การศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร

ตามแนวคดของเอนไรท

สารนพนธ

ของ

เจนจรา เพอนฝง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว

พฤษภาคม 2556

การศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร

ตามแนวคดของเอนไรท

สารนพนธ

ของ

เจนจรา เพอนฝง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว

พฤษภาคม 2556

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร

ตามแนวคดของเอนไรท

บทคดยอ

ของ

เจนจรา เพอนฝง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว

พฤษภาคม 2556

เจนจรา เพอนฝง. (2556). การศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครตามแนวคด

ของเอนไรท. สารนพนธ กศ.ม. (จตวทยาการแนะแนว). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษา: อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล.

การวจยครงนมความมงหมาย เพอศกษาการใหอภยของวยรนในกรงเทพมหานคร ตาม

แนวคดของเอนไรท กลมตวอยางเปนนกเรยนวยรนทกาลงศกษาชนมธยมศ กษาปท 1-3 เขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 1 และเขต 2 กรงเทพมหานคร จานวน 400 คน ซงไดมาโดยการสมกลม

ตวอยางแบบหลายขนตอน เครองมอทใชในการวจยไดแก แบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน

ตามแนวคดของเอนไรท สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน

การทดสอบคาท (t-test) และการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA)

ผลการวจยสรปไดดงน

1. นกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร มการใหอภยตามแนวคดของเอนไรท โดยรวมอยใน

ระดบคะแนน 224.57 คะแนน (จากคะแนนเต ม 360 คะแนน ) คะแนนตาสด 73 คะแนน สงสด

343 คะแนน เมอพจารณารายดานพบวา ดานความรสกมคะแนนเฉลย 70.80 คะแนน (จากคะแนน

เตม 120 คะแนน) ดานพฤตกรรมมคะแนนเฉลย 76.11 คะแนน (จากคะแนนเตม 120 คะแนน) ดาน

ความความคดมคะแนนเฉลย 76.66 คะแนน (จากคะแนนเตม 120 คะแนน)

2. นกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครทมเพศแตกตางกนมการใหอภย โดยรวมแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยนวยรนทมเพศแตกตางกนม การ

ใหอภยดานความ รสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานการใหอภยดาน

พฤตกรรมและดานความคดไมแตกตางกน

3. นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมอายแตกตางกนมการใหอภยโดยรวมแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยนวยรนทมอาย แตกตางกนม

การใหอภยดานคว ามรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนการใหอภย ดาน

พฤตกรรมและดานความคดไมแตกตางกน และเมอเปรยบเทยบอาย นกเรยนวยรนอาย 13 ป และ

อาย 15 ป มการใหอภยดานความรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

4. นกเร ยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมระดบชนเรยนแตกตางกนมการใหอภย

โดยรวมแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยนวยรนทม

ระดบชนเรยนแตกตางกนมการใหอภยดานความรสก ดานพฤตกรรมและดานความคดแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบรายค นกเรยนวยรนระดบชน ม .2 กบชน

ม.3 มระดบการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

A STUDY OF FORGIVENESS OF ADOLESCENT STUDENT IN BANGKOK

ACCORDING TO ENRIGHT

AN ABSTRACT

BY

JANEJIRA PHUANFOONG

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the

Master of Education degree in Guidance and Counseling Psychology

at Srinakharinwirot University

May 2013

Janejira Phuanfoong. (2013). A Study of Forgiveness of adolescent student in Bangkok

according to Enright. Master’s Project, M.Ed. (Guidance and Counseling Psychology).

Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisor:

Inst.Kanchit Saenubol.Ph.D

The purpose of this research was to study of forgiveness of adolescent student in

Bangkok according to Enright. The survey questionnaire was used as a tool to conduct the

survey. The sample size was composed of 400 adolescent students studying in secondary

school grade 7-9 in secondary educational service area office 1 and 2 in Bangkok by Multistage

random sampling. The research instrument included was Enright forgiveness of adolescent

student questionnaires. Statistic used to analyzed the data was percentage, mean, standard

deviation, t-test and One-way ANOVA (F-test)

The finding from this research instrument revealed that

1. The forgiveness level of Bangkok adolescent students according to Enright was

224.57 marks (from full mark at 360). The minimum mark was 73 marks. The maximum

mark was 343 marks respectively. When considered by each ,The results revealed that the

Affective was around 70.80 marks (from full mark at 120). The Behavior was around 76.11

marks (from full mark at 120). Finally, the Cognitive was around 76.66 marks (from full

marks at 120).

2. The Bangkok adolescent students in different gender also had the different

forgiveness level at .05 significantly in statistics view. When considered by each , The

Bangkok adolescent in different gender also had the different Affective forgiveness level at

.05 significantly in statistics view, But Behavior forgiveness and Cognitive forgiveness were

no significantly different.

3. The Bangkok adolescent students in different age also had the different

forgiveness level at .05 significantly in statistics view. When considered by each , The

Bangkok adolescent in different age also had the different Affective forgiveness level at .05

significantly in statistics view, But Behavior forgiveness and Cognitive forgiveness were no

significantly different. When their opinions were compared, adolescent 13 and 15 years of

age also had the different Affective forgiveness level at .05 significantly in statistics view.

4. The Bangkok adolescent students in different class also had the different forgiveness

level at .05 significantly in statistics view. When considered by each , The Bangkok adolescent in

different class also had the different Affective, Behavior and Cognitive forgiveness level at

.05 significantly in statistics view. When their opinions were compared, adolescent grade 7

and 9 also had the different forgiveness level at .05 significantly in statistics view.

อาจารยทปรกษาสารนพนธ ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร และคณะกรรมการสอบ

ไดพจารณาสารนพนธ เรองการศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร ตาม

แนวคดของเอนไรท ของเจนจรา เพอนฝง ฉบบนแลว เหนสมควรรบเปนสวนหนงของการศกษา

ตามหลกสตร ป รญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว ของ มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒได

อาจารยทปรกษาสารนพนธ

....................................................... ..........................

( อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล )

ประธานคณะกรรมการบรหารหลกสตร

..................................................................................

( ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศวร มณศรขา )

คณะกรรมการสอบ

.................................................................................. ประธาน

( อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล )

.................................................................................. กรรมการสอบสารนพนธ

( ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศวร มณศรขา )

...................................................................... ............ กรรมการสอบสารนพนธ

( อาจารย ดร.พชราภรณ ศรสวสด )

อนมตใหรบสารนพนธฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาการศกษา

มหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว ของ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

................................................................................. คณบดคณะศกษาศาสตร

( รองศาสตราจารย ดร. ประพนธ ศร สเสารจ )

วนท เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2556

ประกาศคณประการ

ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.ครรชต แสนอบล อาจารยทปรกษาสารนพนธ ทคอยนา

ทางใหคาปรกษา ใหแนวคด และใหขอเสนอแนะ ในการเรยนรในการจดทาสารนพนธ ตลอดจนดแล

ชวยเหลอ เอาใจใสอยางดยงแกผวจย จนสารนพนธนสาเรจไดดวยด

ขอกราบขอบพระคณผชวยศาสตราจารย ดร .ทศวร มณศรขา อาจารย ดร.พชราภรณ

ศรสวสด กรรมการสอบสารนพนธ ทไดใหขอเสนอแนะในการตรวจแกไขขอบกพรองตางๆ เพอให

สารนพนธฉบบนมความสมบรณมากยงขน

ขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร .รณดา เชยชม อาจารย ดร.มณฑรา จารเพง อาจารย

ดร.ธระภาพ เพชรมาลยกล ทไดกรณาเปนผทรงคณวฒในการตรวจสอบเครองมอทใชในการวจย

ขอขอบคณผอานว ยการและคณาจารยโรงเรยน มกกะสนพทยา โรงเรยนศรอยธยา

โรงเรยน เทพศรนทร โรงเรยนสายนาผง โรงเรยนมธยมวดธาตทอง และโรงเรยนปทมคงคา ทไดให

ความอนเคราะหในการดาเนนการทาสารนพนธและขอขอบคณนกเรยนมธยมศกษาตอนตนทกคน

ทใหความรวมมอในการทาวจยครงน

ขอขอบคณผอานวยการและคณาจารยโรงเรยน สาธตมหาวทยาลยรามคาแหง ทไดให

ความอนเคราะหในการทดลองเครองมอวจยและขอขอบคณนกเรยนมธยมศกษาตอนตนท กคน ทให

ความรวมมอในการทาวจยครงน

สดทายนผวจยขอกราบขอบพระคณบดาและมารดาทลวงลบ ผมพระคณทเปนผใหโอกาส

ทางการศกษาและเปนกาลงใจแกผวจยโดยตลอด รวมถง พๆ นองๆ เพอนๆ จตวทยาการแนะแนว

ทกคนทคอยยนเคยงขาง แนะนาและสงเสรมกาลงใจซงกนและกนเสมอมา

คณคาและประโยชนใดๆทผอานไดรบจากสารนพนธฉบบน ขอมอบเปนคณความดของ

บดา มารดา คณาจารย ตลอดจนผมพระคณสาหรบผวจยทกทาน ทรวมสรางสรรคองคความร และ

ปลกฝงคณคาแหงตนใหกบผวจยตลอดมา

เจนจรา เพอนฝง

สารบญ

บทท หนา

1 บทนา 1

ภมหลง 1

ความมงหมายของการศกษาคนควา 3

ความสาคญของการศกษาคนควา 3

ขอบเขตของการศกษา 3

ประชากร 3

กลมตวอยาง 4

ตวแปรทศกษา 4

นยามศพทเฉพาะ 4

สมมตฐานการวจย 4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการใหอภยผอน 5

ความหมายของการใหอภย 5

แนวคดการใหอภย 6

แนวคดและทฤษฏทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคล 8

แนวคดเชงทฤษฏทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคลของ

Robert D. Enright 12

การใหอภยและสขภาวะทางจต 14

รปแบบของการใหอภยผอน 15

การวดการใหอภย 15

งานวจยทเกยวของกบการใหอภย 16

เอกสารทเกยวของกบวยรน 19

ความหมายของวยรน 19

การเปลยนแปลงทางอารมณ 22

พฒนาการทางดานอารมณของวยรน 22

ลกษณะทางอารมณของวยรน 23

พฒนาการทางดานสงคมของวยรน 25

ลกษณะทางสงคมของวยรน 26

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

3 วธการดาเนนการศกษาคนควา 28

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 28

การสรางเครองมอทใชในการวจย 30

การเกบรวบรวมขอมล 35

การวเคราะหขอมล 35

4 ผลการวเคราะหขอมล 36

สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล 36

การนาเสนอผลการวเคราะห 36

ผลการวเคราะหขอมล 37

5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ 47

ความมงหมายของการศกษาคนควา 47

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง 47

เครองมอทใชในการศกษาคนควา 47

วธการดาเนนการศกษาคนควา 48

การวเคราะหขอมล 49

สรปผลการวจย 49

อภปรายผล 51

ขอเสนอแนะ 53

บรรณานกรม 54

ภาคผนวก 58

ภาคผนวก ก 59

ภาคผนวก ข 69

ประวตยอผทาสารนพนธ 76

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 จานวนกลมตวอยาง 29

2 คาความถและรอยละของปจจยสวนบคคลของนกเรยนวยรนในเขต

กรงเทพมหานครจาแนกตามเพศ อาย และระดบการศกษา 37

3 คาเฉลย (mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของการใหอภยในแตละดาน

ของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร 38

4 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร เมอจาแนก

ตามเพศชายและเพศหญง 39

5 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครเมอจาแนก

ตามอาย 40

6 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครเมอจาแนก

ตามระดบชนเรยน 41

7 เปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามเพศ 42

8 เปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามอาย 43

9 แสดงผลการเปรยบเทยบความแตกตางการใหอภยของวยรนในเขต

กรงเทพมหานคร โดยจาแนกตามอายเปนรายค โดยใชการทดสอบ

Multiple Comparisons ในการเปรยบเทยบรายค 44

10 ผลการเปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามระดบชนเรยน 45

11 แสดงผลการเปรยบเทยบความแตกตางการใหอภยของวยรนในเขต

กรงเทพมหานคร โดยจาแนกตามระดบชนเรยนเปนรายค โดยใช

การทดสอบการเปรยบเทยบรายค 46

12 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรน

ดานความรสก 70

13 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรน

ดานพฤตกรรม 71

14 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรน

ดานความคด 72

15 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาความเชอมนของแบบสอบถาม

การใหอภย จาแนกเปนรายขอ 73

1

บทท 1

บทนา

ภมหลง

วยรนเปนวยทมพฒนาการตอเนองระหวางความเปนเดกกบความเปนผใหญ ทางดาน

จตวทยากลาววาเปนสภาวะหวเลยวหวตอแหงชวต ทตองการการปรบเปลยนสงแวดลอมใหมๆ

รวมทงตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรมแบบเดกไปสพฤตกรรมแบบผ ใหญ มการพฒนาดานการ

เปลยนแปลงการรคด จากเชงรปธรรมมาเปนเชงนามธรรม มการพฒนาการเปลยนแปลงทางดาน

อารมณ วยรนมลกษณะอารมณทรนแรง ระดบความเขมขนของอารมณสง อารมณออนไหว

เปลยนแปลงงาย ไมสมาเสมอ และขาดการความคมในการแสดงออกทางอารมณ มก ารตดสนใจ

หนหนพลนแลนขาดความยงคด ดวยสภาวะอารมณ ของวยรนทรนแรงและขาดการค วบคมในการ

แสดงออกทางอารมณ บางครงแสดงออกอยางเปดเผย เชนการถกเถยง การกระแทกกระทน จง

กอใหเกดความขดแยงกบผอนไดงาย อกทงวยรนยงมการเปลยนแปลงทางสงคม มการเปลยนแปลง

ทเกดกบเจตคตและพฤตกรรมทางสงคมทกอยาง วยรนตองการอสรภาพ เสรภาพ ตองการการ

ยอมรบจากกลม มความรบผดชอบในสงคมมากขน (ศรเรอน แกวกงวาล. 2549: 336)

การเปลยนแปลงตางๆทเกดขนกบวยรนจะเหนไดวาเปนการดารงชวตทมความซบ ซอน

มากยงขน วยรนจงจาเปนตองปรบตวคอนขางมาก รวมถงปญหาอนๆทอาจตองเผชญ เชน ปญหา

การศกษา ปญหาการสรางสมพนธภาพกบผอน ปญหาตางๆในครอบครว เปนตน ตามทฤษฎการม

อทธพลตอกนไดอธบายวา ความสมพนธทเกดขนจากการทบคคลมปฏสมพน ธกนนนจะสามารถ

ดาเนนตอไปหรอสนสดลงขนอยกบผลลพธทไดจากความสมพนธนนๆ กลาวคอเมอผลลพธทเกดขน

มความสอดคลองกนในทงสองฝาย ความสมพนธนนกจะสามารถดาเนนตอไปไดโดยไมมความ

ขดแยงเกดขน แตเมอใดกตามทผลลพธทไดจากความส มพนธมความสอดคลองกนนอย เชนมการ

แสดงความชนชมทไมเพยงพอตอความตองการของอกฝายหนง หรอผลลพธทไดไมสอดคลองกน

เลยกจะทาใหเกดความขดแยง ทาใหความสมพนธนนสนสดลง (Wiseselquist; Rusbult; Foster; &

Agnew. 1991: unpaged) ทาใหการมชวตท เปนสขตามอตภาพของตนในสงคมนนนอยลง จาก

ปญหาตางๆทรมเรา เมอไมสามารถแกไขปญหา เผชญกบปญหา หรอปลอยวางกบปญหานนได จง

มกจะเกดภาวะอารมณทางลบ เชน เครยด โกรธ คบแคนใจ เกดความวตกกงวล เกดภาวะซมเศรา

เกดการโทษตวเอง โทษผอน จนถงโ ทษสงแวดลอมหรอสถานการณททาใหเกดปญหาเกดความคด

ทางลบ เชน กอใหเกดการคดหมกมน คดแกแคน จนถงเกดพฤตกรรมทางลบ เชน เกดการบนดาล

โทสะ อยากจะกาวราวตอผทกระทาตอตน หรอบางครงกาวราวหรอทารายตอตนเองทเปนเหตให

เกดความผดพลาดหรอเกดปญหาขน ไปจนถงการแสวงหาการแกแคน

2

การทจะลดภาวะอารมณ ความคดและพฤตกรรมทางลบนน การใหอภยจงเปนวธหนงทจะ

สามารถชวยได เนองจากพนฐานของการใหอภยในองคประกอบดานจตวทยาหมายรวมถงการ

พฒนาของมนษยในดานความคด ความรสกและพฤตกรรม เมอบค คลใหอภยผอนอานาจครอบงาท

เปนองคประกอบดานลบจะถกทาใหลดลง (Richard. 1988: unpaged) เหตการณเหลานจะเกดขน

อยางคอยเปนคอยไปแตในทสดกจะบรรลผลถงบคคลในบรบททเปนผกระทาผด ในสวนของตวแปร

ดานความคดจะสนสดถงการตดสนการกระทาผดและการ วางแผนทจะแกแคน ตวแปรดาน

พฤตกรรมจะไมแสดงออกถงการแกแคน (แตถามการแสดงออกกจะมเพยงเลกนอย ) เมอมการให

อภยกจะเกดความคด ความรสกและพฤตกรรมทางบวกทเพมขนดวยความหนกแนน ในตวแปรของ

ความรสก ความรสกดานลบอาจถกแทนทโดยความรสกท เปนกลางและในทสด จะถกแทนทโดย

ความรสกดานบวก ในทสดจะรวมถงความยนด ความเหนอกเหนใจและความรกทจะชวยเหลอผอน

ในตวแปรดานความคดผทกระทาผดอาจเขาใจไดวาผทถกกระทาตองมอารมณความรสกในดานลบ

ความคดดานบวกทจะปรากฏออกมาสผอ น เชน ปรารถนาใหเขามสขภาพด และการมองภายใต

ความเคารพประหนงการมศลธรรมจรรยา (Enright; & Rique. 2004: 9) ในตวแปรดานพฤตกรรม ม

ความตงใจจะรวมกลมทจะแสดงความรกกบผอนหรอบางทอาจจะเปนผนาหรอผเรมตน ซง

ความสามารถทซอนอยของผทจ ะใหอภยตองรวมถงการปลอยวางและการรกษาสมพนธภาพ

(Enright; & Rique. 2004: 9) สงสาคญทสมพนธกบการใหอภยกนนคอ การลดลงของความคด

ความรสกหรอพฤตกรรมทางลบ และการพฒนาความรสก ความคดและพฤตกรรมทางบวกไปสผท

กระทาความผด

การใหอภยเปนการส รางความสงบสขแกสงคม เปนการใหความรกแกเพอนมนษย เรา

สามารถทจะใหอภยไดทงตอตวเอง ตอสถานการณ และตอบคคลอน การใหอภยจงควรถกสอนให

เรยนรต งแตเรมแรกของชวต ควรปลกฝงใหเรารจกการใหอภยตวเองในสงททาผดพลาด และสอนให

เรารจกการใหอภยผอน สอนใหรวาเมอเราไดรบการใหอภยเราจะรสกอยางไร อกทงการใหอภยยงม

ความเกยวพนทางบวกกบตวชวดการมสขภาวะทดอกดวย (Ashleman. 1996, Coyle; & Enright.

1997, Nousse. 1998, Sarinopoulos. 1996: unpaged) จากการศกษาการใหอภยร ะหวางบคคลใน

ตางประเทศเปนประเดนทนกวจยและบคคลทวไปไดใหความสนใจศกษากนอยางกวางขวาง และ

การศกษาการใหอภยนนมมาชานาน มแบบทดสอบมากมายทถกคดคนและนา มาใช แตเรมมอยาง

จรงจงและเปนระบบในสาขาจตวทยาในชวงป 1980 เปนตนมา โดยเฉพาะอยางยงในสวนของ

จตวทยาพฒนาการและจตวทยาการปรกษา (McCullough; Worthington; & Rahal. 1997: 321-

326) ซงนยามของการใหอภยและกระบวนการหรอปจจยทกอใหเกดการใหอภ ยกมหลากหลายเชน

เอนไรทและกาสซน (Enright; & Gassin. 1992: 99-113) กลาววาการใหอภย หมายถง การทบคคล

ไดรบการปฏบตททาใหรสกเสยใจอยางมากพยายามเอาชนะความรสกทไมดตอฝายทกระทาผดตอตน

และไดใหของขวญทปราศจากเงอนไข (unconditional gift) ตออกฝายหนงเพอเปนการยอมรบใน

ความเปนมนษยชนของเขา ในสวนจตวทยาสงคม แมคคลลอฟ พากาเมนและทอเซน (McCullough;

Pargament; & Thoresen. 2000: 299-320) ไดนยามการใหอภยไววา เปนกระบวนการภายในบคคลท

3 เปนการเปลยนแปลงทางสงคมเชงบวกตอการรบร การกระทาผดทเกดขนในบรบททจาเพาะระหวาง

บคคล โดยเสนอวาปจจยทกอใหเกดการใหอภยมากทสดคอ การเขาอกเขาใจ (empathy) นอกจากนการ

ขอโทษและการทผกระทาผดรสกสานกผดกบการกระทาทตนไดทาลงไปกเปนอกปจจยหนงทชวย

ใหเกดการใหอภยดวย

ตามแนวคดของเอนไรท กลาวถงการใหอภย (Forgiveness) วาเปนความเตมใจทจะละทง

หนงในความไมเปนธรรมททาใหไมพอใจ มการตดสนใจทตอตาน เพกเฉย ขณะเดยวกนกบให

กาลงใจ ใหความเหนใจ ความกรณา เออเฟอ ไปถงเขาหรอเธอผซงมคณลกษณะทไมสมควรจะ

ไดรบ จงกลาวไดวา การใหอภย เปนการสนองตอบตอศลธรรม จรรยา ซงเกยวพนถงตวแปรท

เกยวของกบพฒนาการของมนษยทมอทธพลอยางมากสาหรบวยรน นนคอ ความรสก ความคดและ

พฤตกรรม ขณะเดยวกน เอนไรทไดสรางเครองมอเพอใชวดระดบการใหอภยท มขอคาถาม 3 สวน

คอวดการใหอภยดานความคด ความรสกและพฤตกรรม

ดงนน ผวจยจงสนใจทจะ ศกษาการใหอภยของวยรนในกรงเทพมหานคร โดยใชแบบวด

การใหอภยของเอนไรท (The Enright Forgiveness Inventory – EFI) มาเปนกรอบแนวคด ซงแบบ

วดดงกลาวได ถกพฒนาใหใชกบวยรนและวยผใหญ ระดบภาษาของแบบวดเหมาะสมตงแตระดบ

ของวยรนขนไป ทงนเพอศกษาขอมลเบองตนเกยวกบการใหอภยของวยรน ซงจะนาไปสการจดหา

แนวทางสงเสรมใหวยรนในกรงเทพมหานครไดมการใหอภยทเพมมากขนตอไป

ความมงหมายของการศกษาคนควา

1. เพอศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครตามแนวคดของเอนไรท

2. เพอเปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ตามแนวคดของ

เอนไรท เมอจาแนกตามตวแปรเพศ อาย และระดบชนเรยน

ความสาคญของการศกษาคนควา

การวจยค รงน เพอศกษาการใหอภยของ นกเรยน วยรนในกรงเทพมหานคร ทผวจย แปล

เปนภาษาไทย จากแบบวดระดบการใหอภยระหวางบคคล ตามแนวคด ของเอนไรท (The Enright

Forgiveness Inventory–EFI) และใชแบบวดดงกลาวสารวจการใหอภยของวยรนในกรงเทพมหานคร

เพอนาขอมลทไดไปใชในการหาแนวทางสงเสรมการใหอภยของวยรนในกรงเทพมหานครตอไป

ขอบเขตของการศกษา

1. ประชากร

ประชากรทใชในการศกษาคนควาครงน เปน นกเรยนวยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษาป

