ผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

ปรญญานพนธ ของ

ทกสนนท แกวทพยเนตร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

มถนายน 2555

ผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

ปรญญานพนธ ของ

ทกสนนท แกวทพยเนตร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

มถนายน 2555 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

บทคดยอ ของ

ทกสนนท แกวทพยเนตร

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ

มถนายน 2555

ทกสนนท แกวทพยเนตร. (2555). ผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร. ปรญญานพนธ. วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : รองศาสตราจารยเทเวศร พรยะพฤนท, อาจารย ดร.สมนรต นมเนตพนธ, การวจยครงนมความมงหมาย เพอศกษาและเปรยบเทยบผลการจดกจกรรมนนทนาการ ทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ระหวางกลมควบคมและกลมทดลอง กอนและหลงการฝกซอมกฬาตามปกต กบการใชโปรแกรม กจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดประกอบการฝกซอมตามปกต กลมตวอยางทใช ในการวจยครงนไดแก นกกฬาหญงยมนาสตกลลารนยวชนทมอายระหวาง 7 - 12 ป ของสโมสร นนทศลป โดยการเลอกแบบเจาะจงกลมตวอยาง (Purposive Sampling) ส าหรบกลมตวอยางทใช ในการทดลองและกลมควบคมไดมาดวยวธการทดสอบแบประเมนความเครยดของกรมสขภาพจต จากนนเรยงล าดบคะแนนความเครยดจากมากไปนอย คดเลอกโดยการสลบความเครยดมากนอย จดเปนกลมควบคม และกลมทดลอง จ านวนกลมละ 10 คน และใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ เพอผอนคลายความเครยด ซงใชระยะเวลาในการทดลอง 4 สปดาห สปดาหละ 2 วน วนละ 20 นาท การวจยครงน ใชแผนการทดลองแบบ Matching Control Group Pretest - Post test Design และสถตทใชในการวจย ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบคาท (t - test) แบบไมเปนอสระตอกน (T - test dependent sample) และแบบเปนอสระตอกน (T - test independent sample) ผลการศกษาพบวา 1. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ทเปนกลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ 0.05 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดกอนการเขารวมโปรแกรม กจกรรมนนทนาการ 2. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ทเปนกลมทดลอง ทเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยส าคญ ทางสถตทระดบ 0.05 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดของกลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ

THE EFFECTS OF RECREATIONAL ACTIVITIES IN STRESS RELIEVING FOR YOUTH RHYTHMIC GYMNASTICS OF NANTASIN CLUB, CHONBURI PROVINCE

AN ABSTRACT BY

TAKSINAN KEAWTIPPAYANET

Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Science degree in Recreation Management

at Srinakharinwirot University June 2012

Taksinan Keawtippayanet. (2555). The Effects of Recreational Activities in Stress Relieving for Youth Rhythmic Gymnastics of Nantasin Club , Chonburi Province. Thesis. Ph.D. (Recreation Management). Bangkok : Graduate School of Srinakharinwirot University. Committee: Associate Professor Tawate Piriyapoen ,

Lecturer Dr. Sumonratee Nimnatipun. The purpose of this study. To study and compare the results of activities. With the

relaxation of the youth Rhythmic gymnasts , model Nantasin Gymnastics Club Chonburi Province . Between control and experimental groups. Before and after the regular sports training. With the program. Recreation activities to relaxation the training routine. The sample group. In this study, including. Rhythmic gymnasts, the youth female players aged 7 - 12 years of Nantasin Gymnastics Club, Chonburi Province, by selecting a specific sample (Purposive Sampling). For the sample group. The experimental and control groups have come up with a way to pass the stress of the Department of Mental Health. The stress in descending order. Selected by switching a lot less stress. A control group. And the experimental group of 10 people and Recreation activities programs. To relaxation. The duration of the experiment was 4 weeks 2 days per week at 20minutes. This study. The experimental design Matching Control Group Pretest - Post test Design. The statistics used in this study were the mean and standard deviations. And t (t - test). Is not independent of each other (T - test Dependent sample) and independent (T - test independent sample). The results showed that

1. Youth Rhythmic gymnasts, model. Nantasin Gymnastics Club Chonburi Province. The experimental group. The program Recreation activities. The mean score of stress was significantly lower. Statistic of 0.05, compared with an average score of stress prior to the program. Recreation activities.

2. . Youth Rhythmic gymnasts, model. Nantasin Gymnastics Club Chonburi Province. The experimental group. The program Recreation activities. The mean score of stress was significantly lower. Statistic of 0.05, compared with an average score of the stress of the control group who did not participate in the program Recreation activities.

ปรญญานพนธ เรอง

ผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

ของ ทกสนนท แกวทพยเนตร

ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการนนทนาการ ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

................................................................ คณบดบณฑตวทยาลย

(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล) วนท ........ เดอน มถนายน พ.ศ. 2555

คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา ................................................... ประธาน ................................................... ประธาน (รองศาสตราจารยเทเวศร พรยะพฤนท) (อาจารย ดร.อศวน มณอนทร) ................................................... กรรมการ ................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.สมนรต นมเนตพนธ) (รองศาสตราจารยเทเวศร พรยะพฤนท) ................................................... กรรมการ (อาจารย ดร.สมนรต นมเนตพนธ) ................................................... กรรมการ (รองศาสตราจารยสภารตน วรทอง)

ประกาศคณปการ

ปรญญานพนธฉบบน ไดรบความกรณาอยางดยงจาก รองศาสตราจารยเทเวศร พรยะพฤนท ประธานควบคมปรญญานพนธ และอาจารย ดร.สมนรต นมเนตพนธ กรรมการควบคมปรญญานพนธ จนท าใหผวจยสามารถด าเนนการไดส าเรจลลวงดวยด ขอขอบพระคณ ผชวยศาสตราจารยชยโรจน สายพนธ ผชวยศาสตราจารยสมควร โพธทอง ผชวยศาสตราจารยกนกวด พงโพธทอง อาจารยนท ดอนโพธงาม และวาทรอยตรหญงกญจลกษณ ดวงกม ทใหความกรณาเปนผ เชยวชาญตรวจสอบคณภาพโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทใชในการวจย อกทงขอกราบขอบพระคณ อาจารย ดร.อศวน มณอนทร และรองศาสตราจารยสภารตน วรทอง ประธานและกรรมการสอบปากเปลา ทไดกรณาใหค าแนะน าเพมเตมท าใหปรญญานพนธฉบบนใหมความสมบรณยงขน ขอกราบขอบพระคณอาจารย บคคลากรและเจาหนาทของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒทใหขอมลและอ านวยความสะดวกในการตดตองานวจย ขอกราบขอบพระคณประธานสโมสรนนศลปทใหความกรณาและอนญาตใหผวจยจดกจกรรมทางนนทนาการเพอเกบขอมลท าวจย และขอขอบคณนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ทกคนทใหความรวมมอในการเขารวมกจกรรมการวจยเปนอยางด ผวจยขอกราบขอบพระคณ คณแมนท แกวทพยเนตร และคณนาทพวรรณ แกวทพยเนตร ทใหการสนบสนนและเปนก าลงใจมาโดยตลอดและขอบใจส าหรบก าลงใจจากนองสาวนนทสทธ แกวทพยเนตร และลกสาววรณน แกวทพยเนตร และขอบคณเพอนๆ ชาวนนทนาการทกคนทคอยหวงใยและเปนก าลงใจแกผวจยเสมอมา สดทายขอขอบพระคณผ ทมสวนเกยวของในงานวจยเลมน ขอขอบพระคณเจาของเอกสาร และงานวจยตางๆ ทผวจยไดน ามากลาวอางองสนบสนนในการท าวจย ขอกราบขอบพระคณคณาจารยภาควชาสนทนาการทกทาน ทไดประสทธประสาทวชามอบความรอนเปนทนชวตแกผวจย และขอขอบคณ คณพรสมคร ภมเขต ทคอยชวยเหลออ านวยความสะดวกในดานตางๆ ทงหลายทงมวลเหลานขอขอบพระคณจากใจ ผวจยหวงเปนอยางยงวาการศกษาเรองนจะเปนประโยชนแกนสตและนกศกษา ผ ทเกยวของ และผ ทสนใจเกยวกบนนทนาการตอไป หากผลงานวจยมสงดงามเปนประโยชนสงสด ผวจยขออทศสงดงามแกผ มพระคณทกทานและขอบพระคณเปนอยางสง ทกสนนท แกวทพยเนตร

สารบญ บทท หนา

1 บทน า................................................................................................................... 1 ภมหลง............................................................................................................... 1 ความมงหมายของการวจย................................................................................... 4 ความส าคญของการวจย...................................................................................... 5 ขอบเขตของการวจย............................................................................................ 5 นยามศพทเฉพาะ................................................................................................. 6 กรอบแนวคดในการวจย....................................................................................... 6 สมมตฐานของการวจย......................................................................................... 6

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ........................................................................... 7 เอกสารทเกยวของกบนนทนาการ.......................................................................... 8 เอกสารทเกยวของกบความเครยด......................................................................... 27 เอกสารทเกยวของกบพฒนาการเดกในชวงอาย 7 – 12 ป....................................... 57 เอกสารทเกยวของกบกฬายมนาสตกลลา............................................................. 60 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................................. 65 งานวจยในตางประเทศ................................................................................... 65 งานวจยในประเทศไทย.................................................................................. 66

3 วธด าเนนการวจย................................................................................................. 68 การก าหนดประชากรและเลอกกลมตวอยาง........................................................... 68 การสรางเครองมอทใชในการวจย.......................................................................... 68 การเกบรวบรวมขอมล.......................................................................................... 70 การจดการกระท าและการวเคราะหขอมล.............................................................. 71 สถตทใชในการวเคราะหขอมล.............................................................................. 72

4 ผลการวเคราะหขอมล.......................................................................................... 73 สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล..................................................................... 73 ผลการวเคราะหขอมล.......................................................................................... 73

สารบญ (ตอ) บทท หนา

5 สรปผล อภปรายผลและขอเสนอแนะ................................................................ 78 สรปผลการวจย.................................................................................................... 80 อภปรายผล......................................................................................................... 81 ขอเสนอแนะ....................................................................................................... 83

บรรณานกรม................................................................................................................... 84

ภาคผนวก......................................................................................................................... 94

ประวตยอผวจย................................................................................................................ 114

บญชตาราง

ตาราง หนา

1 ความถ และรอยละของระดบความเครยดของผตอบแบบสอบถาม............................. 74 2 คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนประเมนความเครยด ของกลมควบคมและกลมทดลอง กอนและหลงการทดลอง ................................................................ 75

3 การเปรยบเทยบผลคะแนนประเมนความเครยดเฉลยของกลมควบคมและกลมทดลอง 76 4 การเปรยบเทยบผลคะแนนประเมนความเครยดของกลมทดลองกอนและหลงการทดลอง................................................................................................................... 77

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา

1 กรอบแนวคดในการวจย........................................................................................... 6

บทท 1 บทน ำ

ภมหลง

ทศทางการพฒนาประเทศในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) ก าหนดขนบนพนฐานการเสรมสรางทนของประเทศทงทนทางสงคม ทนเศรษฐกจ และทนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเขมแขงอยางตอเนอง ยด “คนเปนศนยกลางการพฒนา” และอญเชญ “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” มาเปนแนวทางปฏบต เพอมงส “สงคมอยเยนเปนสขรวมกน” ดงนนยทธศาสตรการพฒนาคนและสงคมไทยจงใหความส าคญล าดบสงกบการพฒนาคณภาพคน เนองจาก “คน” เปนทงเปาหมายสดทายทจะไดรบผลประโยชนและผลกระทบจากการพฒนา ขณะเดยวกนเปนผขบ เคลอนการพฒนาเพอไปสเปาประสงคทตองการ จงจ าเปนตองพฒนาคณภาพคนในทกมตอยางสมดล ทงจตใจ รางกาย ความรและทกษะความสามารถ เพอใหเพยบพรอมทงดาน “คณธรรม” และ “ความร” ซงจะน าไปสการคดวเคราะหอยาง “มเหตผล” รอบคอบและระมดระวง ดวยจตส านกในศลธรรมและ “คณธรรม” ท าใหรเทาทนการเปลยนแปลงและสามารถตดสนใจโดยใชหลก “ความพอประมาณ” ในการด าเนนชวตอยางมจรยธรรม ซอสตยสจรต อดทนขยนหมนเพยร อนจะเปน “ภมคมกนในตวทด” ใหคนพรอมเผชญตอการเปลยนแปลงทจะเกดขน ด ารงชวตอยางมศกดศรและมความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม อยในครอบครวทอบอนและสงคมทสงบสนตสข ขณะเดยวกนเปนพลงในการขบเคลอนการพฒนาเศรษฐกจใหมคณภาพ มเสถยรภาพและเปนธรรม รวมทงการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมใหเปนฐานการด ารงชวตและการพฒนาประเทศอยางยงยน น าไปสสงคมอยเยนเปนสขรวมกน (ส านกนายกรฐมนตร . 2555 : 149)

จากการประเมนสถานภาพคนและสงคมไทยประกอบกบบรบทการเปลยนแปลงทจะมผลกระทบตอการพฒนาในอนาคต ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร จงมงพฒนาคนและสงคมไทยครอบคลม 3 เรองหลก คอ การพฒนาคนไทยใหมคณธรรมน าความร โดยพฒนาจตใจควบคกบการพฒนาการเรยนรของคนทกกลมทกวยตลอดชวต ตงแตวยเดกใหมความรพนฐานเขมแขง มทกษะชวต พฒนาสมรรถนะ ทกษะของก าลงแรงงานใหสอดคลองกบความตองการ พรอมกาวสโลกของการท างานและการแขงขนอยางมคณภาพ สรางและพฒนาก าลงคนทเปนเลศโดยเฉพาะในการสรางสรรคนวตกรรมและองคความร สงเสรมใหคนไทยเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต จดการองคความรทงภมปญญาทองถนและองคความรสมยใหมตงแตระดบชมชนถงประเทศ สามารถน าไปใชในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม การเสรมสรางสขภาวะ

2

คนไทยใหมสขภาพแขงแรงทงกายและใจ เนนการพฒนาระบบสขภาพอยางครบวงจร มงการดแลสขภาพเชงปองกน การฟนฟสภาพรางกายและจตใจ เสรมสรางคนไทยใหมความมนคงทางอาหารและการบรโภคอาหารทปลอดภย ลด ละ เลกพฤตกรรมเสยงตอสขภาพ และการเสรมสรางคนไทยใหอยรวมกนในสงคมไดอยางสนตสข โดยเสรมสรางความสมพนธทดของคนในสงคมบนฐานของความมเหตมผล ด ารงชวตอยางมนคงทงในระดบครอบครวและชมชน พฒนาระบบการคมครองทางเศรษฐกจและสงคมทหลากหลายและครอบคลมทวถง สรางโอกาสในการเขาถงแหลงทน สงเสรมการด ารงชวตทมความปลอดภย นาอย บนพนฐานของความยตธรรมในสงคม เสรมสรางกระบวนการยตธรรมแบบบรณาการและการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงควบคกบการเสรมสรางจตส านกดานสทธและหนาทของพลเมองและความตระหนกถงคณคาและเคารพศกดศรความเปนมนษยเพอลดความขดแยง

นนทนาการเปนพนฐานปจจยหนงในการเสรมสรางฐานรากของสงคมใหเขมแขง โดยมงเนนการพฒนาคน ครอบครว ชมชน และสงคม ใหเปนแกนหลกของสงคมไทย นนทนาการมความส าคญอยางยงตอการพฒนาคณภาพคน และกระบวนการเรยนรอยางตอเนอง โดยผานกระบวนการเรยนรการศกษาการใชเวลาวาง (Leisure education) และประกอบกจกรรมนนทนาการเพอเสรมสรางคนใหเปนคนด มความคดรเรมสรางสรรค มคณธรรม จรยธรรม มความซอสตยสจรต รบผดชอบ มระเบยบวนย มสขภาพด รรกสามคค มความเขมแขงทางวฒนธรรม เสรมสรางเครอขายชมชนใหเชอมโยงกบการพฒนาชนบทและเมองใหเกดความนาอย อกทงนนทนาการสามารถน ามาใชกบการเสรมสรางเศรษฐกจ ท าใหประเทศสามารถพฒนาไปไดยงยน ดวยเหตผลดงกลาว ส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ กระทรวงการทองเทยวและกฬา จงไดจดท าแผนพฒนานนทนาการแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ.2550-2554) ขน โดยน า แนวทางการพฒนาประเทศจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2550 - 2554) มาวเคราะห รวมทงประมวลขอคดเหน จากผ มสวนรวมด าเนนการประชาพจารณจากประชาชน เพอใชเปนแผนยทธศาสตร ส าหรบสงเสรมนนทนาการในประเทศไทย โดยมงหวงใหหนวยงานปฏบตทงภาครฐและภาคเอกชน ไดน าแผนฯ ไปใชไดอยางมประสทธภาพ (ส านกสงเสรมและพฒนานนทนาการ. 2551: 1 – 4)

นนทนาการเปนศาสตรและศลปทวาดวยการพฒนาคณภาพชวตของแตละบคคล ของสงคมและของประเทศ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 (2546 : 435) ไดใหความหมายของนนทนาการไววา นนทนาการ หมายถง กจกรรมทท าในยามวาง เพอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลนและผอนคลายความตงเครยด การสราญใจ สอดคลองกบจรนทร ธานรตน (2528: 12) ทกลาววา กจกรรมอะไรกตามทท าใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน ท าใหรางกายสดชนกระปรกระเปราคนสสภาพปกต และเพอสามารถประกอบกจตอไปใหเกดประสทธภาพยงขน และใช

3

เวลาวางใหเกดประโยชนสมกบเปนพลเมองดของประเทศชาต นนคอ นนทนาการ และสมบต กาญจนกจ (2540: 13-14) ไดใหความหมายของนนทนาการวา นนทนาการ หมายถง การท าใหสดชน เสรมสรางพลงขนมาใหม หลงจากการใชพลงงานแลวกอใหเกดความเหนอยเมอยลาทางรางกาย สมอง และจตใจ กจกรรมนนทนาการทบคคลเขารวมในชวงเวลาวางโดยไมมการบงคบหรอเขารวมดวยความสมครใจจะชวยขจด หรอผอนคลายความเหนอยเมอยลาทงทางดานรางกายและจตใจ กอใหเกดการพฒนาอารมณสขและพฒนาเจรญงอกงามทางรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคม และกจกรรมนนจะตองเปนกจกรรมทสงคมยอมรบดวย กจกรรมนนทนาการสามารถผอนคลายความตงเครยดเหลานนได ท าใหไดรบการสนบสนนจากภาครฐในการสงเสรมใหประชาชนใชเวลาวางใหเปนประโยชนโดยประกอบกจกรรมนนทนาการทมคณคา

จรวยพร ธรณนทร (2533 : 370) ไดใหความส าคญในเรองคณภาพชวตไววา การกฬาและนนทนาการสามารถสามารถพฒนาคณภาพชวตไดในดานสขภาพ บคลกภาพและลกษณะนสย และชวยพฒนาเดกและเยาวชนได การเลนกฬาเปนสวนหนงของกจกรรมนนทนาการทสามารถชวยพฒนาคณภาพชวตทางดานตางๆ กฬาทเปนทนยมมอยหลายชนดดวยกน โดยหนงในกฬาเหลานนคอ กฬายมนาสตกลลา (Rhythmic Gymnastics) ซงเปนกฬาทนยมอยางมากทงในประเทศและตางประเทศ และนยมเลนในเพศหญง เปนกฬาทใชความออนตวสง ใชทกษะการเคลอนไหวรางกายดวยเทคนคขนสงและการเตนร ารปแบบตางๆประกอบดนตรและอปกรณ 5 ชนด คอ เชอก (Rope) หวง (Hoop) บอล (Ball) คฑา (Club) รบบน (Ribbon) ซงในการแสดงทาชดอปกรณแตละครงในประเภทบคคล (Individual Exercise) นกกฬาจะแสดงทาชดอปกรณ 1 อยางประกอบเสยงดนตรตงแตเวลา 1.15 – 1.30 นาท โดยเคลอนไหวรางกายออนชอย งดงาม มทกษะลลาการเตนร ารปแบบตางๆบนพนพรมราบเรยบรปสเหลยมจตรส ขนาดกวาง 13 เมตร ยาว 13 เมตร หรอประเภทกลม (Group Exercise) ทมนกกฬาจ านวน 5 คน แสดงทาชดอปกรณตงแต 1 อยาง หรอ 2 อยางตามระเบยบทสหพนธยมนาสตกนานาชาตหรอ FIG (The International Gymnastics Federation ) ไดก าหนดไวลวงหนาแลว โดยแสดงทาชดอปกรณประกอบดนตรตงแตเวลา 2.15 – 2.30 นาท (Code of Point Rhythmic Gymnastics . 2009 – 2012)

กฬายมนาสตกลลา เปนกฬาทมรปแบบการแสดง การแขงขน และการฝกซอมเฉพาะดานซงเปนเอกลกษณทแตกตางจากกฬาชนดอนทวๆไป นกกฬาตองอาศยทงพรสวรรคและเทคนคตางๆในการฝกซอมเปนพเศษ เนองจากเปนกฬาทตองใชเทคนคการแสดงออกของรางกายขนสง ประสาทสมผสทด ใชความออนตวสง ตองมกลามเนอทแขงแรง มพนฐานของการเตนบลเลต แจสแดนซ และครเอทฟมฟเมนท ประกอบกบความช านาญและความแมนย าในการใชอปกรณตางๆ ซงนกกฬาจะตองท าการฝกซอมอยางหนกและสม าเสมอตอเนองเปนประจ าเพอใหเกดความช านาญและแมนย า การ

4

ฝกซอมอยางหนกและท าแบบฝกซ าๆกนบอย ประกอบกบความกดดนตางๆทงในเรองของสภาพรางกาย ความยากงายของทาชด แรงกดดนจากผ ฝกสอน สภาพแวดลอมของการฝกซอม ตลอดจนสภาวะเศรษฐกจและสงคมตางๆ อาจสงผลใหนกกฬาเกดความเครยดทงทางรางกายและจตใจได

สพตรา สภาพ (2540 : 35) กลาววา ความเครยดมผลอยบางตอการกระตนเรงเราใหมการเปลยนแปลงพฤตกรรมใหดขน ความเครยดเปนตวการส าคญประการหนงทมผลตอจตใจของบคคลโดยเฉพาะนกกฬาและผ ฝกสอนกฬา ซงอาจจะเกดความเครยดในสถานการณใดสถานการณหนง การคาดคะเนวาตนเองไมสมหวงท าใหตองคดหาหนทางแกปญหา ถาหากหาทางออกไมได หรอควบคมตนเองไมไดกจะฟ งซาน กระสบกระสาย ควบคมการเคลอนไหวไดล าบาก หากเปนนกกฬากเลนไดไมดมขอผดพลาดบอยๆ สอดคลองกบงานวจยของ รงกานต จรยภรต (2549 : 3) กลาวถง ประเดนการศกษาความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลาทกอใหเกดปญหาตอการพฒนาศกยภาพของนกกฬานนเกดขนไดจากหลายสาเหตดวยกน คอ การฝกซอมอยางหนกทกอใหเกดปญหาการบาดเจบ ความเครยดจากการฝกซอมและการแขงขน การควบคมน าหนก การแบงเวลาการศกษา พนฐานทางครอบครว และปญหาจากสภาพแวดลอมทมผลกระทบตางๆ ดงนน การใชเวลาวางของนกกฬาในการประกอบกจกรรมนนทนาการ จะเปนสวนหนงทชวยลดปญหาความเครยดและสงผลกระทบตอการพฒนาศกยภาพของนกกฬาใหมมาตรฐานทสงขนได

ในฐานะทผวจยไดศกษาวชาการทางดานนนทนาการ เปนอดตนกกฬายมนาสตกลลา เปนหวหนาผ ฝกสอนกฬายมนาสตกลลาของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร และเปนผตดสนกฬายมนาสตกลลาของสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย จากประสบการณการเปนทงนกกฬา ทงผฝกสอนและผตดสนกฬายมนาสตกลลามาเปนระยะเวลานาน ท าใหผวจยไดเหนสภาพปญหาความเครยดตางๆของนกกฬา ผวจยจงเกดแนวความคดทจะจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดใหแกนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบรขน โดยมงหวงใหนกกฬาไดคลายเครยดจากการฝกซอม สนกกบการเลนกฬาและเรยนรอยางมความสข มพฒนาการทางอารมณทด กลาแสดงออกในทางทถกทควร มคณธรรมจรยธรรมทดงาม มความสามคค มปฏสมพนธทดกบเพอนๆ อกทงยงไดสนกสนานและไดใชปฏภาณไหวพรบกบการเลนเกม เปนการใชประโยชนจากนนทนาการศาสตรในการพฒนาอารมณสขใหกบนกกฬา ผวจยไดเลงเหนถงประโยชนของผลการวจยในครงน อนจะเปนแนวทางส าหรบผ ฝกสอนในการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดใหกบนกกฬายมนาสตกลลาในรนเยาวชน และประชาชน ของสโมสรตางๆในประเทศไทย ตลอดจนนกกฬายมนาสตกทกประเภท และนกกฬาชนดอนๆตอไป

5

ควำมมงหมำยของกำรวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

2. เพอเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเคยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ควำมส ำคญของกำรวจย

การวจยในครงนจะท าใหทราบถงผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดใหนกกฬายมนาสตกลลา และทราบผลการเปรยบเทยบการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลากอนและหลงการเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ เพอเปนประโยชนตอ ผ ฝกสอนกฬายมนาสตกลลาในสโมสรตางๆทวประเทศน าไปเปนแนวทางในการจดกจกรรมนนทนาการใหกบนกกฬายมนาสตกลลา เพอผอนคลายความเครยดจากการฝกซอม ใหนกกฬายมนาสตกลลาฝกซอมอยางมความสขสนกสนาน เปนการพฒนาอารมณสข เสรมสรางความมระเบยบวนยของนกกฬาทด สรางสมพนธภาพทดในหมคณะ อนจะชวยพฒนาศกยภาพของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสร นนทศลป จงหวดชลบร ใหกาวหนาทดเทยมในระดบสากลตอไป ขอบเขตของกำรวจย ประชำกรและกลมตวอยำงทใชในกำรวจย กลมตวอยำงทใชในกำรวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสร นนทศลป จงหวดชลบร จ านวน 20 คน โดยการเลอกแบบเจาะจงกลมตวอยาง (Purposive sampling) ส าหรบกลมตวอยางทใชในการทดลองและกลมควบคมไดมาดวยวธการทดสอบแบบประเมนความเครยดของกรมสขภาพจต จากนนเรยงล าดบคะแนนความเครยดจากมากไปนอย คดเลอกโดยการสลบความเครยดมาก – นอย มาจ านวน 10 คน เปนกลมทดลอง และอก 10 คน เปนกลมควบคม

ตวแปรทศกษำ

1. ตวแปรอสระ ไดแก โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด

6

2. ตวแปรตาม ไดแก ระดบความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร นยำมศพทเฉพำะ

1. โปรแกรมกจกรรมนนทนำกำร หมายถง โปรแกรมกจกรรมนนทนาการทสรางขนเพอใชในการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ไดแก กจกรรมนนทนาการประเภทเกม กจกรรมนนทนาการประเภทกจกรรมเขาจงหวะ กจกรรมนนทนาการพฒนาจตใจและความสงบสข และกจกรรมนนทนาการศลปหตถกรรม

2. กำรผอนคลำยควำมเครยด หมายถง วธการคลายเครยดเพอใหความเครยดลดลง รสกสบายใจมากขน โดยการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอใหเกดความรสกเพลดเพลนและผอนคลายจากการฝกซอม

3. นกกฬำยมนำสตกลลำรนยวชน หมายถง นกกฬายมนาสตกลลาทมอาย 7 – 12 ป ทฝกซอมในสโมสรนนทศลปจงหวดชลบร

4. สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร หมายถง สโมสรสมาชกของสมาคมกฬายมนาสตกแหงประเทศไทยและสมาคมกฬาจงหวดชลบร ซงท าการสอนกฬายมนาสตกลลา ยมนาสตกเดกเลก ยมนาสตกแอโรบก การเตนร าตางๆ เชน บลเลต แจสแดนซ ฮพฮอพ บบอย ลลาศ และการละครสรางสรรคส าหรบเดก โดยเปดท าการสอน ณ บานเลขท 1 หมท 6 ต าบลบานสวน อ าเภอเมอง จงหวดชลบร กรอบแนวคดในกำรวจย ตวแปรอสระ ตวแปรตำม

กจกรรมนนทนาการ เพอผอนคลายความเครยด

ระดบความเครยดของ นกกฬายมนาสตกลลารนยวชน

ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

7

สมมตฐำนกำรวจย 1. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลปจงหวดชลบร กลมทดลองทเขารวม

โปรแกรมกจกรรมนนทนาการมความเครยดนอยกวากอนเขารวมกจกรรมนนทนาการ 2. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลปจงหวดชลบร กลมทดลองทเขารวม

โปรแกรมกจกรรมนนทนาการมความเครยดนอยกวากลมควบคมทฝกซอมตามปกต

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของ ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของตางๆตามล าดบดงตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบนนทนาการ 1.1 ความหมายของนนทนาการ 1.2 ความมงหมายของนนทนาการ

1.3 ประโยชนและคณคาของนนทนาการ 1.4 ขอบขายของกจกรรมนนทนาการ 1.5 การสรางโปรแกรมนนทนาการ 2. เอกสารทเกยวของกบความเครยด 2.1 ความหมายของความเครยด 2.2 สาเหตของความเครยด 2.3 อาการของความเครยด 2.4 ผลของความเครยด 2.5 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความเครยด 2.6 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการผอนคลายความเครยด 2.7 กลยทธในการจดการความเครยดของนกกฬา 3. พฒนาการเดกชวงอาย 7 – 12 ป 3.1 พฒนาการทางดานรางกายของวยเดกตอนกลาง 3.2 งานตามขนพฒนาการ 3.3 จตวทยาวยเดกตอนกลาง 4. เอกสารทเกยวของกบกฬายมนาสตกลลา 4.1 ประวตความเปนมาของกฬายมนาสตกลลา 4.2 ประวตการกอตงสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร 5. งานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยในตางประเทศ 5.2 งานวจยในประเทศ

8

1. เอกสารทเกยวของกบนนทนาการ 1.1 ความหมายของนนทนาการ ค าวา “นนทนาการ” มาจากภาษาองกฤษวา “Recreation” ซงมาจากค าวา Create แปลวา สราง หรอท าใหเกดขนใหม บวกกบ Re- แปลวาเพม หรอใหม จงรวมเปน Recreate เมอเปนค านามกกลายเปน Recreation หมายความวา การสรางใหมหรอท าใหเกดขนใหม แตเดมนนกระทรวงศกษาธการใชค าวา “สนทนาการ” มาจากค าวา “สนทนา” สนธกบ “อาการ” ซงหมายถงกจกรรมประเภทการสนทนา การพดคยอนทจะกอใหเกดความสข ความเพลดเพลนในเวลาวาง และการใสไมหนอากาศเขาไปจากค าวา “สนทนาการ” มาเปน “สนทนาการ” กเพอทจะใหค าสละสลวยไพเราะนาฟงขน (ปฐมพร บ าเรอ. 2554: 9) ตอมา พ.ศ. 2510 พระยาอนมานราชธน (เสถยรโกเศศ) ไดบญญตค าวา “นนทนาการ” ขน (นนทน + อาการ) โดยใหความหมายตามพจนานกรมวา หมายถง อาการแหงความสนกสนานราเรง (ประพนธศร สเรารจ. 2541 : 2) จรนทร ธานรตน (2532: 12) ไดกลาววา กจกรรมอะไรกตามทท าใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน ท าใหรางกายสดชนกระปรกระเปราคนสสภาพปกต และเพอสามารถประกอบกจตอไปใหเกดประสทธภาพยงขน และใชเวลาวางใหเกดประโยชนสมกบเปนพลเมองดของประเทศชาต นนคอ นนทนาการ คณต เขยววชย (2534: 15) ไดกลาวไวในหนงสอหลกนนทนาการวา นนทนาการ หมายถง กจกรรมยามวางททกคนเขารวมโดยสมครใจ และกจกรรมนนจะกอใหเกดความพงพอใจแกผ เขารวมในทนททนใด ทงนกจกรรมนน ๆ จะตองไมขดตอวฒนธรรมทดงามของสงคมนน ๆ สมบต กาญจนกจ (2540: 13-14) ไดใหความหมายของนนทนาการ ทมความหมายกวางขวางออกไปมากกวาอาการ หรอพฤตกรรม ซงพอจะสรปไดคอ 1. นนทนาการ หมายถง การท าใหสดชน เสรมสรางพลงขนมาใหม หลงจากการใชพลงงาน แลวกอใหเกดความเหนอยเมอยลาทางรางกาย สมอง และจตใจ กจกรรมนนทนาการทบคคลเขารวมในชวงเวลาวาง จะชวยขจดหรอผอนคลายความเหนอยเมอยลาทงทางดานรางกายและจตใจ ในความหมายนนนทนาการจงเปนการตอบสนองความตองการทางกายและจตใจของบคคลและสงคม 2. นนทนาการ หมายถง กจกรรมตาง ๆ ทบคคลเขารวมในชวงเวลาวางโดยไมมการบงคบหรอเขารวมดวยความสมครใจ แลวผลกอใหเกดพฒนาอารมณสข รวมทงความสขสนกสนาน หรอความสขสงบ และกจกรรมนนตองเปนกจกรรมทสงคมยอมรบดวย

9

3. นนทนาการ หมายถง กระบวนการหรอประสบการณสขทบคคลไดรบโดยอาศยกจกรรมนนทนาการในชวงเวลาวางเปนสอ กอใหเกดการพฒนาการ หรอความเจรญงอกงามทางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคล 4. นนทนาการ เปนสถาบนทางสงคมหรอแหลงศนยกลางของสงคมเพอใหบคคลเขารวมกจกรรมนนทนาการแลวกอใหเกดการพฒนาทางดานอารมณและพฒนาเจรญงอกงามทางรางกาย จตใจ และสงคม ชารล เค ไบรทบล, และฮาโรลด ด เมเยอร (พระพงศ บญศร. 2542: 30; อางองจาก Charler K. Brightbill and Harold D. Mayer. 1969.) ไดกลาวไววาในหนงสอนนทนาการ (Recreation) วา นนทนาการ หมายถง กจกรรมทบคคลเขารวมดวยความสมครใจในเวลาวาง โดยมความพอใจหรอความสขใจเปนเครองจงใจ เปนมลฐานเบองตนในการเขารวมกจกรรมนน ๆ ชชพ เยาวพฒน (2543: 21) กลาววา นนทนาการ หมายถง กจกรรมทคนเราใชเวลาวางจากภารกจงานประจ าโดยเขารวมดวยความสมครใจและกจกรรมทท าตองไมขดตอขนบธรรมเนยม ประเพณ วฒนธรรม และกฎหมายบานเมอง เพอกอใหเกดการพฒนา หรอความเจรญงอกงามทางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา จนรสกมความสดชนกลบคนมาสภาวะปกต เจ บ แนช (ส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ. 2550: 2 ; อางองจาก Jay B. Nash. 1995.) ไดอธบายไวในหนงสอปรชญานนทนาการ (Philosophy of Recreation) วา นนทนาการ หมายถง การใชเวลาวางนนเพอประโยชนและคณคาในทางดงาม จากการเขารวมในกจกรรม ถาเปนเดก ๆ จะเรยกกจกรรมนนวา การเลน แตถาหากเปนคนหนมสาวผใหญจะเรยกวา นนทนาการ ค าวา เวลาวาง (Leisure time) หมายถง เวลาทวางจากกจกรรมทจ าเปนอน เชน วางจากงานประจ า วางจากเวลานอน และวางจากเวลาทประกอบกจวตรประจ าวน จากความหมายของนนทนาการในขางตน จงพอสรปไดวา นนทนาการ หมายถง กจกรรมตางๆ ทบคคลเขารวมในชวงเวลาวางดวยความสมครใจ เปนกจกรรมทกอใหเกดการพฒนากาย อารมณ สงคม และสตปญญา และเปนกจกรรมทสงคมยอมรบ 1.2 ความมงหมายของนนทนาการ กจกรรมนนทนาการเปนเครองมออนส าคญในการพฒนาคณภาพชวตของประชากร การทประชากรจะไดรบการพฒนาใหมคณภาพชวตทดไดนน ตองไดรบการพฒนาในดานรางกาย จตใจ อารมณ สตปญญา สงคม วฒนธรรมและคณธรรมจรยธรรม ซงกจกรรมนนทนาการตอบสนองการพฒนาในแตละดานดงกลาว ดงตอไปน (ส านกพฒนาการกฬาและนนทนาการ. 2550: 9-10) 1.2.1 ดานรางกายและจตใจ 1.2.1.1 เพอฟนฟความออนลาของรางกายและจตใจหลงจากท างาน

