การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมปง กรณศกษา

บรษท AAA Bakery

สทธกร ปนนตามย

การศกษาคนควาดวยตนเองเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการโลจสตกส

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหอการคาไทย

ปการศกษา 2555

ลขสทธ ของมหาวทยาลยหอการคาไทย

หวขอการศกษาคนควาดวยตนเอง การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงาน

ขนมป ง กรณศกษา บรษท AAA Bakery

ชอผศกษา นายสทธกร ป นนตามย

ปรญญา บรหารธรกจมหาบณฑต

สาขาวชา การจดการโลจสตกส

อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.สถาพร อมรสวสดว ฒนา

ปการศกษา 2555

บทคดยอ

จากการศกษาคนควาเรอง “การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง กรณศกษา

บรษท AAA Bakery’’ ผศกษาไดสารวจและคนควาขอมลจากหลายดานเพอนามาวเคราะหถง

ความเปนไปไดในการปรบปรงระบบการทางานท งแผนกการตลาดและบญช แผนกขนสง แผนก

การผลต โดยไดศกษาจากขอมลปฐมภมโดยการเกบรวบรวมขอมลและตวเลขจากโรงงานผลต

ขนมป ง AAA Bakery โดยตรงและขอมลเกยวกบการทางานท งหมด แลวจงนาขอมลท งหมดมา

วเคราะหรวมกบทฤษฎทใชอางองเพอหาแนวทางการปรบปรงระบบการทางานทเหมาะสมทสด

เพอพฒนาบรษทใหกาวขนไปอกระดบ

วตถประสงคของการศกษาคร งน เพอปรบปรงและพฒนาองคกร ใหเกดประสทธภาพ

ท ง 3 ดาน คอ การเพมประสทธภาพในดานการผลต การขนสง และการเพมรายไดและกาไร

เพอสรางชอเสยงใหแกตราสนคา และเพอสรางความไดเปรยบในการแขงข นในอนาคต

จากผลการศกษาพบวา การปรบปรงระบบการทางานท งแผนกการตลาดและบญช

แผนกขนสง แผนกการผลตของบรษทนนใหแนวโนมไปในทศทางทดขน ท งในเรองของตนทนท

ลดลง จานวนการผลตทเพมขน ระบบการทางานทครอบคลมการทางานมากขน โดยแมผลทได

จากการปรบปรงย งว ดผลอะไรไมไดมากนก แตหากดาเนนตามแนวทางทวางไวตอไป กจะ

สามารถทาใหบรษทมการบรการทด พนกงานอยในกฎระเบยบมากขน การทางานเปนระบบ

มากขน ซงท งหมดจะสงผลตอความพงพอใจของลกคาทมตอบรการของบรษท และจะสงผลให

บรษทสามารถเตบโตอยางย งยนตอไปไดในอนาคต

กตตกรรมประกาศ

การศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน สาเรจลลวงไปดวยดกดวยความกรณาและความ

ชวยเหลอจากรองศาสตราจารย ดร.สถาพร อมรสวสด ว ฒนา อาจารยทปรกษา ทใหคาแนะนา

รวมท งแกไขขอบกพรองในการจดทา และใหโอกาสพรอมท งเปดกวางทางความคด และผชวย

ศาสตราจารย ดร. ว ชรว จ นทรประกายกล ประธานกรรมการ และอาจารย ดร. พงษธนา วณชย

กอบจนดา กรรมการทชวยใหคาแนะนาและใหความกรณาเพมเตมเนอหาสาระในงานวจ ยให

สมบรณมากขน ตลอดจนแนวทางแกไขในการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน ทางผศกษาจงขอก

ราบขอบพระคณอาจารยทกทานเปนอยางสงมา ณ ทน

ขอกราบขอบพระคณ บดา มารดา และครอบครวของขาพเจาทไดใหกาลงใจและ

สนบสนนทางการศกษามาโดยตลอด โดยเฉพาะคณผองศร ป นนตามย ผเปนมารดา ในการ

ชวยเหลอทางดานขอมลการทางาน และคอยแนะนาแนวทางการบรหารในดานตางๆอนเปน

ประโยชนสงสดในการทาการศกษาคนควาดวยตนเองฉบบน รวมถงเพอน ๆ หลกสตร CEO

MBA และเพอนรวมช นทกทาน ทคอยใหกาลงใจ สอบถาม มอบความเปนหวง แนะนาวธการ และ

แจงขาวสารขอมลเปนอยางดเสมอมา ตลอดจนสถาบนมหาวทยาลยหอการคาไทยทมอบความ

ประทบใจตลอดเวลาทไดศกษาในสถาบนแหงน

สารบญ

หนา

บทคดยอ …………………………………………………………………………………………... ง

กตตกรรมประกาศ ………………………………………………………………………………... ฉ

สารบญ ……………………………………………………………………………………………. ช

สารบญตาราง …………………………………………………………………………………….. ฌ

สารบญแผนภม ……………………………………………………………………………...…… ญ

สารบญภาพ ………………………………………………………………………………………. ฎ

บทท

1. บทนา …………………………………………………………………………………….. 1

องคกรและลกษณะธรกจ ………………………………………………………. 1

ป ญหาและลกษณะป ญหาทเกดขนภายในองคกร …………………………….. 7

ว ตถประสงคของการศกษา ……………………………………………………. 13

ประโยชนทคาดวาจะไดร บ …………………………………………………….. 13

2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจ ยทเกยวของ ………………………………………………. 14

แนวคดและทฤษฎทเกยวของ ………………………………………………… 14

งานวจ ยทเกยวของ ……………………………………………………………. 45

3. ระเบยบวธการศกษาและผลการศกษา….………………………………………………. 48

ระเบยบวธการศกษา ……….….……………………………………………… 48

การเกบรวบรวมขอมล ….……….…………………………………………….. 48

สารบญ (ตอ)

หนา

การวเคราะหขอมลเบองตน……………………………………………………. 50

การวเคราะหสาเหตของป ญหา………………………………………………... 65

แนวทางการแกไขป ญหาและตดสนใจเลอก…………………………………... 67

การเลอกแนวทางและสรปผล…………………………………………………. 76

4. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ ………………………………………………........ 79

สรปผลการศกษา …………………………………………………………….. 79

ขอจากดของการศกษา ………………………………………………………. 81

ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………….. 81

บรรณานกรม …………………………………………………………………………………… 85

ประวตผศกษา ………………………………………………………………………………...... 86

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 สวนแบงการตลาดตามโรงเรยนระดบช นประถม ในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนาน…………………………………………………………………………….. 2

1.2 การประมลขายขนมป งในโรงเรยน ในระดบช นประถม เขตอาเภอเมอง……………. 3

จ งหวดนาน ตามสวนแบงทางการตลาดของกลมลกคาในโรงเรยน…………………. 3

1.3 จานวนขนมป งททาการขนสงตอว น………………………………………………….. 5

1.4 ระยะเวลาในการผลตขนมป งแตละประเภท…………………………………………. 49

3.1 ประเภทสนคาททาการขนสงในแตละวน……………………………………………. 50

3.2 ระยะทางในการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหง……………………………. 51

3.3 จานวนการส งซอขนมป งตอโรงเรยนโดยประมาณ………………………………..... 52

3.4 ว ตถดบทใชในการผลตขนมป งประเภทตางๆ ตอว น............................................. 53

3.5 ตนทนการผลตตอว นของขนมป งปอนด ขนมป งไสหมหยอง

และขนมป งไสแยมผลไม..................................................................................... 57

3.6 ผลการดาเนนงานของโรงงาน AAA Bakery…………………………………..…… 59

3.7 ป ญหาและผลกระทบของแผนกการตลาดและบญช……………………………….. 60

3.8 รายรบขนตาของบรษทในแตละเดอน………………………………………………. 60

3.9 ป ญหาและผลกระทบของแผนกการตลาดและบญช……………………………...... 61

3.10 คาเชอเพลงในการขนสง (คาแกส) ระหวางเดอนมถนายน – พฤศจกายน 2554

(กอนปรบปรงเสนทางการขนสง) และในเดอนธนวาคม 2554 (หลงปรบปรงเสน

ทางการขนสง………………………………………………………………..……… 62

3.11 ป ญหาและผลกระทบของแผนกการผลต…………………………………….….… 65

3.12 ขอมลสถาบนกวดวชาท งสน 15 แหงในอาเภอเมอง จงหวดนาน………………… 70

3.13 ขอมลเปรยบเทยบการขนสงแบบเดมและแบบใหมทมผลตออตราเชอเพลง ........ 72

3.14 อปกรณทใชในการตวงสาหรบว ตถดบแตละประเภท........................................... 73

3.15 ตนทนและรายไดจากการผลตกอนและหลงมอปกรณในการช งตวงวตถดบ.......... 74

3.16 เปรยบเทยบตนทนการผลตระหวางระบบป จจบน (ทไมมการสตอกวตถดบ)

และระบบใหม (ทมการสตอกวตถดบ) .............................................................. 75

3.17 ขอมลสถาบนกวดวชาทเลอกมาท งสนแหงในอาเภอเมอง จงหวดนาน................ 77

สารบญแผนภม

แผนภมท หนา

1.1 สวนแบงการตลาดของขนมป งใน อ.เมอง จ.นาน.................................................3

สารบญภาพ

ภาพท หนา

1.1 โครงสรางโรงงาน AAA Bakery………………………………………………………… 6

1.2 ลาดบข นตอนการทางานของแผนกการตลาดและบญช……………………………….. 7

1.3 ลาดบข นตอนการทางานของแผนกขนสง…………………………………………….... 8

1.4 ลาดบข นตอนการทางานของแผนกการผลต…………………………………………... 9

3.1 เสนทางการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหงในป จจบน……………………….. 51

3.2 แผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ทบอกถงสาเหตของป ญหา

แผนกการตลาดและบญช………………………………………………………………. 65

3.3 แผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ทบอกถงสาเหตของป ญหาแผนกขนสง…….. 66

3.4 แผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ทบอกถงสาเหตของป ญหาแผนกกการผลต... 67

3.5 ข นตอนการดาเนนงานเปรยบเทยบระหวางแบบเดมและหลงการปรบปรง................ 68

3.6 Reroute เสนทางการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหง (กม.).......................... 71

1

บทท 1

บทนา

1.1 องคกรและลกษณะธรกจขององคกร

1.1.1 ประวตและลกษณะการดาเนนธรกจ

โรงงาน AAA Bakery เปนโรงงานผลตขนมป งทกอต งในป พ.ศ.2540 ซงเรมจากการม

ทนจดทะเบยน 150,000 บาท สถานทต งเลขท 42 ตาบลไชยสถาน อาเภอเมองนาน จงหวด

นาน โดยมพนกงานท งหมด จานวน 4 คน พนทโรงงาน 80 ตารางเมตร ซงมการบรหารงาน

ดวยระบบครอบครว โดยในปพ.ศ. 2541 ทาง AAA Bakery สามารถประมลรานขายขนมป ง

ภายในโรงเรยน 1 แหง (โรงเรยนจมปวนดาพร) ตอมาในป พ.ศ. 2545 สามารถประมลรานขาย

ขนมป งภายในโรงเรยนรวม 2 แหง (โรงเรยนจมปวนดาพรและโรงเรยนซนจง) จากนน ในป

พ.ศ. 2550 สามารถประมลรานขายขนมป งภายในโรงเรยนรวม 4 แหง (โรงเรยนจมปวนดาพร

โรงเรยนซนจง โรงเรยนบานพระเนตร และโรงเรยนราชานบาล)

จนกระท งป จจบน ภายในจงหวดมชองทางการจดจาหนายมากขน และมคแขงใน

อตสาหกรรมเดยวกนมากขนตามจานวนลกคาทเพมขน จงทาใหทาง AAA Bakery มความ

ประสงคทจะขยายฐานลกคาเพอเพมรายไดและเปนการสรางแบรนดใหกบผลตภณฑใหเปน

อนดบหนงของจงหวดนาน ทาง AAA Bakery มแนวคดทจะเพมประสทธภาพดานการขนสงและ

การกระจายสนคา เพอใหสามารถรองรบกบปรมาณการส งซอทจะเพมขนในอนาคต โดยการ

เพมรายไดของทาง AAA Bakery อาจมการขายสนคาหนารานเพอเปนการทาใหกลมลกคารจ ก

สนคาของ AAA Bakery มากขน พรอมกนน น AAA Bakery เองกมการทาแผนกลยทธใหมเพอ

ปรบการทางานในทกๆแผนกใหสอดคลองกบปรมาณความตองการในอนาคตอกดวย

ป จจบนกลมลกคาของโรงงาน AAA Bakery แบงออกเปน 4 กลม หลกๆ ดงน

1. นกเรยนโรงเรยนจมปวนดาพร ซงมจานวนนกเรยนท งสนรวม 1,400 คน

2. นกเรยนโรงเรยนซนจง ซงมจานวนนกเรยนทงสนรวม 1,200 คน

3. นกเรยนโรงเรยนบานพระเนตร ซงมจานวนนกเรยนท งสนรวม 1,200 คน

4. นกเรยนโรงเรยนราชานบาล ซงมจานวนนกเรยนท งสนรวม 900 คน

2

สวนแบงการตลาด

สามารถจดกลมสวนแบงการตลาดตามโรงเรยนระดบช นประถม ในเขตอาเภอ

เมอง จงหวดนาน จานวนท งสน 12 โรงเรยน โดยมรายละเอยดดงน

ลาดบท โรงเรยน จานวนนกเรยน(คน) คดเปน %

1 โรงเรยนจมปวนดาพร 1,400 13.27

2 โรงเรยนซนจง 1,200 11.37

3 โรงเรยนบานพระเนตร 1,200 11.37

4 โรงเรยนนานครสเตยนศกษา 1,800 17.06

5 โรงเรยนบานทาลอ 990 9.38

6 โรงเรยนราชานบาล 900 8.53

7 โรงเรยนบานปางเป ย 880 8.34

8 โรงเรยนอนบาลอยว ทยา 850 8.06

9 โรงเรยนเทศบาลบานสวนตาล 750 7.11

10 โรงเรยนบานนาโคง 280 2.65

11 โรงเรยนนานประชาอทศ 200 1.90

12 โรงเรยนบานไชยสถาน 100 0.95

รวม 10,550 100

ตารางท 1.1 แสดงสวนแบงการตลาดตามโรงเรยนระดบช นประถม ในเขตอาเภอเมอง

จงหวดนาน

จากตารางดงกลาวขางตน จะเหนไดวาโรงเรยน 3 อนดบแรกทมสวนแบงการตลาด

สงสดเมอเทยบกบโรงเรยนในระดบช นประถมในอาเภอเมอง จงหวดนาน ไดแก โรงเรยนจมป

วนดาพร โรงเรยนซนจงและโรงเรยนบานพระเนตร โดยมสวนแบงการตลาดอยท 13.27%

11.37% และ 11.37% ตามลาดบ ซงท ง 3 โรงเรยนเปนโรงเรยนทโรงงานขนมป ง AAA Bakery

สามารถประมลรานขายขนมป งในโรงเรยนได และเมอรวมกบสวนแบงการตลาดของโรงเรยนรา

ชานบาล (8.53%) ทาใหโรงงานขนมป ง AAA Bakery มสวนแบงการตลาดรวมท งสน 44.55%

สวนแบงการตลาดของขนมป งทมล กษณะทางธรกจทคลายคลงกบโรงงานขนมป งบรษท

AAA Bakery ใน อ.เมอง จ.นาน ดงน

3

แผนภมท 1.1 แสดงสวนแบงการตลาดของขนมป ง ทมล กษณะทางธรกจทคลายคลง

กบโรงงานขนมป งบรษท AAA Bakery ใน อ.เมอง จ.นาน

จากขอมลบรษทดงกลาว มการประมลขายขนมป งในโรงเรยน ในระดบช นประถม เขต

อาเภอเมอง จงหวดนาน ตามสวนแบงทางการตลาดของกลมลกคาในโรงเรยน ดงน

ลาดบท โรงเรยน จานวนนกเรยน

(คน) คดเปน %

บรษททจ ดสง

ขนมปงใหโรงเรยน

1 โรงเรยนจมปวนดาพร 1,400 13.27 AAA Bakery

2 โรงเรยนซนจง 1,200 11.37 AAA Bakery

3 โรงเรยนบานพระเนตร 1,200 11.37 AAA Bakery

4 โรงเรยนนานครสเตยนศกษา 1,800 17.06 เสรว ฒน

5 โรงเรยนบานทาลอ 990 9.38 เสรว ฒน

6 โรงเรยนราชานบาล 900 8.53 AAA Bakery

7 โรงเรยนบานปางเป ย 880 8.34 The Best

8 โรงเรยนอนบาลอยว ทยา 850 8.06 เสรว ฒน

9 โรงเรยนเทศบาลบานสวนตาล 750 7.11 เสรว ฒน

10 โรงเรยนบานนาโคง 280 2.65 The Best

11 โรงเรยนนานประชาอทศ 200 1.90 -

12 โรงเรยนบานไชยสถาน 100 0.95 -

รวม 10,550 100

4

ตารางท 1.2 แสดงการประมลขายขนมป งในโรงเรยน ในระดบช นประถม เขตอาเภอ

เมอง จงหวดนาน ตามสวนแบงทางการตลาดของกลมลกคาในโรงเรยน

จากขอมลดงกลาวขางตนแมวาโรงงานขนมป ง AAA Bakery จะอยเปนอน 3

ในสวนแบงการตลาดทมธรกจลกษณะคลางคลงกนเน องจากไมมยอดขายจากการวาง

ขายสนคาหนารานเหมอนกบบรษทเสรว ฒนและ The Best แตหากเปรยบเทยบจากสวนแบง

ทางการตลาดของกลมลกคาในโรงเรยน AAA Bakery มาเปนอนดบ 1 อยท 41.55% ในขณะท

บรษทเสรว ฒนและ The Best มสวนแบงทางการตลาดของกลมลกคาในโรงเรยนอยท 41.61%

และ 0.99% ตามลาดบ

1.1.2 สนคาททาการขนสง

ประเภทของสนคาททาการผลตและขนสง

1. ขนมป งปอนด ผลตจานวน 200 ปอนดตอว น ขายในราคาปอนดละ 25 บาท

2. ขนมไสแยมผลไม ผลตจานวน 720 ลกตอว น ขายในราคาลกละ 5 บาท

5

3. ขนมป งไสหมหยอง ผลตจานวน 720 ลกตอว น ขายในราคาลกละ 5 บาท

ป จจบนโรงงาน AAA Bakery ไดจ ดสงขนมป งใหกบโรงเรยนท ง 4 แหง (โรงเรยนจมป

วนดาพร โรงเรยนซนจง โรงเรยนบานพระเนตร และโรงเรยนราชานบาล) ในชวงเปดเทอม โดย

มรายละเอยดขนมป งททาการขนสงตอว น ดงน

ตารางท 1.3 แสดงจานวนขนมป งททาการขนสงตอว น

ชนดของขนมปง จานวนทขนสงตอวน คดเปน %

ขนมป งปอนด 200 ปอนด 12.20%

ขนมไสแยมตาง ๆ 720 ลก 43.90%

ขนมป งไสหมหยอง 720 ลก 43.90%

ท งน ตามทตกลงในสญญาการประมลรานคากบทางโรงเรยนจะตองมยอดขนมป งข นตา

ของการส งอยางนอย 50 ปอนดตอว น

1.1.3 ขอมลท วไป

วสยทศน (Vision)

เปนผนาในการผลตขนมป งทใสใจในความสะอาด ไดคณภาพ เปนทยอมรบของตลาด

ท วจงหวดนาน

6

พนธกจ (Mission)

ดาเนนการผลตและขนสงขนมป งผานระบบการจดการทด เพอตอบสนองความตองการ

ของลกคา พรอมพฒนาระบบการทางาน เพอเพมศกยภาพในการทางานใหทนกบการ

เปลยนแปลงทางธรกจ

เปาหมาย ระยะเวลา 3 – 5 ป (Goals)

ลกคาสามารถจดจาตราสนคาได ขยายฐานลกคาเพอเพมรายไดและเปนการสรางตรา

สนคาใหกบผลตภณฑใหเปนอนดบหนงของจงหวดนาน

วตถประสงค

เพมผลกาไรและยอดขายอยางนอย 10% ตอป และขยายฐานลกคารวมท งแหลงจด

จาหนายใหเพมมากขน

โครงสรางองคกร

ภาพท 1.1 แสดงโครงสรางโรงงาน AAA Bakery

เนองจากเปนการบรหารงานแบบครอบครว โครงสรางองคกร จงมล กษณะของการรวม

อานาจอย(Centralization) โดยคนตดสนใจจะขนอยก บเจาของกจการหรอผบรหารแตเพยงคน

เดยวทกอยาง โดยพนกงานในแตละแผนกจะสามารถตดสนใจเองไดแคเพยงเรองเลกนอย

เทานน ซงการบรหารในรปแบบนทามาต งแตเรมกอต งบรษทแลว จงเกดเปนวฒนธรรมของ

องคการไปโดยปรยาย โดยลกษณะการทางานของแตละแผนกจะเปนดงตอไปน

7

ปญหาและความสาคญของปญหา

แผนกการตลาดและบญช

พนกงานในแผนกการตลาดนน นอกจากจะคอยตดตอประสานงานกบรานคาของ

โรงเรยนท ง 4 แหงกอนการจดสงขนมป งในแตละวนแลว ย งตองทาการดแลงานจนกวางานจะ

จบคอ จดบนทกจานวนขนมป งทผลตกอนการขนสงสนคาเพอเปนขอมลในการลงบญชดแล

ตนทนและทาการตลาด ตดตอประสานงานกบรานคาของโรงเรยนท ง 4 แหงหลงการจดสงขนม

ป งเพอสอบถามความเรยบรอยภายหลงการจดสง รวมท งจดบนทกรายรบ-รายจายในแตละวน

โดยมลาดบข นตอนการทางานของแผนกการตลาดและบญช ดงน

ภาพท 1.2 แสดงลาดบข นตอนการทางานของแผนกการตลาดและบญช

นอกเหนอจากการทางานของแผนกการตลาดและบญชททาในแตละวนแลว พนกงาน

ในแผนกการตลาดและบญชย งตองมการคดคนขนมป งประเภทตางๆ ใหมความหลากหลาย อก

ท งหาแหลงจาหนายผลตภณฑใหมๆ เพมเตมนอกเหนอจากโรงเรยน

จะเหนไดวาแผนกการตลาดและบญชเปนแผนกทตองตดตอประสานงานกบรานคาของ

โรงเรยนท ง 4 แหง และแผนกอนๆ เยอะสด ดงน น พนกงานทอยในแผนกนจะตองมความตนตว

เสมอๆ อกท งมความรอบคอบในการทางาน ในการจดบนทกการลงบญชรายรบ-รายจายของ

โรงงานใหถกตอง

ป ญหาทพบในแผนการตลาดและบญช คอพนกงานยงไมสามารถหาแหลงจดจาหนาย

ขนมป งเพมเตมนอกเหนอจากทโรงเรยนไดโดยองตลาดหลกอยทโรงเรยนเพยงอยางเดยว เคย

ตดตอประสานงานกบ

รานคาของโรงเรยนท ง 4

แหงกอนการจดสงขนมป ง

จดบนทกจานวนขนมป งทผลต กอน

การขนสงสนคาเพอเปนขอมลในการ

ลงบญชดแลตนทนและทาการตลาด

ตดตอประสานงานกบรานคาของ

โรงเรยนท ง 4 แหงหลงการจดสงขนม

ป งเพอสอบถามความเรยบรอยภายหลง

จดบนทกรายรบ-รายจาย

ในแตละวน

8

ชนกบการทางานแบบเดมๆ สงผลใหบรษทรบรายไดดานเดยว และไมไดยอดขายชวงปดเทอม

สงผลใหบรษทขาดรายไดทควรจะได อกท ง พนกงานยงไมสามารถคดคนขนมป งใหมความ

หลากหลายได ไมสามารถตอบสนองความตองการลกคาได ซงอาจสงผลกระทบตอ

ความสามารถในการแขงข นของโรงงานขนมป ง AAA Bakery ในระยะยาวได

แผนกขนสง

ลาดบข นตอนการทางานของแผนกขนสง จะเปนไปตามลาดบข นตอนเดมทกว นคอ

พนกงานจะมหนาทขนสงขนมป งเพอไปสงย งโรงเรยนท ง 4 แหงในตอนเชาตามทไดร บ

มอบหมาย และมหนาทขนขนมป งลงทแผงขายของโรงเรยนนนๆ พรอมท งจดถาดขนมป งให

เปนระเบยบเพออานวยความสะดวกใหแกคนขายขนมป งทโรงเรยน นอกจากน หลงเลกเรยน

พนกงานในแผนกขนสงจะมหนาทในการไปรบอปกรณ ถาดขนมป งกลบจากรานคาของโรงเรยน

พรอมท งร บ order ยอดส งขนมป งสาหรบว นถดไป เพอแจงใหกบแผนกการผลตในการ

เตรยมการผลต เนองจากสวนผสมบางอยางจาเปนตองซอว นตอว นเพอใหสดอรอย โดยมลาดบ

ข นตอนการทางานของแผนกขนสง ดงน

ภาพท 1.3 แสดงลาดบข นตอนการทางานของแผนกขนสง

รปแบบการทางานของพนกงานในแผนกขนสง จะเปนในแบบเดมตลอดหากไมมอะไร

ผดพลาด ซงขอผดพลาดทอาจเกดขน เชน ไมสามารถควบคมเวลาในการขนสงไปยงแตละ

โรงเรยนไดทนตามทแตละโรงเรยนกาหนด หรอไมมการวางแผนเสนทางในการขนสง พนกงาน

ขนสงขนมป งไปสงย งโรงเรยนท ง 4 แหงในตอนเชา

ขนมป งลงทแผงขายของโรงเรยนน น ๆ

รบอปกรณ ถาดขนมป งกลบ หลงเลกเรยนและรบ order

ยอดส งขนมป งสาหรบว นถดไป

แจงยอดส งขนมป งใหกบแผนกการผลต

9

สงสนคาตามกาหนดเวลาทตกลงกบแตละโรงเรยนโดยไมไดคานงถงคาใชจายทเกดขนเรองของ

คาเชอเพลง เปนตน

ป ญหาทพบในแผนกขนสงซงอาจสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงข นของ