ท 1-3 ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1 และเขต 2 สงกดสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร จานวน 150,585 คน

4

2. กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาครงนเปนนกเรยนวยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษา

ปท 1-3 ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 กรงเทพมหานคร

จานวน 400 คนซงไดมาโดยการสมกลมตวอยางแบบหลายขนตอน (Multistage Random Sampling)

3. ตวแปรทศกษา คอ การใหอภยตามแนวคดของเอนไรทของนกเรยนวยรนในเขต

กรงเทพมหานคร

นยามศพทเฉพาะ

1. การใหอภย (Forgiveness) คอความคด ความรสกและพฤตกรรม ของวยรนทแสดงออก

ถงความเขาใจ ความเหนใจ ความหวงใย และความรกตอบคคลททาใหวยรนรสกวาไมไดรบความยตธรรม

การใหอภยมองคประกอบ 3 ดานคอ

1.1 องคประกอบดานความรสก เปนความรสกของวยรนทแสดงถงความไมโกรธ ไม

เจบปวด ไมขนเคองใจ ไมคบแคนใจ และไมเสยใจตอบคคลททาราย เอาเปรยบ ดถก ขมเหงรงแก

1.2 องคประกอบดานความคดเปนความคดของวยรนทไมคดแกแคน ไมคดเอาคน ไม

คดหาทางปองรายบคคลทเอาเปรยบ ดถก ขมเหงรงแก

1.3 องคประกอบดานพฤตกรรม เปนลกษณะพฤตก รรมของวยรนทไมลงมอแกแคน

ตอบโต หรอแสดงความโกรธตอบคคลททาราย เอาเปรยบ ดถก ขมเหงรงแก

2. วยรน คอนกเรยนทเปนเพศชายและเพศหญงทกาลงศกษาอยในชวงชนมธยมศกษาปท

1-3 ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 กรงเทพมหานคร

สมมตฐานการวจย

นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมเพศ อายและระดบชนเรยนแตกตางกนมระดบการ

ใหอภยโดยรวมและรายดานแตกตางกน

5

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการใหอภยผอน

1.1 ความหมายของการใหอภย

1.2 แนวคดการใหอภย

1.3 แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคล

1.4 แนวคดเชงทฤษฎทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคลของเอนไรท(Robert D. Enright)

1.5 การใหอภยและสขภาวะทางจต

1.6 รปแบบของการใหอภยผอน

1.7 การวดการใหอภย

1.8 งานวจยทเกยวของกบการใหอภย

2. เอกสารทเกยวของกบวยรน (Adolescence)

2.1 ความหมายของวยรน

2.2 การเปลยนแปลงทางอารมณ

2.3 พฒนาการทางดานอารมณของวยรน

2.4 ลกษณะทางอารมณของวยรน

2.5 พฒนาการทางดานสงคมของวยรน

2.6 ลกษณะทางสงคมของวยรน

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการใหอภยผอน

1.1 ความหมายของการใหอภย

นกวชาการหลายทานไดใหคาจากดความของการใหอภยทคลายคลงกนไวดงน

แมคคลลอฟ และคณะ (McCullough; Worthington; & Rachal. 1997 : 321-336) ไดให

ความหมายของการใหอภยวาเปนรปแบบการเปลยนแปลงแรงจงใจทางสงคม โดยบคคลจะลดแรงจงใจท

จะตอบโตหรอหลกหนจากบคคลททาใหขนเคอง และเพมแรงจงใจทจะกลบมาคนดกนและมมตรภาพท

ดตอบคคลททาใหขนเคอง

วอรธงตน (Worthington. 1998: 59-76) กลาววา การใหอภยหมายถง แรงจงใจทจะลด

การหลกเลยง หลกหน โกรธและตองการแกแคนตอบโตบคคลทมาทาราย การใหอภยยงเพมการ

ประนประนอมไกลเกลยกนถาการกระทานนไมผดตอบรรทดฐาน

6

เอนไรทและคอยล (Enright; & Coyle. 1998: 139-161) กลาววา การใหอภย หมายถง

ความยนดทจะละทงความไมพอใจ ขนเคองใจ การตดสนทางลบและไมตอบโตกบบคคลทมาทาราย

ตนและยงคงมการรสกรวม เมตตาและยงรกบคคลนน

บวมสเตอรและเอกซไลน (Baumeister; & Exline. 2000: 133-155) กลาววา การใหอภย

เปนทงภายในคออารมณ และภายนอกคอพฤตกรรม บางคนเลอกทจะบอกคนอนวาเขาใหอภยแต

จรงๆแลวยงคงมอารมณโกรธอยขางใน ซงงานวจยนไดศกษาการใหอภย พบวา การใหอภยมทง

ภายในคอ ใหอภยจรงๆไมมความรสกโกรธแลว และการใหอภยแบบภายนอกคอ การบอกใหอภย

แตจรงๆแลวขางในยงคงโกรธอย

ทอมปสน (Thompson. 2005: 313-359) กลาววาการใหอภย หมายถง การรบรถงการ

กระทาผด การทาใหขนเคอง การตอบสนองของบคคลตอผกระทาผด และเหตกา รณนนททาใหขน

เคอง และผลทตามมาจากเหตการณนน การตอบสนองทางลบถกเปลยนแปลงเปนระดบกลางหรอ

ทางบวก ซงบคคลอาจจะใหอภยตอตนเอง ตอผอนหรอตอสถานการณและเหตการณนอยนอกเหนอ

การควบคมของแตละบคคลดวย

ศนสนย อษฎาธร (2548: 55) กลาววา การใหอภย คอ การปลดปลอยมากกวาการยอมรบ

การใหอภย คอ การลมความเจบปวดทเกดขน การใหอภยเปนรากฐานของการปรบสมดลทางดาน

จตวญญาณ การใหอภยม 2 ประเภท คอ 1.ใหอภยผอน 2.ขอใหผอนอภยใหกบเรา

กลาวโดยสรป การใหอภยหมายถง ความเตมใจทจะล ะทงหรอ ยกโทษตอการกระทาผด

หรอการทาใหขนเคองใจนนไมโกรธหรอไมตองการแกแคน จดหลกของการใหอภยคอการไมมความ

โกรธแคนดวย ในทสดจะมอานาจโนมนาวทจะพฒนาไปสความเหนใจ ความหวงใยและความรกไปส

ผอ น

1.2 แนวคดการใหอภย

ทฤษฎการมอทธพลตอกนไดอธบายวา ความสมพนธทเกดขนจากการทบคคลมปฏสมพนธ

กนนนจะสามารถดาเนนตอไปหรอสนสดลงขนอยกบผลลพธทไดจากความสมพนธนนๆ กลาวคอ

เมอผลลพธทเกดขนมความสอดคลองกนในทงสองฝาย ความสมพนธนนกจะสามารถดาเนนตอไป

ไดโดยไมมความขดแยงเกดขน แตเมอใดกตามทผลลพธทไดจากความสมพนธมความสอดคลองกน

นอย เชนมการแสดงความชนชมทไมเพยงพอตอความตองการของอกฝายหนง หรอผลลพธทไดไม

สอดคลองกนเลยกจะทาใหเกดความขดแยงขน สงผลไปสความโกรธ การกลาวโทษอกฝ ายหนง

การดถก จนกระทงถงการไมใสใจในความสมพนธ ซงกจะทาใหความสมพนธนนสนสดลง

ความขดแยงทเกดขนนเหมอนเปนสงทยากตอการตดสนใจของบคคล ทจะแสดง

พฤตกรรมทจะตอบสนองตอเหตการณนน บคคลมการตอบสนองตอความขดแยงอย 2 แบบ คอ

การตอบสนองโดยคานงถงผลประโยชนของตนเอง เปนหลก เชน การคดแกแคน การแกแคนหรอ

การทงหางจากอกฝายหนงทงทางดานสงคม และดานจตใจและการตอบสนองโดยการพยายามทจะ

สงเสรมความสมพนธทดใหคงอยตอไป ซงการทบคคลจะตอบสนองดวยวธการใดนนกขนอย กบ

7 ระดบของการใชความพยายาม และการคดคานวณถงผลไดผลเสยของตน (Wiseselquist; Rusbult;

Forter; & Agnew. 1991: unpaged) ยกตวอยางเชน เมอนางสาว ข . แสดงกรยาทไมเหมาะสม หรอ

พดจาดถกเหยยดหยาม นาย ก. ทาใหนาย ก. รสกเสอมเสย ตาตอย นาย ก . เกดความรสกคดแคน

และตองการโตตอบกลบไปใหสาสม จงตอวานางสาว ข . ดวยวาจาทหยาบคายและอาจจะพยายาม

หาทางแกแคน นางสาว ข . ดวยวธอนๆอก เชนการทารายรางกาย ซงการกระทาใดๆในทางลบ

กลบไป (Rusbult; Verette; Whitney; Slovik; & Lipkus. 1991: unpaged) ถอวาเปนสงทคอนขาง

รนแรง อยางไรกตามการตอบสนองดวยวธการทางลบกลบไปอาจเปนสวนหนงททาใหความขดแยง

ยงทวความรนแรงมากขน อกทงยงเปนการตอบสนองทสงผลรายตอความสมพนธระหวางเขาทงค

ดวย ดงนนแมวานาย ก . จะรสกวาตนเองถกดหมน เหยยดหยาม แตนาย ก . กอาจจะพยายามทจะ

ไมไปคานงถงศกดศรของตนเองและพยายามระงบความคดแคน โกรธเคอง แลวแสดงออกซงพฤตกรรม

ทมลกษณะในทางทเออตอความสมพนธ เพอใหเขาทงสองสามารถกลบมามความสมพนธทดตอกนได

ทฤษฎนไดแสดงใหเหนถงความแตกตางระ หวางการตอบสนองไปตามสถานการณท

เกดขน (given situation) และการตอบสนองอยางมการควบคมสถานการณ (effective situation) ท

ชวยใหเราสามารถเขาใจไดวา เพราะเหตใดบางคนถงยอมทจะเสยผลประโยชนของตนและพยายาม

ทจะคงความสมพนธทดกบอกฝายหนงไว (Kelly; & Thibaut. 1978: unpaged)

การตอบสนองไปตามสถานการณทเกดขน หมายถง การทบคคลตอบสนองแบบ

ทนททนใดตอเหตการณหนงๆทเกดขน โดยมสมมตฐานวาแตละบคคลมระดบทเปนแกนของตนเอง

และแสดงออกแบบยดความพงพอใจของตนเองเปนศนยกลาง เชน การเกดแรงจงใจท จะตอบสนอง

นางสาว ข . ดวยวธการทางลบ แตในขณะเดยวกนกไมใชวาบคคลจะแสดงออกแบบยดตนเองเปน

ศนยกลางในทกๆครงทมความขดแยงเกดขน เพราะบอยครงพฤตกรรมทแสดงออกมานนเกดจาก

การคดพจารณาในมมมองทกวางขน รวมไปถงการคดคานงถงเปาหมายในระยะยา ว หรอความ

ปรารถนาทจะสงเสรมสขภาวะทดของทงตนเองและอกฝายหนงไว ซงกหมายถง การคานงถงผลท

จะเกดตามมาจากสถานการณนนเอง

การไมแสดงออกแบบตอบสนองไปตามสถานการณทเกดขนนนมสมมตฐานวาเปนผลมา

จากการถายโอนแรงจงใจ (transformation of motivation) ซงเปนกระบวนการททาใหบคคลลดการ

คดถงประโยชนสวนตน แลวแสดงออกบนพนฐานความคดทมมมมองทกวางขน (Rusbult; &

VanLange. 1996: unpaged) อกทงการคานงถงผลทจะเกดขนตามมาทเปนผลมาจากกระบวนการน

สามารถนามาใชในการทานายพฤตกรรมทเกดขนจ รงไดมากกวาการตอบสนองไปตามสถานการณ

ทเกดขน ตวอยางทเดนชดของกระบวนการโอนถาย (transformation process) คอ การรอมชอม

(accommodation) ซงหมายถงวา ใน ขณะทอกฝายหนงแสดงออกซงการทาลายความสมพนธ เรา

จะตอบสนองโดยการใชความพยายามทจะคงความสมพ นธทดไว การรอมชอมจะปรากฏไดชดเจน

หรอมากขน เมอบคคลมเวลาทเพยงพอในการคดเกยวกบสงทคาดวาจะเกดขนและผลทเกดขนจาก

ความขดแยงนน โดยคานงถงตนเอง คานงถงอกฝายหนงและความสมพนธของทงสอง (Rusbult; et

al. 1991: unpaged)

8

คารเรมาน (Karremans. 2003: 1011-1026) กลาววา การใหอภยกคลายคลงกบการ

รอมชอม เพราะเมอเกดความขดแยงหรออกฝายหนงกระทาผดตอเรา เรากมกจะคดแคนและ

ตองการทจะแกแคนกลบไปใหสาสมกบทเขาไดทารายเรามา แตบอยครงทผท ถกกระทาผดมกจะ

แสดงความเขาใจ เหนอกเหนใจในตวผกระทาผดและใหอภยผทกระทาผด การแสดงออกเหลาน

นเองเปนผลทเกดขนจากการโอนถายแรงจงใจไปสการคานงถงผลทจะเกดขนตามมา เพราะผท

ไดรบการกระทาผดไมไดคดถงแตผลประโยชนสวนตนฝายเดยว แตกลบคานงถงความสมพนธ

ระหวางตนและอกฝายหนงเปนหลก จงพยายามรกษาไวซงสขภาวะทดของตนเองและของอกฝาย

หนง เพอใหความสมพนธระหวางตนและอกฝายหนงดาเนนตอไปไดอยางเปนสข

พนฐานของการใหอภยในองคประกอบดานจตวทยาหมายรวมถงการพฒนาของมนษยใน

ดานความคด ความรสกและพฤ ตกรรม เมอบคคลใหอภยผอนอานาจครอบงาทเปนองคประกอบ

ดานลบจะถกทาใหลดลง ยกตวอยางภาวะอารมณดานลบ เชน ความโกรธ ความเกลยดชง ความขน

เคอง ความเศราหมองและการดถกจะถกละทงไป (Richard; 1988: unpaged) เหตการณเหลานจะ

เกดขนอยางคอยเปนคอยไปแตในทสดกจะบรรลผลถงบคคลในบรบททเปนผกระทาผด ในสวนของ

ตวแปรดานความคดจะสนสดถงการตดสนการกระทาผดและการวางแผนทจะแกแคน ตวแปรดาน

พฤตกรรมจะไมแสดงออกถงการแกแคน (แตถามการแสดงออกกจะมเพยงเลกนอย ) เมอมการให

อภยกจะเกดความคด ความรสกและพฤตกรรมทางบวกทเพมขนดวยความหนกแนน ในตวแปรของ

ความรสก ความรสกดานลบอาจถกแทนทโดยความรสกทเปนกลางและในทสดจะถกแทนทโดย

ความรสกดานบวก (Cunningham; 1985, Downie; 1965, North; 1987: unpaged) ในทสดจะ

รวมถงความยนด ความเหนอกเหนใจและความรกทจะชวยเหล อผอน ในตวแปรดานความคดผท

กระทาผดอาจเขาใจไดวาผทถกกระทาตองมอารมณความรสกในดานลบ ยงกวานนยงมความรสกท

จะละทงพวกเขาไป ความคดดานบวกทจะปราก ฏออกมาสผอ น เชน ปรารถนาใหเขามสขภาพด

และการมองภายใตความเคารพประหนงการมศลธรรมจรรยา (Enright; & Rique. 2004: 9) ในตว

แปรดานพฤตกรรม มความตงใจจะรวมกลมทจะแสดงความรกกบผอนหรอบางทอาจจะเปนผนาหรอ

ผเรมตน ซงความสามารถทซอนอยของผทจะใหอภยตองรวมถงการปลอยวางและ การรกษา

สมพนธภาพ (Augsburger. 1981: unpaged) สงสาคญทสมพนธกบการใหอภยกนนคอ การลดลง

ของความคด ความรสกหรอพฤตกรรมทางลบ และการพฒนาความรสก ความคดและพฤตกรรม

ทางบวกไปสผท กระทาความผด

1.3 แนวคดและทฤษฎทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคล

การใหอภยระหวางบคคลไดเรมมการศกษาในเชงจตวทยากนอยางจรงจงในชวงทศวรรษ

ทผานมา ซง แมคคลลอฟและคณะ (Worthington; E.L.; & Jr. 2006: 18-19; อางองจาก McCullough.

2001a) ไดเสนอวาการศกษาเรองการใหอภยในสวนของจตวทยานนคาดวาเรมมต งแตป ค.ศ. 1930

แตยงไมเปนการศกษาอยางเปนระบบมากนก เปนเพยงแคการนาเอาการใหอภยไปเปนหนงในตวแปร

ทตองการศกษาหรอนาการใหอภยมาใชประกอบการใหคาปรกษาของผเชยวชาญทางดาน

9 สขภาพจต ตอมาในชวงป ค.ศ. 1980 จงไดเรมมการศกษากนอยางเปนระบบมากขน มการทาความ

เขาใจเกยวกบการใหอภย และนาไปใชในจตวทยาสาขาตางๆอยางกวางขวาง เชน จตวทยา

การศกษา จตวทยาคลนกและศาสนา (Gassin. 1998: unpaged) โดยในระยะแรกผทเร มตนคนควาวจย

เรองการใหอภยระหวางบคคลเปนคนแรก คอ โรเบรตด เอนไรท (Robert D. Enright) ศาสตราจารย

ทางจตวทยาการศกษาทมหาวทยาลยวสคอนซล เมดสน (University of Wisconsin-Madison)

ในปจจบนดารงตาแหนงประธานของสถาบนวจยการใหอภยนานาชาต (International Forgiveness

Institute) และไดรบการยกยองวาเปนบดาแหงการวจยการใหอภย (Thomas. 2000: 38)

งานวจยของ เอนไรทและกาสซน ในชวงแรกของการศกษาเปนการทบทวนแนวคด

เกยวกบการใหอภยจากงานเขยนเกาแกทางดานปรชญาและศาสนา ซงมงศกษาทางดานเทววทยา

หรอศาสนาทเนนการมพระเจาเพยงองคเดยว ไดแก ศาสนาครสต ศาสนาอสลาม และศาสนายว

โดยเฉพาะอยางยงศาสนาครสตซงเนนการสอนเรองการใหอภยเปนสงสาคญ โดยคมภรทางศาสนา

ไดกลาววาพระเจาซงเปนผสรางโลกจะละเวนบาปใหกบมนษย พระเจาจะใหอภยกบบคคลทรสก

สานกผดและมการปรบปรงตนเอง พระเจาเปนผใหอภยแกมวลมน ษย (Landman. 1941; อางอง

จาก Enright; & Gassin. 1992: 99-113) ดงนนศาสนาครสตจะมหลกคาสอนทเนนเรองการใหอภยของ

บคคล และมพธกรรมทางศาสนาทสะทอนถงความสาคญของการใหอภย เชน พธสารภาพบาปของ

ชาวครสต เปนตน

ตอมาเอนไรทและกาสซน (Enright R.D.; & Gassin. 1992: 99-113) ไดเรมพฒนารปแบบ

ของการใหอภยระหวางบคคลในทางจตวทยาตามแนวทฤษฎจรยธรรมของ โคลเบรก(Kohlberg)เปน

การเชอมโยงการพฒนาเหตผลของการใหอภย ทเปนทฤษฎเกยวกบการพฒนาการตดสน โดย

เพมเตมวาการใหอภยนนเปนสงทซบซอนมากกวา ซงเนนวาการพฒนาการใหอภยระหวางบคคลวา

จะตองมรากฐานมาจากความเมตตา(mercy) ความกรณา(Benevolence) และความเสยสละ(sacrifice) ซง

เอนไรทและคณะศกษาพฒนาการมนษย (Enright and the Human Development Study Group)ได

นารปแบบขนพฒนาการจรยธรรมไปประย กตเปนขนพฒนาการของการใหอภยระหวางบคคล โดย

นาไปใชในแนวทางของจตวทยาคลนกและจตวทยาการปรกษา ซงระยะตอมาไดมงานวจยการให

อภยระหวางบคคลตามแนวทางของเอนไรทอกเปนจานวนมาก

แอนดร (Andrews. 2000: 75-86) ไดศกษารปแบบของการใหอภยระหวางบคคลโด ยเปน

การเปรยบเทยบกบรปแบบของเอนไรท ซงการใหอภยระหวางบคคลจะเปนปรากฏการณทเกดขน

ภายในตวบคคลของผใหอภยหรอเปนการใหอภยเพยงฝายเดยว ฝายทเปนผกระทาผดอาจจะร

หรอไมรถงการใหอภยนน แอนดร เสนอรปแบบการใหอภยระหวางบคคลแบบตอรอ ง (negotiated

forgiveness) ทกลาวถงการใหอภยวาจะเกดขนเมอผกระทาผดนนแสดงถง 1. การสารภาพความผด

2. การยอมรบเปนเจาของความผดนน 3. การสานกผดในการกระทาของตน ซงเปนการพฒนา

หลกการของ เพยเจท (Piaget)เรองหลกการแลกเปลยนซงกนและกน (reciprocity) รปแบบการให

อภยระหวางบคคลของ แอนดร จะเนนการใหอภยเปนเรองความสมพนธ ระหวางบคคล ของผท

กระทาผดและผทจะใหอภยเปนกระบวนการแลกเปลยนซงกนและกน

10

แมคคลลอฟและคณะ (McCullough; et al. 1998: 1586-1603) ไดศกษารปแบบของการ

ใหอภยระหว างบคคลเชนเดยวกน กลาววาการใหอภยระหวางบคคลเกยวของกบพฤตกรรมทาง

สงคม การปฏสมพนธ และความสมพนธระหวางบคคล ซงในอดตการศกษาการใหอภยในดานของ

จตวทยาสงคมและบคลกภาพนนไดมปรากฏอยในหนงสอ The Psychology of Interpersonal

Relation ของไฮเดอร (Heider) ในป ค.ศ.1958 (อางถงใน McCullough; et al. 1998: 1586-1603)