10

1.2.1.2 เพอสงเสรมสขนสย และสขปฏบต 1.2.1.3 เพอสนองความตองการตามสมรรถภาพของมนษย 1.2.1.4 เพอสงเสรมและฟนฟสมรรถภาพทางกายและจตใจหลงจากการเจบปวย 1.2.2 ดานอารมณและสตปญญา 1.2.2.1 ใหเกดความสนกสนานและผอนคลายความตงเครยด 1.2.2.2 ใหรจกการใชเวลาวางใหเกดประโยชน 1.2.2.3 สงเสรมความคดรเรมสรางสรรคและความกลาแสดงออก 1.2.2.4 เพมพนศกยภาพทางดานอารมณและสตปญญา 1.2.3 ดานสงคมและวฒนธรรม 1.2.3.1 สงเสรมการท างานรวมกบผ อน 1.2.3.2 สรางความมมนษยสมพนธในกลมบคคลหรอสงคม 1.2.3.3 ฝกลกษณะการเปนผน าและผตามทดตามระบอบประชาธปไตย 1.2.3.4 ใหรจกปรบตวเองใหเขากบสงคมและสงแวดลอม 1.2.3.5 เพอการอนรกษและสะทอนใหเหนแนวคด คานยม ประเพณ 1.2.4 ดานจรยธรรมและคณธรรม 1.2.4.1 สงเสรมความมน าใจเปนนกกฬา คอ รแพ รชนะ รอภย 1.2.4.2 สงเสรมการยอมรบฟงความคดเหนของผ อน 1.2.4.3 สงเสรมความสามคคในหมคณะ 1.2.4.4 ฝกฝนการมมารยาทในการแสดงออก ขณะเปนผน าและผตาม 1.2.4.5 ใหรจกการใหความรวมมอ เออเฟอเผอแผ และความรบผดชอบ 1.2.4.6 ใหรจกการปฏบตตนตามขอตกลงหรอกตกา 1.2.4.7 ใหเปนคนทเคารพในความถกตองและความยตธรรม 1.3 ประโยชนและคณคาของนนทนาการ การทบคลไดเขารวมกจกรรมนนทนาการ ไมวาบคคลนนจะอยในเพศและวยใดกจะกอใหเกดผลลพธทด เกดประโยชนแกตนเอง ฉะนนประโยชนและคณคาของนนทนาการจงมความหมาย ดงน สมบต กาญจนกจ (2544: 32-33) ไดกลาวถงประโยชนและคณคาของนนทนาการไวดงน 1. ชวยใหบคคลและชมชนไดรบความสข สนกสนาน มความสขในชวต และใชเวลาวางใหเกดประโยชน 2. ชวยใหบคคลและชมชนพฒนาสขภาพจต และสมรรถภาพทางกายทด เกดความสมดลของชวต

11

3. ชวยปองกนอาชญากรรมและพฤตกรรมเบยงเบนในทางไมพงประสงคของเดกและเยาวชน การพฒนาพฤตกรรมเดกและเยาวชน นบวาเปนสงส าคญในการเสรมสรางลกษณะนสยทพงประสงค และเปนก าลงคนทมประสทธภาพในอนาคต กจกรรมนนทนาการประเภทตาง ๆ ชวยใหเดกและเยาวชนเลอกไดตามความสนใจ และไดใชเวลาวางในการพฒนาลกษณะนสยทพงประสงคได 4. สงเสรมความเปนพลเมองด การทชมชนไดมโอกาสใชเวลาวางใหเกดประโยชน โดยเขารวมกจกรรมนนทนาการ จะไดเรยนรในเรองหนาทความรบผดชอบ คณคาทางสงคมเสรประชาธปไตย ลดความเหนแกตว สรางคณคาจรยธรรม ความมน าใจ การใหบรการ รจกอาสาสมครชวยเหลอสงคม ถอวาเปนกจกรรมของความเปนพลเมองดของประเทศชาต 5. สงเสรมพฒนาอารมณสข กจกรรมนนทนาการชวยพฒนาอารมณสข รวมทงความสข สนกสนาน และความสขสงบ ลดความเครยด ความวตกกงวล ท าใหอารมณแจมใส และชวยสงเสรมใหรจกการพฒนาการควบคมอารมณและบคลกภาพทด 6. สงเสรมศลปวฒนธรรมของชาต กจกรรมนนทนาการ เชน การละเลนพนเมอง วถชวต ประเพณพนบาน ตลอดจนแหลงนนทนาการประเภทอทยานประวตศาสตร โบราณสถานและโบราณวตถ ชวยสงเสรมศลปะและวฒนธรรมของชาต สงเสรมการเรยนร ทศนคต และความซาบซงอนจะกอใหเกดการอนรกษศลปวฒนธรรมและเอกลกษณของชาตตอไป 7. สงเสรมการอนรกษทรพยากรธรรมชาต กจกรรมนนทนาการกลางแจงและนอกเมอง ไดแก กจกรรมการอยคายพกแรม เดนปา ทศนศกษาธรรมชาต ไตเขา เปนตน กจกรรมเหลานชวยสนใหผ เขารวมกจกรรมไดรจกคณคาของธรรมชาต ซาบซง และสามารถดแลอนรกษธรรมชาต อนจกเปนประโยชนตอชมชนและประชาชนของโลก 8. สงเสรมในเรองการบ าบดรกษา กจกรรมนนทนาการเพอการบ าบดเปนกรรมวธและกจกรรมทจะชวยรกษาคนปวยทงทางดานรางกายและสขภาพจต เชน งานอดเรกประเภทประดษฐ สรางสรรคและชวยสงเสรมคาดหวง ความคดและการใชเวลาวางแกคนปวยซงก าลงตอสกบความทกขทางกายหรอจต กจกรรมนนทนาการประเภทกฬาชวยสงเสรมการพฒนารางกาย กจกรรมนนทนาการทางสงคมชวยสรางขวญและก าลงใจของผ ปวย 9. สงเสรมมนษยสมพนธและการท างานเปนทม กจกรรมกลมสมพนธชวยใหบคคลไดแสดงออก ละลายพฤตกรรมของกลม เสรมสรางคณคาทางสงคม ฝกการอยรวมกนอยางมความสข กจกรรมเกมกฬาและการอยคายพกแรมชวยฝกการท างานเปนหมคณะ ลดความเหนแกตว เสรมสรางความสามคคและความเขาใจอนดในหมคณะ 10. สงเสรมและบ ารงขวญทหารและต ารวจทปฏบตหนาทตามชายแดน กจกรรมนนทนาการทจดขนเพอสงเสรมขวญก าลงใจของทหารและต ารวจทปฏบตหนาทตามชายแดนเปน

12

สงจ าเปนและส าคญยงในการตอบแทนใหก าลงใจในเวลาวางแกกองทหารและต ารวจทปฏบตหนาทตามชายแดน จอรจ ด. บทเลอร (ส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ. 2550: 10-11; อางองจาก George D. Butler. 1959) กลาวถงประโยชนและคณคาของนนทนาการทมตอมนษยไวดงน 1. นนทนาการเปนความตองการขนพนฐานของมนษย 2. นนทนาการ คอการแสดงออกของมนษยทถอวาเปนทางออกของการแสดงพฤตกรรมทางพฒนาการ 3. นนทนาการและการเลนท าใหเดกเกดการเจรญเตบโต เกดประสบการณ สามารถน าเอาประสบการณเหลานนไปใชในชวตอนาคตของเขาได 4. นนทนาการชวยใหเดกมความกระตอรอรน ชวยเสรมใหเกดทกษะภายหลงจากการไดรวมกจกรรม 5. นนทนาการชวยสงเสรมความรก ความสามคคในหมคณะ 6. นนทนาการ คอ สงชวยเสรมสรางความสข ท าใหเกดความพอใจ ความรก ยอมรบนบถอกน 1.4 ขอบขายของกจกรรมนนทนาการ ขอบขายของกจกรรมนนทนาการตามแนวของ สมบต กาญจนกจ (2540: 102-122) นบวามขอบขายกวางและครอบคลมกจกรรมนนทนาการททกคนสามารถเลอกเขารวมไดอยางทวถง ดงตอไปน 1. กจกรรมนนทนาการศลปหตถกรรม (Art and crafts) กจกรรมศลปหตถกรรม หมายถง การประดษฐสงตาง ๆ ดวยมอ หรองานดานศลปะตาง ๆ ทท าขนดวยมอ กจกรรมนนทนาการประเภทศลปหตถกรรม จงหมายถง งานดานศลปะตาง ๆ ทท าขนดวยมอในเวลาวาง และไมไดท าเปนอาชพหรอหวงผลก าไรใด ๆ เปนกจกรรมทสงเสรมทกษะความสามารถในการใชมอสรางงานฝมอใหแกชมชน เพอพฒนาอารมณสขและความเจรญเตบโตทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา กจกรรมเหลาน เชน งานไม เยบปกถกรอย การวาดภาพ แกะสลก งานประดษฐอปกรณ เครองใชตาง ๆ ฯลฯ กจกรรมนนทนาการ ประเภทศลปหตถกรรมนเปนกจกรรมทไมมขอบเขตจ ากด ไมมรปแบบทตายตว ผ เขารวมสามารถใชจนตนาการของตนสรางสรรคสงตาง ๆ ไดอยางอสระ ดงนน กจกรรมนนทนาการประเภทนจะชวยสงเสรมความคดสรางสรรคการเปนตวของตวเองและการแสดงออกในรปแบบตาง ๆ สามารถดดแปลงใหเหมาะสมกบทกเพศ ทกวยและยงเปนกจกรรมทไมจ าเปนตองใชคาใชจายสง เพราะสามารถน าของทไมมประโยชนมาประดษฐ หรอสรางสรรคใหเกดประโยชนอยางอนไดอกดวย

13

รปแบบการจดกจกรรม การจดกจกรรมนนทนาการประเภทศลปหตถกรรมน ไมวาจะเปนในรปแบบใด ผน าทดควรจะจดเตรยมกจกรรมไวหลาย ๆ รปแบบ และเปดโอกาสใหผ เขารวมกจกรรมไดเลอกรปแบบตามความคดของผ เขารวมเอง เพอใหไดใชความคดสรางสรรคและผลงานทไดจะมความหมายตอผ เขารวมกจกรรมมากทสด กจกรรมนนทนาการประเภทศลปหตถกรรมนนมมากมาย แตเปนทรจกเรยงตามความนยม ไดแก เครองจกสาน เยบปกถกรอย เครองปนดนเผา การแกะสลกผลไม การท ารม การปน เครองเงน เครองเขน การวาดภาพ การทอเสอ ประดษฐดอกไม ท ารองเทา ท ากระเปาซลกสกรน (Silk screen) รอยพวงมาลย จดดอกไม ท าวาว พบกระดาษ การเปาแกว ฯลฯ นอกจากนยงมศลปะสมยใหม (New arts) ซงก าลงเปนทนยมมากขน นนกคองานประดษฐงานศลปะ โดยอาศยเทคโนโลยสมยใหมมาชวยในการสรางสรรค ซงจะท าใหเกดผลงานทละเอยด ประณต และเหมอนจรงมากขน เชน การประดษฐบตรอวยพรดวยคอมพวเตอร การผลตภาพเครองไหวตาง ๆ ดวยเทคโนโลยชนสงทมความละเอยดสง ฯลฯ ท าใหเกดศลปะใหม ทมคณภาพสงขนเปนกจกรรมทใหความสนกสนานและนาสนใจ 2. กจกรรมนนทนาการเกมกฬา (Games and sports) เกมและกฬานนเปนกจกรรมทตองการความสมพนธกนระหวางทกษะการเคลอนไหวสตปญญา ความอดทน และพละก าลงของรางกายในการประกอบกจกรรม ซงบางกจกรรมจะมการใชอปกรณตาง ๆ เชน ลกบอล ใชไมตและแรกเกต ถงมอ ฯลฯ โดยมากมกจะจดกจกรรมประเภทน ในสถานททเปนบรเวณกวาง เชน สนามหญา โรงยมเนเซยม ลานกวาง เปนตน ในการเลนหรอการแขงขนกจะมกฎ กตกาในการเลนตายตวเฉพาะแตละชนดเกมกฬา เพอใหเกดการแขงขนทเสมอภาคสนกและทาทาย ดงนน กจกรรมนนทนาการประเภทเกมกฬาจงเปนกจกรรมทสนกสนาน ตนตาและทาทายความสามารถของผ เขารวมกจกรรม ทงยงมหลากหลายกจกรรมเลอกเขารวมไดเหมาะสม ทงวยเดก วยผใหญ วยสงอาย หญง ชาย รวมทงคนพการ ดงนน กจกรรมประเภทนจงไดรบความนยมสงและมากขนเรอย ๆ ในปจจบน ทงในประเทศไทยและตางประเทศ รปแบบการจดกจกรรม เกม (Games) หมายถง การเลนทมกฎ กตกา ในการเลนอยางชดเจน โดยมากจะใชทกษะพนฐานไมไดใชทกษะขนสงอยางกฬา โดยเกมมจดมงหมายและมคณคาในตวเอง ชวยใหผ เขารวมไดพฒนาตนเองในดานตาง ๆ เชน ความกลาแสดงออก การเปนผน าและผตามทด เกดความสามคคในหมคณะ พบเพอนใหม ฝกการแกปญหาเฉพาะหนา นอกจากน เกมยงสามารถแสดงใหเหนถงขนบธรรมเนยมประเพณของแตละประเทศดวย ดงนน การจดเกมทดจะตองมจดมงหมายทชดเจนใน

14

การจดเสมอ การจดกจกรรมนนทนาการประเภทเกมนสามารถเลอกจดใหตรงกบจดมงหมายไดโดยเลอกจากเกมประเภทตาง ๆ ดงน 1. เกมสรางสรรค เปนเกมประเภททจดขนโดยมจดมงหมายในการพฒนาประสทธภาพบคลากรในการท างาน ความสมพนธในองคกรตาง ๆ เพอใหการท างานขององคกรนน ๆ มคณภาพยงขน 2. เกมน าไปสกฬาใหญ เปนเกมทใชทกษะพนฐานการเคลอนไหว เพอเปนการเตรยมความพรอมของผ เขารวมใหพฒนาทกษะการเคลอนไหวตาง ๆ กอนเลนกฬาประเภทตาง ๆ 3. เกมเบดเตลด 4. เกมการละเลนพนเมอง 5. เกมคอมพวเตอรและไฟฟา กฬา (Sports) กจกรรมกฬานมหลายประเภทกฬาใหผ เขารวมสามารถเลอกไดตามความถนดและความสนใจ ผจดกจกรรมสามารถจดไดหลายรปแบบ ดงน 1. กฬาประเภทเดยว (Individual sports) คอ กฬาใชทกษะในการเลนเพยงคนเดยว ไมจ าเปนตองมคแขงขน ทม หรอผ เขารวมอน ๆ เชน จกรยาน โบวลง สเกตน าแขง ยมนาสตก พายเรอ ยงปน ยงธน วายน า ตกปลา กรฑา ลาน กอลฟ ขมา ยกน าหนก 2. กฬาประเภทคแขง (Dual sports) คอ กฬาทมผ เลนสองคนขนไปแสดงทกษะของแตละคน เพอแขงขนกน เชน แบดมนตน มวย เทนนส ยโด มวยปล า 3. กฬาประเภททม (Team sports) เปนกจกรรมกฬาทใชทกษะของกฬานนของแตละคน แสดงทกษะรวมกนประกอบกบการท างานประสานกนเปนทม เพอแขงขนกฬากบทมอน ๆ กฬาประเภทนมหลายกฬาทเปนทนยมเพราะตนเตน สนกสนาน เชน บาสเกตบอล ฮอกก วอลเลยบอล รกบ ฟตบอล เบสบอล 4. กฬาทางน า (Aquatic sports) เชน การวายน า กระโดดน า แขงเรอ สกน า 5. กฬาเสรมสมรรถภาพ (Physical conditioning activities) เชน การวงเพอสขภาพ การเตนแอโรบค จกรยาน 6. กฬาปะทะตอส (Combative sports) 7. กฬากงนนทนาการ (Co-recreation sports) การจดกจกรรมกฬาจะไมสมบรณหากไมมการกฬากงนนทนาการทสามารถจดใหคนทกเพศทกวยเขารวมดวยกนได โดยมจดมงหมาย ในการเขารวมเปนสวนหนง ของกลมเปนทยอมรบของสงคม กจกรรมดงกลาว เชน ด าน า สเกตน าแขง สก เทนนส วอลเลยบอล เปนตน จะเหนวา กฬาบางประเภทสามารถจดในหลายรปแบบได ขนอยกบ

15

สถานการณ และจดมงหมายของผจด แตในการจดกจกรรมนนทนาการประเภทเกมกฬาทดไมควรเนนในเรองการแขงขนและผลแพชนะ ควรจดโดยใหโอกาสผ ทมทกษะนอยไดชนะในการแขงขนบาง 3. กจกรรมนนทนาการการเตนร า (Dances) การเตนร านนเปนกจกรรมการแสดงออกผานการเคลอนไหว เปนการแสดงของมนษย ในความสามารถทจะเคลอนไหว ซงทาทางตาง ๆ ถกใชเปนสญลกษณของกจกรรมในชวตโดยมนษยและวฒนธรรม การเตนร าเปนการแสดงออกถงอารมณและเหตการณตาง ๆ เชน ความสข เสยใจ ความรก สงคราม การบชา ฯลฯ รปแบบการจดกจกรรม กจกรรมนนทนาการประเภทเตนร า (Dances) หรอทมกนยมเรยกกนวา กจกรรมเขาจงหวะนน ในปจจบนมรปแบบใหเลอกมากมาย โดยแตละกจกรรมใหคณคาและความสนกสนานแตกตางกน ดงน 1. การลลาศ (Ballroom dancing) กจกรรมลลาศ หรอทในปจจบนไดเปลยนมาเรยกวา กฬาลลาศ (Dance sport) นน เปนกจกรรมนนทนาการประเภทเตนร ากจกรรมหนงทเปนทนยมมากขนเรอย ๆ เนองจากใชในการเขางานสงคมตาง ๆ ใหเกดความสนกสนาน ไดพบปะรจกผคนมากมาย ผเตนไดออกก าลงกายประกอบกบเสยงดนตร ท าใหเกดความสนกสนาน เพลดเพลน มอารมณสนทร หรอจนถงการฝกเพอการแขงขนกได การเตนจะเตนเปนค ชาย-หญง ฝายชายจะเปนผน าใหผหญงแสดงทาทาง หรอลลาตาง ๆ ตามจงหวะดนตร แบงออกเปนสองประเภท คอ 1.1 ประเภทบอลรม (Ballroom) หรอ สแตนดารด (Standard) การลลาศในประเภท บอลรมนนจะมลกษณะการเตนทสงางาม ชายและหญงจะเคลอนไหวไปพรอมกน การเคลอนทจะเคลอนทเปนบรเวณกวาง จงหวะในประเภทบอลรมน ไดแก วอลซ แทงโก ควกสเตป สโลวฟอกซทรอดและควกวอลซ 1.2 ประเภทลาตนอเมรกน (Latin American) การลลาศในประเภทอเมรกนนจะมลกษณะการเตนทสนกสนาน จงหวะดนตรคอนขางเราใจแตกยงคงแสดงความสวยงามออนชอยดวยเชนกน การเตนจะใชบรเวณนอยกวาประเภทบอลรม การกาวเทาจะกาวเพยงสน ๆ จงหวะในการลลาศประเภทน ไดแก ควบน รมบา ชะชะชา ไจฟว แซมบา พาโซโดเบล ฯลฯ 2. นาฏศลปสากล การเตนร าแบบนาฏศลปสากลน มกจกรรมใหเลอกหลายประเภทเปนกจกรรมการเตนทชวยพฒนาทกษะการเคลอนไหว การใชกลามเนอในลกษณะตาง ๆ ไดอยางถกตองสวยงาม รวมทงสรางใหเกดความมสนทรยทางดนตร ใหฟงและเคลอนไหวตามเสยงดนตรไดอยางกลมกลน ผ เตนอาจเตนคนเดยว เปนคหรอเปนหมกได แตละกจกรรมของนาฏศลปสากลนตางม

16

ลกษณะเฉพาะแตกตางกนไป ตวอยางกจกรรมประเภทน ไดแก แจส บลเลด เดอรนดานซ ครเอทฟมฟเมนต แทบ ฯลฯ 3. ระบ าพนเมอง (Folk dance) ระบ าพนเมองเปนกจกรรมประเภทเตนร าประเภทหนงทสามารถแสดงถงศลปวฒนธรรมของชาตนน ๆ เชน การร าของคนไทย ลาว พมา ตางกมลกษณะการรายร าทแตกตางกนออกไป การเตนร าของตางชาต เชน ชาวสกอตแลนด อสราเอล รสเซย ฯลฯ ตางกมลกษณะการเตนและการแตงกายแตกตางกน ทงทาในการรายร า หรอการเตน และเครองแตงกาย สามารถแสดงถงวฒนธรรมประเพณของแตละชาตไดอยางด ดงนน กจกรรมนนทนาการประเภทระบ าพนเมองน นอกจากจะใหความสนกสนาน เพลดเพลน เปนการเขาสงคมอยางหนงแลว ยงชวยใหผ เขารวมไดรถงลกษณะนสยของคนในแตละชาต รวมถงศลปวฒนธรรมของชาตนน ๆ ดวย 4. กจกรรมการชมการแสดงประเภทเตนร า การเขารวมกจกรรมนนทนาการประเภทการเตนร าน นอกจากผ เขารวมจะเปนผ เตนร าในประเภทตาง ๆ ดวยตนเองแลว ผ เขารวมยงสามารถเขารวมกจกรรมนไดโดยการเปนผชมการแสดงประเภทเตนร าน เชน ชมการแสดงบลเลต แจส ร าประเภทตาง ๆ ชมการโชวลลาศ ฯลฯ อนท าใหเกดการผอนคลายความเครยด ไดรบความสนกสนานเพลดเพลน และไดรบความรดวยเชนกน 4. กจกรรมนนทนาการการทองเทยวทศนศกษา (Tourism and traveling) การทองเทยวทศนศกษาเปนกจกรรมนนทนาการทบคคลและชมชนใหความสนใจ และนยมเลอกในชวงเวลาวางหรอเวลาอสระมากทสดประเภทหนง เพราะเปนกจกรรมสรางเสรมประสบการณชวตทมรปแบบทนาสนใจหรอเรยกวา สงดงดดความสนใจ (Attractions) ทมรปแบบทหลากหลาย ไดแก สงแวดลอมทสรางขน กจกรรมทางวฒนธรรม วถชวตและวฒนธรรมทองถน ศาสนาการเมอง วทยาศาสตร อนรกษธรรมชาต ภมอากาศ ทศนยภาพ ชวตสตวปา นนทนาการกลางแจง/นอกเมอง กฬา การบนเทง และการอาบน าแรเพอสขภาพ 5. กจกรรมนนทนาการพฒนาจตใจและความสงบสข อารมณของมนษยเกดจากสงกระตนจากสภาพแวดลอมหรอเหตการณตาง ๆ ทมากระทบซงเหตการณหนง ๆ อาจสงผลตออารมณของคนแตละคนแตกตางกนออกไป เหตการณใดทมากระทบแลวท าใหเกดความพงพอใจ ความยนด อารมณทเกดขนกคอ อารมณสข กจกรรมนนทนาการตาง ๆ ตางกจดขนโดยมจดมงหมายเพอพฒนาอารมณสขของมนษยเปนวตถประสงคส าคญขอหนง ซงอารมณสขของมนษยม 2 ลกษณะดงน 1. อารมณสขสนกสนาน (Fun) อารมณสขลกษณะนเกดจากเหตการณหรอกจกรรมทเนนในเรองของการเคลอนไหว กจกรรมกระตนความรสกตนเตนเราใจ ตลกข าขน กจกรรมนนทนาการท

17

กอใหเกดอารมณสข สนกสนานน ไดแก การเตนร า ปนเขา พายเรอ การนงพดคยสนทนา เลนกฬา ฯลฯ 2. อารมณสขสงบ (Peace) อารมณสขสงบนเกดจากเหตการณหรอกจกรรมทเนนในเรองการพฒนาจตใจ สมาธและสตปญญา ซงจะไมเนนในเรองของการเคลอนไหว หรอการกระตนอารมณมากนก จะเปนกจกรรมทท าใหเราสงบ ไดมโอกาสเรยนรตวเอง เรยนรผ อน และพฒนาตนเองในดานจตใจและสตปญญา เกดความสงบยงขน เกดความสบายใจ สรางความสมดลระหวางการท างานกบการพกผอน พฒนาระบบตาง ๆ ของรางกายควบคไปกบจตใจ สงตาง ๆ ทเกดขนนท าใหเกดความสขในลกษณะสขสงบ กจกรรมนนทนาการทท าใหเกดอารมณสขสงบน ไดแก การนงสมาธ การสรางมโนภาพ การผอนคลายกลามเนอ การปฏบตโยคะ การฟงเพลง แลวผอนคลายตามเสยงเพลง การศกษาธรรมะ ปรชญา มวยจน เปนตน 6. กจกรรมนนทนาการการละคร (Drama) กจกรรมนนทนาการประเภทการละคร เปนกจกรรมการแสดงออกเปนการระบายอารมณหรอกจกรรมของชวตประจ าวน การสรางความรสกแสดงออกแหงตน กจกรรมนนทนาการการละครเกดขนไดหลายวธ เชน เกดจากการแสดงพธการทางศาสนา การฝน หรอจนตนาการทสงเสรมพฒนาการทางดานอารมณ ความสข สนกสนาน เปนตน รปแบบการจดกจกรรม 1. การละครในลกษณะการเลยนแบบสงเสรมจนตนาการการเลยนแบบพฤตกรรมของสตวหรอธรรมชาต 2. การละครแบบสรางสรรค สงเสรมการแสดงออก เพอใหเกดจนตภาพ ภาพพจน แนวคดเพอปลกอารมณในแบบตาง ๆ 3. การละครเปนพธ เปนการแสดงละครทถกก ากบบทบาท ลลาทาทาง เพอใหผชมเกดความพงพอใจในการใชความสามารถของผแสดง การทองบท เลยนแบบและวนยของผแสดง 7. กจกรรมนนทนาการอดเรก (Hobby) งานอดเรกจดเปนกจกรรมนนทนาการทสงเสรมการพฒนาคณคาของชวตมนษย ตงแตวยเดก เยาวชน และผสงอาย เปนการสงเสรมการสรางประสบการณ เปนการบ าบดทางกายและจตใจ สงเสรมโอกาสใหบคคลเลอกกจกรรมตามความสนใจ สมครใจและกระท าดวยความเตมใจในชวงเวลาอสระ เวลาวางและเพอพฒนาคณคาชวตของบคคลและสงคม รปแบบการจดกจกรรม 1. งานอดเรกประเภทแสดงหรอกระท า เชน ประดษฐ ตอเตม วาดภาพ 2. งานอดเรกประเภทสะสม เชน สะสมแสตมป เหรยญทระลก ของเกา 3. งานอดเรกประเภทสรางสรรค เชน แกะสลก วาดภาพ ออกแบบ พฒนาเกม

18

4. งานอดเรกประเภทศกษาเรยนร เชน เรยนรเทคนคสงตาง ๆ ศกษาในศาสตรวชาใหม 8. กจกรรมนนทนาการการดนตรและรองเพลง (Music and singing) ดนตรเปนภาษากลางทใชสอสาร หรอถายทอดความรสกของมวลมนษยชาต เปนสวนหนงของชวตประจ าวน บคคล ชมชน คนเคยกบดนตร ทงในดานการเรยนร การสอสาร การแสดงออกแหงตน การทาทาย การแสดงความสามารถขนสงสดทบคคลจะพงกระท าได ดนตร เปนการระบายอารมณ เปนการผอนคลายความเครยดขณะท างานหรอเวลาวาง กลาวโดยสรป ดนตรเปนนนทนาการทตองมควบคกบสงคม เปนสวนหนงในชวตประจ าวน มบทบาทตอบคคล ชมชนสงคม และประเทศชาต ประเภทของดนตร จ าแนกตามลกษณะการเขารวม ดงน 1. การรองเพลง เชน เพลงไทย เพลงสากล เพลงโอเปรา เพลงคลาสสก 2. การเลนดนตร เชน เครองสาย กตาร เปยโน ไวโอลน 3. การฟงดนตร เชน คอนเสรต ซมโฟน เครองสาย 4. เพลงประกอบกจกรรมเขาจงหวะ เชน เพลงพนเมอง ร าวง 5. การสรางสรรคทางดนตร เชน การแตงเพลง เนอรอง ท านอง การประดษฐอปกรณดนตร 6. กจกรรมดนตรแบบผสม เชน การเตนร าพนเมอง ระบ าบลเลต ละครเพลง โอเปรา เทศกาล รปแบบการจดกจกรรม 1. ดนตรส าหรบเดกและเยาวชน เชน โรงเรยนสอนดนตร ดนตรส าหรบเยาวชน การศกษา การเลนและฟงดนตร 2. ดนตรส าหรบประชาชน การจดสวสดการดนตรส าหรบประชาชนทวไป เชน ศนยสงคต สงคตศาลา ศนยวฒนธรรมหรอคอนเสรตเพอธรกจการบนเทง ผบ ดสโก คลบ สโมสรหองอาหาร ภตตาคาร 3. ดนตรส าหรบวยสงอาย เพอบรการแกประชากรสงอาย ซงมความตองการและสนใจในกจกรรมดนตรแตกตางออกไป 4. ดนตรส าหรบประชากรกลมพเศษ เชน คนพการ บคคลดอยโอกาส กลมเยาวชนและกลมพฤตกรรมเบยงเบน 9. กจกรรมนนทนาการกลางแจง/นอกเมอง (Outdoor recreation) กจกรรมนนทนาการกลางแจง/นอกเมอง เปนกจกรรมหลากหลายทสงเสรมใหบคคลไดมโอกาสใกลชดธรรมชาต สภาพแวดลอม สงเสรมใหเกดการพฒนาการเจรญเตบโตทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาของบคคลและสงคม แหลงนนทนาการประเภทน ไดแก สวนสาธารณะ สนามเดกเลน ฟารม คายพกแรม สวนหยอม สวนผกผลไม พพธภณฑ สวนสตว หรอศนยชมชนท

19

นอกเหนอจากสภาพแวดลอมในบานหรอในหองเรยนกจกรรม การอยคายพกแรมเปนกจกรรมนนทนาการกลางแจง/นอกเมองทส าคญยงอยางหนง เพราะเปนการผสมผสานกจกรรมตาง ๆ เขาดวยกน เชน กจกรรมศลปหตถกรรม การตอส เพอการอยรอด การสรางวสดอปกรณโดยอาศยธรรมชาต การอนรกษธรรมชาตและคณคาทางสงคม กฬาประเภทเสยงอนตรายและกจกรรมทาทายความสามารถเปนอกกจกรรมทบคคลและสงคมใหความสนใจ รวมทงกฬาประเภทการแขงขน เชน แขงรถ แขงเรอ กฬาไตยอดเขาผจญภยในปาเปนการทาทายการอยรอด ซงตองมการศกษาเตรยมการฝกฝนทกษะเพอจะตองผจญภยและอปสรรคตาง ๆ รปแบบการจดกจกรรม 1. กจกรรมชวตชาวคาย เชน การกอกองไฟ เทคนคและวธการ การปรงอาหารกลางแจง การพกผอนปกนก การเดนปา การจดทพกอาศย 2. กจกรรมสงวนรกษาทรพยากรธรรมชาต เชน การตกแตงทดน การสงวนทรพยากรธรรมชาต สรางแหลงสงวนพนธสตวและพชปา ปลกพชเพอชวตปา ศกษาประชากร 3. กจกรรมเสยงอนตราย เชน พายเรอลองแกง ไตเขา ไตหนาผา เครองรอน เรอเรว ผจญภย 4. กจกรรมกฬากลางแจง เชน จกรยาน ลาสตว ตกปลา แขงเรอ สกบนหมะ สกน า แกะรอย ขมา ด าน า ไตเขา 5. กจกรรมศกษาธรรมชาต เชน แกะรอยธรรมชาต ศลปหตถกรรมธรรมชาต เกมเกยวกบธรรมชาต เดนปา คนหารอยทาง ถายรปกลางแจง การพยากรณอากาศ 10. กจกรรมนนทนาการทางสงคม (Social recreation) มนษยเปนสตวสงคม ตองการความรก ความเขาใจ ความสมพนธ การเปนเจาของ ดงนนกจกรรมนนทนาการทางสงคมเปนกจกรรมทชวยสงเสรมโอกาส มนษยสมพนธ ความเขาใจความสามคคอนดตอเพอนมนษย รปแบบการจดกจกรรม 1. เกม ซงมความหลากหลาย เชน เกมกลมสมพนธ เกมสรางสรรค เกมนนทนาการ เกมเบดเตลด เกมการแขงขน เกมจนตนาการ 2. ละคร เพอเปนการสงเสรมกจกรรมทางสงคม ละครชวยในการเสรมสรางการแสดงออกทางจนตนาการ และความสนกสนานเพลดเพลนของชมชน 3. ดนตร เพอเปนมหรสพ เพอการสรางสรรคในกลมคนและเปนการระบายอารมณ สรางความรก ความเขาใจ สรางมตร วฒนธรรมประเพณในชาตและนานาชาต

20

4. การเตนร าและกจกรรมเขาจงหวะ การลลาศ การละเลนพนเมอง เตนร าประกอบจงหวะดนตร เปนการเปดโอกาสทางสงคมใหชมชน ความสมพนธระหวางเพศทางสงคม 5. กฬาเพอนนทนาการ สงเสรมคณคาความสามคค การใชเวลาวางของสมาชก เพอการสงคมและมนษยสมพนธ สมรรถภาพทางกายและจต 6. ศลปหตถกรรม ซงมประโยชนตอชมชน ตวอยางชมชนหนงอาจจะรวมใจกนจดเทศกาลศลปหตถกรรมของหมบานหรอชมชน โดยใชศลปหตถกรรมเปนสอ และกจกรรมของชมชนตลอดจนเปนมหกรรมเทศกาลศลปหตถกรรมนานาชาต 7. งานเลยงสงสรรค การไปรบประทานอาหารนอกบาน ปกนก งานปารต เปนกจกรรมทางสงคมทสรางเสรมบรรยากาศครอบครว และชมชนใหอบอนและสรางความเขาใจอนดตอกน 11. กจกรรมนนทนาการพเศษ (Special events) กจกรรมนนทนาการพเศษ เปนกจกรรมทจดขนในโอกาสพเศษ ตองมการจดเตรยมอาคาร สถานท เพอเปดโอกาสใหชมชนไดมารวมกน เชน เทศกาลสงกรานต ลอยกระทง ครสตมาส ตรษจน รวมทงกจกรรมวนพเศษของบคคลในครอบครว เชน วนเกด วนครบรอบแตงงาน เปนตน รปแบบการจดกจกรรม 1. วนนนทนาการพเศษ เทศกาลมหกรรมตาง ๆ เชน วนสงกรานต ลอยกระทง หรอเทศกาล ศลปหตถกรรม วนเกดชมชนตาง ๆ 2. นทรรศการเปนการสงเสรมความรความเขาใจแกชมชน เชน งานอดเรก การประกวด สงประดษฐ สตวเลยง แสตมป เปนตน 3. การแสดงบนเวท เชน ละครสตว คอนเสรต ดนตร เปนตน 4. การประกวดทกษะความสามารถ เชน การจดสวนดอกไม แขงขนตกปลา ท าขนมเคก ประกวดนางงาม แขงขนกนผลไม แขงขนจกรยาน เปนตน 5. เทศกาลเตนร า เทศกาลดนตร เทศกาลศลปหตถกรรม เทศกาลกฬาพนเมอง เปนตน 12. กจกรรมนนทนาการวรรณกรรม (อาน พด เขยน) (Reading, Speaking and Writing) นนทนาการประเภทวรรณกรรมสงเสรมบคคลพฒนาทกษะความรและความสามารถ จดไดทกระดบวยและเพศ กจกรรมนนทนาการวรรณกรรมกอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน การแสดงออกแหงตนอยางสรางสรรค กอใหเกดการพฒนาจนตนาการ สามารถเขารวมกจกรรมแบบประหยดไดและเปนกจกรรมทเกาแกของมนษยชาต รปแบบการจดกจกรรม

21

1. การอาน (Reading) เปนการใชเวลาวางใหเกดประโยชน มหลายรปแบบ เชน การอานหนงสอ ประวตศาสตรคนส าคญ การจดวธอานอยางมประสทธภาพและประสทธผล การอานเพอพฒนาตนเอง การอานหนงสอพมพ การอานนวนยาย การอานเพอชมชน การอานหนงสอปรทศน การอานหนงสอวรรณกรรมชนเยยม 2. การเขยน (Writing) มหลายรปแบบ เชน การเขยนจดหมายสงคมธรกจ การเขยนบทรอยกรอง การเขยนแบบสมครเลน การเขยนบทรอยแกวเพอสอมวลชน การเขยนคอลมน การเขยนเพอพฒนาทกษะภาษา การเขยนหนงสอรายปกษ 3. การพด (Speaking) มหลายรปแบบ เชน การพดโตวาท การพดทางวทย โทรทศน การเลานทาน การอภปราย ซกถาม การจดพบปะสภากาแฟ การพดในทชมชน การพดในเชงธรกจการทต 13. กจกรรมนนทนาการบรการอาสาสมคร (Voluntary service) กจกรรมอาสาสมครเปนกจกรรมทสงเสรมในเรองคณธรรม จรยธรรม การใหและการรบ การรวมมอของชมชนอนจะกอใหเกดความพงพอใจและการพฒนาจตใจของบคคล และสงคม อาสาสมครเปนการใหบรการโดยปราศจากสนจางรางวล เปนการเสรมสรางทกษะและการสรางคณภาพชวต การใหบรการอาสาสมครเปนการพฒนาชมชนและประเทศชาต โดยอาศยแรงงานความรวมมอของกลม หนวยงานเอกชนชมชนและองคการธรกจการคาทจะตองจดบรการชมชน รปแบบการจดกจกรรม 1. การพฒนาชมชน ไดแก วด โรงเรยน สถานทราชการ โบราณสถาน โบราณวตถ 2. ลกเสอชาวบานพฒนาชมชนหรอหมบาน 3. กฬา ทจดโดยสโมสร สมาคมกฬา หรอสถาบนการศกษา 4. งานศลปะ จดกจกรรมศลปะชมชน การสงเสรมศลปหตถกรรมพนบาน 5. นนทนาการนอกเมอง กลางแจง ชวยสงเสรมคณคาอาสาสมคร การให การรบ ผน า ผตามทด 6. กจกรรมพฒนาอาสาส าหรบเยาวชนท าใหเกดการพฒนาลกษณะนสยทพงประสงค 7. ศนยเยาวชนสงเสรมการพฒนาเยาวชน การบรการอาสาสมครแกชมชน 8. โรงเรยนและสถาบนอดมศกษาจดชมนม ฝกอบรมนกเรยน นสต นกศกษา ใหรจกกจกรรมอาสาสมครบรการสงคม 9. สมาคมและมลนธทเปนองคการเอกชนอาสาสมคร จดกจกรรมอาสาสมครบรการชมชน สงคม สมาคมสตร สภาสตรแหงชาตและเดก มลนธสายใจไทย สโมสรโรตาร สโมสรไลออน เปนตน 14. กจกรรมนนทนาการพฒนาสขภาพและสมรรถภาพ

