาะอยางยงทกษะการทางานรวมกน

มากขนเทานน

1.2.7.7 ทกษะทางสงคมทจาเปนตาง ๆ สามารถเรยนรและฝกฝนไดเพอน

ประสทธภาพของการทางานรวมกน

1.3 ความสาคญและองคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.3.1 ความสาคญของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอ เปนกจกรรมทมงเนนพฒนาทงเจตคตและคานยมใน

ตวผ เรยน มการนาเสนอแลกเปลยนความคดเหน และแนวคดทหลากหลายระหวางสมาชกในกลม

พฒนาพฤตกรรมการแกปญหา การวเคราะหและการคดอยางมเหตผล รวมทงพฒนาคณลกษณะของ

ผ เรยนใหรจกตนเองและเพมคณคาของตนเอง กจกรรมดงกลาว มผลตอผ เรยน 3 ประการคอ

50

1.3.1.1 มความรความเขาใจในเนอหาวชา (Academic Learning)

1.3.1.2 มทกษะทางสงคม โดยเฉพาะทกษะการทางานรวมกน (Social Skills)

1.3.1.3 รจกตนเองและตระหนกในคณคาของตนเอง (Self-esteem)

(สมเดช บญประจกษ. 2540: 54)

นอกจากน จนทรเพญ เชอพานช (2542: 7) ไดกลาวถงประโยชนของการจดการเรยนร

แบบรวมมอ ไวดงน

1. สรางความสมพนธทดระหวางสมาชก เพราะทกๆ คนรวมมอในการทางานกลม

ทกๆ คนมสวนรวมเทาเทยมกน

2. สมาชกทกคนมโอกาสคด พด แสดงออก แสดงความคดเหน ลงมอกระทาอยาง

เทาเทยมกน

3. เสรมใหมความชวยเหลอกน เชน เดกเกงชวย เดกทเรยนไมเกง ทาใหเดกเกง

ภาคภมใจ รจกสะเวลา สวนเดกไมเกงเกดความซาบซงในนาใจของเพอนสมาชกดวยกน

4. รวมกนคดทกคน ทาใหเกดการระดมความคด นาขอมลทไดมาพจารณารวมกน

เพอประเมนวธการและคาตอบทเหมาะสมทสด เปนการสงเสรมให ชวยกนคดหาขอมลใหมาก และ

วเคราะหตดสนใจเลอก

5. สงเสรมทกษะทางสงคม เชน การอยรวมกนดวยมนษยสมพนธทดตอกนเขาใจ

กนและกน อกทงเสรมทกษะการสอสาร ทกษะการทางานเปนกลม สงเหลานลวนสงเสรมผลสมฤทธ

ทางการเรยนใหสงขน

1.3.2 องคประกอบของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

จอหนสน และจอหนสน (วรรณทพา รอดแรงคา . 2542: 2; อางองจาก Johnson,

D.W; &R.T. Johnson. 1987. Joining Together group theory and group skills. pp. 23-24) ได

กลาวถงหลกการพนฐานของการเรยนแบบรวมมอวา การเรยนจะมประสทธผล สมาชกทกคนตอง

ปฏบตตามพนฐาน 5 ประการดงน

1. การพงพากนทางบวก (Positive Interdependence) สมาชกทกคนมหนาทและ

มความสาคญเทาเทยมกนหมด แตละคนรหนาทของตวเองวา จะตองทากจกรรมอะไรบางในการเรยน

ครงนน ๆ และตอ งรบผดชอบในกจกรรมนนเสมอ สมาชกทกคนตระหนกดวา ความสาเรจของกลม

ขนอยกบสมาชกทกคนภายในกลม วธการทจะทาใหรสกเชนน อาจจะทาโดยมจดมงหมายรวมกนเชน

นกเรยนจะตองเรยนรในเรองใจเรองหนง และเพอนทกคนในกลมจะตองเรยนรดวยกน หรออาจให

รางวลรวมกนเชน ถานกเรยนกลมใดทาคะแนนไดสง สมาชกแตละคนกจะไดคะแนนเพมในสวนของ

ตนสงตามดวย

51

2. การตดตอปฏสมพนธโดยตรง (Face to Face Interaction) การจดการเรยนร

แบบรวมมอนกเรยนจะนงเรยนดวยกนเปนกลมกลมละ 2-4 คน หนหน าเขาหากนเพอซกถามปญหา

อธบาย โตตอบกนใหสมาชกทกคนมสวนรวมในการทางาน ยอมรบเหตผลของผ อน โตเถยงกนดวย

เหตผลไมใชโตเถยงเพราะบคคล รจกสนบสนนและกลาวชม ใหกาลงใจผ อนเปนทกษะพนฐานของ

การอยรวมกนในสงคม

3. การรบผดชอบตองานข องกลม (Individual Accountability at Group Work)

สมาชกแตละคนในกลมมหนาทตองรบผดชอบ และจะตองทางานทไดรบมอบหมายอยางเตม

ความสามารถเสมอ เชน สมาชกแตละคนจะตองตอนคาถามและอธบายใหแกเพอนสมาชกดวยความ

เตมใจเสมอ การเรยนจะถอวาไมสาเรจจนกวาสมาชกทกคนจะเรยนรบทบาทครบทกคน หรอไดรบการ

ชวยเหลอจากเพอนทเรยนเกงกวา เพราะฉะนนจงจาเปนตองวดผลการเรยนของแตละคน เพอกลมจะ

ไดชวยเหลอเพอนทไมเกง ครอาจใชวธการสมเรยกสมาชกกลมใดกลมหนง ตอบคาถามหลงจาก

บทเรยนบทหนงๆ ดงน นกลมจะตองชวยกนเนยนรและชวยกนทางาน โดยมความรบผดชอบตองาน

ของตนเปนพนฐาน ซงจะตองเขาใจและรแจงในงานทตนรบผดชอบและอธบาย ในสงทตนรแกเพอน

4. ทกษะทางสงคม (Social Skill) กจกรรมการชวยเหลอและการรวมมอกนทาง

สงคม จะสาเรจได ตองอาศยทกษะระหวางบคคลและการทางานรวมกลม เรยกรวมๆ วาทกษะทาง

สงคม คอ ความสามารถทจะทางานรวมกบผ อนไดอยางมความสข ครตองปพนฐานนกเรยนใหม

ทกษะในการทางานดงน

4.1 ทกษะการจดกลม เปนทกษะเบองตนในการทางานรวมกนเปนกลม คร

ตองฝกใหนกเรยนมทกษะดานน เชน

4.1.1 จดกลมอยางรวดเรวและไมทาเสยงดงรบกวนผ อน

4.1.2 นงทางานอยแตในกลมของตนเองเทานน

4.1.3 พดคย ซกถาม อธบายโดยใชเสยงดงพอไดยนเฉพาะในกลม

4.1.4 ผลดเปลยนก นทาหนาทตางๆ เชน ผบนทก ผสนบสนน ผรายงาน

เปนตน

4.1.5 ใชสายตา ทาทางเปนสอบอกความสงสย ความเขาใจและยอมรบ

ผพด

4.1.6 เรยกชอสมาชกในกลม

4.1.7 ใหความสาคญแกสมาชกทกคนเทาเทยมกน

4.2 ทกษะการทาหนา ท เปนความพยายามในการทางานรวมกนใหเกด

ผลสาเรจ รกษาความสมพนธทดระหวางสมาชกในกลม ทกษะในดานน เชน

52

4.2.1 แลกเปลยนความคด และออกความคดเหน อธบายโตตอบและแบง

ใชอปกรณรวมกนในกลม

4.2.2 ซกถามคาถามทตองการรความจร งและเหตผล สมาชกทกคน

จะตองซกถาม คาถาม ตอบคาถาม อธบาย และแกไขความเขาใจผดตางๆ ทเกดขน นอกจากนยงตอง

รบฟงความคดเหนของสมาชกทกคน ไมใชการยอมรบความคดเหนจากผ ทเรยนเกงเทานน

4.2.3 ใชคาพดทสภาพ ไมกาวราว และไมโตเถยงกนดวยเรองสวนตว

4.2.4 ไมทาตวเปนผ เผดจการในกลม

4.2.5 สรางบรรยากาศทดในการทางานรวมกน โดยมอารมณขน และ

รกษานาใจซงกนและกน

4.3 ทกษะการลงสรป เปนทกษะทจาเปนในการพฒนาการเรยนรความเขาใจ

เปนการกระตนใหเกดความคดตามลาดบขนตอนอยางมเหตผล ทกษะในดานนเชน

4.3.1 การสรปความคดเหนและขอเทจจรงทงหมดทเกยวของ โดยการพด

ปากเปลา

4.3.2 ตรวจสอบความถกตองแมนยาของผลงานกลม โดยการแกไข

ปรบปรงความคดเหนทยงไมถกตองของเพอนสม าชก เพมเตมขอความสาคญทสมาชกคนใดคนหนง

หลงลมไป สารวจความคดเหนของตนเองในสวนทตนเองไมเขาใจชดเจน หรอมความเหนเปนอยางอน

4.3.3 สมาชกทกคนควรจะตองตรวจสอบผลงาน และคาตอบของกลม

กอนนาสงคร และสมาชกทกคนตองยอมรบวาผลงานของกลมเสมอนผลงานของตน

5. กระบวนการกลม (Group Process) พนฐานทสาคญของการจดการเรยนร

แบบรวมมอคอ กระบวนการกลม กลาวคอ การใหผ เรยนอภปรายและใหขอมลยอนกลบ โดยบอกวา

การเรยนโดยวธนไดผลดอยางไร ผ เรยนใชทกษะในการสรางภาระงาน โดยการจดการ เรยนรแบบ

รวมมออยางไร บางครงการเรยนรเกดขนโดยนกเรยนกไมรตววาตนเองเรยนรอยางไร บทเรยนแบบ

รวมมอกนชวยจดเตรยมโอกาส ใหนกเรยนไดทบทวนและจดจาวากลวธใดเหมาะสมกบตนเอง เชน

กระบวรการตงคาถาม กระบวนการของภาระงานการอานเปนกลม ควรจะ เกดขนเมอแตละกลมได

เสนอผลงานของตนเอง หลงจากนนครควรตงคาถามใหแตละกลมประเมนตนเอง เชน สงทกลมทาไดด

ทสดคออะไร กลมของทานตองการอานเกยวกบเรองอะไร กลมของทานใชกลวธอะไรในการอาน ทาน

ชวยเหลอกนอยางไรในการทาความเขาใจบทอ าน ครอาจจะมอบหมายใหนกเรยนไดคดตงคาถาม

ประเมนตนเอง แลวรวมกนหาคาตอบ ตอจากนนอาจใหแตละกลมไดรายงานผลแสดงความคดเหน

โตตอบกน แตละกลมอาจมวธดาเนนการทแตกตางกน แตจะไดเรยนรวธการทางานของกนและกน

ขณะเดยวกนครควรมสวนรวมในการใหข อมลยอนกลบชวยตอบคาถามทเกยวเนองแล ะให

53

ขอเสนอแนะบางประการทไดจากการสงเกตในชวงระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอ การสงเกตน

ไมจาเปนตองทาทกคาบ แตควรจะบอยครง การสงเกตอาจดในดานการแลกเปลยนความร ความ

คดเหน การแกปญหาการทางานของสมาชก การใชคาถามทชเฉพาะจาเปนสาหรบนกเร ยนทเพงเรม

ฝกการทางานกลม เชน ใหสมาชกกลมบอกสงทเขาทาไดดมา 2 ขอ หรอบอกสงทเขาควรแกไขปรบปรง

มา 1 ขอ

การจดการเรยนรแบบรวมมอมองคประกอบดงน (สวทย มลคา ; และ อรทย มลคา .

2546: 134-135)

1. การมความสมพนธกนในทางบวก หมายถง การทสมาชกในกลมมการทางานอยางม

เปาหมายรวมกน มการแขงขน มการใชวสดอปกรณและขอมลตางๆ รวมกน มบทบาทหนาทและ

ประสบความสาเรจรวมกน ไดรบผลประโยชนหรอรางวลโดยเทาเทยมกน

2. การปฏสมพนธกนอยางใกลชดระหวางการทางานกล ม เปนการเปดโอกาสใหสมาชก

ในกลมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน อธบายความรใหแกเพอนสมาชกในกลมฟง และมการ

ใหขอมลยอนกลบซงกนและกน

3. การตรวจสอบความรบผดชอบของสมาชกแตละคน เปนกจกรรมทตรวจเชคหรอ

ทดสอบใหมนใจวา สมาชกในกลมม ความรบผดชอบตองานกลมหรอไมเพยงใด โดยสามารถทจะ

ทดสอบเปนรายบคคล เชน การสงเกตการณทางาน การถามปากเปลา เปนตน

4. การใชทกษะระหวางบคคลและทกษะการทางานกลมยอย เพอใหงานกลมประสบ

ความสาเรจ ผ เรยนควรจะไดรบการฝกฝนทกษะระหวางบคคลแ ละทกษะการทางานกลม เชน ทกษะ

การสอสาร ทกษะการเปนผ นา ทกษะการตดสนใจ การแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม เปนตน

5. กระบวนการกลม เปนกระบวนการทางานทมขนตอน ซงสมาชกแตละคนจะตองทา

ความเขาใจในเปาหมายการทางาน มการวางแผน ดาเนนงานตามแผน ปร ะเมนผลงานและปรบปรง

รวมกน

จอหนสน และจอหนสน (วรรณทพา รอดแรงคา . 2542: 2; อางองจาก Johnson, D.W; &

R.T. Johnson. 1987. Joining Together group theory and group skills. pp. 23-24) กลาววา

การจดการเรยนรแบบรวมมอมองคประกอบทสาคญอยดวยก น 5 ประการ ถาขาดองคประกอบใด

องคประกอบหนงจะเปนการทางานเปนกลม และไมใชเปนการจดการเรยนรแบบรวมมอ ไดแก

1. การมปฏสมพนธดวยการเผชญหนา (Face-to-Face- Interaction) เปนการจดผ เรยน

เขากลมในลกษณะคละกนทงเพศ อาย ความสามารถ ความสนใจ หรออนๆ เพอนใหผ เรยนได

ชวยเหลอสนบสนนซงกนและกนในการทางานรวมกน

54

2. ความรบผดชอบเปนรายบคคล (Individual Accountability) ผ เรยนแตละคนตองม

ความรบผดชอบรวมกนในการทางาน เพอใหงานสาเรจลลวงไปดวยด จงเปนหนาทของแตละกลมตอง

คอยตรวจสอบดวาสมาชกทกคนไดเรยนรหรอไม โดยมการประเมนวาทกคนรเรองเหนดวยหรอไมกบ

งานของกลม อาจมการสมถามผ เรยนคนใดคนหนงใหรายงานผลวาเปนอยางไร ซงอาจมบางคนไม

เขาใจ ผ เรยนคนอนๆ ในกลมจะไดชวยกนอธบายจนเขาใจ จนสมาชกคนใดคนหน งในกลมสามารถ

อธบายไดทนท เมอมการสอบถามหรอใหรายงาน

3. ทกษะการรวมมอในสงคม (Cooperative Social Skills) ผ เรยนตองใชทกษะความ

รวมมอในการทางานใหมประสทธภาพซงไดแก ทกษะการสอความหมาย การแบงปน การชวยเหลอ ซง

กนและกน และรวมมอกน งานจะบรรลผลตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพถาทกคนไววางใจ และ

ยอมรบความคดเหนของกนและกน

4. ความเปนอสระในทางบวก (Positive Interdepence) ผ เรยนตองเขาใจวาความสาเรจ

ของแตละคนขนอยกบความสาเรจของกลม งานจะบรรลจดประสงคหรอไมขนอยกบ สมาชกทกคนใน

กลมทจะตองชวยเหลอพงพาอาศยซงกนและกน โดยทครตองกาหนดวตถประสงคของงานใหชดเจน

ตลอดจนกาหนดบทบาทการทางานของสมาชกแตละคนในกลมใหแนชดวาสมาชกคนใดมหนาทและ

ความรบผดชอบอะไรกบงานของกลม

5. กระบวนการกลม (Group Processing) ผ เรยนตองชวยกนประเมนประสทธภาพการ

ทางานของกลม และประเมนวาสมาชกแตละคนในกลมสามารถปรบปรงการทางานของตนเองใหดขน

ไดอยางไร สมาชกทกคนในกลมชวยกนแสดงความคดเหน และตดสนใจวางานครงตอไปจะมการ

เปลยนแปลงหรอไม หรอควรปฏบตเชนเด มอก หรอขนตอนการทางานนนตอนใดทยงขาดตกบกพรอง

และยงไมด และควรมการปรบปรงแกไขอะไรและอยาไร

เคแกน (จนทรเพญ เชอพาณช . 2542: 3-4; อางองจาก Kagan. 1994. Cooperative

Learning. pp. 4-11) กลาววา การจดการเรยนรแบบรวมมอมความแตกตางจากกลมซงการจดการเรยนร

แบบรวมมอตองมโครงสรางการเรยนชดเจน โดยมแนวคดสาคญ 6 ประการ คอ

1. เปนกลม (Team) กลมขนาดเลกประมาณ 2-6 คน และขนาดทเหมาะสมทสดคอ

4 คน ทจะเปดโอกาสใหทกคนรวมมออยางเทาเทยมกน รวมทงสามารถแบงใหทางานเ ปนคไดสะดวก

ภายในกลมประกอบดวยสมาชกทมความสามารถแตกตางกนคละกน

2. มความเตมใจ (willing) เปนความเตมใจทรวมกนในการเรยน ทางานโดยชวยเหลอกน

และมการยอมรบกนและกนอนจะทาใหงานราบรน

3. มการจดการ (Management) เพอทาใหการทางานเปนก ลมแบบรวมมอเปนไปอยาง

ราบรน ไดผลอยางมประสทธภาพนนตองกาหนดสงตอไปน

55

3.1 สญญาณเงยบ คอสญญาณทผสอนสงใหผ เรยน แลวผ เรยนทาสญญาณตาม

แลวเงยบเพอฟงคาสงตอไป

3.2 บทบาท ตองกาหนดไวลวงหนาใครมหนาทอะไร ใครปฏบตอยางไรตามทกาหนด

3.3 คาถาม ทเปนคาสงใหผ เรยนทาตาม

4. มทกษะ (Skill) เปนทกษะทางสงคม รวมทงการสอสารความหมายการชวยสอนและ

การแกปญหาความขดแยง เปนตน ทกษะเหลานจะชวยใหทางานอยางมประสทธภาพ

5. มหลกการพนฐาน (Basic Principles) เปนตวชบงวา เรยนเปนกลมหรอเปนการ

จดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรแบบรวมมอตองมหลกการสาคญ 4 ประการดงน

5.1 ความเปนอสระในทางบวก (Positive Interdependence) มการพงพาอาศยกน

และกน ชวยเหลอกน เพอนาไปสความสาเร จและเขาใจความสาเรจของแตละคน คอ ความสาเรจของ

กลม

5.2 ความรบผดชอบเปนรายบคคล (Individual Accountability) ทกๆ คนในกลมม

บทบาทหนาท ความรบผดชอบในการคนควาการทางานสมาชกทกคนตองเรยนรในสงทเรยนเหมอนกน

จงถอวาเปนความสาเรจของกลม

5.3 การมสวนรวมอยางเทาเทยมกน (Equal Participation) ตองมสวนรวมในการ

คนควา การทางานเทาๆ กน โดยกาหนดบทบาทของแตละคน กาหนดบทบาทกอน-หลง

5.4 การมปฏสมพนธไปพรอมกน (Simultaneous Interaction) คอ สมาชกทกคนจะ

ทางานไปพรอมๆ กน

6. มเทคนคหรอรปแบบการจดกจกรรม (Structures) รปแบบการจดกจกรรมหรอเทคนค

การเรยนรแบบรวมมอ เปนสงทใชเปนคาสงใหผ เรยนมปฏสมพนธกน เชน เทคนคแรลล โรบน ,

อภปรายค, การตรวจสอบเปนค, จกซอว, การแกปญหา เปนตน เทคนคตางๆ จะตองเลอกใชใหตรงกบ

เปาหมายทตองการ แตละเทคนคนนไดออกแบบเหมาะกบเปาหมายทตางกน

จากขอความทกลาวมาทงหมดสรปไดวา องคประกอบสาคญในการจดการเรยนรแบบ

รวมมอได 5 ประการ คอ

1. ความสมพนธกนในทางบวก สมาชกในกลมตองมเปาหมาย รวมกน ตองรจกรวมมอ

ในการวางแผน รวมคดรวมทา และชวยเหลอซงกนและกน เพอใหเกดการเรยน และตระหนกถง

ความสาเรจของกลมขนอยกบสมาชกภายในกลม

2. การปฏสมพนธอยางใกลชด สมาชกในกลมชวยเหลอซงกนและกน มสวนรวมในการ

ทางาน สมาช กในกลมแลกเปลยนความคดเหนซงกนและกน เพอนความสาเรจในการเรยนและเปน

พนฐานในการอยรวมกนในสงคมอยางมความสข

56

3. การตรวจสอบความรบผดชอบของแตละคน สมาชกแตละคนในกลมมหนาทตอง

รบผดชอบ และจะตองทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถเสมอ

4. การฝกทกษะภายในกลม สมาชกทกคนตองไดรบการฝกทกษะภายในกลมหลายๆ

ดาน เชน เรองการรบฟง การยอมรบความคดเหน การรจกวธการสอสาร ทกษะการเปนผ นา ทกษะการ

เปนผตาม ทกษะตดสนใจ การแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม การสนบสนนแล ะไววางใจซงกน

และกน

5. กระบวนการกลม สมาชกทกคนไดรบการฝกแสดงความคดเหน และรจกรวมมอกน

ทางานทาความเขาใจในเปาหมายการทางาน มการวางแผนซงเปนกระบวนการทางานทมขนตอน

ประเมนผลงานและปรบปรงรวมกน

จากทกลาวมาทงหมดสามารถสรปไดวา ประโยชนของการจดการเรยนรแบบรวมมอนน

จะทาใหเขาใจในเนอหาวชามากขน เพราะการจดการเรยนรแบบรวมมอจะเรยนเปนกลม นกเรยนท

เรยนเกงจะสามารถสอนใหคนทไมเขาใจได และนกเรยนทเรยนรดวยกนจะมคาอธบายทดกวาครและท

สาคญเปนการฝกทกษ ะทางสงคม เพราะการจดการเรยนรแบบรวมมอตองทางานอยกบบคคลทม

ความแตกตางกน ซงการอยรวมกนเปนพนฐานทจะทาใหเกดการเรยนรและสามารถทางานรวมกบ

ผ อนในสงคมไดอยางมความสข

1.4 ขนตอนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

เปรมจตต ขจรภย ลารเซน (2536: 8-9) ไดกลาวถงลาดบขนตอนการจดการเรยนรโดยใช

การจดการเรยนรแบบรวมมอโดยทวไปไวดงน

1. ขนเตรยม ครสอนทกษะในการจดการเรยนรแบบรวมมอ จดกลมนกเรยนบอก

วตถประสงคของบทเรยนและบอกวตถประสงคของการทางานรวมกน

2. ขนสอน ครสอนเนอหาหรอบทเรยนใหมดวยวธการจดการเรยนรทเหมาะสมแลวใหงาน

3. ขนทางานกลม นกเรยนเรยนรกนเปนกลมยอย แตละคนมบทบาทหนาทของตน

ชวยกนแกปญหา อภปราย และแลกเปลยนความคดเหนกน เพอหาคาตอบทดทสดมากกวาดคาเฉลย

หรอรอคาเฉลยจากคร

4. ขนตรวจสอบผลงานและทดสอบ

4.1 ตรวจผลงาน (กลมและ/หรอรายบคคล ) ถาเปนงานกลมสมาชกในกลมเซนชอใน

ผลงานทสง ครอาจประเมนดวยการหยบผลงานของกลมขนมาแลวถามสมาชกกลมคนใดคนหนง

เกยวกบงานชนนน ถาเปนงานเดยวครอาจใหน กเรยนคนใดคนหนงในกลมอธบายวธหาคาตอบของ

เขาทไดจากการเรยนรรวมกนภายในกลม

57

4.2 ครทดสอบนกเรยนเปนรายบคคลโดยไมมการชวยเหลอกน และเมอครตรวจผล

การสอบแลว จะคานวณคะแนนเฉลยของกลมใหนกเรยนทราบและถอวาเปนคะแนนของนกเรยนแต

ละคนในกลมดวย

5. ขนสรปบทเรยนและประเมนผลการทางานกลม ครและนกเรยนชวยกนสรปบทเรยน

และประเมนผลการทางานกลม โดยอภปรายถงผลงานของนกเรยน และวธการทางานของนกเรยน

รวมถงวธการปรบปรงการทางานของกลมดวย ซงจะทาใหนกเรยนรความกาวหนาของตนเองท ง

ทางดานวชาการและดานสงคม

ขนตอนการจดการเรยนรแบบรวมมอ มดงน (สวทย มลคา ; และ อรทย มลคา . 2546:

158-160)

1. ขนเตรยม ประกอบดวย

1.1 แจงจดประสงคการเรยนร ใหนกเรยนทราบทงดานวชาการและดานสงคม

1.2 จดขนาดของกลม ซงขนาดของกลมจะมผลตอการเรยนรของผ เรยน ดงนน การจด

ขนาดของกลม ผสอนจะตองจดใหเหมาะสมกบรปแบบการจดการเรยนรแบบตาง ๆ กจกรรมการเรยนร

สอการเรยนรและเวลาทใช

1.3 จดผ เรยนเขากลม มการจดผ เรยนทมความแตกตาง กน เชน เพศ ความสามารถ

วฒนธรรม ฯลฯ อยในกลมเดยวกน และควรมการสบเปลยนกลมของผ เรยนอยเสมอ ทงนตองรอใหการ

ปฏบตงานของกลมเดมรวมกนจนบรรลความสาเรจกอน

1.4 จดชนเรยน ควรจดสภาพชนเรยนทจะสงผลตอปฏสมพนธของผ เรยนมากทสด

1.5 จดเตรยมสอและแหลงการเรยนร ผสอนจะตองเตรยมสอและแหลงเรยนรทจาเปน

ไวใหพรอม

2. ขนเรมบทเรยน ประกอบดวย

2.1 จดกจกรรม ทสรางความสมพนธกนในทางบวก ตลอดถงความตระหนกในการ

ทางานรวมกน

2.2 อธบายภาระงาน ผสอนอธบายภาระงานทจะตองทาใหชดเจน ซงอาจเชอมโยง

ความสมพนธของบทเรยนเดมกบบทเรยนใหมจะเปนสงทดมาก

2.3 สรางและทาความเขาใจในการประเมนความสาเรจของผลงาน เชน มการกาหนด

เกณฑ และวธการตดสนรวมกน

2.4 เสรมสรางความรบผดชอบ ใหสมาชก เชน การกาหนดตรวจสอบการทางานของ

สมาชกเปนชวงๆ หรออาจใชวธการสมตรวจ ตลอดจนการตรวจสอบกระบวนการทางานในกลม เปนตน

58

2.5 รวมกนกาหนดพฤตกรรมทางสงคมทพงปรารถนา เพอสงเสรมและเปดโอกาสให

ผ เรยนไดแสดงพฤตกรรมเหลานนออกมา

3. ขนดแลกากบการเรยนร ผสอนมหนาทจะตองดแลผ เรยนในขณะปฏบตกจกรรม ดงน

3.1 สงเกตพฤตกรรม ความกาวหนาของผ เรยน รวมทงเปนผกระตน และชวยเหลอ

ผ เรยน

3.2 มสวนรวมในการเรยนร พยายามคนหาทกษะ และความสามารถดานตาง ๆ ของ

ผ เรยน และกระตนใหผ เรยนแสดงออกใหมากทสด รวมทงสอนทกษะตาง ๆ ทจาเปนใหแกผ เรยน

3.3 รวมกนสรปผลการเรยนร

4. ขนการประเมนกระบวนการทางานและผลงาน ผ สอนและผ เรยนรวมกนประเมน

กระบวนการทางานและผลงานทง 2 ดาน ดงน

4.1 การประเมนผลงานดานวชาการ ไดแก ความกาวหนา ความสาเรจในการเรยน ซง

จะเกยวของกบเนอหาสาระความรทผ เรยนไดรบ อาจใชวธถามตอบ การอภปราย หรอการทดสอบยอย

เปนตน

4.2 การประเมนผลงานดานสงคม เปนการประเมนทกษะทางสงคมทผ เรยนไดปฏ บต

และมความกาวหนา อาจใชวธการทดสอบ เลาประสบการณ หรออภปรายรวมกน เปนตน

สลดดา ลอยฟา (2536: 35-37) ไดกลาวถงขนตอนการจดการเรยนรแบบ TGT ไววาการ

จดการเรยนรแบบ TGT มลกษณะใกลเคยงกบการจดการเรยนรแบบ STAD แตกตางกนท TGT ไมม

การทดสอบแตจะใชวธการเลนเกมการแขงขนตอบปญหาแทน ซงการจดการเรยนรแบบ TGT

ประกอบดวย ขนตอนดงน

1. การนาเสนอบทเรยนตอทงชน

เนอหาบทเรยนจะถกนาเสนอตอนกเรยนทงชนโดยครผสอน ซงครผสอนตองใชเทคนค

การสอนทเหมาะสมตามล กษณะเนอหาของบทเรยน โดยใชสอการเรยนการสอนประกอบคาอธบาย

ของคร เพอใหผ เรยนเขาใจเนอหาบทเรยนมากทสด

2. การเรยนกลมยอย

ใหนกเรยนแตละกลมศกษาหาบตรความร ทากจกรรมจากบตรงาน และตรวจคาตอบ

จากบตรเฉลย โดยครกระตนใหนกเรยนรวมมอทางาน มการอภปรายเพอคนหาแนวทางในการแกปญหา

เนนใหนกเรยนชวยเหลอซงกนและกนเพอความสาเรจของกลม

59

3. การเลนเกมแขงขนตอบปญหา

เกมเปนการแขงขนตอบคาถามเกยวกบเนอหาของบทเรยน โดยมจดมงหมายเพอ

ทดสอบความรความเขาใจในบท เรยน เกมประกอบดวยผ เลน 4 คน ซงแตละคนจะเปนตวแทนของ

กลมยอยแตละกลม การกาหนดนกเรยนเขากลมเลนเกม จะยดหลกนกเรยนทมความสามารถปานกลาง

แขงขนกบปานกลางและความสามารถตาแขงขนกบตา

4. การยกยองททประสบผลสาเรจ

ทมทไดคะแนนรวมถงตามเกณฑทกาหนด จะไดรบรางวลหรอไดรบการยกยอง

1.5 บทบาทของครและนกเรยนในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1.5.1 บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบรวมมอ

มาล นรสงห (2538: 28) สรปบทบาทของครผสอนในชนเรยนแบบรวมมอดงน

บทบาททางตรงคอ การใหความรแกนกเรยนในเนองบทบาทหนาทความรบผด

ขอบการฝกทกษะทางสงคม เพอใหงานกลมมประสทธภาพ ตดตามดพฤตกรรมของนกเรยนในแตละ

กลมวา อยในบทบาททถกตองเหมาะสมเพยงใด ตลอดจนใหความรเพมเตมในสวนทนกเรยนไมได

อภปราย ซงเปนเรองหรอจดมงหมายทกาหนดไวในการสอนแตละครง รวมทงเกบผลงานของนกเรยน

มาศกษาปญหาขอบกพรอง เพอปรบปรงแกไขในชวโมงถดไป

บทบาททางออมคอ ครคอยตดตามเฝาสงเกตการณทางานในแตละกลม คอยให

คาแนะนา เมอเดกมปญหา และพยายามใหน กเรยนแตละกลมรวมกนทางาน หากมปญหาการไม

ยอมรบสมาชกคนใดคนหนงของกลม ครตองพยายามชวยเหนอดวยวธการตางๆ เพอใหเกดการ

ยอมรบใหได ครตองคอยใหกาลงใจและคาชมเชยแกนกเรยน เมอนกเรยนสามารถทางานไดประสบ

ผลสาเรจ

นอกจากน พรรณรศม เงา ธรรมสาร (2533: 37) ไดกลาวถงบทบาทของครในการ

จดการเรยนรแบบรวมมอวา บทบาทของครเปลยนจากการเปนผควบคมชน เปนเพยงผแนะนาให

นกเรยนใชขอมลทงหลายดาเนนการใหบรรลตามจดมงหมายทตองการ ครเปนเพยงผจดบรรยากาศให

เอออานวยตอการเรยนของนกเรยน ผลงานวจยไดชใหเหนวา นกเรยนจะเรยนไดดในบรรยากาศทเปน

กนเอง ททกคนไมวาจะเปนนกเรยนหรอครกสามารถทาผดได ครและนกเรยนแลกเปลยนความคดเหน

ความรสกซงกนและกน ครเปนบคคลสาคญในการสรางบรรยากาศเชนนโดย

1. ใหงานททาทายความสามารถของนกเรยนมากกวาทจะเปนงานทแขงขน

2. ใหนกเรยนไดมโอกาสเลอกและตดสนใจทางาน

3. นบถอความคดและสนใจความรสกของนกเรยน

60

4. เหนวาความคดเหนของนกเรยนมความหมายมคณคา ถงแมจะเปนความคดท

จากด

5. สงเสรมใหนกเรยนแสดงออกซงความคดของตนเอง ซงอาจจะออกมาในรปแบบ

ตางๆ เชน การวาดภาพระบายส แสดงบทบาทสมมต ละคร เขยนบรรยายอนๆ

6. ยอมรบความผดพลาดของนกเรยน

7. เผยแพรขอเขยนหรอผลงานของนกเรยนในรปของจดหมายขาว หนงสอของหอง

หรอหนงสอพมพของโรงเรยน

8. กระตนสงเสรมทกษะทางดานความคดแกนกเรยน โดยใชแหลงขอมลตาง ๆ

และสอการสอน เชน หนงสออางอง ภาพยนตร วารสาร

1.5.2 บทบาทของผ เรยน

บทบาทของผ เรยนในการปฏบตงาน อดมส (Adams. 1990: 26) กาหนดบทบาทของ

ผ เรยนไวดงน

1. ผใหการสนบสนน ทาหนาทเปนองคกรในการทางานกลมและสรางความชดเจน

ของนกเรยน ตอความเขาใจในการทางานของกลม นาคาถามของกลมและความเกยวพนกบคร

หลงจากทกลมพยายามหาทางเลอกในการแกไข

2. ผตรวจสอบทาหนาทตรวจสมาชกใหแนใจวาทกคนเขาใจงานเหลานน โดยทกคน

เหนดวยกบคาตอบของกลมและสามารถอธบายได

3. ผอานทาหนาทอานปญหา หรอกาหนดทศทางของกลม

4. ผบนทกทาหนาทเขยนคาตอบ หรอกาหนดทศทางของกลมในกระดาษ หรอบน

กระดานดา

5. ผใหกาลงใจ ทาหนาทแสดงการสนบสนน และการใหกาลงใจสมาชกกลม โดย

รกษาความรสกทดเกยวกบการทางานรวมกน

บทบาทของผ เรยน นพา สารพนธ (2549: 22)