โดยไดอธบายถงหลกการอนมานสาเหตตางๆทสนบสนนใหเกดการแกแคนภายหลงการถกผอนทา

รายรางกาย จตใจ หรอกระทาผดตอตนโดยไฮเดอรไดอธบายถงการใหอภยระหวางบคคลนนวาเ ปน

การลมเลกพฤตกรรมการคดแคน เมอผกระทาผดแสดงนยวารสกผด ในการกระทานน ซงจาก

แนวคดของไฮเดอร นทาใหงานวจยเรองการใหอภยในชวงตอมาอยภายใตหลกการของการอนมาน

สาเหตเพอคนหาปจจยทางสงคมและความคดทกอใหเกดการใหอภย เชน ผทกระ ทาผดแสดงความ

รบผดชอบหรอมความตงใจทจะรบผดชอบ (อางถงใน McCullough; et al. 1998: 1586-1603) จาก

แนวคดของ แมคคลลอฟ และคณะทไดอธบายการใหอภยระหวางบคคลวาเปนการเปลยนแปลง

แรงจงใจทจะโนมเอยงบคคลใหแสดงออกตอบคคลทกระทาผด โดยเปนการสรางคว ามสมพนธทด

ตอกนแทนทจะตอบสนองในทางทจะทาลายความสมพนธลง การใหอภยมองคประกอบของแรงจงใจ

2 ประการคอ การลดแรงจงใจทจะตอบสนองในการทาลายความสมพนธลงไป ซงไดแกการหลกหน

และการแกแคน สวนแรงจงใจทจะเพมขนคอการสรางความสมพนธอนดตอก น เปนการปรองดอง

สานตอความสมพนธในทางทด การใหคาจากดความของการใหอภยระหวางบคคลนนยงไมม

แนวคดใดทถกตองชดเจน แมคคลลอฟ และคณะไดเสนอถงลกษณะสาคญ 3 ประการของการให

อภยระหวางบคคล ดงน

1. การใหอภยจะเกดขนเมอเรองทบคคลนนรบร วาเปนการกระทาเพยงการกระทาเดยว

หรอหลายๆการกระทาทกอใหเกดอนตรายตอบคคล เปนสงทเลวราย ไมยตธรรม และผดศลธรรม

2. ภายหลงการรบรการกระทานนมการตอบสนองทางอารมณ เชนโกรธหรอกลว การ

ตอบสนองทางดานแรงจงใจ เชนปรารถนาทจะหนหรอเขาไปทารายร างกาย การตอบสนองทาง

ความคด เชนการตอตาน สญเสยความเคารพหรอความภาคภมใจทมตอคนททารายเรา และการ

ตอบสนองทางดานพฤตกรรม เชนหลกหนหรอกาวราว ซงทาใหสมพนธภาพระหวางบคคลนน

เลวรายลง

3. การใหอภย เปนการตอบสนองดานแรงจงใจ อารมณ การคดและพฤตกรรม ใหมแนวโนม

ของการปรองดองความสมพนธระหวางบคคลมากขน

แมคคลลอฟและคณะ (McCullough; et al. 1998) ไดศกษาถงปจจยทมอทธพลตอการให

อภยระหวางบคคลไว 4 ประเภทดงน

1. ปจจยทางดานปญญาและสงคม (Social-cognitive determinants)

เปนปจจยทเชอมโยงการใหอภยกบความคดและความรสกของผทไดรบผลของการกระทาผดทมตอผทกระทาความผด โดยปจจยทางปญญาและสงคมทมความสาคญตอการตดสนใจทจะใหอภยมากทสด คอ ความรสกเหนอกเหนใจตอผกระทาผด (affective empathy) นอกจากนยงมตวแปรท

11 เกยวของกบการอนมานสาเหตตางๆทมอทธพลตอการใหอภยดวย เชนการพจารณาถงการแสดงความรบผดชอบ การกลาวโทษ การรบรความรนแรงของสถานการณ การรบรความตงใจ การพยายามหลกเลยงทจะไมกระทาผดตอผอน และการยาคดอยกบความผดนน

2. ปจจยทเกยวของกบลกษณะของการกระทาผดนน (Offense-related determinants) ลกษณะของการกระทาผดนนสามารถสงผลใหเกดการใหอภยหรอไมใหอภยได เชนการ

รบรความรนแรงของการกระทาผด กลาวคอ เมอบคคลรบรวาเหตการณนนมความรนแรงมากจะมการใหอภยทนอยกวาเหตการณทมความรนแรงนอย นอกจากนยงมตวแปรทเกยวของดวยคอ การขอโทษ (Apology) และการแสดงความตองการทจะไดรบการยกโทษให กเปนลกษณะทเออใหเกดการใหอภย โดยการใหอภยและการขอโทษนนมความเชอมโยงกนอยางชดเจน เพราะการขอโทษเปนตวแปรททาใหผท ไดรบผลของการกระทาผดเกดความเขาอกเขาใจ (empathy) ตอผกระทาผด ซงจะนาไปสการใหอภยมากขนดวย

3. ปจจยลกษณะความสมพนธของผทใหอภยกบผทกระทาผด (Relational determinants) ลกษณะความสมพนธ เชน ระดบของความใกลชด ความไววางใ จ ความพงพอใจในความ

สมพนธ โดยถาความสมพนธระหวางคกรณมความสมพนธทดตอกน มความใกลชดกนมาก มความไววางใจสง และมความพงพอใจในความสมพนธ ปจจยตางๆเหลานถามอยในระดบสงจะสงผลใหเกดการใหอภยมากขนดวย เพราะตองการจะคงความสมพนธทดตอกนไว

4. ปจจยลกษณะบคลกภาพ (Personality-level determinants) บคลกภาพของผทไดรบผลของการกระทาผดสามารถสงผลตอการเกดการใหอภยได

เพราะบคลกภาพตางๆ มอทธพลททาใหเกดลกษณะของความสมพนธบางประการ และสงผลตอกระบวนการทางปญญา เชน การอนมานสาเหตหรอสงผลตอกระบวนการทางอารมณ เชน การเขาอกเขาใจ ซงจะนาไปสการตดสนใจวาจะใหอภยหรอไมในทสด นอกจากน เจตคตทมตอการคดแคน ลกษณะของการตอบสนองตออารมณโกรธ กสามารถสงผลใหเกดการใหอภยหรอไมดวย

นกวชาการสวนใหญไดขอตก ลงรวมกนวา การใหอภย (Forgiveness) คอ ความชดเจนแจมแจงจากการประนประนอมหรอการกลบสสภาพปกตของสมพนธภาพทมรอยราว มการใหการสนบสนนความหมายของการใหอภยมากขน แตอยางไรกตาม ตองมการจาแนกความแตกตางระหวาง 3 ความรสก ในแตละคาทถกนาไปใช การใหอภยอาจจะถกใหความหมายตามการรบรสทธการครอบครอง นสยใจคอของลกษณะเฉพาะแตละคน และลกษณะเฉพาะของกลมสงคม

ขณะทการตอบสนอง การใหอภยอาจจะถกเขาใจวาเปนการเปลยนแปลงไปตามสงคมในความ คด ความรสกและพฤตกรรม ทนาไปสสงทควรตาหนของผก ระทาผดของเหยอ ความหลากหลายของการสรางความคดเกยวกบการใหอภยมเทาๆกบการตอบสนอง สามารถทจะพบไดในงานเขยนทถกตพมพ (McCullough; & Worthington. 1994, Scobie; & Scobie. 1998) ในคาจากดความทงหมด อยางไรกตามไดถกสรางใหมหนงใจความสาคญ คอ เ มอมการใหอภย เขาเหลานนมการโตตอบ เชน อะไรททาใหคดและรสกเชนนน พวกเขาตองการจะทาอะไรหรอแทจรงแลวพวกเขาควรประพฤตตวอยางไร ไปสผท เปนสาเหตใหไมพอใจหรอทารายพวกเขาจนกลายเปนสวนนอยของการคดคานและสวนมากของรปแบบทแนนอน (McCullough; Pargament; & Thoresen. 2000: 299-320)

12

ดานนสยใจคอของลกษณะเฉพาะของแตละคน การใหอภยอาจจะถกทาใหเขาใจวา เปน

ความโนมนาวทจะใหอภยจากผหนงไปยงอกผหนง ในความหลากหลายของสภาวการณหนง

ระหวางบคคล ในความรสกนสามารถทจะชงนาหนกการใ หอภยควบคไปกบการไมใหอภย ซงสวน

ใหญมกจะลมเหลว ลกษณะนสยของการใหอภย ดวยตวของมนเองอาจจะเปนความคดเหนหรอ

มมมองทหลากหลาย

ดานคณภาพของกลมสงคม การใหอภยอาจจะถกทาใหเขาใจวาเปนคณสมบตทคลายๆ

กบความสนทสนมคนเคย ความไววางใจหรอความรบผดชอบ ในบางโครงสรางสงคมเชน คแตงงาน

ครอบครวหรอชมชน ถกแสดงใหเปนลกษณะพเศษเฉพาะโดยมการใหอภยระดบสง เชน คแตงงาน

ครอบครวหรอชมชนทมผรวมกระทาจะมการใหอภยอยางรวดเรวกบผทกระทาผด ในทางตรงกน

ขามโครงสรางสงคมทมลกษณะเฉ พาะทมการใหอภยนอย ยกตวอยางเชน สงคมทเปนหนวยงาน

หรอสถาบนทมความเรงรบทจะขบไลหรอตอตานสมาชกผซงกระทาผด เปนตน

1.4 แนวคดเชงทฤษฎทเกยวกบการใหอภยระหวางบคคลของ โรเบรต ด เอนไรท

(Robert D. Enright)

โรเบรต ด เอนไรท ไดใหคาจากดความของ การใหอภย (Forgiveness) คอการตอบสนอง

ของบคคลหนงทมตออกบคคลหนง ซงไมไดรบความยตธรรมทกอใหเกดความขนเคอง โดยละทง

สทธของความแคนใจ ขนเคองใจไปสผท กระทาผด ในทสดมอานาจโนมนาวทจะพฒนาไปส

ความเหนใจ ความห วงใยและยงไปกวานนการมคตธรรม ความรกไปสผอ น การใหอภยเปนการ

สนองตอบตอหลกศลธรรม จรรยา ซง เกยวพนถงผลของตวแปรอสระหลกๆของพฒนาการมนษย

ไดแกภาวะอารมณดานบวก เชนความรสกเหนอกเหนใจ ภาวะอารมณดานลบ เชนความรสกโกรธ

และความคบแคนใจ พฤตกรรมดานบวก เชนความไมเหนแกตว และพฤตกรรมดานลบ เชน การ

แสวงหาการแกแคน และสดทายความคดดานบวกไปสผท กระทาผด เชน เขาหรอเธอเปนคนด

ความคดดานลบไปสผท กระทาผด เชน การไมใหอภย (Enright; & Julio. 2000: 1)

ตามแนวความคดเชงจตวทยาค ลนก เอนไรท ไดใหความหมายของการใหอภยระหวาง

บคคลไววา การใหอภย คอความเตมใจทจะละทงหนงในความไมเปนธรรมททาใหไมพอใจ มการ

ตดสนใจทตอตาน และมพฤตกรรมไมสนใจใยด เพกเฉยไปสบคคลทซงทาใหเราบาดเจบอยางไม

ยตธรรม ขณะทใหกาลงใจไป ถงเขาหรอเธอผซงมคณลกษณะทไมสมควรจะไดรบ ถงความเหนใจ

ความกรณา เออเฟอและแมกระทงความรก ซงเกยวพนถงตวแปรทเกยวของกบพฒนาการของ

มนษย นนคอ ความรสก ความคดและพฤตกรรม เมอบคคลใหอภยผอนภาวะมอานาจของ

องคประกอบดานลบในแตละตวแปรนนลดลง ภาวะอารมณดานลบ เชน ความโกรธ ความเกลยดชง

ความไมพอใจ ความเศรา และ /หรอ การดถกทถกหยบยนให (Richards. 1988: unpaged) มน

อาจจะเกดขนชาๆแตในทสดกจะทาสาเรจโดยเฉพาะไปถงบคคลทอยในบรบททเปนผกระทา

ความผด ในตวแปรดานความคด เมอการตดสนสนสดวาทาผดและวางแผนทจะแกแคนวากาลงเกด

13 อะไรขนทไหน ในตวแปรดานพฤตกรรมกเชนกนในการเกดพฤตกรรมทจะแกแคนกไมไดใช

เวลานาน เมอมการใหอภย องคประกอบดานบวกของความรสก ความคดและพฤตกรรม จะเพมขน

อยางมพลง ในระบบของความรสก ภาวะอารมณดานลบถกแทนทโดยภาวะอารมณทเปนกลาง ไม

เขาขางฝายใด ฝายหนงมากกวาและในทสดกถกแทนทโดยภาวะอารมณดานบวก อยางเชน อาง

ปากคางดวยความตกใจ (Cunningham. 1985, Downie. 1965, North. 1987: unpaged) จนในภายหลง

รวมถงความ เตมใจไปจนกระทงความเหนอกเหนใจและความรกทจะชวยเหลอผอน ในตวแปรดาน

ความคด ผกระทาผดอาจจะเขาใจถงภาวะอารมณในดานลบของเขาหรอเธอทแสดงออกมานนวา

ถกตอง ทต งใจจะกระทาตอพวกเขา ความคดดานบวกทปรากฏไปสผอ น เชนปรารถนาใหเขาม

สขภาพด และมทรรศนะตอเขาดวยความเคารพนบถอเทาๆกบการมศลธรรม จรรยา (Enright; &

Rique. 2004: 9) ในตวแปรดานพฤตกรรม มความเตมใจทจะเขารวมในสงคมทมความรกกบผอน

ในบางทอาจจะนาเสนอโดยการชแนะแนวทาง (Augsburger. 1981: unpaged) เชน การนาเสนอจะ

ขนอยกบการเปลยนแปลงความจรงในบางอยาง เปนตน ศกยภาพทสามารถพฒนาไดของผใหอภย

ขนอยกบประสบการณในการปลอยวางและการรกษาสมพนธภาพ (Augsburger. 1981: unpaged)

ความเขาใจทเปนหวใจสาคญทมความเกยวพนถงการใหอภยในทนคอการลดลงของความรสก

ความคด และพฤตกรรมทางดานลบและพฒนาความรสก ความคด และพฤตกรรมทางดานบวกไปส

ผท กระทาความผด

เอนไรทกลาวถง การใหอภยโดยสรปไววา

1. การใหอภยเกดขนระหวางบคคลเทานน ไมไดเกดขนระหวางบคคลกบสงไมมชวต

2. การใหอภยเกดขนตามหลงของระดบความลกของความเจบปวดทบคคลไดรบจากผอน

3. การใหอภยเกดขนพรอมกบความรสกถงความยตธรรมและความถกตอง แตการใหอภย

แตกตางจากความยตธรรม

4. การใหอภยตองอาศยเวลา

5. การใหอภยเปนอสระ เปนทางเลอกทไมมเงอนไข

6. การใหอภยไมควรทจะเรยกรองถงเ จตนาหรอการตระหนกถงความเปนจรงของความ

เจบปวดจากผทกระทาผด

7. การใหอภยขนอยกบระดบของความเจบปวด

8. การใหอภยเปนอรรถาธบาย ทอธบายไดวานนคอเหตการณทเปนลกษณะเฉพาะท

สามารถพสจนไดวาไมยตธรรม

9. การใหอภยแตกตางจากการประนประนอมไกลเกลย การใหอภยเปนสวนหนงของการ

ประนประนอมไกลเกลยแตการประนประนอมไกลเกลยไมจาเปนสาหรบการใหอภย

10. การใหอภยไมใชการลมเลอน อกอยางหนงเปนสงทจะไมทาใหเกดการกลาวรายใน

เหตการณทเกดขน

11. การใหอภยไมใชการลบลางความผด เปนการจดการท ดทสดทมตอผทกระทาความผด

ทาใหเกดการตดสนทางบวก ทงในดานความรสก ความคดและพฤตกรรมทมตอผกระทาผด

14

1.5 การใหอภยและสขภาวะทางจต

การใหอภยมความเกยวของทางบวกกบการพฒนาดานอารมณ ความรสก สงตพมพท

เกยวกบความโกรธ ความวตกก งวล ไดแสดงถงเหตการณทเกยวกบการลวงละเมด เชนการลวง

ละเมดทางเพศ ทงจากผอนหรอคนในครอบครว การตดแอลกอฮอลเรอรง เปนตน เหตการณทไม

ยตธรรมเชนนทาใหเพมความเครยดขนในชวตของบคคลนนและสงผลตอการพฒนา ตามงานเขยน

ตางๆ บคคลทปร ะสบกบการถกทารายทางอารมณอยางรนแรงหรอการถกทารายทางรางกาย จะม

ระดบของความวตกกงวลทสงกวาเมอเปรยบเทยบกบบคคลทไมเคยตกเปนเหยอของเหตการณ

เหลานน (Arkowitz et al. 1978, Borkovec; et al. 1974, Bruch; & Hynes. 1987, Hansen;

Christopher; & Nangle. 1992, Kelly. 1982, Leary; & Dobbins. 1983: unpaged) ภาวะซมเศราก

เปนอาการแสดงของพฒนาการและการปรบตวทผดปกต โดยเฉพาะอยางยงชวงวยรนและวยผใหญ

ตอนตน ทมผลกระทบทาใหเกดภาวะซมเศราและความวตกกงวล ซงสมพนธกบการใชความรนแรง

การทาทารณตอเดก การกระทาผดกฎหมายของเดก ความยากของการเรยน ความคดทจะฆาตวตาย

ความคดทเศราหมอง หมดหวง การกนทผดปกต เปนตน (Mask; & Bark ley. 1996: unpaged)

ความซมเศราทคอยๆเกดขนจะมอาการเหมอนมการไวตอการกระตน ทาใหความพงพอใจลดลง

ออนเพลย พลงงานลดลง สญเสยความเปนตวของตวเองและความเคารพในตนเอง

ในความเปนจรง ภาวะซมเศรามความสาคญเกยวของกบการพฒนามากกวาความวตก

กงวล โดยทวไปความคาดหวงกคอ การใหอภยมความเกยวพนทางลบกบความวตกกงวล ความ

โกรธและความซมเศรา และการใหอภยมความเกยวพนทางบวกกบตวชวดการมสขภาวะทด จากผล

การศกษาของนกวจยกไดสนบสนนกบความคาดหวงน “การใหอภย” ถกแสดงใหเหนถงความเกยว

พนทางลบอยางมากกบความวตกกงวลเมอมภาวะของความเจบปวดเกดขน เชน นกเรยนทถกทา

รายโดยเพอนหรอคร ก พอแมทถกทารายโดยลก คสมรสทถกทารายโดยการนอกใจ เปนตน

(Subkoviak; et al. 1995: unpaged) ยงมการศกษาอกมากมายทถกนามาสนบสนนในเรองการให

อภย ทมความเกยวพนทางลบกบความโกรธ การแสดงออกและความซมเศรา ในทางกลบกนยง

สนบสนนในเรองการให อภยทมความเกยวพนทางบวกกบตวชวดการมสขภาวะทด (Ashleman.

1996, Coyle; & Enright. 1997, Nousse. 1998, Sarinopoulos. 1996: unpaged) นอกจากน

แลว บคคลทเตมไปดวยการใหอภยจะมความวตกกงวล ความซมเศราและความโกรธหลงเหลออย

นอย หลงจากทไดจ ดการกบความเจบปวดแลว และประสบการณเหลานนยงชวยเพมความสข

ทางบวก ทายทสด การใหอภย เปนคาอรรถาธบายทสมพนธกบการไดรบความเจบปวดจาก

สถานการณระหวางบคคล โดยระดบความเจบปวดและผลทตามมาจากเหตการณนนจะมอทธพลตอ

ระดบของอารมณ ความรสก ของความสมพนธใกลชดกอนจะเปนการกระทาทผด แตอยางไรกตาม

การศกษาไดทาในหลายบรบทและหลายวฒนธรรม (Subkoviak; et al. 1995, Sarinopoulos. 1996,

Park. 1998 , Rique. 1999 , Rique; & Enright. 1998: unpaged)

15

1.6 รปแบบของการใหอภยผอน

เอนไรทและคณะศกษาพฒนาการมนษย (Enright and The Human Development Group.

1996: 107-126) ไดพฒนาเรยบเรยงโครงสรางของหลายตวแปร ซงรวมถงกระบวนการของการให

อภย (Enright. 2001 , Enright; Freedman; & Rique. 1998: unpaged) ในโครงสรางใชการพจารณาตาม

ความสาคญของเหยอผซ งประสบกบเหตการณทไมเปนธรรม ไมถกตอง และไดตกลงใจทจะมการ

แสดงออกตอผกระทาผด ในโครงสรางไดประกอบไปดวย 4 ดาน 20 ขอ ซงเปนเหตเปนผลตาม

องคประกอบแตไมไดเปลยนแปลงตามลาดบเหตการณ ในแตละดานไดรวมถงการแยกแยะในการ

ตดสนใจ

แตละดานประกอบไปดวยดานทเปดเผยซงรวมถง ความคดและอารมณทแปรปรวน เหยอ

ไดใชกลไกปองกนตนเองอยางเหมาะสม (unit1) เชน การปฏเสธ การเกบกด การโทษผอน และการ

กลบเกลอนโดยแสดงออกตรงกนขามเพอปองกนตวเอง ตอตานความเจบปวดและความผดหวง

ตระหนกถงความสาคญและความเขาใจ ความตองการของเหยอทยอมรบตอความรสกโกรธ (unit2)

ความละอายใจ(unit3) และความรสกผด ทงอารมณ ความรสกและการตอบสนองสามารถทจะทาให

หมดไปได (unit4) นอกจากนนไดมการบรรยายถงความคดอยางเปนหมวดหม (unit5) และการ

เปรยบเทยบสวนทเ สยหายและผลประโยชนทจะไดของผทกระทาผด (unit6) อาจจะสรางเปนวงลอ

ของกระบวนการ เรมจาก ความอบอายไปสความโกรธ ไปสความสบสนในการประเมนสถานการณ

ทเกดขนและกลบเขาสความอบอายหรอความรสกผดทยากจะกระทาตอการวางแผนการแกปญหา

กบเหยอ การยอบรบความจรงของแตละบคคลขนอยกบ การทเคยไดรบความกระทบกระเทอนอยาง

รนแรงมากอนหรอการไดรบการบาดเจบอยางถาวร ในการทาใหเปนจรงนนจะสงผลกระทบตอความ

ถกตองหรอความเปนธรรมตามมมมองของเหยอ

1.7 การวดการใหอภย

การวดการใหอภยถกพฒนาขนมาอย างหลากหลายรปแบบ ทสามารถนามาใชวดการให

อภยได แตการศกษาเชงจตวทยานนมจดสนใจอยทการพฒนาการวด การรายงานตวเองในการ

ตอบสนองตอการใหอภย (MaCullough; Hoyt; & Rachal. 2000: 65-88) เครองมอทพรอมจะ

นามาใชในการประเมนความมากนอยของบคคลในการใ หอภยตอบคคลอนทเปนผกระทาผดนนม

หลายเครองมอ ในทนผวจยจ ะขอยกเครอง มอทใชในการวดการใหอภยของ เอนไรทและผรวมวจย

(Enright and colleagues)ทถกพฒนาขนมาเปนแบบทดสอบการวดระดบการใหอภยระหวางบคคล

ของเอนไรท(60-item Enright Forgiveness Inventory - EFI) มวตถประสงคทใชวดระดบทศนคต

ของการใหอภยของคนหนงคนทมตอผอนททาใหเขาหรอเธอนนไดรบความเจบปวดอยางลกซงและ

ไมไดรบความยตธรรม ซงประกอบไปขอคาถาม 60 ขอและแบงยอยออกเปน 3 กลมหลก ตามตว

แปรทง 3 ดานคอความรสก ความคด และพฤตกรรม ในแตละกลมประกอบไปดวย 20 ขอคาถาม

และแยกยอยออกเปน 10 ขอสาหรบคาถามดานบวกและ 10 ขอสาหรบคาถามดานลบ นนกคอ

16 ความรสกดานบวก ความรสกดานลบ ความคดดานบวก ความคดดานลบพฤตกรรมดานบวก และ

พฤตกรรมดานลบ EFI แทจรงแลวถกแสดงใหเหนถงการวดระดบของทศนะคตของการใหอภย

นนเอง

แมคคลลอฟ (McCullough M.E.; & Witvliet C.O.V. 2002: 448; อางองจากMcCullough,

M.E. 1998) ไดเรยบเรยงกลมหวขอตางๆ ของเวด (Wade’s. 1989) และจดทาเครองมอชวดตวใหม

ทม 12 ขอขน เรยกวา รายละเอยดแรงจงใจทางความสมพนธทเกยวกบผลวงละเมด (Transgression-

Related Interpersonal Motivation Inventory- TRIM) ซง TRIM ประกอบขนจาก 2 เรองยอย สวน