โรงงานขนมป ง AAA Bakery ในระยะยาวได คอ ไมมการวางแผนเสนทางในการขนสง โดยม

สาเหตมาจากพนกงานในแผนกขนสง สงสนคาตามขอกาหนดทตกลงกบแตละโรงเรยนโดย

ไมไดคานงถงคาใชจายทเกดขนเรองของคาเชอเพลง ซงหากปลอยไวกจะเกดตนทนทสงเกน

ความจาเปนได ทาใหบอยคร งไมสามารถควบคมระยะเวลา และเชอเพลงในการขนสงได เปน

เหตใหสงสนคาลาชา และมตนทนคาเชอเพลงทสงขน

แผนกการผลต

ลาดบขนของการทางานในแผนกการผลตประกอบดวยการจดซอว ตถดบตามสตร

สวนผสมทตองใชในการผลตขนมป งปอนด ขนมไสแยมผลไมและขนมป งไสหมหยอง การผสม

แป งและนวดแป งใหตรงตามสตรขนมป ง การควบคมการอบขนมป ง และการบรรจขนมป งลงใน

บรรจภณฑ โดยมลาดบข นตอนการทางานของแผนกการผลต ดงน

ภาพท 1.4 แสดงลาดบข นตอนการทางานของแผนกการผลต

จดซอว ตถดบ ผสมแป งและนวดแป งใหตรง

ตามสตรขนมป ง

ควบคมการอบขนมป ง

บรรจขนมป งลงในบรรจภณฑ

10

ตารางท 1.4 แสดงระยะเวลาในการผลตขนมป งแตละประเภท ระยะเวลาในการผลต

ประเภทขนมปง ตแปง หมกแปง อบ ระยะเวลารวม

ขนมป งปอนด 10 นาท 2 ช วโมง 45 นาท 2 ช วโมง 55 นาท

ขนมป งไสแยมผลไม 10 นาท 3 ช วโมง 45 นาท 3 ช วโมง 55 นาท

ขนมป งไสหมหยอง 10 นาท 3 ช วโมง 45 นาท 3 ช วโมง 55 นาท

ป จจบนแผนกการผลตย งไมมการใชอปกรณในการตวงสวนผสมหรอว ตถดบในแตละ

คร ง ทาใหมการสนเปลองว ตถดบ และมการตวงวตถดบเกนปรมาณทจาเปน ทาใหตองทง

ว ตถดบสวนเกนออกไป

จากลาดบข นตอนการทางานของแตละแผนกจะเหนวา ทกๆแผนกจะมการทางานท

สอดคลองกน ซงการทางานบางคร งอาจจะลาชาลงได หากไมสามารถตดตอเจาของกจการได

ซงนกเปนป ญหาของการบรหารงานแบบการรวมอานาจ อกท งเปนการบรหารในระบบ

ครอบครว จงทาใหบอยคร งมความเกรงใจกน ซงทาใหการทางานบางอยางไมสามารถทาไดเตม

ประสทธภาพตามทควรจะเปน

ป ญหาทพบในแผนกการผลต คอ ไมใชอปกรณในการตวงสวนผสม เพราะเชอวาการ

คาดคะเนสวนผสม ทางานไดรวดเรวกวาการใชอปกรณในการตวงสวนผสม และมความเคยชน

กบการทางานในการใชการคาดคะเนมาโดยตลอด ซงหากไมปรบปรงกจะทาใหสนเปลอง

คาใชจายในการผลตขนมป ง จานวนการผลตขนมป งในแตละวนไมคงท ซงอาจสงผลกระทบตอ

ความสามารถในการแขงข นของโรงงานขนมป ง AAA Bakery ในระยะยาวได

1.2 ปญหาและลกษณะปญหาทเกดขนภายในองคกร

โรงงาน AAA Bakery เปนโรงงานผลตขนมป งทบรหารงานจากประสบการณของ

เจาของกจการ และดแลจดการดวยระบบครอบครวมาโดยตลอดต งแตเรมกจการ เนองจากวา

พนกงานสวนใหญในโรงงาน เปนบคคลในครอบครวท งสน ซงเมอกอนโรงงานยงมขนาดทเลก

อย จานวนความตองการของขนมป งย งไมสงมาก การบรหารงานแบบครอบครว จงย งสามารถ

ทจะควบคมพนกงานใหอยในกฎระเบยบไดบาง แตป จจบน เนองจากโรงงานตองรองรบกบ

11

จานวนความตองการของขนมป งทเพมมากขน อกท งการแขงข นในตลาดทสงขน ทาให

การบรหารงานในแบบเดมๆไมสามารถรองรบการทางานไดดเทาเมอกอน ดงจะเหนไดวา

หลายๆแผนกเรมทจะมป ญหา เชน แผนกการตลาดและบญช พงพงตลาดหลกคอโรงเรยนเพยง

อยางเดยวสงผลใหโรงงานรบรายไดดานเดยว ไมไดยอดขายชวงปดเทอมในขณะทคาใชจาย fix

cost ย งจาเปนตองจายทกเดอน แผนกขนสง สงขนมป งตามความเคยชน โดยมไดคานงตาม

ระยะทางใกลไกลของเสนทางทาใหบอยคร งไมสามารถควบคมระยะเวลา และเชอเพลงในการ

ขนสง ทาใหสงสนคาลาชา และมตนทนคาเชอเพลงทสงขน แผนกการผลตไมมการใชอปกรณใน

การตวงสวนผสมหรอว ตถดบ ทาใหปรมาณสวนผสมไมไดมาตรฐาน เปนการสนเปลองว ตถดบ

สงผลใหคณภาพและรสชาตเปลยนไป เปนตน

ความสาคญและผลกระทบของปญหาทเกดขนกบองคกร

ในการบรหารธรกจนนหากการจดการภายในยงไมดพอ กคงยากทจะทาใหองคกร

ข บเคลอนไปขางหนาไดอยางมประสทธภาพ ซงจากป ญหาทพบอยในป จจบน กเรมสงผล

ออกมาทละนดทเหนไดอยางชดเจนทสดในขณะนคอ พนกงานในแผนกขนสง ขนสงตามความ

เคยชน โดยไมไดคานงถงตามระยะทางใกลไกลของเสนทาง เพราะไมมคนควบคมทช ดเจน ไมม

การวางแผนเสนทางในการขนสง ทาใหบอยคร งไมสามารถควบคมระยะเวลา และเชอเพลงใน

การขนสงได เปนเหตใหสงสนคาลาชา และมตนทนคาเชอเพลงทสงขน ประกอบกบการแขงข น

ในตลาดมมากขนกวาเดมซงหากเราไมมการจดการระบบภายในใหด กอาจจะทาใหเรา

เสยเปรยบคแขง และโดนแทรกแซงลกคาไปจนหมด แตถาเราสามารถจดการระบบภายในของ

องคกรไดกจะทาใหเรามรากฐานทม นคงขน การจะลดตนทนหรอการกากลยทธกจะงายขนดวย

เพราะการทางานทเปนระบบ จะทาใหเราเหนภาพมากกวา และสามารถตอบสนองลกคาได

ดกวา

ประเมนสภาพแวดลอมภายในและภายนอก SWOT Analysis

จดแขง

1. ขนมปงมรสชาตทแตกตาง มความสะอาด ไดคณภาพจนเปนทยอมรบและสามารถ

ประมลขายขนมป งในโรงเรยนได

2. มประสบการณในการผลตขนมป ง มความรและชาชองในการผลตขนมป ง

3. มเตาอบขนมป งททนสมย สามารถรองรบการผลตในจานวนมากและผลตได

หลากหลาย

จดออน

1. บรหารงานดวยระบบครอบครว

2. อายการเกบรกษาสนคาส น

12

3. ไมมความหลากหลายในผลตภณฑ

โอกาส

1. โรงเรยนสนบสนนใหมการขายขนมป งในโรงเรยน เพอควบคมคณภาพของอาหาร

2. จงหวดนานสงเสรมใหมการขายและใชผลตภณฑในทองถน

อปสรรค

1. สญญาการประมลขายขนมป งในโรงเรยนเปนแบบปตอป ทาใหไมสามารถยด

ระยะเวลา ของรายไดทแนนอนได

2. ระยะเวลาจาหนายขนมป งคอชวงเชาเวลา 06.00-07.00 น. เทาน น ทาใหรายได

คอนขางจากด

วเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก 5 Force Model

อปสรรคสนคาทดแทน

สนคาทดแทนของกลมผลตภณฑขนมป งมคอนขางสง เนองจากลกคาสามารถซอสนคา

อนแทนไดและมสนคาทใกลเคยงกนขายอยในจงหวด

การเขามาของผ ประกอบการรายใหม

การเขามาของผประกอบการรายใหม สามารถทาไดมาก เนองจากการลงทนเครองจกร

และวตถดบไมสงมาก คาใชจายในการเขามาทาตลาดในอตสาหกรรมนไมสงมาก

ความรนแรงของการแขงขน

คแขงทางการตลาดมเพมมากขน มโรงงานผลตขนมป งหลายรายทแยงประมลขายขนม

ป งในโรงเรยนตางๆ ในจงหวดนาน

อานาจตอรองผ ซอ

อานาจตอรองผซอมคอนขางนอย เนองจากจากดการขายเฉพาะรานขายขนมป งท

โรงเรยนเทาน น ไมมขนมป งเจาอนใหผซอเลอกซอได

อานาจตอรอง Supplier

อานาจตอรองของ Supplier มคอนขางสง เนองจากผผลตตองพงพาอาศยว ตถดบใน

การผลต และม Supplier เพยงไมกรายในจงหวดนาน

จดทากลยทธ: คดเลอกกลยทธทเหมาะสม TOWS Matrix

SO: เพมประสทธภาพดานการผลตจากเตาอบททนสมย เพอใหสามารถรองรบกบ

ปรมาณความตองการทเพมขนในอนาคต

WO: เพมความหลากหลายในผลตภณฑ ปรบปรงระบบการดาเนนงานภายใน เพอลบ

จดออนของตวเอง เพอสรางขอไดเปรยบจากโอกาสทมอย

13

ST: ขจดความเสยงจากการประมลขายขนมป งทโรงเรยนไมได ดวยการหาตลาดใหม

รองรบสนคาและเพอใหเปนทรจ กในตลาด

WT: ลบจดออน และอปสรรค ดวยการสรางตราสนคาใหเปนทรจ กแกลกคาภายใน

จงหวด

จดทากลยทธ: กาหนดยทธวธ Strategic Planning

ลดการทางานทซาซอน และเพมเวลาทางานเพอใหไดผลผลตทเพมมากขน อยางนอย

10% ภายในระยะเวลา 3 – 5 เดอน

ปรบโครงสรางองคกร และระบบการทางานใหมหมดทกแผนก โดยแตละแผนก

จะตองมมาตรฐานของตนเอง แบงแยกหนาททช ดเจน และสามารถตรวจสอบขอมลได

หาแหลงตลาดใหมเพอลดความเสยงหากประมลขายขนมป งทโรงเรยนไมได

1.3 วตถประสงคของการศกษา

เพอปรบปรงและพฒนาองคกร ใหเกดประสทธภาพท ง 3ดาน คอ การเพมประสทธภาพ

ในดานการผลต การขนสง และการเพมรายไดและกาไร เพอสรางชอเสยงใหแกตราสนคา และ

เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขนในอนาคต

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ระยะส น :

• ผลตขนมป งออกมาไดเพยงพอตอจานวนลกคา

• การขนสงสนคามประสทธภาพมากขน

ระยะกลาง :

• มลกคารองรบในชวงทโรงเรยนปดเทอมได ในจานวนไมนอยกวา 30% ของการสง

สนคาในเวลาปกต

• มแผนรองรบในกรณสนคาเหลอจากการขาย

ระยะยาว :

• มชอเสยงเปนอนดบ 1 ของจงหวดนาน

• มสาขาไปยงจงหวดใกลเคยง

• มยอดขายและรายรบเพมขน 100% และกาไรเพมขน 30% เมอเทยบกบป จจบน

14

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

การศกษาคนควาดวยตนเองเรอง การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง AAA

Bakery ไดทาการศกษาคนควาแนวคด ทฤษฎ และงานวจ ยทเกยวของกบประเดนป ญหาท

ศกษา ดงน

1. Vehicle Route Problem (VRP)

ป ญหาการจดเสนทางยานพาหนะ คอ การกาหนดกลมของเสนทางการขนสงจากคลง

สนคากลางไปยงความตองการทจดตาง ๆโดยทคาใชจายหรอระยะทางในการขนสงมคานอย

ทสด ภายใตเงอนไขหรอขอจากดในดานตาง ๆ ดวย เชน เวลา จานวนและขดจากดของ

ยานพาหนะเปนตน

Golden et al. (1977) ไดเสนอป ญหาการจดเสนทางของยานพาหนะจากคลงสนคาไป

ย งลกคาหลายจด ซงมปรมาณความตองแตกตางกน ภายใตเงอนไขคอ ระยะทางตาทสด และ

ทกๆยานพาหนะจะเรมตนและสนสดทคลงสนคากลาง โดยมขอจากดในความจของยานพาหนะ

ทใชในการขนสงและระยะเวลาสงสดในการขนสงหนงรอบของเสนทางการจดสง ถาไมคานงถง

ขอจากดในระยะเวลาสงสดในการขนสง จะเปนป ญหาการจดเสนทางยานพาหนะมาตรฐาน

(Standard Vehicle Routing Problem : VRP) ภาพท 1 เปนเครอขายทแสดงลกษณะเสนทาง

ยานพาหนะโดยกลมยานพาหนะ

รปเครอขายเสนทางยานพาหนะ

Gilbert Laporate, et al. ไดมการสรปแนวทางในการหาคาตอบของป ญหา Vehicle

Routing Problem(VRP) ดวยวธการทางฮวรสตก โดยไดแบงวธการออกเปน 2 กลม คอ กลม

15

วธการแบบ Classical ซงเปนกลมทไมมการปรบปรงคาตอบทได และ กลมวธการแบบModern

ซงเปนกลมทมการปรบปรงคาตอบเพอใหไดคาตอบทดทสด ผลจากการเปรยบเทยบวธการ

แบบClassical วธของ Clarke and Wright ใชเวลาในการดาเนนการนอยทสด ผลจากการ

เปรยบเทยบวธการแบบModern วธของ Granular Tabu Search (GTS) มความคลาดเคลอน

นอยทสด

G.Nikolakopoulou, et al. [15] นาเสนอรปแบบของวธการแกป ญหา VRP โดยใช

วธการ balancing thevehicles time utilization ซงการเปนวธการทพจารณาในสวนของการ

จดสรรเวลาของพาหนะทใชในระบบ โดยทดสอบสมมตใหระบบมจานวนรถต งแต 2-5 คน แบง

การพจารณาเสนทางออกเปน 2 กลม ผลเฉลยจากการวจ ยสรปออกมาอยในรปของเวลาทใชใน

การดาเนนการขนสงท งหมด จากนนจงนาผลทไดของระบบการใชรถแตละคนมาเปรยบเทยบ

กน

Tai-Hsi Wu, et al. [16] แสดงวธการในการแกป ญหา VRP กรณทมหลาย depot ดวย

การสรางแบบจาลองทางคณตศาสตรเพอใชในการแกป ญหา โดยสนใจทเวลาทใชในการ

ประมวลผล จากการดาเนนการสรปไดวาในกรณทม 50 node ใชเวลาในการประมวลผล3 วนาท

และกรณทม 150 node ใชเวลาในการประมวลผล 26 วนาท

วธการแกปญหาแบบฮวรสตก

เปนรปแบบของการหาคาตอบรปแบบหนงของการวจ ยการดาเนนงาน วธการทใชไมมความ

ซบซอนดานการคานวณทมากนก จงใชเวลาในการประมวลผลนอย แตคาตอบทไดจากวธการ

ดงกลาวอาจไมใชคาตอบทดทสด(Optimal Solution) ของป ญหาน น

วธการแกป ญหา VRP แบบฮวรสตกมหลายวธการแตในการวจ ยคร งนไดเสนอทฤษฎท

เกยวของกบวธการหาคาตอบเพยง 3 วธการทเปนวธการทสะดวกและประหยดเวลาในการ

คานวณ ซงรปแบบวธการหาคาตอบทเลอก ไดแก

1) วธการหาคาตอบแบบ Saving Algorithm

การดาเนนการจะทาการคานวณคาของ Saving value ซงเปนคาทบงชถงการประหยด

ทรพยากร จากน นจงทาการจดเรยงลาดบเสนทางทเปนไปไดโดยความตองการในแตละเสนทาง

ทเลอกตองไมเกนความสามารถในการบรรทกของรถทม

2) วธการหาคา ตอบแบบ Route-First-Cluster Second

การดาเนนการจะทาการจดเรยงลาดบพนทในการเดนทางกอน โดยหลกในการจดเรยง

จะพจารณาจากระยะทางความใกลกนระหวางพนท เมอดาเนนการเสรจจงคอยมาพจารณาถง

การจดเสนทาง เสนทางแตละสายตองสามารถตอบสนองตอความตองการไดและตองไมเกน

ความสามารถของรถบรรทก

16

3) วธการหาคา ตอบแบบ Cluster-First-Route Second

การดาเนนการมความคลายคลงกบวธ Route-First-Cluster Second แตมสวนตางกน

ในการพจารณาพนทโดยจะใชการคานวณมมแทน

ล กษณะคาตอบของปญหา Vehicle Routing Problem (VRP)

Sweeping + Teardrop Method

Sweeping แบงโซนลกคาใหรถบรรทกแตละคนโดยกวาด (sweep) ตามเขมหรอทวน

เขมนาฬกา

รปแบบ Sweeping แบงโซนลกคา

รปแบบ Sweeping แบงโซนลกคา

Sweeping

Sweeping

17

Teardrop จดเสนทางวงของรถแตละคนตามโซนทไดจากวธ Sweeping ใหมล กษณะ

เหมอนรปหยดนาตา (teardrop)

รปแบบ Teardrop

การศกษาเวลา TIME STUDY

การศกษาเวลาคอการหาเวลาทเป นมาตรฐานในการทางาน ใช ในการวดผลงานเป น

เวลาททางานได ผลของการศกษาเวลาคอ เราได เวลามาตรฐาน Standard Time

ประโยชนของการศกษาเวลา

1. เพอใชหา กาหนดการและการวางแผน การทางาน / การผลต

2. ใชหาคาใชจายมาตรฐาน และชวยประมาณงบใช จ าย

3. ใชหาราคาของผลตภณฑ ก อนลงมอผลต

4. ใช หาประสทธภาพการทางานของคน-เครองจกร

5. ใชเวลาเป นข อมลในการสมดลสายการผลต

6. หาเวลามาตรฐานทใชเปนตวฐานในการจายคาตอบแทน

7. หาเวลามาตรฐานสาหรบใช ในการควบคมคาแรง

วธการศกษาเวลา

การศกษาเวลาสามารถแบงได 4 วธการใหญ

1. การศกษาเวลาโดยตรง คอการศกษาเวลาทใช การจบเวลาพนกงานทมการเลอกไว

Teardrop (เชอมเปนรปหยดนาตา)

18

แล วมาทาการจบเวลาโดยนาฬกา ท งนต องมการคานวณจานวนคร งในการจบเวลา แล วจงนามา

หาเวลาทางานปกต (Normal Time) เวลามาตรฐานตอไป

2. การสมงาน (Work Sampling )เปนการศกษาเวลาเพอให ได เวลามาตรฐานจากการ

สมจบเวลาการทางานจรงของพนกงานในสายการผลตๆ ตองใช เวลาในการศกษาเวลาเปน

เวลานานหลายสปดาห

3. การศกษาเวลา จากขอมลเวลามาตรฐานและสตร (Standard Data and Formulas)

เปนการศกษาเวลาทใชขอมลเวลาทจ ดทาเปนมาตรฐานของโรงงานนน รวมท งการคานวณหา

เวลาจากสตรสาเรจ เชน สตรมาตรฐานในการคานวณเวลางานกลง สตรทโรงงานคดขนเอง เปน

ตน

4. การศกษาเวลาโดยการหาระบบของเวลาก อนล วงหน าลงมอ หรอ การสงเคราะห

เวลา (Predetermined-Time System or Synthesis Time) เพอเปนการศกษาถงเวลาเพอให

ได เวลามาตรฐานจากการหาเวลาลวงหนากอนทงานจะเกดจรงหรอการสงเคราะห เวลา โดยใช

ระบบการหาเวลาชนดตางเชน ระบบ MTM ระบบ Work factor

การศกษาเวลาโดยตรง

คอ การศกษาเพอหาเวลามาตรฐานทตองการจากโดยการจบเวลาจากพนกงาน ทผาน

การคดเลอก และ ฝกเปนอยางด ตองเปนพนกงานททางานนนๆ จรง โดยใชสถานทปกต

สถานการณทปกต

ข นตอนการศกษาเวลาโดยตรง

1. หาข อมลเบองต นของการทางานทจะศกษาเวลา

2. แบงงานเป นงานย อย และบนทก

3. ส งเกตและจบเวลาการทางานของพนกงาน

4. หาจานวนคร งในการจบเวลา

5. หาอตราสมรรถนะการทางาน (Performance Rating)

6. หาเวลาการทางานปกต (Normal Time)

7. หาเวลาเผอการทางาน (Allowances)

8. หาเวลามาตรฐานสาหรบการทางานน น

ขอมลเบองตนของการทางานทจะศกษาเวลา

1. ขอมลของสถานททางาน เครองมออปกรณ

2. ข อมลพนกงานท ตองเลอกมา ศกษาเวลา

พนกงานทคดเลอก ตองมความสามารถในการทางานน น ไดอยางดทางานสมาเสมอ (คงท)

19

ทางานไม เรวหรอชาเกนไป

3. ขอมลของข นตอนการทางาน ได แก ข นตอนการปฏบตงาน (อาจมาจาก Process

Chart)

การแบงงานเป นงานย อยDividing Operation into Element

งานย อย Element คอ งานทเปนสวนประกอบของการทางานหนงๆ ในรอบการทางาน

หนงๆ(ว ฏจกรการทางาน Work Cycle) จะประกอบด วยงานย อยหลายๆงาน ว ฏจกรการทางาน

Work Cycle คอ การทางานวนซากน เมอทางานต งแต แรกและเมอสนสดการทางานนนจะเรม

ทางานใหม ทจดเรมต นเดมซาๆกนเป นรอบๆ โดยมจดเรมตนของการทางานมาบรรจบ

กบจดสนสดเปนวงรอบเสมอ การทางานครบ 1 รอบมกจะไดผลงานอยางนอย 1 งาน

2. การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management)

ป จจบนการดาเนนธรกจมการแขงข นคอนขางสง ดงนนจงมความจาเปนอยางยงท

ผบรหารจะตองอาศยช นเชงในการบรหารทเหนอกวาคแขง หรออาศยความวองไวในการ

ปรบตวใหทนตอภาวะการแขงข นทเกดขนในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

การจดการเชงกลยทธจงเปนแนวทางหนงทจะชวยใหนกบรหารกาหนดทศทางของ

ธรกจ วเคราะหสภาพแวดลอมท งภายนอกและภายในองคการ ชวยกาหนดกลยทธทเหมาะสม

กบองคการ เพอทจะนากลยทธเหลานนไปประยกตปฏบต และควบคมประเมนผลการ

ดาเนนงานขององคการได ท งนไมจากดเฉพาะแตองคการภาครฐหรอภาคเอกชนแตอยางใด

กลยทธขององคการจะเปนสงสาคญทจะกาหนดความสาเรจหรอความลมเหลวของ

องคการได การทาความเขาใจและการพยายามศกษาองคการทประสบผลสาเรจในการใชกล

ยทธเพอการจดการ จะทาใหนกบรหารไดทราบถงคณประโยชนของกลยทธ ทจะชวยสนบสนน

องคการใหประสบความสาเรจ และจะตองมการพจารณาเลอกกลยทธและประยกตใชให

เหมาะสมกบองคการ

การจดการเชงกลยทธเปนการบรหารอยางมระบบทตองอาศยวส ยทศนของผนา

องคการเปนสวนประกอบ และอาศยการวางแผนอยางมข นตอน เนองจากการบรหารกลยทธ

เปนการบรหารองครวม ผนาทมความสามารถจะตองอาศยกลยทธในการจดการองคการทม

ประสทธภาพเหมาะสมกบองคการ และสามารถนาไปปฏบตไดจรงไมลมเหลว เนองจากกล

ยทธทดแตลมเหลวจะไมสามารถนาความสาเรจมาสองคการได ดงน นท งกลยทธและนกบรหาร

ทเปนผตดสนใจเลอกใชกลยทธและนากลยทธไปปฏบตจงมความสาคญเทาเทยมกน

ลกษณะทสาคญของการจดการเชงกลยทธ คอ การจดการเชงกลยทธเปนเครองมอ

ของนกบรหารในการบรหารงาน เพอตอบสนองตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมท

เพมขน การบรหารเชงกลยทธจะเนนและใหความสาคญตอการตดสนใจเชงกลยทธ (Strategic

20

decision making) ทไมเหมอนกบการตดสนใจในลกษณะอน ๆ เพราะการบรหารเชงกลยทธจะ

เกยวของกบอนาคตในระยะยาวขององคการท งหมด ซงมล กษณะดงน คอ

เปนกระบวนการของการบรหารองคการโดยรวม

เปนการบรหารทเนนการสรางกลยทธ เพอสรางความไดเปรยบในการแขงข น

ใหกบองคการในระยะยาว

เปนการตดสนใจทอาศยช นเชง ไมมวธการทสาเรจรป

ตองอาศยความรวมมอ พนธะผกพน (Commitment) และทรพยากรใน

องคการ

มทศทางทช ดเจนตอทางเลอกตาง ๆ และแสดงใหทกคนในองคการเขาใจ

ตรงกน

ความหมายเกยวกบการจดการเชงกลยทธ

คาศพททเกยวของกบการจดการเชงกลยทธนนมความหมายทแตกตางกนบาง ใน

รายละเอยด แตสวนใหญแลวจะมความหมายคลายคลงกน ดงน

การจดการเชงกลยทธเปนศาสตรทมมานานโดยคาวา กลยทธ หรอ Strategic มทมา

จากคาวา Strategia ในภาษากรกซงหมายความวา Generalship โดยคาวายทธศาสตรมกจะ

ถกนามาใชในดานการเมอง เศรษฐกจ และการทหาร และไดเขาสแวดวงการศกษาในเวลา

ตอมา โดยมว ตถประสงคเพอใหนกศกษาไดมโอกาสศกษาถงป ญหาทเกดขนจรงในธรกจ และ

ตองการใหเกดการนาไปสการจดทานโยบายทางธรกจทนาไปใชเปนแนวทางในการดาเนนงาน

ไดในอนาคต

การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management) โดยท วไป หมายถงการกาหนด

วส ยทศน (Vision) พนธกจ (Mission) ว ตถประสงค (Objective) เป าหมาย (Goal) ขององคการ

ในระยะสนและระยะยาว จากนนจงวางแผนทากจกรรมตาง ๆ เพอใหองคการสามารถ

ดาเนนงานตามพนธกจ อนนาไปสการบรรลว ตถประสงคและเป าหมายทกาหนดไว

นอกจากนเนองจากสภาพแวดลอมทางธรกจมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา ซงอาจ