1. ไววางใจซงกนและกน และพฒนาทกษะการสอความหมาย

2. ในการทากจกรรมการเรยนแตละครง สมาชกคนหนงจะทาหนาทเปนผประสานงาน

คนหนงทาหนาทเลขานการกลม สวนสมาชกทเหลอทาหนาทเปนผ รวมทม สมาชกทกคนตองไดรบ

มอบหมายหนาทรบผดชอบ

3. ใหเกยรตและรบฟงความคดเหนของเพอนสมาชกกลมทกคน

61

4. รบผด ชอบการเรยนรของตนเองและเพอนๆ ในกลม ผ เรยนจะรวมทากจกรรม

กาหนดเปาหมายของกลม แลกเปลยนความรและวสดอปกรณ ใหกาลงใจซงกนและกน ดแลกนในการ

ปฏบตงานตามหนาท และชวยกนควบคมเวลาในการทางาน

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา บทบาทของครและผ เรยนมความสาคญมากในการ

จดการเรยนรแบบรวมมอใหประสบความสาเรจ เพราะถาปฏบตตามของบทบาทของตนเองแลว

จะชวยใหการจดการเรยนรงายมประสทธภาพมากยงขน

1.5.3 ความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรแบบกลมเดม

พรรณรศม เงาธรรมสาร (2533: 35-36) ไดอธบายถงความแตกตางระหวางการ

จดการเรยนรแบบรวมมอกบการจดการเรยนรแบบกลมเดมไวดงน

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอสมาชกกลมมความรบผดชอบในการเรยนรวมกน

สนใจในการทางานของตนเอง เทากบการทางานของสมาชกกลม สวนการจดการเรยนรเปนกลม

แบบเดมสมาชกกลมไมมความรบผดชอบรวมกน

2. สมาชกกลมแตละคนรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย มการใหคาแนะนา

ชมเชย เสนอและการทางานกลมของสมาชก ในการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน สมาช กกลม

แตละคนไมรบผดชอบการทางานของตนเองเสมอไป บางครงขอใสชอของตนเองโดยทไมไดทางาน

3. ในการจดการเรยนรแบบรวมมอนน สมาชกมความสามารถทแตกตางกน แตใน

การจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน สมาชกกลมมความสามารถใกลเคยงกน

4. มการแลกเปลยนบทบาทของผ นาในกลมการจดการเรยนรแบบรวมมอในขณะท

ผ นาหรอหวหนาจะไดรบการคดเลอกจากสมาชกกลมแบบเดม

5. สมาชกกลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ชวยเหลอสนบสนน ใหกาลงใจใน

การทางานกลม ชวยกนรบผดชอบการเรยนของสมาชกกลม แ ละแนใจวาสมาชกทกคนทางานกลมใน

การเรยนเปนกลมแบบเดมนนสมาชกรบผดชอบในงานของตนเองเทานน อาจแบงงานกนไปทาและเอา

ผลงานมารวมกน

6. จดมงหมายของการจดการเรยนรแบบรวมมอนน คอ การใหสมาชกทกคนใช

ความสารารถอยางเตมทในการทางานกลม โดยย งคงรกษาสมพนธภาพทดตอสมาชกกลมในการ

จดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน จดมงหมายอยทการทางานใหสาเรจเทานน

7. นกเรยนจะไดทกษะทางสงคม (Social Skills) ทจาเปนตองใชในขณะทางานกลม

แตทกษะเหลานจะถกละเลยสาหรบการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดม

62

8. บทบาทของครในการจดการเรยนรแบบรวมมอ จะเปนผใหคาแนะนาชวยเหลอ

สงเกตการณทางานของสมาชกในกลม ในขณะทครในการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมไมสนใจ

นกเรยนในขณะทางานกลม

9. ในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ครเปนผ กาหนดวธ การในการทางานกลมเพอให

กลมดาเนนงานไปไดอยางมประสทธภาพ สวนในการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดมนน ครไมสนใจ

วธการในการดาเนนงานภายในกลม ใหสมาชกทกคนจดการกนเอง

จอหนสนและจอหนสน (Johnson; & Johnson. 1994: 78) ไดกลาวถงความ แตกตาง

ระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอและการจดการเรยนรเปนกลมแบบเดม ดงน

1. การจดการเรยนรแบบรวมมอนน สมาชกกลมมความรบผดชอบรวมกน สนใจใน

การทางานของตวเองเทาๆ กบการทางานของกลม สวนการทางานแบบกลมเดม สมาชกจะม

ความรบผดชอบตา

2. สมาชกแตละคนรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย มการใหคาแนะนา คาชมเชย

แกกนเพอใหไดงาน สวนการทางานกลมแบบเดมนน สมาชกแตละคนรบผดชอบงานของตนเอง และ

บางครงกใสชอของตนเองโดยไมทางาน

3. ในการจดการเรยนรบทบาทผ นากลมในการจดการเร ยนรแบบรวมมอ ในขณะท

การจดการเรยนรแบบกลมเดม ผ นากลมหรอหวหนาจะไดรบการคดเลอกจากสมาชก

4. มการแลกเปลยนบทบาทผ นากลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอ ในขณะทการ

จดการเรยนรแบบกลมเดม ผ นากลมหรอหวหนาจะไดรบการคดเลอกจากสมาชก

5. สมาชกกลมในการจดการเรยนรแบบรวมมอ จะพงพา ชวยเหลอสนบสนน ให

กาลงใจ ชวยกนรบผดชอบในการทางาน และไดรบการสอนทกษะสงคม สวนการทางานในกลม

แบบเดม สมาชกแบงงาน และรบผดชอบเฉพาะงานของตนเองเทานน

6. ในการจดการเรยนรแบบรวมม อนน จะมการประเมนการะบวนการทางานกลมทง

กอนและหลงการจดการเรยนร เพอปรบปรงแกไขในครงตอไป สวนการจดการเรยนรแบบกลมเดมจะ

ประเมนผลรายบคคลเพอใหรางวล ไมมการประเมนคณภาพของการทางานกลม

วรรณทพา รอดแรงคา (สรพร ทพยคง. 2545: 154-155; อางองจาก วรรณทพา รอดแรงคา.

2540) ไดเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอกบการจดการเรยนรเปน

กลมแบบเดม ดงตารางตอไปน

63

ตาราง 2 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบรวมมอกบการจดการเรยนร

เปนกลมแบบเดม

การจดการเรยนรแบบรวมมอ การจดการเรยนรเปนกลมแบบเดม

1. จดนกเรยนทมความสามารถแตกตางกนให

อยในกลมเดยวกน

1. จดใหนกเรยนทมความสามารถใกลเคยงกน

อยในกลมเดยวกน

2. นกเรยนแตละกลมม 2-5 คน

2. นกเรยนในแตละกลมม 8-12 คน

3. นกเรยนไดรบการกระตนใหแสดงปฏสมพนธ

ซงกนและกน

3. นกเรยนไมไดรบการกระตนใหแสดง

ปฏสมพนธ

4. สมาชกแตละคนในกลมจะชวยกนทางานจน

สาเรจ

4. สมาชกแตละคนในกลมสามารถทางาน

ตาม

ลาพงไดสาเรจ โดยมใบความร ใบงาน

ตนเอง มหนงสอเรยนของตนเอง เปนตน

5. เปาหมายทสาคญ คอ ตองการพฒนา

ทกษะทางสงคม และทกษะความรวมมอใน

การทางาน

5. ไมมเปาหมายจะพฒนาทกษะทางสงคม

และทกษะความรวมมอในการทางาน

6. สมาชกทกคนในกลมเปนแหลงความรหลก 6. ครเปนแหลงความรหลก เมอสมาชกของกลม

มปญหากบภาระงานทสามารถสอบถามไดจาก

คร

7. มการใหคะแนนเปนรายบคคลและเปนกลม

7. มการใหคะแนนเปนรายบคคล

8. สมาชกแตละคนในกลมแบงความรบผดชอบ

ในการทางานรวมกน

8. สมาชกแตละคนมความรบผดชอบ

เฉพาะงานของตนเอง

9. มกระบวนการกลมเพอประเมนหนาท

ของกลม

9. ไมมกระบวนการกลม

64

นอกจากนการจดการเรยนรแบบรวมมอทาใหเกดผลกบผ เรยนดงน

1. ผลดานพทธพสย

1.1 มความคงทนในการเรยนร

1.2 สามารถนาสงทเ รยนรแลวไปใชทาใหเกดการถายโอนขอเทจจรงมโนมตและ

หลกการ

1.3 มความสามารถทางภาษา

1.4 สามารถแกปญหาได

1.5 มทกษะความรวมมอในการทางาน

1.6 มความคดสรางสรรค

1.7 เกดความตระหนกและรจกใชความสามารถของตนเอง

1.8 มความสามารถในการแสดงบทบาททไดรบมอบหมาย

2. ผลดานจตพสย

2.1 มความสนกสนานและเกดความพอใจในการเรยนร

2.2 มเจตคตทดตอโรงเรยน

2.3 มความสามารถในการควบคมอารมณ

2.4 ลดความอคตและความลาเอยง

2.5 รจกตนเองและตระหนกในคณคาของตนเอง

2.6 ยอมรบความแตกตางระหวางบคคล

2.7 ยอมรบการพฒนาทกษะระหวางบคคล

1.5.4 ประโยชนของการจดการเรยนรแบบรวมมอ

1. สงเสรมใหเกดการเรยนรทดขน และความรนนคงทนกวา

2. รจกใชเหตผลมากขน มความเขาใจในเรองลกซง และมความคดสรางสรรค

มากกวา

3. มแรงจงใจทงภายในและภายนอกในการเรยนรมากขน

4. สนใจทางานและลดความไมเปนระเ บยบของหองเรยนได เพราะทกคนทางาน

รวมกน

5. ไดแนวคดและความสามารถจากเพอนมากขน

6. ยอมรบความแตกตางระหวางเพอนในดานตางๆ เชน ลกษณะนสย เพศ

ความสามารถ ระดบของสงคม และความแตกตางอนๆ ซงวธนชวยใหเขาใจกนดขน

7. มการชวยเหลอสนบสนนในดานตางๆ

65

8. มสขภาพจต การปรบตว และการทางานในสภาพทเปนธรรมชาตด

9. ใชความสามารถของตนเองใหกบเพอนอยางเตมท

10. มทกษะดานสงคมเพมขน

จากทกลาวมาทงหมดสรปไดวา ความแตกตางระหวางการจดการเรยนรแบบกลมเดมกบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอนนมลกษณะแตกตางกนอยางเหนไดชดเจน เชน วธการจดแบงกลม

การกาหนดหนาทของสมาชกแตละคนอยางชดเจน และไดพฒนาทกษะทางสงคม เปนตน

3. เอกสารทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เปนคณลกษณะและความสามารถของบคคลเกยวกบ

ความรอนเกดจากการเรยนการสอน โดยเปนความสามารถของบคคลทไดเปลยนแปลงพฤตกรรมดาน

ตางๆ และประสบการณเรยนรทเกดจากการฝกอบรม ผลจากการเรยนการสอนซงมความเก ยวของกบ

องคประกอบและแนวทางในการวดผลสมฤทธทางการเรยน ดงน

3.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยน

ไคแซง อารโนลดและไมล (สรวรรณ พรหมโชต. 2542: 17; อางจาก Kysenk; Arnold; &

Meilli. 1972: 6) ไดใหความหมายของคาวา ผลสมฤทธ หมายถง ขนาดของความ สาเรจ ทไดจากการ

ทางานทตองอาศยความพยายามอยางมาก ซงเปนผลมาจากการกระทาทตองอาศยความสามารถทง

ทางรางกายและสตปญญา ดงนนผลสมฤทธทางดานการเรยน จงเปนขนาดของความสาเรจทไดจาก

การเรยน โดยอาศยความสามารถเฉพาะบคคล ผลสมฤทธทางการเรยน อาจไ ดจากกระบวนการทตอง

อาศยการทดสอบ เชน การสงเกต หรอ การตรวจการบาน หรออาจไดในรปของเกรดของโรงเรยน

ซงตองอาศยกระบวนการทซบซอนและระยะเวลานานพอ สมควร หรออาจไดจากการวดดวยแบบวด

ผลสมฤทธทางการเรยนทวไป

กด และโบรฟ (สภวรรณ พนธจนท ร. 2535: 27; อางองจาก Good; & Broophy. 1977:

346- 348) ไดอธบายเกยวกบเรองผลสมฤทธไววา บคคลบางประเภทอาจจะประสบความสาเรจได

มากกวาคนอนๆ ทงๆ ทมความเฉลยวฉลาด และมทงทกษะทางกายภาพทคลายคลงกน แต

นกจตวทยาบางทานกเชอวา อาจเปน เพราะบคคลนน มความตองการทจะประสบความ สาเรจ

มากกวาบคคลอน หรออาจกลาวอกอยางหนงวา ประสบความสาเรจจงเปนเปาหมายสาคญในการ

ดารงชวตมากกวาเปาหมายอนของบคคล โดยท แมคเคลแลนด (อโนชา อทมสกลรตน . 2549: 38;

อางองจาก Mccelland. 1961: 206-207) เปนผหนงทศกษาเรองความตองกานประสบความสาเรจ

ของบคคลโดยใชแบบทดสอบ (Thematic Apperception Test) เปนเครองมอในการวดความตองการ

ในการประสบความสาเรจของบคคลผลการศกษาพบวา ผทดสอบททาคะแนนไดสงมแนวโนมท

กาหนดเปาหมาย และพฤตกรรมทเกยวของกบความสาเรจคอนขางสง

66

ทบวงมหาวทยาลย (2525: 1-5) ไดใหความหมายไว คอ ผลสมฤทธทางดานเนอหาทาง

วทยาศาสตร และผลสมฤทธทางดานการแสวงหาความร

พวงรตน ทวรตน (2529: 29) กลาวถงผลสมฤทธทางการเรยน คอคณลกษณะรวมถง

ความร ความสามารถข องบคคล อนเปนผลมาจากการเรยนการสอนหรอมวลประสบการณทงปวงท

บคคลไดรบจากการเรยนการสอน ทาใหบคคลเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมในดานตางๆ ของ

สมรรถภาพสมอง ดงนนการวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรใหครอบคลมทงความรทาง

วทยาศาสตรและกระบวนการทาง วทยาศาสตรนน จะจาแนกพฤตกรรมทพงประสงคหรอพฤตกรรมท

ตองการวดออกเปน 4 ดาน (ประทม อตช. 2535: 34; ประวตร ชศลป. 2542: 21-23) คอ

1. ความร- ความจา หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนรมาแลว

เกยวกบขอเทจจรง ความคดรวบยอด หลกการ กฎ และทฤษฎ

2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบาย จาแนกความรไดเมอ ปรากฏอย

ในรปใหม โดยการแปลความหมายแลวเปรยบเทยบหรอผสมผสานสงใหมทพบเหนกบประสบการณ

เดม

3. การนาความรไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความรวธการทางวทยาศาสตร

ไปใชในสถานการณใหมทแตกตางออกไป โดยเฉพาะอยางยงการนาไปใชในชวต ประจาวน

4. ทกษะกระบวนการทางวทยา ศาสตร หมายถง ความสามารถในการส บเสาะหา

ความรทางวทยาศาสตร โดยใชกระบวนการทางวทยาศาสตร ดานการคานวณ การลงความเหนขอมล

การตงสมมตฐาน การทดล อง การตความหมายขอมล และลงขอสรปทางวทยาศาสตร สมาคม

ความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for the Advanvement of Science –AAAS) ได

กาหนดจดมงหมายของการใชกระบวนการทางวทยาศาสตร เปนเครองมอในการแสวงหาความรทงสน

13 ทกษะ โดยจดแบงออ กเปน 2 หมวด คอ (อโนชา อทมสกลรตน . 2549 : 38 ; อางอง

จาก WWW.mylesson.swu.ac.th/)

4.1 ทกษะพนฐาน หรอทกษะเบองตน (Basic Science Process Skill) ประกอบดวย

8 ทกษะ ไดแก ทกษะท 1- 8

4.2 ทกษะขนบรณาการ หรอ ทกษะเชงซอน (Intergrated Science Process Skill)

ประกอบดวย 5 ทกษะ ไดแก ทกษะท 9- 13

http://www.mylesson.swu.ac.th/�

67

ในสวนความหมายทเกยวของในแตละทกษะ สรปได ดงน

1. ทกษะการสงเกต (Observation) หมายถง ความสามารถในการใช

ประสาทสมผสอยางใดอยางหนง หรอหลายอยางรวมกน ไดแก ตา ห จมก ลน และ ผวกาย เขาไป

สมผสโดยตรงกบวตถหรอ ปรากฎการณตางๆ โดยไมลงความเหนของผสงเกต

2. ทกษะการวด (Measurement) หมายถง ความสามารถในการใชเครองมอ

วดหาปรมาณของสงตางๆ ไดอยางถกตอง ความสามารถในการเลอกใชเครองมออยางเหมาะสม และ

ความสามารถในการอานคาทไดจากการวดไดถกตองรวดเรวและใกลเคยงกบความจรงพรอมทงม

หนวยกากบเสมอ

3. ทกษะการคานวณ (Using numbers) หมายถง ความสามารถในการบวก

ลบ คณ หาร หรอจดกระทาตวเลขทแสดงคาปรมาณของสงใดสงหนง ซงไดจากการสงเกต การวด การ

ทดลองโดยตรง หรอแหลงอน ตวเลขทคานวณนนตองแสดงคาปรมาณในหนวยเดยวกน ตวเลขใหมท

ไดจากการคานวณจะชวยใหสอสารความหมายไดตรงตามทตองการและชดเจนยงขน

4. ทกษะการจาแนกประเภท (Classification) หมายถง ความสามารถในการ

จดจาแนกหรอเรยงลาดบวตถ หรอสงทอยในปรากฎการณตางๆ ออกเปนหมวดหม โดยม เกณฑในการ

จดจาแนก เกณฑดงกลาวอาจใช ความเหมอน ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนงกได

โดยจดสงทมสมบตบางประการรวมกนใหอยในกลมเดยวกน

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสกบเวลา (Space/ space

Relationship and Space/Time Relationship) สเปส (Space) ของวตถ หมายถง ทวางบรเวณทวตถ

นนครอบครองอย ซงจะมรปรางและลกษณะเชนเดยวกบวตถนนโดยทวไป สเปสของวตถจะมมต 3 มต

(Dimension) ไดแก ความกวาง ความยาว ความสง หรอ ความหนาของวตถ ทกษะการหาความสมพนธ

ระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา หมายถง ความสามารถในการระบความสมพนธระหวางสง

ตอไปน คอ 1) ความสมพนธระหวาง 2 มต กบ 3 มต 2) สงทอยหนากระจกเงากบภาพทปราก ฎจะเปน

ซายขวาของกนและกนอยางไร 3) ตาแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง 4) การเปลยนแปลง

ตาแหนงทอยของวตถของวตถกบเวลาหรอสเปสของวตถทเปลยนแปลงไปกบเวลา

6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล (Organizing data and

communication) หมายถง ความสามารถในการนาขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และ

จากแหลงอนมาจดกระทาใหมโดยวธการตางๆ เชน การจดเรยงลาดบ การแยกประเภท หรอการ

คานวณหาคาใหม เพอใหผ อนเ ขาใจมากขน อาจนาเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ กราฟ

สมการ เปนตน

68

7. ทกษะการลงความเหนจากขอมล (Inferring) หมายถงความสามารถในการ

อธบายขอมลทมอยอยางมเหตผลโดยอาศยความร หรอประสบการณเดมมาชวย ขอมลทมอยอาจ

ไดมาจากการสงเกต การวด การทดลอง คาอธบายนนไดมาจากความรหรอประสบการณเดมของผ

สงเกตทพยายามโยงบางสวนทเปนความร หรอประสบการณเดมใหมาสมพนธกบขอมลทตนเองมอย

8. ทกษะการพยากรณ (Prediction) หมายถง ความสามารถในการทานาย

หรอคาดคะเนสงทจะเกดขนลวงหนา โดยอาศยการสงเกตปรากฎการณทเกดขนซาๆ หรอความรทเปน

หลกการ กฎ หรอทฤษฎในเรองนนมาชวยในการทานาย การทานายอาจทาไดภายในขอบเขตขอมล

(Interpolating) และภายนอกขอบเขตขอมล(Extrapolating)

9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulating hypothesis) หมายถง ความสามารถ

ในการใหคาตอบลวงหนากอนทจะดาเนนการทดลอง เพอตรวจสอบความถกตองเปนจรงในเรองนนๆ

ตอไป สมมตฐานเปนขอความทแสดงการคาดคะเน ซงอาจเปนคาอธบายของสงทไมสามารถ

ตรวจสอบไดโดยการสงเกตได หรออาจเปนขอความทแสดงความสมพนธทคาดค ะเนวาจะเกดขน

ระหวางตวแปรตนกบตวแปรตาม ขอความของสมมตฐานสรางขน โดยอาศยการสงเกตความร

ประสบการณเดมเปนพนฐาน การคาดคะเนคาตอบทคดลวงหนาน ยงไมทราบ หรอยงไมเปนหลกการ

กฎ หรอทฤษฎมากอน ขอความของสมมตฐานตองสามารถทาการตรวจสอบ โดยการทดลองและแกไข

เมอมความรใหมได

10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ (Defining operationally) หมายถง

ความสามารถในการกาหนดความหมายและขอบเขตของคา หรอ ตวแปรตางๆ ใหเขาใจตรงกน และ

สามารถสงเกตและวดได คานยามเชงปฏบตการ เปนความหมายของคาศพท เฉพาะเปนภาษางายๆ

ชดเจน ไมกากวม ระบสงทสงเกตได และระบการกระทา ซงอาจเปน การวด การทดสอบ การทดลองไว

ดวย

11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร (Indentifying and controlling

variables) หมายถง การชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมในสม มตฐานหนง

การควบคมตวแปรนนเปนการควบคมสงอนๆ นอกเหนอจากตวแปรตนทจะทาใหผลการทดลอง

คลาดเคลอนถาหากวา ไมควบคมใหเหมอนกน

12. ทกษะการทดลอง (Experimenting) หมายถง กระบวนการปฏบตการ เพอ

หาคาตอบหรอทดสอบสมมตฐานทตงไว ในการทดลองจะประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ

12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลง

มอทดลองจรงเพอกาหนดวธการดาเนนการทดลอง ซงเกยวกบการกาหนดวธดาเนนการทดลอง ซง

เกยวกบการกาหนดและควบคมตวแปร และวสดอปกรณทตองการใชในการทดลอง

69

12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรงๆ

12.3 การบนทกผลการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการ

ทดลอง ซงอาจเปนผลของการสงเกต การวด และอนๆ

13. ทกษะ การตความหมายของขอมลและลงขอสรป (Interpretative data

and conclusion) หมายถง ความสามารถในการบอกความหมายของขอมลทไดจดกระทา และอยใน

รปแบบทใชในการสอสารความหมายแลว ซงอาจอยในรปตาราง กราฟ แผนภมหรอร ปภาพตางๆ

รวมทงความสามารถในการบอกความหมายขอมลในเชงสถตดวย และสามารถลงขอสรป โดยการเอา

ความหมายของขอมลทไดทงหมดสรปใหเหนความสมพนธของขอมลทเกยวของกบตวแปรทตองการ

ศกษาภายในขอบเขตของการทดลองนนๆ

จากผลสมฤทธทางการเรยนทกลาวมา ผ วจยไดใหความหมายผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร วา หมายถง ความสามารถในการเรยนรเชงพฤตกรรมของนกเรยน 4 ดาน คอ ความร

ความจา ความเขาใจ การนาไปใช ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดานการคานวณ การลงความเหน

ขอมล การตงสมมตฐาน การทดลอง การตความหมายขอมลและลงขอมลสรปทางวทยาศาสตรโดยวด

จากคะแนนแบบทดสอบปรนยชนด 5 ตวเลอก จานวน 30 ขอ เปนเครองมอ

3.2 กระบวนการแสวงหาความรวทยาศาสตร

กระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการคดและกระทาอยางมระบบ

ทนามาใชในการแสวงหาความรนนอาจแตกตางกนบาง แตถามลกษณะรวมกนทาใหสามารถจดเปน

ขนตอนไดดวยวธการทางวทยาศาสตร ซงมลาดบขนตอนดงน (ภพ เลาหไพบลย. 2542: 10)

1. ขนตงปญหา

2. ขนตงสมมตฐาน

3. ขนการรวบรวมขอมล โดยการสงเกตและ/ หรอทดลอง

4. ขนสรปผล การสงเกต/ หรอทดลอง

ในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรนน นอกจากจะใชวธการทางวทยาศาสตร หรอ

วธการแกปญหาทางอนๆ เพอใหการศกษาคนควาใหไดผลดนนขนอยกบการคด การกระทาทเปน

อปนสยของผนนทกอใหเกดประโยชนตอการแสวงหาความรเรว กวาเจตคตของวทยาศาสตร

(Scientific attitude) ประกอบดวยคณลกษณะดงน

1. ความอยากรอยากเหน

2. ความเพยรพยายาม

3. ความมเหตผล

70

4. ความซอสตย

5. ความมระเบยบ รอบคอบ

6. ความใจกวาง

3.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

จากการศกษาเอกสารเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของภพ เลาหไพบลย

(2542: 14-29) วรรณทพา รอดแรงคา และจต นวนแกว (2542: 3-5) สรปไดวา สมาคมอเมรกนเพอ

ความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for the Advancement of Science – AAAS)

ไดพฒนาโปรแกรมวทยาศาสตร และตงชอโครงการนวา วทยาศาสตรกบการใชกระบวนการ (Science:

A Process Approach) หรอเรยกชอยอวา โครงการซาปา (SAPA) โครงการนแลวเสรจในป ค .ศ. 1970

ไดกาหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะ ประกอบดวยทกษะพนฐาน (Basic Science

Process Skill) 8 ทกษะ และทกษะขนผสมผสาน (Integrated Science Process) 5 ทกษะ ดงน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน

1. ทกษะการสงเกต

2. ทกษะการวด

3. ทกษะการคานวณหรอการใชตวเลข

4. ทกษะการจาแนกประเภท

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา

6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล

7. ทกษะการลงความคดเหนขอมล

8. ทกษะการพยากรณ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ

9. ทกษะการตงสมมตฐาน

10. ทกษะการกาหนดนยามเชงปฏบตการ

11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร

12. ทกษะการทดลอง

13. ทกษะการตความหมายขอมลและลงสรปขอมล

71

ในสวนความหมายทเกยวของในแตละทกษะสรปไดดงน

1. ทกษะการสงเกต (Observation) การสงเกต หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใด

อยางหนงหรอหลายอยางรวมกน ไดแก ตา ห จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสวตถหรอเหตการณโดย

ไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป

ขอมลทไดจากการสงเกต อาจแบงออกไดเปนประเภท คอ ขอมลเขาคณภาพ ขอมลเชง

ปรมาณ (โดยการกะประมาณ) และขอมลเกยวกบการเปลยนแปลง ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะ

แลว คอ

1.1 ชบงและบรรยายคณสมบตของสงทสงเกตเกยวกบรปราง กลน รส เสยง และบอก

หนวยมากๆ เขาไว

1.2 บอกรายละเอยดเกยวกบปรมาณโดยการกะประมาณ

1.3 บรรยายการเปลยนแปลงของสงทสงเกตได

2. ทกษะการวด (Measurement) การวด หมายถง การเ ลอกและการใชเครองมอวดหา

ปรมาณของสงตางๆ ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตองโดยมหนวยกากบเสมอ

ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

2.1 เลอกเครองมอไดเหมาะสมกบสงทจะวด

2.2 บอกเหตผลในการเลอกเครองมอวดได

2.3 บอกวธวดและวธใชเครองมอไดถกตอง

2.4 ทาการวดความกวาง ความยาว ความสง อณหภม ปรมาตร นาหนก และอนๆ ได

ถกตอง

2.5 ระบหนวยตวเลขทไดจากการวดได

3. ทกษะการคานวณ (Using Number) การคานวณ หมายถง การนบจานวนของวตถ

และการนบตวเลขแสดงจา นวนทนบไดมาคดคานวณโดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลย


3.1 การนบ ไดแก การนบสงของไดถกตอง การใชตวเลขแสดงจานวนทนบได การตดสน

วาสงของในแตละกลมมจานวนเทากนหรอตางกน ตดสนวาของในกลมใดมจานวนเทากนหรอตางกน

3.2 การหาคาเฉลย ไดแก บอกวธหาคาเฉลย หาคาเฉลย แสดงวธการหาคาเฉลย

4. ทกษะการจาแนกประเภท (Classification) การจาแนกประเภท หมายถง การแบงพวก

หรอเรยงลาดบวตถหรอสงของ ทอยใน ปรากฏการณ โดยเกณฑดงกลาว อาจจะใชควา มเหมอน

ความแตกตาง หรอความสมพนธอยางใดอยางหนงกได ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

4.1 เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตางๆ จากเกณฑทผ อนกาหนดใหได

72

4.2 เรยงลาดบหรอแบงพวกสงตาง ๆโดยใชเกณฑของตนเองได

4.3 เกณฑทผ อนใชเรยงลาดบหรอแบงพวกได

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Space/space

Relationship and Space-time Relationship) สเปสของวตถ หมายถง ทวางทวตถนนครอบครองอย

จะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว

ความสง ความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสของวตถ ไดแก ความสมพนธระหวาง 3 มต กบ 2 มต

ความสมพนธระหวางตาแหนงทอยของวตถหนงกบอกวตถหนง ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว

คอ

5.1 ชบงรป 2 มต และวตถ 3 มตทกาหนดใหได

5.2 วาดรป 2 มต จากวตถหรอรป 3 มต ทกาหนดได

5.3 บอกชอของรปทรงและรปทรงเรขาคณตได

5.4 บอกความสมพนธของรป 2 มตได เชน ระบรป 3 มตทเหนเนองจากการหมนรป

2 มต เมอเหนเงา (2 มต) ของวตถสามารถบอกรปทรงของวตถ (2 มต) เปนตนกาเนดมา

5.5 บอกรปกรวยรอยตด (2 มต) ทเกดจากการตดวตถ (3 มต) ออกเปน 2 สวน

5.6 บอกตาแหนงหรอทศของวตถได

5.7 บอกไดวาวตถหนงอยในตาแหนงหรอทศใดของวตถหนง

5.8 บอกความสมพนธของสงทอย หนากระจกและภาพท ปรากฏในกระจกวาเปนซาย

หรอขวาของกนและกนได ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวาง

การเปลยนแปลงตาแหนงทอยของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไปกบ

เวลา

1. บอกความสมพนธระหวางการเปลยนตาแหนงทอยของวตถกบเวลาได

2. บอกความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงขนาดหร อปรมาณของสงตางๆ กบ

เวลาได

6. ทกษะการจดกระทาและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communication)

การจดกระทาและสอความหมายขอมล หมายถง การนาขอ มลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง

และจากแหลงอนๆ มาจดกระทาเสยใหม เพอใหผ อนเขาใจความหมายของขอมลชดน ดขน โดยอาจ

เสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม วงจร กราฟ สมการ เขยนบรรยาย เปนตน


6.1 เลอกรปแบบทจะใชในการเสนอขอมลใหเหมาะสม

6.2 บอกเหตผลในการเลอกรปแบบทจะใชในการนาเสนอขอมลได

73

6.3 ออกแบบการนาเสนอขอมลตามรปแบบทเลอกไว

6.4 เปลยนแปลงขอมลใหอยในรปใหมทเขาใจดขนได

6.5 บรรยายลกษณะของสงใดสงหนงดว ยขอความทเหมาะสม กะทดรด จนสอ

ความหมายใหผ อนเขาใจได

6.6 บรรยายหรอวาดแผนผงแสดงตาแหนงของสภาพทตนสอความหมายใหผ อนเขาใจ

ได

7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล (Inferring) การลงความคดเหนจากขอมล

หมายถง การเพมความคดเหนใหกบขอม ลทไดจากการสงเกตอยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอ

ประสบการณเดมมาชวย ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ สามารถอธบายหรอสรปโดยเพม

ความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตโดยใชความรหรอประสบการณมาชวย

8. ทกษะการพยากรณ (Prediction) การพยากร ณ หมายถง การสรปคาตอบลวงหนา

กอนทจะทดลอง โดยอาศย ปรากฏการณ ทเกดขนซาๆ หลกการ กฎ ทฤษฎทมอยแลวในเรองนนๆ มา

ชวยในการสรป การพยากรณขอมลเกยวกบตวเลข ไดแก ขอมลทเปนตาราง หรอกราฟ ทาได 2 แบบ

คอ การพยากรณภายในขอบเขตของขอมลทม อยกบการพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมลทมอย


8.1 การทานายทวไป เชน ทานายผลทเกดขนจากขอมลทเปนหลกก าร กฎ หรอทฤษฎ

ทมอยได

8.2 การพยากรณจากขอมลเชงปรมาณ เชน ทานายผลทจะเกดภายในขอบเขตของ

ขอมลเชงปรมาณทมอยได ทานายผลทจะเกดภายนอกขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได

9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulation Hypothesis) การตงสมมตฐาน คอคาตอบท

คดไวลวงหนา มกกลาวเปนขอความทบอกความสมพนธระหวางตวแปรตน (ตวแปรอสระ ) กบตวแปร

ตาม สมมตฐานทตงไวอาจถกหรอผดกได ซงทราบไดภายหลงการทดลองหาคาตอบเพอสนบสนนหรอ

คดคานสมมตฐานทตงไว ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ สามารถหาคาตอบลวงหนากอน

การทดลอง โดยอาศยการสงเกตความรและประสบการณเดม

10. ทกษะการกาหนดน ยามเชงปฏบตการ (Defining Operationally) การกาหนดนยาม

เชงปฏบตการ หมายถง การกาหนดความหมายหรอขอบเขตของคาตางๆ (ทอยในสมมตฐานทตองการ

ทดลอง) ใหเขาใจตรงกน และสามารถสงเกตหรอวดได

11. ทกษะการกาหนดและควบคมตวแปร (Identifying and Controlling Variables) การ

กาหนดตวแปร หมายถง การชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมในสมมตฐานหนงๆ

74

ตวแปรตน คอ สงทเปนสาเหตททาใหเกดผลตางๆ หรอสงทเราตองการทดลองดวาเปน

สาเหตทกอใหเกดผลเชนนนจรงหรอไม

ตวแปรตาม คอ สงท เปนผลเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหต

เปลยนไปตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนตามไปดวย

ตวแปรควบคม คอ การควบคมสงอนๆ นอกเหนอจากตวแปรตนททาใหผลการทดลอง

คลาดเคลอน ถาหากวาไมสามารถควบคมใหเหมอนกน

ความสามารถ ทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ ชบงและกาหนดตวแปรตน ตวแปรตาม และ

ตวแปรทตองควบคมได

12. ทกษะการทดลอง (Experimenting) การทดลอง หมายถงกระบวนการปฏบตการเพอ

หาคาตอบหรอสมมตฐานทตงไว การทดลองประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ

12.1 การออกแบบการ ทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลงมอทดลอง

จรง เพอกาหนดวธการทดลอง ซงเกยวกบการกาหนดและควบคมตวแปร และกาหนดอปกรณ หรอ

สารเคมทจะตองใชในการทดลอง

12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรง

12.3 การบนทกการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจ

เปนผลจากการสงเกต การวดและอนๆ ความสามารถทเกดทกษะแลว คอ

12.4 การออกแบบการทดลองโดยกาหนดวธทดลองไดถกตองเหมาะสม โดยคานงถง

ตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมดวย

12.5 ปฏบตการทดลองและใชอปกรณไดถกตองเหมาะสม

12.6 บนทกผลการทดลองไดคลองแคลวและถกตอง

13. ทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป (Interpreting Data and Conciusion)

การตความหมายขอมล หมายถง การแปลความหมายหรอบรรยายคณลกษณะและสมบตของขอมลท

มอย การตความหมายในบางครง อาจตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอนๆ ดวย เชน ทกษะ

การสงเกต ทกษะการคานวณ เปนตน การลงขอสรป หมายถง การสรปความสมพนธของขอมลทงหมด


13.1 การแปลความหมายหรอบรรยา ยลกษณะ และสมบตของขอมลท มอยได (การ

ตความหมายขอมลทตองอาศยทกษะการคานวณ)

13.2 บอกความสมพนธของขอมลทมอยได

75

ทกษะดงกลาวเปนทกษะทใชในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ในการศกษา

วทยาศาสตรจะตองใหนกเรยนไดทงความรและมทกษะในการแสวงหาความร ซงสม จต สวธนไพบลย

(2546: 103) ไดสรปความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตรไว

ดงน

ภาพประกอบ 2 แสดงความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร

ทมา: จรวรรณ ขรรง. (2551: 42).

การวดและการประเมนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

การวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตรเพอใหนกเรยนไดรบเนอหาความรทาง

วทยาศาสตรและกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ตองวดผลทงสองลกษณะและเพอ

ความสะดวกในการประเมนผล ผ วจยไดนาการจาแน กพฤตกรรมในการวดผลวชาวทยาศาสตรในการ

สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตรสาหรบเปนเกณฑวดผลวานกเรยนไดเรยนร

ไปมากนอยหรอลกซงเพยงใด 4 พฤตกรรม ดงน (ประวตร ชศลป. 2534: 21-31)

1. ความร-ความจา หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนรมาเกยวกบขอเทจจรง

ความคดรวบยอด หลกการ กฎ และทฤษฎ

2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการจาแนกความรไดเมอ ปรากฏอยในรปใหมและ

ความสามารถในการแปลความรจากสญลกษณหนงไปอกสญลกษณหนง

3. การนาความรไปใช หมายถง ความสามารถในการนาความรและวธการตางๆ ทางวทยาศาสตร

ไปใชในสถานการณใหมๆ หรอจากทแตกตางไปจากทเคยเรยนรมาแลวโดยเฉพาะอยางยง คอ การนาไปใช

ในชวตประจาวน

ปญหาเกยวกบ

- วตถ

- เหตการณ

ปรากฏการณ

ทางธรรมชาต

กระบวนการแสวงหาความร

ทางวทยาศาสตร

- วธการทางวทยาศาสตร

- เจตคตทางวทยาศาสตร

ความรทางวทยาศาสตร

- ขอเทจจรง

- มโนมต

- สมมตฐาน

- หลกการ

- ทฤษฎ

- กฎ

76

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสบเสาะหาความร

ทางวทยาศาสตรโดยใชทกษ ะกระบวนการทางวทยาศาสตร ดานการสงเกต การวด การคานวณ

การจดกระทาและสอความหมายขอมล การตงสมมตฐาน การกาหนดและควบคมตวแปร การทดลอง

การตความหมายขอมลและลงขอสรป การลงความคดเหนจากขอมล

จากเอกสารขางตนผ วจยไดจาแนกพฤตกรรมในการว ดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร

ทง 4 ดาน คอ ความร -ความจา ความเขาใจ การนาไปใช และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ใน

การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยพจารณาใหครอบคลมจดประสงคการเรยนรของ

บทเรยนวชาวทยาศาสตร

4. เอกสารทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ

การคดเปนกระบวนการทเกดขนในสมองของบคคล (Cognitive Process) โดยอาศยขอมล

ประสบการณจากสงแวดลอมตางๆ ทผานเขามาทางอวยวะรบสมผสเกดจากการรสก การรบร และ

ระบบความจา (ธญญะ บปผเวส; และคณะ. 2534: 206) แมวาการคดจะเปนกระบวนการภายในทเรา

มองไมเหน แตเรากสามารถทจะทราบถงความคดของบคคลไดจากกระบวนการตอบสนองภายนอกท

เกดขน เชน พฤตกรรม หรอการพด เปนตน และการคดของมนษยเกดขนตลอดเวลาทงในขณะตนและ

ขณะหลบ สมองเปนสวนสาคญทสดในการคดของมนษยเกดขนไดตลอดเวลา ทงในขณะตนและขณะ

หลบ สมองเปนสวนสาคญทสดในการคดของมนษย (ศรสรางค ทนะกล. 2542: 1) ดงทอรพรรณ พรสมา

(2543: 3) ไดกลาวถงธรรมชาตของการคดวา การคดเปนกระบวนการทางานของสมองเปนสงทจบ

ตองไมได แตแสดงใหผ อนรบรไดดวยวธการตางๆ

4.1 เอกสารทเกยวของกบการคด

4.1.1 ความหมายของการคด

เชดศกด โฆวาสนธ (2540: 9) ไดใหความหมายของการคดวา เปนกระบวนการ

ทางสมองทงในสวนทเปนศกยภาพของสมอง ในการทจะรบรขอมลตางๆ มาประมวลผลเบองตน แลว

ใชวธการคดทมอยหรอเคยไดรบการฝกฝนมาประมวลสรป เพอแสดงออกเปนผลผลตของการคด

อรญญา กนนาร (2542: 11) สรปวา การคด คอปฏบตการทางสมองทเปนกระบวนการ

ของการคด เรมจากสถานการณทเปนปญหา (Thinking started with problematic situation) ทาให

เกดความรสกตดขด (Conflict) อารมณถกรบกวนเปนทกข (Disturbed) เกดความตรงเครยด (Tension)

จงกระทา (Action) อยางใดอยางหนงเพอแกปญหาใหลลวงไปสเปาหมาย (Goal)

77

อรพรรณ ลอบญธวชชย (2543: 1) การคดเปนการระลกถง นกถง เปนความพยายาม

ในการสบ สอบ สรางสรรคเพอใหเกดความร ความเขาใจ และความชดเจนในสงตางๆ ทดขนและ

ถกตอง

จรนนท วชรกล (2546: 7) สรปวา การคด คอกระบวนการทางานของสมองซงม

สาเหตมาจากการรบรสงเราของแตละบคคลทาใหเกดการจดสงเราใหเขากบประสบการณเ ดมทมอย

แลววเคราะห สงเคราะห และประเมนอยามระบบ เพอใหไดแนวทางในการแกปญหาทเหมาะสม หรอ

สรางสรรคสงใหม

พรเพญ ศรวรตน (2546: 9) สรปไดวา การคดเปนความสามารถทมอยในตวบคคล

ทกคน และจะมบทบาทเมอบคคลนนไดรบขอมลจากส งแวดลอม แลวตความเชอมโยงเพอตอบสนอง

ออกมาเปนการกระทาขณะเดยวกบการคดเปนทกษะทสามารถพฒนาได และไมมขอบเขตจากด

ซงความสา คญตอการเรยนรเพราะเปนกระบว นการทบคคลพยายามหาเหต ผลเพอ นาไปใชในการ

ดารงชวตตอไป

จากความหมายขางตน สรปไดวา การคด คอ กระบวนการทางานของสมอง ทงใน

สวนทเปนศกยภาพของสมอง การระลกถง นกถง สบสอบ สรางสรรคเพอใหเกดความร ความเขาใจ

และความชดเจนในสงตางๆ ทดขนและถกตอง เปนความพ ยายามในการทจะรบรขอมลตาง ๆ เพอ

นามาประมวลผลเบองตนแลวใ ชวธการคดทมอย หรอเคยไดรบการฝกฝนมาประมวลสรป เพอแสดง

ออกเปนผลผลตของการคด

4.1.2 องคประกอบของการคด

อรญญา กนนาร (2542: 13) การคดเปนกจกรรมของสมองทประกอบดวยสวน

สาคญ 3 สวนคอ ความร เจตคต และการปฏบตหรอปฏบตการ กา รปฏบตการทางสมองยงสามารถ

แยกไดเปน 2 ลกษณะ คอ

1. สตปญญา ความร ความเขาใจ (Cognitive) เปนปฏบตการทใชเพ อใหไดทราบ

ความหมายของสงตางๆ อนเปนกจกรรมทตองใชวธทสลบซบซอน เชน การตดสนใจ การแกปญหา

การสรางมโนมต และยงมกล วธบางอยางทไมสลบซบซอน เชน ทกษะในการวเคราะหและสงเคราะห

ทกษะการใหเหตผล ทกษะการคดอยางวจารณญาณ โดยการแยกหลกฐานทมสวนเกยวของกบ

ประเดนหลก ออกจากหลกฐานทไมมสวนเกยวของ เปนตน

2. การควบคมความร (Metacognitive) หรอเรยกวา เปนความคดเกยวกบความคด

กได เปนปฏบตการทคนเราใชบงคบและควบคมกลวธการสรางความหมายและสรางทกษะ นนคอ

เปนการคดเกยวกบความคด กจกรรมตางๆ เชน การวางแผน การตรวจสอบ และการประเมนความคด

เปนตน

78

การคด เปนกจกรรมทางจตทมบทบาทตอการพฒนาญาณปญญาเปนอยางยง ใน

หลกทางพทธศาสนากลาวยนยนไว ซงประกอบดวยลกษณะ 3 ประการ โดยการแบงแยกออกจากกน

ไมได อนไดแก

- ความรสก (Sentience, feeling หรอ Sensation)

- ความจา (Memory)

- จนตนาการ (Imagination)

นวลลออ ทนานนท (2545: 36-37) กลาววา การคด มองคประกอบทสาคญๆ 6 ดาน

คอ

1. ดานขอมลหรอเนอหาทใชในความคด

2. ดานคณสมบตสวนตวทเอออานวยตอการคด

3. ดานทกษะความคด

4. ดานลกษณะการคด

5. ดานกระบวนการคด

6. ดานการควบคมและประเมนการคดของตนเอง

คลค และ รดนค (บญช ชลษเฐยร . 2539: 17; อางองจาก Krulik; & Rudnick.

1993) กลาววา การคด ประกอบดวยองคประกอบ 4 องคประกอบทมลกษณะเปนความสามารถ หรอ

ทกษะตามลาดบขนจากตาไปสง ดงน

1. การคดในระดบการระลก (Recall Thinking) จะรวมทกษะการคดทมธรรมชาต

เกอบเปนอตโนมต เปนความสามารถในการระลกถงขอเทจจรง

2. การคดพนฐาน (Basic Thinking) เปนความเขาใจความคดรวบยอดอนเปน

ประโยชนตอการนาไปใชในการแกปญหาในชวตประจาวน และในโรงเรยน

3. การคดอยางมวจารณญาณ (Critical-Thinking) เปนความคดทใชในการ

พจารณาเชอมโยงและประเมนลกษณะทงหมดของทางแกปญหาหรอปญหา ประกอบดวยทกษะยอย

ไดแก การมงเนนไปในสวนของขอมลในปญหาหรอสถานการณทเผชญอย การตรวจสอบความถกตอง

และวเคราะหขอมลก ารจาและการเชอมโยงขอมลทเพงไดรบจากการเรยนร เพอกาหนดคาตอบทม

เหตผล

4. ความคดสรางสรรค (Creative Thinking) เปนความคดทเปนตนฉบบททาให

เกดผลผลตทซบซอน ความคดในระดบนเปนสงทประดษฐทคดหรอจนตนาการขนเอง ประกอบด วย

ทกษะยอย ไดแก การสงเคราะหความคด การสรางความคด และการนาความคดไปใชเพอหา

ประสทธภาพของความคดใหมทสรางขน

79

นวลลออ ทนานนท (2545: 37) การคดแบงออกเปน 2 ประเภท คอ

1. การคดอยางไมมทศทางไมมจดหมาย เปนการคดแบบไมไดตงใจคด ค ดจากสง

ทพบเหนจากประสบการณตรงตอเนองไปเรอยๆ ไมมสรปผลออกมา ไดแก การฝนกลางวน – กลางคน

เนองจากการรบรตอบสนองตอสงเรา คดหาเหตผลเขาขางตนเอง ขนอยกบความเชอและอารมณของ ผคด

2. การคดอยา งมทศทางและมจดมงหมาย เปนการคดห าคาตอบเพอแกปญหา

โดยใชความรพนฐานกลนกรองความคดเพอฝน ใหเปนการคดทมทศทางนาไปสผลสรป ไดแก การคด

รเรมสรางสรรค การคดอยางมวจารณญาณ เปนการคดอยางมเหตผลในการแกปญหา

เมอพจารณาจากประเภทการคดทกลาวมาขางตน พบวา การคดทเ ปน

จดมงหมายของการจดการศกษา คอ การคดทมเหตผลหรอมทศทาง ซงไดแก การคดสรางส รรคและ

การคดวจารณญาณ ซงเปน การคดทจะชวยใหนกเรยนนามาใชประโยชนในการเรยนและใน

ชวตประจาวนได

4.2 เอกสารทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ

4.2.1 ความหมายของการคดวจารณญาณ

คาวา “การคดอยางมวจารณญาณ ” แปลมาจากภาษาองกฤษคาวา “Critical

Think” ซงมผ ใชชอภาษาไทยมากมายแตกตางกนไป เชน การคดอยางมวจารณญาณ การคด

วพากษวจารณ การคดวเคราะหวจารณ การคดวจารณญาณ การคดเปน การคด อยางมเหตผลถงแม

จะใชชอทแตกตางกนไปแตเมอพจารณาความหมายแลวจะพบวามความคลายคลงกน ดงนนเพอ

ความเขาใจตรงกนสาหรบการวจยครงน ผ วจยจงใชคาวา “การคดอยางมวจารณญาณ”

ดวอ (Dewey. 1933: 30) ไดอธบายวา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถงการคด

อยางใครครวญ ไตรตรองอยางรอบคอบ ตอความเชอหรอความรตางๆ โดยอาศยหลกฐานมาสนบสนน

ความเชอหรอความรนน รวมทงขอสรปทเกยวของ และดวอไดอธบายขอบเขตของการคดอยางม

วจารณญาณวา มขอบเขตอยระหวางสองสถานการณ คอ การคดท เรมตนจากสถานการณทยงยาก

และสบสน และสนสดและจบลงดวยสถานการณทมความชดเจน

วตสน และเกลเซอร (จรนนท วชรกล . 2546: 8; อางองจาก Watson; & Glaser.

1964: 10) ไดใหความหมายของการคดอยางมวจารณญาณวา เปนรปแบบของการคดทประกอบดว ย

ทศนคต ความร และทกษะ โดยททศนคต หมายถง ทศนคตทมตอการแสวงหาความร และยอมรบ

การแสวงหาหลกฐานมาสนบสนนสงทอางวางวาเปนจรง แลวใชความรดานการอนมานสรปใจความสาคญ

และการสรปเปนกรณทวไปโดยตดสนจากหลกฐานอยางสมเหตสมผล สอดคลองก บหลกตรรกวทยา

ตลอดจนทกษะในการใชทศนคตและความร ดงกลาวมาประเมนผลความถกตองของขอความ

80

อรพรรณ ลอบญธวชชย (2543: 4) ไดใหความหมายของการคดวจารณญาณวา

การคดอยางมวจารณญาณนน เปนกระบวนการในการใชปญญาคดพจารณาอยางมหลกการ มเหตผล

มการประเมนอยางรอบคอบตอขออาง หลกฐาน เพอนาไปสขอสรปทเปนไปไดจรง มการพจารณาถง

องคประกอบทเกยวของและใชกระบวนการทางตรรกะไดอยางสมเหตสมผล

นวลลออ ทนานนท (2545: 37-38) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง

กระบวนการคดไตรตร องอยางรอบคอบ เกยวกบขอมลทคลมเครอ สภาพทปรากฏ โดยหาหลกฐาน

นาไปสการตดสนใจวาควรเชอหรอทาตามสงใดหรอไม การคดอยางมวจารณญาณตองอาศยทกษะ

และกระบวนการคดพนฐานในการวเคราะหขอมล เพอทาความเขาใจความหมายและตความนาไปส

การเชอมโยงเหตผลตางๆ จนไดขอสรป

สมศกด สนธระเวชญ (2545: 89) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง

การคดพจารณาไตรตรองอยางมเหตผล เพอตดสนใจวาสงใดถกตอง สงใดควรเชอ สงใดควรทา

พรเพญ ศรวรตน (2546: 13) สรปวา การคดอยางมว จารณญาณ หมายถง การ

คดพจารณาไตรตรองอยางรอบคอบ เกยวกบขอมล หรอสถานการณ ซงตองอาศยการสงเกต ความร

ความเขาใจ การวเคราะหการเชอมโยงเหตการณ การสรปความ และประสบการณของตนเองมา

ประเมนขอมล โดยใชเหตผลในเชงตรรกวทยา ทมหลกเกณฑทไดรบก ารยอมรบ ตลอดจนผานการ

พจารณาปจจยรอบดานอยางกวางไกลลกซง และผานการพจารณากลนกรองทงดานคณ- โทษ

เพอทจะนาไปใชในการตดสนใจยอมรบหรอปฏเสธแมวาการคดอยางมวจารณญาณเปนการคดท

ซบซอน และเปนการคดในขนสง แตสามารถพฒนาไดเปนลาดบจากงา ยไปยาก โดยอาศยทกษะการ

คดขนพนฐาน ซงเปนทกษะยอย ๆ ทใชอยในชวตประจาวน เชน การสงเกต การจาแนก การ

เปรยบเทยบ การจดหมวดหม การเรยงลาดบ การสรปความ เปนตน เมอประกอบกนกจะเปนการคดใน

ขนสง ขณะเดยวกน การคดในระดบนตองมการฝกฝนกระทา ซาดวยความเอาใจใส และตองใชเวลา

ดงนนจงเปนสงทจาเปนอยางยงทจะตองกระตนสงเสรมพฒนาใหเกดขนตงแตระดบปฐมวย

จรนนท วชรกล (2546: 9) สรปวา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการ

คดไตรตรองอยางรอบคอบ เพอและตดสนใจอยางมประสทธภาพ โดยอาศยหลกฐาน ประกอบดวยสง

ทจะคด จดมงหมายในการคดและกระบวนการคด ดงน

1. สงทจะคด เปนการคดทเกดขนเมอบคคลเกดปญหาความไมแนใจ เกยวกบ

ขอความ ขอโตแยงหรอขออาง จากขอมลหรอสภาพทปรากฏ

2. จดมงหมายในการคด เปนการคดทมจดมงหมายเพอหาขอสรปทสมเหตสมผล

ตามขอมลทมอย

81

3. กระบวนการคด เปนการคดทอาศยกระบวนการคดพจารณาไตรตรองอยาง

ละเอยดรอบคอบเกยวกบขอมลทมอย

จากความหมายดงกลาวขางตน สรปความหมายของการคดอย างมวจารณญาณ

ไดวา การคดอยางมวจารณญาณ หมายถง กระบวนการคดไตรตรองอยางรอบคอบ เพอและตดสนใจ

อยางมประสทธภาพ โดยอาศยหลกฐาน ประกอบดวยสงทจะคด จดมงหมายในการคดและ

กระบวนการคด มการประเมนอยางรอบคอบตอขออาง หลกฐาน เพอนาไปสขอสรปท เปนไปไดจรง ม

การพจารณาถงองคประกอบทเกยวของและใชกระบวนการตรรก ะไดอยางสมเหตสมผล ตลอดจน

ทกษะในการใชทศนคตและความร มาประเมนผลความถกตองของขอความ

4.2.2 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

แนวคดของเดรสเซล และเมยฮวส (ดารณ บณวก. 2543: 6-7) ไดกลาวถงความสามารถ

ทถอวาเปนกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ประกอบดวยความสามารถตางๆ 5 ดาน ดงน

1. ความสามารถในการนยามปญหา ประกอบดวย

1.1 การตระหนกถงความเปนไปของปญหา ไดแก การลวงรถงเงอนไขตางๆ ทม

ความสมพนธกนในสภาพการณ การรถงความขดแยงและเรองราวทสาคญในสภาพการณ การระบจด

เชอมตอทขาดหายไปของชดเหตการณ หรอความคดและการรถงสภาพปญหาทยงไมมคาตอบ

1.2 การนยามปญหา ไดแก การระบถงธรรมชาตของปญหา ความเขาใจถ งสง

ทเกยวของและจาเปนในการแกปญหา นยามองคประกอบของปญหา ซงมความยงยากและเปนนามธรรม

ใหเปนรปธรรมจาแนกแยกแยะองคประกอบของปญหาทมความซบซอนออกเปนสวนประกอบทสาคญ

ของปญหา จดองคประกอบของปญหาใหเปนลาดบขนตอน

2. ความสามารถในการเล อกขอมลทเกยวของกบการหาคาตอบของปญหา คอ

การตดสนใจวาขอมลใดมความจาเปนตอการแกปญหา การจาแนกแหลงขอมลทเชอถอไดกบแหลงขอมล

ทเชอถอไมได การระบวาขอมลใดควรยอมรบหรอไม การเลอกตวอยางของขอมลทมความเพยงพอ

และเชอถอได ตลอดจนการจดระบบระเบยบของขอมล

3. ความสามารถในการระบขอตกลงเบองตน ประกอบดวย การระบขอตกลง

เบองตนทผ อางเหตผลไมไดกลาวไว การระบขอตกลงเบองตนทคดคานการอางเหตผล และการระบ

ขอตกลงเบองตนทไมเกยวของกบการอาง

4. ความสามารถใน การกาหนดและเลอกสมมตฐาน ประกอบดวยการคนหา การ

ชแนะตอคาตอบปญหา การกาหนดสมมตฐานตาง ๆ โดยอาศยขอมลและขอตกลงเบองตน การเลอก

สมมตฐานทมความจาเปนไปไดมากทสดมาพจารณาเปนอนดบแรก การตรวจสอบความสอดคลอง

ระหวางสมมตฐานกบขอมลและขอตกลงเบองต น การกาหนดสมมตฐานทเกยวของกบขอมลทยงไม

ทราบและเปนขอมลทจาเปน

82

5. ความสามารถในการสรปอยางสมเหตสมผล และการตดสนความสมเหตสมผล

ของการคดหาเหตผล ซงประกอบดวย

5.1 การลงขอสรปอยางสมเหตสมผล โดยอาศยขอตกลงเบองตน สมมตฐาน

และขอมลทเกยวของ ไดแก การระบความสมพนธระหวางคาประพจน การระบถงเงอนไขทจาเปนและ

เงอนไขทเพยงพอ การระบความสมพนธเชงเหตผล และการระบและกาหนดขอสรป

5.2 การพจารณาตดสนความสมเหตสมผลของกระบวนการทนาไปสขอสรป

ไดแก การจาแนกการสรปทสมเหตสมผลจากการสรปทอาศยคานยม ความพงพอใจ และความลาเอยง

การจาแนกระหวางการคดหาเหตผลทมขอสรปไดแนนอนกบการคดหาเหตผลทไมสามารถหาขอสรปท

เปนขอยตได

5.3 การประเมนขอสรปทอาศยเกณฑการประยกตใชไดแก การระบถงเง อนไข

ทจาเปนตอการพสจนขอสรป การรถงเงอนไขททาใหขอสรปไมสามารถนาไปปฏบตได และการตดสน

ความเพยงพอของขอสรปในลกษณะทเปนคาตอบของปญหา

แนวคดเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ (Critical Thinking) ของพอล (Paul, R)

จากศนยพฒนาการคดวจาร ณญาณ (Center for Critical Think, Sonoma State University) (ทศนา

แขมมณ; และคณะ. 2544: 58 - 60)

พอล (ทศนา แขมมณ ; และคณะ. 2544: 58 – 60; อางองจาก Paul, R. 1993) ได

สรปเกยวกบหนาทพนฐานของจตใจมนษยวาม 3 ประการ คอ การคด (thinking) ความตอง การ

(wanting) และความรสก (felling) โดยหนาททง 3 ดงกลาวมความสมพนธซงกนและกนตามแผนผง

ตอไปน

ภาพประกอบ 3 แสดงความสมพนธระหวางความคด ความรสก และความตองการ

Thinking

ความคด

Felling ความรสก

Wanting ความตองการ

83

การคดมหลายประการ เชน การวเคราะห ค ดไตรตรอง คดใครครวญ คดตดสนใจ

คดแกปญหา คดสรางสรรค คดอยางมวจารณญาณ ประเภทของการคดดงกลาวโดยเฉพาะการคด

อยางมวจารณญาณ มความหมายโดยสรปวา เปนกระบวนการททาใหผคดสามารถตดสนใจไดดขน

อยางสมเหตสมผลและมประสทธภาพ และยงสงผลใหผ มความสามารถคดกวาง คดลก คดถกทาง คด

ชดเจน คดถกตอง และคดอยางมเหตผล

การคดอยางมวจารณญาณ มความสมพนธกบการแกปญหา (problem solving)

คอ การคดอยางมวจารณญาณ เปนเครองมอสาคญในการแกปญหา (Critical thinking is a major

tool in problem solving) และการแกปญหาสวนใหญตองใชการคดอยางมวจารณญาณ (The

problem solving is a major use of critical thinking)

การคดอยางมวจารณญาณเปนการคดอยางมเหตผล ซงองคประกอบของการคด

อยางมเหตผลนนม 7 ประการ คอ (ทศนา แขมมณ และคณะ. 2544: 58- 60; อางองจาก Paul. 1993)

1. จดหมาย คอ เปาหมายหรอวตถประสงคของการคด ไดแ ก การคดเพอหา

แนวทางแกปญหาหรอคดเพอหาความร

2. ประเดนคาถาม คอ ปญหาหรอคาถามทตองการร หมายถง ความสามารถระบ

คาถามของปญหาตางๆ รวมทงระบปญหาสาคญทตองการแกไข หรอคาถามทตองการรคาตอบ

3. สารสนเทศ คอ ขอมล ขอความรตาง ๆ เพอใชประกอบการคด ขอมลตางๆ ท

ไดมา ควรมความกวาง ลก ชดเจน และมความถกตอง

4. ขอมลเชงประจกษ คอ ขอมลทไดมานนตองมความนาเชอถอ ความชดเจน

ถกตอง และมความเพยงพอตอการใชเปนพนฐานของการคดอยางมเหตผล

5. แนวคดอยางมเหตผล คอ แนวคดทงหลายทมอาจรวมถง กฎ ทฤษฎ หลกการ

ซงจาเปนสาหรบการคดอยางมเหตผล และแนวคดทไดมานนตองมความเกยวของกบปญหาหรอ

คาถามทตองการหาคาตอบและตองเปนแนวคดทถกตองดวย

6. ขอสนนษฐาน เปนองคประกอบสาคญของทกษะการคดอยางมเหตผล เพราะผ

คดตองมความสนใจในการตงขอสนนษฐานใหมความชดเจน สามารถตดสนใจได เพอประโยชนในการ

หาขอมลมาใชในการคดอยางมเหตผล

7. การนาไปใชและผลทตามมา เปนองคประกอบสาคญของการคดอยางมเหตผล

ซงผคดตองคานงถงผลกระทบ ตองมความคดไกล มองถงผลทตามมารวมกบการนาไปใชไดหรอไม

เพยงใด

84

ภาพประกอบ 4 ลกษณะของผสามารถคดอยางมวจารณญาณ

นวลลออ ทนานนท (2545. 38) ใหแนวคดเกยวกบการคดอยามวจารณญาณไววา

การคดอยางมวจารณญาณประกอบดวย ทศนคต ความร และทกษะในเรองตางๆ ดงน

1. ทศนคตในการสบเสาะ ซงประกอบดวย ความสามารถในการเหนปญหา และ

ความตองการทจะสบเสาะคนหาขอมล หลกฐานมาพสจน เพอหาขอเทจจรง

2. ความรในการแสวงหาแหลงขอมลอางองและการใชขอมลอางองอยางมเหตผล

3. ทกษะในการประยกตใชความรและทศนคตดงกลาวมาใชใหเปนประโยชน

ลกษณะ (trait)

- คดอยางอสระ

- ใสใจในความ

คดเหนของผ อน

- รขอจากดใน

ความคดของตน

- กลาทางปญญา

- ซอสตย

- มความเพยร

- ใชเหตผล

- อยากรอยากเหน

- มคณธรรม

- รบผดชอบ

ความสามารถ (ability)

1. กาหนด

จดมงหมาย

2. ตงประเดน

คาถาม/ปญหา

3. ไดสารสนเทศ

4. ไดขอมลเชง

ประจกษ

5. ไดแนวคดอยางม

เหตผล

6. ตงขอสนนษฐาน

7. ระบการนาไปใช

และผลทตามมา

8. สรปอางอง

มาตรฐาน (standard)

ชดเจน

ถกตอง แมนยา

เกยวของ

กวาง

ลก

85

เดคาโรล (นวลลออ ทนานนท . 2545: 38; อางองจาก Decaroli. 1973: 67-68)

กลาวถงการะบวนการคดอยางมวจารณญาณ ม 7 ขนตอน ดงน

1. เปนการนยาม เปนการกาหนดปญหาทาความตกลงเกยวกบความหมายของ

คา ขอความ และการกาหนดกฎเกณฑ

2. การแสงหาสมมตฐาน เปนการคดถงความสมพนธเชงเหตผล หาทางเลอกและ

การพยากรณ

3. การประมวลขาวสาร เปนการระบขอมลทจาเปนรวมรวมขอมลทเกยวของ

หาหลกฐานและเกบระบบขอมล

4. การตความขอเทจจรงและการสรปอางองจากหลกฐาน

5. การใชเหตผลโดยระบเหตผลความสมพนธเชงตรรกศาสตร

6. การประเมนผลโดยอาศยความสมพนธเชงตรรกศาสตร

7. การประยกตใชเปนการสรปอางองหรอนาไปปฏบต

จากการศกษาแนวคดและทฤษฎทเกยวของกบกระบวนการคดอยางม

วจารณญาณ เปนเครองมอสาคญในการแกปญหา ประกอบดวยทศนคต ความร และทกษะในเรอง

ตาง ๆ โดยมกระบวนการพฒนาทแตกตางกนตามความเหมาะสมข องผ ทตองไดรบการพฒนา

ความคดวจารณญาณ

4.2.3 ความสาคญของการคดอยางมวจารณญาณ

อรพรรณ ลอบญธวชชย (2543: 7-8) กลาววา การคดอยางมวจารณญาณ มความสาคญ

สาหรบบคคลทกระดบ ทกอาชพ รวมถง การดาเนนชวตประจาวน ดงน

1. การคดเปนคณสมบต พเศษของมนษยทมสมอง มปญญา มนษยจะตองคดอย

ตลอดเวลา เพอพฒนาสรางสรรคโลก สงคม ครอบครว และตนเอง เพอการดารงชวตทดขน

2. การคดอยางมวจารณญาณนาไปสความรทดขน เมอมสงเราผานเขามากระทบ

ความรสก เราเพยงแตรบร เมอเราไดใชความคดตอไปเรากจะมการรบรทดขน ชดเจ นขน เมอเราใชการ

สงเกต เราจะเหนขอมล เมอมการคด การตความ การทาความเขาใจขอมล เหตการณดวยการใชสมอง

ตอไป เรากจะเกดความชดเจนในประเดนปญหา สามารถอธบายได ยนยนไดถกตองและเหมาะสม

3. ความคดอยางมวจารณญาณ นาไปสการตดสนใจอยางมประสทธภาพในการ

ดาเนนชวตประจาวน ในสงคมยคขอมลขาวสารทแพรกระจายอยางรวดเรวและมากมาย การตดสนใจ

เลอกรบขอมลขาวสาร การตดสนใจเชอหรอไมในขอมลและเหตการณทรบทราบ ตลอดจนการ

ตดสนใจในการเลอกปฏ บตจาเปนตองอาศยการคดวเคราะห วนจฉย และตความขอมลอยางถกตอง

เหมาะสม

86

4. ความเจรญทางวทยาศาสตร เทคโนโลย ทกสาขาวชามความเจรญกาวหนา

อยางรวดเรวมนษยจะตองใชปญญาในการตดตามขอความรเหลานนสมาเสมอ มนษยตองคด

วเคราะหเพอประยกต ศาสตรตางๆ ทมววฒนาการมากขน เพอนาไปใชไดอยางถกตองเหมาะสม

จาเปนตองใชความคดอยางมวจารณญาณ

พอล (ทศนา แขมมณ ; และคณะ. 2544: 59-60; อางองจาก Paul. 1993) กลาวถง

ประโยชนของการจดการเรยนการสอนใหผ เรยนมความคดอยางมวจารณญาณ ทคาด วาจะไดรบจาก

การสอนใหผ เรยนมความคดอยางมวจารณญาณทสาคญ มดงน

1. ชวยใหผ เรยนสามารถปฏบตงานอยางมหลกการและเหตผล และไดงานทม

ประสทธภาพ

2. ชวยใหผ เรยนประเมนงานโดยใชเกณฑอยางสมเหตสมผล

3. สงเสรมใหรจกประเมนตนเองอยางมเหตผล และมทกษะในการตดสน

4. ชวยใหผ เรยนไดเรยนรเนอหาอยางมความหมายและเปนประโยชน

5. ชวยใหผ เรยนไดฝกทกษะการใชเหตผลในการแกปญหา

6. ชวยใหผ เรยนสามารถกาหนดเปาหมาย รวบรวมขอมลเชงประจกษ คนความร

ทฤษฎหลกการ ตงขอสนนษฐาน ตความหมาย และลงขอสรป

7. ชวยใหผ เรยนประสบความสาเรจในการใชภาษาและสอความหมาย

8. ชวยใหผ เรยนสามารถคดอยางชดเจน คดอยางถกตอง คดอยางแจมแจง

คดอยางกวางขวางและคดอยางลมลก ตลอดจนคดอยางสมเหตสมผล

9. ชวยใหผ เรยนเปนผ มปญญา กอปรดวยความรบผดชอบ ความมระเบยบวนย

ความเมตตาและเปนผ มประโยชน

10. ชวยใหผ เรยนสามารถอาน เขยน พด ฟง ไดด

11. ชวยใหผ เรยนพฒนาความสามารถในการเรยนรตลอดชวตอยางตอเนองใน

สถานการณทมโลกมการเปลยนแปลง

จากการศกษาเอกสารดานความสาคญของการคดอยางมวจารณญาณ สรปไดวา

การคดอยางมวจารณญาณมความสาคญสาหรบบคคลทกระดบ ทกอาชพ รวมทงการจดการเรยนการ

สอนใหผ เรยนมความคดวจารณญาณ และการดาเนนชวตประจาวน

4.2.4 ลกษณะการแสดงออกของการคดอยางมวจารณญาณ

ล เฟฟเร (Le Fevre. 1995) สรปลกษณะของผ ทมความคดวจารณญาณไว 6 ขอ

คอ

อรพรรณ ลอบญธวชชย (2543: 26)

87

1. เปนนกคดทกระตอรอรน มทศนคตทดตอการคด มการตรวจสอบและตความ

อยเสมอ

2. เปนผ ทมความรพนฐาน

3. มใจกวาง ยอมรบความคดเหนของผ อน

4. มทกษะในการตดตอสอสารทดเมอจะตองแลกเปลยนความคดเหนกบผ อน

เพอทาความเขาใจขอเทจจรง และหารทางเลอกทดทสด

5. สามารถแสดงความคดเหนของตนไดอยางอสระ และมความมนใจ

6. มความยดหยนในการทจะคนหาและปรบเปลยนความคดเหนหรอทางเลอก

เฟซโอเน (Facione. 1996) ไดกลาวถงพฤตกรรมของนกศกษาทมความคดอยางม

วจารณญาณตอการตดสนเชงวชาชพ (Professional Judgement) ไวดงน (อรพรรณ ลอบญธวชชย .