หนงในประเมนแรงจงใจทจะหลบหนาผกระทาผด (การหลบหน ) อกสวนหนงใชประเมนควา ม

ตองการในการทารายผกระทาผด มความสอดคลองภายใน มการสรปความ และความนาเชอถอใน

การใชอธบาย และเปนไปตามหลกทฤษฎโครงสราง 2 ปจจย (McCullough; et al. 1998, McCullough;

& Hoyt. 1999: unpaged)

1.8 งานวจยทเกยวของกบการใหอภย

1.8.1 งานวจยในตางประเทศ

ออมาบคและเอนไรท (Al-Mabuk; & Enright. 1995: 427-445) ศกษาโดยฝกใหผรวม

การทดลองทคดวาตนเองเปนคนทพอหรอแม หรอทงพอและแมไมเคยใหความรก ใหอภยแกพอและ

แมของตน โดยในการศกษาท 1 ผรวมการทดลองจะเขารวมการฝกเปนเวลา 4 ครง ครงละ 1ชวโมง

(2 ครงตอสปดาห ) ซงในการฝกครงแรกนนจะเปนการแนะนาเกยวกบการใหอภยโดยทว ๆไป เชน

นยามของการใหอภย การไมไดรบความรกจากพอหรอแม หรอทงพอและแม วธการปองกนความ

เจบปวดทางจต การหาเหตผล (rationalization) เปนตน จากนนคอยๆเพมรายละเอยดใหมากขนใน

การฝกครงตอๆมา เชน การใชการใหอภยในการลดความรสกเจบปวด เสยใจในการไดรบจากพอ

หรอแม หรอทงพอและแม ผลการทดลองพบวา เมอเปรยบเทยบกบกลมควบคมแลว ผรวมการ

ทดลองทไดรบการฝกจะมความหวงมากขน ในอนาคต มความเตมใจทจะใหอภยมากขน มการเหน

คณคาในตนเองมากขน มความวตกกงวลและความหดหลดลง ในการศกษาท 2 แบงการฝกให

ละเอยดมากขนและเพมเนอหาการฝกอบรมใหมากขนดวย คอ เพมเปน 6 วน และเพมวธการบาบด

ตามแนวของเอนไรท และคณะศกษาพฒน าการมนษย (Enright and the Human Development

Study Group อางถงใน Al-Mabuk; & Enright. 1996: 107-126) ซงถอวาเปนการฝกทสมบรณแบบ

มากขนกวาในการศกษาท 1 ผลการวจยในการศกษาท 2 สอดคลองกบการศกษาท 1 ซงสามารถ

สรปไดวาการฝกใหเกดการใหอภ ยนนเปนการฝกทมประสทธภาพ อกทงการใหอภยยงกอใหเกด

สขภาพจต (mental health) ทดดวย

โรมงและวนสตรา (Roming; & Veenstra. 1998: 185-199) ไดศกษาความสมพนธ

ระหวางการใหอภยและพฒนาการความสมพนธทางสงคม โดยใชแบบวดการใหอภยระหวางบคคล

(Enright Forgiveness Inventory-EFI) และแบบวดพฒนาการความสมพนธทางสงคม หรอ

17 Measure of Psychosocial Development (MPD) กลมตวอยางจานวน 113 คนทเปนนกศกษาชนป

ท1 midwestern university โดยผลของการศกษาพบวาการใหอภยมความสมพนธทางบวกกบความ

ใกลชดและความไววางใจ

ซบโคเวกและผรวมงานวจย (Subkoviak; et al. 1995: 641-655) ไดทดลองกบนกเรยนใน

ระดบชนมธยมศกษา จานว น 197 คนและ197 คนของผปกครอง เปนเพศเดยวกบเดกนกเรยนในส

หราชอาณาจกรตะวนตกกลาง (Midwestern United Stades) แบบวดการใหอภยระหวางบคคล

ของเอนไรท (EFI) ไดแสดงใหเหนถง ความนาเชอถออยางสมาเสมอ EFI มความสมพนธอยางม

นยสาคญ โดยเฉพาะนกเรยนในระดบชนมธยมนนทเคยถกกระทามประสบการณอนเจบปวด และม

ความวตกกงวลในแงลบทสงผลตอการพฒนาดานจตใจ จะใหอภยไดนอยและมควา มกงวลมากกวา

ผปกครองทมเพศเดยวกนกบนกเรยน สามารถใหอภยไดมากกวา ดงนน แบบวด EFI จงมชอเสยง

คณสมบตในการวดทางจตวทยา

2เฮปล; เอนไรท 2

เซและเฉง (Tse; & Cheng. 2006 : 1133-1141) ศกษาอทธพลของความซมเศรา

ลกษณะของเหตการณและความใกลชด ตอการใหอภยเฉพาะเหตการณ ในกลมตวอยางนกศกษา

จน 119 คน พบวาในสถานการณทไมรนแรงและเปนการกระทาของคนใกลชดนอย คนทซมเศราจะ

ใหอภยนอยกวาคนทไมซมเศรา แตในสถานการณทรนแรงและมความใกลชดนอย และสถานการณ

ไมรนแรงกบคนทใกลชดมาก ทงคนทซมเศราและไมซมเศรามการใหอภยไมแตกตางกน และคนท

ไมซมเศรามการใหอภยมากกวาคนทซมเศรา

; และ เมอเจอร (Hebl; & Enright. 1993: 658-667, Mauger. 1992:

170-180) พบวาพนฐานนสยในการใหอภยตนเองแล ะผอน มสหสมพนธทางบวกกบสขภาวะ คอถา

มการใหอภยตนเองและผอน จะมสขภาวะทด ไมมความซมเศรา และความวตกกงวล ซงสอดคลอง

กบผลวจยของ เมลาบและคณะ (Maltby. 2001) พบสหสมพนธทางบวกระหวางพนนสยในการให

อภยตนเองและผอน กบสขภาวะเชนเด ยวกน และยงพบวาการใหอภยสมพนธกบบคลกภาพทม

ความโกรธในระดบตา

เยเซลดก; เมทเธอสน ; และ อนสแมน (Ysseldyk; Matheson; & Anisman. 2007:

1573-1584) ศกษาพนนสยในการใหอภยกบการแกแคนและความขนเคองใจตอสขภาพทางจต กบ

นกศกษาจานวน 183 คน พบวาทมพนนสยในการใหอภย จะมการแกแคนตาและ มสขภาพจตทด

เชน ซมเศราตา มความพงพอใจในชวตสง

เบอรรและคณะ (Berry; et al. 2005: 183-226) ศกษาความสมพนธระหวางการให

อภยระหวางบคคลเฉพาะเหตการณและอารมณ โดยมความขนเคองใจเปนตวแปรสงผานระหวาง

การใหอภยเฉพาะเหตการณและผลของอารมณ การใหอภยเฉพาะเหตการณมสหสมพนธทางลบกบ

ความโกรธ ความเปนศตร ความวตกกงวล ความกลวและความตองการแกแคน และการใหอภย

เฉพาะเหตการณมสหสมพนธทางบวกกบบคคลกภาพแบบ 5 องคประกอบ ดานความเปนมตร และ

ความเหนอกเหนใจ โดยการใหอภยเฉพาะเหตการณวดจากการหลกหนและการแกแคน

18

คารเรแมนและคณะ (Karremans; et al. 2003: 1023 -1025) ศกษาความสมพนธ

ระหวางพนนสยในการใหอภยกบสขภาวะ และความใกลชด พบวาพนนสยในการใหอภยมผลตอการ

มสขภาวะทดและพนนสยในการใหอภยในความสมพนธใกลชดมผลทาใหมส ขภาวะทดมากกวา

ความใกลชดนอย และการศกษาการใหอภยในครกพบวาคท มพ นนสยในการใหอภยตอกนมกจะม

สขภาวะทดกวาพนนสยในการใหอภยผอน

ทอมปสนและคณะ (Thompson; et al. 2005: 313-359) ศกษาพนนสยในการใหอภย

ตนเอง การใหอภยผอนและการใหอภยสถานการณ ในการทานายสขภาวะ พบวาบคคลทมพนนสย

ในการใหอภยสงมความซมเศราตา ความโกรธตา ความวตกกงวลตาและความพงพอใจในชวตสง

18.2 งานวจยในประเทศ

วไลลกษณ รงเรองอนนต (2544: 45) ศกษาผลของความใกลชดและการรบรความ

รนแรงของสถานการณทมผลตอการใหอภยระหวางบคคลทมความสมพนธฉนเพอน ผรวมการวจย

เปนนสตระดบปรญญาตร เพศชาย 101 คน และเพศหญง 139 คน โดยใหผรวมการทดลองนกถง

เหตการณทเพอนของผรวมการทดลองไดกระทาผดตอผรวมการทดลอง จากนนใหผรวมการทดลอง

ประเมนวาเหตการณทเกดขนเปนเหตการณททาใหผรวมการทดลองรสกเสยใจหรอโกรธเคองและ

ประเมนการรบรความรนแรงของสถานการณ รวมถงใหผรวมการทดลองตอบมาตรวดการใหอภยท

พฒนามาจาก Transgression-Related Interpersonal Motivations Inventory หรอ TRIM

ผลการวจยพบวา ทงในสถานการณททาใหโกรธเคองและสถานการณททาใหเสยใจ ความใกลชดใน

ระดบสงและการรบรวาสถานการณมความรนแรงนอยทาใหเกดการใหอภยมากกวาความใกลชดใน

ระดบตา และการรบรวาสถานการณมความรนแรงมาก อกทงยงพบวาสถานการณททา ใหเสยใจม

ระดบการใหอภยมากกวาสถานการณททาใหโกรธเคอง

พมลรตน ทศาภาคย (2548: 66-67) ศกษาผลของการใหอภยและการผกมดระหวาง

บคคลตอสขภาวะทางจตกลมตวอยางเปนนสตนกศกษาระดบปรญญาตรจากสถาบนอดมศกษา

ตางๆ จานวน 240 คนผวจยสมผรวมการทดลองขาสเง อนไขการทดลอง เงอนไขละ 60 คนโดยใหผ

รวมการทดลองจนตนาการถงความขดแยงแบบรนแรงทเกดขนกบบคคลทมการผกมดสงหรอผกมด

ตาแลวใหผรวมการทดลองตดสนใจใหอภยหรอไมใหอภยบคคลนนจากนนใหผรวมการทดลอง

ประเมนมาตรวดสขภาวะทางจตทประกอบดวยความพงพอใจในชวต ความรสกทางบวก ความรสก

ทางลบและภาวะการเหนคณคาในตนเองผลการวจยพบวา 1. ในเงอนไขการผกมดสงการใหอภย

ผกระทาผดกอใหเกดความพงพอใจในชวตและความรสกทางบวกมากกวาแตมความรสกทางลบ

นอยกวาการไมใหอภย (p<.001 สาหรบทกตวแปร )ในขณะทภาวะการเหนคณคาในตนเองไมม

ความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต 2. ในเงอนไขการผกมดตา การใหอภยผกระทาผดกอใหเกด

ความรสกทางบวกมากกวา (p<.001) แตมความรสกทางลบ (p<.01) นอยกวาการไมใหอภยใน

ขณะทความพงพอใจในชว ตและภาวะการเหนคณคาในตนเองไมมความแตกตางอยางมนยสาคญ

ทางสถต 3. การใหอภยผกระทาผดทมการผกมดสงกอใหเกดความรสกทางลบมากกวาการใหอภย

19 ผกระทาผดทมการผกมดตา (p<.001) ในขณะทความพงพอใจในชวต ความรสกทางบวกและ

ภาวะการเหนคณคาในตนเองไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต 4. การไมใหอภยผกระทา

ผดทมการผกมดสง กอใหเกดความพงพอใจในชวตและความรสกทางบวกนอยกวาแตมความรสก

ทางลบมากกวาการไมใหอภยผกระทาผดทมการผกมดตา (p<.001 สาหรบทกตวแปร )ในขณะท

ภาวะการเหนคณคาในตนเองไมมความแตกตางอยางมนยสาคญทางสถต 5. การใหอภยกอใหเกด

ความพงพอใจในชวต และความรสกทางบวกมากกวาแตมความรสกทางลบนอยกวาการไมใหอภย

(p<.001 สาหรบทกตวแปร )ในขณะทภาวการณเหนคณคาในตนเองไมมความแตกตางอยางม

นยสาคญทางสถต

2. เอกสารทเกยวของกบวยรน (Adolescence)

2.1 ความหมายของวยรน

วยรนเปนวยทนาศกษาอยางยง เปนวยทพฒนาการตอเนองในชวตมนษยระหวางความ

เปนเดกกบความเปนผใหญ เปนวยทนาตนเตน มพลงสง เตมไปดวยความเขมขน (พรพมล

เจยมนาครนทร. 2539: 53) คาวาวยรน (Adolescent) ซงหมายถงการกาวไปสวฒภาวะ (To grow

into maturity) มาจากรากศพทคาเดม Adolescera ในภาษาละตน แปลวา วยยางเขาสความเปน

ผใหญ โดยพจารณาเกณฑความพรอมของรางกาย (Pubertal Period) การเจรญเตบโตเตม ทถงวฒ

ภาวะสงสดพรอมทจะเปลยนแปลงจากวยเดกเปนวยผใหญ (ศรเรอน แกวกงวาล . 2549: 329)

โรเจอร (Dorothy Rogers) กลาวถง ความหมายของจตวทยาวยรน วาเปนการศกษาเรองราว

เกยวกบพฤตกรรมทกดานของมนษย วยรนซงเปนวยทมการเปลยน แปลงดานตาง ๆ มากมาย จง

จดวาเปนสวนหนงของวชาจตวทยาพฒนาการของมนษย

ในปจจบนนการศกษาเกยวกบจตวทยาวยรนนน จะมขอบเขตทกวางขวางมากขน เชนจะ

ศกษารวมทงในดานพฒนาการทางกาย พฒนาการทางสงคม พฒนาการทางอารมณ พฒนาการทาง

สตปญญา ตลอดจนศกษาดานจตวทยา

ดานสงคมวยรนเปนวยทมระยะเวลาของทางการเปลยนแปลงจากสภาพเดกสสภาพความ

เปนผใหญ ซงจะตองมความพรอมในการทจะชวยเหลอตนเองในอนาคตของสภาพการเจรญเตบโต

เปนผใหญ (สพตรา สภาพ. 2545: 15)

ดานจตวทยา วยรนเปนสภาวะหวเล ยวหวตอแหงชวตทจะตองการมการปรบสงแวดลอม

ใหม ๆ รวมทงจะตองมการเปลยนแปลงพฤตกรรมแบบเดก ๆ ไปสพฤตกรรมแบบผใหญ (สชา

จนทรเอม. 2540: 16)

เนองจากวยรนเปนวยทมปญหามาก เปนวยทรางกายมความเจรญเตบโตเรวแขนขายาว

เกงกาง รางกายส งใหญทงขนาด นาหนก สดสวน และอวยวะภายในเจรญเตบโตอยางรวดเรว เชน

กระเพาะขยายใหญ มหนาอก มสะโพก สดสวนเพศหญง เชนสวนโคง สวนเวา สวนเพศชายจะ

เจรญเตบโตในรปรางแขงแรงลาสน มลกกะเดอก มหนวดเครา (พรพมล จนทรพลบ. 2538: 45)

20

ฉะนน วยรนจงเปนวยทเปลยนจากวยเดกไปสวยผใหญ หรออยระหวางความเปนเดกและ

ความเปนผใหญหรออกนยหนงวาเปนวยยางเขาวยหนมสาว (พรพมล เจยมนาครนทร . 2539: 53)

เพราะตอมเพศ (Gonad Gland) ไดสรางรงไขในเพศหญง และสรางเสรมเพศชายใหรางกายมควา ม

พรอมในการสบพนธ วยรนหนมสาวนจะมอารมณรนแรง ววาม ฉนเฉยว หนหนพลนแลนหรอเรยก

อกอยางหนงวา เปนวยพายและความเครยด (Storm and Stress) เปนวยตองการเพอนแตตองการ

คบเพอนเพยง 1-2 คนหรอเพยงคนเดยว รกเพอนตางเพศ ครงแรกรกเพศเด ยวกนกอน รกความ

เปนอสระ ตองการความยอมรบ ความอบอน เปนตน

โดยทวไปแลวอาจมองการพฒนาการการรคดหรอสตปญญาของวยรนไดสองทาง ทาง

หนงกคอ เปนการมองแบบทศนะเกา อาศยการประเมนความสามารถทางสมองของวยรนดวย

แบบทดสอบทเปนมาตรฐาน ทางทสองกคอ พจารณาสาระสาคญจากทฤษฎการรคดใหม ๆ ทจรง

แลวการมองทงสองทางนเปนความสมพนธเกยวของกน เพราะแนวการมองทงสองนจะส ะทอนให

เหนลกษณะทสลบซบซอนของการพฒนาทางสตปญญาของมนษย

กอนหนาทเดกจะเขาสระยะวยรน คะแนนจากแบบทดสอบสตปญญามคว ามแตกตางกน

อยางมาก ยงเดกถกทดสอบกอนเทาใด คะแนนกจะไมมนคงมากเทานน แตขณะท เดกเรมเขาส

วยรน นกจต วทยาพบวาตาแหนงของคะแนนทเดกไดจากแบบทดสอบสตปญญา เรมเปลยนแปลง

นอยกลาวคอมความมนคงมากขน และแมวาความสามารถทางสตปญญาหรอกา รรคดนจะยงพฒนา

ตอไประหวางวยรน หรอหลงวยรนไปแลวกตาม ตาแหนงคะแนนในการทาแบบทดสอบสตปญญา

ของเขา กจะยงคงอยในสภาพเหมอน ๆ เดม จากการศกษารายกรณบางราย ผลอาจแสดงถงการ

เปลยนแปลงอยางมากทางดานสต ปญญาของวยรน แตแบบอยางโดยสวนรวมของการศ กษาราย

กรณเหลานไมไดเปนเชนนน

แมวาจะมความมนคงโดยทว ๆ ไปในแบบฉบบของการพฒนาทางสตปญญา แตกยงม

ความแตกตางระหวางบคคลอย วยรนบางคนอาจมการพฒนาเพมขนอยางมากระหวางทอยในระยะ

วยรน ขณะทวยรนคนอน ๆ อาจมนอย ในบรรดาวยรนทแสดงการพฒนาทางสตปญญาเพมขนอยาง

มากนน มกจะเปนผทแสดงความกระตอรอรนอยากรอยากเหน และมสงเราทจะสมฤทธผลอยใน

ระดบสง สวนวยรนทมการพฒนานอยหรอผลงานตกตาลง กมกจะถกพบวาเปนบคคลทคอนขางจะ

เกบตวและขาดความกระตอรอรน

อยางไรกด อาจกลาวไดวาระหวางระยะเวลาทเดกเขาสวยรนน เดกมความสามารถตาง ๆ เพมขนหลายอยาง ทงในดานความสนใจตอสงตาง ๆ กมอยางกวางขวางและลกซงขน เขาสามารถใชความคดของตนเองไดอยางอสระ แสดงความคดเหนตอสงตาง ๆ ไดอยางเสรมากขน แบบการคดของวยรนเรมแตกตางไปจากตอนทเขาเปนเดกเหนไดอยางชดเจน กลาวคอเรมคดถงสงทหางไปจากตวได ไมผกการคดไวกบการคดเพยงแบบเดยว จะคดเองกไดหรอคดรวมกบผอนกไดหรอจะคดดวยวธการอยางใดกได รวมทงสามารถแยกสงทตนเอ งเหนรวมกบผอน และไมเหนรวมกบผอนได ทงรจกสงเกตความคดความรสกทคนอนมตอตนเองชดเจนขน ทาใหการประเมนคาตวเองของเดกวยนเปนไปอยางตรงขอเทจ จรงมากขน ความสามารถทวยรนมเพมขนเหลานจะชวยใหสามารถ

21 สะสมความรตาง ๆ ได อยางรวดเรว และเรยนรวธดาเนนการแกไขปญหาทเกดขนจากการเปลยนแปลงตาง ๆ ไดดข น สงนนบวาเปนการทาใหชวตวยรนมความซบซอนและมคณคาสาระมากขน ซงเปนการชวยใหวยรนมการเตรยมตวรบบทบาทของการเปนผใหญโดยสมบรณตอไปได

ลกษณะสาคญของการรคดของวยรน ตามทฤษฎพฒนาการของเพยเจท ลกษณะสาคญของการเปลยนแปลงดานการรคดของวยรนไดแก การพฒนาการคดทเปนแบบนามธรรม ซงจดไดวาเปนกระบวนการคดขนสง เดกวยรนไดผานกระบวนการคดขนแรกมาแลว ซงคอ การคนพบและศกษาความสมพนธระหวางสงตาง ๆ หรอเหตการณตาง ๆ แตพอเขามาในระยะวยรนการคดของเดกจะกาวสงขนไปอกขน คอการมองหาความสมพนธระหวางการสมพนธตาง ๆ ทซบซอนไปอก มความคดคลองตวทจะพจารณาสงทเปนจรงกบสงทนาจะเกดขนได

ตามทฤษฎพฒนาการข องเพยเจท ทไดกลาวมาแลว สงสาคญในการรคดของวยรนทเปลยนแปลงจากการคดของเดกทมอายนอยกวา คอการพฒนาการรคดจากเชงรปธรรมมาเปนเชงนามธรรม ตวอยาง เชน เมอยงเปนเดกเลก ๆ จะคดอะไรกคดไดแคบ ๆ และตองอาศยการจบตองมองได สมมตวา ใครพดถงพอแม กจะคดไดแตเฉพาะแมของตวเองทมลกษณะซงตวเองคนเคยอยเทานน แตเมอเตบโตขน ไดรบประสบการณเพมมากขน ไดเรยนรจากแหลงตาง ๆ ความคดในเรองแมกจะเปลยนแปลงไปจากความแบบรปธรรม กลาวคอคดมองเหนแมตองจบตองตวแมไดจ งคดไดมาเปนการคดทเปนเชงนามธรรมขน สามารถนกถงแมในแงมมอน ๆ เชน สามารถคดถงจตใจของแมและกไมจาเปนตองจากดความคดเฉพาะกบแมของตนเองเทานน หากยงสามารถคดไปไดอยางกวางขวางและลกซง ในเรองนการคดเชงรปธรรมทเคยใชมาแตวยเดก ก จะเปลยนมาเปนการใชความคดแบบนามธรรมในวยรน กลาวคอวยรนจะกลายเปนผมความสามารถในการใชเหตผลจากการตงขอสมมตฐานตาง ๆ สามารถพจารณาสงทอาจเปนไปไดเทาๆ กบพจารณาเรองทเปนจรงและเปนเรองทางรปธรรม วยรนจงคอยพฒนาสงขนจากการคดของเดกเลกในแบบทตองมการคนหาและดเฉพาะความสมพนธระหวางสงและเหตการณตาง ๆ มาสการคดทเปนตวของตวเอง ดแลจดการระหวางสงทเปนจรงกบสงทอาจจะเปนไปได ทาใหการรคดของวยรนไมเหมอนกบของเดกเลกหรอเดกระดบประถมศกษาอกตอไป กลาวค อ วยรนจะมความสามารถทจะรวมปจจยหรอองคประกอบตาง ๆ ในการแกไขปญหา จะสามารถเขาใจถงผลซงองคประกอบหนงมตอองคประกอบอน ๆ ทงยงมความสะดวกหรอมความคลองตวทจะรวมหรอแยกองคประกอบตาง ๆ ในการพสจนขอสมมตฐานทตนตงไวอกดวย