22

สขภาพเปนสงส าคญส าหรบคนทกคน จดมงหมายของนนทนาการประการหนงกคอเพอพฒนาสขภาพรางกาย และสขภาพจตของคนใหสมบรณ ดงนน กจกรรมนนทนาการอกกจกรรมหนงทมความส าคญเพมขนพรอมกบความสนใจในสขภาพของคนในปจจบน คอ กจกรรมนนทนาการประเภทพฒนาสขภาพและสมรรถภาพ ซงกจกรรมนนทนาการประเภทน เปนกจกรรมแบบผสมผสาน เปนเรองเกยวกบการจดการลลาชวต (Life style management) ซงนกวชาการไดใหค าจ ากดความของค าวา นนทนาการสขภาพ (Wellness) วาหมายถงกจกรรมประเภทลลาชวต (Lifestyle) ชนดหนง ซงมความประสงคทจะฝกฝน ดานสขภาพและการท าใหมสขภาพด หรออกความหมายหนง คอ สงทเกดขนพรอม ๆ กบมนษย ซงสงดงกลาวนเปนพนฐานของสขภาพทดและเปนการพฒนาของชมชน และจะมสวนชวยในการพฒนาคณภาพชวตซงมความส าคญตอสภาวะและสภาพความเปนอย กจกรรมนนทนาการสขภาพ (Wellness) นนกคอ กจกรรมนนทนาการเพอพฒนาสขภาพนนเอง ซงกจกรรมนเปนการจดการของบคคลซงมความเกยวของกบขอมลการศกษา โอกาสส าหรบการเปลยนแปลงทางพฤตกรรม และยงเปนการจงใจในการใหความชวยเหลอและสนบสนนใหผ เขารวมกระท าในสงทเปนไปไดมากทสดเกยวกบลกษณะการด าเนนชวตเพอใหมความเปนอยทด รปแบบการจดกจกรรม 1. การออกก าลงกายเพอสขภาพและสมรรถภาพ 2. การจดการเกยวกบโภชนาการ 3. การจดการเกยวกบการบรโภคเครองดม สงเสพตด 4. การจดโปรแกรมนนทนาการเพอพฒนาคณภาพชวต 5. การสรางสมดลสขภาพกายสขภาพจต 6. การควบคมความเครยดและการผอนคลาย 7. การจดการเกยวกบความปลอดภยตอพฤตกรรมเสยง 15. กจกรรมนนทนาการกลมสมพนธและมนษยสมพนธ (Group process) กจกรรมนนทนาการกลมสมพนธเปนกจกรรมทจะชวยสงเสรมมนษยสมพนธ การท างานเปนทมการประสานงานรวมมอของกลมและยงสงเสรมกระบวนการเรยนรพฤตกรรมของกลมของสงคมในวถประชาธปไตยอกดวย กจกรรมกลมสมพนธมประโยชนอยางยงในการเปนผน าและผตาม ใหรจกหนาทความรบผดชอบและบทบาทของตนเองและของสงคมทด ความหมายของกจกรรมกลมสมพนธมอยหลายค าทใกลเคยงกน เชน “กระบวนการกลม” “การแนะแนวหม” “การใหค าปรกษากลม” “พลงกลม” และ “การฝกมนษยสมพนธ” พอสรปได ดงน กระบวนการกลม (Group process) หมายถง กระบวนการทใชกลมในการแกไขปญหาหรอกระท าสงใดสงหนงรวมกน ซงผ เรยนไดเรยนรดวยตนเอง และใชวธการวเคราะหพฤตกรรมทเกดขน

23

เปนกระบวนการเรยนรในรปแบบตาง ๆ เชน การแสดงบทบาทสมมต การแสดงละคร การตความหมาย การแกปญหา เปนตน การแนะแนวหม (Group guidance’s) หมายถง การใหการแนะแนวแกบคคลหลายคนหรอกลมทมปญหาและความตองการคลายคลงกน โดยการเปดโอกาสใหแตละคนไดแลกเปลยนความคดเหนหรอประสบการณซงกนและกน เพอเปนแนวทางในการแกปญหา ตดสนใจของกลมไดและชวยใหบคคลไดรบทราบขอมล สงทควรรไปพรอมกบกลม เปนการประหยดเวลา แรงงานและคาใชจาย การใหค าปรกษากลม (Group counseling) เปนการใหค าปรกษาแบบกลมชวยใหคนปกตไดยอมรบปญหาตาง ๆ ของตนเองและหาทางแกไขปญหา ซงสามารถแบงการใหค าปรกษาออกเปนสามประการ ไดแกการใชกลมเพอแกปญหา การใหค าปรกษามงชวยเหลอ ปญหาปกตทวไปและชวยสมาชกกลมทมสภาพปกต พลงกลม (Group dynamics) เปนการจดกจกรรมใหแกบคคลตงแตสองคนขนไป มกจกรรมสมพนธกน มการสอสารและปรบตวเขาหากน กอใหเกดพลงขนภายในกลม โดยใชวธการตาง ๆ ทจะชวยในการตดสนใจรวมกน อาจจะใชทกษะมนษยสมพนธหรอการประชมเชงปฏบตการเพอพฒนากลมไปสเปาหมายทวางไว การฝกมนษยสมพนธและการเปนผน า (Training group หรอ T-Group) เปนการฝกอบรมเพอใหเกดการตระหนก (Awareness) และการสรางทกษะ (Skills) โดยการชวยใหบคคลเขามามสวนรวมกนเพอสรางประสบการณมนษยสมพนธ บทบาทและคณคาในการเปนผน า รปแบบการจดกจกรรม กจกรรมกลมสมพนธสามารถจดในรปแบบตาง ๆ เพอใหเกดการเรยนรและประสบการณ ดงน 1. เกม (Game) ผสอนสรางสถานการณสมมตขนใหผ เรยนลงเลนเองภายใตขอตกลงหรอกตกาบางอยางทก าหนดไว ซงผ เรยนจะตองตดสนใจท าอยางใดอยางหนงอนจะมผลออกมาในรปของการแพการชนะ วธการนจะชวยใหผ เรยนไดวเคราะหความรสกนกคดและพฤตกรรมตาง ๆ ทมอทธพลตอการตดสนใจ นอกจากนน ยงชวยผ เรยนเกดความสนกสนานในการเรยน 2. บทบาทสมมต (Role-play) วธการนลกษณะเปนสถานการณสมมตเชนเดยวกบเกม แตมการก าหนดบทบาทของผ เลนในสถานการณทสมมตขนมานนแลวใหผ เรยนสวมบทบาทนนและแสดงออกตามธรรมชาต โดยอาศยบคลกภาพประสบการณและความรสกนกคดของตนเปนหลก ดงนน วธการนจงมสวนชวยใหผ เรยนไดมโอกาสวเคราะหถงความรสกและพฤตกรรมของตนเองอยางลกซง และยงชวยเสรมสรางบรรยากาศการเรยนรใหนาสนใจและนาตดตามอกดวย

24

3. กรณตวอยาง (Case) หมายถง วธการสอนซงใชกรณหรอเรองราวตาง ๆ ทเกดขน จรง ๆ น ามาดดแปลงและใชเปนตวอยางในการใหผ เรยนไดศกษาวเคราะหและอภปรายกน เพอสรางความเขาใจและฝกฝนหาทางแกไขปญหานน 4. สถานการณจ าลอง (Simulation) หมายถง วธจ าลองสถานการณจรง หรอสรางสถานการณใหใกลเคยงกบความจรง แลวใหผ เรยนลงไปอยในสถานการณนน ๆ และมปฏกรยาโตตอบกน วธการนจะชวยใหผ เรยนไดมโอกาสทดลองแสดงพฤตกรรมตาง ๆ ซงในสถานการณจรง ผ เรยนอาจไมกลาแสดงเพราะเปนการเสยงตอผลทจะไดรบจนเกนไป 5. ละคร (Acting or dramatization) หมายถง วธการใหผ เรยนทดลองแสดงบทบาทตามบททเขยนไว ผแสดงจะตองพยายามแสดงใหสมตามบทโดยไมน าบคลกภาพและความรสกนกคดของตนเขาไปมสวนเกยวของอนจะมสวนท าใหเกดผลเสยตอการแสดงบทบาทนน ๆ วธการนเปนวธชวยใหผ เรยนไดมประสบการณในการทจะเขาใจความรสก เหตผลและพฤตกรรมของผ อน ซงความเขาใจนมสวนชวยเสรมสรางความเหนอกเหนใจกน ฝกความรบผดชอบในการเรยนรรวมกน และฝกการท างานรวมกนดวย 6. กลมยอย (Small group) วธนเปดโอกาสใหผ เรยนทกคนไดมสวนในการแสดงออกและชวยใหผ เรยนไดขอมลเพมเตมมากขน 1.5 การสรางโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ ในการสรางโปรแกรมนนทนาการ จะตองศกษาขอมลทวไป สภาพแวดลอมแนวโนมของชมชนรายละเอยดของสมาชกทจะเขารวมโครงการในดานการเจรญเตบโตพฒนาการความสนใจของแตละระดบอาย ขอมลดานสงคมจตวทยา ส ารวจสถานท ผน า สงอ านวยความสะดวกทใชในกจกรรม การก าหนดวตถประสงค ระยะเวลา และกจกรรม ซงในการสรางโปรแกรมนน มองคประกอบดงตอไปน วตถประสงคของโปรแกรม วตถประสงคของโปรแกรมมดงตอไปน (เอนก หงษทองค า. 2542: 89-93) 1. สงเสรมใหมสขภาพด (Emotional and physical health) 2. สงเสรมพฒนาการทางบคลกภาพ (Character development) 3. สงเสรมใหความสนใจกวางขวาง (Widening interest) 4. สงเสรมความเปนพลเมองด (Citizenship) 5. สงเสรมทกษะ (Skill) 6. สงเสรมความเปนอยทดในสงคม (Social living) 7. สงเสรมใหรคณคาทางเศรษฐกจ (Economic value) 8. สงเสรมใชเพอความบนเทงไดยาวนาน (Long - range enjoyment)

25

องคประกอบการสรางโปรแกรม องคประกอบทควรพจารณากอนการสรางโปรแกรมไดแก (เอนก หงษทองค า. 2542: 89-93) 1. อายของผ เขารวมกจกรรม (Age) อนประกอบดวยการเจรญเตบโตทางกาย (Growth) พฒนาความสามารถ (Development) และความสนใจ (Interest) 2. ความแตกตางเรองเพศซงประกอบดวยการเจรญเตบโตทางกาย พฒนาการ ความ สามารถ ความสนใจและความแตกตางระหวางบคคล 3. ชนดของชมชน (Type of community) ซงแบงไดเปน ชมชนเมอง แบงเปน ชมชนเมองหนาแนน และ ชมชนเมองแออด ชมชนชนบท แบงเปน ชมชนชนบทเปนกลม และชมชนชนบทกระจดกระจาย 4. สภาพของสงคม (Sociology) ประกอบดวย บรรทดฐาน (Norms) มองคประกอบ เรองวถประชา ศลธรรมและกฎหมาย สถานภาพและบทบาท (Status and role) วฒนธรรม (Culture) 5. ประเภทของหนวยงานทจดนนทนาการ หนวยงานของรฐ (Public agency) หนวยงานเอกชน (Private agency) หนวยงานธรกจ (Commercial agency) หนวยงานอาสาสมคร (Voluntary agency) 6. ขนาดของกลมผ เขารวมกจกรรม (Size of group) ซงแบงไดเปน 2 ขนาด คอ กลมเลกและกลมใหญ 7. ประเภทของผใหบรการ ผบรหาร ผจดการ ผน า 8. สถานทและสงอ านวยความสะดวก (Place and facilities) ใหพจารณาเรองขนาดพนทจ านวนเพยงพอใชและความทนสมย 9. ทกษะพนฐานของผ เขารวมกจกรรม (Basic skill) 10. ระยะเวลา (Time) ความเหมาะสมของเวลาทเหมาะสมกบกจกรรม รวมถงความยากงายของกจกรรมกบเวลา 11. กจกรรมอนทมอยแลวในพนท (Other local recreation program) อนไดแก กจกรรมและโปรแกรมนนทนาการทเปนประโยชนตอกจกรรมทจดขน ล าดบขนตอนการเขยนโปรแกรม การเขยนโปรแกรมมล าดบขนตอน ดงน (เอนก หงษทองค า. 2542: 89-93)

26

1. ก าหนดวตถประสงคโปรแกรมใหชดเจน 2. ศกษารายละเอยดของสมาชกทจะเขารวมโครงการในดานการเจรญเตบโตพฒนาการความสนใจของแตละระดบอาย 3. ศกษารายละเอยดของสมาชกทจะเขารวมโครงการในดานสงคมและจตวทยา 4. ศกษารายละเอยดสภาพสงแวดลอมและแนวโนมของชมชน 5. ส ารวจสถานทและสงอ านวยความสะดวกทใชในกจกรรม 6. ก าหนดกจกรรมใหสอดคลองกบหลกการดงกลาวขางตน นอกจากนโปรแกรมนนทนาการ สามารถแสดงใหเหนได ดงน (อารมณ นาวากาญจน. 2541: 15-16) 1. เปนกระบวนการทางนนทนาการ หมายถง การเคลอนไหวอวยวะในยามวางกระท าดวยใจสมคร กอใหเกดความสนกสนานเพลดเพลน เปนประโยชนตอตนเอง และสงคม 2. ด าเนนการเกยวกบกจกรรม หมายถง กจกรรมทกระท านนเปนลกษณะของกจกรรมพนฐานและด าเนนการในรปแบบของการกระท า 3. ด าเนนกจกรรมนนทนาการหลายรปแบบ หมายความวา จดกจกรรมนนทนาการทง 14 ประเภท ใน 13 รปแบบ ไดแก รปแบบจดบรการ รปแบบเปนสวสดการสงคมและรปแบบใหบรการกลมประชากรทกระดบ กลมพเศษ และกลมผ ดอยโอกาส 4. ก าหนดจดมงหมาชดเจน หมายความวา โปรแกรมนนทนาการทจด เมอวเคราะหพนจพจารณาปญหาและอปสรรค หาแนวทางปฏบตทเปนไปไดเลอกทางทดทสดแลวจงก าหนดจดมงหมายทชดเจนมงประโยชนสงสด 5. ใชทรพยากรทจ าเปน หมายถง ทรพยากรทใชตองพจารณาสงตอไปน ไดแก การใชทกษะตาง ๆ สตปญญา ความรวมมอของกลมงาน เครองมอ อปกรณ เงน ระบบขอมล เทคโนโลย การเลอกใชทรพยากรเทาทจ าเปน เพอประโยชนของแตละกจกรรม 6. ก าหนดเวลาและสถานทด าเนนการทแนนอน หมายความวา เมอด าเนนการโปรแกรมนนทนาการจะตองก าหนดเวลาเรมตน เวลาสนสดของแตละโปรแกรม และมสถานทด าเนนการทแนนอน เพอใหบรการและสนองความตองการของบคคล กลมบคคล โดยกอใหเกดประโยชนสงสด และเปนไปตามความมงหมายของโปรแกรม 7. ตองมบคคลหรอหนวยงานรบผดชอบ กลาวคอ โปรแกรมนนทนาการทด าเนนการตองมผ รบผดชอบ ซงผ รบผดชอบจะเปนตวบคคล เจาของโปรแกรม หรอหนวยงานทจดด าเนนการกได เชน โรงเรยน หรอวด เปนตน

27

8. กอใหเกดการพฒนาคณภาพชวต กลาวคอ โปรแกรมนนทนาการชวยพฒนาคณภาพชวตของบคคลและสงคม ชวยพฒนาอารมณ ความสามารถของบคคล สขภาพและสมรรถภาพ ความสมดลของกายและจต ลดความเครยด คลายความวตกกงวล สงเสรมการมสวนรวมกบกลมสงคม สงเสรมการแสดงออกและเพมพนประสบการณ แกบคคลทกเพศ ประชากรทกกลม ทงคนยากจน คนมงม คนพการและคนดอยโอกาส การจดนนทนาการเปนทงศาสตรและศลป ทการจดเปนกระบวนการ ตองใชหลกการจดการบรหารงานทมขนตอนและตองมเทคนคในการจดใหผ เขารวมพงพอใจ มความสข ซงมความส าคญมากส าหรบผด าเนนการดานนนทนาการจะจดกจกรรมใหบรรลตามเปาหมายและผวจยไดน ามาประกอบการพจารณา สรางโปรแกรมกจกรรมนนทนาการส าหรบผสงอายในครงน ไดแก ชอโปรแกรม วตถประสงค วน เวลา สถานท กลมเปาหมาย และประเภทกจกรรมนนทนาการ การจดนนทนาการส าหรบวยรน กลาวโดยสรป กจกรรมนนทนาการประเภทตาง ๆ มบทบาทส าคญอยางแทจรงทจะชวยใหเยาวชนไดใชเวลาวางใหเกดประโยชนใหความสนกสนาน ความพงพอใจ ชวยพฒนาคณภาพชวตมเปาหมายและมการปรบตวเขากบสงคมไดด ดงนน การจดกจกรรมนนทนาการส าหรบเยาวชนจงมความ ส าคญมประโยชน และคณคาตอเยาวชนอยางยง 2. เอกสารทเกยวของกบความเครยด 2.1 ความหมายของความเครยด ความเครยด (stress) เปนภาวะทมความกดดนท าใหรสกไมสบายใจ เกดความวนวายท าใหบคคลนนเสยสมดลของตนเอง เปนแรงผลกดนใหมพฤตกรรมเปลยนแปลงไป สภาวะของจตใจและรางกายทเปลยนแปลงไป ซงเปนผลจากการตองปรบตวตอสงกระตนหรอสงเราตาง ๆ ในสงแวดลอม ทบบคนกดดนหรอคกคามใหเกดความทกขความไมสบายใจ ท าใหความสามารถของนกกฬาลดลง กรมสขภาพจต (2542: 4) ใหความหมายของความเครยดวาเปนปฏกรยาตอบสนองของบคคลทมตอสงเราภายใน และภายนอก ซงอาจเปนบคคล ความรสกนกคด สถานการณ โดยบคคลรบรวาเปนภาวะทถกกดดน คกคามหรอบบคน ราชบณฑตยสถาน (2546, หนา 231) ใหความหมายของความเครยดวาหมายถง ลกษณะอาการสมองทไมไดผอนคลายเพราะคร าเครงอยกบงานมากเกนไป ลกษณะอาการทจตใจมอารมณบางอยางกดดนความรสกอยางรนแรง นกวชาการหลายทานได ใหความหมายของความเครยดไวดง น

คลนมนส (Kleinmuntz. 1974 : 564) ใหความหมายวา ความเครยด คอ ความกลวหรอความเจบปวดตางๆ ท เขามาแทรกซอนในวงจรการท างานตามปกตขอรางกายและจตใจท าให

28

รางกายและจตใจเสยดลยภาพทคนปกตพงมจงเกดความเครยด ความเครยดน รวมถงความบบคนตางๆ ทงทางกาย ทางใจ และทางอารมณ

จอหนสน (Johnson. 1990:243-245 อางถงใน สนทร เวปละ, 2539:11) มองวา ความเครยดเปนการตอบสนองของรางกายโดยทวไปหรอไมเฉพาะเจาะจง ซงเปนสญญาณเตอนใหรถงความจ าเปนทจะตองการมการปรบเปลยนใหเกดความเหมาะสมเพอจะไดกลบคนสสภาวะปกต

เซลเย (Selye. 1956: 56 อางถงใน สมจต หนเจรญกล. 2537: 96) ไดใหความหมายของความเครยดในลกษณะของการตอบสนอง (stress as response) ไววา ความเครยดเปนการตอบสนองแบบไมเฉพาะเจาะจง (nonspecific response) ของรางกายตอความตองการทเกดขนทงภายใน และภายนอกรางกาย ท าใหเกดการปรบตวตอสถานการณทกอใหเกดความเครยดนน

แนร โรวและ บสซล (Narrow & Buschle.1987 : 108) ไดใหความหมายวา ความเครยดเปนภาวะทรางกายมการตอบสนองหรอมการปรบตวตอ สงทมากระตนทงจากภายในและภายนอกทมผลท าใหรางกายขาดสมดล

ฟชเบน (Fishbein. 1975 : 1255-1226) ใหความหมาย ความเครยดทางกายภาพวา เปนภาวะทมความกดดนตอรางกายหรอจตใจ ซงอาจเปนเหตการณหรอ สงทกอใหเกดอนตรายแกบคคลหรอเปนสง ท คกคามทางดานจตใจ

ไรซ (Rice. 1992: 119-142) ไดกลาววา ความเครยดท าใหเกดการเปลยนแปลงทางสรรวทยาของรางกาย ไดแก จตใจ สมอง และท าใหระบบภมตานทานของรางกายต า ทางดานจตใจนนมการเปลยนแปลงดานเจตคต และสงผลตอพฤตกรรม

โรเจอร (Rogers. 1951 : 5) กลาววาความเครยด หมายถง ภาวะของจตทบคคลรสกวาตนเองถกคกคามแลวท าใหเกดความรสกวตกกงวล ระส าระสายสบสน และไมแนใจในทศทางของพฤตกรรมของตนเอง อนเปนผลมาจากทบคคลมความไมสอดคลองระหวางโครงสรางตนซงหมายถง การรบรวาตนเปนอยางไรกบสถานการณทเกดขนตามทเปนจรง ท าใหเกดกระบวนการทางจตจะดงเอากลไกการปองกนตนเองออกมาใชโดยมลกษณะทบดเบอนการรบรทไมยดหยนเกดความวตกกงวล ท าใหเกดยอมรบในพฤตกรรมบางสวนของตนเองซงจะเปนผลใหยงรสกถกคกคามมากยงขน

ลาซารส และโฟลคแมน (Lazarus and Folkman. 1984: 1-5) ไดอธบายความหมายของความเครยดวา เปนผลจากปฏสมพนธระหวางบคคลและสงแวดลอม โดยบคคลเปนผ ประเมนสถานการณหรอสาเหตของความเครยด และมการปรบตวเพอตอบสนองปฏสมพนธโดยการเผชญปญหา ซงใชแหลงประโยชนทมอยในบรบทนน

29

ลซล (Lucile. 1952 : 870) กลาววา ความเครยดเปนปฏกรยาของรางกายทมตอแรงกดดนจากความคบของใจ อนเนองมาจากไมสามารถกระท าใหส าเรจตามเปาหมายทวางไวโดยมสาเหตมาจากสงแวดลอมภายนอกทไมสามารถขจดออกได

วอลเลช (Wallace. 1978: 457) ไดกลาววา ความเครยดเปนสงจ าเปนส าหรบการเจรญเตบโต พฒนาการทงทางรางกายและจตใจ แตความเครยดทสะสมนานเกนไป จะท าใหเกดความเจบปวยได หรออาจท าใหมบคลกภาพทไมเหมาะสม กฤษฎา ชลวรยะกล และคณะ (2539 : 9) ไดใหความหมายของความเครยดวา เปนสถานการณคบแคน ท ม ท าใหเกดความกดดนทางอารมณ ชทตย ปานปรชา (2549 : 482) ใหความหมายวา ความเครยดเปนภาวะทางจตใจทก าลงเผชญกบปญหาตางๆไมวาจะเปนปญหาในตวคนหรอนอกตวคนเปนปญหาทเกดขนจรงหรอคาดวาจะเกดขน เปนปญหามาจากความผดปกตของรางกาย หรอความผดปกตทางจตใจ ปาหนน บญ-หลง (2529 : 82) กลาววาความเครยดเปนความรสกกดดน ไมสบายใจ หรอเปนภาวะของความวนวายทางจตใจ ซงท าใหบคคลตอง เป ลยนแปลงพฤตกรรมหรอกระท าการอยางใดอยางหนงเพอใหความรสกดงกลาวคลายลง สบายขน และรกษาสมดลไวใหได พรรณวด ตนตศรนทรและคณะ (2542 :12) ไดใหความหมายของความเครยดวา เปนสภาวะทกดดนใหรสกอดอดไมสบาย เกดขนเมอมสงคกคามตอบคคลและผลของการคกคามนน ท าใหรางกายและจตใจเสยสมดลบคคลจะแสดงปฏกรยาตอบสนองสงทคกคามนนออกมาตอบสนองของรางกาย หรอพฤตกรรมทแสดงออกเพอลดความรสกกดดน ไมสบายใจนนใหคลายลง มนา โอวารน (2530 : 17-18) ใหความหมายวา ความเครยด คอ พฤตกรรมของความรสกนกคดของอารมณและจตใจ ท แสดงออกในหลายรปแบบ เชน ความโกรธ ความเสยใจ ฯลฯ ความเจบปวยทงหลายทเกดจากปญหาขดแยงทเผชญหรอตองเผชญกบสภาพแวดลอมรอบขาง รวมถงปญหาทเกดจากความเจบปวดทางกาย สนาม บนชย (2546 : 6) ไดใหความหมายของความเครยดไววา เปนภาวะทบคคลรสกวาตนเองถกคกคาม กอใหเกดความไมสบายใจ กงวล สบสน เกดความ ไมสมดลซงเปนผลมาจากการทบคคลรบรรหรอประเมน ส ง ท ผ า น เขามาในประสบการณของตนวาเปนสงทคกคามรางกายและจตใจ ท าใหเกดการดงกลไกการปองกนตนเองมาใชเพอท าใหความรสกถกกดดนหรอความเครยดเหลานนคลายลงและกลบเขาสสมดลอกครง สจรต สวรรณชพ (2531:95) กลาววา เปนภาวะการณของรางกายและจตใจทตนตวและเตรยมพรอมทจะเผชญปญหากบสถานการณ หรอความกดดนอนไมพงประสงค

30

จากแนวคดทเกยวกบความเครยดของนกวชาการดงกลาวขางตน สามารถสรปไดวา ความเครยดหมายถง ภาวะทบคคลรสกวาถกคกคามกอใหเกดความไมสบายใจ สบสน วตกกงวล ซงเปนผลมาจากการทบคคลรบรประเมนสงทผานเขามาในประสบการณของตน วาเปนสงคกคามรางกายและจตใจ ท าใหบคคลนนตองปรบตวเพอรกษาสมดลของตนไว โดยแตละคนจะแสดงออกทางรางกาย จตใจ และพฤตกรรมทแตกตางกนออกไป

นอกจากนในวงการแขงขนกฬายงมผใหความหมายเกยวกบความเครยดทางกฬาใกลเคยงกบความวตกกงวล (anxiety) วาเปนอารมณทผสมผสานระหวางความกดดนตาง ๆ ทมตอการกระท าและมผลตอความรสกหรออารมณทเปนลบ และความรสกดงกลาวยงเปนตวท าใหความสามารถในการวนจฉยและขดความสามารถในการแสดงทกษะลดลงไปดวย

ศลปชย สวรรณธาดา (2532:16) สรปวา ความเครยดเปนสงทเกดขนกบตวบคคล ซงเกดจากสภาวะทางดานรางกาย และจตใจทมการปรบตวเพอจะเผชญกบเหตการณตาง ๆ หรอความกดดนอยางใดอยางหนงอนไมพงประสงคซงความกดดนเปนสถานการณเกนความสามารถของตนเองในการแกไข หรอขจดปญหาใหหมดสนไปกอนทจะมาสตวเองและความเครยดสามารถเกดขนจากสถานการณ หรอสาเหตทแตกตางกนออกไป

สพตร สมาหโต (2534 อางถงใน สมบต กาญจนกจ และสมหญง จนทรไทย. 2542:255) กลาววา นกกฬาควรทราบสาเหตของความเครยดและการควบคมความเครยดทเกดขนกบตวนกกฬา เพอนกกฬาจะสามารถแสดงทกษะทดออกมาได จงสรปไดวาความเครยด เปนสงทเกดขนไดกบทกคนในทกเวลาเปนสภาวะทซบซอนของรางกายและจตใจ อนเกดจากสภาวะสงแวดลอมหรอสถานการณทบบบงคบใหรางกายและจตใจเปลยนแปลงไป มปฏกรยาตอบสนองตอสงทมาคกคามกอใหเกดความรสกทไมสบายใจ ถาเกดความเครยดในระดบทไมเหมาะสมจะท าใหความสามารถของนกกฬาลดลง

1.2 สาเหตของความเครยด

กรมสขภาพจต (2541:35) ไดมสรปสาเหตของความเครยดไว 2 สาเหตใหญ คอ 1. สาเหตจากปจจยภายในตวบคคล 1.1 สาเหตทางกาย สภาวะทางกายบางประการท าใหเกดความเครยดในลกษณะทเรยกวา “รางกายเครยด” จากการทรางกายกบจตใจมความเกยวของกนแยกจากกนไมได การเกดความเครยดทางรางกายยอมสงผลใหจตใจเครยดตามดวย ซงปจจยทางรางกายทกอใหเกดความเครยดได ความเมอยลาทางรางกาย การพกผอนไมเพยงพอท าใหรางกายอยในภาวะออนเพลย

31

ตดตอกนเปนเวลานาน และลกษณะทาทางทปรากฏเกยวกบโครงสรางของรางกาย และการทรงตว เชน การเดน ยน วง นง นอน หากอยในลกษณะทไมเหมาะสมยอมกอใหเกดความเครยดได 1.2 สาเหตทางใจ ถอวาเปนสาเหตส าคญและเกยวของกบการเกดความเครยดมากทสด บคลกภาพแบบเอาจรงเอาจงกบชวต และการขาดความมนใจในตนเอง ไมเขมแขง รวาตนเองไมเกง ไมกลาตดสนใจ ความกลว ความเศรา หรอเปนคนใจรอน ควบคมอารมณไมได สงเหลานจะท าใหเกดความเครยดไดงาย 2. สาเหตจากปจจยสงแวดลอม 2.1 สภาพแวดลอมทางกายภาพ ไดแก สภาพแวดลอมทอยรอบตวเรา ไมวาจะเปนอณหภม สภาพอากาศ ความหนาแนนของประชากร 2.2 สภาพทางชวภาพ ไดแก สงแวดลอมทเปนสงมชวตและสามารถท าอนตรายตอบคคลได เชน เชอไวรส แบคทเรย พยาธ 2.3 สภาพแวดลอมทางสงคม วฒนธรรม ไดแก สถานภาพและบทบาทในสงคม เชน บทบาทของพอแม บทบาทของผบงคบบญชาคอยดแลการปฏบตงาน ซง ฮลการด (Hilgard, 1975:176) ไดกลาวถงสาเหตของความเครยดวา เปนผลมาจากความขดแยงระหวางความตองการของตนเอง และความคาดหวงของสงคม วฒนธรรม ซงท าใหบคคลเกดความคบของใจเกดความเครยดได ขณะท วอลเลซ (Wallace, 1978:457-458) ไดจ าแนกสาเหตของความเครยดออกเปน 2 สาเหตดงน 1. สาเหตจากภายใน เปนความเครยดทเกดขนจากตวบคคลนนเอง ไดแก ความเจบปวย ความเจบปวด ซงสอดคลองกบงานวจยของ เอนเกล (Engle. 1962: 288-300 ) ไดแบงออกเปน 2 ดาน คอ สาเหตจากรางกายโดยตรง เชน ความเมอยลาทางดานรางกาย และสาเหตทางดานจตใจ เชน ความรสกไมพอใจ 2. สาเหตภายนอก สวนใหญเปนความเครยดทเกดจากสงแวดลอม สงคม สมพนธภาพ ระหวางบคคล สาเหตมาจากภายนอกตวบคคล โดยเกยวกบปญหาความสมพนธระหวางบคคลเปนสวนใหญ ไดแก ในครอบครวเชน ความสมพนธของพอแมลก ในทท างาน เชน ความสมพนธระหวางนายจางกบลกจาง ความสมพนธระหวางเพอนรวมงาน ลาซาลส (Lazarus. 1971 : 52 ) ไดกลาวถงสาเหตของความเครยดไว 2 ประการ คอ

1) สาเหตจากส งแวดลอมซงแบงเปนสงแวดลอมทางธรรมชาต สงแวดลอมทางสงคม สงแวดลอมในการท างาน และเหตการณตาง ๆ ในชวตบคคล

2) สาเหตจากองคประกอบของบคคล สามารถแบงออกเปน

32

ก ทศนคตและลกษณะประจ าตว ทศนคตและลกษณะประจ าตวเปนผลใหเกดความเครยดไดงาย ไดแก คน ท รบเรงตลอดเวลา เขามกจะรบรอนอยเสมอ พยายามท าภารกจใหมากทสดในเวลาทนอย ทสด ชอบท าอะไรหลายๆอยางในเวลาเดยวกนตลอดจนมความคาดหวงสงเกนไปจะท าใหเกดความเครยดอยางสง

ข อารมณการมความรสกในทางลบ เชน ความรสกปวดรวใจ ความคบของใจ ความขดแยงใจ ความกงวลสง ความรสกผด ความไมสมหวง มอารมณรนแรงและความรสกไมเปนสขเปนตวการทท าใหเกดความเครยด

ค ประสบการณ ในอดต ไดแก ความทรงจ าเ กยวกบเหตการณตาง ๆ ทผานมาในชวตการเรยนรจากเหตการณ ในอดต ความลมเหลวทเกดขนจรงหรอ ท ท าใหเกดการรบรและประเมนตอสงท เขามาวาเปนสงทคกคามอนน าไปสภาวะเครยด

ชทตย ปานปรชา (2549 :482-489) กลาวถงปจจยทเปนสาเหตของการกอใหเกดความเครยดวา ประกอบดวยสาเหต ดงตอ ไป น คอ

1) สาเหตภายใน หมายถง ความเครยด ท เกดจากสาเหตหรอปจจยตาง ๆ ท มาจากตวคนสามารถแยกสาเหตในตวคนไดเปน 2 ชนด คอ

(1) สาเหตทางกาย เปนภาวะบางอยางของรางกายทท าใหเกดความเครยดเนองจากรางกายและจตใจเปนสง ท แยกกนไมไดเมอสวนหนงสวนใดช ารดหรอเจบปวย จะท าใหอกสวนหนงช ารดหรอเจบปวยไปดวย ฉะนนเมอรางกายเครยดจะท าใหจตใจเครยดดวยภาวะตาง ๆ ทเปนสาเหตของความเครยดน ไดแก

ก. ความเมอยลาทางรางกาย เปนสภาพของรางกายท ไมสมบรณแขงแรง หรอ ไดผานการท างานอยางหนกและนาน

ข. รางกายไดรบการพกผอนไมเพยงพอเปนสภาพรางกายทเกดจากการตรากตร าท างานตดตอกนนาน

ค. รบประทานอาหารไมเพยงพอไมถกสขลกษณะท าใหรางกายหวโหย น าตาลในเลอดต ารางกายขาดวตามน และเกลอแรซงเปนสวนประกอบทส าคญในการใหพลงงานแกรางกายท าใหรางกายออนเพลย

ง. ความเจบปวยทางรางกาย เชน ม โรคประจ าตว ไดรบการผาตดใหม ท าให ไมอยากอาหารเนอเยอของอวยวะทปวยถกท าลายหรอท างานไมไดดเสยน า เสยเลอด เปนผลใหรางกายออนเพลย

จ. ภาวะตดสราและยาเสพตด สราและยาเสพตดไปกดประสาท ท าใหรางกายตองใชพลงงานมาก เปนผลใหรางกายออนเพลยออนแอมากขนทกขณะ

33

(2) สาเหตทางจตใจสภาพทางจตใจบางอยางสามารถกอใหเกดความเครยดได คอ ก. อารมณ ไมดทกชนด ไดแก ความกลว ความวตกกงวล ความโกรธ ความเศรา อารมณดงกลาวกอใหเกดความรสกทกข ใจ ไมสบายใจ โดยเฉพาะความเศรา ท าใหเกดความรสก ส นหวง ไมคดตอส ความรสกทงหมดน ท าใหเกดความเครยด ข. ความคบของใจ เปนภาวะของจตใจเกดขนเมอความตองการถกขดขวางท าใหมปญหาตองเผชญ เกดความรสกไมพอใจ โกรธ วตกกงวล จตใจเหมอนถกบบคน เกดความเครยดขนมา

ค. บคลกภาพบางประเภท ท าใหเกดความเครยดได ไดแก ก) เปนคนจรงจงกบชวต (Perfectionist) ข) เปนคน ใจรอนรนแรงกาวราวควบคมอารมณไมอย ค) เปนคนตองพงพาผ อน

2) สาเหตภายนอก หมายถงปจจยตาง ๆ นอกตวคน ท เปนสาเหตท าใหเกดความเครยด ซง ไดแก

(1) การสญเสยส ง ท ร ก (2) การเปลยนแปลงในชวต (3) ภยอนตรายตาง ๆ ท คกคามชวตและทรพยสน (4) ท างานชนด ทท าใหเกดความเครยด