2543: 27)

1. มการตความขอมลทใชในการตดสนใจ

2. ทาใหปญหามความชดเจน

3. ระบเกณฑทมความสมพนธตอการตดสนหรอแกปญหา

4. มการคนหาหลกฐานและเหตผลอยางเปนระบบ

5. เปดใจกวาง และหาทางเลอกไวหลายทางกอนจะตดสนกระทา

6. เปนกลางในการประเมนทางเลอก

7. สรางหรอทบทวนการตดสนอยางรอบคอบ

8. ทบทวนกรอบของปญหาอยางรอบคอบอกครงเมอไดรบขอมลใหม

เอนนส (Ennis. 1996) กลาววา ผ เรยนทมการคดอยางมวจารณญาณ มพฤตกรรม

ดงน (สมศกด สนธระเวชญ. 2545: 90-91)

ดานลกษณะทแสดงออก มการแสดงออกดงน

1. พด เขยน หรอสอความเขาใจโดยมความหมายชดเจน

2. กาหนดประเดนปญหาทแนนอน

3. พจารณาสถานการณรวมทงหมด

4. แสวงหาเหตผลและใหเหตผล

5. เปนผ มความรทนสมยอยเสมอ

6. มองหาทางเลอกหลายๆ ทาง

7. แสวงหาความถกตองแมนยา ใหมากทสดตามทสถานการณตองการ

8. ตระหนกความเชอพนฐานของตนเอง

88

9. เปดใจกวางพจารณาทศนะอนๆ นอกเหนอจากแนวคดของตน

10. ไมดวนตดสนใจในกรณทมหลกฐานและเหตผลทไมเพยงพอ

11. ยนยนจดยนหรอเปลยนจดยนเมอมหลกฐานและเหตผลเพยงพอ

12. ใชการคดวจารณญาณของตนเอง

ดานความสามารถ ประกอบดวยความสามารถดงน

1. บอกไดชดเจนวาประเดนนนเปนการอางเหตผลปญหาหรอขอสรป

2. วเคราะหการใหเหตผล

3. ถามหรอตอบคาถามไดชดเจนและถกตอง

4. ใหนยามหรอแนวคดในกรณทมความคลมเครอ

5. ชใหเหนความคดทแอบแฝงอย

6. วนจฉยความนาเชอถอของทมาของแนวคดและเหตผลตางๆ ได

7. สงเกตและวนจฉยรายงานการสงเกตได

8. ตดสนใจดวยการอาศยกฎ หลกการตางๆ และประเมนการวนจฉยนนได

9. คดดวยเหตผลจากขอมลทมอยแลว สรปเปนกฎเกณฑ และประเมนคา

กระบวนการคดหาเหตผลทนาไปสขอสรปได

10. วนจฉยตดสนคานยมตางๆ และประเมนการวนจฉยตดสนคณคาของคานยม

นนได

11. พจารณาและใหเหตผลโดยอาศยหลกฐาน เหตผล ขอสนนษฐาน แนวคดท

เปนจดยนของขอความทตนไมเหนดวย หรอทยงมขอสงสย

12. ผสมผสานความสามารถและพฤตกรรมอนๆ ในการตดสนใจ และเสนอผล

การตดสนใจใหเปนทยอมรบ

13. ดาเนนการตามระเบยบแบบแผนทเหมาะสมกบสถานการณ

14. ไวตอความรสก ระดบความร และความเปนผ รของบคคลอน

15. วธพดทเหมาะสมในการอภปรายและเสนอความคดเหน

16. ใชหรอมปฏกรยาตอแนวความคดหรอความเชอทผดๆ ดวยกรยาทเหมาะสม

จากการศกษาเอกสารเกยวกบลกษณะของผ ทมความคดอยางมวจารณญาณ พบวา

สามารถสงเกตไดทงทางดานลกษณะ และดานความสามารถซงจะแสดงออกมาเปนพฤตกรรมตางๆ

ดงทไดระบไวขางตน

89

4.2.5 การวดการคดอยางมวจารณญาณ

จากการศกษาการคดอยางมวจารณญาณ ไดมผสรางแบบวดการคดอยางม

วจารณญาณขนมาหลายฉบบ ดงน

จากการศกษาเอกสาร งานวจยของ ชาลณ เอยมศร (2536: 27 – 28) บษกร ดาคง

(2542) และ วรงรอง ทองวเศษ (2545: 27 – 28) เกยวกบแนวการวดการคดอยางมวจารณญาณของ

เอนนสและมลลแมน สรปไดวา เอนนสและมลลแมน ไดสรางแบบทดสอบเพอประเมนการคดอยางม

วจารณญาณไวเมอประมาณป ค.ศ. 1961 และไดพฒนามาเปนระยะซงฉบบปรบปรงลาสดคอ ป ค .ศ.

1985 เอนนสและมลลแมนไดสรางแบบทดสอบเปน 2 ฉบบ ใชวดกลมบคคลตางระดบ ดงน

ก. แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณคอรแนล ระดบเอกซ (Cornell Critical

Thinking Test, Level X) เปนแบบทดสอบทใชกบนกเรยนเกรด 4-14 คอ ตงแตชนประถมศกษาปท 4

ถงระดบมธยมศกษา ลกษณะของแบบทดสอบมทงหมด 71 ขอ ใหเวลาประมาณ 50 นาท เปน

แบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก แบงออกเปน 4 ตอน คอ อปมาน (Induction) ความ

นาเชอถอของแหลงขอมลแ ละการสงเกต (Credibility of sources and observations) การอนมาน

(Deduction) การระบขอตกลงเบองตน (Assumption Identification) ซงแบบทดสอบระดบนจะม

บรบทในรปเนอเรองทเกยวกบคณะสารวจของโลกชดทสอง เดนทางไปดาวเคราะหดวงหนง มชอวา

“นโคมา” เพอคาหาวา คณะสารวจชดแรกทสงไปศกษาวาดาวนมนษยสามารถดารงชวตอยไดหรอไม

เมอสองปกอน มสภาพเปนอยางไร ทาไมไมสงขาวกบมายงโลกผตอบแบบสอบถามถกระบใหเปน

บคคลหนงในคณะสารวจชดทสอง ซงมรายละเอยดของแบบสอบถามในแตละตอนดงน

ตอนท 1 การอปมาน (Induction) เปนการพจารณาเนอความของขอมลทได

คนพบโดยคณะสารวจกลมยอย ลกษณะของแบบทดสอบมสถานการณมาใหวาตวผตอบและเจาหนาท

สาธารณสขไปพบกระทอมทคณะสารวจชดแรกไดสรางไวแลว เจาหนาทสาธารณสขตงขอสงเกตวา

“บางทคณะสารวจชดแรกอาจตายหมดแลว” จะมขอคาถามซงเปนเหตการณหรอขอมลทคนหา ผตอบ

ตองพจารณาตดสนวา เหตการณหรอขอมลนนเปนเชนไร จากตวเลอก 3 ตว คอ 1. สนบสนนขอสงเกต

2. คดคานขอสงเกต หรอ 3. ขอมลไมเกยวของกบขอสงเกต จานวน 23 ขอ

ตอนท 2 ความนาเชอถอของแหลงขอมลและการสงเกต (Credibility of

sources and observations) ขอสอบแตละขอ จะใหประโยคทเปนคาพดจากสมาชกแตละคนพดถงสง

เดยวทตางมมกน หรอมมเดยวกน ผตอบตองพจารณาตดสนวา ขอความใดนาเชอถอกวากน หรอทง

สองขอความนาเชอถอไดเทาเทยมกน จานวน 24 ขอ

90

ตอนท 3 การอนมาน (Deduction) เปนแบบทดสอบทผ สารวจใหเหตผล ใน

เรองตองกระทาอะไรบาง และควรยกเวนเรองใดบาง ขอสอบในแตละขอผตอบตองพจารณาทางเลอก

สามทางทใหมาตดสนใจวาทางเลอกใด มความเปนไปไดตามขอมลทใหมา จานวน 14 ขอ

ตอนท 4 การระบขอตกลงเบองตน (Assumption Identification) ขอสอบแต

ละขอจะเปนการรายงานของสมาชกในคณะสารวจ ผตอบจะตองพจารณาวาตวเลอกใดทเปนเหตผลท

ยอมรบวาเปนไปไมไดของขอความทรายงาน จานวน 10 ขอ

ข. แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณคอรแนล ระดบแซด (Cornell Critical

Thinking Test, Level Z) เปนแบบทดสอบทใชกบนกเรยนเกง ปญญาเลศ ในระดบมธยมศกษา นกศกษา

ระดบมหาวทยาลยและวยผใหญ ลกษณะของแบบทดสอบ มขอความทงหมด 52 ขอ ใชเวลาประมาณ

50 นาท เปนแบบทดสอบปรนยชนดเลอกตอบ 3 ตวเลอก แบงออกเปน 7 ตอน คอ การอปนย (Induction)

ความนาเชอถอของแหลงขอมล (Credibility of sources) การพยากรณและการวางแผนการทดลอง

(Prediction and experimental planning) การอางเหตผลผดหลกตรรกะ (Fallacies) การนรนย

(Deduction) การใหคาจากบความ (Definition) การระบขอตกลงเบองตน (Assumption indentification)

คณภาพของแบบทดสอบ การประมาณคาความเชอมน ในระดบเอกซ มพสยอย

ระหวาง .67 ถง .90 และระดบแซต พสยอยระหวาง .50 ถง .77 ในเรองของความเทยงตรงของแบบทดสอบ

ไดพจารณาขอบเขตของเนอหาของแบบทดสอบวา มความครอบคลมบรบทการคดอยางมวจารณญาณ

มความสมพนธกบแบบทดสอบทเปนมาตรฐานอนๆ

แบบวด Watson-Glaser Critical Think Appraisal (WGCTA) แบบวดความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณฉบบน สรางขนโดยวตสนและเกลเซอร (Goodwin Watson and Edward

M. Glaser) ขนตงแต ค.ศ. 1937 จากนนมการพฒนาอยางตอเนอง เพอใชวดการคดอยางมวจารณญาณ

ของนกเรยน ตงแตระดบ 9 ขนไป จนถงวยผใหญ แบบวดมลกษณะคขนาน คอ ฟอรม Ym และ Zm ซง

ไดรบการใชอยางแพรหลาย ไดมการพฒนาและปรบปรงแบบวดการคดอยางมวจารณญาณอยางตอเนอง

จนถงป ค.ศ. 1980 ถอเปนฉบบทไดรบการปรบปรงลาสด ยงคงมลกษณะเปนคขนานประกอบดวย ฟอรม

A และ B โดยแตละฟอรมจะประกอบดวยแบบทดสอบยอย 5 แบบทดสอบ เพอใชวดความสามารถ

5 ดานดงน (จรนนท วชรกล. 2546: 23-24)

1. ความสามารถในการอนมาน (Inference) เปนการวดความสามารถในการตดสน

เพอจาแนกความนาจะเปนของขอสรปวา ขอสรปในเปนจรงหรอเปนเทจ โดยลกษณะแบบวดจะกาหนด

สถานการณมาใหแลวมขอสรปประมาณ 3-5 ขอ ตอสถานการณน น ผตอบตองพจารณาตดสนวา

ขอสรปแตละขอเปนอยางไรโดยเลอกจากตวเลอก 5 ตวเลอก คอ เปนจรง นาจะเปนจรง ขอมลทใหไม

เพยงพอ นาจะเปนเทจ เปนเทจ

91

2. ความสามารถในการระบขอตกลงเบองตน (Recognition of Assumption) เปน

การวดความสามารถในการ จาแนกวา ขอความสดเปนของตกลงเบองตน ลกษณะแบบวดจะกาหนด

สถานการณมาให โดยมขอความตามมา 2-3 ขอความตอสถานการณนนๆ แลวพจารณาตดสนวา

ขอความในแตละขอ ขอใดเปนหรอไมเปนขอตกลงของสถานการณทงหมด

3. ความสามารถในการนรนย (Deductive) เปนการ วดความสามารถในการหา

ขอสรปมา 2-4 ขอ ตอขออางนน ๆ ผตอบจะตองพจารณาตดสนวา ขอสรปในแตละขอเปนขอสรปท

เปนไปไดหรอไม

4. ความสามารถในการตความ (Interpretation) เปนการวดความสามารถใน

การลงความเหนและอธบายความเปนไปไดของขอสรปนน ลกษณ ะแบบวดจะเปนการกาหนดของ

สถานการณมาใหแตละสถานการณจะมขอสรปมาให 2-3 ขอ ผตอบตองพจารณาวาแตละขอ ขอใดใช

หรอไมใชขอสรปทจาเปนของสถานการณนน

5. การประเมนขอโตแยง (Evaluation of Arguments) เปนการวดความสามารถ

ในการตอบคาถามและอางเหตผลไดสมเหตสมผล ลกษณะแบบวดจะเปนการกาหนดคาถามใหแตละ

คาถามจะมคาตอบพรอมเหตผลโดยใหผตอบพจารณาวาคาตอบใจ มความเกยวของโดยตรงกบ

คาถามนน สาหรบแบบวดการคดอยางมวจารณญาณฉบบน มขอสอบรวมทงสน 80 ขอ โดยใชเวลา

50 นาท

เดอคาโรล (วรงรอง ทองวเศษ. 2545: 15; อางองจาก Decaroli. 1973) ไดศกษา

งานวจยเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณหลายๆ เรอง พบวา ความคดอยางมว จารณญาณ

ประกอบดวยทกษะเฉพาะหลายๆ อยาง เมอเปรยบเทยบงานวจย พบวา มสวนคลายกนจงจดกลมทกษะ

ซงประกอบดวยเปนการคดอยางมวจารณญาณได 7 กลม คอ

1. การนยาม (Defining) ประกอบดวย การกาหนดปญหา การกาหนดความหมาย

ของคาและขอความ การทาความกระจางเกยวกบความหมาย การกาหนดเกณฑ

2. การกาหนดสมมตฐาน (Hypothesizing) ประกอบดวย การคดเกยวกบความสมพนธ

เชงเหตผล (if - then thinking) การคนหาทางเลอก การลงสรปสงทเกยวของกนในเชงตรรกศาสตร

การระบความคดเชงสมมตฐาน การพยากรณ

3. กระบวนการขอมล (Information processing) ประกอบดวย การระบขอมลท

จาเปนการรวบรวมขอมล การเลอกขอมลทตรงประเดน การคนหาหลกฐาน การจดระบบขอมล

4. การตความสรปอางอง (Interpretion and generalizing) ประกอบดวย

การตความขอเทจจรง การเปรยบเทยบ การแสดงใหเหนความแตกตาง การสรปอางองจากหลกฐาน

การระบความมอคต

92

5. การใชเหตผล (Reasoning) ประกอบดวย การตระหนกถงขอผด พลาดในเชง

ตรรกศาสตร การตดสนความคดเหน (ของตนเองและของผ อน ) การสรปโดยใชหลกการตรรกศาสตร

การระบถงคานยมและขอสนนษฐานทไมไดกาหนด การสนบสนนขอสรป การระบเหตและผล การระบ

ความสมพนธเชงตรรกศาสตร

6. การประเมนผล (Evaluation) ประกอบดว ยการประเมนโดยอาศยเกณฑ

การจดอนดบขอความเรองราวความคด การกาหนดความสมเหตสมผลของการอางองเหตผล การจาแนก

ระหวางขอเทจจรงออกจากความคดเหน การตดสนวาขอความเปนจรงหรอเทจ การตดสน ความเชอถอ

ไดของขอมล และการปะเมนขอสรป

7. การประ ยกต (Applying) ประกอบดวย การทดสอบขอสรปและหาเหตผลเชง

อนมาน การประยกต การสรปอางอง และการนาการพจารณาตดสนไปสพฤตกรรม

จากทฤษฎและความหมายของการคดอยางมวจารณญาณ จะเหนวานกทฤษฎ

และนกการศกษาแตละทานใหนยาม ความหมาย ทกษะทตองวด ไวแ ตกตางกน ในการศกษาครงน

ผ วจยจงเลอกใชแนวคดของเอนนส เนองจากเปนแนวคดทครอบคลมการคดอยางมวจารณญาณ

ไดรบการยอมรบ และเปนทนยมใชอยางแพรหลาย สามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมกบ

กลมตวอยาง

5. งานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

งานวจยตางประเทศ

เฟลพส (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551 : 80; อางองจาก Phelps. 1979:179A) ได

ทาการศกษาผลของการบรณาการกจกรรมเชอมโยงประโยคและวธสงเสรมการอานและเขยนของนกเรยน

ระดบ 8 ปรากฏวาผลสมฤทธในการอานและเขยนของนกเรยนระดบ 8 แตกตางกนอยางไมมนยสาคญ

ทางสถต

เทอรเรล (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 80; อางองจาก Terreii. 1979:74A) ไดทาการศกษา

ทกษะการบรณาการภาษาองกฤษในหลกสตรธรกจศกษาของโรงเรยนรฐบาลระดบตอจากมธยมศกษา

ผลปรากฏวา

1. หลงจากบรณาการเขาไปแลวไมมผลเลย

2. จากองคประกอบท เลอกมา 33 องคประกอบ ดเหมอนวาจะมผลตอวธการบรณาการ

ในบางสถานการณ

3. ในรายวชาธรกจศกษา มกจะไมขนอยกบการบรณาการวธสอนเดยว

93

4. วธการบรณากา รทกษะภาษาองกฤษเกดข นบอยมากในครวทยาลยชมชน

แตมากกวาครทอยในวทยาลยอาชวะ

5. การบรณาการทกษะการสอนวชาภาษาองกฤษจะไมใชวธการสอนวธใดวธหนง

6. ทกษะภาษาองกฤษแตละทกษะน จะทาใหเกดบรณาการในหลกสตรธ รกจศกษา

อยางนอยหนงหรอมากกวาหนงวชา แตไมไดทาใหเกดบรณาการในวชาธรกจทกรายวชา

7. ผลทไดจากการวจยครงนทาใหทราบผล รวมทงผลของการทาใหครนนมการเปลยนแปลง

กลมท 1 สอนโดยใชหลกสตรปกต และใชวธสอนแบบทดลอง

กลมท 2 สอนโดยใชหลกสตรบรณาการ และใชวธสอนแบบปกต

กลมท 3 สอนโดยใชหลกสตรแบบบรณาการ และใชวธสอนแบบทดลอง

ผลการทดลองพบวากลมทดลองท 3 มผลการเรยนดกวากลมทดลองอ น ๆ และคะแนน

จากการมอบหมายพเศษ คะแนนกจกรรมในหองทดลอ งของกลมท 3 ดกวากลมอน ๆ อยางเหนไดชด

อกดวย แสดงใหเหนถงความเขาใจในปญหาตาง ๆ ทพบในชวตประจาวนของนกเรยน จากผลการศกษา

แสดงใหเหนวาวธทมประสทธภาพทสดในการสอนวชาวทยาศาสตรและวชาคณตศาสตรสาหรบนกเรยน

ทมผลสมฤทธตากวาคะแนนเฉลย คอการสอนโดยใชหลกสตรบรณาการและวธสอนแบบทดลอง

งานวจยในประเทศ

จนทรจรส ตณฑสทธ (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 81; อางองจาก จนทรจรส ตณฑสทธ.

2528: 76-79) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและความคดสรางสรรคของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

3 วชาสงคมศกษา โดยใชเทคนคการสอนแบบบรณาการและการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวา

ผลสมฤทธ%ทางการเรยนวชาสงคมศกษาโดยใชเทคนคการสอนแบบบรณาการและการสอนตามคมอ

คร แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และความคดสรางสรรคท งในดานความคลองแคลว

ในทางการคด ความคดยดหยน และความคดรเร มของกลมทง_สองกลม แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05

รตนา นภารตน (จฬารตน ตอหรญพฤกษ. 2551: 81; อางองจาก รตนา นภารตน. 2531: 54)

ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนและความมวนยในตนเองของนกเรยนช น มธยมศกษาปท 1 ท

เรยนวชาสงคม โดยใชการสอนแบบบรณาการและการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาสงคมศกษา โดยใชการสอนแบบบรณาการและการสอนตามคมอครแตกตางกนอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ .01 และความมวนยในตนเองไมแตกตางกน

94

อนนต โพธกล (จฬารตน ตอหรญพฤกษ . 2551: 81; อางองจาก อนนต โพธกล. 2543:

88-89) ไดเปรยบเทยบผลสมฤทธ ทางการเรยนและความสามารถในการแกโจทยปญหาคณ ตศาสตร

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบบรณาการเชงวธการและการสอนตามคมอคร

ผลการวจยพบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนนน แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 และเมอพจารณาคะแนนเฉล ยทปรบแลวของคะแนนจากการทดสอบผลสมฤทธ

ทางการเรยนวชาคณตศาสตร จะพบวานกเรยนท ไดรบการเรยนการสอนแบบบรณาการเชงวธการม

ผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรสงกวาการสอนตามคมอคร

5.2 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ


ศรพร ทเครอ (เอมอร ภรมยชม . 2550: 18; อางองจาก ศรพร ทเครอ . 2544: บทคดย�อ)

ไดศกษาผลของการเรยนแบบร�วม มอโดยใช�แผนผงมโนทศน�ทมต�อผลสมฤทธทางการเรยน และความ

คงทนในการเรยนรกลมสร างเสรมประสบการณ �ชวตของนกเรยนชนประถมศกษาป ท 4 ของโรงเรยน

เทศบาล 1 โดยการสมอยางง�าย เปนกลมทดลองและกลมควบคม กลมละ 30 คน ผลการศกษา พบวา

นกเรยนทได�รบการเรยนแบบร�วมมอโดยใชแผนผงมโนทศน�มผลสมฤทธทางการเ รยน และความคงทน

ในการเรยนสงกวานกเรยนทได�รบการสอนตามปกต อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

เฉลยว รชวฒน � (2546: บทคดย�อ) ได�ศกษาผลสมฤทธของการสอนคณตศาสตร �ด�วย

การสอนแบบรวมมอ ของนกเรยนชนประถมศกษา ป�ท 5 โรงเรยนวดทองย �อย (วฒกรประชานกล )

ผลการศกษาพบว�า ผลสมฤทธทางการเรยนและเจตคตต อการเรยนกลมสาระการเรยนรคณตศาสต ร�

ของนกเรยนเรยนโดยวธการสอนแบบร วมมอสงก ว�านกเรย นทเรยนโดยวธการสอนแบบปกตอย างม

นยสาคญทางสถต (p< .05)

มาลวรรณ ศรใหม �(2548: บทคดยอ) ได�ศกษาผลของการสอนโดยใช �ชดการสอนแบบ

ศนย�การเรยนทเน �นกระบวนการเรยนแบบ รวมมอท มต�อผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร �และ

พฤตกรรมการทางานกลมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ผลการศกษาพบว�า ผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร� และพฤตกรรมการทางานกล มของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 หลงเรยนสงกวาก อน

เรยนอย�างมนยสาคญทางสถต

95


แบรนดท (เอมอร ภรมยชม . 2550: 18; อางองจาก� Brand. 1995) ไดศกษาผลของการ

เรยนรแบบร�วมมอทมตอผลสมฤทธทางการเรยน และเหนคณคาในตนเอง ของนกเรยนระดบมธยมศกษา

จากโรงเรยนในเมองจานวน 74 โรงเรยน กลมตวอย�างเป�นนกเรยนเกรด 9 ถงเกรด 12 ทมความบกพร�อง

ทางการเรยนรด�วยตนเอง วชาคณตศาสตร�ภาษาองกฤษ 1 ภาษาองกฤษ 2 ภาษาสเปน และวทยาศาสตร�

กลมทดลองใชวธการเรยนแบบร�วมมอ 6 ห�องเรยน พบว�า คะแนนทดสอบหลงการเรยนของทกวชาและ

การเหนคณค�าตนเองไม�แตกตางกนอยางมนยสาคญ แต�คะแนนมาตรฐานในการเรยนแบบรวมมอและ

เกณฑ�ทใชอางผลสมฤทธทางการเรยนมความแตกต างกนอย�างมนยสาคญ สรปได �วา การเรยนแบบ

ร�วมมอเปนวธทเหมาะกบนกเรยนมธยมศกษาทมความบกพร�องทางการเรยน

5.3 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยน


นศรา เอยมนวรตน (2542: บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนและ

เจตคตตอส งแวดลอมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมแบ บยงยนกบ

การสอนโดยครเปนผสอน ผลปรากฏวา ผลสมฤทธทางการเรยนโดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมแบบยงยน

กบการสอนโดยครเปนผสอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01 และเจตคตตอ

สงแวดลอมของนกเรยนท ไดรบการสอน โดยใชชดกจกรรมส งแวดลอมแบบย งยนกบการสอนโดยคร

เปนผสอนแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

รตนะ บวรา (2540: บทคดยอ) ไดทาการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ

ความสามารถในการแกปญหาทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดย

ใชชดการเรยนดวยตนเองกบการสอนตามคมอคร จานวน 76 คน ผลการวจยพบวาความสามารถใน

การแกปญหาทางวทยาศาสตรทไดรบการสอนโดยใชชดการเรยนดวยตนเอง กบการสอนตามคมอคร

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01


โอลาลนอย (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 55; Olalinoye. 1979: 434-A) ไดทาการวจยเพอ

เปรยบเทยบผลการสอน 3 แบบ คอ การสอนแบบสบเสาะหาความรทมการชแนวทาง (Guided inquiry)

การสอนปกต (Traditional) และแบบสบเสาะหาความรท นกเรยนเปนผ ดาเนนการเอง (Inquiry Role

Appriach) ในวชาฟสกสโดยใหกลมควบคมไดรบการสอนปกต กลมทดลองท 1 ไดรบการสอนแบบ

สบเสาะหาความรท มการช แนะแนวทางและกลมทดลองท 2 ไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความร

ทนกเรยนเปนผ ดาเนนการเอง พบวาผลสมฤทธทางการเรยนทงสามกลมไมแตกตางกน

96

สมท (ขนษฐา กรกาแหง . 2551: 55; Smith. 1994: 2528-A) ไดศกษาผลจากวธการสอน

ทมตอเจตคตและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน กลมตวอยางเปนนกเรยนชน

มธยมศกษาเกรด 7 โดยแบงเปนกลมทดลอง 3 กลม คอ กลมแรกไดรบการสอนแบบบรรยาย กลมทสอง

ไดรบการสอนแบบใหลงมอปฏบตดวยตนเอง และกลมท สามไดรบการสอนทงแบบบรรยายและให

ลงมอปฏบตดวยตนเอง เครองมอทใช เปนวธการทดสอบภาคสนามซ งเรยกวาการประเมนผลวชา

วทยาศาสตร โดยใ ชวธการปฏบตกจกรรมแบบบรณาการ (IASA) ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบ

การสอนแบบใหลงมอปฏบตดวยตนเองมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนท ไดรบการสอน

ทงแบบบรรยาย และใหลงมอปฏบตดวยตนเองสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบบรรยาย

5.4 งานวจยทเกยวของกบการคดอยางมวจารณญาณ


จากการทไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของพบวามหลายทานทใหความสนใจและ

ทาการศกษาเกยวกบการคดอยางมวจารณญาณ ดงน

คม (Kim. 1998: 1378-A) ไดศกษาผลการสอนเชงสรางสรรคทมตอการคดเชงสรางสรรค

และการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนหญงระดบเกรด 8 ในกรงโซล ประเทศเกาหล การวจยเปน

แบบการวจยเชงทดลอง โดยแบงนกเรยนหญงระดบเกรด 8 เปน 2 กลม คอ กลมทดลองซงไดรบการสอน

เชงสรางสรรค และกลมควบคมซงไดรบ การสอนตามปกต หลงจากทงสองกลมไดรบการสอนแลวก

สอบวดความคดสรางสรรคดวยการทดสอบความคดสรางสรรคของทอแรนซ (Torrance test of creative

thinking: TTCT) และสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ ดวยแบบทดสอบของราเวน (Raven’s standard

progressive matrices) ผลการทดลองพบวา การสอนเชงคดสรางสรรคทาใหนกเรยนมความคดสรางสรรค

และการคดอยางมวจารณญาณสงขน และสงมากกวากลมควบคม

แมคครง (Mccrink. 1999: 3420-A) ไดศกษาผลของวธการสอนของครและรปแบบการเรยน

ของผ เรยนทสงผลตอการคดอยางมวจารณญาณ กลมตว อยาง คอนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน

ในเขตไมอาม ประเทศสหรฐอเมรกา จานวน 79 คน เครองมอทใชวดการคดอยางมวจารณญาณ คอ

แบบทดสอบการคดอยางมวจารณญาณของวตสนและเกลเซอร (The Watson-Glaser critical thinking

appraisal) ผลการศกษา พบวา วธการสอนขอ งครสงผลตอการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

ครทสอนโดยใชนวตกรรมทางการศกษาประกอบการเรยนทาใหผ เรยนมการคดอยางมวจารณญาณ

มากกวาครทสอนตามปกต

97

มลเลน (Mullen. 2001: Abstract) ไดทาการศกษาเปรยบเทยบการสอนทเปนแนวทาง

สงเสรมการคดอยางมวจารณญาณ โดยนาเอาวชาอายรกรรม และศลยกรรมมาสอน กลมตวอยางทใช

ในการศกษา คอ นกศกษาพยาบาลปท 2 ในกลมวทยาลยพยาบาลประจาทองถน แบงออกเปน 2 กลม

โดยทงสองกลมมความเทาเทยมกน ผลการศกษาพบวา ความแตกตางในวธการสอนมผลกระทบตอ

คะแนนสอบตวอยางไมมนยสาคญทางสถต สวนผลสมฤทธทางการเรยนเกรดเฉลยสะสมผลกระทบตอ

คะแนนสอบดานการวเคราะห และการตความหมายอยางมนยสาคญทางสถต


มลวลย สมศกด (2540: 129) ไดศกษารปแบบการสอนเพอพฒนาการคดอยางม

วจารณญาณของนกเรยนในโครงการขยายโอกาสทางการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยพบวา การคด

อยางมวจารณญาณของนกเรยนททดลองใชรปแบบการพฒนามการคดอยางมวจารณญาณสงกวา

นกเรยนทไมไดรบการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ เพราะการพฒนาการคดโปรแกรมเฉพาะท

ทดลองใชครงน มนยามขอบเขตการคดและกระบวนการคดทชดเจน มเครองมอ และการประเมนผลท

เปนระบบ พรอมทงมขนตอนในการสอนทเออตอการพฒนาการคดอยางมวจารณญาณ และไดฝกทกษะ

การคดพนฐานทจาเปนของการคดในแตละขนตอน ตลอดจนมการฝกกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ

และไดฝกทกษะการคดพนฐานทจาเปนของการคดในแตละขนตอน ตลอดจนมการฝกกระบวนการคด

อยางมวจารณญาณ และเพยงพอดงผลการตรวจสอบประสทธภาพกบเกณฑพบวา รปแบบการสอน

การคดอยางมวจารณญาณมประสทธภาพเพยงพอในการนาไปพฒนาการคดอยางมวจารณญาณของ

นกเรยนได

จรพา จนทะเวยง (2542: บทคดยอ) ไดศกษาผลการฝกความสามารถทางสมองดานภาษา

และผลผลตทใชวธการคดตางกนตามทฤษฎโครงสรางทางสมองของกลฟอรด ทมตอความสามารถใน

การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยการสมตวอยางแบบแบงชน

มผลสมฤทธทางการเรยนเปนชน ในการทดลองสมกลมตวอยางออกเปน 3 กลม ไดกลมตวอยางละ

30 คน โดยกลมท 1 ไดรบการฝกความสามารถทางสมองดวยวธคดแบบอเนกนยดานภาษาและผลผลต

กลมท 2 ไดรบการฝกความสามารถทางสมองดวยวธคดแบบเอกนยดาน ภาษาและผลผลต กลมท 3

ไดรบการฝกความสามารถทางสมองดวยวธคดแบบประเมนคาดานภาษาและผลผลต ผลการวจยพบวา

นกเรยนแตละกลมทไดรบการฝกความสามารถทางสมองดวยวธการคดแบบอเนกนย , เอกนย และ

ประเมนคาดานภาษาและผลผลต มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณไมแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถต นกเรยนทกกลมผลสมฤทธทางการเรยนมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และไมมปฏสมพนธระหวางวธการฝกความสามารถ

ทางสมองดานภาษา และผลผลตทมวธการคดตางกน กบระดบของผลสมฤทธทางการเรยนตอ

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

98

บษกร ดาคง (2542: 92) ไดศกษาปจจยบางประการทเกยวของกบความสามารถใน

การคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 มธยมศกษาปท 3 และมธยมศกษาปท 6

ในเขตอาเภอเมองจงหวดสงขลา ผลการวจยโดยรวมทกชนป พบวา ผลสมฤทธทางการเรยน ความเชอ

อานาจภายในตน การอบรมเลยงดแบบควบคม และการอบรมเลยงดแบบใชเหตผล สงผลตอ

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

วรงรอง ทองวเศษ (2545: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนน

กระบวนการคดอยางมวจารณญาณในวชาวทยาศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนชม

แพศกษา จ.ขอนแกน การวจยไดดาเนนการตามหลกการวจยเชงปฏบตการของ เคมมสและแมคทากาท

มการวเคราะหขอมลเปน 2 ประเภท เชงคณภาพ และเชงปรมาณ

ผลการวจยเชงคณภาพ พบวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนกระบวนการการคด

อยางมวจารณญาณ โดยนาหลกการวจยเชงปฏบตการมาพฒนากระบวนการดาเนนการ เปนการเปด

โอกาสใหนกเรยนไดมสวนรวมในการเรยนการสอนทหลากหลายและได ฝกกระบวนการคดอยางม

วจารณญาณ ชวยใหนกเรยนเกดการคดอยางมวจารณญาณไดดขน นอกจากน ยงไดทราบถงสภาพ

ปญหาทเกดขนจากการเรยนการสอนรวมกน ไดมโอกาสปรกษาหารอ และแลกเปลยนความคดเหน

เพอหารทางแกปญหารวมกน

ผลการวจยเชงปรมาณ พบวา นก เรยนเกดการคดอยางมวจารณญาณสงขนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

จรนนท วชรกล (2546: บทคดยอ) ไดศกษาผลของการฝกการคดอยางมวจารณญาณใน

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานกระทม อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทร ทไดจากการสม

แบบแบงกลม กลมทดลองไดรบการสอนโดยใชแบบฝกการคดอยางมวจารณญาณ ซงผ วจยสรางขนเอง

สาหรบกลมควบคมไดรบการสอนตามปกต ผลการวเคราะหขอมลปรากฏวา นกเรยนกลมทไดรบการ

ฝกคดอยางมวจารณญาณมการคดอยางมวจารณญาณสงกวากลมทไมไดรบการฝก อย างมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05 และนกเรยนทไดรบการฝกการคดอยางมวจารณญาณมการคดอยางมวจารณญาณ