อาจกลาวเพมเตมไดอกวา ขอบขายในกจกรรมทางสตปญญาหรอการรคดของวยรนขยายออกไปมากกวาตอนทเขายงเปนเดกเลก โดยเฉพาะระหวางวยรนตอนกลางและตอนปลาย เดกเหลานจะมการรคดเพมขนในเรองราวตาง ๆ ทกดานของชวต (ปรยา เกตทต. 2538: 193)

สตปญญา หรอ อกนยหนงคอ การรคดนน ประกอบดวยกระบวนการหลายชนดทสาคญไดแก การรบร การจา การขบปญหา และการรจกสมพนธขอมลอยางหนงใหเขากบขอมล อกอยางหนงกระบวนการพฒนาการรคดจะรวมเอาการรจกแบงประเภทสงตาง ๆ รจกตวและทดสอบขอสมมตฐาน รจกวเคราะห รจกสงเคราะห สามารถใชเหตผลในการแกปญหา ประเมนผลความคดอานของตนและของผอน ตลอดจนสามารถคดไดในรปแบบตาง ๆ เชนคดแบบอสระ คดแบบฝนและจนตนาการ

22

นกทฤษฎปญญานยมอธบายวาพฤตกรรมภายนอกสวนมากเกดจากพฤตกรรมปญญา

(cognition) ซงอาจพจารณาได 3 ลกษณะ คอ

1. หนาทของปญญา ปญญาจะทาหนาทคด วางแผน การหาเหตผล การจดประเภท การ

หาความสมพนธ การแกปญหา ความคดสรางสรรค

2. กระบวนการทางปญญา กระบวนการทจะทาใหเกดปญญาจะประกอบดวย การใสใจ

การรบร การจา การจนตนาการ การตดสนใจ

3. ปญญาในฐานความรสก (affective facets) ในความรสกปญญาจะเก ยวของกบความ

เชอคานยม

ดงนนเมอกลาวถงปญญาหรอสตปญญาอยางกวางจะกลาวรวมถง 3 ลกษณะ แตใน

ความหมายทแคบจะหมายถงการคดเทานน

2.2 การเปลยนแปลงทางอารมณ

ชวงระยะเรมตนของวยรนเดกบ างคนจะมการเปลยนแปลงทางอารมณไดมาก พอแมท

สงเกตลกอยางใกลชดจะสามารถบอกวาลกยางเขาวยหนมสาวแลว เมอเขาแสดงความผนผวนทาง

อารมณ เชน เดกหญงอาย 11 ป เคยเปนเดกเรยบรอยและไมมปญหาใด ๆ มาเลย อย ๆ วนหนงก

หงดหงด ตวาดเสยงดงเอากบแม ทง ๆ ทไมมเรองราวอะไรมากระตน เดกอาจพาลทะเลาะกบนอง

เยาแหยยวโมโหพ ใครพดเตอนนดหนอยกเปนฟนเปนไฟ แตบางขณะกซม แยกตวอยตามลาพง

เงยบ ๆ วยนมกจะมการกระทบ กระทงกนบอย ๆ ระหวางเดกและผปกครอง พอแมมกจะไมเขา

ใจความผนผวนทางอา รมณของเดก กมกจะตอบโตวากลาว ซงกจะไปยาความรสกทเขาเปนกงวล

อยแลวจงเกดเปนปฏกรยาตอกนขนมา แตเวลาผานไปถาไมไปเอาเรองทางดานอารมณกบเดก และ

เขาใจยอมรบวาเดกเองกมความสบสนวนวายใจอยแลวจงเกดอารมณหงดหงดไดงาย

(สชา จนทนเอม . 2540: 146) ใหรอเวลาผานไปเดกจะคอย ๆ ดขน และโดยมากพอถงวยรนตอน

กลางอารมณตาง ๆ จะสงบลงมากและเดกมเหตเปนผลมากขน

2.3 พฒนาการทางดานอารมณของวยรน

จากการทวยรนไดประสบความคบของใจในหลายดาน จงทาใหเดกวยรนมลก ษณะ

ความรสกทางอารมณหลายชนดเกดขน ซงมลกษณะทสาคญไดแก เปนคนเจาความคด รสกวามปม

ดอย มความกระวนกระวายใจ เกบตว หนสงคม ซมเศรา บคลกภาพเสอม เชน ไมยอมรบผดชอบ

ทงๆทเตอนหรอลงโทษแลว วตกกงวลใจและกลวรางกายผดปกต ไมสบายเพราะ อารมณเสย

ฉนเฉยวเพราะโมโหงาย รนแรง ปงปง คดเพอฝน สรางวมานในอากาศ (อญชล สวรรณะ . 2541: 3)

สอดคลองกบอษณา เจรญไว (2538: 169) ทไดกลาวไววา วยรนเปนระยะของการเจรญเปลยนแปลง

ทางรางกาย มผลตอการเจรญทางดานความคด และยงเปนระยะของการข ยายวงกวางทางดานของ

สงคมทาใหเกดการเรยนรทางสงคมมากขน มความคดเปนของตวเอง ตองการใหสงคมยอมรบความ

23 เปนผใหญของตน ทาใหเกดความสะเทอ นใจไดงาย นอกจากน สชา จนทน เอม (2540: 146)ได

กลาวไววาวยรนจะมอารมณตางๆรนแรงเปลยนแปลงงายกวาวย อนๆซงจะเปนเรองทงายตอการย

แหยหรอชกนาใหเดกเกดความรสกอยากลองด ทงในทางทดและในทางทเลว ความคดชววบของ

อารมณวยรน อาจเปนสงทเขาแสดงพฤตกรรมทผดๆออกมา ซงอาจหมายถงชวตและอนาคตของ

ตวเอง

อารมณของวยรนยงเกดจากการกระตนข องฮอรโมนตางๆและพฒนาการของอารมณท

อาจเกบกดและสะสมตงแตวยเดก สงเราจากสงแวดลอมมสวนสาคญทกระตนการแสดงอารมณของ

วยรน ซงวยรนไดแสดงออกถงลกษณะอารมณประจาตวอออกมาบางแลว เชน อารมณเยน อารมณ

ออนไหว อารมณวตกกงวล (ศรธรรม ธนะภม . 2532: 79) ซงสอดคลองกบรณรทธ บตรแสนคม

(2535 : 178)ทไดกลาวไววาอารมณเกดจากการทคนประสบกบสงเรา จะเกดการเปลยนแปลงดาน

สรระของรางกายขน มผลใหประสาทรบความรสกกระตนไปยงสมอง ทาใหเกดอารมณ สภาพท

กอใหเกดอารมณของบคคลนนมสว นเกยวของกบความตองการ สงจงใจ และความปรา รถนาของ

บคคลตลอดจนเปาหมายหรอจดมงหมายของบคคลดวย ซงการเกดอารมณนนอา จเกดขนได

3 ลกษณะ คอ (มณญ ตนะวฒนา. 2539: 68)

1. อารมณตางๆอาจจะแตกแยกมาจากแรงขบทางกายซงแรงขบตางๆเกดขนไดเพราะ

เนอเยอตางๆของรางกายมความตองการกอนเปนอนดบแรก ขณะนนอารมณจะยงไมเกดขน

2. อารมณมกจะเกดขนในขณะทอนทรยมความรสกตอสถานการณและจะเกดขบวนการ

ทางานของสมองดานการรบรหรอความคด

3. การทแรงขบทางกายเกดขนและไดรบความพอใจ อาจจะทาใหเกดพฤต กรรมทเปน

แบบแผนอยางอตโนมต และตดเปนนสย อารมณจะเกดขนในสถานการณทไมมการตอบสนองแบบ

เปนนสยและมการเตรยมพรอม

นอกจากนแลวบคคลยงมความแตกตางกนในการรบรอารมณทเกดขน เนองมาจาก

ประสบการณสวนบคคลทตางกน นนคอ การทบคคลรบร อารมณทเกดขนวาเปนความรสกพอใจ

หรอไมพอใจ ขนอยกบประสบการณสวนบคคลของแตละคน ดงนนการเกดอารมณจงมสวนในการ

กาหนดการรบรประเภทของอารมณทแตกตางกนไปในแตละบคคล (วนวสาข ดาเนนสวสด . 2544 :

5) ฉะนนจงควรทจะมการพฒนาทางอารมณใ หกบวยรน เพอสงเสรมใหเปนผมอารมณมนคง

สามารถควบคมและแสดงอารมณออกมาอยางเหมาะสม มโอกาสทจะศกษาวธการระบายความรสก

และแสดงพฤตกรรมไดเหมาะสมยงขน ไมเปนบคคลทมพฤตกรรมทเปนปญหาตอไป

2.4 ลกษณะทางอารมณของวยรน

1. อารมณออนไหวงาย ไมคงท วยรนจะมความผนแปรและมกหวนไหวงายไปตามสงลอ

ซงจะเหนไดจากการรกหนายเรวในเรองความรกเพอน ความรกเพศตรงขาม ทางดานความโกรธ

วยรนมกโกรธงายและบรรเทาโทสะไดเรวเชนกน (วรรณวมล สรนทรศกด . 2546: 19) แตอารมณ

24 บางชนดอาจกลายเป นอารมณทถาวรได ถามอดมคตเขามาเกยวของดวย เชน ความรกชาต ความ

ภาคภมใจในวงศตระกลหรอสถาบนการศกษา การรกความยตธรรม บคคลอนทเขาใจธรรมชาตของ

อารมณแบบนของวยรน จงอาจใชวยรนเปนเครองมอกระทาสงผดทตนเองตองการได เชน การ

ชกชวนวยรนทาการประทวงสงทบคคลนนไมเหนพองดวย (จตพร ลมมนจรง. 2544: 89)

2. อารมณรนแรง ทาใหวยรนชอบทาอะไรบาบน เสยงภย ไมกลวอนตราย บางครงทา

แบบไมคดหนาคดหลงแลวมารสกผดในภายหลงเสมอ (พรพมล เจยมนาครนทร . 2539: 53)

นอกจากนการไดรบการกระทบกระเทอนใจแมเพยงเลกนอยกอาจแสดงพฤตกรรมทรนแรงได เชน

เมอบงคบหรอถกตาหนกอาจจะหนออกจากบานหรอผดหวงจากความรกกอาจฆาตวตายได ในกรณ

ทเปนคนเจาคดเจาแคน เปนคนชอบเกบตว คนทไมไดรบความเขาใจ ผทมความคบแคนขาดผ

ระบายความในใจ กมกแสดงพฤตกรรมโตตอบความผดหวงในลกษณะทรนแรง ทงนเพราะเขาได

ผนวกความคบแคนใจเดมของเขากบความผดหวงเสยใจทไดรบอกไวดวยกน

3. อารมณคาง มกจะเกดกบวยรนทผดหวงและไดลดความรนแรงลงแตกยงตดอยในใจ

เปนเวลานาน เชน ผดหวง ในเรองความรก กมกแสดงอารมณทเศราหมอง หอเหยวและอาจรนแรง

ถงขนฆาตวตายไดเชนกน (สมร ทองด. 2531: 147)อารมณคางของวย รนมกแสดงในรปของความ

เกยจครานอยางแรง ขาดความสนใจในบคคลหรอสงของหรอสงแวดลอมอนๆ และเมอตองการ

ตดสนใจกตดสนใจ ไมได การขาดความสนใจในบคคลเมอเกดอารมณคางน มกแสดงออกมาเปน

ความกระดาง หยาบคาย บดบง อารมณคางถามมากๆมกนาไปสการฆาตวตาย จงมกพบมากใน

เดกวยรนทมบคลกภาพแบบเกบตวและพบบอยในเพศหญงมากกวาเพศชายเพราะวาผหญงมกเจา

คดเจาแคนมากกวา

4. ขาดการควบคมการแสดงออกทางอารมณ เมอวยรนมอารมณจะแสดงออกอยาง

เปดเผย มความรสกเชนไรกจะแสดงออกทนท เชน การถกเถยง กระแทกกระทน เปนตน แต

อยางไรกตามการควบคมอารมณของวยรนนขนอยกบอายดวย กลาวคอ ถาหากมอายมากกา ร

ควบคมอารมณกยงทาไดมากขน แตจะเรมควบคมไดบางในชวงทายๆเนองจากไมเปนทยอมรบของ

สงคม(ปรยา เกตทต. 2538: 193)

วทยา นาควชระ (2536: 385) กลาววา วยรนสวนใหญมอารมณรนแรง แสดงความรสก

อยางเปดเผยและตรงเกนไป ซงวยรนอาจรสกวามความสขและเตมไปดวยความเชอมนในตนเอง แต

วนตอไปอาจรสกหดหเตมไปดวยความสงสย ซงความชอบหรอไมชอบของวยรนนจะรนแรงมาก

สพตรา สภาพ (2545: 17) กลาววา วยรนจะมอารมณออนไหวงาย เตมไปดวยความเพอฝน

มอดมคตสงสง ถาหากมความผดหวงหรอไมไดดงปรารถนา จะทาใหเสยใจมาก ไมคอยเดนทางสาย

กลาง รกใครกจะรกจนสดใจ ถาเกลยดกจะเกลยดจนสดใจเชนกน นอกจากนยงตองการใหเพอน

ยอมรบ รกเพอนตางเพศ รกความเปนอสระ และตองการความอบอน

โดยสรปวยรนมลกษณะอารมณทรนแรง ระดบความเขมขนของอารมณสง อารมณ

ออนไหวเปลยนแปลงงาย ไมสมาเสมอ ชอบคดเพอฝน และขาดการควบคมในการแสดงออกทาง

อารมณ

25

2.5 พฒนาการทางดานสงคมของวยรน

การเปลยนแปลงทางสงคมของวยรนถอเปนพฒนาการทสาคญอกดานหนง เมอเดกเขา ส

วยรน จะมการเปลยนแปลงทเกดกบเจตคตและพฤต กรรมทางสงคมทกอยาง วยรนตองการอสระ

เสรภาพในดานการคบเพอน การเทยวเตร (ปรยา เกตทต . 2538: 195) เมอวยรนรสกวาตวเองขาด

ความมนใจพวกเขาจะชดเชยความรสกนน ดวยการหนเขาหาเพอน การเลอกเขากลมเพอนเปนการ

ชดเชยสงทเขาตองการ ซงบางครงพอแม ผปกครอง ไมสามารถตามใจไดเนองจากยงมองเหนวายง

เดกอย หรอยงเลกเกนไปจงมกไมคอยอนญาตใหไปเทยวกนตามลาพง เดกวยรนมกมพฤตกรรม

ตอตาน และไมคอยอยากสนทนากบสมาชกในบาน แตอยากคยกบเพอนมากกวาเพราะรสกเปน

อสระ การทเด กไดคบเพอนตามความพอใจของตน หรอการไดอยกบกลมเพอนนนกใหประโยชน

หลายอยางแกเดก เชน การปรบตว การวางตวใหเปนทยอมรบของเพอน การประนประนอมกน

ระหวางกลม กลาวไดวา การปรบตวใหเขากบสงคมถอเปนงานพฒนาการทยากทสดของเดก

วยรน โดยเฉพาะอยางยงการปรบตวใหเขากบเพศตรงขาม เดกมความพยายามทจะหาเอกลกษณ

ของตนเองใหได (Ego Identity) เพอจะไดมความมนใจในตวเอง และพรอมทจะกาวสวยผใหญ ซง

เมอวยรนพฒนามากขน เขาจะสามารถพฒนาภาพพจนของตนเองอยางแทจรงไดโดยไมตอง การ

เพอน เพอมาชดเชยในสงทเขาขาดอกตอไปเดกจะเรมคนหาเพอนแท ทแสดงตวเองอยางแทจรง

และพรอมทจะปกปองเพอนดวยกน

ทฤษฎพฒนาการทางดานสงคมของวยรน

อรคสน (Erikson. 1963) นกจตวทยาสงคมชาวอเมรกนทใหความสาคญของสงคม วฒนธรรม

และสงแวดลอมทางจตใจทมผลตอบคลกภาพของมนษย เขากลาวถงพฒนาการของมนษยในชวงวย

12-18 ป วาเปนชวงวยทสามารถหาเอกลกษณของตนเองได (Identity) และมลกษณะของความ

ปรารถนา ทจะเปนเหมอนผหนงผใดในสงคม (Identification) หมายถงขบวนการของการเลอ ก

คณลกษณะบางอยาง ของผอนมาใชเปนลกษณะของตนเอง และสวนใหญตวแบบ คอ พอ แม หรอ

จากคร อาจารยในโรงเรยน การลอกเลยนแบบนไมจาเปนตองเปนเฉพาะทางดเสมอไปเดกวยรนท

ไดรบประสบการณทรนแรง โหดราย ในชวต อาจจะรบเอาคณสมบตทแขงกราว กาวร าว รนแรงมา

ไวได เดกวยนจะเรมตองการคนเขาใจ เพอ แลกเปลยนความคดเหน และความรสกตองการแสดงให

พอแมเหนวา เขาพงพงตนเองได และจะมความ รสกทภาคภมใจในตนเอง อปสรรคอยางหนงททา

ใหเดกวยรนไมสามารถเปนตวของตวเองได นนคอการท ยงตองอาศยเงนของพอแม นอกจากนน

ฟรอยด (Freud) เจาของทฤษฎจตวเคราะห (Psycho analysis) ยงไดกลาววา ความสาคญของปม

ออดปสคอมเพลกซ (Oedipus Complex) นนสงผลมาถงชวงวยรนตอนตนเปนอยางมาก การท

เดกชายมความรสกรกแม หวงแหนแมในวยเดกไ ดพฒนามาเปนความสนใจในเพอนหญง จาก

การศกษาพบวาเพอนหญงคนแรก ของเดกวยรนชายจะมลกษณะบางอยาง ททาใหเขานกถงแม

อาจเปนรปราง หนาตา นาเสยงหรอ แมกระทงการมอาชพเดยวกนกบแม ในทานองเดยวกนเพอน

26 ชายคนแรกของเดกวยรนหญง มกจะมคณสมบ ตบางประการทคลายคลงกบพอ เชน ทาทาง อาชพ

ลกษณะนสย หรออารมณ นอกจากนนวยนยงเตมไปดวย พลงของความตองการทางเพศ (Sexual

Instinct) ทอยใตอานาจของมโนธรรม ความถกตอง ศลธรรม และระเบยบของสงคม (Super Ego)

เดกวยรนจะมความรสกผดละอาย แ ละเปนบาป ทมความตองการทางเพศเกดขน และมความวตก

กงวล เกยวกบเรองเพศอยางมาก

2.6 ลกษณะทางสงคมของวยรน

เดกวยรนทวไปมลกษณะทางสงคมดงน

1. มความสนใจในเรองตาง ๆ นอยลงแตมองอยางลกซงมากขน ความสนใจในเรองบางอยาง

อาจมอทธพลมาจากเพอนวยเดยวกน เนองจากใชเวลาสวนใหญอยกบเพอน การเทยวเตร การสนทนา

ในเรองตาง ๆ อาจเปนสาเหตแหงการเรมสนใจในเรองบางเรองและตองการร ให ลกซงขน เดกจะ

แสวงหาความรจากแหลงตาง ๆ เชน หาหนงสออาน ซกถามจากผรเขยนจดหมาย หรอใช โทรศพท

เพอซกถาม

2. มการแสดงออกทเหมาะสมตามเพศและวยมากขนการเปลยนแปลงทางเจตคต และ

พฤตกรรม ทางสงคมทเกดขนตามเพศและวยเดกจะมความพยายามในการปรบตวใหเหมาะสมกบ

สถานภาพทางสงคมของตนเองมากขน เดกในกลมจะมอทธพลตอกน เดกจะเรยนรการรกษามตรภาพ

ความซอสตย ตอกลม

3. การคบเพอนจะเรมมมาตรฐานทางวฒนธรรมแบบผใหญ เดกวยรนจะพฒนารปแบบ

ตลอดจน เหตผลในการเลอกคบเพอนมากขนตามวย แนวคดในการเลอกเพอนจะเปลยนไป เชน ใน

วยเดกจะมการ คบเพอนกลมใหญ คบเพอเทยวหรอเลนดวย แตเมอเตบโตขนจานวนสมาชกในกลม

จะเรมลดนอยลง จะมการเลอกสรรมากขน มการเลอกคบเพอนทเขาใจกน มความเหนอก เหนใจซง

กนและกน และมความลกซงผกพนกนมากขน วยรนมกมเพอนสนท 1-2 คนทสามารถ พดคย และ

ระบายสงตาง ๆ ใหกนและกนฟงได แตบางคนอา จมเพอนจากกลมยอยหลายกลมมารวมกน แตไม

วาจะมจานวนเทาใดกลมเพอน ทวยรนคบกนอย จะมการแสดงออกทแสดงใหเหนการยอมรบความ

คดเหนของผอน และไดทาสงตาง ๆ ทสนใจรวมกน สถานภาพของเดกวยรน จะไดรบการยอมรบใน

กลมมากกวา จาก พอแม บาง คนไมกลาแตงตวหรอทาสงใดทผดจากกลมเลย แตเมอเขาสวยรน

ตอนปลาย เดกจะคอย ๆ แยกตวเองออกจากกลม และเรมมขอสงสยเกยวกบ ความคดเหนของ

เพอน ๆ ในกลมดวย ในขณะเดยวกนกเรมมความมนใจในตวเองมากขน และสามารถตดสนใจดวย

ตวเองได เขาจะเรมเบอความคดของกลมและหนมาสรางสรรค แบบแผนของตนเอง นนคอ การกาว

สภาวะของความเปนผใหญ แตไมไดหมายความวาเขาจะตองทงเพอนไปเสยหมด เพยงแตเปนการ

มองเพอนในอกมมมองหนงเทานน

27

4. ยอมรบการเปนสมาชกของหมคณะตามคานยมและความสนใจในสง เดยวกน เดกเรมม

ความ เปนตวของตวเอง มความเขาใจในตวเอง ตองการเลอกกลมเพอนเพอใหมความรสกมนใจ

และปลอดภย และสามารถถกปญหากนได จากการศกษาของ สนฟล (Snively. 1986) พบวาเดก

สวนมากได ประสบการณ และการเรยนรเกยวกบเรองราวตาง ๆ จากสภาพการเรยนการสอน ทมา

จากการแสดง ความคดเหน ความเชอ คานยม และความรสกของกลมเพอนรวมชน และเพอนรวม

กลม

5. มความคดถงเรองฐานะ ยศศกดและตาแหนงมากขน เดกวยรนเรมมความคดเปนตว

ของตวเอง ตองการมผนากลม ในกรณของการเปนผนากลม โดยทวไปมกเปนเดกทมาจากครอบครวท

มสถานภาพ ทางสงคมและเศรษฐกจดเพราะสามารถเขากบสงคมทกรปแบบไดในการดาเนนการ

กจกรรม ตางๆ มกมการเลอกสรรตวแทน หรอมการแตงตงตาแหนงตาง ๆ เพอมอบหมายหนาทใน

แตละบทบาทให ชดเจน

6. มกจกรรมทางสงคมท มพธรตองมากขน มความรบผดชอบในสงคมมากขนตองการม

สวนเขา ชวยเหลอ และแกไขปญหาสงคมรวมกบผใหญ

7. มการนดพบเพอนตางเพศบอยขน มความสมพนธเพอการมครอบครวมากขน เดก

วยรนจะ แสวงหาวธการอานใจเพอน เพศตรงขามทตนสนใจดวยวธการตาง ๆ การคบหาสมาคมใน

ชนแรก ๆ นนเปนในลกษณะศกษานสยใจคอซงกนและกน อนจะนาไปสการมชวตครวมกนตอไป

บทท 3

วธการดาเนนการศกษาคนควา

ในการวจยครงนผวจยมความมงหมายเพอ ศกษาการใหอภยของ นกเรยน วยรนใน

กรงเทพมหานครตามแนวคดของเอนไรท โดยผวจยไดดาเนนการตามขนตอนดงน

1. การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง

2. การสรางเครองมอทใชในการวจย

3. การเกบรวบรวมขอมล

4. การวเคราะหขอมล

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง

ประชากร

ประชากรทใชในการศกษาคนควาครงน เปนเดกวยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษาปท 1 -3

ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 สงกดสานกงานคณะกรรมก าร

การศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร จานวน 150,585 คน

กลมตวอยาง

กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาครงนเปนเดกวยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษาปท

1-3 ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 สงกดสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาข นพนฐานกรงเทพมหานคร ซงไดมาโ ดยการสม กลมตวอยางแบบหลาย

ขนตอน ( Multistage Random Sampling ) โดยกาหนดขนาดกลมตวอยางจากตารางของยามาเน

ทใชระดบความเชอมน .05 ซงใชกลมตวอยาง จานวน 400 คน (พวงรตน ทวรตน . 2540; อางอง

จาก Yamane. 1967: 580-581) โดยผวจยดาเนนการสมกลมตวอยางตามลาดบดงน

1. จาแนกโรงเรยนในกรงเทพมหานครเปน 2 เขตคอเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต

1 และเขต 2 ตามการแบงกลมโรงเรยน ในเขตกรงเทพมหานคร ของสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน กรงเทพมหานคร

1.1 เขตพ นทการศกษามธยมศกษา เขต 1 กรงเทพมหานคร ไดแก โรงเรยน

มธยมศกษาในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ทต งอย ในเขตพญาไท

ดสต สมพนธวงศ ปทมวน ราชเทว พระนคร ปอมปราบศตรพาย บางซอ บางแค บางขนเทยน บาง

บอน ทงคร ราษฎรบรณะ จอมทอง คลองสาน ธนบร ภาษเจรญ ตลงชน ทววฒนา บางพลด

บางกอกนอย บางกอกใหญ หนองแขม

29

1.2 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 2 กรงเทพมหานคร ไดแก โรงเรยน

มธยมศกษาในสงกดสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ .) ทต งอย ในเขตบางรก

วฒนา สาทร พระโขนง บางนา คลองเตย บางคอแหลม ยานนาวา ดนแดง ประเวศ สวนหลวง หวยขวาง

จตจกร ลาดพราว บางเขน สายไหม บงกม บางกะป วงทองหลาง ดอนเมอง หลกส ลาดกระบง

สะพานสง คนนายาว มนบร คลองสามวา หนองจอก

2. แบงกลมโรงเรยนในแตละเขตการศกษาเปน 3 กลม คอ กลมโรงเรยนสหศกษา กลม

โรงเรยนชายลวน กลมโรงเรยนหญงลวน จากนนสมโรงเรยนทจะทาการศกษาโดยวธการจบสลาก

รายชอโรงเรยนในแตละกลมยอย กลมละ 1 โรงเรยน ไดจานวนโรงเรยนทงหมด 6 โรงเรยน คอเขต 1

ประกอบดวยโรงเรยนมกกะสนพทยา โรงเรยนศรอยธยา โรงเรยนเทพศรนทร เขต 2 ประกอบดวย

โรงเรยนสายนาผง โรงเรยนมธยมวดธาตทอง โรงเรยนปทมคงคา

3. สมหองเรยนในแตละโรงเรยน โดยใชวธจบสลากหองเรยน ระดบชนเรยนละ 1 หองเรยน

และใหนกเรยนทกคนในหองเรยนนนเปนกลมตวอยาง (Cluster Sampling)

ตาราง 1 จานวนกลมตวอยาง

เขต โรงเรยน หองเรยน จานวน

เขต 1 โรงเรยนมกกะสนพทยา ม.1 20

ม.2 25

ม.3 23

โรงเรยนศรอยธยา ม.1 22

ม.2 24

ม.3 25

โรงเรยนเทพศรนทร ม.1 20

ม.2 19

ม.3 20

เขต 2 โรงเรยนสายนาผง ม.1 22

ม.2 23

ม.3 25

โรงเรยนมธยมวดธาตทอง ม.1 26

ม.2 25

ม.3 22

โรงเรยนปทมคงคา ม.1 20

ม.2 19

ม.3 20

30

ตวแปรทศกษา

การใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครตามแนวคดของเอนไรท

การสรางเครองมอทใชในการวจย

1. เครองมอทใชในการศกษาคนควา

เครองมอทใชในการวจยครงน ไดแกแบบวดการใหอภยของนกเรยนวยรน ซงแบงออกเปน

2 ตอน คอ

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของนกเรยนวยรน ไดแก เพศ ระดบชน

การศกษา และอาย

ตอนท 2 แบบวดการใหอภยของนกเรยนวยรนทผวจยไดเลอกแบบวดการใหอภยระหวาง

บคคลของเอนไรท (Enright Forgiveness Inventory (EFI)) มาปรบขอคาถามและภาษาใหเหมาะสม

กบวยรนไทย โดยแบงขอคาถามออกเปน 4 สวน ประกอบดวย ขอคาถามดานความคด ความรสก

และพฤตกรรมการใหอภย ดานละ 20 ขอคาถาม ในแตละดานแยกยอยเปนขอคาถามเชงบวก 10 ขอ

ขอคาถามเชงลบ 10 ขอ รวม 60 ขอและสวนของขอคาถามการใหอภยแฝง อก 5 ขอ ซงถาคะแนน

เทากบ 15 หรอตากวาถอวาแบบวดการใหอภยฉบบนนใชได แตถาคะแนนเทากบ 20 หรอมากกวา

บงชวาผทาแบบวดฉบบนนมการใหอภยแฝงจงไมควรนาแบบวดฉบบนนไปพจารณาการใหอภย

2. วธการสรางเครองมอ

ในการศกษาคนควาครงน ผวจยสรางแบบสอบถามทเกยวกบขอมลสวนตวของนกเรยน

วยรนและแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน ซงแบงเปน 2 ตอน ไดแก

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของนกเรยนวยรน ไดแก เพศ ระดบชน

การศกษา และอายตวอยางแบบสอบถามขอมลสวนตวของนกเรยน

คาชแจง โปรดทาเครองหมาย ✔ลงใน หนาขอความทตรงกบความเปนจรงของ

นกเรยน

1. เพศ

ชาย

หญง

2. อาย ...............

3. ชนปทกาลงศกษา

มธยมศกษาปท 1

มธยมศกษาปท 2

มธยมศกษาปท 3

31 ตอนท 2 แบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรนมข นตอนการสรางดงน

1. ผวจยศกษาเอกสารงานและงานวจยทเกยวของกบการใหอภย ตามแนวคดของเอนไรท

และนยามศพทเฉพาะเพอนามาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม

2. สรางแบบสอบถาม การใหอภยของนกเรยนวยรนโดยผวจย ไดเลอกแบบสอบถามการ

วดการใหอภยระหวางบคคลของเอนไรท (Enright Forgiveness Inventory (EFI)) มาปรบขอคาถาม

และภาษาใหเหมาะสมกบวยรนไทย

3. นาแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรนจานวน 65 ขอ ไปหาความเทยงตรงเชง

ประจกษ (Face Validity) โดยนาไปใหผทรงคณวฒ 3 คนคอ อาจารย ดร.รณดา เชยชม ผเชยวชาญ

ดานการวดผลและประเมนผล อาจารย ดร .ธระภาพ เพชรมาลยกล ผเชยวชาญดานการการวจย

และอาจารย ดร .มณฑรา จา รเพง ผเชยวชาญดานจตวทยา ตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา

และภาษาทใชใหสอดคลองกบนยามศพทและความมงหมายของการวจย แลวนามาปรบปรง แกไขให

เหมาะสมตามขอเสนอแนะของ ผทรงคณวฒ โดยไดแบบสอบถามทงหมดรวม 65 ขอ โดยเลอกจาก

ขอทมคาดชนความสอดคลอง มากกวาหรอเทากบ 0.66

4. นาแบบสอบถาม การใหอภยของนกเรยนวยรน จานวน 65 ขอทไดปรบปรงแกไขตาม

ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1- 3

โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง จานวน 40 คน ซงมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง แลว

นามาตรวจใหคะแนนตามเกณฑทกาหนด

5. นาแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน ไปหาคาความเชอมน (Reliability) โดย

ใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) (พวงรตน ทวรตน .

2540: 131-132) ซงไดคาระดบความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ .96

6. นาแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน ทหาคาความเชอมนแลว ไปใชในการวจย

ตอไป

3. ตวอยางแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน

คาชแจง โปรดเลอกคาตอบโดยทาเครองหมาย ✔ ลงใน หนาขอความทตรงกบ

ความเปนจรงของนกเรยนเพยง 1 ขอ

1. คณรสกเจบปวดมากขนาดไหนเมอเกดเหตการณนนขน ?

[ ] ไมเจบปวด [ ] เจบปวดเลกนอย [ ] เจบปวด [ ] เจบปวดมาก

[ ] เจบปวดมากทสด

2. ระยะเวลานานเทาไหรทถกทาใหโกรธเคอง ? (โปรดเขยนระบจานวนวน, สปดาห, เดอน

หรอป)

_______วนทผานมา _______เดอนทผานมา

_______สปดาหทผานมา _______ปทผาน

32

3. กรณาบรรยายอยางสนๆวาเกดอะไรขนเมอบคคลคนนนทาใหคณเจบปวด

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

คาชแจง โปรดเลอกคาตอบโดยทาเครองหมาย ในขอทเลอกใหตรงกบความเปนจรง

ของนกเรยนเพยง 1 ขอ

ชดขอคาถามดงตอไปนเปนความรสก หรออารมณ ของคณในปจจบนทมตอบคคลคนนน

ลองประเมนความรสกจรงของคณในแตละขอ และกรณาเลอกระดบของความรส กอยางเหมาะสม

ทสดทใชอธบายความรสกดงกลาว โปรดอยาขามขอใดๆ ขอบคณสาหรบการตอบแบบสอบถาม

โปรดเลอกคาตอบใสในชองวางในแตละขอของประโยคน

ฉนรสก__________เมอนกถงเขาหรอเธอคนนน

ขอ ฉนรสก………..

ไมเหนดวย

อยางยง

ไมเหนดวย

ปานกลาง

ไมเหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

ปานกลาง

เหนดวย

อยางยง

1. อบอน 1 2 3 4 5 6

2. ตอตาน 1 2 3 4 5 6

3. สงสาร 1 2 3 4 5 6

4. มความสข 1 2 3 4 5 6

5. เปนศตร 1 2 3 4 5 6

ชดขอคาถามดงตอไปนวาดวยลกษณะพฤตกรรมปจจบนขอ งคณทมตอบคคลคนนน ลอง

พจารณาดวาคณปฏบตหรอจะแสดงพฤตกรรมตอบคคลคนนนอยางไร ในแตละขอกรณาเลอกระดบ

ของคะแนนใหเหมาะสมทสด ทอธบายถงพฤตกรรมปจจบนหรอพฤตกรรมทนาจะเปนไปได โปรด

อยาขามขอใดๆ ขอบคณสาหรบการตอบแบบสอบถาม

โปรดเลอกคาตอบใสในชองวางในแตละขอของประโยคน

จองไปทบคคลคนนน ฉนจะ______________

33

ขอ ฉนทาหรอจะทา......

ไมเหนดวย

อยางยง

ไมเหนดวย

ปานกลาง

ไมเหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

ปานกลาง

เหนดวย

อยางยง

1. แสดงความเปนมตร 1 2 3 4 5 6

2. หลกหน 1 2 3 4 5 6

3. ไมสนใจ,เพกเฉย 1 2 3 4 5 6

4. ไมแยแส,ทอดทง 1 2 3 4 5 6

5. ชวยเหลอ 1 2 3 4 5 6

ชดขอคาถามดงตอไปนวาดวยความคดของคณในปจจบนตอบคคลคนนน เปนลกษณะ

ความคดทครอบครองจตใจของคณในปจจบนซงเกยวของโดยเฉพาะ กบบคคลคนนน ในแตละขอ

กรณาเลอกระดบของคะแนนใหเหมาะสมทสด ทอธบายถงความคดในปจจบนของคณ โปรดอยา

ขามขอใดๆ ขอบคณสาหรบการตอบแบบสอบถาม

โปรดเลอกคาตอบใสในชองวางในแตละขอของประโยคน

ฉนคดวาเขาหรอเธอคอ_______________

ขอ

ฉนคดวาเขาหรอ

เธอคอ............

ไมเหนดวย

อยางยง

ไมเหนดวย

ปานกลาง

ไมเหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

ปานกลาง

เหนดวย

อยางยง

1. คนเคราะหราย 1 2 3 4 5 6

2. คนรายกาจ 1 2 3 4 5 6

3. คนทนาสะพรงกลว 1 2 3 4 5 6

4. คนทมคณลกษณะ

ทด 1 2 3 4 5 6

5. คนทควรคาแกการ

เคารพ 1 2 3 4 5 6

ในความคดทคณมตอบคคลคนนนและเหตการณทเกดขน ทคณประเมนแลววาสมเหตสมผล

กรณาพจารณาในคาถามสดทายน

34 ไมเหนดวย

อยางยง

ไมเหนดวย

ปานกลาง

ไมเหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

เลกนอย

เหนดวย

ปานกลาง

เหนดวย

อยางยง

1. แทจรงแลวในขณะน

ไมมปญหาททาให

ฉนตองคด

1 2 3 4 5 6

2. ฉนไมมสงททาให

เปนปญหา ระหวาง

เหตการณทเกดขน

1 2 3 4 5 6

3. บคคลนนไมไดทา

ผดในสงทเขา/เธอ

ทาตอฉน

1 2 3 4 5 6

4. ความรสกของฉน

ไมไดเจบปวด 1 2 3 4 5 6

5. อะไรกตามทบคคล

นนทาสมเหตสมผล 1 2 3 4 5 6

เกณฑการใหคะแนน

ขอคาถามเชงบวกดานความรสก ความคดและพฤตกรรมการใหอภย

ไมเหนดวยอยางยง = 1

ไมเหนดวยปานกลาง = 2

ไมเหนดวยเลกนอย = 3

เหนดวยเลกนอย = 4

เหนดวยปานกลาง = 5

เหนดวยอยางยง = 6

ขอคาถามเชงลบดานความรสก ความคดและพฤตกรรม การใหอภย

ไมเหนดวยอยางยง = 6

ไมเหนดวยปานกลาง = 5

ไมเหนดวยเลกนอย = 4

เหนดวยเลกนอย = 3

เหนดวยปานกลาง = 2

เหนดวยอยางยง = 1

35 เกณฑการแปลผล

คะแนนทสงขนแปรผนตามการใหอภยทสงขน

คะแนนรวมทงหมดอยในชวงระหวาง 60 -360 คะแนน ซงคะแนน 60 คะแนนจงถอเปน

ระดบการใหอภยทตาทสดและคะแนน 360 คะแนนถอเปนระดบการใหอภยทสงทสด

หมายเหต ขอคาถามท 61 – 65 เปนขอคาถามการใหอภยแฝง ถาคะแนนเทากบ 15

หรอตากวาถอวาแบบวดการใหอภยฉบบนนใชได แตถาคะแนนเทากบ 20 หรอมากกวาบงชวา ผทา

แบบวดฉบบนนมการใหอภยแฝงจงไมควรนาแบบวดฉบบนนไปพจารณาการใหอภย เพราะคะแนน

ทสงมากกกวา 20 คะแนนบงบอกถงผทาแบบวดกาลงตดใจในบางสงบางอยางมากกวาการใหอภย

การเกบรวบรวมขอมล

1. ตดตอบณฑตวทยาลย เพอทาหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลไปยง

หวหนาสถานศกษา

2. ตดตอสถานศกษาและกลมตวอยาง เพอนดวนและเวลาเกบรวบรวมขอมล

3. เกบขอมลจากกลมตวอยางดวยแบบสอบถามการวดการใหอภยของนกเรยนวยรนตาม

แนวคดของเอนไรท

4. นาขอมลทไดมาวเคราะหผล

การวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตพนฐาน (Descriptive) ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และคา

ความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. สถตสาหรบวเคราะหคณภาพเครองมอ ไดแก คาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient)

ของครอนบค (Cronbach)

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก t-test และ F-test

4. สถตทใชเปรยบเทยบรายค ไดแก Scheffe test

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

ในการศกษา การใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ไดนาเสนอผลการ

วเคราะหขอมล ดงน

1. สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล

2. การนาเสนอผลการวเคราะห

3. ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณและอกษรยอทใชในการวเคราะหขอมล

ในการวเคราะหและการแปล ผลการวเคราะหขอมลจากการศกษาคนควาครงน ผวจยได

กาหนดสญลกษณและอกษรยอทใชแทนความหมาย ดงน

n แทน จานวนกลมตวอยาง

Mean แทน คาเฉลยของคะแนนการใหอภย

Std. Error of Mean แทน ความคลาดเคลอนมาตรฐานของคาเฉลยคะแนนการใหอภย

Std. Deviation แทน คาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนการใหอภย

t แทน คาสถตทดสอบท (t-distribution)

F แทน คาสถตทดสอบเอฟ (F-distribution)

df แทน ชนแหงความเปนอสระ (Degree of freedom)

SS แทน ผลบวกกาลงสองของคะแนนกาลงสองของคะแนน

(Sum of Squares)

MS แทน คาเฉลยของผลบวกMean Squares

Minimum แทน คะแนนตาสดของคะแนนการใหอภย

Maximum แทน คะแนนสงสดของคะแนนการใหอภย

การเสนอผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลตามลาดบ ดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยการหาความถและรอยละ

ตอนท 2 ผลการวเคราะหระดบการใหอภยของกลมตวอยาง

ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามเพศ อาย และระดบชนเรยนโดยการทดสอบ t-test และ F-test

37

ผลการวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน ผวจยดาเนนการวเคราะหดงน

ตอนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม เปนนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

ตาราง 2 แสดง คาความถและรอยละของปจจยสวนบคคลของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามเพศ อาย และระดบการศกษา (n = 400)

ลกษณะกลมตวอยาง จานวน (คน) รอยละ

1. เพศ

1.1 ชาย

152

38.00

1.2 หญง 248 62.00

รวม 400 100.00

2. อายของนกเรยน

2.1 13 ป

139

34.75

2.2 14 ป 131 32.75

2.3 15 ป 111 27.75

2.4 16 ป 19 4.75

รวม 400 100.00

3. ระดบการศกษา

3.1 ม.1

130

32.50

3.2 ม.2 135 33.75

3.3 ม.3 135 33.75

รวม 400 100.00

จากตาราง 2 พบวา นกเรยนทเปนกลมตวอยางในการวดการใหอภย มจานวนทงหมด

400 คน กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง จานวน 248 คน คดเปนรอยละ 62 และเพศชาย

จานวน 152 คน คดเปนรอยละ 38 เมอพจารณาตามอายของนกเรยน พบวากลมตวอยางสวนใหญ

อาย 13 ป มจานวน 139 คน คดเปนรอยละ 34.75 และกลมตวอ ยางอาย 14 ป มจานวน 131 คน

คดเปนรอยละ 32.75 กลมตวอยางทอาย 15 ป มจานวน 111 คน คดเปนรอยละ 27.75 และกลม

ตวอยางทอาย 16 ป มจานวน 19 คน คดเปนรอยละ 4.75 ตามลาดบ และเมอพจารณาตามระดบ

การศกษาทนกเรยนศกษาอย พบวา กลมตวอยางอยในระดบชนมธยมศกษาปท 2 และ 3 จานวนชนป

ละ 135 คน คดเปนรอยละ 33.75 และอยในระดบชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 130 คน คดเปนรอย

ละ 32.5 ตามลาดบ

38

ตอนท 2 ผลการวเคราะหระด บการใหอภยของกลมตวอยาง นกเรยนวยรนในเขต

กรงเทพมหานคร

ตาราง 3 คาเฉลย (mean) คาเบยงเบนมาตรฐาน (SD) ของการใหอภยในแตละดานของนกเรยน

วยรนในเขตกรงเทพมหานคร(n = 400)

Minimum Maximum Mean Std. Deviation

ดานความรสก ขอคาถามทางบวก 10.00 60.00 34.57 11.75

ขอคาถามทางลบ 10.00 60.00 36.23 11.23

ผลรวมดานความรสก 20.00 117.00 70.80 20.05

ดานพฤตกรรม ขอคาถามทางบวก 10.00 60.00 37.27 11.71

ขอคาถามทางลบ 10.00 60.00 38.84 10.61

ผลรวมดานพฤตกรรม 20.00 116.00 76.11 19.90

ดานความคด ขอคาถามทางบวก 10.00 60.00 37.37 11.46

ขอคาถามทางลบ 10.00 60.00 40.29 11.02

ผลรวมดานความคด 20.00 119.00 77.66 19.03

ผลรวมระดบการใหอภย 73.00 343.00 224.57 54.32

จากตาราง 3 พบวานกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร มการใหอภยดานความ คดมากกวา

ดานพฤตกรรมและดานความรสก โดยมคะแนนเฉลยในแตละดานเทากบ 77.66 ,76.11 และ 70.80

ตามลาดบ โดยรวม ระดบการใหอภยนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร มคะแนนตาสดเทากบ 73.0

มคะแนนสงสดเทากบ 343.0 และเฉลยคะแนนการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร

เทากบ 224.57

39 ตาราง 4 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร เมอจาแนกตามเพศ

(ชาย = 152 , หญง = 248, n = 400)

การใหอภย

เพศ Mean Std. Deviation

ดานความรสก ชาย

หญง

75.12

68.15

14.32

22.48

ดานพฤตกรรม ชาย 77.82 16.06

หญง 75.06 21.89

ดานความคด ชาย 79.09 15.30

หญง 76.79 20.97

ผลรวมระดบการใหอภย ชาย 232.03 40.07 หญง 220.00 61.07

จากตาราง 4 พบวา ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานค รดาน

ความรสก เพศชายมคะแนนเฉลยการใหอภยเทากบ 75.12 เพศหญงมคะแนนเฉลยเทากบ 68.15

ดานพฤตกรรม เพศชาย มคะแนนเฉลย การใหอภย เทากบ 77.82 เพศหญง มคะแนนเฉลย เทากบ

75.06 สวนดานความคด เพศชาย มคะแนนเฉลยการใหอภยเทากบ 79.09 เพศหญงมคะแนนเฉลย

เทากบ 76.79 โดยภาพรวมของระดบ การใหอภย ของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานค รพบวา