กอใหเกดโอกาส หรออปสรรคแกองคการได องคการจงจาเปนตองพจารณาสภาพแวดลอม

ภายในขององคการ เพอหาจดแขงหรอจดออนในการทจะสามารถหลกเลยงจากอปสรรคหรอใช

ประโยชนจากโอกาสทมอยน นได ดงนนการจดการเชงกลยทธจงเปนการบรหารโดยคานงถง

1. ลกษณะการดาเนนงานขององคการ

2. ลกษณะธรกจในอนาคต

3. สภาพแวดลอม

4. การจดสรรทรพยากร

5. การปฏบตงานใหบรรลผลตามวตถประสงค

21

แนวคดทสาคญในการจดการเชงกลยทธ

แนวคดพนฐานทสาคญของการจดการเชงกลยทธ คอการกาหนดภารกจ ว ตถประสงค

และเป าหมายของกจการท งในระยะส นและระยะยาวโดยการจดการเชงกลยทธและการตดสนใจ

เชงกลยทธจะมผลตอการดาเนนงานในระยะยาว

ดงน นองคการจงตองมการวางแผนการทากจกรรมตางๆ เพอใหการดาเนนงานตามภาร

กจบรรลเป าหมายทต งไว ท งนเพอใหตอบสนองตอกระแสการเปลยนแปลงซงอาจจะเปน

อปสรรคและบดบงโอกาสในการกาวหนาขององคการได

ฉะนนองคการจงตองพจารณาถงจดแขงทมอยแลวนามาใชใหเปนประโยชน และ

พจารณาถงจดออนขององคการเพอหาแนวทางขจดจดออนเหลานนเสยในแนวคดดานการ

จดการเชงกลยทธน น จะมความแตกตางไปจากการจดการโดยท วไป ซงมกจะศกษาถงบทบาท

หนาทของผบรหาร ตามกระบวนการหรอข นตอนตาง ๆและเนนหนกไปทการจดการและการ

บรหารภายในองคการ แตการจดการเชงกลยทธจะใหความสาคญกบป จจยตางๆ โดยเฉพาะ

ป จจยภายนอกองคการหรอสภาวะแวดลอมภายนอกดานตางๆ ทเขามาเกยวของกบการแขงข น

คานงถงการสรางความไดเปรยบในการแขงข นในระยะยาวและสภาวะการเปลยนแปลงของ

อตสาหกรรม

การจดการกลยทธย งคานงถงความความสาคญของผมสวนไดสวนเสยกบองคการ

(Stakeholders) และ การจดการเชงกลยทธย งทาหนาทในการเชอมโยงประสานหนวยตาง ๆ ใน

องคการใหสามารถบรหารจดการเพอบรรลเป าหมายขององคการรวมกน

หลกการสาคญของการจดการเชงกลยทธ

การจดการเชงกลยทธจะนาไปสการเพมโอกาสของความสาเรจและความลมเหลวของ

องคการไดอยางไรน นมหลกสาคญดงน

1. การจดการเชงกลยทธเปนการกาหนดวส ยทศน ทศทาง ภารกจและวตถประสงคของ

องคการธรกจอยางเปนระบบ ดงนนการจดการเชงกลยทธจงเปนสงทกาหนดทศทางของ

องคการ และชวยใหนกบรหารปรบตวตอการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม การตระหนกถง

ความเปลยนแปลงน น ทาใหนกบรหารสามารถกาหนดวตถประสงคและทศทางการดาเนนงาน

อยางเปนรปธรรม สอดคลองกบสภาวะความเปลยนแปลงได

2. การจดการเชงกลยทธย งนาไปสการจดการความเปลยนแปลงทดขน เนองจากมการ

เตรยมรบกบสถานการณความเปลยนแปลงไวแลวทาใหองคการคนหาแนวทางทเหมาะสมทสด

ตอองคการ ทามกลางการเปลยนแปลงของป จจยตาง ๆ ทเขามาเกยวของ ท งนเนองจากการ

จดการเชงกลยทธเปนการกาหนดวธการหรอแนวทางในการดาเนนงานและกจกรรมตาง ๆ ของ

องคการ เพอใหบรรลเป าหมายหรอว ตถประสงคขององคการทต งไว

22

3. การจดการเชงกลยทธเปนการนาแนวทางในการดาเนนองคการทคดคนสรางสรรค

ขน และนามาประยกตใชเพอใหบรรลเป าหมาย ดงนนความคดสรางสรรคจงเปนสงจาเปน

สาหรบนกบรหาร

4. การวางแผนกลยทธเปนหนาทหลกของนกบรหาร เนองจากตองวางแผนประยกตใช

และกาหนดทศทางในการดาเนนงานขององคการ การจดทาและปฏบตใหสอดคลองตามแผน

กลยทธจงมความสาคญโดยเฉพาะในระยะยาว ดงน นความสามารถในการกาหนดกลยทธของ

นกบรหาร และความสามารถในการควบคมใหการปฏบตเปนไปตามกลยทธทวางไวได จะเปน

สงสะทอนศกยภาพและและสะทอนของผบรหารไดเปนอยางด

5. การจดการเชงกลยทธทาใหเกดความไดเปรยบในการแขงข นจะชวยสรางประสทธ

ภาพและศกยภาพในการแขงข นใหแกธรกจ และเสรมสรางการพฒนาขดความสามารถทางการ

บรหารของนกบรหาร รวมท งชวยเตรยมความพรอมและพฒนาบคลากรทอยภายในองคการ

เนองจากการพฒนาเชงกลยทธจะตองมการสรางความเขาใจและแนวทางในการเตรยมพรอม

เพอร บกบความเปลยนแปลงทจะเกดขนของสภาพแวดลอมและคแขง นอกจากนแลวการ

จดการเชงกลยทธย งชวยใหผทเกยวของในองคการเขาใจในภาพรวม โดยเฉพาะเป าหมายใน

การดาเนนงานทาใหสามารถจดลาดบการดาเนนงานตามลาดบความสาคญเรงดวนได

6. การจดการเชงกลยทธชวยใหการทางานเกดความสอดคลองในการปฏบตหนาท

เนองจากมการกาหนดกลยทธ การประยกตใช และการตรวจสอบควบคมไวอยางชดเจน ทา

ใหเกดความเขาใจตรงกนและเกดความรวมมอ โดยเฉพาะความเขาใจในวตถประสงคของ

องคการ อกท งจะชวยใหมการจดสรรทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพสอดคลองกบการ

บรหารองคการในสวนตาง ๆ

องคประกอบของการจดการเชงกลยทธ

การจดการเชงกลยทธ ประกอบดวยองคประกอบยอยพนฐาน 5 ประการ คอ

1. การกาหนดทศทาง (Direction Setting)

2. การประเมนองคการและสภาพแวดลอม (Environment Scanning)

3. การกาหนดกลยทธ (Strategy Formulation)

4. การดาเนนกลยทธ (Strategy Implementation)

5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control)

1.กาหนดทศทาง

ในการกาหนดทศทางขององคการจะประกอบดวย การกาหนดวส ยทศน (Vision ) และ

การกาหนดภารกจ ( Mission ) หรอ กรอบในการดาเนนงานทช ดเจนจะชวยใหองคการสามารถ

กาหนดทศทางในระยะยาว อกท งย งแสดงถงความต งใจในการดาเนนธรกจอกดวย

23

ภารกจ (Mission) ในกระบวนการบรหารจดการเชงกลยทธน น ข นแรกองคการจะตอง

ระบภารกจและเป าหมายหลกทสาคญของบรษท ซงภารกจ หมายถง ประกาศหรอขอความของ

บรษททพยายามกาหนดวาจะทาอะไรในป จจบน และกาลงจะทาอะไรในอนาคตและองคการ

เปนองคการแบบใด และจะกาวไปสการเปนองคการแบบใดท งนเพอบรรลสความเปนเลศเหนอ

คแขง ซงโดยสวนใหญแลวขอความเรองภารกจขององคการจะประกอบไปดวย ขอความทบง

บอกถงคณคาทางปรชญาสาคญทผบรหารตดสนใจกระทา ซงแสดงถงพนธะของบรษททมตอ

เป าหมายและสอดคลองกบคณคาของผบรหาร นอกจากนแลวภารกจย งจะสรางสภาพแวดลอม

ในการกาหนดกลยทธอกดวย

เปาหมาย (Gold) คอ การบอกถงสงทองคการปรารถนาใหเกดขนในอนาคต และ

พยามบรรล โดยมการกาหนดใหช ดเจน กระชบ ตรงจด และสามารรถวดได ท งนการกาหนด

เป าหมายจะมการกาหนดใหช ดเจนขนกวาการกาหนดภารกจวาจะตองทาสงใด

2. การประเมนองคการและสภาพแวดลอม (Environment Scanning)

ในการประเมนสภาพแวดลอมขององคการนนจะประกอบไปดวยการประเมนสภาพ

แวดลอมภายนอก และการประเมนสภาพแวดลอมภายใน โดยมจดมงหมายเพอใหทราบถง

จดแขง จดออน โอกาส และอปสรรค หรอโดยท วไปจะเรยกวาการวเคราะหตามตว

แบบสวอท (SWOT Analysis) ไดแก

-การวเคราะหจดแขง (Strength –S)

-การวเคราะหจดออน (Weakness –W)

-การวเคราะหโอกาส (Opportunity –O)

-การวเคราะหภาวะคกคาม (Threat- T)

2.1 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในขององคการ (Internal Analysis)

การวเคราะหภายในขององคการนน จะทาใหทราบถงจดออนและจดแขงของ

องคการ ชวยใหประเมนอดตและแนวโนมในป จจบน การวเคราะหภายในสามารถทาไดโดย

การวเคราะหป จจยทจะนาไปสความสาเรจ (Critical success factor) การวเคราะห (Value

chain) และวเคราะหกระบวนการหลก (Core business process) ซงจะทาใหองคการม

ความสามารถหลกทโดดเดน (Core competency)

การวเคราะหป จจยทจะนาไปสความสาเรจ (Critical success factor)

สามารถทาไดโดยการวเคราะหล กษณะของกจการ ตาแหนงทางการแขงข น สภาพแวดลอม

ท วไป และการพฒนาองคการ

การวเคราะหหวงโซคานยม (Value chain) เปนการพยายามเชอม

โยงกจกรรมหลก และกจกรรมยอยขององคการ โดยการพยายามจดกจกรรมยอยใหสนบสนน

กจกรรมหลกเพอจะสรางคณคาทสนองตอบกบคานยมของลกคาโดยสายงานหลกจะทาหนาทใน

การผลตกจกรรมพนฐาน ประกอบไปดวยการนาเขาว ตถดบ การผลตสนคาและบรการ

24

การตลาด และการใหบรการลกคา สวนสายงานสนบสนนจะทาหนาทในการจดการทรพยากร

มนษย การพฒนาเทคโนโลย การการจดซอว ตถดบ เนองจากการวเคราะหหวงโซคานยม จะ

ทาใหองคการไดร บรถงคานยมของลกคาไดอยางชดเจน ทาใหสามารถวเคราะหและเชอมโยง

คานยมของลกคา เขาสกจกรรมทกกจกรรมขององคการ

การวเคราะหกระบวนการหลก (Core business process)

และระบบการดาเนนงาน เปนกระบวนการสรางคณคาทเชอมโยงระหวางผจ ดหาวตถดบ

องคการ และลกคาเขาดวยกน โดยมกระบวนการหลกขององคการ เพอพฒนาสนคาและบรการ

และเพอตอบสนองความตองการของลกคา

โดยสรปแลวการวเคราะหป จจยภายในหรอสภาพแวดลอมภายในนจะทาใหทราบถงจด

แขงหรอจดออนทางธรกจขององคการ

จดแขง : ลกษณะหรอองคประกอบขององคการทมสมรรถนะเหนอกวา

จดออน : ลกษณะหรอองคประกอบขององคการทมสมรรถนะดอยกวาเมอเทยบกบ

คแขง

2.2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคการ (External Analysis)

สภาพแวดลอมภายนอกประกอบดวย สภาพแวดลอมท วไปและสภาพแวดลอมในการ

ดาเนนงาน

- สภาพแวดลอมท วไป (General Environment) เปน สภาพแวดลอมทม

ความสาคญ แตอาจจะไมใชสงแวดลอมทเขามาเกยวของกบองคการโดยตรงแตเปนสภาพ

แวดลอมโดยท วไป มตวแบบในการพจารณา คอ PEST Environment ไดแก

-สภาพแวดลอมดานการเมอง (Political Environment –P)

-สภาพแวดลอมดานเศรษฐกจ (Economic Environment –E)

-สภาพแวดลอมดานสงคม (Sociological Environment –S)

-สภาพแวดลอมดานเทคโนโลย (Technology Environment –T)

สภาพแวดลอมท วไปสามารถสงผลกระทบตอองคการได ยกตวอยางเชน หาก

รฐออกกฎหมายทเออตอการดาเนนธรกจ กจะสงผลดตอโอกาสในการดาเนนงานขององคการ

หรอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยทรวดเรวอาจสงผลใหสนคามความลาสมยอยางรวดเรว

เปนตน

- สภาพแวดลอมในการดาเนนงาน (Task Environment) ไมเคล อ พอรตเตอร

(Michael E.Poter ) กไดเสนอตวแบบการวเคราะหสภาพการแขงข น โดยใชตวแบบทชอ The

Five Compettive Force ซงจะทาใหเราทราบถงสมรรถภาพคแขงทเขามาใหม ทราบความ

ตองการของลกคา สามารถสรางความรวมมอกบผจ ดสงว ตถดบ การระมดระว งไมใหลกคาหน

25

ไปใหความสนใจสนคาทดแทน และโดยเฉพาะอยางยงเปนตวแบบทชวยในการวเคราะหคแขง

ไดเปนอยางด

การวเคราะหคแขงทเขามาใหม (New Entrance) ผทเขามาใหมมความมงหวงทจะเขา

มามสวนรวม หรอมสวนแบงทางการตลาด ดงน นจงเปนภาวะทคกคาม ซงจะมมากหรอนอย

ขนอยก บอปสรรคทเขามาและภาวะการตอบโตขององคการ โดยสงทเปนอปสรรคตอผทเขามา

ใหม ไดแก

Ecomies of Scale ความประหยดทเกดจากการผลตจานวนมาก (Economies of

Scale) ทาใหคแขงตองมการผลตทมขนาดใหญพอ จงจะสามารถตอสก บกจการเดมได

ความแตกตางของสนคา Differentiation หรอ ขนาดของทน Capital Requirement

เนองจากผทเขามาใหมจะตองแบกภาระตนทนทสงมากในดานตางๆเปนตนเหลานเปนตวอยาง

ของอปสรรคสาหรบผทเขามาใหม ซงนกบรหารจะตองสรางภาวะการตอบโตโดยอาศยความ

ไดเปรยบดานอปสรรคของผเขามาใหมในดานตางๆ

การวเคราะหผ ซอ (Buyer) ผบรหารในองคการภาครฐ และภาคเอกชน จะตองให

ความสาคญกบลกคาเนองจากองคการจะตองเผชญกบอานาจการตอรองของลกคา ในเรองของ

ปรมาณ คณภาพ และราคา

การวเคราะหผ จ ดสงวตถดบ (Supplier) ผจ ดสงว ตถดบจะมความสาคญเนองจาก

องคการจะตองเผชญกบพลงการตอรองของผจ ดสงว ตถดบเชนเดยวกบลกคา ดงนนผบรหาร

ท งองคการภาครฐและองคการภาคเอกชน จะตองปรบกลยทธเพอร บกบพลงการตอรองน น

การวเคราะหสนคาทดแทน (Substitute) การมสนคาหรอบรการทดแทนทาให

องคการตาง ๆ จะตองใหความสาคญกบคณภาพของสนคา ราคา และบรการทนาเสนอใหกบ

ลกคา เนองจากการละเลยความสาคญดงกลาวจะทาใหองคการเสยเปรยบตอคแขงได

การวเคราะหค แขง (Rival) คแขงมความสาคญอยางยงทนกบรหารจะตองคานงถง

เนองจากนกบรหารจะตองใชกลยทธเพอสรางความไดเปรยบเหนอคแขง การละเลยหรอไมให

ความสาคญกบคแขงจะหมายถงความพายแพ

โดยสรปแลวการวเคราะหป จจยภายนอกหรอสภาพแวดลอมภายนอกนจะทาใหทราบ

ถงโอกาสหรออปสรรคทางธรกจขององคการ

โอกาส : การ ผสมผสานระหวางเหตการณ เวลาสถานททมแนวโนมวาจะเปนประโยชน

ตอองคการ มาทาใหองคการมสมรรถนะทจะดาเนนการบางอยางทเหนอกวาคแขง

อปสรรค : เหตการณทอาจจะเกดขนได และถาเกดขนกจะทาความเสยหายใหแก

องคการ

3. การกาหนดกลยทธ (Strategy Formulation)

การกาหนดกลยทธ เปนการพฒนาแผนระยะยาวบนรากฐานของโอกาสและอปสรรคท

ไดจากการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกและการวเคราะหจดแขง จดออนทไดจาการ

26

วเคราะหสภาพแวดลอมภายใน โดยองคการจะตองกาหนดและเลอกกลยทธทดทสดทเหมาะสม

กบองคการทสด ผบรหารตองพยายามตอบคาถามวาทาอยางไรองคการจงจะไปถงเป าหมายท

ไดกาหนดไวได โดยใชความไดเปรยบในการแขงข นขององคการกาหนดเปนกลยทธ ท งน

จะตองคานงถงระดบทแตกตางกนของกลยทธดวย ซงมท งสน 3 ระดบ คอ

กลยทธระดบองคการ (Corporate Strategy)

เปนกลยทธทครอบคลมและบงบอกถงกลยทธโดยรวม และทศทางในการแขงข นของ

องคการวาองคการจะมการพฒนาไปสทศทางใดจะดาเนนงานอยางไร และจะจดสรรทรพยากร

ไปยงแตละหนวยขององคการอยางไร เชน การดาเนนธรกจแบบครบวงจร การขยายตวไปใน

ธรกจทไมเกยวของกนเลย เปนตน ตวอยางเครองมอ (Tools) ทชวยในการกาหนดกลยทธใน

ระดบองคการ เชน Boston Consulting Group Matrix, McKinsey 7 - S Framework เปนตน

กลยทธระดบธรกจ (Business Strategy)

เปนการกาหนดกลยทธในระดบทยอยลงไป จะมงปรบปรงฐานะการแขงข นของ

องคการกบคแขง และระบถงวธการทองคการจะใชในการแขงข น มงปรบปรงฐานะการแขงข น

ของผลตภณฑใหสงขน โดยอาจรวมกลมผลตภณฑทคลายกนไวดวยกน ภายในหนวยธรกจ

เชงกลยทธ (Strategic Business Unit - SBU) เดยวกน กลยทธระดบธรกจของ SBU นจะมง

การเพมกาไร (Improving Profitability) และขยายการเตบโต (Growth) ใหมากขน บางคร งจง

เรยกกลยทธในระดบนวากลยทธการแขงข น (Competitive Strategy) ซงโดยท วไปจะมอย 3

กลยทธ คอ การเปนผนาดานตนทนตา (Cost Leadership) การสรางความแตกตาง

(Differentiation) และ การจากดขอบเขตหรอการมงเนนหรอการรวมศนย (Focus Strategy)

กลยทธระดบปฏบตการ (Operational Strategy)

เปนการกาหนดกลยทธทครอบคลมวธการในการแขงข น แกผเกยวของในหนวยงาน

(Function) ตางๆ มงเนนใหแผนกงานตามหนาทพฒนากลยทธขนมา โดยอยภายใตกรอบ

ของกลยทธระดบองคการและกลยทธระดบธรกจ เชน แผนการผลต แผนการตลาด แผนการ

ดาเนนงานท วไป แผนการดานทรพยากรบคคล แผนการเงน เปนตน

Michel Robert ไดกลาวถงข นตอนในการสรางกลยทธไวในหนงสอ e-Strategy ทอาจ

แตกตางไปจากท วๆ ไปวา ข นตอนในการสรางกลยทธจะอยบนพนฐานของสงทเราทาไดดทสด

What you do best แตไมไดอยบนพนฐานของสงทคแขงข นของเราทาอย (Not what the

others do) ซงแนวคดนใชไดดท งธรกจการผลตและธรกจการบรการ โดยมข นตอน 4 ข นตอน

คอ

1. ระบแรงขบดน (Driving Force) ขององคการ ทสามารถชวยใหมความไดเปรยบ

ทางการแขงข น ซงเกยวของกบจดแขงทองคการมอย เชน การทองคการมเทคโนโลยท

แตกตาง องคการสามารถใชเทคโนโลยเปนตวนาสาคญในการดาเนนงานได เปนตน

2. สรางกรอบแนวคดทางธรกจ (Business Concept) อยางส น ๆ เพอแสดงวาจะใช

27

แรงขบดนน นอยางไร เชน จะใชเทคโนโลยน นผลตสนคาอะไร จะเจาะจงขายยงภมภาคใด

3. ระบความเชยวชาญขององคการ (Area of Excellence) ทเราตองการ เพอ

นามาใชสนบสนนกลยทธ เชน อาจจาเปนตองปรบปรงคณภาพของผลตภณฑใหสงขน หรอ

การสรางความชานาญในการขายและบรการแกพนกงานขาย เปนตน

4. ระบประเดนสาคญ (Critical Issues) หรอเรองทเกยวของและมความสาคญ ท

อาจจะตองถกปรบปรงหรอเปลยนแปลง เพอใหเออตอการนากลยทธไปดาเนนการ เชน

โครงสราง (Structure) กระบวนการหรอระบบ (Process/System) ทกษะและความสามารถ

(Skills/Competencies) ระบบการใหผลตอบแทน (Compensation) เปนตน

อยางไรกตาม แมวาจะมทฤษฎทวาดวยกลยทธทสามารถนามาพจารณาใชไดมากมาย

แตยอมไมมทฤษฎหรอแนวทางจดการใดใชไดกบทกสถานการณ แตอยางนอยในการกาหนด

กลยทธน นควรจะไดพจารณาเกณฑตอไปนประกอบดวย เชน

- เปนกลยทธทตอบสนองตอสภาพแวดลอมภายนอก

- เปนกลยทธทสรางความไดเปรยบทางการแขงข น

- เปนกลยทธทสอดคลองกบวส ยทศน พนธกจ และวตถประสงคในระยะยาว

- เปนกลยทธทมความยดหยน เหมาะสม

- เปนกลยทธทเปนไปได

4. การนากลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation)

การนากลยทธไปปฏบต คอกระบวนการทผบรหารแปลงกลยทธและนโยบาย ไปส

แผนการดาเนนงาน กาหนดรายละเอยดดานตาง ๆ เชน ดานงบประมาณ หรอวธการ

ดาเนนงาน ซงกระบวนการนอาจจะเกยวของกบการเปลยนแปลงภายในดานวฒนธรรม

โครงสราง หรอระบบการบรหาร เพอใหสามารถดาเนนการตามกลยทธไดอยางเปนรปธรรม

โดยท วไปจะประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ

1. ข นตอนของการกาหนดแผนและการจดสรรทรพยากร (Resources Allocation)

2. ข นตอนของการปรบโครงสรางองคการ เพอรองรบการเปลยนแปลงของการใชกล

ยทธและการใชทรพยากร เปนตน

3. ข นตอนของการปรบปรงเปลยนแปลงในสวนของระบบและการพฒนาทรพยากร

บคคล เชน เรองระบบขอมลขาวสาร ระบบบรหารบคคล (การใหการศกษา การใหการอบรม

การกระตน สงเสรมใหบคลากรในองคการทางานไดอยางเตมทและมประสทธภาพ) เปนตน

4. การกระจายกลยทธ (Strategic Deployment) หากองคการมการสรางวส ยทศน สราง

พนธกจขนมาแลว แตไมไดมการดาเนนการกจะทาใหเกดการสญเปลา (Waste) ได เพราะ

แมวาแผนเหลาน นจะเปนแผนงานทถกจดทามาอยางด ผานการระดมความคดมาอยางเขมขน

เพยงใดกตาม หากไมลงมอปฏบตกยอมไมเกดผลเปนรปธรรมขน

28

ดงน นเพอทาใหเกดผลจงจาเปนตองมการกระจายแผนไปยงทก ๆ สวนท วท งองคการ

โดยตองสอดประสานกบบทบาทหนาทของหนวยงานตาง ๆ อยางชดเจน และเขาใจได ซงจาก

เป าหมายเชงกลยทธ (Strategic goals) อาจถกแปลงเปนเป าหมายยอย (Sub-goals) กาหนด

เปนเป าหมายประจาป (Annual goals) จากนนจะแตกไปเปนเป าหมายของแตละกลม แตละ

โครงการ

เพอใหทราบวา เป าหมายของตนเองทช ดเจนน นคออะไร และควรจะดาเนนการทเรอง

ใดกอน ซงนอกจากจะทาใหผปฏบตงานในระดบลางสดเขาใจเป าหมายทไมคลาดเคลอนแลว

ย งมประโยชนตอกระบวนการในการวดผลทเหมาะสมดวย ท งย งชวยใหมการจดสรรทรพยากร

อยางเหมาะสมพอด เพยงเพอใหบรรลผลในแตละกลมหรอแตละโครงการ น นเอง

ความสาเรจขององคการนนเกยวของกบประสทธภาพในการนากลยทธไปประยกต

ปฏบต ท งนผบรหารควรมการมอบหมาย และกาหนดแนวทางหรอวธการในการปฏบตงาน

สงทสาคญในการนากลยทธไปปฏบตใหประสบผลสาเรจนน ผปฏบตจะตองมความร ความ

เขาใจ และทกษะในการปฏบตงานอยางถองแท

5. การประเมนผลและการควบคม (Evaluation and Control)

การควบคมกลยทธ เปนหนาทสาคญทเกยวของกบการตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผล

กลยทธทนาไปปฏบต ท งนในการนากลยทธไปปฏบตนนมกจะเกดขอผดพลาดทตองการการ

ปรบปรง เพอใหแนใจวากลยทธนนจะกอใหเกดผลการปฏบตงานทตรงตามแผนทไดต งไว

การตรวจสอบกลยทธ (Strategic Control) จะมการว ดผลท งในเชงปรมาณและเชง

คณภาพ มการกาหนดเกณฑและมาตรฐาน โดยมาตรวดการดาเนนงานทเหมาะสมกบแตละ

องคการ ซง ในแตละองคการจะมาตรฐานและเกณฑการดาเนนงานของตนเอง ท งนการกาหนด

มาตรฐานควรมความระมดระว งเพอใหสามารถสะทอนผลการทางาน ไดอยางเปนรปธรรม

ในการตดตาม ควบคม และประเมนผลนน จาเปนทจะตองมการจดต งหนวยงาน

ขนมาดแลแผนกลยทธโดยเฉพาะ ซงจะตองมบคลากรทมความรบผดชอบเตมเวลาทสามารถ

ทมเทใหกบการตดตามและประเมนผลไดอยางเตมท หนวยงานนควรอยก บฝ ายวางแผนทม

ผบรหารในฝ ายอยในระดบผบรหารช นสง อยางไรกตามในการดาเนนกลยทธนน จาเปนตอง

ไดร บความรวมมอทดจากทกฝ ายตลอดเวลา จงอาจมความจาเปนในการต งคณะกรรมการ

ตดตามและประเมนผลแผนกลยทธ ทประกอบดวยผแทนระดบบรหารจากฝ ายตาง ๆ ขนรวม

ดวย

29

3.ไคเซน (Kaizen)