สงกวากอนไดรบการฝก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

บทท 3

วธการดาเนนการวจย

ในการวจยครงน ผ วจยไดดาเนนการตามขนตอน ดงน

1. การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง

2. ระยะเวลาในการทดลอง

3. เนอหาทใชในการทดลอง

4. การสรางเครองมอทใชในการวจย

5. การเกบรวบรวมขอมล

6. การจดกระทาและการวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและการเลอกกลมตวอยาง ประชากรทใชในการวจย

ประชากรท ใชในการศกษาคนควาคร งนเปนนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1 โรงเรยน

วฒนาวทยาลย แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

จานวน 5 หองเรยน โดยแตละหองมการจดนกเรยนแบบคละกน รวม 240 คน




จานวน 90 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling ) จานวน 2 หอง หองเรยนละ

45 คน แลวใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) อกครงหนง โดยวธจบสลากเปนกลม

ทดลองและกลมควบคม ดงน

1. กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ จานวน 45 คน

2. กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ จานวน 45 คน

ระยะเวลาในการทดลอง

ระยะเวลาทใชในการศกษาคนควาในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 โดยการสอน 16 คาบ

คาบละ 50 นาท โดยผ วจยเปนผ ดาเนนการสอนทงสองกลม

เนอหาทใชในการทดลอง

เนอหาทใชในการวจยคร งน เปนเนอหาในสาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

หนวยการเรยนรท 5 เรอง ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ

100

มาตรฐาน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตางๆ ทเกดขนบนผวโลกแ ละภายในโลก ความสมพนธ

ของกระบวนการตางๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการ

สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและการนาความรไปใชประโยชน

ในการจดการเรยนรชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก มการ

กาหนดผลการเรยนรคาดหวงรายป ดงน

1. อธบายการเกดลมมรสมตางๆ พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนองได

2. อธบายผลของปรากฏการณเกยวกบลมและลมพายทมตอมนษยและสงแวดลอมได

3. เสนอแนะวธปองกนภยทเกดจากปรากฏการณธรรมชาตทางลม ฟา อากาศได

4. อธบายและยกตวอยางกจกรรมของมนษยและปรากฏการณธรรมชาตทมผลตอการเปลยนแปลง

อณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรดได

5. สบคน วเคราะห และอธบายผลของภาวะโลกรอน รโหวโอโซน และฝนกรดทมตอสงมชวต

และสงแวดลอม

แบบแผนการทดลอง

การศกษาคนควาวจยครงน เปนการวจยเชงทดลอง ซงดาเนนการทดลองโดยใชแบบแผนการ

ทดลองแบบ Randomized Control Group Pretest-Posttest Design (ชศร วงศรตนะ. 2550: 377)

ซงมรปแบบวจย ดงน

ตาราง 3 แบบแผนการทดลอง

กลม สอบกอน การทดลอง สอบหลง

(R) E

(R) C

T1E

T

X

1C -

T2E

T

2C

สญลกษณทใชในแบบแผนการวจย

(R)E แทน กลมทดลอง ซงไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

(R)C แทน กลมควบคม ซงไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

T1E

T

แทน การสอบกอนการทดลองของกลมทดลอง

1C แทน การสอบกอนการทดลองของกลมควบคม

101

T2E

T

แทน การสอบหลงการทดลองของกลมทดลอง

2C

X แทน การจดการเรยนรแบบบรณาการ

แทน การสอบหลงการทดลองของกลมควบคม

- แทน การจดการเรยนรแบบรวมมอ

การสรางเครองมอทใชในการวจย

1. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลง

ของโลก หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ

2. แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ ชนมธยมศกษาปท 1 สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลง


3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

4. แบบทดสอบวความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

1. ขนตอนการสรางแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

1.1 ศกษาหลกสตรการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช 2551 คมอการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมธยมศกษาของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

1.2 ศกษาสาระและมาตรฐานการเรยนร ชวงชนท มาตรฐานการเรยนรชวงช นท 3 สาระ

การเรยนรและผลกาเรยนรทคาดหวงรายป/รายภาค สาหรบเนอหาสาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลง


1.3 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการและวธการเขยนแผนการจดการเรยนรแบบบรณา

การ เพอเปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนร และเอกสารประกอบการเรยนรแบบบรณาการ

1.4 วเคราะหสาระการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาระท 6 : กระบวนการ

เปลยนแปลงของโลก หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ เพอกาหนดจดประสงค

การเรยนรและสาระการเรยนร

1.5 จดทาแผนการเรยนร และเอกสารประกอบการจดการเรยนรแบบบรณาการใหสอดคลอง

กบจดประสงคการเรยนร สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณ

ทางลม ฟา อากาศ

102

1.6 นาแผนการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ และเอกสารประกอบการเรยน

ไปใหผ เชยวชาญจานวน 3 ทาน ตรวจเกยวกบความเทยงตรงของเน อหาภาษาและกจกรรมตางๆ ใน

เอกสารประกอบการจดการเรยนรแบบบรณาการเพ อวเคราะหคาดชนความสอดคลองของแผนการ

จดการเรยนรกบจดประสงคการเรยนรเน อหาและขนตอนการทากจกรรม โดยพจารณาคาดชนความ

สอดคลอง (IOC) ทมคาตงแต 0.67-1.00 และพบวาแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการมคาดชน

ความสอดคลองเปน 1.00

1.7 นาแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการท ผ เชยวชาญตรวจ และปรบปรงแกไข

แลวไปทดลองใชกบนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 ทไมใชกลมตวอยาง เพอทดสอบประสทธภาพของ

แผนการจดการเรยนร ตามเกณฑทคาดหวง E1/E2= 80/80 มคาเทากบ 82.72/83.14

1.8 นาแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไขแลวไปใชกบกลมตวอยางจรง

2. ขนตอนในการสรางแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

2.1 ศกษาหลกสตรการศกษาข นพนฐาน พทธศกราช 2551 คมอการจดการเรยนร

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรมธยมศกษาของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย

2.2 ศกษาสาระและมาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนรชวงชนท 3 สาระการเรยนร

และผลการเรยนรทคาดหวงรายป/รายภาค สาหรบเนอหาสาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ เพอกาหนดจดประสงคการเรยนรและสา ระ

การเรยนร

2.3 ศกษารายละเอยดเกยวกบหลกการและวธการเขยนแผนการจดการเรยนร การสอน

แบบรวมมอ เพอเปนแนวทางในการสรางแผนการจดการเรยนร

2.4 วเคราะหสาระการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร สาระท 6 : กระบวนการ

เปลยนแปลงของโลก หนว ยการเรยนรท 5 ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ เพอกาหนดจดประสงค

การเรยนรและสาระการเรยนร

2.5 จดทาแผนการจดการเรยนร ใหสอดคลองกบจดประสงคการเรยนร สาระท 6 :

กระบวนการเปลยนแปลงของโลก หนวยการเรยนรท 5 ปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ เพอกาหนด

จดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร ซงแผนการจดการเรยนรประกอบดวย

2.5.1 สาระสาคญ

2.5.2 จดประสงคการเรยนร

2.5.3 สาระการเรยนร

2.5.4 กระบวนการจดการเรยนร

103

2.5.5 สอการเรยนรและแหลงการเรยนร

2.5.6 การวดและประเมนผลการเรยนร

2.6 นาแผนการจดการเรยนรไปใหผ เช ยวชาญจานวน 3 ทาน พจารณาความสอดคลอง

ระหวางรปแบบการสอนกบจดประสงคการเรยนร เนอหา และข น ตอนการดาเนนการจดการเรยนร

เพอวเคราะหคาดชนความสอดคลอง (IOC) โดยพจารณาคาดชนความสอดคลองทมคาตงแต 0.67-1.00

พบวาคาดชนความสอดคลองของแผนการจดการเรยนร การสอนแบบรวมมอมคาเทากบ 1.00

2.7 นาแผนการจดการเรยนรท ผ เชยวชาญตรวจและแกไขแลวไปทดลองใชกบนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 ทไมใชกลมตวอยาง เพอทดสอบประสทธภาพของแผนการจดการเรยนรตามเกณฑ

ทคาดหวง E1/E2= 80/80 มคาเทากบ 80.1/82

2.8 นาแผนการจดการเรยนรทไดปรบปรงแกไขแลวไปใชกบกลมตวอยางจรง

3. ขนตอนในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ในการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนว ทยาศาสตร ดาเนนการสรางตาม

ขนตอนดงน

1. ศกษาเอกสารเกยวกบการวดผลประเมนผล วธการสรางแบบทดสอบและการเขยน

ขอสอบกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

2. ศกษาจดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนรว ทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

เรอง ปรากฏการณท างลม ฟา อากาศ โดยแบงพฤตกรรมตางๆ ออกเปน 4 ดาน คอ ดานความร –

ความจา ดานความเขาใจ ดานการนาไปใช ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. สรางแบบทดสอบวดสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบปรนย 5 ตวเลอก จานวน

45 ขอ

4. วธการหาคณภาพของแบบทด สอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กระทา

ตามขนตอน ดงตอไปน

4.1 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ไปใหผ เชยวชาญทางการ

สอนวทยาศาสตร และผ เชยวชาญทางดานการวดผลจานวน 3 ทาน ตรวจสอบลกษณะของคาถาม

ตวเลอก ความสอดคลองระหวางจดปร ะสงคกบพฤตกรรมทตองการวด ความถกตองทางดานภาษา

แลวนามาปรบปรงแกไขดานความสอดคลองระหวางจดประสงคและพฤตกรรมทตองการวด รวมถง

การใชภา คาถามและตวเลอกขอสอบทมความเทยงตรงตามเนอหา โดยพจารณาคาดชนความสอดคลอง

(IOC) ทมคาระหวาง IOC ≥ .50 ขนไป พบวาคาดชนความสอดคลอง (IOC) มคาเทากบ 1.00

104

4.2 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทปรบปรงแกไขแ ลว ไป

ทดลองใชกบนกเรยนจานวน 100 คน นากระดาษคาตอบทนกเรยนตอบแลวมาตรวจใหคะแนนโดยขอ

ทตอบถกให 1 คะแนน ขอทตอบผดให 0 คะแนน เมอตรวจคะแนนเสรจเรยบรอยแลวนามาเรยงคา

คะแนนสงไปหาคาตา ตดกลมสงโดยใชสดสวน 27% แลวแยกกระดาษคาตอบเปน 2 ชด คอ กลมสง 1 ชด

กลมตา 1 ชด แลววเคราะหขอสอบ ดงน

4.3 คดเลอกขอสอบทมความยากงายระห วาง 0.20-0.80 และมคาอานาจจาแนก

ตงแต 0.20 ขนไป จานวน 30 ขอ แบบทดสอบมคา ความยากงาย ระหวาง 0.20-0.80 และคาอานาจ

จาแนกมคา 0.20 ขนไป พบวา คาความยากงาย (P) มคา 0.746 คาอานาจจาแนก (r) มคา 0.493

4.4 นาแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตรทคดเลอกไวไปทดสอบ

กบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 90 คน เพอหาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยคานวณจาก

สตร KR-20 ของ คเดอร-รชารดสน (พวงรตน ทวรตน. 2540: 123) ไดคาความเชอมน 0.837

5. นาแบบทดสอบ วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยา ศาสตร ไปใชกบกลมตวอยางจรง

ตอไป

ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

ขอใดเรยงลาดบความรนแรงของพายหมนเขตรอนจากนอยไปหามากไดถกตอง

1. พายไตฝ น

2. พายดเปรสชนเขตรอน

3. พายโซนรอน

ก. ขอ 1 , 2 , 3

ข. ขอ 2 , 3 , 1

ค. ขอ 2 , 1 , 3

ง. ขอ 3 , 2 , 1

จ. ขอ 1 , 3 , 2

คาตอบ ขอ ข

105

ดานความเขาใจ

ลม ฟา อากาศ คออะไร

ก. ลกษณะอากาศทสงผลตอสงมชวตในระยะยาว

ข. คาทางสถตของลมฟาอากาศในระยะเวลายาวนาน

ค. การคาดการณลวงหนาเกยวกบสภาวะอากาศบนพนทใดๆ

ง. สภาวะโดยทวไปของลมฟาอากาศบนพนทใดๆ ในระยะเวลาสนๆ

จ. สภาวะโดยทวไปของลมฟาอากาศบนพนทใดๆ ในระยะเวลายาวนาน

คาตอบ ขอ ง

4. ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ

ในการสรางแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ ดาเนนการสรางตามขนตอนดงน

1. ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ และงานวจยเกยวของกบความสามารถในการคด อยาง

มวจารณญาณ

2. ศกษาเทคน คในการสรางขอสอบจากหนงสอตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางขอสอบ

หนงสอการวดและประเมนผล เพอเปนแนวทางในการออกแบบทดสอบวดทกษะ การคดวเคราะหทาง

วทยาศาสตร

3. สรางแบบทดสอบวดการวเคราะห แบบอตนย เรอง ลม ฟา อากาศ ทประกอบดวย 5W

และ 1H ประกอบ What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ทาไม) Who (ใคร) How (อยางไร)

4. นาแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณไปใหผ เชยวชาญทางการสอนวทยาศาสตร

และการวดผลจานวน 3 ทาน ตรวจสอบลกษณะ ในเรอง สถานการณ การใชคาถามภาษาทใช เนอหา

และคดเลอกขอสอบทมคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบลกษณะพฤตกรรม (IOC)

โดยพจารณาคา IOC โดยพจารณาคาดชนความสอดคลอง (IOC) ทมคาระหวาง 0.67-1.00 แลวนา

ขอเสนอแนะมาปรบปรงแกไขใหเรยบรอย

5. นาแบบทดวดการคด อยางม วจารณญาณ ทปรบปรงแกไขแลว ไปทดลองใชกบ

นกเรยนจานวน 10 คน นากระดาษคาตอบทนกเรยนตอบแลวมาตรวจใหคะแนน โดยขอท ตอบถกให

1 คะแนน ขอทตอบผดให 0 คะแนน เมอตรวจคะแนนเสรจเรยบรอยแลวนามาเรยงคาคะแนนสงไปหา

คาตา ตด กลมสงโดยใชสดสวน 27% แลวแยกกระดาษคาตอบเปน 2 ชด คอกลมสง 1 ชด กลมตา 1 ชด

แลววเคราะหขอสอบ ดงน

106

5.1 หาความยากงาย (p) และอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดการคด อยางม

วจารณญาณ ทสรางขนเปนรายขอ โดยใชเทคนค 27% ของ จง เตห ฟาน คดเลอกขอทมความยาก

ระหวาง 0.20 -0.80 และมคาอานาจจาแนกตงแต 0.20 ขนไ ป จานวน 30 ขอ แบบทดสอบมคา

ความยากงาย ระหวาง 0.20 -0.80 และคาอานาจจาแนกระหวาง คาความยากงาย (P) มคา 0.699

คาอานาจจาแนก (r) มคา 0.400

5.2 หาความเชอมนของแบบทดสอบ โดยคานวณจากสตร KR -20 ของคเดอร รชารดสน

(พวงรตน ทวรตน. 2540: 123) ไดคาความเชอมน 0.883

6. นาแบบทดสอบทไดไปใชทดลองจรงกบกลมตวอยาง

ตวอยางแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณทางวทยาศาสตร

วธการดาเนนการศกษาคนควา

ดานการตความ

สถานการณ ถาในชวงเวลาทผานมาอากาศรอนอบอาว มเมฆกอตวเตมทองฟา เมอเวลา

ผานไปไมนาน ทองฟาเรมมดครม

จากสถานการณขางตนสรปไดวา ฝนกาลงจะตก

ก. จรงตามขอความทเสนอ

ข. ไมจรงตามขอความทเสนอ

ดานการประเมนขอโตแยง

สถานการณ การยกเลกโรงงานอตสาหกรรม เปนผลดตอประชาชนสวนใหญ จากสถานการณ

ขางตน ขอคดเหนทวา “เหนดวย เพราะ จะทาใหสขภาพของประชาชนทกคนดขน”

ขอคดเหนนมเหตผลเหมาะสมหรอไม

ก. มเหตผลด

ข. เหตผลยงไมเหมาะสม

ในการวจยในครงน ดาเนนการเกบรวบรวมขอมลตามลาดบ ดงน

1. สมนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 มาจานวน 1 หอง จากจานวนทงหมด 5 หองเรยน

2. แนะนาขนตอนการทากจกรรมและบทบาทของนกเรยนในการเรยนการสอน

3. ทดสอบกอนเรยน (Pretest) โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร

และแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ

107

4. ดาเนนการ สอน โดยผ วจยเปนผสอนเองทงสอง กลมตวอยางโดยใช เนอหาเดยวก น ใช

เวลาสอนเทากนกลมละ 16 คาบ คาบละ 50 นาท ดงน

4.1 กลมทดลองไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

4.2 กลมควบคมไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

5. เมอเสรจสนการสอนทาการทดสอบหลงเรยน (Postest) โดยใชแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณ

6. ตรวจใหคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตรและแบบทดสอบวด

การคดอยางมวจารณญาณ แลวนาคะแนนทไดมาพจารณาโดยวธการทางสถตเพอตรวจสอบสมมตฐาน

ตอไป

สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน

1.1 หาคาเฉลยของคะแนน (Mean) โดยคานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา

สายยศ. 2543: 306)

=

เมอ

แทน คะแนนเฉลย

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จานวนนกเรยนในกลม

1.2 หาคาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) ของคะแนน โดย

คานวณจากสตร (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2543: 307)

S =

เมอ S แทน คาเบยงเบนมาตรฐาน

∑X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

∑X2

N แทน จานวนนกเรยน

แทน ผลรวมของคะแนนกาลงสองของนกเรยนแตละคน

X แทน คะแนนของนกเรยนแตละคน

108

2. สถตทใชทดสอบคณภาพของเครองมอ

2.1 หาคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบพฤตกรรมทตองการจะวดของ

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร โดยใชดชนวดความสอดคลอง (ลวน สายยศ ;

และ องคณา สายยศ. 2539: 248-249)

IOC =

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลอง

∑R แทน ผลรวมการพจารณาของผ เชยวชาญ

N แทน จานวนผ เชยวชาญ

2.2 หาคาความยากงาย (p) และหาคาอานาจจาแนก (r) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ โดยวเคราะห

ขอสอบเปนรายขอ ดวยสตรตอไปน (พวงรตน ทวรตน. 2540: 129 -130)

P =

เมอ P แทน คาความยากงายของคาถามของขอคาถามแตละขอ

R แทน จานวนผตอบถกในแตละขอ

N แทน จานวนผ เขาสอบทงหมด

2.3 หาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และ

แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ โดยคานวณจากสตร KR-20 ของ

Kuder-Richardson (พวงรตน ทวรตน. 2540: 123) ดวยสตรตอไปน

109

rtt =

เมอ rtt

n แทน จานวนขอทดสอบของแบบทดสอบ

แทน ความเชอมนของแบบทดสอบ

p แทน สดสวนของผ ททาไดในขอหนงๆ นนคอสดสวน

ของคนทาถกกบคนทงหมด

q แทน สดสวนของผ ทาผดในขอหนงๆ หรอคอ l – p

แทน คะแนนความแปรปรวนของเครองมอฉบบนน

3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน

3.1 สถตทใชทดสอบสมมตฐานขอ 1 และขอ 4 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ระหวาง

กลมทดลองและกลมควบคม โดยใช t-test for dependent Samples ในรป Difference Score (Scott.

1967: 264)

t = ; df = n1+n2

ซง

-2

=

และ =

เมอ t แทน คาทใชในการพจารณาใน t-distribution

MD1

MD

แทน คาเฉลยของผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยน

กบกอนการเรยนของกลมทดลอง

2 แทน คาเฉลยของผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยน

กบกอนการเรยนของกลมควบคม

110

D1

D

แทน ผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบกอนการ

เรยนของกลมทดลอง

2 แทน ผลตางระหวางการทดสอบหลงการเรยนกบกอนการ

เรยนของกลมควบคม

แทน คาความแปรปรวนของผลตางระหวางคะแนนการ

ทดสอบหลงเรยนและกอนการเรยนของกลมทดลอง

และกลมควบคม

n1

n

แทน จานวนนกเรยนในกลมทดลอง

2

แทน จานวนนกเรยนในกลมควบคม

แทน คาความคาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวางการ

ทดสอบกอนการเรยนกบหลงการเรยนของกลมทดลอง

และกลมควบคม

3.2 สถตทใชทดสอบสมมตฐานขอ 2 , 3 , 5 และ 6 เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนสงกวากอนเรยน และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

หลงเรยนสงกวากอนเรยน ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดย ใช t – test for dependent Samples

(พวงรตน ทวรตน. 2540: 165 -167) ซงมสตรดงน

สตร t =

1n

2D)(2Dn

D

−∑−∑

∑ ; df = n

-1

เมอ t แทน คาทใชในการพจารณาใน t-distribution

∑D แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการทดสอบ

กอนเรยนกบหลงเรยน

∑ 2D แทน ผลรวมกาลงสองของความแตกตางระหวางคะแนน

การทดสอบกอนเรยนกบหลงเรยน

n แทน จานวนนกเรยนในกลมตวอยาง

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล


ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการ การจดการเรยนร แบบบรณาการ และการจดการเรยนร

แบบรวมมอ ผ วจยขอนาเสนอผลการวเคราะหขอมล และเสนอผลการวจารณขอมล ดงน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

การเสนอผลการศกษาครงน ผ วจยไดกาหนดสญลกษณเพอใชในการวเคราะหขอมลดงน

n แทน จานวนผ เรยนในกลมตวอยาง

k แทน คะแนนเตม

1 แทน คะแนนเฉลยของคะแนนกอนไดรบการจดการเรยนร

2

SD

แทน คะแนนเฉลยของคะแนนหลงไดรบการจดการเรยนร

1

กอนไดรบการจดการเรยนร

แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

SD 2

หลงไดรบการจดการเรยนร

แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน

MD แทน คะแนนเฉลยของความแตกตางระหวางการทดสอบ

หลงไดรบการจดการเรยนรกบกอนไดรบการจดการเรยนร

21 MDMDS − แทน คาความคลาดเคลอนมาตรฐานของผลตางระหวาง

การทดสอบหลงไดรบการจดการเรยนรกบกอนไดรบ

การจดการเรยนรของกลมตวอยาง

t แทน คาสถตทใชในการพจารณาการแจกแจงท

(t-Distribution)

** แทน ความมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

112

ผลการวเคราะหขอมล

การเสนอผลการวเคราะหขอมลและแปลผลขอมล ผ วจยไดเสนอความตามลาดบ ดงน

1. เพอเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยมสมมตฐานวาผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบ

การจดการเรยนรแบบรวมมอแตกตางกน จากการวเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ t-test for Independent

sample ในรป Difference Score ไดผลดงแสดงในตาราง 4

ตาราง 4 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมทไดรบ

การจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

กลมตวอยาง กอนเรยน หลงเรยน

n k SD 1 1 SD 2 MD 2 S t MD-MD2

กลมทดลอง 45 30 14.22 4.97 22.33 4.21 8.11 0.63 3.19**

กลมควบคม 45 30 15.57 4.40 21.64 4.66 6.07

จากตาราง 4 พบวา กลมทดลอง คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอน

เรยนมคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน ของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรเปน 14.22

และ 4.97 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน ของผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตร เปน 22.33 และ 4.21 ตามลาดบ สวนกลมควบคม คอ นกเรยนทไดรบ การ

จดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยน มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐาน ของผลสมฤทธ

ทางการเรยนวทยาศาสตรเปน 15.57 และ 4.40 ตามลาดบ มคะแนนเฉลย หลง เรยน และความ

เบยงเบนมาตรฐานของผ ลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรเปน 21.64 และ 4.66 ตามลาดบ เมอ

เปรยบเทยบคาเฉลยของผลตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยนกบกอน

เรยนของกลมทดลองกบกลมควบคมมคาเปน 8.11 และ 6.07 ตามลาดบ

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยของผลตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงเรยน

กบกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กลมทดลอง คอนกเรยนทได รบการ

จดการเรยนรแบบบรณาการ และกลมควบคม คอนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

113

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยมสมมตฐานวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของ

นกเรยน ชนมธยม ศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสงกวากอนเรยน

วเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ t-test for Dependent sample ดงแสดงในตาราง 5

ตาราง 5 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเรยนรแบบบรณาการ

จากตาราง 5 พบวา กลมทดลอง คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนเรยน

มคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เปน 14.38 และ

4.70 ตามลาดบ มคะแนนเฉลยหลงเรยน และความเบยงเบนมาตรฐาน ของผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรเปน 19.56 และ 3.53 ตามลาดบ เมอผลตางของคะแนนของผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรหลงเรยนกบกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลอง พบวา กลมทดลอง คอนกเรยนท ไดรบการ

จดการเรยนรแบบบรณาการ ม ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .01

กลมทดลอง

n k SD t

กอนเรยน 45 30 14.38 4.70 4.14**

หลงเรยน 45 30 19.56 3.53

114

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ท

ไดรบการจดการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยมสมมตฐานวาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของ

นกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ การจดการเรยนรแบบรวมมอ หลงเรยนสงกวากอนเรยน

วเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ t-test for Dependent sample ดงแสดงในตาราง 6

ตาราง 6 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

จากตาราง 6 พบวา กลมควบคม คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยน

มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรเปน 16.06 และ

4.37 ตามลาดบ มคะแนนเฉลยหลงเรยนและความเบ ยงเบนมาตรฐานของผลสมฤทธ ทางการเรยน

วทยาศาสตรเปน 18.24 และ 3.52 ตามลาดบ เมอคาเฉลยของผลตางของคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรหลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลอง

เมอเปรยบเทยบคาเฉล ยของผลตางของคะแนนผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรหลง

เรยนกบกอนเรยน พบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ในกลมทดลอง กบนกเรยนท

ไดรบการจดการเรยนรแบบรว มมอในกลมควบคม พบวา มผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตร

แตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

กลมควบคม

n k SD t

กอนเรยน 45 30 16.06 4.37 4.14**

หลงเรยน 45 30 18.24 3.52

115

4. เพอเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยมสมมตฐานวา

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนร

แบบบรณาการกบ การจดการเรยนรแบบรวมมอ แตกตางกน จากการวเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ

t-test for Independent sample ในรป Difference Score ไดผลดงแสดงในตาราง 7

ตาราง 7 แสดงการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคมทไดรบ

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการกบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

กลมตวอยาง กอนเรยน หลงเรยน

n k SD 1 1 SD 2 MD 2 S t MD-MD2

กลมทดลอง 45 30 14.75 3.17 22.30 3.68 7.55 0.81 4.51**

กลมควบคม 45 30 8.10 2.54 11.97 2.79 3.90

จากตาราง 7 พบวา กลมทดลอง คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการกอน

เรยน มคะแนนเฉล ยและความเบ ยงเบนมาตรฐานของ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

เปน 14.75 และ 3.17 ตามลาดบ และหลงเรยน มคะแนนเฉล ยและความเบ ยงเบนมาตรฐาน

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปน 22.30 และ 3.68 ตามลาดบ สวนกลมควบคมคอ

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยน มคะแนนเฉลยและความเ บยงเบนมาตรฐาน

ของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปน 8.10 และ 2.54 ตามลาดบ มคะแนนเฉลยหลง

เรยนและความเ บยงเบนมาตรฐานของ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปน 11.97 และ

2.79 ตามลาดบ เมอเปรยบเทยบคาเฉ ลยของผลตางของคะแนน ความสามารถในการคดอยางม

วจารณญาณ หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลองกบกลมควบคมมคาเปน 7.55 และ 3.90

ตามลาดบ

เมอเปรยบเทยบคาเฉลยของผลตางของคะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

หลงเรยนกบกอนเรยนของนกเรยนกลมทดลองและกลมควบคม พบวา กลมทดลอง คอนกเรยนทไดรบ

การจดการเรยนรแบบ บรณาการ และกลมควบคม คอนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ ม

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

116


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนร แบบบรณาการ โดยมสมมตฐานวา ความสามารถในการคดอยางม

วจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ หลงเรยนสง

กวากอนเรยน วเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ t-test for Dependent sample ดงแสดงในตาราง 8

ตาราง 8 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมทดลองทไดรบการเรยนรแบบบรณาการ

จากตาราง 5 พบวา กลมทดลอง คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอน

เรยน มคะแนนเฉลย และความเบยงเบนมาตรฐานของ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

เปน 14.38 และ 4.70 ตามลาดบ มคะแนนเฉลยหลงเรยนและความเบยงเบนมาตรฐาน ความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณ เปน 19.56 และ 3.53 ตามลาดบ เมอคาเฉลยของผลตางของคะแนน

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมทดลอง พบวา กลม

ทดลอง คอนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางม

วจารณญาณ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

กลมทดลอง

n k SD t

กอนเรยน 45 30 14.38 4.70 4.14**

หลงเรยน 45 30 19.56 3.53

117

6. ผลการเปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 ทไดรบ การจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยมสมมตฐานวา ความสามารถในการคดอยางม

วจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ หลงเรยนสงกวา

กอนเรยน วเคราะหโดยใชวธทางสถตแบบ t-test for Dependent sample ดงแสดงในตาราง 9

ตาราง 9 แสดงคาเฉลยของนกเรยนกลมกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

จากตาราง 9 พบวา กลมควบคม คอ นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยน

มคะแนนเฉลยและความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ เปน 16.06

และ 4.73 ตามลาดบ มคะแนนเฉลยหลงเรยนและความเบยงเบนมาตรฐานของความสามารถในการคด

อยางมวจารณญาณ เปน 18.24 และ 3.52 ตามลาดบ เมอคาเฉลยของผลตางคะแนน ความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณ หลงเรยนกบกอนเรยนของกลมควบคม พบว า นกเรยนทไดรบ การ

จดการเรยนรแบบรวมมอ ในกลมควบคม มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ แตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว

กลมควบคม

n k SD t

กอนเรยน 45 30 16.06 4.73 4.14**

หลงเรยน 45 30 18.24 3.52

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การศกษาคนควาครงนเปนงานวจยเชงทดลอง เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร และความสามารถการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ

การจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ

ความมงหมายของการวจย

1. เพอเปรยบเทยบ ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ

2. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรขอ งนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนและหลงการจดการเรยนร

3. เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนช นมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนและหลงการจดการเรยนร


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนและหลงการจดการเรยนร


ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนและหลงการจดการเรยนร

สมมตฐานในการวจย

1. นกเรยนทไดร บการจดการเรยนรแบบบรณาการ และ การจดการเรยนร แบบ รวมมอ

มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกน

2. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร


3. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนร แบบรวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หลง

เรยนสงกวากอนเรยน

119

4. นกเรยนทไดรบ การจดการเรยนรแบบบรณาการ และ การจดการเรยนร แบบ รวมมอ ม

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณกอนเรยนและหลงเรยนแตกตางกน

5. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ


6. นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ มความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ


วธดาเนนการวจย

ประชากรทใชในการวจย

ประชากรทใชในการศกษาคนควาเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย

(ระดบมธยม ) แขวงคลองเตยเหนอ เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

ทงหมด 5 หอง จานวน 240 คน



(ระดบมธยม ) แขวงคลองเตย เหนอ เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553

ทงหมด 2 หอง จานวน 90 คน โดยวธการสมแบบกลม (Cluster Random Sampling ) จานวน 2 หอง

หองเรยนละ 45 คน แลวใชวธการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) อกครงหนง โดยวธ

จบสลากเปนกลมทดลองและกลมควบคม ดงน

กลมทดลอง ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ จานวน 45 คน

กลมควบคม ไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ จานวน 45 คน

เครองมอทใชในการวจย

1. แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ ชนมธยมศกษาปท 1

2. แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ ชนมธยมศกษาปท 1

3. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

4. แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

การเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงนมวธการเกบรวบรวมขอมล ดงน

120

1. สมนกเรยนชน มธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย (ระดบมธยม) แขวงคลองเตยเหนอ

เขตวฒนา กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 จานวน 2 หองเรยนและจบฉลากเปน

กลมทดลอง และกลมควบคม

2. ทดสอบกอนเรยน (Pre-test) ทงกลมทดลองและกลมควบคม โดยใชแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและแบบ ทดสอบวดความสามารถในการคด อยางม วจารณญาณ

แลวนาผลการสอบมาตรวจใหคะแนน

3. ดาเนนการทดลองโดยผ วจยดาเนนการสอนเอง โดยใชเน อหาเดยวกนทงกลมทดลอง

และกลมควบคมและใชระยะเวลาในการทดลองเทากน ซงใชเวลาในการทดลอง 12 คาบ

4. เมอสนสดการสอนตามกาหนด ทาการทดสอบหลงเรยน (Post-test) ทงกลมทดลองและ

กลมควบคม โดยใช แบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรและ แบบ ทดสอบ วด

ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณชดเดม

5. ทาการตรวจใหคะแนนการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ทางการเรยนวทยาศาสตรและ

แบบทดสอบวดความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณทงกลมทดลองและกลมควบคม แลวนา

ผลคะแนนทไดมาวเคราะห โดยวธการทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานตอไป

การวเคราะหขอมล

1. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ

การจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ วเคราะหโดยใชสถต t-test Independent

ในรปแบบ Difference Score (Scott. 1967: 264)

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ

การจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนเรยนและหลงเรยน วเคราะหโดยใชสถต t-test แบบ Dependent

Sample

3. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยนและหลงเรยน วเคราะหโดยใชสถต t-test แบบ Dependent

Sample

4. เปรยบเทยบ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรย นชนมธยมศกษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ วเคราะห โดยใชสถต

t-test Independent ในรปแบบ Difference Score (Scott. 1967: 264)

121

5. เปรยบเทยบ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศก ษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ กอนเรยนและหลงเรยน วเคราะหโดยใชสถต t-test แบบ

Dependent Sample

6. เปรยบเทยบ ความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ของนกเรยนชนม ธยมศก ษา

ปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ กอนเรยนและหลงเรยน วเคราะหโดยใชสถต t-test แบบ

Dependent Sample

สรปผลการวจย

การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ท�ไดรบการ

จดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบรวมมอ สรปผลได ดงน

1. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนร

แบบรวมมอมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการ มผลสมฤทธ ทาง

การเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

3. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอมผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

4. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนร

แบบรวมมอ มความสามารถในการคด อยางม วจารณญาณ แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

5. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ บรณาการมความสามารถใน

การคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

6. นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอมความสามารถในการ

คดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

อภปรายผล จากการศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ ความ สามารถในการคด อยางม

วจารณญาณ ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนวฒนาวทยาลย (ระดบมธยม ) ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบ รวมมอ จากการศกษาผลการทดลอง ผ วจ ย

อภปรายผลตามลาดบดงตอไปน

122

1. การเปรยบเทยบผลสมฤทธท างการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ท�ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนรแบบ รวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานขอท 1 สามารถ