เพศชายมคะแนนเฉลยการใหอภยเทากบ 232.03 เพศหญงมคะแนนเฉลยเทากบ 220.00

40 ตาราง 5 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร เมอจาแนกตามอาย

(13 ป = 139 , 14 ป = 131 , 15 ป = 111 , 16 ป = 19 , n = 400)

การใหอภย อาย (ป) Mean Std. Deviation

ดานความรสก 13 67.79 17.54

14 69.64 22.60

15 74.91 19.81

16 76.68 15.64

ดานพฤตกรรม 13 74.79 18.47

14 74.79 21.55

15 79.11 20.55

16 77.21 12.05

ดานความคด 13 75.61 15.41

14 76.18 22.20

15 81.72 19.10

16 79.15 16.20

ผลรวมการใหอภย 13 218.20 47.11

14 220.62 62.49

15 235.76 53.51

16 233.05 37.67

จากตาราง 5 พบวา เมอจาแนกตามอาย โดยรวม นกเรยนทมอาย 15 ป มระดบการใหอภย

มากทสด (คะแนนเฉลย = 235.76) รองลงมาเปนนกเรยน อาย 16 ป 14 ป และ 13 ป ตามลาดบ

(คะแนนเฉลย = 233.05 , 220.62 และ 218.20) และเมอจา แนกรายดานพบวา ดานความรสก

นกเรยนอาย16 ป มระดบการใหอภยมากทสด (คะแนนเฉลย = 76.68) รองลงมาเปนนกเรยน อาย

15 ป 14 ป และ 13 ป ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 74.91, 69.64 และ 67.79) ดานพฤตกรรม

นกเรยนอาย15 ป มระดบการใหอภยมากทสด (คะแนนเฉลย = 79.11) รองลงมาเปนนกเรยน อาย

16 ป 14 ป และ 13 ป ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 77.21, 74.79 และ 74.79) สวนดานความคด

พบวา นกเรยนอาย 15 ป มระดบการใหอภยมาก ทสด (คะแนนเฉลย = 81.72) รองลงมาเปน

นกเรยนอาย 16 ป 14 ป และ 13 ป ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 79.15 , 76.18 และ 75.61)

41 ตาราง 6 ระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร เมอจาแนกตามระดบชนเรยน

(ม.1 = 130 , ม.2 = 135 , ม.3 = 135 , n = 400)

การใหอภย ระดบชน Mean Std. Deviation

ดานความรสก ม.1 71.63 13.83

ม.2 64.25 24.35

ม.3 76.54 18.52

ดานพฤตกรรม ม.1 76.16 15.07

ม.2 72.11 23.75

ม.3 80.05 19.10

ดานความคด ม.1 76.49 12.41

ม.2 73.99 23.77

ม.3 82.46 18.06

ผลรวมการใหอภย ม.1 224.29 36.93

ม.2 210.35 67.97

ม.3 239.07 49.37

จากตาราง 6 พบวา เมอจาแนกตามระดบชนเรยน โดยรวมการใหอภย นกเรยนวยรนใน

เขตกรงเทพมหานครชน ม.3 มระดบการใหอภยมากทสด (คะแนนเฉลย = 239.07) รองลงมาเปน

ระดบชน ม .1และ ม.2 ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 224.29, 210.35) และเมอจาแนกรายดานพบวา

นกเรยนวยรนในเ ขตกรงเทพมหานคร ชน ม .3 มระดบการใหอภย ดานความรสกมากทสดโดยม

คะแนนเฉลย = 76.54 รองลงมาเปนนกเรยนชน ม.1 และชน ม.2 ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 71.63

และ 64.25) และนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ชน ม .3 มระดบการใหอภย ดานพฤตกรรม

มากทสดโดยมคะแนนเฉลย = 80.05 รองลงมาเปนนกเรยนชน ม.1 และชน ม.2 ตามลาดบ (คะแนน

เฉลย = 76.16 และ 72.11) ขณะเดยวกน นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ชน ม.3 มระดบการ

ใหอภยดานความคดมากทสดโดยม คะแนนเฉลย = 82.46 รองลงมาเปนนกเรยนชน ม .1 และชน

ม.2 ตามลาดบ (คะแนนเฉลย = 76.49 และ 73.99)

42 ตอนท 3 ผลการเปรยบเทยบระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

จาแนกตามเพศ อาย และระดบชนเร ยน โดยการทดสอบคาสถตทดสอบท (t- distribution) และ

คาสถตทดสอบเอฟ (F-distribution)

ตาราง 7 ผลการเปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร จาแนกตามเพศ

การใหอภย ชาย หญง t p mean Std.

Deviation mean

Std.

Deviation

ดานความรสก 75.13

14.32

68.15

22.48

3.42* .00

ดานพฤตกรรม 77.82 16.06 75.06 21.89 1.35 .18

ดานความคด 79.09 15.30 76.79 20.97 1.18 .24

ผลรวมการใหอภย 232.04 40.07 220.00 61.07 2.16* .03

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 7 พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมเพศตางกน ม ระดบการให

อภยโดยรวมแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอพจารณารายดานพบวาการ

ใหอภยดานความรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานอนๆ แตกตางกน

อยางไมมนยสาคญทางสถต

43 ตาราง 8 ผลการเปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร จาแนกตามอาย

การใหอภย แหลงความ

แปรปรวน SS df MS F Sig

ดานความรสก ระหวางกลม 3966.82 3 1322.27 3.35 .02

ภายในกลม 156462.58 396 395.11

รวม 160429.39 399

ดานพฤตกรรม ระหวางกลม 1492.73 3 497.58 1.26 .29

ภายในกลม 156516.43 396 395.24

รวม 158009.16 399

ดานความคด ระหวางกลม 2750.07 3 916.69 2.56 .05

ภายในกลม 141695.04 396 357.82

รวม 144445.11 399

ผลรวมการให

อภย

ระหวางกลม 22943.12 3 7647.70 2.62 .05

ภายในกลม 1154418.48 396 2915.19

รวม 1177361.60 399

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 8 พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมอายแตกตางกนมการใหอภย

โดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอพจารณารายดานพบวา นกเรยน

วยรนในเขตกรงเทพมหานครทมอาย แตกตางกน มการใหอภ ยดานความ รสก แตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดานพฤตกรรมและดานความ คดพบวา แตกตางกน อยางไม ม

นยสาคญทางสถต

44 ตาราง 9 แสดงผลการเปรยบเทยบความแตกตางการใหอภยของวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

โดยจาแนกตามอายเปนรายค โดยใชการทดสอบการเปรยบเทยบรายค

การใหอภย อาย 13 14 15 16

ดานความรสก 13 - .90 .05* .34

14 - - .24 .56

15 - - - .99

16 - - - -

ดานพฤตกรรม 13 - 1.00 .40 .97

14 - - .41 .97

15 - - - .99

16 - - - -

ดานความคด 13 - .99 .09 .89

14 - - .16 .94

15 - - - .96

16 -

ผลรวมการใหอภย 13 - .99 .09 .74

14 - - .19 .83

15 - - - .99

16 - - - -

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 9 พบวา เมอเปรยบเทยบตามอาย นกเรยนวยรนอาย 13 ป และอาย 15 ป ม

ระดบการใหอภยแตกตางกนดานความรสก อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

45 ตาราง 10 ผลการเปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร จาแนกตาม

ระดบชนเรยน

การใหอภย แหลงความ

แปรปรวน SS df MS F Sig

ดานความรสก ระหวางกลม 10340.52 2 5170.26 13.68 .00

ภายในกลม 150088.88 397 378.06

รวม 160429.40 399

ดานพฤตกรรม ระหวางกลม 4264.69 2 2132.35 5.51 .00

ภายในกลม 153744.47 397 387.27

รวม 158009.16 399

ดานความคด ระหวางกลม 5112.03 2 2556.01 7.28 .00

ภายในกลม 139333.09 397 350.97

รวม 144445.11 399

ผลรวมการให

อภย

ระหวางกลม 55686.51 2 27843.26 9.86 .00

ภายในกลม 1121675.09 397 2825.38

รวม 1177361.60 399

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 10 พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมระดบชนเรย นแตกตางกน

มการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอพจารณารายดาน

พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมระดบชนเรยน แตก ตางกนม การใหอภยดาน

ความรสก ดานพฤตกรรมและดานความคด ของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร แตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

46 ตาราง 11 แสดงผลการเปรยบเทยบความแตกตางการใหอภยของวยรนในเขตกรงเทพมหานคร

โดยจาแนกตามระดบชนเรยนเปนรายค โดยใชการทดสอบ Multiple Comparisons ในการ

เปรยบเทยบรายค

การใหอภย ระดบชน ม.1 ม.2 ม.3

ดานความรสก ม.1 - .00* .12

ม.2 - - .00*

ม.3 - - -

ดานพฤตกรรม ม.1 - .25 .27

ม.2 - - .00*

ม.3 - - -

ดานความคด ม.1 - .56 .04*

ม.2 - - .00*

ม.3 - - -

ผลรวมการใหอภย ม.1 - .10 .07

ม.2 - - .00*

ม.3 - - -

*มนยสาคญทางสถตทระดบ .05

จากตาราง 11 พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครระดบชน ม .2 กบชน ม.3 ม

ระดบการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน

พบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครชน ม .1 และ ม.2 , ม.2 และ ม.3 มระดบการใหอภย

ดานความรสก ดานพฤตกรรม และดานความคด แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

บทท 5

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร ตามแนวคด

ของเอนไรท ซงสรปผลการศกษาไดดงน

ความมงหมายของการศกษาคนควา

ในการศกษาคนควาครงน ผวจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครตามแนวคดของเอนไรท

2. เพอศกษาการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครตามแนวคดของเอนไรท

จาแนกตามเพศ อาย และระดบชนเรยน

การกาหนดประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากรทใชในการศกษาคนควา

ประชากรทใชในการศกษาคนควาครงน ไดแก วยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษาปท 1-3

ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 สงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานคร จานวน 150,585 คน

2. กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควา

กลมตวอยางทใชในการศกษาคนควาครงน ไดแก วยรนทกาลงศกษาชนมธยมศกษาปท

1-3 ปการศกษา 2554 เขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 1และเขต 2 สงกดสานกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐานกรงเทพมหานครจานวน 400 คนซงไดมาโดยการสมตวอยางแบบหลายขนตอน

(Multistage Random Sampling) โดยใชตารางของยามาเน ทระดบความเชอมน .05 (พวงรตน ทวรตน.

2540; อางองจาก Yamane. 1967: 580-581)

เครองมอทใชในการศกษาคนควา

เครองมอทใชในการ ศกษาคนควา ครงน ไดแกแบบ วดการใหอภยของนกเรยนวยรน ตาม

แนวคดของเอนไรท ซงแบงออกเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบขอมลสวนตวของนกเรยนวยรน ไดแก เพศ ระดบชน

การศกษา และอาย

ตอนท 2 แบบวดการใหอภยของนกเรยนวยรน ทผวจยไดเลอกแบบวดการใหอภยระหวาง

บคคลของเอนไรท (Enright Forgiveness Inventory : EFI) มาปรบขอคาถามและภาษาใหเหมาะสม

กบวยรนไทย โดยแบงขอคาถามออกเปน 4 สวน ประกอบดวย ขอคาถามดานความคด ความรสก

48 และพฤตกรรมการใหอภย ดานละ 20 ขอคาถาม ในแตละดานแยกยอยเปนขอคาถามเชงบวก 10 ขอ

ขอคาถามเชงลบ 10 ขอ รวม 60 ขอและสวนของขอคาถามการใหอภยแฝง อก 5 ขอ ซงถาคะแนน

เทากบ 15 หรอตากวาถอวาแบบวดการใหอภยฉบบนนใชได แตถาคะแนนเทากบ 20 หรอมากกวา

บงชวาผทาแบบวดฉบบนนมการใหอภยแฝงจงไมควรนาแบบวดฉบบนนไปพจารณาการใหอภย

วธการดาเนนการศกษาคนควา

ขนท 1 การสรางเครองมอและหาคณภาพเครองมอศกษาคนควา

1. ผวจยศกษาเอกสารงานและงานวจยทเกยวของกบการใหอภย ตามแนวคดของเอนไรท

และนยามศพทเฉพาะเพอนามาเปนแนวทางในการสรางแบบสอบถาม

2. สรางแบบสอบถามการใหอภย ของนกเรยนวยรนโดยผวจย ไดเลอกแบบสอบถามการ

วดการใหอภยระหวางบคคลของเอนไรท (Enright Forgiveness Inventory : EFI) มาปรบขอคาถาม

และภาษาใหเหมาะสมกบวยรนไทย

3. นาแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน จานวน 65 ขอ ไปหาความเทยงตร งเชง

ประจกษ (Face Validity) โดยนาไปใหผทรงคณวฒ 3 ทาน คอ อาจารย ดร.รณดา เชยชม ผเชยวชาญ

ดานการวดผลและประเมนผล อาจารย ดร .ธระภาพ เพชรมาลยกล ผเชยวชาญดานการการวจย

และอาจารย ดร .มณฑรา จารเพง ผเชยวชาญดานจตวทยา ตรวจสอบความเท ยงตรงของเนอหา

และภาษาทใชใหสอดคลองกบนยามศพทและความมงหมายของการวจย แลวนามาปรบปรงแกไข ให

เหมาะสมตามขอเสนอแนะของ ผทรงคณวฒ โดยไดแบบสอบถามทงหมดรวม 65 ขอ โดยเลอกจาก

ขอทมคาดชนความสอดคลอง มากกวาหรอเทากบ 0.66

4. นาแบบสอบถาม การใหอภยของนกเรยนวยรน จานวน 65 ขอทไดปรบปรงแกไขตาม

ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒไปทดลองใช (Try Out) กบนกเรยนชนมธยมศกษาชนปท 1- 3 โรงเรยน

สาธตมหาวทยาลยรามคาแหง จานวน 40 คน ซงมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยางแลวนามาตรวจ

ใหคะแนนตามเกณฑทกาหนด

5. นาแบบสอบถามการใหอภยของนกเรยนวยรน ไปหาคาความเชอมน (Reliability) โดย

ใชวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient) ของครอนบค (Cronbach) (พวงรตน ทวรตน .

2540: 131-132) ซงไดคาระดบความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ .96

ขนท 2 การเกบรวบรวบขอมล

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยไดประสานงานกบบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

เพอขอหนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมลไปยงผอานวยการโรงเรยนและหนวยงานใน

โรงเรยนของกลมตวอยาง เพอขออนญาตและขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามกลมตวอยาง

ทงหมด 400 คน ไดรบแบบสอบถามกลบคน 400 ชด คดเปนรอยละ 100 แลวนาขอมลทไดรบจาก

แบบสอบถามมาดาเนนการวเคราะหขอมลตอไป

49

การวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. สถตพนฐาน (Descriptive) ไดแก คารอยละ (Percentage) คาเฉลย (Mean) และ

คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. สถตสาหรบวเคราะหคณภาพเครองมอ ไดแก คาสมประสทธแอลฟา (Alpha-Coefficient)

ของครอนบค (Cronbach)

3. สถตทใชในการทดสอบสมมตฐาน ไดแก t-test และ F-test

4. สถตทใชเปรยบเทยบรายค ไดแก Scheffe test

สรปผลการวจย

ผลการวจยครงน ปรากฏผลดงน

1. เกณฑการแปลผลคะแนนทสงขนตามการใหอภยทสงขน พบวา นกเรยนวยรนใน

กรงเทพมหานครมคะแนนการใหอภยโดยรวม ตาสดเทากบ 73.0 สงสดเทากบ 343.0 และมคะแนน

เฉลย การใหอภย เทากบ 224.57 เมอพจารณารายดานพบวา นกเรยนวยรนในกรงเทพมหานครม

การใหอภยดานความ คดมากทสด รองลงมาเปนการใหอภย ดานพฤตกรรม มคะแนนเฉลยเทากบ

77.66 และดานความรสก มคะแนนเฉลยเทากบ 70.80 ตามลาดบ

2. ผลการวเคราะหระดบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครจาแนกตาม

เพศ อาย และระดบชนเรยน

2.1 ผลการวเคราะหการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครจาแนกตาม

เพศ พบวา การใหอภย โดยรวมของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานค รเพศชายมคะ แนนเฉลย

เทากบ 232.03 เพศหญงมคะแนนเฉลย เทากบ 220.00 เมอพจารณารายดาน พบวา การใหอภย

ของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครดานความรสก เพศชายมคะแนนเฉลยเทากบ 75.12 เพศ

หญงมคะแนนเฉลยเทากบ 68.15 ดานพฤตกรรม เพศชายมคะแนนเฉลยเทากบ 77.82 เพศหญงม

คะแนนเฉลย เทากบ 75.06 สวนดานความคด เพศชายมคะแนนเฉลยเทากบ 79.09 และเพศหญงม

คะแนนเฉลยเทากบ 76.79

2.2 ผลการวเคราะหการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครจาแนกตาม

อาย พบวา โดยรวมนกเรยนทมอาย 15 ป มการใหอภย มากทสด มคะแนนเฉลย เทากบ 235.76

รองลงมาเปนนกเรยน อาย 16 ป มคะแนนเฉลยเทากบ 233.05 อาย 14 ป มคะแนนเฉลยเทากบ

220.62 และ อาย 13 ป มคะแนนเฉลยเทากบ 218.20 ตามลาดบ และเมอพจารณารายดานพบวา

ดานความรสก นกเรยนอาย16 ป มการใหอภยมากทสด คะแนนเฉลย เทากบ 76.68 รองลงมาเปน

นกเรยนอาย 15 ป คะแนนเฉลยเทากบ 74.91 อาย 14 ป คะแนนเฉลยเทากบ 69.64 และ อาย 13 ป

คะแนนเฉลยเทากบ 67.79 ตามลาดบ ดานพฤตกรรม นกเรยนอาย 15 ป มการใหอภย มากทสด

คะแนนเฉลย เทากบ 79.11 รองลงมาเปนนกเรยน อาย 16 ป คะแนนเฉลยเทากบ 77.21 อาย 14 ป

50 คะแนนเฉลยเทากบ 74.79 และ 13 ป คะแนนเฉลยเทากบ 74.79 ตามลาดบ สวนดานความคด

พบวา นกเรยนอาย 15 ป มการใหอภยมากทสด คะแนนเฉลย เทากบ 81.72 รองลงมาเปนนกเรยน

อาย 16 ป คะแนนเฉลยเทากบ 79.15 อาย14 ป คะแนนเฉลยเทากบ 76.18 และ อาย 13 ป คะแนน

เฉลยเทากบ 75.61 ตามลาดบ

2.3 ผลการวเคราะหการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครจาแนกตาม

ระดบชนเรยน พบวา โดยรวม นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ชน ม.3 มการใหอภยมากทสด

คะแนนเฉลย เทากบ 239.07 รองลงมาเปน ระดบชน ม .1 คะแนนเฉลยเทากบ 224.29 และ ม.2

คะแนนเฉลยเทากบ 210.35 ตามลาดบ และเมอ พจารณา รายดานพบวา นกเรยนวยรนในเขต

กรงเทพมหานครชน ม.3 มการใหอภยดานความรสกมากทสด คะแนนเฉลยเทากบ 76.54 รองลงมา

เปนนกเรยนชน ม.1 คะแนนเฉลยเทากบ 71.63 และชน ม.2 คะแนนเฉลยเทากบ 64.25 ตามลาดบ

และนกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ชน ม.3 มระดบการใหอภยดานพฤตกรรมมากทสดโดยม

คะแนนเฉลย เทากบ 80.05 รองลงมาเปนนกเรยนชน ม .1 คะแนนเฉลยเทากบ 76.16 และชน ม.2

คะแนนเฉลยเทากบ 72.11 ตามลาดบ ขณะเดยวกน นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ชน ม.3

มระดบการใหอภยดานความคดมากทสดโดยมคะแนนเฉลย เทากบ 82.46 รองลงมาเปนนกเรยนชน

ม.1 คะแนนเฉลยเทากบ 76.49 และชน ม.2 คะแนนเฉลยเทากบ 73.99 ตามลาดบ

3. ผลการ ทดสอบสมมตฐาน เปรยบเทยบการใหอภยของนกเรยนวยรนในเขต

กรงเทพมหานครจาแนกตามเพศ อาย และระดบชนเรยนพบวา

3.1 นกเรยน วยรน ในกรงเทพมหานค รทมเพศแตกตางกนมการใหอภย โดยรวม

แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยน วยรนทมเพศ

แตกตางกนมการใหอภยดานความ รสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดาน

การใหอภยดานพฤตกรรมและดานความคดไมแตกตางกน

3.2 นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมอาย แตกตางกนม การใหอภย โดยรวม

แตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยนวยรนทมอาย

แตกตางกนมการใหอภยดานความรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนการให

อภยดานพฤตกรรมและดานความคดไมแตกตางกน และเมอเปรยบเทยบอาย นกเรยนวยรนอาย 13 ป

และอาย 15 ป มการใหอภยดานความรสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

3.3 นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมระดบชนเรยนแตกตางกนมการใหอภย

โดยรวมแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน นกเรยนวยรนทม

ระดบชนเรยนแตกตางกนมการใหอภยดานความรสก ดานพฤตกรรมและดานความคดแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบรายค นกเรยนวยรนระดบชน ม .2 กบชน