ไคเซน หมายถง กลยทธการบรหารงานแบบญป น (Kaizen) เปนภาษาญป น แปลวา

การปรบปรง (Improvement) เปนแนวคดททาใชในการบรหารการจดการมประสทธผล โดยมง

ปรบปรงวธการสวนรวมของพนกงานทกคน บคลากรทกระดบรวมกนแสวงหาแนวทางใหม ๆ

เพอปรบปรงวธการทางานใหดขนไปเรอย ๆ อยางตอเนอง ท งฝ ายบรหารและฝ ายปฏบตเกด

จากการบรหารทประสบป ญหาทเกดขนในระหวางทศวรรษท 1980 และทศวรรษท 1990 บรษท

ทประสบความสาเรจมกนาเอาแนวคดของไคเซนคอการยอมรบวาการบรหาร ใหประสบ

ผลสาเรจจะตองแสวงหาวธการทจะทาใหลกคาพงพอใจและตอบสนองความตองการของลกคา

ไดเปนอยางด เปนกลยทธในการปรบปรงทมงทตวลกคา

นอกจากนแนวคดไคเซนยงขยายขอบขายออกไปถงความสมพนธระหวางพนกงานกบ

นาย จางดวยในดานการผลต การตลาด การจดจาหนาย ฯลฯ อยางเปนระบบ Kaizenให

ความสาคญกบกระบวนการทางานและรเรมวธการคดทมงกระบวนการ ทางานและระบบการ

บรหารทสนบสนนและยอมรบแนวคดของผบรหารและพนกงาน จากหลกการของ Kaizen จง

เปนแนวคดทจะชวยมาตรฐานทมอยเดม (Maintain) และปรบปรงใหดยงขน (Improvement) ซง

กาหนดแนวคดนแลว มาตรฐานทมอยเดมกจะคอย ๆ ลดลง ความสาคญในกระบวนการของ

Kaizen คอ การใชความรความสามารถของพนกงานมาคดปรบปรงงาน โดยใชการลงทนเพยง

เลกนอยซงกอใหเกดการปรบปรงทจะเลกทละนอยทคอย ๆ เพมพนขนอยางตอเนอง ตรงขาม

กบแนวคดของนวตกรรม (Innovation)ซงเปนการเปลยนแปลงขนาดใหญ ทตองใชเทคโนโลย

ซบซอนระดบสงดวยเงนลงทนมหาศาล ดงน นไมวาจะอยในสภาวะเศรษฐกจแบบใดกสามารถใช

วธการของ Kaizen เพอปรบปรงได

30

กลยทธหลก Kaizen

1. รายการตรวจสอบ 3-Mu’s หมายถง ระบบตรวจสอบซงไดร บการพฒนาขนมาเพอ

เปนแนวทางชวยผบรหารและพนกงานชวยกนแกไขปรบปรงงานของตนอยเสมอ 3-Mus

ประกอบดวย (Muda) คอความสญเปลา (Muri) คอความตง (Mura) คอความแตกตางข ดแยงกน

โดยการนาเอา 3-Mu’s ไปพจารณาองคประกอบตาง ๆ ของการทางาน เชน กาลงคน เทคนค

วธการ เวลา สงอานวยความสะดวกและเครองมอเครองใช ว สดทใช ปรมาณการผลต สนคาคง

คลง สถานททางาน แนวความคดในการทางาน

2. หลกการ 5ส ไดแก สะสาง (Seiri) สะดวก (Seiton) สะอาด (Seiso) สขลกษณะ

(Seiketsu) สรางวนย (Shitsuke)

3. หลกการ 5 W 1H Who ใครเปนผทา what ทาอะไร Where ทาทไหน When ทา

เมอไร Why ทาไมตองทายางน น How ทาอยางไร

4. รายการตรวจสอบ 4M ไดแก Man หมายถง การตรวจสอบผปฏบตทางานตาม

มาตรฐานทกาหนดหรอไม มความรบผดชอบหรอไม ผปฏบตมท กษะความชานาญหรอไมผ

ปฏบตไดร บมอบงานทตรงกบความ สามารถหรอไม Machine หมายถง การตรวจสอบอปกรณ

อานวยความสะดวกสอดคลองกบความสามารถของขบวนการผลตหรอ ไมเครองจกรข ดของ

บอยหรอไม การจดวางเหมาะสมหรอไม เครองจกรอยในสภาพการใชงานหรอไม Material

หมายถง การตรวจสอบ6ขอผดพลาดในเรองคณภาพการตรวจสอบระบบคงคลงเพยงพอหรอไม

Method หมายถง การตรวจสอบวามาตรฐานในการทางานมเพยงพอหรอไม มวธทปลอดภย

หรอไม เปนวธทมประสทธภาพหรอไมลาดบข นตอนการทางานเหมาะสมหรอไม

ระบบสาคญของ Kaizen

ในระบบแนวคดของไคเซนประกอบดวยระบบสาคญอยางนอย 5 ระบบ คอ

1. การควบคมคณภาพและการบรหารคณภาพท งระบบ เกยวของกบการควบคม

กระบวนการคณภาพต งแตเรมตนการผลตจนกระท งผลตสาเรจ ซงเกยวของกบบคคลหลายฝ าย

ไดแก ผบรหารระดบสง ระดบกลาง และหวหนางานรวมท งพนกงานทกคน รวมไปถง

สภาพแวดลอมภายในองคกรดวย การวางแผนเพอการตรวจสอบตดตอประเมนผลการเผยแพร

นโยบาย (Policy / De-plotment) การสรางระบบประกนคณภาพ (Quality Assurance

Systems)

2. ระบบการผลตแบบทนเวลาพอด Just in Time Production system (JIT) ระบบน

เกดขนทบรษทโตโยตา มอเตอร ประเทศญป น ในการผลตเพอสงมอบสนคาใหแกลกคาในเวลา

31

ทกาหนดโดยมการออกแบบรองรบ การผลตทยดหยน เพอรองรบความไมแนนอนทอาจเกดขน

จากกระบวนการตาง ๆ เชน กระบวนการส งสนคาทอาจเปลยนแปลงไดตามความตองการของ

ลกคา การส งซอว ตถดบลาชา กระบวนการผลตทอาจมป ญหา แนวคด JIT เปนแนวคดทจะขจด

กจกรรมทไมมมลคาเพมทกชนดออกไปโดยใชระบบการ ผลตทเรยกวา Take time คอ เวลาท

ใชในการผลตชนงานหนงหนวยเปรยบเทยบกบเวลาวงจรการผลต Cycle time กระแสการผลต

ทละชนสวน One Piece Flow การผลตแบบดง (Pull Production) การลดเวลากบคาใชจายใน

การต งระบบการผลตใหมแตละคร ง(Setup Time and Cost Reduction) ระบบการผลตแบบ

ทนเวลาพอดจะชวยใหขจดงานทไมมมลคาเพมออกไปและยง สามารถชวยลดตนทนในการผลต

ไดอยางมหาศาลและทาใหมการนาสงมอบสนคาทกาหนดนดหมายอนเปนการชวยเพมผลกาไร

ใหแกบรษทมผลกาไรใหแกบรษท

3. การบารงร กษาทวผล TPM (Total Productive Maintenance) หมายถง การ

กาหนดเป าหมายใหเครองจกรอยในสภาพทมประสทธภาพสงสดเปนการปรบปรงประสทธภาพ

โดยรวม เปนการสรางระบบรวม (Total System) โดยมเป าหมายทวงจรชวตของเครองจกรโดย

สรางความรวมมอระหวางทกฝ ายท งฝ ายบรหาร ฝ ายผลต ฝ ายบารงร กษา พนกงานทกระดบม

สวนรวม และผบรหารสรางแรงจงใจ สงเสรมกจกรรมกลมยอยในการบารงร กษาเครองจกร

เครองใชใหมอายการใชงานยาวนาน โดยทกคนชวยกนดแลบารงร กษาตามแผนการทกาหนด

4. ระบบขอเสนอแนะ (Suggestion System) เปนระบบการบารงขว ญกาลงใจใหแก

พนกงานในการเปดโอกาสใหมสวนในเชงสรางสรรค โดยกระตนใหพนกงานไดแสดงออกในการ

ใหขอเสนอแนะในเรองตาง ๆ เนนปรมาณของความคดเหนขอเสนอแนะ สงเสรมใหมการพดคย

ปรกษาหารอกบหวหนางาน เพอใหไดแนวคดทเปนประโยชนในการทางาน พฒนาการในดาน

การปลกฝ งจตสานกความมความคดรเรมใหแกพนกงาน ระบบขอเสนอแนะ เกดจากกจกรรมท

มป ญหาโดยพนกงานเปนผคนหาสงผดปกตทอยใกลตว กอน หาสาเหตทแทจรงของสงผดปกต

และเสนอแนะวธการแกไขทสาเหตของป ญหา องคประกอบของขอเสนอแนะทดประกอบดวย

5. กจกรรมกลมยอย Small Group Activities หมายถง บรรดากลมพนกงานภายใน

หนวยงานเดยวกน แตละกลมทมจานวนสมาชกไมมากนกทรวมตวกนอยางไมเปนทางการเพอ

รวมกนทางานเลก ๆกจกรรมกลมยอยมหลายประเภท เชน การสรางระบบ

3. การจดการสมยใหมทางดานการผลต

ในธรกจป จจบน นอกจากการแขงข นสงแลว ผผลตย งตองเผชญกบป ญหาตนทนการ

ผลต เชน ราคาวตถดบ ราคานามน คาแรงงาน ตนทนทางการเงน ซงทาใหตนทนการผลต

32

สงขน และสงผลใหราคาขายสงขน ดงนนผผลตจงพยายามคดคนและหาวธการทจะลดตนทน

ผลต เพอผลประโยชนตอบแทนทไดร บจากาการผลตและจาหนายสนคามมลคาสงขน การ

จดการการผลตซงเรมต งแตการออกแบบ การเลอกวตถดบ กระบวนการผลต จงเปนสงสาคญท

ธรกจจะตองคานงถง

การเพมผลผลต

การเพมผลผลตโดยไมเพมคาใชจาย คอคาใชจายเพมขนแตเพยงพอกบจานวนผลผลต

ทเพมขน หรอคาใชจายเทาเดม แตไดผลผลตมากขนหรอคาใชจายลดลงแตไดผลผลตเทาเดม

เปนสงทเปนเป าหมายขององคกรทผลตสนคาโดยท วไปความหมายของการเพมผลต คอ

อตราสวนระหวางผลผลต (Out put) ตอป จจยการผลต (Input) ทใชไปการเพมผลผลต

(Productivity ) = ผลผลต (Out put)

ปจจยการผลต

ผลผลตทนามาใชตองไมเปนของเสย ของคางสตอก เพราะไปกอใหเกดรายไดซง

อตราสวนระหวางผลผลตและป จจยการผลต สามารถนามาเปนแนวทางในการเพมผลตไดดงน

1. ทาใหผลผลตเพมขน แตป จจยการผลตเทาเดม คอ Out put มากขนแต Input เทา

เดม แนวทางนมกใชในการเพมผลตในสภาวะเศรษฐกจ อยในสภาพปกต หาวธการปรบปรงการ

เพมผลตเขามาชวย เชน การอบรมทกษะการทางาน การบรหารงานดวยระบบคณภาพ

กจกรรม 5 ส. กจกรรม QCC ฯลฯ เปนการเพมผลตใหมคาสงขน โดยไมเพมป จจยการผลต

2. ทาใหผลผลตเพมขน แตป จจยการผลตนอยลง คอ Out put เพมแต Input ลดลง

แนวทางนชวยใหการเพมผลผลตมคาสงสด มากกวาวธอน ๆ ตองพยายามปรบปรงกระบวน

การผลต วธการทางานท งหมด จนไมมการสญเสยในกระบวนการผลต ลดความสญเสยทเกด

จากการร วไหลใหมากทสด ประหยดลดคาใชจายกนทกจด

3. ทาใหผลผลตเพมขน แตป จจยการผลตสงขน ในอตราทนอยกวาการเพมของผลผลต

คอ Out put เพม แต Input เพมนอยกวา แนวทางนใชในสภาวะเศรษฐกจกาลงเตบโต ตองการ

ขยายกจการ ซอเครองจกรเพม จางแรงงานเพม ใชเทคโนโลยชวยในการผลต และเมอเทยบกบ

ผลผลตทเพมแลว เพมมากกวาการเพมของป จจยการผลต

4. ทาใหผลผลตเทาเดม แตป จจยการผลตลดลง คอ Out put คงทแต Input ลดลง

แนวทางนไมมงเพมผลผลต แตมงลดป จจยการผลต คอใชใหเกดประโยชนสงสด เหมาะกบชวง

สภาวะเศรษฐกจถดถอย เชน การประหยดนา ประหยดไฟ ขจดเวลาทสญเสย ประหยด

ทรพยากรทมอยใชอยางประหยดลดความฟ มเฟอย หาจดร วไหล และป องกนแกไข

5. ทาใหผลผลตลดลงจากเดม แตป จจยการผลตลดมากกวา การลดลงผลผลต คอ Out

put ลดลง Input ลดลงมากกวา แนวทางนใชในสภาวะทความตองการของสนคา หรอบรการใน

33

ตลาดลดลง เชน สภาวะเศรษฐกจถดถอย คนไมมกาลงซอ สนคาฟ มเฟอยขายไมคอยได ผผลต

ตองลดปรมาณการผลตลง และพยายามลดป จจยกาผลตใหมากกวาแนวทางท งหมดไมสามารถ

ไดอยางแนชดวา มความเหมาะสมอยางใดเพราะตองพจารณาท งผลผลตและป จจยการผลตรวม

เพอหาแนวทางทเหมาะสม

วงจรการเพมผลผลต (Productivity Cycle) หมายถง การดาเนนการเพมผลผลต

โดยมกระบวนการทตอเนองกนเปนวงจรดงน

1. การวดผลงาน หรอการจดการเพมผลผลต (Measurement) ในทางอตสาหกรรม

จะวดเพยงผลผลตทเปน Output อยางเดยวไมได เพราะผลผลตเกดจากการใชทรพยากร

(Input) หนวยผลการดาเนนงานจงใชว ดดวยดชน ผลตภาพ หรออตราผลตภาพ ซงอยในรปของ

อตราสวนเสมอและการวดจะเปนชวงเวลา คอ ไดทรพยากรคมคาไมเกดการสญเสย และการ

ผลตสามารถสรางความพงพอใจใหกบลกคา

- ผลตผล คอการผลตทตองการหรอบรการ จะมองไดในแนวทกวางและลก โดย

พจารณาวตถประสงคหลก

- ป จจยการผลต คอทรพยากรตาง ๆ ทใชเพอการผลตสนคา หรอบรหารป จจยการ

ผลผลตทใชในการวดการเพมผลต เชน เวลาทางาน พลงงานทใชไปในการบรหารงาน

งบประมาณคาโสหยตาง ๆ

34

2. การประเมนผลงาน (Evaluation) คอการนาเอาคาการเพมผลตทว ดไดมาใช

ประเมน เปรยบเทยบกบระดบรายผลตภาพทเปนผลงานน จะทาใหสามารถกาหนดคาระดบ

อตราผลตภาพ ทเปนเป าหมายทจะจดเตรยมแผนงาน เพอรองรบในชวงเวลาตอไป การ

ประเมนผลงานเปนเทคนคการบรหารงานอกรปแบบหนงทจะชวยในการเพมผลผลต โดยการ

พฒนาระบบการทางานเพอเพมประสทธภาพในการทางาน มวธการเปรยบเทยบองคประกอบ

ของงานดวย

3. การวางแผน (Planning) คอการวางแผนการผลต โดยการจดสรรทรพยากรทเปน

ป จจยการผลต เพอตอบสนองการผลตอยางมประสทธภาพสงสด โดยมเป าหมายเพอลดป ญหา

ตาง ๆ จากการผลต เชน ป ญหาจากการรอคอยวตถดบ อปกรณตาง ๆ ป ญหาการผลตไมตรง

ตามความตองการ และไมตรงตามกาหนดเวลา ป ญหาดานการจดสรรทรพยากรการผลต ฯลฯ

ซงการวางแผนการผลตตองมขอมลเดยวกบเป าหมายการผลตกระบวนการผลต กาลงการผลต

ของเครองจกร ขอมลดานวตถดบ เพอนามาจดทาตารางการผลต ซงตองคานงถงการใช

ทรพยากรการผลตอยางเตมประสทธภาพ

4. การปร บปรงเพอเพมผลผลต (Productivity Improvement) การปรบปรงวธการ

ทางานเพอเพมผลผลต เกดขนเพอใหบรรลเป าหมายใหมหลงจากการประเมนผลงาน เปรยบ

เทยบในชวงเวลาทกาหนด เครองมอทใชมหลายวธ แตจะเลอกวธไหนขนอยก บความเหมาะสม

กบลกษณะของธรกจอตสาหกรรมน น

การปร บปรงเพมผลผลต สามารถทาได 2 วธ

1. นวตกรรม (Innovation) การผลตแบบเดมผผลตมนอยภาพตลาดเปนของผผลต

แตในป จจบนตลาดเปนของผซอ ผซอมอานาจในการตดสนใจเลอกผลตภณฑทตนเองพงพอใจ

ซงผผลตตองมนว ตกรรมใหมคดในสงทใหม นว ตกรรม เปนการปรบปรงการเพมผลผลตแบบ

ตะวนตก ซงเปนวธการทใชเงนเปนจานวนมากหรอเงนทนมหาศาล เพอกอใหเกดการ

เปลยนแปลงขนาดใหญในการทางาน เชน การซอเครองจกรรนใหมทมสมรรถนะสง มกาลงการ

ผลตมาก มความถกตองแมนยา ควบคมทางานดวยคอมพวเตอรทท นสมยมงเนนผลลพธ

หลงจากปรบปรง ทคาดหวงวาจะทาใหเกดการเปลยนแปลงมาก ไดผลตอบแทนทสง สามารถ

เอาชนะคแขงทางการคาได เกดประโยชนอยางเตมท คมคากบเงนและเวลาททมเทไปเปน

จานวนมาก การปรบปรงดวยวธน ใหความสาคญกบพนกงานในระดบมนสมอง ซงเปน

วศวกรรมหรอหวหนางานขนไป สวนพนกงานระดบปฏบตการจะทางานมาตรฐานทกาหนดให

เทาน น

2. ไคเซน (Kaizen) มาจากภาษาญป น เปนการปรบปรงการเพมผลผลตแบบญป น คอ

การปรบปรงวธการทางาน และระบบงานอยางคอยเปนคอยไป ดวยการพฒนาทรพยากรบคคล

เปนการปรบปรงการเพมผลผลตทเสยคาใชจายนอย เกดผลการเปลยนแปลงในระยะส นทไม

มากนก แตตองกระทาไปอยางตอเนองเพอใหเกดผลทมากขนตามขนมาในระยะยาว การ

35

ปรบปรงนมแนวคดทเชอในพลงความคด และการมสวนรวมของคนทกระดบทเสนอความ

คดเหน วธการปรบปรงเพมผลผลตแบบไคเซนน เชน 5 ส., QCC, ระบบขอเสนอแนะ, การผลต

แบบทนเวลาพอด (JIT) , การบารงร กษาโดยรวม (TIM), TQC, TOM ฯลฯ เปนตน

4. 7 Waste ความสญเสย 7 ประการ เปนความสญเสยทแฝงอยในกระบวนการผลต ซงทาให

ตนทนการผลตสงเกนกวาทควรจะเปน ทาใหเกดการลาชาในการผลต ผปฏบตงานตอง

เสยเวลาในการแกป ญหาแทนทจะสามารถใชชวงเวลานนในการปฏบตงานใหไดผลงานทม

คณภาพ หรอคดสรางสรรค เพอพฒนางานใหดยงขน จงจาเปนทจะตองเรยนรวามความ

สญเสยใดบางอยในกระบวนการของเรา และจะทาอยางไรเพอทจะขจดความสญเสยน นใหหมด

1 ความสญเสยเนองจากการผลตมากเกนไป

ความพยายามในการใชเครองจกรและพนกงานในการผลตใหมากทสด โดยไมคานงถง

ความสามารถในการรบงานตอ จะทาใหเกดผลเสยตามมาคอ เมอแตละสถานงานทจาเปนตอง

ทางานตอเนองกน ไมสามารถผลตงานไดอยางสมดลกจะเกดงานทตองรอการผลต(งานระหวาง

กระบวนการผลต) ยงทาการผลตมากเทาไร กจะยงเพมงานระหวางกระบวนการผลตกองรอ

มากขนเทาน น ซงจะนาไปสป ญหา

1.1 เกดความตองการพนทในการจดเกบ ทาใหสญเสยพนททางานสวนหนงไป ทาให

การขนยาย / ขนสง ทาไดลาบาก การควบคมเครองจกรและการซอมแซมทาไดไมสะดวก เมอ

มงานระหวางกระบวนการผลตมากจนไมสามารถเกบไวในบรเวณทางานแลวจะตองหาพนทเพอ

เกบงานระหวางกระบวนการผลตช วคราว ซงเปนการใชพนทอยางไมคมคาและตองเสย

คาใชจายเพม

1.2 ความไมปลอดภยในการทางาน หากการจดเกบงานระหวางกระบวนการผลตไม

เปนระเบยบ หรอไมม นคงพอ กอาจทาใหเกดอบตเหตไดซงสรางความเสยหายใหกบท งคน

และทรพยสน

1.3 เกดการขนยายไปเกบช วคราวเมอใชไมหมด หรอมการเปลยนคาสงผลต ทาให

เสย แรงงาน เวลา และเครองจกรในการขนยาย โดยทไมกอมลคาเพมตองานน นเลย

1.4 ของเสยจากกระบวนการกอนหนาไมไดร บการแกไขทนท เพราะคางอยในงาน

ระหวางกระบวนการผลต การทเราทาการผลตแตละคร งในปรมาณมากๆ กวาจะถงกระบวนการ

ผลตถดไปหรอถกตรวจสอบ ซงในชวงเวลานนเครองจกรเดมกจะผลตงานเสยเพมขนอก

จนกวาจะมการพบของเสยทอยในงานระหวางกระบวนการผลตและมการายงานกลบมาเพอการ

แกไข ซงการผลตของเสยจะเปนการเสยท งเวลา ว ตถดบ แรงงาน พลงงานโดยเปลา

ประโยชน

36

1.5 ตนทนว สด แรงงาน คาโสหยทใชไปแลวในการผลตจม

1.6 ปดบงป ญหาตางๆ ในกระบวนการผลต เชนใชเวลานานในการปรบต งเครองจกร

หรอเครองจกรเสย เพราะเมอเกดป ญหาเหลานขน กย งไมเหนผลกระทบตอกระบวนการผลต

มากนก เนองจากมงานระหวางกระบวนการผลตสารองไวมาก จงเปนการใชเครองจกรอยาง

ไมคมคา และตองเสยคาใชจายมากเกนความจาเปน เชนคาใชจายและเวลาทตองเสยไปในการ

ซอมเครองจกร

1.7 ใชเวลาในการผลตนาน เพราะเมอทาการผลตแตละคร งในปรมาณมาก ซงบางคร ง

เปนสนคาทลกคาไมตองการ จงทาใหลกคาไดร บสนคาชา และอาจทาใหลกคาไมพอใจ

แนวทางในการปร บปรง

1. กาจดจดคอขวด โดยการศกษาเวลาการทางานของแตละข นตอนในการผลตวา

ทางานสมดลกนหรอไม หากพบวาข นตอนใดมกาลงการผลตตากวาข นตอนอนๆกใหจ ดการ

แกไข

2. ผลตแตละชนงานทตองกรในปรมาณทตองการเทานน ซงจะทาใหงานระหวาง

กระบวนการผลตลดลงได

3. พนกงานตองดแลบารงร กษาเครองจกรใหอยในสภาพพรอมใชงานอยเสมอ หาก

เครองจกรของเรามสภาพทรดโทรมตองซอมแซมบอย นอกจากจะเสยเงนและเวลาในการ

ซอมแซมแลว ย งทาใหเราผลตของไดลาชาไมทนความตองกาของลกคา หรอสนคาทผลต

ออกมามคณภาพตา

4. กาหนดการผลตในแตละ lot ใหนอยลง

5. ลดเวลาต งเครองโดยปรบปรงวธการทางานและจดลาดบข นตอนการทางานให

เหมาะสม จดเตรยมอปกรณใหพรอมเพอลดเวลาในการหาสงของ

6. ฝกพนกงานใหมท กษะหลายอยางในการปฏบตงาน เพอใหทางานไดหลายหนาท

เมอมการเรงดวนกสามารถยายไปชวยสถานอน อนจะทาใหการผลตเปนไปอยางตอเนองและ

ลดป ญหาการผลตทไมเหมาะสมลงได

2 ความสญเสยเนองจากการเกบวสดคงคลงทไมจาเปน(แนวคดเดม คดวาการ

เกบวสดคงคลงเพอเปนการประกนวามวสดสาหร บการผลตเพยงพออยตลอดเวลาและ

ไดสวนลดดานราคา) แตความจรงแลวกอใหเกดความสญเสยตามมาไดแก

2.1 ตองใชพนทในการเกบรกษาวสดคงคลง แทนทจะใชพนทสวนนไปในการผลต

เพอใหไดสนคาออกมา

2.2 ตนทนว สดจม ยงระยะเวลาทว สดอยในโรงงานนานมากเทาไร ตองเสยดอกเขย

เพมมากขนเทาน น

2.3 ว สดเกดการเสอมคณภาพถาขาดการจดเกบแบบเขากอนออกกอน(First-In-First-

Out)