อภปรายผลการทดลองไดดงน การจดการเรยนรแบบบรณาการ เปนการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร

ทจดขนตามหลกการบรณาการ เปนการนาความร ความเขาใจ ในสาขาวชาชววทยา เคม ฟสก ส มาหลอม

รวมเขาดวยกน ภายใตการเขาใจมโนทศนและหลกการพรอมทงประยกตทกษะการสอสารและ

คณภาพชวตเขามาเชอมโยงความสมพนธใหเกดความตอเนองเปนเรองเดยวกน เพอใหนกเรยนมงศกษา

คดวเคราะหแกปญหา แสวงหาความรอยางเปนองครวม และนาความรทไดไปใชในชวตประจาวน

โดยใชวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เปนแกนจากการบรณาการเชอมโยงจากผสอนคนเดยวท

เชอมโยงสาระการเรยนร ของหวขอเรองทสอดคลองกน ซงการดาเนนกจกรรมผ วจยมงใหการเรยนการ

สอนเปนไปตามข น ตอนทง 4 ขนตอนและผสมผสานกบหลกการทหลากหลาย คอ 1. ขนนา เปนขนท

เราความสนใจใหนกเรยนทากจกรรมโดยวธการอภปรายจากเหตการณปจจบน ซกถาม ใชสอประเภท

ตาง ๆ ใชคาถามกระตนใหนกเรยนอยากรอยากเหน คดสงสย หรอเปนการแนะแนวทางการทดลอง เปนตน

ซงขนตอนนจะเปนขนตอนทสาคญมาก อาจจะใหนกเรยนทากจกรรมในลกษณะของการบรณาการกได

จะทาใหนกเรย นสนกสนานและเกดความรสกกระตอรอรนทจะเรยนและใหความรวมมอในการทา

กจกรรมมากขน 2. ขนปฎบตการเปนขนทนกเรยนวางแผนในการแกปญหา และตกลงใจเลอกดาเนนการ

หรอเกบรวบรวบขอมล ครชวยใหคาแนะนาในการทากจกรรมมการแบงกลมและหนาทในขนตอนน

ตองอาศยทกษะความสามารถของครทจะแนะนากจกรรม ซงชวยใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถ

ตามความถนดมากทสด การจดกจกรรมเพอพฒนาความสามารถในการบรณาการเชอมโยงกบสงตางๆ

รอบๆ ตวของนกเรยน ทาใหนกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน นอกจากนกจกรรมการเร ยนร ยงใช

สถานการณในชวตจรงเปนตวเชอมใหนกเรยนไดเขาใจในเนอหาอยางลกซงขน ซงสอดคลอง กบงาน

ของฟอรแมน (Forman. 2000: 140) ทสรปไดวา ปญหานกเรยนเขาใจอยางสมเหตสมผลและทาให

นกเรยนมความลกซงในเนอหามากขน นอกจากนการจดกจกร รมการเรยนรแบบบรณาการ จะมงเนน

กจกรรมการเรยนการสอนบนพนฐานทยดนกเรยนเปนสาคญ มการใชใบงานเปนตวกาหนดสถานการณ

เพอชวยกระตนความสนใจของนกเรยน ในการทากจกรรมการเรยนรอาจเปนรายบคคลรายค รายกลม

นอกจากนยงเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนร วมในการเรยนอยางแทจรง คอ นกเรยนไดลงมอปฏบตจรง

คดเอง ทาเอง แกปญหาเอง ซงครมหนาทคอยแนะนาและให ความชวยเหลอ ซงจะสงผลให นกเรยน

เกดการเรยนรไดดมเสรภาพในการปฏบตและเ กดการเรยนรดวยตนเองไปทละข นตอนอยางมระบบ

สงผลใหนกเรยนเกดการเรยนร และเขาใจในเนอหาทเรยนมากขน ซงปจจยดงกลาวยงทาใหนกเรยนม

โอกาสคนควาและวเคราะหเชงลกและกวางไดหลายแงมม นกเรยนมมมมองของความรในบรบทของ

123

การดาเนนชวตตามสภาพจรง รวมทงประยกตทกษะไดอยางเหมาะสม ซงสอดคลองกบ สมจต สวธนไพบลย

(2535: 34) ทกลาววา การจดกจกรรมทใหนกเรยนไดมสวนรวมในการคด และตดสนใจดวยตนเอง

เปนการสรางประสบการณการเรยนรโดยการกระทาทนอกเหนอไปจากสถานการณในชนเรย นปกตท

ปฏบตอยเปนประจา นก เรยนสามารถศกษาไดดวยตนเอง มสวนร วมในการเรยนอยางแ ทจรง

นอกจากนการทนกเรยนมเสรภาพในการปฏบตได ทาการทดลองเอง จะทาใหนกเรยน เรยนรไดด และ

เกดทกษะในการปฏบตการทดลองดวย ซงสอดคลองกบทฤษฎการเรยนรของ จอรน ดวอ ทกลาววา

การเรยนรจะเกดไดด ตองเปนการ เรยนรท เกดจากการปฏบต นกเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรง

ซงสอดคลองกบการศกษาคนควาของเบยรด (Beard. 2003: 129) ทไดทาการวจยเกยวกบผลของ

การบรณาการวชาคณตศาสตรและงานเขยนของเดกในการนาไปสผลสมฤทธทางการเรยนวชา

คณตศาสตรและความวตกกงวลในก ารเรยนวชาคณตศาสตร ผลการศกษาพบวา การบรณาการ

ระหวางวช าคณตศาสตรและงานเขยนของเดก ชใหเหนถงความสนกสนานในการเรยนของนกเรยน

นกเรยนเกดความคดรวบรวบยอดทางคณตศาสตร สงผลใหมความรความเขาใจมากขน และความ

วตกกงวลลดลง และเนองจากวชาวทยาศา สตรประกอบไปดวยตวความรและทกษะกระบวนการ

ถานกเรยนไดคดเอง และลงมอปฏบตเอง นกเรยนกจะมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทด และ

ทาใหสวนทเปนตวความรดขนดวย นนคอ ถานกเรยนไดฝกการแกปญหาอยางมขนตอน จะทาให

ผลสมฤทธทางการเรยน ทประกอบไปดวย พฤตกรรมดานตาง ๆ คอ ความร- ความจา ความเขาใจ

การนาไปใช และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรสงตามไปดวย 3. ขนกจกรรมสรป ในขนนครเนน

การบรณาการของหนวย ผ เรยนสรปกจกรรมโดยมครเปนผใหคาปรกษาแนะนาในขณะททากจกรรม

เชอมโยงควา มสมพนธระหวางหนวยการเรยนร ทาให นกเรยนไดรบความรดานเนอหามากขน ซงการ

เชอมโยงเนอหาจะเปนในลกษณะเชอมโยงเขากบเรองใกลตว เพราะการทนกเรยนจะเขาใจสงตางๆ

อยางแจมแจงและเกดความหมายและสามารถนาไปใชไดกตอเมอ ความรของความคดยอยๆ อยรวมกน

สมพนธกนและเชอมโยงจนสามารถมองเหนความสมพนธของสงนนๆ กบสงอนๆ รอบตว ซ งมผลให

เกดการนาความร ปรากฏการณทไดมาจดระบบใหมใหเหมาะสมกบตนเอง และมการเชอมโยงสมพนธ

กนอยางมระเบยบ จงทาใหนกเรยนเกดความรความเขาใ จไดเรว เกดการเรยนรอยางสมบรณและเกด

ประสบการณใหมๆ ซงสอดคลองกบคากลาวของ จอหน ดวอ ทวา “การสอนแบบบรณาการจะสอดคลอง

กบชวตจรงของเดก โดยจะชวยใหนกเรยนมองเหนความเขาใจและเหนความสมพนธเชอมโยงเนอหาวชา

ตางๆ ทงยงกระตนใหเดกใฝเรยนร เนองจากเขาสามารถนาเนอหาและทกษะทเรยนไปใชในชวตจรงได

นอกจากนการจดการเรยนรแบบบรณาการยงชวยลดการซาซอนของเนอหาวชา ลดจานว นเวลาเรยน

รวมทงสงเสรมใหนกเรยนมโอกาสใชความคด ประสบการณความสามารถตลอดจนทกษะตางๆ อยาง

มทกษะหลากหลาย กอใหเกดการเรยนรทกษะ กระบวนการและเนอหาสาระไปพรอมกน” 4. ขนประเมน

124

การประเมนอาจแบงออกเปนการวดพฤตกรรม ในดานผลสมฤทธทางการเรยนท ประกอบไปดวย

พฤตกรรมดานตาง ๆ คอ ความร ความจา ความเขาใจ การนาไปใช และทกษะกระบวนการทาง

วทยาศาสต ร เพอตรวจสอบความรความเขาใจของนกเรยนวาเปนไปตามวตถประสงคการเรยนร

หรอไม เละเนองจากรปแบบการจดการเรยนรแบบบรณาการมงเนนนกเรยนเปนสาคญ สงเสรมให

นกเรยนทางานเปนกลม การเรยนรแบบมสวนรวม สงเสรมใหนกเรยนมความเอออาทรตอกน ใชกระบวนการ

คนควาหาความรดวยวธการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการประเมนจากสภาพจรงในการทา

กจกรรมอกดวย ซงสงผลดตอการเรยนรของ นกเรยน สอดคลองกบความคดเหนของเชษฐา ชาบาง

(2544: 45) วาการประเมนผลการตามสภาพจรงทแทจรงเปนการเปนการพฒนานกเรยนสอนาคต และ

วชย ประสทธวฒเวชช (2544 : 45) ทกลาววาการปร ะเมนผลควรมงเนนพฒนาการของ นกเรยนใน

ภาพรวมมากกวาภาควชา การ ดงนนผ วจยจงประเมน นกเรยนจากการสงเกต นกเรยนจาก การตอบ

คาถาม การซกถาม ความสนใจ การนาเสนอผลงาน สงเกตการณรวมกจกรร มรายบคคล และแบบ

จดบนทกประจาวน เนองจากการประเมนทเลอกมาอยางหลากหลายทาใหนกเรยนตองมความกระตอรอรน

ในการทากจกรรมและใหความสาคญกบงานทไดรบมอบหมายมากยงขน

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวา นกเรยนกลมทดลองไดรบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการมผลสมฤทธทางการเรยน วทยาศาสตร แตกตางจากกลมควบคมทได รบจากการจดการ

เรยนรแบบรวมมออยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

2. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ท

ไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทงนอาจเนองจากขณะดาเนนการสอนโดยใชการจดการเรยนรแบบ

บรณาการ ในแตละขนตอนมการแทรกทกษะการกาหนดและคมตวแปร ทาใหนกเรยนมความเขาใจใน

การระบตวแปรตางๆ ไดด รวมทง ทกษะดานการกาหนดและควบคมตวแปร มงเนนทความสามารถ

ชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองการควบคมในสมมตฐานหรอในการทดลอง (สถาบน

สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2543: 66) และในขณะททาการจดการเรยนการสอนไดม

การอภปรายรวมกนระหวางครและนกเรยน สรางบรรยากาศทเปนกนเองทาใหนกเรยนรสกมสวนรวม

มากขนสอดคลองกบแนวคดของบลม (Bloom. 1976: 13) ทกลาววาการใหนกเรยนมสวนรวมใน

กจกรรมการเรยนการสอน โดยมการโต ตอบระหวางครกบนกเรยน มการสงเสรมการปฏบตกจกรรม

รวมกน ถอวาเปนองคประกอบทสาคญททาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพโดยเฉพาะอยางยง

นกเรยนทมการทางานรวมกนเปนกลม เพราะนกเรยนไดเรยนรวมกนมโอกาสชวยเหลอและเกดการ

แลกเปลยนความร เด กเกงชวยเหลอเดกออนทาใหนกเรยนเกดปฏสมพนธภายในกลม นามาสการ

พฒนาตนอยางตอเนองและสามารถดาเนนกจกรรมตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

125


บรณาการมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางจากกลมควบคมทไดรบจากการจดการเรยนร

แบบบรณาการอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3. เปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบ

การจดการเรยนร แบบรวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสต รแตกตางกนอยางไมมนยสาคญ

ทางสถต ซงไมเปนไปตามสมมตฐานทตงไว จากการทดลองพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนร

แบบรวมมอ การเรยนรแบบกระบวนการกลมนน มความสาคญและกอใหเกดสงตางๆ เหลาน คอ เมอ

นกเรยนเขาทากจกรรมตามกลมทไ ดกาหนดไว ถงเวลาการทางานกลมนกเรยนภายในกลมยอมทจะ

เกดความสมพนธกนภายในกลม ซงความสมพนธทเกดขนจะเปนความสมพนธกนในทางบวกคอ

นกเรยนภายในกลมมเปาหมายรวมกน รจกรวมมอในการวางแผนในการทางาน รวมกนคดรวมกนทา

และชวยเหลอซงก นและกน กอใหเกดการเรยนร และตระหนกถงความสาเรจของกลมวาขนอยกบ

สมาชกภายในกลม การทนกเรยนในกลมชวยเหลอซงกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนทาให

เกดปฏสมพนธอยางใกลชด และนกเรยนมความรบผดชอบ ในทางานท ไดรบมอบหมายอยางเตม

ความสามารถ ซงการเรยนแบบกลมนน ยงชวยฝกทกษะภายในกลม นกเรยนทกคนไดรบการฝกทกษะ

ภายในกลมหลายๆ ดาน เชน เรองการรบฟง การยอมรบความคดเหน ความซอสตย ความมเหตผล

ความเพยรพยายาม การรจกวธการสอสาร ทกษะการเปนผ นา ทกษะการเปนผตาม ทกษะตดสนใจ

การแกปญหา และทกษะกระบวนการกลม การสนบสนนและไววางใจซงกนและกน และกระบวนการกลม

การทางานรวมกนเปนกลมถงแมจะมนกเรยนตางความสามารถ ตางเพศมาอยรวมกนกระบวนการกลม

จะเปนตวละลายพฤตกรรมหลอหลอมใหนกเรยนทกคนสามารถทางานรวมก นไดเปนอยางด และการ

ทางานในขนสดทายตองชวยกนตรวจสอบความถกตองหรอพอใจกบผลงานครงนหรอไม ถามขอผดพลาด

นกเรยนกบนทกไวเพอนาไปปรบปรงแกไขในการทางานครงตอไป ซงสอดคลองกบ สวทย มลคา

และ อรทย มลคา (2546: 134-135) ทกลาววา การจดการเรยนรนน ตองมความสมพนธในทางบวก

มปฏสมพนธรวมกนในการทางานกลม มการตรวจสอบความรบผดชอบการใชทกษะการทางานกลม

และกระบวนการกลม


รวมมอ มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

4. เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ และการจดการเรยนรแบบ รวมมอ มความสามารถในการคด

อยางม วจารณญาณ แตกตางกนอย างมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สามารถอภปรายผลการ

ทดลองไดดงน จากการทดลองพบวานกเรยนทไดรบการจดก ารเรยนรแบบบรณาการ กบไดรบการ

126

จดการเรยนรแบบ รวมมอ มความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณแตกตางกนเนองจากการจด

กจกรรมการเรยนรแบบบรณาการเ พอสงเสรมการ คดอยางม วจารณญาณ จะมสถานการณใหมให

นกเรยนไดฝกการ คดอยางมวจารณญาณ เราใหเกดความสนใจในการตอบปญหา และไดคดอยางม

เหตผล กลาแสดงความคดเหน เรยงลาดบความคดอยางถกตองเหมาะสม กอนการนาไปสการสรปท

ถกตองทสด และสามารถนาปร ะสบการณเดมเชอมโยงกบความรใหมได เปนอยางด ดวยการขยาย

ความร สามารถนาไปประยกตใชในชวตประจาวน สงผลใหนกเรยนมประสทธภาพและมความสามารถ

ในการคดอยางมวจารณญาณสงขน นอกจากนการจดการเรยนรแบบบรณาการ เปนการจดการเรยนร

ทเนนการฝกการคดในแตละขนของการสอน ตงแตนกเรยนไดรวมทากจกรรม นกเรยนจะถกฝกโดยการ

ใชคาถาม เพอใหนกเรยนไดคดเชอมโยง และหาความสมพนธระหวางเรองทเรยนกบสงตางๆ รอบๆ ตว

แลวนาความรดงกลาวไปเชอมโยงกบประสบการณเดมของนกเรยนในขนสรปและอภปรายผล โดยผสอน

จะกระตนโดยการใชคาถาม แลวใหนกเรยนศกษาคนควา คดหาคาตอบจากเอกสารประกอบการเรยน

ใบความร อนเตอรเนต หองสมด ระหวางทเรยนมปฎสมพนธดวยการสนทนา ซกถามอภปราย

แลกเปลยนความรระหวางกน เปนการฝกให นกเรยนไดคด พจารณาและ แสวงหาคาตอบ เพออธบาย

ความสาคญ ความส มพนธและหลกการได และเมอ นกเรยนออกมานาเสนอรายงาน พบวา นกเรยน

พยายามถายทอดความคด ทไดจากการจดระบบสารสนเทศทนกเรยนปรบเขาโครงสรางทางสตปญญา

ของนกเรยน ซงสอดคลองกบ ไชซเวอร (ระพนทร ครามม. 2544: 83; อางองจาก Sehiever. 1991: 138)

ทวา ความคดเปนสงทเรยนรแล ะสามารถพฒนาได โดยเปดโอกาสให นกเรยนไดฝกประสบการณ

ในการคดเปนสงทเรยนรและส ามารถพฒนาได โดยเปดโอกาสให นกเรยนไดฝกประสบการณ ใน

การคดคนหาคาตอบตวเอง ชวยพฒน าทกษะการคด ใหคดเปนคดรอบคอบ คดอยางมหลกการและม

เหตผล ซงการจดก ารเรยนร เชนนจะชวยสงเสรมการคด อยางมวจารณญาณ ไดเปนอยางด และจาก

การทผ วจยไดบรณาการเนอหาในสาระวทยาศาสตร โดยบรณาการความรเขากบสงตาง ๆ รอบตว ของ

นกเรยน ทาใหนกเรยนเกดความรความเขาใจอยางแทจรง จดจาแล ะนามาใชประโยชนไดจรง ทาให

นกเรยนเกดแรงจงใจในการทจะคดและวเคราะหความสาคญความสมพนธ และหลกการในเรองท เรยน

มากขน ซงสงเหลานจะนาไปส ความชานาญ ความคลองแคลวในการแสวงหาความรเพอเปล ยนแปลง

พฤตกรรมไปสการเปนนกคดไดอยางถาวร

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวา นกเรยนกลมทดลองๆ ไดรบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการมความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณ แตกตางจากกลมควบคมทไดรบการจด

การเรยนรแบบรวมมออยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

127

5. เปรยบเทยบความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ มความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณ แตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สามารถอภปรายผลการทดลองไดดงน จาก การทดลองพบวา

นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการทดลองไดดงน การจดการเรยนรแบบบรณาการ เปน

การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรทจดขนตามหลกการบรณาการ เปนการนาความร ความเขาใจ

เพอใหนกเรยนมงศกษาการคดอยางมวจารณญาณแกปญหา แสวงหาความรอยางเปนองครวม และ

นาความรทไดไปใชในชวตประจาวน โดยใชวชาวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เปนแกนจากการ

บรณาการเชอมโยงจากผสอนคนเดยวทเชอมโยงสาระการเรยนร ของหวขอเรองทสอดคลองกน ครชวย

ใหคาแนะนาในการทากจกรรมมการแบงกล มและหนาทในขนตอนนตองอาศยทกษะความสามารถ

ของครทจะแนะนากจกรรม ซงชวยใหนกเรยนไดพฒนาความสามารถตามความถนดมากทสด การจด

กจกรรมเพอพฒนาความสามารถในการบรณาการเชอมโยงกบสงตางๆ รอบๆ ตวของนกเรยน ทาให

นกเรยนมความเขาใจในเนอหามากขน นอกจากนกจกรรมการเรยนร ยงใชสถานการณในชวตจรงเปน

ตวเชอมใหนกเรยนไดเขาใจในเนอหาอยางลกซงขน กบสอดคลองงานของฟอรแมน (Forman. 2000: 140)

ทสรปไดวา ปญหานกเรยนเขาใจอยางสมเหตสมผลและทาใหนกเรยนมความลกซงในเนอหามากขน

นอกจากนการจดกจกรรมการเรยนรแบบบรณาการ จะมงเนนกจกรรม การเรยนการสอนบนพนฐานท

ยดนกเรยนเปนสาคญ มการใชใบงานเปนตวกาหนดสถานการณเพอชวยกระตนความสนใจของนกเรยน

ในการทากจกรรมการเรยนรอาจเปนรายบคคลรายค รายกลม นอกจากนยงเปดโอกา สใหนกเรยนม

สวนรวมในการเรยนอยางแทจรง คอ นกเรยนไดลงมอปฏบตจรง คดเอง ทาเอง แกปญหาเอง ซงครม

หนาทคอยแนะนาและให ความชวยเหลอ ซงจะสงผลให นกเรยนเกดการเรยนรไดดมเสรภาพในการ

ปฏบตและเ กดการเรยนรดวยตนเองไปทละ ขนตอนอยางม ระบบ สงผลให นกเรยนเกดการเรยนร และ

เขาใจในเนอหาทเรยนมากขน ซงปจจยดงกลาวยงทาใหนกเรยนมโอกาสคนควาและวเคราะหเชงลก

และกวางไดหลายแงมม นกเรยนมมมมองของความรในบรบทของการดาเนนชวตตามสภาพจรง

รวมทงประยกตทกษะไดอยางเหมาะส ม ซงสอดคลองกบ สมจต สวธนไพบลย (2535: 34) ทกลาววา

การจดกจกรรมทใหนกเรยนไดมสวนรวมในการคด และตดสนใจดวยตนเอง เปนการสรางประสบการณ

การเรยนรโดยการกระทาทนอกเหนอไปจากสถานการณในชนเรยนปกตทปฏบตอยเปนประจา ผ เรยน

สามารถศกษาไดดวยตนเอง มสวนรวมในการเรยนอยางแทจรง

จากเหตผลดงกลาว สนบสนนไดวา นกเรยนกลมทดลอง ทไดรบการจดการเรยนรแบบ

บรณาการม ความสามารถในการคด อยางม วจารณญาณ แตกตาง กนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .01

128

6. เปรยบเทยบความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1

ทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอ มความสามารถในการคด อยางมวจารณญาณแตกตางกนอยาง

ไมมนยสาคญทางสถต จากการทดลองพบวานกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบ รวมมอ การเรยนร

แบบกระบวนการกลมนน มความสาคญและกอใหเกดสงตางๆ เหลาน คอ เมอนกเรยนเขาทากจกรรม

ตามกลมทไดกาหนดไว ถงเวลาการทางานกลมนกเรยนภายในกลมยอมทจะเกดความสมพนธกน

ภายในกลม ความสมพนธทเกดขนจะเปนความสมพนธกนในทางบวกคอนกเรยนภายในกลมม

เปาหมายรวมกน รจกรวมมอในการวางแผนในการทางาน รวมกนคดรวมกนทา และชวยเหลอซงกน

และกน กอใหเกดการเรยนร และตระหนกถงความสาเรจของกลมวาขนอยกบสมาชกภายในกลม

การทนกเรยนในกลมชวยเหลอซงกนและกน มการแลกเปลยนความคดเหนทาใหเกดปฏ สมพนธอยาง

ใกลชด และนกเรยนมความรบผดชอบ ในการทางานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ ซงการ

เรยนแบบกลมนน ยงชวยฝกทกษะภายในกลม นกเรยนทกคนไดรบการฝกทกษะภายในกลมหลายๆ

ดาน เชน เรองการรบฟง การยอมรบความคดเหน ความซอสตย ความมเหตผลความเพยรพยายาม

การรจกวธการสอสาร ทกษะการเปนผ นา ทกษะการเปนผตาม ทกษะตดสนใจการแกปญหา และ

ทกษะกระบวนการกลม การสนบสนนและไววางใจซงกนและกน และกระบวนการกลม การทางาน

รวมกนเปนกลมถงแมจะมนกเรยนตางความสามารถ ตางเพศมาอย รวมกนกระบวนการกลมจะเปน

ตวละลายพฤตกรรมหลอหลอมใหนกเรยนทกคนสามารถทางานรวมกนไดเปนอยางด และการทางาน

ในขนสดทายตองชวยกนตรวจสอบความถกตองหรอพอใจกบผลงานครงนหรอไม ถามขอผดพลาด

นกเรยนกบนทกไวเพอนาไปปรบปรงแกไขในการทางานคร งตอไป ซงสอดคลองกบ สวทย มลคา และ

อรทย มลคา (2546: 134-135) ทกลาววา การจดการเรยนรนน ตองมความสมพนธในทางบวก

มปฏสมพนธรวมกนในการทางานกลม มการตรวจสอบความรบผดชอบการใชทกษะการทางานกลม

และกระบวนการกลม

จากเหตผลดง กลาว สนบสนนไดวา นกเรยนกลมทดลอง ทไดรบการจดการเรยนรแบบ

รวมมอมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาคนควาครงน ผ วจยมขอเสนอแนะซงอาจเปนประโยชนตอการจดการเรยนร

และการศกษาวจย ดงน

1. ขอเสนอแนะในการนาผลวจยไปใช

129

1.1 การจดกลมในระดบมธยมศกษา ควรจดแบบคละความสามารถเพราะนกเรยนท

ออนกวาจะไดเรยนรรปแบบพฤตกรรมจากนกเรยนทเกงกวา เรยนรรวมกนจากเพอนทตางระดบ

ความสามารถ

1.2 ควรนาวธการสอนท เนนการเรยนแบบบรณาการไปใชในการเรยนการสอนให

กวางขวางขนทงในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรและกลมสาระอนๆ เนองจากเปนวธการสอนทชวย

ใหนกเรยนมความร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณดขนได

1.3 ควรสนบสนนการการจดการเรยนการสอนท เนนการเรยนแบบ รวมมอเชน การจดหา

เอกสารสอและอปกรณตางๆ ตามความเหมาะสม

1.4 ครผสอนกลมสาระการเรยนรทางวทยาศาสตรควรนาแผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร

เพอสงเสรมความสามารถดานการคดอยางมวจารณญาณไปใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ทงน

เพราะชดกจกรรมน จะชวยใหผสอนสามารถพฒนาการเรยนรของนกเรยนใหมผลสมฤทธทางการเรยน

วทยาศาสตร และความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณได

1.5 นกเรยนทเรยนคอนขางออนถาไดรบการสอนทเนนการเรยนแบบรวมมอจะสามารถ

พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวท ยาศาสตรและความสามารถดานการ คดอยางม วจารณญาณ ได

เนองจากนกเรยนมความมนใจในการทากจกรรม ไดรวมกนคดและแกปญหา

1.6 วธการสอนทเนนการจดการเรยนรแบบบรณาการและแบบ รวมมอ จาเปนตองใช

ความรวมมอระหวางสมาชกในกลม ดงนนครผสอนควรจดใหม กจกรรมทสรางความสมพนธระหวาง

สมาชกในกลม โดยการสรางบรรยากาศทเปนมตรตอกน เพอใหสมาชกไดรจกกน ซงจะชวยใหสมาชก

ในกลมกลาทจะแสดงความคดเหน รวมแบงปนความรสกกบเพอนๆ ซงจะสงผลใหการเรยนประสบ

ผลสาเรจเรวทสด

1.7 ในแผนการจดการเรยนการสอนแบบ รวมมอในแตละขนของกจกรรมการสอนเนนให

นกเรยนคดคอนขางมากซงเหมาะ กบนกเรยนทเรยนคอนขาง ดและมความรบผดชอบ สวนนกเรยนท

เรยนออนและมความรบผดชอบนอยจะมความรสกเบอและไมอยากเขารวมกจกรรมในระหวางการเรยน

การสอน จงทาใหผลสมฤทธทางการเรยนรวทยาศาสตรและความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

ไมมการพฒนาขน

1.8 ครควรสงเสรมใหนกเรยนแตละคนมสวนรวมและมบทบาทในการเรยนร และฝกให

แสดงความคดเหน ใหเกดการเรยนรดวยการปฏบตจรง แมวา ชวงแรกการเรยนร จะลาชา แตเมอ

นกเรยนเกดความคนเคยและเขาใจ นกเรยนจะเรยนรไดเรวขน และการเรยนรนนนกเรยนสามารถ

นาไปประยกตใชในชวตประจาวน และกลมสาระอนๆ ได

130

2. ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

2.1 ควรศกษาการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจด การเรยนรแบบ รวมมอ

ไปศกษาวจยกบตวแปรดานอนๆ เชน ความรบผดชอบในการเรยน ความคดสรางสรรค ความคดอยาง

มเหตผล ความคดอยางมวจารณญาณ จตวทยาศาสตร กระบวนการทกษะทางวทยาศาสตร เปนตน

เพอศกษาวาการจดการเรยนรแบบนจะใหผลและมประสทธภาพกบตวแปรอนๆ มากนอยเพยงใด

2.2 ในการศกษาประสทธผลการจดการเรยนรแบบ รวมมอ และการจดการเรยนรแบบ

บรณาการควบคไปกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและ ความสามารถในการคด อยางม

วจารณญาณ ควรเปนการศกษาในระยะยาวตลอดปการศกษา เ พอทาใหทร าบพฒนาการเรยนของ

นกเรยนอยางตอเนองและนาไปตดสนผลสมฤทธทางการเรยนไดอยางถกตอง แมนยา เชอถอได และ

สามารถนาไปประยกตใชกบทกกลมสาระการเรยนรและทาการประเมนกบนกเรยนทกคน จะทาให

ทราบพฒนาการของนกเรยนและประสทธภาพของการจดการเรยนการส อนของครและเปนขอมล

สารสนเทศทสาคญของผบรหารในการพฒนาประสทธภาพในการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน

ตอไป

2.3 ควรนาการจดการเรยนรแบบบรณาการและแบบ รวมมอไปศกษาวจยกบประชากร

และกลมตวอยางอนๆ เชน นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 – มธยมศกษาปท 6 หรอศกษาวจยกบเนอหา

สาระอนๆ เชน เรองระบบรางกายมนษย ระบบนเวศ สารและการเปลยนแปลง โครงสรางของเซลล

เปนตน หรอศกษาวจยกบกลมสาระการเรยนรแบ บอนๆ เพอศกษาวาการจดการเรยนรแบบนจะม

ความเหมาะสมกบนกเรยนระดบชนหรอเนอหาสาระหรอกลมสาระการเรยนรใดมากทสด

บรรณานกรม

132

บรรณานกรม

กญญา ทองมน. (2534). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรดานความรความจาและ

ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .

ถายเอกสาร.

เกศณย ไทยถานนดร. (2547). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถ

ดานการคดวจารณญาณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยกจกรรมวทยาศาสตร

ประกอบการเขยนผงมโนมต. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ขนษฐา กรกาแหง. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร�และคณธรรมจรยธรรม

ทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนโยธนบารงทได�รบการจดการเรยน

ร�แบบรวมมอโดยใ�ชเทคนค TGT กบการจดการเรยนร�แบบสบเสาะหาความร. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ .

ถายเอกสาร.

จนทรเพญ เชอพานช. (2542). ประมวลบทความการเรยนการสอนและการวจยระดบมธยมศกษา.

กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จนทรา ตนตพงศานรกษ. (2543, เมษายน). การจดการเรยนแบบรวมมอ. วารสารวชาการ.

3(4): 36 – 38.

จฬารตน ตอหรญพฤกษ. (2551). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทร วโรฒ

ประสานมตร (ฝายมธยม) ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการสบเสาะหาความร.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ชาญชย อาจนสมาจาร. (2533). การเรยนรแบบรวมมอ. ประชากรศกษา. 40(60): 19.

ณฐณชา เตมสนวานช. (2550). การศกษาผลสมฤทธทางการเยนวทยาศาสตรและความสามารถ

ดานความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการ

จดการเรยนรแบบรวมมอ. ปรญญานพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ:


133

นลน บาเรอราช. (2542). การสอนแบบรวมมอ. ชลบร: มหาวทยาลยบรพา.

นนทนช จระศกษา. (2544). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาเคม เรองสารและการเปลยนแปลง

โดยใชรปแบบการสอนแบบบรณาการตามแบบวทยาศาสตร -เทคโนโลย- สงคม ของผเรยน

ชนมธยมศกษาปท 4. ปรญญานพนธ กศ.ม. (วทยาศาสตรการศกษา). กรงเทพฯ:


นพา สารพนธ. (2549). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความรบผดชอบของ

นกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพปท 1 ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอโดยใช

แหลงเรยนรในชมชน. สารนพนธ กศ.ม. (การมธยมศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

บญเมฆ ภมรสงห. (2545). รวมปฏรปการเรยนรกบครตนแบบ การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยน

เปนสาคญ การสอนแบบการเรยนรวทยาศาสตรแบบรวมมอและการวจยในชนเรยน.

กรงเทพฯ: ดบบลว เจ.พรอพเพอต.

ปลาสส กงตาล. (2534, ตลาคม). การเรยนรแบบรวมมอกนเรยนร. วารสารศกษาศาสตร.

18(5): 19 – 20.

พมพนธ เดชะคปต. (2544). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ. กรงเทพฯ:

เดอะมาสเตอรกรป.

ภพ เลาหไพบลย. (2537). แนวการสอนวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

ภทรา นคมานนท. (2532). การประเมนผลและการสรางแบบทดสอบ. กรงเทพฯ: อกษราพพฒน.

มงกร ทองสขด. (2522). การวางแผนการเรยนการสอนวทยาศาสตร. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

บวหลวงการพมพ.

ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพฯ:

ภาควชาวดผลและวจยทางการศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

วรรณทพา รอดแรงคา; และ พมพนธ เตชะคปต. (2542). กจกรรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

สาหรบคร. กรงเทพฯ: เดอะมาสเตอรกรปแบนเนจเมนท.

วฒนาพร ระงบทกข. (2541). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง . กรงเทพฯ:

เลฟแอนด ลพเพลส.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2526). ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร.

กรงเทพฯ: สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย .

สมจต สวธนไพบลย. (2535). ธรรมชาตวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

134

สรศกด หลาบมาลา. (2533, มนาคม). การจดกลมนกเรยนในการเรยนแบบรวมมอ.

สารพฒนาหลกสตร. 6(29): 32 – 34.

สวทย มลคา; และ อรทย มลคา. (2546). 19 วธจดการเรยนร : เพอพฒนาความรและทกษะ.

กรงเทพฯ: ภาพพมพ.

------------ . (2535). ธรรมชาตของวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตรและการสอน

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สวมล เขยวแกว. (2538, มกราคม). การเรยนรโดยการเรยนแบบรวมมอ. สาระรวมสมย

ทางวทยาศาสตร ปตตาน. 7(84): 13 – 14.

อาพรรณ ทวไผงาม. (2536). มาชวยใหเดกเรยนรแบบรวมมอกนดกวา . สารพฒนาหลกสตร.

(113): 6 – 8.

อไรวรรณ พรนอย. (2545). รวมปฏรปการเรยนรกบครตนแบบ การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยน

เปนสาคญ การสอนแบบ “รวมมอรวมใจ”. กรงเทพฯ: ดบบลว เจ.พรอพเพอต.

Baker, T. (1960, March). What Can We Do to Make Our Children Capable of Thinking

for Themselves. Science Education. (34): 153 – 155.