สแกนแลน (Scanlan. 1984 ) ไดแยกองค ประกอบทสงผลตอความเครยดไว 3 ประการ ดงนคอ 1. สาเหตจากตวเอง (intrapersonal factors) เกดจากความวตกทมตอสถานการณทางกฬา และระดบความรสกทดตอตนเอง คนทมความวตกกงวลตอสถานการณทางกฬาสงจะเลนหรอแสดงความสามารถทางการกฬาไดต ากวาคนทมระดบความวตกกงวลตอสถานการณทางการกฬาต า ในท านองเดยวกน คนทมความรสกทดตอตนเองสงจะแสดงความสามารถไดดกวาคนทมความรสกทด ตอตนเองต า 2. สาเหตจากสถานการณ (situations) ในสถานการณการแขงขนกฬาจะมระดบความเครยดตางกน สาเหตอาจมาจากประเภทของกฬา ต าแหนงและความส าคญของผ เลนในทม จะเหนไดวานกกฬาประเภทเดยวจะมความเครยดสงมากกวานกกฬาประเภททม สาเหตมาจากการ

34

แขงขนกฬาประเภทเดยวจะเปดโอกาสใหเหนการเปรยบเทยบอยางชดเจน และความรบผดชอบภายหลงจากการพายแพตกเปนของนกกฬาโดยตรง 3. สาเหตจากบคคลอนทมความส าคญ (significant others) ไดแก ผ ฝกสอน (coach) ผใหญ พอแม เพอนรวมทม คครอง และสอมวลชนมผลตอความเครยด เชน ความคาดหวงของพอแม การต าหนหรอลงโทษ จะเหนไดวาความเครยดมกไมไดเกดจากสาเหตใดเพยงสาเหตเดยว แตมกจะเกดจากหลายสาเหตประกอบเขาดวยกน ความเครยดทเกดจากการแขงขนกฬาจะมสาเหตทไมแตกตางจากความเครยดทเกดขนโดยทวไปมากนก แตกยงเปนสงทสงผลกระทบตอรางกายและจตใจ ซงจะเปนผลใหเกดการปฏบตงานหรอการแสดงออกทางกฬานนลดนอยลงไป อนเปนผลใหโอกาสกฬานน ๆ ทจะไดรบชยชนะกยอมมนอยลงดวย สรปไดวา ความเครยด เกดไดหลายสาเหตประกอบกน อาจเกดมาจากปจจยภายในบคคลเอง ถารางกายเกดความเครยดกจะสงผลกระทบตอจตใจดวย และสภาพแวดลอมกยงสงผลท าใหเกดความเครยดไดเชนกน สวนในสถานการณการแขงขนกฬากจะมความเครยดแตกตางกนซงมาจากต าแหนง ความส าคญและประเภทของกฬา โดยนกกฬาประเภทเดยวจะมความเครยดสงมากกวานกกฬาประเภททม 2.3 อาการของความเครยด เมอมความเครยดเกดขน รางกายมปฏกรยาตอบสนองตอความเครยดทมากระทบ ซงผลของการตอบสนองตอความเครยดนนจะแสดงออกมาในลกษณะของกลมอาการตาง ๆ ไมวาจะเปนทางดานรางกาย ดานจตใจ ดานพฤตกรรม และดานสงคม ไดมผกลาวถงอาการของความเครยดไวหลายทาน ดงน เซลเย (Selye. 1956:31-33) ไดอธบายรปแบบการปรบตวขณะทเกดภาวะเครยดไววา รางกายจะมการหลงฮอรโมนบางอยางออกมา ท าใหมอาการบางอยางเกดขน โดยเฉพาะไดแก ความเมอยลารางกาย ระบบทางเดนอาหารท างานผดปกต เปนตน สจวตและซนดน (Stuart & Sundeen, 1983:81) กลาววา เมอมความเครยดเกดขน จะกอใหเกดการเปลยนแปลงทางรางกายไดหลายอยาง เชน มานตาขยาย ผวหนงซด และมเหงอออกมากกวาปกต หวใจเตนเรว ชพจรมอตราเพม ความดนโลหตเพมขน ปากคอแหง เบออาหาร แนนทอง ปวดทอง ปวดเมอยบรเวณตนคอ บนเอวและศรษะ จสมน (Jusmin, 1979:60) ไดสรปถงการเปลยนแปลงดานพฤตกรรม เมอเกดความเครยด ไววา

35

1. พฤตกรรมดานสมองและสตปญญา จะท าใหการรบรแคบลง ขาดสมาธในการแกปญหา การตดสนใจไมด สมองมนงง 2. พฤตกรรมดานความรสก จะกอใหเกดอาการตนเตน กระวนกระวายใจ หงดหงด กระสบกระสาย อยนงไมได เปนทกขใจ ลงเลใจ สงสย ไมแนใจ 3. พฤตกรรมดานการกระท า เชน พดมาก พดจาซ าซากและพดเรว ดแกน และคณะ (Dougan et al., 1986:191-198) ไดแบงอาการของความเครยด ออกเปน 4 ลกษณะคอ 1. ดานอารมณ ไดแก รสกหงดหงด ฉนเฉยวงาย กงวลใจ รสกสบสนเบอหนาย 2. ดานอวยวะ ไดแก หวใจเตนแรง กระเพาะอาหารปนปวน เหงอออกงายกวาปกต 3. ดานกลามเนอ ไดแก มอสน เสนกระตก กลามเนอยด ตาพรา ปวดหลง 4. ดานพฤตกรรม ไดแก ลกลลกลน เดนตวเกรง นอนไมหลบ กรมสขภาพจต (2541:39) สรปอาการทแสดงออกของความเครยดไว 3 ประเภท ดงน 1. อาการแสดงออกทางรางกาย ไดแก ความดนโลหตสง กลามเนอตงตว ชพจรเตนเรว หายใจเรว เหงอออกมาก ปวดศรษะ มอเทาเยน ไมสบายในทอง เบออาหาร ปสสาวะบอย นอนหลบยาก เปนตน 2. อาการแสดงออกทางจตใจ ไดแก อารมณออนไหว หงดหงด วตกกงวล ซมเศรา แยกตว ลงโทษตวเองหรอมแนวโนมโทษคนอน รสกไมมคณคา เปนตน 3. อาการแสดงออกทางพฤตกรรม ไดแก ลมบอย ขาดความคดสรางสรรค สบบหร หรอดมสรามากขน ขาดงาน เชองชา ขาดความสนใจ ความเอาใจใสงานลดลง มแนวโนมท างานผดพลาด คณภาพของงานลดลง ฝนกลางวนหรอใจลอย เกดอบตเหต เปนตน กลาวโดยสรปอาการของความเครยดจะแสดงออกใหสงเกตได 3 ดาน ไดแก ทางดานรางกายจะมอาการเปลยนแปลงตอระบบตาง ๆ ของรางกาย เชน มานตาขยาย ปวดศรษะ หายใจเรว กลามเนอเกรง และตงเปนตน สวนทางดานจตใจ เมอเกดความเครยดแลวจะท าใหอารมณไมด จะสงผลใหเกดอาการฉนเฉยว กลายเปนคนโกรธงาย ท าใหจตใจไมสงบ ความคดฟ งซาน และอาการทแสดงออกทางพฤตกรรม เชน การดมสรา ใจลอย สบบหร เปนตน 2.4 ผลของความเครยด ผลของความเครยดโดยทวไปจะเกยวกบความรสกหรออารมณ เชน ความเศรา ความวตกกงวล และความหงดหงด เปนตน รวมทงผลเสยทางสรรวทยา เชน ปวดศรษะ ทองปนปวน และนอนไมหลบ เปนตน

36

ฟารเมอร ฮน และเฮคเลอร (Farmer, Hunt & Hekeler, 1984:24) ไดกลาวถงผลของความเครยดไววา โดยทวไปแลวจะเกยวของกบความรสกมนษย หรอนกกฬาเผชญกบความเครยด เขาจะแสดงพฤตกรรมทแตกตางกนออกไป ผลของความเครยดนปรากฏและแสดงออกในแตละดานของบคคลไดชดเจน กรมสขภาพจต (2541:39) กลาววา เมอคนเราเกดความเครยด จะสงผลกระทบทงตวเองและบคคลรอบขาง ดงตอไปน 1. ตอตนเอง ไดแก รางกายและจตใจ จากปฏกรยาตอบสนองอนเกดจากความเครยด ซงสงผลตอประสทธภาพการท างานของรางกายตอการด ารงชวตหรอการแขงขนกฬาแลวนน ยงสามารถสงผลท าใหรางกายเกดโรคตาง ๆ ได อกมากมาย เชน โรคไขหวด เนองจากความเครยดจะสงผลใหรางกายออนแอลง เนองจากภมคมกนทมตอเชอไวรสลดลง ท าใหเปนสาเหตของโรคนเขาสรางกายไดงาย 2. ตอเพอนรวมงาน ท าใหเปนคนแยกตวเอง เจาอารมณ โทษคนอน มองคนในแงราย 3. ตอการท างาน ท าใหเสยสมาธ ขาดความคดรเรมสรางสรรค เบองาน เปลยนงานบอย 4. ตอครอบครว ท าใหเกดความหางเหนในครอบครว เกดการทะเลาะกนโดยเหตไมสมควร ขาดการชวยเหลอเกอกลกน พส เดชะรนทร (2536:87-88) ไดกลาวถง ผลของความเครยดวามทงขอดและขอเสย ขอดคอจะชวยเพมความกระตอรอรนในการท างาน สวนขอเสยนนจะท าใหเกดปญหากบตวเองและบคคลทท างานดวยกน สนต หตถรตน (2534:36) กลาววา ความเครยด ยงกอใหเกดโรคอน ๆ อก เชน โรคกระเพาะอาหาร โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ โรคภมแพ เปนตน นอกจากน อมพล สอ าพน (2533: 92) ยงกลาววา ความเครยดนอกจากจะกอใหเกดโรคตาง ๆ แลวจะท าใหเกดผลเสยตอรางกายอก เชน ท าใหรางกายอยในสภาวะทท างานหนก ออนแรง ออนเพลย และยงมผลเสยตอจตใจ เชนท าจตใจไมสงบสข นอนไมหลบ อาจกอใหเกดโรคจต โรคประสาท และยงกอใหเกดความทอแท หมดอาลยในชวต สรปไดวา ความเครยดสงผลตอทางรางกายและทางจตใจ จะท าใหภมคมกนโรคต า อาจสงผลใหเกดโรคแผลในกระเพาะ โรคขาดสารอาหาร โรคความดนโลหตสง โรคตดเชอ ท าใหเกดความเบอหนาย ทอแท หงดหงดงาย คดฟ งซาน หลงลมงาย ดงนนควรมการควบคมความเครยดใหอยในระดบทเหมาะสมจะท าใหมประสทธภาพในการด ารงชวตอย

37

แนวคดพนฐานเกยวกบทฤษฎความเครยด ทฤษฎความเครยดมแนวคดแบงเปน 3 รปแบบ ดงน (สมจต หนเจรญกล, 2537, หนา 95) 1. รปแบบทมองความเครยดเปนการตอบสนอง (response-based model) อธบายวา

ความเครยดเปนกลมของสงรบกวนทขดขวางการตอบสนองทางสรรวทยา และจตวทยาของบคคลตอภาวะคกคาม ทฤษฎกลมนอธบายวา ความเครยดเปนการตอบสนองของบคคลตอการกระตนซงการตอบสนองจะแสดงออกมาในรปแบบของกลมอาการทไมเฉพาะเจาะจง นกทฤษฎความเครยดในกลมน ไดแก Selye

2. รปแบบทมองความเครยดเปนสงเรา (stimulation-based model) เปนรปแบบทอธบายวา ความเครยดเปนกลมของสถานการณของสงแวดลอมทเปนสงเรากระตนใหเกดการตอบสนอง และสงเราเหลานเปนบอเกดของความเครยด เชน ความขดแยง สงทนอกเหนอการควบคม ทฤษฎในกลมน เชอวาเหตการณตาง ๆ ทกอใหเกดการเปลยนแปลงในชวตถอวาเปนภาวะเครยดทท าใหมนษยตองปรบตว นกทฤษฎความเครยดในกลมนไดแก Holmes และ Rahe

3. รปแบบปฏสมพนธของความเครยด (interaction model of stress) เปนรปแบบทมองความเครยดเปนความสมพนธระหวางบคคลกบสงแวดลอม และศกษาในมตทวา ความเครยดเปนความไมสมดลระหวางความตองการและความสามารถในการตอบสนองของบคคล ความเครยดจะเกดขนเมอบคคลไดรบการคกคาม และไมสามารถจดการกบความเครยดได ถาบคคลมแรงจงใจสงมความสมดลระหวางความตองการ และการตอบสนอง บคคลนนจะปลอดภยจากความเครยด หวใจส าคญของแนวคดนคอ บคคลรบรและตอบสนองตอเหตการณอยางไร โดยนกทฤษฎความเครยดในกลมนไดแก Lazarus ตามแนวคดทฤษฎความเครยดของ Lazarus กลาวถง บคคลเมอเผชญกบเหตการณ หรอสงกระตนความเครยดตาง ๆ จะตอบสนองโดยการกระท าหลายอยางตอเนองกน เรมจากการประเมนเกยวกบเหตการณ หรอสงกระตนความเครยด เมอประเมนแลวจะแสดงปฏกรยาตอบสนองออกมาในรปของพฤตกรรม ความคด และอารมณหรอแสดงพฤตกรรมการเผชญความเครยดออกมา (Lazarus & Folkman. 1984: 153)

เมอเกดความเครยดหรอปญหาทมาทาทายหรอคกคามชวตความเปนอยของบคคลแลว ยอมกระทบกระเทอนตอภาวะสมดลของบคคลนน บคคลจะแสดงพฤตกรรมการเผชญความเครยดออกมาในรปแบบตาง ๆ เพอจดการแกไขหรอบรรเทาความเครยดนน เพอใหเกดความสมดลดงเดมได มผใหความหมายของการเผชญความเครยดไว ดงน

นโลบล กฤษณพนธ (2532: 6) กลาววา การเผชญความเครยดจะเปนกระบวนการ (process) ประกอบดวย การรบร การกระท า การประเมน และการปรบเปลยนแกไขตามดวยการเกดกจกรรมและกระตนใหมพฤตกรรมทมจดมงหมายเกดขนซงมความเฉพาะเจาะจงในแตละบคคลและ

38

แตละวธเรยกวา วธการเผชญความเครยด (coping strategies) ไมมวธการเผชญความเครยดวธใดใชไดดในทกปญหาแตอาจมบางวธใชไดดกวาวธอน

Frydenberg (อางถงใน สนวล จ าค า. 2544: 14) ใหความหมายของการเผชญความเครยดวาเปนพฤตกรรมทางความคดและความรสกซงเกดขนในการตอบสนองตอเหตการณเฉพาะเพอทจะรกษาสมดล หรอแกไขความยงยาก อาจกระท าโดยการแกไขปญหาหรอปรบอารมณคนใหเหมาะสมโดยไมไดแกไขปญหาทเกดขนแตอยางใด

สรปวา วธการเผชญความเครยดในทนหมายถง กระบวนการทบคคลใชความพยายามทงการกระท า (behavior) และความนกคด (cognitive) ทจะระงบหรอจดการกบสถานการณทกอใหเกดความเครยด โดยการประเมนสถานการณจะเปนตวก าหนดวธการทบคคลใชเผชญความเครยด การเผชญความเครยดม 2 ลกษณะ คอ การมงแกปญหาหรอแกไขสงทกอความเครยด และการมงแกไขอารมณทเปนทกขจากความเครยด แตละบคคลจะเลอกใชวธการเผชญความเครยดทแตกตางกนตามคณลกษณะสวนตวของบคคลนน และสภาพแวดลอมขณะนน

2.5 แนวคดและทฤษฎเกยวกบการผอนคลายความเครยด การคลายความเครยดนน จ าเปนทจะตองตระหนกเกยวกบการผอนคลายโดยจะตอง

ค านงอยเสมอวา ความเครยดนนไมไดมาจากสงทอยภายนอกหรอสงทไกลตวเลย แตเปนสงทมาจากตวเราเปนผสรางขนมาเอง โดยอาจจะเกยวพนกบคนรอบขางหรอสภาพแวดลอมดวย ดงนนเราจงตองควบคมใหได แตปญหาของคนสวนใหญไมรวาจะสามารถจะผอนคลายอยางไร หรอไมรวาการผอนคลายทสมบรณนนจะท าใหเรารสกอยางไร บคคลทวไปมกคดวาการผอนคลายเปนเรองงายในการกระท า เชน ใชวธนอนหลบ แตกยงพบวาความเครยดยงคงเหลออย ซงเปนตวการทกอใหเกดความเหนอยลา ดงนนจงตองรการผอนคลาย โดยท าความรจกกบความตงเครยดของกลามเนอ (Muscle Tension) และตอไปกพยายามผอนคลายกลามเนอนน จะชวยใหหายจากอาการทผดปกตทงรางกายและจตใจได เชน ความวตกกงวล อาการวงเวยน ปวดหรอมนศรษะ จกแนนหนาอก หายใจไมทวทอง ชอบถอนหายใจ เปนแผลในกระเพาะอาหาร หรอนอนไมหลบ (ลกขณา สรวฒน. 2544: 171)

นอกเหนอจากการผอนคลายความเครยดทางกลามเนอแลว การหาวธการใหเกดความสขจากการประกอบกจกรรมตางๆ และการกระท าทกอใหเกดก าลงใจกสามารถลดความเครยดได เชนกน ไดแก การใชกจกรรมบ าบด การท าสมาธ การฝกระงบความโกรธ การสรางอารมณขน เปนตน

ในสงคมไทยยคของการชวยเหลอตวเองเพอใหมชวตความเปนอยทดขน สขสบายมากขน ตองแขงขนกนตลอดเวลาทงเรองการด ารงชวต การท างาน การศกษา หรอเรองตางๆ ทมสวนเกยวของ อาจกอใหเกดความเครยดได ดงจะเหนไดจากขาวหนงสอพมพ โทรทศน วทย เวบไซด ทมการกอเหต

39

อาชญากรรมตางๆ โดยมสาเหตมาจากความเครยด ปญหาการด ารงชวต ตกงาน เปนตน ดงนนคนเราจงตองหาเวลาวางในการประกอบกจกรรมนนทนาการ เพอประโยชนในการผอนคลายความตงเครยด ชวยใหเกดความสข เกดความคดทด มจตใจด อารมณเบกบาน ชวยลดการเสพอบายมข ลดปญหาอาชญากรรม ลดปญหาอาชญากรรม ลดปญหาครอบครว ลดปญหาทางดานสขภาพทางรางกายและจตใจ และสามารถใชชวตอยรวมกบผ อนในสงคมไดอยางมความสข

การคลายเครยดในภาวะปกต เปนวธการคลายเครยดทคนทวไปนยมปฏบต โดยมกเลอกปฏบตในวธทเคยชน ถนด หรอ

ชอบ และสนใจ ทงนเพยงเพอใหความเครยดลดลง รสกสบายใจมากขน เชน

1. หยดพกการท างานหรอกจกรรมทก าลงท าอยนนชวคราว ลกขนลกขนไปดมน า เขาหองน า ยนยดเสนยดสายสะบดแขนขา สดลมหายใจเขาลก ๆ กจะท าใหรสกผอนคลายขน

2. ท างานอดเรกทสนใจหรอถนดและชนชอบ จะท าใหเกดความรสกเพลดเพลน สนกหรอมความสข ลมความเครยดทมอยไปขณะหนง ท าใหไมหมกมนกบปญหาทท าใหรสกเครยดได งานอดเรกมหลายประเภท เชน

(1) เลนดนตร รองเพลง เตนร า ฟงเพลง (2) ท างานศลปะ งานประดษฐ (3) ปลกตนไม ขดดน ท าสวน (4) ตกแตงบาน ตดเยบเสอผา (5) เขยนหนงสอ เขยนบนทกตางๆ อานหนงสอ (6) ดโทรทศน ภาพยนตร ฟงวทย

3. เลนกฬาหรอบรหารรางกาย ซงสามารถท าไดหลายวธ เชน การเดน วง ขจกรยาน วายน า เตะตะกรอ เลนเทนนส แบดมนตน เตะฟตบอล โดยเลอกเลนกฬาทชอบหรอถนด

4. พบปะสงสรรคกบเพอนทไววางใจ ท ากจกรรมสรางสรรครวมกน เชน การรวมกลมพดคยเรองทสนกสนาน อยใกลชดกบเพอนทอารมณด สรางอารมณขนใหกบตนเอง เพอใหเกดความรสกเพลดเพลนและผอนคลาย

5. พกผอนใหเพยงพอคนทเครยดมกจะมอาการนอนไมหลบ หลบยาก หรอหลบแลวตนกลางดก ฝนราย ท าใหรางกายออนเพลย การทจะท าใหกลางคนมการนอนหลบทดนน สงส าคญคอ

40

ควรหลกเลยงการนอนกลางวน และอยากงวลวาจะนอนไมหลบ ใหเขานอนเปนเวลา และหากไมงวงนอน กใหหากจกรรมบางอยางท าไปกอน เชน อานหนงสอ เขยนหนงสอ ฟงวทย เปนตน

6. ปรบปรงสงแวดลอมในทท างานหรอทบานใหเหมาะสม เชน จดเกบขาวของใหเปนระเบยบ ท าความสะอาดบานและทท างานใหดดขน ซงหากสงแวดลอมดสะอาด เรยบรอย และสวยงามนาอยแลวยอมท าใหเกดบรรยากาศทดและชวยลดความเครยดลงได

7. เปลยนบรรยากาศชวคราว ในบางครงทเราอาจคร าเครง หรอเครงเครยดกบการท างาน หรอกจกรรมบางอยางมาก ๆ อาจท าใหเกดความรสกเบอหนาย ซ าซาก จ าเจเกนไป จนท าใหไมมความสข ดงนนการเปลยนบรรยากาศชวคราวดวยการชกชวนคนในครอบครวหรอเพอนฝงออกไปทองเทยวชมธรรมชาต หลกหนบรรยากาศทจ าเจไปชวคราว หยดงานชวขณะ หยดพกผอนบาง เดนทางไปสถานททท าใหเกดความรสกผอนคลาย และเพลดเพลนสกระยะหนง จะท าใหความตงเครยดลดลง และพรอมทจะลยงานตอไปไดใหม การบรหารความเครยดโดยกรมสขภาพจต

การใชจนตนาการ

การใช จนตนาการ เปนกลวธอยางหนงทจะดงความสนใจออกจากสถานการณอนเครงเครยดใน ปจจบน ไปสประสบการณอนงดงามทเคยผานมาแลวในอดต หรอเปนเรองทจนตนาการขนใหม ซงจะท าใหจตใจสงบและเปนสขขนไดชวขณะแตทงนตองเขาใจวาวธ นเปนการคลายเครยดชวคราวเทานน ไมใชวธแกปญหาทควรจะน ามาใชบอยๆ เชน การยอนระลกถงสถานทสวยงามทเคยไดไปทองเทยวมาแลวจ าพวกชายทะเล น าตก ภเขา สวนดอกไม ทงหญา ปาไม เปนตน หรอจนตนาการเอาเองถงสถานททสวยงาม ซงเมอนกถงแลวกจะท าใหจตใจรสกสงบ มความสขสดชน ในขณะ ใชจนตนาการนน จะตองท าใหตวเองรสกวาเหมอนจรงทสด จนแทบจะไดกลนหอมของดอกไม ไดยนเสยงคลน ไดสมผสหยาดน าคางตามใบหญา รสกถงความอบอนของแสงแดดยามเชา ฯลฯ เพอจะไดเกดอารมณคลอยตามจนรสกเปนสขไดเหมอนอยในเหตการณจรง เลยทเดยว เมอ จตใจก าลงสงบและเพลดเพลนกบจนตนาการ ขอใหใชเวลาชวงนบอกย ากบตวเองวา คณก าลงผอนคลาย ก าลงสบายอยางทสด พรอมทงใหก าลงใจตวเองดวยวาคณเปนคนเกง คณสามารถเอาชนะปญหาและอปสรรคในชวตไดอยางแนนอน และเมอจบการจนตนาการแลวขอใหคณคงความสดชนตอไปและเกดก าลงใจทจะส ปญหามากขนดวย

ขนตอนของการใชจนตนาการ มดงน

41

1. เลอกสถานททสงบและเปนสวนตว ปลอดจากการรบกวนจากผ อนสก 10-15 นาท 2. นงในทาสบาย บนเกาอทมพนกพงศรษะ หรอจะนอนเอนหลงกได แตตองระวงอยาหลบ 3. คลายเสอผาใหหลวม ถอดรองเทาออกดวย 4. หลบตาลง แลวเรมจนตนาการถงสถานททสวยงาม สงบและเปนสข 5. เมอจตใจเรมสงบและเปนสข ใหย ากบตวเองวาคณรสกสบายและคณเปนคนดม

ความสามารถพอทจะเอาชนะอปสรรคตางๆ ไดเสมอ 6. คอยๆ ลมตาขน คงความรสกสดชนเอาไวพรอมทจะลงมอท างานตอไป

ตวอยางการฝกใชจนตนาการ เดนชมชายหาด สมมต วาคณไดลาพกผอนเพอไปทองเทยวเกาะทหางไกลแหงหนง ซงคณฝนอยากจะไปมา

นานแลว วนนคณจงไดโอกาสไปเดนเลนยงชายหาดทหางไกลผคน ขอใหคณจนตนาการกบตวคณเองวา...ฉนก าลงยนอยทชายหาดใตรมเงาของ ตนปาลมใหญ ฉนไดยนเสยงนกรองและเสยงใบปาลมเสยดสกนยามตองลม เมอมองผานหาดทรายสขาวสะอาดออกไป ฉนเหนน าทะเลสครามอยางชดเจนไกลออกไปจนสดสายตา น าทะเลคอยๆ เปลยนเปนสน าเงนแกและกลนหายไปกบขอบฟาบนทองฟามปยเมฆสขาวกอน ใหญก าลงเคลอนทไปตามสายลมอยางชาๆ เมอ อากาศเรมอบอนขน ฉนจงตดสนใจเดนออกจากตนปาลมเพอทจะลงไปเลนน าทะเล เทาของฉนสมผสพนทรายทอบอน และความอบอนนนไดแผมาถงบรเวณขา....หนาทอง....แขน....คอ และศรษะดวย ชางเปนความรสกทแสนสบายจรงๆ เมอฉนกาวเดนใกลผนน าเขาไปผนทรายอนละเอยดและออนนมไดชวยรอง รบเทาของฉนเอาไว เหมอนกบเดนไปบนพรมไมมผด ฉน เดนเลนเลยบรมชายหาดไปเรอยๆ ฝากรอยเทาเอาไวบนผนทราย แตพอกระแสน าพดขนมามนกลบรอยเทานนใหเลอนหายไป ฉนเรมลยลงไปในทะเล เรมจากน าทลกเพยงแคเขากอน น าทะเลชางเยนฉ าใจเหลอเกน ฉนหยดมองน าทะเลทใสแจวราวกระจก สามารถมองเหนเปลอกหอยตางๆ และปลาดาวทมสสนสวยงามไดอยางชดเจน นอกจากนฉนยงเหนปตวเลกๆ และฝงปลาสเงนวายวนเวยนไปมา ฉนคอยๆ วกน าทะเลอนใสสะอาดและเยนชมฉ าขนมาราดตว ท าใหรสกสดชนมากยงขน เมอเลนน าจนพอใจแลว ฉนเดนกลบขนมายงฝงอกครง และลมตวลงนอนเหยยดยาวบนผาเชดตวทปรอไว ทรายอนอบอนไดสงความรอนผานผาเชดตวมายงแผนหลงของฉน ท าใหรสกอนสบายหยดน าทเกาะพราวตามตวคอยๆ ไหลหยดลงสพน แสงแดดชวยท าใหตวของฉนแหงสนทในเวลาตอมา ชวงเวลานชางอบอนและสดชนเสยนกระไร ขณะ ก าลงนอนสบายอยนน ฉนไดยนเสยงคลนซดสาดฝงอยตลอดเวลา บางครงจะมเสยงนกนางนวลรองขณะทมนบนผานไปมา นอกเหนอจากเสยงเหลานแลวจะไมมเสยงรบกวนใดๆ อกเลย ชางสงบ เปนธรรมชาต และชวยฉนผอนคลายไดมากเหลอเกน

42

เดนเลนในสวน ฉน ก าลงเดนอยบนเนนดนขนาดยอมแหงหนงแลวมองลงไปในสวนเบองลาง ขณะนนอากาศ

ก าลงสบายๆ มแสงแดดออนๆ พอใหรสกอบอนเลกนอย บรเวณสวนแลดเขยวชอมไปดวยพนธไมนอยใหญแซมดวยสสนสดใสของดอกไม นานาชนดทบานไสวและแกวงไกวไปตามสายลม บรรยากาศอนงดงามนเหมอนจะเชญชวนใหฉนเดนเทยวเลนอยางเหลอเกน ฉนจงคอยๆ เดนลงไปตามบนไดหนออนเพอจะไดชมสวนขางลางใหใกลชดยงขน ทกยางกาวทลงบนไดไปนน ฉนรสกผอนคลายและสบายมากขนทละนอยๆ ในกาวแรก ฉนสมผสความเยนของบนไดหนออนไดดวยเทาอนเปลอยเปลาของฉนเอง ฉนเรมนบขนบนไดไปเรอยๆ อยางชาๆ ตามจงหวะการหายใจออก จาก 1 2 3 4 5 ไปเรอยๆ พรอมทงรสกผอนคลายมากขนๆ จนถงบนไดขนสดทาย ขนท 20 พอด จากบนไดขนสดทาย เทาของฉนสมผสกบผนหญาทออนนมฉนไดกลนหอมของมวลดอกไมอบอวลอย ในอากาศ ฉนเดนอยางชาๆ ไปยงรปปนเทพธดาประจ าสวน เมอเดนไปถง ฉนใชมอลบไลรปปนนน และรสกไดถงความเกลยงเกลาของแทงหนออนทน ามาแกะสลกเปนเทพธดาอน งดงามออนชอยน แสงตะวนทสองลงมากระทบรปปน กอใหเกดแสงสะทอนดราวกบวาเทพธดานนเปลงรศมไดกไมปาน ฉนเดนตอไปยงแปลงไมดอกทมดอกไมนานาพรรณบานไสวไปทว เมอเดนใกลเขาไป ฉนไดยนเสยงผงทพากนบนวอนเพอดดน าหวานจากดอกไม มนบนอยางเรงรา จากดอกหนงไปยงอกดอกหนงอยางไมรจกเหนดเหนอย นอกจากผงกยงมผเสอหลากสสนบนไปบนมาเพอหาน าหวานจากดอกไมเชน กน ฉนไดกลนหอมอบอวลของมวลดอกไมเมอลมโชยมา ฉนสดหายใจรบอากาศอนสดชนเขาไปอยางเตมท และรสกสบายกบสายลมทพลวผานมาในบรเวณนนมน าพใหญอยดวย สายน าทพวยพงจากพนดนสอากาศแตกกระเซนเปนฟองฝอย ฉนไดยนเสยงของน าพอยางชดเจน เมอฉนกาวเดนเขาใกลไปอก สายลมไดพดละอองน ามาถกใบหนาของฉน ใหรสกเยนชนฉ า ทามกลางแสงแดดออนๆ อนอบอนแสงอาทตยเมอสองกระทบละอองน าในอากาศท าใหเกดรศมสรงขน มามทงสแดง แสด เหลอง เขยว น าเงน คราม และมวง ซงมองดสวยจบใจจรงๆ ถดจากบรเวณน าพออกไปเปนทะเลสาบใหญ มหงสด าและหงสขาวลอยเลนน าอยคหนง มนเคลอนไหวไปมาอยางชาๆ ดสงางาม และพรอมเพรยงกนอยางนาอศจรรย ทาทางของมนชางสงบ ผอนคลาย และปลอยตวตามสบาย ดมนชางสบายใจเสยเหลอเกน ฉนคอยๆ นงลงรมฝงน าแลวเอนหลงลงบนผนหญาอนออนนมมนสบายและสวยมากจรงๆ แสงแดดออนๆ ลบไลไปทวเรอนกายของฉน ฉนรสกวารางกายและจตใจผอนคลายมากกวาทเคย เพราะขณะนฉนไดอยตามล าพงและเปนอสระจากปญหาทงหลายทงปวง มฉนเพยงคนเดยวเทานนทอยทามกลางธรรมชาตทสงบและสวยงามเชนน

การท างานศลปะ การท างานศลปะเปนการถายทอดจนตนาการออกมาเปนรปธรรมทสามารถมองเหนและ

สมผสไดงานศลปะมไดหลายอยาง เชน การวาดภาพ การปน การประดษฐวสด การเยบปกถกรอย

43

เปนตน การท า งานศลปะจะตองท าดวยความตงใจ จงเปรยบเสมอนการท าสมาธอยางหนง คอจตใจจะตองจดจออยกบงานตรงหนา ละวางปญหาความเครงเครยดในชวตไวชวคราว และเมองานส าเรจ จะกอใหเกดความภาคภมใจ ดมด า และเปนสขกบผลงานนนดวย การท างานศลปะจงชวยคลายเครยดได แตทงนคงจะตองท าเปนงานอดเรกทมขอจ ากดเรองเวลา มเชนนนอาจกลายเปนการสรางความเครยดขนมาแทน

การใชเสยงเพลง เสยงเพลงมอทธพลตออารมณของคนเรามาก สามารถท าใหสขกได ท าใหรนเรง สนกสนานก

ได และยงท าใหรสกเศรากไดดวย หากเพลงใดสามารถท าใหรสกสบายใจ ท าใหรสกราเรง แจมใสได กขอใหคณเลอกฟงเพลงนนในเวลาทคณรสกเครยด เพลงทชวยคลายเครยดมไดตงแตเพลงลกทง เพลงไทย (เดม) เพลงไทยสากล เพลงสากล เพลงคลาสสก ฯลฯ ซงเปนเพลงทมจงหวะ ท านอง เนอรอง และนกรองทคณชอบนนเอง

การใชเทปเสยงคลายเครยดดวยตวเอง กรมสขภาพจต ไดจดท าเทปเสยงคลายเครยดดวยตวเองขน โดยการผสมผสานระหวางเทคนค

การผอนคลายกลามเนอ การฝกหายใจ การใชเสยงและการใชจนตนาการ เทปนมความยาวประมาณ 10 นาท ซงคณสามารถตดตอขอรบไดทกรมสขภาพจต และหนวยงานในสงกด

ขนตอนการคลายเครยดโดยใชเทปเสยงคลายเครยดดวยตวเอง มดงนคอ 1. เลอกสถานททมความสงบพอสมควร 2. นงหรอเอนหลงกได โดยอยในทาทสบาย 3. คลายเสอผา เขมขดใหหลวม เพอใหรสกสบายตว 4. หายใจเขาออกทางจมกเปนจงหวะชาๆ คณสามารถใชเทปเสยงคลายเครยดนไดเสมอทก

ครงทรสกเครยด จะชวยใหคณรสกผอนคลายและสบายขนทงกายและใจ กลยทธในการจดการความเครยดของนกกฬา จากการศกษาของ กด เอคลน และแจคสน (แสงเดอน โอทาน. 2546: 45 อางองจาก Gould, Eklund & Jackson. 1993: abstract) ในนกกฬาของอเมรกาและเกาหล พบวานกกฬาเหลานมการจดการความเครยดหลก ๆ อยหลายอยาง อยางไรกตามการใชมากหรอนอยนนกแตกตางกนออกไป วธดงกลาวไดแก การฝกทางจตวทยากฬาและการผอนคลายทางรางกายและจตใจ เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบกลยทธตาง ๆ ทนกกฬาระดบสงเหลานใชในการจดการกบความเครยดในระหวางการ

44

ฝกซอมและแขงขนกฬา กลยทธในการจดการกบความเครยดดงกลาวในรายละเอยดจงถกรวบรวมและเรยบเรยงไวดงตอไปน 1. เทคนคทางจตตวทยาการกฬา (psychological training) วชต คนงสขเกษม (2534:33) กลาววา การฝกทางจตใจ กเชนเดยวกบการฝกทางรางกาย เปนททราบกนดวา การฝกฝนทกษะทางกฬาบอย ๆ จะท าใหทกษะในการเลนกฬาดขน หรอการออกก าลงกายบอย ๆ จะท าใหสภาพรางกายดขน นกจตวทยาการกฬาคนพบวา การฝกทางจตใจบอย ๆ กจะมผลท าใหสภาพจตใจดขน การฝกทางจตใจในดานการเลนกฬา หมายถงการฝกใหนกกฬามสมาธ มความเชอมนในตนเองมากขน รจกการผอนคลายจตใจภายใตสภาพทกดดน นกกฬาทมสภาพจตใจด และสภาพรางกายสมบรณ จะมประสทธภาพในการเลนกฬา ขณะท สบสาย บญวรบตร (2538:50) กลาววา การฝกปฏบตทางจตวทยา ไมไดมาจากความฉลาด สมองหรอตรรกวทยา แตเปนเรองของพลงความเชอศรทธาและมงมนในการฝกอยางมจดมงหมาย มเปาหมายในการฝกคอ 1. การรบรและระวงตนเอง (Awareness) 2. การสรางวนยทางใจ (Discipline of the mind) จตวทยาการกฬาเปนกระบวนการทตองฝกอยางมระบบ และตอเนอง การเหนความส าคญหรอความเชอและตงใจทจะท ารวมทงการมประสบการณในการปฏบตทเปนประจ าทงการฝกซอม การแขงขนและในชวตประจ าวน ซงโทน มอรรส (2535: 62) กลาววา การฝกทกษะทางจตวทยาการกฬาจะใหประโยชนแกนกกฬาทกกลม ทกระดบความสามารถ ทกเพศ ทกวย เทคนคการฝกทางจตวทยาไดแก 1.1 การสรางจนตภาพ (Imagery) เปนการใชประสาทสมผสทงหมดในการทจะสรางเปนหรอการรวบรวมเพอสรางประสบการณตาง ๆ ใหเกดในใจ ซงประสาทสมผสทงหมดทมสวนทจะชวยใหจนตภาพของภาพดขนกคอ 1.1.1 การไดยน (Auditory) เชน การไดยนเสยงปนปลอยตวนกกฬา 1.1.2 การไดกลน (Olfactory) เชน กลนคลอรนของนกวายน า 1.1.3 การสมผส (Tactile) เชน การรบรถงการปะทะกบลกวอลเลยบอลในขณะตบลก 1.1.4 การรสกถงการเคลอนไหว (Kinesthetic) ซงเกยวกบการรบรถงการเคลอนไหวของรางกาย เชน การรบรถงการเคลอนไหวขณะลอยตวในอากาศของนกยมนาสตก การรบรตาง ๆ เหลานชวยนกกฬาสรางภาพในใจใหชดเจนยงขน นอกจากนการสรางหรอนกภาพในอนาคตยงชวยในการควบคมความวตกกงวล