37

2.4 เกดความซาซอนในการส งซอ ถาควบคมปรมาณและตาแหนงทจ ดเกบไมถกตอง

2.5 ตองการแรงงานในการจดการเปนจานวนมาก เพอทาการควบคมการรบ-จาย

ตลอดจนดแล

2.6 เมอมการเปลยนแปลงคาส งผลตกจะเกดว สดตกคางอยในคลงเปนจานวนมากโดย

ทย งไมรวาจะมความตองการอกเมอไร

แนวทางในการปร บปรง

1. กาหนดจดตาสดและสงสดในการจดเกบว สดแตละชนด

2. ใชการควบคมดวยการมองเหนเพอชวยในการจดเกบและหยบใช เชน ส แผนป าย

3. การควบคมปรมาณการส งซอจากอตราการใชดวยระบบทงายทสด

4. ปรบปรงระบบการจดเกบใหมล กษณะเขากอนออกกอน

3. ความสญเสยเนองจากการขนสง

การขนสง หมายถงกจกรรมททาใหว สดตางๆ ภายในโรงงานเกดการเคลอนยาย

เปลยนแปลงสถานท เพอใหสามารถดาเนนการผลตไปไดอยางตอเนอง ท งนไมรวมถงการ

ขนสงทเกดภายนอกโรงงานบอยคร งทพบวาหากเราไมการควบคมการขนสงกจะเกดสญเสยขน

เชนการขนยายซาซอน หรอใชเสนทางการขนสงทไมเหมาะสม ซงยงจะทาใหตนทนการนสง

เพมขนไปอก

ปญหาทเกดขนเนองจากการขนสง

3.1 เกดตนทนการขนสง เชนแรงงานคน พลงงาน

3.2 ว สดเสยหายจากการตกหลน

3.3 ว สดเกดการสญหายและตกหลนไประหวางทางททาการขนสง

3.4 อบตเหต

3.5 สญเสยเวลาในการผลต ถาการขนสงไมทนตอการผลต พนกงานในหนวยงานน น

กจะตองเสยเวลารอคอยโดยทไมไดสรางงานใหเกดขน ซงทาใหผลงานออกมาลาชา

แนวทางการปร บปรง

1. วางผงเครองจกรใหใกล

2. พยายามลดการขนสงซาซอนกน

3. ใชอปกรณในการขนถายทเหมาะสม

4. ความสญเสยเนองจากการผลตของเสย/แกไขงานเสย

ปญหาทเกดขนเนองจากการผลตของเสย

4.1 ตนทนสญไปโดยเปลาประโยชน

4.2 เสยเวลา ทควรจะใชในการผลตสนคาดไป หรอใชเวลาไมคมคาและใชเวลานาน

กวาจะผลตสนคาทมคณภาพไดครบตามจานวนทตองการ

4.3 ตองปรบเปลยนแผนการผลต ในกรณทเกดของเสยขนมากกวาปรมาณทเผอไว

38

ทาใหกาหนดการผลตสนคาอนตองเลอนออกไป สงผลกระทบทาใหลกคาไดสนคาไมตรงตาม

กาหนด

4.4 เกดการทางานซาเพอแกไขงาน ตองใชแรงงานในการแยกของด/เสยออกจากกน

ตลอดจนการผลตสนคาน นใหม

4.5 ส มพนธภาพระหวางแผนกไมด เนองจากไดร บชนงานเสยหรอโยนความผด

4.6 สนเปลองสถานทในการจดเกบและกาจดของเสย

วธทเราใชในการคนหาของเสยหรอปรบปรงคณภาพคอ วธการตรวจสบ แตวธนไม

สามรถขจดสาเหตของการผลตของเสยได เพยงแตเปนข นตอนในการเลอกของเสยออกจาก

กระบวนการเทานน ตนทนทเกดขนจากการผลตของเสยกย งคงอย และหากตรวจสอบไม

ร ดกมพอ กอาจมของเสยหลดรอดไปถงมอลกคา ซงจะทาใหเกดป ญหาตามมา

การปร บปรง

1. มมาตรฐานของงาน,ว สดทถกตอง

2. พนกงานตองปฏบตงานใหถกตองตามมาตรฐานต งแตแรก

3. อบรมพนกงานใหมความรความเขาใจและสามารถปฏบตงานไดตรงตามมาตรฐานท

กาหนด

4. ดดแปลงอปกรณใหสามารถป องกนความผดพลาดจากการทางาน เชนการดดแปลง

อปกรณใหไมสามารถใชงานได หากชนงานไมสมบรณ

5. ต งเป าหมายใหผลตของเสยเปนศนย

6. ใหมการตอบสนองขอมลทางดานคณภาพอยางรวดเรว ยงเราสามารถทราบถงสง

ผดปกตทเกดขนในกระบวนการไดเรวมากเทาไร การแกไขกจะงายขนเทานนและยงชวยลด

ปรมาณการผลตของเสยในลกษณะซาๆ กนใหนอยลงดวย

7. ปรบปรงการออกแบบผลตภณฑเพอใหเหมาะสมกบการใชงานและการผลต

8. บารงร กษาเครองมอเครองจกรใหอยในสภาพด

5. ความสญเสยเนองจากกระบวนการผลตทขาดประสทธผล

เราสามารถปรบปรงหรอแกไขกระบวนการผลตใหดยงขนไดอกมากมาย แตบางคร ง

ความเคยชนกบกระบวนการผลตทเปนอย ทาใหเรามองขามความบกพรอง/ความสญเสยทแฝง

อยในกระบวนการ ซงทาใหเราพลาดโอกาสในการปรบปรงไปอยางนาเสยดาย

ปญหาทเกดจากกระบวนการผลตทขาดประสทธผล

5.1 เกดตนทนทไมจาเปน

5.2 เสยเวลาในการเตรยมและการผลตทไมจาเปน

5.3 มงานระหวางกระบวนการผลตมาก

5.4 สญเสยพนทในการทางาน ความคลองตวในการทางานลดนอยลง

การปร บปรง

1. ปรบปรงการออกแบบผลตภณฑและเลอกใชว สดทเหมาะสมเพอใหงายตอการผลต

39

และการใชงาน

2. วเคราะหการทางานเพอแบงประเภทข นตอนท งหมดในกระบวนการวาจดอยในงาน

ประเภทใดใน 5 ประเภทไดแก การปฏบตงาน การขนยาย การเกบ การตรวจเชค การ

ลาชา จากน นจงศกษาเฉพาะข นตอนทไมเหมาะสม เพอหาวธปร บปรงหรอแกไขตอไป

3. ใชหลกการ 5 W 1 H คอการถามเพอวเคราะหความจาเปนของแตละข นตอนใน

กระบวนการผลต ซงประกอบดวยคาถามหลก 6 คาถามคอ

-What ? ทาอะไร ? ทาไมตองทา ? ทาอยางอนไดไหม?

-When?

-Where?

-Who?

-How? ทาอยางไร? ทาไมตองทาอยางน น? ทาวธอนไดหรอไม

-Why?

4. ใชหลกการ ECRS ในการปรบปรงงาน

-E = Eliminate

-C = Combine

-R = Re-arrange

-S = Simplify

5. ลด Set-up time ของเครองจกรใหใชเวลานอยทสด

6. ความสญเสยเนองจากการรอคอย

ในกระบวนการผลตจะประกอบดวยข นตอนงานหลายๆ ข นตอน หากไมมการจดการ

และควบคมป จจยตางๆ ทมผลตอการทางานทดพอ กจะทาใหกระบวนการผลตขาดสมดลไป

ซงจะทาใหเกดการรอคอยสงผลใหการผลตเปนไปอยางลาชา การสงมอบสนคาไมทนกาหนด

ปญหาทเกดจากการรอคอย

6.1 เสยเวลา

6.2 เกดตนทนคาเสยโอกาส

6.3 ขวญและกาลงใจตา เพราะเกดความไมแนนอนในกระบวนการผลต ทาให

พนกงานไมทราบถงแผนงานและเป าหมายในการปฏบตงาน

การปร บปรง

1. วางแผนการผลต

2. บารงร กษาเครองจกร

3. ลดเวลาการต งเครองจกร

4. จ ดสรรงานใหมความสมดลในแตละข นตอนงาน

5. ฝกใหพนกงานมทกษะหลายดาน

6. ความสญเสยเนองจากการเคลอนไหว

40

การเคลอนไหวดวยทาทางทไมเหมาะสม หรอการทางานกบเครองมอ เครองใช

อปกรณทมขนาด นาหนก หรอสดสวนทไมเหมาะสมกบรางกายของผปฏบตงานเปนเวลานานๆ

กจะทาใหเกดความเมอยลาตอรางกาย และยงทาใหเกดความลาชาในการทางานอกดวย

ปญหาจากการเคลอนไหว

7.1 เกดระยะทางในการเคลอนท ตองใชเวลาในการหยบงานทวางอยใกลตว ทาให

สญเสยเวลาในการผลต พนกงานเกดความเมอยลาประสทธภาพในการทางานตาลง นอกจากน

ย งอาจทาใหชนงานเสยหายหากเกดการตกหลน

7.2 เกดความลาและความเครยด

7.3 อบตเหต เนองจากความระมดระว งในการทางานนอยลง

7.4 เสยเวลาและแรงงานในการทางานทไมจาเปน เพราะการเคลอนไหวทใชระยะทาง

มากเกนความจาเปน

การปร บปรง

1. ศกษาการเคลอนท ใหเกดการเคลอนไหวนอยทสด

2. จ ดสภาพแวดลอมในการทางานใหเหมาะสม เชน แสงสวาง อณหภม เสยงท

เหมาะสมตอการทางาน

3. ปรบปรงเครองมอและอปกรณใหมขนาด ความสง นาหนก เหมาะสมกบสภาพ

รางกายของผปฏบตงาน

4. ทาอปกรณชวยในการจบยดชนงาน เพอใหสามารถทางานไดอยางสะดวกรวดเรว

มากยงขน

5. ออกกาลงกาย

5. ทฤษฎ Five-Force Model

41

การวเคราะหป จจยหรอสภาพการแขงข นในแตละอตสาหกรรมจะทาใหทราบถงทมาของ

ความรนแรงในการแขงข นและอทธพลอนเกดจากภาวะการแขงข นเหลาน การวเคราะหนมความ

จาเปนสาหรบการจดทากลยทธขององคกร เนองจากผบรหารไมสามารถทจะจดทากลยทธท

ประสบความสาเรจ โดยไมมความเขาใจถงลกษณะทสาคญของการแขงข นไดเลยในการ

วเคราะหสภาวะการแขงข นในอตสาหกรรมนน Michael E. Porter ไดเสนอแนวคดวามป จจย

สาคญหาประการทสงผลตอสภาวะในการแขงข นของแตละอตสาหกรรม หรอทเราเรยกกนวา

Five-Forces Model ซงไดกลายเปนแนวคดทมประโยชนอยางมากในการวเคราะหสภาวะการ

แขงข นในอตสาหกรรม รวมท งความรนแรงของป จจยแตละประการตามแนวคดน อตสาหกรรม

คอกลมขององคกรธรกจททาการผลตสนคาหรอบรการทมล กษณะเหมอนหรอคลายกน หรอ

สนคาและบรการทสามารถทดแทนกนไดในลกษณะการทดแทนความตองการของลกคา เชน

เหลกและพลาสตกทใชในการประกอบรถยนตสามารถทดแทนซงกนและกนได ถงแมวาจะใช

เทคโนโลยในการผลตทแตกตางกน แตสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดเหมอนกน

การวเคราะหสภาวะอตสาหกรรมจะชวยในการบงชถงโอกาสและขอจากดทองคกรธรกจจะตอง

เผชญ

Michael E. Porter เสนอวาสภาวะการดาเนนงานขององคกรธรกจขนอยก บสภาวะ

การแขงข นในอตสาหกรรมทองคกรธรกจนนอย และสภาวะการแขงข นในอตสาหกรรมใด

อตสาหกรรมหนงยอมขนอยก บป จจยทสาคญ 5 ประการ ความเขมแขงของป จจยท ง 5 ประการ

นบงบอกถงโอกาสในการไดกาไรของธรกจในอตสาหกรรมน น ๆยงป จจยเหลานมความเขมแขง

มากเทาใดยอมสงผลเสยตอการขนราคาซงนาไปสการไดกาไรของธรกจในอตสาหกรรมน น ๆซง

ถอเปนขอจากดของธรกจ ในขณะเดยวกนถาป จจยน น ๆมความออนแอยอมเปนโอกาสอนดตอ

ธรกจในอตสาหกรรมนนๆ เน องจากธรกจสามารถไดกาไรไดมากขน แตเน องจากสภาวะ

อตสาหกรรมมการพฒนาอยเสมอ ดงน นความเขมแขงหรอผลของป จจยท ง 5 ประการนสามารถ

ทจะเปลยนแปลงไดเสมอ

ป จจยสาคญทธรกจจะตองทาเพอใหไดผลตอบแทนสงทสด ไดแก การหาตาแหนงใน

อตสาหกรรมทจะสามารถมอทธพลเหนอป จจยท ง 5 ประการเพอทจะหาความไดเปรยบออกมา

หรอป องกนตนเอง ซงลกษณะทสาคญของป จจยท ง 5 ประการประกอบดวย (รปขางตน)

1. ขอจากดในการเขาส อตสาหกรรมของคแขงขนใหม

คแขงข นใหม ๆ ไดแกองคกรธรกจ อนทในขณะนนอยภายนอกอตสาหกรรมแตม

ความสามารถและแนวโนมทจะเขามาในอตสาหกรรม โดยปรกตแลวองคกรธรกจเดมทอย

ภายในอตสาหกรรมจะพยายามป องกนไมใหองคกรใหม ๆ เขามาในอตสาหกรรม เนองจาก

องคกรใหมๆ ทจะเขามาในอตสาหกรรมจะสงผลกระทบตอสภาวะในการแขงข นในอตสาหกรรม

อนจะเปนขอจากดทสาคญตอการดาเนนงานและการแขงข นขององคกรธรกจเดมใน

อตสาหกรรม เนองจากองคกรใหมทเขามายอมตองการสวนแบงตลาด ซงเปนผลเสยตอองคกร

42

เดมทมอยแลวยกเวนในกรณทตลาดมการขยายตวอยางรวดเรว การเขามาของธรกจใหมๆ

กอใหเกดการแขงข นทรนแรงยงขน อาจมการลดราคาสนคาและบรการลง โดยในการตดสนใจ

เขาสอตสาหกรรมขององคกรธรกจใหมจะขนอยก บป จจยทสาคญสองประการไดแกตนทนในการ

เขาสอตสาหกรรมและการโตตอบจากองคกรธรกจเดม

2. ความรนแรงของสภาวะการแขงขนระหวางองคกรธรกจทอยในอตสาหกรรม

เดยวกน

สภาวะการแขงข นของระหวางธรกจตาง ๆจะทวความรนแรงขนเมอองคกรธรกจหนง

มองเหนชองทางในการไดกาไรมากขน หรอถกคกคามากการกระทาขององคกรธรกจอนใน

อตสาหกรรมเดยวกน เชน การลดราคา การตอสทางดานการตลาด การแนะนาสนคาใหมเขาส

ตลาด หรอ การเพมการใหบรการหลงการขายแกลกคา ถาสภาวะการแขงข นในอตสาหกรรมไม

รนแรง โอกาสทองคกรธรกจตาง ๆจะขนราคาสนคาและบรการ เพอใหไดมาซงกาไรทมากขนก

จะมมาก

3. การมสนคาหรอบรการทสามารถทดแทนกนได

ธรกจในอตสาหกรรมหนงอาจจะมการแขงข นกบธรกจในอตสาหกรรมอนทผลตสนคาท

มล กษณะททดแทนกนได ซงอาจเปนสนคาคนละชนดกน แตสามารถตอบสนองความตองการ

ของลกคาไดเหมอนกน การมสนคาทดแทนในอตสาหกรรมอนยอมกอใหเกดขอจากดในการต ง

ราคาสนคาไมใหสงเกนไปเนองจากลกคาอาจจะหนไปใชสนคาททดแทนกนได และถาคาใชจาย

ในการเปลยนผลตภณฑ (Switching Cost) ตา ป จจยในดานการใชสนคาทดแทนกจะมผลตอ

อตสาหกรรมมากขน เชน ชาอาจเปนสนคาทดแทนของกาแฟ ถากาแฟมราคาสงขนมากลกคา

อาจจะเปลยนหนมาดมชาแทน ธรกจทสามารถผลตสนคาทไมมสนคาทดแทนไดยอมม

ผลตอบแทนทสงเนองจากสามารถต งราคาของสนคาไดสงโดยทไมตองกลวสนคาทดแทน ถา

อตสาหกรรมใดมสนคาทดแทนไดงาย ยอมไมสามารถหากาไรไดมากเนองจากลกคาจะหนไปใช

สนคาทดแทนแทน

4. อานาจตอรองของผ ซอ

ผซอจะมผลกระทบตออตสาหกรรม ถาผซอมอานาจตอรองหรอมอทธพลตอการกาหนด

ราคาของสนคาและบรการใหตา หรอมอทธพลในการตอรองใหองคกรธรกจเพมคณภาพของ

สนคาและบรการใหมากขน ซงสงผลตอองคกรธรกจในแงตนทนการดาเนนงานทสงขน ในขณะ

ทผซอทไมมความเขมแขงหรอไมมอานาจตอรองยอมเปดโอกาสใหองคกรธรกจในอตสาหกรรม

สามารถขนราคาสนคาไดโดยงาย การทผซอจะมอานาจมากหรอนอยยอมขนอยก บอานาจ

ตอรองทผซอมตอองคกรธรกจในอตสาหกรรม

5. อานาจตอรองของผ ขายวตถดบ

ผขายวตถดบจะมอทธพลตออตสาหกรรมเนองจากสามารถกาหนดใหสนคามราคาสง

หรอตาไดหรอเพมหรอลดคณภาพของสนคาได ซงสงผลตอตนทนและกาไรขององคกรธรกจ ใน

43

กรณทผขายมความออนแอหรอมอานาจในการตอรองตายอมถกผซอกดราคา และเรยกรอง

สนคาทมคณภาพทสงขนได (ผศ.ดร. พกตรพจง ว ฒนสนธ และดร.พส เดชะรนทร, 2542: 125)

6. แผนภาพกางปลา Fish Bone Diagram

แนวคดของ จอจ อชกาวา (2550) ไดสรางแผนภาพ ทแสดงถงสาเหตจากใหญมาหา

เลก หรอเหตและผลทาใหเกดป ญหา บางคร งกเรยกวา แผนภาพ อชกาวา หรอแผนภาพเหต

และผล Cause and Effect Diagram

การวเคราะห กาหนดแนวความคดของการจาแนกสาเหตโดยใชแนวความคดจากแหลง

กาเนดของสาเหต คอ 4M คอ Man คน Machine เครองจกร Material ว ตถดบและMethod วธ

การทางาน

การวเคราะหหาสาเหตเพอแกป ญหาโดยใช แผนภาพกางปลา การวเคราะหประเภทน

จะมงสรายการหาสาเหตททาใหเกดป ญหา จงไดใชแผนภาพกางปลาประเภทกาหนดรายการ

ของสาเหต โดยมงสรายละเอยดของสาเหตของป ญหาระดมความคดทใชในการสรางแผน ภาพ

กางปลาแบบน ใชหลกการ 3 จรงของพนกงานในการวเคราะหจากการวเคราะหใชหลกการ

วเคราะห ผานหลกการ 3 จรง คอ การสงเกตทหนางานจรง ในสภาพแวดลอมหรอสภาวะจรง

ดวยการดาเนนการกบงานจรง

วรรณกรรมทเกยวของ

จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการศกษาเรอง การพฒนาศกยภาพโดยรวม

ของโรงงานขนมป ง AAA Bakery มดงน

การปรบปรงประสทธภาพการจดการกระบวนการทางธรกจของวสาหกจขนาดกลางและ

ขนาดยอมโดยใชระบบ ERP: กรณศกษาโรงงานผลตขนมป งและเบเกอร “สน น เถาชาร 2552”

การดาเนนกระบวนการทางธรกจของบรษทกรณศกษาใชวธการทางานแบบแยกกนเปนแผนก

ทาใหเกดความลาชาและความผดพลาดสงโดยเฉพาะใน 4 แผนกหลกคอ แผนกขาย ผลต

จดซอ และคลงสนคา เนองจากการจดเกบขอมลดอยประสทธภาพ จดสรรงานไมเหมาะสม ไมม

การประสานงาน ข นตอนการทางานไมช ดเจน และการส งงานซาซอน เพราะบคลากรในบรษทฯ

ขาดการรบรขอมลของบรษททเปนเวลาจรง (Real Time) จงไดมการประยกตใชการวางแผน

ทรพยากรวสาหกจ (ERP) ทเปนแบบบรณาการกระบวนงานหลกเขาดวยกน เพอใหบคลากรใน

บรษทฯ สามารถรบรขอมลของบรษทฯ ณ ขณะเวลาน น และตดสนใจในการดาเนนกระบวนการ

ทางธรกจไดอยางรวดเรว โดยโปรแกรมทจะประยกตใชกบบรษทเปน Open Source ชอ Tiny

44

ERP ทครอบคลมการทางาน 4 แผนกหลก ซงผลจากการประยกตใชพบวา ดชนว ด

ประสทธภาพการจดกระบวนการทางธรกจในแผนกขาย คอ อตรารบคนสนคาจากลกคามคาไม

ลดลง เนองจากพนกงานขายยงคงยดตดอยก บคาส งซอจากลกคาในป จจบน และประมาณการ

เบกโดยใชประสบการณเปนหลก ดชนว ดประสทธภาพการจดการกระบวนการทางธรกจใน

แผนกผลต คอ Production Orders Fulfillment Lead Time ลดลง 1.23 ช วโมง เนองจาก

โปรแกรม Tiny ERP จะรายงานเวลาทจาเปนตองใชในแตละสถานงาน ทาใหห วหนาแผนกผลต

สามารถวางแผน จดสรรกาลงคน และจานวนเครองจกรทตองใชตอสถานงานไดอยางเหมาะสม

ตลอดจนสามารถจดลาดบการผลตเพอไมใหเกดคอขวด (Bottleneck) และเวลาสญเปลา (Idle

Time) ในกระบวนการผลต ไดอยางมประสทธภาพ ดชนว ดประสทธภาพการจดการ

กระบวนการทางธรกจในแผนกจดซอ คอ อตราความรวดเรวในการจดซอมคาไมลดลง

เนองจากหวหนาแผนกจดซอใชประสบการณในการออกคาส งซอเปนหลก กลาวคอจะออกคา

สงซอเมอคาดวาว ตถดบมปรมาณไมเพยงพอกบความตองการใชผลตในอนาคตโดยอาศยขอมล

จานวนวตถดบคงเหลอ ดชนว ดประสทธภาพการจดการกระบวนการทางธรกจในแผนก

คลงสนคา คอ อตราสนคาคงเหลอมคาไมลดลง เนองจากบรษทมนโยบายทจะตองสารองสนคา

ไวในปรมาณหนงเพอรองรบกบคาส งซอของลกคาทมาส งซอสนคาภายในบรษท ซงเมอ

วเคราะหตนทน พบวา ตนทนแรงงานทางตรงลดลง 27,720 บาท/เดอน ตนทนแรงงานทางออม

ลดลง 14,430 บาท/เดอน และตนทนโสหยการผลตอนๆ ลดลง 42,722 บาท/เดอน คดเปน

คาใชจายเนองจากความลาชา และความผดพลาดทลดลงตอยอดขาย 3.56% เปนเงนจานวน

84,872 บาท/เดอน หรอ 1,018,464 บาท/ป แตตองลงทนเปนคาใชจายคร งเดยว เพอเปน

คาใชจายในการไดมาของระบบเปนเงนจานวน 3,270,084 บาท ลงทนเปนคาใชจายรายป เพอ

เปนคาใชจายในการดแลระบบสารสนเทศเปนเงนจานวน 520,150 บาท/ป และจากการ

เปรยบเทยบผลเชงเศรษฐศาสตร พบวาการตดต ง ประยกตใช Open Source Tiny ERP ทม

ระยะเวลาของโครงการ 10 ป จะมระยะเวลาคนทน (PB) ประมาณ 6.56 ป และมผลตอบแทน

ของโครงการ (IRR) เทากบ 8.40%

การปรบปรงระบบควบคมคณภาพการผลตของโรงงานเบเกอร “เชดศกด อนทต 2545”