Johnson, D.W.; & Johnson, R.T. (1987). Learning Together and Alone : Cooperative and

Individuallistic Learning. 4th ed. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.

Olarinoye, Rapple Dale. (1979, February). A Comparative Study of the Effectiveness of

Teaching A Secondary School. Dissertation Abstracts International. 39: 4848;A.

Piaget, Jean. (1962). The Moral Judgment of the child. New York: Collier Book.

Press Publishers.

Piaget, Jean. (1960). The Moral Judgment of the child. 3rd ed. London: Rout ledge &

Kegan Paul Ltd.

Slavin, Robert E. (1983). Cooperative Learning. New York: Longman.

------------. (1990). Cooperative Learning. Theory Research, and Practice. Engle wood

Cliffs. New jersey: Prentice – Hall.

------------. (1995). Cooperative Learning. Theory Research, and Practice. Engle wood

Cliffs. New jersey: Prentice – Hall.

Spuler, Frances Burton. (1993, November). A Meta; Analysis of the Effectiveness of Two

Cooperative Learning Models in Incressing Mathematics Achivement.

Dissertation Abstracts International. 54: 1715;A.

135

ภาคผนวก

136

ภาคผนวก ก

- รายนามผเชยวชาญตรวจเครองมอทใชในงานวจย

137

รายนามผเชยวชาญ

รายนามผ เชยวชาญในการแนะนา ตรวจสอบแกไขเครองมอ เพอทาปรญญานพนธดานตางๆ ดงน

- แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

- แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

- แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

1. ผศ. สนธยา ศรบางพล ขาราชการบานาญ

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ประสานมตร (ฝายมธยม) เขตวฒนา

กรงเทพมหานคร

2. รศ. อรทย บญชวย อาจารยสอนวทยาศาสตรระดบชนมธยมศกษาปท 2

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง

เขตบางกะป กรงเทพมหานคร

3. อาจารยดรณ พรายแสงเพชร หวหนางานวชาการ ระดบมธยมศกษา

โรงเรยนวฒนาวทยาลย

เขตวฒนา กรงเทพมหานคร

138

ภาคผนวก ข

- คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการและ

แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

- คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

เรอง ดน หน แร และแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

139

ตาราง 10 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

แผนการจดการเรยนร ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00

140

ตาราง 11 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

แผนการจดการเรยนร ผเชยวชาญ

IOC คนท 1 คนท 2 คนท 3

1 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00

141

ตาราง 12 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ขอท

ผเชยวชาญ

IOC ขอท


IOC คนท

1

คนท

2

คนท

3

คนท

1

คนท

2

คนท

3

1 1 1 1 1.00 16 1 0 1 0.67

2 1 1 1 1.00 17 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 18 1 1 1 1.00

4 1 1 0 0.67 19 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00 20 1 1 0 0.67

6 1 1 1 1.00 21 1 1 1 1.00

7 1 1 1 1.00 22 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

9 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 25 1 1 1 1.00

11 0 1 1 0.67 26 1 1 1 0.67

12 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 28 1 1 0 0.67

14 1 1 1 1.00 29 1 1 0 0.67

15 1 0 1 0.67 30 0 1 1 0.67

142

ตาราง 13 คาดชนความสอดคลอง (IOC) ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยาง

มวจารณญาณ

ขอท


IOC ขอท


IOC คนท

1

คนท

2

คนท

3

คนท

1

คนท

2

คนท

3

1 1 1 1 1.00 16 1 1 1 1.00

2 1 1 1 1.00 17 1 1 1 1.00

3 1 1 1 1.00 18 1 1 1 1.00

4 1 1 1 1.00 19 1 1 1 1.00

5 1 1 1 1.00 20 1 1 1 1.00

6 1 1 1 1.00 21 1 1 1 1.00

7 1 1 1 1.00 22 1 1 1 1.00

8 1 1 1 1.00 23 1 1 1 1.00

9 1 1 1 1.00 24 1 1 1 1.00

10 1 1 1 1.00 25 1 1 1 1.00

11 1 1 1 1.00 26 1 1 1 1.00

12 1 1 1 1.00 27 1 1 1 1.00

13 1 1 1 1.00 28 1 1 1 1.00

14 1 1 1 1.00 29 1 1 1 1.00

15 1 1 1 1.00 30 1 1 0 0.67

143

ภาคผนวก ค - ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) และคาความยากงาย (p) ของแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

- ตารางผลการทดสอบวดผลสมฤทธกอนเรยนและหลงเรยนรายวชาวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1

- คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลอง ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนของ

กลมควบคม ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

- ผลการวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ระหวางกลม

ทดลองและกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent ในรป Difference Score

- คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยนของ

กลมทดลอง ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยนของ

กลมควบคม ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

- ผลการวเคราะหขอมลความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวางกลมทดลอง

และกลมควบคม โดยใชสถต t-test แบบ Independent ในรป Difference Score

144

ตาราง 14 ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) คาความยากงาย (p) และคาความเชอมน

ของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

คาความเชอมน = 0.837

ขอท คาความยากงาย (P)

คาอานาจ

จาแนก

(r)

ขอ

ท

คาความยาก

งาย (P)


จาแนก

(r)

1 0.58 0.16 16 0.71 0.42

2 0.78 0.56 17 0.69 0.38

3 0.69 0.38 18 0.82 0.64

4 0.62 0.24 19 0.84 0.69

5 0.76 0.51 20 0.87 0.73

6 0.78 0.56 21 0.62 0.24

7 0.80 0.60 22 0.82 0.64

8 0.73 0.47 23 0.80 0.60

9 0.71 0.42 24 0.69 0.38

10 0.84 0.69 25 0.69 0.38

11 0.76 0.51 26 0.93 0.87

12 0.64 0.29 27 0.80 0.60

13 0.69 0.38 28 0.67 0.33

14 0.78 0.56 29 0.60 0.20

15 0.84 0.69 30 0.84 0.69

145

ตาราง 15 ตารางผลการวเคราะหคาอานาจจาแนก (r) คาความยากงาย (p) และคาความเชอมน

ของแบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ชนมธยมศกษาปท 1

คาความเชอมน = 0.883

ขอท คาความยาก

งาย (P)


จาแนก

(r)

ขอท คาความ

ยากงาย (P)


จาแนก

(r)

1 0.60 0.20 16 0.51 0.02

2 0.73 0.47 17 0.71 0.42

3 0.58 0.16 18 0.64 0.29

4 0.67 0.33 19 0.78 0.56

5 0.71 0.42 20 0.71 0.42

6 0.76 0.51 21 0.60 0.20

7 0.89 0.78 22 0.64 0.29

8 0.71 0.42 23 0.73 0.47

9 0.53 0.07 24 0.67 0.33

10 0.80 0.60 25 0.71 0.42

11 0.84 0.69 26 0.84 0.69

12 0.78 0.56 27 0.84 0.69

13 0.71 0.42 28 0.67 0.33

14 0.73 0.47 29 0.64 0.29

15 0.51 0.02 30 0.73 0.47

146

ตาราง 16 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนของกลมทดลอง

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

คนท กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

คน

ท

กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

1 19 25 6 24 9 13 6

2 16 24 8 25 9 16 7

3 15 23 8 26 16 24 8

4 13 24 11 27 15 23 8

5 13 23 10 28 23 26 3

6 23 25 2 29 15 25 10

7 15 21 6 30 17 24 7

8 13 21 8 31 9 11 2

9 12 16 4 32 20 26 6

10 23 25 2 33 18 24 6

11 14 18 4 34 19 25 6

12 24 29 5 35 12 17 5

13 8 13 5 36 12 16 4

14 18 21 3 37 26 27 1

15 12 17 5 38 14 23 9

16 10 11 1 39 15 21 6

17 15 27 12 40 15 23 8

18 15 23 8 41 19 26 17

19 22 29 7 42 16 22 6

20 14 23 9 43 13 22 9

21 21 26 5 44 13 23 10

22 10 13 3 45 19 22 3

23 12 18 6

147

ตาราง 17 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร กอนเรยนและหลงเรยนของกลมควบคม

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

คนท กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

คน

ท

กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

1 14 25 11 24 16 23 7

2 13 24 11 25 13 28 15

3 13 24 11 26 13 22 9

4 13 19 6 27 14 22 8

5 24 29 5 28 14 26 12

6 7 17 10 29 13 22 9

7 21 27 6 30 13 20 7

8 15 23 8 31 13 26 13

9 14 13 -1 32 14 21 7

10 14 25 11 33 9 19 10

11 27 28 1 34 14 25 11

12 10 15 5 35 8 13 5

13 8 18 10 36 20 27 7

14 10 21 11 37 11 17 6

15 26 28 2 38 10 20 10

16 16 24 8 39 7 18 11

17 17 23 6 40 9 23 14

18 14 22 8 41 8 16 8

19 12 22 10 42 23 26 3

20 24 28 4 43 12 24 12

21 17 25 8 44 16 24 8

22 15 24 9 45 18 25 7

23 8 14 6

148

ตาราง 18 คะแนนความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยน

ของกลมทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ

คนท กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

คน

ท

กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

1 18 24 6 24 9 15 6

2 5 21 16 25 10 19 9

3 18 24 6 26 8 17 9

4 12 13 1 27 18 19 1

5 17 20 3 28 15 18 3

6 17 24 7 29 18 17 -1

7 14 15 1 30 5 15 5

8 18 24 6 31 14 20 6

9 15 17 2 32 16 24 8

10 18 20 2 33 12 18 1

11 17 21 2 34 15 21 6

12 12 18 6 35 5 20 15

13 20 20 0 36 9 20 11

14 14 15 1 37 5 19 14

15 21 24 3 38 14 21 7

16 21 24 3 39 14 24 10

17 15 20 5 40 14 16 2

18 20 24 4 41 14 15 1

19 14 17 3 42 18 20 2

20 12 17 5 43 20 24 4

21 17 20 3 44 7 20 13

22 9 21 12 45 20 20 0

23 21 25 4

149

ตาราง 19 คะแนนความสามารถในการคดคดอยางมวจารณญาณ กอนเรยนและหลงเรยนของ

กลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ

คนท กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

คน

ท

กอน

เรยน

หลง

เรยน

คะแนนท

เพมขน

1 19 21 2 24 8 15 6

2 14 17 3 25 13 20 1

3 14 15 1 26 10 18 8

4 19 21 2 27 13 17 4

5 11 22 11 28 20 21 1

6 16 17 1 29 14 17 3

7 12 16 4 30 23 24 1

8 14 16 2 31 8 20 6

9 20 21 1 32 24 25 1

10 19 20 1 33 13 16 3

11 14 16 2 34 17 20 2

12 21 21 0 35 13 25 3

13 8 15 2 36 16 15 -1

14 21 22 1 37 24 24 0

15 13 19 0 38 18 20 2

16 14 15 1 39 19 19 0

17 16 20 4 40 20 21 1

18 17 18 1 41 17 19 2

19 19 22 3 42 18 19 1

20 20 20 0 43 19 20 1

21 14 15 1 44 20 20 0

22 14 22 8 45 19 20 1

23 13 16 1

150

1. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรระหวางกลม

ทดลองและกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบ รวมมอ

โดยใชสถต t-test for Independent sample ในรป Difference Score ซงสตรม ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

= 12.99

=

= 0.76

t = ; df =

t =

t = 1.22

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนของกลมควบคมและกลม

ทดลองโดยใชโปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 1.22

151

2. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของกลมทดลอง

ทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใชสถต t-test for Dependent sample ซงสตรม ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

= 12.99

=

= 0.76

t = ; df =

t =

t = 4.14

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนของกลมทดลองโดยใช

โปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 4.14

152

3. ผลการวเคราะหขอมลของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของกลมทดลอง

ทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยใชสถต t-test for Dependent sample ซงสตรม ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

= 12.99

=

= 0.76

t = ; df =

t =

t = 4.14

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของกลมทดลอง

โดยใชโปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 4.14

153

4. ผลการวเคราะหขอมลของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ระหวาง

กลมทดลองและกลมควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการและการจดการเรยนรแบบ รวมมอ

โดยใชสถต t-test for Independent sample ในรป Difference Score ซงสตรม ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

จะได = .

= 13.21

และ =

= 0.81

แทนคาในสตร t = ; df =

t = ; df =

t = 4.51

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

ของกลมควบคมและกลมทดลองโดยใชโปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 4.51

154

5. ผลการวเคราะหขอมลของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลม

ทดลองทไดรบการจดการเรยนรแบบบรณาการ โดยใชสถต t-test for Dependent sample ซงสตรม

ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

= 12.99

=

= 0.76

t = ; df =

t =

t = 4.14

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลม

ทดลองโดยใชโปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 4.14

155

6. ผลการวเคราะหขอมลของความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลม

ควบคมทไดรบการจดการเรยนรแบบรวมมอ โดยใชสถต t-test for Dependent sample ซงสตรม

ดงน

จากสตร t = 2; 2121

21

−+=−

−

nndfS

MDMD

MDMD

ซง 2

2

1

2

21 nS

nSS DD

MDMD +=−

และ ( ) ( )

221

222

2112

−+

−+−= ∑∑

nnMDDMDD

S D

= 12.99

=

= 0.76

t = ; df =

t =

t = 4.14

จากการทดลองผ วจยไดวเคราะหขอมลความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณของกลม

ควบคมโดยใชโปรแกรม SPSS ซง t มคาเทากบ 4.14

156

ภาคผนวก ง

- แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

- แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

- แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

- แบบทดสอบวดความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ

157

แผนการจดการเรยนรแบบบรณาการ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

รายวชา วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

หนวยการเรยนรท 1 เรอง บรรยากาศ จานวน 3 คาบ __________________________________________________________________________

สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6. 1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของ

กระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และ

สณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหา ความรและจตวทยาศาสตร

สอสารสงทเรยนรและนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด

มฐ ว 6.1 ม.1/1 สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก

1. สาระสาคญ

บรรยากาศคออากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกเรา อากาศประกอบดวยแกสชนดตางๆ

ไอนา ฝ นละออง และอนๆ อกเลกนอย บรรยากาศของโลก สามารถจาแนกออกเปนชนๆ ตามอณหภม

สมบตของกาซหรอสวนผสมของกาซทมอย และสมบตทางอตนยมวทยา

2. ผลการเรยนร

อธบายปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ ผลกระทบและแนวทางปองกนภยทเกดจาก


3. จดประสงคการเรยนร

ดานความร

1. อธบายความหมายของบรรยากาศได

2. อธบายองคประกอบของอากาศได

3. อธบายการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลกได

ดานทกษะกระบวนการ

การสบคน

คณลกษณะอนพงประสงค

รอบคอบ ความรบผดชอบ ความซอสตย

158

4. สาระการเรยนร

1. องคประกอบของอากาศ

2. การแบงชนบรรยากาศ

5. กระบวนการจดการเรยนร

1. ขนนา

1.1 สนทนากบนกเรยนโดยถามนกเรยนวา โลกประกอบดวยอะไรบาง เพอทบทวน

ความรเดม

1.2 รวมกนอภปรายเกยวกบความหมายของบรรยากาศ ความสาคญของอากาศทม

ประโยชนตอสงมชวต

1.3 อภปรายเกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

2. ขนปฏบต

2.1 ครใหนกเรยนแบงกลม 4 กลม แลวใหมสมาชกกลมละประมาณจานวน 4-5 คน

โดยจดกลมคละความสามารถแลวเลอกประธาน เลขานการ

2.2 ใหนกเรยนแตละกลมสบคนขอมลเกยวกบองคประกอบและการแบงชน

บรรยากาศจาก หองสมด สารานกรม อนเทอรเนต

2.3 ใหนกเรยนแตละกลมอภปรายกลมยอยแสดงความคดเหน เกยวกบองคประกอบ

และการแบงชนบรรยากาศ สรปลงในใบงาน

3. ขนอภปรายและสรป

3.1 ใหตวแทนนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลงาน

3.2 ครใหนกเรยนดแผนภมแสดงองคประกอบของอากาศ แลวรวมกนอภปราย 4

3.3 ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศโดย

ใชแนวคาถามดงน

เกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

- บรรยากาศของโลกมสงใดเปนองคประกอบบาง

- นกวทยาศาสตรใชสงใดเปนเกณฑสาหรบแบงชนบรรยากาศของโลก

- การแบงชนบรรยากาศเปนชนตาง ๆ ตามเกณฑของนกวทยาศาสตรทาใหชน

บรรยากาศแตละชนของแตละเกณฑมความเหมอนหรอแตกตางกน เพราะอะไร

4. ขนประเมน

ใหนกเรยนศกษาใบความรเรอง บรรยากาศ และทาแบบฝกหด

159

6. สอ/นวตกรรม/แหลงการเรยนร

1. สอสงพมพ และเวบไซตตาง ๆ ทางอนเทอรเนตทเกยวของ

2. อปกรณการทดลองของแตละกจกรรมในการจดการเรยนรแตละครง

3. ใบความร เรอง บรรยากาศ

4. แบบฝกหด

การวดผลประเมนผล

1. วธการวด

1. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

2. สงเกตทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. สงเกตการทางานกลม

4. ประเมนผลปฏบตการทดลอง

5. การนาเสนอผลงานหนาชนเรยน

6. การตรวจผลงาน

2. เครองมอวด

1. แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

2. แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. แบบประเมนการทางานกลม

4. แบบประเมนผลการทดลอง

5. แบบประเมนการนาเสนอหนาชน

6. แบบประเมนผลงาน

เกณฑการประเมน

1. สงเกตการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผานเกณฑอยางนอย 60%

2. สงเกตพฤตกรรมการทางานกลม ผานเกณฑ 80%

3. สงเกตการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑ 80%

4. การนาเสนอผลงานหนาชนเรยน ผานเกณฑ 80%

5. การตรวจผลงาน ผานเกณฑ 80%

160

7. บนทกสรปผลการจดการเรยนการสอน

บนทกหลงการสอน

ประเดนการบนทก จดเดน จดทควรปรบปรง

1. การจดกจกรรมการเรยนร

2. การใชสอการเรยนร

3. การประเมนผลการเรยนร

4. การบรรลผลการเรยนรของผ เรยน

บนทกเพมเตม

............................................................................................................................. .....................

ลงชอ ............................................. ....................... ผสอน

161

บรรยากาศ (Atmosphere) หมายถง อากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกไวทงหมด

อากาศ(Weather) หมายถง บรรยากาศบรเวณใกลผวโลก และทอยรอบๆ ตวเรา

• อากาศทาหนาทคลายผาหมทหมหอโลก จงชวยปรบอณหภมโลกใหพอเหมาะทสงมชวตจะ

ดารงชวตอยได อากาศทหมหอโลกทาใหโลกรอนขนอยางชาๆ ในเวลากลางวน และทาใหโลกเยน

ตวลงชาๆ ในเวลากลางคน

• ถาไมอากาศหอหมโลก ในเวลากลางวนอณหภมบนพนโลกจะสงประมาณ 110 องศา

เซลเซยส ในเวลา

กลางคนอณหภมบนโลกจะตาประมาณ 180 องศาเซลเซยส

• อากาศทหมหอโลก ชวยปองกนอนตรายจากรงสและอนภาคตางๆ ทมาจากนอกโลกดงน

- ดดกลนรงสอตราไวโอเลต ทาใหรงสอลตราไวโอเลตลงสพนโลกในปรมาณทไมเปนอนตรายตอ

สงมชวต

- ทาอกกาบาตลกไหมจนหมดไปหรอมขนาดเลกลงเมอตกถงพนโลก จงไมเปนอนตรายตอ

สงมชวต

• รงสอลตราไวโอเลต (ultraviolet) เปนคลนแมเหลกไฟฟาชนดหนงทเกดจากวตถทรอนมาก เชน

ดวงอาทตย รงสอลตราไวโอเลตมความเรวเทากบความเรวของแสง

ใบความร

เรอง บรรยากาศ

162

ไนโตรเจน

ออกซเจน

อ�นๆ



ไอน�า

อ�นๆ

สวนประกอบของอากาศ

• บรรยากาศ คอ อากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกเราอย

• อากาศทอยรอบตวเราเปนของผสม เพราะประกอบดวยไอนา ควนไฟ ฝ นละออง และกาซตาง ๆ

สวนประกอบของอากาศแหง อากาศแหง คอ อากาศทไมมไอนาผสมอยเลย

สวนประกอบของอากาศ ปรมาณ (รอยละโดยปรมาตร)

กาซไนโตรเจน (N2)

กาซออกซเจน (O2)

กาซอารกอน (Ar)

กาซคารบอนไดออกไซด (CO2

78.08

20.95

0.93

0.03

0.01

)

กาซอนๆ

สวนประกอบของอากาศชน อากาศชน คอ อากาศทไอนาผสมอย

สวนประกอบของอากาศชนจะเปลยนแปลงไปตามสถานท เชน ชายทะเล ภเขา ปาไม ชมชน

พนทอตสาหกรรม

163

การแบงชนบรรยากาศ

• สวนประกอบของอากาศ ทมปรมาณมากทสดคอ กาซไนโตรเจน

• อตราสวนของปรมาณกาซไนโตรเจนและกาซออกซเจน ในอากาศมคาประมาณ 4 : 1 โดยปรมาตร

การแบงชนบรรยากาศทหอห มโลกอาจใชเกณฑตาง ๆ ในการแบงไดหลายรปแบบ เชน ใช

อณหภมเปนเกณฑใชสมบตของแกสหรอสวนผสมของแกสเปนเกณฑหรอใชสมบตทางอตนยมวทยา

เปนเกณฑซงอาจมชอเรยกชนบรรยากาศเหมอนกนหรอแตกตางกน

การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมเปนเกณฑ แบงไดเปน 5 ชน ดงน

1. โทรโพสเฟยร (Troposphere) วดไดจากพนดนสงขนไปประมาณ 10 กโลเมตรขอบเขต

ของบรรยากาศชนนในแตละแหงของโลกจะไมเทากน เชน บรเวณเสนศนยสตรบรรยากาศชนนจะสง

จากพนดนขนไปประมาณ 16-17 กโลเมตร สวนบรเวณขวโลกจะมระยะสงจากพนดนขนไปประมาณ

8-10 กโลเมตร บรรยากาศชนโทรโพสเฟยร มลกษณะดงน

1. อณหภมจะลดลงตามระดบความสงทเพมขนโดยเฉลยจะลดลงประมาณ6.5°C

ตอ 1 กโลกรม สดเขตของบรรยากาศชนเรยกวา โทรโพพอส (Tropopause) มอณหภมตา มาก เชน

ในบรเวณเสนศนยสตร อณหภมประมาณ –80°C และในบรเวณขวโลก ประมาณ –55°C

2. บรรยากาศชนนมความแปรปรวนมากเนองจากเปนบรเวณทมไอนาเมฆฝนพาย

ตางๆ ฟาแลบ ฟารองและฟาผา

2. สตราโทสเฟยร (Stratosphere) มความสงจากพนดนตงแต 10-50 กโลเมตร มอากาศ

เบาบาง มเมฆนอยมาก เนองจากมปรมาณไอนานอยอากาศไมแปรปรวน นกบนจงนาเครองบนบนอย

ในชนน บรรยากาศชนนมแกสโอโซนมาก ซงอยทความสงประมาณ 25 กโลเมตร แกสโอโซนนจะชวย

ดดกลนรงสอลตราไวโอเลตจากดวงอาทตยไวบางสวน เพอไมใหรงสอลตร าไวโอเลตผานลงมาส

พนผวโลกมากเกนไป อณหภมของบรรยากาศชนนจะเพมขนตามระดบความสงทเพมขนสดเขตของ

บรรยากาศชนนเรยกวา สตราโตพอส (Stratospause)

164

3. มโซสเฟยร (Mesosphere) อยสงจากพนดนประมาณ 50-80 กโลเมตร บรรยากาศชนน

อณหภมจะลดลงตามระดบความสงเพมขนสดเขตของบรรยากาศชนนเรยกวา มโซพอส (Mesopause)

ซงมอณหภมประมาณ –140°C เปนบรรยากาศชนทสงดาวเทยมขนไปโคจรรอบโลก

4. เทอรโมสเฟยร (Thermosphere) บรรยากาศชนนอยสงจากพนดนประมาณ 80-500

กโลเมตร ดาวตกและอกกาบา ตจะเรมลกไหม ในบรรยากาศชนน อณหภมของบรรยากาศชนนจะ

สงขนอยางรวดเรวในชวง 80-100 km จากนนอตราการสงขนของอณหภมจะคอยๆ ลดลง โดยทวไป

อณหภมจะอยในชวง 227- 1727°C บรรยากาศชนนมความหนาแนนของอนภาคตางๆ จางมาก แต

แกสตางๆ ในชนน จะอยในลกษณะทเปนอนภาคทเปนประจไฟฟาเรยกวา ไอออน สามารถสะทอน

คลนวทยบางความถได ดงนนบรรยากาศชนนจงมชอเรยกอกอยางหนงวา ไอโอโนสเฟยร

(Ionosphere)

5. เอกโซสเฟยร (Exosphere) คอบรรยากาศทอยใน ระดบความสงจากผวโลก 500

กโลเมตรขนไปไม มแรงดงดดของโลก ดาวตกและอกกาบาตจะไมลกไหมในชนน เนองจากมแกสเบา

บางมาก จนไมถอวาเปนสวนหนงของบรรยากาศ

การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ

1. บรเวณทมอทธพลของความฝด อยสงจากผวโลกประมาณ 2 กโลเมตร

2. โทรโพสเฟยรชนกลางและชนบน อณหภมชนนจะลดลงอยางสมาเสมอตามระดบความสงท

3. โทรโพสเฟยร อยระหวางโทรโพสเฟยรและสตราโทสเฟยร

4. สตราโตสเฟยร มลกษณะอากาศเหมอนกบสตราโทสเฟยรทแบงโดยใชอณหภมเปนเกณฑ

5. บรรยากาศชนสง เปนชนทอยเหนอสตราโตสเฟยรถงขอบนอกสดของบรรยากาศ

165

การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสหรอสวนผสมของแกสเปนเกณฑ

แบงไดเปน 4 ชน ตามตารางตอไปน

ชนบรรยากาศ ความสง(km) สวนผสมบรรยากาศทสาคญ

1.โทรโพสเฟยร (troposphere) 0-10 ไอนา

2.โอโซโนสเฟยร (ozonosphere) 10-55 โอโซน

3.ชนไอโอโนสเฟยร (ionosphere) 80-600 อากาศแตกตวเปนไอออน (Ion)

4.ชนเอกโซสเฟยร (exosphere) 600ขนไป ความหนาแนนของอะตอมตางๆ

มคานอยลง

166

ใบงาน เรอง บรรยากาศ

แบบฝกหด

ชอ............................ .................นามสกล.....................................ชน............เลขท....................

คาชแจง

ใหนกเรยนอธบายชนบรรยากาศตางๆ ใหถกตอง

1.ชนโทรโปสเฟยร ……………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

2.ชนสตราโทสเฟยร…………………………………………………………….…………..…………....

…………………………………………………………………………………………..…………..……

……………………………………………………………………………………………………………

3.ชนมโซสเฟยร………………………………………………………………….……….……………....

……………………………………………………………………………………..………………..……

……………………………………………………………………………………………………………

4.ชนเอกโซสเฟยร………………….…………………………………………….…………….………....

……………………………………………………………………………………………..………..……

……………………………………………………………………………………………………………

2. ใหนกเรยนเตมชนบรรยากาศตางๆ ลงไปในชองวางใหถกตอง

ชนบรรยากาศ

167

แบบประเมนการนาเสนอผลงาน

กลมท .............. ชน ...................

สมาชก 1 ............................................................... ...

2 ....................................................................

3 ...................................................................

4 ....................................................................

รายการประเมน

ระดบคะแนน

ดมาก

(3)

ด

(2)

พอใช

(1)

1. ความสามารถในการทางาน

2. การรกษาเวลาและการนาเสนอ

3. การตอบคาถามและการแกปญหาเฉพาะหนา

4. บคลกภาพ

168


รายการประเมน ระดบคะแนน


- นาเสนอถกตองครบถวน เนนประเดนสาคญ

- นาเสนอถกตองครบถวน ประเดนสาคญไมชดเจน

- นาเสนอไมคอยถกตอง ไมมประเดนทชดเจน

3

2

1


- นาเสนอราบรน มการทางานเปนทม แบงเวลาเหมาะสม

- นาเสนอราบรน มการทางานเปนทม แบงเวลาไมเหมาะสม

- การนาเสนอเสรจทนเวลา แตขนตอนการนาเสนอไมเปนระบบ

3

2

1


- แกปญหาไดด สามารถตอบปญหาไดตรงประเดน

- แกปญหาไดด สามารถตอบปญหาไดไมตรงประเดน

- ตอบปญหาไดเลกนอย ครตองคอยใหความชวยเหลอบาง

3

2

1


- พดชดเจน มความมนใจในการนาเสนอ

- พดเสยงเบา แตมความมนใจในการนาเสนอ

- ไมคอยมนใจในการนาเสนอพดตะกกตะกกบาง

3

2

1


คะแนน 10 – 12 ดมาก

คะแนน 7 – 9 ด

คะแนน 5 – 6 พอใช

169

แบบตรวจผลงาน


ดมาก (3) ด (2) พอใช (1)

1. เนอหา

- เนอหา ถกตองตรงตามประเดน

- มแหลงอางอง

2. การออกแบบ

- รปแบบนาสนใจ

- สสนสวยงาม

- ความคดสรางสรรค

3. การนาเสนอ

- ความเปนระเบยบ

- ขนาดตวหนงสอ

- การเรยงลาดบหวขอ

4. ความตรงตอเวลา

ผ รบประเมน ......................................................... ผประเมน

............................................... ............................. (........................................................)

................../................./..................





170

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตการกลม

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท……….. ปการศกษา ……………..

วนท ………. เดอน ……………………….. พ.ศ. ………………..

พฤตกรรม

กลมท

การวางแผน

รวมกน

การแบงงาน

รบผดชอบ


รวมกบหม

คณะ

การแสดง

ความคด

เหนรวมกน

สรปผลการประเมน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 คะแนนเฉลย

1

2

3

4

5

6

7

8

ลงชอ ………………………………. ผประเมน

(……………………………..)

เกณฑการใหคะแนน

ระดบ 3 หมายถง มผลการปฏบตมาก

ระดบ 2 หมายถง มผลการปฏบตปานกลาง

ระดบ 1 หมายถง มผลการปฏบตนอย


ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

24-30

17-23

10-16

3 = ด

2 = พอใช

1 = ปรบปรง

171

แผนการจดการเรยนรแบบรวมมอ

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

รายวชา วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1

หนวยการเรยนรท 1 เรอง บรรยากาศ จานวน 3 คาบ

__________________________________________________________________________

สาระท 6 : กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6. 1 เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของ

กระบวนการตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐาน

ของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงท เรยนร

และนาความรไปใชประโยชน

ตวชวด

มฐ ว 6.1 ม.1/1 สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก

1. สาระสาคญ

บรรยากาศคออากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกเรา อากาศประกอบดวยแกสชนดตางๆ

ไอนา ฝ นละออง และอนๆ อกเลกนอย บรรยากาศของโลก สามารถจาแนกออกเปนชนๆ ตามอณหภม

สมบตของกาซหรอสวนผสมของกาซทมอย และสมบตทางอตนยมวทยา

2. ผลการเรยนร

อธบายปรากฏการณทางลม ฟา อากาศ ผลกระทบและแนวทางปองกนภยทเกดจาก


3. จดประสงคการเรยนร

ดานความร

1. อธบายความหมายของบรรยากาศได

2. อธบายองคประกอบของอากาศได

3. อธบายการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลกได

ดานทกษะกระบวนการ

การสบคน

คณลกษณะอนพงประสงค

รอบคอบ ความรบผดชอบ ความซอสตย

4. สาระการเรยนร

1. องคประกอบของอากาศ

2. การแบงชนบรรยากาศ

172

5. กระบวนการจดการเรยนร

1. ขนนา

1.1 สนทนากบนกเรยนโดยถามนกเรยนวา โลกประกอบดวยอะไรบาง เพอทบทวน

ความรเดม

1.2 รวมกนอภปรายเกยวกบความหมายของบรรยากาศ ความสาคญของอากาศทม

ประโยชนตอสงมชวต

2. ขนอภปรายกอนกจกรรม

2.1 อภปรายเกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

3. ขนปฏบตกจกรรม

3.1 แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน โดยคละความสามารถของนกเรยน

คละเพศ เกง กลาง ออน ในอตราสวน 1:2:1 โดยใชผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรใน

ภาคเรยนทผานมา และคะแนนจากการทดสอบกอนเรยน นามาจดกลมนกเรยน โดยใหนกเรยนแตละ

กลมรวมกนกาหนดหนาทรบผดชอบ

3.2 ใหนกเรยนแตละกลมสบคนขอมลเกยวกบองคประกอบและการแบงชน

บรรยากาศจาก หองสมด สารานกรม อนเทอรเนต

3.3 ใหนกเรยนแตละกลมอภปรายกลมยอยแสดงความคดเหนเกยวกบองคประกอบ

และการแบงชนบรรยากาศ สรปลงในใบงาน

4. ขนอภปรายกจกรรม

4.1 ใหตวแทนนกเรยนแตละกลมนาเสนอผลงาน

4.2 ครใหนกเรยนดแผนภมแสดงองคประกอบของอากาศ แลวรวมกนอภปราย 4

5. ขนสรปผลกจกรรม

เกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

5.1 ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศโดย

ใชแนวคาถามดงน

- บรรยากาศของโลกมสงใดเปนองคประกอบบาง

- นกวทยาศาสตรใชสงใดเปนเกณฑสาหรบแบงชนบรรยากาศของโลก

- การแบงชนบรรยากาศเปนชนตางๆ ตามเกณฑของนกวทยาศาสตรทาใหชน

บรรยากาศแตละชนของแตละเกณฑมความเหมอนหรอแตกตางกน เพราะอะไร

6. ขนประเมนผล

ใหนกเรยนศกษาใบความรเรอง บรรยากาศ และทาแบบฝกหด

173

6. สอ/นวตกรรม/แหลงการเรยนร

1. สอสงพมพ และเวบไซตตาง ๆ ทางอนเทอรเนตทเกยวของ

2. อปกรณการทดลองของแตละกจกรรมในการจดการเรยนรแตละครง

3. ใบความร เรอง บรรยากาศ

4. แบบฝกหด

การวดผลประเมนผล

1. วธการวด

1. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

2. สงเกตทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. สงเกตการทางานกลม

4. ประเมนผลปฏบตการทดลอง

5. การนาเสนอผลงานหนาชนเรยน

6. การตรวจผลงาน

2. เครองมอวด

1. แบบทดสอบกอนเรยน-หลงเรยน

2. แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

3. แบบประเมนการทางานกลม

4. แบบประเมนผลการทดลอง

5. แบบประเมนการนาเสนอหนาชน

6. แบบประเมนผลงาน


1. สงเกตการใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผานเกณฑอยางนอย 60%

2. สงเกตพฤตกรรมการทางานกลม ผานเกณฑ 80%

3. สงเกตการปฏบตการทดลอง ผานเกณฑ 80%

4. การนาเสนอผลงานหนาชนเรยน ผานเกณฑ 80%

5. การตรวจผลงาน ผานเกณฑ 80%

174

7. บนทกสรปผลการจดการเรยนการสอน

บนทกหลงการสอน

ประเดนการบนทก จดเดน จดทควรปรบปรง

1. การจดกจกรรมการเรยนร

2. การใชสอการเรยนร

3. การประเมนผลการเรยนร

4. การบรรลผลการเรยนรของผ เรยน

บนทกเพมเตม

............................................................................................................................................ .......