45

1.1.5 การรบรรส (Taste) เชน รสทางลน บญเลศ ใจทน (2537: บทคดยอ) ไดศกษา เทคนคจตวทยาการกฬาเกยวกบการฝกจนตภาพในกฬาวายน าระยะสน โดยแบงกลมทดลองออกเปน 2 กลม คอกลมทฝกวายน าอยางเดยว 60 นาท กบกลมทมการฝกจนตภาพควบคกบการฝกวายน านนสามารถท าเวลาไดดกวา (อตราเฉลยเวลาลดลง) ธวชชย มศร (2542: บทคดยอ) ซงศกษาถง ผลการฝกฝนดวยการสรางจนตภาพและการก าหนดเปาหมาย ทมตอความสามารถในการโยนโทษบาสเกตบอล โดยผวจยมความสนใจทจะศกษาถงผลการฝก 4 แบบคอ 1. การฝกโดยการสรางจนตภาพควบคกบการฝกโยนโทษบาสเกตบอล 2. การฝกโดยการก าหนดเปาหมายควบคกบการฝกโยนโทษบาสเกตบอล 3. การฝกโดยการสรางจนตภาพและการก าหนดเปาหมายควบคกบการฝกโยนโทษบาสเกตบอล 4. การฝกโยนโทษบาสเกตบอลควบคกบการแขงขนบาสเกตบอลภายในกลม ผลการวจยสรปวา ความสามารถในการโยนโทษบาสเกตบอลของทง 4 กลม ภายหลงการฝกสปดาหท 5 และหลงสปดาหท 10 แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 โดยกลมทมความสามารถในการโยนโทษบาสเกตบอลสงทสดคอ กลมทฝกการสรางจนตภาพและการก าหนดเปาหมายควบคกบการโยนโทษบาสเกตบอล จะเหนไดวาการฝกใชเทคนคจนตภาพควบคกบการฝกทกษะกฬานนจะชวยใหนกกฬาแสดงความสามารถไดดกวาการฝกทกษะกฬาในดานเดยว การฝกจนตภาพจงชวยใหนกกฬาเพมประสทธภาพไดเปนอยางด 1.2 การรวบรวมสมาธ (Concentration / antinational control) ความสามารถในการมงความสนใจในสวนใดสวนหนงทก าลงกระท าโดยไมถกรบกวนจากสงแวดลอมภายนอก เชน เสยงโหจากผชม เสยงเพลง เสยงผตดสน เสยงคนพดและพฤตกรรมการเลนของคตอส รวมทงสงรบกวนภายในซงเกดจากความคด ความรสกผานประสาทสมผสตาง ๆ และอารมณ เปนสงทชวยใหนกกฬามการเรยนรในดานทกษะ ในขณะฝกซอมไดมากขน การฝกใหนกกฬาฝกสมาธทงในขณะฝกซอมและขณะลงแขง ซง สมบต กาญจนกจ และสมหญง จนทรไทย (2542: 253-255) เขยนไววา การมงความสนใจในสงหนงสงใด ซงไมใชการบงคบใหเกดสมาธกบงานทท า ดงนนการมสมาธเกดไดหรอเรยนรไดจากทางออม (passive) ไมใชทางตรงทจะถกท าใหเสยสมาธจากสงรบกวนตาง ๆ ความนง (stay center) การรอยทนขณะนเมอใดทพะวงถงอดต อนาคต หรอเวลาอน ๆ จะท าใหเราเสยความตงใจในงาน

46

ในปจจบนขณะนการฝกรวบรวมสมาธไมใชการบอกกลาวแตเปนเรองของการฝกฝน เพออดทนตอสงรบกวนภายนอก การมสมาธจ าเปนอยางยงในการเลน องคประกอบทส าคญของการมสมาธคอ ความสามารถในการมงความสนใจในงานทก าลงกระท าอย ไมถกรบกวนจากสงแวดลอม ทงภายในและภายนอกซงเกดมาจากความคด เมอเปนเชนนนกกฬาควรจะไดรบการฝกใหมสมาธดวยวธการตาง ๆ ซงจะเปนผลใหนกกฬาแสดงความสามารถไดสงสดในการเลนกฬา (ศลปชย สวรรณธาดา. 2532: 59) ดงนนการรวบรวมสมาธจงจดเปนวธการหนงทสามารถลดความเครยดใหอยในระดบทพอสมควรจงจะท าใหเกดประสทธภาพในการแขงขน อกทงยงชวยใหนกกฬาสามารถพกผอนนอนหลบไดดขน 1.3 การพดดกบตวเอง (Positive self-talk) การพดดกบตวเองเปนเทคนคทางจตวทยาการกฬาชนดหนงทถกน าไปใชกบนกกฬา การพดดกบตนเองเปนการย าและจดระดบความคดเกยวกบตนเองใหเปนแนวทางใหมทดขน (ณฐธนน หลอดเงน. 2544: 34) สมบต กาญจนกจ และสมหญง จนทรไทย (2542, หนา 247-248) ไดใหแนวทางในการพดกบตวเองไดดงน 1. การเลกคด (Thought stopping) การทนกกฬาคดมาก โดยเฉพาะอยางยงคดในทางทกอใหเกดความกงวล การลงเล ความไมเชอมนในความสามารถของตนทกอใหเกดอารมณททอถอย หมดก าลงใจหรอเสยสมาธ กอนอนนกกฬาตองส านกใหไดวาความคดทเปนอยนนเปนความคดทไมสรางสรรคทท าใหหมดก าลงใจมากกวาการสรางก าลงใจ 2. เปลยนความคดจากลบเปนบวก (Changing negative thought to positive thought) นกกฬาบางคนมบคลกภาพหรอแนวคดทเปนลบ ท าใหทอถอย ดงนนการระวงการคดรบรตนถงแนวคดทไมเหมาะสมแลวพยายามเปลยนใหเปนไปในทางทสรางสรรค โดยควบคมความคดจากลบใหเปนบวก จดมงหมายและวธการพดกบตนเอง 1. การพดกบตนเองเพอผลเลศทางกฬา 2. การพดกบตนเองเพอควบคมพฤตกรรมทไมด 3. การพดกบตนเองเพอควบคมสมาธ 4. การพดกบตนเองเพอสรางอารมณหรอสรางก าลงใจ 5. การพดกบตนเองเพอควบคมความพยายาม 6. การพดกบตนเองเพอการสรางความมนใจ

47

นฤพนธ วงศจตรภทร (2541: 5) ทไดยกตวอยางการเปลยนความคดจากลบมาเปนบวก มตวอยางดงน เดม : เสยงตบมอท าใหฉนขาดสมาธ เปลยน : เสยงตบมอท าใหฉนมก าลงใจ เดม : ฉนคงท าไมไดเทาทซอมแนเลย เปลยน : ซอมท าไดด วนนฉนพรอมกวา 1.4 การผอนคลายกลามเนอ (Progressive muscle relaxation) เปนการพฒนาการรบรตวเองและสมาธ รถงความแตกตางระหวางกลามเนอทผอนคลายและเครยดเกรง การฝกฝนเพอใหรบรถงการคลายตวของกลามเนอทวทกสวนของรางกาย ซงงานวจยของ พชต เมองนาโพธ และโทน มอรรส (2541: บทคดยอ) ไดท าการศกษาเปรยบเทยบผลของการฝกสมาธแบบอานาปานสตและการผอนคลายกลามเนอ (PMR) พบวา การผอนคลายกลามเนอจะมการลดระดบของความตงเครยดทางกาย ขณะท สบสาย บญวรบตร (2541: 100) ไดแนะน าวธฝกการผอนคลายกลามเนอ มดงน 1. การผอนคลายกลามเนอ เปนการเกรงกลามเนอมสวนตาง ๆ โดยการเกรงคางไวแลวจงปลอยออกเพอใหเกดการคลายตว 2. ในขณะฝกใหมงความคดความสนใจไปตามความรสกถงความแตกตาง ระหวางกลามเนอทเกรงและกลามเนอทคลาย มสมาธและมงความสนใจไปทกลามเนอมากกวาสงทรบกวนสมาธอน ๆ นอกจากนยงท าใหกลามเนอทคลายตวนน ๆ ท างานไดอยางมประสทธภาพ 3. เมอกลามเนอมดทตองการยงไมผอนคลายอยาพยายามยายไปกลามเนอมดอน จนกวาจะรสกกลามเนอมดนนไดผอนคลายแลว 4. หามพดขณะท าการฝก ใหมงสนใจทการเกรงและการผอนคลายกลามเนอ จะรสกและรบรถงการเกรงและการผอนคลายของกลามเนอแตละมด 5. การผอนคลายกลามเนอเปาหมาย 16 มด (แบบเตม) หรอแบบสนเพยง 7 มด วธการในการผอนคลาย 1) แขนขาทอนลาง โดยการก ามอใหแนนเกรงแขนทอนลางกบพนหกขอมอเขามา 2) แขนขาทอนบน พบศอกเขาหาไหลกดแขนทอนบนแนนกบพน 3) แขนซายทอนบนเชนเดยวกบขอ 1 4) แขนซายทอนลางเชนเดยวกบขอ 2 5) หนาผาก เชน การเลกควใหสงทสดเทาทจะมากไดโดยทยงหลบตา

48

6) หนาสวนกลางการหอปากยนจมก 7) หนาสวนลางและกรามโดยการขบกรามและดงมมปากเหมอนยม 8) คอโดยการกดคอและไหลกบพนใหแรง 9) อก หลงและไหล กดไหลทงสองขางแนนกบพนแลวพยายามหอไหลเขาเกรงตวไว พรอมกบการหายใจจงหวะปกต 10) ทองและหลงสวนลางโดยการแขมวทองท าทองใหเลกทสดเกรงคางไวกอนคลายออก 11) หลงสวนลางและสะโพก โดยเกรงและยกสะโพกขนจนเกอบลอยพนพน 12) ขาขวาทอนบนโดยการเกรงและกดตนขาแนนกบพน พรอมทงงมปลายเทา 13) ขาขวาทอนลางโดยการกระดกปลายเทาใหปลายเทาเขาหาหนาแขงแรงสด จนสนเทาลอยจากพน 14) ขาซายทอนบนเหมอนขอ 12 15) ขาซายทอนลางเหมอนขอ 13 16) เทาทงสองขาง การกดปลายเทาทงสองขางชดเขาดานในเกรงกดคางไว 1.5 การท าสมาธ (Meditation) สรางค เมรานนท (2534 : 53) กลาววา ในการเลนกฬา นกกฬาทมจตใจสงบ เยอกเยน ไมมความวตกกงวล มสตสมปชญญะ และมปญญาดกจะสามารถเผชญสถานการณตาง ๆ ในการแขงขนไดด และการฝกสมาธแนวอานาปานสตและแนวสตปฏฐาน 4 เหมาะส าหรบการน ามาใชในการเลนกฬามากทสด เพราะการฝกสมาธทงคน มสวนสมพนธกนกบการเลนกฬามากกวาการฝกแนวอน ๆ โทน มอรรส (2535: 89) ไดกลาววา ในการฝกสมาธเปนการตงจดหมาย ซงจะไปกระตนจตใจ แตมผลท าใหเกดการผอนคลายทางรางกาย การหายใจเปนวธหลกของการท าสมาธโดยใชรวมกบการเพงความสนใจไปยงสงใดสงหนง หรอความคดใดความคดหนง นกกฬาสามารถเลอกรปแบบการท าสมาธแบบใดแบบหนงจากหลาย ๆ แบบทใชกน เชน แบบราชา โยคะ แบบเซน หรออานาปานสต นฤพนธ วงศจตรภทร (2537: 36) กลาววา การฝกสมาธจะสงผลทางดานรางกาย ท าใหความเครยดลดลงได

49

สบสาย บญวรบตร (2541: 93) กลาววา องคประกอบทส าคญในการมสมาธกคอความสามารถในการมงหรอรวบรวมความสนใจในสงทกระท าโดยไมถกรบกวนจากสงแวดลอมภายนอก รวมทงสงรบกวนภายในซงเกดมาจากความคด ความรสก ผานประสาทสมผสตาง ๆ ซงสอดคลองกบ พชต เมองนาโพธ และโทน มอรรส (2541: 92-106) ไดท าการศกษาผลของการฝกสมาธแบบอานาปานสตและการผอนคลายกลามเนอ (PMR) ทมตอระดบความวตกกงวลของนกกฬายกน าหนกระดบทมชาตและเยาวชนทมชาต จ านวน 48 คน โดยแบงออกเปน 3 กลมดวยกน คอมกลมทดลอง 2 กลม ไดแก กลมฝกสมาธและกลมการฝกผอนคลายกลามเนอ สวนกลมควบคม คอ กลมการฝกเหยยดยดกลามเนอ ผลการศกษาพบวา การฝกสมาธแบบอานาปานสตและการผอนคลายกลามเนอมการลดความตงเครยดดานรางกายอยางมนยส าคญ (p<.05) และกลมการฝกสมาธมการลดความวตกกงวลทางจตใจอยางมนยส าคญ (p<.05) ในขณะทกลมควบคมไมมการลดความตงเครยดทางรางกายและความวตกกงวลทางจตใจแตอยางใด เสกสรร ศลป (2541: 72-73) สรปไววา การฝกสมาธ ม 3 แบบหลก ๆ เพอดผลของการฝกทมตอสขภาพทางจต ไดแก 1. แบบ ท เอม (T.M. หรอ transcendental meditation) หลกของการฝกแบบนคอ การท าจตใจใหสงบนง ไมคดอะไรเลย และหาอบายใหท าจตนง 2. แนววชาธรรมกาย มหลกการปฏบตการใชภาวนาใจจตจดจออยในความใสสวางของดวงแกวเปนอารมณ โดยถอวาดวงแกวใสอยกลางทอง และนกภาวนาจตดวยความสงบนง 3. แนวอานาปานสต การน าเอาความจรงถกตองของธรรมชาตขอใดขอหนงมากระท าไวในใจ ใครครวญ ศกษาพจารณา เหนอยในใจทกครงทหายใจเขา-ออก โดยหายใจเขาภาวนา “พทธ” และหายใจออกภาวนา “โธ” ดวยอาการสงบนง พทธทาสภกข (2544: 34-36) กลาววา อานาปานสตเปนสมาธทเหมาะสมทสด ทไมมความวนวาย การก าหนดลมหายใจเปนวธทสะดวกทสด ประหยดและไดผลดทสด สรปไดวา การฝกสมาธควบคกบการฝกทกษะกฬาในแตละชนดนน จะท าใหจตใจสงบ มสมาธ เกดสตสมปชญญะ ชวยควบคมอารมณใหเยอกเยน ก าหนดการเคลอนไหวของรางกาย เปนผลท าใหสขภาพจตด สขภาพกายกจะดตามดวย 2. ยทธวธในการฝก/เทคนค แทกตก เจรญ กระบวนรตน และ ฝายวทยาศาสตรการกฬา การกฬาแหงประเทศไทย (2542: 9-12) สรปประเภทของการฝกออกเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก 1. การฝกเทคนค

50

2. การฝกสมรรถภาพทางกาย การฝกทางเทคนค เปนเรองเฉพาะของแตละประเภทกฬาแยกไดเปน 2 แบบ เทคนคพนฐาน คอ ทาทางหรอการเคลอนไหวทใหประสทธภาพดทสด โดยประหยดก าลงทสด ซงในกฬาแตละประเภทก าหนดไว หรอมแบบฉบบอย เทคนคพลกแพลง คอ อาศยความสามารถเฉพาะตว ไหวพรบ พรสวรรค และประสบการณจากการฝกซอมหรอการแขงขน หลกเกณฑของการฝกเทคนค คอการซ าบอย ๆ ในทาทใหผลดทสด สงทตองค านงถงคอ 1. ตวผ ฝก อาย รปราง สมรรถภาพทางกาย เหมาะสมหรอไม 2. ตองเรมจากงายไปหายาก เบาไปหนก ชาไปเรว และนอยไปหามาก 3. อยาฝกเทคนคเมอรางกายเกดการเมอยลาแลว การฝกสมรรถภาพทางกาย เปนสงจ าเปนส าหรบนกกฬาทกประเภท การมสมรรถภาพทางรางกายทดชวยใหเพมประสทธภาพในการเลนกฬา จ าแนกไดกวาง ๆ ออกเปน 3 พวก คอ 1. แรงกลามเนอ 2. ความเรวและความวองไว 3. ความอดทน กฬาแตละประเภทตองการสมรรถภาพมากนอยแตกตางกน ผ ฝกสอนตองเลอกการฝกสมรรถภาพทางกายใหตรงกบความตองการของกฬานน ๆ การฝกแรงกลามเนอ หมายถง ความสามารถของกลามเนอทจะหดตว เพอเคลอนน าหนก หรอตานทานน าหนกโดยไมจ ากดเวลา การฝกแบงออกเปน 2 แบบ ไดแก 1. การฝกแบบอยกบท สเตตค (Static) 1.1 ความหนก การฝกดวย 50-70% ของแรงสงสดใหผลสงสดได ควรใชความแรงเตมท (100%) 1.2 ความนาน (เวลาทกลามเนอท างาน) อยางนอย 30% ของเวลาทกลามเนอสามารถหดตวคงทอยได การใชความแรงเตมทใหท านานประมาณ 5 วนาท (นบ 1 ถง 6) 1.3 ความบอย ส าหรบกลามเนอแตละกลม 5 ครงตอวน สปดาหละ 3-6 วน 2. การฝกแบบเคลอนท ดยนามค (Dynamic) 2.1 ความหนก เพอเพมก าลงใหสงสดตองใชน าหนก 60-100% ของก าลงสงสด 2.2 จ านวนครง น าหนกมากจ านวนครงนอย น าหนกนอยจ านวนครงมาก (1 ชด) 2.3 จ านวนชด 3-6 ชดตอหนวย ระหวางชด พกฟนตวด 2.4 ความบอย 3-6 หนวยตอสปดาห (ขนกบระยะของการฝกซอม)

51

ความเรวและความวองไว หมายถง ความสามารถของกลามเนอและระบบประสาทสงงานทจะท างานรวมกน เปนคณสมบตทสามารถถายทอดทางพนธกรรมได และสามารถฝกฝนใหดขนได มวธการฝกไดดงน 1. ฝกการประสานงานระหวางกลามเนอและประสาท 1.1 ฝกทาทถกตองชา ๆ ซ า ๆ 1.2 เพมความเรวขนทละนอยจนถงสงสด 1.3 ฝกปฏกรยาตอบสนอง 2. ฝกเพอเพมก าลงกลามเนอ โดยเฉพาะก าลงเคลอนทและการเคลอนทใชความเรวสงสด 3. ฝกความอดทนของกลามเนอ 4. ฝกความคลองแคลวของระบบการเคลอนไหว โดยการบรหารดดตนเหยยดกลามเนอ ความอดทน หมายถง ความสามารถของรางกายในการท างานทมความเขมขนต าหรอปานกลาง ไดเปนระยะเวลานาน ๆ โดยไมเหนดเหนอย การฝกความอดทนของกลามเนอ มหลายวธ แตวธทนยมและไดผลมากทสดจะม 2 ลกษณะทนยมฝกกน ไดแก 1. การฝกแบบมชวงพก (Interval training) เปนการฝกทมรปแบบการวงซ า ๆ หลายเทยว (พชต ภตจนทร. 2535: 168) 2. การฝกฝนแบบวงตอเนอง (Continuous running) เปนการฝกเพอพฒนาระบบการใชออกซเจน 3. การผอนคลายทางรางกายและทางจตใจ (Physical and mental relaxation) สพตร สมาหโต (2542: 62-64) กลาววา เมอรสกเครยด กลามเนอสวนตาง ๆ ของรางกายจะหดเกรงและจตใจกวนวายสบสน ควรหาวธการผอนคลายความเครยด ซงปารค (Park. 2000) กลาววา การผอนคลายทางกายเปนความพยายามทจะควบคมสมรรถภาพของนกกฬา การผอนคลายทางกายเปนเทคนคทางจตวทยาอยางหนงทยอมใหจตใจมาควบคมรางกายและชวยใหนกกฬาสามารถเผชญกบสถานการณทมความเครยด การผอนคลายทางกายใชวธการนวด การเหยยด - การยดของกลามเนอ การนอนหลบและการควบคมอาหาร ขณะท โทน มอรรส (2536 อางถงใน นฤพนธ วงศจตรภทร. 2537: 34-39) สรปวา เทคนคทใชในการผอนคลายทางกายและทางจตใจ ไวดงตอไปน เทคนคการผอนคลายทางกาย ไดแก 1. เทคนคการหายใจ (Breathing control) เมอเกดความเครยด การหายใจจะสนและถกวาเดม ซงจะมผลตอประสทธภาพของระบบขนสงออกซเจนไปยงกลามเนอตาง ๆ ฉะนนการหายใจยาวหรอลก ๆ จะชวยใหรางกายไดรบออกซเจนกลบมาดงเดม ซงจะเปนการชวยลดความเครยดจาก

52

กลามเนอขาดออกซเจนไดมากขน เทคนคทใชกนมากทสดคอ การหายใจครบสมบรณ (Complete breath) 2. เทคนคการผอนคลายกลามเนออยางตอเนอง (Progressive muscle relaxation: PMR) เปนการเกรงและการผอนคลายกลามเนอมดหรอกลมหลก ๆ ของรางกาย โดยเรมจากสวนบนของรางกายไปสลางสด หรอจะเรมจากลางสดไปจนถงสวนบนสดของรางกาย 3. การผอนคลายแบบประยกต (Applied relaxation) จะมการท าคลาย ๆ กบการผอนคลายกลามเนออยางตอเนอง แตการผอนคลายแบบประยกตจะลดเวลาในการฝก โดยเกรงและปลอยกลามเนอแตละสวน จ านวนสวนจะนอยกวาของจรงทฝกแบบการผอนคลายกลามเนออยางตอเนอง เทคนคการผอนคลายทางจตใจ ไดแก 1. การหยดคด (Thought - stopping) เปนเทคนคทใชในการเปลยนแปลงความคดของตนเองเพอผอนคลายความตงเครยดทเกดขน โดยตะโกนค าวา “หยด” ในใจ หรอนกถงภาพอะไรกไดมาหยดความคดในทางลบเสยใหได 2. การพดในสงทด (Smart - talk) เปนค าพดทสรางสรรคจตใจของนกกฬา เพอสรางสรรคเกมการแขงขนใหมประสทธภาพ 3. การใชค าพดทมพลง (Pep - talk) เปนการพดทสรางความฮกเหมใหส ถงแมวาจะพบคตอส ทมฝมอเหนอกวา 4. ความคดในทางบวก (Positive - thinking) เปนเทคนคทสามารถหยดยงความคดทเปนทางลบได 5. การใหเหตผล (Rationalization) เปนทางเลอกในการทจะหยดความคดทท าใหเกดการกงวล โดยเปลยนความคดและการรบรของบคคลทมตอสถานการณเบองหนา ซงจะลดความคดทเปนลบได การใหเหตผลจงควรจะเปลยนไปเพอความเหมาะสมกบบคคลนนและสถานการณจรงทเกดเหตการณตรงนน 6. ความมนใจเฉพาะอยาง (Self - efficacy) คอความเชอมนในเฉพาะงานใดงานหนง หรอเชอวาตนมศกยภาพในการทจะท างานใดงานหนงส าเรจลงได การนวด หมายถง การกระท าดวยมออยางเปนระบบ ตามหลกวทยาศาสตร ตอกลามเนอของรางกาย เพอใหเกดผลตอระบบประสาท ระบบกลามเนอ ระบบหายใจ และท าใหการไหลเวยนโลหตและการถายเทของน าเหลอง ทงเฉพาะทและทวไปดวย (รตตยา จนเดหวา. 2539 อางถงใน ดาวใจ เทยนส.2544: 62) และ เรณ มชนะ (2544: 33) กลาวไววา การนวดเปนทงศาสตรและศลป ทมมานานตกทอดมาจนถงปจจบน การนวดเพอรกษาโรคของไทย แบงออกเปน 2 แบบ คอ การนวดแบบราชส านก และการนวดทวไป การนวดทง 2 แบบนคลายคลงกนในดานหลกการบ าบดรกษา

53

โรคและอาการเจบปวย แตมขอปลกบอยซงท าใหมผลการรกษาแตกตางกนออกไป จากการศกษาของ เรณ มชนะ (2544: บทคดยอ) ทศกษาเปรยบเทยบผลของการนวดไทยประยกตกบการใชยาพาราเซตามอล ในบคคลทมอาการปวดศรษะเนองจากความเครยด พบวา ในกลมนวดไทยประยกตสามารถลดอาการปวดศรษะไดทนทหลงการนวด ในนาทท 10, 20, 30 และ 60 และยงพบอกวาการนวดไทยประยกตชวยบรรเทาความเจบปวดไดมากกวาการใชยาพาราเซตามอล ในทกเวลาอยางมนยส าคญ (p < 0.5) การเกรงและการผอนคลายกลามเนอ ใชเวลา 15 นาท ในการฝก โดยการเกรงและปลอยกลามเนอแตละสวนจากสวนหนงไปยงอกสวนหนงของรางกาย การฝกหรอการใชเทคนคแบบนจะสงผลไดมากในสถานการณของการฝกและการแขงขน นกกฬาสามารถผอนคลายความเครยดไดตลอดเวลาทตองการ (นฤพนธ วงศจตรภทร. 2537 : 35) สวน บช เบรนส และ เชอรฟลล (Beech. Burns, & Scheffield. 1982: 42-43 อางถงใน ณฐธนน หลอดเงน. 2544: 36) กลาววา การฝกผอนคลายกลามเนอ จะชวยเพมประสทธภาพทางดานรางกายเปนอยางดและมประโยชนตอผ รบการฝกทงรางกายและจตใจ เชน ชวยลดอาการปวดเมอยจากการเลนกฬา ลดอาการปวดศรษะ ลดความวตกกงวล ชวยใหเกดสมาธ ชวยควบคมอารมณ ชวยลดอาการนอนไมหลบ ลดความรสกเจบปวด และลดปญหาทเกดจากความเครยดหรอความวตกกงวล 4.กจกรรมนนทนาการ นนทนาการเปนการพกผอนและชวยฟนฟสภาพทางใจ ท าใหคลายความตนเตนและความตงเครยด (การกฬาแหงประเทศไทย. 2542: 16) ขณะท สมบต กาญจนกจ (2535: 13) กลาววา นนทนาการเปนการท าใหสดชน เสรมสรางพลงขนใหม หลงจากการใชพลงงานแลวกอใหเกดความเมอยลาทางรางกาย ทางสมองและจตใจ กจกรรมนนทนาการทบคคลเขารวมในเวลาวางจะชวยในการขจดหรอผอนคลายความเหนดเหนอย ขณะท จรนทร ธานรตน (2528: 14) มองวากจกรรมนนทนาการ เปนกจกรรมทท าในเวลาวางโดยใชความสมครใจเปนหลก ไมมการบงคบและไดรบความพงพอใจและเพลดเพลนใจจากกจกรรมนนเปนหลก เชนเดยวกบ ประโยค สทธสงา (2541: 46) กลาววา การพกผอนและนนทนาการเปนสงจ าเปนส าหรบนกกฬา การพกผอนชวยใหรางกายไดซอมแซมความสกหรอทเกดขนระหวางการออกก าลงกาย และการแขงขนกฬา สวนนนทนาการเปนการพกผอนฟนสภาพทางใจท าใหคลายความตนเตนและลดความตงเครยด นอกจากน คณต เขยววชย (2529: 15) ไดสรปวา เปนกจกรรมยามวางททกคนเขารวม โดยความสมครใจและกจกรรมนนจะกอใหเกดความพงพอใจแกผ เขารวมในทนททนใด กจกรรมนน ๆ จะตองไมขดตอวฒนธรรมทดงามของสงคมนน

54

ดน จระเดชากล (2538: 10) กลาววา นนทนาการเปนกจกรรมทแสดงออกเพอความสนกสนาน เพลดเพลน เกดความพงพอใจซงอาการเหลานชวยลดความเครยด ความเมอยลา ท าใหรางกายสดชน ซงสอดคลองกบ ภฟา เสวกพนธ (2543: บทคดยอ) ศกษาถงผลของโปรแกรมนนทนาการ ทมตอการพฒนาเชาวอารมณของนกศกษาในระดบมหาวทยาลย โดยแบงออกเปน 3 กลม คอ กลมท 1 โปรแกรมนนทนาการการละครและคายพกแรม กลมท 2 โปรแกรมนนทนาการการกฬาและเกม และกลมควบคม พบวา กลมท 1 และ 2 มการพฒนาการคะแนนของเชาวอารมณดกวากอนการทดลอง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.5 ทง 8 ดาน ไดแก ดานการควบคมตนเอง ดานเหนใจผ อน ดานรบผดชอบ ดานแรงจงใจ ดานตดสนใจและแกปญหา ดานสมพนธภาพ ดานภมใจตนเอง และดานพอใจชวต สวนนกกฬาทมชาตไทยทไดจากการสมภาษณสวนใหญจะนยมใชวธการฟงเพลงมากทสด การฟงเพลงหรอฟงดนตรนนจตใจมกจะสบายพงพอใจ เพลงจงหวะชา ๆ เสยงกลางถงต า ท าใหเกดความรสกผอนคลาย ลดความดนโลหต ลดความตงเครยดของจตใจ สวนการรองเพลงกถอวาเปนการรกษาทไดประโยชนอกวธหนง ตามปกตกใชฟนฟผ ปวยทมโรคทางสมองและระบบประสาท อยางไรกตามการรองเพลงใหสอดคลองกบการฝกลมหายใจนนสามารถลดความเครยดไดดเชนกน (เทอดศกด เดชคง. 2541: 118-124) ดงนน พอสรปไดวา นนทนาการเปนการพกผอนและชวยฟนสภาพทางใจ ท าใหคลายความตนเตน และความตงเครยดได ไมวาจะเปนวธ ดภาพยนตร การฟงเพลง รองเพลง หรอกจกรรมทท าในยามวางนอกเหนอจากกจกรรมทปฏบตอยเปนประจ า 5. การสนบสนนทางสงคม (Social support) การสนบสนนทางสงคม หมายถงการทบคคลไดรบการตอบสนองความตองการพนฐานทางสงคม (Basic social need) จากการมปฏสมพนธกบผ อน เชน โคช ครอบครว หรอเพอน ฮารด และ เครส (Hardy & Crase. 1993 อางถงใน แสงเดอน โอทาน . 2546: 72) ไดแบงลกษณะของกลมสนบสนนส าหรบนกกฬาไว 8 ประเภทดงน 5.1 กลมทรบฟงโดยปราศจากการแนะน าและการตดสนใด ๆ 5.2 กลมทใหค าปลอบโยนการบาดเจบเกยวกบการดแลตวเอง 5.3 กลมทพยายามสรางอารมณทาทาย โดยการประเมนเจตคต คานยม และความรสก 5.4 กลมทมความชนชมยนดกบผลงาน และความพยายาม 5.5 กลมทพยายามทาทายใหคดเกยวกบความพยายามในการฟนฟในขณะทมการกระตนใหเกดการตนตว ความคดสรางสรรค และความผกพน

55

5.6 กลมทพยายามน านกกฬาไปสความจรง 5.7 กลมทแนะน าชวยเหลอเนอหาสาระเครองมอและองคกรทใหการสนบสนน 5.8 กลมทอทศเวลา ทกษะ และความร ใหแกนกกฬา ผ ฝกสอน หรอโคช (Coach) เปนบคคลทมสวนส าคญในการพฒนาความสามารถของนกกฬาทงดานทกษะ สมรรถภาพทางกาย สมรรถภาพทางจตใจ และยงเปนผสนบสนนใหนกกฬาประสบผลส าเรจอกดวย นล (Neal. 1969 อางถงใน สปราณ ขวญบญจนทร. 2541: บทคดยอ) กลาววา ผ ฝกสอนทดตองรจกใชหลกการและเทคนคทางวทยาศาสตรเขาชวยในการฝก และตองรจกน ามาประยกตใชในการฝกและการแขงขนไดอยางเหมาะสม

ประโยค สทธสงา (2541: 30) กลาววา โคชจะตองสามารถน าสงทดทสดของผ เลนในทมมาผสมผสานกน สอดคลองกบ สมบต กาญจนกจ และสมหญง จนทรไทย (2542: 232) กลาววา ความสามารถของโคชเปนเรองส าคญมากส าหรบกฬาทกประเภท ปฏบตงานเกยวกบการสอน การฝก และการน าเอาเทคนคทางกฬาเฉพาะอยาง ตลอดจนการวางแผน การฝกตลอดทงฤดการฝกซอมและฤดการแขงขน เพอสรางทมกฬาใหมมาตรฐานการเลนสง รจกน าทกษะใหม ๆ มาใชในการฝก และการฝกตามหลกทางวทยาศาสตร เชน วทยาศาสตรการเคลอนไหว (Kinesiology) ชวกลศาสตร (Bio mechanics) จตวทยาการกฬา (Sport psychology) และสรรวทยาการออกก าลง (Physiology of exercise) มาใชกบนกกฬา เพอใหทมไปสจดสงสดได โคชจะมสวนชวยในการลดหรอเพมความเครยด อยทพฤตกรรมหรอลกษณะนสย อาย ประสบการณ ของโคช รวมทงการจดการของโคช เชน ความเปนผน าและบทบาท ความขดแยงระหวางโคชกบนกกฬา มมมองในเปาหมายทเหมอนหรอตางกน หรอความสามารถในการสรางบรรยากาศในระหวางการฝกซอมและการแขงขน (Liukkonen. 1999; Gould, Finch & Juckson. 1993; Price, & Weiss. 2000) สบสาย บญวรบตร (2541: 110-111) ไดกลาวไววา บทบาทของโคชไมใชมแคเพยงบทบาทเพยงอยางเดยว หากตองมหลายบทบาท เชน โคชแมแบบ โคชเปนแรงจงใจ โคชเปนแหลงความร โคชทรบทบาทหนาท และโคชทเขาใจถงความแตกตางระหวางบคคล เพอพฒนานกกฬาและความสามารถไปพรอมกน ครอบครวเปนแหลงสนบสนนทส าคญทชวยใหนกกฬาสามารถจดการกบความเครยดไดอยางมประสทธภาพ แตในขณะเดยวกนกเปนแหลงของความเครยดดวย ความเครยดในครอบครวเกดไดหลายสาเหตหลายประการดวยกนคอ 1. การเปลยนแปลงตามพฒนาการ เปนสงปกตทเกดขนภายในครอบครวและกอใหเกดความเครยดแกสมาชกในครอบครวทกคน การเปลยนแปลงดงกลาวไดแก การตาย การแตงงาน

56

2. ความขดแยงระหวางคสมรส โดยเฉพาะคสมรสทไมสามารถทนตอความบกพรองของกนและกนได หรอความคาดหวงทไมเปนจรง 3. การเลยงดบตร หนาทในการเลยงดบตรของครอบครวเรมตงแตกอนตงครรภจนกระทงบตรโตเปนผใหญ จะเหนไดวาการสนบสนนทางสงคม จากครอบครว เพอน ชมชน หรอโคช เปนปจจยทางออมทท าใหบคคลเกดแรงจงใจพรอมทจะท ากจกรรมและยงชวยลดความเครยดลงได 6. ความเชอหรอวธการทางศาสนา (Pray) เปนการสนบสนนทางดานจตใจ มแรงดลใจเมอท าไปแลวจะไมเกดความวตกกงวล ท าใจใหสงบ ลมความกลว หรอความสญเสย ท าใหเลนไดดขน การสวดมนตอยทความเชอของแตละบคคลดวยวาสามารถชวยเพมประสทธภาพในการแขงขน (Fischer. 1997 ; Gould, Eklund, Jackson. 1993) ขณะท วลเลยม เจมส (ม.ป.ป. อางถงใน เดล คารเนก. 2535: 148) กลาววา คนทมศรทธายดมนในศาสนาอยางแทจรงจะไมมจตใจสนคลอนและมแตความสงบสข เขาพรอมเสมอส าหรบการปฏบตหนาทเมอถงเวลา การสวดภาวนานนจะชวยท าใหความตองการทางจตใจของผคนประสบผลส าเรจตามทหวงไว เพราะสาเหตดงน 1. การสวดภาวนาชวยใหเราระบายความทกขออกมาเปนค าพด การสวดภาวนานนคลายกบการเขยนปญหาของเราลงในกระดาษ และการขอรองกบใครสกคนใหชวยแกปญหากตองใชการเขยนหรอพด 2. การสวดภาวนาชวยท าใหเราคลายกบระบายความทกขและความรสกวาไมไดอยคนเดยว ในบางครงความวตกกงวลและความทกขไมอาจไปปรกษาใคร สามารถท าไดดวยการสวดภาวนา 3. การสวดภาวนาชวยท าใหเกดพลงผลกดนของการกระท า ซงนบวาเปนกาวแรกของการลงมอปฏบตการอยางใดอยางหนง หรอการสวดภาวนาเพอใหเกดการกระท าอยางใดอยางหนงใหสมหวง สรปไดวา การสวดมนตภาวนาเปนการท าใหจตใจสงบ ท าใหเกดสมาธ เกดความมนใจ เปนพลงอนเงยบสงบ สามารถคดชวยในการคดไดวาควรจะตองท าอยางไร