เสนอแนวทางการปรบปรงระบบควบคมคณภาพการผลตของโรงงานเบเกอร โดยเรมจาก

การศกษาระบบการผลตและระบบควบคมคณภาพการผลต ของโรงงานตวอยางและพบวาการ

ปฏบตงานสวนใหญ ย งขาดระบบควบคมคณภาพทเหมาะสมและตวชว ดในการตดสนใจ สงผล

45

ใหเกดของเสยซงจากการวดผลกระบวนการ ในรปของเปอรเซนตของเสย พบวาเปอรเซนตของ

เสยอยท 5.21% ในการปรบปรงระบบควบคมคณภาพการผลตน ไดเรมจากการจดต งทม

โครงการแบบขามสายงาน ระดมสมองกาหนดป จจยการผลต วเคราะหป จจยการผลตเพอ

กาหนดวธการควบคมของระบบควบคมคณภาพ ซงสามารถแบงออกเปน 3 สวนดวยกนคอ

การควบคมกระบวนการ มกจกรรมในการควบคมคณภาพการผลต 9 กจกรรมดงน การเบกจาย

สวนผสมวตถดบ การจดลาดบการใสสวนผสมวตถดบ การกาหนดความเรวและระยะเวลาใน

การตผสม การวดความเรวและระยะเวลาในการตผสม การบนทกคาความหนาแนนของเนอ

แบทเทอร การกาหนดคาความหนาแนนของเนอแบทเทอร การเฝ าพนจนาหนกเนอแบทเทอร

ตอแพค การวดคาอณหภมเตาลาง การเฝ าพนจอณหภมและความเรวสายพาน สวนของการ

ควบคมการดาเนนงาน มกจกรรมในการควบคมคณภาพของผลต 3 กจกรรมดงน จดทาคมอ

การปฏบตงาน จดทาคมอการใชงานเตาอโมงค จ ดทาแผนการตรวจสอบผลตภณฑ และสดทาย

สวนกจกรรมอน ๆในการควบคมคณภาพการผลตมกจกรรมในการควบคมคณภาพการผลต 7

กจกรรมดงน การตรวจสอบเครองจกรกอนการปฏบตงาน แผนการบารงเครองจกร การระบถาด

และหมอทตผสม การเผาพนจดนาหนกแพคหลงอบ คณลกษณะผลตภณฑ การจดเกบขอมล

การผลต การประมวลผลขอมลการผลต รวมท งสน 19 กจกรรม หลงจากทไดปรบปรงและ

ดาเนนการใช ระบบควบคมคณภาพการผลตแลวนน รวมท งไดสรางโปรแกรมวเคราะหผลการ

ผลต Waste 1.0 ขนมาใชคก บระบบเอกสารของระบบควบคมคณภาพ ทปรบปรงขน พบวา ม

ปรมาณของเสย 420 แพค จากการผลตท งสน 28,424 แพคคดเปนเปอรเซนตของเสยอยท

1.48%

งานวจยทเกยวของ

กฤษดา กรดทอง (2546) เสนอนวตกรรมการวจ ยเพอการพฒนาการเรยนรแกคร

สาหรบนาไป ใชปฏบตการวจ ยในช นเรยนของตน เพอพฒนาการเรยนรของผเรยนของตนใหม

คณภาพสงมากขนเรอยๆ โดยพจารณาใหสอดคลองกบแนวคดของการปฏรปการศกษา

ผเขยนไดนาเอารปแบบของการวจ ยปฏบตการ (Action Research) แบบ P-A-O-R มาใชเปน

แนวคดพนฐาน และพฒนาใหเกดความชดเจนมากขนโดยดวยแบบจาลองคณภาพ(Quality

Model) แบบ P-D-C-A และวงจรคณภาพแบบ QC มาพฒนาตอเนอง ผเขยนขอเรยกชอวา การ

46

วจ ยปฏบตการในช นเรยนตามแบบจาลองคณภาพ(A Quality Model of Classroom Action

Research) วงจรการวจ ยประกอบดวยกจกรรม 7QC Circles เครองมอคณภาพ 7QC Tools

และ 7QC stories

วนย มาลสา (2552) การศกษาคนควาดวยตนเอง เรอง “การศกษาพฤตกรรมของ

พนกงานขบรถกบตนทนการขนสงสนคา กรณศกษา: บรษท สรนทร ออมยาเคมคอล(ประเทศ

ไทย)จากด”มวธการดาเนนการศกษา ขอมลทใชในการศกษาประกอบดวยขอมลทตยภมจาก

เอกสารตาวๆและขอมลปฐมภมทไดจากการสอบถามผเกยวของในบรษทตวอยาง ไดแก

ข นตอนและกระบวนการในขนสง โดยสอบถามกบผปฏบตงาน และคมอการปฏบตงานของ

บรษท เชน ขอมลคาใชจายของรถแตละคน ขอมลสนคาเสยหายระหวางขนสง อบตเหตระหวาง

ขนสง เปนตน

นร นดร สมมต (2550) งานวจ ยนนาเสนอวธฮวรสตกสาหรบป ญหาการจดเสนทาง

ยานพาหนะ (Vehicle routing problem) ผว จ ยไดประยกตใชวธฮวรสตก Greedy Randomized

Adaptive Search Procedure (GRASP) สาหรบการคนหาคาตอบ โดยมว ตถประสงคเพอให

ระยะทางรวมตาสด ภายใตเงอนไขความตองการสนคาของลกคาแตละรายไมแนนอน ความจ

ของยานพาหนะมจานวนจากด กระบวนการทางานของ GRASP แบงเปน 2 ระยะคอ ระยะแรก

เปนการสรางคาตอบเรมตน (Initial solution phase) ซงพจารณาพนทของคาตอบทเปนไปไดท

ไมข ดแยงกบเงอนไข และระยะทสองเปนการปรบปรงคณภาพคาตอบ โดยวธ 2-opt , Swap

operator and Move exchanges ผลการทดสอบพบวา วธฮวรสตกทนาเสนอใหผลลพธอยใน

ระดบทด สามารถลดระยะทางขนสงจากเดม 154.8 กโลเมตรตอวน ลดลงเหลอ 120.5 กโลเมตร

ตอวน คดเปน 19.25%

สเมตตา โสภาพงษ และ กลชาต จลเพญ (2554) ไดทาการศกษากระบวนการ

ประกอบรถยนตของบรษทตวอยาง โดยพจารณาเฉพาะในสายการประกอบหวเกง ซงป จจบนม

การประกอบชนสวนหวเกงแตละสวนดวยบคคล (Manual Assembly line) และมสถานการ

ประกอบชนสวนอย 19 สถาน จนเปนผลตภณฑสาเรจรป โดยมการเคลอนยายระหวางสถาน

งานโดยใชสายพานลาเลยง (Conveyer) เพอทาใหเกดความตอเนองหรอหยดเปนชวงตาม

ชวงเวลาการทางาน จากการดาเนนงานทบทวนเวลามาตรฐานเดมของบรษทตวอยาง พบ

ป ญหาจดคอขวด(Bottleneck) จงเสนอการแกป ญหาโดยวธการลดการสญเสยสมดล และทาการ

ปรบปรงวธการทางาน โดยมเงอนไข ไมมการเพมพนกงานและไดทาการจดสวนของงาน โดยใช

47

ขอจากดทอยกอนหนา ทไมมผลกระทบตอเครองมอและอปกรณในแตละกระบวนการประกอบ

ของแตละสถานงาน จากการดาเนนงานพบวากอนปรบปรงสายการผลตมการสญเสยสมดล

19.67% ประสทธภาพสายการผลต (Line Efficiency) 80.36% ผลการทดลองพบวา

สายการผลตเมอไดทาการแกไขและปรบปรงมการสญเสยสมดลลดลงเปน 9.48% และ

ประสทธภาพสายการผลตเพมขนเปน 90.57%คาการสญเสยสมดลลดลง 10.19% ประสทธภาพ

สายการผลตเพมขน 10.18%

โกมท พงตระกล ชญญญาณ เทพยปฏพธน และร งอรณ พลหาญ (2551) การศกษา

คร งนมว ตถประสงคเพอศกษาป ญหา หาแนวทางแกไขป ญหา และแกไขป ญหาในการ

ดาเนนงานทางดานการตลาด ดานทรพยากรบคคล และดานสนคาคงคลงของรานเคยงมนมารท

สาขา หลงมหาวทยาลยขอนแกนและเพอศกษาทศนคต พฤตกรรม และความตองการของ

ผบรโภคทมตอรานเคยงมนมารทสาขา หลงมหาวทยาลยขอนแกน โดยใชเครองมอทางการ

จดการและการตลาดอนไดแกการวเคราะห SWOT การจดทา TOWS Matrix วเคราะห 5 Force

Model วเคราะหแมททรกซความเจรญเตบโต - สวนครองตลาด (BCG Matrix) การพยากรณ

ยอดขาย และวเคราะหยอดขาย แบบHorizontal และแบบ Vertical การศกษา 6W 1H และ

วเคราะหป จจยภายใน และภายนอก IFE และ EFE Matrix เพอนามาใชศกษาในการจดทา กล

ยทธทางดานการตลาดรานเคยงมนมารท สาขาหลงมหาวทยาลยขอนแกน

48

บทท 3 ระเบยบวธการศกษา และผลการศกษา

การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง กรณศกษา บรษท AAA Bakery น

เปนการศกษาคนควาดวยตนเอง ภายใตแนวคดทวา เมอบรษทเตบโตขนอยางรวดเรวและ

ตอเนอง การบรหารงานในรปแบบของครอบครว คงไมเพยงพอทจะทาใหบรษทข บเคลอนได

อยางเตมประสทธภาพ อกท งการแขงข นทเพมมากขนอยางตอเนอง อาจจะสงผลกระทบอยาง

มากตอบรษท หากไมมการเปลยนแปลง และพฒนาตนเอง ดงนนรปแบบการปรงปรงบรษทจะ

เปนไปตามกรอบแนวคดของการเพมประสทธภาพท ง 3 ดาน คอ การเพมประสทธภาพในดาน

การผลต การขนสง และการเพมรายไดและกาไร เพอสรางชอเสยงใหแกตราสนคา และเพอสราง

ความไดเปรยบในการแขงข นในอนาคต ท งนเมอสามารถสรางระบบการทางานทดของบรษทได

แลว การจะสรางกลยทธเพอรองรบความตองการของลกคาทมอยอยางตอเนอง กไมใชเรองท

ยากอกตอไป โดยผว จ ยไดทาการเกบรวบรวมขอมลการทางานจากทกแผนกของบรษท ท ง

แผนกการตลาดและบญช แผนกขนสง แผนกการผลต รวมไปถงป จจยภายในและภายนอกท

สงผลกระทบถงการทางานของบรษท ซงเปนขอมลแบบปฐมภมโดยการเกบรวบรวมขอมลและ

ตวเลขจากโรงงานผลตขนมป ง AAA Bakery โดยตรง เพอใหทราบถงระบบการทางานใน

ป จจบน เพอหาป ญหาและสาเหตของป ญหา เพอวางแนวทางในการปรบและจดการระบบการ

ทางาน และเพอเพมประสทธภาพการทางานทงหมดของบรษท โดยขอมลทจะทาการรวบรวม

และวเคราะหมดงน

ขอบเขตเนอหา

ศกษาการพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง กรณศกษา บรษท AAA Bakery

ซงประกอบดวย

1. การปรบปรงแผนการขยายฐานลกคา

2. การปรบปรงกระบวนการผลต

3. การปรบปรงเสนทางในการขนสงขนมป ง

การเกบรวบรวมขอมล

เพอศกษาการพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง กรณศกษา บรษท AAA

Bakery ผศกษาจงเกบรวบรวมขอมลแบบปฐมภม โดยการเกบรวบรวมขอมลการทางานจากทก

49

แผนกของบรษท AAA Bakery ประกอบดวยแผนกการตลาดและบญช แผนกขนสง แผนกการ

ผลต โดยมรายละเอยดดงน

1. ขอมลการขนสงขนมป งจากโรงงานถงโรงเรยน ท งเสนทาง ระยะทางและระยะเวลา

2. ขอมลจานวนททาการผลต ตนทนในการผลตและรายไดของบรษท

3. ขอมลคาเชอเพลงในการขนสง

4. ขอมลโรงเรยนและสถาบนกวดวชาในอาเภอเมอง จงหวดนาน

ระยะเวลาทใชในการศกษา

ระยะเวลาทใชในการศกษา 1 ป เรมต งแตเดอนมกราคม 2554 - เดอนธนวาคม 2554

ศกษา ม.ค ก.พ ม.ค เม.ย พ.ค ม.ย. ก.ค ส.ค ก.ย ต.ค พ.ย ธ.ค

จานวนททาการผลต

ตนทนในการผลตและ

รายไดของบรษท

เสนทางการขนสงจาก

โรงงานถงโรงเรยน

คาเชอเพลงในการ

ขนสง

3.1 วเคราะหขอมลจากกลมประชากร

1.แผนกการตลาดและบญช

2.แผนกขนสง

3.แผนกการผลต

3.1.1 การวเคราะหป ญหา

3.1.2 การวเคราะหสาเหตของป ญหา

3.2 แนวทางการแกป ญหาและตดสนใจเลอก

3.2.1 แนวทางการแกป ญหาแผนกการตลาดและบญช

3.2.2 แนวทางการแกป ญหาแผนกขนสง

3.2.3 แนวทางการแกป ญหาแผนกการผลต

3.3 การเลอกแนวทางแกป ญหาและสรปผล

3.3.1 การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกการตลาดและบญช

3.3.2 การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกขนสง

50

3.3.3 การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกการผลต

การวเคราะหขอมลเบองตน

3.1 วเคราะหกลมประชากร

1. แผนกการตลาดและบญชและบญช

แผนกการตลาดและบญชของบรษท จะดแลยอดขาย จานวนการผลตขนมป งในแตละ

วน ความหลากหลายของผลตภณฑในทนคอขนมป งประเภทตางๆ โดยการทางานของแผนก

การตลาดและบญชมการทางานแบงออกเปน 4 สวนหลกๆ ดงน

1. ตดตอและประสานงานการประมลรานคาของโรงเรยน

2. ดแลความหลากหลายของขนมป งประเภทตาง ๆ

3. หาแหลงจาหนายผลตภณฑใหมๆ เพมเตมนอกเหนอจากโรงเรยน

4. ดแลตนทน งบรายรบ-รายจาย

ลกคาหลกๆททาการดแลจะแบงออกเปน 4 กลม คอนกเรยนโรงเรยนจมปวนดาพร

นกเรยนโรงเรยนซนจง นกเรยนโรงเรยนบานพระเนตร และนกเรยนโรงเรยนราชานบาล โดย

นกเรยนโรงเรยนจมปวนดาพร คอกลมลกคาหลกทสรางรายไดใหแกบรษท เนองจากมจานวน

นกเรยนมากเปนอนดบหนง รองลงมาคอ นกเรยนโรงเรยนซนจง นกเรยนโรงเรยนบานพระ

เนตร และนกเรยนโรงเรยนราชานบาล ตามลาดบ ซงตามทตกลงในสญญาการประมลรานคากบ

ทางโรงเรยนจะตองมยอดขนมป งข นตาของการส งอยางนอย 50 ปอนดตอว น

ตารางท 3.1 แสดงประเภทสนคาททาการขนสงในแตละวน

สนคาท งหมดททาการผลตและขนสงในแตละวนสามารถจาแนกไดดงน

ประเภทสนคา จานวน จานวนการขนสง (คดเปน % )

ขนมป งปอนด 200 ปอนด 12.20%

ขนมป งไสแยมตาง ๆ 720 ลก 43.90%

ขนมป งไสหมหยอง 720 ลก 43.90%

51

2. แผนกขนสง

แผนกขนสงมหนาทขนสงขนมป งไปยงโรงเรยนท ง 4 แหง ไดแก โรงเรยนจมปวนดาพร

โรงเรยนซนจง โรงเรยนบานพระเนตร และโรงเรยนราชานบาล ซงท งหมดอยในอาเภอเมอง

จงหวดนาน

ภาพท 3.1 แสดงเสนทางการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหงในป จจบน

ตารางท 3.2 แสดงระยะทางในการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหง

เสนทางการขนสง ระยะทาง ระยะเวลาขบรถ

1. โรงงาน โรงเรยนจมปวนดาพร 2 กม. 15 นาท

2. โรงเรยนจมปวนดาพร โรงเรยนบานพระเนตร 2 กม. 12 นาท

3. โรงเรยนบานพระเนตร โรงเรยนราชานบาล 2 กม. 5 นาท

4. โรงเรยนราชานบาล โรงเรยนซนจง 1 กม. 5 นาท

5. โรงเรยนซนจง โรงงาน 3 กม. 6 นาท

รวม 10 กม. 43 นาท

ขอบเขตการทางานของแผนกการขนสง คอ พนกงานจะมหนาทขนสงขนมป งเพอไปสง

ย งโรงเรยนท ง 4 แหงในตอนเชาตามทไดร บมอบหมาย และมหนาทขนขนมป งลงทแผงขายของ

3.5 กม.

โรงงาน

1. โรงเรยนจมปวนดา

2. โรงเรยนบานพระเนตร

4. โรงเรยนซนจง

3. โรงเรยนราชาน

2 กม. 2 กม.

2 กม.

1

2.5 กม.

0.5 กม.

52

โรงเรยนน นๆ พรอมท งจดถาดขนมป งใหเปนระเบยบเพออานวยความสะดวกใหแกคนขายขนม

ป งทโรงเรยน นอกจากน หลงเลกเรยนพนกงานในแผนกขนสงจะมหนาทในการไปรบอปกรณ

ถาดขนมป งกลบจากรานคาของโรงเรยน พรอมท งร บ order ยอดส งขนมป งสาหรบว นถดไป

เพอแจงใหกบแผนกการผลตในการเตรยมการผลต เนองจากสวนผสมบางอยางจาเปนตองซอ

ว นตอว นเพอใหสด อรอย เชน ไขไก เปนตน

ตารางท 3.3 จานวนการส งซอขนมปงตอโรงเรยนโดยประมาณ

โรงเรยน จานวนขนมปง

(ปอนด)

จานวนขนมปงไส

หมหยอง(ลก)

จานวนขนมปงไส

แยมผลไม(ลก)

1. โรงเรยนจมปวนดาพร 50 220 220

2. โรงเรยนบานพระเนตร 50 180 180

3. โรงเรยนราชานบาล 50 180 180

4. โรงเรยนซนจง 50 140 140

รวม 200 720 720

3. แผนกการผลต

แผนกการผลต ทาหนาทผสมสวนผสมตางๆ ในการผลตขนมป งปอนด ขนมป งไสหม

หยอง และขนมป งไสผลไม โดยการทางานของแผนกการตลาดและบญชมการทางานแบง

ออกเปน 4 สวนหลกๆ ดงน

1. จดซอว ตถดบ

2. ผสมแป งและนวดแป งใหตรงตามสตรขนมป ง

3. ควบคมการอบขนมป ง

4. ดแลบรรจขนมป งลงในบรรจภณฑ แปรรปขนมป ง

ว สดอปกรณทใชในการผสมแป ง ไดแก เตาอบขนมป ง เตาพรอมถงแกส กระทะ ตลว

ไมพาย เครองบดอาหาร ทรอนแป ง กะละมงสแตนเลส ผาขาวบาง ถาดอะลมเนยม พมพขนม

ป งและแปรงทาเนย อยางไรกตาม ไมมการนาเอาอปกรณในการช งตวงสวนผสมมาใชในการ

ผลตขนมป ง

53

ตารางท 3.4 ว ตถดบทใชในการผลตขนมป งประเภทตางๆ ตอว น มดงน

ประเภท ขนมปง

วตถดบในการผลตตอวน

แปง (กก.)

นาตาลทราย (กก.)

ไขไก (ฟอง)

เนย ขาว (กก.)

นม สด

(กระปอง)

ยสต (กก.)

หม หยอง (กก.)

แยม ชนด

ตางๆ (กก.)

จานวน ทผลต

ได

ขนมป งปอนด 60 10 180 20 20 1.2 - - 200

ปอนด

ขนมป ง

หมหยอง 15 2.5 45 2.5 5 3 5 -

720

ลก

ขนมป งไส

แยมผลไม 15 2.5 45 2.5 5 3 - 10

720

ลก

รวม 90 15 270 25 30 7.2 5 10

ข นตอนการทางานในการผลตขนมปงมรายละเอยด ดงน

1. จดซอว ตถดบตามสวนผสม

2. ผสมสวนผสมสวนแรกในกะละมงใบใหญ ไดแก แป งขนมป ง ยส และนาเปลา

54

3. ใสสวนผสมทเหลอท งหมดลงในเครองต โดยใชห วตตะขอ เทสวนผสมในกะละมงทขนฟแลว

ลงในเครองต

4. เรมนวดทสปดตาจนถงสปดกลาง 10 นาท

5. นวดทงไว 30 นาท จนหยบออกมาขงได

55

6. นามาปนขนรป

7. ทาเนยทพมพ ใสกอนแป งทป นแลวลงไป ปดฝา รอขนฟ 30 นาท

8. อนเตาทอณหภม 180-190 องศาเซลเซยส เมอขนฟครบ 30 นาท นาเขาเตาอบ 45 นาท

9. เมอสกแกะออกมาจากพมพ พกบนตะแกรง

56

10. บรรจลงขนมป งลงในหอ

11. จดเกบขนมป งเพอเตรยมการขนสงไปยงโรงเรยนตอไป

12. ขนขนมป งขนรถเพอทาการขนสงไปยงโรงเรยน

57

ตารางท 3.5 แสดงตนทนการผลตตอว นของขนมป งปอนด ขนมป งไสหมหยองและขนมป งไส

แยมผลไม

ผลตภณฑ ตนทนการผลตตอวน

วตถดบ หนวย ราคา

ขนมป งปอนด (200 ปอนด)

แป ง 60 กก. 1,740.00

นาตาลทราย 10 กก. 260.00

ไขไก 180 ฟอง 540.00

เนยขาว 20 กก. 600.00

นมสด 20 กระปอง 500.00

ยสต 1.2 กก. 540.00

รวม 4,180.00

ขนมป งไสหมหยอง (720 ลก)

แป ง 15 กก. 435.00

นาตาลทราย 2.5 กก. 65.00

ไขไก 45 ฟอง 135.00

เนยขาว 2.5 กก. 175.00

นมสด 5 กระป อง 125.00

ยสต 3 กก. 1,350.00

หมหยอง 5 กก. 1,000.00

รวม 3,285.00

ขนมป งไสแยมผลไม (720 ลก)

แป ง 15 กก. 435.00

นาตาลทราย 2.5 กก. 65.00

ไขไก 45 ฟอง 135.00

เนยขาว 2.5 กก. 175.00

นมสด 5 กระป อง 125.00

ยสต 3 กก. 1,350.00

แยมผลไม 10 กก. 370.00

รวม 2,655.00

คาแรงงาน 300.00

จานวนคน 4.00

รวม 1,200.00

58

ตารางท 3.5 แสดงตนทนการผลตตอว นของขนมป งปอนด ขนมป งไสหมหยอง และขนมป งไส

แยมผลไม (ตอ)

ตนทนรวมตอวน 11,320.00

ตนทนรวมตอเดอน 249,040.00

Overhead Cost

คาเชอเพลงในขนสง 475.96

คาแกสการผลต 945.00

คานา 200.00

คาไฟ 1,600.00

รวม 3,220.96

ตนทนการผลตรวมตอเดอน 252,260.96

ตารางท 3.6 แสดงผลการดาเนนงานของโรงงาน AAA Bakery

ผลการดาเนนงาน

ตนทนรวมตอวน

ชนดผลตภณฑ ตนทน หนวย

ขนมป งปอนด 4,180.00 บาท

ขนมป งหมหยอง 3,285.00 บาท

ขนมป งไสแยมผลไม 2,655.00 บาท

รายไดตอว น

ขนมป งปอนด 5,000.00 บาท

ขนมป งหมหยอง 3,600.00 บาท

ขนมป งไสแยมผลไม 3,600.00 บาท

กาไรแตละผลตภณฑ

ขนมป งปอนด 820.00 บาท

ขนมป งหมหยอง 315.00 บาท

ขนมป งไสแยมผลไม 945.00 บาท

กาไรรวมตอวน 2,080.00 บาท

กาไรรวมตอเดอน 45,760.00 บาท

59

ตารางท 3.6 แสดงผลการดาเนนงานของโรงงาน AAA Bakery (ตอ)

คาจางแรงงานตอวน 300.00 บาท

จานวนแรงงาน 4 คน

คาจางแรงงานรวมตอวน 1,200.00 บาท

คาจางแรงงานตอเดอน 26,400.00 บาท

คานา 200.00 บาท

คาไฟ 1,600.00 บาท

คาเชอเพลงในการขนสง 945.00 บาท

คาแกสการผลต 475.96 บาท

กาไรสทธตอเดอน 16,139.04 บาท

จากตารางดงกลาวขางตน ตนทนในการผลตขนมป งปอนด ขนมป งไสแยมผลไม

และขนมป งไสหมหยอง รวมถงคาจางแรงงาน คานาประปา คาไฟฟ า คาเชอเพลงในการขนสง

และคาแกสในการผลตตอเดอนอยท 252,260.96 บาท โดยมกาไรสทธตอเดอนอยท

16,139.04 บาท

3.1.1 การวเคราะหปญหา

การวเคราะหป ญหาของบรษท จะใชการวเคราะหจากสภาพแวดลอมภายในเปนหลก

เพราะสภาพแวดลอมภายในท งหมดของบรษทจะทาใหเรารวา ระบบการทางานท งหมดของ

บรษทเปนอยางไร จะทาใหเรารถงกระบวนการทางาน และจะทาใหเราสามารถมองเหนไดวา

ป ญหาของแตละแผนกมอะไรบาง ระบบการทางานในป จจบนมอะไรทตองปรบปรง และ

แนวทางอะไรทเราจะสามารถนามาใชพฒนาบรษทได

โดยภาพรวมป ญหาของบรษท คอเรองของระบบการทางาน โดยการทางานในป จจบน

ไมมการจดวางระบบทด ทกแผนกทางานตามความเคยชน จงสงผลใหจ ดลาดบเวลาการทางาน

ไมมประสทธภาพ(สนเปลอง) ฯลฯ ซงป ญหาท งหมดทเกดขน ทาใหบรษทตองแบกรบตนทนท

มองไมเหน ท งตนทนคาเสยโอกาส ตนทนในสวนของเวลา ตนทนผนแปร และตนทนคงท ทาให

ในการทางานแตละคร ง ตนทนทแทจรงสงกวาทคาดไว ดงนนจงตองมการรอระบบการทางาน

ท งหมดขน เพอลดตนทนใหไดมากทสดและปรบระบบการทางานเพอรองรบการขยายตวของ

บรษท พรอมสรางกลยทธเพอรองรบทจ งหวดนานเนนสงเสรมใหมการขายและใชผลตภณฑใน

ทองถน โดยบรษท มแผนกท งหมด 3 แผนก ประกอบไปดวย แผนกการตลาดและบญช แผนก

การผลต และแผนกขนสง โดยแตละแผนกจะมรปแบบของป ญหาทแตกตางกนออกไปตาม

ลกษณะการทางาน โดยจากการศกษารปแบบการทางานมา พบวาแตละแผนกมป ญหาดงน

60

แผนกการตลาดและบญช

ป ญหาของแผนกการตลาดและบญชคอ ขนมป งไมมความหลากหลาย ตลาดหลกอยท

โรงเรยนเพยงอยางเดยว ซงป ญหาท งหมด สงผลเสยตอบรษทท งสน โดยสามารถจาแนกความ

เสยหายและผลกระทบไดดงน

ปญหาทพบ ผลกระทบ

ขนมปงไมมความหลากหลาย ไมสามารถตอบสนองความตองการลกคาได บรษทขาด

รายไดทควรจะได

ตลาดหลกอยทโรงเรยน

เพยงอยางเดยว

รบรายไดดานเดยว ไมไดยอดขายชวงปดเทอมในขณะท

คาใชจาย fix cost ย งจาเปนตองจายทกเดอน

ตารางท 3.7 แสดงป ญหาและผลกระทบของแผนกการตลาดและบญช

รายรบข นตาของบรษทในแตละเดอน (เกบขอมลในป 2554)

เดอน ชวงปด-เปด เทอม รายร บข นตาตอเดอน (บาท)

มกราคม เปดเทอม 267,080 กมภาพนธ 265,210

มนาคม 266,420 เมษายน ปดเทอม -

พฤษภาคม - มถนายน เปดเทอม 268,400 กรกฎาคม 265,870 สงหาคม 265,760 กนยายน 266,090 ตลาคม ปดเทอม -

พฤศจกายน เปดเทอม 266,860 ธนวาคม 265,760

ตารางท 3.8 แสดงรายรบข นตาของบรษทในแตละเดอน

จากตารางขางตนจะเหนวา บรษทจะขาดรายไดในเดอนทปดเทอมคอ เดอนเมษายน

พฤษภาคมและตลาคม สงผลใหบรษทขาดรายไดในเดอนดงกลาวเน องจากตลาดหลกอยท

โรงเรยนเพยงอยางเดยว

61

แผนกขนสง

แผนกขนสงมหนาทขนสงขนมป งไปยงโรงเรยนท ง 4 แหง ซงจะจดสงขนมป งไปยงแต

ละโรงเรยนโดยมไดมการวางแผนการเดนทางใหการขนสงเปนไปอยางมประสทธภาพและมได

คานงถงระยะทางใกลไกล เนองจากแตละโรงเรยนมการกาหนดเวลาการนดสงสนคาแตกตางกน

จงทาใหเกดป ญหาการขนสงไมเปนระบบ ไมมการวางแผนทด ทาใหมคาใชจายในการขนสง

เพมเกนความจาเปน ดงนน การวางแผนการขนสงจงเปนสงสาคญ เพอประหยดคาใชจายใน

การขนสงตามเสนทางเรยงลาดบจากสถานทใกลเคยงกอน จะเหนไดวาป ญหาของแผนกขนสง

เดนชดมากในเรองของตนทนการดาเนนงานของบรษท

ซงป ญหาท งหมด สงผลเสยตอบรษทท งสน โดยสามารถจาแนกความเสยหายและ

ผลกระทบไดดงน

ตารางท 3.9 แสดงป ญหาและผลกระทบของแผนกการตลาดและบญช

ปญหาทพบ ผลกระทบ

ขนสงตามความเคยชน ตาม

กาหนดเวลาทแตละโรงเรยน

กาหนด

ทาใหบอยครงไมสามารถควบคมระยะเวลา และ

เชอเพลงในการขนสงได เปนเหตใหสงสนคาลาชา

และมตนทนคาเชอเพลงทสงขน

ตารางท 3.10 แสดงคาเชอเพลงในการขนสง (คาแกส) แตละอาทตยระหวางเดอน

มถนายน – พฤศจกายน 2554 (กอนปรบปรงเสนทางการขนสง) และในเดอนธนวาคม 2554

(หลงปรบปรงเสนทางการขนสง) ดงน

62

ระยะทางเดอนมถนายน 2554(กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 10.5 10.0 11.0 11.5 43.0 58.48

องคาร 11.0 12.0 11.5 10.5 45.0 61.20

พธ 10.0 12.5 10.5 11.0 44.0 59.84

พฤหสบด 11.5 11.0 10.0 12.0 44.5 60.52

ศกร 12.0 11.5 12.0 12.5 48.0 65.28

คาเฉลย/อาทตย 11.2 11.8 11.6 12.3 224.5 305.32

ระยะทางเดอนกรกฎาคม 2554 (กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 12.5 11.0 12.0 10.0 45.5 61.88

องคาร 12.0 12.0 11.5 12.0 47.5 64.60

พธ 11.0 10.5 10.0 11.0 42.5 57.80

พฤหสบด 11.5 11.0 12.0 10.5 45.0 61.20

ศกร 10.0 10.5 10.0 11.0 41.5 56.44

คาเฉลย/อาทตย 11.6 11.4 11.7 11.7 222.0 301.92

ระยะทางเดอนสงหาคม 2554 (กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 11.0 12.0 11.5 10.5 45.0 61.20

องคาร 12.0 11.5 10.5 11.0 45.0 61.20

พธ 10.0 11.0 11.5 12.0 44.5 60.52

พฤหสบด 11.5 10.0 10.5 10.5 42.5 57.80

ศกร 10.5 12.0 12.0 11.0 45.5 61.88

คาเฉลย/อาทตย 11.2 11.7 11.8 11.8 222.5 302.60

63

ระยะทางเดอนกนยายน 2554 (กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 11.0 10.0 10.5 12.0 43.5 59.16

องคาร 10.5 11.0 11.5 11.5 44.5 60.52

พธ 11.5 10.5 12.0 10.5 44.5 60.52

พฤหสบด 12.5 12.5 11.0 12.0 48.0 65.28

ศกร 12.0 11.0 10.0 11.0 44.0 59.84

คาเฉลย/อาทตย 11.7 11.4 11.6 12.2 224.5 305.32

ระยะทางเดอนตลาคม 2554 (กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 11.0 12.0 11.0 11.5 45.5 61.88

องคาร 10.5 10.5 12.5 10.5 44.0 59.84

พธ 12.0 11.0 11.0 10.0 44.0 59.84

พฤหสบด 10.0 11.5 12.0 11.0 44.5 60.52

ศกร 11.0 10.0 12.5 11.5 45.0 61.20

คาเฉลย/อาทตย 11.1 11.4 12.4 11.7 223.0 303.28

ระยะทางเดอนพฤศจกายน 2554 (กม.)