ม.3 มระดบการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

51

อภปรายผล

ผลการศกษาคนควาสามารถอภปรายผลในประเดนทสาคญดงน

1. จากผลการศกษาคนควา ทพบวา นกเรยนวยรนในกรงเทพมหานคร มการใหอภย

โดยรวมเฉลยอยในระดบคะแนน 224.57 คะแนน ตามเกณฑการแปลผลคะแนนทสงขนแปรผนตาม

การใหอภยทสงขน โดยมจานวนนกเรยน 194 คน ทมคะแนนนอยกวาคะแนนเฉลย แสดงใหเหนวา

วยรนในเขตกรงเทพมหานคร บางสวนยงมระดบการใหอภยท ตา ทงนอาจเปนเพราะ กลมตวอยางท

ศกษาเปนวยรนซงกาลงอยในชวงหวเลยวหวตอแหงชวต ทตองมการปรบเปลยน เปลยนแปลง ทง

ดานการรคด อารมณและพฤตกร รมโดยเฉพาะทางดานอารมณ วยรนมกมลกษณะอารมณทรนแรง

เปลยนแปลงงาย ไมสมาเสมอ ขาดการควบคมการแสดงออกทางอารมณ บางครงแสดงออกอยาง

เปดเผย เชนการถกเถยง กระแทกกระทน จงกอใหเกดความขดแยง กบผอนไดงาย อกทงในวยน ยง

มการเผชญปญหา ไดไมเหมาะสม ไมสามารถจดการกบปญหา นนได รวมถงไมมการปลอยวางกบ

ปญหา จงทาใหเกดภาวะอารมณดานลบ เชนความรสกโกรธและความคบแคนใจ กอใหเกดพฤตกรรม

ดานลบ เชน การแสวงหาการแกแคน ไปจนถง ความคดดานลบ นนกคอ การไมใหอภย นนเอง

(Enright; & Julio. 2000: 1) เมอพจารณาในรายดานพบวา การใหอภยดานความ รสกมคะแนนเฉลย

ตากวา การใหอภย ดานพฤตกรรมและความคด ทงนอาจเปนเพราะ กลมตวอยางเปนวยรน จงม

ลกษณะทางอารมณและความรสกทคอนขางรนแรง และเดนชด มความผนแปรและมกหวนไหวงาย

ไปตามสงแวดลอมชอบทาอะไรบาบน เสยงภย ไมกลวอนตราย กาวราว ขาดการควบคม มการแสดง

ความรสกอยางเปดเผย เปนตวของตวเองอยางชดเจน บางครงทาแบบไมคดหนาคดหลงแลวมารสก

ผดในภายหลงเสมอ (พรพมล เจยมนาครนทร. 2539: 53) นอกจากนการไดรบการกระทบกระเทอนใจ

แมเพยงเลกนอยกอาจแสดงพฤตกรรมทรนแรงได บางคนเจาคดเจาแคน ผทมความคบแคน กมก

แสดงพฤตกรรมโตตอบความผดหวงในลกษณะทรนแรงเชนกน จงสงผลใหการใหอภยดานความรสกม

คะแนน เฉลยตา สวนดานพฤตกรรมและความคด เปนผลจาก การทวยรน เรมมการ เปลยนแปลง

กระบวนการคด คอการพฒนาการรคดจากเชงรปธรรมมาเปนเชงนามธรรม มความสามารถในการ

ใชเหตผลจากการตงขอสมมตฐานตาง ๆ สามารถพจารณาสงทอาจเปนไปไดเทาๆ กบพจารณาเรอง

ทเปนจรงและเปนเรองทางรปธรรม แตวยรนในชวงตนยงมความสบสนตอกระบวนการเปลยนแปลง

บาง อกทงวยรนยงมการเปลยนแปลงทางดานอารมณ และความผนผวนทางอารมณรวมดวย จงสงผล

ตอการเจรญทางดานความคด (อษณา เจรญไว. 2538: 169) กระบวนการคดประกอบดวยกระบวนการ

หลายชนดทสาคญไดแก การรบร การจา การขบปญหา และการรจกสมพนธข อมลอยางหนงใหเขา

กบขอมลอกอยางหนง แตวยรนในตอนตนยงไมสามารถทจะเกดกระบวนการคดไดอยางสมบรณ

ทาใหวยรนมการใหอภยดาน ความคดนอย อยางไรกตามการใหอภย คอการไมมความโกรธแคน

จนมอานาจโนมนาวไปสความเหนใจ ความหวงใยและความรกไปสผอ น

52 2. จากผลการศกษาคนควาทพบวา นกเรยนวยรนในเขตกร งเทพมหานคร เพศชายมการ

ใหอภยมากกวาเพศหญง ทงนอาจเปนเพราะ ลกษณะอารมณของเพศหญงทแตกตางจากเพศชาย

คอ เพศหญงจะมอารมณคาง หมกมนกบความคดเดมๆ มกจะเกดกบวยรนทผดหวง เสยใจตอ

เหตการณใดเหตการณหนง ถงแมเหตการณจะผานไปและลดความรนแรงลง แตกยงตดอยในใจเปน

เวลานาน จนเกดเปนความเจาคดเจาแคน ชางจดช างจา (สมร ทองด. 2531: 147) อกทงเพศหญงม

ความอจฉารษยามากกวาเพศชาย ทอาจจะแสดงออกมาในรปแบบของความโกรธอยางรนแรงและ

ไมมเหตผล จงทาให เพศหญงมการใหอภยนอยกวาเพศชาย ซงสอดคลองกบการพจารณารายดาน

พบวาการใหอภยดานความความ รสกแตกตางกนอยาง มนยสาคญทางสถตทระดบ .05 สวนดาน

พฤตกรรมและความคดไมแตกตางกน

3. จากผลการศกษาคนควาทพบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานคร ทมอาย เพม

มากขนมการใหอภยโดยรวมเพมมากขน ทงนอาจเปนเพราะ วยรนทมอายเพมมากขน มการพฒนา

ทางอารมณเพมมากขน สงผลตอความมนคงทางอารมณทเพมมากขน สามารถควบคมทางอารมณ

ได มความสขม มการยบยงชงใจ ตออารมณโกรธ ซงแสดงถงวฒภาวะทางอารมณทเพมมากขน อก

ทงเมออายมากขนมการพฒนากระบวนการคด จะมการใชความคด คดไตรตรอง แกปญหา แ ละม

เหตผลเพมมากขนดวยเชนกน รวมถงพฒนาการทางดานสงคมของวยรน วยรนตองการอสระ

เสรภาพในการคบเพอน ตองการเปนทยอมรบของกลมเพอน ทาใหวยรนทมการพฒนากระบวนการ

คดตามอายทเพมมากขน มการ คดตอบสนองตอสถานการณอยางมการควบคมสถานกา รณ

(effective situation) สามารถเขาใจไดวา เพราะเหตใดบางคนถงยอมทจะเสยผลประโยชนของตน

และพยายามทจะคงความสมพนธทดกบอกฝายหนงไว (Kelly; & Thibaut. 1978: unpaged) ซงการ

พจารณารายดานพบว าการใหอภยดานความ รสกแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง สถตทระดบ .05

สวนดานพฤตกรรมและดานความคดไมแตกตางกน

4. จากผลการศกษาคนควาทพบวา ระดบชน เรยนทสงขน มการใหอภย โดยรวมเพมมาก

ขน ทงนอาจเปนเพราะ เมอระดบชน เรยนสงขนแปรผนตามอายทเพมมากขน ทาให มความมนคง

ทางอารมณเพมมากขน สามารถควบคมทางอารมณได มความสขม มการยบยงชงใจตออารมณโกรธ

ซงแสดงถงวฒภาวะทางอารมณทเพมม ากขน อกทงเมออายมากขน มการใชความคด คดไตรตรอง

แกปญหาและมเหตผลเพมมากขนดวยเชนกน และ เมอพจารณารายดานพบวา การใหอภยดาน

ความรสก ดานพฤตกรรมและดานความคดกแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05

5. จากผลการศกษาคนควาทพบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครระดบชน ม .2

และ ม.3 มการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณาราย

ดานกพบวา นกเรยนวยรน แตระดบชน เรยนมระดบการใหอภย ทแตกตางกน อยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .05 นนอาจมสาเหตมาจากการมพฒนาการของดานตางๆ ของนกเรยนชนมธยมศกษา

ตอนตน ซงอยในชวง วยรนตอนตน มพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสต ปญญาท

แตกตางกน รวมถง การปลกฝ งทางดานคณธรรม จรยธรรม ทตางกน มวฒภาวะทางอารมณ ทไม

เทากน มการใชความคด คดไตรตรองแกปญหาและมเหตผล ทตางกน การตดสนใจทจะแสดงออก

53 ทางความคด ความรสกและพฤตกรรมจงตางกน ซงสอดคลองกบผลงานวจยของ จตรยา ไชยศรพรหม

(2527: 84) ทไดศกษาลกษณะบคลกภาพการปรบตว การปรบตวของเดกนกเรยน ชนมธยม ศกษา

พบวาระดบชนทศกษามผลตอการปรบตวของวยรน ทาใหวยรนมลกษณะหรอบคลกภาพบางประการ

แตกตางกน เชน ดานความรบผดชอบ ดานความเชอมนในตนเ อง การแสดงออกทาง อารมณ

พฤตกรรม การใหอภยจงตางกน

6. จากผลการศกษาคนควาทพบวา นกเรยนวยรนในเขตกรงเทพมหานครทมอายแตกตางกน

มการใหอภยโดยรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณารายดาน พบวา

การใหอภยดานความรสก ของนกเรยนวยรนอาย 13 ป และอาย 15 ป แตกตางกนอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .05 สวนดานพฤตกรรมและความคด ไมแตกตางกน ซงไมเปนไปตามสมมตฐาน

อาจเปนเพราะ ชวงวยรนตอนตน ถงแมวาจะ เปนชวงของการเปลยนแปลง การม การพฒนาในดาน

ตางๆ ทงดานรางกาย อารมณ และสงคม ดงนนวยรนทอายเพมมากขน จงควรจะมการเผชญปญหา

จดการกบปญหา หรอปลอยวางกบปญหานนๆไดดขน แตบางครงวยรน เหลานยงมความรสกสบสน

ในการเปลยนแปลง สบสนในการแสดงบทบาทหนาทของตนเอง โดยมความชดเจนวาตองการความ

เปนอสระ (ศรเรอน แกวกงวาล. 2549: 329-330) และยงคงมความผนผวนทางอารมณคอนขางมาก

จงมกแสดงออกทางวาจาและพฤตกรรม จงทาใหไมเปนไปตามสมมตฐาน

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะสาหรบนาผลการวจยไปใช

1.1 ผลการศกษาครงน ทาใหทราบถงระดบการใหอภยของนกเรยนวยรน ในเขต

กรงเทพมหานคร ซงขอมลทไดจากการศกษาครงนจะเปนขอมลพนฐานในการพฒนาระดบการให

อภยใหมความเหมาะสมกบนกเรยนวยรนตอไป

1.2 ผลการศกษาครงน ทาใหไดเครองมอทสามารถนาไปใชวดระดบการใหอภยของ

นกเรยนวยรน ซงจะทาใหทราบถงระดบการใหอภยของนกเรยนวยรน เพอเปนแนวทางในการ

พฒนาระดบการใหอภยของของนกเรยนวยรนไดอยางเหมาะสมตอไป

2. ขอเสนอแนะสาหรบการทาวจยครงตอไป

2.1 ควรศกษาระดบการใหอภยกบ นกเรยนวยรน ในเขต การศกษาอนๆและกลม

ตวอยางอนๆ

2.2 ควรศกษาตวแปรอนๆ ทมผลตอการใหอภยเชน ระยะเวลาของเหตการณทเกดขน

สขภาวะทางจต เปนตน

2.3 ควรสรางโปรแกรมการพฒนาการใหอภยของวยรน

บรรณานกรม

55

บรรณานกรม

จตรยา ไชยศรพรหม. (2527). ลกษณะบคลกภาพการปรบตว การปรบตวของเดกนกเรยน ชนมธยมศกษา(ม.1-ม.6) ในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ กศ.ม. (จตวทยาพฒนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ปรยา เกตทต. (2538). พฒนาการทางอารมณและสงคมของวยรน : เอกสารการสอนชดวชา พฒนาการวยรนและการอบรม. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กรงเทพฯ: ชวนพมพ. พมลรตน ทศาภาคย. (2548). ผลของการใหอภยและการผกมดระหวางบคคลตอสขภาวะทางจต. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาสงคม). กรงเทพฯ: บณฑตมหาวทยาลย จฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ถายเอกสาร. พรพมล จนทรพลบ. (2538). พฒนาการวยรน. พระนครศรอยธยา: วฒนาพร. พรพมล เจยมนาครนทร. (2539). พฒนาการวยรน. กรงเทพฯ: คอนฟอรม. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. มณญ ตนะวฒนา. (2539). จตวทยาพฒนาชวต. กรงเทพฯ: ธรพงษการพมพ. วทยา นาควชระ. (2536). การอบรมเลยงดเดกวยรน : เอกสารการสอนชดวชาพฒนาการเดกและ การเลยงด. มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. กรงเทพฯ: ชวนพมพ. วไลลกษณ รงเรองอนนต. (2544). ผลของความใกลชดและการรบรความรนแรงของสถานการณ วาการใหอภยระหวางบคคลทมความสมพนธฉนทเพอน. วทยานพนธ ศศ.ม. (จตวทยาสงคม). กรงเทพฯ: บณฑตมหาวทยาลย. จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร. ศนสนย อษฎาสร. (2548). การใหอภยเปนยาวเศษ. แพทยทางเลอก. กรงเทพฯ: ม.ป.พ. ศรเรอน แกวกงวาน. (2549). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย วยรน - วยสงอาย. พมพครงท 9. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สชา จนทนเอม. (2540). จตวทยาพฒนาการ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. สพตรา สภาพ. (2545). ปญหาสงคม. พมพครงท 18. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช. Al-Mabuk, R.H.; & Enright, R.D. (1995). Forgiveness education with parentally love –

Deprived late adolescents. Journal of Moral Education. 24, 427-445. Andrew, M. (2000). Forgiveness in context. Journal of Moral Education. 29: 75-86. Augsbuger,D. (1981). Caring enough to not forgive. Scottsdale, PA: Herald. Berry. J.W.; Worthington, E.L.; O’Connor, L.E.; Parrott III, L.; & Wade, N.G. (2005).

Forgiveness, vengeful rumination, and affective traits.Journal of Personality. 73: 183-226.

56

Cunningham, B.B. (1985). The will to forgive: A pastoral theological view of forgiving. The Journal of Pastoral Care. 39: 141-149.

Enright, R. D.; & Coyle, C. T. (1998). Researching the process model of forgiveness within psychological interventions. InE. L. Worthington, Jr. (Ed.), Dimensions of forgiveness: Psychological research and theological perspectives(pp.139-161). Philadephia: The Templeton Foundation Press.

Enright, R. D.; Freedman, S. R.; & Rique, J. (1998). The psychology of interpersonal forgiveness. In R.

Enright, R.D.; & Gassin, E.A. (1992). Forgiveness : Adevelopmental view. Journal of Moral Education. 21: 99-113

Enright, R. D.; & The Human Development Study Group. (1996). Counseling within the forgiveness triad : On forgiving, receiving forgiveness, and self-forgiveness. Counseling and Values. 40: 107-126.

Exline, J.J.; Baumeister, R.X. (2000). Expressing forgiveness and repentance: Benefits and barriers. In M.E. McCullough, K.I. Pargament & C.E. Thoresen (Eds), Forgiveness :Theory, research, and practice. 133-155. Newyork: Guilford.

Hebl, J.H.; & Enright, R.D. (1993). Forgiveness as psychotherapeutic goal with elderly females. Psychotherapy. 30: 658-667.

Karremans, J.C.; Van Lange, P.A.M.; Ouwerkerk, J.W.; & Kluwer, E.S. (2003). When Forgiving enhances phychological well-being : The role of interpersonal commitment. Journal of Personality and Social Psychology, 84, 1011-1026.

Mauger, P.A.; et. al. (1992). The measurement of forgiveness :Preliminary research. Journal of Psychology and Christianity. 11: 170-180.

McCullough, M. E.; Hoyt, W. T.; & Rachal, K. C. (2000). What we know (and need to know) about assessing forgiveness constructs. In M. E. McCullough, K. I., Pargament, & C. E. Thoresen (Eds.), Forgiveness: Theory, research, and practice (pp.65-88). New York: Guilford.

McCullough, M. E.; Pargament, K.I.; & Thoresen, C.E. (2000). Forgiveness : Theory, research, and practice. 299-320. New York : Guilford.

McCullough, M. E.; et.al. (1998). Interpersonal forgiveness in close relationships II : Theoretical elaboration and measurement. Journal of Personalityand Social Psychology. 75: 1586-1603.

57

McCullough, M. E.; & Witvliet, C.O.V. (2002). The psychology of forgiveness.In C.R. Snyder and S.J. Lopez (Eds.). Handbook of positive psychology (pp. 446-458). New York: Oxford Press.

McCullough, M. E.; Worthington, E.L., Jr.; & Rachal, K.C. (1997). Interpersonal forgiving in close relationships. Journal of Personalityand Social Psychology. 73, 321-336.

North, J. (1987). Wrongdoing and forgiveness.Philosophy, 62, 499-508. Roming, C. A.; & Veenstra, G. (1998). Forgiveness and psychosocial Development:

Implications for clinical practice.Counselling and Values. 42: 185-199. Sarinopoulos, S. (1996). Forgiveness in adolescence and middle adulthood:

Comparing the Enright Forgiveness Inventory with the Wade Forgiveness Scale.Unpublished Master’s thesis.University of Wisconsin-Madison.

Smedes, L.B. (1984). Forgive and Forget : Healing the hurts we don’t deserve. San Francisco: Harper & Row. 18.

Subkoviak, M. J.; et.al. (1995). Measuring interpersonal forgiveness in late adolescence and middle adulthood.Journal of adolescence. 18: 641-655.

Thomas, G. (2000). The forgiveness factor.Christianity Today. 44: 38. Thompson, L.Y.; et al. (2005). Dispositional forgiveness of self, other, and situation.

Journal of Personality. 73: 313-359. Tse, M.C.; & Cheng, S.T. (2006). Depression reduces forgiveness Selectively as a

function of relationship closeness and transgression. Personality and Individual Differences. 40: 1133-1141.

Worthington, E.L.Jr. (1998). Empirical research in forgiveness : Looking backward, Looking forward. Radnor, PA : Templeton Foundation Press.

Ysseldyk, R.; Matheson, K.; & Anisman, H. (2007). Rumination : Bridging a gap between forgivingness, vengefulness, and psychological health. Personality and Individual Differences. 42: 1573-1584.

58

ภาคผนวก

59

ภาคผนวก ก

- รายชอผเชยวชาญผทรงคณวฒตรวจสอบเครองมอ

- หนงสอเชญผเชยวชาญ - หนงสอขอความรวมมอในการพฒนาคณภาพเครองมอ - หนงสอขอความรวมมอในการเกบรวบรวมขอมล

 

60

รายนามผเชยวชาญผทรงคณวฒ

1. อาจารย ดร.มณฑรา จารเพง อาจารยประจาภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

2. อาจารย ดร.ธระภาพ เพชรมาลยกล อาจารยประจาภาควชาการแนะแนวและจตวทยาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

3. อาจารย ดร.รณดา เชยชม อาจารยประจาภาควชาการวดผลและวจยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

61

62

63

64

65

66

67

68

69

ภาคผนวก ข

- การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภย - คณภาพเครองมอ

70

การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรน ของกรงเทพมหานครโดยผเชยวชาญ

ตาราง 12 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรนดานความรสก

ขอท การประเมนผลโดยผเชยวชาญคนท คะแนนรวม คาดชนความ

สอดคลอง การพจารณา

1 2 3

1 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 2 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 3 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 4 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 5 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 6 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 7 0 1 1 2 0.66 เลอกไว 8 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 9 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 10 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 11 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 12 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 13 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 14 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 15 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 16 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 17 0 1 1 2 0.66 เลอกไว 18 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 19 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 20 1 1 1 3 1.00 เลอกไว

71

ตาราง 13 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรนดานพฤตกรรม

ขอท การประเมนผลโดยผเชยวชาญคนท คะแนนรวม คาดชนความ

สอดคลอง การพจารณา

1 2 3

21 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 22 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 23 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 24 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 25 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 26 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 27 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 28 0 1 1 2 0.66 เลอกไว 29 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 30 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 31 0 1 1 2 0.66 เลอกไว 32 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 33 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 34 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 35 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 36 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 37 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 38 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 39 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 40 1 1 1 3 1.00 เลอกไว

72

ตาราง 14 การประเมนความสอดคลองเชงเนอหาแบบวดการใหอภยของวยรนดานความคด

ขอท การประเมนผลโดยผเชยวชาญคนท คะแนนรวม คาดชนความ

สอดคลอง การพจารณา

1 2 3

41 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 42 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 43 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 44 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 45 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 46 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 47 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 48 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 49 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 50 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 51 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 52 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 53 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 54 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 55 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 56 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 57 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 58 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 59 1 1 1 3 1.00 เลอกไว 60 1 1 1 3 1.00 เลอกไว

73

คณภาพเครองมอ ตาราง 15 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและคาความเชอมนของแบบสอบถามการใหอภย จาแนกเปนรายขอ (n=40)

ขอ Mean Std. Deviation Cronbach's Alpha

1 2.85 1.610 .964

2 3.55 1.694 .965

3 2.58 1.708 .966

4 3.08 1.859 .965

5 3.75 1.721 .965

6 3.05 1.467 .965

7 2.62 1.547 .966

8 3.12 1.924 .964

9 3.25 1.891 .964

10 2.65 1.777 .964

11 3.08 1.526 .965

12 2.92 1.803 .964

13 2.98 1.747 .965

14 3.22 1.860 .964

15 3.15 1.762 .965

16 3.82 1.893 .965

17 3.02 1.747 .965

18 2.28 1.432 .965

19 2.90 1.707 .965

20 3.00 1.908 .965

21 3.25 1.765 .964

22 3.95 1.782 .966

23 2.95 1.753 .965

74

ตาราง 15 (ตอ)

ขอ

Mean

Std. Deviation

Cronbach's Alpha

24 3.38 1.849 .965

25 3.40 1.722 .965

26 5.02 1.423 .966

27 3.92 1.607 .965

28 3.35 1.733 .965

29 4.15 1.626 .965

30 3.32 1.730 .965

31 3.78 1.776 .966

32 3.68 1.789 .965

33 3.68 1.789 .965

34 3.50 2.000 .965

35 3.48 1.826 .965

36 3.30 1.924 .965

37 3.20 1.757 .965

38 3.75 1.660 .965

39 4.22 1.928 .966

40 3.08 1.730 .965

41 4.35 1.847 .966

42 3.20 2.015 .965

43 4.05 1.825 .966

44 3.90 1.661 .968

45 2.78 1.687 .965

46 3.75 1.808 .964

47 3.35 1.805 .965

48 3.72 1.867 .965

75

ตาราง 15 (ตอ)

ขอ

Mean

Std. Deviation

Cronbach's Alpha

49 4.00 1.797 .965

50 3.15 1.748 .965

51 3.20 1.870 .965

52 3.98 1.901 .965

53 3.78 1.941 .965

54 3.20 1.786 .964

55 3.32 1.913 .964

56 2.95 1.694 .965

57 3.35 1.762 .965

58 3.60 1.707 .966

59 3.28 1.921 .965

60 3.32 1.886 .965

76

ประวตยอผทาสารนพนธ

77

ประวตยอผทาสารนพนธ ชอ ชอสกล นางสาวเจนจรา เพอนฝง วนเดอนปเกด 18 ตลาคม พ.ศ. 2523 สถานทเกด จงหวดแพร สถานทอยปจจบน 28/68 อาคาร City Court ซอยศนยวจย ถนนเพชรบรตด

ใหม เขตหวยขวาง แขวงบางกะป กรงเทพมหานคร รหสไปรษณย 10310

ตาแหนงหนาทงานปจจบน พยาบาลวชาชพ หวหนาหอผปวยโรคหลอดเลอดสมองและระบบประสาท

สถานททางานปจจบน หอผปวยโรคหลอดเลอดสมองและระบบประสาท (ward 6D) โรงพยาบาลกรงเทพ ซอยศนยวจย ถนนเพชรบรตดใหม เขตหวยขวาง แขวงบางกะป กรงเทพมหานคร รหสไปรษณย 10310

ประวตการศกษา พ.ศ. 2542 มธยมศกษาตอนปลาย

จากโรงเรยนนารรตน จงหวดแพร พ.ศ. 2546 พยาบาลศาสตรบณฑต(พย.บ.)

จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2556 การศกษามหาบณฑต(กศ.ม.) (จตวทยาการแนะแนว)

จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