57

2. เอกสารทเกยวของกบพฒนาการเดกในชวงอาย 7 – 12 ป

3.1 พฒนาการทางดานรางกายของวยเดกตอนกลาง

เมอเดกอายเขาปท 6 อตราการเจรญเตบโตของรางกายจะชาลง แตเปนอยางสม าเสมอ หมายความวา ไมมการเปลยนแปลงทางดานรางกายอยางรวดเรวเหมอนวยทารกและวยเดกตอนตน ในระยะนรางกายของเดกจะขยายออกทางสวนสงมากกวาสวนกวาง ล าตว แบน แขนยาวออก รปรางหนาตาเปลยนไป ลกษณะเปนผใหญขนทกท ขนาดของรางกายเดกในวยนประมาณ 2 ใน 5 ของเมอเดกคนนนเปนผใหญ การเจรญเตบโตของอวยวะสวนตางๆเจรญเกอบเตมท มฟนแทขนแทนทฟนน านม ฟนหนามกขนกอน เขยวลางและฟนกรามซทหนงขน (New molar) ) ปอด อวยวะเครองยอย และระบบหมนเวยนโลหตเจรญเกอบเตมท ส าหรบหวใจยงตงเจรญเตบโตชากวาอวยวะเหลานน สมองหนกเกอบเตมท มกระดกขอมอ 6 – 7 ชน ลกษณะและขนาดตายงไมเจรญสงสด สายตายงเปนสายตายาวอย เมออาย 6 – 10 ป นยนตาจงจะไดขนาดและเขาลกษณะนยนตาผใหญ แมวาสายตาและมอสามารถท ากจกรรมไดด แตตาและมอยงเคลอนไหวประสานกนไมสะดวก เพราะพฒนาของกลามเนอมไมเทากน ถาใชกลามเนอมากเกนไปจะท าใหเดกเกดความเครยด และอาจพการขนภายหลงได เมอเดกอาย 7 ปขนไป จงจะสามารถใชกลามเนอท างานประสานกนไดมากขนเรอยๆ ซงชวยสามารถใหเดกคลองตวขน 3.2 งานตามขนพฒนาการ (Development Tasks) ฮาวกเฮอรส (Havighurst. 1953) มองเหนวากระบวนการพฒนาในแตละวยนนจะประกอบดวยการเรยนรงานชนดตางๆ ซงเรยกวา “งานตามขนพฒนาการ” ฮาวกเฮอรส ไดใหความหมายค าวา Development Tasks คอ งานทเกดขนในระยะหนงของชวต ถาบคคลใดท างานตามขนพฒนาการตามขนของตนส าเรจกจะเปนบคคลทมความสขและสามารถทจะท างานตอไปไดส าเรจ ถาท างานตามขนพฒนาไมส าเรจจะท าใหบคคลนนไมมความสขและเปนอปสรรคส าหรบงานขนตอไป ฮาวกเฮอรสเสนอแนะวางานตามขนพฒนาการมประโยชนตอการจดการศกษา 2 ประเภท คอ

1. ชวยใหสามารถตงวตถประสงคในการจดการเรยนการสอนในโรงเรยน 2. ชวยใหจดการเรยนการสอนไดเหมาะสมตามความพฒนาการของเดกแตละวย

58

งานตามขนพฒนาการ (Development Tasks) ของเดกวย 6 -12 ป มดงน 1. เรยนรทกษะทางรางกายส าหรบการเลนกฬาตามปกต 2. เรยนรวาตนเปนสงมชวตทตองเจรญเตบโต 3. เรยนรวธการเขากลมกบเพอนในวยเดยวกน 4. เรยนรหลกปฏบตตนทเหมาะสม 5. พฒนาทกษะเบองตนในการอาน สอน และคดเลข 6. พฒนาแนวความเขาใจทถกตองในเรองทจ าเปนส าหรบการด าเนนชวตประจ าวน 7. พฒนาความรสกผดชอบ ศลธรรม จรรยาและระบบคานยมของตนเอง 8. บรรลถงภาวะทสามารถพงตนเองได 9. พฒนาทศนคตของตนเองในสวนทเกยวของกบสงคมและสถาบนทางสงคม

3.3 จตวทยาวยเดกตอนกลาง

ศรกล อศรานรกษ และคณะ (2544: 93-94) (อางองจาก Bee H. 1995. Papalia DE, Olds SW 1993) กลาวไววา นกจตวทยาพฒนาการรนปจจบนเรยกเดกในวยนวาเปน วยเดกตอนกลาง (Middle childhood) พฒนาการของเดกจะขยายเขตกวางขน รวมทงดานอารมณ สงคม และจรยธรรม โดยเดกวยนจะสามารถปรบพฤตกรรมของตนใหเหมาะสมทจะปฏสมพนธกบผ อนรวมทงเรยนรทจะเขาใจอารมณความรสก บคลกลกษณะ ของผ อนทอยภายใตการกระท านน ๆ เดกจะประเมนตวเองโดยการเปรยบเทยบกบคนอน ซงจะเปนแรงผลกดนไปสการพฒนาความสามารถ (Competence) ในขณะเดยวกนอาจท าใหเกดการวพากษวจารณตนเอง (self-criticism) และท าใหความภาคภมใจในตนเองหรอความรสกในคณคาของตนเอง (Self-esteem) ลดลงได จดเรมตนของพฒนาการดานอารมณและสงคมของเดกวยกลาง คอการคนหาคณลกษณะเฉพาะดานจตใจของเดก ซงเรยกวา Psychological Characteristics of self-definition หรอ การใหความหมายตอตวเอง หรอ Self concept พรอมพฒนาแนวคดวาตวเองเปนใคร (Real Self) และอยากเปนใคร (Ideal Self) ซงน าไปสการสรางความรสกในคณคาของตนเอง หรอความนบถอตนเองหรอความภาคภมใจในตนเอง หรอการเหนคณคาของตนเอง (Self-esteem) ทงในดานความส าคญ ความสามารถ คณความด และพลงอ านาจ ซงวยนเปนชวงส าคญของการพฒนาเรองน ความรสกในคณคาของตนเองนเกดจากการทคนเราใหคณคาของทกษะความสามารถในเรองตาง ๆ ของตนเอง รวมทงการไดรบการสนบสนนจากบคคลรอบขางทมความหมายตอตวเอง เชน พอแม เพอน พนอง ความรสกในคณคาของตนเองจะเปนผลตอพฤตกรรมตาง ๆ ของเดกในอนาคต และมความสมพนธกบความสามารถเชงจตสงคมของบคคล (Psychosocial competence) ทจะปฏสมพนธกบบคคลรอบขาง ดงนนการตอบสนองความตองการ

59

ของเดกทไมเหมาะสมหรอการเลยงดทไมเหมาะสมจะน าไปสพฒนาการดานอารมณและสงคมทไมสมบรณ ขาดความนบถอตนเอง กอใหเกดปญหาตาง ๆ ตามมา ไดแก การใชสารเสพตด พฤตกรรมกาวราวรนแรง การฆาตวตาย การหนโรงเรยนหรอหนออกจากบาน การถกกระท ารนแรงหรอทารณกรรม การตงครรภทไมพงประสงค การกออาชญากรรม เปนตน ศรเรอน แกวกงวาล (2549: 268) กลาววา วยเดกตอนกลาง (Middle Childhood) นเดกรจกกลวสงทสมเหตสมผลมากกวาวยเดกตอนตนเพราะความสามารถใชเหตผลของเดกพฒนามากขน มความรสกสงสารและเหนอกเหนใจ เขาใจอารมณ ความรสกของบคคลอน ๆ รวมทงสตวเลยงดวย เพราะขอบเขตชวตสงคมขยายวงกวางขวางออกไป สงทตองพฒนาในดานอารมณของเดกในระยะนคอ การเขาใจอารมณของตนเอง อารมณของผ อน การรจกควบคมอารมณ และการแสดงอารมณออกอยางเหมาะสม พฒนาการเหลานจ าเปนส าหรบสขภาพจตทดของเดก และเปนหนทางใหเดกไดมโอกาสเขารวมกลมกบเดกอน ๆ โดยการ - เปดโอกาสใหเดกเขากลม กลมจะบบบงคบใหเดกเรยนรและปรบปรงการควบคมอารมณและแสดงออกอารมณในลกษณะทสงคมยอมรบ - ใหไดเลนออกก าลงกาย โดยการเลนทใชพละก าลงแบบตาง ๆ เชน ฟตบอล วายน า หมากเกบ ตจบ งกนหาง ลงชงหลก ปงปอง ฯลฯ - ใหมกจกรรมสรางสรรคตาง ๆ เชน ปนรป วาดรป เขยนเรอง ในระยะวยน เดกมความพรอมทจะรบทราบเรองอารมณ ควบคมอารมณ และปลดปลอยอารมณของเขาออกมาอยางทสงคมยอมรบตามควรแกวย ส าหรบการปรบตวดานอารมณ ถาเตรยมอยางเหมาะสมไปตงแตระยะวยน เขาจะเตบโตเปนเดกวยรนทคอนขางมความสข ชชพ เยาวพฒน (2543: 32) เดกทอยในวยนตองการกจกรรมเกยวกบการเคลอนไหว เพอสรางความพรอมในการใชอวยวะสวนตางๆใหสามารถท างานประสานกนอยางมประสทธภาพ ตองการทกษะทางการเคลอนไหวและมการพฒนาทกษะใหสงขนคอเปนวยทอยากรอยากเหน อยากท ากจกรรมทสลบซบซอน กจกรรมทเขารวมจะตองมการตอบสนองในเรองของความอยากรอยากเหน และควรเปนกจกรรมททายความสามารถของเดกวยน เพอเปนการกระตนใหเดกมความสนใจในกจกรรมดงกลาว นอกจากนกจกรรมนนทนาการทจดใหเดกวยนตองเปนกจกรรมทเนนในเรองการสรางหรอปลกทศนคตทดใหกบเดกจนเดกสามารถปฏบตจนบรรลเปาหมายไดโดยงาย การปลกฝงทศนคตทดจะตองเรมตงแตวยน เพอสงผลตอไปในวยตอ ๆ ไปอกดวย

60

4. เอกสารทเกยวของกบกฬายมนาสตกลลา

4.1 ประวตความเปนมาของกฬายมนาสตกลลา (กรณา นนทรกส. 2545 : 2 - 5) ประวตความเปนมาของกฬายมนาสตกลลาในตางประเทศ

ทวปยโรป ในปลายศตวรรษท 19 ถงตนศตวรรษท 20 เหตเกดยมนาสตกลลา คอ เพอใหสอดคลองกบหลกในการพฒนาใหมๆ ขณะนนในทวปยโรปมการเคลอนไหวของเยาวชนและสตร จงเปนสาเหตหนงในการก าเนดของกฬาชนดน มนกวทยาศาสตรกายภาพชาวเยอรมนซงเปนผ มความช านาญทางดานกายภาพรหลกวาจะฝกฝนอยางไรจงจะเปนประโยชนตอรางกายของมนษย ชายและหญงมสมรรถภาพทางรางกายทแตกตางกน มนกดนตรชาวสวเดนเปนผ รเรมการออกก าลงกายประกอบดนตรและไดอบรมครเปนจ านวนมากซงถอวาเปนผ เรมกฬายมนาสตกลลา โดยครทจบการอบรมแลวใหทรรศนะวา ลกษณะการเคลอนไหวของมนษยเปนจงหวะดนตร จงเรมเคลอนไหว ทาทางไปตามจงหวะดนตร และในประเทศสหรฐอเมรกา ไดมนกนาฏศลปอาชพเนนทาเปนลลาตางๆของนาฏศลป ดงนนกฬายมนาสตกลลาจงถอวาเรมก าเนดมาจากนกดนตร นกนาฏศลป และ นกวทยาศาสตรกายภาพ

ในศตวรรษท 19 ค.ศ. 1900 ไดมการคนควาอยางกวางขวางแพรหลายทวไปในวงการกฬายมนาสตกลลา จนกระทงมทฤษฎหลงสงครามโลกครงท 2 ทสหภาพโซเวยตรสเซย ซงสหภาพโซเวยตเรยกกฬาชนดนวา ยมนาสตกศลปะ โดยใหทรรศนะวา ยมนาสตกศลปะเปนศลปะทรวมการแสดงออกตางๆ และเหตผลอกขอหนงของการพฒนา คอ เปนการเนนประเภทกฬาของผหญงโดยเฉพาะมระบบตางๆ ในการฝกซอมและแบงชนของนกกฬาในป ค.ศ.1950 ซงถอวาเปนแบบเรยนตงแตนนเปนตนมา จนกระทงในป ค.ศ. 1954 ถอวามการก าหนดหลกเกณฑชนสงสดแลว แสดงวากฬาชนดนมการพฒนาอยางรวดเรวและสมบรณ ตงแตนนเปนตนมากพฒนาขนเรอยๆ โดยจดใหมการแขงขนทกป กตกาการแขงขนกสมบรณขนตามล าดบ

ในป ค.ศ. 1951 – 1960 กฬายมนาสตกลลา เรมแพรหลายเขามาในทวปเอเชย ใน ค.ศ. 1962 สมาคมยมนาสตกสากลไดยอมรบกฬายมนาสตกลลาเปนประเภททสามารถเขาแขงขนเปนทางการได และไดเรมจดใหมการแขงขนในปค.ศ. 1963 หลงจากนนกจดใหมการแขงขนระหวางประเทศทก 2 ป และมชอเรยกทแนนอนวา โมเดรน เอกเซอรไซส และก าหนดทาทแนนอนเปนทาสากลและมคณะกรรมการด าเนนการทางดานเทคนค ในป ค.ส. 1972 ไดมการเปลยนแปลงชอจากโมเดรนเอกเซอรไซส เปนยมนาสตกลลา แตในปจจบนประเทศตางๆ กยงนยมเรยกกฬาชนดนวา Rhythmic Sportive Gymnastics ในป ค.ศ. 1978 สมาคมยมนาสตกจดใหมการแขงขน Rhythmic Sportive Gymnastics ระหวางทวปยโรปกบทวปเอเชย โดยจดใหมการแขงขนทก 2 ป

61

ในป ค.ศ. 1981 สมาคมยมนาสตกสากลตกลงใหเพมการแขงขนเวรลคลบ ซงถอเปนการแขงขนระดบสง สภาพทกลาวมานแสดงวากฬายมนาสตกลลาไดรบความสนใจอยางกวางขวางและมการพฒนาอยางรวดเรวตดตอกนมาโดยตลอดจนเปนทยอมรบกนทวโลก เพราะเหตทคณะกรรมการสหพนธโอลมปคสากลไดรบรองกฬาชนดนเขารวมแขงขนกฬาโอลมปคเปนครงแรกในป ค.ศ. 1984

ประวตสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย (สมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย. 2548) สมาคมนชอวา “สมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย” ใชอกษรยอวา “ส.ย.ท.” และมชอเปน

ภาษาองกฤษวา “THE GYMNASTICS ASSOCIATION OF THAILAND” ใชอกษรยอเปนภาษาองกฤษวา “G.A.T.”

ในป พ.ศ. 2509 ประเทศสงคโปรเปนเจาภาพจดการประชมการแขงขนกฬา SEAP Games ครงท 3 ณ สหภาพพมา ซงมนกกฬายมนาสตกฝมอดเนองจากไดไปฝกทประเทศรสเซยลวงหนาแลว จงไดเสนอทประชมประเทศทเปนสมาชกทเขารวมการแขงขนกฬา SEAP Games ครงท 4 ทประเทศกมพชา ขอใหชวยกนสนบสนนใหประเทศกมพชาจดการแขงขนกฬายมนาสตกเพมในกฬา SEAP Games ครงท 4 พ.ศ. 2510

ทานอาจารยกอง วสทธารมณ อธบดดรมพลศกษาและเปนกรรมการโอลมปคไทย ซงไดเดนทางไปรวมประชมฯ ครงนนกลบมา ไดเรยก อาจารยขวญชย เชาวสโข เขาพบแลวถามวา “เลนยมสฯ ไดหรอไม” อ.ขวญชยซงสอนวชายมนาสตกอยแลวกตอบ อาจารยกองไปวา “ไดครบ” อาจารยกอง เมอไดยนดงนนจงเลาเรองทไปประชมทประเทศสงคโปรใหฟงแลวไดมอบหมายใหอาจารยขวญชยไปด าเนนการจดเตรยมนกกฬาทจะเขารวมท าการแขงขนและจดตงสมาคมยมนาสตกตอไป

ในการจดตงสมาคมสมยนน มระเบยบมากมายแตหลกใหญๆ ม 2 ขอ คอ 1. ตองรางระเบยบของสมาคมออกมากอน (เพอปองกนการเปนคอมมวนสต) 2. ตองไมเกยวของกบการเมอง

ในการจดตงสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทยมผ รเรม 3 ทาน คอ 1. อาจารย กอง วสทธารมณ (อธบดกรมพลศกษา) 2. อาจารยธนต คงมนต 3. อาจารยขวญชย เชาวสโข ทานไดรางระเบยบและรวบรวมเอกสารเสรจปลายป พ.ศ.

2509 หลงจากรวบรวมเอกสารเสรจจงน าไปยนขอจดทะเบยนทกองวฒนธรรม กระทรวง ศกษาธการ

นายอภย จนทวมล ปลดกระทรวงศกษาธการในสมยนนไดลงนามในใบอนญาตจดตงสมาคมฯ หรอ

62

องคการ ณ วนท 26 มกราคม พ.ศ. 2511 จากนนตองแนบใบอนญาตจดตงสมาคมหรอองคการเพอน าไปขออนญาตจดทะเบยนสมาคมท กอง 3 กรมต ารวจ ผบงคบการต ารวจ สนตบาลซงเปนนายทะเบยนไดลงนามอนญาตใหตงสมาคม ณ วนท 6 มนาคม พ.ศ. 2511 ดงนนวนนถอไดวาเปน”วนก าเนดสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย”

ท าเนยบนายกสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย พ.ศ. 2511 – 2527 พลเอกเตม หอมเศรษฐ พ.ศ. 2527 – 2530 ดร.ชมพล พรประภา พ.ศ. 2530 – 2534 นายบญเกยรต โชตวฒนา พ.ศ. 2534 – 2536 นายอ านวย บ ารงทอง พ.ศ. 2536 – 2539 พลเรอเอกบญปลอด มะมวงแกว พ.ศ. 2539 – 2543 นายชยรตน ค านวณ พ.ศ. 2543 – 2543 นายพลสวสด มลศาสตสารทร พ.ศ. 2543 – 2545 ดร.พาชน รอดโพธทอง พ.ศ. 2545 – 2547 รศ.นพ.วชย วนดรงควรรณ พ.ศ. 2547 – 2549 พลเอกยทธศกด ศศประภา พ.ศ. 2550 – ปจจบน นายสวสด โสภะ

สถานทตงสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย ส านกงานใหญของสมาคม ตงอย ณ เลขท 286 การกฬาแหงประเทศไทย (หอง 203 – 204

โซน Eสนามราชมงคลากฬาสถาน) ถนนรามค าแหง แขวงหวหมาก เขตบางกะป กรงเทพฯ 10240 โทรศพท. 0-2369-1501, 0-2369-1529 โทรสาร. 0-2369-1530 ปจจบนสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย มสมาชกสโมสรตางๆ ทวประเทศไทยจ านวน

ทงสน 62 สโมสร (สมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย : 2554) และสหพนธยมนาสตกนานาชาตไดแบงกฬายมนาสตกออกเปน 7 ประเภท คอ (FIG.2009 - 2011)

1. ยมนาสตกทวไป (General Gymnastics) 2. ยมนาสตกศลปชาย (Men’s Artistic Gymnastics) 3. ยมนาสตกศลปหญง (Women’s Artistic Gymnastics) 4. ยมนาสตกลลา (Rhythmic Gymnastics) 5. ยมนาสตกเตยงสปรง (Trampoline Gymnastics)

63

6. ยมนาสตกแอโรบค (Aerobic Gymnastics) 7. ยมนาสตกกายกรรม ( Acrobatic Gymnastics)

ประวตความเปนมาของกฬายมนาสตกลลาในประเทศไทย ปพ.ศ. 2526 อาจารยกรณา ผองผวกาย (นนทรกส) อดตนกกฬายมนาสตกระดบชาต

ขาราชการกรมพลศกษา มความสนใจในกฬายมนาสตกลลาเปนอยางมาก จงไดขอรบการสนบสนนจากกรมพลศกษาและสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย เพอไปศกษาและดงานดานกฬายมนาสตกลลา ณ สถาบนการพลศกษาแหงกรงปกกง สาธารณรฐประชาชนจน ในระหวางป พ.ศ. 2526 – 2527 เปนเวลา 6 เดอน หลงจากเดนทางกลบมาจงไดท าการฝกซอมนกศกษาวทยาลยพลศกษากรงเทพ เพอแสดงยมนาสตกลลาในการแขงขนซเกมส ครงท 13 ซงประเทศไทยเปนเจาภาพ ในครงนน ดร.ส าอาง พวงบตร อธบดกรมศกษาไดใหความสนใจในกฬานเปนอยางมาก จงมอบนโยบายใหมการเผยแพรโดยจดท าโครงการใหการอบรมกฬายมนาสตกลลาแกอาจารยในวทยาลยพลศกษา ทง 13 แหง ทวประเทศ

ปจจบนกฬายมนาสตกลลา ไดรบความนยมสงสดโดยไดรบการรบรองจากสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย และสหพนธยมนาสตกนานาชาต ไดจดใหมการแขงขนในประเทศ เชน กฬานกเรยนกรมพลศกษา กฬาเยาวชนแหงชาต กฬาแหงชาต กฬายมนาสตกชงแชมปประเทศไทยฯลฯ ส าหรบความรวมมอในตางประเทศ ไทยกไดรวมสงแขงขน เชน กฬานกเรยนอาเซยน กฬาซเกมส กฬาเอเชยนเกมส การแขงขนระดบสโมสรทวโลก การแขงขนกฬามหาวทยาลยโลก ชงแชมประดบทวป ชงแชมปโลก ฯลฯ และยงมนโยบายใหท าการสอนยมนาสตกลลาในศนยฝกกฬาทวประเทศ ปจจบนกระทรวงศกษาธการไดบรรจหลกสตรกฬายมนาสตกส าหรบเดกปฐมวย และหลกสตรกฬายมนาสตกลลาเปนวชาเลอกในชนประถมศกษา

ดงนน ความหมายของนกกฬายมนาสตกลลาพอสรปไดวา หมายถง บคคลทมความสามารถทางดานรางกาย มการฝกทกษะและเทคนคของกฬายมนาสตกลลา มหนาทรบผดชอบฝกซอมกฬายมนาสตกลลา และฝกซอมทกษะทางดานตางๆ ทเกยวของอนจะชวยใหมกลามเนอรางกายทแขงแรง มความยดหยนออนตว รบฟงและเชอฟงค าอบรมสงสอนของผ ฝกสอน มระเบยบ วนย มคณธรรม มน าใจ จตใจเปนนกกฬา มความเสยสละ มความอดทน และมความพรอมทจะฝกทกษะใหมๆ เพอพฒนาศกยภาพของตนเองอยเสมอ

ประเภทรนและอายของนกกฬายมนาสตกลลา สมาคมยมนาสตกแหงประเทศไดก าหนดประเภทรนและอายของนกกฬายมนาสตกลลา ไวดงน

64

1. รนยวชน หมายถง นกกฬายมนาสตกลลาทไมเกดกอน พ.ศ. 2543 2. รนเยาวชน หมายถง นกกฬายมนาสตกลลาทไมเกดกอน พ.ศ. 2539 3. รนประชาชน หมายถง นกกฬายมนาสตกลลาทเกดกอน พ.ศ. 2539

(ระเบยบการแขงขนกฬาออมสนยมนาสตกชงชนะเลศแหงประเทศไทย ประจ าป 2554 ครงท 30 ) 4.2 ประวตการกอตงสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร (สโมสรนนทศลป : 2554) เดมสโมสรนนทศลปไดรวมกบธ ารงคไทยสโมสรเปดท าการเรยนการสอนกฬายมนาสตกลลา การเตนบลเลตและแจสแดนซ ภายใตชอ”ชมรมนนทศลป” ตงแตปพ.ศ.2547 ตอมาไดมการปรบโครงสรางคณะกรรมการบรหารโดยใชชอวา ”สโมสรนนทศลป” และขยายสาขาวชาทเปดสอนใหมความหลากหลายยงขนใหครอบคลมการเตนร าและการออกก าลงกายในแขนงตางๆ เชน กฬายมนาสตกลลา กฬายมนาสตกเดกเลก กฬายมนาสตกแอโรบก ลลาศ ครเอทฟมฟเมนท ฮพฮอพ บบอย นาฏศลปไทย โยคะเพอสขภาพ และการละครสรางสรรคส าหรบเดก ปจจบนมสมาชกจ านวน 59 คน

คณะกรรมการบรหาร นางนท ดอนโพธงาม ประธานสโมสร นายสเมธ แกวทพยเนตร ทปรกษา นางสาวทกสนนท แกวทพยเนตร เลขานการและหวหนาคณะผ ฝกสอน นางสาวทพวรรณ แกวทพยเนตร คณะกรรมการ นายประสทธ ดอนโพธงาม คณะกรรมการ นายเกรยงศกด แกวทพยเนตร คณะกรรมการ พนเอกพเศษณรงค แกวทพยเนตร คณะกรรมการ นาวาเอกจ านงค จเซยน คณะกรรมการ นายเอจดศกด จเซยน คณะกรรมการ นายนครนทร จองถวล คณะกรรมการ นายทชภม โพธสงเนน คณะกรรมการ นางสาวปรยาภทร อนทนล คณะกรรมการ นายชานนท เทยมเนตร คณะกรรมการ นางสาวนนทสทธ แกวทพยเนตร เจาหนาทการเงน

65

สถานทตงสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ส านกงานและสถานทฝกซอมของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ตงอย ณ เลขท 1 หมท 6

ต าบลบานสวน อ าเภอเมอง จงหวดชลบร 20000 โทรศพท 0-3814-7174

e-mail : snantasin@gmail.com 5. เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5.1 งานวจยในตางประเทศ นสเบท (Nisbet. 1995: 75) ไดศกษาเรองรปแบบการจดโปรแกรมการใชเวลาวางใหแกนกเรยนมธยมศกษาทมความผดปกตทางสมองประเภทสมองชา (Mental Retardation) ผลการวจยพบวา ปจจยส าคญทเปนตวบงบอกถงความส าเรจในการจดโปรแกรมการใชเวลาวางใหแกนกเรยนดงกลาว ไดแกประสบการณของครผสอน ปทจบการศกษา ความตองการของนกเรยน

แมคโดเวล (Mcdowell. 1995: 4353) ไดศกษาเรองความปรารถนาแลการเขารวมกจกรรมนนทนาการในเวลาวาง เปรยบเทยบระหวางเดกวยรนทงสองกลมมความปรารถนาสงทจะใชเวลาวางในกจกรรมนนทนาการ กจกรรมทเดกไดเขารวมในเวลาวางไดแก การฟงดนตร ดภาพยนตร จบกลมสนทนา วายน า พดโทรศพท ชมกฬา ยอดจากนนยงพบวาอปสรรคและปญหาทท าใหวยรนไมสามารถเขารวมกจกรรมนนทนาการตามทตนปรารถนาไดนน กคอความจ ากดทางดานเวลาและโอกาส เดกวยรนทมความผดปกตทางสมองจะมความปรารถนาทจะเขารวมกจกรรมนนทนาการอยในเกณฑทสงกวาเดกวยรนปกต เพรสล (Pressley. 1997) ศกษาเรอง การสรางโปรแกรมนนทนาการเพอดแลผสงอายไดพบถงความจ าเปนของการพยาบาลในรปแบบของนนทนาการเพอการบ าบด เพอวางแผนในการพยาบาลและใหความสนใจในเรองของผใด ควรเขารบเปนผควบคมโปรแกรมระหวางพยาบาลกบผ เชยวชาญในการดแล บอลลน (Bollin. 1998: unpaged) ไดท าการวจยเรอง การจดโปรแกรมนนทนาการเฉพาะบานแบบอสระ โดยไดใชโปรแกรมนนทนาการ เปนเวลา 6 สปดาห กบชายวย 89 ป ซงเปนโรคเครยดกบอาการซมเศรา ลกษณะของโปรแกรมจะมการยดหยนตามความตองการของผใชโปรแกรม ผลการวจยพบวา โรคเครยดกบอาการซมเศราไดลดลงหลงจากท าการวจยในสปดาหท 8

66

5.2 งานวจยในประเทศไทย ธนธร เจรญราช (2546 : บทคดยอ) ไดศกษาทกษะทางสงคมและความเครยดของนกเรยนท

มความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 ทกษะทางสงคมของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 หลงจากการจดกจกรรมศลปะสงขนอยางมนยยะส าคญทางระดบสถตทระดบ .01 และความเครยดของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 หลงจากการจดกจกรรมศลปะลดลงอยางมนยยะส าคญทางระดบสถตทระดบ .01

แสงเดอน โอทาน (2546 : 63 – 64) ไดศกษาเรองกลยทธในการจดการความเครยดของนกกฬาทมชาตไทย พบวา ปจจยทมผลตอการเลอกใชกลยทธและจ านวนการใชขนอยกบชวงเวลาและสถานการณ ขณะทอยในการแขงขนในระหวางการแขงขนทมความเครยดและความกดดนมากขน นกกฬามอตราการใชกลยทธตางๆทเพมขนอยางนาสนใจ สวนกลยทธทเลอกใชระหวางการฝกซอม มล าดบความแตกตางกนบางเลกนอย ระหวางแขงขนไมมความแตกตาง สรป การใชกลยทธโดยรวมทนกกฬาเลอกใชมากทสดไปสนอยทสดมดงน (1) ดานการผอนคลายทางรางกายและจตใจ (2) เทคนคทางจตวทยาการกฬา (3) การสนบสนนทางสงคม (4) ยทธวธการฝก / แทกตก เทคนค (5) กจกรรมนนทนาการ (6) การใชสารอนๆ และ(7) ความเชอหรอวธการทางศาสนา

รงกานต จรยาภวต (2549: 92) ไดศกษาเรองความตองการใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา ในเขตกรงเทพมหานคร พบวา นกกฬายมนาสตกลลา ในเขตกรงเทพมหานคร มความตองการการใชเวลาวางประกอบกจกรรมเพอผอนคลายความตงเครยดในกจกรรมนนทนาการโดยรวมอยในระดบกลาง และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา นกกฬายมนาสตกลลามความตองการกจกรรมนนทนาการประเภทงานอดเรก นนทนาการประเภทดนตรและรองพลงอยในระดบมากก นนทนาการกลางแจงนอกเมอง นนทนาการประเภทกฬาและเกม และนนทนาการประเภทวรรณกรรม (อาน พด เขยน) อยในระดบปานกลาง

ดนย เนองขนตร (2554 : 74) ไดศกษาผลทเกดจากการใชกจกรรมนนทนาการตอการพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสตยาไส อ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร พบวา ประเภทของกจกรรมนนทนาการตามโปรแกรมทสรางขนเปนกจกรรมทแปลกใหม ไมคอยไดจดบอยนก เพราะโรงเรยนเปนโรงเรยนประจ านกเรยนไมคอยไดท ากจกรรมในรปแบบกจกรรมทจดตามโปรแกรม ซงท าใหนกเรยนมความตงใจทจะปฏบต และใหความรวมมอในการปฏบตกจกรรมนนทนาการตามโปรแกรมทจดขน ท าใหเกดการพฒนากระบวนการเรยนรและอารมณของนกเรยน และกจกรรมนนทนาการทจดตามโปรแกรม ไดใชเวลา 8 สปดาห ๆ ละ 2 วน ซงเวลาทตอเนองกน ตงแตเรมตนจนถงสนสดการจดกจกรรม อาจเปนเวลาทเหมาะสมของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1

67

เพราะนกเรยนอยในชวงทเปนวยรน โดยลกษณะทวไปของวยรนนน มกจะชอบท าสงใหม ทาทาย และปฏบตกจกรรมในเวลาไมนาน

ปฐมพร บ าเรอ (2554 : 66) ไดศกษาเรองผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอการเตรยมความพรอมกอนการเรยนทมตอทกษะบลเลต ในเดกชวงอาย 7-10 ป พบวา การใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอเตรยมความพรอมกอนการเรยนทมผลตอทกษะบลเลตสามารถพฒนาทกษะบลเลตในเดกอาย 7 – 10 ป ของสถาบนบางกอกแดนซกลมทดลองใหมการพฒนาทกษะทางบลเลตไดเรวกวากลมควบคมทเรยนแบบการเรยนการสอนตามปกต เนองจากความพรอมในการเรยนนนถอเปนสงส าคญทท าใหผ เรยนเกดการเรยนรไดด เขาใจในบทเรยนอยางรวดเรวและเกดความสนกสนาน ซงจะท าใหผ เรยนประสบความส าเรจในการเรยน

อาคร ประมงค (2554: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการ ส าหรบเดกและเยาวชนผ มความสามารถพเศษในคายสดสปดาห โรงเรยนอนบาลอทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ พบวา เดกและเยาวชนผ มความสามารถพเศษ มการกลาแสดงออกทางดานสมพนธภาพทดกบผ อน อารมณเบกบาน สนกสนาน ภาวะผน า เคารพกฎกตกา ท างานรวมกบผ อน ความมนใจ ความกลาแสดงออก และความคดรเรมสรางสรรค จนตนาการ มากขนทกพฤตกรรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของทงหมดท าใหผวจยมความสนใจทจะศกษาผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบรเพอเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร กอนและหลงการทดลอง เพอเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ในกลมทดลองกบนกกฬาในกลมควบคม และน าผลการเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลามาเปนแนวทางแกผ ฝกสอนยมนาสตกลลาในสโมสรตางๆทวประเทศ ในการจดกจกรรมนนทนาการใหกบนกกฬายมนาสตกลลา เพอผอนคลายความเครยดจากการฝกซอม ใหนกกฬายมนาสตกลลาฝกซอมอยางมความสขสนกสนาน พฒนาอารมณสข เรยนรและเคารพกฎระเบยบของการเปนนกกฬา มสมพนธภาพทดกบเพอนนกกฬาในทมอนจะชวยพฒนาและเพมพนใหนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร มความกาวหนาทดเทยมในระดบสากลตอไป

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

ในการวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน

1. การก าหนดประชากรและกลมตวอยาง 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การหาคณภาพเครองมอ 4. การเกบรวบรวมขอมล 5. การจดกระท าและวเคราะหขอมล

กำรก ำหนดประชำกรและกำรเลอกกลมตวอยำง กำรเลอกกลมตวอยำง กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลปจงวดชลบร จ านวน 20 คน โดยการเลอกแบบเจาะจงกลมตวอยาง (Purposive Sampling) ส าหรบกลมตวอยางทใชในการทดลองและกลมควบคมไดมาดวยวธการทดสอบแบบประเมนความเครยดของกรมสขภาพจต จากนนเรยงล าดบคะแนนความเครยดจากมากไปนอย คดเลอกโดยการสลบความเครยดมาก – นอย มาจ านวน 10 คน เปนกลมทดลอง และอก 10 คน เปนกลมควบคม

กำรสรำงเครองมอทใชในกำรวจย การศกษาวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง (Experimental Research) โดยใชแผนการทดลองแบบศกษากลมทดลองและกลมควบคมวดกอน-หลงการทดลอง (Pretest–Posttest ,Nonequivalent control group design) (William Wiersma.143-145)

กลม ทดสอบกอน ใหสงทดลอง ทดสอบหลง

E T1 E X T2 E

C T1 C ~ T2 C

69

ความหมายของสญลกษณ E แทน กลมทดลอง C แทน กลมควบคม T1 E แทน การทดสอบกอนการทดลอง ของกลมทดลอง T1 C แทน การทดสอบกอนของกลมควบคม T2 E แทน การทดสอบหลงการทดลอง ของกลมทดลอง T2 C แทน การทดสอบหลงของกลมควบคม X แทน การจดกจกรรมนนทนาการ ~ แทน การฝกซอมตามตารางการฝกซอมปกต เครองมอทใชในกำรวจย ไดแก

1. แบบประเมนความเครยด (ST-5) ของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (Department of Mental Health, Ministry of Public Health.)

2. โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด รายละเอยดดงตอไปน

1. แบบประเมนความเครยด (ST-5) ของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (Department of Mental Health, Ministry of Public Health)

2. กจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา 2.1 ผวจยไดศกษาหลกการทฤษฎ เอกสารทางวชาการ และงานวจยทเกยวของกบ

การจดกจกรรมนนทนาการเพอเปนแนวทางในการก าหนดกจกรรมนนทนาการทเหมาะสมกบการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา ประกอบดวย กจกรรมนนทนาการประเภทเกมกฬา กจกรรมนนทนาการประเภทกจกรรมเขาจงหวะ กจกรรมนนทนาการพฒนาจตใจและความสงบสข กจกรรมนนทนาการศลปหตถกรรม และกจกรรมนนทนาการวรรณกรรม (พด อาน เขยน)

2.2 สรางโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอใหสอดคลองกบทฤษฎและหลกการผอนคลายความเครยด โดยเปนกจกรรมทพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน กระตนบรรยากาศการเรยนร การมสมพนธภาพกบผ อน ประกอบดวย กจกรรมเกมกฬา กจกรรมเขาจงหวะ กจกรรมพฒนาจตใจและอารมณสข กจกรรมการวาดภาพ กจกรรมการพดและการอาน โดยกลมทดลองเขารวม สปดาหละ 2 วน วนละ 20 นาท แบงเปน 2 ชวงเวลา ชวงแรกกอนการฝกซอม 10 นาท ชวงทสองหลงการฝกซอม 10 นาท เปนเวลา 4 สปดาห 8 ครง

70

กำรหำคณภำพเครองมอวจย การหาคณภาพเครองมอชนท 1 แบบประเมนความเครยด ST-5 ของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข

ผวจยไดศกษาคนควาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบความเครยดและการประเมนความเครยด พบวา มแบบประเมนความเครยดของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข จ านวน 2 แบบ คอ แบบประเมนความเครยด ST-5 และ แบบประเมนความเครยด SPST-20 ผวจยไดท าการทดลองใชแบบประเมนความเครยดทงสองแบบกบนกกฬาทไมใชกลมตวอยางจ านวน 15 คน พบวา นกกฬามความเขาใจในการท าแบบประเมน ST-5 ไดมากกวาการท าแบบประเมน SPST-20 ซงมเนอหาทเขาใจยากกวาและบางค าถามไมเหมาะสมกบวยเดก ผวจยจงเลอกใชแบบประเมนความเครยด ST-5 ในการท าวจยครงน

การหาคณภาพเครองมอวจยชนท 2 โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ผวจยน าโปรแกรมนนทนาการทผวจยสรางขนไปหาคณภาพเครองมอ มขนตอนดงน

1. น าโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทสรางขนใหผ เชยวชาญดานการจดกจกรรมนนทนาการจ านวน 5 คน ตรวจพจารณาความสอดคลองของเนอหา (Content validity) แลวปรบปรงตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญ

2. น าโปรแกรมทไดท าการปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญไป ทดลอง (Try out) กบนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน จ านวน 15 คน ทไมใชกลมตวอยางเพอความเหมาะสมของกจกรรมและน าขอบกพรองไปปรบปรงแกไข

3. น าโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทไดปรบปรงแกไขใชกบกลมตวอยาง กำรเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. ขอหนงสอแนะน าจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ น าไปแสดงตอประธานสโมสร เพอขอความอนเคราะหท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

2.ตดตอประสานงานกบผ ทเกยวของเพอขอความอนเคราะหท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมล 3. ผวจยด าเนนการทดลองดวยตนเอง

71

3.1 ขนกอนทดลอง ผวจยขอความอนเคราะหจากประธานสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร เพอท าการประเมนผลความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา เปนการประเมนกอนทดลอง (Pretest) โดยใชแบบประเมนความเครยด ST-5 ของกรมสขภาพจต

3.2 ขนตอนด าเนนการทดลอง ด าเนนการทดลองดวยตนเอง ตามโปรแกรมกจกรรมนนทนาการใหกบนกเรยนทเปนกลมทดลอง 4 สปดาห สปดาหละ 2 วน โดยผวจยด าเนนการทดลองตามก าหนดการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทไดปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชายแลว 3.3 ขนหลงจากการทดลอง การจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการครบ 4 สปดาห แลวท าแบบประเมนความเครยด เปนการประเมนหลงการทดลอง(Post-test)

4. รวบรวมขอมลและจดระบบขอมลทไดจากการประเมนผล ในการเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน และเรยบเรยงขอมลทไดตรวจสอบความสมบรณแลวน าไปวเคราะหขอมลหาคาทางสถตตอไป กำรจดกระท ำขอมลและกำรวเครำะหขอมล การจดกระท าขอมล หลงจากการทดลองแลว ผวจยรวบรวมแบบประเมนความเครยดกอนทดลองและหลงทดลองและด าเนนการตามขนตอนดงน

1.1 ตรวจสอบความสมบรณของแบบประเมนความเครยด ST-5 ของกรมสขภาพจต 1.2 ตรวจใหคะแนนแบบประเมนความเครยดของเดกแตละคน ตามเกณฑการให

คะแนนทกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสขไดก าหนดไว การใหคะแนนมดงตอไปน

คะแนน 0 หมายถง แทบไมม คะแนน 1 หมายถง เปนบางครง คะแนน 2 หมายถง บอยครง คะแนน 3 หมายถง เปนประจ า

การแปลผล คะแนน 0 – 4 เครยดนอย คะแนน 5 – 7 เครยดปานกลาง คะแนน 8 – 9 เครยดมาก คะแนน 10 – 15 เครยดมากทสด

72

กำรวเครำะหขอมล 1. หาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของผลประเมนความเครยด กอน – หลง การเขารวมกจกรรมนนทนาการของกลมทดลองและกลมควบคม 2. การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน กอนและหลงการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา 3. การเปรยบเทยบคะแนนความแตกตางของผลการประเมนความเครยด ของนกกฬายมนาสตกลลาโดยใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดกบนกกฬายมนาสตกลลาทฝกซอมตามปกต

4. ก าหนดนยส าคญทางสถตทระดบ .05 สถตทใชในกำรวเครำะหขอมล สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก

1. สถตพนฐาน (ชศร วงศรตนะ. 2541 : 36) 1.1 คาเฉลย (Mean) 1.2 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation)

2. สถตใชในการทดสอบสมมตฐาน 2.1 การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดกอน – หลงการไดรบการจดโปรแกรม

กจกรรมนนทนาการของกลมทดลอง โดยใชสถตทแบบไมเปนอสระตอกน (t - test Dependent ) 2.2 การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดของนกกฬาทไดรบการจดโปรแกรม

กจกรรมนนทนาการกบนกกฬาทไมไดรบการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการโดยใชสถตทแบบเปนอสระตอกน (t-test Independent)

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล n แทน จ ำนวนกลมตวอยำง E แทน นกกฬำยมนำสตกลลำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง หรอนกกฬำยมนำสตกลลำทไดเขำรวมโปรแกรมโปรแกรมกจกรรมนนทนำกำร C แทน นกกฬำยมนำสตกลลำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม หรอนกกฬำยมนำสตกลลำทไมไดเขำรวมโปรแกรมโปรแกรมกจกรรมนนทนำกำร แทน คำเฉลย S.D. แทน คำเบยงเบนมำตรฐำน t แทน คำสถตทใชในกำรวเครำะหกำรแจกแจงแบบท (t-distribution) p แทน คำควำมนำจะเปน (Probability) df แทน ชนแหงควำมเปนอสระ (degree of freedom) * แทน นยส ำคญทำงสถตทระดบ 0.05 ผลการวเคราะหขอมล ในกำรวจยครงน ไดแบงเปนกำรวเครำะหขอมล กำรน ำเสนอขอมล และกำรแปลควำมหมำย กำรวเครำะหขอมล แยกออกเปน 2 ตอน ดงน ตอนท 1 แสดงตำรำงควำมถ คำเฉลยและคำเบยงเบนมำตรฐำนของคะแนนนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม และคะแนนกอน – หลง กำรทดลอง ของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง ตอนท 2 แสดงผลกำรเปรยบเทยบคำเฉลยของผลคะแนนกำรประเมนควำมเครยด กอนและหลงกำรทดลอง

74

ตำรำง 1 ควำมถ และรอยละของระดบควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำ รนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

ระดบควำมเครยด นกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม นกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง สปดำหแรก สปดำหทส สปดำหแรก

(กอนกำรทดลอง) สปดำหทส

(หลงกำรทดลอง) ควำมถ รอยละ ควำมถ รอยละ ควำมถ รอยละ ควำมถ รอยละ

เครยดนอย 5 50.0 5 50.0 6 60.0 10 100.0 เครยดปำนกลำง 4 40.0 4 40.0 3 30.0 - - เครยดมำก 1 10.0 1 10.0 1 10.0 - -

รวม 10 100.0 10 100.0 10 100.0 10 100.0

จำกตำรำง 1 พบวำคะแนนจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลม

ควบคมอยในระดบเครยดนอยมำกทสด มจ ำนวน 5 คน คดเปนรอยละ 50 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมควบคมทงหมด รองลงมำมคะแนนอยในระดบเครยดปำนกลำงจ ำนวน 4 คน คดเปนรอยละ 40 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมควบคมทงหมดและสวนทเหลอมคะแนนอยในระดบเครยดมำก จ ำนวน 1 คน คดเปนรอยละ 10 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมควบคมทงหมด

0

2

4

6

8

10

12

กลมควบคม กลมทดลอง กอนกำรทดลอง กลมทดลอง หลงกำรทดลอง

เครยดนอย

เครยดปำนกลำง

เครยดมำก

75

คะแนนจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง กอนกำรทดลอง อยในระดบเครยดนอยมำกทสด มจ ำนวน 6คน คดเปนรอยละ 60 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมทดลองทงหมด รองลงมำมคะแนนอยในระดบเครยดปำนกลำงจ ำนวน 3คน คดเปนรอยละ 30 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมทดลองทงหมด และสวนทเหลอมคะแนนอยในระดบเครยดมำก จ ำนวน 1 คน คดเปนรอยละ 10 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมทดลองทงหมด คะแนนจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง หลงกำรทดลอง อยในระดบเครยดนอยทงหมดทง10คน หรอคดเปนรอยละ 100 จำกจ ำนวนนกกฬำยมนำสตกลลำในกลมทดลองทงหมด ตำรำง 2 คำเฉลย และคำเบยงเบนมำตรฐำนของคะแนนประเมนควำมเครยด ของนกกฬำยมนำสตก ลลำกลมควบคมและนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง กอนและหลงกำรทดลอง

นกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม(n=10)

นกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง(n=10)

สปดำหแรก สปดำหทส สปดำหแรก (กอนกำรทดลอง)

สปดำหทส (หลงกำรทดลอง)

คำเฉลย( ) 4.6 4.5 4.6 2.5 คำเบยงเบนมำตรฐำน(S.D.) 2.59 2.37 2.01 1.35

จำกตำรำง 2 พบวำ คำเฉลย และคำเบยงเบนมำตรฐำนของคะแนนประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคมเทำกบ =4. 6, S.D. = 2.59 สวนคำเฉลย และคำเบยงเบนมำตรฐำนของคะแนนประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม กอนกำรทดลอง เทำกบ =4.6, S.D. = 2.01 และคำเฉลย และคำเบยงเบนมำตรฐำนของคะแนนประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม กอนกำรทดลอง เทำกบ =2.5, S.D. = 1.35

76

การทดสอบสมมตฐาน สมมตฐาน 1 Ho : คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคมและนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองหลงกำรทดลองไมมควำมแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถต H1 : คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม มคำมำกกวำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองหลงกำรทดลองอยำงมนยส ำคญทำงสถต ตำรำง 3 กำรเปรยบเทยบผลคะแนนประเมนควำมเครยดเฉลยของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม ในสปดำหแรก และสปดำหทส

นกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง

n

S.D. t p

สปดำหแรก 10 4.6 2.59 0.361 0.726

สปดำหทส 10 4.5 2.37 เมอท ำกำรทดสอบสมมตฐำนขำงตน โดยกำรทดสอบท แบบเปนอสระตอกน (t-test Independent) พบวำ ถำหำกสมมตใหนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคมและนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองมคำเบยงเบนมำตรฐำนของประชำกรเทำกน คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม มคำมำกกวำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองหลงกำรทดลองอยำงมนยส ำคญทำงสถต ทระดบ 0.05 และถำหำกสมมตใหนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคมและนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองมคำเบยงเบนมำตรฐำนของประชำกรไมเทำกน คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม มคำมำกกวำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองหลงกำรทดลองอยำงมนยส ำคญทำงสถต ทระดบ 0.05 เชนเดยวกน

77

สมมตฐาน 2 Ho : คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองกอน และหลงกำรทดลองไมมควำมแตกตำงกนอยำงมนยส ำคญทำงสถต H1 : คะแนนเฉลยจำกแบบประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง กอนกำรทดลอง มคำมำกกวำนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลองหลงกำรทดลองอยำงมนยส ำคญทำงสถต ตำรำง 4 กำรเปรยบเทยบผลคะแนนประเมนควำมเครยดเฉลยของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคม และนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง

นกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง

n

S.D. t p

กลมควบคม 10 4.5 2.37

2.27 0.036

2 สปดำหทส 10 1.35 2.37

เมอท ำกำรทดสอบสมมตฐำนขำงตน โดยกำรทดสอบท แบบเปนอสระตอกน (Independent t-test) พบวำคะแนนประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมควบคมมคำมำกกวำคะแนนประเมนควำมเครยดของนกกฬำยมนำสตกลลำกลมทดลอง อยำงมนยส ำคญทำงสถตทระดบควำมเชอมน 0.05

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการวจยเชงทดลองทมความมงหมายเพอศกษา และเปรยบเทยบผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ทมอาย 7-12 ป ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร ความมงหมายของการวจย ในการวจยครงนผวจยไดตงความมงหมายไวดงน

1. เพอศกษาผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

2. เพอเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเคยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

3. เพอเปรยบเทยบผลการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเคยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน ของสโมสรนนทศลป จงหวดชลบรในกลมทดลองกบนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคม สมมตฐานในการวจย

1. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลปจงหวดชลบร กลมทดลองทเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการมความเครยดนอยกวากอนเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ

2. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลปจงหวดชลบร กลมทดลองทเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการมความเครยดนอยกวานกกฬายมนาสตกลลากลมควบคมทฝกซอมตามปกต

ขอบเขตของการวจย

ประยากรและกลมตวอยางทใยในการวจย

กลมตวอยางทใยในการวจย

กลมตวอยางทใชในการวจยครงน เปนนกกฬายมนาสตกลลารนยวชนของสโมสร

78

นนทศลป จงหวดชลบร จ านวน 20 คน โดยการเลอกแบบเจาะจงกลมตวอยาง (Purposive sampling) ส าหรบกลมตวอยางทใชในการทดลองและนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคมไดมาดวยวธการทดสอบแบบประเมนความเครยดของกรมสขภาพจต จากนนเรยงล าดบคะแนนความเครยดจากมากไปนอย คดเลอกโดยการสลบความเครยดมาก – นอย มาจ านวน 10 คน เปนนกกฬายมนาสตกลลากลมทดลอง และอก 10 คน เปนนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคม

ตวแปรทศกษา

1. ตวแปรอสระ ไดแก โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด 2. ตวแปรตาม ไดแก ระดบความเครยดของยมนาสตกลลารนยวชนของสโมสรนนทศลป

จงหวดชลบร เครองมอทใยในการวจย ไดแก

1. แบบประเมนความเครยด (ST-5) ของกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข (Department of MentalHealth, Ministry of Public Health.)

2. โปรแกรมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด รายละเอยดดงตอไปน

2.1 โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา

2.1.1 ผวจยไดศกษาหลกการทฤษฎ เอกสารทางวชาการ และงานวจยทเกยวของกบการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอเปนแนวทางในการก าหนดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทเหมาะสมกบการผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา ประกอบดวย โปรแกรมกจกรรมนนทนาการประเภทเกมกฬา โปรแกรมกจกรรมนนทนาการประเภทกจกรรมเขาจงหวะ โปรแกรมกจกรรมนนทนาการพฒนาจตใจและความสงบสข โปรแกรมกจกรรมนนทนาการศลปหตถกรรม และโปรแกรมกจกรรมนนทนาการวรรณกรรม (พด อาน เขยน(

2.1.2 สรางโปรแกรมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอใหสอดคลองกบทฤษฎและหลกการผอนคลายความเครยด โดยเปนกจกรรมทพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน กระตนบรรยากาศการเรยนร การมสมพนธภาพกบผ อน ประกอบดวย กจกรรมเกมกฬา กจกรรมเขาจงหวะ กจกรรมพฒนาจตใจและอารมณสข กจกรรมการวาดภาพ กจกรรมการพดและการอาน โดยนกกฬายมนาสตกลลานกกฬายมนาสตกลลากลมทดลองเขารวม สปดาหละ 2 วน วนละ 20 นาท

79

แบงเปน 2 ชวงเวลา ชวงแรกกอนการฝกซอม 10 นาท ชวงทสองหลงการฝกซอม 10 นาท เปนเวลา 4 สปดาห 8 ครง

การเกบรวบรวมขอมล

ในการวจยครงน ผวจยไดด าเนนการเกบรวบรวมขอมล ดงน

1. ขอหนงสอแนะน าจากบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ น าไปแสดงตอประธานสโมสร เพอขอความอนเคราะหท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

2. ตดตอประสานงานกบผ ทเกยวของเพอขอความอนเคราะหท าการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

3. ผวจยด าเนนการทดลองดวยตนเอง 3.1. ขนกอนทดลอง ผวจยขอความอนเคราะหจากประธานสโมสรนนทศลป

จงหวดชลบร เพอท าการประเมนผลความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา เปนการประเมนกอนทดลอง (Pretest) โดยใชแบบประเมนความเครยด ST-5 ของกรมสขภาพจต

3.2. ขนตอนด าเนนการทดลอง ด าเนนการทดลองดวยตนเอง ตามโปรแกรมกจกรรมนนทนาการใหกบนกกฬายมนาสตกลลาทเปนกลมทดลอง 4 สปดาห สปดาหละ 2 วน โดยผวจยด าเนนการทดลองตามก าหนดการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการทไดปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชาญแลว

3.3. ขนหลงจากการทดลอง การจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการครบ 4 สปดาหแลวท าแบบประเมนความเครยด เปนการประเมนหลงการทดลอง (Post-test)

4. รวบรวมขอมลและจดระบบขอมลทไดจากการประเมนผลในการเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน และเรยบเรยงขอมลทไดตรวจสอบความสมบรณแลวน าไปวเคราะหขอมลหาคาทางสถตตอไป

การวเคราะหขอมล

1. หาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานของผลประเมนความเครยด กอน – หลง การเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการของนกกฬายมนาสตกลลากลมทดลองและนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคม

80

2. การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลารนยวชน กอนและหลงการใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา

3. การเปรยบเทยบคะแนนความแตกตางของผลการประเมนความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลาโดยใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดกบนกกฬายมนาสตกลลาทฝกซอมตามปกต

4. ก าหนดนยส าคญทางสถตทระดบ .05

สถตทใยในการวเคราะหขอมล

สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก

1. สถตพนฐาน (ชศร วงศรตน. 2541 : 36( 1.1 คาเฉลย (Mean) 1.2 คาความเบยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation(

2. สถตใชในการทดสอบสมมตฐาน 2.1 การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดกอน – หลงการไดรบการจดโปรแกรม

กจกรรมนนทนาการของนกกฬายมนาสตกลลากลมทดลอง โดยใชสถตท แบบไมเปนอสระตอกน (T-test Dependent)

2.2 การเปรยบเทยบผลการประเมนความเครยดของนกกฬาทไดรบการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการกบนกกฬาทไมไดรบการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการโดยใชสถตท แบบเปนอสระตอกน (T-test Independent) สรปผลการวจย

1. กลมตวอยางทเปนนกกฬายมนาสตกลลากลมทดลองเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยของกลมเดยวกน กอนการเขารวมโปรแกรม

2. กลมตวอยางทเปนนกกฬายมนาสตกลลากลมทดลองเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอ

81

เปรยบเทยบคาเฉลยของนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ

อภปรายผล

1. นกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร กลมตวอยางทเปนกลมทดลองเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอเปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนของกลมเดยวกนกอนการเขารวมกจกรรม ซงเปนไปตามสมมตฐานทไดตงไว ทงนอาจเปนผลจากโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด โดยใชกจกรรมนนทนาการประเภทเกม ท าใหนกกฬาเกดการเรยนร เนองจากกจกรรมนนทนาการประเภทเกมเปนแนวทางในการสอสารและผอนคลายความเครยดจากการฝกซอมกฬา เกดความสนกสนานและไมรสกเบอหนายตอการฝกซอมสอดคลองกบผลงานวจยของอาคร ประมงค ทไดศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการส าหรบเดกและเยาวชนผ มความสามารถพเศษในคายสดสปดาห โรงเรยนอนบาลอทมพรพสย จงหวดศรสะเกษ พบวา เดกและเยาวชนผ มความสามารถพเศษมการกลาแสดงออกทางดานสมพนธภาพทดกบผ อน ความมนใจ ความกลาแสดงออก และความคดสรางสรรค จนตนาการมากขนทกพฤตกรรม อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ 0.05

นกกฬายมนาสตกลลารนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร กลมตวอยางทเปนกลมทดลองเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการ มคาเฉลยคะแนนประเมนความเครยดต าลงอยางมนยยะส าคญทางสถตทระดบ 0.05 เปรยบเทยบคาเฉลยคะแนนของนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคมทไมไดเขารวมกจกรรมนนทนาการซงเปนไปตามสมมตฐานทไดตงไว อาจเปนผลมาจากการทนกกฬายมนาสตกลลากลมควบคมทไมไดเขารวมโปรแกรมกจกรรมนนทนาการประเภทเกมไมไดผอนคลายความเครยดขณะฝกซอม จงท าใหหลงการฝกซอมไมสนกสนานและรสกเบอหนายเพราะไมมกจกรรมทผอนคลายอารมณ ซงสอดคลองกบผลงานวจยของธนธร เจรญราช (2546 : บทคดยอ (ไดศ กษาทกษะทางสงคมและความเครยดของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 ทกษะทางสงคมของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 หลงจากการจดกจกรรมศลปะสงขนอยางมนยยะส าคญทางระดบสถตทระดบ .05 และความเครยดของนกเรยนทมความสามารถพเศษ ชนประถมศกษาปท 5 หลงจากการจดกจกรรมศลปะลดลงอยางมนยยะส าคญทางระดบสถตทระดบ .05

82

นอกจากน ยงสอดคลองกบผลการวจยของ แสงเดอน โอทาน (2546 : 63 – 64) ไดศกษาเรอง

กลยทธในการจดการความเครยดของนกกฬาทมชาตไทย พบวา ปจจยทมผลตอการเลอกใชกลยทธและจ านวนการใชขนอยกบชวงเวลาและสถานการณ ขณะทอยในการแขงขนในระหวางการแขงขนทมความเครยดและความกดดนมากขน นกกฬามอตราการใชกลยทธตางๆทเพมขนอยางนาสนใจ สวนกลยทธทเลอกใชระหวางการฝกซอม มล าดบความแตกตางกนบางเลกนอย ระหวางแขงขนไมมความแตกตาง สรป การใชกลยทธโดยรวมทนกกฬาเลอกใชมากทสดไปสนอยทสดมดงน (1 (ดานการผอนคลายทางรางกายและจตใจ (2) เทคนคทางจตวทยาการกฬา (3) การสนบสนนทางสงคม (4) ยทธวธการฝก / แทกตก เทคนค (5) กจกรรมนนทนาการ (6) การใชสารอนๆ และ(7) ความเชอหรอวธการทางศาสนา

อกทงยงสอดคลองกบผลการวจยของ รงกานต จรยาภวต (2549: 92) ไดศกษาเรองความตองการใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา ในเขตกรงเทพมหานคร พบวา นกกฬายมนาสตกลลา ในเขตกรงเทพมหานคร มความตองการการใชเวลาวางประกอบกจกรรมเพอผอนคลายความตงเครยดในกจกรรมนนทนาการโดยรวมอยในระดบกลาง และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา นกกฬายมนาสตกลลามความตองการกจกรรมนนทนาการประเภทงานอดเรก นนทนาการประเภทดนตรและรองพลงอยในระดบมากก นนทนาการกลางแจงนอกเมอง นนทนาการประเภทกฬาและเกม และนนทนาการประเภทวรรณกรรม (อาน พด

เขยน (อยในระดบปานกลาง และสอดคลองกบงานวจยของ ปฐมพร บ าเรอ (2554 : 66) ไดศกษาเรองผลการจดโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอการเตรยมความพรอมกอนการเรยนทมตอทกษะบลเลต ในเดกชวงอาย 7-10 ป พบวา การใชโปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอเตรยมความพรอมกอนการเรยนทมผลตอทกษะบลเลตสามารถพฒนาทกษะบลเลตในเดกอาย 7 – 10 ป ของสถาบนบางกอกแดนซกลมทดลองใหมการพฒนาทกษะทางบลเลตไดเรวกวากลมควบคมทเรยนแบบการเรยนการสอนตามปกต เนองจากความพรอมในการเรยนนนถอเปนสงส าคญทท าใหผ เรยนเกดการเรยนรไดด เขาใจในบทเรยนอยางรวดเรวและเกดความสนกสนาน ซงจะท าใหผ เรยนประสบความส าเรจในการเรยน

83

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะในการวจยครงน

จากผลการวจยครงน ผวจยพบวา

1. สโมสร หรอผ ฝกสอนควรวางนโยบายในการเพมกจกรรมนนทนาการ ในระหวางการฝกซอมเพอผอนคลายความเครยด และสนองความตองการของนกกฬา

2. สโมสรควรจดกจกรรมใหเหมาะสมกบวยของนกกฬา และใหเหมาะสมกบความตองการของนกกฬา

ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

1. ควรมการศกษาถงความตองการใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมในการผอนคลายความเครยดของนกกฬาในแตละสโมสร เพอจดหากจกรรมนนทนาการใหเหมาะสมกบความตองการของนกกฬา

2. ควรมการศกษาความตองการดานนนทนาการของผ ฝกสอนเพอความครอบคลมมากยงขน

3. ควรมการศกษาถงความพงพอใจของนกกฬาในกจกรรมนนทนาการทแตละสโมสรมอยเพอเปนแนวทางในการปรบปรง พฒนากจกรรมใหนกกฬามความพงพอใจสงสด และเปนแนวทางจดกจกรรมทเหมาะสมเพมเตมตอไป

4. ควรมการศกษาผลการจดกจกรรมนนทนาการทมตอการผอนคลายความเครยดของนกกฬาประเภทอนๆและสโมสรอนๆดวย

บรรณนานกรม

85

บรรณานกรม

กนกรตน สขะตงคะ. (2537). ความเครยด-คลายเครยด.วารสารจตวทยาคลนก, 25(1), 9-15. กรมสขภาพจต. (2541). คมอคลายเครยด. กรงเทพฯ : กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. ____________. (2545). คมอคลายเครยดดวยตนเองส าหรบวยรน. กรงเทพฯ : โรงพมพองคการ

สงเคราะห หทารผานศก. ____________. (2554). แบบประเมนความเครยด ST-5.สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554, จาก http://www.dmh.go.th.test.stress/ ____________. (2554). แบบประเมนความเครยดสวนปรง.สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554, จาก http://www.dmh.go.th.test.stress/ กรณา นนทรกส. (2545). คมอการเรยนการสอนยมนาสตกลลา. กรงเทพฯ: โรงพมพการศาสนา

กรมการศาสนา. กฤษณา ศกดศร. (2534). มนษยสมพนธ เลม 1.กรงเทพฯ: อกษรพทยาการพมพ กฤษณา บญรอด. (2557). ความตองการกจกรรมนนทนาการของผสงอายในชมรมผสงอายในชมรม

ผสงอาย จงหวดนครสวรรรค. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

กองปองกนยาเสพตด. ส านกงาน ป.ป.ส. ขอเสนอแนะเกยวกบการสงเสรมการออกก าลงกายและปองกนยาเสพตด. วารสารสขศกษา พลศกษาและสนทนาการ. กรกฎาคม – กนยายน 2539.

การกฬาแหงประเทศไทย. ฝายพฒนาและสงเสรมกฬา. (2536). การศกษาปญหาอปสรรคการพฒนาศกยภาพของนกกฬาไทย. กรงเทพฯ: ฝายพฒนาและสงเสรมกฬา การกฬาแหงประเทศไทย.

____________.งานบรรณสาร กองวชาการและฝกอบรม. ฝายพฒนาและสงเสรมกฬา. (กรกฎาคม 2538). ประมวลพระบรมราโชวาท พระราชด ารส เนองในกจการกฬา. กรงเทพฯ.

____________. แผนพฒนาการกฬาแหงชาต ฉบบท 2 (พ.ศ. 2540 – 2544). กรงเทพฯ: รงศลปการพมพ.

ก าโชค เผอกสวรรณ. (2538). ผน าสนทนาการ. กรงเทพฯ: เกษมศรการพมพ. คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, ส านก. (2538). 2544. แนวคดและทศทางการ

พฒนาประเทศในชวงแผนพฒนาฯ ฉบบท 2. กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

คณต เขยววชย. หลกนนทนาการ (Principles of Recreation). นครปฐม: โรงพมพมหาวทยาลยศลปากรนครปฐม, 2539.

86

ค าแถลงนโยบายของคณะรฐมนตร พนต ารวจโท ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร แถลงตอรฐสภา วนพธท 23 มนาคม 2548. สบคนเมอวนท 24 มนาคม 2548. จาก

http://reg.mfu.ac.th/research/pdfgovernment policy.pdf จนทร ผอนศร. (2525). นนทนาการ. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. จนทรอนทร ชทอง. (2547). ความตองการกจกรรมนนทนาการของนกเรยนระดบชวงชนท 3 ใน โรงเรยนสงกดส านกงานเขตพนทการศกษาพระนครศรอยธยา เขต 1. ปรญญานพนธ วท.ม.

(การจดการนนทนาการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

จรวยพร ธรณนทร. (2533). การแนะแนวกบการพฒนาคณภาพชวต. เอกสารค าสอนมหาวทยาลย สขโขทยธรรมมาธราช. จรญ มลนทร และคณะ. (2505).พจนานกรมศพทการศกษา. วฒนาพานช. จรนทร ธานรตน. (2528). นนทนาการชมชน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. เจรญ กระบวนรตน. (2542). หลกพนฐานในการฝกซอมกฬา. ใน วทยาศาสตรการกฬาส าหรบผ

ฝกสอนกฬาและนกกฬา (หนา 65-84) กรงเทพฯ:นวไทยมตรการพมพ (1996) จ ากด. เฉก ธนะศร. (2539). สมาธกบคณภาพชวต. กรงเทพมหานคร: โรงพมพสายน า เฉลม สตยเสวนา. (2532) . ความตองการกจกรรมการกฬาของน.ศ.มหาวทยาลย. ปรญญานพนธ

กศ.ม. (พลศกษา) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ชยนาจ เกดศลป. (2547). ความตองการกจกรรมนนทนาการดานการทองเทยวของบคลากรกลม โรงเรยนสหวทยาเขตวภาวด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ชชพ เยาวพฒน. (2543). นนทนาการ. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. ชทตย ปานปรชา. (2549). จตเปนเหต .พมพครงท 4. กรงเทพฯ : คลนกสขภาพ . ณฐธนน หลอดเงน. (2544). การเปรยบเทยบการใชเทคนคทางจตวทยาการกฬาของผฝกสอนกฬาท

ประสบความส าเรจสงกบทประสบความส าเรจต า. วทยานพนธ วท.ม. สาขาวชาวทยาศาสตรการออกก าลงกายและการกฬา. มหาวทยาลยบรพา.

ดนย เนองขนตร. (2554). ผลการใชกจกรรมนนทนาการตอการพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสตยาไสอ าเภอชยบาดาล จงหวดลพบร. ปรญญานพนธ วท.ม. (การจดการนนทนาการ) กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

87

ดน จระเดชากล. (2538). นนทนาการส าหรบเดก.กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช. ดวงใจ สทธไชย. (2521). การศกษาการใชเวลาวางของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน สงกดกรม

สามญศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ดวงเดอน พศาลบตร. (2515). การแนะแนว. พมพครงท 6. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ดาวใจ เทยนส และ เรณ มชนะ. (2544). เปรยบเทยบผลของดนตรไทยบรรเลงกบการนวดไทยประยกตตอความเจบปวดของผปวยหลงผาตดคลอด. วทยานพนธปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑตมหาวทยาลยบรพา.

ทวทศน หงสกล. (2515). การใชเวลาวางทมคณคาส าหรบเยาวชน วยรน วยวน. เอกสารชดแนะแนวอนดบท 11. กองเผยแพรการศกษา ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ 2515.

เทอดศกด เดชคง. (2541). การเรยนรสพลงจตใจ .กรงเทพฯ : มตชน. โทน มอรรส. (2535). การฝกทกษะทางจตวทยาเพอการเพมพนระดบการแสดงความสามารถใน.

กรงเทพ :การกฬาแหงประเทศไทย . ธนธร เจรญราช. (2546). การศกษาทกษะทางสงคมและความเครยดของนกเรยนทมตอ

ความสามารถพเศษชนมธยมศกษาปท 5 จากการวดกจกรรมศลปะ. วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑตสาขาวชาการศกษาพเศษคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ.

ธวชชย มศร. (2542). ผลการฝกฝนดวยการสรางจนตภาพและการก าหนดเปาหมาย ทมตอความสามารถในการโยนโทษบาสเกตบอล.ปรญญานพนธ กศ.ม. คณะพลศกษา. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นฤพนธ วงศจตรภทร. (2541). วารสารวทยาศาสตรการออกก าลงกายและกฬา. ฉบบท 2 ; ปท 2. บญเลศ ใจทน. (2537). ผลของการฝกจนตภาพทตอการแสดงความสามารถในการวายน าระยะ

สน. ภาควชาพลศกษา. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปฐมพร บ าเรอ. (2554). ผลการจดกจกรรมนนทนาการเพอเตรยมความพรอมกอนการเรยนทมตอ

ทกษะบลเลตในเดกชวงอาย 7-10 ป ของสถาบนบางกอกแดนซ.ปรญญานพนธ วท.ม. กรงเทพ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ปธาน สวรรณมงคล. นกบรหารกบสงทท าใหสญเสยเวลา. วารสารขาราชการ. 1: มกราคม – กมภาพนธ 2533.

ประพฒน ลกษณะพสทธ และคณะ. (2523). การใชเวลาวางและกจกรรมสนทนาการของประชากร

88

กรงเทพมหานคร. รายงานการวจยของสถาบนวจยสภาวะแวดลอม จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถายเอกสาร.

ประพนธศร ไชยชนะใหญ. (2527). นนทนาการ,Recreation. กรงเทพฯ: ภาควชาสนทนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ประพนธศร สเรารจ. (2541). เอกสารการสอนวชานนทนาการส าหรบคร. กรงเทพฯ: ภาควชาหลกสตร

และการสอน คณะศกษาสาสตร มหาวทยาลยศรณครนทรวโรฒ. ประดบ เรองมาลย. (2525). จตวทยาวยรนศกษา 323. กรงเทพฯ: ส านกพมพไทยวฒนาพานช

จ ากด. ประโยค สทธสงา. (2541).ทกษะกฬายอดนยม = POPULAR SPORTS SKILLS FOR ALL. พมพ

ครงท 4.กรงเทพมหานคร : โรงพมพไทยวฒนาพานช. ปธาน สวรรณมงคล. นกบรหารกบสงทท าใหสญเสยเวลา. วารสารขาราชการ. 1: มกราคม –

กมภาพนธ 2533. ปาหนน บญ-หลง. (2539). สขภาพจตและการพยาบาลจตเวช .พมพครงท 1. กรงเทพฯ : สามเจรญ

พาณชย (กรงเทพฯ) จ ากด. พรรณวด ตนตศรนทรและคณะ. (2542). รายงานการวจยเรองการศกษาความเครยด สา เหต ของ

ความเครยดและพฤตกรรมเผชญความเครยดของนกศกษาคณะพยาบาลศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน: โรงพมพมหาวทยาลยขอนแกน.

พชต เมองนาโพธและโทนมอรรส. (2541). ผลของการฝกสมาธและการฝกการผอนคลายกลามเนอ ทมตอระดบความวตกกงวลของนกกฬา.การคนควาแบบอสระมหาวทยาลย ศรนรนทรวโรฒ องครกษ.

พระพงศ บญศร. (2542). นนทนาการและการจดการ. กรงเทพฯ: โอ.เอ.เอส.พรนตงเฮาส. พทธทาสภกข. (2544). สขภาพใจ. กรงเทพ: บณฑตสาสน. พนมศกด สวสดพงษ. (2544. มกราคม – ธนวาคม). นนทนาการ: การพฒนาคณภาพชวตจากรอย

พระยคลบาท, วารสารคณะพลศกษา. 4(1): 22. พวงรตน ทวรตน. (2540). วธการวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร. กรงเทพฯ: ส านก

ทดสอบทางการศกษาและจตวทยา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. พระบรมราโชวาท. สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554. จาก http://www.reg.mf.ac.th/research/pdf 5Cgovernment20policy.pdf. พส เดชะรนทร. (2546). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก

http://tulip.bu.ac.th/~jarin.a/content/Management/BSC.htm .

89

ภฟา เสวกพนธ. (2543). ผลของโปรแกรมนนทนาการทมตอการพฒนาเชาวนอารมณ ของนกศกษาในระดบมหาวทยาลย.วทยานพนธดษฎบณฑต สาขาพลศกษา คณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มนา โอวารน. (2530). ความเครยดภยทรกเงยบ. วารสาร สสวท.4(15) : 8-10. มานะ หมอยาด. (2540). การใชเวลาวางเพอการออกก าลงกายของนกเรยนนายเรออากาศ.

ปรญญานพนธ กศ.ม. (พลศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

มายาว สมบญ. (2535). การศกษาการใชเวลาของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในโรงเรยนสงกด ส านกงานการประถมฯ จงหวดนนทบร. ปรญญานพนธ กศ.ม. กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ยศวน ปราชญนคร. (2538). การเปรยบเทยบผลของการตงเปาหมายและการสรางจนตภาพทมตอ

ความสามารถในการยงประตบาสเกตบอล. ปรญญานพนธ กศ.ม. (พลศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร.

ราชบณฑตสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคส พบลเคชนส. 1,488 หนา. รงกานต จรยาภรต. (2549). ความตองการการใชเวลาวางในการประกอบกจกรรมเพอผอนคลาย

ความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลาในเขตกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. กรงเทพ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ลกขณา สรวฒน. (2539). จตวทยาเบองตน. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. ____________. (2544). จตวทยาในชวตประจ าวน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: โอ.เอส.พรนตงเฮาส. ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 4.

กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. วชต คนงสขเกษม. (2534). การเปรยบเทยบการวงเหยาะกบการวงสมาธเกยวกบสมรรถภาพกายและ

สมรรถภาพจต. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ศรเรอน แกวกงวาน. (2549). จตวทยาพฒนาการชวตทกชวงวย (เลม 1) : แนวคดเชงทฤษฎ-วยเดก

ตอนกลาง. กรงเทพ. ศรกล อศรานรกษ และคณะ. (2544). การอบรมเลยงดเดก.รามาธบดพยาบาลสาร ปท 4, ฉบบท 2. ศลปชย สวรรณธาดา. (2532). จตวทยาการกฬา : การกระบวนการขาวสาร. เอกสารประกอบ.

กรงเทพมหานคร : เอกสารประกอบการบรรยาย. คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

90

ศกษาธการ, กระทรวง. (2529). โรงเรยนกบการพฒนาชนบท โครงการศกษาเพอพฒนาหมบานในเขตชนบทยากจน. ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. กรงเทพฯ

____________. (2537). วารสารแนะแนว. 153 :มถนายน– กรกฎาคม 2537. ____________. (2539). แผนปองกนสารเสพตดของกระทรวงศกษาธการ (พ.ศ. 2540 – 2544). กรงเทพฯ : องคการคาของครสภา. สนาม บนชย. (2542). รายงานการวจยเรองความเครยดของประชาชนวยแรงงานในภาวะวกฤต

เศรษฐกจจงหวดชยนาท. ชยนาท: ศนยสขภาพจตชยนาท. ____________. (2543). รายงานการวจยเรองความเครยดของญาตผดแลผปวยจตเภทในเขต

สาธารณสข8. นครสวรรค: โรงพยาบาลจตเวชนครสวรรค. ____________. (2546). รายงานการวจยเรองความเครยดของประชาชนวยแรงงานเขตสาธารณสข

ท 8.นครสวรรค: โรงพยาบาลจตเวชนครสวรรค. สมจต หนเจรญกล. (2537). การดแลตนเอง : ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล. พมพครงท 3.

กรงเทพฯ : ว. เจ.พรนตง. สมบต กาญจนกจ. (2540). นนทนาการชมชนและโรงเรยน. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. ____________. (2544). นนทนาการและอตสาหกรรมการทองเทยว. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, ____________. (2546). หลกการนนทนาการ. กรงเทพมหานคร: โครงการพฒนารายวชา เพอการ

เรยนการสอน ส านกวชาวทยาศาสตรการกฬา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย. (2548). ประวตสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย.

(เอกสารประกอบ). กรงเทพฯ: อดส าเนา. สนวล จ าค า. (2544). ความสมพนธระหวางบคลกภาพหาองคประกอบกบวธเผชญความเครยด.

ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สบสาย บญวรบตร (2538). จตวทยาการกฬา. พมพลกษณ, ชลบร : วทยาลยพลศกษาจงหวดชลบร. สทยา จรประดษฐกล. (2518). การใชเวลาวางของนกศกษากายภาพบ าบด มหาวทยาลยมหดล ป

การศกษา 2518. วทยานพนธ ค.บ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย. สนทร เวปละ. (2539). การศกษาตนเหตของความเครยดการตอบสนองความเครยดและการเผชญ

ความเครยดตามประสบการณการฝกปฎบตการพยาบาลของนกศกษาพยาบาล. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพตรา สภาพ. (2540). บรหารงานมประสทธภาพ. กรงเทพฯ : สถาบนพฒนาการบรหารธรรมนต.

91

สพตร สมาหโต. (2534). การทดสอบสมรรถภาพทางกลไก. : สมรรถภาพ. ประเภทของทรพยากร : สงพมพ. ส านกพมพ : ตะเกยง. ปทพมพ :2534. จ านวนหนา : 95 .

สรางค เมรานนท. (2534). ผลของการฝกเจรญสตปฏฐาน 4 ทมตอความวตกกงวลของนกกฬา. วทยานพนธมหาบณฑต. ครศาสตร (พลศกษา). บณฑตวทยาลย: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เสกสรร ศลป. (2541). "สมาธ" พลงแฝงสความส าเรจทางกฬา [บทความ] :วารสารวทยาศาสตรการออกก าลงกายและกฬา ปท 2, ฉบบท 2 (ก.ค.-ธ.ค.2541), หนา 8-17 .

แสงเดอน โอทาน. (2546). กลยทธในการจดการความเครยดของนกกฬาไทย. วทยานพนธ วท.ม. สาขาวชาวทยาศาสตรการออกก าลงกายและกฬา. มหาวทยาลยบรพา.

ส านกนายกรฐมนตร. (2555). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555 – 2559). กรงเทพฯ: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

ส านกสงเสรมและพฒนานนทนาการ. (2550). แผนนนทนาการแหงชาต ฉบบท 1 พ.ศ.2550-2555. กรงเทพฯ: ส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ กระทรวงการทองเทยวและกฬา.

เอนก หงสทองค า. (2542). นนทนาการกบสงคม. (เอกสารประกอบการสอน), กรงเทพมหานคร ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

อารมณ นาวากาญจน. (2541). คมอการสอนตามเอกสารประกอบการสอนรายวชา สค425 : โปรแกรมนนทนาการ . กรงเทพฯ : ภาควชาสนทนาการ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร.

Bollin.(1998). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก www.getcited.org/pub/103339809. Brown, Kathy Ann. (1994, May). Measuring Elementary School Teachers’ Job satisfaction,

Perceived Amount of Leisure, and Leisure Satisfaction. Dissertation Abstracts International. Dai – A 55/11: 3413.

Buttler, George D. (1959). Introduction to Community Recreation. New York: McGraw-Hill.

Craig S. Scanlan. (1984). Identifying Deterrents To Participation In Continuing Education. University of Medicine and Dentistry of New Jersey and the Rutgers University.

Cronbach, Lee J. (1970). Essentials of Psychological Testing.3 rded. New York: Harper & Raw.

Educational Policies Commission, NEA. Planning for American Youth An Educational Program for Youth of Secondary Schoo Age, P.9.

92

Engle G.L. (1962). Organization Theory and Management :A Macro Approach. New York : John Wileyand Sons.

Farmer, R., Hunt Monahan, L. and Hekeler, R. (1984).Taking the stress out of social work: A multidimensional model of occupational stress .Stress management for human services, London, Sage Publications. Ferns, P. (1987) The dangerous delusion,Cornmunity Care, 8 January, no.643.

Federation Internationale de Gymnastique. (2009). Code of Point Rhythmic Gymnastics.

G. Douganet al., 1986. The role of a stress-response protein in Salmonella typhimurium virulence. Molecular and General : Springer.

Good, Carter V., (1956). Dictionary of Education, Mc. Graw Hill Book Company. Hilgard,E.R. (1957). Introduction of Psychology.Harcourt Brace and World, Inc., ………….... (1967). Introduction of Psychology. 14 th ed. New York: Harcourt Brace &

World. Howell, R. & Howell, M. (1987) . Foundation of Health. Alberta: Canada Corton. Krejcie, Robert V. & Morgan Daryle M. (1970, March). Determining Sample Size for

Research activities, Educational and Psychological Measurement. 30(3): 608. Mcdowell. (1995). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก

www.philosophy.ed.ac.uk/.../McDowellonScepticism. Nisbet.(1995). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก http://journals.cambridge.org/abstract. Narrow ,Brabara W. &Bushcle, Kay Brown. (1987). Fundamentals of nursing practice.

New York: Wily. Joe Kiff†, J.Wallace Craig, Richard Totman& Sylvia E. Reed . (1978). Predicting

experimental colds in volunteers from different measures of recent life stress. สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก http://www.sciencedirect.com/science/journal/00223999.

Lazarus, R.S., &Folkman, S. (1971). Society Stress and Disease . __________. (1984). Stress appraisal and coping. New York: Springer. Pressley.(1997). สบคนเมอ 25 พฤศจกายน 2554 จาก

www.questia.com/PM.qst?a=o&d=58012903. Selye, Hans .The stress of life. New York, NY, US: McGraw-Hill. (1956).

93

Stephenari L. Deaner and Jasmin T. McConatha. (1993). The relationofhumorto depressionandpersonality. Psychological Reports: Volume 72, Issue ,

ภาคผนวก

95

ภาคผนวก ก แบบประเมนความเครยด

96

แบบประเมนความเครยด (ST-5)

กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ความเครยดเกดขนไดกบทกคน สาเหตทท าใหเกดความเครยดมหลายอยาง เชน รายไดทไม

พอเพยง หนสน ภยพบตตางๆ ทท าใหเกดความสญเสย ความเจบปวย เปนตน ความเครยดมทงประโยชนและโทษ หากมากเกนไปจะเกดผลเสยตอรางกายและจตใจของทานได ขอใหทานลองประเมนตนเองโดยใหคะแนน 0 – 3 ทตรงกบความรสกของทาน ค าชแจง ในระยะเวลา 2 เดอนทผานมาน ทานมอาการ พฤตกรรม หรอความรสกตอไปนมากนอยเพยงใด โปรดท าเครองหมายลงในชองทแสดงระดบอาการทเกดขนกบตวทาน ตามความเปนจรงมากทสด คะแนน 0 หมายถง แทบไมม คะแนน 1 หมายถง เปนบางครง คะแนน 2 หมายถง บอยครง คะแนน 3 หมายถง เปนประจ า

อาการหรอความรสกทเกดในระยะ แทบไมม เปนบางครง บอยครง เปนประจ า

2-4 สปดาห 0 1 2 3

1 มปญหาการนอน นอนไมหลบหรอนอนมาก

2 มสมาธนอยลง

3 หงดหงด / กระวนกระวาย / วาวนใจ

4 รสกเบอ เซง

5 ไมอยากพบปะผคน

ขอท

คะแนนรวมการแปลผล

คะแนน 0 – 4 เครยดนอย คะแนน 5 – 7 เครยดปานกลาง คะแนน 8 – 9 เครยดมาก คะแนน 10 – 15 เครยดมากทสด

97

ภาคผนวก ข กจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด

98

แผนการกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยดของนกกฬายมนาสตกลลา รนยวชน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร

สปดาหท 1 ครงท 1 กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.มาท าสมาธกนกนเถอะ (10 นาท) กอนเรมการฝกซอม

ภาพดวงจนทร 1.เพอฝกสมาธ และความจ า 2. เพอผอนคลายรางกายและจตใจ 3.เพอผอนคลายความเครยด ความคดวตกกงวล

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมนงในทาทสบายทสด มองมายงภาพดวงจนทร หลบตาลง และใหผ เขารวมกจกรรมระลกถงภาพดวงจนทรทตนไดเหน เปลงเสยงค าวาดวงจนทรในใจ จดจอกบเสยง ภาพ ความคด และความรสกทมตอดวงจนทร 3. หากผ เขารวมกจกรรมคนใดไมสามารถรกษาสมาธได ใหลมตาและเพงมองภาพแลวหลบตาลงอกครง 4.เมอครบก าหนดเวลา ใหผ เขารวมกจกรรมลมตาและเพงมองภาพพรอมทงเปลงเสยงค าวาดวงจนทรพรอมกนอกครง

2.วงซกแซก (10 นาท) หลงการฝกซอม

ลกบอล 2 ลก 1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอสรางความสามคคในหมคณะ 4.เพอฝกทกษะการสงบอลและการวง

1.ใหผน ากจกรรมอธบายกตกาและวธการด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมเขาแถวแลวนบ 1 / 2 สลบกนไปจนครบทกคน แลวแบงออกเปนสองกลมตามเลขทนบ กลมท 1 กาวออกมาดานหนา 1 กาว กลมทสองถอยหลง 1 กาว 3.ใหผ เขารวมกจกรรมทงสองกลมเขาแถวตอนหางกน 1 ชวงแขน ระยะหางระหวางแถว 2 ชวงแขน คนสดทายถอบอล 4. เมอไดยนสญญาณเรม ใหผ เลนคนสดทายถอบอลวงซกแซกไปจนถงคนหนาสดแลวยนซอนหนาคนแรก พรอมทงสงบอลขามหวไปจนถงคนสกทาย แลวคนสดทายกท าเหมอนคนแรก ท าเชนนจนครบทกคนแลวใหนงลง 5.แถวใดท าเสรจกอนแลวนงลงกอนเปนผชนะ

99

สปดาหท 1 ครงท 2 กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.เพลงพาเพลน (10 นาท)กอนเรมการฝกซอม

1. วทย 1 เครอง 2.แผนเพลง

1.เพอฝกสมาธ และจนตนาการ 2. เพอผอนคลายรางกายและจตใจ 3.เพอผอนคลายความเครยด ความคดวตกกงวล 4. เพอฝกการฟงจงหวะดนตร

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมนงลอมเปนวงกลมในทาทสบาย มอประสานกนวางบนตกหลบตาลง หายใจอยางชาๆ ลกๆ ปลดปลอยความตงเครยดใหหมด 3.ใหผ เขารวมกจกรรมลมตาแลวลกขนยน 4. ผน ากจกรรมเปดแผนเพลงใหผ เขารวมกจกรรมฟงท านองเพลง และจนตนาการไปตามท านองเพลงนน 5. ใหผ เขารวมกจกรรมเคลอนไหวรางกายไปตามจนตนาการทไดฟงท านองเพลง เคลอนไหวไปรอบๆวงกลม

1.คฑาวเศษ (10 นาท) หลงการฝกซอม

1. คฑา 2 อน 1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอสรางความสามคคในหมคณะ 4.เพอฝกทกษะการทรงตว การเดน และการใชคฑา

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมเขาแถวแลวนบ 1 / 2 สลบกนไปจนครบทกคน แลวแบงออกเปนสองกลมตามเลขทนบ กลมท 1 กาวออกมาดานหนา 1 กาว กลมทสองถอยหลง 1 กาว 3.ใหผ เขารวมกจกรรมทงสองกลมเขาแถวตอนหลงเสนเรมตน ระยะหางระหวางแถว 2 ชวงแขน คนแรกเลยงคฑาไวบนมอขางใดขางหนงทถนด แลวกางแขนอกขางหนงเสมอระดบไหล 4. เมอไดยนสญญาณเรม ใหผ เลนคนแรกเดนเลยงไมคฑา ไปจนถงจดกลบตว แลวเดนกลบมายงเสนเรมตน แลวสงไมคฑาใหคนตอไปท าเหมอนคนแรก ท าเชนนจนครบทกคนแลวใหนงลง 5.แถวใดท าเสรจกอนแลวนงลงกอนเปนผชนะ

100

สปดาหท 2 ครงท 1 กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.เดนท าสมาธ (10 นาท)กอนเรมการฝกซอม

- 1.เพอฝกสมาธ และความจ า 2. เพอผอนคลายรางกายและจตใจ 3.เพอผอนคลายความเครยด ความคดวตกกงวล

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมยนเขาแถวหนากระดานตามจดทก าหนด ก ามอซายโดยใหนวหวแมมออยภายในฝามอและวางก าปนซายไวเหนอสะดอ เอามอขวาไปกมก าปนซายไว 3.ใหผ เขารวมกจกรรมเดนตรงไปขางหนาเปนระยะ 3 เมตร โดยกาวสนๆอยางชาๆ ราวกบภาพสโลวโมชน กาวเทาขวาไปขางหนา และวางสนเทาลงในแนวเดยวกนกบนวเทาซาย ถายน าหนกขางหนงไปอกขางหนง จากเทาหนงไปอกเทาหนง กาวเชนนอกดวยเทาซาย 4. ท าการเดนตอไปจนกระทงถงจดสดทายของระยะทาง 3 เมตร ทก าหนดไว หลงจากนนหมนตวและกาวเดนกลบมาจนถงจดเรมตน 5. ท าการเดนไปและกลบ 2 รอบ

1.อโมงควเศษ (10 นาท) หลงการฝกซอม

1. รบบนยมนาสตก 2 เสน

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอฝกทกษะการวง 4.เพอฝกทกษะการใชอปกรณรบบน

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมเขาแถวเปนแถวตอนลก ใหคนแรกกาวเทาขวาออกไปดานขาง 1 กาว คนทสองกาวเทาออกไปดานซาย 1 กาว ท าสลบกนไปจนครบทกคน จะไดผ เขารวมกจกรรม 2 แถว แถวละ 10 คน

101

สปดาหท 2 ครงท 1 (ตอ)

กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

3.ผน ากจกรรมแจกรบบนใหแถวละ 1 เสน ใหผทอยหวแถวเปนผหมนรบบนเปนอโมงคกอน แลวใหเพอนในทมวงรอดอโมงคแลววนกลบไปเขาแถวตามเดมจนครบทกคน ใหผเลนทหมนรบบนวางรบบนลงแลววงกลบมาเขาแถว คนทอยหวแถวคนถดไปวงมาหยบรบบนแลวหมนเปนอโมงค และเรมวงรอดอโมงคใหม ท าเชนนจนครบทกคน แถวไหนท าครบและนงลงกอนเปนผชนะ

102

สปดาหท 2 ครงท 2 กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.หายใจ หายใจ (10 นาท)กอนเรมการฝกซอม

นาฬกาจบเวลา 1.เพอฝกสมาธ และการหายใจ 2. เพอผอนคลายรางกายและจตใจ 3.เพอผอนคลายความเครยด ความคดวตกกงวล

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมจบค แลวนงลง ใหตกลงกนวาผใดจะเปนผท ากจกรรมคนแรก แลวใหอกคนเปนผจบเวลาให 3. ใหผท ากจกรรมคนแรกหายใจเขาเตมทผานรจมกใหเตมปอดในเวลาเดยวกน บบนวโปงและนวชมอขวาใหแนน คงการบบนวและกลนหายใจเปนเวลา 8 วนาท โดยใหอกคนเปนผจบเวลาให 4. หายใจออกจนสดอยางชาๆ ผานรมฝปาก ทเผยอออกเลกนอยพรอมทงคลายนวมอทบบไวออกพรอมทงปลดปลอยความตงเครยดในมอและแขนขวาออกไป ใหคลนความผอนคลายทหลงไหลจากดานบนของศรษะลงผานรางกายตลอดทางไปจนถงนวเทา 5. ท าการหายใจเขาออกลกๆแบบนสลบกนไป จนครบ 5 ครง แลวสลบใหอกคนไดท าเชนกน

2.เกาอดนตร (10 นาท) หลงการฝกซอม

1. วทย 1 เครอง 2. แผนเพลง 1

แผน 3. เกาอ

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอฝกทกษะการฟงดนตร 4.เพอฝกทกษะการเตนร าประกอบดนตร

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมเขาแถวเปนวงกลม 3.เมอผน ากจกรรมเปดเพลงใหผเขารวมกจกรรมเตนไปรอบๆเกาอตามจงหวะดนตร เมอเสยงดนตรหยดใหทกคนนงลงโดยเรวใครทไมมเกาอนงจะตองออกจากเกม 4. ผชนะคอผทสามารถอยในเกมการเลนเปนคนสดทาย

103

สปดาหท 3 ครงท 1 กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.จนตนาการความสงบ “หาดสวรรค” (10 นาท) กอนการฝกซอม

- 1.เพอผอนคลายรางกาย 2.เพอผอนคลายความคดวตกกงวล 4.เพอฝกสมาธ และความจ า 5.เพอเสรมสรางความสดชนใหกบจตใจ

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมนอนหงายในทาทสบายทสด หลบตาลง หายใจอยางชาๆ ลกๆ ปลดปลอยความตงเครยดจากกลามเนอใหหมด 3.ใหจนตนาการวาไดเดนทางไปยงชายหาด สวยงามบนเกาะเขตรอนแหงหนง นอนลง บนหาดทรายสเงน รสกถงสายลมอนๆ โลมไลรางกาย ไดยนเสยงคลนซดสาด เมอกระทบฝง เสยงเสยดสของตนมะพราว ไดจบเครองดมเยนฉ าในขณะทเหมอมอง ออกไปในทะเล เดกๆรสกผอนคลายอยางสนเชงจตใจสขสงบ และมความรสกมาก 4. ใหเดกๆดมด าไปกบจนตนาการ โดยใช ประสาทสมผสรบรภาพทเหน สงเกตรายละเอยดตางๆทเกดขนรอบตว รสกถงสมผสของเมดทรายระหวางนวเทา ใหเดกๆจนตนาการภาพใหงดงามตามทใจตองการ 5. เมอเดกๆรสกสดชนเตมทแลว คอยๆลมตาขนและรบรถงสภาพแวดลอมทแทจรงรอบตวอกครง ใหเดกๆจดจ าภาพทตนเองจนตนาการไว และเมอใดทรสกวตกกงวลใหหลบตาและจนตนาการถงภาพหาดสวรรคทท าใหจตใจผอนคลายความตงเครยดลงได

2.หวงหรรษา (10 นาท) หลงการฝกซอม

หวงยมนาสตกลลา 2 หวง

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอฝกทกษะการใชอปกรณหวง 4.เพอสรางความสามคคในหมคณะ

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมเขาแถวหนากระดานแลวนบ 1-5 เมอครบใหเรมนบใหมอกรอบจนนบครบทกคน จะไดผ เขารวมกจกรรมสองกลม 3. ใหผ เขารวมกจกรรมทงสองกลมเขาแถว

104

สปดาหท 3 ครงท 2 (ตอ) กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

หนากระดาน แตละแถวจบมอกนไว ใหคน แรกคลองหวงยมนาสตกไวทบา 3.เมอผน ากจกรรมใหสญญาณ ใหผ เขารวมกจกรรมแตละกลมลอดผานหวงไปจนถงคนสดทายแลวคนสดทายวงมาดานหนาเรมจบมอแลวรอดหวงใหม ท าไปจนครบทกคน แลวนงลง 4. ผชนะคอกลมทสามารถลอดหวงจนครบโดยทมอไมแยกจากกนแลวนงลงกอน

105

สปดาหท 4 ครงท 1 กจกรรม / เวลา วสด/อปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.ภาพวาดทายใจ (10 นาท) กอนการฝกซอม

1. กระดาน วาดภาพ

2. สชอลก

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอเสรมสรางจนตนาการสรางสรรค 4.เพอผอนคลายความเครยด 5. เพอตระหนกรจกตนเองและควบคมอารมณตนเอง 6. การมสมพนธภาพทดกบผอน

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมจบฉลากล าดบท 1-10 แลววาดภาพตามค าสงคนละ 1 ภาพทละคน ใหเวลาวาดภาพคนละ 1 นาท ดงตอไปน บาน ทางเขาบาน ภเขา ดวงอาทตย กอนเมฆ แมน า ตนไม สงโต ง เปด ลงบนกระดานวาดภาพ 3.เมอวาดครบทกคน ใหผ เขารวมกจกรรมอธบายภาพของตน แลว ผน ากจกรรมจงบอกความหมายของภาพแตละภาพ

การท านายภาพทวาด 1.การจดองคประกอบของภาพ:ถามการจด องคประกอบเปนสดสวนท านายวาเปนคนท ท างานเปนระบบ มการวางแผน มองภาพรวม ของงานไดชดเจน 2.การลากเสน : ถาเสนทวาดชดเจนไมยงเหยง ท านายวามการตดสนใจทแนวแน มความมนใจในตนเอง 3.ความหมายของภาพทวาด บาน=ทอยอาศย เชน ถาวาดบานใหญชดเจน มเสาแสดงถงคนรกบาน ตนไม=ความรมเยน ถาวาดตนไมหลายตนและอยใกลบานแสดงวาเปนคนทมครอบครวอบอนและบานรมเยนเปนสข แมน า=วถชวต ถาวาดแมน าคดเคยวโขดหนมากมายแสดงวามความหลากหลายในรปแบบการด าเนนชวต อารมณแปรปรวน ถากระแสน าแรงแสดงวาชะตาชวตขนลงเรวมาก อารมณเกบกด ถาสายน าไหลเออยๆแสดงวาชวตไมโลดโผน เรยบงายใจเยน ทางเขาบาน=ค าพด ถาทางเขาบานตรงทาย

106

สปดาหท 4 ครงท 1 (ตอ) กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.ภาพวาดทายใจ (10 นาท) กอนการฝกซอม

1. กระดาน วาดภาพ

2. สชอลก

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอเสรมสรางจนตนาการสรางสรรค 4.เพอผอนคลายความเครยด 5. เพอตระหนกรจกตนเองและควบคมอารมณตนเอง 6. การมสมพนธภาพทดกบผอน

วาเปนคนพดจาตรงไปตรงมา ถามดอกไมประดบรมทางเขาบานทายวาเปนคนพดจา ไพเราะ ถาทางลาดออมแสดงวาเปนคนพดจาออมคอม ภเขา=อปสรรคของชวต ถาวาดภเขาลกโตๆซอนกน หลายลกแสดงวามปญหาอปสรรคในชวตมากมาย ดวงอาทตย=ความเจรญรงโรจนของชวต ถาวาดดวงอาทตยพนภเขาและเปลงแสงเตมท ทายวาชวตรงโรจน ถาวาดดวงอาทตยขนระหวางภเขาทายวา ท าความดแลวมกจะไดรบผลดหรอผอนเหนเฉพาะในสดสวนทดวงอาทตยโผลพนภเขาเทานน นก=อสระ ถาวาดนกทก าลงบนแสดงวาเปนคนรกอสระ ถาวาดนกทอยในกรงแสดงวาไมชอบออกไปผจญชวตนอกบาน ถาวาดนกเกาะบนกงไมหรอบนหลงคาบานแสดงวาชอบอยกบทและมองดชวตผอน ง=ตวเอง เปด=คนรก / เพศตรงขาม สงโต=ศตร การท านายใหดต าแหนง จ านวน และการหนหนาไปทางทศใดของสตวทง 3 ชนด เชน ถาวาดเปด 3 ตวแสดงวาเปนคนทสนใจในเพศตรงขามมแฟนหลายคน ถาวาดสงโตหลายตวหรอสงโตตวใหญและถาอยใกลงกอแสดงวามศตรอยใกล ถาวาดใกลบานแสดงวาอยใกล

107

สปดาหท 4 ครงท 1 (ตอ) กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.ภาพวาดทายใจ (15 นาท) กอนการฝกซอม

1. กระดานวาดภาพ 2. สชอลก

1.เพอพฒนาอารมณสข สรางความสนกสนาน 2.เพอเสรมสรางจนตนาการสรางสรรค 4.เพอผอนคลายความเครยด 5. เพอตระหนกรจกตนเองและควบคมอารมณตนเอง 6. การมสมพนธภาพทดกบผอน

1.ใหผน ากจกรรมกลาวแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธด าเนนกจกรรม 2. ใหผ เขารวมกจกรรมจบฉลากล าดบท 1-10 แลววาดภาพตามค าสงคนละ 1 ภาพทละคน ใหเวลาวาดภาพคนละ 1 นาท ดงตอไปน บาน ทางเขาบาน ภเขา ดวงอาทตย กอนเมฆ แมน า ตนไม สงโต ง เปด ลงบนกระดานวาดภาพ 3.เมอวาดครบทกคน ใหผ เขารวมกจกรรมอธบายภาพของตน แลว ผน ากจกรรมจงบอกความหมายของภาพแตละภาพ

การท านายภาพทวาด 1.การจดองคประกอบของภาพ:ถามการจด องคประกอบเปนสดสวนท านายวาเปนคนท ท างานเปนระบบ มการวางแผน มองภาพรวม ของงานไดชดเจน 2.การลากเสน : ถาเสนทวาดชดเจนไมยงเหยง ท านายวามการตดสนใจทแนวแน มความมนใจในตนเอง 3.ความหมายของภาพทวาด บาน=ทอยอาศย เชน ถาวาดบานใหญชดเจน มเสาแสดงถงคนรกบาน ตนไม=ความรมเยน ถาวาดตนไมหลายตนและอยใกลบานแสดงวาเปนคนทมครอบครวอบอนและบานรมเยนเปนสข แมน า=วถชวต ถาวาดแมน าคดเคยวโขดหนมากมายแสดงวามความหลากหลายในรปแบบการด าเนนชวต อารมณแปรปรวน ถากระแสน าแรงแสดงวาชะตาชวตขนลงเรวมาก อารมณเกบกด ถาสายน าไหลเออยๆแสดงวาชวตไมโลดโผน เรยบงายใจเยน

108

สปดาหท 4 ครงท 1 (ตอ) กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

ทางเขาบาน=ค าพด ถาทางเขาบานตรงทายวาเปนคนพดจาตรงไปตรงมา ถามดอกไมประดบรมทางเขาบานทายวาเปนคนพดจาไพเราะ ถาทางลาดออมแสดงวาเปนคนพดจาออมคอม ภเขา=อปสรรคของชวต ถาวาดภเขาลกโตๆซอนกนหลายลกแสดงวามปญหาอปสรรคในชวตมากมาย ดวงอาทตย=ความเจรญรงโรจนของชวต ถาวาดดวงอาทตยพนภเขาและเปลงแสงเตมท ทายวาชวตรงโรจน ถาวาดดวงอาทตยขนระหวางภเขาทายวา ท าความดแลวมกจะไดรบผลดหรอผอนเหนเฉพาะในสดสวนทดวงอาทตยโผลพนภเขาเทานน นก=อสระ ถาวาดนกทก าลงบนแสดงวาเปนคนรกอสระ ถาวาดนกทอยในกรงแสดงวาไมชอบออกไปผจญชวตนอกบาน ถาวาดนกเกาะบนกงไมหรอบนหลงคาบานแสดงวาชอบอยกบทและมองดชวตผอน ง=ตวเอง เปด=คนรก / เพศตรงขาม สงโต=ศตร การท านายใหดต าแหนง จ านวน และการหนหนาไปทางทศใดของสตวทง 3 ชนด เชน ถาวาดเปด 3 ตวแสดงวาเปนคนทสนใจในเพศตรงขามมแฟนหลายคน ถาวาดสงโตหลายตวหรอสงโตตวใหญและถาอยใกลงกอแสดงวามศตรอยใกล ถาวาดใกลบานแสดงวาอยใกลครอบครว ถาอยใตตนไมไมเปนไร วาดงอยไกลบานหนหวออกนอกบานแสดงวาชอบเดนทาง ถางอยบนกงไมทายวายงโสด ถาหางพนกนแสงวาหาคยาก

109

สปดาหท 4 ครงท 1 (ตอ) กจกรรม / เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

7.ผน ากจกรรมสรปใหเหนความส าคญของการฟงค าสง การวางแผนงาน การท างานอยางเปนระบบและการท านายเปนเพยงการ สรางความสนกสนาน

2.จงโจหนบลกบอล ( 10 นาท ) หลงการฝกซอม

ลกบอล 1.เพอเสรมสรางทกษะการใชอปกรณบอล และการสรางความแขงแรงใหกลามเนอขา 2.เพอเสรมสรางการท างานประสานกนของระบบประสาทและกลามเนอ 3.เพอเสรมสรางการมมนษยสมพนธ ความสามคค 4.เพอความสนกสนานเพลดเพลน 5.เพอเสรมสรางสมาธ และความอดทน 6.เพอใหเกดการเรยนรการเคารพกฎระเบยบ กตกาการเลน

1.ผน าแนะน ากจกรรม ชแจงกตกาและวธการเลน 2.ใหผ เลนจบค 2 คน เปายงฉบโดยใหผชนะเปนกลมท 1 และผแพเปนกลมท 2 จะไดผ เขารวมกจกรรม 2 ทม ๆ 5 คน 3.ใหผ เลนคนแรกของแตละทมเปนคนหนบบอลไวทขา 4. เมอผน ากจกรรมใหสญญาณ ใหผ เลนคนแรกกระโดดไปใหถงจดกลบตวแลวกระโดดกลบมายงจดเรมตน แลวสงบอลใหคนตอไป ทมใดทท าครบโดยทบอลไมหลนแลวนงลงกอนถอเปนผชนะ

110

สปดาหท 4 ครงท 2 กจกรรม /เวลา วสดอปกรณ วตถประสงค วธด าเนนการ

1.เกมกลองปรศนา (15 นาท)

1. กลองกระดาษใบใหญ 1 ใบ 2. กรรไกร 3. กระดาษส 4.กาวและเทปใส

1.เพอผอนคลายความเครยด ความวตกกงวล และอารมณขนมวตางๆ 2.เพอเสรมสรางสมาธ 3.เพอเสรมสรางจนตนาการสรางสรรคในการประดษฐงานศลปะ 4.เพอความสนกสนานเพลดเพลน 5. เพอฝกการท างานรวมกนเปนทมและการและการแบงงานกนท า

1.ผน ากลาวทกทาย แนะน ากจกรรม ช แจงกตกา และวธการเลน 2.ใหผ เขารวมกจกรรมชวยกนประดษฐกลองปรศนา โดยแบงการท างานออกเปน 2 ทม ทมท 1 ท าหนาทประดษฐกลองปรศนาชวยกนเจาะกลองใหมรตรงกลาง แลวใชเทปใสตดรอบกลองเพอใหกลองแนนหนาไมมร ทมท 2 ชวยกนตกแตงกลองปรศนาใหสวยงามตามจนตนาการ 3.ใหผ เขารวมกจกรรมทกคนตะโกนบอกความในใจ สงทอดอดใจ หรอความลบทไมอยากใหใครรใสในกลองทละคน 4. ผน ากจกรรมสรปกจกรรม ใหเหนถงความส าคญของการท างานรวมกนเปนทม การแบงงานกนท า และการระบายอารมณขนมวในทางทเหมาะสม

2.เกมพายหมน (10 นาท) หลงการฝกซอม

1.เชอก 1.เพอเสรมสรางทกษะการใชอปกรณเชอกและการสรางความแขงแรงใหกลามเนอขา 2.เพอเสรมสรางการมมนษยสมพนธความสามคค 3. เพอความสนกสนานเพลดเพลน คลายเครยดจากการฝกซอม 4. เพอเสรมสรางสมาธ และการสงเกต 5.เพอใหเกดการเรยนรการเคารพกฎระเบยบ กตกาการเลน

1.ผน าแนะน ากจกรรม ชแจงกตกา และวธการเลน 2.ใหเลอกตวแทน 1 คนท าหนาทเปนคนเหวยงเชอก สวนผ เลนทเหลอใหยนเปนวงกลมหนหนาไปมองคนเหวยงเชอก 3.ใหผ เลนทท าการเหวยงเชอกนงอยกลางวง ท าการเหวยงเชอกใหเชอกอยระดบพน หรอลอยสงจากพนเลกนอย 4. ผ เลนคนอนๆ จะกระโดดขน โดยจะตองระวงไมใหเชอกโดนขาของตนเอง 5. ผ เลนทกระโดดไมพนเชอก หรอเชอกโดนขา ตองออกจากการเลน

111

ภาคผนวก ค รายนาผเชยวชาญ

โปรแกรมกจกรรมนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด

112

รายนามผเชยวชาญ โปรแกรมกจกรรนนทนาการเพอผอนคลายความเครยด

1. ชอ นายชยโรจน สายพนธ ต าแหนง ผชวยศาสตราจารย สงกด ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนรวโรฒ 2. ชอ นายสมควร โพธทอง ต าแหนง ผชวยศาสตราจารย สงกด ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนรวโรฒ 3. ชอ นางกนกวด พงโพธทอง ต าแหนง ผชวยศาสตราจารย สงกด ภาควชาสนทนาการ คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนรวโรฒ 4. ชอ นางนท ดอนโพธงาม ต าแหนง อาจาจารยระดบ 7 (ขาราชการบ านาญ) สงกด ภาควชาพลศกษา คณะพลศกษา มหาวทยาลยศรนครนรวโรฒ ต าแหนงพเศษ ประธานสโมสรนนทศลป จงหวดชลบร 5. ชอ วาทรอยตรหญงกญจลกษณ ดวงกม ต าแหนง คร ค.ส. 2 สงกด โรงเรยนวดลานบญ ต าแหนงพเศษ หวหนาผ ฝกสอนสโมสรยมนาสตกโรงเรยนวดลานบญ และผตดสนกฬา

ยมนาสตกสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย

ประวตยอผวจย

115

ประวตยอผวจย ชอ ชอสกล นางสาวทกสนนท แกวทพยเนตร วนเดอนปเกด 24 มกราคม พ.ศ. 2522 สถานทเกด โรงพยาบาลจงหวดชลบร สถานทอยปจจบน เลขท 1 หม 6 ถนนชลบรเศรษฐกจ ต าบลบานสวน อ าเออเมองชลบร จงหวดชลบร 20000 ต าแหนงหนาทการงานปจจบน เลขานการ และหวหนาผ ฝกสอนกฬายมนาสตก การออกก าลง กายเพอสขอาพ และศลปะการเตน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร สถานทท างานปจจบน สโมสรนนทศลป จงหวดชลบร เลขท 1 หม 6 ถนนชลบรเศรษฐกจ ต าบลบานสวน อ าเออเมองชลบร จงหวดชลบร 20000 ประวตการศกษา พ.ศ. 2533 ประถมศกษา จากโรงเรยนอนบาลชลบร พ.ศ. 2536 มธยมศกษาตอนตน จากโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน พ.ศ. 2539 มธยมศกษาตอนปลาย จากโรงเรยนสาธต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปทมวน พ.ศ. 2543 สงคมสงเคราะหศาสตรบณฑต (สส.บ.) สาขาวชาสงคมสงเคราะห จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร พ.ศ. 2555 วทยาศาสตรมหาบณฑต (วท.ม.) สาขาวชาการจดการนนทนาการ จากมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