วน 1 2 3 4

รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 12.0 11.5 10.5 10.0 44.0 59.84

องคาร 10.0 12.0 11.0 11.5 44.5 60.52

พธ 11.5 12.5 12.0 12.0 48.0 65.28

พฤหสบด 11.0 11.5 11.5 10.5 44.5 60.52

ศกร 10.0 10.5 11.0 12.0 43.5 59.16

คาเฉลย/อาทตย 11.1 12.0 11.8 12.0 224.5 305.32

64

ระยะทางเดอนธนวาคม 2554 (กม.) (หลงปรบปรงเสนทางการขนสง)

วน 1 2 3 4 รวมตอเดอน

(กม.)

คาเชอเพลง

(บาท)

จ นทร 9.0 9.5 11.0 12.0 41.5 56.44

องคาร 10.5 9.5 10.5 11.5 42.0 57.12

พธ 10.0 11.0 12.0 11.0 44.0 59.84

พฤหสบด 10.5 10.5 11.0 10.5 42.5 57.80

ศกร 11.0 11.5 10.0 9.5 42.0 57.12

คาเฉลย/อาทตย 10.4 10.8 11.5 11.7 212.0 288.32

** เตมแกส 450 บาท วงไดในระยะทาง 330 กโลเมตร**

ผว จ ยไดเกบขอมลระยะทางทใชในการขนสงระหวางเดอนมถนายน – พฤศจกายน

2554 (กอนปรบปรงเสนทางการขนสง) โดยทระยะทางดงกลาวเปนผลมาจากอตราการใช

เชอเพลงทเพมขนในขณะทการจราจรตดข ด โดยมระยะทางเฉลยโดยรวมตอเดอนอยท 223.5

กโลเมตร และอตราคาเชอเพลงเฉลยตอเดอนอยท 304 บาท ในขณะทระยะทางการขนสงใน

เดอนธนวาคม 2554 (หลงปรบปรงเสนทางการขนสง) มระยะทางโดยรวมตอเดอนอยท 212

กโลเมตร และอตราคาเชอเพลงตอเดอนอยท 288.32 บาท ซงหลงปรบปรงเสนทางการขนสง

สามารถลดท งระยะทางและอตราเชอเพลงไดประมาณ 5%

แผนกการผลต

ป จจบนแผนกการผลตย งไมมการจดทามาตรฐานปรมารการใชว ตถดบในแตละคร ง ซง

จากป ญหานสงผลใหมการสนเปลองว ตถดบ เนองจากในบางกรณมการตวงวตถดบเกนปรมาณ

ทจาเปน ทาใหตองทงว ตถดบสวนเกนออกไป โดยทไมสามารถนากลบมาใชใหมได อกท งการ

ไมมการจดเกบว ตถดบทใชในการผลต สงผลใหในบางกรณจาเปนตองมการซอว ตถดบในราคา

ทแพงและทาใหตนทนในการผลตสงขนกวาเดม จากปญหาดงกลาวสามารถสรปไดดงน

ปญหาทพบ ผลกระทบ

ปรมาณสวนผสมไมไดมาตรฐาน

เปนการสนเปลองว ตถดบ สงผลใหคณภาพและรสชาต

เปลยนไป

ไมมการจดเกบวตถดบ ซอว ตถดบในราคาทแพง ซงในบางกรณเกดการขาด

ตลาดของวตถดบ

65

ตารางท 3.11 แสดงป ญหาและผลกระทบของแผนกการผลต

3.1.2 การวเคราะหสาเหตของปญหา

จากขอมลของป ญหาในเบองตน ทาใหเราทราบวาแตละแผนกมป ญหาทแตกตางกน

ออกไป โดยป ญหาทพบกมมากมายและหลากหลาย ดงนนเราจงตองมาวเคราะหใหเหนถง

สาเหตของป ญหาเพอทจะไดลงมอแกป ญหาไดถกวธ โดยในทนจะใชเครองมอ แผนผงกางปลา

(Fishbone Diagram) การวเคราะหสาเหตของป ญหาและจดทสาคญทเราควรจะแกไขกอน โดย

จะใชเครองมอน วเคราะหแผนกท ง 3 แผนก ซงผลทออกมาไดดงน

วเคราะหภาพรวมของสาเหตของปญหาทเกดขนของแผนกการตลาดและบญช

ปญหาและสาเหตของปญหา

ชองทางการจด

จาหนายนอยทาให

รายรบไมเหมาะสม

คนเครองจกร/อปกรณ

กระบวนการ

ทางาน

ปญหาและสาเหตของปญหา

ไมมองหาตลาดใหม

ขาดความใสใจในงานไม

มความทะเยอทะยาน

มแทนพมพนอยแบบ

ไมกลาลงทนเพม

คนเดยวทางานหลายตาแหนง

ไมไวใจทมงาน

ไมมการแบงสดสวนการทางาน

ไมดความตองการ

ของตลาด

ภาพท 3.2 แสดงแผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ท บอกถงสาเหตของป ญหาแผนกการตลาดและบญช

แผนกการตลาดและบญช ป ญหาทตองเรงแกไขเปนลาดบแรกคอ ตลาดหลกอยท

โรงเรยนเพยงอยางเดยว โดยมสาเหตมาจากพนกงานในแผนกการตลาดและบญชย งไมสามารถ

หาแหลงจดจาหนายขนมป งเพมเตมนอกเหนอจากทโรงเรยนได ไมมองหาตลาดใหม ไมดความ

ตองการของตลาด ขาดความใสใจในงาน ไมมความทะเยอทะยาน

66

วเคราะหภาพรวมของสาเหตของปญหาทเกดขนของแผนกขนสง

ป ญหาและสาเหตของป ญหา

ควบคมเวลาในการ

ขนสงไมได

คนเครองจกร(รถ)

ระบบการทางาน

ป ญหาและสาเหตของป ญหา

เคยชนก บเสนทางเดมๆ

มากลาวงเสนทางใหม

บรรทกสนคาไมเตมคน

ไมมการค านวณเสนทางทด

ไมมการจบเวลาและระยะทาง

ภาพท 3.3 แสดงแผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ท บอกถงสาเหตของป ญหาแผนกขนสง

แผนกขนสง ป ญหาทตองเรงแกไขเปนลาดบแรกคอ ไมมการวางแผนเสนทางในการ

ขนสง โดยมสาเหตมาจากพนกงานในแผนกขนสง สงสนคาตามขอกาหนดทตกลงกบแตละ

โรงเรยนโดยไมไดคานงถงคาใชจายทเกดขนเรองของคาเชอเพลง ซงหากปลอยไวกจะเกด

ตนทนทสงเกนความจาเปนได

67

วเคราะหภาพรวมของสาเหตของปญหาทเกดขนของแผนกการผลต

ภาพท 3.4 แสดงแผนผงกางปลา (Fishbone Diagram) ท บอกถงสาเหตของป ญหาแผนกการผลต

แผนกการผลต ป ญหาทตองเรงแกไขเปนลาดบแรกคอ ไมใชอปกรณในการตวง

สวนผสม โดยมสาเหตมาจากพนกงานเชอวาการคาดคะเนสวนผสม ทางานไดรวดเรวกวาการ

ใชอปกรณในการตวงสวนผสม และมความเคยชนกบการทางานในการใชการคาดคะเนมาโดย

ตลอด

3.2 แนวทางการแกปญหาและตดสนใจเลอก

เนองจากการรอระบบการทางานของบรษท ตองไลทาทละแผนก และตองทาแบบคอย

เปนคอยไป เพราะวาในบรษทมพนกงานหลากหลายคน ซงหลายๆคนมความพงพอใจในระบบ

การทางานแบบเดมๆอยแลว ดงน นหากเราเปลยนแปลงระบบการทางานท งหมดรวดเดยว อาจ

เกดการตอตานจากพนกงานททางานอยในป จจบน จนทาใหสงผลกระทบตอการทางานโดยรวม

กได โดยแนวทางการปรบปรงระบบท งหมดมดงน

ปญหาและสาเหตของปญหา

ตนทนการผลตสง

คน เครองจกร

วตถดบ

ปญหาและสาเหตของปญหา

ขาดการคานวณสวนผสมทด

ใชมอตวง

การผลตแตละครงได

จานวนไมเทากน เพราะ

สวนผสมไมนง

ไมมการกกตนสนคา

สนคาแพง

68

การทางานแบบเดม

ภาพท 3.5 ข นตอนการดาเนนงานเปรยบเทยบระหวางแบบเดมและหลงการปรบปรง

การทางานแบบใหม (หลงปร บปรง)

69

3.1.3 แนวทางการแกปญหาของแผนกการตลาดและบญช

ป ญหาของแผนกการตลาดและบญชหลกๆ คอตลาดหลกอยทโรงเรยนเพยงอยางเดยว

พนกงานยงไมสามารถหาแหลงจดจาหนายขนมป งเพมเตมนอกเหนอจากทโรงเรยนได ขาด

แรงจงใจ เคยชนกบการทางานแบบเดมๆ สงผลใหบรษทรบรายไดดานเดยว ไมไดยอดขายชวง

ปดเทอมในขณะทคาใชจาย Fix cost ย งจาเปนตองจายทกเดอน

ผว จ ยไดทาการวเคราะหการจดการเชงกลยทธดวยการประเมนองคกรและสภาพ

แวดลอม (Environment Scanning) จากการวเคราะหโดยใช SWOT Analysis เหนวาอปสรรค

ของโรงงานขนมป ง AAA Bakery คอ ส ญญาการประมลขายขนมป งในโรงเรยนเปนแบบปตอป

ทาใหไมสามารถยดระยะเวลาของรายไดทแนนอนได อกท งระยะเวลาจาหนายขนมป งคอชวง

เชาเวลา 06.00-07.00 น. เทานน ทาใหรายไดคอนขางจากด นอกจากน จากการวเคราะห

สภาพแวดลอมภายนอกองคกร (External Analysis) คแขงทเขามาใหม (New Entrance) ทาให

เกดภาวะคกคามจากการเขามามสวนแบงทางการตลาดของคแขง จากการประเมนดงกลาว

ผว จ ยจงตองการลดอปสรรค และเพมโอกาสในการทาธรกจเพมมากขน

แนวทางการแกปญหาของแผนกการตลาดและบญช มดงน

หาตลาดแหลงจดจาหนายขนมป งเพมเตม ดวยการตดตอขอวางขายขนมป งกบสถาบน

กวดวชาในจงหวดนาน เพอเพมประสทธภาพดานการการกระจายสนคา และใหสามารถรองรบ

กบปรมาณการส งซอทจะเพมขนในอนาคต ซงป จจบนมสถาบนกวดวชาแขงข นกนเพมมากขน

มการเปดกจการเพมขนทกป หากสามารถตดตอขอวางขายขนมป งกบสถาบนกวดวชาได จะทา

ใหยอดขายของบรษทเพมขน โดยป จจบนในอาเภอเมอง จงหวดนานมจานวนสถาบนกวดวชา

ท งสน 15 แหง ท งน ย งสามารถลดป ญหาของบรษททไมสามารถทายอดขายในชวงทโรงเรยน

ปดเทอมได ทาใหบรษทมรายไดเพมขนจากเดม

70

ตารางท 3.12 แสดงขอมลสถาบนกวดวชาท งสน 15 แหงในอาเภอเมอง จงหวดนาน

ลาดบ

ท ชอสถาบนกวดวชา

จานวนนกเรยน

โดยประมาณ (คน) ชวยอายเดก ระดบช น

1 นานตวเตอร 300 7-18 ขวบ ประถม1-มธยม6

2 คมอง 300 7-15 ขวบ ประถม1-มธยม3

3 ศนยวชาการ RAC นาน 200 7-18 ขวบ ประถม1-มธยม6

4 เปรมประชาตวเตอร 200 9-18 ขวบ ประถม3-ประถม6

5 Home Music 200 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

6 ดนตรแฟนตาเซย 200 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

7 Access 150 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

8 สถาบนเสรมความรโปร-คว 120 7-18 ขวบ ประถม1-มธยม6

9 King Math 100 7-12 ขวบ ประถม1-ประถม6

10 สถาบนคณตศาสตรว นทว น 100 4-15 ขวบ อนบาล1-มธยม3

11 โรงเรยนบานภาษา 100 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

12 Smart Brain 80 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6 13 สถาบนพฒนาทกษะ

คณตศาสตรอาอว ง 60 4-12 ขวบ อนบาล1-ประถม6

14 Brain Family 50 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

15 I can คณตศาสตร 50 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

รวม 2,210

จากขอมลดงกลาวขางตน จะเลอกเอาสถาบนกวดวชาจานวน 7 แหงแรกทมจานวน

นกเรยนมากสด (โดยมนกเรยนรวมกนจานวนท งสน 1,550 คน) ในระดบช นทใกลเคยงกบกลม

ลกคาเดมคอนกเรยนของโรงเรยนท ง 4 แหง (จานวนนกเรยนท งสน 4,700) ซงจานวนนกเรยน

จากสถาบนกวดวชาท ง 7 แหง คดเปน 32.98% ของกลมลกคาหลกในป จจบน

3.1.4 แนวทางการแกปญหาของแผนกขนสง

ป ญหาของแผนกขนสงหลกๆ คอไมมการวางแผนเสนทางในการขนสง โดยมสาเหตมา

จากพนกงานสงสนคาตามขอกาหนดทตกลงกบแตละโรงเรยนโดยไมไดคานงถงคาใชจายท

เกดขน สงผลใหบรษทมคาใชจายในการขนสงเพมเกนความจาเปน ตนทนของบรษทเพมขน

71

ท งน ผว จ ยไดนาเอาทฤษฎ Vehicle Route Problem (VRP) มาใชในการกาหนด

เสนทางการขนสงจากโรงงานไปยงโรงเรยนท ง 4 แหง โดยเนนใหมคาใชจายและใชระยะเวลา

นอยทสดภายใตเงอนไขหรอขอจากดในดานตาง ๆเชน เวลา จานวนททาการขนสงและขดจากด

ของยานพาหนะ ซงผว จ ยใชวธการแกป ญหาแบบฮวรสตก โดยใชวธการหาคาตอบแบบ Route-

First-Cluster Second ดวยการทาการจดเรยงลาดบพนทในการเดนทางกอน โดยหลกในการ

จดเรยงจะพจารณาจากระยะทางความใกลไกลระหวางโรงงานและโรงเรยน เมอดาเนนการเสรจ

จงคอยมาพจารณาถงการจดเสนทาง โดยเสนทางจะตองสามารถลดระยะทาง ลดเวลาในการ

ขนสง และลดคาใชจายดานอตราเชอเพลงได

แนวทางการแกป ญหาของแผนกขนสงทจาเปน คอการปรบปรงและวางแผนการขนสง

ใหเปนระบบ เพอประหยดคาใชจายในการขนสงตามเสนทางเรยงลาดบจากสถานทใกลเคยง

กอน เพอเพมประสทธภาพดานการขนสง

ภาพท 3.6 แสดง Reroute เสนทางการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหง (กม.)

ซงจากตารางดงกลาวขางตน จะเหนไดวาภายหลงการ Reroute เสนทางการขนสงจาก

โรงงานถงโรงเรยนแตละแหง มการวางแผนการขนสงอยางเปนระบบ มเสนทางการขนสงท

แนนอน ไมยอนเสนทางกลบไปกลบมา ทาใหการขนสงสนคามประสทธภาพมากยงขน

โรงงาน

1. โรงเรยนจมปวนดา

4. โรงเรยนบานพระเนตร

3. โรงเรยนซนจง

2. โรงเรยนราชานบาล

2 กม.

1 กม.

2.5 กม.

0.5 กม.

3.5 กม.

72

ตารางท 3.13 แสดงขอมลเปรยบเทยบการขนสงแบบเดมและแบบใหมทมผลตออตรา

เชอเพลง (จากภาพแสดงเสนทางการขนสงท งกอนและหลงการปรบปรง)

ขอมลกอนการปร บปรง ขอมลหลงการปร บปรง

การขนสงแบบเดม การขนสงแบบใหม

ระยะทางสะสมรวม 10 กม. ระยะทางสะสมรวม 9.5 กม.

ระยะเวลาสงสะสมรวม 43 นาท ระยะเวลาสงสะสมรวม 39 นาท

อตราเชอเพลง 13.60 บาท อตราเชอเพลง 12.92 บาท

ประหยดเชอเพลง 5% (ลดลง 0.68 บาท)

หมายเหต คาแกส 1 กม. : 1.36 บาท (โดยคดจากการเตมแกสเตมถง 450 บาท วงได 330 กม.)

จะเหนไดวาการขนสงหลงการปรบปรงการวางแผนเสนทางการขนสงจากโรงงานถง

โรงเรยนแตละแหงใหม สามารถชวยลดระยะเวลารวม ลดระยะทางรวมในการขนสงได อกท งย ง

ชวยลดคาใชจายดานเชอเพลงไดอกดวย โดยจากการปรบปรงเสนทางการขนสงใหมสามารถลด

ระยะทางรวมได 0.5 กม. หรอลดลงไป 5% อกท งใชเวลาสะสมรวมในการสงสนคาลดลงได 4

นาทหรอลดลงไป 9.30% นอกจากน ย งสามารถลดอตราเชอเพลงลงได 0.68 บาทหรอลดลงไป

5%

3.1.5 แนวทางการแกปญหาของแผนกการผลต

ปญหาของแผนกการผลตหลกๆ คอไมใชอปกรณในการตวงสวนผสม โดยมสาเหตมา

จากพนกงานเชอวาการคาดคะเนสวนผสม ทางานไดรวดเรวกวาการใชอปกรณในการตวง

สวนผสม และมความเคยชนกบการทางานในการใชการคาดคะเนมาโดยตลอด สงผลกระทบทา

ใหสนเปลองคาใชจายในการผลตขนมป ง จานวนการผลตขนมป งในแตละวนไมคงท

ผว จ ยไดนาเอาทฤษฎความสญเสย 7 ประการ (7 Waste) มาใชโดยเนนเรองความ

สญเสยเนองจากกระบวนการผลตทขาดประสทธผล เพอใหสามารถปรบปรงกระบวนการผลตให

ดยงขน ดวยความเคยชนกบกระบวนการผลตทเปนอยอาจจะทาใหมองขามความบกพรองท

แฝงอยในกระบวนการผลตทาใหพลาดโอกาสในการปรบปรงการทางาน โดยผว จ ยเหนวาป ญหา

ทเกดจากกระบวนการผลตทขาดประสทธผลในโรงงานขนมป ง คอการเกดตนทนทไมจาเปน

จากการคาดคะเนในการช งตวงสวนผสม จากการวเคราะหการทางานเพอแบงประเภทข นตอน

ท งหมดในกระบวนการศกษาข นตอนทไมเหมาะสมของการผลตในทนคอการปฏบตงาน ผว จ ย

73

จงปรบปรงดวยการเลอกใชอปกรณในการช งตวงทเหมาะสมเพอใหงายตอการผลตและการใช

งาน ดวยการใชหลกการ ECRS ในการปรบปรงงาน ดวยการ Simplify การปรบปรงการ

ทางานใหงายและสะดวกขนเขาชวยในการทางานเพอใหผลตไดแมนยามากขน ซงสามารถลด

ของเสยลงไดและการลดการทางานทไมจาเปนลง

แนวทางการแกป ญหาของแผนกการผลตทจาเปน คอจดเตรยมชดอปกรณ ชดชอนตวง

ชดถวยตวงใหกบพนกงานในแผนกการผลต โดยกาหนดใหพนกงานใชอปกรณการตวงแทนการ

คาดคะเน เพอใหเกดมาตรฐานในการผลตขนมป ง และลดการสญเสยของการผลต นอกจากน

กาหนดใหพนกงานทาการสตอกวตถดบ เพอลดตนทนในการผลตลง

ตารางท 3.14 แสดงอปกรณทใชในการตวงสาหรบว ตถดบแตละประเภท

วตถดบ ซออปกรณใชในการตวงวตถดบ ราคา

แป งตราวาว เครองช งสวนผสมแบบถวยดจตอลรบนาหนก

สงสดได 5 กก. สามารถช งไดท งของเหลวและ

แหง

1,690 บาท

แยมผลไม เบสฟ ด

หมหยอง

ไข เบอร 0

นมสด

เนยขาว

เนยมาการน

ยสต ชอนตวงสวนผสมตวงได 4 ขนาด (1 ชอนโตะ

1 ชอนชา ½ ชอนชา และ ¼ ชอนชา)

355 บาท

นาตาลทรายมตรผล

รวม 2,045 บาท

74

ตารางท 3.15 แสดงตนทนและรายไดจากการผลตกอนและหลงมอปกรณในการช งตวงวตถดบ

ตนทนและรายไดจากการผลตกอนมอปกรณ

Product ตนทน

รวม

จานวน

ทผลต

ตนทนตอ

หนวย

ราคาขาย

ตอหนวย

Break Even

Point

รายรบ

ตอวน

รายรบตอ

สปดาห

ขนมป งปอนด 4,180.00 200

ปอนด 20.90 25.00 167 ปอนด 5,000.00 25,000.00

ขนมป งไส

หมหยอง 3,285.00 720 ลก 4.56 5.00 657 ลก 3,600.00 18,000.00

ขนมป งไส

แยมผลไม 2,655.00 720 ลก 3.69 5.00 531 ลก 3,600.00 18,000.00

รวม 10,120.00 29.15 35.00 12,200.00 61,000.00

ตนทนและรายไดจากการผลตภายหลงมอปกรณในการช งตวง

Product ตนทน

รวม

จานวน

ทผลต

ตนทนตอ

หนวย

ราคาขาย

ตอหนวย

Break Even

Point

รายรบ

ตอวน

รายรบตอ

สปดาห

ขนมป งปอนด 4,180.00 220

ปอนด 19.00 25.00 167 ปอนด 5,500.00 27,500.00

ขนมป งไส

หมหยอง 3,285.00 788 ลก 4.17 5.00 657 ลก 3,940.00 19,700.00

ขนมป งไส

แยมผลไม 2,655.00 792 ลก 3.35 5.00 531 ลก 3,960.00 19,800.00

รวม 10,120.00 26.52 35.00 13,400.00 67,000.00

*ขนมป งราคาปอนดละ 25 บาท ขนมป งไสแยมผลไมและขนมป งไสหมหยองราคาลกละ 5 บาท

จากตารางดงกลาวขางตน จะเหนไดวาภายหลงจากมอปกรณมาใชในการตวงวตถดบ

จานวนทผลตไดตอว นเพมมากขนประมาณ 10% ของยอดการผลตเดม และทาใหมรายได

เพมขนจากเดมทไมมอปกรณในการตวงจะขายไดท งสนจานวน 12,200 บาทตอวน แตหลงจาก

นาเอาอปกรณการตวงมาใชสามารถขายไดท งสนจานวน 13,400 บาทตอวน สามารถเพม

รายไดประมาณ 1,200 บาทตอวน (ประมาณ 9.84%) สามารถเพมรายไดประมาณ 6,000 บาท

ตอสปดาห นอกจากนย งสามารถลดตนทนตอหนวยลงได

75

ตารางท 3.16 เปรยบเทยบตนทนการผลตระหวางระบบป จจบน (ทไมมการสตอกวตถดบ) และ

ระบบใหม (ทมการสตอกวตถดบ)

ผลตภณฑ

ตนทนการผลตตอวน ตนทนการผลตตอสปดาห

วตถดบ หนวย ราคา

ไมสตอก

วตถดบ

สตอก

วตถดบ

ลด

ตนทน

ขนมป งปอนด

(200 ปอนด)