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………

ลงชอ .................................................................... ผสอน

175

บรรยากาศ (Atmosphere) หมายถง อากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกไวทงหมด

อากาศ(Weather) หมายถง บรรยากาศบรเวณใกลผวโลก และทอยรอบๆ ตวเรา

• อากาศทาหนาทคลายผาหมทหมหอโลก จงชวยปรบอณหภมโลกใหพอเหมาะทสงมชวตจะ

ดารงชวตอยได อากาศทหมหอโลกทาใหโลกรอนขนอยางชาๆ ในเวลากลางวน และทาใหโลก

เยนตวลงชาๆ ในเวลากลางคน

• ถาไมอากาศหอหมโลก ในเวลากลางวนอณหภมบนพนโลกจะสงประมาณ 110 องศา

เซลเซยส ในเวลากลางคนอณหภมบนโลกจะตาประมาณ 180 องศาเซลเซยส

• อากาศทหมหอโลก ชวยปองกนอนตรายจากรงสและอนภาคตางๆ ทมาจากนอกโลกดงน

- ดดกลนรงสอตราไวโอเลต ทาใหรงสอลตราไวโอเลตลงสพนโลกในปรมาณทไมเปนอนตราย

ตอสงมชวต

- ทาอกกาบาตลกไหมจนหมดไปหรอมขนาดเลกลงเมอตกถงพนโลก จงไมเปนอนตรายตอ

สงมชวต

• รงสอลตราไวโอเลต (ultraviolet) เปนคลนแมเหลกไฟฟาชนดหนงทเกดจากวตถทรอนมาก

เชน ดวงอาทตย รงสอลตราไวโอเลตมความเรวเทากบความเรวของแสง

สวนประกอบของอากาศ

• บรรยากาศ คอ อากาศทอยรอบตวเราและหอหมโลกเราอย

• อากาศทอยรอบตวเราเปนของผสม เพราะประกอบดวยไอนา ควนไฟ ฝ นละออง และกาซ

ตางๆ สวนประกอบของอากาศแหง อากาศแหง คอ อากาศทไมมไอนาผสมอยเลย

ใบความร

เรอง บรรยากาศ

176



อ�นๆ



ไอน�า

อ�นๆ

สวนประกอบของอากาศ ปรมาณ

(รอยละโดยปรมาตร)

กาซไนโตรเจน (N2)

กาซออกซเจน (O2)

กาซอารกอน (Ar)

กาซคารบอนไดออกไซด (CO2

78.08

20.95

0.93

0.03

0.01

)

กาซอนๆ

สวนประกอบของอากาศชน อากาศชน คอ อากาศทไอนาผสมอย

สวนประกอบของอากาศชนจะเปลยนแปลงไปตามสถานท เชน ชายทะเล ภเขา ปาไม ชมชน พนท

อตสาหกรรม

177

การแบงชนบรรยากาศ

• สวนประกอบของอากาศ ทมปรมาณมากทสดคอ กาซไนโตรเจน

• อตราสวนของปรมาณกาซไนโตรเจนและกาซออกซเจน ในอากาศมคาประมาณ 4 : 1 โดยปรมาตร

การแบงชนบรรยากาศทหอหมโลกอาจใชเกณฑตางๆ ในการแบงไดหลายรปแบบ เชน ใช

อณหภมเปนเกณฑใชสมบตของแกสหรอสวนผสมของแกสเปนเกณฑหรอใชสมบตทางอตนยมวทยา

เปนเกณฑซงอาจมชอเรยกชนบรรยากาศเหมอนกนหรอแตกตางกน

การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมเปนเกณฑ แบงไดเปน 5 ชน ดงน

1. โทรโพสเฟยร (Troposphere) วดไดจากพนดนสงขนไปประมาณ 10 กโลเมตรขอบเขต

ของบรรยากาศชนนในแตละแหงของโลกจะไมเทากน เชน บรเวณเสนศนยสตรบรรยากาศชนนจะสง

จากพนดนขนไปประมาณ 16-17 กโลเมตร สวนบรเวณขวโลกจะมระยะสงจากพนดนขนไปประมาณ

8-10 กโลเมตร บรรยากาศชนโทรโพสเฟยร มลกษณะดงน

1. อณหภมจะลดลงตามระดบความสงทเพมขนโดยเฉลยจะลดลงประมาณ6.5°C

ตอ 1 กโลกรม สดเขตของบรรยากาศชนเรยกวา โทรโพพอส (Tropopause) มอณหภมตา มาก เชน

ในบรเวณเสนศนยสตร อณหภมประมาณ –80°C และในบรเวณขวโลก ประมาณ –55°C

2. บรรยากาศชนนมความแปรปรวนมากเนองจากเปนบรเวณทมไอนาเมฆฝนพาย

ตาง ๆ ฟาแลบ ฟารองและฟาผา

2. สตราโทสเฟยร (Stratosphere) มความสงจากพนดนตงแต 10-50 กโลเมตร มอากาศ

เบาบาง มเมฆนอยมาก เนองจากมปรมาณไอนานอยอากาศไมแปรปรวน นกบนจงนาเครองบนบนอย

ในชนน บรรยากาศชนนมแกสโอโซนมาก ซงอยทความสงประมาณ 25 กโลเมตร แกสโอโซนนจะชวย

ดดกลนรงสอลตราไวโอเล ตจากดวงอาทตยไวบางสวน เพอไมใหรงสอลตราไวโอเลตผานลงมาส

พนผวโลกมากเกนไป อณหภมของบรรยากาศชนนจะเพมขนตามระดบความสงทเพมขนสดเขตของ

บรรยากาศชนนเรยกวา สตราโตพอส (Stratospause)

178

3. มโซสเฟยร (Mesosphere) อยสงจากพนดนประม าณ 50-80 กโลเมตร บรรยากาศชนน

อณหภมจะลดลงตามระดบความสงเพมขนสดเขตของบรรยากาศชนนเรยกวา มโซพอส (Mesopause)

ซงมอณหภมประมาณ –140°C เปนบรรยากาศชนทสงดาวเทยมขนไปโคจรรอบโลก

4. เทอรโมสเฟยร (Thermosphere) บรรยากาศชนนอยสงจา กพนดนประมาณ 80-500

กโลเมตร ดาวตกและอกกาบาตจะเรมลกไหม ในบรรยากาศชนน อณหภมของบรรยากาศชนนจะ

สงขนอยางรวดเรวในชวง 80-100 km จากนนอตราการสงขนของอณหภมจะคอย ๆ ลดลง .โดยทวไป

อณหภมจะอยในชวง 227- 1727°C บรรยากาศชนนมความ หนาแนนของอนภาคตาง ๆ จางมาก แต

แกสตางๆ ในชนน จะอยในลกษณะทเปนอนภาคทเปนประจไฟฟาเรยกวา ไอออน สามารถสะทอน

คลนวทยบางความถได ดงนนบรรยากาศชนนจงมชอเรยกอกอยางหนงวา ไอโอโนสเฟยร

(Ionosphere)

5. เอกโซสเฟยร (Exosphere) คอบรรยากาศทอยใน ระดบความสงจากผวโลก 500

กโลเมตรขนไปไม มแรงดงดดของโลก ดาวตกและอกกาบาตจะไมลกไหมในชนน เนองจากมแกสเบา

บางมาก จนไมถอวาเปนสวนหนงของบรรยากาศ

การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตทางอตนยมวทยาเปนเกณฑ

1. บรเวณทมอทธพลของความฝด อยสงจากผวโลกประมาณ 2 กโลเมตร

2. โทรโพสเฟยรชนกลางและชนบน อณหภมชนนจะลดลงอยางสมาเสมอตามระดบความสงท

3. โทรโพสเฟยร อยระหวางโทรโพสเฟยรและสตราโทสเฟยร

4. สตราโตสเฟยร มลกษณะอากาศเหมอนกบสตราโทสเฟยรทแบงโดยใชอณหภมเปนเกณฑ

5. บรรยากาศชนสง เปนชนทอยเหนอสตราโตสเฟยรถงขอบนอกสดของบรรยากาศ

179

การแบงชนบรรยากาศโดยใชสมบตของแกสหรอสวนผสมของแกสเปนเกณฑ

แบงไดเปน 4 ชน ตามตารางตอไปน

ชนบรรยากาศ ความสง(km) สวนผสมบรรยากาศทสาคญ

1.โทรโพสเฟยร (troposphere) 0-10 ไอนา

2.โอโซโนสเฟยร (ozonosphere) 10-55 โอโซน

3.ชนไอโอโนสเฟยร (ionosphere) 80-600 อากาศแตกตวเปนไอออน (Ion)

4.ชนเอกโซสเฟยร (exosphere) 600 ขนไป ความหนาแนนของอะตอมตางๆ

มคานอยลง

180

ใบงาน เรอง บรรยากาศ

แบบฝกหด

ชอ.......................... ......................นามสกล.......................................ชน............เลขท...............

**********************************************************************************************************

คาชแจง

1. ใหนกเรยนอธบายชนบรรยากาศตางๆ ใหถกตอง

นกเรยนตอบคาถามตอไปนใหถกตอง

1.ชนโทรโปสเฟยร……………………………………..……..….….………………...

……………………………………………………………………………………….……………..……

…………………………………………………………………………………………………………...

2.ชนสตราโทสเฟยร………………………………………………..………………….

…………………………………………………………………………………….………………..……

……………………………………………………………………………………………………………

3.ชนมโซสเฟยร……………………….…………………………….………………....

………………………………………………………………………….…………………………..……

……………………………………………………………………………………………………………

4.ชนเอกโซสเฟยร…………………..……………………………….………………....

…………………………………………………………………………….………………………..……

……………………………………………………………………………………………………………

2. ใหนกเรยนเตมชนบรรยากาศตางๆ ลงไปในชองวางใหถกตอง

ชนบรรยากาศ

181


กลมท .............. ชน ...................

สมาชก 1 ............................................. ................... 2 ......................... ....................................

3 ........................... ..................................... 4 ................................. ............................

5 ............................. .............................. ...... 6 ............................................... ..............

รายการประเมน

ระดบคะแนน

ดมาก

(3)

ด

(2)

พอใช

(1)





182




- นาเสนอถกตองครบถวน เนนประเดนสาคญ

- นาเสนอถกตองครบถวน ประเดนสาคญไมชดเจน

- นาเสนอไมคอยถกตอง ไมมประเดนทชดเจน

3

2

1


- นาเสนอราบรน มการทางานเปนทม แบงเวลาเหมาะสม

- นาเสนอราบรน มการทางานเปนทม แบงเวลาไมเหมาะสม

- การนาเสนอเสรจทนเวลา แตขนตอนการนาเสนอไมเปนระบบ

3

2

1


- แกปญหาไดด สามารถตอบปญหาไดตรงประเดน

- แกปญหาไดด สามารถตอบปญหาไดไมตรงประเดน

- ตอบปญหาไดเลกนอย ครตองคอยใหความชวยเหลอบาง

3

2

1


- พดชดเจน มความมนใจในการนาเสนอ

- พดเสยงเบา แตมความมนใจในการนาเสนอ

- ไมคอยมนใจในการนาเสนอพดตะกกตะกกบาง

3

2

1





183

แบบตรวจผลงาน


ดมาก (3) ด (2) พอใช (1)

1. เนอหา

- เนอหา ถกตองตรงตามประเดน

- มแหลงอางอง

2. การออกแบบ

- รปแบบนาสนใจ

- สสนสวยงาม

- ความคดสรางสรรค

3. การนาเสนอ

- ความเปนระเบยบ

- ขนาดตวหนงสอ

- การเรยงลาดบหวขอ

4. ความตรงตอเวลา

ผ รบประเมน ......................................................... ผประเมน

..................................................................... ....... (........................................................)

................../................./..................





184

แบบสงเกตพฤตกรรมการปฏบตการกลม

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท……….. ปการศกษา ……………..

วนท ………. เดอน ……………………….. พ.ศ. ………………..

พฤตกรรม

กลมท

การวางแผน

รวมกน

การแบงงาน

รบผดชอบ


รวมกบหม

คณะ

การแสดง

ความคด

เหนรวมกน

สรปผลการประเมน

3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 คะแนนเฉลย

1

2

3

4

5

6

7

8

ลงชอ ………………………………. ผประเมน

(……………………………..)

เกณฑการใหคะแนน

ระดบ 3 หมายถง มผลการปฏบตมาก

ระดบ 2 หมายถง มผลการปฏบตปานกลาง

ระดบ 1 หมายถง มผลการปฏบตนอย


ชวงคะแนน ระดบคณภาพ

24-30

17-23

10-16

3 = ด

2 = พอใช

1 = ปรบปรง

185

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 เวลา 60 นาท

เรอง ปรากฏการณ ลม ฟา อากาศ

คาชแจง

1. แบบทดสอบฉบบนใชวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร เรอง ปรากฏการณ ลม ฟา อากาศ

2. ขอสอบปรนย จานวน 30 ขอ คะแนน 30 คะแนน

3. หามขดเขยน หรอทาเครองหมายใดๆ ลงในแบบทดสอบ

4. ใหนกเรยนทาเครองหมายกากบาท (X) ลงในกระดาษคาตอบโดยเลอกขอทถกตองทสดเพยง

คาตอบเดยว --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1. ลมเกดไดอยางไร

ก. ความแตกตางของแรงดนอากาศ

ข. ความแตกตางของปรมาตรอากาศ

ค. ความแตกตางของความกดอากาศ

ง. ความแตกตางของหยอมความกดอากาศ

จ. ความแตกตางของแรงดนอากาศและความกดอากาศ

2. อกษร “L” ในแผนทอากาศหมายถงอะไร

ก. บรเวณทมอณหภมสง

ข. บรเวณทมความชนสง

ค. บรเวณทมความกดอากาศสง

ง. บรเวณทมความชนตา

จ. บรเวณทมหยอมความกดอากาศตา

3. ทศทางการเคลอนทของลมเปนอยางไร

ก. จากหยอมความกดอากาศตาไปสหยอมความกดอากาศสง

ข. จากหยอมความกดอากาศสงไปสหยอมความกดอากาศตา

ค. จากบรเวณความกดอากาศตาไปสหยอมความกดอากาศสง

ง. จากบรเวณความกดอากาศสงไปสหยอมความกดอากาศตา

จ. จากบรเวณหยอมความกดอากาศสงไปบรเวณความกดอากาศสง

186

4. ขอใดกลาวไดถกตอง

ก. ดนรบและคายความรอนไดดกวานา

ข. ดนรบและคายความรอนไดชากวานา

ค. ดนรบความรอนไดดกวานาแตคายความรอนไดชากวานา

ง. ดนรบความรอนไดชากวานาแตคายความรอนไดดกวานา

จ. นารบความรอนไดชากวาดนแตคายความรอนไดดกวาดน

5. หยอมความกดอากาศสง หมายถงบรเวณใด

ก. บรเวณทมความกดอากาศสง อณหภมตา

ข. บรเวณทมความกดอากาศสง อณหภมสง

ค. บรเวณทมความกดอากาศตา อณหภมตา

ง. บรเวณทมความกดอากาศตา อณหภมสง

จ. ไมมขอถก

6. ขอใดคอความหมายของลมฟาอากาศ

ก. การเปลยนแปลงสภาพอากาศทเกดขนเปนประจา

ข. การเปลยนแปลงสภาพอากาศในแตละทองถนเปนระยะเวลานาน ๆ

ค. เปนปจจยสาคญทมอทธพลตอการดารงชวตของมนษย

ง. เปนปรากฏการณทางธรรมชาตทมอทธพลตอประเทศตาง ๆ

จ. เปนปรากฏการณทางธรรมชาตทมอทธพลตอโลก

7. ขอใดใชประโยชนจากแรงดนอากาศ

ก. กระปองสเปรย ข. การฉดยา

ค. กาลกนา ง. ขวดนา จ. ถกทงขอ ก,ข และ ค

8. พายชนดใดทมอตราเรวลมสงทสด

ก. ดเปรสชน ข. โซนรอน

ค. แอนตไซโคลน ง. ไซโคลน จ. ไตฝ น

9. หนวยทใชวดความเรวลม คอ

ก. บาร ข. พาสคาล

ค. นอต ง. กโลเมตร จ. ชวโมง

187

10. “ฟาหลว” หมายถงอะไร

ก. บรรยากาศหลงฝนตก ข. สภาพทองฟามเมฆ ทาใหแสงแดดสองไดไมเตมท

ค. สภาพอากาศกอนฝนตก ง. บรรยากาศกอนพลบคา

จ. สภาพอากาศหลงฝนตก

11. ขอใดไมเกยวกบพายหมน

ก. ลมบกลมทะเล ข. ไซโคลน

ค. ไตฝ น ง. เฮอรเคน

จ. โซนรอน

12. วทยาศาสตรเกยวของกบอากาศ เราเรยกวาอะไร

ก. ดาราศาสตร ข. กลศาสตร

ค. อตนยมวทยา ง. สมทรศาสตร

จ. พยากรณศาสตร

13. ขอใดเปนสาเหตหลกททาใหสภาพดนฟาอากาศเปลยนแปลง

ก. การตดไมทาลายปา ข. การอตสาหกรรม

ค. การคมนาคมขนสง ง. การทรพยากรธรรมชาต

จ. ถกทงขอ ก,ข และ ค

14. การเคลอนทของอากาศขนาดใหญแนวดงหรอแนวตง หมายถงขอใด

ก. กระแสอากาศ ข. กระแสลม

ค. ลม ง. พาย จ. คลน

15. บรเวณทมพายหนก ความกดอากาศจะเปนอยางไร

ก. เพมขน ข. ลดตามาก

ค. ความหนาแนนมาก ง. ความกดอากาศตา

จ. สงและตาสลบกน

16. พายหมนเขตรอนในขอใด มความเรวลมสงสดใกลศนยกลางมากทสด

ก. พายโซนรอน ข. พายไซโคลน

ค. พายดเปรสชน ง. พายไตฝ น

จ. พายฝนฟาคะนอง

188

17. พายทพดผาน อาเภอ A จงหวด B มความเรวลมสงสดใกลศนยกลาง 115 km/hr เปนลมพาย

ประเภทใด

ก. พายโซนรอน ข. พายไซโคลน

ค. พายดเปรสชน ง. พายไตฝ น

จ. พายเฮอรเคน

18. ขอใดตอไปนมความสมพนธกน

ก. อซาง - จน ข. ฮาลอง - เกาหลเหนอ

ค. ฟาใส - ไทย ง. ปลาบก - ลาว

จ. สนาม – มาเลเซย

19. เราใชเครองมอตรวจสอบลมเพออะไร

ก. หาทศทางของลม ข. หาทศทางและความเรวของลม

ค. หาทศทางการเคลอนทของเมฆและฝน ง. หาความแตกตางของความกดอากาศ

จ. หาทศทางการเคลอนทของพาย

20. ทอรนาโด เปนพายหมนทเกดในบรเวณใด

ก. ออสเตรเลย ข. อเมรกา

ค. ฟลปปนส ง. อนโดนเซย

จ. มาเลเซย

21. ลมมรสมมลกษณะการเกดทานองเดยวกบลมชนดใด

ก. ลมสนคา ข. ลมบก ลมทะเล

ค. ลมวาว ง. ลมรอน

จ. เปนไปไมไดทง ก,ข และ ค

22. ฤดกาลมสาเหตการเกดจากขอใด

ก. การโคจรของโลกรอบดวงอาทตย ข. การโคจรของดวงจนทรรอบโลก

ค. การเอยงของโลก ง. แรงโนมถวงของโลก

จ. การเกดนาขนนาลง

189

23. มรสมเกดจากสาเหตหลกคออะไร

ก. ความแตกตางของความกดอากาศ

ข. ความแตกตางของอณหภม

ค. ความแตกตางระหวางอณหภมของพนดนและพนนา

ง. ความเหมอนกนของความกดอากาศระหวางพนดนและพนนา

จ. ความแตกตางระหวางบรเวณหยอมอากาศของพนดนและพนนา

24. ประเทศใดตอไปนไมเกยวของกบลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ

ก. พมา ข.บงกลาเทศ

ค. ปากสถาน ง.ฟลปปนส

จ. จน

25. คาวา “มรสม” มความหมายตรงกบขอใด

ก. ฤดกาล ข. ความกดอากาศ

ค. ลมประจาฤด ง. ทะเลอาหรบ

จ. พายหมน

26. ความแปรปรวนของลมฟาอากาศ มสาเหตหลกมาจากขอใด

ก. มนษย ข. ภมประเทศ

ค. ลมฟาอากาศ ง. พนนา

จ. ฤดกาล

27. ปรากฏการณเอลนโยเกยวของกบมหาสมทรใดมากทสด

ก. แอตแลนตก ข. แปซฟก

ค. อนเดย ง. อารกตก

จ. อาวไทย

28. คาวา “อตนยมวทยา” คออะไร

ก. การพยากรณอากาศ

ข. การศกษาเกยวกบอทกภย

ค. การศกษาเกยวกบลมและพาย

ง. การศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงของบรรยากาศ

จ. การศกษาเกยวกบเมฆและฝน

190

29. ชาวประมงอาศยลมชนดใดในการออกทะเลและลมชนดนเกดในเวลาใด

ก. ลมบก - เวลากลางวน

ข. ลมบก - เวลากลางคน

ค. ลมทะเล - เวลากลางวน

ง. ลมทะเล - เวลากลางวน

จ. ลมบก - นาขนนาลง

30. อปกรณในขอใดทเกยวของกบการพยากรณอากาศ

ก. บารอมเตอร

ข. ไฮกรอมเตอร

ค. แอลตมเตอร

ง. เทอรมอมเตอร

จ. ไซโมกราฟ

191

แบบทดสอบวดการคดอยางมวจารณญาณทางการเรยนวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2553 เวลา 60 นาท

เรอง ปรากฏการณ ลม ฟา อากาศ

คาชแจง :

1. แบบทดสอบฉบบนเปนแบบทดสอบชนดเลอกตอบ จานวน 30 ขอ ม 5 ตอน

วดความสามารถ 5 ดาน ดงน

1.1 ดานความสามารถในการสรปอางอง ม 5 ตวเลอก

1.2 ดานการยอมรบขอตกลงเบองตน ม 5 ตวเลอก

1.3 ดานการนรนย ม 5 ตวเลอก

1.4 ดานการตความ ม 5 ตวเลอก

1.5 ดานการประเมนขอโตแยง ม 5 ตวเลอก

2. ใหนกเรยนเขยนชอ – นามสกล ชน หอง ลงในกระดาษคาตอบ

3. ใหนกเรยนศกษาสถานการณแลวใชขอมลในสถานการณนนตอบคาถามโดยเลอก

คาตอบทถกทสดเพยงขอละ 1 คาตอบ แลวทาเครองหมาย × ลงในกระดาษคาตอบ

4. หามนกเรยนทาเครองหมายใด ๆ ลงในแบบทดสอบน

5. ใชเวลาในการทาแบบทดสอบ 60 นาท

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ดานความสามารถในการสรปอางอง

คาแนะนา ใหนกเรยนใชตวเลอกตอไปน ตอบคาถามในสถานการณทกาหนดให ตงแตขอ 1 – 6

ก. เปนจรง

ข. นาจะเปนจรง

ค. ขอมลทใหไมเพยงพอ

ง. นาจะไมจรง

จ. ไมจรง

192

สถานการณท 1

ลมทพดประจาตามฤดกาล เชน ลมมรสมฤดรอน ลมมรสมฤดหนาว ลมบกลมทะเล

ทพดผานพนทขนาดใหญและมการเปลยนแปลงตามฤดกาล

จากสถานการณทกาหนดให ขอสรปตอไปนเปนจรงหรอไม




พายหมนเขตรอนกอใหเกดคลนขนาดใหญในทะเลซงบางครงกเกดคลนขนาดใหญ

พดเขาสฝงกอใหเกดความเสยหายอยางมาก





การเคลอนทในแนวระดบของอากาศจากทมความดนสง ไปยงทมความดนตา ลม

ทงหมดเกดขนมาจากความแตกตางของความกดอากาศ




193


อากาศทผวโลกมความหนาแนนมากกวาอากาศทอยระดบความสงจากผวโลกขนไป

เนองจากมชนอากาศกดทบผวโลกหนากวาชนอนๆ และแรงดงดดของโลกทมตอมวลสารใกล

ผวโลก





ลกเหบ (hail) เกดจากไอนากลนตวเปนหยดนา แลวถกพายหอบสงขนไปในระดบ

ความสงทมอณหภมของอากาศเยนจด หยดนาจะกลายเปนเกลดนาแขง มขนาดใหญ และม

นาหนกมากจนอากาศไมสามารถอมไวไดเลยตกลงมา





สภาพอากาศเหนอพนดนและพนนา พนดนและพนนารบและคายความรอนจากดวง

อาทตยไดไมเทากน พนดนจะรบและคายความรอนไดดกวาพนนา ในเวลากลางวนอณหภม

ของพนดนจะสงขนอยางรวดเรว พนนาจะมอณหภมสงขนอยางชาๆ ทาใหอากาศเหนอพนดน

มอณหภมสงกวาอากาศเหนอพนนา สวนในเวลากลางคนพนดนคายความรอนไดเรวกวาพน

นา ทาใหอากาศเหนอพนดนมอณหภมตากวาอากาศเหนอพนนา




194

ดานการยอมรบขอตกลงเบองตน

คาแนะนา ใหนกเรยนใชตวเลอกตอไปน ตอบคาถามจากขอความทกาหนดให ตงแตขอ 7 – 12

ก. เปนขอตกลงทกลาวไวในขอความ

ข. เปนขอตกลงทควรกาหนดเพมเตม

ค. เปนขอตกลงทนาจะควรกาหนดเพมเตม

ง. เปนขอตกลงทไมควรกาหนดเพมเตม

จ. ไมไดเปนขอตกลงทกลาวไวในขอความ


ลมประจาถน เปนลมทพดในระยะทางสน ๆ ลมประจาถนเกดขนจากความรอนท

ไมเทากนของพนผวโลกบรเวณใกล ๆ ลมประจาถนเกดขนเมอไมมลมพดมาจากทอนเทานน

จากขอความทกาหนดให ขอความตอไปนตรงกบเงอนไขใด


ข. ไมไดเปนขอตกลงทกลาวไวในขอความ


พายทเกดจากการเคลอนทของอากาศเยน (ความกดอากาศสง) พดเขาสบรเวณทม

อณหภมสง (ความกดอากาศตา) ในทศทางทวนเขมนาฬกา เรยกวา พายไซโคลน




195


ปรากฏการณทเกดจากลมเปลยนแปลงความเรวอยางฉบพลน โดยเพมความเรวแลว

ลดลงภายในระยะเวลาสน ๆ (มนอยครงทเกดนานกวา 2 ชวโมง) เรยนกวา ลมกรรโชก





ความดนของอากาศหรอความดนบรรยากาศ คอ คาแรงดนอากาศทกระทาตอหนง

หนวยพนททรองรบแรงดน





ความชนของอากาศ หมายถง ปรมาณไอนาในอากาศทเกดจากกระบวนการระเหย

ของนาจากแหลงนาตาง ๆ และกระบวนการคายของพช ซงการระเหยและการคายนาจะมาก

หรอนอยขนอยกบ 1. อณหภมของอากาศ 2. ปรมาณไอนาในอากาศ




196


ความสาคญของการพยากรณอากาศ ชวยใหบคคลทกอาชพมการเตรยมพรอมทจะ

ปองกนแกไขภยอนตรายหรอความสญเสยอนเกดจากปรากฏการณทางลมฟาอากาศ




ดานการนรนย

คาแนะนา : ใหนกเรยนใชตวเลอกตอไปน ตอบคาถามจากขอความทกาหนดให ตงแตขอ 13 – 18

ก. สรปตาม ขอความทเสนอไว

ข. นาจะสรปตาม ขอความทเสนอไว

ค. ขอมลไมเพยงพอไมสามารถสรปได

ง. นาจะไมไดสรปตามขอความหลกทเสนอไว

จ. ไมไดสรปตามขอความหลกทเสนอไว


นกวทยาศาสตรพบวา การเปลยนแปลงปรมาณของแกสเรอนกระจกในบรรยากาศม

ผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของบรรยากาศทผวโลก

จากสถานการณทกาหนดให จะสรปไดอยางไร


ข. ขอมลไมเพยงพอไมสามารถสรปได

197


ปรากฏการณทแกสบางชนด เชน แกสคารบอนไดออกไซด มเทน และไนตรส

ออกไซด ดดกลนรงสความรอนกลบสผวโลกอบอนหรออาจรอนชน เรยกวา ปรากฏการณเรอน

กระจก





อตนยมวทยาเปนสาขาหนงของวชาวทยาศาสตร ซงไดศกษาเกยวกบ บรรยากาศ

ปรากฏการณตางๆ ของอากาศ เชน ฝน พาย เมฆ





ฝน(Rain) เกดจากละอองนาในกอมเมฆซงเยนจดลง ไอนากลนตวเปนละอองนาเกาะ

กนมากและหนกขนจนลอยอยไมได และตกลงมาดวยแรงดงดดของโลก




198


สาเหตเกดลม คอ 1. ความแตกตางของอณหภม 2. ความแตกตางของหยอมความกดอากาศ





ความแตกตางของความกดอากาศ อากาศเมอไดรบความรอนจะขยายตวทาใหม

ความหนาแนนลดลงและเปนผลใหความกดอากาศนอยลงดวยอากาศเยนบรเวณใกลเคยง

ซงมความหนาแนนมากกวาจะเกดการเคลอนทเขามาบรเวณ ทมความกดอากาศตากวาการ

เคลอนทของอากาศ เนองจากสองแหงมความกดอากาศตางกนทาใหเกดลม




ดานการตความ

คาแนะนา : ใหนกเรยนใชตวเลอกตอไปน ตอบคาถามจากขอความทกาหนดให ตงแตขอ 19 –24


ข. นาจะเปนจรงตามขอความทเสนอ

ค. ขอมลทใหไมเพยงพอ

ง. นาจะไมเปนจรงตามขอความทเสนอ

จ. ไมจรงตามขอความทเสนอ

199


การตรวจสภาพอากาศในบรเวณกวาง ปจจบนเราอาศยดาวเทยมซงสามารถ

ตรวจสอบสภาพอากาศไดทวทกมมโลก เชน ถายภาพเมฆ สงมายงสถานภาคพนดนม

เครองมอเฝาดการเกดพาย





ลมพายฝนฟาคะนอง เกดจากอากาศทมอณหภมสงลอยตวสงขน ความกดอากาศ

ลดลงจงขยายตวและเยนลงจนไอนาควบแนนเปนฝนตกลงมา เมอฝนตกลงมาจะผานอากาศ

ทาใหอากาศเยนตวและหดตวเขาหากน เกดเปนศนยกลางพายฝนขน





ลมทพดจากทะเลขนสพนดน เกดในเวลากลางวน เนองจากในเวลากลางวนพนดน

รอนกวาพนนาทาใหความกดอากาศเหนอพนดนสงกวาความกดอากาศเหนอพนนา อากาศ

จงเคลอนทจากพนดนไปสพนนา




200


1

อากาศเปนของผสมทประกอบดวยสารแตกตางกนหลายชนด เพราะสวนประกอบ

1

ของอากาศเปลยนแปลงได แยกออกจากกนไดดวยวธทางกายภาพ ออกซเจนและไนโตรเจนม

คณสมบตเชนเดยวกบออกซเจนและไนโตรเจนบรสทธ





บรรยากาศชนสง 3

นอกสดของชนบรรยากาศโลกอณหภมของอากาศ

เปนบรรยากาศชนทอยถดจากชนสตราโทสเฟยรไปจนไปจดขอบ





ความดน 1 บรรยากาศ คอ ความดนของอากาศททาใหปรอทเคลอนสงขนไปได

76 เซนตเมตร หรอ 760 มลลเมตร




201

ดานการประเมนขอโตแยง

คาแนะนา : ใหนกเรยนใชตวเลอกตอไปน ตอบคาถามจากขอความทกาหนดให ตงแตขอ 25 – 30


ข. มเหตผลพอรบได

ค. ควรมเหตผลเพมเตม

ง. เหตผลยงไมเหมาะสม

จ. ไมมเหตผล


พายหมนเขตรอน เกดขนในมหาสมทรเขตรอนเทานน

จากขอความสถานการณทกาหนดให ขอสรปมเหตผลเหมาะสมหรอไม


ข. ควรมเหตผลเพมเตม


ศรลมใชวดทศทางลม เมอลมพดมาหางลกศรจะถกผลกแรงกวาหวลกศร หวลกศรช

ไปทศทางทลมพดมา





สญลกษณแผนทอากาศ ตวอกษร H แทนบรเวณทมความกดอากาศสง

สญลกษณแผนทอากาศ ตวอกษร L แทนบรเวณทมความกดอากาศตา




202


1

1

ฝ นละออง ในอากาศมฝ นละอองจานวนไมมากนกเมอเปรยบเทยบกบสวนประกอบ

ของอากาศอนๆ ฝ นละอองจะเปนตวชวยสะทอนแสงทาใหแสงจากดวงอาทตย





1

1

ไอนา เปนสวนของนาทกลายเปนไอนาเนองจากความรอนของแหลงความรอนตางๆ

1

แลวไปอยในอากาศเปนสวนประกอบของอากาศ ถาในอากาศมความชนสมพทธรอยละ 60

ณ อณหภม 68 องศาฟาเรนไฮต เราจะรสกสบายด





ความชนของอากาศในวนหนง ๆ จะเปลยนแปลงโดยมความชนของอากาศสงในเวลา

กลางคนและตอนเชา เพราะอณหภมของอากาศตาจงรบไอนาในอากาศไดนอย สวนในตอน

กลางวนอณหภมของอากาศสงขนจงรบไอนาไดอกมาก




ประวตยอผวจย

204

ประวตยอผวจย

ชอ ชอสกล นายศารทล อารวรวทยกล

วนเดอนปเกด 27 ตลาคม พ.ศ. 2526

สถานทเกด โรงพยาบาลหวเฉยว จงหวดกรงเทพมหานคร

สถานทอยปจจบน 323/29 ซอยกงเพชร แขวงถนนเพชรบร

เขตราชเทว จงหวดกรงเทพมหานคร 10400

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2544 มธยมศกษาตอนปลาย

จาก โรงเรยนมธยมวดเบญจมบพตร

แขวงดสต เขตดสต จงหวดกรงเทพมหานคร 10300

พ.ศ. 2548 ครศาสตรบณฑต คบ.(วทยาศาสตรทวไป)

จากมหาวทยาลยราชภฏสวนดสต

ถนนราชสมา เขตดสต กรงเทพมหานคร 10300

พ.ศ. 2554 ปรญญาการศกษามหาบณฑต

กศ.ม. (การมธยมศกษา สาขาวชาการสอนวทยาศาสตร)

จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ กรงเทพมหานคร

การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์และความสามารถในการ...

Documents