แป ง 60 กก. 1,740.00 8,700.00 8,500.00 200.00

นาตาลทราย 10 กก. 260.00 1,300.00 1,300.00 0.00

ไขไก 180 ฟอง 540.00 2,700.00 2,700.00 0.00

เนยขาว 20 กก. 600.00 3,000.00 2,900.00 100.00

นมสด 20 กระป อง 500.00 2,500.00 2,500.00 0.00

ยสต 1.2 กก. 540.00 2,700.00 2,500.00 200.00

รวม 4,180.00 20,900.00 20,400.00 500.00

ขนมป ง

ไสหมหยอง

(720 ลก)

แป ง 15 กก. 435.00 2,175.00 2,125.00 50.00

นาตาลทราย 2.5 กก. 65.00 325.00 325.00 0.00

ไขไก 45 ฟอง 135.00 675.00 675.00 0.00

เนยขาว 2.5 กก. 175.00 875.00 845.83 29.17

นมสด 5 กระป อง 125.00 625.00 625.00 0.00

ยสต 3 กก. 1,350.00 6,750.00 6,250.00 500.00

หมหยอง 5 กก. 1,000.00 5,000.00 4,900.00 100.00

รวม 3,285.00 16,425.00 15,745.83 679.17

ผลตภณฑ

ตนทนการผลตตอวน ตนทนการผลตตอสปดาห

วตถดบ หนวย ราคา

ไมสตอก

วตถดบ

สตอก

วตถดบ

ลด

ตนทน

ขนมป งไสแยม

ผลไม

(720 ลก)

แป ง 15 กก. 435.00 2,175.00 2,125.00 50.00

นาตาลทราย 2.5 กก. 65.00 325.00 325.00 0.00

ไขไก 45 ฟอง 135.00 675.00 675.00 0.00

เนยขาว 2.5 กก. 175.00 875.00 845.83 29.17

นมสด 5 กระป อง 125.00 625.00 625.00 0.00

ยสต 3 กก. 1,350.00 6,750.00 6,250.00 500.00

แยมผลไม 10 กก. 370.00 1,850.00 1,600.00 250.00

รวม 2,655.00 13,275.00 12,445.83 829.17

รวมท งหมด 10,120.00 50,600.00 48,591.67 2,008.33

76

จะเหนไดวาการสตอกวตถดบ ทาใหสามารถลดตนทนในการผลตลงได ซงจากระบบ

ป จจบนตนทนในการซอว ตถดบใน 1 สปดาหโดยรวมอยท 50,600 บาท แตระบบใหมตนทนใน

การซอว ตถดบใน 1 สปดาหโดยรวมอยท 48,591.67 บาท (ซงลดลง 2,008.33 บาทหรอ

ประมาณ 3.97%) เน องจากการซอจานวนมากจะไดราคาทถกลงกวาเดม แตจะสตอกเฉพาะ

วตถดบทมอายในการจดเกบนาน อกท งย งเปนการลดความเสยงหากราคาวตถดบเพมสงขน

หรอไมสามารถหาวตถดบตามทองตลาดไดตามเวลาทตองการผลต ท งนหากคานวณจานวน

ตนทนของวตถดบทตองใชตอหนวยเปรยบเทยบระหวางระบบป จจบนและระบบใหมดงน

3.3 การเลอกแนวทางในการแกปญหา และสรปผล

จากการวเคราะหเพอหาแนวทางการรอระบบการทางานของบรษท ทาใหไดแนว

ทางการรอระบบการทางานเพอรองรบการทางานในอนาคตมาหลากหลายแนวทาง โดย

แนวทางท งหมดจะแบงออกเปน 3 แผนก โดยการรอโครงสรางการทางาน หรอการปรบ

กระบวนการทางานทละแผนก จะทาใหการทางานมป ญหานอยกวาการรอระบบการทางานแบบ

ท งหมดพรอมๆกน เพราะพนกงานท งหมดชนกบการทางานในแบบเดมๆอย หากมการ

เปลยนแปลงระบบการทางานท งหมดพรอมๆกน กจะทาใหพนกงานรสกเกดการตอตาน และทา

ใหเปนป ญหาในระยะยาวในทสด ดงน นแนวทางการรอระบบท งหมดทไดมาจงไมสามารถทาได

ในระยะเวลาอนส น โดยจากแนวทางการปรบปรงท งหมด ทางบรษทไดเลอกแนวทางการ

ปรบปรงไวดงน

3.3.1. การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกการตลาดและบญช

แนวทางของแผนกการตลาดและบญช คอ หาตลาดแหลงจดจาหนายขนมป งเพมเตม

ดวยการตดตอขอวางขายขนมป งกบสถาบนกวดวชาในจงหวดนาน เพอเพมประสทธภาพดาน

การการกระจายสนคา และใหสามารถรองรบกบปรมาณการส งซอทจะเพมขนในอนาคต ท งน

ย งสามารถลดป ญหาของบรษททไมสามารถทายอดขายในชวงทโรงเรยนปดเทอมได ทาให

บรษทมรายไดเพมขนจากเดม

ผว จ ยไดคดเลอกสถาบนกวดวชาจานวน 7 แหงแรกในอาเภอเมอง จงหวดนาน ทม

จานวนนกเรยนมากสด (โดยมนกเรยนรวมกนจานวนท งสน 1,550 คน) ในระดบช นทใกลเคยง

77

กบกลมลกคาหลกคอนกเรยนของโรงเรยนท ง 4 แหง (จานวนนกเรยนท งสน 4,700) ซงจานวน

นกเรยนจากสถาบนกวดวชาท ง 7 แหง คดเปน 32.98% ของกลมลกคาหลกในป จจบน และ

ทาใหกลมลกคาของ AAA Bakery เพมขน 24.80% ดงรายละเอยดตามตารางขางลางน

ตารางท 3.17 แสดงขอมลสถาบนกวดวชาทเลอกมาท งสน 7 แหงในอาเภอเมอง จงหวดนาน

ลาดบ

ท ชอสถาบนกวดวชา

จานวนนกเรยน

โดยประมาณ (คน) ชวยอายเดก ระดบช น

1 นานตวเตอร 300 7-18 ขวบ ประถม1-มธยม6

2 คมอง 300 7-15 ขวบ ประถม1-มธยม3

3 ศนยวชาการ RAC นาน 200 7-18 ขวบ ประถม1-มธยม6

4 เปรมประชาตวเตอร 200 9-18 ขวบ ประถม3-ประถม6

5 Home Music 200 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

6 ดนตรแฟนตาเซย 200 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

7 Access 150 4-18 ขวบ อนบาล1-มธยม6

รวม 1,550

3.3.2. การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกขนสง

แนวทางการแกป ญหาของแผนกขนสงทจาเปน คอการปรบปรงและวางแผนการขนสง

ใหเปนระบบ เพอประหยดคาใชจายในการขนสงตามเสนทางเรยงลาดบจากสถานทใกลเคยง

กอน เพอเพมประสทธภาพดานการขนสง โดยภายหลงการ Reroute เสนทางการขนสงจาก

โรงงานถงโรงเรยนแตละแหง มการวางแผนการขนสงอยางเปนระบบ มเสนทางการขนสงท

แนนอน ไมยอนเสนทางกลบไปกลบมา ทาใหการขนสงสนคามประสทธภาพมากยงขน

ดงจะเหนไดวาการขนสงหลงการปรบปรงการวางแผนเสนทางการขนสงจากโรงงานถง

โรงเรยนแตละแหงใหม สามารถชวยลดระยะเวลารวม ลดระยะทางรวมในการขนสงได อกท งย ง

ชวยลดคาใชจายดานเชอเพลงไดอกดวย โดยจากการขนสงใหมสามารถลดระยะทางรวมได 0.5

78

กม. หรอลดลงไป 5% อกท งใชเวลาสะสมรวมในการสงสนคาลดลงได 4 นาทหรอลดลงไป

9.30% นอกจากน ย งสามารถลดอตราเชอเพลงลงได 0.68 หรอคดเปน 5%

3.3.3. การเลอกแนวทางและสรปผลแผนกการผลต

แนวทางการแกป ญหาของแผนกการผลตทจาเปน คอจดเตรยมชดอปกรณ ชดชอนตวง

ชดถวยตวงใหกบพนกงานในแผนกการผลต โดยกาหนดใหพนกงานใชอปกรณการตวงแทนการ

คาดคะเน เพอใหเกดมาตรฐานในการผลตขนมป ง และลดการสญเสยของการผลต นอกจากน

กาหนดใหพนกงานทาการสตอกวตถดบ เพอลดตนทนในการผลตลง

ภายหลงจากมอปกรณมาใชในการตวงวตถดบจานวนทผลตไดตอว นเพมมากขน

ประมาณ 10% ของยอดการผลตเดม และทาใหมรายไดเพมขนจากเดมทไมมอปกรณในการ

ตวงจะขายไดท งสนจานวน 12,200 บาทตอวน แตหลงจากนาเอาอปกรณการตวงมาใชสามารถ

ขายไดท งสนจานวน 13,400 บาทตอวน สามารถเพมรายไดประมาณ 1,200 บาทหรอคดเปน

9.84%

เมอเทยบกบแนวทางการสตอกวตถดบ ระบบป จจบนตนทนในการซอว ตถดบตอ

สปดาห (โดยไมสตอกวตถดบ) โดยรวมอยท 50,600 บาท ในขณะทระบบใหมตนทนในการซอ

ว ตถดบตอสปดาห (โดยสตอกวตถดบ) โดยรวมอยท 48,591.67 บาท (ซงสามารถลดตนทนลง

ไดประมาณ 2,008.33 บาทตอสปดาห หรอคดเปน 3.97%) ดงนน หากพนกงานในแผนกการ

ผลตทาการสตอกวตถดบทกสปดาหจะชวยลดตนทน AAA Bakery ลงได

จากการเปรยบเทยบท งสองแนวทาง ผว จ ยจงสรปไดวาแนวทางการซออปกรณมาใชใน

การช งตวงวตถดบสามารถเพมรายไดประมาณ 6,000 บาทตอสปดาห ซงมากกวาแนวทาง การ

สตอกวตถดบเมอเทยบตอสปดาห อกท งการลงทนในการซออปกรณมาใชในการช งตวงวตถดบ

ตนทนท งสน 2,045 บาท ซงเปนการลงทนทตาและคนทนไดเรว

79

บทท 4 บทสรป และขอเสนอแนะ

จากการศกษาเรอง “การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง AAA Bakery”

โดยมว ตถประสงคเพอปรบเปลยนแนวทางการบรหารและการทางานของบรษทจากระบบการ

บรหารแบบครอบครวใหเปนในลกษณะในรปแบบของบรษทมากขน โดยการรอระบบการ

ทางานท งหมดกเพอพฒนาองคกร ใหเกดประสทธภาพท ง 3 ดาน คอ การเพมประสทธภาพใน

ดานการผลต การขนสง และการเพมรายไดและกาไร เพอสรางชอเสยงใหแกตราสนคา และเพอ

สรางความไดเปรยบในการแขงข นในอนาคต ซงแนวทางการปรบปรงท งหมดจะชวยใหบรษท

สามารถดาเนนธรกจไปไดอยางย งยนตอไปในอนาคต

1. สรปผลการศกษา

จากการวเคราะหสภาพป ญหาและสาเหตของป ญหาของบรษทพบวาการทางานในแต

ละแผนกมการบรหารจดการทไมทาใหการทางานดาเนนไปไดอยางมประสทธภาพสงสด ท งน

เกดจากการบรหารงานแบบรวมอานาจ โดยผมอานาจตดสนใจคอกรรมการบรษทแตเพยงคน

เดยว โดยจากการศกษาและวเคราะหหาสาเหตของป ญหาพบวาแตละแผนกมป ญหาดงน

แผนการตลาดและบญช

ป ญหาหลกๆ ในแผนการตลาดและบญช คอพนกงานยงไมสามารถหาแหลงจดจาหนาย

ขนมป งเพมเตมนอกเหนอจากทโรงเรยนไดโดยองตลาดหลกอยทโรงเรยนเพยงอยางเดยว เคย

ชนกบการทางานแบบเดมๆ สงผลใหบรษทรบรายไดดานเดยว และไมไดยอดขายชวงปดเทอม

คอ เดอนเมษายน พฤษภาคมและตลาคม ในขณะทคาใชจาย Fix cost ย งจาเปนตองจายทก

เดอน สงผลใหบรษทขาดรายไดทควรจะได อกท ง พนกงานยงไมสามารถคดคนขนมป งใหม

ความหลากหลายได ไมสามารถตอบสนองความตองการลกคาได โดยการปรบปรงในสวนน

แผนกการตลาดและบญชตองหาตลาดแหลงจดจาหนายขนมป งเพมเตม คอตดตอขอวางขาย

ขนมป งกบสถาบนกวดวชาในอาเภอเมอง จงหวดนาน ท งสนจานวน 7 แหง (ซงคดเปนจานวน

กลมลกคาทเพมขนประมาณ 32.98% เมอเทยบกบลกคากลมเดมคอนกเรยนของโรงเรยนท ง 4

80

แหง) และทาใหกลมลกคาของ AAA Bakery เพมขน 24.80% เพอเพมประสทธภาพดานการ

การกระจายสนคา และใหสามารถรองรบกบปรมาณการส งซอทจะเพมขนในอนาคต ท งน ย ง

สามารถลดป ญหาของบรษททไมสามารถทายอดขายในชวงทโรงเรยนปดเทอมได ทาใหบรษทม

รายไดเพมขนจากเดม

แผนกขนสง

ป ญหาหลกๆ ในแผนกขนสง คอ ไมมการวางแผนเสนทางในการขนสง โดยมสาเหตมา

จากพนกงานในแผนกขนสง สงสนคาตามขอกาหนดทตกลงกบแตละโรงเรยนโดยไมไดคานงถง

คาใชจายทเกดขนเรองของคาเชอเพลง ซงหากปลอยไวกจะเกดตนทนทสงเกนความจาเปนได

ทาใหบอยคร งไมสามารถควบคมระยะเวลา และเชอเพลงในการขนสงได เปนเหตใหสงสนคา

ลาชา และมตนทนคาเชอเพลงทสงขน โดยแนวทางในการปรบปรงสวนนคอการปรบปรงและ

วางแผนการขนสงใหเปนระบบ เพอประหยดคาใชจายในการขนสงตามเสนทางเรยงลาดบจาก

สถานทใกลเคยงกอน เพอเพมประสทธภาพดานการขนสงภายหลงการ Reroute เสนทางการ

ขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหง มการวางแผนการขนสงอยางเปนระบบ มเสนทางการ

ขนสงทแนนอน ไมยอนเสนทางกลบไปกลบมา ทาใหการขนสงสนคามประสทธภาพมากยงขน

การขนสงหลงการปรบปรงการวางแผนเสนทางการขนสงจากโรงงานถงโรงเรยนแตละแหงใหม

สามารถชวยลดระยะเวลารวม ลดระยะทางรวมในการขนสงได อกท งย งชวยลดคาใชจายดาน

เชอเพลงไดอกดวย โดยจากการขนสงใหมสามารถลดระยะทางรวมลดลงไป 5% อกท งใชเวลา

สะสมรวมในการสงสนคาลดลงไป 9.30% นอกจากน ย งสามารถลดอตราเชอเพลงลงได 5%

แผนกการผลต

แผนกการผลต เปนแผนกทตองใชความละเอยดรอบคอบอกท งย งตองมการควบคม

คาใชจายในการจดซอว ตถดบ ทสาคญพนกงานในแผนกการผลตไมใชอปกรณในการตวง

สวนผสม พนกงานเชอวาการคาดคะเนสวนผสม ทางานไดรวดเรวกวาการใชอปกรณในการตวง

สวนผสม และมความเคยชนกบการทางานในการใชการคาดคะเนมาโดยตลอด ซงหากไม

ปรบปรงกจะทาใหสนเปลองคาใชจายในการผลตขนมป ง จานวนการผลตขนมป งในแตละวนไม

คงท โดยในการปรบปรงทผานมาจะเหนไดวาภายหลงจากมอปกรณมาใชในการตวงวตถดบ

จานวนทผลตไดตอว นเพมมากขนประมาณ 10% ของยอดการผลตเดม และสามารถเพมรายได

ประมาณ 9.84% ตอวน นอกจากน การสตอกวตถดบทาใหสามารถลดตนทนในการผลตลงได

ซงระบบใหมททาการสตอกวตถดบตอสปดาหสามารถลดตนทนลงไดประมาณ 3.97% อกท งย ง

เปนการลดความเสยงหากราคาวตถดบเพมสงขน หรอไมสามารถหาวตถดบตามทองตลาดได

ตามเวลาทตองการผลต

81

2. ขอจากดของการศกษา

สาหรบการศกษาคนควาดวยตนเองเกยวกบ “การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงาน

ขนมป ง AAA Bakery” มขอจากดของการศกษาอย 2 เรองหลกๆ โดยในการปฎบตงานจรงของ

ผว จ ยน นตองพบกบความกดดนตลอดการทางาน โดยขอจากดมดงน

2.1 พนกงานทมาจากเครอญาตไมเหนดวยกบการปร บปรง

โดยสวนนคอขอจากดทสาคญของการปรบปรง เพราะวาพนกงานสวนใหญมาจากเครอ

ญาตของเจาของกจการเอง ซงมการบรหารงานดวยระบบครอบครวมาโดยตลอดระยะเวลากวา

15 ปทผานมา ทาใหเกดความเคยชนกบระบบการทางานแบบเกาและไมเหนดวยกบการ

ปรบปรงระบบการทางานของแตละแผนก และไมตองการทจะทาตามระบบหรอกฎระเบยบ

ใหมๆ ทนามาปรบใช อกท งพนกงานทมาจากเครอญาตดวยกนมความคดวาการปรบปรงระบบ

การทางานแตละแผนก ทาใหเกดคาใชจายทเพมมากขนตอบรษทมากกวาผลทจะไดร บและ

สงผลตอรายรบของพนกงานทมาจากเครอญาตดงกลาว จงมทศนคตในดานลบและไมพรอมท

จะรวมมอในการปรบปรงการทางานใหมๆ จากการทมพนกงานมาจากเครอญาตทาใหยากตอ

การบรหารงานหรอการพฒนาปรบปรงระบบการทางาน

2.2 พนกงานบางสวนเกดการตอตาน

พนกงานบางสวนเกดการตอตานการเปลยนแปลงโดยเฉพาะในสวนของแผนกการผลต

เนองจากพนกงานในแผนกการผลตจะตองปรบเปลยนจากการผสมสวนผสมจากการคาดคะเน

มาเปนการใชอปกรณในการช งตวงวตถดบทกอยางกอนการผลต ทาใหสรางความยงยากในการ

ทางาน ใชเวลาในการตวงวตถดบเพมขน อกท งย งตองใชความละเอยดรอบคอบในการช งตวง

เพอใหไดจานวนการผลตทเพมมากขน ซงผว จ ยส งเกตไดวาพนกงานในแผนกการผลตบางคร ง

ไมพงพอใจกบการปรบปรงการดาเนนการดงกลาว จงทาใหผว จ ยตองหาวธการในการผลตท

เอออานวยตอการทางานของแผนกการผลตตอไป

3. ขอเสนอแนะของการศกษา

การศกษาเรอง “การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง AAA Bakery” เปนสง

ทสามารถกลบไปสจดเรมตนไดทกเวลา หากไมมการดาเนนการปรบปรงอยางตอเนอง โดยทก

แผนกจะตองเฝ าตดตามและดาเนนการปรบปรงตอไปเปนระยะเวลาหนง ซงอาจจะตองทาไป

82

เปนปกวาททกอยางจะกลายเปนมาตรฐานของการทางาน ซงจดน ตองมการวางแผนการ

ทางานทด และตอเนอง โดยในสวนนผว จ ยไดทาแผนการทางานในชวงในป 2554 เอาไว เพอไว

ใชดาเนนงานและตดตามผลการปรบปรง โดยแผนการทางานท งหมดมดงน

แผนกการตลาดและบญช

พ.ค. ประชมแผนกและแจงนโยบายการขายประจาป พรอมทง วเคราะหรายรบ-รายจาย

ในชวงปทผานมา เพอเปนแนวทางการจดทารายรบ-รายจายในปน

ม.ย. -

ก.ค. -

ส.ค. -

ก.ย. ว ดผลยอดขายททาไดในเทอมการศกษาแรก และสรปรายรบ-รายจายในเทอม

การศกษาแรก พรอมท ง นากจกรรม 5ส.มาจดการสถานททางานของแผนก

การตลาดและบญช

แผนกการตลาดและบญช (ตอ)

ต.ค. นาพนกงานไปสมมนานอกสถานท เพอสานสมพนธพนกงาน

พ.ย. -

ธ.ค. -

ม.ค. สรปรายรบ-รายจายในไตรมาสทสาม

ก.พ. -

ม.ค. สรปยอดขายททาไดและสรปรายรบ-รายจายในเทอมการศกษาท2

เม.ย. อบรมและตววชาความรใหกบพนกงานทย งขาดความรดานการตลาดและบญช

พ.ค. ประชมแผนกและแจงนโยบายการดาเนนงานดานการขนสงขนมป ง โดยเนนเรอง

ระยะทาง เวลาและคาเชอเพลงในการขนสง พรอมท ง วเคราะหการขนสงในปทผาน

มา เพอเปนแนวทางการจดระบบการขนสงขนมป งในปน

หมายเหต: (-) เปนชวงปดเทอม

83

แผนกขนสง

ม.ย. -

ก.ค. -

ส.ค. -

ก.ย. ตรวจสอบผลการดาเนนงานในการขนสงขนมป งของพนกงาน โดยเนนเรองระยะทาง

เวลาและคาเชอเพลงในการขนสง

ต.ค. นาพนกงานไปสมมนานอกสถานท เพอสานสมพนธพนกงาน

พ.ย. -

ธ.ค. -

ม.ค. -

ก.พ. -

ม.ค. ตรวจสอบผลการดาเนนงานในการขนสงขนมป งของพนกงานประจาป เพอเปนแนว

ทางการจดระบบการขนสงขนมป งในปหนา

เม.ย. อบรมพนกงานเรองมารยาทในการขบขตามกฎจราจร

แผนกการผลต

พ.ค. ทากจกรรม 5 ส.ตอเนองจากเดอนทแลว โดยการสะสางโรงงาน พรอมท งตรวจสอบวา

พนททใชในการผลตขนมป งภายในโรงงานทไดทาการสะสางไปแลววาเปนอยางไร

ม.ย. -

ก.ค. -

ส.ค. -

ก.ย. ตรวจสอบผลการดาเนนงานในการผลตขนมป งของพนกงาน โดยเนนเรองการใช

อปกรณในกระบวนการผลต

ต.ค. อบรมและตววชาความรใหกบพนกงานทย งขาดความรดานผลต การช งตวงสวนผสม

และการสตอกวตถดบ

พ.ย. -

ธ.ค. -

หมายเหต: (-) เปนชวงปดเทอม

84

แผนกการผลต (ตอ)

ม.ค. -

ก.พ. -

ม.ค. ตรวจสอบผลการดาเนนงานในการผลตขนมป งของพนกงานประจาป เพอเปนแนวทาง

ในการจดกระบวนการผลตขนมป งในปหนา

เม.ย. อบรมพนกงานเรองกระบวนการผลต

หมายเหต: (-) เปนชวงปดเทอมจงไมมกจกรรมใด ๆ

ขอเสนอแนะท งหมดคอการวางแผนไวลวงหนาตลอดท งป โดยทชองทย งวางอยน นไมม

กจกรรมใดๆ เนองจากเปนชวงเปดเทอม ท งน กจกรรมอนๆ ไดวางแผนไปหมดแลวในชวงปด

เทอม ซงการปรบปรงท งหมดนเปนการปรบปรงในระยะยาวทตองดหนางานเปนหลก ดงน น

แผนการปรบปรงอาจจะมการเปลยนแปลงไดตามสถานการณ และนคอท งหมดของการศกษา

เรอง “การพฒนาศกยภาพโดยรวมของโรงงานขนมป ง AAA Bakery” การเพมประสทธภาพใน

ดานการผลต การขนสง และการเพมรายไดและกาไร เพอสรางชอเสยงใหแกตราสนคา และเพอ

สรางความไดเปรยบในการแขงข นในอนาคต

บรรณานกรม

ภาษาไทย

ดวงรตน ชวป ญญาโรจนและศภศกด พงษอนนต. 2554. 7 Waste [ออนไลน]. เขาถงไดจาก:

http://www.pimbill.com/joomla150/index.php?option=com_content&view=article&id=69

&Itemid=58

นรนดร สมมตและผศ. ดร.สมบต สนธเชาวน. 2551. “วธฮวรสตก GRASP สาหรบป ญหาการจด

เสนทางยานพาหนะ GRASP Heuristic for vehicle routing problem.” วศวกรรมศาสต

มหาบณฑต ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลย

อบลราชธาน. อบลราชธาน: มหาวทยาลยอบลราชธาน.

ยพาพศ อนทรเฉลยว. 2550. “ป จจยสวนประสมการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอขนมป งโฮลวท

ของผบรโภคในอาเภอเมอง จงหวดเชยงใหม” บรหารธรกจมหาบณฑต การจดการ

อตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม

สานกงานศกษา.

โยชฮารา, ยาซฮโก. 2550. เพมประสทธภาพการทางานดวยไคเซน (Kaizen). แปลโดย

สลภส เครอกาญจนา. พมพคร งท 1. กรงเทพฯ:สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญป น).

เรวตร ชาตรวศษฏ,ดร.ศรนทร ภจนดา,ดร.อาทตา ชตระกล, ดร.นนทนภส จนานรกษ,

อาจารยพมพชนก พวงกระแสรและอาจารยวรพจน นลจ.2553.

การจดการเชงกลยทธ (Strategic Management). : หจก.ถงทรพย การพมพ.

สน น เถาชาร.2552. “การปรบปรงประสทธภาพการจดการกระบวน การทางธรกจของวสาหกจ

ขนาดกลางและขนาดยอมโดยใชระบบ ERP: กรณศกษาโรงงานผลตขนมป งและเบเกอร”

วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต วศวกรรมอตสาหกรรม.มหาวทยาลยขอนแกน. ขอนแกน:

มหาวทยาลยขอนแกน สานกวทยบรการ.

ประวตผ ศกษา

นาย สทธกร ป นนตามย เกดเมอวนท 24 กนยายน พทธศกราช 2524 สาเรจการศกษา

ระดบปรญญาตร คณะบรหารธรกจ สาขาการจดการโรงแรมและการทองเทยว จากมหาวทยาลย

หอการคาไทย เมอปการศกษา 2550 และไดศกษาตอในระดบปรญญาโทหลกสตรบรหารธรกจ

มหาบณฑตบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกส บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยหอการคาไทย ปการศกษา 2554